JAARGANG 17 NUMMER 1
OKTOBER 2013
Hete herfst? Tijd voor A(i)rco HERFSTBULLETIN voor hen die musici een warm hart toedragen
www.sjaakramakers.com
Nationaal Muziekinstrumenten Fonds Als musicus moet je werkelijk alles op alles zetten om een sterke positie in het rijke Nederlandse muziekleven en
©
de internationaal concurrerende markt te verwerven. Ook al heb je talent, doorzettingsvermogen en een goede begeleiding; dat is niet voldoende. Ook het bespelen van een kwalitatief goed instrument is cruciaal, terwijl het
Voorwoord
Een heel jaar jarig
daar nou juist vaak aan ontbreekt. Puur Het zal u niet ontgaan zijn dat het Muziekinstrumenten Fonds dit jaar
vanwege de hoge prijzen. Het NMF stelt, tegen een geringe
zijn 25e verjaardag viert. In onze nieuwsbrieven, in onze bulletins en op onze
vergoeding, hoogwaardige instrumenten
website heeft u daar al van vernomen. Het idee voor het fonds is overigens
ter beschikking aan honderden musici.
al ouder dan die kwart eeuw. Oorspronkelijk werd namelijk al in 1986, dus
Professionals en studenten. Zodat deze
twee jaar voor de geboorte van het NMF, het Nationaal Strijkinstrumenten
musici zich optimaal in hun carrière
Fonds opgericht. Na enig beraad werd de doelstelling verbreed naar meer dan
kunnen ontwikkelen. Met de hulp van
strijkinstrumenten en werd in 1988 het Muziekinstrumenten Fonds opgericht.
velen heeft het NMF in de afgelopen 25 jaar al heel veel musici kunnen helpen!
Gelukkig is het nieuws van ons 25-jarig Jubileum ook buiten onze kring van vaste vrienden en donateurs aangekomen. Want het NMF is dit jaar meer dan ooit in de publiciteit gekomen. De meest directe aanleiding hiervoor was ons ‘Weekend van het NMF’ in samenwerking met de Vereniging Hendrick de
Aantal bruikleners op dit moment
Keyser. Het unieke karakter en de omvang van het Weekend zorgden in april voor bijna 200 artikelen in de kranten (waarvan 14 in de landelijke pers) en
Aantal mensen dat in totaal door het
ongekende aandacht op de radio (met 13 interviews in één week op Radio 1
NMF is geholpen
en Radio 4). En publiciteit is, zoals u weet, voor een Goed Doel als het NMF van ongelofelijk groot belang.
én een televisieoptreden van onze collectiebeheerder Frits Schutte
Deze zomer werden we getrakteerd op een tweede publiciteitsgolf, dit
Die concerten organiseren we om jonge musici een podium te bieden,
keer naar aanleiding van een door ons aangekochte en in bruikleen gegeven
onze vrienden en donateurs te laten zien wat we met hun geld doen én
viool. De Grancino uit 1714, die nu door de 12-jarige Noa Wildschut wordt
natuurlijk om ons NMF steeds bekender te maken. Want zonder bekendheid
bespeeld, was de eerste grote aankoop van het NMF in 2013 en zorgde niet
heeft het NMF geen donateurs en zonder donateurs kan het NMF geen musici
alleen voor opnieuw krantenartikelen en radio-interviews, maar dit keer zelfs
helpen. Drie goede redenen om er dit jaar extra tegen aan te gaan.
voor een televisieoptreden van onze collectiebeheerder Frits Schutte. Volgend jaar, na het Jubileum, gaan we ‘gewoon’ weer verder. We Het NMF heeft gekozen om heel 2013 te vieren dat het fonds een
beginnen aan de tweede kwart-eeuw voor en van het NMF. Want er is in
kwart eeuw bestaat. Ook dit najaar zijn er nog tal van activiteiten, zoals
de eerste 25 jaar al veel bereikt maar we zijn er nog lang niet. Er zal altijd
een Luisterconcours, lezingen, huisconcerten met jong talent in ons eigen
behoefte blijven aan fantastische instrumenten om muziek te kunnen blijven
bijzondere pand en veel ‘gewone’ concerten. Het jaar wordt feestelijk
maken. En wij blijven geloven in het belang van muziek in onze samenleving
afgesloten in de Ridderzaal in Den Haag, met ons ‘grote’ Jubileumconcert. Of
en het ondersteunen van jong muzikaal talent. Als u ons daarbij wilt (blijven)
liever gezegd, met twee Jubileumconcerten, want door de grote belangstelling
helpen, gaan we vast een prachtig volgend jubileum tegemoet.
hebben we die dag inmiddels een ochtend- en middagconcert georganiseerd. En als het jubileumjaar dan ten einde loopt, heeft het NMF dit jaar 175 concerten georganiseerd. Een gigantisch aantal, dat zult u met me eens zijn.
Marcel Schopman directeur
Over klanken en kansberekening
Het tweede NMF-Luisterconcours DOOR MANON VEENENDAAL
Op zaterdag 24 augustus jongstleden, organiseerde het NMF voor de tweede keer dit jaar een NMF-Luisterconcours. Het eerste vond plaats daags na het Weekend van het NMF, afgelopen april, en was een samenwerking tussen Het Nederlandse Vioolconcours en het NMF. Het tweede Luisterconcours vond plaats tijdens de afgelopen editie van het Grachtenfestival. De samenwerking met het Grachtenfestival hebben we na jaren weer opgepakt. Zo’n 10 jaar geleden was het NMF ook te gast bij dit festival, met een soortgelijk evenement: een klanktest. Er was echter één groot verschil. Destijds mocht het publiek stemmen op het ‘mooiste’ instrument. Deze keer had het weinig met smaak te maken. Het ging erom de vijf verschillende prachtige cello’s van elkaar te onderscheiden door een blinde test af te leggen. Onder begeleiding van presentatrice Dieuwertje Blok, bespeelde Joris van de Berg de vijf cello’s. NMF-collectiebeheerder Frits Schutte gaf het publiek tips: waar kun je als luisteraar op letten om de verschillende klanken van instrumenten te onderscheiden? De test bleek dermate lastig, dat maar één deelnemer alle antwoorden juist had. U ziet zijn overdenkingen hiernaast. Wij feliciteren de heer Van Woerkom met zijn prijs: een privé-concert verzorgd door een NMF-musicus! Dat het event nog dagen later stof deed doen opwaaien, blijkt wel uit de e-mail van een andere deelnemer, Hans Stoffels. Nuchter kijkend naar de cijfers zou het helemaal niet zo moeilijk moeten zijn, rekent hij ons voor.
