Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Χρυσανθοπούλου, Αντ. Τσιμπλάκης,

Τριήρη, Γ. Γεωργίου, Π. Τσιριγώτης, Τ. Ηγουμενίδη, Λ. Καλαμαρά, Δ. Αλεξάκη, Φ. Ζώης

ΔΙ Ο ΡΘΩΣΗ

Διονύσης Μάρρας, Σωτηρία Τσολάκου

Έ ΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙ Έ ΥΘΥΝΣΗ

Μαρία Μπαλικούρα

Έ ΜΠΟΡΙΚO ΤΜΗΜΑ

Όθων Βασιλόπουλος, Γκρ. Κλάδη, Λ. Γκεζέπογλου, Γ. Σακελλόπουλος, Ευγ. Παντελή, Μ. Γράψα, Ειρ. Πολίτου, Γ. Τσιαμπάς

ΔIEYΘΥΝΣΗ ΜΑΡΚ Έ ΤΙΝΓΚ- Έ ΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Έφη

Δίκαιες «πιστοποιήσεις»

Ο δρόμος έως το 2050 -χρονιά ορόσημο για την Ευρώπη, καθότι εκπνέει η προθεσμία για μια ευρωπαϊκή οικονομία κλιματικά ουδέτερη- δεν είναι μακρύς, παρότι μεσολαβούν 27 έτη.

Η βιώσιμη ανάπτυξη όσο εύηχη ακούγεται ως έννοια, όσο αυτονόητη λογίζεται ως στρατηγική, τόσο δύσκολη κρίνεται στην επίτευξή της. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι έως το 2050 θα πρέπει κυριολεκτικά να αλλάξει ο κόσμος, διότι όταν αλλάζουν οι πηγές ενέργειας, όταν αντικαθίστανται ενεργειακά προϊόντα, όταν καταργούνται συμβατικές πηγές ενέργειας, όταν εφευρίσκονται νέες πηγές παραγωγής ισχύoς, όταν αναδομείται το σύστημα διακίνησης της ενέργειας, τότε δεν μπορεί παρά να αλλάζει και ο κόσμος όλος.

Είναι λοιπόν εφικτό να συμβεί κάτι ανάλογο σε 27 έτη; Πιθανώς. Οι αποφάσεις ελήφθησαν, τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα κεφάλαια εξασφαλίστηκαν, το γενικότερο ενδιαφέρον των επενδυτών λογίζεται επίσης εξασφαλισμένο, οι προθέσεις των κυβερνώντων δεδομένες, η αναγκαιότητα για την πράσινη μετάβαση ξεκάθαρη…

Οπότε, τι απομένει; Ίσως και τίποτα, αρκεί όλα να εξελιχθούν βάσει σχεδίου, πάντα -βέβαια- με σχετικές προσαρμογές όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν (βλέπε εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενεργειακή κρίση).

Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν δεχθεί την αναγκαιότητα των αλλαγών

-για να μην πούμε ότι πρώτοι αυτοί αντιλήφθηκαν την κλιματικά αδιέξοδη πορεία της διεθνούς οικονομίας-, το επιχειρείν προσαρμόζεται σταδιακά, οι… μηχανές R&D της ενεργειακής αγοράς δουλεύουν στο φουλ, στο σύνολό τους οι παραγωγικοί

κλάδοι επεξεργάζονται και άλλοι ήδη υλοποιούν επενδυτικά σχέδια για τη βιώσιμη μετάβασή τους σε ένα κλιματικά ουδέτερο περιβάλλον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα ανταποκρίνεται στις νέες στοχεύσεις των οικονομιών και τι απομένει; Ένα! Η μετάβαση να είναι δίκαιη.

Αυτός ίσως αποδειχθεί και ο δυσκολότερος στόχος: Η δίκαιη πολιτική ενεργειακής μετάβασης για τις κοινωνίες και, φυσικά, για την ίδια την αγορά. Και το δυσκολότερο όλων δεν είναι ποιος θα ορίσει τι εστί δίκαιη μετάβαση, αλλά ποιος θα την εποπτεύσει ή, με όρους αγοράς, ποιος θα την «πιστοποιήσει»… Βλέπετε, οι «πιστοποιήσεις» διαφοροποιούνται μεταξύ πολιτικών, οικονομολόγων, managers και κοινωνιολόγων.

Πλάτων Τσούλος

SHUTTERSTOCK

14

Κώστας Σκρέκας Υπουργός Περιβάλλοντος και

Ενέργειας 24

Αλεξάνδρα Σδούκου

Γενική γραμματέας Ενέργειας

και Ορυκτών Πρώτων Υλών 26

Μιχάλης Παπαδόπουλος

Υφυπουργός Υποδομών και

Μεταφορών 28

Σωκράτης Φάμελλος

Βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης

και τομεάρχης Περιβάλλοντος

και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑΠροοδευτική Συμμαχία 40

Αθανάσιος Δαγούμας

Πρόεδρος της ΡΑΕ, αν.καθηγητής στα

Οικονομικά της Ενέργειας

και των Φυσικών Πόρων στο

Πανεπιστήμιο Πειραιώς

42

Kώστας Ξιφαράς

Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ

Εμπορίας

48

Γιάννης Γιαρέντης

Διευθύνων σύμβουλος και

πρόεδρος Δ.Σ. του Διαχειριστή

ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης

50

Δρ Αριστοφάνης

Στεφάτος

Διευθύνων σύμβουλος της

Ελληνικής Διαχειριστικής

Εταιρείας Υδρογοναθράκων και

Ενεργειακών Πόρων

54

Δρ Σπυρίδων

Ν.Οικονόμου

Πρόεδρος του Κέντρου

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

66

Διονύσιος Γκούτης

Γενικός διευθυντής της Ελληνικής

Αρχής Γεωλογικών και

Μεταλλευτικών Ερευνών

68

Αριστοτέλης Χαντάβας

Πρόεδρος της Solar Europe

70

Αντώνης Κοντολέων

Πρόεδρος της Ένωσης

Βιομηχανικών Καταναλωτών

Ενέργειας

74

Σοφία Χούμα

Ειδική σύμβουλος Συστημάτων

Εναλλακτικής Διαχείρισης της Re.De-Plan A.E.

79

Γιώργος Στάμτσης

Γενικός διευθυντής του Ελληνικού

Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών

Ηλεκτρικής Ενέργειας

82

Ιωάννης Μητρόπουλος

Πρόεδρος του Ελληνικού

Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας

84

Δρ Στέλιος

Λουμάκης Πρόεδρος του

Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας

με Φωτοβολταϊκά

90

Σοφία ΚουνενάκηΕφραίμογλου

Πρόεδρος του Εμπορικού

και Βιομηχανικού

Επιμελητηρίου Αθηνών

91

Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου

Προέδρος του Επαγγελματικού

Επιμελητηρίου Αθηνών

95

Κρυσταλί Μπούρχα

Senior Advisor, Συμβούλιο ΣΕΒ για

97

Δρ Αθανάσιος Κελέμης

Γενικός διευθυντής

και μέλος Δ.Σ. του

Ελληνογερμανικού Εμπορικού και

Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

101

Άννα Καλλιάνη

Πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου

102

Σταύρος Αθ.

Παπαθανασίου

Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

106

Χάρης Δούκας

Αναπληρωτής καθηγητής στο

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

107

Δρ Θεόδωρος Τσακίρης

Αναπληρωτής καθηγητής

Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου

Λευκωσίας

112

Κωστής Σταμπολής

Πρόεδρος και εκτελεστικός

διευθυντής του Ινστιτούτου

Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης και διευθυντής του energia.gr

113

Αντώνης Μένεγας

Η δέσμευση

για βιωσιμότητα

στην πυρήνα

της στρατηγικής

του Libra Group

72

Παναγιώτης

Παπασταματίου

Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας

τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 96

Δρ Κώστας Ανδριοσόπουλος

Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας

στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό

Επιμελητήριο

Σωκράτης Μπαλτάς

Τεχνικός σύμβουλος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος

117

Cav Ιωάννης Τσαμίχας

Πρόεδρος του Ελληνο - Ιταλικού

ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ

ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ

Η ολοκλήρωση επτά θαλάσσιων

γεωφυσικών μελετών

σε πέντε διαφορετικά οικόπεδα ανεβάζει τον πήχη για πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων

εντός της ελληνικής επικράτειας

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr

τος-ορόσημο ήταν χωρίς αμφιβολία το 2022 για τις έρευνες για φυσικό αέριο στην Ελλάδα, καθώς σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του έτους ολοκληρώθηκαν επτά θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες σε πέντε διαφορετικά οικόπεδα (σε δύο εξ αυτών έγιναν και δισδιάστατες και τρισδιάστατες έρευνες), ενώ την περίοδο 20142020 είχαν γίνει μόλις δύο έρευνες σε δύο περιοχές. Όπως τόνισε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο επικεφαλής της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος, «οι μισθώτριες εταιρείες (ExxonMobil, Helleniq Energy, Energean Oil & Gas) αύξησαν συνολικά τις επενδύσεις τους κατά 120% συγκριτικά με τις ελάχιστες προβλεπόμενες δαπάνες που προέβλεπαν οι συμβατικές τους υποχρεώσεις», προσθέτοντας ότι «η πορεία των ερευνών μάς επιτρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, καθώς αποκτάμε καλύτερη εικόνα για το ελληνικό υπέδαφος».

Τα μπλοκ της Κρήτης Ο πήχης των προσδοκιών είναι ψηλά, ιδίως μετά την ολοκλήρωση των δισδιάστατων σεισμικών ερευνών στα δύο θαλάσσια οικόπεδα Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης στα τέλη Φεβρουαρίου από την κοινοπραξία ExxonMobil - Helleniq Energy, σε χρόνορεκόρ και με συλλογή πολύ περισσότερων σεισμικών δεδομένων σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, κάτι που «μεταφράζεται» σε καλύτερη απεικόνιση του υπεδάφους, γεγονός που θα βοηθήσει στην ερμηνεία των στόχων ενδιαφέροντος. Αν και οι έρευνες προχώρησαν και στα τρία θαλάσσια οικόπεδα του Ιονίου, εντούτοις οι εξελίξεις στα δύο μπλοκ της Κρήτης βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς συνιστούν την «αιχμή του δόρατος» όλου του ερευνητικού προγράμματος για μια σειρά λόγων: Πρόκειται για τα πιο «δύσκολα» μπλοκ, όχι μόνο λόγω του βάθους των υδάτων, αλλά και της τοποθεσίας τους, ιδίως στο σημερινό «κάδρο» των δύσκολων σχέσεων με την Τουρκία. Την ίδια στιγμή, όμως, πρόκειται και για τα περισσότερο ελπιδοφόρα οικόπεδα από πλευράς περιεκτικότητας σε φυσικό αέριο, καθώς όχι μόνο γειτνιάζουν με άλλα μεγάλα μπλοκ στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου που ήδη βρίσκονται σε φάση εμπορικής εκμετάλλευσης (Ζορ στην Αίγυπτο και Λεβιάθαν στο Ισραήλ), αλλά έχουν και παρόμοιες γεωλογικές δομές με αυτά. Κάτι που εύλογα δημιουργεί ελπίδες για σημαντικά ευρήματα.

Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες της ΕΔΕΥΕΠ, τα δυνητικά εκτιμώμενα αποθέματα της περιοχής που καλύπτουν τα δύο οικόπεδα της Κρήτης είναι της τάξης των 70-90 τρισ. κυβικών ποδιών φυσικού αερίου, ποσότητα που μπορεί να καλύψει ένα όχι αμελητέο μέρος των ετήσιων αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο. Ηχηρή «ψήφο εμπιστοσύνης» στα δύο αυτά οικόπεδα και ισχυρή ώθηση στην έναρξη της διερεύνησής τους, άλλωστε, έδωσε η αμερικανική ExxonMobil, εντάσσοντας την αύξηση της συμμετοχής της στην κοινοπραξία των

& ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΟΙ Ε ΡΕΥΝΕΣ ΠΡΟΧΩΡΟ Υ Ν, ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚ Ι ΕΣ ΑΥΞ Α ΝΟΝΤΑΙ

Η ΚΑΤ Α ΣΤΑΣΗ ΣΕ Κ Α ΘΕ ΠΑΡΑΧΏΡΗΣΗ

ΜΠΛΟΚ 2

ΜΙΣΘΩΤΈΣ:

• Energean Oil & Gas (75% και Διαχειριστής) • Helleniq Energy (25%)

παραχωρησιούχων (μετά την αποχώρηση της Total Energies το καλοκαίρι του 2022) και την ανάληψη

του ελέγχου των ερευνών στο κάδρο της συνολικής

παρουσίας της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Περιοχή που φιλοδοξεί να αναδειχθεί σε προμηθευτή ενέργειας της Ευρώπης η οποία επιχειρεί να απεξαρτηθεί από το φυσικό αέριο της Ρωσίας. «Η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται ιδιαίτερα σημαντική με δεδομένες τις ενεργειακές προκλήσεις του σήμερα», δήλωσε πρόσφατα ο επικεφαλής του frontier exploration της ExxonMobil, Tristan Aspray. Δήλωση που ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό το έντονο ενδιαφέρον για τα οικόπεδα της Κρήτης, από τα οποία θα κριθεί εν πολλοίς το αν η Ελλάδα θα καταστεί τα επόμενα χρόνια παραγωγός και -στα καλύτερα σενάρια- ακόμα και εξαγωγός φυσικού αερίου.

Η επενδυτική απόφαση Εκτιμήσεις, πάντως, για τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου στον ελληνικό βυθό είναι ακόμα πρόωρο να γίνουν. Όπως τονίζεται από τα αρμόδια χείλη, καλύτερη εικόνα για τα δυνητικά -τεχνικά

απολήψιμα και οικονομικά βιώσιμα- αποθέματα θα υπάρχει μετά την επεξεργασία και την ερμηνεία του όγκου δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά την πρώτη φάση των ερευνών και που θα κρίνει το αν και πότε οι παραχωρησιούχοι θα προχωρήσουν στη λήψη επενδυτικής απόφασης για διερευνητική γεώτρηση.

Ειδικά για τα οικόπεδα της Κρήτης, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η διαδικασία αυτή θα διαρκέσει σχεδόν έναν χρόνο και τότε θα φανεί εάν τα ευρήματα «φωτογραφίζουν» εμπορικά εκμεταλλεύσιμα

κοιτάσματα φυσικού αερίου. Αν όλα προχωρήσουν με βάση το καλό σενάριο, τότε η γεώτρηση στα θαλάσσια οικόπεδα της Κρήτης θα μπορούσε να γίνει στο τέλος του 2024 ή στις αρχές του 2025.

Τα υπόλοιπα οικόπεδα

Όσον αφορά τα θαλάσσια οικόπεδα στο Ιόνιο, οι γεωφυσικές έρευνες έχουν ολοκληρωθεί και σε αυτές

τις περιοχές με επιτυχία. Στο μπλοκ 10 και στο μπλοκ Ιόνιο, τόσο οι δισδιάστατες όσο και οι τρισδιάστατες έρευνες ολοκληρώθηκαν από την Helleniq Energy σε πολύ σύντομους χρόνους.

Η Energean αναβάθμισε το ελάχιστο πρόγραμμα ερευνών στο μπλοκ 2 από 2D σε 3D και το υλοποίησε με επιτυχία. Συνεπώς και στις τρεις περιοχές στο Ιόνιο Πέλαγος ολοκληρώθηκε η συλλογή δεδομένων, γεγονός που σημαίνει ότι οι εταιρείες έχουν ό,τι χρειάζεται ώστε μέσα στο 2024 να πάρουν απόφαση για γεώτρηση.

Υπάρχει, τέλος, και ένα έκτο «ενεργό» οικόπεδο, το χερσαίο οικόπεδο στα Ιωάννινα, όπου η παραχωρησιούχος εταιρεία Energean αποφάσισε τον περασμένο Απρίλιο να εκτελέσει την πρώτη εξερευνητική γεώτρηση, η οποία τοποθετείται χρονικά εντός του 2024

ΣΤΆΔΙΟ ΈΡΓΟΥ:

1η φάση ερευνών

▶ Στα τέλη του 2022 έγινε πρόσκτηση 2.244 τ.χλμ. τρισδιάστατων (3D) σεισμικών δεδομένων,

αντί για 1.800 2D χλμ. Θα ακολουθήσει η επεξεργασία, ερμηνεία και αξιολόγηση των δεδομέ-

νων, ώστε να ληφθεί η απόφαση για την είσοδο στην επόμενη φάση ερευνών, που εμπεριέχει

την όρυξη ερευνητικής γεώτρησης.

ΜΠΛΟΚ ΙΟΝΙΟ

ΜΙΣΘΩΤΉΣ:

Helleniq Energy (100%)

ΣΤΆΔΙΟ ΈΡΓΟΥ:

1η φάση ερευνών

▶ Στις αρχές του 2022 πραγματοποιήθηκε ένα νέο πρόγραμμα πρόσκτησης δισδιάστατων (2D)

σεισμικών δεδομένων συνολικού μήκους γραμμών 1.600 χλμ. Επιπλέον, στα τέλη του 2022 επισπεύσθηκε η πρόσκτηση 1.150 τ.χλμ. τρισδιάστατων (3D) γεωφυσικών δεδομένων (έργο που κανονικά εμπίπτει στη 2η φάση ερευνών). Θα ακολουθήσει η επεξεργασία, ερμηνεία και αξιολό-

γηση των δεδομένων και η απόφαση για την είσοδο στην επόμενη φάση ερευνών (διερευνητική γεώτρηση).

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΜΙΣΘΩΤΉΣ: Energean Oil & Gas (100%)

ΣΤΆΔΙΟ ΈΡΓΟΥ:

2η φάση ερευνών

▶ Ο Διαχειριστής της περιοχής έχει εισέλθει στη δεύτερη φάση ερευνών, η οποία περιλαμβάνει

τη διενέργεια μίας ερευνητικής γεώτρησης (της πρώτης μετά από 20 χρόνια). Έχει κατατεθεί

στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη

γεώτρηση και η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΜΠΛΟΚ 10

ΜΙΣΘΩΤΉΣ:

Helleniq Energy (100%)

ΣΤΆΔΙΟ ΈΡΓΟΥ:

1η φάση ερευνών

▶ Στις αρχές του 2022 πραγματοποιήθηκε ένα νέο πρόγραμμα πρόσκτησης δισδιάστατων (2D)

σεισμικών δεδομένων συνολικού μήκους γραμμών 1.200 χλμ. Επιπλέον, στα τέλη του 2022

επισπεύσθηκε η πρόσκτηση 2.430 τ.χλμ. τρισδιάστατων (3D) γεωφυσικών δεδομένων (έργο

που κανονικά εμπίπτει στη δεύτερη φάση ερευνών). Θα ακολουθήσει η επεξεργασία, ερμηνεία

και αξιολόγηση των δεδομένων και η απόφαση για την είσοδο στην επόμενη φάση ερευνών (διερευνητική γεώτρηση).

• ExxonMobil Exploration & Production Greece B.V. (70% και Διαχειριστής)

του δεύτερου έτους και οι επενδυτές συνέλεξαν 12.278 χιλιόμετρα

σεισμογραφικών δεδομένων έναντι των 6.500 χιλιομέτρων που προβλεπόταν ως ελάχιστη συμβατική υποχρέωση, αυξάνοντας την πυκνότητα της χαρτογράφησης. Θα ακολουθήσει η επε-

ξεργασία, ερμηνεία και αξιολόγηση των δεδομένων και η απόφαση για την είσοδο στην επόμενη

φάση ερευνών, με τη λήψη απόφασης για γεώτρηση να τοποθετείται στις αρχές του 2025.

Κώστας

Σκρέκας

Υπουργός Περιβάλλοντος

και Ενέργειας

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΙΤΈΣ

ΤΙΜΈΣ

Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΈΤΑΒΑΣΗ

Από ουραγός που ήταν πριν από το 2019, η Ελλάδα φιλοδοξεί πλέον να αναδειχθεί

πρωτοπόρος στην Ευρώπη, στην προσπάθεια για ένα μέλλον πιο φιλικό στο περιβάλλον

με σεβασμό στις επόμενες γενιές που δικαιούνται να ζήσουν σε μια καλύτερη Ελλάδα

εντρική πολιτική δέσμευση της

κυβέρνησης από την αρχή της θητεί-

ας μας είναι η Πράσινη Μετάβαση

της οικονομίας και ολόκληρης της

χώρας. Οι σχετικές αναφορές του πρωθυ-

πουργού

Κυριάκου Μητσοτάκη ήδη από την

ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων, τον Ιούλιο του 2019, δεν αφήνουν καμία

αμφιβολία για το ότι αυτή η επιλογή αποτελεί σταθερή μας πυξίδα.

Στη διάρκεια της διακυβέρνησης της

χώρας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αντιμετωπίσαμε πληθώρα κρίσεων που ήταν αδύνατο να προβλεφθούν και που η έκτασή τους θα μπορούσε να δικαιολογήσει μετάθεση των στόχων μας για αργότερα. Ωστόσο, η πολιτική μας για την Πράσινη Μετάβαση αντί να αποδυναμωθεί, στην πράξη ενισχύθηκε. Γιατί είναι ο μόνος δρόμος για τον μετριασμό της κλιματικής κρίσης, την επίτευξη προσιτών τιμών ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και το «κλειδί» για την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία.

Τα στοιχεία δεν αφήνουν περιθώρια για αμφισβητήσεις: Μέσα στο 2022 εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα επιπλέον 2 GW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Η Ελλάδα, πλέον, κατατάσσεται 2η στον κόσμο, αναλογικά με το ΑΕΠ της, σχετικά με την ελκυστικότητα των επενδύσεων στις ΑΠΕ, όπως έδειξε και μελέτη της Ernst & Young. Η εγκατεστημένη ισχύς σε ΑΠΕ στη χώρα, που σήμερα ανέρχεται σε 10 GW, θα τριπλασιαστεί σχεδόν μέχρι το 2030. Πέραν αυτών, η Ελλάδα είναι σήμερα η 8η χώρα στον κόσμο όσον αφορά τη συμβολή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα.

Διαθέτουμε περί τα 10 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των δικτύων και την επέκταση των διασυνδέσεων στα ελληνικά νησιά.

Παράλληλα, διαθέτουμε 4 δισ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, την ηλεκτροκίνηση, τα συστήματα αποθήκευσης, το

Η Ελλάδα

κατατάσσεται

σήμερα 2η στον

κόσμο, αναλογικά με το ΑΕΠ

της, όσον

αφορά την

ελκυστικότητα

των επενδύσεων στις ΑΠΕ.

πράσινο υδρογόνο και τα ανανεώσιμα αέρια. Χάρη στις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει, η Ελλάδα μετατρέπεται σε κόμβο πράσινης ενέργειας. Δεν μένουμε όμως σε αυτά. Ταυτόχρονα, προωθούμε με ταχείς ρυθμούς τις ηλεκτρικές μας διασυνδέσεις με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Κύπρο.

Για τις ενέργειές μας

που στρέφουν τη χώρα προς την Πράσινη

Μετάβαση θα μπορούσα να πω πάρα πολλά.

Θεωρώ όμως μια από τις πιο σημαντικές μας

πρωτοβουλίες αυτή για τις έξυπνες πόλεις. Η

Αποστολή για τις 100 Κλιματικά Ουδέτερες

και Έξυπνες Πόλεις έως το 2030 είναι μια

πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.)

την οποία υιοθετήσαμε και προωθούμε και η

οποία αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών

αερίων του θερμοκηπίου και στη βελτίωση

της ενεργειακής απόδοσης μέσω της χρήσης

νέων τεχνολογιών και καινοτόμων λύσεων στα

αστικά περιβάλλοντα. Επίσης, υποστηρίζει τις πόλεις στην επιτάχυνση του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού τους, έτσι ώστε να δημιουργηθούν πόλεις που να είναι βιώσιμες, ανθεκτικές και αποδοτικές όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας, προάγοντας παράλληλα την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Οι αντίστοιχοι δήμοι, σε συμφωνία που υπέγραψαν με το υπουργείο Περιβάλλοντος

και Ενέργειας, ανέλαβαν πολύ συγκεκριμένες

δεσμεύσεις:

1. Να εφαρμόσουν περιβαλλοντικές και βιώ-

σιμες πολιτικές στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

2. Να ενσωματώσουν τοπικές πολιτικές των

Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης με σκοπό να γίνουν οι πόλεις πιο ανθρώπινες, χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες.

3. Να προστατεύσουν τη βιοποικιλότητα.

4. Να προωθήσουν τις δημόσιες βιώσιμες συμβάσεις και την Κυκλική Οικονομία.

5. Να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στην πράξη τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα όπως και τη Βιώσιμη Διατροφή.

6. Να επενδύσουν και να χρηματοδοτήσουν βιώσιμες επενδύσεις.

Αυτό το δίκτυο 85 ελληνικών πόλεων αποτελεί μια ακόμα απόδειξη ότι η πολιτική μας αποτελεί την έκφραση των επιθυμιών της κοινωνίας για την Ελλάδα του αύριο.

Τέλος, πραγματικά μεγάλης αξίας είναι τα προγράμματα που δημιουργούμε στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας από νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, αλλά και τον έμπρακτο σεβασμό μας στο Περιβάλλον.

Τέτοιες πρωτοβουλίες μας αποτελούν το «Εξοικονομώ - Αυτονομώ», το «Ανακυκλώνω - Αλλάζω Συσκευή», το «Ανακυκλώνω - Αλλάζω θερμοσίφωνα», τα προγράμματα της ηλεκτροκίνησης για επιβατηγά οχήματα και ταξί, καθώς και αυτά που ετοιμάζονται να υποδεχθούν αιτήσεις των ενδιαφερομένων, όπως τα φωτοβολταϊκά στη στέγη, που κάνουν πράξη την ενεργειακή δημοκρατία, αλλά και η αντικατάσταση θερμοσιφώνων με ηλιακούς νέας τεχνολογίας, για τα οποία υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον. Τα προγράμματα αυτά αναδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών μας, τη σταθερή μας θέση υπέρ της προστασίας του Περιβάλλοντος και του μετασχηματισμού της ελληνικής σε μια πιο «πράσινη» οικονομία.

Στη δεύτερη τετραετία διακυβέρνησης της χώρας, θα προχωρήσουμε ακόμα πιο αποφασιστικά την πολιτική της Πράσινης Μετάβασης και από ουραγός που ήμασταν πριν από το 2019, φιλοδοξούμε να αναδειχθούμε πρωτοπόροι στην Ευρώπη στην προσπάθεια για ένα μέλλον πιο φιλικό στο Περιβάλλον, με σεβασμό στις επόμενες γενιές που δικαιούνται να ζήσουν σε μια καλύτερη Ελλάδα.

και αειφόρος ανάπτυξη

στην πράξη από την Energean

Σε εξέλιξη τέσσερα προγράμματα ανάπτυξης κοιτασμάτων

φυσικού αερίου και πετρελαίου στη Μεσόγειο, παράλληλα

με το πρώτο project αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο

OΟκτώβριος του

2022 αποτέλεσε το

μεγαλύτερο μέχρι

τώρα ορόσημο

στη 15ετή ιστορία

της Energean. H

έναρξη παραγωγής

φυσικού αερίου από

το κοίτασμα Karish

στο Ισραήλ σηματοδότησε την ολοκλήρωση

του πρώτου σκέλους μιας επένδυσης που

υπερβαίνει τα 2 δισ. δολάρια, τη λειτουργία

μιας πολύ σημαντικής υποδομής, του

Energean Power, του πρώτου FPSO

(Floating, Production, Storage & Offloading)

στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και

ένα ακόμη βήμα στην ηγετική πορεία της

Energean στην ενεργειακή μετάβαση, με

τη μετατροπή της από πετρελαιοπαραγωγό

εταιρεία σε όμιλο με έμφαση σε ποσοστό

πάνω από 75% στο φυσικό αέριο.

Από το κοίτασμα Karish και το κοίτασμα

Karish North (συνολικά, 86% φυσικό αέριο),

το οποίο αναμένεται να τεθεί στην παραγωγή

στο τέλος του έτους, η Energean θα φτάσει

να καλύπτει πάνω από το 50% της ζήτησης

στην αγορά φυσικού αερίου του Ισραήλ,

όπου έχει ήδη υπογράψει συμβόλαια για

ποσότητες 7,2 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού

αερίου ετησίως. Επιπλέον, τον Μάρτιο 2023

ξεκίνησε η παραγωγή από τα κοιτάσματα

ΝΕΑ/ΝΙ στην Αίγυπτο (88% φυσικό αέριο),

ενώ το 2024 σειρά παίρνουν το κοίτασμα

Cassiopea (100% αέριο) στην Ιταλία και

το πετρελαϊκό κοίτασμα Έψιλον, δορυφο-

ρικό κοίτασμα του Πρίνου στον Κόλπο της

Καβάλας.

Με τα κοιτάσματα σε Ισραήλ, Αίγυπτο, Ιταλία και Ελλάδα σε πλήρη ανάπτυξη, η

Energean προσβλέπει σε ημερήσια παραγωγή άνω των 200 χιλιάδων βαρελιών ισοδυνάμου πετρελαίου (πάνω από 75% σε φυσικό αέριο), δηλαδή σχεδόν πενταπλάσια της παραγωγής του 2022 (γράφημα).

Παράλληλα, ο όμιλος εκπονεί πρόγραμμα

ανάπτυξης για τις πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου που ανακάλυψε στη διάρκεια του 2022 στο Ισραήλ. Η Energean εκτέλεσε το μεγαλύτερο γεωτρητικό πρόγραμμα στη Μεσόγειο, του οποίου οι 4 ερευνητικές γεωτρήσεις οδήγησαν σε ισάριθμες ανακαλύψεις των κοιτασμάτων φυσικού αερίου Αθηνά, Ερμής, Ζευς και Ηρακλής. Το πρόγραμμα ανάπτυξης θα αφορά τα 67 δισ. κυβικά μέτρα αερίου της λεγόμενης Περιοχής Ολύμπου και η Energean θα το γνωστοποιήσει εντός του έτους με προοπτικές τις εξαγωγές προς αγορές όπως η Αίγυπτος και η Κύπρος, καθώς και την αύξηση των πωλήσεων στην εγχώρια αγορά.

Ανάλογα υπάρχουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης από τις έρευνες στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο (ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία η τρισδιάστατη σεισμική έρευνα τον Νοέμβριο) και στο χερσαίο Block των Ιωαννίνων (σε εξέλιξη η προετοιμασία για την ερευνητική γεώτρηση Epirus 1).

Κορυφαίες επιδόσεις

στον τομέα των ESG Η Energean ήταν η πρώτη στον κόσμο εταιρεία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων που δεσμεύθηκε για συνολικά μηδενικό

ισοζύγιο σε εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έως το 2050. Ήδη, με βάση το έτος αναφοράς 2019, έχει μειώσει κατά 80% περίπου την ένταση του ανθρακικού αποτυπώματος με προοπτική βραχυπρόθεσμα να φτάσει σε εκπομπές CO2 της τάξης των 7 - 8 κιλών ανά παραγόμενο βαρέλι ισοδυνάμου πετρελαίου. Στην πράξη, δηλαδή, αποδεικνύεται αυτό που έχει επισημάνει σε δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Energean Μαθιός Ρήγας: Η βιομηχανία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων δεν είναι το πρόβλημα, αλλά μέρος της λύσης των προβλημάτων της Κλιματικής Αλλαγής.

Η μέριμνα της εταιρείας για το κλίμα και γενικότερα οι επιδόσεις της στον τομέα των ESG (Environment, Social & Governance

- Περιβάλλον, Κοινωνία & Εταιρική Διακυβέρνηση) προφανώς δεν περνούν απαρατήρητες από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Έτσι, η εταιρεία εντάχθηκε πέρσι στους δείκτες FTSE4GOOD, η Morgan Stanley αξιολόγησε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά την Energean με «ΑΑ», τοποθετώντας την στο κορυφαίο 25% της βιομηχανίας έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, ο παγκόσμιος οργανισμός Sustainalytics την τοποθέτησε στην 1η θέση μεταξύ των συγκρίσιμων εταιρειών, ενώ το Carbon Disclosure Project (CDP) Climate Change αναβάθμισε σε «A-» από «B» την αξιολόγησή του για την εταιρεία. Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη αναβάθμιση της αξιολόγησης για την Energean.

Επιπλέον, στην Ελλάδα, με βάση το εξαιρετικό ιστορικό της στους τομείς της Υγείας, της Ασφάλειας και του περιβάλλοντος, οι κριτές του QualityNet Foundation, έχουν επιλέξει την Energean στις πιο Αειφόρες Επιχειρήσεις της Ελλάδας (Most Sustainable Companies in Greece).

Ακόμη, το project HYDROGEAN, που

Το FPSO Energean Power στο Ισραήλ.

προβλέπει την αποθήκευση CO2 και την

παραγωγή οικολογικού υδρογόνου (Eco H2) στον Πρίνο της Καβάλας, βραβεύθηκε στο πλαίσιο των BRAVO! Sustainability Dialogues & Awards.

Το project της αποθήκευσης CO2

στον Πρίνο

Ειδικά το project της αποθήκευσης CO2

αποτελεί ένα εμβληματικό σχέδιο, το οποίο

θα συμβάλει θεαματικά στη μείωση των εκπομπών, αλλά και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανικών επιχειρήσεων. Η λεκάνη του Πρίνου θεωρείται ιδανική από γεωλογικής και τεκτονικής

πλευράς για την αποθήκευση CO2 και με

βάση τις διαθέσιμες μελέτες θα ήταν δυνατό από τα τέλη του 2025 να ξεκινήσει με την

αποθήκευση ποσοτήτων της τάξης του 0,5-1 εκατ. τόνων CO2 ετησίως για να φθάσει στα 2,5 - 3 εκατ. τόνους δύο χρόνια αργότερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βάση τα νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, η εγχώρια βιομηχανία παρήγαγε περίπου

9 εκατ. τόνους CO2 το 2021, με τον στόχο

για το 2030 να έχει τεθεί στα 5,7 εκατ. τόνους CO2. Γίνεται εύκολα αντιληπτό το όφελος

που θα προκύψει με την αποθήκευση για το περιβάλλον, ενώ σημαντική θα είναι και η εξοικονόμηση πόρων για τις βιομηχανικές

επιχειρήσεις, καθώς το κόστος για κάθε δικαίωμα εκπομπής CO2 κινείται στα επίπεδα των 90 ευρώ ανά τόνο.

Και, βεβαίως, το έργο αυτό θα μετατρέψει τον Πρίνο σε πρότυπο βιομηχανικό συγκρότημα με ουδέτερο ανθρακικό αποτύπωμα, ενώ θα δημιουργήσει και ένα πρότυπο για τη μελλοντική χρήση κοιτασμάτων που βρίσκονται ή θα περάσουν σε φθίνουσα πορεία συνολικά στη Μεσόγειο.

Για το μεγαλεπήβολο αυτό έργο έχουν ήδη εκπονηθεί μελέτες από δύο από τους μεγαλύτερους ομίλους παροχής υπηρεσιών στον ενεργειακό τομέα, τη Halliburton και τη Wood plc, ενώ το project έχει ενταχθεί στα

έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτι-

κότητας για την Ελλάδα, τα οποία έχουν

εγκριθεί από την Ε.Ε.

Η πρόβλεψη για αύξηση παραγωγής

Πενταπλασιασµός παραγωγής µεσοπρόθεσµο στόχο >200 kboed

Το συγκρότημα

του Πρίνου που

θα φιλοξενήσει

το πρώτο project αποθήκευσης CO2

στη Μεσόγειο.

«ΓΚΆΖΙ» ΣΤΆ ΕΡΓΆ ΦΥΣΙΚΟΥ Ά ΕΡΙΟΥ

Τα έργα, ύψους 1,27 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνονται στο επενδυτικό

πρόγραμμα 2023-2032 για την ενίσχυση των υποδομών φυσικού αερίου, έχουν στόχο να εδραιωθεί η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος στη ΝΑ Ευρώπη

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr

Γκάζι στο επενδυτικό του πρόγραμμα πατάει

ο ΔΕΣΦΑ, με έργα ύψους 1,27 δισ. ευρώ για

την περίοδο 2023-2032, που ενισχύουν τη με-

ταφορική ικανότητα του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ). Παράλληλα, ανοίγουν τον δρόμο για αυξημένες εξαγωγές φυσικού αερίου από την Ελλάδα, στην κατεύθυνση εδραίωσης της χώρας ως πύλης εφοδιασμού φυσικού αερίου για τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη και ενίσχυσης του ρόλου της ως ενός εκ των βασικών «σημείων υποδοχής» των αυξημένων φορτίων LNG που απαιτούνται για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Στο πλαίσιο αυτό, το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης που παρουσίασε πρόσφατα ο Διαχειριστής έχει ως βασική στόχευση την επέκταση, αναβάθμιση

και περαιτέρω διασύνδεση του ΕΣΦΑ, καθώς και την ομαλή ένταξη σε αυτό των νέων υποδομών που απαιτούνται για να εδραιωθεί η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τέτοια έργα είναι -μεταξύ άλλων- ο Διαδριατικός Αγωγός TAP και ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGΒ (για τους οποίους υπάρχουν σχέδια αύξησης της δυναμικότητάς τους), το FSRU της Αλεξανδρούπολης που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στο τέλος του έτους, οι υπόλοιποι πλωτοί τερματικοί σταθμοί που βρίσκονται προ της λήψης της τελικής επενδυτικής απόφασης και ο αγωγός Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας.

Ένταξη νέων υποδομών Εξέχουσα θέση στον σχεδιασμό του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνουν οι νέες επενδύσεις ύψους 458 εκατ. ευρώ, για

την αύξηση της δυναμικότητας του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, μέσω της αποσυμφόρησης κρίσιμων τμημάτων του. Σύμφωνα με τον Διαχειριστή, το υφιστάμενο σύστημα αγωγού υψηλής πίεσης έχει φτάσει στα όριά του και τα εσωτερικά σημεία συμφόρησης στο ΕΣΦΑ περιορίζουν το δυναμικό εισαγωγών από υφιστάμενα και μελλοντικά σημεία εισόδου. Για παράδειγμα, το δυναμικό εισαγωγών του TAP στην Ελλάδα περιορίζεται σε σχεδόν 1,5 δισ. κυβικά μέτρα/έτος (bcma), εκ των οποίων 0,5 bcma σήμερα εξάγεται στη Βουλγαρία, δηλαδή λιγότερο από το ήμισυ του πλήρους δυναμικού εισαγωγών από το TAP στο ΕΣΦΑ. Την ίδια στιγμή, εξαιρετικά περιορισμένη (σχεδόν μηδενική) είναι η εξαγωγική δυναμικότητα από το ελληνικό σύστημα στον IGB, καθώς η διαθέσιμη δυναμικότητα έχει ήδη αποδοθεί και δεσμευτεί

από τους υφιστάμενους καταναλωτές. Το πρόβλημα επιλύεται εν μέρει με την κατασκευή του νέου σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή, που «θα επιτρέψει στον IGB να παραλαμβάνει LNG από το νέο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, μέχρι την πλήρη δυναμικότητα του IGB (5 bcma). Χωρίς, όμως, την επέκταση της δυναμικότητας στο σκέλος του αγωγού Καρπερής - Κομοτηνής, η δυναμικότητα αυτή δεν θα είναι διαθέσιμη σε κανέναν άλλον χρήστη του ΕΣΦΑ», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΔΕΣΦΑ προτείνει ως λύση την κατασκευή ενός αγωγού παράλληλου με τον υφιστάμενο που ξεκινά από την Κομοτηνή και φτάνει έως την Κόρινθο, μέσω δύο βασικών έργων: Το πρώτο είναι ο διπλασιασμός του κλάδου υψηλής πίεσης ΚαρπερήΚομοτηνή, που αποτελεί έργο προτεραιότητας, καθώς

θα αυξήσει τη δυνατότητα του ΕΣΦΑ να μεταφέρει πρόσθετες ροές φυσικού αερίου μεταξύ του βόρειου και του νότιου τμήματος του συστήματος. Το δεύτερο έργο-κλειδί είναι ο διπλασιασμός του κλάδου υψηλής πίεσης Πάτημα Κορίνθου - Λιβαδειά, που αποσκοπεί κυρίως στην παροχή αδιάλειπτης δυναμικότητας στους χρήστες του πλωτού σταθμού αποθήκευσης και αεριοποίησης (FSRU) της Διώρυγα Gas (όμιλος Motor Oil).

Στην παρούσα φάση, η τεχνική δυναμικότητα εισαγωγής στο ελληνικό ΕΣΦΑ ισούται με περίπου 12 bcma, που αντιστοιχούν σε 7 bcma από τη Ρεβυθούσα (με βάση τον μέγιστο ρυθμό αεριοποίησης του τερματικού σταθμού), 3,5 bcma από τη Βουλγαρία (σημείο εισόδου Σιδηρόκαστρου), 1,5 bcma συνολικά μέσω του σημείου εισόδου Νέας Μεσημβρίας (σύνδεση με

αγωγό TAP) και του σημείου εισόδου Κήπων (ελληνοτουρκικός αγωγός). Αυτή η δυναμικότητα εισαγωγών μπορεί να αυξηθεί σημαντικά περαιτέρω, εάν τα νέα FSRUs -έχουν ήδη υποβληθεί αιτήσεις για τη σύνδεσή τους με το ΕΣΦΑ: η Gastrade για το FSRU στην Αλεξανδρούπολη, η Dioryga Gas στην Κόρινθο (με ολοκληρωμένο market test), η ARGO FSRU στον Βόλο και το FSRU Θεσσαλονίκης (Elpedison)-, τεθούν σε λειτουργία.

Πρόσθετη αδιάλειπτη δυναμικότητα εισαγωγών θα μπορούσε επίσης να είναι διαθέσιμη από τον TAP, καθώς το επίπεδο πίεσης του TAP επιτρέπει πρόσθετες εισαγωγές στο ΕΣΦΑ.

Το νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ έχει ως βασική στόχευση την επέκταση, αναβάθμιση και περαιτέρω διασύνδεση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου. ►

Τα νέα έργα που εισηγείται ο ΔΕΣΦΑ θα αυξήσουν τη δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου να μεταφέρει ποσότητες φυσικού αερίου

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

(κυρίως LNG) από την ελληνική επικράτεια προς τις βόρειες γειτονικές χώρες και την Ιταλία, με την εξαγωγική δυναμικότητα της χώρας να αυξάνεται στα 8,5 bcma έως το 2025. Θα επιτρέψουν, επίσης, την εκμετάλλευση του ενδιαφέροντος για ροές διαμετακόμισης

μέσω της Ελλάδας, αλλά και την απρόσκοπτη τροφοδοσία των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με

καύσιμο από φυσικό αέριο που θα τεθούν σε λειτουρ-

γία το επόμενο διάστημα (η μονάδα της Mytilineos

στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας, η μονάδα των ΓΕΚ

Τέρνα και Motor Oil στην Κομοτηνή και η μονάδα

των ΔΕΗ - ΔΕΠΑ Εμπορίας και Ομίλου Κοπελούζου

στην Αλεξανδρούπολη).

Οι σύγχρονες, αποδοτικές μονάδες φυσικού αερίου αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» του ελληνικού συστήματος ενέργειας. Ο ρόλος τους ως μονάδων βάσης, που εξασφαλίζουν την ευστάθεια του συστήματος και την επάρκειά του σε περιόδους αιχμής της ζήτησης, θα γίνει ακόμα πιο σημαντικός με την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής και η συνολική εγκατεστημένη ισχύς τους αναμένεται

να αυξηθεί κατά 30% έως το τέλος της δεκαετίας.

Βασικά έργα

Εκτός από την ενίσχυση του «κορμού» του ΕΣΦΑ, τα

υπόλοιπα βασικά έργα στο επενδυτικό πρόγραμμα του

ΔΕΣΦΑ είναι τα εξής:

 Η «μονιμοποίηση» του FSU

στη Ρεβυθούσα, που εγκα-

Η «μονιμοποίηση» του FSU στη Ρεβυθούσα αναμένεται να αυξήσει την αποθηκευτική ικανότητα του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου κατά 60%.

Στα 458 εκατ. ευρώ οι νέες επενδύσεις για

την αύξηση της δυναμικότητας

του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

ταστάθηκε το καλοκαίρι του

2022 και έπαιξε κομβικό ρόλο

στη διασφάλιση της επάρκει-

ας εφοδιασμού της χώρας,

αυξάνοντας την αποθηκευτική

ικανότητα του τερματικού σταθ-

μού κατά 60%.

 Ο νέος αγωγός φυσικού

αερίου Ελλάδας - Βόρειας

Μακεδονίας, για τον οποίο

αναμένεται η λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης τον προσεχή Σεπτέμβριο (μετά την επιτυχή έκβαση του market test).

 Ο αγωγός Δυτικής Μακεδονίας, ο οποίος εξασφαλίζει την ομαλή μετάβαση της περιοχής στη μεταλιγνιτική εποχή και αποτελεί τον πρώτο αγωγό στην Ελλάδα (και έναν από τους πρώτους πανευρωπαϊκά) που έχει σχεδιαστεί με τη χρήση τεχνολογιών οι οποίες επιτρέπουν και τη μεταφορά υδρογόνου σε ποσοστό έως 100%.

 Ο αγωγός προς την Πάτρα, που θα συνδέσει τη βιομηχανική περιοχή της Πάτρας -και κατ’ επέκταση τη Δυτική Ελλάδα- με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου.

 Η εγκατάσταση/αναβάθμιση των σταθμών συμπίεσης σε Κομοτηνή, Νέα Μεσημβρία και Αμπελιά, έργα που θα αναβαθμίσουν τη «διαλειτουργικότητα» του ΕΣΦΑ με τους αγωγούς ΤΑP, IGB και το FSRU της Αλεξανδρούπολης.

 Έργα που διευκολύνουν τη διείσδυση του φυσικού αερίου -κυρίως LNG- σε νέες αγορές και περιοχές, όπως η δημιουργία της νέας προβλήτας Small Scale LNG στη Ρεβυθούσα.

Στα 788 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι προτεινόμενες επενδύσεις των τριών Εταιρειών Διανομής Αερίου (ΕΔΑ) για την ανάπτυξη του δικτύου την πενταετία 2023-2027. Αυτό προκύπτει από τα προγράμματα

ανάπτυξης του δικτύου διανομής των ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ ΘΕΣΣ και ΔΕΔΑ. Το μεγαλύτερο επενδυτικό πρόγραμμα έχει η ΔΕΔΑ, που δραστηριοποιείται σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, Ήπειρο, Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο, και σκοπεύει να επενδύσει 378 εκατ. ευρώ έως το 2027, προκειμένου να φτάσει τον αριθμό των πελατών σε περίπου 105.000 (από 2.412 πελάτες σήμερα), εντάσσοντας 24 νέους δήμους και 43 νέες δημοτικές ενότητες στα ενεργά δίκτυα μέσα από την ανάπτυξη πάνω από 2.600 χλμ. δικτύου διανομής αερίου μέσης και χαμηλής πίεσης.

Η πύκνωση του υφιστάμενου δικτύου -χωρίς επέκταση σε νέες περιοχές- είναι η βασική στόχευση του ύψους 160 εκατ. ευρώ επενδυτικού πλάνου της ΕΔΑ Αττικής για την επόμενη πενταετία. Βασική επιδίωξη είναι οι ενεργές συμβάσεις να ανέλθουν σε 277.419 (από 103.176 που είναι σήμερα) με αύξηση του αριθμού των πελατών σε 531.939 (από 430.147 σήμερα). Τέλος, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ προτείνει για τη Θεσσαλονίκη επενδυτικό πρόγραμμα 136,6 εκατ. ευρώ μέχρι το 2027, με τους ενεργούς πελάτες να ξεπερνούν τους 331.818 (από 275.172 σήμερα) και για την περιοχή της Θεσσαλίας επενδύσεις 113,9 εκατ. ευρώ με στόχο την επέκταση του δικτύου διανομής και στους 25 καλλικρατικούς δήμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας (από 18 σήμερα) με αύξηση των ενεργών πελατών στους 147.177, από 118.512 που είναι σήμερα.

Απανθρακοποίηση και υδρογόνο Το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει επίσης καινοτόμα έργα, τα οποία έχουν να κάνουν με την ενεργειακή μετάβαση και την απανθρακοποίηση μέσω επενδύσεων 15 εκατ. ευρώ, που αφορούν ένα πιλοτικό έργο πυρόλυσης και τη σύνδεση του δικτύου του ΔΕΣΦΑ με τη σχεδιαζόμενη κοιλάδα υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία για την έγχυση πράσινου υδρογόνου στο υφιστάμενο δίκτυο.

Ο ΔΕΣΦΑ, άλλωστε, συμμετέχει ενεργά στον σχεδιασμό για τη «νέα εποχή» των ανανεώσιμων αερίων, τα οποία προδιαγράφονται ως διάδοχη κατάσταση

του φυσικού αερίου στο μέλλον, με το υδρογόνο στην εμπροσθοφυλακή.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΔΕΣΦΑ ήδη έχει εκπονήσει τεχνική μελέτη για το κατά πόσο το υφιστάμενο δίκτυο μπορεί να μεταφέρει υδρογόνο που θα έχει προσμειχθεί με φυσικό αέριο (μίγμα με ποσοστό υδρογόνου 10%-20%), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αυτό μπορεί να γίνει χωρίς πολλές και κοστοβόρες τροποποιήσεις. Οι δε νέοι αγωγοί σχεδιάζονται ώστε να είναι 100% «hydrogen ready» στο μέλλον, ενώ όλες οι νέες εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ είναι με προδιαγραφές για εναλλακτικά καύσιμα

●

«ΓΚ Α ΖΙ» ΣΤΑ ΕΡΓΑ

ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Οι επενδύσεις των Εταιρειών Διανομής

SHUTTERSTOCK

HELLENiQ ENERGY:

το μέλλον της ενέργειας

Με επενδύσεις άνω των 4 δισ. ευρώ και κεντρικό άξονα το πρόγραμμα

«Vision 2025», ο Όμιλος μετεξελίσσεται σε έναν οργανισμό

που θα δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα του ενεργειακού τομέα

την αιχμή των

ριζικών εξελίξεων

που συντελούνται

διεθνώς στον κλάδο της

ενέργειας βρίσκεται ο

Όμιλος ΗΕLLENiQ

ENERGY, υλοποιώντας

με γοργούς ρυθμούς

το ολοκληρωμένο

στρατηγικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης

που έχει καταρτίσει, με άξονα το πρόγραμμα

«Vision 2025».

Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πλάνο μετεξέλιξης του Ομίλου, από μια εταιρεία πετρελαίου σε έναν οργανισμό που θα δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα της ενέργειας, το οποίο ενσωματώνει όλες τις αναγκαίες

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Ο Όμιλος ΗΕLLENiQ ENERGY επικεντρώνεται στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος κατά 50% μέχρι το 2030.

Για τον σκοπό αυτό, υλοποιεί επενδύσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμησης και αυτονομίας, αλλά και αντιστάθμισης εκπομπών μέσω περαιτέρω ανάπτυξης ισχύος ΑΠΕ, με τον Όμιλο να

κατέχει ήδη τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη

ισχύ φωτοβολταϊκών στη χώρα μας. Κομβικό

ρόλο σε αυτό διαδραμάτισε η δημιουργία του

Η παραγωγή

του Φ/Β πάρκου

στην Κοζάνη

ξεπερνά

τις 350 GWh, καλύπτοντας

ετησίως τις ανά-

γκες 75.000

νοικοκυριών

σε ηλεκτρική

ενέργεια.

δράσεις για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων και υιοθετεί κριτήρια ESG στην επιχειρηματική στρατηγική και την κατανομή κεφαλαίων. Αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα, στοχευμένα ιδιωτικά επενδυτικά προγράμματα, με το επενδυτικό πλάνο να ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ. Το 50% προορίζεται για τον εκσυγχρονισμό της παραδοσιακής δραστηριότητας και την παραγωγή «καθαρότερων» υγρών καυσίμων χαμηλών εκπομπών, ενώ τα υπόλοιπα θα δοθούν για την ενεργειακή μετάβαση, με έμφαση στις ΑΠΕ

και στη μείωση των εκπομπών CO2

«Με το πρόγραμμα “Vision 2025” φιλοδοξούμε να κατευθυνθούμε σε μια νέα εποχή βιώσιμης ανάπτυξης του Ομίλου, καθιστώντας τις δραστηριότητές μας συμβατές

με το νέο περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα θα

χτίζουμε με ουσιαστικό τρόπο τη θέση μας

σε νέες, πιο καθαρές μορφές ενέργειας, με έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές. Θέλουμε

η HELLENiQ ENERGY να αποτελέσει μια

εταιρεία πρότυπο στην ευρύτερη περιοχή της

ΝΑ Ευρώπης, που θα οδηγεί τις εξελίξεις

και θα συμβάλλει στην πράσινη ανάπτυξη

και στην ενεργειακή μετάβαση», επισημαίνει

χαρακτηριστικά ο διευθύνων σύμβουλος Ανδρέας Σιάμισιης.

πάρκου Φ/Β στην Κοζάνη ισχύος 204,3 ΜW, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο έως σήμερα ενιαίο έργο ΑΠΕ στην Ελλάδα και τέθηκε σε λειτουργία τον Απρίλιο του 2022 με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Είναι ενδεικτικό ότι η παραγωγή του έχει φτάσει μέχρι και 1,5 GWh μέσα σε ένα 24ωρο, δηλαδή το έργο μέσα σε μόλις μία ημέρα παρήγαγε την

ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζονται ετησίως

για τις ανάγκες τους 400 νοικοκυριά και, μάλιστα, με ανταγωνιστικό κόστος, καθώς η

τιμή αναφοράς του δεν ξεπερνά τα 58 ευρώ

ανά μεγαβατώρα.

Εντός του 2023 η ανάπτυξη στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αναμένεται να γίνει ακόμα πιο εμφανής, μέσα από έναν συνδυασμό οργανικής ανάπτυξης και εξαγορών. Βασική επιδίωξη είναι η δημιουργία ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου με επενδύσεις σε διαφορετικές τεχνολογίες, όπως φωτοβολταϊκά, χερσαία και υπεράκτια αιολικά, αποθήκευση ενέργειας και υδρογόνο. Σήμερα η HELLENiQ ENERGY διαθέτει εγκατεστημένη ισχύς 341 MW, ενώ έχει αναβαθμίσει τον στόχο για 1 GW εγκατεστημένης ισχύος μέχρι το 2025 και άνω των 2 GW σε λειτουργία μέχρι το 2030. Παράλληλα, διερευνά ευκαιρίες για ανάπτυξη έργων

και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων

και της ΝΑ Ευρώπης, ενώ ο στόχος που έχει

τεθεί είναι να αυξηθεί στα επίπεδα του 20%25% η συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών

στην κερδοφορία του Ομίλου μέσα στην

επόμενη τετραετία.

Παράλληλα με την ουσιαστική ανάπτυξη στην «πράσινη» ενέργεια και στις ΑΠΕ, η HELLENiQ ENERGY επιδιώκει και τη διασφάλιση της ηγετικής θέσης που κατέχει στον κλάδο των πετρελαιοειδών, μέσω της υλοποίησης σημαντικών έργων εκσυγχρονισμού και παραγωγής «καθαρότερων» υγρών καυσίμων χαμηλών εκπομπών. Ο Όμιλος κατέχει μερίδιο 60% της εγχώριας εμπορίας καυσίμων, με τις ετήσιες εξαγωγές να φτάνουν στο 54% της συνολικής παραγωγής. Υλοποιεί σειρά έργων στις βιομηχανικές του εγκαταστάσεις που αφορούν τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και του ανθρακικού αποτυπώματος, εφαρμόζει εκτεταμένα προγράμματα μείωσης παραγωγής αποβλήτων, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης και επενδύει στην παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων νέας γενιάς, στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, στην έρευνα και ανάπτυξη «πράσινων» τεχνολογιών και στην αναβάθμιση των υποδομών παραγωγής ενέργειας και καυσίμων.

Με γοργούς ρυθμούς αγκαλιάζει

Το «διυλιστήριο του μέλλοντος»

Στην Ελευσίνα δημιουργεί «το διυλιστήριο του μέλλοντος» που θα αποτελέσει πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση, ενώ στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης κατασκευάζει

μονάδα παραγωγής HVO ανανεώσιμου diesel, που θα μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η παραγωγή μπλε υδρογόνου, αλλά και βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων SAF. Ο κοινός σχεδιασμός με την AEGEAN για περισσότερο περιβαλλοντικά βιώσιμες αερομεταφορές συνεχίζεται και ήδη πραγματοποιούνται πτήσεις με καύσιμα SAF που προμηθεύει η ΕΚΟ, τόσο από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών όσο και από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.

Η ανάπτυξη στην ηλεκτροκίνηση

Την ίδια ώρα, συνεχίζεται η δυναμική διείσδυση του Ομίλου στην αγορά της ηλεκτροκίνησης μέσω της θυγατρικής του εταιρείας με διακριτικό τίτλο «ElpeFuture». Στόχος είναι η δημιουργία 7.000 σταθμών φόρτισης

πανελλαδικά, όχι μόνο σε επιλεγμένα πρατήρια της ΕKO και της bp, αλλά και σε κομβικά σημεία του εθνικού οδικού δικτύου, δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, εμπορικά κέντρα και άλλα στρατηγικά σημεία ενδιαφέροντος.

Στον κλάδο της Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων, ολοκληρώθηκαν πριν από εναν μήνα οι δισδιάστατες καταγραφές στα 2 θαλάσσια οικόπεδα Δυτικά και Νοτιοδυτικά Κρήτης σε συνεργασία με την ExxonMobil, ενώ και σε άλλες 3 περιοχές του Ιονίου - Block 2, Ιόνιο & Κυπαρισσιακός

- υλοποιήθηκαν τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες, για τον πιθανό εντοπισμό αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε και στην υλοποίηση του προγράμματος ψηφιακού μετασχηματισμού του Ομίλου, που θα βελτιώσει περαιτέρω την εταιρική απόδοση. Οι προγραμματισμένες συνολικές επενδύσεις ανέρχονται σε πάνω από €40 εκατ., ενώ το

εκτιμώμενο όφελος θα ξεπερνά ετησίως τα €50 εκατ. από το 2025.

Η HELLENiQ ENERGY συνεχίζει να

αποτελεί στυλοβάτη της εθνικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύει περισσότερο από

το 1% του ΑΕΠ, το 12% των συνολικών εξαγωγών και το 5% των φορολογικών εσόδων του κράτους. To 2022 διαχειρίστηκε με

επιτυχία την ενεργειακή κρίση και διασφάλισε την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς, ενώ κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ κερδοφορίας, αξιοποιώντας το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον

διύλισης, την βελτιωμένη λειτουργία των

διυλιστηρίων του και την αυξημένη δραστηριότητα των θυγατρικών του στο εξωτερικό.

Για την HELLENiQ ENΕRGY η επιτυχία

δεν συμβαδίζει μόνο με θετικούς ισολογισμούς, αλλά και με τη συμμετοχή στις ανάγκες

της κοινωνίας, με ένα εκτεταμένο πρόγραμμα

δράσεων εταιρικής ευθύνης που υλοποιεί

κάθε χρόνο, δίνοντας έμφαση στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, στα παιδιά που πλήττονται εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, αλλά και στη στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Το πάρκο Φ/Β της HELLENiQ ENERGY στην Κοζάνη ισχύος 204,3 ΜW αποτελεί το μεγαλύτερο έως σήμερα ενιαίο έργο ΑΠΕ στην Ελλάδα.

ΠΙΟ

ΦΙΛΟΔΟΞΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ΓΙΑ ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Η αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίου με την ταχεία ανάπτυξη ανανεώσιμων συστημάτων

ενέργειας θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή

και θα δώσει λύσεις στα προβλήματα που πυροδότησε η ενεργειακή κρίση του τελευταίου έτους

Ηαντιμετώπιση της κλιματικής

αλλαγής συνιστά ένα από τα

πλέον πιεστικά ζητήματα της

εποχής. Μαζί με τα θέματα της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης αποτελούν το τρίπτυχο των προτεραιοτήτων που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, εν μέσω της διεθνούς αβεβαιότητας που πυροδότησε η σοβαρή ενεργειακή

κρίση του τελευταίου έτους.

Σε συνέχεια της ευρωπαϊκής συμφωνίας

«Fit for 55», το ελληνικό Κοινοβούλιο ψή-

φισε τον Μάιο του 2022 τον πρώτο Εθνικό Κλιματικό Νόμο, με τον οποίο τέθηκαν νέοι, πιο φιλόδοξοι στόχοι για την ενεργειακή μετάβαση. Όλα ξεκινούν από τη μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατά 55% έως το 2030 και κατά 80% έως το 2040, σε σύγκριση με τα

επίπεδά τους το 1990, με τελικό ορόσημο

την επίτευξη συνθηκών κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η προσπάθεια, αν και σε πρώιμο στάδιο, στέφεται από επιτυχία, καθώς πετύχαμε να μειώσουμε τις εκπομπές

CO2 σε ποσοστό 27,8% το 2020 και έτσι υπερκαλύψαμε τον στόχο που είχε τεθεί για εκείνο το έτος.

Οι δεσμεύσεις μας για εκπλήρωση των ευρωπαϊκών στόχων μάς ώθησαν να εκκινήσουμε τη διαδικασία επικαιροποίησης του

Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) του 2019, κατά τρόπο ώστε

να ανταποκρίνεται στις επιταγές των καιρών.

Με το ΕΣΕΚ εξειδικεύουμε τις πολιτικές για

την επίτευξη του βασικού στόχου και θέτουμε επιμέρους στόχους ανά τομέα κατανάλωσης ενέργειας (ηλεκτροπαραγωγή, βιομηχανία, κατοικίες, μεταφορές κ.λπ.).

Πρόσφατα παρουσιάσαμε την πρότασή μας για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ. Τα επόμενα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνουν δημόσια διαβούλευση και πιθανές τροποποιήσεις που θα συμβάλουν στην οριστικοποίηση του σχεδίου. Στο

Το νέο Εθνικό

Σχέδιο για την

Ενέργεια και το

Κλίμα προβλέπει τριπλασια-

σμό της

δυναμικότητας

των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

σχέδιο του νέου ΕΣΕΚ, η προσπάθεια για τη μείωση των εκπομπών CO2, αλλά και την οριστική αντιμετώπιση της μεταβλητότητας των τιμών ενέργειας, επικεντρώνεται στην ευρεία διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή. Προβλέπεται πως έως το 2030 οι ΑΠΕ θα ανέρχονται στο 79,1% της συνολικής εγκατεστημένης δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής, από 62,3% σήμερα. Ειδικότερα, προβλέπεται να εγκατασταθούν νέοι φωτοβολταϊκοί σταθμοί ισχύος 9,5 GW (έναντι των υφιστάμενων στο τέλος του 2022), νέα

χερσαία αιολικά έργα ισχύος 2,7 GW, καθώς επίσης 2,7 GW σε νέα υπεράκτια αιολικά και 0,6 GW σε νέους υδροηλεκτρικούς σταθμούς (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα έργα αντλησιοταμίευσης). Τα υφιστάμενα μεγέθη

σήμερα είναι 4,55 GW σε φωτοβολταϊκά, 4,43 GW σε χερσαία αιολικά και 3,43 GW σε υδροηλεκτρικά έργα. Συνολικά το νέο

ΕΣΕΚ προβλέπει τριπλασιασμό της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών

Είναι αυτονόητο ότι η ένταξη νέων έργων

ΑΠΕ απαιτεί πολλαπλάσια ανάπτυξη των

δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής

ενέργειας. Επίσης, ο στοχαστικός χαρακτή-

ρας της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας

δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για σταδια-

κή αποθήκευση ενέργειας και αξιοποίηση

των σύγχρονων τεχνολογιών διαχείρισης δικτύου. Με αυτό τον τρόπο, η λειτουργία των συμβατικών μονάδων θα προσαρμοστεί στην κάλυψη της ευμετάβλητης παραγωγής από σταθμούς ανανεώσιμης ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίζεται η αδιάλειπτη τροφοδοσία του δικτύου. Η διαδικασία της αποθήκευσης και χρησιμοποίησης της πλεονάζουσας ηλεκτροπαραγωγής μπορεί να γίνει υπό μορφή μπαταριών, αντλησιοταμιευτικών σταθμών και σε μελλοντικό στάδιο, υδρογόνου.

Υπό το φως αυτών των αναγκών, το σχέδιο του νέου ΕΣΕΚ προβλέπει την εγκατάσταση έως το 2030: 5,6 GW σταθμών βραχυχρόνιας αποθήκευσης (μπαταρίες), με αυτό τον στόχο να εξειδικεύεται και σε όρους γιγαβατωρών (GWh), καθώς και 2,5 GW αντλησιοταμιευτικών (σήμερα διαθέτουμε 0,7 GW αντλησιοταμιευτικών σταθμών, με άλλο 0,7 GW να βρίσκεται υπό κατασκευή) Επίσης, προβλέπεται να εισέλθουμε στην οικονομία του υδρογόνου και να παράγουμε 0,2 εκατ. τόνους Η2/έτος, το 2030, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ μονάδων ηλεκτρόλυσης της τάξης του 1,2 GW. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε και τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων που αποσύρονται οριστικά στο τέλος του 2028 σύμφωνα με τον κλιματικό νόμο. Προβλέπεται επίσης να αναπτυχθούν έως εκείνο το έτος γεωλογικοί χώροι αποθήκευσης CO2, μέχρι 150 εκατ. τόνους. Όσον αφορά το υδρογόνο, θα χρησιμοποιηθεί αρχικά στις μεταφορές, που είναι δύσκολο να εξηλεκτρισθούν (βαρέα χερσαία οχήματα, πλοία, αεροπλάνα), είτε με απευθείας χρήση, είτε υπό μορφή συνθετικών υγρών καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, τα οποία εκτιμάται ότι θα ανέλθουν, το 2030, σε 0,18 εκατ. τόνους ισοδυνάμου πετρελαίου/έτος.

