AS COMPETENCIAS BÁSICAS
Asesoramento en centros sobre programación en competencias e probras de diagnóstico Galicia 2009 IES San Paio (Tui) Mércores, 1 de abril 2009
PRESENTACIÓN Marcelino J. Veiguela Fuentes
Competencias básicas 1.-Competencias básicas Que é unha competencia básica?. E un alumnado competente? Cales son as competencias básicas?. Exemplos 2.-Competencias básicas, currículo, avaliación, cómo podemos empezar Exemplos de programación docente en competencias. Exemplos metodolóxicos Exemplos de tarefas 3.-Probas de diagnóstico. Galicia 2009
Blogue de apoio: http://cfrtuicientificotecnoloxico.blogspot.com/ Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
2
¿Por que agora isto das competencias? (1/3)
Acordo países europeos sobre o considerado básico ou fundamental na aprendizaxe. Informe Delors (1996): "A educación encerra un tesouro" (as competencias básicas). Comisión Europea: Cumio de Lisboa (2000), Barcelona (2005). Proxecto DeSeCo (OCDE): definición de competencias. LOE (2006): obríganos a avaliar as competencias adquiridas polo alumnado para pasar de curso e para titular na ESO. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
3
Propostas da LOE
Coherencia entre obxectivos/contidos/CB.
Grao de consecución de CB: dúas avaliacións de carácter diagnóstico.
Estratexia: Áreas/materias
Desenvolvemento de B
Obxectivos educativos
Medidas organizativas Acción titorial Opcións metodolóxicas!
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
¿Por que agora isto das competencias? (2/3)
Veñen para quedar moito tempo. Non son contidos mínimos, nin temas transversais, nin un resumo dos programas (non substitúen aos programas das materias). Pontes imprescindibles contidos - criterios de avaliación. Determinan o que ninguén pode ignorar ao rematar a escolaridade obrigatoria. Todos os anos, ao final de curso en 4º de primaria e 2º ESO: avaliación diagnóstico das CB alcanzadas polo alumnado. Preguntas tipo PISA (tamén é necesario memorizar!). Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
5
¿Por que agora isto das competencias? (3/3)
Como traballar por competencias?: construíndo entre todos un banco de recursos de centro con tarefas que integren contidos de todo tipo, contextualizadas e que inclúan procesos mentais: argumentar, resumir, razoar, explicar, deducir,... Practicando en clase resolvendo tarefas, situacións-problema complexas, proxectos. Debemos estar convencidos de que coas CB melloraremos as aprendizaxes. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
6
Que é unha competencia básica?. E un alumnado competente?
COMPETENCIA BÁSICA: Combinación de coñecementos fundamentais para a nosa época, de capacidades para aplicalos en distintas situacións e de actitudes imprescindibles durante toda a vida: a apertura aos demais, o interese pola busca da verdade, o respecto por si mesmo e polos demais, a curiosidade e a creatividade. Cada competencia require a contribución de varias materias e, viceversa, unha materia contribúe á adquisición de varias competencias. Alumnado competente: se sabe aplicar e usar os coñecementos, ten habilidades, usan procedementos, practican uns comportamentos, demostran uns valores, cumpren unhas normas, 7 poñen en marcha procesos mentais complexos e globais... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Áreas/materias e CB Áreas e materias
Medios para...
adquirir coñecementos
Para xerar...
...competencias ...capacidades
e dependendo do modo como se realice o proceso formativo, desenvolver... Novo enfoque: máis que o dominio de contidos concretos, interesa a posibilidade de desenvolver a través de eles, habilidades de carácter básico que permitan adaptarse con facilidade á vida futura. Exemplo Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Relacións entre CB
Traballar científicamente: utilizar con precisión a linguaxe, usar números e símbolos, empregar metodoloxía de investigación: matemática, lingüística, científica.
Actuar autonomamente: aprender a aprender, autonomía persoal.
Interactuar con grupos heteroxéneos: social e cidadá, artística, lingüística. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cales son as competencias básicas? (1/8)
Competencia en comunicación lingüística:
Refírese á utilización da linguaxe como instrumento de comunicación oral e escrita, tanto en lingua galega e castelá como en lingua estranxeira Relacións da competencia lingüística cos contidos das área e materias: Áreas máis relacionadas: lingua galega e castelá e linguas estranxeiras. Educación para a cidadanía. Acción titorial (aprender a aprender, a decidir, a relacionarse e a convivir). Soporte procedimental e actitudinal nas restantes 10 materias. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. lingüísticas. Exemplos...
Ao rematar a escolaridade obrigatoria todas as alumnas e alumnos terán que ser capaces de: Dominar suficientemente as ferramentas das linguas: vocabulario, gramática e a ortografía.
Ler en voz alta, de forma expresiva, un texto en prosa
Extraer a idea esencial dun texto lido ou oído.
Analizar os elementos gramaticais dunha frase.
Redactar un texto breve, coherente, construído en parágrafos correctamente puntuado.
Resumir un texto.
Falar en público, dar conta dun traballo individual ou colectivo.
Utilizar dicionarios, impresos ou dixitais, programas de corrección ortográfica. Demostrar interese pola lectura, pola comunicación, o diálogo e o debate.... 11 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
A práctica dunha lingua estranxeira...
Referente fundamental: "Marco común europeo de referencia para as linguas" (Consello de Europa). E se nos atrevemos co nivel A2 (usuario básico)?. Necesitamos: práctica regular do idioma e da memoria: vocabulario, gramática, fonoloxía, ortografía. Ao rematar a escolaridade obrigatoria, todas as alumnas e alumnos terán que ser capaces de: Comunicarse de xeito sinxelo, pero eficaz. Identificar o contido dunha mensaxe oral, o tema dunha discusión se o intercambio é lento e claro, seguir un relato. Facerse entender cunha breve intervención oralmente e por escrito, cunha claridade suficiente. Desexar comunicarse cos estranxeiros no seu idioma, de ler un periódico impreso ou electrónico, de ver unha película en V.O.... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
12
Cales son as competencias básicas? (2/8)
Competencia matemática: Habilidade para utilizar números e operacións básicas, os símbolos e as formas de expresión do razoamento matemático para producir e interpretar informacións e para resolver problemas relacionados coa vida diaria e o mundo laboral. Relacións da competencia matemática cos contidos das área e materias: Área máis relacionada: matemáticas. Contidos de tipo procedimental e actitudinal que lle achegan a materia de matemáticas e as restantes áreas e materias 13
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. matemática. Exemplos...
