Η Βιομηχανία της Θεωρίας του Μανατζμεντ by Nikos Spanakodimitrobagelis

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Η Βιομηχανία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ Από το βιβλίο «MICKLETHWAIT, J. & WOOLDRIDGE, A. (2000). ΟΙ ΜΑΓΟΙ ΤΟΥ MANAGEMENT. ΑΘΗΝΑ: LEADER BOOKS.»

Μάθημα: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Καθηγητής: Χατζής Αναστάσιος Εισήγηση:

1) Γεωργιτσόπουλος Νικόλαος (Α.Μ. 172/10) 2) Αμπέγκου Ντοριάνα (Α.Μ. 396/10) 3) Σινιρίδης Σταύρος (Α.Μ. 267/09)

Ακαδημαϊκό έτος 2013-2014

Χειμερινό Εξάμηνο, Δεκέμβριος 2013

-2-

Προπτυχιακή Εργασία Θέμα Εργασίας:

Μάθημα: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Καθηγητής: Χατζής Αναστάσιος Εισήγηση:

1) Γεωργιτσόπουλος Νικόλαος (Α.Μ. 172/10) 2) Αμπέγκου Ντοριάνα (Α.Μ. 396/10) 3) Σινιρίδης Σταύρος (Α.Μ. 267/09)

Ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 Χειμερινό Εξάμηνο, Δεκέμβριος 2013

-3-

Copyright © 2013 Γεωργιτσόπουλος Νικόλαος, Αμπέγκου Ντοριάνα, Σινιρίδης Σταύρος Η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή στο σύνολο ή μερικώς ή και περιληπτικά, κατά παράφραση ή διασκευή, του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, σύμφωνα με τους Ν. 2387/1920, 4301/1929, τα Ν.Δ. 3565/56, 4254/62, 4264/63 και Ν.100/75, Ν.2121/93 και τους λοιπούς εν γένει κανόνες Διεθνούς Δικαίου, χωρίς προηγούμενη γραπτή, προφορική, ρητή ή σιωπηρή άδεια του συγγραφέα. Επιτρέπεται δε και χωρίς προηγούμενη άδεια του συγγραφέα του παρόντος η χρησιμοποίηση και η αναδημοσίευση μερών του παρόντος έργου σε μελέτες, έργα, επιστημονικές εργασίες, επιστημονικές δημοσιεύσεις αρκεί να μεταφέρονται αυτούσια τα κομμάτια που αντιγράφονται και να αναγράφεται έστω και με παραπομπή ο τίτλος του παρόντος έργου και να αναφέρεται υποχρεωτικά ο συγγραφέας του έργου στη βιβλιογραφία.

-4-

Περιεχόμενα Περιεχόμενα..................................................................................................................5 Αφιερώσεις....................................................................................................................6 Περίληψη.......................................................................................................................7 1. Η Βιομηχανία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ............................................................8 2. Η σημασία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ...............................................................13 3. Το εύρος της Βιομηχανίας του Μάνατζμεντ............................................................13 4. Το άλλοθι του Άγχους..............................................................................................14 5. Η Σημασία της Αστάθειας........................................................................................14 Βιβλιογραφία...............................................................................................................16

-5-

Αφιερώσεις

Στις οικογένειες μας

-6-

Περίληψη Στη παρούσα εργασία περιγράφεται η Βιομηχανία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ όπως αυτή περιγράφεται μέσα στο βιβλίο των MICKLETHWAIT, J. & WOOLDRIDGE, A., οι «ΟΙ ΜΑΓΟΙ ΤΟΥ MANAGEMENT, ΑΘΗΝΑ(2000)». Αποτελεί μια προσπάθεια συνοπτικής και περιεκτικής περιγραφής του κεφαλαίου ένα «Πως γίνεται η δουλεία», υποκεφάλαιο 2 «η Βιομηχανίας της Θεωρίας του Μάνατζμεντ» σελ. 53-75 του παραπάνω βιβλίου. Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφονται τα τέσσερα σκέλη της Βιομηχανίας του Μάνατζμεντ. Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων, οι εταιρείες συμβουλών επιχειρήσεων, οι «γκουρού» του μάνατζμεντ, και τέλος η εκδοτική βιομηχανία συνδέονται μεταξύ τους με δεσμούς «χρήματος» εμπορευόμενοι τη θεωρία του μάνατζμεντ. Στη συνέχεια αναφέρεται η σημαντικότητα και η σημασία της θεωρίας του μάνατζμεντ και ο ρόλος που κατέχει μέσα στη βιομηχανία που έχει αναπτυχθεί γύρω από την ίδια. Έπειτα γίνεται αναφορά στο εύρος επέκτασης των δραστηριοτήτων της βιομηχανίας της θεωρία του μάνατζμεντ και των διαστάσεων που παίρνει. Ενώ τέλος γίνεται κατανοητό η αιτία της φαινομενικά ατέλειωτης ζήτησης των προϊόντων που παράγει η βιομηχανία του μάνατζμεντ άλλα και το πώς διαμορφώνεται η ίδια από τις φαινομενικά «πρόσκαιρες» ιδέες που παράγει.

