Nijmegen business 07 - December 2014 by Nijmegen Business

NIJMEGEN

REGIONAAL ZAKENMAGAZINE | JAARGANG 30 | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau (bijna) 60 jaar

NIJMEGEN

REGIONAAL ZAKENMAGAZINE | JAARGANG 30 | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau (bijna) 60 jaar

Zakenmagazine voor de regio Nijmegen JAARGANG 30 December 2014, editie 7 REDACTIE ADRES Postbus 31179 6503 CD Nijmegen Tel. (024) 360 92 88 info@ebersonenzo.nl www.nijmegen-business.nl

BLADMANAGER Didy van Eldik SALES Angela Kuijpers REDACTIE Hans Eberson COLUMNISTEN Marieke Hoogenboom, Dianne Kottier, Tom van Bergen, Roland van Mourik FOTOGRAFIE Broer van den Boom Fotografie, Marcel Krijgsman VORMGEVING 3AMI | ontwerp & realisatie Nijmegen

04 Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau (bijna) 60 jaar 06 Uit de adviespraktijk van Deloitte 08 Hoogenboom “Tijd voor mode 2.0” 09 Thomas Vormomgeving ‘Duidelijke doelen voor 2015’ 10 Astrid Huitink nieuwe directeur Van Lanschot Nijmegen 12 TPN WEST lanceert met PPC 2.0 semicollectief cameratoezicht 14 Wassink Autogroep wil verwachtingen overtreffen 16 Breed en Look-o-Look werken nauw samen in perfect partnership 18 Strijbosch Thunnissen is klaar voor een succesvol 2015 22 Met Hegeman Volkswagen Bedrijfswagens Nijmegen naar VW Hannover 24 Laat zien wie je bent 26 ING organiseert mini seminar voor accountants en fiscalisten Zuid-Gelderland

NATIONAAL I

‘Think global, act local’ Roland Kahn op weg naar 1 miljard

V Duurzaamheid biedt perspectief voor vastgoed en bouw Tweede editie Ecobouw

X ‘Houd je niet bezig met no-core activiteiten’ In- of outsourcen van facilitaire diensten

DRUK Drukkerij van der Weerd ABONNEMENTEN Telefoon: (024) 360 92 88 Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd tenzij de abonnee uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs E53,- per jaar (incl. BTW) COPYRIGHT Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Het verlenen van toestemming tot publicatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur de uitgever, met uitsluiting van ieder ander, onherroepelijk machtigt de bij of krachtens de Auteurswet door derden verschuldigde vergoeding voor kopiëren te innen en dat de auteur alle overige rechten overdraagt aan de uitgever. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

business

27 Ontbijtbijeenkomst over de voor- en nadelen van het familiebedrijf 30 SMB Willems genomineerd voor Business Succes Award 2014 32 Over de lange relatie tussen Amusementspark Tivoli en Rabobank 34 Poelmann van den Broek, BDO en Rabobank organiseren inspiratiesessies voor familiebedrijven

36 Familie Oosterbaan vertrouwt op de kennis van Konings & Meeuwissen 38 Unica kiest voor geheel andere marktbenadering 40 Dirkzwager advocaten & notarissen ontzorgt bij bedrijfsoverdracht 42 Uit de adviespraktijk van Hekkelman Notarissen 43 Landgoed de Barendonk pareltje in Beers 45 Hotel Courage Waalkade Nijmegen en Van der Valk Hotel Arnhem 47 Nijmegen Business Zakenautotestdag 48 Koken met MANNA 49 Rob Vugts winnaar zevende editie Nijmegen Business Golfcompetitie 50 Nijmegen Business Borrel bij MANNA

EN EEN GEZOND EN SUCCESVOL 2015… We spreken heel veel ondernemers en op de vraag hoe het met hen gaat krijgen we vaak te horen: ‘Och, het gaat eigenlijk wel,

het kon beter, maar we doorstaan deze tijd. Maar je hoeft de krant maar open te slaan en je wordt overspoeld door kommer en kwel’. Dat laatste klopt. Dat heeft alles te maken met een oude journalistieke wet: goed nieuws is geen nieuws. Heeft u iets positiefs te melden, dan vindt u geen gehoor, raakt een bedrijf in zwaar weer, of heeft een consument minder vertrouwen, dan lopen de krantenkolommen vol. Dan wordt hel en verdoemenis gepredikt, dan staan we voor het einde der tijden. Natuurlijk hebben veel bedrijven zware tijden achter de rug, heeft een aantal het niet overleefd, maar het gros draait gewoon door. Sterker nog, veel ondernemers hebben de crisis aangegrepen om eens goed naar hun verdienmodel te kijken, om hun bedrijf aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid. Want die is er wel. Het besef is alom aanwezig, dat het nooit

Op 1 oktober trad Astrid Huitink-Jacobs aan als nieuwe kantoordirecteur van Van Lanschot Nijmegen. Ze maakt niet alleen een imposante carrière bij Van Lanschot, ze heeft ook een bijzondere kijk op leidinggeven.

meer wordt zoals het was. Maar is dat niet altijd zo geweest? Ik begin helaas aardig op leeftijd te raken en ik kan u vertellen dat er relatief weinig nieuws is onder de zon. OK, de banken schoten onderuit, maar dat is nog niets vergeleken met de ramp die zich in 1928 voltrok. Ook in de jaren tachtig, negentig en in 2000 ging het bedrijfsleven door diepe dalen, paste zich aan en ging door. Dat is namelijk een essentieel onderdeel van het ondernemerschap. De wereld verandert, je klanten veranderen en je past je aan. Doe je dat om welke reden dan ook niet, dan heb je een probleem. Economische recessies zijn van alle tijden, de economie zal altijd fluctueren. Ooit van de varkenscyclus gehoord? En misschien klopt het verhaal over de zeven vette en de zeven magere jaren wel. Dat zou dan betekenen dat we in 2015 langzaam maar

Breed is de organisatie die voor een aantal gemeenten de Wet Sociale Werkvoorziening uitvoert. Het succes van de wet staat of valt met de participatie van het bedrijfsleven. Hoe succesvol dat kan verlopen blijkt uit het verhaal van Martijn van Endt en Adrie Gerritsen.

zeker de zon weer zien gaan schijnen. Die verhalen horen we ook in de markt, die lezen we niet in de krant, die vertellen ondernemers ons. De omzetten lopen omhoog, er is een groeiende investeringsbehoefte en consumenten krijgen weer wat vertrouwen. Het is allemaal nog broos, maar de weg naar boven is ingezet. Dus ondernemers, lees eens wat minder vaak de krant (of lees een goede krant, die ook achtergronden geeft over de vette koppen) en doe verder gewoon uw ding, dan komt het allemaal goed. Daarom wensen de mensen achter Nijmegen Business u een gezond en succesvol 2015 voor u en voor iedereen die u dierbaar is. Hans Eberson hans@ebersonenzo.nl

Strijbosch Thunnissen is een van de oudste makelaarskantoren van Nijmegen. Een gesprek met Harry van Loon, Jan-Martijn Houwen en Sjoerd Roelofs.

Volg Nijmegen Business www.nijmegen-business.nl @NMGNBusiness www.facebook.com/ NijmegenBusiness

COVERSTORY

Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau

‘Over de complete transitie

V.L.N.R. EGBERT HAZELAAR, RUUD VAN DER BURGT EN HANS CROES

In maart 1955 startte Joop Croes vanuit de voorkamer van zijn ouderlijk huis aan de Hatertseweg in Nijmegen met zijn eigen bouwtechnisch bureau. Bijna zestig jaar later staat zoon Hans sinds 1990 aan het roer. Dat is niet het enige dat veranderde. Het bedrijf is sinds 1980 gevestigd in Kerkenbos, telt inmiddels zo’n 40 medewerkers en – veruit het belangrijkste – heeft de afgelopen jaren een ontwikkeling doorgemaakt die de hele bouwwereld op zijn kop zal zetten. Van tekenen en rekenen van beton- en staalconstructies naar een geïntegreerd virtueel model, waarin de rollen van ontwikkelaars, adviseurs, bouwers, leveranciers en eindgebruikers worden samengebracht. Virtueel bouwen in een ketensamenwerking en energieneutraal. De van oudsher zeer traditionele branche moet mee, er is volgens Hans Croes geen enkele keuze. “Wie de boot mist bestaat over tien jaar niet meer.” 4

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

van de bouwbranche’ De veranderingen werden in gang gezet door de economische crisis. “Het was ons duidelijk dat er iets moest veranderen. De digitale revolutie maakte het mogelijk en we hadden de reserves om de noodzakelijke investeringen te doen.” Hans Croes schetst de oude situatie. “De traditionele aanbesteding is eigenlijk gebaseerd op wantrouwen. De aannemer offreert een prijs waarbij hij rekening houdt met 12 tot 15% faalkosten. Wanneer je dat bijvoorbeeld vergelijkt met een autoproducent, dan zou dat betekenen dat 1 op de 7 nieuwe auto’s meteen naar de sloop kan. In feite onaanvaardbaar, maar wel de realiteit. Klopt de berekening van de aannemer, dan levert dat een marge tussen 1 en 3% op. Hij deelt de bouw op in kleine stukjes, die voor een belangrijk deel door onderaannemers op basis van de laagste prijs worden uitgevoerd. Het gevolg is een gecompliceerd proces, met een grote foutkans. De bouwers werken eigenlijk nauwelijks samen, sterker nog, ze voelen zich alleen verantwoordelijk voor hun eigen onderdeel. In het nieuwe model wordt bouwen slimmer, eenvoudiger en door minder fouten goedkoper en van betere kwaliteit.”

Specialisten

Croes had zich al ontwikkeld tot een breed en zeer gespecialiseerd bureau. “ We houden ons ook al 25 jaar bezig met de bouwkundige uitwerking van projecten. We beheersen het hele dienstenpakket, zijn thuis op het gebied van architectuur, bouwkunde, constructies, maar ook brandveiligheid, energielabels en onderhoud. Daarom maken we tegenwoordig dus een geïntegreerd ontwerp in 3D.

Dat betekent dat gebruikers zien wat ze krijgen en alle betrokkenen in het bouwproces precies weten wat er van hen wordt verwacht. Bovendien wordt er vanuit één model gewerkt, dus niet alle betrokkenen hoeven een eigen tekening te maken of de basistekening te interpreteren. De kozijnbouwer krijgt bijvoorbeeld van ons een digitale tekening met daarin alle kozijnmaten, die hij rechtstreeks in zijn machines kan invoeren. De kozijnen passen dus altijd. Dat is maar één voorbeeld. Het betekent wel dat alle betrokkenen hun processen moeten aanpassen, veel bedrijven hebben dat overigens al gedaan of zijn er mee bezig. Samenwerking is cruciaal. We maken een ontwerp, bespreken dat gezamenlijk en halen de eventuele problemen er meteen uit. Doorlooptijden worden dus ook veel korter, we kunnen in twee weken een compleet ontwerp leveren. Wij beschikken over de kennis om dat proces naadloos in gang te zetten en te begeleiden. Dit concept wordt nu bouw breed ingevoerd en zal de komende jaren tot een definitieve verandering in de bouwwereld leiden.”

Innovatie

Deze innovatie levert veel voordeel op. Niet alleen verlaag je door het voorkomen van faalkosten de bouwprijs enorm, er is ook sprake van continue kwaliteit. “Deze innovatie raakt de hele keten, daarom hebben we vanaf het begin alle partijen bij de ontwikkeling betrokken en de meeste deelnemers zijn enthousiast. Het zal een verschuiving in het bouwproces opleveren, taken worden herverdeeld, maar de voordelen zijn zo groot dat dit proces niet meer is te stoppen.

UIT DE ADVIESPRAKTIJK VAN DELOITTE

Wie heeft nu de zeggenschap over uw bedrijf na uw overlijden? Over bedrijfsopvolging wordt veel geschreven. Vaak gaat het over de fiscale vrijstellingen. Maar wat zeker zo belangrijk is, is het goed regelen van de zeggenschap over uw vennootschap na uw overlijden. Veel ondernemers denken dit goed geregeld te hebben, maar daar gaat nogal eens wat mis. Ik baseer mij op ervaringen uit mijn praktijk. Veel ondernemers hebben een zoniets te vertellen hebben omdat de genaamde Stichting Administratieechtgenote wordt overruled en het kantoor (STAK) boven hun B.V. De bestuur van de STAK beslissingen STAK heeft dan de zeggenschap neemt waarover u zich in uw graf zou over de aandelen en het economisch omdraaien (en deze bestuurders belang zit bij de certificaathouders. hiervoor ook nog flinke rekeningen Tot zijn overlijden is de ondernemer sturen). meestal de enige bestuurder; per Hoe moet het dan wel? Voorafsaldo heeft hij dan de zeggenschap gaand aan de certificering is een be(als bestuurder) en het economisch langrijke vraag of u wilt dat uw echtbelang (als certificaathouder), net als genote wordt geadviseerd, dan wel in het geval hij direct aandelen heeft. dat zij overruled kan worden in het In de statuten van de STAK wordt bebestuur. Is dit laatste uw wens, dan is paald wie tot opvolgende bestuureen STAK een goed middel. Wilt u ders worden benoemd na het overlijdat uw echtgenote en andere erfgeMeer weten? den van de ondernemer. Vaak wordt namen worden geadviseerd, dan Mail naar dkottier@deloitte.nl bepaald dat na zijn overlijden het kan bijvoorbeeld een (informele) of bel 088 - 288 87 99 bestuur uit drie personen bestaat: de Raad van Advies worden ingericht. Dianne Kottier echtgenote van de ondernemer, ieIn vrijwel alle situaties geldt dat een mand namens het bedrijf (bijvoorgoede voorbereiding het halve werk Dianne is partner bij Deloitte beeld de nieuwe directeur) en een is. Betrek uw echtgenote bij het beBelastingadviseurs b.v. en onafhankelijke derde. Deze onafhandrijf en informeer haar over belangFamily Business Advisor kelijke derde is nogal eens de oude rijke zaken. Als zij na uw overlijden huisaccountant, de notaris of een aneen rol krijgt, kan ze daar maar beter dere adviseur. goed op voorbereid zijn. Een ander belangrijk punt is dat Wat we meer dan eens meemaken, is dat de echtgenote de toekomstige bestuurders elkaar kennen en vertroutot het moment van overlijden van de directeur-grootaan- wen. Het is belangrijk dat deze personen, elkaar en u pedeelhouder niet of nauwelijks inhoudelijk betrokken is bij riodiek spreken. Als de verhoudingen goed zijn, is er vaak het reilen en zeilen van het bedrijf. Totdat ze na het over- meer begrip. Bovendien worden zij zo weer geconfronlijden ineens met twee andere bestuurders in de STAK zit teerd met deze rol; mochten zij daar bij nader inzien geen en mee moet beslissen over aandeelhoudersbesluiten. interesse meer in hebben, dan kunt u tijdig een oplossing Ook zien we met enige regelmaat dat de onafhankelijke zoeken. Bovendien leren zij zo het bedrijf beter kennen bestuurder, als het moment daar is, niet meer staat te en uw beslissingen begrijpen trappelen om deze functie te vervullen. Voor of door hem Een ander belangrijk punt om over na te denken is hoe wordt dan een ander voorgedragen die de ondernemer lang de STAK moet blijven bestaan. Bijvoorbeeld tot het mogelijk niet gekend heeft. Deze bestuurder gaat wel moment dat de kinderen een bepaalde leeftijd hebben, aandeelhoudersbeslissingen nemen over uw bedrijf. He- de echtgenote voldoende is ingewerkt om het alleen te laas maken we dan ook mee dat de twee bestuurders de gaan doen? Of bijvoorbeeld tot het moment dat de onechtgenote in feite buiten spel zetten, of dat zij zich laat derneming is verkocht. Als hiervoor niets geregeld is, kan overrulen, omdat zij nog nauwelijks kennis heeft van of het lastig zijn om de decertificering te realiseren. ervaring heeft met het bedrijf. Dit kan tot enorme span- Kortom hoe u het regelt, is aan u en uw erfgenamen. Er ning leiden, die de verhoudingen doorgaans niet ten zijn verschillende mogelijkheden denkbaar. Wel is het begoede komt. langrijk dat u hier met enig regelmaat over nadenkt. De Het horrorscenario is dat de erfgenamen certificaten van situatie kan immers veranderen. Als uw erven en het opaandelen hebben, maar per saldo geen dividend krijgen, volgend bestuur maar zijn voorbereid!

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

VERVOLG COVERSTORY

We lopen daarin voorop, we besparen opdrachtgevers tijd en dus geld en de kwaliteit gaat omhoog. Dat maakt het voor ons ook eenvoudig om te voldoen aan wettelijke bepalingen rond energiegebruik in woningen. Die leveren we nu al energieneutraal op.” De werkwijze is geschikt voor elk bouwproject, voor hele grote opdrachten, maar ook voor kleine werken. “Wat dat betreft houden we vast aan een stelling van mijn vader: ‘kruimels zijn ook brood’”.

Toekomst?

De trein die in gang is gezet zal volgens Hans Croes niet meer stoppen, sterker

nog, de integratie zal steeds verder gaan. “Je kunt je dan ook afvragen of een aantal functies over tien jaar nog bestaat. Dat weet ik niet. Ik verwacht dat we over een jaar of vijf ook de complete installatiewerkzaamheden in het ontwerp kunnen integreren. De grootste verandering vind ik dat de van oudsher zeer traditionele bedrijfstak zich ontwikkelt tot een efficiënte en dynamische branche.” Hans Croes vindt de vernieuwingen uitdagend. “Daarin sta ik niet alleen, onze medewerkers zijn enthousiast en dat dragen ze over op onze opdrachtgevers. We zijn wat dat betreft een traditioneel bureau, we besteden veel aandacht aan onze

medewerkers, dat levert een grote loyaliteit op, veel vaste klanten en interessante opdrachten, waar vaak creativiteit is gevraagd. Dat houdt ons werk leuk.” Hans noemt een aantal voorbeelden: “Uitbreiding van Smit Transformatoren, de restauratie van De Vereeniging, de herbestemming van de RWS-toren in Arnhem, appartementen en een parkeergarage Torckdael in Wageningen, ROC centrum Leiden, de renovatie van Tandheelkunde in Nijmegen, maar ook de aanbouw van een serre aan een woonhuis. En in 2015 bestaan we 60 jaar en dan hebben we dus iets te vieren. Ook dat gaan we groots aanpakken.”

Meer weten? Kijk op www.croes.nl

COLUMN

Tijd voor mode 2.0

BUSINESS SOHO SALON PROFESSIONALS STYLING EN VERZORGING ONDER ÉÉN DAK

Marieke Hoogenboom Hoogenboom Mode Molenstraat 106-108, Nijmegen

Nog meer tijd voor mode. Nu de markt langzaam uit de recessie komt heb ik besloten te stoppen met deze column. De markt is de afgelopen zeven jaar enorm veranderd.

SOHO salon professionals is een trendy en deskundige salon in Nijmegen Oost op het gebied van haarmode, schoonheid en lichamelijke verzorging. SOHO salon professionals (voorheen The Hairstudio) bestaat inmiddels alweer 2 jaar. De kapsalon en schoonheidssalon is onlangs uitgebreid met een pedicure om een nog completer aanbod op het gebied van styling en persoonlijke verzorging te kunnen aanbieden. Het personeel van SOHO salon professionals volgt regelmatig trainingen en bezoekt beurzen in zowel binnen- als buitenland en werkt met de nieuwste technieken en producten. Zij zijn gespecialiseerd in kleuringen, extensions, schoonheidsbehandelingen, nattechniek en huidanalyses. Wilt u zich eens vakkundig laten adviseren? Kom dan gerust eens langs of maak een afspraak! Meer informatie: www.sohosalon.nl

Steeds meer leveranciers stoppen met hun Nederlandse agent of distributeur. Hierdoor moet ik vaker weg, maar ook verder weg om mooie dingen in te kopen. Want dat is de route die we de afgelopen zeven jaar hebben gewandeld; op niveau blijven, qua collectie en qua personeel. En dat heeft gewerkt. Sterker nog, we hebben het niveau van de collectie verder verhoogd en ook geïnvesteerd in meer beleving, bijvoorbeeld de modeshow van Hoogenboom Women en het Lifestyle Event bij de heren. Zelf denk ik dat we met Canali, Corneliani, Caruso en ons maatwerk nu veruit het breedste aanbod van hoogwaardige pakken hebben in de hele regio Nijmegen-Arnhem. Nu staan we voor een nieuwe periode. De markt trekt aan, maar niet iedere winkelier profiteert. Sterker nog, “experts” verwachten dat het segment van zelfstandige winkeliers nog veel verder zal krimpen. Wij zijn goed gepositioneerd om wel te profiteren omdat we groot zijn in ons aanbod. Evenwel zullen ook wij dit voorjaar gaan starten met de verkoop via internet. Hoofdzakelijk als uithangbord voor al het moois dat we hebben en om u te verleiden naar de winkel te komen. Wat we echt online gaan verkopen is de overgebleven collectie na de uitverkoop. Dat is nu tot de volgende uitverkoop “dood geld”, maar via een outlet op internet hopen we er omloopsnelheid in te houden. Op het moment dat ik deze column inlever begint onze uitverkoop. Daar zijn we overigens ook trouw aan gebleven; we starten altijd vlak voor de kerst in de winter en een week voor de zomervakantie in de zomer. Rest mij u fijne feestdagen en een gezond en succesvol 2015 toe te wensen!

