สารบัญ ปที่ 20 ฉบับที่ 3 ป พ.ศ. 2559
บทบรรณาธิการ กิจกรรมเดน ดี-สนุก
2 3 6
• เยือนถิ่นผาตั้งดินแดนแหงขุนเขา ชมทะเลหมอก 2 ประเทศ
วัตถุประสงค เพื่อนำเสนอขาวสาร ความเคลื่อนไหวในดานตาง ๆ ของ มูลนิธิโครงการหลวง รวมทั้งเผยแพรผลงานทางวิชาการ แนะนำผลิตผลและผลิตภัณฑของมูลนิธิฯ เพื่อประโยชนตอ บุคลากรและผูสนใจทั่วไป
มูลนิธิโครงการหลวง เลขที่ 65 หมู 1 ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม 50200 โทรศัพท 053-810765-8 โทรสาร 053-324000 http://www.royalprojectthailand.com E-mail : pr.rpf@hotmail.com
พิมพที่ บริษัท ทรีโอ แอดเวอรไทซิ่ง แอนด มีเดีย จำกัด 412/31 เชียงใหมแลนด ถ.ชางคลาน อ.เมือง จ.เชียงใหม 50100 โทรศัพท 053-272079, 053-272081 E-mail : trio_cm@hotmail.com, iamtrio@gmail.com
บริษัท เอ็น พี เอส สยาม สอบบัญชี จำกัด www.npssiam.co.th Tel. 02-711-5300
ดี-อรอย
10
กาวใหม
14
ชุมชนนาอยู
20
บุคคลในเรื่อง
26
คลินิกพืช
29
เกร็ดและแกนโครงการหลวง
34
นิทานชาวดอย
39
• โจกขาวดอยใสบีทรูทเสิรฟกับหมูบะชอปวยเหล็ง สลัดมะระขาวเสิรฟกับกุงกามแดงและผักรวม
• สตรอเบอรี่พันธุพระราชทาน 88 • ชุมชนบานหวยน้ำกืน • เกษตรอินทรียบานเมืองอาง ความปลอดภัยจากตนน้ำสูปลายน้ำ • ปลวกและการปองกันกำจัด • เรื่องเลาจากหนังสือ หนูๆ ๆ ๆ • ตนขาวนำโชค
2
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
คณะผูจัดทำ ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ หมอมเจาภีศเดช รัชนี
ที่ปรึกษา
คุณหญิงประจิตต กำภู ณ อยุธยา วิจิตร ถนอมถิ่น สุทัศน ปลื้มปญญา ดร.ณรงคชัย พิพัฒนธนวงศ
บรรณาธิการ
พรนันทน เทพหัสดิน ณ อยุธยา
ผูชวยบรรณาธิการ
บทบรรณาธิการ EDITOR TALK
จุรีพร ชำนาญพล
กองบรรณาธิการ จารุวรรณ ยิ้มหิ้น มณทิรา ภิรมยศรี ดร.กุลธนี ผิวนิล ดร.อัญชัญ ชมภูพวง รัตนวารี ทองสงโสม สรัลรัศมิ์ กิจชาลารัตน ประไพพักตร คำเกิด ปวริศา กาญจนธารากุล วิภาดา จำรัสคำ
ศิลปกรรม
ประภาศรี พวงเงินมาก
พิสูจนอักษร อดุลย ชมพล สายชม ธเนศนิตย
สวัสดีแฟนคลับโครงการหลวงทุกทานคะ ตองขอขอบพระคุณทุกทานที่ติดตามขาวสาร สนั บสนุ นสิ นค า โครงการหลวง ดี อร อ ย และร วม ทองเที่ยวถิ่นชาวดอยโครงการหลวง ดี สนุก มาโดย ตลอด เพื่อใหเกิดความตอเนื่องในฤดูกาลทองเที่ยว ปลายฝนเข า สู ต น หนาวนี้ จึ ง ขอแนะนํ า ดอยผาตั้ ง ดินแดนแหงขุนเขากั้นเขตแดน 2 ประเทศ ไทย-ลาว ประตู ส ยามและทะเลหมอกที่ ส วยในระดั บ ต น ๆ ของแหลงทองเทีย่ วในประเทศไทย นอกจาก “ดี สนุก” ทองเที่ยวโครงการหลวงแลว ยังมีความ “ดี อรอย ที่จะขอแนะนํา นั่นคือ สตรอเบอรี่พันธุพระราชทาน 88 สตรอเบอรี่พันธุใหมลาสุดของโครงการหลวง ที่มี กลิ่นหอม รสชาติหวาน อรอยถูกปากผูบริโภคแนนอน รอซื้อกันไดในปลายปนี้
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
3
กิจกรรมเดน : Activities 5 สิงหาคม 2559 พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาโสมสวลี พระวรราชา ทินดั ดามาตุ เสด็จไปทรงเปดงาน "โครงการหลวง 47" ซึง่ มูลนิธิ โครงการหลวงจัดขึ้นระหวางวันที่ 5-14 สิงหาคม 2559 ภายใตแนวความคิด "THE MIRACLE OF ROYAL PROJECT" เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เนื่องใน โอกาสการจัดงานฉลองสิริราชสมบัติครบ 70 ป และสมเด็จ พระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธี มหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 12 สิงหาคม 2559 ณ ศูนยการคาเซ็นทรัลเวิลด
31 พฤษภาคม - 5 มิถุนายน 2559 มูลนิธิโครงการหลวง รวมกับ บริษัท เซ็นทรัลพัฒนา จํากัด (มหาชน) จัดงาน “Royal Project Signature dish” เพื่ อ สนั บ สนุ น และส ง เสริ ม ผลิ ต ภั ณ ฑ ด า นอาหารจาก มูลนิธิโครงการหลวง โดยภายในงาน มีรานอาหารซึ่ง เปนเมนูไฮไลทที่ถูกคัดสรรมาจากโครงการหลวง 6 ดอย ไดแก สถานีเกษตรหลวงอางขาง อําเภอฝาง ศูนยพัฒนา โครงการหลวงหนองหอย (ม อ นแจ ม ) อํ า เภอแม ริ ม ศูนยพัฒนาโครงการหลวงทุงเริง (สวนกุหลาบหวยผักไผ) อ.หางดง สถานีเกษตรหลวงอินทนนท อําเภอจอมทอง ศู น ย พั ฒ นาโครงการหลวงขุ น วาง อํ า เภอแม ว าง และ ศูนยพัฒนาโครงการหลวงตีนตก อําเภอแมออน จังหวัด เชียงใหม ณ บริเวณลานกิจกรรมชั้น 1 ศูนยการคาเซ็น ทรัลพลาซา สาขาแจงวัฒนะ กรุงเทพฯ
4
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
4 -8 มิถุนายน 2559 มู ล นิ ธิ โ ครงการหลวงร ว มจั ด แสดงนิ ท รรศการ ในงาน Royal Bhutan Flower Exhibition 2016 ณ บริเวณ Paro Ugyen Pelri Palace ประเทศภูฏาน
13-16 มิถุนายน 2559 หมอมเจา ภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง และ คณะผูบริหาร เดินทางไปสาธารณรัฐจีน (ไตหวัน) เพื่อลงนาม ในบันทึกความเขาใจความรวมมือทางวิชาการ กับ International Cooperation and Development Fund (ICDF) และ National Chung Hsing University (NCHU) ระยะ 3 ป (ค.ศ. 2017-2019) พรอมทัง้ ไดเดินทางไปเยีย่ มชมกิจกรรมตางๆ ของ Veterans Affairs Commission (VAC) ไดแก Fushou Shan Farm และ Wu Ling Farm
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
5
5-7 กรกฎาคม 2559 มูลนิธิโครงการหลวง รวมกับศูนยการคาสยามพารากอนกําหนดจะจัดงาน “ROYAL PROJECT MARKET @ SIAM PARAGON ประจําป 2559” ขึ้น ณ ศูนยการคาสยามพารากอน กรุงเทพฯ ระหวาง วันที่ 22-26 กันยายน 2559 เพื่อเปนการประชาสัมพันธงาน จึงไดจัดกิจกรรมสื่อมวลชนสัญจร โดยนําสื่อมวลชนเยี่ยมชมกระบวนการผลิตพืชไร ไมผล และเห็ดชนิดตางๆ ในพื้นที่ของศูนยพัฒนา โครงการหลวงในจังหวัดเชียงใหม
6 -19 กรกฎาคม 2559 คณาจารย และนั ก ศึ ก ษา จาก National Chung Hsing University จาก สาธารณรั ฐ จี น (ไตหวัน) เขาเฝาหมอมเจาภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิ โครงการหลวง ณ สํานักงานมูลนิธิโครงการหลวง และเยี่ ย มชมการดํ า เนิ น งานในพื้ น ที่ ข องมู ล นิ ธิ โครงการหลวง
6
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
ดี-สนุก : Travel
เรื่องโดย นางสาวปริศนา ดวงนาค นักศึกษาฝกงาน สาขาการทองเที่ยว คณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม
