99 ΧΡΟΝΙΑ "Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ"

Page 1

1924 2023

ΧΡΌΝΙΑ 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023 ...και συνεχίζουμε! naftemporiki.gr 2023 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1972 1971 1970 1969 1968 1967 1966 1965 1964 1963 1962 1961 1960 1959 1958 1957 1956 1955 1954 1953 1952 1951 1950 1949 1948 1947 1946 1945 1944 1943 1942 1941 1940 1939 1938 1937 1936 1935 1934 1933 1932 1931 1930 1929 1928 1927 1926 1925 1924 2023 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1972 1971 1970 1969 1968 1967 1966 1965 1964 1963 1962 1961 1960 1959 1958 1957 1956 1955 1954 1953 1952 1951 1950 1949 1948 1947 1946 1945 1944 1943 1942 1941 1940 1939 1938 1937 1936 1935 1934 1933 1932 1931 1930 1929 1928 1927 1926 1925 1924 ΧΡOΝΙΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

Μια ανάσα από τα πρώτα...

δύσκολα 100

99 χρόνια καταγραφής των γεγονότων μέσα από εικόνες και συνεχείς ιστορίες

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη ktzortzinaki@naftemporiki.gr

ο 1922 ήταν μια χρονιά μεγάλης αναταραχής. Τα γεγονότα

που συνέβησαν τότε καθόρισαν όλον

τον υπόλοιπο εικοστό αιώνα και σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζουν να μας επηρεάζουν ακόμα και σήμερα. Το

1922 δεν είναι μια ξεθωριασμένη φωτογραφία εποχής. Είναι η δική μας ζωή, λίγο πριν γίνει δική μας. (1922 - Η χρονιά που άλλαξε τον κόσμο, Nick Rennison, εκδ. Διόπτρα)

Εμείς στην Ελλάδα το ξέρουμε καλά. Το 1922 έχει εγγραφεί τόσο βαθιά μέσα μας που το κουβαλάμε ακόμη.

Είναι η μεγαλύτερη καταστροφή σε 3.500 χρόνια ελληνικής ιστορίας. Είναι η πρώτη φορά

που παύει να μιλιέται η ελληνική γλώσσα στην άλλη πλευρά του Αιγαίου.

Είναι ενσαρκωμένη ανάμνηση

της φρίκης της καταστροφής και της κοινωνικής φρίκης μετά, σε μια χώρα χρεοκοπημένη.

Είναι η ενσωμάτωση των προσφύγων, «το μεγαλύτερο επίτευγμα του ελληνικού κράτους στα 200 χρόνια της ζωής του», μια Μεγάλη Ιδέα που άλλαξε μορφή

το «ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ» μετονομάζεται σε ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ.

ΧΡΌΝΙΑ

Πανόδετοι τόμοι με την ιστορία της «Ν». Αξία ανεκτίμητη.

από εδαφική σε αναπτυξιακή.

«Είμαστε όλοι απόγονοι της Μικρασιατικής Καταστροφής, απόγονοι, πάνω από όλα, των ανθρώπων -των παππούδων και των γονιών μας- που είχαν τη δύναμη να την ξεπεράσουν, να αναπτύξουν τη χώρα και να πάνε μπροστά», γράφουν οι Άγγελος Συρίγος και Ευάνθης Χατζηβασιλείου στο βιβλίο τους «Μικρασιατική Καταστροφή».

Και το φύλλο που κρατάτε στα χέρια σας ή διαβάζετε από κινητό και υπολογιστή, έρχεται από εκεί. Είναι οι καταβολές της μικρασιατικής γης. Από τις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας το 1899, όπου γεννήθηκε ο Πάνος Αθανασιάδης, και την Κωνσταντινούπολη του 1912, όπου άρχισε να ξετυλίγεται το νήμα της ζωής του Τζώρτζη Αθανασιάδη.

Του κύκλου τα γυρίσματα φέρνουν συναπαντήματα, καθώς και η νέα, από τον Σεπτέμβριο του 2021, ιδιοκτησία, η οικογένεια Μελισσανίδη, έχει ρίζες σε ένα κομμάτι του Ποντιακού Ελληνισμού. Διαδρομή: Καρς, Βλαδικαυκάς, Πειραιάς.

Στις 8 Μαρτίου 1924 κυκλοφορεί το πρώτο δακτυλογραφημένο φύλλο με τίτλο «ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ».

Μετά τα εθνικά τραύματα και

τα μικρά θαύματα άρχισε το τα-

ξίδι της η εφημερίδα που πή-

ρε αργότερα -στις 2 Αυγούστου

1948- το όνομα «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙ-

ΚΗ», «η αρχαιοτέρα εξ όλων των

εκδοθεισών εις το είδος της εις

ολόκληρον τον κόσμο, οικονομι-

κή, εμπορική, βιομηχανική και ναυτική εφημερίς». H «Ν» συμπληρώνει 99 χρό-

2
1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973
Τ
2 Αυγ.
1948

νια από την κυκλοφορία του

πρώτου φύλλου της. Ο κόσμος

αλλάζει και οι λέξεις είναι εδώ

για να ανιχνεύσουν αυτό που

παραμένει σταθερό. Ενημέρω-

ση, υπεύθυνη ενημέρωση, κρατώντας τις παραδοσιακές αρχές

της δημοσιογραφίας, αλλά ενσωματώνοντας και τα εργαλεία του

ψηφιακού περιβάλλοντος, όπως υπογράμμιζε ο εκδότης Γιώργος

Μελισανίδης στο πρώτο, υπό τη

νέα ιδιοκτησία, φύλλο τον Σε-

πτέμβριο του 2021.

Σαν άγαλμα σε κίνηση, σαν

υπενθύμιση επιμονής, σε εποχές

μεγάλης αναταραχής. Κομμάτια

ιστορίας, χαμόγελα και νέφη και

η ενημέρωση παραμένει. Αλλάζει

μορφή, μεγαλώνει από το χαρτί

στις λεωφόρους του διαδικτύου

και το Naftemporiki ΤV, το νέο

εγχείρημα, που βγήκε στον αέρα

το φθινόπωρο του 2022 κι έτυχε

θετικής αποδοχής. Και ξανά από

την αρχή. Κάθε μέρα μηδενίζει

τα κοντέρ, αναζητώντας την ηλι-

κία πέρα από τον χρόνο.

99 χρόνια με τον ίδιο χάρτη

πλεύσης. Με την ίδια έγνοια για

τους παραγωγικούς φορείς της

χώρας. Με αλλαγή ιδιοκτησι-

ακού καθεστώτος το 2021 και

επιστροφή στο σημείο εκκίνησης, τον Πειραιά, όπου χτυπάει

η καρδιά της ελληνικής ναυτιλί-

ας, ιστορικά συνυφασμένη με τη

«Ναυτεμπορική».