Frits Schutte, Joris van den Berg en Dieuwertje Blok bespreken de klanken van de verschillende cello’s.
Mocht u nou ook willen weten hoe groot de kans is dat u met de prijs blijft zitten, dan gaat dat als volgt. Er zijn 120 manieren om de vijf instrumenten in volgorde te plaatsen. Voor de eerste keuze 5, voor de volgende keuze 4, dan 3, dan 2, dan 1. In totaal 5 maal 4 maal 3 maal 2 is 120 manieren. Iemand heeft 119 van de 120 keer kans dat hij ernaast zit bij het invullen, dus de kans dat een persoon fout zit is 119/120. Er waren 38 mensen. De kans dat 38 mensen ernaast zitten is (119/120) maal (119/120) en dat in totaal 38 maal, ofwel (119/120)^38. De kans dat een of meer personen het goed raden is dan 1-(119/120)^38. Dat is 0.272, wanneer je het in de adres balk van de browser invult [het internet weet alles, ook dit soort sommen]. De kans dat u de prijs mag uitreiken is volgens berekening dus ongeveer 1 op de 4 keer. Dat is nog verrassend vaak, vind ik wel. Ingekomen mail naar aanleiding van het Luisterconcours
Er is een maar. Ik veronderstel hierboven dat iedereen maar wat doet bij het invullen. Nou mag dat in
Van: de heer H. Stoffels, begunstiger van het NMF
mijn geval wel waar zijn, althans zo voelde het toen ik de zaal verliet en tegen u zei dat ik er maar 1 goed
Aan: de heer M. Schopman, directeur van het NMF
had, zodat ik een volgende keer apparatuur [spectrum analyzer] mee ga nemen, maar voor de winnaar
Datum: dinsdag 27 augustus 2013
en veel anderen is dat niet het geval. Die kans is dus een minimum waarde, en daarmee is de kans dat u de prijs mag uitreiken vast nog flink groter dan 27%.
Geachte heer Schopman, Het was een wonderlijke ervaring, gisteren. Ik heb ooit wel een wijnproeverij meegemaakt, maar dat was
Vriendelijke groet,
geloof ik een stuk minder lastig dan het gisteren was. Wonderschone instrumenten, die cello’s. Zo hoorde
Hans Stoffels
ik opeens weer, na een 30 jaar, het thema uit het celloconcert van Schumann, wat me nogal in de emotie slingerde. Dat is niet zo bevorderlijk voor de scherpte van het luisteren.
Bent u nieuwsgierig geworden naar de verschillende klanken van
In elk geval zat ik na afloop met de vraag hoe groot nou de kans is dat niemand de juiste volgorde raadt.
instrumenten en wilt u ook kans maken op een privé-concert? In het voorjaar
Vandaag heb ik een 81 jarige statisticus, de heer Wallin, ook NMF donateur, met wie ik 4-handig piano
van 2014 komt het NMF met een Klanktest in samenwerking met het Prinses
speel, over dit belangwekkende thema geraadpleegd.
Christina Concours. Houdt u de website-agenda in de gaten!
Verlanglijstje
Onze verjaardagswensen DOOR FRITS SCHUTTE
De zoektocht voor een alt die voldoet aan de wensen en eisen van de talentvolle Dana Zemtsov is niet eenvoudig gebleken. Dana verlangt vooral
Een van de verjaardagwensen van het NMF is in vervulling gegaan met
naar een warme, diepe en krachtige stem. Die specifieke kwaliteiten kom
de aankoop van de Grancino-viool waarmee we Noa Wildschut ontzettend
je vrijwel alleen tegen bij alten van het grotere formaat. En daar ligt nou
gelukkig hebben kunnen maken. Dat betekent dat we ons nu kunnen gaan
juist het probleem, want de armen en handen van Dana schieten in lengte
concentreren op de twee overige hartenwensen voor dit jubileumjaar,
tekort! We hebben al een flink aantal alten uitgeprobeerd, maar elke keer als
namelijk een altviool voor Dana Zemtsov en een zeer zeldzaam stukje
de klank klopte, was de maat te groot, en als de maat perfect leek, was de
cultureel erfgoed in de vorm van een viool van Willem van der Sijde.
klank weer te licht. “Deze bromt niet” zei Dana dan teleurgesteld. Een groot voordeel van al dat uitproberen en vergelijken is dat Dana zich ondertussen een helder beeld heeft kunnen vormen van haar klankideaal. Dat maakt dat wij weer gerichter kunnen zoeken. Ik twijfel er niet aan dat we het ideale instrument gaan vinden. Hopelijk hebben we tegen die tijd ook voldoende financiële steun gevonden om dat instrument te kunnen aankopen! De Van der Sijde-viool die het NMF wil aankopen is nu eigendom van een groot kenner en verzamelaar van o.a. oud-Hollandse strijkinstrumenten. Van der Sijde heeft naar alle waarschijnlijkheid slechts een jaar of 15 gewerkt als vioolbouwer en er zijn op dit moment zo’n tien instrumenten van hem bekend. Deze viool werd rond 1695 gebouwd. Hij verkeert in goede staat en is een typisch exemplaar van het wat grotere model van de bouwer en daarmee een absolute zeldzaamheid. Hij is minstens 25 jaar niet bespeeld geweest en klonk tijdens het luisterconcours afgelopen april weer voor het eerst in een grote zaal. Er waren mensen onder het publiek die hem in klank niet konden onderscheiden van de fantastische Pietro Guarneri uit onze collectie. Dit
altvioliste Dana Zemtsov
voorbeeld van oud-Hollands vakmanschap is dus niet alleen een belangrijk
stukje cultureel erfgoed, maar het is ook nog eens een gezond instrument dat wij graag in bruikleen zouden geven aan ĂŠĂŠn van de talentvolle (barok-) violisten op onze wachtlijst. Wij hopen van harte dat we onszelf dit jaar nog de trotse eigenaar mogen noemen van dit juweeltje uit de Gouden Eeuw.
