Dnevni list Pobjeda 6.1.2024.

6, 7. i 8. januar 2024. | Podgorica, Crna Gora | Godina LXXX / Broj 20871 | Prvi broj izašao je 24. oktobra 1944. u Nikšiću | pobjeda.me | Cijena 0,70 eura

NE! RATU U UKRAJINI

НІ! ВІЙНІ В УКРАЇНІ

НЕТ! ВОЙНЕ В УКРАИНЕ

INTERVJU: Akademik i ugledni univerzitetski profesor dr Radovan Radonjić upozorava da država uz ubrzanu klerikalizaciju i populizam tone u bezdan

Gledamo mirnu kapitulaciju Crne Gore pred stranim gazdom S. VASILJEVIĆ

Četnički vojvoda Andrija Mandić će sve što je naumio i ostvariti jer Crnogorci elementarno ne poznaju svoju istoriju i predsjedniku parlamenta nema ko da se suprotstavi. Kad ne bi bilo tako, zar bi časni Crnogorci sjeđeli smjerno u parlamentu svoje države kojim predsjedava četnički vojvoda - kaže Radonjić

NO! TO THE WAR IN UKRAINE

Za Pobjedu govore Ivana Stradner, naučna saradnica Instituta Ameriken enterprajz sa sjedištem u Vašingtonu

Jasno i glasno ,,ne“ Beogradu i Rusiji, kojeg za sada iz Podgorice nema, Crnoj Gori je ulaznica u EU do 2028. STR. 5.

Dragan Damjanović, predsjednik Savjeta Agencije za zaštitu konkurencije

Odluku o Željezari prolongirali za prvi kvartal ove godine Za nastavak rada Željezare sada, kada zakonske opcije ostaju sužene, opšteprihvatljivo rješenje bi bilo da EPCG pronađe relevantnog partnera koji bi proizvodio čelik STR. 6. i 7.

Anđela Jakšić-Stojanović, ministarka prosvjete, nauke i inovacija

U obrazovnom sistemu ne smije biti ,,naših“ i ,,vaših“

STR. 2. i 3.

Bivši predsjednik Privrednog suda i suspendovani pomoćnik direktora policije sinoć napuštili Istražni zatvor

M. BABOVIĆ

Jovanić i Knežević se brane sa slobode

KOMENTAR

La nostra cosa ili Cosa nostra Piše: Draško ĐURANOVIĆ I dok traje sukob Milatović-Spajić-Mandić, dok jedni druge optužuju da se miješaju u poslove u koje ne bi smjeli da se miješaju, sve vidljivije postaje da se malo ko od lidera nove parlamentarne većine – stvarno miješa u svoj posao, onaj koji je preuzeo kada je dolazio na čelo države, Vlade ili parlamenta. Kao da čekaju da veliki brat iz Beograda, koji je osmislio podjarmljivanje Crne Gore, preuzme i njihove poslove, pa da farsa bude kompletna STR. 3.

STR. 9.

Tvrdnje bivšeg američkog obavještajca o vanzemaljskim letilicama ipak nijesu rezultirale zakonskim rješenjem kojim bi se deklasifikovale informacije o tim fenomenima

Na razotkrivanje NLO-a javnost može čekati još 25 godina Tokom 2023. godine odlikovani veteran avganistanskog rata i bivši obavještajac Dejvid Graš je tvrdio da je imao razgovore sa neimenovanim zvaničnicima koji su ga uvjerili da američka savezna vlada vodi tajne programe „prikupljanja olupina“ NLO-a (UAP), da posjeduje desetine „neljudskih“ letilica, ali i ostatke „mrtvih pilota“ STR. 12. i 13.

Smatram da u našem obrazovnom sistemu na svim nivoima postoje sjajni nastavnici koji posvećeno i predano realizuju obrazovno-vaspitni proces, ali sam svjesna da postoje i oni koji nijesu dovoljno posvećeni STR. 10. i 11.

Slikar Branislav Bane Sekulić o retrospektivnoj izložbi slika u Dvorcu Petrovića u Podgorici

Nema interesovanja za kulturu, politika je sve pojela Malo je ljudi koji kupuju slike. Mi stariji nekako i preživljavamo i možemo da se nosimo sa time, ali mlađim slikarima je teško. No, ne treba klonuti duhom, treba se boriti STR. 14. i 15.

Naredni broj Pobjede izlazi 9. januara 2024.

2

Politika

6, 7. i 8. januar 2024.

INTERVJU: Akademik i ugledni profesor Univerziteta Crne Gore upozorava da država uz

Radonjić: Gledamo mirn Crne Gore pred stranim Četnički vojvoda Andrija Mandić će sve što je naumio i ostvariti jer Crnogorci elementarno ne poznaju svoju istoriju i predsjedniku parlamenta nema ko da se suprotstavi. Kad ne bi bilo tako, zar bi časni Crnogorci sjeđeli smjerno u parlamentu svoje države, kojim predsjedava četnički vojvoda - kaže Radonjić

Jedan je od rijetkih intelektualaca koji je godinama upozoravao da se mora pružiti snažniji otpor Crkvi Srbije zbog malignog uticaja na Crnu Goru i njen identitet. Danas, takođe, ponavlja da bez sopstvene crkve i jezika nema ni države.

POBJEDA: Poznata je namjera aktuelnog šefa parlamenta da popis iskoristi kako bi srpski postao službeni jezik. Čuli ste vjerovatno i za ,,pomirljivi“ plan uvođenja kolektivne dvonacionalnosti Srba i Crnogoraca, koji bi bio posljednji Radovan Radonjić preostali korak zvaničnog odricanja Crnogoraca od No, ni to nije sve. Primjetsebe samih i njihov defini- no je, naime, da je predsjedtivni završetak u baruštini nik parlamenta dolaskom na ,,srpskog sveta“. Što o tome funkciju, koju sada pokriva, mislite? bitno promijenio ponašanje, RADONJIĆ: Opaska Vam retoriku i ambicije. Naime, je tačna, a ocjena posljedice izrazito je sklon tome: da viMandićevog nauma sasvim še sluša svoj ego nego naloge realna. Oni su do sada ostva- Ustava i Poslovnika Skupštirili sve što su planirali, tako da ne; da funkciju predsjednika vjerujem da će i ovo. svoje političke partije, lako i Kad tako kažem, molim da uz čudna obrazloženja, pretshvatite da ne širim defeti- postavlja funkciji i časti prvog zam, već imam u vidu dvije čovjeka ipak istorijske Skupnotorne stvari: da Crnogorci štine Crne Gore; da mimo koelementarno ne poznaju svo- alicionog dogovora traži ulaju istoriju i da predsjedniku zak u Vladu ličnosti iz svoje parlamenta nema ko da se su- partije; da on sebe, usred parprotstavi. Kad ne bi bilo tako, lamenta, javno naziva srpzar bi časni Crnogorci sjeđe- skim političarem iz Crne li smjerno u parlamentu svo- Gore, čije je prevashodni zaje države kojim predsjedava datak da štiti interese svog četnički vojvoda? partijskog članstva i Srba u

i. mandić

PODGORICA - Proces ubrzane i snažne klerikalizacije crnogorskog društva odvija se paralelno, uz međusobno prožimanje, sa političkom filozofijom ekonomskog programa i politike Vladinog projekta ,,Evropa sad 2“, čija je osnova istovjetna: skrenuti pažnju čovjeka sa aksioma da može da živi i pravi sebi bolji svijet jedino od onoga što postigne svojim radom i stvaralaštvom, a ne od lično nezarađenog koje će mu donijeti neko sa strane, na temelju nekog ,,snalaženja“ koje će, na kraju, opet on morati da plati, samo mnogo skuplje i sa gubitkom povjerenja i svoje časti - kaže u intervjuu Pobjedi akademik i profesor dr Radovan Radonjić.

Crnoj Gori; da ne predstavlja Crnu Goru u inostranstvu, jer je to, kako kaže, posao šefa države, ali ne kaže koga predstavlja; da je proglašenje srpskog jezika za službeni u Crnoj Gori najavio na početku priprema za popis, što indicira da je rezultate tog popisa već tada znao...

Na kraju: da se sa društvom iz svoje srpske koalicije zalaže za evropske, ali ne i atlantske integracije, čemu se ovdje iz neznanja ne poklanja potrebna pažnja, budući da se tu ne radi samo o marifetluku izbjegavanja saradnje sa NATO alijansom, nego o još jednom pokušaju prevođenja žednih preko vode, putem zaobilaženja Atlantske povelje, koja štiti Crnu Goru i sve biv-

še jugoslovenske republike (budući da je Jugoslavija bila njen potpisnik), od bilo čijeg ugrožavanja njene nezavisnosti i slobode.

Ima li se sve ovo u vidu, može se zaključiti da gospodin predsjednik parlamenta smatra da je proces faktičkog podvlašćivanja Crne Gore Srbiji već završen, te da te ,,sitnice“, poput naziva službenog jezika i dvojnog državljanstva, treba samo ubrzati da se to i formalno završi.

I, kako stvari za sada stoje – uspjeće u tome!

POBJEDA: Koliko ovako tešku situaciju dodatno komplikuju dešavanja u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi? Kako vidite raskol u ovoj instituciji, koja je i ra-

Prošlog ljeta se na Cetinju pojavila grupacija neidentifikovanih lica, samoproglasila se Opštim crnogorskim zborom, čime je, de fakto, izvršila nekoliko sati dugi, državni udar, iskoristila to vrijeme da tobože izvrši smjenu na vrhu CPC i – nestala neznano kuda, kao što se ne zna ni otkud je došla. Činjenica da taj zbor nije ni pokušao da promijeni postojeću vlast, niti je od njene strane uznemiravan i ometan u nečuvenoj farsi, koju je izveo, nepozivo otkriva da je bio oruđe, čiji je zadatak bio da za račun njenih tuđih gospodara dokrajči i ono malo što je od CPC ostalo

nije imala brojne probleme?

RADONJIĆ: Tu je situacija dvostruko tragična! S jedne strane, voljom obje frakcije AB revolucionara, koje pojma nemaju o kakvoj se i koliko važnoj instituciji crnogorske istorije radi, po instrukcijama svoje Crkve Srbije (kako je njene vaseljenske ,,gazde“ pišu), na čijim su krilima prevratnički promovisani u Crnoj Gori, nijesu dozvoljavale da ta crkva, nakon obnove 1993, stane na noge i zauzme mjesto koje joj prirodno pripada, i tako spriječi gospodarenje Crkve Srbije, koja ih je ubrzo stavila pod svoju kontrolu i od obje strane napravila političke poslušnike kojima suvereno upravlja – jednima direktno, a drugima reflektivno.

S druge, još gore, strane, prošlog ljeta se na Cetinju pojavila grupacija neidentifikovanih lica, samoproglasila se Opštim crnogorskim zborom, čime je de fakto izvršila, ne-

koliko sati dugi, državni udar, budući da je Opšti crnogorski zbor bio vjekovima najviša državna vlast u Crnoj Gori.

No, iskoristila je to vrijeme da tobože izvrši smjenu na vrhu CPC i – nestala neznano kuda, kao što se ne zna ni otkud je došla. Činjenica da taj zbor nije ni pokušao da promijeni postojeću vlast, niti je od njene strane uznemiravan i ometan u nečuvenoj farsi, koju je izveo, nepozivo otkriva da je bio oruđe stare vlasti čiji je zadatak bio da za račun njenih tuđih gospodara dokrajči i ono malo što je od CPC ostalo. Činjenica, pak, da niko od građana Crne Gore nije ozbiljno i organizovano pokušao da spriječi tu farsu, dokaz je koliko poznaju svoju istoriju i koliko su spremni da brane čast svoje zemlje, što je već – tragedija.

POBJEDA: U Crnoj Gori se sprovodi ubrzana klerikalizacija društva, ne samo pod kontrolom partija nego i pod palicom rektora Univerziteta Vladimira Božovića. Profesorima su povećane plate, renoviraju se kancelarije i to je izgleda dovoljno da ogromna većina ćuti na potpuno pokoravanje interesima Srbije i Crkve Srbije. Zašto nema aktivnijeg otpora akademske zajednice na otvaranje vjerskih škola i brutalno miješanje crkve u obrazovni sistem?

RADONJIĆ: Klerikalizacija crnogorskog društva, od vremena početka AB revolucije na ovamo, opšte je mjesto u vaspitno-obrazovnom procesu crnogorskog školstva svih nivoa. Taj dril, osim toga što je nezakonit, ima još jednu bitnu karakteristiku – eklatantni je zločin protiv čovječnosti.

Kad to kažem ne mislim da ljudima u godinama zrelosti, kad mogu samostalno razumijevati i odlučivati o tome kakvo obrazovanje im je potrebno da bi zadovoljavali prirodnu potrebu za samoodržanjem, treba na bilo koji način braniti da pohađaju te škole i koriste stručna i naučna znanja koja tamo stiču za obezbjeđenje egzistencije od svog poštenog rada i zarade. Naprotiv, religijske zajednice kod nas imaju, i treba da imaju, sve nivoe vjerskog obrazovanja, od najnižeg do najvišeg, pa time i mogućnost da svakom svom članu zadovolje potrebe u tom pogledu.

Kad je sekularni dio društva u pitanju, treba da važi isti prin-

Politika

6, 7. i 8. januar 2024.

ubrzanu klerikalizaciju i populizam tone u bezdan

nu kapitulaciju m gazdom Crnu Goru vodi ,,organizovana kriminalna banda bez konkurencije na Balkanu“ POBJEDA: Nakon potpisivanja tzv. Temeljnog ugovora, Vi ste vrh države označili kao ,,organizovanu kriminalnu bandu bez konkurencije na Balkanu“.

RADONJIĆ: Nijesam imao izbora za drugačiju markaciju aktera ugovora između Vlade Crne Gore i SPC, u kojem, nakon što pročitate članove 2, 3, 4, 5, 6, 7, nema: - niđe nijednog dokaza da je to imovina SPC; - niđe nijednog istorijskog dokaza da je ta imovina eventulno mogla biti svojina SPC; - niđe nijednog dokaza da je neko pitao crnogorske građane hoće li se odreći svoje istorije, kulture i duhovnog nasljeđa ili ih eventulno nekome prodati?

- niđe nijedne informacije

o interesima države Crne Gore da se dobrovoljno odriče svojih vrhunskih dobara i dokaza o smislu i vrijednosti svog postojanja, i to u korist onoga ko sve čini da je ne bude!

Naprotiv: sve je tajna, sve je zakulisno! Sve krađa, čak i klasična veleizdaja! I, još gore, mirna kapitulacija zemlje pred neprijateljem kome se ugovorno polusuverena kvazi-država Crna Gora ne smije ni žaliti, a kamoli u nečemu nečim suprotstaviti. I sve to u aranžmanu dvojice ,,apostola“ i nekoliko njihovih kolega, biblijskih prevaranata, koji znaju da je u Crnoj Gori crkva odvojena od države, a da im kanoni njihove crkve, kao svojim vjernicima, strogo brane bavljenje bilo kojim vanreligijskim poslovima.

cip, s tim što se u ovoj oblasti primjenjuje pravilo da se može imati onoliko koliko se postigne vlastitim znanjem i sposobnošću, a ne kvalitetom i dužinom molitve. I još nešto, u Crnoj Gori će izjednačavanje raznih interesnih zajednica - ukoliko se s tim ikada počne - ići teže nego drugdje iz četiri krupna razloga.

Prvo - klerikalizacija u Crnoj Gori je već uzela toliko maha da joj ne odolijevaju ni naučnici sa završenim master studijama na najprestižnijim zapadnim univerzitetima, koji bi morali da znaju da su religija i nauka dva apsolutno nepomirljiva antipoda, usljed čega su oni koji to ne znaju i ne poštuju, umjesto priznanja, dostojni ozbiljnih kritika, uključujući i uskraćenje prava na rad u vaspitno-obrazovnom sistemu.

Drugo - u visokom školstvu, posebno na državnom univerzitetu sveštena lica su u tolikoj mjeri involvirana da je veoma teško ne samo isključiti ih iz tog sistema, nego i lišiti glavnog uticaja u utvrđivanju planova i programa u toj oblasti.

Treće - visoki vjerski službenici su već nekoliko godina glavni kadrovi sastava političkih tijela u državi, od Vla-

de i Skupštine pa do nekoliko nižih nivoa činovništva i časništva u političkim i državnim strukturama vlasti, tako da je kod poznavanja naše ,,principijelnosti“ i ,,poštenja“ u odlučivanju u toj oblasti nerealno očekivati da će oni biti naročito aktivni u čišćenju tog terena, pogotovo kad znaju da Crkva Srbije, čiji odlazak iz Crne Gore niko nigdje ne pominje, svoje kadrove za nastavak dalje faktičke vladavine u ovoj zemlji nema gdje da traži do u redovima svog crnogorskog podmlatka. Četvrto - Crna Gora ima ozbiljan peh i sa činjenicom da se proces ubrzane i snažne klerikalizacije njenog društva odvija paralelno uz optimalno međusobno prožimanje sa političkom filozofijom ekonomskog programa i politike Vladinog projekta ,,Evropa sad 2“, čija je osnova istovjetna: skrenuti pažnju čovjeka sa aksioma da može da živi i pravi sebi bolji svijet jedino od onoga što postigne svojim radom i stvaralaštvom, a ne od lično nezarađenog koje će mu donijeti neko sa strane, na temelju nekog ,,snalaženja“ koje će, na kraju, opet on morati da plati, samo mnogo skuplje, sa obaveznim novim

Osim toga, svi su međusobno nepovjerljivi, odvojeno jedan od drugog vezani za istog stranog gazdu i utoliko njegov lakši i poslušniji plijen, koji međusobnim nadmetanjem, ko će mu biti bliži i prihvatljiviji, maštovitije i preduzimljivije jurišaju na uništavanje svoje zemlje. Jeste li kad čuli ili pročitali o postojanju takve organizovane kriminalne bande na Balkanu i u Evropi?

POBJEDA: Što mislite da ćete, nakon svega, ovom izjavom postići?

RADONJIĆ: Već sam postigao! Davno sam govorio o svemu ovome, ne jednom. Sada sam to samo ponovio i time, vjerovali ili ne, makar malo umirio savjest saznanjem da nijesam varao. Tragična je to utjeha, ali je, ipak, utjeha.

Utemeljena na nadi da će se jednog dana u ovoj zemlji javiti neko ko će je shvatiti, možda, prihvatiti kao motiv da, umjesto ruke, podigne glavu. Stari Latini bi rekli: Dixi et salvevi anima meam.

