woensdag 25 februari 2015
KRANT VAN DRACHTEN
S P E C I AL E
Meest duurzame school van Nederland p.2
fryslân
24 uur alert op alle 1-1-2 telefoontjes p.27
Stad onder de dorpen TON VAN DER LAAN DRACHTEN Steeds vaker merkt hij dat mensen het woord stad in de mond nemen als ze het over Drachten hebben. Het maakt burgemeester Tjeerd van Bekkum van Smallingerland trots.
Drachten, achter Leeuwarden de tweede plaats van Friesland, ontwikkelt zich zo sterk dat je Drachten volgens Van Bekkum wel een stad mag noemen. ,,Drachten heeft zoveel stadse kenmerken. Neem het krachtige centrum met grote winkelketens en de goede bereikbaarheid’’, begint Van Bekkum. ,,Bovendien hebben we een volwaardig uitgaansleven, een grote schouwburg, een 50-meter zwembad in De Welle en een ziekenhuis.’’ Stad Drachten, de hoofdstad van de gemeente Smallingerland, telt 45.000 inwoners en is qua inwoneraantal vergeleken met vijftig jaar geleden meer dan verdubbeld. Drachten heeft geen stadsrechten en mag zich volgens die lezing geen stad noemen. Wil Drachten echter als stad worden aangesproken, dan mag dat, is de lezing van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Woordvoerder Ward Bezemer: ,,Er is geen definitie voor het woord stad. Vroeger was je een stad omdat je stadsrechten kreeg. Maar dat bestaat nu niet meer. Als de gemeente Smallingerland vindt dat Drachten een stad moet zijn, dan mag Drachten een stad worden genoemd. En als ze willen, mogen ze de naam van Drachten ook nog wel veranderen in Stad
Als de gemeente wil, kan Drachten een stad worden genoemd Drachten.’’ Een status heeft de titel stad echter niet, meldt het ministerie daarbij. Innovatie Drachten langs de meetlat leggen, is wat Van Bekkum graag doet. Uit zijn mond komen niets dan lovende woorden over het innovatiecluster. Elektronicaconcern Philips, BD Kiestra (medische apparatuur), Neopost Technologies (verpakkingen), Irmato (ingenieursbureau). Eén voor één hoogwaardige bedrijven die Drachten rijk is en die Van Bekkum graag wil behouden. Drachten loopt voorop met innovatie, in de ogen van de burgemeester een parel die de buitenwereld ook meer mag zien. ,,Deze uniciteit is kostbaar. Drachten is het vliegwiel van innovatie in Noord-Nederland. Bovendien heeft Drachten een groot aandeel in wat er landelijk aan innovatie ‘wordt weggezet’. Dat wij bedrijven in Drachten hebben die innovatief flinke stappen zetten, moeten wij dat als gemeente meer uitventen.’’ De arbeidsethos in de oude industriestad is groot, denkt de burgemeester, geboren en getogen in Drachten.
,,Het is niet lullen, maar poetsen in Smallingerland. Die mentaliteit past ook bij de hier gevestigde bedrijven. Ook krijgen de grote werkgevers de ruimte en het vertrouwen van ons om te ontwikkelen’’, verklaart Van Bekkum de sympathie voor Drachten. Van Bekkum ziet het als zijn taak om grote werkgevers voor Drachten te behouden. Kansen Mogelijkheden liggen er volgens hem op het gebied van toerisme en recreatie. ,,Daar is nog een flinke sprong te maken. Denk daarbij aan de toekomst van zwembad De Welle. Dit jaar moet er een voorstel naar de gemeenteraad met de vraag hoe die toekomst eruit gaat zien. Drachten heeft het enige 50-meterzwembad van het Noorden. De eerstvolgende ligt in Amersfoort. Dat wil zeggen dat we er niet alleen voor directe omgeving zijn, maar voor heel veel mensen.’’ Ook wordt er stilaan gekeken naar de toekomst van de Tussendiepen, nadert de verbouw van De Lawei het einde en stroomt er voorzichtig weer water in de Drachtstervaart. Van Bekkum heeft de stille hoop dat Drachten nog eens een hbo-instelling krijgt, of een dependance ervan. ,,Willen wij de grote werkgevers die we in Drachten hebben, behouden, dan moeten we de verbinding tussen hen en het onderwijs zoeken. Voor hbo-opleidingen en hbo-studenten heeft Drachten interessant bedrijven.’’ Gemist Het letterlijk en figuurlijk missen van
de trein noemt Van Bekkum een ,,historische fout’’. ,,Natuurlijk, ik had hier graag een treinstation gehad, maar die hebben we niet en krijgen we niet.’’ Snelweg de A7 noemt hij een ,,levensader’’. Een koopzondag is niet aan de orde in Drachten. Een afspraak uit het collegeakkoord van vorig jaar, ondertekend door PvdA, SP, ChristenUnie en D66, maakt de zondagsopenstelling vooreerst onmogelijk.
Skûtsjestêd Skreppe en dolle yn turf en earmoed moasten úzze âlden Dochs tankje de Hear op bleate knibbels op’t skûtsje yn de Wâlden As rêstsinjaal giet foar ús de Lawei no yn de hichte Haww’ynstee fan turf mei in mineraal ús bedimmen lot ferlichte Kinne ynnovatyf en enerzjyk in dyamanten takomst sichtsje Omsletten troch ien fan de alderrykste lannen fan’e wrâld Leit it bêste lân fan d’ierde, it lân der’t ik fan hâld En dêryn it plak mei de moaiste foarsjenningsDe waarmste Friezen en de noflikste wennings De winkels koene minder, dêr neist de nijste grachten Wy binne grutsk op Smellingerlân en de skûtsjestêd fan Drachten!
UITGAVE
in het nieuws
de lawei
Jochem Myer over zijn Lawei gevoel p.9 bekend in drachten
Pieter Huistra is een globetrotter p.12 zwemtalent
Winfried Bruinsma, grutske gemeentedichter fan Smellingerlân
Marrit via Drachten naar Rio p.15 karmel
FOTOBEWERKING ALIE VEENHUIZEN
Trouwen in het klooster p.20
woensdag 25 februari 2015
2 krant van krant van Drachten drachten voorwoord
E
en bijzondere krant voor een bijzondere plaats: de Krant van Drachten, een speciale uitgave van de Leeuwarder Courant. Drachten: geen stad en geen dorp maar alles is er. Centraal gelegen, omgeven door bos en water en van alle gemakken voorzien. Het kent ruim opgezette woonwijken en biedt veel werkgelegenheid, onder meer door een innovatieve Philipsvestiging. Het ambtelijk apparaat is volgens rapporten weliswaar niet vrij van onderlinge wrijvingen, maar de agenda van de gemeenteraad is bij tijden zo overzichtelijk dat de vergadering ook afgelast zou kunnen worden. Dit alles onder leiding van een nog jonge en fleurige burgemeester, bij wie de kans klein is dat hij in licht benevelde toestand het verkeer probeert te regelen op het Van Knobelsdorffplein. Nu is dat ook precies wat Drachten parten speelt. Het is allemaal wat kleurloos, het heeft wat weinig karakter en er is zo weinig op aan te merken. Tot voor kort dan. Gelukkig is daar de buitengewoon energieke theaterdirecteur Stef Avezaat voor wie geen porseleinkast veilig is en die in magistrale samenwerking met de gemeenteraad ervoor heeft gezorgd dat de nieuwbouw van de Lawei voorpaginanieuws werd van de Leeuwarder Courant. Elke Drachtster weet waarom. Avezaat past in een traditie van mensen die Drachten kleur geven. Want de hoofdstad van
Smallingerland mag dan als woonplaats al te bleek zijn, de lijst met kleurrijke inwoners is lang. Wie scherp kijkt naar het hoofdgebouw van het statige Drachtster Lyceum, ervaart nog altijd de geest van de vermaarde en verguisde rector Ulbe Hannema. De namen van de DZPCclubiconen Martin Zwier en Miep Cats zijn voor altijd verbonden aan zwembad De Welle. En een jaar dat begint zonder het door Roel Oostra bedachte ‘Dag ouwe, dag jonge’ is ondenkbaar. Om van de nodige excentrieke ondernemers en ‘skoalmasters’ nog maar niet te spreken: er zijn vele namen te noemen. Het is een kenmerk van Drachten. Het heeft geen Oldehove, geen Thialf en geen Waterpoort, maar het heeft door de jaren heen altijd mensen gehad die het verschil willen maken. En dat is nog steeds het geval; zie ook in deze uitgave. En ach, dat imago. Het is zoals een ondernemer nog onlangs met lichte gêne vaststelde: ,,Wij roepen zelf al jaren dat Drachten ‘de diamant van het Noorden’ is. Maar hoe harder we dat roepen, hoe minder effect het heeft. Eigenlijk zouden anderen dat moeten doen.’’ Zo is het maar net. Ik wens u veel leesgenoegen met deze Krant van Drachten. HANS SNIJDER Hoofdredacteur Leeuwarder Courant
Neem een jaarabonnement en ontvang
5 weken GRATIS Naam:
Voorletter(s):
m|
v
Adres: Postcode / Woonplaats: Telefoon:
(i.v.m. controle bezorging)
E-mail: Ik betaal automatisch €75,- per kwartaal en machtig NDC mediagroep om het abonnementsgeld van onderstaande rekening (IBAN) af te schrijven:
Datum / Handtekening:
LC Alles-in-1: ✚ Elke dag de krant, ✚ Elke zaterdag een extra dikke weekenduitgave, ✚ app LC Krant met alle edities voor onderweg en tijdens uw vakantie, ✚ Online thema-specials, ✚ Plusartikelen online, ✚ Exclusieve reizen voor abonnees, ✚ Via Blendle artikelen uit andere tijdschriften en kranten lezen, ✚ Voortdurend gratis extra informatie, service en voordeel. Meer info: www.lc.nl/abonneren
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Leeuwarder Courant KCC, Antwoordnummer 37, 9700 VB Groningen U kunt ook bellen op 088-8002008 Kijk op www.lc.nl/service voor de abonnementsvoorwaarden.
BON - B01
Duurzaamste school Het is een bijzonder gebouw, en dat is het. Het nieuwe onderkomen voor de opleiding zorg en welzijn op de Campus Drachten is straks het duurzaamste schoolgebouw van Nederland. Dat stelt strenge eisen aan de bouw, hele strenge: ,,We hebben ons wel eens even achter de oren gekrabd.’’ MAARTEN PENNEWAARD
D
e ontwikkeling van de Campus Drachten is een megaklus. ROC Friese Poort startte in 2011 met het project. In 2012 was het eerste nieuwe gebouw voor de opleiding kunst en cultuur klaar. Een jaar later volgde het nieuwe pand voor de opleiding techniek. Nu wordt volop gebouwd aan het pand voor zorg en welzijn. Als dat in de zomermaanden klaar is wordt de laatste klus opgepakt: de renovatie van het schoolgebouw voor economie, ict en horeca. De campus is een belangrijk onderdeel van het Leerpark Drachten, waar ook christelijke scholengemeenschap Liudger is gevestigd met praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo. Daarnaast biedt het terrein plaats aan een sporthal en een sportveld. Door de ruime opzet ontstaat een parkachtig gebied, waar ook omwonenden kunnen wandelen en recreëren. Jaap van Bruggen is voor Friese Poort verantwoordelijk voor het bouwproject, waarmee voor zijn instelling alleen al 30 miljoen euro is gemoeid. ,,Bij ROC Friese Poort zitten we eigenlijk continu in een nieuwbouwproces. En dat is mooi, want daardoor kun je de ervaringen van het ene project meenemen in het volgende.’’ Aan alle bouwwerkzaamheden – niet alleen in Drachten, maar eerder al in onder andere Leeuwarden en Sneek, ligt eenstrategisch huisvestingsplan ten grondslag. ,,Het is niet alleen een kwestie van een gebouw neerzetten. Hier in Drachten moest iets gebeuren met onze huisvesting. Maar de centrale vraag die we ons daarbij hebben gesteld is: hoe kun je als onderwijsorganisatie klaar zijn voor de toekomst? Dat is lastig, want het aantal studenten dat voor een opleiding kiest, is onzeker. Het heeft te maken met demografie, concurrentie, het onderwijsconcept, maar ook met een veranderende populariteit van sommige studies.’’
D
ie overwegingen maakten duidelijk dat het niet verstandig zou zijn om een groot gebouw neer te zetten voor alle studies en alle leerlingen. ,,We heb-
Er wordt nog met man en macht gewerkt aan de school. ben bewust gekozen voor vier losse gebouwen, die ook onderling afwijken in schaalgrootte’’, vertelt Van Bruggen: van 1500, 3700, 5300 en 10.000 vierkante meter. Die bieden plaats aan zo’n 3800 leerlingen. ,,En we zorgen er voor dat je bij elk gebouw kunt bijbouwen, maar ook dat je onderdelen kunt afstoten. Zo blijven we flexibel.’’ De keuze voor verschillende onderkomens heeft ook te maken met de achtergrond van de leerlingen die in Drachten studeren. ,,Vaak kinderen uit dorpen in de wijde omgeving van Drachten. Die moet je niet in een massaal gebouw onderbrengen. Ze zijn gewend aan een bepaalde geborgenheid. Die willen wij in onze gebouwen ook bieden.’’ Binnen dat geheel is het nieuwe pand voor de opleiding zorg en welzijn een speciaal project. Friese Poort heeft zijn eigen ambities voor wat betreft duurzaamheid tijdens de bouw van de schoolgebouwen steeds verder opgeschroefd. In dit gebouw beleven die doelstellingen hun hoogtepunt, door voor het gebouw een ‘excellente’ score na te streven voor duurzaamheid. Dat gebeurt onder de vlag van Breeam, het internationale keurmerk op dit gebied. Van Bruggen heeft overduidelijk lol in duurzaam bouwen, maar de strenge normen hebben hem en bouwer Dijkstra Draisma wel eens tot lichte wanhoop gedreven. ,,Werkelijk alles moet duurzaam zijn, en je moet het ook aantonen’’, aldus Van
FOTO JILMER POSTMA
Lol in duurzaam bouwen, normen dreven bouwer tot lichte wanhoop Bruggen. Dat geldt voor het beton en alle gebruikte materialen in het schoolgebouw, maar ook voor de verpakkingsmaterialen die bij voorbeeld toeleveranciers gebruiken. Zelfs de CO2-uitstoot van de vrachtwagens die spullen op het bouwterrein komen afleveren wordt gemeten. ,,In dit gebouw is het gewoon zo dat alles wat je kunt zien en aanraken, een verhaal heeft op het terrein van duurzaamheid. Het is bepaald niet vrijblijvend.’’
H
et levert in ieder geval een sfeervol gebouw op: een enorme vide met glazen dak zorgt voor veel lichtinval, blijkt bij een rondgang. Opvallend is de verspringing van de verdiepingen: het is geen blokkendoos waarbij de verdieping gewoon bovenop elkaar zijn gestapeld, maar een geschakeld geheel. ,,Ik noem het een knikkerbaan’’, zegt student Jan Wagenaar uit Garijp, die bij Friese Poort opgeleid wordt voor een middenkaderfunctie in de bouw, maar nu als stagiair de
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
van Nederland
3
Friese Poort-studenten En wat vinden de scholieren zelf van de nieuwe campus? Zes leerlingen doen hun zegje. TEKST EN FOTO’S WIESJE PROCEE
belangrijke rol van assistent-uitvoerder heeft. ,,Die verspringende gelaagdheid maakt je veel flexibeler in de indeling van het gebouw’’, legt Van Bruggen uit. ,,Als de ene opleiding te groot wordt voor een vleugel in het gebouw, kun je oversteken naar de andere kant. En door deze halve verspringing hou je visueel contact met elkaar. Dat is veel prettiger.’’ Een bijzonder aspect aan het gebouw is zeker de klimaatbeheersing. In de grond onder de campus is een warmte- en koudeopslagsysteem gemaakt, dat gebruikt maakt van een eigen bron. ,,Dat water heeft een temperatuur van 12 graden Celsius. Als je dat in de zomer door het gebouw laat stromen koel je het vrijwel voor nul euro. Het water stroomt door slangen die in de betonvloer liggen, kilometers lang in totaal. En als je het gebouw wilt verwarmen, hoeft het water maar een temperatuur te hebben van 28 graden, en geen 60 zoals thuis in je radiator. Dat scheelt dus heel veel energie.’’ Bovendien is het water dat uit het gebouw komt gemiddeld zo’n 18 graden, door de opname van warmte uit het gebouw. En dat betekent dat het water maar 10 graden hoeft te worden verwarmd in de winter. Ingenieus is ook de klimaatcontrole in elke aparte ruimte van het gebouw. ,,We maken gebruik van een systeem dat vaststelt hoeveel mensen er in de ruimte zitten. Dat gebeurt door CO2-meting: mensen stoten een bepaalde hoeveelheid uit en
Mooi dat dit niet in Amsterdam of Maastricht maar in Drachten staat aan de hand daarvan kun je berekenen hoeveel mensen er aanwezig zijn. En met die informatie wordt het klaslokaal geventileerd. Als er geen mensen zijn wordt er minimaal geventileerd; in de zomer blaast het systeem koude lucht in het lokaal.’’ Al met al leveren deze maatregelen een besparing in energiegebruik op van ruim 60 procent, zegt Van Bruggen.
H
et moet een gebouw worden waar studenten zich straks prettig voelen, aldus Van Bruggen. ,,Huisvesting is ondersteunend in het onderwijs, maar het belang moet niet worden onderschat. In Denemarken is onderzoek gedaan naar het verschil in leerprestaties van leerlingen die in goede en slechte lokalen zaten. En dan doel ik op lichtinval, klimaat, akoestiek. De leerlingen die in ‘goede’ lokalen zaten, scoorden aanmerkelijk beter.’’ De energie, dat is trouwens wel zo’n dingetje geweest die Van Bruggen de nodige hoofdbrekens heeft
gekost. Want zo’n duurzaam gebouw vereist ook gebruik van duurzame energie, voor zover het niet zelf wordt opgewekt. Een contract voor de levering van windenergie was niet voldoende voor de goedkeuring van Breeam. ,,We moesten kunnen aantonen van welke windmolens de energie kwam. Dat was voor de energieleverancier niet eenvoudig, want die gooit alle stroom op een grote hoop. Maar we zijn eruit gekomen: we hebben zwart op wit dat onze stroom afkomstig is van Nederlandse windmolens, die voldoen aan alle eisen.’’ Uiteindelijk overheerst de voldoening, al wacht nog wel een finale test. In juni moet het gebouw worden opgeleverd, waarna de inspecteurs van het duurzaamheidlabel uitgebreide controles gaan uitvoeren. ,,Denk aan een blowertest voor luchtdichtheid waarbij het hele gebouw vol rook wordt gezet, om te zien of er ook kieren zijn in de buitenmuren. Want dat mag natuurlijk niet, voor de klimaatbeheersing en het energieverbruik.’’ Als ook die horde is genomen, heeft Drachten het meest duurzame schoolgebouw van Nederland. ,,Er is geen andere school die de score ‘excellent’ heeft voor duurzaamheid. Er zijn wel een paar kantoren, zoals het pand van UPC in Leeuwarden. Maar wij zijn de enige school’’, lacht Van Bruggen trots. ,,Toch mooi dat die niet in Amsterdam of Maastricht staat, maar hier op de Campus Drachten.’’
Amarins Kuipers, 19 jaar, Kootstertille ,, Ik bezocht twee jaar geleden de open dag voor de opleiding Interieurbouw en wist direct dat ik hier naartoe wilde. Ik deed eerst Zorg en Welzijn, maar wilde gewoon met mijn handen werken en dingen maken. Dat ik in een klas zit met bijna alleen maar jongens is niet erg. Ik kan het eigenlijk beter vinden met jongens dan met meiden. Jongens hebben minder gedoe.’’
Bauke Procee, 22 jaar, Drachten ,,Het nieuwe techniekgebouw van de Friese Poort is wel mooi, maar eigenlijk al haast te klein. Er komen ieder jaar meer leerlingen bij en daar hadden ze misschien niet helemaal op gerekend. Het is wel mooi dat het gebouw voor opleiding Zorg en Welzijn, dat hiernaast wordt gebouwd, straks af is. Dan komen er wat meer meiden bij, op de campus.’’
Javad Mohamadi, 22 jaar, Groningen ,,Hiervoor studeerde ik installatietechniek in Groningen, maar ik wilde toch Middenkader Enginering doen. Ik kon die opleiding ook volgen in Leeuwarden, maar de verbinding met Drachten is beter. De bushalte is op twee minuten afstand. De leraren zijn ook fijner. Ze zijn streng, maar geven je ook meer aandacht en uitleg dan op mijn vorige school in Groningen.’’
