Krant van leeuwarden

www.lc.nl

woensdag 24 juni 2015

S P E C I A LE studenten

leeuwarden

Neushoorn de nacht in, en de wereld p.15

Beleving in de binnenstad

TGAVE UI

De hort op om te studeren p.2

cultuur

Antwoorden over Culturele Hoofdstad p.15 prinsentuin

Trouwen in Leeuwarden

p.20

filmquiz

Winkelend publiek in het centrum van Leeuwarden. ’Beleving’ is bepalend voor succes.

RENÉ VAN BAAL LEEUWARDEN De binnenstad wint

aan belang op het gebied van wonen en vermaak. Boodschappen doen we buiten het centrum, het centrum is voor het funshoppen.

Een boekhandel waar je in een rustig hoekje een wijntje kunt drinken. Een speciaalzaak in keukenartikelen die tevens kookclinics verzorgt – uiteraard met een alcoholische versnapering, net als de broodjeszaak of de traiteur of het restaurant waar je een fles prima huiswijn mee naar huis kunt nemen. Het zou kunnen, maar het mag niet. Detaillisten stuiten steevast op de eis dat ze daarvoor een horecavergunning nodig hebben. En die is lastig te verkrijgen.

Daar lijkt verandering in te komen, want op landelijk niveau wordt gewerkt aan versoepeling van de regelgeving die wordt ervaren als niet meer van deze tijd. De horecavergunning stamt het begin van de vorige eeuw toen fabriekseigenaren de gewoonte hadden om het loonzakje uit te keren in de kroeg, die steevast ook hun eigendom was. Het gevolg laat zich raden. De arbeiders kwamen vaak pas thuis als ze daar al een flink deel hadden besteed.

Versoepeling is welkom, meent binnenstadsmanager Hayo Galema.

Hij is de verbindingsman tussen ondernemers en gemeente en ziet de

langzame verandering in het kernwinkelgebied. Het publiek wil beleving, gezelligheid, ze komen voor het funshoppen. Meer mensen komen er wonen boven de winkels, zoals in bijvoorbeeld de Sint Jacobsstraat of op de Voorstreek. In 2010 telde de binnenstad 4300 inwoners, nu zijn het al meer dan 5000. Ook ambachtslieden vestigen zich weer in het kernwinkelgebied.

De binnenstad telt zo’n 350 winkels in panden die in handen zijn van 380 verschillende eigenaren.

Dat is bijzonder, want in andere steden als Emmen en Roermond is het vastgoed veelal eigendom van enkele grote beleggers. In Leeuwarden vormt de eigendomsplattegrond een fraaie lappendeken, doordat zich er relatief weinig grootschalige ontwikkelingen hebben voorgedaan. De stad heeft zich rustig kunnen ontwikkelen.

De vastgoedeigenaren hebben in de jongste crisis cweliswaar een veer moeten laten, aldus Galema, maar hun panden zijn vaak afbetaald. Ze zijn in de positie om een lagere huurprijzen of kortere contracten te accepteren. Starters krijgen zo een kans een rendabel bedrijf te beginnen. Op die gronden hebben aan de Nieuwstad in een paar weken vier panden een nieuwe exploitant gekregen.

De leegstand valt cijfermatig erg mee. Voor de hele gemeente Leeu-

FOTO NIELS WESTRA

‘We doen het in Leeuwarden zo gek nog niet’ warden ligt die op 11,4 procent waarbij aangetekend moet worden dat de 10.000 vierkante meter van de failliete meubelzaak Post het cijfer plotseling flink heeft opgekrikt. Als de nieuwe eiegenaar Kapenga de zaak binnenkort heropent, kan het leegstandcijfer zomaar een paar procent dalen. Ter vergelijking: Groningen kent een winkelleegstand van 9,5 procent, Assen 11,8 procent en Enschede 13,8 procent.

Galema: ,,De leegstand in de straten rond het kernwinkelgebied is verbeterd vergeleken met een aantal jaren geleden, met uitzondering van de winkels aan het Zaailand en Ruiterskwartier. Daar blijven de huurprijzen hoog. De verhuurders kunnen vaak niet lager gaan zitten. Die panden zijn gefinancierd op basis van een prognose van de huurinkomsten. Afboeken zou grote verliezen met zich meebrengen.’’

Leeuwarden kent een verzorgingsgebied van 200.000 inwoners.

Dat zijn de mensen die op een half uur rijden van de stad wonen. De nieuwe ontsluitingswegen, de parkeergarages, het goede openbaar vervoer brachten de stad in een re-

cent benchmarkonderzoek van Goudappel Cofeng, een toonaangevend adviesbureau op het gebied van ruimte en mobiliteit, op plek één wat betreft bereikbaarheid.

Wat betreft aantrekkelijkheid betrok Leeuwarden de 19de plek van de onderzochte 100 grootste steden in het land. De historische aanblik, de verscheidenheid aan terrassen, het cultuuraanbod, de vele evenementen, ze droegen bij aan de keurige notering op de lijst. ,,We doen het dus zo gek nog niet’’, aldus Galema.

Hij ziet een nieuwe generatie middenstanders opkomen, die de nieuwe marketingtechnieken met inzet van Facebook, Twitter of Google beheersen. ,,Ze snappen hoe ze hun klanten kunnen bereiken en pakken het heel anders aan dan de huidige generatie middenstanders, die vaak 55-plus zijn.’’

Terwijl grote ketenbedrijven als V&D, Blokker en Hema het moeilijk hebben, zijn er andere grote partijen die wel degelijk belangstelling hebben. Onlangs meldde zich een concern dat 1000 vierkante meter verkoopvloeroppervlak in de binnenstad zocht. ,,Er werd niets gevonden wat aan hun eigen voldeed.’’

Welke zaken zouden nog welkom zijn? Galema noemt Zara, Flying Tiger, Forever 12, misschien een kleine Primark. ,,Maar we hebben in de binnenstad gewoon te weinig grote panden voor dit soort ketenbedrijven.’’

David Carradine in filmisch Leeuwarden p.23 sport

Het verhaal van Cambuurtalent Bob Schepers p.36

Leeuwarder Courant - woensdag 24 juni 2015 - bibu@lc.nl

2

vandaag

LC

krant van leeuwarden VOORWOORD

V

oor u ligt een speciale uitgave van de Leeuwarder Courant. Over Leeuwarden. Deze krant maakt deel uit van een serie waarin we de grotere plaatsen in onze provincie op een niet alledaagse wijze portretteren. Journalistiek én met oog voor stadse charmes.

Huis aan huis verspreid, met als doel de niet- of voormalige lezer van de Leeuwarder Courant (weer) kennis te laten maken en om de vaste lezer van de LC in de Friese hoofdstad een extraatje te bezorgen.

Het resultaat is een krant die vanzelfsprekend ingaat op de opmerkelijke ontwikkeling van de stad, maar die ook appelleert aan een beroemde oneliner van een oud whiskey-merk: nothing has changed really. Om met dit laatste te beginnen: onze onvolprezen Harje-columnist Pieter de Groot presenteert een aantal feiten die elke inwoner van de stad moet weten. De echte Liwwadder kan ze dromen maar voor de onwetenden is het verplichte kost. Datzelfde geldt voor de verkenning van een aantal pareltjes in de binnenstad.

Daarnaast aandacht voor de dynamiek van de laatste jaren.

Welbeschouwd kun je spreken van een metamorfose. Ieder die nu nog refereert aan het uitgekauwde ‘Ut is niks, ut wurdt niks en ut sal oek nooit wat wurde’ wordt inmiddels meewarig aangekeken. Het zijn nieuwe tijden.

Zie de uitstraling van het nieuw Fries Museum, kijk naar de prestaties van Cambuur, en luister naar de meningen over het ooit zo vermaledijde Zaailand. Om van de nieuwe ijshal, het Wetsus-gebouw en de Dairy Campus nog maar niet te spreken. Deze laatste moet het landelijke centrum worden van onderzoek en

innovatie in de melkveehouderij.

Dit is allemaal mooi en aardig, maar de Duitse filosoof Hegel stelde ooit dat wie zijn geschiedenis niet kent, gedoemd is deze te herhalen.

Daarom ook een interview met vertrekkend directeur Kees van Anken van de opvangorganisatie Zienn. De geschiedenis van de Terp, het opvangtehuis voor daklozen, geeft een fraai tijdsbeeld van Leeuwarden. Over een typische jaren zeventig bunker die feitelijk een gevangenis bleek. En over de zogenoemde ‘vermaatschappelijking’ in de jaren negentig toen men van mening was dat psychiatrische patiënten niet langer moesten worden opgesloten.

Even fascinerend is de geschiedenis van 25 jaar popconcertzalen. Het laat zich lezen als een grote hink-stap-sprong van vooral veel goede bedoelingen.

En lees hoe Leeuwarden gaat anticiperen op het huidige, bijna dagelijks veranderende koopgedrag van de consumenten. Want deze stad is geen uitzondering op andere steden als het gaat om naderende dilemma’s zoals de welhaast onbetaalbare kosten van de jeugdzorg en de leegstand van winkels en kantoorpanden.

Vanzelfsprekend willen we een aantal artikelen uit deze krant niet onthouden aan onze lezers buiten Leeuwarden en deze zullen dus ook in de ‘gewone’ Leeuwarder Courant verschijnen. Maar u krijgt het hele palet nu als eerste onder ogen; ik wens u veel leesgenoegen.

Aafke Renkema.

Anke Wijbrandi.

Anjella Korteweg.

HANS SNIJDER Hoofdredacteur Leeuwarder Courant

Mis niets met het alles-in-1 abonnement GA NAAR WWW.LC.NL/PROEF Naam Voorletter(s) Adres Postcode/Woonplaats Telefoon

(i.v.m. controle bezorging)

E-mail Ik wil mijn abonnement laten ingaan op (Ingangsdatum vóór 01-08-2015)

Datum / Handtekening Door ondertekening ga ik tevens akkoord met de abonnementsvoorwaarden zoals vermeld op www.lc.nl/service

Stuur deze bon naar LC KCC, Antwoordnummer 37, 9700 VB Groningen

BON/PZL LC

Ik betaal automatisch en machtig NDC mediagroep de verschuldigde abonnementsgelden van het volgende bankrekeningnummer (IBAN) af te schrijven:

Thuis studeren lijkt iets van vroeger: meer en meer studenten verkiezen bibliotheken en koffiegelegenheden boven het eigen bureautje.

Een rondje langs studieplekken in Leeuwarden.

NOOR VLOEIMANS FOTO’S LC/ARODI BUITENWERF

H

et contrast kan amper groter: binnen in de Openbare Bibliotheek heerst een serene stilte en opperste concentratie. Maar wie de schuifdeuren doorgaat naar de centrale hal, stapt zo het rumoer in.

Daar drinken studenten koffie met een huisgemaakt stuk appeltaart- jezelf belonen na gedane arbeid is heel belangrijk- en staan buiten te roken of te bellen. De tijd dat boeken broodnodig waren om te studeren is voorbij, waarom zitten studenten dan massaal in bibliotheken en op terrassen te werken? ,,Thuis doe ik toch minder en ben ik sneller afgeleid’’, zegt Yolinda Haaima (21) vanachter haar cappuccino op het terras van het 3JO-cafe.

De derdejaars-student bedrijfskunde aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) merkt dat studeren aanstekelijk werkt. ,,Als ik hier of op school in de stilteruimte mensen hard aan het werk zie, dan denk ik: dat ga ik ook doen! Het motiveert enorm.’’

De grootste stoorzender tijdens het studeren is de mobiele telefoon en sociale media. Aafke Renkema (23) is derdejaars communicatiestudente. ,,Mijn telefoon gaat altijd op de vliegtuigstand. Dan krijg ik geen berichtjes binnen en heb ik daar geen afleiding van. Ook kan ik dan niet makkelijk even snel Facebook checken, want dan moet ik de telefoon eerst aanzetten. Dan doe je dat toch minder snel.’’

Hermien Moning, decaan bij Stenden University, ziet ook dat studenten steeds meer behoefte hebben aan goede studieplekken. ,,Er zijn minder contacturen, dus studenten moeten hun eigen tijd indelen. Dat is lastig als je moet studeren en makkelijk afgeleid bent door je telefoon of internet. Ik adviseer studenten altijd om op een rustige plek te zitten en hun telefoon uit te zetten. En het is echt waar: zien studeren, doet studeren. Studenten kunnen elkaar onbewust motiveren.’’

We zien studeren meer als werk en als dagtaak: Haaima lijkt er haar vruchten van te plukken. Ze vindt het in ieder geval fijn om na een dag studeren thuis te komen, want ,,dan

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

3

Khadija Ellawati.

Jasper van der Meulen.

Yolinda Haaima.

De hort op om te studeren ben ik klaar en hoeft er niks meer te gebeuren.’’ Dan kan de telefoon weer van de vliegtuigstand en de televisie aan. Welverdiend, na een dag hard werken.

Yolinda Haaima, (21 ) derdejaars bedrijfskunde (NHL) Alleen studeren werkt het beste voor Yolinda. Vlak voor een tentamen met studiegenoten en vriendinnen afspreken om de stof door te nemen,

prima. ,,Je leert veel door het over de studiestof te hebben.’’ Afleiding zit voor haar vooral in haar telefoon. ,,Die moet weg, anders zie ik steeds berichten. Of ga ik snel even Facebook checken’’ Anjella Korteweg, (21) derderjaars bedrijfskunde (NHL) Een bijzondere studieplek voor Anjella: haar tuin. ,,Als het mooi weer is natuurlijk. Zo kan ik daar toch nog

een beetje van genieten tijdens het leren.’’ Als Anjella niet in de tuin zit, zoekt ze haar concentratie elders. ,,Er zijn hier op school stiltehokjes waar ik graag zit, of hier op het terras als het mooi weer is en ik naar school moet.’’

Anke Wijbrandi, (22) derdejaars bedrijfskunde (NHL) Thuis met de telefoon op de vliegtuigstand, dat is de studeermodus van Anke. Toch komt die telefoon wel van pas tijdens het studeren: ,,We hebben een Facebookgroep met de klas. Zo kunnen we makkelijk vragen stellen en de stof bespreken. Maar het is wel verleidelijk om andere dingen te doen als je toch op Facebook zit.’’

Aafke Renkema, (23) derdejaars communicatie (NHL) Een muziekje in de oren en buitenshuis stampen. Dat is hoe de gemiddelde studeersessie van Aafke eruit ziet. ,,Het motiveert enorm om anderen ook aan het werk te zien. Of om samen de tentamenstof nog even van tevoren door te nemen.

Dan voel je je toch net wat productiever.’’

Thuis ga ik televisie kijken of met de honden spelen, hier heb ik geen andere keus Charlotte Schnepper, (20) tweedejaars milieukunde (Van Hall) Met twee vriendinnen van thuis in een studentenhuis gaan wonen: dat is vragen om een andere studieplek.

Als je huis dan ook nog een fijn terras heeft, moet je het stampwerk echt elders doen. Daarom zit Charlotte in de Openbare Bibliotheek. ,,Geen afleiding, lekker rustig. En thuis kan ik voldaan op mijn terras zitten.’’

Koen van den Berg, (21) tweedejaars Hogere Hotelschool (Stenden) De portfolio’s moeten af en thuis is alles leuker dan studeren. Zelfs de afwas. Daarom slijt Koen zijn dagen in de Openbare Bibliotheek als er

een deadline voor de deur staat. ,,Hier moet je wel. Ik ben snel afgeleid, en thuis zijn vaak vrienden. Dat is leuker dan studeren. Daarom zit ik hier.’’

Jasper van der Meulen, (22) tweedejaars integrale veiligheid (NHL) Bij je ouders wonen staat niet gelijk aan het hebben van een rustige studieomgeving. Daarom verkast Jasper in drukke schoolperiodes met zijn boeken naar Tresoar. Telefoon in het kluisje en aan de slag. ,,Thuis ga ik televisie kijken of met de honden spelen. Hier heb ik geen andere keuze dan studeren.’’

Khadija Ellawati, (21) tweedejaars International Tourism Management Even na college een hapje eten in het café, en daarna naar huis om te studeren. Khadija studeert het liefst in haar eigen omgeving. ,,Ik heb een studio, dus ik woon alleen. Dat maakt het makkelijker om thuis te studeren. Niemand valt mij lastig en ik vind het fijn om in mijn eigen omgeving te zijn. Ik heb een goede concentratie, dat scheelt.’’

klantbeoordelingen

8.5

Waarom zou u kiezen voor

Makelaardij Friesland?

Dat kunt u het beste aan onze klanten vragen.

powered by Klantenvertellen.nl

Kijk voor individuele klantbeoordelingen op www.makelaardijfriesland.nl en klik op klanten vertellen.

Leeuwarden Heliconweg 6, Tel. (058) 244 91 00

Ja, ik wil graag meer weten over de verkoopstrategie van

Heerenveen Nieuwstraat 2, Tel. (0513) 23 21 80

Makelaardij Friesland en wil graag een verkoopadvies.

Bel rechtstreeks voor een afspraak of stuur de antwoordcoupon in.

Naam: Adres:

Drachten Stationsweg 23, Tel. (0512) 36 80 36 m/v

Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: Emailadres: U kunt deze antwoordcoupon, in een envelop zonder postzegel, opsturen naar: Makelaardij Friesland, Antwoordnummer 7031, 8900 WC LEEUWARDEN (langs brengen mag natuurlijk ook!)

Kijk voor meer informatie op: www.makelaardijfriesland.nl

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

5

De koeienhoofdstad van Nederland

Campus-directeur Kees de Koning: ,,We hopen jaarlijks ruim 10.000 mensen te verwelkomen.’’

Ten zuidwesten van Leeuwarden verrijst de Dairy Campus, het nationale leer-, kennisen innovatiecentrum van de melkveehouderij. Het moet er een komen en gaan worden van studenten, docenten, onderzoekers, melkveehouders en ondernemers uit aanverwante bedrijfstakken. En heel veel buitenlandse bezoekers.

AAN DIRK VAN DER MEULEN

L

eeuwarden zag door de schaalvergroting in de landbouw vele hoofdkantoren van gerenommeerde bedrijven vertrekken. FrieslandCampina streek via Meppel neer in Amersfoort, de HZPC verkaste naar Joure en het stamboek en de veeverbetering zetelt nu in Arnhem. Maar eindelijk is dit proces de Friese hoofdstad nu ook eens gunstig gezind.

Ruim vijf jaar geleden besloot Wageningen University en Research (WUR) vier van de zes proefboerderijen voor de melkveehouderij in Nederland te concentreren in Nij Bosma Zathe, ten zuidwesten van Leeuwarden.

Tegelijkertijd ontstond ook het idee in de melkveehouderijsector om de locatie veel meer functies toe te bedelen. Leeuwarden moest het nationale kenniscentrum worden met internationale uitstraling: zie daar het ontstaan van de Dairy Campus. De noordelijke overheden vinden het een geweldig project. Ze hebben de komende tien jaar 20 miljoen euro toegezegd: de provincie en de gemeente Leeuwarden maken 5 miljoen euro over en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland 15 miljoen euro. Wageningen en andere partijen leggen eenzelfde bedrag op het kleed.

De Campus doet dus meer dan alleen praktijkonderzoek en het doorgeven van resultaten aan melkveehouders en aanverwante bedrijven.

Hij richt zich ook op innovaties. Het

FOTO HOGE NOORDEN / JACOB VAN ESSEN

verschil is klein, maar wel essentieel, verkaart Campusdirecteur Kees de Koning. ,,Bij praktijkonderzoek is het meer van: u vraagt, wij draaien.

Bedrijven laten onderzoeken of een product doet wat het zou moeten doen. Bijvoorbeeld of de nieuwe stalvloer inderdaad wel de gewenste en beoogde vermindering van de ammoniakuitstoot oplevert. Bij innovaties gaan onze onderzoekers samen een idee uitwerken met bedrijven.

Bijvoorbeeld: wat is de meest efficiente manier om mest te ontleden tot waardevolle componenten.”