Klerikalizacija crnogorskog društva, od vremena početka AB revolucije na ovamo, opšte je mjesto u vaspitno-obrazovnom procesu crnogorskog školstva svih nivoa. Taj dril, osim toga što je nezakonit, ima još jednu bitnu karakteristiku – eklatantni je zločin protiv čovječnosti zaostajanjima za drugima i sa gubitkom njihovog povjerenja i svoje časti.

POBJEDA: Crna Gora je opet na raskršću, može li opstati ili nam, po ko zna koji put, slijedi ponovna borba za slobodnu i nezavisnu državu; jesmo li išta naučili iz istorijskog iskustva?

RADONJIĆ: Cijeneći prema tekućim društvenim procesima, ne samo što ništa nijesmo naučili, nego smo zapali u neku vrstu hiperhibernacije iz koje nas niko i ništa ne može probuditi.

POBJEDA: Kako komen-

tarišete reakciju suverenističkih snaga u ovoj situaciji? Imaju li strategije i da li imaju vođstvo koje je neophodno da Crnogorci ne bi postali manjina?

RADONJIĆ: A zar bismo bili tu gdje smo, da oni imaju išta od toga? Molim da primijetite da su uz Crnogorce danas samo dvije manjinske partije, da su i uz njihovu pomoć ne samo manjina već i oficijelno, uz saglasnost zapadnih saveznika, izopšteni iz javnog života! Je li neko reagovao na to? I zna li neko kakvu reakciju to traži?

POBJEDA: Poput akademske zajednice i naši zapadni partneri ćute i čekaju. Nekoliko puta ste poručili da nam niko neće pomoći ako sami sebi ne pomognemo.

Ima li nas dovoljno da izliječimo ovo društvo?

RADONJIĆ: Nemam što da dodam ranijim izjavama.

Osim da primijetim, mada ni to nije prvi put, da zapadne zemlje ne ćute i ne čekaju, nego mi još nijesmo naučili njihov jezik.

POBJEDA: Jeste li slučajno ili namjerno zaobišli svaku priču o aktuelnom nam šefu države koji se hvali da je najviše učinio za Crnu Goru na međunarodnom planu ikada?

RADONJIĆ: Ni jedno, ni drugo. Naprosto, za njega važi sve što sam rekao o kadrovima Crkve Srbije na čelu Crne Gore. Osim toga, uz sve lično poštovanje, što da se kaže o rođenom Crnogorcu, na čelu države, koji nema petlju da kaže da u milenijumskoj državi ne može biti službenog jezika koji ne nosi njen naziv. Uz to on za sebe tvrdi da govori jezikom strane države, a još k tome, kao đak Oksforda, najvišeg ranga, ne samo da ispovijeda vjeru crkve, koja svjesno planski uništava njegovu državu, on još i pristaje da ga ona, kao svojeg apostola, postavlja na čelo te iste države.

POBJEDA: Osim toga, što biste još rekli za današnju Crnu Goru?

RADONJIĆ: Najkraće, označio bih je kao: polusuvereni, kvazi-državni provizorijum i stanište od sebe i svijeta otuđenih izbezumljenih kukavaca, bez vizije i programa, sa Ustavom koji niko ne poštuje i personalnim timom na svom društvenom vrhu kome nijedna kriminalna organizacija na Balkanu u političko-etičkom smislu nije ni do članaka.

Marija JOVIĆEVIĆ

3

Komentar Piše: Draško ĐURANOVIĆ

La nostra cosa ili Cosa nostra

I dok traje sukob Milatović-Spajić-Mandić, dok jedni druge optužuju da se miješaju u poslove u koje ne bi smjeli da se miješaju, sve vidljivije postaje da se malo ko od lidera nove parlamentarne većine – stvarno miješa u svoj posao, onaj koji je preuzeo kada je dolazio na čelo države, Vlade ili parlamenta. Kao da čekaju da veliki brat iz Beograda, koji je osmislio podjarmljivanje Crne Gore, preuzme i njihove poslove, pa da farsa bude kompletna Uh, kakva je to bila suptilna, do sada neviđena, najava političkog trilera u državnom vrhu! Krenulo je od, naizgled somnabulnog, brojanja sekundi potrebnih da Jakov Milatović odgovori uredniku dnevnog lista Vijesti na pitanje - vjeruje li on Milojku Spajiću? Precizna štoperica Vijesti precizno je brojala: prvi put je neprijatna tišina trajala devet, u drugom navratu čak 16 sekundi, sve dok nije stigao kakav-takav odgovor.

Mnogi su se posprdavali ovom žurnalističkom postupku, ali su nevjernici brzo ućutkani: samo dva dana kasnije, preispoljna trivijalnost Vijesti sa brojanjem sekundi tišine pokazala se kao sjajan instrument za mjerenje krize unutar vladajuće stranke.

I krenulo je, žestoko i javno. Prvo je Milojko, predsjednik Vlade i prvi čovjek PES-a, predložio neke zakone, konsultujući se prethodno sa liderima parlamentarne većine. No, Jakov, predsjednik države i drugi čovjek PES-a, odmah je, bez zazora, odbio da potpiše nekoliko zakona, valjda zato što se niko sa njim nije prethodno dogovarao.

Reagovao je odmah Spajićev dio PES-a, okomivši se na Milatovića. Pa se onda i Spajić javno požalio da mu se Milatović, prekoračujući svoje ustavne ingerencije - miješa u posao; da bi Milatović javno odgovorio da on samo - radi svoj posao.

A, kao savjesni građanin, kritikuje rad Vlade, koja, po njemu, uopšte - ne zna posao.

Onda se oglasio ključni čovjek parlamentarne većine, predbožićno zaljućeni Andrija Mandić. Četnički vojvoda na čelu Skupštine spočitao je crnogorskom predsjedniku da se miješa - u posao poslanika parlamentarne većine. Pa je, kao kaznu, hitno zakazao sjednicu parlamenta na kojoj će ponovo parlamentarna većina izglasati one iste zakone koje će Milatović, u ponovljenom slučaju, morati da potpiše.

Ako misli da i dalje radi svoj posao.

Zanimljivo, istog dana kada je Milatovića, hm, karao što se miješa u tuđe poslove, Mandić je kao predsjednik Skupštine direktno uskočio u posao, hm, za koji je nadležan baš premijer Spajić: sa partijskim vojnicima iz Nove, prvim čovjekom Nikšića Markom Šubarom Kovačevićem i Milutinom Đukanovićem šerifom od EPCG, dao se u raspravu sa predstavnicima entiteta Republika Srpska o budućem korišćenju vode iz Bilećkog jezera. Razgovor, koji je trebalo da vode predsjednici vlada Crne Gore i BiH, vođen je u Mandićevom kabinetu, po Mandićevoj ideji, bez prisustva premijera Spajića. Što će reći: Mandić, koji podržava Spajića oko zakona koje osporava Milatović, sada se umiješao direktno u posao premijera, kojeg je do juče podržavao. A Spajić, čiji je PES tako žustro reagovao na stranačkog potpredsjednika Milatovića, ostaje da ćuti dok se Mandić miješa u premijerov posao. Istovremeno, Milatović koji je javno osudio i Spajića i Milatovića, sada ćuti kao zaliven i čeka da vidi što će biti 19. januara, na novom zasijedanju Skupštine Crne Gore.

Kakva bizarna božićna ,,čarolija“ lidera parlamentarne većine.

I kakvo brzinsko skidanje svih maski. Dok podižu kulise Potemkinovog grada obećanja, javno se zariču da će složno Crnu Goru uvesti u Evropsku uniju, na svakom koraku izranjaju novi dokazi o ličnim omrazama, pojedinačnim interesima, političkim spletkarenjima i šićardžijskim zakulisnim dogovorima.

I dok jedni druge optužuju da se miješaju u poslove u koje ne bi smjeli da se miješaju, sve vidljivije postaje da se malo ko od lidera nove parlamentarne većine, tih avgustovskih ,,apostola“, miješa u svoje poslove, one koje su preuzeli kada su dolazili na čelo države, Vlade ili parlamenta. Kao da čekaju da veliki brat iz Beograda preuzme i njihove poslove, što Aleksandru Vučiću i jeste namjera, bilo sam ili preko nekih Mandića ili Radoičića, sasvim svejedno, Pitanje je samo što čekaju i kojim se poslovima bave vrhovnici suverenističkih stranaka? Kada se jednog dana probude iz unutarpartijskih snova viđeće da lagano, naše stvari, naša Crna Gora i naši poslovi, postaju i njihova stvar, njihovi poslovi. I da njihova Crna Gora, ona nova ,,avgustovska“, nema dodirnih tačaka sa nezavisnom Crnom Gorom, članicom NATO. Dakle, što će u budućnosti biti Crna Gora - La nostra cosa (naša stvar) ili Cosa nostra?

4

Politika

PODGORICA – Evropske integracije su proces u kojem učestvuju dvije strane, i Crna Gora i Evropska unija, ali volja EU zavisi kako od raspoloženja koje vlada u Briselu tako i političke volje država članica. To je u razgovoru za Pobjedu poručio glavni pregovarač sa Evropskom unijom Predrag Zenović.

Zenović je prošle sedmice i zvanično imenovan za pregovarača, a u prvom intervjuu od stupanja na dužnost, Zenović poručuje da je za Brisel, Crna Gora i dalje lider u integracijama.

Poručuje i da će najavljena Međuvladina konferencija sa našom zemljom, biti odlična prilika da Crna Gora potvrdi svoju namjeru i odlučnost da bude prva naredna članica Evropske unije.

POBJEDA: Preuzeli ste funkciju pregovarača u izazovnim vremenima za crnogorske pregovore sa EU – pregovara se duže od 10 godina, a zadnjih nekoliko, prema ocjeni relevantnih izvještaja i institucija, nije bilo nikakvog pomaka na tom putu. Kako bi se trenutno stanje promijenilo, a pregovori pomjerili sa mrtve tačke – šta će biti Vaša prva zaduženja?

ZENOVIĆ: Funkciju glavnog pregovarača preuzimam sa velikom odgovornošću, ali i iskrenim entuzijazmom i optimizmom, uvjeren da ćemo već na samom početku 2024. godine napraviti pomake u pregovorima sa Evropskom unijom. Odmrzavanje procesa i, kako ste sami naveli, pomjeranje sa ,,mrtve tačke“ počelo je krajem prošle godine, formiranjem Vlade i važnim imenovanjima u Skupštini, a nastaviće se energično i ambiziocno u periodu pred nama.

Kada se osvrnemo na prethodnu deceniju, mi jasno vidimo da Crna Gora nema nijedan strukturni problem u integracijama, niti nesavladivu prepreku u vidu otvorenih pitanja i sporova sa susjedima, a ipak njen evropski put traje jako dugo. Proces pristupanja ima svoju ekspertsko-tehničku i političku dimenziju. Nažalost, i kada je proces pregovaranja u posljednjih 11 godina išao dobrim putem zahvaljujući radu državnih službenika, eksperata, akademske zajednice i civilnog sektora uz vidljive rezultate, često je izo-

6, 7. i 8. januar 2024.

Glavni pregovarač sa EU Predrag Zenović za Pobjedu

Crna Gora je za Brisel i dalje lider u integracijama stajala iskrena i jasna politička volja da se pregovori završe.

Sada to mijenjamo i postavljamo stvari na pravo mjesto.

Snažna politička volja je očigledna i potvrđena ispunjavanjem dugoočekivanih obaveza iz oblasti pravosuđa, što su evropski partneri pozdravili. Ta politička volja postoji na svim nivoima izvršne i zakonodavne vlasti i od nje kreće energija u svim drugim segmentima integracionog procesa. U toku je uspostavljanje snažne i funkcionalne pregovaračke strukture. Već u prvom kvartalu 2024. godine kompletiraćemo pregovaračku strukturu, u što kraćem roku formirati 33 pregovaračke grupe i imenovati šefove radnih grupa i pregovarače za klastere. Dobićemo funkcionalnu pregovaračku strukturu, usklađenu sa novom metodologijom i biti spremni da nastavimo da ostvarujemo rezultate i reformske procese koji se od nas očekuju.

Dodatno nas ohrabruje i motiviše činjenica da u Evropskoj uniji i njenim institucijama vlada jako pozitivna klima za proširenje i Crna Gora je, uprkos svemu, za njih i dalje lider u evropskim integracijama.

POBJEDA: Šta ste uočili kao glavne nedostatke u trenutnoj pregovaračkoj strukturi?

ZENOVIĆ: U formalnom smislu, prethodna pregovaračka struktura nije bila u potpunosti zaokružena tako da odgovara novoj metodologiji pregovaranja sa Evropskom unijom, a koja podrazumijeva formiranje tzv. tematskih klastera koji objedinjavaju više pregovaračkih poglavlja.

Takođe, u proteklih nekoliko godina pregovaračka struktura je, bez evropskih integracija na vrhu agende, izgubila

Treba sačuvati institucionalnu memoriju, državne službenike, eksperte koji su dio pregovaračkog procesa od početka, sa velikim znanjem i iskustvom, a opet dati priliku i novim licima da donesu neku novu perspektivu, novu energiju za pregovore sa Evropskom unijom, kaže Zenović svoj oblik i dinamiku, pa samim tim produktivnost i efikasnost.

Uloga Ministarstva evropskih poslova i glavnog pregovarača koji je opet dio pregovaračke strukture je da vode i koordiniraju proces pregovaranja i na političkom i na ekspertsko-tehničkom nivou, ali i da rade na animiranju političke volje, motivaciji aktera pregovaranja i otvaranju šireg društvenog dijaloga. Glavni pregovarač je član svih tijela pregovaračke strukture, što mu daje i ulogu posrednika, vezivnog tkiva u vrlo složenom sistemu.

POBJEDA: Vlada je nedavno donijela Odluku o uspostavljanju strukture za pregovore o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji. Kako će izgledati ta struktura?

ZENOVIĆ: Pregovaračku strukturu čine: Kolegijum za pregovore o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, kao vladino i politički najznačajnije tijelo u pregovaračkoj strukturi, glavni pregovarač za pregovore o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, Savjet za vladavinu prava, koji je posebno važan za poglavlja 23 i 24, Pregovarački tim za vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, koji će uključivati pregovarače po klasterima, kao i pregovaračke radne grupe za pripremu i vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore EU po pojedinim poglavljima pregovora.

Neka od tih tijela čine predstavnici organa vlasti, pa imaju

politički karakter, neke su ekspertskog tipa, čine ih predstavnici državne uprave, akademske zajednice i civilnog sektora, a neka su mješovita.

Treba sačuvati institucionalnu memoriju, državne službenike, eksperte koji su dio pregovaračkog procesa od početka, sa velikim znanjem i iskustvom, a opet dati priliku i novim licima da donesu neku novu perspektivu, novu energiju za pregovore sa Evropskom unijom.

Svjestan sam da pregovaračka struktura može djelovati komplikovano ljudima van nje, zato će se Ministarstvo evropskih poslova posvetiti komuniciranju ove vrlo složene strukture građanima, sa ciljem da cijeli proces bude jasniji, inkluzivniji i transparentniji.

POBJEDA: Prema tvrdnjama iz Brisela, trenutno postoji veliki entuzijazam za proširenje EU unutar samog bloka. Koliko će Crna Gora uspjeti da iskoristi tu šansu?

ZENOVIĆ: Evropske integracije su proces u kojem učestvuju dvije strane, i Crna Gora i Evropska unija, ali njena volja zavisi kako od raspoloženja koje vlada u Briselu tako i političke volje država članica.

Zato je od

Reformski procesi treba da budu suštinski POBJEDA: Predsjednik države tvrdi da do 2028. Crna Gora može završiti pregovore, a potom i postati punopravna članica. Jeste li i Vi tako optimistični?

ZENOVIĆ: Smatram da je ključno da reformski procesi budu suštinski i da idu najvećom mogućom dinamikom, a tada su i optimistični scenariji mogući. Cilj reformskih procesa je prije svega poboljšanje kvaliteta života naših građana, ali i ubrzanje puta ka punopravnom članstvu u EU. Nakon završetka pregovora i reformskih procesa, slijedi ratifikacija ugovora o pristupanju, uz referendume u državama gdje su obavezni, zato je važno da se pregovori završe u najkraćem roku da bi 2028. ili 2030. godina kao postavljeni rokovi, bile moguće. Dugi pregovori dovode do zamora građana integracijama, a tada je osnovni motiv i energiju za nove korake na evropskom putu teško naći. Građani Crne Gore u izrazito velikom broju podržavaju proces evropskih integracija. Zbog toga smatram da zbog propuštenih šansi i izgubljenog vremena, mi koji smo akteri pregovaračkog procesa, imamo obavezu da proces pregovaranja završimo u najkraćem roku.

izuzetne važnosti diplomatska aktivnost sa ciljem pridobijanja političke volje važnih evropskih adresa za našu stvar.

Proces pristupanja je u suštini meritoran proces, zasnovan na jasno definisanim političkim, pravnim i ekonomskim kriterijumima, ali određeni politički momenti mogu donijeti veće ili manje raspoloženje država članica za proširenjem Evropske unije. Izlaskom iz institucionalne krize i izglednim kompletiranjem pravosudnog i tužilačkog sistema kao preduslova za sve druge oblasti integracije, uz revitalizaciju pregovaračke strukture Crna Gora je na odličnom putu da taj entuzijazam opravda.

Međuvladina konferencija sa Crnom Gorom biće odlična prilika da Crna Gora potvrdi svoju namjeru i odlučnost da bude prva naredna članica Evropske unije.

POBJEDA: Kada očekujete sljedeće zatvaranje poglavlja u pregovorima sa EU, imajući u vidu da je posljednje bilo još za vrijeme vlade Duška Markovića?

ZENOVIĆ: Nova metodologija ima jasne smjernice, a to je da nijedno poglavlje ne može biti zatvore-

no dok se ne dobiju završna mjerila u poglavljima 23 i 24.

Napredak u svim ostalim poglavljima uslovljen je napretkom u oblasti vladavine prava i zato u početku moramo staviti fokus na ta poglavlja. Princip ,,fundamentals first“, odnosno davanje prioriteta vladavini prava i funkcionisanju demokratskih institutcija kao nečemu na čemu cijeli evropski projekat počiva.

Ipak, uporedo sa radom na poglavljima 23 i 24, predano ćemo raditi na sprovođenju obaveza u ostalim poregovaračkim poglavljima. Ako bi govorili o poglavljima koja su u ovom trenutku spremna za zatvaranje, odnosno imaju interni nivo spremnosti, to su: poglavlje pet – Javne nabavke, šest – Privredno pravo, sedam – Pravo intelektualne svojine i 20 – Industrijska politika i preduzetništvo.

