Dnevni list Pobjeda 08.01.2020. by Pobjeda

I. BOŽOVIĆ

NEPRIKLADNE PARALELE

Dan kad je Vučić htio da glumi De Gola Možda je stvarno Aleksandar Vučić umislio da, kao Šarl de Gol prije više od pola vijeka u Kanadi, u Crnoj Gori izvede jednodnevni politički performans. Avaj, ovdje na Balkanu čak i pokušaji imitiranja istorije uvijek se završe kao obične farse. Vučić nije imao ni skoposti ni snage da se pojavi u Pljevljima

Zakon o slobodi vjeroispovijesti danas stupa na snagu

Martinović: SPC treba da se registruje kao i sve vjerske zajednice Svako ko ima nekretninu mora znati odakle mu je, je li kupljena ili je dobio u nasljeđe ili je dobio po nekom zakonu. To će se tražiti i za te nekretnine koje se pominju u Zakonu kao što se traži i za sve kuće ili stanove koje građani imaju u svojini. U imovinskom smislu to ne predstavlja nikakav problem STR. 7.

Najjača opoziciona grupacija saopštila da neće biti okupljanja koja su ranije zakazana za 13. januar

DF neće organizovati doček, slijede savjete Sinoda SPC STR. 3.

STR. 2.

Različite reakcije medijskih poslenika nakon lažne informacije koju je na FOS-u objavila glavna i odgovorna urednica ovog portala

RAZGOVOR: Šef Specijalnog policijskog odjeljenja Dragan Radonjić

U toku finansijske istrage protiv 173 osobe i 150 preduzeća

Nevjerovatno je kako se novinari utrkuju da brane neodbranjivo

STR. 10. i 11.

PRIMJERI ČOJSTVA PIVSKOG HAJDUKA: Bajo Pivljanin

STR. 9.

Tenzije na Bliskom istoku odražavaju se na NATO kao i na već ugovorene misije

Ministarstvo odbrane razmišlja o odgađanju slanja vojnika u Irak

STR. 3.

Stari željeznički vagon biće premješten iz Igala u Zeleniku

Oživljava sjećanje na Od junaka nacije prugu kroz do junaka epike Boku STR. 12.

» Piše: Božidar I. MILIČIĆ

STR. 20. i 21.

Politika

Srijeda, 8. januar 2020.

NEPRIKLADNE PARALELE

Dan kad je Vučić htio da imitira De Gola

ORIGINAL: Šarl de Gol

Eto, prođoše blagi dani i bez Vučića u Crnoj Gori. Mnogo ljudi na trgovima, ispred manastira i crkava, puno vatrometnog dima, ali bez najavljene vatre. Nije bilo bratske krvomutnje, zastrašujućeg upada ,,bezbožaca“ u Cetinjski manastir koji su najavljivali srpski tabloidi i neki tabloidni crnogorski političari. Čak se i vladika Metodije – onaj što su mu se tobože borili za život na VMA nakon ,,brutalnog prebijanja“ – čudesno oporavio i pojavio se, prav ka’ božićna svijeća, za mikrofonom na Cetinju 6. januara. Od Vučića ni traga. Šteta. A tako su on, patrijarh Irinej i vojvoda Mandić sve lijepo zamislili: da u Pljevlja sleti s neba u tringo-novom ruskom helikopteru i da trijumfalno poruči da će braniti i spasiti svoj ugnjeteni narod i tako konačno povede Srbe u Crnoj Gori, naravno i Marinu Jočić, u bolju budućnost. Ništa od svega. Nakon što je Srpska kuća otkazala proslavu

KOPIJA: Aleksandar Vučić

Možda je stvarno Aleksandar Vučić umislio da, kao Šarl de Gol prije više od pola vijeka u Kanadi, ovdje u Crnoj Gori izvede jednodnevni politički performans. Avaj, ovdje na Balkanu čak i pokušaji imitiranja istorije uvijek se završe kao obične farse. Vučić nije imao ni skoposti ni snage da se pojavi u Pljevljima ,,Srpske Nove“ ugasila se i slabašna nada da će se, možda, Vučić prikazati u društvu vojvoda i serdara iz Fronta, ispred podgoričke Skupštine (divno zvuči, je l' da) 13. januara i ponovo kaže da su ovi iz crnogorske vlasti ,,lažovi jedni“ i da ,,srpska deca uče lažnu istoriju kako je 1918. Crna Gora bila okupirana“. I mora da je u onom predbožićnom magnovenju, nadut od sopstvene istorijske veličine kojom ga naduvavaju srpski mediji, Vučić sebe već vid i o n a b a l ko n u ko n a ka Manastira Sveta Trojica u Pljevljima đe će da usklikne s ljubavlju – ,,Živjeli Srbi u Crnoj Gori!“ Pa da nakon pokliča okrene tok istorije. I biće da se srpski predsjednik – koji po sopstvenom prizna-

nju jako dobro poznaje srpsku, balkansku i svjetsku istoriju – uživio u ulogu jednog političara, svjetskog kalibra. Naime, prije pedeset i tri godine, 24. jula 1967, čuveni francuski predsjednik, general Šarl de Gol, prvog dana posjete Kanadi, pojavio se na balkonu gradskog parlamenta Montreala i uzviknuo - ,,Vive le Québec libre!“ (Neka živi slobodni Kvebek), otvoreno podržavajući suverenistički pokret u kanadskoj pokrajini. Stanovništvo najveće od deset kanadskih pokrajina većinom je frankofono, zvanični jezik



je francuski i De Gol je uvijek bio glasnogovornik onih u Francuskoj koji su se paternalistički odnosili prema frankofonskoj većini u Kvebeku i otvoreno zagovarali ideju otcjepljenja, da ta provincija postane nezavisna država. Iako je bio ovjenčan oreolom vođe francuskog otpora i saveznika antifašističke koalicije, general De Gol je trijumfalističkim nastupom izazvao samo – diplomatski incident. Nakon žustre reakcije kanadskog premijera i svih organa vlasti, francuski predsjednik je preskočio planirana puto-

Ova mala država uvijek je bila veliki zalogaj i za prave svjetske vukove, kamoli za jednog vučića, pa makar srpskog. Ipak je u pitanju deminutiv

vanja Kanadom i odmah je, kao „persona non grata“ bio primoran da se vrati u Pariz. Ali je tada, sa četiri izgovorene riječi, ulio separatističkom pokretu političku snagu i nadu da će im Francuska pomoći u ostvarenju ideje o nezavisnosti. Pola vijeka kasnije, Kvebek je i dalje u Kanadi, iako je i dalje živa ideja o nezavisnosti. Eh, da je Vučiću moglo biti da se i pojavi u Crnoj Gori, makar da podgrije nade Mandićevih Srba o urušenju nezavisne Crne Gore, pa da onda vreči kako su ga protjerali jer je htio da štiti svoj narod i da je kadar na strašnom mjestu postojati. Avaj, ovdje na Balkanu čak i pokušaji imitiranja istorije uvijek se završe kao obične farse. Vučić nije imao ni sko-

posti ni snage da se pojavi u Pljevljima. Ostalo mu je samo da sanja svoj istorijski govor koji bi izrekao, da se istresa na svojim oponentima u Srbiji i da u samoći tuguje što nije bio kadar da makar simbolički ponovi gest francuskog predsjednika. Teško je uporediti neporedivo. General Šarl de Gol je izašao kao pobjednik iz rata protiv fašizma, a Vučić je, da prostite, bio tek šrafčić u ratnom porazu velikosrpske mašinerije; francuski predsjednik je politički podržao legitimno pravo na samoopredjeljenje, srpski predsjednik bi da ospori legitimno pravo Crne Gore da raspolaže državnom imovinom… Ako je Aleksandar Vučić mislio da mu može biti da politički disciplinuje Crnu Goru, e to – što bi rekla braća u susjedstvu – neće da može. Ova mala država uvijek je bila veliki zalogaj i za prave svjetske vukove, kamoli za jednog vučića, pa makar srpskog. Ipak je u pitanju deminutiv. Draško ĐURANOVIĆ

RAZGOVOR: Ivica Ivanović, generalni direktor Direktorata za politiku i planiranje odbrane

Predstojeći parlamentarni izbori glavni razlog za angažovanje NATO kontrahibridnog tima PODGORICA - U susret predstojećim parlamentarnim izborima u Crnoj Gori, za očekivati je ponovno intenziviranje hibridnih aktivnosti, a Crna Gora želi da se još spremnije, u saradnji sa saveznicima, odupre hibridnim djelovanjima, te sačuva stabilnost i demokratske tekovine sistema, kazao je u razgovoru za Pobjedu Ivica Ivanović, generalni direktor Direktorata za politiku i planiranje odbrane u Ministarstvu odbrane. Ivanović kaže da je u Crnoj Gori, od 21. do 27. novembra prošle godine, boravio prvi NATO kontrahibridni tim za podršku, a predstojeći parlamentarni izbori, bili su, kaže, glavni razlo-

zi za angažovanje NATO tima. – Cilj posjete bio je jačanje kapaciteta u odvraćanju i adekvatnom odgovoru na hibridne izazove. Ova posjeta bila je prvi angažman takvog tima u jednoj od saveznica, te kao takva predstavlja značajno iskustvo kako za Crnu Goru, tako i samu Alijansu. Kada su u pitanju hibridne aktivnosti, Crna Gora želi da osnaži sposobnosti u oblastima koje se tiču otpornosti, kriznog menadžmenta, kritičke infrastrukture, strateške komunikacije i analize. Fokus posjete NATO tima, pored uspostavljanja saradnje sa međuvladinom komisijom, bio je i na jačanju legislativnog okvira u ovoj oblasti, te njegovoj implementaciji – kazao je Ivanović.

Navodi da nijedna država nije imuna na sajber izazove, te je, kako tvrdi, saradnja kako bilateralna, tako i unutar NATO saveza neophodna za suočavanje sa istim. – Promjene na geostrateškom planu uticale su da zemlje Zapadnog Balkana postanu zona interesovanja određenih međunarodnih aktera čiji je primarni cilj sprečavanje daljeg evropskog i evroatlantskog puta pojedinih država regiona. Aktivnosti hibridnog karaktera mogu imati

ozbiljne posljedice po regionalnu stabilnost i usporiti integracione procese. Efikasan odgovor na ove vrste izazova zahtijeva jačanje nacionalne, unutrašnje otpornosti, tj. jačanje odgovarajućih institucionalnih kapaciteta. U skladu sa tim, a poučena ranijim iskustvom, Crna Gora radi na jačanju nacionalnih kapaciteta za suprotstavljanje savremenim bezbjednosnim izazovima – istakao je Ivanović, dodajući da je u narednim mjesecima planirano i donošenje Strategije za suprotstavljanje hibridnim prijetnjama, čime će, tvrdi, zao-

kružiti i strateški okvir za suprotstavljanje ovom bezbjednosnom izazovu – Imajući u vidu hibridne aktivnosti i prijetnje koje je Crna Gora iskusila tokom prethodnih parlamentarnih izbora u 2016. godini, na nacionalnom nivou otpočeli smo jačanje sopstvenih kapaciteta u domenu institucionalnih i pravnih okvira, ali smo se prvenstveno bazirali na naučenim lekcijama i iskustvima. Svjesnost činjenice da nijedna zemlja pojedinačno ne može adekvatno odgovoriti na sve hibridne prijetnje, te konstantna vanjska previranja na Zapadnom Balkanu i predstojeći parlamentarni izbori, bili su glavni razlozi za angažovanje NATO tima – ističe Ivanović. J. ĐURIŠIĆ

Politika

Srijeda 8. januar 2020.

PODGORICA – Demokratski front neće organizovati doček pravoslavne Nove godine 13. januara ispred Skupštine Crne Gore, kako je ranije bilo najavljeno – rečeno je Pobjedi u tom opozicionom savezu. – Odustali smo od dočeka ispred Skupštine nakon saopštenja Sinoda SPC – kazao je Pobjedin izvor iz DF-a. Stav DF-a faktički znači da neće biti

okupljanja za 13. januar. Srpska kuća dva dana ranije odustala je od ideje da organizuje doček pravoslavne Nove godine, a takvu odluku je donijela, kako je saopštio njen izvrni direktor Emilo Labudović, poštujući preporuku Svetog sinoda Srpske pravoslavne crkve „da se izbjegne svaki vid politizacije molebana i litija koje predvode naše vladike, a istovremeno uzimajući u obzir zlo-

kobne najave ovdašnjeg režima da to okupljanje zloupotrijebi i izazove nerede, o čemu već pišu mediji u okruženju“. Labudović je naveo da tim otkazivanjem, Srpska kuća želi da poruči da ni na koji način ne može biti ugrožena „sabornost i odlučnost sveštenstva, monaštva i vjerujećeg naroda da istraje u masovnim okupljanjima do povlačenja Zakona o slobodi vjeroispovijesti“.

– Na ovaj način ostavljamo dovoljno vremena i prostora da neko od onih za koje naši protivnici ne mogu reći da politizuju ova dešavanja eventualno zakaže takav skup. Na taj način bi se izbjegao svaki vid mogućih zloupotreba i manipulacija koje bi mogle unijeti nepotrebnu konfuziju i ugroziti sabornost pravoslavnog naroda u svom nastojanju da se odupre otimačini naših sveti-

Sa ranijeg dočeka Pravoslavne Nove Godine

nja – saopštio je Labudović. U saopštenju Sinoda SPC se, između ostalog, navodi da se do sada pokazalo da su svenarodna okupljanja imala izričito cr-

Tenzije na Bliskom istoku odražavaju se i na NATO saveznike kao i na već ugovorene misije

Vlada razmišlja o odgađanju slanja PODGORICA - Ministarstvo odbrane Crne Gore razmišlja o odlaganju slanja crnogorskih vojnika u NATO misiju u Iraku zbog krize na Bliskom istoku, izazvane ubistvom iranskog generala Kasema Solejmanija, koje su izvele američke snage. To je Pobjedi saopšteno iz resora Predraga Boškovića.

SAŠA MATIĆ

vojnika u Irak

ostaju u kasarnama ili se premještaju u susjedne zemlje. Ali, uskoro bi mogli otići kućama iz sigurnosnih razloga, posebno nakon što je irački parlament, tokom vikenda, izglasao rezoluciju sa 173 glasa za i nijednim protiv, kojom se strani vojnici pozivaju da napuste tu zemlju.

IZMJEŠTANJE

Skupština Crne Gore nedavno je usvojila odluku Savjeta za bezbjednost i odbranu o slanju do dva crnogorska vojnika u ovu misiju.

LOGISTIČKE POZICIJE

Istom odlukom predviđeno je da crnogorski vojnici budu raspoređeni na logističkim pozicijama na aerodromu u Bagdadu, gdje bi mogli biti upućeni jedan ili dva oficira. Iz crnogorskog Ministarstva odbrane kažu da postoji mogućnost da se odloži slanje crnogorskih vojnika u ovu misiju, iako, kažu, ono nije bilo predviđeno prije sredine godine. – Za sada su suspendovane samo trening aktivnosti zbog situacije u Iraku. Misija nije ukinuta, ali ćemo da vidimo koliko će ova situacija potrajati i kako će se razvijati. Može se desiti da se odloži odlazak naših vojnika u misiju, iako ono ne bi bilo realizovano prije sredine godine – saopšteno je iz Ministarstva odbrane. Jedan od najviših vojnih zvaničnika u Iranu, general Iranske revolucionarne garde Kasem Sulejmani ubijen je u američkom napadu dronom u Bagdadu 3. januara.

Na pitanje Pobjede upućeno NATO-u da li su sa kolegama iz Crne Gore razgovarali o odlaganju slanja vojnika, te da li su ih savjetovali da donesu takvu odluku, iz Alijanse su kazali da su to pitanja za crnogorske vlasti

Crnogorski vojnici u misiji u Avganistanu

Suspendovane su samo trening aktivnosti. Misija nije ukinuta. Može se desiti da se odloži odlazak naših vojnika u misiju, iako ono ne bi bilo realizovano prije sredine godine - saopšteno je iz Ministarstva odbrane Vašington je obrazložio ubistvo komandatna elitnih Kuds snaga Revolucionarne garde Irana Sulejmanija prijetnjama po američke diplomate i vojsku na Bliskom istoku. Strahuje se da će ubistvo jednog od najmoćnijih iranskih generala gurnuti Bliski istok u još veći haos. Na pitanje Pobjede upućeno NATO-u da li su sa kolegama iz Crne Gore razgovarali o odlaganju slanja vojnika, te da li su ih savjetovali da do-

NATO izmješta dio oficira Zvaničnik NATO kazao je juče za Rojters da će Alijansa izmjestiti dio svojih oficira za obuku iz Iraka. - Preduzimamo sve mjere predostrožnosti da bismo zaštitili svoje ljude, što podrazumijeva i provremeno premještanje dijela osoblja unutar i izvan Iraka - rekao je zvaničnik.

nesu takvu odluku, iz Alijanse su kazali da su to pitanja za crnogorske vlasti.

POSVEĆENOST MISIJI

Kazali su i da je generalni sekretar Alijanse razgovarao telefonom sa premijerom Iraka Adilom Abdulom Mahdijem, te da je njihova diskusija bila fokusirana na bezbjednosnu situaciju u regionu i implikacije na NATO-ovu misiju za borbu protiv ISIL-a u Iraku. – Generalni sekretar naglasio je da su saveznici i dalje snažno posvećeni misiji NATO u Iraku, koja pomaže jačanju iračkih snaga i sprečava n j u p ov ra t ka Da e š a . Generalni sekretar je naglasio da je obuka lokalnih snaga neprocjenjivo sredstvo u izgradnji stabilnosti i suzbi-

janju međunarodnog terorizma – kazao je Pjer Kazalet, portparol Alijanse. Dodao je i da je Stoltenberg objasnio da je NATO privremeno obustavio aktivnosti na terenu, ali da je spreman da nastavi misiju kada situacija to dozvoli. NATO je 6. januara održao hitan sastanak na nivou ambasadora u Briselu, kojim je predsjedavao generalni sekretar Jens Stoltenberg. Obraćajući se novinarima u Briselu nakon sastanka, Stoltenberg je naglasio da je NATO spreman da nastavi svoju misiju za obuku u Iraku „kada situacija to dozvoli“ i pozvao Iran na deeskalaciju sukoba. Misija je suspendovana nakon ubistva Sulejmanija, što znači da vojnici, za sada,

I pripadnici hrvatske vojske izmješteni su iz Bagdada u Kuvajt, u skladu s odlukom NATO saveza o izmještanju misije. Njemačka vojska saopštila je da će povući dio svojih vojnika u Iraku. Hrvatsko Ministarstvo odbrane saopštilo je da se vojnici nalaze na sigurnom i da je njihova bezbjednost najvažnija, prenijela je juče agencija Hina. U Kuvajt je izmješteno 14 pripadnika hrvatske vojske, a sedam pripadnika 2. hrvatskog kontingenta kojima je misija završena biće vraćeni u Hrvatsku. Ministarstvo odbrane Hrvatske saopštilo je da prati bezbjednosnu situaciju i da će u koordinaciji sa saveznicima donositi odgovarajuće odluke. Njemačka vojska saopštila je danas da će povući dio svojih vojnika u Iraku gdje se nalaze u misiji obučavanja iračkih vojnika i dodala da će njene snage biti prebačene u Jordan i Kuvajt. Šef njemačke diplomatije Hajko Mas izjavio je sinoć da povlačenje zapadnih snaga iz Iraka treba da razmotre sve zemlje. U okviru misije obuke NATO-a pokrenute u Bagdadu na molbu iračke vlade 2018. angažovano je 500 pripadnika iz nekoliko zemalja članica. Cilj je spriječiti ponovo djelovanje terorističke organizacije ISIS u Iraku, a misiju osim 29 članica NATO-a podržavaju i Australija, Švedska i Finska. Jovana ĐURIŠIĆ

kveni karakter i zato je neophodno da se i ubuduće izbjegnu bilo kakve političke ili stranačke zloupotrebe ovih jedinstveI. K. nih narodnih sabranja.

Književnica i rediteljka kritikovala stav srpskog šefa diplomatije

Ognjenović: Dačićeva izjava korak do logora M. B.

DF neće organizovati doček, slijede savjete Sinoda SPC

M. BABOVIĆ

Najjača opoziciona grupacija saopštila da neće biti okupljanja koja su ranije zakazana za 13. januar

PODGORICA - Ne mogu da vjerujem da je to rečeno, kaže za Radio Slobodna Evropa pozorišna rediteljka i književnica Vida Ognjenović, porijeklom Crnogorka, reagujući na izjavu šefa srpske diplomatije Ivice Dačića da misli da je veliko pitanje treba li i dalje da imaju srpsko državljanstvo etnički Crnogorci u Srbiji koji podržavaju ,,crnogorski režim po pitanju“, kako je naveo, ,,borbe protiv srpskog naroda“. Dačić je ovo izjavio povodom zakona o vjerskim slobodama koji je u Crnoj Gori usvojen 27. decembra, a koji je Srpska pravoslavna crkva okarakterisala kao ,,pokušaj otimačine crkvene imovine u Crnoj Gori“. – Ne mogu da vjerujem da iko može i da pomisli u današnje vrijeme da se takve stvari događaju. Ovo jeste vrijeme migracija i prisilnog premještanja, ali da to bude u državama koje su do juče bile zajednička zemlja Jugoslavija i da se o tome danas govori, da se na taj način razmišlja – užasnuta sam. I nekako mi to liči na korak do koncentracionih logora – kaže Vida Ognjenović. Upitana kako bi to Dačić provjeravao kako etnički Crnogorci razmišljaju o pitanju zakona o vjerskim slobodama, ona odgovara asocijacijom na to što su nacisti radili Jevrejima. – Uvešće poznati način. Jevreji su morali da donose uvjerenja o porijeklu deset generacija unazad. Nadam se da neće kopirati taj način – kaže Vida Ognjenović.R. P.

Ekonomija

Predsjednik Savjeta stranih investitora

Nastaviti borbu protiv sive ekonomije PODGORICA - Vlada bi trebalo da nastavi borbu protiv sive ekonomije koja zahtijeva odlučnu reakciju relevantnih institucija i važna je za fer tržišnu konkurenciju, ocijenio je predsjednik Savjeta stranih investitora Kristof Šoen i dodao da je potrebna implementacija ključnih reformi. On je Mini biznis kazao da pažnju treba posvetiti sprovođenju reformi u sektorima analiziranim njihovom Bijelom knjigom, kao što su tržište rada, nekretnine, oporezivanje/doprinosi, korporativno upravljanje i vladavina prava, kako bi se unaprijedio poslovni ambijent, privukle strane investicije i stvorili uslovi za poboljšanje standarda građana. M.P.M.

Udruženje banaka o ograničavanju gotovinskih kredita

Nema razloga za zabrinutost PODGORICA - Generalni sekretar Udruženja banaka Bratislav Pejaković je kazao da nema razloga za zabrinutost zbog odluke o ograničavanju gotovinskih kredita, koja je na snagu stupila 1. januara. – Bilo je mišljenja da će biti negativnih odraza na potrošnju, ali ne vidim razlog za zabrinutost, jer postoje alternativni proizvodi banaka - rekao je Pejaković Mini biznis. M.P.M.

Iz Unije poslodavaca poručili

Fiskalizacija tek nakon stvaranja uslova PODGORICA - Unija poslodavaca će insistirati da primjena Zakona o fiskalizaciji počne tek kada se stvore svi neophodni uslovi, saopštio je predstavnik ove asocijacije Filip Lazović. On je Mini biznis kazao da još nijesu doneseni podzakonski akti, a u toku je tender za softversko rješenje, što je osnovna pretpostavka za njegovo sprovođenje. M.P.M. PODGORICA – Imajući u vidu da se u svijetu 80 odsto privrednih sporova rješava pred arbitražom, a u Crnoj Gori je za četiri godine postojanja Arbitražnog suda bilo svega tridesetak predmeta, može se zaključiti da naši privrednici i dalje više vole da svoj problem iznesu pred Privredni sud. Da bi spor rješavali pred Arbitražnim sudom pri Privrednoj komori, dovoljno je da kompanije u ugovor unesu tzv. arbitražnu klauzulu, kojom će odrediti nadležnost ili da na-

Srijeda, 8. januar 2020.

Državni sekretar u Ministarstvu održivog razvoja Damir Davidović

Prihodi od turizma će biti znatno veći od 1,1 milijardu eura Preliminarni podaci o prihodima za prvih devet mjeseci pokazuju prihod od inostranih turista od preko 1,016 milijardi, što je 15 miliona više nego u cijeloj 2018. godini – kaže Davidović PODGORICA – I ove godine imamo rekordne turističke rezultate. Uvjeren sam da ćemo do kraja godine prevazići 2,6 miliona evidentiranih turista, 400.000 više nego lani. Prihodi su već u prvih devet mjeseci premašili milijardu eura i veći su od prihoda ostvarenih cijele prošle godine. Do kraja godine očekujem da ukupan prihod bude znatno iznad 1,1 milijardu eura – kazao je Pobjedi državni sekretar u Ministarstvu održivog razvoja Damir Davidović, dodajući da ćemo do kraja godine evidentirati oko 14,5 miliona noćenja.

REZULTATI

– Imali smo mnogo jaču predsezonu i postsezonu. U špicu sezone imamo dva ekstrema – jul kad je javnost percipirala propast sezone, a ispostavilo se da smo imali par procenata turista više i 0,25 odsto rast broja noćenja. U ostalim mjesecima imali smo prosječan rast broja noćenja 20 procenata – kazao je Davidović i naglasio da je avgust iznenadio, jer je bilo 600.000 noćenja više. U aprilu i maju bilo je 25 odsto više turista i rast od 250.000 do 300.000 noćenja. – Preliminarni podaci o prihodima za prvih devet mjeseci pokazuju prihod od inostranih turista od preko 1,016 milijardi, što je 15 miliona više nego u cijeloj 2018. godini. Očekivano je da prihod bude značajno više od 1,1 milijarde – kazao je Davidović i naglasio da preliminarni podaci lokalnih turističkih organizacija pokazuju u prosjeku 30 odsto rast u broju gostiju. – Značajno je što smo podstakli dvocifren rast turista u

pred i postsezoni sa gotovo svih tržišta Evrope. Sa njemačkog tržišta je u jednom trenutku bilo 114 odsto više turista i sigurno je da idemo ka još jednoj rekordnoj godini – istakao je naš sagovornik. U posljednje tri godine, zaključno sa ovogodišnjim rezultatima, imali smo 800.000 turista više. Otvoreno je 46 novih hotela samo ove godine, a u posljednje tri godine 100 I to 16 sa pet zvjezdica, 60 sa četiri ostalo je sa tri zvjezdice. - Za turistički razvoj sjevera ovo će biti značaj a n

pomak koji će da podigne čitavu privredu. Imamo skijališta Crne Gore, potpisan je ugovor za Kolašin 1600 ukupne investicije 70 miliona. Imamo Đalovaća pećinu koja će, vjerujem, u Bijelo Polje da dovede nedeljno većibroj gostiju nego sada za godinu. Turizam ima negdje najbrži način da doprinose boljem života građana. Sa 17 seoskih domaćinstava došli smo na stotinu – kazao je Davidović I naglasio da je u nacionalnim parkovima prodato 600 hiljada karata, što je -Napravili smo retropspektivu od

Radna snaga veliki izazov Davidović smatra da je radna snaga veliki izazov. -Privreda je sugerisala neke stvari oko procedure, pred svaku sezonu I vlada pojednostavljivala procedure za zapošljavanja stranaca – rekao je Davidović I naglasio da hotelijerima treba pomoći. - Subvencioniranje zarada je jedan od modela koji razmatramo u komunkiaciji sa Privredom komorom, a najveća pomoć bila bi da postanemo cjelogodišnja turistička destinacija – kaže Davidović.

2010 I zaključno sa ovom godinom prihodi su veći 80 odsto, odnosno za pola milijarde, a u .odnosu na 2016. Imamo 250 miliona eura više. Mislim da će sjever Crne Gore za nekih četiri do pet godina otvaranjem autoputa i novih hotela I žičara potpuno drugačije izgledati i stvoriti brojne nove mogućnosti u turizmu – ubijeđen je naš sagovornik, koji tvrdi I da je u suzbijanja sive ekonomoje kaže da napravljen ozbiljan pomak. - Boravišnu taksu za tri godine podigli smo za 50 odsto. Ove godine je porasla 20 odsto na 9,5 miliona. Naplata boravišne takse poslednje tri godine raste po stopi dva do tri puta bržoj od rasta broja noćenja I u stalnoj smo komunakciji sa lokalnim samoupravama i inspekcijama, a za narednu godinu planiramo neke nove mjere – najavio je Davidović.

TAKSA

Dodaje da je Crna Gora zrela turistička destinacija i oni

Na sjeveru za dvije godine pet novih hotela sa pet zvjezdica Davidović smatra veoma važnom činjenicom za razvoj sjevera otvaranje novih hotela visoke kategorije. - Za dvije godine na Žabljaku će biti dva i u Kolašinu najmanje tri hotela sa pet zvjezdica, što je prvi put da na sjeveru imamu

te kategorije. Trenutno na sjeveru imamo 800 kreveta u hotelima sa četiri zvjezdice, a treba da dobijemo još hiljadu novih – kazao je Davidović I istakao da sama ta činjenica produžava sezonu, s tim što gostima treba osmisliti posebne turističke proizvode.

koji su izbjegavali naplatu boravišne takse će od naredne godine značajno ugroziti svoj biznis. - Ako njihov gost bude morao da plati akznu na granici jer nije bio prijavljen neće više dolaziti kod njih I prozvaće ih na društvenim mrežama, što u današnjem svijetu značajno utiče na biznis. Boravišna taksa nije trošak onoga koji se bavi izdavanjem, nego turiste i njeno neuplaćivanje je krađa – kazao je Davidović I podsjetio da se sobe sada izdaju preko online platformi. Zimska sezona je počela, a snijega još nema. -Snijeg je osnova u špicu zimske sezone, ali ztreba osmisliti I druge ponude, kao što su proizvodi u domenu aktivnog turizma. Treba osmišljavati manifestacije, a ne samo koncerte. Najgore za našu destinaciju je da kroz promociju obećamo puno i predstavimo se lijepo, a da kada gosti dođu to ne ispunimo – smatra Davidović I dodajer da smo ove godine po prvi put imali posebnu publikaciju Hello magazina koja pokriva cijeli sjever i distribuira se u cijelom regionu. - Već naredne godine očekujemo da bude kilometara staza na Bjelasici koliko ima Kopaonik. Kad se svi projekti završe govorićemo o 200 kilometara staza i desetinama novih hotela I tada ćemo biti destinacija za najzahtjevnije goste - kazao je Davidović. N.KOVAČEVIĆ

Predsjednik Arbitražnog suda pri Privrednoj komori Vesko Božović

Više vjeruju stranci nego domaći knadno odluče da spor riješe na ovaj način.

„PRIVATNI“ SUD

Govoreći o prednostima arbitraže, predsjednik Arbitražnog suda Vesko Božović ukazuje da se isključivo bavi komercijalnim privrednim sporovima te da je osnovni cilj da se stvori što manja materijalna šteta. Naziva ga „privat-

nim“ imajući u vidu da stranke same određuju kog i koliko arbitara žele, jezik, materijalno pravo i pravila po kojima će se sprovoditi postupak. Na spisku, kaže, imaju ugledne arbitre iz zemlje i inostranstva. - Naš Zakon o arbitraži strankama omogućava rješavanje sporova u jednostepenom postupku koji traje relativno kratko, imajući u vidu da je rok

za odluku šest mjeseci. Zakon ima za cilj da strankama pruži dodatnu sigurnost da će se na njihov spor primijeniti pravila koja su provjerena u velikom broju zemalja - kaže Božović. Na pitanje da li jednostepenost obeshrabruje stranke, Božović odgovara da je to upravo prednost arbitražnog postupka, a prepreku vidi u Zakonu o privrednim društvima.

LAKO DO STEČAJA

- Arbitraža je tajni poslovni postupak i to obično među strankama koje će odmah ili u budućnosti nastaviti saradnju. Dok god na snazi bude postojeći Zakon o privrednim društvima, koji je zakon za dužnike, do tada će kompanijama biti primamljivije da ugovaraju nadležnost Privrednog suda, jer je bolje biti dužnik i vo-

diti spor dvije, tri, pet godina, a kada vidite da ga gubite, dovesti firmu do stečaja. Po našem Zakonu o stečaju osnivač i vlasnik udjela odgovara imovinom osnivačkog kapitala, koji je obično mali, pa sva težina pada na povjerioca. Arbitraža je ipak za ozbiljne poslovne partnere, a ne za ovakve učesnike u privredi i dok god bude 17 hiljada blokiranih, a 20 hi-

Ekonomija

Srijeda, 8. januar 2020.

