ΤΕΧΝΗ & ΖΩΗ TEST

TEYXOΣ 155 • ETOΣ 3ο • EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Γλυκόπικρη γεύση για την αυλαία

Οπτικές ασκήσεις οικιστικού τοπίου

Οι ταινίες της τελευταίας εβδοµάδας του χρόνου έχουν διάθεση µελαγχολική, ατµόσφαιρα παραµυθιού, αλλά και ένστικτο επιβίωσης. [ΣΕΛ. 6-7]

1 6

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

Ο Εντιµότατος Μίµης Κοντός

Ο διάλογος του κτηρίου µε το περιβάλλον και ο τρόπος που κατανοούµε την αρχιτεκτονική, στην έκθεση της Εριέττας Αττάλη στο Μπενάκη. [ΣΕΛ. 12-13]

Ë Ó·˘ÙÂÌÔÚÈ΋

TEXNH+˙ˆ‹

Σ E Λ I ∆ E Σ

Θ E A T P O ,

B I B Λ I O ,

K I N H M A T O Γ P A Φ O Σ ,

Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Η ,

Γ A Σ T P O N O M I A ,

Stephen Antonakos ÛÙÔ ¡¤Ô ªÔ˘ÛÂ›Ô ªÂÓ¿ÎË

Neon γεωµετρικό λεξιλόγιο

Η ζωή και η τέχνη του εικαστικού µέσα από την αναδροµική έκθεση στο ΜΜΣΤ. [ΣΕΛ. 16]

Πρωτοπόρος στη χρήση του φωτός, ο Stephen (Στυλιανός) Antonakos αποκαλύπτεται στο ελληνικό κοινό µέσα από την αναδροµική έκθεση που διοργανώνει το Ιδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, σε συνεργασία µε το Μουσείο Μπενάκη. Οι επιρροές του, η σχέση του µε το χώρο και τη γεωµετρία, η πνευµατικότητα, η προσωπική εµπλοκή στο έργο του, η ουσία της τέχνης και η θρησκευτική διάσταση αποκωδικοποιούνται µέσα από τα 250 έργα της έκθεσης. Αριστερά, το έργο του «Opening», 1996-97. [ΣΕΛ. 8-9]

ΟΠΕΡΑ

Ροσίνι για παιδιά

Η φηµισµένη «Σταχτοπούτα» στο θέατρο Ακροπόλ της Λυρικής Σκηνής. [ΣΕΛ. 15]

ΣΥΝΑΥΛΙΑ

84 βιολιά τσιγγάνικα

Η Βudapest Gypsy Symphony Orcestra έρχεται στο θέατρο Badminton. [ΣΕΛ. 14]

ΑΤΖΕΝΤΑ «ΤΑ 39 ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ» ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΜΑD LOVE ΤHE ROBOTS ARE COMING ΜΟΝΟΤΥΠΙΕΣ

T A Ξ I ∆ I

Στην Περεστρόικα, αδελφές µου

[ΣΕΛ. 3]

ENTYΠΩΣEIΣ 2

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Tα δώρα της ∆ηµουλά [ ΓΡΑΦΕΙ Η KATEPINA I. ANEΣTH ] kanes@naftemporiki.gr

ΕΙΝΑΙ καιρός τώρα που θέλω να γράψω για τη νέα ποιητική συλλογή της Κικής ∆ηµουλά «Μεταφερθήκαµε παραπλεύρως» (εκδόσεις Ικαρος). Είναι όµως για άλλη µια φορά η ποίησή της τόσο καταλυτική, που δεν µε αφήνει να γράψω, δεν ξέρω, µάλλον, πώς να γράψω γι' αυτή. Ποίηση που νιώθεις να ταράζει το πιο βαθύ σου κύτταρο, να σε γδέρνει, να σε αλαλιάζει και να σε ανακουφίζει, να περικλείει όλα τα ανείπωτα που ξέρεις, διαισθάνεσαι ή και αγνοείς. Στο «Μεταφερθήκαµε παραπλεύρως», µε την Εµιλι Ντίκινσον και τον Κωνσταντίνο Καβάφη ως συνένοχους σε δύο ποιήµατα, την ευεργετική κατάσταση του ονείρου να µπαινοβγαίνει και τον κεκτηµένο εγκλωβισµό του sms και µιας κλήσης που δεν προωθείται, η Κική ∆ηµουλά δείχνει απαστράπτουσα νέα και αστείρευτη.

™Ã√§π√

Ó

«ΠΡΟΕΧΕΙ αυτό το ονειρώδες πηγαινέλα των ονείρων ν' αληθεύει» γράφει στο «Επέστρεφε και παίρνε µε», ενώ χαρακτηρίζει τα όνειρα αντικοινωνικά, «... ίσως τραυµατισµένο γόητρο επειδή δουλεύουν εκεί κάτω στα ορυχεία χαµένων ευκαιριών». Στις εποχές των κρίσεων και των ερωτηµάτων που σου λυγίζουν τα πόδια, η ποίηση πάντα θέριευε και γινόταν σωτηρία, πίδακας αίµατος (κατά τη Σίλβια Πλαθ). Σκέφτοµαι ότι σ' αυτές τις µέρες των ερωτηµάτων που µας απευθύνονται - «πόση σύνταξη θα πάρουµε και πότε;», «αυτοκτονεί κάποιος πολιτικός µόνο γιατί φέρεται πρωταγωνιστής σε ροζ σκάνδαλο;», «κανείς στη γειτονιά δεν γνώριζε τίποτα για όσα περνούσαν τα παιδιά;»...- τα ποιήµατα της Κικής ∆ηµουλά µπορούν να δώσουν άλλη διάσταση στα πράγµατα µέσα µας, καθώς «συχνά ερωτευόµαστε το φόβο, µόνο και µόνο για να ξεπλύνουµε τα αίσχη της δειλίας µας». Ποιήµατα-δώρα για τον εαυτό µας και για όσους νοιαζόµαστε. Για να λύσουµε τουλάχιστον... το πρόβληµα της στέγης. «Κύριε, µη µας πάρεις κι άλλο τις απώλειές µας. ∆εν έχουµε πού [SID: 2635964] αλλού να µείνουµε.»

Κάτι νέο [ ΤΟΥ ΠANAΓIΩTH ΣΤ. AN∆PIANEΣH ] pandri@naftemporiki.gr

ε πολλές πόλεις του κόσµου ενήλικες µπορούν έναντι χρηµατικού τιµήµατος- να παρακολουθήσουν «κατά µόνας» γυναίκες που αρχίζουν να γδύνονται και καταλήγουν στο... µη παραπέρα! Άραγε, αυτό είναι «πορνό»; Είναι νόµιµο; Συνάδει προς την αρετή; Είναι δίκαιο και ηθικό; Όπως έγραφε πρόσφατα η Ρετζίνα Λιν (στην εξαιρετική της στήλη Sex Drive, στο wired.com): «Για πολλούς ανθρώπους, κάθε µορφή σεξ ή γυµνού µε -εν δυνάµει- σεξουαλικό περιεχόµενο, αν βρίσκεται online, λογαριάζεται ως "πορνό"!» Η Ρετζίνα διαφωνεί µε τη θέση αυτή - κι εγώ. Έτσι κι αλλιώς πρόκειται για µια «παράταιρη» άποψη, προβληµατική, νοµίζω, από τη γέννησή της. ∆ηλαδή, κάποιος πίνακας του Μοντιλιάνι που απεικονίζει µια γυµνή γυναίκα ή το πασίγνωστο έργο του Κουρµπέ «L' origine du monde» (Η αρχή του κόσµου) είναι έργα τέχνης όταν κρέµονται σε µια «σοβαρή» πινακοθήκη του φυσικού κόσµου και απεκδύονται τη σοβαρότητά τους όταν τοποθετούνται online σε κάποιο σηµείο του εικονικού κόσµου, µεταβαλλόµενα σε έργα πορνό; Χλωµό...

Σ

ευγάρια (ανεξαρτήτως των επιµέρους χαρακτηριστικών τους - φύλο, χρώµα δέρµατος, επίσηµα έγγραφα πιστοποίησης δεσµού κλπ.) που -αυτοβούλως- ανεβάζουν στο web (µε τη σχετική επισήµανση, φυσικά) σκηνές από την ερωτική τους ζωή είναι ένοχοι διανοµής πορνογραφικού περιεχοµένου στο διαδίκτυο; Γυναίκες, τα «cam girls», που -µε τη θέλησή τους εννοείται- εκθέτουν το σώµα τους στο διαδίκτυο (µε ή δίχως πληρωµή), διαπράττουν πορνογραφικό αδίκηµα; Άτοµα που -πολύ πριν εφευρεθούν το Flickr, το Facebook και το YouTube- ασχολούνταν ήδη µε αυτό που σήµερα όλοι χαρακτηρίζουν «adult social networking», πρέπει να «πάνε µέσα»;

Ζ

-διαρκώς εξελισσόµενη- τεχνολογία µεταβάλλει τη γνώµη µας για πολλά θέµατα - και για το σεξ και το πορνό. Τροποποιεί τα κλισέ µας, µειώνει τους φόβους µας, αλλάζει τη συµπεριφορά µας. Και πώς να µην είναι έτσι; «Τα "cam girls"» γράφει η Ρετζίνα «αναµειγνύουν σεξ, πορνό και ψυχαγωγία, δηµιουργώντας κάτι νέο - ανώνυµο, ακόµη». Για σκεφτείτε το: δεν είναι ακριβώς σεξ, ούτε ακριβώς πορνό, αλλά ούτε και καθαρή διασκέδαση. Πρόκειται για κάτι εντελώς καινούργιο. Ή µήπως είναι τέχνη; Ή ένας άλλος τύπος «εργαλείου» για σεξ, σαν τα χιλιάδες sex toys που µπορεί να βρει και να αγοράσει κάποιος στο internet ή στα -online και µη- καταστήµατα της Μπεάτε Ούζε;

Η

Χρώµα και φως χριστουγεννιάτικο Μια καλλιτεχνική µάζωξη -όπου ζωγράφοι, γλύπτες και χαράκτες συγκεντρώνονται εν ονόµατι των Χριστουγέννων- φιλοξενείται ως τις 10 Ιανουαρίου στην Θεσσαλονίκη, στην Αίθουσα Τέχνης ATRION (Τσιµισκή 94). Συµµετέχουν οι Χ. Βέργη, Κ. Γεωργίου, Τ. ∆ηµητρακοπούλου, Ε. Ευθυµιάδης, Ν. Ελευθεριάδη, Ε. Κανά, Ι. Καφίδα, ∆. Κούκος, Σ. Κουρσάρης, Κυριακή, Κ. Λούστας, Α. Μάτσα, F. Messager, Α. Μουρατίδου, ∆. Μυταράς, Α. Νικολάου, Θ. Πανταλέων, Ξ. Σαχίνης, Β. Σπεράντζας, Γ. Σταθόπουλος, Α. Φασιανός, Μ. Χάρος κ.ά. Παράλληλα, στο artshop, τα γούρια της χρονιάς φέρουν γνωστές υπογραφές. Η Χριστίνα Μόραλη δηµιουργεί δεκάρες, σβούρες και κάστανα από αλουµίνιο, ο Μάριος Βουτσινάς γούρια και εντυπωσιακά κοσµήµατα, η Ρόδη Κωνσταντόγλου στεφάνια και γούρια, η Μαριλένα Παλαιοκρασά αγγελάκια από διάφορα υλικά, η ∆ήµητρα Παπαδηµητροπούλου χριστουγεννιάτικες µπάλες και κοσµήµατα, ο Ερρίκος Αϊδίνης κηροπήγια σε µέταλλο. Η Μαρία Μαρίνογλου παρουσιάζει κεραµικά στεφάνια, καραβάκια και ρόδια, η Μαρία Τριγώνη ζωγραφισµένα κεραµικά κηροπήγια, αστέρια και φεγγάρια, η Μαρία Πετράτου πολύχρωµες κεραµικές πολιτείες, η Βάσω Μαρµαρά γούρια, αγγελάκια και δεντράκια και η ∆ήµητρα Σταυρινίδου κεραµικά ρόδια.

[SID: 2635947]

TEXNH+˙ˆ‹ e-mail: technizoi@naftemporiki.gr

Η

Ε Κ ∆ Ο Σ Η

Τ Η Σ

Ν Α Υ Τ Ε Μ Π Ο Ρ Ι Κ Η Σ

Γ Ι Α

Τ Η Ν

ν ένας παντρεµένος «επισκέπτεται» τακτικά µια διαδικτυακή «φίλη» του, που γδύνεται µόνο γι' αυτόν (ή και για άλλους... 3.485), απατά τη γυναίκα του; Κι αν µια φορά καλέσει και τη γυναίκα του, για να παρακολουθήσουν µαζί το online στριπ-σόου; «Η τεχνολογία αποµονώνει τους ανθρώπους» υποστήριζαν κάποτε ορισµένοι «φωστήρες»... Χµ, αν σήµερα υπάρχουν κάποιοι που το λένε ακόµη, µάλλον αλλού οφείλουν να αναζητήσουν το πρόβληµά της -δι[SID: 2633711] κής τους- αποµόνωσης!

Α

Τ Ε Χ Ν Η

Κ Α Ι

Τ Η

Ζ Ω Η

∆ιευθυντής: ∆ιονύσης Κεφαλάκος ∆ιεύθυνση Σύνταξης: Νίκος Φραντζής, ∆ηµήτρης Πλακούτσης Υπεύθυνη Έκδοσης: Κατερίνα Ι. Ανέστη Επί της ύλης: Αφροδίτη Ξυπολιτίδου

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ 3

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Ολος ο θίασος της παράστασης «Τρεις Αδελφές- Περεστρόικα» στην... Κόκκινη Πλατεία.