De Instrumentencommissie We zijn zeer verheugd dat de drie leden van wie de zittingstermijn dit jaar eindigde (Monique Bartels, David Kuyken en Gisella Bergman) zich allen opnieuw kandidaat hebben gesteld en dat ze unaniem zijn herkozen door de overige leden! Bedankt voor jullie inzet!
De Van der Sijde-viool (1695)
Verrijking van de collectie
Het NMF krijgt vleugels DOOR MARCEL SCHOPMAN EN FRITS SCHUTTE
met koperdraad. Na zijn dood in 1831 werd de zaak voortgezet door neef Pierre. In 1855 overleed Pierre. Diens weduwe vond een kennis, een zekere
Het is in ons 25-jarig bestaan nog niet eerder voorgekomen dat we
heer Schaeffer, bereid om de zaak te leiden.
een historische vleugel in goede staat van onderhoud als schenking kregen aangeboden. De afgelopen maanden gebeurde het plotseling twee keer!
Dankzij het online dossier van de Citée de la Musique in Parijs, kon worden vastgesteld dat de geschonken vleugel in 1873 werd gebouwd en
Een prachtige Erard
dat een zekere heer James Wittering op 18 november van dat jaar de eerste
De eerste betrof een Erard-vleugel van 212 cm uit 1873 die we aangeboden
eigenaar werd.
kregen van Ton Stolk, toonkunstenaar en eigenaar van het Muziekinformatieen documentatiecentrum in Vlaardingen. Het ging op een bijzondere
Ton Stolk verkreeg de vleugel in 1984 via een pianist. Een aantal
manier, want Ton Stolk was één van de deelnemende gastheren tijdens het
jaren later, in 1992, vond een ingrijpende restauratie plaats bij Frits
Weekend van het NMF, waarbij in samenwerking met Vereniging Hendrick de
Janmaat in Amsterdam. Janmaat is één van de bekendste restaurateurs
Keyser door het hele land concerten plaatsvonden op instrumenten van het
van Franse toetsinstrumenten ter wereld en is met name gespecialiseerd
NMF. De locatie die hij beschikbaar wilde maken voor het concertpubliek,
in instrumenten van Erard. Zo bijzonder was de vleugel van Stolk dat
zijn studeerkamer, was klein en vooral erg vol vanwege zijn verzameling
deze op verzoek van Janmaat gebruikt werd tijdens een TV-opname
instrumenten. Hij besloot daarom dat er ruimte moest worden gemaakt
met muziekjournalist Han Reiziger en in een concert in de bijzondere
om wat meer mensen toe te kunnen laten en bewerkstelligde dat door zijn
combinatie van piano met harp. Edward Witsenburg speelde in dit concert
bijzondere Erard-vleugel aan het NMF te schenken!
met Jeanette de Boer. Samen maakten deze musici (beiden Professor aan het Mozarteum in Salzburg) voor deze ongebruikelijke combinatie ook
Sebastien Erard (1752 - 1831) was een uitvinder en instrumentenbouwer
een CD.
die grote invloed heeft gehad op o.a. de ontwikkeling van de piano. Zo vond hij het linker pedaal uit waarmee het gehele klavier een stukje
Het NMF heeft de vleugel na de schenking opnieuw laten nakijken en
verschuift en ontwikkelde hij het repetitiemechaniek, waardoor één zelfde
opknappen bij Frits Janmaat. De interesse voor het instrument is zeer groot
toets zeer snel achter elkaar kan worden aangeslagen. Ook was hij het die
en de Instrumentencommissie van het NMF zal binnenkort besluiten waar hij
het smeedijzeren raamwerk als eerste toepaste en omwond hij bassnaren
zal worden geplaatst.
Een rechtsnarige Bechstein De tweede historische vleugel is een Bechstein van 190 cm uit 1864/65. Het is een uitzonderlijk vroege, rechtsnarige vleugel die in zeer goede speelstaat verkeert. En dat mag een wonder heten, want de schenker uit Mijdrecht verkreeg de vleugel als afdankertje. Hij stond bij een garagehouder in Nijmegen die hem ooit voor zijn dochter had gekocht. De vleugel was zeer slecht onderhouden en had duidelijk geleden onder de houtkachel die er vlak naast had gestaan. De schenker liet de vleugel in etappes uitgebreid reviseren, zodat er uiteindelijk weer een compleet gezonde vleugel stond. Momenteel staat hij bij expert in oude vleugels Frank Bonarius van Andriessen piano’s in Haarlem voor een kleine opknapbeurt. Over de plaatsing van deze vleugel zal de Instrumentencommissie naar verwachting ook binnenkort een besluit nemen.
