NMT Magazine Jaarspecial 'De Nederlandse maritieme maakindustrie in 2021'

REDERS WILLEN WEER INVESTEREN EN KLOPPEN VOLOP AAN BIJ THECLA BODEWES SHIPYARDS

Thecla Bodewes van het gelijknamige Thecla Bodewes Shipyards, een groep van vier scheepswerven, heeft een nuchtere kijk op scheepsbouw. “Een schip moet betaalbaar blijven, de klant moet er zijn geld mee kunnen verdienen. Wij werken volgens, wat ik noem het ‘KISS’ principe: Keep It Smart & Simple.” Rederijen en scheepseigenaren roemen Thecla Bodewes Shipyards om hun zuinige schepen (weinig brandstofverbruik), die bovendien uitermate geschikt zijn voor gebruik bij lage waterstanden en die toch veel tonnage kunnen vervoeren. De slimme machinekamers zijn toekomstbestendig ingericht en kunnen eenvoudig worden aangepast als nieuwe regelgeving dat noodzakelijk maakt. Ook maakt Thecla Bodewes Shipyards speciale schepen. Zo kwam in 2021 het goede nieuws dat zij de aanbesteding hadden gewonnen voor de bouw van onderzoeksschip Wim Wolff.

Door Jeanine Kwakernaak

Thecla is de zevende generatie van de bekende Groningse scheepsbouwfamilie die al twee eeuwen lang schepen bouwt. Ze had een goede baan bij Bureau Veritas, toen haar vader plots eerder dan verwacht overleed. De scheepsbouwer in hart en nieren wist zich geroepen het levenswerk van haar vader over te nemen. Ze voelde een sterke verantwoordelijkheid voor het personeel en de kring daaromheen; de grote groep maritieme toeleveranciers. De continuïteit waarborgen zag zij als haar eerste opdracht. Er kwam van alles op haar pad. Door de jaren heen nam ze scheepswerven over en sloot ze andere scheepsbouwlocaties die inmiddels te zeer omringd waren door woonwijken. TB Shipyards Harlingen, TB Shipyards Kampen, TB Shiprepair Meppel en Barkmeijer Shipyards, zijn gezamenlijk goed voor bijna 500 jaar aan scheepsbouw- en reparatie kennis & kunde. Een krachtige combinatie waar Thecla iedere dag met plezier voor in touw is.

SCHEPEN BOUWEN EN NU OOK ZELF ONTWERPEN

2021 was voor Thecla Bodewes Shipyards een jaar van nog meer de regie in handen nemen. Zo werd het tienkoppige engineersteam uitgedaagd te komen met slimme ideeën die de opdrachtgever geld besparen. Ook is Thecla Bodewes Shipyards zelf aan de slag gegaan met een serie extra innovatieve scheepsontwerpen voor shortsea schepen. De designs werden tussentijds getoetst bij een diverse klantengroep. Klanten stellen vragen zoals; Hoeveel tonnage en hoeveel m3 kan het schip vervoeren? Wat is het brandstofverbruik en wat zijn de emissies? Is het schip geschikt voor de duurzaamheidstransitie? Oftewel: wat kan ik met het schip verdienen? Thecla zegt hierover: “Discussies met klanten gaan vrijwel altijd over de techniek en over het business model. Dat ervaar ik als heel down to earth en prettig.”

Scheepsbouwer zijn en dan toch zelf een schip ontwerpen, waar komt die wens vandaan? Thecla: “Ik maak me grote zorgen over de ontwerpbureaus die vooral ontwerpen voor bouw in lagelonenlanden. Wij bouwen modulair en kijken, als een klant bij ons komt, altijd heel kritisch naar het ontwerp. Als de bouwmethode niet past bij ons proces, dan gebeurt het weleens dat we een opdracht niet aannemen. Onze focus ligt zeer sterk op efficiënt bouwen en we streven naar eenvoud. Minder onderdelen, zo kort mogelijke leidingen en dergelijke. We creëren perfectiedoor kritisch te kijken naar wat echt nodig is en ruimtes zo efficiënt mogelijk in te delen. Dat scheelt bovendien kostbare grondstoffen, een heikel punt in deze tijden van schaarste. Ik ben ervan overtuigd dat we onze klanten echt kunnen inspireren met eigen, slimme ontwerpen. Er zit een schat aan kennis en ervaring in verwerkt. Van ieder project steken we wat op en nemen we wat mee de toekomst in. Wat eerder uitstekend werkte, kan opnieuw werken. Klanten zijn regelmatig positief verrast door onze ideeën en door de manier waarop we met ze meedenken. Ik kruip graag in de huid van onze klanten; wat hebben ze echt nodig, hoe kunnen we hen het beste helpen?”

NA MAGERE JAREN NU ZICHT OP MOOIE OPDRACHTEN

2021 was ook het jaar waarin Thecla Bodewes Shipyards een prachtige order ontving van Vertom voor de bouw van zes 7.000 TDW Diesel-Elektrische Multi-Purpose Cargo schepen. Thecla zegt hierover; “Zo’nmooie serie aan schepen bouwen geeft een zekere rust in ons bedrijf. Er is voorlopig voldoende werk en weinig afleiding. Dat biedt ruimte om ons te kunnen richten op het verder perfectioneren van onze productielijn. De eerste 7000 tonner gaat in september te water. Ondertussen richten we ons ook op het opzetten van een tweede productielijn. Dan kunnen we de komende jaren heel goed vooruit.” De afgelopen jaren waren niet zorgeloos. “In 2019 hebben we een heel slecht jaar gehad. De orders bleven weg en de corona pandemie kwam op ons af. Ook in 2020 kwam de orderintake maar moeizaam op gang. Het werd wel een wat beter jaar. De stijgende lijn zat er in 2021 echt goed in. We kijken terug op een goed jaar waarin we onder meer vijf duwboten hebben opgeleverd aan Thyssenkrupp en Chemgas Shipping en hard hebben gewerkt aan de zeegaande hopperzuiger Krakesandt, welke onlangs is opgeleverd. De corona pandemie maakte de productie wel wat lastiger. We hebben onder andere veel getest op de werven, extra ploegendiensten ingezet en ruimere kantinetijden gehanteerd. Gelukkig bleven grote uitbraken achterwege.”

