1 zenbakia Bermeon, 2008ko urriaren
Lehiaketa bat antolatu dute gazteek euskaraz irakurtzea bultzatzeko <<Gazteek euskaraz irakurtzea bultzatzeko>> lehiaketa antolatu du Gazte Informazio Zerbitzuak (GIZ), Bermeoko Udaleko Euskara Sailarekin eta Udal Liburutegiarekin elkarlanean. Parte hartu nahi duenak antolatzaileak proposatutako bost liburu irakurri beharko ditu, eta ondoren horiei buruz zabalduko dituzten bosna galderei erantzun beharko die, bosgarren galdera irekia izango da eta irakurlearen iritzia eskatuko da. 16 eta 35 urte arteko gazteei zuzendutako lehiaketa azaroaren 28an bukatuko da. Lehiaketan parte hartzen dutenek”Hiltzailea nire baitan” “Seximenduz”, “Karonte”, “Durduzaz eta dardaraz” eta “Urtebete itsasargian” liburuak irakurri beharko dituzte. Lehiaketa azaroaren 28an bukatuko da eta abenduan egingo dute saribanaketa. Busturialdeko Hitza A U R K I B I D E A
1. Agurra. 2. Inkesta. 3. Txiki-txoko. 4. Lumaren kilima. 5. Zu eta ni olerkari. 6-7. Bermeotar ospetsuak. 8. Entretenigarriak. 9. Bermeoko toponimia. 10. Asteburuko agenda, esaerak eta eguraldia.
10ean
AGURRA Kaixo : Gu Endika Basabe, Iraitz Arrate, Aida Arana, Lore Barrena, Unai Ezkiaga eta Iñigo Artabe gara, ikasturte honetan lehenengo aldizkaria argitaratu dugun erredaktoreak. Lan asko egin dugu eta pozik ibili gara lanean. Uste dugu aldizkaria zuen gustukoa izango dela.
ERREDAKTOREAK
Erredaktoreak
Eraikin berriztatuan hasi dugu ikasturte berri hau eta hori dela eta galdera batzuk egin dizkiegu 3. zikloko ikasle batzuei.
1- Gustatzen zaizu nola gelditu den eskola berriztatuta? Bai : 4 Ez: 2 2- Hormek dituzten koloreetatik zein da gehien gustatzen zaizuna? Urdina : 6 Berdea : 0 3â&#x20AC;&#x201C; Ondo gelditu da jantokia? Bai : 0 Ez : 6 Eta komunak? Bai : 6 Ez : 0 Eta gelak? Bai : 6 Ez : 0 4-Nola izan da kurtso hasiera? Gogorra : 2 Erraza : 4 5-Pozik al zaude? Bai : 2 Ez : 4 6â&#x20AC;&#x201C; Lana asko duzu etxerako? Bai : 6 Ez: 0 7-Lan asko duzu eskolan? Bai : 6 Ez : 0 2
Surya 1go zikloa
Naroa Tobalina 1go zikloa
3
Bazen behin tximeleta bat, mundua ezagutu eta lagunak egin nahi zituena , tximeleta guztien izenak ezagutu nahi zituen. Nagusia egin zenean, mundua ezagutzera joan zen . Lehengo tximeletarekin aurkitu zenean nola zeukan izena galdetu zion , eta berak Graselia Isabela, Europako tximeletarik ederrena zela erantzun zion. -Nahi al duzu nire laguna izan?-galdetu zion gure tximeletak. -Ez, ez dut izan nahi zure laguna itsusia zarelako. -Beno, orduan beste lagun bat egin beharko dut. Tximeleta oso triste joan egin zen, baina bidean beste tximeleta batekin topo egin zuen : -Nola duzu izena? -Ni Sartunea Putri naiz, Europako gau tximeletarik handiena naiz! -Nahi al duzu nire laguna izan? -Bai! Pozik gainera! Biak aurrerantz abiatu ziren bide egiten baina ez zuten beste tximeletarik aurkitu eta tximeleta txikiak esan zuen : -Ez dugu tximeleta gehiagorik aurkituko! -Ez dio ardurarik, lasai, jadanik lagun bat daukazu. Orduan tximeleta biak etxera itzuli ziren pozik eta 4 zoriontsu. Itsasne Uriarte 4
Mi perro es pequeño pero molón, le regalé un muñeco y se lo zampó. Es muy alegre y vive contento, en Arene, en el caserío Gibele. A veces toca la “guitarra”, creo que le gusta el roc and roll, pero dice mi abuela “que esa guitarra no tiene cuerdas sino pulgas, que de cuerda en cuerda vuelan”. Mi perro es pequeño pero molón, por eso lo quiero un montón.