Nieuwe samenwerking
Yes! Het NMF te gast in de serie Noorderkerk Concerten DOOR GEERTJE VAN DER LINDEN
Iedere zaterdag is het bal op de Noordermarkt in Amsterdam. Een biologische boerenmarkt, een rommelmarkt ĂŠn muziek. Muziek op straat, maar ook in de Noorderkerk midden op het plein. Een prachtige oude kerk, net als de Westerkerk naar een ontwerp van stadsarchitect Hendrick de Keyser (1565-1621). Al 15 jaar worden in deze kerk concerten georganiseerd, ooit begonnen als een initiatief van de buurtbewoners, door de Stichting Noorderkerk Concerten. We zijn heel gelukkig dat we sinds 2013 samenwerken met de Stichting Noorderkerk Concerten en trots dat het NMF vertegenwoordigd is in deze bloeiende concertserie. Kom luisteren! Â En is dit dan voor het eerst dat de NMF-instrumenten klinken in de Serie Noorderkerk Concerten? Welnee! Het hele jaar door spelen de NMF-musici op alle podia van Nederland en daarbuiten, dus ook in de Noorderkerk. Denk bijvoorbeeld eens aan al die keren dat Pieter Wispelwey de Suites van Bach speelde op de mooie Rombouts cello uit de collectie van het NMF. En op 30 november speelt het Matangi Kwartet in de Noorderkerk en kunt u luisteren naar twee andere mooie NMF-
7 december 2013
instrumenten: een viool, gebouwd door Hendrick Jacobs in (Amsterdam,
Consortium Amsterdam, met werken van Manneke, Andriessen & De Leeuw
ca. 1690) en een cello gebouwd door Jaap Bolink (Hilversum, 2005)
14 december 2013 Sequenza String Trio, met werken van Beethoven, Schubert en Dohnanyi
Kijk voor meer informatie op www.noorderkerkconcerten.nl
Uw steun
Een andere manier van doneren DOOR MARIE-THERESE KUIJKHOVEN
Notaris Misschien geeft u maandelijks of jaarlijks aan het NMF of misschien
Wanneer doneren bij testament iets voor u is, kunt u voor het maken van
overweegt u te gaan doneren. Dan is het goed om te weten dat u ook kunt
een testament contact opnemen met een notaris. Een notaris kan u tevens
doneren bij testament.
helpen uw eventuele specifieke wensen ten aanzien van het legaat of het erfdeel aan het NMF vast te leggen.
Legaat of erfgenaam U kunt in uw testament bepalen dat u het NMF geld of goederen nalaat
Mocht u nog meer informatie willen hebben over doneren bij testament,
of dat u het NMF tot (mede) erfgenaam benoemt. In het eerste geval maakt
dan kunt u contact opnemen met directeur Marcel Schopman. Er is ook een
u een zogenaamd legaat. In uw testament neemt u op dat u het NMF een
folder met uitgebreide informatie over nalaten aan het NMF beschikbaar.
geldbedrag of een bepaald goed (bijvoorbeeld een muziekinstrument) nalaat.
Wij sturen u deze graag toe. U
Ook als u een echtgenoot of kinderen heeft, kunt u een dergelijk legaat
kunt de folder ook raadplegen op
maken. U benoemt het NMF tot legataris. Wanneer u geen (directe) familie
onze website.
heeft, kunt u het NMF tot erfgenaam benoemen. Dit kan voor uw gehele nalatenschap of voor een deel van uw nalatenschap, bijvoorbeeld samen met andere goede doelen.
Geen erfbelasting Het NMF hoeft over over hetgeen de stichting als legataris of erfgenaam uit uw nalatenschap verkrijgt geen belasting te betalen. Het NMF is door de belastingdienst aangemerkt als algemeen nut beogende instelling (ANBI) en is hiermee vrijgesteld van erfbelasting.
Unieke lezing
‘Het antiek van de toekomst’ DOOR FRITS SCHUTTE
Ik moet 11 geweest zijn toen ik samen met mijn moeder voor het eerst aanbelde bij de betoverende villa van Jaap Bolink en Annelies Steinhauer in Hilversum. ‘Net Villa Kakelbont’ dacht ik nog. Mijn oma’s viool moest worden opgeknapt voor mijn eerste vioolles. De werkplaats boezemde respect in, met violen, alten en cello’s in vitrines en hangend aan draadjes, grote werkbanken met indrukwekkend gereedschap. Het rook er naar dingen die ik toen nog niet kende, maar waarvan ik nu denk dat het een melange van hout, natuurhars, lijm, lak en misschien wel koffie geweest moet zijn. Mijn oma’s viooltje was zeer eenvoudig, weet ik ondertussen, maar Jaap gaf mij het gevoel dat ik iets heel bijzonders in handen had waar ik van mocht houden en erg zuinig op moest zijn. Het maakte me nieuwsgierig naar hoe hij zou gaan klinken op mijn eerste vioolles. Deze beleving was minstens net zo belangrijk om mijn talent aan te boren als de lessen die ik daarna volgde. Dat inspirerende moment is kenmerkend voor de manier waarop dit vioolbouwers-echtpaar in het vak en in het leven staat. En inspirerend zal ook de lezing zijn die zij, in samenwerking met het NMF, op hun eigen werkplek zullen geven. De rigiditeit op de vioolbouwschool, of de frustratie om gammele oude instrumenten waar exorbitante bedragen voor worden betaald, zijn thema’s die ongetwijfeld aan Locatie Atelier Bolink & Steinhauer, Hilversum
de orde komen. Maar ook de weg die bewandeld wordt met een musicus die een
Datum vrijdag 11 oktober 2013
opdracht plaatst, van houtkeuze tot inwijdingsceremonie... En dan natuurlijk
Tijd 16:00 - 17:30 uur
hun verhaal over hoe een stuk hout in hun handen verwordt tot een edel
Prijs € 25, te bestellen via reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
instrument. Maar misschien loopt het allemaal toch anders, want niets is zeker bij de eigenzinnige en creatieve Jaap en Annelies.