∏ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ £Â¿ÙÚÔ˘ ∆¤¯Ó˘

Τρεις αδελφές: Βack to Perestroica Είναι οι τρεις εµβληµατικές τσεχοφικές ηρωίδες. Στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης «επιχειρούν» ένα χρονικό άλµα που τις φέρνει στην εποχή της Περεστρόικα και της ∆ιαφάνειας που ευαγγελίστηκε ο Γκορµπατσόφ. Ένα άλµα που προκαλεί τη διακριτική αίσθηση του ατελούς ή ατελέσφορου σ' αυτή την ιδιότυπη θεατρική εκδοχή του «Back in the USSR». [ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΕΤΑΣΗ ]

«...Η ΜΟΙΡΑ θέλησε να αναλάβω τα καθήκοντά µου το 1985, σε µια εποχή που τα πράγµατα στην ΕΣΣ∆ δεν πήγαιναν καθόλου καλά… Η κοινωνία πνιγόταν µέσα στο δαιδαλώδες και δύσκαµπτο πολιτικό σύστηµα… Ηταν αδύνατο να συνεχίσουµε έτσι. Έπρεπε να αλλάξουµε τα πράγµατα σε βάθος. ∆εν είχα άλλη επιλογή. Ακόµη και σήµερα είµαι πεπεισµένος ότι ο "εκδηµοκρατισµός" του καθεστώτος που άρχισα να εφαρµόζω από την άνοιξη του 1985 ήταν απαραίτητη…» Το παραπάνω απόσπασµα ανήκει στον τελευταίο λόγο που εκφώνησε ο Μιχαήλ Σεργέιτς Γκορµπατσόφ ως αρχηγός της ΕΣΣ∆. Και φυσικά δεν είναι τυχαίο που περιλαµβάνεται στο

Από αριστερά: Ναταλία ∆ραγούµη, Γωγώ Μπρέµπου και Φαίη Ξυλά πρωταγωνιστούν στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης.

πρόγραµµα των «Τριών αδελφών» του Τσέχοφ. Ίσως και να αποτέλεσε πηγή έµπνευσης για τη µεταφορά τους στην εποχή της Περεστρόικα. Μια εποχή µεταβατική, όπου «το παλιό σύστηµα κατέρρευσε προτού προλάβει να εγκατασταθεί ένα καινούργιο» και οι ποικίλες αλλαγές προκάλεσαν όχι µόνο ευφορία, αλλά συγκρούσεις και προβλήµατα που γρήγορα οδήγησαν στην αποµυθοποίησή της. Ωστόσο, κάθε κλασικό κείµενο που εκσυγχρονίζεται -ακόµα και αν πυροδοτείται από µια ενδιαφέρουσα ιδέα- διατρέχει σηµαντικούς κινδύνους. Στην προκειµένη περίπτωση η αντιστοιχία ανάµεσα στα αιτήµατα για πολιτικό-οικονοµική µεταρρύθµιση του τέλους του 19ου αιώνα µε αυτά της δεκαετίας του '80, στην οποία βασίστηκε η Μαριάννα Κάλµπαρη για τη χρονική µετατόπιση του έργου, συµπίπτει µόνο σε κάποια επιφανειακά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, ο ανέλπιδος εγκλωβισµός σε ένα ασφυκτικό επαρχιακό περιβάλλον και το υπαρξιακό αδιέξοδο των τσεχοφικών ηρωίδων δεν ανταποκρίνονται στις συνθήκες που γέννησαν την αισιόδοξη προοπτική της διαφάνειας (γκλάσνοστ) και της γενικότερης αναδιάρθρωσης στη Σοβιετική Ένωση. Στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης η ατµόσφαιρα της βαθιάς µελαγχολίας, η ανία της τελµατωµένης καθηµερινότητας και η ουτοπία της απόδρασης που πνίγουν τις τρεις αδελφές αντικαθίστανται µε µια επί-

πλαστη νευρικότητα. Η σκηνοθεσία αποφεύγει µεν την παγίδα µιας αραχνιασµένης, µελοδραµατικής ανάγνωσης, ενδίδει όµως σε ευκολίες. Ούτε η αξιοσηµείωτη ιδέα του σκηνικού που απλώνεται σε όλους τους χώρους του θεάτρου (Έλλη Παπαγεωργίου) ούτε οι πολλαπλές εστίες λεπτοµερών δράσεων ούτε η έντονη ενέργεια της νεανικής οµάδας αρκούν για να αποδώσουν την τραγική ελαφράδα του τσεχοφικού ύφους. Πόσο µάλλον όταν δεν στηρίζονται από σηµαντικές ερµηνείες. Μόνο η Γωγώ Μπρέµπου πλησιάζει ουσιαστικά τη Μάσα, ενώ η Μιλάνα Γιουσούποβα (Νατάσα) κερδίζει µε τον αυθορµητισµό της. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί αγωνίζονται να επιβιώσουν (Ναταλία ∆ραγούµη, Φαίη Ξυλά, Κώστας Κάππας, Θόδωρος Γράµψας, ∆ιαµαντής Καραναστάσης, Μιχάλης Σαράντης, Άννα Τοκ, Μάριος Κωνσταντίνου, Λεωνίδας Κακούρης, ∆ηµήτρης Μαύρος, Αλέξανδρος Πέρρος, Aναστασία Γεωργοπούλου).

[SID: 2629657]

Info «Τρεις Αδελφές- Περεστρόικα» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν Φρυνίχου 14, Πλάκα, 2103222464 Απόγ: Σάβ. (λαϊκή) 6.15 µ.µ. Βραδ: Πέµ., Παρ., Σάβ. 9.15 µ.µ., Τετ., Κυρ.

8 µ.µ. 22 ευρώ, λαϊκή-φοιτ.: 15 ευρώ, 10 ευρώ (για νέους κάτω των 25 ετών κάθε Τετ., Πέµ., Παρ).

ATZENTA 4

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

ΣTHNEΛΛA∆A [ EΠIMEΛEIA: KΩΣTAΣ TΣAMΠAOΣ ]

Ζωγραφική «Κλασικές µνήµες στη σύγχρονη ελληνική τέχνη» Εως 18 Ιανουαρίου 2008, στην Εθνική Πινακοθήκη, Βασ. Κωνσταντίνου 48 Η έκθεση «Κλασικές µνήµες στη Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη» φέρνει στο κοινό ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα καλλιτεχνών εµπνευσµένων από την ελληνική διαχρονία, ξεκινώντας από τον Παρθένη, τη «γενιά του '30» µε τους Εγγονόπουλο, Τσαρούχη, Μόραλη, και τους επιγόνους της γενιάς µε κύριο εκπρόσωπο τον Φασιανό, και φτάνοντας στον κριτικό ρεαλισµό της µεταπολίτευσης των Μυταρά, Καρά, Ψυχοπαίδη, Σόρογκα, τις εικόνες µαζικής κουλτούρας του Γαΐτη, τον εξελληνισµένο αµερικανικό «φωτογραφικό υπερεαλισµό» του ∆ρούγκα και τα ερωτήµατα για την καλλιτεχνική δηµιουργία που θέτουν τα έργα των Λαζόγκα, Μποκόρου, Μανουσάκη. Η έκθεση αναδεικνύει, επίσης, την ιδιαίτερη και δύσκολη σχέση της σύγχρονης ελληνικής γλυπτικής µε την αρχαία ελληνική.

Θέατρο «Τα 39 Σκαλοπάτια» Θέατρο Κνωσός, Πατησίων 195 & Κνωσού 11 Ο Κωστής Τσώνος σκηνοθετεί τη θεατρική µεταφορά του µυθιστορήµατος του John Buchans «Τα 39 Σκαλοπάτια». Το έργο έγινε τρεις φορές παγκόσµια κινηµατογραφική επιτυχία, το 1935 σε σκηνοθεσία Hitchcock µε τον Robert Donat και τη Madeleine Carroll, το 1959 µε τον Kenneth More και το 1978 µε το Robert Powell. Ένας µοναχικός, γοητευτικός άνδρας κατηγορείται κατά λάθος για τη δολοφονία µιας όµορφης γυναίκας. Στην απέλπιδα προσπάθειά του να αποδείξει την αθωότητα του, εµπλέκεται σε ένα διεθνές δίκτυο κατασκόπων που προσπαθεί να «βγάλει» εκτός Αγγλίας στρατιωτικά µυστικά προς όφελος των Γερµανών. Η απειλή παραµονεύει συνεχώς, όχι µόνο για τη σύλληψή του αλλά και για την ίδια του τη ζωή. Στη «µάχη» για την απόδειξη της αθωότητάς του συναντάν και το µεγάλο έρωτα της ζωής του. Πρωταγωνιστούν: Λάµπρος Τσάγκας, Σπύρος Σπαντίδας, Νίκη Παλληκαράκη, Φώτης Κέπελης. Τηλ.: 210-8677070 / 8624463 (Πέµπτη και Παρασκευή 9.15 µ.µ., Σάββατο 6.15 µ.µ. & 9.15 µ.µ., Κυριακή 8µ.µ.).

Σύγχρονη Τέχνη Εικαστικό Πανόραµα στην Ελλάδα Έως τις 29 Φεβρουαρίου 2008, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μονή Λαζαριστών, Σταυρούπολη και στην Αποθήκη Β1 στο Λιµάνι Θεσσαλονίκης Την καλλιτεχνική σηµειολογία (νέες τάσεις και µορφές εικαστικής έκφρασης) της χρονιάς που πέρασε συγκέντρωσε και παρουσιάζει, στο δεύτερο κατά σειρά «Εικαστικό Πανόραµα» που διοργανώνει, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 100 έργα που φιλοτέχνησαν 80 καλλιτέχνες, µε το γενικό τίτλο «Καλλιτεχνική καινοτοµία. Σηµειολογία των όρων της στη νέα εποχή». Την επιµέλεια της έκθεσης έχει ο Χάρης Καµπουρίδης. Τα έργα θα παρουσιάζονται στους εκθεσιακούς χώρους του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) στη Μονή Λαζαριστών στη Σταυρούπολη και στην Αποθήκη Β1 στο Λιµάνι. Η έκθεση πλαισιώνεται από παράλληλες δράσεις, όπως συνέδριο, ηµερίδα, εκπαιδευτικά προγράµµαταξεναγήσεις και µουσικές βραδιές.

Χαρακτική

Εικαστικά Ι

Εικαστικά ΙΙ

«Suite 347» - Picasso

«Ο Toulouse-Lautrec και η Belle Epoque στο Παρίσι και την Αθήνα»

«Μονοτυπίες» - Μάρκος Καµπάνης

Από 25 Ιανουαρίου έως 16 Απριλίου, στο Τελλόγλειο Ιδρυµα Τεχνών του ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη Η Suite 347, ένα από τα µεγαλύτερα σύνολα έργων χαρακτικής του Πικάσο και µία από τις ελάχιστες πλήρεις σειρές µε την υπογραφή του ίδιου του καλλιτέχνη σε όλα τα χαρακτικά, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Τελλόγλειο Ιδρυµα Τεχνών του ΑΠΘ. Η συλλογή ανήκει στο ίδρυµα Bancaja της Ισπανικής Τράπεζας στη Βαλένθια και περιλαµβάνει 347 χαρακτικά, δηµιούργιες του Πικάσο. Το σηµαντικό αυτό εικαστικό γεγονός θα εγκαινιάσει στις 25 Ιανουαρίου ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας. Στη συνέχεια η έκθεση θα µεταφερθεί στο Πεκίνο, όπου θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο των Ολυµπιακών Αγώνων.

Έως τις 4 Μαΐου 2008, στο Μουσείο Ηρακλειδών, Ηρακλειδών 16, Θησείο 118 51 Αθήνα Με βασικό κορµό 70 πρωτότυπα έργα του Henri de Toulouse-Lautrec (Τουλούζ Λοτρέκ), αντιπροσωπευτικά της τέχνης του, η έκθεση επιχειρεί να καταδείξει τις επιρροές της παρισινής Belle Εpoque στην αντίστοιχη αθηναϊκή περίοδο. Η συνοπτική απόπειρα αντιστοίχισης της παρισινής µε την αθηναϊκή Belle Epoque «φωτίζει» τις επιρροές της πρώτης στη δεύτερη µε τη βοήθεια σπάνιου αρχειακού υλικού που προέρχεται κυρίως από τις Συλλογές του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.), του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη, της Συλλογής Έργων Τέχνης της Alpha Bank, την ιδιωτική συλλογή του κ. Π. Βέργου κλπ., µέσω του οποίου ανασυντίθενται αστικές συνήθειες και τρόποι ψυχαγωγίας κατά την τελευταία εικοσαετία του 19ου αιώνα στην Ελλάδα. www.herakleidon-art.gr/el/index.cfm

Εως τις 16 Φεβρουαρίου 2008, στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Αµερικής 13 Η µονοτυπία είναι µια τεχνική που θα µπορούσε να οριστεί ως τυπωµένη ζωγραφική. Το τελικό έργο (που είναι µοναδικό, σε αντίθεση µε τη χαρακτική όπου έχουµε πανοµοιότυπα αντίγραφα) είναι εκτύπωση, χωρίς όµως να υπάρχει πάντα η συνήθης µήτρα. Στην έκθεση παρουσιάζεται µια επιλογή µονοτυπιών του Μάρκου Καµπάνη από τα φοιτητικά του χρόνια έως και σήµερα. www.miet.gr

ATZENTA 5

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

ΣTONKOΣMO Bενετία

«Spheres of the Heavens, Spheres of Earth» Εως τις 29 Φεβρουαρίου, Μuseo Correr Στην εντυπωσιακή αυτή έκθεση εκτίθενται 142 σφαίρες -εκδοχές της υδρογείου σφαίρας και ουράνιες σφαίρες- από το 16ο αιώνα ως τον 20ό, προσφέροντας µια διεισδυτική µατιά τόσο όσον αφορά την επιστήµη όσο και την τέχνη της δηµιουργίας των εντυπωσιακών αυτών αντικειµένων.

Εµφανίσεις

Φρανκφούρτη

Woody Allen ι Σάββατο 29 ∆εκεµβρίου 2007, Παρασκευή 28 κα

«The Robots Are Coming: Man Machine and Communication»

ντον Θέατρο Μπάντµι

Φωτογραφ ία «140°» -

Έ Φωτογραφκθεση Πανοραµικής

ίας του Άρ Εως τις 6 Ια η Λυχνα νο «Κωνσταντ υαρίου 2008, στην Αί ρά ίνος Καβάφ θουσα ης», Τεχνόπ ∆ήµου Αθην ολις αίων, Γκάζ ι Η έκθεση «1 40°» είναι η πρώτη ατοµ φωτογράφου ική έκθεση Αρη Λυχναρ του ά µικές φωτο γραφίες τραβ και περιλαµβάνει πανο ραηγµένες µε χανή που κι φωτογραφικ νεί το φακό ή µητη φοντας σταδ ιακά την εικό ν ώρα της λήψης αναγ ράνα στο φιλµ τή µπορεί . Η διαδικασ να χαρακτηρ ία αυιστεί σαν «π ραµικό», κα ραγµατικό θώς η κίνηση πανοείναι ίδια µε κίνηση της την πανορα κινηµατογρ µι αφικής µη µικές λήψε χανής. Οι πα κή ις αναβαθµί νοραζουν την ικαν της πραγµα ότητα πρόσ τικότητας σε ληψης ένα εύρος πο τικά ασυνήθ υ είναι πραγ ιστο και σε σηµείο που µααν τελικά εί αναρωτιέτα ναι η πανορα ι κανείς µική λήψη νει το αντικ που παραµο είµενό της ή η ίδια η πρ ρφώαπό τη φύση αγµατικότητ της είναι πα α που ραµορφωτικ ή.