T

wee andere nieuwe pijlers onder de Dairy Campus zijn het educatieprogramma en het praktijkleren. Voor het educatieprogramma zijn drie lectoren aangetrokken via hogeschool VHL in Leeuwarden. Het gaat om Wiepk Voskamp, Kees Lokhorst en een binnenkort te benoemen Chinese lector die zich gaat richten op large scale farming. Voskamp legt zich toe op de duurzame melkveehouderij en Lokhorst op smart dairy farming. Ze doen de onderzoeksprogramma’s met VHL-studenten en belangstellende bedrijven. ,,Op zo’n manier worden studenten al in een vroeg stadium betrokken bij innovatief onderzoek”, zegt De Koning.

Lokhorst met zijn smart dairy farming richt zich vooral op het vastleggen van koegedrag via sensoren. Een bekende technologie is onder meer al de stappenteller op basis waarvan een melkveehouder kan concluderen of een koe al of niet lekker in

Op de Dairy Campus zijn straks 550 koeien tegen nu 200

één voor droogstaande koeien (koeien die geen melk geven en bijna afkalven). Na de bouwvak start bouwbedrijf De Witte uit Staphorst met de bouw van een nieuw hoofdgebouw met ontvangstruimtes, leslokalen en kantoren. De huidige koeienstal wordt geschikt gemaakt voor het praktijkleren.

haar vel zit. ,,Maar de mogelijkheden zijn legio”, zegt De Koning. ,,Je zou bijvoorbeeld ook de posities en bewegingen van koeien kunnen volgen. Daaruit is onder meer af te leiden welke koeien gemeden worden en hoger in de rangorde staan. Een boer kan zodoende koppels koeien creëren met meer rust.”

Het praktijkleren vond voorheen plaats op de praktijkschool in Oentsjerk, maar dat wordt nu ook ondergebracht op de Dairy Campus. Studenten kunnen er de theorie in de praktijk brengen. Het Dairy Training Center verzorgt de cursussen. De partijen hierachter zijn uitzendorganisatie AB Vakwerk, agroconsultancy-bedrijf The Friesian en onderwijsinstelling Aeres Groep. ,,Met al die bedrijven en instellingen proberen we zoveel mogelijk partijen aan ons te binden”, zegt De Koning.

Om al deze activiteiten te kunnen ontplooien, gaat de Dairy Campus tot begin volgend jaar flink op de schop. Momenteel is bouwbedrijf Wim Top uit Kootwijkerbroek al druk doende met de bouw van een centrale melkstal en drie nieuwe onderzoeksstallen: één voor milieuonderzoek, één voor voeronderzoek en

olgend voorjaar moet de Dairy Campus zijn definitieve omvang hebben. Dan is het totale bouwblok uitgebreid van 4,5 naar ruim 10 hectare, zijn er 550 koeien (nu 200), omvat het grondareaal zo’n 300 hectare (nu ruim 100 hectare) en is de Campus de werkplek voor circa veertig mensen. En het zal er een komen en gaan worden van studenten, docenten, onderzoekers, melkveehouders en ondernemers in aanverwante bedrijfstakken. En veel buitenlandse delegaties die met eigen ogen willen aanschouwen hoe de Nederlandse melkveehouderij aan haar toekomst werkt. ,,Jaarlijks hopen we ruim 10.000 mensen te verwelkomen”, zegt de Campusdirecteur Het binnenhalen van onderzoeksopdrachten is geen vanzelfsprekendheid. De Koning beseft dat terdege. ,,Het zal een voortdurende uitdaging zijn om onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven aan elkaar te koppelen. Maar op basis van de afgelopen jaren heb ik er het volste vertrouwen in. Iedereen weet: stilstand is achteruitgang. Als een sector alles bij het oude laat, verliest het zijn bestaansrecht.”

V

6

woensdag 24 juni 2015

LENNARD FOPMA

Colour Your Summer Naauw 2

Leeuwarden

www.blushlingerie.nl

KOOKWINKEL VAN ERP DE LAATSTE DAGEN!

Pannen van Demeyere, Staub en Le Creuset, messen van Zwilling en Global

GITAAR LESSEN Leeuwarden en Harlingen Snel resultaat Voor alle leeftijden Ook in de avonduren Geen lange wachtlijst

50% KORTING

Skype lessen ook mogelijk

Pannen van andere merken nu: € 20,Groot keukengereedschap nu: € 10,Klein keukengereedschap nu: € 2,www.kookwinkelvanerp.nl | Nieuwestad 28 - Leeuwarden | Tel. 058 - 212 30 75

Albert Heijn Schrans is elke zondag geopend van 12.00 - 18.00 uur met elke zondag leuke combideals.

Aanstaande zondag 28 juni: Een heerlijk frans stokbrood uit de oven met een kuipje Paturain voor slechts €1,99!

Volg ons op Facebook voor nog meer leuke acties.

Albert Heijn Schrans

Schrans 121, 8932 ND Leeuwarden

Vraag een gratis proefles aan!

www.Lennardfopma.nl www.comes-uitvaartzorg.nl

Comes is het latijnse woord voor metgezel, begeleider en is afgeleid van het werkwoord ‘comitor’ (begeleiden, ter zijde staan, mede ten grave dragen). Ieder kan een beroep doen op Comes, ongeacht geloof, levensvisie of verzekeringsvorm.

Op geheel eigen wijze geef ik ondersteuning, advies en begeleiding in nauwe samenspraak met de betrokkenen.

Door het persoonlijke is elke uitvaart uniek.

Babs Mulder Telefoon 058 216 25 64 | email comes@planet.nl

ENERGIEZUINIGE Friesche kunststof & DUURZAME bouw vof DAKKAPEL kmanschap!

Friese kwaliteit en va Dakkapel geheel kunststof crème of wit glad Kozijn maat 2000 x 1000 br x hoogte met 1 draairaam Dakisolatie 80 mm, 100% lasverbinding Zijwangen met kunststof keralit rabat Ubiflex loodvervanger Exclusief binnenaftimmering Elders € 3.795,00

€ 2.590,00

Inclusief: btw, plaatsing, afvoer afval, wind en waterdicht, 10 jaar garantie

Showroomadres: Nij Toerenburg 4, 9076 MA Sint Annaparochie Geopend zaterdags van 10.00 - 14.00 uur, anders op afspraak

(058) 2663381

OP ALLE KOZIJNEN

10% KORTING

www.frieschekunststofbouw.nl

woensdag 24 juni 2015

7

Lincherie Leeuwarden geeft deskundig advies, door jarenlange ervaring...

Laat U ook eens verassen. Lingerie veranderd echt je figuur! Je vormen komen voordeliger uit en u voelt zich super vrouwelijk.

Kom ook eens langs voor: De juiste maat, model en advies..

Specialist; in A t/m J CUPS Heel graag tot ziens, Monique Zwamborn Wij willen dit vieren met onze klanten!

Wij willen u via deze advertentie hartelijk bedanken voor het stemmen,

Hartverwarmend Bedankt!

BH’S VAN MARIE-JO - PRIMA-DONNA - TWIST (Ruime keuze uit diverse modellen) 1 bh 10% op totale prijs 1 slip /- string 2 bh’s 20% op totale prijs 2 slips /- string 3 bh’s 30% op totale prijs 3 slips /-string BADMODE 20 % KORTING NACHTMODE 20% KORTING Geldig t/m 3 JULI niet in combinatie met andere acties!

LINCHERIE LEEUWARDEN

ST. JACOBSSTRAAT 23 8911 HS LEEUWARDEN T. 058 - 2122490 m.zwamborn.lincherie@icloud.com

Pijn? “Leer er maar mee leven...”

Wij leren u dat! Zodat u weer kan doen wat u wilt!

Informatiebijeenkomst voor mensen met chronische pijn

Programma

25 juni 2 01 19.30 - 2 5 1.00

Ontvangst met koffie/thee 1. Wat is chronische pijn?

2. De invloed van psyche op chronische pijn 3. Inhoud revalidatieprogramma 4. Het eigen verhaal van oud revalidanten 5. Vragen Locatie: OCA Leeuwarden (Locatie TIGRA) - Eysingastraat 3 - 8932 PD Leeuwarden Aanmelden: leeuwarden@tigra.nl - 058-2800777 Voor mensen met langdurige pijnklachten, zoals nek- en rugklachten, reuma, klachten t.g.v. kanker, Bechterew, arthritis, osteoporose, fibromyalgie, whiplash, RSI/CANS

Kosten: Gratis

Meer informatie: 058-2800777

Wil jij op een ontspannen manier en tegen een redelijke prijs je RIJBEWIJS halen?

Dan ben je bij ons aan het JUISTE adres!

Eerste les voor de helft van de prijs of een gratis theorieboek!

Poppeweg 12 8924 AH Leeuwarden 058-267 60 75 06-40 42 42 77 info@verkeersschool-sjoerdclaus.nl

www.verkeersschool-sjoerdclaus.nl

Heeft u een feestje?

Ik kook graag voor u!

Exotische hapjes en gerechten Ik v verzorg een uniek en heerlijk lopend buffet vo voor uw feest thuis of op een andere locatie.

Bij Apa proeft u van Afrika, Azië, Arabië en de Caribbean.

Ook voor djembé-, kook- en dansworkshops, het organiseren van bedrijfsen jubileumfeesten en zaalverhuur bent u bij mij aan het juiste adres!

Telefoon : 06-17256868 | www.exotischehapjesengerechten.nl

8

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Wat je als Leeuwarder weten

moet

Een echte Liwwadder? Dit zijn de feiten die je van je stad moet weten.

PIETER DE GROOT

Eerste herindeling Hoe oud is Leeuwarden? Die vraag brengt Leeuwarders in verwarring.

Geen wonder. In 1935 werd het vijfhonderdjarig bestaan herdacht en vijftig jaar later, in 1985, het zevenhonderdjarig bestaan gevierd. In 2000 verscheen het standaardwerk ‘Leeuwarden 750-2000’ – toen was het dus al 1250 jaar. Ra ra, hoe kan dat? Dat hangt van de definitie af. Als het over de vroegste bewoning van het latere Leeuwarden gaat, dan kom je zelfs uit in de vijfde eeuw voor Christus. De viering van ‘Leeuwarden 700’ is te danken aan een publicatie van de historicus dr. Jurrien Schuur. Hij kwam op het spoor van een oorkonde waaruit bleek dat Leeuwarden al in 1285 handel dreef met Hanzesteden in binnen- en buitenland. In 1435 kwam het tot een vereniging – tegenwoordig fusie of herindeling geheten – van de oude kern (Nijehove) met de terpdorpen Oldehove in het westen en Hoek in het oosten. Zij kwamen onder één stadsrecht.

Scheefste toren Tien tegen een dat een Leeuwarder, die zijn kennissen de stad wil laten zien, de ogen allereerst richt naar de Oldehove. Hoe hoog is die? Daarover verschillen de meningen, maar wie 40 meter antwoordt, zit niet ver mis.

Vergelijk: de Bonifatiustoren 72 me-

ter, de Achmeatoren 114 meter. Hoeveel treden? 183. Over de Oldehove wordt veel onzin verkondigd. Alsof het een vuurtoren is geweest. Onmogelijk, want toen in 1529 met de bouw werd begonnen, was de Middelzee al tweehonderd jaar verdwenen. Alsof de toren op koeienhuiden was gebouwd. Nee, gewoon op kalk en klei. Alsof de bouwer Jacob van Aaken van de toren gesprongen is toen hij merkte dat de toren scheef zakte. Ook niet waar, hij zou wel van ‘chagrijn’ (verdriet) gestorven zijn.

N.B.: Trap niet in de flauwe grap: wat is de scheefste toren van Leeuwarden? Dat is het torentje van Miedum (dat immers ook tot de gemeente behoort).

Mooiste straat Met voorrang de mooiste straat van de stad is de Grote Kerkstraat, die van het Oldehoofsterkerkhof naar het Jacobijnerkerkhof loopt. Een monumentale straat vol vervlogen maar op veel plaatsen nog duidelijk herkenbare historie. Op de blinde muur van het hoekpand, waarin de Brasserie gevestigd is (nr. 7), hebben graffitikunstenaars prinses Maria Louise en haar nakomelingen vereeuwigd. Haal uw bezoek meteen uit de droom: nee, dit is niet het Maria Louisehuis, maar het Heer Ivohuis.

Hier woonde tot zijn dood in 1581 Ivo Johannesz., de laatste pastoor van de St. Vituskerk.

Het echte Maria Louisehuis staat

twee huizen verder, op nummer 11, dat dan ook de naam Princessehof heeft gekregen. Het is een van de twee paleizen die Leeuwarden rijk is – het andere, waar de stadhouder resideerde, staat aan het Hofplein. Dat het Princessehof nu een keramiekmuseum is, heeft het niet aan de prinses te danken, maar aan een notaris: Nanne Ottema, een aartsverzamelaar die liefde voor kunst en cultuur paarde aanhistorisch besef. Hij kreeg in 1917 de gemeente zo ver het pand aan te kopen teneinde er de rijke, door de uit Burgum afkomstige onderwijzer Anne Tjibbes van der Meulen bijeengebrachte verzameling Chinese en Indische oudheden in onder te brengen. N.B.: Wie redt straks het Stadhouderlijk Hof uit de klauwen van aasgieren?

Beroemdste Leeuwarder Wandelend door de Grote Kerkstraat, ervaart u dat Leeuwarden ontstaan is uit terpdorpen. Op het hoogste punt en tevens het smalste stukje van de straat, op de hoek van de Beijerstraat, staat een van de fraaiste panden, een in de zestiende eeuw gebouwd hoofdelingenhuis met een traptoren. Hier heeft Margaretha Geertruida Zelle (1876-1917) een tijdje gewoond in haar onschuldige jeugdjaren. Later werd zij onder de naam Mata Hari een gevierd danseres, die echter op verdenking van niet bewezen spionage in Vincennes eindigde voor het vuurpeleton. Er

moest heel wat water door de grachten stromen voor de gemeente Leeuwarden haar vanwege haar levenswandel wilde eren met een beeldje voor haar geboortehuis aan de Kelders. Inmiddels geldt zij als beroemdste Leeuwarder. Het Fries Museum eert haar met een soortement ‘boudoir’, een pleintje en een aquaduct dragen haar naam.

Best bewaarde geheim Tegenover de Beijerstraat ligt de Pijlsteeg, genoemd naar een bewoner die Peijlert heette. Let hier even op het pas gerestaureerde pandje links, waar de schilder Gerrit Benner een galanterieënwinkeltje dreef voor hij beroemd werd. Via deze straat kom je op het Schoenmakersperk. Links ligt het Perkswaltje – herinnerend aan een water dat al eeuwen geleden is gedempt. Hier vindt u het best bewaarde geheim van de stad: het Nieuw Sint Anthoon met zijn vijf vleugels - vier in 1861 ontworpen door architect Frederik Stoett, elk met de naam en het wapen van de belangrijkste Leeuwarder schenkers: Burmania, Minnema, Auckama en Wiarda, en de vijfde, de Julianavleugel aan het Schoenmakersperk, in 1910 door architect W.C. de Groot. De schitterende tuin met prieel en slangenden is een lusthof. Via de Wijde Gasthuissteeg – Leeuwarders zeiden vroeger het Peteroalysteegje: op de hoek zat vroeger een kruidenierszaakje dat petroleum verkocht - loop

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Wie redt straks het Stadhouderlijk Hof uit de klauwen van aasgieren?

je weer naar boven de Grote Kerkstraat in.

Beste herbestemming Het herbestemmen van monumentale gebouwen die hun oorspronkelijke functie hebben verloren, kost menig gemeentebestuur hoofdbrekens. De beste herbestemmingkreeg ten langen leste het Nieuwe Stadsweeshuis aan het Schoenmakersperk. Van 1675 tot 1953 heeft dit voormalige Pesthuys als weeshuis gefungeerd. Daarna heeft het verschillende functies gekend. Tweemaal, in 1980 en 1983, dreigde het gebouw door brand verloren te gaan. Vervolgens is het geheel gerestaureerd en in 1987 kreeg het zijn huidige bestemming als Natuurmuseum, dat in de Heerestraat – toen nog onder de naam Natuurhistorisch Museum - te klein was gehuisvest. Het is intussen een van de best

bezochte (beleef)musea in Fryslân.

Mooiste hofje Achter het Natuurmuseum bevindt zich, bijna afgesloten van de boze buitenwereld, en te betreden door twee poortjes, een schattig, zo niet het mooiste hofje. Het is het Boshuisengasthuis, dat blijkens de tekst op een steen boven het tweede toegangspoortje, uit 1652 dateert. Die tekst luidt: A.v.E. Ao. MDCLII. De letters A.v.E. zijn de initialen van Anna van Eysinga, die het gasthuis liet bouwen ‘tot armoeds hulp en weduws troost’. Haar tweede man Philip van Boshuisen, grietman van Het Bildt, stierf tijdens de bouw.

Vandaar dat zij het gasthuis zijn naam gaf. Het gasthuis bestond uit twintig eenkamerwoninkjes en een portierswoning. Zij waren bedoeld voor oude, alleenstaande vrouwen.

Na de dood van Anna van Eysinga in 1655 kwam ‘het recht tot begeving van de kamers’ door vererving in handen van verschillende families.

Zo komt het dat het gasthuis verdeeld is in twee afdelingen: de Lycklama-kant aan de westzijde en de Haersolte-kant aan de oostzijde. Op de deurposten is dit aangegeven met de letters L en H. Bij de restauratie van 1970-1972 werden twee woninkjes samengevoegd tot één.

Oudste café Is het Oranje Bierhuis het oudste café van Leeuwarden? Nee, want café

Blauwhuis aan de Hoekstersingel, bij de ‘Kiepeloop’, heeft de oudste papieren. De bouwgeschiedenis gaat terug tot ongeveer 1687. Omdat er daarvóór op Camstraburen aan de Dokkumer Ee al een herberg Blauwhuis zat, werd het eerst Nieuw Blauwhuis genoemd (naar de blauwe dakpannen). Het Oranje Bierhuis op de hoek van het Herenwaltje en het Auckamastraatje stamt uit de tweede helft van de achttiende eeuw. In 1770 stond een telg uit het rijke koopmansgeslacht Sippama hier als ‘koffieschenker’ te boek. De naam ‘Oranje Koffijhuis’ is ook in zwang geweest, de toevoeging ‘oranje’ was vermoedelijk een verwijzing naar het nabijgelegen Stadhouderlijk Hof.

Oudste krant De Leeuwarder Courant is de oudste krant van Nederland die onder dezelfde titel verschijnt. Initiatiefnemer was drukker Abraham Ferwerda, die het eerste nummer op 29 juli 1752 het licht deed zien. Als ‘Leeuwarder Saturdagse Courant’ verscheen ze in het begin nog eenmaal per week op zaterdag. Ferwerda wilde een blad maken dat ‘actueel, veelzijdig, betrouwbaar en neutraal’ moest zijn. Het succes, vooral ook onder adverteerders, was zo groot dat hij in 1757 ook tot een woensdagse editie besloot. In de negentiende eeuw werd de frequentie opgevoerd tot driemaal (in 1869) en tenslotte

zesmaal per week (1879). Ferwerda woonde in de Peperstraat, in het huis waar de ‘Zaadzaayer’ uithing.

Een bij het 250-jarig bestaan in 2002 in het trottoir aangebracht putdeksel herinnert eraan.

Oudste straatnaam De oudste Leeuwarder straatnaam is Fries: de Weaze (spreek uit: Wêze).

De naam werd aanvankelijk gespeld als respectievelijk (upper) Wasa (1406), Waesse( 1493), Wase (1544), Waese (1664), Waeze (1839) en ten slotte sinds 1865 als Weaze. Het betekent slijken was aanvankelijk een laaggelegen stuk modderig land aan de rand van de terp. Stadsarchivaris Wopke Eekhoff heeft vergeefs voorgesteld om de Weaze Warmoesgracht te noemen, naar de warmoezen (groenten) die vanuit de Potmarge werden aangevoerd.

Verrassendste winkel Liever kleine baas dan grote knecht.