Ambasador Crne Gore u Hrvatskoj dr Boro Vučinić je podsjetio da je Hrvatska preuzela predsjedavanje EU i izrazio nadu da će se Samit EU i Zapadnog Balkana, zakazan u maju, završiti značajnim rezultatom po pitanju proširenja EU na ovom prostoru. – Očigledno da će integracije zemalja ove regije biti apsolutni prioritet hrvatskog predsjedavanja EU. Dobro je da su naši susjedi i prijatelji Hrvati to pitanje izdigli na vrh svoje agende. Nastavak proširenja i pitanje kvaliteta evropske stabilnosti i konkurentnosti na globalnoj sceni nikako ne bi smjelo da poveća pesimizam i smanji entuzijazam zemalja Zapadnog Balkana – ocijenio je Vučinić, koji smatra da nije nerealno očekivati da 2025. bude datum do kada bi Crna Gora trebalo da sprovede gro reformi i kvalifikuje se za članstvo. – Zemlje Zapadnog Balkana, iako su dobile poruke iz EU koje nijesu prijatne, nikako ne bi trebalo da stanu sa reformama, čekajući da se neke stvari u Evropi odrade. Reforme sa jednakim entuzijazmom treba da se nastave – kazao je ambasador i podsjetio da je Crna Gora prepoznata kao lider u postizanju ciljeva ka članstvu u EU. – Siguran sam da Crna Gora ne bi trebala i vjerovatno neće imati nekog velikog zadržavanja u procesu reformi – kazao je Vučinić i optimističnom ocijenio poruku nove predsjednice EK da Zapadni Balkan i EU treba zajedno da grade budućnost.

mladi

Utemeljivač Božićnih rasprava i rektor UDG dr Veselin Vukotić je kazao da je EU u dubokoj krizi, ali da ideja Evrope nije. – Bez obzira na sve probleme EU, vjerujem da će se reformom otvoriti procesi evolutivne transformacije koja će se bazirati na digitalnoj platformi, na informatičkoj paradigmi, a to znači napuštanje birokratizovanog puta i otvaranje za realni život – ocijenio je Vukotić i naglasio da Evro-

Na UDG na Badnje veče održane 28. Božićne rasprave o ekonomiji

EU i dalje nudi najbolji put za balkanske zemlje Nije nerealno očekivati da do 2025. Crna Gora sprovede gro reformi i kvalifikuje se za moguće članstvo u EU. Dok ne završe reforme, zemlje Zapadnog Balkana ne mogu biti igrači evropske lige I. BOŽOVIĆ

PODGORICA – Evropska unija, iako u dubokoj krizi, i dalje nudi najbolji put za balkanske zemlje kojima je najveći ekonomski partner. Ukoliko se daju određene potpore zemalja članica EU i NATO perspektiva zemalja Zapadnog Balkana ne bi trebalo izgledati nimalo sumorno, ali to traži veći stepen posvećenosti i mnogo veće prisustvo EU. Zato zemlje ove regije treba da nastave reforme jer sve dok ih ne završe ne mogu igrati evropsku ligu. To je ocijenjeno na 28. Božićnim raspravama o ekonomiji pod nazivom EU reforma, održanim na Badnje veče na Univerzitetu Donja Gorica.

Treći vješto koriste razočaranje EU-om

ljada aktivnih preduzeća, ne možemo računati na ozbiljan pristup ovom pitanju - smatra naš sagovornik.

Boro Vučinić je kazao da tranzicija u zemljama Zapadnog Balkana nije završena, što koriste treći akteri, čiji je cilj da blokiraju širenje NATO i EU, izazivajući antievropski osjećaj. To u posljednje vrijeme brutalno sprovode. – Pitanje granica je pitanje državnog identiteta i veoma povoljno tlo za realizaciju geostrateških interesa trećih aktera – kazao je Vučinić, koji smatra da su očekivanja od reintegracije sa EU bila prevelika i nerealna u većini zemalja regiona. – Razočaranje EU je povećalo privlačnost alternative trećih aktera, ali ipak EU ostaje pozitivna snaga – smatra ambasador.

EU i daljE najbolji pUt za balkan: 28. Božićne rasprave o ekonomiji na UDG

pi i drugima ne trebaju birokrate, već ljudi koji misle. – A mislećih ljudi je bilo i ima u mladoj evropskoj generaciji, koja treba preuzeti štafetu razvoja Evrope – ocijenio je Vukotić i poručio da se poslije 2050. neće živjeti u nacionalnoj državi već u regijama - državama na novom kontinentu Euroaziji. Vukotić smatra da će transformaciju EU opredjeljivati demografija kroz migrantsku krizu i „The belt Road“ inicijativa novi put svile Kine. Dr Dušan Janjić iz Instituta za etničke odnose Beograd kaže da je EU, koliko god da ne valja, i dalje najbolje mjesto za život. – A mi dok ne završimo reforme ne možemo igrati evrop-

sku ligu. Da bi se izašlo iz prošlosti, svima su potrebne reforme i dok ih ne napravimo i ne nađemo svoju nišu, a to nije avio i automobilska industrija već vjerovatno usluge, vode, ekologija, nećemo biti partner, nego evropska provincija – smatra Janjić i dodaje da dok kod ne uđemo u EU živimo neku prošlost. Kaže da EU svako malo ospori proširivanje. – Međutim, onaj ko je počeo da pregovara ući će kad ispregovara i nema nikakvih paketa. Ta 2025. nikom nije obećana. Očigledno Crna Gora je najbliže zato što je u međuvremenu prešla ozbiljan put ulazeći u NATO. Srbija će vjerovatno čekati, jer mi volimo da

budemo posljednji, pa ćemo se pridružiti Albancima i Makedoncima – smatra Janjić i naglašava da EU nije nagrada za to što ste prestali da pravite probleme ili što ste riješili probjem koji ste vi napravili. – Nego je to rad, prosec, takmičenje, priprema za jednu ligu gdje nema nagrade bez žestoke borbe – ističe Janjić i dodaje da nam nedostaje regionalni odnos. – Pojavio se projekat koji je odmah pogrešno nazvan mini Šengen, a odsustvo imena pokazuje da oni koji trenutno promovišu projekt baš ne vjeruju u njega. Da vjeruju, oni bi ga brendirali. S pravom je u jednom momentu Podgorica rekla što da bi to bio korak nazad

Zemlje regiona strateški ne komuniciraju Dr Robert Mikac kaže da su strateške komunikacije strahovito važne i da se na njima nedovoljno radi. – Poruke koje bi trebalo biti iskomunicirane kroz javne politike, nijesu dovoljno razvijene, a EU je priznala da u migrantskoj krizi nije dobro upravljala ni informacijama, ni

Šest-sedam sporova godiŠnje

Vesko Božović

Božović navodi da Arbitražni sud godišnje postupa u šest do sedam sporova, što je izuzetno malo, a i taj mali broj čine kompanije uglavnom iz inostranstva. - Kod naših postupaka je zanimljivo to što povjerenje u Arbitražni sud više imaju strane kompanije. Ti ljudi sigurno ne bi prihvatili naš zakon i pravila da ga nijesu dobro preko svojih zastupnika provjerili. Angažujemo arbitre van Crne Gore, to su ugledni profesori i

porukama, pa posljedice i danas osjeća. Naše zemlje imaju takođe problem sa ovim komunikacijama – kazao je Mikac i istakao da su zemlje regiona jedine pozvane da riješe problem, jer migrant iz BiH zbog žice na mađarskoj i slovenačkoj granici neće moći da odu dalje.

advokati koji uvijek ističu da je naš zakon savremen i dobar i da su naša pravila odlična objašnjava on.

možda skuplje, ali kraće

Može djelovati da je arbitraža skuplja od sudske parnice, navodi Božović, ali kada se uporedi trajanje postupaka od nekoliko godina naspram šest mjeseci, utisak je drugačiji. Pristup Arbitražnom sudu sa tzv. upisninom košta 250 eura, dok se visina nadoknade za arbitre i administrativne takse određuje na osnovu vrijedno-

sti spora. Tako će za postupke vrijednosti 500 hiljada do milion eura naknade iznositi 8,1 hiljada eura plus 1,1 odsto na iznos preko 500 hiljada eura, dok će administrativni troškovi u tom slučaju biti 4,5 hiljada eura plus 0,4 odsto na iznos preko 500 hiljada eura. Sa povećanjem vrijednosti spora, postepeno se povećava fiksni dio, a umanjuje procentualni. Ukoliko zasijeda tročlani tribunal, naknada za arbitra se uvećava dva i po puta. Božović tvrdi da se radi o procesu koji se ne može zaustaviti, te da će se uvećavati i broj

- kazao je Janjić i podsjetio da je ,,davno objavljena mapa CIA-e ,,Evropa 2020“ koja je naše prostore smjestila u balkansko-tursku federaciju, a Slovence i Hrvate u srednju Evropu“.

nosti na brojne rizike sa kojima se susrećemo. Svi zajedno moramo raditi da bi izgradili otpornije društvo, zajednice i životnu sredinu – kaže on i dodaje da vlade sve teže ispunjavaju očekivanja građana, pa smo svjedoci velikih protesta širom svijeta. Dr Dejan Miletić izCentra za proučavanje globalizacije Beograd smatra da stari odgovori ne predstavljaju rješenje za sadašnju situaciju. – EU nema odgovor za sebe, pa kako će za nas. Niko naš problem ne može da riješi do mi sami. Mi želimo EU, ali šta ako ona nas neće. Ostaje nam da zbijemo redove, da se bolje razumijemo i nađemo odgovor ka boljoj budućnosti – smatra Miletić. Miloš Perović iz Alfa centra iz Nikšića kaže da ako EU bude sporo reagovala onda će Rusija, Turska, Kina, Indija imati sve veći upliv. Kazao je da Crnu Goru vidi kao dio EU i dodao da za sve nije kriva samo EU, nego su i zemlje regiona. m.p.m.

povjerenje

Dr Robert Mikac sa Fakulteta političkih znanosti iz Zagreba kaže da je EU u krizi, ali da je njena ljepota što uvijek nađe način da prevaziđe dio krize. – Glavna kriza sa kojom se mi suočavamo je u suštini kriza povjerenja, upravljanja i znanja. Digitalno doba nam otvara mogućnosti, ali i ranjivosti. Živimo u vremenu alternativnih činjenica, hibridnih operacija, kada je teško utvrditi šta je istina. Sve više ulaže u trku u naoružanju, a trebalo bi u spoznaju rizika. Kako apsolutna sigurnost ne postoji, moramo se naučiti da živimo sa rizicima i njima upravljamo – kaže Mikac i ističe da složene rizike ne možemo rješavati sami. – EU nam pruža dobru platformu da djelujemo zajednički. Omogućava jačanje naše društvene i nacionalne otpor-

Izvršna isprava Odluka Arbitražnog suda ima snagu izvršne isprave u skladu sa Zakonom o izvršenju i obezbjeđenju, naglašava Božović. Za razliku od presude Privrednog suda, o kojoj po žalbi može odlučivati Apelacioni, pa Vrhovni sud, u arbitraži to ne postoji i to je dobra stvar jer se postupak ne odugovlači, objašnjava i on i dodaje da Privredni sud može poništiti presudu Arbitražnog, ali samo ako spor nije arbitralan, ako je u suprotnosti sa javnim poretkom ili ukoliko postoje određeni procesni nedostaci koji se tiču samog sporazuma.

predmeta i kvalitet i naglašava da je neophodno ostvariti saradnju sa Pravnim fakultetom i Advokatskom komorom. - Neophodno je povećati broj

žena i mladih u arbitraži, jer mi nemamo tradiciju i treba da je gardimo, a to jedino možemo sa mladima – poručio je Božović. m. lk.

Društvo

Srijeda, 8. januar 2020.

Obilježena 104. godišnjica stradanja crnogorskih rodoljuba

Vjernici Crnogorske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve u

Radulović: Patriotizam vrlina koja nema cijenu PODGORICA - Matica crnogorska 6. januara 2020. obilježila je 104. godišnjicu stradanja crnogorskih rodoljuba koji su na putu iz Amerike u Crnu Goru izginuli na Badnji dan 1916. godine u Medovskom zalivu nadomak albanske obale. – Blizu 500 Crnogoraca je odgovorilo pozivu domovine i zaputilo se preko Atlantika, da bi ovdje, u albanskom zalivu San Đovani di Medova, skoro na pragu rodne grude, njih nekoliko stotina tragično izgubili svoje živote. Konačan broj nije utvrđen. Ali nije ovo jedina crnogorska pogibija i nesreća, u kojoj se tačnog broja ne zna – podsjetio je predsjednik Matice crnogorske Dragan Radulović. Istakao je da niko ne može uzeti sjećanje na ove rodoljube, „vitezove i junake, koji su bez računa i ustezanja ostavili svoje prethodne živote za sobom, svoje porodice i nade u budućnost, i svojim životom potvrdili da je patriotizam vrlina koja nema cijenu“. – Učinili su to crnogorski rodoljubi, sebi za vječno blaženstvo, a nama za ljudsku opomenu. Svoje živote položili su u jutro 6. januara 1916. godine,

istog dana kada je crnogorska vojska počela vojevanje Mojkovačke bitke. I jedina ostala na frontu žrtvujući sebe, da bi ubrzo bila odbačena i od onih koje je štitila i od saveznika sa kojima se borila. No savremena Crna Gora, obnavljanjem državnosti i nacionalne samosvijesti, polako ispravlja te istorijske nepravde – naglasio je Radulović. Na komemorativnom skupu, koji je sa Maticom crnogorskom organizovala Zajednica Crnogoraca iz Albanije, osim Radulovića, govorili su i predsjednik Zajednice Crnogoraca Albanije Marinko Ćulafić, pomoćnik direktora Uprave za dijasporu Ivan Jovović, predsjednik Skupštine opštine Ulcinj Ilir Čapuni, predsjednik okruga grada Lješa i direktor Luke Medova Eduard Drecaj. U delegaciji su bili i generalni sekretar Matice crnogorske Ivan Ivanović, predsjednik Ogranka Matice crnogorske Budva Milorad Pustahija, predsjednik Ogranka Matice crnogorske Ulcinj Vaso Radović i povjerenik Matice crnogorske za Albaniju Blagoje Zlatičanin, kao i potomci nekih od crnogorskih stradalnika. K. K.

POŠTA STRADALNICIMA: Delegacija Matice crnogorske u Medovi

Episkopski savjet

Okupljanja ubuduće dva puta sedmično PODGORICA - Nakon Božića, crkva će organizovati okupljanja dva puta sedmično, najavljeno je iz Episkopskog savjeta Srpske pravoslavne crkve. Vjernici i sveštenstvo SPC svakodnevno organizuju protestne šetnje u više gradova naše zemlje od kada je 27. decembra prošle godine usvojen Zakon o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica. Iz Episkopskog savjeta saopštili su u ponedjeljak da će nakon Božića crkva organizovati okupljanja dva puta sedmično. Kako su dodali, nakon Božića, crkva će organizovati okupljanja dva puta sedmično. - Četvrtkom i nedjeljom uveče, u terminu u kom su se i do sada odvijali, poslije večernje službe i molebana, u mjesnim hramovima. Sadržaj protestnih poruka, i putanju molitvenih litija – odrediće narod i mjesno sveštenstvo uz blagoslov eparhijskih arhijereja. Ono što je sada jasno – dok god traju pomenuta sabranja, njihove poruke moraju ostati rasterećene bilo kakve politizacije, stranča-

renja, pa i bilo kog oblika nacionalizma, ili kakve god zemaljske ideologije, koja nema veze sa jevanđelskom blagom vijesti. A sve u skladu sa preporukama Svetog arhijerejskog sinoda Srpske pravoslavne crkve – istaknuto je u saopštenju. Oni su u saopštenju izrazili nadu da će Zakon biti stavljen van snage. – Ili da izglasaju novi, koji će popraviti i unaprijediti ovaj pomenuti – piše u saopštenju Episkopskog savjeta. Poručili su i da „u slučaju da crnogorske vlasti nastave sa dosadašnjom jednostranošću, mi se moramo naoružati strpljenjem i upornošću, punim ljubavi i vjere“. - Lako može biti, da će nam za čekanje ove zemaljske pravde, trebati više vremena nego što možemo i zamisliti. A opet, molimo se Gospodu, da prosvijetli razum sudijama Ustavnog suda, da izmjere po Božijoj i ljudskoj pravdi, našu skoru inicijativu i da obznane ono što već svi vide – kako ovaj i ovakav zakonski tekst nije u skladu sa Ustavom ove zemlje, da ne pominjemo međunarodno – koliko sjutra - navedeno je u saopštenju. R. D.

PODGORICA - Vjernici Crnogorske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve u odvojenim liturgijama proslavili su juče najradosniji hrišćanski praznik Božić.

s. vasiljević

Poglavar CPC mitropolit Mihailo služio je liturgiju u Crkvi Prepodobnog Ivana Crnojevića na Cetinju i poželio svim vjernicima mir, zdravlje i sreću, a osvrnuo se i na napredak Crne Gore kao demokratske države ka Evropskoj uniji, NATO alijansi i na aktuelna dešavanja u zemlji i regionu.

PoRuKe

Prokomentarisao je i dešavanja u Beogradu gdje su protestanti u dva navrata vatrometom gađali crnogorsku zastavu na zgradi Ambasade Crne Gore u pokušajima da je zapale. Zastava je odoljela, a mitropolit Mihailo istakao je juče da je to bio pucanj u državu: – No, neka im to služi na čast. To Crnogorci neće raditi nikome. To je njima i u tradiciji – poručio je on. Mihailo je rekao da u i SPC ima ljudi i episkopa ,,koji misle isto kao i mi, jer znaju o Crnogorskoj crkvi i njenoj istoriji“. Podsjetio je da je na Cetinju sve počelo, te da će se u tom gradu sve i završiti. – Mi smo na pravom putu, a ko je na pravom putu, tome i Bog pomaže – naglasio je on. Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije služio je svetu arhijerejsku liturgiju u Hramu Hristovog vaskrsenja u Podgorici, a božićne liturgije održane su juče ujutro i u ostalim crnogorskim gradovima. Amfilohije je pozvao vjernike na mir i širenje bratske ljubavi. – Rođenjem Isusa Hrista čovjek od smrtnoga bića postaje besmrtno biće. Zemaljsko je za malena carstvo, a nebesko uvijek i dovijeka - kazao je on. Pravoslavni vjernici u Crnoj Gori juče su slavili Božić, najradosniji hrišćanski praznik. Prema drevnom vjerovanju i običaju, Božić se smatra veselim porodičnim praznikom. Na taj dan se ne ide u goste, već se Hristovo rođenje proslavlja u kući. Hrišćani tradicionalno vjeruju da bi tog dana svi koji su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i oproste jedni drugima uvrede. Božiću prethodi post od 40 dana, a na dan praznika trpeza je bogata i mrsna. Prema običaju, kod pravoslavaca na Božić u kuću rano ujutro dolazi polaznik, po pravilu muškarac, koji čestita praznik i poželi sreću, napredak i zdravlje domaćinovom domu. Na ovaj praznik pravoslavni vjernici pozdravljaju se sa „Hristos se rodi“, a odgovara se sa „Vaistinu se rodi“. Božić se slavi tri dana. Pravoslavni vjernici u pone-

SVE JE PROTEKLO MIRNO: Nalaganje badnjaka CPC kod Dvora i nalaganje badnjaka SPC ispred Manastira

Poglavari pozv mir i širenje ljub

Mi smo na pravom putu, a ko je na pravom putu, tome i Bog pom poglavar CPC mitropolit Mihailo, dok je poglavar SPC u Crnoj Go rekao da je „zemaljsko za malena carstvo, a nebesko uvijek i dov djeljak su obilježili i Badnji dan. Blizu hiljadu vjernika CPC, ispred Dvorca kralja Nikole na Cetinju, naložili su badnjake. Prve su donijeli predstavnici bratstava Martinovića i Borilovića iz Bajica. Niko Martinović, u ime Bajica, poručio je da će čuvati zavjet predaka i donositi badnjak da se grije sva Crna Gora. – Čuvaćemo našu svetu CPC kojoj ne treba tomos. Crnu Goru nijesu uništili ni Nemanje ni Murati – istakao je on. Poglavar CPC Mihailo pozdravio je Zakon o slobodi vjeroispovijesti. – Neka Zakon bude temelj pravih vjerskih sloboda, pravde i istine za sve vjerujuće ljude i građane Crne Gore na njenom evropskom putu – poručio je Mihailo. Ovaj zakon je, nakon referenduma i ulaska u NATO, najveći iskorak na evropskom putu Crne Gore, rekao je mitropolt Mihailo i poručio: „Neka je vječna Crna Gora“. Predrag Vušurović pročitao je Božićnu poslanicu mitropolita Mihaila koji je istakao da smo „svi đeca svoje autokefalne CPC“. – Nju i nezavisnu Crnu Goru moramo čuvati, jer jedna bez

Naložen badnjak u Lovćencu Tradicionalno, 17 godina, centralno nalaganje badnjaka za crnogorsku dijasporu održano je u Lovćencu, u parku „Cetinje“, u organizaciji Udruženja Crnogoraca Srbije „Krstaš“. Badnjak su naložili predstavnici Bajica iz bratstava Martinovića i Borilovića, pročitana je Božićna poslanica mitropolita Mihaila, a služio je sveštenik Crnogorske pravoslavne crkve jerej Milo Mihajlović. U ime više iseljeničkih udruženja govorio je Nenad Stevović, istraživač i organizator crnogorske dijaspore. U Kulturno-umjetničkom programu nastupilo je Crnogorsko kulturno prosvjetno društvo „Princeza Ksenija“ iz Lovćenca sa pjesmama i narodnim igrama iz stare Crne Gore.

druge ne mogu postojati. Danas se ispisuju stranice naše istorije. Neka svima Crnogorcima svoja država, svoja crkva i identitet budu najvažniji – poručio je, pored ostalog, Mihailo u poslanici. Nalaganju badnjaka prisustvovao je i predsjednik Skupštine Ivan Brajović, kao i gradonačelnik Podgorice Ivan Vuković.

ostaviti sRDžbu

Vjernici CPC naložili su badnjake i u Nikšiću, kod Ljetnjikovca kralja Nikole, a osvještao ih je episkop nikšićki Boris. Ljubomir Petrović, koji je donio badnjak ispred Episkopskog dvora, kazao je da je upravo tu njegoševska Crna Gora. – Oni govore da je tamo njegoševska Crna Gora. Ođe je njegoševska Crna Gora. Oni kažu petrovićevska Crna Gora. Petrovići su vazda bili i ostali i biće uz Crnu Goru. Crna Gora je mala, ali sirota da primi sve građane u svoja njedra. Da nam živi vječno Crna Gora. Oni vele otimamo. Čije otimamo, vraćamo naše – re-

kao je Petrović. Episkop Boris poručio je da treba ostaviti srdžbu. – Mi smo svoji na svome. Ova država ima dovoljno nas da se čuva, da se gradi, da se ostavi potomcima ono što su nama naši preci ostavili. Naše generacije su istorijske jer su donijele nezavisnost Crnoj Gori i nećemo se dijeliti, ali mora se znati ko je donio ovu zemlju, ko je branio i ko je čuvao – kazao je Boris. On je zamolio vjernike da „samo ljubavlju pobjeđujemo“. – Kao do sada, praštanjem, onako ponosno crnogorski, kao što to mi znamo i umijemo – rekao je Boris. Badnjaci su, tradicionalno, naloženi i u Podgorici, kod Dvorca kralja Nikole na Kruševcu. Osveštao ih je mitropolit Mihailo koji je poručio da „nam je više nego ikada potrebna sloga“. – Sveta CPC je stvorila i sebe i nezavisnu i suverenu državu. Čuvajmo je da ne bi postali apatridi. Čuvajmo i državu i crkvu jer jedno bez drugoga ne može. Da nas samo po miru, ljubavi i pravdi svijet ras-

Društvo

Srijeda, 8. januar 2020.

u odvojenim liturgijama proslavili Badnji dan i Božić

Zakon o slobodi vjeroispovijesti danas stupa na snagu

Martinović: SPC treba da se registruje kao i sve vjerske zajednice

Svako ko ima nekretninu mora znati odakle mu je, je li kupljena, ili je dobio u nasljeđe ili je dobio po nekom zakonu. To će se tražiti i za te nekretnine koje se pominju u Zakonu kao što se traži i za sve kuće ili stanove koje građani imaju u svojini. U imovinskom smislu to ne predstavlja nikakav problem - kazao je Nikola Martinović

PODGORICA - Zakon o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica danas stupa na snagu.

vali na bavi

maže – naglasio je ori mitropolit Amfilohije vijeka“ poznaje – poručio je poglavar SPC. Vjernici i sveštenstvo SPC badnjake su naložili ispred Cetinjskog manastira. I njih je bilo blizu hiljadu. Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije kazao je da „titula episkopa dioklijskog Metodija pokazuje da Srpska pravoslavna crkva postoji od vremena cara Konstantina, a ne od juče“. Nalaganju badnjaka ispred Cetinjskog manastira prisustvovali su lideri prosrpskih političkih partija, među kojima su bili: Andrija Mandić, Milan Knežević, Jovan Vučurović, Milutin Đukanović, Milo Božović, Aleksa Bečić, Boris Bogdanović, Vladimir

Veljović: MCP doprinijela da litije proteknu bez incidenata Direktor Uprave policije Veselin Veljović zahvalio je Mitropoliji crnogorskoprimorskoj na doprinosu da okupljanja građana i litije proteknu bez incidenata. On je u poruci objavljenoj na Tviteru naglasio da crnogorska policija garantuje bezbjednost svim građanima i vjernicima, „uz ostvarivanje prava da na miran način javno ispoljavaju svoja opredjeljenja i osjećanja“. – Badnji dan kao vjerski praznik protekao je u razumijevanju i toleranciji. Božićne svetkovine nastavljaju se u

Pavićević, Goran Danilović. Ispred Cetinjskog manastira bili su i ambasador Srbije u Crnoj Gori Vladimir Božović i biznismen Miodrag Daka Davidović. I vjernici SPC badnjake su u ponedjeljak veče naložili i u Podgorici, ispred Hrama Hristovog vaskrsenja, a mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije pozvao je da „oganj obasja one koji donose bratoubilačke zakone i da ih prosvijetli“. – Da je vječna Crna Gora. Ako

ImovINa

mirnoj atmosferi na radost svih vjernika – naveo je Veljović.

ubijaš ono što je vječno, a to je Bog i crkva, na čemu se gradi vječna Crna Gora – rekao je on. Poručio je i da nema partije i vlasti koja bi mogla da sabere ovoliko naroda kao što je, kako je kazao, „ovaj plamen širom Crne Gore“. I u Baru su vjernici dvije crkve, na različitim lokacijama naložili badnjake. Nalaganje badnjaka u svim gradovima proteklo je mirno, bez incidenata, a bila je prisutN. K. na i policija.

Položeni vijenci na spomenik herojima Božićnog ustanka Gradonačelnik prijestonice Cetinje Aleksandar Kašćelan, predsjednica Skupštine Maja Ćetković i predsjednik Udruženja boraca NOR-a i antifašista Cetinja Stevan Radunović položili su u ponedjeljak, 6. januara, vijence na spomenik herojima Božićnog ustanka 1919. na Bajicama i na spomenik Lovćenska vila. Kašćelan je kazao da su imena božićnih ustanika „kao svetionici koji kazuju pute slobode, zajedništva i upornosti da se sačuva trud predaka i nasljedstvo potomaka – domovina, kao najsvetije mjesto i pribježište, kao iseljenička želja, kao roditeljski dom u kršu podno Lovćena i širom naše lijepe zemlje“. – Simbolika Božićnog ustanka nadilazi vrijeme u kojem se desio. Nije to bio samo otpor prema uniženju kojem je Crna Gora tada svjedočila, nego i živo svjedočanstvo Njegoševe misli da „Crnogorci ne ljube lance“. Jer sloboda je nama imperativ i potreba, o njoj se pjeva i pripovijeda. To je najskuplja riječ, o kojoj se čeljad uče od malena – istakao je on. Prema njegovim riječima, onaj ko je slobodom zadojen, taj je i hrabar, pa ne čudi srčanost komita da se suprotstave i snažnijim i moćni-

Ovaj dokument izazvao je buru nezadovoljstva u Srpskoj pravoslavnoj crkvi i prosrpskom političkom bloku u Crnoj Gori, a poslanici Demokratskog fronta, skandalom koji su izazvali u Skupštini, pokušali su, 27. decembra prošle godine, da onemoguće usvajanje Zakona. Fizički su nasrnuli na poslanika SDP-a Ranka Krivokapića i predsjednika Skupštine Ivana Brajovića, pokušali da aktiviraju suzavac ili dimnu petardu, lomili inventar... Uhapšeno je svih 17 poslanika DF-a i još pet osoba, ali su pušteni na slobodu, kao i njih trojica protiv kojih je pokrenut postupak - Andrija Mandić, Milan Knežević i Milun Zogović.

jim od sebe, i da ne posustanu ni onda kada su im velike sile okrenule leđa. – Savremena i antifašistička Crna Gora građena je na tim i brojnim drugim slobodarskim svjetonazorima, na poštovanju bližnjeg, različitosti i osobenosti. To su snažni temelji naše savremene države, koja je prostran dom za sve. Naše misli su sa svim ustanicima i svima onima koji su se borili za pravo, čast i slobodu Crne Gore. Neka im je vječna slava i hvala – poručio je Kašćelan. Božićni ustanak crnogorskog naroda podignut je pod vođstvom komandira Krsta Zrnova Popovića, 6. januara 1919. po novom, odnosno 24. decembra 1918. godine po starom kalendaru. Cilj je bio poništenje odluka takozvane Podgoričke skupštine od 26. novembra 1918. godine o nelegalnom i nelegitimnom prisajedinjenju Crne Gore Srbiji, te da se Crna Gora oslobodi faktičke vojne okupacije srpske vojske, da se odbrani i afirmiše crnogorska državna nezavisnost i da Crna Gora kao punopravan i ravnopravan državno-pravni subjekt stupi u jugoslovensku konfederaciju.

Od 27. decembra u organizaciji SPC građani i sveštenstvo ove crkve svakodnevno su do juče organizovali protestne šetnje u više gradova. Advokat Nikola Martinović kazao je juče za Pobjedu da je ključna stvar u primjeni Zakona jednostavna činjenica – to što će se tražiti da li imate osnov za svojinu na nekom objektu. – To nije ništa ni novo niti nepoznato. Svako ko ima nekretninu mora znati odakle mu je, je li kupljena, ili je dobio u nasljeđe ili je dobio po nekom zakonu. To će se tražiti i za te nekretnine koje se pominju u Zakonu kao što se traži i za sve kuće ili stanove koje građani imaju u svojini. U imovinskom smislu to ne predstavlja nikakav problem – kazao je Martinović. Od danas, prema njegovim riječima, Uprava za imovinu ima obavezu da u saradnji sa Upravom za nekretnine napravi spisak državne imovine koja je obuhvaćena Zakonom i da pokrene upravne postupke pred Upravom za nekretnine kako bi se obavili odgovarajući upisi. - To znači da je Uprava za imovinu dužna da identifikuje nekretnine za koje vjeruje da mogu biti državna imovina po ovom zakonu i da podnese zahtjev Upravi za nekretnine da se ta činjenica provjeri. Onda će u tom upravnom postupku, sa jedne strane onaj na koga je upisana ta imovina, to mogu biti razna pravna i fizička lica i sa druge strane država Crna Gora, odnosno Uprava za državnu imovinu biti stranke u upravnom postupku. Po pravilima opšteg upravnog postupka po kojem se i danas vrše upisi prava na nekretnine sprovešće se postupak po ko-

Ako svi budu savjesni, Zakon će se sprovesti za godinu dana Nikola Martinović misli da ukoliko se sve strane budu savjesno ponašale, što on očekuje i budu u skladu sa Zakonom efikasne u korišćenju svih pravnih sredstava koja stoje na raspolaganju, da se Zakon može sprovesti u roku od godinu dana. – Postupanje po ovom zakonu se može završiti u katastru, odnosno Upravi za nekretnine za najviše pola godine. Poslije toga može se očekivati da Ministarstvo finansija riješi najviše za dva mjeseca i poslije toga još tri mjeseca da završi Upravni sud. Rok od godinu dana je da se dođe do konačne odluke je prema mom mišljenju objektivan, u kojem se sve može završiti bez uticanja na bilo čija prava - zaključuje Martinović.

jem će svaka od strana priložiti dokaze na osnovu kojih smatra da ima osnov za upis prava svojine. Onda će Uprava za nekretnine postupiti po tim zahtjevima. Odnosno procijeniće da li jedna od stranaka ima osnov za upis i na osnovu toga osnova izvršiti odgovarajući ili odbiti upis – objašnjava Martinović. Uprava za nekretnine će, kako je dodao, prvo dobiti zahtjev od Uprave za imovinu i onda će ona pozvati stranu na koju je upisana da i ona bude upoznata sa zahtjevom. – Tako se formiraju stranke upravnog postupka. Onda će obje strane da predlože dokaze na osnovu kojih zasnivaju svoje pravo. I na kraju kada te dokaze Uprava za nekretnine pribavi i izvrši uvid, onda će ona donijeti prvostepeno rješenje. Poslije toga svaka od stranaka ima pravo žalbe, o toj žalbi će odlučivati Ministarstvo finansija, pa ako i poslije toga neka od stranaka bude nezadovoljna ima pravo da se obrati Upravnom sudu kako bi Upravni sud riješio taj spor – kaže Martinović. On smatra da do opstrukcije u pojedinim institucijama ne bi trebalo da dođe.