Ως αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (που προβλέπεται να καλύπτει το 80% της ζήτησης

το 2030 από περίπου 45% σήμερα), καθώς

και του εξηλεκτρισμού των χρήσεων, όπως η θέρμανση χώρων κ.λπ., η κατανάλωση

φυσικού αερίου εκτιμούμε ότι θα μειωθεί

κατά περίπου 35% έως το 2030, στα 3,13 δισ. κυβικά μέτρα (bcm)/έτος από 4,88 bcm/έτος

το 2022. Αυτή η ποσότητα είναι ήδη μειωμένη κατά 19,7% από το 2021.

Θα ξεκινήσει επίσης η παραγωγή βιομεθανίου, που προβλέπουμε να ανέλθει σε 0,13 bcm/έτος το 2030, ενώ θα αυξηθεί και η παραγωγή υγρών βιοκαυσίμων, την οποία εκτιμούμε σε 0,5 εκατ. τόνους ισοδυνάμου πετρελαίου/έτος.

Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η πολιτική της Ε.Ε. και συνακόλουθα της

χώρας μας έγκειται στο ότι η παραγωγή

υγρών ή αερίων βιοκαυσίμων, συμβατικών ή

προηγμένων, πρέπει να γίνεται από γεωργικά

ή αστικά απόβλητα, χωρίς να εκτοπίζονται

δηλαδή οι καλλιέργειες για τη διατροφή

ανθρώπων και ζώων, με απώτερο σκοπό να

αποφευχθεί τυχόν πρόβλημα επισιτισμού.

Εξοικονόμηση ενέργειας

Περαιτέρω, το σχέδιο του νέου ΕΣΕΚ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας, ιδίως στον κτιριακό τομέα, με παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης που προσφέρουν και υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, ενώ συμβάλλουν και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Η συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας προβλέπεται να διαμορφωθεί το 2030 στα ίδια επίπεδα με εκείνα το 2021, παρά την προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 10,5 ποσοστιαίες μονάδες, ήτοι με μείωση 8% έναντι των προβλέψεων του σεναρίου αναφοράς, το 2007.

Για αυτό τον σκοπό θα συνεχισθούν τα επιτυχημένα προγράμματα «Εξοικονομώ»

τόσο στον οικιακό όσο και στον επιχειρηματικό τομέα. Σημειώνω ότι στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του 2020, ο κτιριακός

Η ενεργειακή μετάβαση

αποτελεί και

μετάβαση από

το μοντέλο του

λειτουργικού

κόστους των

καυσίμων στο

επενδυτικό

κόστος.

τομέας ευθύνεται για το 39% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, οι μεταφορές για το 35%, οι κατοικίες για το 28%, η βιομηχανία για το 26% και ο τομέας των υπηρεσιών για το 11%. Ακόμη, εντάσσουμε

τον εξηλεκτρισμό των ελαφρών οχημάτων στα μέτρα πολιτικής που θα επιταχυνθούν έως το 2030, με

την επιχορήγηση της αγοράς ηλεκτρικών

αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων των

δημόσιας χρήσης (ταξί), καθώς και με την

ευρεία εγκατάσταση σταθμών φόρτισης σε

πανελλαδική κλίμακα. Το 2030 προβλέπου-

με το περίπου 1/3 των νέων ταξινομήσεων

ελαφρών οχημάτων να είναι ηλεκτρικά, από

7,9% το 2022.

Τέλος, το νέο ΕΣΕΚ θα περιλαμβάνει και ενδεικτικούς επιμέρους στόχους για το 2050, που αποτελεί το έτος ορόσημο για την πλήρη ανθρακική ουδετερότητα. Παράλληλα, στη χρονική περίοδο μεταξύ 2030-2050

σχεδιάζουμε να αναπτύξουμε ιδιαίτερα την οικονομία του υδρογόνου, ώστε να διευκολυνθεί η απανθρακοποίηση του «δύσκολου» τομέα των μεταφορών, αλλά και ορισμένων βιομηχανικών κλάδων.

Ασφαλώς, αυτές οι προσδοκίες συνυφαίνονται με την προσδοκία ότι έως το 2030 θα

έχουν αναπτυχθεί και ωριμάσει οι σχετικές

τεχνολογίες που ευρίσκονται σήμερα υπό

έρευνα και στοχεύουν στη μείωση του

κόστους παραγωγής πράσινου υδρογόνου,

καθώς και στην ανάπτυξη συνθετικών καυσίμων με βάση το υδρογόνο, αλλά και για τη χρήση του υδρογόνου και των φορέων του, όπως μηχανές καύσης υδρογόνου ή κυψέλες

καυσίμου.

Ανάπτυξη τεχνογνωσίας Θεωρούμε πως η ενεργειακή επανάσταση

του μέλλοντος πρέπει να συνοδεύεται από

αύξηση της εγχώριας παραγωγής του σχετικού εξοπλισμού και την ανάπτυξη εγχώριας τεχνογνωσίας, όπως συνέβη με μεγάλη επιτυχία στον τομέα των ηλιακών θερμοσιφώνων. Τουτέστιν, παραγωγή μπαταριών, φωτοβολταϊκών πάνελ και πλαισίων, πλατφορμών

υπεράκτιων αιολικών, έξυπνων μετρητών, κυψελών καυσίμου, ηλεκτρολυτών κ.λπ.

Σε αυτή την εμπροσθοβαρή πολιτική περιλαμβάνουμε και την παραγωγή των κρίσιμων ορυκτών για την ενεργειακή μετάβαση (λίθιο, κοβάλτιο, νικέλιο, αλουμίνιο κ.λπ.). Θεωρούμε ότι αυτή η πολιτική είναι μονόδρομος εάν δεν επιθυμούμε να επανέλθουμε στις προηγούμενες σχέσεις εξάρτησης, αλλά και προκειμένου να αυξηθεί το ΑΕΠ από τον μελλοντικό πακτωλό ιδιωτικών και δημοσί-

ων επενδυτικών δαπανών που απαιτούνται

για να γίνει πραγματικότητα το στρατηγικό

μας σχέδιο για την Ελλάδα του 2050.

Και τούτο, επειδή η ενεργειακή μετάβαση

αποτελεί, ταυτόχρονα, και μετάβαση από

το μοντέλο του λειτουργικού κόστους των

καυσίμων στο επενδυτικό κόστος, αφενός για την εκμετάλλευση και αποθήκευση των ΑΠΕ

που προσφέρει δωρεάν η φύση και αφετέρου για τον εξηλεκτρισμό και την εξοικονόμηση ενέργειας στην κατανάλωση.

Το μέλλον της χώρας εξαρτάται από την ταχεία ανάπτυξη ανανεώσιμων συστημάτων ενέργειας, που, υποβοηθούμενα από τις τεχνολογικές εξελίξεις, κυρίως στο κρίσιμο ζήτημα της αποθήκευσης, θα λύσουν οριστικά τα προβλήματα του παρόντος, με την παροχή

άφθονης και φθηνής ενέργειας για όλους.

Στο σχέδιο του

νέου ΕΣΕΚ, η προσπάθεια για τη

μείωση των εκπομπών CO2, αλλά και την οριστική αντιμετώπιση της μεταβλητότητας

των τιμών ενέργειας, επικεντρώνεται στην ευρεία διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή.

SHUTTERSTOCK

Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών

ΣΕ ΝΕΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ Ο ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Ο

ενεργειακός εκσυγχρονισμός του κλάδου συνιστά μια επιλογή του υπουργείου Υποδομών

και Μεταφορών, τόσο στον επιβατικό όσο και στον εμπορευματικό τομέα, με έμφαση

στη βιώσιμη αστική κινητικότητα, την ηλεκτροκίνηση και τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων

Οτομέας των μεταφορών παράγει

μεγάλο μέρος των εκπομπών ρύπων

και γι’ αυτό στην Πράσινη Συμ-

φωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

προβλέπονται συγκεκριμένοι στόχοι για τη μείωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος.

Πέρα, όμως, από τη συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας, ως μέλος της Κοινότητας, να βαδίσει σε αυτό το μονοπάτι, ο ενεργειακός εκσυγχρονισμός του τομέα συνιστά μια επιλογή του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, τόσο στις επιβατικές όσο και στις εμπορευματικές μεταφορές.

Στο πρώτο πεδίο θέτουμε ως προτεραιότητα

τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, εφαρμόζοντας

πολιτικές υπέρ της ενίσχυσης της χρήσης των ήπιων μορφών μετακίνησης, όπως το ποδήλατο, που εντάσσονται σε έναν σχεδιασμό ανάπτυξης συνδυασμένων μετακινήσεων, με πυλώνα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Το θεσμικό πλαίσιο του υπουργείου για την κατάρτιση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) δίνει την ευκαιρία στους δήμους και τις περιφέρειες να εκπονήσουν

σχέδια αστικών παρεμβάσεων στη βάση ενός μοντέλου που λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους των τοπικών συστημάτων μεταφορών.

Έτσι, θεραπεύουμε το σύνηθες πρόβλημα των αποσπασματικών παρεμβάσεων σε πολλές πόλεις, όπου γινόταν ένα έργο χωρίς να έχει προβλεφθεί η λειτουργικότητά του σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες υποδομές ή, ακόμη χειρότερα, προέκυπταν άλλες επιπτώσεις από την υλοποίησή του.

Σε κάθε ΣΒΑΚ, πλέον, προβλέπονται δράσεις για την ενίσχυση των τοπικών συγκοινωνιών, της χρήσης του ποδηλάτου και της ήπιας κυκλοφορίας, την προσβασιμότητα, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, έργα βελτίωσης των συνθηκών οδικής ασφάλειας, αλλά και εισαγωγή ευφυών συστημάτων μεταφορών. Ήδη έχουμε εγκρίνει 14 ΣΒΑΚ και απευθύνουμε πρόσκληση σε όλους τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να καταθέσουν τα δικά τους

Το 2019

υπήρχαν μόλις

58 σημεία

φόρτισης

ηλεκτροκίνητων

οχημάτων σε

όλη τη χώρα και

σήμερα υπάρχουν περίπου 2.000.

Σχέδια. Ειδικά για το ποδήλατο, καταρτίσαμε τον Οδηγό Δημόσιας Πολιτικής, ο οποίος περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους για την αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου, με ορίζοντα υλοποίησης το 2030. Άλλωστε, σήμερα υλοποιούνται δράσεις που διευκολύνουν τη χρήση του στις καθημερινές μετακινήσεις

σε συνδυασμό με τα μέσα σταθερής τροχιάς, ενώ θεσμοθετήσαμε τη δημιουργία οργανωμένων θέσεων στάθμευσης μοτοσικλετών και

ποδηλάτων, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Στην ηλεκτροκίνηση, η σημερινή κυβέρνη-

ση έχει να επιδείξει μετρήσιμα αποτελέσματα, καθώς πιάσαμε το νήμα από την αρχή, με δεδομένο ότι οι πρώτες ενέργειες που είχαν γίνει στην προηγούμενη θητεία μου ως υφυπουργού Μεταφορών το 2014 δεν συνεχίστηκαν

από την προηγούμενη κυβέρνηση. Το 2019 υπήρχαν μόλις 58 φορτιστές σε όλη τη χώρα

και τώρα υπάρχουν περίπου 2.000 σημεία

φόρτισης, με τον προγραμματισμό να προβλέπει 25.000 φορτιστές έως το 2030. Ταυτόχρονα, από 404 ταξινομήσεις αμιγώς ηλεκτροκί-

νητων οχημάτων το 2019 φτάσαμε στις 4.731

το 2022, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν

διεθνώς στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Η ηλεκτροκίνηση κερδίζει έδαφος μέρα με

τη μέρα και επεκτείνεται τόσο στις δημόσιες

συγκοινωνίες όσο και στις εμπορευματικές

μεταφορές, όπου η χρήση ηλεκτροκίνητων

οχημάτων μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

αποτελεσματική και οικονομική στις αστικές

εμπορευματικές μεταφορές και ειδικότερα στην

παράδοση στο τελευταίο μίλι.

Στην εφοδιαστική αλυσίδα, η εξοικονόμηση

κόστους και η μείωση της περιβαλλοντικής

επιβάρυνσης θα επιτευχθεί, κυρίως, με την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υποδομών που υλοποιεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Ο σιδηρόδρομος συνδέεται με βασικούς λιμένες και βιομηχανικές περιοχές, ενώ δρομολογούνται, μετά από χρόνια, εμβληματικά έργα, όπως το νέο εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο και η μετεγκατάσταση των μεταφορικών επιχειρήσεων από τον Ελαιώνα στη Φυλή. Σημειώνω ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση θα έχει πολλαπλά οφέλη στο αστικό περιβάλλον της πρωτεύουσας, καθώς θα ανοίξει τον δρόμο για τη συνολική ανάπλαση της περιοχής του Ελαιώνα και θα αποσυμφορήσει τον Κηφισό από την κίνηση των φορτηγών. Ταυτόχρονα με τις παραπάνω ενέργειες, μεριμνούμε για την επερχόμενη μεταβολή του ενεργειακού μίγματος με τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων, όπως το υδρογόνο. Άλλωστε, η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στο πεδίο της απολιγνιτοποίησης. Ειδικά στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, στη βάση ενός στρατηγικού πλάνου, μεταβάλλονται οι οικονομικές συνθήκες υπό τις οποίες αναπτύχθηκε η περιοχή για περισσότερο από μισό αιώνα. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ετοιμάζει σήμερα το θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση του υδρογόνου ως καυσίμου μεταφορών, μέσω προγραμματικής σύμβασης με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», ώστε να προσδιορίσουμε τις τεχνικές προδιαγραφές αδειοδότησης και λειτουργίας των πρατηρίων διάθεσης αυτών των καυσίμων. Αυτή είναι η φιλοσοφία που ακολουθούμε σε όλα τα πεδία της αρμοδιότητας. Να προβλέπουμε τις τεχνολογικές εξελίξεις και όχι να τρέχουμε ασθμαίνοντας πίσω από αυτές. Αυτός είναι ο λόγος που είμαι αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα πρωταγωνιστήσει στη μετάβαση σε ένα λιγότερο ενεργοβόρο μίγμα στον τομέα των μεταφορών, με χρήση εναλλακτικών καυσίμων, περισσότερες επιλογές στις αστικές μετακινήσεις και οικονομίες κλίμακας στο μεταφορικό έργο.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ

ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ

Μόνη διέξοδος είναι ο έλεγχος της αγοράς ενέργειας, η εφαρμογή ανώτερου συντελεστή κέρδους, η αναμόρφωσή της προς όφελος των καταναλωτών με στήριξη των ΑΠΕ και της αποθήκευσης, η ενίσχυση των έξυπνων δικτύων και η κρατικοποίηση της ΔΕΗ

Η

Σωκράτης Φάμελλος

Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης

και τομεάρχης Περιβάλλοντος

και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑΠροοδευτική Συμμαχία

κυβέρνηση δημοσίευσε πρόσφα-

τα την πρόταση αναθεώρησης του

Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια

και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), τον «οδικό

χάρτη» της Ελλάδας για την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων το 2030, που εκπονήθη-

κε για πρώτη φορά επί ΣΥΡΙΖΑ. Η νέα αναθεώρηση εκ μέρους της Ν.Δ. επιβεβαιώνει

την κυβερνητική «εμμονή» στη δέσμευση της

Ελλάδας στο ορυκτό, ακριβό και εισαγόμενο φυσικό αέριο και μετά το 2050. Η επιλογή της

αυτή προφανώς δεν συνάδει με τον στόχο της

κλιματικής ουδετερότητας που έχει υιοθετήσει η χώρα αλλά απεμπολεί ξεκάθαρα πλέον η

κυβέρνηση, ενώ δηλώνει υποκριτικά ότι κάνει το αντίθετο, δηλαδή στηρίζει την απεξάρτηση

από τα ορυκτά καύσιμα.

Στην πρώτη αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, η κυβέρνηση της Ν.Δ., με τη βίαιη και χωρίς

σχέδιο απολιγνιτοποίηση, έκρυψε το πραγματικό σχέδιο που ήταν η αντικατάσταση των δημόσιων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ με μονάδες φυσικού αερίου ιδιωτών. Μπορεί σήμερα, μετά την άνευ προηγουμένου κρίση ακρίβειας στην ενέργεια, το αφήγημα της τάχατες απολιγνιτοποίησης να έχει καταρρεύσει, αλλά η κυβέρνηση συνεχίζει να στηρίζει σταθερά το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή. Πρόκειται για επιλογή που πλήρωσαν και πληρώνουν πολύ ακριβά τα νοικοκυριά

και οι παραγωγικοί φορείς, εφόσον δέσμευσε

την Ελλάδα στο καρτέλ του φυσικού αερίου. Πολύ ακριβά όμως έχουν πληρώσει όλοι

οι καταναλωτές και την επιλογή της κυβέρνησης να λειτουργήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς έλεγχο και ρύθμιση

και χωρίς «εργαλεία» που θα μπορούσαν

να είχαν συγκρατήσει τις τιμές ρεύματος.

Παρότι η προθεσμιακή αγορά προβλεπόταν

ως το σημαντικότερο μέρος της νέας δομής της αγοράς, που άρχισε να εφαρμόζεται τον Νοέμβριο του 2021, στην ουσία δεν ενεργοποιήθηκε, με αποτέλεσμα η διαμόρφωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική

Η κυβερνητική ανοχή σε

χειραγώγηση

τιμών και σε

υπερκέρδη

στοίχισε σε

όλους, αλλά

επέφερε ρεκόρ

κερδοφορίας

για λίγες

εταιρείες

παροχής ρεύματος.

αγορά να γίνεται σε ποσοστό σχεδόν 100% στην προημερήσια αγορά. Έτσι, όλα τα «παιχνίδια» και κάθε διακύμανση των τιμών προς τα πάνω αποτυπώνονται απευθείας στους λογαριασμούς των τελικών καταναλωτών, που πλήρωσαν την απουσία διμερών συμβολαίων αλλά και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης, που στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που λειτουργούν «κράτησαν» χαμηλά για

αρκετούς μήνες τις τιμές μέσα στην κρίση. Η

ενίσχυση αυτών των δύο εργαλείων, μάλιστα, έχει κεντρικότατη θέση στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει τεθεί σε

δημόσια διαβούλευση για την αναμόρφωση

της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ανοχή της κυβέρνησης σε χειραγώγηση τιμών και σε υπερκέρδη, σε μία ρηχή αγορά, στοίχισε σε όλους, αλλά επέφερε ρεκόρ

κερδοφορίας για λίγες εταιρείες ρεύματος. Σε

αυτή την αρνητική για τους καταναλωτές και

για την εθνική οικονομία εξέλιξη, αρνητικότατο ρόλο έπαιξε η γαλάζια διοίκηση της ΔΕΗ

που επέλεξε να κερδοσκοπεί και να παράγει

υπερκέρδη στην πλάτη των καταναλωτών, ενώ θα μπορούσε να κρατήσει, χωρίς ζημίες, χαμηλά τις τιμές, όπως έκανε στο παρελθόν.

Την ανάγκη διασφάλισης ότι οι τιμές που

χρεώνονται στους καταναλωτές αποτυπώνουν τη λειτουργία του ανταγωνισμού και ότι δεν παράγονται κέρδη από χειραγώγηση - κατάχρηση της αγοράς, που αποτελεί πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία εδώ και

ενάμιση χρόνο, περιλαμβάνει και η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανα-

μόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποδείχτηκε ότι έχει άλλες προτεραιότητες, δηλαδή τα υπερκέρδη λίγων εταιρειών.

Όσον αφορά τον τομέα των ΑΠΕ, και εκεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. μάς έχει οδηγήσει σε καταστροφικά αποτελέσματα, παρά τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν την περίοδο 2015-2019. Επέστρεψε τα ελλείμματα του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, θέσπισε το λεγόμενο «πράσινο τέλος» και επέβαλε έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς για να καλύψει το νέο έλλειμμα. «Απλοποίησε» στη συνέχεια τη διαδικασία αδειοδότησης των έργων ΑΠΕ με τον ν. 4685/2020, με την εισαγωγή της βεβαίωσης παραγωγού, κάτι που οδήγησε σε αλαλούμ και υπερθέρμανση έργων. Σε ένα νέο δηλαδή πρόβλημα, το οποίο και προσπάθησε η κυβέρνηση αργότερα να «μαζέψει» με την επιβολή εγγυητικής επιστολής, ενώ ο ίδιος ο υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, έφτασε να κάνει λόγο για δευτερογενή αγορά αδειών! Δεν μπορούμε να μιλάμε, τέλος, για πράσινη μετάβαση χωρίς δίκτυα και χωρίς ηλεκτρικό χώρο για να συνδεθούν οι ΑΠΕ. Σε αυτό το πεδίο, το μόνο που έχει κάνει η κυβέρνηση της Ν.Δ., δυστυχώς, είναι να πουλήσει το 49% του ΔΕΔΔΗΕ σε κάποιο fund χωρίς καμία τεχνογνωσία και χωρίς καμία δέσμευση για επενδύσεις.

Μόνη διέξοδος είναι ο έλεγχος της αγοράς ενέργειας, η εφαρμογή ανώτερου συντελεστή κέρδους, η αναμόρφωσή της προς όφελος των καταναλωτών με στήριξη των ΑΠΕ και της αποθήκευσης, η ενεργειακή ασφάλεια με αποδέσμευση από λιγνίτη και φυσικό αέριο, η στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων και της αυτοπαραγωγής/αυτοκατανάλωσης, η ενίσχυση των έξυπνων δικτύων και του ηλεκτρικού χώρου και η κρατικοποίηση της ΔΕΗ. Για να πετύχουμε συνεπώς την πράσινη μετάβαση, προς όφελος των καταναλωτών, της κοινωνίας και της οικονομίας μας, χρειάζεται άμεσα πολιτική αλλαγή.

ΗΡΩΝ SOLAR GENEROUS Η καλύτερη πρόταση αγοράς

και για τον Μάρτιο!

Ο ελληνικός όμιλος ενέργειας πρωτοπορεί μέσα

από προγράμματα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται

στις καταναλωτικές ανάγκες για καθαρή και φθηνή ενέργεια

ΗΡΩΝ, εταιρεία του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, συνεχίζει να πρωτοπορεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσα από προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών. H εταιρεία, εν μέσω της πρωτόγνωρης ενεργειακής κρίσης, έχει λανσάρει σταδιακά από τον Αύγουστο τη νέα γενιά προγραμμάτων ηλεκτρικής ενέργειας ΗΡΩΝ GENEROUS. Τα προγράμματα απευθύνονται σε οικιακούς και επαγγελματικούς καταναλωτές ρεύματος χαμηλής τάσης και είναι προσαρμοσμένα στο έκτακτο ρυθμιστικό πλαίσιο, που αναστέλλει την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής. Επιπλέον, o ΗΡΩΝ καινοτομεί και με τα προγράμματα GENEROUS προσφέρει, επιπλέον της προστασίας τιμής κάθε μήνα, την GENEROUS έκπτωση συνέπειας, καθώς και την παραμονή χωρίς καμία χρονική δέσμευση!

Οι τελικές

τιμές της

κιλοβατώρας

διαμορφώνο-

νται

στα ανταγω-

νιστικότερα

επίπεδα

της αγοράς, για

τους πελάτες

που εξοφλούν

εμπρόθεσμα

τον λογαριασμό τους.

Με την παροχή της GENEROUS έκπτωσης συνέπειας που εφάρμοσε πρώτος ο ΗΡΩΝ σε περίοδο ενεργειακής κρίσης σε συνδυασμό με την επιδότηση που λαμβάνουν οι καταναλωτές μέσω του «Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης» (Τ.Ε.Μ.), οι τελικές τιμές της κιλοβατώρας διαμορφώνονται στα ανταγωνιστικότερα επίπεδα της αγοράς, για τους πελάτες που εξοφλούν εμπρόθεσμα τον λογαριασμό τους.

Πώς λειτουργούν τα προγράμματα ΗΡΩΝ GENEROUS Οι οικιακοί και επαγγελματικοί καταναλωτές χαμηλής τάσης με βάση το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο γνωρίζουν πλέον από την 20ή μέρα του προηγούμενου μήνα τη χρέωση παγίου καθώς και τη χρέωση προμήθειας ρεύματος που θα ισχύουν για την κατανάλωση της παροχής τους για τον επόμενο ημερολογιακό μήνα. Ο ΗΡΩΝ, με τα προγράμματα GENEROUS, προσφέρει επιπλέον και έκπτωση συνέπειας επί της σταθερής χρέωσης προμήθειας, εφόσον κάθε λογαριασμός εξοφλείται εμπρόθεσμα, η οποία πιστώνεται στον αμέσως επόμενο λογαριασμό του πελάτη. Με τον τρόπο αυτό και σε συνδυασμό με τη χορήγηση της κρατικής επιδότησης από το «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης», οι πελάτες

του ΗΡΩΝΑ έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν το ρεύμα τους στις πλέον ανταγωνιστικές τιμές της αγοράς.

Τα προγράμματα ΗΡΩΝ GENEROUS προσφέρονται τόσο σε νέους όσο και σε υφιστάμενους καταναλωτές:

 GENEROUS HOME & BUSINESS με έκπτωση συνέπειας 20%.

 DOUBLE GENEROUS HOME & BUSINESS που συνδυάζονται με παροχή φυσικού αερίου από τον ΗΡΩΝΑ και προσφέρουν ακόμη υψηλότερη έκπτωση συνέπειας 27%. Απευθύνονται δηλαδή σε καταναλωτές

που θα συνδυάσουν ως «πακέτο» την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

 SOLAR GENEROUS HOME, το μοναδικό πρόγραμμα ηλεκτρικής

ενέργειας, που, επιπλέον της έκπτωσης συνέπειας 15%, προσφέρει δωρεάν για 6 μήνες τα οφέλη ενός φωτοβολταϊκού αξίας 2.500€, χωρίς να πρέπει να το αγοράσετε και να το εγκαταστήσετε!

 ECO GENEROUS HOME με 20% έκπτωση συνέπειας και πράσινο πιστοποιητικό που βεβαιώνει ότι για την ηλεκτρική ενέργεια που κατανάλωσε ο πελάτης έχει παραχθεί ισόποση ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ή / και Συστήματα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Εγγυήσεις Προέλευσης).

Χαμηλότερα από αυτά που ίσχυαν πριν από την κρίση Βλέποντας πώς διαμορφώνεται η τελική τιμή χρέωσης προμήθειας ρεύματος τον Μάρτιο 2023 για έναν συνεπή πελάτη, διαπιστώνουμε ότι τα προγράμματα GENEROUS HOME πλέον βρίσκονται σε επίπεδα τιμής χρέωσης προμήθειας χαμηλότερα από αυτά που ίσχυαν πριν από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης.

Επιπρόσθετα, με μια απλή σύγκριση με τα εμπορικά προγράμματα του ανταγωνισμού, προκύπτει πως τα προγράμματα ΗΡΩΝ GENEROUS επιτυγχάνουν ανταγωνιστικές τελικές τιμές χρέωσης προμήθειας ρεύμα-

τος. Μάλιστα το πρωτοποριακό SOLAR GENEROUS HOME καταφέρνει να αποτελεί την καλύτερη πρόταση της αγοράς για τον Μάρτιο, καθώς συνδυάζει και χαμηλή τελική τιμή (μόλις 0,1045€ η κιλοβατώρα) και επιπλέον έκπτωση από «τα οφέλη ενός φωτοβολταϊκού χωρίς εγκατάσταση αξίας €2.500», δωρεάν για τους πρώτους 6 μήνες! Συνοπτικά, για άλλη μια φορά ο ΗΡΩΝ δίνει τη λύση με τα προγράμματα GENEROUS προκειμένου οι καταναλωτές να εξασφαλίζουν τους πλέον χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος της αγοράς, αξιοποιώντας την κρατική επιδότηση Τ.Ε.Μ., αλλά και τη γενναιόδωρη έκπτωση συνέπειας, εφόσον εξοφλούν έγκαιρα τον λογαριασμό τους! Ο ΗΡΩΝ, η κορυφαία ελληνική εταιρεία ενέργειας και ο πρώτος ιδιωτικός όμιλος που δραστηριοποιήθηκε στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καινοτομεί για άλλη μια φορά. Όπως το ΗΡΩΝ ΕΝ.Α. έτσι και τα προγράμματα προμήθειας GENEROUS είναι το αποτέλεσμα της τεχνογνωσίας και της πολυετούς εμπειρίας που διαθέτει. Τα χαρακτηριστικά αυτά δίνουν στον ελληνικό όμιλο ενέργειας το πλεονέκτημα να πρωτοπορεί μέσα από προγράμματα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις καταναλωτικές ανάγκες για καθαρή και φθηνή ενέργεια.

Πρόγραμμα ηλεκτρικής ενέργειας

Σταθερή Χρέωση Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας ( /kWh)

Χρέωση Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας με Έκπτωση Συνέπειας ( /kWh)

Κρατική Επιδότηση μέσω του «Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης» ( /kWh)

Τελική Τιμή Χρέωσης Προμήθειας μετά την Κρατική Επιδότηση ( /kWh)

Τα υφιστάμενα σχέδια των ΑΔΜΗΕ

και ΔΕΔΔΗΕ για ακόμη πιο πράσινο

ενεργειακό μίγμα προβλέπουν την

υλοποίηση έργων διασύνδεσης

συνολικού ύψους περίπου

7,5 δισ. ευρώ

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr

Ηεπίτευξη του στόχου για ακόμα μεγαλύτερη επιτάχυνση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μίγμα, όπως αποτυπώνεται στην πρόταση για το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), απαιτεί αυτονόητα -εκτός από αύξηση της πράσινης εγκατεστημένης ισχύος- υποδομές αποθήκευσης ενέργειας και ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς και διανομής. Στο «κάδρο» αυτό εντάσσονται τα επενδυτικά προγράμματα των δύο διαχειριστών της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ, για τα επόμενα χρόνια, συνολικού ύψους περίπου 7,5 δισ. ευρώ.

Με τα έργα μεταφοράς που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ στο πλαίσιο του 10ετούς επενδυτικού προγράμματος 2023-2032, το οποίο υπερβαίνει τα 5 δισ. ευρώ, ο διαθέσιμος «ηλεκτρικός χώρος» για ενσωμάτωση ΑΠΕ αναμένεται να αυξηθεί από 18 GW σήμερα σε 28 GW στο τέλος της δεκαετίας, ένα νούμερο ευθυγραμμισμένο με τις παραμέτρους του υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ.

Εκτός από την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, το πρόγραμμα ηλεκτρικών διασυνδέσεων του ΑΔΜΗΕ γίνεται καταλύτης και για τη δραστική βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των νησιών. Καθώς οι πετρελαϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής αποσύρονται σταδιακά από τα νησιά, εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 οι αέριοι ρύποι που σχετίζονται με την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα στο Αιγαίο πρόκειται να μηδενιστούν, απαλλάσσοντας την ατμόσφαιρα από 2,8 εκατ. τόνους CO2 κάθε χρόνο και συμβάλλοντας στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. ►

Οι εγχώριες διασυνδέσεις

Μέσα στο 2022 ολοκληρώθηκε η ηλεκτρική διασύνδε-

ση Σκιάθου - Εύβοιας, έργο που προσφέρει αυξημένη

ενεργειακή ασφάλεια στη Σκιάθο και τις βόρειες Σποράδες συνολικά. Ολοκληρώθηκε, επίσης, η κατασκευή

της νέας Γραμμής Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης

400 kV μεταξύ Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ)

Μεγαλόπολης και ΚΥΤ Κορίνθου, που συνιστά το πρώτο τμήμα του λεγόμενου «Ανατολικού Διαδρόμου».

Το νέο ΚΥΤ Κορίνθου έλαβε τα πρώτα φορτία στα τέλη

του 2022 και θα ολοκληρωθεί πλήρως εντός του 2023.

Στα τέλη του περασμένου έτους, εξάλλου, ξεκίνησε η διαγωνιστική διαδικασία και για το δεύτερο τμήμα του Διαδρόμου, δηλαδή τη Γραμμή Μεταφοράς 400 kV που θα συνδέσει το υπό αναβάθμιση ΚΥΤ Κουμουνδούρου στην Αττική με το ΚΥΤ Κορίνθου, με ορίζοντα κατασκευαστικής ολοκλήρωσης έως το τέλος του 2025. Με τη λειτουργία του ο Ανατολικός Διάδρομος θα αυξήσει δραστικά την ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Πελοποννήσου και Αττικής, που μέχρι σήμερα συνδέονται αποκλειστικά με γραμμές 150 kV. Επιπλέον, θα αποσυμφορήσει τα κορεσμένα δίκτυα στην Πελοπόννησο, επιτρέποντας την ασφαλή ενσωμάτωση νέων μονάδων ΑΠΕ στο Σύστημα Μεταφοράς. Εντός του τρέχοντος έτους αναμένεται να ολοκληρωθεί και ο λεγόμενος «Δυτικός Διάδρομος» Υπερυψηλής Τάσης (Μεγαλόπολη - Πάτρα - Αχελώος), με την ολοκλήρωση της Γραμμής Μεταφοράς που θα συνδέσει το ΚΥΤ Μεγαλόπολης με το ΚΥΤ Πάτρας. Για το εναπομείναν τμήμα της Γραμμής που βρίσκεται υπό κατασκευή στην περιοχή των Καλαβρύτων, το έργο προχωρά με εναλλακτική όδευση και θα ολοκληρωθεί

στο επόμενο διάστημα.

Το 2023, όμως, αποτελεί έτος-ορόσημο και για μία ακόμα από τις εμβληματικές νησιωτικές διασυνδέσεις

του ΑΔΜΗΕ, καθώς μέσα στο φθινόπωρο αναμένεται να «μπει στην πρίζα» η ηλεκτρική διασύνδεση ΝάξουΣαντορίνης, δηλαδή το πρώτο σκέλος της τέταρτης (και τελευταίας) φάσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων, που αφορά την ένταξη των Δυτικών Κυκλάδων στο «κλαμπ» των διασυνδεδεμένων νησιών. Το ηλεκτρικό καλώδιο έχει ήδη ποντιστεί και βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες ανέγερσης του Υποσταθμού Υψηλής Τάσης στη Σαντορίνη. Όσον αφορά τα υπόλοιπα νησιά (Φολέγανδρος, Μήλος, Σέριφος), οι ανάδοχοι των καλωδιακών τμημάτων έχουν ήδη οριστεί, ενώ έχουν

αναδειχθεί οι μειοδότες και για τους Υποσταθμούς Υψηλής Τάσης που θα κατασκευαστούν στα νησιά. Το έργο εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σταδιακά την περίοδο 2024-2025.

Η διασύνδεση Κρήτης - Αττικής

Μετά τη λειτουργία της «μικρής» διασύνδεσης Κρήτης - Πελοποννήσου, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή της «μεγάλης» διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο μεταφοράς ενέργειας στη χώρα, με προϋπολογισμό της τάξης του 1 δισ. ευρώ, το οποίο υλοποιείται από την Αριάδνη Interconnection, θυγατρική εταιρεία του ΑΔΜΗΕ. Με ορίζοντα το 2024, η δεύτερη αυτή διασύνδεση με τον ηπειρωτικό κορμό θα θέσει οριστικό τέλος στην εξάρτηση της Κρήτης από τα ορυκτά καύσιμα και θα αναβαθμίσει τη θέση της

To 10ετές επενδυτικό πρόγραμμα της περιόδου 2023-2032 του

ΑΔΜΗΕ για έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υπερβαίνει τα 5 δισ. ευρώ.

στον εγχώριο και περιφερειακό

ενεργειακό χάρτη.

Μετά τη σημαντική πρόοδο

στο υποθαλάσσιο μέτωπο της

ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρή-

της - Αττικής το 2021, εντός του 2022 ξεκίνησε η εγκατάσταση

των χερσαίων καλωδίων στην

πλευρά της Αττικής, καθώς και οι εργασίες κατασκευής των

βασικών κτιρίων των Σταθμών

Μετατροπής στα δύο άκρα της διασύνδεσης (Ασπρόπυργος Αττικής και Δαμάστα Ηρακλείου). Τον Ιανουάριο του 2023 η Αριάδνη Interconnection ολοκλήρωσε τις εργασίες πόντισης για το δεύτερο ηλεκτρικό καλώδιο συνολικού μήκους 370 χλμ. και η εγκατάσταση του τελευταίου τμήματος του ανατολικού πόλου, με το οποίο πρακτικά τελείωσε το υποθαλάσσιο τμήμα της διασύνδεσης, πρόσφατα ολοκληρώθηκε.

Τα νέα μεγάλα έργα

Μέχρι το 2029, τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου θα διασυνδεθούν επίσης στην Υψηλή Τάση, στο πλαίσιο μιας νέας γενιάς μεγάλων νησιωτικών έργων του Διαχειριστή, με προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ και ωριμάζουν

Υφιστάμενη Γραμμή Μεταφοράς Σημαντικά έργα που θα κατασκευαστούν έως το 2027 Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής

Διασύνδεση Νοτίων & Δυτικών Κυκλάδων 2η διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας Επέκταση Συστήματος 400 kV στην Πελοπόννησο Ανακατασκευή ΚΥΤ Κουμουνδούρου Σημαντικά έργα που σχεδιάζονται έως το 2033 Διασύνδεση Δωδεκανήσων Διασύνδεση Βορειοανατολικού Αιγαίου Νέα ΓΜ 400 kV Φιλίππων-Νέας Σάντας Νέα Διασύνδεση Ελλάδας-Τουρκίας ΚΥΤ Θεσπρωτίας και σύνδεσή του με το Σύστημα 400 kV Νέα διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας Νέα διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας

βαθμιαία. Η ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων

αφορά τη διασύνδεση των Κω, Ρόδου και Καρπάθου με το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω Κορίνθου, σε δύο φάσεις και έχει προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ. Η διασύνδεση του βορειανατολικού Αιγαίου στην Υψηλή Τάση περιλαμβάνει τα νησιά Λήμνο, Λέσβο, Σκύρο, Χίο και Σάμο, σε τρεις φάσεις, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 936 εκατ. ευρώ. Σε έργο στρατηγικής σημασίας αναβαθμίσθηκε πρόσφατα η νέα Γραμμή Μεταφοράς 400 kV μεταξύ ΚΥΤ Φιλίππων και ΚΥΤ Νέας Σάντας, που θα ενισχύσει τη μεταφορική ικανότητα του Συστήματος στο ανατολικό σύνορο της χώρας και θα αναβαθμίσει την ικανότητα απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και συμβατικές μονάδες στην περιοχή. Οι διεθνείς διασυνδέσεις

Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ ενισχύει το δίκτυο των διεθνών διασυνδέσεων με όλα τα γειτονικά ευρωπαϊκά κράτη (Βουλγαρία, Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία, Αλβανία), ενώ συνδράμει δύο κρίσιμα έργα διηπειρωτικών διασυνδέσεων με νέους ενεργειακούς γείτονες στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (διασυνδέσεις Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και Ελλάδας - Αιγύπτου), ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει έναν διάδρομο πράσινης ενέργειας μεταξύ της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Όλα αυτά τα έργα έχουν ως στόχο να μεγιστοποι-

ήσουν τη μεταφορική ικανότητα ηλεκτρισμού μεταξύ των γειτονικών συστημάτων στα Βαλκάνια καθώς και

στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου,

με βασικό κόμβο την Ελλάδα. Πρόκειται για κρίσιμες

υποδομές που ενισχύουν την περιφερειακή ενεργειακή

συνεργασία και επιτρέπουν τη βέλτιστη χρήση ΑΠΕ, διαφοροποιώντας τις πηγές εφοδιασμού και συμβάλλοντας στην ταχύτερη απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα.

Δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας - Βουλγαρίας: Το εγχώριο τμήμα της νέας διασύνδεσης Ελλάδας - Βουλγαρίας (Νέα Σάντα - Μαρίτσα) βρίσκεται σε προχωρημένη κατασκευή και αναμένεται να λειτουργήσει το 2023.

Το έργο αφορά την υλοποίηση δεύτερης εναέριας διασυνδετικής γραμμής 400 kV που θα υπερτριπλασιάσει τη μεταφερόμενη ενέργεια που ανταλλάσσουν

οι δύο χώρες, αυξάνοντας τη μεταφορική ικανότητα σε

1.400 MW για την κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και σε 1.700 MW για την κατεύθυνση από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας - Ιταλίας: Η ονομαστική μεταφορική ικανότητα της νέας υποθαλάσσιας

καλωδιακής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας

θα ανέρχεται σε 1.000 MW, τριπλασιάζοντας το υφι-

στάμενο περιθώριο ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας

μεταξύ των δύο χωρών στα 1.500 MW (από 500 MW σήμερα). Σε τεχνικό επίπεδο, η νέα διασύνδεση θα

είναι συνεχούς ρεύματος, με υπερσύγχρονη τεχνολογία μετατροπέων πηγής τάσης (Voltage Source Converters - VSC) και σταθμούς ηλεκτροδίων στην Ελλάδα και την Ιταλία. Το υποβρύχιο μήκος της διαδρομής υπολογίζεται σε 220 χλμ. και σε 55 χλμ. το μήκος της όδευσης

των υπογείων τμημάτων σε Ελλάδα και Ιταλία.

Δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας - Αλβανίας: Ο επικαιροποιημένος δεκαετής σχεδιασμός του Διαχειριστή

τοποθετεί την ολοκλήρωση της νέας διασυνδετικής

Γραμμής Μεταφοράς 400 kV μεταξύ Ελλάδας και

Αλβανίας έως το 2030. Η διασύνδεση θα διαθέτει

ονομαστική ικανότητα μεταφοράς 1.600 MW και θα συνδέσει το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας με τον νέο υποσταθμό Fier στη νότια Αλβανία. Το έργο προβλέπεται να αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα μεταξύ των δύο χωρών κατά τουλάχιστον 200 MW και στις δύο κατευθύνσεις (από και προς την Αλβανία). Έπειτα από επαφές των δύο Διαχειριστών, ήδη από το προηγούμενο διάστημα έχει εξειδικευτεί η

συνδρομή του ΑΔΜΗΕ για τη χρηματοδοτική διευκόλυνση του έργου στην αλβανική πλευρά, καθώς και η διεύρυνση της συνεργασίας τους στο ενεργειακό και τηλεπικοινωνιακό πεδίο.

Διασύνδεση Ελλάδας - Τουρκίας: Τα επόμενα χρό-

νια ο ΑΔΜΗΕ δρομολογεί την κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης Υπερυψηλής Τάσης 400 kV και με την Τουρκία. Ο σχεδιασμός του έργου αυτού ωριμάζει με τη συνεργασία των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας (ΑΔΜΗΕ, ESO-EAD και TEIAS), καθώς διερευνώνται διάφορα εναλλακτικά σενάρια για την ανάπτυξη νέων διασυνδέσεων ανάμεσα στο ευρωπαϊκό και το τουρκικό σύστημα με σκοπό την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς στα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας και Βουλγαρίας - Τουρκίας.

Διασύνδεση Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας: Ένα ακόμη σημαντικό έργο που εξετάζει ο Διαχειριστής είναι η αναβάθμιση της μίας εκ των δύο υφιστάμενων διασυνδέσεων (ΚΥΤ Μελίτης - Μπιτόλα) μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, δεδομένου ότι η

γειτονική χώρα αποτελεί κρίσιμο κόμβο στο συνολικό σύστημα των δυτικών Βαλκανίων.

Οι διηπειρωτικοί διάδρομοι Η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector, είναι ένα ώριμο έργο, στο οποίο η συμβολή του ΑΔΜΗΕ υπήρξε καθοριστική για την προνομιακή πρόσβαση του έργου σε ευρωπαϊκούς πόρους χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility. Το προηγούμενο διάστημα ο Διαχειριστής έθεσε τις βάσεις και για την επενδυτική συμμετοχή του στο έργο της διασύνδεσης, καθώς έγιναν αποδεκτοί οι όροι του Letter of Intent που κατέθεσε προς τον EuroΑsia Interconnector για αρχική συμμετοχή με ποσοστό 25% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ είναι ένα κρίσιμο ενεργειακό έργο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε δύο διαδοχικές φάσεις (Κρήτη - Κύπρος και Κύπρος - Ισραήλ) μέχρι το 2029. Με τη λειτουργία του θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, ενώ η διασύνδεση του συστήματος του Ισραήλ θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της ηπειρωτικής Ευρώπης. Όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου, αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε στάδιο μελετών. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή του Συστήματος της Αιγύπτου EETC με στόχο τη διασφάλιση της τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας

του έργου, το οποίο κατ’ αρχήν

έχει συμφωνηθεί ότι θα βασίζε-

ται στην πρόταση GREGY που

Το μεγαλύτερο έργο μεταφοράς

ενέργειας που υλοποιείται στη χώρα, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, είναι η διασύνδεση Κρήτης - Αττικής.

έχει καταθέσει η εταιρεία Elica

ως promoter στην Ευρωπαϊκή

Επιτροπή. Πρόσφατα οι δύο

Διαχειριστές συμφώνησαν να

χρηματοδοτηθούν οι μελέτες

βιωσιμότητας του έργου από τα

ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία, κάτι που επιθυμεί η ελληνική

κυβέρνηση και εκτιμάται ότι

θα επιταχύνει την εκκίνηση

του έργου ακόμη και εντός του 2023. Η κοινή ομάδα εργασίας που έχουν συστήσει

ο ΑΔΜΗΕ και ο EETC εργάζεται εντατικά για την ωρίμανση του έργου, ενώ υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση απ’ όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διεθνείς διασυνδέσεις

βρίσκονται στο επίκεντρο και στο προσχέδιο του νέου δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης 2024-2033, το οποίο έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, καθώς τα έργα αυτά θα ενισχύσουν την ασφάλεια εφοδιασμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από τις ανταλλαγές πράσινης ενέργειας, καθιστώντας την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Ανεβάζει τον πήχη των επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του Δικτύου Διανομής ο ΔΕΔΔΗΕ στο επικαιροποιημένο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου (ΣΑΔ) 2022-2026, το οποίο υπέβαλε στη ΡΑΕ και κατέθεσε σε δημόσια διαβούλευση ο Ρυθμιστής. Προβλέπονται συγκεκριμένα επενδύσεις συνολικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ (έναντι 1,6 δισ. ευρώ στο εγκεκριμένο ΣΑΔ 2021-2025), μέσω των οποίων επιδιώκεται η Ελλάδα να αποκτήσει ένα «Σύγχρονο Δίκτυο Ενεργό για Όλους» -όπως υπογραμμίζει ο διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή, Τάσος Μάνος-, το οποίο θα υπηρετεί τον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, θα προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΔΕΔΔΗΕ, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανθεκτικότητα του δικτύου έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ θα προάγει την εξυπηρέτηση των χρηστών μέσω της βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Στο επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΔΔΗΕ δεσπόζει -καθώς αναλογεί στο ένα τέταρτο των συνολικών επενδύσεων- η εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών σε όλες τις παροχές χαμηλής τάσης. Το mega-project των smart meters, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030, έχει συνολικό προϋπολογισμό της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 525 εκατ. ευρώ θα δαπανηθούν για το roll ουt έως το 2026. Οι «έξυπνοι» μετρητές είναι κρίσιμης σημασίας για την ψηφιοποίηση του δικτύου, επιτρέποντας -μεταξύ άλλων- τη δυναμική τιμολόγηση της ενέργειας, τη βελτιωμένη γνώση της κατάστασης του δικτύου και κατ’ επέκταση την ταχύτερη αποκατάσταση των βλαβών

καθώς και τη μείωση των ρευματοκλοπών.

στη μείωση των απωλειών, δηλαδή τον περιορισμό του μεριδίου της ηλεκτροπαραγωγής που χάνεται επιβαρύνοντας οικονομικά τους καταναλωτές χωρίς να έχει αξιοποιηθεί. Η ΡΑΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των απωλειών στο δίκτυο από 9,7% το 2021 στο 9,1% το 2024, οπότε λήγει και η τρέχουσα ρυθμιστική περίοδος.

Επενδύσεις συνολικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ προβλέπονται

στο επικαιροποιημένο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2022-2026 του ΔΕΔΔΗΕ.

Η διαγωνιστική διαδικασία για το εμβληματικό έργο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με τον διαγωνισμό να μπαίνει στη φάση της σύνταξης του short list των εταιρειών που θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές, σε σχέση με τους εννέα ενδιαφερομένους που είχαν εκδηλώσει αρχικά ενδιαφέρον. Η όλη διαδικασία, όμως, έχει μπει σε δικαστικές περιπέτειες, καθώς η ελβετική Landis+GYR, που αποκλείστηκε στη φάση της προεπιλογής, έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και έχει ξεκαθαρίσει ότι θα εξαντλήσει κάθε ένδικο μέσο (και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια) προκειμένου να επιστρέψει στον διαγωνισμό. Σε περίπτωση που η ελβετική εταιρεία δικαιωθεί-εντός ή εκτός συνόρων-, δεν μπορούν να αποκλειστούν προσφυγές από τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, με το προηγούμενο του πιλοτικού διαγωνισμού του 2014 να απειλεί να επαναληφθεί.

Πέρα από τους έξυπνους μετρητές, προτεραιότητα

δίνει ο ΔΕΔΔΗΕ και στην ενίσχυση του Δικτύου Διανομής, για την οποία προβλέπονται 71 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 256 εκατ. ευρώ, για την επόμενη πενταετία. Πρόκειται για έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της ικανότητας εξυπηρέτησης φορτίου του δικτύου και

Σημαντική θέση στο επενδυτικό πλάνο του ΔΕΔΔΗΕ καταλαμβάνουν επίσης οι επενδύσεις για την αντικατάσταση και την αναβάθμιση του δικτύου, κατηγορία που περιλαμβάνει 32 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 438 εκατ. ευρώ. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, έργα για τη σύνδεση χρηστών στο δίκτυο διανομής, όπως την κατασκευή νέων ή την ενίσχυση υφιστάμενων υποδομών δικτύου (υποσταθμοί παροχές πελατών κ.ά.). Στην ίδια κατηγορία, επίσης, εντάσσονται και τα έργα για τη βελτίωση της αξιοπιστίας του δικτύου μέσω της σημαντικής μείωσης των βλαβών, αλλά και αυτά που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του δικτύου και την προστασία του περιβάλλοντος, όπως τα έργα υπογειοποιήσεων.

Τέλος, έως το 2026 προβλέπονται δαπάνες 307 εκατ. ευρώ για επενδύσεις υποστήριξης ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων, οι οποίες αφορούν την προμήθεια κτιριακών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, οχημάτων, μηχανημάτων, εφαρμογών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, εξοπλισμού συνεργείων και εργαλείων. Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης, ύψους 100 εκατ. ευρώ, αντιστοιχεί στην ψηφιοποίηση του αρχείου του ΔΕΔΔΗΕ

Εκσυγχρονισμός

απέναντι στις προκλήσεις

η MYTILINEOS

Αύξηση κύκλου εργασιών το 2022 στα 6,3 δισ. από 2,6 δισ. το 2021

Τη μετάβαση της MYTILINEOS σε μια νέα

εποχή ταχείας ανάπτυξης

και υψηλής, διατηρήσιμης

κερδοφορίας με έντονο

«πράσινο» πρόσημο

αντανακλούν με εμφατικό

τρόπο τα ιστορικά υψηλά

αποτελέσματα για τη

χρήση του 2022. Ένα έτος-ορόσημο για

την εταιρεία, που εμφάνισε υψηλότερες του

αναμενομένου επιδόσεις απέναντι σε ένα

αρνητικό περιβάλλον, ανταποκρινόμενη με

επιτυχία στις προκλήσεις. Ταυτόχρονα, έθεσε

τα θεμέλια για υγιή περαιτέρω μεγέθυνση

τα επόμενα έτη σε Ελλάδα, αλλά κυρίως στο

εξωτερικό, σε συνέχεια και του εταιρικού

μετασχηματισμού σε MYTILINEOS

Energy & Metals και την υιοθέτηση μιας πιο

«διάφανης» και αποδοτικής οργανωτικής

δομής. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το 70%

του τζίρου της εταιρείας προέρχεται από τη

δραστηριότητά της στο εξωτερικό.

Κύρια γνωρίσματα των επιδόσεων του

2022 ήταν η αλματώδης άνοδος των θε-

μελιωδών μεγεθών σε όλη την γκάμα των

δραστηριοτήτων της εταιρείας, με παράλληλη

μείωση του δανεισμού και διατήρηση της ρευ-

στότητας σε πολύ υψηλά επίπεδα. Όλα αυτά

μάλιστα επετεύχθησαν εν μέσω ενεργειακής

κρίσης, πληθωριστικών πιέσεων και αύξησης

του κόστους του χρήματος, επιβεβαιώνοντας

την ανθεκτικότητα του επιχειρηματικού μοντέ-

λου της MYTILINEOS, που αποδείχθηκε…

«παντός καιρού». Το ότι η οργανική ανάπτυξη

προέρχεται από επενδύσεις με υψηλό βαθμό

απόδοσης δημιουργεί αξία για τους μετόχους

και πιστοποιεί την ποιότητα της διοίκησης

υπό τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο

Ευάγγελο Μυτιληναίο.

Τα αποτελέσματα

Πιο συγκεκριμένα, τα καθαρά κέρδη σημείω-

σαν αύξηση 187% και ανήλθαν σε 466 εκατ.

ευρώ έναντι 162 εκατ. το 2021. Τα κέρδη προ

φόρων, τόκων και αποσβέσεων αυξήθηκαν

κατά 130% και διαμορφώθηκαν σε 823 εκατ.

(από 359 εκατ. το 2021), ενώ αντίστοιχη

μεγέθυνση (+137%) σημείωσε και ο κύκλος εργασιών στα 6,3 δισ. έναντι 2,6 δισ. το 2021. Ειδικά η επίδοση του β’ εξαμήνου του 2022 δείχνει την «αλλαγή πίστας» της

ΜΥΤILINEOS αναφορικά με τα επίπεδα κερδοφορίας. Και τούτο διότι τα EBITDA της περιόδου σε ετησιοποιημένη βάση υποδεικνύουν ρυθμό κερδοφορίας άνω του 1 δισ. ευρώ, που αναμένεται να επιταχυνθεί περαιτέρω τα επόμενα έτη.

Οι επιδόσεις αυτές επιτρέπουν στη διοίκηση της εταιρείας να προτείνει τη διανομή μερίσματος ύψους 1,20 ευρώ/μετοχή (προσαρμοσμένο για τις ίδιες μετοχές), αυξημένο κατά 176% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Ένα σημαντικό ποιοτικό στοιχείο των αποτελεσμάτων ήταν η μείωση του καθαρού δανεισμού στα 716 εκατ. στο τέλος του 2022, που σε συνδυασμό με το άλμα των EBITDA οδήγησε σε υποχώρηση του δείκτη μόχλευσης (καθαρός δανεισμός/EBITDA) στο ιστορικό χαμηλό του 0,87 (από 2,21 στο τέλος του 2021), επίπεδα δηλαδή που συναντώνται σε ξένες εταιρείες οι οποίες βρίσκονται αρκετά υψηλά εντός της επενδυτικής βαθμίδας των οίκων αξιολόγησης. Η εξέλιξη αυτή «φωτίζεται» ακόμα περισσότερο αν ληφθεί υπόψη ότι έλαβε χώρα ενώ οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα 700 εκατ. (που αποτελεί νέο υψηλό επίπεδο) και ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε σχεδόν κατά 4 δισ., απορροφώντας αναγκαστικά ρευστότητα από τα οικονομικά και ταμειακά διαθέσιμα.

Οι σημαντικότεροι μοχλοί για τα ρεκόρ κερδοφορίας της MYTILINEOS το 2022 είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της εταιρείας απέναντι τόσο στον εγχώριο όσο και στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αλλά και η ολοένα αυξανόμενη διεθνοποίηση των δραστηριοτήτων της. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν επίσης η ταχύτητα ωρίμανσης και η ολοκλήρωση ενός αριθμού νέων επενδύσεων, το διαφοροποιημένο επιχειρηματικό μοντέλο και οι σημαντικές συνέργειες μεταξύ των τομέων, που προσφέρουν τη δυνατότητα στη διοίκηση να αξιοποιεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις διαφορετικές συνθήκες που προκύπτουν στο ευμετάβλητο περιβάλλον των αγορών.

Σημαντική

συμβολή στην

κερδοφορία

είχαν μεταξύ

άλλων η ταχύτητα

ωρίμανσης και η

ολοκλήρωση ενός

αριθμού νέων επενδύσεων, το

διαφοροποιημένο

επιχειρηματικό

μοντέλο και οι σημαντικές

συνέργειες μεταξύ

των τομέων στους

οποίους δραστηριοποιείται η

εταιρεία.

Βασικός πυλώνας αύξησης των μεγεθών ήταν ο τομέας Ενέργειας και Φυσικού Αερίου που κατέγραψε κύκλο εργασιών 4,43 δισ. ευρώ (που αντιστοιχεί στο 70% του συνόλου, με αύξηση 252% σε ετήσια βάση) και συνεισέφερε 373 εκατ. ευρώ στα συνολικά ΕΒΙTDA (από 147 εκατ. ευρώ το 2021, αύξηση 153%). Ο τομέας ευνοείται από το ότι η MYTILINEOS λειτουργεί τον πιο αποδοτικό στόλο θερμικών μονάδων στην Ελλάδα, με ανταγωνιστικές τιμές φυσικού αερίου αλλά και εντεινόμενη διεθνή δραστηριότητα, που θα γίνεται όλο και πιο σημαντική τα επόμενα τρίμηνα. Με την εμπορική λειτουργία της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας θα διπλασιαστεί η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων συνδυασμένου κύκλου της εταιρείας.

Ο τομέας της Μεταλλουργίας, με κύκλο εργασιών 817 εκατ. ευρώ, συνεισέφερε στα EBITDA 270 εκατ. ευρώ (από 159 εκατ. ευρώ το 2021), χάρη στην κατακόρυφη άνοδο των τιμών premia αλουμινίου το 2022, αλλά και στη σημαντική βελτίωση του περιθωρίου κέρδους μέσα από συνεχείς επενδύσεις αύξησης της παραγωγικότητας και την ανάληψη έγκαιρων δράσεων για την αντιμετώπιση των

Με ισχυρές επιδόσεις

Η ανάπτυξη ανά τομέα

διαφόρων παραμέτρων κόστους και ιδιαίτερα του ενεργειακού. Η MYTILINEOS, αξιοποιώντας τόσο τις ιδιαίτερα υψηλές χρηματιστηριακές τιμές LME το προηγούμενο διάστημα

όσο και τις εξελίξεις στη συναλλαγματική

ισοτιμία δολαρίου-ευρώ, αλλά και την ευελιξία χρήσης εναλλακτικού καυσίμου για την παραγωγή αλουμίνας, έχει κατοχυρώσει σταθερά υψηλή κερδοφορία για το επόμενο διάστημα, παραμένοντας μεταξύ των παραγωγών αλουμινίου με το χαμηλότερο κόστος παγκοσμίως. Πολύ σημαντικός «αγωγός» κερδοφορίας ήταν και ο κλάδος των ΑΠΕ, καθώς ο τομέας Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών και Αποθήκευσης Ενέργειας κατέγραψε κύκλο εργασιών 630 εκατ. ευρώ (που αντιστοιχεί στο 10% του συνόλου) και EBITDA 105 εκατ. ευρώ (έναντι 22 εκατ. ευρώ το 2021), με εντυπωσιακή αύξηση 384%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η MYTILINEOS κινείται γρήγορα προς μια νέα, πιο «πράσινη», χαμηλών εκπομπών ρύπων εποχή κερδοφορίας, οδηγούμενη κυρίως από τις ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές των ΑΠΕ καθώς ωριμάζει με ταχείς ρυθμούς ένα

χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ ισχύος 9,1 GW σε Ελλάδα και εξωτερικό, χωρίς να παραβλέπεται και το «πρασίνισμα» της παραγωγής αλουμινίου. Η «ακτινογραφία» του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ δείχνει ότι 539 MW είναι σε λειτουργία (εκ των οποίων 283 MW στο εξωτερικό), περίπου

1 GW βρίσκεται υπό κατασκευή (εκ του οποίου 827 ΜW στο εξωτερικό), 2,2 GW σε ώριμο

Εξωστρέφεια και έμφαση στο ESG

Η ένταξη της MYTILINEOS για

πρώτη φορά στον δείκτη MSCI

το 2022, καθώς και η συνεχής

ενίσχυση της συμμετοχής των ξέ-

νων, κυρίως, θεσμικών επενδυτών

αποτελούν σημαντική αναγνώριση

των επιδόσεων της εταιρείας όλα

αυτά τα χρόνια, αποδεικνύοντας

την προσήλωσή της στον στρατηγι-

κό στόχο για δημιουργία αξίας για

όλους τους μετόχους. Η δε εισα-

γωγή της εταιρείας στους δείκτες

βιωσιμότητας Dow Jones, καθώς

και στον δείκτη MSCI ESG Ratings

δείχνει ότι η MYTILINEOS ανήκει

πλέον στην παγκόσμια ελίτ εταιρει-

ών με υψηλές επιδόσεις σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης.

στάδιο ανάπτυξης (εκ των οποίων 1,5 GW στο εξωτερικό) και 5 GW (εκ των οποίων 4 GW

στο εξωτερικό) σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης.

Επιπλέον, στην Ελλάδα η MYTILINEOS έχει

σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης έργα αποθήκευσης ενέργειας μέγιστης ισχύος έγχυσης 1,1 GW.

Τέλος, σε τροχιά ανάπτυξης βρίσκεται και

ο τομέας Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης, που

εμφάνισε κύκλο εργασιών 425 εκατ. ευρώ πέρυσι και EBITDA 91 εκατ. (+171% σε ετήσια βάση). Η σημαντική αύξηση της κερδοφορίας

του τομέα οφείλεται στην πρόοδο εκτέλεσης

των υπογεγραμμένων συμβάσεων που αυξάνονται συνεχώς. Σημειώνεται ότι στο τέλος του 2022 το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των συμβασιοποιημένων έργων ανήλθε σε 1,66 δισ. ευρώ, ενώ, συμπεριλαμβανομένων των έργων που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο συμβασιοποίησης, το σύνολο αγγίζει τα 3 δισ. ευρώ.

στότητα για να προχωρήσει με πιο γρήγορους

ρυθμούς την Πράσινη Μετάβαση.

 Στη συνεισφορά, για πρώτη φορά στην κερ-

δοφορία του 2023, της νέας μονάδας υψηλής

απόδοσης 826 MW, η οποία θα αποτελέσει

καταλύτη για την ενίσχυση του μεριδίου

αγοράς στον τομέα ενέργειας στα επίπεδα του

20%.

 Στην υψηλή κερδοφορία για τη Μεταλ-

λουργία, μέσω των κατάλληλων ενεργειών

αντιστάθμισης κινδύνων τόσο σχετικά με τις

διακυμάνσεις των τιμών του μετάλλου και της

Naxos cuisine stands out for its authenticity and different elements of the island's rich, centuries-old culture.

ισοτιμίας €/$, όσο και με τη διατήρηση αντα-

γωνιστικού κόστους παραγωγής, ιδιαίτερα

αναφορικά με το ενεργειακό κόστος.

 Στη συνεχώς διευρυμένη δραστηριοποίηση

της εταιρείας στις παγκόσμιες αγορές.

Παράλληλα, η υλοποίηση της νέας

οργανωτικής δομής της MYTILINEOS θα

οδηγήσει σε μια εταιρεία «ετοιμοπόλεμη»

για τις προκλήσεις της νέας εποχής, από την

Οι επενδύσεις

της MYTILINEOS

ξεπέρασαν τα

700 εκατ. ευρώ

το 2022, κάτι που αποτελεί

νέο υψηλό επίπεδο.

Προετοιμασμένη για την επόμενη μέρα Αν και το οικονομικό περιβάλλον παραμένει

ιδιαίτερα ρευστό και γεμάτο αβεβαιότητες, η

MYTILINEOS έχει ήδη προετοιμαστεί κατάλληλα για την επόμενη μέρα, θέτοντας ισχυρές

βάσεις για περαιτέρω ενίσχυση της κερδοφορίας το επόμενο διάστημα, βασιζόμενη μεταξύ

άλλων:

 Στην επιτάχυνση της ανάπτυξης τόσο του

ελληνικού όσο και του διεθνούς χαρτοφυλα-

κίου ΑΠΕ, διαθέτοντας την απαραίτητη ρευ-

ενεργειακή μετάβαση και την αύξηση του

κόστους σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα έως

την ψηφιακή επανάσταση και τη μετατόπιση

της παγκόσμιας ανάπτυξης στις αναδυόμενες

αγορές. Την ίδια στιγμή, θα ενισχύσει την

εξωστρέφεια της εταιρείας, θα ξεκλειδώσει

κρυμμένη αξία για τους μετόχους «φωτίζο-

ντας» το αφήγημά της και θα δημιουργήσει τη

δεξαμενή στελεχών για την ανάδειξη της νέας

ηγετικής και διοικητικής ομάδας που θα οδη-

γήσει τη MYTILINEOS στα επόμενα χρόνια.

