natuurlandschap HONEGEM 2013
Honegem, een natuur
Honegem, een jaar lang natuurgebied voor iedereen Op een boogscheut van het levendige stadscentrum van Aalst, in het grensgebied met Erpe-Mere en Lede, ligt het natuurgebied Honegem. Een prachtige brok natuur waar het elk seizoen genieten is van een gevarieerd landschap. Typisch aan het natuurgebied Honegem zijn de vele hagen, knotwilgen en bomenrijen. Die zorgen niet alleen voor een prachtig landschap, ze zijn ook de thuisbasis van vele vogels en kleine zoogdieren. De afwisseling tussen natte valleigronden en drogere stukken doet in Honegem heel diverse leefgebieden ontstaan, wat ook veel verschillende dieren en planten aantrekt. In het voorjaar kleuren de graslanden roze door duizenden pinksterbloemen en echte koekoeksbloemen, terwijl ratelaars en dotterbloemen zorgen voor de gele tinten. Natuurpunt zorgt voor het behoud van dit unieke traditionele landschap en neemt het natuurbeheer voor enkele tientallen hectare van het gebied voor zijn rekening. Op sommige plaatsen in Honegem komen ‘kwelplekken’ voor. Dit zijn plaatsen waar mineralenrijk grondwater (de zogenaamde ‘kwel’) aan de oppervlakte komt. Dit speciale water zorgt voor een rijke en gevarieerde plantengroei waaronder zeldzame wilde orchideeën. De negentiende-eeuwse turfputten in het gebied zijn nu poelen waar verschillende soorten amfibieën leven: kikkers en padden, maar ook salamanders. In de diepere plassen woont zelfs nog de grote Kamsalamander; de “Draak van de Honegem”. De Molenbeek loopt door het hart van Honegem. Deze beek meandert sterk en langs haar loop staan nog een aantal watermolens. De Molenbeek overstroomt regelmatig en zet dan een groot deel van het gebied blank. Op die manier worden ook heel wat plantenzaden verspreid. De watermolen die langs het wandelpad staat, is de Cottemmolen. Deze molen werd gerestaureerd en is nu terug maalvaardig. De holten in de stenen muren langs het water bezorgen de grote gele kwikstaart een ideale broedplaats. Het is een vogel die het liefst vertoeft in de nabijheid van stromend water. Ook de azuurblauwe ijsvogel leeft langs de waterkant, al moet je wat geluk hebben om er eentje te spotten. Hij zit dan roerloos op een tak boven het water op zoek naar een voorbij zwemmende prooi, of je ziet hem als een helblauwe flits in het struikgewas verdwijnen.
Op enkele plaatsen in het gebied werden in het verleden populieren aangeplant. Een ideale soort voor de houtindustrie, want populieren zijn snel kaprijp, maar het natuurlijke karakter van het bos verdween. Natuurpunt zorgt er voor dat de populieren stilaan plaats maken voor de boomsoorten van weleer: zomereik, haagbeuk, es, wilg en els.
Elke maand op een zondagmorgen start om 9u30 een themawandeling aan de grens tussen Lede en Erpe ter hoogte van Keiberg nr 71A
De Honegemmeers was tot het midden van de twintigste eeuw een zogenaamde ‘gemene weide’. De weide was eigendom van de gemeente en ieder jaar kwam de veldwachter op 29 juni het hooi per opbod verkopen. Die dag was het feest op ‘den Honegem’. De volgende dag kon het maaien met de zeis beginnen. Deze traditionele manier van maaien zorgde ervoor dat er heel wat kleurrijke plantensoorten voorkwamen. Doordat Natuurpunt nu ook een dergelijk maaischema toepast, kunnen we opnieuw genieten van de bloemenpracht van onder andere ratelaars, wilde orchideeën en echte koekoeksbloemen.
<G
S asstraat
Lede
k lb ee e d n Vo
en t
grasland moeras akker bos boomkwekerij bebouwing Natte voetenpad - 10 km Droge voetenpad - 10 km
Keiberg Reebroek
Solegem
eg enw ste se ed Le
Zwar
te Gr
acht
Hon ege ms
beek
Kijkhut Educatieve poel
Dore
Turfput
at tra
Honegem eek
Molenb
Led eb
aan
Gillekes Hof Cottemmolen
Kerrebroek
Sint-Apolonia Paddenhoek
250
500
750
Kasteel Ter Linden P
Aalst
N9
1000m
E40
Erpe-Mere 0
R4 1 Bo ud ew ij
Gent
an nla
Brus sel
Word lid van Natuurpunt!
