แนวคิดหลักใน การพัฒนา
3
บทนี้เปนการแสดงขอมูลตัวอยางผลสำเร็จสุดทายที่ตองการใหแตละพื้นที่เดินทางไปถึง เปนการสรางจินตภาพเบืิ้องตนใหกับทุกคนที่เกี่ยวของไดมองเห็นไปในมุมเดียวกัน อันจะทำให เกิดเปาหมายที่ชัดเจนและมีขอขัดแยงในระหวางการดำเนินการนอยลง ในชวงแรกเปนการ อธิบายใหเห็นถึงภาพรวมของการทำงานที่เกี่ยวของกับขอมูล พื้นที่ และการจัดการ จัดแสดง ตัวอยางองคประกอบพื้นที่ตางๆที่ควรจะมีในพื้นที่ตั้งแตตนไม ปายบอกทาง ประติมากรรม เฟอรนิเจอรสนาม ฯลฯ จากนั้นจะอธิบายแนวคิดการพัฒนาแตละพื้นที่โดยแสดงเปนภาพ ตัวอยางของในแตละกลุมพื้นที่ของคณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร ทั้ง 7 กลุม
ภาพรวมในการพัฒนาจะประกอบไปดวยองคประกอบใหญๆในการพัฒนา 3 องคประกอบดวยกันคือ ขอมูล พื้นที่ และการจัดการ ตามรายละเอียดดังตอ ไปนี้
แนวคิดภาพรวมการพัฒนา
1. ขอมูล เปนการเก็บขอมูลชองแตละกลุมพื้นที่ คือขอมูลเกี่ยวกับพื้นที่และการใช งานพื้นที่อาคารในแตละกลุมที่ตองมีการสำรวจ จดบันทึก และจัดทำ ประวัติการใชงานการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตางๆในพื้นที่ของแตละอาคารใน กลุมไวเสมอ ขอมูลสำคัญสวนหนึ่งก็คือขอมูลประวัติศาสตรที่เกี่ยวของกับ การเรี ย นการสอนและการก อ สร า งของแต ล ะกลุ ม พื้ น ที่ โ ดยเน น การเก็ บ รวบรวมวัตถุหรือภาพถายที่มีคุณคา โดยสวนหนึ่งจะถูกนำมาจัดแสดงรวมใน หอประวัติศาสตรของคณะฯ แตขณะเดียวกันในแตละกลุมพื้นที่ก็จะมีขอมูล เหลานี้ปรากฏอยูดวย
หอประวัติศาสตรคณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร - ขอมูลบุคลากร อาจารย ที่เปนที่รูจักในบรรดาผูที่เกี่ยวของ - ขอมูลศิษยเกา ที่ประสบความสำเร็จในอาชีพ - ภาพเกาของอาคาร กิจกรรม ผูคนที่เกี่ยวของกับสาขาวิชา - เครื่องมือรุนเกา ที่ไมไดใชในการสอนปจจุบัน สื่อการสอนดั้งเดิม เครื่องใชยุคเกา
ขอมูล
2. พื้นที่ หมายถึงพื้นที่ที่อยูรอบตัวอาคารทั้งหมดของแตละกลุม ซึ่งตองมีการเก็บ ขอมูลไวเปนประวัติตามแตละชวงเวลาเชนเดียวกัน เพื่อใหสามารถตรวจ สอบไดวามีการเปลี่ยนแปลงอะไร อยางไร ในชวงเวลาใด โดยเรื่องกายภาพ โดยรอบอาคารนี้ไดอธิบายดวยภาพและขอความประกอบไวดวยแลวในหนา ถัดไป 3. การจัดการ การจัดการที่สำคัญคือจะตองมีการตั้งคณะกรรมการอำนวยการผังแมบท ขึ้นมาอยางเปนทางการ โดยประกอบไปดวยกลุมบุคคลดังที่แสดงไวในกรอบ แนวคิด