99 χρόνια, μια ανάσα από τα

πρώτα δύσκολα 100, κατά τη

λαϊκή θυμοσοφία. Εξαρτάται

κι από εσάς, παλιούς και νέους

αναγνώστες, πλέον και θεατές,

να βάλουμε πλώρη για θάλασ-

σες ανοιχτές.

Σε αυτό το ταξίδι, σας θέλουμε

δίπλα μας. Μέρος της έκδοσης,

κάθε έκδοσης, μέρος της ίδιας αλυσίδας είστε κι εσείς, με την κριτική σας, την ώθησή σας, την επισήμανσή σας.

99 χρόνια καταγραφής των γεγονότων μέσα από εικόνες και συνεχείς ιστορίες. Μια ιστορία που δεν μπορεί, από τη φύση της, να ολοκληρωθεί. Και ξανά από την αρχή. Επιστροφή στις αρχές και την αρχή σε εποχή ρευστή. Όπως πολλές στα 99 χρόνια, με δοκιμασίες, απώλειες, φουρτούνες, ευκαιρίες, κινδύνους και υποτιμήσεις, κύκλους ιδεών, συμφωνιών, χρεών, στοιχημάτων, απογραφών, διαγραφών, συμβολισμών, σύνθετων διαδικασιών, μα πάντα ψύχραιμων φωνών.

Από την Πόλη στο λιμάνι Ο Πάνος Αθανασιάδης, με σπουδές στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης, κάνει τα πρώτα του επιχειρηματικά βήματα, εκδίδοντας δελτίο στην αγγλική και γαλλική γλώσσα για τις θαλάσσιες μεταφορές, όμως ο κλοιός για το ελληνικό στοιχείο στενεύει από τις εξελίξεις στο μικρασιατικό μέτωπο και οι πρόνοιες της σύμβασης της Λωζάννης για

τους εγκατεστημένους Έλληνες

στην Κωνσταντινούπολη προ του

Οκτωβρίου 1918 δεν αποτελούν

επαρκές εχέγγυο παραμονής.

Δύσκολη αποστολή στην πα-

τρώα γη. Δύσκολη αποστολή, ατμόσφαιρα απελπιστική, στο

μεγάλο λιμάνι, όμως, με την ισχυρή παρουσία προσφύγων, αλλά χωρίς εξειδικευμένη ενημέρωση, κάτι μπορεί να στηθεί. Αγοράζει μια γραφομηχανή, μυεί τον μικρότερο αδερφό στη

δουλειά, και με την πολίτικη

σκευή, το πρώτο δακτυλογραφη-

μένο φύλλο του «Ναυτικού και

Εμπορικού Δελτίου Πειραιώς»

κυκλοφορεί. Ήταν 8 Μαρτίου

1924. Ο ίδιος αναλαμβάνει και

τη διανομή στα ναυτιλιακά και

εμπορικά γραφεία, για να πιάνει

τον σφυγμό της αγοράς.

Το Δελτίον με κατάπλους και

απόπλους, με εισαγωγές και

εξαγωγές, κάλυψε μία περίοδο

δέκα ετών.

Μετά από 2.527 φύλλα, το Δελ-

τίον αποκτά νέα μορφή. Η ύλη

εμπλουτίζεται για να καλύπτει

τα ενδιαφέροντα μεγαλύτερου

αναγνωστικού κοινού. Είναι η

ώρα του εκσυγχρονισμού. Οι

αδελφοί Αθανασιάδη αγοράζουν

Παλαιά εξώφυλλα: Αριστερά - 5 Ιανουαρίου 1937 (ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ

ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ).

Δεξιά - 1η Δεκεμβρίου 1949 (Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ)

Αναπόσπαστο κομμάτι της εφημερίδας οι διανομείς της.

ένα μικρό πιεστήριο, βρίσκουν

μερικές κάσες με στοιχεία και στήνουν τυπογραφείο επί της

οδού Φίλωνος 70 στον Πειραιά.

Ήταν 19 Απριλίου 1933, όταν

εκδίδεται με την ίδια ονομασία

το πρώτο τυπωμένο φύλλο με

τη μορφή καθημερινής εφημερίδας, με εμπορικές και οικονομικές ειδήσεις, γνωμοδοτήσεις και οδηγίες. Οι σελίδες αυξάνονται, η κυκλοφορία επεκτείνεται σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Αίγιο και αρχίζει η διαφημιστική προβολή. 800 δραχμές η ετήσια συνδρομή Πειραιώς, Αθηνών και Επαρχιών. Με τον Τζώρτζη Αθανασιάδη από το 1937 διευθυντή συνεχίζει το ταξίδι του το Δελτίον μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1940, οπότε η έκδοση αναστέλλεται αναγκαστικά. Τα γραφεία έχουν από τους βομβαρδισμούς υποστεί ζημιά και ο διευθυντής είναι από τον Νοέμβριο του 1940 στο μέτωπο, έφεδρος λοχίας του πυροβολικού.

Πέντε χρόνια σιωπής, ένα Αργυρούν Αριστείον Ανδρείας, μέρες καρτερίας για τη δοκιμασία της Κατοχής. Επανακυκλοφορεί στις 8 Μαρτίου 1945 το Δελτίον, τετρασέλιδο. Ενώ ο Εμφύλιος μαίνεται, οι αδελφοί Αθανασιάδη τολμούν το επόμενο βήμα. Μετονομασία της εφημερίδας στις 2 Αυγούστου 1948 σε ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ. Ηταν η πρώτη στον ελλαδικό χώρο από το πρώτο της φύλλο σε σχήμα πρακτικό.

στην επόμενη σελίδα

ΧΡΌΝΙΑ 3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023...
κάλυψε μια
Το Δελτίον με κατάπλους και απόπλους
περίοδο 10 ετών.
Συνέχεια

Πειραιά

Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

ΜΆΙΟ του 1949 ο κύριος κορμός μεταφέρεται στην οδό Πειραιώς 50, χωρίς όμως να αποδυναμωθεί το γραφείο στον Πειραιά. «Η Ναυτεμπορική» γίνεται Αθηναία, για να βρίσκεται εγγύτερα στην πρωτεύουσα των αποφάσεων. Η εφημερίδα έχει καθιερωθεί, την επικαλούνται δικηγόροι σε αγορεύσεις τους, αλλά κυρίως οι παραγωγικοί φορείς αναζητούν τις προτάσεις και τις παρεμβάσεις της.

«Αι πολιτικές ειδήσεις του 24ωρου εν συντομία» είναι η νέα στήλη του 1953, αν και η εφημερίδα από τα πρώτα της βήματα δεν θέλησε να αναμιχθεί στην πολιτική. Διαφορετικοί καιροί

και με πυξίδα πάντα οικονομική διατυπώνει πλέον θέση. Σαφή και διακριτική.