Eως τις 10 Φεβρουαρίου, Museum, fur Kommunikation

28.12.07 - 3.1.08

έφει στην Αθήνα καλλιτέχνης επιστρ on, την ΠαΟ πολυδιάστατος Θέατρο Badmint στο ς σει ανί Το µεγάλο υ. για δύο εµφ ρίο εµβ ∆εκ Σάββατο 29 και στοέα ρασκευή 28 και το αφ γγρ συ , οιό, µουσικό Jazz Band ns σκηνοθέτη, ηθοπ lea Or w Ne η θρυλική έχαστή πλαισιώνει ο ίδιος, του επιτρ κτηριστικά λέει άρχοντα οεξ που, όπως χαρα πρ µε έτο ζί της κλαριν πει να παίζει µα ικό Έντι Ντέιβις. τον εξαίρετο µουσ 120, 140, 165 ευ(φοιτητικό), 60, 90, ώ ευρ 40 Εισιτήρια , δισκοπωλεία on int dm Θέατρο Ba ρώ. Προπώληση: εφωνικές κρατηλ r, et.g etn www.tick Virgin Megastore, 0. τήσεις: 210 884060

Εικαστικά ΙΙΙ Jan Fabre Εως τις 19 Ιανουαρίου 2008, alphadelta gallery, Παλλάδος 3, Αθήνα Η 3η ατοµική έκθεση του Βέλγου καλλιτέχνη Jan Fabre στην γκαλερί Α∆, όπου παρουσιάζονται περίπου 40 body liquid drawings, από το 1978 µέχρι και σήµερα, και τρία γλυπτά, εκ των οποίων ένα για πρώτη φορά διεθνώς. Τα γλυπτά «I let myself drain» και «Ik papegaai, herhaal niks», καθώς και η σειρά σχεδίων «My Body, my Blood, my Landscape» µετά την Αθήνα θα εκτεθούν στο Λούβρο. Θα παρουσιαστεί επίσης το βίντεο από την performance στις 26 Νοεµβρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Fabre θα δηµιουργήσει ένα νέο blood drawing. Τηλ. 210 3228785, www.adgallery.gr

H έκθεση καταγράφει την ιστορία της επικοινωνίας µεταξύ ανθρώπων και µηχανών. Μεταξύ των εκθεµάτων οι αυτόµατοι µουσικοί µηχανισµοί του 18ου αιώνα, οι ιαπωνικές κούκλες σερβιρίσµατος και το ανθρωποειδές Mirrobot, ικανό να αναγνωρίζει και να µιµείται χειρονοµίες.

Παρίσι

«The Aristocrat and his Cannibals - Count Festetics de Tolna's Voyage to Oceania (1893-96)» Eως τις 13 Ιανουαρίου, Μusee du Quai Branly «Ο Αριστοκράτης και οι Κανίβαλοί του - Το ταξίδι του Κόµη Τόλνα στην Ωκεανία» είναι ο τίτλος της έκθεσης µε τα χρονικά των περιπετειών του Ούγγρου κόµη στο Νότιο Ειρηνικό.

Κοπεγχάγη

«Mad Love - Young Art from Danish Private Collections» Eως τις 9 ∆εκεµβρίου, Arken Museum of Modern Art Στην έκθεση, που φιλοξενείται στο µουσείο µοντέρνας τέχνης του Αrken, παρουσιάζονται έργα καλλιτεχνών όπως οι Jonathan Meese, Osang Gwon, William Kentridge και η οµάδα Dearraindrop. Στη φωτογραφία η δηµιουργία του Osang Gwon µε τίτλο «Gaze Motion» (2005).

Λισαβόνα

«Τhe Greeks: Art Treasures from the Benaki Museum, Athens» Εως τις 6 Ιανουαρίου 2008, Μουσείο Calouste Gulbenkian. Τελευταίες µέρες της σπουδαίας έκθεσης µε 157 σπάνια έργα από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, που αναδεικνύουν την αδιάσπαστη συνέχεια και συνοχή του ελληνισµού, από τα βάθη της προϊστορίας ως τα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια, από τη ρωµαϊκή περίοδο ως το τέλος της βυζαντινής εποχής και από τους αιώνες της ξενοκρατίας ως την επαναστατική αφύπνιση του 1821 και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Μετά τη Λισαβόνα, η έκθεση προβλέπεται να «ταξιδέψει» φέτος στον Καναδά και στη συνέχεια το 2009 στη Χιλή.

Βερολίνο

«Jannis Kounelis» Εως τις 24 Φεβρουαρίου, Neue Nationalgalerie Η Νέα Εθνική Πινακοθήκη του Βερολίνου φιλοξενεί έργα αντιπροσωπευτικά της δουλειάς του Ελληνοϊταλού καλλιτέχνη Γιάννη Κουνέλη, τα οποία έχουν επιλεγεί ειδικά για να αντιπαραβληθούν στην αρχιτεκτονική του κτηρίου του Μιις Βαν ντερ Ρόε. Μεταξύ των καλλιτεχνών που καθόρισαν την πορεία της τέχνης στη δεκαετία του '60, ο Κουνέλης είναι ένας από τους λίγους της γενιάς του που εξακολουθούν να δηµιουργούν σήµερα χρησιµοποιώντας υλικά που γενικά δεν χρησιµοποιούνται στην τέχνη, όπως για παράδειγµα αέριο, ξύλο ή καφέ, τα οποία συνδυάζει σε µυστηριώδεις εγκαταστάσεις.

Μόναχο

«Michael Ende: Magic Words» Εως τις 27 Ιανουαρίου, Deutsches Theatermuseum O Γερµανός συγγραφέας (1929-95) έχει γράψει φανταστικές ιστορίες και βιβλία για παιδιά, όπως τα «Τhe Neverending Story», «Momo», τα οποία διασκευάστηκαν σε θεατρικά και κινηµατογραφικά έργα. Στην έκθεση παρουσιάζονται διαφηµιστικά των ταινιών, σκηνικά και κουστούµια.

Βιέννη

«Ηarry Weber: The Vienna Project» Μέχρις τις 12 Ιανουαρίου, Museum auf Abruf (MUSA), www.musa.at ∆ιακόσιες φωτογραφίες-εικόνες της Βιέννης και των κατοίκων της από το Harry Weber. Στη θεµατογραφία του Weber ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στις αλλαγές του αστικού περιβάλλοντος και στις ασυνήθιστες στιγµές της καθηµερινότητας.

[SID: 2624410]

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 6

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Ερωτας και περιπέτεια αλά Χόλιγουντ: Αριστερά, ο Νίκολας Κέιτζ και η Ντάιαν Κρούγκερ και πάλι «Στα ίχνη του χαµένου θησαυρού» και δεξιά ο Τζόναθαν Ράις Μάγερς και η Κέρι Ράσελ στη «Μελωδία της καρδιάς».

√È ÚÂÌȤÚ˜ Ù˘ ÂÔÚÙ·ÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘

Το γλυκό παραµύθι της επιβίωσης [ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ ] email: nstas@naftemporiki.gr

Οι αποχαιρετισµοί είναι συνήθως µελαγχολικοί. Και το «αντίο» του κινηµατογραφικού 2007 διαθέτει αρκετές νότες µελαγχολίας. Εχει όµως ταυτόχρονα γεύση ανάλαφρη, τρυφερή, διασκεδαστική. Λίγο πριν φύγει η χρονιά, µας φέρνει µια χολιγουντιανή κοµεντί, µια γλυκόπικρη ευρωπαϊκή κωµωδία και πολλά παραµύθια. Τη διάθεση αυτή έρχεται να ανατρέψει µε µια δυναµική είσοδο το 2008. Επιβίωση είναι η λέξη-«κλειδί» του νέου έτους. Επιβίωση σε ένα φανταστικό κόσµο, χωρίς άλλους ανθρώπους. Αλλά και επιβίωση στην πολύχρωµη πραγµατικότητα του Καΐρου: Με τους προνοµιούχους και τους παρίες, τους ανθρώπους του συστήµατος και εκείνους που µένουν εκτός, τους απλούς πιστούς του Κορανίου και εκείνους που κρύβονται πίσω απ’ αυτό.

«ΜΕΓΑΡΟ ΓΙΑΚΟΥΜΠΙΑΝ» (Omerat Yakoubian)

φόρος ιός µαστίζει τη Νέα Υόρκη. Ο Νέβιλ, λαµπρός επιστήµονας, δεν έχει µολυνθεί και για τρία χρόνια στέλνει συνεχώς ραδιοφωνικά µηνύµατα προσπαθώντας να εντοπίσει τους υπόλοιπους επιζώντες. Οµως, δεν είναι µόνος... Μεταλλαγµένα θύµατα της επιδηµίας παραµονεύουν στο σκοτάδι, περιµένοντας να τον δουν να κάνει το µοιραίο λάθος... Τη σκηνοθεσία σε αυτό το «one man show» του Γουίλ Σµιθ υπογράφει ο Φράνσις Λόρενς.

• Πρεµιέρα την 1η Ιανουαρίου.

Το 2002 ο συγγραφέας Αλάαλ Αλ Ασουάνι έγραψε το «Μέγαρο Γιακουµπιάν», µια τοιχογραφία της σύγχρονης αιγυπτιακής κοινωνίας που έµελε να γίνει το πιο πολυδιαβασµένο βιβλίο στον αραβικό κόσµο µετά το Κοράνι. Πέντε χρόνια αργότερα, ο Μαρουάν Χαµέντ το µετέφερε στη µεγάλη οθόνη, βάζοντας έτσι την υπογραφή του στην πιο ακριβή παραγωγή του αραβικού κινηµατογράφου διάρκειας 2,5 ωρών. Τόσο το βιβλίο όσο και η ταινία πυροδότησαν έντονες αντιδράσεις από συντηρητικούς µουσουλµάνους ιµάµηδες, αλλά και απλό κόσµο, που µάλλον δεν ήταν προετοιµασµένος να αντικρίσει την πραγµατική εικόνα της κοινωνίας του. Στο ιστορικό κτήριο του Καΐρου, που κάποτε φιλοξενούσε την αιγυπτιακή ελίτ, συνυπάρχουν σήµερα όλες οι κοινωνικές τάξεις και οµάδες -από τους πλούσιους επιχειρηµατίες έως τους πιο φτωχούς πολίτες, που έχουν καταλάβει το δώµα- και εκδηλώνονται όλες οι αντιθέσεις, θρησκευτικές και κοινωνικές. Αυτή την πολυµορφία αποδίδουν οι ήρωες της ταινίας: Ενας πάµπλουτος γυναικάς, ένας οµοφυλόφιλος διανοούµενος, ένας διεφθαρµένος ιµάµης και ένας φτωχός νέος που ονειρεύεται µια θέση στην αστυνοµία. Πρωταγωνιστούν Αντέλ Ιµάµ, Εσάντ Γιουνίς.

• Πρεµιέρα στις 3 Ιανουαρίου. «ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΘΡΥΛΟΣ» (Ι Αm Legend) Ενας άνθρωπος επιβιώνει µόνος, αποκοµµένος από τα πάντα, σε ένα αστικό περιβάλλον υψηλής τεχνολογίας, που όµως θυµίζει ζούγκλα. Επιβιώνει µαχόµενος εναντίον πε-

«ΙΡΙΝΑ ΠΑΛΜ» (Irina Palm) Υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Βέλγου Σαµ Γκαρµπάνσκι, η Μαριάν Φέιθφουλ υποδύεται τη Μάγκι, µια µεσόκοπη γυναίκα, που χρειάζεται επειγόντως λεφτά για τα φάρµακα του άρρωστου εγγονού της. Μέσα στην απελπισία της θα καταλήξει σε ένα sex shop µε ζωντανό σόου, όπου θα αναλάβει µια... χειρωνακτική δουλειά. Η Μάγκι, µε λίγη ώθηση από το αφεντικό της, θα γίνει σύντοµα... η Ιρίνα Παλµ. Το σεξ στην πικρή αυτή κωµωδία είναι παντού, αλλά δεν φαίνεται πουθενά και το κοινωνικό µελόδραµα βραχυκυκλώνεται διαρκώς από ένα πολιτικά ανορθόδοξο χιούµορ. Η ταινία απέσπασε θερµές κριτικές και το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

• Πρεµιέρα στις 3 Ιανουαρίου.

Ο Γουίλ Σµιθ σε ένα «one man show» στην ταινία «Ζωντανός θρύλος». ρίεργων πλασµάτων που τον καταδιώκουν. Πρόκειται για τον Ρόµπερτ Νέβιλ, τον κεντρικό ήρωα του µυθιστορήµατος του Ρίτσαρντ

Μάθεσον, που 50 χρόνια µετά τη «γέννησή» του στο χαρτί ζωντανεύει στη µεγάλη οθόνη και στο πρόσωπο του Γουίλ Σµιθ. Ενας θανατη-

«Ο ΝΤΑΝ ΕΦΑΓΕ ΚΟΛΛΗΜΑ» (Dan In Real Life) Ο Πίτερ Χέτζις µε ένα εκ πρώτης όψεως αταίριαστο, αλλά τελικά γοητευτικό πρωταγωνιστικό ζευγάρι στη διάθεσή του σκηνοθετεί µια ταινία που ισορροπεί ανάµεσα στο

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 7

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Αγαπηµένες επανεκδόσεις ∆ύο αγαπηµένες ταινίες µεσαίου µήκους (περίπου 40’ λεπτά) του Αλµπέρ Λαµορίς επιστρέφουν στις αίθουσες ύστερα από 50 και πλέον χρόνια σε ψηφιακά αποκατεστηµένες κόπιες. Πρόκειται για το «Κόκκινο Μπαλόνι» (1956) -που έχει τιµηθεί µε δύο Χρυσούς Φοίνικες (µικρού και µεγάλου µήκους) στις Κάνες και Οσκαρ Σεναρίου- και το «Ασπρο άλογο» (1953). Στην πρώτη ένα κόκκινο µπαλόνι ακολουθεί στους δρόµους του Παρισιού ένα µικρό αγόρι, το οποίο υποδύεται ο γιος του Λαµορίς και γίνεται ο καλύτερός του φίλος. Για µια ξεχωριστή φιλία µας µιλάει και η δεύτερη. Ενα ατίθασο, αλλά εντυπωσιακό άλογο επιτρέπει µόνο σε έναν µικρό ψαρά να το ιππεύσει.