POBJEDA: Međuvladina konferencija sa Crnom Gorom, koja je trebala da bude u decembru, ipak se nije održala. Da li će se tim povodom nešto promijeniti početkom godine?

ZENOVIĆ: Međuvladine konferencije su najviši nivo susreta Crne Gore i država članica, svojevrsna samitska forma pregovaranja i činjenica da će se održati nakon dvije godine govori o pozitivnom signalu iz Brisela prema institucionalnim pomacima u Crnoj Gori.

Evropski partneri najavili su mogućnost da se Međuvladina konferencija održi u prvom kvartalu ove godine i očekujem da ona bude početak nove, efektivne faze u pregovorima i znak podrške Vladi za ogroman posao koji je pred nama.

POBJEDA: Percepcija javnosti je da, kada se zatvore poglavlja 23 i 24, pregovori su završeni. Ali posljednji izvještaj EK pokazao je da i u drugim, važnim poglavljima ima puno posla do zatvaranja. U kojim, osim pomenutih, Vi vidite najveće probleme i izazove?

ZENOVIĆ: Proces evropskih integracija podrazumijeva sveobuhvatnu reformu svih sfera društva. Iako najčešče govorimo o vladavini prava, druge oblasti nisu manje važne za naš život, našu zajednicu. A među njima su često oblasti u kojima će, zbog strukturnih preduslova, integracioni proces biti zahtjevniji, u kojima su reforme jako obimne i iziskuju velika finansijska sredstva.

U tom smislu, kao zahtjevna poglavlja ističu se 27 - Životna sredina i klimatske promjene, 11 Poljoprivreda i ruralni razvoj i 12 - Bezbjednost hrane, veterinarstvo i fitosanitarni nadzor. U oblasti životne sredine biće potrebno osigurati sredstva za izgradnju javne infrastrukture, dok je u okviru poglavlja 12 potrebno stvoriti finansijski okvir za ispunjavanje strogih zahtjeva i standarda EU koji se odnose na proizvodnju i preradu hrane. Jovana ĐURIŠIĆ

Politika

6, 7. i 8. januar 2024.

5

Ivana Stradner, savjetnica u Fondaciji za zaštitu demokratije (FDD) i naučna saradnica Instituta Ameriken enterprajz (AEI) sa sjedištem u Vašingtonu

Jasno i glasno ,,ne“ Beogradu i Rusiji, kojeg za sada nema iz Podgorice , Crnoj Gori je ulaznica u EU do 2028.

PODGORICA - Lijepo je što nova vlast u Crnoj Gori želi da zemlju uvede u Evropsku uniju do 2028. godine ali, da bi to uspjela, Vlada mora da kaže jasno ,,ne“ Beogradu i Rusiji, što ne vidim da se dešava ocijenila je u intervjuu za Pobjedu Ivana Stradner, savjetnica u Fondaciji za zaštitu demokratije (FDD) i naučna saradnica Instituta Ameriken enterprajz (AEI) iz Vašingtona.

Stradner je mišljenja da predsjednik Srbije Aleksandar Vučić želi da vlada i u svojoj zemlji i regionom još mnogo godina, te da ove prostore može, kada god želi, da prodrma i potpali za njegovu ,,igru balansiranja“ između Istoka i Zapada.

Sa druge strane, kako kaže naša sagovornica, Zapadni Balkan je daleko od prioriteta Brisela i Vašingtona i ne postoji konkretna strategija za region, osim da se učini sve da situacija ne eskalira.

- Odatle dolazi politika povlađivanja Vučiću i davanja koncesija kako se on ne bi naljutio – istakla je Strander.

POBJEDA: Godina za nama ostaće upamćena po brojnim dešavanjima koja su se negdje završavala tenzijama, neizvjesnošću, a negdje su eskalirala sukobima i prevratima... Što je, prema Vašem mišljenju, najvažniji događaj 2023. čijim efektima svjedočimo ili ćemo svjedočiti ovdje, u okruženju, ali i na globalnom nivou?

STRADNER: Živimo u vremenu brzog protoka informacija i mnogi ne primjećuju da je trenutno svijet na prekretnici između demokratije i autokratije. Vjerujem da je mnogima ovo previše apstraktno, ili možda kliše, ali rat u Ukrajini je dokaz da svijet nije više ono što je bio, a neće ni biti.

Svijet je trenutno podijeljen na blok sa autoritarnim sistemima poput Kine, Rusije, Sjeverne Koreje, Irana itd i blok zemalja na Zapadu koji pokušava da zadrži demokratiju.

Godina 2023. je potvrdila da je međunarodni liberalni poredak ranjiv. Mnogi vole da kažu kako je ovo Hladni rat 2.0. Nijesam saglasna. Mene ovo sve više podsjeća na svijet prije Drugog svjetskog rata i rast osovina zla. Da li je moguće da u narednom periodu svjedočimo nekom većem sukobu? Ko to može da zna… Ali danas se sukobi vode na drugi način putem hibridnih prijetnji, konkurencijom u novim tehnologijama i subverzijom ličnih sloboda i demokratija.

Na taj način, i Balkan je dio toga na nekom mikro planu. To se ogleda kroz opadanje demokratije u regionu, jačanje Srbije uz regionalne pretenzije Beograda sa podrškom Kine i Rusije, sve intenzivnije regionalne tenzije.

Međutim, ako postoji jedna stvar koja je zajednička za region, kao i za globalnu politiku to je da slabost zapadnih sila samo ohrabruje autoritarne režime. Diktatori samo razumiju jezik moći, ali mnogi na Zapadu nijesu spremni da pokažu jačinu u strahu da ne izazovu još veće probleme.

POBJEDA: Prošlu godinu u Crnoj Gori oblježili su izbori i promjene. Dobili smo novog predsjednika Jakova Milatovića, nakon čega je Milo Đukanović, poslije 25 godina, podnio ostavku na čelo DPS-a, koja je tri decenije imala vlast u zemlji.

Na parlamentarnim izborima razvlašćena je i tehnička vlada Dritana Abazovića i dobili smo novu 44. na čelu sa liderom Pokreta ,,Evropa sad“ Milojkom Spajićem.

Gdje su Crna Gora i njeni građani u ovom trenutku?

STRADNER: Crna Gora je ,,čardak ni na nebu ni na ze-

mlji“ sada. Situacija u Crnoj Gori je veoma kompleksna, a ljudi generalno više vole jednostavna rješenja i analize.

Sjećam se kako su mnogi na Zapadu slavili vladu Dritana Abazovića. Takva je pozitivna euforija i sa novom vlašću. Mislim da je previše rano za pravljenje bilo kakvih zaključaka, ali nije rano da se i dalje vidi da je uticaj Beograda sve više prisutan u Crnoj Gori koji se ogleda kroz djelovanje crkve.

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, da bi opstao na vlasti, mora sebe da postavi kao ,,stabilizatora mira“ u regionu, a da bi mogao nešto da ,,stabilizuje“, prvo mora da ,,destabilizuje“. I Crna Gora je idealna za njegove igre.

Prvo, Crna Gora je od zemalja u regionu bila najbliža Evropskoj uniji, a baš kao što predsjedniku Rusije Vladimiru Putinu ne odgovara demokratija u njegovom komšiluku, tako i Vučiću ne odgovara prosperitetan i demokratski region, pa već godinama radi na urušenju toga kako ne bi Srbija izgledala najgora u očima Zapada. Tako da je u toj igri prvo morala da se izvrši subverzija institucija u Crnoj Gori koja traje godinama.

Najlakši način da se to uradi bio je kroz polarizovanje crkve i dolivanje ,,ulja na vatru“ kroz politiku identiteta i ,,zavadi pa vladaj“ strategiju.

S druge strane, Moskva takođe ima svoj strateški cilj. Rusija nije i neće nikada oprostiti Crnoj Gori što se priključila NATO-u jer na taj način Moskva nije dobila pristup moru, što je vojno bitno za Putina. Kroz Beograd i crkvu je napravila haos tako što je, na isti način kao i u Ukrajini, koristila crkvu za polarizaciju između Beograda i Podgorice. Scenario je identičan.

Kada smo kod NATO-a, Vučiću takođe odgovara prisustvo Rusije u Crnoj Gori kako bi

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, da bi opstao na vlasti, mora sebe da postavi kao ,,stabilizatora mira“ u regionu, a da bi mogao nešto da ,,stabilizuje“, prvo mora da ,,destabilizuje“. I Crna Gora je idealna za njegove igre NATO sve manje imao povjerenja u Podgoricu.

Crna Gora, kao i ostale zemlje u regionu, pa i šire, ima problem sa korupcijom i treba se boriti protiv toga. Ali to nije dovoljno. Problem je što mnogi na Zapadu ne vide, ili neće da vide širu sliku u Crnoj Gori. Korupcija nije jedini problem. Crna Gora ima i geopolitički problem i, da bi se to riješilo, potrebno je da neko odluči da to riješi. Trenutno ne vidim nikog na Zapadu ko je spreman da preuzme takve rizike. Stoga, plašim se da i dalje postoji uvjerenje nekih zapadnih lidera da se Vučiću dodvore i daju mu šta želi kako ne bi ,,eskalirao“. To je upravo što Putin i Vučić žele.

Gotovo da sam sigurna da se situacija u Crnoj Gori neće riješiti dok se ne riješi problem Beograda. Lijepo je što nova vlast želi da zemlju uvede u EU 2028. godine, ali da bi to uspjela, ova vlada mora da kaže jasno ,,ne“ Beogradu i Rusiji, što ja trenutno ne vidim da se dešava.

POBJEDA: SNS, koju je donedavno predvodio predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, odnijela je apsolutnu pobjedu na parlamentarnim izborima. Kako će se potvrda dominacije Vučića odraziti na region, kroz dalja dešavanja u Crnoj Gori i BiH? STRADNER: Protesti širom Srbije su dokaz da narod nije zadovoljan Vučićevom vladavinom.

Postoje mnogobrojni dokazi kako izbori nijesu bili ni fer, ni pravedni i niko ne treba da se čudi nezadovoljstvu ljudi u Srbiji. Vučić hoće da bude lider koji želi vladati ne samo

Protiv Crne Gore se godinama vodi hibridni rat!

POBJEDA: Koji su mehanizmi države za stvaranje dugoročne strategije zaštite od upliva ruskog faktora i gdje se vidi njegov najdirektniji uticaj?

STRADNER: Hibridni rat u Crnoj Gori se vodi godinama i imajući u vidu strategi-

ju Beograda i Moksve, informacioni rat će se nastaviti, ne samo kroz sajber napade, već i širenje dezinfomacija kako bi se tenzije dodatno pojačale. Prije svega mislim da NATO treba da pojača anti-hibridne trupe u Crnoj Gori. Takođe, pisanje

izvještaja i naučnih radova koji otkrivaju ruske aktivnosti u informacionom prostoru nije dovoljno. Crna Gora, uz pomoć Zapada, mora da počne da vodi ofanzivnu borbu i da stavi Rusiju u defanzivu u informacionom prostoru sa novim

narativima, pa neka ruska obavještajna služba provodi vrijeme braneći sebe umjesto da napada NATO zemlju.

Crna Gora ne treba da vodi rat dezinformacijama jer je istina na njenoj strani ali je potrebno da se napravi novi narativ.

Srbijom, već i regionom još mnogo godina. Ovi protesti su test da li će Srbija da se pretvori u Bjelorusiju sa limitiranim slobodama i biti vazal Moskve, ili će zakoračiti ka Zapadu. Beograd i Moskva zajedno šire dezinformacije kako su protesti dio strategije obavještajnih službi (ovog puta najviše krive Njemačku i SAD) sa ciljem rušenja Vučića i podrškom obojenih revolucija.

Vučić ne može da prihvati da je stotine hiljada građana u Srbiji nezadovoljno njegovom vladavinom. Ovi protesti su još jedan dokaz da Moskva štiti Vučića iako on na Zapadu voli da prodaje priču kako je Srbija žrtva ruskog uticaja.

Na taj način želi da se dodvori Evropi koja i dalje vjeruje u njegov narativ da Srbija ide ka Evropskoj uniji i tako dobija fondove preko EU. Ako obratite pažnju, Vučić rijetko kaže ,,EU članstvo“, ali uvijek spominje ,,EU put“ jer njemu puno članstvo u EU ne odgovara.

Njemu samo treba ,,EU put“ i novac Unije i što duži i teži put pridruživanja. Ta igra balansiranja traje godinama, ali dobra je stvar da sada mnogi i na Zapadu to konačno vide. S druge strane, ruski mediji vjeruju da će Vučić ostati na vlasti i da se ništa neće promijeniti. Što se tiče regiona, spoljna i regionalna politika Vučića i velikog dijela opozicije nije različita. Ali mislim da je Vučić već dobro uigran i može, kada želi, da prodrma i potpali region za njegovu igru balansiranja. S druge strane, kada bi opozicija došla na vlast, bilo bi potrebno vrijeme da oni koriste slične strategije, što bi ostavilo dovoljno vremena regionu da se smiri i bavi EU integracijama.

POBJEDA: Da li Brisel i Vašington ozbiljno shvataju situaciju u regionu i imaju li strategiju za rješavanje tenzija u zemljama Zapadnog Balkana, prvenstvo na Kosovu? Čemu smo bliži produbljenju krize ili deeskalaciji situacije?

STRADNER: Prije svega, koliko god ovo surovo zvučalo Zapadni Balkan je daleko od

prioriteta Brisela, a posebno Vašingtona. Oni na region gledaju isključivo kroz prizmu geopolitičkih okolnosti. Ne postoji konkretna strategija za region, osim da se učini sve da ne bi situacija eskalirala. Odatle dolazi politika povlađivanja Vučiću i davanja koncesija kako se on ne bi naljutio. Ovo nije samo politika prema Balkanu, već i politika prema Rusiji, Kini, Iranu itd. Tako da ne treba da se iko čudi.

Pozitivna je stvar da je, poslije posljednjih eskalacija na Kosovu i u Banjskoj, Zapad otvorio oči i vidi više danas nego ranije, ali to nije dovoljno.

Vučić će sa podrškom Moskve nastaviti da eskalira - njemu je to strateški važno jer dovođenjem regiona na ivicu rata i zastrašivanje Zapada mu omogućava da koristi situaciju kao bargaining chip (čip za pregovaranje).

S druge strane, Moskva ne treba da dovede avione i tenkove u region. Dovoljno je da se nastavi sa ovom vrstom eskalacija koje su u sivoj zoni i tek ispod praga rata tako da ne mogu da prouzrokuju reakciju Zapada. Takva vrsta hibridnog ratovanja obuhvata informacione operacije koje prave povoljnu klimu za eskalacije koje prate paramilitarne aktivnosti.

POBJEDA: Ruska agresija na Ukrajinu uskoro će ući u treću godinu. Koliko produženje rata komplikuje i situaciju na Balkanu?

STRADNER: Neće biti mira u regionu sve dok Ukrajina ne pobijedi.

POBJEDA: Doprinos jačanju desnice u Evropi je i nedavna pobjeda Gerta Vildersa u Holandiji. Što je posljedica buđenje desnice u sve većem broju evropskih zemalja, poput Italije, Finske, Švedske, Slovačke, Mađarske i kako može uticati na prilike na Balkanu?

STRADNER: Kao što sam rekla ranije, trenutno imamo rat demokratije protiv autokratije i ove godine izbori u Americi i EU će biti od velike važnosti gdje će svijet nastaviti da ide.

Tamara KLIKOVAC

6

Ekonomija

6, 7. i 8. januar 2024.

Dio stanovnika opštine Pljevlja se protivi izgradnji dalekovoda Lastva - Čevo - Pljevlja

PORTAL ANALITIKA

Blokirali most na Đurđevića Tari

Jučerašnji protest

PODGORICA - Mještani su juče blokirali most na Đurđevića Tari, protestujući zbog izgradnje dalekovoda Lastva – Čevo - Pljevlja kroz to selo, prenosi portal Analitika.

Podmorska interkonekcija između Crne Gore i Italije zvanično je puštena u komercijalnu upotrebu 28. decembra 2019. godine i predstavlja vezu elektroenergetskih sistema regiona i EU. Taj projekat podrazumijeva izgradnju podmorskog kabla jednosmjerne struje kapaciteta 1.000 MW između Italije i Crne Gore sa pripadajućim konvertorskim postrojenjima. Taj dio investicije je vrijedan 758 miliona eura i predstavlja obavezu Terne.

Dio ovog projekta je izgrađena trafostanica Lastva, kao i dalekovod Lastva - Čevo - Pljevlja i uvođenje postojećeg dalekovoda Podgorica - Trebinje u TS Lastva, čija je vrijednost 113 miliona eura, a predviđena je i izgradnja 400 KV dalekovoda prema Srbiji i/ili BiH. Za realizaciju ove investicije Vlada je dobila grant Evropske unije, jer predstavlja dio Transbalkanskog koridora S. P. sekcija Crna Gora.

Poručili su da neće dozvoliti Crnogorskom elektroprenosnom sistemu (CGES) da nastavi sa uništavanjem životne sredine. Mještanin Veljko Ostojić saopštio je, kako prenosi portal Analitika, da se radovi izvode na Ždrijelu, ulazu u selo Tara.

- Upravo sam na licu mjesta.

Mašine idu prema selu. Sa žabljačke strane već postavljaju stubove. Planiraju da unište ovo selo. Radi se punom parom - kazao je Ostojić.

Ukupna dužina dalekovoda Lastva – Čevo i Čevo - Pljevlja je 190 kilometara i sastavni je dio povezivanja elektroenergetskih sitema Crne Gore i Italije podmorskim kablom.

Prognoze Udruženja banaka

PODGORICA - Kamatne stope bi u drugom polugodištu ove godine mogle pasti, jer se očekuje pad Euribora, slabljenje inflacije i unapređenje poslovnog ambijenta, ocijenio je generalni sekretar Udruženja banaka (UBCG) Bratislav Pejaković.

- Podsjetio bih da imamo realno negativnu kamatnu stopu u plasmanima banaka, gdje je za 2022. godinu zvanična inflacija bila 17 odsto, a prosječna kamatna stopa kod banaka 5,75 odsto na godišnjem nivou.

Euribor se u jednogodišnjem periodu povećao sa nula na preko četiri odsto u avgustu prošle godine, što je uticalo na povećanje kamatnih stopa u Crnoj Gori - rekao je Pejaković Mini.

Dodao je da je prenošenje uticaja rasta kamatnih stopa na crnogorsko tržište bilo u manjem obimu nego na evropsko međubankarsko tržište.

I. BOŽOVIĆ

Pad kamata u drugoj polovini godine

Bratislav Pejaković

- Danas je prosječna kamatna stopa kod naših banaka 6,45 odsto, dok Euribor iznosi 4,05 odsto. Treba i to znati da je prosjek kamatne stope u plasmanima dobrim firmama w3,85 odsto na godinu, što je ispod šestomjesečnog Euribora – naveo je PejakoS. P. vić.