Marcel Schopman en Jascha Albracht nemen afscheid
Laatste lezing van dit jaar
‘Hollands Glorie in Vioolbouw’ DOOR FRITS SCHUTTE
Ik betrap mezelf er regelmatig op dat wanneer ik langs een historisch
zullen erbij betrokken worden. En het zou geen NMF-lezing zijn als er niet
pand loop in één van de mooie Nederlandse steden, ik eigenlijk wel even naar
ook instrumenten zouden klinken! Welke dat zullen zijn, blijft nog even een
binnen zou willen om dat stukje geschiedenis te mogen ‘proeven’ dat in mijn
verrassing. Maar als u meer wilt weten over het hoogwaardige vakmanschap
verbeelding achter zo’n gevel huist. Toen ik vroeger als jong violistje door
van de vroege Hollandse vioolbouwers en die instrumenten net als ik ook
de zalen van het Haags Gemeentemuseum liep, gebeurde eigenlijk hetzelfde:
bijna wilt kunnen aanraken, is het bijwonen van die lezing echt een must.
ik wilde zo’n oud-Hollandse viool uit de vitrine halen en er op spelen omdat ik fantaseerde dat daar de wijsheid van een 300-jarig leven uit zou klinken. Ik wist toen natuurlijk niet dat ik decennia later als collectiebeheerder
Locatie Studiezaal van het Gemeentemuseum in Den Haag
van het NMF in gesprek zou gaan met Marjolein de Jong, wethouder
Datum 19 november 2013
cultuur van de hofstad, om de mogelijkheden van een samenwerking met
Tijd 11:15 - 12:30 uur (onder voorbehoud)
het Gemeentemuseum te onderzoeken. De wethouder bracht met haar
Prijs € 25, te bestellen via
enthousiasme en daadkracht alle partijen bijeen en zette zich actief in voor
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
een samenwerking, die in 2011 een feit werd. Ondertussen worden twee 18e-eeuwse violen en een alt uit de collectie van het Gemeentemuseum via het NMF in bruikleen gegeven aan jonge talentvolle musici. De samenwerking breiden we nu uit met een lezing over oud-Hollandse vioolbouw. Het NMF heeft experts/vioolbouwers Andreas Post en Serge Stam bereid gevonden om hun grote kennis over het ontstaan en de interessante ontwikkelingen van de vioolbouw in Nederland met u te delen. Dankzij de grote bereidwilligheid van het Gemeentemuseum kunnen de experts de meest unieke exemplaren uit de museumcollectie tijdens de lezing tonen en bespreken. Ook een paar zeldzame instrumenten uit de collectie van het NMF
Weekend van het NMF
Een hele belevenis April 2013. Nog nooit eerder was het NMF zoveel in de publiciteit. Marcel
Van: Chris Dessing Aan: Manon Veenendaal Betreft: een hele belevenis April 2013 Beste Manon,
schetste het al in zijn inleiding. Er waren bijna 200 artikelen in de kranten
Ik wil graag mijn eigen belevenissen van het ‘Weekend van het NMF’met jullie delen, al was het maar om de
(waarvan 14 in de landelijke pers) en ongekende aandacht op de radio (met
mooie herinneringen daaraan nog even vast te leggen. Beide concerten - in het Hodshonhuis in Haarlem en
13 interviews in één week op Radio 1 en Radio 4).
in het Bartolotti-huis in Amsterdam - zijn voor mij vooral muzikale hoogtepunten geweest. En natuurlijk ook
De meest directe aanleiding hiervoor was natuurlijk ons ‘Weekend van het
leuke belevenissen om mee te maken. De voorbereiding, bij jullie op kantoor, en op beide dagen het mede
NMF’. Een Weekend georganiseerd in samenwerking met Vereniging Hendrick
organiseren ter plaatse van de beide concerten. Vanaf het moment, helemaal aan het begin, dat je aanbelt bij
de Keyser. Met maar liefst 100 concerten, op 100 verschillende locaties, en
het nog stille huis, waar al mensen van Hendrick de Keyser aanwezig zijn, tot aan de afronding als gasten en
honderden verschillende musici! Het unieke karakter en de omvang van het
musici zijn vertrokken en de stilte weer valt in die historische ruimtes.
Weekend heeft zijn vruchten afgeworpen!
Het liep allemaal op rolletjes, mede door al het werk dat jullie vooraf hadden gedaan. Samen met de NMF-
Het Weekend was natuurlijk nooit zo’n succes geweest, zonder de
collega’s en de H.de K. mensen konden we alles mooi op tijd klaar maken en ook weer afronden. Ook de
inzet van velen. De producente Leontien Kröner, Marike Andringa voor de
musici kwamen op tijd en waren blij met de aanwezige faciliteiten. In Amsterdam waren we even ongerust
publiciteit, stagiaire Dagmar Terpstra, alle NMF-musici! En last but not least:
aan het worden toen ze zelf belden dat ze er aan kwamen. Er was een aandachtig en dankbaar publiek beide
onze vrijwilligers, met aan het hoofd hiervan vrijwilliger Guler Pehlivan.
keren en een genoeglijke “after-party”met de musici.
Iedereen die heeft meegeholpen: HARTELIJK BEDANKT!
Ik herinner me vooral Svenja Staats met haar zeer bevlogen begeleidster, in gezelschap van haar meelevende, vriendelijke familie. En zij speelde zo ontroerend mooi daar in die aula van het Hodshonhuis, terwijl buiten op
Vanwege het grote succes krijgt het Weekend van het NMF een vervolg van
het haantje en de wijzerplaat van de Bakenessertoren de avondzon glinsterde. Een volle zaal van wel honderd
23 t/m 25 mei 2014. Kijkt u t.z.t. op onze website en in het voorjaarsbulletin
mensen luisterde ademloos.
voor meer informatie.!
En dan de zondagochtend aan de nog stille Herengracht met het eerste lentegroen aan de bomen. Een wat meer ingetogen Anastasjia Zvirbule, bleek uit Letland te komen, spelend op een viool van de Cuypers-familie die ze me trots liet zien, met haar vriendelijke begeleider met Spaanse roots. Die allebei ook al zo mooi en bevlogen speelden in een sfeervolle zaal met prachtig beschilderd behang uit lang vervlogen tijden. Goed, dat over mijn belevenissen. Ik hoop dat jullie het nu langzaamaan wat rustiger krijgen. Hartelijke groet aan iedereen, Chris Dessing
De nieuwe Geefwet
Dit jaar nog voordelig schenken! Denkt u er aan om het NMF voor het eerst te steunen? Of uw al bestaande steun te vergroten? Dan is nu het goede moment om dat te doen. En niet alleen omdat het NMF zijn jubileum viert. Want dankzij de nieuwe Geefwet is schenken aan culturele goede doelen tot en met 31 december 2013 het allervoordeligst! Dat zit zo: als u een ‘gewone’ schenking doet, kunt u lang niet alles (en vaak zelfs niets) van uw schenking aftrekken bij uw belastingaangifte. Dat komt omdat er bij deze schenkingen zowel een minimum als een maximum geldt. Daarom was schenken via een notariële akte altijd al veel voordeliger: bij deze schenkingen zijn deze beperkingen namelijk niet geldig. Dankzij de nieuwe Geefwet is een notariële akte nu nóg voordeliger. Want als u voor het einde van dit jaar een akte door het NMF laat afsluiten, NMF-vrijwilligers proosten op het Weekend van het NMF!