Ao rematar a escolaridade obrigatoria todas as alumnas e alumnos terán que ser capaces de poder aplicar os principios e procesos matemáticos básicos na vida cotiá e no traballo, para iso deberán ser capaces de:
Razoar loxicamente, de practicar a dedución, de demostrar...
Demostrar rigor e precisión nos seus traballos.
De entender cando unha situación da vida corrente pode tratarse de forma matemática, analizala expoñendo os datos e emitindo hipótese, emprender un razoamento ou un cálculo de cara a resolvelo... De orientarse no espazo: utilizar un mapa, un esquema, un sistema coordenadas...
14
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cales son as competencias básicas? (3/8)
Coñecemento e interacción co mundo físico: Que recollerá a habilidade para a comprensión dos sucesos (da vida, a saúde, o consumo, o contorno natural e artificial, a terra e a tecnoloxía), a predición das consecuencias e a actividade sobre o estado de saúde das persoas e a sostenibilidad ambiental . Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Soporte conceptual: ciencias da natureza e da saúde, f-q, b-x, tecnoloxía, educación física. Algúns aspectos de educación para a cidadanía e xeografía. Elementos de tipo procedimental e actitudinal nas restantes materias 15
C. científica. Exemplos... (1/2)
Ao saír da escolaridade obrigatoria, todas as alumnas e alumnos han de ter unha representación coherente do mundo baseada en
coñecementos...
Saber que o dominio progresivo da materia e da enerxía permite ao ser humano elaborar unha grande diversidade de obxectos técnicos dos que convén coñecer as condicións de utilización, o impacto sobre o medio, o funcionamento e as condicións de seguridade. De actuar cun enfoque científico (saber observar, preguntar, formular hipótese e validalas, argumentar, entender modelos, simulacións... Entender o vínculo entre os fenómenos da natureza e a linguaxe matemática que axuda a describilos... De manipular, de experimentar, de expresar os resultados dunha medida ou dunha investigación... 16
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. científica. Exemplos... (2/2)
De mobilizar os seus coñecementos en situacións: por exemplo entender funcionamento do seu propio corpo e a incidencia da alimentación, actuar sobre el mediante a práctica deportiva ou coidar dos riscos de accidentes naturais, profesionais, domésticos. Responsabilizarse fronte ao medio, ao mundo vivo, á saúde. Sentir curiosidade polo descubrimento das causas dos fenómenos naturais, polos progresos científicos e técnicos. Desenvolver o espírito crítico: diferenza entre o probado, o probable ou o incerto. Observar as regras elementais de seguridade nos campos da bioloxía, química, electricidade... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
17
Cales son as competencias básicas? (4/8)
Tratamento da información e competencia dixital Consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información e para transformala en coñecemento, incluíndo a utilización das TIC como elemento esencial para informarse, aprender por si mesmos e comunicarse. Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Vinculación significativa coas áreas e materias de: matemáticas, linguas (3), coñecemento do medio, educación para a cidadanía, educación artística, educación física Tecnoloxías, acción titorial.Resto das materias de secundaria: elementos procedimentais e actitudinais. 18
C. dixital. Exemplos...
Para ser dixitalmente competente, o alumnado debe ser capaz de:
Crear, producir, procesar, aproveitar datos.
Informarse, documentarse.
Desenvolver un interese pola investigación e os intercambios de información con fins educativos, culturais, sociais, profesionais... Mostrar unha actitude responsable, navegación segura por Internet, coñecer as regras que protexen a propiedade intelectual, os dereitos e liberdades dos cidadáns, protexerse a si mesmo... Ver a proba de diagnóstico en competencia dixital Asturias 2009..."Quiero ser como Beckham" http://www.educastur.es/media/institucional/calidad/jornada_competencias/06_info/62_ejemplifica/index.htm
19
Cales son as competencias básicas? (5/8)
Social e cidadá Entendida como aquela que permite vivir en sociedade, comprender a realidade social do mundo en que se vive e exercer a cidadanía democrática. Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Vinculación significativa coas áreas: Ciencias sociais, educación para a cidadanía, acción titorial. Elementos de tipo procedimental e actitudinal nas restantes áreas e materias
20
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. social e cidadá. Exemplos...(1/2)
Para ser competente como cidadán, o alumnado ten que: Entender que calquera organización humana se basea en códigos de conduta e usos o respecto dos cales se impón. De prestar auxilio (procedementos de primeiros auxilios...Francia: certificado de Formación en primeiros auxilios) De respectar as regras de seguridade, particularmente na estrada (Francia: certificado escolar de seguridade vial. Experiencia educación vial do IES Chapela). Ser capaz de comunicar e de traballar en equipo: saber escoitar, defender un punto de vista, negociar, buscar un 21 consenso, cumprir o seu deber segundo as regras do grupo... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. social e cidadá. Exemplos...(2/2)
De avaliar as consecuencias dos seus actos (educación emocional). Demostrar respecto polos demais (cortesía, tolerancia, rexeitamento dos prexuízos e dos estereotipos. Vontade de resolver pacificamente os conflitos. Conciencia da contribución necesaria de todos á colectividade. Necesidade da solidariedade, ter en conta as necesidades das persoas en dificultade, en tódalas partes. Dispoñer de nocións xurídicas básicas: asinar un contrato, de aluguer, de traballo, de compra-venda, declarar un nacemento... Nocións de xestión: presuposto, solicitar un empréstito... Aprender a identificar, clasificar, ordenar, someter á crítica a información... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
22
Cales son as competencias básicas? (6/8)
Cultural e artística Supón coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas, utilizalas como fonte de enriquecemento e desfrute e consideralas como parte do patrimonio dos pobos. Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Educación plástica e visual, arquitectura, música, linguas e literatura, tecnoloxías. Nestas materias atopa o seu soporte conceptual. Elementos de tipo procedimental e actitudinal nas restantes áreas e materias 23
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C. artística. Exemplos...
