Επιμζνουμε κι αναςαίνουμε
Η ςφνθεςη είναι πάντα δυςκολότερη απ’την ανάλυςη… Να μια ευγενική αρχι… να γραπωκεί κανείσ για να ξετυλίξει το κουβάρι… και τι κουβάρι… Σι μασ ςυνζβθ μετά τον 2ο Παγκόςμιο Πόλεμο; Ναι, από εκεί ξεκινάει το ξετφλιγμα… υπομονι… Ρωτάω πάλι, τι μασ ςυνζβθ μετά τον 2ο Π.Π.; Μασ ςυνζβθςαν χίλια δυο αλλά αυτό που δεν μασ είχε ςυμβεί ςτο παρελκόν ιταν θ διάςχιςη. χιςτικαμε ςτα δυο… πεσ το διχοτόμθςθ, διαίρεςθ… ςθμαςία ζχει να κατανοθκεί πωσ ζχουμε να κάνουμε με ζναν μανιχαϊκό κόςμο… ζναν κόςμο που χωρίςτθκε ςε δυο κολοςςιαία ςτρατόπεδα… τουσ ‘ελεφκερουσ’ δυτικοφσ και το… ‘παραπζταςμα’… τουσ ‘δθμοκράτεσ’ κλθρονόμουσ του ελλθνορωμαϊκοφ ςκζπτεςκαι και δραν –λζμε τϊρα- και τουσ ανατολικοφσ ςκυκρωποφσ, ςκοτεινοφσ και μυςτικοπακείσ κόκκινουσ… Εντάξει, αυτι είναι μια προφανισ εικόνιςθ, ςχεδόν καρτουνίςτικθ, το κατανοϊ, δεν διαφωνϊ κακόλου. Οι δικεν ‘καλοί’ και οι δικεν ‘κακοί’. Οι διεφκαρμζνοι και οι ενάρετοι [ο κακείσ διαλζγει ποιοι είναι ποιοι]… αυτοί που ‘ηοφνε τθ ηωι και χαίρονται τθν κάκε μζρα’ και αυτοί που είναι ςιωπθλοί ςαν βράχοι και αυςτθροί ςαν γυμναςιάρχεσ του μεςοπολζμου… οι ‘χολιγουντιανοί’ με τον Ζλβισ και τθν Λουςίλ Μπολ και οι αγζλαςτοι και ‘παγωμζνοι’ γραφειοκράτεσ που διαβάηουν ςτο μετρό, ςτα λεωφορεία, ςτισ μεγάλεσ τουσ ουρζσ… παντοφ διαβάηουν οι μπαγάςθδεσ… που κάνουν παρελάςεισ ςτθν Κόκκινθ Πλατεία και ςου κόβεται θ ανάςα… που χωμζνοι
ςτα βαριά παλτά τουσ, χαιρετοφν με κείνο μιςόγελο τα πλικθ και αιςκάνεςαι ζνα ραχιαίο ρίγοσ… Όλοσ ο μεταπολεμικόσ κόςμοσ, αυτό παλεφω να αρκρϊςω τόςθ ϊρα, ψελλίηοντασ τισ ςκζψεισ μου, είναι παιδί αυτήσ τησ διάςχιςησ. Όςοι γεννικθκαν ςε αυτό το περιβάλλον, όςοι ανδρϊκθκαν, ερωτεφτθκαν, εργάςτθκαν, ζκαναν οικογζνεια και παιδιά, ζχουν το ςπόρο και το δθλθτιριο αυτισ τθσ ςχιηοφρζνειασ… το Καλό και το Κακό δεν αποτελοφν πλζον οντολογικζσ κεωριςεισ που απαςχολοφν φιλοςόφουσ και κεολόγουσ ςε ςυνζδρια και ςκονιςμζνεσ ακαδθμαϊκζσ βιβλιοκικεσ… είναι η καθημερινή πραγματικότητα… ζχεισ τθν ανάςα τουσ ςτ’αυτιά ςου, ζχεισ τισ εκδορζσ τουσ ςτθν ψυχι ςου… δεν γίνεται να γλιτϊςεισ… γιατί γεννικθκεσ μιςόσ και μιςόσ… και παλεφεισ να ςυνκζςεισ, να παντρζψεισ, να αρμονίςεισ, να γεφυρϊςεισ… ςε όλθ ςου τθ ηωι… Θα πει κάποιοσ, μα είναι υπερβολι όλο τοφτο… και ςτο παρελκόν δεν είχε ςυμβεί; Όχι, είναι θ απάντθςθ… δεν είχε ςυμβεί… θ διπολικότθτα του μεταπολεμικοφ κόςμου είναι ιςτορικά ίςωσ πρωτόφαντο φαινόμενο… μετά τθν κατάρρευςθ του ανατολικοφ ςοςιαλιςτικοφ κόςμου, περάςαμε ςτθν μονοπολικότθτα… αυτι ιταν όντωσ μια κατάςταςθ που ιςτορικά είχε επαναλθφκεί… και ςιμερα… ζχουμε μια επίφαςθ πολυπολικότθτασ και ςοφπα παγκοςμιοποιθμζνων ανκρϊπων και κρατϊν και ιδεϊν και εννοιςεων που δεν μπορεί εφκολα να αναμετρθκεί με οτιδιποτε… γιατί θ επανάςταςθ του διαδικτφου τα ανζτρεψε όλα… δεν μπαίνω εκεί, είναι αχανζσ το ναρκοπζδιο… γυρίηω το λοιπόν ςτα, ασ ποφμε γνωςτά… Δείτε για παράδειγμα τθν εποχι τθσ Ιεράσ υμμαχίασ… ςυναςπίςτθκαν όλοι οι μαφροι κι άραχλοι μονάρχεσ τθσ Ευρϊπθσ ενάντια ςε οτιδιποτε απειλοφςε τα κραταιά τουσ βαςίλεια και τθν διαιϊνιςθ τθσ τυραννίασ τουσ. Δεν ιταν ποτζ δυο όμωσ… Ποτζ… όταν κάποιοι πιγαιναν να κάνουν παρεοφλα, δυο άλλοι ςυναςπίηονταν εναντίον τουσ… ιταν τζςςερισ, πζντε… πολυπολικότθτα λοιπόν… δείτε και ςτον Αϋ Π.