เยือนถิ่นผาตั้งดินแดนแหงขุนเขา ชมทะเลหมอก 2 ประเทศ ศูนยพฒ ั นาโครงการหลวงผาตัง้ ตัง้ อยูท ตี่ าํ บลปอ อําเภอเวียงแกน จังหวัดเชียงราย มุง เนนการพัฒนา ดานการเกษตร การฟนฟูและอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม พัฒนาและสงเสริมเกษตรกร ใหมีชีวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น อีกทั้งยังมีแหลงทองเที่ยวภายในพื้นที่ของศูนย ที่พรอมตอนรับแขกผู มาเยือนใหมาสัมผัสธรรมชาติและไดพักผอน เกษตรกรจึงมีรายไดจากการทองเที่ยวเพิ่มขึ้น
"ดอยผาตั้ง" หนึ่งในสถานที่ทองเที่ยว
ของจั ง หวั ด เชี ย งราย ตั้ ง อยู ภ ายในพื้ น ที่ ข อง ศูนยพัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง เปนยอดดอย ที่ตั้งอยูบนเทือกเขาดอยผาหมนสวนหนึ่งของ ทิ ว เขาหลวงพระบาง ซึ่ ง กั้ น เขตแดนระหว า ง ประเทศไทยและประเทศลาว ในอดีตบริเวณ บานผาตั้งเปนพื้นที่ที่รัฐบาลจัดสรรใหทหารจีน สังกัดกองทัพที่ 8 กองพล 93 มาตัง้ ถิน่ ฐาน ทําให มีหมูบานชาวจีนฮอ มง และเยาอยูรวมกัน
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
7
ดอยผาตั้ ง นั บ เป น สถานที่ ท อ งเที่ ย ว ที่ มี ค วามโดดเด น ทั้ ง ความงดงามทาง ธรรมชาติ ความหลากหลายของชาติพันธุและ ประวั ติ ศ าสตร ก ารสู ร บ ด ว ยภู มิ ป ระเทศ ที่ ตั้ ง อยู บ นเทื อ กเขาสู ง ทํ า ให ด อยผาตั้ ง มี สภาพภูมอิ ากาศทีห่ นาวเย็น ชาวบานประกอบ อาชี พ ทางการเกษตรโดยเน น ปลู ก พื ช เมื อ ง หนาว ทั้งผลไม ผัก และดอกไมหลากหลาย พันธุ ดอยผาตั้งมีจุดทองเที่ยวที่นาสนใจหลายจุดที่สามารถเที่ยวชมไดตลอดทั้งป จุดแรกคือบริเวณ จุดชมวิวผาบองประตูสยาม ที่เรียกวาผาบองนั้นเนื่องจากมีลักษณะเปนหนาผาหินปูนมีชองขนาดใหญ ทะลุถึงกันทั้งสองดานเหมือนประตู และคําวาบองนั้นมีความหมายวา ชอง หรือ รู นั้นเอง หากเราเดิน ลอดชองผาบองไปก็เปนอาณาเขตของลาว ผาบองจึงเปรียบเสมือนประตูจากประเทศไทยสูประเทศลาว เรียกกันวา "ผาบองประตูสยาม" “ผาบ อ ง” ยั ง ถู ก ขนานนามว า เป น “ประตู รั ก แห ง ขุ น เขา” มี เรื่ อ งราวที่ เ ล า สื บ ต อ กั น มาว า ในอดี ต นั้ น หนุ ม สาวต อ ง ชวยเหลือกันในการเดินทางผานชองเขา เพื่ อ ทํ า มาหาเลี้ ย งชี พ เกิ ด เป น ตํ า นาน ความรักแกคนรุนหลังวาถาคูรักจับมือกัน แลวเดินลอดผานชองเขาแหงนี้ไปดวยกัน เชื่ อ ว า จะช ว ยเสริ ม ความรั ก ของทั้ ง คู ใหแข็งแกรงดั่งภูผา จากชองผาบองเดินขึ้นไปอีกประมาณ 15 เมตรจะเปนเนินประดิษฐานพระพุทธมังคลานุภาพ ลาภสุ ข สั น ติ แ ละศาลาทรงเก ง จี น ที่ ส ร า งขึ้ น เพื่ อ เป น อนุ ส รณ ส ถานให น ายพลหลี่ ผู นํ า ทหารจี น คณะชาติกองทัพที่ 3 ในอดีต หลังจากที่นายพลหลี่ไดรวมสงกําลังพลทหารยึดพื้นที่ดอยผาหมน และ ดอยยาว คืนจากผูกอการรายเปนผลสําเร็จ
8
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
ถัดจากศาลาทรงเกงจีนไปไมไกลนักจะมีหินปลายแหลมรูปทรงสูงๆ ขึ้นสลับซับซอนแทรกอยูในปา หญาสีเขียว มองดูคลายภูเขาในประเทศจีน จึงมีชื่อเรียกวาปาหินแหงนี้วา "ปาหินยูนนาน" อีกหนึ่งจุดชมวิวที่อยูไมไกลจากผาบองประตูสยามคือ จุดชมวิวชองผาขาด มีลักษณะเปนผาหิน ขนาดใหญที่ขาดแยกจากกันเปนชอง ในตอนบายหลังจากที่เมฆหมอกจางหายไปแลว จากบริเวณนี้ สามารถมองเห็นทิวทัศนของประเทศลาวและแมนํ้าโขงไดอยางชัดเจน เดิ น จากจุ ด ชมวิ ว ช อ งผาขาดลั ด เลาะป า หญ า สี เขี ย วขึ้ น เนิ น ไปจะพบเนิ น เขาลู ก หนึ่ ง เรี ย กว า จุดชมทะเลหมอกเนิน 102 เปนจุดที่สามารถชมทะเลหมอกและพระอาทิตยขึ้นที่กวางไกลสุดสายตา ทางฝงประเทศลาว และเปนจุดชมพระอาทิตยตกที่งดงามทางฝงไทย จากบริเวณนี้สามารถมองเห็น จุดหมายปลายทางสุดทายสําหรับการเดินทางคือ จุดชมทะเลหมอกเนิน 103 ที่กลาวไดวาเปนจุดชมวิว ที่สวยงามกวาทุกจุด บนดอยผาตั้ง มีกอนหินขนาดใหญตั้งอยูบนเนิน จากหนาผาสามารถชมวิวทิวทัศน ไดแบบ 360 องศา มองเห็นสันเขาคดเคี้ยว ทิวเขาสลับซับซอนเบื้องหนา ระหวางทางจากเนิน 102 ไปเนิน 103 รายลอมไปดวยตนหญาเขียวขจีและดอกไมปาสีสันสวยงาม นอกจากนี้ยังมีฐานปนกลหนัก หรือปนใหญที่ใชสูรบเมื่อครั้งอดีตหลงเหลืออยู
สําหรับใครที่เที่ยวแลวติดใจอยากอยูตอใหนานขึ้น ที่นี่ยังมีบานพักรีสอรท สถานที่กางเต็นทและ รานอาหารไวบริการอีกดวย หากคุณกําลังมองหาสถานที่และกิจกรรมสําหรับพักผอน ในวันหยุดสบายๆ ทามกลางทิวทัศน ทุงหญาและทิวเขาสลับซับซอน พรอมสัมผัสทะเลหมอกและสายลมเย็นๆ ลองมาที่ดอยผาตั้งสักครั้ง แลวคุณจะกลับบานไปพรอมกับรางกายและจิตใจที่เปยมพลังแนนอน
วารสารโครงการหลวง
การเดินทาง จากจั ง หวั ด เชี ย งราย ใช เ ส น ทางเชี ย งรายเวียงชัย-พญาเม็งราย-บานตา (ทางหลวงหมายเลข 1233, 1173 และ 1152) 50 กิโลเมตร บานตาบ า นท า เจริ ญ (ทางหลวง 1020) 45 กิ โ ลเมตร บานทาเจริญ-เวียงแกน-ปางหัด (ทางหลวง 1155) 17 กิโลเมตร และปางหัด-ดอยผาตัง้ อีก 15 กิโลเมตร แลวเดินเทาตอไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตร จึงจะถึง จุดชมวิว 103 สภาพเสนทางบางชวงสูงชัน เปนพืน้ ที่ ซึ่งอยูในความดูแลของกองทัพภาคที่ 3
ROYAL PROJECT JOURNAL
ผาตั้ง
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่
ศูนยพัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง ตําบลปอ อําเภอเวียงแกน จังหวัดเชียงราย โทร .086-181-6675,095-402-4290
กิจกรรมทองเที่ยว
ที่พัก ศูนยฯผาตั้ง
• ชมพระอาทิตยขึ้นตอนเชา ณ ดอย ผาตั้ง และเดินชมธรรมชาติรับฟงเรื่องราว ประวั ติ ศ าสตร ข องดอยผาตั้ ง จากไกด ทองถิ่น • ชมสวนสตรอเบอรี่ของเกษตรกร ชวง เดือน ธันวาคม-มีนาคม ของทุกปชาวบานจะ ปลูกสตรอเบอรีเ่ พือ่ จําหนาย แกนกั ทองเทีย่ ว เดินชมสวนและเลือกชิมสตรอเบอรี่สดๆ
ภายในศู น ย ไม ม ี ท ี ่ พ ั ก บริ ก ารแก นักทองเที่ยว ที่พักแนะนําใกลศูนยฯ ไดแก ผาตั้ ง ฮิ ล ล , บ า นกาแฟ, เหมยฮั ว รี ส อร ท , ชิว ชิว เกสเฮาส และพัชรี รีสอรท
รานอาหาร
รานคาของที่ระลึก
ภายในศูนยไมมีรานอาหารมีแตใกลๆ กับศูนย ที่นักทองเที่ยวนิยมไปรับประทาน ไดแก รานบานดิน และผาสุก ชิว ชิว เกสเฮาส สวนมากจะเปนอาหารจีนยูนนาน
มีรานคาจําหนายของที่ระลึก บริเวณ ทางขึ้ น ดอยผาตั้ ง และในชุ ม ชน ได แ ก สตรอเบอรี่ ผลผลิ ต ทางการเกษตรตาม ฤดู ก าล กาแฟสด ชา เสื้ อ และหมวก งานหัตถกรรมชาวเขา
9
10
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