Η εφημερίδα μεταφέρεται το 1954 σε σύγχρονες εγκαταστάσεις με νέες λινοτυπικές μηχα-

νές στην οδό Δραγατσανίου 4, καθιερώνεται από το 1955 η πρωτοχρονιάτικη ειδική έκδοση, έκδοση προπομπός πληθώρας

ειδικών εκδόσεων και εβδομαδιαίων ενθέτων, που θα κυκλοφορήσουν τα επόμενα χρόνια, όπως η ετήσια για τη ΔΕΘ, που ξεκίνησε το 1970.

Το 1962 οι εκδότες αγοράζουν

τη «Βραδυνή» και το κτήριο επί

της οδού Πειραιώς 9-11, όπου μεταφέρεται και η «Ν», «ο απαραίτητος σύμβουλος κάθε επιχειρηματία».

Δικτατορία

Τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας η εφημερίδα συνεχίζει να προβάλλει την οικονομική ειδησεογραφία. Παρά τα δεσμά

της λογοκρισίας, από την οποία ενίοτε ξέφευγε με έξυπνο τρόπο γραφής. Το καθεστώς «εξαπέλυσε εναντίον της Βραδυνής πρωτοφανή οικονομικό πόλεμο, που επεξετάθη και στην αδελφή της εφημερίδα, την "Ναυτεμπορική"[...] Η "Βραδυνή" και η "Ναυ-

Το site naftemporiki.gr ενισχύεται, επανασυστήνεται, γίνεται πιο εύχρηστο και διαδραστικό.

Η αρχαιοτέρα εις το είδος της. Η πρώτη ελληνική οικονομική εφημερίδα στον παγκόσμιο ιστότοπο. Με εισαγωγή στο ταμπλό του Χ.Α. γιόρτασε η εφημερίδα τα 76α γενέθλιά της.

Το «μιλένιουμ» η «Ν» γιόρτασε τα 76α γενέθλιά της στο ταμπλό της Σοφοκλέους, με την έναρξη διαπραγμάτευσης της μετοχής της. Το 2001 επεκτείνεται κτιριακά, αλλά κυρίως δημιουργικά. Η χρηματοοικονομική καταιγίδα από το 2009 και τον Τύπο χτυπά. Η «Ν» προσπαθεί με νηφαλιότητα να καταγράψει τα εκρηκτικά γεγονότα, ενώ προσκαλεί τους ηλεκτρονικούς της αναγνώστες να συνδεθούν με τη δυναμική ιστοσελίδα ευρέσεως εργασίας careernet.gr και τον διαδικτυακό οδηγό πόλης clickatlife.gr Το 2015 το 1ο Ναυτιλιακό Forum εγκαινιάζει έναν κύκλο συνεδρίων υψηλού επιπέδου στην Αθήνα, σε μια εποχή εξαιρετικά αβέβαιη.

Επιστροφή στον Πειραιά Η «Ναυτεμπορική» στις 7 Απριλίου 2021, μέσω δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού, πέρασε στην ιδιοκτησία εταιρείας συμφερόντων της οικογένειας Μελισσανίδη.

Στον αέρα το τηλεοπτικό κανάλι επικοινωνίας της «Ν». Δεξιά: Ο πολυβραβευμένος ιστότοπος της «Ν» ανανεώθηκε.

τεμπορική" πέρασαν στη μαύρη λίστα του καθεστώτος και στερήθηκαν του δικαιώματος της καταχωρήσεως των κρατικών και ημικρατικών δημοσιευμάτων, ενώ

στην επιχείρηση απαγορεύθηκε, μετά από λίγο καιρό, ακόμη και η προεξόφληση γραμματίων! Ο

πόλεμος όμως προσέλαβε ιδιαί-

τερη οξύτητα το 1973». Η χούντα

του Ιωαννίδη είπε «καλό μήνα»

τον Δεκέμβριο στη «Βραδυνή»

βάζοντάς της λουκέτο. Στενεύει ο

κλοιός και για τη «Ν», που κινεί-

ται με μεγαλύτερη προσοχή. Για

τον Τζώρτζη κλείνει το κεφάλαιο

της ανωμαλίας με την κατάθεσή

του στις 11 Αυγούστου του 1975

στη δίκη των πρωταίτιων της δι-

κτατορίας.

Μεταπολίτευση

Η μεταπολίτευση «ανοίγει το δρό-

μο προς ελπίδας και προσδοκί-

ας», έχει, όμως, και απαιτήσεις.

Τα αδέλφια Αθανασιάδη στήνουν

το κτίριο στην οδό Λένορμαν 205

και από τις αρχές του 1981 μεταφέρουν εκεί την εφημερίδα.

Περνούν στη φωτοσύνθεση και

το ταχυπιεστήριο, γεγονός που τους επιτρέπει να αυξήσουν τις

σελίδες και τις ειδικές εκδόσεις. Η «Ν» γίνεται κομψή με συνεργασία ευρωπαϊκή, του έγκυρου Economist. Ανανέωση, αλλά και ματαίωση. Στις 15 Ιουλίου 1981

πεθαίνει ο ιδρυτής, Πάνος, και ύστερα από δύο χρόνια, δολοφονείται ο Τζώρτζης, στις 19 Μαρτίου 1983, μέσα στο γραφείο της «Βραδυνής». Τη διοίκηση αναλαμβάνει μέχρι το 1992 ο πρώτος εξάδελφος του εκλιπόντος, Νίκος Αθανασιάδης, και στη συνέχεια το πηδάλιο κρατούν οι τρεις κόρες του Τζώρτζη, Ειρήνη, Μαριέττα και Αγγέλα.

Έξι μήνες αργότερα, τόσο η έντυπη όσο και η ηλεκτρονική έκδοση του φύλλου μετακόμισαν στην Ακτή Κονδύλη 10, σε σύγχρονες εγκαταστάσεις. Η «Ν» ανανεώνεται, τόσο σχεδιαστικά όσο και από άποψη περιεχομένου, αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες που παρέχει στο αναγνωστικό της κοινό.

Το site naftemporiki.gr ενισχύεται κι από τον Νοέμβριο του 2022 επανασυστήνεται, γίνεται πιο εύχρηστο και διαδραστικό. Αλλάζει, με εμπλουτισμένα multimedia, newsletters, live blogs, διατηρώντας το DNA της έντιμης ενημέρωσης.

Το 1994 αποτελεί εφαλτήριο νέας εξόρμησης. Συνεργασία

με «Financial Times», σταδιακή αύξηση των ειδικών εκδόσεων, στον καιρό των ευρωπαϊκών προσανατολισμών, ενώ χαράζει η ψηφιακή εποχή.