Cuando como mantequilla se me mancha la barbilla. Cuando como turrón se me rompe el corazón. Cuando como chorizo me voy al cobertizo. Y cuando como palmera me voy con la visera. Maite Vila
La noche es tiempo de derroche. Se duerme un montón Pero a mi me gusta mogollón. En la noche sueño tendrás y si no duermes enfermarás. Pero si sales de fiesta tendrás que echar la siesta. Beñat Zelaa
Leire Zarate 5
Jose Maria Uzelai Uriarte Bermeon jaio zen 1903an eta bertan bizi zen 6 urte bete arte. 1909an familia osoa amaren jaiotetxera joan zen, Busturiako Txirapozu jauregira. Ikasketako lehen urteak Bilbon egin zituen, eta gero ingeniaritza ikasten hasi zen. Baina ikasketa horiek utzi egin zituen eta Txirapozura itzuli zen, aitaren aginduz. Artista sena 16 urte zituela etorri zitzaion. Orduan egin zituen lehen margolanak. Berehala hasi zen erakusketetan parte hartzen, Bilbon eta Zaragozan. 1922an, Eusko Ikaskuntzaren Batzarrean izan zen. Parisera joan zen eta Frantziako hiriburuan 1938 arte egon zen, tartean behin Euskal Herriratzen bazen ere. Parisen artista abangoartistak ezagutu zituen. Garai hartan (1933) margotu zuen Bermeoko batzokiko murala. 1936an, Jose Antonio Agirre lehendakariak Eusko Jaurlaritzak Arte Ederretako zuzendari izan zedin eskatu zion. Agirre batxilergo garaitik ezagutzen zuen, eta baietza eman zion. Gerra Zibila zela eta, garaiko beste artista askok bezala, erbestera joan behar izan zuen, 1938an. Ingalaterran babestu zen 1949arte. Orduan margotu zituen, besteak beste, Queen Mary eta Caronia ontzietako muralak. 1949an itzuli zen erbestetik. Madril eta Busturia artean bizi izan zen hurrengo hogei urteetan. 6 1979ko abenduaren 24an hil zen Uzelai, 76 urte zituela.
Batzokiko hormairudiak.
Hemingway eta Du単abeitia. 7
Zerrenda honetan zortzi hitz daude. Hauetatik sei hostoen formen izenak dira. Aurki itzazu ez direnak eta azpimarratu.
Naiara MartĂnez Gaia: Planetak Arauak:Zazpi hitz daude. Ezkerretik eskumara eta goitik behera aurkituko dituzu.
86
M
A
R
T
E
A
B
C
D
L
E
E
L
M
N
Ă&#x2018;
O
P
Q
U
R
T
U
V
H
K
O
A
J
R
K
E
M
I
L
A
M
I
E
R
U
R
A
N
O
N
L
A
N
A
R
C
A
C
J
O
Z
O
K
H
I
L
A
R
G
I
A
J
H
Y
O
D
F
Z
Y
A
S
U
B
R
N
E
P
T
U
N
O
H
Y
Z
J
U
P
I
T
E
R
A
S
E
Pamela Denisse
XIV. mendearen hasieran hasi zen eraikitzen , Talako Andra Mari eliza , aurretik izenpe bereko ermita izan zen lekuan. Iturrizak 1310 ingurukoa dela esaten du, kontuan hartuz Plentzia eta Bilboko fundazio agirietan ez dela aipatzen. Gotiko estiloko eraikuntza erraldoia izan zen eta gurutze itxurako oin planta omen zuen, 300 oineko luzera, 188ko zabalera eta ehun oineko altuerarekin. Hiru nabe eta hamahiru aldare baina gehiago, bost kapera nagusi eta zortzi txiki zituen. Bere hegoaldeko atarira iristeko, 30 harmaila zeuden. 1504an izan zen sutean, kalte handiak jasan zituen, antza, eta aurrerantzean erortzen hasi zen eliza. 1708an, elizako kanpaiak altuera handiagoan jartzekotan ziren, baxuegi zeudenez ez omen ez zirelako ondo entzuten. 1776an bobedak jauzi egin ziren eta 1784an utzi zioten eliza meza emateari.
Irune Allikak eta Bitor Uriartek idatzitako â&#x20AC;&#x153;BERMEOKO TOPONIMIAâ&#x20AC;? liburutik hartuta.
9
“Leko guztidxetan, txakurrek oñotzik.”
-Espainia - Komedia AEB-Akzioa -Aktoreak:Gustavo Aktoreak: Christian Bale , Heath Ledge, Salmeron, Irene Vi sedo, José María Michael Cane Zuzendaria: ChristopPau -Zuzendaria: Jesús her Nolan del Cerro.
Gauzak leku guztietan antzekoak dirala esateko, “leko guztidxetan, txakurrek oñotzik” dinogu. “Itsosupeteko berbetia” liburuxkatik hartuta
Eguraldi atseginarekin hasiko dugu asteburua. Zerua ez da guztiz garbi agertuko, tarteka erdi mailako hodeiak eta goi-hodeiak egongo direlako, baina eguzkiari leku dezente utziko diote. Arratsaldean, hegoaldetik hodei trinkoagoak sartuko dira eta zaparrada trumoitsuren bat botatzeko arriskua egongo da, aukera handiagoarekin Araban eta Nafarroan. Haizeak hegoaldetik joko du eta tenperaturak epeletik jarraituko du, beroenak 20ºC-tik gora kokatuz. www.euskalmet.net
Urriko elurra, zortzi hilabeteko elurra. 10