-7-

1. Η Βιομηχανία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ Το μάνατζμεντ έχει αναγνωριστεί ότι χρειάζεται στις επιχειρήσεις ή τους οργανισμούς για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, άλλα και να βοηθήσουν τα στελέχη τους να επιλύσουν πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οργανισμοί ή οι επιχειρήσεις και να βελτιώνουν την οργανωτικής τους απόδοση για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος με το λιγότερο δυνατό κόστος. Η βιομηχανία του Μάνατζμεντ παράγει ιδέες που εφαρμόζονται λίγο πολύ σε διάφορες επιχειρήσεις ή οργανισμούς. Οι σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων και οι Συμβουλευτικές εταιρείες ή αλλιώς οι εταιρείες συμβουλών επιχειρήσεων αποτελούν τα δυο μέρη του ίδιου νομίσματος. Ουσιαστικά και τα δυο αυτά μέρη βγάζουν χρήματα εμπορευόμενοι τη θεωρία που προσφέρει το μάνατζμεντ. Η επιτυχία τους αυτή βασίζεται στην ατελείωτη ζήτηση των «προϊόντων» τους. Τα προϊόντα που προσφέρουν δηλαδή η θεωρία του μάνατζμεντ έχει μια φαινομενικά ατέλειωτη ζήτηση και όλο και περισσότερους δυνητικούς πελάτες προκειμένου να ικανοποιήσει, και αυτό γιατί η θεωρία του μάνατζμεντ ήταν πάντοτε ελκυστική σε χιλιάδες ανθρώπων που ήθελαν να προσχωρήσουν μπροστά την επιχείρηση ή τον οργανισμό τους. Μερικές όμως από τις ιδέες που έχει να προσφέρει το μάνατζμεντ μπορεί να είναι πρόσκαιρες και ξεπερασμένες και να χρειάζεται να αναθεωρηθούν. Αυτά που ίσχυαν πάντα δεν εξακολουθούν να ισχύουν. Έτσι λοιπόν η θεωρία του μάνατζμεντ γίνεται αναγκαία σε χιλιάδες ανθρώπων που δε θέλουν να μείνουν πίσω στην οργάνωση και τη διοίκηση των οργανισμών τους. Γύρω από τη θεωρία του Μάνατζμεντ έχει αναπτυχθεί μια καλά οργανωμένη βιομηχανία που αποφέρει πολλά χρήματα στους συντελεστές της. Η βιομηχανία του Μάνατζμεντ μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα σκέλη. Το πρώτο σκέλος και αυτό που στηρίζει και κάνει δυνατά τα υπόλοιπα σκέλη και αποτελείται από τις Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων. Το δεύτερο σκέλος είναι οι εταιρείες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών προς επιχειρήσεις ή οργανισμούς. Διαφορετικά θα μπορούσαμε να τις ονομάσουμε εταιρείες συμβουλών επιχειρήσεων. Το τρίτο σκέλος αποτελεί του ανθρώπους του μάνατζμεντ. Αυτοί είναι οι «γκουρού» του μάνατζμεντ. Συνήθως αυτοί είναι είτε πανεπιστημιακοί θεωρητικοί της επιστήμης του μάνατζμεντ είτε στελέχη επιχειρήσεων παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών. Τέλος η εκδοτικοί οίκοι στηρίζουν όλο το οικοδόμημα και βοηθούν στην εξάπλωση των ιδεών του μάνατζμεντ άλλα και στην αποκόμιση κερδών. Συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε όλα τα μέρη της βιομηχανίας της θεωρίας του μάνατζμεντ είναι η θεωρία του μάνατζμεντ. Οι συνδέσεις ανάμεσα σε όλα τα μέρη της βιομηχανίας του μάνατζμεντ έχουν να κάνουν με το χρήμα. Στη συνέχεια αναπαριστάται σε σχεδιάγραμμα τα σκέλη της Βιομηχανίας του Μάνατζμεντ.

-8-

Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων

Οι «Γκουρού» του Management

Θεωρία του Management

Συμβουλευτικές Εταιρείες

Εκδοτική Βιομηχανία ή Εκδοτικοί Οίκοι

Σχεδιάγραμμα 1:Τα μέρη της Βιομηχανίας της Θεωρίας του Management και ο τρόπος που συνδέονται.

