In verband met cultuur

UITVOERINGSPROGRAMMA’S 2019-2024

// INHOUD INLEIDING

3

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE

4

AMATEURKUNST 9 VERSTERKEN KETEN: BEELDENDE KUNST, MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN

URBAN SPORTS & CULTURE

12 16

INTERNATIONALISERING 18 22

0705_19 V4

KUNST EN CULTUUR IN DE PUBLIEKE RUIMTE

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

1

INTERNATIONALISERING

LANDELIJK ONDERSCHEIDEND AANBOD 2

KUNST EN CULTUUR IN DE PUBLIEKE RUIMTE

EEN STERKE EN TOEKOMSTBESTENDIGE SECTOR

VERBINDING MET ANDERE SECTOREN

ONTWIKKELING HAVENKWARTIER

INLEIDING Op 12 september 2019 heeft de Bredase gemeenteraad de Cultuurvisie 2019-2024 ‘In verband met cultuur’ vastgesteld. Deze visie heeft de gemeente in de maanden die volgden verder uitgewerkt in zes uitvoeringsprogramma’s. De titels van de uitvoeringsprogramma’s komen overeen met de onderwerpen waarop, volgens de cultuurvisie, de komende vijf jaar de meeste uitvoering vereist is. Dit zijn kunst- en cultuureducatie; amateurkunst; versterken keten: beeldende kunst, muziek en podiumkunsten; urban sports & culture; internationalisering, en kunst en cultuur in de publieke ruimte.

De onderwerpen corresponderen, op de laatste twee onderwerpen na, niet één op één met de speerpunten uit de cultuurvisie welke hiernaast zijn weergeven. Omdat de overige vier speerpunten van toepassing zijn op de volledige Bredase cultuursector lopen ze door de zes uitvoeringsprogramma’s heen.

Een belangrijk onderdeel van de uitwerking van de programma’s waren acht rondetafelgesprekken met een selectie van stakeholders.

In deze gesprekken zijn de thema’s beeldende kunst, muziek en podiumkunsten apart behandeld. Later zijn deze samengevoegd tot één uitvoeringsprogramma getiteld ‘versterken keten: beeldende kunst, muziek en podiumkunsten’.

CROSSMARK BREDA CrossMark Breda, wat we voorheen het Havenkwartier noemden, wordt een unieke, stedelijk gemengde wijk waar cultuur nu al van grote betekenis is. Bij de ontwikkeling van deze wijk is er veel aandacht voor de inrichting van de publieke ruimte. Deze moet uitnodigen tot ontmoeting en bijdragen aan de uitstraling van het gebied.

Hierbij moet gedacht worden aan groen, maar ook aan (culturele) programmering.

Voor het KlaversJansen gebied, dat zich in CrossMark Breda bevindt, is een Live Art profiel vastgesteld waarin podiumkunsten centraal staan.

De locatie waar nu Pier 15 is gehuisvest, onderscheidt zich met een urban programmering. Het pand Electron is de verbinding naar de locaties Backer en Rueb en Van Puijfelik, en een plek waar creatieve industrie en cultuur samen komt. Zo zijn de culturele hotspots in CrossMark Breda complementair aan elkaar, waarbij cross-overs makkelijk gerealiseerd worden.

Het is van belang dat de Bredase cultuursector nauw betrokken blijft bij deze gebiedsontwikkeling. Acties hiervoor zijn opgenomen in de uitvoeringsprogramma’s.

Op een bijeenkomst met de Bredase cultuursector op 12 november 2019 zijn de hoofdlijnen per programma gepresenteerd. De reacties hierop hebben geleid tot een aanscherping. In de uitvoeringsprogramma’s staan actiepunten vermeld voor het jaar 2020 en wordt een doorkijk gegeven naar de nieuwe kunstenplanperiode 2021-2024.

Op basis van de uitvoeringsprogramma’s vindt in 2020 een herijking van de subsidiestructuur plaats, die in werking treedt bij de start van de nieuwe kunstenplanperiode in 2021.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

3

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Op school wordt op jonge leeftijd een basis gelegd voor cultureel burgerschap. Kinderen ontwikkelen hun waarneming, uitdrukkingsvermogen en een onderzoekende houding. We borgen in Breda dat na afronding van de schoolperiode alle kinderen met dezelfde ‘culturele bagage’ de wereld ingaan. Bij beleidskeuzes redeneren we vanuit het belang van het kind.

Maar kunst- en cultuureducatie beperkt zich niet tot jeugd. Onder cultuureducatie verstaan we ‘doelbewust leren over en met kunst, erfgoed en media via gerichte instructie, zowel binnen- als buitenschools’1. Binnenschoolse cultuureducatie wordt aangeduid als ‘cultuuronderwijs’. Buitenschoolse cultuureducatie en amateurkunst worden samengevat onder de noemer ‘actieve cultuurparticipatie’.

1 Hiermee volgen we de definitie van het LKCA (Landelijk Kennisplatform voor Cultuureducatie/Participatie en Amateurkunst)

4

cultuureducatie

cultuuronderwijs

actieve cultuurparticipatie

buitenschoolse cultuureducatie of kunsteducatie

amateurkunst

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau Cultuureducatie in het onderwijs is speerpunt in het cultuurbeleid van de Rijksoverheid, vastgelegd in het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Er is een groot risico dat cultuureducatie ondersneeuwt in een onderwijsveld dat in de basisvakken betere resultaten moet boeken2. Bij binnenschools educatief aanbod is het gangbaar een onafhankelijke partij te vragen om bemiddelaar te zijn tussen de vraag en behoefte van de scholen, en het bestaande aanbod binnen die gemeente3. In een situatie waarbij de bemiddelaar zelf leverancier is van aanbod, komt de onafhankelijkheid van de taak als bemiddelaar ter discussie te staan. Centra voor de kunsten waren jarenlang op lokaal niveau de spil voor buitenschoolse educatie en de belangrijkste aanbieder van actieve cultuurparticipatie. Er zijn echter steeds meer particuliere en private initiatieven die in dit vrijetijdsaanbod voorzien.

Mede daardoor daalt het aantal centra voor de kunsten. Landelijk zien we dat vrijwel alle grote cultuureducatie-instellingen gesplitst zijn in een bemiddelingsorganisatie en een facilitaire organisatie. De les- en cursustak wordt daarbij overgelaten aan de markt.

Op Brabants niveau Eén van de vier programmalijnen van het regioprofiel Brabantstad 2021-2024 (‘BrabantStad maakt het’ d.d. oktober 2018) is Cultuureducatie en -Participatie. Er wordt ingezet op het vergroten van de toegang tot cultuur voor iedereen, zowel in leren (educatie) als in deelnemen (participatie), met als doel een meer evidente doorstroom tussen de twee. Hiervoor zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: • Het verkleinen van de verschillen in mogelijkheden voor dorpen zonder en steden met voorzieningen.