RegIstRacIja

– One su uvijek moguće, ali mislim da za to nema potrebe, zato što vjerujem da će svaka od stranaka postupati savjesno u vođenju spora. Nema razloga da bi neko vršio neku opstrukciju – smatra Martinović. Srpska pravoslavna crkva najavljuje međunarodnu arbi-

tražu, ali arbitraža za ovakve sporove, kako tvrdi naš sagovnrnik, ne postoji. Mitropolija crnogorsko-primorska trebalo bi, prema njogovom mišljenju, da bude registrovana u Crnoj Gori. – Trebalo bi da ako poštuje zakon, izvrši registraciju kao i sve ostale vjerske zajednice, da stekne svojstvo pravnog lica i da na osnovu toga ima koristi, a ne štete – poručio je Martinović. Zašto SPC osporava ovaj zakon, Martinović ističe da je to pitanje za SPC. – Oni imaju svoje razloge, vjerovatno se boje da će to uticati na njihova imovinska prava. Da li je to opravdano ili ne, vidjećemo – kazao je Martinović. Novi zakon garantuje punu slobodu vjeroispovijesti svim vjernicima i ravnopravan položaj svih vjerskih zajednica u Crnoj Gori, kao i punu slobodu uvjerenja svim građanima koji nijesu vjernici. Propisano je da će svi vjerski objekti koji predstavljaju kulturnu baštinu, a koji su bili imovina države Crne Gore prije gubitka njene nezavisnosti 1918. godine i koji kasnije nijesu na odgovarajući pravni način prešli u svojinu neke vjerske zajednice, biti prepoznati kao državna imovina. Međutim, ako bilo koja vjerska zajednica raspolaže dokazima da je na osnovu nekad ili danas važećih propisa postala vlasnik neke imovine, država će to priznati i poštovati. N. KovaČevIĆ

Društvo

Srijeda, 8. januar 2020.

Univerzitet Crne Gore osudio skrnavljenje crnogorske zastave u Beogradu

Spasilačka akcija

Neprijatno iznenađeni djelovanjem dijela akademske zajednice

Sveštenika SPC i još dvije osobe koje je nevrijeme zateklo na jezeru spasio policajac

PODGORICA - Univerzitet Crne Gore oštro osuđuje skrnavljenje državne zastave na Ambasadi Crne Gore, odnosno nepoštovanje identitetskih crnogorskih vrijednosti i simbola - saopšteno je iz ove visokoškolske ustanove. Crnogorsku zastavu na Ambasadi naše zemlje u Beogradu u dva navrata pokušali su, tokom protesta, da zapale huligani – 27. decembra prošle godine i 2. januara ove godine, bez ikakve reakcije malobrojne policije koja je obezbjeđivala proteste pred zgradom crnogorske ambasade. Zastava je izdržala i vatromete koji su ispaljivani prema njoj, iako su je neki i pogodili i oskrnavili, nijesu je zapalili. Navode da su neprijatno iznenađeni djelovanjem dijela akademske zajednice iz regiona, sa kojima Univerzitet Crne Gore baštini izuzetno uspješnu saradnju. – Pojedini članovi javno su učestvovali u paljenju crnogorske zastave na zgradi Ambasade Crne Gore u Srbiji ili pak potpisujući peticije protiv zakonskog sistema druge nezavisne države. Nijesu našli za shodno da osude ovaj anticivilizacijski čin – saopštili su oni. Zaključili su da Univerzitet Crne Gore oštro osuđuje skrnavljenje državne zastave, odnosno nepoštovanje identitetskih crnogorskih vrijednosti i simbola. – Univerzitet Crne Gore će uvijek podržavati otvoreni akademski dijalog i jezik mi-

PODGORICA – Granični policajac Siniša Lakić spasio je u nedjelju veče, na Skadarskom jezeru, sveštenika Srpske pravoslavne crkve i još dvije osobe, koje je u pokušaju da se čamcem domognu obale, zateklo jako nevrijeme. Policajac Lakić je, čim je dobio poziv za pomoć, krenuo u spasilačku akciju.

Portalu CdM iz policije su saopštili da, zbog jakog vjetra sveštenik i njegovi prijatelji nijesu mogli da isplove sa ostrva Toplah na Skadarskom jezeru. Lakić je patrolnim čamcem došao do njih, donio im je i hranu i vodu i ostao sa njima dok nije prošla oluja. Kada su se vremenske prilike stabilizovale svi su bezbjedno R. D. stigli do Plavnice.

Priznanje Evropske komisije UCG

Logo izvrsnosti ljudskih resursa u istraživanju ra, tolerancije i poštovanja, kao ključne principe saradnje sa svojim partnerima, prijateljima i susjedima – navodi se u saopštenju. Ističu da UCG kontinuirano radi na afirmaciji evropskih i crnogorskih društvenih vrijednosti, kroz svoju naučno-istraživačku, nastavnu i inovativnu djelatnost, kroz organizaciju naučnih i stručnih međunarodnih konferencija i okruglih stolova, kao i kroz akademsku publicistiku i projektne aktivnosti, njegujući uspješnu i produktivnu međunarodnu saradnju, posebno sa univerziteti-

ma iz regiona. Ističu da to rade isključivo kroz naučno utemeljenu, kritičku analizu i konstruktivnu razmjenu mišljenja, u duhu tolerancije i demokratskog dijaloga. – Samo tako možemo doći do objektivnih odgovora na ključna društvena pitanja i izazove. Smatramo da neutemeljenim, nestručnim i nenaučnim stavovima, koji postaju nezahvalan osnov za manipulacije javnosti i medijsku zloupotrebu, nije mjesto u akademskoj zajednici i ostavljamo ih dnevnoj politici – istakli su oni. R. D.

PODGORICA - Evropska komisija dodijelila je Univerzitetu Crne Gore logo izvrsnosti ljudskih resursa u istraživanju (HRS4R), čime je Univerzitet identifikovan i međunarodno prepoznat kao promoter stimulativnog i privlačnog radnog okruženja za istraživače. Kako je saopšteno, to je još jedan međunarodni uspjeh UCG u pravcu jačanja konku-

rentnosti i internacionalizacije, odnosno implementacije Strategije razvoja za period od 2019. do 2024. godine. Iz UCG kazali su da su se prošle godine, usvajanjem Strategije ljudskih resursa u istraživanju sa akcionim planom čiji je cilj usklađivanje politike ljudskih resursa načelima utvrđenim u povelji i kodeksu za istraživače, kandidovali za logo izvrsnosti. N. K.

Društvo

Srijeda 8. januar 2020.

Različite reakcije medijskih poslenika nakon lažne informacije koju je na FOS-u objavila glavna i odgovorna urednica ovog portala PODGORICA – Lažna informacija da se pripadnici specijalne kosovske policijske jedinice ROSU, njih 250, nalaze na raspolaganju Crnoj Gori za Badnji dan, a koju je objavila sada već bivša urednica portala FOS media Anđela Đikanović, nema veze sa novinarstvom ni sa informisanjem građana, već je taj medij neko pokušao da iskoristi za podizanje političkih tenzija i izazivanja nereda i panike u Crnoj Gori - ocijenio je za Pobjedu predsjednik Savjeta Agencije za elektoronske medije Ranko Vujović. Portal FOS media 5. januara objavio je lažnu informaciju, „iz diplomatskih izvora“, koju su plasirali kao ekskluzivnu, da je specijalna jedinica Kosova ROSU stavljena na raspolaganje Crnoj Gori tokom održavanja reda za Badnji dan, zbog navodne mogućnosti da dio crnogorske policije otkaže poslušnost. Najavili su i moguće incidente ispred Ambasade Srbije. Odmah je reagovala Vlada Crne Gore i na svom Tviter nalogu objavila da je portal Fos media plasirao lažnu vijest i zatražila od Tužilaštva hitnu reakciju. Upozorili su da ta lažna informacija ima cilj da uznemiri javnost i izazove nerede. FOS je ubrzo povukao lažnu informaciju, uz izvinjenje javnosti. Nekoliko sati nakon što je objavila tekst, Đikanović je i privedena zbog sumnje da je počinila krivično djelo izazivanje panike i nereda.

Nevjerovatno je kako se novinari utrkuju da brane neodbranjivo Objavljivanje informacije o ROSU, specijalnoj kosovskoj jedinici, je tempirano upravo u trenutku kada je ta dezinformacija mogla najviše štete da napravi Crnoj Gori i da izazove nerede u državi. Radi se o vrlo opasnoj akciji i nije mi poznato koliko je sama novinarka bila svjesna u šta se upušta - rekao je za Pobjedu predsjednik Savjeta Agencije za elektronske medije Ranko Vujović

Inspektori Odsjeka za borbu protiv privrednog kriminala počeli su istragu poslovanja portala FOS media. Kako je Pobjeda ranije objavila, uzeli su poslovne knjige, a istraga još traje.



Shvatite da ste dužni da se ponašate po uzusima struke. I da nijeste zaštićeni „kao bijeli međedi“. Uzmite u ruke Kodeks, pa i odgovarajuće državne zakone. Čuvajte ugled profesije ili makar ono što je još od toga važnog zanata i dalje na cijeni - poručio je Danilo Burzan

Opasna akcija

– Bojim se da se nije ništa naučilo iz iskustva 90-ih godina. Da podsjetim da je tada objavljivanje lažnih informacija iskorišćeno za pokretanje oružanih sukoba i masovna ubistva na prostoru bivše Jugoslavije. Možda se nekom čini da lažne informacije nijesu opasne, ali one to upravo itekako jesu, ako se plasiraju u određenom trenutku i u određenim političkim ili kriznim situacijama. Objavljivanje informacije o ROSU jedinici je tempirano upravo u trenutku kada je ta dezinformacija mogla najviše štete da napravi Crnoj Gori i da izazove nerede u državi. Radi se o vrlo opasnoj akciji i nije mi poznato koliko je sama novinarka bila svjesna u šta se upušta – kaže Vujović za Pobjedu. Smatra da je dobro da su institucije brzo reagovale i razobličile ovu dezinformaciju na vrijeme. – Nije mi jasno protiv čega su pojedine nevladine organizacije protestovale kada se sve ovo desilo. Zbog svega što se desilo apelujem na sve novinare da obrate pažnju na sve informacije koje objavljuju i da nekoliko puta provjere istinitost posebno osjetljivih informacija – upozorio je Vujović. Kako je rekao, portalu FOS je nanijeta velika šteta objavljivanjem ovakve informacije. – Glavna urednica morala je konsultovati menadžment za objavljivanje spornog teksta. Ali to je na nadležnima da utvrde – rekao je naš sagovornik. Portali shodno svojim programskim politikama, dodaje naš sagovornik, imaju različit pristup u izvještavanju u vremenu poslije usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti. – Neki su se trudili da imaju objektivan pristup, dok su neki

Istraga poslovanja

Anđela Đikanović

drugi pokušavali da podstaknu nezadovoljstvo i tenzije kod naroda zbog usvojenog Zakona širenjem pristrasnih, poluistinitih ili potpuno neistinitih informacija – podsjetio je Vujović. Osvrnuo se i na portal IN4S koji, kako kaže, „godinama ilegalno radi u Crnoj Gori“. - Oni ne žele da se registruju kao svi ostali portali i odbijaju da daju informacije o vlasniku tog medija i odgovornom uredniku. Možda je upravo razlog to što žele da taj portal koriste za objavljivanje raznih vrsta nezakonitih sadržaja. Ako bolje pogledate, većina njihovih tekstova je nepotpisana, tako da se apsolutno ne zna ni ko je autor sadržaja koji se plasiraju, ni ko je odgovorno lice za sve to - pojasnio je Vujović.

sOlidarnOst

Publicista i novinar Danilo Burzan kaže da smo, kroz ovaj događaj, u prilici da saznamo kakva je naša medijska scena, a posebno novinarska profesija. - Prosto, ne znam jesam li ja toliko „pase“ pa ne mogu da pratim proces „sazrijevanja“ ili je profesija sve bliža samom dnu. Ne mogu da vjerujem da se profesionalni novinari tako žurno utrkuju da „brane“ neodbranjivo. Jednima je „nedopustivo hapsiti novinare“, drugima smeta privođenje, trećima sudsko zadržavanje. Neki vele i da nije učinjena nijedna povreda

Ranko Vujović



Zbog svega što se desilo apelujem na sve novinare da obrate pažnju na sve informacije koje objavljuju i da nekoliko puta provjere istinitost posebno osjetljivih informacija - upozorio je Ranko Vujović

zakona ili da je sve napisano zarad interesa javnosti da zna... Autorka se brani mogućnošću da ne otkrije „neimenovani autoritativni izvor“ - kaže Burzan za Pobjedu. Novinarima poručuje da „ba-

tale igru solidarnosti, odnosno politizacije“. - Shvatite da ste dužni da se ponašate po uzusima struke. I da nijeste zaštićeni „kao bijeli međedi“. Uzmite u ruke Kodeks, pa i odgovarajuće državne zakone. Čuvajte ugled profesije ili makar ono što je još od toga važnog zanata i dalje na cijeni - poručio je Burzan komentarišući slučaj Đikanović. Uprava policije 5. januara saopštila je da je Đikanović „izazvala paniku u javnosti iznošenjem lažnih vijesti putem medija“. - Sa tim je upoznat nadležni državni tužilac, koji se izjasnio da se u radnjama Đikanovićeve stiču elementi krivičnog djela izazivanje panike i nereda, te da se ona privede i uz krivičnu prijavu privede nadležnom tužilaštvu. Napominjemo da je sve u ovom tekstu bila apsolutna neistina, te još jedan pokušaj širenja dezinformacija, koji je imao za cilj upravo širenje panike i nereda, a veće posljedice su spriječene reakcijom nadležnih državnih organa – saopštili su iz policije. Đikanović je 5. januara uveče uhapšena i privedena osnovnom državnom tužiocu u Podgorici. Tužiteljka Ana Kalezić nakon saslušanja odredila joj je zadržavanje do 72 sata, a sjutradan, pošto je advokat odbrane uložio žalbu, sudija za istrage Osnovnog suda u Podgorici Miladin Pejović donio je rješenje da se ona brani sa slobode.

Na saslušanju, prema dostupnim informacijama, Đikanović je odbila da saopšti ko joj je dao lažnu informaciju. Kazala je da cilj teksta nije bio izazivanje panike već objektivno informisanje javnosti. Iz FOS media saopštili su da Đikanović više nije glavna urednica i istakli da „nijesu ništa uradili sa ciljem izazivanja panike i širenja uznemirenosti među građanima Crne Gore“. - Zbog ozbiljne profesionalne greške i kršenja novinarskog kodeksa, Anđela Đikanović nije više član naše redakcije. Napominjemo da nijesmo upoznati sa motivom i razlogom koji stoji iza nesmotrenog postupka bivše urednice i smatramo da je istim načinila veliku štetu svim zaposlenim i firmi u cjelini. Takođe, napominjemo da je Anđela Đikanović zaposlena na portalu FOS media od njegovog osnivanja i da je sve svoje novinarske zadatke obavljala izuzetno profesionalno i odgovorno, čime je i zaslužila mjesto urednice. Ova objava je prva profesionalna greška u njenom dosadašnjem radu - navelo je rukovodstvo portala. Dio medijske zajednice burno je reagovao zbog hapšenja i određivanja pritvora Đikanović - Medijska asocijacija Jugoistočne Evrope (MAJE) na čijm je čelu Vuk Maraš, koji je saopštio da ne želi da ulazi u sadržaj spornog teksta, ali da

Danilo Burzan

on ne može biti razlog za pritvaranje novinara ili urednika, uz nju je stalo i Udruženje novinara Crne Gore (UNCG) koji su saopštili da „ukoliko je Đikanović govorila istinu, onda je sramota od njene redakcije da se tek tako ogradi i ostavi je na milost bezbožničkoj vlasti“. Podržali su je i Reporteri bez granica, koji su naveli da uprkos objavljivanju lažne vijesti, hapšenje novinara ne može biti opravdano, kao i Društvo profesionalnih novinara, na čijem je čelu Mila Radulović, te iz Centra za istraživačko novinarstvo (CIN), kojim rukovodi Milka Tadić-Mijović. Iz Digitalnog forenzičkog centra Atlantskog saveza Crne Gore upozorili su da od početka priče vezane za usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti, sve aktivnosti prati koordinisana i planirana dezinformaciona kampanja koja ima cilj zbunjivanje javnosti i kreiranje haosa. K. JANKOVIĆ

Hronika

Srijeda 8. januar 2020.

RAZGOVOR: Šef Specijalnog policijskog odjeljenja Dragan Radonjić

Privedene četiri osobe u Pljevljima

CDM

Mladićima prekršajne prijave za narušavanje javnog reda i mira

U toku finansijske istr 173 osobe i 150 pred PODGORICA - Službenici Specijalnog policijskog odjeljenja su od formiranja, marta 2016. pa do decembra 2019. godine podnijeli 46 krivičnih prijava protiv 593 osobe i 222 kompanije, kazao je u razgovoru za Pobjedu šef tog odjeljenja Dragan Radonjić. Ovim krivičnim djelima, kako je naveo, budžet Crne Gore oštećen je za 68.500.000 eura, o ostali subjekti za 31.500.000 eura.

Na parkingu zapalili baklje

PLJEVLJA - Policija je u Pljevljima privela četiri osobe u tom gradu zbog prekršaja iz Zakona o javnom redu i miru, potvrđeno je Pobjedi nezvanično iz policije. Kako je saopšteno Pobjedi, više osoba je na jednom parking prostoru u Pljevljima zapalilo baklje proslavljajući Božić.

- Nijesu ometali saobraćaj, ali ih je policija upozorila da ne remete javni red i mir. Nakon toga su vrijeđali policiju. Osam osoba je dovedeno u službene prostorije CB Pljevlja radi prikupljanja obavještenja. A četiri osobe su privedene zbog prekršaja iz Zakona o javnom redu i miru sudiji za prekršaje – kazali su iz policije. M. L.

Danilovgrađanin bacio eksploziv pa povrijedio ruku DANILOVGRAD - Policija je podnijela prijavu protiv S. V. (41) zbog sumnje da je počinio krivično djelo nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija. Kako je saopšteno iz Uprave policije, Hitna medicinska pomoć obavijestila je dežurnu službu Odjeljenja bezbjednosti Danilovgrad da je S. V. zadobio povrede od eksplozivne naprave u mjestu Martinići. - Pretresom stana koji koristi S. V. pronađeno je 220 grama eksploziva – amoneks, dvije detonirajuće kapisle i sedam komada metaka kalibra 7,65 mm - navode u Upravi policije. M. L.

Incident ispred lokala u Pljevljima

Dvije osobe se potukle ispred lokala PLJEVLJA - Dvije osobe povrijeđene su u tuči koja se dogodila u ponedjeljak oko 14 časova ispred jednog od pljevaljskih lokala prenosi portal PV Informer. D. P. je u tuči zadobio teže

tjelesne povrede, dok je P. D. prošao sa lakšim povredama. Tuču dvije grupe mladića prekinula je patrola policije, a povrijeđeni su kolima Hitne pomoći transportovani u pljevaljsku Opštu bolnicu. C. H.

Optužnica protiv Tivćanina

Sudi mu se zbog krađe torbe KOTOR - Osnovni sud u Kotoru potvrdio je optužnicu protiv B. A. iz Tivta, kojeg tereti da je ukrao torbicu sa novcem. Prema navodima optužnice, Tivćanin je 7. novembra oko 23 časa, torbicu u kojoj su se nalazile stvari i 735 eura, ukrao od jednog građanina koji je tada imao saobraćaj-

nu nesreću. Zbog povreda koje je zadobio u saobraćajnoj nezgodi, T. V. nije bio u mogućnosti da brine o svojoj torbici, koja mu je usljed ukazivanja ljekarske pomoći bila odložena na haubi vozila. Taj momenat je iskoristio Tivćanin B.A. koji je ukrao torbicu. C. H.

U periodu od formiranja Specijalni policijski tim je, prema Radonjevićevim riječima, u skladu sa zako n o m o S p e c i j a l n o m državnom tužilaštvu postupio po 1.110 naloga koji su izdati od glavnog specijalnog i specijalnih tužilaca. Šef Specijalnog p o l i c i j s ko g o d j e l j e n j a objasnio je da njegov tim prikuplja informacije o predmetu i dostavlja ih Specijalnom državnom tužilaštvu koje, zatim, izdaje naloge i upute po kojima tim postupa. Prikupljaju se, kako je objasnio, pravno valjani dokazi i utvrđuje krivična odgovornost, odnosno osnov sumnje da je neko počinio krivično djelo iz nadležnosti Specijalnog tužilaštva.

Cilj je da Specijalni tim bude još efikasniji kada su u pitanju finansijske istrage jer je oduzimanje imovine koju posjeduju kriminalne grupe uslov da se spriječi nastavak kriminalnog djelovanja TOKOVI NOVCA

– Svaka od faza postupka je veoma zahtjevna i složena posebno kada je u pitanju praćenje tokova novca i dokazivanje finansijskih malverzacija. Tokovi novca najčešće idu kroz više država radi prikrivanja pravog porijekla a tako planirane finansijske malverzacije se prikrivaju kroz poslovanje većeg broja privrednih subjekata koji su

D. MIJATOVIĆ

PRIORITET U RADU I ODUZIMANJE IMOVINE STEČENE KRIMINALOM: Radonjić

najčešće uključeni u izvršavanje ovih krivičnih djela – naglasio je Radonjić. Radonjić je kazao da Specijalni tim po naredbi Specijalnog državnog tužilaštva vodi osam finansijskih istraga protiv 173 osoba i 150 preduzeća usmjerenih na oduzimanje imovine stečene kriminalom. Najavio je da u narednom periodu očekuju osnaženje

Najzahtjevnija istraga bila protiv grupe koja je planirala terorizam Na pitanje da izdvoji jednu od najzahtjevnijih istraga u četvorogodišnjem radu Specijalnog policijskog odjeljenja, Radonjić je rekao da je to bila akcija pod kodnim imenom „Štit“ u kojoj je procesuirana kriminalna grupa koja je planirala terorističke akcije na dan parlamentarnih izbora 16. oktobra 2016. godine. – Ova istraga po svom obimu, složenosti i prikrivenom djelovanju kriminalne organizacije i postojanja opasnosti od posljedica, bila je izuzetno složena – objasnio je šef Specijalnog policijskog odjeljenja. Dodao je da je u toj operaciji bio angažo-

van veliki broj organizacionih jedinica Uprave policije, između kojih je bila konstantna koordinacija, a angažovano je bilo Specijalno državno tužilaštvo i drugi državni organi. – Složenost se ogledala jednim dijelom i u negativnom i pristrasnom izvještavanju pojedinih medija u vezi ove aktivnosti, čime se željela javnosti predstaviti iskrivljena slika o postupanju i radu Specijalnog policijskog odjeljenja i Specijalnog tužilaštva – podsjetio je Radonjić. Kao i u svim aktivnostima Specijalno policijsko odjeljenje postupalo je, kako je naveo, u okviru Zakonom

predviđenih ovlašćenja na visoko profesionalan i stručan način. On je ukazao da je tim na čijem je čelu imao veliki broj predmeta iz organizovanog kriminala, visoke korupcije, pranja novca, terorizma i ratnih zločina. – Svaka od ovih istraga je predstavljala sticanje novog iskustva za službenike koji su ih sprovodili. Najznačajniji rezultat dosadašnjeg rada je postignuto jedinstvo i profesionalno saglasje službenika Specijalnog policijskog odjeljenja i specijalnih tužilaca koji su rukovodili ovim istragama – zaključio je Radonjić.

kadrovskih i drugih kapaciteta potrebnih za sprovođenje finansijskih istraga. Cilj je, kako je rekao, da budu još efikasniji u tom segmentu jer je oduzimanje imovine koju posjeduju kriminalne grupe uslov da se spriječi nastavak kriminalnog djelovanja.

PRIORITETI

– Svi kapaciteti Uprave policije, uključujući i službenike Specijalnog policijskog odjeljenja su svakodnevno posvećeni stvaranju još sigurnije i bezbjednije države za sve građane Crne Gore – poručio je Radonjić. Istražnim timovima koji rade

Tokovi novca najčešće idu kroz više država radi prikrivanja pravog porijekla, a tako planirane finansijske malverzacije se prikrivaju kroz poslovanje većeg broja privrednih subjekata koji su najčešće uključeni u izvršavanje ovih krivičnih djela – naglasio je Radonjić

Presuda okrivljenom za ranjavanje dvojice sugrađana

Ramoviću dvije godine zatvora

BIJELO POLJE – Edis Ramović (20) iz Bijelog Polja osuđen je na dvije godine zatvora zbog pokušaja ubistva sugrađana Luke Šćekića (19) i Aleksandra Kljajevića (21).

Presudu je donijelo vijeće sudije Vukomira Boškovića. Ramović se teretio za krivično djelo „teško ubistvo u pokušaju“ na štetu sugrađana Šćekića i nanošenje lakih tje-

lesnih povreda Kljajeviću. Prvom presudom osuđen je na dvije godine i dva mjeseca zatvora, ali je Apelacioni sud tu odluku ukinuo i predmet vratio na ponovni postupak. Prema navodima optužnice

u obračunu koji se odigrao 6. oktobra 2018. godine, ispred kafića ,,La Piazza“ u starom tržnom centru u bjelopoljskoj Ulici Živka Žižića, Ramović je nožem ranio Šćekić a i K l j a j ev i ć a . U t o m incidentu Šćekić je zadobio teže, a Kljajević lakše povrede. Ramović je na glavnom pretresu rekao da se samo branio i da nije namjeravao nikog da povrijedi. Kazao je da mu je nožić još od ranije bio u džepu, zbog kako je naveo, ličnih kućnih potreba. B. Č.

Hronika

Srijeda 8. januar 2020.

rage protiv duzeća Podnijete krivične prijave i dopune prijava kojima je obuhvaćeno 19 osoba od kojih je 11 uhapšeno dok se za ostalima traga - rasvijetljena su četiri teška ubistva i jedno ubistvo u pokušaju

na predmetima iz nadležnosti Specijalnog tužilaštva prioriteti su procesuiranje slučajeva organizovanog kriminala, koji imaju za posljedicu likvidaciju članova organizovanih kriminalnih grupa, sprečavanje i procesuiranje slučajeva visoke korupcije, procesuiranje službenih lica iz državnih organa i institucija povezanih sa djelovanjem organizovanih kriminalnih grupa. Radonjić je kao prioritete izdvojio i predmete formirane u saradnji sa partnerskim službama kojima se procesuiranju organizovane kriminalne grupe koje se bave prekograničnim krijumčarenjm akciznih roba i narkotika kao i sprovođenje finansijskih istraga sa ciljem oduzimanja imovine stečene kriminalom. – Vlada Crne Gore je, u aprilu prošle godine, usvajanjem akta o organizaciji i sitematizaciji radnih mjesta Uprave policije i formiranjem posebnog Sektora čiji je sastavni dio i Specijalno policijko odjeljenje pojačala borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije. Novoformirani Sektor pored Specijalnog policijskog odjeljenja ima još četiri organizacione jedinice čiji je zadatak sprovođenje aktivnosti na suzbijanju organizovanog kriminala. Formiranjem Sektora povećan je

broj službenika koji su kompetentni za ovu oblast i koji kroz formirane istražne timove rade sa službenisima Specijalnog policijskog odjeljenja na prikupljanju pravno valjanih dokaza i procesuiranju krivičnih prijava i izvršilaca krivičnih djela. Planiramo da u narednom periodu u Specijalnom policijskom odjeljenju unaprijedimo i kadrovski ojačamo analitičko-obavještajne poslove i rad na sprovođenju finansijskih istraga – objasnio je Radonjić.

AKCIJE

U 2019. godini službenici ove organizacione jedinice su u sadejstvu sa ostalim segmentima Uprave policije značajan dio rada usmjerili na rješavanje nerasvijetljenih ubistava i otkrivanje i sprečavanje planiranih ubistava koja su posljedica obračuna organizovanih kriminalnih grupa. Radonjić je kazao da su u prošloj godini podnijete krivične prijave i dopune prijava kojima je obuhvaćeno 19 osoba od kojih je 11 uhapšeno dok se za ostalima traga - rasvijetljena su četiri teška ubistva i jedno ubistvo u pokušaju. Osvrnuo se i da su u 2019. godini realizovane brojne akcije iz nadležnosti Specijalnog tužilaštva u prilog toj tezi saopštio je da su podnijeli 15 krivičnih prijava protiv 148 osoba i 30 firmi zbog osnovane sumnje da su počinili krivična djela. – Izvršenjem ovih krivičnih djela budžet države je oštećen za 10.600.000 eura a ostali subjekti za 15.800.000 eura – ukazao je Radonjić. M. ŽIŽIĆ

Osumnjičenog za krijumčarenje narkotika saslušao tužilac

Mladić u pritvoru zbog šverca skanka BIJELO POLJE - Srpskom državljaninu A. Đ. (23) iz Šida određeno je zadržavanje do 72 sata zbog sumnje da je počinio krivično djelo neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga. On će danas biti priveden sudiji za istrage Višeg suda u Bi-

jelom Polju Vanji Rakonjac. Prema navodima iz krivične prijave, osumnjičeni je 6. januara oko 22 sata putujući autobusom na relaciji Herceg Novi - Beograd prenosio 147 grama skanka. Drogu su, kako se navodi u prijavi, otkrili službenici na graničnom prelazu Dobrakovo. B. Č.

Osumnjičeni za izazivanje udesa u kojem su dva mladića izgubila život izašao iz pritvora KOTOR – Tivćanin S. D. osumnjičen da je 15. decembra na putu Podgorica – Budva u mjestu Brajići izazvao saobraćajnu nesreću u kojoj su život izgubili Marko Lazarević (20) i Miljan Bobičić (19), dok su tri osobe zadobile teške tjelesne povrede, pušten je da se brani sa slobode. Kako je za Pobjedu potvrdio sudija za ist rage kotorskog suda Špiro Pavićević, vozač ,,pasata“ pušten je nakon što su saslušani svi svjedoci. S. D. se tereti za teško djelo protiv bezbjednosti javnog saobraćaja u vezi sa krivičnim djelom ugrožavanje bezbjednosti javnog saobraćaja. Lazarević i Bobičić su poginuli kada je automobil u kome su se nalazili izletio sa kolovoza, probio bankinu i završio u provaliji pored magistrale Podgorica – Budva u mjestu Brajići. Pored Lazarevića i Bobičića u automobilu su bili i njihovi drugovi Ilija Jevrić (18), Dragan Bulatović (20) i Jovan Boljević (20) koji su teško povrijeđeni. Petorica mladića iz Podgorice krenuli su na fudbalsku utakmicu da bodre ekipu Budućnosti u Radanovićima, u meču protiv FK Grbalj. Preliminarni podaci ukazuju da je do nesreće došlo kada je Boljević, koji je bio za volanom ,,pežoa 207“, vozilom zakačio ,,pasat“ tivatskih registarskih oznaka koji se kretao ispred, nakon če-

Vozač „pasata“ pušten da se brani sa slobode

Sa mjesta saobraćajne nesreće

ga je sletio sa puta u provaliju neposredno nakon izlaska iz tunela. Tokom uviđaja, na ,,pasatu“ tivatskih

tablica su konstatovana i evidentirana oštećenja, dok se ,,pežo“ potpuno smrskan zaustavio na jednoj litici. Iv. K.

