«Οὐ λήψει τὸ ὄνομα…» Θυμάμαι πολύ καλά εκείνη τη συνάντηση. Ήταν ένα φθινοπωρινό απόγευμα σε μια καφετέρια του κέντρου της Αθήνας. Μουντή, μελαγχολική μέρα όμως δεν με ενοχλούσε καθόλου. Το φθινόπωρο είναι μια εποχή που αγαπώ. Κάποιοι ισχυρίζονται πως οι άνθρωποι αγαπούν περισσότερο την εποχή στην οποία γεννήθηκαν. Φοβούμαι πως πρόκειται για μια ανοησία όμως την υιοθετώ ευχαρίστως όπως αρκετές άλλες που χρησιμεύουν ως αγωγοί ευεξίας και ψυχικής ανάσας. Θυμάμαι καλά και τη νεαρή υποψηφία να εισέλθει στην αδελφότητα. Εκείνα τα χρόνια είχα επιφορτιστεί το καθήκον να συναντώ για προσωπικές συνεντεύξεις υποψηφίους νέους αδελφούς, να τους ‘ψυχολογώ’ και να συντάσσω μιαν εισήγηση. Ο Σεβάσμιος αδελφός, πάει να πει ο ιθύνων του τάγματος είχε εμπιστοσύνη στο κριτήριό μου και σχεδόν πάντα έκανε δεκτές τις εισηγήσεις μου. Ήμασταν σε καλή εποχή ακόμη. Δεν είχαν εμφανιστεί όλα όσα θα μας χώριζαν μερικά χρόνια αργότερα. Έστω. Η νεαρή φίλη, ας πούμε Μάρω το όνομά της, ήταν πρωτοετής της Αρχιτεκτονικής. Συμπαθής φυσιογνωμικώς, όχι ιδιαιτέρως όμορφη με την τρέχουσα σημασία του όρου. Περισσότερο ενδιαφέρον είχαν οι χειρονομίες της, ο τρόπος που ίσιωνε συνεχώς τα μακριά μαλλιά της, το ελαφρύ, τρεμάμενο μειδίαμά της. Ευγενική, χαριτωμένη κοπέλα. Ευδιάθετη αλλά και αρκετά τρακαρισμένη. «Μιαν ερώτηση θα ήθελα να σου θέσω μόνον Μάρω», της είπα αφού εξηντλήσαμε τα τυπικά που ανταλλάσσουν οι άνθρωποι στην πρώτη επαφή. Η Μάρω ανακάθισε στην καρέκλα της σα να έλεγε ‘ωπ, αρχίσαμε’. Το ύφος της άλλαξε, σοβάρεψε, αγχώθηκε ελαφρά. Την καθησύχασα βεβαίως. Δεν υπήρχε λόγος να την ‘απορρίψω’. Δεν επρόκειτο να το κάνω. Ήταν μια μορφωμένη, συγκροτημένη, εύχαρις νέα, ποιος ο λόγος να εισηγηθώ αρνητικά; Όμως εκείνη δεν το εγνώριζε. Θυμήθηκα τις φορές που είχα βρεθεί κι εγώ στη δική της άβολη θέση. «Θυμάσαι τις περίφημες Δέκα Εντολές; Όχι, μην ανησυχείς δεν πρόκειται να σου ζητήσω να μου τις πεις τώρα. Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να κάνει εσένα να απορρίψει εμένα. Υπάρχει λοιπόν μια εντολή που λέει ‘Οὐ λήψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπὶ ματαίω’… τη θυμάσαι;» Η Μάρω είχε αγχωθεί περισσότερο αλλά ένευσε καταφατικά. Τα της Βίβλου αποτελούν για τους περισσότερους άγνωστη γη… δεν τους αδικώ…
«Θα ήθελα απλά να συζητήσουμε το περιεχόμενο αυτής της εντολής. Δεν σου φαίνεται κάπως περίεργη;» Η Μάρω χτένισε πάλι τα μαλλιά της με τα δάχτυλά της, ήπιε μια γουλιά καφέ και άναψε ένα τσιγάρο. Ήθελε να σκεφτεί. Σπουδάστρια μιας επιστήμης ήταν, συνηθισμένη κιόλας να επεξεργάζεται το πληροφοριακό υλικό ενός προβλήματος, να το ελέγχει από διάφορες οπτικές γωνίες, έδειξε να προσαρμόζεται στην περίσταση. Το ότι της είπα πως ‘θα συζητήσουμε’ την αποφόρτισε πιστεύω αμέσως. «Επίτρεψέ μου να σε βοηθήσω