Η Μαριάν Φέιθφουλ στη γλυκόπικρη «Ιρίνα Παλµ», που κέρδισε το κοινό στο Φεστιβάλ Βερολίνου -και όχι µόνο.

νίας στο ∆ιεθνές Φεστιβάλ του Μόντρεαλ. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάµε τους Σεσίλ ντε Φρανς, Πάτρικ Μπριέλ Λιντιβίν Σανιέ και Ζιλί ντε Παρτιέ.

• Πρεµιέρα στις 3 Ιανουαρίου.

συναίσθηµα και στο γέλιο. Ο «Παρθένος ετών 40» Στιβ Καρέλ ενώνει δυνάµεις µε τη Ζιλιέτ Μπινός του «Αγγλου ασθενούς». Η υπόθεση: Ο Νταν Μπερνς (Καρέλ), πατέρας τριών κοριτσιών, τα οποία µεγαλώνει µόνος, παρέχει πάσης φύσεως συµβουλές µέσα από δηµοφιλή στήλη σε εφηµερίδα. Ο άνθρωπος, που έχει όλες τις απαντήσεις, θα ανακαλύψει όµως ότι στον έρωτα δεν ξέρει τι του γίνεται. Σε µια οικογενειακή συγκέντρωση θα γνωρίσει τη γυναίκα των ονείρων του. Η Μαρί (Μπινιός) είναι έξυπνη, όµορφη και αστεία. Το ελάττωµά της; Είναι κοπέλα του αδελφού του. Συµπρωταγωνιστούν Ντέιν Κουκ, Ντάιαν Γουίστ, Εµιλι Μπλαντ.

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου. «∆ΟΥΛΕΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΡΕΣ» (A man’s job) Τι κάνεις αν µείνεις ξαφνικά άνεργος στα 40 και έχεις να συντηρήσεις µια γυναίκα που υποφέρει από ψυχολογικά προβλήµατα και µια κόρη; Μάλλον ψάχνεις για οποιαδήποτε δουλειά. Αυτό κάνει εδώ και ο κεντρικός ήρωας της γλυκόπικρης αυτής κωµωδίας, µε έντονα στοιχεία κοινωνικού προβληµατισµού. Και αφού επί µήνες συναντά κλειστές πόρτες και αδυνατεί να βρει εισόδηµα αποφασίζει να τολµήσει µια πραγµατικά δραστική στροφή «καριέρας». Τι επιλέγει; Το αρχαιότερο επάγγελµα του κόσµου. Από φτωχός εργάτης εξελίσσεται σε καλοπληρωµένος «συνοδός» ώριµων κυριών. Για πόσο καιρό θα µπορέσει να κρατήσει όµως τη νέα του ζωή µυστική; Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Φινλανδός σκηνοθέτης Αλέξι Σαλµενπέρα.

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου.

Το «Μέγαρο Γιακουµπιάν» πυροδότησε τις έντονες αντιδράσεις των συντηρητικών µουσουλµάνων, που µάλλον δεν ήταν προετοιµασµένοι να αντικρίσουν την πραγµατική εικόνα της κοινωνίας τους. «ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΧΑΜΕΝΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ: ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ» (National Treasure: Book of Secrets) Ο Γιον Τέρτελταουµπ σκηνοθετεί τη συνέχεια της µυστηριώδους περιπέτειας που µας θυµίζει κάτι από «Ιντιάνα Τζόουνς» µε γερές δόσεις «Επικίνδυνων Αποστολών». Ο προ-προπάππους του ριψοκίνδυνου αρχαιολόγου και κυνηγού θησαυρού Μπεν Γκέιτς παρουσιάζεται ξαφνικά ως ο ιθύνων νους πίσω από τη δολοφονία του Αβραάµ Λίνκολν. Αποφασισµένος να αποδείξει την αθωότητα του προγόνου του, ο Μπεν ακολουθεί µια αλυσίδα στοιχείων που τον οδηγούν από το Παρίσι στο Λονδίνο και τελικά πίσω στην Αµερική. Τον κεντρικό ήρωα

υποδύεται ο Νίκολας Κέιτζ, έχοντας στο πλευρό την ανερχόµενη Ντάιαν Κρούγκερ, αλλά και µεγάλα ονόµατα όπως τους Εντ Χάρις, Χάρβεϊ Καϊτέλ και Ελεν Μίρεν.

• Πρεµιέρα στις 3 Ιανουαρίου.

«TΟ ΜΥΣΤΙΚΟ» (Un Secret) Ο Φρανσουά είναι ένα µοναχικό παιδί που έχει πλάσει στο νου του ένα φανταστικό αδελφό και ονειρεύεται το παρελθόν των γονιών του. Στα 15α γενέθλιά του µια φίλη θα του αποκαλύψει ένα σκοτεινό οικογενειακό µυστικό, που θα ανατρέψει τα δεδοµένα της ζωής του, αλλά και θα θέσει τα θεµέλια για µια νέα αρχή. Το φιλµ του Κλοντ Μιλέρ, βασισµένο στο οµώνυµο µυθιστόρηµα του Φιλίπ Γκραµπέρ, απέσπασε το βραβείο καλύτερης ται-

«U» (Γιου, η Μονόκερως) Ενας από τους αγαπηµένους σκιτσογράφους παιδικών βιβλίων, ο Γκρεγκουάρ Σολοταρέφ, στη δεύτερη συνεργασία του µε το µετρ του animation Σερζ Ελισαλντέ, σκηνοθετεί ένα τρυφερό παραµύθι. Βασικοί πρωταγωνιστές του, ένα ποντικάκι, η Μόνα, και µια µικρή µονόκερως, η Γιου. Η Μόνα είναι µια µικρή πριγκίπισσα που ζει µόνη σε ένα κάστρο µε δύο σκοτεινούς χαρακτήρες, τον Γκούµι και τον Λόρντσιπ. Η Γιου θα ακούσει το παράπονό της και θα αποφασίσει να µείνει µαζί της για όσο τη χρειάζεται. Η ζωή και των δύο θα αλλάξει ξαφνικά µε την εµφάνιση µικροσκοπικών, µυστηριωδών πλασµάτων.

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου. «ΜΕΛΩ∆ΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡ∆ΙΑΣ» (August Rush) Η Κίρστεν Σέρινταν υπογράφει µια τρυφερή ταινία µε στοιχεία παραµυθιού. Ο 11χρονος Ογκοστ Ρας, παιδί-θαύµα της µουσικής, είναι ο καρπός της «µοιραίας» συνάντησης ενός χαρισµατικού Ιρλανδού κιθαρίστα και µιας τσελίστριας. Η µοίρα χώρισε τους δύο ερωτευµένους νέους και έστειλε το µωρό τους σε ορφανοτροφείο. Ο Ογκοστ όµως θα βρεθεί στη Νέα Υόρκη και στα έντεκά του χρόνια θα ενταχθεί σε µια οµάδα ανήλικων περιπλανώµενων µουσικών υπό την καθοδήγηση ενός µυστηριώ-

δους δασκάλου. Σε µια συναυλία τους µπροστά σε 40.000 ανθρώπους στο Central Park, όλα µοιάζουν πιθανά: ακόµα και να ξαναβρεί τους γονείς τους! Στο καστ συναντάµε τον Τζόναθαν Ράις Μάγερς, την Κέρι Ράσελ και τον Ρόµπιν Γουίλιαµς.

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου. «ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑΚΙ ΠΟΥ ΜΟΥ ΧΑΡΙΣΕ Ο ΜΠΑΜΠΑΣ ΜΟΥ» (L’avion) Με ονειροπόλο διάθεση, ο Σέντρικ Καν µας παρουσιάζει την ιστορία του Τσάρλι, ενός µικρού αγοριού που βλέπει τον πατέρα του, αξιωµατικό της γαλλικής αεροπορίας, να απουσιάζει εξαιτίας επαγγελµατικών υποχρεώσεων. Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα ο Τσάρλι ονειρεύεται ένα ποδήλατο. Προς απογοήτευσή του θα λάβει όµως ένα µεγάλο µοντέλο αεροπλάνου. Λίγους µήνες αργότερα ο πατέρας του Τσάρλι θα φύγει από τη ζωή και το αεροπλάνο θα ζωντανέψει...

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου. «ΑΛΙΕΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΥΝΗΓΟΥ 2» (Alien Vs Predator 2) Πριν από τέσσερα χρόνια τα Alien (των τεσσάρων µεγάλων κινηµατογραφικών επιτυχιών) και τα Predator (που τα γνωρίσαµε µέσα από δύο b-movies τρόµου) συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη µεγάλη οθόνη. Στη δεύτερη αυτή συνέχεια η µάχη των δύο εξωγήινων φυλών µεταφέρεται στη Γη. Οι κάτοικοι µιας µικρής πόλης θα βρεθούν στη µέση του αιµατηρού πολέµου και θα πρέπει να µείνουν ενωµένοι για να επιβιώσουν.

• Πρεµιέρα στις 27 ∆εκεµβρίου.

[SID: 2628817]

ΕΚΘΕΣΗ 8

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

«Μαρία Μαγδαληνή», 1989.

«Ανώνυµος Μάρτυρας», 1996.

«Mani Sky», 1987.

ªÂÁ¿ÏË ·Ó·‰ÚÔÌÈ΋ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÔ·ÌÂÚÈηÓÔ‡ ηÏÏÈÙ¤¯ÓË Stephen Antona

Το φωτοστέφανο της αφαίρεσης και [ ΓΡΑΦΕΙ Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ Ι. ΑΝΕΣΤΗ ]

Αφαιρετική, γεωµετρική, φωτεινή, πολύχρωµη, εγκεφαλική. Αυτή είναι η τέχνη του πρωτοπόρου Ελληνοαµερικανού καλλιτέχνη Stephen Antonakos, η οποία αποκαλύπτεται στην αναδροµική έκθεση που διοργάνωσε το Ιδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου στο Μουσείο Μπενάκη. Ο καλλιτέχνης, ζωγράφος και γλύπτης φωτός, γεννήθηκε στη Λακωνία αλλά από τα επτά του χρόνια βρέθηκε στη Νέα Υόρκη όπου άρχισε να χτίζει µια µεγάλη διεθνή καριέρα µε κεντρικά σηµεία αναφοράς την πνευµατικότητα, την ανάδειξη του χώρου, τα αντιθετικά σχήµατα του κενού και του γεµάτου, αλλά και την καθαρότητα της φόρµας.

Ατιτλη κατασκευή, τέλος της δεκαετίας του 1950.

«Ν

ο representation, no symbolism»... O Steven Antonakos, µιλάει για την τέχνη του, η οποία αποκαλύπτεται για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση και βάθος στην αναδροµική έκθεση που φιλοξενείται στο νέο κτήριο του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς. Εχοντας απέναντι τον ηλικίας 81 ετών κορυφαίο καλλιτέχνη, αντικρίζεις έναν άνθρωπο εξαιρετικά χαµηλών τόνων και λιγόλογο, που προφανώς νιώθει πως η αφήγηση και η εξιστόρηση αρχίζει -και ίσως εξαντλείται- σε ότι τον αφορά µέσα στα έργα του. Μια αφήγηση που αποκαλύπτεται εύγλωττη και ειλικρινής, µετά την περιήγηση στα 250 έργα της έκθεσης, που αναδεικνύονται εξαιρετικά χάρη στον σχεδιασµό του εκθεσιακού χώρου από τους αρχιτέ-

κτονες Μαρία Κοκκίνου και Αλέξανδρο Κούρκουλα. Ο Steven Αntonakos είναι σηµαντικός καλλιτέχνης, όχι µόνο ως πρωτοπόρος στη χρήση του φωτός και συγκεκριµένα του νέον στην τέχνη του, αλλά και γιατί βρέθηκε στα σταυροδρόµια σηµαντικών σχολών της τέχνης, κατορθώνοντας να διατηρήσει το προσωπικό του ύφος χωρίς να ενταχθεί απόλυτα σε καµία από αυτές. Η επιµελήτρια της έκθεσης που διοργάνωσε το Ιδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, ιστορικός τέχνης Κατερίνα Κοσκινά εξηγεί: «...Αν και στα έργα του της δεκαετίας του '50 χρησιµοποίησε αντικείµενα που έχουν αναφορές στην pop art, το έκανε µε ένα τελείως διαφορετικό τρόπο, εντελώς δικό του, που τον διαχωρίζει από τους καλλιτέχνες αυτής της σκηνής». Αλλά και όσον αφορά στο χαρακτηρισµό του µινιµαλιστή που του αποδίδεται, η κυρία Κοσκινά διευκρινίζει ότι «ο Αntonakos έχει έντονη προσωπική εµπλοκή µε το έργο του και αυτό τον διαχωρίζει από τους άλλους µινιµαλιστές καλλιτέχνες». Εφευρίσκοντας το γεωµετρικό λεξικό Η διαφυγή από την απόλυτη ένταξη σε σχολές τέχνης, διαµόρφωσε ουσιαστικά ένα δόγµα Antonakos, που αφορά τη σχέση µε το υλικό, µε το χώρο και το χρόνο, αλλά και µε την πνευµατικότητα που σε µεγάλο βαθµό περνάει από την έννοια της οικουµενικότητας και της θρησκείας. «Μου αρέσει να τοποθετώ τα πράγµατα στο χώρο και το χρόνο» έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Ελληνοαµερικανός καλλιτέχνης, που ξεκίνησε την καλλιτεχνική του δράση

«White Light» (Λευκό Φως), 1962.