Αθανάσιος Δαγούμας

Πρόεδρος της ΡΑΕ,

αν. καθηγητής

στα Οικονομικά της Ενέργειας

και των Φυσικών Πόρων

στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς

ΤΗΣ ΡΑΕ ΓΙΑ ΤΟ 2023

Οι νέες προκλήσεις μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι τέσσερις βασικοί πυλώνες πάνω

στους οποίους η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας επανασχεδιάζει τη στρατηγική της με γνώμονα

το δημόσιο συμφέρον προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας

ν μέσω των πρωτοφανών ενεργεια-

κών προκλήσεων που αντιμετωπίσα-

με τον τελευταίο χρόνο σε διεθνές και

εθνικό επίπεδο, το 2023 προβάλλει

ως χρονιά-ορόσημο για επανασχεδιασμούς

στον τομέα της ενέργειας που απαιτούν κομ-

βικό ρόλο για τον Ρυθμιστή. Ως Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, λειτουργούμε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό καλούμαστε να θέσουμε τις προτεραιότη-

τές μας και να εργαστούμε με αποτελεσματικότητα πάνω σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:

1. Περαιτέρω προστασία των καταναλωτών:

Πρώτιστο μέλημά μας αποτελεί η προστασία των καταναλωτών και γι’ αυτό δημιουργήσαμε την πλατφόρμα ενημέρωσης «MyRAE» (https://my.rae.gr) και ένα εργαλείο σύγκρισης τιμών (https://www.energycost.gr) ηλεκτρικής ενέργειας. Δημιουργήσαμε υποδείγματα συμβάσεων προμήθειας και λογαριασμών κατανάλωσης, ώστε να ενισχύσουμε τη διαφάνεια. Αναπτύσσουμε βάση δεδομένων τιμολόγησης λιανικής -η μόνη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στην Ευρώπη που το πράττει- για να ελέγχουμε άμεσα και με αυτοματοποιημένο τρόπο τις τιμολογήσεις από τους προμηθευτές

ηλεκτρικής ενέργειας. Εν αναμονή έγκρισης

των διατάξεων για ανάθεση στη ΡΑΕ του ρόλου του Ενεργειακού Διαμεσολαβητή, σχεδιάζουμε πλατφόρμα που θα αποτελέσει σημαντικό

εργαλείο για την αντιμετώπιση των παραπόνων και καταγγελιών των καταναλωτών. Σε συνεργασία με τις Ενώσεις Καταναλωτών, ξεκινήσαμε εκστρατεία ενημέρωσης για την Εξοικονόμηση Ενέργειας (https://www.rae.gr/katanalotes/ exoikonomisienergeias) για να βοηθήσουμε τους καταναλωτές προκειμένου να μειώσουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.

2. Ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: Είμαστε το πρώτο κράτος-μέλος της Ε.Ε. που το 2022 επικαιροποίησε τα Σχέδια Προληπτικών Μέτρων και τα Σχέδια Δράσης Έκτακτης Ανάγκης για τους τομείς του φυσικού αερίου

Βασικούς

πυλώνες για τη

ΡΑΕ αποτελούν

η προστασία

των καταναλω-

τών, η ενεργει-

ακή ασφάλεια,

η εποπτεία

των αγορών και

η ενεργειακή

μετάβαση.

και της

ηλεκτρικής ενέργειας. Έχουμε χορηγήσει άδειες για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων φυσικού αερίου (FSRU/FSU) στην Αλεξανδρούπολη, στην Κόρινθο, στον Βόλο, στη Θεσσαλονίκη και στη Ρεβυθούσα.

Επιπλέον, εκδώσαμε τον κανονισμό τιμολόγησης της Υπόγειας Αποθήκης Καβάλας. Πιστοποιήσαμε την εταιρεία ICGB AD, που διαχειρίζεται

τον Διασυνδετήριο Αγωγό Φυσικού Αερίου

Ελλάδας - Βουλγαρίας IGB, και εγκρίναμε

τους όρους για το Market Test για τον Διασυνδετήριο Αγωγό Φυσικού Αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας, που ολοκληρώθηκε

πρόσφατα θετικά. Εγκρίναμε τον σταθμό

Συμπίεσης στην Κομοτηνή στο Πρόγραμμα

Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ, ώστε να εξασφαλισθεί

η ροή 5 bcm προς τη Βουλγαρία, αναβαθμίζο-

ντας τον ρόλο της χώρας ως πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας, σταθερότητας και αξιοπιστίας

στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Όλες αυτές

οι υποδομές επιτρέπουν στην Ελλάδα να

λειτουργήσει ως κόμβος διαμετακόμισης και

πύλη υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG)

για τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη.

3. Ενίσχυση της εποπτείας των αγορών και

του ανταγωνισμού, μέσω της εφαρμογής

μεταρρυθμίσεων στις χονδρεμπορικές αγορές, αναπτύσσοντας, επίσης, έναν λεπτομερή Μηχανισμό Παρακολούθησης και Εποπτείας της Αγοράς, που αντλεί λεπτομερή στοιχεία από

το Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ

και δημιουργεί αυτοματοποιημένες αναφορές.

Ξεκινήσαμε με τη χονδρική αγορά, επεκτείνουμε περαιτέρω τον μηχανισμό αυτόν και

συνεχίζουμε μέσα στο 2023 με ένα λεπτομερές

εργαλείο παρακολούθησης και της λιανικής αγοράς. Προχωρούμε εντός του έτους σε ολι-

στική μελέτη του σχεδιασμού της ευρωπαϊκής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ έχουμε ήδη παρουσιάσει στους Ευρωπαίους συναδέλφους μας μέτρα που μπορούν να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό και την οικονομικά αποδοτικότερη λειτουργία των αγορών. Σημειώνουμε την πρότασή μας για υιοθέτηση μηχανισμού για τον εκ των προτέρων περιορισμό της ισχύος των συμμετεχόντων κατά την υποβολή προσφορών στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. 4. Επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης: Απλοποιήσαμε και επιταχύναμε τη διαδικασία αδειοδότησης των ΑΠΕ και της αποθήκευσης μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού του Μητρώου και έχουν εκδοθεί περίπου 95 GW βεβαιώσεις παραγωγού έργων ΑΠΕ και περίπου 24 GW άδειες έργων αποθήκευσης. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη του δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας (μεταφοράς και διανομής) μέσω της έγκρισης των προγραμμάτων ανάπτυξης που έχουν υποβληθεί από τους ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τις μονάδες αποθήκευσης, τους υβριδικούς σταθμούς και τα θαλάσσια αιολικά πάρκα αποτελούν ελληνική προτεραιότητα και ενισχύουν τη διείσδυση πράσινης ενέργειας τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά. Η ενεργειακή μετάβαση αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο των ΑΠΕ, των δικτύων, αλλά και της εξοικονόμησης ενέργειας, η οποία οφείλει να είναι η πρώτη προτεραιότητα, καθώς ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη μέσω μείωσης του ενεργειακού κόστους, έχει υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και δημιουργεί πολλές θέσεις εργασίας.

Ο επανασχεδιασμός των προτεραιοτήτων του ενεργειακού τομέα -μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα νέα δεδομένα που αυτός δημιούργησε- αποτελεί μία γόνιμη πρόκληση για τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και αναμφίβολα θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε αποτελεσματικά προς

ΟΙ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Green start up

SOLAR P V WIND ENERGY STORAGE

Χτίζουµε ένα βιώσιµο µέλλον για όλους

Ηθική ανάπτυξη έργων ανανεώσιµων πηγών

ενέργειας σεβόµενοι το περιβάλλον και σε σύµπνοια µε τις τοπικές κοινωνίες.

Η Wattcrop σε αριθµούς

1,2 GW έργα παραγωγής

πράσινης ενέργειας σε ανάπτυξη

www.wattcrop.com

700 ΜW έργα αποθήκευσης

ενέργειας σε ανάπτυξη

Η ΚΑΘΕΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΡΙΝΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Σε ένα περιβάλλον ραγδαίων αλλαγών και έντονου ανταγωνισμού εν μέσω γεωπολιτικών εξελίξεων

και πράσινης μετάβασης, το «κλειδί» για την επόμενη μέρα των επιχειρήσεων του ενεργειακού κλάδου βρίσκεται στην επέκταση και τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους

Yστερα από μια χρονιά παγκόσμιας

κρίσης και έντονων ανακατατάξεων,

ο κλάδος της ενέργειας έχει μπει στο

2023 με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Κατ’

αρχάς οι διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου

έχουν υποχωρήσει ραγδαία από τα πρωτοφα-

νή επίπεδα του προηγούμενου έτους και πλέον

κινούνται σταθερά κάτω των 60 ευρώ/MWh

στον βασικό ευρωπαϊκό κόμβο διαπραγμάτευσης (TTF).

Οι λόγοι αυτής της αποκλιμάκωσης δεν

είναι άλλοι από τη μείωση της ζήτησης κατά περισσότερο από 20% τους τελευταίους μήνες, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, μαζί με την υψηλή πληρότητα των

αποθηκών, αλλά και την αδιάλειπτη τροφοδοσία της Ευρώπης με LNG. Επιπλέον, η

Ευρώπη περιόρισε δραστικά την εξάρτησή της

από το ρωσικό αέριο, από 46% των ετήσιων

αναγκών της το 2021, σε μόλις 9% το 2022 και, όπως όλα δείχνουν, σε μόνιμη βάση. Η

ολοκλήρωση μιας πρόσθετης δυναμικότητας

εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου

ύψους 200 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως έως το 2024 θα είναι αρκετή για να αντικαταστήσει

πλήρως και οριστικά τις εξαγωγές της Ρωσίας.

Πλέον η γηραιά ήπειρος εισάγει περισσότερο

LNG απ’ ό,τι εισήγαγε ποτέ ρωσικό αέριο.

Θετική, ασφαλώς, ήταν και η επίδραση του

πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που, έστω και με καθυστέρηση, αποφάσισαν οι

ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών.

Φυσικά, η ενεργειακή κρίση δεν έχει

ακόμα τελειώσει, όσο συνεχίζει να μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενώ η εξελισσόμενη ενεργειακή μετάβαση δημιουργεί διαρκώς νέες προκλήσεις για τις εταιρείες του κλάδου. Προκλήσεις, τις οποίες η ΔΕΠΑ Εμπορίας αντιμετωπίζει με επιτυχία χάρη στον στρατηγικό της σχεδιασμό, που της επέτρεψε να διαφοροποιήσει τις δραστηριότητές της και να μετασχηματιστεί σε μια ολοκληρωμένη ενεργειακή επιχείρηση με υψηλή καθετοποίηση.

Χάρη σε αυτόν τον μετασχηματισμό, η

Η ΔΕΠΑ

Εμπορίας, χάρη

στον στρατηγικό της σχεδιασμό, κατάφερε

να μετασχημα-

τιστεί σε μια

ολοκληρωμένη ενεργειακή

εταιρεία μας στάθηκε αρωγός στις προσπάθειες της πολιτείας

και της κυβέρνησης

να υψώσουν ασπίδα προστασίας στους καταναλωτές απέναντι στις

διεθνείς ανατιμήσεις της ενέργειας. Από την αρχή

επιχείρηση με

υψηλή καθετοποίηση.

της κρίσης η ΔΕΠΑ έχει διαθέσει περισσότερα από 180 εκατ. ευρώ, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους για περισσότερα από 700 χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη τη χώρα. Και συνεχίζουμε.

Παράλληλα, ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της απολιγνιτοποίησης και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η ΔΕΠΑ Εμπορίας υλοποιεί ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα σε ΑΠΕ σε όλη την επικράτεια. Μέσω της θυγατρικής μας, North Solar, αναπτύσσουμε φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος άνω των 700 MW

κυρίως στην υπό μετάβαση Δυτική Μακεδονία, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας, με στόχο σύντομα να ξεπεράσουμε το 1 GW.

Στο κρίσιμο πεδίο των υποδομών, η ΔΕΠΑ

Εμπορίας πρωταγωνιστεί σε δύο στρατηγικά

έργα. Ο λόγος για τον ελληνοβουλγαρικό

αγωγό IGB που ξεκίνησε τη λειτουργία του

το καλοκαίρι του 2022 και τον πλωτό σταθμό

LNG στην Αλεξανδρούπολη (FSRU), ο οποί-

ος θα είναι έτοιμος πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους. Την ίδια στιγμή και έχοντας ήδη

ισχυρή παρουσία στη λιανική αγορά, μέσω

της θυγατρικής μας, Φυσικό Αέριο - Ελληνική

Εταιρεία Ενέργειας, εισερχόμαστε δυναμικά

και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε συνεργασία με τη ΔΕΗ και την Damco Energy, προχωράμε άμεσα στην κατασκευή μιας σύγχρονης μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, με καύσιμο φυσικό

αέριο, στην Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για ένα κομβικό έργο για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, το οποίο θα συμβάλει επίσης και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας καθώς θα μπορεί να λειτουργήσει και με καύσιμο το «πράσινο» υδρογόνο, ενώ με ισχύ 840 MW, θα είναι ικανή να καλύψει το κενό από την απόσυρση τριών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων. Παράλληλα, ο νέος σταθμός έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί απευθείας με το FSRU Αλεξανδρούπολης, μετατρέποντας την Ελλάδα σε ένα ενεργειακό hub δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, με δυνατότητες τροφοδοσίας της εγχώριας αγοράς αλλά και των γειτονικών χωρών. Το φυσικό αέριο έχει βρεθεί το τελευταίο διάστημα στο μάτι του κυκλώνα. Ωστόσο, αποτελεί μια αξιόπιστη, αποδοτική και περιβαλλοντικά φιλική (σε σχέση με όλα τα άλλα συμβατικά καύσιμα) μορφή ενέργειας, πάνω στην οποία βασίστηκε η ανάπτυξη της Ευρώπης μεταπολεμικά. Είναι δε κρίσιμος και αναντικατάστατος κρίκος της ενεργειακής μετάβασης, ως απαραίτητο συμπλήρωμα των ΑΠΕ που εξομαλύνει τις διακυμάνσεις στην παραγωγή τους. Θα συνεχίσει επομένως να είναι σημαντικό τμήμα του ενεργειακού μας μίγματος για πολλά χρόνια ακόμα, ενώ οι επενδύσεις για την αύξηση της παραγωγής και της διανομής του που ήδη υλοποιούνται σε όλον τον κόσμο επαναφέρουν σταδιακά το κόστος του στα (χαμηλά) ιστορικά επίπεδα. Συνοψίζοντας, μετά από μια ιδιαιτέρως δύσκολη χρονιά, οι εξελίξεις στην ενέργεια δείχνουν σημάδια εξομάλυνσης, προς όφελος των καταναλωτών και της οικονομίας. Η κρίση ωστόσο και η ενεργειακή μετάβαση διαταράσσουν τις ισορροπίες στον κλάδο της ενέργειας και το προβάδισμα θα έχουν οι εταιρείες που έγκαιρα και μεθοδικά διαφοροποιούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους και αυξάνουν την καθετοποίησή τους, σε ένα περιβάλλον ραγδαίων αλλαγών και έντονου ανταγωνισμού.

Μετά την αγορά του ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους

Η εμπιστοσύνη σας στα προϊόντα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Cat αποτελεί μία πραγματική επένδυση καθώς δεν μένουμε μόνο στην πώληση. Η ΕΛΤΡΑΚ, ως επίσημος αντιπρόσωπος της Caterpillar, φροντίζει να διασφαλίσει ότι θα

αξιοποιήσετε στο έπακρο τον εξοπλισμό σας μέσω της εξαιρετικής εξυπηρέτησης και υποστήριξής μας. Ας δούμε μέσω ποιων υπηρεσιών.

Επιλογές συντήρησης και επισκευής

Επιλέγοντας ένα ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος Cat , μπορείτε να μεγιστοποιήσετε την αξία της επένδυσής σας καθόλη τη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού σας. Οι προσφορές σε επιλογές συντήρησης και επισκευής Cat παρατείνουν τη διάρκεια ζωής της γεννήτριάς σας, αυξάνουν την αρχική απόδοσή της και έχουν σχεδιαστεί για να μειώσουν τα κόστη ιδιοκτησίας και λειτουργίας.

Η Caterpillar παρέχει τις πιο ολοκληρωμένες λύσεις συντήρησης και επισκευής για όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους, προσφέροντας δυνατότητες επιλογών, όπως:

Συμβόλαιο προληπτικής συντήρησης από 1 έως 5 έτη

Ανταλλαγή ή επαναγορά

Παρακολούθηση εξ’ αποστάσεως

Δυναμομέτρηση με την χρήση ηλεκτρικής πέδης

Αναλύσεις λαδιού και πετρελαίου για την πρόληψη δυσλειτουργιών

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ & ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΖΕΥΓΩΝ

Νέα προγράμματα επιδοτήσεων από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο τη μείωση του ύψους των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr

Δ

ύο νέα προγράμματα ρίχνει στη «μάχη» της

εξοικονόμησης ενέργειας, της μείωσης των

λογαριασμών ρεύματος και του περιορισμού

των εκπομπών ρύπων το υπουργείο Περι-

βάλλοντος και Ενέργειας. Ο λόγος για το «Ανακυκλώ-

νω - Αλλάζω Θερμοσίφωνα» και το «Φωτοβολταϊκά

στη Στέγη». Και για τα δύο, οι πλατφόρμες για την

υποβολή αιτήσεων θα ανοίξουν μέσα στον Απρίλιο,

με το ΥΠΕΝ να έχει μεγάλες προσδοκίες για υψηλή

συμμετοχή.

«Ανακυκλώνω - Αλλάζω Θερμοσίφωνα»

Μέσω του «Ανακυκλώνω - Αλλάζω Θερμοσίφωνα»

αναμένεται ότι τουλάχιστον 120.000 νοικοκυριά θα

λάβουν επιδότηση έως 60% για να αντικαταστήσουν

ενεργοβόρους ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες με ηλια-

κούς. Με τον τρόπο αυτό οι ωφελούμενοι εκτιμάται

ότι θα περιορίσουν την κατανάλωση ρεύματος για τη

χρήση ζεστού νερού κατά περίπου 65%, επιτυγχά-

νοντας σημαντική ελάφρυνση του ενεργειακού τους

κόστους. Θα προκύψει επίσης σημαντικό περιβαλλο-

ντικό όφελος, που ποσοτικοποιείται σε εκπομπή 210

εκατ. λιγότερων τόνων CO2 ανά έτος.

Σύμφωνα με τον οδηγό του ύψους 100 εκατ. ευρώ

προγράμματος, σε αυτό μπορούν να συμμετέχουν

οικιακοί καταναλωτές με μέσο ετήσιο ατομικό εισόδη-

μα έως 30.000 ευρώ που έχουν τοποθετημένο στην

κατοικία τους (κύρια ή δευτερεύουσα, ιδιόκτητη, ενοι-

κιαζόμενη ή παραχωρημένη) ηλεκτρικό θερμοσίφωνα

χωρητικότητας άνω των 40 λίτρων.

“Τουλάχιστον

120.000 νοικοκυριά αναμένεται να λάβουν επιδότηση έως 60% για αντικατάσταση ηλεκτρικού θερμοσίφωνα με ηλιακό.

Δεν είναι επιλέξιμοι για αντικατάσταση θερμοσί-

φωνες που είναι τοποθετημένοι σε επαγγελματικούς

χώρους, ενώ δεν είναι δυνατή η υποβολή αίτησης από

ωφελούμενους που έχουν λάβει επιδότηση ή έχουν

υποβάλει αίτηση για να λάβουν ενίσχυση αγοράς

ηλιακού θερμοσίφωνα από άλλο πρόγραμμα, όπως

π.χ. το «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» ή το «Εξοικονομώ 2021».

Προκειμένου να είναι δυνατή η επιδότηση της αγοράς νέου ηλιακού θερμοσίφωνα (με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές που περιγράφονται στον

οδηγό), είναι υποχρεωτική η απόσυρση προς ανακύκλωση των παλαιών ηλεκτρικών θερμοσιφώνων που

αντικαθίστανται.

Η επιδότηση ξεκινά από το 50% και μπορεί να

φτάσει έως το 60% της δαπάνης αγοράς κάθε νέου

ηλιακού θερμοσίφωνα, συμπεριλαμβανομένου και του

κόστους εγκατάστασης. Πιο αναλυτικά, ωφελούμενοι

με μέσο ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ

Με την επιδότηση της δράσης «ΑνακυκλώνωΑλλάζω Θερμοσίφωνα», ο καταναλωτής θα αποπληρώσει

το σύστημα

σε 3,3 χρόνια.

λαμβάνουν επιδότηση 60% (πρώτη κατηγορία). Ωφε-

λούμενοι με εισόδημα από 5.000 έως 10.000 ευρώ

λαμβάνουν επιδότηση 55% (δεύτερη κατηγορία) και

ωφελούμενοι με εισόδημα πάνω από 10.000 ευρώ και

έως 30.000 ευρώ λαμβάνουν επιδότηση 50% (τρίτη

κατηγορία).

Κάθε ωφελούμενος θα λάβει επιταγή (voucher), την

οποία μπορεί να εξαργυρώσει σε προμηθευτή της

επιλογής του με την έγκριση της αίτησής του. Η τελική

αξία της κάθε επιταγής εξαρτάται από τα χαρακτηριστι-

κά του ηλιακού θερμοσίφωνα (χωρητικότητα δεξαμε-

νής ζεστού νερού - boiler), την τιμή αγοράς του και

την εισοδηματική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται

ο ωφελούμενος.

Ειδικότερα:

 Για boiler 110 - 135 λίτρων: Το ποσοστό ενίσχυ-

σης (επί της λιανικής τιμής πώλησης) για την τρίτη

εισοδηματική κατηγορία είναι 50% (με πλαφόν τα

510,48 ευρώ προ ΦΠΑ), για τη δεύτερη εισοδηματική

κατηγορία 55% (έως 561,29 ευρώ) και για την πρώτη

εισοδηματική κατηγορία 60% (έως 612,10 ευρώ).

 Για boiler 136 - 185 λίτρων: Το ποσοστό ενίσχυσης

για την τρίτη εισοδηματική κατηγορία είναι 50% (με

πλαφόν τα 643,55 ευρώ προ ΦΠΑ), για τη δεύτερη

κατηγορία 55% (έως 707,26 ευρώ) και για την πρώτη

κατηγορία 60% (έως 771,77 ευρώ).

 Για boiler άνω των 186 λίτρων: Tο ποσοστό ενί-

σχυσης για την τρίτη εισοδηματική κατηγορία είναι 50% (με πλαφόν τα 754,03 ευρώ προ ΦΠΑ), για τη

δεύτερη κατηγορία 55% (έως 829,84 ευρώ) και για

την πρώτη κατηγορία 60% (έως 904,84 ευρώ).

Τα κριτήρια υπαγωγής

Για την υπαγωγή στο πρόγραμμα, οι αιτήσεις «βαθ-

μολογούνται» βάσει οικονομικών και κοινωνικών

κριτηρίων που έχουν σχέση με το εισόδημα, με το εάν

πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, εάν υπάρχει

μέλος ΑμεΑ, τον αριθμό εξαρτώμενων τέκνων κ.λπ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ένα μέσο νοικοκυριό που

εγκαθιστά έναν ηλιακό θερμοσίφωνα επιφάνειας

2,4 τετραγωνικών μέτρων για να αντικαταστήσει τον

παλιό του ηλεκτρικό, θα μειώσει την κατανάλωση

ηλεκτρικής ενέργειας του νοικοκυριού κατά 1.080

κιλοβατώρες ετησίως (περίπου το 1/4 της συνολικής

κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας), με τα οφέλη να

διαφοροποιούνται ανάλογα με τη γεωγραφική περιο-

χή, τις ανάγκες του νοικοκυριού και το μέγεθος ή την

ποιότητα του ηλιακού θερμοσίφωνα.

Η υπόθεση εργασίας είναι ότι το κόστος αγοράς

και εγκατάστασης ενός τέτοιου ηλιακού θερμοσίφωνα

ανέρχεται σε 1.500 ευρώ πριν από την επιδότηση (με

ΦΠΑ 24%) και 750 ευρώ με επιδότηση. Χωρίς την

επιδότηση, στη 15ετία (ωφέλιμος χρόνος ζωής του

ηλιακού θερμοσίφωνα) ο καταναλωτής θα έχει ένα

καθαρό όφελος 2.305 ευρώ (εξοικονόμηση ηλεκτρι-

κής ενέργειας μείον αρχική επένδυση μείον κόστος

συντήρησης) και θα αποπληρώσει το σύστημα σε 6,5

χρόνια. Με την επιδότηση, ο καταναλωτής θα έχει ένα

καθαρό όφελος 3.055 ευρώ και θα αποπληρώσει το

σύστημα σε 3,3 χρόνια.

200

εκατ. €

ο συνολικός προϋπολογισμός

35

εκατ. € για ευάλωτα νοικοκυριά

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει και το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», που επιδοτεί την εγκατάσταση μικρού φωτοβολταϊκού σε συνδυασμό με σύστημα αποθήκευσης (μπαταρία) για νοικοκυριά και αγρότες. Η επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού φτάνει έως και 75% για νοικοκυριά και 60% για τους αγρότες. Η μέγιστη επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού με μπαταρία μπορεί να φτάσει έως και 16 χιλ. ευρώ για νοικοκυριά και 10 χιλ. ευρώ για αγρότες.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΥΠΕΝ, οι δικαιούχοι του προγράμματος θα δουν εξοικονόμηση στους λογαριασμούς ρεύματος της τάξης των 3.000 ευρώ ετησίως.

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος, ύψους 200 εκατ. ευρώ, από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κατανέμεται ως εξής:

1. Αποκλειστικά για ευάλωτα νοικοκυριά: 35 εκατ. ευρώ.

2. Αποκλειστικά για πολίτες με ατομικό εισόδημα

Στέγες οικονομίας και

εξοικονόμησης χρημάτων

έως 20.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα κάτω από 40.000 ευρώ: 85 εκατ. ευρώ.

3. Αποκλειστικά για πολίτες με ατομικό εισόδημα

πάνω από 20.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα κάτω από 40.000 ευρώ: 50 εκατ. ευρώ.

4. Αποκλειστικά για επαγγελματίες αγρότες ή αγρότες ειδικού καθεστώτος: 30 εκατ. ευρώ.

Το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά κατηγορία, ενώ η επιλογή των δικαιούχων θα γίνει με μοναδικό κριτήριο τη χρονική προτεραιότητα υποβολής της αίτησης. Στόχος είναι η έως και πλήρης κάλυψη του κόστους της μπαταρίας και των δαπανών ανάπτυξης και εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού. Για τις δύο πρώτες κατηγορίες, η επιδότηση της μπαταρίας είναι 100%, ενώ για την τρίτη και τέταρτη κατηγορία είναι 90%. Τα νοικοκυριά θα πρέπει υποχρεωτικά να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό σταθμό με μπαταρία, ενώ στους αγρότες δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού με ή χωρίς μπαταρία.

Το «πλαφόν» στην ισχύ του οικιακού φωτοβολταϊκού έχει καθορισθεί στα 10 kW (ισχύς παραγωγής), η οποία ισοδυναμεί με 10,8 KW σε ισχύ εγκατάστασης. Η μπαταρία που (υποχρεωτικά) θα συνοδεύει το φωτοβολταϊκό θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίση

“

Το ποσοστό επιδότησης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος ανέρχεται έως 75% για νοικοκυριά και 60% για αγρότες.

με την εγκατεστημένη ισχύ παραγωγής του φωτοβολταϊκού

σταθμού για μία ώρα, με μέγιστο όριο τις 10 KWh (κιλοβατώρες).

Στην περίπτωση των ευάλωτων νοικοκυριών, το φωτοβολταϊκό επιδοτείται κατά 60%-65% (ανάλογα με την ισχύ

του). Για τους αιτούντες με ατομικό εισόδημα μικρότερο

από 20.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα μικρότερο από 40.000 ευρώ, το φωτοβολταϊκό επιδοτείται κατά 35% (εάν έχει ισχύ έως 5 kW) και κατά 25% (για ισχύ από 5 έως 10,8 kW). Για ατομικό εισόδημα πάνω από 20.000 ευρώ (και οικογενειακό έως 40.000 ευρώ), το φωτοβολταϊκό επιδοτείται κατά 30% (εάν έχει ισχύ έως 5 kW) και κατά 20% (για ισχύ από 5 έως 10,8 kW). Για τους αγρότες η επιδότηση του φωτοβολταϊκού σταθμού ανέρχεται στο 40%, ανεξαρτήτως της ισχύος του.

Στα παραπάνω ποσοστά θα προστίθεται 10% στην περίπτωση ατόμων με αναπηρία, καθώς και μονογονεϊκών ή πολύτεκνων οικογενειών.

Βασική προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης είναι ο αιτών να έχει συνάψει ήδη σύμβαση σύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ, αλλά να μην έχει συνδεθεί ο φωτοβολταϊκός σταθμός. Κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να υποβάλει μόνο μία αίτηση, για μία κατοικία -κύρια ή δευτερεύουσα- με ενεργή οικιακή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι αγρότες μπορούν να υποβάλουν μία αίτηση για την κατοικία τους και μόνο μία αίτηση που αφορά την παροχή ρεύματος αγροτικής χρήσης.

Τα οφέλη του προγράμματος

Σύμφωνα με τον Σύλλογο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), ο οποίος έχει αναλύσει ένα παράδειγμα εξοικονόμησης που μπορεί να πετύχει ένας οικιακός καταναλωτής που θα επιδοτηθεί, τα οφέλη του προγράμματος θα είναι σημαντικά.

Στο σενάριο ενός νοικοκυριού με μεγάλη κατανάλωση ρεύματος (15.000 κιλοβατώρες σε ετήσια βάση), ο αιτών θα πρέπει να επιλέξει φωτοβολταϊκό μέγιστης επιδοτούμενης ισχύος (10 kW) και μπαταρία μέγιστης χωρητικότητας (10 kWh). Το κόστος θα ανέλθει στα 22.000 ευρώ και η επιδότηση στα 11.000 ευρώ, λαμβάνοντας και πάλι το μέσο προβλεπόμενο ποσοστό στήριξης. Επομένως, θα χρειαστεί να καλύψει 11.000 ευρώ με ίδια κεφάλαια

Έως 3.000 ευρώ ετησίως εκτιμάται η εξοικονόμηση στους λογαριασμούς ρεύματος, για τους δικαιούχους

Γιάννης Γιαρέντης

Διευθύνων σύμβουλος

και πρόεδρος Δ.Σ.

του Διαχειριστή ΑΠΕ

και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ)

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ

ΜΕ

«ΟΧΉΜΑ» ΤΙΣ ΑΠΕ

Κεντρικός στόχος του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

και Εγγυήσεων Προέλευσης είναι να καταστεί η «πράσινη» ενέργεια

κυρίαρχη στο ενεργειακό μίγμα της χώρας

ο ενεργειακό τοπίο στην Ευρώπη

βρίσκεται σε έναν άνευ προηγουμέ-

νου μετασχηματισμό. Οι αλλεπάλλη-

λες κρίσεις με τις οποίες βρεθήκαμε αντιμέτωποι επιδεινώθηκαν δραματικά από

τον πόλεμο στην Ουκρανία και πυροδότησαν

σημαντικές προκλήσεις τόσο για την οικονομία

όσο και για την κοινωνία. Την ίδια περίοδο η κλιματική αλλαγή και οι περιβαλλοντικοί

κίνδυνοι επιτάσσουν άμεση δράση σε εθνικό αλλά και υπερεθνικό επίπεδο.

Οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν από

την κυβέρνηση δημιούργησαν ένα σημαντικό

ανάχωμα, που εξασφάλισε την ενεργειακή

ασφάλεια και επάρκεια στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, αποφεύγοντας τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος, σημαντική ώθηση δόθηκε στην ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό

μίγμα της χώρας, με πρώτο στόχο την ενεργειακή απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Παράλληλα, διαμορφώνεται ένα περιβάλλον

που οδηγεί σε σταθερή αποκλιμάκωση των

τιμών, με πολύ σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Η χώρα μας μετατρέπει την κρίση σε ευκαιρία, αξιοποιώντας τα συγκριτικά

της πλεονεκτήματα, που δεν είναι άλλα από τον ήλιο και τον αέρα.

Σαφέστατα μένουν ακόμα πολλά να γίνουν, καθώς ο δρόμος της απεξάρτησης της Ελλάδας από τα ορυκτά καύσιμα είναι μακρύς αλλά όχι δύσβατος. Κλειδί για την κλιματική ουδετερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου που θα δημιουργεί

οικονομική μεγέθυνση και νέες, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας είναι η καθαρή ενέργεια.

Κεντρικός στόχος του Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης Α.Ε. (ΔΑΠΕΕΠ)

είναι να καταστεί η «πράσινη» ενέργεια κυρίαρχη στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Είναι ο μόνος τρόπος προκειμένου να εξασφαλίσουμε μακροπρόθεσμα τα κυρίαρχα ζητούμενα που έχουν να κάνουν με την ενεργειακή ασφάλεια, τη σταθερή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, αλλά και τη σταθερή διασφάλιση προσιτών

Η χώρα μας

μετατρέπει

την κρίση σε ευκαιρία, αξιοποιώντας τα

συγκριτικά της

πλεονεκτήματα:

τον ήλιο και τον αέρα.

τιμών για όλους. Η χώρα μας, με «όχημα» τις ΑΠΕ, διαμορφώνει μία δυναμική και εξωστρεφή ενεργειακή πολιτική που θα της επιτρέπει να παίζει έναν ακόμα πιο ενεργό οικονομικό, αλλά και γεωστρατηγικό ρόλο στην περιοχή. Οι φιλόδοξοι στόχοι που θα τεθούν στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αναμένεται να

επιταχύνουν σημαντικά τις εξελίξεις. Οι ΑΠΕ

όχι απλά πρωταγωνιστούν στο ενεργειακό

μίγμα όπως αυτό αναμένεται να διαμορφωθεί

μέχρι το 2030, αλλά αποκτούν μία άνευ προηγουμένου δυναμική.

Ο ΔΑΠΕΕΠ διαμορφώνει ένα κλίμα που

ευνοεί το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την άμεση ανάπτυξη νέων σταθμών ΑΠΕ, αλλά και συστημάτων αποθήκευσης. Ταυτόχρονα, διασφαλίζει στους παραγωγούς ένα περιβάλλον υγιούς ανάπτυξης και περαιτέρω εξέλιξης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις ΑΠΕ έως το τέλος του 2021 ανέρχονταν σε περίπου 90 GW, ενώ μόνο το 2022 συγκεντρώθηκαν αιτήσεις που

φτάνουν συνολικά τα 17 GW. Ενώ την πενταετία 2014-1019 υπεγράφησαν συνολικά μόλις

495 νέες συμβάσεις, τις χρονιές 2020, 2021

και 2022 υπεγράφησαν 221, 1.256 και 3.478

νέες συμβάσεις αντίστοιχα. Βλέπουμε δηλαδή

ότι η τάση διείσδυσης αυξάνεται με γεωμετρική

πρόοδο, χάρη στην πολιτική βούληση που

εκφράζεται με απτά αποτελέσματα.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο θεσμός

των ενεργειακών κοινοτήτων φαίνεται ότι πλέ-

ον αποκτά ορατότητα στο ενεργειακό μίγμα της

χώρας, ενώ τα νέα προγράμματα του ΥΠΕΝ

πρόκειται να δώσουν περαιτέρω ώθηση στην

αυτοπαραγωγή. Αυξητική είναι επίσης η

δυναμική όσον αφορά τις αιτήσεις για μικρά

φωτοβολταϊκά πάρκα, καθώς ήδη υπογράφονται δεκάδες συμβάσεις.

Είναι προφανές ότι οι τάσεις της αγοράς εκτινάσσουν την προσφορά καθαρής ενέργειας στη χώρα, γεγονός που με τη σωστή διαχείριση μπορεί να καταστήσει την Ελλάδα πρωταγωνιστή στην πράσινη μετάβαση, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο την ίδια ώρα που θα αλλάξει την ενεργειακή πραγματικότητα στο εσωτερικό της. Η προώθηση των βέλτιστων λύσεων για την παραγωγή «πράσινης» ενέργειας, για την προσαρμογή και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η στήριξη της αγοράς, η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και η προστασία του περιβάλλοντος είναι τα «υλικά» που συνθέτουν την προσήλωση στη δημιουργία μιας οικονομίας με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα έως το 2050. Την προσήλωση σε μία νέα εποχή καθαρής ενέργειας, στην οποία ο ΔΑΠΕΕΠ θα παίξει κυρίαρχο ρόλο.

Σημειώνεται ότι ο ΔΑΠΕΕΠ κατέχει σήμερα μια ιδιαίτερα σημαντική παρουσία και παρέμβαση στον χώρο των ενεργειακών εταιρειών. Είναι ο διαχειριστής του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) με έναν ετήσιο κύκλο εργασιών περίπου στα 2,5 δισ. και ταυτόχρονα ο διαχειριστής του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), που το 2022 διέθεσε στους καταναλωτές μέσω των εταιρειών προμήθειας ρεύματος περίπου 8,3 δισ. ευρώ. Όλα αυτά μαζί με τη διαχείριση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), γνωστότερου ως Χρηματιστήριο Ρύπων, που φέτος εισέφερε 1,3 δισ. ευρώ στη χώρα.

Ο ΔΑΠΕΕΠ συνδιαμορφώνει με όραμα, υπευθυνότητα, αποτελεσματικότητα και αισιοδοξία το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Πιστεύουμε και στηρίζουμε αταλάντευτα την Ενεργειακή Μετάβαση, που με όχημα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορεί να καταστήσει τη χώρα μας πρωτοπόρο στην Ευρώπη σε επίπεδο ασφάλειας και ενεργειακής αυτονομίας.

Δρ Αριστοφάνης Στεφάτος

Διευθύνων σύμβουλος

της Ελληνικής Διαχειριστικής

Εταιρείας Υδρογονανθράκων

και Ενεργειακών Πόρων

(ΕΔΕΥΕΠ)

ΝΈΈΣ ΠΡΟΚΛΉΣΈΙΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΈΈΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

Τα πλεονεκτήματα και οι προϋποθέσεις που μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω

τον ρόλο της Ελλάδας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη με φόντο τον ευρωπαϊκό στόχο

για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050

Ηχρονιά που πέρασε αναμφίβολα μας έφερε αντιμέτωπους με πολύ μεγάλες προκλήσεις. Ο πόλεμος

στην Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι τόσο η ενεργειακή μετάβαση όσο και η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης συνοδεύονται από ένα πολύ μεγαλύτερο κόστος απ’ ό,τι συχνά εκτιμούσαν προηγούμενες απλουστευμένες αναλύσεις. Σε μια νέα παγκόσμια πραγματικότητα υπό διαμόρφωση, οι διεθνείς ανταγωνισμοί μετουσιώνονται ακόμα και σε πολεμικές συγκρούσεις και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία συνταράσσεται από διαδοχικές

και αλληλένδετες κρίσεις και προκλήσεις

(πανδημική και παγκόσμια οικονομική κρίση, κρίση τιμών ενέργειας, πληθωριστική κρίση, κρίση ασφάλειας ενεργειακής τροφοδοσίας, κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης και ευρωπαϊκής οικονομικής ύφεσης).

Η αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ταχέως μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος, το οποίο και θα συνεχίσει να καθορίζει δυναμικά τις εξελίξεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ανακοίνωση της BP, μιας από τις μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες στον κόσμο, ότι παράλληλα με τις προηγούμενες ανακοινώσεις για σημαντικές επενδύσεις της σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα προχωρήσει και σε ισόποσες επενδύσεις στον τομέα των υδρογονανθράκων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση της ενεργειακής ασφάλειας. Διατηρώντας συνεπώς την προσήλωσή του στην επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, ο συγκεκριμένος ενεργειακός κολοσσός αναγνωρίζει

τον υψηλό βαθμό εξάρτησης από τα συμβατικά καύσιμα και τον οικονομικό κίνδυνο που συνοδεύει αυτήν την εξάρτηση και εκτελεί μια διορθωτικού χαρακτήρα αύξηση των επενδύσεών του.

Με την ανάγκη της μετάβασης σε ένα πολύ πιο καθαρό ενεργειακό μίγμα για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο περιβάλλον να παραμένει

Η χώρα μας

οφείλει να

οραματιστεί την

αναβάθμισή της

σε σημαντικό παραγωγό και ενδεχομένως και εξαγωγό ενέργειας.

αδιαμφισβήτητη και το ίδιο επιτακτική, η νέα πρόκληση για όλους

θα είναι οι οικονομικοί όροι με τους οποίους θα επιτευχθεί η ενεργειακή μετάβαση. Οι οικονομικοί όροι που θα προκρίνουμε θα καθορίσουν

και την ταχύτητα της μετάβασης. Αντιμέτωποι με τις επιλογές μας, θα κληθούμε να αποφασίσουμε

για το πώς θα διευκολύνουμε την υλοποίηση

νέων έργων, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και

τα περιττά κόστη, πώς θα εκμεταλλευτούμε τις

υπάρχουσες οικονομοτεχνικές συνέργειες για

να διατηρήσουμε το κόστος χαμηλά, πώς θα

προκρίνουμε τους ρεαλιστικά υλοποιήσιμους

στόχους για να μειώσουμε τη σπατάλη πόρων

και πώς θα αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις

που απαιτούνται.

Στο υπό διαμόρφωση νέο παγκόσμιο ενερ-

γειακό τοπίο, η Ελλάδα φαίνεται να κατέχει ενισχυμένη θέση. Χάρη στα γεωγραφικά της χαρακτηριστικά και τις σωστές επιλογές για ανάπτυξη σημαντικών ενεργειακών υποδομών, η χώρα μας συχνά αναφέρεται ως ένας ενεργειακός κόμβος. Όμως, η Ελλάδα φαίνεται

να διαθέτει αξιοσημείωτες προοπτικές, πέρα

από κομβικό διακομιστή ενέργειας να μπορεί

να μετατραπεί και σε σημαντικό παραγωγό ενέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη μας το αδι-

αμφισβήτητο δυναμικό σε αιολική και ηλιακή

ενέργεια που διαθέτουμε και τα δυνητικά κοι-

τάσματα φυσικού αερίου που ενδεχομένως να

διαθέτουμε, η Ελλάδα οφείλει να οραματιστεί

την αναβάθμισή της σε σημαντικό παραγωγό

και ενδεχομένως και εξαγωγό ενέργειας.

Η προοπτική αυτή, δηλαδή η Ελλάδα να

διαθέτει πολύ σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου, σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα α)

υποδομών μεταφοράς, β) έργων μόνιμης γεωλογικής αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα

και γ) μεγάλης κλίμακας υπεράκτιων αιολικών πάρκων, προσδίδει στη χώρα μας μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς τα έργα αυτά είναι αλληλοσυμπληρούμενα προσφέροντας ελκυστικές τεχνικές και οικονομικές συνέργειες και βασίζονται σε μια κοινή εφοδιαστική αλυσίδα που μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα.

Σήμερα, έχοντας εξασφαλίσει την απαραίτητη και ξεκάθαρη πολιτική στήριξη από τον Έλληνα πρωθυπουργό και την αναβάθμιση των έργων εξερεύνησης υδρογονανθράκων σε έργα εθνικής σημασίας και προτεραιότητας, κερδίσαμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών μας (ExxonMobil, Helleniq Energy, Energean), οι οποίοι αυξάνοντας κατά 150% τις επενδύσεις τους ολοκληρώνουν όλα τα υπολειπόμενα ερευνητικά προγράμματα. Παράλληλα, έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ, πρώην ΕΔΕΥ), επέκτεινε τις αρμοδιότητές της αναλαμβάνοντας νέα καθήκοντα, στην κατεύθυνση εκπόνησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων και στη διαχείριση της υπόγειας αποθήκευσης αερίων του θερμοκηπίου και μελλοντικά ίσως και υδρογόνου.

Οι εξελίξεις αυτές θέτουν βάσεις για την προσέλκυση επενδύσεων μεγάλης κλίμακας, καθώς δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για οικονομικά ανταγωνιστικά έργα συμβατά με τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. Συνεπώς οφείλουμε να δούμε την προοπτική η χώρα μας να αναπτύξει ένα ισορροπημένο και εξαγωγικό ενεργειακό σύστημα και να την προβάλουμε και ως μια ρεαλιστική και δυνητικά πολύ ανταγωνιστική ευρωπαϊκή λύση. Αναμφίβολα το 2023 και τα αμέσως επόμενα έτη θα καθορίσουν τους όρους με τους οποίους θα υλοποιηθεί η ενεργειακή μετάβαση και η χώρα μας έχει όλες τις προοπτικές να συμμετάσχει ενεργά και καθοριστικά σε αυτές τις εξελίξεις.

ΗΛΕΚΤΩΡ: Νέα

Βιοαερίου στην Κοζάνη

Η κυκλική οικονομία και η παραγωγή

πράσινης ενέργειας στο επίκεντρο

της δραστηριότητας της εταιρείας

Μια νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατασκευάστηκε και λειτουργεί στην Κοζάνη από την

Κ/Ξ Εκμετάλλευσης Βιοαερίου Δυτ.

Μακεδονίας ΗΛΕΚΤΩΡ - THALIS ES

S.A. Ο σταθμός αξιοποιεί ενεργειακά

το βιοαέριο που παράγεται στο παλιό

τμήμα του ΧΥΤΑ Δυτικής Μακεδονίας

(ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε.) και παράγει περίπου

2.400 MWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, καταναλώνοντας

περίπου 1.500.000 Nm3 βιοαερίου.

Στα σημαντικά οφέλη από τη λειτουργία του έργου πρέπει να

σημειωθεί η συλλογή και καταστροφή του μεθανίου που βρίσκεται

στο βιοαέριο σε περιεκτικότητα περίπου 45%, το οποίο αποτελεί

σημαντικό αέριο του θερμοκηπίου, με δράση 21 φορές ισχυρότε-

ρη από το διοξείδιο του άνθρακα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Από τη λειτουργία του έργου εξοικονομού-

Η ΗΛΕΚΤΩΡ

αποτελεί

τη μοναδική ελ-

ληνική εταιρεία

που κατέχει

και εφαρμόζει

τεχνολογίες

αιχμής στον

κλάδο διαχείρι-

σης απορριμμά-

των και παραγωγής πράσινης ενέργειας.

νται πάνω από 10.000 t CO2eq τόσο από την καταστροφή του μεθανίου όσο και μέσω υποκατάστασης αντίστοιχης ηλεκτροπαραγωγής από συμβατικά καύσιμα.

Σημειώνεται ότι η ΗΛΕΚΤΩΡ, μέλος του

Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, αποτελεί μια πλήρως καθετοποιημένη εταιρεία στον κλάδο διαχείρισης απορριμμάτων και παραγωγής πράσινης ενέργειας, με περισσότερα από 20 χρόνια επιτυχούς πορείας. Η σημαντική τεχνογνωσία και εξειδίκευση που διαθέτει επιτρέπει

στην εταιρεία να παρέχει ολοκληρωμένες

λύσεις στη διαχείριση απορριμμάτων, που

περιλαμβάνουν τη μελέτη, κατασκευή και

λειτουργία σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων, καθώς και έργα παραγωγής

εναλλακτικών καυσίμων και ενεργειακής

αξιοποίησης βιοαερίου και βιομάζας.

Ως μια από τις κορυφαίες εταιρείες της Νοτιοανατολικής

Ευρώπης με παρουσία σε 8 χώρες, αποτελεί τη μοναδική ελληνική

εταιρεία που κατέχει και εφαρμόζει τεχνολογίες αιχμής στον κλάδο

της δραστηριότητάς της. Μέσω των θυγατρικών εταιρειών της

στη Γερμανία, καλύπτει όλο το εύρος των εφαρμογών βιολογικής

επεξεργασίας απορριμμάτων.

Επιπλέον, μέσω των έργων που έχει υλοποιήσει και λειτουργεί, επεξεργάζεται 800.000 τόνους απορριμμάτων, παράγει 220.000

MWh πράσινης ενέργειας, ανακτά 87.000 τόνους ανακυκλώσιμων

υλικών και αξιοποιεί πάνω από 130 εκατ. κυβικά βιοαερίου που

συνεισφέρουν στην αποφυγή εκπομπής περ. 1.000.000 τόνων CO2

στην ατμόσφαιρα σε ετήσια βάση. Ειδικότερα, σε έργα ενεργειακής αξιοποίησης βιοαερίου εκλυόμενου από ΧΥΤΑ η ΗΛΕΚΤΩΡ έχει δημιουργήσει και λειτουργεί τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στη χώρα μας και λειτουργεί 4 μονάδες συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περ. 34 MWe, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση ενέργειας, προσθέτοντας περισσότερες

από 220.000 πολύτιμες πράσινες MWhe στο ενεργειακό ισοζύγιο

της χώρας σε ετήσια βάση.

Σε πλήρη εναρμόνιση με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας

και με κινητήριο δύναμη τους πάνω από 1.000 εργαζομένους της

στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η ΗΛΕΚΤΩΡ πρωταγωνιστεί στην

πράσινη μετάβαση για έναν βιώσιμο κόσμο, διαφυλάσσοντας τα

οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα και βελτιώνοντας την υγεία

και την ποιότητα ζωής, ενώ συνεισφέρει και στη δημιουργία εξειδικευμένων θέσεων εργασίας, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία για την οικονομία και την κοινωνία.

Η νέα μονάδα

παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

στην Κοζάνη

παράγει περίπου 2.400 MWh

ετησίως, καταναλώνοντας περίπου 1.500.000 Nm3

βιοαερίου.

Μονάδα

Cenergy Holdings: Πρωτοπορεί επενδύοντας

Οι εταιρείες της Cenergy Holdings, μέσω των δραστηριοτήτων τους

βοηθούν τη διεθνή ενεργειακή βιομηχανία στη μετάβασή της

προς πιο φιλικές για το περιβάλλον λύσεις

Ο

ι επενδύσεις της Cenergy Holdings

την τελευταία

δεκαετία έχουν

ξεπεράσει τα 500

εκατ. ευρώ και η

ισχυρή αναπτυξιακή

της δυναμική δεν

φαίνεται μόνο από

τον αυξημένο κύκλο εργασιών της και την

ισχυρή κερδοφορία της αλλά και από το

εντυπωσιακά υψηλό σύνολο παραγγελιών

προς εκτέλεση που έφτασε στα τέλη του 2022

τα 2 δισ. ευρώ.

Η Cenergy Holdings, με τις δύο θυγατρι-

κές της, Hellenic Cables και Σωληνουργεία

Το 2022

η εταιρεία

προχώρησε

στο νέο

πρόγραμμα «ReGeneration Academy»

που εστιάζει σε

θέματα Industry

4.0 για μηχανι-

κούς με στόχο

την περαιτέρω

κατάρτισή τους.

Κορίνθου, βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων εξελίξεων

στον τομέα της μεταφοράς ενέργειας, του

εξηλεκτρισμού και της ενεργειακής μετάβασης. Με σημαντική τεχνογνωσία, εξοπλισμό

αιχμής, νέες τεχνολογίες, εστίαση στην έρευνα αλλά και σε επιστημονικό προσωπικό με υψηλή εξειδίκευση, έχει καταφέρει να παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις

μεταφοράς ενέργειας

και έχει κατακτήσει

ηγετική θέση σε σημαντικές αγορές της Ευ-

ρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας.

Η στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης ενισχύ-

εται περαιτέρω με επενδύσεις σε επεκτάσεις

παραγωγικής δυναμικότητας που ακολου-

θούν τις αυξανόμενες ανάγκες της αγοράς

ενέργειας, όπως αυτές για υποβρύχια καλώ-

δια και για χερσαία καλώδια που είναι σε εξέ-

λιξη από την Hellenic Cables στα εργοστάσια

της Κορίνθου και της Θήβας αντίστοιχα.

Ισχυρός σύμμαχος στον δρόμο της ενεργειακής μετάβασης Η Cenergy Holdings έχει εξαρχής τοποθετηθεί στρατηγικά σε ό,τι αφορά τη μετάβαση στην οικονομία χαμηλού άνθρακα. Τόσο σε μεσοπρόθεσμη βάση όσο και στο μεταβατικό διάστημα μέχρι την επίτευξη αυτού του στόχου. Ο αναπτυξιακός της σχεδιασμός στηρίχθηκε σε τομείς που προωθούν την ενεργειακή μετάβαση όπως η ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο, που αποτελεί το μεταβατικό καύσιμο, το πράσινο υδρογόνο και με ολοκληρωμένες λύσεις σε παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που αναπτύσσονται δυναμικά, όπως τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Στο πλαίσιο αυτό, οι θυγατρικές της Cenergy Holdings παρέχουν σταθερές και αξιόπιστες λύσεις για τις ανάγκες αυτής της ενεργειακής μετάβασης με ποιοτικά και βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες στην αιχμή της τεχνολογίας.

Με δεδομένο ότι τόσο η Hellenic Cables όσο και η Σωληνουργεία Κορίνθου δραστηριοποιούνται σε κλάδους αιχμής όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, η έρευνα και η καινοτομία είναι μέρος του DNA τους. Για παράδειγμα, η ανάγκη για μεταφορά μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας σε μεγαλύτερες αποστάσεις, σε μεγαλύτερα βάθη και με αυστηρότερα κριτήρια ποιότητας πιέζει διαρκώς για καινοτομία στα υλικά και την παραγωγική διαδικασία, ακόμα και στον σχεδιασμό εντελώς νέων προϊόντων, όπως π.χ. τα δυναμικά καλώδια υψηλής τάσης.

Σε αυτήν την πρόκληση, οι θυγατρικές της Cenergy Holdings έχουν κερδίσει το στοίχημα. Συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης για δυναμικά καλώδια (Nextfloat, Horizon Europe, Carbon Trust κ.λπ.), για τη μεταφορά υδρογόνου (Offshore Energy Hubs), αλλά και για καλώδια συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης - HVDC (TenneT 2 GW program).

Στην περίπτωση του υδρογόνου, η Σωληνουργεία Κορίνθου είναι η πρώτη

εταιρεία σωλήνων παγκοσμίως με πιστοποιημένα προϊόντα για τη μεταφορά υδρογόνου έως και 100% σε δίκτυο υψηλής πίεσης. Η τεχνολογική αυτή πρωτοπορία έχει ήδη βρει εφαρμογή σε δίκτυα στη Snam Ιταλίας, στην Πολωνία, την Αυστραλία και στον αγωγό Δυτικής Μακεδονίας της ΔΕΣΦΑ. Η Σωληνουργεία Κορίνθου ανήκει σήμερα σε μια μικρή ομάδα εταιρειών παγκοσμίου βεληνεκούς που διαθέτουν την τεχνογνωσία να ανταποκριθούν στις ταχύτατα εξελισσόμενες ανάγκες του κλάδου της. Δημιουργεί και στηρίζει στελέχη υψηλής εξειδίκευσης Με προσλήψεις που ξεπέρασαν τα 450 άτομα τα τελευταία τρία χρόνια, πολλοί από τους οποίους σε θέσεις υψηλής επιστημονικής κατάρτισης, και παράλληλα επενδύοντας στην ανάπτυξη μιας ισχυρής ομάδας άνω των 250 στελεχών υψηλής εξειδίκευσης σε θέσεις ευθύνης μέσω εξειδικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης, οι εταιρείες της Cenergy Holdings αποτελούν εργοδότη επιλογής τόσο για νεοεισερχόμενους όσο και για έμπειρα στελέχη από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

σε τεχνολογία αιχμής και

σε ανθρώπινο δυναμικό

Σωλήνες CPW

© CHENIERE

Το 2022 η εταιρεία προχώρησε στο νέο πρόγραμμα «ReGeneration Academy» που

εστιάζει σε θέματα Industry 4.0 για μηχα-

νικούς με στόχο την περαιτέρω κατάρτισή

τους. Σήμερα, τόσο στην Hellenic Cables

όσο και στη Σωληνουργεία Κορίνθου 35

στελέχη που ξεκίνησαν πρόσφατα ως νέοι

μηχανικοί έχουν εξελιχθεί και εργάζονται σε σημαντικές θέσεις ευθύνης.

Ισχυρή δέσμευση για βιώσιμη ανάπτυξηΕστίαση στην κλιματική ουδετερότητα

Οι εταιρείες της Cenergy Holdings έχουν

αναλάβει επίσης πρωτοβουλίες για τη μείωση

του αποτυπώματος άνθρακα όχι μόνο κατά την παραγωγή των προϊόντων τους, αλλά και στον σχεδιασμό των λύσεων εκείνων που θα επιτρέψουν τον συνολικό μετασχηματισμό σε μία οικονομία κλιματικής ουδετερότητας, πάντα σε συνεργασία με τους προμηθευτές και τους πελάτες τους.

Παράλληλα, η εναρμόνιση με τα κριτήρια ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) αποτελεί ουσιαστική δέσμευση για τη Cenergy Holdings και τις θυγατρικές της. Μέσα στο πλαίσιο των ολοκληρωμένων

λύσεων που προσφέρουν οι εταιρείες της

Η Cenergy Holdings έχει υπογράψει

τη διακήρυξη

της Ευρωπαϊ-

κής Συμμαχίας

για το Καθαρό

Υδρογόνο, ως αναπόσπαστο κομμάτι

της στρατηγι-

κής της για βιώσιμη ανάπτυξη.

αναπτύσσονται σημαντικές συνέργειες.

Για παράδειγμα, στην

αγορά των υπεράκτιων

αιολικών πάρκων, όπου

η Hellenic Cables δίνει

τις λύσεις μεταφοράς

της παραγόμενης

ηλεκτρικής ενέργειας, η

Σωληνουργεία Κορίν-

θου μελετά την είσοδο στην αιολική ενέργεια

και πιο συγκεκριμένα

στα μεταλλικά εξαρτήματα για θαλάσσια

αιολικά πάρκα, όπως οι πυλώνες και τα πλωτά θεμέλια των ανεμογεννητριών. Στο κοντινό μέλλον, οι συνέργειες αυτές μπορούν να επεκταθούν ακόμη και στις υπό ανάπτυξη τεχνολογίες του υδρογόνου που αναμένεται

να αποτελέσει κύριο συστατικό της ενεργειακής μετάβασης.

Το «πράσινο υδρογόνο» θα παράγεται με

ηλεκτρόλυση από την ηλεκτρική ενέργεια

των θαλασσίων αιολικών πάρκων που δεν

χρειάζεται για άμεση κατανάλωση και θα

μεταφέρεται μέσω αγωγών είτε σαν μίγμα

με φυσικό αέριο είτε σαν καθαρό υδρογό-

νο μέχρι την τελική κατανάλωση. Αξίζει

να σημειωθεί ότι η Cenergy Holdings έχει

υπογράψει τη διακήρυξη της Ευρωπαϊκής

Συμμαχίας για το Καθαρό Υδρογόνο, ως

αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής της

για βιώσιμη ανάπτυξη. Η Συμμαχία αυτή

στοχεύει σε μια φιλόδοξη ανάπτυξη τεχνολογιών υδρογόνου έως το 2030, συνδέοντας

την παραγωγή υδρογόνου από ΑΠΕ με τη

ζήτηση από τη βιομηχανία, τις μεταφορές και

άλλους κλάδους.

Σε κάθε περίπτωση, οι εταιρείες της

Cenergy Holdings, με τα προϊόντα και τις

λύσεις που προσφέρουν αλλά και μέσω

των δραστηριοτήτων τους, συμβάλλουν στη

βιώσιμη ανάπτυξη και βοηθούν τη διεθνή

ενεργειακή βιομηχανία στη μετάβασή της

προς πιο φιλικές για το περιβάλλον λύσεις, τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον, με την παροχή σωλήνων ειδικών απαιτήσεων

για τη μεταφορά υδρογόνου ή διοξειδίου του άνθρακα που συλλέγεται από εγκαταστάσεις δέσμευσης στα σημεία παραγωγής και μεταφέρεται σε ειδικούς χώρους αποθήκευσης. www.cenergyholdings.com

Στιγμιότυπο

από τη διαδικασία πόντισης

καλωδίου

στην ηλεκτρική διασύνδεση

ΠελοποννήσουΚρήτης

Δρ Σπυρίδων Ν.

Οικονόμου

Πρόεδρος του Κέντρου

Ανανεώσιμων Πηγών

Ενέργειας (ΚΑΠΕ)

ΔΡΆΣΕΙΣ ΓΙΆ ΚΆΘΆΡΉ ΚΆΙ ΧΆΜΉΛΟΎ ΚΟΣΤΟΎΣ ΕΝΕΡΓΕΙΆ

Από την ίδρυσή του, το 1987, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) υλοποιεί έργα

με σημαντικό αντίκτυπο στη μετάβαση της Ελλάδας προς καθαρή ανανεώσιμη ενέργεια, έχοντας

συμμετοχή και σε ευρωπαϊκά προγράμματα για βέλτιστες πρακτικές ενεργειακής απόδοσης

Θέματα οικονομίας, σταθερότητας,

ασφάλειας και ενεργειακής επάρκει-

ας σε προσιτές τιμές αναδεικνύονται

ως εξαιρετικής σημασίας για όλους

μας και απαιτούν ευφυή στρατηγική για την αντιμετώπισή τους προς όφελος όλων των πολιτών. Το ΚΑΠΕ, από την ίδρυσή του το 1987, αξιοποιεί συστηματικά την επιστημονική

γνώση προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση.

Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το ΚΑΠΕ

είναι το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο των δραστηριοτήτων που αφορούν τις ΑΠΕ, την

εξοικονόμηση ενέργειας και την ορθολογική

χρήση ενέργειας. Τα έργα του ΚΑΠΕ που

έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μετάβαση της

Ελλάδος προς καθαρή ανανεώσιμη ενέργεια, χαμηλού κόστους, αφορούν τις εξής δράσεις:

1. Ανάπτυξη αυτόνομων υβριδικών ενεργειακών υποδομών για μη διασυνδεδεμένες κοινότητες - Έργο «Άγιος Ευστράτιος - Πράσινο Νησί»: Στον Άγιο Ευστράτιο είναι εγκατεστημένο ένα μη διασυνδεδεμένο σύστημα, με αιχμή ηλεκτρικού φορτίου 350 kW και ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας 1.200 MWh, που εξυπηρετείται από

σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με

πέντε γεννήτριες ντίζελ συνολικής ονομα-

στικής ισχύος 840 kW. Η ετήσια ζήτηση για

θέρμανση εσωτερικών χώρων και παραγωγή

ζεστού νερού εκτιμάται σε 1.000 MWh και εξυπηρετείται κυρίως από λέβητες πετρελαίου. Για την επίτευξη του στόχου διείσδυσης 85% ΑΠΕ στον εξηλεκτρισμό του νησιού, κατασκευάζεται

υβριδικός σταθμός παραγωγής ισχύος 1,1

MW, που αποτελείται από αιολικό και φωτοβολταϊκό σταθμό σε αναλογία 80%-20% και σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας

1,25 MW/2,5 MWh. Για τον περιορισμό του ποσοστού απορριπτόμενης ενέργειας από

ΑΠΕ σε 25%, κατασκευάζεται επίσης σύστημα τηλεθέρμανσης για παραγωγή ζεστού νερού με ηλεκτρικούς λέβητες, αποθήκευσή του σε δεξαμενές και διανομή του στους τελικούς χρήστες. Έτσι προβλέπεται ότι θα καλύπτεται

Στρατηγική

επιλογή του

ΚΑΠΕ είναι η

ανάπτυξη

βιώσιμης

αλυσίδας CCUS

σε βιομηχανι-

κούς τομείς που

δύσκολα

μπορούν να

ανεξαρτητοποι-

ηθούν από

τα ορυκτά

καύσιμα.

το 80% της ετήσιας ζήτησης θερμότητας στο νησί από ΑΠΕ. 2. Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση συνοικιών σε συνδυασμό με κτίρια μηδενικών ενεργειακών απαιτήσεων από το δίκτυο - Έργο «Πράσινη Πιλοτική Αστική Γειτονιά»: Αφορά την αναβάθμιση συνοικίας στον Δήμο Αγίας Βαρβάρας

και τεσσάρων παλαιών προσφυγικών κατοικιών. Οι παρεμβάσεις αφορούν την τοποθέτηση

εξωτερικής θερμομόνωσης, την αντικατάσταση

κουφωμάτων, την προσθήκη εξωτερικών σκιάστρων, την εγκατάσταση γεωθερμικών αντλιών

θερμότητας για θέρμανση - ψύξη, την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών για παραγωγή θερμού νερού χρήσης και φωτοβολταϊκών, καθώς

και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με επιστρώσεις από ψυχρά υλικά, τοποθέτηση στοιχείων νερού και αύξηση της φύτευσης. Το ΚΑΠΕ είναι υπεύθυνο για τον σχεδιασμό, τη

διαχείριση και την παρακολούθηση του έργου, με προϋπολογισμό 3,2 εκατ. ευρώ και ημερομηνία ολοκλήρωσης την 30ή Απριλίου 2023.