Mike Beekman, 20 jaar, Drachten ,,Ik zat eerst op school in Leeuwarden, en ben daarna hier gekomen om Middenfunctionaris Bouw te studeren. Ik vind dat de leraren hier socialer met je om gaan. Ze geven je meer persoonlijke aandacht en we hebben ook regelmatig een uitje naar bedrijven. Ik kijk trouwens vooral uit naar de stages die je via deze opleiding kunt volgen in Finland of Oostenrijk. Dat is ook een voordeel.’’
Stijn Visser, 17 jaar, Leeuwarden ,,De opleiding hier volgen was voor mij eigenlijk een hele logische keuze. De apparatuur hier is beter voor de opleiding Verspanen Niveau 2 die ik doe. Daar zijn specifieke machines voor nodig, omdat je werk bestaat uit hele fijne metaalbewerking. Dan heb je hier beter spul dan in Leeuwarden. Ja, het is toch voor je toekomst hé.’’
Wouter Jan Dijk, 18 jaar, Dokkum: ,,Ik heb specifiek voor de opleiding Middenkader Enginering in Drachten gekozen, in plaats van Leeuwarden, vanwege de lokalen en het machinepark dat ze hier hebben. Het reizen is wel lastiger vanuit Dokkum. Ik doe er een uur en twintig minuten over. Maar ach, het openbaar vervoer is voor ons toch gratis dus dat maakt niet zoveel uit.’’
4
woensdag 25 februari 2015 advertorial
“Revolutionaire doorbraak voor gewrichten”
athrine®
In tegenstelling tot glucosamine en chondroitine wordt Athrine® niet afgebroken, waardoor de Amerikaanse medische wetenschap heeft een doorbraak gerealiseerd in de strijd tegen gewrichtsklachten. Na jarenlang onderzoek heeft men een middel ontwikkeld dat de opvolger is van glucosamine en chondroitine. De resultaten zijn zeer bijzonder. Het product heet Athrine®. Kraakbeen is één van de primaire bindweefsels van het lichaam voor flexibiliteit en ondersteuning van de gewrichten. type ii collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het kraakbeen, het is verantwoordelijk voor de sterkte en hardheid. Wanneer kraakbeen slijt, zoals in het geval van ouderdom of door ziekte, kunnen er problemen optreden. recente studies aan de Harvard Medical School hebben aangetoond dat kleine doses van type ii collageen snel en effectief de gewrichten soepel laten functioneren. de werkzame stof van athrine® is het gepatenteerde UC-ii®, wat geheel bestaat uit ongedenatureerd type ll collageen. Het unieke van athrine® is dat het ingrijpt in het im-
muunsysteem. Het gaat dus veel verder dan glucosamine en chondroitine, dat de oorzaak niet wegneemt, maar compenseert.
dat iS dWeileN Met de KraaN oPeN...!! Met atHriNe® draai Je HeM Weer diCHt. optimale dagdosering in slechts één klein smelttabletje past dat zonder water ingenomen kan worden en ongekend snel actief is! athrine® is dé natuurlijke manier om onderliggende oorzaak op een onderbouwde en veilige manier aan te pakken. dit wordt gecombineerd met vitamine d3. dit is nodig ter versterking van de botten en maakt stijve spieren weer soepel. de unieke en zeer snelle werking maakt dat athrine® ruim twee maal zo effectief is als een glucosamine en chondroitine preparaat van een bovengemiddelde kwaliteit!
Met Athrine® altijd soepel blijven bewegen...
INTRODUCTIEBON € 2,50
Reguliere verkoopprijs € 29,95 nu tijdelijk € 27,45 | Knip deze bon uit Wegens succes verlengd t/m 14 maart 2015
Johannes Passie van J. S. Bach in maart 2015 In maart 2015 organiseert de Nederlandse Bach Academie (NBA) een reeks van Johannes Passies in Friesland (en Drenthe) o.l.v. Hoite Pruiksma. Deze uitvoeringen worden vooraf gegaan door een korte inleiding door de dirigent. Medewerkenden zijn onder meer barokorkest The Northern Consort, en (inter)nationaal bekende solisten als Heleen Koele, Judith Pranger, Jelle Draijer, Mark Omvlee, Marcel Beekman, Frans Fiselier en Willem de Vries en het koor van de Nederlandse Bach Academie.
Culturele wandelingen Leeuwarden, Drachten en Workum Op de concertdagen in Leeuwarden, Drachten en Workum wordt tevens een muzikale en culturele wandeling georganiseerd. Op deze dagen kunt u genieten van o.a. een lunchconcert, museumbezoek, orgelbespeling, workshop “330 jaar Bach”door Hoite Pruiksma (alleen in Leeuwarden), kamermuziekconcert, en ter afsluiting een 3-gangen diner. U kunt dus een hele dag cultuur snuiven, en ’s avonds genieten van de Johannes Passion. Kijk voor meer informatie over deze wandelingen en voor aantrekkelijke arrangementen op onze website: www. nederlandsebachacademie.nl Johannes Passions Friesland die om 19.45 uur beginnen: • Zaterdag 21 maart:.................................... Leeuwarden Grote Kerk • Donderdag 26 maart: ............................... Drachten Zuiderkerk • Zaterdag 28 maart:.................................... Workum, Grote Kerk
Nederlandse Bach Academie De Nederlandse Bach Academie is een nieuwe praktijkgerichte Academie die de verbindende factor wil zijn tussen meesters en gezellen. Kijk voor meer informatie over de NBA en voor concerten op www.nederlandsebachacademie.nl.
athrine® is verkrijgbaar bij:
SMST
Werken bij
Van hijskranen, pijpleg- en boorinstallaties tot telescopische loopbruggen: het in Drachten gevestigde SMST levert tal van gespecialiseerde machines en systemen aan de offshore industrie. Er worden standaard systemen gebouwd en geleverd, maar in de meeste gevallen one-off systemen die voldoen aan de unieke eisen van de internationale klanten. Deze klanten komen grotendeels uit de olie- en gasindustrie. Ook bedrijven uit de windenergiesector vinden steeds vaker hun weg naar de Friese high tech onderneming.
SMST gaat voortdurend de technische uitdaging aan, waarbij de circa 150 vaste medewerkers de ruimte krijgen om mee te groeien in de ontwikkeling van het bedrijf. Door de constante groei van het bedrijf zoekt SMST ervaren, technisch personeel in verschillende vakdisciplines. Er is bij SMST eveneens ruimte voor stages en afstudeeropdrachten op de diverse afdelingen. Kijk voor een actueel vacatureoverzicht op:
SMST verzorgt wereldwijd voor haar offshore systemen het hele traject van ontwerp, bouw, installatie, inbedrijfstelling en aftersales.
Interesse? Neem contact op met:
ONTWERP EN BOUW VAN OFFSHORE EQUIPMENT
www.smst.nl SMST, afdeling P&O De Steven 53 9206 AX Drachten Tel: 0512 59 10 00 Email: pno@smst.nl
Een greep uit de SMST product range: Boren/pijpleggen: Pijp handling kranen • Riser handling kranen • BOP (afsluiter) handling kranen • Catwalk machines • Pijpgrijpers • Pijpladers • PLET handling systemen • (Val-) Pijp handling systemen • Pijp spooling systemen • Geotechnische boorsystemen • Werkstations en equipment • Hijsen: Telescopische- en Knuckle boom kranen • Diepwater kranen • Pijp handling manipulatoren • A-frames • Lieren • Actieve deiningscompensatie • Hydraulische Power Packs • Transport: (Telescopische) Offshore loopbruggen • Skidding systemen • Schepen: Snelle boten voor crew transport • Hatch cover systemen en kranen • Marine: hangar en romp deuren
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
De Papegaaienbuurt is eigenlijk een scheldnaam, kwamen bewoners in de Torenstraat achter.
5
FOTO JILMER POSTMA
‘Papegaaienbuurt moet Drachten internationaal op de kaart zetten’ Zestien huizen in de kleuren rood, geel en blauw vormen samen met de voormalige landbouwschool de Papegaaienbuurt. Met een speciaal museum wil Stichting Van doesburg Rinsemahuis de geschiedenis uit de doeken doen.
FROUKJE SIJTSMA
D
e kleurrijke woningen aan de Houtlaan, Torenstraat en Oosterstraat stammen uit 1921. Gemeentearchitect Cees Rienks de Boer ontwerpt de huizen, maar schakelt kunstenaar Theo van Doesburg in voor de vormgeving. Van Doesburg is de grondlegger van de STIJL-beweging waar ook kunstenaars als Gerrit Rietveld en Piet Mondriaan toe behoren. Peter Westerhof (50) en Lucienne Meinsma (51) wonen al achttien jaar met veel plezier in de Torenstraat. De Papegaaienbuurt is eigenlijk een scheldnaam, legt Meinsma uit: ,,De minsken fûnen de kleuren fierstente bûnt.’’ De kleuren worden daarom een half jaar later alweer overgeschilderd. Het verven van de landbouwschool in de secondaire kleuren paars, groen en oranje wordt door alle commotie dan ook achterwege gelaten.
Als experiment brengt men in 1988 de oorspronkelijke, primaire kleuren weer aan. En ook de landbouwschool krijgt de kleuren, zoals Van Doesburg ze bedacht had. Peter: ,,De mensen vonden dat zo leuk, dat men besluit het zo te laten.’’ De huizen in de Papegaaienbuurt worden gemeentelijk monument en de landbouwschool zelfs rijksmonument. ,,Het was misschien niet Van Doesburg zijn mooiste ontwerp, maar wel zijn eerste. Het is voor Drachten daarom bijzonder dat deze huizen hier staan’’, vertelt Westerhof. Het interieur van Westerhof en Meinsma is in harmonie met de kleuren buiten. Een rode haard, gele en blauwe kastdeuren en op de muur en grond zijn grijze en zwarte vlakken aangebracht. ,,De vorige bewoners verdiepten zich hiervoor in de filosofie van Van Doesburg. Wij hebben die trend voortgezet’’, vertelt Westerhof. ,,It binne net samar wat kleurkes dy’t op ’muorren smard
De huizen worden gemeentelijk monument binne, der sit in teory efter’’, zegt Meinsma. ,,Kleuren ha ynfloed op de psyche fan de minsk en moatte dan ek yn ferhâlding mei inoar wêze.’’ Wonen in een STIJL-kunstwerk ervaren ze als voorrecht. ,,Kunst is een levensbehoefte,’’ vindt Peter Westerhof. ,,Keunst is emoasje’’, vult Lucienne aan. ,,It ropt fan alles by minsken op. Keunst ferbynt. Of minsken it moai fine of net, it lokt altyd út ta dialooch.’’ Om het grote publiek kennis te laten maken met de Pape-
gaaienbuurt en de STIJL-beweging, is stichting Van Doesburg Rinsemahuis bezig om in één van de woningen een museum te realiseren. Westerhof is voorzitter van die stichting. ,,Gemeente Smallingerland is eigenaar van Torenstraat 3. Samen met onder andere Museum Dr888 willen we het als museumwoning gaan gebruiken.’’ Voor de restauratie en inrichting van de museumwoning is zevenhonderdduizend euro nodig. In 2017 moet alles klaar zijn, want in dat jaar worden internationale tentoonstellingen gehouden over honderd jaar ‘De Stijl’. Museum Dr888 wil ook een onderzoeksarchief over de STIJL-en DADA-beweging in de museumwoning onderbrengen. ,,Mar it wurdt net allinnich in museum oer Theo van Doesburg en de STIJL-beweging,’’ zegt Lucienne. ,,It moat ek in Art Residence wurde dêr’t keunstners in skoftsje ferbliuwe kinne foar kreative ynspiraasje.’’
6
woensdag 25 februari 2015
Hendrik Werkman Tap Werkman Arne Werkman
3
generaties
Werkman
MET EDUCATIE-ACTIVITEITEN • CONCERTEN • TENTOONSTELLINGSCATALOGUS • LEZINGEN
Westerstraat 8 DRACHTEN info@kado-enzo.eu
Warm stokbrood met boter en tapenade ✻✻✻
Twee soorten soep opgediend in terrines ✻✻✻
Schnitzel met gebakken spek, uien en champignons Kipfilet in stroganoffsaus Varkenshaas in champignonsaus Gehaktballetjes in satésaus Stoofschotel van rund Kibbeling Geserveerd met gebakken aardappelen, frites, groente van de dag en sla/rauwkost van de saladebar ✻✻✻
Roomijs op warm suikerbrood met slagroom Vanaf 2 personen € 22,50 per persoon Kinderen tot en met 3 jaar eten gratis mee Kinderen 4 tot en met 11 jaar 50% korting Bij groepen vanaf 20 personen wordt het hoofdgerecht in buffetvorm geserveerd.
Hotel restaurant Ie-sicht
Hegewarren 1 • 9216 XR Oudega (Sm.) Telefoon 0511 - 53 93 67 E-mail: info@iesicht.nl Internet: www.iesicht.nl
Bourgondisch Tafelen
Minimaal 1 dag van tevoren reserveren
29 11 2014 > 21 0 6 2015
Ook voor een heerlijk bakje D.E. koffie en het lekkerste gebak kunt U bij ons terecht. Oosterstraat 8, Drachten
Bourgondisch Tafelen
KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN DATA OP ONZE WEBSITE: WWW.MUSEUMDRACHTEN.NL
Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur feestdagen zie website maandag gesloten
woensdag 25 februari 2015
7
Horeca Bedrijven Particulieren Verkoop bedrijfskleding enz. Bezorgdienst Geopend maandag van 13.00-17.30 uur Dinsdag t/m vrijdag 10.30-17.30 uur Burgemeester Wuiteweg 47 • 9203 KA Drachten • Mob. 06-27498288 Ingang parkeerplaats De Drift
Al meer dan 25 jaar een begrip Hoera! Onze pizzeria in Drachten en omstreken! bestaat 25 jaar! Een Italiaans restaurant met
Wij willen dit samen met u vieren en daarom geven wij u de gehele Italiaanse koks en liefde maand december 25% korting op alle pizza’svoor & pasta’s.
de Italiaanse keuken.
Ook willen wij u op deze manier bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen al die jaren en hopen u natuurlijk ook in de toekomst welkom te mogen heten in ons gezellige restaurant! Een Italiaans restaurant met italiaanse koks en liefde voor de Italiaanse keuken, Al vostro servizio! (tot uw dienst)
servizio! uw dienst). LetAl opvostro 1e kerstdag gesloten (tot & 2e kerstdag geopend. Pizzeria SONDRIO da Emilio OPEN: DINSDAG T/M ZONDAG van 16.30 uur t/m 22.00 uur Zuidkade 41a, 9203 CN Drachten Tel. 0512-519028
ONDERNEMERS OPGELET
SCHOONHEIDSSALON
Alie van der Molen
VOORJAARSAANBIEDING
Complete gezichtsbehandeling 60 minuten € 29,50 Schoonheidssalon Alie van der Molen
GRATIS
Kleinzand 61, 9202 XB Drachten Telefoon 0512-777082 Openingstijden: Dinsdag en Donderdag: 9.00 - 21.00 Woensdag en Vrijdag: 9.00 – 18.00 Zaterdag: 9.00 – 13.00
✁
Bij besteding vanaf € 25,-
€ 5,- korting
✁
Dinsdag damesknippen voor € 17,50 i.p.v. € 19,95 Donderdag heren knippen voor € 14,50 i.p.v. € 16,75
Ringweg 8a - 9201 GN - Drachten - Tel: 0512-540406
8
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
trotsopdrachten
Verbouwen blijkt nog een hele kunst. Maar verder is De Lawei een uiterst geliefd theater, voor publiek en voor artiesten. Sterker nog: het Lawei-gevoel is wijd verspreid.
Wilfried Bruinsma.
Smelnes grutskens, Smallingerlands trots Wilfried Bruinsma is de stadsdichter van Drachten. Noem in zijn nabijheid het D-woord en hij loopt van geestdrift leeg: ,,De belangrijke elementen voor Smallingerland, ‘Smelne’ dus, zijn gelegen in het landschap, de economische infrastructuur en natuurlijk in de waarme mienskip die je in de dorpen vindt. Wat dat betreft kan heel Smelne, dus ook Drachten trots zijn op zijn afkomst! Midden in het turfgebied waren vroeger kanalen en skûtsjes nodig om de turf af te voeren. Door toen al handig in te spelen op de economische mogelijkheden en aanwezige infrastructuur hebben de Smelners met veel doorzettingsvermogen turf gegraven, vaarten en skûtsjes gebouwd. Hieruit is ons landschap ontstaan. Eigenlijk is Drachten de Skûtsje-hoofdstad van de wereld. Zie ook de stichting ‘It Drachtster Skûtsje’ en de ‘Halve Maen’. Niet voor niets zijn verreweg de meeste van de skûtsjes uit de SKS vloot Smelnes erfskip, zeker iets om trots op te zijn! Op het Buitenstvallaat
is nog steeds een werf, waar ‘De Jonge Trijntje’ wordt opgeknapt. Je kunt bij de Veenhoop en Oudega, maar ook bij het Buitenstvallaat goed zien dat het Smelnegebied eigenlijk de overgang vormt tussen het westelijk gelegen watergebied en het landelijke oosten: een haven dus. Als van oudsher ‘yn it sâlt bebiten’ Friese doorzetters moeten we in deze tijd een manier kunnen vinden deze poortfunctie verder uit te bouwen richting toerisme en industrie. Wat een kans voor 2018! Daarvor moeten onze vaarvlieg- en weghavens maximaal inzetten. Van daaruit kunnen we iedereen die in Smelne is of aankomt, voorzien in hun behoefte. Dan gaat het hier zeker verder opbloeien. In een spiraal van trots en ondersteund door lokale kunst en cultuur. Maar niet te snel hoor, we willen geen Randstad worden. En zouden er geen Smelner jongfeinten zijn te vinden die goed kunnen zeilen om één van de skûtsjes mee bemannen? Dan hebben we weer iets om trots op te zijn.’’
Wiebe Pot: Dorps met een stedelijke allure Wiebe Pot had een Friese moeder en een Groningse vader en denkt dat hij zich daarom zo goed thuis voelt in Drachten. ,,Een groot deel van de Drachtster is import dankzij de komst van bedrijven als Philips. Ik kan hier Fries en Gronings spreken.’’ De bedrijfsleider van de plaatselijke vestigingen van McDonalds en voorzitter van de winkeliersvereniging Ha&Ie woont zelf ,,soms in Drachten, soms in Groningen’’. De ondernemer noemt Drachten dorps met een stedelijke allure. ,,Sommige mensen missen een station. Maar hier is wel een prachtig zwembad, een theater, een mooi winkelcentrum, werkgelegenheid in verschillende branches, huizen in alle soorten en smaken. En ondanks dat hier zo’n 45.000 mensen wonen, groeten Drachtsters elkaar nog op straat en staan ze voor elkaar klaar als er wat moet gebeuren.’’ Mooiste plekje is volgens Pot het ‘Franse pleintje’ tussen de Zuider- en de Noorderbuurt. ,,Daar kan ik de hele dag wel op een bankje zitten. Beetje met
Wiebe Pot. mensen praten.’’ Ook fraai vindt hij de bedrijventerreinen De Haven en A7 Noord. ,,Je proeft hier de industrie.’’ Die bedrijvigheid is volgens hem ook typisch Drachten. ,,Als je hier om zes uur ’s ochtends rijdt, en dat doe ik vaak want de McDonalds gaat om acht uur open, zie je al ontzettend veel mensen in touw. Drachtster zijn een heel actief volkje.’’
