Europa

De Europese Commissie maakt werk van herbruikbare elektronica

In haar werkprogramma voor 2021 kondigde de Europese Commissie een wetgevend initiatief aan voor herbruikbare elektronica. Het voorstel wordt verwacht in het laatste kwart van 2021, en moet er voor zorgen dat ‘ apparaten worden ontworpen met het oog op duurzaamheid, onderhoud, demontage, hergebruik en recycling, met inbegrip van recht op reparatie of upgrade om de levenscyclus van elektronische apparaten te verlengen en vroegtijdige veroudering te voorkomen’.

De hele covid-19 crisis even buiten beschouwing gelaten, zijn ‘digitale transformatie’ en ‘verduurzaming’ dé twee buzzwoorden in de Europese unie de voorbije jaren. Met de Green Deal als motor is zowat elk voorstel te linken aan deze kernthema’s.

Actieplan circulaire economie

Het initiatief voor herbruikbare elektronica past ook in dat plaatje. Onder meer in de recent gepubliceerde nieuwe consumenten agenda, maar ook in het actieplan voor de nieuwe circulaire economie wordt naar het initiatief verwezen. In het actieplan voor de nieuwe circulaire economie verduidelijkt de commissie het initiatief, en kondigt ze aan dat: • ze onder meer het recht op reparatie willen versterken, met elektronica en

ICT als primaire sector voor de toepassing daarvan; • ze een universele lader willen voor mobiele telefoons invoeren en de duurzaamheid van de laadsnoeren verbeteren; • ze een betere inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur willen met een mogelijke

EU-brede terugnameregeling voor het terugnemen of -kopen van mobiele telefoons, tablets en opladers; • ze willen dat elektronica en ICT apparaten ontworpen worden voor energie-efficiëntie en duurzaamheid, repareerbaarheid, verbeterbaarheid, onderhoud, hergebruik en recycling. Een concrete tekst met een voorstel is er nog niet, maar het is alvast duidelijk dat het initiatief een grote impact zal hebben op de elektrosector.

Opportuniteiten voor elektroretailer

Betreffende de reparatie liggen zeker mogelijkheden voor de bereikbare fysieke elektrozaak. De bereikbaarheid en toegankelijkheid van de lokale winkel kan een grote troef zijn voor reparaties en onderhoud van elektrische en elektronische apparaten. Een echt aanspreekpunt kan de consument bovendien ook -terecht- meer vertrouwen inboezemen en uw advies en kennis kan nog meer naar waarde geschat worden. Maar dan moet er natuurlijk ook voldoende toegang zijn tot die producten en moeten ze te herstellen zijn. Bovendien moeten er voldoende wisselstukken beschikbaar zijn en voldoende lang ter beschikking gesteld worden door de fabrikant. Vervolgens is het ook noodzakelijk dat er in sommige gevallen toegang verleend wordt tot de software van bepaalde apparaten om herstelling degelijk te kunnen uitvoeren. Tenslotte moet er over gewaakt worden dat de handelaar geen verpletterende verantwoordelijkheid krijgt voor de reparatie en de kosten daarvan en hij die onmogelijk kan gaan verhalen op de leverancier.

Uitdagingen en kansen

De andere voorstellen in het initiatief zijn absoluut te begrijpen qua idee, maar bij de implementatie moet opgelet worden. De inzamelplicht van afgedankte elektrische- en elektronische toestellen kan leiden tot zeer veel extra rompslomp wanneer elektrozaken hiervoor moeten instaan. Daar moet opnieuw gewaakt worden dat de handelaar niet tussen hamer en aambeeld, tussen consument en leverancier terecht komt. Er moet een duidelijk kader zijn over de terugname en de doorstroom naar de leverancier. De Europese commissie moet de kosten die daarmee gepaard gaan en welke vergoeding de handelaar daarvoor krijgt, indachtig zijn bij de ontwikkeling van dat initiatief. In elk geval zal het initiatief kansen en uitdagingen beiden aan de elektrosector. Nelectra en UNIZO volgen op en zorgen voor meer kansen dan uitdagingen.

 Thomas Pirard

Europees adviseur Unizo