1.1 Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων Αναλύοντας τα σκέλη της βιομηχανίας του μάνατζμεντ αυτό που στηρίζει και κάνει δυνατά τα υπόλοιπα σκέλη, όπως αναφέρθηκε, είναι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων. Αυτές αποτελούν τα «φυτώρια» παραγωγής των ιδεών του μάνατζμεντ και όχι μόνο. Αποτελούν επίσης «φυτώρια» μελλοντικών στελεχών επιχειρήσεων που θα κληθούν να εφαρμόσουν στη πράξη τις θεωρίες και τις ιδέες του μάνατζμεντ. Η μετακύληση του μάνατζμεντ από πρακτική γνώση που αποκτά ο κάθε ένας με την ενασχόληση του με θέματα διοίκησης επιχειρήσεων σε επιστήμη έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν και να αναπτυχθούν μαζί και τα σχολεία του μάνατζμεντ. Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων συνήθως αποτελούν μέρος μιας παλαιάς πανεπιστημιακής κοινότητας όπως η σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του -9-

Harvard (Harvard Business School) ή μπορεί να είναι αυτοτελής σχολές νεοϊδρυθείσες γι’ αυτό το σκοπό όπως αντίστοιχες στην Ασία ή τη Ρωσία. Αυτό που κάνουν οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων είναι να χορηγούν μεταξύ άλλων πτυχίων και ειδικεύσεων το γνωστό σε όλους πτυχίο ΜΒΑ. Τα ακρωνύμια του ΜΒΑ σημαίνουν Management Business Administration. Η εισαγωγή όμως σε μια σχολή διοίκησης επιχειρήσεων προϋποθέτει απαραίτητα την επιτυχή έκβαση ενός τεστ που ονομάζεται GMAT. Η διοργάνωση αυτού του τεστ παγκοσμίως αποτελεί από μονή της μια προσφορά βιομηχανία. Τέσσερις φορές το χρόνο, 60.000 άτομα εξετάζονται σε 700 κέντρα σε 100 χώρες του κόσμου προσπαθώντας να αποδείξουν ότι είναι ικανοί να σπουδάσουν οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων. Ωστόσο οι σχολές αυτές στη πλειοψηφία τους είναι ιδιωτικές και απαιτούνται σημαντικά ποσά για τη χρηματοδότηση των σπουδών ενός υποψήφιου μελλοντικού μάνατζερ. Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων αντλούν τα κέρδη τους βασικά από τα μαθήματα μάνατζμεντ που διδάσκουν. Η απόκτηση ενός πτυχίου MBA από ένα σπουδαστή μπορεί να οδηγεί σε μια πρόσληψη σε μια εταιρεία ή σε μια προαγωγή αν είναι ήδη στέλεχος μιας εταιρείας. Οι σπουδαστές μιας σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων μπορεί να κατευθύνονται να εργαστούν σε μια εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ή να καταφέρουν να γίνουν και αυτοί ακαδημαϊκοί και ειδικοί σε θέματα μάνατζμεντ. Ωστόσο τα ακαδημαϊκά ιδρύματα υποστηρίζονται από ανθρώπους ειδικούς σε θέματα μάνατζμεντ που αποτελούν και το διδακτικό προσωπικό τους. Έτσι «γκουρού» του μάνατζμεντ συναντώνται και εδώ. Συνήθως είναι πανεπιστημιακοί που θέλουν απεγνωσμένα να γίνουν γνωστοί στο χώρο ως θεωρητικοί του μάνατζμεντ. Αυτοί είναι οι καθηγητές της επιστήμης του μάνατζμεντ που με τις ιδέες τους μπορεί να αλλάζουν τον τρόπο διοίκησης χιλιάδων επιχειρήσεων. Αν καταφέρουν και εκδώσουν κάποιο βιβλίο σχετικό με το μάνατζμεντ και γίνουν γνωστοί τότε θα συμπαρασύρουν στη δόξα τους και το ίδρυμα από το οποίο προέρχονται. Εκτενέστερα για το σκέλος των γκουρού του μάνατζμεντ και το ρόλο τους στη βιομηχανία του μάνατζμεντ θα αναφερθεί παρακάτω. Η αναφορά σε αυτό το σημείο έγινε ακριβώς για να κατανοηθεί η άρρηκτη σχέση που υπάρχει μεταξύ των μερών της βιομηχανίας του μάνατζμεντ και του τρόπου σύνδεσης τους. Αυτό που συμπληρώνει το οικοδόμημα βρίσκεται και εδώ. Οι ιδέες του μάνατζμεντ που γεννιούνται από ανθρώπους πρέπει να γίνουν γνωστές σε όσο περισσότερο κόσμο γίνεται. Το έργο αυτό το αναλαμβάνει η εκδοτική βιομηχανία. Αυτή αποτελεί το μέσο και τον τρόπο που οι «γκουρού» των ακαδημαϊκών σχολών εκδίδουν άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά περιγράφοντας τις ιδέες τους ή ακόμα και σε καλύτερη περίπτωση εκδίδουν ολόκληρα βιβλία που καταξιώνουν το εκπαιδευτικό ίδρυμα που ανήκουν. Τα κέρδη από αυτές τις δραστηριότητες είναι εξίσου σημαντικά. Εκτενέστερα για το σκέλος της εκδοτική βιομηχανίας και το ρόλο της στη βιομηχανία του μάνατζμεντ θα αναφερθεί παρακάτω. Η αναφορά σε αυτό το σημείο έγινε ακριβώς για να κατανοηθεί η άρρηκτη σχέση που υπάρχει μεταξύ των μερών της βιομηχανίας του μάνατζμεντ και του τρόπου σύνδεσης τους.