JACOB HAAGSMA
W
at is dat dan toch, dat Lawei-gevoel? Het kan zitten in zoiets kleins als ,,een bitterballetje achteraf”, zegt acteur Jack Wouterse. Vooral met het Ro Theater schuift hij toch al snel een, twee keer per jaar aan in De Lawei. Minpuntje is dat het toch wel een eind is vanuit Rotterdam, zeker met de bus die iets van 90 kilometer per uur kruipt over soms door files geteisterde snelwegen. ,,Lastig als je rugklachten hebt”, zegt Wouterse. Maar de warme ontvangst in De Lawei maakt zoiets doorgaans wel weer goed. ,,Dat komt omdat je altijd ontvangen wordt met een glimlach. En zo’n bitterballetje ook, dat is gezellig, dat maakt zo’n reis de moeite waard.” De Lawei is bovendien ,,een echt theater. Net als De Harmonie, in Leeuwarden, ook zo’n plek waar je elk jaar wel een keer komt. Dat zijn mooie gebouwen, geen halve sporthal of iets dat weggestopt is in een bibliotheek. Tempels van de cultuur.” En dat zit hem heus niet alleen in het gebouw. ,,Het publiek is, om het eens lullig te zeggen, goed opgevoed. Dat komt omdat ze daar niet laf programmeren. Ze doen ook de moeilijker stukken, de zwaardere dingen. En ze geven lezingen. Het publiek heeft verstand van zaken. Ik heb daar wel een goed gevoel bij.” De verbouwingsperikelen heeft Wouterse wel meegekregen, een tijdje geleden speelde hij op de noodlocatie in de oude ambachtsschool. ,,In een ontzettend leuke sfeer. Je zat bijna bij het publiek op schoot, maar het gonsde van de energie.” Overigens kwam Jack Wouterse ook al in actie bij een vorige opening, een jaar of dertig, vijfendertig geleden. Hij woonde toen nota bene in Oudebildtzijl en werkte wel als clown. ,,Werd ik door de brandweer het dak op gehesen in mijn clownspak, omhuld door allemaal rookeffecten. En ik heb het al niet zo op hoogten.”
V
oor Peter Tuinman begon zijn beroepscarrière in De Lawei. ,,Rippetearje yn de Swarte Seal, mei de Noorder Compagnie.” Hij was destijds ,,feint fan trije masters”: werkte overdag als filiaalchef bij de Nederlandse Kredietbank verderop aan de Burgemeester Wuiteweg, ging tussendoor in De Lawei repeteren met de Noorder Compagnie en speelde ’s avonds her en der met Tryater. ,,Ik wit net oft ik dat no noch opbringe koe.”
Wat ook geldt voor de sessies achteraf in café Boensma, inmiddels verdwenen. ,,Ik soe graach sizze dat wy dêr oant moarns betiid oer toaniel oant it diskusearjen wiene, mar dat is net sa. Teminsten, dêr gong it net sa faak oer.” Warme herinneringen bewaart hij aan vroegere ,,onnavolgbare” directeur Roel Oostra. ,,Dy siet altiten neist ús heit op de earste rij, sjen nei ús Peter. Sa gong it altiten as ik dêr spile: hoe is it mei ús Peter?” Hij groeide op in Ureterp, vlakbij dus, waar zijn vader bovenmeester was. ,,Ik ha yn De Lawei ek noch wol films sjoen, West Side Story en sa.” Jochem Myjer, cabaretier, heeft ,,zeer zeker last van het Lawei-gevoel”, zegt hij. ,,Ik heb tot aan mijn derde programma expres in de kleine zaal gestaan. Omdat het er zo lekker razen is. Het applaus en gelach komt heel hard terug. Dat is natuurlijk wel goed voor het zelfvertrouwen van een cabaretier.” Myjer, eigenlijk afkomstig uit Leiden, heeft nauwe banden met het Noorden. Hij studeerde in Gronin-
Jack Wouterse.
Peter Tuinman.
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
9
Het Lawei-gevoel:
aandachtig publiek en een bitterbal
Na afloop van de voorstelling van Brigitte Kaandorp (Grande de Luxe) spreekt directeur Stef Avezaat de bezoekers toe in de grote zaal. Kaandorp ’heropende’ de grote zaal in De Lawei na een op een bouwdebacle uitgelopen vernieuwbouw. FOTO JILMER POSTMA gen en schrijft nog altijd zijn programma’s in hotel Lauswolt, in Beetsterzwaag. ,,Het voelt altijd als een reünie, als ik in het Noorden ben.” Al is hij niet te beroerd om, in het jaarlijkse theatervoetbaltoernooi, als lid van team Groningen (met Bert Visscher en Arno van der Heijden) het team van De Lawei in te maken als dat zo uitkomt. ,,Taaie tegenstander.” Maar hij mag Stef Avezaat ook graag, ,,echt een werelddirecteur. Heel eerlijk, als hij iets niks vindt zegt hij het ook.” En, ook niet onbelangrijk, ,,de lekkerste Chinees van Nederland staat tegenover De Lawei”. Dat is ook de plek waar Tineke Schouten doorgaans de rest van haar gezelschap ontmoet, voor een voorstelling in De Lawei. Daar komt ze ook al een jaar of dertig. ,,Altijd leuk daar”, zegt ze, ,,je krijgt er echt een warm onthaal. En het is ook nog een mooi theater.” Ook het publiek krijgt van haar een dikke duim omhoog. ,,Mensen luisteren er aandachtig”, zegt ze, ,,net als in het hele Noorden trouwens. In het Zuiden schateren
de mensen meer, daar is het meezingen en gezelligheid troef. Maar snappen ze daar de kleine woordgrapjes wel, de psychologie, de doorgaande lijn in de voorstelling? In Drachten duidelijk wel.”
E
n nog iets: ,,Toen vijftien jaar geleden mijn vader overleed, stond ik daags na de begrafenis in De Lawei. Ik dacht, dat gaat nooit lukken. Maar ik kreeg er zo’n warm gevoel, zo leuk. Het ging fantastisch die avond.” Ekko de Bakker heeft als technicus van Tryater weer met andere aspecten van De Lawei te maken, maar ook hij roemt de grote gastvrijheid die je hier tegemoet komt. ,,Dat jildt ek foar it publyk. De minsken achter de kassa en achter de bar fersteane harren fak.” Voor mensen als hij is het prettig werken in De Lawei. ,,Der kin fan alles. By sommige sealen begjinne se al te suchtsjen en te kreunen, fan: dêr hast Tryater wer. By De Lawei net. Oh, moatte alle stuollen út de seal? Kin wol, hear.” Niet voor niets haalt de
Jochem Myjer.
Tineke Schouten.
groep er bij speciale, grote producties graag mensen van De Lawei bij (,,ek wol fan De Harmonie, hear”), en niet voor niets speelt de jubileumproductie van Tryater, vijftig jaar jong immers, zich straks in De Lawei af. Die ervaring heeft David van Griethuysen, zakelijk leider en artistiek coördinator van jeugdtheatergroep Het Houten Huis, nou ook. ,,Het is een goed geoutilleerde plek, waar de machinerie fijn draait.” Zijn groep verruilde enkele jaren geleden het Westen, ofwel Edam, voor het Noorden: Groningen is nu de vestigingsplaats. Maar al voor die tijd speelde de groep al regelmatig in De Lawei. ,,Toen we net begonnen waren stonden we er al. Ze hebben daar een neus voor potentieel goede voorstellingen. Ze nemen hun verantwoordelijkheid.” Het mooiste aan De Lawei vindt hij nog de naam. ,,Daar zit ‘wij’ in, ook al schrijf je het anders. Theater beleef je samen, zonder publiek geen voorstelling. Echt ‘wij’. Het publiek is er ook nog eens erg aandachtig. Echt een fijne plek.”
Vernieuwbouw: van blijspel tot tragedie Het had een feestelijke opening van schouwburg De Lawei moeten worden op 1 oktober 2014. Maar, drie weken voordat de vernieuwbouw van de cultuurtempel opgeleverd zou worden, ontbond theaterdirecteur Stef Avezaat het contract met hoofdaannemer Van Norel bouwbedrijf uit Epe. Van Norel zou niet volgens het bestek gewerkt hebben en niet de gevraagde kwaliteit hebben geleverd. Doorgaan was voor De Lawei geen optie. Door de beslissing lag de bouw wekenlang stil. De grote zaal werd in december weer in gebruik genomen, het hele pand, inclusief het Centrum voor de Kunsten De Meldij, wordt nu in mei feestelijk geopend. Over wie schuldig is aan de bouwperikelen, De Lawei of de aannemer, volgt nog een bodemprocedure. Op www.lc.nl/lawei staat in chronologische volgorde een tijdlijn van gebeurtenissen: Hoe een blijspel veranderde in tragedie.
10
woensdag 25 februari 2015
Laat het voorjaar maar komen! Dierenprints van Maruti
Openingstijden:
vrijdag 9.00 tot 18.00 Dinsdag, woensdag en uur Donderdag 9.00 tot 18.00 uur / 18.30 tot 21.00 uur Zaterdag 9.00 tot 17.00 uur Radiografisch: auto’s / boten / vliegtuigen / helikopters / tanks en trucks Bouwkits auto’s / militair / vliegtuigen / helikopters / kits voor kids en motoren. Reparaties / diverse plastics / hout / metalen / profielen enz. / vele onderdelen/ verfpotjes & spuitbussen en nog veel meer!
Zuiderbuurt 5 | Drachten 0512 513380 www.hemmeschoenen.nl
KOFFIE STAAT KLAAR! Fabrykswei 25
0/GA -3E00B
,8&95(=$ % :==64 <K><<?++><<2
@=4&6(=$ )M :==64 +<><<?+'><<2
.>C> D&9=7I=9;=5!589(&6F!L5
1& ,!&J5I=$ Samen uniek!
1F=65F!LJ '%# 16=*"4&9 FFF>L7;5(&F!&J5I=$>9I
H
-4> B2J=5
Leren om te leven /!&6 /=9(&6546==4 ' 16=*"4&9 FFF>I2J=55*"88I(6=*"4&9>9I
9216 WR Oudega (sm) Tel. 0512 370915 G R AT I S PA R K E R E N
‘Uw noordelijke kompas’
MEER GRIP OP DE TOEKOMST
Jaarrekening snel nodig? Neem contact met ons op Nort Administratie& Fiscale diensten Lavendelheide 14-16 9202 PD Drachten t (0512) 76 01 50 Info@nort.eu / www.nort.eu
woensdag 25 februari 2015
11
Perfecte kunstgebitten in Drachten? Kom maar kijken of het klikt! Alle zorg onder één dak
Bij TPP De Kolken vindt u de complete zorg voor uw kunstgebit of klikgebit onder één dak. Zo hebben we bijvoorbeeld een implantoloog in huis en zijn reparaties bij ons altijd snel klaar. Ook hebben wij rechtstreekse contracten met zorgverzekeraars. Kom gerust langs als u vragen heeft. Wij zijn u graag van dienst en een afspraak maken is niet nodig!
tandprothetische praktijk
DE KOLKEN
Tandprothetische praktijk DE KOLKEN De Kolken 57 9201 BV Drachten Tel: 0512 - 545 898 www.tppvandenberg.nl
PARTNER VAN HET
ADMINSTRATIEKANTOOR BREED INZETBAAR
Administratiekantoor Breed Inzetbaar is een klein administratie- en advieskantoor voor het gehele MKB waarbij persoonlijke benadering gecombineerd wordt met een vakkundige aanpak. Wilt u weten wat Administratie kantoor Breed Inzetbaar voor u kan betekenen? Kennismakings gesprekken zijn bij ons altijd kosteloos, dus neem gerust contact op: 0511539486 of via info@breedinzetbaar.nl.
3-gangen
keuzemenu € 21,50 10 JARIG BESTAAN
Elk 2 menu voor € 10,00 e
Voorgerechten
Hoofdgerechten
• Een heerlijke pittige iets wat zoete tomatensoep met stukjes vlees • Licht gebonden mosterdsoep met Friese droge worst • Groentensoep met gehaktballetjes • Romige paddenstoelensoep • Mandje stokbrood met huisgemaakte kruidenboter • Rundercarpaccio met huisgemaakte pesto, pijnboompitten en kaas (meerprijs € 2,50) • Salade met brie, komkommer en walnoot gegratineerd met honing • Salade met dun gesneden gebraden kipfilet met gedroogde tomaat, komkommer en noten met basilicumdressing • Duo van Noorse garnalen met cocktailsaus en gerookte zalm (meerprijs € 2,00) • Gerookte forel met bieslookmayonaise op een bedje van sla
• • • • • • • • • • • • •
Varkenstoofpotje in rode wijnsaus Varkenshaasje met champignonroomsaus (meerprijs € 2,50) Huisgemaakte kipsaté met satésaus en kroepoek Varkensschnitzel met champignonroomsaus Roergebakken ossenhaaspuntjes (diamanthaas) in teriyakisaus (meerprijs € 3,50) Kalkoenfi let met paprikasaus Gegrilde kipspies met kerriesaus en cocossnippers Ovenschotel van aardappel en gehakt met prei, paprika, champignons, pesto gegratineerd met kaas Combinat ie van spareribs en chickenwings met chilli- en knoflooksaus (meerprijs € 3,50) Stoofpotje van diverse vis in een romige vissaus Gebakken pangafilet met remouladesaus Zalmstokjes geserveerd met een dip van mayonaise, yoghurt, wasabi en bieslook ( meerprijs € 3,50) Vegetarische roerbak mix in een krokant hoedje met een topping van oude kaas en rucola
WIJ HETEN U VAN HARTE WELKOM!
Hoofdstraat 35 Gorredijk • 0513-461415 WWW.DEVROLIJKEKEIZER.NL Openingstijden: dinsdag, woensdag en donderdag geopend vanaf 17.00 uur. Vrijdag, zaterdag en zondag geopend vanaf 16.00 uur. Feestdagen geopend vanaf 16.00 uur Ook verzorgen wij voor u buiten deze openingstijden: bruiloften, partijen, recepties en catering
Voor informatie en reserveringen
0513-461415
Nagerechten • • • • • • • • • •
Boerenroomijs met slagroom Dame blanche met slagroom Boerenroomijs met advocaat en slagroom Crème brûlée met boerenroomijs en slagroom (meerprijs van € 1,50) Vanille/ hazelnoot ijstaart met karamelsaus en slagroom Slagroomsoesjes met chocoladesaus en boerenroomijs Griekse yoghurt met honing en walnoten Chocoladebrownie met chocoladeijs en slagroom (meerprijs € 1,50) Koffie I t hee of cappuccino met lekkernij Alcoholische koffie: lrish/Spanish/ ltalian/Friessche Coffee (meerprijs € 3,00)
woensdag 25 februari 2015
12
krant van drachten
bekendindrachten
Globetrotter, Gurbe Douwstra.
FOTO JILMER POSTMA
Gurbe Douwstra
G
urbe Douwstra. Wie kent hem niet. De Friese radiopresentator en zanger is geboren en getogen in Drachten. ,,Krekt as ús heit en syn heit en syn heit. De Douwstra’s binne al generaasjes lang echte Drachtsters.’’ Gurbe, nu 61 jaar, begon zijn carrière bij de Groningse Ommelander Courant, maar keerde al gauw terug om aan de slag te gaan als verslaggever bij de Leeuwarder Courant en later bij Omrop Fryslân. Douwstra vindt Drachten niet bijzonder mooi. ,,It plak hat einst gjin echte histoary. It ienige echt moaie monumintale gebou wie it âld gasfabryk van Van der Meulen. Mar dat is troch de ferbouwing ferprutst omdat de buorren sa graach in trochgong hawwe woenen.
Laura Vlasblom.
Spitich.’’ Volgens de troubadour kende Drachten in de jaren ’70 haar beste tijden. ,,De jierren dêr foar waard de feart tichtgoaid. De stjonkfeart neamden wy him ek wol, want simmerdeis stjonkte it der ûngelooflik. Se wienen doe yn it sintrum ek tige ynnovatyf dwaande. Wy hienen it earste oerdekte winkelsintrum . Aon alle gevels hongen luifels, en gemeentebestjoeren út it hiele lân kamen hjir te sjen. It is allinne net trochsetten.’’ Toch zag hij nooit reden om weg te gaan uit het Friese dorp. ,,Doe’t wy bern krigen, fûnen wy dit in moai plak om hun opgroeie te litten’’, vindt de zanger. Douwstra: ,,Drachten hat straks it moaiste téater fan it hiele lân. Dus wêrom soest hjir wei wolle?’’
FOTO ANP
Laura Vlasblom
V
maar band met Drachten blijft
an oorsprong Drachtster Laura Vlasblom scoorde nationale bekendheid dankzij het Eurovisie Songfestival van 1986. Met meidengroep Frizzle Sizzle eindigde Vlasblom op de dertiende plaats met het nummer Alles heeft een ritme. En mocht de stem van Ariel in de tekenfilm De Kleine Zeemeermin ook bekend klinken; ook dat was Vlasblom. Net als Jasmine in Alladin, Gloria in Madagascar en Wendy in Peter Pan. Philips bracht de inmiddels 46-jarige Vlasblom naar Drachten. ,,Mijn ouders kwamen vanuit Eindhoven naar Drachten, waar mijn vader bij Philips ging werken.’’ Niet lang daarna verhuisde het gezin naar Hilversum. ,,Ik was nog een baby toen we Drachten verlieten, dus
ik ken het dorp eigenlijk alleen van de familiefoto’s.’’ Maar de verhuizing was niet de laatste keer dat Vlasblom het Friese dorp bezocht. ,,Ik ben later nog wel eens terug gegaan naar mijn oude huis aan de Burmanialaan. Dat was een heel gek gevoel. Ik herkende de omgeving namelijk van de foto’s. Zoals de vijver, die ik kende van een foto waarop mijn opa en oma met mijn zusje aan de hand langs het water wandelden.’’ Frizzle Sizzle heeft ze inmiddels achter zich gelaten, maar de Drachtster stem is nog genoeg te horen. ,,Ik spreek nog steeds stemmen in en geef daar tegenwoordig ook workshops in. En ik heb sinds een tijdje een eigen accessoirelijn Elvy en organiseer ik homeparties.’’
Pieter Huistra.
FOTO DENNIS F. BEEK
Spindoctor Jack de Vries en Cambuurtrainer Henk de Jong, allemaal Bekende Drachtsters. Net als Pieter Huistra. Hij werkte in Schotland, Hong Kong, Japan en is nu neergestreken in Indonesië. Toch blijft Drachten voor hem speciaal.
SANDER DE VRIES
H
uistra (48) verruilde het trainingspak onlangs voor de stropdas. Sinds december vorig jaar is hij technisch directeur van de Indonesische voetbalbond. ,,Ik woon in de hoofdstad Jakarta, de grootste agglomeratie van de wereld”, vertelt Huistra. ,,Het is echt gigantisch: 22 miljoen mensen zitten op elkaar gepakt in een gebied dat qua oppervlakte vergelijkbaar is met de provincie Utrecht.” Met gevoel voor symboliek zou je kunnen zeggen dat de wereldstad Huistra’s opdracht representeert, want in het chaotische, verrassende en ongeorganiseerde Indonesië moet de Fries het voetbal voorzien van structuur. En dat is nogal een
klus, ondervond Huistra de afgelopen weken, die vooral in het teken stonden van reizen en kennismakingen. De rondreis door het land sterkte de voormalig trainer van FC Groningen en De Graafschap in de gedachte dat hij klein moest beginnen. Indonesië telt immers een kwart miljard (!) inwoners. Daarom richt de voetbalbond zich eerst op vijf provincies, waarin ongeveer veertig miljoen mensen wonen. Doel van Huistra’s voetbalprogramma is dat talenten in dit gebied niet onopgemerkt blijven – en bovenal: dat ze worden begeleid in hun ontwikkeling. ,,Voor de groei van talenten heb je een omgeving nodig”, stelt Huistra. ,,Nederland hoort al jaren tot de wereldtop. Dat komt door onze infrastructuur en organisatie. Geen enke-
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
Iris Kroes.
13
FOTO LAURENS AAIJ
Iris Kroes
D
e beroemdste harpiste van Nederland, Iris Kroes, komt uit Drachten. Deze 22-jarige brunette won in 2012 de finale van The Voice of Holland, waarmee ze in een klap beroemd werd. Ondanks haar nieuwe status als Bekende Nederlander is ze gewoon in Drachten blijven wonen. ,,Ik wenje gewoan wêr’t ik altyd wenne ha, mar ik slút neat út, hear. It kinne mei in jier samar oars wêze.’’ Momenteel werkt Kroes aan een nieuw album. ,,Der komt in krystalbum oan", licht ze toe. ,,En it kommend jier sil der wer in nije teatertoer komme. Dêr wurkje ik no oan, wat der eins op delkomt dat ik no fral in protte ferskes oan it skriuwen bin.’’ Het mooiste stukje Drachten
Ferry Doedens.
vindt Kroes moeilijk te benoemen. ,,Eins fyn ik foaral de plakken krekt bûten Drachten moai, lykas de Smelle Ie, de Leijen en Beetstersweach.’’ Kroes heeft wel een favoriet gebouw: het Drachtster Lyceum. ,,Dêr ha ik op skoalle sitten. It is sa’n prachtich gebou. Ik bin der altyd mei in protte nocht hinne gien", aldus de jonge artieste. Wat Kroes mooi vindt aan wonen in Drachten, is het feit dat al haar jeugdherinneringen hier zijn ontstaan. Ze koestert de warme herinneringen aan de tijd die ze doorbracht op muziekschool De Meldij. ,,Ik gie eartiids trije kear yn de wike nei dy muzykskoalle ta. Dêr krige ik myn earste harplessen, mar ek sjongles en les mei in band. It bestean dat ik no ha, is dêr eins begien.’’