στη δεκαετία του '50 φέροντας επιρροές και αναφορές στο έργο του Αλµπέρτο Μπούρι και του Λούτσιο Φοντάνα. Μορφοπλαστικά ξεκινά µε τη χρήση αντικειµένων. Πρόκειται για objets trouvés που προέρχονται ακόµη και από δρόµους της Νέας Υόρκης, πάνω στα οποία µερικές φορές χρησιµοποιούσε ζωγραφισµένο καµβά. Ακόµη και σε αυτά τα πρώιµα έργα, µπορεί να διακρίνει κανείς το γεωµετρικό λεξιλόγιο -που κυριαρχεί πιο ξεκάθαρα στη συνέ-

χεια των έργων του- αλλά και τη σχέση του µε το υλικό. «Ο Stephen Antonakos έχει µεγαλώσει µαζί µε το υλικό. Λίγοι το αξιοποίησαν τόσο όσο ο ίδιος» επισηµαίνει η Κατερίνα Κοσκινά. Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του '60, ο καλλιτέχνης αποκαλύπτει έντονα στο έργο του το ενδιαφέρον του για το χώρο (που παραµένει κυρίαρχο µέχρι και σήµερα), αλλά και το χρόνο. Ειδικότερα µε τα «Μαξιλάρια», αφηγείται τη σχέση του µε τα

ΕΚΘΕΣΗ 9

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Ατιτλα έργα από τη σειρά των «µαξιλαριών», 1963.

kos ÛÙÔ ¡¤Ô ªÔ˘ÛÂ›Ô ªÂÓ¿ÎË

της πνευµατικότητας

Σχέδιο µε τίτλο «Four Wall Room Neon», 1968. όνειρα και το χρόνο, όχι µόνο τον ρεαλιστικό αλλά και τον διαφορετικά µετρήσιµο ονειρικό χρόνο. Από το 1962 αρχίζει να χρησιµοποιεί το νέον για να φωτίσει και να δώσει χρώµα στα αντικείµενα, για να κατασκευάσει µια νέα, τεχνητή αυτή τη φορά, γεωµετρία. Ηταν η προδροµική εµφάνιση της σχέσης του µε αυτό το ισχυρό µέσο που τον βοήθησε να αναδείξει την συνύπαρξη και το συνεχή διάλογο της εµπειρίας του χώρου µε την εµπειρία του φωτός και να καθιερωθεί ως πρωτοπόρος της γλυπτικής και ζωγραφικής χρήσης του φωτός για 40 και πλέον χρόνια. Στη δεκαετία του '70 η σχέση του µε το νέον βρίσκει την εστίασή της. Ο Stephen Antonakos, δουλεύει πρώτα στο χαρτί. Φτιάχνει σχέδια που στη συνέχεια τα εξέλισσε σε γλυπτικές εγκαταστάσεις µε νέον. «Με αυτό το µέσο ξαναδένει τη γλυπτική µε τη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική και αρχίζει να γίνεται γνωστός για τις επεµβάσεις του σε δηµόσιους χώρους», επισηµαίνει η Κατερίνα Κοσκινά. Η κλίµακα µεγα-

λώνει και οι φόρµες γίνονται ακόµη πιο απλές σχεδόν µινιµαλιστικές. Ο Stephen Antonakos πιστεύει ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο µυστηριώδες από την απλότητα και δηλώνει σε συνέντευξή του στον Paul Cummings το 1975: «...Ο θεατής πρέπει να δει και πρέπει να ξέρει ότι πρόκειται για ηµιτελείς φόρµες, που πρέπει να τις ολοκληρώσει νοερά. Ελπίζω να τις ολοκληρώσει και να τις δει σε σχέση µε τον περιβάλλοντα χώρο». ∆ιαισθητικές χειρονοµίες Στα τέλη της δεκαετίας του '70 µε αρχές της δεκαετίας του '80 αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα στη σύλληψη και ολοκλήρωση των έργων του τα σχέδια σε χαρτί και πάπυρο, που µοιάζουν να του δίνουν απα-

«Καρέκλα», 1959.

Φωτογραφία του καλλιτέχνη Stephen Antonakos από το προσωπικό του αρχείο. ντήσεις και λύσεις για την κατασκευή των έργων του στο χώρο. Ο ίδιος πιστεύει ότι αν τα έργα του θέλουν χρόνο για να τα δει κανείς, τα σχέδιά του χρειάζονται ακόµη περισσότερο. «Και στα σχέδια η διαδικασία της δουλειάς είναι παρόµοια. Βρίσκοµαι σε ένα δικό µου κόσµο. Οι αποφάσεις µερικές φορές έρχονται ως διαισθητική απόκριση σε εκείνο που κάνει το χέρι µου καθώς διατρέχει το πεδίο...». Η δεκαετία του '80 είναι κοµβική για τη δουλειά του, καθώς αρχίζει να ερευνά την έννοια της τέχνης, ενδιαφέρεται να αναδείξει την πνευµατικότητά της. «Επικεντρώνει την προσοχή του θεατή στη στοχαστική πλευρά της τέχνης... Στα έργα του υπάρχει ένας οικουµενικός και όχι δογµατικός χαρακτήρας», παρατηρεί η Κατερίνα Κοσκινά. Αυτή η ενασχόληση και αναζήτηση τον οδηγεί τελικά στη δηµιουργία των δωµατίων διαλογισµού, αλλά και στα παρεκκλήσια. Εδώ τα στοιχεία θρησκευτικότητας είναι έντονα, µε σαφείς βιωµατικές µνήµες από τα εικονοστάσια και τα καντίλια στις εκκλησιές της Λακωνίας όπου έζησε ως επτά ετών. Αλλωστε και νωρίτερα στα έργα του, η συχνή τοµή της κατακόρυφης µε την οριζόντια γραµµή που δηµιουργούσε την εικόνα του σταυρού, φανέρωνε τις θρησκευτικές του ανησυ-

χίες. O ίδιος ο καλλιτέχνης έχει πει αρκετές φορές ότι τα παρεκκλήσια αποτελούν έκφραση της ελληνικής κληρονοµιάς του. Ειδικά για τη µεγάλη αναδροµική έκθεση που διοργάνωσε το Ιδρυµα Φ. Κωστόπουλου σε συνεργασία µε το Μουσείο Μπενάκη, ο Stephen Antonakos κατασκεύασε τρία νέα έργα. Το παρεκκλήσι του Αγίου ∆ιονυσίου που εγκαταστάθηκε στο αίθριο του Μουσείου, προσφέροντας στο θεατή µια σχεδόν µυσταγωγική και κυκλωτική εµπειρία, ικανή να αποκωδικοποιήσει όλη τη φιλοσοφία και την πορεία του καλλιτέχνη. «Ηθελα να φτιάξω ένα παρεκκλήσι για τους κατοίκους της Αθήνας» λέει ο Stephen Antonakos. Το έκανε, και του έδωσε το όνοµα του αγίου προστάτη της πόλης. Ταυτόχρονα δηµιούργησε, ειδικά για την έκθεση, το «Arrow», στην είσοδο του Μουσείου και το «Τhe Leap» έναν τοίχο µε νέον από τον οποίο αρχίζει η έκθεση. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στον εξαιρετικής αισθητικής και επιµέλειας κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση, µε κείµενα και φωτογραφίες έργων που «αποκωδικοποιούν» τον σηµαντικό Ελληνοαµερικανό καλλιτέχνη και αποκαλύπτουν το «σπάνιο» της δηµιουργίας του.

[SID: 2630658]

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ 10

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Εξετάζοντας τις ιδιαιτερότητες και τις τάσεις των αστεριών του οδηγού Michelin, ταξιδεύουµε σε µερικά από τα καλύτερα εστιατόρια του κόσµου, επισκεπτόµαστε τις κουζίνες των πλέον ευφάνταστων και διάσηµων σεφ του πλανήτη και γευόµαστε τις δηµιουργίες τους. [ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΜΗΤΑΡΕΑ ]

Π

ολλές φορές στο παρελθόν οι αξιολογήσεις εστιατορίων του περίφηµου οδηγού Michelin είχαν κατηγορηθεί για γαστρονοµικό… σωβινισµό, αφού αρκετοί chef υποστήριζαν ότι οι βαθµολογητές της εταιρείας είναι φανατικοί οπαδοί της γαλλικής σχολής και αποδίδουν ιδιαίτερα καλές βαθµολογίες στους Γάλλους αρχιµαγείρους και τα γαλλικά εστιατόρια. Πριν από λίγο καιρό, ωστόσο, ο οδηγός έδωσε µια καλή απάντηση σε όσα του προσάπτονται, τουλάχιστον σε αυτόν τον τοµέα. ∆ίνοντας στη δηµοσιότητα τον πρώτο οδηγό που εξέδωσε, ο οποίος περιλαµβάνει εστιατόρια του Τόκιο, η Michelin πήρε την ιδιότητα της γαστρονοµικής πρωτεύουσας του κόσµου από το Παρίσι και την απέδωσε στην ιαπωνική πρωτεύουσα και µάλιστα µε θεαµατικό τρόπο. Και αυτό γιατί οι αξιολογήσεις για τα εστιατόρια του Τόκιο περιλάµβαναν συνολικά 191 αστέρια, έναντι 65 που είχε ως τώρα το Παρίσι και µε τα οποία κρατούσε τον τίτλο της πόλης µε τη µεγαλύτερη συγκέντρωση «αστεριών». Τα εστιατόρια της ιαπωνικής πρωτεύουσας που έλαβαν αξιολόγηση τριών αστεριών είναι τα: Kanda, Koju, Quintessence, Sukibayashi Jiro, Sushi Mizutani, L’Oshier, Joel Robinson’s, Hamadaya. Για τους λάτρεις των συνολικών στατιστικών, αξίζει να σηµειωθεί, πάντως, ότι η Γαλλία παραµένει η χώρα µε τη µεγαλύτερη συγκοµιδή αστεριών Michelin, αφού διαθέτει συνολικά 620 αστέρια, έναντι 255 της Ιταλίας, 230 της Βρετανίας και 212 της Γερµανίας. Μια άλλη προσέγγιση στο διεθνές γαστρονοµικό στερέωµα των εστιατορίων είναι αυτή του αξιοσέβαστου στο χώρο περιοδικού Restaurant Magazine, το οποίο κάθε χρόνο από το 2002 δηµοσιεύει τη λίστα µε τα 100 καλύτερα εστιατόρια στον κόσµο. Στην τελευταία λίστα, που το Restaurant Magazine δηµοσίευσε για το 2007, περιλαµβάνονται 18 εστιατόρια από τη Γαλλία, 16 από τις Ηνωµένες Πολιτείες, 11 από την Ισπανία, 10 από τη Βρετανία, 8 από την Ιταλία. Τα πρώτα 5 εστιατόρια που περιλαµβάνονται στη λίστα για το 2007 είναι τα ElBulli (Ισπανία), The Fat Duck (Βρετανία), Pier Gargnaire (Γαλλία), The French Laundry (ΗΠΑ) και Testuya’s (Αυσταλία). Όπως και να έχει, ανεξάρτητα από τις αξιολογήσεις των ειδικών και τους µηχανισµούς του star system της παγκόσµιας γαστρονοµίας, το ταξίδι στα καλύτερα εστιατόρια του κόσµου και η επίσκεψη στις κουζίνες

Heston Blumenthal, ο νεότερος σεφ που κατάφερε να κερδίσει τρίτο αστέρι Michelin.

∆· ·ÛÙ¤ÚÈ· ÙÔ˘ Michelin, ÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔÈ ÛÂÊ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘

∆ειπνώντας στη διαπλανητική το 2003 είχε αποκτήσει και το τρίτο του αστέρι. Αν και η µαγειρική του έχει τις ρίζες της στην πρώτη του γαστρονοµική αγάπη, τη γαλλική κουζίνα, ο δρόµος που έχει ακολουθήσει είναι αρκετά µακρύς. Είναι ο σεφ που κάποιοι υποστηρίζουν ότι έχει οδηγήσει σε µια θεαµατική αλλαγή την ιστορία της µαγειρικής, παρουσιάζοντας πιάτα όπως το παγωτό σαρδέλας ή το ριζότο κουνουπίδι µε ζελέ σοκολάτας. Γύρω στα 170 ευρώ κοστίζει το tasting menu στο Fat Duck.

• High Street, Bray, Berkshire, SL6 2AQ, England, +44 (0)1628 580333

των πιο διάσηµων σεφ παρουσιάζει πράγµατι µεγάλο ενδιαφέρον.

ElBulli O Ferran Adria πήρε -από το 1997 κιόλας- το τρίτο του αστέρι Μichelin για το εστιατόριό του ElBulli, που βρίσκεται 126 χιλιόµετρα έξω από τη Βαρκελώνη. Επί σειρά ετών το ElBulli ανακηρύσσεται το καλύτερο εστιατόριο στον κόσµο από το Restaurant Magazine. Ο Ferran Adria είναι ο άνθρωπος που πήρε τα πιο απλά υλικά και τα µετέτρεψε σε πιάτα µοναδικά, αληθινά έργα τέχνης. Ενας «µάγος της κουζίνας», από εκείνους τους λίγους που µπορεί να κάνουν το φαγητό µια µακριά αισθησιακή περιπέτεια. Πολλοί τον αποκαλούν «διάνοια». Αλλοι τον κατηγορούν ότι έχει παραποιήσει την ισπανική κουζίνα. Ο ίδιος πιστεύει ότι η παράδοση καλώς υπάρχει, αλλά πως οι άνθρωποι που επιλέγουν στο εστιατόριό του, αποζητούν κυρίως την εφευρετικότητα που χαρακτηρίζει τα πιάτα του. Ανεξάρτητα, πάντως, από την κριτική που του ασκείται, ο Adria θεωρείται ο καλύτερος και δηµιουργικότερος σύγχρονος σεφ και οι πρωτοπόρες επινοήσεις του έχουν επηρεάσει την κουζίνα σχεδόν όλων των µεγάλων δηµιουργών της µαγειρικής. To tasting menu στο ElBulli κοστίζει 185 ευρώ.