3. Βέλτιστες πρακτικές ενεργειακής

απόδοσης στην ευρωπαϊκή βιομηχανία: H πλατφόρμα European Industrial Energy Efficiency Good Practices αναπτύχθηκε με τη

συμμετοχή του ΚΑΠΕ, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού έργου με αντικειμενικό σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας στον βιομηχανικό τομέα. Μέτρα από εθνικές βάσεις δεδομένων ευρωπαϊκών χωρών συγκεντρώθηκαν, αξιολογήθηκαν, κατηγοριοποιήθηκαν και παρέχονται δωρεάν σε βιομηχανίες που επιθυμούν να επενδύσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

4. Έξυπνες στρατηγικές για τη μετάβαση στις περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα - Ευρωπαϊκό έργο Horizon 2020 TRACER: Στόχος του έργου ήταν η υποστήριξη εννέα ευρωπαϊκών περιφερειών υψηλής έντασης άνθρακα (μεταξύ των οποίων και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) ώστε να διαμορφώσουν τις στρατηγικές τους για Έρευνα και Καινοτομία και να ανταλλάξουν εμπειρίες ώστε να διευκολυνθεί η μετάβασή τους προς αειφόρα ενεργειακά συστήματα. Με την ολοκλήρωση του TRACER παρουσιάστηκαν βέλτιστες πρακτικές για: α) τεχνολογίες, βιομηχανικούς οδικούς χάρτες και στρατηγικές μετάβασης, β) τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, γ) χρηματοδότηση, δ) τις αγορές εργασίας, τα κοινωνικά ζητήματα και τον τουρισμό και ε) την προστασία του περιβάλλοντος και την αποκατάσταση των εδαφών μετά την εξορυκτική διαδικασία.

5. Τεχνολογίες δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα: Το ΚΑΠΕ συμμετέχει στο έργο Horizon Europe Energy HERCULES, για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας με δέσμευση, χρήση και αποθήκευση CO2 (CCUS). Δύο γεωλογικοί χώροι αποθήκευσης CO2 (Πρίνος στην Ελλάδα και Ραβένα στην Ιταλία) και τρεις πιλοτικές μονάδες δέσμευσης θα χρησιμοποιηθούν για την ανάδειξη δύο αλυσίδων CCUS στη Νότια Ευρώπη. Κάθε αλυσίδα θα εξυπηρετήσει ένα βιομηχανικό σύμπλεγμα με δυναμικό δέσμευσης 10 MtCO2/έτος έως το 2030: α) στην Ελλάδα, με τη βιομηχανία τσιμέντου Τιτάν και β) στη Βόρεια Ιταλία, με συνεργατικές βιομηχανίες παραγωγής τσιμέντου και ηλεκτρικής ενέργειας από απόβλητα. Στρατηγική επιλογή του ΚΑΠΕ είναι η συμμετοχή στην ανάπτυξη βιώσιμης αλυσίδας CCUS σε βιομηχανικούς τομείς που δύσκολα μπορούν να ανεξαρτητοποιηθούν από τα ορυκτά καύσιμα, με τελικό στόχο την επίτευξη οικονομίας ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα στην Ευρώπη έως το 2050.

Η δέσμευση για βιωσιμότητα στον πυρήνα της στρατηγικής του Libra Group

Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα αποτελεί κοινή συνιστώσα για το χαρτοφυλάκιό μας παγκοσμίως

επισημαίνει ο κ. Αντώνης Μένεγας, Executive VP, Energy, Libra Group

Στον Αντώνη Τσιμπλάκη atsimplakis@naftemporiki.gr

Καθώς ο κόσμος μεταβαίνει σε ένα μέλλον

καθαρής ενέργειας, είναι ζωτικής σημασίας

να επαναπροσδιοριστεί η ανάπτυξη και

να τεθούν τα θεμέλια για μακροπρόθεσμη

βιωσιμότητα και θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Για

να συμβεί αυτό οι επιχειρήσεις πρέπει να κάνουν

τη βιωσιμότητα κύρια στρατηγική τους. Μια αλλαγή νοοτροπίας που πρέπει να πραγματοποιηθεί με διαφανή, δημόσιο και δεσμευτικό τρόπο, να συμπεριλάβει συγκεκριμένους στόχους και να βασιστεί σε ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα.

Ο κ. Αντώνης Μένεγας, Executive VP, Energy, Libra Group, σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» και στην Ειδική Έκδοση «Ενέργεια & Περιβάλλον», αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους η Libra Group υποστηρίζει την ενεργειακή μετάβαση και αναλύει τη στρατηγική των θυγατρικών του ομίλου στον τομέα της ενέργειας. Επίσης, κάνει

εκτενή αναφορά στις καινοτόμες λύσεις τεχνολογίας

που έχουν υιοθετηθεί στον χώρο της ναυτιλίας, στο

μέλλον της ηλεκτροκίνησης, καθώς και στον κρίσιμο

ρόλο που θα διαδραματίσουν τα βιώσιμα καύσιμα.

Πώς υποστηρίζει το Libra Group την ενεργειακή

μετάβαση στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικότερα;

«Η ενεργειακή μετάβαση είναι πλέον μια παγκόσμια αναγκαιότητα σε μια ιστορική συγκυρία που

απαιτεί αποφασιστικές αλλαγές, καθώς ο χρόνος δεν

είναι με το μέρος μας. Είναι απαραίτητο να παράγουμε βιώσιμη, οικονομικά προσιτή ενέργεια όσο

το δυνατόν πιο κοντά στο σημείο κατανάλωσης. Να

Τα βιοκαύσιμα, το βιομεθάνιο και γενικά τα ανανεώσιμα

εστιάσουμε στην εξοικονόμηση ενέργειας, να περιορίσουμε

και να αξιοποιήσουμε στο μέτρο του δυνατού τα απόβλητά μας και να χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.

ξη, το οποίο θα φτάσει τα 2GW μέχρι το τέλος του έτους.

Η ενεργειακή μετάβαση δεν περιορίζεται και δεν πρέπει να περιορίζεται όμως μόνο στην πλευρά της παραγωγής. Η LCI, η θυγατρική μας αεροπορική εταιρεία, έχει επενδύσει σημαντικά στον εξηλεκτρισμό

αέρια (RNG) θα

αυξήσουν εκθετικά τη σημασία τους τα επόμενα χρόνια.

Το Libra Group είναι ένας ιδιωτικός, παγκόσμιος επιχειρηματικός όμιλος με περιουσιακά στοιχεία και δραστηριότητες σε σχεδόν 60 χώρες, που περιλαμβάνει 30 οργανισμούς: 20 επιχειρήσεις που επικεντρώνονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις αερομεταφορές, τη ναυτιλία, τα ακίνητα, τη φιλοξενία και τις διαφοροποιημένες επενδύσεις, καθώς και 10 πρωτοβουλίες κοινωνικού χαρακτήρα. Η ενέργεια έχει γίνει το νήμα που διατρέχει όλους τους διαφορετικούς επιχειρηματικούς τομείς μας. Ο πιο άμεσος δεσμός είναι η ικανότητά μας για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού με τις τέσσερις θυγατρικές μας εταιρείες ΑΠΕ, την Greenwood Sustainable Infrastructure (GSI) στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Greenwood Energy στη Λατινική Αμερική, την EuroEnergy και μία εταιρεία παραγωγής βιοαερίου στην Ευρώπη, οι οποίες αναπτύσσουν έργα υποδομών πράσινης ενέργειας σε επτά χώρες με ένα σταθερά αυξανόμενο χαρτοφυλάκιο έργων σε λειτουργία και υπό ανάπτυ-

του στόλου της, ενώ η Lomar επενδύει σε καινοτόμες λύσεις για την απαλλαγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τον άνθρακα και επεκτείνει τις δυνατότητές της, με πλοία ικανά να εξυπηρετήσουν την υπεράκτια αιολική βιομηχανία. Είμαστε βαθιά προσηλωμένοι στη βιωσιμότητα και αυτό αποδεικνύεται με πολυάριθμες πρωτοβουλίες σε όλες τις θυγατρικές του Ομίλου».

Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τις θυγατρικές σας στον τομέα της ενέργειας παγκοσμίως; «Η EuroEnergy ιδρύθηκε το 2007 στην Ελλάδα και είναι μία από τις θυγατρικές του Libra Group στον τομέα των ΑΠΕ, με γραφεία στην Αθήνα, στο Βουκουρέστι, στη Λεμεσό και σύντομα στην Κροατία. Διαθέτει εκτεταμένη τεχνογνωσία που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία 15 χρόνια στην ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία έργων ΑΠΕ, σημαντική εγκατεστημένη ισχύ, παρουσία σε βασικές αγορές ΑΠΕ της περιοχής και ισχυρό χαρτοφυλάκιο υπό ανάπτυξη έργων. Με την πάροδο των ετών, έφτασε να κατέχει ή και να διαχειρίζεται εν λειτουργία αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά και μονάδες βιοαερίου στην Ελλάδα και τη Ρουμανία εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 500 MW. Πρόσφατα, ανακοίνωσε την απόκτηση ενός αιολικού έργου 114 MW στην Κροατία, το οποίο

Αντώνης Μένεγας, Executive VP, Energy, Libra Group: Η Ελλάδα λειτουργεί ως γεωγραφικός κόμβος για τις δραστηριότητες

και τις επενδύσεις του Libra Group και επί του παρόντος βρίσκονται σε επεξεργασία

θα μπορούσε δυνητικά να φτάσει περίπου στα 200 MW στην πλήρη έκτασή του, μια συνολική επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ. Η στρατηγική της EuroEnergy είναι να καθιερωθεί ως μία από τις κορυφαίες πλατφόρμες ΑΠΕ της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με έργα και γραφεία στις περισσότερες από τις βασικές αγορές της περιοχής, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και τις καινοτόμες τεχνολογίες, κάτι που αναδείχθηκε και πρόσφατα μέσω της συνεργασίας με την Perceptual Robotics, η οποία δραστηριοποιείται στις επιθεωρήσεις αιολικών πάρκων με τη χρήση drones. Εκτός Ελλάδας και Ευρώπης, η GSI είναι η θυγατρική του Libra Group στη Βόρεια Αμερική, η οποία αναπτύσσει, διαχειρίζεται και επενδύει σε έργα ΑΠΕ.

Από τον Ιανουάριο του 2022, η εταιρεία ανέπτυξε περίπου 200 MW σε 32 έργα ΑΠΕ και βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης του χαρτοφυλακίου των έργων της, το οποίο αναμένεται να ξεπεράσει το όριο του 1 GW εντός του 2023.

Η GWE είναι η ενεργειακή θυγατρική μας με τον μεγαλύτερο ίσως κοινωνικό αντίκτυπο. Είναι εταιρεία ΑΠΕ στη Λατινική Αμερική που επενδύει στην πράσινη ενέργεια στις αναπτυσσόμενες οικονομίες με γραφεία στον Παναμά και την Κολομβία και η οποία διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο υπό ανάπτυξη έργων της τάξης των 400 MW. Το 2022, η GWE και το Πανεπιστήμιο του Παναμά (UP) εγκαινίασαν μια σύμπραξη

νέου φωτοβολταϊκού σταθμού κοινής ωφέλειας 40 MW με την ονομασία “ΛLMΛ MΛTER”, που θα βοηθήσει καθοριστικά στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στον Παναμά. Η κατασκευή αυτού του έργου θα καταστήσει το UP, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο του Παναμά, το πρώτο δημόσιο πανεπιστήμιο στη Λατινική Αμερική που θα τροφοδοτείται εξ ολοκλήρου από ΑΠΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η GWE θα προσφέρει επίσης 30 εκατ. δολάρια σε βάθος 20 ετών για την ακαδημαϊκή και τεχνική υποστήριξη, με στόχο την ευαισθητοποίηση, την ανάπτυξη και την προώθηση των τεχνολογιών ΑΠΕ στη χώρα.

Επίσης, το 2022, η GWE εγκαινίασε την πρωτοβουλία Terra - ένα φωτοβολταϊκό έργο κοινής ωφέλειας στα βουνά Sierra Nevada de Santa Marta της Κολομβίας, το οποίο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Confederación Indígena Tayrona (CIT), την οργάνωση της φυλής Arhuaco της Κολομβίας. Θα υποστηρίξει τη διατήρηση και αναδάσωση ενός από τα πολυτιμότερα καταφύγια άγριας ζωής και προστατευόμενους βιότοπους του κόσμου.

Μόλις ολοκληρωθεί, η πρωτοβουλία Terra θα

παρέχει 144 MW καθαρής ενέργειας και θα αποτελέσει

σημαντικό μοχλό δημιουργίας

θέσεων εργασίας και ανάπτυξης για τη φυλή Arhuaco.

Μέρος του οικοσυστήματος

του Libra Group είναι τα 10 κοινωνικά μας προγράμματα

Δύο εντυπωσιακά έργα που καταδεικνύουν πώς τα έργα ΑΠΕ μπορούν και πρέπει να στοχεύουν στη μεγιστοποίηση του θετικού αντίκτυπου στις τοπικές κοινωνίες».

που υποστηρίζουν

ηγέτες και οραματιστές του αύριο.

Γνωρίζουμε την ιστορία του Ομίλου στον χώρο της ναυτιλίας. Έχουν γίνει βήματα σε αυτόν τον τομέα σε πιο καινοτόμες λύσεις και τεχνολογίες; «Ο Όμιλος Libra έχει επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη και την ενίσχυση έργων υποδομών. Για παράδειγμα, μία από τις ναυτιλιακές μας θυγατρικές, η Americraft Marine, εξαγόρασε τη St. John’s Ship Building, ένα ναυπηγείο που ειδικεύεται στην κατασκευή και επισκευή πλοίων που είναι σύμφωνα με τον νόμο Jones Act, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εξυπηρετούν υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Στις αρχές του έτους ανακοινώσαμε τη σύσταση της νεότερης θυγατρικής μας, Seapath, της τρίτης ναυτιλιακής εταιρείας του Ομίλου και πρώτης εξ ολοκλήρου αφιερωμένης στην προώθηση κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών. Αρχικά επικεντρωμένη στη ναυτιλιακή βιομηχανία των ΗΠΑ, η Seapath θα ενισχύσει και θα εκσυγχρονίσει τις αμερικανικές πλωτές οδούς, τα λιμάνια και τις συναφείς εγκαταστάσεις και θα προωθήσει εξαιρετικά καινοτόμες λύσεις κρίσιμες για την αναζωογόνηση της αμερικανικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία».

επενδύσεις σε υφιστάμενους και νέους κλάδους στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή.

Έχετε κάνει κινήσεις ως προς την υιοθέτηση των

«νέων» καυσίμων;

«Η EuroEnergy έχει αναπτύξει και κατασκευάσει

3 έργα βιοαερίου στη Λετονία, τα οποία αποσχίστη-

καν ως ανεξάρτητη θυγατρική το 2016 με σκοπό την

ανάπτυξή της ως μιας εταιρείας πράσινων καυσίμων

και ΑΠΕ στη Βαλτική. Τα βιοκαύσιμα, το βιομεθάνιο

και γενικά τα ανανεώσιμα αέρια (RNG) θα αυξήσουν

εκθετικά τη σημασία τους τα επόμενα χρόνια, καθώς

τομείς όπως η αεροπορία και η ναυτιλία δεν μπορούν

να επιταχύνουν την πορεία τους προς την κλιματική

ουδετερότητα ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μόνο μέσω της ηλεκτροκίνησης.

Η θυγατρική μας στον τομέα των αερομεταφορών, η LCI, υπέγραψε πρόσφατα τον χάρτη βιωσιμότητας με την Aircraft Leasing Ireland, υποσχόμενη τη δέσμευσή της για την επίτευξη στόχων κλιματικής ουδετερότητας, μαζί με την προώθηση καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (Sustainable Aviation

Fuel SAF) και το υδρογόνο.

Η υιοθέτηση “νέων” καυσίμων είναι επίσης απαραίτητη για γεωπολιτικούς λόγους. Η Ευρώπη και ο κόσμος δυστυχώς έμαθε τη σημασία της ενεργειακής ανεξαρτησίας υπό τη σκιά ενός πολέμου και την ανάγκη να αντικατασταθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών φυσικού αερίου με εναλλακτικά καύσιμα που παράγονται τοπικά, όπως βιοαέριο, βιομεθάνιο ή υδρογόνο. Κάθε τοπικά παραγόμενο κυβικό μέτρο αερίου έχει σημασία».

Ποια είναι η δέσμευσή σας στην τεχνολογία και την καινοτομία, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων του αύριο;

«Ο Όμιλός μας δεσμεύεται να συνεργαστεί με διεθνείς εταίρους για να υποστηρίξει την υιοθέτηση βιώσιμων τεχνολογιών και στους έξι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούμαστε. Ανέφερα ήδη τις δυνατότητες επιθεώρησης αιολικών πάρκων της EuroEnergy με drones, αλλά ακόμα πιο εντυπωσιακές και καινοτόμες εφαρμογές θα ακολουθήσουν το προσεχές διάστημα από τον Όμιλο.

Νωρίτερα φέτος, η LCI υπέγραψε μια συμφωνία-ορόσημο με την BETA Technologies για την απόκτηση έως και 125 ηλεκτρικών αεροσκαφών κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (eVTOL) με μπαταρίες, τα οποία έχουν μηδενικές λειτουργικές εκπομπές. Επιπρόσθετα, υπέγραψε μια καινοτόμα συμφωνία με την Elroy Air, κορυφαία εταιρεία ανάπτυξης προηγμένων αυτόνομων αεροσκαφών μεταφοράς εμπορευ-

μάτων, για την απόκτηση έως και 40 αεροσκαφών Chaparral κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (VTOL) της εταιρείας. Μετά την παράδοση των νέων παραγγελιών, ο στόλος της LCI θα ανέρχεται σε σχεδόν 350 αεροσκάφη που θα δραστηριοποιηθούν σε όλο τον κόσμο. Ως άλλο παράδειγμα, η Americraft Marine ανακοίνωσε πρόσφατα την τοποθέτηση καρίνας για το δεύτερο από μια σειρά πλοίων μεταφοράς πληρώματος (CTV) από αλουμίνιο που χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Τα σκάφη είναι συμβατά με τον νόμο Jones Act των ΗΠΑ και θα είναι πιστοποιημένα από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ (USCG) για να λειτουργούν σε οποιοδήποτε υπεράκτιο αιολικό πάρκο στις ΗΠΑ».

Σε ποιους άλλους τομείς, εκτός από την ενέργεια, ο Όμιλος Libra υποστηρίζει το μέλλον της Ελλάδας;

πιλότο. Με δυνατότητα επαναφόρτισης σε λιγότερο από μία ώρα, τα αεροσκάφη αυτά είναι ιδανικά για τη μεταφορά τουριστών από την ηπειρωτική Ελλάδα στα νησιά της και παντού ενδιάμεσα. Είμαστε επίσης υπερήφανοι που τα Aria Hotels έχουν δεσμευτεί για τη βιωσιμότητα, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης ιστορικών δομών, όπως ανακαινισμένοι ανεμόμυλοι και ιστορικές βίλες, καθώς και ανεξερεύνητα στολίδια που βρίσκονται σκόπιμα εκτός της πεπατημένης και προσφέρουν μια γεύση από την αυθεντική Ελλάδα.

Μέρος του οικοσυστήματος του Libra Group είναι τα 10 κοινωνικά μας προγράμματα - πολλά από τα οποία υποστηρίζουν Έλληνες και Ελληνίδες ηγέτες και οραματιστές του αύριο. Για παράδειγμα, ένα από τα κοινωνικά προγράμματα του Libra είναι το Envolve Entrepreneurship Greece, ένας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που δημιουργήθηκε

Η αεροπορία

και η ναυτιλία δεν μπορούν να επιταχύνουν την

πορεία τους προς την κλιματική ουδετερότητα ως

προς τις εκπομπές διοξειδίου

του άνθρακα μόνο μέσω της ηλεκτροκίνησης.

«Ο Όμιλός μας επικεντρώνεται στην αξιοποίηση της δύναμης του παγκόσμιου δικτύου μας. Τα Aria Hotels, μία από τις θυγατρικές εταιρείες φιλοξενίας του Libra

Group που παρέχει αυθεντική, ελληνική φιλοξενία, προχώρησαν σε μια πρωτοποριακή συμφωνία με την LCI για να φέρουν τον οικοτουρισμό

στην Ελλάδα. Τα Aria Hotels θα μισθώσουν έως και 10 αεροσκάφη ALIA-250 eVTOL

για να βοηθήσουν τους τουρί-

στες να διασχίσουν την Ελλάδα με έναν πιο οικολο-

γικό, ταχύτερο και προσιτό τρόπο. Το αεροσκάφος

ALIA έχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα και έχει

σχεδιαστεί για να μεταφέρει πέντε επιβάτες και έναν

από το Libra Social Responsibility πάνω από μία δεκαετία πριν και ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης για να δημιουργήσει ευκαιρίες για υποσχόμενους επιχειρηματίες στην Ελλάδα. Ένα άλλο πρόγραμμα είναι αυτό της πρακτικής άσκησης που ξεκίνησε το 2011 και δίνει σε λαμπρούς, ταλαντούχους νέους και νέες την ευκαιρία να μάθουν μεταβιβάσιμες δεξιότητες, εργαζόμενοι σε έναν διεθνή επιχειρηματικό όμιλο. Ενώ αρχικά ξεκίνησε στην Ελλάδα, σήμερα το πρόγραμμα έχει συμπεριλάβει εκατοντάδες ασκούμενους που εκπροσωπούν περισσότερες από 40 χώρες με πολυσχιδές υπόβαθρο και εμπειρίες. Το νεότερο μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα του Libra Group είναι ένας οργανισμός για την ενδυνάμωση των γυναικών, που θα ανακοινωθεί πολύ σύντομα.

Η Ελλάδα λειτουργεί ως γεωγραφικός κόμβος για τις δραστηριότητες και τις επενδύσεις του Libra Group και επί του παρόντος βρίσκονται σε επεξεργασία επενδύσεις σε υφιστάμενους και νέους κλάδους στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή».

Καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα

Η ΝΈΑ ΈΠΟΧΗ ΣΤΟ ΔΙΈΘΝΈΣ ΤΟΠΙΟ

παγκόσμια ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός

τέλος στην εποχή των χαμηλών τιμών ενέργειας, με την επιτάχυνση

χρήσης ΑΠΕ να θεωρείται πλέον πιο αναγκαία από ποτέ

Έφης Τριήρη e.triiri@naftemporiki.gr

ε μια νέα εποχή εισέρχεται φέτος η ενεργειακή μετάβαση, καθώς η παγκόσμια ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία έβαλαν τέλος στην εποχή των χαμηλών τιμών ενέργειας και εμπορευμάτων που πολλοί πίστευαν ότι θα διαρκούσαν για τα επόμενα χρόνια, ενώ ο πληθωρισμός, οι διακυμάνσεις των νομισμάτων και ο φόβος της ύφεσης δημιούργησαν ένα νέο και απαιτητικό επενδυτικό περιβάλλον, που καθιστά αναγκαία την επιτάχυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αυτό σημαίνει μια νέα μεταμόρφωση, αντίστοιχη με αυτή του Έντισον το 1879 με το ηλεκτρικό ρεύμα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg, γεγονός που σημαίνει ότι οι παγκόσμιες προσπάθειες θα πρέπει να αναπτυχθούν σε πλήρη δυναμική, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την κλιματική αλλαγή έως το 2050. Τώρα, 87 χώρες αντλούν τουλάχιστον το 5% της ηλεκτρικής τους ενέργειας από αιολική και ηλιακή, σύμφωνα με το Bloomberg, με τις ΗΠΑ να φθάνουν το 5% το 2011, υπερβαίνοντας ταυτόχρονα το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Εάν η χώρα ακολουθήσει την τάση αυτή, αιολική και ηλιακή ενέργεια θα αντιπροσωπεύουν το ήμισυ της παραγωγικής ικανότητας των ΗΠΑ σε μόλις 10 χρόνια, νωρίτερα απ’ ό,τι έχει προβλεφθεί.

Ο περσινός απολογισμός

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά ο πλανήτης επένδυσε πέρυσι την ίδια ποσότητα κεφαλαίων για να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα με αυτά που δαπάνησε για την παραγωγή πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, σύμφωνα με ανάλυση του BloombergNEF (BNEF). Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση άγγιξαν το 1,1 τρισ. δολάρια πέρυσι, ποσό αντίστοιχο με αυτό που επενδύθηκε στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Ουδέποτε στο παρελθόν οι δαπάνες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα και νέες πηγές ενέργειας, όπως το υδρογόνο, είχαν ξεπεράσει το 1 τρισ. δολάρια.

Παρότι το ποσό εκπροσωπεί μια αύξηση 31% σε σχέση με το 2021, εξακολουθεί να αποτελεί μια πολύ μικρή αναλογία των κεφαλαίων που απαιτούνται για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. To BloombergNEF εκτιμά ότι οι ετήσιες επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση θα πρέπει να τριπλασιαστούν έως το τέλος της δεκαετίας για να μπορέσει ο πλανήτης να ανταποκριθεί στον στόχο των μηδενικών ρύπων έως το 2050.

Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια εκπροσώπησαν το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδύσεων του 2022, αγγίζοντας τα 495 δισ. δολάρια, που σημαίνει αύξηση 17% σε σχέση με το 2021. Αμέσως μετά έρχονται τα ηλεκτρικά οχήματα με επενδύσεις ύψους 466 δισ. δολαρίων, καταγράφοντας αύξηση 54% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος.

Σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των πράσινων επενδύσεων παγκοσμίως -ύψους 546 δισ. δολαρίων- έλαβε χώρα στην Κίνα, με τις ΗΠΑ να έρχονται στη δεύτερη θέση με επενδύσεις ύψους 141 δισ. δολαρίων (εάν η

Η BAT Hellas δημιούργησε

το πρώτο

e-Πάρκο στην Ελλάδα

Ένα ενεργειακά αυτόνομο πάρκο, που αποτελείται αποκλειστικά από smart εξοπλισμό

και συνδυάζει το πράσινο με την τεχνολογία, κατασκευάστηκε στο Μαρούσι

Η

BAT Hellas, μέλος ενός από τους

μεγαλύτερους Ομίλους διεθνώς, δημιούργησε

το πρώτο e-Πάρκο στην Ελλάδα, μια

καινοτόμα πρωτοβουλία που υλοποιήθηκε

σε συνεργασία με τον Δήμο Αμαρουσίου. Το

συγκεκριμένο πάρκο συνδυάζει πράσινο και

τεχνολογία, καθώς απαρτίζεται πλήρως από

«έξυπνο» εξοπλισμό, όπως ηλιακούς στύλους

φωτισμού, «έξυπνα» ηλιακά παγκάκια και

τραπέζια, ειδικά διαμορφωμένο χώρο με δυνατότητα φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς και smart σύστημα ποτισμού,

στοιχεία που το καθιστούν ενεργειακά πλήρως αυτόνομο.

Ένας από τους στόχους της ΒΑΤ Hellas, δημιουργώντας ένα

ενεργειακά αυτόνομο και «έξυπνο» πάρκο, ήταν να υποδείξει τον

δρόμο προς το μέλλον και την καινοτομία. Σκοπός, ακόμη, ήταν να δημιουργηθεί ένας δημόσιος χώρος προσβάσιμος σε όλους, λαμβάνοντας υπόψη τις

Η υλοποίηση

του e-Πάρκου

από την ΒΑΤ

Hellas έρχεται

ως συνέχεια

του οράματός

της για ένα

Καλύτερο Αύριο

και της διαρ-

κούς κατεύθυν-

σης προς ένα

βιώσιμο μέλλον.

ανάγκες των πολιτών για βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, σε συνδυασμό, όμως, με την τεχνολογία και τη μείωση του ενεργειακού κόστους, δημιουργώντας θετικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινωνίες και στο περιβάλλον.

Ο «έξυπνος» εξοπλισμός που έχει εγκατασταθεί στο e-Πάρκο λειτουργεί με τη χρήση

ηλιακής ενέργειας και συστημάτων τεχνολογίας, τα οποία δίνουν αυτονομία στο e-Πάρκο χωρίς τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος.

Πρόθεση της ΒΑΤ είναι η δημιουργία

ενός βιώσιμου και ψηφιακού χώρου στο

Μαρούσι, ο οποίος προσφέρει μια σειρά

από τεχνολογικά οφέλη στους κατοίκους της

περιοχής και στους επισκέπτες. Όσοι επισκέπτονται το e-Πάρκο έχουν, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα δωρεάν

ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο, φόρτισης κινητών συσκευών με ασύρματο/ενσύρματο τρόπο, σύνδεσης φορητής συσκευής μέσω bluetooth για την αναπαραγωγή μουσικής/πληροφοριών, ενώ παράλληλα παρέχεται 100% αυτονομία ενέργειας με τη χρήση ηλιακών πάνελ.

Η υλοποίηση του e-Πάρκου από την ΒΑΤ Hellas έρχεται ως συνέχεια του οράματός της για ένα Καλύτερο Αύριο και της διαρκούς κατεύθυνσης προς ένα βιώσιμο μέλλον. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτελεί απτό παράδειγμα για τη μετάβαση των πόλεων προς την πράσινη ανάπτυξη, προάγοντας τις ενεργειακές λύσεις και τη βιώσιμη τεχνολογία. Οι εργαζόμενοι της εταιρείας συμμετείχαν ενεργά στην υλοποίηση εργασιών του e-Πάρκου και, μαζί με τα ειδικά συνεργεία, παρέδωσαν το e-Πάρκο προς χρήση.

H δέσμευση της ΒΑΤ να δημιουργήσει ένα Καλύτερο Αύριο (A Better Tomorrow) για τους ενήλικους καταναλωτές, για την κοινω-

νία και για τους εργαζομένους της εταιρείας, τοποθετεί στο κέντρο

της στρατηγικής της τη βιωσιμότητα, μέσα από ενέργειες με μακρο-

χρόνια αξία για το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τη Διακυβέρνηση (ESG). H BAT Hellas ανήκει στην British American Tobacco plc, έναν διεθνή Όμιλο που λειτουργεί από το 1902, απασχολεί περισσότερους από 52.000 εργαζόμενους και δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 175 αγορές. Η Ελλάδα έχει επιλεγεί ως περιφερειακό κέντρο και για το Ισραήλ, την Κύπρο και τη Μάλτα.

Ο «έξυπνος»

εξοπλισμός που

έχει εγκατασταθεί στο e-Πάρκο λειτουργεί με τη

χρήση ηλιακής ενέργειας και

συστημάτων τεχνολογίας, τα

οποία δίνουν αυτονομία στο e-Πάρκο χωρίς τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος.

της Greenvolt Next

για την πράσινη μετάβαση

των επιχειρήσεων

Εφαρμογές ηλιακής ενέργειας, ανάπτυξη σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ΙοΤ Smart Metering και ανάπτυξη έργων Ενεργειακών Κοινοτήτων για την παραγωγή ενέργειας από AΠE

Όμιλος Greenvolt, που πρωτοπορεί στην

Ευρώπη στον τομέα

των ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας, διαθέτοντας

εξειδικευμένες λύσεις ηλεκτροπαραγωγής

αιολικής και ηλιακής

ενέργειας, καθώς και μονάδες παραγωγής

από βιομάζα, ανακοίνωσε πρόσφατα

την είσοδό του στην ελληνική αγορά σε

συνεργασία με τον Όμιλο Globalsat, που

ηγείται στη διανομή και διαχείριση προϊόντων

και λύσεων τεχνολογίας, με τη δημιουργία της

εταιρείας Greenvolt Next Greece.

Η Greenvolt Next Greece συνδυάζει την

εμπειρία και την τεχνογνωσία του Ομίλου

Greenvolt στον τομέα της πράσινης ενέργει-

ας, με τη δύναμη και την υψηλή αναγνώριση

του Ομίλου Globalsat στον τομέα της τεχνολογίας. Η Greenvolt Next Greece έρχεται για

να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις καταναλώνουν, παράγουν και μοιρά-

ζονται την ενέργεια, αξιοποιώντας τις νέες

τεχνολογίες και τις ευκαιρίες που προκύπτουν

από τον ψηφιακό και ενεργειακό μετασχηματι-

σμό της αγοράς.

Με την Ελλάδα να αποτελεί τον 4ο σταθμό

της επέκτασης της Greenvolt στον τομέα

της κατανεμημένης ηλεκτροπαραγωγής από

ανανεώσιμες πηγές (Distributed Generation),

η Greenvolt Next Greece παρέχει ολοκλη-

ρωμένες λύσεις πράσινης ενέργειας για τη σύγχρονη επιχείρηση, που καλύπτουν πλήρως τις ενεργειακές της ανάγκες, από την παραγωγή έως την κατανάλωση, τη φόρτιση, την αποθήκευση και την παρακολούθηση της ενέργειας.

Συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες της Greenvolt Next Greece καλύπτουν τέσσερα βασικά πεδία: λύσεις ηλιακής ενέργειας, ανάπτυξη σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ΙοΤ Smart Metering, καθώς και ανάπτυξη έργων Ενεργειακών Κοινοτήτων για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Ποιες είναι οι πράσινες λύσεις που επιλέγουν οι ελληνικές επιχειρήσεις.

Το σύνολο των επιχειρήσεων, παγκοσμίως, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε μια διαδικασία μετασχηματισμού, με κύριους άξονες τη νέα ψηφιακή εποχή και την πράσινη μετάβαση, με τις δύο αυτές έννοιες να συνδέονται πλέον άρρηκτα με την αναπτυξιακή στρατηγική των εταιρειών.

Ενδεικτικό της επίκαιρης σημασίας της πράσινης μετάβασης των επιχειρήσεων είναι η συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και των κρατών, τα οποία σχεδιάζουν και εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις με στόχο να καταστήσουν την Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, να τονώσουν την οικονομία μέσω της πράσινης τεχνολογίας, να ενισχύσουν τη βιώσιμη βιομηχανία και τις μεταφορές και να μειώσουν τη ρύπανση.

Περισσότερες πληροφορίες για τις λύσεις της Greenvolt Next Greece: https://next.greenvolt.com/el/

Ακολουθήστε τη σελίδα της Greenvolt Next Greece στο LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/greenvolt-next-greece/

Solar PPA

Zero Investment

και Solar EPC

αποτελούν τις δύο

ηλιακές λύσεις

της Greenvolt.

Οι λύσεις ηλιακής ενέργειας

Η Greenvolt Next, με τις πράσινες λύσεις που προσφέρει, υποστηρίζει τον ενεργειακό μετασχηματισμό των εταιρειών και συμβάλλει στη μείωση του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Διαθέτει διεθνή εμπειρία και εξειδικευμένη ομάδα για την ανάπτυξη και παράδοση Β2Β φωτοβολταϊκών λύσεων και αναλαμβάνει όλα τα στάδια υλοποίησης του έργου, από τον σχεδιασμό και την εγκατάσταση μέχρι την παράδοσή του στον πελάτη. Η μελέτη και ο σχεδιασμός καλύπτουν πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες του κάθε πελάτη και των συνθηκών που υπάρχουν στις εγκαταστάσεις του.

Η Greenvolt Next προτείνει δύο διαφορετικά μοντέλα επένδυσης σε ό,τι αφορά τις λύσεις φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων:

Solar PPA Zero Investment

H λύση Solar PPA - Zero Investment είναι η πρόταση που διαφοροποιεί και ξεχωρίζει την Greenvolt Next στην ελληνική αγορά, καθώς μέσω αυτής η επιχείρηση μειώνει το ενεργειακό της κόστος και το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, χωρίς καμία επένδυση. Η Greenvolt Next επενδύει στην επιχείρηση, αναλαμβάνοντας όλα τα κόστη, από την εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού συστήματος μέχρι τη λειτουργία του και τη συντήρησή του. Η επιχείρηση, με μηδενική επένδυση από πλευράς της, εστιάζει στην

Οι ολοκληρωμένες λύσεις

ανάπτυξή της και απολαμβάνει όλα τα οφέλη της συνεργασίας.

ηλιακής ενέργειας.

 Μέσω της λύσης επιτυγχάνεται συγχρονι-

σμός της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

από τη Φ/Β εγκατάσταση και της κατανά-

λωσης της επιχείρησης, με αποτέλεσμα την

περαιτέρω μείωση των Ρυθμιστικών τελών

στον λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας.

 Η αξία των παγίων στοιχείων της επιχείρησης αυξάνεται λόγω της Φ/Β εγκατάστασης.

 Η επιχείρηση συμβάλλει σημαντικά

στην ενεργειακή της μετάβαση και μειώνει

το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα και τις

εκπομπές CO2

Solar EPC

Η λύση Solar EPC είναι μια ακόμα ολοκληρωμένη πρόταση της Greenvolt Next, μέσω της οποίας η εταιρεία αναλαμβάνει

όλες τις διαδικασίες για την αδειοδότηση, τη

μελέτη, τον σχεδιασμό, την προμήθεια του

εξοπλισμού, την κατασκευή και τη διαχείριση του φωτοβολταϊκού συστήματος. Η χρηματοδότηση του έργου πραγματοποιείται από

Πρόσθετες υπηρεσίες

Λύσεις φόρτισης αυτοκινήτων.

Με την ηλεκτροκίνηση και τα ηλεκτρικά οχήματα

να γίνονται ταχύτατα αναπόσπαστο μέρος των επι-

λογών των σύγχρονων επιχειρήσεων, η εφαρμογή

λύσεων φόρτισης

δημιουργεί σημα-

ντικά οφέλη τόσο

στη βιωσιμότητα

της επιχείρησης

όσο και στην

προστασία του

περιβάλλοντος. Οι

λύσεις φόρτισης της Greenvolt Next συμπληρώνουν

το portfolio των πράσινων λύσεων προς επιχειρήσεις

που επιθυμούν να μεταβούν ενεργειακά και περιλαμβάνουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες προμήθειας, διαχείρισης και διασύνδεσης σταθμών φόρτισης

ηλεκτρικών οχημάτων.

IoT Smart Metering.

Μέσα από τη δύναμη του ΙοΤ και τις εφαρμογές

του, οι επιχειρήσεις μπορούν να παρακολουθούν

πλήρως την

κατανάλωση

σε ηλεκτρική

ενέργεια, φυσικό

αέριο, νερό, αλλά

και να ελέγχουν

την ποιότητα του

αέρα μετρώντας

τους ατμοσφαιρικούς δείκτες του. Οι έξυπνοι μετρητές

Οι 7 λόγοι που καθιστούν τη λύση Solar

PPA Zero Investment την καλύτερη επιλογή για μια επιχείρηση:

 Μηδενική επένδυση από την πλευρά της επιχείρησης.

 Η επιχείρηση συνάπτει μόνο τη σύμβαση αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και στη συνέχεια λαμβάνει την παραγόμενη ηλιακή ενέργεια με έκπτωση τιμής.

 Η εξειδικευμένη ομάδα της Greenvolt

Next αναλαμβάνει όλα τα στάδια υλοποίησης του έργου: τις κατασκευαστικές άδειες, τη μελέτη, τον σχεδιασμό, την εγκατάσταση, όλα τα λειτουργικά κόστη, καθώς και όλο το ρίσκο του έργου και της επένδυσης.

 H Greenvolt Next αναλαμβάνει τη συντήρηση της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης, με στόχο τη μεγιστοποίηση της παραγωγής της

την επιχείρηση - πελάτη, ενώ η ποιότητα της εγκατάστασης διασφαλίζεται από την ομάδα των ειδικών της Greenvolt Next.

Σε ποιους απευθύνονται οι λύσεις Solar PPA Zero Investment και Solar EPC της Greenvolt.

Οι λύσεις της Greenvolt Next απευθύνονται σε μικρές ή μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας και επιθυμούν να ενσωματώσουν στις κτιριακές τους υποδομές τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής με ΑΠΕ

και να μειώσουν τα ενεργειακά τους κόστη.

Ενδεικτικοί κλάδοι:

 Ξενοδοχεία / τουριστικά καταλύματα.

 Βιομηχανία - μονάδες παραγωγής.

 Κλάδος βιομηχανικών και καταναλωτικών αγαθών.

 Βιομηχανία - αλιεία.

 Βιομηχανία - καταψυγμένο φαγητό.

 Κλάδοι αυτοκινήτου και μεταφορών.

 Logistics.

 Αλυσίδες λιανικής.

 Ιδιωτικά σχολεία και πανεπιστήμια.

 Ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές.

εγκαθίστανται στις επιχειρήσεις, με σκοπό την παρακολούθηση της τρέχουσας κατανάλωσης, χωρίς την

ανάγκη επίσκεψης κάποιου υπαλλήλου στον μετρητή, δημιουργώντας τόσο συγκριτικά ιστορικά στοιχεία όσο και εκτιμήσεις για τη μελλοντική κατανάλωση.

Ενεργειακές κοινότητες.

Στις Ενεργειακές Κοινότητες οι Παραγωγοί ηλιακής ενέργειας συνεργάζονται με τους Καταναλωτές, οι

οποίοι αναζητούν ένα βιώσιμο μέλλον αλλά και χαμηλότερο ενεργειακά

κόστος. Πολίτες, τοπική αυτοδιοίκηση, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παράγουν, αποθηκεύουν, καταναλώνουν

και μοιράζονται ενέργεια από 100% ανανεώσιμες πηγές. H Greenvolt

Next, έχοντας διεθνή εμπειρία, αναπτύσσει έργα

Ενεργειακών Κοινοτήτων για την παραγωγή ενέργειας

από ανανεώσιμες πηγές με στόχο την προώθηση της

κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε τοπικό

και περιφερειακό επίπεδο.

Διονύσιος Γκούτης

Γενικός διευθυντής

της Ελληνικής Αρχής

Γεωλογικών

και Μεταλλευτικών

Ερευνών (ΕΑΓΜΕ)

ΓΕΩΘΕΡΜΊΑ, ΜΊΑ ΝΕΑ ΠΗΓΗ ΜΕ ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Η αξιοποίηση γεωθερμικών πεδίων στη χώρα μας μπορεί να συντελέσει καταλυτικά στην ενίσχυση

της ενεργειακής ασφάλειας, τη διεύρυνση του ενεργειακού μίγματος, την εξοικονόμηση ενέργειας, τον περιορισμό της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την προώθηση των ΑΠΕ

Ηανάπτυξη της γεωθερμίας απο-

τελεί βασική προτεραιότητα της

χώρας στο πλαίσιο των στόχων

του Εθνικού Σχεδίου για την

Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Σύμφωνα με

την πρόταση που παρουσιάστηκε πρόσφατα

για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, προβλέπεται εγκατεστημένη ισχύς της τάξεως των 800 MW από «άλλες ΑΠΕ» (πλην φωτοβολταϊκών, αιολικών και υδροηλεκτρικών σταθμών) έως το 2030, διατύπωση που περιλαμβάνει και τη γεωθερμία. Για το 2050, δε, ο πήχης ανεβαίνει στα 2,6 GW.

Αναμφίβολα βρισκόμαστε μπροστά σε μία ενεργειακή πρόκληση και η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) καλείται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.

Ο ρόλος των γεωλόγων μετεξελίσσεται, με το βάρος να πέφτει στο πώς θα συμβάλουν καταλυτικά στον εντοπισμό, την οριοθέτηση και την αξιοποίηση γεωθερμικών πεδίων που θα μπορέσουν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας στη χώρα μας.

Η ΕΑΓΜΕ απέστειλε πρόσφατα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εμπεριστατωμένη τεχνική έκθεση με υπάρχοντα δεδομένα επιστημονικών ερευνών για τις περιοχές του ελλαδικού χώρου που θεωρούνται ευνοϊκές για τον εντοπισμό ρευστών μέσης - υψηλής ενθαλπίας (>100oC) και πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να εισέλθουν σε διαγωνιστική διαδικασία για έρευνα και εκμετάλλευση. Πρόκειται για εννέα περιοχές ανά την επικράτεια, διαφορετικών δυναμικοτήτων και προοπτικών, με τις πλέον υποσχόμενες να εντοπίζονται στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στη Θράκη, στον Νέστο και στην περιοχή του Στρυμόνα. Την ίδια στιγμή, με πρόσφατη απόφαση του υπουργού ΠΕΝ «ενεργοποιήθηκε» το θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση του γεωθερμικού

δυναμικού της χώρας για την παραγωγή

ηλεκτρικής ενέργειας, αφού καθορίστηκε

η διαδικασία μίσθωσης των δικαιωμάτων

έρευνας, εκμετάλλευσης

και διαχείρισης γεωθερμικών πεδίων εθνικού ενδιαφέροντος.

Αυτό αποτελεί το πρώτο βήμα για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση των πεδίων αυτών για παραγωγή

ηλεκτρικής ενέργειας. Το επόμενο βήμα θα είναι η αποσαφήνιση της διαδικασίας για τα πεδία τοπικού ενδιαφέροντος, με θερμοκρασίες μέχρι 90oC, και η διερεύνηση

καλών διεθνών πρακτικών και θέσπισης ειδικών κινήτρων για την ανάπτυξη της γεωθερμίας. Επομένως το επόμενο διάστημα αναμένεται

να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί για έρευνα

και μελλοντική εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων εθνικού ενδιαφέροντος ανά την Ελλάδα, με κύρια έμφαση στις περιοχές της Κεντρικής

και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, όπου και εντοπίζονται οι πλέον υποσχόμενες

περιοχές βάσει των υφιστάμενων διαθέσιμων

στοιχείων. Για την οριοθέτηση θα ληφθεί

υπόψη, μεταξύ άλλων, το ισχυρό επενδυτικό

ενδιαφέρον που εκδηλώνεται στην αγορά.

Σημειώνεται δε ότι η γεωθερμική ενέργεια, ενώ

περιλαμβάνεται στις ΑΠΕ, αποτελεί ενέργεια

βάσης, κάτι που την ξεχωρίζει από την αιολική

και την ηλιακή ενέργεια που χαρακτηρίζονται

από στοχαστικότητα.

Καθώς ο κόσμος αναζητά βιώσιμες ενεργειακές λύσεις, η διερεύνηση του γεωθερμικού

δυναμικού συνιστά αυτονόητη κίνηση για χώρες που διαθέτουν τις απαραίτητες ευνοϊκές γεωλογικές συνθήκες, όπως η Ελλάδα. Πράγματι, η Ελλάδα διαθέτει πλούσιους γεωθερμικούς πόρους, με σημαντικά πεδία υψηλής

ενθαλπίας στα νησιά του ηφαιστειακού τόξου

του Νοτίου Αιγαίου και αντίστοιχα γεωθερμικά

πεδία χαμηλής ενθαλπίας, τα οποία εντοπίζο-

νται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα (Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία και Θράκη) και το Ανατολικό Αιγαίο (ιδίως σε Λέσβο και Χίο). Αυτό σημαίνει επομένως ότι η χρήση της γεωθερμικής θερμότητας στην Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ικανοποίηση μεγάλου μέρους της ενεργειακής ζήτησης στις περιοχές όπου υπάρχουν τέτοιοι πόροι. Μεγάλο στοίχημα λοιπόν για όλους εμάς εδώ στην ΕΑΓΜΕ, εναρμονισμένοι και στις επιταγές των καιρών, αποτελεί η εκπόνηση και η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων που θα αξιολογήσουν περιοχές της ελληνικής επικράτειας, με ταυτόχρονες δράσεις για τον εντοπισμό νέων γεωθερμικών πεδίων και περιοχών γεωθερμικού ενδιαφέροντος, καθώς και την εντατικοποίηση της παρακολούθησης των υπαρχόντων γεωθερμικών πεδίων της χώρας. Η γεωθερμία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μια σταθερή πηγή καθαρής ενέργειας, με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. Θα συμβάλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τον αγροτικό τομέα έως τον ιαματικό τουρισμό. Θα συμβάλει, επίσης, στην επίτευξη των εθνικών κλιματικών στόχων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η ανάπτυξη της γεωθερμίας μπορεί να συντελέσει καταλυτικά στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, τη διεύρυνση του ενεργειακού μίγματος, την εξοικονόμηση ενέργειας, τον περιορισμό της εξάρτησης της χώρας μας από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την προώθηση των ΑΠΕ.

Πέρα από κάθε αμφιβολία, αυτό είναι το περιβαλλοντικό και ενεργειακό στίγμα για την επόμενη μέρα, στο οποίο η ΕΑΓΜΕ του αύριο αποτελεί τον πλέον αξιόπιστο επιστημονικό οργανισμό με καταλυτική συμβολή στον εθνικό σχεδιασμό για

Παραγωγή Ενέργειας από Ανανεώσιμες

Η εταιρεία, στο πλαίσιο της «πράσινης» μετάβασης, έχει ξεκινήσει, από το 2021, δραστηριότητες και έργα υποδομών που θα κορυφωθούν τα επόμενα έτη

ΕΥΔΑΠ έχει εντάξει την εξοικονόμηση

ενέργειας στους κεντρικούς πυλώνες της

στρατηγικής της, δεδομένου ότι η ενέργεια

επιδρά τόσο στη διαμόρφωση του κόστους

παραγωγής και της διάθεσης υπηρεσιών όσο

και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση και οι συνδεόμενοι με αυτήν κίνδυνοι με επίδραση στην

περιβαλλοντική και οικονομική βιωσιμότητα

απαιτούν την ολιστική διαχείριση του θέματος. Προκειμένου να

ενισχυθεί η εταιρική ανθεκτικότητα έναντι περαιτέρω κλυδωνι-

σμών και να προστατευτεί η οικονομική ανθεκτικότητα τόσο των

νοικοκυριών όσο και των επαγγελματιών με πιθανή στέρηση της

ικανότητάς τους για την κάλυψη του κόστους των υπηρεσιών

ύδρευσης και αποχέτευσης, η ΕΥΔΑΠ, στο πλαίσιο της ενεργει-

ακής μετάβασης, έχει ξεκινήσει, από το 2021, ενέργειες που θα

κορυφωθούν τα επόμενα έτη.

Βασικές Μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών ΕΥΔΑΠ

Στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ανανεώσιμων και εναλλακτικών

πηγών ενέργειας και με στόχο τη βελτιστοποίηση του ενεργειακού

ισοζυγίου της η ΕΥΔΑΠ έχει αναπτύξει:

 Εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από μικρά υδροηλε-

κτρικά έργα (ΜΥΣ)

Κατά μήκος των εξωτερικών υδραγωγείων που μεταφέρουν

νερό από τους ταμιευτήρες στα διυλιστήρια, λειτουργούν μικρά

υδροηλεκτρικά έργα. Το νερό των υδραγωγείων εκτρέπεται σε παράπλευρο κανάλι όπου, με τη λειτουργία υδροστροβίλου, η υδραυλική ενέργεια μετατρέπεται σε μηχανική και κατόπιν μέσω γεννήτριας σε ηλεκτρική. Στη συνέχεια το νερό διοχετεύεται ξανά

στο κεντρικό υδραγωγείο, συνεχίζοντας τη ροή του.

Η συνολική παραγωγή ενέργειας από ΜΥΗΣ για το 2021 ανήλθε σε 17.515.903 kWh, περίπου 20% χαμηλότερη από το 2020 (21.962.864kWh), ενώ η ετήσια παραγωγή ενέργειας των

5 ΜΥΗΣ και του υδροηλεκτρικού εξόδου του ΚΕΛ Ψυττάλειας

ανήλθε σε 19.775.190 kWh.

 Μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (ΣΗΘΕ) στο ΚΕΛ Ψυττάλειας

Η αξιοποίηση του Βιοαερίου από τα ΚΕΛ, καθώς και η παραγωγή ενέργειας από τους Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς (ΜΥΗΣ) και τον Φωτοβολταϊκό Σταθμό, συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου αύξησης της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς και στη βελτιστοποίηση του ενεργειακού ισοζυγίου της Εταιρείας.

 Φωτοβολταϊκό σταθμό στις εγκαταστάσεις της ΜΕΝ Αχαρ-

νών

Στην κατεύθυνση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες

πηγές και της μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος, η ΕΥΔΑΠ εγκατέστησε φωτοβολταϊκό σταθμό (Φ/Β), ισχύος 1,9712 ΜW, στις εγκαταστάσεις της στον Δήμο Αχαρνών, με σκοπό την πώλη-

ση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.

Το 2021, η παραγωγή ενέργειας ανήλθε σε 3.150.587 kWh.

Δράσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας

Για τη μείωση των επιπτώσεων της τρέχουσας κρίσης η ΕΥΔΑΠ

έχει προβεί σε διάφορες δράσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας:

 Έχει ξεκινήσει η τοποθέτηση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης οδοφωτισμού σε εκτεταμένους εξωτερικούς χώρους της

ΕΥΔΑΠ με μελλοντικό αποτέλεσμα τη χαμηλότερη κατανάλωση

και την αποφυγή του κόστους αντικατάστασης των σημερινών

συμβατικών

 Ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός 4 Φ/Β Σταθμών συνολικής ισχύ-

ος 3,5 MW με τη διαδικασία του ενεργειακού συμψηφισμού, ενώ ήδη βρίσκονται στη διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμού 2

από τους 4 στις ΜΕΝ Αχαρνών και Πολυδενδρίου ισχύος 1,99

MW, οι οποίοι θα εξοικονομήσουν χρήματα από τη μειωμένη

αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

 Ολοκληρώθηκε η διαδικασία των ενεργειακών ελέγχων των εγκαταστάσεων της ΕΥΔΑΠ

 Διεξήχθησαν ενεργειακές επιθεωρήσεις σε 11 κτίρια της

ΕΥΔΑΠ λαμβάνοντας τα επίσημα πιστοποιητικά

 Ξεκίνησε ο σχεδιασμός των ακόλουθων πιλοτικών δράσεων:

 Συμμετοχή της ΕΥΔΑΠ ως εταίρος στο Ενεργειακό Κέντρο

Ικανοτήτων. Το πρώτο έργο αφορά τον σχεδιασμό παραγωγής

e-fuels (παραγωγή τεχνητού καυσίμου από πράσινη ενέργεια)

για τις μεταφορές

 Έργο βελτιστοποίησης ενεργειακής λειτουργίας Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Μεταμόρφωσης, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος HORIZON Trineflex

 Τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στοιχείων με παράλληλη παραγω-

γή θερμότητας στο ΚΕΡΕΦΥΤ

Φωτοβολταϊκός

σταθμός στη

Μονάδα

και Εναλλακτικές Πηγές Ενέργειας

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ ΧΩΡΙΣ ΝΕΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ

Καθώς οι ανανεώσιμες πηγές θεωρούνται μονόδρομος σε διεθνές επίπεδο, η Ελλάδα καλείται

να αφήσει πίσω τις κωλυσιεργίες του παρελθόντος και να ανοίξει τον δρόμο στις σοβαρές επενδύσεις και στην καινοτομία, προκειμένου να ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της

ο ενεργειακό «αύριο» της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας ανήκει αναμφίβολα στις Ανανεώσιμες

Πηγές Ενέργειας. Θα μπορούσε, όμως, να ανήκει και το σήμερα... Η αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα δεν είναι πλέον μόνο φιλοδοξία αλλά και επιτακτική ανάγκη, γι’ αυτό και η Ευρώπη έχει υψηλούς στόχους για το 2030, ενώ παράλληλα λαμβάνει δραστικά μέτρα επιτάχυνσης σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει τις καθυστερήσεις των τελευταίων ετών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της αγοράς, το 2023 αναμένεται να αποτελέσει χρονιά-ρεκόρ εγκατάστασης φωτοβολταϊκών. Βασική επιδίωξη είναι οι χώρες της Ε.Ε., μέσα από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να γίνουν ενεργειακά αυτόνομες, καθώς η ενεργειακή ανεξαρτησία συνεπάγεται γεωπολιτική σταθερότητα και οικονομική ευρωστία.

Είναι γεγονός πως χρειαζόμαστε άμεσα περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ. Πλέον, το διακύβευμα της επόμενης μέρας θα είναι πόση ενέργεια παράγουμε από ΑΠΕ και όχι πόση ισχύ έχουμε εγκατεστημένη. Γι’ αυτό είναι

σημαντική ανάγκη να ξεκλειδώσουν έργα που μένουν στάσιμα εδώ και χρόνια. Έργα που συνδυάζουν τις ΑΠΕ με την αποθήκευση.

Έργα repowering ή υβριδοποίησης εγκαταστάσεων εν λειτουργία. Οι μονάδες αυτές επιτρέπουν τη μεγιστοποίηση της παραγόμενης πράσινης ενέργειας, συνήθως χωρίς επιπλέον επιβάρυνση του δικτύου, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τη χώρα μας, όπου η διαθεσιμότητα χώρου στο δίκτυο είναι ο κύριος ανασταλτικός παράγοντας επέκτασης των ΑΠΕ. Επιπλέον, οι μονάδες αυτές είναι ικανές να συνεισφέρουν στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, μειώνοντας παράλληλα την ανάγκη για διασυνδέσεις και εισαγωγές ενέργειας, ελαχιστοποιώντας έτσι το κόστος προμήθειας ενέργειας από το εξωτερικό.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε τα δεδομένα στον ενεργειακό τομέα, αποκαλύπτοντας

Το διακύβευμα

της επόμενης

μέρας θα είναι

πόση ενέργεια

παράγουμε από

ΑΠΕ και όχι

πόση ισχύ

έχουμε εγκατεστημένη.

το πόσο πολύ καθυστερήσαμε στην Ε.Ε. αλλά και στη χώρα μας να αντικαταστήσουμε τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα με ΑΠΕ. Παρότι αρχικά αρκετές χώρες βρέθηκαν σε τροχιά επιβράδυνσης της ενεργειακής μετάβασης, εν τέλει η κρίση λειτούργησε ως εφαλτήριο για την ανάδειξη της συμβολής

των ΑΠΕ στην ενεργειακή ανεξαρτησία της

Ευρώπης με την εγκατάσταση 41,4 GW ηλια-

κής ενέργειας μέσα στο 2022. Στη χώρα μας η εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών έφτασε το

1,22 GW. Χαμηλότερα νούμερα παρατηρούμε

στην εγκατάσταση αιολικών, με την Ευρώπη

να αγγίζει τα 16 GW μέσα στο 2022 και στην

Ελλάδα να αντιστοιχούν μόνο περίπου τα 230

MW. Οι αριθμοί λένε συνήθως την αλήθεια

και δυστυχώς φανερώνουν τη σημαντική

καθυστέρηση που έχουμε σε θέματα επενδύ-

σεων ΑΠΕ.

Η σημερινή κατάσταση αποδεικνύει πως

η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές είναι

μονόδρομος, καθώς η παραγωγή τους δεν

επηρεάζεται από γεωπολιτικές εντάσεις. Κι

ενώ στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’80

ήμασταν πρωτεργάτες στον τομέα των ΑΠΕ, αφήσαμε 30 χρόνια να περάσουν χωρίς μαζικές επενδύσεις, που θα μας παρείχαν ενεργειακή αυτονομία και ασφάλεια. Πλέον, δεν δικαιολογούνται άλλες καθυστερήσεις.

Οφείλουμε να πάρουμε άμεσα όλα τα μέτρα

και να στηρίξουμε τις κατάλληλες επενδύσεις

προς την κατεύθυνση της πράσινης ενεργει-

ακής ανάπτυξης, η οποία θα εξασφαλίσει την

ενεργειακή μας ανεξαρτησία και άρα οικονομική ευημερία.

Σύμφωνα με την πρόβλεψή μας, η Ευρώπη

έχει τη δυνατότητα να φτάσει το 1 TW ηλιακής εγκατεστημένης ισχύος έως το 2030. Δεν

είναι τυχαίο, επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ηλιακή Ενέργεια περιλαμβάνει και το EU Solar Rooftop Initiative, με στόχο να γίνει σταδιακά υποχρεωτική η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε νέα δημόσια, εμπορικά και οικιακά κτίρια. Μέσα στο 2023 αναμένεται η παραγωγή 54 GW νέας ηλιακής ενέργειας. Έχουμε, όμως, ακόμη δρόμο μπροστά μας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, το 2023 η SolarPower Europe θα συνεργαστεί με τους φορείς, τη βιομηχανία και τους πολίτες, θέτοντας πέντε βασικές προτεραιότητες για τον κλάδο: α) τη δραστική αύξηση των εγκαταστατών ηλιακών συστημάτων, β) τη διατήρηση της ρυθμιστικής σταθερότητας, καθώς λανθασμένα μηνύματα από τυχόν κρατικές παρεμβάσεις στην αγορά μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά τους σημερινούς ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης και την επενδυτική διάθεση, γ) την επάρκεια δικτύου, δ) τον εξορθολογισμό των αδειοδοτικών διαδικασιών και ε) την προμήθεια ηλιακών προϊόντων με βιώσιμο τρόπο από αξιόπιστες αλυσίδες εφοδιασμού. Κι αυτό γιατί η Ε.Ε. δεν μπορεί να ανταλλάξει μια εξάρτηση με μια άλλη.

Στη χώρα μας βλέπουμε μια σημαντική άφιξη νέων επενδυτών. Το μεγάλο «αγκάθι» της ελληνικής πραγματικότητας αποτελούσε η μεγάλη καθυστέρηση στην αδειοδότηση ΑΠΕ, ζήτημα που φαίνεται να βελτιώνεται με τις πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις. Ωστόσο δεν έχει δοθεί λύση στο θέμα της σύνδεσής τους με το δίκτυο, καθώς παρατηρούνται κωλυσιεργίες στην εξέταση των αιτημάτων. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι «σπεύδουμε βραδέως» και πως έχουμε αρκετό δρόμο μπροστά μας. Ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη αναθεώρηση των στόχων του ΕΣΕΚ, πρέπει να δούμε ποιοι πραγματικά μπορούν να υλοποιήσουν αυτά τα έργα και πόσο σύντομα. Χρειάζεται να αφαιρέσουμε τις στρεβλώσεις και να ανοίξουμε τον δρόμο στους σοβαρούς επενδυτές, στην καινοτομία και στις έξυπνες ιδέες.

Wattcrop, το success story

στην

ελληνική αγορά ενέργειας από ΑΠΕ

Η εταιρεία έχει υπό ανάπτυξη ένα χαρτοφυλάκιο έργων άνω του 1,2 GW παραγωγής ενέργειας και 700 ΜW αποθήκευσης, η αξία του οποίου μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής θα ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ

Η

Wattcrop έχει εδραιώσει την παρουσία της

στην ελληνική αγορά ενέργειας από ΑΠΕ ως

το ελληνικό success story πετυχημένης startup.

Όραμά μας εξαρχής η δημιουργία της πιο

επιτυχημένης εταιρείας ανάπτυξης έργων ΑΠΕ

και αποθήκευσης ενέργειας στη χώρα μας.

Έχοντας κάνει πράξη την αποκεντρωμέ-

νη ανάπτυξη, η Wattcrop υιοθετεί αυστηρά

κριτήρια ESG και προστασίας του περιβάλ-

λοντος, υιοθετεί την ψηφιοποίηση και δημιουργεί νέα εργαλεία

ανάπτυξης έργων. Tο πιο σημαντικό όμως είναι ότι έχει καταφέρει

να συνδιαμορφώνει τις καλές πρακτικές στον τομέα και να θέτει

κρίσιμα ζητήματα προς συζήτηση, μεταβάλλοντας ριζικά τις σημερι-

νές μεθόδους ανάπτυξης έργων ΑΠΕ τόσο στην Ελλάδα όσο και σε

ευρωπαϊκό επίπεδο. Η επιτυχία αυτή επισφραγίστηκε με την εξαγορά

της πλειοψηφίας της εταιρείας από τον παγκόσμιο χρηματοοικονομι-

κό όμιλο Macquarie, που αποφάσισε να συμμετέχει στην Wattcrop

ως στρατηγικός επενδυτής. Με αρωγό την έντονη διαδικτυακή και

φυσική παρουσία μας, καθώς και το κύρος των συνεργατών μας, φιλοδοξούμε να αποτελέσουμε παράδειγμα προς μίμηση, όχι μόνο προς

εταιρείες του χώρου αλλά και για άλλες startups που οραματίζονται

να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο.

Μέσα σε τέσσερα χρόνια, η εταιρεία έχει υπό ανάπτυξη ένα χαρτοφυλάκιο έργων άνω του 1,2 GW παραγωγής ενέργειας και 700 ΜW αποθήκευσης και αποτελεί έναν σημαντικό παίκτη της εγχώριας αγοράς. Η προβλεπόμενη αξία του χαρτοφυλακίου μετά την κατασκευή σε σημερινούς όρους θα ξεπερνά το 1,2 δισεκατομμύριο ευρώ.

Οι προτάσεις της Wattcrop για την αγορά των ΑΠΕ

Το νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να προάγει

και να διατηρεί τη σταθερότητα στην αγορά, να διέπεται από διαφάνεια και να δημιουργεί

υγιείς συνθήκες ανταγωνισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία, η

επιτάχυνση των επενδύσεων, αλλά και η διαχείριση του ρίσκου για

τους συμμετέχοντες στην αγορά. Ακόμα, η πλήρης ψηφιοποίηση της

αδειοδοτικής διαδικασίας, η παρακολούθηση της διαδικασίας από

τους αιτούντες και η εισαγωγή όχι μόνο ποσοτικών αλλά και ποιοτικών χαρακτηριστικών στην αξιολόγηση της ικανότητας εκτέλεσης

έργων από τους υποψήφιους επενδυτές, θα αποτελέσουν αρωγό της μεγαλύτερης διείσδυσης έργων ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα.

Η αποθήκευση θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην

καλύτερη διαχείριση του δικτύου και στην

απελευθέρωση πολύτιμου ηλεκτρικού χώρου. Από το 2019 γίνονται έντονες συζητήσεις

για το περίφημο πλαίσιο αποθήκευσης αλλά

ακόμη και τώρα, 3 χρόνια αργότερα, αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί.

Αυτό που χρειάζεται είναι η υιοθέτηση καλών πρακτικών από χώρες

οι οποίες κατάφεραν να εισάγουν επιτυχημένα την αποθήκευση, ορθολογικός και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και φυσικά ένα σταθερό και αποκρυσταλλωμένο λειτουργικό πλαίσιο το οποίο θα διαμορφώνει ένα υγιές ανταγωνιστικό περιβάλλον και θα αποτυπώνει καθαρά όλες τις υπηρεσίες που θα προσφέρουν οι παραγωγοί στο δίκτυο, καθώς και

τους τρόπους με τους οποίους θα αποζημιώνονται για αυτές.