Praktisch Je kan Honegem ontdekken via twee bewegwijzerde wandelingen van elk ongeveer 10 km die je door de mooiste delen van het gebied leiden. Deze routes kwamen tot stand dankzij de samenwerking met de stad Aalst en de gemeenten Erpe-Mere en Lede. De rode route is het natte voetenpad: stevige stapschoenen of laarzen zijn hier aangewezen. Het droge voetenpad – met blauwe pijlen
gemarkeerd – is verhard. Dit pad is goed toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen. Honden zijn toegelaten in Honegem, maar moeten altijd aan de leiband. De wandelingen starten aan het Kasteel Ter Linden, Terlindendreef 9, 9300 Aalst. Met het openbaar vervoer: vanaf het station van Aalst neem je bus 4 (richting Nieuwerkerken), afstappen aan halte ‘Van der Guchtlaan’.
Samen met ruim 87 000 gezinnen geef je zo een krachtig signaal aan de overheid. Jouw lidmaatschap stelt ons in staat om méér natuur te beschermen. Het lidgeld bedraagt 24 euro voor het hele gezin. Overschrijven op rekening IBAN: BE17 2300 0442 3321, BIC: GEBABEBB van Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, met vermelding “Nieuw lid kalender Honegem” Je geniet van volgende voordelen:
Gratis! Jouw geschenk als nieuw lid.
Je kan het natuurgebied Honegem steunen door een gift op IBAN BE56 2930 2120 7588 (BIC = GEBABEBB) met vermelding ‘gift Honegem – project 6123’. Voor giften vanaf 30 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.
4 x Natuur.blad Je ontvangt 4 x per jaar Natuur.blad, ons ledenblad boordevol informatie over de natuur in Vlaanderen.
Afdelingstijdschrift De plaatselijke afdeling nodigt je uit om deel te nemen aan haar activiteiten. Je blijft op de hoogte via een nieuwsbrief of een lokaal contactblad.
Wandelingen en fietstochten Meer info: www.natuurpunt.be/honegem
Je kan – met het hele gezin – gratis deelnemen aan alle geleide wandelingen en fietstochten van Natuurpunt.
10% korting in de Natuurpuntwinkel Je geniet 10% ledenkorting bij aankoop van boeken, t-shirts, verrekijkers e.a. in de Natuurpunt-winkel.
Fiets- en wandelgids Je ontvangt een welk omstpakket met daar in onze fraaie Fiets- en wandelgids met 33 uitgestippelde wandelingen en fietstochten in de mooiste natuurgebieden van Vlaanderen en Wallonië.
CD met vogelgeluiden
Wim D’Haeseleer • wim@honegem.be • 0495-87 50 50
In het welkomstpakket vind je ook een CD met de meest voorkomende vogel-
Rik de Baere • rik.debaere@telenet.be • 053-21 29 13
geluiden.
In volle winter is het ijzig stil in de oude turf- en vlasrootputten van Honegem.
01 di Nieuwjaar 02 wo 03 do 04 vr 05 za 06 zo
10 do 11 vr 12 za 13 zo
09 wo
22 di
17 do 18 vr
30 wo
16 wo
glĂźhwein-winterwandeling
29 di
21 ma
23 wo
07 ma
14 ma
20 zo 9u30 : Honegem
15 di
28 ma
08 di
19 za
31 do
24 do 25 vr 26 za 27 zo
Elke maand op een zondagmorgen start om 9u30 een themawandeling aan de grens tussen Lede en Erpe ter hoogte van Keiberg nr 71A Foto boven: Daan StemgĂŠe - onder: Lars Soerink (vildaphoto)
Januari
Vinken en Pimpelmezen krijgen het in de winter hard te verduren. Op zoek naar voedsel zwerven ze samen met andere zangvogels rond in zogenaamde flogs.
01 vr 02 za Vogels Voeren & Beloeren 03 zo Vogels Voeren & Beloeren
10 zo Carnaval Aalst
11 ma
20 wo
12 di
04 ma
13 wo
05 di 06 wo 07 do 08 vr 09 za
19 di
21 do 22 vr
14 do
23 za
15 vr
24 zo
16 za
25 ma
17 zo 9u30 : Honegem
28 do
spek voor veren
26 di
18 ma
27 wo
Foto boven: Rollin Verlinde (vildaphoto) - onder: Werner PriĂŤls
Februari
De Cottemmolen op de Molenbeek is geklasseerd als monument. Het Doornlarekapelleke werd door buurtbewoners van Honegem gerestaureerd.
