Catalogus 5 Het werk van cepezed

naioio uitgevers

catalogus het werk van cepezed

catalogus 5 het werk van cepezed

catalogus het werk van cepezed nai 010 publishers 2018

bedrijf onderzoek onderwijs publiek wonen infrastructuur informatie

inleiding kantoor bedrijf onderzoek onderwijs publiek wonen infrastructuur informatie

kantoor

inleiding

inhoud

catalogus het werk van cepezed

inleiding

twee (z)onder één kap

1989

14

catalogus het werk van cepezed

inleiding

inleiding cepezeds vijfde catalogus toont net als zijn voorgangers een breed overzicht aan actuele projecten; gerealiseerd én in verschillende fasen van aanbouw of ontwerp. Uiteraard kenmerken deze zich alle weer onmiskenbaar door de specifieke cepezed-benadering gericht op een optimaal evenwicht tussen langdurig en flexibel gebruiksgemak, een hoge verblijfskwaliteit, een lucide esthetiek en de specifieke randvoorwaarden.

Evenmin als Mies van der Rohe vindt cepezed immers iedere maandagochtend een nieuwe architectuur uit, maar richt het bureau zich net als deze oer-modernist liever op een steeds verdere verfijning en perfectionering van zijn methoden, technieken, oplossingen en toepassingen. Dat geeft de projecten naast een grote mate van herkenbaarheid ook steevast iets tijdloos en vanzelfsprekends; bijna alsof ze er altijd al zijn geweest.

Een heldere en eenduidige lay-out, maximaal resultaat met minimaal materiaalgebruik en een hoge graad van transparantie, openheid en ruimtelijke variatie zijn constante factoren. Net overigens als een minimalistische, vaak geraffineerde detaillering en een versmelting van architectuur, constructies, installaties en bouwfysica die zowel efficiënt, functioneel als elegant is.

’t eemgoed

Proces, concept en uitvoering hangen bovendien steeds ondeelbaar samen. Uit een nauwgezette analyse en systematisering van alle informatie omtrent zaken als locatie, programma, budget en planning spruit doorgaans een tot de essenties teruggebrachte ruimtelijke en constructieve opzet voort, die direct garant staat voor de meest eenvoudige en doelgerichte bouwmethodiek. Keer op keer brengt deze werkwijze een meerwaarde die opdrachtgevers met volle overtuiging voor cepezed doet kiezen. En vaak bij volgende projecten weer bij het bureau doet terugkeren.

Met alle karakteristieken die de cepezed-methodiek breed toepasbaar maken en het oeuvre een grote consistentie geven, vormt een catalogus met recent werk vanzelfsprekend ook een tijdsbeeld. Dat uit zich deels in iets eenvoudigs als het type opgaven met de bijbehorende wensen en voorwaarden.

Een architectenbureau moet immers steeds binnen actuele kaders actuele antwoorden op actuele ruimtelijke vraagstukken ontwerpen. Voor een deel uit het zich echter ook in minder direct zichtbare aspecten als veranderende marktmodellen en organisatievormen waarbinnen de projecten tot stand komen.

Een tijdsbeeld vormt daarbij ook een snijvlak, zeker bij een weliswaar steeds sneller wordend maar nog altijd relatief traag vakgebied als de architectuur. Het draagt nog allerlei kenmerken in zich van wat vooraf is gegaan, maar ook al van wat inmiddels gaande is. Zo zijn sommige projecten geïnitieerd nog tijdens en daarmee nog verweven met de economische crisis die dit jaar precies tien jaar geleden begon. Andere zijn juist al expliciet exponenten van de inmiddels weer sterk aangetrokken economie.