ตัวแทนนักศึกษาและตัวแทนศิษยเกาควรจะไดรับเชิญใหเขามารวม ดวยในฐานะของผูที่มีสวนในการดูแลรักษา(นักศึกษา) และเปนผูชวย สนับสนุนในดานตางๆที่ไมสามารถใชชองทางของทางราชการได (ศิษยเกา) การดำเนินการใดๆที่เกี่ยวของกับการเปลี่ยนแปลงสภาพการใชงานพื้นที่ การ ใชงานอาคาร ควรไดรับการเห็นชอบจากคณะกรรมการอำนวยการชุดนี้เสีย กอนจึงจะดำเนินการได เพื่อใหกลุมผุเกี่ยวของทั้งหมดไดรับทราบอยางเทา เทียมและทั่วถึงกัน นอกจากจะเปนการลดการทำงานที่ซ้ำซอนกันแลวยัง เปนการแสดงใหเห็นถึงธรรมาภิบาลขององคกรอีกดวย
กายภาพโดยรอบอาคาร
คณะกรรมการอำนวยการผังแมบท
- ตนไม - ประติมากรรม - ปายบอกทาง - เฟอรนิเจอรสนาม - งานระบบวิศวกรรม น้ำ ประปา ไฟฟา โทรศัพท อินเตอรเน็ต - องคประกอบอาคาร - ที่จอดรถ
- ตัวแทนผูบริหาร - ตัวแทนนักศึกษา - ตัวแทนศิษยเกา - ตัวแทนจากทุกสาขาวิชา
พื้นที่
หนาที่หลักคือควบคุม บริหาร โครงการใหเปนไป ตามผังแมบท มีอำนาจแตงตั้งอนุกรรมการ อนุมัติ การปรับปรุงอาคาร ตกแตงสถานที่ หรือปรับ เปลี่ยนแนวคิดของผังแมบท
การจัดการ
ตนไม ไมยืนตน ไมพุม ไมคลุมดิน ทั้งหมด เลือกใชบนพื้นฐาน แนวคิดที่ตองการใหดูแลรักษางาย มีพุมทรงที่สวยงาม นา สนใจ โดยไมตองตัดแตงหรือบำรุงรักษามาก ในบริเวณใดที่ ไมสามารถปลูกไมยืนตนไดใหใชวิธีสรางอุปกรณเปนซุมหรือ ทรงพุมใหไมเลื้อยปกคลุม(ดูตามภาพตัวอยาง) บริเวณใดที่ เป น อุ ป กรณ ไ ฟฟ า หรื อ เครื่ อ งประกอบเครื่ อ งจั ก รที่ ไ ม ต อ งการให ม องเห็ น ให ท ำเป น ระแนงไม รู ป แบบเดี ย วกั น ปดบังสายตาไว งานพื้นทั้งหมดเนนการกอสรางและดูแล รักษางาย ใชการผสมผสานกันระหวางพื้นผิวหญา พื้นบลอ ครูปลูกหญา(บริเวณที่จอดรถหรือที่ตองรับน้ำหนัก) พื้น กรวดแมน้ำ พื้นหินคลุกทั่วไป เปนตน
61
ประติมากรรม เนนการใชลักษณะของตนไม ไมพุม เนินดิน หรือ วัสดุเหลือใช มาทำเปน ประติมากรรมตกแตงบริเวณ โดยทั้งหมดตองอยูบนแนวคิดของการดูแลรักษาได งาย ไมสิ้นเปลืองแรงงานในการบำรุงรักษา ประติมากรรมบางสวนจะเปนการใช เปนเฟอรนิเจอรประกอบบริเวณไปดวย คือเปนไดทั้งประติมากรรมตกแตงและ เปนที่นั่ง ที่ติดปาย หรือรมเงา เปนตน
62
จัดวางระบบปายตางๆใหเปนระดับตามความสำคัญและประโยชนใชสอย โดยแบง เปนปายขนาดใหญเพื่อการประชาสัมพันธ ปายขนาดกลางเพื่อการบอกทางและ แสดงรายละเอียดของขริเวณ และปายขนาดเล็กบอกชื่อหอง และทิศทางการเขาถึง มีการกำหนดจุดที่ติดตั้งปายแบบถาวร และหมุนเวียน พรอมทั้งมีการวางระบบดูแล ใหปายตางๆเปนปจจุบันใหมากที่สุด เพื่อลดความผิดพลาดในการสื่อสารระหวาง ปายกับผูใชงาน