Dragan Damjanović, predsjednik Savjeta Agencije za zaštitu PODGORICA – Iako je iz Agencije za zaštitu konkurencije (AZK) ranije najavljeno da će do kraja prošle godine biti poznato da li je EPCG prekršila Zakon o kontroli državne pomoći kupovinom imovine Željezare za 20 miliona eura, ta odluka je prolongirana za prvi kvartal ove godine. Svjesni su, kako je u intervjuu Pobjedi kazao Dragan Damjanović, predsjednik Savjeta AZK, da je ovo pitanje važno za crnogorsku javnost, te da ima izraženu socijalnu komponentu, zbog čega je među njihovim prioritetima. U istom periodu se očekuje i odluka u vezi s postojanjem eventualnog ekonomskog kontinuiteta između avio-kompanija To Montenegro i Montenegro erlajnz (MA), a Damjanović najavljuje i skore zakonske izmjene, kojima bi trebalo da bude ojačana njihova nezavisnost.

POBJEDA: Da li je s aspekta AZK prihvatljiva namjera EPCG-Željezare da nađe partnere koji će nastaviti proizvodnju čelika?

DAMJANOVIĆ: U ovom, izazovnom trenutku za nastavak rada Željezare, kada zakonske opcije ostaju sužene, to bi bilo opšteprihvatljivo rješenje. Važno je da potencijalni investitor ne bude povezano lice sa EPCG, kao i da to nije kompanija u većinskom državnom vlasništvu. Kada bi EPCG-Željezara nastavila sa proizvodnjom čelika došlo bi do ekonomskog kontinuiteta između dvije kompanije, što je u suprotnosti sa pravilima EU i obavezama koje Crna Gora ima iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP). Važno je napomenuti da je, nakon stupanja SSP-a na snagu 2012, definisan rok od pet godina u kojem je potrebno izvršiti sve intervencije u vidu državne pomoći u oblasti čelika, tako da je i iz toga ugla posmatrano nastavak proizvodnje problematičan.

POBJEDA: Nedavno ste izjavili da su neophodne zakonske izmjene kako bi AZK mogla da obavlja svoj posao u punom efektu. Što bi te promjene trebalo da donesu?

DAMJANOVIĆ: Trenutni zakonodavni okvir ograničava naš rad u više aspekata, kako na planu izgradnje administrativnih kapaciteta, tako i na planu dalje digitalizacije, izricanja kazni i drugih aktivnosti.

Pripremamo novo zakonsko rješenje kojim će se u crnogorsko zakonodavstvo transponovati Direktiva o jačanju tijela država članica nadležnih za konkurenciju kroz efikasnije sprovođenje pravila o konkurenciji i osiguravanju pravilnog funkcionisanja unutrašnjeg tržišta. AZK će na ovaj

Odluku o Želje prolongirali za kvartal ove go Za nastavak rada Željezare sada, kada zakonske opcije ostaju sužene, opšteprihvatljivo rješenje bi bilo da EPCG pronađe relevantnog partnera koji bi proizvodio čelik.

Važno je da potencijalni investitor ne bude povezano lice sa EPCG, kao i da ne bude državna firma. Kad bi EPCG-Željezara nastavila proizvoditi čelik, došlo bi do ekonomskog kontinuiteta između dvije kompanije, što je u suprotnosti sa pravilima EU i obavezama koje Crna Gora ima iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju način, pored operativne, dobiti i finansijsku nezavisnost, dok će kaznena politika postati naša nadležnost. Time će Crna Gora dobiti modernu instituciju koja će nadgledati tržište po EU pravilima i obezbijediti građanima širi dijapazon dostupnih proizvoda visokog kvaliteta.

POBJEDA: Kako disciplinovati nadležne da državnu pomoć odobravaju tek nakon pribavljenog mišljenja AZK? DAMJANOVIĆ: Politička komponenta prilikom donošenja odluka o dodjeli državne pomoći je često veoma izražena, a socijalna komponenta ovakvih predmeta čini ove odluke dodatno izazovnim u odnosu na trenutni zakonodavni okvir. Svijest o važnosti prijave državne pomoći i davanja mišljenja Agencije, prije završetka transakcije, još nije na zadovoljavajućem nivou.

U prethodnom periodu smo na to ukazivali, jer praksa pokazuje da sve, potencijalno problematične transakcije, vode do naknadne kontrole i negativnih mišljenja, što onda vodi ka povraćaju sredstava i ugrožavanju radnih mjesta.

AZK je uvijek otvorena i spremna da konstruktivnim pristupom pomogne pronalazak rješenja prihvatljiv za sve strane i usklađen sa zako-

Nezakonitu državnu pomoć trebalo bi da vrate MA u stečaju 63,5 miliona eura, Crnogorska plovidba 28,33 miliona, a Barska plovidba 6,15 miliona eura

nom. Očekujemo proaktivan pristup nove parlamentarne većine i veću odgovornost po ovom pitanju.

POBJEDA: Da li će zakonom biti regulisana i lična odgovornost rukovodilaca organa u slučaju oglušenja o zakon?

DAMJANOVIĆ: Prilikom nedostavljanja podataka odgovornost jeste na rukovodiocu organa i samom organu. Jedan od zaključaka sa-

stanka s evropskim partnerima jeste i taj da Crna Gora što prije treba da objavi smjernice za organe javne uprave, kako bi se osiguralo sistemsko konsultovanje AZK pri kreiranju novih politika koje potencijalno mogu uticati na područje zaštite konkurencije i kontrole državne pomoći, a prije usvajanja bilo kakve odluke konsultovanje mora biti obavezno. Unapređenje zakonskog okvira u oblasti državne pomoći planira-

Ekonomija

6, 7. i 8. januar 2024.

ezari a prvi odine

no je za kraj ove godine. Svijest davaoca državne pomoći i dalje nije na zadovoljavajućem nivou po pitanju dostave podataka, što će u narednom periodu biti tretirano sa posebnom pažnjom.

POBJEDA: U kojim slučajevima, do sada, je AZK donijela odluku o povraćaju državne pomoći i koji je status tih predmeta?

DAMJANOVIĆ: U posljednje tri godine donijeto je šest rješenja o povraćaju neusklađene državne pomoći. U slučaju MA donijeta su četiri rješenja kojima se nalaže povrat ukupno 63,5 miliona eura, plus zatezna kamata od dodjele pomoći do donošenja rješenja o povraćaju. Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI) dostavilo je plan povraćaja sredstava koje je Crnogorska plovidba dobila iz budžeta na ime rata kredita Eksim banci, sa mjerama i rokovima za njegovu realizaciju. U planu se navodi da je iz državnog budžeta za kredit za kupovinu dva broda banci isplaćeno 32.328,058,84 eura, a sa zateznom kamatom 32.632.827,50 eura. Crnogorska plovidba je vratila u budžet 851.027,61 euro, a u 2017. godini je sprovedena dokapitalizacija u korist Vlade u iznosu od 3.450.500 eura, pa budžetu duguju još 28.331.299,89 eura. U planu MKI se navodi da će otplata ovog duga zavisiti isključivo od kretanja vozarina na globalnom pomorskom tržištu, tako da će se plan otplate ažurirati nakon svakog novog ugovora o najmu brodova. Ukoliko bi se zadržala aktuelna cijena najma, dug bi mogao biti vraćen za 14 godina, a da poslovanje kompanije ne bude ugroženo. MKI je dostavilo i plan otplate nezakonite državne pomoći za Barsku plovidbu, koji predviđa da do kraja 2026. vrate šest miliona uz kamatu od 154.656,56 eura. Ministarstvima ekonomije i kulture i medija naloženo je da od AST-a Podgorica – Prva TV naplate neusklađenu državnu pomoć od 39.608,53 eura.

POBJEDA: Smatrate li da bi AZK trebalo da se finansira iz sopstvenih prihoda?

DAMJANOVIĆ: Kako je pokazala nedavna rasprava na skupštinskom odboru za ekonomiju, finansijska nezavisnost Agencije posta-

minimalne penzije na 450 eura Nezakonita Povećanje ukazalo na diskriminaciju dijela penzionera državna pomoć POBJEDA: Koji su predmeti u fokusu EK? DAMJANOVIĆ: To su MA, Auto-put Bar Boljare i KAP Uniprom.

Kod MA su sve procesne radnje, s aspekta nadležnosti AZK, završene, očekuje se završetak stečaja i prodaja stečajne mase iz koje bi se potencijalno mogla vratiti sredstva naložena odlukom AZK. Procedure u ostalim predmetima su u toku i očekujemo da se tokom ove godine steknu uslovi za njihovo rješavanje.

je realnost. U ovom trenutku, Agencija ostvaruje priliv sredstava od procedura prilikom prijave koncentracija, dok kazne, koje propisuje Sud za prekršaje, predstavljaju budžetski priliv. Prethodnih godina Agencija je budžetu proslijedila više novca nego što je primila, a planirano je da to postanu izvorna sredstva Agencije, čime bi bila obezbijeđena finansijska nezavisnost i riješeno ključno pitanje održivosti i funkcionalnosti. Podrška koju smo dobili od svih poslaničkih klubova ohrabruje nas da ćemo proceduru donošenja novog zakona sprovesti u najkraćem roku.

POBJEDA: Kakve su obaveze Crne Gore u oblasti konkurencije u kontekstu pregovora za pristupanje EU? DA M JA N OV I Ć: I z v j e štaj Evropske komisije (EK) za 2023. godinu potvrdio je umjerenu spremnost za članstvo u EU i određeni napredak. Ključni izazov je jačanje i unapređenje administrativnih kapaciteta i uslova rada naših službenika. Prošle godine smo povećali broj zaposlenih, došlo je do unapređenja bilateralne saradnje kroz obuke EU partnera i ekspertske podrške. Planirano je da kroz memorandume o saradnji sa Pravnim i Ekonomskim fakultetom UCG u prvom kvartalu po dva studenta master studija budu angažovana kao pripravnici sa kredibilnim šansama za stalno zaposlenje. Kako je nedavno dogovoreno na sastanku sa Delegacijom EU, crnogorski organi bi do proljeća trebalo da kreiraju i usvoje akcioni plan za ispunjavanje završnih mjerila u pregovaračkom poglavlju 8 – konkurencija. Ukoliko sve bude teklo po planu, očekujemo da poglavlje 8 bude zatvoreno među prvima, nakon što cjelokupni pregovarački proces bude odblokiran dobijanjem završnih mjerila za poglavlja koja se tiču vladavine prava, uprkos činjenici da je upravo poglavlje 8 posljednje otvoreno u junu 2020. M. LEKOVIĆ

Srazmjerni penzioneri ostali izvan zakona PODGORICA - Povećanje minimalnih penzija na 450 eura ne odnosi se na srazmjerne penzije, pa je paradoksalno obrazloženje da je cilj povećanja zaštita najugroženijih penzionera – poručila je potpredsjednica Saveza udruženja penzionera Crne Gore Jelena Međedović u razgovoru za Pobjedu.

PRIVATNA ARHIVA

konkurencije

7

NEPOTPUNI PODACI

- Najveći dokaz za to je činjenica da država nema kompletne podatke o ovoj kategoriji penzionera, objašnjavajući to bilateralnim ugovorima sa državama u kojima su ti ljudi ostvarili dio penzijskog staža.

Obaveza je odgovornih struktura društva da regulišu to pitanje na zakonit način, kako se ovi penzioneri ne bi osjećali kao građani drugog reda - naglašava Međedović.

Podsjetila je da je penzioner Slobodan Radunović blagovremeno podnio inicijativu poslaničkim klubovima da djeluju amandmanski na izmjenu člana 29 Zakona o PIO i omoguće povećanje srazmjernim penzionerima, čija su ukupna primanja niža od 450 eura.

- Ova inicijativa u Skupštini nije prihvaćena, između ostalog i zbog nedefinisanih odnosa i potrebe za jasnim i zakonskim odlukama, kako bi se ispravila očigledna nepravda i nemaran odnos društva i državnih organa prema ovim penzionerima - kazala je Međedović poručujući da je obaveza da se to pitanje riješi na adekvatan način u okviru Zakona o PIO .

Iz Fonda PIO tvrde da nemaju mogućnost razmjene informacija sa fondovima eks-Ju država o iznosu koje isplaćuju srazmjernim penzionerima, te da je u zakonima o PIO, svake od njih, navedeno da se granica minimalne penzije ne odnosi na srazmjerne penzije.

- Država je dužna da penzionerima nadoknadi sredstva koja su izdvajali iz svojih zarada i povjerili ih državnim fondovima kako bi osigurali svoju budućnost. Međutim, ova obaveza nije ispunjena na na-

Jelena Međedović

U Fondu PIO nemaju podatke o ukupnim primanjima srazmjernih penzionera, a i ne trebaju im, jer su se poslanici potrudili da u zakonu jasno propišu da se minimalna penzija ne odnosi na njih, kao i da nemaju pravo na jednokratnu pomoć

5.604 penzionera u Crnoj Gori nemaju pravo ni na minimalnu penziju, ni na jednokratnu pomoć, a četiri hiljade srazmjernih penzionera ima penziju od 250 eura, što je manji iznos od postojeće minimalne penzije, ali da ne postoje podaci koliko njih ima ukupna primanja niža od 250 eura

čin da se ta sredstva adekvatno vrednuju i čuvaju, te da se penzionerima vrati ono što su uložili. Trenutno se isplata penzija doživljava kao davanje bez odgovarajućeg pokrića, a njenu visinu država određuje proizvoljno. Ti iznosi često nijesu ni približno ekvivalentni sumama koje su penzioneri odvajali tokom svog radnog vi-

jeka, što otežava dostojno dočekivanje starosti i pristojno življenje u penzionerskim danima - naglašava Međedović.

ODNOS PLATA I PENZIJA NEPRIHVATLJIV

Trenutni odnos između plata i penzija ona smatra neprihvatljivim, a svako rješenje koje rezultira penzijama nižim od 80 odsto prosječnih zarada smatra se nepravednim.

- Zaštita penzionera s najnižim primanjima mora biti stalna briga države, a sredstva za tu svrhu trebaju biti obezbijeđena izvan penzionog fonda poručuje Međedović.

Prema podacima Fonda PIO, koji su dostavljeni Pobjedi, ukupan broj srazmjernih penzionera, koji žive u Crnoj Gori, je 5.604, a pretpostavlja se da ih van zemlje ima još toliko. Fond nema podatke koliko njih ima ukupna primanja niža od 450 eura, ali su kazali da oni ne primaju ni jednokratne pomoći koje Vlada dijeli drugim penzionerima.

eura. Preostala sredstva Za povećanje minimalnih naplanirana su za isplatu ostalih penzija, koje će biti penzija 103 miliona usklađivane u zakonom Budžet Fonda za 2023. godinu, nakon rebalansa koji je usvojen krajem novembra, iznosi 569,6 miliona eura, dok budžet projektovan za 2024. godinu iznosi 743,9 miliona eura. Sredstva za poveća-

nje minimalnih penzija na iznos od 450 eura, kao i sredstva za isplatu penzija za sve druge penzionere, kojima penzija iznosi do 450 eura, projektovana su i obezbijeđena u budžetu, u iznosu od oko 103 milio-

predviđenim terminima Na kraju decembra najniža penzija iznosila je 296,35 eura, a primalo je 40.905 penzionera.

Minimalnu penziju od 450 eura primaće 74.000 korisnika.

- Pravo na iznos najniže penzije imaju svi korisnici prava na penziju koji su to pravo stekli i žive u Crnoj Gori, osim korisnika prava na srazmjernu penziju - kazali su Pobjedi iz Fonda PIO. Međedović kaže da su se nakon usvajanja povećanja minimalne penzije na 450 eura pojavile brojne dileme i nedoumice i da je stav mnogih subjekata bio da tim povećanjem budu obuhvaćeni i srazmjerni penzioneri. Navodi da oko četiri hiljade srazmjernih penzionera ima penziju od 250 eura, što je manji iznos od postojeće minimalne penzije, ali da ne postoje podaci koliko njih ima ukupna primanja niža od 250 eura.

- Tako da je više nego očigledno da su srazmjeni penzioneri sa ukupnim primanjima nižim od minimalne penzije u Crnoj Gori diskriminisani - istakla je Međedović.

POTREBNA DVA I PO MILIONA EURA

Prema kalkulaciji Fonda PIO iz septembra, potrebno je dva do dva i po miliona da bi i srazmjerni penzioneri bili obuhvaćeni povećanjem minimalne penzije na 450 eura. Akcija za socijalnu pravdu je ukazala da novac za srazmjerne penzije postoji, ali da se socijalno nepravedno distribuira, te se pune centralna administracija i privilegovani na račun i penzionera, socijale i nezaposlenih.

- Našoj javnoj upravi, koja je u najvećem dijelu partijska, prosto nikada nije dosta naših para i ponašaju se kao da im je državna kasa ostala u nasljeđe, iako je to novčanik svih građana, pa i onih penzionera koji danas treće doba, umjesto u ugodnosti, proživljavaju u nemaštini poručili su iz ASP-a.

N. KOVAČEVIĆ

8

Ekonomija

6, 7. i 8. januar 2024.

Direktorica ISSP-a komentariše Nacrt programa ekonomskih reformi u naredne tri godine

Za dugoročan rast potrebno smanjenje javne potrošnje i javne uprave U oblasti javne potrošnje glavni ciljevi su suficit tekuće budžetske potrošnje (finansiranje svih tekućih obaveza države iz tekućih prihoda), smanjenje deficita na ispod tri odsto BDP-a, a javnog duga na 62 odsto u 2024, uz silazni trend do 2026. godine, navodi se u Nacrtu PER-a PODGORICA- U Nacrtu programa ekonomskih reformi (PER) planiran je ekonomski rast do 2026. od 3,2 odsto, uz suficit tekuće budžetske potrošnje i finansiranje svih tekućih obaveza države iz tekućih prihoda. Direktorica Instituta za strateške studije i projekcije (ISSP) dr Jadranka Kaluđerović smatra da je za srednjoročni, a posebno dugoročan održivi rast ključno da se planovi zasnivaju na restriktivnijoj javnoj potrošnji, racionalizaciji javne uprave i povećanju konkurentnosti i produktivnosti preduzeća.

STOPE RASTA

Ona je navela da su navedene stope ekonomskog rasta na nivou projekcija Svjetske banke i nešto su veće od posljednjih EU projekcija za Crnu Goru.