15

Eén van de ontwikkelingen in de afgelopen jaren is dat de overheid zich gestaag heeft teruggetrokken uit veel velden waarmee zij zich voorheen intensiever bemoeide; van de zorg tot de ontwikkeling van de gebouwde omgeving. Dit uit zich op allerlei manieren, waaronder de verschuiving van kansen, risico’s en verhoudingen in de markt. Maar ook in de huisvesting van de overheid zelf is deze trend terug te zien. Projecten als De Resident en rijkskantoor De Knoop die u in dit boek terugvindt, brengen een afgeslankt bestuursapparaat onder op een efficiënt gebruikt, compact aantal meters. Met andere achtergronden geldt hetzelfde overigens voor de twee gebouwen van fusiegemeente Westland.

catalogus het werk van cepezed

mecc maastricht

Een andere tendens is het ontstaan van nieuwe zwaartepunten in de bouwopgave. Zo zorgt de gerevitaliseerde economie voor een hernieuwde vraag naar bedrijfsgebouwen, zoals die voor de producent van innovatieve motorkleding Rev’it. Ook vindt een inhaalslag plaats op de woningmarkt, die jarenlang is achtergebleven. Zeker in en rond de grote steden ontstaan compleet nieuwe wijken en stadsdelen, vaak gebaseerd op nieuwe businessmodellen, nieuwe demografische trends en nieuwe visies omtrent stedenbouw, verdichting, woonkwaliteit en samenleving. Een project als Park Hoog Oostduin combineert de vraag naar luxe stedelijk wonen in het hogere segment met de transformatie van bestaand vastgoed, dat onverminderd een kans en opgave blijft. Een bijna arcadisch woningbouwproject als ’t Eemgoed in Oosterwold komt juist weer voort uit geheel nieuwe, particuliere initiatieven voor bijzondere woonvormen. Beide bevatten onorthodoxe woningtypologieën met veel ruimtelijke kwaliteit. Een grootschalig woonproject als de International Student House in Delft sluit aan bij de internationalisering van het onderwijs. Het heeft weliswaar geen radicaal nieuwe plattegronden, maar wel studentenkamers in een kwaliteit en setting zoals we die vroeger niet kenden, met bijvoorbeeld ieder hun eigen sanitaire voorzieningen.

Bovendien is het zorgvuldig ingepast binnen zijn historische omgeving.

Het onderwijs zelf vormt momenteel ook een opvallend groot segment van de bouwopgave. Van het primair tot voortgezet en hoger onderwijs: in de hele sector vinden aanpassingen aan veranderde behoeften en hedendaagse eisen plaats of zetten instellingen zelfs met nadruk in op langetermijnvisies voor de toekomst. De budgetten zijn daarbij vaak uitdagend, maar cepezed weet er het maximaal haalbare uit te halen.

Belangrijke exponenten binnen de onderwijsportefeuille van het bureau zijn de revitalisatie van het iconische Tinbergengebouw van de Erasmus Universiteit Rotterdam en een gloednieuw onderzoeks- en onderwijsgebouw voor de Vrije Universiteit in Amsterdam. Opgaven met in dit geval eenzelfde type opdrachtgever, maar van een totaal andere orde. Een project als het (V)MBO voor creatieve beroepen SintLucas combineert eigentijdse nieuwbouw weer met transformatie van bestaande monumentale bouw.

16

inleiding

Samenwerking en co-creatie zijn in korte tijd dé thema’s van nu voor de toekomst van morgen geworden. Dat doet zich niet alleen voelen in de processen die cepezed als deel van grote projectteams zelf doorloopt, maar ook in de vraag van onze opdrachtgevers. Overal klinkt de roep om gebouwen die interactie, verbinding en kruisbestuiving stimuleren en faciliteren; een wens die naadloos aansluit bij cepezeds architectuurvisie, die immers een hoge mate van transparantie en daarnaast veel optische en fysieke relaties tussen ruimten en bouwdelen voorstaat. Vooral in onderzoeksgebouwen als die voor KWR Watercycle Research Institute, Genmab of DSM, sterke spelers in de almaar groeiende biotechbranche waarbinnen cepezed veel opdrachten verwerft, ligt een sterke focus op coöperatie, ook met externe partners. Een bedrijfsverzamelgebouw als het gerevitaliseerde Van Spaendonck Ondernemingshuis is eveneens geheel ingericht op partnership en associatie en draagt samenwerking zelfs expliciet als motto.