1.2 Οι Συμβουλευτικές Εταιρείες Το δεύτερο σκέλος της βιοχημείας του μάνατζμεντ είναι η συμβουλευτικές εταιρείες που παρέχουν σε επιχειρήσεις και οργανισμούς συμβουλές για το μάνατζμεντ και τον τρόπο με τον όποιο θα το εφαρμόσουν στην επιχείρηση ή τον οργανισμό τους. Οι εταιρίες συμβουλών επιχειρήσεων αναπτύσσονται ταχύτατα ανά τον κόσμο. Αυτό που κάνουν είναι η παροχή σε επιχειρήσεις και οργανισμούς συμβουλών σε θέματα μάνατζμεντ. Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιωτικών και δημοσίων - 10 -

επιχειρήσεων και οργανισμών, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες των συμβουλών μάνατζμεντ σε συνδυασμό η ξεχωριστά από άλλες υπηρεσίες όπως λογιστικές υπηρεσίες ή τεχνική υποστήριξη κ.λπ. Η παροχή συμβολών σε θέματα μάνατζμεντ αποτελεί ένα κλάδο ταχέως μεταβαλλόμενο και πολύ δυναμικό. Για να είναι χρήσιμοι και σχετικοί με τα προβλήματα των πελατών τους οι σύμβουλοι του μάνατζμεντ θα πρέπει να κατανοήσουν τις σημειούμενες οικονομικές και κοινωνικές τάσεις και να προσφέρουν συμβολές που θα βοηθούν τους πελάτες να επιτυγχάνουν και να διατηρούν μια υψηλή απόδοση σε ένα όλο και πιο πολύπλοκο, ανταγωνιστικό και δύσκολο περιβάλλον. Ωστόσο το προφίλ των πελατών των εταιρειών αυτών τυγχάνει να είναι διαφορετικό τις περισσότερες φορές ή το επιχειρηματικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται οι σύμβουλοι να διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα. Το γεγονός αυτό, εξηγεί τη παροχή συμβουλών του μάνατζμεντ με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους ή διαφορετικές προσεγγίσεις και μεθοδολογίες που αναπτύσσονται από τους ίδιους τους σύμβουλους ή τους θεωρητικούς του μάνατζμεντ. Το επάγγελμα του συμβούλου επιχειρήσεων ανθεί κυρίως σε οικονομίες ισχυρές που ηγούνται των αλλαγών που γίνονται σε παγκόσμια κλίμακα. Μεγάλες γνωστές εταιρείες παροχής συμβολών σε θέματα μάνατζμεντ είναι η McKinsey, Andersen Consulting, Ernst & Young, Deloitte, Coopers & Lybrand, Booz, Allen & Hamilton, Boston Consulting Group, Arthur D. Little, Bain & Company και πολλές άλλες. Όλες τους σημειώνουν κάθε χρόνια σημαντικά κέρδη από τη δραστηριότητα τους. Όλες τους στο πελατολόγιο τους μπορεί να περιλαμβάνουν πολλές εταιρείες άλλα και κρατικούς φορείς. Τα στελέχη αυτών των εταιριών συνήθως προέρχονται από φημισμένες σχολές Διοίκησης επιχειρήσεων και φυσικά είναι κάτοχοι MBA. Τα διευθυντικά στελέχη τις περισσότερες φορές αυτών των εταιρειών αποτελούν και αυτοί μέρος των «γκουρού» του μάνατζμεντ που προέρχονται από ένα χώρο που γνωρίζει τα θέματα μάνατζμεντ σε πιο πρακτικό επίπεδο. Τις περισσότερες φορές τα οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων και οι Συμβουλευτικές Εταιρείες αποτελούν ένα είδος συγκοινωνούντων δοχείων για τα στελέχη που εργάζονται είτε σε συμβουλευτικές εταιρείες είτε ως ακαδημαϊκοί. Μπορούν και μεταπηδούν από τον ένα κλάδο στον άλλο με τεράστια ευκολία. Μοιράζονται τις ιδέες τους με όλους. Η εκδοτική βιομηχανία έρχεται και εδώ να επιτελέσει το ρόλο της. Συνήθως η συγγραφή ενός βιβλίου από μια συμβουλευτική εταιρεία μπορεί να αποφέρει σε μια επιχείρηση τεράστια κέρδη και μια τεράστια φήμη στην συμβουλευτική εταιρεία. Τα στελέχη τέτοιων εταιριών είναι τις περισσότερες φορές αναλογών βιβλίων και άρθρων σε περιοδικά. Ακόμα οι ίδιες οι συμβουλευτικές εταιρείες εκδίδουν σειρές τόμων και εγχειρίδιων για το μάνατζμεντ ή έχουν δικά τους περιοδικά τα οποία αγοράζονται είτε από πελάτες τους είτε από οποιονδήποτε επιθυμεί να μορφωθεί για το μάνατζμεντ. Η δραστηριότητα αυτή αποτελεί επικερδής και συμπληρώνει τα εισοδήματα των συμβουλευτικών εταιρειών.