-Ukazuju na ono što je i u tim izvještajima ukazano, a to je da će ekonomski rast dominantno biti uslovljen rastom domaće tražnje, posebno lične potrošnje, koji do sada nije bio posljedica povećane produktivnoti, već administrativnog povećanja. Čini se da će to

i u narednom periodu biti slučaj. Zbog toga je važno da znamo da na dugi rok nema rasta bez ulaganja u ljudski kapital i povećanja produktivnosti – kazala je Kaluđerović Pobjedi.

Istakla je da je neophodno stvoriti uslove za ulaganja u privatnom sektoru, jer samo investicije u srednjem i dugom roku mogu obezbijediti stabilan rast ekonomske aktivnosti.

-U PER-u se najavljuju smanjenja biznis barijera i regulatorne reforme, ali ako se rast javne potrošnje prebaci na privatni sektor kroz rast ili uvođenje novih poreza, najavljene reforme neće imati efekta.

PER nudi i scenario nižeg rasta sa stopama 1,4, 1,8 i 1,7 odsto u naredne tri godine, koje su bliže stopama rasta u EU, tako da ne treba izgubiti iz vida i taj scenario kao potencijalno

moguć – rekla je Kaluđerović.

U oblasti javne potrošnje glavni ciljevi odnose se na ostvarivanje suficita tekuće budžetske potrošnje, smanjenje budžetskog deficita na ispod tri odsto BDP-a, te nanivo javnog duga oko 62 odsto u 2024, uz silazni trend od 2025. do 2026. godine.

stope rasta ekonomske aktivnosti. A to i nije toliko nemoguće, s obzirom na to da se u EU i u svijetu očekuju skromne stope rasta, a rizik i neizvjesnost povećavaju tekući

POREZI

Kaluđerović je navela da se prema projekcijama u PER-u pokrivanje povećanja rashoda planira iz povećanih prihoda po osnovu poreza, koje nije rezultat povećanja stope, već proširenja poreske baze i osnovice za oprezivanje.

-Pitanje je da li će ovo biti moguće i šta ukoliko se ne ostvare planirane

ratovi – upozorila je Kaluđerović i dodala da je ključno pitanje da li će vlada u tom slučaju pribjeći uvođenju novih poreza i /ili povećanju poreske stopa.

-Nadam se da neće dogoditi jer bi to značilo veliki pritisak na crnogorska preduzeća – naglasila je i dodala da teorijski Vlada uvijek može tekuću potrošnju finansirati iz tekućih izvora povećanjem poreza.

-Samo je pitanje koliko to može da traje. Ključno je pitanje da li preduzeća i preduzetnici, znači oni koji stvaraju vrijednost, toliko poresko opterećenje mogu da podnesu – istakla je KaluđeJadranka Kaluđerović

Projektovane stope inflacije veće nego u EU U skladu sa projekcijama u dokumentu se procjenjuje se da će inflacija u Crnoj Gori biti na nivou od oko pet odsto u narednoj godini, dok će se u periodu 2025-26. spustiti na

prosječno tri odsto. Kaluđerović navodi da su to trendovi koji prate inflatorne trendove u EU. -Prema posljednjim projekcijama za EU se očekuje da će

HICP inflacija pasti sa 4 na 2,8 odsto, odnosno na 2,2 odsto u posljednjem kvartalu 2023, 2024. i 2025. godine, redom. Što znači da su projektovane stope za Crnu Goru nešto

veće od onih u EU. Glavni rizik biće eventualni rast cijena goriva i električne energije, te zarada, penzija i drugih davanja koji je planiran – saopštila je Kaluđerović.

rović.

Naglasila je da je za srednjoročni, a posebno dugoročan održiv rast ključno da se planovi zasnivaju na restriktivnijoj javnoj potrošnji, racionalizaciji javne uprave i povećanju konkurentnosti i produktivnosti preduzeća.

-Zbog toga je ključno ovu i svaku drugu politiku donositi u tijesnoj saradnji i dijalogu sa različitim nevladinim akterima, u prvom redu privrednim udruženjima – poručila je Kaluđerović.

DRŽAVNA PREDUZEĆA

U PER-u je navedeno je da je jedan od strukturnih izazova i slabost u nadzoru i upravljanju u državnim preduzećima.

Kaluđerović se slaže da je neophodna reforma upravljanja državnim preduzećima.

-To je jedan od zahtjeva koje EU stavlja pred nas, u krajnjem i jedna od preporuka ministarskog dijaloga je jasno glasila „pripremiti mapu puta za reformisanje državnih preduzeća, pripremiti okvir za praćenje i upravljanje državnim preduzećima i razviti objektivne kriterijume za izbor njihovih menadžment tijela“ – navela je Kaluđerović i dodala da je i Svjetska banka jasno ukazala na potrebu za refromom ovog sektora.

-Ali i bez obzira na te jasne zahtjeve to mora biti neophodnost ukoliko želimo da ta preduzeća posluju pozitivno i doprinose ekonomskom razvoju i efikasnoj alokaciji resursa. Riječ je o 49 kompanija, od kojih su neke veliki i značajni sistemi, pa je neophodno njihovo upravljanje bazirati na ekonomskim i tržišnim kriterijumima, a ne na dosadašnjoj protekcionističkoj praksi – poručila je KaluS. POPOVIĆ đerović.

Aktivnosti Odbora za prostorno planiranje Zajednice opština

Pomažu gradovima da smanje zagađenje

Marija Kljajić

PODGORICA - Zajednica opština Crne Gore i Njemačka razvojna agencija GIZ sprovode projekat energetske tranzicije u Zapadnom balkanu i Turskoj, koji finansiraju EU i njemačko savezno ministarstvo za ekonomsku

saradnju i razvoj. Kako je Pobjedi kazala sekretarka Odbora za prostorno planiranje Zajednice opština Marija Kljajić, opšti cilj projekta je postizanje energetske tranzicije, a specifični podrška gradovima u ispunjavanju

postavljenih energetskih i klimatskih ciljeva - kazala je Kljajić, dodajući da je polazna tačka ovog projekta inicijativa „Sporazum gradonačelnika u Evropi“.

- Pristupanjem ovoj inicijativi gradovi se obavezuju da će doprinijeti ciljevima EU za zaštitu klime i da će izraditi akcione planove za održivu energiju i klimu (SECAP). U tom kontekstu, jedna od ključnih aktivnosti je pružanje savjetodavnih usluga i tehničke podrške, kao i podrške u pogledu unapređenja kapaciteta u odabranim opštinama na Zapadnom Balkanu i u Turskoj prilikom izrade njihovog prvog akcionog plana.

Kod na su odabrani Podgo-

rica, Pljevlja, Kolašin i Tivat za izradu prvih (pored opštine Tuzi) akcionih planova za održivu energiju i klimu SECAP u Crnoj Gori - objasnila je Kljajić.

Odabrani opštinski sekretarijati dobijaju tehničku pomoć, koja uključuje savjetodavne i usluge stručnjaka za izradu dokumenata, uz obuke, radionice i učešće opštinskih službenika na međunarodnim konferencijama.

- Opština Berane odabrana je za implementaciju pilot projekta hidro i termo izolacije krova Centra za kulturu, koji koriste i građani Petnjice i Andrijevice - kazala je Kljajić.

Saradnja Zajednice opština i

GlZ-a se ogleda i kroz promovisanje regionalne razmjene o implementaciji planova održive urbane mobilnosti u zemljama Zapadnog Balkana (ProSUMP), koji je dio Otvorenog regionalnog fonda za Jugoistočnu Evropu - energija, transport i zaštita klime (ORF-ETC).

Osim akcionih planova SUMP projekat se odnosio i na primjenu pilot projekta, organizovanje Evropske nedjelje mobilnosti i promovisanje alternativnih vidova saobraćaja.

U okviru tog projekta u Rožajama se rade parkinzi za bicikle na više lokacija, prvo javno dječije igralište, pješačko-biciklistički most na rijeci Crnja, vodič sa mapama terena

za gradski park Brezovačko brdo, uređenje pješačkih i biciklističkih staza, postavljanje pristupnih rampi za slabo pokretljiva lica na više lokacije, postavljanje horizontalne i vertikalne signalizacije u blizini srednjih i osnovnih škola; u Kolašinu dva natkrivena parkinga za bicikle, donacija 10 bicikala TO Kolašin, edukativne radionice za djecu; u Pljevljima edukativne radionice za djecu, panel diskusije za javni sektor, instalacija parkinga za bicikle na više lokacija, obilježavanje horizontalne signalizacije u blizini vrtića i osnovnih škola; u Baru dva parkinga za bicikle i pristupne rampe za lica sa slabom pokretljivošću N. K. na više lokacija.

Hronika

6, 7. i 8. januar 2024.

9

Policija utvrđuje kako je došlo do nesreće na putnom pravcu Berane - Petnjik

Beranac poginuo dok je radio sa motokultivatorom Mjesto nesreće

zaštite i spašavanja Mikica Korać.

Službi zaštite i spašavanja je u 11.27 časova dojavljeno da se dogodila nereća na putnom pravcu Berane – Petnjik.

Na mjesto nesreće izašli su va-

Bivši predsjednik Privrednog suda i suspendovani pomoćnik direktora policije sinoć napuštili Istražni zatvor

m. babović

Jovanić i Knežević se brane sa slobode

Blažo Jovanić

PODGORICA – Bivši predsjednik Privrednog suda Blažo Jovanić i suspendovani pomoćnik direktora Uprave policije Dejan Knežević napuštili su sinoć Istražni zatvor nakon što je Apelacioni sud prihvatio jemstva koja su za njihovu slobodu ponudile porodice i prijatelji.

Jovanić je izašao iz Istražnog zatvora oko 17.25 sati, a desetak minuta kasnije i Knežević.

Bivši pomoćnik direktora Uprave policije nije želio da da izjavu povodom optužbi Specijalnog državnog tužilaštva da je dio kriminalne organizacije za koju je odavao službene tajne.

Ni Jovanić nije htio da razgovara sa novinarima.

Kratko je kazao da je sve što je imao rekao u sudnici.

Pobjeda je u četvrtak objavila da je neizvjesno kada će dvojica bivših državnih funkcionera napustiti pritvorske sobe, iako je Apelacioni sud 29. decembra prošle godine prihvatio jemstvo koje su ponudili.

Iako je odluka o prihvatanju jemstva donešena posljednjeg dana minule godine, ostanak u

Dejan Knežević

pritvoru Jovanića i Kneževića produžen je za još sedam dana i to ne njihovom krivicom.

Kako smo objavili, zbog reorganizacije Uprave prihoda i carina nije bilo moguće upisati hipoteku na nekretnine kojima su porodice i prijatelji garantovali za ove optužene.

Iz više izvora nam je potvrđeno da službenici Uprave za nekretnine nijesu mogli primiti i ovjeriti dokumentaciju za jemstvo Jovanića i Kneževića koja im je proslijeđena iz Višeg suda jer kao novoformirana uprava još nijesu zadužili djelovodnike i pečate.

Premijer Milojko Spajić je na osnovu zaključka Vlade donio uredbu kojom se dosadašnja Uprava prihoda i carina rasformirala na Poresku upravu, Upravu carina, Upravu za nekretnine i Upravu za državnu imovinu.

U članu 7 uredbe koju potpisuje Spajić stoji da će Poreska uprava, Uprava carina, Uprava za nekretnine i Uprava za državnu imovinu početi da rade u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Takođe, u istom roku, kako piše u dokumentu Vlade, moraju se imenovati vršioci dužnosti

ovih uprava i akti o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.

Nakon pisanja Pobjede o ovom problemu i dopisa koje su advokati Predrag Đolević i Božo Milonjić poslali predstavnicima u Vladi Crne Gore, pečati su izrađeni u roku od jednog dana pa su Jovanić i Knežević umjesto 30 dana u pritvoru ostali sedam dana duže.

Jovanić je u pritvoru proveo skoro 20 mjeseci. Uhapšen je zbog stvaranja kriminalne organizacije i zloupotrebe položaja u stečajnim postupcima.

Sa njim je tada uhapšeno osam stečajnih upravnika, advokata, procjenitelja i vlasnika firmi za obezbjeđenje.

Međutim, svi su napustili spuški pritvor, a juče i Jovanić. Pritvor mu je produžavan zbog količine krivičnih djala koja mu se stavljaju na teret, čestih putovanja izvan Crne Gore, visine zaprijećene kazne što je, kako su sudije cijenile, ukazivalo na opasnost od bjekstva.

Sudije Višeg i Apelacionog suda više puta nijesu uvažile stav Jovanića da su, i pored imovine koju predlaže kao garanciju, argumenti koje bi trebalo uzeti prilikom odlučivanja njegova

ličnost, da je otac troje djece koje izdržava, da je zaposlen, da je bio predsjednik Privrednog suda, ali i prezumpcija nevinosti.

Viši sud je za 18 mjeseci odbio tri ponude jemstva za Jovanića.

Nakon razmatranja žalbi na rješenje kojim je odbijena posljednja ponuda od 768.000 eura vrijednih nekretnina Apelacioni sud je ukinuo odluku Višeg suda i naložio ponovno odlučivanje.

Konačno, Viši sud 16. novembra prošle godine donio je pozitivno rješenje, a Apelacioni sud ga je posljednjeg radnog dana minule godine i potvrdio.

Sudija Višeg suda Zoran Radović je obrazlažući prihvatanje jemstva naveo da je Jovanić u pritvoru proveo više od 18 mjeseci i podsjetio da je Evropski sud utvrdio da se opasnost od bjekstva sa protekom vremena smanjuje i gubi na značaju, odnosno da protekom vremena razlozi za držanje nekog u pritvoru slabe, jer se pritvor uračunava u kaznu.

Osim toga sudija Radović je ukazao da se ponuđene nekretnine nalaze na atraktivnim lokacijama i da njihova naplativost nije dovedena u pitanje, te da ponuđeno jemstvo predstavlja dovoljnu garanciju da se optuženi neće kriti ili pobjeći.

Knežević je imao više sreće od Jovanića jer je nakon deset mjeseci provedenih u pritvoru, Apelacioni sud preinačio odluku Višeg suda i prihvatio jemstvo od 760.000 eura u nekretninama koje su njegovi prijatelji ponudili kao garanciju da on neće pobjeći tokom sudskog postupka.

Knežević je uhapšen 22. marta zbog sumnje da je zloupotrijebio službeni položaj i odavao tajne podatke pripadnicima kavačkog klana.

Dejan Knežević jedan je od optuženih u predmetu protiv predsjednika Opštine Budva Mila Božovića, koji je uhapšen 13. aprila u njegovoj porodičnoj kući u Budvi po nalogu Specijalnog tužilaštva. Obojica se sumnjiče da su bili dio kavačke kriminalne organizaciB. ROBOVIĆ je.

trogasci, hitna pomoć i policija.

- Motocikl je sletio sa puta i prevrnuo se. Stradalo lice je bilo zaglavljeno između točkova i prikolice. Ljekari su, nažalost, konstatovali smrt – kazao je Korać za portal Analitika.

Iz Osnovnog državnog tužilaštva su saopštili da je dežurna tužiteljka obavila uviđaj uz prisustvo saobraćajnog vještaka.

- Biće naložena obdukcija – rekao je portparol ODT Berane, C. H. Marko Bojović.

Demokratska partija socijalista pozvala nadležne da na adekvatan način postupaju prema bivšem direktoru policije i. mandić

BERANE - Sedamdesetogodišnji B. R, iz beranskog prigradskog naselja Petnjik, stradao je kada mu se u vožnji prevrnuo motokultivator, potvrdio je za portal Analitika komandir Službe

Traže zaštitu osnovnih ljudskih prava Veljovića PODGORICA – Demokratska partija socijalista pozvala je nadležne da na, kako kažu, adekvatan način postupaju sa Veselinom Veljovićem, dugogodišnjim direktorom Uprave policije Crne Gore koji se trenutno nalazi u pritvoru.

-Zdravstveno stanje gospodina Veljovića, kao i nehuman tretman kojem je izložen od prvog dana lišenja slobode, a koji je uključivao višenedjeljno vezivanje lisicama za krevet u Kliničkom centru Crne Gore, zaslužuju reakciju javnosti prije svega sa aspekta zaštite njegovih osnovnih ljudskih prava i sloboda - saopštili su iz DPS-a.

Kako su naveli, s obzirom na neadekvatan tretman koji Veljović ima, može se steći utisak da mu pritvor nije određen kao mjera sprovođenja krivičnog postupka – što bi, kažu, zakonski trebalo da bude slučaj, već kao mjera kazne što ,,nije i ne smije biti duh određivanja ovakve mjere“.

-Ovakvim postupanjem krši se pretpostavka nevinosti i nastoji se presuditi gospodinu Veljoviću i prije sudskog procesa, što je apsolutno nedopustivo. Dodatno, u kontekstu odluka Apelacionog suda prethodnih dana vjerujemo da postoji prostor i da se razmotri da li je zadržavanje u pritvoru gospodina Veljovića neophodno budući da je riječ o dokazanom profesionalcu i čovjeku koji je čitav svoj radni vijek proveo služeći državi Crnoj Gori na najodgovornijim funkcijama koje je obavljao, te smo sigurni da njegovo zadržavanje ne zadovoljava nijedan od razloga koji su osnov za određivanje pritvora - pojasnili su iz DPS-a.

Pozivaju nadležne organe da

Veljovića zaštite od progona te da obezbijede ostvarenje njegovih ljudskih prava.

-Finalno, pozivamo nadležne državne organe da gospodina Veljovića zaštite od progona i obezbijede mu ostvarenje njegovih osnovnih ljudskih prava, te da zaustave nehuman odnos i tretman koji pojedinci iz sistema, vođeni ličnom mržnjom a zloupotrebljavajući položaj, imaju prema njemu - poručili su iz partije.

Veselin Veljović je uhapšen 27. jula zbog sumnje da je 22. i 23. decembra 2020. godine Aleksandra Mrkića upozorio da će policija 25. decembra pretresti porodičnu kuću pripadnika Mrkićeve kriminalne organizacije Muja Nikočevića.

Tokom saslušanja pred tužiocem Veljović je negirao bilo kakvu povezanost ili pripadništvo kriminalnoj organizaciji Mrkića, napominjući da je upravo protiv njega vodio više akcija dok se nalazio na čelu crnogorske policije.

Nekadašnji direktor Uprave policije Veselin Veljović 19. oktobra prošle godine prebačen je hitno u Klinički centar Crne Gore, nakon ozbiljnog pogoršanja zdravstvenog stanja.

Njegov branilac Nikola Martinović kazao je tada da je više puta pisao vrhovnom, specijalnom i postupajućem tužiocu, kao i upravniku Uprave za izvršenje krivičnih sankcija i upozoravao ih da je Veljovićevo zdravlje hronično ugroženo i da mu je rađena hirurška intervencija unutrašnjih organa.