Marieke Hoogenboom.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

de basis

voor groei

IBN staat voor marktgericht ondernemen met een passie voor mens en maatschappij. Dagelijks brengen wij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt succesvol naar betaald werk. Zo’n 3.800 gemotiveerde medewerkers hebben een passende baan bij of via IBN. Kwaliteitsdenken is onze drijfveer, maar mensen zijn onze bezieling. Want wie het beste uit zichzelf haalt, is in staat tot grootse prestaties.

Meer weten? www.ibn.nl

COLUMN

F L I T S E N DIRKZWAGER ADVOCATEN & NOTARISSEN BEKROOND TOT BEST MANAGED COMPANY 2014

Dirkzwager advocaten & notarissen is uitgeroepen tot een van de beste geleide bedrijven van het midden- en grootbedrijf van Nederland. Dat maakten Deloitte en ING donderdag 4 december bekend. De kwalificatie maakt deel uit van het ‘Best Managed Companies’ programma dat Deloitte en ING samen met VNO-NCW en TIAS School for Business and Society organiseert. Dirkzwager nam dit jaar voor de eerste keer deel en werd door de kritische jury uitgeroepen tot een van de beste geleide ondernemingen van 2014. Hiervoor beoordeelden Deloitte en ING de strategie, de bedrijfsvoering, de mate van innovatie en de financiële resultaten van Dirkzwager. Dirkzwager werd geprezen om de uitgesproken strategie, een 3-jaren plan dat gedragen wordt door de partners, en de betrouwbaarheid van het bedrijf. Aanvullend werd door de jury de wijze waarop Dirkzwager innovatief kennis deelt als opvallend en onderscheidend beoordeeld. Marcel Hielkema, bestuurder-directeur van Dirkzwager zegt: “Zakelijke dienstverleners worstelen met hun bestuursmodel. Dat Dirkzwager als enige advocaten- en notarissenkantoor in de lijst van Best Managed Companies is opgenomen is voor ons een bevestiging en een erkenning dat wij ons op o.a. dit vlak écht onderscheiden”. Daarnaast geeft Hielkema aan dat het programma zeer waardevol is voor de ontwikkeling van het bedrijf. “De feedback die we van Deloitte en ING krijgen op onze bedrijfsvoering biedt handvatten voor de toekomst.”

CONNY BREIDT DIENSTEN UIT

Dun haar, kale plekken, alopecia of helemaal geen haar meer door chemotherapie behandeling. Conny biedt de oplossing voor uiteenlopende haaren hoofdhuid problemen. “Wij bieden kwalitatief hoogwaardige haarwerken, pruiken of haardelen uit een breed assortiment met daarbij het verzorgen van de styling en onderhoud. Bij het uitzoeken van een haarwerk word gekeken naar het model maar ook naar de juiste kleur. Om bij hoofdhuid problematiek tot de juiste diagnose te komen heb ik een opleiding dermatologie voor kappers gevolgd. Ook kunt u terecht voor de allerbeste hoofdhuid en haarverzorgende producten . We zijn een Mediceuticals gecertificeerde salon en gecertificeerd haarwerk specialist aangesloten bij de Anko en daardoor ook aangesloten bij de zorgverzekeraars.

Duidelijke doelen voor 2015 Thomas Vorm Omgeving Nieuweweg 199 6603BM Wijchen Tel: 024-6451339 E-mail: info@thomas.nl

We zijn tevreden met alle uitdagingen die het jaar 2014 ons heeft gebracht. We hebben meer voorstellen uitgewerkt en gevisualiseerd dan ooit, indrukwekkende producties gerealiseerd en nieuwe designobjecten geïntroduceerd. Een jaar met pieken, maar ook met dalen. En vooral van die laatste leer je! Wij dachten met Thomas namelijk wel even op een Duitse beurs te gaan staan en met een aangepaste website ons buurland te gaan veroveren. Een flinke misser bleek later. Maar erkennen is de eerste stap en leren de tweede. Snel weer opstaan en door. Een van onze doelen voor 2015 is om een vervolg te geven aan die mooie Lifestylebeurs in de Stevenskerk. Een beurs die jarenlang een succes is geweest, maar in 2014 helaas geen doorgang heeft kunnen vinden. Het is duidelijk; niets gaat meer zomaar vanzelf. Het moet in 2015 snel, flexibel en voor een scherpe prijs, zonder aan kwaliteit en service in te boeten. Met die kwaliteit en dat beetje extra zit het bij ons wel goed. Dat vinden wij belangrijk en dat mag je ook van ons verwachten. 2015 draait voor ons vooral om efficiency. Meer en groter in minder tijd. Wij bieden een passend interieur voor uw event, uw party of productpresentatie. Wij hebben de collecties uitgebreid, de aantallen in onze voorraad enorm opgevoerd en wij zijn klaar voor de grotere producties. Verder bekijken wij de mogelijkheden voor een beurs in ons eigen pand en gaan wij flirten met België. Hierbij vormen onze ervaringen uit Duitsland de basis!

Meer info: www.connyhairenbody.nl of via (024)3777050

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN BANKING

Astrid Huitink nieuwe directeur Van Lanschot Nijmegen

‘De verbondenheid is heel groot’ 10

Op 1 oktober trad Astrid Huitink-Jacobs (44 jaar) aan als nieuwe kantoordirecteur van Van Lanschot Nijmegen. Ze maakt niet alleen een imposante carrière bij Van Lanschot, ze heeft ook een bijzondere kijk op leidinggeven. “Tijdens een aantal lunches met klanten stelde ik hen de vraag waarom ze ooit voor Van Lanschot kozen. Hun antwoord had altijd te maken met onze mensen. Heel professioneel, technisch zeer goed onderlegd, maar ook warm en betrokken. We hebben mooie mensen in huis. Aan mij om te zorgen dat ze hun werk optimaal kunnen doen.

Astrid Huitink werkt in verschillende functies al zestien jaar voor Van Lanschot. “Rotterdam, Dordrecht, Gouda, Arnhem en nu ook Nijmegen. In 2010 werd ik kantoordirecteur in Arnhem, daar komt Nijmegen nu bij. Dat kan, omdat ook Nijmegen over een uiterst ervaren team beschikt. Ze beheersen hun vak en kennen hun klanten. Herkenbare patronen, die ik ook uit Arnhem ken. We hebben binnen Van Lanschot maar zeer beperkt gereorganiseerd, waardoor teams behouden bleven. We hebben wel een aantal algemene diensten gecentraliseerd in Den Bosch, de bankiers bleven gewoon dicht bij hun klanten. Daar weten ze de weg.”

Spiegelen

Astrid Huitink overlegt veel met haar mensen. Niet zozeer over de inhoudelijke kant van het vak, vaak over de focus op prospect en klantrelaties. “Ik stel ze vragen. Vertel eens, wat vind je het

mooie van dit vak, wat is jouw eigen visie op een klantvraagstuk, wat heb je nodig om nog beter te functioneren? Dat vind ik leuk, spiegelen, zoeken naar elementen waarin we in private banking echt het verschil kunnen maken. Dat verschil zit altijd in mensen, daar zijn we ons terdege van bewust.” Astrid stuurt in Nijmegen een team van zes en in Arnhem een team van zeven eigen medewerkers aan. Daarnaast investeert ze veel in de relatie met de regionale specialisten die voor de relaties van beide kantoren actief zijn. “Bovendien heeft elke leidinggevende binnen Van Lanschot een eigen klantenportefeuille. Die ga ik ook in Nijmegen opbouwen. Ik heb de relaties ook nodig om me wegwijs te maken in de stad, ik ben hier niet geboren en getogen, ik kom uit de Achterhoek, maar ik wil wel snel leren wat er in Nijmegen speelt.” Astrid haalt oprecht veel plezier uit het begeleiden van haar teams. “Voorwaarden scheppen zo-

dat zij optimaal kunnen functioneren en succesvol kunnen zijn. Daar krijg ik dan een goed gevoel bij.”

Zelfstandig

Van Lanschot is een relatief kleine bank. “Met medewerkers en relaties die bewust voor ons hebben gekozen. Die kiezen voor de bancaire specialisatie in een kleine organisatie. Met mensen als René Notten, Mark Ponsioen en Hans Kolvenbach, die gewend zijn om zelfstandig te werken en die de grote verantwoording die daarbij hoort gemakkelijk dragen. Soms aparte types, eigenzinnig, maar uitstekend in staat om in kleine groepen te opereren. Klanten zien dat. Die voelen of je dingen echt voor hen regelt, die weten of je met volle inzet klaar staat voor hun belang. Klanten waarderen onze eigen mening, soms misschien een beetje eigengereid en eigenzinnig, maar dat mag ook. In grote verbondenheid, samen. Dat maakt ons best bijzonder.”

BUSINESS EN ACHTERGROND

TPN WEST lanceert met PPC 2.0 semicollectief cameratoezicht

‘Een grote stap naar een

V.L.N.R. WOUTER VAN DEN BERG, JOS VAN LEIJDEN EN JERRY CROES

Op 19 november vond bij Pluryn een bijeenkomst plaats waarin informatie werd verstrekt over PPC 2.0 (publiek/privaat cameratoezicht 2.0). Het speciaal voor TPN WEST ontworpen beveiligingsconcept is dé manier om tegen lage kosten semicollectief cameratoezicht vorm te geven. Ook bijzonder is dat het systeem is ontworpen en wordt geïnstalleerd voor leden en door lokale partners Intergarde, Fortas, Alewijnse, Kropman en Schekman. Een gesprek met TPN WEST voorzitter Jerry Croes, Kris de Roos (parkmanager), Jos van Leijden (Schekman beveiligingstechniek) en Wouter van den Berg (senior accountmanager Intergarde). 12

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

Kijk voor meer informatie op www.tpnwest.nl

veiliger omgeving’ Collectieve beveiliging is voor elk bedrijventerrein een hot issue. Cameratoezicht bestaat op bedrijventerrein Westkanaaldijk/Sluis al lang en het functioneert goed. Door de samenvoeging van bedrijventerreinen WestKanaaldijk/Sluis en Noord-Oost kanaalhavens in TPN WEST en door de economische omstandigheden ontstond de behoefte aan een nieuw systeem. “Een systeem dat rekening houdt met de complexe problematiek aan de Kanaalhavens-zijde en dat gemakkelijk en tegen lage kosten voor elk bedrijf is te gebruiken. Het wordt een systeem dat op het terrein van elk bedrijf afzonderlijk zal worden aangebracht. Het sluit bovendien uitstekend aan bij de technische mogelijkheden van vandaag.”

PPC 2.0

Er is lang gezocht naar een systeem. “Er werd overlegd met Economisch Collectief Nijmegen (ECN), de lokale overheden, er werd een commissie in het leven geroepen, er verscheen een rapport en een externe adviseur deed een benchmark, waarbij een aantal vragen centraal stonden: hoe is de beveiligingssituatie

op dit moment, wie is er voor verantwoordelijk, hoe lossen andere bedrijventerreinen in den lande hun veiligheidsprobleem op en hoe kunnen we dat beter doen? Daar kwam PPC 2.0 als nieuw concept uit voort, dat zal worden uitgerold voor leden op ons bedrijventerrein met Fortas als onze beveiliger. PPC 2.0 sluit goed aan bij het al bestaande systeem op Westkanaaldijk/Sluis. Door het laten plaatsen van high-end buitencamera’s in combinatie met detectoren door installateur Schekman en aansluiting op de meldkamer van Intergarde met –in ernstige gevallen – via Live View directe doormelding naar de politie wordt het gezamenlijke bedrijventerrein nog veiliger. Het systeem kan in vrijwel alle gevallen naadloos op de al bestaande individuele bedrijfssystemen worden aangesloten. Dat levert ondernemers veel voordelen op. Ze hoeven niet meer zelf op meldingen af met alle gevaren van dien, goed opgeleide professionals komen bij een melding namelijk in actie. Uiteraard vindt terugmelding en verslaglegging plaats. Door de samenwerking is het mogelijk om tegen een scherp één-

malig tarief een goede bewaking op te zetten. Dat levert een optimale beveiliging van pand en terrein op tegen een lage investering en maandfee. Op dit moment zijn we met ondernemers in gesprek om de behoefte te inventariseren. Bovendien wordt een drietal pilots uitgevoerd.”

KVO

TPN WEST is in het bezit van het Keurmerk Veilig Ondernemen. Dat betekent dat bedrijven die zich bij PPC 2.0 aansluiten meteen ook in het bezit komen van het KVO-certificaat. Dat levert dus naast grotere veiligheid meteen ook een verlaging van verzekeringspremies op. “Het bestuur is trots dat TPN WEST er weer in slaagt het voortouw te nemen in de realisatie van betere beveiliging van onze terreinen. Dat kon alleen maar ontstaan door de nauwe samenwerking tussen de betrokken partijen. Inmiddels hebben andere bedrijventerreinen hun interesse getoond en het zou mooi zijn als alle Nijmeegse bedrijventerreinen over zouden stappen naar een uniform beveiligingssysteem.”

KRIS DE ROOS

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN AUTOMOTIVE

Wassink Autogroep wil verwachtingen overtreffen

‘Het blijft people’s

Ooit begonnen met een vestiging in de regio Oost-Gelderland, heeft Wassink Autogroep inmiddels ook vestigingen in Nijmegen en Noord-Limburg waar Kia, Mitsubishi en de personenen bedrijfswagens van Peugeot en Ford zijn vertegenwoordigd. Bij de vestigingen in Arnhem en Nijmegen wil Wassink de verwachtingen van elke zakelijke klant overtreffen door middel van lokale service en medewerkers én een centraal aanspreekpunt dankzij een overkoepelende back office.

Wassink Autogroep is in korte tijd uitgegroeid tot een speler van formaat. Het bedrijf begon met vestigingen in Doetinchem en Winterswijk, waarna in 2009 de vestigingen van Peugeot Opgenoort in Arnhem en Nijmegen werden overgenomen. In 2012 was Boxmeer aan de beurt en in 2013 werden ook de vestigingen van Peugeot Maaspoort en L. van den

Hombergh in Venlo aan het portfolio toegevoegd. “Deze overnamestrategie is een bewuste keuze geweest”, geeft algemeen directeur Chiel van Zeijl aan. “Met de merken Kia en Peugeot bedienen we nu een groot aaneengesloten gebied. Bovendien heeft een bedrijf zoals Opgenoort een lange historie en een uitstekende reputatie. De hoeveelheid kennis en de

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

ervaren medewerkers die mensen nog van vroeger kennen zijn dan ook gebleven. Het blijft immers toch people’s business en dan is een klik met de klanten essentieel. Zelf zien we deze onderneming dan ook als een innovatief autobedrijf met de beleving van een dorpsgarage. Hier doe je nog altijd gewoon zaken met de lokale vestiging van jouw voorkeur.”

business’ FOTOGRAFIE: MARCEL KRIJGSMAN

Wassink Business Service

Met de overnames in de afgelopen jaren staat de teller voor Wassink Autogroep op negen vestigingen. In de vestigingen in Arnhem en Boxmeer zijn auto’s van de merken KIA en Mitsubishi te bewonderen. In Nijmegen worden in twee naast elkaar gelegen vestigingen respectievelijk Peugeot en Mitsubishi en KIA vertegenwoordigd. De focus ligt naast de verkoop van nieuwe modellen van deze merken en een ruim assortiment aan occasions ook op de zakelijke rijder. Om deze klant nog beter te kunnen ontzorgen, is er Wassink Business Service. “Dit is een aparte afdeling met een centrale back office binnen de dealergroep, die binnen alle vestigingen de zakelijke rijder bedient”, legt marketingmanager Remco Schoenmaker uit. “Beslissers binnen het bedrijf kunnen bijvoorbeeld via dit centrale punt, waarin ook Wassink Autolease is ondergebracht, al hun leasecontracten voor hun medewerkers afsluiten, of dit nu om shortlease, private lease of full operational lease gaat. De medewerkers die uiteindelijk in de leasewagens rijden, kunnen vervolgens gewoon bij hun vertrouwde vestiging bij hun vaste contactpersoon terecht voor alle vragen met betrekking tot hun leasecontract, bijvoorbeeld voor het monteren van de winterbanden of de jaarlijkse apk. Dankzij onze centrale back office kunnen alle gegevens heel eenvoudig worden uitgewisseld. Dat is ook ideaal voor medewerkers die veel onderweg zijn en bij elke vestiging van Wassink terecht kunnen, dus ook diegene buiten de regio Nijmegen.”

Wagenparkscan

Een andere tak van sport binnen Wassink Business Service is de wagenparkscan. Van Zeijl: “Middels deze scan kunnen we bedrijven helpen om hun wagenpark te optimaliseren. Binnen de analyse wordt gekeken naar speerpunten zoals total cost of ownership en de footprint van het totale wagenpark. In overleg met de klant komen we vaak tot een goedkopere en efficiëntere inrichting, die dankzij onze brede range van wagens binnen de vier merken snel te realiseren is. Overigens gaat het dan niet alleen om de maandelijkse prijs per auto, maar kan de wagenparkbeheerder ook bij ons centrale meldpunt terecht voor bijvoorbeeld schade, onderhoud en huurauto’s.” Wassink kan zelfs desgewenst ook de wagens voor het bedrijf inrichten. Daarvoor werkt het bedrijf samen met de gerenommeerde merken Bolt Vario en Sortimo om in overleg de gewenste inrichting op maat te verzorgen.

Business Development Center

Wassink Autogroep heeft zichzelf als ambitie gesteld om haar service te blijven verbeteren. Een belangrijk onderdeel voor de realisering hiervan is het Business Development Center. “Het Business Development Center is ondergebracht in onze vestiging in Nijmegen”, licht Schoenmaker toe. “Hier komen alle telefoontjes binnen die binnen vijf seconden worden beantwoord. Onze medewerkers kunnen, wederom dankzij onze centrale back office, heel eenvoudig alle gegevens van de betreffende klant inzien en hem of haar doorschakelen naar de juiste vestiging.

Op die manier profiteren onze klanten van de voordelen van een omvangrijke back office, maar hebben ze nog altijd het persoonlijke contact.” Verder is er de afgelopen tijd veel tijd geïnvesteerd in de online dienstverlening. Schoenmaker: “Op onze nieuwe website zie je in één oogopslag de gegevens per vestiging, maar ook de medewerkers die daadwerkelijk het contact met de klant hebben zijn hier zichtbaar. Verder zal er binnenkort een live chatfunctie beschikbaar gesteld worden waardoor de ‘openingstijden’ van onze vestigingen nog ruimer worden. Ook zijn we actief op social media waar de laatste ontwikkelingen rondom de merken de vestigingen bekend worden gemaakt. In deze branche is het ontzettend belangrijk dat je je geboden service blijft verbeteren en je de lat voor jezelf steeds hoger legt. Het verwachtingspatroon van de klant komt immers ook steeds hoger te liggen en met initiatieven zoals Wassink Business Service en ons Business Development Center willen we hun verwachtingen blijven overtreffen. Ons motto is niet voor niets ‘Bereiken wat u wilt’”, aldus Van Zeijl.