Para ser competente cultural e artisticamente, o alumnado ten que ter nocións sobre: Os principais estilos e épocas artísticas. Os xéneros e estilos en música, pintura, escultura, arquitectura, cinema, literatura, fotografía, teatro e danza. Arquitectura e costumes respectuosos co medio e as que danan ao medio. Participación en actividades artísticas e culturais como medio de expresión e relación. Deseño de proxectos artísticos e culturais. Exposición de feitos, coñecementos, emocións, sentimentos sobre arte e cultura. Habilidades de busca, obtención e contraste de información sobre arte e cultura. Recursos tecnolóxicos na música. Formatos de audio dixital. Tratamento gravación de sons. Producións musicais, audiovisuais e multimedia. Tipos de licenzas. Interese ante diferentes manifestacións artísticas e culturais. Respecto polas manifestacións que mostren esforzo, aprecio e recoñecemento de valores éticos. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
24
Cales son as competencias básicas? (7/8)
Aprender a aprender Con ela preténdese dispoñer de habilidades para iniciarse na aprendizaxe e ser capaz de continuar aprendendo de xeito cada vez máis eficaz e autónoma de acordo aos propios obxectivos e necesidades. Trátase de preparar o alumnado para o esforzo, o traballo e a superación persoal, para analizar e avaliar, estimulando a cooperación, a convivencia, a creatividade e a crítica Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Acción titorial e orientadora, linguas e literatura e tecnoloxías.
Elementos de tipo procedimental e actitudinal nas restantes materias de secundaria. 25
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C.aprender por si mesmo . Exemplos...(1/2)
O alumnado, ao finalizar a escolaridade obrigatoria, deberá ser capaz de Posto diante dunha tarefa "real" ou proxecto, de empregar as TIC para a busca, selección, síntese e presentación da información Basearse en métodos de traballo (organizar o tempo, planificar, tomar apuntamentos, consultar fontes de información, concentrarse, memorizar elaborar un informe...buscar a información útil, analizala, sintetizala (probas AD). Valorar a motivación, a confianza en si mesmo, o desexo de saír adiante e de progresar, de buscar oportunidades de implicarse e de aprender... 26
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
C.aprender por si mesmo . Exemplos...(2/2)
Aplicar en tareas contextualizadas habilidades e destrezas para aprender a pensar: Análise (subliñados). − Síntese (esquemas, resumos, cadros, mapas conceptuais, gráficos, mapas de contidos). − Axendas de traballo (portafolio): actividades realizadas, dificultades atopadas, esforzo, resultados. A exposición oral. Preparación do discurso: busca de información, recollida de datos, depuración, organización. −
................ 27
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cales son as competencias básicas? (8/8)
Autonomía e iniciativa persoal
que inclúe a posibilidade de optar con criterio propio e espírito crítico e levar a cabo as iniciativas necesarias para desenvolver a opción elixida e facerse responsable dela. Inclúe tamén a capacidade emprendedora para idear, planificar, desenvolver e avaliar un proxecto. Relacións da competencia cos contidos das área e materias: Acción titorial e orientadora, educación para a cidadanía. Elementos de
tipo procedimental e actitudinal nas restantes materias de secundaria
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
28
Autonomía e iniciativa persoal. Un exemplo...
O noso alumnado será autónomo e emprendedor se: Coñece o ámbito económico no que se move, os diferentes oficios, sabe escoller unha traxectoria de formación. Se se basea en métodos de traballo: planifica o tempo, toma apuntamentos, consulta fontes de información, se se concentra, persevera, memoriza, elabora un informe, expón un traballo. Se é quen de razoar con lóxica e rigor: identificar un problema, buscar a información útil, organizala, sintetizala, relacionar as adquisicións de diferentes materias e sabelas mobilizar en diferentes situacións. Identificar, explicar, rectificar un erro. Se é quen de concibir, aplicar e de realizar proxectos escolares individuais ou colectivos, pasar das ideas aos actos, contactar con persoas, buscar recursos, tomar decisións, comprometerse, pedir a opinión dos outros, organizar unha reunión, establecer prioridades. Motivación, determinación para a realización de obxectivos. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
29
Unha axuda para comezar... Sistema de indicadores das competencias básicas da Consejería de Educación y Ciencia de Castilla La Mancha: un documento de apoio ao profesorado que ilustra como se poden ir alcanzando as CB en primaria e en secundaria Ver enlace no blogue das charlas do portal educativo da Junta de Castilla-La Mancha A CONTINUACIÓN: CB E CURRÍCULO 30
Competencias básicas e currículo
Elemento do currículo (conxuntamente con obxectivos, contidos, metodoloxía e criterios de avaliación). Referencia en todos os niveis de decisión: ensinanzas mínimas, referente na promoción de ciclo en primaria e da titulación na ESO. Referencia nas AD Orientan o ensino: − − −
Selección de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. Orientación metodolóxica. 31 Avaliación Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Competencias básicas e currículo
Enfoque en competencias:
Orientar as aprendizaxes para conseguir que o alumnado;
Adquiran a capacidade de enfrontarse a situacións novas. Integrar as súas aprendizaxes, poñéndoos en relación con distintos tipos de contidos. Utilizar eses contidos de xeito efectivo, aplicalos en diferentes situacións e contextos. Asegurar unhas aprendizaxes fundamentais a todo o alumnado (principio de equidade). Non supón rebaixar os niveis educativos: os obxectivos finais da escolaridade deberán ser máis amplos e esixentes. 32
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Competencias básicas e currículo
Que deberán incluír as programacións docentes?(progresivamente, deberán estar así a partir do 2010) −
Obxectivos establecidos para cada curso/ciclo.
−
Contidos, secuencia, temporalización.
−
Criterios de avaliación, relacionados coas CB.
−
Descrición da contribución de cada materia ao logro das CB.
−
A metodoloxía didáctica que se vai aplicar.
−
Materiais, recursos, procedementos e instrumentos de
−
avaliación. Criterios de cualificación. Os mínimos esixibles.
−
Atención a diversidade. Programa de reforzo recuperación de pendentes.
−
Actividades complementarias, extraescolares, accións previstas no proxecto lector, plan de integración de TIC.