โจกขาวดอยใสบีทรูทเสิรฟกับหมูบะชอปวยเหล็ง สูตรโดย ขาบ-สุทธิพงษ สุริยะ ฟูดสไตลิสตและเจาของ ขาบสตูดิโอ
สวนผสม ขาวดอยนึ่งสุก 500 บีทรูทหั่นชิ้น 80 หมูสันในบด 200 ปวยเหล็ง 30 ไขไก 2 ถั่วลันเตาหวานตมสุก 30 หอมหัวใหญสับละเอียด 1 กระเทียมสับละเอียด 2 ตนหอมญี่ปุน 20 หอมเจียว 20 นํ้าซุป 4 นํ้ามันพืช 2 ซอสหอยนางรม, ซีอิ๊วขาว, นํ้าตาล พริกไทย, เกลือ, ตามชอบ
กรัม กรัม กรัม กรัม ฟอง กรัม หัว หัว กรัม กรัม ถวย ชอนโตะ
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
11
วิธีทำ นําขาวดอยนึ่งสุกใสลงไปในเครื่องบดผสมอาหารพรอมกับบีทรูท เติมนํ้าซุปลงไปเล็กนอย ทําการ ปน สวนผสมใหเนียนละเอียด พักไวจากนัน้ นําหมูสนั ในบดและไขไกใสลงในชาม ตามดวย ผักปวยเหล็งสับ ตนหอมญี่ปุนสับ ปรุงรสดวย ซอสหอยนางรม ซีอิ๊วขาว นํ้าตาล พริกไทยและเกลือตามชอบนวดใหสวน ผสมเปนเนือ้ เดียวกัน แลวนําไปแชเย็นเพือ่ ใหสว นผสมเซ็ตตัว จากนัน้ นําเอามาปน เปนกอนกลมขนาดเล็ก พักไว เตรียมหมอใบใหญใสนํ้ามันลงไป ตามดวยกระเทียมสับ และหอมหัวใหญสับ ผัดใหมีกลิ่นหอม ใส หมูบะชอปวยเหล็งลงไปผัดใหสุกแลวตักขึ้น จากนั้นจึงนําขาวดอยปนบีทรูทเทใสหมอใบเดิมตามดวยนํ้า ซุปลงไป ปรุงรสตามชอบแลวนําหมูบะชอที่สุกและหอมเจียวลงไปในหมออีกครั้งคนใหสวนผสมเขากัน ตักใสถวยโรยหนาดวยถั่วลันเตาหวานหั่นเสน กอนเสิรฟ แหลงที่มา : จากหนังสือ โครงการหลวง 43 การสาธิตการประกอบอาหาร ลักษณะขาวไรบนพื้นที่สูง ของเกษตรกรชาวไทยภูเขา ซึ่งปลูกในสภาพ พื้นที่ความสูงจากระดับนํ้าทะเล 700-1,200 เมตร ลักษณะพันธุขาวไร ที่ปลูกจะมีความแตกตางกันตามลักษณะความสูงของพื้นที่ปลูกและที่อยู อาศั ย ของชาวเขา ซึ่ ง มี ค วามหลากหลายของพั น ธุ ข า วผสมผสานในชนิ ด ข า วที่ ป ลู ก ของเกษตรกร ซึ่ ง เป น ภู มิ ป ญ ญาและวิ ถี ใ นการปลู ก ข า วให เพียงพอกับการบริโภคตลอดทั้งป และลดความเสียหายจากการเปลี่ยนแปลง ของสภาพภูมิอากาศบนที่สูง โดยใชพันธุขาวที่ปลูกที่มีลักษณะแตกตางกัน ผสมในการปลูกของแตละพื้นที่และชนเผา จึงมีลักษณะพันธุขาวที่มีความ หลากหลายของสีเมล็ดขาว ตลอดทั้งขนาดความสั้น-ยาว ของเมล็ดขาวใน ขาวที่ปลูกในพื้นที่เดียวกัน ซึ่งทําใหขาวที่เก็บเกี่ยวมีลักษณะผสมผสานสี แตกตางกัน ทําใหการหุงตมขาวกลองมีสสี นั หลากหลายแตกตางและเมล็ดขาว ทั้งนุม เหนียว และรวน ผสมกันอยูในขาวที่หุงตม ซึ่งเปนเอกลักษณของพันธุ ขาวชาวไทยภูเขาบนพื้นที่สูง
12
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
สลัดมะระขาวเสิรฟกับกุงกามแดงและผักรวม สูตรโดย ขาบ-สุทธิพงษ สุริยะ ฟูดสไตลิสตและเจาของ ขาบสตูดิโอ
สวนผสม
น้ำยำ
มะระขาว 150 กรัม กุงกามแดงหรือกุงแมนํ้า 100 กรัม แตงกวายุโรป 80 กรัม มะเขือเทศเชอรรี่ 80 กรัม โอคลีฟเขียว 30 กรัม แรดิชชิโอ 30 กรัม หอมหัวใหญ 1 หัว แครอทหั่นแวนลวกสุก 30 กรัม กระเทียมสับ, หอมแดงเจียว, ถั่วลิสงบด ตามชอบ
นํ้าปลา นํ้ามะขามเปยก ซอสพริก นํ้าตาลทราย นํ้ามะพราว
3 2 1 1 ½
ชอนโตะ ชอนโตะ ชอนโตะ ชอนโตะ ถวย
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
13
วิธีทำ นํามะระขาวมาผาครึ่งตามยาวขูดเอาใสออกแลวหั่นชิ้นเล็ก จากนั้น นําไปขยํากับเกลือเพื่อลดความขมแลวจึงคอยนําไปตมใหสุกลางนํ้าสะอาด พักไว สําหรับกุงกามแดงหรือกุงแมนํ้า นําไปแกะเปลือกลวกใหสุกแลวนํา ขึ้นมาพักไว จากนั้นนําแตงกวายุโรปและหอมหัวใหญมาหั่น สําหรับนํ้ายํา ใหเตรียมชามใบใหญ ใสสว นผสมทัง้ หมดลงไปปรุงรสตามชอบใหไดรสเปรีย้ ว หวาน เค็ม และเผ็ดเล็กนอย นํานํ้ายําไปแชเย็นไว
วิธีเสิรฟ ใสมะระขาวลงจานตามดวยผักตางๆ และวาง กุงกามแดงหรือกุงแมนํ้าไวบนสุด ราดดวยนํ้ายํา ที่ออกนํามาจากตูเย็น โรยหนาดวยถั่วลิสงบด และหอมเจียว พรอมรับประทาน
ในทางโภชนาการมะระเปนผักที่มีคุณคาทางอาหารสูง มีฤทธิ์ทางยา มีความเชื่อวาความขม ของมะระเปนสมุนไพรรักษาโรคและบํารุงโลหิต ยาขมชวยเจริญอาหาร บํารุงนํ้าดี แกโรคปวด ตามขอ ขับพยาธิในทอง นํ้าคั้นจากผลมะระเปนยาระบาย ผลมะระนํามาหั่นตากแหงชงกับนํ้ารอน ใชดื่มแทนนํ้าชา แกโรคเบาหวาน
แหลงที่มา : จากหนังสือ โครงการหลวง 43 การสาธิตการประกอบอาหาร : คุณประโยชน จากเว็บไซต http://hkm.hrdi.or.th/
14
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
กาวใหม : Feature
สตรอเบอรี่พันธุพระราชทาน 88 คณะผูวิจัย : ณรงคชัย พิพัฒนธนวงศ1, Hiroshi Akagi2, ประภัสสร ณะคํา3, พรปวีณ ปนดอนตอง3, ศิวาภรณ หยองเอน3 และเวช เตจะ1
ขอมูลประจําพันธุทางพฤษศาสตร ชนิดพืช : สตรอเบอรี่ (Strawberry : Fragaria x ananassa Duch.) ชื่อพันธุ/สายพันธุ : พระราชทาน 88 (Pharachatan 88)
แหลงที่มาและประวัติของพันธุ สตรอเบอรี่พันธุ พระราชทาน 88 หรือ รหัส No.2 เปนลูกผสมระหวางพันธุพระราชทาน 80 และพันธุพระราชทาน 60 โดยไดทําการผสมพันธุ ในโครงการวิจัย โครงการปรับปรุงพันธุและทดสอบ พันธุสตรอเบอรี่ เมื่อปลายป พ.ศ. 2550 (รหัสโครงการที่ 3025-3637 ปงบประมาณ 2551 งบประมาณ วิจัยของมูลนิธิโครงการหลวง) และ ตั้งแตป 2552 เปนตนมา ไดขยายพันธุโดยการผลิตตนไหลและปลูก ทดสอบพันธุเพื่อคัดเลือกสายพันธุ ในโครงการวิจัย โครงการปรับปรุงพันธุและทดสอบพันธุสตรอเบอรี่ (ระหวางป พ.ศ. 2552-2559 งบประมาณวิจัยของสถานีเกษตรหลวงอางขาง) ในพื้นที่แปลงทดลองของ สถานีเกษตรหลวงอางขาง อําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
15
ประเภท : เปนสตรอเบอรี่รับประทานผลสด ระบบราก : ตนที่สมบูรณโดยปกติมีรากหลัก
ประมาณ 20-30 ราก และมีรากแขนงเล็กๆ ถือวา เปนตนที่มีระบบรากที่ดี ราก Primary root เริ่ม เจริญจากสวนลําตนและเจริญอยางรวดเร็วจน อาจมีความยาวหลายนิ้ว เนื้อเยื่อตรงกลางราก (Stele) เปนสีขาวและชี้ถึงความสมบูรณของตน รากโดยทั่วไปมีอายุประมาณ 1 ป
ตน : Crown หรือ ลําตน ปกติมีขนาดยาวประมาณ 2 เซนติเมตร และสวนนอกจะถูกปกคลุมโดยการ
ซอนกันของสวนที่เรียกวาหูใบ (Stipules) ความสูงของทรงพุม 25-30 เซนติเมตร ความกวางทรงพุม 20-30 เซนติเมตร และมีการแตกของลําตนสาขา (Branch crown) ในระดับดี
ใบ : ใบสวนใหญเปน 3 ใบยอย (Trifoliate) แตในใบออนจะมีใบยอย 3-4 ใบ รูปทรงรี ขอบใบหยัก
คลายฟนเลื่อย สีเขียวปานกลางถึงเขียวเขม ใบยอยกวาง 4-6 เซนติเมตร ยาว 5-7 เซนติเมตร จํานวนใบ มากกวา 40 ใบตอตน มีกานใบหนาและความยาวปานกลางเฉลี่ย 11-13 เซนติเมตร