Το ηλεκτρικό δίκτυο αποτελεί αυτή τη στιγμή τροχοπέδη για την περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη χώρα μας. Η επέκταση του ηλεκτρικού χώρου μπορεί να γίνει μέσω αναβαθμίσεων του υπάρχοντος δικτύου μεταφοράς και διανομής, με την προσθήκη και υιοθέτηση συστημάτων αποθήκευσης που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα διαλειπτότητας των Φ/Β, ή τέλος με τεχνητό περιορισμό έγχυσης

ισχύος (curtailment) κατά το διάστημα αιχμής της παραγωγής.

Η ίδια η αρχιτεκτονική, οι υποδομές και η διαχείριση του δικτύου είναι μη συμβατές με τον δομικά στοχαστικό χαρακτήρα και την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Η μετάβαση από το συμβατικό σύστημα ενέργειας σε ευφυή ηλεκτρικά δίκτυα και σε νέες μορφές διαχείρισης των αμφίδρομων ροών ενέργειας φαντάζουν πολύ μακριά, ειδικά ελλείψει πλαισίου το οποίο να επιτρέπει και να ενθαρρύνει νέες ιδιωτικές επενδύσεις τόσο στα συστήματα μεταφοράς όσο και στα δίκτυα διανομής. Σε περιπτώσεις, η νέα αυτή μετάβαση φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας, εκτός της σφαίρας του εφικτού, όταν ακόμη και απλές λύσεις, όπως οι έξυπνοι μετρητές δεν έχουν εγκατασταθεί στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών. Επομένως η εισαγωγή πλαισίου μετατρέπεται

σε αναγκαιότητα.

Το στοίχημα που η ομάδα μας στην Wattcrop πρέπει να κερδίζει

καθημερινά είναι ότι παρ’ όλες τις αντιξοότητες το έργο μας θα πρέπει

να έχει θετικό πρόσημο και να συμβάλλει έμπρακτα στην πράσινη με-

τάβαση, η οποία δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα.

Η ομάδα της Wattcrop συμβάλλει έμπρακτα στην πράσινη μετάβαση κάτι για το οποίο βραβεύτηκε πρόσφατα.

1. Διαφάνεια & ψηφιοποίηση

2. Αποθήκευση ενέργειας

3. Ενίσχυση Δικτύων

Αντώνης

Κοντολέων

Πρόεδρος της Ένωσης

Βιομηχανικών Καταναλωτών

Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ)

ΝΈΟ ΠΛΑΊΣΊΟ ΣΤΉΡΊΞΉΣ

ΓΊΑ ΤΉ ΒΊΟΜΉΧΑΝΊΑ

Το βαρύ αποτύπωμα της παρατεταμένης κρίσης σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη αδιέξοδη

ενεργειακή πολιτική που ακολουθείται για τη στήριξη του παραγωγικού ιστού της χώρας καθιστούν αναγκαίο τον επανασχεδιασμό της στρατηγικής για τον βιομηχανικό τομέα

Ηπρόσφατη ενεργειακή κρίση

έφερε στην επιφάνεια για ακόμη

μία φορά τις σημαντικές δομικές

στρεβλώσεις της ελληνικής αγοράς

ηλεκτρικής ενέργειας, μιας αγοράς με χαρακτηριστικά μονοπωλίου, με κύριο χαρακτηριστικό την παντελή έλλειψη στοιχειωδών συνθηκών ανάπτυξης ανταγωνισμού. Η έλλειψη ανταγωνισμού στη χονδρεμπορική αγορά έχει ως αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην έχουν κίνητρο να αναπτυχθεί στη χώρα μας προθεσμιακή αγορά, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα η απότομη αύξηση των τιμών ρεύματος, λόγω της κρίσης στο φυσικό αέριο, να περάσει

στην ελληνική αγορά 6-8 μήνες νωρίτερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η δε έλλειψη

ουσιαστικού ελέγχου στη λειτουργία της αγοράς είχε ως συνέπεια την αυθαίρετη επιβολή

της ρήτρας αναπροσαρμογής ακόμη και στα

οικιακά τιμολόγια από τον Αύγουστο του 2021

από τον δεσπόζοντα παίκτη, μεταφέροντας 100% τις μεταβολές των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια των καταναλωτών

αμέσως. Γεγονός που δημιούργησε συνθήκες ενδεχόμενης χειραγώγησης των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, αφού πλέον οι καθετοποιημένοι προμηθευτές δεν είχαν οποιοδήποτε

ρίσκο από το ύψος των τιμών που διαμορφώνονται στη χονδρική. Η αναστολή της ρήτρας απλά μετέφερε τα κέρδη των ίδιων παικτών από τη χονδρική στη λιανική, κέρδη τα οποία όμως αυτή τη φορά επιδοτούνται μέσω ΤΕΜ. Στην παρούσα συγκυρία είναι σαφές ότι η παρατεταμένη ενεργειακή κρίση πλήττει κύρια τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας της χώρας, σε βαθμό που πλέον απειλείται όχι μόνο η ανταγωνιστικότητά τους αλλά και η βιωσιμότητά τους, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης αδιέξοδης ενεργειακής πολιτικής που ακολουθείται και της έλλειψης βούλησης για τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας. Αντίθετα, τα υπόλοιπα

κράτη-μέλη της Ε.Ε. ξεδιπλώνουν όλο και περισσότερο αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της βιομηχανίας τους για την αντιστάθμιση του

Η κρίση πλήττει

τις βιομηχανίες

έντασης

ενέργειας

της χώρας,

σε βαθμό που

πλέον απειλείται

ακόμη και

η βιωσιμότητά τους.

υψηλού ενεργειακού κόστους, αξιοποιώντας και το Ευρωπαϊκό Προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων (TCF).

Σε απάντηση των αιτημάτων των βιομηχανικών συνδέσμων για την άμεση ανάγκη

λήψης μέτρων για την ουσιαστική ενίσχυση της βιομηχανίας ανακοινώθηκε πρόσφατα ότι σχεδιάζεται

(όχι υποβλήθηκε) ένα σχήμα ενίσχυσης των

επιλέξιμων βιομηχανιών, οι οποίες κατά την

επιλέξιμη περίοδο (2023) θα πρέπει αφενός να

έχουν μειωμένο EBITDA κατά 40% σε σχέση

με την περίοδο αναφοράς (2021), αφετέρου

θα πρέπει επιπροσθέτως να μη συνάψουν

διμερή συμβόλαια φυσικής παράδοσης με

παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως π.χ.

πράσινα ΡΡΑs. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε

ποιος λόγος υπαγόρευσε την προσθήκη του τελευταίου περιοριστικού όρου, ο οποίος, εκτός των άλλων, είναι εκ διαμέτρου αντίθετος στο πλαίσιο του TCF. Και τούτο διότι αντί να τίθεται ως προϋπόθεση υπαγωγής στο σχήμα ενίσχυσης η σύναψη πράσινων ΡΡΑs, αποτρέπονται οι ενεργοβόρες βιομηχανίες από τη σύναψη τέτοιων συμφωνιών.

Θεωρούμε σημαντικό, επίσης, να αναφέρουμε ότι η ελληνική αγορά είναι η μοναδική ευρωπαϊκή αγορά στην οποία όλη η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια περνάει και εκκαθαρίζεται υποχρεωτικά μέσα από το Χρηματιστήριο

Ενέργειας. Γεγονός το οποίο, μετά την επιβολή

του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών τον

περασμένο Ιούλιο, με τον τρόπο που εφαρμόστηκε, εμποδίζει τη σύναψη συμβάσεων

μεταξύ παραγωγών και βιομηχανιών έντασης ενέργειας (Power Purchase Agreements).

Πριν από λίγες ημέρες, ανακοινώθηκαν

οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για

τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες δεν ήταν ρηξικέλευθες - όπως αναμενόταν. Ανάμεσά τους ξεχώρισαν η ανάγκη ενίσχυσης των πράσινων ΡΡΑs και της προθεσμιακής αγοράς. Ελπίζουμε αυτή η εξέλιξη να σηματοδοτήσει τη διαφοροποίηση της ακολουθούμενης πολιτικής και στη χώρα μας, ειδικότερα για τα πράσινα ΡΡΑs. Και τούτο διότι με καθυστέρηση μηνών εγκρίθηκε πρόσφατα νομοθετική ρύθμιση, η οποία προβλέπει την εξαίρεση από το πλαφόν περιοριστικά μόνο των ΡΡΑs με φυσική παράδοση και όχι και των χρηματοοικονομικών ΡΡΑs, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία δεν διαφέρουν σε τίποτα από εκείνα με φυσική παράδοση, εφόσον είναι πλήρως καθορισμένα τόσο η μονάδα παραγωγής όσο και ο αγοραστής. Η ρύθμιση αυτή αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τις βιομηχανίες να συνάπτουν συμφωνίες με παραγωγούς ΑΠΕ. Επιπλέον, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση καταργείται ο ενεργειακός συμψηφισμός ενέργειας παραγόμενης από μια μονάδα ΑΠΕ έως 3 MW με την καταναλισκόμενη ενέργεια μιας βιομηχανικής εγκατάστασης, χωρίς υποχρέωση ταυτοχρονισμού, το γνωστό net metering. Στην ουσία καταργείται το μοναδικό κίνητρο που υφίσταται για να επενδύσουν οι μικρές βιομηχανίες σε φωτοβολταϊκά στις βιομηχανικές στέγες, που τους βοηθούσε να μειώσουν το κόστος ενέργειάς τους εν μέσω ενεργειακής κρίσης.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, είναι προφανές ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος οι μεγάλοι παίκτες να μονοπωλήσουν και τα πράσινα ΡΡΑs, επεκτείνοντας το μονοπώλιό τους και στην αγορά των ΑΠΕ. Ως εκ τούτου, βάσει των ανωτέρω, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα που να εξασφαλίζουν ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας για τις βιομηχανίες της χώρας, πολλές από αυτές, ατενίζοντας με αβεβαιότητα το 2023, εξετάζουν το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης της παραγωγής ή και ακόμη αναστολής της λειτουργίας τους.

Παναγιώτης Παπασταματίου

Γενικός διευθυντής

της Ελληνικής Επιστημονικής

Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ)

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΈΝΑ ΚΑΘΑΡΟ ΦΘΗΝΟ ΗΛΈΚΤΡΙΚΟ ΣΎΣΤΗΜΑ

Ένα μίγμα καθαρών τεχνολογιών με πολύ περισσότερα αιολικά πάρκα από αυτά που προβλέπει

το σενάριο για την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα θα προσφέρει

ακόμα μεγαλύτερο όφελος για τους καταναλωτές και την εθνική οικονομία

άθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή

Ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη

πραγματικά κοστολογικά δεδο-

μένα, ανακοινώνει το ανώτατο

όριο εσόδου για τους ηλεκτροπαραγωγούς.

Αν η τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι υψηλότερη, η διαφορά παρακρατείται και διοχετεύεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) για την επιδότηση των λογαριασμών των καταναλωτών.

Ο μηχανισμός αυτός επιστροφής εσόδων στο ΤΕΜ εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά για τους συμβατικούς ηλεκτροπαραγωγούς από

τον Ιούλιο 2022. Για τη συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών από Ανανεώσιμες

Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), η ουσία του μηχανισμού ίσχυε και εφαρμοζόταν πάντα. Και αυτό διότι οι ΑΠΕ αμείβονται με σταθερές

τιμές μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων που έχουν συνάψει με τη δημόσια επιχείρηση ΔΑΠΕΕΠ.

Όσο και να αυξάνεται η τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, η αμοιβή των ΑΠΕ παραμένει σταθερή. Η διαφορά διοχετευόταν -και πριν από τον Ιούλιο 2022- και συνεχίζει να διοχετεύεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Οι ΑΠΕ έχουν προσφέρει σε επιδοτήσεις για τους καταναλωτές μέσω του ΤΕΜ, αμέσως ή εμμέσως, πάνω από 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η συντριπτική πλειονότητα αυτού του οφέλους προέρχεται από τα αιολικά πάρκα. Αυτό διότι τα αιολικά πάρκα, όπως και τα μικρά υδροηλεκτρικά, που λειτουργούν στην πατρίδα μας, παράγουν φθηνό ηλεκτρισμό, με κόστος για τον καταναλωτή πολύ χαμηλότερο από τις τιμές που διαμορφώνονταν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας το 2022.

Οι περισσότεροι από τους εν λειτουργία σταθμούς των άλλων τεχνολογιών (κυρίως φωτοβολταϊκά και βιομάζα) εγκαταστάθη-

καν όταν η τεχνολογία ήταν ακόμα ακριβή, με αποτέλεσμα το μέσο κόστος τους να

παραμένει σχετικά υψηλό. Το κόστος αυτό

Τα αιολικά πάρκα, όπως

και τα μικρά

υδροηλεκτρικά, που λειτουρ-

γούν στην

πατρίδα μας, παράγουν φθηνό ηλεκτρισμό.

θα μειώνεται όσο θα εγκαθίστανται νέοι σταθμοί που είναι πλέον φθηνότεροι.

Οι ΑΠΕ είναι σαφώς φθηνότερες

Το διάγραμμα συγκεντρώνει το κόστος των τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής στον καταναλωτή. Για τις ΑΠΕ περιλαμβάνει τη μέση αμοιβή ανά τεχνολο-

γία και για τους συμβατικούς σταθμούς τις

ρυθμιζόμενες τιμές που ανακοινώνει κάθε

μήνα η ΡΑΕ * Όπως αναφέρθηκε, οι ρυθμιζόμενες τιμές

είναι ανώτατο όριο εσόδου και επομένως

όταν η τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας

είναι χαμηλότερη από το όριο αυτό, το έσοδο των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγών είναι χαμηλότερο.

Επειδή όμως η ΡΑΕ χρησιμοποιεί στους υπολογισμούς της αναλυτικά κοστολογικά

δεδομένα, θεωρείται ότι το διάγραμμα απεικονίζει την τάση της σχέσης κόστους των τεχνολογιών κατά την περίοδο Ιούλιος 2022 - Ιανουάριος 2023.

Η σύγκριση είναι καταλυτική. Το κόστος

στον καταναλωτή για την ενέργεια από τα

νέα αιολικά πάρκα είναι 7 φορές χαμηλότερο

από την τιμή

που όρισε η ΡΑΕ για το φυσικό

αέριο κατά την προηγούμενη περίοδο και

3,5 φορές χαμηλότερο για τον λιγνίτη. Για τα

υφιστάμενα αιολικά πάρκα οι σχέσεις αυτές

είναι 4 και 2 φορές αντίστοιχα. Τα υφιστά-

μενα φωτοβολταϊκά έχουν κόστος ανάλογο

με τον λιγνίτη, ενώ τα μικρά φωτοβολταϊκά

στεγών είναι ακριβά και έχουν κόστος στον

καταναλωτή ανάλογο με το φυσικό αέριο

κατά την προηγούμενη περίοδο. Τα νέα

μεγάλα φωτοβολταϊκά, όμως, είναι πλέον πολύ φθηνά.

Το μίγμα

των τεχνολογιών ΑΠΕ

Οι ΑΠΕ δεν είναι μόνο η φθηνότερη μορφή ηλεκτροπαραγωγής. Αποτελούν το βασικό όπλο ενάντια στην κλιματική αλλαγή, που συνιστά υπαρξιακό ζήτημα για την ανθρωπότητα.

Για αυτό πρέπει να κινηθούμε γρηγορότερα προς ένα σύστημα με περισσότερες ΑΠΕ. Σε αυτή την πορεία το μίγμα των τεχνολογιών έχει μεγάλη σημασία. Πριν από λίγο διάστημα η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) παρουσίασε μια μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό της το ΕΜΠ, για να αναδείξει τη σημασία ενός ισόρροπου μίγματος τεχνολογιών ΑΠΕ. Ένα από τα συμπεράσματα είναι ότι ένα ισορροπημένο μίγμα αιολικών - φωτοβολταϊκών προσφέρει περισσότερη, έως και 2 εκατομμύρια MWh, καθαρή ενέργεια κάθε χρόνο.

Πέραν αυτού:

 Τα αιολικά πάρκα μπορούν να παράγουν ενέργεια όλες τις ώρες του 24ώρου και αυτό οδηγεί σε πιο ομαλή και αποτελεσματική εξυπηρέτηση της ζήτησης ενέργειας.

 Επίσης, παράγουν περισσότερο ηλεκτρισμό ανά μονάδα εγκατεστημένης ισχύος σε σχέση με τα φωτοβολταϊκά και αυτό οδηγεί σε καλύτερη αξιοποίηση των ηλεκτρικών μας δικτύων.

 Για την ίδια παραγωγή ενέργειας, ένα μέσο φωτοβολταϊκό απαιτεί περίπου 10 φορές περισσότερο χώρο από ένα αιολικό πάρκο σε θέση με μέσο αιολικό δυναμικό και 18 φορές περισσότερο χώρο από ένα πάρκο σε θέση με άριστο αιολικό δυναμικό (π.χ. στο κέντρο του Αιγαίου, όπου φυσάει πάρα πολύ δυνατά και άρα παράγεται περισσότερη και φθηνότερη ενέργεια).

 Από την άλλη, τα φωτοβολταϊκά παράγουν το μεσημέρι, γεγονός που είναι γνωστό εκ των προτέρων.  Τα μικρά υδροηλεκτρικά έχουν εποχιακή

μεταβλητότητα, αλλά πιο αμετάβλητη παραγωγή κατά τη διάρκεια του 24ώρου.

 Η βιομάζα και η γεωθερμία, αν και πιο ακριβές, είναι πολύτιμες καθαρές τεχνολογίες που προσφέρουν μεγαλύτερο έλεγχο της παραγωγής τους.

Απαιτούνται βελτιώσεις

στον σχεδιασμό

Η μαγεία των ΑΠΕ είναι η συμπληρωματικότητά τους. Το σενάριο για την ενέργεια και

το κλίμα που παρουσίασε το ΥΠΕΝ απαιτεί σημαντικές βελτιώσεις. To σενάριο περιλαμβάνει μόλις 7,1 GW χερσαίων αιολικών

πάρκων το 2030, όταν, με βάση τα αιολικά έργα που σήμερα κατασκευάζονται ή είναι έτοιμα να ξεκινήσουν κατασκευή, θα έχουμε

6 GW το 2026.

Περαιτέρω, υφίσταται ο κίνδυνος για ανισόρροπη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες μονάδων

αποθήκευσης προκειμένου να αποφευχθούν

οι αυξημένες περικοπές ενέργειας τα μεσημέρια. Αν δεν υπάρξει άμεσα, πιο γρήγορη

από την αναμενόμενη, πτώση του κόστους,

θα απαιτηθούν σημαντικές επιδοτήσεις για

να χρηματοδοτηθεί το σύνολο του σεναρίου αυτού.

Με βάση λοιπόν τα δεδομένα για το ορατό μέλλον, ένα μίγμα καθαρών τεχνολογιών με

πολύ περισσότερα αιολικά πάρκα από αυτά

του ανωτέρω σεναρίου, θα είναι πιο αποτελεσματικό και θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερο

όφελος για τους καταναλωτές και την εθνική οικονομία.

Στον ενεργειακό σχεδιασμό δεν υπάρχουν

προφανείς λύσεις. Άλλωστε, δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον. Μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμε τις εμπειρίες του παρελθόντος,

ιδίως από τις αποφάσεις μας που αποδείχθηκαν λανθασμένες, και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τον σχεδιασμό για το μέλλον.

* Κόστος (€/MWh) στον καταναλωτή ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα.

7ος 2022 - 1ος 2023

Οι ΑΠΕ έχουν προσφέρει σε επιδοτήσεις

για τους

καταναλωτές μέσω του ΤΕΜ, αμέσως ή εμμέσως, πάνω

από 4,8 δισ. ευρώ.

Σοφία

Χούμα

Eιδική σύμβουλος Συστημάτων

Εναλλακτικής Διαχείρισης

Re.De-Plan A.E.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΉ

ΤΩΝ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ EV

Η αξιοποίηση και επαναχρησιμοποίηση μπαταριών ιόντων λιθίου υβριδικών και αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων αποτελεί τη νέα πρόκληση για τη Re-Battery A.E., ενώ παράλληλα ανοίγει νέους δρόμους στην αποθήκευση ενέργειας και ενισχύει τον ρόλο της ηλεκτροκίνησης στην κυκλική οικονομία

ΗRe-Battery A.E. είναι Συλλογικό

Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) και λειτουργεί υπό

την επίβλεψη του Συμβούλου

Στρατηγικής Ανάπτυξης Re.De-Plan A.E.

Από το 2011 διαχειρίζεται το επικίνδυνο

απόβλητο συσσωρευτών Pb, οχημάτων και βιομηχανίας και όλως προσφάτως (από το 2020) και τα απόβλητα των συσσωρευτών

Li-Ion και Ni-MH, καθώς συγκεντρώνει την πλήρη αποδοχή και υποστήριξη του 100%

των εισαγωγέων αυτοκινήτων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά. Αυτή η εξέλιξη συνιστά τη νέα πρόκληση δημιουργίας και ενδιαφέροντος για τη Re-Battery

A.E. Και τούτο διότι η ραγδαία ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ανέδειξε προβλήματα

και ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση του

νέου αποβλήτου, αυτού των συσσωρευτών

ιόντων λιθίου, τα οποία χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης, κυρίως λόγω της αυξημένης επικινδυνότητας που συνδέεται με αυτό (το νέο απόβλητο).

Αυτή η κατάσταση έχει ως πρώτο και κύριο αποτέλεσμα να ενεργοποιηθεί η διεθνής

επιστημονική κοινότητα, καθώς και πλήθος φορέων, οργανισμών και ερευνητικών κέντρων, για αξιοποίηση και διαχείριση της συνολικής δυναμικής της ηλεκτροκίνησης στην κυκλική οικονομία. Και μπορεί μεν οι εκτιμήσεις για τις ποσότητες των μπαταριών

ιόντων λιθίου των υβριδικών και αμιγώς

ηλεκτρικών οχημάτων που θα διοχετευτούν

στην αγορά, μέσα στην προσεχή δεκαετία, να παρουσιάζουν αποκλίσεις, όμως όλοι συμφωνούν ότι η αναγκαιότητα και ο τρόπος

διαχείρισης αυτών των ποσοτήτων αποτελεί θέμα και προτεραιότητα τεράστιας σημασίας (για την κυκλική οικονομία). Στο πλαίσιο αυτό, αναδείχθηκε και η ανάγκη ανάπτυξης του ρυθμιστικού πλαισίου επαναχρησιμοποίησης και αναπροσαρμογής χρήσης για τη δημιουργία δεύτερου κύκλου ζωής, αλλά και ανακύκλωσης με μεγαλύτερα ποσοστά

Από το 2011 η

Re-Battery A.E.

διαχειρίζεται

απόβλητα

συσσωρευτών

Pb και από το 2020 απόβλητα

συσσωρευτών

Li-Ion και

Ni-MH.

ανάκτησης των συστατικών.

Τι είναι το «Reverse Logistics»; Οι μπαταρίες EV συνήθως αφαιρούνται

από το αυτοκίνητο στο 70%-80% της κατάστασης υγείας, αλλά η ανακύκλωση δεν είναι η μόνη επιλογή. Ορισμένες μπαταρίες εξακολουθούν να

έχουν υπολειμματική αξία και μπορούν να

χρησιμοποιηθούν για λιγότερο απαιτητικές

εφαρμογές. Αυτό θα μπορούσε να αποτε-

λέσει μια σημαντική πηγή αποθήκευσης

ενέργειας τα επόμενα χρόνια. Για να εξασφα-

λιστεί στις μπαταρίες EV End of Life (EoL)

μια δεύτερη ζωή, πρέπει να συλλεχθούν και

να μεταφερθούν στο σωστό μέρος. Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως «Reverse Logistics», περιλαμβάνει τα παρακάτω στάδια:

1. Αξιόπιστη αξιολόγηση της κατάστασης της

μπαταρίας σε επίπεδο ομάδων στοιχείων ή μεμονωμένων στοιχείων που την απαρτίζουν.

Η διαδικασία αυτή απαιτεί:

 εξειδικευμένη γνώση της τεχνολογίας

εγκατάστασης μπαταριών Li-ion σε οχήματα

και των θεμάτων ασφαλείας τους,  διάθεση ή και ανάπτυξη πρόσθετων διαγνωστικών εργαλείων της κατάστασης μιας

μπαταρίας,

 κατάλληλες (αδειδοτημένες/εγκεκριμένες)

εγκαταστάσεις εκτέλεσης των παραπάνω

εργασιών με ιδιαίτερη εστίαση στις νομοθετι-

κές απαιτήσεις ασφάλειας.

2. Συλλογή και διάθεση των χρησιμοποιημένων μπαταριών που αξιολογήθηκαν (στο προηγούμενο στάδιο) προς την κατάλληλη εγκατάσταση εναλλακτικής αξιοποίησης ή ανακύκλωσης.

3. Εκτέλεση εργασιών αποσυναρμολόγησης

με σκοπό τον διαχωρισμό και την απομόνωση των στοιχείων που πρέπει να καταλήξουν σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, από εκείνα που θα αποτελέσουν υλικό επαναχρησιμοποίησης ή αναπροσαρμογής χρήσης σε εναλλακτικές εφαρμογές. Το συγκεκριμένο στάδιο απαιτεί, εκτός από εξειδικευμένη γνώση για επαναξιολόγηση της κατάστασης της μπαταρίας, και κατάλληλα, σύγχρονα μέσα, σε εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, για μαζική παραγωγή ανακατασκευασμένων μπαταριών για δεύτερη χρήση. Εργασίες αυτού του σταδίου εκτελούνται σε ορισμένα συνεργεία οχημάτων υψηλής τάσης, αλλά αποσκοπούν μόνο στην επισκευή των μπαταριών για επαναχρησιμοποίηση στο όχημα και είναι περιορισμένης κλίμακας. Η κρισιμότητα της αποδοτικής και βιώσιμης διαχείρισης των μπαταριών ιόντων λιθίου (Li-ion) που έχουν επικρατήσει στα ηλεκτρικά οχήματα ενισχύεται από το γεγονός ότι η παραγωγή τους εμπλέκει σημαντικά τη βιώσιμη διαχείριση ορυκτών πρώτων υλών που δεν βρίσκονται σε αφθονία, όπως το λίθιο, το κοβάλτιο, ο γραφίτης, το νικέλιο και το μαγγάνιο.

Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο; Όλα τα παραπάνω σχεδιάζεται να ενταχθούν σε ένα θεσμικό πλαίσιο που οδηγεί στην αντικατάσταση της υφιστάμενης οδηγίας για τις μπαταρίες (2006), από τον νέο Κανονισμό της Ε.Ε., ο οποίος είναι υπό διαβούλευση. Ακολούθως, στην περίοδο 2024-2028 θα απαιτηθεί η έκδοση συμπληρωματικών, λεπτομερών κανόνων και διατάξεων, προκειμένου το νέο αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο να καταστεί πλήρως λειτουργικό και εφαρμόσιμο. Προσφεύγοντας στο σχέδιο του προτεινόμενου Κανονισμού, διαπιστώνουμε ότι αυτό περιλαμβάνει απαιτήσεις σχετικά με τις εργασίες αναπροσαρμογής χρήσης και ανακατασκευής για τη δεύτερη χρήση μπαταριών βιομηχανικού τύπου και μπαταριών ηλεκτρικών

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΉ

οχημάτων. Ειδικότερα, περιλαμβάνει απαιτήσεις, μεταξύ άλλων και για τους παραγωγούς των αντίστοιχων μπαταριών, οι οποίοι καλούνται να παρέχουν σε φορείς αναπροσαρμογής

χρήσης πρόσβαση στο σύστημα διαχείρισης

μπαταριών προκειμένου να προσδιοριστεί η κατάσταση υγείας μιας μπαταρίας και με τον τρόπο αυτό να διευκολύνουν την υλοποίηση της εν λόγω εργασίας. Καθορίζει επίσης υποχρεώσεις για τα πρόσωπα που εκτελούν την αναπροσαρμογή χρήσης ή την ανακατασκευή μπαταριών, ώστε να διασφαλίζεται ότι η εξέταση, οι δοκιμές απόδοσης, η συσκευασία και η μεταφορά των μπαταριών και των κατασκευαστικών στοιχείων τους διεξάγονται σύμφωνα με επαρκείς ελέγχους ποιότητας και οδηγίες ασφαλείας.

Τέλος, το σχέδιο του νέου Κανονισμού

προβλέπει την καθιέρωση υψηλότερων

στόχων συλλογής με την πάροδο του χρόνου.

Για τις μπαταρίες ελαφρών μέσων μεταφοράς, ο στόχος θα είναι 51% το 2028 και 61% το 2031. Όλες οι μπαταρίες που συλλέγονται

πρέπει να ανακυκλώνονται και πρέπει να

επιτυγχάνονται υψηλά επίπεδα ανάκτησης, ιδίως όσον αφορά τα πολύτιμα υλικά, όπως ο

χαλκός, το κοβάλτιο, το λίθιο, το νικέλιο και ο μόλυβδος. Οι στόχοι ανάκτησης υλικών όσον αφορά το λίθιο, θα είναι 50% έως το 2027 και 80% έως το 2031.

Τι κάνει η Re-Battery;

Η Re-Battery από το 2020 πραγματοποιεί έρευνα για την ορθή εναλλακτική διαχείριση των μπαταριών υψηλής τάσης, έχοντας ως δεδομένα: α) την ύπαρξη ελάχιστων μονάδων ανακύκλωσης παγκοσμίως, με περιορι-

Η υπό αντικατά-

σταση κοινοτική

οδηγία για

τις μπαταρίες

προβλέπει

ανακύκλωση

με μεγαλύτερα

ποσοστά ανάκτησης υλικών (π.χ. λίθιο).

σμένη δυναμικότητα

και υψηλό κόστος, β) την έλλειψη εθνικού θεσμικού πλαισίου για

την ορθή διαχείριση των συγκεκριμένων συσσωρευτών, αλλά

και γ) ότι οι τομείς της τεχνολογίας ανάκτησης

υλικών και της αντίστοιχης βιομηχανίας αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς προκειμένου να καλυφθεί η εκθετική ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς.

Με γνώμονα τον καθοριστικό ρόλο της

στην παραπάνω αλυσίδα βέλτιστης διαχείρισης και αξιοποίησης των μπαταριών, η Re-Battery έχει ορίσει, σε συνεργασία με τις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, διαδικασίες

και πρωτόκολλα διαχείρισης για την ασφαλή

αποθήκευση και συλλογή των EV μπαταριών.

Τα δίκτυα των αντιπροσωπειών αυτοκινήτων

που εξυπηρετούν την ηλεκτροκίνηση εκπαιδεύουν συστηματικά το τεχνικό προσωπικό

των συνεργείων τους προκειμένου να εξασφα-

λίσουν την ασφαλή και ορθή συντήρηση των

οχημάτων υψηλής τάσης. Με τη συγκεκριμένη πολιτική στην ποιότητα των παρεχόμενων

υπηρεσιών τους, εξασφαλίζεται ταυτόχρονα η τήρηση των κρίσιμων παραμέτρων ασφάλειας στη διαχείριση των χρησιμοποιημένων μπαταριών.

Με τα σημερινά δεδομένα της χώρας μας, ο όγκος του έργου συλλογής χρησιμοποιημέ-

νων μπαταριών που επιτελεί η Re-Battery, δεν είναι μεγάλος, αλλά η εταιρεία έχει κινηθεί

έγκαιρα στη σύναψη συμβάσεων αποκλειστικής συνεργασίας με την EUCOBAT και τη

Reneos / Ευρωπαϊκή Ένωση Εθνικών Συστημάτων Συλλογής Μπαταριών στην Ευρώπη

για την παρακολούθηση της σχετικής νομοθεσίας και την απόκτηση πολύτιμης εμπειρίας

από τα ΣΣΕΔ άλλων χωρών που έχουν ήδη

διαχειριστεί σημαντικές ποσότητες μπαταριών

ιόντων λιθίου. Απώτερος σκοπός και όραμα της Re-

Battery, για τα οποία εργάζεται εντατικά και με

αφοσίωση, είναι να συνεχίσει να απολαμβάνει

την εμπιστοσύνη των συνεργατών (μελών) και

των συνεργαζόμενων φορέων/οργανισμών

που την εμπιστεύονται. Αυτό θα της επιτρέψει

να αναδειχθεί και να πιστοποιηθεί ως ένας σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα της ορθής

και αποδοτικής διαχείρισης των μπαταριών

με άμεσες ή έμμεσες συνέργειες με τις εταιρείες κατασκευής και εκμετάλλευσης συστημάτων ΑΠΕ (φωτοβολταϊκών, αιολικών σταθμών - πάρκων κ.ά.) που αναζητούν λύσεις για κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών τους μέσω της εγκατάστασης σταθερών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Σημαντικός στόχος του Συστήματος είναι η συνδρομή

του στην εξασφάλιση σημαντικών ποσοτήτων ανακατασκευασμένων (ή προς ανακατασκευή) μπαταριών που θα προέρχονται από τον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας και οι

οποίες θα παράγονται εντός της χώρας. Με

την εκπλήρωση αυτού του στόχου, έστω και μερικώς, αναμένεται να μειωθεί σημαντικά το συνολικό κόστος κατασκευής και συντήρησης

των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής

ενέργειας, συμβάλλοντας σημαντικά στην κυκλική οικονομία.

Ορισμένες

μπαταρίες ιόντων λιθίου εξακολουθούν να έχουν υπολειμματική

αξία και μπορούν να χρησιμοποιη-

θούν για λιγότερο απαιτητικές

εφαρμογές, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει

μια σημαντική πηγή αποθήκευσης ενέργειας τα επόμενα χρόνια.

Πλώρη για... γαλάζια

Εναλλακτικά καύσιμα και συστήματα βελτιστοποίησης της απόδοσης των πλοίων, όπως η εφαρμογή

τεχνητής νοημοσύνης και οι πρακτικές δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα, βρίσκονται στο επίκεντρο σχεδιασμού των ναυτιλιακών επενδύσεων

Του Αντώνη Τσιμπλάκη atsimplakis@naftemporiki.gr

Διδάκτωρ μηχανικός

και γενικός διευθυντής

του Ελληνικού Συνδέσμου

Ανεξάρτητων Εταιρειών

Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ)

ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΎΞΗΣΗ ΤΙΜΏΝ

ΡΕΎΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΎΝΕΠΕΙΕΣ

Πώς η επιβολή του τέλους για ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο επιβάρυνε τη χονδρεμπορική αγορά και τα τιμολόγια λιανικής, πώς αύξησε τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τη χώρα

Eνα θέμα που απασχολεί την «ενερ-

γειακή επικαιρότητα» εδώ και καιρό

είναι η αποτύπωση των ημερών

στις οποίες η τιμή της προημερήσι-

ας αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα είναι

η υψηλότερη στην Ευρώπη. Tην περίοδο

2016-2022 η ελληνική αγορά ήταν κάθε

χρόνο μέσα στις πέντε ακριβότερες της

Ευρώπης, οπότε καταλαβαίνουμε ότι είναι

μεγάλο το πλήθος των ημερών που η χώρα

μας κέρδιζε την (όχι αξιοζήλευτη) πρωτιά.

Οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα έχει μία

από τις υψηλότερες τιμές χονδρεμπορικής

στον ηλεκτρισμό είναι ευρέως καταγεγραμ-

μένοι. Συνοπτικά αναφέρουμε:

 Το υψηλό ποσοστό του αερίου στο μίγμα ηλεκτρισμού, άρα και τις υψηλές τιμές χονδρεμπορικής όταν το αέριο γίνεται (πολύ) ακριβό.

 Το υψηλό κόστος των λιγνιτικών μονάδων σε σχέση με τις αντίστοιχες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (αυτό μας στερεί την εναλλακτική ενός φθηνότερου ορυκτού καυσίμου τις περιόδους που ακριβαίνει το αέριο).

 Την περιορισμένη σχετικά διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών.

 Την περιορισμένη μεταφορική ικανότητα

των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων της

χώρας, γεγονός που εμποδίζει το κλείσιμο

της «ψαλίδας» τιμών με τις γειτονικές χώρες.

 Τον περιορισμένο ανταγωνισμό, λόγω της

υψηλής συγκέντρωσης που παρατηρείται

στην ελληνική αγορά και ειδικά στο κομμάτι

της λιανικής.

Πέρα απ’ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα

προέκυψε ακόμα μία επιβαρυντική αιτία, που μάλιστα δεν σχετίζεται με τα θεμελιώδη

της αγοράς, αλλά είναι καθαρά διοικητικής

φύσης. Συγκεκριμένα, από την 1η Νοεμβρί-

ου 2022 η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό

αέριο στην Ελλάδα επιβαρύνεται με ένα

νέο τέλος. Αρχικά αυτό τέθηκε στα 10 ευρώ

ανά μεγαβατώρα αερίου, ενώ με πρόσφατη

νομοθετική ρύθμιση ο υπολογισμός του

Από 1/11/2022

έως 28/2/2023

η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο

στην Ελλάδα

επιβαρύνθηκε

με τέλος 10

ευρώ/MWh αερίου.

τέλους άλλαξε και τώρα ισούται με το 5% της τιμής του συμβολαίου επόμενου μήνα στο ολλανδικό TTF (monthahead TTF).

Αυτή η τεχνητή αύξηση του κόστους της

ελληνικής αγοράς είχε

ορισμένες προφανείς

συνέπειες, τις οποίες θα συνεχίσει να έχει και

μετά την αλλαγή του υπολογισμού, αλλά με

σαφώς μειωμένη ένταση.

Η πρώτη συνέπεια ήταν να αυξάνεται το

επίπεδο τιμών στην ελληνική χονδρεμπορι-

κή αγορά ηλεκτρισμού. Εάν σκεφτούμε ότι

για το τετράμηνο Νοέμβριος 2022 - Φεβρου-

άριος 2023, που ίσχυε αυτό το τέλος στην

αρχική μορφή του, η μέση τιμή στην Ελλάδα ήταν 214,47 ευρώ/MWh, ενώ στην Ιταλία, την Ελβετία και την Ουγγαρία ήταν 214,97, 203,64 και 195,68 ευρώ/MWh αντίστοιχα, τότε καταλαβαίνουμε πόσο συνέβαλε αυτό

το τέλος στο να παραμένει η χώρα μας στην κορυφή ή πάρα πολύ κοντά στην κορυφή, ως προς την τιμή, των προημερήσιων αγορών ηλεκτρισμού στην Ευρώπη για αυτή την περίοδο.

Ακριβώς επειδή η ελληνική αγορά ήταν για πολύ μεγάλο μέρος εκείνης της περιόδου η ακριβότερη στην Ευρώπη, προκύπτει και

η δεύτερη συνέπεια από την εφαρμογή του νέου τέλους.

Συγκεκριμένα, τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Ιανουάριο (για τους οποίους είναι διαθέσιμα τα στοιχεία από τον ΑΔΜΗΕ)

αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και αντίστοιχα μειώθηκε, επίσης σε μεγάλο βαθμό, η λειτουργία

των ελληνικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο. Από τα μέσα Δεκεμβρίου 2022 -οπότε και ξεκίνησε μια

σημαντική πτώση τιμής στο TTF και, άρα, εντάθηκε η επίπτωση του σταθερού τέλους των 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα- μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2023 οι εισαγωγές κάλυψαν περίπου το 29% της ζήτησης ηλεκτρισμού στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα, ενώ όλο το 2022 το ποσοστό ήταν μεσοσταθμικά στο 8%. Αντίθετα, το μερίδιο των μονάδων αερίου την ίδια περίοδο κυμάνθηκε στο 22%, όταν μεσοσταθμικά το 2022 ήταν στο 37,5%.

Τέλος, ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν υπέρ του εν λόγω τέλους ήταν η ανάγκη μείωσης της χρήσης ορυκτού αερίου για να μειωθούν οι εκπομπές CO2 Στην πραγματικότητα, όμως, συνέβη το αντίθετο. Και τούτο διότι οι ελληνικές μονάδες με καύσιμο ορυκτό αέριο είναι από τις πιο μοντέρνες και εκπέμπουν περίπου 370 κιλά CO2 για κάθε ηλεκτρική μεγαβατώρα που παράγουν. Από την άλλη, κάθε μεγαβατώρα που εισάγεται στην Ελλάδα αντιστοιχεί σε εκπομπές περίπου 420 κιλών CO2. Δηλαδή, με αυτή την αντικατάσταση ενέργειας στην Ελλάδα οι εκπομπές στην Ευρώπη ως σύνολο αυξάνονται.

Όσο, λοιπόν, αυτή η νέα εισφορά είχε τη μορφή των 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα αερίου οδήγησε σε όχι αμελητέα αύξηση της τιμής στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, σε αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς και σε αύξηση των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη. Ελπίζουμε ότι με τη νέα μορφή που έλαβε αυτή η εισφορά, ως 5% επί της τιμής αερίου στο TTF, οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις θα μετριαστούν σε μεγάλο βαθμό. Και εν τέλει ελπίζουμε αυτή η εμπειρία να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα για το τι είδους παρεμβάσεις θα πρέπει να αποφεύγονται μελλοντικά. Έτσι ώστε η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού να μπορεί να είναι ανταγωνιστική με τις άλλες αγορές στην Ευρώπη.

Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΩΝ «GREEKS»

Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, ο ελληνόκτητος στόλος συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα μερίδια διεθνώς στην αγορά μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με τους Έλληνες εφοπλιστές να επενδύουν συνεχώς σε νέες ναυπηγήσεις

Του Γιώργου Γεωργίου ggeorgiou@naftemporiki.gr

πό τα… πλοία των Ελλήνων εφοπλιστών «περνά» η ενεργειακή ασφάλεια της Δύσης, στον απόηχο του ρωσο-ουκρανικού πολέμου και της ανάδειξης του LNG σε ζωτικής σημασίας πηγή ανεφοδιασμού.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν σήμερα τα μεγαλύτερα μερίδια διεθνώς στην αγορά μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Σύμφωνα με στοιχεία που μοιράστηκε με τη «Ναυτεμπορική» ο Stephen Gordon, Managing Director του βρετανικού οίκου Clarksons Research, οι «Greeks» ελέγχουν το 21% του παγκόσμιου στόλου LNG carriers, βάσει χωρητικότητας.

Οι εγχώριες ναυτιλιακές εταιρείες επένδυσαν σημαντικά στο LNG τα τελευταία χρόνια, «βλέποντας» από πολύ νωρίς τον αναβαθμισμένο ρόλο του αερίου στο ενεργειακό «τοπίο». Ενδεικτικό είναι ότι πριν από 10 χρόνια, οι Έλληνες ήλεγχαν μόλις το 3% του παγκόσμιου στόλου, καταλαμβάνοντας τότε την ένατη θέση στη λίστα με τα μεγαλύτερα εφοπλιστικά έθνη στην αγορά μεταφοράς LNG, με βάση τα στοιχεία που παραθέτει

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν σήμερα το 21% του παγκόσμιου στόλου LNG carriers, βάσει χωρητικότητας, έναντι 3% πριν από 10 χρόνια.

ο Gordon. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, ο ελληνόκτητος στόλος LNG carriers αποτελείται σήμερα από 136 πλοία, συνολικής αξίας 26,6 δισ. δολαρίων και χωρητικότητας 22,8 εκατ. κυβικών μέτρων. Μάλιστα, αυτός ο στόλος αναμένεται να πολλαπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια, καθώς οι Έλληνες ναυπηγούν ακόμη 36 πλοία, με εκτιμώμενη αξία πλησίον των 11 δισ. δολαρίων.

Αξιοσημείωτο είναι πως το μερίδιο αγοράς που ελέγχουν οι «Greeks» στα LNG carriers (21%) σχεδόν ισοδυναμεί με αυτά που διαθέτουν σε άλλες παραδοσιακές αγορές, στις οποίες δραστηριοποιούνται πολλά περισσότερα χρόνια, όπως υπογραμμίζει ο Gordon. Συγκεκριμένα, ο ελληνόκτητος στόλος tankers αντιστοιχεί στο 24% της παγκόσμιας χωρητικότητας και ο στόλος bulk carriers στο 22% της χωρητικότητας.

Συνολικά, φυσικά, η ελληνική ναυτιλία παραμένει στην κορυφή των μεγαλύτερων στόλων διεθνώς, μπροστά από την ταχέως αναπτυσσόμενη Κίνα.

Οι κορυφαίοι «παίκτες»

Η μεγαλύτερη εταιρεία ελληνικών συμφερόντων με στόλο LNG carriers είναι η Maran Gas, ο βραχίονας LNG του εφοπλιστικού ομίλου της Μαρίας Αγγελικούση. Ο εν ενεργεία στόλος της εταιρείας αποτελείται σήμερα από 40 πλοία, ενώ υλοποιεί διευρυμένο ναυπηγικό πρόγραμμα για 11 ακόμη.

Στη δεύτερη θέση έπεται ο όμιλος GasLog του Πήτερ Λιβανού, στον στόλο του οποίου εντοπίζονται 39 LNG carriers, ενώ, παράλληλα, ναυπηγεί τέσσερα ακόμη. Τα 25 εξ αυτών ανήκουν στην GasLog και τα 14 στην GasLog Partners.

Ακολουθεί η Dynagas του Γιώργου Προκοπίου, η οποία διαχειρίζεται -μαζί με την εισηγμένη Dynagas LNG Partners- 19 LNG carriers, ενώ το βιβλίο παραγγελιών της εταιρείας περιλαμβάνει 10 βαπόρια. Μάλιστα, η εταιρεία έκανε «ποδαρικό» στο 2023 με

Οι εγχώριες ναυτιλιακές εταιρείες επένδυσαν σημαντικά στο υγροποιημένο φυσικό αέριο τα τελευταία χρόνια, «βλέποντας» από πολύ νωρίς τον αναβαθμισμένο ρόλο του στο ενεργειακό πεδίο, με το LNG να αποτελεί σήμερα ζωτικής σημασίας πηγή ανεφοδιασμού στον απόηχο του ρωσο-ουκρανικού πολέμου.

11,1 δισ. δολ. νέες παραγγελίες

22,8 εκατ. m3 χωρητικότητα

21 % μερίδιο επί του παγκόσμιου στόλου

παραγγελίες για νέο τονάζ.

Ιδιαίτερα δραστήρια σε ναυπηγήσεις ήταν το 2022 η

TMS Cardiff Gas του Γιώργου Οικονόμου. Σύμφωνα

με όσα είναι γνωστά μέχρι σήμερα, η εταιρεία διαθέτει

βιβλίο παραγγελιών για επτά πλοία, ενώ στον εν ενερ-

γεία στόλο της εντοπίζονται 16 LNG carriers.

Με ραγδαίο ρυθμό επεκτείνεται η Alpha Gas, ο βραχίονας LNG του εφοπλιστικού ομίλου της Άννας

Αγγελικούση. Πέρα από τα πέντε σύγχρονα πλοία που βρίσκονται σήμερα στον στόλο της, η εταιρεία αναμένει την παραλαβή τριών ακόμη νεότευκτων.

Συνολικά επτά LNG carriers διαχειρίζεται η Thenamaris, συμφερόντων Νικόλα Μαρτίνου, ενισχύοντας το 2022 τον στόλο με ποιοτικό second-hand τονάζ.

Τη λίστα με τους κορυφαίους Έλληνες εφοπλιστές στην αγορά μεταφοράς LNG κλείνουν η Minerva

Gas του Ανδρέα Μαρτίνου με πέντε υφιστάμενα LNG carriers και δύο υπό παραγγελία, η Tsakos Energy Navigation του Νικόλα Τσάκου με τρία βαπόρια, η Latsco Marine Management, συμφερόντων Πάρι Κασιδόκωστα - Λάτση, με δύο πλοία, ενώ τον ίδιο αριθμό

διαχειρίζεται και η Chandris (Hellas), συμφερόντων της οικογένειας Χανδρή.

«Φουλάρουν» με LNG την Ευρώπη Σε αυτό το πλαίσιο, τα ελληνόκτητα πλοία έχουν ήδη ξεκινήσει να καλύπτουν τις ανάγκες της Ευρώπης σε LNG, με τη Γερμανία να είναι μία από τις βασικές χώρες υποδοχής φορτίων.

Ειδικότερα, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον πόλεμο και την απομάκρυνση της Δύσης από τις ρωσικές πηγές ενέργειας, η γερμανική κυβέρνηση ναύλωσε τις πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επανεριοποίησης (FSRUs) Transgas Force και Transgas Power (χωρητικότητας 174.000 κυβικών μέτρων και κατασκευής 2021 έκαστο) της Dynagas. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο μονάδες θα εξυπηρετήσουν εισαγωγικές μονάδες στο Stade και στο Lubmin. Αμφότερες αναμένεται να αφιχθούν εκεί από τα μέσα Οκτωβρίου και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Την ίδια ώρα, η γερμανική ενεργειακή εταιρεία Uniper έχει ναυλώσει σε πολυετείς συμφωνίες

Maran Gas Amorgos (χωρητικότητας 174.216 κυβικών μέτρων και κατασκευής 2021) και Maran Gas

Ithaca (χωρητικότητας 174.148 κυβικών μέτρων και κατασκευής 2021), τα οποία ανήκουν στη Maran Gas. Σημειώνεται ότι το Isabella (χωρητικότητας 174.129 κυβικών μέτρων και κατασκευής 2021) της ίδιας εταιρείας μετέφερε στο τέλος του 2022 το πρώτο φορτίο στην εισαγωγική μονάδα LNG στο Inkoo της Φινλανδίας. Με την έλευση του νέου έτους, το Maria Energy (χωρητικότητας 174.000 κυβικών μέτρων και κατασκευής 2016), το οποίο ανήκει στην Tsakos Energy Navigation και είναι ναυλωμένο από την Uniper, έφτασε στον νέο τερματικό σταθμό LNG της Γερμανίας, στο Wilhelmshaven, και παρέδωσε το πρώτο φορτίο.

Σε έναν άλλο τερματικό σταθμό LNG της Γερμανίας, στο Lubmin, ταξίδεψε πρόσφατα το Cool Voyager (κατασκευής 2013 και χωρητικότητας 160.000 κυβικών μέτρων), το οποίο ανήκει στη Thenamaris. Αυτή ήταν η πρώτη παράδοση φορτίου στο Lubmin, εξαιρουμένου του φορτίου που μετέφερε το FSU Seapeak Hispania, όταν έφτασε εκεί

Ιωάννης Μητρόπουλος

Πρόεδρος του Ελληνικού

Συνδέσμου Προμηθευτών

Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) και γενικός

διευθυντής της Φυσικό Αέριο

Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας

ΘΩΡΆΚΙΣΗ ΤΗΣ ΛΙΆΝΙΚΗΣ

ΆΓΟΡΆΣ ΕΝΕΡΓΕΙΆΣ

Η

πρωτοφανής ενεργειακή κρίση δημιούργησε έκτακτες συνθήκες, οι οποίες χρήζουν άμεσης ρύθμισης

προκειμένου να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία των προμηθευτών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου υπό συνθήκες δίκαιου και βιώσιμου ανταγωνισμού προς όφελος των καταναλωτών

Το 2023 ξεκίνησε με καλούς οιωνούς

για τον κλάδο της ενέργειας, με τις

αγορές να επανέρχονται σταδιακά σε

ισορροπία και τις τιμές να αποκλιμακώνονται από τα ιστορικά υψηλά της περασμένης χρονιάς. Ο πόλεμος, ωστόσο, μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και το παγκόσμιο πληθωριστικό κύμα, σε συνδυασμό με την εξελισσόμενη ενεργειακή μετάβαση, εξακολουθούν να θέτουν διαρκώς νέες προκλήσεις, τις οποίες καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε από κοινού -εταιρείες και πολιτεία- ώστε να εξασφαλίσουμε την εύρυθμη λειτουργία του κλάδου προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας.

Οι πάροχοι ενέργειας σταθήκαμε από την πρώτη στιγμή αρωγοί στις προσπάθειες της πολιτείας να περιορίσει τις συνέπειες των διεθνών ανατιμήσεων στην ενέργεια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, καταθέσαμε ολοκληρωμένες προτάσεις για την καλύτερη οργάνωση και θωράκιση των αγορών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου απέναντι στις έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση, υπό συνθήκες δίκαιου και βιώσιμου ανταγωνισμού.

Στο ίδιο πλαίσιο διαλόγου, θα ήθελα να

επιστήσω την προσοχή σε δύο ουσιαστικά ζητήματα που δυσχεραίνουν τη λειτουργία της αγοράς και χρήζουν άμεσης ρύθμισης.

Το πρώτο αφορά την προστασία της αγοράς από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που επιβαρύνουν άμεσα τους συνεπείς καταναλωτές και τις εταιρείες προμήθειας και έμμεσα όλους τους φορείς της αγοράς. Ειδικότερα, με το ισχύον πλαίσιο ένας πελάτης με ληξιπρόθεσμες οφειλές δύναται να μετακινηθεί σε άλλον προμηθευτή χωρίς ο προηγούμενος να

έχει το δικαίωμα υποβολής εντολής απενεργοποίησης, εφόσον ο πελάτης δεν εξοφλήσει ή διακανονίσει τις οφειλές του. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι ένας στρατηγικός κακοπληρωτής μπορεί να μετακινείται σε διαδοχικούς προμηθευτές αφήνοντας ληξιπρόθεσμες οφειλές δε-

Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και το παγκόσμιο πληθωριστικό κύμα, σε συνδυασμό με την ενεργειακή μετάβαση, θέτουν διαρκώς νέες προκλήσεις.

κάδων χιλιάδων ευρώ, επιβαρύνοντας την αγορά και τους συνεπείς

πελάτες. Για τον λόγο

αυτό πρέπει να γίνει άμεσα η αναμόρφωση του πλαισίου αλλαγής προμηθευτή στον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής

Ενέργειας ούτως ώστε ο παλιός προμηθευτής να διατηρεί το δικαίωμα υποβολής εντολής απενεργοποίησης εντός

120 ημερών από την ημερομηνία αλλαγής προμηθευτή εκτός αν

ο πελάτης προβεί και τηρεί σχήμα διακανονισμού ή προχωρά σε εξόφληση του ποσού. Πρέπει να τονιστεί ότι στο παρελθόν ο μηχανισμός δυνατότητας ανάκτησης των ληξιπρόθεσμων και του αιτήματος αποκοπής ήταν σε ισχύ, αποτρέποντας την εμφάνιση στρατηγικών

κακοπληρωτών καθώς και την επιβάρυνση των

συνεπών πελατών που φυσικά αποτελούν και την πολύ μεγάλη πλειοψηφία.

Αντίστοιχα, είναι σκόπιμο να υπάρξει ρύθμιση και στον τομέα της Καθολικής Υπηρεσίας

αν κρίνουμε και από το γεγονός ότι το 2022 ο

αριθμός όσων έχουν υπαχθεί στο καθεστώς

αυτό αυξήθηκε σημαντικά. Στο συγκεκριμένο

καθεστώς συγκεντρώνεται ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός στρατηγικών κακοπληρωτών, συνεχίζοντας και εντείνοντας την επιβάρυνση της αγοράς και των συνεπών πελατών. Τον Ιανουάριο του 2023 εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/152/4)

σχετικά με την απόδοση των πρόσθετων

επιδοτήσεων που ανακοινώνονταν σε μηνιαία

βάση για μη οικιακούς καταναλωτές μέχρι

35 kVA, αρτοποιούς και αγρότες το 2022.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, οι δικαιούχοι υποχρε-

ούνται να καταθέσουν υπεύθυνη δήλωση προς

τον εκάστοτε προμηθευτή τους, στην οποία θα αποδεικνύουν το δικαίωμά τους να λάβουν τη

σχετική πρόσθετη επιδότηση. Ακολουθώντας το πρότερο και απόλυτα επιτυχημένο καθεστώς επιδοτήσεων, η συντριπτική πλειονότητα των προμηθευτών έχει ήδη καταβάλει -και ουσιαστικά χρηματοδοτήσει με ίδιο κόστος- τις εν λόγω πρόσθετες επιδοτήσεις σωρεύοντας μεγάλες απαιτήσεις από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, η είσπραξη των οποίων καθίσταται πλέον ιδιαίτερα επισφαλής εξαιτίας της παραπάνω προϋπόθεσης. Είναι επομένως επιτακτικό να επιλυθούν άμεσα οι ασυμφωνίες και να διασφαλιστεί η τάχιστη αποπληρωμή των συγκεκριμένων απαιτήσεων προς τους προμηθευτές προκειμένου να μη διαταραχθεί η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Μη λειτουργική, ωστόσο, είναι η μεταφορά στους προμηθευτές της υποχρέωσης συλλογής και ελέγχου τόσο της πληρότητας των υπεύθυνων δηλώσεων, όσο και του ποσού της επιδότησης που δύνανται να λάβουν οι δικαιούχοι. Σε περίπτωση, μάλιστα, που διαπιστωθεί υπέρβαση του ανώτατου ορίου ενίσχυσης της εκάστοτε ενιαίας επιχείρησης, ο ΔΑΠΕΕΠ θα ανακτά το υπερβάλλον ποσό, όχι από τον δικαιούχο, αλλά από τον προμηθευτή. Κατ’ αρχάς, είναι αυτονόητο ότι η συλλογή και ο έλεγχος των υπεύθυνων δηλώσεων των δικαιούχων δεν μπορεί να βαραίνει τους προμηθευτές, αλλά θα πρέπει να ανατεθεί σε φορέα του οικονομικού επιτελείου (π.χ. ΑΑΔΕ), ο οποίος έχει την τεχνογνωσία αλλά και τους μηχανισμούς για τον έλεγχο και την ανάκτηση τυχόν υπερβάλλουσας επιδότησης απευθείας από τους δικαιούχους. Ομοίως, ο έλεγχος ως προς τα κριτήρια που αφορούν τη δραστηριότητα της ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να ασκείται επίσης από κρατικούς φορείς, με βάση, πάντα, τα στοιχεία που θα αποστέλλουν οι προμηθευτές.

Σε κάθε περίπτωση, οι προμηθευτές ενέργειας προσβλέπουμε σε εποικοδομητική συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την αντιμετώπιση των ανωτέρω θεμάτων προς όφελος των καταναλωτών.

Δρ Στέλιος Λουμάκης

Πρόεδρος του Συνδέσμου

Παραγωγών Ενέργειας

με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ)

ΑΠΕ ΚΑΙ Ο ΚΟΡΕΣΜΟΣ

ΣΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΧΏΡΟ

Οι προκλήσεις για την περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

στο ενεργειακό μίγμα της χώρας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν

σε επίπεδο αποθήκευσης και δικτύων οι επενδύσεις στον χώρο

νεξάρτητα από το ποιες αλλαγές

θα δρομολογηθούν σε επίπεδο

μοντέλων λειτουργίας στις χονδρε-

μπορικές αγορές πανευρωπαϊκά

αλλά και στη χώρα μας, θεμελιώδες ζήτημα παραμένει η ανάγκη απεξάρτησης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και τις κρίσεις

τους. Η αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων στο ενεργειακό μίγμα, με βήματα που ταυτόχρονα θα διασφαλίζουν και τον εφοδιασμό της οικονομίας και της κοινωνίας μέσα από ένα ισορροπημένο μίγμα, παραμένει αυτονόητη.

Η Ελλάδα στον τομέα του ηλεκτρισμού

τα έχει καταφέρει αρκετά καλά έως τώρα, αφού, ευρισκόμενη σε θετική τροχιά, το 2022 κατάφερε να καλύψει από ανανεώσιμες

πηγές το 46,7% της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια. Θέτοντας, ωστόσο, ως στόχο το

2030 το ποσοστό αυτό να αγγίξει το 80%, είναι προφανές πως οι προκλήσεις συνεχίζουν

να βρίσκονται μπροστά μας και μάλιστα υπό

συνθήκες εν πολλοίς κορεσμού του ηλεκτρικού χώρου στα δίκτυα αλλά και σε όρους ζήτησης για αρκετές ώρες κατά τη διάρκεια του πραγματικού χρόνου από εδώ και πέρα.

Παίρνοντας τα πράγματα με τη σειρά και

με γνώμονα την ασφαλή επίτευξη του νέου

στόχου, σταχυολογώντας τις προκλήσεις θα βλέπαμε τις κομβικότερες εξ αυτών ως εξής:

Η αποθήκευση

Πρώτον, οι εκτεταμένες ανάγκες υποδομών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε

η πλεονάζουσα παραγωγή ΑΠΕ τις ώρες

που δεν υπάρχει η αντίστοιχη ζήτηση να

μην οδηγεί σε αποζεύξεις μονάδων, αλλά να αποθηκεύεται και να μεταφέρεται χρονικά σε

ώρες που χωρεί να καταναλωθεί. Αποθήκευση εμπρός ή πίσω από τον μετρητή συνιστά

εντελώς διαφορετικά μοντέλα, που το καθένα

όχι μόνο επηρεάζει αλλά οδηγεί την αγορά των ΑΠΕ σε διαφορετική ανάπτυξη.

Η stand-alone αποθήκευση μπροστά από

Αποθήκευση

εμπρός ή πίσω

από τον μετρητή συνιστά

εντελώς

διαφορετικά

μοντέλα, που

το καθένα

οδηγεί την

αγορά των ΑΠΕ

σε διαφορετική ανάπτυξη.

τον μετρητή με μπαταρίες αποτελεί τρόπον τινά τη συνέχεια, αλλά πάντως σε μικρότερα μεγέθη ισχύος και χωρητικότητας, του μοντέλου της μεγάλης κεντρικοποιημένης αποθήκευσης των έργων αντλησιοταμίευσης.

Με το μοντέλο αυτό, μέσω της άμβλυνσης του ετεροχρονισμού παραγωγής-ζήτησης

τοπικά στο σύστημα

και το δίκτυο, θα μπορεί να δημιουργείται

οριζόντια κάθε φορά ηλεκτρικός χώρος για

πρόσθετα έργα ΑΠΕ οιουδήποτε μεγέθους,

τεχνολογίας, αλλά και φορέα. Εξυπηρετείται

δηλαδή ταυτόχρονα και ο στόχος του πλουραλισμού στην αγορά.

Στον αντίποδα, το μοντέλο της απο-

θήκευσης πίσω από τον μετρητή αφορά συνδυασμό μπαταρίας με έργο ΑΠΕ, οπότε

προορίζεται να λειτουργήσει επ’ ωφελεία

μεμονωμένων έργων, η κλίμακα και τα δεδομένα των οποίων βεβαίως θα πρέπει να μπορούν να δικαιολογήσουν το πρόσθετο κόστος αλλά και το ρίσκο της τεχνολογίας

που υπεισέρχεται.

Προς ώρας δεν υπάρχει μοντέλο ρυθμιζόμενης ενίσχυσης του κόστους της αποθήκευ-

σης πίσω από τον μετρητή, ενώ δεν αποκλείεται -αν τέτοιο δεν υπάρξει- να περιοριστεί

η ανάπτυξή της μαζί και των ΑΠΕ από εδώ

και στο εξής μόνο σε πολύ μεγάλα σχήματα

καθετοποιημένων συμμετεχόντων, που δύνανται να αντλούν αυξημένα έσοδα από την ακριβή λιανική που προσφέρει οικονομικά περιθώρια.

Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, το ποιο μοντέλο θα προωθηθεί από την πολιτεία στην αποθήκευση, αλλά και υπό ποια

σχήματα ενίσχυσης, θα καθορίσουν και τον χάρτη των συμμετεχόντων όχι μόνο σε αυτήν αλλά και στις νέες ΑΠΕ.

Τα ολιγοπώλια Δεύτερον, η αποφυγή δημιουργίας ολιγοπωλίων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από καθετοποιημένες επιχειρήσεις, που εν συνεχεία δεν μετακυλίουν τα οφέλη της ενεργειακής μετάβασης στους καταναλωτές.

Η θέσπιση κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης επανειλημμένα από το κράτος έκτακτων εισφορών στα απροσδόκητα κέρδη τους αλλά και το πλαφόν εσόδων ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής ανέδειξαν με τον γλαφυρότερο ίσως τρόπο πως η απορρύθμιση και ο «ανταγωνισμός» σε μικρές και ρηχές αγορές, όπως η ελληνική, απλώς δεν λειτουργούν, οπότε δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από τη συγκέντρωση του χώρου στους λίγους.

Αντίθετα, τηρώντας τις αρχές της ενεργειακής δημοκρατίας και του πλουραλισμού των συμμετεχόντων στην ανανεώσιμη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσα από κατάλληλα ρυθμιστικά μοντέλα που κάθε φορά θα θεσπίζει η πολιτεία, μπορούν ευκολότερα να διατηρηθούν οι ισορροπίες αλλά και ο σκοπούμενος έλεγχος των δυνάμεων της αγοράς ενίοτε και της κερδοσκοπίας.

Η ισορροπία

Τρίτον, η ανάγκη διατήρησης ενός ισορροπημένου μίγματος μεταξύ των τεχνολογιών ΑΠΕ, μακριά από υπεραπλουστεύσεις και λαϊκισμό. Από τα δημοφιλή κατά τα άλλα φωτοβολταϊκά δεν είναι ορθολογικό στον ενεργειακό σχεδιασμό να ζητείται να καλύψουν το συντριπτικό μέρος της πράσινης μετάβασης, αφού, με τα υπάρχοντα τουλάχιστον τεχνολογικά δεδομένα και ένεκα της εξ ορισμού χρονικά συγκεντρωμένης λειτουργίας τους κατά τη διάρκεια του 24ωρου, κάτι τέτοιο θα κατέληγε μη οικονομικά βέλτιστη

επιλογή σε όρους απαιτούμενων υποδομών αποθήκευσης και δικτύων.