2 Cultuur in de Kanteling, Strategische Verkenning Cultuureducatie en Actieve Cultuurparticipatie (2017-2020), LKCA 2016 3 Goed Cultuuronderwijs, ook in de Toekomst. Opbrengsten Cultuureducatie met Kwaliteit en Impuls Muziekonderwijs. Sardes, 2019

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

• Het ontwikkelen van nieuwe (samenwerkings)vormen voor talentontwikkeling met behulp van kunstenaars.

• Verbreding van het huidige aanbod door ruimte en ondersteuning te scheppen voor nieuwe disciplines en initiatieven.

• Inzetten op het ontwikkelen van het creative confidence van de Brabander, zodat zij vanuit zichzelf hun verbinding vinden met cultuur.

Deze doelstellingen sluiten aan bij de Wet op behoud van creativiteit, een manifest dat in 2018 in Brabant werd ondertekend door partners uit bedrijfsleven, onderwijs, zorg en overheid. Het manifest, dat ook ondertekend is door de Gemeente Breda, stelt dat iedereen zijn of haar aangeboren creativiteit moet kunnen benutten en ontwikkelen.

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD Een belangrijke speler op het gebied van cultuureducatie in Breda is stichting Nieuwe Veste. Nieuw Veste is in transitie van een organisatie met aanbodgerichte lessen en activiteiten naar een vraaggerichte organisatie die uitgaat van de behoefte en wens van de Bredanaar.

Daarbij opererend als een netwerkorganisatie die in verbinding staat met andere domeinen, gebruikmakend van bestaand aanbod in de markt. De Cultuurwinkel is binnen Nieuwe Veste het loket voor educatieve aanbieders en de scholen uit het primair en voortgezet onderwijs, waar vraag en aanbod bij elkaar komt. Naast Nieuwe Veste bieden ook andere culturele organisaties cultuureducatieve activiteiten aan. Breda kent een groeiend aantal marktpartijen, zzp’ers, amateurgezelschappen en erfgoedverenigingen met nieuw educatief aanbod.

Afgelopen beleidsperiode Binnenschools: • Met behulp van het landelijke programma CmK (Cultuureducatie met Kwaliteit) is in het onderwijs en de cultuursector gebouwd aan een goede infrastructuur en deskundigheidsbevordering.

• Het initiatief en de vraag naar aanbod ligt meer dan vroeger bij de scholen.

5

Buitenschools: • Het totale speelveld van vrijetijdsaanbod is veranderd. Er zijn veel nieuwe samenwerkingsverbanden en marktinitiatieven ontstaan met (nieuw) aanbod. Dit aanbod wordt met partners passend gemaakt in de nieuwe koers van het kunstencentrum als netwerkorganisatie.

Verbinding binnen- en buitenschools: • De Alliantie Muziekeducatie stimuleert jonge Bredanaars om muziek te maken. Partners uit het amateurkunstsector, onderwijs, Nieuwe Veste en het Jeugdfonds Cultuur hebben samengewerkt aan meer doorstroming van binnen- naar buitenschoolse muziek educatie.

• De combinatiefunctionarissen cultuur, de zogeheten cultuur coaches, zijn ingezet voor het stimuleren van kunstbeoefening onder kinderen en jongeren en de verbinding met het buitenschoolse aanbod op wijkniveau.

HUIDIGE MIDDELEN Via onderstaande subsidieregelingen uit het cultuurbudget wordt er geïnvesteerd in cultuureducatie. Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies

De gemeente investeert hiernaast in 4,5 fte aan combinatiefunctionarissen, de zogeheten cultuurcoaches. Ook ondersteunt de gemeente het Jeugdfonds Sport en Cultuur, dat actieve cultuurparticipatie mogelijk maakt voor kinderen uit gezinnen waarvoor dit financieel niet haalbaar is.

WAT GAAN WE DOEN? Uit de cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ staan ten aanzien van cultuureducatie de volgende richtinggevende uitspraken: • We kijken kritisch naar de financiering van cultuur en daar waar het andere domeinen raakt. De vraag is gelegitimeerd of cultuur educatie volledig met cultuurmiddelen ondersteund moet worden.

Cultuureducatie behoort namelijk evengoed tot het onderwijs, zeker gezien de sterk op participatie en persoonlijke ontwikkeling georiënteerde aanpak in onze stad.

• Met de belangrijkste cultuureducatieve instelling van onze stad zijn we in gesprek over een herijking van haar taken en een daarmee samenhangende aanpassing van de prestatieafspraken en middelen.

Verder gaan we meer een beroep doen op de deskundigheid en zelfredzaamheid van die partijen die educatie tot hun kerntaak rekenen: de onderwijsinstellingen.

Kunst en cultuureducatie • We willen tegemoetkomen aan de wens van veel cultuurinstellingen meer regie te hebben bij de samenstelling van hun educatieve aanbod.

• In deze bestuursperiode wordt niet alleen ruimte gegeven aan cultuur met de grote C, maar ook aan het bereiken van nieuwe doelgroepen door de verbinding met cultuureducatie, amateurkunst, volkscultuur en urban sports & culture.

Projectsubsidies

Impuls Breda

6

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

Bij het vaststellen van de cultuurvisie in de Bredase gemeenteraad is een motie aangenomen die het college opdraagt bij de uitwerking van de uitvoeringsprogramma’s te werken aan een verbreding van het aanbod van cultuuronderwijs.

HOE EN MET WIE IN 2020-2024 In 2020 • We herijken de taken van Nieuwe Veste in aanloop naar de nieuwe kunstenplanperiode. We streven naar een gelijkwaardig speelveld voor educatief aanbod bij binnen- en buitenschoolse cultuureducatie. De nadruk bij de prestatieafspraken met Nieuwe Veste komt te liggen op duurzame ontwikkeling van cultuureducatie en amateurkunst in Breda. Door gelijktijdig het eigen (cursus) aanbod in de komende kunstplanperiode af te bouwen zal Nieuwe Veste hierin een neutrale rol gaan spelen. De kern van haar taak is om als kennis- en netwerkorganisatie een bemiddelende, coördinerende en aanjagende functie te vervullen. We stimuleren andere cultuureducatie-aanbieders hun aanbod te koppelen aan de coördinerende rol van Nieuwe Veste. Dit heeft als doel fragmentarisch aanbod te voorkomen, aanbod op één plaats zichtbaar te maken en zoveel mogelijk Bredanaars te laten participeren.

• We versterken cultuureducatie in het voortgezet onderwijs.

Het Fonds voor Cultuurparticipatie maakt het makkelijker voor scholen en penvoerders van de CmK-regeling om middelen uit het CmK-programma aan te vragen. Dit heeft als resultaat dat meer scholen in het Bredase voortgezet onderwijs bereikt kunnen worden met deze middelen.

• We realiseren meer vakdocenten kunst en cultuur in de klas.

Een commissie uit het primair onderwijsveld in Breda zoekt oplossingen voor het lerarentekort. Hierbij wordt de mogelijkheid om meer vakdocenten vanuit kunst en cultuur in te zetten onderzocht.