- Uzalud, kao da im nije cilj da ga drže u pritvoru, nego da ga ubiju. Od starta su upoznati sa svim detaljima Veljovićeve bolesti i riziku koji po njegov život i zdravlje nosi ovakav tretman - naveo je Martinović. A. R.

10 Društvo

6, 7. i 8. januar 2024.

BOŽIĆNE POSLANICE Mitropolit CPC Mihailo

Nalažemo crnogorski badnjak, ističući time svoju odanost državi PODGORICA – Mitropolit Crnogorske pravoslavne crkve Mihailo uputio je Božićnu poslanicu u kojoj je poželio blagodat, milost i mir.

On je istakao da je simbol Badnjeg dana badnjak, koji su u dugoj prošlosti Cetinja i Crne Gore uvijek donosili i ispred Cetinjskoga manastira nalagali samo oni koji su imali istorijsko pravo na to.

- U Cetinju to su Martinovići i Borilovići iz Bajica. Mi ove godine, kao i svih ranijih, u duhu slavne crogorske tradicije, časno i dostojanstveno u srcu Crne Gore, u njenoj viševjekovnoj i sadašnjoj Prijestonici, nalažemo crnogorski badnjak, ističući time svoju odanost državi Crnoj Gori kao

jedinoj domovini i autokefalnoj Cmogorskoj pravoslavnoj crkvi – kazao je Mihailo.

Mitropolit Mihailo je poručio da pažnju moramo posebno obratiti na božansku ljubav jer samo iz nje možemo shvatiti i izvući pouku kako je moguće vrijedno paziti, poštovati, voljeti jedni druge i težiti mirnom suživotu.

-Dužnost mi je i prijatna obaveza da vas kao poglavar Cmogorske pravoslavne crkve sve pozdravim, blagoslovim i poželim da Badnji dan i Božić proslavite u ljubavi, miru i slozi, kao što je vjekovima radio cmogorski narod na ovom crnogorskom tlu, punom istorijskih bura i potresa - poručio je mitropolit Mihailo.

Mitropolit SPC Joanikije

Moćnici neosjetljivi na srpske patnje PODGORICA - Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije poslao je poruku vjernicima povodom nastupajućeg Božića.

U obraćanju se osvrnuo na raspeto Kosovo i odanost, kako je rekao, naroda iz Crne Gore tamošnjim srpskim svetinjama.

- U Crnoj Gori, u svakom njenom pravoslavnom domu, Božić je punoća porodičnog zajedništva i uz Vaskrs najsvjetliji dan u godini. Božić je obilježio najljepše stranice istorije Crne Gore, što je najvjernije posvjedočila poezija, Njegošev „Gorski vijenac“ i Radovanova „Mojkovačka bitka“. Kada smo god u Crnoj Gori, okupljeni oko naših hramova i badnjaka, slavili i pjevali, uvijek smo pominjali raspeto Kosovo i Metohiju. Vidimo koliko su danas naša braća i sestre, pravoslavni Srbi, na tom svetom i svesrpskom ognjištu obespravljeni - kazao je on.

Izrazio je zabrinutost jer su, kako je kazao, „moćnici ovog svijeta neosjetljivi na srpske patnje i stradanja.“ Veoma cijenimo i iskreno podržavamo to što je blagovjerni narod iz Crne Gore uvijek spreman da svojoj stradalnoj braći i sestrama nesebično pomogne i što je ostao vjeran i odan srpskim svetinjama na Kosovu i Metohiji - naveo je Joanikije u poslanici.

Mitropolit CPC Boris

U vremenu podjela, okončati ih dijalogom PODGORICA – Mitropolit Crnogorske pravoslavne crkve Boris u svojoj poslanici povodom Božića poželio je da blagoslov uđe u sve domove.

On je kazao da smo u ovom vremenu podjela pozvani da ih okončamo vjerom i razumnim dijalogom.

- U vremenu koje obiluje patnjom dužni smo da učinimo sve za mir i da nikada ne zaćutimo pred nepravdom i silom – poručio je on.

Osvrnuo se i na trenutnu situaciju u svijetu i kazao da ratovi i stradanja od Jerusalema, Nazareta, do Kijeva i Krima pokazuju koliko je trenutno zla u svijetu te da su to zamke u koje upada ljudski rod.

- Na ovaj sveti dan spomenimo se naših slavnih i umnih pret-

hodnika koji su govorili da je Crna Gora iznad svih nas. Neka našu jedinu i zajedničku kuću obasja radost, dobro zdravlje i napredak – poručio je on.

On je kazao i da možda ne možemo promijeniti svijet, ali se možemo prihvatiti odgovornosti da učinimo onoliko koliko je do nas.

- Naše dobro djelo pomoćiće mnogima. Svako od nas ko očisti srce od zavisti i sujete učionio je dobro za cio svijet – kazao je vladika Boris.

Pozvao je vjernike da uklone zidove pakosti, prestiža i egoizma jer nas odvajaju i od spasenja i od ljudi.

- Dok nam egoizam daje iluziju da nam materijalno daje istinsku sreću i radost, u ljudima nećemo viđeti braću i sestre, nego rivale – poručio je on.

PODGORICA – Vrijeme je pokazalo da je zakonsko rješenje - prema kojem školski odbori biraju direktore, a ne ministar - donijelo više problema, jer ovaj model u praksi ne funkcioniše. To kažu i direktori i nastavno osoblje i roditelji, rekla je u intervjuu Pobjedi ministarka prosvjete, nauke i inovacija Anđela Jakšić-Stojanović.

U intervjuu je, pored ostalog, komentarisala to što prosvjetnim radnicima od januara nijesu uvećane plate za deset odsto. Ističe i da se mora početi sa otvorenom pričom o rezultatima rada profesora, među kojima ima sjajnih, ali i onih koji nijesu dovoljno posvećeni.

POBJEDA: Izmijenjenim zakonom od maja školski odbori, a ne ministar prosvjete, biraju direktore, kako bi se suzbio uticaj politike. No, u praksi se bilježe primjeri, na koje ste i Vi nedavno ukazali, da pojedini školski odbori ne smjenjuju direktore iako, u više navrata, inspekcija predloži da to učine. S druge strane, bili smo svjedoci primjera i da raniji ministri, takođe, nijesu smjenjivali direktore po nalogu inspekcije. Da li je u planu izmjena propisa kojom bi se izbor direktora ponovo vratio u nadležnost ministra ili imate drugo rješenje?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Vjerujem da je intencija za uvođenje važećeg rješenja bila da se unaprijedi raniji koncept prilikom izbora direktora i na ne-

Anđela Jakšić-Stojanović, ministarka prosvjete, n

U obrazovnom ne smije biti ,,n Smatram da u našem obrazovnom sistemu na svim nivoima postoje sjajni nastavnici koji posvećeno i predano realizuju obrazovno-vaspitni proces, predstavljajući na pravi način ovu profesiju. Ali sam svjesna, istovremeno, baš kao i mnoge moje kolege i direktori, ali i roditelji i učenici, da postoje i oni koji, nažalost, nijesu dovoljno posvećeni i koji ne mogu na pravi način da odgovore svim izazovima ki način smanji eventualni uticaj partijskih interesa u radu.

Međutim, vrijeme je pokazalo da je ovo zakonsko rješenje donijelo više problema jer ovaj model u praksi ne funkcioniše. Čini mi se da smo prebrzo sa centralizovanog prešli na potpuno decentralizovani sistem odlučivanja, a da za to nijesmo bili spremni. Nijesam za centralizovano odlučivanje, niti sam za to da odluka o izboru direktora bude diskreciono pravo ministra, kao što je to ranije bio slučaj, jer u takvim okolnostima postoji veća mogućnost političkih zloupotreba. Međutim, nijesam ni za potpunu decentralizaciju jer

tada dolazimo u situaciju da se ne poštuju zakoni, a da nemate adekvatne mehanizme da se sa tim izborite, a sa druge strane ministar, u skladu sa aktuelnim rješenjem, nema zakonske mehanizme da suštinski vrši nadzornu ulogu koja mu negdje pripada. Dodatno, mislim da je i procedure izbora neophodno dodatno unaprijediti i preciznije definisati kriterijume koje kandidati moraju ispunjavati za mjesto direktora čime bi se izbjegla politizacija ovog procesa, ali i obezbijediti dodatne obuke i treninge kako bi oni stekli menadžerske vještine, koje su neophodne za vođenje

Aktuelna zakonska rješenja u potpunosti su neadekvatna i otežavaju funkcionisanje u mnogim segmentima obrazovnog sistema. Pomenuću samo jedan od najreprezentativnijih primjera, a to je novi zakon o visokom obrazovanju na čije usvajanje čekamo već tri godine, a u čijoj se izradi, nažalost, i nakon više neuspjelih pokušaja nije mnogo odmaklo. Slična je situacija i sa nekim drugim zakonima na različitim nivoima obrazovanja

obrazovne ustanove. Na taj način bismo izbjegli probleme sa kojima smo se suočavali kada smo primjenjivali jedan ili drugi model i omogućili da ovaj proces bude transparentan, depolitizovan i da u njegovu realizaciju budu uključeni svi značajni činioci. Zato treba tražiti kompromisno rješenje, realno i održivo.

POBJEDA: Zašto nijeste pristali da se povećaju plate zaposlenima u prosvjeti i kako ćete reagovati ako bude štrajka početkom drugog polugodišta?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Za početak bi bilo dobro da budemo potpuno precizni i razjasnimo da sam na prvom sastanku sa predstavnicima Sindikata prosvjete istakla da podržavam poboljšanje uslova rada prosvjetnim radnicima kao i da moramo partnerski rješavati nagomilane probleme u oblasti prosvjete na način da implementiramo

Obrazovni sistem je urušavan godinama POBJEDA: Godinama su crnogorski đaci među posljednjima na PISA testiranju, ali mahom i na drugim međunarodnim takmičenjima. Jesu li nastavnici odgovorni zbog tih rezultata i da li je moguće i na koji način unaprijediti stanje da budemo bolji na sljedećem testiranju?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Sada je najmanje bitno ko je zakazao, a iskreno mislim da smo zakazali svi. Kada je u pitanju Crna Gora, nažalost, od 2006. godine naši učenici se ne mogu pohvaliti dobrim rezultatima na PISA testiranju. Nekada su rezultati bili neznatno bolji, nekada lošiji, ali zabrinjava podatak da smo uvijek ispod OECD prosjeka, što ukazuje na to da u nečemu griješimo, i to u kontinuitetu.

Ohrabruje činjenica da su učenici iz šest crnogorskih škola ostvarili rezultate koji

su iznad OECD prosjeka, što je rezultat rada njihovih učitelja i nastavnika u osnovnim školama koje su ovi učenici završili. Dakle, i više je nego očigledno da postoje oni prosvjetni radnici koji imaju znanje, ali i adekvatan pedagoški pristup i koji mogu na adekvatan način da pripreme učenike tako da oni ostvare i više nego dobre rezultate. Tako da se moramo posvetiti tome da izanaliziramo koje su to škole koje su iznjedrile učenike, koji su ostvarili dobre rezultati, i koji su to primjeri dobre prakse koji nam mogu pomoći da unaprijedimo rezultate na PISA testiranju.

Obrazovni sistem je urušavan dugi niz godina i nerealno je očekivati da se stvari mogu promijeniti preko noći. Međutim, mislim da je svima jasno da je neophodno krenuti u sistemsku reformu koja je utemeljena na ozbiljnoj analizi svih pred-

nosti i nedostataka našeg obrazovnog sistema, ali i najboljih praksi u ovoj oblasti.

Prvi korak će biti izrada krovne strategije obrazovanja, kojom bismo definisali ključne kratkoročne i dugoročne ciljeve obrazovnog sistema na svim nivoima, kao i aktivnosti koje je neophodno realizovati kako bi pomenute ciljeve realizovali.

Ova strategija će biti izrađena u saradnji sa UNICEF-om i podržana od strane EU delegacije u Crnoj Gori, koja je za ove namjene već odvojila milion eura i ona treba da trasira put reformi obrazovnog sistema.

Takođe, pristupićemo izradi novih zakonskih i podzakonskih akata na svim nivoima obrazovnog procesa kako bi se sistemski pristupilo reformi obrazovnog sistema, ali i izvršiti reviziju nastavnih planova i programa, kao i reviziju udžbenika.

Dodatno, potrebno je u kon-

tinuitetu raditi na kreiranju sadržaja, metoda i tehnika učenja koje će dovesti do unapređenja kritičkog mišljenja, učenja zasnovanog na rješavanju problema ,,problem solving“, podsticanju socijalne i emocionalne inteligencije učenika, kao i unapređenju tzv. mekih vještina ili soft skillls. Takođe, neophodno je raditi i na intenzivnijem uvođenju digitalnih alata i tehnika u cilju unapređenja kvaliteta obrazovnog procesa za šta ćemo, u toku ove godine, kreirati adekvatne preduslove.

Posebnu pažnju treba posvetiti talentovanoj djeci, jer smo svi svjedoci da se, nažalost, njima ne posvećuje dovoljno pažnje i vrlo često nemaju podršku u tome da njihovi talenti dođu do izražaja i da budu na adekvatan način podržani od strane institucija i društva u cjelini.

Radićemo na unapređenju

Društvo

6, 7. i 8. januar 2024.

nauke i inovacija

m sistemu naših“ i ,,vaših“ kvalitetna rješenja od kojih će benefite imati i prosvjetni radnici i učenici i obrazovni proces u cjelini.

Svima je valjda jasno da je povećanje plata sistemsko pitanje koje nije u nadležnosti Ministarstva prosvjete, već se definiše kroz zakonski okvir, koji verifikuje Vlada, i to na osnovu raspoloživosti sredstava u budžetu. Nikad nijesam rekla da ne pristajem da se povećaju plate zaposlenima u prosvjeti, a da budem potpuno iskrena nijesam upoznata sa tim da su to ikada izjavili premijer, ministar finansija, članovi Vlade, ni bilo ko od parlamentaraca. Takođe, treba napomenuti i to da je oblast prosvjete dio jednog budžetskog sistema što zahtijeva da se sve odluke, u tom smislu, moraju donositi na način koji ne ugrožava funkcionisanje cjelokupnog sistema. Jedino taj pristup je ozbiljan i odgovoran, sve drugo je populizam za koji smo vidjeli gdje nas je doveo. Podsjetiću, nije ministarka odlučila da se ne povećavaju plate, već se nijesu stekli preduslovi da se to učini - nije prethodno potpisan sporazum između Sindikata i poslodavca, povećanje nije planirano Smjernicama makroekonomske i fiskalne politike za 2023-2026. godinu, koje je usvojila prethodna vlada u julu 2023. godine položaja prosvjetnih radnika, ali i na njihovoj dodatnoj edukaciji kroz ulaganje u njihov razvoj i unapređenje njihovih znanja, vještina i kompetencija i u tom smislu smo već osmislili set konkretnih prijedloga.

Veoma je važno osloboditi prosvjetne radnike veoma često nepotrebnih administrativnih poslova, kako bi se oni mogli posvetiti onome što je njihov primarni i najvažniji zadatak, a to je vaspitanje i obrazovanje djece.

Jasno je da je neophodno intenzivno raditi na unapređenju infrastrukture, imajući na umu velike probleme sa kojima se suočavaju obrazovne ustanove na svim nivoima (nedostatak prostora, neadekvatan prostor, nedostatak adekvatne opreme…).

(a koje predstavljaju glavni dokument kojim se utvrđuju limiti potrošnje budžeta), a što je sve bilo predviđeno Granskim kolektivnim ugovorom u oblasti prosvjete, koji je potpisan prije godinu. Ko je napravio propuste i da li se dobro pregovaralo, možemo zaključiti i iz izjava aktera datih u momentu zaključivanja GKU, ali ostavljam javnosti da o tome donese svoj sud. Ipak, nadam se da ćemo u periodu pred nama riješiti potencijalne probleme i nerazumijevanje u dijelu koji se odnosi na GKU i naći model da pomenutu situaciju riješimo u interesu svih nas. Zato smo i u razgovoru sa predstavnicima Sindikata naveli da su za 2024. godinu planirane izmjene Zakona o zaradama, kojim će se definisati zarade svim zaposlenima u javnoj upravi, uključujući i prosvjetne radnike.

Stav Vlade je da se rješavanju ovog problema mora pristupiti si-

stemski, a ne stihijski, a jedan od načina da se ovo sistemski uredi je upravo sprovođenje programa ,,Evropa sad 2“ koji predviđa povećanje zarade od preko 20 odsto, uz mogućnost obezbjeđivanja dodatnih benefita za prosvjetne radnike.

POBJEDA: Kako ocjenjujete nastavni kadar u obrazovnom sistemu – da li zaslužuje da im se poveća zarada? Dio javnosti često ukazuje na sporni kadar u učionicama. Komentarisali su da pojedini nastavnici i dalje samo diktiraju gradivo, ne izvode nastavu kako bi trebalo... Hoćete li analizirati kadar u obrazovnom sistemu?

Oko 30 krivičnih prijava zbog spornih diploma POBJEDA: Jeste li zadovoljni procesom provjera spornih diploma – koliko ih je otkriveno u Ministarstvu prosvjete i da li planirate da ispitate diplome u vrtićima, osnovnim i srednjim školama?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Zadovoljna sam činjenicom da smo pokrenuli proces i mislim da je i javnost svjesna toga. Samo u ovoj godini smo podnijeli oko tridesetak krivičnih prijava, a podsjetiću vas da u 2022. i 2021. godini nije bilo podnijetih prijava, u 2020. godini je podnijeto pet, a

u 2019. podnijete su dvije prijave.

Nedavno smo vidjeli da je donijeta i sudska presuda povodom jedne falsifikovane diplome, a krivičnu prijavu je podnijelo upravo Ministarstvo, tako da mi se čini i da je tužilaštvo počelo da se bavi ovim problemom i da zajedno možemo učiniti dosta na rješavanju pomenutog problema.

Na nivou Ministarstva je formirana komisija, koja se bavi provjerom diploma, i čim ona završi posao obavijestićemo javnost o rezultatima. Nakon toga ćemo definisati u kom prav-

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Pošto sam i sama prosvjetni radnik, svjesna činjenice da obrazovanje, a samim tim i prosvjetni radnici, predstavlja temelj društva, moj odgovor će uvijek biti da oni zaslužuju povećanje. Dodatno, neophodno je vratiti dignitet ovoj profesiji, a to, između ostalog, podrazumijeva i kontinuirano unapređenje njihovog materijalnog položaja.