FOTO ANP
Ferry Doedens
Vorig jaar was ik nog bij Drachtster Boys, mijn club le voetballer blijft bij ons onder de radar. Bovendien kunnen kinderen – op welk niveau dan ook – in competitieverband tegen elkaar voetballen.” Het contrast met Indonesië is groot. Bijna geen enkele profclub heeft een goede jeugdopleiding. Lokale organisaties weigeren samenwerkingen en goede voetbalvelden zijn schaars. ,,In Jakarta kan maar op twaalf velden een wedstrijd worden
gevoetbald”, zegt Huistra. ,,De meeste grasmatten zijn knollentuinen, waarvoor je wel een flinke huursom moet betalen. Dit zijn natuurlijkallemaal belemmeringen voor een sterke jeugdcompetitie.” Toch legt Huistra de nadruk niet op de barrières waar hij tegenaan loopt, maar op de kansen en het avontuur. ,,Dit land heeft veel potentie”, zegt Huistra. ,,De mensen zijn hier gek van voetbal. Ik zie het als een uitdaging om onder moeilijke omstandigheden iets moois neer te zetten.” Hoewel Huistra de afgelopen jaren veel van de wereld zag, komt hij nog regelmatig in Drachten. ,,Mijn moeder woont er nog”, verklaart Huistra, die geboren werd in Goënga, onder de rook van Sneek. ,,We verhuisden naar Drachten toen ik
acht jaar was. Ik werd vrij snel lid van Drachtster Boys. Dat was toen al een goede club, waar ook buiten het voetbal veel werd georganiseerd. Vorig jaar was ik er nog, voor de ballenjongensselectie van het Nederlands Elftal. Dan kom je al die mensen van vroeger weer tegen. Dat is tekenend voor het familiare gevoel dat ik altijd bij de club heb gehad. Met sommige teamgenoten uit die tijd heb ik nog steeds contact.” ,,Mijn jeugd bestond voornamelijk uit voetballen in De Wiken, de wijk waar ik opgroeide”, besluit Huistra. ,,Op zestienjarige leeftijd ging ik in de kost, nadat ik werd gescout door FC Groningen. Heel lang heb ik dus niet in Drachten gewoond, maar mijn basis ligt daar wel. Daarom blijft die plaats voor mij speciaal.”
D
e natuurlijke habitat van soapster, zanger en presentator Ferry Doedens is tegenwoordig Amsterdam. De deining van de hoofdstad bekoort de 24-jarige Doedens, die sinds 2009 de rol van Lucas Sanders speelt in ’s lands bekendste soapserie Goede Tijden Slechte Tijden. Maar op zijn tijd vindt de flamboyante twintiger niets prettiger dan de spotlights van de soapwereld in te ruilen voor het dimlicht van zijn geboorteplaats Drachten, zo liet hij zich onlangs in een interview met deze krant ontvallen. Dan zet hij koers naar het huis van moeder Annie aan de Torenstraat, een mand met vuile was achterin, en laat hij zich daar in de watten leggen. Doedens houdt er van om dan
samen met haar te winkelen bij de Kruidvat en de Xenos, twee van zijn favoriete winkels. Net zo graag pakt hij even een biertje bij Royal Smiledog, vlakbij het carillon, of bestelt hij een biefstuk bij restaurant Binnen op de Kaden. Doedens is de jongste telg uit een familie die lange tijd speelgoedwinkel Het Kinderparadijs in hartje Drachten bestierde. Die achtergrond vormde hem. Hij leerde thuis op te komen voor zijn eigen nering en de handen uit de mouwen te steken. ,,Mij is altijd verteld: doe waar je zelf gelukkig van wordt, maar leun niet achterover tot het werk jouw kant op komt. Want dat gebeurt niet.’’
14
woensdag 25 februari 2015
Drogisterij Parfumerie Schut Winkelcentrum De Drait, Eems 18, Drachten moleneind 189, drachten
Tel. 0512 - 520544 www.sigridshaarmode.nl
De klantvriendelijkste winkel van Drachten is nu ook op Facebook te vinden: DA drogisterij/Parfumerie Schut!
AR AR X PP EE RT RT
APK VERGETEN? WIJ KEUREN
BEL NU:
binnen 24 uur
0512-523399
*GROTE EN KLEINE BEURTEN *ALLE REPARATIES *WINTERBANDEN *AIRCO *VERKOOP OCCASIONS *APK GROTERE CAMPERS
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
15
Nieuwe Ranomi zwemt in De Welle De ster van Marrit Steenbergen (15) is rijzende. Het talent uit Oosterwolde zwemt de records van Ranomi Kromowidjojo uit de boeken.
Directeur van zwembad De Welle Minne Dolstra.
De Welle als dagattractie
A
De talentvolle Marit Steenbergen traint veel in zwembad De Welle. FOTO’S JILMER POSTMA
SANDER DE VRIES
‘I
k ben een enorme fan van haar. Toen ik Marrit voor het eerst zag zwemmen, wist ik meteen: dit is een echte. (…) Zij is een vaandeldrager van deze sportgeneratie. Als Marrit de juiste keuzes maakt, kan ze zich over een aantal jaren meten met de wereldtop.’ Meestal krijgen mooie woorden pas gewicht door degene die ze uitspreekt, en in dit geval is dat niet anders. Maar wat doet het met een jong zwemtalent, wanneer zo’n lofzang komt van drievoudig olympisch Pieter van den Hoogenband? Marrit Steenbergen laat de vraag even op zich inwerken. Een voorzichtige glimlach breekt door. ,,Het is natuurlijk heel gaaf dat hij zoiets over mij zegt", vertelt Steenbergen. ,,Maar met deze woorden plaats ik me niet voor de Olympische Spelen. Soms zeggen mensen tegen me: ‘Jij gaat naar Rio, of anders vier jaar later naar Tokio’. Ik hou daar niet zo van. Dat is nog helemaal niet zeker." Hoe jong ze ook is, Steenbergen weet: de lijn tussen eeuwige roem en betrekkelijke anonimiteit is in de topsport flinterdun.Daarom committeert Steenbergen zich niet aan gewaagde uitspraken of harde doelstellingen. Dromen zijn immers minder gevaarlijk dan verwachtin-
Als ik op de Swim Cup bij de eerste zes eindig, mag ik mee naar Rio! gen, die Steenbergen al vanaf haar jongste jeugd met zich meedraagt. Steenbergen, de jongste telg van een zwemgezin, zwemt op achtjarige leeftijd haar eerste Friese record. Later verbetert ze de zwemtijden van Ranomi Kromowidjojo. Bij Nederlandse Kampioenschappen eindigt ze steevast op het podium. Steenbergen: ,,Ik zeg nooit over mezelf: ‘Ik ben echt heel goed’. Daar voel ik me niet prettig bij. Maar oké, ik mocht vrij snel met oudere leeftijdscategorieën zwemmen. Dan weet je dat je aanleg voor de sport hebt." Talent is echter een leuke basis voor prestaties, maar ook niet meer dan dat. Steenbergen zet veel voor het zwemmen opzij, zo blijkt als ze hetprogramma van haar schooldagenschetst. Om 6.15 uur rijdt ze met haar ouders van Oosterwolde naar Drachten, waar ze traint in zwembad De Welle. Vervolgens gaat ze een
paar uur naar school in Heerenveen. ’s Middags wacht een nieuwe zwemsessie, of krachttraining.En dan zijn er de wedstrijden nog, die in het weekend meestal in Amsterdam of Eindhoven worden gehouden. ,,Soms heb ik in de weekenden tijd om iets leuks met vriendinnen te doen", zegt Steenbergen. ,,Maar doordeweeks lig ik ’s avonds liever thuis op de bank. Natuurlijk zijn er ook weleens momenten waarop ik mezelf afvraag: ‘Waarom doe ik dit?’ Maar datduurt niet lang, hoor. Nog steeds geeft het een enorme kick als ik harder zwem dan ik verwachtte. Ik wil elke keer beter worden en boven mezelf uitstijgen." Haar ultieme doel? Steenbergen denkt niet lang na. ,,De Olympische Spelen. Volgend jaar april moet ik op de Swim Cup bij de eerste zes eindigen. Dan mag ik mee naar Rio, als reserve voor de estafette. Dat kan, maar dan moet ik nog wel een paar grote stappen zetten." Dan is daar weer die kruising tussen relativering en conservatisme. ,,Weet je, wat ik nu meemaak is ook bijzonder", besluit Steenbergen. ,,Ik zwom het afgelopen jaar onder meer in Hongarije en mocht, samen met de 270 grootste zwemtalenten van de wereld, een week naar Doha voor een trainingsstage. We moeten gewoon afwachten wat de toekomst brengt."
fstoten, renoveren of vernieuwen? Dit jaar valt een beslissing over de toekomst van De Welle. Hoe belangrijk is het zwembad voor Drachten en Friesland? Aan het eind van het interview, als de felle ochtendzon door de luxaflex schijnt, strekt Minne Dolstra zijn armen en werpt hijeen blik op zijn steriele kantoor. ,,Ik weet ook wel dat ik nu de slager ben die zijn eigen vlees keurt’’, zegt de directeur van Sportbedrijf Drachten. ,,Maar voor de top- en breedtesport, de leefbaarheid van Drachten en Friesland als centrum van topsport en onderwijs, moet De Welle minimaal in de huidige vorm behouden blijven.’’ Het Drachtster zwembad is met Eindhoven en Amsterdam één van de drie vijftigmeterwedstrijdbaden in Nederland. Ranomi Kromowidjojo maakte er duizenden vlieguren. Marrit Steenbergen zwemt er nu bijna elke dag. ,,In dit bad worden nog steeds records neergezet, maar met zijn 54 jaar is De Welle verouderd", zegt Dolstra. Hij vervolgt: ,,Een logisch gevolg is dat het bad mankementen vertoont. De installaties en het onderhoud kosten onevenredig veel geld. Bovendien hebben we nauwelijks capaciteiten voor toeschouwers en media. Het is dus lastig om grote evenementen te organiseren.’’ De gemeenteraad beslist volgend jaar over de toekomst van De Welle. Een einde aan het vijftigmeterbad is een optie, waarmee Drachten zijn topsportstatus kwijtraakt. Renoveren loopt met een bedrag van tussen de 11- en 15 miljoen flink in de papieren. ,,Nog steeds kunnen we dan geen grote wedstrijden organiseren’’, vertelt Dolstra, die stelt dat een nieuw bad - niet verrassend heeft dit zijn voorkeur - zeker het dubbele kost. Veel geld, erkent de sportdirecteur, maar nodig om te voldoen aan de eisen die aan topzwemmen worden gesteld. ,,Het water moet precies 27,6 graden zijn en ook de boventemperatuur wordt gereguleerd. Daarnaast zijn er veel andere faciliteiten, die we
moeten gebruiken. In Eindhoven meet apparatuur bijvoorbeeld hoe zwemmers van een startblok springen, hoe diep ze onder water zijn en op welk punt ze weer boven komen.’’ Maar waarom een miljoenenbedrag investeren, voor de hooguit tien toptalenten die dagelijks in De Welle trainen? ,,Een grote misvatting’’, beweert Dolstra. ,,We hebben elk jaar 330.000 bezoekers: recreanten en baantjeszwemmers, oudere mensen, zwemverenigingen en scholen uit de regio. De Welle bedient alle segmenten van de breedtesport en óók het topzwemmen.’’ De perspectieven vanuit de gemeenteraad zijn hoopgevend, meent Dolstra. ,,Ik heb geen negatieve geluiden gehoord. Mensen zijn coöperatief. Ja, het is een behoorlijke financiële opgave. Maar met de steun van gemeente, provincie en het bedrijfsleven kunnen we veel realiseren.’’ Dolstra, niet wars van een vergelijking: ,,Drachten heeft recent veel geld in het Polderhoofdkanaal gestoken. De Drachtster Vaart is voor twintig miljoen uitgegraven en de verbouwing van De Lawei, de schouwburg die jaarlijks maximaal 65.000 bezoekers trekt, heeft vijftien miljoen gekost.’’ ,,De criteria voor die financiële steun ken ik niet", zegt Dolstra. ,,De Welle staat met honderdduizenden bezoekers echter garant voor rendement, heeft een sociale functie in de gemeenschap en draagt in de breedste zin bij aan motorische ontwikkeling. Deze drie maatschappelijke pijlers rechtvaardigen de gedachte: we moeten iets aan dit zwembad doen.’’ De vraag die beklijft is hoe het bad er over tien jaar uitziet.Dolstra: ,,Ik hoop op een zwembad met veel attracties, dat veel mensen bezoeken om te recreëren. En op nieuwe een Olympische medaillewinnaar, die zijn of haar basis in De Welle heeft gelegd. Marrit Steenbergen? Goh, wat zou dat fantastisch zijn.’’ SANDER DE VRIES
REPARATIES & ONDERDELEN LAPTOPS - SMARTPHONES- TABLETS Kom langs bij ons in Drachten en ontvang op vertoon van deze coupon 10% korting. Geldig tot 31 maart. Niet geldig in combinatie met andere kortingen.
10% KORTING WWW.ALMEDO.NL - DE BOLDER 54, 9206AR DRACHTEN - TEL: 0512-740 750
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
17
God het beste geven Predikant Orlando Bottenbley van de Bethelkerk in Drachten wordt dit jaar 64, maar zijn pensioen is nog niet aan de orde. Overigens: ,,Ik zou zonder probleem dit jaar afscheid kunnen nemen.’’
WIM SCHRIJVER
V
an de cijfers van ‘zijn’ Bethelkerk in Drachten kunnen andere kerken slechts maar dromen. Toen Orlando Bottenbley in 1988 predikant bij de Vrije Baptistengemeente, telde die zo’n zestig zielen. Nu zit het ledental van de Bethel, die bekend werd als de snelst groeiende kerk van het land, rond de drieduizend. En iedere zondag worden in de megakerk aan de Bolder, met een staf van maar liefst 26 betaalde krachten, zo’n vierduizend bezoekers verwelkomd. De Bethel staat al sinds begin jaren negentig te boek als ‘de kerk van Bottenbley’. Daar achter zit de opvatting dat met de charismatische voorganger die dit jaar 64 wordt, het succes van de gemeente zal verdwijnen. Zijn vertrek is nog niet aan de orde, zegt hij, maar hij zou zo weg kunnen. ,,Zonder meer. Ik zou als dat aan de orde mocht zijn, zonder probleem dit jaar afscheid kunnen nemen.’’ Bottenbley wijst op het leiderschapsteam. ,,Onze hoofden, die de eindverantwoordelijkheid dragen, zijn kanjers.’’ Ter illustratie noemt hij Heine Bosma, hoofd muziekwerk. ,,Deze 26-jarige jongeman is buitengewoon begaafd. Ik durf te zeggen dat wij met ons muziekwerk enorm veel in huis hebben.’’ Hij somt op: een aantal muziekteams, maar ook een orkest en een gospelkoor met band van hoog niveau. ,,Ik heb daar helemaal niets aan bijgedragen, ik ben helaas niet muzikaal.’’ Ander voorbeeld. ,,De manager interne organisatie, Jur Zandbergen, gaf een topfunctie op om zich bij de Bethelgemeente in te zetten. Er komt zo veel bij kijken als je met betaalde medewerkers werkt: functioneringsgesprekken, beleidsplannen. Dat is niet mijn sterke kant. Waar ik maar mee wil zeggen dat de organisatie niet op mij alleen drijft. We hebben de juiste mensen om ons heen kunnen verzamelen.’’ ,,Ik heb natuurlijk een bepaalde inbreng, maar Bethel is zo veelzijdig en veelkleurig, het hangt allang niet meer van mij af.’’
D
Dominee Orlando Bottenbley: ,,Het hangt allang niet meer van mij af.’’
FOTO JILMER POSTMA
e kracht van Bethel is dat veel mensen worden ingeschakeld. Kleine huiskringen vormen het hart van de kerk. En de leden zijn de beste ambassadeurs, weet Bottenbley. ,,Het is verrassend om te zien hoeveel mensen hier komen, gewoon omdat een collega zo enthousiast over de gemeente vertelde. Dat vind ik het sterke, qua samenstelling herbergen we de volle breedte van de maatschappij.’’ De dochtergemeenten van de Bethel (Leeuwarden, Dokkum, Heerenveen, Franeker en Groningen) floreren, ook zonder de continue aanwezigheid van Bottenbley. Neem de Stadskerk in Groningen. ,,Daar komen iedere zondag zo’n 1500 mensen. En de kerk in Heerenveen moest haar pand verlaten, omdat ze de mensen niet meer kunnen bergen.’’ Geregeld heeft Bottenbley vertegenwoordigers van andere kerken te gast. ,,Gisteravond zat ik nog met twee kerkenraden om de tafel. We worden om advies gevraagd bij het leidinggeven aan kerken.’’ Hoe, is de grote vraag, hou je de mensen vast? Wat hij dan adviseert? ,,Wat je vaak ziet is dat een duidelijke visie of doel
‘Ook al blijft het evangelie hetzelfde, je moet blijven vernieuwen’ ontbreekt. En dat iedereen zo zijn eigen gedachten heeft over hoe het moet.’’ Dat werkt niet, weet Bottenbley. ,,Wij streven naar een breed draagvlak voor ons beleid.’’ Zeker, de manier waarop de blijde boodschap wordt gebracht, maakt ook uit. ,,Wij houden onverkort vast aan de betrouwbaarheid van Gods woord. Maar we brengen die wel op een eerlijke, realistische manier. Volgelingen van Jezus gaan naar dezelfde arts als anderen, maken dezelfde operaties mee, dezelfde tegenslagen.’’
E
n, zegt Bottenbley, je moet als kerk ook blijven zoeken naar wegen om de boodschap fris te brengen. ,,Je moet voorzichtig zijn met je middelen. Dat merkten we bij onze tienerdiensten, de neiging om het steeds bijzonderder te maken. Op een gegeven moment is het over. Maar aan de andere kant weet je ook dat verandering van spijs doet eten.’’ ,,Ook al blijft het evangelie hetzelfde, je moet het aandurven om vernieuwingen aan te brengen zodat je de postmoderne mens kunt bereiken. Want dat is een van de redenen waardoor kerken de aansluiting hebben gemist: dat ze jaar in, jaar uit de dingen op dezelfde manier deden en nog steeds doen.’’ Een groot succes vormden de afgelopen tijd de forumavonden over actuele thema’s met bekende Nederlanders onder de noemer ‘Bolder 75’. ,,Wij wilden daar onze eigen leden mee uitdagen door hen een platform te bieden om niet-gelovige, onkerkelijke collega’s en vrienden uit te nodigen. We waren heel verrast dat mensen Jan Marijnissen, Emile Roemer, Antoine Bodar, Frits Wester, Foppe de Haan ingingen op de uitnodiging. Mensen die niets meer met het geloof hadden en hier met verwondering zaten. Zij zagen een manier van kerk-zijn die ze niet kenden.’’ Bottenbley: ,,Dat is ook belangrijk: we zijn kritisch op onszelf. Elke dinsdagmorgen evalueer ik met het programmateam de zondagsdiensten, zowel inhoudelijk als de vorm en de techniek. Dat doen we kritisch. Waarom? Omdat wij God en de mensen het beste willen geven.’’ In 2010 trok Bottenbley de aandacht met zijn uitspraak dat hij, gezien de tekenen der tijd en wat de Bijbel daarover zegt, Jezus’ wederkomst binnen 25 jaar verwacht. En daarmee ook de laatste fase van de wereld zoals we die kennen. Denkt hij er nu, een kleine vijf jaar later, nog zo over? ,,Jazeker, nog veel meer. De onmacht van onze wereldleiders als het gaat om de wereldeconomie, het terrorisme, de stroom asielzoekers of Islamitische Staat. De nood in de wereld is enorm. De agressie, angst, onzekerheid en wanhoop die er is! Sommige mensen zeggen tegen mij: het gaat nog harder dan je dacht.’’
18
woensdag 25 februari 2015
Verhuisbedrijf Prinsen
Prijsopgave vooraf, geen verrassingen achteraf!
+47$ 87;4%7 2.::& ;% ,500;' Verhuizingen Opslag Transport etc. etc.
Info@verhuisbedrijfprinsen.nl Tel: 0512 515000 www.verhuisbedrijfprinsen.nl
316* #! ,#;%8".9 /( *..:7 2.::& ).09#-5%"
,500;' 2..:8'.
