3 minute read
Cultureel
MARJoN De kLIJN
RECENT VERSCHENEN
In het tweede deel van de oorlogsdagboeken wordt de periode 1942 tot en met mei 1945 beschreven. In het begin van 1942, is Hanny Michaelis nog niet ondergedoken en werkt ze door bemiddeling van haar oude geschiedenisleraar Jacques presser, als dienstmeisje bij de schrijfster Jeanne van schaik-Willing in huis. Die houdt daar op gezette tijden een soort literaire salon, en Michaelis kan niet wachten tot ze daar kan kennismaken met de verschillende schrijvers die er zijn. Verder volgt een beeld van het dagelijks leven van Hanny als onderduiker vanaf de herfst van 1942. ze ziet nog maar weinig nieuwe mensen en is ze voornamelijk op haar dagboek aangewezen om haar dagelijkse belevenissen te commentariëren. zo komt ze bijvoorbeeld steeds weer mensen tegen die strenggelovig zijn, terwijl ze daar als atheïst aanvankelijk de grootste moeite mee heeft, beseft ze dat ze aan de vroomheid haar leven te danken heeft.
hanny michaelis, De wereld waar ik buiten sta. Oorlogsdagboek 1942-1945, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam 2017, 1.060 blz., isbn 9789028261815, € 34,99
shanghai wordt in dit boek gezien vanuit het perspectief van europese Joden. zij hadden hun toevlucht daar gezocht en het grootste deel heeft het overleefd. Het was echter niet zo dat bedreigde Joden shanghai hadden uitgezocht. De Chinese diplomaat Feng-shan Ho, was na de Anschluss van oostenrijk bij Nazi-Duitsland tot consul-generaal gepromoveerd in Wenen. Hij zag wat er met de Joden gebeurde en ook dat ze nauwelijks het land uit konden. Ho besloot visa te geven aan iedereen die er om vroeg, en dat bleek levensreddend te zijn. Met zo’n visum kon je een Duits paspoort krijgen en het land verlaten. De Duitsers waren er toen op uit alle Joden te verwijderen; moord had nog geen prioriteit. Na de zogenaamde Kristallnacht in Duitsland (1938) negen maanden na de Anschluss, nam het aantal aanvragen uitzonderlijk toe en uiteindelijk zouden zo’n drieduizend visa verstrekt worden.
joan veldkamp. Vrijhaven Shanghai, Uitgeverij Balans Amsterdam 2017, 240 blz., isbn 9789460035135, € 19,90
In 1941 was het masker al afgevallen toen de Duitsers de Februaristaking keihard hadden neergeslagen. Begin 1942 hoopten de Nederlanders vurig dat de bezetting nu snel voorbij zou zijn, omdat Amerika in de oorlog was betrokken. Maar in dit jaar wordt de Duitse overheersing in heel Nederland gevoeld: naast voedsel- en kolenschaarste wordt het bedrijfsleven en de bevolking ingezet voor de oorlogsindustrie en worden de eerste 40.000 Nederlandse joden naar Auschwitz gevoerd. De Duitse bezetting werd grimmiger. ook worden in 1942 de grote dilemma’s van de bezettingstijd voor veel Nederlanders onontkoombaar. Het jaar dat de Holocaust in Nederland echt op gang kwam, daarnaast trad de Duitse bezetter hard op tegen oppositie en maakte intensief jacht op het verzet. De Nederlandse economie wordt steeds meer dienstbaar gemaakt aan de Duitse belangen. Arbeiders moeten vrezen om in het kader van de Arbeidinzet naar Duitsland te worden gestuurd.
eric schumacher ( red), Leven in bezet Nederland, 1942: Oorlog op alle fronten , Spectrum, Houten 2017, 252 blz., isbn 97890000353583, € 24,99
IN- EN VERKOOP VAN • inboedels • boeken • kunst, kitsch en curiosa • partijgoederen
Tevens verzorgen wij voor u kelder- of zolderopruimingen
In Amsterdam zijn wij te vinden op de volgende adressen:
hoge service, persoonlijke aanpak
Drukkerij Peters Amsterdam BV
Tel. 020 - 696 34 34 info@drukkerijpeters.nl www.drukkerijpeters.nl
020-6180256 / 06-26260528 /mevius.amsterdam g.italiaander@gmail.com gideonitaliaander.nl
Steun nu het holocaust namenmonument nederland
DUIZENDEN GINGEN U AL VOOR.
GA NAAR ONZE WEBSITE EN DONEER.
HELP ONS MET BOUWEN!
WWW.NAMENMONUMENT.NL
Schepenbergweg 33 1105 AS Amsterdam-Zuidoost
Discriminatie en vervolging bestaan nog steeds. Er is dus reden genoeg om het verleden actueel te houden.