−
Procedemento avaliación da propia programación Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
33
Competencias básicas e currículo
Informe de avaliación final (informe individualizado ao remate de ciclo/etapa/curso de ESO) Anexo V das ordes de avaliación en primaria e en secundaria. Grao de aprendizaxe en cada unha das materias ou ámbitos, referido aos obxectivos (cualificacións) e ao desenvolvemento de CB. Resultados da avaliación continua ao longo do curso. Iniciarase ao comezo de curso/ciclo. Na ESO recollerá ademais os resultados da avaliación inicial. CURSO 2008/09: Todos os cursos de ESO, ciclos 1º e 2º de EP: grao de aprendizaxe alcanzada referido a obxectivos e CB.
34
Competencias básicas e currículo
Indicación para a elaboración dos informes: os criterios de avaliación de cada área ou materia serven de referencia para valorar o progresivo grao de adquisión das CB. Posible modelo:
Competencia básica
Grao de desenvolvemento
C. lingüística Matemática Científica Tratamento da información e dixital Social e cidadá Cultural e artística Aprender a aprender Autonomía e iniciativa persoal
35
Competencias básicas e currículo
Graos de desenvolvemento de CB Competencia
Valoración global ao final de curso/ciclo/etapa A competencia da alumna ou alumno supera as esixencias.
5
Excelente
4
Bo
A competencia da alumna ou alumno satisfai as esixencias
3
Aceptable
A competencia da alumna ou alumno satisfai minimamente as esixencias.
2
Pouco desenvolvida/Baixo
A competencia da alumna ou alumno está por debaixo das esixencias.
1
Moi pouco desenvolvida/Moi baixo
A competencia da alumna ou alumno está netamente por debaixo das esixencias.
36
Competencias básicas e currículo
Traballo dende áreas/materias: non é o único modo para desenvolver CB. ORGANIZACIÓN DO CENTRO (social e cidadá, dixital): –
Formas de tomar decisións
–
Participación do alumnado.
–
Normas de réxime interno. Reacción ante os conflitos.
–
Uso das instalacións (aula de informática...plan integración TIC)
ORGANIZACIÓN DA BIBLIOTECA ESCOLAR. PLAN LECTOR (lingüística, aprender a aprender, dixital) ACCIÓN TITORIAL E ORIENTADORA (aprender a aprender, autonomía persoal, social e cidadá, formas de traballo, relación cos demais, imaxe dun mesmo). ACTIVIDADES DE CENTRO. Planificación actividades complementarias e extraescolares (poden influír en todas: integración de coñecementos, relacións interpersoais). Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
37
Competencias básicas e currículo
E ADEMAIS... Unha mellor integración e aproveitamento entre o currículo formal (centro), informal (familias), non formal (o contorno). Axendas familiares por competencias (ver artigo no blogue das charlas). Escolas de nais e pais... Unha maior apertura do centro ás familias e ao contorno. Un uso máis eficaz e rendible das enormes posibilidades que nos ofrecen as contornas virtuais de aprendizaxe. Páxina web Drupal do centro, aulas virtuais con Moodle, recursos didácticos: Ardora, Jclic, encerado dixital interactivo (EDI), xeolocalización, redes sociais,... 38
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Competencias básicas e currículo
Actuacións relacionadas coas CB O que temos que empezar a facer xa, co asesoramento pertinente(inspección, CFR):
Adecuar os procedementos, a metodoloxía para axustar o currículo e os procedementos de avaliación coa inclusión de CB. E os documentos que teremos que ir elaborando:
Incluír as CB nos distintos niveis de concreción curricular (etapas, áreas, ciclos). Incluír as CB como referentes dos niveis de decisión na avaliación (PEC, PCC, PXA, Programacións)
39
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Competencias básicas e currículo
¿Como podemos empezar? Modificar gradualmente o tipo habitual e típico de exercicios e actividades, as clases sempre expositivas... Podemos empezar analizando as tarefas que actualmente ofrecemos ao alumnado e a súa contribución á adquisición de CB. Revisando o libro de texto e as programacións. Mantendo as prácticas actuais que sexan válidas e rendibles didacticamente. Modificando as prácticas que só son útiles no contexto académico... para adecualas ás CB. Incorporando novas prácticas: tarefas, proxectos integrados... Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
40
Competencias básicas e currículo
Tendo en conta (I)... Favorecer a adquisición de CB mediante novas metodoloxías. Debemos: − −
potenciar saber facer, integrar coñecementos, destrezas e actitudes, seleccionar unha variedade de actividades (tarefas) axeitadas...
Para definir tarefas: − − −
qué operacións mentais deberá realizar o alumnado qué contidos imprescindibles necesita dominar. en qué contexto? (o máis realista posible)
41
Competencias básicas e currículo Tendo en conta (II)...
Tarefas variadas, relevantes para a vida, axeitadas aos obxectivos, que propicien a adquisición do máximo número de CB. Planificación conxunta do profesorado, favorecer a coordinación (horarios?...) e a interdisciplinariedade (problema de falta de tempo en primaria e en secundaria). E para avaliar?. Fontes de información: observación directa, entrevistas, probas e exames (orais, escritos), cadernos, traballos, presentacións públicas, portafolio, portafolio dixital...e os criterios de avaliación do currículo (DOCUMENTO CLAVE). A continuación: portafolio e deseño de tarefas. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
42
En que consiste o portfolio?
Instrumento para a autoavaliación.
Alternativa: e-portfolio (control vía dixital).
Colección significativa de traballos de estudantes que ilustran o camiño recorrido no desenvolvemento de 1 ou varias CB.
Ao empezar o curso, abren unha carpeta para incluír os seus traballos significativos e a súa valoración.
Ao finalizar o curso, revisará os traballos e as súas valoracións: camiño percorrido e progresos.
Como valoramos o grao de implicación dos estudantes nas actividades? ●
Enfoque en competencias: novas metodoloxías: situacións-problema, proxectos, centros de interese, xogos de roles, auditorias científicas (http://www.fecyt.es/fecyt/docs/tmp/908170205.pdf)
●
Instrumentos valorativos: atención, sentido de grupo, interese en comparar ideas, rigor intelectual, perseverancia, preocupación polo traballo ben feito, responsabilidade, interese polo bo uso da linguaxe...