krijgt u maar liefst 25% extra aftrek van uw schenking (gedurende de gehele looptijd van de akte). Dat betekent in concreto dat u geen 52% (zoals vroeger het geval was) maar tot maximaal 65% van uw schenking terug krijgt. Klinkt dat aantrekkelijk? En - om het nog gemakkelijker te maken - het NMF regelt de akte! Voor meer informatie: raadpleeg onze website of mail directeur Marcel Schopman schopman@muziekinstrumentenfonds.nl. Bellen kan uiteraard ook! Dus: vier het NMF Jubileum mee en schenk nog dit kalenderjaar in de vorm van een notariële akte!
39 cello’s uit de collectie
In prachtig celloboek vereeuwigd DOOR FRITS SCHUTTE
De internationale instrumentenbeurs ‘Mondo Musica’ brengt jaarlijks begin oktober handelaren, bouwers, experts én musici uit de hele wereld naar
uitgever Andy Lim (rechts) bekijkt samen met de drukker de eerste drukvellen.
het Noord-Italiaanse stadje Cremona, de bakermat van de vioolbouw. Van handgesneden stemknoppen tot het duurste gereedschap, van de beginnende
het NMF. Het NMF hoefde alleen de foto’s aan te leveren, die toch zouden
vioolbouwer tot de doorgewinterde handelaar, en van een Chinese elektrische
worden gemaakt door fotografe Cathy Levesque. Omdat het NMF dit jaar de
contrabas tot de waardevolste Stradivari- of Guarneri-viool. Dat alles kan
cello-cd ging uitgeven, werd besloten om het boek te wijden aan cello’s uit
men daar tegenkomen.
onze collectie. In verband met de omvang van het boek moest een keuze worden gemaakt en die viel op alle cello’s van overleden bouwers.
Uitgever Andy Lim heeft er al jaren een stand waar hij de prachtigste boeken presenteert over viool- en stokkenbouw. Het zijn boeken die opvallen
Geheel in lijn met Lim’s andere boeken, is het een uitzonderlijk mooie
door de vaak uitzonderlijke formaten en materialen. Zo heeft hij een boek
uitgave geworden, waarin de bijzondere cello’s geheel tot hun recht komen.
uitgegeven waarin strijkstokken op volle lengte staan afgebeeld, en is er
De foto’s laten de belangrijkste aspecten van elke cello zien en de teksten
een boek over stokkenbouwer Nikolaus Kittel met een schapenleren omslag
vertellen de verhalen over hoe de cello in de collectie terecht is gekomen.
en bladgouden pagina-randen. Dit laatste boek was de aanleiding voor onze
Het boek bevat verder interviews met experts Andreas Post en Serge Stam,
ontmoeting in 2011. Het NMF heeft namelijk twee bijzondere Kittel-stokken,
directeur Marcel Schopman en ondergetekende, waardoor de lezer ook een
waarvan met name de cellostok zeer interessant bleek om in het boek te
goed beeld krijgt van de verschillende invalshoeken van waaruit er naar de
worden opgenomen. Lim’s zaak staat in Duitsland, maar het vrijkomen van
unieke collectie van het NMF gekeken wordt en wat er bij komt kijken om die
zijn ouderlijk huis in Amstelveen wilde hij aangrijpen om ook in Nederland
collectie samen te stellen. Dit bijzondere boek is verkrijgbaar voor € 55 (incl.
als uitgever actief te kunnen zijn. Om de nieuwe zaak onder de aandacht te
verzendkosten) te bestellen via reservering@muziekinstrumentenfonds.nl.
brengen, vatte hij het idee op om een boek uitgeven over instrumenten van Marcel Schopman en Jascha Albracht nemen afscheid
Prijswinnaars
Het NMF feliciteert!
Dudok Kwartet, met NMF-musicus Mark Mulder 28 altviool
Het NMF wordt dit jubileumjaar aanhoudend gefeliciteerd met zijn
Bordeaux 2013” (mei).
Als finalist en laureaat op het 7e “Concours international de quatuor à cordes de
25-jarig bestaan. Intussen zijn vele musici met een NMF-instrument in de
Gióvani Kwartet, met NMF-musici Vera Beumer 12 viool en
prijzen gevallen bij nationale en internationale concoursen. Daarom nu aan
Pieternel Tils 13 viool
onder meer deze talenten onze hartelijke felicitaties!
Tristan Keuris Kamermuziek Concours ‘13 (juni): 1e prijs, categorie 1A.
Chimaera Trio, met NMF-musicus Irene Kok 23 cello Mayte Levenbach 11 viool
Tristan Keuris Kamermuziek Concours ‘13 (juni): 1e prijs, categorie 3.
Prinses Christina Concours Junior ’13 (februari): 1e prijs, cat. 9-11 jaar.
Aidan Mikdad 11 piano
Het winnende filmpje: www.juniorconcours.nl/filmpje/mayte-levenbach
Concertgebouw Talentenjacht ‘13 (juni): 1e prijs, categorie solisten
Noa Wildschut 12 viool
http://www.youtube.com/watch?v=GyTPYuiO-fQ ]
Concertgebouw Young Talent Award 2013: een gezamenlijk initiatief van het
Interview op Radio4: www.npo.nl/radio/radio-4/fragment/144364
Concertgebouw en Deutsche Bank. Noa was o.a. te gast bij ‘De Wereld Draait Door’.