HK!X75 +D I9B +?D 09;2!<*!@T' .5@5'<F
HK!X75 )D I9B &D ,'55'97W!: P9N7TY<F
.@='< Q'9W'< @@< (' :9;2!<*!' Q@@9 94!=5' !7 2;;9 !'('9''<B P9N7TY< =;'5 ''< #;'( 5"4!7 M!X< 2;;9 @T "@@9 !<Q;<'97B
.=@TT!<#'9T@<( !7 ;=#'2'< (;;9 ,@5'9 ;= !< 5' MQ'=='<D 2!77'<D 2@9'<B ,@5'9 ;= ='' 5' 7:9;'!'<D (9!<W'< '< W;W'<B ,@5'9 2;;9 (' <@5449D (' (!'9'< '< ;<7 T@<(7*"@:B 3' :9;2!<*!' P9N7TY< '< "'5 ,'55'97W!: >':@T'< 7@='< ";' Q!X "!'9 ='' ;=#@@<$
- O;'( Q'9W 2;;9 !'('9''<U +?B??? >@<'< '9>!X !< (' W;='<(' X@9'<B - G;9# (!*"5>!XU ,!X Q!TT'< (@5 (' M;9# ;2'9@T #;'( !7D <!'=@<( =@# 5477'< Q@T '< 7*"!: >'T@<('<B - 1<('9Q!X7U ,!X Q!TT'< #;'( '< 5;'#@<W'T!XW ;<('9Q!X7 2;;9 X;<# '< ;4(D ;: 'TW <!2'@4B - .:;95 '< O'M;<("'!( #@@< "@<( !< "@<(U ,' >T!X2'< (@@9;= !<2'75'9'< !< (' >9''(C 5'7:;95B - L<<;2@5!'U O''% WT'!<' '< 75@95'<(' >'(9!XC 2'< (' 94!=5'B - /'*9'@5!' S 5;'9!7='U ,!X M!X< 59;57 ;: P9N7C TY< '< Q!X Q!TT'< "!'9!< >T!X2'< !<2'75'9'<B L'('9''< =@# 2@< ;<M' 5;'9!75!7*"' :@9'T7 #'<!'5'<B - 3449M@@="'!(U R'< >'5'9 P9N7TY< !7 ''< (449M@@= P9N7TY<B 3449M@@="'!( >'5'W'<5 <!'4Q' 2;9='< 2@< Q'9W '< 5'#'<#@@< 2@< 2'97:!TT!<#B )?V '<'9#!'>'7:@9!<# 2;;9 @TT' P9!'M'<B
#%)! ) , , $ * ('+% T#;>!<( @
;=A"@99NB>
%@*'>;;WB*
8T7 "'5 ;= ,@5'9 #@@5D (@< 75@@5 (' 02(8 2;;9U - L'('9' P9!'7 "''%5 9'*"5 ;: 2'!T!#D 7*";;< '< #'<;'# ,@5'9 - 3' W;75'< 2@< "'5 Q@5'9>'"''9 =;'5 2;;9 !'C ('9' P9!'7 >'5@@T>@@9 >T!X2'< (;;9 +) =!TX;'< 5' >'7:@9'< (;;9 7T!=='9 7@='< 5' Q'9W'<B - 3' 2'9;;9M@W'9 2@< W;75'< =;'5 (@@9 ;;W 2;;9 >'5@T'<B - J'<7'< ='5 ''< =!<!=4= !<W;='< >'5@T'< =!<('9 ;% #''< >'T@75!<#B - O''< #9;5' #'=@T'<D =@@9 WT'!<'9' '< 7T!=C =' ;:T;77!<#'<B - 39;#' 2;'5'< !< (' 75@( '< !< "'5 (;9:D (;;9 =''9 ;:2@<# 2@< Q@5'9 !< (' >4495B - I@@75 "'5 '*;<;=!7*" >'T@<# ;;W W!'M'< 2;;9 (' ='<7D <@5449 '< T@<(7*"@:B
#%&&%) '9 " % + ( " " # '55 6'55'9N<, ;=A02(8
%@*'>;;WB*
“Het Matrassenhuis” voor al uw:
Polyether / Latex / Pocketvering / Koudschuim / Nasa-schuimmatrassen Lattenbodem : vast / elektrisch verstelbaar Boxspring : vast / elektrisch verstelbaar Dekbedden en kussens Kleuter- en wiegmatrasjes in iedere gewenste maat (Ook grote(re) matrassen)
“Feel-Well” collectie: 30 dgn. Omruilgarantie!!!! (matrassen)
Openingstijden: Woensdag t/m vrijdag van 10.00-17.00 uur (Lunchpauze 12.30 - 13.30). Of op afspraak.
VAN DER WIEL INFRA & MILIEU BV VAN DER WIEL BIOGAS BV VAN DER WIEL TRANSPORT BV VAN DER WIEL PLANONTWIKKELING BV
Weten wat u kunt lenen voor een eigen huis?
Loop even bij ons binnen.
Een goede hypotheek begint met betaalbare maandlasten. Heeft u een woning op het oog, dan wilt u natuurlijk graag weten of dit haalbaar is. Loop even bij ons binnen tijdens onze Inloop Hypotheken. Onze adviseurs geven geheel vrijblijvend antwoord op uw woonvragen.
Kijk op rabobank.nl/dfo voor locaties en tijden
Postbus 332, 9200 AH Drachten De Meerpaal 11, 9206 AJ Drachten Telefoon 0512 - 58 62 10 www.vanderwiel.nl
Samen sterker
Van der Wiel is uitvoerder van het werk aan de Drachtstervaart. © Fotografie Frans Foekema
Adres: Moleneind 189 B 9203 ZZ Drachten Tel: 0512-776478 06-51117298 info@bedenbekleding.nl
woensdag 25 februari 2015
19
Al 35 jaar ervaring
* Kozijnen, ramen en deuren * Schuifpuien * Deurpanelen, sierbeslag en luifels * Dakrand- en gevelbekleding * Kunststof en polyester goten * Dakkapellen * Terrasbekleding * Inzethorren en vouwhordeuren * Privacyschermen en balkonhekken
Bespaar op Energie en Water, Investeer in Groen! Buro Elodea, Boornbergum Drs. Henk Jansen, T 0512 - 843843 Voor: Maatwerkadviezen • Regenwaterhergebruik • Vegetatiedaken
Met 7 vestigingen in Friesland
VABI licentie, EPA opnemer KBI • Partner MVO Nederland Erkend Deskundige Energielabel Woningbouw Deelnemer www.duurzamehuizenroute.nl 2013 en 2014 www.elodea.org
Univé Friesland Burg. Wuiteweg 39-A Drachten (0512) 85 00 00 drachten@unive.nl www.unive.nl/friesland
Daar plukt ú de vruchten van!
DE BIOS DRACHTEN ZWC WWI ijQ FHFYHEI fjQ RW PWQQWE HIXWEBSC SI WWI iEWXW DCHWPe TWC PSYTC UjjC BSC WI XW kPJ AjI RW QWBfW UjjC iWUSIIWI@ hjC iPSRVC TWC CHYT WWI kRI BSCRWe XW iSHDYHHFc ^I lEjYTCWI ASIXWI hW XW UEHHCDCW iSHDYHHF AjI aESWDPjIXc ZjjE hSW XWIQC XjC lW >SHD lEjYTCWI WWI HIFWEDHHIPSRQW kPJVjiESWQ SDe TWWVC TWC JSDc bSUWIjEWI NjIXWE _jQiSRP WI `ESWC ]HIQJjI fHEUWI WE JWC WWI BSCUWiEWSX FEHUEjJJj WI XSAWEDW jYCSASCWSCWI AHHE XjC fHhWP RHIU jPD HBX WI PSWVTWiiWED AjI jPPW JHUWPSRQW UWIEWD fSYT iSR lW >SHD lEjYTCWI HF TBI FPWQ AHWPWIc MKW PBSDCWEWI UHWX IjjE HIfW QPjICWIeL AWECWPC NjIXWEc
Veel meer dan een gewone bioscoop! MKjIIWWE hSPPWI fW IjjE XW kPJ? ZWC hWPQW PWBQW jYCSASCWSCWI QBIIWI hW XW iWfHWQWED AjI DFWYSkWQW kPJD IHU JWWE AWEJjQWI? lW jIChHHEXWI HF XjC DHHEC AEjUWI AHEJWI TWC BSCUjIUDFBIC AjI HIfW hWEQhSRfWcL
[jXSWDISUTC WI >SWEe >BEUWED G >PHYQiBDCWEdjAHIX
Sinds september 2014 draait bij De <YGA uBq_Z@]H Z]@ qB@ZG?A]jsVIEBGj [BqIIqi MQH^]B ^] HG]I]B fYVI_V?p u] <YGA uBq_Z@]H >]B@GH]H o] Y]^]B] sVI @o]] o]W]H VqH[k >Y]B W]]B E]B o]]WkK >]BWVqqB@ eBY]@i M`]@ ?Y@[]WY]H^] @YX^]H
AV?Y@]H o] [G]^ qqH pYX ^]l] ^G]V[BG]j E]HiK g]H [BG@] ZY@ pYX u] <YGA uBq_Z@]H YA ^] aq^Y]AHY[Z@k ^Y] qV@YX^ YH ]]H I?I >qH @YX^ YA ?Y@>]BWG_Z@i MLGGB D UTkSh W?HH]H >BG?o]H HY]@ qVV]]H []HY]@]H >qH ]]H []o]V^Y[] sVIk IqqB WBYX[]H l] ^qqBHqqA@ ]]H o]VWGIA@^BqHWX] ]H [GG^Y] ]H lYXH ]B ^Y>]BA] V]?W] oYHW]VA ]H AqVGHA ^Y] I]@ ]]H A@qH^ YH GHl] \Gm]B qqHo]lY[ lYXHi g_Z@ ]]H _GIEV]]@ q>GH^X] ?Y@iK NY@]BqqB^ oGB^@ GGW qqH ^] IqHH]H []^q_Z@i MtYX lYXH >qH ZqB@] o]VWGI GE GHl] <<<jq>GH^]H= <Y]Bk <?B[]BA F <VG_Wp?A@]BkK >]B>GV[@ OqH^]Bi M`]@ ]]H A@G]B] sVIk eBGVA_Zjp]?[]V ]H ]]H V]WW]B pBGG^X] ZqIp?B[]Bk ^Y] o] l]V\ pqWW]Hi QH@l]@@]H^ V]?W] q>GHj den en een mooie tegenhanger van de aq^Y]AHY[Z@iK
\PWBCWEiSHD
LGGB ^] qVV]B]]BA@] W]]B HqqB ^] pYGj A_GGEk ^q@ YA p]A@ AEqHH]H^i OE]_YqqV >GGB ^] qVV]BWV]YHA@]H YA ]B ^qqBGI GE lGH^q[G_Z@]H^ ^] bV]?@]BpYGAi Md]@ []j V?Y^ A@qq@ ^qH Y]@AX] lq_Z@]Bk ^] VqIE]H qqH ^] lYXWqH@ pVYX>]H qqH ]H ?Y@]BqqB^ oGB^@ ]B ]]H V]?W]k []A_ZYW@] WYH^]BsVI >]B@GGH^kK V][@ eBY]@ ?Y@i Mu] ]H@B]] YA D RkSh ]H Hq qrGGE WBYX[]H ^] WYH^]B]H ]]H Z]?A sVI^YEVGIqiK Supermodern achter de schermen <YX pYHH]HWGIA@ >G]V X] X] ^YB]_@ @Z?YA bij de Bios Drachten. De grote houten _G?H@]B HG^Y[@ ?Y@ ]H ^] []WV]?B^] A@G]j
V]H IqW]H ^] \Gm]B Z?YA]VYXW ]H []l]VVY[i McH ^] lqV]H ]H q_Z@]B ^] A_Z]BI]H lYXH o] A?E]BIG^]BHkK qV^?A OqH^]Bi Mu] p]]V^WoqVY@]Y@ ]H Z]@ []V?Y^ lYXH @GEk ^] lqV]H lYXH B?YIk ]B YA >]]V p]]HB?YI@] ]H >YX\ >qH GHl] l]>]H lqV]H lYXH [G]^ @G][qHW]VYXW >GGB BGVA@G]V[]pB?YW]BAi J] WBYX[]H >qqW V]?W] B]q_@Y]A >qH I]HA]H ^Y] YH ]]H BGVA@G]V WGI]Hi LGV[]HA GHA moet iedereen van een bioscoopuitje W?HH]H []HY]@]Hk ZY]B ^G]H o] [Bqq[ Y]@A ]n@BqKA >GGBiK
OBjPSCg CSJW AHHE HBXWE WI QSIX
g]H qH^]B IGGY >GGBp]]V^ ZY]B>qH YA P?@[]BA <YGAq>GH@??Bi MJ] WB][]H ]]H @]V]\GGH@X] >qH ]]H >q^]Bk ^Y] I]@ lYXH q?@YA@YA_Z] ]Y[]HVYXW HY]@ HqqB ]]H B][?VY]B] >GGBA@]VVYH[ WqHk GI^q@ lYXH lGGH @YX^]HA ]]H sVI ^B?WW] []pqB]H ]H []V?Y^]H IqqW@i dYX >BG][ lY_Z q\ G\ oYX Z]I WGH^]H Z]VE]Hi LGGB GHA B]^]H genoeg er een vast moment voor in te EVqHH]Hk Y]^]B] lq@]B^q[G_Z@]H^ Hq ^] >qWqH@Y]i d]@ Z]]\@ ]>]H GE ]]H Vqq[ EY@X] []A@qqHk IqqB o] oYVV]H ^Y@ H? o]]B [qqH GEEqWW]Hi dY]BpYX ^qH GGW een oproep aan ouders van kinderen ^Y] AE]_YqV] qqH^q_Z@ HG^Y[ Z]pp]H= I]V^ X] pYX GHA >GGB ]]H IGGY] G_Z@]H^ C?qVY@m @YI] I]@ X] WYH^iK `j AHHE TWC jYCBWPW kPJjjIiHX WI jPPW jYCSWD WI jYCSASCWSCWI IjjE XW hWiDSCW hhhciSHDXEjYTCWIcIP
20
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
Trouwherinneringen a Het Karmelklooster in Drachten. Vele Drachtsters trouwden er en bewaren er goede herinneringen aan. Het statige gebouw met de mooie kapel en de rustgevende kloostertuin stonden garant voor een sfeervol feest. De rust en de spirituele uitstraling zorgen voor iets extra’s. Op een oproep om trouwfoto’s in te zenden reageerden bijna 70 personen. Op deze pagina’s een selectie. De volledige serie is te vinden op de website lc.nl.
Marc en Annemarie Ossendrijver uit Nijega trouwden op 20 juli 2012.
Orne Mol en Aurelia Baron trouwden op 26 september 2008. Na de tuinwandeling moesten de schoenen worden afgeboend. Een taak voor de bruidegom.
Jettie Dijkstra en Wietse Tichelaar trouwden in Beetsterzwaag, maar vierden het feest in De Karmel. De kozen voor het klooster vanwege de rust en de kalmte maar ook omdat er ,,een lading spiritualiteit vanaf straalt’’.
Omdat tante Boukje Karmelites was, moch uitzondering op 7 mei 1982 trouwen in het net zichtbaar.
Siebe Dijkstra en Aaffien Mellema trouwden op 22 oktober 1976 in de kapel van het klooster..
’Wolsto mei my trouwe?’ had Elisabeth Swart in rode letters geplakt op een rugbybal. Die was als kerscadeau verpakt op Eerste Kerstdag 2013. ,,It moat mar’’, antwoordde rugbyspeler Niels de Haan en op 4 juli 2014 was het feest.
Mijndert Zeeders en Pietje de Vries trouw moeder is in 2008 overleden, mijn vader l Nettie Bolman, die de foto instuurde.
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
21
aan De Karmel
hten Foppe en Boukje de Boer bij wijze van t klooster. De tante is links op de foto nog
wden op 3 april 2002, hij was 80, zij 71. Mijn leeft nog en is nu 92 jaar, schrijft dochter
Dieuwke Tjoelker en Gerrit van der Heide uit Surhuisterveen trouwden op 22 augustus 2008. Het werd ,,Just a perfect day!’’.
Op 19 april 2013 was de trouwdag van Marco Dreise en Chantal Klink.
Klazien Riemersma trouwde op 9 juni 2006 - een prachtige zomerse dag - met Jan Ketelaar. Het klooster stond in de steigers.
Stijlvol voor de boekenkast, Johan en Margriet Hooghuis op 6 september 2013.
Een rozendag in de Karmel. Op 14 oktober 2014 trouwde Jellie de Jong met Rob de Roos. Ook Jellie’s dochter Julia Rose werd bij de plechtigheid betrokken.
22
woensdag 25 februari 2015
'=,(:9?) 2A>>7? ! 9:??
?'797? 5"8-"8 ;7)<?=&;A)<1=79?=;
4?=2AA@ +?6*7.,7=
.6)(: ! *A==?.
briljant handwerk -Reparaties -Trouwringen -Rouwsieraden -Eigen ontwerp -Trouwringverandering
Noorderbuurt 25c, 9203 AL Drachten Tel./Fax 0512/525460 www.volkerwillming.nl
BOXER PLUS, DE Vintage Coffee is een concept store waar lifestyle, kunst, mode, de lekkerste koffie en boterhammen samen komen in het hart van Drachten Bezoek aan Vintage is een beleving. Wij nemen de tijd voor onze gasten, zorgen voor de perfecte service, fijne sfeer en gebruiken kwalitatief hoogstaande producten. Geen lullige broodjes, maar echte Hollandse boterhammen met flink beleg. Alles is vers gemaakt. Daarnaast verkoopt “Vintage” de meest mooie vintage en industriële meubelen. Alles wat u ziet in Vintage Coffee is te koop. De lamp die brandt en de stoel waar u op zit... Zondags zijn er standaard Singer-Songwriters om het borrelpubliek te entertainen. Donderdag t/m Zaterdag is er gezelligheid genoeg voor een betaalbare borrel. B 6 7 ' ? = * 6 6 =9 8 0
%5"3 (1 '=,(:9?)
9?.#"-85-88-03
7 ) > A / 4 7 ) 9, < ? ( A > > ? ? $ ) .
MEEST GEAVANCEERDE KACHEL OOIT BIJ HARRIE LEENDERS GEMAAKT. Mulder Haarden en Kachels Leppedyk 1a | 9245 HB Nij Beets Tel.: 0512 - 46 11 31 www.mulderhaarden.nl
ERKEND LID VAN
BibliotheekDrachten
Drachten | Smallingerland
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
23
‘Net ien swom yn ‘e Feart’ De Drachtstervaart was tot de jaren vijftig misschien wel voor Drachten, wat de A7 nu is: een levensader. Vanaf de Piipbrêge bruiste het er van de industrie, tot aan de Oliemolenstraat aan toe. En al die industrie was voor zijn bestaan afhankelijk van het water. Want in een tijd dat de vrachtwagen nog niet bestond, was er zonder water geen groot transport.
WILBERT ELTING
E
en van de bedrijven die aan de vaart was gevestigd, was Scheepswerf Roorda. De werf lag aan het Moleneind, vlakbij de Piipbrêge. Het bedrijf was de bouwer van het Drachtster skûtsje en in handen van de familie van Bauke Roorda. Hij groeide op aan de vaart en kan zich de alledaagse drukte langs en op het water nog goed herinneren. ,,Ik kin my noch wol herinnerje dat de hiele feart fol lei”, vertelt hij. Veel van die schepen gingen naar de betonfabriek van Kijlstra. Maar ook de CAF, de voorloper van de agrarische groothandel Welkoop, trok veel bedrijvigheid aan. Het bedrijf had een grote loods aan de vaart voor de opslag van kunstmest. Roorda: ,,Se kamen fan oerol wei om dêr de keunstdong op te heljen.” Vooral in het voorjaar was het druk. En er was ook veel werk. ,,Elke sek sjouwden se op ’e rêch út it skip.” En natuurlijk waren er de veemarkten. ,,Dan lei de hiel feart ek fol mei mei boaten foar it fee. Alles kaam per skip.” Die belangrijke rol voor de industrie had het kanaal al toen het in 1641 gegraven werd. Toen werd het vooral gebruikt voor het vervoer van turf. Rond het kanaal en het riviertje de Drait ontstonden twee kleine nederzettingen: Noorder-Dragten en Zuider-Dragten die uiteindelijk het huidige Drachten vormden.
Bauke Roorda.