ดอก : ชอดอกสมบูรณประกอบดวย 1 ดอกของดอก Primary, 2 ดอกของดอก Secondary,
4 ดอกของดอก Tertiary, และ 8 ดอกของดอก Quaternary แตอาจพบชอดอกหลายๆ รูปแบบ ดอกเกือบทั้งหมดเปนดอกสมบูรณเพศ (Perfect-flowered หรือ Hermaphrodite) ชอดอกตั้งตรง โผลพนจากทรงพุม จํานวนชอดอกมากกวา 10 ชอตอตน เสนผาศูนยกลางดอก 2-3 เซนติเมตร เกสร ตัวเมียถูกจัดเรียงแบบเวียนอยางมีระเบียบบนสวนของฐานรองดอก ซึ่งสังเกตจากลักษณะของเมล็ด ที่ อ ยู บ นผลถู ก จั ด เวี ย นอย า งมี ร ะเบี ย บเช น กั น ละอองเกสรตั ว ผู ท นทานต อ สภาพอากาศร อ นและ เย็นไดดีเกสรตัวผู 20-25 อัน สีของกลีบดอกเปนสีขาว กลีบเลี้ยงสีเขียวออนถึงเขียว ขนาดใหญ จํานวน 10-12 กลีบ
............................................................................................................................................................... 1คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร และอาสาสมัครนักวิจัยมูลนิธิโครงการหลวง, 2อาสาสมัคร นักวิจัยมูลนิธิโครงการหลวง, 3มูลนิธิโครงการหลวง
16
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
ผล : ส ว นฐานของดอกเรี ย กว า Receptacle
หรื อ ฐานรองดอกซึ่ ง พั ฒ นาไปเป น ส ว นที่ ส ามารถ รับประทานไดเปนเนื้อของผล ตําแหนงของเมล็ดอยู ระดับเดียวกับผิวผล หรือสูงกวาเล็กนอย ไมมีขนติด ที่ผิวดานนอกผล นํ้าหนักผลเฉลี่ย 17-20 กรัม ขนาด กวางและยาวเฉลีย่ มากกวา 2.5 เซนติเมตร โดยทัว่ ไป เปนรูปทรงกรวย (Conic) ถึงทรงกลมปลายแหลม (Globose conic) ผิวผลสีสมแดงถึงแดงสด เนื้อผล สีแดงสลับขาว ความแนนของเนื้อผล (Firmness) คอนขางดี รสชาติดมี าก รสหวานและมีกลิน่ หอมและ หอมจัดเมือ่ ผลสุกเต็มที่ โดยเฉพาะเมือ่ รับประทานจะ สัมผัสไดถึงกลิ่นหอมของสตรอเบอรี่มากยิ่งขึ้น
ลักษณะอื่นๆ จัดเปนสตรอเบอรี่ประเภทวันสั้น (Short day type) และตองการความหนาวเย็นปานกลาง (ประมาณ 15-18 ° C) เปนชวงเวลา 20-30 วันสําหรับกระตุนใหเกิดการสรางตาดอกของเนื้อเยื่อเจริญ ที่ปลายยอดของลําตน ระยะเวลาจากดอกบานถึงเก็บเกี่ยวผลผลิตเทากับ 60 วัน (พันธุเบา) ดังนั้น เพื่อเปนการรวมเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงมี พระชนมายุครบ 88 พรรษา ในวันที่ 5 ธันวาคม 2558 ทางมูลนิธิโครงการหลวง จึงไดขอพระบรม ราชานุญาตใชชื่อ สตรอเบอรี่สายพันธุใหมนี้วา พันธุพระราชทาน 88 สําหรับใชในการสงเสริมใหกับ เกษตรกรผูปลูกสตรอเบอรี่ และเพื่อความเปนสิริมงคลสืบตอไป
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
ลักษณะดอก
ลักษณะผล
ลักษณะผล
ลักษณะผล
17
เคปกูสเบอรี่ เคปกูสเบอรี่ หรือ “โทงเทงฝรั่ง” เปนผลไมในกลุมเบอรี่ผลกลมเล็ก เมื่อผลสุก จะเปนสีเหลืองอมสม ซอนอยูในกลีบบางๆ สีเหลืองออนคลายเยื่อกระดาษ หากผา เขาไปดูเนื้อดานในผลสุกเนื้อเปนสีเหลือง ฉํ่า รสชาติออกเปรี้ยวอมหวาน มีกลิ่นหอม อุดมไปดวยวิตามินซี วิตามินเอ และจากผลของการคนพบในทางการแพทยในยุค ปจจุบันรายงานวา ผลเคปกูสเบอรี่สดถูกพบวาเปนแหลงธรรมชาติที่ดีของสารตอตาน อนุมูลอิสระ (antioxidants) สามารถลดการเจริญเติบโตของเซลลมะเร็ง และหยุดยั้ง การเจริญเติบโตของเซลลเนื้องอกไดอยางชัดเจน
เคปกู ส เบอรี่ ส ว นมาก จะนิ ย มทานเป น ผลสดๆ หรือไมกน็ าํ มาชุบช็อคโกแลต และ จุ ม นํ้ า ผึ้ ง ใส ใ นสลั ด ทํานํ้าผลไม หรือแยม
มีจําหนายที่รานโครงการหลวง (ตามฤดูกาล) แหลงที่มาจาก: www.emaginfo.com และ http://www.thairath.co.th
สตรอเบอรี่พันธุพระราชทาน 88 สตรอเบอรี่พันธุพระราชทาน 88 เป น ลู ก ผสมระหว า งพั น ธุ พ ระราชทาน 80 กับพันธุพระราชทาน 60 โดยไดรับ พระราชทานนามจากพระบาทสมเด็ จ พระเจาอยูหัว เพื่อเฉลิมพระเกียรติใน โอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 88 พรรษา 5 ธันวาคม 2558
รูปรางของผลคลายหัวใจมากกวาสายพันธุอื่น ผิวสวย ไมมขี นติดผิวผล ขนาดของผลคอนขางสมํา่ เสมอ สีสมแดงถึงแดงสด เนื้อละเอียดแนน สีแดงสลับขาว หวานกว า สายพั น ธุ อื่ น แทบจะไม มี ร สเปรี้ ย วติ ด กลิ่นหอมโดดเดนกวาทุกสายพันธุที่เคยมีมา ที่สําคัญ รับประทานแลว เนื้อสตรอเบอรี่แทบละลายในปาก ผสานกับความหอมหวานที่มิอาจพบไดในสายพันธุอื่น
20
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
ชุมชนนาอยู
ชุมชน บานหวยน้ำกืน ประวัติ-ความเปนมาของหมูบาน เมื่อราวประมาณป พ.ศ. 2425 ไดมีกลุมคนจากบานสาขันหอม ต.แมเจดีย เขามาหาของปาและไดพบ ตนเมี่ยง (ชา) ขึ้น จึงไดชักชวนกันมาถางหญาบริเวณตนเมี่ยง และตั้งรกรากอยูบริเวณทิศใตของหมูบาน หางจากหมูบานปจจุบันประมาณ 200 เมตร มีครอบครัว ประมาณ 5 ครัวเรือน โดย มีพออุยหนาน ปนตา พออุยคํา พีระ พออุยกา วิตา ซึ่งมีตนตระกูล กาวิโล เปนแกนนําในการจัดตั้งหมูบาน ตอมาไดมีผูคนเขามาอยูมากขึ้นประกอบกับหมูบานเดิมมีพื้นที่แคบ เมือ่ ป พ.ศ. 2475 จึงไดยา ยจากหมูบ า นเดิมมาอยูใ นพืน้ ทีห่ มูบ า นในปจจุบนั จากนัน้ ไดมกี ารจัดตัง้ หมูบ า น ขึน้ ซึง่ ประกอบดวยหมูบ า นหวยนํา้ กืน, บานปางมะกาด, บานปางกุลา, บานปางมอนวัด, บานปางแมเจดีย, บานปางกลาง, ไดจดั ตัง้ หมูบ า นขึน้ มา ใชชือ่ วา หมูบ า นปางมะกาด หมู 8 ตําบลแมเจดีย อําเภอเวียงปาเปา จังหวัดเชียงราย และมีการจัดตั้งผูใหญบานขึ้น ประมาณป พ.ศ. 2543 บานหวยนํ้ากืน ไดขอแยก หมูบานและไดรับการอนุมัติจากทางราชการใหจัดตั้งหมูบาน เมื่อวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2543 เปนหมูบานหวยนํ้ากืน หมู 13 ตําบลแมเจดีย อําเภอเวียงปาเปา จังหวัดเชียงราย สังกัดองคการบริหาร สวนตําบลแมเจดีย
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
21