ปายบอกทาง 63
เฟอรนิเจอรสนาม
เฟอรนิเจอรสนาม เนนการเลือกใชเฟอรนิเจอรที่ยึด ติดกับที่ตายตัว สามารถทนแดด ทนฝนได หลีกเลี่ยง การใชเฟอรนิเจอรหินชัดสำเร็จรูป แตใชวิธีออกแบบ แลวทำติดตั้งไปในพื้นที่แทน โดยจะพยายามนำวัสดุ เหลือใชที่มีอยูมาสรางเปนเฟอรนิเจอรใหไดมากที่สุด
64
งานระบบวิศวกรรม
Green System
ใชแนวคิดการกอสราง สวนรับน้ำฝน (rain garden) เปนแนวคิดหลักในการสรางระบบระบายน้ำฝนในบริเวณ โดยการวางแผนระบบระบาย น้ำใหมทั้งหมด(เปนโครงการระยะยาว) ที่ใชการผสมผสานระหวางการระบายน้ำผิวดินดวยสวนรับน้ำฝน และการระบายน้ำเสียของอาคารทั้ง หลายดวยระบบทอ ขอดีของการใชระบบระบายน้ำผิวดินแบบสวนรับน้ำฝนก็คือจะทำใหในบริเวณทั้งหมดไมสามารถบอกไดวาตรงไหนคือ รางน้ำ เพราะใชระบบการจัดแตงภูมิทัศนปดบังไวทั้งหมด และยังเปนการชวยกรองชยะและของเสียตางๆกอนที่จะไหลลงสูบอพักไดอีกดวย แนวทางดังกลาวนี้ยังจะเปนเหมือนโครงการนำรองตนแบบใหกับพื้นที่เมือง เนื่องจากในปจจุบันองคกรปกครองทองถ่ินทั้งหลายลวนแลวแต ประสบปญหาการขาดแคลนพื้นที่ซึมน้ำในชุมชนทั้งสิ้น
65
Green Roof
องคประกอบอาคาร
เสนอแนวคิดการสรางรูปแบบเดียวกันของอาคารดวยการประดับ ดวยผนังเขียวหรือหลังคาเขียวในแตละอาคาร โดยการใชผนังเขียว เปนสวนประกอบของอาคาร แตละอาคารในกลุมคณะตองมีผนัง เขียวจัดวางเปนจังหวะในแตละจุด แตละบริเวณที่เหมาะสม โดยใน แตละกลุมอาคารอาจจะเลือกใชพืชพรรณที่ตางกันออกไปใหเปน อัตลักษณของแตละพื้นที่ การใชผนังเขียวในการตกแตงอาคารนี้ นอกจากจะแสดงใหเห็นถึงความเปนอาคารในกลุมคณะเดียวกัน แลว ยังเปนการลดความรอนที่เขาสูอาคารอีกดวยซึ่งจะมีผลใหเกิด การประหยัดคาใชจายเกี่ยวกับการปรับอากาศภายในอาคารอีก ดวย
Green Wall
66
Green Parking
ที่จอดรถ
การปรับปรุงผิวที่จอดรถโดยเนนความเขียวของพื้นที่และการใหน้ำซึมผานได เพื่อลด ความรอนและลดปริมาณน้ำผิวดิน วางตำแหนงที่จอดรถใหจอดรวมกันที่จุดเดียวแตทำ ปริมาณรองรับใหพอเพียงกับความตองการ แลวเปลี่ยนตำแหนงที่จอดรถเดิมใหเปนสวน หรือที่วางที่สงเสริมกิจกรรมการเรียนการสอน เมื่อสามารถกำหนดตำแหนงที่จอดรถได เปนจุดๆตามนโยบายแลวจะสามารถรองรับจำนวนรถยนตตามความตองการไดแตใช พื้นที่ลดนอยลงกวาเดิม การกำหนดใหผูใชรถยนตตองจอดรถรวมกันในจุดจอดที่กำหนด เทานั้น จะทำใหเกิดการเดินเทาในพื้นที่มากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ตองมีการปลูกตนไมใหรมเงาเพิ่ม มากขึ้นเพื่อสรางแรงจูงใจใหเกิดความสะดวกในการเดินเทา