FOTO JILMER POSTMA
De schepen die alles vervoerden, van turf tot bieten en zand, waren veelal skûtsjes. Veel daarvan voeren de hele zomer door de provincie en lagen ’s winters voor de wal in de vaart. Roorda: ,,Se mikten it sa út dat se mei de winter yn Drachten wieden.” Ook de Roorda’s zaten tot het begin van de twintigste eeuw in de bouw van de skûtsjes. In de jaren twintig zakte die handel echter in en richtte het bedrijf zich meer op constructie. Daarbij bleef het water van belang. Ze hadden rond Drachten
onder andere verschillende opdrachten van de Provincie voor het onderhoud van de sluizen. ,,Dêr foeren se altyd hinne mei in pream”, vertelt Roorda. ,,Ien fan de broers bleaun dan sliepen op it skip. Net fanwege stellerij tink ik, mear sa dat se betiid begjinne koenen. De rest kaam eltse moarn mei de fyts en letter mei de auto en die earste broer hie de boel dan al fêst opstart.” Voor de jeugdige Bauke Roorda was de vaart niet alleen een plek waar zijn familie geld verdiende, het was vooral ook een bron van plezier. Vooral ’s winters als er ijs lag. ,,Ast ûnder de Piipbrêge troch wiest, lei it allegear foar dy iepen. Wy skaatsten toertochten oan Earnewâld ta”, zo herinnert hij zich. ,,Der skaatsten hiele kloften fanút it sintrum nei de Drait. By de Piipbrêge wie it iis faak noch wat tin. Dêr stie in man mei in slide, dy’t dy foar in dûbeltsje ûnder de brêge trochskode.” Met de werf van de Roorda’s ging het zoals met veel bedrijven rond de Drachtstervaart. In 1953 werd het bedrijf, bij gebrek aan opvolgers, opgeheven. Roorda: ,,By in protte bedriuwen, waarden de minsken âlder en de bern koenen of wûnen it net oernimme.” De vaart had in die tijd ook langzaam maar zeker zijn waarde verloren. Grote bedrijven zoals Kijlstra vertrokken naar een gunstiger plek in het dorp en lieten zich bevoorraden door vrachtwagens. Bovendien
kwam Philips. Ook de werf van de Roorda’s kwam in handen van het elektronicabedrijf. Roorda: ,,Doe binne by de feart hûzen kaam. Mei de yndustrie wie it reedlik, mar it rûn op syn ein.” De vaart was met de loop der jaren ook steeds smaller en ondieper geworden. ,,Foarâl by Kijlstra griemden se by it útladen noch wolris wat sân yn it wetter.” Delen van de vaart begonnen ook droog te staan toen begonnen werd met het dichtgooien van de dwarsvaarten. ,,Fan east nei west rint it ôf. De kaden stienen dêrtroch simmers wol droech.” Bovendien was het water alles behalve schoon. Het werd gebruikt als open riool. ,,Se brûkten him oeral foar”, grinnikt Roorda. ,,Fan boeren tot burgers en buitenlui.” Zwemmen zag hij dan ook nooit iemand in de vaart. ,,Ik kin my net herinnerje dat der oait ien yn swommen hat.” Een van de laatste schepen die nog over de vaart voer, was de rondvaartboot De Harmonie. De passagier was Sinterklaas, die op het Moleneind door hele drommen mensen verwelkomd werd. ,,Ik tink dat dat hast de lêste kear wêst hat dat der op fearn is”, zegt Roorda. ,,It wie in prachtich gesicht al die minsken.” Uiteindelijk werd het laatste stukje vaart in 1966 gedempt. ,,Se ha him ticht goaid foar de ferfraaiing”, zegt Roorda glimlachend. ,,En no moat er wer iepen.”
‘Drachtstervaart toch uitgegraven’ Op 26 juni 2012 schreef de Leeuwarder Courant: ‘Smallingerland blaast het prestigieuze plan voor het uitgraven van de Drachtstervaart nieuw leven in. Het investeert 5 miljoen euro extra’. Het duurde nog jaren voordat het water langzaamaan weer kan gaan stromen in de in 1966 gedempte Drachtstervaart. De Wind Groep zou de vaart al in het najaar 2008 uitgraven. De ontwikkelaar legde het plan echter stil vanwege de economische crisis. In 2012 was het geld er nog steeds, toen sprong de gemeente bij. ,,De vaart moet erin’’, zei wethouder Ties Zweers in 2012. Nog dat jaar werd begonnen. In 2016 moet het project afgerond zijn.
24
woensdag 25 februari 2015
De Meldij, kunsteducatie in een nieuwe jas.
Schrijf je nu in voor instrumentale / vocale lessen of een cursus. Reidingweg 1 9203 KR Drachten tel: 0512-514 293
De Laatste Eer maakt de dood bespreekbaar. Over de dood wordt tegenwoordig meer geschreven en gezegd dan vroeger. De Laatste Eer Drachten heeft in Friesland daarin een stukje voortouw genomen.
J
an Merk is uitvaartverzorger bij De Laatste Eer Drachten, en benadrukt graag hoe persoonlijk en boeiend zijn vak is. Jan Merk: “We zijn er voor de mensen wanneer het nodig is en wanneer ze dat willen. Of dat nu voor, tijdens of na de uitvaart is. Het begint altijd met luisteren. Hoe denkt en voelt iemand, en wat zijn de persoonlijke wensen. Als je goed luistert, kun je daarop goed inspelen. Pas dan komen pen en papier op tafel, om gezamenlijk oplossingen vorm te geven. Die kunnen voor de hand liggend zijn, maar ook origineel of kleurrijk.”
Maak het bespreekbaar, loop gewoon binnen
Hoe regel je een bevredigend afscheid als het eens zover komt? Hoe maak je van een overlijden een warme herinnering en de start van een nieuw begin? Dat zijn vragen waarvoor De Laatste Eer Drachten altijd de deur open heeft staan. Jan Merk: “Met ons kun je altijd praten over de dood, en goede oplossingen bedenken. Daarvoor hebben we elke maand inloopavon-
den bij De Slingehof in Drachten. Daar kun je praten met mensen die mensen begrijpen. En die met goede ideeën en tips komen. Uitvaartverzorgers, ervaringsdeskundigen, verzekeringsexperts. Wij zijn mensen uit de regio, dus we spreken dezelfde taal. Dat maakt het een stuk makkelijker om samen tot een passend scenario te komen. Of dat nu een betere verzeJAN MERK kering is, een origineel UITVAARTVERZORGER uitvaartidee of een alternatieve oplossing voor de catering, samen komen we er altijd uit. Op de inloopavonden stenaars uitgenodigd om hun opvallende hebben we al veel mensen op goede ideeën en beeldtaal meer dan levensgroot in beeld te besluiten gebracht.” brengen. De destijds haveloze zijmuren van een leegstaande meubelhal zijn door de kunSpraakmakende stenaars omgetoverd tot “bezinningsmuren”. ‘afscheidsgraffiti’ En dat heeft vele Drachtsters doen stilstaan op Bespreekbaarheid is bij De Laatste Eer het de Stationsweg. sleutelwoord. Om dat in Drachten opvallend duidelijk te maken, is eind vorig jaar een Bijzonder gewaardeerd wordt het gedicht van spraakmakend initiatief ontwikkeld, in de prijswinnares Marjan Beljaard Hopman, “Blijf vorm van een prijsvraag. Op de Drachtster bij jou”, waarin ze haar kijk geeft op de troost Stationsweg werden verschillende graffitikunvan nabestaanden, en die graag met de Dracht-
ster samenleving wil delen. Ook bedoeld om te delen, is het gelinieerde krijtbord waarop voorbijgangers hun eigen persoonlijke boodschap kunnen schrijven. Jan Merk: “Als het even kan, dan willen wij taboes rond levenswensen, de dood en de uitvaart doorbreken. Durf er gewoon eens bij stil te staan en praat erover met geliefden en bekenden. Niet altijd maar snel en vluchtig, maar ook eens de tijd nemen voor de inhoud van het leven.”
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
25
Fotoquiz Drachten in alle tijden Hoe goed kent u Drachten? Die kennis wordt behoorlijk op de proef gesteld in deze fotoquiz. Het is de bedoeling dat u de foto’s chronologisch in de goede volgorde zet. Bij elk jaartal hoort behalve een foto ook een tekst van de gebeurtenis. Foto en tekst leveren twee letters op. Als je de foto’s met de goede tekst in de juiste volgorde zet, ontstaat een zin. De letter in de foto is telkens de eerste van het paar dat wordt gevormd. Bij de gebeurtenissen en de foto’s horen deze jaartallen:
T Model van de veelbesproken zweeftrein verhuist naar het Duitse Lathen
N Opening jongerencentrum Iduna
2007 = P 1952 = E 2000 = O 2015 = N 1935 = K 2006 = S 2009 = R
E Etafettestaking geldtransporteur Brinks eindigde bij vestiging Drachten
I De Nonnen komen aan in Drachten
2010 = C 2014 = T 1984 = T
A Werkgroep Spoorverleden haalt locomotief met dieplader uit Rotterdam
R Grote uitslaande brand bij chemisch afvalverwerkingsbedrijf ATF
O Wegdek Molenend is blauw geverfd als kunstwerk: De Blauwe Weg
D De ark van Noach van Johan Huiberts ligt afgemeerd aan de Loswal
De slagzin die het oplossen van de fotopuzzel oplevert, kunt u tot en met zaterdag 7 maart opsturen per mail aan: tips@lc.nl en per brief aan: Leeuwarder Courant Postbus 394 8901 BD Leeuwarden in beide gevallen onder vermelding ’Fotoquiz Krant van Drachten’ met de zin, uw naam en telefoonnummer. Onder de inzenders worden vier waardebonnen van 25 euro verloot. De winnaars krijgen bericht.
B Drachtster dames in het werk in de hal van Philips
H Rugbyers Drachten vieren 40-jarig bestaan
Vz
NIEUWE COLLECTIE VOORJAAR ZOMER
20 15 DRACHTEN Z U I D K A DE 3 6 , 9 2 0 3 CM DRA CH TEN 0512 – 51 56 84 KA MSMA SCH O ENEN.NL/DRA CHTE N
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
24 uur alert op alle 1-1-2 telefoontjes Het Schip, de MkNN, A7-gebouw. Het indrukwekkende gebouw in de oksel van de Wâldwei en de A7 heeft zijn bijnamen, maar eigenlijk is het ‘gewoon’ de Meldkamer van Noord Nederland. WIESJE PROCEE
E
en schietbaan, forensisch laboratorium, inbeslagname, Veiligheidsregio Fryslân. Het zit allemaal in het grote gebouw. Maar het is bovenal de centrale waar 112-telefoontjes van Friesland, Groningen en Drenthe worden afgehandeld. Nou ja, álle. ,,Dat is een veelvoorkomend misverstand, dat wij direct weten waar je bent wanneer je 112 belt’’, legt Marjan van Ewijk uit. Zij is sinds vorig jaar algemeen directrice van de imposante locatie. ,,Alle telefoontjes die worden gepleegd met een vaste telefoonlijn in Friesland, Groningen en Drenthe, komen rechtstreeks hier binnen. Maar als je mobiel belt niet. Dat verwart mensen wel eens.’’ De mobiele oproepen worden beantwoord door de meldkamer in Driebergen, waar gevraagd wordt in welke regio de beller hulp nodig heeft. Niet iedere beller beseft zich dit, en die verwarring kan volgens Van Ewijk voor vervelende situaties zorgen. ,,In hun paniek roepen mensen dan: Ik ben hier! Je weet toch wel waar ik ben!’’ En ja, dat weten we dan niet. Het is dus belangrijk om te weten dat je de vragen van de centralist, zoals we de telefonisten noemen, zo duidelijk mogelijk beantwoordt.’’ Bellers uit de noordelijke provincies komen uiteindelijk wel bij de meldkamer terecht. Op de eerste verdieping om precies te zijn. In de ’boeg’ van het gebouw zitten de centralisten in hypermoderne stoelen, achter vijf beeldschermen. Politie, brandweer, ambulance, burgernet en een Calamiteiten Coördinatorpost. Die laatste zorgt ervoor dat indien nodig, rap samengewerkt kan worden. Grip, heet dat ook wel: een Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijding Procedure.
V
an Ewijk: ,,Goede stoelen en moderne systemen zijn ongelooflijk belangrijk, omdat die ervoor zorgen dat deze mensen goed hun werk kunnen doen. Het is echt een topsport namelijk, het werk dat de centralisten doen. Zij moeten constant alert zijn, zich kunnen concentreren en focussen op de gesprekken die ze voeren. Het gaat tenslotte om leven of dood.’’ De meldkamer is er dan wel voor meer provincies dan alleen Friesland, toch wordt ervoor gezorgd dat altijd iemand aanwezig is die Fries verstaat. ,,Fries is natuurlijk de tweede Rijkstaal, dus volgens de wet mogen mensen gewoon verwachten dat ze in het Fries hun verhaal kunnen doen. We kunnen er niet voor zorgen dat er altijd iemand is die het net zo uitstekend spreekt, het verstaan is geen en-
kel probleem.’’ Lang niet alle noodoproepen zijn overigens van levensbelang. Van de 150.000 telefoontjes die per jaar door de meldkamer worden verwerkt, is de helft onterecht. Het gaat dan om kinderen die het leuk vinden om te bellen, of broekzakgesprekken die gebeuren wanneer de telefoon in de broekzak zit en er per ongeluk op de sneltoets van 112 worden gedrukt. ,,Vroeger was dat zelfs 70 tot 80 procent.’’
C
entralist Menno Brouwer werkte vroeger bij de politie. Hij is sinds 2010 centralist in de ‘blauwe kolom’ van de meldkamer. Hij herkent het probleem met onnodige bellers. ,,Ik ben er voor de veiligheid van de burger, maar ook voor die van de collega’s op straat. Ik moet dus continu alert zijn en kan me niet permitteren om in te kakken. Het kan immers om levensbedreigende situaties gaan’’, legt de 44-jarige Drachtster uit. ,,Maar er bellen ook mensen wiens beltegoed op is. Dan is hun fiets zoek, en kunnen ze niemand anders bellen. Ja, dat is geen spoed natuurlijk, maar het gebeurt vaker dan je denkt.’’ Geluidsoverlast, nog zo’n voorbeeld waarover onnodig wordt gebeld. ,,Dan vraag ik of de melder zelf al even langs is geweest, maar zes van de tien keer is het antwoord: nee.’’ Brouwer vindt het werk soms mentaal best zwaar. ,,Ik wil echt absoluut niet zielig doen ofzo, maar het vraagt best veel van je om op de meldkamer te werken. Na een echt heftig incident moet je soms even kunnen uitblazen. Helaas is dat niet altijd mogelijk, maar we proberen wel op elkaar te letten wat dat betreft. En soms moet je het gewoon even uitstellen, omdat er weer een nieuwe noodoproep is.’’ Door de paniek bij de beller laat Brouwer zich niet beïnvloeden. ,,Je moet gestructureerd vragen stellen. Rustig blijven en vragen. Soms zelfs een beetje dwingend zijn. Je eigen inschattingsvermogen is ook belangrijk. Als ik op de achtergrond geluiden hoor, waarvan ik denk dat het niet helemaal pluis zit, schiet ik mijn collega aan die de eenheden aanstuurt. Diegene krijgt dan direct mijn melding op het scherm en kan aan de slag. Soms kun je al binnen twintig seconden een ambulance sturen.’’ Burgers mogen wat hem betreft wel bewuster omgaan met de alarmlijn. ,,Naast mensen die in paniek bellen, of juist onnodig bellen, heb je ook mensen die juist niet bellen. Die zijn bang voor wat ze teweeg zouden brengen. En dat terwijl ze juist getuige zijn van een ongeval, of slachtoffer van een inbraak. Schroom vooral niet om te bellen, maar doe het wel met gezond verstand.’’
Centralisten in Drachten aan het werk in de Meldkamer Noord Nederland.
FOTO JILMER POSTMA
27
28
woensdag 25 februari 2015
M
ONTWERPSTUDIO bouwkundig ontwerp- en tekenstudio
VRAA EEN G G ADVIE RATIS SGESP REK AAN
Bouw-‐ of verbouwplannen? BOUWKUNDIGE ONTWERPEN BOUWKUNDIG TEKENWERK VERGUNNINGEN
VISUALISATIES PROJECTBEGELEIDING
‘De schakel tussen idee en uitvoering.’
Ing. H.J.M. Eerens 06 -‐ 51 55 31 14 Zuidhorn Ing. T. Buisman 06 -‐ 38 72 13 39 Drachten www.ontwerpstudiomet.nl info@ontwerpstudiomet.nl
een beter team
voor tanden kun je niet
kiezen
Gauke Boelensstraat 6 9203 RM Drachten telefoon 0512 523030 e-mail info@tosk.nl website www.tosk.nl
✦ Blazers...... ✦ Blouses..... ✦ Broeken.... ✦ Gilets ........ ✦ Jacks.......... ✦ Japonnen.. ✦ Pullovers... ✦ Rokken ..... ✦ T-shirts...... ✦ Vesten ......
€ 15.€ 12.€ 12.€ 12.€ 30.€ 12.€ 12.€ 12.€ 10.€ 15.-
Damwoude Drachten Surhuisterveen www.fokkingamode.nl
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
29
Ha&Ie pakt uit met Nije Peije Dei JACOB HAAGSMA DRACHTEN De veertigse Peije Dei wordt groots aangepakt. Het lijken warempel de 123-feesten van weleer wel. ,,Mar Peije is in merk. Dat wy neame it Nije Peije.”
In de jaren tachtig en negentig was het een begrip: de 123-feesten die winkeliersvereniging Ha&Ie in
Drachten organiseerde. Daar kwam de sleet enigszins in, en met de revitalisering van het Drachtster centrum vervielen die feestelijkheden helemaal. Maar Peije Dei, altijd al de climax van die feesten, floreert volop. ,,As it moai waar is, ha wy sa’n 15.000 oant 20.000 minsken yn it sintrum”, zegt Klaas Braaksma van feestwinkel Guirlande die voor Ha&Ie de pr doet.
Maar de veertigste verjaardag van dit straatfestival moet wel een beetje groots gevierd worden. Dus worden de feestelijkheden rond deze dag, zaterdag 6 juni, flink uitgebreid. Op de vrijdag is er een braderie, een standwerkersconcours, en er zijn allerlei ,,spelelementen” voor de jeugd tot een jaar of zestien, achttien. Die staan grotendeels in het teken van bewegen, en gezond eten en
drinken. De zaterdag is dan voor de ouderwetse Peije Dei: muziek, straattheater en meer, in het centrum van Drachten. ’s Avonds gaat het feest door in het Thalenspark, achter poppodium Iduna, dat hier ook zijn medewerking aan verleent. ,,Want kinst dy 15.000, 20.000 minsken net om fiif oere nei hûs stjoere.” Zondagochtend wordt er op diezelfde plek ge-
bruncht, met muzikale begeleiding van een groot koor, en vanaf een uur of twaalf gaat dan het ook al vanuit Iduna georganiseerde dancefestival Dencity van start. Peije Dei is vernoemd naar Peije Rasp ofwel Freerk de Jong (18791941), die zingend en trekharmonicaspelend door Zuidoost-Friesland trok, als de laatste echte speelman van die streek.
Iduna, poppodium voor iedereen in Smallingerland De popcultuur van Drachten is nauw verbonden met Iduna. Deze zaal maakte in dertig jaar een opmerkelijke groei door, van verbouwde boerderij naar knap vertimmerd, breed poppodium.