Η «Ναυτεμπορική»

είναι η πρώτη ελληνική οικονομική εφημερίδα που δημιουργεί ιστοσελίδα. Το www.naftemporiki.gr σύντομα θα γίνει σημείο αναφοράς στον ειδησεογραφικό κυβερνοχώρο.

Με αυτήν την ταυτότητα συστήνεται στις 10 Σεπτεμβρίου 2022, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, και το κανάλι της Ναυτεμπορικής, προσανατολισμένο στην οικονομία, αλλά και σε ό,τι την προσδιορίζει, την επιχειρηματικότητα, τη γεωπολιτική, την πολιτική, το διεθνές περιβάλλον. Από τις νεόδμητες εγκαταστάσεις στον Περισσό, με σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή, η Ναυτεμπορική ΤV εκπέμπει διαδικτυακά και μέσω της συνδρομητικής πλατφόρμας Cosmote TV και NOVA. Η «Ν», ιστορική και νέα, έντυπη, ηλεκτρονική, τηλεοπτική, συνεχίζει σε νέους πλόες. [SID: 16016590]

ΧΡΌΝΙΑ 4 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973...
17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023
ΤΟΝ
Από τον Πειραιά στην Αθήνα και πάλι στον
Νοέμβριος
2022

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

Από τα παιδιά του Ερμή στον Μέγα

Της Έφης Τριήρη e.triiri@naftemporiki.gr

ηνύματα χαραγμένα πάνω σε λίθους και βράχους, ταχυδρομικά περιστέρια, αγγελιοφόροι, ηλιακά σήματα, ήχοι, φρυκτωρίες, δίφυλλες κερωμένες πινακίδες είναι μερικές μόνο από τις μεθόδους επικοινωνίας που χρησιμοποιούνταν στην Αρχαία Ελλάδα.

Αν μελετήσει κάποιος τις τεχνικές και τα μέσα επικοινωνίας κατά την αρχαιότητα, διαπιστώνει πραγματικά επιτεύγματα ειδικά στους αρχαίους Έλληνες στο θέμα της τηλε-επικοινωνίας, της επικοινωνίας μεταξύ μακρινών αποστάσεων που αφορά κυρίως δημόσιες ή κρατικές υποθέσεις.

Οι Αρχαίοι Έλληνες έδιναν πολύ μεγάλη σημασία στην επικοινωνία και στην πληροφόρηση και

αυτό το καταλαβαίνουμε ήδη από

τις σχετικές θεότητες που είχαν

επινοήσει. Η Ίριδα ήταν η πρώτη

ουράνια αγγελιοφόρος των θεών

του Ολύμπου, την οποία διαδέ-

χθηκε ο θεός Ερμής. Στην Ιλιάδα

ο Όμηρος παρουσιάζει την Ίριδα

να μεταφέρει διαταγές από τον

Δία στους άλλους θεούς, κυρίως

στον Ποσειδώνα, ενώ στη μυθο-

λογία μεταφέρει ουράνια μηνύ-

ματα στους ανθρώπους.

Οι πρώτοι φορείς μηνυμάτων

σε μεγάλες αποστάσεις υπήρ-

ξαν τα ταχυδρομικά περιστέρια, που χρησιμοποιούνται από την

εποχή των Φαραώ. Το σύστημα

αυτό αναπτύχθηκε κυρίως από

τους Σουμέριους το 2.000 π.Χ., οι οποίοι πρώτοι διαπίστωσαν

ότι τα περιστέρια επιστρέφουν

στα νεογνά τους από πολύ μεγάλες αποστάσεις.

Στην Αργοναυτική Εκστρατεία, οι Αργοναύτες άφησαν ελεύθερο ένα περιστέρι να πετάξει ανάμε-

σα στις Συμπληγάδες. Αφού το

περιστέρι κατάφερε να πετάξει

χάνοντας μικρό μόνο μέρος από

τα φτερά της ουράς του, το πλοίο

ΜΑργώ, ακολουθώντας το παράδειγ-

μά του, πέρασε με ταχύτητα ανά-

μεσα στα θανατηφόρα βράχια. Ο

Ηρόδοτος αναφέρει δύο μαύρες

περιστερές που πέταξαν σε αντίθετες κατευθύνσεις, η μία στη

Δωδώνη και η άλλη στη Λιβύη, όπου δημιουργήθηκαν δύο από

τα πιο γνωστά μαντεία του Διός.

Περιστατικά άκρως συμβολικά, που ενδεχομένως να απηχούν κάποιο τηλεπικοινωνιακό μήνυμα, σύμφωνα με μελετητές. Η πρώτη, ωστόσο, επίσημη τυπογραφική σελίδα της ανθρωπότητας θεωρείται ο δίσκος της

Φαιστού Κρήτης το 1.700 π.Χ., ο

οποίος δεν έχει χαραχθεί με το

χέρι. Επιστήμονες θεωρούν ότι σηματοδοτεί την πρώτη παγκοσμίως προσπάθεια για αποτύ-

πωση μηνύματος με τη χρήση

της τεχνολογίας (χυμένων από

μέταλλο ή χαραγμένων από ξύλο κινητών χαρακτήρων, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί πλήρως η λειτουργία του).

Από τις πρώτες μεθόδους με-

„

Ένας σημαντικός τρόπος επικοινωνίας, ειδικά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις ή σε κρατικές υποθέσεις, ήταν η κρυπτεία ή λακεδαιμονική σκυτάλη, που έγινε γνωστή από τον Πλούταρχο.

τάδοσης πληροφοριών και μηνυμάτων ήταν οι ημεροδρόμοι

ή αγγελιοφόροι, άνθρωποι γνωστοί για τις ικανότητές τους να διασχίζουν μεγάλες αποστάσεις

σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Στους Έλληνες πασίγνωστος είναι ο Φειδιππίδης -που μετέφερε στην Αθήνα το μήνυμα της νίκης

του Μαραθώνα το 490 π.Χ., σε μία

απόσταση 39 χλμ., την οποία διέσχισε χωρίς να σταματήσει-, ο οποίος αφού αναφώνησε τη γνωστή φράση «νενικήκαμεν», άφησε την τελευταία του πνοή.

Κάποιοι από τους ημεροδρόμους ήταν έφιπποι, ειδικά όταν επρόκειτο να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις. Στην πορεία το σύστημα των αγγελιοφόρων αναβαθμίστηκε με τη δημιουργία σταθμών, στους οποίους οι αγγελιοφόροι άλλαζαν τα άλογά τους ή άλλαζε και ο αγγελιοφόρος.