Remy van Kesteren 24 voormalig bruiklener harp
Hawijch Elders 14 viool
USA International Harp Competition ‘13 (juli): 1e prijs. Het is voor het eerst in de
Prinses Christina Concours ’13 (april): 2e prijs, categorie 12-14 jaar.
geschiedenis van het concours dat een Nederlandse harpist de 1e prijs wint. Remy
Shin Sihan 18 viool
werd tot winnaar gekozen uit in totaal 43 harpisten uit de hele wereld.
Oskar Back Concours ‘13 (april): 2e prijs en de NTR Publieksprijs.
Hij won ook tijdens afgelopen Grachtenfestival De Grachtenfestivalprijs 2013!
“Voor zijn gedistingeerde spel met flair en virtuositeit.”
Joris van den Berg 27 cello en Martijn Willers 33 piano
Amarins Wierdsma 21 viool
Verkozen tot laureaten 2013-2014 van de Dutch Classical Talent Award.
Oskar Back Concours ’13 (april): 3e prijs.
Vanaf oktober ’13 start hun concerttour.
“Voor haar temperamentvolle spel en grote podiumpersoonlijkheid.”
Van Baerle Trio, met NMF-musicus Gideon den Herder 27 cello en voormalig
Coraline Groen 17 viool
bruikleners Maria Milstein 27 viool en Hannes Minnaar 28 piano
Davina van Wely Concours ‘13 (april): 2e prijs. De jury was onder de indruk van de
Ontvingen een Edison Prijs in de categorie ‘Het Debuut’ voor hun nieuwe CD met
concentratie en rust in het vioolspel van Coraline Groen. “Een talentvolle violiste”.
werken van Saint-Saëns, Loevendie en Ravel. Ook heeft het Van Baerle Trio de Tweede Prijs en de Publieksprijs ontvangen van het prestigieuze Internationale Muziekconcours ARD in München.
Henk Slijderink
Fervent luisteraar en concertbezoeker
De donateursdenktank. Denk met ons mee! In ons vorige jubileumjaar (2008) heeft het NMF een donateursdenktank opgericht. De leden van de denktank komen sindsdien regelmatig bijeen op de Sint Annenstraat en adviseren
DOOR MANON VEENENDAAL
het NMF over beleid, uitstraling, communicatie en andere zaken die spelen onder de donateurs.
Ooit won Henk Slijderink een NMF-cadeauconcert doordat hij op een
Er zijn enkele plekken beschikbaar. Wellicht heeft u interesse
paar euro na de totaalprijs van een aantal instrumenten op het podium bij
om de denktank te komen versterken met ideeën, een kritische blik,
een NMF-concert juist wist te schatten. Een paar maanden later was hij bij
en creatieve geest? Mailt u alstublieft uw motivatie, uw achtergrond
ons te gast met een twintigtal gasten om zijn cadeauconcert te verzilveren.
en een pasfoto naar veenendaal@muziekinstrumentenfonds.nl
Niet lang daarna nam hij plaats in de denktank en sindsdien staat hij het
Bellen kan uiteraard ook! Vraag naar Manon Veenendaal.
NMF bij met allerlei zaken. Henk is inmiddels bijna kind aan huis en komt ook foto’s Marcel Schopman
graag gewoon even langs bij het NMF voor een kop koffie met een van zijn kleinkinderen. Henk is van huis uit organisatieadviseur, en zijn werkterrein ligt voornamelijk in de non-profit sector (gezondheidszorg, universiteiten en hogescholen, lagere overheden). Hij is daarin nog steeds actief, maar hij is wel bezig zijn carrière na ruim dertig jaar af te bouwen. Als fervent luisteraar en concertbezoeker heeft klassieke muziek zijn grootste belangstelling. Zelf speelt hij klavecimbel. Henk weet dus waarover hij praat en we hebben met het NMF dan ook veel steun aan hem! Zelf zegt hij over het NMF: “Het NMF is een club die mijn warme belangstelling en sympathie heeft. Ik vind het leuk deel uit te maken van de denktank en hoop nog geruime tijd een actieve bijdrage aan het NMF te mogen leveren.”
Henk Slijderink (rechts)
Bach op de Wallen
Waarom 2.000 mensen het NMF in één Weekend bezochten Dat het kantoor van het NMF zich in een bijzonder pand bevindt, is velen wel bekend. Het is niet alleen het oudste stenen woonhuis in Amsterdam (gebouwd in 1565), maar bezit een unieke vroegrenaissance plafondschildering, heeft een voor Amsterdam unieke voorgevel met rolornamenten in de stijl van de Antwerpse architect Vredeman de Vries en bevat zelfs een plavuizenvloer uit 1380! Tijdens het Open Monumentenweekend van 14 en 15 september zette het NMF zijn voordeur wijd open. En dat hebben we gemerkt! In drommen bestormden de in architectuur geïnteresseerde mensen ons pand. Eenmaal binnen bleek dat veel van de bezoekers ook in muziek geïnteresseerd waren. De 12 korte concertjes die tijdens het Weekend gegeven werden door NMF musici Emma Besselaar en Suzanne van Duuren (beiden op cello) en Anna Steenhuis (viool) veroorzaakten zelfs opstoppingen in de Annenstraat. De muziek van Bach, Handel en Cassado klonk door de open deur op de wallen. Exemplaren van ons Jubileummagazine vonden gretig aftrek, net als de stroopwafeltjes die uitgedeeld werden aan de wachtenden op het concert. Volgend jaar doet het NMF weer mee aan het Open Monumentenweekend en kunt u ons pand bezichtigen. Inclusief muziek en stroopwafels. Maar mocht u ooit daarvoor ‘gewoon’ in de buurt zijn, aarzelt u dan niet aan te bellen. Voor donateurs en vrienden doen we graag de deur open!