67
1
68
กลุมอาคารวิศวกรรมหลังการเก็บเกี่ยว
เนนตกแตงดวยการสรางประติมากรรมจากวัสดุ หรือเครื่องจักรที่เหลือใช เพื่อเปนองคประกอบ ประดับพื้นที่ มีการจัดวางในพื้นที่ตางๆอยาง เหมาะสม เพื่อดึงดูดสายตา สรางความนาสนใจให กับพื้นที่ ประติมากรรมบางจุดจะเปนการใชชิ้น สวน หรืออะไหลเครื่องยนตเครื่องจักรเกามาจัด วางใหเกิดประโยชนใชสอยเชน เปนที่นั่ง เปนที่ วางกระถางตนไม ทั้งนี้เพื่อเปนการสราง บรรยากาศที่ผอนคลายและเปนการนำสิ่งของที่ไม ใชแลวมาสรางประโยชน
70
กลุมอาคารสถาปตยกรรม โดยเฉพาะหอประชุม๑ และอาคารอุตสาหกรรม๒ ซึ่งเปนพื้นที่ อนุรักษตามที่กำหนดในผังบริเวณของมหาวิทยาลัย เสนอแนะใหเปลี่ยนประโยชนใชสอย อาคารอุตสาหกรรม๒ เปนหอประวัติศาสตรศูนยกลางมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล อีสาน ภายในเปนการจัดแสดงประวัติความเปนมาของการจัดการศึกษาตั้งแตเริ่มกอตั้งใน สมัยที่เปนวิทยาลัยเทคนิคภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สวนอาคารหอประชุม๑ เสนอแนะให รักษาสัดสวน รูปทรงของอาคารเดิมใหใกลเคียงกับของเดิมใหมากที่สุด ลดทอนสวนที่ตอ เติมออกไปใหหมด กำหนดใหพื้นที่ตรงนี้เปนลานวัฒนธรรมของคณะหรือมหาวิทยาลัย ใช เปนที่สำหรับการประชุมชุมนุมคนที่มีจำนวนไมเกิน ๕๐๐ คน โดยไมตองใชระบบปรับ อากาศ อาจจะเปนลานกิจกรรมสำหรรับนักศึกษาของแตละชมรมก็ได
กลุมอาคารสถาปตยกรรม
2 71
72
3 กลุมอาคารวิศวกรรมเครื่องกล
73
การพัฒนาหลักของพื้นที่นี้คือการเปลี่ยนประโยชนใชสอยอาคาร โรงเก็บเครื่องจักรกล เปนอาคารพิพิธภัณฑคณะ โดยเนนการเพิ่ม บอรดและแทนจัดแสดงเครื่องมือ สื่อการสอน ในแตละยุคสมัย มี การจัดเนื้อหาเรื่องราวแสดงความเปนมาของคณะตั้งแตสมัยเริ่มตน เมื่อยังเปนวิทยาลัยเทคนิคภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการรวบรวม ภาพกิจกรรมเกา อาจารยเกา จัดแสดงภายในอาคาร บริเวณดานขางอาคารทำเปนที่จอดรถรวมสำหรับอาจารยและเจา หนาที่ มีการปรับปรุงภูมิทัศนที่เนนการลดพื้นที่ผิวคอนกรีตโดย ทดแทนดวยการเพิ่มพื้นที่ปลูกหญาและเพิ่มตำแหนงกระถางตนไม ในบริเวณ
74
4