αν θέλεις. Γι αυτό είμαι εδώ. Όχι γιατί είμαι πιο έξυπνος από εσένα, απλώς επειδή είμαι στην ατραπό αρκετά χρόνια… ο παλαιός που συνδράμει το νέο, αν με εννοείς… αυτό που μπορώ, αυτό που αντιλαμβάνομαι…» Η Μάρω μού χαμογέλασε. Ξαφνικά αισθάνθηκα το παράδοξον για να μην πω το σουρεαλιστικόν του πράγματος. Ήμασταν μάλλον οι δυο μοναδικοί θαμώνες μιας καφετέριας της πλατείας Βικτωρίας, ένα φθινοπωρινό απόγευμα και συζητούσαμε μιαν εντολή της Τορά… παρανοειδής κατάσταση. «Ήταν μια εντολή του Μωυσή… αν δεν κάνω λάθος… μια εντολή για τους εβραίους… υπήρχαν και άλλες… ίσως επειδή… θέλω να πω, ήταν απαραίτητη μάλλον επειδή οι εβραίοι μάλλον βλασφημούσαν συνέχεια… προσέβαλλαν το Θεό… δεν ξέρω… σκέφτομαι…» Είδα πως η Μάρω ζοριζόταν αρκετά και αναρωτιόταν ίσως γιατί την ρωτούσα κάτι σχετικό με μια εντολή κάποιας ‘άλλης παράδοσης’. Τα Τάγμα ήταν Πυθαγόρειο, τι δουλειά είχαν οι Ισραηλίτες εδώ πέρα; Επίσης την είδα κάπως απογοητευμένη από τον εαυτό της. Ήθελε ειλικρινά να εισέλθει ως εξωτερική –ακουσματική κατά το Πυθαγόρειον- στη σχολή και να αποφασίσει αργότερα αν θα συνέχιζε περαιτέρω… «Επειδή σε βλέπω κάπως αγχωμένη, να σου πω κατ’αρχάς για να μπορέσουμε να απολαύσουμε τη συνάντηση πως θα εισηγηθώ θετικά και άρα δεν έχεις να προβληματίζεσαι γι αυτό. Θα ήμουν παράλογος να βάλω προσκόμματα σε έναν αξιόλογο άνθρωπο να εισέλθει στο Τάγμα. Οπότε πλέον ας απολαύσουμε τον καφέ μας και ας συζητήσουμε ελεύθερα» Την είδα να ξεφυσάει, να κάθεται αναπαυτικά και να χαμογελά. «Ευχαριστώ… θα προτιμούσα να μου αναλύατε εσείς γιατί, ειλικρινά, δεν έχω ιδέα… θέλω να μάθω όμως… τις δικές σας ομιλίες δεν θα τις χάνω ποτέ… η Σ. [η αδελφή που την είχε προτείνει] μου έχει πει για τα Σάββατα όταν είστε εσείς ότι δεν πέφτει καρφίτσα. Μάλιστα μου έδωσε και διάβασα μια παλιά ομιλία σας για ‘τους τελευταίους εθνικούς’… πολύ θα ήθελα να την είχα ακούσει…» 2
«Θα την επαναλάβω αυτή την ομιλία κάποια μέρα αφού είχε τέτοια απήχηση. Ας είναι καλά η Σ. για τα θετικά της λόγια» «Για να πω την αλήθεια», συνέχισε η λαλίστατη πλέον Μάρω, «ήμουν προετοιμασμένη για κάθε είδους ερωτήσεις… ποιος ήταν ο Πυθαγόρας, τι ήταν τα ελευσίνια μυστήρια, ποια η διάκριση νου και ψυχής στον Πλάτωνα… τέτοια… διάβαζα μια βδομάδα νύχτα μέρα…», είπε και γελάσαμε και οι δυο. Ούτε οι πανελλαδικές να ήταν! «Προσωπικά δεν θα ρωτούσα ποτέ τέτοια πράγματα Μάρω». Σημειωτέον πως ήμασταν εις την… πλειστόκαινο περίοδο προ Γκουγκλ… «Όλα αυτά και πολλά άλλα μπορεί κανείς να τα μάθει διαβάζοντας στο σπίτι του όποτε και αν θέλει… κείνο που εμένα με ενδιαφέρει είναι η σκέψη… ο στοχασμός… ο τρόπος που προσεγγίζουμε έννοιες και ζητήματα… επίσης η πρόθεση, η διάθεση, η βούληση… θέλουμε αληθινά να ‘μπλέξουμε’ με ένα μυητικό τάγμα; Είναι ένα χόμπι; Μια ακόμη δραστηριότητα; Όχι