Evaluatie van de nieuwe aanvaardingsregels voor ecocheques

Evaluatie van de nieuwe aanvaardingsregels voor ecocheques

Ingevolge de nieuwe Europese energielabels die op 1 maart 2021 van kracht zijn geworden voor vier categorieën elektro-apparaten, gelden sindsdien ook nieuwe regels voor de aankoop van deze toestellen met ecocheques.

Voorheen moesten elektrische apparaten minstens een A+-label hebben om met ecocheques aangekocht te kunnen worden, maar in het nieuwe systeem verdwijnen de “plusjes” en werden de A-klassen bewust zoveel mogelijk opengelaten. Het was dus aangewezen om de regelgeving zo snel mogelijk aan te passen om te vermijden dat bepaalde producten ineens niet langer met ecocheques aangekocht zouden kunnen worden. Op 3 maart 2021 is door de Nationale Arbeidsraad (NAR) een nieuwe cao nr. 98/7 afgesloten betreffende de ecocheques. Die konden volgens de nieuwe regels gebruikt worden voor de aankoop van volgende energiezuinige huishoudelijke elektroapparaten:

o Wasmachines en wasdroogcombinaties: vanaf klasse A

o Vaatwassers: vanaf klasse C

o Koelapparaten: vanaf klasse D

o Elektronische displays (tv’s en monitoren): vanaf klasse D

Uitbreiding voor beeldschermen noodzakelijk

Van meet af aan signaleerde Nelectra dat de opgelegde voorwaarden voor bepaalde productcategorieën veel te streng waren. In het bijzonder voor de elektronische displays, waarvoor minstens energielabel D vereist was, waren de nieuwe regels niet realistisch aangezien er op dit moment (zo goed als) géén tv’s en monitoren op de markt te vinden zijn die hieraan voldoen. De meeste beeldschermen komen volgens onze analyse onder label F of G terecht. Dit betekent dat werknemers in de praktijk geen tv meer konden aankopen met hun ecocheques.

We konden dan ook afdwingen dat er nog vóór de zomer een evaluatie kwam van de aanvaardingsregels voor de ecocheques in de rubriek "Energievriendelijke elektro”. Nelectra werd als extern expert uitgenodigd om deel te nemen aan de commissievergaderingen die hierover plaatsvonden binnen de NAR en bleef samen met Unizo aandringen op een versoepeling.

Medio juli werd dan een nieuwe NAR-cao nr. 98/8 gepubliceerd met aangepaste ecocheques-lijst die van toepassing is sinds 1 september 2021. Voor televisies en beeldschermen moest de NAR constateren dat er thans te geringe gegevens verstrekt werden over het aantal op de Belgische markt gebrachte modellen met klassen A, B, C of D. Rekening houdend met die elementen en om het door de NAR gewenste evenwicht tussen het criterium van de koopkracht en dat van het ecologische karakter, te behouden, werd beslist om voor televisies en beeldschermen klasse E toe te voegen.

 Van meet af aan signaleerde Nelectra dat de opgelegde voorwaarden voor elektronische displays veel te streng waren.

Sinds kort ook nieuwe energielabels voor “lichtbronnen”

Voor lampen (led-lampen, TL-lampen, spaarlampen, gloeilampen,…) worden

 Voor lampen worden sinds 1 september 2021 de nieuwe Europese energielabels toegepast, die lopen van A tot G. Bijgevolg drongen ook hier nieuwe aanvaardingsregels voor ecocheques zich op.

sinds 1 september 2021 de nieuwe Europese energielabels toegepast, die lopen van A tot G. Bijgevolg drongen ook hier nieuwe aanvaardingsregels voor ecocheques zich op.

De NAR uitte in dit kader de bezorgdheid dat het Europees energielabel de aankoop moet kunnen stimuleren van ecologisch en energievriendelijk elektro, maar er niet toe mag leiden dat de consument in de praktijk geen echte keuze meer zou hebben wegens het beperkte aantal producten dat in die klasse beschikbaar is en/of het feit dat die producten bijzonder duur zijn.

Rekening houdend met al die elementen vindt de NAR dat in de nieuwe lijst, die vanaf 1 september 2021 toepasselijk is, lichtbronnen met een energielabel van klasse A, B, C of D met ecocheques aangekocht kunnen worden.

Zoals voor televisies en beeldschermen is de NAR voornemens de rubriek "Energievriendelijke elektro - "Lichtbronnen" uiterlijk eind 2021 te herzien, rekening houdend met de ontwikkelingen in verband met het Europees energielabel en de nieuwe concrete constateringen inzake beschikbaarheid en prijzen van die producten binnen elke klasse van de nieuwe schaal. In het bijzonder is het zo dat, indien er blijkbaar een gebrek aan evenwicht is tussen het criterium van de koopkracht en dat van het ecologische karakter, één of meer klassen toegevoegd kunnen worden.

Wat met oude stock en voorraad?

Voor de in de handel gebrachte elektro die vóór 1 november 2020 voor de eerste keer te koop werd gesteld, voorziet de Europese regelgeving volgende afwijkingen voor de etikettering:

o Wanneer de leverancier zijn activiteiten heeft gestaakt en de handelaar geen nieuw energielabel meer kan krijgen voor producten die vóór 1 november 2020 reeds in voorraad had, mag hij die verder uitverkopen onder het oude energielabel tot 30 november 2021;

o Indien na 1 november 2020 geen toestellen van hetzelfde model of gelijkwaardige modellen meer in de handel worden gebracht en indien voor het nieuwe energielabel omwille van verschillende meetmethodes modeltesten zijn vereist, zijn de producenten vrijgesteld van de verplichting om een nieuw energielabel te verstrekken voor producten die vóór 1 november 2020 in de handel werden gebracht. In dat geval mag de handelaar die producten verder uitverkopen onder het oude energielabel tot 30 november 2021.

Voor producten "in voorraad" waarop deze afwijkingen van toepassing zijn, blijft de vroegere beoordelingsschaal dus gelden. Dat wil zeggen dat ze nog tot 30 november 2021 aangekocht kunnen worden met ecocheques indien ze minstens over (oud) energielabel klasse A+ beschikken. Voor lampen is de situatie iets anders. De vóór 1 september 2021 op de markt gebrachte etiketten voor lichtbronnen moeten vervangen worden door aangepaste etiketten, ook wanneer dit op de verpakking gedrukt of eraan bevestigd is, en dit uiterlijk tot 28 februari 2023. Bijgevolg kunnen lichtbronnen, die vóór 1 september 2021 op de markt werden gebracht onder het “oude” Europees energielabel A+ of A++ (hoogste energieklasse voor lichtbronnen in de vroegere schaal), nog tot 28 februari 2023 met ecocheques aangekocht worden.

Wat met andere types elektrotoestellen?

Voor de andere producten met het Europees energielabel (airconditioners, kookapparaten, verwarmingsapparaten, …) werd nog geen tijdschema vastgesteld voor de invoering van nieuwe etiketten.

Alle andere elektrische apparaten dan de hiervoor in dit artikel besproken categorieën, kunnen voorlopig verder aangekocht worden met ecocheques indien zij beschikken over een “oud” Europees energielabel van klasse A+, A++ of A+++.

 Fallon Declerck