Inmiddels goed op weg in de 21ste eeuw vergt de infrastructuur voor mobiliteit een upgrade richting toekomst. Voorbeelden hiervan in het cepezed-oeuvre zijn het station Tilburg, de Moreelsebrug en de nieuwe pier op Schiphol. De technische complexiteit, het ingewikkelde speelveld met veel stakeholders en de vaak uitdagende planningen en logistieke omstandigheden maken dat dit soort opgaven zowel procedureel als zuiver vakinhoudelijk veel van de ontwerpers vraagt.

cc nl

Projecten als het EYE Collectiecentrum en het Collectiecentrum Nederland (CC NL) bieden integrale langetermijnoplossingen voor grote collecties cultureel erfgoed die al decennia verspreid en onder suboptimale omstandigheden geconserveerd werden. Zij faciliteren ruim voldoende mogelijkheden voor opslag en restauratie onder de best denkbare condities. Het omvangrijke CC NL gaat met de verzamelingen van vier grote instellingen waaronder die van het Rijksmuseum zelfs fungeren als ‘de schatkamer van Nederland’. Omdat het om opslag voor lange duur gaat, liggen de duurzaamheidsambities bovendien erg hoog. Het gebouw wordt BREEAM Outstanding gecertificeerd. Een passieve klimaatbeheersing draagt daaraan belangrijk bij.

De noodzaak tot duurzaamheid dringt in het hele veld natuurlijk sowieso steeds dieper door, maar heeft met de opkomst van het thema circulariteit de afgelopen periode weer een nieuwe dimensie gekregen. Circulariteit behelst daarbij veel aspecten, van de toepassing van hergebruikte, herbruikbare en verantwoord geproduceerde materialen tot de wijze van bouwen en de manier van gebruiken. De grondgedachte van circulariteit sluit nauw aan bij de manier van bouwen die cepezed al decennia voorstaat: met geprefabriceerde, modulaire elementen die zowel de bouw versoepelen, de flexibiliteit verhogen als de vervanging van componenten, de ontmanteling van het gebouw en het hergebruik vergemakkelijken. cepezed was dan ook een vanzelfsprekende partner voor een project als de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam, het eerste grootschalige project dat het Rijksvastgoedbedrijf heeft aan-

17

besteed met verwijdering en hergebruik expliciet opgenomen in de contractvoorwaarden. De tijdelijke functie heeft daarbij niets afgedaan aan de kwaliteit en uitstraling, wat mede maakte dat het project de Amsterdamse Architectuurprijs 2017 won. Ook het tijdelijke restaurant en vergaderpaviljoen The Green House in Utrecht is met een substantieel aandeel hergebruikte en biobased materialen een eenvoudig de- en remontabel bouwpakket en wordt daarnaast volledig circulair geëxploiteerd. Het werd recent besproken als het meest circulaire gebouw van dit moment.

catalogus het werk van cepezed

arsenaal delft

cepezed opereert vanzelfsprekend primair als architect, maar beweegt zich al van oudsher ook op andere terreinen.

Zo ontwerpt het bureau ook bouwproducten en nam het met een eigen bouwonderneming al vroeg in zijn bestaan de realisatie van selecte zelfontworpen projecten ter hand. Onder de naam cepezedbouwteam biedt de hernieuwd gestarte bouwtak sinds kort weer tal van voordelen op het gebied van procescoördinatie en uitvoeringsorganisatie. Ook kent cepezed een ontwikkelbedrijf, cepezedprojects. Een paar jaar terug startte het bureau bovendien een inhouse afdeling volledig gericht op interieur. De architecten en interieurarchitecten hebben ieder hun eigen opdrachten, maar werken ook integraal samen aan projecten als de Cacaofabriek in Helmond en de eerder genoemde nieuwe pier op Schiphol.

Architectuur en interieur vormen in deze gevallen volledig één geheel, wat resulteert in maximale synergie tussen gebouw en beleving. Het afgelopen decennium zijn traditionele organisatiestructuren in de bouw daarnaast op allerlei manieren verschoven en gediversifieerd. Daarmee is het palet van rollen, taken en verantwoordelijkheden dat cepezed in steeds wisselende configuraties voor zijn rekening neemt alleen nog maar breder geworden: om opdrachtgevers te begeleiden, om totaalconcepten te realiseren, om kwaliteit te garanderen, om stakeholders in overeenstemming te houden, om efficiëntie het proces in te brengen of simpelweg om projecten van de grond te krijgen die anders nooit van de grond zouden komen. Van concept- tot product- en projectontwikkelaar, van integraal procesmanager tot duurzaamheidspionier en van huisvestingsstrateeg tot financieringsadviseur, cepezed is het allemaal. Met dezelfde stabiele basisvisie speelt cepezed voortdurend in op wisselende kansen en omstandigheden.