σήμερα όμως… σήμερα θα πούμε μονάχα αυτό…» «Αυτή η συγκεκριμένη εντολή… τώρα που το ξανασκέφτομαι… ήταν για τον όρκο;» «Σωστά… για την περίπτωση επιορκίας… ναι… όμως αυτή είναι η ‘εξωτερική’ εντολή… στη μυητική παράδοση υπάρχουν οι λεγόμενοι ‘κρυπτικοί μανδύες’ ή ‘μυητικοί μανδύες’» «Δηλαδή;», έκανε η Μάρω που έδειξε πλέον αληθινό ενδιαφέρον. «Δηλαδή μια εντολή που απευθύνεται με έναν προφανή σκοπό στον αμύητο, εμπεριέχει ως ‘έμβρυο εν τη κοιλία’ έναν μη προφανή σκοπό για τον μυημένο… αυτόν που διαβάζει πίσω από τις λέξεις…» «Ναι…» «Μπορούμε βέβαια να συμφωνήσουμε ότι πολύ λίγο ενδιαφέρεται ο αληθινός Θεός, ο συμπαντοχτίστης Κύριος των Δυνάμεων και δημιουργός απείρων κόσμων για το αν ο Ααρών ή ο Γιεσούα από τον λαό Ισραήλ θα επικαλεστεί το όνομά Του για οιονδήποτε λόγο» Η Μάρω χαμογέλασε. «Σωστά» «Και είναι τουλάχιστον φαιδρό, αν μου επιτρέπεις, να θεωρήσουμε πως ένας ελέφαντας δίνει την ελαχίστη προσοχή στο μυρμήγκι που τον… καθυβρίζει κάτω από το πέλμα του» Η Μάρω το διασκέδαζε πλέον.
3
«Άρα, ενώ εξωτερικά η εντολή απευθύνεται στους ζωώδεις και θορυβώδεις και ανεπρόκοπους Ισραηλίτες, εσωτερικά έχει μια άλλη σημασία… πιο ζουμερή… και απευθύνεται στους εκλεκτούς, στους μάγους…» «Χμμμ…» «Και αυτή η σήμανση είναι κίνδυνος θάνατος για τους ιερουργούς και θεουργούς και μάγους που αφθονούσαν εκείνες τις εποχές και στον λαό Ισραήλ και σε όλο τον κόσμο. Διότι η εντολή λέει… το όνομα Κυρίου του θεού σου… Να υποθέσουμε ότι αυτό είναι το ιερό τετραγράμματο; Τι λες;» Την είδα να γουρλώνει τα μάτια της. «Γιοντ Χε Βάου Χε… αλλιώς Ιεχωβάς… ο θεός της Τορά, της Πεντατεύχου… του Ισραήλ… να υποθέσουμε ότι ως όνομα η εντολή αναφέρεται σε αυτό;» Η Μάρω σκοτείνιασε και άναψε κι άλλο τσιγάρο. Ήτο η ωραία εποχή που οι άνθρωποι ανενόχλητοι άναβαν τσιγάρα μέσα στις καφετέριες και κάπνιζαν ‘ωσάν αράπηδες’… [κατά το ειδεχθές δημώδες] «Τώρα… χάθηκα… να ρωτήσω κάτι κε Αντώνη; Πάντα γίνεται τόσο βαθιά ανάλυση των ζητημάτων; Δεν με βλέπω να στεριώνω στο Τάγμα», είπε και γελάσαμε και πάλι. «Θέλεις να σταματήσω εδώ; Θέλεις να φύγουμε;» «Ούτε γι αστείο! Απλά, σκέφτηκα φωναχτά. Εσείς φαίνεται πως έχετε εμβαθύνει υπερβολικά σε όλα αυτά… εγώ είμαι στο νηπιαγωγείο ακόμη… πείτε μου όμως, σας παρακαλώ… θέλω να μάθω…» «Η εντολή λοιπόν προφανώς δεν αναφέρεται στο Τετραγράμματο… αναφέρεται σε κάποιο άλλο όνομα… στο αληθινό όνομα του Θεού!» Είδα τη Μάρω να με κοιτά αποσβολωμένη. «Όχι Γιώργος ή Τάσος δηλαδή», είπε ξαφνικά και θαύμασα το χιούμορ της. Γέλασα εγκάρδια. «Μπράβο. Ούτε Μαρίκα ή Φρόσω…» «Μπα, οι Εβραίοι είναι μισογύνηδες γνωστοί… αποκλείεται να λάτρευαν μια γυναίκα… δηλαδή θηλυκή θεότητα…» «Ο περίφημος Νόμος τους, η Τορά που ανέφερα πριν, πράγματι βρίθει από μισογυνικές διατάξεις… μερικές μάλιστα προκαλούν ρίγος, αηδία και τρόμο… όμως ας μην απομακρυνθούμε άλλο… απολαμβάνουμε πάντως τη συνάντησή μας ήδη, αισθάνομαι» «Ναι… μια χαρά περνάω», είπε η Μάρω χαμογελώντας. «Κι ό,τι είχα προετοιμαστεί για ‘ιερά εξέταση’» 4