Σπουδαίο ρόλο στη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων έπαιξαν η φωτιά, τα σήματα φωτός

και ο καπνός, όταν τα νέα και οι

διαταγές έπρεπε να φθάσουν το

συντομότερο δυνατό στον προορισμό τους. Η Μήδεια, υψώνοντας αναμμένο πυρσό, ειδοποίησε τους Αργοναύτες να σπεύσουν στην Κολχίδα. Με πυρσό ειδοποιήθηκε και ο Αγαμέμνονας για την είσοδο του Δούρειου Ίππου στην Τροία. Από τα γνωστότερα παραδείγματα μετάδοσης μηνύματος με σήματα φωτιάς είναι η είδηση της πτώσης της Τροίας με αναμετάδοση σημάτων από βουνό σε βουνό: Από την Ίδη της Τροίας στο Έρμαιο της Λήμνου μετά στο όρος Άθω, στο Μάκιστο της Εύβοιας, εν συνεχεία στον Εύριπο, στον Κιθαιρώνα, στα Μέγαρα και, τέλος, στις Μυκήνες. Οι κορυφές των βουνών δεν επιλέχθηκαν τυχαία, καθώς ακόμη και σήμερα υπάρχει καλή ορατότητα μεταξύ τους. Για την αναμετάδοση των σημάτων αυτών υπήρχαν ειδικά κτίσματα, οι φρυκτωρίες, κτισμένα σε υπερυψωμένα εδαφικά σημεία, ώστε να φαίνονται καλά, με αναφορές από πολλούς αρχαίους συγγραφείς. Πολλά επίσης από τα φωτεινά σήματα ανταλλάσσονταν τη νύχτα στη θάλασσα μεταξύ των πλοίων ή μεταξύ ξηράς και πλοίων.

επίσημη

τυπογραφική σελίδα

της ανθρωπότητας:

ο δίσκος

της Φαιστού.

ΧΡΌΝΙΑ 6
1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973
Ημεροδρόμοι, περιστέρια, φωτιά, καπνός, λακεδαιμονική σκυτάλη ήταν μερικοί από τους
τρόπους μετάδοσης
Πρώτος δημοσιογράφος της αρχαιότητας ο Θουκυδίδης, ο οποίος περιγράφει την καταστροφή των δύο μεγαλύτερων πόλεων της αρχαίας Ελλάδας.
Η πρώτη

Αλέξανδρο

των μηνυμάτων στην αρ χαιότητα

Ο πρώτος που φέρεται, σύμφωνα

με μελετητές, να χρησιμοποίησε

τηλεπικοινωνιακούς πύργους για

τη μετάδοση μηνυμάτων ήταν ο

Ηρακλής, ο οποίος σε δύο πόλεις

της Δ. Μεσογείου, Αβύλη και Κά-

πλη, έστησε τις γνωστές Ηράκλει-

ες Στήλες, που έπαιζαν τον ρόλο

φάρου στα διερχόμενα πλοία ή

φρυκτωριών.

Ακόμη ένας σημαντικός τρόπος

επικοινωνίας ειδικά σε στρατιω-

τικές επιχειρήσεις ή σε κρατικές

υποθέσεις ήταν η κρυπτεία ή λα-

κεδαιμονική σκυτάλη, που έγινε

γνωστή από τον Πλούταρχο. Ήταν

μία σκυτάλη περιτυλιγμένη από

μία ταινία από δέρμα πλάτους 2

έως 3 χιλιοστών στην οποία ανα-

γράφονταν λακωνικά μηνύματα.

Από τις πλέον, ωστόσο, προσφι-

λείς μεθόδους ήταν τα δίπτυχα

κερωμένα πινακίδια, με πολλα-

πλή χρήση πέρα από την ανταλ-

λαγή μηνυμάτων (κυρίως ερωτι-

κών): για μάθημα στα σχολεία, για έγγραφα, για λογαριασμούς

και σημειώσεις. Πρόκειται για

ξύλινες πινακίδες λειασμένες με

κερί πάνω στις οποίες χαράσσο-

νταν τα κείμενα με γραφίδα που

στη μία άκρη ήταν μυτερή για

τη γραφή και στην άλλη πλατιά

για σβήσιμο.

Τα λευκώματα

Αποκορύφωμα, βεβαίως, όλων, η

Αρχαία Αγορά, που στα χρόνια του

Περικλή αναδεικνύεται σε κορυ-

φαίο τόπο επικοινωνίας. Την πρώ-

τη ουσιαστική μορφή εφημερίδας

της αρχαιότητας αποτέλεσαν οι ξύ-

λινοι πίνακες, γνωστοί ως «λευκώ-

ματα», που αναρτώνταν μπροστά

στον βωμό των επώνυμων ηρώων

μέσα στην Αρχαία Αγορά. Εκεί οι

Αθηναίοι πολίτες ενημερώνονταν

για τις προτάσεις νέων νόμων, τις

δημόσιες τιμητικές διακρίσεις, τις

επικείμενες δίκες και τα ονόματα

των πολιτών που έπρεπε να στρα-

τολογηθούν.

Η Αρχαία Αγορά ήταν ουσι-

αστικά ο τόπος όπου πήγαινε ο

πολίτης για να μάθει τα νέα, όχι

όμως παθητικά, ενεργητικά, για-

τί μετείχε στα κοινά και έπαιρνε

θέση. Η πόλη ήταν σε συνεχή

«ζύμωση», εκεί βρίσκονταν όλοι

- και αυτοί που είχαν επίσημα αξι-

ώματα, και ο απλός πολίτης και

-το σπουδαιότερο- ήταν σε συνεχή

επικοινωνία μεταξύ τους. Η Δημο-

κρατία δεν ήταν αντιπροσωπευ-

τική, αλλά άμεση και ο πολίτης

που πήγαινε στην αγορά για να

μάθει τα νέα ερχόταν σε επαφή

με τους πολιτικούς, με τους δικα-

στικούς, με τους φιλοσόφους σε

μία συνεχή αλληλεπίδραση. Και

αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος

ενημέρωσης. Σε όλα από κοντά

και με ιδία άποψη.

Και ο πρώτος βεβαίως δημο-

σιογράφος της αρχαιότητας ο

Θουκυδίδης, ο οποίος περιγρά-

φει την καταστροφή των δύο με-

γαλύτερων πόλεων της αρχαίας

Ελλάδας. Από την αρχή μέχρι το

τέλος, ο Θουκυδίδης μένει ουδέτερος, πηγαίνει στα πεδία των

μαχών, καταγράφει τα γεγονότα, βλέπει ο ίδιος τους Σπαρτιάτες και

τους Αθηναίους να συγκρούονται,

παίρνει τη γνώμη τους και την το-

ποθετεί αυτούσια στο κείμενο. Γι’

αυτό και θεωρείται ο πατέρας του

ρεαλισμού, της θεωρίας των διε-

θνών σχέσεων, που ασπάζεται την

αντίληψη πως ο άνθρωπος είναι

εγωκεντρικός και η όποια εξωτε-

ρική πολιτική υπαγορεύεται στη

βάση του εθνικού συμφέροντος.