Dat vond Auke Rauwerda (19071984) toen hij in 1932 zijn baan bij Faber’s Haardenfabriek opzegde en voor zegge en schrijve 350 gulden een zaak in klompen en huishoudelijke artikelen aan de Westerplantage kocht. Onder de naam De Noord Brabantsche Klompenhandel begon hij voor zichzelf en de noodzaak om uit te breiden deed zich al snel voelen: nog voor de oorlog trok hij het buurpand erbij. In de loop der jaren volgden meer panden met het

9

gevolg dat nu de halve straat – en de achterkant: de Torenstraat - van de familie Rauwerda is. Alle nazaten van de oprichter weten blindelings de weg in het zorgvuldig opgebouwde labyrint, zodat zij elke klant snel en efficiënt op maat kunnen bedienen. Zij zijn gespecialiseerd in alles op het gebied van ijzerwaren en gereedschappen en ook voor (het mengen van) verven, (het bijmaken van) sleutels en (het huren van) steigers en ladders kan men er terecht.

‘Als Auke Rauwerda het niet heeft, bestaat het niet.’

Het vaakst herdacht Mata Hari mag dan de beroemdste Leeuwarder zijn, Hendrikus Frederikus van der Kallen, beter bekend als detectiveschrijver Havank, wordt het vaakst herdacht. Hij stierf op 22 juni 1964 op zijn hotelkamer in Amicitia aan een hartaanval. Een club Havankfans onderneemt ieder jaar op of rond zijn sterfdag een pelgrimage naar zijn graf op de rk begraafplaats aan de Harlingerstraatweg. De traditie dateert van 1995, nadat deze krant had onthuld dat het graf er verwaarloosd bij lag. Een aantal Havankfans richtte daarop de stichting Mateor op. Behalve toezien op het onderhoud, viert ze elk jaar de sterfdag naar Havanks gewoonte met een ‘luisterrijk maal’.

Toevallig was dat afgelopen weekend weer zo ver. Zaterdag ontmoetten ze elkaar in café De Ossekop.

10

woensdag 24 juni 2015

VAKANTIE GEKTE bij YPE KRAMER* 15% KORTING OP MEGUIAR’S

s e g a r a g r e e k r a p Uw Leeuwarden Algemene telefoonnummer: 058 212 80 05

www.parkeergaragesleeuwarden.nl

Thule 925 van € 379,- voor € 289,-

Thule’s meest compacte en lichtgewicht fifietsendrager. etsendrager. De Thule VeloCompact VeloCom pact 925 is, als opvolger van de succesvolle EuroWay G2, de nieuwste aanwinst in onze reeks fifietsendragers. etsendragers. De Thule Velocompact 925 heeft een 7-polige aansluiting. Uiteraard is de Thule VeloCompact 925 kantelbaar. Zonder moeite, dankzij het handige voetpedaal. Daarbij is de drager compact in te vouwen. De veiligheid is gegarandeerd door de uitgebreide tests waaraan de drager is onderworpen en de diverse goedkeuringen: City Crash test, TÜV-goedkeuring en EuroBE typegoedkeuring.

Thule 927 van € 499,- voor € 389,-

De nieuwe Thule VeloCompact 927 fifietsdrager etsdrager maakt het bevestigen van de drager een stuk eenvoudiger.

De drager hangt automatisch goed, enkel op de kogel plaatsen en loslaten. Vervolgens kan de drager nog rechtgezet worden en gefi xeerd met de hendel zonder dat de drager daarbij nog rechtgehouden hoeft gefixeerd te worden. De Thule Velocompact 927 heeft een 7-polige aansluiting en is geschikt voor 3 fietsen.

Met de bijpassende uitbreidingsset kunt u er zelfs 4 fietsen mee vervoeren! Uiteraard is de Thule VeloCompact 927 kantelbaar. Zonder moeite, dankzij het handige voetpedaal. Daarbij is de drager compact in te vouwen. De veiligheid is gegarandeerd door de uitgebreide tests waaraan de drager is onderworpen en de diverse goedkeuringen: City Crash test, TÜV-goedkeuring en EuroBE typegoedkeuring.

• Inhoud 430 liter.

• Afmetingen 235x94x35 • Binnen afmetingen 230 cm x 90 cm.

• Gewicht 22 kilo.

• Laadcapaciteit 75 kilo.

• Aantal ski’s: 8 paar.

• Aantal snowboards: 6 stuks • Montage via het gemakkelijke Power Click montage systeem.

T. 058 - 2131715 T. 06 - 51802852

KORTING OP SONAX Van € 1699,-

voor € 749,-

Dynamic 900 CHROME limited edition

contact met ons op:

15%

• Te openen via twee kanten.

• Past op dakdragerstangen tot 8 cm breed.

• Voldoet aan City Crash norm.

• TUV goedgekeurd.

• Inclusief spanbanden voor in de box.

• Op de bodem van de dakkoffer liggen anti-slipmatjes

Openingstijden:

Maandag t/m vrijdag 08.00-18.00 uur Donderdag koopavond tot 21.00 uur Zaterdag 09.00 - 17.00 uur

Prijswijzigingen en typefouten voorbehouden.

Zwettestraat 22 Leeuwarden - Tel. 058 - 212 43 13 Heideburen 13-15 Heerenveen - Tel. 0513 - 626 292

www.ypekramer.nl

LEEUWARDEN en ST. JACOBIPAROCHIE in

E-BIKE TOPPERS!!

Sparta Support Plus

E, GERUISLOZE MOTOR VEELZIJDIGE ELEKTRISCHE FIETS MET LICHT Deze elektrische fiets is perfect voor dagelijks gebruik voor korte en lange ritten. Je kunt deze e-bike ook geschikt maken voor recreatief gebruik. Dit doe je door zelf je accu-inhoud te kiezen.

Dat betekent dat je niet alleen de actieradius zelf in de hand hebt, maar ook de prijs.

van 2899,voor 2599,-

van 1949,-

VOORDELEN Shimano Nexus 7 versnellingen. . voor Rotatiesensor met ondersteuning tot 5 snelheden r. moto t D-ligh le rtabe Geruisloze, comfo ale veiligheid.

Rollerbrakes (anti-blokkeer remmen) voor optim ing. edien stuurb rde egree Led-display met geïnt t.

Met hendel voor parkeerhulp en powerboos er. rdrag achte uit Accu uitneembaar Comfortabel verende voorvork en zadelpen.

1799,-

Sparta B3

ALTIJD DE IDEALE VERSNELLING MET TRAPLOOS SCHAKELEN VAN NUVINCI

De nieuwe Sparta B3 beschikt over de NuVinci schakeltechnologie. Met de NuVinci traploze versnelling wordt de motorkracht optimaal benut. Anders dan bij traditionele systemen, kan de versnelling bij het schakelen niet blijven ‘hangen’.

De B3 NuVinci biedt u rustiger rijgedrag zonder ongewenste storingen.

VOORDELEN elen van NuVinci.

Altijd de ideale versnelling met traploos schak Innovatie Award. een met ond al bekro Geïntegreerde SL 18 koplamp met brede lichtv t op de trapas. direc r moto e Cruis e Activ Bosch Natuurlijke ondersteuning door ale veiligheid. optim voor en) Shimano Rollerbrakes (anti-blokkeer remm -US B-poort. micro en ing edien stuurb met y displa LCD zadelpen. en ork voorv shock Geveerde mono 400 Wh accu uitneembaar uit achterdrager.

DS OOK HEB BEN WIJ EEN GRO OT ASSO RTIM ENT 2E HAN IE! ANT GAR R JAA ELEK TRIS CHE FIET SEN MET EEN HAL F

www.profilebergman.nl www.profi lebergman.nl

LEEUWARDEN Westersingel 2c/ Pier Panderstraat 1 (bij Vrouwenpoortsbrug) (058) 213 22 11 ST. JACOBIPAROCHIE Westeinde 1a (0518) 491576

woensdag 24 juni 2015

11

Kinderopvang?

Vind jouw gastouder op Oppas.nl Meer weten?

Vul je postcode in op Oppas.nl en vind de gastouder bij jou in de buurt. Of neem contact op met Inge en Cees Klarenbeek.

058 - 28 94 516 leeuwarden@viaviela.nl

Brengen alle kortingen u van de wijs?

Wij leveren al jaren maatwerk kasten voor de laagste prijs!

Al onze materialen zagen wij gratis op maat zo nodig bezorgen wij gratis naar elke straat.

Tegen inlevering van deze advertentie

€ 10,- korting* Niet geldig in combinatie met kindermenu’s.

Vraag naar de voorwaarden! *1 bon per 2 personen

Studenten nu het hele

jaar door

20% koRTing!

Ruiterskwartier 47 Leeuwarden RUITERSKWARTIER 47 LEEUWARDEN TEL. 058-2132001

(t.o. de Harmonie)

www.rhodospalace.nl

D.H.Z. BOB van Daalen Noordvliet 181, Leeuwarden, Tel. 058-2120972 www.houtvanbob.nl

tot ¢1.500 extra inruil Actier!gie

ne Gratis e pakket bespaar 50,00 t.w.v. € 2 5 eerste 2 e d r o o v klanten

Fiat Punto v.a. w 12.595,-

Bent u van plan iets aan uw energieverbruik te doen, en u weet niet waar u moet beginnen. Neem dan contact op met de professionals van ‘One Team Fits All’.

Wij zijn een samenwerkingsverband van Friese bedrijven met een nuchtere kijk op besparen.

Isolatie HR++ glas • Zonnepanelen • Pellet kachel • Zonneboiler • Verbouwing

HR combi-ketel Warmtepomp • Energielabel • Nul op de meter • Energieneutraal • Quick scan

•

•

•

•

Postbus 7678 8903 JR Leeuwarden 06 20 009 488 info @ oneteamfitsall.nl

Led Verlichting Warmtepompboiler • Maatwerkadvies • Begeleiding • Subsidie • Duurzaamheidslening

Fiat Panda v.a. w 9.995,-

Profiteer nu van de Fiat Inruilboost!

Rij deze zomer wel heel voordelig weg in een nieuwe Fiat. Ga naar fiat.nl en ontdek daar de inruilwaarde van je huidige auto en ontvang daarbovenop een Inruilboost: tot maar liefst v 1.500,- extra inruil op de Fiat Panda en Fiat Punto en tot v 3.000,- op geselecteerde modellen. Je bent natuurlijk ook van harte welkom bij onze vestiging.

•

•

Gem. brandstofverbruik: 3,2 - 7,2 l/100 km (1 op 13,9 - 31,2). CO2: 82 - 169 g/km.

Prijs incl. btw/bpm, exclusief kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden.

De verbruikscijfers zijn gebaseerd op de officiële Europese testmethode. Het daadwerkelijk verbruik hangt mede af van de omstandigheden en uw rijgedrag. Wij adviseren Het Nieuwe Rijden; zie ook www.hetnieuwerijden.nl voor handige tips om zuiniger te rijden. Kijk voor de verkoopvoorwaarden op fiat.nl.

12

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Neushoorn de nacht in, en de wereld

Wat is er straks allemaal te zien in Neushoorn, het poppodium dat zo niet mag heten? Een bezoekje aan directeur Janpier Brands en programmeurs Wietze Meetsma en Michel Pitstra.

JACOB HAAGSMA

V

oorlopig houden Brands en zijn mensen nog kantoor in de Haniahof, tegenover de achttien miljoen euro kostende nieuwbouw. ,,Het stjonkhok”, noemt Brands deze kamer, zonder aanwijsbare reden overigens.

Stagiaires en andere medewerkers zorgen voor volop bedrijvigheid. Op tafel: snoep, een aanbroken pak gangmakers en een boetepot. Op het uitspreken van het woord ‘poppodium’ staat een boete van een euro precies.

Want Neushoorn wil meer zijn dan een poppodium. Neushoorn wordt ook meer dan dat: mbo-popopleiding D’Drive komt straks immers in hetzelfde pand, en niet voor niets: daar wordt straks intensief mee samengewerkt. En er komt een café-restaurant in, met het betere eten, aansluitend op wat we de laatste jaren op festivals als WelcomeTo The Village en Into The Great Wide Open zien gebeuren. Niet zo maar een popzaal dus.

Zalen die op die manier de samenwerking zoeken hebben de toekomst, denkt Brands. Ja, we kennen allemaal de horrorverhalen over nieuw gebouwde poppodia die vroeger of later (maar meestal vroeger) in de financiële problemen komen.

Brands kent ze ook, maar, zegt hij, juist de podia die participeren in nieuwe samenwerkingsverbanden doen het goed: ,,Grenswerk in Venlo, en Gebroeders Nobel in Leiden. Dat werkt gewoon. De samenwerking met D’Drive zit in het dna van het gebouw. Dat levert behoorlijk veel mogelijkheden, qua gebouw en qua mensen. Daar is steeds een nieuwe instroom, van mensen en van opvattingen. Daar maken wij ook gebruik van, zo kunnen we ons voortdurend vernieuwen.”

Dat maakt nieuwsgierig, dat merkt hij ook in de reacties van de boekers. Want, dat was de volgende vraag, hoe moeilijk is het om bands te vinden voor je nieuwe poppodium? Of hoe gemakkelijk? ,,Boekers reageren best goed op dit podium.

Ze waarderen de opzet heel positief, dus de combinatie met de onderwijsfunctie, en de capaciteit: een grote zaal van 650 personen. En het hele Culturele Hoofdstad-verhaal, dat komt er ook nog eens bij. Mensen zijn heel nieuwsgierig wat dit allemaal gaat worden. Het is opvallend hoe bereidwillig boekers zijn om naar Leeuwarden te komen.”

Neushoorn is nieuw, nieuw, nieuw en anders, maar aan de andere kant is dit nieuwe centrum ook de rechtstreekse opvolger van het betreurde, misschien ietwat onhandige maar uiterst sfeervolle Poppodium Ro-

Janpier Brands.

Er wordt druk gewerkt aan clubshow van Nick en Simon mein. Alleen al qua personeel bijvoorbeeld. Ook programmeur Wietze Meetsma komt uit die Romeinboedel.

Maar het artistieke profiel van Neushoorn wordt wel anders, zegt Meetsma. ,,We zijn nog aan het kijken wat het profiel nou exact wordt.

De mogelijkheden zijn hier veel groter, en de samenwerking met partijen van buiten wordt ook veel belangrijker.” Bovendien: Neushoorn kan straks de nacht in. In Romein was dat een groot probleem, hier is de nachtprogrammering een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Dus dan kan er ineens volop dance worden geprogrammeerd. En daar is Michel Pitstra voor in huis gehaald, danceprogrammeur op freelancebasis en gepokt en gemazeld in de dancecultuur. ,,Het moet hier wel groeien”, zegt Pitstra. ,,Mensen moeten eraan wennen dat ze nu ook hier terecht kunnen, dat ze niet voor een mooi feest naar Amsterdam hoeft.” Pitstra gaat voor een brede programmering, breder dan Club Red een paar honderd meter verderop, ,,maar we willen ook de diepte in.” Dance-organisaties als Nokturné doen mee, en samen met het Amsterdamse label Planet Delsin worden ook naar het buitenland uitgeweken Leeuwarder helden als Niels Luinenburg (Delta Funktionen) weer tijdelijk teruggehaald.

Die samenwerking met partijen van buiten, of het nu hardcore is, techno of hiphop, of iets anders: dat is beleid en daar kijken de mannen naar uit. Meetsma: ,,Je komt met nieuwe mensen in contact. Je brengt mensen bij elkaar. Mensen die iets doen in hun vakgebied, daar kun je

iets van leren. En zij hopelijk iets van ons.”

Een voorbeeld dan maar. ,,We willen wel iets met hiphopdans, streetdance. Dat is een groep die niet echt aan bod komt, zeker niet in dit clubcircuit. Dan is een hiphop-evenement een ingang om zo’n club een plek te geven. Dan gaan we praten, kunnen we samen iets doen? Dus krijgen we straks een dancebattle, met Urban Raw en Dance Company, twee organisaties hier in de stad. Zo krijgen we de hiphop-community in Leeuwarden.” De moraal: ,,Als je iets wilt organiseren, dan gaan we praten.” En dat gaat best voorspoedig. ,,Er is behoefte aan samenwerking, en er is ruimte voor.” Meetsma: ,,Het oude denken, dat de programmeur zijn ding deed, en jij moest dat maar mooi vinden, is voorbij. Samen doen, dat is van deze tijd.”

Zo wordt het profiel van Neushoorn mooi opgerekt. Er wordt zelfs druk gewerkt aan een clubshow van Nick en Simon. Brands: ,,Echt iets waarvan je denkt, verrek, staat dat er ook? Dat is altijd goed, denk ik. We zoeken naar de niche, maar ook naar dingen die relevant zijn voor de stad.

Je doet er een hoop mensen een plezier mee. En een behoorlijk aantal mensen in Leeuwarden is actief in dat soort muziek, als zanger, als producer, als organisator. We willen kijken wat we kunnen betekenen in die keten van talent. En dat geldt voor elk genre, elke subcultuur.”

Talentontwikkeling, dat wordt wel een ding in Neushoorn. Dat geldt voor vrijwilligers en andere medewerkers, dat geldt voor bands. Vandaar dat men ook vrolijk optrekt met Podium Asteriks, hoewel die club zich eerder onder het nodige publicitaire kabaal terugtrok uit het Neushoorn-verhaal. Nu staat doodleuk de band My Baby in Neushoorn, een paar maanden na het uiterst succesvolle Asteriks-optreden. Welbewust. ,,We overleggen nauw met Asteriks, wat we voor zo’n band kunnen betekenen.”

Goed, en nu gaan we het over geld hebben. Qua exploitatie komt er wel een zware last op de schouders van directie en programmeursteam te liggen. Brands en de zijnen zien dat onder ogen. ,,Er wordt behoorlijk in geïnvesteerd, dan mag er ook wat voor terugkomen. Ik zie dat eerder als een uitdaging om er wat van te maken. We geloven erin, maar het wordt wel pittig. Als het niet goed gaat, moeten we de boel aanpassen en vanuit een ander concept blijven.” Meetsma: ,,Het is net als iedere onderneming, ook al komt er hier zoveel procent subsidie bij. Je moet wel draaien, je moet wel gefocust blijven.” Brands: ,,De lat ligt zeker hoog.”

Neushoorn aan het Ruiterskwartier, straks het podium voor hiphop, dance, hardco

woensdag 24 juni 2015

ore, techno maar ook Nick en Simon.

krant van leeuwarden

13

House in de ene zaal, pianoconcert in de ander Nu wordt er nog keihard aan gewerkt, in oktober moet popcentrum Neushoorn in vol bedrijf zijn.

Projectleider Ynze Haitsma leidt rond.

ROB LEEMHUIS

Z

FOTO HOGE NOORDEN/JAAP SCHAAF

o’n negen maanden geleden begon de bouw, over nog eens drie maanden moet het nieuwe poppodium, Neushoorn, gereed zijn. Of, nou ja, poppodium: zo mag het gebouw, dat recht tegenover de Harmonie tussen bestaande muren wordt ingepast, eigenlijk niet heten. Hoe dan wel, is nog een beetje afwachten: centrum voor popcultuur? Popcentrum? Muziekcentrum?

In ieder geval is er straks meer te beleven dan popmuziek alleen.

Naast de twee concertzalen komen er twee dansruimtes, waarvan er één door een groot raam vanaf het Ruiterskwartier te zien is. D’ Drive, de opleiding voor podiumkunsten van het Friesland College, komt onder hetzelfde dak, naast oefenruimtes voor bands en een studio.

Achter de oude gevels aan het Mata Hariplein komt een café. ,,een echt popcafé", vertelt Ynze Haitsma, gemeentelijk projectleider van de bouw. ,,Het geluid moet er tot 103 decibel kunnen komen, zonder dat je er buiten wat van hoort."

Geluid, dat is één van de belangrijkste factoren waar de bouwers van aannemer Hegeman mee rekening moeten houden.

Niet alleen het café, maar vooral ook de twee concertzalen moeten volkomen geluiddicht worden. ,,Terwijl er in de ene zaal housemuziek wordt gedraaid, moet je ernaast een akoestisch pianoconcertje kunnen beluisteren. En dan mag je niks van de house merken", aldus Haitsma.