• Apartado 30, 17480 Roses en Cala Montjol, Spain, +34 97215 04 57

The Fat Duck Ο Heston Blumenthal είναι ο σεφ που κατάφερε να κερδίσει το τρίτο του αστέρι Michelin γρηγορότερα και σε νεαρότερη ηλικία από οποι-

Pierre Gagnaire

Η κουζίνα του Michel Bras αναδεικνύει σπάνια βότανα και φυτά και εµπνέεται από τη φύση και την αλλαγή των εποχών. ονδήποτε άλλο. Το εστιατόριό του, The fat duck, στο Bray, 40χλµ. έξω από το Λονδίνο, φτιαγµένο σε µια παλιά pub ηλικίας 450 ετών, θεωρείται ένα από τα πέντε καλύτερα στον κόσµο. Και αυτό ενώ απέχει αρκετά από αυτό που θα θεωρούσε κανείς

ένα τυπικό εστιατόριο. Είναι το πλέον απρόβλεπτο, χάρη στο στιλ της µαγειρικής του Blumenthal και της νεανικής οµάδας του. Ο 40χρονος σεφ άνοιξε το εστιατόριο The fat duck πριν από 12 χρόνια, κέρδισε το πρώτο του αστέρι το 1998 και ως

Εχει αναφερθεί ότι ο Γάλλος chef Pierre Gagnaire αντιπροσωπεύει τη ροµαντική ιδέα «του αρχιµάγειρα ως καλλιτέχνη» περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στη Γαλλία σήµερα, ένας τίτλος για τον οποίο ανταγωνίζονται πάρα πολλοί. Το «στρατηγείο» του, στη οδό Balzac στο Παρίσι, είναι η «ναυαρχίδα» των εστιατορίων του που λειτουργούν σε διάφορα µέρη του κόσµου, στο Λονδίνο, στο Τόκιο, στο Χογκ Κογκ, στο Ντουµπάι. Εκεί η δηµιουργικότητά του ρέει πραγµατικά άφθονη στην κουζίνα του, καθώς ο Gagnaire παρουσιάζει συνδυασµούς που µερικές φορές φαίνονται αλλοπρόσαλλοι στο χαρτί, αλλά δείχνουν πραγµατικά έργα τέχνης στο πιάτο και βεβαίως στον ουρανίσκο. Το κόστος για ένα γεύµα φτάνει τα 95 ευρώ, ενώ το menu degustation τιµάται 245 ευρώ.

• 6 Rue Balzac, 75008 Paris, France, +33 (0)1 58 36 12 50

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ 11

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

O «µάγος της κουζίνας» Ferran Adria και µία από τις δηµιουργίες του: επειδή το φαγητό είναι και οπτική απόλαυση.

Î·È ÔÈ Â˘Ê¿ÓÙ·ÛÙ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘˜

κορυφή της γεύσης The French Laundry - Per Se Το εστιατόριο French Laundry του Thomas Keller, στη Napa Valley της Καλιφόρνιας, θεωρήθηκε «το καλύτερο µέρος για να φάει κανείς στις ΗΠΑ» από τους New York Times. Ο ίδιος ο Thomas Keller είναι σίγουρα ένας από τους πιο λαµπρούς σεφ της εποχής µας. Προσωπικότητα που συγκεντρώνει φανατικούς θαυµαστές, αλλά και ισχυρούς επικριτές. Ο Thomas Keller έφτιαξε το French Laundry το 1994 και έχει κερδίσει από τότε πολλές διακρίσεις, τόσο ο ίδιος όσο και το εστιατόριό του - περιλαµβανοµένων τριών αστεριών Michelin. Στο French Laundry ο Thomas Keller ανέδειξε τη µαγεία της φρέσκιας πρώτης ύλης σε κεντρικό στοιχείο της µαγειρικής του και οι τεχνικές του είχαν στόχο να εστιάσουν σε αυτό ακριβώς το σηµείο. Το δεύτερο επιχειρηµατικό βήµα του Thomas Keller ήταν το εστιατόριο Per Se στην καρδιά της Νέας Υόρκης, στον περίφηµο πύργο Time Warner Center. Στα λίγα χρόνια που λειτουργεί το Per Se έχει γίνει ένα από τα πλέον ποθητά σηµεία για τους οπαδούς της γαστρονοµίας, όχι µόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από όλο τον κόσµο. Το Chef’s Tasting Menu και το Vegetable Tasting Menu στο French Laundry κοστίζουν 240 δολάρια.

• 6640 Washington Street, Yountville, CA 94599, USA ++1 707 944 2380

Tetsuya΄s Ο Tetsuya Wakuda είναι ένας από τους περισσότερο γνωστούς διεθνώς εκπροσώπους της αυστραλιανής µαγειρικής σκηνής. Ιάπωνας στην κα-

Thomas Keller ταγωγή, έφτασε στο Σίδνεϊ το 1982, σε ηλικία µόλις 22 ετών, όπου ξεκίνησε την καριέρα του καταφέρνοντας λίγα χρόνια αργότερα να κυριαρχήσει στη µαγειρική σκηνή της Αυστραλίας. Ο Tetsuya Wakuda άνοιξε το πρώτο το εστιατόριο το 1989 και το 2000 µεταφέρθηκε εκεί όπου βρίσκεται και σήµερα, στο κέντρο του Σίδνεϊ κοντά στο λιµάνι Daling, σ’ ένα χώρο που χαρακτηρίζεται από την κοµψή ιαπωνική φιλοσοφία. Αυτό που διακρίνει τη µαγειρική του είναι ο συνδυασµός των κλασικών δεξιοτήτων και της εποχικότητας της ιαπωνικής κουζίνας µε αυστραλιανά υλικά, όπως η τασµανική πέστροφα και τα όστρακα. Πιάτα που έκαναν διεθνώς γνωστό τον Tetsuya Wakuda ήταν το σάντουιτς µε χαβιάρι ή το κονφί πέστροφας. Το µενού των δέκα πιάτων κοστίζει 185 δολάρια.

• 529 Kent Street, Sydney NSW 2000, Australia, +61 2 9267 2900

Pierre Gagnaire

Bras Στη γαλλική επαρχία Aubrac το µάτι του επισκέπτη χάνεται και ταυτόχρονα ηρεµεί σε απέραντα λιβάδια και πυκνά δάση. Αυτή την περιοχή διάλεξε ο φηµισµένος Γάλλος chef Michel Bras για να φτιάξει το εστιατόριό του. Πάνω σε ένα λόφο µε πανοραµική θέα, στο τοπίο δεσπόζει το κτήριο του εστιατορίου φτιαγµένο σε απόλυτα φουτουριστικό design από µέταλλο και γυαλί. Η κουζίνα του Bras αποτελεί ένα µείγµα των δύο στοιχείων της προσωπικότητάς του: αυτό του βοτανολόγου που αναζητεί και αναδεικνύει σπάνια βότανα και φυτά και του ποιητή που εµπνέεται από τη φύση και την αλλαγή των εποχών. Το πιο γνωστό πιάτο του Bras είναι το περίφηµο Gargouillou de Jeunes Legumes, φτιαγµένο από 30-40 λαχανικά, κάθε ένα από τα οποία έχει µαγειρευτεί ξεχωριστά για να διατηρήσει τα αρώµατά του. Ο Bras προτείνει δύο menu degustation, το «Απόδρα-

ση και γη» στα 104 ευρώ και το «Ανακάλυψη και φύση» στα 167 ευρώ.

• Route de l’Aubrac, 12 210 Laguiole, France, +33 05 65 51 182

L’ Atelier de Joel Robuchon Ένας από τους πιο σηµαντικούς σεφ του δεύτερου µισού του 20ού αιώνα είναι αδιαµφισβήτητα ο Joel Robuchon και το L’ Atelier, που έφτιαξε το 2003 στο Hotel Pont Royal στο Παρίσι, θεωρήθηκε µια από τις µεγαλύτερες καινοτοµίες στο χώρο των εστιατορίων. Η βασική ιδέα του είναι ότι από την είσοδο ακόµη µπορεί να δει κανείς τους µάγειρες εν δράσει. Το εσωτερικό του εστιατορίου θυµίζει ένα κοµψό sushi bar µε ανοιχτές κουζίνες, όπου ο πελάτης έχει συνεχή επικοινωνία µε τους µαγείρους, συµµετέχοντας σε µια πρωτότυπη όσο και συναρπαστική διαδικασία προετοιµασίας του φαγητού. Το µενού δεν είναι προκαθορισµένο, αλλά εξαρτάται από τις διαθέσεις και τις εµπνεύσεις της στιγµής της οµάδας των µαγείρων. Καθώς το L’ Atelier δεν δέχεται κρατήσεις, µετά τις πρώτες σαράντα θέσεις το φαινόµενο της µακριάς ουράς αναµονής είναι καθηµερινό. Ο ίδιος ο Robuchon έχει βραβευτεί µε τρία αστέρια Michelin, αλλά και οι συνεργάτες του διαθέτουν αντίστοιχες διακρίσεις, µε αποτέλεσµα το εστιατόριο να θυµίζει γαστρονοµικό γαλαξία. Το testing menu τιµάται 110 ευρώ, ενώ το a la carte από 50 ευρώ το άτοµο.

• 5-7 rue de Montalembert, 75007 Paris, France, +33 (0)1 42 22 56 56

Charlie Trotter’s O Charlie Trotter άνοιξε στο Σικάγο το 1987 το εστιατόριο που φέρει το όνοµά του, λίγα µόλις χρόνια µετά την πρώτη επαφή του µε την επαγγελµατική µαγειρική, το 1982. Από τις πρώτες µέρες λειτουργίας του, το εστιατόριό του συγκέντρωσε τις υψηλότερες αξιολογήσεις των κριτικών και βεβαίως την αποδοχή του κοινού. Η πορεία

του Charlie Trotter -σταθερά ανοδικήτον κατατάσσει πλέον στα πιο αναγνωρίσιµα ονόµατα των σεφ του κόσµου. Η µοναδική κουζίνα του, αν και στηρίζεται στη κλασική γαλλική τεχνική, χρησιµοποιεί τα πλέον φρέσκα υλικά για να φτιάξει καινοτοµους συνταγές που ανακατεύουν τεχνικές και γεύσεις από όλο τον κόσµο. Οι αναπάντεχοι συνδυασµοί στην κουζίνα του συχνά προκαλούν εκπλήξεις. Το µόνο σηµείο στο οποίο δεν επιδέχεται πειραµατισµούς, όπως ο ίδιος λέει, είναι η ποιότητα των φρέσκων πρώτων υλών. Το µενού λαχανικών κοστίζει 125 δολάρια και το Grand Menu 145 δολάρια.

• 816 West Armitage Chicago, Illinois 60614, USA, +1 773 248 6228

Gamberro Rosso Το 1980 ο Ιταλός Fulvio Pierangelini και η γυναίκα του Emanuela άνοιξαν ένα µικρό εστιατόριο στα παράλια της Τσοσκάνης, µε µόνο εφόδιό τους την αγάπη τους για το καλό φαγητό. Είκοσι επτά χρόνια αργότερα το εστιατόριό τους, Gamberro Rosso στο Livorno, θεωρείται από πολλούς το καλύτερο στην Ιταλία και ο ίδιος ο Fulvio Pierangelini αναγνωρίζεται ως ένα µοναδικό παγκόσµιο ταλέντο της µαγειρικής. Ο ίδιος αρνείται να ανοίξει εστιατόρια στο Μιλάνο, το Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη, καθώς θεωρεί ότι η µαγειρική του στηρίζεται στην αγνότητα των υλικών και την προσωπική του παρουσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι το εστιατόριό του είναι κλειστό όταν δεν µπορεί να βρίσκεται ο ίδιος στην κουζίνα του. Αντιπροσωπεύει την παραδοσιακή ιταλική φιλοσοφία στην κουζίνα, η οποία απέχει από τη γαλλική ή την ισπανική προσέγγιση. Οι τιµές στο Gamberro Rosso κυµαίνονται από 100 ως 200 ευρώ το άτοµο.

• Piazza della Vittoria 13, 57027, San Vincenzo, Livorno, Italy, +39 05 65 701021 [SID: 2633669]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 12

[ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ Ι. ΑΝΕΣΤΗ ]

Ο διάλογος του αρχιτεκτονήµατος µε το περιβάλλον, η διαφορετική πρόσληψη της εικόνας και της χρήσης ενός κτηρίου ανάλογα µε την χωροταξική του τοποθέτηση και τη γειτνίαση µε άλλα στοιχεία του αστικού τοπίου αποκαλύπτονται στην ενδιαφέρουσα «αφήγηση» που επιφυλάσσουν οι φωτογραφίες της Eριέτας Αττάλη. Η φωτογράφος και επίκουρη καθηγήτρια αρχιτεκτονικής φωτογραφίας παρουσιάζει την έκθεσή της «Τοπία Αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα» στο Νέο Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη, ως τις 6 Ιανουαρίου.

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

∂ÎıÂÛË Ù˘ EÚȤٷ˜ ∞ÙÙ¿ÏË ÛÙÔ ¡¤Ô ∫Ù‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ªÔ˘Û›Ԣ ªÂÓ¿ÎË

Οπτικές ασκήσεις αρχιτεκτονικού

Ι

διωτικές κατοικίες και δηµόσια κτήρια, που φέρουν την υπογραφή 18 ελληνικών αρχιτεκτονικών γραφείων, προσέλκυσαν το ενδιαφέρον της Εριέτας Αττάλη. Μέσα από µια µακρόχρονη και επίµονη διαδικασία, που την έφερε να παρακολουθεί -ουσιαστικά- τα κτήρια αυτά σε διαφορετικές ώρες της ηµέρας αλλά και εποχές, οδηγήθηκε στην τελική φωτογραφική αποτύπωσή τους, που φέρει πολλά στοιχεία πέρα από αυτό της τεχνικής φωτογραφικής µεθόδου. Η Εριέτα Αττάλη δηµιουργεί ένα σύνολο πληροφοριών για τα κτήρια και τη γειτονιά τους, αποκαλύπτει τη γεωγραφία συναισθηµάτων και φορτίσεων που µπορεί να προκαλέσει ένα κτήριο στη ζωή µας. Ενα ακόµη ενδιαφέρον στοιχείο, που προκύπτει αβίαστα από την έκθεση «Τοπία Αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα», είναι πως χρειαζόµαστε εξάσκηση για να µάθουµε να βλέπουµε σωστά και να κατανοούµε την αρχιτεκτονική, ακόµη και κάθε µεµονωµένο κτήριο. Ουσιαστικά, καθώς ο θεατής στέκεται δίπλα σε κάθε µία από τις πανοραµικές φωτογραφίες, έχει την ευκαιρία να γίνει ο ίδιος ο λεζαντογράφος του έργου, εν προκειµένω του κτηρίου που έχει φωτογραφίσει η Εριέτα Αττάλη. Μέσα από τις µεγάλων διαστάσεων ασπρόµαυρες και έγχρωµες φωτογραφίες των έργων αναδεικνύεται ουσιαστικά η πορεία της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής. Οι εικόνες αποτελούν µέρος από ένα εκτενέστερο κοµµάτι δουλειάς της φωτογράφου, που έχει δηµιουργηθεί από το 1997 σε στενή συνεργασία µε αναγνωρισµένους Έλληνες αρχιτέκτονες.