«Βασίλειοι εφημερίδες»

Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ο

πρώτος που συνέλαβε την ιδέα

αναπαραγωγής ήχων μέσω του

ακουστικού τηλέγραφου, ο οποί-

ος μπορούσε να μεταφέρει τους

ήχους μέσω του αέρα σε μακρινές αποστάσεις.

Περίφημες ήταν και οι «βασί-

λειοι εφημερίδες» του Μεγάλου

Αλεξάνδρου, όπου καταγράφονταν

σε καθημερινή βάση οι δραστη-

ριότητές του.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην

περιγραφή κωδικοποιημένων

μηνυμάτων έπαιξε και ο Αινείας

ο Τακτικός, στρατηγός που έζησε

στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα.

Συνδύασε τους πυρσούς και τη

μηχανική, ώστε η επικοινωνία

μεταξύ αποστολέα και δέκτη να

περιέχει σαφείς πληροφορίες. Η

ανάγκη, όμως, αποστολής μηνυ-

μάτων με πιο συγκεκριμένο περιε-

χόμενο οδήγησε στην ανακάλυψη

του υδραυλικού τηλεγράφου, με

το όλο σύστημα να εξελίσσεται σε

αυτό που ερευνητές αποκάλεσαν

πολύ αργότερα την πρώτη μορφή

του συστήματος μορς.

Στα ρωμαϊκά χρόνια, γύρω στο

48 π.Χ., η πρώτη μορφή δημοσιο-

Κορυφαίος τόπος επικοινωνίας στα χρόνια του Περικλή ήταν η Αρχαία Αγορά. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα αναπαραγωγής ήχων μέσω του ακουστικού τηλεγράφου.

γραφίας υπήρξε ένα είδος ημερολο γίου, γνωστό ως «Άκτα Ντιούρνα», που κάλυπτε καθημερινά σημα ντικά γεγονότα, όπως ομιλίες και τοποθετούνταν σε εμφανή κεντρι

κά σημεία με εντολή του Ιουλίου Καίσαρα. Πιο σημαντική και από τη σύνταξη των ειδήσεων ήταν η εργασία αντιγραφής, με το δύ σκολο αυτό έργο να πέφτει στους ώμους των απελεύθερων, στους δούλους που είχαν κερδίσει την ελευθερία τους.

Εκεί δη

μοσιεύονταν τα

πρακτικά δικών, οι αγγελίες γά μων και θανάτων, οι κηδείες, τα διαζύγια, ανέκδοτα, σκάνδαλα, παιχνίδια ξιφομάχων, ακόμη και κριτικές γεγονότων και ατόμων. Ο καθένας μπορούσε να τα διαβάσει δωρεάν και να τα αντιγράψει για να τα στείλει σε απομακρυσμένες περιοχές της αυτοκρατορίας. Με την αντιγραφή όμως δημιουργή θηκε και ο «ιός» των ψευδών ή ανακριβών ειδήσεων.

Σε όλο τον αρχαίο κόσμο, είναι τεράστια η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία, κάτι που καθο ρίζει τη ζωή του, παρότι -όπως είχε πει ο Σοφοκλής- «κανένας δεν αγαπάει έναν αγγελιοφόρο κακών ειδήσεων». Γνωστός ο μύ θος του Θησέα, που λησμόνησε στην επιστροφή του ταξιδιού του από την Κρήτη, όπου σκότωσε τον Μινώταυρο, να αλλάξει το μαύρο πανί στο πλοίο του σε λευκό, που ήταν ο επικοινωνιακός κώδικας

με την Αθήνα και τον πατέρα του Αιγέα, ο οποίος απελπισμένος έπε σε στη θάλασσα από τον βράχο του Σουνίου.

ΧΡΌΝΙΑ 7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023...

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

'Ερευνα του Ευρωβαρόμετρου

Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

ΠΑΡΑ την επανάσταση της πληροφορικής και τον καταιγισμό

από πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι Ευρωπαίοι επιμένουν παραδοσιακά, θεωρώντας τη δημόσια τηλεόραση

και τον Τύπο ως τα πλέον αξιόπιστα ΜΜΕ.

Σύμφωνα με έρευνα το 2022

από το Ευρωβαρόμετρο, οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τα παραδοσιακά ραδιοτηλεοπτι-

κά και έντυπα Μέσα, καθώς και τους ιστότοπούς τους, σε σχέση με τις διαδικτυακές πλατφόρμες

ειδήσεων και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 49% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι ειδήσεις που μεταδίδονται από δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς αντιπροσωπεύουν την αλήθεια, είτε πρόκειται για τον παραδοσιακό

τρόπο μετάδοσης, είτε για τους

ιστότοπους των σταθμών στο δι-

αδίκτυο. Ο Τύπος και οι ιστότο-

ποι που τον αντιπροσωπεύουν

ακολουθεί με 39%. Από την άλλη

πλευρά, οι ιδιωτικοί ραδιοτηλεο-

πτικοί σταθμοί θεωρούνται αξιό-

πιστη πηγή ενημέρωσης από το 27% των ερωτηθέντων.

Πάνω από το ένα τέταρτο των

ερωτηθέντων (28%) πιστεύουν ότι

έχουν εκτεθεί πολύ συχνά ή συχνά σε παραπληροφόρηση και ψευδείς ειδήσεις (39% στην Ελλάδα). Η πλειονότητα των ερωτηθέντων αισθάνονται σίγουροι ότι μπορούν να αναγνωρίσουν την παραπληροφόρηση και τις ψευδείς ειδήσεις: το 12% αισθάνεται «πολύ σίγουρο» και το 52% «σχετικά σίγουρο». Το επίπεδο βεβαιότητας όσον αφορά την ικανότητα διάκρισης μεταξύ πραγματικών και ψευδών ειδήσεων μειώνεται με την ηλικία και αυξάνεται με το επίπεδο εκπαίδευσης.

43% χρησιμοποιεί

Πόσο συχνά πιστεύετε ότι εκτεθήκατε

σε παραπληροφόρηση και σε fake news

Πολύ 17

συχνά 22 32 19

Η τηλεόραση κυριαρχεί ως

πρωταρχική πηγή ειδήσεων, ιδι-

-Μαζί Ποτέ

αίτερα για πολίτες ηλικίας άνω των 55 ετών, συγκεντρώνοντας το

75% των προτιμήσεων συνολικά.

Ακολουθούν σε αρκετή από-

σταση οι διαδικτυακές πλατφόρμες ενημέρωσης (43%), το ραδι-

όφωνο (39%) και οι πλατφόρμες

μέσων κοινωνικής δικτύωσης

και τα ιστολόγια/blogs (26%). Τα

έντυπα Μέσα βρίσκονται στην

πέμπτη θέση, καθώς ένας στους

πέντε ερωτηθέντες (21%) αναφέ-

ρει τις εφημερίδες και τα περιο-

δικά ως κύρια πηγή ειδήσεων.