In totaal moet Neushoorn ruim duizend bezoekers tegelijk kunnen onderbrengen. De kleine zaal, een vlakkevloerzaal met een balkon rondom de vier muren, kan 350 mensen bergen. De grote zaal ernaast zo’n 600. De betonnen muren staan er al, compleet met dak. De geluidisolatie is in een spouwmuur tussen de prefab betonelementen te vinden. ,,De afdichting van de voegen daartussen is het allerbelangrijkste.

Als dat niet goed gebeurt, heb je

Neushoorn moet ruim duizend bezoekers tegelijk kunnen onderbrengen meteen een enorm geluidslek", vertelt Haitsma.

Hetzelfde geldt voor de vloer van beide zalen, die op rubberen blokken rusten, om het geluid tegen te houden. Ook daar mag niks misgaan. Haitsma: ,,Bij oplevering moet de aannemer aantonen dat die isolatie goed is. We gaan het dan nameten. Als het geluidsniveau te hoog is, dan is de aannemer verantwoordelijk.’’

Niet dat hij dat verwacht. Tot dusver loopt de bouw eigenlijk op rolletjes, vindt Haitsma. Er is een kleine vertraging opgetreden van twee weken, maar gezien de complexiteit van de bouw is dat eigenlijk indrukwekkend. Van te voren was al bekend dat er, gezien de korte bouwtijd, helemaal geen rek in de planning zat.

Hoewel Neushoorn in oktober al open gaat, ziet het er nog verre van voltooid uit. Er moet namelijk nog stevig worden doorgewerkt. Nu de ruwbouw grotendeels klaar is, kunnen er veel bouwvakkers tegelijk aan de slag, dus gaat het nu hard. Voordeeltje is ook dat de afbouw relatief weinig tijd kost. ,,Veel betonnen muren worden verder niet afgewerkt’’, zegt Haitsma. ,,Dat geeft wel een mooi effect.’’

Het hele nieuwe complex komt er daardoor gevarieerd uit te zien: moderne, grijze betonmuren binnenin, maar aan de voorkant blijft een deel van de voormalige Rock It staan, en ook de historische panden aan het Mata Hariplein staan nog overeind. De nieuwbouw moet naadloos tussen de bestaande bebouwing worden ingepast, en er ook aan vast worden gebouwd. Haitsma: ,,Dat is lastig, want aan de oude gebouwen is eigenlijk geen hoek recht."

Om dat mogelijk te maken, worden de bestaande muren, met name die van de oude Rock It, door tijdelijke stempels ondersteund. ,,Het staat nu nog los", zegt Haitsma. ,,Als het is vast gebouwd, is het geen punt. Maar in de bouwfase is het lastig." Ook staan er nu nog bakstenen muren overeind die straks nog worden gesloopt. ,,De keuze is gemaakt om eerst de nieuwbouw af te maken en daarna de oude gebouwen te restaureren.’’

Hoe ingewikkeld de bouw van Neushoorn nu verloopt, zo gemakkelijk is het complex straks in het gebruik. Aan de kant van het Groot Schavernek rijden vrachtauto’s met apparatuur straks achteruit een overdekt losperron in.

Van daar kunnen alle flightcases eigenlijk meteen het podium van de kleine zaal op gerold worden.

Voor het grote podium hoef je alleen de vrachtlift te gebruiken.

Ook anderszins blijkt het ontwerp van het Delftse architectenbureau DP6 uitgekiend. Zo zijn er aparte ingangen waarmee je de danszalen en repetitiehokken kunt bereiken, terwijl de rest van het gebouw afgesloten blijft. ,,Daardoor hoeft er niet persé iemand in het hoofdgebouw aanwezig te zijn. Omdat je om binnen te komen een code krijgt, kun je bij wijze van spreken om kwart voor twee ’s nachts repeteren’’, zegt Haitsma. Of dat straks ook mag, durft hij niet te zeggen. ,,Daar moeten anderen maar over beslissen.’’

Er was nogal wat te doen over de bouw van het popcentrum.

Met Romein, Asteriks en Zalen Schaaf heeft de stad al podia genoeg, vonden veel Leeuwarders, onder wie ook flink wat popliefhebbers. Ook was er twijfel of het popcentrum zo makkelijk te exploiteren zou zijn. Maar zeker nu de bouw vordert, is Haitsma ervan overtuigd dat Neushoorn een aanwinst betekent. ,,Dit wordt een heel levendig stuk van de stad. Vanaf oktober zitten hier dagelijks 300 studenten die nu nog op De Hemrik les krijgen. En er komt een café dat ook overdag open is.’’

14

woensdag 24 juni 2015

Tuinhout bevestigingsmaterialen, PVC, verf, werkkleding

SLOT STUK OF SLEUTEL AFGEBROKEN? onze monteurs staan voor u klaar!

alles voor de verbouwing Seestjer 9 (Industrieterrein Middelsee II) 9051 VD Stiens t 058 257 4030 w www.rauwerdastiens.nl

Het slijpen van cirkelzaagbladen zaagkettingen tuingereedschap.

De Sleutelspecialist is actief in het leveren, monteren en het geven van advies met betrekking tot sloten, sleutels, kluizen en beveiliging. Dit voor zowel de particuliere sector als voor bedrijven. Om te zien welke producten wij aanbieden kunt u ook kijken op www.sleutelspecialist.nu

24 uursservice 058 - 212 88 24

UW SPECIALIST IN: SLEUTELS, KLUIZEN EN BEVEILIGING St. Jacobsstraat 10

info@sleutelspecialist.nu

8911 HT Leeuwarden

www.sleutelspecialist.nu

sale

t o p m e r k e n a a n t r e k k e l ij k g e p r i j s d

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

15

Liwwadders: ‘Wy binne anti-Fries’ INES JONKER

Leeuwarden heeft al eeuwenlang zijn eigen taal: het Liwwadders. Dit stadsdialect klinkt nu nog vooral in oude volksbuurten, bij de oudere generaties dan. Zijn er nog jongeren die stadsfries spreken? De LC nam de proef op de som.

Gevraagd naar tien woorden die een echte Liwwadder op zijn minst moet beheersen, komt de Leeuwarder dichter/schrijver Anne Feddema met het volgende lijstje: broad, meensen, kienders, wuttels, boantsjes, bealeg, kieke, butter, siepel en suurtsje. Gewapend met dit lijstje én

met een rijtje onbekendere woorden gaan we op zoek naar jongeren die Liwwadders praten.

Bij het skatepark aan de Van Loonstraat hangt een groepje jongens.

Dennis de Vries (Aldlân, 18 jaar), Peter Smots (Huizum, 19) en Bas de Boer (Westeinde, 15) komen hier regelmatig om een balletje te trappen.

Allemaal zijn ze in Leeuwarden geboren en ze praten dus Liwwadders.

Ook tegen docenten. Dennis: ,,Wij binne anti-Fries en Cambuur is mien klub. Wust relle must 058 belle.’’

De Liwwadder woorden van Feddema blijken wel bekend.

Bealeg (lichaam) ,,Pyn in de bealeg.

Dat hew ik elke sundagochtend na ut

stappe.’’

Kieke (kijken) ,,Moaie froutjes kieke.’’

Butter (boter) ,,Fan dat gele spul.’’

Siepel (ui) ,,Da’s Fries ju. In ’t Liwwadders he ik der noch noait fan hoard.’’

Suurtsje (softie) ,,Iemand die niks wil.’’

Maar dan de ouderwetse uitdrukkingen die Liwwadderkenner Pieter de Groot ons levert.

Joppe (een joppese kearel – een prima vent) ,,Da’s een beetje te beleefd, dat gebrúke wij niet.’’

Melus (hij het gyn sent op syn melus – platzak) ,,Dat liekt wel un ach-

Buttons met het beeldmerk van Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa 2018.

ternaam. Wy segge gyn sent te makke.’’

Karrejantsje (kinderspel, krijgertje spelen) ,,Noait fan hoard.’’

Maaiem (sloot, gracht) ,,Da’s ’t water. Ik flikker syn fyts in ut maaiem.’’

Oates en toates (se binne oates en toates met mekaar – twee handen op een buik) ,,Toeters en bellen?’’

Ik hew de broek op ’e freethaak (ik heb teveel gegeten) ,,Ik he de broek wel es op de enkels maar dan gebeure der hele andere dingen. Hahaha.’’

Keetlelle (loltrappen) ,,Kattekwaad úthale. Deurtje belle enso. Dat deden wij froeger wel en dan flooch er altyd wat deur de rame.’’

Sjotte (voetballen) ,,Súpe, fan die

kleine glaasjes achterover slaan.’’

Volgens Pieter de Groot zijn er in Leeuwarden nog drie enclaves waar het Stadsfries redelijk stand houdt en wordt doorgegeven aan jongeren, omdat de ouders niet anders kunnen dan plat Leeuwarders: de buurt rond het Cambuurstadion, de Schepenbuurt en de Wielenpolle. ,,Vooral de laatste is een hechte gemeenschap. Hier hoort ook het reizend (kermis)volk van de woonwagens in het Abbingapark bij: allemaal ouwe Leeuwarders; oorspronkelijk (de ouders en grootouders dan) uit voormalige volksbuurten als Boterhoek en IJsbaankwartier afkomstig.’’

FOTO HOGE NOORDEN /JACOB VAN ESSEN

Zes vragen over Culturele Hoofdstad JACOB HAAGSMA

Na veel zweetdruppels veroverde Leeuwarden de titel Culturele Hoofdstad van Europa. In 2018 is het zo ver. LC-journalist Jacob Haagsma beantwoord prangende vragen over dit fenomeen.

Wat is dat eigenlijk, Culturele Hoofdstad?

Sinds 1985 kiest het Europese Parlement elk jaar een stad als Culturele Hoofdstad. Dat wil zeggen: de eerste vijftien jaar (Athene had in 1985 de primeur) was het er een per jaar, in 2000 waren het er pardoes acht.

Sindsdien zijn het er doorgaans twee per jaar. Leeuwarden deelt die eer, na een zwaar bevochten strijd met nog vier Nederlandse steden, in 2018 met Valletta, op Malta. Er zit uiteraard een Europese, politieke agenda achter. Niet dat daar iets op tegen is, als het iets leuks en waardevols oplevert. Het is de bedoeling dat de Culturele Hoofdstad in zo’n jaar de rijk-

dom en de verscheidenheid van de uiteenlopende Europese culturen toont, maar tegelijkertijd laat zien wat ons Europeanen bindt. Dat gebeurt door allerlei activiteiten, die als het goed is ook de nodige prettige neveneffecten hebben. De stad in kwestie wordt er beter van, door grote naamsbekendheid, een aangejaagde economie, meer toerisme, vernieuwde infrastructuur, nieuwe samenwerkingsverbanden, enzovoorts.

Voor wie is het?

Voor iedereen. Uiteraard voor de inwoners van de stad in kwestie, of, in het geval van Leeuwarden Fryslân 2018, de hele provincie. Maar mensen van buiten de provincie, en bezoekers uit het buitenland: allemaal welkom.

komt elke euro meervoudig terug.

En als het niet goed is: er is nog nooit een stad failliet gegaan aan de status Culturele Hoofdstad. Al staan er her en der wel de nodige gebouwen leeg.

Liverpool, culturele hoofdstad in 2008, geldt als een succesverhaal: meervoudig vermenigvuldigde ponden en een prachtig vernieuwde binnenstad. Daar gokt Leeuwarden niet op. Hier wordt ingezet op de betekenis die cultuur kan hebben als aanjager van allerlei vernieuwingen, bijvoorbeeld in sociale verbanden. Die trouwens zelf als centraal thema worden ingezet: de mienskip. Een slimme culturele hoofdstad heeft niet alleen budget gereserveerd voor het jaar in kwestie, maar ook voor de jaren daarna: de legacy. Daar wordt in Leeuwarden beslist rekening mee gehouden.

Wat heeft Leeuwarden er eigenlijk aan? Ook op langere termijn?

Dat moet nog blijken. Er wordt stevig geïnvesteerd, maar als het goed is

Hoe gaat het gevierd worden, wat merkt de doorsnee Fries er van?

In het bidbook, waarmee Leeuwarden de titel Culturele Hoofdstad bin-

nensleepte, staan tientallen projecten, verdeeld over verschillende thema’s. Internationale kunstenaars maken fonteinen in de elf Friese steden, aardappelen (ook die uit Malta) staan aan de basis van poëzie, bijen en grutto’s krijgen volop aandacht, de duisternis van de nacht evenzo, er zijn speciale edities van festivals als Welcome To The Village, Explore The North, Oerol en Oranjewoud-kamermuziekfestival, games (daarvan is er in Leeuwarden een bloeiende industrie) krijgen een plek, enzovoorts, enzovoorts.

Hoe kan het dat er steeds weer zoveel ophef over ontstaat?

Elke culturele hoofdstad heeft gedoe gehad: over geld, over de organisatie.

Dat komt niet alleen omdat het een ambitieus project is, maar ook omdat het niet gemakkelijk in twee zinnen uit te leggen valt. Kijk ook eens naar de verschillende benamingen: Culturele Hoofdstad, KH2018, CH2018, LWD2018, Leeuwarden-Fryslân 2018.

Er staat veel druk op, en dan barst de ketel. De boel zit dan ook onder een vergrootglas. Er hoeft maar iets te zijn met een logo of een gesponsord Cambuur-shirt, en daar ga je alweer.

Je moet een flink ego hebben om je in zo’n wespennest te steken, en ego’s botsen nu eenmaal. Dat merken we vast nog wel, voor 2018. Aan de andere kant: er worden nog steeds verscheidene projecten aangemeld buiten het bidbook om, dus de zaak wordt echt wel breed gedragen.

Wanneer is het jaar geslaagd? Hoe wordt dat bepaald? En door wie?

Het is een eis van ‘Europa’ dat er een evaluatiemethode in het bidbook wordt opgenomen. Daar komen ook externe observatoren aan te pas, om een voor de hand liggend ‘wij van WC-eend’-effect (en daar is de huidige club niet helemaal vies van) tegen te gaan. Maar uiteindelijk voelen wij allemaal rond nieuwjaarsdag 2019 aan ons water wel of we een leuk jaar hebben gehad, of niet.

16

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Kees van Anken: ‘Ieder Kees van Anken (63) was jarenlang het gezicht van Zienn, van De Terp. Deze week neemt hij na 24 jaar afscheid als directeur van de opvangorganisatie.

Een gesprek over daklozen vroeger en nu, not in my backyard en het goede leven. ,,Ik gun ieder mens een zo goed mogelijk leven.’’

INES JONKER

E

igenlijk zou Van Anken een half jaar geleden al vertrekken. De decentralisatie van de voorzieningen van Zienn, die zich de afgelopen jaren in fases heeft voltrokken, was afgerond.

Leeuwarden heeft een gebruikersruimte, sociale pensions in verschillende plaatsen, er kwam een nieuw pand voor zorgbehoevende daklozen en als kers op de taart: de nachtopvang verhuisde eindelijk van De Terp naar de Wirdumerpoort. Daarmee was de cirkel voor Van Anken rond. Tijd om te vertrekken. Het liep anders. Een geschikte opvolger werd niet gevonden dus kreeg de directeur de vraag of hij langer wilde blijven. Van Anken zei ja. ,,Ik zat al helemaal in de exit-modus. Maar ik snap dat het handig is dat ik nog even blijf’’, zei hij destijds in de krant. Het tekent zijn loyaliteit aan de organisatie waarvoor hij zich 24 jaar inzette.

DE TERP ,,Toen ik in 1991 voor het eerst dit gebouw binnen liep, was mijn eerste gedachte: ik hoop dat dit zijn langste tijd gehad heeft. Toen het in 1975 gebouwd werd, was het een heel moderne voorziening voor dak- en thuislozen. Iedereen zijn eigen wastafel en toilet: het summum wat je kon bieden in die tijd. Maar twintig jaar later viel in zulke kleine, benauwde kamertjes niet meer te wonen. Ik stond er vaak versteld van wat mensen allemaal in hun kamer wisten te proppen. Hele bankstellen gingen erin. Dan zie je: de behoefte aan huiselijkheid is universeel.

De Terp werd ervaren als een gevangenis: eenmaal erin, kom je er niet meer uit. In die tijd ontbrak het aan perspectief voor dak- en thuislozen; op zelfstandig wonen, op herstel. Men ging ervan uit dat deze mensen het op eigen benen toch niet zouden redden. In zekere zin waren ze opgegeven. In een gesloten gebouw als De Terp vermoord je alle dromen. Ik vond dat je mensen perspectief moet bieden. Daar heb ik vanaf het begin aan gewerkt. Maar het heeft uiteindelijk dertien jaar geduurd voor we van het gebouw af konden. Henk Deinum, destijds directeur van Beter Wonen Leeuwarden, kocht het in 2004 voor de boekwaarde. Vanaf dat moment konden we gaan werken aan andere woonvormen, meer woonkwaliteit en betere begeleiding.’’

ALLEENSTAANDE MANNEN ,,Begin jaren negentig stond De Terp nog in het telefoonboek als ‘tehuis voor alleenstaande mannen’. Dat klopt ook wel. Mannen die amper in staat waren een zelfstandig leven te

‘In een gesloten gebouw als De Terp vermoord je alle dromen’ leiden: variërend van oude legionairs uit het vreemdelingenlegioen, oudere alcoholisten, mensen met lichamelijke of psychische problemen en ook vrij veel mannen met een agrarische achtergrond; oud-landarbeiders die hun werk verloren hadden. In die tijd had De Terp nog een eigen boerderij in Hurdegaryp waar die mannen wat aan het werk konden. Het was een bont, kleurrijk gezelschap van mensen aan de rand van de samenleving. Waarschijnlijk herinneren veel Leeuwarders zich nog onze oud-papierwagen.

Begin jaren negentig was er een enorme toeloop van dak- en thuislozen door de uitstroom uit de GGZ. ‘Vermaatschappelijking’ was de nieuwste trend: psychiatrisch patienten moesten niet langer opgesloten worden in instellingen, ze konden wel op eigen benen staan. Dat klopte ten dele, maar veel mensen vielen tussen wal en schip. Een deel redde het niet en werd het slachtoffer van drugsdealers met als gevolg een toename van mensen die zowel psychiatrische als verslavingsproblemen hadden. Voor hen was vermaatschappelijking dus geen goede zet.

En ik zie nu hetzelfde gebeuren met de bezuinigingen op de zorg. De afname van bedden in instellingen houdt geen gelijke tred met de opbouw van alternatieven. Met als gevolg: veel verwarde mensen op straat. Dit is dus niet goed doordacht.

Je moet geen oude schoenen weggooien voor je nieuwe hebt. Zorg voor vangnetten, zorg voor intensieve begeleiding van mensen in hun nieuwe thuissituatie.’’

DAKLOOS ANNO 2015 ,,Onze daklozen van nu vormen een veel heterogener gezelschap dan toen. We zien nog steeds mensen met verslavingsproblemen, maar ook steeds meer mensen met schulden en psychiatrische problemen.

Het is een veel jonger gezelschap dan vroeger, meer vrouwen en steeds meer mensen die slachtoffer zijn geworden van de economische omstandigheden. De problematiek is vergelijkbaar, maar het is ingewikkelder geworden. Er zijn meer mensen die het op eigen kracht niet redden. Wat wij nu doen, is het tienvoudige van wat we deden.’’ ,,Onze huidige filosofie is die van de eigen kracht. Wij gaan ervan uit dat mensen vooruit willen in het le-

Kees van Anken: ,,Mijn opvatting is dat iedereen erbij hoort.’’

ven. Iedereen wil zelf richting geven aan z’n leven. Zelf bepalen waar hij slaapt, eet, met wie hij omgaat. Als je dat als vertrekpunt neemt, kom je tot individueel maatwerk. Veel mensen die bij ons komen, denken: verrek, is dat ook nog mogelijk? Zelfstandig wonen, zou dat ook nog kunnen?’’