1.3 Οι «Γκουρού» του Μάνατζμεντ Το τρίτο και λιγότερο οριοθετημένο σκέλος της Βιομηχανίας του μάνατζμεντ είναι ο κόσμος των γκουρού. Οι άνθρωποι αυτοί είναι ειδικοί σε θέματα μάνατζμεντ ή έτσι θέλουν τουλάχιστον να πιστεύει ο άλλος. Προέρχονται είτε από τον ακαδημαϊκό χώρο των Σχολών Διοίκησης Επιχειρήσεων όπου έχουν διδάξει είτε από το χώρο των - 11 -

Συμβουλευτικών Εταιρειών που έχουν εργαστεί. Οι γκουρού του μάνατζμεντ είναι αυτοί που συχνά αρθρογραφούν σε περιοδικά και εφημερίδες. Οι «γκουρού» είναι στοχαστές του μάνατζμεντ που δε ξεχνούν όμως κι αυτοί με τη σειρά τους να βγάλουν χρήματα μέσα από τη θεωρία του μάνατζμεντ. Ο πιο γνωστός καθηγητής της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Harvard ο Michael Porter καταπατεί κατ’ εξακολούθηση τα όρια μεταξύ διδασκαλίας και συμβουλευτικής. Επίσης ήταν ένας από του οκτώ ιδρυτές της εταιρείας συμβουλευτικής Monitor Group, μιας από τις πιο επιτυχημένες νέες εταιρίες των τελευταίων χρονών, η φήμη της οποίας όμως αμαυρώθηκε λόγω των δεσμών της με το καθεστώς του Καντάφι στη Λιβύη. Αυτό το παράδειγμα καταδεικνύει ακόμα περισσότερο ότι οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων και οι Συμβουλευτικές Εταιρείες αποτελούν ένα είδος συγκοινωνούντων δοχείων για το ανθρώπινο δυναμικό τους. Οι γραμμές διαχωρισμού των ακαδημαϊκών και των εμπορικών δραστηριοτήτων είναι συχνά τόσο ασαφείς που είναι δύσκολο να κατατάξεις κάπου αυτούς τους ανθρώπους. Η μόδα των «γκουρού» του μάνατζμεντ προήλθε από καθηγητές πανεπιστήμιων «σουπερ σταρ» άλλα συνεχίζεται και από πολλούς άλλους που απεγνωσμένα διεκδικούν μια θέση ως ειδικού σε θέματα μάνατζμεντ. Αυτοί συνήθως είναι πεινασμένοι για δόξα και χρήμα άνθρωποι άλλων επαγγελμάτων όπως δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί άλλων ειδικοτήτων και επιστημών που διεκδικούν κομμάτι στη πίτα. Ωστόσο υπάρχουν και ορισμένοι γκουρού που μοιράζονται τη σοφία τους στο μάνατζμεντ. Επίσης συνταξιούχοι ή αποσυρθέντες επιχειρηματίες δίνουν ομιλίες σχετικά με θέματα του μάνατζμεντ ή κάποιο περίβλημα μάνατζμεντ που συνάντησαν στην επιχείρηση που εγγιζόντουσαν και πως το αντιμετώπισαν. Τα βιβλία και οι ομιλίες ειδικών σε θέματα μάνατζμεντ βρίθουν. Σε κάθε επιχειρηματικό συνέδριο θα υπάρχει κάποιος που θα μιλήσει για θέματα μάνατζμεντ. Ωστόσο η ευρύτητα της εννοίας του μάνατζμεντ οφείλεται και στο πλήθος των ανθρώπων με τι τόσες διαφορετικές αντιλήψεις που έχει, ασχολείται με αυτό. Η ακμάζουσα δημιουργικότητα αυτών των ανθρώπων παράγει μια επεκτεινόμενη αφθονία εργαλείων μάνατζμεντ για τις επιχειρήσεις. Ο πλέον επικερδής τρόπος για να βγάλει χρήματα ένας «γκουρού» του μάνατζμεντ είναι η συγγραφή βιβλίων γύρω από το μάνατζμεντ. Ωστόσο για πολλούς θεωρητικούς του μάνατζμεντ τα βιβλία αποτελούν κυρίως μια μορφή διαφήμισης ακόμη πιο επικερδών δραστηριοτήτων. Πολλοί από αυτούς ασχολούνται με ομιλίες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Στις ημέρες μας κανένα συνέδριο διοίκησης επιχειρήσεων δε θεωρείται πλήρες χωρίς τη παρουσία τουλάχιστον ενός «γκουρού». Έτσι τέτοιοι συγγραφείς δίνουν στο συνέδριο μια χροιά υψηλής διανόησης. Επίσης δίνεται η δυνατότητα στο ακροατήριο να μια ευκαιρία να ενημερωθεί για τις τελευταίες θεωρίες χωρίς να χρειάζεται να διαβάσει τα βιβλία τους. Επίσης οι γκουρού μπορούν να συμμετέχουν σε ημερίδες ή σεμινάρια εργασίας τα όποια μπορούν να αποδώσουν χρήματα εξίσου καλά.