บานหวยนํ้ากืน เปนหมูบานขนาดเล็กอยูทามกลาง หุบเขา ลักษณะพื้นที่เปนแองกระทะ อยูในความดูแลของ เขตอุทยานแหงชาติขุนแจ เปนเขตอนุรักษปาไมเกรดเอ ฤดู ห นาวมี อ ากาศหนาวมาก บางป อุ ณ หภู มิ 0 องศา ระยะหางจากตัวอําเภอเวียงปาเปา ประมาณ 53 กิโลเมตร เปนหมูบานที่อยูไกลจากตัวอําเภอมากที่สุด จากทั้งหมด 16 หมูบาน มีบาน 170 กวาหลังคาเรือน ประชากรใน หมูบาน 300 กวาคน เปนคนเมืองทั้งหมด อาชีพสวนใหญ ของชาวบ า น คื อ การทํ า ชาและเมี่ ย ง นอกจากนี้ ยั ง ทํ า สวนกาแฟ เลี้ยงผึ้ง สําหรับศูนยพัฒนาโครงการหลวง ห ว ยโป ง ได เข า ไปช ว ยส ง เสริ ม ในเรื่ อ งการเกษตร เช น การปลูกเคปกูสเบอรี่ การปลูกพืชสมุนไพร เชน โรสแมรี่ ซอเรล ทายม มาจอแรม การปลูกซิมบิิเดียม และกลวยไม และดวยความที่หมูบานหวยนํ้ากืน ตั้งอยูกลางหุบเขามีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งป มีแหลงทองเทีย่ วทางธรรมชาติ แหลงทองเทีย่ วทางการเกษตร และทางวัฒนธรรม เปนแหลงตนนํา้ ลําธาร มีปาไมธรรมชาติและสิ่งแวดลอมที่สมบูรณ มีสัตวปาหายากหลายชนิดไวใหศึกษา รวมทั้งชาวบานยังมี อัธยาศัยดี ยิ้มแยมแจมใส จึงทําใหชาวบานมีรายไดจากการทองเที่ยวและการทําโฮมสเตย นับวาเปน รายไดอีกทางหนึ่งนอกเหนือจากการทําการเกษตร
22
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
ชุมชนบานหวยนํ้ากืน มีการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนอยูดีมีสุขและการรวมกลุม ของชุมชน ไดแก การพัฒนากิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในครัวเรือน เชน มีการทําบัญชีครัวเรือน การปลูกผักสวนครัว และการเลี้ยงสัตวในชุมชน การพัฒนาการรวมกลุมของชุมชน ไดแก การเสริม สรางความเขมแข็งของกลุมคณะกรรมการชุมชน การพัฒนาการแบงบทบาทหนาที่คณะกรรมการ ตามหมวด การเสริมสรางองคความรูเรื่องการบริหารจัดการใหกับกลุมที่มีอยูแลวในชุมชน และกลุม ผูทําการเกษตร เชนกลุมชา กลุมกาแฟ กลุมไมดอก การฟนฟูกลุมเกษตรกรผูเลี้ยงหมูหลุม เพื่อผลิต แกสชีวภาพ ทําใหชุมชนบานหวยนํ้ากืน ไดเปนหมูบานตนแบบเศรษฐกิจพอเพียง และเปนแหลง เรี ย นรู ดู ง านให กั บ ชุ ม ชนอื่ น ๆ เช น การเรี ย นรู ก ารจั ด การหมู บ า น สิ่ ง แวดล อ มดี ปลอดมลภาวะ การเรียนรูเรื่องการบริหารจัดการกลุม ทั้งกลุมคณะกรรมการชุมชน และกลุมวิสาหกิจ การเรียนรูเรื่อง อาชีพที่เปนมิตรกับปา การเรียนรูเรื่อง การใชพลังงานทดแทน รวมถึงการเรียนรูเรื่องการทองเที่ยว เชิงเกษตรโดยชุมชน นอกจากนี้ยังรวมกับหนวยงานตางๆ ในการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอม เชนการทําฝายชะลอนํ้า ทําแนวปองกันไฟปา การปลูกปา การทําโรงไฟฟาพลังนํ้า เปนตน จากความสําเร็จของชุมชนบานหวยนํ้ากืน ทําใหได รับรางวัลรางวัลชนะเลิศอันดับที่ 2 การประกวดหมูบาน สะอาดชุมชนเขมแข็ง ประจําป พ.ศ. 2555 รางวัลชนะเลิศ อั น ดั บ ที่ 1 การประกวดหมู บ า นสะอาดชุ ม ชนเข ม แข็ ง ประจําป พ.ศ. 2556 ไดรับมาตรฐานโฮมสเตยไทย ป 2557 รางวัลชุมชนเขมแข็งปลอดยาเสพติด อําเภอเวียงปาเปา ประจําป 2557 รางวัลชนะเลิศระดับอําเภอเวียงปาเปา และรางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1 ระดับจังหวัดเชียงราย ตามโครงการคัดเลือกหมูบานดีเดน (บานสวย เมืองสุข) ประจําป พ.ศ. 2558 เปน 1 ใน 9 แหลงทองเที่ยวตนแบบ นํารองดานการสื่อความหมาย ป 2558 ไดเขาประกวด รางวัลอุตสาหกรรมทองเทีย่ วไทย (กินรี) ครัง้ ที่ 10 ประจําป 2558 และไดเขาประกวดหมูบ า นแผนดินธรรมแผนดินทอง ดานเศรษฐกิจพอเพียงระดับอําเภอ ป 2558
สลัดผักโครงการหลวง สําหรับผูที่ชื่นชอบการรับประทานผัก รานโครงการหลวงสาขาสุเทพ ไดนําผักสดนานาชนิดตามฤดูกาล ที่สด สะอาด และปลอดภัย อุดมไปดวยแรธาตุ วิตามิน เกลือแร แอนตี้ออกซิแดนซ และเสนใยอาหารที่จําเปนตอรางกาย เพื่อเปน เกราะปองกันและเสริมสรางใหมีสุขภาพดี แคลอรี่ตํ่า มารวบรวมไว ใหคุณนํามาผสมผสานความอรอยคูกับนํ้าสลัดในรสชาติที่หลากหลาย ไมวาจะเปน นํ้าขน นํ้าใส นํ้าสลัดญี่ปุน นํ้ายําไทย และนํ้าฟกทอง มีทั้งสลัดบารและสลัดกลองใหทานไดเลือกรับประทาน
ครัวโครงการหลวง Royal Project Kitchen
ในบรรยากาศแบบสบายๆ ฟงเพลงเบาๆ ทามกลางตนไม ดอกไมนานาพันธุ บริการอาหารและเครื่องดื่มหลากหลายรูปแบบ โดยใชวัตถุดิบจากโครงการหลวง ที่สด สะอาด ปลอดภัย สงตรงมาจากยอดดอย รับจัดเบรค และบุฟเฟตอาหารกลางวัน ตั้งแต 40 ทาน - 120 ทาน
ครัวโครงการหลวง ตั้งอยูในบริเวณอุทยานหลวงราชพฤกษ (โซนดานขางติดถนน) เสนเดียวกับทางไปวัดพระธาตุดอยคํา รานตั้งอยูซายมือกอนถึงทางขึ้นวัดพระธาตุดอยคํา รานเปดเวลา 08.00 น. - 17.00 น. (เปดใหบริการทุกวัน) ติดตอสอบถามและจองโตะไดที่เบอรโทรศัพท 052-080-660
เพียงแอปเดียว
อาง
ขาง
เที่ยวครบ นําทางไปทุกที่ แอปพลิเคชั่น “โครงการหลวง” ไกดนําทางประจําตัว พรอมพาทานเดินทางไปยัง 38 เสนทางความสุขของโครงการหลวง ไดอยางสะดวกและรวดเร็ว
ดาวนโหลดไดแลววันนี้ผาน App Store แอปพลิเคชั่น “องคความรูการทองเที่ยวโครงการหลวง” (เวอรชั่น1.0) สําหรับมือถือระบบปฎิบัติการ ios
อินทนนท
26
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
บุคคลในเรื่อง : People in the news เรียบเรียงโดย นางสาวปริศนา ดวงนาค นักศึกษาฝกงาน สาขาการทองเที่ยว คณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม
เกษตรอินทรียบานเมืองอาง ความปลอดภัยจากตนน้ำสูปลายน้ำ บ า นเมื อ งอาง เป น ชุ ม ชนปกาเกอะญอ อยูในตําบลบานหลวง อําเภอจอมทอง จังหวัด เชียงใหม พื้นที่สวนใหญของหมูบานเปนพื้นที่ ปาเบญจพรรณและปาเต็งรัง ซึง่ เปนแหลงตนนํา้ ที่ ไ หลลงสู แ ม นํ้ า ป ง บ า นเมื อ งอางได รั บ การ สงเสริมจากสถานีเกษตรหลวงอินทนนทใหปลูก ผักอินทรีย โดยการปลูกผักอินทรียนั้นจะไมใช สารเคมี เนนใชภูมิปญญาชาวบาน ใชปุยคอก ที่ผลิตเอง นายวัชรินทร พจนบัณฑิต อายุ 44 ป หนึ่งในเกษตรกรผูปลูกผักอินทรียบานเมืองอางและอีกหนึ่ง ตําแหนงคือ พอหลวงบาน นับตั้งแตที่โครงการหลวงเขามาใหความรูเรื่องการปลูกผักอินทรีย พอหลวง วัชรินทร ก็ไดทุมเทแรงกายแรงใจในการดูแลทุกขสุขของชาวบาน และเปนแกนนําสําคัญในการสงเสริม การปลูกผักอินทรียในบานเมืองอาง
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
27
“บานเมืองอางมี 6 หยอมบาน ประชากร 580 คนผมจะเขาไปหา ทุกหมูบาน ทุกเดือนจะมีการประชุม กันอยู ผมจะไปกับเจาหนาที่”