PARTICIPATIESAMENLEVING ,,De roep om een participatiesamenleving waarin iedereen moet meedoen, vind ik nogal paradoxaal. Aan de ene kant moet iedereen meedoen, aan de andere kant is er voor lang niet iedereen werk. Vooral als je weinig opleiding hebt of met problematiek zit zoals bij onze cliënten het geval is, kom je niet aan de bak. Het grootste deel van de Nederlanders heeft geen hbo-opleiding, maar maximaal vmbo. Vroeger was er voor mensen met vmbo of weinig

FOTO HOGE NOORDEN/JACOB VAN ESSEN

opleiding genoeg werk en werden mensen als ze een beperking hadden ‘erbij’ gehouden. Inmiddels zijn veel van onze cliënten een kostenpost.

Toen ik bij de Terp begon, reed er dagelijks een stadsbus voor, waar twintig mensen in stapten om naar de sociale werkvoorziening te gaan.

In vijf, zes jaar tijd ging dat aantal naar nul. Niet omdat er geen aanwas was, maar omdat mensen niet meer werden toegelaten. Nu moeten mensen met een beperking worden opgenomen in het reguliere bedrijfsleven. Ik geloof er geen klap van dat bedrijven dat gaan doen. Voor sommigen zal het misschien slagen, maar er zijn voor deze groep gewoon te weinig arbeidsplaatsen. Zo wordt er iets afgebroken waar in feite niks voor in de plaats komt. De participatiesamenleving is hiervoor niet de oplossing.’’

NOT IN MY BACKYARD ,,Ik heb in de loop der jaren heel wat bewonersavonden meegemaakt, als er ergens een opvangvoorziening zou komen. Vaak heel enerverende avonden met veel protest, maar ook heel goede avonden. In Sneek bijvoorbeeld werd positief gereageerd op de komst van het sociaal pension aan de Lemmerweg. Vaak was iedereen het er over eens dat goede opvang belangrijk is, maar dat die niet in hun buurt moest komen. Wanneer een voorziening eenmaal ergens zit, blijkt dat het meevalt met de overlast. Neem het sociaal pension op de Hoekstersingel in Leeuwarden. Daar was destijds veel protest tegen. Nu worden we zeer gewaardeerd: het pand is opgeknapt, bewoners houden de buurt mee schoon.

Er is ons alles aan gelegen om de buurt geen overlast te bezorgen. Het

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

een hoort erbij’ Paspoort Naam: Kees van Anken Geboren: 21 november 1951, Midwolda Opleiding: Sociale Academie, Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht (onder andere) Loopbaan: 1977 – 1985 opbouwwerker in Oosterhout en Leeuwarden 1985 – 1991 organisatie-adviseur 1991 – 1999 directeur/bestuurder Stichting Maatschappelijk Opvang De Terp 1999 – 2000 managing consultant wonen en zorg, Quintis bv Baarn (adviesbedrijf) 2000 – heden directeur/bestuurder Stichting Zienn, opvang en ondersteuning Privé: samenwonend, twee zoons, vijf kleinkinderen

ongelooflijk veel voldoening terug.

Eigenlijk is Zienn een gesamkunstwerk: iets dat we met z’n allen hebben opgebouwd en in alle onderdelen klopt. Een mooi voorbeeld is de zorgopvang De Marene. Dat was echt een kwestie van doorzetten en samen de schouders er onder. En daarom heb ik hier zo lang met zoveel plezier gewerkt. Mijn klus is nu klaar.

Zienn kan verder en ik ga ook weer verder.’’

‘Praktische hulp, daar heb je wat aan. Oplossingen bedenken’ is dus vooral weerstand tegen het onbekende.’’

SCHULDEN ,,Driekwart van onze cliënten heeft financiële problemen. Bij jongeren is dat het ergst. We hebben hier zwerfjongeren die duizenden euro’s schuld hebben en nu niet verder kunnen met hun studie. Ik zie hele schrijnende voorbeelden van mensen die door allerlei omstandigheden, een faillissement of baanverlies, in de schulden zijn beland. De

WSNP (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen, red.) is voor veel van onze cliënten een onneembare barrière. Als ze er al voor in aanmerking komen moet je drie jaar op een houtje bijten en dat is amper te doen. Veel overheidsinstanties werken ook niet mee aan schuldsanering. De Belastingdienst, het CJIB: ze houden allemaal hun poot stijf. Mijn stelling is: een schuld is niet meer dan een balanspositie. Dus een getal in de boeken waarvan je hoopt het nog eens terug te krijgen maar waarvan je weet dat het lastig wordt. Ofwel oninbare vorderingen die je afboekt. Geef mensen een nieuwe kans. Om nieuwe schulden te maken, hoor ik de critici al zeggen. Nee, je moet een context scheppen waarbinnen ze geen nieuwe schulden kúnnen maken.

Daarom hebben wij ook een afdeling inkomensbeheer. Veel cliënten heb-

ben er baat bij dat als hun uitkering gestort is, als eerste alle vaste lasten worden betaald. Vroeger heette Zienn ’Practische hulp’. Dat vind ik nog steeds een geuzennaam. Praktische hulp, daar heb je wat aan. Oplossingen bedenken.’’

AFSCHEID ,,In december 1998 ben ik bij De Terp vertrokken om bij een adviesbureau te gaan werken. Na ruim een jaar ben ik gevraagd als interim-directeur terug te komen bij Zienn. Met mijn opvolger werkte het niet. Ik ontdekte dat mijn klus nog niet af was en er nog veel moest worden verbeterd. De Terp stond destijds niet op eigen benen. Nu is Zienn een goedlopende, professionele organisatie die financieel gezond is, goede opvang en woonkwaliteit biedt en waar gemotiveerde mensen werken. Ik kijk met

HET GOEDE LEVEN ,,Ik kan niet tegen onrecht. Daar wil ik wat aan doen. Elk mens verdient het om een zo goed mogelijk leven te leiden en daar moeten we met zijn allen ons best voor doen. Ik hou van ’t goede leven en ik gun ieder mens ’t goede leven. Maar niet elk mens heeft dezelfde talenten. Een deel redt ’t niet op eigen kracht. Mijn opvatting is dat iedereen erbij hoort. Maar ook: bij rechten horen plichten. Dan komt mijn calvinistische opvoeding om de hoek kijken: je moet wel je best doen. Vroeger, bij ons thuis, hadden we daar vaak discussies over: werk je om te leven of leef je om te werken? Zonder inspanning kom je nergens. Ik heb met het Zienn-team toch weer die halve marathon gelopen met Loop Leeuwarden en zonder trainen was dat niks geworden. En ik heb een positieve kijk op het leven, ben optimistisch van aard. Overal zijn kansen en mogelijkheden. In dit werk is ook ondernemerschap van belang: kijken of je kansen kan benutten. Dat maakt dat je vooruit komt. Ik wist ook niet waar ik aan begon toen ik hier kwam. Ik ben gaan houden van het werk, van de mensen, en wil dat ze vooruit komen. Ik hoop dat ik dat heb overgebracht.’’

17

SIGHTSEEING LEEUWARDEN Wat vinden toeristen eigenlijk van Leeuwarden? En wat brengt ze hier?

Marianne en Jan van den Bos (beiden 77) uit Veldhoven lopen door de Kleine Kerkstraat: Het Brabantse echtpaar kende Leeuwarden niet. ,,We kunnen goedkoop met de trein, zo reizen we graag naar kleinere, onbekendere plaatsen. Leeuwarden leek ons een leuke, gemoedelijke stad. We kunnen ons hier prima twee dagen vermaken.’’

Gerard en Gieni Verkuilen uit Rijswijk hebben net Friese kaas gekocht bij een kaaswinkel: Het echtpaar heeft net een stadswandeling achter de rug. ,,We zijn helemaal op de hoogte van Mata Hari.’’ Ze staan op het punt de Prinsentuin te bezoeken en te kijken wat daar te doen is. ,,We willen ook wel naar het Fries Museum, maar met mooi weer lopen we liever buiten.’’

Willy Regter (70) uit Amsterdam verkent Leeuwarden per vouwfiets: ,,Ik ben op doorreis naar Schiermonnikoog met de boot. Leeuwarden is een leuke stop: het centrum is klein en overzichtelijk en ziet er gezellig uit met de grachtjes. Ik heb geen idee hoelang ik blijf. Het weer bepaalt de koers: als het slecht is, dan blijf ik langer ergens hangen. Varen met slecht weer is namelijk niet leuk. Dan blijf ik liever hier en ga ik wat winkelen en koffie drinken.’’

Bob en Willy de Leeuw (beiden 67) uit Wemeldinge (Zeeland) hebben hun boot in de Prinsentuin liggen: Willy: ,,Ik heb wat vrienden van vroeger die hier wonen, die gaan we opzoeken vandaag of morgen.

Leeuwarden is een gezellige stad om aan te leggen met de boot.’’

Bob: ,,Het Fries museum staat zeker op mijn verlanglijstje. We zijn hier ongeveer drie dagen, dan varen we verder. Geen idee nog waarheen, we zien het wel.

Misschien blijven we ook wel langer hier als het goed bevalt.’’

Koos den Houting (71) uit Bilthoven bladert in folders bij de VVV Leeuwarden: Een jaarclubuitje in Friesland. Dat is Den Houting momenteel aan het voorbereiden. Begin september komen de veertien heren plus aanhang naar Friesland. ,,We gaan zeilen en logeren in Earnewâld, en we waren benieuwd naar Leeuwarden. Het is een leuke en gemoedelijke stad. Het waait hier wel hard, heb ik het idee.’’

Olga den Houting (70) uit Bilthoven wil graag naar het Fries Museum: Den Houting bestudeert een folder van het Fries Museum. ,,Ik ben momenteel veel met kunstgeschiedenis bezig, dus het museum vind ik heel interessant klinken. Daar wil ik sowieso naartoe. En de Oldehove natuurlijk, daar wil ik ook op. Het museum is de voornaamste reden dat we hier nu zijn.’’ pagina 37

18

woensdag 24 juni 2015

+ 100% service + laatste modellen + op=op!

nu héél veel MEUBELEN

HALVE

PRIJS

!

DIRECT LEVE RBA AR + hoge kwaliteit + volledige garantie + 100% service + laatste modellen + op=op!

OPRUIMING Kort

inge

10-7 0%

op a GABO

lle zo m

ersch

n

oene

R•D WALD UREA • V E LÄUF ER • RHULST • C FLOR IS VA LARKS • P MEPHIST O•R N BO I MMEL IEDI NUD I • TH EKER • RO H I N DE • ARA K

n

10% KORTING op slippers en sandalen!

nu héél veel MEUBELEN

HALVE

PRIJS

!

DIRECT LEVE RBA AR + hoge kwaliteit + volledige garantie

de ti dwon n Zwettestraat 20 Leeuwarden T [058] 213 00 27 info@detijdwonen.nl www.detijdwonen.nl

Naauw 18, Leeuwarden | 058 212 49 31 | www.schlichting.nl

© GARANT Nederland 06-2015. Model- en prijswijzigingen voorbehouden.

Aanbiedingen geldig zolang de voorraad strekt.

‘Het blij maken van mensen, vormt voor ’ k a v t e h n a v ie ss a p e d ons

Dental Dynamic verwelkomt twee nieuwe tandartsen in praktijk Dat een bezoek aan de tandarts niet plaats hoeft te vinden in een sobere, klinische omgeving bewijst Dental Dynamic aan het Fonteinland in Leeuwarden. Al een aantal jaren mag ik schrijven voor en over deze moderne tandartspraktijk en ook deze keer voelt het bij binnenkomst meteen goed. De stijlvolle, kleurrijke en frisse inrichting zorgen voor een warme ontvangst. Ik ben dan wel geen patiënt bij de praktijk, al heb ik inmiddels wel besloten die overstap te maken, ik weet zeker dat Dental Dynamic ook mensen die niet graag naar de tandarts gaan, op hun gemak weet te stellen.

Enthousiaste brief Wie daar zeker een bijdrage aan leveren, zijn de twee tandarts-stagiaires die sinds oktober 2014 bij Dental Dynamic actief zijn. Umit en Gulcan zijn niet alleen allebei tandarts in opleiding, ze zijn ook een stel. En dan ook nog eens een heel leuk stel, vindt praktijkmanager Esther Molenberg. ‘Stage lopen in de tandartswereld is nieuw,’ legt ze uit. ‘De opleiding duurt nu een jaar langer en het laatste jaar bestaat voor een groot deel uit het lopen van een stage. Omdat dit gloednieuw is binnen de opleiding, hadden wij hier eigenlijk nog helemaal geen programma voor. Vorig jaar zomer ontvingen we een brief van Umit en Gulcan. Die brief was zo ontzettend goed en we werden er zó enthousiast van, dat we na een aantal gesprekken hebben besloten ze allebei stage te laten lopen bij ons. Het is altijd leuk om nieuwe jonge medewerkers naast je te hebben, zeker als het zo’n leuk duo is als dit,’ besluit Esther lachend.

Voorsprong door moderne praktijk Umit en Gulcan volgen allebei de opleiding

Tandheelkunde in Groningen. Voor hun laatste jaar waren ze vastbesloten een goede stageplek te vinden. ‘We hebben de keuze tussen stage lopen op de faculteit, of in een echte praktijk,’ legt Gulcan uit.

‘Onze voorkeur ging uit naar een echte praktijk, zo leer je het vak toch het best.

Toen we de website van Dental Dynamic bekeken waren we direct enthousiast; wat een mooie en moderne praktijk!

Hier konden we veel leren, dat zagen we meteen. We hebben de stoute schoenen aangetrokken en een mail gestuurd.

Superblij waren we toen bleek dat we hier onze stage mochten lopen, en dat zijn we nog steeds.’ Volgens Umit hebben hij en zijn vrouw dan ook een voorsprong op studenten die elders hun stage volbrengen. ‘Hier werken ze met de modernste techniek, bijvoorbeeld op het gebied van implantaten en ook zijn er speciale behandelingen voor angstige patiënten,’ legt hij uit. ‘Daarnaast is de samenwerking met endodontoloog Jenneke de jong, heel waardevol. Zij kan met behulp van geavanceerde apparatuur zelfs de moeilijkste wortelkanaalbehandelingen uitvoeren.’

Studental Dynamic Stage lopen bij Dental Dynamic voelt als een warm bad volgens Umit. ‘We kunnen bij iedereen terecht, er is altijd iemand beschikbaar om met ons mee te kijken en indien nodig te helpen. We leren hier ontzettend veel.’ Het tandartsvak leer je vooral door het te doen.

Om de behandelstoelen van Umit en Gulcan gevuld te krijgen, bedacht Esther daarom Studental Dynamic.

‘Wij begrepen best dat niet iedereen zomaar bij een stagiair in de stoel gaat liggen. Met Studental Dynamic bieden we studenten op vertoon van hun studentenpas 20% korting op een behandeling door Umit en Gulcan.

Een groot succes! We hebben alleen

maar positieve reacties gekregen. Er wordt zelfs al speciaal naar hen gevraagd bij het maken van een afspraak!’

Vloeiend Nederlands én Turks Umit en Gulcan hebben Turkse ouders en spreken naast vloeiend Nederlands ook vloeiend Turks. ‘Dit zien we eigenlijk als een voordeel,’ stelt Gulcan. ‘Wellicht zijn er Turkse mensen die vanwege de taalbarrière niet naar de tandarts durven.

Zij kunnen dan bij ons terecht en in hun eigen taal geholpen worden. Maar uiteraard is de praktijk er voor iedereen.’

Per 1 oktober gaan Umit en Gulcan officieel vier dagen in de week als tandarts aan de slag bij Dental Dynamic. ‘Na het afronden van de stage zijn we helemaal klaar met de opleiding en kunnen we echt beginnen,’ vervolgt Gulcan. ‘We zijn ontzettend blij dat we een vaste plek hebben gekregen bij Dental Dynamic. Hier wordt echt gestreefd naar een zo compleet mogelijke tandzorg. Preventie speelt hierin een belangrijke rol, daarmee creëer je het

RUIME OPENINGSTIJDEN!

fundament waar wij als tandarts op kunnen bouwen. Ook is er veel aandacht voor kinderen en angstige patiënten, iets waar ik zelf graag een bijdrage wil leveren. Een bezoek aan de tandarts is voor velen geen plezierige ervaring, ik wil daar verandering in brengen. Ik zie het als mijn missie om mensen te laten zien dat het ook anders kan, ik wil ze graag een prettige, plezierige ervaring geven. Het blij maken van mensen, vormt voor ons de passie voor het vak.’

Word klant bij Dental Dynamic!

Met de komst van twee nieuwe tandartsen, is er bij Dental Dynamic ook weer ruimte voor nieuwe klanten.

Kijk voor meer informatie op www.dentaldynamic.nl.

Ook kunt u contact opnemen via telefoonnummer 058-2133991 of per e-mail: info@dentaldynamic.nl Dental Dynamic Fonteinland 7-D - Leeuwarden

Maandag t/m vrijdag: 07.30-16.00 Op donderdag in oneven weken: 07.30-21.00

20

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

De Prinsen

Edwin en Sandra Kok trouwden op 8 augustus 2008.De graffiti was op de hoek van de Oostergoweg-Schrans is een kleurrijk decor.

Trouwfoto’s maak je in Leeuwarden in de Prinsentuin, rond de vijver of bij het tempeltje, er zijn mooie plekjes genoeg. Maar ook het Stadhouderlijk Hof en natuurlijk de Oldehove ontbreken niet op de meer dan 125 trouwfoto’s die de LC redactie binnenkreeg na een oproep voor de Krant van Leeuwarden. Op deze pagina’s een selectie. Alle foto’s staan ook op de website van de Leeuwarder Courant.

Een traditionele knieval van Ad Dost voor zijn Tjitske van Minnen op 26 augustus 1970 in de Prinsentuin.

Het eendenkroos van de vijver in de Prinsentuin als groene achtergrond voor Erik

De Prinsentuin als decor voor Han Koster en Rosanne Top Ze woonden in Meppel maar trouwden in leeuwarden want daar zijn ze beiden opgegroeid en daar kon wethouder Thea Koster, de zus van de bruidegom, hun trouwen.

Marijke en Rudolf Mulder trouwen op 20 april 1972. De vader van Marijke had de dag daarvoor een hartaanval gehad en lag in ziekenhuis Triotel. Natuurlijk kwam het bruidspaar langs. De foto is gemaakt op het kunstwerk naast de hoofdingang.

Jessie van der Weijer werd op de middenstip van het Cambuurstadion ten huwelijk gevraagd door Ronald Spoor. Ze trouwden op 6 juni 2014. Zoontje Leon was er bij in de Prinsentuin.

Johan Osinga en Emma Gort uit Hurdegaryp trouwden op 18 september 1987. Met romantisch koetsje en de Oldehove op de achtergrond.

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

21

tuin als decor

Simon en Wil Wiersma trouwden op 16 september 1964. Simon was hopman bij de Sint Christoffelgroep en dus kwamen de padvinders langs bij de dienst in de Dominicuskerk.

de Haas. Ze trouwden op 12 september 2012.

Gerard en Inja de Boer uit Leeuwarden trouwden op 30 juni 1992 voor de wet in Meppel. Het was voor ons toen niet mogelijk om in de katholieke kerk te trouwen omdat Gerard net gescheiden was. Twintig jaar later kon dat wel en daarom zijn zij exact op 30 juni 2012 om 13.00 uur in Leeuwarden in de Dominicuskerk getrouwd. Ze konden nog dezelfde trouwkleding aan.

Hein de Haan - raadslid in Leeuwarden - en Sanne Smid trouwden op 21 maart 2014. Blauw-gele ballonnen voor het stadhuis konden niet Jeltje Reitsma sluit haar nieuwbakken echtgenoot Hilbert op in een van de cellen van het oude stadhuis op 3 juli 2009. ontbreken.

22

woensdag 24 juni 2015

ECLIPSE C8 Trouwen & feesten bij de meest geboekte trouwlocatie van Leeuwarden?