Odluka Apelacionog suda u slučaju optuženih za učešće u ubistvu Cetinjanina U pucnjavi je ubijen Bogdan Milić, dok su Dragan Vušurović (33), Goran Vušurović (48) i Marko Vujačić ranjeni (48). Dvojica napadača sa silikonskim maskama i kačketima ušetala su u kafić ,,Portun“, u samom centru grada i ispalili više hitaca u Milića i prema gostima lokala PODGORICA – Apelacioni sud produžio je pritvor Cetinjanima Mošu Paoviću (18), Lazaru Nedoviću (20) i Žarku Pejakoviću (19), osumnjičenima da su učestvovali u ubistvu Bogdana Milića (37) i ranjavanju tri osobe 11. juna u cetinjskom lokalu „Portun“. Paoviću, Nedoviću i Pejakoviću optužnicom se stavlja na teret da su počinili krivično djelo stvaranje kriminalne organizacije i krivično djelo teško ubistvo u pokušaju u sticaju sa krivičnim djelom nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija. Op-

Paović, Nedović i Pejaković ostaju u pritvoru

Sa mjesta ubistva

tuženi Pejaković se tereti i za krivično djelo nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija. Kako je obrazloženo iz Apelacionog suda, osnovano je prvostepeni sud produžio pritvor okrivljenima jer iz spisa predmeta proizilazi osnovana sumnja da su optuženi počinili krivična djela koja im se stavljaju na teret. – U spisima predmeta se na-

vodi da su se svi okrivljeni nakon krivičnog djela ubistvo našli u istom apartmanu gdje su se skrivali. Iz tih činjenica proizilazi osnovana sumnja da su okrivljeni bili članovi kriminalne organizacije čiji zadatak je bio izvršavanje krivičnih djela protiv života i tijela, nabavljanje i držanje oružja i municije, pružanje logističke podrške, praćenje pripadnika suprotstavljenih

kriminalnih organizacija, lociranje njihovog boravka u lokalima i dojavljivanje drugim članovima kriminalne organizacije o kretanju tih osoba – piše u obrazloženju Apelacionog suda. Kako se navodi, osnovana sumnja da je okrivljeni Pejaković počinio krivično djelo - nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija proizilazi iz zapisnika o pretresu stana u kojem je konstatovano koje oružje i municija su pronađeni prilikom pretresa. – Zaplijenjeno je tada 70 komada puščane i pištoljske municije različitih kalibara, jedna lovačka puška za koje oružje i municiju nije imao odobrenje nadležnog državnog organa za držanje i nošenje – piše u odluci suda. Iz Apelacionog suda je obrazloženo da je prvostepena instanca pravilno produžila pritvor Pejakoviću, Paoviću i Nedoviću zbog opasnosti od bjekstva jer je cijenio težinu krivičnih djela koja im su stavljaju na teret. U pucnjavi je tada ubijen Milić, dok su Dragan Vušurović (33), Goran Vušurović (48) i Marko Vujačić ranjeni (48). Dvojica napadača sa silikonskim maskama i kačketima ušetala su u kafić ,,Portun“, u samom centru grada i ispalili više hitaca u Milića i prema gostima lokala. M. L.

Potvrđena optužnica protiv okrivljenih za krijumčarenje narkotika

Oduzeta neprijavljena Telefonom dogovarali roba na aerodromu prodaju kokaina PODGORICA – Viši sud u Podgorici potvrdio je optužnicu protiv S. R. i S. K. zbog sumnje da su počinili krivična djela neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga. Prema navodima optužnice, oni su od 31. decembra 2018. godine do 29. maja prošle godine, neovlašćeno prodavali kokain. - Okrivljeni S. R. i S. K. su po dogovoru koji su ostvarivali telefonom sa NN osobom zakazivali mjesto primopredaje kokaina. Tako je okrivljeni S. R. 11. januara 2019. godine za neutvrđeni novčani iznos K. M. prodao pet PVC pakovanja kokaina ukupne mase 1,928 grama, koji je policija pronašla prilikom pretresa. S. K. je pomagao okrivljenom S. R. u prodaji droge. Okrivljeni S. K. je prodavao kokain i to po jedan paketić od 0,5 grama za 40 eura, dok je 2. aprila 2019. godine neovlašćeno radi prodaje držao 4,88 grama kokaina namijenjenog daljoj prodaji – piše u optužnici. M. L.

PODGORICA - Službenici Uprave carina na CI Aerodrom Podgorica zaplijenili su kavijar i UPS uređaje vrijednosti 6.625 eura i izdata su dva prekršajna naloga.

Službenici Uprave carina 25. decembra prilikom detaljnog pregleda pošiljke pronašli su višak robe u količini od 14 komada UPS uređaja, vrijednosti 2.125 eura.

Neprijavljena roba je oduzeta, a prekršajni nalog izdat. Takođe, 26. decembra prilikom redovne kontrole putnika na ulazu u Crnu Goru kod stranog državljanina pronašli su i oduzeli neprijavljeni kavijar vrijednosti 4.500 eura. Neprijavljena roba je, kako se navodi u saopštenju Uprave carina, oduzeta a prekršajni nalog izdat. C. H.

Crnom Gorom

Srijeda, 8. januar 2020.

NVO Sinergija udiše novi život starom željezničkom vagonu

Oživljava sjećanje na prugu kroz Boku

HERCEG NOVI – Stari željeznički vagon koji čuva uspomenu na značaj i ulogu željeznice za razvoj Boke i šire regije uskoro će iz Igala biti premješten u Zeleniku, mjesto na hercegnovskoj rivijeri gdje je bila prva željeznička stanica i okretnica vozova od 1901. do 1968. godine. Vagon skoro dvije decenije stoji i propada ispred Instituta ,,Dr Simo Milošević“ u Igalu. Zahvaljujući ogromnoj upornosti i entuzijazmu članova NVO Sinergija, pod vođstvom mladog novskog arhitekte Vuka Čvora, stara željeznička karoca dobija novi život. Projekat rehabilitacije vagona „star“ je skoro pet godina. NVO Sinergija, kao i vlasnik vagona i član udruženja ljubitelja željeznice iz Pančeva Josip Veber dva mjeseca intenzivno rade na renoviranju vagona u Igalu i infrastrukturnoj pripremi njegove nove lokacije i finalne destinacije u Zelenici. - Da bi oživjeli vagon, članovi NVO Sinergija morali su da osmisle novu namjenu za njega koja nije samo spomeničnog tipa, već je i ekonomski održiva. Nakon sanacije vagona trebalo bi da bude osmišljena aktivnost koja bi omogućavala da uložena sredstva budu vraćena, odnosno da vagon ne bude ponovo izložen destruktivnosti vandala saopštili su iz NVO Sinergija. Lokacija za postavljanje vagona u Zelenici je prepoznata i Programom za postavljanje privremenih objekata Herceg Novog koji je opština donijela ove godine i na osnovu kojih su izdati urbanističko-tehnički uslovi za izradu projekta za postavljanje privremenog objekta. Potpisan je ugovor o zakupu zemljišta između DOO „Vagon“ i opštine Herceg Novi. U toku je finalizacija idejnog rješenja i cjelokupne projektne dokumentacije koju će izraditi Arhitektonski studio ,,Modularh“ iz Herceg Novog. - Vagon će u Zelenici biti ne samo spomenik kulture i dokaz željezničke istorije Boke Kotorske, već i ugostiteljskoizložbeni prostor, odnosno novo mjesto za okupljanje Bokelja i turista. Najbolja kafa, lokalni proizvodi hrane i pića, izložbe, koncerti i drugi kulturno umjetnički događaji za djecu, mlade, odrasle i starije osobe biće ponuda koja će biti dostupna tokom čitave godine, a sve kako bi se gosti prisjetili istorije i mislima malo otputovali u ambijent koji će podsjećati na lijepa putovanja i minula vremena. Vagon će prije svega imati glavnu ulogu u valorizovanju uspomene na veoma značajnu ulogu željeznice u razvoju i preporodu Boke i cijele regije – naveli su

Zelenika - pravo mjesto za novi život vagona Iz NVO Sinergija, uduženja za očuvanje baštine, pod čijim je budnim okom vagon čuvan posljednjih godina i saniran nakon brojnih slučajeva vandalizma u Igalu, najavljuju da će vagon otvoriti svoja vrata na proljeće. Zelenika je, tvrde u toj NVO, odlično rješenje za spas i novi život vagona, jer je tamo bila prva željeznička stanica i okretnica vozova koji su saobraćali do Čapljine, a danas u njoj postoji i Željeznička ulica, željezničke zgrade, stari željeznički most i tunel kroz Lalovinu.

Nadovezuju se na već završene projekte

Vagon će u Zelenici biti ne samo spomenik kulture i dokaz željezničke istorije Boke Kotorske, već i ugostiteljskoizložbeni prostor, odnosno novo mjesto za okupljanje Bokelja i turista. Ipak, prije svega imaće glavnu ulogu u valorizovanju uspomene na veoma značajnu ulogu željeznice u razvoju i preporodu Boke i cijele regije – naveli su iz NVO Sinergija

MNOGO POSLA: Vagon u Igalu

iz NVO Sinergija. Objašnjavaju da su u toku radovi na sanaciji spoljašnjeg omotača vagona od lima i njegove čelične konstrukcije. Radove izvode preduzetnici iz Bijele sa velikim iskustvom u radu sa ovakvim konstrukci-

jama koje nose iz bivšeg brodogradilišta. Inicijator ovog projekta Vuk Čvoro kaže da će vagon biti mjesto okupljanja na kome će biti organizovane izložbe mladih umjetnika, organske hrane, lokalnih proizvoda,

SKORO SPREMNO: Buduće mjesto vagona u Zelenici



U toku je sanacija spoljašnjeg omotača vagona od lima i njegove čelične konstrukcije. Radove izvode preduzetnici iz Bijele, iskusni u radu sa ovakvim konstrukcijama koje nose iz bivšeg brodogradilišta prezentacije projekata u domenu očuvanja kulturne baštine. Posjetioci će biti u prilici da se informišu o rutama koje žele da obiđu, da kupe knjige i suvenire o željeznici i Boki i dožive kroz enterijer nekadašnji izgled željeznice.

Miloš Krivokapić, suosnivač „Vagona“ smatra da će to biti mjesto koje će privlačiti domaće i strane turiste. - Dopada mi se kako je u Herceg Novom napravljen spoj turizma i kulture i budući da se prepoznajemo u tome, zato

U NVO Sinergija navode da se ovaj poduhvat nadovezuje na već realizovani projekat sanacije nekadašnjeg željezničkog tunela između Meljina i Zelenike, kao i na asfaltiranja pješačkobiciklističke staze na trasi nekadašnje pruge kroz tunel i u njegovoj neposrednoj blizini. Riječ je o poslovima koje je realizovala opština Herceg Novi i Agencija za izgradnju i razvoj Herceg Novog.

tu i razvijamo ovaj projekat – kazao je Krivokapić. U Zelenici, gdje će vagon biti premješten, urađen je iskop u kojem su izvedene potrebne instalacije vodovoda i kanalizacije, struje i drenaže kišnice. Iskop je potom tamponiran, dobro nabijen vibro mašinama i nasut kamenom i iznivelisan tzv. šakavcem, koji se koristi prilikom postavljanje pruga. Uskoro će biti prebačene i šine, a u narednim danima će posebnim konvojem iz Igala u Zeleniku, ispred starog hotela ,,Plaža“, sagrađenog u istom periodu kada je dovedena i pruga, biti dovezen i postavljen i sam vagon. Ž. KONTIĆ

Crnom Gorom

Srijeda, 8. januar 2020.

Mladi Nikšićanin Vladimir Bojković doktorirao u Italiji na temu arhitekture svog rodnog grada

Građenje novog Nikšića bilo je kolektivna poetika NIKŠIĆ – Da grad pod Trebjesom ima zanimljivu arhitekturu i da se kompletan razvoj grada može posmatrati i sa te naučne strane, dokazao je Vladimir Bojković, prvi Nikšićanin koji je doktorirao na temu iz urbanizma i arhitekture svog rodnog grada. Doktorski rad na temu ,,Transformacija arhitektonskog urbanog identiteta grada Nikšića“ odbranio je na Univerzitetu u Ankoni, gdje je proveo tri godine. U toku doktorskih studija Bojković je sarađivao sa profesorima Faustom Punjalonijem i Antonelom Alićijem. Oni su mu i dali glavne smjernice u izradi doktorskog rada, a Vladimir naglašava da su i oni bili zainteresovani za arhitekturu Nikšića zbog raznih specifičnosti.

MATRICA

- Nijesu očekivali da se na Balkanu može pojaviti tako rijetka urbana matrica jer predstavlja idealan primjer urbane matrice renesansnog grada sa nekim postulatima barokne postavke. Još više im je interesovanje poraslo kada su vidjeli da je arhitetkta Josip Slade, koji je projektovao taj prvi regulacioni plan, zapravo italijanski đak. On je studirao oblast građevinarstva u Padovi. Moguće da je bio inspirisan urbanom matricom grada Palmanove, koji se nalazi u blizini Padove i da je vjerovatno podstaknut njome htio dati jednu primjerenu priču za crnogorske prilike nakon oslobođenja od Turske. Građenje novog grada Nikšića bila je kolektivna poetika i zapravo su ljudi željeli da izgrade jedan novi početak, polet – kaže Bojković. Vladimir objašnjava da je plan dat u strogoj geomentrijskoj postavci, pa je tada bilo utvrđeno gdje će biti individualno, a gdje kolektivno stanovanje, gdje će biti postavljeni objekti od značaja za sam grad, objekti za zdravstvo i drugi. To mu je davalo karakter razvijenije varoši, a materijal iz starog grada korišćen je za građenje novog. Vladimir je diplomirao i magistrirao na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici, gdje je danas angažovan kao saradnik u nastavi. Interesovanje da ozbiljnije izučava arhitekturu rodnog grada javila se, kako kaže, prirodno. Magistarski rad odbranio je na temu ,,Identitet urbanog jezgra grada Nikšića u prostoru i vremenu“, u kojem je fokus bio na arhitektonskim rješenjima iz plana Josipa Sladea.

HEKSAGON

- Već u prvom regulacionom planu mogao se prepoznati heksagon, kao dominantan

Već u prvom regulacionom planu mogao se prepoznati heksagon kao dominantan element u genezi grada. Ipak, arhitektonski procvat Nikšić doživljava nakon Drugog svjetskog rata. Period nagle industrijalizacije i doseljavanja velikog broja stanovnika doveo je do toga da varoš od 4.500 stanovnika počne da se razvija u moderan grad element u genezi grada. Ipak, svoj arhitektonski procvat Nikšić doživljava nakon Drugog svjetskog rata. Period nagle industrijalizacije i doseljavanja velikog broja stanovnika doveo je do toga da varoš od 4.500 stanovnika počne da se razvija u moderan grad. U tim godinama nastala je moderna arhitektura u Nikšiću, koja je pratila evropske trendove, ali ih je opet interpretirala na neki lokalni način, dajući autentičnost ovom prostoru. Bilo je potrebno da ljudi žive u jednom uređenom, urbanizovanom sistemu – dodaje Bojković. Nikšić u arhitektonskom smislu počinje da se razvija u više slojeva, tačnije prstenova, pa počinje da dobija prepoznatljive obrise, koji i danas dominiraju. Od 1952. do 1986. godine urađeno je nekoliko urbanističkih planova i projekata koji plijene pažnju. U tom periodu arhitekte iz Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Srbije ostavljaju dubok trag u razvoju urbanizma Nikšića.

Hobiji slikarstvo i pisanje Slikarstvo i pisanje su hobiji koje Vladimir rado upražnjava, a oni mu daju veću slobodu u izražavanju u odnosu na arhitekturu. - U slikarstvu imate jednu sobu u kojoj ste smješteni vi, papir ili platno i boje, i u prostoru te sobe stvarate imaginarne svjetove koje prenosite potezom četkice. Ono daje širinu i mogućnost slobode izražavanja, dok je sa druge strane arhitektura društveno odgovornija umjetnost. Dok jednu sliku možete da skrajnete, da je ne gledate, pored jednog objekta morate da prođete ili da ga široko zaobiđete. Na kraju, i slikarstvo i arhitektura su umjetnosti, pa koliko imaju razlike, toliko imaju i sličnosti – kaže Bojković.

Snimak Nikšića iz aviona 1926. godine

Vladimir Bojković

ZNAK PREPOZNATLJIVOSTI: Hotel ,,Onogošt“ 80-ih godina (razglednica)

- Projekat za Dom revolucije uradio je slovenački arhitekta i akademik Marko Mušič, iz Hrvatske su tu Feđa Košir, Josip Sajsel i Bruno Milić, Rajko M. Tatić iz Srbije autor je stambenih zgrada u Ulici Nika Miljanića, zgrade Narodne banke i stambenoposlovne zgrade prekoputa banke. Iz Bosne i Hercegovine tu su imena akademika Ivana Štrausa i njegovog brata Tihomira Štrausa na projektu hotela ,,Onogošt“, dok su projekat Instituta za crnu metalurgiju uradili Izet Galičić, Mehmed Krasnica i Šefkija Dreco. Ime Ratibora Đorđevića je takođe neizostavno, a on je zaslužan

za projekat uređenja gradskog parka i rješenje koje je dao za Trg Save Kovačevića – dodaje Bojković. Posebno interesantna zgrada u arhitektonskom smislu je ,,Meander“, djelo Bruna Milića s kraja pedesetih godina prošlog vijeka.

EVROPSKI

- To je početak regulisanog kolektivnog stanovanja u Nikšiću. Projekat je urađen po uzoru na evropske trendove, prije svega na Švedsku. U istom periodu nastaju objekti naselja Valenbija u Stokholmu… Tipologija izlomljenih geometrijskih oblika zastupljena je u Nikšiću. Arhitekti

iz inostranstva su jako začuđeni kada vide da postoji takav objekat u nekom njima nepoznatom gradu. Zgrada „Meander“ treba da se vrednuje kao jedan istorijski artefakt razvoja grada, jer tada prvi put imate kolektivno stanovanje. Do tada se mahom u Nikšiću živjelo u kućama – naglasio je Vladimir. On ističe i da je u tom periodu Jugoslavija forsirala arhitekte da obilaze svjetske izložbe i da rade na profesionalnom usavršavanju. Crnogorski arhitekti u tom periodu bivaju malo zastupljeni u kontekstu jugoslovenske arhitekture, a jako je značajno pomenuti ime Đor-

Djelo Slobodana Vukajlovića Bojković ističe i ime prvog doktora arhitekture iz Crne Gore Slobodana Vukajlovića. Izdvaja i njegove projekte rekonstrukcije i adaptacije dvorca kralja Nikole za potrebe OŠ ,,Luka Simonović“, zatim spomeničku, stambenu, individualnu, školsku i arhitekturu administativnih i zdravstvenih objekata. - Jedan od najznačajnijih objekata Vukajlovća je gradska kapela, koju je koncipirao na heksagonu i stećcima. Tu je i Stadion malih sportova, centralni vrtić, katolička crkva, motel ,,Trebjesa“, zgrada bivše Investicione banke, a gradio je i u Italiji – dodaje Bojković.

Slobodan Vukajlović

đija Minjevića. - Minjević je bio glavni arhitekta u Nikšiću od 1953. do 1963. godine. Projektovao je više od 30 objekata, a posjetio je dvije značajne izložbe u Briselu i Berlinu i znanja koja je tamo stekao primijenio je na Nikšić. Sve postulate moderne kao internacionalnog stila prenio je u Nikšić. Primjenjivao je tradicionalo vezivanje kamena bunja, projektovao je zgrade osnovnih škola ,,Olga Golović“ i ,,Ratko Žarić“, a ova potonja je imala manji zoološki vrt. Primjenjuje horizontalne brisoleje kojima se reguliše direktan upad sunčevih zraka. On je zaslužan i za projekat zgrade opštine, Dom sindikata, koji je značajan primjer regionalne arhitekture sa vertikalnim brisolejima, Filozofskog fakulteta i nikšićke bolnice – kaže Vladimir. Nedavno je publikovana Vladimirova knjiga ,,Arhitektura i urbanizam nakon Drugog svjetskog rata“ u izdanju izdavačke kuće ,,Zadužbina Andrejević“. Knjiga je promovisana u Beogradu, dok se promocija u Crnoj Gori očekuje početkom februara. S. DOKNIĆ

Crnom Gorom

Srijeda, 8. januar 2020.

BIJELO POLJE: Projekat ,,Radom do boljeg života“ za pomoć osobama sa invaliditetom

Veće šanse za zapošljavanje BIJELO POLJE - U Bijelom Polju se uz podršku Zavoda za zapošljavanje Crne Gore realizuje projekat ,,Radom do boljeg života“, za koji su sredstva obezbijeđena iz Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom. Ukupna vrijednost projekta iznosi nešto više od 52.000 eura, od čega Zavod za zapošljavanje Crne Gore obezbjeđuje 49.687, dok 2.615 predstavlja doprinos podnosioca projekta. Iz DOO ,,Student BP“, koje je jedan od nosilaca projekta, navode da u opštem smislu projekat doprinosi unapređenju profesionalne rehabilitacije i zapošljavanje lica sa invaliditetom u opštini Bijelo Polje. - Specifični cilj, odnosno svrha projekta, jeste da se uz povećanje stručne i radne kvalifikacije lica sa invaliditetom kroz uspostavljanje partnerstva poslovnog i civilnog sektora, otvore nova radna mjesta za lica sa invaliditetom u Bijelom Polju – ističu iz ,,Student BP“. Fahreta Ćorović koja je bila jedan od predavača na tribinama, govorila je o standardima pristupačnosti, infrastrukturnim barijerama i prednostima zapošljavanja lica sa invaliditetom, dok je o razvijanju preduzetničkih ideja i održivim preduzećima govorio Mirko

Javne tribine

DRAGOCJENA ISKUSTVA: Javna tribina u Bijelom Polju

Kroz projekat „Radom do boljeg života“ šest osoba sa umjerenim i lakšim stepenom invaliditeta proći će trodnevni psihološko-motivacioni trening, tri mjeseca se stručno osposobljavati na konkretnom radnom mjestu kod poslodavca za zanimanja kuvar, radnik u fotokopirnici/knjižari i radnik na dizajnu materijala Konatar. Kroz projekat „Radom do boljeg života“ šest osoba sa umjerenim i lakšim stepenom inva-

liditeta proći će trodnevni psihološko-motivacioni trening, tri mjeseca se stručno osposobljavati na konkretnom

radnom mjestu kod poslodavca za zanimanja kuvar, radnik u fotokopirnici/knjižari i radnik na dizajnu materijala. Na-

kon završenog osposobljavanja svih šestoro će raditi kod partnera na projektu miniB. Č. mum pet mjeseci.

Tri javne tribine koje su održane u Bijelom Polju tokom decembra (u Bistrici, u centru i u Rasovu), kao i dvije koje su ranije održane u Zatonu i Loznoj, bile su dobra prilika da se ukaže na primjenu standarda pristupačnosti i zapošljavanje osoba sa invaliditetom. Na tribinama su prisutni imali priliku da dobiju informacije o subvencijama koje poslodavci imaju prilikom zapošljavanja osoba s invaliditetom, kao i promociju primjera dobre prakse kada je u pitanju njihov rad i zapošljavanje. Poseban naglasak na tribinama je stavljen na primjenu standarda pristupačnosti i uklanjanje konkretnih infrastruktunih barijera u ovim mjesnim centrima kada je u pitanju kretanje lica sa invaliditetom (djece, mladih i starijih osoba) i pristupačnost javnim servisima koji se tamo pružaju. Na tribinama je govoreno i o razvijanju preduzetničkih ideja, s posebnim naglaskom na žensko preduzetništvo, te o karakteristikama održivih preduzeća.

Lijep gest Crnogorskog društva za borbu protiv raka

Poklonili uramljene postere Domu zdravlja u Beranama

PODGORICA, BERANE - Crnogorsko društvo za borbu protiv raka (CDPR) poklonilo je dio uramljenih velikih postera na temu borbe protiv pušenja JZU Dom zdravlja „Dr Nika Labović“ u Beranama.

Generalni sekretar CDPR-a Domagoj Žarković uručio je direktorki beranskog Doma zdravlja dr Zuhri Hadrović uramljene postere koji se odnose na borbu protiv pušenja i ukazuju na opasnosti koje donosi konzumiranje duvanskih proizvoda. - Svrha postera je da oplemene prostorije i holove Doma zdravlja u Beranama, ali i da opominju na štetnosti po zdravlje koje uzrokuju duvan i

PAŽNJA PRIJA: Proslava u Rožajama

Svečanost u rožajskom NVU Olakšajmo život djeci sa posebnim potrebama

Podrška velikim borcima pušenje, jer je to glavni dokazani uzrok za dobijanje kancera pluća, ali i mnogih drugih vrsta kancera – rekao je Žarković. On je napomenuo da posteri

istovremeno služe i kao svojevrsna prevencija da se pušenje izbjegava svuda, a ne samo kao opomena da je zabranjeno u Domu zdravlja. R. R.

TIVAT: Očistili parking u Lepetanima

RAŠČISTILI PROSTOR: Komunalci na djelu

TIVAT – Radnici Komunalnog očistili su parking prostor u Lepetanima. Travu je kosilo 12 radnika, a četvorica su prikupljala komunalni i zeleni otpad. Prema riječima šefa službe Miloša Tripinovića, prikupljeno je više od 100 kesa kapaciteta 120 litara komunalnog otpada i više od 25 kubnih metara zelenog otpada i drače. Sl. K.

ROŽAJE - Nevladino udruženje Olakšajmo život djeci sa posebnim potrebama priredilo je u Centru za kulturu novogodišnju proslavu za svoje štićenike i tom prilikom su im podijelili poklone. Podsjećajući da je riječ o jedinom udruženju u opštini koje se brine o djeci sa smetnjama u razvoju, predsjednica tog NVU Vezira Ćosović zahvalila je donatorima koji su pomogli organizaciju proslave i podržavaju rad udruženja. - Istakla bih Centar za socijalni rad, Forum mladih Bošnjačke stranke, osnovne škole ,,Miroslav Đurović“ iz Bašče i ,,Bratstvo jedinstvo“ sa Skarepače, preduzeće ETC, Rotari klub iz Bijelog Polja na čelu sa Abazom Dizdarevićm, kao i Remziju i Safeta Camića, Senada i Amelu Kalač, Jusufa Ćatovića, Mithata i Mesuda Šahmana. Posebnu zahvalnost upućujem akademskom slikaru Ibrahimu Kurpejoviću koji je

Budite s nama, a ne pored nas Članovi NVU Olakšajmo život djeci sa posebnim potrebama su djeca i omladina koja imaju teškoće u razvoju, boluju od autizma, Dauovog sindroma, imaju govorne poteškoće, poremećenu motoriku, sa cerebralnom paralizom... - Iako imamo 52 člana, u terapiju koju sprovode, defektolog, pedagog, logoped, psiholog i fizioterapeut, uključeno je 32, koji imaju kombinovane smetnje. Kako nemamo stalnih izvora prihoda, stalno pozivamo sve dobre ljude da budu sa nama kako bi naši štićenici dobili mogućnost da normalno žive i da pobijede predrasude. Naš moto je ,,Budite s nama, a ne pored nas“ – rekla je Ćosović.

sa članovima likovne sekcije OŠ ,,25. maj“ pripremio čestitke koje su uručene štićenicima NVU Olakšajmo život djeci sa posebnim potrebama. Udruženje je obišao i članovima uručio poklone i predsjednik opštine Rahman Husović. - Uvijek treba da imamo na umu da pored nas žive naši sugrađani kojima je potrebna pomoć zajednice. Lokalna samouprava, u skladu sa mogućnostima i

ovlašćenjima, pružaće intenzivnu podršku svim ustanovama i udruženjima koje se bave afirmacijom prava djece sa smetnjama i teškoćama u razvoju i osoba sa invaliditetom. Od velike važnosti je da organizacije osoba sa invaliditetom budu osnažene kako bi preuzele aktivniju ulogu u društvu i bile inicijatori pozitivnih promjena - kazao je Husović. F. KALIĆ

Svijet

Srijeda, 8. januar 2020.

Libijska narodna armija preuzela kontrolu nad strateškim priobalnim gradom

Haftarove snage zauzele su Sirt

TRIPOLI - Libijske snage lojalne komandantu Kalifi Haftaru, čije je uporište na istoku zemlje, saopštile su da su preuzele kontrolu nad strateškim priobalnim gradom Sirtom, u brzoj ofanzivi predvođenoj vazdušnim napadom.

Kalifa Haftar

Zauzimanje Sirta značajno je za Haftara, koji od aprila sprovodi ofanzivu na glavni grad Tripoli, gdje je sjedište međunarodno priznate libijske vlade. Sirt se nalazi na srednjem dijelu libijske mediteranske obale i pod kontrolom je vladinih snaga od kada je oči-

šćen od pripadnika Islamske države uz pomoć američkih vazdušnih napada, 2016. godine, prenosi Rojters. Ofanziva Haftarove Libijske narodne armije dolazi u trenutku kada Turska šalje svoje trupe u Libiju, kako bi pomogla međunarodno priznatoj vladi u Tripoliju.

Sahrana Kasema Sulejmanija odgođena zbog meteža i stampeda

Stradalo najmanje 50, a povrijeđeno više od 200 ljudi TEHERAN - Sahrana iranskog generala Kasema Sulejmanija koja je trebala da bude održana juče u njegovom rodnom gradu Kermanu, odložena je nakon što je u pogrebnoj povorci došlo do meteža, a potom i stampeda u kome je stradalo najmanje 50 osoba, dok ih je više od 200 povrijeđeno. General Kasem Sulejmani ubijen je u američkom važdušnom napadu u Iraku, po naredbi američkom predsjednika Donalda Trampa i pod izgovorom da je planirao napade na američki narod. Zbog ubistva Kasema Sulejmanija zvanični Teheran zaprijetio je odmazdom. Na stotine hiljade Iranaca juče ujutro se okupilo u Kermanu uoči sahrane ubijenog generala. To je trebala da bude posljednja faza trodnevne povorke u znak žalosti za Sulejmanijem čije je tijelo prethodna dva dana pronošeno Bagdadom i Teheranom. U pogrebnoj povorci bilo je ljudi obučenih u crno u znak žalosti za generalom Solejmanijem, prenosi Rojters. Narod Irana već danima zahtijeva osvetu zbog Sulejmanija, čije je ubistvo dodatno podiglo tenzije na Bliskom istoku. Sulejmanijeva kćerka Zainab zaprijetila je američkom predsjedniku Donaldu Trampu, navodeći da će uslijediti odgovor zbog smrti njenog oca. Agencija Rojters navodi da pogrebna povorka u Kermanu predstavlja najveće okupljanje naroda još od 1989. godine i sahrane osnivača Islamske Republike ajatolaha Homeinija. Generala Sulejmanija na mjestu komandanta elitnih jedinica Kuds u sklopu Iranske revolucionarne garde zamjenio je general Esmail Gani, od koga se sada očekuje da opravda ukazano povjerenje. Gani je od 1997. godine bio zamjenik komandanta elitnih jedinica Kuds, koje su oformljene s početka Iranske revolucije 1979. godine, kako bi branila islamski sistem, podseća BBC.

Pedro Sančez

Španski parlament glasao o predsjedniku vlade

Pedro Sančez je ponovo premijer

MADRID - Donji dom španskog parlamenta ponovo je izglasao Pedra Sančeza za premijera Španije.

Stotine hiljada ljudi na ispraćaju generala Sulejmanija

Iranski parlament američku vojsku proglasio teroristima Iranski parlament proglasio je juče američku vojsku terorističkom organizacijom. Glasanje je održano tokom sjednice parlamenta, prenosi CNN, pozivajući se na agenciju IRNA. Nakon što je plan odobren, delegati su uzvikivali „Smrt Americi“. Na istoj sjednici parlament je odobrio i prošireni budžet za specijalne jednice Kuds.