พ อ หลวงวั ช ริ น ทร เ ล า ให ฟ ง ว า ก อ น ที่ โ ครงการหลวงจะมาส ง เสริ ม อาชี พ ปลู ก ผักอินทรีย เดิมชาวบานเมืองอาง มีอาชีพ ทําไร ทํานา เลีย้ งสัตวและรับจาง ซึง่ แทบไมมี รายไดเลย “รายไดกอนที่ทางโครงการหลวงจะเขามาชวยผมสํารวจทั้งปรายไดอยูที่ 4,000-5,000 บาทตอป เพราะชาวบานที่นี่ยังไมมีรายได หลักๆ ก็คือรับจางและหาของปา ตอนนี้รายไดตอเดือนเฉลี่ยแลวคือ ถามี 1 โรงเรือนก็ประมาณ 5,000 บาทตอเดือน ถามี 3 โรงเรือนก็ 15,000 บาทตอเดือน” ที่บานเมืองอางเกษตรกรจะมีการชวยเหลือซึ่งกันและกัน อยางการใชพื้นที่เพาะปลูกก็จะใชรวมกัน ไมมีการใหเชาหรือซื้อขายกัน เพื่อใหเกษตรกรที่ไมมีพื้นที่สามารถมีรายไดดูแลครอบครัวได โดยจะแบง พื้นที่ใหครัวเรือนละ 3 โรงเรือน (1 โรงเรือนมีพื้นที่ 180 ตารางเมตร)
28
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
แปลงของพอหลวงจะปลูก 3 ชนิดคือ กวางตุง เบบี้ ฮ อ งเต แ ละผั ก สลั ด ผั ก เหล า นี้ จ ะเป น ผั ก อายุ สั้ น ใชระยะเวลาในการเพาะกลา 7 วัน ระยะเวลาในการ ปลูกไมเกิน 25 วันก็สามารถเก็บผลผลิตได โดยชาวบาน จะมาชวยกันเก็บผลผลิตโดยไมเกี่ยงวาเปนของใคร พอหลวงวัชรินทรบอกวาหลังจากโครงการหลวงได เขามาสนับสนุนใหบานเมืองอางปลูกผักอินทรียชาวบาน ก็ มี ร ายได ดู แ ลครอบครั ว ทํ า ให ชุ ม ชนสามารถพึ่ ง พา ตนเองได “รูสึกวาดี ภาคภูมิใจนะที่มีโครงการดีๆ เพราะวา ในอดีตของเรานั้นก็ยอมรับนะวาเราไมมีรายได ทุกคน ต อ งแสวงหาต อ งกระจายกั น ดู ค รั บ คื อ ต อ งดิ้ น รน แตตอนนี้เราก็เริ่มเขามาเปนกลุมก็ดูแลกันมีปญหาอะไร ก็ชวยกันแกไข มีความสามัคคีกัน มีรายไดเพิ่มขึ้น” พอหลวงวัชรินทรไดใหคําตอบถึงประโยชนของการปลูกผักอินทรียวานอกจากจะทําใหไดผลผลิตที่ ไมมีสารพิษตกคาง ทําใหคนในชุมชนมีอาชีพที่มั่นคงแลว ยังเปนการสงความปลอดภัยไปสูผูบริโภคและ เปนการรักษาสภาพแวดลอมดวย “ก็โอเคครับ เพราะหนึ่งเราตองมองถึงสุขภาพของคนในชุมชน ไมไดใชสารเคมีเลย สองสิ่งแวดลอม ที่ดี เราตองอยาลืมวาเราเปนคนตนนํ้า เราตองนึกถึงคนปลายนํ้าถาเราไมใชสารเคมีอยางนอยเราไมโดน คนขางลางก็จะไมไดผลกระทบ”
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
29
คลินิกพืช : Plant clinic ปลวกและการปองกันกำจัด ปลวก (Termite) เปนแมลงที่มีความสําคัญตอสิ่งแวดลอม ซึ่งมีทั้งคุณประโยชนและโทษเปน อยางมาก ปลวกนั้นเปนแมลงที่ตองการเซลลูโลสเปนอาหารในการดํารงชีวิต และเซลลูโลสเปนสวน ประกอบสําคัญของเนื้อไม ดังนั้นปลวกจึงมีประโยชนตอสิ่งแวดลอม ชวยยอยสลายอินทรียวัตถุตางๆ เชน เศษซากไม กิ่งไม ใบไมใหทับถมกันแลวเกิดเปนฮิวมัสในดินสรางความอุดมสมบูรณแกพื้นดินและ กอใหเกิดระบบการหมุนเวียนของธาตุอาหาร แตกระนั้นปลวกก็มีโทษในการทําลายและกัดกินเนื้อไม สิ่งของที่มีไมเปนสวนประกอบ สิ่งของในบานเรือน รวมถึงทําลายรากและลําตนของไมผล ไมยืนตน ที่ใชเวลาปลูกมาหลายปใหตาย จึงทําใหแมลงชนิดนี้มีความสําคัญในดานของการเปนศัตรูพืช ปลวกเปนแมลงที่ชอบอยูรวมกันเปนสังคมใหญ มีนิสัยชอบอยูในที่มืด อับชื้น ประชากรปลวก มีการแบงหนาที่ตามวรรณะ มีทั้งหมด 3 วรรณะ คือ 1. วรรณะกรรมกร ตัวเล็กสีขาวนวล ไมมีปก ไมมีตา ทําหนาที่สรางรังทําความสะอาดรัง ดูแลไขและซอมแซมรังที่ถูกทําลาย 2. วรรณะสืบพันธุ เปนแมลงเมา ตัวเต็มวัยมีปก ลําตันมีสีนํ้าตาลอมเหลืองไปจนถึงดํา เมื่ออากาศเหมาะสมจะบินออกจากรัง ผสมพันธุ แลวสรางรังใหม และ 3. วรรณะทหาร มีตัวขนาดใหญกวาวรรณะกรรมกร กรามใหญ ยาว และแข็งแรง เพื่อใชในการตอสูกับศัตรู ปลวกที่สรางความเสียหายที่สําคัญทางเศรษฐกิจในประเทศไทยแบงได 2 ประเภท ไดแก ปลวกไมแหง Cyptotermes thailandis และปลวกใตดิน ที่สําคัญ คือ Coptotermes havilandi ซึ่งกัดกินรากออย (พิสุทธิ์, 2550) เสาวรสหวาน (มูลนิธิโครงการหลวง, 2555) เกิดจาก ปลวกชนิดนี้และปลวกใตดินชนิด C.gestroi นับวาเปนปลวกที่มีผลกระทบทางเศรษฐกิจสูงที่สุดของ ประเทศไทยเพราะรอยละ 90 ของอาคารที่ถูกทําลาย
ภาพที่ 1 ปลวกวรรณะทหาร (ซาย) และ ปลวกวรรณะสืบพันธุ (ขวา)
30
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
การปองกันกําจัด ปลวกชอบอาศัยอยูใ นชองใตดนิ เขาทําลายอาคารบานเรือน ตามรอยตอ รอยแตก ของพื้นคอนกรีตและผนังอาคาร สามารถใชไสเดือนฝอย Steinernema carpocapsae ฉีดพนลงในดิน หรือราดลงบนทางเดิน เพื่อใหไสเดือนฝอยเคลื่อนหาปลวก ตามทางเดินของปลวกที่อยูใตดินซึ่งจําเปน ตองอาศัยนํ้าเปนตัวนําพาไป แตอีกวิธีที่ไดรับความนิยม สะดวกและมีประสิทธิภาพสูงในการปองกัน กําจัดปลวกคือการใชสารเคมีกําจัดแมลง ซึ่งสามารถใชแนวทางเชนเดียวกับการปองกันกําจัดปลวกใน อาคารบานเรือนดังนี้ ขุดดินในบริเวณที่มีปลวกใหเปนรองยาวตามแนวอุโมงคทางเดินของปลวกประมาณ 1 เมตร ใหมีความลึก 10-20 ซม. แลวใชสารเคมีกําจัดแมลง ฟโปรนิล 5% w/v SC ผสมนํ้าอัตรา 200 มิลลิลิตร หรือ คลอรไพริฟอส 40% w/v EC อัตรา 100 มิลลิลิตรตอนํ้า 20 ลิตร ใชเครื่องพนแรงดันฉีดพนอัดสารละลายลงในรองดินที่ทําไวประมาณ 5 ลิตรตอรอง เพื่อใหดิน บริเวณนั้นดูดซับสารเคมี ทําการกลบดินที่ทําการฉีดพนสารกําจัดปลวกไวแลว เพื่อปองกันไมใหเกิดอันตรายกับสิ่งมีชีวิต อืน่ ทีอ่ ยูใ กล แลวทําแบบเดียวกันบริเวณรอบทีพ่ บรังหรือแนวทางเดินของปลวก เพือ่ เพิม่ โอกาส ใหปลวกไดรับสารเคมี วิธีการนี้มีหลักการคือ ใหปลวกไดรับสารเคมีผานพื้นดินที่มีสารกําจัดแมลงเขมขน แลวนําสารเคมี นั้นติดตัวไปแพรกระจายใหปลวกตัวอื่นภายในรัง ทําใหปลวกตายทั้งรังได ผูทําการกําจัดควรเพิ่ม โอกาสใหรังปลวกไดสารเคมีโดยการเพิ่มจุดราดหรือพนสารเคมีตามทางเดินของปลวก เพื่อใหได ประสิทธิภาพและสามารถกําจัดไดรวดเร็วยิ่งขึ้น
ภาพที่ 2 ปลวกไดรับสารเคมีกําจัดแมลงแลวนําไปติดตอสูปลวกตัวอื่น
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
31
เอกสารอางอิง งานพัฒนาและสงเสริมการผลิตไมผลขนาดเล็ก มูลนิธิโครงการหลวง. 2555. การปลูกเสาวรสหวาน. มูลนิธิโครงการหลวงและสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องคการมหาชน). หนา 55. พิสุทธิ์ เอกอํานวย, 2550. โรคและแมลงของพืชเศรษฐกิจที่สําคัญ. สวนสัตวแมลงสยาม (Siam Insect Zoo). หนา 326 กลุมกีฏและสัตววิทยา, 2553. คําแนะนําการปองกันกําจัดแมลงและสัตวศัตรูพืช ป 2553. เอกการ วิชาการเกษตร. กลุมกีฏและสัตววิทยา สํานักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กระทรวง เกษตรและสหกรณ. หนา 303 The Fumapest Group. 2016. Summary of Professional Termite Control Methods. (ระบบ ออนไลน)http://www.termite.com/termite-control.html ศูนยวิจัยกีฏวิทยาปาไมที่ 2. 2559. บทบาทของแมลงตอระบบนิเวศ. (ระบบออนไลน). http://www. dnp.go.th/FOREMIC/WEB%20SITE2/de_termites.php