«Εδώ η Σ. μάλλον δεν σε πληροφόρησε σωστά». «Εγώ φταίω… πάντα αγχώνομαι υπερβολικά… τους τρελαίνω όλους… ας πάμε όμως στο αληθινό όνομα… το γνωρίζουμε;» «Προσωπικά όχι ομολογώ… άλλωστε κι αν ακόμη το εγνώριζα δεν επρόκειτο να το αποκαλύψω τόσο απλά και μάλιστα σε μια καφετέρια της Αθήνας με βροχερό καιρό… αλίμονό μου!» «Ε, ναι… όχι κι έτσι», χαμογέλασε η Μάρω «Άλλωστε δεν πρόκειται για ένα απλό όνομα… μερικές συλλαβές, φθόγγοι συναρθρωμένοι… έχουμε να κάνουμε με μια αλλόκοτη και οπωσδήποτε περίπλοκη ηχητική σύνθεση… οι μεγάλοι ραβίνοι της Καβαλιστικής παράδοσης ασχολήθηκαν… άλλοι μάγοι του μεσαιώνος αποκαλύπτουν κάποια στοιχεία… έχουμε νύξεις, υπαινιγμούς… ίσως και προσπάθειες μεταγραφής ή αποτύπωσης… τίποτε βέβαιο… θα λέγαμε πως αυτή η είναι η αρχαία, η πανάρχαια μυστική Γνώση που χάθηκε… Γνώση που έρχεται κατευθείαν από τις απαρχές της Δημιουργίας… μια Γνώση φοβερά απαγορευμένη… επί ποινή θανάτου… αν το αληθινό όνομα του Θεού είναι μια μουσικο-φωνο-λαρυγγική σύνθεση τότε ίσως ο Αδάμ να την γνώριζε… προσωπικά ισχυρίζομαι πως την γνώριζε… ίσως από τότε να κληροδοτήθηκε στους απογόνους… έφτασε ως την εποχή του Μωυσή μέσα από την Ιερά Άλυσο… ο Μωυσής ήταν μάγος της μεγαλύτερης τάξης… μυημένος στα Αιγυπτιακά Μυστήρια, μέγας μύστης των μυστηρίων του Οσίριδος και της Ίσιδος, κάτοχος τρομερής και απαγορευμένης γνώσης… είναι βέβαιο πως σε αυτούς, τους μαθητές του Μωυσή που συνέχιζαν την παράδοση απευθύνεται η προειδοποίηση και λιγότερο η εντολή… μην ξεχνάμε πως ο Μωυσής ήταν ο συγγραφεύς της Γενέσεως… ή μάλλον ο γραφεύς… διότι καθ’υπαγόρευση συνέγραψε… καθ’ υπαγόρευση του Μέτατρον… ας μην επεκταθούμε… αργότερα γνωρίζουμε πως ο Σολομών ήταν μέγας μάγιστρος… από κει προέρχεται και…» «Η Σολομωνική!», είπε η Μάρω κι έλαμψε το πρόσωπό της. «Ακριβώς… και όλες οι μετέπειτα Κλείδες» Ακολούθησε μικρή παύση… όλα τούτα εργάζονταν μέσα της. «Μα… είπατε προειδοποίηση;» «Ακριβώς… αυτός που είναι κάτοχος του ιερού ονόματος οιασδήποτε οντότητας είναι εν δυνάμει αφέντης του… μπορεί με την επίκληση του ονόματος να τον αναγκάσει να παρουσιαστεί ενώπιόν του!» «Απίστευτο!»
5
«Και σε ρωτάω για να ολοκληρώσουμε την ωραία μας συνάντηση φίλη Μάρω… ποιος μπορεί να δεξιωθεί έναν ήλιο στο δωμάτιό του και να μην γίνει ολοκαύτωμα; Ποιος τολμά να φιλοξενήσει μια αστρική έκρηξη στο μυαλό του; Ποιος αποτολμά να ‘κατεβάσει’ το Θεό και να μην υποστεί τις συνέπειες;» Η Μάρω είχε λάβει μια στάση ακινητότητας που ήταν για φωτογράφηση. Άφησα τα τελευταία ερωτήματα να αιωρούνται μέσα της. Η συνάντηση είχε τελειώσει. Με επιτυχία… ***
6