Een project waarin alle rollen samenkomen is de transformatie van het historische Armamentarium in Delft tot hotel, restaurant en congrescentrum het Arsenaal. cepezedprojects ontwikkelt het, cepezed en cepezedinterieur ontwerpen het en cepezedbouwteam neemt de uitvoering voor rekening.

De variëteit in rollen en organisatievormen uit zich ook in een verscheidenheid aan contractvormen. De projecten in deze catalogus zijn gerealiseerd op basis van zowel traditionele opdrachten als op basis van bijvoorbeeld total engineering, Design & Build of overeenkomsten als Design Build Finance Maintain & Operate en Design Build Maintain & Remove, die veel initiatief en verantwoordelijkheid bij de markt laten.

Voor sommige fungeert cepezed als integraal hoofdopdracht-

18

inleiding

nemer en contracteert het bureau zelf alle benodigde andere disciplines – bij een project als Leefmilieu Brussel zelfs inclusief een volledig internationaal schaduwteam voor de afstemming van het ontwerp op de lokale wet- en regelgeving.

In andere projecten liggen de risico- en kapitaalverhoudingen anders. cepezed is dan onderaannemer van grote consortia, maar speelt ook in die gevallen een centrale rol in de procescoördinatie.

Voor welke functie, van welke schaal en in welke fysieke of procedurele context dan ook; het begin- en eindpunt in het werk van cepezed bestaat letterlijk en figuurlijk uit het creëren van ruimte. Ruimte voor de opdrachtgever om zijn doelen te bereiken en ruimte voor de gebruiker om zijn alledaagse bezigheden in een aangename, comfortabele en gezonde omgeving te verrichten. cepezed houdt daarbij steeds ook oog op de toekomst. Omdat tijd en verandering onvermijdelijk samengaan, blijft de ruimte die cepezed creëert altijd plooibaar.

nieuwe pier schiphol

19

98

catalogus het werk van cepezed

inleiding kantoor bedrijf onderzoek onderwijs

realisatie 2019

publiek

bvo 31.291 m2

infrastructuur

opdrachtgever stichting het rijksmuseum amsterdam

Het CollectieCentrum Nederland (CC NL) wordt de nieuwe bewaarplaats voor de objecten van het Rijksmuseum, het Openluchtmuseum, Paleis het Loo en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het komt te staan in Amersfoort Vathorst en bestaat uit drie geschakelde bouwdelen die worden aangeduid als de Kop, de Hals en de Romp. De Kop is een transparant volume met de entree en kantoren. In de Hals bevinden zich de ateliers waar de cultuurhistorisch waardevolle objecten kunnen worden onderzocht en gerestaureerd. We vinden er ook een röntgenkamer, een fotostudio, een vriescel, quarantaine- en zuurstofvrije ruimtes alsook een ruimte voor transportvoorbereiding. De ateliers ontvangen overvloedig daglicht via op het noorden gerichte sheddakken en een royale patio tussen de Kop en Hals.

De Romp ten slotte is een compact, gesloten volume van vier bouwlagen. Dit is het eigenlijke depot voor niet minder dan 675 duizend kunstwerken en andere waardevolle voorwerpen.

De kolommenstructuur met grote overspanningen van 8,1 meter maakt een flexibele indeling mogelijk. Voor een optimale bescherming tegen brand zijn de brandcompartimenten klein en de scheidingen van een hoge classificatie. In de Romp bevinden zich ook speciale voorzieningen zoals een koelcel voor audiovisueel materiaal en op de begane grond een extra grote ruimte voor grote en zware objecten.

Van Kop tot Romp worden de bouwdelen verbonden door twee evenwijdige, zeven meter brede assen, die het gebouw over de volle lengte ontsluiten en daarmee de belangrijkste verkeersaders vormen. Eén van de assen verbindt de overdekte expeditieruimte aan de voorzijde met het depot in de Romp.