รานโครงการหลวงสาขาสุเทพ เปดจําหนายไมดอกไมประดับกระถาง สมุนไพรกระถาง เฟนกระถาง หลากหลายชนิด วัสดุการปลูกและผลิตภัณฑดูแลตนไม อยูทางดานทิศตะวันออกของรานโครงการหลวงสาขาสุเทพ
เปดตั้งแตเวลา 08.00-17.00 น. (อาทิตย-ศุกร) ทานใดสนใจไปเลือกซื้อเลือกชมกันไดนะคะ
ไฮเดรนเยีย มู ล นิ ธิ โ ครงการหลวงได ส ง เสริ ม ให เกษตรกรชาวไทยภูเขา ปลูกดอกไฮเดรนเยีย เพือ่ จําหนายเปนไมตดั ดอก ซึง่ เปนทางเลือก อีกทางหนึ่งของเกษตรกร ดอกไฮเดรนเยียเปนดอกไมหลากหลายสีสัน มีทั้ง สีขาว สีชมพู สีมวง สีฟา และ สีเขียว สวนมากจะเปนไมพุม และไมเลื้อย ความโดดเดนของ ไฮเดรนเยียสวนใหญนยิ มปลูกเพือ่ ความสวยงามของดอก เนือ่ งจากชอดอก ที่มีขนาดใหญประกอบกับสีสันสวยงาม ดอกไฮเดรนเยีย “ดอกไมแหงหัวใจดานชา” วากันวาไมควรมอบดอกไมนี้ใหแกผูใด นอกจากอยากจะ ตัดพอผูรับวา เขาหรือเธอ ชางเปนคนใจดานชาเสียเหลือเกิน แตในอีกความหมายหนึ่ง ก็วาดอกไฮเดรนเยีย หมายถึง “คําขอบคุณ”…Thank you for understanding...ขอบคุณที่เขาใจกัน
มีจําหนายที่รานโครงการหลวง (ตามฤดูกาล)
แหลงที่มาจาก: https://www.gotoknow.org/posts/444494
34
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
เกร็ดและแกนโครงการหลวง
เรื่องเลาจากหนังสือ
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและโครงการหลวง บทนิพนธของหมอมเจาภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง
หนูๆ ๆ ๆ ครั้งแรกที่ผูเขียนไดยินเรื่องหนูก็เดือนกันยายน 2513 เมื่อไดรับจดหมายวา “กะเหรี่ยงสูงอายุคนหนึ่งจากแมสามแลบมารายงานอยางนํ้าตาคลอหนวยวา ชาวกะเหรี่ยงรอบๆ หมูบานเขากําลังอดขาว และเหตุการณรุนแรงขนาดจะเสียชีวิตก็ไดเพราะเหตุหนูทําลายขาวในนามา ตั้งแตเมื่อปกอน” บริเวณที่ถูกหนูทําลายขาวนี้อยูในเขตอําเภอแมลานอย ตั้งแตแมนํ้าสาละวินมาทางทิศตะวันออก ขามแมนํ้ายวม ไปจรดอําเภอฮอดในเชียงใหม รายงานอีกฉบับหนึ่งแจงวา “พ.ศ. 2511 เปนปแรกที่หนูเริ่มกัดกินตนขาว แตไมไดรับความเสียหายมาก ปตอไปเสียหายมาก ขึ้น คือ เก็บเกี่ยวได 100 ถังหลังที่ถูกหนูกิน แทนที่จะได 200-250 ถัง ตามธรรมดา หนูเหลานี้อยูในดิน กัดกินตนขาว ตัง้ แตตน สูงหนึง่ คืบไปจนถึงบริเวณเก็บเกีย่ ว พ.ศ. 2513 ตนขาวไดรบั ความเสียหายมากกวา ปกอนๆ เพราะหนูมีมากขึ้น” ผูที่หิวแตอีกไมนานก็จะไดรับประทานอาหารคงจะไมซาบซึ้งในเรื่องที่กลาวมานี้เทากับผูที่ทองแสบ มานาน เพราะฉะนั้นกอนที่จะอานตอไป โปรดหลับตานึกภาพเอาวา ขาวซักเม็ดก็ไมตกถึงทองมาหลาย วันแลว เพื่อบรรเทาความทุกขยาก พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระราชทานเงิน 5,000 บาท และพวก แบบติสทจึงสมทบอีก 8,000 บาท สําหรับซื้อขาวแจกที่แมสามแลบ แตเพราะจะขนขาวไปที่นั่นตองใช ชางซึ่งชา ไมทันใจคนอดขาว เราจึงเพิ่มจุดแจกจายอีกแหงหนึ่งที่อําเภอแมสะเรียงเอง ถึงแมผูที่ไดรับขาว พระราชทานจะตองแบกกลับบานเองก็ตาม โครงการหลวงไดรบั จดหมายลงวันที่ 14 ตุลาคม เปนภาษาอังกฤษทีก่ ะเหรีย่ งเขียนซึง่ ถาแปลเปนไทย ก็จะขาดรสชาติไป ตนฉบับมีดังนี้คือ
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
35
“May our relief committee of five members acting on behalf of those distraught Karen hilltribesmen of Mea Sariang, humbly tender our heartfelt gratitude to His Royal Majesty for the gracious gift recived. The suffering was great but the relief was divine, for which act of infinite kindness we, His Majesty’s humble subjects will forever remain grateful and herein pledge our humble allegiance.” ป 2514 มีจดหมายขอความทํานองเดียวกันเปนภาษาไทยดังนี้ คือ “ไดรับทราบจากชาวเขาและนายแฮ ซึ่งผูนี้เปนผูรวมงานสายของ มว.512 (ตชด.) เยี่ยมในหมูบาน ชาวเขาตางๆ ที่ไดรับพระราชทานขาวกลาววาชาวเขามีความปติยินดีและมีความรูสึกซาบซึ้งในพระมหา กรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ซึ่งไดใหความเมตตา แจกขาวสารเพื่อแกไขในความอดอยากขาดแคลนบางรายรอดจากความตายไดครั้งนี้ ชาวเขาทุกคนจึง ถวายพระพรใหพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สมเด็จพระบรมราชินีนาถจงทรงพระเจริญ และขออวยพร ใหเจาหนาที่ที่เกี่ยวของทุกนายจงเจริญและมีความผาสุกทุกๆ ทั่วถึงกันดวย” พวกเราไดคิดวาปแรกพระราชทาน 5,000 บาท ซื้อขาว 217 ถัง และปที่สอง 607 กระสอบ เทากับ 3,945 ถัง ปที่สามขาวพระราชทานจะเพิ่มเปนเทาไรไมทราบ จึงควรที่เราจะตองทําอยางอื่นแกเสียกอน เชน กําจัดหนู เปนตน
36
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
ทําอยางไรดีกับหนูๆ สําหรับโครงการหลวง งายมาก เพียงแตไปพูดกับหนวยปราบศัตรูพชื เชียงใหมเทานัน้ แตผลก็ปรากฏ ออกมาตามรายงานดังนี้คือ
ผูเขียนไมควรจะเอย แตวารายงานขางบนนี้แสดงใหปรากฏอยางชัดแจงวาผูอํานวยการนั้นถาเปน ของโครงการหลวงเสียอยางละก็ สบายมาก
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
37
แลวจะสบายทางไหนตอ เมื่อถามพรรคพวกดู ผูเขียนก็ทราบวา ถาเราจะกําจัดหนูที่นั่นที่โนนไมมากแหงแลวถึงจะไดผลดี หนูจากที่อื่นก็จะเขามาหากินและเพิ่มพูนพลเมืองโดยเร็วแบบหนูๆ ดังนั้นเราตองดําเนินการหลายๆ จุดพรอมกันไป เราตองขอนิสิต นักศึกษามาชวย ผูเขียนไป จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และเลาเรื่องใหเขาฟง เขาสงกรรมการมาหาผูเขียน วายินดีจะชวย กรรมการคนหนึ่งเปนสุภาพสตรีตัวเล็กๆ ผูเขียนบอก วาถาเธอจะไปรวมงานดวยก็ไมควรจะไป เพราะงานนั้นทรหดหนักนาดู สตรีผูนี้ชื่อ เตือนใจ ดีเทศน โปรดจําชื่อนี้ไวดวย
จุฬาฯ มาสํารวจ เดือนพฤศจิกายน 2514 นิสิตจุฬาฯ รวมกับ ตชด. ไปสํารวจความเสียหายจากหนู
วันที่ 1 คณะเดิน 6 ชั่วโมง
วันที่ 2 เดินทางโดยเรือหางยาวในนํ้าสาละวิน และขึ้นบกตรวจนาและเยี่ยมชาวเขา
วันที่ 4
วันที่ 3 เหมือนวันที่ 2 โปรดทราบดวยวาการเดินทาง โดยเรือหางยาวในแมนํ้าสาละวินนั้น เปนเรื่องที่นาตื่นเตนมาก เพราะนํ้าเชี่ยวกราก เต็มไปดวยวังนํ้าวนซึ่งกลาวกันวารุนแรงมาก ถึงขนาดดูดเรือใหจมหายไปได
เดิน 9 ชั่วโมง ไปขึ้นรถกลับบาน
การสํารวจมีผลทําใหเราทราบวาควรจะปราบหนูอยางจริงๆ จังๆ ในบริเวณกวางๆ