• Εως τις 6 Ιανουαρίου, στο Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο Οδού Πειραιώς, τηλ.: 210 3453111.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 13

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

τοπίου Αρχιτέκτονες και έργα Οι αρχιτέκτονες και τα έργα που συµπεριλαµβάνονται στην έκθεση είναι: ❖ Γκόλαντα Νέλλα και Κουζούπη Ασπασία ❖ DECA Architecture, Αλέξανδρος Βαΐτσιος, Carlos Loperena, Έλενα Ζάµπελη, Kyle Gudsell ❖ ∆ιακοµήδου Κατερίνα, Χαρίτος Νίκος ❖ Νικολούτσου και Φιλιππίδης ❖ Γιάννης Εξάρχου, Νικολούτσου και Φιλιππίδης ❖ Ιωάννου Μπάµπης, Σωτηρόπουλος Τάσος, Van Guilder Αλέξανδρος ❖ Κοκκίνου Μαρία και Κούρκουλας Ανδρέας ❖ Κοντόζογλου Καλλιόπη - 3SK Στυλιανίδης Architects ❖ Κουβελά Αγνή ❖ Κτενάς Νίκος ❖ Νικολακόπουλος Παντελής ❖ Νικηφοριάδης Μάριος και ∆ανάη Σκαράκη ❖ Σαµούρκα Ζωή ❖ Σγουρός Οδυσσέας ❖ Σκουτέλης Νίκος και Ζάνον Φλάβιος, Smiljan Radic ❖ Σµυρλής Νίκος ❖ Σοτοβίκης ∆ιονύσης ❖ Σταυροπούλου Έλενα ❖ Τραβασάρος Νικόλαος

Φωτογράφος µε διεθνή πορεία και αναγνώριση Η ΕΡΙΕΤΑ ΑΤΤΑΛΗ γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ το 1966. Σπούδασε φωτογραφία στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Αθηνών (ΒΑ) και το Goldsmith's College του University of London (ΜΑ). Από το 1992 ως το 2002 εργάστηκε ως αρχαιολογική φωτογράφος. Ειδικεύτηκε στη φωτογράφιση της αρχαίας ταφικής ζωγραφικής µε χρήση υπεριώδους και υπέρυθρου φάσµατος για λογαριασµό µεγάλων µουσείων και ιδρυµάτων της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και του Ηνωµένου Βασιλείου. Το 1998 ξεκίνησε τη σταδιοδροµία της ως αρχιτεκτονική φωτογράφος, εργαζόµενη έκτοτε ως ελεύθερη επαγγελµατίας σε διάφορες χώρες. Το 2000 έλαβε υποτροφία Fulbright (Fulbright Artist Award) στον τοµέα της αρχιτεκτονικής φωτογραφίας και παρέµεινε επί ένα χρόνο µε την ιδιότητα του Fulbright artist and visiting scholar στο Graduate School of Architecture, Planning and Preservation του Πανεπιστηµίου Columbia της Νέας Υόρκης. Την περίοδο 2001-2002 εργάστηκε ως επικεφαλής του τµήµατος φωτογραφίας στο American Institute for Aegean Prehistory, µε έδρα τη Κρήτη, φωτογραφίζοντας προϊστορικούς αρχαιολογικούς χώρους και αρχαιολογικά αντικείµενα σε ολόκληρο το Αιγαίο. Το 2002 έλαβε καλλιτεχνική υποτροφία του Japan Foundation

για την καταγραφή της σύγχρονης αρχιτεκτονικής γυαλιού στην Ιαπωνία (2002-3) ως visiting scholar στο πανεπιστήµιο Waseda του Τόκιο. Το 2004 έλαβε χορηγία του Graham Foundation του Σικάγο για την πραγµατοποίηση της περιοδεύουσας έκθεσης «Reflected Transparencies: Contemporary Architects Working in Glass», που επιµελήθηκε ο Botond Bognar. Από το 2003 εργάζεται ως έκτακτη επίκουρη καθηγήτρια αρχιτεκτονικής φωτογραφίας στο School of Architecture, Planning and Preservation του Πανεπιστηµίου Columbia της Νέας Υόρκης. Η δουλειά της έχει δηµοσιευτεί σε βιβλία φωτογραφίας και σε σηµαντικά διεθνή περιοδικά αρχιτεκτονικής, όπως τα Architecture, Bauwelt, Casabella, Harvard Design Magazine, Interni, Quaderns, ∆οµές κ.α. και συµπεριληφθεί σε εκθέσεις φωτογραφίας σε µουσεία και ινστιτούτα της στην Αµερική, την Ιαπωνία και την Ευρώπη. Αυτή τη στιγµή ασχολείται µε τη φωτογραφική έρευνα δύο νέων θεµάτων: «Landscape on the Edge: Contemporary Architecture Under the Nordic Light» και «Landscapes of Extreme: Contemporary Architecture in Chile».

[SID: 2628838]

ΣΥΝΑΥΛΙΑ 14

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

CD ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΥΤΙ «MY WINTER STORM»

Η Tarja γεφυρώνει τη metal µε την όπερα

∏ Budapest Gypsy Symphony Orchestra ÛÙÔ £¤·ÙÚÔ Badminton

Αθήνα - Βουδαπέστη µε 84 τσιγγάνικα βιολιά Την Παρασκευή 4, το Σάββατο 5 και την Κυριακή 6 Ιανουαρίου του νέου έτους, το αθηναϊκό κοινό θα έχει την ευκαιρία να περπατήσει στις όχθες του ∆ούναβη, απλά πηγαίνοντας στο Θέατρο Badminton. Γιατί εκεί θα φιλοξενηθεί για τρεις ηµέρες η 100µελής Budapest Gypsy Symphony Orchestra. Εκεί θα φιλοξενηθεί η µουσική ενός λαού ελεύθερου, δυνατού, ενός λαού µε καλλιτεχνικό ταπεραµέντο. Η µουσική µιας πόλης που τολµά να χορεύει στους ρυθµούς τσιγγάνικων βιολιών. [ TΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗ ]

Η BUDAPEST Gypsy Symphony Orchestra -στα ουγγαρέζικα Szaztagu Cinanyzenekar, που σηµαίνει 100µελής Τσιγγάνικη Ορχήστρα- είναι η µεγαλύτερη τσιγγάνικη συµφωνική ορχήστρα του κόσµου. Ιδρύθηκε το 1985, όταν πέθανε ο Sandor Jaroka, ο πιο διάσηµος «Primas» -σολί-

στας τσιγγάνικης µουσικής- της Ουγγαρίας. Η Ορχήστρα γεννήθηκε σε µια στιγµή αυτοσχεδιασµού, µετά την τελετή της κηδείας του. Έχει σηµειώσει τεράστια επιτυχία σε πολλές ονοµαστές αίθουσες συναυλιών και σε φεστιβάλ ανά τον κόσµο, από την Αυστρία, την Τσεχία, την Εσθονία, την Ιταλία µέχρι την Ιαπωνία και την Τουρκία. Ο Laszlo Berki, αρχιµουσικός του National Hungarian State Ensemble, διεύθυνε την Ορχήστρα ως το θάνατό του, το ∆εκέµβριο του 1997. Χάρη σ’ αυτόν, τα µέλη της αφρόκρεµας της δυναστείας της τσιγγάνικης µουσικής στην Ουγγαρία έγιναν µέλη της Ορχήστρας. Ανάµεσά τους οι Lakatos, Lendvai Csocsi, Boross, Berki. Σηµερινός πρόεδρος, καλλιτεχνικός διευθυντής και διευθυντής ορχήστρας είναι ο Sandor Buffo Rigo, ενώ πρώτος σολίστας είναι ο Joszef Lendvai Csocsi. Επίσης, ένα από τα πιο εξαίρετα µέλη της Ορχήστρας είναι ο βιρτουόζος των κυµβάλων Oszkar Okros, ο καλύτερος κυµβαλοπαίχτης στον κόσµο. Κάθε εµφάνιση της Ορχήστρας ασκεί ασύγκριτη επίδραση στο κοινό. Η γήινη ενέργειά της συναρπάζει τους παρευρισκόµενους, καθώς ολόκληρη η Ορχήστρα παίζει απ’ έξω, από καρδιάς, χωρίς παρτιτούρες, δείχνοντας πόσο βαθιά µέσα στην ψυχή της βρίσκεται η µουσικότητά της. ∆ίνεται η αίσθηση πως ακούει κανείς 100 Paganini! Από την ίδρυσή της, η Ορχήστρα οργανώνει κάθε χρόνο στη Βουδαπέστη διαγωνισµό για σολίστες. Οι νικητές γίνονται µέλη της. Μ’ αυτόν τον τρόπο, η Ορχήστρα παίρνει το µουσικό της µέλλον στα χέρια της και

Η εντυπωσιακή Φινλανδή, πρώην τραγουδίστρια των Nightwish, έβαλε πλώρη για σόλο καριέρα και κυκλοφόρησε το νέο της άλµπουµ «My Winter Storm». Το πρώτο single από το δίσκο, µε τον τίτλο «I walk alone» - εµπνευσµένο από το περίφηµο «Requiem» του Mozart - έχει ήδη «κλέψει» τις καρδιές των κριτικών αλλά και του πιστών οπαδών της Tarja, και συνοδεύεται από ένα υπέροχο βίντεο του σκηνοθέτη Joern Heltmann. Η σοπράνο τραγουδίστρια καταφέρνει να γεφυρώσει κόσµους που φάνταζαν απόλυτα διαφορετικοί, ως και αντίθετοι. Tη metal µουσική µε την όπερα.

«∆ΡΟΜΟΙ»

Η Χαρούλα συναντά τον Σωκράτη Μάλαµα

διατηρεί πάντα εκρηκτικό και ζωντανό το ασύγκριτο ταµπεραµέντο της. Στην Αθήνα θα βρεθούν, λοιπόν, 84 τσιγγάνικα βιολιά, 10 κλαρινέτα και 6 κύµβαλα. 100 απίθανοι δεξιοτέχνες µε κατάµαυρα µάτια και πολύχρωµα ρούχα και οι 2 σολίστες, Sandor Rigo Buffo και Joszef Csosci Lendrai, που συγκροτούν ένα υπέροχο µουσικό σύνολο χρωµάτων, δύναµης, αυθορµητισµού, γνησιότητας. Η Συµφωνική Ορχήστρα της Βουδαπέστης θα είναι και εδώ χωρίς παρτιτούρες. Θα παίξει όπως αναπνέει, ενστικτωδώς, µεταφέροντας στο κοινό την ενέργεια ενός έθνους που διάλεξε για παγκόσµια γλώσσα επικοινωνίας τη µουσική. Οι συναυλίες που θα δώσει αποτελούνται από δύο εξίσου ενδιαφέροντα µέρη. Στο πρώτο παρουσιάζονται παραδοσιακές, τσιγγάνικες µουσικές, που προσφέρονται µε εκκωφαντικό, µεθυστικό ρυθµό, ενώ ο κορυφαίος µουσικός του κυµβάλου Oszkar Okros απογειώνεται, απογειώνοντας µαζί του και το κοινό! Το «Alouette, ο Χορός των Σπαθιών» του Kachaturian, ο «Πέµπτος Ουγγαρέζικος Χορός» του Brahms αλλά και σλάβικες µελωδίες, δηµιουργούν µια υπέροχη µουσική µαγεία. Η τσιγγάνικη παράδοση του βιολιού διάχυτη, µεγαλοπρεπής. Στο δεύτερο µέρος, το σχήµα επιστρέφει µε σµόκιν, πάντα χωρίς παρτιτούρες, «αποπλανώντας» το κλασικό ρεπερτόριο. Τα «Βαλς» των Strauss -πατέρα και γιου-, η «Ουγγρική Ραψωδία» του Liszt αλλά και έργα των Bizet, Liszt, Berlioz, Kachaturian, Offenbach και Brahms εµπλουτίζουν το ροµαντικό χαρακτήρα της ορχήστρας.

[SID: 2630258]

∆εκαπέντε καινούργια τραγούδια σε µουσική Σωκράτη Μάλαµα και στίχους του ίδιου, της Χαρούλας Αλεξίου, του ∆ηµήτρη Παπαχαραλάµπους, της Φωτεινής Λαµπρίδη, του Γιάννη Μελισσίδη και του Οδυσσέα Ιωάννου. Η Χαρούλα Αλεξίου ερµηνεύει τέσσερα από τα τραγούδια του άλµπουµ, καθώς κι ένα ντουέτο µε το Σωκράτη στο τραγούδι «Σούµα». Τα κοµµάτια του cd είναι ως επί το πλείστον λαϊκά, ενώ δεν λείπουν και κάποιες πιο ηλεκτρικές πινελιές. Υπάρχει επίσης µελοποιηµένο ένα ποίηµα του J.R.R. Tolkien από τον «Άρχοντα των ∆αχτυλιδιών».

«VETO»

Χορεύοντας µε τους Goin’ Through Οι Goin’ Through, το πλέον επιτυχηµένο και αναγνωρίσιµο hip hop group της Ελλάδας, επιστρέφουν µε το «VETO». Περισσότερο χορευτική και ηλεκτρονική διάθεση µουσικά, ενώ στιχουργικά κυριαρχεί ένας πιο προσωπικός, εσωτερικός παλµός. Βέβαια δε λείπουν οι κοινωνικοπολιτικές αναφορές και ο καυστικός στίχος, σήµα κατατεθέν της διαχρονικής πορείας του Νίκου «Nivo» Βουρλιώτη και του σχήµατος. Αρκετά ενδιαφέρουσες συµµετοχές και αυτή τη φορά, όπως σε κάθε δίσκο των Goin’ Through: Τζώρτζια, ∆ήµος Μπέκε, Μετζέλος, και βέβαια το ρόστερ του Family: Ταραξίας, Θηρίο και Νέβµα. Τη µουσική επιµέλεια έχει όπως πάντα ο Μιχάλης Παπαθανασίου, µε τη συνεισφορά των ∆ηµήτρη «Funkyfly» Σταµατίου και Βαγγέλη «Dj Rico» Σερίφη. Γ.Σ.Κ.

