RMIT - KUNST & COMPLEX
BK6004 - RMIT Niels van der Salm 4020642 Docent: Peter van Velzen April 2013
Bedrijfsverzamelgebouw Het ontwerpproject staat in het teken van Rmit, dit houdt in dat een bestaand gebouw moet worden gerenoveerd voor een nieuwe functie. Tijdens deze ontwerpopgave moet het gebouw “Kunst & Complex” aan
de Keileweg 26 gerenoveerd worden. Bij Rmit wordt de renovatieopgave vanuit drie schaalniveaus benaderd: Modificatie (detailniveau), Interventie (gebouwniveau) en Transformatie (context). Het gevraagde programma dat hier ingepast moet worden is een bedrijfsverzamelgebouw. Naast het te realiseren programma moet een gedeelte van het gebouw ook plaats geven aan een deel van de bestaande gebruikers, kunstenaars die (voorlopig) in het pand werkzaam blijven. Het ontwerp moet verder inspelen of het gemaakte masterplan uit de Managementgame BK6015.
Merwe vierhavengebied, Rotterdam
Het gebouw is gelegen in het Merwe vierhavengebied in Rotterdam. Dit havengebied ligt in het zuidwesten van Rotterdam, dicht aan de grens met Schiedam. Het havengebied heeft een lange geschiedenis die terug gaat tot begin 20ste eeuw. De gemeente Rotterdam is van plan dit havengebied in de loop van de tijd her te ontwikkelen naar een woon-werkgebied. Op de pier waar het gebouw staat is de creatieve sector in opkomst. Innovatieve en creatieve bedrijven, waaronder veel start-ups, vestigen zich hier steeds vaker, onder meer vanwege de goedkope werkruimten en de vrijheid. Het bedrijfsverzamelgebouw richt zich op deze doelgroep en zal inspelen op de behoefte van dit soort bedrijven.
Masterplan Het masterplan is ontwikkeld tijdens de managementgame BK6015. De focus van het masterplan ligt bij het thema water. Leven op, aan en met het water is het uitgangspunt. Vanwege dit uitgangspunt lopen er veel routes langs en over het water. Zo is er ook een fiets/looproute langs de kade, waaraan ook het “Kunst & complex” gebouw aan gelegen is. De kade wordt 40 cm meter opgehoogd tegen overstroming bij hoogwater, het gebied heeft namelijk een directe verbinding met de zee en ligt in een buitendijks gebied. Tevens worden de havenbekken die nu gedempt zijn weer in oude staat hersteld. De gehele pier rondom het gebouw is bestemd voor de creatieve en innovatieve bedrijvigheid in combinatie met 5 –laags appartementen blokken. Deze creatieve bedrijvigheid moet zich gaan vestigen in de bestaande panden aan de pier. Aan de oostkant van het gebouw waar nu een autoweg loopt zal een fietsroute aangelegd worden. Deze route zal over het water doorlopen via een fietsersbrug. Tegenover het gebouw in de silo is een evenementenhal gepland, die veel bezoekers zal gaan trekken. Naast deze Silo zullen tevens een zestal studentenflats gebouwd worden. Aan het eind van de Keileweg is een Campus gepland voor duurzaamheid, water en innovatie. Aan de kruising tussen de fietsroute en de Keileweg ligt de Praxis, een groot utilitairgebouw. Aan de westkant van het gebouw zal de huidige gemeentewerf verdwijnen en in de plaats komt een parkgebied die een verbinding vormt tussen het water (de kade) en de autoweg.
Historie 1923
1924
1924
1950
Het gebouw heeft een lange historie, het eerste gebouwdeel dateert uit 1915, toen de haven net in bedrijf was. Het gebouw heeft sindsdien meerdere functies gehad en is meerdere malen uitgebreid. Het gebouw is op die manier op te delen in meerdere gebouwdelen, die ieder deel uitmaken van een andere bouwfase en ook allemaal verschillende (bouwkundige) eigenschappen hebben. Het gebouw was in eerste instantie een verpakkingsfabriek. Vanaf 1981 is het pand in gebruik genomen door de stichting Kust & Complex, diverse kunstenaars hebben hun atelier hier nu gevestigd.
Programma
Essentie opgave
Het programma betreft een bedrijfsverzamelgebouw. Kenmerkend van dit programma is dat het bedrijfsverzamelgebouw naast werkplekken met een privé karakter ook functies heeft met een meer openbaar karakter zoals een café en een grote zaal, waar evenementen gegeven kunnen worden. In het figuur hiernaast is het programma met de benodigde oppervlakte weergegeven. De meer privé ruimtes zijn in groene en blauw tinten weergegeven en de meer openbare ruimtes zijn met rode en gele tinten weergegeven.
De kern van de opgave is om op de eerder beschreven niveaus: modificatie, interventie en transformatie een goede balans te vinden tussen het Oude en het Nieuwe. Er moet goed op waarde geschat worden welke componenten van het gebouw behouden moeten blijven en welke gebouwdelen van mindere (monumentale) waarde zijn. De toevoeging van het gebouw moet geen namaak worden van het oude. De aansluiting tussen het bestaande gebouw en de nieuwbouw is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Het gebouw moet op de locatie een markante plaats innnemen langs de kade. Hiernaast moet het gebouw een duidelijke ingang krijgen die bezoekers op natuurlijke wijze naar het gebouw trekt. Op gebouwniveau is het van belang om de verschillende gebruikers aan de ene kant ieder hun eigen plaats binnen het gebouw te geven en aan de andere kant ook een eenheid hiervan te smeden. Door architectonische ingrepen in het gebouw of aan de buitenruimte kan er een positieve wisselwerking in gang worden gezet tussen de kunstenaars en de mensen uit het bedrijfsverzamelgebouw. Dit zelfde geldt ook voor de werknemers binnen het bedrijfsverzamelgebouw zelf.
Relatieschema Traditioneel >>>“Nieuwe werken” Bedrijf A
Bedrijf B
Bedrijf C
Bedrijf C
Ontmoetingsruimte en flexplekken
A
C
B
C
Het bedrijfsverzamelgebouw gaat ruimten bieden aan kleine startende bedrijven in de creatieve en innovatieve sector. Kenmerk van deze bedrijven is dat werknemers en ondernemers veel kunnen leren van elkaar. Het doel is om de opzet van het bedrijfsverzamelgebouw heel open te houden zodat er veel interactie mogelijk is tussen de werknemers van de verschillende bedrijven. Door deze interactie kunnen de werknemers elkaar inspireren, samenwerken en zo van elkaar leren. De bedrijven moeten daarom niet afgescheiden van elkaar opereren, maar met elkaar. Dit zelfde geldt voor de groep kunstenaars in het gebouw, ook zij moeten betrokken worden in dit proces. Dit concept zal een vertaalslag moeten krijgen in een architectonische verschijningsvorm.