Τα προβλήματα

Τέταρτον, η πρόγευση των προβλημάτων

κορεσμού του ηλεκτρικού χώρου διαφάνηκε ήδη με τον ν. 4951, όπου δίνεται πλέον η δυνατότητα στους διαχειριστές για περιορι-

σμό των εγχύσεων των νέων έργων ΑΠΕ σε όρους ενέργειας έως 5% ετησίως. Οι διαχειριστές ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, που δεν έχουν εκσυγχρονιστεί τεχνολογικά ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν τις περικοπές μόνο όταν χρειάζεται, πρότειναν μια «λύση» μόνιμης οριζόντιας εφαρμογής του μέτρου.

Δηλαδή, τα νέα έργα ΑΠΕ που κατασκευάζονται να μην μπορούν να λειτουργούν στο μέγιστο της δυναμικότητάς τους, αλλά να ρυθμίζονται ώστε να λειτουργούν χαμηλότερα. Το μέτρο περιλαμβάνει και την αυτοπαραγωγή ισχύος άνω των 50 kW. Μια τέτοια κατάσταση, όπως είναι προφανές, αυξάνει το κόστος για τους επενδυτές ΑΠΕ.

Η αυτοπαραγωγή

Αναφορικά με την αυτοπαραγωγή, ας υπογραμμιστεί πως σήμερα είναι τεχνολογικά

αδύνατο κάθε σπίτι ή επιχείρηση να αυτοπαράγει τις ενεργειακές του καταναλώσεις, ενώ ειδικά στα προγράμματα ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (net-metering και virtual net-metering), που γνωρίζουν άνθηση ενδιαφέροντος, τα όρια αντοχής του ηλεκτρικού χώρου, στον οποίο και τροφοδοτείται η παραγόμενη ενέργεια

ή μέρος της ώστε να καταναλωθεί κάποιες άλλες ώρες στον ίδιο ή διαφορετικό γεωγραφικά χώρο, είναι ακόμη χαμηλότερα.

Δυστυχώς, φαίνεται πως τείνει να χαθεί το μέτρο στις απαιτήσεις για κατάργηση

του ορίου των 3 MW στην ισχύ της φωτοβολταϊκής μονάδας, αλλά και των χωρικών περιορισμών να βρίσκεται αυτή εντός της

Οι διαχειριστές

ΔΕΔΔΗΕ και

ΑΔΜΗΕ πρότει-

ναν τα νέα έργα

ΑΠΕ που

κατασκευάζο-

νται να μην

μπορούν να

λειτουργούν

στο μέγιστο

της δυναμικότη-

τάς τους.

ίδιας Περιφέρειας με την κατανάλωση. Για να γίνουμε πιο κατανοητοί, για κάθε προφίλ σταθερής κατανάλωσης κατά τη διάρκεια του 24ώρου απαιτείται εξαπλάσια εγκατεστημένη Φ/Β ισχύς, ώστε σε όρους net-metering να παράγονται οι συνολικές ενεργειακές ανάγκες. Όπως είναι προφανές, αυτό είναι αδύνατο να ισχύσει για όλους.

αξιοποιηθούν άμεσα οι δύο υφιστάμενες της ΔΕΗ (Σφηκιά και Θησαυρός).

Οι εξαγωγές

Αναφορικά με τις εξαγωγές ως εν δυνάμει

λύση στον κορεσμό του ηλεκτρικού μας

χώρου, ας σημειωθεί πως όχι μόνο δεν μπορούμε να τις «διατάξουμε», αλλά ούτε

καν να τις συμφωνήσουμε διακρατικά με

τους γείτονές μας. Για να υπάρχουν εξαγωγές

στις αγορές ηλεκτρισμού απαιτείται διαφορά

δυναμικού στη χονδρεμπορική τιμή, η οποία

και εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα περίσσειας ισχύος στον πραγματικό χρόνο. Εν γένει

η ισχύς ρέει από τη φθηνότερη αγορά προς

την ακριβότερη. Για να το πούμε λοιπόν πιο

απλά, επειδή δεν αναπτύσσουμε μόνο εμείς

Η Ελλάδα

το 2022

κατάφερε

να καλύψει από

ανανεώσιμες

πηγές το 46,7%

της ζήτησης

σε ηλεκτρική ενέργεια.

Τα δίκτυα

Για να μη συγχέουμε τον ηλεκτρικό χώρο μονοσήμαντα με τα δίκτυα και πως δήθεν η αναβάθμισή τους θα μας έλυνε από μόνη της

κάθε πρόβλημα, ας ξεκαθαρίσουμε πως δεν

υπάρχει δίκτυο που για τελική ζήτηση 6 - 9 GW, που είναι συνήθως στη χώρα μας, να μας διασφαλίζει τη λειτουργία λ.χ. 25 GW

ΑΠΕ. Την υπερβάλλουσα λοιπόν ενέργεια

στον πραγματικό χρόνο είτε θα πρέπει να

τη χάνουμε με περικοπές καθιστώντας έτσι

τις επενδύσεις οικονομικά ασύμφορες, είτε να την αποθηκεύουμε σε μακράς διάρκειας υποδομές αποθήκευσης ώστε να τη χρησιμοποιήσουμε αρκετές ώρες ή και ημέρες αργότερα, όταν δεν θα έχουμε ανανεώσιμη παραγωγή.

Οι μπαταρίες, προς ώρας τουλάχιστον, δεν προσφέρονται για μακράς διάρκειας αποθήκευση, αλλά περισσότερο για βραχυπρόθεσμη εξισορρόπηση. Ίσως χρειάζεται λοιπόν να δώσουμε περισσότερο χρόνο στην τεχνολογία για να ωριμάσει, ενώ σε ό,τι αφορά τις κεντρικοποιημένες μονάδες αντλησιοταμίευσης, όχι μόνο πρέπει να κατασκευαστούν και να λειτουργούν τέτοιες ως υποδομές του συστήματος αλλά και να

φθηνές ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά - αιολικά) αλλά

και οι γείτονές μας, δεν μπορούμε να βασιστούμε στην υπόθεση πως δεν θα καλύπτουν ενεργειακά τις ανάγκες τους, οπότε και θα

έχουν μονίμως ακριβότερες χονδρεμπορικές

τιμές ώστε να αγοράζουν από εμάς.

Τα συμβόλαια PPAs

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα διμερή συμβόλαια (PPAs) μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών, που βρίσκονται ως θεματική εσχάτως

ψηλά στην επικαιρότητα, η περίμετρος οφείλει να διευρυνθεί και πέραν των ενδοομιλικών - καθετοποιημένων επιχειρήσεων, ώστε

να αποφευχθούν συνθήκες ολιγοπωλίου

με όσα αρνητικά κάτι τέτοιο συνεπάγεται.

Για να συμβεί αυτό, η πολιτεία απαιτείται να

δημιουργήσει αγορά μέσα από τη θέσπιση

κατωφλίου τουλάχιστον 50% στον εκάστοτε

προμηθευτή που απολαμβάνει μερίδιο στη

λιανική άνω του 1%, ώστε επί του συνόλου

των διμερών συμβολαίων που αυτός διακρα-

τά μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση, το ήμισυ

της ενέργειας που τούτα τον τροφοδοτούν

να προέρχεται από PPAs με ανεξάρτητους

παραγωγούς που δεν σχετίζονται μετοχικά

κατά κανέναν τρόπο μαζί του.

ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΗΝ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Σημαντική η συμβολή των διαλυτηρίων πλοίων στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ενίσχυση της εθνικής οικονομίας σε όποια χώρα αυτά αναπτύσσονται

Του Πάρη Τσιριγώτη ptsirigotis@naftemporiki.gr

Σε επανεξέταση του κύκλου ζωής ενός πλοίου, από την αρχική σχεδίαση, την κατασκευή, τη χρήση μέχρι και τη διάλυσή του, θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα ο ναυτιλιακός κλάδος, εν όψει και των νέων στόχων που έχει θέσει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) για νέα, πιο φιλικά προς το περιβάλλον πλοία.

Ολόκληροι στόλοι θα πρέπει να αντικατασταθούν, με το κόστος να υπολογίζεται, σύμφωνα με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ), μόνο για τα πλοία της ναυτιλίας κοντινών αποστάσεων (short sea shipping) που κυριαρχούν στην Ε.Ε. στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στα διαλυτήρια πλοίων που οφείλουν να είναι καινοτόμα και αποτελεσματικά, αλλά και στα επισκευάσιμα προϊόντα που ανακυκλώνονται εν μέρει. Η διάλυση πλοίων αποτελεί το αντικείμενο της σύμβασης του Χονγκ Κονγκ. Πρόσφατη έκθεση από την BIMCO δείχνει ότι, ενώ ο κατάλογος των εγκεκριμένων εγκαταστάσεων ανακύκλωσης πλοίων στην Ε.Ε. συνεχίζει να αυξάνεται, τα νέα διαλυτήρια δεν έχουν προσθέσει σημαντική χωρητικότητα για να καλύψουν τις απαιτήσεις της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

SHUTTERSTOCK

Ολοκληρωμένες λύσεις φωτοβολταϊκών

συστημάτων από τη REPOWER

H θυγατρική εταιρεία

και συντήρησης

της γαλλικής RECOM TECHNOLOGIES προσφέρει λύσεις μελέτης, εγκατάστασης

αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα και τη

διαδικασία αδειοδότησης και επιδότησης φ/β συστήματος

Ολοκληρωμένες λύσεις Φωτοβολταϊκών Συστημάτων εξασφαλίζοντας ενεργειακό συμψηφισμό (Net Metering) σε κατοικίες και επιχειρήσεις προσφέρει η REPOWER, θυγατρική εταιρεία της γαλλικής RECOM TECHNOLOGIES, διεθνούς εταιρείας

ΑΠΕ με έδρα την Ελλάδα. Η RECOM σχεδιάζει, παράγει, εγκαθιστά και συντηρεί φωτοβολταϊκά συστήματα για πάρκα, εταιρείες και σπίτια όλων των μεγεθών σε 100 χώρες του κόσμου

και είναι ο μοναδικός κατασκευαστής φωτοβολταϊκών μονάδων

Bloomberg Tier 1 στην Ευρώπη με ετήσια παραγωγική ικανότητα

2,1GW και με πωλήσεις ηλιακών μονάδων άνω των 3GW σε όλο

τον κόσμο. Χάρη στα προγράμματα της REPOWER, οι καταναλωτές

-οικιακοί ή επιχειρήσεις- μπορούν να επιλέξουν τη λύση που τους

ταιριάζει σύμφωνα με την κατανάλωση του ρεύματός τους. Με τον

τρόπο αυτό μπορούν να εξασφαλίσουν ενεργειακή αυτονομία και

ανεξαρτησία, μειώνοντας αισθητά τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος είτε πρόκειται για το σπίτι είτε για την επιχείρησή τους. Η

εταιρεία διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία

να προσφέρει λύσεις μελέτης, εγκατάστασης

θα εγκατασταθεί το φωτοβολταϊκό αποκτά προστιθέμενη αξία, ενώ με την προσθήκη συστήματος μπαταρίας οι πελάτες δεν επηρεάζονται από ενδεχόμενες διακοπές ρεύματος. Οι λύσεις της REPOWER συνοδεύονται με εγγύηση 25 ετών για τα πάνελ και 10 ετών για τους μετατροπείς

Όλα τα προϊό-

ντα της RECOM REPOWER είναι

σχεδιασμένα

για βέλτιστη

απόδοση

και χαρίζουν

ένα υψηλής

αισθητικής

αποτέλεσμα.

και συντήρησης για κάθε φωτοβολταϊκό

σύστημα ικανό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες σε ηλεκτρικό ρεύμα για 25 χρόνια. Επισημαίνεται

πως η εταιρεία αναλαμβάνει όλη τη διαδικασία αδειοδότησης και εγκατάστασης του συστήματος.

Με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού στη στέγη εξασφαλίζεται ενεργειακή αυτονομία, εξοικονομείται κόστος και προωθείται ο πράσινος ενεργειακός μετασχηματισμός για ένα βιώσιμο περιβάλλον. Το Πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη στέγη» επιχορηγεί τα νοικοκυριά

για την εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων με σύστημα αποθήκευσης και

τους αγρότες για την εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων με ή χωρίς σύ-

στημα αποθήκευσης για αυτοκατανάλωση με εφαρμογή ενεργειακού

συμψηφισμού. Η μέγιστη εγκατεστημένη ισχύς του φωτοβολταικού

σταθμού προς επιδότηση ορίζεται στα 10,8kW. Αντίστοιχα, ως προς τη μπαταρία, η μέγιστη επιδότηση ορίζεται στις 10,8kWh.

Πώς λειτουργεί το Net Metering

Με τον όρο Net Metering εννοούμε την ενεργειακή αυτοπαραγωγή

παράλληλα με τον ενεργειακό συμψηφισμό. Το Net Metering μπορεί

να εφαρμοστεί από τον απλό καταναλωτή με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού στην κατοικία του. Ένας μετρητής (ρολόι) μετρά το ηλεκτρι-

κό ρεύμα που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά. Η ενέργεια που παράγει

το φωτοβολταϊκό σύστημα συμψηφίζεται με την ενέργεια που κατανα-

λώνει το σπίτι. Με το Net Metering μέσω της REPOWER, ο πελάτης

μπορεί να επιτύχει πολύ σύντομη απόσβεση της επένδυσης, μειώνοντας

δραστικά τη χρέωση για κατανάλωση ρεύματος. Το ακίνητο στο οποίο

(Inverters) και τις μπαταρίες, που «θωρακίζουν» την ασφάλεια του συστήματος και της επένδυσης του πελάτη. Προσφέρεται επίσης Εγγύηση

Καλής Λειτουργίας για τα πρώτα 2 χρόνια του.

Η διαδικασία

Διαθέτοντας πολυετή εμπειρία και εξειδικευμένη γνώση της αγοράς

των φωτοβολταϊκών συστημάτων και του Net Metering, η REPOWER

έχει αναπτύξει ένα μοναδικό υπολογιστικό λογισμικό για να επιταχύνει τη διαδικασία. Με τη χρήση του REPOWER SOLAR CALC, ο πελάτης μπορεί να έχει ολοκληρωμένη πρόταση της λύσης που ταιριάζει στον δικό του χώρο μαζί με συνολική εκτίμηση κόστους, συμπληρώνοντας μόνο τα πεδία του λογισμικού. Στη συνέχεια θα λάβει οικονομοτεχνική μελέτη στο email που έχει δηλώσει, η οποία θα περιλαμβάνει

όλα τα απαραίτητα στοιχεία και το ενδεικτικό κόστος. Το επόμενο βήμα

είναι η αίτηση στην εταιρεία για υποβολή προμελέτης και προσφοράς.

Για να ξεκινήσουν οι εργασίες στη στέγη θα απαιτηθεί άδεια εγκατάστασης από τον ΔΕΔΔΗΕ. Η ομάδα της REPOWER θα προετοιμάσει

τα απαραίτητα σχέδια, θα αναλάβει την επεξεργασία δικαιολογητικών, θα συντάξει τον φάκελο και θα τον υποβάλει στην πλατφόρμα του Διαχειριστή για την απαραίτητη άδεια εγκατάστασης. Μόλις εγκριθεί η μελέτη και ο ΔΕΔΔΗΕ αποδεχτεί την αίτηση υπογράφοντας και τη σχετική σύμβαση σύνδεσης, η εταιρεία θα ξεκινήσει την υλοποίηση του έργου και τη σύνδεσή του στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ.

Με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης και σύνδεσης στο δίκτυο, η REPOWER θα πραγματοποιήσει την τελική επιθεώρηση για να διασφαλίσει τη σωστή λειτουργία του συστήματος. Η εταιρεία συνεχίζει να είναι δίπλα στον πελάτη, υποστηρίζοντας το σύστημα για όλη τη διάρκεια ζωής (25 χρόνια) της σύμβασης με τον ΔΕΔΔΗΕ.

Πληροφορίες: www.re-power.com, τηλ:. (+30) 210 700 1640.

Με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού στη στέγη, εξασφαλίζεται ενεργειακή αυτονομία, εξοικονομείται κόστος και προωθείται ο πράσινος ενεργειακός μετασχηματισμός.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΣΥΝΕΧΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ

Η εξασφάλιση επαρκούς, καθαρής ενέργειας σε βιώσιμο και ανταγωνιστικό κόστος αναδεικνύεται

σε ζωτικής σημασίας πρόκληση για την Ευρώπη. Μια πρόκληση που η Ελλάδα οφείλει να διαχειριστεί

αποτελεσματικά, προκειμένου να υποστηρίξει τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας της

Τ

Σοφία ΚουνενάκηΕφραίμογλου

Πρόεδρος του Εμπορικού

και Βιομηχανικού

Επιμελητηρίου Αθηνών

(EBEA) και του Εθνικού

Επιμελητηριακού Δικτύου

Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ),

αλλά και εκτελεστική

αντιπρόεδρος του Ιδρύματος

Μείζονος Ελληνισμού

α προηγούμενα χρόνια η Ευρω-

παϊκή Ένωση υπήρξε πρωτοπόρος

στην ενεργειακή μετάβαση, σε μια

προσπάθεια να αντιμετωπίσει τους υπαρξιακούς κινδύνους που συνδέονται με

την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Ωστόσο, τα γεγονότα της τελευταίας διετίας ανέτρεψαν πολλές από τις υποθέσεις στις οποίες είχε στηριχθεί η ευρωπαϊκή στρατηγική. Ανέδειξαν, παράλληλα, αδυναμίες, όπως η έλλειψη προβλέψεων για την ασφάλεια της ενεργειακής τροφοδοσίας και τις επιπτώσεις του κόστους της ενεργειακής μετάβασης στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Τα σύννεφα είχαν αρχίσει να φαίνονται ήδη από τα μέσα του 2021, με την απότομη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης στον απόηχο της πανδημίας, και μετατράπηκαν σε καταιγίδα, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Μια καταιγίδα που πλήττει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις όλης της Ευρώπης, εκτοξεύοντας το κόστος της ενέργειας και τροφοδοτώντας την άνοδο του πληθωρισμού. Οι επιπτώσεις είναι έντονα ορατές στον τομέα της μεταποίησης, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις έντασης ενέργειας να αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης.

Η έλλειψη πολιτικής βούλησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η αδυναμία της να απαντήσει συντονισμένα στην ενεργειακή κρίση έχουν οδηγήσει τα κράτη-μέλη στην εφαρμογή εθνικών προγραμμάτων στήριξης, αξιοποιώντας για τις βιομηχανίες τους το καθεστώς έκτακτης χαλάρωσης των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Ωστόσο, οι μονομερείς κινήσεις μάλλον επιδεινώνουν τα προβλήματα, εντείνοντας τις ανισότητες στην εσωτερική αγορά σε βάρος των δημοσιονομικά πιο αδύναμων χωρών, όπως η Ελλάδα. Πέρα από τους κινδύνους για τον εσωτερικό ανταγωνισμό, η ευρωπαϊκή οικονομία δέχεται πλέον όλο και ισχυρότερες πιέσεις από την επιθετική βιομηχανική πολιτική που ασκούν οι εμπορι-

Θεωρούμε

απαραίτητη την

επιτάχυνση των

επενδύσεων, με στόχο τη

διαφοροποίηση

του ενεργειακού μίγματος

της χώρας, με αύξηση

της διείσδυσης

των ΑΠΕ.

κοί της εταίροι, με κυριότερο παράδειγμα τον εμβληματικό νόμο των

ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act).

Η Ελλάδα, από την πλευρά της, έχει δείξει ως τώρα αξιοσημείωτη

ανθεκτικότητα απέναντι στην ενεργειακή κρίση.

Οι πιέσεις, παρ' όλα

αυτά, εντείνονται και με την πάροδο του χρόνου οι αντοχές δοκιμάζονται.

Είναι αυτονόητο ότι οι παρεμβάσεις

στήριξης θα πρέπει να συνεχιστούν για όσο

διάστημα ακόμη απαιτηθεί και στον βαθμό

που επιτρέπουν τα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας. Θα πρέπει, παράλληλα, να συνδυαστούν με μια σειρά από πρόσθετα μέτρα, τα οποία θα συμβάλουν στην ενεργειακή θωράκιση της αγοράς και της οικονομίας, μεσοπρόθεσμα.

Στο πλαίσιο αυτό, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών υποστηρίζει

τα αιτήματα του παραγωγικού κόσμου για

καθορισμό μιας τελικής τιμής-στόχου για τη χρέωση της ηλεκτρικής ενέργειας, προσαρμογή της επιδότησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα και εξαίρεση των διμερών συμβολαίων PPAs (Purchase Power Agreements) από τον μηχανισμό αποζημίωσης (ΕΕΑΕΗ).

Πέρα από τα έκτακτα μέτρα στήριξης, θεωρούμε απαραίτητη την επιτάχυνση των

επενδύσεων, με στόχο τη διαφοροποίηση του

ενεργειακού μίγματος της χώρας, με αύξηση

της διείσδυσης των ΑΠΕ. Προτεραιότητα θα

πρέπει να δοθεί σε έργα παραγωγής -όπως

τα off-shore αιολικά πάρκα-, αλλά και σε

συστήματα αποθήκευσης της παραγόμενης

ενέργειας. Επιβάλλεται, επίσης, η επένδυση

στην αναβάθμιση των υποδομών του δικτύου

ενέργειας, ώστε να περιοριστούν προβλήματα τροφοδότησης και να διευκολυνθεί η σύνδεση των νέων μονάδων ΑΠΕ.

Εξίσου κρίσιμο ζητούμενο είναι η περαιτέρω ενίσχυση των επιχειρήσεων για την εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ -με συγκεκριμένα μέτρα διευκόλυνσης όσον αφορά τη χρηματοδότηση, τις διαδικασίες και τους χρόνους αδειοδότησης, καθώς και την πρόσβαση σε δίκτυα-, καθώς και η επιτάχυνση των δράσεων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης για την υποστήριξη της πράσινης μετάβασης.

Ο επιχειρηματικός κόσμος αναγνωρίζει την προσπάθεια που καταβάλλει ως τώρα η πολιτεία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης. Αναγνωρίζει, επίσης, τις κινήσεις των τελευταίων ετών ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί σε κόμβο φυσικού αερίου και πράσινης ενέργειας, αξιοποιώντας τα φυσικά και γεωγραφικά της πλεονεκτήματα.

Η εξασφάλιση επαρκούς, καθαρής ενέργειας σε βιώσιμο και ανταγωνιστικό κόστος αναδεικνύεται σε ζωτικής σημασίας πρόκληση για την Ευρώπη. Μια πρόκληση που η Ελλάδα οφείλει να διαχειριστεί αποτελεσματικά, προκειμένου να υποστηρίξει τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας της και την οικοδόμηση ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης.

Είναι αλήθεια ότι καμία χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της. Γι' αυτόν τον λόγο κρίνεται απαραίτητο να υπάρξει, έστω και με καθυστέρηση, μία ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση, με γενναία μέτρα, μεταρρυθμίσεις και νέα κοινά χρηματοδοτικά εργαλεία, προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια, η βιωσιμότητα, η ανθεκτικότητα και η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τώρα και στο μέλλον. Από την αντίδραση αυτή θα εξαρτηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό η αναπτυξιακή δυναμική, η ευημερία και η συνοχή των λαών της Ευρώπης, η σταθερότητα και η αντοχή του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Προέδρος

του Επαγγελματικού

Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ)

και επίτιμος διδάκτωρ

στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς (ΠΑ.ΠΕΙ.)

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Η ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Είναι επιτακτική η ανάγκη για την ελληνική οικονομία να επιταχυνθούν οι επενδύσεις

σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε υποδομές αποθήκευσης της παραγόμενης

από ΑΠΕ ενέργειας, αλλά και στην αναβάθμιση των δικτύων διασύνδεσης

δώ και έναν χρόνο σχεδόν, η

Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σοβαρή

ενεργειακή κρίση - «πληρώνοντας» το

κόστος του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και τις αστοχίες στρατηγικών επιλογών, όπως η υψηλή εξάρτηση από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.

Μπορεί μέχρι στιγμής η ενεργειακή τροφοδοσία να εξελίσσεται ομαλά, ωστόσο τα διαθέσιμα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη εξαντλούνται σταδιακά, όσο διαρκεί ο χειμώνας. Η αβεβαιότητα παραμένει για το αν -και με ποιες τιμές- θα καταφέρουν να γεμίσουν οι ευρωπαϊκές αποθήκες στη διάρκεια του καλοκαιριού, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Στο μεταξύ, το κόστος της ενέργειας συνθλίβει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών,

προκαλεί τεράστιες πιέσεις ρευστότητας στις επιχειρήσεις και απειλεί άμεσα την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, με σοβαρές ενδεχόμενες επιπτώσεις για την

ανάπτυξη, την απασχόληση και τα εισοδήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διαχείριση της κρίσης έχει αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων. Οι αποφάσεις σχετικά με την επιβολή

πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού

αερίου καθυστέρησαν για μήνες, καθώς οι

ισχυρές βιομηχανικές οικονομίες της Ευρώπης προτίμησαν να πληρώνουν υψηλές τιμές

προμήθειας, έναντι του κινδύνου ελλείψεων στην τροφοδοσία τους.

Οι εθνικές πολιτικές

Η επικράτηση των εθνικών πολιτικών έναντι

του συλλογικού συμφέροντος έβαλε, επίσης,

φρένο στην υλοποίηση προτάσεων για κοινές

προμήθειες φυσικού αερίου - προκειμένου

να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της

Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συγκρατηθούν οι

τιμές. Καθώς οι κίνδυνοι για την παραγωγική

βάση, για την οικονομία και την κοινωνική

συνοχή στην Ευρώπη εντείνονται, η επιτάχυν-

ση της ενεργειακής μετάβασης -με αύξηση της

Θα πρέπει να

βελτιωθεί η

διαδικασία

αδειοδότησης

και να διαμορφωθεί ένα

σταθερό

πλαίσιο, το

οποίο θα εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές.

διείσδυσης των ΑΠΕ

και απεξάρτηση από τα

ορυκτά καύσιμα- γίνεται

ακόμη πιο επιτακτική. Οι

στόχοι που έχουν τεθεί

σε αυτή την κατεύθυνση

είναι ιδιαίτερα φιλόδοξοι

και μετά την υιοθέτηση

του νομοθετικού πακέ-

του Fit for 55 και του

σχεδίου REPowerEU, ο

«πήχης» τοποθετήθηκε

ακόμη πιο ψηλά. Πλέον, ο συνολικός στόχος για

το μερίδιο των ΑΠΕ στο

ενεργειακό μίγμα της Ευρώπης των 27 έχει αυξηθεί στο 40% από 32% - κάτι που συνεπάγεται ανάλογη αναθεώρηση των εθνικών σχεδίων των κρατών-μελών.

Ωστόσο, η πραγματικότητα έχει δείξει επανειλημμένα ότι η ετοιμότητα της Ευρώπης να θέτει φιλόδοξους στόχους δεν συμβαδίζει με τα μέσα που διατίθενται για την επίτευξή τους.

Οι ελπίδες που υπήρξαν αρχικά για έναν νέο μηχανισμό χρηματοδότησης πράσινων ενεργειακών επενδύσεων διαψεύσθηκαν πολύ γρήγορα. Το σχέδιο REPowerEU κατέληξε τελικά

να χρηματοδοτείται από τα «αζήτητα» δάνεια

του Ταμείου Ανάκαμψης και την ανακύκλωση

πόρων από άλλα διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε., ενώ οι πρόσθετοι πόροι δεν ξεπερνούν τα 20

δισ. ευρώ. Για τη χώρα μας, παρ’ όλα αυτά, η αύξηση της παραγωγικής δύναμης των ΑΠΕ

και του μεριδίου τους στο ενεργειακό μίγμα, αποτελεί μονόδρομο. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας καλύπτεται από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη στις ανατιμήσεις και τις πληθωριστικές πιέσεις, ενώ δημιουργεί αβεβαιότητα και για την ασφάλεια εφοδιασμού μακροπρόθεσμα.

Αξιοποιώντας τα φυσικά πλεονεκτήματα

που διαθέτει, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να

αναδείξει τις ΑΠΕ σε βασικό όχημα, προκειμέ-

νου να διασφαλίσει στα επόμενα χρόνια επαρκή, φιλική προς το περιβάλλον και οικονομικά προσιτή ενέργεια. Είναι επιτακτική η ανάγκη, επομένως, να επιταχυνθούν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, σε υποδομές αποθήκευσης της παραγόμενης από ΑΠΕ ενέργειας, αλλά και στην αναβάθμιση των δικτύων διασύνδεσης. Στο πλαίσιο αυτό, πέρα από τη διάθεση πόρων και ενισχύσεων, θα πρέπει να βελτιωθεί ουσιαστικά η διαδικασία αδειοδότησης και να διαμορφωθεί ένα σταθερό, προβλέψιμο πλαίσιο, το οποίο θα εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές.

Σημαντικές παρεμβάσεις

Παράλληλα, θα χρειαστούν ενισχυμένα κίνητρα και υποστήριξη προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ώστε να συμμετάσχουν στον στόχο -και στα οφέλη- της ενεργειακής μετάβασης. Χρειάζεται να υπάρξει ενθάρρυνση των απευθείας εταιρικών συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και των επιχειρηματικών επενδύσεων αυτοπαραγωγής ενέργειας, με απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου και επίσπευση της αδειοδότησης για την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων στις επιχειρήσεις, διευκόλυνση της σύστασης ενεργειακών κοινοτήτων από επιχειρήσεις κ.ά.

Οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να εξασφαλίσουν άμεσο οικονομικό όφελος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τους μεσοπρόθεσμους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. Επιπλέον, η υλοποίησή τους θα συμβάλει στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και στην αντιστάθμιση ενός μέρους των απωλειών που προκαλεί η ενεργειακή κρίση.

Στο επόμενο διάστημα -μέσα σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας- η πρόκληση για την Ευρώπη και για την Ελλάδα είναι διπλή: να διασφαλίσει επάρκεια ενεργειακού εφοδιασμού σε κόστος

καύσιμα.

Χρονιά-ορόσημο το 2025, κατά το οποίο αναμένεται να έχουν υλοποιηθεί τόσο το στοίχημα του Ελληνικού Κτηματολογίου όσο και η προσπάθεια αποτύπωσης σε χάρτες των ελληνικών δασών.

Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

προσπάθεια δημιουργίας κτηματολογίου

στη χώρα, ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια των συναλλαγών και να αποτυπώνεται ξεκάθαρα

πού μπορεί να δομηθεί τι, καθώς η λειτουργία του καθιστά ευκολότερη την ταυτοποίηση των ακινήτων (σε σχέση με τα υποθηκοφυλακεία), ξεκίνησε το 1995.

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά (συγκεκριμένα 27 έτη)

το επίσημο χρονοδιάγραμμα του Ελληνικού Κτηματολογίου, του φορέα που έχει αναλάβει το έργο, με βάση το Επιχειρησιακό του Σχέδιο (Απρίλιος 2022) προβλέπει ολοκλήρωση της κτηματογράφησης στο σύνολο της χώρας το δεύτερο εξάμηνο του 2025 (με την εξαίρεση του κτηματολογίου Καλλιθέας και Παλαιού Φαλήρου, όπως και της μετάπτωσης του υφιστάμενου κτηματολογίου της Κω και της Ρόδου που προβλέπεται να ολοκληρωθούν έναν χρόνο μετά).

Για το σημαντικό αυτό έργο το καλό νέο είναι ότι η κτηματογράφηση φαίνεται πως θα τελειώσει. Έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η συλλογή δικαιωμάτων, και τα ποσοστά, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, είναι ικανοποιητικά.

Η κτηματογράφηση δεν αποτελεί μια απλή καταγραφή της ακίνητης περιουσίας. Αναγκάζει ιδιώτες και Δημόσιο να επιλύσουν οριστικά χρόνιες ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες.

Ωστόσο, μεγάλες δυσκολίες καταγράφονται στην ολοκλήρωση της μετάβασης στην οριστική δομή, δηλαδή το κλείσιμο των υποθηκοφυλακείων και την αντικατάστασή τους από τα νέα κτηματολογικά γραφεία και τα υποκαταστήματά τους, που θα λειτουργούν απρόσκοπτα, εξυπηρετώντας τους πολίτες χωρίς καθυστερήσεις.

►

ΓΡΑΦΗΣΗ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ● ΚΤΗΜΑΤΟΓΡ Α ΦΗΣΗ

λακεία και έχουν ανοίξει 57 από τα 92 κτηματολογικά γραφεία, τα περισσότερα εκ των οποίων αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα στελέχωσης, με αποτέλεσμα

μεγάλες καθυστερήσεις στη χορήγηση πιστοποιητικών, στις μεταγραφές και τις κτηματολογικές διορθώσεις, μια

κατάσταση που επηρεάζει την κτηματαγορά στο σύνολό της.

Νομοθετικές παρεμβάσεις Ανάγκη παρέμβασης εγείρουν και τα λάθη στην κτηματογράφηση, που λόγω της πολυπλοκότητας θα χρειαστούν νομοθετικές παρεμβάσεις για να μπορεί να διορθώνονται στο μέλλον ευκολότερα και να μην εμποδίζουν τον πολίτη στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του.

Σε επίπεδο χώρας, το 36% του κτηματολογίου είναι ήδη σε λειτουργία και το 70% (ποσοστό που περιλαμβάνει και αυτό της λειτουργίας) έχει περάσει το στάδιο της ανάρτησης (δηλαδή τον επανέλεγχο από τους ιδιοκτήτες της καταγραφής της περιουσίας τους).

Στην Αττική, περιοχή στην οποία εκτελείται το ένα

τρίτο των πράξεων της χώρας, σε λειτουργία έχουν τεθεί τα

2/3 του κτηματολογίου και έχει

περάσει σχεδόν ολόκληρο από

Σήμερα έχουν κλείσει 144 από τα 392 υποθηκοφυλακεία και έχουν ανοίξει 57 από τα 92 κτηματολογικά γραφεία.

Η λειτουργία του κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση 39 εκατ. ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.

τη διαδικασία του επανελέγχου

(ανάρτηση).

Βάσει των εκτιμήσεων των

στελεχών του κτηματολογίου,

η λειτουργία του σε όλη την

επικράτεια θα συμβάλει στην

αποτελεσματικότερη διαχείριση

των 39 εκατ. ιδιοκτησιακών

δικαιωμάτων που υπάρχουν στη

χώρα πάνω σε 15 εκατ. γεωτε-

μάχια, με συνολική αξία περίπου

760 δισ. ευρώ.

Προς το παρόν πάντως η κυβέρνηση αναγκάζεται σε παρατάσεις των προθεσμιών που έχουν τεθεί.

Προθεσμίες και παρατάσεις

Η προθεσμία κατάργησης των υποθηκοφυλακείων και σύστασης κτηματολογικών γραφείων παρατάθηκε

κατά επιπλέον ένα έτος (από την 17η/01/2023 στην 17η/01/2024). Η αρχικά προβλεπόμενη προθεσμία του ν. 4512/2018 για τη μετάβαση αυτή ήταν η 17/01/2020,

η οποία είχε ήδη παραταθεί μέχρι τη 17η/01/2023. Σημειώνεται ότι από την ψήφιση του ν. 4512/2018, με τον οποίο θεσπίστηκε η μετάβαση στη νέα δομή έως και τον Αύγουστο 2019, σε διάστημα 2 ετών, είχαν καταργηθεί μόλις 2 από τα 392 υποθηκοφυλακεία και είχαν συστηθεί 2 από τα 92 κτηματολογικά γραφεία και υποκαταστήματα.

Παράλληλα, παράταση δόθηκε και στην προθεσμία έκδοσης κοινής υπουργικής απόφασης για την επιβολή προστίμου εκπρόθεσμης δήλωσης (για ακόμα 7 μήνες και μέχρι 31/07/2023) η οποία θα είναι εφαρμοστέα έναν μήνα αργότερα. Δηλαδή, ουσιαστικά μέχρι το τέλος του ερχόμενου καλοκαιριού οι ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα που δεν το έχουν πράξει, δύναται να δηλώσουν εκπρόθεσμα την περιουσία τους χωρίς να καταβάλουν κάποιο πρόστιμο.

Κτηματολόγιο χωρίς δασικούς χάρτες δεν γίνεται. Το Ελληνικό Κτηματολόγιο υποστηρίζει την ηλεκτρονική ανάρτηση των δασικών χαρτών, που κατά

τα άλλα είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ), με την εκτίμησή

του να είναι πως το δεύτερο εξάμηνο του 2025 θα ολοκληρωθούν και οι δασικοί χάρτες.

Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, έχουν αναρτηθεί δασικοί

χάρτες για το 95% της επικράτειας, με το υπόλοιπο

5% να αφορά περιοχές εντός ορίων οικισμών και

σχεδίων πόλεων, ενώ έχει κυρωθεί το 90% των δασικών χαρτών.

Αναφορικά με τα δασικά αυθαίρετα, οι ιδιοκτήτες

τους έχουν τη δυνατότητα να τα δηλώσουν μέχρι

τις 31 Μαρτίου 2023 πληρώνοντας παράβολο 250

ευρώ. Με τον τρόπο αυτόν κατοχυρώνουν αναστολή των διαδικασιών κατεδάφισης και επιβολής προστίμων για 30 έτη.

Αφού συγκεντρωθούν τα στοιχεία των δηλώσεων θα εκπονηθεί οικονομοτεχνική μελέτη, βάσει της οποίας θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που

θα καθορίζει τους όρους διατήρησης με καταβολή προστίμου ή κατεδάφισης των κατοικιών που έχουν δηλωθεί.

Αποκλείεται η υπαγωγή στις παραπάνω διατάξεις κτιρίων τα οποία δεν έχουν τον χαρακτήρα

κατοικίας, έχουν ανεγερθεί μετά την 28η Ιουλίου

2011, βρίσκονται σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγροτόπους Ramsar, ή εντός περιοχών που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς και έχουν ανεγερθεί μετά την κήρυξη της αναδάσωσης και η διατήρησή τους παρακωλύει

τη διαφυγή των πολιτών ή την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων σε περίπτωση πυρκαγιάς ή

άλλου κινδύνου από φυσικά φαινόμενα. Η εκτίμηση είναι ότι το θέμα των δασικών αυθαιρέτων αφορά περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανακοινώσει

ότι δεν θα δοθεί εκ νέου η δυνατότητα υποβολής

αντίρρησης στο σύνολο (αλλά ούτε και σε μέρος) των κυρωμένων χαρτών, δηλαδή, ακόμα και στις περιοχές που ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον.

Η εναλλακτική δυνατότητα που έχουν οι ιδιοκτήτες που δεν υπέβαλαν αντίρρηση είναι να υποβάλουν αίτημα αναμόρφωσης δασικού χάρτη στην οικεία Διεύθυνση Δασών.

Οι αντιρρήσεις

Οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί είναι 331.874 για εκτάσεις 2.552.218 στρεμμάτων και θα απαιτήσουν χρόνια, άγνωστο πόσα, για να εξεταστούν.

Στο ερώτημα «τι ισχύει με τις μεταβιβάσεις -

αγοραπωλησίες σε έκταση χαρακτηρισμένη ως

δασική στον αναρτημένο δασικό χάρτη, που όμως

η Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) έκανε αποδεκτή αντίρρηση και άλλαξε το χαρακτηρισμό της σε μη δασική», η απάντηση του ΥΠΕΝ είναι: Για εκτάσεις για τις οποίες έχουν γίνει δεκτές αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων με απόφαση ΕΠΕΑ, και έως να κυρωθεί το επίμαχο τμήμα του δασικού χάρτη, στο σχετικό συμβόλαιο προσαρτάται αντίγραφο της απόφασης αυτής με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (Α.Δ.Α.) από τη «Διαύγεια» και με επισυναπτόμενο τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένων συντεταγμένων Ε.Γ.Σ.Α., επί του οποίου ο συντάκτης βεβαιώνει ότι το ακίνητο είναι αυτό, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές οι υποβληθείσες αντιρρήσεις

Στο 95% η ανάρτηση δασικών χαρτών

Κρυσταλί

Μπούρχα

Senior Advisor, Συμβούλιο

ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕ 3 + 1 ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

Η πορεία προς την κυκλική οικονομία αποτελεί ένα σύνθετο εγχείρημα, η αποτελεσματικότητα του οποίου θα κριθεί από τον βαθμό συντονισμού

των προσπαθειών πολιτείας, κοινωνίας και επιχειρηματικότητας

ίγο πριν από το τέλος του 2022,

ο πλανήτης μας «γιόρτασε» ένα

ιστορικό ορόσημο: ο παγκόσμιος

πληθυσμός έφτασε αισίως τα 8

δισεκατομμύρια. Παρά το γεγονός ότι η

πληθυσμιακή αύξηση ακολουθεί τους πιο

βραδείς ρυθμούς από το 1950, μέσα στα

επόμενα 30 έτη εκτιμάται ότι θα πληθύνουμε

κατά περίπου 2 δισ. (9,7 δισ. το 2050). Η

αυξητική αυτή τάση θα συνεχίσει να ασκεί

ολοένα και εντονότερες πιέσεις στα πλανητι-

κά όρια: η παγκόσμια χρήση φυσικών πόρων

-ήδη σε σταθερά ανοδική πορεία τα τελευ-

ταία 50 χρόνια- αναμένεται να υπερδιπλα-

σιαστεί μέχρι το 2060, σε σχέση με το 2015, γεγονός με αλυσιδωτές επιδράσεις στο κλίμα

και στη βιοποικιλότητα.

Προκειμένου, λοιπόν, να διασφαλίσουμε

ότι η κάλυψη των αναγκών του σήμερα δεν

θα θέσει σε κίνδυνο την ευημερία των επόμενων γενεών, θα πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε και καταναλώνουμε. Η μετάβαση στην κυκλική

οικονομία αποτελεί τον δρόμο εκείνο που θα χρειαστεί να ακολουθήσουμε για την ανα-

γκαία μεταστροφή σε ένα βιώσιμο μοντέλο οικονομίας και ανάπτυξης, με χαμηλό -αν όχι μηδενικό- ανθρακικό αποτύπωμα.

Υστερεί στην πράξη

Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει κατα-

Η Ελλάδα

καταγράφει την

τρίτη χειρότερη

επίδοση σε

επίπεδο Ε.Ε.

στην ταφή

αποβλήτων (80% επί του συνόλου).

γράψει η χώρα μας σε

επίπεδο πολιτικών και ρυθμιστικού πλαισίου, η εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην

πράξη υστερεί σημα-

ντικά, όπως αναγνωρίζει και η πρόσφατη

Έκθεση της Ε.Ε. για

την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής στην Ελλάδα. Καταγράφοντας την τρίτη

χειρότερη επίδοση σε επίπεδο Ε.Ε. στην

ταφή αποβλήτων (80% επί του συνόλου) και

με την κυκλική χρήση υλικών να ανέρχεται

σε μόλις 5,4%, χρειάζεται να καλύψουμε σημαντική απόσταση για να πετύχουμε, όχι

απλά μια σημειακή βελτίωση στους δείκτες, αλλά πραγματικά αποτελέσματα στο πεδίο αναγνώρισης της αξίας της κυκλικής οικονομίας από κοινωνία και επιχειρήσεις.

Το μέγεθος και το εύρος των αλλαγών που απαιτούνται είναι μεγάλο, αλλά μπορούν να επιτευχθούν με τη συνδρομή τεσσάρων

προϋποθέσεων:

 Ιεράρχηση των προτεραιοτήτων στην υλοποίηση του εθνικού σχεδιασμού για την κυκλική οικονομία, με προβάδισμα σε δράσεις εθνικής εμβέλειας, όπως η στρατηγική για τη βιομηχανική συμβίωση και το σχέδιο

καταπολέμησης της σπατάλης τροφίμων.

 Ολοκλήρωση του αναγκαίου δικτύου υποδομών επεξεργασίας και ανάκτησης αποβλήτων με προδιαγραφές που να μπορούν

να εξυπηρετήσουν την επίτευξη των αρκετά φιλόδοξων εθνικών στόχων (μεταξύ άλλων, ελαχιστοποίηση ταφής αστικών αποβλήτων

στο 10% έως το 2030).

 Άμεση ενεργοποίηση της λειτουργίας

ενός ολοκληρωμένου πλαισίου καταγραφής

των μεγεθών της κυκλικής οικονομίας με τη σύσταση σχετικού Παρατηρητηρίου. Χρειάζονται αξιόπιστοι δείκτες για την παρακολού-

θηση της πορείας μετάβασης, τον έγκαιρο εντοπισμό αδυναμιών και καθυστερήσεων και στοχευμένες παρεμβάσεις για κάθε απαραίτητη διορθωτική κίνηση.

 Σχεδιασμός και υλοποίηση εκτεταμένων προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και εφαρμογή ενός μίγματος κινήτρων και αντικινήτρων ώστε να δημιουργηθεί πράσινη ζήτηση, δηλαδή συνειδητή προτίμηση για προϊόντα και υπηρεσίες συμβατές με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και εφαρμογή ορθών πρακτικών διαχείρισης αποβλήτων. Η αύξηση της ζήτησης θα τονώσει το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για προϊόντα και υπηρεσίες με «κυκλικά» χαρακτηριστικά. Θα χρειαστεί, ωστόσο, να αναληφθούν ενέργειες και προς την κατεύθυνση της απομείωσης του κόστους και ανάληψης του ρίσκου σημαντικών επενδύσεων στη συγκεκριμένη αγορά.

Η πορεία προς την κυκλική οικονομία αποτελεί ένα σύνθετο εγχείρημα, η αποτελεσματικότητα του οποίου θα κριθεί από τον βαθμό συντονισμού των προσπαθειών πολιτείας, κοινωνίας και επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για μια κρίσιμη προσπάθεια που θα σταθμίζει στον πυρήνα της την αναγκαία επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων με την ενίσχυση της επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας και τη διαχείριση του κόστους για την κοινωνία.

Δρ Κώστας Ανδριοσόπουλος

Καθηγητής Χρηματοοικονομικών

και Ενεργειακής Οικονομίας

στο Audencia Business

School, διευθύνων

σύμβουλος στην Akuo

Energy Greece, πρόεδρος

της Επιτροπής Ενέργειας

στο Ελληνοαμερικανικό

Εμπορικό Επιμελητήριο

ΕΣΕΚ: ΜΕΓΆΛΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΆΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Σε ένα ενεργειακό περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει, όπως μας δίδαξε και η πρόσφατη

ενεργειακή κρίση, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας μακρόπνοος σχεδιασμός, που θα κινείται στο τρίπτυχο ενεργειακή ασφάλεια - οικονομικότητα - βιωσιμότητα

Ηχώρα μας διαθέτει πλέον μια

πρώτη εικόνα για το νέο Εθνικό

Σχέδιο για την Ενέργεια και το

Κλίμα (ΕΣΕΚ), που θα ωθήσει την

ενεργειακή μετάβαση σε όλους τους τομείς

της οικονομίας έως το 2030 και θα μειώσει

ραγδαία τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

κατά 55% σε σχέση με το 1990.

Η βαρύτητα και η επιδραστικότητα που θα

έχει το ΕΣΕΚ για την εθνική οικονομία φανερώνεται από το γεγονός ότι προβλέπει επενδύσεις στην ενέργεια και στις μεταφορές περί τα 23 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2025 και 30 δισ.

ευρώ για την περίοδο 2026-2030, σύμφωνα με τα όσα παρουσίασε πρόσφατα το ΥΠΕΝ.

Ασφαλώς πρόκειται για μια τεράστια

πρόκληση, που θα απαιτήσει κινητοποίηση της πολιτείας, σωστή χρήση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, καλά σχεδιασμένα ρυθμιστικά

πλαίσια και πάνω από όλα συνέπεια στις πολιτικές. Παράλληλα, το νέο εθνικό σχέδιο αποτελεί ευκαιρία ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, που καλούνται πλέον να ανεβάσουν ταχύτητα και να μετεξελιχθούν ακόμα περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν.

Συνιστά επίσης μια εν δυνάμει πνοή ανάπτυξης και μετασχηματισμού για τις λιγνιτικές

περιοχές της χώρας μας, αλλά και για κλάδους

που μέχρι στιγμής είχαν δευτερεύοντα ρόλο στη μετάβαση, όπως οι βαριές μεταφορές και η ναυτιλία.

28 GW από ΑΠΕ

Όσον αφορά την ανάπτυξη των ΑΠΕ, το νέο

ΕΣΕΚ προβλέπει 9 GW περισσότερα από

ΑΠΕ για το 2030 σε σχέση με τον προηγούμενο σχεδιασμό του 2019, φθάνοντας το σύνολο των 28 GW. Εντούτοις, για να γίνει πράξη αυτός ο πολύ φιλόδοξος στόχος, κρίνεται απαραίτητη η ανάπτυξη επαρκών δικτύων ηλεκτρισμού και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.

Σε ό,τι αφορά τα δίκτυα, οι δύο διαχειριστές έχουν σπεύσει να καταρτίσουν επεν-

Το Εθνικό

Σχέδιο για την

Ενέργεια και το

Κλίμα προβλέπει επενδύσεις

στην ενέργεια

και στις μετα-

φορές περί τα

23 δισ. ετησίως

έως το 2025

και 30 δισ. για

την περίοδο 2026-2030.

δυτικά προγράμματα ανάπτυξης σε κάθε επίπεδο, όμως τονίζουν πως η πρόκληση είναι περισσότερο τεχνική και οργανωτική παρά χρηματοδοτική. Εν ολίγοις, τα χρήματα υπάρχουν, αλλά πρέπει να προχωρήσουν έγκαιρα και άμεσα τα έργα. Εκτός των ΑΠΕ, στόχος της επέκτασης των δικτύων είναι να μπορέσουν να

ενσωματώσουν και τα 8 GW αποθήκευσης ενέργειας, όπως προβλέπει το ΕΣΕΚ.

Όσον αφορά τη στόχευση των ενεργειακών

ομίλων της χώρας, η κατεύθυνση έχει δοθεί

προ πολλού, αφού τα επιχειρηματικά τους

σχέδια ήδη προέβλεπαν τη διεύρυνση των

δραστηριοτήτων με έμφαση τις ΑΠΕ και την αποθήκευση ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα δύο ελληνικά διυλιστήρια

που έχουν εκφράσει από νωρίς την πρόθεσή τους να μετασχηματιστούν από αμιγώς πετρελαϊκοί σε ενεργειακοί όμιλοι, μέσω επενδυτικών προγραμμάτων ύψους πολλών δισ. ευρώ. Ο μετασχηματισμός των επιχειρήσεων

λαμβάνει χώρα πλέον μέσα σε ένα νέο περιβάλλον, καθώς η ενεργειακή κρίση δημιούργησε ευκαιρίες επενδύσεων στο εξωτερικό

και ιδίως στα Βαλκάνια. Χαρακτηριστικό

παράδειγμα είναι η ΔΕΗ, που έχει θέσει ως

προτεραιότητα τη δραστηριοποίησή της στις

περιφερειακές αγορές, ενώ ιδιωτικές εταιρείες

όπως η Μυτιληναίος και η Τέρνα είχαν ήδη

διεθνή προσανατολισμό, μέσω της ανάληψης

πολλών έργων σε αγορές ανά την υφήλιο.

Καθώς η ενεργειακή κρίση επανέφερε στο

προσκήνιο το μείζον θέμα της ενεργειακής ασφάλειας, η Ελλάδα καλείται να κινηθεί και σε αυτή τη διάσταση. Ήδη η χώρα μας

κατάφερε μέσα σε δύσκολες συνθήκες να εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που χρειάζεται μέσω του LNG και νέων επενδύσεων σε τερματικά και αγωγούς, όμως υπάρχει ακόμη μια διάσταση, αυτή της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων.

Πλέον οι προσπάθειες στον συγκεκριμένο άξονα δείχνουν να ανανεώνονται, αν κρίνουμε από τις εξελίξεις στην περιοχή ΝΔ της Κρήτης, που ασφαλώς έχουν μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον.

Το μεγάλο ερώτημα όσον αφορά τους υδρογονάνθρακες είναι αν υπάρχει επαρκής χρόνος ανάπτυξης και εκμετάλλευσής τους (εφόσον ανακαλυφθούν) σε ένα περιβάλλον όπου θα κυριαρχεί η πράσινη ενεργειακή μετάβαση.

Ενεργειακή ασφάλεια Μέσω των παραπάνω δράσεων, η Ελλάδα θα μπορέσει έως το 2030 να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια, παράγοντας μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που καταναλώνει εγχώρια. Έτσι, η χώρα θα είναι πιο ασφαλισμένη απέναντι σε μελλοντικές απειλές και διακοπές τροφοδοσίας. Καθώς οι ΑΠΕ είναι η φθηνότερη μορφή ηλεκτροπαραγωγής, θα αποτελέσουν τον βασικό πυλώνα επενδύσεων, σε συνέργεια και με τη νέα αρχιτεκτονική της αγοράς που αναμένεται να προωθήσει η Ε.Ε. Αδιαμφισβήτητα ο νέος ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας δίνει την ώθηση που απαιτείται για τις επενδύσεις και την υψηλή προστιθέμενη αξία στην εθνική οικονομία με τις 38.000 νέες θέσεις εργασίας. Σε ένα ενεργειακό περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει, όπως μας δίδαξε και η πρόσφατη ενεργειακή κρίση, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας μακρόπνοος σχεδιασμός, που θα κινείται στο τρίπτυχο ενεργειακή ασφάλεια - οικονομικότητα - βιωσιμότητα, με την ανάπτυξη δικτύων να έχει κομβικό ρόλο, έτσι ώστε ο νέος δομικός ενεργειακός μετασχηματισμός να γίνει πραγματικότητα.

Δρ Αθανάσιος

Κελέμης

Γενικός διευθυντής και μέλος

Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού

Εμπορικού και Βιομηχανικού

Επιμελητηρίου

ΤΆ ΠΟΛΛΆΠΛΆ ΟΦΕΛΉ ΤΉΣ ΠΡΆΣΙΝΉΣ ΜΕΤΆΒΆΣΉΣ

Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο στήνει νέες «γέφυρες» συνεργατικότητας

μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, αναγνωρίζοντας τις εγχώριες ανάγκες, τις δυνατότητες

που προσφέρει η γερμανική αγορά και τα ανταποδοτικά οφέλη των ενεργειακών επενδύσεων

Ηδιεθνής γεωπολιτική κρίση άλλα-

ξε μεν ορισμένες από τις παραμέ-

τρους του «οδικού χάρτη» για την

ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης σε «καθαρές» πηγές παραγωγής ισχύος, ωστόσο δεν ακύρωσε την όλη προσπάθεια.

Η μερική στροφή των εθνικών αγορών στον άνθρακα αντιμετωπίζεται ως πρόσκαιρη, ενώ σε προτεραιότητα τέθηκε η ενεργειακή επάρ-

κεια της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, οι στόχοι της Ε.Ε. περί πράσινης μετάβασης εντείνονται, με

τα κράτη-μέλη να αναγνωρίζουν όχι μόνο την αναγκαιότητα της εν λόγω στρατηγικής, αλλά και τα οφέλη που απορρέουν από αυτή.

Μιλώντας ειδικότερα για την Ελλάδα, ως πρώτο και κυριότερο όφελος αναδεικνύεται η εξασφάλιση ενός «καθαρότερου» περιβάλλοντος, ενός περιβάλλοντος το οποίο η σημερινή γενιά πολιτικών, επιχειρηματιών, εργαζομέ-

νων και εν γένει πολιτών δεσμεύεται ότι θα

παραδώσει στις επόμενες γενιές. Ίσως αυτή να

είναι η μεγαλύτερη επένδυση για τη χώρα και

συνολικά για την Ευρώπη. Οι στόχοι των κανο-

νισμών του «Fit for 55» και του REPowerEU

είναι φιλόδοξοι και πρέπει πάση θυσία να

επιτευχθούν.

Σημαντικό όφελος της πράσινης μετάβασης

αποτελεί και η υλοποίηση ενός ιδιαιτέρως

διευρυμένου επενδυτικού κύκλου. Έχοντας ως

οδηγό το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για

την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), οι επεν-

δυτικές δαπάνες για το σύνολο των τομέων

ενέργειας (χωρίς τις μεταφορές) θα υπερβούν

τα 27,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2030.

Υπολογίζονται δηλαδή κατά 12,5 δισ. ευρώ

υψηλότερες της πρόβλεψης του ΕΣΕΚ 2019,

που προέβλεπε κεφάλαια 15 δισ. ευρώ.

Στα οφέλη της ενεργειακής μετάβασης

περιλαμβάνεται και ο πλήρης εκσυγχρονι-

σμός των υποδομών παραγωγής ενέργειας.

Η διευρυμένη χρήση των ΑΠΕ, του φυσικού

αερίου σήμερα και σε βάθος λίγων δεκαετιών

του καθαρού υδρογόνου, οι χώροι αποθήκευσης ενέργειας, η παραγωγή εναλλακτικών

Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια προϋποθέτει διαφοροποιημένη κουλτούρα και γνώση στον τομέα της τεχνολογίας.

καυσίμων, προϋποθέτουν πλήρως διαφοροποιημένες παραγωγικές δομές, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη ενεργοποιηθεί, ενώ άλλες βρίσκονται στο στάδιο κατασκευής τους. Οι δομές αυτές αναβαθμίζουν γεωστρατηγικά τη θέση της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη

της ΝΑ Ευρώπης, όπως

και τη θέση της ως συνδετήριας χώρας μεταξύ

τριών ηπείρων.

Στο μεταξύ, οι ενεργειακές επενδύσεις

επιβάλλουν τη χρήση νέων - καινοτόμων

τεχνολογιών στον χώρο της ενέργειας. Όπως

όλοι οι κλάδοι, έτσι και η ενεργειακή αγορά

εξελίσσεται, αναβαθμίζοντας τα τεχνολογικά

της εργαλεία. Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια προϋποθέτει διαφοροποιημένη κουλτούρα και γνώση στον τομέα της τεχνολογίας, την οποία η χώρα θα αποκτήσει κατά τις επόμενες

τρεις δεκαετίες.

Στα οφέλη προσμετράται επίσης η τόνωση της απασχόλησης. Τα ενεργειακά έργα δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας σε όλα τα επίπεδα. Από την πρώτη γραμμή των εργαζομένων στο κατασκευαστικό σκέλος, έως τα εξειδικευμένα στελέχη - τους νέους επιστήμονες και τα ανώτατα στελέχη των εταιρειών του κλάδου.

Ενεργειακή επάρκεια

Η εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας, μέσα από εναλλακτικές - διαφοροποιημένες πηγές παραγωγής ισχύος, αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της πράσινης μετάβασης, ένεκα και της γεωπολιτικής κρίσης η οποία δοκιμάζει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο την Ευρώπη.

Οι θετικές συνέπειες της ενεργειακής

μετάβασης επηρεάζουν και επιμέρους πεδία

της οικονομίας. Η επιτυχία του όλου εγχειρή-

ματος προϋποθέτει ευρείες ανακατασκευές και εκσυγχρονισμούς κτιριακών εγκαταστάσεων (κατοικιών, γραφείων, επαγγελματικών χώρων, χώρων παραγωγής), που με τη σειρά τους δίνουν έξτρα ώθηση στον κατασκευαστικό τομέα. Πολλαπλασιαστές ανάπτυξης

Τέλος, όλα τα ανωτέρω, άμεσα ή έμμεσα, επιδρούν θετικά στο ΑΕΠ, λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστές για την οικονομία και την ανάπτυξή της. Οι νέες ενεργειακές υποδομές, η τόνωση της απασχόλησης, η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, η επάρκεια ισχύος της χώρας, η βελτίωση των δεξιοτήτων των νέων εργαζόμενων, δεν μπορούν παρά να επιδρούν ενισχυτικά στην οικονομία.

Γεγονός είναι ότι η ενεργειακή μετάβαση κινητοποιεί κεφάλαια και τεχνογνωσία, σημαντικό μέρος των οποίων προέρχεται από τρίτες αγορές. Η Γερμανία, ως η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, με μακρόχρονη τεχνολογική εμπειρία, ήδη συνδράμει επενδυτικά και τεχνολογικά στην προσπάθεια η Ελλάδα να αποκτήσει «καθαρή» ενέργεια. Προς την κατεύθυνση αυτή το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, στήνει νέες «γέφυρες» συνεργατικότητας μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, αναγνωρίζοντας τις εγχώριες ανάγκες, τις δυνατότητες που προσφέρει η γερμανική αγορά και τα ανταποδοτικά οφέλη των ενεργειακών επενδύσεων.

Οι πρωτοβουλίες του Επιμελητηρίου μόνο τυχαίες δεν λογίζονται κρίνοντας από το γεγονός ότι πρώτο αντιλήφθηκε ήδη από το 2003 τη σημασία των ΑΠΕ, αναλαμβάνοντας σειρά δράσεων με στόχο την αφύπνιση της ελληνικής πολιτείας, της κοινωνίας και της οικονομίας για συντονισμένες επενδύσεις σε πηγές παραγωγής πράσινης ενέργειας. Πλέον, η πράσινη μετάβαση αποτελεί στρατηγική επιδίωξη της χώρας και το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο θα αποτελέσει ισχυρό σύμμαχο της πολιτείας να επιτύχει τους στόχους της.

ΣΤΟΊΧΗΜΑ

Παρά την πρόοδο

των τελευταίων

ετών, η υστέρηση

σε σύγχρονες

υποδομές

στην Ελλάδα ανοίγει

την ψαλίδα με

τα ευρωπαϊκά κράτη, ωστόσο η χώρα

μας διατηρεί ακόμη

σημαντικά περιθώρια

ανάπτυξης

στον τομέα

της ανακύκλωσης

Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

ΑΠΟΡΡ Ί ΜΜΑΤΩΝ

Ερώτημα παραμένει

το πώς και πότε θα εφαρμοστεί

η χωριστή συλλογή

αποβλήτων κουζίνας

σε κάθε νοικοκυριό

και επιχείρηση.

Σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης έχει στην Ελλάδα η αγορά της διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς, παρά τα βήματα που έχουν γίνει τα τέσσερα τελευταία χρόνια, ακόμα η χώρα βρίσκεται πολύ πίσω από το επίπεδο των ανεπτυγμένων χωρών.

Το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών απορριμμάτων, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία (ΕΛΣΤΑΤ)

που αφορούν το 2019, είναι μόλις 21%, με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο στο 47,2%, ενώ χαρακτηριστικό της όλης κατάστασης είναι ότι δεν έχει δημοσιοποιηθεί η επίσημη καταγραφή της κατάστασης για τα έτη 20202022.

Η διαχείριση των αποβλήτων παραμένει το πιο προβληματικό σημείο της περιβαλλοντικής πολιτικής, με χρόνιες παθογένειες. Υπάρχει σημαντική υστέρηση σε σύγχρονες υποδομές και ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη προχωράει σε νέες προσεγγίσεις, εμείς βρισκόμαστε ένα στάδιο ή 10 με 15 χρόνια πίσω.

Σύμφωνα με σχετική αναφορά του καθηγητή Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Δ. Κομίλη, η κατασκευή των ΜΕΑ (Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων) σύμμικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) στην τρέχουσα δεκαετία είναι πάλι μία λάθος επένδυση σε ακατάλληλη χρονική στιγμή. Έπρεπε οι ΜΕΑ να είχαν ήδη κατασκευαστεί τη δεκαετία του 2000 ή 2010. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τον ίδιο, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, από το 2027 και μετά τα οργανικά υλικά (κομπόστ, χώνευμα) και

Μόλις 21% το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών απορριμμάτων

στην Ελλάδα (στοιχεία 2019)

έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 47,2%.

πιθανώς τα ξηρά ανακυκλώ-

σιμα που θα ανακτώνται από

αυτές τις ΜΕΑ σύμμικτων δεν

θα προσμετρώνται στους στόχους ανακύκλωσης της χώρας (επειδή θα προέρχονται από μη προδιαλεγμένα ΑΣΑ).

Ο κ. Κομίλης επισημαίνει ότι οι προβλεπόμενες ΜΕΑ

πρέπει να μπορούν να δέχονται και προδιαλεγμένα στην πηγή υλικά (βιοαπόβλητα, συσκευασίες κ.ά.). Με

άλλα λόγια, τα ΣΔΙΤ για την κατασκευή ΜΕΑ που έχουν σχεδιαστεί την προηγούμενη δεκαετία (και είναι πολλά, μεταξύ αυτών και της Αττικής, περιοχή εξόχως προβληματική στο θέμα αυτό) θα πρέπει να αναθεωρηθούν όσον αφορά τις προβλέψεις τους για το τι θα κατασκευαστεί.

Τα 10 ζητούμενα

Τα οφέλη για την οικονομία, την επιχειρηματικότητα, το περιβάλλον και την κοινωνία από τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία παρουσίασε ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ) Γ. Ηλιόπουλος κατά το τελευταίο (7ο) συνέδριο του φορέα πέρυσι με θέμα «Επιτάχυνση της Μετάβασης στην Κυκλική Οικονομία - Ευκαιρίες & Κίνδυνοι» και φυσικά οι διαπιστώσεις του παραμένουν επίκαιρες.

Ο κ. Ηλιόπουλος αναφέρθηκε συνοπτικά στο χαμηλό σημείο εκκίνησης της Ελλάδας 5% - 21% -

79% (κυκλικότητα πόρων - επαναχρησιμοποίηση/ ανακύκλωση - ταφή) και στους υψηλούς εθνικούς/ ευρωπαϊκούς στόχους για το 2025, 2030 και 2035 του 30% - 65% - 10%, που δύσκολα θα καταφέρει η χώρα. Επισήμανε τα οφέλη της μετάβασης που αφορούν 10.000 νέες θέσεις εργασίας σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, έως 2% αύξηση του ΑΕΠ, 0,5 δισ. ευρώ επιπλέον έσοδα για το κράτος και 90% μείωση εκπομπών CO2 από ταφή.