Meer weten? Kijk op www.wassinkautogroep.nl

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN ACHTERGROND

Breed en Look-o-Look werken nauw samen in perfect partnership

‘Er zijn alleen maar

Breed is regionaal bekend als de organisatie die voor een aantal gemeenten de Wet Sociale Werkvoorziening uitvoert. Die wet is vanaf 1 januari 2015 vervangen door de Participatiewet, die als doel heeft meer mensen met een arbeidsbeperking (begeleid) aan het werk te helpen. Het succes van de wet staat of valt met de participatie van het bedrijfsleven. Hoe succesvol zo’n samenwerking kan verlopen blijkt uit het verhaal van Martijn van Endt en Adrie Gerritsen. 16

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

winnaars’ Martijn van Endt is als manager Marketing & Allianties verantwoordelijk voor de zoektocht naar partners in het bedrijfsleven. “Voorheen had Breed een aantal eigen diensten, denk aan groen, productie en print, tegenwoordig zoeken we partners in die branches waar we onze mensen begeleid kunnen plaatsen. Dat doen we bijvoorbeeld met Dar en DonkerGroen in de groenvoorziening en met Look-o-Look in de productie.” Adrie Gerritsen is general manager van Look-o-Look in Andelst. “Look-o-Look is onderdeel van de Perfetti Van Melle Group, een groep bedrijven waar met 19.500 medewerkers jaarlijks een omzet van 2,5 miljard wordt gegenereerd. We zijn wereldwijd de top 5 aanbieder in snoepland. Look-o-Look is met 45 medewerkers en op dit moment zo’n 200 Breed-medewerkers een klein maar gewaardeerd onderdeel.”

Werkplezier

De samenwerking tussen Look-o-Look en Breed startte zo’n zeven jaar geleden. “Ons bedrijfsmodel is relatief eenvoudig en daardoor niet minder succesvol. Wij kopen overal snoepproducten in, die we in Andelst om- en inpakken in een voor consumenten aantrekkelijke en creatief concept. Dat om- en inpakken is veelal handwerk, vroeger gebeurde dat als thuiswerk, maar dat is door verscherpte hygiëne-eisen niet meer mogelijk. We hebben een deel van dat werk toen uitbesteed aan bedrijven in Polen en Tsjechië, maar we hadden destijds al ervaring met een sociale werkplaats uit Zaandam. Zo kwamen we in contact met Breed. We maakten ineen

nauwgelegen pand een proefopstelling en draaiden een jaar lang proef. Dat ging uitstekend, we hebben de opstelling geoptimaliseerd en toen samen een businessmodel bedacht welke we konden integreren na enige verbouwing in ons pand. We opereren in een zeer concurrerende markt en dus was het voor ons van belang dat onze kosten niet zouden stijgen, dat kregen we voor elkaar. De loyaliteit, de inzet en het werkplezier van de Breed-medewerkers heeft ons vanaf dag 1 verrast.”

Pizza’s

Het was de bedoeling om het werk uit Polen en Tsjechië terug te halen naar Andelst, maar er gebeurde iets anders. “We bedachten een nieuw product, snoep in de vorm van een pizza verpakt in een originele pizzadoos. Het duurde even voordat de pizzadozen ook daadwerkelijk in de winkelschappen lagen, maar toen ging het enorm lopen. We hadden ingezet op 100000 stuks, maar dat worden er dit jaar 2 miljoen en we denken in 2015 zo’n zes miljoen pizza’s te verkopen. Die dozen moeten handmatig worden ingepakt dus er moet inpakcapaciteit bij. Dat betekent dat de Polen en Tsjechen hun werk houden en dat we voorzien dat het aantal gedetacheerde Breed-medewerkers zal groeien naar 400 à 500.” Beide heren zijn blij met de manier waarop de samenwerking uitpakt. Adrie Gerritsen: “We zien altijd blije mensen op de werkvloer en ze maken echt onderdeel uit van ons bedrijf. Dit is enorm succesvol in een uitstekend partnership. We delen de MVO-gedachte in een economisch resultaat. Breed

stuurt de hele operatie aan, regelt de consulenten en werkcoaches, zorgt voor vervoer, beheert de eigen kantine in Andelst, regelt schoonmaak en wordt afgerekend op gereed product. Ook daarom hebben we onlangs een nieuwe overeenkomst afgesloten.”

Arbeidsbemiddeling

Breed is goed op weg met de uitvoering van de Participatiewet. Martijn van Endt: “Breed heeft zich ontwikkeld tot een bedrijf in arbeidsbemiddeling, met consulenten en werkcoaches. Breed telt 2.200 medewerkers, daarvan werken er nu zo’n 1.000 bij reguliere organisaties. De bedoeling is dat dit aantal nog groeit naar bijna 1.900 medewerkers. Mensen die in een normale arbeidssituatie, goed in hun vel zitten en uitermate gemotiveerd en loyaal zijn. Daar is elk bedrijf blij mee.” Participatiewet Breed zal in de loop van 2015 opgaan in een nieuwe organisatie, het Werkbedrijf. Het Werkbedrijf is een fusie van Breed en de afdelingen Werk van de 9 regiogemeenten. In nauwe samenwerking met het UWV gaat het Werkbedrijf de totale doelgroep van de Participatiewet, ongeveer 15.000 mensen in de regio Nijmegen, bemiddelen en begeleiden naar werk bij reguliere organisaties. De samenwerking die Breed met Look-O-Look heeft, laat zien dat er genoeg mogelijkheden zijn.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN MAKELAARDIJ

Strijbosch Thunnissen is klaar voor een succesvol 2015

‘We zitten weer in

Strijbosch Thunnissen is een van de oudste makelaarskantoren van Nijmegen. Toen de eerste tekenen van de recessie zichtbaar werden, hebben we direct actie ondernomen. “We gingen van 35 naar 18 medewerkers. Hierdoor hebben we ons gehele bedrijf opnieuw moet structuren. We moesten er veel harder voor lopen, het ging echt niet vanzelf. Maar de crisis bracht verschillende kansen waardoor we er sterker zijn uitgekomen". Een gesprek met Harry van Loon, Jan-Martijn Houwen en Sjoerd Roelofs. 18

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

de lift’ www.stmakelaars.nl

Strijbosch Thunnissen is een kantoor met een lange historie en van goede naam en faam. Het werd in 1934 opgericht. Algemeen directeur, Harry van Loon kwam er in 1987 in dienst en hij werd na een jaar of vijf eerst mede-eigenaar, later eigenaar. Tien jaar geleden ging ook een vestiging in Arnhem van start en ook daar wisten ze de economische crisis te doorstaan. “Ook omdat Strijbosch Thunnissen een fullservice kantoor is. Dat betekent, dat wij werken in de makelaardij bestaande bouw, nieuwbouwmakelaardij, bedrijfsmakelaardij, hypotheken en verzekeringen, vastgoedbeheer en, niet onbelangrijk, taxaties. Dat laatste onderdeel is de laatste jaren sterk gegroeid. De eisen van de ECB en AFM zijn dusdanig aangescherpt, dat veel van het commercieel onroerend goed in Nederland opnieuw moet worden getaxeerd. Dat levert veel werk op.”

Bedrijfs onroerend goed

De werknemers van Strijbosch Thunnissen hebben de afgelopen jaren veel energie gestoken in de bedrijfsruimtemarkt. “We hadden een aantal mooie transacties, we brachten bijvoorbeeld Scholten Awater en Strukton naar het voormalige VGZgebouw en inmiddels hebben we ook het ING-pand aan de Oranjesingel vrijwel geheel verhuurd. De transacties, adviezen en taxaties van bedrijfsonroerend goed hielden ons de laatste jaren aan de goede kant van de streep. Het is nog geen hosanna, de verhuur van kantoren verloopt nog steeds moeizaam, er is meestal slechts sprake van een lokale verplaatsingsmarkt. De aanzuigende werking en spin-off van universiteit en ziekenhuizen is voor Nijmegen ook belangrijk. Ook die instellingen houden Nij-

megen in beweging, zowel op de markt van bedrijven als particulieren. We beheren tevens voor diverse vaak particuliere klanten een 100-tal winkels en enkele woningen in de binnenstad van Nijmegen en dat gaat goed. Er is veel doorloop, de huurprijzen zijn de afgelopen jaren gezakt, waardoor je een verschuiving ziet van randgebieden naar het centrum, maar er is reuring, ook op de leegstaande of leegkomende locaties. Ook aanloopstraten, zoals de Ziekerstraat, doen het erg goed. Overigens zien we dat huurprijzen momenteel weer stabiliseren. Nijmegen heeft in vergelijking met veel andere steden dan ook nog steeds een gezond winkelcentrum.”

verkocht is de markt in beweging, nu kunnen mensen daadwerkelijk doorstromen. Wil je verkopen rond universiteit, ziekenhuizen of goede lagere en middelbare scholen, dan ben je kansrijk. Op dit moment is de vraag er zelfs groter dan het aanbod.” De mannen van Strijbosch Thunnissen zien dus duidelijk tekenen van herstel. “Weliswaar nog broos, maar er gebeurt weer iets. Ons laatste kwartaal was mede door enkele grote transacties erg goed, die lijn willen we vasthouden. Wat betreft de woningbouw is het belang het aanbod op gang te houden, dan komt het wel goed in onze branche. Wij hebben er in elk geval alle vertrouwen in.”

Particuliere markt

Sterker uit de crisis

De woningmarkt kwam vanaf 2008 vrijwel helemaal tot stilstand. “Zowel in bestaande als in nieuwbouw. De Waalsprong was een uitzondering, daar werd nog steeds gebouwd en verkocht. Datzelfde geldt voor de appartementen op Plein 44, die zijn bijna allemaal verkocht. Meer dan 100 appartementen binnen 2,5 jaar. Er worden weer nieuwbouwprojecten opgestart in Nijmegen, bijvoorbeeld op de plek van het voormalige verpleegtehuis Margriet. Daar is onlangs gestart met de verkoop van 77 appartementen en 8 herenhuizen en de verkoop loopt goed, de eerste contracten zijn getekend. Binnenkort gaan we starten met de verkoop van luxe appartementen in het voormalige Haskoning-gebouw aan de Barbarossastraat in Nijmegen-Oost. Dat de markt aantrekt merken we ook bij bestaande woningen, er zit weer beweging in. De rente is historisch laag, hierdoor besluiten veel huurders om toch te gaan kopen. Doordat er meer starterswoningen worden

Doordat we in 2008 een reorganisatie hebben doorgemaakt hebben we met elkaar gekeken waar de organisatie verbeterd kan worden. Dat internet steeds belangrijker is geworden in onze maatschappij heeft ook invloed op onze bedrijfsvoering. We hebben de afgelopen jaren hard gewerkt aan onze digitale exposure. De basis is onze website waarbij we professionals informeren over de laatste ontwikkelingen op de markt van commercieel vastgoed. Particulieren worden geïnspireerd door een overzichtelijke, op beelden gebaseerde, website waar naast alle informatie over aangeboden woningen ook meer te lezen is over Nijmegen en haar wijken. Bij elke woning is bijvoorbeeld exact te zien welke voorzieningen er in de nabije omgeving zijn gevestigd. Dat er bezichtigingen worden gepland via Facebook vindt Harry van Loon helemaal niet gek. De markt is veranderd en ons kantoor is hier helemaal op ingesteld.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

created by MANNA

BUSINESS EN AUTOMOTIVE

Met Hegeman Volkswagen Bedrijfswagens Nijmegen en Nijmegen Business

‘Veel bewondering voor het Oosterburen’

Op woensdagochtend 5 november verzamelen zich rond 7.30 uur een groep ondernemers bij Hegeman aan de Nieuwe Dukenburgseweg in Nijmegen. Uiteraard met een stralend humeur, klaar om op weg te gaan voor een bezoek aan de Volkswagen fabriek in Hannover. 22

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

naar VW Hannover

vakmanschap van onze

Nadat de deelnemers over de drie Volkswagen Transporters zijn verdeeld, is het de hoogste tijd om de weg op te gaan. “Elke Transporter is uniek, daarom zullen we onderweg enkele malen van voertuig wisselen. Zo kan iedereen de wisselende pk´s ervaren!” Aldus Christian Maldonado, verkoopadviseur bij Hegeman Volkswagen Bedrijfswagens.

Vakmanschap

Na ruim drie uur rijden duikt de hoofdstad van de Duitse deelstaat Nedersaksen voor ons op. Hannover is een ware industriestad. Vele grote ondernemingen hebben hier hun thuis, waaronder de bedrijfswagendivisie van Volkswagen. Na een smaakvolle, typisch Duitse, lunch is het tijd voor een rondleiding door de imposante fabriek van Volkswagen Bedrijfswagens. In de fabriek worden, door zo´n 13.500 medewerkers, dagelijks 675 T5 Transporters én 100 Amaroks gebouwd. Leuke wetenswaardigheid is dat in dezelfde fabriek ook de carrosserie van de Porsche Panamera vervaardigd wordt. De rondleiding door de fabriek is in één woord: indrukwekkend! Elke dag wordt 750 ton staal en 15 ton aluminium, door ruim 3800 robots, verwerkt tot de meest degelijke en betrouwbare bedrijfswa-

gens. De processen zijn ongrijpbaar, maar daardoor niet minder imponerend! We kunnen niets dan bewondering opbrengen voor het hoogstaande vakmanschap van onze Oosterburen. Zelfs een storing kan de geoliede machine niet verstoren. Onze gids is resoluut: “We hebben hier zo goed als nooit storingen. Het proces zit degelijk in elkaar.” Ook de logistieke stromen in de immense hallen lopen feilloos. Het principe van “just in time” hebben ze bij Volkswagen Bedrijfswagens perfect in de vingers. Daarnaast wordt onze aandacht gegrepen door de kwaliteitscontroles. Deze worden namelijk uitgevoerd door lasers, omdat de maximale afwijking van 0,07 millimeter met het blote oog niet zichtbaar is. Nog nauwelijks van de vele indrukken bekomen, is het tijd om door te gaan naar de tweede productiefaciliteit.

Volkswagen California

De bekende en geliefde Volkswagen Transporter wordt ook in een camperuitvoering geleverd, de Transporter California. Met een afzet van ruim 8.400 stuks per jaar, in meerdere uitvoeringen, kunnen we stellen dat de California een zeer populair model is. De afbouw van de camper vindt op een eigen locatie van Volkswagen Bedrijfswagens plaats. Doordat de wensen van de klant zeer divers en elke keer anders zijn, worden de laatste verwerkingen met de hand verricht. De vakspecialisten verrichten aan de lopende band ingewikkelde handelingen. Na een zeer bijzondere en leerzame dag is het weer tijd om richting Nijmegen te vertrekken. We sluiten de dag gezamenlijk af met een smakelijk diner bij Hotel-restaurant MANNA. Een mooi moment om de dag te evalueren en indrukken uit te wisselen. Een dag om nooit meer te vergeten, met dank aan de mensen van Hegeman Volkswagen Bedrijfswagen en in het bijzonder aan Christian Maldonado.

BUSINESS EN LIFESTYLE

Judith Peters is mede-eigenaar van Kompas Veiligheidsgroep BV met vesti

‘Laat zien wie je bent’

Ladyline Powered by Az Groen

Judith: “Omdat ik niet echt van sporten houd maar wel van lekker eten, vond ik dat ik iets moest doen. In Nijmegen Business zag ik Az Groen een paar keer voorbij komen en dit concept sprak me aan, dus telefoon gepakt en een afspraak gemaakt. We hebben een prettig intakegesprek gehad en ik had het gevoel dat ze me begreep. Op je voeding letten en 2x per week sporten. Dat moest te doen zijn. En dat is het, maar dit komt voor een groot deel door Az. Zij staat je bij en begeleidt je bij elke oefening en kijkt naar je voedingspatroon. Dit werkt voor mij. Je kunt en wilt ook niet smokkelen. Voor mij een nieuwe ervaring. Bij een sportschool had ik dit nooit volgehouden. De persoonlijke aandacht die Az voor je heeft, maakt het dat zelfs ik graag ga sporten. De ozon therapie werkt door in je hele lichaam en bij mij heeft dit zelfs geresulteerd in een afname van de migraineaanvallen. Voor mij een prima manier om mijn gewicht en conditie op peil te houden.” Meer informatie: www.ladyline.nl of www.az-groen.nl

EEF & Haar kappers pur sang

Het is vrijdag 12 december 9.00 uur als Judith naar binnen gaat bij de kapsalon EEF & Haar aan de Van Welderenstraat in Nijmegen. EEF & Haar zit al 22 jaar in Nijmegen en staat voor meer persoonlijke aandacht en vaktechnische innovatie. Het is direct gezellig druk en er werken acht stylisten. Het is zowel een heren als dames kapsalon met een warme uitstraling. Na 12.00 uur komen er stokbrood en Tapaz op tafel en tegen 16.00 uur desgewenst een wijntje of iets anders. Een kapper waar je, je thuis voelt. Sheree gaat met

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

het haar van Judith aan de slag en zet Wella proffesional highlights in drie kleuren in het haar. Judith: “Heerlijk, zo bij de kapper zitten en verwent worden.” Na een ruim uur wordt het haar uitgespoeld en met een colour fresh glans shampoo gewassen. Daarna gaat Hettey aan de slag om het haar te knippen en te stylen. Judith is helemaal blij met haar nieuwe look. De slogan: Laat je verwennen bij EEF & Haar is meer dan waar! Meer informatie: www.eefenhaar.nl 024 360 31 10

gingen in Nederland en België

Seasons Womens Wear

Na de kapper afgesproken bij Manon van Seasons Womens Wear in de Van Welderenstraat. Helemaal zin in. In de winkel van Manon hangen allemaal prachtige dingen. Maar wat het allerleukste is, is dat Manon je echt aankleedt. Zij weet natuurlijk precies wat er in de winkel hangt. Na heel veel setjes gepast te hebben die allemaal leuk zijn, de juiste outfit gevonden voor de fotoshoot. Maar natuurlijk ook wat setjes om mijn eigen garderobe aan te vullen.” Manon:” Het zwarte jurkje met print is van Great Plains, het lange jasje is van Imperial en de sjaal van Moment By Moment. De tweede set is een jurkje van La Fee Maraboutee. De bijpassende laarsjes zijn van Moccio.” Judith: “Ik ben heel prettig geholpen door Manon. Heerlijk iemand die er zo veel verstand van heeft. Een eerlijk advies vind ik altijd heel belangrijk en dat krijg je van Manon. Bedankt Manon voor je advies. Het was een dag om nooit te vergeten!” Meer informatie: www.seasonsmode.nl

Huidverzorgingsinstituut Maudy Vossen

Maudy Vossen heeft net haar prachtige, nieuwe salon geopend aan de St.Annastraat 297 in Nijmegen waar u gratis kunt parkeren. Als ervaren, deskundige , enthousiaste en gedreven onderneemster is zij al meer dan 10 jaar een begrip in de schoonheidsbranche. Vandaag ontvangt Maudy Vossen , Judith Peters voor een behandeling. Als hardwerkende onderneemster krijgt Judith vandaag een Modelage behandeling van Maria Galland om eventuele vermoeidheid weg te halen. Deze modelage is een dieptewerkend, zichzelf verwarmend mineralen masker wat zorgt voor een spectaculair liftend effect.

De kwaliteit van de behandelingen van Maria Galland zijn hoogwaardig. Maudy Vossen staat voor kwaliteit en heeft alleen aandacht voor u. Geniet en ontspan, zodat u weer fris, stralend en uitgerust naar huis gaat. Om de opening te vieren van de nieuwe salon zijn er op donderdag 29 en vrijdag 30 januari open dagen. U kunt op deze dagen voor 35,- een Maria Galland behandeling boeken. Bel voor het reserveren van een behandeling naar Huidverzorgingsinstituut Maudy Vossen. Meer informatie: www.maudyvossen.nl 06 53 55 08 03

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN BANKING

ING organiseert mini seminar voor accountants en fiscalisten Zuid-Gelderland

‘MKB en Private Banking trekken samen nauw op’ Op woensdag 19 november organiseerde ING MBK Nijmegen en ING Private Banking ArnhemNijmegen gezamenlijk een mini-seminar speciaal bedoeld voor accountants uit de regio ZuidGelderland. Op een bijzonder leuke locatie, de Boldershofkapel in Druten. Maya Smits (directeur MKB Nijmegen) en Jeroen Simkens (senior Private Banker) lichten toe.

Tijdens het kennisevenement ‘De accountant groeit door’ kwamen allerlei ontwikkelingen binnen de accountancy en de administratieve dienstverlening aan de orde. “We hebben vooral gesproken over de kansen die digitalisering de branche biedt. Zo’n bijeenkomst organiseren we twee keer per jaar en het is voor ons een uitstekend instrument om voeling te houden met een voor ons belangrijke doelgroep. Banken en accountants en fiscalisten trekken als een adviesdriehoek in het belang van hun

klanten vaak samen op. Uiteraard organiseren we ook geregeld bijeenkomsten voor onze klanten. In een tijd waarin bankproducten nog nauwelijks van elkaar verschillen, willen wij ons onderscheiden door onze kennis en vooral door het delen van kennis in allerlei vormen en op verschillende niveaus. Dat vinden we essentieel.”

