ศัตรูร้ายใกล้ตัวคุณ
ยุงลาย ชอบวางไข่ในน ้าใส ขังนิ่ง ตามภาชนะใส่น ้ากิน น ้าใช้ ในบ้ านและบริเวณรอบบ้ าน เช่น โอ่งน ้า ถังน ้าในห้ องน ้า ห้ องส้ วม แจกันใส่ไม้ น ้า ถาดรองที่คว่าจาน ถาดรองน ้าตู้เย็น จานรองกระถางต้ นไม้ ไม่วางไข่ ในท่อระบายน ้าหรื อน ้าเน่าเสีย หรื อตามคู คลอง
วงจรชีวิตยุงลาย
- เป็ นยุงตัวเมีย มีอายุ 30-45 วัน - หากินตอนกลางวัน - ชอบอยูต่ ามมุมมืด อับลม หรื อเกาะพักตามเสื ้อผ้ า สิ่งของห้ อยแขวนต่างๆ ยุงลายนาโรคได้ โดย กัดกินเลือดผู้ป่วย แล้ วกัดกินเลือดคนอื่นต่อไป ทาให้ แพร่เชื ้อโรคได้
วงจรการนาโรคของยุงลาย ยุงลายตัวเมียดูดเลือดผู้ป่วย
ยุงถ่ายทอดเชื ้อทางไข่ได้
กัดเด็กในชุมชน โรงเรี ยน ศูนย์เด็ก
โรคที่นาโดยยุงลาย 1. โรคไข้ เลือดออก
เกิดจากเชื ้อไวรัสเดงกี มียงุ ลายเป็ นพาหะนาโรค
อาการของโรค หลังได้ รับเชื ้อจากยุง 5-8 วัน จะเริ่มมีอาการป่ วย ไข้ สงู ลอย 2 วันขึ ้นไป รับประทานยาแก้ ไข้ แล้ วไข้ ไม่ลด และมีอาการร่วมกับข้ อใดข้ อหนึง่ ต่อไปนี ้ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้ อง กดเจ็บบริเวณลิ ้นปี่ หรื อใต้ ชายโครงขวา ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ ามเนื ้อ หน้ าแดง อาจมีจดุ เลือดออกใต้ ผิวหนัง เช่น แขน ข้ อพับ หรื อเลือดกาเดาไหล มักจะไม่ไอ ไม่มีน ้ามูก
ความรุนแรงของโรค เป็ นโรคที่มีความรุนแรง ทาให้ ช็อคและเสียชีวิตได้
2. โรคติดเชื ้อไวรัสซิกา
เกิดจาก
ถูกยุงลายที่มีเชื ้อไวรัสซิกากัด แพร่ทางเลือดจากมารดาสู่ทารกในครรภ์ อาการของโรค หลังจากคนได้ รับเชื ้อไวรัสซิกา 3-12 วัน (เฉลี่ย 4-7 วัน) จะเริ่มมีอาการ ไข้ ผื่นแดง ตาแดง ปวดข้ อ ปวดหลัง ปวดกล้ ามเนื ้อ อาการร่วม มีอ่อนเพลีย ปวดศีรษะ กลุม่ เสี่ยง หญิงตังครรภ์ ้ ที่ติดเชื ้อไวรัสซิกา อาจส่งผลกระทบต่อทารก ทาให้ เกิดมา ศีรษะเล็กกว่าปกติ ร่างกายแคระแกร็น พัฒนาการช้ า มีอาการชัก มีปัญหาในการดูดหรื อกลืนอาหาร
3. โรคปวดข้ อยุงลาย
เกิดจากเชื ้อไวรัสชิคนุ กุนยา มียงุ ลายเป็ นพาหะนาโรค
อาการของโรค หลังได้ รับเชื ้อจากยุง 1-12 วัน ส่วนใหญ่ประมาณ 2-3 วัน จะเริ่มมีอาการป่ วย โดยไข้ สงู เฉียบพลัน ประมาณ 40 องศาเซลเชียส มักมีอาการร่วมอย่างใดอย่าง หนึง่ ดังนี ้ มีผื่นแดง ปวดกล้ ามเนื ้อ ปวดกระดูกหรื อข้ อ ปวดกระบอกตา มีผื่นแดงตามผิวหนัง อาจมีอาการคันร่วมด้ วย
ความรุนแรงของโรค ยังไม่พบรายงานผู้ป่วยรุนแรงถึงขันเสี ้ ยชีวิต แต่อาการปวดข้ อจะรุนแรง อาการปวดข้ อจะเป็ นอยู่ 1-12 สัปดาห์ บางรายมีอาการปวดเป็ นปี
การรั กษา ทัง้ 3 โรค ไม่มีการรักษาเฉพาะ เป็ นการ รักษาตามอาการ ให้ ยาลดไข้ ยาแก้ ปวดข้ อ ดื่มน ้ามากๆ เช็ดตัว พักผ่อนให้ เพียงพอ
ห้ ามใช้ ยาแอสไพรินและยาไอบูโปรเฟน เพราะ อาจทาให้ เลือดออกผิดปกติ
อย่าให้ ยงุ กัด
สวมใส่เสื ้อผ้ าให้ มิดชิด ทาโลชัน่ กันยุง นอนในมุ้ง ดูแลบริเวณบ้ านให้ โปร่งโล่ง ใช้ สเปรย์ฉีดยุงชนิดกระป๋ องกาจัดยุงในบ้ าน
กาจัดลูกน ้ายุงลายและทาลายแหล่งเพาะพันธุ์ เก็บน ้า
เป็ นวิธีที่ง่าย ได้ ผลดี โดย
ให้ มิดชิดเพื่อไม่ให้ ยงุ ลายวางไข่ ปิ ดฝาให้ มิดชิด หรื อใส่ทรายกาจัดลูกน ้า เปลี่ยนถ่ายน ้าใน ภาชนะทุก 7 วัน อ่างไม้ น ้า ควรเลี ้ยงปลากินลูกน ้า จานรองกระถางต้ นไม้ ใส่ทรายก่อสร้ างลง ในจานรองกระถางเพื่อไม่ให้ มีน ้าขัง ถาดรองน ้าหลังตู้เย็น ตู้กดน ้า จานรองที่คว่าแก้ ว/จาน หมัน่ เทน ้าทิ ้ง
เก็บบ้ าน
เก็บขยะ
ให้ ปลอดโปร่งไม่ให้ ยงุ ลายมีที่เกาะพัก ทาบริเวณรอบบ้ านให้ โล่ง ไม่ให้ ยงุ ลายหลบอาศัยได้
เศษภาชนะ ของเหลือใช้ ไม่ให้ เป็ นแหล่งเพาะพันธุ์ยงุ ลาย ยางรถยนต์เก่า ตังเก็ ้ บซ้ อนกันไว้ แล้ ว คลุมด้ วยผ้ าพลาสติก ภาชนะที่ไม่ได้ ใช้ เศษขยะ ควรเก็บทาลายอยู่เสมอ
ยังไม่มีวคั ซีน ป้องกัน
เป็ นได้ ทงเด็ ั้ ก และผู้ใหญ่
ทาให้ เสียชีวิตได้
ดีที่สดุ คือป้องกัน ดีกว่าแก้
ที่มา : แผ่นพับรพ.เจริญกรุงประชารักษ์