• In het kader van de Wet op behoud van creativiteit leggen we de relatie tussen nieuwe ontwikkeling binnen het techniekonderwijs en vakdocenten kunst en cultuur. Het junior techniekcollege en het masterplan sterk techniek bieden de mogelijkheid creativiteit en praktijklessen techniek met elkaar te verbinden.

• We verankeren cultuureducatie in het curriculum van de Bredase Pabo. Met Avans bespreken we het belang van het

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

onderwijzen van toekomstige leraren op het gebied van cultuureducatie.

• We evalueren de rol van de combinatiefunctionarissen. We bekijken hoe zij de verbinding tussen binnen- en buitenschools aanbod (en amateurkunst) kunnen versterken.

• Via de Toekomststoel betrekken we zoveel mogelijk kinderen en jongeren bij culturele vraagstukken. Met het Actieplan Toekomststoel organiseren we als gemeente activiteiten op het gebied van (cultureel) burgerschap en participatie. Kinderen en jongeren doen, denken en beslissen mee over hun eigen toekomst en de vraagstukken uit de stad. De Toekomststoel is in 2019 ingezet bij het festival Breda Barst. In 2020 realiseren minimaal twee culturele organisaties in het kader van de Toekomststoel een activiteit.

• We betrekken jeugd en jongeren actief bij minimaal drie culturele onderwerpen. De Kindercultuurburgemeester en de betrokken klas uit het primair onderwijs worden gevraagd mee te denken op drie culturele onderwerpen. We ontwikkelen voor mbo- en hbo- studenten een toegankelijke manier waarop zij mee kunnen denken over maatschappelijke vraagstukken. Vraagstukken over cultuur worden hier ook onder de aandacht gebracht.

• Via netwerkregisseurs en jongerenwerkers zorgen we voor verbindingen tussen binnen- en buitenschoolse cultuuractiviteiten. Er zijn netwerkregisseurs aangesteld in de wijken Brabantpark en Heusdenhout. In 2020 gebeurt dit in Hoge Vucht, wat aansluit op de extra focus op jongeren in deze wijk. De netwerkregisseurs en jongerenwerkers zorgen voor een breed palet aan mogelijkheden voor de verbinding tussen binnen- en buitenschoolse activiteiten, waar creativiteit en urban sports & culture onderdeel van uitmaken.

Vanaf 2021 • We behouden een sterke infrastructuur voor binnenschoolse cultuureducatie. De basis voor cultuureducatie voorschools en in het primair onderwijs is goed. We continueren daarom het gebruik van het CmK programma.

7

• We werken verder aan een breed gedragen cultuureducatief aanbod. In het kader van leven lang leren doen we dit samen met commerciële en niet-commerciële partners.

• We versterken cultureel burgerschap nog verder door de cultuursector in toenemende bij de Toekomststoel te betrekken.

• In het kader van jeugdparticipatie betrekken we jeugd en jongeren in toenemende mate ook bij culturele onderwerpen.

8

AMATEURKUNST Amateurkunst gaat om kunstbeoefening in de vrije tijd vanuit passie, liefhebberij of engagement, zonder daarmee primair in het levensonderhoud te willen voorzien.

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau Ten aanzien van amateurkunst is er een aantal landelijke trends te onderscheiden: • Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en financieringsmodellen doordat de rol van traditionele instituten voor amateurkunst en participatie verandert.

• De invloed van digitalisering biedt kansen voor nieuwe vormen van kunst.

• Cultuurparticipatie is steeds meer gericht op de waarde die het heeft om van jongs af aan creatieve vaardigheden te ontwikkelen en samenwerkingsvaardigheden te leren.

• Er lijkt sprake te zijn van een herwaardering van amateurkunst, niet alleen als doel op zichzelf, maar ook vanwege het effect dat amateurkunst kan hebben op samenlevingsvraagstukken.

Op Brabants niveau Ruim zes op de tien Brabanders (62%) heeft in het afgelopen jaar een kunstzinnige of culturele activiteit beoefend. De meeste activiteiten worden vaker incidenteel dan structureel uitgevoerd, met uitzondering van het maken van muziek. 34% van de Brabanders is cultureel vrijwilliger. De provincie Noord-Brabant staat hiermee op de tweede plaats in Nederland.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD Amateurkunst is in Breda aanwezig in alle geledingen van de cultuursector. Traditionele amateurkunstverenigingen en nieuwe initiatieven worden hoofdzakelijk ondersteund vanuit de amateurkunstregeling.

Nieuwe Veste heeft voor de amateurkunstsector een ondersteunende rol. Omdat de sector in beweging is heeft Nieuwe Veste onderzoek gedaan naar die veranderende ondersteuningsbehoefte. De afgelopen beleidsperiode is een coördinator als aanspreekpunt aangesteld en is gestart met het organiseren van (netwerk)bijeenkomsten.

HUIDIGE MIDDELEN Via onderstaande subsidieregelingen wordt er vanuit het cultuurbudget geïnvesteerd in amateurkunst. Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Amateurku

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies Projectsubsidies

Impuls Breda

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

9

WAT GAAN WE DOEN? Uit de Cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ staan ten aanzien van amateurkunst de volgende richtinggevende uitspraken: • Een gezonde cultuursector omvat alle schakels van de keten: jonge talenten, landelijke voorzieningen, topvoorzieningen, een bloeiende amateurkunstsector en een infrastructuur op het vlak van cultuureducatie.

• Door als gemeente verbinding te leggen met cultuureducatie, amateurkunst, volkscultuur en urban sports & culture willen we nieuwe doelgroepen bereiken.

• De inrichting van de amateurkunstsector verdient nadere aandacht.

Extra aandacht gaat uit naar samenwerking in het kader van muziekeducatie met de bedoeling het aanbod op wijkniveau te vergroten en te versterken.

• We onderzoeken in hoeverre wijkplatforms en de amateurkunstsector elkaar kunnen versterken. Een betere samenwerking en afstemming is hierbij ons doel.

10

HOE EN MET WIE IN 2020-2024 In 2020: • We verzamelen en delen beschikbare data en kennis. Dit heeft als doel om in de nieuwe kunstenplanperiode het aanbod op wijkniveau te versterken. Deze bemiddelende taak wordt uitgevoerd door Nieuwe Veste.

• De Alliantie Muziekeducatie wordt versterkt en uitgebreid met meerdere disciplines. In deze alliantie worden commerciële en niet-commerciële partners uit andere disciplines dan enkel de muzieksector, uitgedaagd om te werken aan een beter bereik van de Bredase jeugd, en hen aan te zetten tot cultuurbeoefening. Als proef organiseert de alliantie één activiteit op een Cruyff Court in Breda.

• We verbinden de Alliantie (Muziek)educatie, de amateurkunstsector met (het actieplan) carnaval om nieuwe doelgroepen te bereiken. Op wijkniveau biedt carnaval mogelijkheden om kinderen te enthousiasmeren voor muziek, creatieve vaardigheden te ontwikkelen en te experimenteren met techniek (zelf maken en creëren). We zien het beter benutten en verbinden van carnaval aan cultuureducatie als een kans om dichtbij de belevingswereld van de jeugd hun talentontwikkeling te stimuleren.