Samen

De kennisevenementen zijn een gezamenlijk initiatief van MKB Nijmegen en Private Banking Arnhem-Nijmegen. “Omdat we ook in de praktijk van alledag nauw samenwerken om onze cliënten optimaal te bedienen. De afdeling MKB richt zich met name op de ondernemer en zijn onderneming, maar een ondernemer wil ook privé goed worden geadviseerd. Daar komt Private Banking om de hoek, met veel kennis op het gebied van bijvoorbeeld bedrijfsoverdracht.

ING staat bekend als een no nonsense bank, waar we de taal van de ondernemer spreken, maar ook als de voorkeursbank voor familiebedrijven. Dat heeft historische redenen, we zijn transparant en toegankelijk en onze relatiemanagers zijn altijd bereikbaar. Zo’n vast aanspreekpunt is altijd belangrijk, dat is voor ons geen nieuw verworven kennis, dat weten we al heel lang en dat praktiseren we ook al lang. Daar hebben we altijd grote stappen in gemaakt. Gewoon slimme dingen doen voor onze cliënten, ze echt helpen. Dat start allemaal met zichtbaar zijn in de markt, laten weten waar je voor staat en je kennis gevraagd en ongevraagd delen. Daar zijn deze bijeenkomsten speciaal voor bedoeld.” En de bijeenkomst? Informatief, relevant, snel, dynamisch en vooral interactief. En natuurlijk afgesloten met een borrel, want zo’n bijeenkomst vormt voor de aanwezigen weer een uitstekend netwerkmoment.

Profiel

roland Kahn op weg naar 1 miljard

‘Think global, act local’ TEKST HANS HAJÉE

Modeconcern Excellent Retail Brands wil haar succesvolle merken Coolcat, America Today en MS Mode internationaal uitrollen. Stip aan de horizon voor eigenaar Roland Kahn is daarbij een omzet van 1 miljard euro. Online is een prominente pijler bij de expansie maar fysieke winkels blijven belangrijk. ‘Klanten hebben behoefte aan beleving. Zij willen kleding kunnen ervaren, aanraken, passen.’ vastgoed, waar ik sinds enige tijd samen met een aantal partners in investeer. Dat gaat goed en geeft me veel energie.’ Ook voor zijn fysieke gesteldheid hecht Kahn aan discipline. ‘Een gezonde geest heeft een gezond lichaam nodig. Daarom laat ik me drie keer per week ’s ochtends vroeg afbeulen door een personal trainer.’

Slim en scherp

ERB wil groeien met 200 nieuwe winkels

Excellent Retail Brands (ERB) doorstond de crisis met verve. Voor de groep met merken als Coolcat, America Today, MS Mode en Sapph was 2013 een uitstekend jaar. ‘Succes begint met de juiste strategische keuzes,’ zegt oprichter en CEO Roland Kahn. ‘Daarna is het zaak, continu de vinger aan de pols te houden en waar nodig correcties aan te brengen. Net als een goede skiër met korte, snelle bewegingen zo dicht mogelijk bij de uitgestippelde route blijven. Alertheid en creativiteit zijn daarbij onmisbaar, net als een sterke band met je klanten. Zij vertellen ons continu wat goed gaat en wat beter kan.’

Afbeulen

Kahn startte 38 jaar geleden zonder kapitaal met Coolcat in, zoals hij het zelf liefdevol noemt, ‘een klein kutwinkeltje’ op de Amsterdamse Nieuwendijk. Nu staat hij aan het hoofd van een eigenhandig opgebouwd miljoenenconcern met meer dan 600 winkels. ‘Ik realiseer me nog elke dag waar ik vandaan kom en ben daar dankbaar voor.’ Het succes kwam Kahn niet aanwaaien. ‘Zo heb ik mijzelf discipline moeten bijbrengen. Die heb ik niet van nature maar is wel nodig om alles te kunnen doen wat ik wil. Ik heb behoefte aan prikkels, ben continu op zoek naar nieuwe ervaringen. Zoals Amerikaans

ERB nam America Today in 2006 over. Sindsdien groeide deze keten van 18 naar 72 winkels, met een sterke positie in België. In 2010, midden in de crisis werd MS Mode gekocht. ‘Twee derde van de ruim 400 MS-winkels staat in het buitenland. Het merk is groot in Frankrijk en Spanje en laat een stevige groei zien.’

‘Klanten vertellen ons wat goed gaat en wat beter kan’ Lingeriemerk Saphh – in 2011 aangekocht – is vooralsnog minder succesvol. ‘Lingerie blijkt toch een andere tak van sport. Maar het gaat ons lukken Sapph BuSiNESS NATiONAAl

‘Ik houd niet van verliezen.’

BuSiNESS NATiONAAl

Foto Arenda Oomen

Profiel

winstgevend te krijgen, want de potentie is er zeker. En ik houd er niet van om te verliezen.’ Basis voor de groei van de ERB-merken is een slim vestigingsbeleid met een scherp oog voor de rentabiliteit van winkels. ‘Hierbij ondervinden wij ook positieve gevolgen van de crisis. De huurprijzen staan onder druk, zeker in de kleinere steden. Scherpe onderhandelingen leiden tot forse huurverlagingen. Ook de huisvesting van onze merken in één gezamenlijk pand in Diemen levert een stevige besparing op.’

Wehkamp

Online verkoop wordt steeds belangijker voor de modebranche. ‘Een aantal jaren geleden werden onze bankiers en adviseurs nerveus. Ook wij moesten vol inzetten op internetverkoop; het was nu of nooit. Toch hebben we ons niet gek laten maken. We zijn relatief laat online ingestapt maar hebben daar geen moment

‘ik heb behoefte aan prikkels, ben continu op zoek naar nieuwe ervaringen’ spijt van gehad.’ Bij online succes draait het volgens Kahn om een goede propositie, om sterke merken. ‘Dat wij die hebben, blijkt uit de samenwerking met Wehkamp. Eind 2013 startte het online warenhuis met de verkoop van Coolcat, MS Mode en America Today. Het succes overtrof onze stoutste verwachtingen. De merken zijn samen goed voor tien procent van alle modeomzet van Wehkamp.’

Behoefte aan beleving

De verdere groei van online verkoop is een belangrijke pijler onder de expansie van ERB. Toch gelooft Kahn heilig in de toekomst van de winkelstraat. ‘Klanten hebben behoefte aan beleving. Zij willen kleding kunnen ervaren, aanraken, passen. Vaak wordt vergeten dat het winkelpersoneel een prominente rol

speelt bij die beleving. Uit onderzoek blijkt dat medewerkers in de winkel de belangrijkste externe impuls zijn voor klanten. Veel belangijker dan bijvoorbeeld BN-ers die onze kleding dragen. Dergelijke prikkels zijn een paar minuten later alweer vergeten. Maar iemand die in de winkel voor een prettige sfeer zorgt, je niet lastig valt maar wel op het juiste moment klaarstaat om te helpen, die maakt het verschil.’ De gewenste dosering van aandacht blijkt cultureel bepaald. ‘Waar Nederlanders terughoudendheid prettig vinden, verwachten klanten in veel andere landen juist een meer proactieve houding van het winkelpersoneel.’

Curvy bodies

De groeiambitie van Kahn’s concern is vervat in een rond getal. ‘Stip aan de horizon is een omzet van 1 miljard euro. Momenteel is dat ruim 600 miljoen, dus er is nog genoeg werk aan de winkel. Toch verwacht ik de beoogde mijlpaal te kunnen bereiken zonder acquisities. In elk land zijn er kinderen, tieners, studenten en dames met curvy bodies; doelgroepen die wij met onze collecties bedienen. Door de nu nog vooral nationale merken internationaal uit te bouwen, is een forse groei mogelijk. Think global, act local is daarbij het devies. Zowel met fysieke winkels als via internet.’ Op dit moment hebben de ERB-merken samen ruim 600 winkels. ‘Verwachting is dat de online omzet op termijn 20% van het totaal uitmaakt. Dit betekent dat voor de beoogde miljard euro nog zo’n 200 nieuwe winkels nodig zijn. Met het huidige groeitempo kost dit zes tot acht jaar.’

in de voetsporen

Naast de expansie is ook de overdracht aan de volgende generatie een prominent aandachtsveld voor Kahn. ’Een van mijn zoons werkt al voor Coolcat en is doorgegroeid tot inkoopmanager. Zijn tweelingbroer volgt een MBA in de VS en komt daarna ook hier in dienst. Het ziet ernaar uit dat beide jongens in mijn voetsporen treden. Dat zou geweldig zijn.’ Vooralsnog staat Kahn zelf nog met veel plezier aan het roer van ERB. ‘Het geeft veel voldoening om je eigen lot te kun-

LUISTER NAAR JE KLANTEN

De rol van Roland Kahn binnen ERB verandert. ‘Operationele taken draag ik meer en meer over. Ik focus vooral op de strategie en initieer nieuwe dingen. Verder geniet ik ervan mijn ervaring over te brengen op jongeren. Binnen het bedrijf, maar ook daarbuiten.’ Kahn geeft regelmatig les over ondernemerschap, onder meer aan Nyenrode. ‘Het contact, de interactie met studenten houdt mij geestelijk jong.’ Welk advies heeft Kahn voor ondernemers die – net als hij bijna veertig jaar geleden – voor zichzelf beginnen in de modebranche? ‘Vind een plek in de markt door je met ziel en zaligheid in te zetten. Wees nieuwsgierig en luister naar je klanten. En blijf dit doen, ook als het bedrijf groeit. Dan kun je dat niet meer alleen. Dus is het zaak om voldoende mensen om je heen te verzamelen die ook over dat vermogen beschikken.’ nen bepalen door leiding te geven aan een organisatie die ertoe doet. Een bedrijf dat welvaart creëert voor 6.500 medewerkers en waarvoor wereldwijd nog eens 40.000 mensen plus tal van toeleveranciers actief zijn.’ Kahn realiseert zich terdege dat zijn rol allesbehalve vrijblijvend is. ‘Als leider moet ik in staat zijn om mij aan te passen aan de steeds sneller veranderende omstandigheden. Houd ik dat tempo niet meer bij dan schaadt dat het bedrijf en de medewerkers. Die verantwoordelijkheid neem ik zeer serieus.’ �

BuSiNESS NATiONAAl

iii

l i T e r AT U U r KETS DE VRiES OVER MiNDFulNESS Door Manfred Kets de Vries

Door Joost van de Griendt

Bij besluiten geeft meestal de mondige, dominante meerderheid de doorslag. Maar voor echt draagvlak is het zaak dat ieders stem gehoord wordt. Deep Democracy is een wijze van besluitvorming waarbij ook de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen in het meerderheidsbesluit. Jitske Kramer, uitgeroepen tot trainer van het jaar 2013/2014 is gelicenseerd Deep Democracy-opleider. Deze methode is door Myrna Lewis ontwikkeld in het ZuidAfrikaanse bedrijfsleven na de apartheid. Kern van Deep Democracy is dat wanneer de dialoog met de minderheid achterwege blijft, deze mensen zich onmachtig en niet-gehoord voelen. De kans is groot dat zij besluiten bewust of onbewust zullen saboteren. Door de potentie van de hele organisatie te benutten, ontstaat duurzame besluitvorming.

Fokker ging in maart 1996 failliet. Neêrlands voormalige industriële trots herbergde een enorme hoeveelheid talent en ervaring. Opgeteld maar liefst 100.000 manjaren, aldus de schatting van Joost van de Griendt. Al die medewerkers betraden de arbeidsmarkt. In Doorgevlogen wordt duidelijk hoe het ruim dertig voormalige managers en directeuren van Fokker is vergaan. Waar kwamen zij terecht? Welke ervaring kwam vooral van pas tijdens hun carrière na Fokker? En welke invloed hadden zij op de Nederlandse economie via hun nieuwe werkgevers? Met deze interessante invalshoek schreef Van de Griendt – zelf bijna tien jaar werkzaam bij Fokker – een lezenswaardig boek, met lessen die ook voor jonge managers van waarde kunnen zijn.

200 pag. ISBN 978-90-5871-932-4. Thema. € 24,95.

Herken je dat? Dat mensen ‘ja’ zeggen en ‘nee’ doen? Dat een democratisch genomen besluit door bijna de helft van je team niet loyaal wordt gesteund? Dat het resultaat sneller was bereikt als je ook had geluisterd naar je medewerkers die niet altijd het hoogste woord hebben? Dan is dit hét boek voor jou! Deep Democracy is geschreven voor mensen zoals jij, die conflicten willen oplossen, verschillen willen benutten, en vervolgens duurzame besluiten durven te nemen. Die met elkaar en niet voor elkaar denken. Die samen vechten voor de hoogst haalbare oplossing.

‘De nieuwe generatie leiders beseft steeds meer dat echt luisteren noodzakelijk is voor kwalitatief goede besluitvorming. De vraagstukken van deze tijd vragen om reflectie, samenwerking, diversiteit en synergie. Deep Democracy is een prachtige vorm om de potentie van groepen maximaal te benutten. Om minderheidsstandpunten serieus te nemen, samen te leren […]. Jitske Kramer schrijft op heldere en praktische wijze hoe deze vorm kan worden toegepast. Een must read voor iedere leider, begeleider en teamcoach.’ Prof. dr. Yvonne Burger, postgraduate opleiding Executive (Team) Coaching, Vrije Universiteit Amsterdam ‘Niets is zo dodelijk als alle neuzen dezelfde kant op. Je kijkt alleen naar elkaars achterhoofd. Tegenspraak is de enige manier om tunnelvisie te voorkomen. Het is daarom de lastige kunst om comfort te voelen bij een geluid dat haaks staat op je zelfingenomen mening.’ Jaap van ’t Hek, interim-manager, organisatieadviseur, coach, docent. Schreef samen met Leike van Oss ONveranderbaarheid van organisaties en Ondertussen in de organisatie.

Jaco van der Schoor, Mensen in Bedrijf, auteur van Hoera! Een conflict, Teams van de toekomst en Leve het verschil! Jitske Kramer is corporate antropoloog. En auteur van Normaal is anders en Wow! Wat een verschil. Ze is gelicenseerd Deep Democracy opleider, drijvende kracht achter Human Dimensions en mede-oprichtster van de Academie voor Organisatiecultuur.

JITSKE KRAMER

‘Deep Democracy is meer dan een instrument. Het is een taal en een visie op samenwerken. In mijn werk als teamadviseur gebruik ik Deep Democracy om besluitvormingsprocessen te versnellen, maar zeker ook om genomen besluiten rijker en meer gedragen te maken. […].’

JITSKE KRAMER

230 pag. ISBN 978-90-8226-690-0. Scriptum. € 22,95.

DE WIJSHEID VAN DE MINDERHEID

Deep Democracy is een manier van besluiten nemen waarbij de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen in het meerderheidsbesluit. De Lewis-methode van Deep Democracy is in de periode na de apartheid ontwikkeld in het Zuid-Afrikaanse bedrijfsleven en wordt op dit moment in meer dan twintig landen in de wereld toegepast. Het biedt praktische handvatten en technieken om met uitersten om te gaan. Niet vanuit de gedachte dat we dwarsliggers moeten manipuleren en verleiden om zonder al te veel morren het genomen besluit te volgen. Maar vanuit de overtuiging dat de krachtigste besluiten ontstaan door de aanwezige diversiteit aan kennis, talenten, ervaringen en emoties te combineren.

239 pag. ISBN 978-94-6220-084-5. Academic Services. € 29,95.

DOORGEVlOGEN

Door Jitske Kramer

DeEP DEMOCRACY

Manfred Kets de Vries is een internationale autoriteit op het gebied van leiderschapsontwikkeling. Hij schreef talloze artikelen en 14 boeken, waaronder de bestseller ‘Leiderschap ontraadseld’. In zijn jongste boek legt Kets de Vries de nadruk op de psychodynamische benadering bij coaching, met speciﬁeke aandacht voor mindfulness. Die helpt coach en gecoachte om de achterliggende aanleiding voor leiderschapsstijlen en het functioneren van leiders binnen een organisatie te begrijpen. Vorming in de jeugd en genetische aanleg zijn daarbij van grote invloed. Begrip van gedragspatronen en hechtingsstijlen brengt de gewenste verandering binnen handbereik. Zowel voor het individu als de organisatie waar hij of zij deel van uitmaakt.

DEEP DEMOCRACY

DE WIJSHEID VAN DE MINDERHEID

HET ENiGE BOEK OVER MERKEN DAT JE NODiG HEBT Door Michiel Maandag en Liisa Puolakka

Merken zijn voor veel mensen de ankers in deze steeds sneller veranderende tijd. Zonder merk kun je niets verkopen of aanbevelen, stellen merkadviseur Michiel Maandag en coauteur Liisa Puolakka. Zij is directeur designresearch en -strategie bij het Londense ChauhanStudio en voormalig hoofd van Nokia’s global brand identity. Het enige boek over merken dat je nodig hebt geeft op laagdrempelige wijze inzicht in alle aspecten die komen kijken bij het creëren van een sterk merk. Van naam, logo en kleurgebruik tot de noodzaak om consistent te communiceren. En de boodschap te blijven herhalen. Praktijkvoorbeelden werken verhelderend. Net als de conclusie dat alle merken uiteindelijk zullen verdwijnen. Noem daarom je bedrijf anders dan het merk. 160 pag. ISBN 978-94-6126-093-2. Haystack. € 16,95.

BuSiNESS NATiONAAl

TreNDS

Tweede editie ecobouw

Duurzaamheid biedt perspectief voor vastgoed en bouw Duurzaamheid staat hoog op de agenda van de bouwen vastgoedsector. Terecht, want verduurzaming biedt perspectief voor de veelgeplaagde branche. Als platform voor kennisoverdracht in de bouwkolom speelt Ecobouw in op deze ontwikkeling. Eind september vond de tweede editie van het evenement plaats in de utrechtse Jaarbeurs.

Ruim honderd sessies

Daartoe vonden tijdens drie beursdagen ruim honderd gratis toegankelijke kennissessies plaats. ‘Een groot aantal sprekers dat ertoe doet in de wereld van duurzaamheid gaf hun visie tijdens Ecobouw. Van minister Stef Blok tot hoogleraar duurzaam bouwen Anke van Hal, van Rijksbouwmeester Frits van Dongen tot Annemarie van Doorn, directeur Dutch Green Building Council.’

Meer dynamiek

Daarnaast bood een informatiemarkt inzicht in de nieuwste trends op het gebied van duurzaam ontwerpen, bouwen en exploiteren. Welke ontwikkelingen vallen vooral op? ‘Door het grote aantal innovaties is bij instrumenten als zonnecellen, warmtepompen en waterkracht sprake van meer dynamiek dan in de bouwsector an sich.’ Sommige bezoekers vonden het aantal stands op de informatiemarkt wat aan de magere kant. ‘Dat

Foto Hans de Vries - Get in the Picture

Ecobouw is een initiatief van BIM Media dat met titels als Cobouw, de Architect en Vastgoedmarkt professionals in de bouwen vastgoedsector van informatie voorziet. ‘In alle geledingen in deze branche is men bezig met duurzaamheid,’ aldus Hans Luisman namens BIM Media. ‘Ecobouw brengt partijen rond dit thema fysiek bij elkaar en zorgt voor kennisoverdracht.’ Veel innovaties bij instrumenten als warmtepompen, zonnecellen en waterkracht.

hangt samen met de primaire doelstelling van Ecobouw: het draait eerst en vooral om kennisoverdracht. De informatiemarkt is een ondersteunend element.’ Reden voor de organisatie om de aanduiding ‘beurs’ zoveel mogelijk te vermijden. ‘Dat voorkomt verkeerde verwachtingen.’

Zuinig op tijd

Het inhoudelijke programma tijdens Ecobouw 2014 was telkens een dag speciﬁek gericht op een van de drie hoofddoelgroepen: architecten, bouwers en vastgoedondernemers. ‘Maar bezoekers waren afkomstig uit alle geledingen van de bouwkolom. Naast architecten, ontwikkelaars en aannemers ook investeerders, adviseurs, installateurs, vertegenwoordigers van gemeenten en woningcorporaties.’ Met 4.500 ligt het bezoekersaantal op het niveau van de vorige Ecobouw. ‘De ambitie om te groeien was er zeker,’ zegt Luisman. ‘Het blijkt echter lastig om grote

groepen mensen te trekken. In de bouw gaat het zeker nog niet crescendo. Er moet meer gedaan worden met minder mensen en die zijn zeer zuinig op hun beschikbare tijd.’