Παράλληλα ο πρόεδρος της ΕΕΔΣΑ έθεσε τα 10 κρίσιμα ερωτήματα - ζητούμενα για μια ομαλή και επιταχυνόμενη μετάβαση, προς απάντηση από την πολιτική ηγεσία, τους παραγωγικούς - κοινωνικούςπεριβαλλοντικούς - αυτοδιοικητικούς φορείς και τους επιστήμονες και τα οποία αποτυπώνουν την κατάσταση:

1Πώς

και ποτέ θα εφαρμοστεί η χωριστή συλλογή αποβλήτων κουζίνας σε κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση;

2Πώς

και ποτέ θα ξεκινήσουν τα κίνητρα για μειωμένα δημοτικά τέλη στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις όταν μειώνουν τα απορρίμματά τους και αυξάνουν την ανακύκλωση;

3Τι χρηματοδοτικά εργαλεία θα έχουν τους επόμενους 12 μήνες οι δήμοι/ΦΟΔΣΑ για να προωθήσουν την ανακύκλωση - ανάκτηση υλικών και ενέργειας και μείωση της ταφής;

4Πώς θα εξορθολογιστεί το θεσμοθετημένο τέλος ταφής;

5Πώς μπορεί το τέλος ταφής να αναμορφωθεί ώστε να αποτελεί κίνητρο για ανακύκλωση και όχι τιμωρητικό εργαλείο;

6Πότε θα δρομολογηθούν από την πολιτεία οι αναγκαίες προσλήψεις στην τοπική αυτοδιοίκηση για να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή;

7Τι

προγράμματα ενίσχυσης των ΜμΕ για κυκλικές δράσεις απαιτούνται για την περίοδο 2024-2027 από το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και αλλά νέα χρηματοδοτικά εργαλεία;

8Τι

επιχειρηματικές ευκαιρίες δημιουργούνται από την υποχρέωση που εκκινεί για τους παραγωγούς φέτος για εναλλακτική διαχείριση στα τσιγάρα, αλιευτικά, φιάλες pet - αλουμινίου - γυαλιού, στρώματα, έπιπλα, παιχνίδια, υφάσματα;

9Πώς

η ενεργειακή διαχείριση εναλλακτικών

καυσίμων και υπολειμμάτων πρέπει να εφαρμοστεί ώστε να μην υποθηκεύσει την ανακύκλωση και να είναι βιώσιμη οικονομοτεχνικά για πολίτες και επενδυτές;

Πώς η πολιτεία θα συντονίσει τις 66 δράσεις του οδικού χάρτη κυκλικής οικονομίας που κυρώθηκε φέτος ώστε το 2025 από ουραγός να πρωταγωνιστήσει στην κυκλική οικονομία στην Ε.Ε.;

εκατ. ευρώ

10.000

νέες θέσεις εργασίας σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα

Οι διαγωνισμοί Τα τέσσερα - πέντε τελευταία χρόνια έχουν προχωρήσει αρκετοί διαγωνισμοί για την κατασκευή Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων, κυρίως στην επαρχία, με την Αττική να παραμένει χωρίς την προοπτική επίλυσης του προβλήματος για τα επόμενα -άγνωστο πόσα- χρόνια. Η Φυλή είναι ο μοναδικός υποδοχέας των απορριμμάτων της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας και όπως εκτιμάται δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα εντός του 2023, καθώς εκτός από τις βουλευτικές εκλογές έρχονται και οι εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση. Η Περιφέρεια Αττικής εδώ και χρόνια ουσιαστικά βρίσκεται σε αναζήτηση περιοχών για την κατασκευή ΜΕΑ.

Παράλληλα, ξεκίνησαν διαγωνισμοί για δύο έργα ΣΔΙΤ (τον Ιούνιο του 2021) αρχικού προϋπολογισμού 761,9 εκατ. ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, αλλά έκτοτε δεν υπάρχει καμιά πρόοδος στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης των διαδικασιών και του ορισμού αναδόχου. Το πρώτο ΣΔΙΤ αφορά τη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) του Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας, προϋπολογισμού 461,2 εκατ. (χωρίς ΦΠΑ), και το δεύτερο τη ΜΕΑ του Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας Περιφέρειας Πειραιά στην περιοχή του Σχιστού, προϋπολογισμού 300,7 εκατ. ευρώ. Οι χώροι που θα κατασκευαστούν οι τρεις από τις έξι συνολικά ΜΕΑ που προβλέπονται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων της Αττικής και αφορούν τα απορρίμματα της Νοτιοανατολικής Αττικής, του βόρειου και του κεντρικού τομέα, αναζητούνται. Στόχος είναι να μην καταστεί μονόδρομος η κατασκευή μιας μεγάλης ΜΕΑ στη Φυλή που θα καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της Αττικής, εκτός του Πειραιά και της Βορειοανατολικής Αττικής (για τη ΒΑ Αττική υπήρχε διαγωνισμός που ακυρώθηκε και υποτίθεται ότι θα επαναπροκηρυχθεί μάλλον μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις). Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, ο στόχος αυτός όλο και απομακρύνεται.

Ένα άλλο ΣΔΙΤ για το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία αφορά τη ΜΕΑ Δυτικού

Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, δυναμικότητας περίπου 300.000 τόνων ανά έτος, που θα εξυπηρετεί 10 δήμους ή το 64% των παραγόμενων σύμμικτων απορριμμάτων της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.

Οι ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες Με την ίδια ακριβώς σύνθεση εκδήλωσαν ενδιαφέρον και για τα τρία προαναφερόμενα ΣΔΙΤ οι κοινοπραξίες:

1. Τέρνα Ενεργειακή - Τιτάν,

2. Motor Oil - Άβαξ - Τhalis,

3. Μυτιληναίος - Μεσόγειος και

4. Hλέκτωρ - Άκτωρ Παραχωρήσεις (και οι δύο εταιρείες του Ομίλου Ελλάκτωρ).

Η Intrakat επίσης εκδήλωσε ενδιαφέρον και για τις τρεις ΜΕΑ, αλλά με διαφορετικό

σχήμα στο κάθε έργο. Στη

κε στη χώρα, κατασκεύασε και λειτουργεί η Ηλέκτωρ. Η Τέρνα Ενεργειακή έχει ολοκληρώσει και λειτουργεί αντίστοιχα έργα σε Μακεδονία και Ήπειρο, ενώ αυτή την περίοδο υλοποιεί και το μεγαλύτερο έργο ΣΔΙΤ στον τομέα των απορριμμάτων, αυτό της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Ποια έργα έπονται Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος έχει δημοσιευτεί πρόσφατα για την «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Υπολειμματικών Σύμμικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) και Προδιαλεγμένων Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας», που θα προχωρήσει ως δημόσια σύμβαση και θα επεξεργάζεται 150.000 τόνους σύμμικτων αποβλήτων και προδιαλεγμένων αποβλήτων.

“Τα τελευταία χρόνια έχουν προχωρήσει αρκετοί διαγωνισμοί για κατασκευή Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων, κυρίως στην επαρχία.

ΜΕΑ στο Σχιστό ως κοινοπραξία Intrakat - Watt - Geocycle Hellas, στη Φυλή σε κοινοπραξία με τη Watt και για τη ΜΕΑ στη Μακεδονία μόνη της. Οι Μεσόγειος, Watt, Geocycle Hellas και Θαλής (η οποία πρόσφατα εξαγοράστηκε από τη Motor Oil) είναι εταιρείες που αναλαμβάνουν περιβαλλοντικά έργα. Όπως εκτιμάται, αν οι διαγωνισμοί συνεχιστούν οι ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες θα διαφοροποιηθούν, καθώς στο μεταξύ η Motor Oil έχει μπει στο μετοχικό κεφάλαιο της Ελλάκτωρ και ως εκ τούτου έχει διπλή συμμετοχή (μια άμεση και μια έμμεση).

Μεταξύ άλλων, η Μεσόγειος σε συνεργασία με την Άβαξ έχουν υλοποιήσει το αντίστοιχο ΣΔΙΤ της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στον νομό Ηλείας, το οποίο λειτουργεί. Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία, που είναι το 1ο ΣΔΙΤ απορριμμάτων που υλοποιήθη-

Η ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας θα κατασκευαστεί στη θέση «Άγιος Αντώνιος» εντός των διοικητικών ορίων της Δημοτικής Ενότητας Βασιλικών του Δήμου Θέρμης της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Στόχος της εγκατάστασης είναι η εφαρμογή τεχνικών που συνδυάζουν τη μηχανική επεξεργασία (διαλογή), προκειμένου να ανακτηθούν ανακυκλώσιμα υλικά, με τη βιολογική επεξεργασία (αερόβια) των οργανικών που διαχωρίζονται από τα αστικά απόβλητα προκειμένου ανάλογα με το είδος βιολογικής επεξεργασίας να παραχθεί κομπόστ τύπου Α και δευτερογενές καύσιμο. Η ΜΕΑ θα περιλαμβάνει διακριτή γραμμή επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αστικών αποβλήτων και από τη βιολογική επεξεργασία αυτών παράγει κομπόστ υψηλής ποιότητας.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται η δημοπράτηση των μονάδων στην Καβάλα, στη Λέρο (Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων - ΜΕΒΑ) και στη Νάξο. Επίσης αναμένεται η υπαγωγή στα ΣΔΙΤ των υποδομών σε Κω και Κάλυμνο σε ενιαίο έργο, καθώς και για τις λοιπές εγκαταστάσεις σε Νότιο και Βόρειο Αιγαίο. Φέτος εκτιμάται ότι θα δημοπρατηθεί και η μονάδα ανάκτησης και

Άννα

Καλλιάνη

Πρόεδρος

του Ελληνοβρετανικού

Επιμελητηρίου

ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΟΙ ΑΠΕ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Πέρα από το αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον βρετανικών ομίλων κυρίως

στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα, η χώρα μας ενισχύει την παρουσία της

στο Ηνωμένο Βασίλειο με τη σημαντική κατασκευή ενεργειακών έργων

Οι παγκόσμιες γεωπολιτικές αλ-

ληλεπιδράσεις ιστορικά είναι στενά

συνδεδεμένες με την ενέργεια, επη-

ρεάζοντας ουσιωδώς την κατανομή

Το Ελληνοβρετανικό Επιμελη-

τήριο ενθαρρύ-

νει την περαιτέ-

Όσον αφορά τη χώρα μας, η Ελλάδα έχει κατορθώσει να

πλούτου

και τις ισορροπίες στις επιμέρους κοινωνίες. Τα τελευταία χρόνια έχει δρομολογηθεί με αποφασιστικό τρόπο μία μετάβαση προς

τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο

ιδιαίτερα από τις δυτικές χώρες την πράσινη μετάβαση και την ελαχιστοποίηση της χρησιμοποίησης των ορυκτών καυσίμων, σε μία επιταχυνόμενη κινητοποίηση της παγκόσμιας

κοινότητας για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Είναι

κατανοητό δε ότι οι επόμενες δεκαετίες μπορεί

να χαρακτηριστούν και από τεχνολογικές ανα-

καλύψεις στις πηγές, χρήσεις και αποθήκευση

ενέργειας που ενδέχεται να αναδιαμορφώσουν

το ευρύτερο πλαίσιο του κλάδου.

Ωστόσο, αυτή η στροφή ενεργειακής πολιτικής άρχισε να πραγματοποιείται τα τελευταία

χρόνια με «ανεξέλεγκτο» τρόπο.

Αρχίσαμε να παρατηρούμε έναν αδικαιολό-

γητο αγώνα ποιος θα προχωρήσει πιο γρήγορα στην πράσινη μετάβαση, χωρίς να λαμβάνονται

υπόψη οι εξίσου σημαντικοί παράγοντες στην

οικονομία και την κοινωνία, φθάνοντας ακόμη

και στο σημείο να αποκλείονται από χρηματοδότηση επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, δημιουργώντας εκ των υστέρων αρνητικές

επιπτώσεις. Η σταδιακή αύξηση δε των τιμών

ενέργειας άρχισε να διαφαίνεται και κατά τη

διάρκεια της πανδημίας οπότε υπήρξαν διατα-

ραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, οδηγώντας

σε ενεργειακή κρίση με τις επιπτώσεις που

βιώνουμε με τον πόλεμο στην Ουκρανία και το

διπολικό διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον που

φαίνεται να έχει διαμορφωθεί.

Σε αυτό το ασταθές πλαίσιο, η Ε.Ε. οφείλει

να δείχνει πιο γρήγορα αντανακλαστικά, ώστε

να συμβάλει ουσιωδώς στο να ξεπεραστεί η

ενεργειακή και οικονομική κρίση, οδηγώντας

παράλληλα στην πράσινη μετάβαση με έναν

ισορροπημένο τρόπο για τις χώρες.

ρω ενίσχυση

των επιχειρημα-

τικών σχέσεων

μεταξύ Ελλάδας

και Ηνωμένου

Βασιλείου στον κλάδο της ενέργειας.

ενισχύσει εντυπωσιακά τη θέση της διεθνώς στο ενεργειακό τοπίο, αναγνωριζόμενη ως

ενεργειακός κόμβος. Αν

και αντιλαμβανόμασταν

τη σημαντική τοποθεσία

της χώρας μας γεω-

πολιτικά, η δυναμική

που έχει επιτευχθεί

είναι αποτέλεσμα των

πολιτικών που έχουν υλοποιηθεί στη χώρα

τα τελευταία έτη, οι οποίες δημιούργησαν ένα

πιο φιλικό επιχειρηματικά περιβάλλον ώστε

να πραγματοποιηθούν σημαντικές επενδύ-

σεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ

βήματα έχουν γίνει προς την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας με την είσοδο ιδιωτικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε ευρύ φάσμα του κλάδου ενέργειας, και όχι μόνο. Η δε διαπραγματευτική δύναμη της χώρας μας έχει ισχυροποιηθεί στον διάλογο διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Διαπιστώνουμε ότι οι ελληνικοί εισηγμένοι ενεργειακοί όμιλοι έχουν ισχυροποιηθεί, αποκτώντας μεγάλα χαρτοφυλάκια έργων -ήδη

εν λειτουργία ή υπό κατασκευή-, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασίες με ξένους επενδυτικούς ομίλους. Παράλληλα, ο εξωστρεφής χαρακτήρας συγκεκριμένων ελληνικών ενεργειακών ομίλων προσθέτει ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία - ενδεικτικά αναφέρουμε τους oμίλους Μυτιληναίου, Helleniq Energy, Μotor Oil, ΓΕΚ Τέρνα, ενώ η ΔΕΗ έχει διαγράψει μία πορεία υλοποίησης φιλόδοξου αναπτυξιακού επιχειρηματικού πλάνου. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να επισημανθεί η σημασία της ολοκλήρωσης τα τελευταία χρόνια της μεγάλης επένδυσης του αγωγού φυσικού αερίου TAP στη χώρα μας.

Βεβαίως, υπάρχει ακόμη σημαντικό περιθώριο βελτίωσης, ώστε να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές διαδικασίες και εμπόδια για επενδυτές, κάτι που θα επιτρέψει την προσέλκυση περισσότερων διεθνών στρατηγικών επενδυτών και την ταχύτερη υλοποίηση επενδύσεων. Αλλά είναι επιτακτικό η Ελλάδα να εδραιώσει ακόμη περισσότερο τη θέση της διεθνώς ως ενεργειακού κόμβου, υιοθετώντας πολιτικές προς αυτή την κατεύθυνση, θωρακίζοντας τη χώρα και την κοινωνία όσο το δυνατόν περισσότερο από μελλοντικούς κλυδωνισμούς και δημιουργώντας όσο μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία.

Το Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο συμμετέχει με ενεργό και ουσιαστικό τρόπο στον διάλογο για τον κλάδο της ενέργειας, ενθαρρύνοντας την περαιτέρω ενίσχυση των επιχειρηματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου, την αύξηση επενδύσεων από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και τη μεταφορά τεχνογνωσίας από το Ηνωμένο Βασίλειο ιδιαίτερα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα από το αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον βρετανικών ομίλων κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα, η χώρα μας ενισχύει την παρουσία της στο Ηνωμένο Βασίλειο με τη σημαντική κατασκευή έργων στις ανανεώσιμες πηγές από τον Όμιλο Μυτιληναίου, όπως και από την Energean που αποτελεί εισηγμένη εταιρεία στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι επιβάλλεται η ενίσχυση της εκπαίδευσης και της παιδείας, που αποτελούν πολύ σημαντικούς παράγοντες όχι μόνο προς τη δημιουργία μιας κουλτούρας με ευαισθησία στο περιβάλλον, αλλά και στην προσέλκυση περισσότερων εξειδικευμένων ανθρώπων στον ευρύτερο κλάδο της ενέργειας, που θα συντελέσουν στην υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων, αλλά και θα συνεισφέρουν στη διαμόρφωση από διαφορετικά επίπεδα μιας ισορροπημένης μετάβασης στην πράσινη οικονομία.

Σταύρος Αθ. Παπαθανασίου

Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ

ΑΠΟΚΤΑ ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΟ ΡΕΥΜΑ

Η εισαγωγή επαρκούς αποθηκευτικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας επιτυγχάνει οφέλη

όπως η καλύτερη αξιοποίηση παραγωγής ΑΠΕ, ο περιορισμός ακραίων διακυμάνσεων τιμών

στην ημερήσια αγορά, η συμβολή στην επάρκεια ισχύος και η αυξημένη ασφάλεια λειτουργίας

Ηανάδειξη των ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στις

κυρίαρχες τεχνολογίες ηλε-

κτροπαραγωγής και η επιτυχής

ενσωμάτωσή τους στα συστήματα ηλεκτρικής

ενέργειας δημιουργεί την ανάγκη διαχείρισης της μεταβλητότητας και προσαρμογής της

παραγωγής ΑΠΕ στο προφίλ της ζήτησης, το οποίο διαχρονικά παρουσιάζει αξιοσημείωτη

σταθερότητα ως προς τη μορφή του. Το κύριο

μέσο για την εξασφάλιση της αναγκαίας αυτής ευελιξίας είναι η αποθήκευση ενέργειας. Πέρα από τη χρονική μετάθεση της παραγωγής και της ζήτησης, η εισαγωγή επαρκούς αποθηκευτικής ικανότητας επιτυγχάνει οφέλη όπως η

αξιοποίηση παραγωγής ΑΠΕ που διαφορετικά θα περικοπτόταν λόγω κορεσμού του συστήματος και των τοπικών δικτύων, ο περιορισμός των ακραίων διακυμάνσεων τιμών στην ημερήσια αγορά, η συνολική μείωση του κόστους εξισορρόπησης, η συμβολή στην επάρκεια ισχύος, η αυξημένη ασφάλεια λειτουργίας κ.ά.

Στην ελληνική πραγματικότητα, η αποθήκευση ενέργειας επί σειρά ετών αντιμετωπιζόταν ως ζήτημα ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, με πιθανολογούμενη μελλοντική σημασία, αλλά χωρίς αίσθηση επείγοντος και με πλήρη απουσία ουσιαστικού επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Εξαίρεση αποτέλεσαν τα μη διασυνδεδεμένα νησιά (ΜΔΝ), όπου το πλαίσιο των υβριδικών σταθμών που εισήγαγε ο ν. 3468/2006 συγκέντρωσε ένα πρώιμο αλλά αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Η αποθήκευση ενεργοποιήθηκε ως επενδυτική προοπτική στη χώρα μας πολύ πρόσφατα, με καταλύτες τη δραματική επιτάχυνση των ρυθμών απανθρακοποίησης του ενεργειακού συστήματος και τη θέσπιση φιλόδοξων στόχων διείσδυσης ΑΠΕ. Με την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που σύντομα ολοκληρώνεται, θα τεθούν στόχοι διείσδυσης ΑΠΕ της τάξης του 80% για το 2030 και θα προσδιοριστεί το αναγκαίο μέγεθος αποθηκευτικών σταθμών για την υποστήριξή της.

Περίπου 20 GW

η ισχύς των

αδειοδοτημέ-

νων ή σε φάση

αξιολόγησης

έργων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.

Εκτιμήσεις ανεβάζουν τους στόχους αποθήκευσης στο επίπεδο των 7-8 GW συνολικά, ωστόσο πιο ρεαλιστικά μεγέθη, περί τα 3-4 GW και τις 15-20 GWh σε όρους εγκατεστημένης χωρητικότητας, είναι

επαρκή για τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες του συστήματός μας.

Οι κύριες τεχνολογίες

αποθήκευσης του άμεσου μέλλοντος περιλαμβάνουν έργα υδραυλικής αποθήκευσης (αντλησιοταμίευσης) και μπαταρίες ιόντων λιθίου, οι οποίες αναπτύσσονται είτε ως σταθμοί καθαρής αποθήκευσης, είτε ως μονάδες ενσωματωμένες «κατάντη του μετρητή» σε εγκαταστάσεις ΑΠΕ και καταναλωτών. Πλέον, το επενδυτικό ενδιαφέρον για συστήματα αποθήκευσης έχει εδραιωθεί, με περίπου 20 GW

έργων αποθήκευσης ήδη αδειοδοτημένων ή σε

φάση αξιολόγησης, ισχύς που υπερβαίνει κατά

πολύ τις ανάγκες του συστήματός μας, αλλά

είναι ενδεικτική των υψηλών προσδοκιών της

επενδυτικής κοινότητας.

Το θεσμικό πλαίσιο

Τον Δεκέμβριο 2020 συστήθηκε από το

ΥΠΕΝ η Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) για

την Αποθήκευση Ενέργειας, η οποία δρομολόγησε τη θεσμική και ρυθμιστική κατοχύρωση της δραστηριότητας της αποθήκευσης

ηλεκτρικής ενέργειας. Με βάση τις προτάσεις της ΟΔΕ Αποθήκευσης, ακολούθησαν νομο-

θετικές ρυθμίσεις που θέτουν τις βάσεις για την υλοποίηση επενδύσεων, την πρόσβαση στα δίκτυα και τη λειτουργία των έργων αποθήκευσης στις αγορές ηλεκτρισμού. Η σημαντικότερη παρέμβαση έγινε με τον ν. 4951/2022, με τον οποίο η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας αναγνωρίζεται ως διακριτή δραστηριότητα στο πλαίσιο των αγορών ηλε-

κτρισμού και ορίζεται η αδειοδοτική ταυτότητα των αποθηκευτικών έργων. Με τον ίδιο νόμο κατοχυρώνεται ότι οι αποθηκευτικοί σταθμοί συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις αγορές ηλεκτρισμού, ενώ προκειμένου για μονάδες αποθήκευσης «κατάντη του μετρητή», δηλαδή στο εσωτερικό εγκαταστάσεων άλλων χρηστών, η λειτουργικότητά τους προσδιορίζεται από την ταυτότητα των τελευταίων. Παράλληλα, τακτοποιούνται ζητήματα ρυθμιζόμενων χρεώσεων πάσης φύσεως: η αποθήκευση δεν αντιμετωπίζεται ως καταναλωτής υποκείμενος σε χρεώσεις ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ, ενώ αναφορικά με τη σύνδεση και τις χρεώσεις δικτύου και συστήματος (ΧΧΣ και ΧΧΔ) αντιμετωπίζεται κατά βάση ως παραγωγός. Ιδιαίτερης μνείας χρήζουν οι προβλέψεις του ν. 4951/2022 περί της δυνατότητας επιβολής λειτουργικών περιορισμών σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης, με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση των υποδομών δικτύου για απορρόφηση ενέργειας ΑΠΕ. Πρόκειται για την πρώτη στα ελληνικά χρονικά συγκροτημένη προσπάθεια εισαγωγής σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου, η οποία αναγνωρίζει τη σταδιακή εξάντληση του ηλεκτρικού χώρου και επιβάλλει τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του κεντρικού αυτού ζητήματος. Συγκεκριμένα, ο νόμος δίνει στον αρμόδιο διαχειριστή συστήματος ή δικτύου τη δυνατότητα επιβολής των κατωτέρω τύπων λειτουργικών περιορισμών: α) Μόνιμο περιορισμό της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού σε σχέση με την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων του. β) Περιορισμούς της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού για προκαθορισμένες χρονικές περιόδους εντός της κάθε ημέρας κατανομής. γ) Περιορισμούς που καθορίζονται με βάση την εκτιμώμενη κατάσταση λειτουργίας του τοπικού συστήματος ή δικτύου. δ) Περιορισμούς που ενεργοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, σε έκτακτες καταστάσεις, μέσω αυτόματων συστημάτων προστασίας και

ελέγχου, οι οποίοι μπορεί να οδηγούν ακόμη και στην αποσύνδεση του σταθμού. Ήδη έχουν διαμορφωθεί εισηγήσεις των διαχειριστών για τους περιορισμούς τύπου (α)

και (β) σε Φ/Β, αιολικά και σε αποθηκευτικούς σταθμούς, ενώ αναμένονται ανάλογες για έργα ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση και για την επιβολή δυναμικών περιορισμών. Βάσει των εισηγήσεων αυτών και γνωμοδότησης

της ΡΑΕ, θα διαμορφωθούν οι υπουργικές αποφάσεις για το πλαίσιο των λειτουργικών

περιορισμών. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί πλαίσιο που θα επιτρέπει την παροχή υπηρεσιών αποσυμφόρησης των

δικτύων από τους αποθηκευτικούς σταθμούς, με στόχο τη δημιουργία πρόσθετου ηλεκτρικού χώρου για την υποδοχή νέας ισχύος ΑΠΕ.

Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της επιβεβλημένης

απορρόφησης ενέργειας κατά τις ώρες κορεσμού του δικτύου, λειτουργία που κατ’ αρχήν οφείλει να αποζημιώνεται αναλόγως.

Στήριξη των επενδύσεων

Παρά την αδιαμφισβήτητη αξία και αναγκαιότητα της αποθήκευσης, τα προσδοκώμενα έσοδα αγορών δεν επαρκούν ή είναι υπερβολικά

αβέβαια για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας

των σχετικών επενδύσεων. Για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος, το ΥΠΕΝ προώθησε μια σειρά από διακριτά καθεστώτα στήριξης επενδύσεων αποθήκευσης, σε συνδυασμό ή όχι με ΑΠΕ, και πέτυχε την έγκρισή τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

 Πλαίσιο ενίσχυσης έργων καθαρής αποθήκευσης: Αφορά σταθμούς μπαταριών που συνδέονται στο σύστημα μεταφοράς και λειτουργούν ανταγωνιστικά σε όλες τις αγορές ηλεκτρισμού, παρέχοντας πλήρεις υπηρεσίες. Το σχήμα έχει ως στόχο συνολική ισχύ 900 MW έργων αποθήκευσης με διάρκεια τουλάχιστον 2h. Αξιοποιεί πόρους του προγράμματος RRF για τη χορήγηση επενδυτικής ενίσχυσης, ενώ προβλέπει και λειτουργική ενίσχυση μέσω αμφίδρομου συμβολαίου διαφορών (Contract

for Differences - CfD), με μηχανισμό ανάκτησης τυχόν υπερβαλλόντων εσόδων αγοράς. Η

επιλογή των έργων θα γίνει μέσω διαγωνισμού εντός του 2023, με υποχρέωση θέσης σε λειτουργία το αργότερο μέχρι τέλους 2025.

 Πλαίσιο ενίσχυσης έργων ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση «κατάντη

του μετρητή»: Προβλέπει τη χορήγηση

λειτουργικής ενίσχυσης τύπου διαφορικής

προσαύξησης (FiP - ΣΕΔΠ) σε αιολικούς και

Φ/Β σταθμούς με ενσωματωμένη αποθήκευση μικρής κλίμακας, κατόπιν διαγωνισμών και για συνολική ισχύ 200 MW. Αναμένεται επέκταση της ισχύος του σχήματος και αύξηση του μεγέθους της εσωτερικής αποθήκης, ώστε να καταστεί κατάλληλη για τη διαχείριση περικοπών που θα προκύψουν από την επιβολή λειτουργικών περιορισμών.

 Πλαίσιο ενίσχυσης υβριδικών σταθμών ΑΠΕ - αποθήκευσης στα μη διασυνδεδεμένα νησιά: Πρόκειται για την αναβίωση του καθεστώτος των υβριδικών σταθμών του ν. 3468/2006. Προβλέπει αμοιβή βάσει εγγυημένων τιμών (ευρώ/MWh), χωρίς αποζημίωση ισχύος, και την επιλογή έργων μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών. Μετά τη διασύνδεση των νησιών, οι υβριδικοί σταθμοί μεταπίπτουν σε καθεστώς έργων ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση της αγοράς του ηπειρωτικού συστήματος. Επίσης, περιλαμβάνει τη χορήγηση ατομικής ενίσχυσης σε περιορισμένο αριθμό ώριμων προς υλοποίηση έργων στην Κρήτη, συνολικής ισχύος έως 120 MW.

 Χορήγηση ατομικής ενίσχυσης στον αντλησιοταμιευτικό σταθμό Αμφιλοχίας (SA. 57473): Προβλέπει τη χορήγηση επενδυτικής και λειτουργικής ενίσχυσης στον σταθμό αντλησιοταμίευσης κλειστού τύπου, συνολικής ισχύος παραγωγής 680 MW και αποθηκευτικής διάρκειας 6h, που πρόκειται να κατασκευαστεί στην Αμφιλοχία. Με το άρθρο 143ΣΤ του ν. 4001/2011, το οποίο προστέθηκε με τον ν. 4920/2022, καθιερώνεται η δυνα-

τότητα χορήγησης ενίσχυσης σε επενδύσεις

αποθήκευσης βάσει εγκεκριμένων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχημάτων στήριξης και προβλέπεται η σύσταση ειδικού υπολογαριασμού αποθήκευσης στον νέο ΕΛΑΠΕ.

Τα επόμενα βήματα

Πρώτο και βασικό βήμα για το αμέσως

επόμενο διάστημα, ώστε να διατηρηθεί το momentum και να επαληθευτούν οι προσδοκίες της αγοράς, είναι η δημοσίευση των

αναγκαίων αποφάσεων για την υλοποίηση των σχημάτων στήριξης έργων αποθήκευσης μπαταριών στο ΕΔΣ και υβριδικών σταθμών

στα νησιά και η διεξαγωγή των σχετικών διαγωνισμών. Επίσης, πρέπει να ολοκληρωθεί το πλαίσιο των λειτουργικών περιορισμών και των όρων παροχής υπηρεσιών αποσυμφόρη-

σης από έργα αποθήκευσης που εντάσσονται

σε κορεσμένα δίκτυα. Συναφές είναι το ζήτημα

της ενσωμάτωσης αποθήκευσης σε έργα ΑΠΕ, με ταυτόχρονη εφαρμογή δραστικών περιορι-

σμών έγχυσης, ως μέτρο αντιμετώπισης του

κορεσμού των δικτύων και αποτελεσματικής

αξιοποίησης του διαθέσιμου ηλεκτρικού

χώρου. Για τον σκοπό αυτό είναι αναγκαία η επέκταση του σχήματος των διαγωνισμών για

νέους σταθμούς ΑΠΕ με εσωτερική αποθήκευση. Παράλληλα με την ανάπτυξη μεγάλων εγκαταστάσεων αποθήκευσης, είναι απαραίτητο να υποστηριχθεί και η ανάπτυξη των διεσπαρμένων ενεργειακών πόρων - παραγωγής, αποθήκευσης και ευέλικτης ζήτησης. Το

πρόγραμμα επιδότησης μικρών Φ/Β συστημάτων σε συνδυασμό με μπαταρίες προσφέρει

σημαντική ευκαιρία, εφόσον συνοδευτεί από κατάλληλα κίνητρα και υποχρεώσεις.

Τέλος, πολύ βασικό ζήτημα το οποίο

παραμένει σε εκκρεμότητα είναι η κατάρτιση προδιαγραφών και απαιτήσεων που θα καλύπτουν τα θέματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων αποθήκευσης, πρωταρχικά των μπαταριών τεχνολογίας ιόντων λιθίου που αποτελούν την κυρίαρχη τάση σήμερα.

Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας ενεργοποιήθηκε ως επενδυτική προοπτική στη χώρα μας πολύ πρόσφατα, με καταλύτες τη δραματική επιτάχυνση των ρυθμών απανθρακοποίησης του ενεργειακού συστήματος και τη θέσπιση φιλόδοξων στόχων διείσδυσης ΑΠΕ.

SHUTTERSTOCK

«ΠΡΆΣΙΝΟ» ΚΡΆΜΆ ΆΠΟ ΆΛΟΥΜΙΝΙΟ δισ. ευρώ το μέγεθος της βιομηχανίας αλουμινίου στην Ευρώπη

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο εργάζονται για τη χρήση του εν λόγω βασικού μετάλλου στην εξοικονόμηση - αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παίζει καθοριστικό ρόλο και στην ηλεκτροκίνηση του αμαξώματος ενός ηλεκτρικού οχήματος είναι από αλουμίνιο

δισ. ευρώ η αξία της ευρωπαϊκής αγοράς ανακύκλωσης αλουμινίου

Ηπαραγωγή αλουμινίου είναι μια από τις βιομηχανίες με τη μεγαλύτερη ένταση άνθρακα, λόγω των υψηλών επιπέδων ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτούνται για την τήξη του. Διαδικασία που εκλύει στο περιβάλλον σχεδόν 1,1 δισ. τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (t CO2e) παγκοσμίως. Επιδιώξη είναι μέχρι το 2050 η βιομηχανία αλουμινίου να μειώσει τις εκπομπές της κατά 77% για να ανταποκριθεί στους παγκόσμιους κλιματικούς στόχους. Αυτό θα επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό με τη μετάβαση σε πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, παράλληλα με την αύξηση της ανακύκλωσης αλουμινίου. Σε αυτή τη μετάβαση το αλουμίνιο παίζει καθοριστικό ρόλο, μιας και αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο επιστήμονες εργάζονται έχοντας ως στόχο να βρουν έναν τρόπο για να αποθηκεύουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις ΑΠΕ, η οποία, όταν δεν χρησιμοποιείται από το δίκτυο, πάει κυριολεκτικά χαμένη. «Κλειδί» στην έρευνα αυτή αποτελούν τα μέταλλα και ειδικότερα το αλουμίνιο. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιεύσεις, στην προκειμένη περίπτωση το αλουμίνιο χρησιμοποιείται ως φορέας ενέργειας, με την ηλεκτρική ενέργεια από τις ΑΠΕ να αποθηκεύεται σε αυτό με χημικό τρόπο, χωρίς να παράγονται παράλληλα αέρια του θερμοκηπίου. Την ίδια στιγμή, Ελβετοί επιστήμονες, σε συνθήκες εργαστηρίου, μπόρεσαν επιτυχημένα να ανακτήσουν από το αλουμίνιο την ηλεκτρική ενέργεια με υψηλό βαθμό απόδοσης. Η έρευνα των Ελβετών εστιάζει στην ανάκτηση της ηλεκτρικής ενέργειας από το αλουμίνιο, τη δυνατότητα απελευθέρωσης της ενέργειας σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και τη δυνατότητα μετατροπής

του οξειδίου του αλουμινίου ξανά σε αλουμίνιο χωρίς την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου. Οι έρευνες των Ελβετών αναμένεται να φέρουν τα πρώτα χειροπιαστά αποτελέσματα σε περίπου πέντε χρόνια, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιες έρευνες πραγματοποιούνται και για τον σίδηρο.

Ηλεκτροκίνηση και ανακύκλωση

Πέραν αυτού, το αλουμίνιο παίζει καθοριστικό ρόλο στην ηλεκτροκίνηση. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 πωλήθηκαν δύο εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε παγκόσμια κλίμακα, ποσότητα που δείχνει αύξηση 35% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το αλουμίνιο καθίσταται

πλέον ιδιαίτερα σημαντικό στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων, παρόλο που η χρήση του στα αυτοκίνητα δεν είναι κάτι καινούργιο. Περίπου το 15% του αμαξώματος ενός αυτοκινήτου μαζικής παραγωγής είναι κατασκευασμένο από αλουμίνιο. Το ποσοστό αυτό, ωστόσο, είναι πολύ υψηλότερο στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ξεπερνώντας

το 50%. Ένα από τα βασικότερα μέταλλα που χρησιμοποιούνται είναι το αλουμίνιο και η Ευρώπη σχεδιάζει να επαναφέρει τις εξαγωγές βασικών πρώτων υλών για τη βιομηχανία όπως το αλουμίνιο στο εσωτερικό της για να

καλυφθούν οι ανάγκες. Παράλληλα, κρίσιμη παράμετρο

αποτελεί και η ανακύκλωση του αλουμινίου για την πρά-

σινη μετάβαση μέσω της ηλεκτροκίνησης. Το αλουμίνιο

είναι ένας από τους πλέον ανακυκλώσιμους πόρους που διατίθενται στην αγορά, σε σημείο που το 75% του συνόλου του που έχει παραχθεί ποτέ υπάρχει ακόμα και σήμερα, με τη μια ή την άλλη μορφή. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, το ανακυκλωμένο αλουμίνιο χρησιμοποιούνταν κυρίως σε εφαρμογές που δεν απαιτούσαν μηχανική

Κρίσιμη ενεργειακή παράμετρο αποτελεί και η ανακύκλωση του αλουμινίου για την πράσινη μετάβαση μέσω της ηλεκτροκίνησης.

δισ. και απασχολεί άμεσα ή έμμεσα περισσότε ρους από 1 εκατομμύριο εργαζομένους. Συγκεκριμένα, στην Ευρώπη υπάρχουν 220 εργοστάσια αλουμινίου, πολλά από τα οποία είναι μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις. Επομένως, η ανακύκλωση αλουμινίου απασχολεί περί τους 30.000 εργαζομένους και το μέγεθος της αγοράς φτάνει στα 8,6 δισ. ευρώ.

Το πρόγραμμα «Salema»

To 2022 η European Aluminium πραγματοποίησε την πρώτη της διαδικτυακή εκδήλωση σχετικά με το χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. έργο «Salema», το οποίο στοχεύει στην παραγωγή νέων κραμάτων αλουμινίου για την ελαχιστοποίηση της πρωτογενούς προμήθειας κρίσιμων πρώτων υλών (CRMs), όπως το πυρίτιο και το μαγνήσιο, μεγιστοποιώντας παράλληλα την προμήθεια CRM από ανακύκλωση παλιοσίδερων. Η καταλληλότητα και η απόδοση αυτών των νέων κραμάτων αλουμινίου θα αποδειχθούν μέσω τεσσάρων πιλοτικών ενεργειών. Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα «Salema» έχει στόχο να αναδείξει τη χρησιμότητα αυτών των νέων κραμάτων στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων και μάλιστα σε πέντε διαφορετικά εξαρτήματα αυτοκινήτων: αμορτισέρ, μετωπικό πλαίσιο, κολόνες, κουτί μπαταρίας και σκελετό (τα συναρμολογημένα εξωτερικά μέρη του αυτοκινήτου πριν από τη διαδικασία βαφής). Εάν το πρόγραμμα στεφθεί με επιτυχία, η υιοθέτηση

κατασκευής αυτοκινήτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα εποχή βιώσιμης παραγωγής μετάλλου. Αυτή η νέα προσέγγιση, ωστόσο, μπορεί να έχει οφέλη και σε άλλους κλάδους, εκτός από την αυτοκινητοβιομηχανία, όπως η αεροπορία, οι σιδηροδρομικές μεταφορές, η συσκευασία και η οικοδομή.

«Σταθερή αύξηση της χρήσης»

Όπως τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης

Αλουμινίου Γιώργος Μεντζελόπουλος, «στην εποχή μας, θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ανακύκλωση, το χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα και η διάρκεια ζωής των προϊόντων, η εξοικονόμηση ενέργειας και η προστασία από τη φωτιά, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στην καθημερινότητά μας. Ως υλικό, το αλουμίνιο ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις αυτές, καθώς είναι το κατ’ εξοχήν βιώσιμο υλικό, ως μη τοξικό, πλήρως ανακυκλώσιμο και επαναχρησιμοποιούμενο, με ελάχιστο ενεργειακό κόστος. Το αλουμίνιο, επίσης, έχει υψηλό δείκτη πυραντοχής. Πρακτικά, πρόκειται για ένα υλικό που δεν καίγεται. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, καθυστερεί ή αποτρέπει τη μετάδοση και δεν εκπέμπει βλαβερά αέρια κατά την καύση. Γενικά στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης σε μια καθαρή κυκλική οικονομία, το αλουμίνιο κατέχει σημαντική θέση για ένα βιώσιμο μέλλον. Παίζει σημαίνοντα ρόλο για τη βιωσιμότητα τόσο των νέων κτιρίων όσο και την ανακαίνιση των παλαιότερων. Έτσι αναμένουμε τη σταθερή αύξηση της χρήσης του αλουμινίου σε κάθε είδους κατασκευή και φυσικά στα νέα κτίρια με τις υψηλές ποιοτικές απαιτήσεις»

Χάρης

Δούκας

Αναπληρωτής καθηγητής

στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

ΠΡΆΣΙΝΕΣ, ΕΞΥΠΝΕΣ ΚΆΙ ΆΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΠΌΛΕΙΣ

Οι τρεις διαστάσεις που δείχνουν τον δρόμο στα αστικά κέντρα προς μία οικονομία μηδενικών εκπομπών, προσδιορίζοντας τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη, την εργονομία στον δημόσιο χώρο και την προσαρμοστικότητα απέναντι σε περιβαλλοντικές πιέσεις και φυσικές καταστροφές

Οι πόλεις φιλοξενούν σήμερα το

55% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά

και στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό

ανέρχεται ήδη κοντά στο 80%. Τα αστικά κέ-

ντρα καταναλώνουν περισσότερο από το 75%

της παγκόσμιας ενέργειας και ευθύνονται για

το 70% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων

του θερμοκηπίου. Ορθώς λοιπόν βρίσκονται

στο επίκεντρο της προσοχής για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Ο αγώνας για

αλλαγή του σημερινού οικονομικού υποδείγματος προς μία οικονομία μηδενικών

εκπομπών πρέπει να δοθεί και να κερδηθεί

στις πόλεις.

Το ερώτημα είναι, πώς σχεδιάζει κανείς τις πόλεις όπου θα ζει και θα εργάζεται η μεγάλη πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού, με όρους μέλλοντος και βιωσιμότητας; Η απά-

ντηση δεν είναι απλή. Η σύγχρονη πολιτική των πόλεων εκφράζεται διεθνώς σήμερα μέσα από το τρίπτυχο πράσινη, έξυπνη και ανθεκτική πόλη. Κάθε μία από αυτές τις τρεις διαστάσεις έχει συγκεκριμένη υπόσταση και κάποιες πόλεις ήδη δείχνουν τον δρόμο.

Το πράσινο προσδιορίζεται από τον πραγματισμό της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, και όχι από την ουτοπία της πολιτικής οικολογίας προηγούμενων δεκαετιών.

Η Ευρώπη δίνει πολύ μεγάλη σημασία στις πόλεις, ενσωματώνοντάς τες στην καρδιά της στρατηγικής της για την πράσινη μετάβαση.

Τα παραδείγματα πόλεων που πρωτοπορούν

σε αυτή τη διάσταση είναι πολλά και σημαντικά. Το Ρέικιαβικ βασίζεται στον υδροηλεκτρισμό και στη γεωθερμία για την παροχή

θερμότητας, ηλεκτρισμού και ζεστού νερού για τους πάνω από 120.000 κατοίκους του. Η Κοπεγχάγη, πόλη-σύμβολο για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα της, είναι επίσης γνωστή εδώ και χρόνια για τους εκτεταμένους δημόσιους

χώρους και τη μαζική ποδηλατοκίνηση. Πολλές άλλες πόλεις έχουν πολλαπλασιάσει τα τελευταία χρόνια τους πεζοδρομημένους άξο-

Πολλές πόλεις

στην Ελλάδα

έχουν ήδη

αρχίσει να

σχεδιάζουν πώς

θα μηδενίσουν

τις εκπομπές

τους μέχρι

το 2050.

νες, αποθαρρύνοντας

τη χρήση των αυτοκινήτων και πυκνώνοντας

τις μαζικές συγκοινωνίες. Επιπλέον, πόλεις όπως το Άμστερνταμ ανασχεδιάζονται στη βάση εναλλακτικών περιβαλλοντικών

θεωριών, όπως τα «Donuts Economics» της Kate Raworth. Οι

δύο ομόκεντροι κύκλοι

της Raworth, που μοιάζουν με ντόνατς, απο-

τελούν τα όρια που πρέπει να κινούμαστε.

Ο εσωτερικός κύκλος αφορά τα απαραίτητα

προς το ζην (όπως φαγητό, στέγαση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη), ενώ ο εξωτερικός

εξασφαλίζει ότι δεν πιέζονται υπερβολικά τα

ζωτικά συστήματα της Γης (όπως το κλίμα και η βιοποικιλότητα).

Η έξυπνη πόλη, από την άλλη, ως σύνθημα, συμπυκνώνει τη χρηστικότητα

και εργονομία της συλλογικής ζωής στον

δημόσιο χώρο και τη διαδικτυακή τεχνολογική εξέλιξη. Συνδυάζοντας, για παράδειγμα, πρωτογενή δεδομένα μέσα από μετρητές και

αισθητήρες, νέα ευφυή συστήματα και εφαρμογές μπορούν να αναπτυχθούν (όπως στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα MATRYCS, https:// www.matrycs.eu), εστιάζοντας σε προβλήματα που εντοπίζουν οι σύγχρονες πόλεις και τα κτίριά τους. Η έννοια της έξυπνης πόλης, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στην τεχνολογικότητα και στην ανάπτυξη ευφυών συστημάτων. Έξυπνες πόλεις είναι αυτές που δίνουν

τη δυνατότητα στους κατοίκους τους να

διαμοιραστούν την «ταυτότητά» τους, ιστορί-

ες, εμπειρίες, σκέψεις, αλλά και τα ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά τους, για την ανάπτυξη ενός νέου συλλογικού, βιώσιμου και συνεκτικού

οράματος ανάπτυξης. Η τεχνολογία δηλαδή

είναι το μέσο για την κοινωνική συνοχή, την

ηθική αλληλεγγύη, την πολιτισμική πρω-

τοπορία. Υπάρχουν πόλεις που προωθούν στρατηγικές ανοιχτών δεδομένων και πύλες, όχι μεμονωμένες, αλλά ενσωματωμένες σε ευρύτερες στρατηγικές, όπως το Δουβλίνο, που πρωτοπόρησε μέσα στην πανδημία, δημιουργώντας νέους τρόπους κοινωνικών υπηρεσιών.

Η τρίτη διάσταση, της ανθεκτικότητας, αφορά τις πόλεις που είναι προσαρμοστικές απέναντι σε περιβαλλοντικές και κοινωνικές πιέσεις, απέναντι σε απρόσμενες κρίσεις και φυσικές καταστροφές, όπως αυτές που συνέβησαν στη χώρα μας σε Μάνδρα, Νέα Πέραμο και Μάτι. Η πανδημία του κορονοϊού έδωσε άλλη μία διάσταση στην ανθεκτική πόλη, μέσα από την επανεξέταση των αποστάσεων και των ρυθμών στις μεγάλες πόλεις. Η νέα τάση είναι ο σχεδιασμός αυτόνομων και ανθεκτικών γειτονιών, υπό την έννοια ότι μπορεί κανείς να βρει τα πάντα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με ποδήλατο. Πόλεις μετασχηματίζονται σε αυτή τη λογική, όπως το Μιλάνο, το Παρίσι και η Βαρκελώνη. Σε αυτή την ιδέα ενσωματώνονται δράσεις κυκλικής οικονομίας, με ολοκληρωμένα υποδείγματα που διασυνδέουν πόλεις με σχετικούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς (όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «DEFINITECCRI»).

Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση αυτή έχει ξεκινήσει με δειλά βήματα και στην ελληνική πολιτική ατζέντα. Οι πόλεις στην Ελλάδα συμμετέχουν τα τελευταία χρόνια σε διεθνείς πρωτοβουλίες και δίκτυα ανταλλαγής καλών πρακτικών και εμπειριών για θέματα βιώσιμων και ανθεκτικών πόλεων και πολλές έχουν ήδη ξεκινήσει να σχεδιάζουν πώς θα μηδενίσουν τις εκπομπές τους μέχρι το 2050. Πολλά πρέπει να γίνουν, ώστε τα σχέδια και οι πολιτικές βιώσιμου μετασχηματισμού τους να συνδεθούν με τον χώρο και τον χρόνο της ιστορίας των ανθρώπων και τελικά με το μέλλον τους. Ο δρόμος είναι μακρύς. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε.

Δρ Θεόδωρος Τσακίρης Αναπληρωτής καθηγητής

Γεωπολιτικής και Ενεργειακής

Πολιτικής Πανεπιστημίου

Λευκωσίας

ΕΘΝΙΚΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΆΚΗΣ ΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

Η μεταβολή του ενεργειακού μίγματος σε συνθήκες μείζονος τεχνολογικής αβεβαιότητας

και μείζονος γεωπολιτικής κρίσης, λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση σε επίπεδο διοίκησης, ρυθμιστών και αγορών

Ηεξελισσόμενη ευρωπαϊκή ενερ-

γειακή κρίση που πυροδοτήθηκε

από τον ρωσo-ουκρανικό πόλεμο

τον Φεβρουάριο του 2022 αποτελεί

γεγονός καινοφανές στην παγκόσμια πολιτική

ενεργειακή ιστορία ως προς την ένταση και την

πολυπλοκότητά της. Στην πραγματικότητα θα

μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σε επίπεδο Ε.Ε. παράλ-

ληλες ενεργειακές κρίσεις, καθώς εξελίσσονται

προσπάθειες χειραγώγησης των αγορών και

από τις δύο πλευρές των αντίπαλων παρατάξεων με την οργάνωση αλληλοσυγκρουόμενων

μποϊκοτάζ, εμπάργκο, όπως και την επιβολή

κυρώσεων πολλαπλών επιπέδων βραχυπρόθεσμης (με έμφαση στα έσοδα) αλλά και μακροπρόθεσμης επίπτωσης (αποδυνάμωση βιομηχανικής ενεργειακής βάσης μέσω μη πρόσβασης

σε δυτικά κεφάλαια και τεχνολογίες).

Ταυτόχρονα, καθώς η Ε.Ε. επιχειρεί μια ταχύτατη μεταβολή του ενεργειακού της μίγ-

ματος με στόχο την επίτευξη της ενεργειακής

της αυτονομίας και της επίτευξης κλιματικής

ουδετερότητας στο μέλλον, είναι απαραίτητο

να γίνει κατανοητός ο τρόπος που η δυναμική

ενεργειακή μετάβαση επηρεάζει το υφιστάμε-

νο ενεργειακό μίγμα που εξακολουθεί και θα

εξακολουθήσει για αρκετές δεκαετίες ακόμη

να κυριαρχείται από τα ορυκτά καύσιμα σε

παγκόσμιο επίπεδο. Μια επιτάχυνση της

πράσινης μετάβασης χωρίς την προηγούμενη

τεχνική ωρίμανση και την εμπορική εφαρμογή

μεγάλης κλίμακας εκείνων των τεχνολογιών

που θα «εγγυηθούν» την ασφάλεια αυτής της

μετάβασης αποτελεί ιδεοληψία που μπορεί να

αποδειχθεί εξίσου αντιπαραγωγική και επισφα-

λής για την Ελλάδα με την ιδεοληψία εκείνων

που αρνούνται τόσο την ανάγκη της μετάβασης

όσο και τον μη αναστρέψιμο χαρακτήρα της.

Το κρίσιμο ζητούμενο είναι το πώς σχεδιάζεις μια ενεργειακή στρατηγική ασφαλείας

ενώ το ενεργειακό σου μίγμα μεταβάλλεται σε

συνθήκες μείζονος τεχνολογικής αβεβαιότητας

και μείζονος γεωπολιτικής κρίσης, συστημικού

Η συγκρότηση Στρατηγικής

Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας θα πρέπει

να αποτελέσει βασική προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης.

μάλιστα χαρακτήρα.

Η πολυπλοκότητα του

ανωτέρω προβλήματος

δεν δύναται να αναλυθεί

στο πλαίσιο του υπό

αναθεώρηση Εθνι-

κού Σχεδίου για την

Ενέργεια και το Κλίμα, όπου η ενεργειακή

ασφάλεια αποτελεί μια

απλή παράμετρο του

συνολικού κειμένου.

Απαιτεί από την πλευρά της Δημόσιας Διοίκη-

σης μια ολιστική προσέγγιση ανάλογη με αυτή που χρησιμοποιήθηκε κατά την εκπόνηση της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας.

Η συγκρότηση ενός αυτόνομου και αυτοτελούς κειμένου Στρατηγικής Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας (ΣΕΕΑ) θα πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης και δεν μπορεί να καλυφθεί μόνο από το ΥΠΕΝ και τους ενεργειακούς

φορείς της Διοίκησης (ΡΑΕ) και της αγοράς.

Υπάρχουν πολλαπλές αλληλοεπικαλύψεις με

άλλα υπουργεία και πολιτικές που πρέπει να συνεκτιμηθούν. Συνεπώς η Επιτροπή Εκπόνησης της ΣΕΕΑ θα πρέπει να συγκροτηθεί

από τη μία πλευρά υπό τον/την υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά από την άλλη να διαρθρωθεί σε διυπουργικό επίπεδο, διαβουλευόμενη με όλους τους παράγοντες

της αγοράς.

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι

η αδυναμία κατανόησης των παραμέτρων μεταβολής του (ούτως ή άλλως πολύπλοκου

και δυναμικού) περιεχομένου της ενεργειακής

ασφάλειας έχει οδηγήσει στη συγκρότηση παράλληλων και επάλληλων μηχανισμών αντιμετώπισης ενεργειακών κρίσεων μεταξύ διαφορετικών φορέων και υπουργείων. Π.χ.,

για θέματα φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού υπεύθυνη είναι η ΡΑΕ, η οποία συντάσσει βάσει ευρωπαϊκών οδηγιών τα σχετικά σχέδια

πρόληψης και αντιμετώπισης κρίσεων, ενώ για το πετρέλαιο υπεύθυνο είναι το ΥΠΕΝ (Διεύθυνση Υδρογονανθράκων) όπου εδράζεται και η απόφαση για την απελευθέρωση των στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου και πετρελαιοειδών της χώρας, όπως έγινε δύο φορές το 2022. Σε πεδίο εφαρμογής αυτής της πολιτικής η ασφάλεια των δικτύων ανήκει στους δύο ανεξάρτητους διαχειριστές των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου (και μελλοντικά υδρογόνου).

Για τα θέματα ασφάλειας των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών (πλην των ψηφιακών) υπεύθυνο -βάσει της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας- είναι το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, είναι ωστόσο ασαφές εάν υπάρχει εξειδικευμένη στρατηγική για τις ενεργειακές υποδομές, ενώ πρακτικά η προστασία των υποδομών και δικτύων από συμβατικές ή κινητικές απειλές επαφίεται κατά κύριο λόγο στους διαχειριστές των δικτύων και την εκάστοτε μεγάλη ή μικρή μονάδα παραγωγής ενέργειας. Ο κεντρικός ωστόσο συντονισμός, που είναι απαραίτητος σε περίπτωση νέας μείζονος κρίσης, παραμένει ζητούμενο. Για τα θέματα κυβερνοασφάλειας υπεύθυνο είναι το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, ωστόσο δεν υπάρχει θεματική στρατηγική κυβερνοασφάλειας για την ενέργεια και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει το συντομότερο δυνατόν, με δεδομένες καταγεγραμμένες επιθέσεις κατά ενεργειακών στόχων και κρίσιμων ενεργειακών υποδομών, με πλέον πρόσφατη την κυβερνοεπίθεση κατά του ΔΕΣΦΑ τον Αύγουστο του 2022. Για θέματα αποθήκευσης Κρίσιμων Ενεργειακών Μετάλλων δεν είναι υπεύθυνος κανείς, ούτε θεωρείται σημαντική παράμετρος ενεργειακής ασφάλειας, παρά την ύπαρξη σχετικών ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, που ωστόσο δεν έχουν ακόμη λάβει νομοθετικό χαρακτήρα οδηγίας ή κανονισμού. Χρειάζεται ως εκ τούτου ολιστική αντιμετώπιση σε επίπεδο διοίκησης, ρυθμιστών και αγορών.

ΣΤΡΆΤΗΓΙΚΗ

εξόρυξη υποστηρίζει τα ενεργειακά συστήματα, την παραγωγή τροφίμων, τις κατασκευές, τις μεταφορές και τις πάσης φύσεως υποδομές μας. Όπως τονίζει ο Μαρκ Ραχωβίδης, πρόεδρος της Euromines, «οι ορυκτές πρώτες ύλες είναι η ψυχή της οικονομίας». Ο κόσμος δεν μπορεί να απελευθερωθεί από τις εκπομπές άνθρακα χωρίς

εντατική εξόρυξη τουλάχιστον μερικών επιλεγμένων ορυκτών πόρων. Είναι γεγονός, όμως, πως

οι εθνικοί νομοθέτες και οι αντίστοιχοι της Ε.Ε. πρέπει να συνεργαστούν για τη θέσπιση αναγνωρισμένων και αποδεκτών προτύπων για την υπεύθυνη εξόρυξη. Έτσι θα διασφαλίσουν ισότιμους

όρους ανταγωνισμού, βοηθώντας την πράσινη ανάπτυξη αλλά και την εξέλιξη ενός δυναμικού

κλάδου. Είναι σταθερή η θέση των εκπροσώπων του κλάδου πως εάν ο τομέας των πρώτων

υλών δεν γίνει ελκυστικός σε επενδύσεις, βοηθώντας τον να βελτιώσει τη βιώσιμη λειτουργία

του από θέση ανταγωνιστική με τις εισαγόμενες πρώτες ύλες, τότε δεν θα μπορέσει να καλύψει

ένα σημαντικό μέρος των αναγκών που προέρχονται από την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal). Αυτό θα οδηγήσει

«ΨΥΧΗ» ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΒΙΏΣΙΜΗ

Τα σχέδια για παραγωγή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και οι

φιλόδοξοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή θα απαιτήσουν σημαντικά

αυξημένες ποσότητες ορυκτών πρώτων υλών

Της Λέττας Καλαμαρά lkalamara@naftemporiki.gr

σε μεγαλύτερες εισαγωγές πρώτων

υλών που θα έχουν παραχθεί με

πολύ λιγότερους περιβαλλοντικούς

περιορισμούς.

Ο διευθυντής του EIT

RawMaterials Hub -Περιφερειακό

Κέντρο Ελλάδας- και ομότιμος

καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου

Πολυτεχνείου, Ιωάννης Πασπα-

λιάρης, απευθυνόμενος στον 7ο

Ελληνικό Κοινοτικό Διάλογο για τις

Ορυκτές Πρώτες Ύλες, δήλωσε πως

«η νέα στρατηγική ανάπτυξης της

Ευρώπης πρόκειται να μετατρέψει

την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδο-

τική από πλευράς πόρων και αντα-

γωνιστική οικονομία, καθιστώντας

την παράλληλα κλιματικά ουδέτερη

έως το 2050, ενισχύοντας την οικο-

νομία μέσω πράσινης τεχνολογίας, δημιουργώντας βιώσιμη βιομηχανία

και μεταφορές και ελαχιστοποιώ-

ντας τη ρύπανση. Η διασφάλιση της

βιώσιμης προμήθειας πρώτων υλών, με τη διαφοροποίηση της προσφοράς τόσο από πρωτογενείς όσο και

από δευτερογενείς πηγές, είναι επομένως μία από τις προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί

αυτή η μετάβαση. Τα σχέδια της Ευρώπης για παραγωγή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και

οι φιλόδοξοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή θα απαιτήσουν σημαντικά αυξημένες ποσότητες

ορυκτών πρώτων υλών, ενώ είναι εμφανές το κενό εφοδιασμού που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. για την εξασφάλιση των πρώτων υλών που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών της στόχων.

Τα νέα έργα βιώσιμης εξόρυξης απαιτούν σημαντικές επενδύσεις. Οι πρώτες ύλες θα βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα και της ανάπτυξης της οικονομίας καθώς περνάμε από τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας, στα ηλεκτρικά οχήματα που βασίζονται σε μπαταρίες και κυψέλες καυσίμου και στην παραγωγή υδρογόνου. Ανεξάρτητα από το ποιο μονοπάτι απανθρακοποίησης ακολουθούμε, θα υπάρξουν θεμελιώδεις αλλαγές στη ζήτηση ορυκτών πρώτων υλών και θα αλλάξουν τον κλάδο όπως τον ξέρουμε».

Στην Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει μεγάλη ποικιλία ορυκτών πρώτων υλών και για πολλές από αυτές διαθέτει κοιτάσματα παγκόσμιας εμβέλειας και υψηλές θέσεις στην παγκόσμια παραγωγή. Απαιτείται, όμως, επείγουσα στροφή και υποστήριξη στην αναζήτηση νέων αποθεμάτων σε γνωστά ορυκτά (π.χ. βωξίτης, λατερίτες κ.λπ.), κοιτασμάτων ορυκτών που ανήκουν στα επερχόμενης υψηλής ζήτησης (π.χ. νικέλιο, κοβάλτιο κ.λπ.), καθώς και αυτών του καταλόγου των κρίσιμων πρώτων υλών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι πρώτες ύλες

βρίσκονται στο

επίκεντρο των

προσπαθειών

απαλλαγής από

τις εκπομπές

άνθρακα και της ανάπτυξης της οικονομίας.

Η «ΨΥΧ Η » ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜ Ι ΑΣ Ε Ι ΝΑΙ ΒΙΏΣΙΜΗ

►

Οι οδηγοί της επιτυχημένης επίδοσης της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας αφορούν τους φυσικούς μας πόρους, τις εταιρείες και το ανθρώπινο δυναμικό και επιγραμματικά είναι:

 Η ποικιλία υψηλής ποιότητας κοιτασμάτων.

 Η βαθιά γνώση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των ορυκτών μας πόρων.

 Η σταδιακή μετατροπή των ελληνικών εταιρειών σε «παρόχους λύσεων» αντί να είναι «παραγωγοί ορυκτών και μεταλλευμάτων».

 Το έμπειρο, καταρτισμένο και με υψηλές δεξιότητες προσωπικό.

 Η καινοτομία στην εξόρυξη - κατεργασία των ορυκτών, αλλά και η προσαρμογή των προσφερόμενων λύσεων στις ανάγκες του πελάτη.

 Η υιοθέτηση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλο το φάσμα της παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων.

 Οι αποτελεσματικές μεταφορές λόγω της γεωγραφικής θέσης

της χώρας.

 Η έγκαιρη διεθνοποίηση της εγχώριας εξορυκτικής βιομηχανίας.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, οι δείκτες βιώσιμης ανάπτυξης που έχουν υιοθετήσει οι εταιρείες-μέλη του ΣΜΕ από το 2006, σύμφωνα με τον Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης, προάγουν τη συνεχή βελτίωση σε οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό και εργασιακό επίπεδο.

Τα στοιχεία που αναδεικνύονται από την πορεία εξέλιξης των δεικτών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, καθώς ο κλάδος, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις, κατόρθωσε να βελτιώσει τις επιδόσεις του στους επιμέρους τομείς που χαρακτηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στα θέματα οικονομίας θα πρέπει να τονιστεί ότι η μείωση της παραγωγής και της διάθεσης του λιγνίτη έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τον κλάδο ως προς το σύνολο του κύκλου εργασιών και την παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων. Έναντι του 2007, η παραγωγή μειώθηκε κατά 53%.

Στο εργασιακό επίπεδο επισημαίνεται η αξιόλογη προσπάθεια των εταιρειών να κρατήσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους σχε-

δόν ανέπαφο, παρά τις δύσκολες εποχές. Παρά τη μείωση της παραγωγής και του κύκλου εργασιών, η γραμμή τάσης του συνόλου των εργαζομένων είναι ελάχιστα πτωτική, ενώ εμφανίζεται

και μείωση της παραγωγικότητας (αύξηση αριθμού εργαζομένων

ανά 1 εκατ. τόνους προϊόντων και αύξηση ωρών εργασίας ανά τόνο προϊόντος). Αναφορικά με τη μείωση της συχνότητας των ατυχημάτων στην πάροδο του χρόνου, το δείγμα είναι ενθαρρυντικό, κάτι που οφείλεται στην εντατική εκπαίδευση και στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του προσωπικού σε θέματα υγείας και ασφάλειας εργασίας. Επιπλέον εντείνονται οι προσπάθειες

για την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού με αυξητική τάση των ωρών εκπαίδευσής του παρά τις δυσκολίες.

Περιβαλλοντικό αποτύπωμα Στο κοινωνικό επίπεδο υπογραμμίζεται η αύξηση των διατιθέμενων πόρων προς την κοινωνία και ιδιαίτερα από το 2016 και μετά. Στα θέματα περιβάλλοντος διακρίνεται ένταση των προσπαθειών μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και αύξηση των δαπανών αποκατάστασης και προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, ακολουθείται εφαρμογή κανόνων κυκλικής οικονομίας με σημαντική αξιοποίηση παραπροϊόντων.

Μικρή αντίφαση αποτελεί η αυξητική τάση στην κατανάλωση

ενέργειας παρά τη μείωση της παραγωγής που οφείλεται στην

αύξηση των κατεργασιών και της παραγωγής παραπροϊόντων.

Οι παράγοντες-χρυσάφι για την ελληνική

εξορυκτική βιομηχανία

H απανθρακοποίηση που επιχειρείται στο πλαίσιο εφαρμογής της Πράσινης Συμφωνίας αναμένεται να οδηγήσει σε θεμελιώδεις αλλαγές στη ζήτηση ορυκτών πρώτων υλών.