Het Parool, 31 juli 2013
AD 31 juli 2013
De Telegraaf, 31 juli 2013
Evenementenagenda EVENEMENT Lunchconcert
EVENEMENT Jonge musici in het oudste huis van Amsterdam
DATUM dinsdag 8 oktober 2013
DATUM zondag 27 oktober 2013
AANVANG 12.30 UUR
AANVANG deuren open 10.30 UUR, concert om 11.00 UUR
LOCATIE Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam
LOCATIE NMF-kantoor, Sint Annenstraat 12, Amsterdam
MUSICI Sophiko Simsive piano Ella van Poucke cello
MUSICI Aidan Mikdad piano
TOEGANG Gratis
TOEGANG Kaarten a € 25 zijn te bestellen via reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
EVENEMENT Lezing: Het antiek van de toekomst DATUM vrijdag 11 oktober 2013
EVENEMENT Jubileumconcert I + II
AANVANG 16.00 UUR
LOCATIE Atelier Bolink en Steinhauer, Hilversum
AANVANG 11.00 en 15.00 UUR
LOCATIE Ridderzaal, Den Haag
SPREKERS Annelies Steinhauer en Jaap Bolink
DATUM zondag 10 november 2013
TOEGANG Kaarten a € 25 zijn te bestellen via
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
EVENEMENT Kunst10daagse Bergen
EVENEMENT Lunchconcert
DATUM donderdag 24 oktober 2013
AANVANG 20.00 UUR
AANVANG 12.30 UUR
LOCATIE Ruïnekerk, Bergen
LOCATIE Muziekgebouw aan ‘t IJ
MUSICI A(i)rco Ensemble Carla de Kleuver-Leurs viool
Laura van der Stoep altviool Ewout van Dingstee cello
Birthe Blom viool
Céleste Zewald klarinet Birgit Strahl fagot
Corina Liefers hoorn
TOEGANG Kaarten a € 25 zijn te bestellen via
Kijkt u voor de uitgebreide agenda op:
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
MUSICI Fancy Fiddlers door de jaren heen TOEGANG UITVERKOCHT
DATUM dinsdag 19 november 2013
MUSICI Trio Bidace Céleste Zewald klarinet Daniel Kramer piano TOEGANG Gratis
www.muziekinstrumentenfonds.nl
EVENEMENT Lezing ‘Hollands Glorie in Vioolbouw’
EVENEMENT Noorderkerkconcerten
DATUM dinsdag 19 november 2013 AANVANG 11.15 UUR
DATUM zaterdag 7 december 2013 AANVANG 14.00 UUR
LOCATIE Gemeentemuseum Den Haag
LOCATIE Noorderkerk, Noordermarkt 48, Amsterdam
SPREKERS Andreas Post vioolbouwer Serge Stam vioolbouwer
MUSICI Consortium Amsterdam Coen Stuit klarinet
Frits Schutte collectiebeheerder NMF
Anna-Magdalena den Herder altviool
Cassandra Luckhardt cello en gamba
Jacobus den Herder piano
TOEGANG Kaarten a € 25 zijn te bestellen via
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
www.noorderkerkconcerten.nl
EVENEMENT Concertgebouw Amsterdam Lunchconcert
EVENEMENT Noorderkerkconcerten
DATUM woensdag 20 november 2013 AANVANG 12.30 UUR LOCATIE Concertgebouw Amsterdam MUSICI Youngsters Corner Quartet Hessel Moeselaar viool
TOEGANG Kaarten a € 15,- zijn te bestellen via
DATUM zaterdag 14 december 2013 AANVANG 14.00 UUR
LOCATIE Noorderkerk, Noordermarkt 48, Amsterdam
MUSICI Sequenza String Trio Cécile Gouder de Beauregard viool
Laura Lunansky viool Lena ter Schegget viool
Judith Wijzenbeek altviool Joris van den Berg cello
Kalle de Bie cello
TOEGANG Kaarten a € 15,- zijn te bestellen via
www.noorderkerkconcerten.nl
TOEGANG Gratis
EVENEMENT Jonge musici in het oudste huis van Amsterdam
EVENEMENT Muziekpodium De Bilt
DATUM zondag 15 december 2013
DATUM zondag 24 november 2013
AANVANG 10.30 UUR
AANVANG 16.00 UUR
LOCATIE NMF-kantoor, Sint Annenstraat 12, Amsterdam
LOCATIE Walter Maas Huis, Gerard Doulaan 21, Bilthoven
MUSICI Anne Roos Hoijtink viool Jan Hoijtink piano
TOEGANG Kaarten a € 25 zijn te bestellen via
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
Kunstenhuis Biltse Muziekschool, tel. 030 228 3026 of
MUSICI Joris van den Berg cello Martijn Willers piano TOEGANG Kaarten à € 17,50 te reserveren via
muziekschool@kunstenhuis.nl
COLOFON STICHTING Nationaal
Muziekinstrumenten Fonds
POSTADRES Marcel Schopman
Manon Veenendaal
Postbus 11912 1001 GX Amsterdam t 020 622 1255 e info@muziekinstrumentenfonds.nl Bank ABN AMRO IBAN NL58ABNA0555028666 BIC ABNANL2A KvK 41205257 Marcel Schopman directie Frits Schutte collectiebeheer Manon Veenendaal fondsenwerving en promotie
Frits Schutte
Geertje van der Linden
Geertje van der Linden collectiebeheer en evenementen Marie-Thérèse Kuijkhoven officemanagement Steven Heybroek financiële administratie Lennart van der Sman assistent fondsenwerving en promotie Z.K.H. Prins Constantijn beschermheer Prof. Ir W. Dik voorzitter Pieter Moerenhout oprichter productie concept communicatie coverfoto Ensemble A(i)rco: een bijzondere bezetting van vier strijkers (arco) en drie blazers (air).
Marie-Thérèse Kuijkhoven
Steven Heybroek
Het A(i)rco Ensemble treedt namens het NMF op in de Kunst10Daagse in Bergen (zie agenda). Heeft u vragen of opmerkingen over dit bulletin? Mail Manon: veenendaal@muziekinstrumentenfonds.nl Dit bulletin wordt twee keer per jaar verstuurd aan NMF–begunstigers en andere relaties. oplage 5.000
www.muziekinstrumentenfonds.nl Lennart van der Sman