It is no in kreas poppoadium. In drugshol? Nea wat fan fernaam
JACOB HAAGSMA
J
an Kuipers krabt zich op het hoofd. Hij weet zeker dat hij erbij was, op het openingsfeest van Iduna in 1984, maar hem staat toch ook bij dat hij met zijn band Puzl al eerder in die verbouwde boerderij aan de Noorderdwarsvaart optrad. ,,En doe bestie dy band al net mear. Ik tink dat it gebou doe al wol iepen wie, mar dat it noch net Iduna hiet.” Hoe dan ook: Kuipers, die later met zijn band Christ In Concrete redelijk aan de weg timmerde en nu actief is als singer-songwriter onder de naam Jan Kuipers Alma, was die eerste jaren behoorlijk actief in Iduna. Hij was er tussen 1984 en 1989 vrijwilliger en bestuurslid, en bemoeide zich onder andere met de bands die er speelden. Lokaal talent, maar ook landelijke toppers als Claw Boys Claw en Fatal Flowers. ,,Dat wiene goede jûnen, dêr kamen wol in pear hûndert minsken op ôf.” Meer pasten er ook niet in de bovenzaal van die oude boerderij. Die concerten vonden zo eens per maand plaats, verder oefenden er wel lokale bands. Maar Iduna was destijds in de eerste plaats een jongerencentrum, met vooral een sociale functie. Het waren bovendien de jaren tachtig: een tijdperk van crisis en werkloosheid, omstandigheden die toch doorgesijpeld moeten hebben in zo’n plek. Iduna had in die jaren dan ook niet zo’n beste reputatie. Er zou gevochten worden, drugs gebruikt. ,,Waar rook is, is vuur”, zegt Dick de Graaf, die er toen ook al rondhing. Kuipers: ,,Iduna in drugshol? Nea
Zakelijk leider Bas Wattimena (links) en programmeur Dirk van de Klooster. wat fan fernaam. Dan moat it stiekem bard wêze. No ja, de geur fan wiet hong der wol. Mar der wie altiten in goede sfear. My stiet mar ien grutte knokpartij by, en dy wie útrekkene op dat iepeningsfeest.” In 1989 sloot Kuipers het hoofdstuk Iduna, tenminste, voor zichzelf. Hij mat zich een ,,Spartaanse” leefstijl aan, stopte met drinken, ging mediteren. ,,Dêr paste sa’n jongerensintrum net mear by.” Iduna zelf zag
zich intussen voor andere uitdagingen gesteld. Klachten wegens geluidsoverlast dwongen tot een verhuizing. Die oude boerderij aan de Noorderdwarsvaart werd in 1993 ingeruild voor een nieuwbouwpand aan de Oliemolenstraat. Temidden van allerlei bedrijven, amper een woonhuis in zicht. Geen angst dus voor geluidsklachten. Aangespoord door enthousiaste jongeren maakte jongerenwerker Jo-
FOTO JILMER POSTMA
an Tienstra werk van de popprogrammering. Met wisselend succes. Bands als Treble Spankers en Peter Pan Speedrock, toch geen kleine jongens, stonden er wel voor een minimaal publiek van zes, zeven man. Maar Tienstra en de zijnen, onder wie Teunis Spits die binnenkwam als vrijwilliger en doorgroeide tot publiciteitsman en uiteindelijk programmeur, zetten door, en zo kwam de loop erin.
In 2002 werd de knop ook formeel omgezet: geen jongerencentrum meer, maar poppodium. Tienstra overleed in 2004, programmeur Michiel Stavast kwam en ging een jaar of wat later weer, Spits vertrok ook en nu zwaaien zakelijk leider Bas Wattimena en programmeur Dirk van de Klooster er de scepter. Dick de Graaf, we kwamen hem eerder dit verhaal al even tegen, runde in die tijd met onder anderen Kees Epema de Stichting Muziekcultuur Drachten. Hem staat de eerste locatie ook nog voor ogen, al was het maar omdat je daar ook moest stempelen voor de bijstand. Hun stichting bemoeide zich ook met Iduna, onder andere in de vorm van een paar festivals: Drokrock, Diamond Pop. Ook niet direct druk bezocht destijds, maar hij zag met genoegen aan hoe Iduna groeide en steeds verder professionaliseerde. ,,It is no in kreas poppoadium.” En dat is precies wat wijlen Joan Tienstra destijds al voor ogen stond, en wat Wattimena en Van de Klooster ook willen. De laatste stapte in 1998 voor het eerst het pand aan de Oliemolen binnen, met zijn toen nog ruitvormige zaal waar het podium krap in een van de hoeken gepositioneerd was. Het was bij UK Subs, de roemruchte Britse punkband rond zeventiger Charlie Harper, die praktisch elk jaar wel in Friesland komt concerteren. ,,In stoeremanneband. Soks woe ik wol faker.” Na wat omzwervingen belandde hij in Iduna op de programmeursstoel, al is hij nog geregeld van huis om als toermanager met de beroemde Britse grindcore-band Napalm Death door Europa te toeren. Maar intussen is Iduna knap verbouwd, met een juweel van een grote zaal. De uitstraling moet nu wat breder worden dan alleen rock-‘nroll en de hardere genres die voorheen de programmering domineerden. Want: ,,We willen er zijn voor iedereen in Smallingerland.”
30
woensdag 25 februari 2015
Telt u mee af? We hebben er nog 15! EXTREEM DIJKSTRA INKOOPVOORDEEL
Kia Picanto X-treme 5-deurs
€ 1.950,-
Normaal rijklaar
€
13.945,-
Extreem Dijkstra inkoopvoordeel - €
1.950,-
€ 11.995,-
Nu rijklaar voor Liever zwarte metallic lak? Slechts € 495,- extra.
Dat betekent dat er helemaal niets meer bij komt!
Picanto X-treme o.a. voorzien van: • 14” lichtmetalen velgen • Climate Control • Privacy glass • Dubbele uitlaatsierstuk • Elektrisch bedienbare ramen vóór en achter • Hoogglans zwarte afwerking van stuurwiel en dashboard inleg • Sportieve bekleding, vóór- en achterbumper • Geïntegreerde radio/CD-speler met Bluetooth en speakers vóór en achter
Dijkstra: onze scherpe inkoop, altijd uw voordeel! Drachten Heerenveen Leeuwarden Lelystad
De Hemmen 6-B Businesspark Friesland-West 51 Jupiterweg 6 Artemisweg 191
Tel. (0512) 76 34 30 Tel. (0513) 65 68 00 Tel. (058) 763 05 40 Tel. (0320) 23 79 44
www.kia-drachten.nl www.kia-heerenveen.nl www.kia-leeuwarden.nl www.kia-lelystad.nl
Gem. verbruik: 4,1 - 5,3 l/100km, 24,4 - 18,9 km/l. CO2-uitstoot: 95 - 125 g/km. Actie geldt zolang de voorraad strekt op door Dijkstra geselecteerde voertuigen met een 2014 kenteken en alleen o.b.v. inruilauto. Dijkstra inkoopvoordeel is opgebouwd uit € 750,- inruilpremie, € 830,BPM-verhoging en € 370,- extra Dijkstra inkoopvoordeel. Uiterste registratie voor 1 april 2015.
CHRISTELIJK BEROEPSONDERWIJS
DP6 architectuurstudio
ZORG VOOR DE TOEKOMST In deze tijd is het onze taak om bij de bouw van een nieuw schoolgebouw aandacht te besteden aan duurzaamheid. Als ROC Friese Poort hebben we daarin een voorbeeldfunctie.
Onze ambities voor de nieuwbouw van een kwalitatief hoogwaardige en duurzame onderwijscampus in Drachten, worden ook in het gebouw voor Zorg en
Welzijn doorgezet. Dit vinden we belangrijk voor de omgeving, maar nog meer voor de studenten en de toekomstige studenten. Om de duurzaamheid te kunnen meten en beoordelen is een duurzaamheidskenmerk ontwikkeld: BREEAM. BREEAM let onder andere op het gebruik van duurzame, milieuvriendelijke materialen en
LEEUWARDEN / DOKKUM | DRACHTEN | SNEEK | EMMELOORD/URK
ROC Friese Poort Drachten Splitting 21-23 Tel.nr. (0512) 76 77 00
energiegebruik. Maar ook op de leefbaarheid van het gebouw en de omgeving. Het gebouw voor Zorg en Welzijn wordt in de zomer van 2015 opgeleverd. Dan verwachten we dat er een gebouw staat dat voldoet aan de hoge eisen van het BREEAM Excellent duurzaamheidscertificaat. Een gebouw gemaakt voor het heden en de toekomst. En daar zijn we trots op. SHARE THE FUTURE.
W
OCF WW.R
RI
RT. O O P E ES
NL
Uw abonnement wordt elke dag beter Maak nu kennis met het meest complete alles-in-1 abonnement proef.lc.nl
32
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
Camera’s voor in het pikkedonker
I
ets zien in het holst van de nacht. Dat kan de cameratechniek van Innovative Technical Solutions. Het jonge bedrijf, ze bestaan pas sinds 2012, maakt camera’s waarin dezelfde techniek zit als in de ‘night vision’-kijkers van het leger. Pulsatrix, zo heten de apparaten. ,,De camera’s zijn onder andere te gebruiken bij de bewaking van windmolenparken op zee en spoorlijnen”, vertelt commercial director André Harmens. ,,Daar is het veel te donker voor het menselijk oog en bovendien is het moeilijk bereikbaar.” Met bereikbaarheid heeft de camera weinig moeite. Het is, in de woorden van Harmens, ,,een mooi klein ding, maar met grote prestaties.” Het cameraatje, niet veel groter dan een fotorolletje, kan zo onder een drone gehangen worden. Het voordeel van de Pulsatrix is, dat zelfs als er maar heel weinig licht is, er toch duidelijke details te zien zijn. ,,Dat heeft ons systeem voor op een warmtebeeldcamera”, legt
Harmens uit. ,,Daarbij zie je vooral een oranje vlek.” Overigens werkt het bedrijf ook aan een warmtebeeldcamera. Die verschilt van huidige modellen omdat er geen mechanische sluiter is. De functie van de sluiter wordt overgenomen door software die continu voor het beste beeld zorgt. De ‘night vision’-camera is er nu vooral voor identificatie en de thermische camera voor detectie In de toekomst moeten beide systemen met elkaar geïntegreerd worden. ,,Maar
dat ligt nog op de roadmap”, aldus Harmens. Het bedrijf bevindt zich nu nog in de start-up fase maar gaat nog dit jaar beginnen met de productie. Daarvoor staan momenteel twee vacatures open. ,,En dan merk je het voordeel van Drachten”, meent Harmens. ,,Hier heb je veel technisch opgeleide mensen.” Product: Cameratechniek met night vision Producent: Innovative Technical SolutionsWerknemers: 5
De echte houten duimstok
D
e duimstokfabriek van Schuil streek eerder dan Philips en Dunlop neer in Drachten. In 1947 vertrok het familiebedrijf vanuit Leeuwarden, waar de gemeente een uitbreiding niet aandurfde, naar Smallingerland dat hen met open armen ontving. ,,De productie van duimstokken was dankzij de wederopbouw ‘booming business’”, vertelt Peter Schuil. ,,Maar Leeuwarden dacht dat het van korte duur zou zijn.” Dat bleek een inschattingsfout, want de fabriek draait nog altijd. 300.000 duimstokken worden er per jaar geproduceerd. ,,En nu de economie aantrekt, gaan die aantallen zelfs omhoog”, vertelt Schuil. Als enige in Europa produceren ze vierdelige duimstokken. Ze leveren in Nederland en aan veel landen in het Britse gemenebest.
,,Iedere duimstok wordt vanuit de grondstof gemaakt”, vertelt Schuil. Dat betekent dat alle houten onderdelen uit grote balken worden gezaagd en de onderdelen van messing, zoals de scharnieren, uit lange banden. ,,Echt alles is zelfgemaakt”, aldus Schuil. ,,Zelfs onze machines hebben we zelf ontwikkeld.” Sinds de start in 1947 is er wel
het nodige geautomatiseerd. De kwaliteit van de duimstokken is daardoor steeds beter geworden. Toch is er in al die jaren weinig aan veranderd. Schuil droog: ,,De lengte is natuurlijk vanzelfsprekend.” Desondanks is het nog altijd een arbeidsintensief product. ,,De arbeidskosten zijn het grootste deel van de kostprijs.” Schuil is er trots op dat de duimstok nog een echt Nederlands product is en denkt niet aan verhuizen naar China of Oost-Europa. ,,De lonen zijn in Nederland hoger maar de kwaliteit is dat ook. En kwaliteit is onze beste reclame. Wie denkt aan een duimstok, denkt aan die van ons.” Product: duimstokken Producent: Duimstokkenfabriek Schuil Werknemers: 9
Nooit zonder stroom
W
hisperpower produceert ‘autonome energiesystemen’. ,,Wij bouwen van alles”, vertelt Monique Kolkman. ,,Van generatoren tot omvormers, alles om een compleet systeem mee te kunnen bouwen.” Met de systemen van Whisperpower wordt energie geleverd op plaatsen waar geen aansluiting is op het elektriciteitsnet. Het kan dan gaan om schepen op zee maar ook om huizen midden in de Amerikaanse wildernis. Ook worden de generatoren ingebouwd in snackwagens, militaire voertuigen, campers, brandweerwagens en ambulances. ,,Het is een hele brede markt”, aldus Kolkman. ,,We verkopen wereldwijd. Onder andere aan werven en carrosseriebouwers.” Het ALL-IN-ONE Power Station
bestaat uit een watergekoelde dieselmotor in een geluidsdichte behuizing. Deze dient als krachtbron. In dezelfde behuizing zitten ook een omvormer en accu. Daardoor levert het systeem continu dezelfde elektrische spanning zodat ook apparatuur als een wasmachine of kookplaat erop aangesloten kan worden. Het systeem moet energie leveren zonder dat de gebruiker het voelt, ziet of hoort. Een euromunt blijft er rechtop op staan.
Daarnaast bouwt Whisperpower hybride systemen. Die voorzien een schip niet alleen van elektriciteit maar werken ook als scheepsmotor. De onderdelen voor de systemen worden bij fabrieken in China gemaakt. In een 5500 m2 groot pand aan de Kelvinlaan worden ze geassembleerd. ,,Daarbij lenen we veel personeel in van Caparis”, aldus Kolkman. In de fabriek wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe systemen en de generatoren worden er getest. De energie die bij het testen vrijkomt, wordt opnieuw gebruikt voor het pand zelf. Product: Autonome energiesystemen Producent: Whisperpower Medewerkers: 40
In 1950 begon Philips in Drachten met tien vrouwen en vier mannen in een houten VVV-gebouw . ’We bouwen een nest voor iets groots’, sprak Leendert Nieuwenhuyse, de eerste fabrieksmanager visionair.
Made in Drachten
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
33
Inpakmachine voor webshops
N
eopost maakte naam met couverteer- en frankeermachines. Het ene apparaat maakt brieven open, het andere verstuurt ze. ,,Het is nog altijd een flinke markt”, vertelt marketingmanager Bas van Steenoven, ,,en ondanks de daling in de postmarkt zijn onze cijfers stabiel gebleven.” Toch is het een markt die uiteindelijk zal verdwijnen. Om daar op in te spelen, ontwikkelde Neopost vorig jaar een machine die één van de grootste problemen van webshops ondervangt: het inpakken. Bij grote webwinkels gebeurt dat vaak nog met de hand. En die inpakkers grijpen meestal een te grote doos waardoor niet alleen het product zelf maar ook een lading lucht en verpakkingsmateriaal op transport gaat. En dat is weinig efficiënt. De machine van Neopost scant ieder te verzenden voorwerp, vouwt daar vervolgens een op maat gemaakte kartonnen doos omheen en plakt aan het einde het adreslabel erop. Het volume van de pakketjes is daardoor 40 tot 50 procent kleiner.
En dat wordt steeds belangrijker. ,,Bij luchtvaartmaatschappijen zijn de volumes al bepalend. Dat geldt straks ook voor over de weg.” Bij technische groothandel Lasaulec in Heerenveen staat sinds september 2014 zo’n inpakmachine, nadat eerder Docdata in Waalwijk, dat onder andere inpakt voor Bol.com, een prototype aanschafte. De machine in Heerenveen heeft ondertussen al bijna honderdduizend pakketjes gemaakt. Het bedrijf is er blij mee, het scheelt hen flink in de
kosten voor personeel en opvulmateriaal. Volgens Van Steenoven komt er steeds meer belangstelling. Al blijft in Drachten de productie van couverteermachines (frankeermachines worden bij andere vestigingen van Neopost gebouwd) vooralsnog de hoofdmoot. ,,Maar over een aantal jaar kan dat zomaar veranderd zijn.” Product: Couverteer- en inpakmachines Producent: Neopost Werknemers: 260 + 50 flexibel
Levensreddende apparatuur Wie Drachten zegt, zegt Philips. En wie Philips zegt, zegt scheerapparaten. Maar lokale industrie en ondernemers hebben veel meer dan dat te bieden. Drachten is ook het dorp van hoogwaardige medische apparatuur, duimstokken en camera’s die in het holst van de nacht kunnen filmen.
B
D Kiestra ontwikkelt en produceert systemen voor microbiologische laboratoria. Met die systemen kunnen de laboratoria hun productiviteit behoorlijk verhogen waardoor de tijd om een diagnose te stellen fors korter wordt. Als handmatig een kweek wordt gezet, duurt het al snel vijf dagen voordat de uitslag binnen is. Met behulp van de apparatuur van BD Kiestra duurt het nog maar 24 uur. ,,Er kan dus sneller met een eventuele behandeling begonnen worden, waardoor levens worden gered”, aldus locatiedirecteur Harm Munneke. Sinds een aantal jaren groeit het bedrijf hard. Dit heeft vooral te maken met de overname door het Amerikaanse bedrijf BD Diagnostics. Een bedrijf dat zich specialiseert in de verbetering van medicatietoediening en mogelijkheden voor een betere en snellere diagnose van infectieziekten en kanker. Als Kiestra verkocht het bedrijf alleen in Europa, sinds het
onderdeel is van de Amerikanen zijn ze een wereldwijde speler geworden. Bovendien is de klantengroep sterk verbreed. Eerst waren het vooral innovatieve ziekenhuizen, zoals universiteitsklinieken die gebruik maakten van hun apparatuur. Nu zijn de systemen zover ontwikkeld dat ze ook in reguliere ziekenhuizen gebruikt worden. Veel van die systemen worden in samenspraak met de klant gemaakt. Medewerkers van het
bedrijf reizen daarvoor de hele wereld over. Ook om te repareren en installeren. De assemblage gebeurt in Drachten. De afgelopen jaren was er veel groei in de personeelsaantallen, dat is nu enigszins gekenterd. ,,Momenteel groeien we vooral in omzet”, vertelt Munneke. ,,Niet meer zozeer in aantal mensen.” Product: Medische apparatuur Producent: BD Kiestra Werknemers: 275
Ketjap die Smaakt
D
el Tropic maakt onder andere vijftien sambals, twintig woksauzen en vijfentwintig kruidenmixen. Maar onder die merknaam kun je er tevergeefs naar zoeken in de supermarkt. ,,Wij ontwikkelen en produceren producten”, vertelt Gerrit van der Wouden. ,,Maar een ander bedrijf levert het aan de supermarkten.” Producten van Del Tropic staan onder andere onder de merknaam Smaakt! in verschillende supermarkten. En ook de natriumarme ketjap van de Jumbo wordt in Drachten geproduceerd. Dat alles gebeurt op basis van zo puur mogelijke grondstoffen en
zonder E-nummers te gebruiken in grote ketels waar tot wel 600 liter in kan. ,,Wij maken een beter product dan er al is”, zegt Van der Wouden. ,,Het is veel puurder dan wat een Conimex of Improba maakt, daarin zitten vooral water en conserveermiddelen.” Door de ph-waardes aan te passen, blijven de producten langer goed. ,,Als je onder een ph-waarde van vijf komt heb je minder kans op bacteriegroei”, legt Van der Wouden uit. ,,Je moet bij het pasteurisseren een balans zoeken.” Daardoor heeft hij ook veel gebruikt conserveermiddelen zoals suiker en zout veel minder nodig. ,,Onze ketjap is veel minder zout dan die van
de concurrent. Hij is veel zoeter.” Smaakversterkers bant hij uit door veel meer kruiden bij te mengen. ,,De pindasaus is gemalen pinda’s en kruiden. Niets meer en niets minder. Wij gebruiken geen pindakaas.” De pure producten die Del Tropic op de markt brengt, passen goed in de huidige tijd. ,,De wind zit mee”, aldus Van der Wouden. ,,Mensen twijfelen steeds meer over of ze wel gezond eten. Ze zoeken kwaliteit. En dan komen ze uit bij onze producten.” Product: Bioprodutcen en oriëntaalse sauzen en kruiden Producent: Del Tropic Werknemers: 6
34
woensdag 25 februari 2015
JELLE TALSMA BETAALT DE BPM!
VANAF 1 JANUARI 2015 IS DE BPM FORS VERHOOGD Een nieuwe auto aanschaffen is aanzienlijk duurder geworden. Daarom betaalt Jelle Talsma tijdelijk de BPM op voorraadmodellen geregistreerd in 2015. Kom dus snel langs en profiteer van w 1.080,- BPM-voordeel. En omdat we het nieuwe jaar goed willen beginnen geven we extreem hoge kortingen op onze demo’s en companycars!
B VO O P M y 1 RDEEL
.08 0,-
EDIZIONE COOL + PACK GRATIS!