Extra sen et h lic t fiakelen h en sc mium

ano Pre met Shim ellingsnaaf 8 versn

Bijzonder stijlvol en comfortabel, met oog voor detail!

Adviesprijs

€949

gazelle.nl/eclipse-c8

Prinsentuin 1 ・ 058-2131100 www.dekoperentuin.nl

Enten voor een prikkie!

Goed enten voor een nette prijs.

Ziekte van Weil, Parvo, hondenziekte, kattenziekte, niesziekte etc.

Vrijdag 26 juni organiseert Pet’s Place XL Leeuwarden Coopmansstraat 1 Leeuwarden, een entdag in samenwerking met Farmarts Dierenartsen.

Tijd: 09:00 tot 15:00 uur.

Afspraak maken niet nodig.

R UI P IM R O U P R P O P O O 50% OP= OP = G P N I O 0% M I G 5 U N I R G P N M I I O IM RU U P R R P O P O P O P O =O 0% 5 P OP= O G N G IN 0% IMI 5 M U I R G U P N R P MI O I %O U P R O P RU O P= P O O % 0 G P O = G5 MIN P N I O M I G NG I N I RU M I P M I U O RU PR % P O O U % R P 0 P O 5 O = P NG O OPRUIMING NG OP=OP 0 5 I G N M IMI U G 50% OP OPRUI R P O PR O = % P 0 P 5 O O P= NG NG I O M I G U N I R G5 P N M I I O U M T I R P O T OP RU O 50% P P O O = % P 0 5 O OP = G G P N N I I O M M NG I RUI G P N M I I O U M I R % U OP 50 PR P O O O = % P 0 P K 5 O O O = G R G P T I O N MIN G IMIN G U N I R P M I O U 50% R % P G 0 O 5 N I G IM OP U = P R P O OP O = G P N % I O 0 M 5 I NG G I N I M IN I M U I M I R U U P R R O P O OP OP = % P 0 5 O OP = G G P N N I I O UIM RUIM RUIMING P O NG I % P M 0 I O 5 U P PR O NGGr o n i n g e rOs P O = P O t r a a t w e g 1 8 3 • Le e u waR rd eInMI G % U N 0 I P IM O Gw5w w . k r e5e0f % N I RU te l . 0 5 8 - 2 15 1 8 6 6 • t b e d d e n . n lO M I P= PRU NG

50%

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Filmisch Leeuwarden Leeuwarden is geen Hollywood. Toch hield George Slieker er de eerste Nederlandse bioscoopvoorstelling en is er een Oscarwinnaar geboren. Daarom deze Leeuwarder filmkwis. Voor de beste inzendingen is er een speciale filmvertoning op 23 juli in de Oldehove, in samenwerking met het Historisch Centrum Leeuwarden. Inzendingen naar redactie@lc.nl, onder vermelding van filmkwis. Oplossingen moeten voor 1 juli binnen zijn.

1: Dit is een scene uit Lawrence of Arabia. Wat heeft de acteur in het midden met Leeuwarden te maken?

A: Hij is er geboren B: Er is een straat naar hem genoemd C: Hij heeft een tijd bij Tryater gewerkt D: Hij is er gestorven 2: Nederlandse acteurs (hier Jeroen Krabbé) speelden nu en dan in de Blokhuispoort in Leeuwarden. Hieronder vier films, die daar zijn opgenomen. Welke acteur hoort bij welke film?

In de schaduw van de overwinning - Kees Brusse De overval - Johnny Kraaykamp De vijf van de vierdaagse - Pieter Tuinman De dream - Jeroen Krabbé

1.

3: Omdat de winters niet meer zijn zoals vroeger, zijn er kunstgrepen nodig. Voor welke films of series was deze sneeuw?

A: De hel van 63 & Zomerhitte B: Moordvrouw & Baas boppe Baas C: Hans Brinker & De aanslag D: Sportman van de eeuw & Nynke 4: Het Oranje Bierhuis is op deze foto lokatie voor de serie De koperen tuin. In welke van onderstaande films komt dat café niet voor?

A: Sportman van de eeuw B: De overval C: De ratelrat D: Angela, or love comes quietly

2.

5: Simon Vestdijk baseerde De koperen tuin op herinneringen aan concerten in de Prinsentuin. De tv-serie uit 1975 werd deels in Leeuwarden opgenomen.

Maar waar zijn de parkscenes gefilmd?

A: Herbert Park, Dublin B: In de Prinsentuin zelf C: Kurpark, Baden D: Rengerspark, Leeuwarden

3.

6: De overval zou gemaakt worden door Bert Haanstra, onze bekendste regisseur van dat moment.

Schrijver Lou de Jong, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, was tegen. Waarom?

A: Bert Haanstra wilde er een fanfare in B: Bert Haanstra wilde er een liefdesverhaal in C: Bert Haanstra wilde er een komedie van maken D: Bert Haanstra had ruzie met Lou de Jong 7: Dit is filmster David Carradine, die naar Leeuwarden was gekomen omdat zijn vriendin Barbara Hershey in de film Angela, or love comes quietly speelde.

Hij begon er aan een film over Mata Hari. Wie kreeg de rol van Mata Hari?

A: Barbara Hershey B: Joan Baez C: Carradines dochter Calista D: Cate Blanchett

4 & 5.

6.

8: De in Leeuwarden geboren Richard Hageman, naar wie vorig jaar een aquaduct in De Haak is genoemd, won in 1940 een (gedeelde) Oscar. Waarvoor?

A: Muziek voor de western Stagecoach B: Bijrol in de musical The wizard of Oz C: Effecten in De klokkenluider van de Notre Dame D: Regie van Gejaagd door de wind 9: In De ratelrat komt politieduo Grijpstra en De Gier ondermeer op de Leeuwarder veemarkt. Rijk de Gooyer speelde Grijpstra, maar wie was de De Gier?

A: Rutger Hauer B: Roef Ragas C: Peter Faber D: Waldemar Torenstra 10: Welke in Leeuwarden geboren acteur heeft de langste naam A: Gonny Gaakeer (Dankert & Dankert) B: Tjitske Reidinga (Gooische Vrouwen) C: Rik Witteveen (GTST) D: Margo Dames (Gouden Bergen)

7.

9.

23

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Mystiek culinair avontuurtje

O

p een vroeg vallende, zwoele zomeravond begin juni klinkt een bezoek aan Leeuwarden Lounge verleidelijk appetijtelijk.

Daarbij, de talk of the town rondom dit etablissement vergroot onze lust tot een visite. Behalve een hapje eten, kun je in Leeuwarden Lounge – zo weet mijn tafeldame – desgewenst ook lurken aan een shisha ofwel een waterpijp.

Onze culinaire koorts stijgt in de dagen voorafgaand aan deze aflevering van Hete Soep welhaast nog tot nog tropischer waarden dan de reeds exotisch aanvoelende buitentemperaturen. Een tikje teleurstellend is het dan dat de loungebanken buiten deze avond weinig welkom kussenloos blijken en blijven.

Gastheer Tarek legt uit dat de straat eigenlijk nog niet helemaal rijp is voor een comfortabele zit buiten, omdat het al dan niet gemotoriseerd bezoek aan een nabijgelegen koffieshop de gastronomische genoegens niet zelden grondig verpest. Oorzaak? Lawaai, geschreeuw en – als het wat schemeriger wordt – schijnsel van koplampen van wachtende auto’s en scooters.

Niet getreurd derhalve. Binnen is het ook goed toeven in een oosters sfeertje met damasten kleedjes, kussens en tapijtjes, een piano en een oude grammofoon.

Ook daar een keuze te over aan laagzittende loungebanken, naast tweezitsfauteuils. Ook leuk, zeker voor gezelschappen.

Tarek is van het moment dat we binnen zijn een en al onze gastheer. Alsof we echt bij hem thuis op visite zijn. In een mum van tijd serveert hij ons witte wijn die lekker fris en bloemig is.

De menukaart binnen biedt een ruimere en gevarieerdere keuze aan tapas en kleine gerechtjes dan

de website verklapt. Om meer tijd voor enig gekout te hebben, kiezen we voor een van de arrangementen in Leeuwarden Lounge.

Zes tapas, warm en koud, voor 15 euro. Om keuzestress te vermijden, laten we ons verrassen door een selectie van onze gastheer.

Onze surpriseavond vangt aan met een schotel voor twee, met verschillende koude tapas met plat Turks brood. Zo is er humus, de bekende kikkererwtendip. En

Turkse filodeegstengels in de vorm van een sigaartje haydari, een variant op cacik of tzatziki, yoghurt met reepjes komkommer op smaak gebracht met een flinke vleug olijfolie en knoflook. ,,Lekker’’, meent mijn gast, ,,maar wel een hoog dipgehalte. Ik had er wel wat meer te knabbelen bij gewild.’’

Nog voor de koude tapashapjes onze maag hebben weten te vinden, wordt de tweede gang geserveerd: sigara boregi, Turkse filodeegstengels, in de vorm van een dun sigaartje, gevuld met fetakaas.

Lekker, zo luidt het Hete Soepoordeel.

De prettige witte wijn is inmiddels ingeruild voor een erg fijne rode, die het prima doet bij de hartige, oosters gekruide, warme gerechtjes. Over de bolanie – een soort aardappelpannenkoekje dat feitelijk deeg is gevuld met gekruide aardappelpuree – vertelt Tarek een verhaal over zijn tijd in Gytsjerk. Als zijn moeder dit Afghaanse lunchhapje bereidde, trok de geur ervan de buren naar hun keuken om mee te smikkelen.

Via de keuken van Tareks moe-

der stappen we met sambosa, de volgende tapas, in die van Marokko en Libanon. Het is bladerdeeg gevuld met rundergehakt met Arabische en Noord-Afrikaanse specerijen. De exotische variant van het minisaucijzenbroodje bekoort.

Het allerlekkerste hapje heet korma zardak. Tareks oma leerde het zijn moeder en zij bereidt het nog, voor het menu van Leeuwarden Lounge. Het is in een zoetige lichtpikante tomatensaus gebakken geraspte wortel. Jammie. Deze tapa ziet er prachtig uit. ,,Dat pitje maakt dit hapje lekker stoer’’, klinkt het, ,,en ik word echt gelukkig als ik in een restaurant de passie hoor en verhalen waarom een gerecht op de kaart staat!

Daarom kom ik hier nog eens terug!’’

Onze gastheer grapt bij de presentatie van kofta dat het in water gekookte gehaktballetje vetarm en gezond is, maar de saus die erbij hoort juist extra vettig is. Beide balletjes rundvlees zijn in een oogwenk verorberd.

Peyner hassal is onze tapasfinale. Het is lichtgepaneerde jonge geitenkaas waarover wat honing en walnoten gaan. Het is eens wat anders als dessert. De lauwwarme combinatie van zoet, nootachtig en hartig vormt een mooie afsluiting van een avond die om is voor we er erg in hebben.

Slotsom? Leeuwarden Lounge biedt authentieke en avontuurlijke tapas op basis van oude familierecepten en Arabische gastvrijheid. Voor 15 euro krijg je waar voor je geld, hoewel iets meer groente en iets minder deeg is aan te bevelen. En o ja: aan de waterpijp komen we niet toe, wellicht een volgende keer.

JAN WESTERA

25

26

woensdag 24 juni 2015

N É É ALL

DEZE MAAND

GRATIS NAVIGATIE

HEEL VEEL KORTING! De Hyundai i10 Comfort Onder andere voorzien van: > 6 airbags > Climate Control > Cruise Control > Colorpack bekleding > Centrale deurvergrendeling met afstandsbediening > Elektrisch verwarmbare en verstelbare buitenspiegels > Elektrisch bedienbare ramen voor en achter > In hoogte verstelbare bestuurdersstoel > RDS radio/CD-/mp3-speler met USB-/AUX-/iPod-aansluiting

OP = OP

RIJKLAAR voor €11.999,Rijklaarprijs is inclusief

€1.500,- KORTING

Als beste getest in zijn klasse!

GALEMA HYUNDAI LEEUWARDEN Orionweg 51, Leeuwarden, tel. 058 - 76 76 350 Maak snel een afspraak op galema.hyundai.nl Gecombineerd brandstofverbruik: 4,3 (l/100 km) / 23,3 (km/l); CO2 - emissie: 98 (g/km). Uitstoot is afhankelijk van gebruik. Uitstoot- en brandstofverbruikgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG. ACTIE GELDIG ZOLANG DE VOORRAAD STREKT. GENOEMDE PRIJS IS GEBASEERD OP DE KLEUR POLAR WHITE EN IS INCL. BTW&BPM, KOSTEN RIJKLAAR MAKEN, LEGES EN RECYCLINGBIJDRAGE EN EXCLUSIEF METALLIC LAK. ENERGIELABEL IS AFHANKELIJK VAN DE VERKRIJGBARE UITVOERING. AFGEBEELD MODEL KAN AFWIJKEN VAN STANDAARD UITVOERING. ZIE VOOR KOSTEN EN VOORWAARDEN WWW.HYUNDAI.NL OF VRAAG ER NAAR IN DE SHOWROOM. DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN.

Nieuw

Toyota Auris Hybrid

Met standaard automaat en slechts 14% bijtelling Vanaf nu bij ons in de showroom: de nieuwe Toyota Auris Hybrid! Deze Auris is standaard rijk uitgerust met o.a. een automaat, Climate control en LED dagrijverlichting. Daarbij is de nieuwe Auris ook nog eens voorzien van Safety Sense: een geheel nieuw pakket aan actieve veiligheidssystemen. De nieuwe Auris is er al vanaf € 18.950,- en de Auris Touring Sports is er vanaf € 20.250,-. Als u dit jaar nog beslist, profiteert u 5 jaar lang van slechts 14% bijtelling. We nodigen u graag uit om het rijplezier van de nieuwe Auris zelf te komen ervaren tijdens een proefrit. U bent van harte welkom!

Brandstofverbruik (EC 2015/45W) 3,5-3,6 L/100km (27,8-28,6 km/L); CO2 79-82 gr/km. * Prijs is incl. BTW en excl. kosten rijklaar maken en recyclingbijdrage. Afgebeeld is de Auris Hybrid Touring Sports Lease Automaat vanaf € 28.250,-. Wijzigingen voorbehouden. Importeur: Louwman & Parqui B.V. Meer info bel gratis 0800 - 0369 of kijk op toyota.nl voor de verkoopvoorwaarden.

Galema Leeuwarden Leeuwarden, Orionweg 51 (De Hemrik), 058-7676300

woensdag 24 juni 2015

27

KENNISMAKINGSAANBIEDING! 1 DAG 15,- (100km vrij) DAT KAN NIET? JA HET KAN!

Reiny van der Vegt en Sarissa Schoppert: “Wij zijn voor iedereen bereikbaar.”

Tij Uitvaart, eigentijds en persoonlijk Reiny van de Vegt en Sarissa Schoppert werken samen en heten Tij Uitvaar. Het bedrijf ontstond vanuit Reiny van der Vegt Uitvaartzorg. “Al jaren werken we op eigen wijze in de uitvaartbrache.”

LEEUWARDEN Juist bij een overlijden is het zo belangrijk dat mensen zelf de baas blijven over de keuzes die ze moeten maken om afscheid te nemen. “Wij kunnen hen hierbij begeleiden en bijstaan op een rustige, liefdevolle manier. Een waardevol afscheid blijft je bij, laat een herinnering na die troost en kracht biedt. Die sterkt om verder te gaan, helpt om de draad weer op te pakken.

Voor zo’n afscheid staat Tij Uitvaart.”

AUTOLOK

Jupiterweg 5a, Leeuwarden Tel 058 267 1000

Tij Uitvaart is er voor iedereen: ongeacht achtergrond of levensovertuiging, voor iedereen in Leeuwarden en ver daar buiten, “U bent vrij in keuze, ook al bent u verzekerd bij een bedrijf dat een uitvaart voor u kan regelen of een uitvaartvereniging.” Het werk van Reiny van de Vegt en Sarissa Schoppert dient een belang, vinden ze. “Het is de enige manier waarop wij datgene wat wij zo belangrijk vinden in het werk aan de nabestaanden kunnen geven. In een eigen zaak kunnen wij het doen op onze professionele manier, We zijn creatief in onze aanpak, eerlijk, betrouwbaar en duidelijk.

Tij Uitvaart onderscheidt zich door de persoon-

lijke aanpak: ‘Wij zijn een eigentijds vrouwenbedrijf. Juist onze aanpak maakt dat we dingen anders doen dan anderen. Onze service is geen buitenkant, maar komt van binnen, Onze dienstverlening is vriendelijk en laagdrempelig. We hebben de kennis in huis die nodig is en beschikken over een groot netwerk in Friesland.”

Tij Uitvaart is gevestigd in Hurdegaryp. Een prima plek: “Het dorp ligt vlak bij Leeuwarden en mooi centraal in de provincie Friesland.” Tij Uitvaart is onafhankelijk en is derhalve aan geen enkele organisatie of verzekering verbonden.

“Wij zijn voor iedereen dag en nacht bereikbaar en dan heeft de cliënt direct contact met één van ons.” Wie kennis wil maken kan altijd bellen voor een afspraak. “Want we komen graag bij u langs.”

Tij Uitvaart Reiny van der Vegt & Sarissa Schoppert Stationsweg 2 in Hurdegaryp 0511-474730 www.tijuitvaart.nl tij@tijuitvaart.nl

OPRUIMING Dames en Heren schoenen

O.a. Helioform, Wolky, Rieker, Gabor en Waldlaufer

1 paar €69,2 paar €125,LEEUWARDEN Nieuwe Oosterstraat 24, Leeuwarden | www.kamsmaschoenen.nl/leeuwarden

www.orthodontiepraktijk.nl

Orthodontiepraktijk Leeuwarden, al bijna 50 jaar een vertrouwd adres.

1966 - 2015

Orthodontiepraktijk

Leeuwarden

Schrans 57 - 59 8932 NB Leeuwarden Tel: (058) 28 87 555

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

29

Leeuwarden in cijfers Leeuwarden duikt met enige regelmaat in allerhande ranglijsten en vergelijkingen op.

Harry Kasemir, Ger Bosklopper

Inkomens Cijfers 2012

Gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouding totale gemeente 28.800 euro

Rijkste wijken

Havankpark

Cijfers 2012

Valeriuskw

Blitsaerd Havankpark Zuiderburen Goutum

€ 53.500 € 47.600 € 46.200 € 43.600

Rengerspark

Vogelbuurt

Vosseparkwijk

Huizum-West

Armste wijken Cijfers 2012

Vrijheidswijk

Bilgaard

artier

Gemiddeld besteedbaar inkomen per wijk

Blitsaerd

Heechterp Oldegalileën Camminghaburen Bloemenbuurt Groningerstraatweg-Zuid Schieringen Vlietzone Oranjewijk Achter de Hoven Huizum

Schepenbuurt

Werkloosheid per wijk

Wielenpôlle

Heechterp Schepenbuurt Schieringen Wielenpôlle Vrijheidswijk Valeriuskwartier Havankpark/Bilgaard Vlietzone Achter de Hoven Nijlân Groningerstraatweg-Zuid Huizum-West Vogelbuurt Rengerspark Aldlân Huizum-Oost Camminghaburen Oranjewijk Oldegalileën Bloemenbuurt Vosseparkwijk Westeinde Zuiderburen Blitsaerd

Aldlân

Nijlân

Gemiddeld besteedbaar inkomen per wijk Goutum

Schepenbuurt Heechterp Wielenpôlle Rengerspark

€ 17.700 € 18.300 € 19.000 € 19.300

Woningwaarde

Allochtonen Cijfers 2012

Relatief de meeste goedkope woningen (economische waarde 80.000 – 110.000 euro): Wielenpôlle (163 van 205)

79,5 %

Valeriuskwartier (576 van 834)

69 %

Achter de Hoven (744 van 1329)

55,9 %

Zuiderburen

Cijfers 2015

Wirdum

Wijken met veel allochtone bewoners Heechterp

43 %

Bilgaard

41 %

Vrijheidswijk

39 %

Schepenbuurt

37%

Bezoekers Natuurmuseum Fryslân Cijfers 2014

Totaal 62.641

Relatief de meeste dure woningen (economische waarde boven de 230.00 euro) Blitsaerd (105 van 106)

99 %

Zuiderburen (1467 van 1953)

75 %

Goutum (615 van 1010).

