Acties voor een beter technisch onderwijs

Reeds lange tijd klinken er verzuchtingen van werkgevers die jongeren begeleiden op de werkvloer. In toenemende mate is er bezorgdheid over de praktische, theoretische vakkennis van jonge instromers en leerlingen in een praktijkstage of duaal leertraject. Elementaire veiligheidshandelingen, basisvakterminologie, inzicht in elektrische schema’s, ... De achteruitgang in basiskennis maakt het dan ook moeilijk om op een veilige manier in te stromen en mee te draaien als beginnend beroepsbeoefenaar.

Daarom riep Volta een werkgroep onderwijs bijeen, waarin Nelectra, samen met alle andere federaties, zetelt. Daarin werd bekeken waar de knelpunten liggen en waar er mogelijk manieren liggen om deze om te buigen. De voorbije maanden werden in de schoot van deze werkgroep een aantal beleidssignalen geformuleerd en een dringende oproep naar de overheid toe om haar faciliterende rol prioritair op te nemen. We stellen ze hier aan u voor.

1.Samen werken voor leerlingen die bewust en positief kiezen voor elektrotechnisch onderwijs en voor de duale leerweg

Recente onderwijshervormingen zorgen er nog meer voor dat jongeren steeds later hun studierichting kiezen, een heel verschillende vooropleiding hebben en niet steeds duidelijk weten meer (duale) waarom ze kiezen voor een elektroleerlingen technische richting. De instroom van leerlingen daalt jaar na jaar en ook het aantal leerlingen in de duale richtingen blijft eerder beperkt. Kiezen voor een (duale) elektrotechnische opleiding is vaak niet de eerste, positieve of bewuste keuze van veel jongeren. Er blijft een achterhaald, niet aantrekkelijk beeld bestaan van de beroepen in onze sector, dat vaak niet strookt met de realiteit. Ook duale opleidingen blijven kampen met een negatieve beeldvorming. Werkgevers zien de duale leerweg nochtans als duidelijke meerwaarde voor het kwalitatief aanleren van een elektrotechnisch beroep, vanuit de praktijk. Volta sensibiliseert hierrond door de acties naar onderwijs toe, en naar ouders en leerlingen via de websites van Watt’s Up en Elektroclub. Leerlingen leren kennismaken met een realistische arbeidssituatie helpt om een meer up-to-date beeld te schetsen van onze sector, haar uitdagingen, haar beroepen. Sensibiliseren kan door een klas op bezoek te laten komen, zelf eens te gaan spreken in een klas, deelnemen aan een jobbeurs voor jongeren, uw werkvloer open te stellen als praktijkklas,...

2.Samen werken aan kwalitatief sterke instromers met sterke technische skills en softskills

De basiskennis van instromers is soms achterhaald. Onze sector is razendsnel in verandering en kennis over de kwalitatief sterke meest recente toepassingen is onontleerlingen beerlijk. Alle leerlingen dienen kansen te krijgen om hiermee in contact te komen tijdens hun opleiding. Bedrijven en scholen kunnen hiervoor maximaal zoeken naar haalbare samenwerkingen en de sector kan hierin een makelaarsrol opnemen. Vanuit Volta werd de voorbije maanden samen met de onderwijsverstrekkers gewerkt aan het herkenbaar integreren van de beroepskwalificatie in het onderwijscurriculum. Bovendien stuurde Volta een duidelijke oproep naar de overheid om de plaats van de beroepskwalificatie en de gevraagde praktijkervaring hierin te blijven garanderen in de onderwijscurricula. Deelnemen aan de sectorale proef ‘Electro Brain’, gebaseerd op de beroepskwalificaties, kan voor jonge instromers en hun werkgever een sterk startpunt van de samenwerking zijn en voor scholen een sterk monitoringsinstrument voor de kwaliteit en relevantie van de gegeven opleiding.

3.Samen het aantal up-to-date praktijklesgevers elektriciteit verhogen

Er is een tekort aan leerkrachten, ook in het elektrotechnisch onderwijs. Bestaande leerkrachten missen soms de nodige up-to-date vakkennis, alsook de tijd en middelen om zich (meer) hierin te professionaliseren. Nochtans kwalitatief sterke kunnen praktijkleraren ook beroep praktijkleraars doen op het bestaande sectorale opleidingsaanbod voor beroepsbeoefenaars. Als bedrijf kan u op verschillende manieren meewerken aan het delen van uw praktijkkennis aan leerlingen/leerkrachten: hybride lesgever worden (DUABAAN project), uw werkvloer openstellen voor praktijkstages voor leraren, gastlessen geven, ... Ook hierin kan de sector een makelaarsrol opnemen.