• We versterken de samenwerking tussen de amateurkunstsector en het sociaal domein. Zowel het sociaal domein als de cultuursector zijn aan zet om relevante partners te verbinden, met name op het gebied van participatie. Door haar laagdrempelige karakter kan de amateurkunst- en urbansector van grote betekenis zijn bij het tegengaan van (jeugd)eenzaamheid en problematiek rond ouder worden. Een voorbeeld is dat Zorg voor Elkaar Breda zich in 2020, in samenwerking met de cultuursector, richt op de preventie van eenzaamheid in drie stappen: bewustwording, deskundigheidsbevordering en uitproberen in de wijk, waarvoor de wijk Haagse Beemden is uitgekozen.

• We versterken de verbinding met de wijkplatforms. We maken concrete afspraken met de sociaal wijkbeheerders over inhoudelijk samenwerking, advisering over de culturele ambities

van Breda en de leefbaarheidsdoelstellingen van de wijkplatforms.

Inhoudelijke samenwerkingen worden aangegaan op maatschappelijke thema’s die leven in de wijken.

• We passen de subsidiestructuur met ingang van 2021 aan, waarin samenwerking tussen het professionele kunst- en de amateurkunstsector verder wordt gestimuleerd. Door het verbinden van amateurs en professionals ontstaan waardevolle verbindingen, de top voedt het talent en het talent de top. In de nieuwe subsidieregelingen wordt aandacht geschonken aan dergelijke cross-overs. Daarnaast worden er in de prestatieafspraken met festivals zoals Spanjaardsgatfestival, LA Breda en Cultuurnacht Breda, nadere afspraken gemaakt over de platformfunctie die deze festivals vervullen. Meer over dit laatste is te vinden in het programma ‘Versterken keten: beeldende kunst, muziek en podiumkunsten’.

Vanaf 2021 • We versterken de samenwerking met de wijkplatforms, sociaal wijkbeheerders en het sociaal domein.

• De data en kennis die in 2020 is verzameld gebruiken we voor de verdere monitoring van het aanbod van amateurkunst op wijkniveau. We kijken daarbij nadrukkelijk naar de identiteit van de wijk en of het lokale aanbod voorziet in de behoefte.

• De versterking en verbreding van de alliantie (muziek) educatie wordt gecontinueerd.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

11

VERSTERKEN KETEN: BEELDENDE KUNST, MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Als men spreekt over keten worden hierin niet alleen de professionele kunsten maar ook de amateurkunst, cultuureducatie, onderwijs en alle andere culturele disciplines en raakvlakken bedoeld. Om dit plan af te bakenen, wordt onderstaand alleen gesproken over alle vormen van professionele kunsten, en mogelijke cross-overs hiertussen.

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau De Rijksoverheid is belast met het scheppen van voorwaarden voor het in standhouden, ontwikkelen, sociaal en geografisch spreiden of anderszins ondersteunen van cultuuruitingen. Hierbij stelt zij de volgende voorwaarden: • Creatieve en kunstzinnige talenten moeten kansen en mogelijkheden krijgen om zich artistiek te ontplooien.

• Iedereen, ongeacht leeftijd, culturele achtergrond, inkomen en woonplaats heeft toegang tot cultuur.

• Er is een pluriform aanbod van cultuur, waarin het bestaande wordt gekoesterd en het nieuwe wordt omarmd.

12

• Er is een veilige haven voor cultuur om te kunnen reflecteren op de samenleving en haar burgers, waarop ook kritiek geleverd kan worden.

Op Brabants Niveau Brabant is de derde culturele regio van Nederland. Zij kent een groot cultureel aanbod, het aantal culturele activiteiten neemt nog steeds toe. De economische en demografische ontwikkelingen vragen om een breed voorzieningenniveau en uitbreiding van cultureel aanbod.

Daarnaast is vanuit het regioprofiel BrabantStad 2021-2024 de gezamenlijke subsidieregeling professionele kunsten vastgesteld, waarin culturele organisaties die bij twee of meer overheden een subsidie aanvragen bij één loket een aanvraag indienen.

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD Tot organisaties die opereren in de professionele kunstsector, kan een groot deel van de Bredase cultuursector worden gerekend. De verschillen in de professionele kunstsector zijn groot. Verschillen zijn met name te zien in: • De grootte van organisaties.

• Wijze van subsidie: organisaties met meerjarenafspraken & organisaties die jaar- of projectsubsidie ontvangen.

• Scope: organisaties die een lokale of regionale focus hebben & organisaties met een internationale scope.

• Verbindingen met andere domeinen: makers/organisaties die cross-overs zoeken naar andere domeinen & initiatieven die binnen hun eigen domein opereren.

WAT GAAN WE DOEN? Uit de cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ zijn de thema’s beeldende kunst, muziek en podiumkunsten (professionele kunsten) niet specifiek als thema benoemd. In de visie zijn wel de volgende richtinggevende uitspraken gedaan die betrekking hebben op deze thema’s: • Een gezonde cultuursector omvat alle schakels van de keten. Breda focust al enkele jaren op enerzijds de top en anderzijds talentontwikkeling. Ook het deel daar tussenin, het middenkader, krijgt nadrukkelijk de aandacht.

• Ontwikkeling van een sterk middenkader valt of staat bij de aanwezigheid van de juiste voorwaarden en een aantrekkelijk cultureel klimaat. Belangrijk in dit opzicht zijn voorzieningen als accommodaties om te presenteren, ateliers en studio’s.

AFGELOPEN BELEIDSPERIODE De afgelopen beleidsperiode is er een aanvullende subsidiemogelijkheid ontwikkeld voor ‘excellente projecten’. In 2020 heet deze regeling ’Impuls Breda’. Middelen uit deze regeling zijn bedoeld om initiatieven die de potentie hebben om door te groeien naar een hoger kwalitatief niveau, een impuls te geven.

Bij het vaststellen van de cultuurvisie in de Bredase gemeenteraad is een motie aangenomen welke het college opdraagt bij uitwerking van de uitvoeringsprogramma’s DJ’s en dance een plek geven. Tevens is er een motie aangenomen welke het college opdraagt te onderzoeken hoe een platform gerealiseerd kan worden waarop culturele organisaties, Versterken keten gezelschappen, makers, ondersteunende partners en andere sectoren elkaar kunnen vinden en elkaar zowel materieel als immaterieel kunnen ondersteunen en adviseren.

HUIDIGE MIDDELEN Via onderstaande subsidieregelingen wordt er vanuit het cultuurbudget geïnvesteerd in de keten van de professionele kunsten. Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies Projectsubsidies

Impuls Breda

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

13

HOE EN MET WIE IN 2020-2024 2020: • De cultuursector moet meer profiteren van waardevolle samenwerkingen. Bij een aantrekkelijk klimaat horen niet alleen ruimtes om te ontmoeten, presenteren en werken. Een goede infrastructuur waarin men elkaar kan vinden, nieuwe samenwerkingen ontstaan en openstaat voor vernieuwing is net zo belangrijk. In antwoord op de motie ‘platform’ realiseren we de volgende acties: - We ondersteunen organisaties in het middenkader bij hun ontwikkeling en de professionalisering van hun organisatie. In samenwerking met Kunstloc Brabant worden hiervoor de mogelijkheden in kaart gebracht en ingezet. Ook worden, waar mogelijk, organisaties via de gemeente geadviseerd in ondernemerschap.