Avaliación de competencias (II) ●
●
DIFICULTADE: necesario avaliar o mesmo tempo que a adquisición de competencias (tarefas complexas), contidos concretos ligados ás áreas e materias (actividades) Instrumentos para avaliar competencias: (i) autoavaliación do alumnado, (ii) considerar dimensións de competencias (Documento Castilla-La Mancha), e fixación niveis e de indicadores. (iii) titoría entre iguais, axudas entre compañeiros/as de clase.
Instrumentos para avaliar competencias ●
Referentes para avaliar: os criterios de avaliación.
●
Poden formularse como obxectivos-criterios.
●
●
Debemos relacionar nas nosas programacións de área (PCC) e de aula os criterios coas competencias ou as súas dimensións. E finalmente definir indicadores de desempeño (documento de axuda Portal Educativo Castilla-La Mancha) ou ben: http://cfrtuicientificotecnoloxico.blogspot.com/2009/03/dimensions-das-competencias-basicas-e.html
●
Proposta: indicadores de desempeño na práctica ●
Programación de aula: entre 4 e 7 indicadores por CB (acordo no Departamento, segundo o grao de vinculación da materia coa CB).
●
Unidades didácticas: destacar en cada unha entre 1 e 3 CB e incluír entre 3 e 4 indicadores.
●
Exemplo de seguimento e rexistro de competencias.
PROXECTO TAREFA Actividades Exercicios
Na práctica educativa: ●
Habitualmente facemos exercicios.
●
Con frecuencia facemos actividades.
Temos que integrar os exercicios e as actividades en TAREFAS. Deberíamos integrar as tarefas en PROXECTOS.
48
PROXECTO: Elaborar unha guía de visitas a enclaves do medio natural da comarca, para as familias. TAREFA: Elaborar unha lista dos itinerarios, máis sinxelos e rápidos, de acceso a enclaves naturais da comarca. Actividades: Comparar itinerarios. Defender a decisión sobre o itinerario elixido. …
Exercicios: Localizar enclaves nun mapa da comarca. Calcular distancias. Escribir itinerarios. Pedir a palabra. …
49
O QUE ESIXE A NORMATIVA e as orientacións da administración • LOE (2006): obríganos a avaliar as competencias adquiridas polo alumnado para pasar de curso e para titular na ESO. • OS DECRETOS DO CURRÍCULO (GALICIA): En cada área ou materia, inclusión de referencias explícitas sobre a súa contribución ás CB • AS ORIENTACIÓNS DO 28/01/09: A contribución da materia ao logro das CB. Os criterios de avaliación, relacionados coas CB.50
COMO PROGRAMAR? UNHA PROPOSTA (I) PROGRAMACIÓN DE EQUIPOS DOCENTES, BASEADA EN COMPETENCIAS BÁSICAS: 1.-A partir dos criterios de avaliación das áreas ou materias: deseñar proxectos globalizados ou interdisciplinares. 2.-Decidindo qué áreas están implicadas en cada proxecto. 3.-Explicitando a relación dos criterios de avaliación coas CB. 4.-Decidindo a temporalización dos distintos proxectos. 51
Por que unha metodoloxía de proxectos?
Favorece aprendizaxes que figuran nos programas de 1 ou máis materias.
Exemplos: formular unha estratexia de aforro de electricidade no centro, investigar conxuntamente sobre novelas históricas.
Programas europeos: Comenius e eTwinning.
Busca de “pasadizos entre disciplinas”. Exemplo: traballo colaborativo matemáticas ciencias: 1º da ESO, 2º da ESO
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
COMO PROGRAMAR? UNHA PROPOSTA (II) NA PRÁCTICA... 1.-Incluír nas programacións de área ou materia, a referencia explícita sobre qué competencias básicas contribúe a desenvolver en maior medida (Decretos do currículo). 2.-Traballo en equipo: elaborar PROGRAMACIÓNS DE EQUIPOS DOCENTES baseadas en proxectos (...PXA) 3.-Nas programacións de aula/área ou materia: • Incluír o decidido na programación do equipo. • Modificar a metodoloxía, as tarefas e a avaliación. • Incluír elementos de contextualización si é o caso (decisións de cada centro, ao nivel de PEC, sobre CB 53 que precisa priorizar, impulsar…).
COMO PROGRAMAR? UNHA PROPOSTA (III) Dous tipos de contidos: competencias básicas e contidos curriculares máis esixentes, propios das áreas 1.-Organizar os dous tipos de contidos por proxectos ou tarefas: • Os proxectos decididos na programación de equipo docente (CB). • Os proxectos ou tarefas propios de área ou materia. 2.-Esta programación irase axustando, na práctica, de acordo cos intereses do alumnado, o seu historial académico,... 3.-Incluír a relación entre criterios de avaliación e CB (concretada na programación do equipo e as propias de área ou materia). 4.-Incluír a relación coas actividades complementarias e extraescolares, familias e contorno. Plan lector, Plan TIC...(concretada na programación do equipo e as propias de área ou materia). 5.-Axustar a metodoloxía, as tarefas e a avaliación en coherencia co traballo de CB.
54
ELABORACIÓN DA PROGRAMACIÓN DE EQUIPO DOCENTE A partir de: CRITERIOS DE AVALIACIÓN DE TODAS AS ÁREAS OU MATERIAS DO CURSO Matemáticas
Lingua
…
-… Propostas de PROXECTOS
PROGRAMACIÓN DE EQUIPO DOCENTE DO CURSO… PROXECTO A Área ou materia de …
Área ou materia de …
PROXECTO …
Criterios de avaliación: -…
Criterios de avaliación: -…
…
…
…
….
Colaboración AE, AC, Familias Plan lector Plan TIC Plan de acollida...
Temporalización
CCBB que se traballan
Colaboración AE, AC, Familias
Temporalización
CB que se traballan
55
ELABORACIÓN DA PROGRAMACIÓN DE ÁREA. Unha proposta do CFR Vigo Modificacións respecto da anterior programación: PROGRAMACIÓN DA ÁREA DE …. Obxectivos
Contidos
Agrupar os contidos por PROXECTOS
CURSO……….
Criterios de avaliación
Contribución ás CCBB
Colaboración con AE, AC, familias e contorno.
Metodoloxía:
(Incluír a agrupación por proxectos, concretada na programación do equipo ou as propias de área ou materia.).
(Incluír a contribución ás CB concretada na programación do equipo e as propias de área ou materia).