01 vr 02 za 03 zo
10 zo
11 ma
20 wo
12 di
04 ma
13 wo
05 di 06 wo 07 do 08 vr 09 za
19 di
21 do 22 vr
14 do
29 vr 30 za 31 zo Pasen
23 za
15 vr
24 zo
16 za
25 ma
17 zo 9u30 : Honegem
28 do
de historie van cultuur & natuur
26 di
18 ma
27 wo
Foto boven: Yves Adams (vildaphoto) - onder: Daan StemgĂŠe
Maart
Ook al is het Roodborstje nog een vrij algemene zangvogel, toch is zijn liedje één van de meest zalige om naar te luisteren.
01 ma Paasmaandag 02 di 03 wo 04 do 05 vr 06 za 07 zo 10u Wiezebrug - Herdersem Lentedrinkwandeling Hogedonk
10 wo 11 do 12 vr 13 za 14 zo
21 zo 9u30 : Honegem gekwetter en gekweel
18 do
29 ma 30 di
23 di
24 wo
16 di
28 zo
22 ma Internationale Dag van de Aarde
15 ma
Foto’s: Pieter-Jan D’Hondt
20 za
17 wo
08 ma
09 di
19 vr
25 do 26 vr 27 za
April
Het natuurgebied Honegem is in Vlaanderen een hotspot voor amfibieĂŤn. Ook deze Kamsalamander voelt er zich thuis en ondanks zijn Europese bescherming blijft hij kwetsbaar.
01 wo Feest van de Arbeid 02 do 03 vr 04 za 05 zo
10 vr 11 za 12 zo
16 do 17 vr 18 za Dag van de Biodiversiteit
Foto boven: Rollin Verlinde - onder: Jeroen Mentens (vildaphoto)
29 wo
30 do
09 do OH Hemelvaart
21 di
14 di
28 di
22 wo
15 wo
13 ma
06 ma
08 wo
20 ma Pinksterenmaandag
Dag van de Biodiversiteit
07 di
19 zo Pinksteren
31 vr
23 do 24 vr 25 za 26 zo 9u30 : Honegem den draak van de turfput
Dag van het Park 27 ma
Mei
De hooiweiden en blauwgraslanden van Paddenhoek, Reebroek en Honegemmeers zijn zeer rijk aan wilde bloemen. In Honegem groeien en bloeien niet minder dan 400 soorten planten. Hier Grote kattenstaart, Grote ratelaar en Rietorchis.
01 za Velt-Ecotuindagen 02 zo Velt-Ecotuindagen
10 ma
19 wo
11 di
03 ma
12 wo
04 di 05 wo 06 do 07 vr 08 za 09 zo Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Daan StemgĂŠe
13 do 14 vr 15 za 16 zo 9u30 : Honegem nu het gras 2 kontjes hoog staat
20 do 21 vr
30 zo
22 za 23 zo 24 ma 25 di 26 wo
29 za
17 ma
18 di
28 vr
27 do
Juni
Het Honegemlandschap is integraal geklasseerd als Landschap en beschermd als Europees habitatrichtlijngebied ondermeer voor de goed bewaarde beekbegeleidende elzen- en essenbosjes.
01 ma
10 wo
02 di 03 wo 04 do 05 vr 06 za 07 zo Big Jump
11 do 12 vr 13 za 14 zo
20 za
29 ma
21 zo 9u30 : Honegem
doorbomen over bomen Nationale Feestdag
23 di
24 wo
08 ma
17 wo
18 do
Foto boven: Pieter-Jan Dâ&#x20AC;&#x2122;Hondt - onder: Rollin Verlinde (vildaphoto)
31 wo
15 ma
16 di
30 di
22 ma
28 zo
09 di
19 vr
25 do 26 vr 27 za
Juli
Libellen en waterjuffers voelen zich in hun sas in de poelen en turfputten van Honegem. Deze Zwervende heidelibel is een zeldzame zomergast.
01 do 02 vr 03 za Vlinder mee ! 04 zo Vlinder mee !