- Met grote culturele organisaties in de stad maken we afspraken over hun verbinding met en verantwoordelijkheid naar de (kleinere) culturele partners en makers. Met onder meer Chassé Theater, Stedelijk Museum Breda, Nieuwe Veste en Mezz maken we nieuwe en verdergaande afspraken over hun wijze van samenwerken, met als doel het versterken van de keten.

- Samen met de cultuursector gaan we op zoek naar samenwerkingspartners in andere domeinen. Specifieke voorbeelden zijn: onderwijs & cultuureducatie, citymarketing en toerisme & de zichtbaarheid van cultuur, wijkzaken en woningbouwcorporaties & cultuurparticipatie, stedelijke ontwikkeling & kunst en cultuur in de publieke ruimte, en zorg & cultuur als middel.

- We maken afspraken met festivals die cross-overs faciliteren en een platformfunctie hebben. In de subsidieverleningen voor festivals zoals Spanjaardsgatfestival, LA Breda en Cultuurnacht Breda worden nadere afspraken opgenomen over de platformfunctie die deze festivals vervullen en de mate waarin de festivals cross-overs stimuleren.

14

- We organiseren twee keer per jaar een stadsgesprek.

De gemeente zal twee keer per jaar een breed stadsgesprek organiseren om de gewenste brede consultatie van de cultuursector te faciliteren. De stadsgesprekken die in 2020 plaatsvinden zullen gaan over cultuur in relatie tot andere domeinen (gesprek 1) en hoe de professionele kunstsector bijdraagt aan inclusie (gesprek 2). Het initiatief voor het organiseren van kleinere gesprekken op diverse thema’s die cultuur raken, ligt bij de cultuursector zelf.

• We verkennen samen met de cultuursector de mogelijkheden tot het ontwikkelen van een database van in Breda aanwezige professionele kunstenaars en culturele makers.

Dit heeft als doel om samenwerking, zichtbaarheid en ontwikkeling binnen de professionele kunsten te bevorderen.

• We maken een plan van aanpak voor Breda DJ-stad. Breda heeft en brengt veel DJ-talent voort. Dit talent moet de mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen in Breda. In het plan van aanpak zal nadrukkelijk aandacht zijn voor talentontwikkeling.

Andere aandachtspunten zijn het realiseren van meer oefenruimtes, de verbinding met traditionele muziekvormen en bestaande culturele organisaties, en de promotie van Breda als DJ-stad.

• We ondersteunen de cultuursector bij het vinden van een juiste locatie ten behoeve van de groei van de Bredase clubcultuur. In het nieuwe horecabeleid worden de randvoorwaarden voor het organiseren van clubavonden opgenomen. De gemeente faciliteert daarnaast bij het vinden van een passende (industriële) locatie voor de groei van de Bredase clubcultuur.

• We werken aan een integraal meerjarig accommodatiebeleid. We ontwikkelen nieuw accommodatiebeleid in relatie tot de culturele panden van de stad. Ten aanzien van de werkplekken van kunstenaars en creatieve makers zal atelierbeleid worden ontwikkeld dat past bij deze tijd. Daarbij kan worden overwogen culturele panden af te stoten om nieuwe ontwikkelingen op andere locaties mogelijk te maken.

• We passen de subsidiestructuur aan met ingang van 2021.

Thema’s die hierin terugkomen zijn professionaliteit en ontwikkeling, toekomstbestendigheid en experimenteermogelijkheden.

2021 en verder: • We zetten de samenwerking met andere domeinen en partijen voort.

• We werken actief samen om het nieuwe accommodatiebeleid te implementeren.

• We blijven de cultuursector stimuleren beter samen te werken.

• We zoeken samen met partners uit de stad naar mogelijkheden om op korte termijn, eventueel op beperkte schaal en mogelijk in tijdelijke panden te starten met de functie van een kunsthal. Hierbij zoeken wij nadrukkelijk naar verbindingen met gebiedsontwikkelingen. Een dergelijke functie komt tegemoet aan de wens van de Bredase cultuursector om meer presentatieruimte te realiseren en kan een multifunctioneel doel dienen. De functie van een kunsthal biedt kansen voor bestaande en nieuwe activiteiten en experimenten.

• We implementeren in samenwerking met de opgave economie het plan Breda DJ-stad.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

15

URBAN SPORTS & CULTURE Letterlijk betekent urban ‘stedelijk’. In dit verband is ‘straatcultuur’ toepasselijker. Het omvat veel meer dan hiphop, breakdance of skaten. De beoefenaars zien het meer als een manier van denken, een cultuur of een levensstijl. Het genre bestaat gemiddeld uit millenials van 18 tot 35 jaar.

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau Er wordt volgens de Raad voor Cultuur bij de gevestigde organisaties weinig nieuw aanbod gecreëerd dat voor nieuwe publieksgroepen interessant is. Hier ziet zij ‘kansen voor innovatief, urban en niet-westers aanbod’. Hierbij tekent de Raad aan: vernieuwing wordt vaak niet bereikt door een aparte voorziening te creëren voor jongeren, maar komt vooral voort uit het opkomen van nieuwe genres, de vermenging daarvan en diversiteit in inspiratiebronnen.

Op Brabants niveau Brabant heeft volgens velen een voorlopersrol op het gebied van urban.

Zo heeft het een flink aantal urban sportparken en urban culture festivals. Waar de faciliteiten zijn, bloeit er talent en community.4 Deze voorlopersrol wordt ook in het regioprofiel Brabantstad 2021-2024 benadrukt. In februari tekenden Brabantstad, BrabantSport, de Skateboard Federatie Nederland, provincie Noord-Brabant en vier skateparken een intentieverklaring om skateborden zowel op topsportals breedtesport niveau verder te professionaliseren.

4

16

https://www.mestmag.nl/alles-is-urban/, bezocht op 25 oktober 2019.

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD De Bredase urbansector kenmerkt zich door het grenzeloze karakter.

Er is geen sprake van een traditionele voorziening, wel van een skatehal met een cultureel programma, veel selfmade kunstenaars en culturele organisatie die raakvlakken hebben met urban. De urbansector zou zich meer willen ontwikkelen. Samen met culturele organisaties in de stad wil zij jong talent de kans te geven zich verder te ontwikkelen onder begeleiding van regisseurs, coaches en docenten, met als doel talent voor de stad te behouden.