1.4 Η Εκδοτική Βιομηχανία Το τέταρτο σκέλος της βιομηχανίας του μάνατζμεντ είναι η εκδοτική βιομηχανία ή οι εκδοτικοί οίκοι. Σε πολύ μεγάλο βαθμό τα βιβλία της διοίκησης επιχειρήσεων από επίδοξους γκουρού αποτελούν το διαβατήριο για την είσοδο στο νέο αυτό επάγγελμα. Ωστόσο χρησιμοποιούν πολλά ακόμη πολυμέσα από ψηφιακούς δίσκους DVD μέχρι διαδικτυακά ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα βιβλία του μάνατζμεντ αποτελούν για τους γκουρού του απόλυτο εργαλείο κερδοσκοπίας άλλα και το μέσο μέσα από το όποιο προωθούνται οι ιδέες τους. Τα βιβλία παίζουν - 12 -

ένα καθοριστικό ρόλο στη βιομηχανία του μάνατζμεντ αποτελούν τη σφραγίδα της νομιμότητας και ανοίγουν τη πόρτα στο κύκλωμα των ομιλιών το όποιο πληρώνει αρκετά καλά τους γνωστούς γκουρού. Αν ένα βιβλίο θεωρηθεί επιτυχημένο θα θεωρείται επιτυχημένος και ο συγγραφέας του που θα εισέλθει στις τάξεις των «γκουρού», ενώ σε περίοπτη θέση μπορεί να βρεθεί και ο εργασιακό χώρος από όπου προέρχεται ο συγγραφέας είτε δηλαδή είναι μια Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων είτε μια Συμβουλευτική Εταιρείας. Επιπλέον κάθε Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων και Συμβουλευτική εταιρεία επιθυμεί διακαώς να εκδίδει την ερευνητική εργασία που παράγει μέσα από την δράση της. Έρευνες, Επιστημονικά άρθρα, Επιστημονικά περιοδικά περιμένουν κάποιον επίδοξο καταναλωτή της θεωρίας του μάνατζμεντ να τα διαβάσει και δε μένει παρά να αποτυπωθούν στο χαρτί. Οι συμβουλευτικές επιχειρήσεις δημοσιευόμουν βιβλία τους και κανονίζουν να μπαίνουν ως σειρές σε περιοδικά, να διαφημίζονται σε εφημερίδες και προλογίζονται από πολύ γνωστούς επιχειρηματίες.