Αν και οι παραδοσιακές πηγές ειδήσεων (ιδίως η τηλεόραση) διατηρούν τη σημασία τους, το 88% όσων συμμετείχαν στην

έρευνα χρησιμοποιούν έστω

και εν μέρει το διαδίκτυο για

την ενημέρωσή τους, μέσω τηλεφώνου ή υπολογιστή. Το 43%

χρησιμοποιεί τον ιστότοπο κάποιας παραδοσιακής πηγής ει-

δήσεων (π.χ. την ιστοσελίδα μιας

με την online παρουσία τους (%) Δ.Ξ.

εφημερίδας) για να βρει ειδήσεις

στο διαδίκτυο, ενώ το 31% διαβάζει άρθρα ή αναρτήσεις που εμφανίζονται στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. [SID: 15976884]

Πηγή:

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ

40

30

20

10

φορές 5 4 0

50 EE EΛΛΑΔΑ

10
1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954...
τον ιστότοπο κάποιας παραδοσιακής πηγής ειδήσεων (π.χ. την ιστοσελίδα μιας εφημερίδας) για να
βρει ειδήσεις.
Κρατική τηλεόραση και Τύπο
θεωρούν πιο αξιόπιστα ΜΜΕ
οι Ευρωπαίοι
ΧΡΌΝΙΑ
Συχνά Μερικές
Ελλάδα 2022 (%) Ποιες πηγές ενημέρωσης εμπιστεύεστε περισσότερο; Σπάνια Δημόσια TV και ραδιόφωνο Έντυπος Τύπος Ιδιωτική TV και ραδιόφωνο

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

Της Βάσως Βεγίρη vvegiri@naftemporiki.gr

τη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, με κυρίαρχο όργανο

την «Εκκλησία του

Δήμου», και κατοχύρωσε τον δημόσιο

διάλογο επί παντός σημαντικού

επιστητού από την αρχαιότητα

ακόμη, όπως ήταν αναμενόμενο

ο Τύπος με τη σύγχρονη έννοιά

του γνώρισε μεγάλη ακμή και

στα νεότερα χρόνια της ελλη -

νικής ιστορίας. Και αυτό διότι

αποτελεί τον φορέα και εκφραστή των σκέψεων και ιδεών της κοινωνίας. Και συνεχίζει εξίσου δυναμικά.

Ετυμολογικά, εξάλλου, η λέξη «τύπος» προέρχεται από το ρήμα «τύπτω», δηλαδή κτυπώ, άρα σημαίνει το «χτύπημα», αποτύπωμα, ίχνος, γραμμάτων και εικόνων. Με την εξέλιξη της γλώσσας κατέληξε να σημαίνει το σύνολο των εφημερίδων, περιοδικών και άλλων εντύπων και σήμερα συμπεριλαμβάνει και τα ραδιοτηλεοπτικά και πλέον και τα ηλεκτρονικά-διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, που μετρούν την επιτυχία τους και αυτά με «χτυπήματα», αυτή τη φορά ηλεκτρονικά.

Ιχνηλατώντας, λοιπόν, τον ρόλο του ελληνικού Τύπου, στα 99 χρόνια ύπαρξης και πρωταγωνιστικού ρόλου σε αυτόν της «Ναυτεμπορικής», είναι σαφές ότι η πρώτη τριακονταετία του 20ού αιώνα υπήρξε η «χρυσή εποχή»

των εφημερίδων, με εντυπωσιακά, κατά περιόδους, τιράζ και με σαφές επίσης προβάδισμα του

αθηναϊκού Τύπου έναντι του επαρχιακού-περιφερειακού, ενώ παράλληλα ξεκινά η έκδοση εντύπων που απευθύνονται

σε πλατύ κοινό, όπως τα λαϊκά περιοδικά ποικίλης ύλης και οι αθλητικές εφημερίδες.

Η πορεία του αθηναϊκού Τύ-

που συνεχίστηκε ανοδικά για το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώ-

να, με κάποια μεγάλα ιστορικο-

πολιτικά γεγονότα, όπως η Κατο-

χή και η περίοδος της χούντας,

να ανακόπτουν μεν, προσωρινά

δε, την ανάπτυξη και απρόσκο-

πτη κυκλοφορία του.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα

αποτελεί και η ίδια η οικονομική εφημερίδα «Ναυτεμπορική», που ιδρύθηκε το 1924 από τους

αδελφούς Αθανασιάδη με τον

τίτλο «Ναυτικόν και Εμπορικόν Δελτίον», με ημερομηνία πρώτης έκδοσης την 8η Μαρτίου 1924, σηματοδοτώντας την εμφάνιση του οικονομικού Τύπου στη χώρα μας, αλλά κατά τη διάρκεια της Κατοχής διέκοψε την έκδοσή της και επανεκδόθηκε στις 8 Μαρτίου 1945 (μετονομάστηκε σε «Ναυτεμπορική» τον Αύγουστο του 1948).

Το 1923 εκδόθηκε για πρώτη φορά η εφημερίδα «Βραδυνή», η οποία επίσης διέκοψε αργότερα την κυκλοφορία της, επανεκδόθηκε το 1945 και το 1963 αποκτήθηκε από τους αδελφούς Αθανασιάδη.

Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι ενώ στη διάρκεια της επταετίας της χούντας η μέση ημερήσια κυκλοφορία των αθηναϊκών εφημερίδων (πρωινών και απογευματινών) κυμάνθηκε από 570.000 ως 750.000 φύλλα, κατά τη μεταπολίτευση έφτασαν -και μερικά χρόνια ξεπέρασαν- το ένα εκατομμύριο φύλλα!

Από τη λινοτυπία στη φωτοστοιχειοθεσία

Μετά το 1974 και την πτώση της δικτατορίας, ο Τύπος γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Ιδιαίτερα κατά

Τη δεκαετία του ’80, η μετάβαση στη φωτοστοιχειοθεσία και τα νέα πιεστήρια αλλάζουν την εμφάνιση των εφημερίδων.