HUIDIGE MIDDELEN Via onderstaande subsidieregelingen wordt er vanuit het cultuurbudget geïnvesteerd in urban culture. Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies Projectsubsidies

Impuls Breda

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

Urban

HOE EN MET WIE IN 2020-2024

WAT GAAN WE DOEN? Uit de cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ staan ten aanzien van urban sports & culture de volgende richtinggevende uitspraken: • D oor verbinding te leggen met cultuureducatie, amateurkunst, volkscultuur en urban sports & culture willen we nieuwe doelgroepen bereiken.

• Creativiteit moet in CrossMark Breda in de breedste zin van het woord opgevat worden. Naast kunst in strikte zin, maken we uitdrukkelijk ruimte voor aan kunst verwante domeinen zoals design, dance, nieuwe media, gaming en urban sports & culture.

• We koesteren het urban karakter van CrossMark Breda en zorgen er daarom voor dat de cultuur- en creatieve sector, al of niet in combinatie met horeca en recreatie, blijft passen bij het rauwe decor van de haven.

In 2020: • We inventariseren samen met de cultuursector de aanwezigheid en kansen van urban culture in Breda. Van belang is een overzicht te hebben van personen en instanties die zich met de urban culture bezig houden en iets voor Breda kunnen betekenen.

Tevens moet beter in kaart gebracht worden wat de wensen zijn van de urbansector.

• Met onze belangrijkste urban sports & culture instelling maken we afspraken over de doorontwikkeling van de organisatie en individuele makers. Dit heeft als doel urban culture talenten de mogelijkheid te geven zich te ontwikkelen. Om dit mogelijk te maken starten we een pilot die makers de mogelijkheid geeft te experimenten en te presenteren.

• We dagen de urban sports & culture scene uit om mee te denken over de invulling van nieuw te ontwikkelen gebieden zoals CrossMark Breda en Seelig Park. Dit heeft als doel de gebieden toegankelijk te maken voor de jeugd en (tijdelijke) verblijf- en speellocaties te realiseren.

• In samenwerking met Kunstloc Brabant onderzoeken we de mogelijkheden tot het starten van een urban TalentHub. TalentHubs zijn programma’s voor talentontwikkeling binnen de professionele kunsten in Brabant. Deelnemende hubs werken volgens een vaste werkwijze, waarbij talenten een op maat gemaakt begeleidingstraject krijgen. Bredase organisaties worden betrokken bij de ontwikkeling van deze hub.

• We passen de subsidiestructuur aan met ingang van 2021.

Thema’s die hierin terugkomen zijn professionaliteit en ontwikkeling, toekomstbestendigheid en experimenteermogelijkheden.

Vanaf 2021: • We ondersteunen de Bredase urbansector bij hun doorontwikkeling en stimuleren hen om aan te (blijven) sluiten bij provinciale en landelijke ontwikkelingen.

• We faciliteren de sector bij het vinden van geschikte locaties.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

17

INTERNATIONALISERING Culturele organisaties en makers werken in een mondiale context.

Die brede scope is een onlosmakelijk onderdeel van hun manier van werken. Hun netwerken zijn internationaal en via diverse kanalen vinden zij het internationale podium. Een veelzijdig en excellent internationaal cultureel aanbod draagt bij aan de aantrekkelijkheid van de stad.

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau De Rijksoverheid wil internationale culturele uitwisseling en samenwerking versterken met het Internationale Cultuurbeleid (ICB). Het huidige ICB loopt van 2017-2020. In dit beleidskader zijn drie doelstellingen geformuleerd: 1. versterken van de Nederlandse cultuursector5.

2. bijdragen aan een veilige en rechtvaardige wereld6.

3. culturele diplomatie (via Nederlandse ambassades en consulaten).

Bij het ICB zijn naast de cultuursector diverse spelers betrokken, zoals de rijkscultuurfondsen, ambassades en consulaten, ministeries, DutchCulture, EYE, Het Nieuwe Instituut, het Nationaal Archief, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Prins Claus Fonds en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

5 De Nederlandse overheid geeft voorrang aan de volgende landen bij doelstelling 1: België (Vlaanderen), Brazilië, China, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Indonesië, Italië, Japan, Spanje, Turkije, Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Zuid-Korea 6 De Nederlandse overheid geeft voorrang aan de volgende landen bij doelstelling 2: Egypte, Marokko, Rusland en Turkije

18

Op Brabants niveau Internationalisering is een van de vier programmalijnen in het regioprofiel Brabantstad 2021-2024. Op basis van het regioprofiel is de proeftuin internationalisering gestart. Binnen de proeftuin kunnen in 2019 en 2020 plannen aangemeld worden en een kleine financiële bijdrage ontvangen7. Resultaten van deze activiteiten leveren input voor verdergaande samenwerking op het gebied van internationalisering.

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD In Breda zien we binnen de cultuursector alle facetten van internationalisering: • Presentaties van buitenlandse kunst en cultuur.

• Export van Bredase producties, makers en kennis.

• Bredase makers en organisaties bewegen zich in internationale netwerken, wisselen kennis uit en ontwikkelen internationale co-producties.

• Breda heeft artist-in-residences.

• Breda heeft internationaal georiënteerde creatieve opleidingen.

7 Het gaat om plannen in de volgende categorieën: werkbeurzen, reisbeurzen, seed funding voor het doen van een Europese aanvraag, internationale bezoekersprogramma’s, residenties, versterken van netwerken, publiekspilot met internationals en internationaal aanbod voor alle Brabanders

AFGELOPEN BELEIDSPERIODE

WAT GAAN WE DOEN?

Internationalisering was niet eerder een speerpunt in het cultuurbeleid van de Gemeente Breda. Wel is er de afgelopen beleidsperiode voor gezorgd dat de hoofdstructuur de Bredase ambities op het gebied van internationalisering representeert. Met alle organisaties in de hoofdstructuur zijn daarnaast afspraken gemaakt over de verwezenlijking van deze ambities.

HUIDIGE MIDDELEN Op dit moment zijn er geen geoormerkte cultuurmiddelen beschikbaar voor internationalisering. Via onderstaande subsidieregelingen wordt er vanuit het cultuurbudget geïnvesteerd in internationalisering.

Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies Projectsubsidies

Impuls Breda

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

Uit de cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ staan ten aanzien van internationalisering de volgende richtinggevende uitspraken: • Focus op kwaliteit: beperking aanbrengen in het aantal instituten en makers dat in internationalisering kan investeren.

• Opnemen in overeenkomsten en subsidievoorwaarden: heldere output afspraken met hoofd- en flexibele structuur, voorwaarden stellen aan de mate waarin de instelling of het project bij moet dragen aan de internationale ambities • Samenwerken binnen BrabantStad: samen werken we onder meer aan de versterking van internationale netwerken, ondersteuning van internationaal georiënteerde makers, de aantrekkingskracht van onze cultuur op internationale bezoekers en versterking van het internationaal aanbod.

Internationalisering • Aanhaken bij internationale projecten: zoals de Vuelta en onze partnersteden. Bij internationale projecten zullen we steeds op zoek gaan naar verbinding met sectoren buiten de cultuursector.

• Optrekken met andere domeinen: zoals met toerisme en netwerkorganisaties.