TURNKEY PROJECTEN VERKOPEN

In 2021 kwam ook meer nadruk te liggen op een goed verloop van het salestraject. Thecla streeft naar het verkopen van een turnkeyproject. En dus moeten de verwachtingen van de klant 100% duidelijk zijn, zodat er aan beide zijden geen kostbare verrassingen ontstaan. De klant kan zich vervolgens helemaal laten ontzorgen. Een belangrijk streven van Thecla. Ook kwam meer focus op het aftersales traject. Het schip is opgeleverd, start met haar opdracht en de garantieperiode gaat in. “We zetten nu onze eigen mensen aan boord van net opgeleverde schepen. Zij varen een week mee en helpen de klant goed op weg. Stilliggen willen we voor onze klanten zoveel mogelijk voorkomen.”

REDERS WILLEN WEER INVESTEREN

Volgens Thecla willen reders weer volop investeren en is er enorm veel vraag naar scheepswerven die shortsea schepen kunnen bouwen. “Er was, ondanks de gigantisch gestegen prijzen voor de transport van containers, wat voorzichtigheid bij de reders. Hoelang zouden de prijzen zo hoog blijven? Inmiddels is het wel duidelijk dat de brandstofprijzen en daarmee ook de transportprijzen, niet meer zo snel zullen gaan dalen. Reders willen nu dan ook weer gaan investeren. Die investeringen hebben Nederlandse scheepswerven hard nodig. Er moet weer meer financiële ruimte gaan ontstaan om te investeren in nieuwe ontwikkelingen, in R&D.”

ONEERLIJK SPEELVELD

Grote en kleine trends in zeescheepsnieuwland passeren de revue in mijn gesprek met Thecla op haar kantoor in Kampen. “De coastervaart bereidt zich voor op de CO2 heffing. Onze klanten zijn vrijwel allemaal veel meer bezig met reduceren van het brandstofverbruik en de uitstoot van het schip. De noodzaak wordt gevoeld. De scheepvaart heeft de touwtjes in handen om de ketens van grote industrieën te vergroenen. Een bierbrouwer die zijn bier duurzaam wil vervoeren kijkt uit naar duurzame schepen. Een andere ontwikkeling, niet persé een positieve trend, is de grondstoffen schaarste. We hebben er allemaal mee te maken, ook de toeleveranciers waarmee we nauw samenwerken. De leverbaarheid van producten is soms moeilijk en ook zijn de grondstofprijzen, met name voor staal, enorm hoog. De importheffingen en het staalquotum vormen een serieuze bedreiging voor onze industrie. Niet ieder concurrerend scheepsbouwland ervaart daarmee dezelfde problemen. Er is duidelijk spraken van een oneerlijk speelveld. We gaan opdrachten verliezen aan China en Turkije. Ik zie een belangrijke rol voor o.a. NMT om dit aan te kaarten bij de politiek."

Lidmaatschap van NMT is voor Thecla Bodewes Shipyards een vanzelfsprekendheid. “Je bent het aan elkaar als maritiem netwerk verplicht lid te zijn. Zeker in een industrie waarin je elkaar zo hard nodig hebt. Wij delen graag onze kennis en zoeken graag de samenwerking op binnen de vereniging en met andere leden. We kunnen nog zoveel samen bereiken. Wellicht een goed idee om collectief zaken in te gaankopen, te beginnen bij staal.”

ZEESCHEEPSNIEUWBOUW IN 2021

De zeescheepsnieuwbouw is er helaas nog niet bovenop. Veel kennis en kunde dreigt te verdwijnen als er niet voldoende nieuwe opdrachten bij komen in de komende tijd. In 2021 zijn 39 zeeschepen opgeleverd met een totale waarde van ongeveer €850 miljoen, waarvan een aantal grote, complexe schepen. De orderintake steeg licht. Er zijn 37 orders geplaatst met een geschatte totale waarde van ongeveer €400 miljoen. De negatieve balans tussen de orderintake en het aantal opleveringen zorgde wederom voor een daling van het orderboek. Tegen het einde van 2021 was het orderboek gevuld met 63 zeeschepen met een totale waarde van rond de €750 miljoen (2020: 68 zeeschepen met een gezamenlijke waarde van €1,2 miljard). De terugval in de waarde van de orderintake is voor het grootste deel te verklaren door weinig nieuwe orders voor grote, complexe schepen. Het deelsegment shortsea schepen is een uitblinker in de categorie Zeescheepsnieuwbouw. Er zijn 15 shortsea schepen opgeleverd in 2021, 7 schepen meer ten opzichte van 2020. Het aantal orders voor shortsea schepen is in 2021 bijna verdubbeld ten opzichte van 2020. Er zijn maar liefst 21 shortsea schepen besteld (2020: 12). Al enkele jaren is het orderboek weer gestaag aan het toenemen. Eind 2021 stonden er 44 shortsea schepen in het orderboek (2020: 38).

Lees meer in NMT’s Sectorjaarverslag 2021 op www.maritimetechnology.nl.