Goede gesprekken

Al met al is Luisman tevreden over het animo voor Ecobouw. ‘Belangrijk daarbij is ook de beleving van mede-initiatiefnemers en exposanten. Hun oordeel over de kwaliteit van de bezoekers is positief. Er zijn veel goede gesprekken gevoerd.’ BIM Media vroeg zowel bezoekers als standhouders naar hun overall mening over Ecobouw. ‘De waardering ligt dit jaar fractioneel hoger dan bij de eerste editie, toen bezoekers en deelnemers respectievelijk een 7,1 en een 7,2 als cijfer gaven. Ruim voldoende draagvlak voor het vervolg dat gepland staat op 24, 25 en 26 september 2015.’ 

BuSiNESS NATiONAAl

BeDriJfSProfiel

Bark Verpakkingen B.V. is geen doorsnee verpakkingsleverancier

Dienstverlener Dienstverlener in in verpakkingsmanagement verpakkingsmanagement Bark Verpakkingen B.V. te Eerbeek is al lang geen groothandel meer. Algemeen directeur Berny Plas heeft het bedrijf sinds een management buy-out in 2000 getransformeerd van een agenturen-/groothandel naar een bedrijf dat gespecialiseerd is in een breed pakket aan dienstverlening op het gebied van verpakkingsmanagement als onderdeel van het totale bedrijfsproces. ‘Wij leveren oplossingen in de supply chain van onze afnemers zonder ons tot slechts de verpakking te beperken,’ aldus Plas.

Berny Plas: verpakkingsmanagement als een maatpak afstemmen op de supply chain van afnemers.

Berny Plas heeft bij drie grotere verpakkingsproducenten gewerkt. Daar heeft hij aan den lijve ondervonden dat het soms schuurt tussen de belangen van de verpakkingsproducent en diens afnemers. De belangen van beide partijen lopen niet altijd parallel. Plas: ‘Ten tijde van mijn dienstbetrekkingen bij deze producenten viel mij op dat het productiedenken – ondanks vaak de aanwezigheid van een marketingafdeling – toch vooral heel erg dominant en leidend was. Begrijpelijk, maar niet per deﬁnitie altijd in het belang van de klant. Ik vroeg me altijd af waarom we niet een meerwaarde konden creëren door verder te kijken dan alleen sec het produ-

BuSiNESS NATiONAAl

ceren en direct doorleveren van de geproduceerde verpakkingen. Ik was van mening dat de afnemers meer baat zouden hebben bij een geïntegreerde aanpak, waarbij de supply chain van de afnemer leading zou moeten zijn en het verpakkingsmanagement daar als een “maatpak” op afgestemd zou moeten worden. Uiteindelijk heb ik me natuurlijk ook gerealiseerd dat een dergelijke marktbenadering voor een producent een lastige opgave is.’

integrale aanpak

Dat uitgangspunt – niet het produceren van de verpakkingen, maar het verpakkingsmanagement implementeren als on-

derdeel van het totale bedrijfsproces – vormt momenteel de corebusiness van Bark Verpakkingen. Met de wetenschap dat ieder bedrijf tegenwoordig conform Lean-principes (het tegengaan van verspillingen) werkt, houdt Bark zich vooral bezig met het elimineren van vermijdbare kosten uit de supply chain door het verpakkingsmanagement anders dan traditioneel in te richten. Het klassieke (inkoop) denken maakt daarbij plaats voor een integrale aanpak, waarbij niet uitsluitend de kostprijs van de verpakking bepalend is maar vooral de Total Cost of Ownershipbenadering prevaleert. Volgens Bark zijn de totale kosten die gemoeid zijn met de

BARK INNOVATIONS

inkoop én interne handling van alle benodigde verpakkingen veel hoger dan de som van de aanschafprijs van al die verpakkingen. Een verpakking kan in een bestaand bedrijfsproces soms kosten genereren tot zeven keer de aankoopprijs van die verpakking. Het is om die reden bedrijfseconomisch onlogisch zich uitsluitend te beperken tot de inkoopprijs van de verpakking.

Partners

Volgens Plas is de kracht van deze conceptmatige aanpak dat niet alleen de klant van de voordelen proﬁteert, maar ook de productiepartners die toegevoegde waarde onderkennen en steeds meer gebruik maken van het door Bark ontwikkelde platform. Immers, zowel de producent als Bark hebben beide als doel om de uiteindelijke klant zo goed mogelijk te bedienen. Plas: ‘Een verpakkingsproducent zien wij niet als concurrent maar als partner. Het klink misschien paradoxaal, maar als wij geen enkele waarde kunnen toevoegen, heb ik liever dat de uiteindelijke klant direct bij de producent koopt. Welke rol heb je dan nog als intermediair?’

Drie concepten

Bark kent verschillende benaderingen, waarbij steeds het doel is om de supply

chain van de klant te ontlasten, te ontzorgen en te vereenvoudigen door de implementatie van een zogenaamd ‘Lean Verpakkingsmanagement Concept’. De drie concepten die Bark onderscheidt zijn: •Outsourcing •Single Sourcing •Tailend Packaging Management Ieder model heeft z’n eigen servicelevel, afhankelijk van de gewenste doelstellingen van de afnemer. Het Outsourcingconcept is het meest uitgebreide model. Hierbij heeft de afnemer haar gehele verpakkingsmanagement aan Bark uitbesteed. Te denken valt aan continu voorraadbeheer, financiering daarvan, kwaliteitscontrole et cetera. De afnemer heeft zelf geen verpakkingen meer op voorraad, hetwelk zich vertaalt in een groot scala aan (financiële) voordelen. De leverzekerheid binnen 24 uur na order (binnen de Benelux) is in dit model 99,6%. Concreet houdt dat in dat 996 van de 1.000 orders aan vijf eisen voldoen: 1) juiste leverdatum 2) juist afleveradres 3) juist aantal 4) juiste specificatie en dat alles 5) afgehandeld met de juiste documenten. Met een dergelijke (short term) leverperformance is Bark uniek in het verpakkingslandschap van primaire verpakkingen (verpakkingen die in direct contact staan met het afgevulde product).

Sinds 2010 beschikt Bark ook over een eigen design- en ontwikkelbedrijf. Steeds vaker wordt Bark betrokken bij het meedenken over verpakkingsinhoudelijke vraagstukken waarvoor geen standaardoplossing voorhanden is. Niet alles wat wenselijk is, is immers al op de markt beschikbaar. Dat kan gaan om een designopdracht, maar evengoed om de ontwikkeling van een totaal nieuw (technisch inhoudelijk) verpakkingsconcept. Een treffend voorbeeld van het laatste is het gepatenteerde doseerconcept zoals dat door Bark is ontwikkeld en inmiddels in vele landen wordt ingezet, ook buiten Europa. Gebruikelijk (voor bijvoorbeeld plantenvoeding) is dat de klant vanuit de fles in een (doseer)dop moet schenken en dat vervolgens moet mengen met (bijvoorbeeld) water. In het systeem van Bark vindt de dosering binnen dezelfde verpakking plaats. Met deze vinding heeft Bark een drietal (inter) nationale prijzen gewonnen als ‘best technical innovation’.

Best performers

Volgens Plas zijn de bedrijven die over een effectieve en efﬁciënte supply chain beschikken vrijwel altijd de ‘best performers’. Afnemers op de referentielijst van Bark Verpakkingen zijn onder andere AkzoNobel, Henkel, Cargill en Alent. De productiepartners waar zeer intensief mee wordt gewerkt zijn veelal bedrijven die (markt)leidend zijn op hun vakgebied, zoals Schütz, Greif en Afa Dispensing Group. � Meer informatie op de volgende websites: •www.bark-verpakkingen.com •www.bark-innovations.com •www.dosing-bottle.com

BuSiNESS NATiONAAl

Vii

A FRIK T! DÈ ACIALIS SPE

SAFARI IN AFRIKA? Ruim 100 inspiratiereizen vindt u op www.jambo.nl en in onze brochure of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.

Kenia . Tanzania . Madagaskar . Seychellen . Mauritius . Zuid-Afrika Oeganda . Zimbabwe . Namibië . Botswana . Mozambique . Zambia De mogelijkheden zijn eindeloos, privé reizen geheel conform uw wensen!

CASe

ArC14 Architectuur Award bekroont duurzame prestaties

De optimale combinatie De ARC Architectuur Award is in 2012 in het leven geroepen om duurzaamheid te promoten als integraal onderdeel van het ontwerp. Daartoe worden projecten voor het voetlicht gebracht die hoge duurzaamheidsprestaties op vernieuwende wijze combineren met verrassende architectuur. Genomineerd zijn dit jaar de nieuwbouw voor Cono Kaasmakerij in de Beemster plus drie transformatie- en renovatieprojecten: Rabobank Parkstad limburg in Heerlen, de Klarenstraat in Amsterdam en het Gemeentehuis Borsele in Heinkenszand. De ARC14 Architectuur Award is een initiatief van GIRA en de Architect. In 2013 werd de prijs toegekend aan Villa Kogelhof van Paul de Ruiter. Winnaar van de eerste editie was Proyecto Roble van Équipe voor Architectuur en Urbanisme. Dit jaar zijn de vier genomineerde projecten geselecteerd uit 141 inzendingen, een record. De jury bestaat uit voorzitter Jacob van Rijs (MVRDV), Ronald Huikeshoven (AM), Dusan Doepel (Doepel Strijkers), Ditmar Henkel (Zuivergroen) en Harm Tilman (de Architect). De winnaar wordt op 27 november tijdens de ARC14 Award Show bekend gemaakt.

Geen verslinding

Dreessen Willemse Architecten transformeerde het bestaande bankgebouw van Rabobank Parkstad Limburg in Heerlen in een open werkomgeving voor 180

Gemeentehuis Borsele

kantoor bevat een lichthof die fungeert als ruimte voor ontmoeting, informeel overleg of ontvangst.

Zuilengang

De CONO Kaasmakerij (bekend van Beemsterkaas) door Bastiaan Jongerius Architecten sluit op logische wijze aan op het open landschap van de bestaande droogmakerij. Net als een karakteristieke stolpboerderij staat de nieuwe kaasmakerij midden op de kavel. De synergie tussen gebruik en landschap is op een eigentijdse manier tot stand gebracht, aldus de jury. De zuilengang rond het gebouw heeft een esthetische functie en dient tegelijkertijd als zonwering.

Sociale samenhang

medewerkers. Het gebouw straalt volgens de jury geen ‘verslinding’ van middelen uit maar een innovatieve wijze van duurzaam investeren. Het hart van het Rabo-

Bij de Klarenstraat in Amsterdam Slotervaart (Vanschagen architecten) gaat het om de herontwikkeling van een portiekﬂat tot gedifferentieerde woongebouw. Veertig identieke ﬂats zijn omgezet

in een woongebouw met dertig verschillende woningen. Door de herontwikkeling wordt de sociale samenhang in de buurt versterkt. Samen met drie andere blokken omzoomt de Klarenstraat een collectieve binnentuin. Die is direct toegankelijk vanuit de trappenhuizen zodat ook de appartementen hiervan proﬁteren.

Glasmozaïekgevel

Atelier Kempe Thill tekende voor de renovatie van het gemeentehuis Borsele in Heinkenszand. Het betreft de verbetering van het exterieur en een kwaliteitsverhoging van het interieur. Om het gemeentehuis een representatievere uitstraling te geven en de interactie met de publieke ruimte te versterken, is een nieuwe glasmozaïekgevel aangebracht. Die maakt het gefragmenteerde gebouw compacter. De hoge entreehal is opnieuw ingericht en eveneens bekleed met tegels met glasmozaïek, waardoor de continuïteit van de binnen- en buitenruimte wordt benadrukt.  BuSiNESS NATiONAAl

ViSie

in- of outsourcen van facilitaire diensten

‘Houd je niet bezig met no-core activiteiten’ TEKST ANKA VAN VOORTHuiJSEN

‘Op langere termijn levert outsourcing vaak geld op.’

Natalie Hofman Voorzitter van beroepsvereniging Facility Management Nederland. Een uniform advies over inbesteden of outsourcen van facilitaire dienstverlening is denk ik niet mogelijk. Outsourcen maakt verborgen kosten zichtbaar maar brengt in eerste instantie altijd extra kosten met zich mee. Op de langere termijn levert het vaak geld op: inkoopvolume-efﬁciency en ﬂexibeler loonkosten. Flexibiliteit en continuïteit zijn voor uitbestedende partijen natuurlijk belangrijke voordelen. Je moet als bedrijf over het algemeen wel minimaal 100 tot 150 werkplekken hebben wil het interessant

BuSiNESS NATiONAAl

zijn om facilitaire diensten uit te besteden. Outsourcen om het outsourcen; dat stadium zijn we voorbij. De afgelopen jaren is er een grote ontwikkeling geweest van outsourcing waarbij door opdrachtgevers veel ervaring is opgedaan. Voor innovaties missen facilitaire dienstverleners vaak de kennis over het primaire proces van de opdrachtgever. Maar het demand-management aan de kant van de klant verandert ook. Denk aan energiebesparing; daarvoor moet de opdrachtgevende partij vaak investeringen doen. Zonder de samenwerking tussen dienstverlener en klant zijn de besparingen niet te realiseren. In de nieuwste uitbestedingscontracten zien we dat afspraken over bijvoorbeeld onderliggende facilitaire diensten eruit worden gehaald, of voor een minder lange periode worden vastgelegd dan de andere afspraken. Zo is ruimte voor tussentijdse innovatie en aanpassingen. Het rijk heeft er nu voor gekozen een eigen schoonmaakbedrijf te starten. Dat lijkt vooral een politieke keuze, die niet wordt onderbouwd vanuit facilitaire of kostenoverwegingen. Het rijk heeft niet het volume om aansturing en innovaties te doen op deze tak van dienstverlening. Ook stijgen de kosten door de duurdere overheids-cao. Als het de overheid erom gaat de arbeidsvoorwaarden van het facilitair personeel te verbeteren, hadden ze dat beter op een andere manier kunnen aanpakken. Juist als rijksoverheid kun je immers invloed uitoefenen om iets te veranderen.’

Fiona van ’t Hullenaar Directeur Business Support bij verzekeraar a.s.r. ‘Bij a.s.r. werken 3.600 fte. We zijn gehuisvest in Utrecht, in een pand van 84.000 m² bvo dat momenteel volledig wordt gerenoveerd. Onze visie over uitbesteden is: je klant is je grootste goed, dat source je niet uit. We houden het allemaal het liefst zo dicht mogelijk bij onszelf. Binnen a.s.r. is er een “nee-tenzij” beleid, maar dat kan niet altijd. De storingsdienst voor onze installaties bijvoorbeeld is uitbesteed; Strukton heeft gewoon meer expertise. Ook hebben we een partner gevonden in Facilicom. Zij sturen op duurzaamheid, efﬁciëntie en hospitality; dat vinden wij belangrijk. We hebben ons niet primair laten leiden

‘Er zijn duidelijke key performance indicators afgesproken.’

De keuze om facility management in eigen beheer uit te voeren of uit te besteden vereist een rationele, strategische afweging. De materie is complex. Hoe verhouden langjarige uitbestedingscontracten zich tot de benodigde innovatie en ﬂexibiliteit? En is het voornemen van de overheid om facilitaire diensten te gaan inbesteden het ei van Columbus of juist een heilloze weg?

door de kosten. Die wogen voor 40% mee in onze overweging. Met Facilicom is een integrated service contract afgesloten. Zij regelen schoonmaak, catering en beveiliging. We werken daarbij met output-afspraken. Facilicom bepaalt zelf hoe ze het afgesproken resultaat bereiken; het gaat om vertrouwen. Er zijn duidelijke key performance indicators afgesproken. Veel medewerkers van Facilicom zijn al tientallen jaren in ons gebouw aan het werk en dat vinden we prettig. Er was tot voor kort een zichtbaar verschil tussen onze eigen mensen en die van Facilicom. Dat vonden we niet kloppen. Wij beschouwen hen als eigen medewerkers, als collega’s die bijdragen aan ons succes. Daarbij maakt het niet uit of je hen direct of indirect betaalt. Daarom zijn we nu bezig om alle medewerkers van Facilicom van onze bedrijfs- kleding te voorzien: polo’s met a.s.r.-logo’s. Dat straalt uit: jullie horen bij ons. En zo is het ook. We hebben niet overwogen om na de renovatie dit soort facilitaire diensten zelf te gaan doen. Die worden al tientallen jaren geoutsourced. Dus er is helemaal geen expertise in huis over hoe je bepaalde vlekken behandelt, een verantwoord weekmenu samenstelt of hoe je duurzaam en zinnig omgaat met bijvoorbeeld etensresten. Als je dat zelf wilt doen, moet je veel investeren in opleiding. Dat zou veel duurder zijn. Al zijn kosten niet de belangrijkste factor, een positieve business case is dat wel. Als we niet meer met Facilicom zouden kunnen werken, zouden we een andere partner zoeken.’

George Maas Managing partner bij Hospitality Consultants. ‘Het voornemen om een Rijksschoonmaakbedrijf te vormen is dramatisch. Je kunt nu al voorspellen wat gaat gebeuren: er wordt een enorme moloch opgetuigd en over tien jaar wordt alles weer uitbesteed, met enorme transactiekosten als gevolg. Het is absoluut ondenkbaar dat het rijk zo’n type activiteit zelf kan uitvoeren met de kwaliteit en efﬁciency van professionele schoonmaakbedrijven. Je moet je niet met no-core activiteiten bezighouden. Een ziekenhuis moet mensen beter maken, de overheid moet beleid maken en uitvoeren. De overheid had er voor moeten zorgen dat er maatschappelijk verantwoord contracten werden afgesloten waarin schoonmakers een arbeidsovereenkomst krijgen van bijvoorbeeld minimaal 20 uur per week. En dat er geld is voor opleiding en training van schoonmaakpersoneel. PPS-contracten zijn zo ingewikkeld dat het erg kostbaar is om daar wijzigingen in aan te brengen. Dat zal ertoe leiden dat soft services in de toekomst geen onderdeel meer zijn van deze contracten. Een gebouw staat er over dertig jaar nog. Dus alles wat met stenen te maken heeft, kun je in een langjarig contract onderbrengen. Maar een bedrijfsrestaurant moet ﬂexibel kunnen zijn. Wie had tien jaar geleden kunnen voorspellen dat we vandaag alles biologisch zouden willen? De trend is natuurlijk dat meer op output wordt gecontracteerd. Niet: ik wil drie soorten bruin brood in de kantine, maar: ik wil

‘Het voornemen om een Rijksschoonmaakbedrijf te vormen is dramatisch.’ dat mijn medewerkers de catering een 7,5 geven. Taakintegratie is ook al langer een trend. Een multinational wil geen honderden dienstverleners die allemaal gespecialiseerd zijn in één ding, maar een bedrijf dat verantwoordelijk is voor alle facilitaire diensten. Onder invloed van Het Nieuwe Werken zie je nu de ‘ﬂoor supervisor’ ontstaan. Eén facilitair medewerker die verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld een verdieping met 200 medewerkers. Die zorgt dat de vergaderzalen klaar staan, dat er kofﬁe is en de planten water hebben. Dat generieke maakt het werk aantrekkelijker. En het is voor iedereen prettiger als overdag een Harry of Olivia rondloopt die aanspreekbaar is en herkend wordt.’ �

BuSiNESS NATiONAAl

Dirkzwager zorgt dat u het weet.