• Als ambassadeur optreden in internationale samenwerkingen, handelsmissies en andere betrekkingen. Daarnaast wordt Breda Marketing optimaal ingezet. We benutten het Verhaal van Breda ten behoeve van de internationale zichtbaarheid van de internationale kunst- en cultuursector.

De Gemeente Breda heeft hiernaast geïnvesteerd in de proeftuin internationalisering van BrabantStad. Deze middelen vloeien terug naar de Bredase cultuursector.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

19

HOE EN MET WIE IN 2020-2024 In 2020: Data verzamelen Niet eerder is er in het cultuurbeleid gefocust op internationalisering.

De lokale sterktes en zwaktes moeten daarom in kaart worden gebracht. We ondernemen de volgende stappen: • De Bredase cultuurexport wordt kwantitatief in kaart gebracht met behulp van de DutchCulture database.

• De internationale onderscheidingskracht van Breda wordt kwalitatief in kaart gebracht door een extern onderzoeksbureau.

• We zetten gesprekken voort om Breda op te nemen in een Europese monitor op het gebied van cultuur en creativiteit.

Dit draagt onder andere bij aan de profilering van Breda, maar is ook een waardevolle bron voor de verdere ontwikkeling van het Bredase cultuurbeleid.

• De proeftuin Internationalisering van BrabantStad wordt geëvalueerd.

• We passen de subsidiestructuur aan op basis van verzamelde data. De opgedane ervaring en data biedt inzicht in welke beleidsinstrumenten helpen bij de internationale ontwikkeling van makers en instituten, en op welk niveau (gemeente of BrabantStad) deze instrumenten met ingang van 2021 het beste ingezet kunnen worden. Hierbij wordt in acht genomen dat samenwerken op regionaal niveau meer slagkracht biedt, maar Breda ook haar eigen grootstedelijke en internationale ambities heeft.

Samenwerken met andere domeinen • We verkennen de zichtbaarheid en bekendheid van overnachtingsmogelijkheden onder de cultuursector. Voor culturele organisaties is het vinden van beschikbare en betaalbare overnachtingsmogelijkheden een uitdaging. Breda Marketing doet op dit moment, in samenwerking met de opgave economie, onderzoek naar deze zakelijke markt en ontwikkelt een overnachtingsvisie.

20

• We maken met de (creatieve industrie) organisaties Playgrounds en Graphic Matters afspraken over hoe zij nog meer kunnen bijdragen aan de economische en culturele ambities van Breda. Na een versterkte samenwerking op het gebied van creatieve industrie, wordt de samenwerking uitgebouwd naar andere organisaties.

• We blijven de Bredase cultuursector betrekken bij de conceptontwikkeling en programmering van de (pop-up) stadsambassades. Deze introduceert Breda internationaal vanuit het ‘Verhaal van Breda’.

• We verkennen hoe we de Bredase cultuursector zichtbaarder kunnen maken op internationale beurzen. De Gemeente Breda onderzoekt onder meer welke internationale beurzen en expo’s op het gebied van creatieve industrie voor Breda relevant zijn.

Internationaal samenwerken • We verkennen het huidige internationale netwerk binnen de cultuursector. Er wordt in kaart gebracht welke contacten en netwerken al bekend zijn bij de culturele partners en organisaties en welke contacten hun sponsoren hebben. Aansluitend hierop wordt bekeken welke Europese culturele en creatieve netwerkverbanden relevant zijn voor Breda.

• We versterken bestaande netwerken. Dit gebeurt onder andere in samenwerking met BrabantStad. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de in Breda bestaande netwerken, zoals de expat community en het Platform Breda Internationals, onderwijsinstellingen Avans en BUAS, terwijl banden met internationale netwerken als Eurocities (in samenwerking met BrabantStad), EUNIC en het Nederlandse diplomatieke postennetwerk ook worden versterkt.

• In samenwerking met het Erasmus Student Network (ESN) betrekken we internationale studenten beter bij het culturele aanbod in Breda. In samenwerking met ESN, dat gelieerd is aan Avans en Buas ontwikkelt de Gemeente Breda een palet om internationale studenten warmer welkom te heten in de stad.

De cultuursector speelt hier een belangrijk rol in.

• We verkennen de mogelijkheden om de Bredase cultuur-

sector beter te laten aansluiten bij Europese subsidieregelingen en mobiliteitsregelingen van (nationale) fondsen worden verkend.

• We benutten de internationale reizen die collegeleden maken door de cultuursector beter bij hun werkbezoeken te betrekken.

• We ontwikkelen nieuw promotiemateriaal over Breda ten behoeve van internationale activiteiten.

• We versterken de banden met Spanje, met als kapstok de komst van de Vuelta naar Breda. In het kader van de Vuelta worden door diverse Bredase culture organisaties en makers activiteiten georganiseerd met Spaanse partners.

- We benutten de internationale reizen die collegeleden maken door de cultuursector beter bij hun werkbezoeken te betrekken.

- We blijven samenwerkingen met andere domeinen versterken.

• Op basis van de verkenning verricht in 2020, blijven we de Bredase cultuursector faciliteren bij het vinden van aansluiting bij Europese subsidieregelingen en mobiliteitsregelingen van (nationale) fondsen.

• We blijven de Bredase cultuursector betrekken bij de ontwikkeling van de (pop-up) stadsambassades.

Vanaf 2021 • We versterken de banden met landen, steden en regio’s waar Breda al sterke (historische) connecties mee heeft.

Denk aan onze buren Duitsland en België (Vlaanderen) en onze zusterstad Wroclaw, maar ook de landen Polen en Spanje. We bouwen met Polen voort op de connecties die zijn versterkt dankzij de viering van 75 jaar bevrijding, maar werken ook toe naar het jaar 2021 waarin onze zusterstad Wroclaw de UNESCO Capital of Performing Arts zal zijn. Met Spanje bouwen we voort op de connecties die zijn opgedaan dankzij de Vuelta, maar we kijken ook vooruit naar het jubileum van de overgave van Breda in 2024-2025.

• In de periode 2021-2024 wordt onze focus uitgebreid naar landen/regio’s/steden waar kansen liggen. Waar de kansen liggen, moet blijken uit de verzamelde data. Er wordt onder andere het volgende ondernomen: - We organiseren minimaal één brede culturele missie om connecties te versterken en te bestendingen, en ervaring op te doen.

- Door middel van inkomende bezoeken van delegaties delen we kennis en bevorderen we internationale samenwerking.

- We verbreden en verdiepen internationale samenwerkingen en kennisuitwisseling via internationale netwerken.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

21

KUNST EN CULTUUR IN DE PUBLIEKE RUIMTE Kunst en cultuur in de publieke ruimte behoort tot de meest laagdrempelige en toegankelijke cultuuruitingen van een stad. Kunstwerken en projecten in de publieke ruimte gaan een directe relatie aan met de omgeving en met het publiek.