Ali moramo otvoreno početi pitati i pričati i o rezultatima.

Smatram da u našem obrazovnom sistemu na svim nivoima postoje sjajni nastavnici koji posvećeno i predano realizuju obrazovno-vaspitni proces, predstavljajući na pravi način ovu profesiju. Ali sam svjesna, istovremeno, baš kao i mnoge moje kolege i direktori, ali i roditelji i učenici, da postoje i oni koji, nažalost, nijesu dovoljno posvećeni i koji ne mogu na pravi način da odgovore svim izazovima koje ova profesija podrazumijeva. Zato je neophodno obezbijediti i adekvatno sprovesti mehanizme za obezbjeđenje i kontrolu kvaliteta obrazovanja na svim nivoima - fokusirati se na suštinu, a ne na formu, kao

što je to do sada bio slučaj.

Samo tako možemo odvojiti rad od nerada i sa jedne strane podsticati najbolje, a sa druge strane sprovoditi, zakonom propisane, mjere prema onima koji ne realizuju nastavni proces na adekvatan način.

POBJEDA: Najavili ste nedavno da planirate da depolitizujete obrazovni sistem. Do sada su ministri obećavali isto na početku mandata, ali obećanje nikada nijesu ispunili. Na koji način planirate da izvršite depolitizaciju i da li možete da ubijedite javnost da ćete to zaista učiniti – kako da Vam vjeruje?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Iskreno, mislim da to javnost i prepoznaje. Neka vjeruje odlukama koje donosim, a koje su izložene sudu javnosti. Ja sam svoj kabinet birala, ne prema pripadnosti nekoj partiji već na osnovu njihovih stručnih i profesionalnih referenci. Isti je slučaj i sa imenovanjima v. d. direktorki direktorata, koje dolaze iz obrazovnog sistema i kojima su jedina preporuka, takođe, njihovo znanje, stručnost, profesionalnost, kao i ugled koje uživaju u društvu. Što se mene lično tiče, ovo će biti model koji ću ja i dalje primjenjivati i zalagaću se da se on primjenjuje na svim nivoima.

Ono što sam do sada više puta javno isticala i iza čega odgovorno stojim je činjenica da u obrazovnom sistemu ne smi-

Podsjetiću, nije ministarka odlučila da se ne povećavaju plate, već se nijesu stekli preduslovi da se to učini - nije prethodno potpisan sporazum između Sindikata i poslodavca, povećanje nije planirano Smjernicama makroekonomske i fiskalne politike za 2023-2026. godinu, koje je usvojila prethodna vlada u julu 2023. godine (a koje predstavljaju glavni dokument kojim se utvrđuju limiti potrošnje budžeta), a što je sve bilo predviđeno Granskim kolektivnim ugovorom u oblasti prosvjete, koji je potpisan prije godinu

11

cu ćemo dalje ići i na koji način ćemo vršiti provjere zaposlenih u obrazovnim ustanovama. Provjera spornih diploma svakako zahtijeva angažovanje svih nadležnih organa u Crnoj Gori, ali i saradnju sa drugim zemljama, posebno iz regiona kako bismo zajednički radili na rješavanju ovog problema. Toj saradnji doprinijeće i nedavno usvojen Zakon o ratifikaciji Sporazuma o priznavanju kvalifikacija u oblasti visokog obrazovanja.

Rad na ovome tek slijedi, ali svakako smo odlučni da se suočimo sa rješavanjem problema kupljenih i falsifikovanih diploma, tako da ćemo u narednom periodu intenzivno raditi na ovome.

je biti ,,naših“ i ,,vaših“, obrazovanje mora biti tačka spajanja i nešto oko čega ćemo sve ujediniti jer jedino tako možemo kreirati adekvatan ambijent za ono najvrednije što Crna Gora ima, a to su naši mladi ljudi.

POBJEDA: Za sljedeću godinu ste najavili da će se izmijeniti svi zakoni. To su, takođe, činili i Vaši prethodnici, obećavajući da će reformama doći do kvalitetnog sistema, no stručna javnost nije zadovoljna. Koja ključna rješenja u propisima su za Vas sporna i šta to novo treba da nam donesu sve izmjene propisa?

JAKŠIĆ-STOJANOVIĆ: Smatram da je period pred nama ključan za postavljanje temelja jednog novog koncepta obrazovnog sistema koji će biti usklađen sa najboljim evropskim i svjetskim praksama i koji će omogućiti da se konačno pomjerimo sa mrtve tačke i napravimo značajne iskorake u ovom resoru.

Izmjena ključnih zakona na svim nivoima obrazovanja se nalazi u programu rada Vlade za 2024. godinu. Takođe, osim zakona i podzakonskih akata neophodno je raditi i na izradi strategija koje se odnose na oblasti obrazovanja, nauke i inovacija. To je neophodan preduslov za reforme bilo kojeg tipa jer su aktuelna zakonska rješenja u potpunosti neadekvatna i otežavaju funkcionisanje u mnogim segmentima obrazovnog sistema. Pomenuću samo jedan od najreprezentativnijih primjera, a to je novi zakon o visokom obrazovanju na čije usvajanje čekamo već tri godine, a u čijoj se izradi, nažalost, i nakon više neuspjelih pokušaja nije mnogo odmaklo. Slična je situacija i sa nekim drugim zakonima na različitim nivoima obrazovanja. Usvajanje kvalitetnih zakonskih rješenja na svim nivoima treba da nam omogući da stvari, konačno, dovedemo u red, kao i da otvorimo prostor za sprovođenje krupnih reformskih procesa u obrazovnom sistemu.

NADA ĐURĐEVAC

12 Društvo

6, 7. i 8. januar 2024.

Nema slobodnih termina za snimanje mamografom u KCCG, onkološke pacijentkinje ne mogu da zakažu kontrolni pregled

Krajem januara novi raspored, pacijenti kojima je hitno da pozovu odjeljenje

m. babović

Dr Mandić je pojasnio da KCCG otvara nove termine u prekovremenom i dopunskom radu krajem tekućeg za naredni mjesec za sve grane medicine gdje u redovnom radu nema slobodnih termina

Klinički centar

POBJEDA – Redakciji Pobjede su se obratile onkološke pacijentkinje koje su kazale da ne mogu da zakažu kontrolni pregled na mamografu jer su svi termini za januar već popunjeni.

Podsjetile su da mamograf nije radio tokom decembra, te da im izabrani ljekari nijesu mogli pomoći u ovoj situaciji.

Dr Vojislav Mandić, načelnik Odjeljenja za dijagnostiku bolesti dojke u Kliničkom centru,

Pobjedi je potvrdio da trenutno nema slobodnih termina i najavio otvaranje novih krajem januara.

On je poručio pacijentima kojima specijalista-onkolog traži da se u kratkom intervalu odradi pregled zbog dinamike bolesti da kontaktiraju s odjeljenjem pozivom na broj telefona 020/412-229 svakog radnog dana u periodu od 8 h do 10 h.

Dr Mandić je pojasnio da KCCG otvara nove termine u pre-

kovremenom i dopunskom radu krajem tekućeg za naredni mjesec za sve grane medicine gdje u redovnom radu nema slobodnih termina.

- To znači da će krajem januara biti otvoreni novi termini ne samo za specijalističke preglede i dijagnostičke procedure ostalih organizacionih jednica KCCG, već i našeg odjeljenja, koji će biti dostupni izabranim ljekarima – kazao je dr Mandić.

On je rekao i da su krajem prošle godine otvoreni redovni kvartalni termini, odnosno za januar, februar i mart tekuće godine, te za najopterećenije grane medicine, među kojima su i termini za Odjeljenje za dijagnostiku bolesti dojke.

Digitalni mamograf je bio u kvaru prošlog mjeseca, ali dr Mandić ističe da nije bilo zastoja u dijagnostici.

- Jer su svi pacijenti, pa samim tim i onkološki, zahvaljujući razumijevanju Doma zdravlja Podgorica, redovno obavljali snimanja u toj zdravstvenoj ustanovi dok su nalaze očitavali radiolozi našeg odjeljenja – kazao je dr Mandić.

Naglasio je da svi zaposleni Odjeljenja za dijagnostiku bolesti dojke veoma posvećeno obavljaju svoje radne zadatke i uvijek, u granicama mogućeg, izađu u susret svim pacijentima, a posebno onkološkim.

J. M.

Statistika Uprave policije pokazuje da u prosjeku 340 maloljetnika godišnje počini neko krivično djelo

Najviše prestupnika u Podgorici PODGORICA – U posljednjih pet godina Uprava policije (UP) je registrovala 1.710 maloljetnih počinilaca krivičnih djela.

UP je saopštila da u prosjeku preko 340 maloljetnika godišnje počini neko krivično djelo.

- Tokom 2023. godine registrovano je 313 počinilaca, 2022. godine 306, 2021. godine 354, 2020. godine 346, a 2019. godine 391 počinilac – podaci su iz UP. Istakli su da je problem maloljetničke delinkvencije jedan od važnih društvenih izazova, a posebno jer se radi o ranjivoj grupi.

Prema podacima UP, u više od 50 odsto slučajeva radi se o starijim maloljetnicima počiniocima krivičnih djela (od 16 do 18 godina), a rodna struktura ukazuje da su u više od 90 odsto slučajeva izvršioci krivičnih djela muškarci.

- Najveći broj izvršenih krivičnih djela od strane maloljetni-

ka je iz oblasti imovinskog kriminaliteta - više od 50 odsto od ukupnog broja. Geografski gledano, najviše krivičnih djela, takođe više od 50 odsto od ukupnog broja, izvršeno je na teritoriji centralnog dijela države, odnosno glavnog grada Podgorice - pokazuju podaci Uprave policije.

Napominju da mnogostruki faktori utiču na razvoj maloljetničke delinkvencije, poput emocionalnih karakteristika, disfunkcionalne porodice, nedostataka u obrazovanom sistemu, različitih socijalnih faktora, u novije vrijeme i negativnih uticaja društvenih mreža i dr.

- Prevencija maloljetničke delinkvencije usmjerena je na blagovremeno prepoznavanje faktora rizika kriminaliteta, a što zahtijeva multidisciplinaran pristup, uključujući porodicu, školu, nadležne stručne službe, medije, nevladin sektor, sportske kolektive i druga

udruženja i subjekte - naglašavaju iz policije.

Službenici Uprave policije, kako navode, u odnosu na ovu kategoriju lica, uvažavajući njihovu starosnu dob i ranjivost, preduzimaju u kontinuitetu preventivne aktivnosti usmjerene upravo na otklanjanje uzroka ili smanjenje njihovog dejstva.

- Shodno tome, Uprava policije godinama sprovodi veliki broj preventivno-planskih aktivnosti, kontinuiranih akcija, poput akcije ,,Mladost“, a akcenat je stavljen na suzbijanje vršnjačkog nasilja, sprečavanje vršenja krivičnih djela, sprečavanje skitničenja i prosjačenja.

Kroz realizaciju ovih aktivnosti, vrše se i kontrole i obilasci ugostiteljskih objekata i drugih mjesta na kojima se najčešće okupljaju maloljetna lica, te organizuju tribine i predavanja u vaspitno-obrazovnim ustanovama na temu narkomanije, kockanja, alkoholizma, internet nasilja, bezbjednosti saobraćaja i tome slično, kako bi se prepoznala negativna dejstva i posljedice devijantnog ponašanja - zaključuje se u saopštenju policije. R. D.

Tvrdnje bivšeg američkog obavještajca o vanzemaljs zakonskim rješenjem kojim bi se deklasifikovale info

Na razotkrivanje može čekati još 2 Tokom 2023. godine odlikovani veteran avganistanskog rata i bivši obavještajac Dejvid Graš je u intervjuima brojnim medijskim kućama, ali i svjedočeći na saslušanju pred američkim Predstavničkim domom, tvrdio da je imao razgovore sa neimenovanim zvaničnicima koji su ga uvjerili da američka savezna vlada vodi tajne programe „prikupljanja olupina“ NLO-a (UAP), da posjeduje desetine „neljudskih“ letilica, ali i ostatke „mrtvih pilota“

Fotografija sa broda SAD ratne mornarice

PODGORICA – Šokantne tvrdnje oficira Ratnog vazduhoplovstva Sjedinjenih Američkih Država (USAF) i bivšeg obavještajca Dejvida Graša, koje je iznio sredinom prošle godine, o tome da Vlada SAD decenijama prikriva posjedovanje vanzemaljskih letilica, da u tajnim programima radi na inženjeringu tih tehnologija, ali i da ima, kako je kazao, i ostatke „neljudske biologije“, pokrenule su niz događaja koji su obradovali NLO istraživače širom planete, ali i rezultirali ozbiljnim akcijama dijela američkih kongresmena koje su dale polovičan rezultat.

Tokom 2023. godine Graš je u intervjuima brojnim medijskim kućama, ali i svjedočeći na saslušanju pred američkim Predstavničkim domom tvrdio da je imao razgovore sa neimenovanim zvaničnicima koji su ga uvjerili da američka savezna vlada vodi tajne programe „prikupljanja olupina“ NLO-a (UAP), da posjeduje i desetine „neljudskih“ letilica, kao i ostatke „mrtvih pilota“.

On je još 2022. godine podnio pritužbu kao uzbunjivač Kancelariji Inspektora za obavještajnu zajednicu SAD (ICIG) kako bi time podržao svoj plan dijeljenja klasifikovanih informacija sa Senatskim od-

Graš tvrdi da je vidio dokumenta koja izvještavaju da je još vlada Benita Musolinija došla do olupine letilice neljudskog porijekla 1933. godine, a da su Vatikan i Five Eyes (FVEY - obaveštajna alijansa engleskog govornog područja koju čine Australija, Kanada, Novi Zeland, Ujedinjeno Kraljevstvo i SAD) pomogli SAD da ga nabavi 1944. ili 1945. godine borom za obavještajne poslove. Takođe, podnio je i žalbu zbog navodne odmazde njegovih pretpostavljenih zbog slične pritužbe koju je podnio 2021. godine.

Graš tvrdi da je vidio dokumenta koja izvještavaju da je još vlada Benita Musolinija došla do olupine letilice neljudskog porijekla 1933. godine, a da su Vatikan i Five Eyes (FVEY - obaveštajna alijansa engleskog govornog područja koju čine Australija, Kanada, Novi Zeland, Ujedinjeno Kraljevstvo i SAD) pomogli SAD da ga nabavi 1944. ili 1945. godine.

U odgovoru na njegove tvrdnje iz juna 2023. godine Nacionalna aeronautička i svemirska uprava (NASA) i Ministarstvo odbrane SAD izdali su saopštenja u kojima su naveli da nema dokaza o vanzemaljskom životu, te da ne postoje provjerljive informacije o tome da neko posjeduje i inženjerski obrađuje vanzemaljske materijale.

U julu 2023. godine, Graš je ponovio neke od svojih tvrdnji pod zakletvom pred Odborom za nadzor i odgovornost Predstavničkog doma. Osim njega, na tom saslušanju svjedočili su i penzionisani borbeni pilot Rajan Grejvs i penzionisani komandant američke mornarice Dejvid Frejvor o sopstvenim ličnim iskustvima vezanim za NLO. Graš je tada kazao da ne može javno da elaborira neke aspekte svojih tvrdnji, ali je ponudio pružanje dodatnih detalja predstavnicima u prostoriji za informacije osjetljive prirode (SCIF – gluva soba).

JAVNE TVRDNJE

Novinari Lesli Kin i Ralf Blumental objavili su 5. juna prošle godine priču za The Debrief, sajt koji se opisuje kao samofinansiran i specijalizovan za graničnu nauku, koja detaljno opisuje Grašove tvrdnje o prikrivanju NLO od vlade SAD. Njujork tajms i Politiko odbi-

Društvo

6, 7. i 8. januar 2024.

13

skim letilicama ipak nijesu rezultirale ormacije o tim fenomenima

e NLO-a javnost 25 godina li su da objave njihovu priču, dok se Vašington post duže vrijeme bavio provjerom činjenica, što Kin i Blumental, kako su tvrdili, nijesu mogli priuštiti jer su „ljudi na internetu širili priče, a Dejv je dobijao uznemiravajuće pozive i mislili smo da je jedini način da ga zaštitimo bio da objavimo priču“.

Istoga dana, djelovi intervjua Graša sa novinarom Rosom Cultardom emitovani su na kablovskoj televiziji NewsNation, a dodatni isječci su prikazani 11. juna.

Graš je tvrdio da vlada SAD održava visoko tajni program prikupljanja olupina NLO-a i da posjeduje više svemirskih brodova neljudskog porijekla, kao i tijela preminulih pilota. Takođe je tvrdio da postoje suštinski dokazi o kriminalnim radnjama kako bi se prikrili programi NLO-a, te da je intervjuisao zvaničnike koji su rekli da su ljudi ubijeni zbog toga.

Graš je izjavio i da je pokušao da dobije podršku direktora Kancelarije za rješavanje anomalija u svim domenima (AARO) kako bi mu pomogao da podijeli svoja saznanja sa Kongresom.

AARO je kancelarija koja je dio Kancelarije ministra obrane Sjedinjenih Američkih Država zadužena za istraživanje neidentifikovanih letećih objekata (NLO) i drugih fenomena u vazduhu, moru i/ili svemiru i/ili na kopnu.

Osnovana je u julu 2022. godine kao odgovor na izvještaj o NLO-ima koji je 2021. godine objavila američka obavještajna zajednica.

Prvi direktor AARO-a bio je fizičar Šon Kirkpatrik, a trenutni vršilac dužnosti direktora je Tim Filips.

Gruš je u intervjuu za francuski list Le Parisien tvrdio da

Tokom saslušanja u Kongresu 26. jula 2023. godine Graš je kazao da je tokom svojih službenih dužnosti informisan o programima prikupljanja olupina i inženjeringa NLO-a koji traju decenijama i da, na osnovu intervjua sa 40 svjedoka tokom četiri godine, vjeruje da američka vlada posjeduje NLO-e

NLO-i mogu dolaziti iz dodatnih dimenzija, da je razgovarao s obavještajnim zvaničnicima koje je američka vojska obavijestila o svemirskim brodovima veličine fudbalskog igrališta, te da je američka vlada neke od njih dala privatnim kompanijama koje rade za sistem odbrane SAD. Tokom saslušanja u Kongresu 26. jula 2023. godine Graš je kazao da je tokom svojih službenih dužnosti informisan o programima prikupljanja olupina i inženjeringa NLO-a koji traju decenijama i da, na osnovu intervjua sa 40 svjedoka tokom četiri godine, vjeruje da američka vlada posjeduje NLO-e.