Wij delen onze kennis graag. Het juridische antwoord op een simpele vraag, is vaak gecompliceerder dan verwacht. Met gezond verstand komt u een heel eind, maar voor een ĂŠcht antwoord is meer kennis nodig. Dirkzwager deelt die kennis graag met u. Ontdek snel hoe Dirkzwager haar kennis deelt op www.partnerinkennis.nl

BUSINESS EN ONTBIJT BIJ MANNA

Ontbijtbijeenkomst over de voor- en nadelen van het familiebedrijf

Familiebedrijven zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie Op dinsdag 2 december kwamen tijdens de Nijmegen Business ontbijtbijeenkomst in MANNA Hein van ’t Wout, Bart Kramer, Marcel Huisman en Stijn Maertens bij elkaar om te praten over hun ervaringen met familiebedrijven. Bart Kramer en Stijn Maertens geven (mede) leiding aan een familiebedrijf, Hein van ’t Wout en Marcel Huisman zijn er door hun dagelijks werk nauw bij betrokken.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN ONTBIJT BIJ MANNA

Elk ontbijt begint met een voorstelrondje. Hein van ’t Wout is directeur ABN AMRO MeesPierson Private Banking. “We bieden particulieren en dga’s een breed pakket diensten rond thema’s in hun bedrijf en hun persoonlijke leven. Daar zitten vanzelfsprekend veel familiebedrijven tussen.” Bart Kramer is samen met broer Coen eigenaar van Uitvaartverzorging Klopper & Kramer in Nijmegen. “Ons bedrijf bestaat bijna honderd jaar, grootvader was de grondlegger. In de jaren negentig overgenomen door Bart en Coen en in 2008 verhuisde het bedrijf naar Villa Oud-Mariënboom, het uitvaartcentrum aan de Groesbeekseweg. Die opvolging was geen vanzelfsprekendheid, we hebben beiden een volstrekt andere opleiding gevolgd, maar uiteindelijk zijn we toch in het bedrijf gestapt. We hebben een goede naam en we zijn de grootste particuliere uitvaartverzorger in de regio.” Marcel Huisman is registeraccountant bij Baker Tilly Berk. “Ons bedrijf bestaat ook 100 jaar, we zijn in Nijmegen gestart, maar inmiddels zijn er achttien vestigingen. We doen veel op het gebied van familiebedrijven, we zijn bijvoorbeeld hoofdsponsor van de leerstoel Familiebedrijven van Nijenrode University.” Stijn Maertens nam in 2000 Drukkerij Luxor (inmiddels Luxor custom printing solutions) over van zijn ouders. “Het bedrijf is inmiddels ingrijpend veranderd, net als de naam. De vraag veranderd, het aanbod dus ook. Minder offsetdrukwerk, de nadruk ligt veelal op digitaal drukken. Onze productie wordt nu ondersteund door bijkomende diensten, zoals de gehele

verzorging van de uitgaande poststromen, websites / social media integratie, ontwerp, etc. Je kunt niet stilzitten, anders ben je zo vergeten.”

Ruggengraat

Familiebedrijven zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Meer dan de helft van de Nederlandse bedrijven zijn familiebedrijven. Ze zijn verhoudingsgewijs winstgevender dan andere beursgenoteerde bedrijven en zijn bovendien vaak een langer leven beschoren. Miller, D. & Le Breton-Miller I. gaven daar in hun onderzoek een verklaring voor: De continuïteit is groter, families geven een bedrijf vaak meer ruimte om zich te richten op de lange termijn en te investeren in projecten die misschien niet op de korte termijn resultaat hebben, maar uiteindelijk wel bijdragen aan de missie en doelstellingen die het bedrijf opgesteld heeft. Succesvolle familiebedrijven durven daadkrachtige beslissingen te nemen. Ze zijn daarin niet alleen snel, maar ook gedurfd en origineel. Familiebedrijven investeren veel in het boeien en binden van personeelsleden. Daardoor ont-

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

HEIN VAN 'T WOUT

staat een bedrijfscultuur van saamhorigheid en teamgeest en voelen werknemers zich gewaardeerd en gestimuleerd om creatief te zijn en met nieuwe ideeën te komen. En ten slotte hebben familiebedrijven vaak hechte contacten. Naast hun zakelijk klanten hebben ze een groot informeel netwerk. Ze staan ook vaak sterk in verbinding met hun omgeving, waardoor ze in staat zijn regionale initiatieven te ontwikkelen. Dat klinkt helder.

‘Zeg ook eens nee’

Natuurlijk heeft de economische crisis ook in familiebedrijven zijn sporen achtergelaten. Niet alleen door een lagere omzet, maar ook door de marktverschuivingen als gevolg van internet en de prijsdruk. “Je kunt tegenwoordig je uitvaart via internet regelen, tegen een absolute bodemprijs”, vertelt Bart Kramer. “Bovendien hebben zich de laatste jaren veel éénpitters op de markt gemeld. Ze leveren niet dezelfde diensten, maken hun service vaak niet waar, maar zorgen wel voor een concurrentieslag. Daar gaan we niet in mee, ‘nee’ verkopen is

BART KRAMER

ook een ding. We zijn zeker niet het duurst, maar we hebben voor onze kwaliteit in dienstverlening een bepaalde prijs nodig, zo eenvoudig ligt dat.” Stijn Maertens sluit zich daarbij aan. “In onze branche staan met name door overcapaciteit de prijzen enorm onder druk. Veel bedrijven staan vol met dure leasedrukpersen en die moeten draaien, ook als er geen marge in zit. Bij ons is die druk veel lager, we hebben onze machines in bezit, wij doen dus niet mee aan die gekte, ik verdien meer door opdrachten af te wijzen, en mijn klanten verdienen kwaliteit. Ik lever liever iets goed af. We hebben nog steeds veel vaste klanten die een keuze maken op basis van prijs én kwaliteit. Die maken elk jaar een offerteronde en dan krijgen we toch de opdracht, ondanks dat we soms iets duurder zijn. En verder moet je als ondernemer je gezicht laten zien, netwerken, nieuwe manieren zoeken om contacten te leggen en snel inspelen op veranderingen in de markt. Die zijn er namelijk altijd.”

Vertrouwen

Marcel Huisman ziet binnen hun bedrijf

MARCEL HUISMAN

geen hoge mutatiegraad. “Je doet zaken op basis van kennis, kwaliteit en vertrouwen. Als echt Nijmeegs kantoor -we zijn immers 100 jaar actief in Nijmegen- weten ondernemers in en rondom Nijmegen ons te vinden, en neemt ons marktaandeel nog steeds toe. Vooral familiebedrijven waarderen ons brede blikveld in de driehoek onderneming-ondernemer-familie. Op dat snijvlak spelen vaak bijzondere situaties, waar je oog voor moet hebben en ervaren in moet zijn.” Datzelfde geldt volgens Hein van ’t Wout voor private bankers. “Je neemt een vertrouwenspositie in, niet alleen als het om financiële vraagstukken gaat, of misschien moet ik wel zeggen júist niet. Je spiegelt. Neem een overname door de kinderen. Vader moet het bedrijf kunnen loslaten, de vraag is of kinderen een bedrijf succesvol kunnen leiden en dan is er nog de geldkwestie. Heeft vader een reële prijs in gedachten, kunnen de kinderen die prijs opbrengen, wat gebeurt er met het vastgoed, is een externe koper niet voor iedereen veel beter? Dat zijn allemaal lastige vragen waarin wij als betrokken adviseurs een belangrijke rol spelen.”

Ook Hein van ‘t Wout heeft die vragen allemaal langs zien komen. “Daarbij komt, dat als het fout gaat, er zich meteen een familiedrama ontrolt. Werken voor een familiebedrijf heeft dus veel aantrekkelijke kanten, maar het is door de emotionele componenten ook vaker ingewikkelder. Als vader het bedrijf zelf ook ooit overgenomen heeft kent hij de problematiek, dat maakt het wat eenvoudiger. Dreigt een overname problematisch te worden dan vind ik verkoop aan een derde slimmer. Dan kun je daarna als vader je kinderen nog steeds helpen bij de start van een eigen zaak.” Met de opmerkingen dat familiebedrijven meer aandacht hebben voor de lange termijn, hechten aan een goede relatie met hun medewerkers en vaak in staat zijn om snel en flexibel te schakelen is iedereen het eens. Dat heeft vaak alleen al te maken met het feit dat alle belangrijke beslissingen door één kapitein worden genomen en dat er investeringsruimte is. “Dat geeft het familiebedrijf belangrijke voordelen, zolang het om goede beslissingen gaat, maar daar kunnen adviseurs een belangrijke rol in spelen.”

STIJN MAERTENS

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN FAMILIEBEDRIJVEN

SMB Willems genomineerd voor Business Succes Award 2014

‘Veelzijdig, hoge kwalit SMB Willems is door de nominatiecommissie van de Nationale Business Succes Award uitgeroepen tot branchewinnaar in de schoonmaakdienstenbranche. De Nationale Business Succes Award wordt jaarlijks toegekend aan het beste bedrijf van Nederland. Op basis van een onafhankelijke selectieprocedure worden de beste bedrijven per branche voorgedragen als branchewinnaar. In de finale, die gepland staat in januari 2015, wordt bekend gemaakt welk bedrijf de overkoepelende Business Succes Award van 2014 in ontvangst mag nemen.

SMB Willems is een familiebedrijf met ruim 300 medewerkers en werkzaam in het zuidoostelijk deel van Nederland. Het bedrijf heeft de afgelopen jaren een bijzondere groei doorgemaakt en behoort inmiddels tot één van de grotere schoonmaakbedrijven in de provincie Gelderland. Daarnaast heeft het bedrijf in 2014

meerdere initiatieven ontplooit waarmee zij zich positief heeft weten te onderscheiden.

Betrokkenheid

SMB Willems kenmerkt zich volgens de nominatiecommissie van de Nationale Business Succes Award door een hechte

organisatie met een grote betrokkenheid bij de uitvoeringsprocessen en een sterk ontwikkelde cultuur gebaseerd op zorgvuldigheid en kwaliteitsborging. ‘SMB Willems verzorgt schoonmaakdiensten in alle branches. Opdrachtgevers zijn onder meer gemeenten, gerechtsdeurwaarders, onderwijsinstellingen, vastgoedbeheer-

eit en flexibel’

ders, verenigingen van eigenaren, woningcorporaties en zakelijke dienstverleners. Zij roemen het bedrijf met name vanwege haar veelzijdigheid, kwaliteit en flexibiliteit. Ook de korte lijnen en betrokkenheid worden als meerwaarde ervaren.’ Het bedrijf hecht volgens de commissie veel waarde aan haar kwaliteitsbeleid en de vertaling hiervan op de werkvloer. ‘Met erkende managementsystemen zoals ISO 9001, ISO 14001 en VCA waarborgen zij de kwaliteit van hun dienstverlening. Specifiek voor de schoonmaakbranche zijn zij aangesloten bij diverse brancheorganisaties en beschikken zij zowel over het OSB Glas en Gevelkeurmerk als het algemene OSB Keurmerk.’

Social return

Naast de certificaten en keurmerken heeft het bedrijf in de eerste helft van 2014 geïnvesteerd in een uitgebreid opleidings- en ontwikkeltraject voor leidinggevende medewerkers en medewer-

kers van ondersteunende afdelingen. Samen met de directie van SMB Willems is een concept uitgewerkt waarmee het bedrijf de komende jaren verder wil groeien tot het leukste, verrassendste, meest unieke en transparantste schoonmaakbedrijf in haar werkgebied. Vooruitlopend op de participatiewet die per 1 januari 2015 in werking treed, heeft SMB Willems initiatieven genomen met betrekking tot de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In samenwerking met Sociale Werkvoorziening Breed uit Nijmegen zijn in 2014 twee projecten gestart waar méér dan 30% aan social return wordt gerealiseerd. Begin oktober heeft SMB Willems zich gepresenteerd bij de ‘Zie je nou wel-dag’ van Breed. Deze dag heeft Breed georganiseerd om enerzijds medewerkers te informeren over het werken bij reguliere organisaties en anderzijds om organisaties te inspireren en te motiveren werk te creëren voor Breed-medewerkers. Bijzonder aan deze

dag was dat Hare Majesteit de Koningin Máxima een bezoek heeft gebracht en gesproken heeft met een vertegenwoordiging van SMB Willems.

Spannende tijden

Met het OSB Keurmerk conformeert SMB Willems zich aan de uitgangspunten van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Het opleidings- en ontwikkeltraject van SMB Willems en de samenwerking met Breed zijn ingediend als Best Practices voor 2014 in het kader van deze Code. Op 15 januari 2015 reikt de commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag de Best Practice Award 2014 uit. De Award wordt toegekend vanwege een voorbeeldtoepassing van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Begin 2015 wordt bekend of SMB Willems haar inspanningen in 2014 bekroond ziet worden met de Nationale Business Succes Award en/of de Best Practice Award van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag.

BUSINESS EN FAMILIEBEDRIJVEN

Over de lange relatie tussen Amusementspark Tivoli en Rabobank

‘We gaan door met

Thed van Bochem (70 jaar, directeur Marienburg Beheer) kocht op 12 juni 1995 Amusementspark Tivoli. Eigenlijk een wat vreemd object in zijn vastgoedportefeuille, maar hij had ervaring in de horeca, dus dat zou wel goed komen. Bovendien had hij andere plannen met het Tivoli, hij wilde er een bungalowpark van maken. Dat liep anders. Inmiddels zijn er bijna twintig jaar verstreken en zwaait dochter Sylvia er de scepter. “We gaan groeien en verder investeren, Sylvia is verantwoordelijk, maar ik denk op de achtergrond nog graag mee. Accountmanager Mark van Uden van Rabobank Rijk van Nijmegen is al die tijd onze gewaardeerde financieel adviseur.” 32

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

investeren’ Toen Thed van Bochem Tivoli overnam was het park in deplorabele toestand. “Er was sprake van veel achterstallig onderhoud, twintig storingen op een dag waren gewoon. We moesten dus fors investeren. Daarom zag ik meer in een bungalowpark, maar Sylvia wilde graag zelf exploiteren. Haar broer ging dan de exploitatie doen van het aanpandige casino. In een gesprek met de burgemeester bleek dat ook Berg en Dal veel belang hechtte aan het voortbestaan van Tivoli. Het is toch een publiekstrekker en daarmee belangrijk voor de lokale economie. We zijn gaan bouwen, vernieuwen en uitbreiden, we hebben dus de boel weer op orde gebracht. We mogen dan een relatief klein park zijn, ook voor ons geldt dat je voortdurend moet vernieuwen en dus investeren.”

Rabobank

Rabobank was niet de huisbank van Van Bochem. “Ik had een financieringsvraag bij mijn huisbankier neergelegd, toen Rabobank langskwam met de vraag of zij er niet eens naar mochten kijken. Dat mocht en zij kwamen met een aanbod dat ik niet kon weerstaan. We zijn in goed overleg overgestapt.” Mark van Uden: “Tivoli is het soort totaalklant - op gebied van financiën en verzekeringen - waar wij zeer in zijn geïnteresseerd. Zij passen bij ons, een stabiel bedrijf, dat met een langetermijnvisie en met beide benen op de grond werkt aan succes.” Sylvia: “Een familiebedrijf heeft een hart, daar gaat het niet om de snelle winst, maar om het neerzetten van een bedrijf waar je lange tijd mee voort kunt. Het gaat om meer dan cijfers, het gaat om hart voor de zaak, om passie.

Ik ben bestuurslid van Toerned, een vereniging van kleinere parken, en daar hoor ik verhalen van bedrijven die door buitenlandse investeerders zijn overgenomen. Dan waait er plotseling een andere wind. Bovendien vinden we verkoop niet zo zinvol, onze ziel en zaligheid zit in dit bedrijf, ik noem het wel eens mijn derde kind.” Sylvia had helemaal geen horecaervaring. “Ik liep twee weken mee met de vorige eigenaar en dat was het dan. Vanaf dat moment heb ik het zelf gedaan, met vallen en opstaan, maar het ging. De zomermaanden zijn het hoogseizoen, dan ontvangen we gemiddeld zo’n 80.000 gasten, in de winter verbouwen we en voeren we nieuwe plannen uit.”

Klooster

De exploitatie van een pretpark is niet alleen seizoensgebonden, je bent als eigenaar ook nog zeer afhankelijk van het weer. “Daar zoeken we oplossingen voor, proberen meer attracties binnen te realiseren. Als het ’s ochtends regent weet je dat het een matige dag wordt, dan blijven bezoekers thuis. Valt er ’s middags een bui, dan zijn de meeste gasten al in het park en dan moeten we ze binnen een uitwijkmogelijkheid geven. We hebben bijvoorbeeld tonnen geïnvesteerd in een megaballenbak. Die heeft bij middagbuien een grote functie, maar zo’n attractie is onvoldoende om alleen daarmee gasten te trekken. En we hebben binnen gewoon niet meer ruimte.” Thed van Bochem kreeg er enkele jaren geleden lucht van, dat het klooster dat achter aan het park grenst te koop zou komen. Er ging wat tijd overheen, maar na twee jaar kon hij het aankopen. “Dat be-

tekent twee hectaren grond extra, plus een aantal mooie gebouwen die we gaan inrichten voor groepsaccommodaties. Inmiddels hebben we ook al 1.500 m2 met allerlei attracties aan het park toegevoegd.”

Vernieuwen

Vader en dochter bezoeken elk jaar een grote beurs voor pretparken in Orlando USA. “Dat brengt ons op nieuwe ideeën, het gaat telkens om forse investeringen, maar als we het haalbaar vinden voeren we het uit. Onze toekomst ligt in de uitbreidingen op het kloosterterrein. Dan hebben we daar ook verblijfsmogelijkheden en kunnen we het park op een bredere manier exploiteren. Die zien we dan in natuurlijke speeltoestellen, niet meteen in meer attracties, maar ook in een mooi picknickterrein in het park bij het klooster. Ideeën genoeg.”

BUSINESS EN FAMILIEBEDRIJVEN

Poelmann van den Broek, BDO en Rabobank organiseren inspiratiesessies

‘Het gaat altijd om d

Tom Teggelaar en Erik Jansen van Poelmann van den Broek, Eric van Gaalen van BDO en René Smits van Rabobank Rijk van Nijmegen zijn de initiatiefnemers van de inspiratiesessies voor familiebedrijven. Inmiddels zijn de eerste sessies achter de rug en staan de volgende in februari gepland. Ze praten over het doel van de sessies, de uitvoering en hun ervaringen.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

voor familiebedrijven

e menselijke factor’ De organiserende bedrijven hebben op hun eigen vakgebied zeer specialistische kennis over de begeleiding van familiebedrijven. “Die expertise delen we graag, maar het gaat ook om de ‘softe’ kant van familiebedrijven, de (familie)relaties. Dat wordt nog wel eens vergeten. Door het organiseren van deze sessies wilden we daar voor onszelf en voor de deelnemers meer inzicht in krijgen. Bovendien bieden we de deelnemers een platform om met elkaar kennis te maken en hun ervaringen met elkaar te delen.”

Gelijkgestemden

Er worden drie sessies georganiseerd, telkens bij een van de deelnemende partijen in een lunch- en borrelversie en in een kleine groep van maximaal vijftien deelnemers. “We zullen de sessies in 2015 afsluiten met een gezamenlijke bijeenkomst, die we nog moeten invullen. We hebben bedrijven uit onze eigen relatiebestanden uitgenodigd en de eerste sessies hebben in september bij BDO plaatsgevonden. De spreker daar was Joost Vat, consultant en partner bij BDO Nederland en hoofd van de vakgroep Familiebedrijven. Hij had het met name over familieverhoudingen, over het zoeken van geschikte opvolgers en de emotionele kant van het familiebedrijf. Opvallend was de gelijkgestemdheid en

RENÉ SMITS

de herkenning onder de deelnemers aan de sessies. Ze gingen met elkaar in gesprek, deelden hun persoonlijke ervaringen, ze begrepen elkaar. Ieder van de organiserende partijen heeft voor elk specifiek probleem wel een technische oplossing paraat, maar het was goed om ook eens de sociaal-psychologische aspecten onder de aandacht te brengen .”

Ervaringen

Een gemiddeld familiebedrijf bestaat ”slechts” 24 jaar en de belangrijkste oorzaak van het verdwijnen van de familie uit bedrijven – het bedrijf blijft wel bestaan, maar krijgt bijvoorbeeld externe aandeelhouders – is onmin binnen de familie. Dat geeft aan hoe complex die bedrijven zijn en hoe slecht een bedrijfsoverdracht kan uitpakken. “Het gaat bij opvolging als het goed is nooit om de financiële vooruitzichten, het gaat om de continuïteit van het bedrijf, niet om de gouden eieren, maar om de kracht van de kip die de eieren legt en de wens de kip te willen verzorgen. Dat vraagt van opvolgers om authentieke passie voor het bedrijf. Daar hoort ook bij dat zowel junior als senior in staat is om verwachtingen te managen. Tijdens de inspiratiesessie kwamen al die zaken boven tafel, er waren ook meerdere generaties aanwezig. Dan merk je dat de problematiek heel

ERIC VAN GAALEN

herkenbaar is en de oplossingen bleken voor iedereen op een ander terrein te liggen. Er is namelijk geen universele oplossing, dat is altijd maatwerk. Daar heb je goede toezichthouders voor nodig of adviseurs die je vertrouwt. Anders wordt een adviseur al snel een advizeur. Daarom staat de voor februari geplande sessie in het teken van bestuur en toezicht in het familiebedrijf. Dat werkt anders dan in andere bedrijven. De familie moet de ruimte geven en de toezichthouder moet de onderlinge verhoudingen kennen. Een goede toezichthouder kan zich ontwikkelen tot een oliemannetje, die smeert voordat de boel vastloopt.”