กลุมอาคารเครื่องมือและแมพิมพ เมื่ออาคารเรียนรวมคณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตรสรางเสร็จ จะเกิดการปรับยาย หนวยงานบางสวนของคณะฯเขาไปใชพื้นที่ภายในอาคารเรียนรวม เสนอใหปรับปรุงกลุมอาคารเครื่อง มือและแมพิมพดวยการยายตำแหนงไปไวที่อื่น และปรับปรุงเปนลานกิจกรรมสันทนาการกลางแจง เปนเหมือนลานวัฒนธรรมสำคัญของคณะฯ มีพื้นที่สำหรับการสอนแบบภายนอกอาคาร หรือเปนพื้นที่ ศูนยรวมกิจกรรมตางๆของนักศึกษาภายในคณะฯ บริเวณนี้หลังการปรับปรุงจะเปนเหมือนสวน สาธารณะและที่โลงขนาดใหญโดยมีอาคารเรียนของคณะฯอยูรายรอบ ตอไปการดำเนินกิจกรรมตางๆ ที่มีการชุมนุมคนจะยายมาดำเนินการในพื้นที่นี้ เปนเหมือนศูนยกลางกิจกรรมของคณะ (Faculty Square)
75
76
77
78
5
กลุมอาคารสำนักงานคณบดี
79
เมื่ออาคารสำนักงานคณบดี ยายไปใชพื้นที่ภายในอาคารเรียนรวมคณะวิศวกรรมศาสตร และสถาปตยกรรมศาสตรแลว เสนอแนะใหใชพื้นที่เดิมเปนอาคารสโมสรนักศึกษา เปน สำนักงานของฝายกิจกรรมและการบริการนักศึกษา ดวยการปรับปรุงรูปแบบองคประกอบ บางสวน เพื่อใหเกิดประโยชนใชสอยตอเนื่องกันกับที่วางหรือลานกลางแจงที่ปรับปรุงจาก การรื้ออาคารกลุมเครื่องมือและแมพิมพมาปรับเปนศูนยกลางกิจกรรมคณะ(Faculty Square) โดยพื้นที่ดังกลาวเปนพื้นที่กลางแจง มีอาคารสำนักงานคณบดีเดิม เปนพื้นที่รวม กิจกรรมในรม ซึ่งจะมีผลสงเสริมซึ่งกันและกันทำใหเกิดภูมิทัศนที่สวยงามและมีประโยชน ใชสอยที่สมบูรณ
80
6
กลุมอาคารวิศวกรรมโยธาและสำรวจ
กลุมโยธาและสำรวจเนนการปรับปรุงพื้นที่ทางเดิน เชื่อมตอของแตละอาคารใหโปรง โลง ดูสะอาดตา จัดระเบียบวัสดุฝก วัสดุทดลองตางๆดวยการบังดวย ประติมากรรมหรือฉากตนไม ดานที่วางติดถนน ภายในเนนการตกแตงพื้นที่ดวยประติมากรรมที่มี เรื่องราวเปนการเอาชนะแรงดึงดูดของธรรมชาติ หรือลักษณะรูปรางที่สื่อไปถึงงานทางดานวิศวกรรม
81
82
กลุมอาคารวิศวกรรมไฟฟา
7
83
ปรับลริเวณที่จอดรถยนตเดิมเปนลานจอดรถมอเตอรไซด เปดประตูใหเขาไดโดยตรงจากถนน สุรนารายณ แตไมใหผานเขามาในพื้นที่ดานใน ตองจอดตามพื้นที่ที่กำหนดใหเทานั้น สวนอีก ดานฝงตรงขามตึกโยธา ใหปรับปรุงที่วางเปนลานจอดรถ โดยเนนการสรางพื้นผิวใหเปนแบบ บลอครูปลูกหญาและน้ำซึมผานได กำหนดนโยบายอนุญาตใหจอดรถยนตในตำแหนงที่กำหนด เทานั้น ออกแบบอุปสรรคปองกันไมใหเกิดการจอดรถยนตตามใจฉันโดยรอบอาคาร จะทำให พื้นที่ดูมีระเบียบยิ่งขึ้น
84