60,8 %

Wijken met weining allochtone bewoners Wirdum

6%

Jirnsum

6%

Warten

6%

Friens

0%

(allochtonen: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen, vluchtelingen, overige allochtonen)

© LC 220615 | HK | Bronnen: Gemeente Leeuwarden, | Foto’s: Archief LC

17 % 14 % 12 % 11 % 10 % 10 % 9% 7% 6% 5% 5% 4% 3% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 0% 0%

26.000 Volwassenen

22.000 Kinderen

6.000 Kinderen in schoolverband

8.000 Studenten, relaties, medewerkers van instellingen

Herkomst

Leeuwarden 46 %

24 %

Rest Nederland 30 %

Rest Friesland

NÚ TE BEWONDEREN IN ONZE SHOWROOM

KARL vanaf

€ 10.595 Private Lease vanaf

€ 235

/MND ALL-IN

De nieuwe KARL

5 deuren, 5 zitplaatsen

HIJ IS ER! DE GLOEDNIEUWE KARL. Standaard met 5 deuren en 5 volwaardige zitplaatsen. Met tal van zaken die je niet verwacht in deze prijsklasse. Zoals cruise control,elektrische ramen en buitenspiegels en Hill Start Assist, waarmee de hellingproef voorgoed verleden tijd is… alles van Duitse kwaliteit!

LEEUWARDEN Leo Twijnstrastraat 2, (058) 266 62 55

BURGUM Mr. W.M.O. v. Veenweg 2, (0511) 46 28 88

www.engelsmawijnia.nl Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: liter/100 km 4,3; km/liter 23,3; CO2 gr/km 99.

Vanafprijs incl. btw/bpm. Exclusief kosten rijklaar maken en overheidskosten. Private Lease van Opel is inclusief afleverkosten, maandelijkse afschrijving, wegenbelasting, regulier onderhoud, reparatie, banden, all risk verzekering met laag eigen risico (€ 150), rechtsbijstandverzekering, inzittendenverzekering, schadeherstel, internationale hulpverlening. Kijk voor de actie- en verkoopvoorwaarden op opel.nl. Wijzigingen voorbehouden.

woensdag 24 juni 2015

31

JANSMA BURDAARD,EEN KLASSE APART IN ENERGIEBESPARING! MET ONZE NEN F KOZIJ KUNSTSTO EGLAZING B EN HR++ L SNEL GAAT U A

N 2 STAPPEG !

OMHOO

Slim investeren in een energiezuinige woning? Met Jansma Burdaard kunststof kozijnen bespaart u behalve op onderhoud, ook nog eens flink op energiekosten, dankzij de beste isolatiewaarden in combinatie met het hoogrendements glas.

Ook wordt het in huis stiller door een betere geluidsisolatie.

Tel daarbij op het extra wooncomfort, de waardevermeerdering van uw woning, de fraaie uitstraling... en de keus is snel gemaakt! En wist u dat onze kunststof kozijnen niet duurder zijn dan goed hardhout? Bel voor een afspraak 0519 33 25 53 of bezoek onze showroom, we nemen graag de tijd voor u!

AL MEER DAN 28 JAAR EEN KLASSE APART IN KUNSTSTOF KOZIJNEN EN DAKKAPELLEN! ● ● ● ● ● ● ● ●

EIGEN FABRICAGE

DUURZAME GRONDSTOFFEN

MAKKELIJK TE REINIGEN

INBRAAKWEREND

KOZIJNEN DAKKAPELLEN DEUREN SERRES ZONWERING ERKERS GOTEN SCHUIFPUIEN

ONDERHOUDSARM

JISLUMERDIJK 15-2, 9111 HC BURDAARD (FRL) E-MAIL: INFO@JANSMABURDAARD.NL

BEL NU 0519 332553

WWW.JANSMABURDAARD.NL NIEUWBOUW & RENOVATIE

ELKE STIJL SCHERP GEPRIJSD

VOLLEDIGE GARANTIE

LEVERING DOOR HEEL NEDERLAND

AANBIEDINGEN Zomerkriebels RINTJE 6-delige hoekloungeset

PORTLAND

CAIRNS 3G buitenkeuken met 3 branders inklapbare zijtafels.

Van 399,-

voor € 279,-

6-delige lounge/diningset

BALI

zweeflounger + parasol Van 279,-

voor € 229,Buitenmaat 280x280cm, halfrond wit/grijs vlechtwerk Van 2199,vanaf € 1699,-

Buitenmaat 289x232cm, halfrond vlechtwerk, inclusief 2 zitpoefjes + hoge tafel. Van 2399,- voor € 1799,-

BRIGHTON

4-delige loungeset

Mazz Túnmeubels, dy moast ha!

!

T I O O N F O VAN GOGH NU 4-delige loungeset

Klassiek open vlechtwerk inclusief grijskleurige zitkussens. voor Van 2525,- € 999,-

rond vlechtwerk + allweather kussens extra hoge rug voor traditioneel comfort Van 2836,voor € 2399,-

De grootste collectie tuin- & loungemeubelen van Friesland Planetenlaan 2 • 8938 AL Leeuwarden • Tel. 058 - 215 07 73 • info@mazz.nl • www.mazz.nl

32

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Tuin van het Nieuw Sint Anthony Gasthuis.

Tuin aan de Pijlsteeg.

1. Nieuw Sint Anthony Gasthuis

2. Tuin aan de Pijlsteeg

Bij velen bekend, maar hier als eerste met ere vermeld: de tuin van het Nieuw Sint Anthony Gasthuis aan het Perkswaltje.

Achter het door Herman Rudolf Stoett ontworpen hek pronkt het negentiende-eeuwse complex met de tuin die werd getekend door Gerrit Vlaskamp. De tuinkoepel is een favoriete plek om ’s zondags met schoonouders langs te trekken. Wat minder bekend is dat het geheel wordt uitgebreid. De

In de Pijlsteeg bevindt zich tegenover de huizen van de Stichting Het Sint Anthony Gasthuis een mooi poortje, waarachter een lommerrijke openbare tuin schuilgaat. De panden er omheen worden al decennia bewoond, maar behoorden eens tot een handels-

door Stichting Het Sint Anthony Gasthuis prachtig opgeknapte huizen in de Grote Kerkstraat tussen Pijlsteeg en Wijde Gasthuissteeg hebben een gezamenlijke tuin, die overdag ook opengaat voor publiek. Als de nieuwbouw aan de kant van de Groeneweg klaar is, zal er worden gerenoveerd en verdwijnt ook het ketelhuis (vaak ten onrechte gehouden voor een kapel) in de Pijlsteeg.

drukkerij. Dat valt nog bovenin het poortje terug te lezen: ‘De Coöperatieve Handelsdrukkerij’. Bewoners mochten bij hun huis een stukje van de tuin van de gemeente kopen, zodat alleen het centrale deel ervan nog gemeenschappelijk is.

Stilte alstublieft Leeuwarden kent verschillende fraaie parken, waar je de drukte even achter je kunt laten. Maar er zijn meer stilteplekken in de stad, je moet ze alleen weten te vinden.

TEKST EN FOTO’S WIM SCHRIJVER

I

n het Leeuwarder hart zijn verschillende binnentuinen die de moeite waard zijn, maar die je vaak niet zo maar kunt binnenlopen. Achter Zalen Schaaf kun je bijvoorbeeld een fijne oase vinden, maar daarvoor moet je wel door de uitspanning.

En in het vierkant van de huizen aan het Zaailand, de Schoolstraat, de Willemskade en de Arendsstraat bevindt zich een grote binnentuin inclusief kruidentuin, die slechts bij bijzondere gelegenheden geopend is voor buitenstanders.

Zeer aangenaam is ook de grote tuin van het Stadhouderlijk Hof, in 1881 aangelegd door Gerrit Vlaskamp, maar die is ook niet zo

‘Wilt u niet door de ramen naar binnen gluren’ maar te betreden. Buurtbewoners konden dat in het verleden wel, maar toen het complex in 1996 een hotel werd, was dat afgelopen.

Een binnentuin die je normaal via de toegang aan de Doelestraat wel even in kunt gaan, is die van de Fryske Akademy. Door de sloop van de panden aan de Groeneweg is die ‘tuin’ nu uitgebreid te zien. Alleen, de plek biedt nu de aanblik van een grote bouwplaats. Het maakt extra nieuwsgierig naar hoe de tuin er na de

nieuw- en verbouw bij zal liggen.

Op deze plek een paar oases in de stad, die je wel zo kunt binnenlopen. Voor wie zich tenminste weet te gedragen. Het bordje dat bij het poortje van nummer 4 is te vinden, spreekt voor zich: ‘Wilt u niet door de ramen naar binnen gluren.’ Het is ook niet de bedoeling dat u er uitgebreid gaat picknicken, als ware u in de Prinsentuin. Maar als u zich bescheiden opstelt en de stilte respecteert, dan is er niets aan de hand.

Misschien is het bij sommige binnentuinen even zoeken. Dan bent u niet de enige. Bewoners van nummer 3 kunnen vertellen dat tot wanhoop gedreven pizzabezorgers langdurig in de straat op en neer rijden, voor ze de binnenplaats gevonden hebben.

Tuin aan het Droev

5. Tuin a

Het lijkt wel een sc bescheiden Galilea Christengemeensch de binnentuin acht dal. Het kerkje is ne als de tuin eromhee hebben geen idee v ruimte achter de Ka oude Fries Museum

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

Het Boshuisen Gasthuis.

3. Het Oud Sint Anthoon

4. Boshuisen Gasthuis

De gevel van het indrukwekkende complex van het Oud Sint Anthony Gasthuis tussen Sint Anthonystraat, Grote Kerkstraat en Beijerstraat is pakweg net zo oud als het Nieuw Sint Anthoon. Maar op die plek stonden al eeuwen eerdere edities van het gasthuis, vandaar dat ‘oud’. Wat voor veel Leeuwarders een verrassing is, is dat achter die negentiende-eeuwse gevel een modern complex schuilgaat. In de jaren tachtig maakte de Vereniging voor Volkshuisvesting er

Vooral toeristen weten het halverwege de zeventiende eeuw gestichte hofje te vinden: het Boshuisen Gasthuis aan het Jacobijnerkerkhof bij de Grote Kerk. De tijd lijkt te hebben stilgestaan in het hofje dat indertijd werd gesticht als onderkomen voor achttien armlastige weduwen. De tuin is als de woningen: niet groot, wel fraai.

De woningen zijn bestemd voor vrouwen vanaf 45 jaar ,,met de

nieuwe appartementen. Het gebouw had in de tuinen ook nog twee poten, waarvan alleen de kopdelen als woningen nog staan.

Van de tuinen die mogelijk door Gerrit Vlaskamp zijn ontworpen, is niets meer over. Er zijn nu parkeerplaatsen gemaakt. Maar het geheel blijft de moeite waard. Zeker aan de kant van het hek van de tuin van het Stadhouderlijk Hof, waar je - als de begroeiing het toelaat ook uitgebreid een blik op kunt werpen.

zorg en ondersteuning van Palet binnen handbereik’’, meldt de zorgorganisatie. Wie er toch is, moet ook even via de Bredeplaats naar de buren lopen van Luilekkerland. Daar, achter de huisjes aan de Groeneweg, hangt dezelfde sfeer als in het hofje. Ook hier geldt de instructie die op het poortje van het gasthuis staat: hou in gedachten dat het privéterrein is, en niet gluren!

Tuin van het Stadhouderlijk Hof.

vendal.

aan het Droevendal

chuilkerkje, de akapel van de hap midden op ter het Droevenet zo onbekend en. Veel mensen van de groene anselarij (het m). Het hek van

Tuin van het Nieuw Sint Anthony Gasthuis.

33

de poort aan het Droevendal is meestal gesloten, behalve op zondagmorgen, zo valt op het informatiebordje van de Christengemeenschap ernaast te lezen.

Via een klein poortje aan de Oosterkade is de tuin ook op andere momenten in de week te bereiken.

Tuin achter de huizen aan de Marssummerstraat.

De Oude Stadsbegraafplaats.

6. Tuin in Vosseparkwijk

7. Oude Stadsbegraafplaats

Niet in het centrum, maar zeker vermeldenswaard zijn de binnentuinen in de Vosseparkwijk, gebouwd in de jaren dertig van de vorige eeuw. In tegenstelling tot het mooie Westerpark aan de rand van de wijk, zijn ze zeer verscholen en zeer onbekend. Op een

Nu we toch het centrum hebben verlaten: de Oude Stadsbegraafplaats is ook beslist de moeite waard. Veel mensen blijken slechts de toegangspoort met de doodshoofden erop en de karakteristieke huisjes aan de Spanjaardslaan te kennen. Maar wie de dodenakker betreedt, komt in een andere wereld. Het zou een filmdecor kunnen zijn. De Stadsbegraafplaats werd

warme zomerdag moet het bijvoorbeeld heerlijk toeven zijn onder het bladerdek van de grote bomen in de binnentuin die via het paadje aan de Marssumerstraat, tussen de huisnummers 10 en 12, is te bereiken.

een kleine twee eeuwen aangelegd op de oude terp Fiswerd. De bekende tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard maakte een ontwerp van de begraafplaats annex wandelpark. Een eeuw geleden raakte de begraafplaats vol en werd begonnen met de Noorderbegraafplaats. Het zou echter tot 1969 duren voor de oude dodenakker definitief dicht ging.

34

woensdag 24 juni 2015

!@$>>+ -.,+).+>+)' =-+C&-#,+. .$+%1 2?% ,-+% 5@*)+,1

4$%%# !"#";

7 &>* )6 N* @ $*6 6* H UJJV *2J:* 3:$"HT$" @M 3 * @ , **@ ,J@ T* J )9=:JJ ( $V 5 VM &*6 ( :JJ( 5$6K

D I/. L *T.0 1I ..G

C$")*:U**96*: ET):*, 4$"(RJ@K A*@ VT*$@9F&JT$( J,R$@$96:J6$*VJ@6>>:M (*T*$, ,>>: **@

H>*V&>5,*:K B$* 2$T R**,*@V*@ R*6 5 JT9 >@,*:@*R*:K B$* 5 JT6$", *@ >3*:JT $@N$F&6 (**)6 $@ 52 J,R$@$96:J6$* *@ P6>*V>R96$(*O :*95T6JJ6 3J@ 52 >@,*:@*R$@(K A*@ J,3$9*5: ,$* *: JJ@ H$",:JJ(6 ,J6 ,* H>*V&>5,$@( 3J@ 52 H*,:$") *))$F$8@6 $9 (*>:(J@$9**:,M ,$* 5 =:>JF6$*) 3>>:N$*6 3J@ J,3$*9 2JJ:,>>: 5 @$*6 R**: H*TJ96$@( H*6JJT6 ,J@ @>>,NJV*T$"VM 6*:2$"T >@N* V>96*@ $@ 3*:(*T$"V$@( R*6 **@ JFF>5@6J@6 3**T JJ@6:*VV*T$"V*: *@ H*&**:9HJJ: N$"@K

000,+)(-/$&//#"/$,%'*'//!0.$1/% ;Q!'BA ?<Q+A;;'QSAA! ?A<;QQS!'%# A?)@$.(+)'$.(+@ /< 7++#B?),+. 063 39 <0 33/ ?1B$&(>?.8:$&*+)>++'%+)1.@

LE LEVERING SUPER SN EL uw E-bike! van

Fantastische opstap aanbiedingen!

Bezoek onze E-BIKE tot € 500,Opstap/testdagen op 26 en 27 juni VOORD-bEikEeL! E

Vrijdag 26 en zaterdag 27 juni organiseert Jan Terpstra Cycling World weer de bekende E-Bike opstap en testdagen. Met veel demo’s en mooie aanbiedingen! Kom langs in onze winkel en test onze E-Bikes.

Inruilen van uw oude fiets of E-Bike is geen enkel probleem.

NO

Uw voordeel

€ 400,-

€ 2.

op een

Een zeer luxe allround E-Bike voor stadswerk en lange tochten, actier adius tot plus minus 150 km. Met Bosch midd en motor en traploze Nuvinci versnellingsnaa f.

O aanbPSTAPDAG iedin g prij s!

€ 2.19

9,-

NORM

AAL:

€ 1.99

9,-

9,-

AA

Uw voordeel

€ 500,-

X+ X H P SPARTA ION R n met de muisstille ta Io Een echte Spar per otor die een su ion voorwiel m g biedt! ondersteunin

bied PDA ing G prij s!

SPARTA B3

A

€ 2.69 AL: 9,-

€ 1.64

899 L: ,aanOPSTA

€ 2.

NORM

O aanbPSTAPDA iedin G g prij s!

RM

Niet i.c.m andere acties en aanbiedingen.

Kom naar Terpstra Cycling World voor...

499 ,

Uw voordeel

-

€ 350,GIANT E-BI KE EA

SE

orwielmotor at zien dat de vo De Giant Ease-E la natuurlijke ondersteund. Dit erg stil en soepel met een prettig. Deze fiets fietsgevoel is erg tieradius. t een zeer grote ac 400 Wh accu heef

DEMO-MODEL

NO

€ 1.

Uw voordeel

€ 280,-

RM

AA

679 L: ,-

aanOPSTA bie PDA din G gp rijs

€ 1.

399

!

,-

BATAVUS GENOVA LTD.

Verlengde Schrans 150 Leeuwarden Tel.: 058-2129088 leeuwarden@cyclingworld.nl

www.cyclingworld.nl

Kom langs in onze winkel voor meer E-Bike aanbiedingen!

Meer da

100 E-BI Kn ES op voorr aad!!!

Mooie Batavus EBike voor stadsve rkeer en mooie tochten in de buurt.

Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 27 juni. OP=OP!

Ydema verlengt 6% BTW regeling Alleen bij Ydema nog tot 31 oktober*

YDEMA De specialist voor al uw kunststofkozijnen, schuifpuien, dakkapellen etc.

JAAR YDEMA Voor meer info en het aanvragen van een offerte: www.ydema.nl of bel:

* Vraag naar de voorwaarden.

De Alde Mar 10

|

9035 VP Dronrijp

|

Tel. 0517-23 22 66

0517-23 22 66

www.ydema.nl

36

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden harje

pieter degroot

IJscoventer bijna verdreven beroep

H

et aantal luxe ijssalons in Nederland is in deze nog jonge eeuw sterk gestegen, van ruim driehonderd in 2003 naar ruim zeshonderd vorig jaar. Daarentegen is de ijscoventer met z’n belletje zo goed als uit het straatbeeld verdwenen. Die mocht al bijna nergens meer komen, vanwege (verkeers)overlast en de oneerlijke concurrentie met de ijsverkopers op vaste adressen. Karretjes staan nog wel op strategische, drukke plekken, op kermissen en markten.

Opmerkelijk is dat in alle lijstjes van de vijf, zes, zeven, zelfs tien beste ijssalons die ik op internet kon vinden, Leeuwarden niet voorkomt. Ten onrechte, want - het mag hier wel eens met enig chauvinisme worden gesteld - Leeuwarden heeft vanouds het lekkerste ijs, geïmporteerd door de uit de Italiaanse Dolomieten afkomstige Antonio Annibale Talamini.

Lekkerder dan die waterige ijsjes, die de Italiaanse ijssalons en dito karren in de Randstad verkopen.

Het verhaal wil dat Talamini, die in 1934 in de Minnemastraat een ijsfabriekje begon, het recept uit zijn streek al snel aanpaste aan

‘Koopt zoveel mogelijk van eigen ingezetenen’ de Friese smaak door er Fryske molke aan toe te voegen, een gouden greep. Hoe het recept er verder uitziet, is een goed bewaard geheim, dat in de familie blijft. In de jaren dertig ventte Antonio ’s zomers zijn ijsjes uit per ijscokar. Hij had zelf vijf karren gebouwd en nam ijsventers in dienst – in die crisistijd een gewild baantje.