Platform

Het doel van de sessies is ook om een platform te bieden voor ondernemers in familiebedrijven. Ondernemen kan heel eenzaam zijn, dan is het prettig om met gelijkgestemden over je eigen problematiek te praten. “Goed om te zien dat er na afloop van de eerste sessie druk kaartjes werden uitgewisseld, ze maakten onderling vervolgafspraken. Wij leren er ook van. De adviesrol is de laatste tien jaar ingrijpend veranderd. De centrale vraag is tegenwoordig ‘wat willen jullie?’ Die sessies geven ons goede antwoorden op die vraag en alleen dat al is voor ons zeer waardevol.”

TOM TEGGELAAR

ERIK JANSEN

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN ACCOUNTANCY

Familie Oosterbaan (meubelboulevard Wijchen) vertrouwt op de kennis van

‘Samenwerking op b

In een special over familiebedrijven en bedrijfsopvolging kan de familie Oosterbaan en Konings & Meeuwissen niet ontbreken. De familie Oosterbaan heeft een lange historie, het bedrijf heeft zich ontwikkeld tot een grote werkgever met zeer diverse activiteiten in de regio en een toekomstvisie die gericht is op groei. Bovendien is er sprake van een geleidelijke overdracht naar de nieuwe generatie. Oscar van Zoggel en Harm Kersten van Konings & Meeuwissen spelen daarin een belangrijke rol. “We hebben in Konings & Meeuwissen de juiste adviseurs gevonden, die niet alleen de jaarcontrole uitvoeren, maar ook een belangrijke adviserende en uitvoerende rol spelen in de bedrijfsoverdracht.” Het begon met opa Oosterbaan in 1942, Frans Oosterbaan (65 jaar) nam zo’n 45 jaar geleden de zaak van zijn vader over. Tien jaar geleden kwam zoon Rogier (36 jaar) na beëindiging van zijn skicarrière

in de zaak, inmiddels speelt ook zoon Nick (21 jaar) een rol. Het bedrijf is in de loop der tijd enorm gegroeid, het bestaat momenteel uit 27 winkels met zo’n 85 medewerkers en de familie is altijd op

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

zoek naar extra uitbreiding. De ondernemerscarrière van Frans Oosterbaan ziet er in reuzenstappen ongeveer als volgt uit: Het begon met een winkel in gordijnen en tapijten in de Lange Hezelstraat

Konings & Meeuwissen

asis van vertrouwen’ in Nijmegen, dat werden er drie, Oosterbaan-meubelen op de Weurtseweg kwam als uitbreiding van de meubelen. Later nog een zaak op Plein 44 (Casa Intersport) en daarna opende Frans Oosterbaan een sportzaak (Sport Universe) in Beuningen. “Ik had het concept gezien in Amerika en daar geloofde ik in. Ik kon die zaak goed verkopen en toen zijn we in Wijchen gestart met verschillende concepten. Zes jaar geleden namen we Woondrome in Wijchen over en een half jaar later Trio Meubelen in Druten. Die schaalvergroting leverde synergetische voordelen op in inzet van medewerkers, marketing en transport. Daardoor konden we het begin van de crisis goed doorstaan. De volgende jaren waren moeilijker, maar inmiddels merken we dat de markt weer aantrekt. Bovendien heeft Rogier de online afdeling goed op de rit, daardoor verkopen we ook veel buiten onze regio. Van Amsterdam tot en met Groningen. De zondag openstelling levert ons ook meer omzet op. Door de diverse soorten meubelzaken hebben we een eigen meubelboulevard gecreëerd, waar de consument kan kiezen uit een bankstel of slaapkamer in diverse prijsklasse. We zijn nog elke dag bezig om nog diverser te worden.

Internet

Een consument die aan wonen denkt, moet aan Oosterbaan denken. “Dat betekent dat je aanbod breed moet zijn, niet alleen in meubilair. Maar badkamers, keukens enzovoorts. Daarom zoeken wij krachtige ondernemers die onze boulevard willen versterken. Zoals bijvoor-

beeld een rijwiel-, sport-, of een babyzaak. Online en offline samen gebruiken is wat de heren Oosterbaan goed begrijpen. Rogier vertelt: “Meubelen gaan niet zonder een winkel en bekwaam personeel maar online is natuurlijk niet meer weg te denken in deze tijd waar veel georiënteerd wordt. Door de jonge en ervaren geest te gebruiken merken wij dat we in deze moeilijke tijd toch vooruit komen. Een consument wil best een stoeltje of een lamp kopen via internet, maar als het om een bankstel gaat zal hij het nog altijd willen aanraken, ruiken en voelen. Dat betekent dat het winkelconcept altijd zal blijven bestaan en dat het geen zin heeft om dure bankstellen via internet aan te bieden. Dat geldt overigens in onze visie niet alleen voor meubilair, ook heel veel voor andere producten willen mensen voelen, aanraken en een goed advies.”

Advisering

De huidige ondernemer heeft steeds meer behoefte aan advies op een breed terrein. Harm Kersten: “Dat loopt van het opzetten van een ondernemingsplan, inrichten van ondernemingsstructuur, tot regelmatige managementondersteuning en zelfs interim-management. Bedrijven zijn door vergaande ontwikkeling in digitaal administreren, inclusief facturering en debiteurenbeheer, steeds beter in staat een accuraat beeld van de stand van zaken op te roepen. Daar kun je dus op sturen en dan wordt advies een belangrijk item, bijvoorbeeld over de financiering van de onderneming of liquiditeitsvraagstukken. Daar lopen we al jaren in voorop, sterker nog, we breiden ons dienstenpakket voortdurend uit. We kunnen onze experti-

se bij Woonboulevard Wijchen breed inzetten. We zijn bijvoorbeeld nauw betrokken bij de bedrijfsoverdracht. We hebben de kennis die nodig is op strategisch, financieel, juridisch en fiscaal gebied om zo’n overdracht succesvol te laten verlopen.”

Overdracht

In de afgelopen tien jaar werd Rogier voor een steeds belangrijker deel eigenaar van de zaak. “We doen het natuurlijk samen, we vullen elkaar uitstekend aan en ook mijn broer Nick, die actief is in het bedrijf, doet het goed. Ieder heeft zijn eigen verantwoordelijkheden, eigen taken en aandachtsgebieden. Dat gaat uitstekend. Maar je moet zaken ook formeel goed regelen. Daar hebben we de mensen van Konings & Meeuwissen voor. Wij waren al tevreden over de wijze waarop zij onze jaarrekening samenstellen en controleren, daarnaast begeleiden zij ons ook in de bedrijfsoverdracht, dat zien we als heel belangrijk voor het voortbestaan van onze zaken. Het is een langdurig en best wel emotioneel proces, waar je graag met specialisten over wilt sparren. Het gaat niet alleen over financiën, ook de fiscale en juridische aspecten zijn belangrijk. Het is een complexe materie, die zij goed in de vingers hebben.” Oscar van Zoggel kan dat bevestigen. “Harm en ik onderhouden de directe contacten, voor de uitvoering hebben we meerdere specialisten op kantoor bijvoorbeeld op het gebied van pensioenadvisering en financiële planning.” Frans: “We werken inmiddels al langere tijd samen, een samenwerking die gebaseerd is op vertrouwen en dat voelt goed.”

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN FAMILIEBEDRIJVEN

Unica kiest voor geheel andere marktbenadering

‘De behoefte van een klant product of dienst’

Esther Ceelen (directeur Unica Arnhem Nijmegen) en Dana van den Heuvel (salesmanager) zijn heel uitgesproken: “De behoefte van een klant zit nooit in een product of een bepaalde dienst. Een klant wil een technische totaaloplossing die zijn veiligheid, gezondheid of comfort vergroot. Dat is een andere marktbenadering en daar geloven we heilig in.” Esther Ceelen en Dana van den Heuvel leggen uit.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

zit niet in een ESTHER CEELEN

Unica is een technische dienstverlener en familiebedrijf, ruim tachtig jaar geleden in Zwolle opgericht door opa Van Vliet. Inmiddels is Unica uitgegroeid tot veertien vestigingen verdeeld over Nederland en met meer dan 1.600 medewerkers. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in advies, ontwerp, aanleg en onderhoud van gebouwgebonden installaties. “Het eindresultaat moet leiden tot beter werken, wonen en leven. Het moet allemaal naadloos op elkaar aansluiten, het moet kloppen. Rekeninghoudend met alle weten regelgeving, helpen wij onze klanten ook met onderhoud en beheer. En dat doen we dan ook nog op de meest duurzame manier die mogelijk is. Dat laten we niet alleen zien in woord en gebaar, we doen het ook echt. En dat is iets waar de klant steeds vaker om vraagt. Wanneer een klant kritisch kijkt naar ‘total costs of ownership’, dan heeft duurzaamheid daar een grote invloed op.”

Besparen

Volgens Esther en Dana kan in elk bestaand gebouw vanuit verschillende concepten een energiebesparing van minimaal 15% worden gerealiseerd. “Dat kan heel ver gaan. In een ‘cradle to cradle’-formule maken we tegenwoordig bijvoorbeeld met gebruikte materialen volledig nieuwe installaties. We beschikken over zes specialistische bedrijven, onder andere op het gebied van brandveiligheid of Sprinkler-installaties. Wij waarborgen bijvoorbeeld de brandveiligheid voor alle vestigingen van supermarktketen Jumbo. ICT Networks is een specialist op het gebied van beveiligen. Door hun systemen wordt de inzet van menselijke beveiligers

gereduceerd of overbodig.” Unica kijkt volgens Esther en Dana verder dan techniek. “Door de aanleg van goede systemen brengen we niet alleen kosten omlaag. We leveren ook een bijdrage aan de vermindering van ziekteverzuim en het vergroten van woon-, werk-, en leefcomfort. Je voegt waarde toe op terreinen die voor de klant juist heel belangrijk zijn, maar die hij zich vaak niet realiseert. Daar zit onder andere ons onderscheidend vermogen.”

Maatschappelijk verantwoord

Unica heeft ook een maatschappelijke taak. “We werken met het BREEAMcertificaat. BREEAM is het instrument om de duurzaamheid van nieuw en bestaand vastgoed te meten. Het let op materiaal- en energiegebruik en op de leefbaarheid van het gebouw en de omgeving. Het is de meest complete en gecertificeerde methodiek voor het meten van de duurzaamheid van gebouwen en in Nederland geïmplementeerd door de Dutch Green Building Council. Unica is partner hierin en we voelen ons verantwoordelijk ook anderen bewust te maken van het belang van duurzaamheid. Met BREEAM-Junior bijvoorbeeld, laten we basisschoolkinderen uit groep 7 en 8 kennismaken met alle facetten rondom duurzaamheid. MVO is bij ons meer dan het scheiden van afval, of het doneren van geld. Het zit in onze genen en we willen onze kennis delen en inzetten om anderen te helpen. Daarom hebben we een eigen Goede Doelen Stichting, de Stichting

DANA VAN DEN HEUVEL Unica Foundation. Hiermee richten we ons op technische ondersteuning en educatie van kinderen en volwassenen in Nepal, om zo de leefomstandigheden voor hen te verbeteren. Ook hier staan thema’s als duurzaamheid, bewustwording en samenwerking voorop. Dat lijkt ver af te staan van het aanleggen van een verwarmingssysteem, maar we helpen juist met onze technische kennis op gebied van installaties en duurzame toepassingen. Het laat zien hoe we als bedrijf in de maatschappij staan en waar we aan willen bijdragen. Deze stichting is voor ons een tastbare en waardevolle aanvulling op ons dagelijks werk.”

Nijmegen

Unica doet het goed in de regio Nijmegen. “Reden voor ons om ons te bezinnen op een vestiging in de stad. Wij willen namelijk altijd dichtbij onze klant zijn. Lokaal aanwezig zijn en onderdeel uitmaken van de plaatselijke gemeenschap. Dat vinden we belangrijk. Dichtbij en samen de toekomst maken, zoals onze slogan ook vertelt.” Meer informatie op: www.unica.nl of bel met Dana van den Heuvel 06 53 45 83 29

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

BUSINESS EN FAMILIEBEDRIJVEN

Dirkzwager advocaten & notarissen ontzorgt bij bedrijfsoverdracht

‘Inzet van een notari

Ton Lekkerkerker (Dirkzwager Arnhem) en Klaas-Albert Veerbeek (Dirkzwager Nijmegen) hebben beiden een enorme ervaring in het notariaat. Beiden hebben zich gespecialiseerd tot wat ze zelf een DGA-notaris noemen. Een juridische huisarts, die heel goed thuis is in thema’s rond DGA’s en familiebedrijven en die zich omringd weten door specialisten voor de zeer ingewikkelde zaken. En daar heeft elke DGA profijt van. 40

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

ële huisarts helpt’

TON LEKKERKERKER “Neem een bedrijfsoverdracht”, vertelt Ton Lekkerkerker. “Je vindt op internet talloze adviseurs die zeggen er verstand van te hebben. Vaak praten ze dan over een deelgebied. Bedrijfsoverdracht is echter een complex proces, waaraan allerlei facetten kleven. Dan is een notaris die het hele spectrum overziet onmisbaar. Je hebt de kennis, maar je bent tevens het aanspreekpunt voor alle mogelijke onderdelen.” Klaas-Albert vergelijkt zijn rol in familiebedrijven met die van een huisarts. “Je overziet het hele spectrum, je zit dicht op de familie en kent alle ins en outs, omdat je de familie en het bedrijf van binnen en buiten kent. Niet alleen de DGA, maar vaak ook de partner, de vorige en volgende generatie. Dan praat je niet alleen over technische kennis, financieel, juridisch en fiscaal, maar je hebt soms ook enige psychologische kennis én tact nodig. Vaak spelen allerlei emoties een belangrijke rol. Bovendien kennen Ton en ik de markt in respectievelijk Arnhem en Nijmegen, we kennen de stad, we kennen de bedrijven en weten wat er speelt.”

nen familiebedrijven, start een voorgenomen bedrijfsoverdracht met een gedegen voorbereiding. Je zoekt in deze fase de juiste juridische structuur passend bij de overdracht, je zorgt in overleg met de accountant dat de bedrijfsboekhouding zodanig op orde is dat de onderneming verkoopklaar is en je speelt een rol in het zoeken en beoordelen van de opvolger. Het totale proces heeft vaak een looptijd van drie tot zes jaar. Wordt het bedrijf overgedragen aan een kind, dan heb je een verhaal te vertellen aan de overige (toekomstige) erfgenamen. Je zult vooraf helderheid moeten verschaffen, om te voorkomen dat na overlijden van de ouders een ruzieboedel ontstaat. Dat dien je dus met de familie te bespreken en soms nader in testamenten vast te leggen. Dan heb ik het nog niet over de financiën of hoe je het opgebouwde vermogen fiscaal zo voordelig mogelijk kunt overdragen aan de erfgenamen? Hoe bescherm je het familiekapitaal tegen kinderen die van plan zijn het er eens goed van te nemen? Wat doe je als de DGA of bedrijfsopvolger plotseling overlijd? Die zaken moet je allemaal notarieel vastleggen en dat maakt de DGA-notaris tot een soort notariële huisarts.”

Voorbereiding

Terug naar een bedrijfsoverdracht. “Omdat het een cruciaal proces is, zeker bin-

KLAAS-ALBERT VEERBEEK

Complex

“Om de overdracht nog complexer te maken is er al jaren een probleem rond kredietverstrekking. Dat geldt voor ondernemingen, maar zeker ook voor een bedrijfsopvolger. Heeft een koper niet genoeg geld, dan zie je dat de verkoper met risicodragend vermogen mee blijft doen. In zo’n geval wil de verkoper vanzelfsprekend graag invloed blijven uitoefenen op de onderneming. Juist in familieverband raden wij verkopers aan het bedrijf los te laten en de nieuwe directie niet voor de voeten te lopen. Familieverhoudingen en zakelijke verhoudingen gaan door elkaar lopen. Extern toezicht kan een louterende werking hebben, bijvoorbeeld door een commissaris of via een stichting. Je ziet tegenwoordig ook steeds vaker dat jonge nog minderjarige kinderen participeren in het bedrijf van hun ouders. Ze doen niets in de onderneming, hebben ook geen zeggenschap, maar krijgen wel een belang. Op die manier bouwen ze vermogen op dat in de toekomst niet van ouder naar kind hoeft te vererven. Op deze manier begint een bedrijfsoverdracht vaak al in een erg vroeg stadium.” Klaas-Albert Veerbeek en Ton Lekkerkerker zijn gepokt en gemazeld in deze materie. “En dan heb je het alleen nog maar over bedrijfsoverdracht, een familiebedrijf onderscheidt zich op vele terreinen van ‘normale’ bedrijven. Daarom komen we geregeld langs, kop koffie, even bijpraten, zorgen dat je op de hoogte blijft. Dat maakt ons werk ook zo bijzonder.” Meer weten? Kijk op www.dirkzwager.nl

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

UIT DE ADVIESPRAKTIJK VAN HEKKELMAN NOTARISSEN

Familiebedrijven Het familiebedrijf kent vele interessante aspecten voor de notaris. En vice versa is de notaris van groot belang voor het familiebedrijf.

rol. Wie erft de onderneming? Kan de erfgenaam het bedrijf voortzetten? Wie dient de dagelijkse leiding te krijgen? Wat zijn de fiscale gevolgen?

Een familiebedrijf is pas een echt familiebedrijf als meerdere generaties de onderneming hebben gedreven. Van een gespreid bedje hoeft daarbij niet altijd sprake te zijn. Iedere generatie moet zich weer bewijzen en draagt een last mee. Tijden veranderen. Markten zijn constant in beweging. De concurrentie zit niet stil. Automatisering, innovatie, investeringen en marketing. Huisvesting, werknemers, leveranciers en afnemers. Natuurlijk heeft iedere ondernemer hier mee te maken, maar een opvolger binnen een familiebedrijf heeft (vaak) nog een extra verantwoordelijkheid namelijk het instandhouden van de onderneming en het doorgeven aan de volgende generatie. Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat de onderneming wordt beheerd ten behoeve van de volgende generatie. Er wordt over de schouders meegekeken. Dat beheren betekent in mijn optiek dat de bedrijfsopvolger naast de dagelijkse gang van zaken en het te voeren beleid, moet nadenken over een aantal andere zaken. Wat is de meest gewenste bedrijfsstructuur? Wat zijn de gevolgen van overlijden? Wat moet er gebeuren bij belet ontstentenis? Wie is of zijn en op welk moment de beoogde opvolger(s)? Hoe gaat die bedrijfsopvolging te zijner tijd vorm krijgen?

Het wettelijk erfrecht zal vermoedelijk niet passend zijn. Bij een familiebedrijf zal het niet altijd de bedoeling zijn dat ‘de koude kant’ de onderneming erft. Een testament is naar mijn mening sowieso voor iedere ondernemer noodzakelijk. Daarbij zal aan de hand van de wensen van de ondernemer bekeken moeten worden hoe het testament wordt ingericht. Moeten de kinderen de aandelen krijgen? Moet er iemand met de kinderen meekijken tot een bepaalde leeftijd via een bewind? Is een certificering van aandelen wenselijk waarbij bij leven al geschikte opvolgende bestuurders voor de “Stak” en eventueel de BV’s worden benoemd? Opvolging in bestuur zou ook geregeld moeten worden ingeval van belet of ontstentenis, bijvoorbeeld wegens ziekte of een coma. Wordt er optimaal gebruik gemaakt van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten? Voor zover u het nog niet weet: bij voortzetting van de 100% onderneming gedurende vijf jaar na het overlijden is thans ruim één miljoen euro vrijgesteld van erfbelasting en het meerdere voor 83%! Zonde als die vrijstelling maar gedeeltelijk benut kan worden, toch?