το πρώτο διάστημα της μεταπολίτευσης αυξήθηκε πολύ η πώληση των αθηναϊκών εφημερίδων στην επαρχία, ενώ παράλληλα αρχίζει να καταγράφεται συρρίκνωση των πρωινών φύλλων. Τη δεκαετία του '80 ο τρόπος έκδοσης των εφημερίδων περνά από τη λινοτυπία στη φωτοστοιχειοθεσία, που διαφοροποιεί και δίνει νέα ώθηση στην εμφάνισή τους, με αποτέλεσμα την περαιτέρω ένταση του ανταγωνισμού. Τη δεκαετία του '90, αντιθέτως, αρχίζει η πτώση των πωλήσεων του αθηναϊκού Τύπου, λόγω πολλαπλών αιτιών, με μία εκ των σοβαρότερων την ίδρυση ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που αρχίζει να διαδραματίζει η τηλεόραση στην καθημερινότητα των πολιτών, όχι μόνο στην ψυχαγωγία αλλά και στην ενημέρωση. Ο έντυπος Τύπος «αντεπιτίθεται» με τη δημιουργία μικρότερων εντύπων ειδικού ενδιαφέροντος, των ενθέτων που

12
ΧΡΌΝΙΑ
Σ
συνο1923 έναν χρόνο πριν από την έκδοση της «Ν», εκδόθηκε για πρώτη φορά η εφημερίδα «Βραδυνή». Συνέχεια στην επόμενη σελίδα 1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973... Ιχνηλατώντας τον ρόλο του Τύπου Πώς τα παραδοσιακά μέσα συνυπάρχουν αρμονικά με τα ψηφιακά

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

Η ταχύτητα, η έρευνα, η ανάλυση

δεύουν το κύριο φύλλο, όπως και προσφορών σε βιβλία, cd, εκπτωτικά κουπόνια, μέχρι και διαγωνισμών για σπίτια, κυρίως στα κυριακάτικα φύλλα. Στο μεταξύ, η προαναφερόμενη επέκταση, αν όχι «επέλαση»

του αθηναϊκού Τύπου στην περιφέρεια οδηγεί τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να περιορίσουν την ύλη τους σε ειδικά θέματα τοπικού χαρακτήρα. Μια τάση που οδήγησε ωστόσο στη συνέχεια, και στη σημερινή εποχή, σε άνθηση του επαρχιακού-περιφερει-

ακού Τύπου, ο οποίος υιοθέτησε

γρήγορα την ηλεκτρονική-ψηφια-

κή εποχή και έχει αναπτύξει και συνεργασίες με αθηναϊκά μέσα ενημέρωσης.

Από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '90 μέχρι και το 2010

είναι ξεκάθαρη επίσης η διεύρυνση του μεριδίου των κυριακάτικων εκδόσεων, ενώ παράλληλα αναπτύσσονται εφημερίδες free press.

Ψηφιακός μετασχηματισμός

- Νέες ευκαιρίες

Στο μεταξύ, αρχίζει να γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη η παρουσία ηλεκτρονικών-διαδικτυακών

μέσων ενημέρωσης, με τη «Ναυτεμπορική» και πάλι να πρωτο-

πορεί με το πολυβραβευμένο

ειδησεογραφικό της site, που

παρέχει πληθώρα ειδήσεων επικαιρότητας από την ελληνική και διεθνή οικονομία και προσφέρει παράλληλα τη δυνατότητα στους συνδρομητές της να δουν ηλε-

κτρονικά το καθημερινό φύλλο

και να απολαμβάνουν επίσης κι

άλλες ηλεκτρονικές υπηρεσίες.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι

την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα «γεννήθηκαν» και νέες εφημερίδες, κατά κανόνα αναπτυσσόμενες παράλληλα με ομώνυμα ηλεκτρονικά sites.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός

αποτελεί το μέλλον, εκ των πραγμάτων, για το σύνολο της ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας, άρα και του Τύπου.

Η ταχύτητα ανάρτησης της

είδησης αποτελεί πλέον στις

μέρες μας βασικό κριτήριο λειτουργίας των ειδησεογραφικών sites, γεγονός που δημιουργεί

πρόσθετο χώρο και πεδίο δόξης

στις εφημερίδες για έρευνα και

ανάλυση της επικαιρότητας και

των προοπτικών της οικονομίας,

των πολιτικών εξελίξεων κ.ο.κ.,

με τα διαφορετικά αυτά είδη μέ-

σων ενημέρωσης να λειτουργούν

εν τέλει συμπληρωματικά προς

όφελος του αναγνώστη, αλλά και

των εκδοτικών επιχειρήσεων που

αναπτύσσουν κατά κανόνα και

τις δύο μορφές.

Ο

έντυπος Τύπος, όχι μόνο δεν

έχει να φοβηθεί τις νέες τεχνο-

λογίες και τα μέσα κοινωνικής

δικτύωσης, αλλά αγκαλιάζοντάς

τα και αξιοποιώντας κάθε θετική

πτυχή τους, έχει εισέλθει σε νέα

εποχή. Διότι το κοινό μπορεί να

θέλει σε πρώτο επίπεδο να έχει

γρήγορη -έστω μόνο σε τίτλους

ενημέρωση στα gadgets και τα

μέσα κοινωνικής δικτύωσής του, αλλά αναζητά επίσης την έγκυρη πληροφορία και διαθέτει πλέον

και εκείνη την τεχνολογική ωριμότητα για να ξεχωρίζει την άτυπη από την εμπεριστατωμένη

και έγκυρη πληροφόρηση και ειδησεογραφία.

Σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση η «Ναυτεμπορική», πιστή

στις πάγιες αξίες της για έγκυρη

και εμπεριστατωμένη ενημέρω-

ση, υπό τη νέα της ιδιοκτησία δι-

αγράφει νέα ανοδική πορεία, με

προσφάτως ανανεωμένα τόσο το

καθημερινό της φύλλο όσο και

τον διαδικτυακό της ιστότοπο, ενώ

και με νέο μέσο το Νaftemporiki

TV, κερδίζει καθημερινά όλο και

περισσότερους αναγνώστες και φίλους. [SID: 15972310]

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός

αποτελεί το μέλλον, εκ των πραγμάτων, για το σύνολο της ελληνικής οικονομικής

δραστηριότητας, άρα και του Τύπου.

ΠΗΓΕΣ: Στο παραπάνω θέμα αξιοποιήθηκαν -μεταξύ άλλων- και πληροφορίες από την έκδοση του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με θέμα «Ο Ελληνικός Τύπος - 1784 έως σήμερα - Ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις» (Αθήνα, 2005), από τη διπλωματική εργασία της κ. Ευσταθίας Παπαστάθη με θέμα «Τύπος και Πολιτική: Ο ρόλος των έντυπων ΜΜΕ στη σύγχρονη Ελλάδα» (ΑΠΘ, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών) και από τη «Σύνοψη Ιστορίας Ελληνικού Πολιτικού Τύπου» του δρ. Άρη Κουμπαρέλη (Αργοστόλι, 2020 - Ιόνιο ΠανεπιστήμιοΣχολή Επιστήμης της Πληροφορίας και Πληροφορικής-Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας).

14
ΧΡΌΝΙΑ
της είδησης για την ενημέρωση Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα 1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973... Πάνω από ένα εκατ. φύλλα ήταν για μερικά χρόνια η μέση ημερήσια κυκλοφορία των αθηναϊκών εφημερίδων μετά τη μεταπολίτευση.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.