In de Tweede Wereldoorlog kon hij het leegstaande pakhuis aan de Nieuweburen kopen, bekend als de ‘wolkenkrabber’.

Daar is zijn zaak tot grote bloei gekomen; hij hoefde niet meer naar de mensen toe, ze kwamen voortaan naar hem en wachtten er geduldig op hun beurt. Dat is niet veranderd – de exploitant van de MIN12-keten die in Leeuwarden zaken heeft aan de Stati-

onsweg en de Kelders, sprak over het ‘La Venezia-syndroom’. Klanten hebben bij hem de ruimte en kunnen zich rond de toonbanken posteren, ondertussen verlekkerd kijkend naar wel vijftig smaken waaruit valt te kiezen.

Dat is, met permissie, ook weer overdreven.

Talamini had als ambachtelijke ijsmaker indertijd concurrentie te duchten van het overheerlijke banketbakkersijs, bereid door bakker Halbesma in de Uniabuurt. Al jaren verleden tijd, net als al die fabriekjes die voor en na de oorlog het schepijs maakten waarvan de herkomst aan hun karretjes was te herkennen. Ongeveer tegelijk met Talamini begon – in 1933 – IJnte Miedema in de Kwartelstraat de Friesche Koe. Behalve de ijsrollen, vakkundig door de venters ter plaatse in plakken gesneden en tussen wafeltjes gevat, maakte Miedema de populaire frambololly.In 1990 deed Ynte’s zoon Douwe het familiebedrijf over aan Vriesterk in Dronryp, die op zijn beurt weer overgenomen is door een voedingsconcern in Rotterdam.

De Friesche Koekarretjes begonnen een nieuw leven bij Anne de Jong in de Reijndersbuurt, die ook die van de IJsbeer (Achter de Hoven) had gekocht – nog zo’n Leeuwarder fabriekje, dat geroemd werd om zijn ijs, maar desondanks roemloos ten onder is gegaan. De karren van Van Akker (Bleeklaan) en Frisia (Nieuweburen) waren toen al uit het straatbeeld verdwenen, evenals de vaak bekende ‘Liwwadder’ gezichten erachter. Is het opvallend dat in deze crisistijd het aantal ijssalons explosief is gegroeid, in de jaren dertig doken in de stad zodra het begon te zomeren, overal ‘wilde’ ijsventers op, wat de Bond van IJsventers een dringende oproepin de krant deed plaatsen: ‘GeachteBurgerij van Leeuwarden en Omstreken! Wij vragen Uw medewerking voor het aanstaande seizoen, om alleen van die venters te koopen, die georganiseerd zijn en kenbaar aan een penning, waarop B.V.IJ. staat.

Koopt tevens zooveel mogelijk van eigen ingezetenen. De B.V.IJ.’ harje.lc@gmail.com

GEHOORD & GEZIEN 250 jaar In 2018 bestaat het geschreven Liwwadders 250 jaar, althans in gedrukte boekvorm met de volgende titel: ’Het vermaak der slagterij, of Geschiedkundig verhaal van de hedendaagsche handelwyze, by zommige Friesche stedelingen gebruikelyk, aangaande het koopen en verzorgen van hun slagtvee, ...; alles vervat in eenen boertigen brief, van den 19 no-

vember 1768, geschreven in eenen platte Leeuwarder taal’

Stadswandeling Stadswandelingen zijn populair. Japanners vragen vooral naar Mata Hari, de Nassaus en Oldehove. Duitsers zijn geïnteresseerd in waterrecreatie en de elfstedentocht. De voormalige Joodse buurt vinden buitenlandse toeristen ook interessant.

‘Misschien had ik vaker schijt aan de wereld moeten hebben’ Nog maar vijf jaar geleden hadden Europese topclubs interesse in Bob Schepers. Nu overweegt de Leeuwarder op 23jarige leeftijd het betaald voetbal vaarwel te zeggen.

SANDER DE VRIES

‘H

et afgelopen jaar dacht ik weleens: was ik maar geen profvoetballer. Iedereen in je omgeving heeft het druk. Je ziet foto’s van je vrienden, die samen een biertje drinken nadat ze een tentamen hebben gehaald. En ik kon niet mee, omdat ik de volgende dag moest trainen, terwijl ik de rest van de dag vrij was.

Weet je wat mij het ergste gevoel geeft? Na een slechte training thuiskomen en weten dat er moet worden schoongemaakt en je boodschappen moet doen. Maar dat je dan toch op de bank blijft liggen om een serie te kijken. En uiteindelijk je eten maar bestelt. Tjonge jonge Bob, denk ik dan. Je hebt niks toegevoegd. Dan kan ik echt wel janken.

Soms denk ik terug aan vroeger.

Toen ging alles vanzelf. Ik speelde goed in de jeugd, scoorde veel en maakte op jonge leeftijd mijn debuut bij Cambuur. Zo kwam ik in Jong Oranje, tussen spelers die bij grote clubs voetbalden. Ik stond in de basis van de EK-finale in Duitsland en speelde op het WK in Nigeria. Mooie en onvergetelijke ervaringen.

In die tijd werd ik gelinkt aan grote clubs. Zo informeerde Manchester United naar me, maar dat doen ze jaarlijks met tweehonderd spelers.

Everton was wel serieus. Ik mocht langskomen voor een trainingsstage. Dat ging lekker. Ik scoorde en gaf een assist in een oefenwedstrijd.

Kwam die Schotse manager, David Moyes, in de kleedkamer. ‘Keep doing your thing’, zei-ie tegen me. De deal ging uiteindelijk niet door, omdat Everton alleen een opleidingsvergoeding wilde betalen en Cambuur een half miljoen vroeg.

Maar goed, als Everton me écht wilde, dan hadden ze dat bedrag wel betaald. En eigenlijk was ik ook wel opgelucht dat ik bij Cambuur mocht blijven. Of beter gezegd: dat ik niet zelf de keuze hoefde te maken. Elke andere speler was er waarschijnlijk doodziek van. Ik woonde toen nog bij mijn ouders en dacht vooral: wat moet ik in vredesnaam in Engeland?

L

ater dat seizoen kon ik naar Ajax. Ze hadden een Armeniër die niet speelde en Cambuur kon hem huren. Ik zou in ruil naar Amsterdam vertrekken. Ze wilden me nog één keer zien op een toernooi. Ik had echter mijn gymnasiumexamens. Dat diploma wilde ik gewoon halen. Daar had ik keihard voor geleerd, maar daardoor ging Ajax wel aan mijn neus voorbij. Ik heb altijd gezegd: ik hoef niet per se profvoetballer te worden en dit moment is daar wel een mooi voorbeeld van. Ik heb er nooit met de pet naar gegooid en trainde vaak voor me-

‘Ik zou kunnen gaan studeren, maar wat als het over zes maanden niet bevalt?’ zelf, maar misschien mis ik de absolute wil om te slagen die anderen wel hebben.

Mensen zeggen dat je in de voetbalwereld een klootzak moet zijn.

Daar ben ik het niet mee eens. Het is wel zo dat de waan van de dag regeert. En dan is het handig als je eens van je afbijt. Misschien moet ik meer schijt aan de wereld hebben. Maar moet ik me dan opeens anders gedragen? Ik wil wel dicht bij mezelf blijven. Ik vraag me weleens af: wie ben ik nou? Wat wil ik? Ik zou kunnen gaan studeren, maar wat als het over zes maanden niet bevalt?

Toch is de kans groot dat ik na de zomervakantie gemotiveerd begin aan mijn studie psychologie in Groningen. Het lijkt me hartstikke lekker als ik straks kan zeggen: ik heb ergens écht verstand van. Oké, ik weet nu hoe de voetbalwereld in elkaar steekt, maar een vakgebied kun je dat niet noemen. Mijn vrienden hebben al een bachelor. Sommigen een master. Ze bespreken bijvoorbeeld politieke kwesties. Dat vind ik erg interessant, maar ik kan me niet in de discussie mengen omdat ik te weinig van de materie weet. Bij voetbalclubs wordt nooit over politiek gesproken.

I

k hoor vaak: Bob is te vroeg bij Cambuur vertrokken. Dat is te gemakkelijk. Ik speelde anderhalf jaar in de Jupiler League en promotie was toen ver weg. Utrecht was een subtopper en ik kreeg meer dan een verdubbeling van mijn Cambuur-salaris. Het was dus een logische stap.

Toch was Utrecht wel een kantelpunt in mijn carrière. Voor het eerst dacht ik: verdomme, ik moet het laten zien. Sommige periodes trainde ik goed, maar in de wedstrijden kwam het er niet uit. Nooit kreeg ik een serie waarin ik mezelf kon bewijzen. Ik ben realistisch genoeg om te weten dat het zo niet werkt. Maar een beetje blijk van vertrouwen, in woord of gebaar, dat was prettig geweest.

Ik herinner me een psychologische test, die elke speler bij Utrecht maakte. Daaruit bleek dat ik heel erg veel nadenk en gevoelig ben. Dat zie je niet vaak bij voetballers. De enige speler die een vergelijkbaar profiel had als ik, was Hedwiges Maduro, zei de psycholoog. Ik heb lang met die uitslag in mijn maag gezeten, alsof ik mezelf een stempel opdrukte.

Ik ben overbewust van mezelf. Negatieve gevoelens nemen snel de

overhand. Ik maak me bijvoorbeeld best vaak zorgen over kleine dingen.

En als het niet loopt, ben ik snel geneigd te denken: misschien moet ik iets veranderen. In mijn Utrecht-tijd ging ik naar een psycholoog, omdat ik niet lekker in mijn vel zat. Moest ik ademhalingsoefeningen doen. Dat hielp een tijdje, maar later werd ik zó bewust van die oefeningen, dat ze me juist belemmerden om vrij in mijn hoofd te zijn. Lekker dan.

Dat ik niet geslaagd ben bij Utrecht, vind ik niet eens zo vervelend. Veel erger vond ik de afgelopen periode bij Cambuur. Vorig seizoen moest ik mee met de beloften van Groningen/Cambuur. Het team waar ik vijf jaar geleden ook in speelde. Sportief is zoiets klote; mentaal was het vreselijk. Ik was niets opgeschoten, zo voelde het. Jongen, wat ben je hier nou aan het doen, vroeg ik mezelf af. Toen stond ik op het punt mijn contract in te leveren.

D

eze zomer hebben twee profclubs naar me geïnformeerd.

Ik heb het tot dusver niet gedaan. Het gevoel moet honderd procent goed zijn. En dus is de kans aanwezig dat het profvoetbalavontuur hier eindigt. Dat zou heel jammer zijn en ik zou het zeker gaan missen.

Ik weet nog goed dat we met Cambuur in de nacompetitie verloren van VVV-Venlo. We maakten doelpunten, dachten dat we er waren, maar vlogen er in blessuretijd uit. Na afloop lag ik jankend op het veld, en ook toen de supporters ons bedankten. Voetbal is zo intens.

Toch bekijk ik het nu heel nuchter.

Zoals het de laatste periode ging, hoeft het van mij niet meer. Ik vind mezelf ook niet zielig. Ik bedoel, het ‘ergste’ scenario is dat ik na de zomer studeer en bij ONS Boso Sneek voetbal. Dat is toch best oké? Feit blijft wel dat het allemaal anders had kunnen lopen. Door een combinatie van factoren is het niet geworden wat ik ervan had verwacht.

Ik hoop dat Cambuur het volgend seizoen goed gaat doen. Ik gun de spelers het beste. En het blijft natuurlijk mijn club. Maar of ik naar het stadion ga? Misschien als de jongens een kaartje overhebben. Van mij hoeft het niet. Nu nog niet. Moet je weer aan iedereen verantwoording afleggen. En bovendien: de afgelopen periode heb ik vaak genoeg op de tribune gezeten, kijkend naar het veld waar ik zelf had willen staan."

Paspoort

Naam: Bob Schepers Geboren: 30 maart 1992, Enschede Opleiding: Gymnasium Clubs: 2008-2011 SC Cambuur 2011-2013 FC Utrecht 2013-2015 SC Cambuur

woensdag 24 juni 2015

krant van leeuwarden

37

SIGHTSEEING LEEUWARDEN Wat vinden toeristen eigenlijk van Leeuwarden? En wat brengt ze hier?

Willem (66) en Wierd (71) Dorresteijn uit Ridderkerk op het terras van Café Wouters: ,,We zijn vanmorgen om kwart voor negen vanuit Ridderkerk vertrokken voor een bezoek aan het Fries Museum. Een paar dagen geleden was het programma ’Tussen kunst en kitsch’ in dit museum. We dachten meteen: hé wat leuk, daar moeten we een keer naartoe. We reizen erg veel, ook in het binnenland. We zijn wel vaker in Leeuwarden geweest maar nog nooit in dit museum. Wat ons opvalt, is hoeveel openbaar vervoer hier is. We vinden de binnenstad erg leuk. Het heeft iets knus, maar het is iets minder dorp dan Assen.’’

Paula Hänninen (22) uit Finland en Jaap de Breed (27) uit Leeuwarden stappen van een praam: Paula: ,,Ik ben een uitwisselingsstudent, studeer een half jaar economie aan de NHL Hogeschool.’’

Jaap: ,,Ik kom van Terschelling en ik vaar. We hebben elkaar in Finland ontmoet. Toen zij een half jaar kon studeren in Breda of Leeuwarden, zei ik dus: ga maar naar Leeuwarden. We wonen hier nu even samen en hebben net een praamvaart gemaakt, heel mooi.’’

Paula: ,,Leeuwarden is een prachtige stad, met veel winkels. De Prinsentuin vinden we ook erg mooi. En het is hier zo vlak, en overal water. Heel anders dan bij ons.’’

Angelique Janssens (47) uit Bergen op Zoom, ook net een praamvaart achter de rug: ,,Ik ben hier drie dagen. Even alleen genieten, mijn man werkt gewoon. Ik heb hier van mijn zevende tot twaalfde gewoond en daar heb ik goede herinneringen aan. Ik vind het hier fantastisch: het water, de mensen. Ze zeggen dat Friezen stug zijn, maar ik vind ze supervriendelijk. Ik maak hier heel gemakkelijk contact. Ik zit in bed & breakfast De Olde Signorie aan de Ossekop: een prachtig pand van een aardige dame. Wat ik zoal doe? Winkelen, bootje varen, naar het park, lekker eten. Hier is veel meer keuze aan restaurants dan bij ons. En zo even souvenirs kopen: Oldehoves met beerenburg.’’

Henk en Machteld Niesing (beiden 68) uit Woerdense Verlaat op de Nieuwestad zonzijde: ,,We zijn voor het eerst in Leeuwarden, op advies van onze oudste kleindochter. We hebben een zogeheten opa- en omadag, een vrij reizendag dus, en zij zei: Leeuwarden is ook leuk. We hebben eerst geluncht tegenover het station. Mét een wijntje, dat is belangrijk. Eigenlijk wilden we een rondvaart over de Friese Meren maken, maar we zijn erachter dat we daarvoor niet in Leeuwarden moeten zijn. Maar de stad is ook leuk, want het is allemaal nieuw. Het is een aardig plaatje, veel mooie geveltjes ook. We hadden een bouwbedrijf, vandaar dat we daar op letten.’’

Lies Smits en Ine Bos (beiden 60) uit Didam in de Oldehove: Lies: ,,We hebben een NS-arrangement van drie dagen en slapen in het Oranjehotel. Mijn man en ik zijn echte Frieslandgangers; we fietsen en kamperen hier graag. Dus Friesland is voor mij bekend terrein. Ine en ik zijn al vijftig jaar vriendinnen en elk jaar gaan we samen een weekendje weg. We hebben al veel steden bezocht.’’

Ine: ,,Ik ben hier voor het eerst. Het ziet er leuk uit, en we boffen natuurlijk met het weer. We doen een Friese foodtour. Verder willen we een praamvaart maken, winkelen, fietsen, terrasjes pakken.

Kortom: lekker genieten.’’

FOTO HENK JAN DIJKS

Larry Dijkstra en Sandra Stroo (beiden 62) uit Dallas (VS) op het terras van Onder de kelders: Sandra: ,,We zijn net in Leeuwarden aangekomen na vier dagen Amsterdam. We zijn hier voor het eerst, om twee redenen: de eerste is dat een deel van onze familie hier oorspronkelijk vandaan komt. Larry’s opa komt uit Grootegast en is op achtjarige leeftijd naar de States geëmigreerd.

Mijn familie is 100 procent Dutch. Misschien kunnen we wat familieleden vinden. De tweede reden is dat Leeuwarden heel aantrekkelijk klonk in de Lonely Planet. We logeren drie nachten bij een airbnb, en gaan wandelen, Nederlands eten proeven en misschien een museum bezoeken.’’

Het was weer een prachtig schooljaar 18 basisscholen. Ruim 3.300 talentvolle kanjers. Het aantal nieuwe leerlingen blijft groeien, wij heten jullie van harte welkom!

Onze 383 schoolverlaters wensen we veel succes met de overstap naar het vervolgonderwijs! Voor al onze leerlingen, ouders ĂŠn alle andere lezers van deze krant:

een hele fijne zomervakantie!

Meer informatie op: www.pcboleeuwarden.nl | Centraal bureau: Margaretha de Heerstraat 2, 8921 AK Leeuwarden | Telefoon: (058) 213 03 50

woensdag 24 juni 2015

39

Aanbieding; klaar voor de zomer !

(inwoners van gemeente Leeuwarden krijgen 10% subsidie op aankoopsom)

Retro NEW YORK elektrisch

City VALENCIA & ROME elektrisch

Trendy VENICE elektrisch

Met uitneembare accu, slechts 60 kg,in 6 kleuren verkrijgbaar

Actie van € 1150 voor € 1049 ( vanaf prijs, incl. kenteken en rijklaar )

Voor en achter schijfrem, sterke 2kW motor,in 4 kleuren verkrijgbaar

Actie van € 1650 voor € 1.549 (vanaf prijs, incl. kenteken en rijklaar)

Traveller 20” vouwfiets Camp & City elektrisch Prachtig stoer uiterlijk, veel chroom, in 5 kleuren verkrijgbaar

Actieprijs van € 1750 voor € 1.649,(vanaf prijs, incl. kenteken en rijklaar)

- 5 ondersteuningsniveau’s - shimano naafversnelling - 36V – 10Ah lithium accu - 250 W sterke motor

Actie van € 950 voor € 849,(vanaf prijs, rijklaar)

Professionele Service

ONDERHOUD en REPARATIE

Met vakkundig personeel en een grote werkplaats met alle faciliteiten, verzorgen wij zowel voor Elektrische als voor Benzine scooters regulier onderhoud en reparaties. Minimaal 1x per jaar een goede onderhoudsbeurt is een ‘must’ en bespaart u veel problemen en kosten op langere termijn.

Onderhoudsbeurt Elektrische scooter; € 85,Onderhoudsbeurt Benzine scooter; € 100,-

Voor particulier en zakelijk verzorgen wij tegen zeer scherpe tarieven op professionele wijze het onderhoud en/of reparatie van ZOWEL elektrische als benzine scooters.

MPI eSolutions

Vestaweg 38, 8938 AV Leeuwarden 058-2880232 www.mpi-nl.nl

55+? Wees u bewust van de gezondheid van uw ogen! van € 99,-

voor € 79,-

Oogcheck, preventief oogonderzoek beoordeeld door de oogarts Vellinga Optometrie heeft een uitgebreid oogzorgprogramma. De Oogcheck is bedoeld om de gezondheid van uw ogen te beoordelen en om vroegtijdige oogafwijkingen op te sporen die mogelijk slechtziendheid kunnen veroorzaken. De Oogcheck kunt u gewoon bij Vellinga Optometrie laten uitvoeren. De

www.vellingaoptiek.nl

scans en foto’s worden beoordeeld door een oogarts. Daarnaast geeft Vellinga Optometrie u graag advies over de behandeling van MD en wat u er aan kunt doen ter preventie en vertraging, en welke speciale producten wij beschikbaar hebben ter ondersteuning van uw zicht. *Uitsluitend op afspraak.