(Incluír a colaboración concretada na programación do equipo ou propias de área ou materia).
Axustala á proposta de aprendizaxe por CB
Metodoloxía didáctica. Temporalización Agrupamentos. actividades., recursos
Instrumentos de avaliación
Axustala á proposta de aprendizaxe por CB
Posteriormente haberá que CONCRETAR AS TAREFAS a realizar, a metodoloxía e os instrumentos de avaliación na programación de cada proxecto Para os contidos non traballados en proxectos haberá que deseñar TAREFAS.
56
PROGRAMAR E TRABALLAR POR CB: UN PROCESO A CURTO PRAZO •Ir deseñando e implementando algún/s proxectos globalizados/ interdisciplinares. •O resto dos contidos ir desenvolvéndoos mediante: --Proxectos de área ou materia. --Tarefas de área ou materia que inclúan os exercicios e actividades correspondentes.
A MEDIO E LONGO PRAZO Deseñar e implementar o currículum mediante: •Proxectos globalizados/ interdisciplinares, nos que os exercicios e actividades de cada área/materia sexan compoñentes dunha tarefa proposta.
57
Innovamos facéndonos preguntas A QUÉ SITUACIÓNS, PROBLEMAS, …TERÁ QUE ENFRENTARSE O ALUMNADO NA VIDA REAL? (persoais, interpersoais, sociais,…) TAREFA, PROXECTO, ¡ COMO PODEMOS AVALIAR SE O ALUMNO/A É COMPETENTE NESAS PROBLEMA,… SITUACIÓNS REAIS?
QUE CONCEPTOS DEBE APRENDER?
QUE DESTREZAS DEBE DESENVOLVER (TAMÉN
QUE CONDUTAS E VALORES PRECISA TER?
ESTRATEXIAS DE APRENDIZAXE)
¡ QUE ÁREAS PRECISAN IMPLICARSE?......................QUE COLABORACIÓN DO EQUIPO DOCENTE?
¡ QUE TAREFAS DEBE DESENVOLVER? QUE METODOLOXÍA UTILIZAREMOS?
QUE RECURSOS UTILIZAREMOS?
QUE COLABORACIÓN PRECISAREMOS COAS ACTIV. EXTRAES. E COMPLEMENTARIAS?
QUE COLABORACIÓN PRECISAREMOS COA FAMILIA?
58 IMPLEMENTACIÓN E AVALIACIÓN
CB
59
60
Definici贸n operativa de una competencia b谩sica
61
PROCAP (LAS PALMAS) Y CEP DE TELDE
62
Lengua C. y Literatura
Obj
Co
CE
Matemáticas
Obj
Co
CE
...
Ciencias sociales
Obj
Co
CE
Obj
Co
…
CE
Obj
Co
CE
Competencia en Com. Ling Competencia Matemática Competencia en el conoc… Competencia digital… Competencia Social y … Competencia cultural y … Comp. para aprender… Autonomía e iniciativa…
63
Materiales para el asesoramiento en Competencias Básicas
Competencia en Comunicación Lingüística
Lengua castellana y Literatura
Matemáticas
Ciencias Sociales Geografía e Historia 64
AVALIACIÓN DE DIAGNÓSTICO (AD) DA EDUCACIÓN
Galicia 21 de outubro 2009 65 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
AVALIACIÓN XERAL DE DIAGNÓSTICO (AXD) EDUCACIÓN PRIMARIA FINAIS DE MARZO E ABRIL 2009 CUARTO CURSO 66 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
O marco legal • A LOE establece dous avaliacións-diagnóstico diferentes: – Avaliacións xerais de diagnóstico: avaliación externa de competencias que desenvolverá o Estado. Carácter mostral. 4º de primaria e 2º da ESO. – Avaliacións de diagnóstico: competencia da Consellería de Educación. Carácter censual, formativo e orientador para os centros, informativo para a comunidade. 67
Avaliaci贸n do sistema educativo establecida pola LOE
68
Asesor铆a cient铆fico-tecnol贸xica. CR Vigo-Tui
Que finalidade ten a avaliación diagnóstico? • Medir e informar sobre o grao de adquisición de competencias básicas do currículo, por parte do alumnado, nos niveis de 4º de EP e 2º de ESO • Contribuír á mellora da calidade, á equidade da educación e á atención do alumnado. • Compromisos de revisión e mellora. • Aumentar a transparencia e eficacia do sistema educativo. 69
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cuestións previas (I) 1)Diferenciar AD de avaliación, promoción e titulación do alumnado. Na avaliación, promoción e titulación do alumnado avalíase e cualifícase individualmente. Relaciona obxectivos, contidos e criterios de avaliación con CB (Programacións). Na AD non se concreta en áreas ou materias, senón nas 8 CB 70 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cuestións previas (II) • Non substitúe á avaliación, senón que a complementa e promove que a toma de decisións sexa máis axustada á realidade do centro.
71 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Cuestións previas (III)
2)Na avaliación diagnóstica
Os resultados son censuais e estatísticos: como estamos?, que temos que mellorar?. Non se pretende xerarquizar aos centros Non se divulgan resultados individuais nin de centro. Tan só un departamento da Consellería terá acceso aos resultados por centro, os informes dos resultados serán sobre a puntuación obtida en relación cos demais centros das súas características segundo o seu índice de desenvolvemento socioeconómico e cultural. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
72
Cuestións previas (IV) Carecerá de efectos académicos para o alumnado. Non é unha pseudoavaliación do profesorado da materia, porque o logro da competencia implica a todas as áreas e materias. Serve ao centro de guía do seu proceso e á administración de avaliación do sistema.
73 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Avaliación xeral de diagnóstico (AXD) • Con carácter estatal e participación das comunidades autónomas. • Sobre competencias básicas. • Só nalgúns centros (por mostraxe) • É externa e ten carácter informativo • Xa se fixo unha pilotaxe en Galicia.