Šezdeset trogodišnji Esmail Gani rođen je u Mashadu, drugom najnaseljenijem iranskom gradu i važnom centru za šiitske hodočasnike. Iranskoj revolucionarnoj gardi Gani se prodružio 1980. godine. Kao i Sulejmani, i Gani je učestvovao u ratu Irana i Iraka od 1980. do 1988. godine u kojem se novouspostavljena iranska vlast sukobila sa snagama Sadama Huseina. U tom konfliktu rodilo se prijateljstvo između Sulejmanija i Ganija. Gani se nakon toga pridružio jedinicama Kuds i bio je stacioniran u provinciji Korasan, koja se graniči sa Avanistanom i Turkmenistanom. Zapadni mediji navode da nije dostupno mnogo podataka o Ganijevim aktivnostima u tom periodu, ali da se zna da, dok je

Sulejmani bio fokusiran na zapad, Gani je brinuo o interesima Irana na istoku zemlje, kao što su trgovina narkoticima i pomoć Avganistanu u borbi sa talibanima. Ganiju su Sjedinjene Države 2012. godine uvele sankcije. Saradnik Instituta arapskih zalivskih zemalja u Vašingtonu Ali Alfoneh ocijenio je da je pred Ganijem sada „težak posao“. - Teško je za očekivati da će birokrata Gani uspjeti da nadomjesti harizmatično vođstvo svog prethodnika - rekao je Alfoneh koji očekuje da će se Ganijeva moć bazirati na snazi samih Kuds jedinica, kojima upravlja. Ubijeni general Kasem Sulejmani smatran je drugim najznačajnijim čovjekom u Iranu, odmah iza ajatolaha Hamneija,

SAD poslale bombardere na iransku granicu Američke vazduhoplovne snage počele su da prebacuju šest strateških bombardera B-52 u bazu na ostrvu Dijego Garsija u Indijskom okeanu nakon ubistva generala Kasima Sulejmanija, javlja Foks njuz. Kako se navodi, bombarderi B-52 su primijećeni kako polijeću iz avio-baze „Baksdejl“ u Luizijani u bazu na ostrvu Dijego Garsija, koja se nalazi oko 3.700 kilometara od južne granice Irana. Svaka letilica ima osam motora i dizajnirana je da nosi veliku količinu oružja, uključujući krstareće rakete, konvencionalne i laserski vođene bombe, kao i nuklearne gravitacione bombe.

a pominjan je čak i kao njegov mogući nasljednik. Sulejmani je ujedno i jedan od najzaslužnijih ljudi za porast uticaja Irana na Bliskom istoku. Imao je aktivnu ulogu u ratovima u Siriji, Iraku, Libanu i Jemenu.

Za izbor Sančeza glasalo je 167 poslanika, dok je protiv bilo 165. Osamnaest od 350 poslanika se uzdržalo od glasanja. Aktuelni predsjednik španske vlade Pedro Sančez izabran je zahvaljujući glasovima poslanika Socijalističke radničke narodne partije, čiji je predsjednik i partije Unidas Podemos, a za Sančeza su glasali i poslanici nekoliko regionalnih partija. Protiv Sančeza su, između ostalih, bili Narodna partija i stranka ekstremne desnice

Voks, kao i stranke koje se zalažu za nezavisnost Katalonije. Novi predsjednik vlade Španije izabran je u drugom glasanju poslanika, u kojem je za izbor premijera bila potrebna prosta većina. U prvom glasanju, održanom prošle nedjelje, Sančez je uspio da obezbijedi većinu od 166 poslanika, ali to nije bilo dovoljno, budući da je morao da obezbijedi apsolutnu većinu od 176 poslanika. Drugi vanredni parlamentarni izbori u Španiji održani su u novembru prošle godine, a nova vlada Pedra Sančeza biće prva koaliciona vlada od ponovnog uspostavljanja demokratskih izbora 1977. godine.

Vladimir Putin i Bašar al Asad

Vladimir Putin i Bašar al Asad se sastali u Damasku

Razmotrili vojne izvještaje

DAMASK – Predsjednik Rusije Vladimir Putin doputovao je juče u Damask, gdje je razgovarao sa sirijskim kolegom Bašarom al Asadom. Putin je sa aerodroma u Damasku, kako je saopštio portparol Kremlja Dmitrij Peskov, otišao u komandni centar grupe oružanih snaga Rusije u Siriji, gdje ga je dočekao Asad. - Dvojica predsjednika su saslušala vojne izvještaje o razvoju situacije u raznim djelovima zemlje - rekao je Peskov. Asad je, kako se navodi, Putinu zahvalio na posjeti. Izrazio je zahvalnost Rusiji i ruskoj vojsci na pomoći u borbi protiv terorizma i obnovi mirnog života u Siriji. Sirijski predsjednik je Putinu i ruskom narodu čestitao Božić. Priredila: Đurđica ĆORIĆ

Hronika Podgorice

Srijeda 8. januar 2020.

Članovi UBNOR-a Podgorica posjetili spomen-obilježje na Čepurcima

Humana akcija Banke hrane povodom Božića

Njihov doprinos slobodi i pobjedi mora se pamtiti i prenositi na mlađe generacije. Njihovi primjeri nadahnjuju i danas i daju snagu savremenim poštovaocima slobode i napretka Crne Gore – poručio je predsjednik UBNOR-a Podgorica Boro Banović

Darivali 60 obroka za socijalno ugrožene

R. IČEVIĆ

Odali počast stradalim rodoljubima

Članovi Udruženja boraca NOR-a i antifašista Podgorice posjetili su prije dva dana spomen- obilježje na Čepurcima i položili cvijeće na mjestu gdje su u nekoliko navrata tokom 1942, 1943. i 1944. godine okupacione vlasti u saradnji sa domaćim izdajnicima strijeljali 94 Crnogorki i Crnogoraca, pripadnika Narodnosolobodilačkog pokreta i rodoljuba. Podsjetivši na vrijeme NOB-a od 1941 do 1945. godine i stradanja zarobljenih pripadnika Narodnooslobodlačkog pokreta u Podgorici, predsjednik UBNOR-a Podgorica Boro Banović izrazio je trajno i duboko poštovanje sljedbenika

DUBOKO POŠTOVANJE: Članovi UBNOR-a Podgorica pored spomen-obilježja na Čepurcima

vrijedenosti i tradicije narodnooslobodilačke i antifašističke borbe strijeljanim kćerima i sinovima Podgorice i Crne Gore. On je podsjetio na surova

strijeljana na području Podgorice skoro 400 zarobljenih boraca, antišasta i slobodara i članova njihovih porodica na Vrelima ribničkim, Cijevni,

Pod Ljubovićem, Farmacima i drugim mjestima, koje su okupatori i njihove domaće sluge sprovodili tokom čitavog perioda NOB-a.

- Presude je donosio tzv. Narodni vojni sud Zetskog nacionalističkog odreda, kao dijela kolaboracionističke vlasti na čijem čelu je bio dr Ilija Vujović, advokat iz Podgorice i rezervni vojnosudski kapetan. Ilustrujući primjernu hrabrost i vjeru u pobjedu koje su pokazivali osuđeni rodoljubi, posebno je podsjetio na držanje mlade dvadesetogodišnje ilegalke Anke S. Knežević, koja je u potresnom pismu ocu i bratu, napisanom samo nekoiliko sati prije strijeljanja na ovom mjestu, napisala da ne žali što gine za slobodu i bolje društvo. Mi smo veliki dužnici svih ovih ljudi. Njihov doprinos slobodi i pobjedi mora se pamtiti i prenositi na mlađe generacije. Njihovi primjeri nadahnjuju i danas i daju snagu savremenim poštovaocima slobode i napretka Crne Gore da se istrajno bore za mir i njenu stabilnost i vječnost, da sredstvima primjerenim savremenim uslovima, znanjem i argumentima, rade na njenom razvoju i integrisanju u zajednicu demokratskih i razvijenih zemalja svijeta – poručio je je Banović. On je evocirao uspomene i na 6. januar 1916. godine kada je nakon potapanja broda Brindizi u Medovskom zalivu poginulo oko 380 Crnogoraca dobrovoljaca iz SAD i Kanade, koji su na poziv kralja Nikole odlučili da se priključe crnogorskoj vojsci u borbi za slobodu protiv Austrougara. Cvijeće na spomen obilježje na Čepurcima položili su Milan Maretić, Marija Martinović i I. M. Radomir Lakić.

Humanitarna organizacija Banka hrane i kuvar Žarko i ove godine za Božić su ručkom obradovali 60 porodica u stanju socijalne potrebe. Kako su naglasili iz te organizacije, ovom akcijom koja traje već šest godina zaredom, žele da poklone pažnju ljudima kojima je ona najpotrebnija u ovim posebnim danima. - Među njima ima starih ljudi, višečlanih porodica, samohranih roditelja, raseljenjih, a Božić je povod za darivanje i pomoć ljudima koji imaju nedovoljno za normalan život. Potrebno je da znamo da je njima pomoć potrebna i preko cijele godine. Budimo plemeniti, naše malo njima mnogo znači - ističu iz Banke hrane i pozivaju ostale da pomognu onima kojima je to potrebno tako što će im pokloniti obrok, toplu odjeću i obuću ili prigodan poklon za djecu. Oni su apelovali na Vladu da usmjerava sredstva ka siromašnima. - Ulaganje u rješavanje problema siromašnih nije trošak nego investicija za državu. Božić se smatra praznikom mira, dobrote, humanosti, praštanja i pomirenja. Provedimo praznike u tom duhu - poručili su iz Banke hrane. I. M.

Hronika Podgorice

Srijeda, 8. januar 2020.

Zbog kvara na magistralnom cjevovodu dio grada Preko Morače bio bez vode od sedam do 16.30 sati

Učestalija pucanja vodovodnih cijevi poslije serije zemljotresa Kvar na gradskom vodovodu prijavljen je prije dvije noći, a dio grada Preko Morače bio je bez vode od juče ujutro, jer su radnici Vodovoda i kanalizacija morali da zatvore vodu, da bi sanirali štetu.

U posljednjih mjesec pucale su salonitne cijevi velikog prečnika na pet lokacija u gradu – u Ulici 19. decembra, zatim kod Kluba boćara pod Goricom, u Ulici 8. marta, pa u Ulici Bracana Bracanovića i sada u Moskovskoj. U pitanju su veliki profili cijevi, prečnika 200, 300 i ovaj u Moskovskoj 400 milimetara – istakli su iz preduzeća Vodovod i kanalizacija uz napomenu da za cijelu prošlu godinu nijesu imali toliko intervencija na tako velikim profilima D. MALIDŽAN

Zbog kvara na magistralnom cjevovodu u Moskovskoj potrošači dijela te ulice, zatim Bulevara Svetog Petra Cetinjskog i Džordža Vašingtona, kao i Kliničkog centra Crne Gore bili su bez vode juče od sedam sati ujutro do 16:30 časova, kada je zamijenjena oštećena cijev.

Vodosnabdijevanje Kliničkog centra bilo na minimumu Iz Kliničkog centra Crne Gore kazali su za Pobjedu da je usljed kvara na magistralnom cjevovodu u Moskovskoj ulici vodonasbijevanje Kliničkog centra bilo na minimum. - Kada je prijetilo da postane kritično, radnici Vodovoda su izvršili premošćavanje prema Kliničkom centru i na svu sreću problem je riješen - kazali su iz Kliničkog centra.

RADOVI

„Patrolne šape“ u Sinepleksu Avantura „Džumandži – sljedeći nivo“ danas je na repertoaru bioskopa Sinepleks u 16:30, 19 i 21:40 časova. Fantazija „Grdana – gospodarica zla“ biće prikazana u 11:50 i 14:30, mjuzikl „Mačke“ u 18:50 i u 21 sat, horor „Kletva“ u 17, 20:20 i 22:10, biografski film „One su bombe“ u 20 i 22, a animacija „Patrolne šape“ u 11:20 i 12:45 sati. Komediju „Prerušeni špijuni“ možete pogledati u 11, 12, 13, 14, 16 i 18 sati, dramu „Realna priča“ u 18:30, komediju „Sluga“ u 16:30, 19:30, 21:20 i 22:20, dok se avantura „Ratovi zvijezda – uspon Skajvokera“ daje u 11:40, 14:10, 16:50 i 19:10 časova. Porodični film „Zaboravljeni Božić“ na repertoaru je u 15, a animacija „Zaleđeno kraljevstvo 2“ biće prikazana u 11:10, 13:15, 14:20, 15:15 i 17:15 sati. I. M.

Sunčano, do 12 stepeni U glavnom gradu za danas je najavljeno pretežno sunčano vrijeme. Vjetar slab do umjeren, sjeveroistočni. Jutarnja temperatura vazduha oko -2, najviša dnevna 12 stepeni. H. P.

ZA MJESEC PUKLO PET VEĆIH CJEVOVODA: Juče u Moskovskoj

vodovodnih cijevi. Kako navode, u pitanju su stare cijevi, a sve se događa poslije serije zemljotresa. - Na svim lokacijama pukle su stare salonitne cijevi. Međutim, sve ovo se događa poslije onog zemjotresa, ali ne odmah neposredno. Ne možemo sa sigurnošću za sada ništa da tvrdimo – poručili su iz Vodovoda i kanalizacije. Kako nam je potvrđeno iz ovog gradskog preduzeća, kvar u Moskovskoj otklonjen je juče u 16:30 časova, kada je uspostavljeno normalno vodosnabdijevanje. Zbog kvara na vodovodnoj mreži, saobraćaj u ovoj ulici odvijao se normalno, a dio ulice bio je pod vodom. I. M.

tar Crne Gore. - Najveći problem je to što Klinički centrar nema uredno vodosnabdijevanje. U stalnoj smo komunikaciji sa poslovođom iz sektora održavanje Kliničkog centra. Za sada nije bilo ništa sporno, ali da je ovo potrajalo bilo bi problema –

kazali su iz ovog gradskog preduzeća.

Usluge na Gradskim bazenima koji rade u okviru SC ,,Morača“ u 2019. godini posjetilo je 99.500 korisnika, od čega na otvorenom olimpijskom bazenu 24.000, a 75.500 korisnika na zatvorenom vaterpolo bazenu. To je za 25,6 odsto više u odnosu na 2018. godinu – kazali su za Pobjedu iz ,,Sportskih objekata“.

Gradske bazene u okviru SC ,,Morača“ prošle godine posjetilo 99.500 građana

Školu sportskog plivanja prošle godine pohađalo je više od 3.000 polaznika. Navodeći da je Vaterpolo i plivački klub Budućnost Podgorica formiran 2018. godine, iz „Sportskih objekata“ navode da broji više od 220 članova, organizovanih u dvije sekcije (vaterpolo i sekciju za takmičarsko plivanje). Na nacionalnom takmičenju u plivanju održanom u novembru prošle godinu u Herceg Novom, ističu oni, plivači ovoga kluba osvojili su 26 medalja. Termine u okviru javne funkcije na zatvorenom vaterpolo bazenu, pored VPK Budućnost, koriste i takmičari u plivanju Paraolimpijskog komiteta Crne Gore. U okviru Gradskih bazena instaliran je novi softverski program za prodaju ulaznica i kontrolu ulazaka, uz mogućnost korišćenja različitih elektronskih paketa ulaznica, čime je korisnicima usluga značajno pojednostavljen ulazak i boravak na kupalištu, - I za polaznike škole sportskog plivanja instaliran je softverski program za praćenje upisa u školu, produženja škole i evidenciju ulazaka – navo-

PROBLEMI

Iz Vodovoda nijesu mogli sa sigurnošću da saopšte koji je uzrok kvara na mreži u Moskovskoj. Međutim, kako ističu, u posljednjih mjesec puca-

le su salonitne cijevi velikog prečnika na pet lokacija u gradu, koliko nije zabilježeno za cijelu prošlu godinu. - U pitanju su stare salonitne cijevi. One ne pucaju često. Ali, u posljednjih mjesec pucale su na pet lokacija u gradu – u Ulici 19. decembra (ispred

južne tribine Gradskog stadiona), zatim kod Kluba boćara pod Goricom, u Ulici 8. marta (na Zabjelu), pa u Ulici Bracana Bracanovića (kod Central parka na Pobrežju) i sada u Moskovskoj. U pitanju su veliki profili cijevi, prečnika 200, 300 i ovaj u Moskovskoj 400 milimetara. U prethodnim slučajevima je bila primarna mreža, a ovaj u Moskovskoj je glavni cjevovod, nastavak magistralnog voda sa Mareze – objasnili su iz Vodovoda, uz napomenu da za cijelu prošlu godinu nijesu imali toliko intervencija na tako velikim profilima, koliko u posljednjih mjesec. Oni nijesu mogu sa sigurnošću da kažu što je uzrok pucanja

Sve više ljubitelja sportskog i rekreativnog plivanja M. BABOVIĆ

Iz Vodovoda i kanalizacije kazali su za Pobjedu da je kvar na vodovodnoj mreži na raskrsnici Moskovske ulice i Bulevara svetog Petra Cetinjskog (kod Telekoma) prijavljen prije dvije noći (ponedjeljak veče). - Naše ekipe su na terenu od sedam sati jutros (utorak). Došlo je do pucanja salonitne cijevi magistralnog vodvovoda, prečnika 400 milimetara – kazali su iz Vodovoda. Navodeći da su zbog radova morali da zatvore vodu, iz Vodovoda objašnjavaju da su zbog toga bez vode bili potrošaći iz dijela Moskovske ulice, Bulevara Svetog Petra Cetinjskog (od Mosta Blaža Jovanovića do raskrsnice sa Bulevarom Džordža Vašingtona), zatim dio Bulevara Džordža Vašingtona, ali i Klinički cen-

Kamp za plivače i vaterpoliste

ZA 25,6 ODSTO VIšE U ODnOSU nA 2018. gODInU: Sa bazena

de iz „Sportskih objekata“. Radi postizanja potrebnih standarda u ,,Sportskim objektima“ prošle godine je na bazernima sprovedeno sezonsko čišćenje natkrivenog bazena, proširenje plaže otvorenog olimpijskog bazena za 300 kvadratnih metara, zamjena kvarcnog pijeska u filterima za filtraciju bazenske vode, opravka školjke bazena i spoljašnje rasvjete oko bazena, ugradnja sportske rasvjete na olimpijskom bazenu prema

FINA standardima, nabavka mašine za čišćenje plaže bazena, ozelenjavanje površina oko sportskih objekata i instaliranjem parkovskog mobilijara. Na zatvorenom bazenu, podsjećaju iz „Sportskih objekata“, prošle godine realizovani su kvalifikacioni turnir u vaterpolu (U15) na kojem su učestvovale reprezentacije Crne Gore, Mađarske, Rusije, Turske i Moldavije, treninzi Vaterpolo reprezentacije Crne Gore za odlazak na Svjetsko prven-

stvo, trening Vaterpolo reprezentacije (U17) za odlazak na Evropsko prvenstvo, takmičenje u okviru Kupa Crne Gore, pripreme Vaterpolo reprezentacija Crne Gore i Holandije za Evropsko prvenstvo, priprema mlade reprezentacije Crne Gore za odlazak na Svjetsko prvenstvo u Katar. - Na otvorenom olimpijskom bazenu održani su takmičenje u plivačkim disciplinama pod nazivom ,,Igre malih zemalja Evrope 2019“, otvoreno prven-

Iz ,,Sportskih objekata“ najavljuju da VPK Budućnost Podgorica planira na gradskim bazenima ove godine da organizuje kamp u plivanju i vaterpolu za perspektivne plivače i vaterpoliste iz Crne Gore i okruženja. - Sa njima će raditi eminentni crnogorski stručnjaci iz plivanja i vaterpola. Planirano je da se kamp realizuje u periodu jul - avgust 2020. godine – poručuju iz „Sportskih objekata“.

stvo Crne Gore u plivanju „Montenegro Open 2019“ i manifestacija „City Games“ – navode iz „Sportskih objekata“, uz napomenu da je i početkom ovog mjeseca na zatvorenom vaterpolo bazenu održan međunarodni turnir u vaterpolu, koji je osvojila naša reprezentacija koja se priprema za odlazak na Evropsko prvenstvo. I. M.

Kultura

Srijeda, 8. januar 2020.

Predstava Zetskog doma i SNG iz Ljubljane na Festivalu balkansko

Kadar iz filma „Četiri ruže“

Crnogorska premijera filma Vasilija Nikitovića

„Četiri ruže“ u Baru, Podgorici i Nikšiću PODGORICA - Crnogorska premijera rediteljskog filmskog prvijenca Vasilija Nikitovića „Četiri ruže“, na kojoj će se publici pokloniti dio glumačke ekipe, biće održana sjutra veče u 19 sati, u barskom Domu kulture. Istog dana film stiže u bioskope „Sinepleks“ u Podgorici, „Kadmus Sinepleks“ u Budvi“ i na „Scenu 213“ u Nikšiću u 20 sati. Film „Četiri ruže“ je krimidrama sa elementima komedije i predstavlja svojevrstan mozaik urbanih likova koje tokom jedne beogradske noći povezuje želja za brzom i lakom zaradom, dobrim provodom i bezbrižnim jutrom. Sastoji se od nekoliko paralelnih priča smještenih u ambijent noćnog života Bograda, a u centru mozaika, u kome se vodi bespoštedna borba, iza kulisa carstva poroka u noćnom klubu „Četiri ruže“, nalazi se jedan običan čovjek. U bezuspješnom pokušaju da od svega pobjegne, shvatiće da će uspjeti samo ako u pomoć pozove sve ono što je u međuvremenu izgubio: ljubav, iskrenost i vjeru. Na čelu odlične glumačke ekipe nalaze se Dragan Gagi Jovanović, koji se na filmskom platnu pojavljuje nakon sedam godina, Srđan Žika Todorović, Gordan Kičić, Boris Milivojević, Sonja Kolarčić, Jana Milić i Marko Samolov. Jedan od upečatljivih segmenata ovog filma je i orginalna muzika koju izvode bendovi i autori kao što su Kuguars, Sevdah Baby, The Glissers, Rambo Amadeus, Boban Petrović i drugi. Reprizne projekcije ostvarenja koje je u Srbiji od premijere 3. decembra već pogledalo nekoliko desetina hiljada gledalaca, zakazane su za 10. i 11. januar. Karte su u prodaji i mogu se rezervisati putem broja telefona 063/473-500. - Ovom premijerom Kulturni

Važna je ljubav, a ne novac

Reditelj filma „Četiri ruže“ Vasilije Nikitović kazao je da ovom pričom htio da kaže mnogo, ali sa jednom idejom - da je važna ljubav a ne novac. - Radnju filma sam smjestio u meni dobro poznato okruženje noćnog života, gdje sam inspiraciju tražio u realnim a neobičnim ljudima, koje ćete u noćnim klubovima primijetiti podjednako u Beogradu, Amsterdamu ili Tokiju. Ti noćni ljudi imaju i drugu stranu života – kada sija sunce, pa ih mi tako i upoznajemo, dok ih sve zajedno ne sretnemo u klubu „Četiri ruže“ gdje će se baš te noći desiti drama. Kroz priču jednog običnog čovjeka koga je noćna džungla privukla svojim čarima i porocima, otkrićemo dileme i ideje sa kojima se svaki čovek susretne prije ili kasnije. Film kroz likove i radnju oslikava stanje modernog društva u koje je upletena politika, kriminal, korupcija, umjetnost, ljubav, patnja i žrtva – kazao je Nikitović.

centar Bar potvrđuje već afirmisanu težnju, proisteklu iz zahtjeva publike, da uz saradnju sa eminentnim domaćim i regionalnim akterima radi na revitalizaciji bioskopskih aktivnosti, zahvaljujući čemu će svi ljubitelji sedme umjetnosti biti u prilici da i u narednom periodu uživaju u kvalitetnom programskom sadržaju – navodi se u najavi iz Kulturnog R. K. centra.

Festival proljeća u KIC-u PODGORICA - Manifestacija „Happy Spring Festival“ u organizaiciji Ambasade Narodne Republike Kine i Instituta Konfučije biće održana u petak, 10. januara u 20 sati u KIC-u „Budo Tomović“. Riječ je o događaju čiji je cilj promocija odnosa među nacijama, a kulturno-umjetnička delagacija izvešće raznolik program koji će uključiti igru, pjesmu, akrobatiku, magiju. Ovim festivalom se proslavlja kineska Nova godina, tradicionalni događaj prepoznatljiv po koloritu, muzičkim događajima, dekoraciji, vatrometima. To je najvažniji godišnji festival za sve ljude kineskog

Odnos čovjeka prema slobodi

porijekla širom svijeta. Ulaz na festival je besplatan, a ulaznice se mogu preuzeti na biletarnici KIC-a. R. K.

PODGORICA – Predstava „Razgovori o ljubavi“ Kraljevskog pozorišta Zetski dom sa Cetinja i Slovenskog mladinskog gledališča iz Ljubljane u režiji Jernjera Lorencija naći će se u takmičarskoj konkurenciji drugog pozorišnog Festivala balkanskog kulturnog prostora „Teatar na rasrkšću“ koji će biti održan od 11. do 19. marta u Nišu. „Razgovori o ljubavi“ premijer-

Svi komadi su zapravo interpretacija dramskih klasika, a pozorište se danas vraća klasicima zbog svjetske krize u kojoj se umjetnici oslanjaju na ono što bi moglo da ih ohrabri da se suoče sa problemima – saopštio je selektor Aleksandar Milosavljević no su izvedeni 14. septembra na Cetinju. - Pokušavali smo naširoko baviti se ljubavlju, sa što manje teorije, jer naravno, od samog početka smo svjesni da ova

predstava nema nikakav odgovor. Šta je to ljubav?... I ne bavi se time, samo daje priliku da se neke priče kažu i da se čuju i možda taj osjećaj da smo zapravo vrlo, vrlo slični. I da više ma-

nje čeznemo za vrlo sličnim, ako ne i istim stvarima - kazao je o radu na predstavi „Razovori o ljubavi“ reditelj i koautor teksta Jernej Lorenci. Takmičarska selekcija festivala,

Riječ više o novoj knjizi Jovanke Vukanović u izdanju Nacionalne biblioteke „Đurđ

Prolaznici koji proći PODGORICA - Kao da se, poslije četiri knjige poezije, dvije knjige eseja i jedne antologije, riječ Jovanke Vukanović oslobodila svih stega, zaljuljala do vrhova prstiju, odgurnula svom snagom i vinula visoko i daleko, do najvišeg i sebe najviše, zaronila duboko, duboko, do sebe najdublje. Do suštinskog. Valjda tako nastaju najbolje knjige. A „Prolaznici“ jesu Jovankina najbolja pjesnička zbirka, „sleme njenog stvaralaštva“, kako tvrdi Jovica Aćin u recenziji. Intenzitet pjesama, koherentnost zbirke, svedenost izraza i izbrušenost stihova, direktna obraćanja sagovorniku ističe i Božena Jelušić. Drama ljudske i pjesničke sudbine u „Prolaznicima“ pojavljuje se kroz osam ciklusa. Osam teških, metalnih alki. Na drvenim vratima. Osam otkucaja: Pjesma, Lektira, Kuća, Plač, Zidovi, Trag, Istorija i naravno Krug.

Drama ljudske i pjesničke sudbine u „Prolaznicima“ pojavljuje se kroz osam ciklusa. Osam teških, metalnih alki. Na drvenim vratima. Osam otkucaja: Pjesma, Lektira, Kuća, Plač, Zidovi, Trag, Istorija i naravno Krug. Redosljed bi mogao biti i drugačiji Redosljed bi mogao biti i drugačiji. Drvena vrata bi mogla i da zamijene mjesta. Vrata su, istovremeno, ogledala. Jer šta je život bez pjesme. Pjesma je pjesniku i zavičaj i kuća. Njegov odgovor na istoriju. Njegov plač i krug. No, šta je pjesma bez prijatelja. Bez zvona koja zvone za trenutak i za vječnost. Bez zidova i bez plača.

SUOČAVANJE

Osam metalnih alki kucka, otvaraju se tamna, teška, okovana drvena vrata, osam dubokih, iskrenih uzdaha istinom u

srce gađaju. Iznenađujućom snagom, slikom, ritmom. Jedna pjesma dovoljna je za jedan dan. Treba podnijeti to suočavanje sa ogledalima. Šta smo radili? Jesmo li uopšte živjeli? Gdje je naše mirno mjesto? Kako vratiti „tačkice života na svjetlost“? Šta ćemo s balkanskim bolom? Sa svim tim našim kućama-duhovima, kod Knina, kod Peći, kod Mostara... Sa svim prošlim i sadašnjim, sa patnjom i umorom... „Dragi moj daleki Bože / Pokaži već jednom / Negdje neko mjesto / Gdje bih mogla da

sjednem / Da svoja stopala / I tuđe puteve / U torbu zavežem / Zvijerima da ih ostavim / Nikad više da ih vidim / Od sebe same da se odmorim“. Nikakvih ograda više nema, ni

Kultura

Srijeda, 8. januar 2020.

og kulturnog prostora u Nišu

Prestižne nagrade Zlatni globus 77. put dodijeljene najboljima

raskršća

Selektor Aleksandar Milosavljević kazao je da je većina odabranih predstava dobar primjer prožimanja različitosti koje pripadaju balkanskim raskršćima. - Svi komadi su zapravo interpretacija dramskih klasika, a pozorište se danas vraća klasicima zbog svjetske krize u kojoj se umjetnici oslanjaju na ono što bi moglo da ih ohrabri da se suoče sa problemima. Još jedna važna tema povezuje sve takmičarske predstave, a to je odnos čovjeka prema slobodi - kazao je Milosavljević, prenosi „Blic“. Pitanje (ne)postojanja „slobode“, kao svojevrstan zajednički imenitelj svih predstava biće i tema tribine festivala „Teatar na raskršću“. Žiri koji će odlučivati o nagradama drugog „Teatra na raskršću“ čine reditelj Branislav Mićunović iz Crne Gore, glumica Katarina Kocevska iz Sjeverne Makedonije, glumica Mia Begović iz Hrvatske, glumac i upravnik pozorišta iz Rumunije Bogdan Kostea i glumac Vlado

đe Crnojević“

i neće zadrške. Jovanka Vukanović cijelim svojim bićem ulazi u dijaloge, sa sobom, s pjesnicima i čitaocima, s Gospodom, ne krijući ništa, ne očekujući ništa. Pa i svoj trag će, kaže, ponijeti sa sobom. Jer ona je pjesnik, ispovjednik, čovjek koji sebe stalno drži na nišanu, koji presovan staje u svoju pjesmu ( jer „kad te zaboli postaješ tačka“), ali i prorok. Onaj koji zna da, dok je riječi, ima i života. Kome se otkriva, pred licem smrti, da nije smrt strašna, već njen pratilac, Tišina. U izvrsnoj završnici Prolaznika. Melanholičan ton, da. Ali ne i (očekivan?) žal za prošlim. Emocija visoke frekvencije, da. Ali ne i (očekivana?) ženska mekoća. Kod Jovanke je riječ o sasvim ličnoj drami duha, o autentičnom, jedinstvenom stanju bića koje traži i nalazi jedinstven stihovan oblik svojih misli. Pjesma nastaje i otkida se kao kap sa zida pećine, nakon dugog puta sa zemlje na nebo, sa neba na ze-

Korošević iz Bosne i Hercegovine.