Bedrijfsstructuur Als de onderneming vanuit een BVstructuur wordt gedreven, zorg er dan voor dat de ‘kerstboom’ op orde is. Een persoonlijk holding met een werk BV is vaak de minimale structuur waar u aan moet denken. Winsten worden afgeroomd in de holding waardoor

Roland van Mourik Notaris bij Hekkelman Notarissen N.V. deze liquiditeiten buiten de risicosfeer komen. De holding brengt in de regel een managementfee aan de werk BV in rekening en betaalt het salaris aan de ondernemer. In de holding kan het bedrijfspand worden ondergebracht, pensioen worden opgebouwd en vermogen worden beheerd. Een uitstekend sturingsmiddel om heffing van inkomstenbelasting uit te stellen. Bij uitbreiding van de activiteiten kan gedacht worden aan het onderbrengen daarvan in afzonderlijke werk-BV’s zodat risico’s worden gespreid. Een bedrijfspand en activa kunnen in een tussenholding worden ondergebracht. Dat is een BV die tussen de holding en de werk-BV’s wordt geplaatst. Hierdoor wordt een flexibele structuur gemaakt in verband met eventuele verkoop van activiteiten of de gehele onderneming. Dat laatste kan bij een familiebedrijf uiteraard gevoelig liggen. Overlijden Bij overlijden spelen veel zaken een

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

Planning Familiebedrijven zullen ervaring hebben met bedrijfsoverdrachten. Van groot belang daarbij is een goede planning. Schakel tijdig de juiste adviseurs in. Houdt daarbij rekening met een proces dat enige jaren kan duren. Het psychologische aspect is daarbij van wezenlijk belang. Ik wens u in alle opzichten een schitterend 2015 toe!

Landgoed de Barendonk pareltje in Beers

‘Vergaderen (of feesten) in alle rust en comfort’ Wie op de weg van Beers naar Mill tussen twee bochten even de moeite neemt naar links te kijken ziet op afstand een prachtig oud landhuis met enkele bijgebouwen. Mooi, maar wat zit daar eigenlijk? Landgoed de Barendonk, een landgoed met een historie die teruggaat naar 1308. De laatste grote verbouwing dateert van 1796, nadat de huzaren van Napoleon er hadden huisgehouden. Het landgoed is onder leiding van Liesbeth Hermanussen-Thijssen gegroeid naar een prachtige vergader- of feestlocatie met groepsaccommodaties. Alleen nog zo onbekend, of moesten we dat maar zo houden?

Het 50 hectaren grote landgoed is al generaties in bezit van de familie Thijssen. Toen Liesbeth Thijssen met buurman Jan Hermanussen trouwde gingen ze wonen op zijn veebedrijf. Dat is er nog steeds, een melkbedrijf met 140 koeien en 85 hectaren grond. “Maar wat moesten we met het landgoed met zijn grond en zijn fruitboomgaarden? We zijn voorzichtig begonnen met natuurgericht kamperen te ontwikkelen. We ontdekten dat er vraag was naar groepsaccommodaties. We werkten het idee uit en verbouwden het Koetshuis, de Vlaamsche Schuur en later de Appelloods. We werden trouwlocatie en we waren vooral tijdens de weekenden druk bezet. Maar een week heeft meer dagen. Toen besloten we ook de zakenmarkt aan te boren. Dat gaat goed.”

Zo geregeld

Een zakelijke omgeving middenin een

weidse natuur. Met volop ruimte voor (meerdaagse) vergaderingen, seminars, trainingen en cursussen (de Appelloods, het Grote Huis, de Domainezaal) en met overnachtingsmogelijkheden voor groepen tot dertig personen in het Koetshuis, de Vlaamsche Schuur (luxe verblijf ook geschikt voor trainingen tot achttien personen), het Grote Huis (tot tien personen). Een kille opsomming doet absoluut geen recht aan de warmte en rust die de accommodaties uitstralen. De service is groot, catering kan op allerlei manieren worden ingevuld, alle vergaderfaciliteiten zijn aanwezig. En dan de natuur. Na de ochtendsessie een wandelingetje van een half uur, die eindigt met een verzorgde picknick? Standaard mogelijk. Tijdens de wandeling nog even napraten of juist het hoofd helemaal leeg maken en genieten van het groen. Gratis verkrijgbaar. De teamgeest versterken door

een zeskamp met boerderijspelen, een leiderschapstraining met paarden of een rondleiding op een melkveebedrijf? Zo geregeld.

U bent welkom

Liesbeth Hermanussen: “We hebben nu de ideale bestemming voor de gebouwen. Alles ziet er piekfijn uit, is nieuw, of oud maar goed onderhouden en de gastvrijheid is groot. We zorgen ervoor dat het onze gasten aan niets ontbreekt, we zijn flexibel, vertalen klantwensen in oplossingen, maar zitten zelf ook vol creatieve ideeën. Ik denk dat de combinatie van comfort en rust de basis heeft gelegd voor ons succes. En we zijn betaalbaar, dat is in deze tijd toch ook een belangrijk argument.” Meer weten? Kijk op www.barendonk.nl

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

KOKEN MET MANNA

Freek staat vandaag in de keuken en heeft gekozen voor vis De vriendschap van Freek de Widt en Sander Hendrix gaat terug tot de Notre Dame des Anges in Beek-Ubbergen. Sinds Freek 17 jaar geleden terugkwam naar Nijmegen om Business Class te starten heeft hij de plannen van Sander en Aïda met MANNA te starten langzaam zien ontstaan. “Al vanaf de opening vervoeren we onder andere gasten voor MANNA. We halen ze op, brengen ze weg van en naar verschillende luchthavens of we brengen gasten thuis na

Recept voor 2 perso

een heerlijk diner. Business Class levert verschillende diensten, waaronder thuisbrengservice, aftergolfservice, privé-chauffeursdiensten, evenementenservice en airporttransfers. We hebben een landelijke dekking, maar werken ook internationaal, ons vervoer is veilig en comfortabel. Je kunt bij ons namelijk een chauffeur reserveren die je in je eigen auto thuis brengt of de hele dag met je mee op pad gaat. Zo heeft U de tijd om rustig telefoontjes te plegen of de mail door te nemen.”

“Ik ben opgegroeid met vis, zegt Freek, elke zaterdagochtend ging mijn vader trouw naar de markt om een mooie tong, schol of tarbot te kopen. Dan aten we met het hele gezin vis.” Mijn keus voor zeebaars met zoutkorst was snel gemaakt omdat door de zoutkorst alle smaak van de vis bewaard blijft en deze de vis bovendien heerlijk sappig houdt.” Ik heb dit gerecht in het verleden al bij Manna gegeten en het blijft een onbetwiste topper, ik hoop dat hij deze zomer terug op de kaart komt!”.

nen

Zeebaars in zoutkorst m en Parmezaanse kaas et saus vierge, Roseval aardappelen, crème fraiche Benodigdheden Zeebaars

- 2 zeebaarzen van ongeveer 500 gram - 1,5 kilo zeezout

Bereidingswijze

Zout aanmaken me t 3 dl water, zeeba ars ontdoen van vinne n, ingewanden en schubben inwrijven met olie en peper, dan inpakken met zout, 20 minuten in de oven op 180 grade n. 10 minuten laten rusten en uit de zo utkorst halen.

Benodigdheden saus vierg e

- 4 tomaten - 4 tenen knoflook - 2 sjalotten - 50 gram zwarte oli jven - 1 eetlepel gehakte peterselie - 3 eetlepels witte wijn azijn - 2 dl olijfolie extra virgin

Bereidingswijze

De sjalotten en knofl ook grof hakken en aanfruiten, tomate n en olijven ook gro f snijden en aan de sjo tten toevoegen. Voeg nu de olijfolie , peterselie en azijn toe, breng op smaak met zout en peper.

Benodigdheden roseval aardappelen

- 500 gram roseval aardappelen - 2 tenen knoflook - 2 takken rozemari jn - 2 eetlepels olijfolie - 1 eetlepel creme fraiche - 2 eetlepels geras pte parmezaan

Bereidingswijze

Snijd de Roseval in plakken van ongeveer 0,5 cm doe ze in een ovenschaal voeg de rozemarijn, knoflook, water, olijfolie, peper en zo ut toe. Bak af op 180 graden ongeve er 40 minuten. Maak af met de crème fra iche en Parmezaan .

BUSINESS BUSINESS ENEN VASTGOED LOCATIE

Hotel Courage Waalkade Nijmegen en Van der Valk Hotel Arnhem

‘Hier wordt met grote liefde voor het vak gewerkt’ Nijmegen Business brengt ondernemers uit Nijmegen en Arnhem samen. In samenwerking met Convention Bureau Arnhem en Nijmegen gaat een ondernemer die actief is in de gastvrijheidsindustrie in de regio Nijmegen in gesprek met een collega uit Arnhem. Dat zijn in deze uitgave Ramon van Dijk general manager van Hotel Courage Waalkade Nijmegen en Marije van der Valk van Van der Valk Hotel Arnhem. Wie binnentreedt in Hotel Courage aan de Waalkade in Nijmegen krijgt meteen een warm en knus gevoel. Het is er gezellig. Het hotel telt 27 kamers, waarvan er zes zijn ingericht in Romeinse stijl. De kamers kijken uit over de Waal of het Valkhofpark. “Het Waalzicht zal binnenkort verder verbeteren, want het talud voor de deur zal verdwijnen”, vertelt general manager Ramon van Dijk. “Dit hotel is niet nieuw, maar de eigenaren hebben het uitstekend onderhouden. Het heeft een duidelijke eigen stijl, het is voor Nijmeegse begrippen ook een speciaal hotel, perfect gelegen en met een grote nadruk op gastvrijheid, het gaat in de gastvrijheidsbranche namelijk altijd om aandacht. We zijn geen zakenhotel, toch hebben we veel zakelijke gasten, omdat ze hier tot rust komen na een dag vol hectiek. Bovendien kennen we onze gasten, dat wordt zeer gewaardeerd.”

ons hotel en onze faciliteiten. We beschikken over honderd kamers in verschillende luxe-typen, die van alle gemakken zijn voorzien en tien moderne multifunctionele vergaderzalen (voor groepen tot 250 personen) met onder andere gratis internet via glasvezel. Gasten maken kosteloos gebruik van onze wellnessruimte met sauna en stoombad. Opvallend aan onze aanpak is dat het management bestaat uit familie en altijd op de voorgrond aanwezig is. Zo geef je je gasten niet alleen veel persoonlijke aandacht, je ziet wat er gebeurt en wat er moet worden gedaan. Dat vinden we belangrijk.” Marije zal samen met haar vriend Thijs vanaf 2016 de directie vormen van het nieuw te bouwen Van der Valk Hotel Nijmegen- Lent. Broer Bart van der Valk blijft onderdeel van het management team in Hotel Arnhem.

Van der Valk Hotel Arnhem

Liefde voor het vak

Wie in Nederland heeft nog nooit van Van der Valk gehoord? Niemand. Al vele decennia siert de trotse Toekan het dak van de vele vestigingen die de familie Van der Valk beheert. Voor Van der Valk Hotel Arnhem is dat Marije van der Valk. “We hebben de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in de renovatie van Deze pagina wordt mogelijk gemaakt door:

Marije is helemaal weg van het hotel. “Ik had helemaal geen voorstelling, maar ik ben aangenaam verrast. Alles is op orde en mooi onderhouden. Ik begrijp dat de nieuwe eigenaar grootste plannen heeft voor uitbreiding en dat snap ik wel. De locatie is fantastisch en het hotelconcept klopt. Hier wordt met liefde voor het vak gewerkt.” www.conventionbureau.nl

NU OP VOORRAAD MET € 1.081,- BPM-VOORDEEL! Peugeot 108

Active Privé Lease vanaf € 199,-* Peugeot 108 Active is voorzien van o.a.: • Boordcomputer • Stuurbekrachtiging • Bandenspanningscontrolesysteem • Radio/MP3-speler met stuurwielbediening • Bluetooth carkit & audiostreaming • Hill start Assist • USB-aansluiting

OP=OP!

SLECHTS

29X

Registratie in 2015. Zolang de voorraad strekt!

www.wassinkautogroep.nl

Innovatieweg 22 Microweg 49 Sodaweg 1 Celsiusweg 4 Graafschap Hornelaan 169 Technopark 8

7007 CD 6545 CL 6049 CM 5928 PR 6001 AC 7102 JM

VOOR DE Z ACTIE GEL E DT:

Doetinchem Nijmegen Roermond-Herten Venlo Weert Winterswijk

(088) 927 74 65 (088) 927 74 65 (088) 927 74 65 (088) 927 74 65 (088) 927 74 65 (088) 927 74 65

Gem. verbr. (afh. van type motor) l/100 km: 3,8; km/l: 26,3; CO2: 88 gr/km. *Leasetarief o.b.v. 36 maanden en 1.000 km/ p.m. Privé Lease via Wassink Autolease. Tarief is excl. brandstof en incl. BTW, rente, afschrijving, reparatie, onderhoud en banden, vervangend vervoer, houderschapsbelasting en all-risk verzekering. Genoemde voordeel is alleen geldig bij aankoop van een Peugeot 108 uit voorraad met uiterste datum kentekenaanvraag van 31-12-14 en uiterste registratiedatum van 31-01-15. Afbeelding kan afwijken van standaardspeciﬁcaties. Drukfouten voorbehouden.

Netwerkbijeenkomst gamen & netwerken bij LaserQuest Nijmegen

â&#x20AC;&#x2DC;Er werd gevochten als leeuwenâ&#x20AC;&#x2122;

Op donderdag 11 december kwamen enthousiaste Nijmegen Business relaties naar LaserQuest in Nijmegen om een geweldige middag te beleven. De ondernemers werden in een laserpak gehesen en daarmee veranderde direct de moraal. Er werd gevochten als leeuwen en het kind kwam naar boven als nooit

tevoren. Met een grijns van oor tot oor kwamen de mannen en vrouwen weer tevoorschijn. De punten werden geteld en Joury Croes kwam als winnaar uit de bus bij de mannen met 686 punten en Judith Peters bij de vrouwen. Joury kreeg een waardebon voor een geheel verzorgd arrangement voor 10 personen

bij LaserQuest. Judith kreeg een prachtige tas die ter beschikking was gesteld door Seasons mode. De poedelprijs ging naar Patrick Hendrix met -28 punten. Hij ging met een waardebon van Sebastien F naar huis. Uiteraard werd er afgesloten met een borrel en bitterballen. Met dank aan Stephan en Az Groen!

1 47

Welkom bij Hegeman Audi! Mijn naam is Giel. Voor al uw vragen rond het onderhoud en reparatiewerkzaamheden aan uw Audi kunt u bij mij terecht.

Hegeman www.hegeman-groep.nl Nijmegen | Nieuwe Dukenburgseweg 13 Telefoon: 024 3 81 71 23 E-mail: g.vanoers@hegeman-groep.nl Untitled-26 1

WINTERCHECK

â&#x201A;Ź19,95!

Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag naar de actievoorwaarden.

15-12-14 15:45

Het team van Hegeman wenst u een voorspoedig 2015. Ook in het nieuwe jaar staan wij voor u klaar! Hegeman Nijmegen Arnhem Molenhoek Untitled-27 1

www.hegeman-groep.nl

Nieuwe Dukenburgseweg 13 Papenkamp 19 Middelweg 100

024 3 81 71 00 026 4 95 09 00 024 3 58 27 33 15-12-14 16:42

Rob Vugts winnaar zevende editie Nijmegen Business Golfcompetitie

‘Op naar de achtste editie’ Op dinsdag 4 november speelden ruim veertig deelnemers en cursisten de laatste wedstrijd van de Nijmegen Business Golfcompetitie op Golfbaan Bleijenbeek. De cursisten werkten op deze laatste dag een wedstrijdje op de par 3-4 baan af. Het werd een heerlijke dag, mooi zonnetje, ontspannen sfeer, lekkere borrel, veel plezier en een afsluitende prijsuitreiking, niet alleen de dagprijzen, maar ook de uitreiking van de jaarbeker. Die ging naar Rob Vugts van Kompas Veiligheidsgroep. De Nijmegen Business Golfcompetitie groeit nog elk jaar aan populariteit. De formule is voor ondernemers dan ook erg aantrekkelijk. We spelen op de eerste dinsdag van de maanden april, mei, juni, september, oktober en november een 9-holeswedstrijd, afwisselend op Golfbaan Landgoed Bleijenbeek en Golfbaan Het Rijk van Nijmegen. De deelnemers worden rond 14.00 uur ontvangen en starten om 15.00 uur met hun wedstrijd. Daarna volgt een aangeklede borrel en worden de dagprijzen uitgereikt.

Reacties

Opvallend is het aantal deelnemers dat

al trouw jarenlang deelneemt. Jan-Willem de Rover: “Omdat het een leuke competitie is, 9 holes is prima, want dan heb je nog tijd om gewoon je werk te doen en omdat het waardevolle contacten oplevert. Bovendien is er elk jaar weer een leuke groep deelnemers. Daarom ben ik van de partij.” Jan-Willem de Rover deed dit jaar tijdens een afsluitende borrel mee aan de icewaterbucket challenge. Dat leverde leuke plaatjes op.

Cursisten

Nieuw dit jaar was de deelname van een achttal cursisten. Zij kregen, in de tijd dat de spelers hun baantje liepen, les van

een pro. Dat leverde een zestal deelnemers hun baanpermissie op. Marleen Olde (B-com): “Niet alleen leuk, ik heb er ook iets aan. Kan ik volgend jaar gewoon met de competitie meedoen.” En dan de overall winnaar, dat werd Rob Vugts van Kompas Veiligheidsgroep. Hij speelde het hele seizoen heel constant en dat leverde uiteindelijk de titel en de beker op. Het concept van de Nijmegen Business Golfcompetitie werkt, we starten volgend jaar dus ook gewoon met de achtste editie. Houd begin volgend jaar uw mail, Twitter, Facebook en Nijmegen Business in de gaten, want vol is vol.

NIJMEGEN BUSINESS | NUMMER 7 | DECEMBER 2014

Nijmegen Business Borrel bij MANNA

de goffert hospitality & events

De afgelopen jaren heeft N.E.C. de horeca in eigen beheer uitgevoerd. Vanaf september dit jaar hebben N.E.C. Horeca en YveY de handen ineen geslagen om samen verder te gaan als De Goffert Hospitality & Events. Door jarenlange ervaring van beiden, in combinatie met de werkwijze van YveY, wordt er nog meer aandacht besteed aan de publiekscatering. Maar ook worden er nieuwe food-concepten geïntroduceerd, meer diversiteit in aanbod en worden de B2B evenementen uitgerold. In het Goffertstadion staat niet alleen het voetbal centraal maar het is ook een unieke locatie voor het organiseren van evenementen en bijeenkomsten. Zo kunt u denken aan vergaderen in een sportieve omgeving, trouwen bij uw favoriete club, personeelsfeesten, private dining, inspirerende seminars, bijzondere bbq’s en concerten.

D E G O FF E RT A LITY & EV E N TS H O S PI T

by N E C & Y v e Y

Bart van Ingen, algemeen directeur N.E.C.: "Wij zijn enorm verheugd met het nieuwe partnership. De werkwijze van YveY biedt mogelijkheden om op veel verschillende culinaire niveaus en met diverse concepten te werken. Van sterrenchefs tot foodstations en van groene koks tot BBQ specialisten. In alles wat ze doen staat de gast centraal, samen met hun passie voor eten, drinken en hospitality. De combinatie N.E.C. en YveY maakt het mogelijk om onze klanttevredenheid en de beleving in het stadion naar een nog hoger niveau te tillen. Wij ambiëren gezamenlijk een partij tezijn met karakter, een unieke uitstraling en herkenning. Doelstelling is om een frisse, stoere en hedendaagse organisatie te realiseren waar onze gasten graag terugkomen."

De werkwijze van YveY biedt mogelijkheden om op veel verschillende culinaire niveaus en met diverse concepten te werken. Van sterrenchefs tot foodstations en van groene koks tot BBQ specialisten.

Bart van Ingen

Fotografie - Hans Hebbink

WWW.DEGOFFERT.NL

Wij geloven in een goede nachtrust voor iedereen.

AUPING BALANZZ BOPITA CARPE DIEM GAUTIER KUPERUS LIFE TIME LODDENKEMPER NOLTE DELBRÜCK NORMA SOFTLINE VANHOUDT

Een nieuw bed of matras koopt u voor een lange tijd – natuurlijk wilt u er dan goed op kunnen slapen. In onze showroom vindt u 2500 m2 bedden, matrassen, bedtextiel en accessoires van alle populaire merken. U kunt rekenen op persoonlijk en deskundig advies van onze ervaren medewerkers. Met ruim 25 jaar expertise in slaapoplossingen selecteren wij voor u de beste combinatie van bed en matras, waar u jarenlang plezier van heeft!

Gildeweg 17, Beers | T (0485) 322 337 | www.slaapsfeer.nl