Καθίσταται εμφανής η συμβατότητα του εξορυκτικού κλάδου με τις απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης. Χρειάζεται, όμως, και

το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που θα αρμόζει στον διττό ρόλο

του ως «παίκτη» και «διευκολυντή» της βιώσιμης ανάπτυξης.

Μια εξορυκτική εταιρεία, πλήρως δεσμευμένη σε υπεύθυνα

πρότυπα εξόρυξης, έχει σημαντικό κόστος, κυρίως την κεφαλαι-

ουχική δαπάνη που απαιτείται για την ανάπτυξη νέων τεχνικών

λύσεων, καθώς και τους πρόσθετους ανθρώπινους πόρους που

απαιτούνται για τη μέτρηση και πολύ περισσότερο για την τήρη-

σή τους. Αυτά τα πρόσθετα κόστη πρέπει να αναγνωρίζονται σε

όλη την αλυσίδα αξίας, άλλως θέτουν σε μειονεκτική θέση όσες

εταιρείες εξόρυξης αναλαμβάνουν σοβαρά τις ευθύνες τους και

εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα.

«Πρωταθλητής των καθυστερήσεων»

Ειδικότερα, στη χώρα μας ο εξορυκτικός κλάδος συνεχίζει να

είναι «ο πρωταθλητής των καθυστερήσεων» στην περιβαλλο-

ντική αδειοδότηση, ενώ η επείγουσα στροφή στην αναζήτηση

νέων κοιτασμάτων δεν υποστηρίζεται από μία επικαιροποιημένη

και ισχυρή νομικά Εθνική Πολιτική Ορυκτών Πρώτων Υλών

καθώς και από ορθολογικό Ειδικό Χωροταξικό για τις Ορυκτές

Πρώτες Ύλες, το οποίο δεν βρίσκει τον δρόμο του για σχεδόν

δέκα χρόνια. Επιπλέον, το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διαχείριση

των εξορυκτικών αποβλήτων έχει μεταφερθεί στη νομοθεσία μας

με ασάφειες που δεν υποστηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις κατευθύνσεις της κυκλικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τον Αθανάσιο Κεφάλα, πρόεδρο του ΣΜΕ, «τα ορυκτά μας "αγκαλιάζουν" και είναι η βάση για τη ζωή μας και τη βιομηχανία. Στην Ελλάδα λειτουργούν αρκετές εξορυκτικές επιχειρήσεις, δυστυχώς όμως με σταδιακά μειούμενο αριθμό, καθώς για τις μισές η κερδοφορία είναι ζητούμενο. Παρ’ όλες τις δυσμενείς συνθήκες λειτουργίας των εταιρειών του κλάδου, οι επενδύσεις συνεχίζονται και αγγίζουν περίπου τα 345 εκατ. ευρώ τον χρόνο, σε μία περίοδο χαμηλών επιδόσεων για τη χώρα. Για να μπορέσει η εξορυκτική βιομηχανία να αποτελέσει παράδειγ-

μα και οδηγό ανάπτυξης, είναι αναγκαίο να δοθεί η πρέπουσα

προτεραιότητα στη δημιουργία του κατάλληλου επιχειρηματικού

και ρυθμιστικού περιβάλλοντος από τη δημόσια διοίκηση, να

συνεχιστεί η ευέλικτη και βιώσιμη παραγωγή από τις ίδιες τις

επιχειρήσεις και να συμβάλουμε όλοι, πολιτεία και εκπρόσωποι

του κλάδου, στην αποδοχή και υποστήριξη από την κοινωνία της

υπεύθυνης και βιώσιμης εξόρυξης»

Αν και αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις,

ο κλάδος εξόρυξης βελτιώνει τις επιδόσεις του στους τομείς της βιώσιμης ανάπτυξης.

ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΉ Ή ΕΛΛΉΝΙΚΉ

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΉ ΝΑ ΕΥΡΏΠΉ

Η

οργάνωση και η δομή του ενεργειακού μας συστήματος σε συνδυασμό

με τις συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί με τις γειτονικές χώρες ενισχύουν

τη θέση της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή

Η

Κωστής Σταμπολής

Πρόεδρος και εκτελεστικός

διευθυντής του Ινστιτούτου

Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)

και διευθυντής του energia.gr

ενεργειακή

κρίση, που έπληξε

κυρίως την Ευρώπη και εντάθη-

κε μετά τη ρωσική εισβολή στην

Ουκρανία με κύρια χαρακτηριστικά τις διακοπές στην τροφοδοσία και τις πολύ υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, έφερε για ακόμα μια φορά στο προσκήνιο την Ελλάδα, η οποία, χάρη στην οργάνωση και δομή του ενεργειακού της συστήματος

και των συνεργασιών που έχει αναπτύξει με

όλες τις γειτονικές χώρες, έπαιξε κομβικό ρόλο

στη διασφάλιση της ενεργειακής τροφοδοσί-

ας της ευρύτερης περιοχής. Χαρακτηριστικό

παράδειγμα η Βουλγαρία, που τον Απρίλιο

του 2022 διέκοψε την προμήθεια αερίου από

τη ρωσική Gazprom, αφού πρώτα εξασφάλισε

αέριο από την Ελλάδα μέσω αντιστροφής

ροής στη διασύνδεση του Σιδηροκάστρου.

Σήμερα και η Ελλάδα έχει σχεδόν μηδενίσει

τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, διαθέτοντας αξιόπιστους εναλλακτικούς προμηθευτές.

Παράλληλα, η εξαγωγική δραστηριότητα

της Ελλάδας στο φυσικό αέριο ενισχύεται περαιτέρω μετά τα εγκαίνια του ελληνοβουλγαρικού διασυνδετηρίου αγωγού IGB την 1η Οκτωβρίου 2022. Ο συγκεκριμένος αγωγός συνδέει το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου της Ελλάδας με αυτό της Βουλγαρίας, με την τελευταία να μπορεί να προμηθεύεται επιπλέον ποσότητες αζέρικου αερίου μέσω του αγωγού TAP.

Χάρη στις σημαντικές δυνατότητες αποθήκευσης και αεριοποίησης που προσφέρει ο τερματικός σταθμός της Ρεβυθούσας, αλλά και των δύο διασυνδέσεων με τη Βουλγαρία (Σιδηρόκαστρο και IGB), το περασμένο έτος η Ελλάδα εξήγαγε ικανές ποσότητες αερίου στις γειτονικές χώρες. Αυτές έφθασαν σχεδόν τα 3 bcma, αντιστοιχώντας στο 35% των συνολικών παραδόσεων αερίου της Ελλάδας το 2022, που ξεπέρασαν τα 8,5 bcma. Με την πλήρη λειτουργία του IGB, την αναβάθμιση του Σιδηροκάστρου χάρη στο reverse flow, τον νέο αγωγό Ελλάδας - Β. Μακεδονίας (2025)

Μετά τη ρωσική εισβολή

στην Ουκρανία,

η Ελλάδα έπαιξε

κομβικό ρόλο

στη διασφάλιση

της ενεργειακής

τροφοδοσίας

στη ΝΑ

Ευρώπη.

και την προσθήκη δύο νέων μονάδων FSRU (Αλεξανδρούπολη

και Άγ. Θεόδωροι) το 2023/2024, η Ελλάδα ισχυροποιεί περαιτέρω τη θέση της και φιλοδοξεί να καταστεί βασικός προμηθευτής αερίου

των Βαλκανίων. Προς αυτήν την κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλει

και η λειτουργία του κάθετου διαδρόμου

(Vertical Corridor) που αποτελεί συνέχεια

του IGB και με τη σύμπραξη Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Σερβίας και Ουγγαρίας πρόκειται

να λειτουργήσει μετά το 2024.

Η εικόνα της ενεργειακής αγοράς και του

κυρίαρχου ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή

δεν θα είναι πλήρης εάν δεν αναφερθούμε

στον κομβικό ρόλο που παίζουν οι δύο μεγάλοι διυλιστηριακοί όμιλοι, Helleniq Energy

και Motor Oil, που πραγματοποίησαν εξαγωγές 23 εκατ. τόνων πετρελαϊκών προϊόντων το 2021. Η Νοτιοανατολική Ευρώπη και σε έναν σημαντικό βαθμό η Ανατολική Μεσόγειος και η Βόρεια Αφρική στηρίζονται για την πετρελαϊκή τους προμήθεια στην Ελλάδα. Με ήδη ισχυρό πετρελαϊκό αποτύπωμα στη ΝΑ Ευρώπη, οι ελληνικές πετρελαϊκές σχεδιάζουν περαιτέρω αναβάθμιση της παρουσίας τους με την επανενεργοποίηση του αγωγού

πετρελαίου Θεσσαλονίκης - Σκοπίων και την

κατασκευή νέου αγωγού για τη μεταφορά

πετρελαίου από την Αλεξανδρούπολη στο

Μπουργκάς της Βουλγαρίας.

Ενισχυμένο εμφανίζεται τελευταία και το

διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρισμού μεταξύ

της Ελλάδας και των γειτονικών χωρών χάριν

των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων με

Ιταλία, Αλβανία, Β. Μακεδονία, Βουλγα-

ρία, Τουρκία, αλλά και νέων που είναι υπό

ανάπτυξη. Αν και καθαρά εισαγωγική χώρα η

Ελλάδα στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, υπάρχουν πλέον οι απαραίτητες υποδομές, ενώ δημιουργούνται και νέες, που θα επιτρέψουν πολύ μεγαλύτερες εξαγωγές ηλεκτρισμού προς τις γύρω χώρες μόλις μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε σε μεγαλύτερο βαθμό τις εγχώριες ενεργειακές μας πηγές, από φυσικό αέριο και ΑΠΕ. Παράλληλα, με την ανάπτυξη των συμβατικών πηγών ενέργειας, η Ελλάδα τα δέκα και πλέον τελευταία χρόνια έχει σημειώσει εντυπωσιακά βήματα στην προώθηση των ΑΠΕ, όπου κατέχει ένα από τα μεγαλύτερα μεγέθη συνολικής εγκατεστημένης ισχύος, σχεδόν στα 13 GW, συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων υδροηλεκτρικών. Ουσιαστικά, κατέχει τη δεύτερη θέση στην περιοχή μετά την Τουρκία. Η Ελλάδα διατηρεί πρωτεύουσα θέση στην παραγωγή και στις εξαγωγές ηλιακών θερμικών συστημάτων (ηλιακοί θερμοσίφωνες), καθώς και σε αναθέσεις κατασκευής έργων ΑΠΕ εκτός Ελλάδας ως EPC contractor.

Εκτιμάται ότι μετά τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις θα επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης τόσο των εφαρμογών ΑΠΕ όσο και της ενεργειακής αποδοτικότητας, ιδιαίτερα στα κτίρια, συμβάλλοντας έτσι στη μεγέθυνση των επενδύσεων. Συμπερασματικά, το μεγάλο διακύβευμα για τη χώρα μας σε ό,τι αφορά την ενεργειακή θέση της στη ΝΑ Ευρώπη δεν είναι τόσο να καταστεί αυτό που πολλοί αποκαλούν «ενεργειακό κόμβο» και υπονοούν τη συγκέντρωση φυσικών υποδομών ενεργειακών διαδρόμων -καθότι ο κυρίαρχος ενεργειακός κόμβος στην περιοχή είναι αδιαμφισβήτητα η Τουρκία-, αλλά η με κάθε τρόπο και μέσο ενίσχυση της γεωπολιτικής και οικονομικής της θέσης. Προς αυτή την κατεύθυνση ασφαλώς και βοηθούν οι υποδομές, αλλά δεν μπορεί να αποτελούν τον μοναδικό στόχο. Η κυριαρχία σε επίπεδο οικονομίας και αγορών και συνεπακόλουθα η στρατηγική αυτονομία πρέπει να είναι το ζητούμενο.

Σωκράτης

Μπαλτάς

Τεχνικός σύμβουλος

της Κεντρικής Ένωσης

Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ)

ΣΤΟΙΧΉΜΑ ΤΟΥ +1,5 ΚΑΙ Ή ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΑΛΛΑΓΉ

Τα βήματα που απαιτούνται για τον περιορισμό της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου

στη χώρα μας και ο ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν τα Επιχειρηματικά Πάρκα

για ένα αναπτυξιακό μοντέλο μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος

Όλα συμπυκνώνονται στον απλό

και κατανοητό στόχο που θέτει η

επιστήμη. Πρέπει να περιορίσου-

με την αύξηση της θερμοκρασίας

του πλανήτη στο +1,5 σε σχέση με τα προβι-

ομηχανικά επίπεδα μέσης θερμοκρασίας, το

πολύ +2. Πέραν αυτού του ορίου δεν υφίστανται επιστημονικά προγνωστικά που να μη μαρτυρούν κλιματική αλλαγή διαστάσεων, όπου δεν θα υπάρξει τομέας ανθρώπινης δραστηριότητας που θα μείνει ανεπηρέαστος.

Οι χειρότερες δε εκτιμήσεις προμηνύουν

φαινόμενα κλιματικής, οικονομικής και κοινωνικής αποσταθεροποίησης, που αθροιστικά θα

απειλήσουν υπαρξιακά τον ίδιο τον ανθρώπινο

πολιτισμό εν συνόλω. Όλα τα διαθέσιμα δεδο-

μένα έχουν επιβάλει την προθεσμία επίτευξης.

Ο διαθέσιμος χρόνος της παγκόσμιας κοινό-

τητας δεν ξεπερνά το προσδόκιμο ζωής ενός

ανθρώπου που γεννιέται στον ανεπτυγμένο

οικονομικά κόσμο.

Δυστυχώς, η Συνθήκη του Παρισιού

υπεγράφη σε σχετικά «κανονικές συνθήκες

θερμοκρασίας και πιέσεως» της παγκόσμιας

οικονομίας και σταθερότητας. Στην αναφορά

προόδου επίτευξης των στόχων του 2022, που

δημοσίευσε ο ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2022, απο-

τυπώνεται η οπισθοδρόμηση λόγω της παν-

δημίας Covid-19 και της πολεμικής σύρραξης

στην Ουκρανία. Δυστυχώς, στο μέτωπο της

καταπολέμησης της φτώχειας δεν υπήρξε απλά

επιβράδυνση προόδου, αλλά αναστροφή της

πορείας. Στο μέτωπο της κλιματικής κρίσης, με

βάση τα διαθέσιμα στοιχεία οι εκπομπές CO2

θα αυξηθούν 14% το διάστημα 2010-2030,

ενώ απαιτείται μείωση 43% έως το 2030 για να

παραμείνουμε στα όρια του +1,5.

Η Ελλάδα θα πρέπει να υποβάλει το 2024

αναφορά προόδου για τα βήματα μείωσης

των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Είναι αλήθεια, έχει σημειωθεί πρόοδος στην

ανάπτυξη ΑΠΕ και ο στόχος είναι το 2030 να

καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες από ΑΠΕ

κατά 80%. Βέβαια, οι δράσεις της απολιγνι-

Τα επιχειρηματικά πάρκα είναι το «ιδανικό»

μοντέλο

πρωτίστως για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων.

τοποίησης τίθενται σε «διαπραγμάτευση» λόγω της ενεργειακής κρίσης

και του πολέμου. Είναι

πιθανόν στην αναφορά του 2024 να καταγραφεί ή έστω να εννοηθεί και η θεσμική πρωτοβουλία της πολιτείας να επικαιροποιήσει το νομικό πλαίσιο ανάπτυξης και των Επιχειρηματικών

Πάρκων (ΕΠ) με τον ν. 4982/22. Δηλαδή, του πλαισίου ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας

που η πολιτεία προκρίνει ως το όχημα επίτευξης περαιτέρω προστασίας του περιβάλλοντος, πράσινης μετάβασης και ανάπτυξης. Άλλωστε, σε παγκόσμιο επίπεδο, η βιομηχανία εκλύει το

1/3 του συνολικού CO2

Η δυναμική που ενσωματώνουν τα Ε.Π.

για την ανάπτυξη, την καινοτομία, τις έξυπνες πόλεις και το περιβάλλον είναι ακόμη ανεξερεύνητη στο σύνολό της. Είναι όμως δραματικά ορατή η προοπτική που μπορεί να ανοιχτεί από τα Ε.Π. ως δομές οργάνωσης του χώρου και πλαισίου άνθησης «Οικοσυστημάτων Επιχειρηματικότητας». Έχουν τη δυναμική να αποτελέσουν το πιο γόνιμο υπόβαθρο εμπέδωσης και ανάπτυξης ενός αναγκαίου μοντέλου καινοτομίας και συνεργειών. Ενός αναπτυξιακού μοντέλου μηδενικού αποτυπώματος από «clusters και hubs» επιχειρήσεων. Εκεί που υστερούμε δραματικά είναι η χωρική οργάνωση και η συνεργατική αντίληψη. Αυτά τα δύο εμπόδια «καταργούν» τα Ε.Π. Οι νέες κοινότητες που θα προκύψουν σε αυτά, μέσα σε ένα πλαίσιο οργανωμένων υποδομών, θα μπορούν μέσω των φορέων διαχείρισης, άρα με ήδη υπαρκτό νομικό όχημα, να αναπτύσσουν σε ευρεία κλίμακα εφαρμογές έξυπνης πόλης. Συλλέγοντας δεδομένα από τη συνολική λειτουργία του Πάρκου τους σε πλήθος τομέων, εφαρμόζοντας τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, και ψηφιακών κλώνων (digital

twins) για τη διαχείριση των υποδομών τους. Θα μπορούν να σχεδιάσουν, να εκτελέσουν και να αναπτύξουν δομές επιχειρηματικής συμβίωσης με κυκλικές ροές υλικών ενεργειακών αποβλήτων και συνέργειες εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα Ε.Π. είναι το «ιδανικό» μοντέλο πρωτίστως για τη δημιουργία και ενεργειακών κοινοτήτων. Με παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, βιομάζα από απόβλητα παραγωγής ή και παραγόμενη θερμότητα, σε κοινό ενεργειακό δίκτυο, μειώνοντας δραστικά το κόστος ενέργειας.

Πριν φτάσουμε βέβαια εκεί και καθώς η ενεργειακή κρίση εξελίσσεται, καλό θα ήταν να βρεθεί και μια «ενδιάμεση λύση» στα προβλήματα της επιχειρηματικότητας, όπως αυτή έχει περιγραφεί από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας:

 Να δοθεί προτεραιότητα στη χορήγηση όρων σύνδεσης από τον ΔΕΔΗΕ με τις επιχειρήσεις για λόγους αυτοπαραγωγής σε σχέση με επενδυτικά σχέδια κατασκευής μονάδων ΑΠΕ.

 Να αρθεί το όριο των 3 MW ή του 50% της εγκατεστημένης ισχύος ως μέγιστο όριο ισχύος εγκατάστασης ΑΠΕ στις επιχειρήσεις.

 Να επιτραπεί ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός στο σύνολο των επιχειρήσεων με ταυτόχρονη άρση του γεωγραφικού περιορισμού, που υποχρεώνει η εγκατάσταση ΑΠΕ να γίνει στην ίδια περιφερειακή ενότητα που είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση.  Να επιτραπεί η αντιστοίχιση μίας παροχής κατανάλωσης με πάνω από έναν σταθμό αυτοπαραγωγής.

Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να τα καταφέρουμε. Δυστυχώς, φτάσαμε ως εδώ και για να το προσαρμόσουμε σε μια πιο «ανθρώπινη αναλογία», αν συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του «Πλανητικού Οργανισμού» στο +1,5, που είναι και το καλό σενάριο, θα ήταν σαν να είχαμε όλοι σταθερό πυρετό 38,1 και να θεωρούσαμε εαυτούς υγιείς.

ΤΟ

Η συμβολή του αγροτικού τομέα

και της νέας τεχνολογίας

στο νέο οικοσύστημα καινοτομίας

και επιχειρηματικότητας και ο ρόλος

των Agro-startups, που διαχωρίζονται

σε Food-tech και Agri-tech

Της Λέττας Καλαμαρά lkalamara@naftemporiki.gr

βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να δώσει πνοή, εκτός από την οικονομία, στην κοινωνία, στο περιβάλλον, στο σύγχρονο επιχειρείν και στη νέα γενιά. Αυτό δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις στο οικοσύστημα των νεοφυών ελληνικών εταιρειών. H αγροδιατροφή, καθώς επίσης και οι τεχνολογίες βελτιστοποίησης γεωργικών διαδικασιών με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη φιλική αξιοποίηση των περιβαλλοντικών πόρων αποτελούν έναν σημαντικό πυλώνα δράσης για τις νέες καινοτόμες επιχειρήσεις. Ήδη υπάρχουν προγράμματα με στόχο την ανάπτυξη της ικανότητας των έτοιμων για την αγορά (market ready) νεοφυών επιχειρήσεων και επιχειρηματιών στον τομέα της αγροτικής τεχνολογίας στην Ευρώπη, ώστε να έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να δημιουργήσουν βιώσιμα έσοδα, αλλά και για να συνδεθούν με επενδυτικούς εταίρους αναπτυξιακών κεφαλαίων για την υλοποίηση των σχεδίων ανάπτυξής τους.

Η εξαγορά της ελληνικής Augmenta Agriculture Technologies από τη CNH Industrial, μια παγκόσμιας κλάσης εταιρεία μηχανικού εξοπλισμού και υπηρεσιών, δείχνει την εξέλιξη. Με αυτή την εξαγορά η Augmenta θα επιταχύνει την ανάπτυξή της και θα έχει την ευκαιρία να επεκτείνει τις υπερσύγχρονες δυνατότητες αντίληψης και αυτοματισμού της, να διευρύνει το αποτύπωμά της στην παγκόσμια αγορά και να αυξήσει τον αντίκτυπό της σε χιλιάδες αγροκτήματα. Η Augmenta δημιουργήθηκε με το όραμα να αλλάξει τη γεωργία μέσω της αυτοματοποίησης και της αυτονομίας. Έχοντας πάντα στο επίκεντρο των εργασιών της τους αγρότες, τους έδωσε παγκοσμίως τη δυνατότητα να αξιοποιούν στο έπακρο κάθε τους στρέμμα και με βιώσιμο τρόπο για το περιβάλλον. Με αυτή την εξαγορά, η Augmenta θα ενισχύσει τον

ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ & ΕΞΥΠΝΟ

ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

αντίκτυπό της, ενώ η CNH Industrial θα προσφέρει εξελιγμένη τεχνολογία με απρόσκοπτο τρόπο στους

πελάτες της μέσω του κλάδου της για τον αυτοματισμό

εισροών σε χωράφια. Η ελληνική startup θα ενσωματωθεί στρατηγικά στη Raven ως μέρος των τεχνολογικών προϊόντων γεωργίας ακριβείας της εταιρείας.

Η Augmenta θα διατηρήσει τους υπαλλήλους της και

θα επενδύσει στρατηγικά στην τοποθεσία της στην Αθήνα, ως κόμβος καινοτομίας.

Τα χαρακτηριστικά των Αgro-startups

Στο οικοσύστημα των νεοφυών εταιρειών εισέρχεται, πλέον, το περιβάλλον και ειδικότερα ο αγροτικός τομέας, παρά τα προβλήματα ανισοκατανομής και χρηματοδότησης που υπάρχουν και αποτελούν τροχοπέδη για περαιτέρω ανάπτυξη. Αυτό προκύπτει τόσο από τις απαντήσεις που έδωσαν η Ιωάννα - Σαπφώ Πεπελάση, επιστημονική διευθύντρια στο Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών, και ο ερευνητής Γιάννης Μπέσης στα ερωτήματα για το πώς καταγράφονται τα Αgro-startups στη χώρα μας και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους, όσο και από τα πρόσφατα στοιχεία του Elevate Greece.

Όπως τονίζουν οι δύο επιστήμονες, «στο τρέχον

ασταθές παγκόσμιο περιβάλ-

λον και την κλιμακούμενη

επισιτιστική κρίση, η ελληνική

H αγροδιατροφή

και οι αγροτικές τεχνολογίες αποτελούν έναν σημαντικό

πυλώνα δράσης για τις νέες καινοτόμες επιχειρήσεις.

γεωργία βρίσκεται αντιμέτωπη

με την πιεστική πρόκληση να

βελτιώσει τις επιδόσεις της. Το

πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι

στην Ελλάδα εξακολουθούν

να υπάρχουν δύο παραδοσι-

ακοί (δομικοί) περιορισμοί:

αφενός η πολύ μικρή κλίμακα

των περισσότερων μονάδων

παραγωγής και αφετέρου οι

χαμηλές τεχνολογικές γνώσεις της πλειονότητας των παραγωγών».

Οι επιστήμονες επισημαίνουν, επίσης, πως η έντονη ανισοκατανομή της φυσικής παρουσίας (έδρας) των Αgro-startups που παρατηρείται προβληματίζει και ως προς τις αιτίες που την προκαλούν (το μη ώριμο οικονομικό - επιχειρηματικό περιβάλλον, νοοτροπίες, εκπαίδευση κ.ά.) και ως προς τις ευρύτερες συνέπειές της για τη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Επίσης, όπως λένε, θα πρέπει να μας απασχολήσει κατά πόσο το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μερίδιο της χρηματοδότησης σε Agro-startups προέρχεται από αυτοχρηματοδότηση οφείλεται σε στρατηγική επιλογή αρκετών startuppers και κατά πόσο είναι αποτέλεσμα δυσκολίας πρόσβασης σε Angel Investors, VCs και άλλους χρηματοπιστωτικούς και μη θεσμούς του οικοσυστήματος.

Παρ’ όλα αυτά, αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει μία «τεχνολογική επανάσταση» στον αγροτικό τομέα της χώρας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σχεδόν όλες οι νεοφυείς αγροτικές επιχειρήσεις επιτυγχάνουν υψηλές αποδόσεις, ακόμα και εκείνες των μικρών παραγωγών, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνολογικές γνώσεις από τους χρήστες.

Το Μητρώο του Elevate Greece

Σύμφωνα με τα στοιχεία, λοιπόν, οι Agro-startups

κατέχουν την πέμπτη υψηλότερη θέση ανάμεσα

στους 21 κλάδους του Μητρώου Elevate με ποσοστό 7,05%, ήτοι 47 σε σύνολο 667 καταγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων. Η βασική πρωταγωνίστρια ως προς την παρουσία Agro-startups είναι η Αττική (46,81%), ενώ δεύτερη έρχεται η Κεντρική Μακεδονία (19,15%). Παρατηρείται, δηλαδή, εξαιρετικά άνιση γεωγραφική κατανομή των Agrostartups, ενώ επικρατεί το Β2Β επιχειρηματικό μοντέλο.

Παράλληλα, καταγράφεται ισχυρή παρουσία νέων τεχνολογιών εξίσου στις Food-tech και στις Agri-tech, τις δύο μεγάλες κατηγορίες Agrostartups. Οι Agri-tech πλειοψηφούν στο συνολικό δείγμα. Οι Agri-tech έχουν ως αντικείμενο τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας σε όλα τα στάδια της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης και της δημιουργίας νέων αγορών (μέσω digital marketplaces). Στις Food-tech επιχειρήσεις επικρατούν νέες τεχνολογίες (με ποσοστό 72,73%), που δεν εντάσσονται στις συνήθεις κατηγοριοποιήσεις (στη βάση του Elevate αναφέρονται ως «Άλλο») και θεωρείται ότι αφορούν νέα είδη λιπασμάτων, διαφορετική προσέγγιση στην επεξεργασία τροφίμων κ.λπ., ενώ ακολουθούν οι

αισθητήρες (sensors) με 18,18%.

Οι τρεις περιφέρειες με το υψηλότερο ποσοστό Αgri-tech είναι η Κεντρική Μακεδονία, η Κρήτη και η Θεσσαλία. Με εξαίρεση τη Θεσσαλία, στις άλλες οκτώ περιφέρειες όπου υπάρχoυν Agrostartups υπερισχύει η αυτοχρηματοδότηση ως τρόπος χρηματοδότησής τους.

Όπως επισημαίνουν η κ. Πεπελάση και ο κ.

Μπέσης, στόχος και σαφώς θετική εξέλιξη θα

είναι να υπάρξουν στο μέλλον περισσότερες

δημιουργικές πρωτοβουλίες και συνεργασίες

ανάμεσα στις Αgro-startups και τα πανεπιστήμια

- ερευνητικά ιδρύματα, τις περιφέρειες και άλλους

τοπικούς φορείς. Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε

να βοηθήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της νέας

αγροτικής οικονομίας, η οποία εντέλει μπορεί να

αποτελέσει και πόλο έλξης πληθυσμού σε αρκετές περιφέρειες, αναστέλλοντας την αγροτική έξοδο.

Επιπλέον βιώσιμη ανάπτυξη με θεματικούς τομείς που εκτείνονται από την κυκλική οικονομία στη συσκευασία προϊόντων και τη μείωση σπατάλης τροφίμων, μέχρι την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μείωση της ρύπανσης και τη βιώσιμη εφοδιαστική αλυσίδα, δημιουργούν ένα νέο οικοσύστημα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας με έμφαση στο περιβάλλον

Cav. Ιωάννης

Τσαμίχας

Πρόεδρος

του Ελληνο-Ιταλικού

Επιμελητηρίου Αθήνας

ΕΝΕΡΓΕΙΆΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ

ΜΕΣΩ ΙΤΆΛΙΆΣ Η ΕΛΛΆΔΆ

Η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών εκτιμάται ότι θα ενταθεί το προσεχές διάστημα, τοποθετώντας την Ανατολική Μεσόγειο στο επίκεντρο του ενεργειακού χάρτη, καθώς οι εξελίξεις στο γεωπολιτικό πεδίο έχουν επιταχύνει τις διαδικασίες

Ελλάδα βρίσκεται ενώπιον μιας

μοναδικής ευκαιρίας να αναδει-

χθεί σε ενεργειακό κόμβο στη νο-

τιοανατολική Μεσόγειο. Εν μέσω

της ενεργειακής κρίσης, που ως φαίνεται θα

διαρκέσει, η σημασία της χώρας για την απε-

ξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και

την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής

Ένωσης για netzero έως το 2050 αυξάνεται.

Οι προκλήσεις είναι σαφώς μεγάλες,

καθώς η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα

είναι αργή και έρχεται αντιμέτωπη με αγκυλώσεις και εμπεδωμένα συμφέροντα. Οι νέες

επενδύσεις, απαραίτητες για να περάσουμε

σε φιλικότερες προς το περιβάλλον μορφές

ενέργειας -ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και

φυσικό αέριο, το οποίο συμπεριλαμβάνεται

στις επιλέξιμες δαπάνες στην Ευρωπαϊκή

Ταξινομία για την επίτευξη του netzero, χαρακτηρίζοντάς τες πράσινες επενδύσεις-,

απαιτούν ορθό σχεδιασμό, ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων και άμεση υλοποίηση με σφιχτό χρονοδιάγραμμα.

Το ιταλικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα έντονο και αναμενόμενο για όποιον

γνωρίζει καλά το ελληνικό ενεργειακό περιβάλλον. Τουλάχιστον εδώ και μία δεκαετία ιταλικές εταιρείες δραστηριοποιούνται ενεργά, διαμορφώνοντας τον ενεργειακό χάρτη

της χώρας.

Edison, Enel Green Power, Eni, Snam

και Terna, μάλιστα, φαίνεται ότι σχεδιάζουν

να ενισχύσουν την παρουσία τους στη χώρα

με επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια και τις

ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταξύ άλλων

Οι ιταλικοί όμιλοι Edison, Enel Green Power, Eni, Snam και Terna φαίνεται ότι σχεδιάζουν να ενισχύσουν την παρουσία τους στην Ελλάδα με επενδύσεις σε πράσινες μορφές ενέργειας.

σε μεγάλες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών και offshore αιολικά

πάρκα. Η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας εκτιμάται ότι θα

ενταθεί το προσεχές διάστημα, τοποθετώντας την Ανατολική Μεσόγειο στο επίκεντρο του ενεργειακού χάρτη. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις

άλλωστε έχουν επιταχύνει τις διαδικασίες.

Ο πόλεμος στην

Ουκρανία ιδίως ανέδειξε τη σημασία του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου EastMed, καθώς αναμένεται να διασφαλίσει

τη σύνδεση των κοιτασμάτων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, από τις υπεράκτιες

περιοχές του Ισραήλ μέσω της Κύπρου, της

Κρήτης και της ηπειρωτικής Ελλάδας στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στο κοίτασμα Λεβιάθαν - ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα της περιοχής.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο ενισχύεται σημαντικά η ασφάλεια της προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της διαφοροποίησης τόσο των πηγών όσο και των διαδρομών. Τα 1.900 χιλιόμετρα του αγωγού EastMed ακολουθούν υποθαλάσ -

σια όδευση από το Ισραήλ προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και

μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής

Ελλάδας έως τις ακτές της Θεσπρωτίας και

την Ιταλία μέσω του αγωγού Ποσειδών.

Η Edison, σε συνεργασία με τη ΔΕΠΑ, εργάζεται πυρετωδώς για την προώθηση

του αγωγού EastMed. Όπως έχει υπογραμ-

μίσει ο διευθύνων σύμβουλος του ιταλικού

ομίλου, Νίκολα Μόντι, το έργο εντάσσεται στη μακροχρόνια στρατηγική της Edison

για την αντιμετώπιση της δυσμενούς αυτής συγκυρίας που διανύουμε. Επίσης ιταλικοί όμιλοι, όπως οι Renco S.p.A, SicilsaldoNuova Ghizzoni, Bonatti κ.ά., έχουν ήδη εκδηλώσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή στην κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού.

Η νέα ιταλική κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι -όπως ακριβώς και του προκατόχου της Μάριο Ντράγκι- φέρεται να θεωρεί την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού EastMed καθοριστικό βήμα στην πορεία απεξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό αέριο. Μιλώντας από το βήμα της πρώτης Συνέλευσης της Εθνικής Ένωσης Ιταλικών Επιχειρήσεων Φυσικού Αερίου Proxigas, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ιταλικής Βουλής Paolo Formentini δήλωσε εκ νέου την πλήρη υποστήριξη της ιταλικής κυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας τον EastMed «έναν αγωγό των δημοκρατικών χωρών», ένα φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο επιτρέπει την επίτευξη πραγματικής διαφοροποίησης.

Είναι στο χέρι της πολιτείας να αδράξει την ευκαιρία να επανεξετάσει την εθνική ενεργειακή πολιτική, στοχεύοντας στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και αξιοποιώντας όλες τις διαθέσιμες δυνατότητες, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντικές επενδύσεις - υποδομές, οι οποίες θα φέρνουν φυσικό αέριο στην Ελλάδα, το οποίο με τη σειρά του θα κατευθύνεται στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ηπειρωτική Ευρώπη, συμβάλλοντας καταλυτικά στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ eco friendly

Οι στρατηγικές που εφαρμόζουν οι πέντε κορυφαίοι όμιλοι του κλάδου στην Ελλάδα με στόχο να αυξήσουν ακόμη περισσότερο

την ενεργειακή τους απόδοση, δημιουργώντας παράλληλα νέα επιχειρηματική αξία

Της Δανάης Αλεξάκη dalexaki@naftemporiki.gr

αζική είναι πλέον η στροφή των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ στις πράσινες επενδύσεις, με τους ισχυρούς παίκτες του κλάδου να ανεβάζουν ταχύτητες ώστε με καταστήματα υψηλής ενεργειακής απόδοσης να ελιχθούν υψηλότερα στη νέα ανταγωνιστική πραγματικότητα που διαμορφώνει στην αγορά η ενεργειακή κρίση και η τεχνολογία.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ καταναλώνουν ενέργεια κυρίως σε τρεις κατηγορίες λειτουργιών: καταστήματα, κέντρα διανομής και μεταφορές. Οι αλυσίδες έχουν δυνατότητα σε όλους αυτούς τους τομείς να βελτιώσουν την ενεργειακή τους απόδοση προωθώντας τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δημιουργώντας παράλληλα νέα επιχειρηματική αξία.

Αρχικά η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις επιχειρήσεις λιανικής διαφοροποιεί αυτόματα το ενεργειακό χαρτοφυλάκιο, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο έναντι πιθανής αύξησης των τιμών ενέργειας και αυστηροποίησης των κανονισμών για τα αέρια του θερμοκηπίου.

Παράλληλα, ως κλάδος που κινείται με γνώμονα τον καταναλωτή, οι αλυσίδες λιανικής δέχονται αυξανόμενη πίεση για να ενσωματώσουν τη βιωσιμότητα στα επιχειρηματικά

τους μοντέλα. Η ενεργειακή αυτονομία και τα πράσινα οφέλη που αυτή συνοδεύει βρίσκονται στον πυρήνα της προσπάθειας των αλυσίδων να συμβαδίσουν με αυτές τις απαιτήσεις των καταναλωτών, να κατακτήσουν νέους πελάτες και βέβαια να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των υφιστάμενων.

Η δημιουργία νέων μοντέλων καταστημάτων, που βελτιώνουν την αγοραστική εμπειρία και επαναπροσδιορίζουν την έννοια του sustainable σέρβις, είναι το νέο ζητούμενο στην παγκόσμια αγορά του retail κι αυτό τον ρυθμό ακολουθεί και η Ελλάδα.

Μολονότι η υφιστάμενη ενεργειακή κρίση έκανε εμφα-

νέστερη την αναγκαιότητα για τη μετάβαση σε πιο πράσινες

πρακτικές σε όλες τις δραστηριότητες, ο κλάδος των σούπερ

μάρκετ έχει αναγνωρίσει εδώ και αρκετά χρόνια τη σπουδαιότητα εφαρμογής eco friendly επενδυτικών σχεδιασμών, καθώς οι «αποδόσεις» αυτών ακουμπούν σε όλα τα πεδία: οικονομικό αποτύπωμα, περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εργασιακό περιβάλλον, αναγνώριση από τους καταναλωτές.

Μια ακόμα παράμετρος αφορά και το γεγονός ότι το πράσινο επιχειρείν καθίσταται μονόδρομος και στην προσέλκυση νέων κεφαλαίων, με δεδομένο ότι όλο και περισσότεροι επενδυτές θέτουν ως προϋπόθεση

για να επενδύσουν σε μια εταιρεία, αυτή να έχει θετικές περιβαλλοντικές επιδόσεις.

Ως κλάδος

που κινείται με γνώμονα τον καταναλωτή, οι αλυσίδες λιανικής

επενδύουν για να ενσωματώσουν τη βιωσιμότητα

στα επιχειρηματικά τους μοντέλα.

Σε ό,τι αφορά τις κινήσεις ενεργειακής αυτονόμησης του top 5 των εγχώριων παικτών, οι πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις, συνολικού ύψους 142,2 εκατ. ευρώ, που έχουν εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης οι όμιλοι Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης (ΕΥΣ) και Μετρό ΑΕΒΕ, επιβεβαιώνουν ότι ο κλάδος κινείται ήδη σε ρότα ενεργειακής αυτονομίας. Τα επενδυτικά σχέδια των δύο ομίλων που έχουν συμβασιοποιηθεί αφορούν τους

πυλώνες πράσινης μετάβασης και ψηφιακού μετασχηματισμού

του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

2.0». Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τον όμιλο της ΕΥΣ, συνολικά

έχουν συμβασιοποιηθεί τέσσερα επενδυτικά σχέδια, συνολικού ύψους 93,1 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο όμιλος Μετρό ΑΕΒΕ «τρέχει» τρία επενδυτικά σχέδια, για τα οποία έχουν υπογραφεί οι σχετικές συμβάσεις, συνολικού ύψους 49,1 εκατ. ευρώ.

ΣΚΛΑΒΕΝΊΤΗΣ

Εγκαταστάσεις υψηλής

ενεργειακής απόδοσης

Η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης προχωράει στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, όπου οι κτιριακές της υποδομές το επιτρέπουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το νέο hypermarket που εγκαινίασε στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας τον περασμένο Νοέμβριο, το οποίο αποτελεί κτίριο υψηλής ενεργειακής απόδοσης, καθώς διαθέτει φωτοβολταϊκό πάρκο με πάνω από 500 πάνελ στο στέγαστρο με σύστημα net metering.

Παράλληλα, η αλυσίδα ήδη προχωράει σταδιακά στην αντικατάσταση του εξοπλισμού στις εγκαταστάσεις της για την εξοικονόμηση ενέργειας, εστιάζοντας σε αντικατάσταση των ψυγείων με νέα χαμηλής κατανάλωσης, σε αντικατάσταση του συμβατικού φωτισμού με φωτισμό LED και στην αναβάθμιση κλιματιστικών μονάδων.

Την ίδια στιγμή, η Σκλαβενίτης ενθαρρύνει τον βιώσιμο τρόπο μετακίνησης και την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, καθώς σε συνεργασία με τη ΔΕΗ blue υποστηρίζει την ανάπτυξη του μεγαλύτερου δικτύου δημόσια προσβάσιμων φορτιστών, με το πλάνο να προβλέπει έως το τέλος του 2023 την τοποθέτηση 687 σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που θα καλύπτουν 1.374 θέσεις φόρτισης, σε 119 καταστήματα Σκλαβενίτης σε όλη την Ελλάδα.

ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Συνδυαστικές λύσεις απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος

Αντίστοιχα, σχολιάζοντας τις κινήσεις ενεργειακής αυτονομίας που προωθεί ο όμιλος Μασούτη, ο κ. Βαγγέλης Καμπέρης, διευθυντής Τεχνικής Υπηρεσίας της Διαμαντής Μασούτης Α.Ε., αναφέρει: «Η εταιρεία μας έχει ολοκληρώσει τον τελευταίο χρόνο με επιτυχία και σε πολύ σύντομους χρόνους δύο φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με σύμβαση net metering, ισχύος 1 MW η καθεμία. Πρόκειται για εγκαταστάσεις στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στη Θέρμη και στο κέντρο αποθήκευσης και διανομής της εταιρείας στο Καβαλάρι αντίστοιχα. Κάθε ένα από τα εγκατεστημένα συστήματα έχει δυνατότητα παραγωγής περίπου 1.300 MWh ετησίως με δυνατότητα κάλυψης του 30%-35% των ενεργειακών αναγκών κάθε κτιρίου. Ταυτόχρονα έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την αδειοδότηση κι εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (net metering) σε 20 στέγες καταστημάτων, συνολικής ισχύος 8 MW, σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, με δυνατότητες ετήσιας παραγωγής περίπου 10.800 MWh, ικανές να καλύψουν θεωρητικά ποσοστό περίπου 8% των ετήσιων αναγκών της εταιρείας.

ΑΒ ΒΑΣ Ί Λ Ο ΠΟ Ύ ΛΟΣ

«Πράσινος στόλος»

και καινοτόμα μοντέλα

Σε ό,τι αφορά τα φωτοβολταϊκά στις στέγες της ΑΒ Βασιλόπουλος, έχουν εγκατασταθεί σε τέσσερα σημεία, με το εν λόγω πεδίο να τοποθετείται δυνητικά στην επενδυτική ατζέντα της αλυσίδας.

Ωστόσο, η μείωση πλαστικού για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, ο «πράσινος στόλος»

για πράσινες μεταφορές προϊόντων, ένα καινοτόμο μοντέλο διαχείρισης κενών μέσων διακίνησης για

τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, αποτελούν την «απάντηση» της ΑΒ Βασιλόπουλος για την αειφόρο ανάπτυξη και τη φροντίδα του περιβάλλοντος. Για αυτή τη δέσμευση και αυτή τη στρατηγική της επιλογή, εξάλλου, η αλυσίδα αναγνωρίστηκε στα Supply Chain Awards 2022 και στα Packaging Awards 2022.

Η ενεργειακή αυτονομία και τα πράσινα οφέλη που αυτή συνοδεύει βρίσκονται στον πυρήνα της κατάκτησης νέων πελατών και στη διατήρηση των υφιστάμενων.

Επειδή, όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα στις εγκαταστάσεις net metering αποτελεί η εξεύρεση κατάλληλων κτιρίων σε συνδυασμό, βέβαια, με τους αδειοδοτικούς περιορισμούς ανά περιοχή, είναι φανερό ότι το ποσοστό κάλυψης των ενεργειακών αναγκών περιορίζεται σε νούμερα που βάσει των σημερινών τιμών αποτελούν απλώς μία βελτίωση του συνολικού κόστους κι όχι συνολική λύση ενεργειακής αυτονόμησης. Για τον λόγο αυτό η εταιρεία μας βρίσκεται τον τελευταίο καιρό σε προχωρημένες συζητήσεις ώστε να προχωρήσει σε μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ (PPA), τόσο από φωτοβολταϊκά όσο κι από αιολικά πάρκα, ώστε να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια σε ανταγωνιστικό και ελεγχόμενο κόστος. Όλα τα παραπάνω, βέβαια, συνδυάζονται και με σοβαρές τεχνικές επενδύσεις στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και του περιορισμού των ημερήσιων αναγκών, πάντα σε συνδυασμό με την καλλιέργεια της αντίστοιχης κουλτούρας στο προσωπικό των εγκαταστάσεών μας. Είμαστε βέβαιοι, λοιπόν, ότι με συνδυαστικές λύσεις, τόσο τεχνικού όσο και χρηματοοικονομικού χαρακτήρα, η εταιρεία μας θα αντιμετωπίσει με επιτυχία τις σοβαρές προκλήσεις του μέλλοντος στον τομέα της ενέργειας».

Το πρωτοποριακό πράσινο φορτηγό της ΑΒ Βασιλόπουλος για τις καθημερινές μεταφορές των προϊόντων της ενσωματώνει σύγχρονες τεχνολογίες που το μετατρέπουν στην πιο πράσινη λύση για διανομές στην πόλη, καθώς δεν κινείται με πετρέλαιο αλλά με φυσικό αέριο. Επιπλέον, ο θάλαμος μεταφοράς των προϊόντων ψύχεται με ψυκτικό μηχάνημα που χρησιμοποιεί το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) ως ψυκτικό μέσο.

Το πράσινο φορτηγό της ΑΒ αποτελεί τομή για τα ελληνικά δεδομένα και συμβάλλει σημαντικά στη μείωση των εκπομπών CO2 και άλλων αερίων που παράγονται κατά τη λειτουργία ενός κλασικού πετρελαιοκινητήρα. Παράλληλα, τα επαναχρησιμοποιούμενα τελάρα στην εφοδιαστική αλυσίδα της ΑΒ αποτελούν ένα πρωτοποριακό έργο, που αλλάζει τα δεδομένα στο δίκτυο της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Το καινοτόμο μοντέλο διαχείρισης κενών μέσων διακίνησης αφορά τη χρήση των επαναχρησιμοποιούμενων τελάρων και φιλοδοξεί να μειώσει αισθητά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

LIDL

Έμφαση σε φ/β και σταθμούς

ηλεκτρικής φόρτισης

Στη Lild, η έντονα πληθωριστική συγκυρία δεν ανέκοψε τον επενδυτικό σχεδιασμό 2022-2023, που προβλέπει κεφάλαια 100 εκατ. ευρώ, μέρος

των οποίων θα κατευθυνθεί στην αξιοποίηση των

ευκαιριών που προσφέρουν η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

Η Lidl επενδύει στοχευμένα σε φωτοβολταϊκά και σταθμούς ηλεκτρικής φόρτισης.

Μέχρι το τέλος του επόμενου οικονομικού έτους δρομολογείται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε 22 καταστήματα και δύο αποθήκες, ενώ υπολογίζεται εγκατάσταση σταθμών ηλεκτρικής φόρτισης σε 142 καταστήματα τα επόμενα δύο χρόνια.

Παράλληλα, μειώνει το οικολογικό αποτύπωμα της εταιρείας βελτιστοποιώντας διαδικασίες, όπως την πληρότητα των φορτηγών μεταφοράς προϊόντων.

METRO Στόχος η ενεργειακή ουδετερότητα έως το 2027

Στον όμιλο Metro, όπως αναφέρει ο κ. Πασχάλης Αβραμίδης, αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Εγκαταστάσεων (ΔΕΠΕ) και της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης του ομίλου, «διαχρονικά επενδύουμε σε πρωτοβουλίες και δράσεις, με σκοπό τη βελτίωση των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε και δείχνουμε μεγάλη ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα, φροντίζοντας για την ποιότητα ζωής της νέας γενιάς. Ο μεγάλος στόχος μας είναι η ενεργειακή ουδετερότητα έως το 2027 και για την επίτευξή του έχουμε πραγματοποιήσει πολλές επενδύσεις, οι οποίες από το 2015 αντιστοιχούν σε 62 εκατ. ευρώ στα καταστήματα My market και Metro Cash & Carry.

Πιο αναλυτικά, στα καταστήματα και τις εγκαταστάσεις μας έχουμε πραγματοποιήσει επενδύσεις με σκοπό την ανανέωση του εξοπλισμού ψύξης, φωτισμού και κλιματισμού με νέο, υπερσύγχρονο, φιλικό προς το περιβάλλον και βέλτιστης ενεργειακής απόδοσης. Το αποτέλεσμα αυτών των επενδύσεων είναι 38% μεσοσταθμική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Μείωση που αντιστοιχεί σε αποφυγή εκπομπής 129.826 τόνων CO2 και ισούται με την ετήσια κατανάλωση

ισχύος 25 MW. Έτσι, περίπου το 30% των ενεργειακών μας απαιτήσεων θα καλύπτεται από αυτές τις ιδιόκτητες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Τέλος, είμαστε η πρώτη ελληνική εταιρεία του κλάδου που έχει πιστοποιηθεί για το Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης, σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001:2018, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων για την κλιματική ουδετερότητα. Όλες αυτές οι ενέργειες και επενδύσεις προς την ενεργειακή αυτονομία έχουν αναγνωριστεί και από σημαντικούς θεσμούς και διακρίσεις, καθώς έχουμε λάβει πάνω από 45 βραβεία, ενώ έχουμε αναδειχθεί ως Energy Efficient Company of the Year 2019 και 2022 και Energy Excellence of the Year 2020. Οι διακρίσεις αυτές αποτελούν για εμάς μια αναγνώριση των προσπαθειών που καταβάλλουμε από το 2015 για τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος».

Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ είχε αναγνωρίσει πριν από την ενεργειακή κρίση τη σπουδαιότητα εφαρμογής eco friendly επενδυτικών σχεδιασμών.

ηλεκτρικού ρεύματος 23.580 νοικοκυριών, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η μείωση κατά 43% των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις ψυκτικές εγκαταστάσεις. Πλέον, σε ένα νέο κατάστημα, με την εγκατάσταση πρωτοποριακών συστημάτων ψύξης, κλιματισμού και φωτισμού, επιτυγχάνεται μείωση 48% συγκριτικά με ένα αντίστοιχο συμβατικό κατάστημα. Επιπλέον, από το 2019 όλα τα νέα καταστήματα έχουν πιστοποιητικό ενεργειακής κλάσης Α.

Παράλληλα, έχουμε σημειώσει μείωση 27%

στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά τετραγωνικό χώρου πώλησης των καταστημάτων, με ταυτόχρονη αύξηση των τετραγωνικών του δικτύου μας κατά 16%. Με στόχο το 2027 να είμαστε ενεργειακά ουδέτεροι, μέχρι το τέλος του 2023 θα έχουμε εγκαταστήσει έως και 97 φωτοβολταϊκούς σταθμούς με τη μορφή του net metering σε στέγες καταστημάτων και κέντρων διανομής, συνολικής

Το πρώτο εγχείρημα Θα πρέπει, πάντως, να επισημανθεί ότι η πρώτη αλυσίδα που επένδυσε στις ΑΠΕ, πολύ πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση, είναι η Χαλκιαδάκης. Η αλυσίδα, που απολαμβάνει ηγετικά μερίδια στην Κρήτη ως νούμερο ένα παίκτης στη Μεγαλόνησο, εγκατέστησε το πρώτο φωτοβολταϊκό πριν από 11 χρόνια στα κεντρικά της και ήδη φωτοβολταϊκά net metering, δηλαδή με αυτοπαραγωγή, που σημαίνει ότι παράγεις και καταναλώνεις αμέσως, βρίσκονται στις στέγες ακόμη πέντε καταστημάτων του δικτύου της. Η Χαλκιαδάκης Α.Ε. προγραμματίζει νέες ανάλογες επενδύσεις, τόσο στις κεντρικές εγκαταστάσεις της, όσο και σε επιπλέον καταστήματα

Υψηλός πληθωρισμός και αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας επιβραδύνουν

την εξέλιξη της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς οι φιλόδοξοι στόχοι που είχαν τεθεί αρχικά

μοιάζουν ολοένα και πιο ανέφικτοι επί του παρόντος

Του Φάνη Ζώη f.zois@naftemporiki.gr

κοντάφτει σε αρκετά εμπόδια η απόφαση

της Ε.Ε. να απαγορεύσει τις πωλήσεις νέων

αυτοκινήτων και φορτηγών με κινητήρες

εσωτερικής καύσης σε ολόκληρο το μπλοκ

από το 2035 και μετά, παρά την πίεση που ασκείται για στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Οι υψηλοί στόχοι που έχουν τεθεί σε εμπορικό επί-

πεδο στην Ελλάδα όσον αφορά τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων μοιάζουν ολοένα και πιο ανέφικτοι, λόγω του αυξανόμενου πληθωρισμού, της έλλειψης κρίσιμων εξαρτημάτων, αλλά και του έντονου ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την εξασφάλιση των απαραίτητων πρώτων υλών για τις μπαταρίες. Την ίδια στιγμή, οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας υπονομεύουν επίσης το επιχείρημα ότι ένα EV είναι φθηνότερο στη χρήση σε σχέση με ένα συμβατικό όχημα. Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Συνδέσμου

Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκίνητων, το 2022

ταξινομήθηκαν 7.498 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ποσοστό

7,6% επί του συνόλου των ταξινομήσεων.

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που διαβιβάστηκαν στη Βουλή, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, το σύνολο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 18.000.

«Κινούμαι Ηλεκτρικά»

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη και δεύτερος κύκλος του

προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά», οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα κινούνται σε επίπεδα κατώτερα των προσδοκιών.

Στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου της δράσης «Κινούμαι Ηλεκτρικά», το 2021, οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν ήταν περίπου 19.000 (9% για αυτοκίνητα, 22%

για δίκυκλα - τρίκυκλα και 69% για ποδήλατα), από τις οποίες έως το τέλος Νοεμβρίου είχαν εγκριθεί περίπου 15.000 και είχαν πληρωθεί 8.000. Ο συνολικός προϋπολογισμός ο οποίος έχει δεσμευτεί για τις εγκεκριμένες αιτήσεις έως σήμερα είναι 18,5 εκατ. ευρώ. Έτσι, με στόχο να αυξηθεί η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στον δεύτερο κύκλο της δράσης, ο οποίος άρχισε στα μέσα του 2022, δίνει υψηλότερα ποσοστά και ποσά επιδότησης για τα ηλεκτρικά οχήματα σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία θα αγοράσουν ή θα νοικιάσουν ηλεκτρικά οχήματα, συγκριτικά με τον πρώτο κύκλο, και επιπλέον bonus για νέους ηλικίας 18-29 ετών. Παράλληλα, παραμένουν οι επιδοτήσεις για έξυπνους οικιακούς φορτιστές, για ΑμεΑ και πολύτεκνους.

Αναλυτικότερα, τα στατιστικά του δεύτερου κύκλου στο τέλος Νοεμβρίου 2022 έχουν ως εξής:

 Υποβληθείσες αιτήσεις: περίπου 10.500, εκ των οποίων 28% αφορούν αυτοκίνητα, 37% ποδήλατα και 35% δίκυκλα - τρίκυκλα.

 Αιτήσεις που έχουν ενταχθεί σε αποφάσεις υπαγωγής: περίπου 1.700.

 Αιτήσεις που έχουν πληρωθεί: περίπου 300.

Ο δεύτερος κύκλος της δράσης δεν περιλαμβάνει

τα ταξί, για τα οποία είναι στην τελική φάση προετοιμασίας η δράση «Πράσινα Ταξί», η οποία χρηματοδοτείται με πόρους 40 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Η δράση προσβλέπει στην αντικατάσταση περίπου 2.000 παλαιών και ρυπογόνων ταξί τεχνολογίας EURO 5 ή παλαιότερα, με νέα, αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα, με υποχρεωτική απόσυρση και καταστροφή του παλαιού οχήματος. Ενδεικτικό της κατάστασης στην αγορά αυτοκινήτου, όπως έχει διαμορφωθεί στο τέλος του 2022, είναι ότι για δεύτερη συνεχή χρονιά οι πωλήσεις καινούργιων αυτοκινήτων στην Ελλάδα κατάφεραν να σπάσουν το φράγμα των 100 χιλιάδων μονάδων. Συγκεκριμένα και παρά τα προβλήματα που προκάλεσαν οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στις παραδόσεις των μοντέλων, στην Ελλάδα πρωτοκυκλοφόρησαν πέρυσι 105.283 καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα με βάση τα πρωτογενή στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΣΕΑΑ, σημειώνοντας αύξηση 4,3% σε σχέση με το 2021 (100.911).

Ο Δεκέμβριος του 2022, που παραδοσιακά είναι ένας μήνας όπου οι αγοραστές αναστέλλουν την αγορά ώστε να αποφύγουν την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας, ήταν ένας ιδιαίτερα αποδοτικός μήνας, σημειώνοντας αύξηση 14,7% (6.486 ταξινομήσεις).

Ειδικότερα, τα μοντέλα βενζίνης κατέκτησαν μερίδιο αγοράς που αγγίζει το 44,8% (έναντι 49,2% το 2021), ενώ ανοδική είναι η πορεία των υβριδικών αυτοκινήτων με 27,6% (23,2% το 2021). Τα επαναφορτιζόμενα (plug-in υβριδικά και αμιγώς ηλεκτρικά) ανήλθαν

7,9%, ενώ τα πετρελαιοκίνητα περιορίστηκαν στο 16,3% (17,4% το 2021). Όσον αφορά τα οχήματα φυσικού αερίου φαίνεται ότι δεν είχαν ιδιαίτερη δυναμική αγγίζοντας το 0,6% και τα υγραερίου το 2,9% (2% το 2021).

Τα ηλεκτρικά

Σε ό,τι αφορά τους αριθμούς, εστιάζοντας στα ηλεκτρικά μοντέλα, συνολικά το 2022 οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων έφτασαν τις 2.841 μονάδες, σημειώνοντας αύξηση κατά 30,6% σε σχέση με το 2021. Όπως φαίνεται, η επιδότηση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας -το «Κινούμαι Ηλεκτρικά ΙΙ»- για

την αγορά ηλεκτρικού Ι.Χ. έδωσε ιδιαίτερη ώθηση

στους υποψήφιους αγοραστές, αφού η επιδότηση αγγίζει τις 8.000 ευρώ.

Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, το 2023 ανα-

“

Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ, το σύνολο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 18.000.

μένεται ιδιαίτερη ώθηση στα

ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μιας και

φέτος το κράτος θα επιδοτεί την

αγορά τους, ενώ η συγκεκριμέ-

νη κατηγορία θα εμπλουτιστεί

με δεκάδες καινούργια ηλεκτρι-

κά (στη χώρα μας υπάρχουν

σχεδόν 50 προτάσεις σε αμιγώς

ηλεκτρικά Ι.Χ. από τις ελληνικές

αντιπροσωπείες). Επίσης, στις

νέες προτάσεις ηλεκτρικών οι

αγοραστές βλέπουν με θετική

ματιά τη διάδοση των δημόσιων

φορτιστών, τόσο σε αστικό περιβάλλον όσο και στους αυτοκινητοδρόμους, ενώ οι νέες

μπαταρίες με την αυξημένη αυτονομία τους κερδίζουν

έδαφος στις προτιμήσεις τους.

Ζητούμενο το θέμα της αυτονομίας

Ωστόσο, ως ένα από τα βασικότερα προβλήματα στη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων παραμένει η αυτονομία τους. Ακόμη και στις αστικές περιοχές των ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών οι σταθμοί φόρτισης είναι περιορισμένοι, αν και αυξάνονται συνεχώς. Στα εθνικά και επαρχιακά οδικά δίκτυα, όμως, οι σταθμοί φόρτισης είναι ακόμη σπάνιο είδος.

Πάντως, το 2023 οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα παρουσιάσουν με γεωμετρική πρόοδο τα περισσότερα ηλεκτρικά μοντέλα σε σχέση με κάθε άλλη χρονιά.

Τόσο η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία όσο και η ιαπωνική ετοιμάζουν μια νέα γενιά ηλεκτρικών οχημάτων, που θα δώσουν ακόμη περισσότερες επιλογές στους υποψήφιους ιδιοκτήτες ανά τον κόσμο.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, το 2022 πουλήθηκαν πάνω από 7,8 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα σε παγκόσμιο επίπεδο και κατέλαβαν το 10% του συνόλου των οχημάτων που πουλήθηκαν σε όλο τον κόσμο -κοινώς ένα στα δέκα αυτοκίνητα-, ενώ οι πωλήσεις ηλεκτρικών παρουσίασαν το 2022 αύξηση 68% σε σχέση

με τις αντίστοιχες του 2021. Παγκοσμίως, πάνω από 23

εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα κυκλοφορούν στους δρόμους, ενώ το 2023 ο ρυθμός πωλήσεων σε σχέση με το 2022 και το 2021 αναμένεται να επιβραδυνθεί. Ακόμη

και τα πιο δημοφιλή μοντέλα -που έχουν γλιτώσει τις μπαταρίες κάτω από το πάτωμά τους- θα εξηλεκτριστούν, αναφέρουν στελέχη της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Αν και το 2022 οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα έφτασαν τις 2.841 μονάδες, σημειώνοντας αύξηση κατά 30,6% σε σχέση με το 2021, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι αυτές κινούνται σε επίπεδα κατώτερα των προσδοκιών.

«Αγκάθι» το κόστος επισκευής

Ένας ακόμη ανασταλτικός παράγοντας για την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου (EV) είναι το μέσο κόστος επισκευής. Σύμφωνα με υπολογισμούς, για ένα μικρό, μη πολυτελές ηλεκτρικό αυτοκίνητο που έχει εμπλακεί σε μετωπική σύγκρουση, το κόστος επισκευής είναι 26,6% υψηλότερο απ’ ό,τι για ένα αυτοκίνητο εσωτερικής καύσης της ίδιας κατηγορίας. Αυτή η διαφορά αυξήθηκε στο 53,3% όταν συγκρίθηκε το κόστος επισκευής μεταξύ ηλεκτρικού και μικρού πολυτελούς SUV εσωτερικής καύσης.

Αυτό οφείλεται στο υψηλότερο κόστος των εξειδικευμένων ανταλλακτικών, στα υψηλότερα ποσοστά εργασίας των μηχανικών που έχουν ειδική γνώση για να επισκευάζουν ηλεκτρικά οχήματα, στις καθυστερήσεις στη διαθεσιμότητα εξαρτημάτων και στον μεγαλύτερο κίνδυνο διαγραφής των ηλεκτρικών οχημάτων από τους ασφαλιστές, εάν οι μπαταρίες αποδειχθούν ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από τη συμβουλευτική εταιρεία τεχνολογίας CCC Intelligent Solutions, που έχει έδρα το Σικάγο των ΗΠΑ, έδειξαν ότι το 50% των αξιώσεων για αντικατάσταση μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, λόγω του υψηλού κόστους της μπαταρίας, θεωρήθηκε ως συνολική απώλεια του αυτοκινήτου. Η ασφάλιση για τα ηλεκτρικά οχήματα είναι συνήθως υψηλότερη, με την ασφαλιστική LeasePlan να προτείνει 12% υψηλότερη τιμή ασφάλισης σε σχέση με τα οχήματα που φέρουν κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Επίσης, ένα μεγάλο μέρος του κόστους της ασφάλειας οφείλεται στην κατασκευή των ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία έχουν ακριβότερα και ελαφρύτερα υλικά, όπως αλουμίνιο και ανθρακονήματα, καθώς και στον σχεδιασμό τους, ο οποίος έχει στόχο να διαχέει την ενέργεια που προέρχεται από σύγκρουση με διαφορετικό τρόπο, αφού δεν υπάρχει κινητήρας στο μπροστινό μέρος για να απορροφήσει την κρούση.

Η φόρτιση εγκυμονεί πρόσθετους κινδύνους στα θέματα ασφάλισης των ηλεκτρικών οχημάτων, όπως ευθύνη έναντι τρίτων εάν κάποιος σκοντάψει σε καλώδιο τη στιγμή που φορτίζεται το ηλεκτρικό αυτοκίνητο και υποστεί τραυματισμό.

Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρξει ασφαλιστική κάλυψη για τη φόρτιση των καλωδίων, των συνδέσμων και των φορτιστών.

Δοκιμές που διεξήχθησαν από το ερευνητικό ινστιτούτο Allianz Center for Technology Automotive διαπίστωσαν ότι τα σχέδια των κατασκευαστών προστατεύουν σε μεγάλο βαθμό τα εξαρτήματα υψηλής τάσης των EV σε περίπτωση σύγκρουσης και προειδοποιούν εάν η μπαταρία πρέπει άμεσα να αντικατασταθεί. Ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες υποστηρίζουν ότι τα EV έχουν χαμηλότερο κόστος σέρβις και συντήρησης, λόγω λιγότερων κινούμενων εξαρτημάτων, η ασφαλιστική Allianz προτείνει αύξηση ασφαλίστρων, καθώς όλο και περισσότερα εξαρτήματα είναι συνδεδεμένα με αισθητήρες, γεγονός που καθιστά την αντικατάσταση πιο δαπανηρή και πιο χρονοβόρα

SHUTTERSTOCK