OTkaZIVaNJE

Iako krajem prošle godine najavljeno da će festival otvoriti predstava „Sitničarnica kod srećne ruke“ po djelu Gorana Petrovića u režiji Kokana Mladenovića, to se ipak neće dogoditi. Kako prenosi „Blic“, u pismu upućenom čelniku pozorišta i festivala Spasoju Ž. Milovanoviću, Mladenović je poručio da „situacija u kojoj smo se našli ne ostavlja mi nikakav manevarski prostor.“ - Ja ne mogu da budem dio festivala nad čijim imenom, kao Damoklov mač, visi ime Aleksandra Vučića. To bi obesmislilo sve što govorim i radim i u životu i u teatru. Verujem u tvoje dobre namjere glede naše saradnje i festivala, ali si, ubacujući u igru Aleksandra Vučića, njima popločao put do pakla iz kojeg ne možemo izaći a da se bar jedan od nas dvojice ne osjeća ružno. Za razliku od tebe i ljudi koji te savjetuju i okružuju, ja ne mislim da je moguće prenebregnuti neka osnovna osjećanja morala u životu i dužnosti u teatru i napraviti kompromise poslije kojih je gotovo nemoguće sačuvati samopoštovanje i razlog za bavljenje umjetnošću – zapisao je Mladenović. Reagujući na ovo pismo, Milovanović je kaao da su pripreme za festival u punom jeku: - Tema je sloboda, pojedinca, pozorište kao afirmacija slobode. Narodno pozorište Niš je otvoreno za saradnju, za razne umjetnike. Otvoreni smo za saradnju sa Kokanom Mladenovićem. Mislim da na ovu priču, koja je više „vjerovali ili ne“ nego „dogodilo se na današnji dan“, treba staviti tačku – rekao je Milovanović. Mladenović je povukao predstavu nakon što je objavljeno da će pokrovitelj festivala biti predsjednik Srbije Aleksandar Vučić. r. k.

mlju, kroz podzemlje, očišćena, isprana i obogaćena, imuna na tamu i vrijeme, na tišinu.

OGLEDaLO Oka

A onda otkrivamo da nas se još kako tiče ta kaplja na vrhu stalaktita, to razapinjanje pjesničko na bijeloj hartiji. Ta kap, što raste, zaokružuje se i iz kruga izlazi, otkida se u najdubljoj pećinskoj tami, ogledalo je našeg oka. Podsjeća nas na zakrpe naše duše. Podsjeća nas da smo glupo lutali, tragajući, i da se „kuća ne traži nego gradi“. Podsjeća nas „da smrt uvijek dolazi ranije“ i da su sva naša bjekstva uzaludna. Ali! Krug je poslednji ciklus, poenta, što znači da dolazimo do početka. U ovom slučaju, do Pjesme, tačnije, Rađanja pjesme. Zabilješke „o sebi, o tebi, o drugima“. Dobro je. Riječ je opet tu. I uvijek biće. Prolaznici su, po definiciji, oni koji protrče, prolete, prohuje... Prolaznici Jovanke Vukanović došli su da nas podsjete na moć dobre poezije da nas protrese i probudi, da nas ljepotom, visinom i dubinom, zagrije i zaraduje, duh nam oživi i okrijepi. Došli su - da traju. Sonja ŽIVALJEVIĆ

Reditelj Sem Mendez nakon dodjele dva Zlatna globusa

PODGORICA - Britanski film „1917“ Sema Mendeza najbolja je drama i najbolje režirano ostvarenje, a najbolji film u kategoriji komedije/mjuzikla je „Bilo jednom u Holivudu“ Kventina Tarantina, koji je osvojio i nagradu za scenario – epilog je 77. dodjele Zlatnog globusa.

Kako prenosi SEEcult, u skladu sa očekivanjima, glavna glumačka priznanja u kategoriji drame pripala su Hoakinu Finiksu za ulogu u filmu „Džoker“ i Rene Zelveger za ulogu Džudi Garland u filmu „Džudi“. Najboljim glumcem u kategoriji mjuzikla/komedije progla-

šen je Taron Edžerton za ulogu u filmu „Rocketman“, a za najbolju žensku ulogu nagrađena je glumica i reperka Akvafina za „Zbogom“. Time je postala i prva glumica azijsko-američkog porijekla koja je osvojila Zlatni globus kao najbolja glumica u mjuziklu ili komediji.

Rasel Krou: Tragedija u Australiji posljedica je klimatskih promjena Za najbolju glumu u mini-serijama nagrađeni su Mišel Vilijams („Fosse/Verdon“) i Rasel Krou („The Loudest Voice“). Zbog požara u rodnoj Australiji Krou nije bio prisutan na dodjeli. Voditeljka Dženifer Aniston kazala je da on štiti svoju porodicu i dom od požara koji su prekrili državu, a potom i pročitala njegovu poruku. - Nema sumnje da je tragedija koja se odvija u Australiji posljedica klimatskih promjena. Moramo djelovati na temelju znanja, našu radnu snagu prebaciti na energiju koja se

obnavlja i poštovati našu planetu kao jedinstveno i nevjerovatno mesto koje zaista jeste. Na taj način ćemo imati budućnost – poručio je Krou. Požari koji su u novembru 2019. počeli da bukte širom Australije primorali su hiljade ljudi da napuste svoje domove, a broj žrtava – ljudskih i životinjskih, prema izveštajima nadležnih, svakim danom se povećava. Prirodna katastrofa koja je pogodila Australiju otvorila je nanovo pitanje odnosa vlada prema klimatskim promjenama.

Preminuo jedan od pionira konceptualne umjetnosti Džon Baldesari PODGORICA - Jedan od pionira konceptualne umjetnosti, uticajni američki umjetnik Džon Baldesari preminuo je u Los Anđelesu u 89. godini. Baldesarijeva galerija „Merijen Gudman“ koja djeluje u Njujorku, Londonu i Parizu, kako prenosi SEEcult, objavila je vijest o smrti navodeći da je to nemjerljiv gubitak za njegovu porodicu, kolege umjetnike, saradnike, prijatelje i nekadašnje posvećene studente. Baldesarijevo drsko i duhovito djelo pomoglo je proširenju definicije umjetnosti i oblikovalo čitave generacije umjetnika koje su uslijedile za njim. Jedan od njegovih prvih velikih radova „Projekat kremacije“ (1970) podrazumijevao je uništavanje svega što mu je došlo pod ruku - spalio je sve slike koje je napravio između 1953. i 1966. godine, a od pepela je napravio kolače. To je bio način njegovog suprotstavljanja onome što je učio – da su

Odlazak duhovitog i drskog pedagoga Frederik de Goldsmit

pored predstave iz Crne Gore i Slovenije obuhvatiće još sedam predstava. To su: „Bakhe“ (Euripid / I. V. Torbica) Narodnog teatra Bitolj (Sjeverna Makedonija), „Tko se boji Virdžinije Vulf“ (E. Olbi / L. Udovički Teatra Ulisses i Beogradskog dramskog pozorišta (Srbija, Hrvatska), „Labudovo jezero - novo viđenje“ (K. Mladenović) Gradski mađarski teatar „Čiki Gergelji“ (Temišvar, Rumunija), „Baal“ (B. Breht / V. Taufer) Slovensko mladinsko gledališče, Ljubljana (Slovenija), „Antigona“ (S. Žižek / A. Rihter) HNK Zagreb (Hrvatska), „Lorencačo“ (A. de Mise / B. Liješević) JDP (Srbija) i „Kaligula“ (A. Kami / D. Dobreva) Nacionalni teatar „Ivan Vazov“, Sofija (Bugarska).

Na vrhu Mendez i Tarantino, Skorseze najveći gubitnik Kevin Winter/Getty imaGes



Žiri koji će odlučivati o nagradama drugog „Teatra na raskršću“ čine reditelj Branislav Mićunović iz Crne Gore, glumica Katarina Kocevska iz Sjeverne Makedonije, glumica Mia Begović iz Hrvatske, glumac i upravnik pozorišta iz Rumunije Bogdan Kostea i glumac Vlado Korošević iz Bosne i Hercegovine

slike i skulpture jedino prihvatljive forme umjetnosti. Iako je Baldesari navodio Đota, Goju i Anrija Matisa kao omiljene umjetnike, osjećao je da treba pomjeriti granice. „Projekat kremacije“ označio je početak Baldesarijeve karijere koju kritičari opisuju kao nemirno i nemilosrdno eksperimentisanje. - Zamislio sam da niko ne gleda, da nikoga nije briga i poku-

šao sam da utvrdim što je umjetnost za mene - izjavio je Baldesari na Bijenalu u Veneciji, na kojem je dobio nagradu za životno djelo. Vođen željom da pronađe odgovor na vjekovno pitanje - što je, a što nije umjetnost, Baldesari je zaronio u kulturu masovnih medija, angažovao slikare komercijalnih znakova da produkuju njegove radove, stvarao slike uparene sa tek-

Zlatni globus za najbolju žensku sporednu ulogu u obje kategorije dobila je Lora Dern za „Bračnu priču“, a među glumcima je trijumfovao Bred Pit, za ulogu u Tarantinovom ostvarenju „Bilo jednom u Holivudu“. Najbolji film van engleskog govornog područja je kanski pobjednik južnokorejski „Parazit“ Bong Džon-hoa, dok je Zlatni globus za najbolji animirani film dodijeljen je ostvarenju „Missing Link“. Islandska kompozitorka Hiljdur Gudnadoutir nagrađena je za muziku filmu „Džoker“, te time postala prva žena koja je trijumfovala u toj kategoriji. Zlatni globus za najbolju pjesmu dodijeljen je Eltonu Džonu i Berniju Topinu za „I’m Gonna Love Me Again“ u filmu „Rocketman“. Najvećim gubitnikom na 77. dodjeli Zlatnih globusa u Los Anđelesu smatra se film Martina Skorsezea „Irac“, u produkciji Netfliksa, koji se nije proslavio, iako je imao čak 17 nominacija u filmskim kategorijama. Zlatni globus za najbolju TV dramsku seriju pripalo je crnohumornom „Nasljeđu“ („Succession“) u produkciji HBO, a najboljom mini TV serijom proglašen je „Černobilj“ za koju je Stelan Skarsgard nagrađen za sporednu mušku ulogu. Najbolja glumica u TV drami je Olivija Kolman, koja je nagrađena za ulogu kraljice Elizabete II u seriji „Kruna“, a u kategoriji mjuzikla/komedije za najbolju je proglašena Fibi Voler-Bridž, za ulogu u komediji „Vreća za spavanje“ („Fleabag“). Najboljim glumcem u dramskoj seriji proglašen je Brajan Koks za ulogu u „Nasljeđu“, a u kategoriji mjuzikla/komedije nagrađen je Rami Jusuf za ulogu u seriji „Rami“. Zlatni globus za životno djelo, odnosno nagrada „Sesil B. Demil“, dodijeljena je Tomu Henksu za ukupan doprinos filmu. Nagrade Zlatni globus, koje dodeljuje Udruženje stranih novinara akreditovanih u Holivudu, smatraju se jednim od najpouzdanijih pokazatelja uoči dodjele Oskara Američke filmske akademije. Priredila s. V. stom, aproprisao sve što je mogao od „starih majstora“, uključio u radove filmske kadrove, pa i smajlije. - Brzo bi mi sve dosadilo… Volio sam da radim stvari koje nikada ranije nijesam probao – kazao je svojevremeno Baldesari. Rođen u Kaliforniji 1931. godine, Baldesari je diplomirao umjetnost 1957. godine na današnjem San Dijego državnom univerzitetu. Bio je i posvećeni pedagog, najprije u srednjoj školi, a kasnije na prestižnim akademijama (CalArts, UCLA, UC San Diego). Kao pedagog, doprinio je formiranju sada već zrele generacije umjetnika u Los Anđelesu, a kako je naveo u jednom intervjuu 2003. godine, pokušao je da ispravi sve što je bilo loše u njegovom umjetničkom obrazovanju. Učesnik više od 200 samostalnih izložbi širom svijeta, Baldesari je tokom višedecenijske karijere dobio i niz priznanja, uključujući Zlatnog lava za životno djelo na Bijenalu u Veneciji 2009. godine i Nacionalnu medalju Priredila s. V. umjetnosti.

20 Zapis

Srijeda, 8. januar 2020.

ПРИМЈЕРИ ЧОЈСТВА ПИВСКОГ ХАЈДУКА: Бајo Пивљанин

Од јунака нације до јунака епике

Појавом хајдучког слободарског покрета почиње један нови период историје свих словенских народа на Балкану који ће вјековима бити једна од главних тематика многих усмених пјесама, а кад је ријеч о Црној Гори њоме безмало почиње укупна њена национална књижевност. Од самог почетка хајдуци су војници герилци, драгоцјена претходница црногорског комитско-партизанског ратничког насљеђа. Захваљујући тим бунтовницима и инаџијама, наш народ баштини националну повијест какву мало који други народ на Балкану има

Пише: Божидар И. МИЛИЧИЋ Свој тко живот за обштинскиј даје, он му текар у пјеснамʹ oстаје, бог да прости Баја Пивљанина! Осветио Срба од Турчина.

Симо Милутиновић Сарајлија

Епски лик, историјски углед и погибија Баја Пивљанина најбоље илуструју уопштено виђење хајдука на балканским просторима под Турцима Вука Стефановића Караџића, на својствен начин различито од и с ку с т а ва р е п р е з е н ат а н а ш е свеукупне хајдучије – Старине Новака, Старца Вујадина, Грујице Новаковића, Мијата Томића, Малог Радојице или Костреш харамбаше... или котарских ускока какви су: Вук Мандушић, Илија Смиљанић, Јанко од Котара... Бајова биографија се, заправо, сасвим уклапа у општу слику хајдука и ускока којима се бавила јуначка усмена епика средњих времена којој Вук посвећује цијелу једну своју збирку и један бројан пјеснички циклус – хајдучко-ускочки. У тој збирци Вук објављује и неколико пјесама о Пивљанину, међу којима је и пјесма За што Бајо оде у хајдуке. Стиче се, међутим, утисак да један број наших усмених пјесника много детаљније и историјски убједљивије од Вука говори о одметању у хајдуке. Они наводе низ конкретних примјера да су се многи одметнули што нијесу имали других излаза пошто су се завадили са представницима власти и постали њихова звјерка за устрел без милости. Од таквог прилаза хајдуцима и њиховом занату Караџићу је, чини се, било више стало да свој запис усклади са ријечју (х)ајдук која је на наше про сторе дошла у утрешељима турских освајачких хорди и ту се укоријенила. СЛОБОДАРИ До доласка Турака на балканским просторима хајдука није било. Хајдук је изворно арапска ријеч, која преведена на турски значи „одметник од власти, друмски разбојник, лопов“. Тако је дословно преводи Рјечник турцизама у српскохрватском/ хрватскосрпском језику Aбдулаха Шкаљића, док јој Лексикон страних речи и израза Милана Вујаклије даје савременије објашњење и истиче њено историјски потврђено значење, па каже да је (х)ајдук „одметник који се борио против турских насилника и

кроз пет векова робовања био заточеник слободе“. Има истине и у једном и другом значењу. Хајдуци су, заиста, били сви они који се нијесу повиновали поданичком статусу и који су се храбро супротставили насилничкој окупаторској власти, какав је и Пивљанин. Питање је, међутим, зашто се тај термин одржао у историјској и књижевној лексикографији дан-дањи? Тим прије што је покорени народ од првог момента сасвим другачије (од Турака) прихватио хајдукe. Прихватио их је као слободаре и националне јунаке и као такви су постали главни јунаци многих епских пјесама. Вук Караџић није савременик најбољих хајдука са наших простора, тако да је највећим дијелом слику о њима створио на основу усмених пјесама, те заосталих предања о њима. Он каже да „народ наш мисли и пјева да су у нас хајдуци постали од турске силе и неправде“, али да „гдјекоји отиде у хајдуке и без невоље, да се наноси хаљина и оружја по својој вољи или коме да се освети, али је и то цијела истина да што је год влада турска била боља и човјечнија, то је и хајдука у земљи мање, а што је гора и неправеднија, то их је више, и зато је међу хајдуцима бивало кадшто најпоштенијих људи, а у почетку владе турске јамачно је било и од прве господе и племића“. Вук тврди да „многи људи не иду у хајдуке да чине зло, али кад се човјек (особито прост) једанпут отпади од људског друштва и опрости се сваке власти, он почне, особито један уз другога, и зло чинити; тако хајдуци чине зло и народу своме, који их према Турцима љуби и жали, али се и данас чини хајдуку највећа срамота и поруга кад му се рече да је лопов и пржибаба“. Подćећа затим да су „у стара времена хајдуци најрадије дочекивали Турке кад носе новце од дације“, али да је таквих појава у његово вријеме било мање, већ да одметници „дочекују трговце и друге путнике“ или на заробљавање члана породице „и воде га са собом докле им год он уцјену не донесе“. Вук указује и на једну важну борбену страну појединих хајдука: „Прави хајдук неће никад убити човјека који му ништа не чини, већ ако га наговори какав пријатељ или јатак“. Харач, харач, рајо треба! „Хајдуци се сви држе за велике јунаке, зато у хајдуке слабо смије и отићи онај који се у се не може поуздати. Кад кога ухвате и поведу да набију на колац, понајвише пјевају из гласа, показујући да не маре за живот. И предани је хајдук свагда слободнији и отреситији

од других људи, не да се никоме, а свак га се прибојава“ – констатује наш језички реформатор. Указујући на пљачкашку страну хајдука, он наводи да се у „Босни и Херцеговини хајдуци зову и Црногорци“, и да су то они „који „одунуд излазе те људе (понајвише Турке) харају и убијају, пак се опет враћају својијем кућама“. „Тако су се звали и они јунаци нашијех пјесама, који су отприје, особито у XVI и XVII вијеку излазили из млетачког приморја те четовали по турској Крајини“ – наглашава Вук, који се није оćећао позваним да објасни зашто се арапска ријеч (х) ајдук, ријеч са сасвим негативним значењима, некритички удомаћила у црногорску лексикографију као назив за оне који су спашавајући себе „од турске силе и неправде“, истовремено стали у одбрану свога народа и државе. Неспорна је чињеница да појавом хајдучког слободарског покрета почиње један нови период историје свих словенских народа на Балкану који ће вјековима бити једна од главних тематика многих усмених пјесама, а кад је ријеч о Црној Гори њоме безмало почиње укупна њена н а ц и о н а л н а к њ и же в н о с т, н е рачунајући пјеснике који су се трагајући за историјским темама дубоко враћали у прошла времена стасавања црногорске државе и пјевали о томе. Ради се о нашим првим слободарима који ни по коју цијену нијесу прихватали ропски живот под туђином, који су, бјежећи „од турске силе и неправде“, у хајдучији, као виду отпора, нашли начина (другог није ни било) како да се супротставе онима који их прогањају и чине робовима. Њихова је историјска улога у томе што нијесу пристали да се повинују терористичком односу окупацијских власти према потла-



Несавладив проблем за турског агу је што не чује јаука од заробљених Црногораца. Заточници су мријет навикнути за идеале слободе и хришћанске духовности, они до једног ћутањем и стоички бране свој понос и моралну стаменост, знају да је њихов мук велика пријетња својим мучитељима

ченима, раји, како су Турци звали домаћи потлачени народ. ОДА ЦРНОЈ ГОРИ Народну тврдњу да су се људи одметали у хајдуке због „турске силе и неправде“ најбоље илуструје Иван Мажуранић, највећи поета црногорског слободарства, који однос између охолог освајача и потлаченог рајетина своди до пефекције - на стих са три ријечи, којима ништа не треба додати и посебно их објашњавати. Све је јасно: Харач, харач, рајо треба! док гладни народ вапијуће моли и преклиње: Хљеба, хљеба, господаре, не видјесмо давно хљеба. За разлику од Караџића, Мажуранић је много цјеловитије пришао „турској сили и нeправди“ и онима који су се томе стању у оквирима своје моћи супротставили. Турске аге и бегови су имали главни задатак да прикупљају харач и нијесу бирали средства како да то остваре и да се додворе султану у Стамболу. Слику мучења заробљених бунтовника Мажуранић описује као сцену у којој су сви морали да учествују, као џелати, као жртве или као посматрачи – да им свима буде опомена. Којим турским даром дарива Смаил-ага Ченгић своје заробљене Брђане, пјесник набраја: Сваком момку остар колац даје, Коме колац, коме ли конопац, Коме бритку палу намјењује. Гатачки ага се слади мукама својих заробљеника на којима усавршава све начине мучења за које се до тада знало – од набијања на колац, ćече сабљом, до вјешања, како коме, али истовремено га и забрињава што не чује њихов јаук: Ал не писну Црногорчад млада, Нити писну, нити зуби шкрину. Кроз пољану мрка крвца текну, Нити писну, нити зуби шкрину. Пољана се напуни тјелеса, Нити писну, нити зуби шкрину. У томе и јесте несавладив проблем за турског агу. Заточници су мријет навикнути за идеале слободе и хришћанске духовности, они до једног ћутањем и стоички бране свој понос и моралну стаменост, знају да је њихов мук велика пријетња својим мучитељима и нерјешива загонетка за све оне који присуствују мучењу. Све то гледа ага и није задовољан џелатском техником која није у стању да

Бајо Пивљанин убија Турчина, уље на платну, Аксен

извуче ни крик из мучених Црногораца и њихова га издржљивост доводи до лудила, мора чак да јој се диви: Љутит ага мрко гледа Гдје се силом дивит мора Силан арслан горском мишу. Ага наслућује да му неће бити лако са потомцима побијених. Посмица их, срца не искали, Што без страха сви су пред њим пали. И хвата га страх од сазнања: Бој се оног, тко је вико Без голема мријет јада. Тај страх ће Смаил-агу Ченгића пратити све до одласка у Дробњаке да покупи харач, ђе су му ускочки хајдуци дошли главе. А какав је био човјек (и јунак) сви су добро знали. Главни јунак Мажуранићевог епа Новица Церовић у разговору са Вуком Врчевићем каже: „Смаил-ага је био страшни зулумћар мимо другога Турчина у нашој крајини, а не фалит му закона, онаког јунака није у Херцеговини било. Прштио је несретњу рају ђегод је долазио, и свака безакоња чинио од невјеста и ђевојака. За најмању ријеч упирио би кубуром у чело раји или му сабљом подрубио главу, па викни на момке: Носте то пашче да ми не смрди! Цркве и манастире разоривао, а јади га знали и жива и мртва шта није од наше несретње фукаре радио“. Цитирани Мажуранићеви стихови из епа Смрт Смаил-аге Ченгића сасвим другачије гледају на хајдуке од Вука, док прича Новице Церовића конкретно говори о представнику стамболске власти у Херцеговини, о њему као добром јунаку и веома слабом човјеку. Изасланици од све земље цара држали су се закона топуза и друкчије нијесу знали да владају. Излишно је онда говорити о томе колико је народу, који је призивао хајдуке као спасење, материјално био тежак живот под Турцима. Није то било само насилно одвођење и потурчавање мушке ђеце

Zapis

Srijeda, 8. januar 2020.

Вук каже, народ је масовно подржавао хајдуке и соколио их да истрају у својим акцијама. Они су им били једина нада, јер су њихови јуначки примјери отпора отварали врата оптимизма за јачање идеала слободе у покореним народним масама. О чему се ту ради детаљно говори Селим везир, посланик од све земље цара, у писму владици Данилу: „Цар од царах мене је спремио да облазим земљу свуколику, да уредбу видим како стоји: да се вуци не преједу меса; да овчица која не занесе своје руно у грм покрај пута; да подстрижем што је предугачко, да одлијем ђе је препунано; да прегледам у младежи зубе да се ружа у трн не изгуби, да не гине бисер у буниште; и да раји узду попритегнем, е је раја ка остала марва.“

нтије Мародић, 1878.

и претварање у јањичаре, главну турску освајачку војску. Кад је ријеч о наметима, поред тога што је морао да плаћа царев харач, рајетин је био оптерећен и другим бројним наметима по разним основама: главнина – на ожењеног, деветак и окрп – на дијете, десетак – на жито, чибук – на козе и овце, жировница – на свињу, ћумрук – царина на дуван, гулумина – на виноград... Морао је да плаћа порез на ракијски казан, на зимницу од сувог меса... Од ожењених је захтијевано да плаћају одрину – што спавају са својом вјенчаним женама. Плаћана је и жвакалица безобразном и незахвалном Турчину што је жвакао јело којим га је домаћин у својој кући почастио као госта. Бивало је и таквих случајева да су Турци, кад су обилазили села од кметова, које су сами постављали, унапријед захтијевали да им припреме конак са обилатом гозбом, тражили су да им се док су на терену обезбиједи ђевојка за забаву. И то није све. Уколико неко од власти буде убијен, па га не ухвате да му суде, као што је судио гатачки ага, крвнину је плаћало цијело село, а новчана казна слиједила је и ономе који се усудио да вербално увриједи освајача и његову власт. Да би ухватили окривљеног, који је умакао у гору, организовали су тзв. тевтиш, специјалну врсту исљеђивања. То је био најсуровији однос према људима који нијесу имали никакве везе ни сазнања о неком бјегунцу. Радили су то тако што су људе, родбину и комшије одметнутих од власти, спраћали у обор као стоку и до изнемоглости их мучили да кажу ко је убица или да одају онога који се усудио да прекрши правила и да нешто ружно каже о власти. И поред свега, рајетин се морао сваки пут одазивати позиву господара на кулуке, неизоставно долазити да аргатује на зидању његових утврђења и дворова, да обрађује његове ливаде и њиве, да их коси и оре, пласти и жање, смјешта у амбаре, да све беспоговорно ради што му господар каже. Због „турске силе и неправде“, како

У стилу Мажуранића и Његоша и наша усмена поезија о хајдучији и хајдуцима говори пуно конкретније од оног како их је видио Вук, у свом осврту на ове јунаке и њихове опјеване витешке одлике. Усмени пјесници углавном дају реалну слику појединаца који су били способни стићи и утећи и на страшном мјесту постојати у изразито тешким условима самоодржања, а таквих није било мало. Они саоćећају са оним појединцима који су захваљујући својим физичко-психичким способностима, нашли начина да избјегну позицију миша у тикви и који су смисао властитог живота тврдо везали за отаџбинско огњиште вођени поруком да је људска дужност најсветија тирјанству стати ногом за врат и довести га к спознанију права, као дробњачки јунаци који су срчано дочекали војску гатачког и дробњачког муселима Смаил-аге Ченгића, свјесни да их је ова земља породила и да за њих љепше у свијету нема. СТАРИНА НОВАК У пјесми Тешана Подруговића Старина Новак и кнез Богосав тврди се да нико без невоље није ишао у хајдуке да врат ломи, и по гори ходи, по хајдуци и лошу занату, већ да је на то био приморан. А био је приморан сваки онај који се сматрао дужним да од б р а н ом в л а с т и т о г ж и в о т а истовремено брани тековине свога етичког и слободарског постојања, вјерског убјеђења и породичне части. Старина Новак као изразити представник хајдучије са окупираних балканских простора каже да је његов главни разлог што се нашао у хајдуцима социјалне природе, јер је био човјек сиромашан и није могао да измирује порезе које је домаћа (не турска) већ србијанска власт била ударила на сиромашни народ. Такав намет на вилајет, све на кућу по три литре злата, вели, нијесу практиковали ни Турци. Новака је у гору Романију оћерао тежак аргатски рад на градњи бедема града Смедерева у органи зацији жене деспота Ђурђа Бранковића коју су због тога називали злом и проклетом. Бјежећи од Јерининог феудалног израбљивања србијанске сиротиње, Новак је спас нашао у хајдуковању, ђе би друго. Имао је срећу да хајдучки испит положи брзо. Налетио је на турске сватове и обијесног младожењу који је једва чекао да пред својом кадуном покаже какав је јунак и како силовито камџија србијанског надничара, не хајући за његове молбе да га остави на миру јер је човјек сиромашан. Новаку није преостало ништа друго до да на лицу мјеста практично покаже да бој не бије свијетло оружје, већ бој бије срце у јунака, и показао је. Пред радозналим сватовима турског силеџију је убио будаком којим је аргатовао: „Како сам га лако ударио, у мах сам га с коња оборио, и к њему сам онда прилетио, ударих га још два и три пута, док сам њега с душом раставио...“

Препуштајући се „учитељици живота“ временом ће Старина Новак са својом малобројном дружином усавршити нападачки борбени стил хајдука до детаља, а Романија ће дуго бити његов једини дом у коме ће све држати под будним оком и пуном контролом. Он хедонистички описује своју позицију хајдука пљачкаша, радикално различиту од аргатовања на грађевинама србијанске деспотице, проклете Јерије, хвали се да он чува друма кроз планину, да дочекује Сарајлије младе (без обзира на њихову вјеру и одакле су), да отима и сребро и злато, да је кадар стићи и утећи и на страшну мјесту постојати; да се не боји никога до бога! Нема сумње да су се хајдуци брзо прилагођавали новим условима живота и самопреживљавању, да су, знајући добро своју позицију и онога кога засријећу, мијењали стил борбе и унапријед препознавали своје богате жртве. Описујући горе и планине око Дрине којима пролазе разни путници, Иво Андрић у роману На Дрини ћуприја подćећа на причу како је Старина Новак, као искусни хајдук, под старост савјетовао Дијете Грујицу како да из заćеде препозна добар плијен, да не троши своју снагу и да залуду нико не гине. Сваки хајдук мора добро да зна кога ће пресрести да би од пресретања имао жељене користи; мора да зна да је велика разлика између Фочака, који има и на себи и у бисагама, Рогатичанина, тврдице пуног пара као шипак и Вишеграђанина, који ништа нема јер

Бајова кула



Народну тврдњу да су се људи одметали у хајдуке због „турске силе и неправде“ најбоље илуструје Иван Мажуранић, највећи поета црногорског слободарства

се код њега пара не држи. Међутим, већини хајдука о којима пјева наша усмена поезија није било тако удобно као Старини Новаку. Зашто? МАЧ И ПУШКА И ОТАЦ И МАЈКА Одговор је веoма комплексан. Одметнути се у хајдуке усудио се само онај коме су мач и пушка и отац и мајка и који смије на запету пушку ударити... коме је кућа диван-кабаница и који се не боје никога до бога... који се није плашио турске одмазде. Такве хероје сваког момента и у колективу и понаособ красио је оптимизам побједника јер су своју судбину градили на пркосу утемељеном на патњи и бунту, на животној тјескоби и жељеној ширини за замах од кога ће се сваки непријатељ уплашити. Од самог почетка хајдуци су војници герилци, драгоцјена претходница црногорског

комитско-партизанског ратничког насљеђа. Захваљујући тим бунтовницима и инаџијама, наш народ баштини националну повијест какву мало који други народ на Балкану има. Свјесни да је боље ићи на колац него цио живот провести као роб и чекати походе харачлија. Знали су шта их чека ако буду ухваћени. Чека их оно што је дочекао Радисав с Уништа, рутинерско и хладнокрвно, по Абидагином рецепту, набијање на колац пред свим становницима Вишеграда. Абидаги је било најважније да његови џелати Радисаву ућерају колац тако да на њему што дуже живи као опомена свима онима који се супротстављају градњи моста преко Дрине. Знао је то добро и Стари Вујадин који своје синове савјетује како да се држе у турском мучилишту док свезани прилазе проклетом Лијевну: ,,О синови, моји соколови, видите ли проклето Лијевно, ђе у њему бијели се кула? Онђе ће нас бити и мучити: пребијати и ноге и руке, и вадити наше очи чарне. О синови, моји соколови, не будите срца удовичка, но будите срца јуначкога, не одајте друга ни једнога, не одајте ви јатаке наше код којих смо зиме зимовали, зимовали, благо остављали; не одајте крчмарице младе, код којих смо рујно вино пили, рујно вино пили у потаји.“

(Наставиће се)

Drugi pišu

Srijeda 8. januar 2020.