38
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
แผนการลดหนู เราทราบวาเราควรจะปราบหนูหนารอน เพราะ 1. มหาวิทยาลัยพักเรียน และ 2. เปนเวลาที่หนู ขาดแคลนอาหารตามธรรมชาติ จึงตองหิวซมซานเขามาหากินที่หมูบาน ดังนั้นเราจะเตรียมอาหาร อันโอชะไวตอนรับ ประกอบดวยปลายขาวผสมดวยปลาแหง นํ้ามันมะพราว และซิงคฟอสไฟท เราดําเนินการ 10 วัน จาก 11 เมษายน 2515 ดวยความรวมมือของนิสิตจาก 2 มจ. มจ. ละ 50 คน (มหาวิทยาลัยจุฬาฯและแมโจ) จุดปฏิบัติงานมี 35 จุด ทั่วอําเภอแมสะเรียงและแมลานอย แตละจุดใชนิสิต 2-4 คน ดูแลหมูบาน 2-4 หมูบาน งานที่ตองทําคือ เอาอาหารพิเศษไปวางลอที่ทางเขาหมูบานของหนูๆ แลวเดินกลับมานอน ที่จุดของตน ตองทําอยางนี้ทุกวัน การทีจ่ ะใหคน 100 คน เดินทางดวยรถยนตระยะใกลๆ แลวออกเดินเทานานๆ พรอมๆ กัน กระจาย ทั่วสองอําเภอซึ่งเต็มไปดวยดอยและขนเสบียงไปดวยนั้น เปนเรื่องที่ตองคิดวางแผนเปนอยางดี เรามีการ เตือนนิสิตนักศึกษาใหเอานํ้ามันสโลนไปดวย ผลงานก็คือคนไมอดขาว หนูดูจะสูญหายไป เพิ่งจะมาปรากฏตัวเมื่อปกอนนี้ เปนหนูที่มีรสนิยมสูง ชอบกินผลไมราคาแพง เชน องุนไมมีเมล็ด และมะเดื่อหวานของเรา เปนตน
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
39
นิทานชาวดอย
ตนขาวนำโชค นิทานของชาวลีซู กาลครั้งหนึ่งนานมาแลว มีสามีภรรยาคูหนึ่ง ซึ่งมีฐานะยากจนมาก จึงดํารงชีวิต ดวยการขอรับบริจาคอาหารจากผูอื่น หยิบยืมเงิน อาหารและลักขโมย เปนที่รังเกียจ ของตนในหมูบานเปนอยางมาก จึงไดขับไลออกจากหมูบาน ทั้งสองจึงไปขออาศัยอยู กับพระสงฆรูปหนึ่ง ซึ่งพระรูปนี้มีญาณวิเศษ สามารถรับรูเรื่องราวตางๆ ไดและทราบดี ถึงการกระทําเรื่องราวตางๆ ของสามีภรรยาคูนี้ดี แตก็รับทั้งสองมาอยูอาศัยดวย ซึ่งมี ขอแมวาทั้งสองตองเชื่อฟงคําของหลวงพอทุกอยาง ทั้งสองจึงรับปากแตโดยดี จึงไดปลูก กระทอมอยูขางๆ กุฏิของหลวงพอ อยูมาจนกระทั่งสองสามีภรรยาไดใหกําเนิดบุตรชายคนหนึ่ง ทั้งสองจึงแจงให หลวงพอทราบ หลวงพอจึงบอกวา เจาจงนําลูกชายของเจา ไปฝงซะอยาฆาเปนอันขาด ใหฝงทั้งเปนอยางนั่นแหละ ทั้งสองสามีภรรยาไดยินที่หลวงพอบอก ก็เกิดความเสียใจ และเสียดายลูกชายเปนอยางมาก จึงพากลับบาน และกอดจูบลูกชายทั้งวัน จนกระทั่ง เย็นจึงไดนําไปฝง และบอกกับลูกชายวา เจาอยางไดคิดจองเวรจองกรรมกับพอแมเลย เปนเพราะหลวงพอสั่งใหทํา จําเปนตองทําขอใหเวรกรรมทุกอยางตกที่หลวงพอเถอะ
40
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
เมื่อฝงเสร็จแลวจึงกลับบาน หลวงพอถามวา ฝงแลวหรือ ? ทั้งคูก็ตอบวาฝงแลว จนกระทั่งมีลูกชายคนที่สอง หลวงพอใหนําไปฝงอีก และใหฝงใกลๆ กับลูกคนเดิม ทั้งคูก็ทําอยางเดิม สาปแชงหลวงพอใหเวรกรรมทุกอยางตกที่หลวงพออีกเชนเดิม พอมีลูกชายคนที่สาม หลวงพอก็ใหนําไปฝงอีก ทั้งคูก็ทําอยางเดิมโดยลูกชายทั้งสาม ถูกฝงใกลๆ กัน เย็นวันตอมา หลวงพอบอกทั้งคูวาลูกของพวกเจาอยูที่นั่นทั้งหมด ไมไดไปไหน คื น นี้ ใ ห พ วกเจ า ไปนอนที่ ห ลุ ม ฝ ง ศพลู ก ชายเจ า ให เจ า สองคนนอนตรงกลางหลุ ม ทั้งคูจึงไปนอน พอใกลจะถึงหลุมฝงศพลูกชายทั้งสาม เขาก็เห็นลูกชายทั้งสามยืนคุยกัน ดวยทาทางโกรธเกรี้ยววา ถาไมใชหลวงพอนะ ขาจะกินเนื้อเจาสองผัวเมียนั้นใหสิ้น ซาก ทั้งคูกลัวอยางมากจึงกลับไปบอกหลวงพอวา หลวงพอลูกชายของขาทั้งสามคน ที่แทจริงไมใชลูกขา พวกขาติดหนี้เขาอยูยังชดใชไมหมด พวกเขาโกรธแคนมากบอกวา หากไมใชหลวงพอชวย พวกขาจะกินเนื้อของเจากับเมียแลว หลวงพอจึงตอบวาขาบอก พวกเจาแลว แตพวกเจากับสาปแชงขา แลวตอนนี้เห็นหรือยัง ทั้งสองผัวเมียเกิดความละอายใจเปนอยางมากและรูสึกสํานึกผิดที่แอบสาปแชง หลวงพอ ทั้งทั้งที่หลวงพอรูเรื่องราวทั้งหมดที่เกิดขึ้นตลอด แตกลับไมถือโทษโกรธและ ชวยเหลือพวกตน จึงอยูรับใชหลวงพอเรื่อยมา จนกระทั่งทั้งคูสามารถเก็บเงินไดเต็ม หนึ่งกระเปา ทั้งคูจึงแจงใหหลวงพอทราบ หลวงพอบอกใหนํากระเปาเงินนั้น ไปทิ้งลง นํ้าเสียทั้งคูจึงไดนําไปลอยนํ้าในแมนํ้า ทั้งที่รูสึกเสียดายเปนอยางมาก
วารสารโครงการหลวง
ROYAL PROJECT JOURNAL
วันรุง ขึน้ ทัง้ สองไมยอมลุกจากทีน่ อนเพราะยังคงเสียดายเงินอยู จนกระทัง่ หลวงพอ ตองมาปลุกและบอกใหไปจายตลาด เพราะหากสายกวานี้แมคาจะเก็บขาวของกลับบาน กันหมด ทั้งคูจึงตอบวาพวกขาไมมีเงินเหลือแมแตบาทเดียวจะเอาเงินที่ไหนไปซื้อของ อีกหละ หลวงพอจึงนําเงินมาใหทั้งคูไปจายตลาด พอไปถึงตลาดก็สายมากแลวกับขาวและของที่ขายในตลาดหมดทุกอยาง มีเพียง ปลาทองปองตัวเดียวเทานัน้ ทีข่ ายไมออก ทัง้ คูจ งึ ซือ้ ปลาทองปองตัวนีก้ ลับมาแลวบอกกับ หลวงพอวา เหลือแคนี้แหละหลวงพอ เขาขายกันหมดแลว หลวงพอตอบกลับมาวา ดีแลวหละ พวกเจาจึงนําปลาตัวนี้ไปผาทอง ลางใหสะอาดและทําอาหารเชากิน ตอมาทั้งคูไดใหกําเนิดบุตรสาวคนหนึ่ง หลวงพอบอกทั้งคูวา ลูกสาวคนนี้พวกเจา จงเลี้ยงไวใหดีอยาใหหิวขาว หิวนม เลี้ยงแบบยุงไมใหกัด ไรไมใหตอมเลยนะ ทั้งคูก็ เลี้ยงดูลูกสาวคนนี้เปนอยางดี จนกระทั่งกลายเปนสาว ทั้งคูไดปลูกขาวไรแตพอถึงเวลา ออกรวงขาวของสองผัวเมียกลับไมยอมออกรวงยังคงเขียวขจี ตนสูงเทาขาอยู จึงนําเรื่อง ไปบอกหลวงพอวาทําอยางไรดี หลวงพอตอบวา ดีแลวปลอยไวเฉยๆ อยาไปฟนทิ้งเลย ทั้งคูก็ฟงคําหลวงพอ
41
42
ROYAL PROJECT JOURNAL
วารสารโครงการหลวง
อยู ม าวั น หนึ่ ง ช า งของกษั ต ริ ย ค ลอดลู ก และไม ย อมกิ น อะไรใดๆ นอกเสี ย จาก ตนขาวออน กษัตริยทรงทุกขใจเปนอยางมาก เพราะทรงรักชางของพระองคมากดวย จึงใหมหาดเล็กออกไปหาตนขาวออนแตหาเทาไหรก็ไมพบ แมหาจนทั่วผืนแผนดิน แลวก็ตาม เพราะชวงนั้นเปนชวงเกี่ยวขาว ยากที่จะหาตนขาวออนได จนกระทั่งไปพบ ที่ไรขาวของสองผัวเมีย มหาดเล็กจึงขอซื้อกับทั้งคู โดยบอกวาจะเอาไปใหชางของ กษัตริยที่คลอดลูกและไมยอมกินอาหารใดๆ นอกจากตนขาวออน ทั้งคูจึงไปปรึกษา หลวงพอ หลวงพอบอกใหทั้งคูขายไดเลย ทั้งคูจึงขายใหแกมหาดเล็กไป ตอมาเมื่อมหาดเล็กไดแจงใหกษัตริยทรงทราบ กษัตริยทรงแปลกใจเปนอยางมาก และตรัสวา ผัวเมียคูนี้มีบุญนัก บนผืนแผนดินนี้ไมมีใครมีขาวออนเลย มีเพียงพวกเขา ทั้งคู เขามีลูกสาวหรือเปลา มหาดเล็กรายงานวามี จึงทรงรับสั่งใหมหาดเล็กรับตัวลูกสาว ของสองผัวเมียเขาวัง และไดอภิเษกกับลูกชายของพระองค จากนั้นก็ใหสองผัวเมีย เขามาอยูในวังดวย ทั้งคูจึงมีชีวิตอยางสุขสบาย