มาลัยชะนี

การร้อยมาลัยตัวชะนีจากดอกพิกุล

อาจารย์ขจร อิศราสุชีพ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

มาลัยตัวชะนี เป็นมาลัยตัวสัตว์อีก 1 ชนิด ที่ไม่ค่อยได้พบเห็น บ่อยนักในปัจจุบัน อาจจะเป็น เพราะขนาดของตั ว มาลั ย และโอกาสของการ นาไปใช้ งาน ซึ่งส่วนใหญ่มักจะน าไปใช้ป ระดับใน การจัดแจกัน หรือใช้ประดับในการจัดดอกไม้ตกแต่ง สถานที่งานต่างๆ เช่น งานเทศน์มหาชาติ ดอกไม้ที่นิยมนามาใช้ร้อยมาลัยมาลัยตัว ชะนี ได้ แ ก่ ดอกพุ ด ดอกพิกุ ล ดอกเขี้ ย วกระแต ดอกเล็บมือนาง ส่วนกิ่งไม้ที่นิยมนามาประกอบเข้า กับตัวมาลัยจะใช้เป็นกิ่งไม้ที่แตกกิ่งแขนง เพราะเมื่อ ผู ก ประกอบมาลั ย แล้ ว สามารถจั ด ท่ า ทางให้ มี ลักษณะคล้ายชะนีได้ เช่น กิ่งแก้ว กิ่งดอกเข็ม

ตัวอย่าง ภาพการนามาลัยตัวชะนี ประดับในการจัดดอกไม้ตกแต่งสถานที่ งานเทศน์มหาชาติ

ที่มา fb : Paramet Sangkakun หอจดหมายเหตุแห่งชาติ

วัสดุ-อุปกรณ์ 1. ดอกพิกุลเลือกดอกสดใหม่สขี าวนวล 2. ดอกบานไม่รู้โรยสีขาว 3. กิ่งต้นเข็ม 4. ลวดสังกะสีเบอร์ 22 5. กระดาษโปสเตอร์แข็งสีดา 6. ด้ายมาลัย 7. สีโปสเตอร์สขี าว 8. พู่กัน 9. คีม 10. กรรไกร 11. มีดปลายแหลม

ขั้นตอนการวาดหน้าชะนี 1. ตัดกระดาษโปสเตอร์แข็งสีดาขนาดกว้าง 1.5 นิ้ว ยาว 1.5 นิ้ว แล้วใช้พู่กันจุ่มสี โปสเตอร์สีขาว วาดหน้าชะนี ดังภาพ 2. ใช้กรรตัดกระดาษโปสเตอร์ที่วาดหน้าชะนีไว้ เป็นวงกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ 1 นิ้ว

ขั้นตอนการเตรียมมือและเท้า 1. ใช้ฟลอร่าเทปสีน้าตาลพันลวดสังกะสีเบอร์ 22 จนสุดปลายลวด 2. พันทับจานวน 2 ครั้ง

3. ใช้คีมตัดลวด ตัดลวดให้ได้ความยาวประมาณ 1.5 นิ้ว จานวน 20 เส้น สาหรับทานิ้วมือและนิ้วเท้า 4. ใช้คีมงอพับเก็บปลายลวดที่ตัดไว้ จานวน 20 เส้น

5. นาลวดที่งอปลายแล้วจานวน 5 เส้น จับรวบแล้วพันฟลอราเทป โดยให้เว้นระยะห่างจาก ปลายลวดที่งอประมาณ 1 เซนติเมตร 6. จับแยกปลายลวดแต่ละเส้นให้ห่างออก 7. ใช้คีมงอพับเก็บปลายลวดส่วนที่พันฟลอราเทป

ขั้นตอนการร้อยลาตัวชะนี 1. ใช้มีดปลายแหลมกรองดอกบานไม่รู้โรยเป็นชั้นบางๆ ประมาณ 3 ชั้น 2. ร้อยเส้นดอกพิกุลความยาว 4 เซนติเมตร จานวน 1 เส้น ยาว 6 เซนติเมตร จานวน 2 เส้น ยาว 8 เซนติเมตร จานวน 2 เส้น และยาว 10 เซนติเมตร จานวน 4 เส้น

3. งอปลายลวดสังกะสีเบอร์ 22 เล็กน้อยสาหรับทาตัวชะนี 4. ร้อยดอกบานไม่รู้โรยจานวน 1 ดอก สาหรับปิดก้น (ใช้ดอกที่กรองดอกเล็กๆ)

5. ผูกเส้นดอกพิกุลเส้นที่มีความยาว 4 เซนติเมตร ผูกต่อเป็นวง 6. นามาร้อยใส่เส้นลวด

7. ผูกเส้นดอกพิกุลเส้นที่มีความยาว 6 เซนติเมตร จานวน 1 เส้น ผูกต่อเป็นวงร้อย ใส่เส้นลวด ในชั้นที่ 2 8. ร้อยดอกบานไม่รู้โรยที่กรองไว้ (ใช้ชั้นที่ใหญ่ที่สุด)

9. ร้อยดอกบานไม่รู้โรยที่กรองไว้ จนได้ความยาว 2 นิ้ว 10. ผูกเส้นดอกพิกุล เส้นที่มีความยาว 8 เซนติเมตร จานวน 1 เส้น ผูกเป็นวงล้อมดอก บานไม่รู้โรย

11. ผูกเส้นดอกพิกุล เส้นที่มีความยาว 10 เซนติเมตร จานวน 4 เส้น เส้นที่มีความยาว 8 เซนติเมตร จานวน 1 เส้น เส้นที่มีความยาว 6 เซนติเมตร จานวน 1 เส้น ผูกเป็นวงล้อมดอกบานไม่รู้โรย ตามลาดับ ตัดปลายลวดที่เหลือออก เเล้วงอปลาย เข้าในลาตัว

ขั้นตอนการร้อยแขนและขาชะนี 1. ร้อยเส้นดอกพิกุลมีความยาว 20 เซนติเมตร จานวน 4 เส้น สาหรับทาแขนและขา 2. ผูกเข้ากันเป็นวง

3. นามือแล้วเท้าที่เตรียมไว้มาคล้องเข้ากับเส้นดอกพิกุล 4. บิดเส้นดอกพิกุลให้เป็นเกลียว

5. บิดเส้นดอกพิกุลมือแล้วเท้าให้เป็นเกลียว จานวน 4 เส้น 6. ร้อยดอกพิกุลความยาว 15 เซนติเมตร จานวน 2 เส้น ผูกเข้ากันเป็นวงสาหรับทาหัว

7. ใช้ด้ายมัดเส้นพิกุลทั้ง 2 เส้นให้ติดกันเป็นช่วงๆ และตัดปลายด้ายที่เหลือทิ้ง 8. ผูกเป็นวงติดเข้ากับหน้าของชะนีที่เตรียมไว้

ภาพส่วนประกอบต่างๆของมาลัยตัวชะนีจากดอกพิกุล

ขั้นตอนการประกอบ 1. นาส่วนหัวผูกเข้ากับลาตัว

2. นาส่วนแขนทั้ง 2 ข้าง ผูกเข้ากับลาตัว

3. นาส่วนขาทั้ง 2 ข้าง ผูกเข้ากับลาตัว จากนั้นตัดปลายด้ายที่เหลือทิ้ง

33. นามาลัยชะนีไปเกาะติดกับกิ่งเข็ม โดยใช้คีมบีบลวดในส่วนของมือและเท้า เกี่ยวกับกิ่งเข็มให้แน่น จัดแต่งรูปทรงให้ สวยงาม

ภาพมาลัยสาเร็จ