Piroman srpskog badnjaka » Piše: Ljubodrag STOJADINOVIĆ

Vučić je odlučio da ne pali badnjak u Crnoj Gori, nego u Srbiji. Svejedno je gde taj čovek loži oganj ili drži neuravnotežene tirade: on se bori za srpski narod! Hrabra namera da ide promenjena je u realni kukavičluk da ne ide. Ovde će, a ne tamo biti važniji od Božića. Već dugo je u svađi sa svima, a poseban spor ima sam sa sobom. I taj je šizofreni konflikt nerazrešiv, u njemu ne može biti posrednika niti pobednika. Niti se može predvideti kako će reagovati jedna a kako druga strana. U tom međusobnom sukobu dva raspomamljena Vučića nije moguće prepoznati ništa od onoga što bi bilo utešno. Udeljujući sebi opasan posao verskog sudije, ili vođe svih Srba ma gde oni bili – zaboga isti smo narod – taj sumračni tip priželjkuje a i grabi sebi ulogu jedinog nacionalnog svetitelja. Svetovnog a i duhovnog vođe, razuđenog na sve strane gde se može suditi, jaukati, zapomagati, proklinjati i padati u zanos. Šta se događa ili šta se ima događati u Crnoj Gori nimalo ne zavisi od Vučića. Njegov je vrhunac štetočinska galama i podsticanje raskola. Ali on svim silama dokazuje da sve počinje od njega i završava se sa njim, pa svoju nemoć ostvaruje praznom i poraznom vikom, što se u krugovima njegove slaboumne posluge doživljava i tumači kao politika. Ali, vidite sad ovo: iako ne ide

u Crnu Goru, Vučić se zahvaljuje svim predsednicima opština i predstavnicima srpskih političkih partija koji su podržali njegov dolazak. Više desetina hiljada ljudi navodno žali i pati što njega danas tamo nema. Pa je rekao da će on sa svoje strane sve takve institucije i udruženja koji žale za njim podržati deset puta više nego do sada. Kako će ih podržavati? Iz budžeta, naravno. Dakle, računica je zasnovana na rasipanju emocija prema željenom vođi koji nije smeo da dođe. Njegov bi dolazak mogao da izazove sukobe i krvoproliće, „iako je to jedan narod“. Kakav je to mesija čiji bi pohod na istinu mogao da izazove sukob „u istom narodu“, koji pali badnjak na isti dan? Takav izazivač masovnih slomova može da bude samo jedan. Ne plaća što su ga dočekali – jer nisu – nego što su to silno želeli. Uzeće iz budžeta iz koga je već uzimao za plaćanje ljubavi. To je mito za poslove obožavanja, kult od blata koji se drži samo na masovnoj političkoj prostituciji. Ali sada deset puta više, što je cifra zamotana u ludačku misteriju. Što znači da je tačno toliko puta pojeftinio u svom besramnom obliku istrošene logoreične fukse. Tabloidi koji mu pripadaju slavili su govor kao istorijski. On je odrezao, zapušio usta svima, rekao sikter bre, sram vas i stid bilo, ugrožavate srpski narod u srpskoj državi, izgrdio, naružio, padao u trans i dizao se odatle, bez imalo uspeha pokušavao da se vrati u stvarnost. Rekavši na vrhuncu zanosa da lično on ne da na Srbe. Kome ih to ne da i koji su

od njih povereni njemu na staranje, nije mogao da kaže. Čekaj malo, zar si ti prvi koji govori u ime naroda? Sećaš li se svojih mrzilačkih i pretećih govora iz inkvizicijske ministarske adolescencije? Naravno da sve to nije lako zapamtiti. Sve što je izgovoreno u afektu, u želji da se iz ništavila stigne na vrh, moglo bi da bude opravdanje, makar pred sobom. Tačno je, grešan sam, moj je rodoslov slika strave, ali sada vodim narod i brinem se za njega! Gde ga vodiš i ko je uopšte krenuo za tobom? Pozivanje na narod u iščitavanju Vučićevih govora postaje nevažno, opšte mesto, bulažnjenje koje ga ni na šta ne obavezuje. U stvari, on i ne želi bilo kakvu obavezu, jer nije moćan da je razumno obrazloži niti da je sprovede. Pozivanje na narod je uzurpacija tuđih usahlih emocija, nepostojeći zavet prema nečemu čega nema. Narod je kategorija koja se opire patološkoj Vučićevoj brizi, a njegov javni govor, da nije prazan i suvišan, da je ozbiljan državnički, da nije svakodnevno trućanje – morao bi da bude uzdržano obraćanje poštovanim građanima. Narod u Vučićevom poimanju ne traži poštovanje već vođenje, a to pokušava da čini onaj koji ne zna ni šta bi sa sobom. Vučić nije predsednik naroda, on je (lažni) predsednik republike, zadužen da obavlja neke poslove u ime države. On bi, da je legitiman, bio državni reprezent i to bi, uz još neke poslove izvan svake političke odluke, bilo sve. Neprekidno pozivanje na narod jeste traganje za podrš-

kom koje nema, za obožavanjem koje ne postoji niti je moguće. Čežnja za pozicijom proroka koji bi umeo i mogao sve, ali ništa ne ume. Zbog toga mu je uvek gde je to moguće, a moguće je svuda, potrebna drama osenčena ličnom agresivnom histerijom. Na tom nivou se završava njegov uloga i iz nje nastaje nova. Ako bi oko sebe pronašao mir i bar ovlašnu verziju spokoja, prestao bi da funkcioniše. Iz toga proizlazi najveći strah, istinski napadi ku-

kavičluka koji mogu biti razrešeni samo prividom jurodive hrabrosti i novim štetočinstvom koje ulazi u istoriju bizarne, tragične, besne i urnebesne tiranske samovolje. No, da ne licitiramo o hrabrosti i kukavičluku, ipak je odluka Vučića da ne ide u Crnu Goru bolja od najave da će ići. Nikome on ne uliva hrabrost niti strah kad se pojavi, ni pristalicama ni onima koji ne žele da ga vide. Ni onima kojima je svejedno. Bilo bi dobro da se malo prim-

iri za Badnji dan i Božić, da okupi svoje i provede praznik u miru i spokoju, kao domaćin. Da se uzdrži od besa, propovedi, praznih govora, pretnji, obećanja i laži. I da se kloni novih grehova i moli za oprost starih, ako se još nije ispovedao Amfilohiju. Ako je verovati režimskom patrijarhu Irineju, onoga je lično Gospod, ne imavši bolju ideju, poslao Srbima da ih grdi, savetuje, zavađa, vodi i unesrećuje. Vaistinu se rodi!

Šarli ebdo, pet godina poslije

Humor je mnogima sumnjiv „JE SUIS CHARLIE“

Pet godina nakon islamističkog napada na pariski satirični magazin „Šarli ebdo“, novinska karikatura je „ugrožena vrsta“, kažu stručnjaci, ne samo u Francuskoj. Ona polako menja svoje forme prezentacije. Sedmi januar 2015. je za članove redakcije pariskog satiričnog časopisa „Šarli ebdo“ u prvi mah dan kao i svaki drugi. Okupljeni su na redakcijskom sastanku i diskutuju o mogućim temama. Na stolu je kolač – jednom od crtača je rođendan. No, oko 11:30, u redakciju iznenada upadaju dva muškarca i otvaraju vatru. Jedanaest ljudi gine u kiši metaka ispaljenih iz Kalašnjikova. Potom ubice istrčavaju na ulicu i viču: „Alah je veliki. Ubili smo Šarlija ebdoa. Osvetili smo proroka Muhameda“. Cilj napada braće Šerifa i Saida Kuašija, koji su dotle bili samo mali kriminalci u pariskim predgrađima, bio je magazin koji se usudio da objavio karikature proroka Muhameda.

Posle napada, u svetu se javio talas solidarnosti. Slogan Je suis Charlie, „Ja sam Šarli“, čuo se i video na sve strane. Nekoliko dana posle masakra, u Francuskoj je više od milion ljudi izašlo na ulice da bi uputilo poruku protiv terorizma i za slobodu mišljenja. U Parizu je tadašnji francuski predsednik Fransoa Oland bio na čelu povorke šefova država i vlada iz čitavog sveta.

„VOJNICI NA BOJNOM POLJU“

I među karikaturistima je zavladalo zaprepašćenje. Osećali su utučenost i tugu zbog kolega, ali i gnev, priseća se berlinski karikaturista Bernd Polenc. Kao tvorac portala „tunpul“, zbirke od oko 300.000 stripova 2.500 umetnika iz čitavog sveta, on održava tesne kontakte sa crtačima iz čitavog sveta. „Posle pariskog atentata, među crtačima je nastupio parališući šok u osećanju da su postali osoblje u ratu između dva nepomirljivo suprotstavljena sveta“, rekao je za DW. „Njihov medij je za ne mali broj crtača dobio značaj oružja; umetnici su videli sebe kao vojnike na bojnom polju“. I pored toga su se gotovo svi karikaturisti posle nekoliko nedelja vratili „dnev-

nom redu“, bez ikakvih cenzorskih „makaza u glavi“

FATVA NA SALMANA RUŽDIJA

To slično vidi i Francuz Gijom Doazi koji se intenzivno bavio istorijom novinskih ilustracija. „Postojala je namera da se uspostavi protivteža napadima na slobodu mišljenja“, kaže. A ti napadi su počeli mnogo ranije. Povo d z a p r v i ko n f l i k t svetskih razmera je bio roman Salmana Ruždija „Satanski stihovi“. On je izazvao niz protesta i nasilje muslimana. Iranski verski vođa, ajatolah Homeini, bacio je fatvu na Ruždija i osudio pisca na smrt – sa obrazloženjem da je njegova knjiga „usmerena protiv islama, proroka i Kurana“. Kada je reč o karikaturama, do međunarodnog skandala je došlo kada je danski list „Jilands posten“ objavio dvanaest karikatura proroka Muhameda, koje su kasnije štampane i u Norveškoj. Dva crtača su posle pretnji smrću morala da se sklone iz javnosti. Danski premijer Anders Fog Rasmusen stao je na stranu novina i odbio zahtev ambasadora 11 islamskih zemalja da sa njima obavi zajednič-

k i ra z g ovo r. R a z j a re n i muslimani su pretili da će napasti danske i norveške ambasade u svojim zemljama. Godine 2008. su danski organi bezbednosti otkrili plan ove z a u b i s t vo Ku r t a Vestegarda, jednog od karikaturista koji je crtao proroka Muhameda. Dve godine kasnije, on je za dlaku izbegao napad koji se pripisuje jednom islamisti.

„SVE JE OPROŠTENO“

Gijom Doazi za DW naglašava da karikaturama na račun vere ume da se nasmeje i najveći broj muslimana, i ako se zbog njih uzbude, onda to izgleda kao i kod hrišćana ili budista kada se njihova vera satirički predstavlja. „Ali, uvek postoji mala grupa koja koristi takav povod da promoviše svoju sliku sveta i manipuliše ljudima“, kaže, i dodaje da u tom slučaju samo treba pokazati jasan stav i raditi dalje. I preživeli urednici „Šarlija ebdoa“ su nedelju dana posle napada objavili novo izdanje magazina. Na naslovnoj strani je nacrtan prorok Muhamed koji drži u rukama natpis: Je suis Charlie; iznad glave mu je napisano: „Sve je oprošteno“.

50. ROĐENDAN – POD POLICIJSKOM ZAŠTITOM

Tiraž satiričnog magazina koji je pre 7. januara bio uglavnom lektira malog broja ljudi, privremeno je porastao na nekoliko miliona primeraka. Pojavilo se i nemačko izdanje koje se više ne štampa, a prodaja se ponovo smanjila. Humor je mnogim ljudima sumnjiv i to ne važi samo za islamiste, rekao je Ris, crtač čije je pravo ime Loran Suriso. On je preživeo atentat i trenutno je glavni urednik publikacije koja 2020. slavi 50 godina postojanja – rođendan će biti proslavljen na tajnom mestu i pod policijskom zaštitom. Ris kaže da je satira bila i ostala – borba. Još za vreme povike koja se digla oko danskih karikatura, a posebno posle napada na Šarlija Ebdoa, satirični magazini su se našli u žiži javnosti, kaže Gijom Doazi za DW. Prema njegovim rečima, svaki previše kritičan magazin može da izazove pometnju.

KARIKATURE U ŠTAMPI – PREVAZIĐEN MODEL?

„Vremena za novinske crteže su loša, a 2019. je bila posebno crna godina“, kaže Kler Karar, predsednica udruženja „Karikature za mir“. Ona podseća

da renomirani Njujork tajms od sredine 2019. u svom međunarodnom izdanju više ne objavljuje karikature – nakon što je jedna karikatura proglašena antisemitskom. Na njoj se vidi predsednik SAD Donad Tramp sa jevrejskom kipom na glavi, koji izraelskog premijera Benjamina Natanjahua vodi na uzici poput jazavičara. Za Gijoma Dozija razlog što je Njujork tajms prestao da štampa karikature nije samo sadržinske prirode. Za njega je novinska karikatura žanr koji izumire: „Novinski crtež je bio aktuelan u 19. i 20. veku, kaže, „danas ljudi hoće da gledaju fotografije i video-snimke“. Dozi prenosi i da zbog pada tiraža izdavačke kuće neće da ljude svoje čitaoce i klijentelu čije reklame objavljuju, jer danas se na društvenim mrežama očas posla digne povika, a „broj verbalnih napada, uvreda i pretnji je postao mnogo veći“, kako kaže Džulijen Matej referentkinja za štampu organizacije „Reporteri bez granica“.

NOVI PUTEVI

Imaju li, prema tome, karikature budućnost? – Da, kaže Bernd Polenc. Crtači koriste svoju sposobnost da prezentiraju umetnost o najaktuelnijim temama, i sve više se okupljaju u umetničkim centrima, galerijama i muzejima: „U tome su karikaturisti vrlo kreativni“.

Drugi pišu

Srijeda 8. januar 2020.

Hrvatska je kaznila flert Grabar-Kitarović sa krajnjom desnicom » Piše: Davor Gjenero Kao i prije pet godina, osoba koja je na predsjedničke izbore u Hrvatskoj ušla „iz Ureda“, izgubila ih je od kandidata za kojega se na početku kampanje činilo da je gotovo bez izbornih šansi, a za kojeg su neki procjenjivali da mu se može dogoditi da niti ne uđe u drugi krug. Razlika je, međutim, u tome što je ovogodišnja pobjeda Zorana Milanovića nad Kolindom Grabar Kitarović tako uvjerljiva da niti u jednom trenutku izborne noći, nakon objave prvih rezultata izlaznih anketa, nije izgledalo da bi se rezultat mogao preokrenuti, za razliku od poraza Ive Josipovića u nadmetanju s Grabar Kitarović. Grabar Kitarović na svojoj je koži bolno naučila da makijavelizam u politici ne donosi uvijek uspjeh, a da podilaženje biračima, koji ne pripadaju ustavnom luku, koji su u svakom demokratskom društvu na marginama interesa stranaka i kandidata, što se smatraju demokratskima, ne donosi pobjedu, nego, dapače, vodi u poraz u centru političke arene. Kako god politička arena bila strukturirana, političke preferencije su uvijek ugrubo podijeljene slično kao i kvocijent inteligencije. U centru političke arene uvijek je najviše potencijalnih birača, a kako idemo prema lijevoj i desnoj margini, tako se njihov broj smanjuje, baš kao što je najviše prosječno inteligentnih, a na rubovima grafikona prostor natprosječnih i ispodprosječnih sustavno se smanjuje. Izbori se nikad ne dobivaju na desnoj ili lijevoj margini političke arene, a onaj tko se odluči na strategiju zagovora političkih ideja koje se dopadaju glasačima s margine, uglavnom je osuđen na politički poraz. Kalkulacija koja je štab Grabar Kitarović potisnula u lov na desne birače bila je činjenica da je u prvom krugu Miroslav Škoro svojim desno radikalnim, „suverenističkim“ istupom osvojio nešto više od 450 tisuća glasova, a da je jednostavna matematika govorila kako dvije desne opcije, HDZ i Škorini „suverenisti“, imaju preko 50 posto glasova. Dakle, nedvojbeno je da je centar hrvatske političke arene nešto oslabljen u odnosu na redovito stanje, a da je desna margina nešto ojačana, ali očito ne toliko da bi omogućavala izbornu pobjedu samo obraćenjem desnici. Tom je strategijom Grabar Kitarović izgubila relevantan dio elektorata koji ju je izabrao prije pet godina kad je nastupala kao centristička političarka, a desničari su za nju glasovali kao za drugo najbolje rješenje, želeći poraziti kandidata ljevice, koji im je bio manje blizak nego kandidatkinja desnog centra.

Kolinda Grabar-Kitarović je bolno naučila da makijavelizam u politici ne donosi uvijek uspjeh

NEPRIJATELJSKO PREUZIMANJE STRANKE

Zoran Milanović jednom se opekao podilazeći desnici. U kampanji za parlamentarne izbore prije tri i pol godine, u ljeto 2016, skupini je braniteljskih aktivista govorio o svojim prioritetima i političkim vrijednostima, te se ponosno pozvao na jednog od dvojice djedova. Dotad se u javnosti često spominjao djed partizan, a tada je prvi put progovorio dobro ne o djedu, nego o drugom mužu svoje bake, koji je bio ustaša. Općenito, u toj kampanji, kad se suprotstavljao umjerenom centristu i europejcu Andreju Plenkoviću, kao novom šefu HDZ-a, Milanović je flertovao s desnicom i suverenizmom, i to je rezultiralo njegovim teškim izbornim porazom. U posljednjih nekoliko mjeseci u HDZ-ovu unutarstranačkom životu vrije svojevrsna desna revolucija, raste nezadovoljstvo centrističkom politikom i potiče se osjećaj dijela članova, koji se osjećaju marginaliziranima, da je premijer Plenković neprijateljski preuzeo stranku i Vladu, da izigrava stranačku politiku i nameće HDZ-u politički obrazac Europske pučke stranke, pretvarajući tako, navodno, Zagreb u puku transmisiju Bruxellesa. Prvi vrhunac te unutarstranačke pobune bio je u proljeće prošle godine, na izborima za Europski parlament kad je stranka opstruirala kandidate za Europski parlament koje je odabralo Plenkovićevo stranačko vodstvo. Drugi vrhunac bio je prvi izborni krug i relativni uspjeh Miroslava Škore. On je inicijalno bio projekt HDZ-ove desnice, ali ga je politička dinamika odvojila od matice, i pretvorila u novu struju u političkoj areni (barem su tako Škoro i njegovi suradnici uvjereni). Plenković je nakon prvog kruga učinio strateški uzmak i pustio stranačkoj desnici da u potpunosti preuzme kontrolu nad kampanjom Grabar Kitarović. U stranci su bili uvjereni da je ključ za njen uspjeh povratak Milijana Brkića (nekadašnjeg glavnog tajnika HDZ-a, sadašnjeg zamjenika predsjednika stranke, lidera desnice i čovjeka koji je stvarao dojam da neprikosnoveno vlada stranačkom infrastrukturom) za glavnog koordinatora kampanje. Izborni su rezultati, međutim,

pokazali da je Brkićeva „čarobna moć” usahnula, a da prije svega desnica u Slavoniji, koja se čvrsto vezala uz Škoru, nije ni izašla na drugi krug predsjedničkih izbora.

NAJDUŽI OBRAZI KOD HDZ-OVE DESNICE

U izbornoj noći HDZ-ova je desnica imala najduže obraze. Oni su bili uvjereni da će pobjeda Grabar Kitarović, za koju bi oni preuzeli zasluge, biti uvod da vrlo skoro, već na izbornoj stranačkoj konvenciji u svibnju, otjeraju premijera Plenkovića iz stranačkog vodstva i da sami preuzmu pripremu stranke za parlamentarne izbore, da se vrate strategiji desničarskog sindikata i sa takozvanim „suverenistima“ s lakoćom formiraju buduću većinu. Glasači centra, oni kojima se gadilo podilaženje Grabar Kitarović desnici, pa čak i terorizmu (hvalisanje potporom neke osobe koja je sudjelovala u otmici aviona u Americi, pri čemu je poginuo njujorški policajac, a dama je, zajedno s mužem bila u SAD-u osuđena na dugogodišnju robiju te pomilovanje dobila tek kad je policajčevoj ženi slagala da se odriče svojih djela i prekida sve odnose s muževljevom terorističkom organizacijom), a ponekad na samom rubu podilaženja ustaštvu. Ni Zoran Milanović nije bio nevin u ovom makijavelističkom projektu lova na Škorine glasova. Nastojao je svoje nerazumne, često protueuropske poteze kao premijer, tumačiti kao svoj model „suverenizma“, a euroskepticima i nezadovoljnima euroatlantizmom u Hrvatskoj kao dio svog programa ponudio je povlačenje vojske iz Afganistana, nedisciplinu u ispunjavanju proračunskih obveza Hrvatske prema NATO-u, progovorio o svojoj skepsi prema članstvu u Europskoj monetarnoj uniji i relativizirao značenje Schengena. Sve su to pitanja o kojima Predsjednik neće odlučivati, ali je jasno da će s Milanovićem u Predsjedničkim dvorima Plenković imati problema u vođenju konzistentne europske i euroatlantske politike. Međutim, Plenkoviću to vjerojatno predstavlja manji problem, jer ta razočarana lica stranačkih desničara, njemu i uskoj grupi stranačkih centrista otvara perspektivu svojevrsnoga

političkog oporavka. Situacija danas bitno se razlikuje od one prije pet godina, iako je i ovog puta razdoblje preostalo do parlamentarnih izbora podjednako dugo. Prije pet godina desna je koalicija već bila spremna za suočavanje s dotadašnjom parlamentarnom većinom, većina je slabila, a desnica jačala, pri čemu su novi odnosi Vlade i Predsjednice dodatno slabili tadašnjeg premijera. Ovoga se puta čini da desnica jača, da su ljevica i centar u defanzivi, a da je Milanovićeva pobjeda više splet okolnosti nego posljedica konzistentne politike.

A ŠTO ĆE BITI SA SDP-OM?

U narednom razdoblju mnogo će ovisiti o Milanoviću. Ako se on odluči nastaviti slabiti aktualno vodstvo SDP-a i pokuša nametnuti nekoga iz svog tima za šefa stranke, tada će dodatno smanjiti vjerojatnost da bi SDP nakon idućih izbora mogao igrati važnu ulogu u vlasti, a otvorit će vrata desnici i pomoći joj da ipak pobijedi Plenkovića. Borba koja će se voditi ove godine, do parlamentarnih izbora, svodi se na to hoće li se HDZ održati kao centristička stranka, tipična stranka članica Europske pučke stranke, ili će otklizati u desno. Pred SDP će se pak postaviti pitanje hoće li se odlučiti izaći na izbore s koalicijom malih lijevih i liberalnih stranaka, koje su podupirale Milanovića, i riskirati da to bude premalo za osvajanje parlamentarne većine, ili će na izbore samostalno i nakon njih se pripremiti za suradnju s centrističkim HDZ-om. Kako će se proces razvijati, više ćemo znati već za koji tjedan kad se obje stranke postizborno konsolidiraju. Osim poruke da koketiranje s krajnjom desnicom nije prihvatljivo, hrvatski birači su političkoj eliti u Hrvatskoj poslali još jednu poruku. Uvjerenje da izlazak na izbore s pozicije vlasti donosi prednost više ne važi. Birači su Stjepana Mesića željeli kao predsjednika u još jednom mandatu, ali njegovim nasljednicima, Josipoviću i Grabar Kitarović, nisu povjerili drugi mandat. Sad to već postaje obrazac, kao što se čini da je obrazac postalo i to da izvršna vlast ne dobiva drugi uzastopni mandat. Političke smjene su se ubrzale, a politički život ubrzano „troši“ političke aktere.

STAV

Ostrog i Podostrog » Piše: Biljana Srbljanović Naivna, kakva jesam, nisam mogla da predvidim šta to može pokrenuti mlade ljude Beograda, predvođene uglavnom studentima Pravnog fakulteta, da se podignu na protest protiv zakona koji donosi druga država, a koji se i bukvalno zove „o slobodi veroispovesti“. Šta može biti loše u slobodnom ispovedanju vere, pitala sam se, lakoverna, kakva jesam, i još pomislila da su studenti prava u Srbiji sigurno za ispit učili da se zakoni ni u sopstvenoj, a kamoli u tuđoj državi, ne donose na štrafti u Knezu, te da procedura obično ne uključuje upade u ambasadu, gađanje jajima i šaranje farbom po tuđoj imovini. (Nije ključno, ali da dodam i to da sam, neiskusna kakva jesam, pomislila i da studenti, a posebno diplomci Filološkog znaju da se u rečenici „Milo lopove, ne damo ti svetinje“ negacija piše odvojeno, a ne zajedno, kako je trenutno najpoznatiji čačanski nastavnik srpskog i povremeni poslanik najvišeg zakonodavnog tela Srbije, u žaru legislativne borbe, na zidu crnogorske ambasade napisao.) Glupa, kakva jesam, nisam mogla da shvatim zašto bi neki zakon o slobodi religije u drugoj državi doveo do toga da se, na dostojanstvenom protestu bogobojažljive i pravde žudne studentarije, izvikuje „Ubij, ubij, ubij pedera“ u sred Beograda, i da to nikome ne predstavlja problem, i zašto uopšte taj zakon, na kome se i zvanično i u saradnji sa međunarodnim institucijama, radi godinama, može da postane razlog za pozive na novi građanski rat? Neupućena, kakva jesam, uzela sam da se uputim: pročitala sam zakon i vidim da strah da će neko SPC-u da otme Ostrog ili bilo koji drugi manastir istorijskog značaja – nema nikakvog utemeljenja, to ne samo da u zakonu ne piše, već je napisano upravo suprotno: vekovne svetilišta pravoslavnih Srba ostaju to što jesu i tu nema ni mehanizma ni namere da se stvar promeni. Pa šta je onda problem, pitam se ja i prostodušna, kakva jesam, pomislim da je u ovakvim situacijama obično najlakše pratiti trag novca. Vera za veru, al večera za večeru, tu se ispostavi opet kao pozadina svih duhovnih previranja u nas i kad se malo pogleda imovinsko pravni odnos SPC-a, organizacije koja ne plaća porez ni jednoj državi u kojoj opasno privređuje, shvati se da nije problem Ostrog, već

hotel Podostrog, da se tako poetski izrazim. Problem dakle nije čiji je manastir, nego čiji če da bude, na primer, taj hotel od 60 soba, na 200 metara od mora u Budvi, pa još i dve stambene petospratnice pored, pa sve prateće građevine i ugostiteljski biznis koji se prostire na ukupno 12 kvadratnih kilometara koji su upisani u imovinu Srpske pravoslavne crkve za samo desetak godina od polovine devedesetih do nezavisnosti Crne Gore. Dakle, ne vekovna imovina i ne duhovne svetinje, nego hotel i soliter od juče, e to je problem. U tu, inače, imovinu ulazi svašta, od parcele kod Buljarica, terena na Svetom Stefanu i u Bečićina, do cimer fraj u Starom gradu. I to samo u budvanskoj regiji relativno nedavno upisane imovine SPC-a, a uz to, kako stručnjaci tvrde, još oko 50 kvadratnih KILOMETARA neoporezovanog zemljišta koje SPC smatra svojim. Nisam još čula da svetinju na Slovenskoj plaži, ali čak i ja, neobaveštena kakva jesam, razumem da je u pitanju pogolemi biznis kome ovaj zakon, usput i ko iz kakvih namera, staje na put. Nije li Amfilohije najavio izgradnju nove najveće srpske svetinje u Crnoj Gori, baš na tom terenu kod Budve, a uz pomoć vlasnika izvesnog lanca hipermarketa, koji je, obećavši da će da asfaltira prilaz do nove crkve, za uzvrat dobiti teren za nekoliko hiljada kvadrata svoje „diskont“ samoposluge, na primer? Ja sam inače plemenita u duši i razumem da su i vernici ljudi i njima treba diskont pića, ležaj u Risnu i soliter pun stanova, kad krenu u hodočašće, duhovnost zna da umori čoveka. Ali ono što ne razumem je – kakve veze imaju srpski studenti i „studenti“, što se obuku u crno, nose crne zastave pa glavinjaju centrom Beograda noću, pevajući zlokobne i preteće pesme, lupajući usput, rekreativno, Prajd info centar, e da bi završili ispred Hrama po mraku, da pretnju okončaju tako da se od snimka zaledi krv u žilama. Kakav to „performans“ te, skoro pa falange, izvode i kako je moguće da vas nije strah? Jer mene, naivnu, kakva jesam, stvarno jeste. Baš me jeste strah.

Zabava

Srijeda, 8. januar 2020.

! Pita Perica tatu

! Zove čovjek doktorsku ordinaciju i pita doktora za savjet:

- Tata, mogu li da te pitam dva pitanja? - Može, ali samo jedno. - Da li ćeš mi povisiti džeparac i zašto nećeš?

- Doktore, žena mi je bolesna, izgubila je glas i ne može da priča. Što da radim? - Uživaj čovječe, uživaj!

! Kako se zove Brazilac u zatvoru? - Robinjo!

Sudoku

Rješenje iz prošlog broja

Kivi podmlađuje organizam U hladnim zimskim danima, kada nam prijeti epidemija gripa, namirnice bogate vitaminima i drugim hranljivim sastojcima imaju izuzetnu važnost. Za voće se zna da je prava riznica vitamina, a kivi je među najzdravijima, ističu nutricionisti. Najznačajniji sastojci ukusnog kivija su antioksidansi i vitamin C. Količina vitamina C na 100 g kivija je 98 mg, što je skoro duplo više nego što je slučaj sa pomorandžom i limunom. Konzumiranjem jednog parčeta kivija, u organizam se unese više od 80 odsto dnevnih potreba organizma za vitaminom C. Kiviju se pripisuje da jača imuni sistem, snižava visok krvni pritisak, štiti od raznih alergija i prehlada. Količina vitamina C u kiviju pomaže organizmu da neutrališe slobodne radikale, i tako se naše tijelo štiti od mnogih bolesti, posebno od onih koje imaju veze sa starenjem. Konzumiranje kivija podmlađuje ćelije u organizmu i generalno čuva zdravlje cijelog tijela. Upotreba kivija naročito se preporučuje pušačima i onima koji konzumiraju alko-

hol, upravo zbog obilja vitamina C koji ublažava štetne efekte ovih poroka. Kivi ublažava nervozu i uznemirenost. Takođe, idealan je i u borbi protiv stresa. Kivi sadrži dosta vlakana koja sprečavaju nastanak zatvora i veoma je dobar za varenje, prevenira gastritis i pomaže kod gasova. Minerali kojih ima u kiviju, kao što su magnezijum i kalijum, jačaju kosti, zube i nokte. Ovi minerali pomažu i kod zarastanja kostiju usljed preloma, a takođe poboljšavaju funkcionisanje nervnog i mišićnog sistema. Vitamin E i omega tri i šest masne kisjeline, koje sadrži kivi, razrjeđuju krv u pravoj mjeri i tako poboljšavaju zdravlje arterija. Na ovaj način se sprečava pojava tromba i krvnih ugrušaka. Zato je kivi dobar za zaštitu od tromboze, srčanog udara i oštećenja mozga.

RECEPT

Rolat sa čokoladom i orasima Sastojci: 20 g kvasca, dva jaja, 200 ml mlijeka, kašika ulja, korica limuna, 300-400 g brašna, kašičica šećera, 100 g mliječne čokolade, malo soli, dvije kašike džema, 50 g mljevenih oraha. Priprema: Rastvoriti kvasac u mlakom mlijeku i dodati šećer. Kad se rastopi dodati jaja, koricu limuna, brašno, so i zamijesiti mekše glatko tijesto. Podijeliti na dva dijela. U jedno tijesto dodati omekšanu čokoladu, pa dobro premijesiti tijesto. Ostaviti i jedno i drugo tijesto pola sata da odmara. Svako razvući pojedinačno tanje oklagijem. Čokoladni dio namazati džemom i posuti orasima. Preko njega staviti razvučeni

svijetli dio i pritisnuti rukama. Uviti u rolat. Rolat sjeći na manje rolate i ređati u pleh. Premazati žumancetom. Ostaviti da odmore 15 minuta, pa ih peći na 180°C 30 minuta.

Ovsena kaša za suvu kožu Opšte je poznato da na kozmetiku znamo da potrošimo dosta novca, međutim, ponekad jtreba štedjeti. Tada se možemo okrenuti prirodnim kozmetičkim proizvodima koji ne koštaju mnogo, a koji da naprave čuda za našu ljepotu pod uslovom da ih koristimo kako treba. Jedna od tih opcija je ovsena kaša koja je najbolja alternativa pilingu za kožu lica, ali i maskama. Pored toga što predstavlja zdrav doručak, ovsena kaša je sjajna i za rješavanje problema na koži, posebno suvog tipa koji se peruta. Bogat antioksidansima, vitaminima, mineralima i antiinflamatornim svojstvima, mnogi kvaliteti koji ovsenu

kašu čine sjajnom opcijom za doručak čine ovu namirnicu dobrom i za kožu. Za njihovo pozitivno svojstvo su zadužena dva sastojka: avenantramidi i lipidi. Ovas je takođe bogat saponinima koji se često mogu pronaći u mljevenim mahunarkama i koriste se za šampone, paste za zube i tečne deterdžente jer daju finu teksturu. Najlakši način da ga upotrebite jeste da pripremite kupku sa ovasom. Napunite kadu toplom vodom i sipajte šolju običnih ovsenih pahuljica. Lezite u tu vodu i opustite se na 15 do 30 minuta. Drugi način uključuje pravljenje piling-maske. Sameljite obične ovsene pahuljice tako da dobijete konzistenciju poput brašna. Dodajte malu kašiku meda i tople vode i pomiješajte u finu pastu. Nanesite smjesu na lice i jednako raspodijelite i sačekajte par minuta. Nježno umasirajte u kožu kružnim pokretima prije nego što je skinete uz pomoć mlake vode. Možete napraviti i piling za cijelo tijelo: sameljite ovsene pahuljice kao u prethodnom savjetu, a zatim im dodajte malo kokosovog ulja, braon šećera i vode. Ovaj piling je sjajan za bilo koje godišnje doba jer osvježava kožu, uklanja mrtve ćelije i čini kožu mekšom i sjajnijom.