FIAT PANDA TWINAIR 60 EDIZIONE COOL Rijklaarprijs 2015 5 10.995,-
Voor alle elektronische aanpassingen en problemen aan uw auto kunt u terecht bij J2D Autotechniek aan de Hemmen 88 in Drachten. Storingen worden zorgvuldig opgelost, chiptuning en software-aanpassing worden op maat verzorgd en reparaties worden met zorg en vakmanschap uitgevoerd.
KENTEKEN 2015
Gem. brandstofverbruik: 3,8 – 4,7 l/100 km (1 op 21,3 – 26,3) CO2 : 88 – 110 g/km. Vraag naar de verkoopvoorwaarden. Prijs is incl. BTW, kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Deze actie is alleen geldig op voorraadmodellen. Zolang de voorraad strekt. De verbruikscijfers zijn gebaseerd op de officiële Europese testmethode. Het daadwerkelijk verbruik hangt mede af van de omstandigheden en uw rijgedrag. Wij adviseren Het Nieuwe Rijden, zie ook www.hetnieuwerijden.nl voor handige tips om zuiniger te rijden.
Uw auto in goede handen! J2D Autotechniek - De Hemmen 88, 9206 AG Drachten - www.j2dautotechniek.nl Telefoon: 06-37409369 - Email: j2dautotechniek@ziggo.nl
deshow, Workshops, mo r en nog veel meer! musicmonste i.nl www.lawe
Theater Terra - Kikker is Jarig! wo 25 februari
2+ 4+ Kapitein Winokkio -Wereld Toernee wo 25 februari
Boy 7 - za 28 februari
12+
4+
Ellen Smets - Hatsjoe vr 27 februari
A L T I J D
A P P L A U S !
woensdag 25 februari 2015
35
Behandeling van acute en chronische klachten bij Volwassenen, kinderen en (huil) baby’s Aanmelden: mail: osteopathiejohanbeeksma@gmail.com tel: 06 53 54 16 17 Burg. Wuiteweg 140b, 9203 KP, Drachten (Sûnenz)
KANTOORRUIMTE TE HUUR VANAF 50m²
Hét verzamelpand voor de technische ondernemer TECHNOLOGIEPARK DRACHTEN
Ampèrelaan 1, 9207 AM Drachten T 0512-589800 info@technologiepark-drachten.nl www.technologiepark-drachten.nl
36
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
Veilig, onveilig, shared
Shared space in de dagelijkse praktijk op De Kaden in Drachten.
Van heinde en verre komen ze. Beleidsbepalers van gemeenten in Zuid-Korea, verkeerskundigen uit Scandinavië, journalisten uit Japan. En allemaal willen ze één ding zien: het Laweiplein.
FOTO JILMER POSTMA
WILBERT ELTING
H
et Laweiplein is één van de eerste, en één van de meest tot de verbeelding sprekende voorbeelden van shared space in Nederland. Het idee erachter komt van de in 2008 overleden verkeerskundige Hans Monderman die vanaf de eeuwwisseling in Smallingerland de kans kreeg om met het door hem uitgedachte concept te gaan experimenteren in drukke stedelijke gebieden. De gedachte achter dat experiment is best eenvoudig. Door de verkeerssituatie onoverzichtelijker en daardoor ook gevoelsmatig onveiliger te maken, gebeurt het tegenovergestelde van wat je verwacht: het wordt veiliger. Zonder hulp van borden, haaientanden en verkeerslichten, gebeurt er namelijk iets in het hoofd van de verkeersdeelnemers. Ze gaan beter opletten omdat ze zelf moeten nadenken. Monderman mocht dat zelf graag illustreren door achteruit over De Kaden, waar in dezelfde periode ook shared space werd toegepast, te lopen. ,,Mensen
zien me wel”, zei hij dan. ,,Het zijn geen machines.” ,,De hoofdgedachte van shared space is dat je regels weghaalt. Je maakt openbare ruimte met meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid van de verkeersdeelnemers”, legt Sjoerd Nota uit. ,,Maar in bredere zin is het dat de overheid een stapje terug doet en de verantwoordelijkheid weer meer bij de samenleving legt. Ze ontdekten: zo maakbaar is de samenleving niet. Het paste ook heel erg in de tijdgeest. De burger werd ook mondiger en zelfstandiger.” Nota is als docent-onderzoeker verbonden aan het Kenniscentrum shared space van de NHL Hogeschool in Leeuwarden. Hij is de man die de Koreanen, Denen en Japanners bellen als ze meer willen weten over het Laweiplein. Dat al die internationale gasten het Laweiplein willen zien, heeft overigens niet alleen te maken met de verkeersveiligheid. Het gaat ook om ruimtelijke kwaliteit. Nota: ,,Monderman wilde dat pleinen geen verkeersruimten zijn, maar een plaats voor mensen. Hij geloofde
ook dat een mooie ruimte kan leiden tot nieuwe economische impulsen.” Volgens de onderzoeker was de verfraaiing van Drachten een belangrijke drijfveer voor Monderman. Het dorp was sinds de jaren vijftig gigantisch gegroeid door de komst van Philips. Daarbij was de schoonheid uit het oog verloren. ,,Drachten was weinig aantrekkelijk”, zegt Nota. ,,Dat was wellicht een voedingsbodem voor Monderman om een mooiere openbare ruimte te willen. Hij wilde de schade uit de jaren vijftig, zestig en zeventig herstellen.”
U
it onderzoek dat het Kenniscentrum deed voor een in 2013 gepubliceerd rapport, blijkt dat Monderman het wat dat betreft bij het rechte eind had. Uit enquêtes op straat kwam naar voren dat mensen hun omgeving meer waardeerden op plekken waar gedeelde ruimte was toegepast, dan op plekken met een traditionele verkeerssituatie. Ruimtelijke kwaliteit is bovendien misschien zelfs wel een belangrijker
Mondermans verkeersrevolutie begon in Drachten en veroverde stad en land criteria dan verkeersveiligheid. Of die is toegenomen door gedeelde ruimte, is namelijk moeilijk te zeggen. Ook in het rapport krijgen de onderzoekers daar moeilijk de vinger achter. ,,Het is ook een ethische vraag hoe relevant dat is”, zegt Nota. ,,Het gaat misschien om één of twee grote ongelukken iedere tien jaar. Toeval is daarbij een veel te grote factor. Een te hard rijdende jongere trekt zich niets aan van de infrastructuur.” Het gaat om afwegen, vindt hij. ,,Misschien zijn er bij gedeelde ruimte meer kleine kopstaart-botsingen. Maar als je door
woensdag 25 februari 2015
krant van drachten
37
space Vijf lessen rond shared space Het toepassen van gedeelde ruimte heeft heel erg te maken met de plaatselijke verkeerssituatie. Toch zijn er wel een aantal richtlijnen die telkens gelden. In het rapport Shared space; Ruimte voor iedereen schetsen de onderzoekers vijf lessen over shared space die ze leerden uit de praktijk: 1. De weg vertelt het verhaal Niet verkeersborden moeten het verkeer vertellen hoe ze zich moeten gedragen, maar de ruimte zelf. Smalle wegen nodigen bijvoorbeeld minder uit om hard te rijden dan bochtige. 2. Maak een plek voor mensen Door het weghalen van aanwijzingen moet iedere deelnemer aan het verkeer meer zelf nadenken en meer communiceren met zijn medeweggebruikers. Bij shared space is het vaak niet duidelijk hoe de voorrangssituatie in elkaar steekt. Het is dan een kwestie van geven, gunnen en nemen.
3. De gebruikers hebben het woord Bij het inpassen van shared space moet de overheid goed luisteren naar de burger. Zij zijn het tenslotte die het moeten gebruiken. 4. Detaillering is van groot belang De weg moet het verhaal vertellen. Dat gebeurt met behulp van allerlei details. Het gebruik van een bepaalde klinkersoort geeft bijvoorbeeld al aan hoe hard je er kan rijden en wat de plaats is voor fietsers. Maar ook bijvoorbeeld een bankje geeft het gevoel dat de ruimte niet alleen voor het verkeer bedoeld is. 5. Liever ongeordend, dan schijnveilig Shared space voelt vaak voor de gebruikers onveilig doordat de regels zijn verdwenen. Aan de overheid de taak om juist te benadrukken dat het veiliger is geworden.
Shared space buiten Drachten Drachten mag dan wereldberoemd zijn om shared space, ook in tal van andere plaatsen is het te vinden. Al kan het dan net zo goed gedeelde ruimte of dielde romte heten. De oorsprong ligt in Makkinga waar in het begin van de jaren negentig alle verkeersborden uit het dorp verdwenen. Dat voorbeeld heeft sindsdien in talloze dorpen, zoals Boornbergum, Nijega en Opeinde, navolging gekregen. In het centrum van
men. Maar als automobilist en voetganger oogcontact maken en de snelheden laag zijn, dan gaat het goed.” Dat ziet Henry Frieswijk, die als woordvoerder van Smallingerland bij veel projecten rond gedeelde ruimte betrokken was, ook. ,,Voor de burger is het altijd wennen. Tijdens de aanleg van het Laweiplein was er al veel ophef. Die scepsis houd je altijd.”
D
Hans Monderman.
FOTO JAN WILLEM VAN VLIET
een rood licht rijdt, maak je veel grotere brokken.” De ideeën van Monderman konden bij aanvang niet op het enthousiasme van iedere Drachtster rekenen. Er was veel polemiek. Dat geldt ook nu nog voor recente shared spa-
ce-projecten zoals het Beursplein in Leeuwarden. ,,Veel professionals denken vanuit de richtlijnen”, zegt Nota. ,,En veel burgers doen dat ook. Het zit bijvoorbeeld in ons hele systeem dat het trottoir veilig is. Dat kan je de burger ook niet kwalijk ne-
at de burger die stap in zijn hoofd nog niet kan zetten, is volgens Nota meestal aan de overheid te wijten. ,,Mensen moeten snappen waarom de overheid het doet. Ze laten wel eens na om hun keuzes toe te lichten.” Volgens Frieswijk is het vooral ook een kwestie van gewenning. ,,Het is iets dat je moet ervaren. Al wennen enkelen er nooit aan. Wel moet ik zeggen dat we er weinig klachten over horen. Al blijft het voor veel mensen wel zoeken.” Nota: ,,Als mensen zien hoeveel mooier het is, zijn we vaak snel om.” Voor Smallingerland is tegen-
woordig gedeelde ruimte het uitgangspunt voor ieder infrastructureel project. Frieswijk: ,,We proberen het toe te passen waar het kan. Maar het zal niet overal passen. We moeten ons iedere keer afvragen: `Wat is verstandig om te doen?’ Het is een continue afweging tussen verschillende factoren: veiligheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de ruimte.” Zo paste de gemeente bij de herinrichting van de Stationsweg in 2012 het concept maar gedeeltelijk toe. Het fietspad ligt daar los van de rijbaan en komt pas bij het centrum in gedeelde vorm weer samen met de autoweg. ,,Je hebt daar een situatie met veel verkeer en met auto’s die vanaf de erven de weg op komen rijden”, legt Frieswijk uit. ,,In dit geval gaf een apart fietspad meer veiligheid.” Shared space is geen wondermiddel, geeft ook Nota toe. ,,Op de kruising van de Torenstraat en de Kaden is men destijds heel ver gegaan. Daar ontdekten ze toen wel dat er iets moet zijn dat de snelheid eruit haalt. Ook is daar later een zebrapad geko-
Leeuwarden is gedeelde ruimte onder andere te vinden op het Beursplein voor de bibliotheek en bij het Zaailand. Sjoerd Nota neemt internationale gezelschappen graag mee naar Siegerswoude. Het dorp is lintvormig maar heeft toch een plein met shared space waar zich ooit een gevaarlijke kruising bevond. Nota: ,,Sinds het er is, hebben de bewoners weer het gevoel dat hun dorp een hart heeft.”
men, mensen hebben toch behoefte aan zo’n looprichting. Ze zoeken naar houvast. Op het Laweiplein zijn er een paar haaientanden voor de fietsers. Maar het is zo gegroeid dat die nu voor iedereen gelden.” Het Laweiplein was een in het oog springende toepassing van gedeelde ruimte. Sindsdien is er in Drachten vooral buiten het centrum veel bijgekomen. Rond wijkwinkelcentrum de Drait, in De Bouwen en de scholen in de wijk De Folgeren is in recente jaren volgens het principe van de gedeelde ruimte ingericht. Alleen projecten in het centrum lieten op zich wachten omdat die vanwege de crisis op de lange baan werden geschoven. ,,De komende jaren komt er zeker gedeelde ruimte bij”, zegt Frieswijk. Dat gaat gebeuren als de ketting rondom het centrum wordt aangepakt. Als dat klaar is, kunnen de Koreanen, Denen en Japanners zich in het centrum niet alleen vergapen aan shared space op het Laweiplein maar ook bij de Gauke Boelensstraat, De Drift en de kruising van de Stationsstraat, Vogelzang en De Lange West.
"Wij bedenken oplossingen waar klanten zelf niet opkomen"
POSTMA INTERIEUR: MODERN DESIGN IN DRACHTEN
Hulp nodig bij de aanschaf van een bank, eettafel of boekenkast, of bij het ontwerp en de bouw van een volledig ingerichte nieuwe aanbouw? Ken van der Eems en Bouke Zijlstra van Postma Interieur in Drachten hebben voor elke woonvraag en ieder 'interieurprobleem' het juiste advies.Twee heel verschillende mensen, maar met een belangrijke gemeenschappelijke noemer: een passie voor modern interieurontwerp en design.
In het centrum van Drachten is het pand van Postma Interieur– strak vormgegeven met een glazen toren – op zichzelf al een kijkje waard. Het doet voorbijgangers en klanten dan ook regelmatig ooh's en aah's uitroepen. Binnen is één van de grootste collecties modern design in Friesland te bewonderen. "Wat dat betreft zijn we wel een beetje de verrassing van
Drachten," lacht Van der Eems. "Mensen verwachten dat hier helemaal niet." "De meubels die wij verkopen zijn over het algemeen strak. Het is voor ons de kunst om daar een warm en sfeervol geheel van te maken." Een uitgebreid en gefundeerd advies staat daarbij aan de basis. Dat kan in de winkel in Drachten,
waar de opstellingen in de showroom een gevarieerde collectie laten zien, maar ook bij de klant thuis, om er zeker van te zijn dat de kleuren goed zijn, of dat die ene stoel echt bij de rest van de inrichting past.. "Een advies op maat, betrouwbaarheid en zekerheid; dat is waarvoor mensen specifiek naar Postma Interieur komen." Wat de wensen van de klant ook zijn, kwaliteit gaat voor Van der Eems en Zijlstra boven alles. Dat uit zich niet alleen in goede meubels en materialen, maar begint al als de klant binnenkomt. Van der Eems: "Daar gaan we heel ver in. Kwaliteit komt bij ons terug in alles. Van hoe klanten bij ons in de winkel behandeld worden tot hoe het interieur er uiteindelijk uitziet. En ook de nazorg moet goed zijn." "Wij gaan heel diep op de materie in en zijn heel uitgebreid in ons advies,"aldus Van der Eems. "Als een klant
hier alleen voor een bank komt, bijvoorbeeld, kijken wij naar het grotere geheel. Hoe is de verlichting? Waar komt de bank te staan?" Het eindresultaat is dan ook vaak heel anders dan het plaatje dat de klant oorspronkelijk in zijn hoofd had. "Wij bedenken oplossingen waar onze klanten zelf niet opkomen." Ga naar de website van Postma interieur voor een impressie: www.postmainterieur.nl Postma Interieur Oosterstraat 11, Drachten Telefoon: 0512-512397 info@postmainterieur.nl www.postmainterieur.nl
woensdag 25 februari 2015
39
Speciaal voor jou een kortingscoupon!
25% korting op 1 artikel naar keuze. Niet geldig op een actie artikel, geneesmiddelen, zuigelingenvoeding 0-6 maanden, cadeaubonnen. Maximaal 1 coupon per klant. Alleen te besteden bij Etos Drachten centrum.
*6!;#! .#8 1+*+3)(% :/6: !"!$
Noorderbuurt 17 9203 AK Drachten
39/2#! &!7#:' 4!$8# "!7#8 .#8 5#, )9707 2!67,#- !"#$ Uw installateur voor:
• Water- en gasleidingen
• Duurzame energietechnieken
• Sanitaire installaties
• Verwarmingsinstallaties
• Ventilatie installaties
• Airconditioning en koeling
• Riolering en hemelwaterafvoeren
• Elektrische installaties
• Dak- en zinkwerk
DUURZAAM INSTALLEREN? JE KRIJGT HET ER WARM VAN! Pyriet 27 | 9207 GK | Drachten | 0512 - 371526 | www.vriestech.nl
1)$02/4'&- .%-,/+./2,- $./)#,%2 '% 5/(%2 %2 $./)#,%2 *!%(%2 3+"'
De Friese Wouden is al jarenlang een vertrouwd gezicht in de regio. Of u nu intensieve zorg nodig heeft of hulp zoekt in het huishouden: wij zijn er voor u, altijd en overal. Bij u thuis, in een aanleunwoning, een appartement of in één van onze woonzorgcentra. Oprechte aan dacht vinden we heel belangrijk. Net zoals het afstemmen van onze werkwijze op uw situatie en behoeftes.
De thuiszorg van de toekomst De thuiszorg in Nederland staat voor een span nend jaar. Sinds 1 januari komen mensen minder snel in aanmerking voor langdurige zorg in een zorginstelling. Ze blijven langer thuis wonen en hebben meer en complexere zorg nodig. Thuiszor gorganisatie De Friese Wouden ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Twee wijkverpleeg kundigen uit Smallingerland vertellen hoe zij er voor zorgen dat niemand buiten de boot valt. De wijkverpleegkundigen van De Friese Wouden hebben een belangrijk doel voor ogen. Ondanks alle veranderingen die er plaats vinden in de zorg, mag geen enkele cliënt aan zijn lot worden overgelaten. Daarom zoeken ze naar alternatieve mogelijkheden. Als wijkverpleegkundigen en wijkteams onder elkaar, met de cliënt, met de omgeving en met andere zorginstellingen. ‘We hebben elkaar alle maal nodig’, aldus Irene van Slooten, wijkverpleeg kundige van het thuiszorgteam van Rottevalle, Houtigehage en Drachtstercompagnie.
Zelf indiceren Dit ineenslaan van de handen gebeurt al tijdens het allereerste contact met nieuwe cliënten. Sinds de start van 2015 indiceren de wijkverpleegkundigen zelf welke zorg iemand nodig heeft. Dit gebeurt aan de hand van een uitvoerig gesprek met de cliënt, het liefst in het bijzijn van een partner, familielid of mantelzorger. De cliënt houdt de regie. Wat heeft hij of zij nodig? Wat kan diegene nog zelf? Hoe kan de omgeving helpen bij de zorg? Barbara Lengkeek, wijkverpleegkundige in Drachten: ‘Door een coördinerende rol aan te nemen, verbinden we verschillende partijen met elkaar en creëren we samen een optimale situatie voor de cliënt. We blijven als thuiszorg nauw bij de zorg betrokken en goed op de hoogte van de situatie. De samenwerking in de wijk is belangrijker geworden.’ Verbindende schakel Volgens Barbara en Irene weten mensen vaak niet precies welke mogelijkheden er allemaal zijn. Zo
kunnen ze een buddy inhuren voor een ritje naar de huisarts, is er het vrijwilligersinitiatief Graach Dien voor klusjes en kan de pluZ service van De Friese Wouden bijvoorbeeld de boodschappen doen. Irene: ‘En burgers organiseren ook zelf dingen, zoals koffie ochtenden. Om hiervan op de hoogte te zijn, zoeken we contact met de mensen achter wijkverenigingen, buurthuizen en kerken. Zo vergroten we de leefbaar heid in deze regio.’ Meer samenwerking Wat in Smallingerland geldt, geldt ook voor de andere wijkteams van De Friese Wouden. Samen maken zij zich er in acht Friese gemeenten dag en nacht sterk voor om de allerbeste thuiszorg te leve ren. Hiervoor werken ze ook intensief samen met huisartsen, fysiotherapeuten, apotheken en zieken huizen. Barbara: ‘Door regelmatig te overleggen, houden we de lijnen kort en kunnen we cliënten sneller en beter helpen. Of het nu gaat om zorg professionals, mantelzorgers, burgers of de cliënten zelf; we gaan samen de toekomst in.’ De Friese Wouden Overal en altijd dichtbij! www.friesewouden.nl
VOLT E FAC E / M O D EL CL AUDIA BI J KO N I N K L I JK E BE S C H I KK I N G HOFLEVERANCIER
GREVING & GREVING DRACHTEN ZUIDERBUURT 46 - 0512-549311 - DRACHTEN@GREVING.NL WWW.GREVING.NL