CONTEXT: NATIONAAL EN REGIONAAL Op nationaal niveau Kunst en cultuur in de publieke ruimte werd voorheen vaak gekoppeld aan ruimtelijke ontwikkelingen, zoals nieuwe gebouwen of wijken.

Sinds enkele jaren worden nieuwe kunstopdrachten steeds vaker en voor langere tijd aan maatschappelijke thema’s gekoppeld, zoals een gezonde leefomgeving, eenzaamheid en veiligheid.

Op Brabants niveau In Brabant wordt cultuur benut als inspiratiebron bij de inrichting en transformatieopgave van onder meer het stedelijk gebied, de ommelanden en publieke ruimte. De BrabantStad steden kennen als belangrijkste overeenkomst dat in ieders cultureel profiel innovatie centraal staat.

SCHETS VAN HET BREDASE AANBOD Breda heeft een groot aantal kunstwerken en activiteiten in de publieke ruimte, een goed voorbeeld is de Blind Walls Gallery.

22

De afgelopen jaren is met name het aantal activiteiten in de publieke ruimte flink gegroeid. De reden hiervan is dat steeds meer organisaties de publieke ruimte als podium gebruiken. Dit sluit goed aan op de uitgangspunten van ‘Breda brengt het samen’ waar ook de levendigheid van de publieke ruimte een belangrijk onderdeel is.

HUIDIGE MIDDELEN Via onderstaande subsidieregelingen wordt er vanuit het cultuurbudget geïnvesteerd in kunst en cultuur in de publieke ruimte. Onderstaande afbeelding is gebaseerd op de huidige situatie, in 2021 passen we de subsidiestructuur en criteria aan.

Vierjarige subsidies

Jaarsubsidies

Jaarsubsidies Amateurkunst

Jaar- en meerjarensubsidies Projectsubsidies

Impuls Breda

Fonds Cultuur en Cultureel Erfgoed

Makersregeling

Publieke ruimte

Daarnaast zijn er: • De percentageregeling Beeldende Kunst: bij de nieuw- en verbouw van gemeentelijke gebouwen wordt 1,5% van de bouwsom gereserveerd voor kunst. In overleg met eigenaar, architect en gebruikers wordt een opdracht geformuleerd om tot een toepassing te komen. Hierbij wordt een onafhankelijk adviseur betrokken voor het toetsen van de kwaliteit van de toepassing.

• Middelen vanuit andere beleidsterreinen: omdat andere gemeentelijke afdelingen nauw betrokken zijn bij de realisatie en doorontwikkeling wordt ook vanuit deze afdelingen (incidenteel) budget ingezet.

WAT GAAN WE DOEN? Uit de Cultuurvisie In de beleidsvisie ‘In verband met cultuur’ staan ten aanzien van kunst en cultuur in de publieke ruimte de volgende richtinggevende uitspraken: • Er worden in de nieuwe subsidieperiode afspraken gemaakt met de culturele hoofdstructuur over hun aanwezigheid in de publieke ruimte.

• De Blind Walls Gallery zal worden uitgebreid naar de wijken en dorpen waarbij we de samenwerking met andere sectoren, zoals wijkzaken, economie, erfgoed, ruimte en parkeerbedrijf, voortzetten.

• Er komt een goede (digitale) ontsluiting van onze openbare kunst en cultuur, zodat er meer publiek bereikt kan worden.

• We zorgen ervoor dat kunst en cultuur een structureel en vanzelfsprekend onderdeel van de ruimtelijke en stedenbouwkundige agenda vormen.

• We maken van nieuwe afspraken rondom werkwijze van een percentageregeling bij fysieke projecten in de stad.

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

HOE EN MET WIE IN 2020-2024 In 2020: • We actualiseren en verbreden de percentageregeling met als doel meer kunst en cultuur in publieke ruimte. Realisatie van kunstprojecten in de publieke ruimte zijn langdurige trajecten. In 2020 wordt er vanuit de bestaande percentageregeling (1,5% van de bouwsom) bij de ontwikkeling van de nieuwbouw van de doorstroomvoorziening en het Talentencentrum Breda, gestart met de realisatie van een kunsttoepassing. In het voorjaar van 2020 actualiseren we de bestaande percentageregeling. Hierin benoemen we de ontwikkelingen waarop de percentageregeling gaat worden toegepast, waarbij wordt gedacht aan de Nieuwe Mark, CrossMark Breda (inclusief KlaversJansen) en de Oostflank.

• CrossMark Breda en specifiek KlaversJansen worden verder ontwikkeld tot culturele hotspot. We maken voor kunst en cultuur in de publieke ruimte een projectplan. De geactualiseerde percentageregeling maakt hier onderdeel van uit. Dit projectplan wordt afgestemd met het totale plan voor dit gebied.

• We benoemen een casemanager. Voor het organiseren van activiteiten en projecten in de publieke ruimte is voor organisaties afstemming met verschillende gemeentelijke afdelingen vaak een vereiste. We werken daarom zoveel mogelijk met één aanspreekpunt.

• We realiseren een legale graffitimuur voor jongeren in Breda. Hierbij wordt voorzien in de behoefte van jonge makers en de mogelijkheid voor jongeren om zich verder te kunnen door ontwikkelen.

• We verkennen de mogelijkheden tot het realiseren een digitale ontsluiting van kunst en cultuur in de publieke ruimte. Dit gebeurt onder andere in samenwerking met Breda Marketing.

• We maken afspraken met Breda Marketing over een betere inbedding van kunst en cultuur in de publieke ruimte. Breda Marketing ontwikkelt routes die de verhalen vertellen van de stad voor bewoners en bezoekers. Er wordt specifiek aandacht besteed aan culturele uitingen.

23

• In 2020 worden vijf Blind Walls in de wijken gerealiseerd.

• We streven naar meer kunst en cultuur in publieke ruimte van wijken. Met het sociaal domein, de wijkplatforms en sociaal wijkbeheerders worden hierover nadere afspraken gemaakt. Deze afspraken worden niet gelimiteerd tot objecten in de openbare ruimte, projecten als cross-overs en podiumkunsten worden hierin ook meegenomen.

Vanaf 2021: • We implementeren de geactualiseerde percentageregeling met als doel meer kunst en cultuur in de publieke ruimte.

• We zetten de ontwikkeling van kunst en cultuur in de publieke ruimte van wijken voort. Dit doen we door kunst en cultuur in de publieke ruimte beter te verankeren in het sociale domein en onderdeel te laten zijn van de verbinding tussen bewoners en stad.

• We realiseren een digitale ontsluiting van kunst en cultuur in de publiek ruimte. Dit gebeurt wanneer verkenning hiertoe succesvol is gebleken en een realistisch project gerealiseerd kan worden.

• In 2022 zijn 100 Blind Walls gerealiseerd.

24

// COLOFON extern advies

Jurjen Weemstra BMC fotografie Bureau Vormgeving Gemeente Breda (buitenkaft) artwork en tekeningen Nina Lenting en Wim Reichardt vormgeving Bureau Vormgeving Gemeente Breda

UITVOERINGSPROGRAMMA’S CULTUUR 2019-2024

25