Π… και ςτον ΒϋΠ.Π… δεν ζχουμε δυο που κουτουλάνε τα κεφάλια τουσ, ζχουμε ςυγκεντρϊςεισ, ςυναςπιςμοφσ, λυκοφιλίεσ… αλλά όχι δυο ςυμπαγείσ πόλουσ… αυτό που ςυνζβθ με τισ ΗΠΑ και τθν ΕΔ ςτον καινοφργιο κόςμο που προζκυψε μετά τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο δεν είχε προθγοφμενο… και δθλθτθρίαςε όχι μόνο τα κράτθ και τισ κυβερνιςεισ αλλά και τουσ ανκρϊπουσ, τον κακζνα ξεχωριςτά…
2
αλλοίωςε ςυνειδιςεισ, επθρζαςε κεωρίεσ, διαςτρζβλωςε ακόμθ και ιςτορικά υποκείμενα…
χειραγϊγθςε
κινιματα,
Είναι γνωςτι θ ιςτορία για μια υπθρεςία του Π.Ν. των ΗΠΑ που μελετϊντασ τον Πελοποννθςιακό Πόλεμο και τον Θουκυδίδθ βρικε τρανταχτζσ ομοιότθτεσ και αναλογίεσ με το ςφγχρονο χάλι του διπολιςμοφ. Οι ΗΠΑ βζβαια ιταν θ δθμοκρατικι Ακινα. Η Αρκοφδα ιταν οπωςδιποτε θ ομιχλϊδθσ και γνοφϊδθσ πάρτθ. Και ποιοσ κζρδιςε κυρίεσ και κφριοι τον Πελοποννθςιακό λεγόμενο πόλεμο; Η απάντθςθ κατατρομοκράτθςε τουσ λογίουσ και ακαδθμαϊκοφσ των αμερικανικϊν πανεπιςτθμίων. Και δεν ικελαν ςε καμιά περίπτωςθ να επαλθκεφςουν το περίφθμο περί τθσ ιςτορίασ που επαναλαμβάνεται… τι ζγινε από κει και πζρα δεν είμαι πρόχειροσ να πω… εκείνο που με ενδιαφζρει είναι θ διάχυςθ και θ διαςπορά όλθσ αυτισ τθσ δθλθτθριαςμζνθσ ατμόςφαιρασ ςτα κφτταρα όςων γεννικθκαν και μεγάλωςαν διχαςμζνοι. Γιατί αυτοί είναι που κυβερνοφν και ςιμερα τον κόςμο. Είναι οι άνκρωποι που παλεφουν να ςυνκζςουν κεωρίεσ, δόγματα και ιδζεσ και δεν ξζρουν το πϊσ. Δεν το ζμακαν ποτζ, δεν τουσ το δίδαξε κανείσ. Και πειραματίηονται πάνω απ’τα κεφάλια μασ. Ο τεμαχιςμόσ είναι εφκολοσ, πράγματι. Η ανάλυςθ, θ ψυχανάλυςθ, να βγάλεισ τα ςωκικά του βάτραχου και να παρατθρείσ. Η ςφνκεςθ είναι το ηόρι… να ορίςεισ το ζνα, το ενιαίο, το ενικό, το αρμονικό, το ρζον, το ςυνεχζσ… Να δεισ τθν μεγάλθ εικόνα, τθ ηεφξθ, το ερωτικό, το διυπαρκτικό γεγονόσ τελικά… Μα για να δεισ, πρζπει πρώτα να βιώςεισ… Και οι διχαςμζνοι νόεσ δεν επιτρζπουν ςτο βίωμα να ανκίςει ολοκλθρωμζνο και αμιγζσ… Σο δθλθτθριάηουν με ςτίγματα, ιοφσ, αμαρτίεσ, παρεκκλίςεισ, αποκλίςεισ, ςτρεβλϊςεισ, αναπθρίεσ… και το νοςθρό πλζον βίωμα δεν μπορεί να γεννιςει παρά νοςθρό βλζμμα και το βλζμμα που νοςεί ςκοτώνει το πνεφμα του ανθρώπου… Και άνκρωποι με νεκρωμζνο πνεφμα δεν είναι πλζον άνκρωποι… είναι προςανατολιςμζνα ηόμπι, μολυςμζνεσ μθχανζσ και προγραμματιςμζνα
3
ζνςαρκα πρότηεκτσ… Προγραμματιςμζνα να επιφζρουν τον όλεκρο ι να αυτο-ακυρωκοφν… Κι εμείσ, ςε μια γωνιά ενόσ μικροφ δωματίου, όςοι απομείναμε, ακζραιοι ακόμα, επιμζνουμε κι αναςαίνουμε με τον Όμθρο, τον Πλάτωνα και τον αικςπιρο…
4