10 za 11 zo
13 di
08 do 09 vr
20 di
21 wo
14 wo
12 ma
05 ma
07 wo
28 wo
06 di
19 ma
15 do OLV Hemelvaart 16 vr 17 za 18 zo 9u30 : Honegem over juffers en pages
Foto boven: Pieter-Jan Dâ&#x20AC;&#x2122;Hondt - onder: Daan StemgĂŠe
22 do
29 do 30 vr 31 za
23 vr Nacht van de Vleermuis 24 za 25 zo 26 ma 27 di
Augustus
Tot in de 18de eeuw werd er in een verveende meander van de Molenbeek van de Honegemmeers turf gestoken. Later werd het ontstane moeras gebruikt als vlasrootputten. Vandaag is het een natuurreservaat met een hoge biodiversiteit.
01 zo
10 di
19 do
02 ma
11 wo
03 di 04 wo 05 do 06 vr 07 za 08 zo Open Monumentendag
20 vr
13 vr
30 ma
22 zo
14 za
23 ma
15 zo 9u30 : Honegem durven turfen
24 di
16 ma
25 wo
17 di
09 ma
18 wo
Foto boven: Daan StemgĂŠe - onder: Wim Dâ&#x20AC;&#x2122;Haeseleer
29 zo
21 za
12 do
28 za
26 do 27 vr
September
In het Solegembos groeien heel wat zwammen en paddenstoelen. Deze Zwavelkopjes zijn giftig.
01 di 02 wo 03 do 04 vr 05 za 06 zo
10 do
19 za
11 vr
12 za Week van het Bos Nacht van de Duisternis
13 zo
22 di
16 wo
09 wo
23 wo
07 ma
17 do 18 vr
Foto boven: Rollin Verlinde (vildaphoto) - onder: Pieter-Jan Dâ&#x20AC;&#x2122;Hondt
30 wo
14 ma
15 di
29 di
21 ma
rood met witte stippen
08 di
20 zo 9u30 : Honegem
28 ma
31 do
24 do 25 vr 26 za 27 zo
Oktober
De natuurinrichting en het onderhoud van een natuurreservaat is niet te onderschatten. De vrijwilligers van de Werkgroep Honegem klaren al 20 jaar deze klus.
01 vr Allerheiligen 02 za 03 zo
10 zo
11 ma Wapenstilstand
12 di
04 ma
13 wo
06 wo 07 do 08 vr 09 za Foto boven: Karl Van Ginderdeuren
21 do
29 vr 30 za
22 vr
14 do
23 za
15 vr
24 zo
16 za Dag van de Natuur
25 ma
17 zo 9u30 : Honegem - werk aan de
20 wo
28 do
05 di
19 di
winkel: neem de handschoen op Dag van de Natuur
26 di
18 ma
27 wo
November
In de winter troepen Ransuilen samen op roestplaatsen. Meestal verraden de braakballen hun aanwezigheid.
01 zo
10 di
19 do
02 ma
11 wo
03 di
05 do
06 vr
07 za
15 zo 9u30 : Honegem over winteren
16 ma
08 zo
23 ma
17 di
09 ma
18 wo
Foto boven: Hugo Willocx - onder: Rollin Verlinde
31 di
14 za
30 ma
22 zo
29 zo
13 vr
20 vr
21 za
12 do
04 wo
28 za
24 di 25 wo Kerstmis 26 do 27 vr
December
Oude knotwilgenrijen tekenen het Honegemlandschap. Gelukkig Nieuwjaar !
01 wo Nieuwjaar 02 do 03 vr 04 za 05 zo
10 vr 11 za 12 zo
09 do
21 di
15 wo
08 wo
22 wo
06 ma
16 do 17 vr 18 za
Foto boven: Daan StemgĂŠe - onder: Yves Adams (vildaphoto)
29 wo
13 ma
14 di
glĂźhwein-winterwandeling
28 di
20 ma
07 di
19 zo 9u30 : Honegem
30 do 31 vr
23 do 24 vr 25 za 26 zo 27 ma
Januari 2014
Honegem Aalst • Erpe-Mere • Lede
Je mooiste avontuur begint hier...
Deze Kalender 2013 werd uitgegeven door Natuurpunt Aalst, Erpe-Mere, Lede ter gelegenheid van 20 jaar natuurgebied Honegem. Met dank aan al de fotografen. Coverfoto: Pieter-Jan D’hondt. Concept en redactie: Daan Stemgée. Graphic design: Bizarre Company Brussels: www.bizarre.be/brussels . Gedrukt op 100% kringlooppapier met vegetale inkten door Druk in de Weer, Gent. VU: Rik De Baere, Natuurpunt Aalst. Waarde : € 5,00