74
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Avaliación de diagnóstico (AD) • Regulada polas comunidades autónomas. • Sobre competencias básicas alcanzadas polo alumnado. • Dirixida a todos os centros (censal). • É interna e ten carácter formativo e orientador para os centros e informativo para as familias e resto de comunidade educativa. • En Galicia vaise iniciar este curso. 75
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Marco lexislativo ➔
➔
➔
➔
➔
➔
LOE. Título VI. Artigo 144. Avaliacións xerais de diagnóstico. LOE . Capítulo II. Artigo 21. Avaliación de diagnóstico na Educación Primaria. “Ao final do 2º ciclo de EP, todos os centros realizarán unha AD das CB alcanzadas polos alumnos”. LOE. Capítulo III. Artigo 29. Avaliación de diagnóstico na ESO. “Ao final o 2º curso de ESO, todos os centros realizarán unha... Decreto 130/2007 do 28 de xuño. Currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia. Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da ESO na Comunidade Autónoma de Galicia. Orde do 16 de febreiro de 2009, pola que se regula o desenvolvemento da AD na Comunidade Autónoma de Galicia. 76
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
A QUEN VAI DIRIXIDA? Alumnado de:
• 4º de Educación Primaria • 2º de ESO.
77
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
QUE SE AVALÍA?
• Nos artigos 21 e 29 da LOE indícase que se avaliarán “…as COMPETENCIAS BÁSICAS alcanzadas polo alumnado”. • A Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa determinará en cada curso cales serán as CB obxecto de avaliación. • Nesta 1ª AD proponse que só se avalíen dúas competencias: ➔
Comunicación Lingüística (probas en LC e LG).
Comprensión e expresión escrita. Comprensión oral. ➔
Matemática (probas en lingua galega). Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
78
A QUE ÁREAS ESTÁN LIGADAS AS CB? • A Competencia en Comunicación Lingüística: ✔
Con todas as áreas en xeral
✔
Coas áreas de linguas en especial:
• A Competencia Matemática: ✔
Con todas as áreas en xeral
✔
Especialmente coa área de Matemáticas. 79
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
•
CANDO SE AVALÍA? En cada curso académico.
•
Unha vez ao ano, a fin de curso.
•
Excepcionalmente, neste curso 2008-09 realizarase o día 21 de OUTUBRO 2009 (mesma para todos os centros).
•
Aplicación ao alumnado que no curso 2009-2010 curse as ensinanzas de 5º de primaria e 3º da ESO. Alumnado con ACI, discapacidade físico e/ou sensorial, con menos dun ano na nosa Comunidade: de acordo coa normativa que sairá no BOE sobre a base teórica das probas de avaliación diagnóstica, todo o alumnado realizará a proba (se pode escribir) pero non se incluirá na corrección. 80
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Aplicación e corrección das probas • Probas constituídas por caderniños para cada CB. • Cuestionarios de contexto (profesorado, dirección, alumnado, familias). • Aplicación e corrección: plataforma informática. • Os centros descargarán os exemplares, aplicarán as probas ao alumnado e introducirán os resultados, (coa guía de corrección), no prazo que se determine. Mesmo procedemento para os cuestionarios de contexto. 81
QUEN AVALÍA? O profesorado do centro* (*)A Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa dará instrucións sobre cales son as persoas responsables da descarga dos materiais e da súa aplicación, corrección e posterior carga de resultados. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
82
AD: soporte informático • Aplicación informática que permita: Interacción Consellería-Centros. Cargar probas, previamente elaboradas. Descarga por centros para impresión e aplicación das mesmas. Cargar resultados das probas individuais, unha vez cualificadas. Obter resultados globais e parciais. Elaborar informes. 83 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
AD: soporte informático • Establecerase un sistema restrinxido de acceso á información da plataforma informática a través da definición de perfís de usuario (confidencialidade das probas). • A dirección do centro responsabilizarase da custodia e conservación das probas (caderniños e cuestionarios), en tanto a Consellería non ordene a súa destrución. 84
TIPOS DE MATERIAIS
CUESTIONARIOS DE CONTEXTO
CD
CUADERNOS CON PROBAS ESCRITAS
CD BA O R P L ORA
85
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Materiais Cuestionarios de contexto (importantes para análise de datos) – De alumnado. – De titor/a ou profesorado. – De dirección. – Das familias Caderniños: 2 por cada CB e un CD de comprensión oral. Manual de corrección. Instrucións aos centros: orde de avaliación e desenvolvemento da mesma 86 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
MATERIAIS: AS PROBAS Van dirixidas ao alumnado do curso correspondente. Utilízanse as linguas galega e castelá. As probas ESCRITAS: En cada competencia hai dous modelos diferentes de CADERNO (un para cada ringleira). Repártense os diferentes cadernos entre o alumnado (1 por CB). Cada caderno ten dous bloques con 30 ítems en total. As preguntas son de resposta múltiple, abertas e semiabertas. As probas ORAIS: Os textos están gravados nos CD. Hai 4 ou 5 cuestións. 87
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Tempo para as probas Aínda non hai instrucións definitivas sobre o tempo das probas. Últimas instrucións: Unha hora para as probas de cada CADERNO. ✔ Unha hora para as probas orais (10 minutos audición). ✔
88
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
QUEN CORRIXE AS PROBAS? ➢
➢
➢
En cada centro se corrixen as probas seguindo as instruccións da Consellería. Posteriormente introdúcense os resultados nunha aplicación (seguindo a guía de corrección) Os caderniños corrixidos hai que conservalos(*).