2. Η σημασία της Θεωρίας του Μάνατζμεντ Αυτό που δίνει συνεκτικότητα και ζωτικότητα σε αυτή τη πολυποίκιλη βιομηχανία είναι η ίδια η θεωρία του μάνατζμεντ. Αν βγει από την όλη εξίσωση η θεωρία του μάνατζμεντ το μονό που μένει είναι μια ανιαρή ομάδα καθηγητών, συμβουλών και συγγραφέων βιβλίων. Αν ξαναπροσπαθήσουμε τη θεωρία του μάνατζμεντ στην εξίσωση αυτό που έχουμε είναι μια ομάδα ανθρώπων που υπόσχονται ότι θα επανιδρύσουν ολόκληρες βιομηχανίες και θα ξαναφτιάξουν το κόσμο. Η θεωρία του Μάνατζμεντ τρέφει τη Βιομηχανία που έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτήν. Για τους καθηγητές, τους συμβούλους, τους μάνατζερ και τους εκδότες ο σύνδεσμος μεταξύ της θεωρίας και των χρημάτων είναι ιδιαιτέρα σημαντικός. Οι συμβουλευτικές εταιρείες βγάζουν χρήματα από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν εμπορευόμενοι τις θεωρίες του μάνατζμεντ και βοηθώντας τους πελάτες τους ώστε να τα εφαρμόσουν στη πράξη. Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων διδάσκουν τη θεωρία του μάνατζμεντ έναντι διδάκτρων. Οι καθηγητές των Σχολών Διοίκησης Επιχειρήσεων ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο όχι μόνο για τη παραγωγή νέων ιδεών άλλα και για τη πώληση τους. Οι «γκουρού» αναλαμβάνουν να διακηρύξουν τις ιδέες τους για μάνατζμεντ και να παράγουν νέες βγάζοντας χρήματα μέσα από τη πώληση βιβλίων ή από τις ομιλίες που κάνουν. Η εκδοτική βιομηχανία βγάζει χρήματα από τη θεωρία του μάνατζμεντ καθώς την αποτυπώνει μέσα από τους «γκουρού» στα βιβλία που αναλαμβάνει να εκδώσει γι’ αυτούς. Γίνεται φανερό λοιπόν και μέσα από τα σχεδιάγραμμα 1 ότι οι συντελεστές ή τα σκέλη της βιομηχανίας του μάνατζμεντ που περιγράφτηκαν παραπάνω δεν μπορούν να αποτελέσουν ξεχωριστό μέρος χωρίς τη θεωρία του μάνατζμεντ.

3. Το εύρος της Βιομηχανίας του Μάνατζμεντ Στο χώρο του μάνατζμεντ εμπεριέχονται αντικείμενα όπως το στρατηγικό μάνατζμεντ, το χρηματοοικονομικό μάνατζμεντ, το μάρκετινγκ μάνατζμεντ και των αλυσίδων διανομής, το μάνατζμεντ της παραγωγής, το μάνατζμεντ των ανθρωπίνων πόρων, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, οι ελεγκτικές υπηρεσίες, οι προηγμένες τεχνολογίες, το μάνατζμεντ δημοσιών οργανισμών, η κοστολόγηση, η βελτίωση της απόδοσης των εργαζομένων, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για τις ιδιωτικοποιήσεις κ.ο.κ. Από όλα αυτά γίνεται φανερό ότι μπορεί να προκύπτει σύγχυση και διαπλοκή επιστημονικών κλάδων και προσεγγίσεων. Μόνο στις προηγούμενες κατηγορίες

- 13 -

δραστηριοποίησης εμπλέκονται πολλά και διαφορετικά επιστημονικά πεδία, όπως η οικονομική επιστήμη (με τις διαφορές εκφάνσεις της), η ψυχολογία, η κοινωνιολογία, η επιστήμη της πληροφορικής, τα πεδία δραστηριοποίησης των μηχανικών όπως για παράδειγμα ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί, χημικοί μηχανικοί, μεταλλειολόγοι μηχανικοί κ.λπ., οι επιστήμες τη φυσικής, της χημείας, των μαθηματικών κ.ο.κ. Είναι φυσικό λοιπόν στο χώρο να συνυπάρχουν άνθρωποι με διαφορετική αντίληψη περί του τρόπου λειτουργίας των οργανισμών ή των επιχειρήσεων, με απόψεις οι οποίες επηρεάζονται από τις εμπειρίες και τις γνώσεις του με διαφορετικές φιλοδοξίες και προσωπικές ή εταιρικές στρατηγικές. Αυτό όμως ως πλεονέκτημα μπορεί να καταλογισθεί και όχι ως αδυναμία. Άλλωστε η επιστήμη και η θεωρία του μάνατζμεντ δε θα μπορούσαν να αποτελέσουν από μόνες τους αν δεν είχαν ένα τόσο ευρύ πεδίο για να αναπτυχθούν. Η Διοίκηση Μονάδων Υγείας αποτελεί ένα παράδειγμα συνδυασμού της επιστήμης του Μάνατζμεντ με τη παροχή περίθαλψης και υπηρεσιών Υγείας.