Het CC NL wordt gecertificeerd volgens de BREEAM NL-duurzaamheidssystematiek en scoort daarbinnen Outstanding.

Bijzonder is de klimatisering van het depotgedeelte. Als een theemuts is over de Romp een isolerende schil geplaatst, terwijl de begane grondvloer juist ongeïsoleerd blijft en in direct contact staat met de onderliggende grond, die zo als een temperatuurbuffer werkt. Ook de Kop en de Hals hebben een hoge isolatiewaarde. Daarnaast maken deze bouwdelen gebruik van een systeem voor het langdurig opslaan van warmte en koude in de bodem, alsook van een grijswatersysteem om bijvoorbeeld de wc’s te spoelen. Op het dak is een groot oppervlak aan zonnepanelen opgenomen en de buitenruimten zijn ecologisch ingericht.

informatie

adres podium amersfoort

wonen

collectie centrum nederland

99

100

catalogus het werk van cepezed

101

informatie

infrastructuur

wonen

publiek

onderwijs

onderzoek

bedrijf

kantoor

inleiding

112

catalogus het werk van cepezed

bedrijf onderzoek onderwijs publiek

realisatie 2014

wonen

bvo 6.057 m2

infrastructuur

opdrachtgever kwr watercycle research institute nieuwegein

KWR Watercycle Research Institute is een gerenommeerd onderzoeksinstituut op het gebied van water en watercycli dat kennis ontwikkelt en ontsluit voor uiteenlopende typen (internationale) organisaties als drinkwaterbedrijven, waterschappen, overheden en de industrie. Op de groene vestigingslocatie aan de Groningenhaven in Nieuwegein is een nieuw kantoor verrezen ter vervanging van het bestaande, dat verouderd was en niet meer aan de eisen van deze tijd voldeed.

Het ontwerp van cepezed is sterk verweven met en maakt maximaal gebruik van het omliggende landschap. Het nieuwe gebouw is ruim een meter van het maaiveld opgetild en vormt zo een open, licht en transparant paviljoen op een plateau.

Voor een aangename buitenruimte en een effectieve zonwering is het aan de bovenzijde voorzien van een brede luifel.

Het paviljoen zelf is grotendeels van glas, wat maakt dat voor de gebruikers een optimale verbinding met het groen van de omgeving bestaat. De gebouwstructuur bestaat voor een belangrijk deel uit twee generieke beuken met een diepte van twaalf meter. Deze kennen geen dragende wanden en hebben een bruto verdiepingshoogte van vier meter. Dit maakt iedere denkbare combinatie mogelijk van laboratoria, kantoren en gedeelde functies als overlegplekken, stilteruimten, brainstormruimten, overlegruimten, projectteamruimten et cetera.

De beuken staan met elkaar in verbinding door middel van doorgangen en loopbruggen. Tussen de beuken in vormt een getrapt atrium het kloppend hart van het gebouw; dit is een plek waar men kan samenkomen, werken en overleggen, maar ook kan eten en koffiedrinken in het restaurantgedeelte onderin. Het atrium is dus multifunctioneel en bijvoorbeeld ook bruikbaar voor conferenties of andere grootschaliger bijeenkomsten.

Zowel aan de onder- als bovenzijde zet het zich voort in een buitenterras. Aan de onderzijde ligt dit terras direct aan het water dat deel uitmaakt van het landschapsontwerp. Aan de bovenzijde ligt het beschut tussen de twee generieke beuken en is het ingericht met groen dat een eenheid lijkt te vormen met dat van het vegetatiedak. De natuur lijkt zo aan beide zijden letterlijk door te lopen het gebouw in.

Het pand is daarnaast voorzien van integraal mee-ontworpen duurzaamheidsmaatregelen die passen bij KWR en dan ook deels gericht zijn op een optimale waterhuishouding. De parkeerplaatsen zijn vrij in het groen gesitueerd, zodat medewerkers iedere morgen een kleine wandeling door het landschap naar het gebouw maken.