ΟΠΕΡΑ 15

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

∏ ÊËÌÈṲ̂ÓË fiÂÚ· ÙÔ˘ ƒÔÛ›ÓÈ ÛÙÔ ∞ÎÚÔfiÏ

«Η Σταχτοπούτα» ή πώς τα παιδιά µαθαίνουν να αγαπούν την όπερα Η φηµισµένη όπερα που έγραψε ο Ροσίνι σε ηλικία 25 ετών, λίγο µετά τη µεγάλη επιτυχία του «Κουρέα της Σεβίλης», υπόσχεται µεστές ώρες λυρικού θεάτρου στα παιδιά. Στο θέατρο Ακροπόλ, η «Σταχτοπούτα» του Ροσίνι, στη διασκευή της Κάρµεν Ρουγγέρη, προσφέρει ως τις 20 Απριλίου την ευκαιρία για µια πρώτη µύηση στις αρετές και την ιδιαιτερότητα του λυρικού θεάτρου. ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ αφηγείται η νεράιδα που είναι και νονά της Σταχτοπούτας: «Ο πρίγκιπας Ραµίρο, γυρνώντας από µακρινό ταξίδι, µαθαίνει ότι ο πατέρας του έχει αφήσει ρητή εντολή να παντρευτεί, αλλιώς θα χάσει το στέµµα. Τόσο ο ίδιος ο πρίγκιπας όσο και ο δάσκαλος και συµβουλάτοράς του, θέλουν η γυναίκα που θα γίνει βασίλισσα να είναι όµορφη, µε καλό χαρακτήρα και καλή καρδιά. Ο δάσκαλος αναλαµβάνει να τη βρει. Γυρίζει από σπίτι σε σπίτι, ώσπου φτάνει στο αρχοντικό ενός ξεπεσµένου αριστοκράτη, του ∆ον Μανίφικο, που ζει εκεί µε τις κόρες του, τη Θίσβη και την Κλορίντα και την προγονή του Αντζελίνα (Σταχτοπούτα), της οποίας την καλοσύνη εκµεταλλεύονται και οι τρεις. Σε λίγο φτάνουν στο σπίτι απεσταλµένοι του πρίγκιπα Ραµίρο, για να προσκαλέσουν τις κοπέλες στη

Οι συντελεστές της παράστασης Μουσική διεύθυνση: ∆ηµήτρης Κατσίµπας, Γιώργος Αραβίδης. Σκηνοθεσία, κείµενο πρόζας, διασκευή: Κάρµεν Ρουγγέρη. Σταχτοπούτα: Iωάννα Φόρτη, Μαριάννα Ρηγάκη, Άρτεµις Μπόγρη. Ραµίρο: Νίκος Στεφάνου, Κωνσταντίνος Κληρονόµος, Ευάγγελος Σαµαρτζής. Νταντίνι: Κωνσταντίνος Ραφαηλίδης, Ζαφείρης Κουτελιέρης, Αρκάδιος Ρακόπουλος. ∆ον Μανίφικο: Μιχάλης Κατσούλης, Αναστάσιος Λαζάρου, Ανδρέας Παπαγρηγοριάδης. Αλιντόρο: Ερρίκος Μπριόλας, Χρήστος Αµβράζης. Κλορίντα: Ελένη Ζιώγα, Μυρτώ Μποκολίνη, Φωτεινή Κωστοπούλου. Θίσβη: Καλλιόπη Αγγελοπούλου, Χριστίνα Φρονίστα, Αναστασία Έδεν. Αυλικός Φερράντο: Θοδωρής Ευστρατιάδης. Αλφόνσο: Ερνέστος Βουτσίνος. Αρχιτελετάρχης: Τάσος Παπαδόπουλος. Νεράϊδα: Ξένια Τζιούµα. Οικονόµος: Μέτη Καρατζά.

γιορτή του παλατιού. Εκεί ο πρίγκιπας θα διαλέξει τη βασίλισσά του. Οι δύο κακές αδερφές φέρονται άσχηµα στη Σταχτοπούτα. Ο

δάσκαλος µεταµφιέζεται σε ζητιάνο και µπαίνει στο σπίτι να δοκιµάσει το χαρακτήρα της καθεµιάς. Επιτέλους, βρήκε τη γυναίκα που ζητού-

σε. Η Αντζελίνα είναι η ιδανική σύντροφος για τον πρίγκιπα-µαθητή του. Πατέρας και κόρες ετοιµάζονται για το χορό. Προκειµένου να βεβαιωθεί ότι η γυναίκα των ονείρων του θα επιλέξει αυτόν και όχι τα πλούτη και το αξίωµά του, ο πρίγκιπας Ραµίρο αλλάζει ρούχα και ρόλο µε τον πιστό του υπηρέτη Νταντίνι. Εµφανίζεται λοιπόν στο αρχοντικό του ∆ον Μανίφικο σαν υπηρέτης, για να αναγγείλει την άφιξη του “πρίγκιπα”. Ο “υπηρέτης” µόλις αντικρίζει τη Σταχτοπούτα νιώθει ένα παράξενο συναίσθηµα να ξυπνά µέσα του. Το ίδιο όµως αισθάνεται και η Σταχτοπούτα, αµέσως µόλις αντικρίζει τον “υπηρέτη”. Στο χορό του παλατιού, ο δήθεν πρίγκιπας κάνει πρόταση γάµου στη Σταχτοπούτα. Εκείνη όµως οµολογεί τον έρωτά της για τον “υπηρέτη”». Ο πραγµατικός πρίγκιπας αναζητά την αγαπηµένη του

Σταχτοπούτα µε το γνωστό γοβάκι.» Το τέλος είναι, βεβαίως, αίσιο. Και έζησαν αυτοί καλά… Ο Ροσίνι µέσα σε τρεις εβδοµάδες συνέθεσε την όπερα «La Cenerentola», που θεωρείται ότι περιλαµβάνει ορισµένες από τις πιο όµορφες µελωδίες του συνθέτη. Ο Ροσίνι ο ίδιος ήταν εκείνος που άλλαξε κάποια στοιχεία στην ιστορία του δηµοφιλούς παραµυθιού. Στην πρώτη της παρουσίαση, η όπερα «La Cenerentola» δεν έτυχε της θερµής υποδοχής που επιθυµούσε ο Ροσίνι, ωστόσο, έγινε γρήγορα πολύ δηµοφιλής και παρουσιάστηκε σε θέατρα της Ιταλίας, καθώς και στη Λισαβόνα (1819), το Λονδίνο (1820) και τη Νέα Υόρκη (1826).

[SID: 2628503] • Θέατρο Ακροπόλ, στις 11 π.µ. καθηµερινά εκτός ∆ευτέρας και Σαββάτου. Τηλ.: 210 3643700, 3608666.

ΠΟΡΤΡΕΤΟ 16

H NAYTEMΠOPIKH \ TEXNH + ζωή \ EB∆OMA∆A 28 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 - 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Αριστερά: «Αφιέρωµα στη ∆ύση της Πανσελήνου», Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1993. ∆εξιά: «Transformations», Ρώµη 1961.

√ ÚˆÙÔfiÚÔ˜ ÂÈηÛÙÈÎfi˜ ¢ËÌ‹ÙÚ˘ (ª›Ì˘) ∫ÔÓÙfi˜

«Το σηµαντικό είναι να είσαι ήσυχος µε τον εαυτό σου» «Εµείς το ∆άσκαλο τον κουβαλάµε συνέχεια µέσα µας» λένε φοιτητές και καλλιτέχνες που διδάχτηκαν από το ∆ηµήτρη Κοντό. Τον κορυφαίο εικαστικό, τον οποίο επανανακαλύπτουµε χάρη στην αναδροµική έκθεση του ΜΜΣΤ. [ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ Ι. ΑΝΕΣΤΗ ]

«ΑΓΑΠΗΣΑ τη ζωή περισσότερο από την τέχνη. Και το λέω αυτό χωρίς να νιώθω ενοχές». Η περίπτωση του εικαστικού ∆ηµήτρη Κοντού παραµένει εξαιρετική και ιδιαίτερη για την ελληνική εικαστική σκηνή. Και αυτό όχι µόνο εξαιτίας της πρωτοποριακής του τέχνης, της πλήρους ως προς τη θεµατολογία και το δηµιουργικό τρόπο καλλιτεχνικής του παραγωγής. Αλλά κυρίως για τον τρόπο που, ως καλλιτέχνης αλλά και ως άνθρωπος, έµεινε πιστός και συνεπής σε έναν προσωπικό κώδικα ευζωίας και σχέσεων. Η µεγάλη αναδροµική έκθεση µε τα έργα του ∆ηµήτρη Κοντού, που παρουσιάζεται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ως και τις 30 Ιανουαρίου, φέρνει το θεατή αντιµέτωπο µε αυτή την αλήθεια, καθώς έχει περιδιαβεί το µουσείο και έχει δει το σηµαντικό, ως προς τις µαρτυρίες, βίντεο που συνοδεύει την έκθεση. Μια αίσθηση που γίνεται ακόµη πιο έντονη µετά την µελέτη του ε-

Ο ∆ηµήτρης Κοντός, αριστερά µε την κόρη του Βαγγελιώ και επάνω µε το Γιάννη Γαΐτη στη Ρώµη.

κτενούς και αποκαλυπτικού σε πολλά σηµεία καταλόγου. Ειδικότερα, στο βίντεο ανακαλύπτουµε τον καλλιτέχνη και συνειδητοποιηµένο δάσκαλο, που λάτρευε το ψάρεµα, τις συζητήσεις µε τους φίλους και τους µαθητές του πάνω από ένα τραπέζι µπι-

λιάρδου ή στην ταβέρνα. «Μην πιστέψεις ποτέ πως είσαι σπουδαίος» δήλωνε εµφατικά και το έδειχνε βουτώντας σχεδόν ηδονικά στις πτυχές της καθηµερινότητας, κυρίως σαν αυτές που βίωνε στο σπίτι της Αίγινας, που έχτισε ο ίδιος το 1979 στην Παχιά Ράχη σε σχέ-

δια του φίλου του Βασίλη Γκρόζα. Αγαπούσε τη µουσική και τη λαϊκή τέχνη. Από µικρός έπαιζε φυσαρµόνικα και συµµετείχε σε χορωδίες. Εκεί συνάντησε και την πρώτη του γυναίκα, την Ελένη Καπλανίδου, που πυροδότησε µια έκρηξη γραφής στο νεαρό ερωτευµένο και ανήσυχο καλλιτέχνη. Γράφει χαρακτηριστικά σε κάποιο γράµµα του «... το ξέρω, δεν προσπαθώ όσο πρέπει. Ετσι είµαι φτιαγµένος. Και στη Σχολή δεν δούλευα αρκετά, ακουµπούσα πάντα στις ευκολίες µου. Τώρα όµως, λατρεµένο µου κορίτσι, έχω πολλούς λόγους να δουλεύω. Τότε έλεγα προς τι; Οµως τώρα αυτό το προς τι έχει την απάντησή του. Τώρα έχω εσένα και για σένα όλα. Στείλε µου τη σκέψη σου, λοιπόν. Η σκέψη σου έχει δύναµη.»

Ο ∆ηµήτρης Κοντός κέρδιζε τους ανθρώπους και δηµιουργούσε βαθιές σχέσεις και φιλίες. Υπήρξε γοητευτικός, όπως περιγράφει η δεύτερη σύζυγός του, Βούλα Πριόβολου: «Οταν άνοιξε η πόρτα και πρωτοαντίκρισα το Μίµη, ένιωσα το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια µου. Ηταν αρρενωπός, ευγενικός και ήρεµος, µε αυτό το καθαρό βλέµµα του να σε κοιτάζει κατάµατα και µε έναν αέρα επιµεληµένης ατηµελησιάς στο ντύσιµό του.» Αλλά και... «Σίγουρα ο Μίµης δεν ήταν εύκολος άνθρωπος στη συµβίωσή του. Υπερασπιζόταν την ανεξαρτησία του, είχε τα χόµπι του και εξαφανιζόταν για ώρες χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν. Οταν όµως έµπαινε στο σπίτι, τα ξεχνούσε όλα και γινόταν ο ιδανικός σύζυγος. Τον θυµάµαι να µπαίνει πάντα τραγουδώντας ή απαγγέλλοντας στίχους των αγαπηµένων του ποιητών.» Με τη Βούλα Πριόβολου απέκτησε και το µοναχοπαίδι του, τη Βαγγελιώ, µέσα από τις διηγήσεις της οποίας αποκαλύπτεται ο πατέρας, η ιδιότητα του ∆ηµήτρη Κοντού που συµπυκνώνει ίσως την ουσία και τις διαφορετικές πτυχές της συνολικής του προσωπικότητας. Οπως έλεγε ο Μάνος Παυλίδης «ο Μίµης Κοντός ήταν ολόκληρος ένα έργο τέχνης». Η τρίτη σύζυγός του, η Αντιγόνη Παρούση, µε την οποία παντρεύτηκε το 1995, µιλάει για µια άλλη αγάπη του Μίµη Κοντού: «Αγνωστη παραµένει η αγάπη που είχε ο Μίµης για τον Καραγκιόζη, ένα θέµα που τον ενδιάφερε µορφολογικά, σαν φιγούρα, αλλά και ιδεολογικά σαν τακτική µιας συγκεκριµένης ιδεολογικής αντίληψης. Την εποχή που ήταν καθηγητής στο Πολυτεχνείο, γύρω στο ‘70, ο Μίµης είχε γράψει µάλιστα και ένα δικό του σενάριο, χρησιµοποιώντας την τακτική των διφορούµενων αστείων και υπονοούµενων του Καραγκιόζη, για να θίξει διάφορα -επίκαιρα τότε- θέµατα.» Ιδεολόγος, λυρικός, ευαίσθητος, πρωτοπόρος, ευζωιστής, πολλά είναι τα χαρακτηριστικά που µπορούν να αποδοθούν στο ∆ηµήτρη Κοντό, µέσα από τις αφηγήσεις και τις σηµειώσεις των ανθρώπων που τον γνώρισαν, αλλά και από τις συνεντεύξεις του. Οµως µια εικόνα που µέτρησε ιδιαίτερα µέσα µου, ήταν αυτή που σχηµατίστηκε ακούγοντας την κόρη του, Βαγγελιώ Κοντού, να µιλάει για τον τρόπο και την αφοσίωση µε την οποία της έφτιαχνε τις στολές για τις Απόκριες, χρησιµοποιώντας υλικά της δουλειάς του και µε απόλυτη καλλιτεχνική αφοσίωση.

• Η αναδροµική έκθεση του ∆ηµήτρη Κοντού στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα διαρκέσει ως τις 30 Ιανουαρίου. Επιµέλεια: Μαρία Κοτζαµάνη. Χορηγός έκθεσης και έκδοσης: Ιδρυµα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου.

[SID: 2630925]