4.Samen werken aan kwaliteitsvolle opleidingen

Scholen werken vaak met verouderd en kwalitatief inferieur lesmateriaal. Dit strookt niet met de snel toenemende innovaties, technieken, materialen en processen in onze sector. De kwalitatief sterke ontwikkelingen lopen sneller dan de opleidingen realiteit in de praktijkklas kan volgen. Scholen en bedrijven hebben elkaar meer dan ooit nodig om bij te blijven. Als bedrijf kan u hier op verschillende manieren toe bijdragen: uw vloer openstellen voor een klasbezoek, stageles, zelf een gastles geven, een leerling een observatieactiviteit laten uitvoeren, een snuffelstage, ... Dit draagt er allemaal toe bij dat een leerling in contact kan komen met een realistische, up-to-date werkrealiteit, en kwaliteitsvolle materialen. Vanuit de sector gaan we ook op zoek naar manieren waarop we een makelaarsrol kunnen opnemen in onderhandelingen tussen groothandels, fabrikanten enerzijds en scholen anderzijds, ook de ontwikkeling van kwalitatief didactisch ondersteunend materiaal blijven we verder uitwerken.

5.Sterke samenwerkingen tussen bedrijven en scholen

Sommige scholen en werkgevers hebben reeds sterke samenwerkingsverbanden gesloten. Dit helpt leerlingen vooruit. Jammer genoeg sterke is deze opportuniteit niet voor elke samenwerkingen leerling voorhanden. school-bedrijf De opleiding voor mentoren op de werkplek, georganiseerd door de sector kreeg recent een update in het kader van samenwerkingen met onderwijs. Inzichten rond scholen, duale trajecten en concrete ondersteuningstools werden hierin geïntegreerd om het werkgevers makkelijker te maken contacten te leggen met onderwijsverstrekkers en er mee samen te werken. Vanuit de sector nemen we een makelaarsrol op in het contacten leggen enerzijds en nemen we ook het voortouw in het opmaken van een protocol voor goede samenwerking anderzijds.

6.Samen sterke begeleiding voor jongeren vormgeven

Leerlingen begeleiden in een langer durend leertraject op de werkvloer vraagt andere competenties van leraren en mentoren. Dit vraagt ook meer afstemming. De kennis en de tijd hiervoor ontbreekt, zowel bij scholen als bij bedrijven. Vanuit de sector maken we werk van een protocol voor goede samenwerking met handvaten voor bedrijven en scholen om de begeleiding van jongeren op de werkplek samen vorm te geven. De mentoropleiding vanuit de sector vormde hierin een eerste stap. Inzichten in begeleiding van jongeren werden

mee ingeschreven, alsook toevoegingen van concrete tools en tips om deze begeleiding vorm te geven. Hetzelfde gebeurt in de communicatie naar scholen toe. Scholen worden verwacht de leerling die ze naar de werkvloer sturen te kennen en te laten sterke starten met een duidelijk beeld op startcompetenties, verwachbegeleiding tingen, leertraject. Bedrijven en scholen die investeren in een van leerlingen degelijk opstartgesprek voor een leertraject nemen hierin een voorsprong in begeleiding van de jongere op de werkplek.

Toekomstplannen

De volgende maanden zal er vanuit de werkgroep onderwijs, die opdracht gaf tot deze duiding, ook ingezet worden op communicatie naar bedrijven en scholen toe over de manier waarop een samenwerking met onderwijs vorm kan krijgen, en waarvoor er beroep kan gedaan worden op de sector ter ondersteuning. Deze aanzet tot actievoorstellen biedt handvaten om verder mee aan de slag te gaan. Maar één ding moet duidelijk zijn: er is te veel tijd verloren gegaan en er is dringend actie nodig om ervoor te zorgen dat we morgen nog de benodigde gekwalificeerde elektrotechnici hebben die de verwachtte transitie naar een groene energie mogelijk kunnen maken.

Wat doet Nelectra?

Het is voor Nelectra een permanente bekommernis om onze leden te ondersteunen in hun zoektocht naar geschikt personeel en dat vereist meer kwantitatieve en kwalitatieve instroom in onze sector. Daarom hechten wij veel belang aan het bouwen van een stevige brug tussen het onderwijs en de bedrijfswereld. Getuige daarvan onze vele contacten met de bevoegde instanties en onze vertegenwoordiging in tal van werkgroepen en overlegorganen. Recent nog nam onze directie- en sociaal adviseur Fallon Declerck deel aan de werkgroep onderwijs bij Volta. Van daaruit volgen we alles wat te maken heeft met het onderwijs voor onze sector op de voet.

We need you!

Voor de sectorproef ‘Electro Brain’ zijn we steeds op zoek naar gemotiveerde mensen uit het werkveld om als evaluator op te treden. Heeft u interesse om daaraan mee te werken, neem dan contact op met Nelectra! Ook als u meer wil samenwerken met scholen, stageplaatsen wenst aan te bieden, overweegt om praktijklessen te geven,… kan u bij ons terecht. Nelectra kan u verder op weg helpen en praktische informatie bezorgen rond het verwachte engagement en welke vergoeding daar tegenover staat.

 Tineke Tonnard (Volta)  Linda Claeys