4. Το άλλοθι του Άγχους Η φαινομενικά διαρκής ζήτηση των προϊόντων της βιομηχανίας του μάνατζμεντ οφείλεται στην διαρκής ανησυχία των μάνατζερ για τη θέση που κατέχουν (Hucznski A., 2010). Το επιστημονικό μάνατζμεντ δημιουργήθηκε προκειμένου οι μάνατζερ να καλύπτονται από ένα επιστημονικό υπόβαθρο προκειμένου να νιώθουν ισάξιοι με άλλους επαγγελματίες όπως οι γιατροί ή οι δικηγόροι. Έτσι υποστηριζόμενοι οι μάνατζερ από ένα επιστημονικό κλάδο αυξανόταν το κύρος τους και η ασφάλεια της θέσης του κατέχουν. Κατά καιρούς οι διάφοροι γκουρού του μάνατζμεντ είτε ενισχύουν αυτή τη πεποίθηση είτε την υποδαυλίζουν. Ωστόσο ο αριθμός των γκουρού είναι τόσο μεγάλος που διαρκώς παράγονται νέες ιδέες. Αυτό δε σημαίνει ότι κάποιες πηγαίνουν στο καλάθι των αχρήστων. Το περιβάλλον δραστηριοποίησης των μάνατζερ, το προφίλ της εταιρείας τους, το προφίλ των πελατών τους, οι νέες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές τάσεις που μπορεί να επικρατούν ή να αναδύονται στην κοινωνία μπορεί να διαμορφώνουν ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον για την εφαρμογή διαφορετικού κάθε φορά μάνατζμεντ. Έτσι οι μάνατζερ γνωρίζουν ότι οι μεταβολές αυτές μπορεί να τους προωθήσουν είτε σε ανώτερα κλιμάκια είτε να σημάνουν το τέλος της καριέρας τους αν δεν εξελιχτούν και οι ίδιοι. Η οικονομική κρίση που διέρχεται το τελευταίο καιρό από το 2008 και μετά η πατρίδα μας είναι ένα αντίστοιχο τρανταχτό παράδειγμα αλλαγής.

5. Η Σημασία της Αστάθειας Η εξάπλωση των ιδεών που παράγονται από τη Βιομηχανία του μάνατζμεντ βασίζεται κατά πολύ στην αντίληψη που έχει δημιουργηθεί ότι οι ιδέες αυτές που παράγει είναι φαινομενικά πρόσκαιρες. Ο επιχειρηματικός κόσμος είναι πολύ ευμετάβλητος. Το περιβάλλον που δραστηριοποιούνται οι μάνατζερ μπορεί να διαμορφώνεται από νέους κοινωνικούς και οικονομικούς ρόλους που θα πρέπει να διαγνωστούν έγκαιρα προκειμένου να είναι σε θέση να ανακαλύψουν τυχόν ευκαιρίες που δημιουργούνται. Η αστάθεια του επιχειρηματικού κόσμου σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις ή οι οργανισμοί αντιμετωπίζουν διαρκώς νέα προβλήματα και αναζητούν νέες λύσεις. Ο αριθμός των γκουρού και οι ιδέες που προτείνουν για την επίλυση διαφορών καταστάσεων αφθονούν. Η επιλογή των χρησιμοποιούμενων κάθε φορά προσεγγίσεων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τόσο τις υφιστάμενες ανάγκες όσο - 14 -

και τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος δραστηριοποίησης στο άμεσο μέλλον. Έτσι ορισμένες τεχνικές μάνατζμεντ μπορεί για παράδειγμα να φαντάζουν ξεπερασμένες για πολύ αναπτυγμένες οικονομίες ενώ για κάποιες άλλες αναπτυσσόμενες να μην συμβαίνει το ίδιο και να λειτουργούν καλύτερα. Δεν είναι δυνατό να εφαρμόζονται παντού οι ίδιες γενικές αρχές και έννοιες για το μάνατζμεντ. Καταλήγοντας είναι σημαντικό να τονισθεί ότι τελικά δεν μπορούν να τοποθετηθούν όλες οι ιδέες στο καλάθι των αχρήστων. Η επιστήμη του μάνατζμεντ αν και είναι μια σχετικά νέα επιστήμη με λίγα χρόνια ζωής έχει οδηγήσει σε πολλές βελτιώσεις στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των επιχειρήσεων και των δημόσιων οργανισμών λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη το εκάστοτε περιβάλλον και τις συνθήκες δραστηριοποίησης τους.

- 15 -

Βιβλιογραφία 1. Andrej Hucznski, Management Gurus: What makes them to become and How, London: Routledge, 2007, pp.191-192 2. MICKLETHWAIT, J. & WOOLDRIDGE, A. (2000). ΟΙ ΜΑΓΟΙ ΤΟΥ MANAGEMENT. ΑΘΗΝΑ: LEADER BOOKS. 3. WOOLDRIDGE, A. (Ιούλιος 2012). ΑΥΘΕΝΤΙΕΣ MANAGEMENT. ΑΘΗΝΑ: ΚΕΡΚΥΡΑ-Economic Publishing.

- 16 -

ΤΟΥ