Feljton

Srijeda, 8. januar 2020.

KOMITSKO-NARODNA BORBA - DECEMBAR 1919 – JANUAR 1921.

21.

Povješali Dodošane o drveće pa ih tukli i bacili u tamnicu » Piše: Slobodan ČUKIĆ

ZLOČINI U JANUARU I FEBRUARU 1920. GODINE (NASTAVAK)

5) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „U februaru 1920. srbijanski vojnici potjerali su tri sata bosa i gola (obučena samo u bijelim gaćama) po snijegu Đoka A. Popovića, stara 65 godina, iz Cuce (oblast cetinjska) u zatvor, gdje je ostao 15 dana samo zato što je noću otvorio vrata od svoje kuće.“ 6) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „U mjesecu februaru 1920. predao se Srbijancima, pošto su mu noge bila sasvijem premrzle, ustanik Nikola P. Vučinić, bivši upravitelj centralnog kaznenog zavoda u Podgorici. Mjesec dana docnije noge su mu otpale i on je umro u bolnici u Nikšiću. Njegova mati prenijela je njegove posmrtne ostatke u Rogame (podgorička oblast) u njegovo rodno mjesto. Srbijanske lokalne vlasti zabranile su njegovo sahranjivanje na opštem seoskom groblju i naredile da se zakopa ondje gdje se kopaju zločinci i osuđenici. Svještenik Krsto Vukotić, naprotiv, radio je na tome da se sa ostacima ima postupati kao sa običnim mrtvacem. Ne mogući dobiti dozvolu, svještenik ga je sahranio noću. Kad su srbijanske vlasti za to doznale, osvetile su se nesrećnom svješteniku batinajući ga javno, pljujući mu u lice i ćuškajući ga.“

Poručnik crnogorske vojske Nikola Nikolić nije se ni ranjen htio predati srbijanskim vlastima, upalio je bombu i stavio je pod pazuho, đe je eksplodirala, nanijevši smrt ovom heroju. Bio je sahranjen kod crkve na Broćancu. Srbijanci su ga, radi zastrašivanja stanovništva, iskopali iz groba i mrtva ga iz plotuna „na propisan način“ strijeljali“ („Krvavi album Karađorđevića“)



8) Crnogorski narodni poslanik Milisav Nikolić i četovođa Radojica Nikčević svjedoče da je „12. februara poginuo četovođa Nikola Nikolić i odnijeli ga seljaci te ga po običaju pred crkvu u Broćanac ukopali, grob mu opleli žicom i stavili spomenik. Srbijanci dođu, žicu istrgnu bajonetima, spomenik sruše i onda su u grob plotunom iz pušaka pucali“ („Skrivana strana istorije“, Tom III, 1550-1554). 9) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „U februaru 1920. mučena je od strane Srbijanaca žena Milica B. Martinović, iz Prosenog Dola (opština Cuce, oblast Cetinje), da bi je primorali da kaže, gdje joj se nalaze sinovi. Da bi doznali šta žele, noge su joj pekli uz vatru, a istovremeno držali su joj više glave zažareni sač.“ 10) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „U februaru 1920. bila je isprebijana i kosa joj otkinuta, Ilinka kćer Raduna M. Jovanovića, iz Graba (opština Cuce, oblast cetinjska), samo s toga što su joj u kuću dolazila braća (ustanici).“

Prizor iz Podgorice, 1920. godina

Srbijanske vlasti u Podgorici zabranile su sahranu Nikole P. Vučinića na opštem seoskom groblju i naredile da se zakopa đe se kopaju zločinci i osuđenici. Svještenik Krsto Vukotić ga je propisno sahranio noću na opštem groblju. Kad su srbijanske vlasti za to doznale, osvetile su se nesrećnom svješteniku batinajući ga javno i pljujući mu u lice

voda svjedoči da su u februaru 1920. godine srbijanske trupe pod komandom Radoja Ćetkovića došle u Dodoše, tražeći komite. Tom prilikom vješali su o drvo i tukli Raka Jovićevića, Marka Jovićevića, Luku Jovićevića, Marka Pajovića i Ivana Mihaljevića „jer se isti nijesu htjeli pokoriti srbijanskim vlastima“. Istom prilikom vješali su i tukli starce Marka Gazivodu od 75 godina, jer su istom dva sina u šumi, Sava J. Gazivodu od 70 godina, Pera Gazivodu od 60 godina, Laba Kostića, Joka Kostića, Peka Ražnatovića i Joša Ražnatovića. Pošto su ih izmučili najgroznijim mukama, zatvorili su ih. Zatvorili su i mučili grozno familije komita. Ostali seljani dodoški, nasilno su zaklinjati, prijeteći im da će ih mučiti kao i prednje ako se ne pokore. „Od Božića 1918. godine do marta 1920 god. kao političkog krivca, zatvaran sam i mučen na svake muke, prisiljavajući me na zakletvu sa još 9 Dodošana. No pošto smo pored muka groznih ostali čvrsti našoj ideji zaplijenili su nam i opljačkali svima nama sve naše pokretno imanje i namirnice tako, da su nam familije ostale bez iđe ičega, suviše su gonjene i mučene od istih. Iste trupe, boravile su za mjesec dana u selu Dodošu, najstrožije su bile ukinule sav rad kako u zemlji tako i u ribolov-

Cetinjske kuće

Dodoši

7) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „12. februara 1920. bio je ranjen u borbi poručnik crnogorske vojske Nikola Nikolić, ali pošto se nije htio ni ranjen predati srbijanskim vlastima, upalio je bombu i stavio je pod pazuho, gdje je eksplodirala, nanijevši smrt ovom heroju. Poručnik Nikolić bio je sahranjen kod crkve na Broćancu (oblast nikšićka). Srbijanci, radi zastrašivanja stanovništva, iskopali su ga iz groba i mrtva ga iz plotuna „na propisan način“ strijeljali.“

11) Februar 1920. („Krvavi album Karađorđevića“) „U februaru 1920. srbijanski pukovnik Stojan Popović, „vrhovni šef“ terorističke vojske došao je lično na Čevo i naredio, te su se na jednom mjestu na Čevu (oblast Cetinje) skupili preko 500 djece, žena i staraca, od ustaničkih porodica. Ovi nesrećnici bili su opkoljeni jakom stražom i ostavili su ih usred zime bez hrane i na potpuno otvorenom polju - pod vedrim nebom - tri dana i noći, od čega su mnogi pomrli.“ 12) Februar 1920. (Oficirski izvještaji) Crnogorski vodnik Savo Gazi-

Nastavljamo s objavljivanjem djelova knjige „Početak srpske okupacije – komitska borba i narodna golgota 1918-1920“. Prvih osam poglavlja objavili smo krajem 2018, deveto i deseto u maju i junu 2019, jedanaesto i dvanaesto u avgustu i septembru 2019, trinaesto, četrnaesto, petnaesto i šesnaesto u oktobru i novembru 2019. Sada pred čitaoce donosimo period od decembra 1919. do januara 1921. godine (17-22. poglavlje)

šćene ispade ima smatrati odgovornim, prema tom, da ja sa sebe skidam svaku odgovornost...“ („Skrivana strana istorije“, Knjiga III, 1424-1425). 13) Februar 1920. (Oficirski izvještaji) Crnogorski vodnik Ilija Dragutinović iz Ćeklića svjedoči da su mu srbijanske okupacione vlasti u februaru 1920. godine „opljačkale sve što je imao kod kuće pokretnog materijala i namirnica“. „Kuću su mi zapalili a za familiju ne znam đe se nalazi, sigurno živi po tuđim kućama“ („Skrivana strana istorije“, Tom III, 1532) Stara Crnogorka u ritama, Podgorica 1920. godine

stvo, zabranivši svaki saobraćaj sa varošima kao i izlaz iz sela, sve to zbog toga što su vjerni ostali svojoj domovini Crnoj Gori“ („Skrivana strana istorije“, Tom III, 1523). O Ćetkovićevoj torturi imamo i posredno svjedočenje okupacionih vlasti. Načelnik cetinjskog okruga A. Ćirić obratio se 17. marta 1920. komandantu Miloradu Mihailoviću, prosljeđujući mu izvještaj

predśednika opštine Dodoške, a povodom divljanja kapetana Radoja Ćetkovića. U izvještaju A. Ćirića se kaže: „Predsednik opštine Dodoške aktom od 17. ov. mj. br. 228 izveštava da je kap. Radoje Ćetković sa jednim dijelom XI leteće čete posio selo Dodoše i Bobiju, a jedan deo ovih nalazi se u Štitarima. Ova mjesta posednuta su od strane pomenutog radi progonjenja i hvatanja odmetnika jer iz pomenute prva dva sela ima 8 odmetnika koji se nijesu predali, već prije 15 dana negde odbegli. Izveštava se da su put Skadra. Kap. Ćetković ... u nekoliko rekvirira namirnice od odmetničkih familija za ishranu svoje jedinice. Pored ovoga Kap. Ćetković za lične ispade pojedinih i osumnjičenih odmetničkih familija za djelo bjekstva u nepredaje njihovih, pojedine pritvara u mjestu ... Na sve ovo predhodno sam upozorio Kap. Ćetkovića aktom 17. ov. m. br. 1710 da se za sve ove nezakonite i neovla-

14) Februar 1920. (Oficirski izvještaji) Crnogorski potporučnik Petar Mirković iz Ćeklića svjedoči da su mu srbijanske vlasti u Crnoj Gori opljačkale 50 brava, jednog konja, 12 čela, 200 kg suhog mesa, kao i sve ostale druge životne namirnice iz kuće, žensko i muško odijelo i sve noseće stvari. „Jednu kuću su mi izgoreli i majku mi tukli i mučili, dok su je primorali te je zapalila kuću svojom rukom. Poslije silnog i užasnog tučenja cijelu moju familiju stjerali su u zatvor, kao i ostale moje seljane, koji su se bili sakupili na jednom mjestu i primoravali ih da se kunu na vjernost kralju Petru. Pošto sve ovo nije moglo primorati da se zakunu, onda im oduzmu obuću pa ih bose tjerali u zatvor. Familije mojih stričeva opljačkali su kao i moju, i ostavili ih na ulici bez ičega, primoravali i tjerali žene sa djecom na rukama da nas traže s tim: Da se kućama ne smiju povratiti dok nas ne nađu“ („Skrivana strana istorije“, Tom III, 1545). (Nastavlja se)

Oglasi i obavještenja

MALI OGLASI NEKRETNINE CENTAR - Hercegovačka ulica jedinstvena, savremena poslovna zgrada (rezidencija) 727 m2 sa parkingom i garažom za 12 vozila. Prodajem. Tel. 069/ 867 - 791 1 LOKAL 415 m2 – centar desetak metara od raskrsnice ulica Slobode i Hercegovačke. Privatni parking za osam vozila. Prodajem. Tel. 068/ 871- 452 2 PRODAJEM magacin, Njegoševa centar 37 m2, povoljno 17.000 E, prazan. Tel. 069/744197,00352691839209viber 3 IZDAJEM magacin, Njegoševa centar 37 m2, 150 E, povoljno. Tel. 069/744-197, 069/879584,00352691839209viber 4 KUĆNI SERVIS OTČEPLJENJE kanalizacije el. sajlom, zamjena dotrajalih cijevi, sve sitne popravke. Podgorica - Primorje Tel. 069/269-550, 067/579-709 5

Srijeda, 8. januar 2020.

Oglasi i obavjeĹĄtenja

Srijeda, 8. januar 2020.

Oglasi i obavještenja

Srijeda, 8. januar 2020.

OGLASNO ODJELJENJE “POBJEDA”

Dana 6. januara 2020. umrla je u 87. godini

Umrla je naša plemenita

TELEFON ZA INFORMACIJE 020-202-455, 020-202-456

MILIJANA Časlavova ILINČIĆ

e-mail: oglasno@t-com.me

rođena Lakićević

1111 Saučešće primamo u gradskoj kapeli Čepurci, 7. januara od 10 do 14.30 časova. Sahrana pokojnice će se obaviti istog dana u 15 časova na gradskom groblju Zagorič.

Посљедњи поздрав драгом зету

ANĐELKA Vladova ĐURIŠIĆ

Ožalošćeni: sin MILIKA, ćerke NADA i LJUBA, snaha JADRANKA, unuci i unuke, zaova GORDANA i ostala rodbina ILINČIĆ i LAKIĆEVIĆ

rođena Jovanović

271

7. januara 2020. u 74. godini. Saučešće primamo 8. i 9. januara 2020. godine do 9 časova u kući žalosti Glavica – Danilovgrad, a od 10 do 14 časova u kapeli na gradskom groblju Čepurci. Sahrana će se obaviti 9. januara 2020. godine u 14 časova u porodičnoj grobnici na gradskom groblju Čepurci.

ЖИВКУ СЕКУЛИЋУ

од МИЛАНА СТОЈАНОВИЋА са породицом 276 Posljednji pozdrav dragom komšiji i prijatelju

Ožalošćeni: sin VESELIN – VESKO, kćerka VESNA, unučad VUK, MILA i SOFIJA, snaha ANA, zet SAŠA VUJIČIĆ, ujak RAJKO, ujna ANICA, đeveričići ZORAN, SPASOJE, DEJO, SAVO i VANJA, đeverične BEBA i DIJANA, zaovičići, zaovične, braća i sestre od ujaka i tetaka i ostala mnogobrojna rodbina DANILU JANKOVIĆU od IKONIJE, MIKICE i SLAVICE

274 273

Umrla je naša draga

Dana 6. januara 2020. iznenada je u 41. godini preminuo naš dragi

JULKA Svetozarova KOLJENŠIĆ rođena Šaranović

DANILO Vladov JANKOVIĆ

Sahrana je obavljena 7. januara 2020. godine u 15 časova na mjesnom groblju Sretnja – Danilovgrad.

Saučešće primamo u kapeli pod Trebjesom, 7. januara od 11 do 16 časova i 8. januara od 11 do 14.30 časova, kada će se obaviti sahrana na groblju pod Trebjesom.

Ožalošćeni: sinovi SLOBODAN i GORAN, snaha SONJA, unučad TAMARA i DANILO

Ožalošćeni: otac VLADO, majka MILIJANA, supruga ANA, sin MILOŠ, kćerka ANĐELA, brat VIDAK, stric BATRIĆ, ujaci MIRO, VIDOJE, BOŠKO i MILETA, tetke MARIJA i RADA, strine, ujne, braća i sestre od stričeva, ujaka, tetaka i ostala mnogobrojna rodbina JANKOVIĆ i ĐURĐIĆ 272

270

Дана 7. јануара 2020. преминула је послије краће болести у 82. години наша драга

LOPUŠINA M. BORISLAV

ЗОРКА Миланова ВЛАОВИЋ рођена Ракочевић

Саучешће примамо у капели под Требјесом у Никшићу, 8. јануара од 11 до 16 часова и 9. јануара од 11 до 14 часова, када ће се обавити сахрана на гробљу под Требјесом. Ожалошћена породица: супруг МИЛАН, синови ЗОРАН и НЕБОЈША - БОЋО, брат ЉУБО са породицом, снаха ЛЕНКА, унуци ЂОНО и ИВАН, унука ДУШКА, праунук КРИСТИЈАН и остала родбина 277

Prošla je godina... a kao da je bilo juče... Fališ... tvoja dobra, meka duša... Boli, tuga je i jača. TVOJI NAJMILIJI 275

TV program

Srijeda 8. januar 2020.

FILM

RTCG 1 00:15

FILM

NOVA M 23:35

Izdavač: „NOVA POBJEDA“ d.o.o. PODGORICA 19. decembar br. 5

Direktor i glavni i odgovorni urednik:

DRAŠKO ĐURANOVIĆ

Zamjenik direktora: LAZAR MIŠUROVIĆ

Kapetan fantastični

Dolje ljubav

Direktorica marketinga: ŽELJKA RADULOVIĆ

REDAKCIJSKI KOLEGIJUM

Zamjenica glavnog i odgovornog urednika RADMILA USKOKOVIĆIVANOVIĆ

Pomoćnici glavnog i odgovornog urednika NENAD ZEČEVIĆ (politika) JADRANKA RABRENOVIĆ (ekonomija) KAĆUŠA KRSMANOVIĆ (društvo) MARIJA JOVIĆEVIĆ (nedjeljno izdanje)

Urednici JOVAN NIKITOVIĆ (kultura) MARIJA ŽIŽIĆ (crna hronika)

05:30 Budilnik 06:00 Dobro jutro Crna Goro, vijesti svakog sata 10:05 Naučno-obrazovni program 11:05 Dokumentarni program, r. 11:35 Muzika 12:05 Strani dok. program, r. 13:05 Avanture Heti Feder, r. 14:05 Katarina velika, r. 14:45 Muzika 15:00 Lajmet 15:30 Dnevnik 16:00 Katarina velika, s. 17:15 Muzika 18:05 Božićni koncert, r. 19:00 Meridijani 19:30 Dnevnik 2 20:05 Novogodišnji koncert CNP 22:05 Avanture Heti Feder, s. 22:30 Dnevnik 3 23:25 Nerealno I, s. 00:15 Kapetan fantastični, film 02:15 Meridijani, r.

TV PRVA

RTCG 2

RTCG 1 06:30 07:00 07:30 08:30 09:00 10:00 10:30 12:10 14:00 14:15 14:45 15:10 15:35 16:00 17:00 18:15 19:00 19:30 20:15 21:00 22:00 23:00 01:00 01:50 02:15 04:00

Glas Amerike, r. Slonovi i tonovi Koncert Van dometa Naučno-obrazovni program, mislionica Meridijni, r. Dnevna soba, r. Genije, film Miline uvrnute priče, s. Luda kuća, r. Meridijni, r. Kultura na Drugom, r. Muzika Ulica milosti, r. Tabu, r. Obrati pažnju Strani dok. program Dnevnik 2 Luda kuća, s. Ulica milosti, s. Tabu, s. Pod lupom, film Strani dokumentarni (arte) Koloseum, r. Glumci pjevaju Obrati pažnju, r.

07:00 08:15 09:00 09:15 10:15 11:15 13:00 14:30 15:15 16:00 17:00 18:00 18:30 19:00 19:30 21:10 22:00 23:00 23:30

Praktična žena, r. 60 minuta sa Iris, r. Jutarnji žurnal Paramparčad, r. Jutro Čikago u plamenu, s. 150 minuta Sinđelići, r. Istine i laži, r. Praktična žena 60 minuta sa Iris Ekskluziv Stolice, kviz Žurnal Paramparčad, s. Sinđelići, s. Urgentni centar, s. Noćni žurnal Uspon i pad huligana, film 01:00 Ekskluziv, r. 01:15 Paramparčad, r. 02:00 Noćni žurnal, r. 02:30 150 minuta, r.

NOVA M 07:45 08:15 09:35 09:40 10:00 11:30 13:17 15:50 16:00 16:40 17:10 18:00 18:30 20:15 22:00 22:50 23:35 01:20

Centralni dnevnik, r. Kafanica blizu SIS-a, r. Sportisimo Kefalica Ljubav, navika, panika, r. Među nama, r. Gulperi, r. Sportisimo Na granici, r. Mr. Kitchen Totalni obrt Centralni dnevnik Među nama, e. Gulperi, s. Na granici, r. Totalni obrt, r. Dolje ljubav, film Vampiri su šonje, r.

VIJESTI 06:30 10:00 10:06 11:10 12:06 14:00 14:06 15:00 15:35 16:30 16:55 17:30 17:50 18:30 19:10 20:00 21:00 22:00 22:15 22:30 23:30 00:20 00:50

Boje jutra Vijesti Zauvijek tvoja, r. Hoću kući, r. Reflektor, r. Vijesti Gorka osveta, r. Boje dana Krvne veze, r. Vijesti Gorka osveta, s. M:teh Žrtve ljubavi, s. Vijesti Zauvijek tvoja, s. Dnevnica Putokaz, e. Vijesti Sport Serija Gorka osveta, r. Boje dana, r. Film, r.

JOVAN TERZIĆ (Arena) SLOBODAN ČUKIĆ (feljton i arhiv) VUKMAN IVANOVIĆ (dizajn) DRAGAN MIJATOVIĆ (fotografija)

LOGOTIP POBJEDE Miloš Milošević i Nikola Latković (2019), inspiracija Anton Lukateli (1944) PORTAL POBJEDE

Urednica JOVANA ĐURIŠIĆ

Zamjenik DARVIN MURIĆ www.pobjeda.me portal@pobjeda.me TELEFON: 020/409-520 - redakcija 020/409-536 - marketing 020/202-455 - oglasno desk@pobjeda.me

Broj žiro računa: 560-822-77 Universal Capital Bank

RTV BUDVA

PINK M 06:45 11:00 11:10 11:20 11:30 13:03 14:00 14:10 15:30 16:00 16:10 18:03 18:25 19:00

Novo jutro Minut dva Premijera Ekskluzivno Zadruga Uživo Dženetine suze, r. Minut dva Zadruga Scena Minut dva Zadruga Scena Elif, r. Minut dva

19:03 19:30 19:45 20:00 21:00 22:00 23:00

Elif, s. Premijera Ekskluzivno Dženetine suze, s. Ljubav iz osvete, s. Zadruga Zadruga

07:00 09:05 10:00 11:00 11:30 12:00 12:15 13:40 14:00 16:20 17:15

Kuhinjica Serija Celebrity Glas Amerike Dokumentarni program Pregled, meteo, stanje na putevima Mediteraneo , e. Muzički program Kuhinjica Naše ljeto Bandolera, r.

07:30 08:00 08:30 09:30 10:00 10:30 11:00 12:00 13:30 14:30 15:00 15:30 16:00 16:15 17:00 17:15 18:00 18:15 19:00 19:15 20:00 20:15 21:00 21:10 22:00 22:30 23:30

DRAGICA ŠAKOVIĆ (Crnom Gorom) NIKOLA SEKULIĆ (hronika Podgorice)

A1 TV

777 18:35 19:00 19:35 20:05 21:05 22:00 22:35 23:00 23:10 23:40 00: 25

Gavra, crtani film Polis Hronika grad teatra Problem, e. Velika porodica, s. Polis Ćakule, r. Celebrity GlasAmerike Bandolera, r. Muzički program

07:00 10:00 10:15 10:45 10:55 11:00 11:15 11:30 11:40 11:45 12:00 12:30 13:00 13:15

Jutarnji program Muzika Mapet šou Slovo o jeziku Priča o riječima Čuj, čuj to Muzika Druga strana sporta Kolačić sudbine Muzika Sportske vijesti Opstanak Dogodilo se Ekstremno

13:30 15:00 15:45 16:00 17:00 17:30 17:45 18:00 18:10 18:15 19:00 19:30 19:40 19:45 grad 20:00 20:30 21:00 21:15 22:00

Glas Amerike, r. Pljevaljska hronika Jelena, r. 11 minuta saTihom Vujovićem Život uživo Prč, r. Dokumentarna serija Dječja TV Jelena, s. Život uživo Prč, r. Pljevaljska hronika Kratke forme 11 minuta sa Tihom Vujovićem Top A1 Dokumentarna serija Top A1 Život uživo Top A1 11 minuta sa Tihom Vujovićem Top A1 Klub A Top A1 Kapadokija, s. Glas Amerike Al Jazeera news Klub A, r.

Film Na domaćem terenu Crnogorske anegdote Living room, r. Mapet šou, r. Dogodilo se, r. Čuj, čuj to, r. Druga strana sporta, r. Kolačić sudbine, r. Otium, r. Aktuelno Slovo o jeziku, r. Priča o riječima, r. Koliko poznaješ svoj Humoristička serija Koncert Crnogorske anegdote, r. CG Ekonomija Film

Srijeda 8. januar 2020.

Marketing

Magazin

Srijeda 8. januar 2020.

CRVENI TEPIH: Zlatni globusi dodijeljeni u Los Anđelesu

Odvažno, upečatljivo i senzacionalno Bili Porter ukrao slavu koleginicama Glumac Bili Porter koji je prošle godine na dodjeli Oskara šokirao modnu javnost i publiku kada se pojavio u kombinaciji smokinga i haljine Kristijana Sirjana, ni za dodjelu Zlatnih globusa nije bio sveden i jednostavan kada je riječ o stilu. On je, naime, crvenim tepihom prošetao u kreaciji koja se opisuje kao spoj vjenčanice i smokinga bijele boje, a rep je napravljen od raskošnog perja i transformiše se u anđeoska krila. - Ovo nije autfit za sjedjenje, već za stajanje -naglasio je Porter u razgovoru s predstavnicima medija. Glumac je ovaj izgled upotpunio srebrnim čizmama modne kuće Džimi Ču i nakitom Tiffany & Co, piše Mari Kler, dok glavnu kombinaciju potpisuje dizajner Aleks Vinaš.

Salma Hajek

LOS ANĐELES - Kada je riječ o dodjelama nagrada u Holivudu, druga najvažnija stvar nakon dobitnika je moda na crvenom tepihu. Na 76. uručenju Zlatnih globusa, kojim je službeno otvorena nova sezona nagrada, zvijezde definitivno nijesu razočarale. Crveni tepih pred hotelom „Beverli Hilton“, gdje je u nedjelju održana dodjela pres-

Dženifer Lopez

tižnih filmskih i televizijskih nagrada, preplavile su šljokice, resice i mnogo sjaja. Glamuroznih izdanja za pamćenje bilo je napretek. Jedna od najuspjelijih kombinacija svakako je ona koju je ponijela australijska oskarovka Kejt Blanšet, koja je ponijela žutu haljinu grčke kreatorke Meri Katrandzu ukrašenu interesantnim kristalima. Ništa

manje pažnje nije privukla Džoi King u lepršavoj haljini Iris van Herpen, a mnogo komplimenata i pohvala dobila je Dženifer Aniston u modernoj crnoj haljini modne kuće Dior. Nova Bondova djevojka Ana de Armas zablistala je u Ralph & Russo kreaciji, dok su se za Fendi toalete odlučile Gvinet Paltrou, Zoi Dač i Lisa Bone.

Klavijaturista benda Faith No More potvrdio

Ništa od novog albuma

Ekstravagatno i provokativno, ali u krajnjem slučaju upečatljivo, odvažno i fensi opisan je stil glumice Keri Vašington. Šarliz Teron u otrovno zelenoj Dior toaleti, Rene Zelveger u pastelno plavoj Armani kreaciji bez bretela, Mišel Vilijams u lepršavoj Luj Viton haljini i Prijanka Čopra u retro pink izdanju Kristine Otavijano na crvenom tepihu naja-

Bend Lamb of God najavio novo izdanje

RIČMOND - Lamb of God će ove godine objaviti novi album. Veterani metala su novi materijal najavili tridesetosekundnim tizerom na kome je bend u studiju.

Alt-rokeri iz San Franciska održaće seriju koncerata širom Evrope ove godine, što će biti njihova prva turneja poslije 2016. godine. I dok je njihovo ponovno okupljanje izazvalo uzbuđenje među fanovima, pa i nadu da bi to moglo da zanči i novi album, od toga ipak neće biti ništa. Klavijaturista Rodi Botum je u intervjuu za magazin Kerrang! izjavio je: – Nemamo za sada plan da snimamo novu muz-

iku. Nema nikakvih planova uopšte. Nalazimo se u takvim godinama, ili takvom životnom dobu, kada gledamo na ono što smo uradili. Ponosan sam na ono što smo napravili kao što to nikada ranije nisam bio. Mislim, možda sam prije nekoliko godina osjećao grižu savjesti zbog toga, u smislu da iskorišćavamo svijet odlazeći na turneju sa starim pjesmama, ali sada imam sasvim drugačiji pogled na to. Postoje mesta na kojima još nismo bili, stvari koje nismo uradili i načini na koje bi voljeli da smo nastupali, ali nismo. Mogućnost da to ponovimo još je bila tu, ali nam je trebalo malo vremena da skupimo svoje glave i odlučimo kako to želimo da izvedemo – kazao je Botum.

vila u pompeznoj kreaciji u tri boje sa predimenzoniranom mašnom. Džej Lo je ovu bijelo-zeleno-zlatnu toaletu upotpunila crnom klač torbicom i ekskluzivnom smaragdnom ogrlicom i minđušama, kao i fenomenalnom frirzurom u stilu grčke boginje. Podijeljena mišljenja modnih kritičara dobila je i Salma Hajek. Lijepa glumica se na dodjeli nagrada pojavila se u plavo-bijeloj haljini brenda Guči. Haljina se sastoji iz dva dijela: gornjeg - plavog i čipkastog, koji je naglasio glumičine bujne grudi, i donjeg - bijelog sa izrezom do iznad koljena. I dok neki komentarišu da Salma nikada nije izgledala seksepilnije, ima i onih koji smatraju da glumica izgleda kao da je obukla kupaći, kao i da je pretjerala sa dekolteom koji izgleda kao da će pući.

Počinje snimanje filma ,,Going Electric“

Šalame u pregovorima Povratak za ulogu Boba Dilana

metal veterana

NJUJORK - Grupa Faith No More je otkrila da nema namjeru da snima novi album usprkos činjenici da će se ponovo okupiti kako bi održali koncerte tokom 2020. godine, javlja NME magazin.

vile su proljećnu sezonu. Superzvijezde kao što su Nikol Kidman i Skarlet Johanson su odlučile da se obračunaju sa prvim holivudskim grijehom da se crveno ne nosi na crvenom tepihu. I to kako! Saveznice u tome su im bile dve haljine od kojih ozbiljno zastaje dah: Nikol u crvenoj apdejtovanoj verziji čuvene Versaće haljine sa šlicem koju je Anđelina Džoli učinila besmrtnom, a Skarlet u voluptuoznoj kreaciji koju je Vera Vang kreirala isključivo za nju. Uprkos činjenici da je Dženifer Lopez neosporno izgledala raskošno i sjajno u Valentino haljini, modna kritika je bila nemilosrdna, a ni komentatori na društvenim mrežama je nijesu štedjeli - većina ju je prozvala ,,ogromnim novogodišnjim poklonom“. Latino diva se na crvenom tepihu poja-

Posljednji studijski album ovog benda bio je ,,VII: Sturm und Drang“, koji je objavljen prije pet godina. Priličan dio tog materijala bio je inspirisan boravkom pjevača Rendija B l a j t a u z a t vo r u u Češkoj u kom je boravio zbog optužbi za ubistvo iz nehata fana iz ove zemlje. Takođe ovo će biti prvi materijal bez dugogodišnjeg bubnjara Krisa Adlera. Njega je zamijenio bivši bubnjar benda Prong, Art Kruz.

LOS ANĐELES - Timoti Šalame pregovara o ulozi Boba Dilana u predstojećem filmu Džejmsa Mangolda. Biografija navodno nosi naziv ,,Going Electric“ i prati Dilanov uspon od folk pjevača u Grinvič Vilidžu do statusa rok mesije sa posebnim težištem na kontroverznom ,,prigrljivanju“ električne gitare 1965. godine. Mangold je poznat po režiji biografije Džonija Keša ,,Walk the Line“ iz 2005. godine, a u posljednje je vrijeme režirao i filmove kao što su ,,Logan“, ,,Ford v Ferrari“ i druge. Deadlajn prenosi kako Dilan aktiv-

no sarađuje sa Mangoldom na filmu koji, između ostalih, producira i Dilanov dugogodišjni menadžer Džef Rozen. Ako pregovori uspiju, Šalame će se pridružiti panteonu glumaca koji su prethodno igrali u filmovima o Dilanu, a uključuju Kejt Blanšet, Kristijana Bejla, Ričarda Gira i druge iz filma ,,I’m Not There“ iz 2007. godine. ,,Going Electric“ nije jedini film o Dilanu koji se trenutno razvija, budući da je i reditelj Luka Gvadanjino najavio da planira da snimi film utemeljen na Bobovom albumu ,,Blood on the Tracks“ iz 1975. godine.