informatie

adres groningenhaven 7 nieuwegein

kantoor

inleiding

kwr

113

116

catalogus het werk van cepezed

117

informatie

infrastructuur

wonen

publiek

onderwijs

onderzoek

bedrijf

kantoor

inleiding

colofon teksten olof koekebakker architectenbureau cepezed bv: jeroen hendriks beelddocumentatie architectenbureau cepezed bv: jim navarro schetsen, tekeningen architectenbureau cepezed bv renderingen architectenbureau cepezed bv: marko antic: 13, 172, 176-177, 178179, 180-181, 182, 184-185, 186-187, 286-287, 288-289 richard geleijnse: 14, 16, 17, 69, 90, 92-93, 94-95, 102-103, 248-249, 252, 254-255, 258-259, 284, 320, 326-327, 328-329, 330-331, 332-333, 334-335 marko antic/ richard geleijnse: 115,96, 98-99 richard geleijnse/ misa marinovik: 100, 104-105, 106-107 schiphol nederland bv/architectenbureau cepezed bv: 322-323

catalogus het werk van cepezed

fotografie architectenbureau cepezed bv: albertien kers: 293 ronald schleurholts: 29, 235, 274, 275, 276-277 lucas van der wee: 28, 38, 40-41, 42-43, 45, 46-47, 48-49, 50-51, 52-53, 54-55, 56, 58-59, 60 -61, 63, 64-65, 66-67, 70-71, 114-115, 116-117, 120121, 124, 126-127, 136-137, 138-139, 140, 142-143, 144, 146-147, 148-149, 156-157, 162-163, 164, 168-169, 170171, 204, 206-207, 208-209, 212-213, 214-215, 216, 218-219, 222-223, 224225, 226, 228-229, 246, 250-251, 252, 262, 264-265, 266, 268-269, 270-271, 272-273, 278, 280-281, 282-283, 292, 294-295, 298-299, 300-301, 302-303, 314-315, 346-347 léon van woerkom: 4-5, 30-31, 32, 34-35, 36-37, 39, 57, 153, 173, 194195, 196-197, 198-199, 304, 306-307, 308-309 boudewijn boer (©vinitex laboratoriuminrichtingen bv): 132-133 yvan glavie: 72 joep jacobs: 164-165 fas keuzenkamp: 6-7, 18-19, 20-21 horizon photoworks: 130-131, 134-135 luuk kramer: 78, 80-81, 82, 84-85, 86887, 88-889 jannes linders: cover, 8-9, 24-25, 68, 74-75, 110, 113, 118-119, 122-123, 152, 154-155, 159, 160-161, 190, 192, 200-201, 202-203, 234, 236-237, 239, 240-241, 242-243, 244-245, 310, 316317, 318-319 nuvastgoed: 312-313 henk schuurmans: 10-11 rené de wit: 22-23 lithografie marc gijzen, leidschendam

354

vormgeving reynoud homan, muiderberg robbert zweegman, malden druk grafiplaza – drukkerij mart.spruijt bv, amsterdam © 2018 architectenbureau cepezed bv, delft nai010 uitgevers, rotterdam isbn 978 94 6208 389 9 nederlandse editie isbn 978 94 6208 390 5 engelse editie

architectenbureau cepezed bv ezelsveldlaan 61 2611 rv delft +31 15 215 00 00 post@cepezed.nl www.cepezed.nl

9 789462 083899

ISBN 978-9-4620-8389-9

van onderzoeksgebouw tot culturele hotspot, van collectiecentrum tot luxe appartementencomplex en van gemeentehuis tot luchthavenpier: cepezeds catalogus 5 staat net als zijn voorgangers vol projecten in verschillende stadia tussen eerste opzet en gebruik. de complexiteit van techniek en functionaliteit is in alle ontwerpen teruggebracht tot de essentie. wat niet noodzakelijk is, is weggelaten. wat wel nodig is, is sterk vereenvoudigd, doordacht gesystematiseerd en elegant gerangschikt. aan de basis ligt steevast een eenduidig concept: de opbouw, structuur en werking zijn helder afleesbaar. dat maakt de gebouwen tot eerlijke gebouwen, vaak letterlijk openhartig. in de eerste plaats faciliteert ieder project een habitat voor zijn gebruikers – de architecten vergeten nooit voor wie en wat zij eigenlijk ontwerpen. met veel aandacht voor beleving, groot stilistisch vakmanschap en een hoge mate van technisch vernuft tekent cepezed voor gebouwen die op alle vlakken in balans zijn.