(*) Hai unha segunda corrección externa nalgúns centros. 89
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
SEGUNDA CORRECCIÓN EXTERNA • Unha vez rematada a AD, a Consellería elixirá uns centros onde se realizará unha 2ª corrección EXTERNA DE CONTRASTE • Estes datos cargaranse na aplicación para ter unha media - contraste externo. 90
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
INFORMES • A aplicación estará preparada para elaborar informes: ✔
Centro
✔
Galicia: mostra interna e externa
• Os centros educativos, en base aos informes, serán os encargados de informar ás familias do resultado das probas. • Elaborarase un informe sobre AD en Galicia Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
91
Comisión de coordinación da AD nos centros (prescritiva, ao comezo de cada curso escolar) • Composición: director ou directora (presidencia), xefe ou xefa de estudos, xefe ou xefa do departamento de orientación, un titor ou titora de cada un dos niveis que se avalían, nomeados pola dirección do centro. Composición reflectida na PXA. • Funcións: informar á comunidade sobre o sentido e finalidade da AD, coordinar o proceso no centro, colaborar coa administración e a inspección. 92
Resultados • A aplicación estará preparada para elaborar un informe de resultados: media global da comunidade en cada CB, xunto coa puntuacion acadada polo centro. • Informe que se dá ás familias: información por parte das titorías dos resultados do centro de acordo cos informes obtidos da aplicación. • Elaborarase un informe sobre AD en Galicia. 93 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Outras decisións e consecuencias da AD (I) • Interacción AD – formación do profesorado. • Incremento gradual do número de CB en cursos sucesivos. • Análise e contraste resultados da AD e das avaliacións finais nos propios centros. • Como se introduce nos criterios de promoción e titulación o grao de avance nas CB. • Reflexión nos propios centros sobre a similitude ou disparidade do tipo de proba da AD a as das áreas ou materias correspondentes. 94 Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Outras decisións e consecuencias da AD (II) • Como consecuencia da AD, os centros realizarán unha reflexión interna, a través dos seus órganos colexiados de goberno, para establecer as accións de mellora pertinentes, que serán incorporadas á PXA (asesoramento da Inspección educativa na toma de decisións)
95
EXEMPLIFICACIÓNS AVALIACIÓN DE DIAGNÓSTICO DE ANDALUCÍA
2º de ESO
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
PRUEBA DE LA EVALUACIÓN DE DIAGNÓSTICO Comunicación Lingüística 2º ESO
97
PREGUNTA 13 Haz un resumen del texto.
PREGUNTA 14 De los aspectos que aparecen en el texto, escribe todos los que sean negativos o positivos. POSITIVOS
NEGATIVOS
PREGUNTA 15 ¿Quién nos da todos estos consejos en el texto? ¿A quiénes van dirigidos?
Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
98
PRUEBA DE LA EVALUACIÓN DE DIAGNÓSTICO Matemáticas 2º ESO EL TROFEO Mi amiga Ana y yo hemos ganado un trofeo de dobles de tenis. Para ver quién se lo queda decidimos hacerlo tirando dos dados. Yo me lo quedo si al multiplicar los dos números que marcan los dados el resultado es par, y ella se lo queda si el resultado es impar. Explica si el sistema es justo o alguien tiene ventaja.
BOLSAS En unos grandes almacenes realizan un sorteo entre sus clientes, de tal manera que el cliente agraciado puede extraer una bola con regalo de alguna de las tres bolsas que se le ofrecen. Según el color de la bola extraída es uno u otro el regalo. Nos gustaría conseguir una videoconsola, que se obtiene sacando una bola amarilla.
Bolsa 1 40 bolas rojas 35 bolas verdes 25 bolas amarillas Bolsa 2 10 bolas rojas 15 bolas verdes 25 bolas amarillas Bolsa 3 20 bolas rojas 45 bolas verdes 35 bolas amarillas
Conociendo el contenido de las bolsas, ¿en que bolsa sería más probable sacar una bola Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui amarilla? Por que?
99
Exemplos: preguntas liberadas en PISA Que é o proxecto PISA? Programa para a Avaliación Internacional do Alumnado. Estudo internacional de avaliación de estudantes de 15 anos, realizado baixo a coordinación da OCDE (Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico) Avalía as competencias adquiridas en lectura, matemáticas e ciencias. Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Exemplos: preguntas liberadas en PISA Non é unha avaliación puramente curricular: é unha avaliación por competencias. Exemplos de ítem, probas PISA liberadas: www.edu.xunta.es/portal/ >> Profesorado >> Avaliación de centros Asesoría científico-tecnolóxica. CR Vigo-Tui
Outros exemplos Preguntas liberadas en PISA Preguntas liberadas en PIRLS VER en: http://www.institutodeevaluacion.mepsyd.es/ Inst. Avaliaci贸n Portugal http://www.gave.min-edu.pt/
Asesor铆a cient铆fico-tecnol贸xica. CR Vigo-Tui
Avaliacións de diagnóstico (AD) Como se analizarán e presentarán os resultados das AD? Referencia: AD Asturias 2009 Informe que recibe cada centro consta de dúas partes: Informe de resultados: situación do centro en canto a valor engadido e situación do alumnado en canto a niveis de rendemento por competencia avaliada. Informe sobre factores e variables que inciden nos bos rendementos. 103
Como se analizarán e presentarán os resultados das AD? Informe de resultados
• Valor engadido: diferenza de puntuacións entre a media da puntuación lograda polo alumnado e a puntuación esperada tendo en conta o índice socioeconómico e laboral. • Normalidade: -35 y +35 >35: o centro achega valor engadido < -35 o centro rende por debaixo do que cabería esperar. 104
105
106
107
108
109
Informe sobre factores e variables que inciden nos bos rendementos (datos obtidos a partir dos cuestionarios de: direcci贸n do centro, profesorado, alumnado e familias). Exemplos:
110
111
112
Plan de actuación posterior á avaliación de diagnóstico (I) Unha vez realizada a lectura dos informes: o centro detecta as fortalezas e as debilidades. ●Primeiro paso: recoller os datos do informe de resultados (cautela: os datos proveñen dun limitado nº de persoas) ●
Puntos fortes
Aspectos de mellora
113
Plan de actuación posterior á avaliación de diagnóstico (II) • Relacionar os puntos a mellorar coas posibles causas que o xeran. Insuficiente enfoque en termos de competencias?. Historial académico do alumnado?... • Formular liñas de actuación para a mellora Ámbito de acción nº 1 Descrición do problema Posibles causas Obxectivo a alcanzar Aspectos a mellorar
Temporalización Resultados esperados
1.2.3.(...) 114
Plan de actuación posterior á avaliación de diagnóstico (III) CONTIDO DO PLAN DE ACTUACIÓN INTRODUCIÓN
Breve presentación expoñendo os fins que se pretenden e o contexto no que se desenvolve.
FORTALEZAS E DEBILIDADES
Agrupados en dous bloques (dos resultados dos informes).
INTERPRETACIÓN DOS RESULTADOS
Relacionar cada resultados coas posibles causas.
ÁMBITOS DE TRABALLO
Ámbitos seleccionados para traballar no curso escolar. Indicar a Xustificación da selección e os obxectivos. Non abordar máis de 34 accións por curso.
FICHAS DE PROXECTO
Para cada un dos ámbitos, ficha co plan concreto. 115
Moitas grazas
116