Na pitanje kongresmena Tima Burčeta, tokom ovog saslušanja, da li Graš ima lično saznanje o ljudima koji su povrijeđeni u naporima da se prikrije ili zataška posjedovanje vanzemaljske tehnologije, odgovorio je da ima, ali da nije u mogućnosti da pruži detalje na javnom saslušanju.

Nakon saslušanja, 26. jula, grupa američkih predstavnika zatražila je formiranje selektivnog odbora o NLO-ima sa ovlašćenjem za izdavanje naredbi.

Predloženi zakon koji bi obavezao američku vladu da prikuplja podatke o pojavama neidentifikovanih letilica, objavljuje ih i uspostavi odbor za analizu, usvojen je 14. decembra, iako je znatno izmijenjen i manje koristan za istraživače NLO-a nego što je prvobitno bilo predviđeno.

Sa rijetkom obostranom podrškom i Republikanaca i Demokrata, Kongres je unaprijedio zakonodavni prijedlog pod nazivom Zakon o razotkrivanju neidentifikovanih vazdužnih fenomena za 2023. godinu (UAP Disclosure Act of 2023) u pokušaju da uspostavi formalni proces prikupljanja podataka o tim pojavama.

Međutim, čitav akt nije postao

formalni zakon jer su najviši lideri iz oba doma Kongresa, navodno, željeli da ga odbace zbog straha od slučajnog otkrivanja vladinih tajni.

PROMJENA PARADIGME

Godine 2017, revolucionarni članak na naslovnoj strani Njujork tajmsa opisao je viđenje NLO-a od osoblja američke mornarice uz obalu južne Kalifornije. NLO je bio praćen većim objektom u vodi i praćen SPY-1 radarom krstarice USS Princeton. Gotovo dvije godine kasnije Pentagon je potvrdio autentičnost video-snimaka koje je objavio Njujork tajms.

Godinama je bivši vođa većine u Senatu Hari Rid bio usamljeni glas o postojanju NLO-a u Kongresu.

On je 2007. ipak uspio da „progura“ stvaranje takoreći tajnog programa AATIP (Advanced Aerospace Threat Identification Program – Program naprednog identifikovanja vazdušnih prijetnji), koji je bio pod Ministarstvom odbrane, ali o kojem se malo znalo.

Deset godina kasnije Njujork tajms je pisao o tome kako se za program, koji je ugašen 2012. godine, saznalo tek kad je Pentagon objavio da je ukinuo njegovo finansiranje.

Međutim, ljudi koji su upravljali tim programom su, nakon njegovog gašenja, nastavili da istražuju incidente o kojima su ih obavještavali oficiri američke vojske, dok su paralelno nastavljali sa svojim dužnostima pri ministarstvu odbrane.

AATIP program je vodio bivši američki obavještajac, koji je služio u Avganistanu, na Bliskom istoku i Guantanamu, Luis Elizondo, koji Pentagon napušta 2017. ali ne prije nego je uspio da deklasifikuje čuvena tri videa koje je objavio Njujork tajms, a Pentagon priznaje da su autentični tek 2019. godine.

Zamjenik direktora Obavještajne službe mornarice SAD-a Skot Brej objašnjava video NLO-a tokom svjedočenja pred Obavještajnim odborom Predstavničkog doma 17. maj 2022. godine

U odgovoru na Grašove tvrdnje iz juna 2023. godine Nacionalna aeronautička i svemirska uprava (NASA) i ministarstvo odbrane SAD izdali su saopštenja u kojima su naveli da nema dokaza o vanzemaljskom životu, te da ne postoje provjerljive informacije o tome da neko posjeduje i inženjerski obrađuje vanzemaljske materijale Sve je to rezultiralo time da tadašnji odlazeći američki predsjednik Donald Tramp u januaru 2021. potpiše jedan od posljednjih akata, prvenstveno budžet osmišljen da se izbori sa novonastalom kovid krizom, u kojem je američkim obavještajnim službama dat rok od 180 dana da deklasifikuju pred Kongresom sve što znaju o neidentifikovanim letećim objektima.

Tako je krajem juna 2021. godine dugo anticipirani izvještaj američke vlade o NLOima, objavljen. I pored velikih očekivanja, izvještaj je bio „tanak“, a u njemu se tvrdilo da obavještajnim i vojnim analitičarima nedostaje podataka kako bi sa sigurnošću utvrdili prirodu misterioznih letećih objekata registrovanih posljednjih godina od američkih vojnih pilota, uključujući pitanja da li je riječ o naprednim zemaljskim tenologijama, atmosferskom ili vanzemaljskom porijeklu.

Izvještaj na samo devet strana, bez oznake tajnosti, koji je dostavljen Kongresu, ali i najširoj javnosti, bavio se sa 144 slučaja – uglavnom registrovana od pripadnika američke mornarice – onoga što vlada SAD zvanično naziva neidentifikovanim vazdušnim fenomenima u periodu od 2004. godine.

Izvještaj koji je napravila Kancelarija Direktora nacionalne obavještajne zajednice u saradnji sa mornaričkom radnom grupom, koju je formirao Pentagon, ipak je konstatovala da ovi fenomeni mogu biti prijetnja.

- UAP nedvosmisleno predstavljaju bezbjednosni rizik, a mogu predstavljati i izazov za nacionalnu bezbjednost SAD – pisalo je u izvještaju uz konstataciju da za osmatrane fenomene „vjerovatno nedostaje jedinstveno objašnjenje“.

Ovaj izvještaj je označio prekretnicu za vladu SAD, nakon što je vojska decenijama „raskrinkavala“ i diskreditovala izvještaje o NLO-ima i „letećim tanjirima“, još od 40-ih godina prošlog vijeka, iako nije bila riječ o prvom takvom dokumentu. Američko vazduhoplovstvo sprovelo je istragu pod nazivom Projekat plava knjiga (Project Blue Book) koja je završena još 1969. godine, a koja

Dejvid Graš na saslušanju pred Kongresom

Ko je Dejvid Graš Dejvid Graš je odlikovani veteran avganistanskog rata i bivši obavještajac Ratnog vazduhoplovstva SAD, koji je radio u Nacionalnoj geoprostornoj obavještajnoj agenciji (NGA) i Nacionalnoj kancelariji za izviđanje (NRO). Od 2019. do 2021. bio je predstavnik NRO-a u Specijalnoj jedinici za neidentifikovane vazdušne fenomene (UAP).

Od kraja 2021. do jula 2022. godine, bio je ko-lider za analizu UAP-a u NGA i njen predstavnik u Specijalnoj jedinici.

Pomogao je u sastavljanju Zakona o nacionalnoj bezbjednosti za 2023. godinu, koji uključuje odredbe o izvještavanju o NLO-ima, uključujući zaštitu uzbunjivača i izuzetke od naredbi i sporazuma o objavljivanju tajnih podataka.

je sadržala podatke o 12.618 slučajeva. Kao zvanično „neidentifikovan“, iz ove istrage, do danas je ostao 701 slučaj.

ZAKON O RAZOTKRIVANJU

Već neko vrijeme, aktivisti za NLO-e zagovaraju tzv. razotkrivanje UAP-a, što znači da se od američke vlade zahtijeva da otkrije ono što zna o ovim pojavama. To implicira da vlada zna više nego što kaže i da postoji tajni sektor vlade koji istražuje NLO-e, prikuplja vanzemaljske letilice i možda čak ima neki oblik odnosa sa vanzemaljskim civilizacijama. Razgovor o razotkrivanju NLO-a obično se podriva teorijama zavjera i divljim predviđanjima, zbog čega je obično vodio ničemu.

Ovoga puta, međutim, činilo se da ide u drugom pravcu, barem na neko vrijeme. Zakon o razotkrivanju neidentifikovanih anomalnih pojava predložen je kao amandman na Zakon o nacionalnoj bezbjednosti za 2024. godinu (zakon koji definiše odbrambeni budžet).

Lider Senatske većine Čak Šumer (Demokrata) i senator Majk Raounds (Republikanac) predložili su zakon u političkom ambijentu obilježenom podjelama. Zakon o razotkrivanju bio je rijedak primjer sradnje dvije strane sa podrškom u oba politička tabora.

Zakon bi obavezao Nacionalne arhive da prikupe sve federalne vladine zapise o posmatranjima NLO-a i učine ih dostupnim javnosti. Prisilio bi gotovo svaku vladinu agenciju, uključujući Ministarstvo odbrane, Centralnu obavještajnu agenciju (CIA), Ministarstvo energetike, pa čak i Nacionalnu okeansku i atmosfersku agenciju, da dostave podatke o NLO-ima u „Zbirku zapisa o neidentifikovanim anomalnim pojavama“.

Međutim, u decembru je po-

stalo jasno da je amandman bio u opasnosti da ne bude uključen u Zakon o nacionalnoj bezbjednosti za 2024. godinu. Predsjedavajući Odbora za oružane snage Majk Rodžers (R) i predsjedavajući Odbora za obavještaj Majk Tarner (R) pokušali su da ga uguše. Pokušaj „gušenja“ amandmana, prema medijskim izvještajima, čak je imao i podršku lidera manjine Senata Miča Mekkonela, takođe republikanca i njegovog partijskog kolege novog predsjednika Predstavničkog doma Majka Džonsona.

Na kraju, epilog je bio da je u zakon uvršten Šumer-Raunds amandman, ali u značajno izmijenenoj formi. Ono što je zapravo postalo zakon je dogovor o prikupljanju informacija o NLO-ima, ali bez Odbora koji bi imenovao predsjednik i koji bi mogao deklasifikovati podatke.

Izgovor je bio nedostatak saradnje između odbrambenih i obavještajnih zajednica koji bi mogao da dovede do „nenamjernog objavljivanja tajnih informacija“.

Drugim riječima, Zakon o razotkrivanju ozbiljno je izmijenjen. Vlada SAD će prikupiti podatke o viđenjima NLO-a, ali nakon toga nije jasno da li će javnost uopšte imati pristup bilo čemu od toga. Javnost će, prema usvojenoj verziji, možda morati da čeka cijelih 25 godina da vidi plodove ovog zakona, a čak i tada, predsjednik ih može zadržati u tajnosti.

Sa druge strane, jedan od ljudi koji je i pokrenuo cijelu priču još 2017. godine, Luis Elizondo, anticipirajući mogući ishod glasanja na platformi X je još 5. decembra napisao: „Nema straha. Već imamo plan B, plan C i tako dalje... Sada znamo gdje su glavne tačke ranjivosti i odakle dolazi vatra. Ovo je izuzetno važno i vrijedno razotkrivanja“.

Duško MIHAILOVIĆ

14 Kultura

6, 7. i 8. januar 2024.

Slikar Branislav Bane Sekulić za Pobjedu o retrospektivnoj izložbi slika u Dvorcu Petrovića u Podgo

Nema interesovanja za kulturu, politika je sve po Malo je ljudi koji kupuju slike. Mi stariji nekako i preživljavamo i možemo da se nosimo sa time, ali mlađim slikarima je teško.

No, ne treba klonuti duhom, treba se boriti - istakao je Sekulić

PODGORICA - Originalan, neposredan i svoj - tako bi se ukratko mogao opisati crnogorski slikar Branislav Bane Sekulić. To su glavne osobenosti i njegove retrospektivne izložbe, koja se može pogledati do kraja januara u Dvorcu Petrovića. Obuhvata radove koji predstavljaju zaokruženu misaonu cjelinu njegovog višedecenijskog stvaralačkog opusa.

i. mandić

Pregršt osebujnih detalja na njegovim platnima, među kojima su mrtve prirode, enterijeri, eksterijeri, Mediteran… predstavljaju nepobitan dokaz o tome koliko je njegova umjetnost posebna.

Sa Sekulićem smo se sreli upravo u Dvorcu Petrovića. Dok je sa kustoskinjom izložbe Majom Dedić obilazio postavku, nije krio zadovoljstvo.

- Kada se pogleda ovih 50 slika, to je jedan čitav život. Čitavi život je u ovih nekoliko soba - kazao nam je Sekulić.

Kroz izložbu se može pratiti Sekulićev razvojni put, još od najranijih radova, nastalih na beogradskoj Akademiji likovnih umetnosti, pa sve do danas.

Pitamo ga koja mu je omiljena slika. Ne može da izdvoji jednu, jer ne voli da ima omiljene slike.

Ipak, pokazuje nam rad ,,Fjaka“, koji je nastao 2007. godine.

- Znate li šta je fjaka? Fjaka je kada se neko prejede i uhvati ga ono mrtvilo - nije ni za šta, a lijepo mu je. Prvo sam ovu sliku nazvao „Jestivi pejzaž“ - tu su neki okrajci od pice, kiflice, razna jela, ali je ona napravljena kao apstraktni pejzaž. Dra-

ga mi jer sam uživao dok sam je slikao. Rijetko uživam dok slikam. Na ovoj slici sam uspio da postignem ono što sam htio - rekao je Sekulić.

Odvodi nas i do slike ,,Tajna“ iz 1988. godine i jedne slike iz ciklusa ,,Mediteran“, koja je sada prvi put izložena pred publikom.

Dok smo se dogovarali gdje ćemo da započnemo intervju, Sekulić je predložio da to ipak bude u centralnoj prostoriji Dvorca, gdje su izloženi radovi nastali na postdiplomskim studijama koji su mu jako važni, a kritičari ih smatraju njegovim najboljim.

POBJEDA: S obzirom na to da je riječ o retrospektivi, kakav je osjećaj kada na jednom mjestu sagledate stvaralački opus od samih početaka do danas?

SEKULIĆ: Vidim da sam pravio promjene svakih deset godina. Vrlo malo slikara pravi tako neke, možda i drastične promjene, kao što je to slučaj kod mene. Kada smo postavili izložbu, uvidio sam da se sve nastavlja jedno na drugo.

Upravo se nalazimo u centralnoj prostoriji gdje su moji rani radovi, studentski, za koje mnogi smatraju da su moja najbolja djela. Još slikam aktivno, možda čak ove godine više nego prethodnih. Kažu da sa godinama opada kreativnost kod umjetnika.

POBJEDA: Je li to tačno?

SEKULIĆ: Zahvaljujući tome što sam se stalno mijenjao, održavao sam tu kreativnost kada mi nešto polako dosadi, nesvjesno prelazim na druge teme. Tek sad na ovoj izložbi i

Publika na izložbi slika Branislava Sekulića u Dvorcu Petrovića

u monografiji, koja će biti promovisana 16. januara, vidim čitav opus. Umjetnik nikad nije zadovoljan, ali ne mogu ni da sam nezadovoljan. Mislim da sam napravio dosta dobrih slika.

POBJEDA: Kada se sad, posmatrajući ove radove, osvrnete unazad, da li biste nešto promijenili?

SEKULIĆ: Da se mogu vratiti unazad, više bih radio. Ništa drugo. Neću da ulazim u to da li bi bilo bolje ili lošije, možda bih ušao u neki manir. Mnogi slikari uđu u manir, pa počnu da proizvode slike. Nikad nijesam bio za proizvodnju slika, nego za kreaciju koju mogu da ispoljim preko slikarskog platna. To je klasičan način izražavanja, to sam studirao i u tome sam. Nijesam moderan umjetnik, kao što kaže moj prijatelj Ratko Odalović: „Ne bih ni volio da sam moderan“.

POBJEDA: Nijeste izlagali u Podgorici od 2015. godine, još od izložbe u galeriji ,,Centar“. Zbog čega?

SEKULIĆ: Od tada sam možda malo manje radio i nijesam imao dovoljan broj novih slika da bih napravio još jednu izložbu. Pravo da Vam kažem, nije mi se više ni izlagalo. Da me nijesu pozvali za ovu izložbu, ne vjerujem da bih možda više ikad i izlagao.

POBJEDA: Zašto to kažete?

SEKULIĆ: Zato što godinama likovni život u Crnoj Gori sve više pada, stagnira, neprimjetan je, nema interesovanja medija za likovne umjetnike.

Nema uopšte interesovanja za kulturu, politika je sve pojela.

Malo je ljudi koji kupuju slike.

DA SE MOGU VRATITI UNAZAD, VIŠE BIH RADIO: Branislav Bane Sekulić

Mi stariji nekako i preživljavamo i možemo da se nosimo sa time, ali mlađim slikarima je teško. Napraviti izložbu je veliki proces - prvo rada na slikama, pa organizacije, troškova…

Kad se otvori izložba, dođe mali broj ljudi, mediji dođu ili ne dođu, nema kritičara da pišu za novine. Prepušteni smo sami sebi. Umjetnik se onda zapita da li ima smisla da toliko ulaže u izložbu koja ništa ne znači, prođe, zaboravi se. Dobro, nije baš toliko tragično, ali je blizu.

No, ne treba klonuti duhom, treba se boriti.

POBJEDA: Kažu da umjetnici predstavljaju poseban svijet i da su još od malih nogu predodređeni za drugačiji i umnogome neobičniji razvojni put. Da li je ovo bio slučaj i kod Vas? SEKULIĆ: U svijet umjetnosti sam ušao slučajno. U drugom razredu gimnazije počeo sam da se interesujem za umjetnost. Prvi crtež sam napravio 1968. godine. To je portret oca iz profila. Taj rad je bio toliko dobar da je zaslužio da se nađe i u monografiji. Dobro se drži!

Kada sam odlučio da upišem Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu, imao sam odobrenje, ali i zadovoljstvo roditelja što sam izabrao time da se bavim i što imam talenta za taj posao. Otac mi je bio profesor engleskog jezika na univerzitetu i bavio se pisanjem. To je sve išlo kako treba.

POBJEDA: Završili ste slikarski odsijek Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu, a zatim magistrirali 1980. godine na istom fakultetu. Vaša želja je bila da nakon studija idete u inostranstvo, a namjeravali ste da prije odlaska jedno vrijeme živite i radite u Beogradu. Šta Vas je ipak dovelo u Crnu Goru?

SEKULIĆ: To je sticaj životnih okolnosti. Kada sam završio akademiju, mislio sam prvo da ostanem u Beogradu, imao sam neke naznake da bih mogao da budem primljen za asistenta. Naravno, nijesam želio samo zbog toga da ostanem, već i zbog toga što je Beograd tada bio centar u kulturi. Majka mi je bila Njemica i tamo sam imao babu i djeda. Oni su me zvali da dođem tamo i nastavim karijeru. U svom tom premišljanju izabrao sam Podgoricu. Nije mi krivo! Da se mogu vratiti, opet bih izabrao Podgoricu. Volim Crnu Goru i milo mi je što sam ovdje došao. Način života, priroda, opuštenost, ljepota - presudno su uticali na mene da izaberem Crnu Goru.

POBJEDA: Upravo se Vaš dolazak u Crnu Goru poklapa sa vremenom (od 1981. do 1984. godine) kada ste radili kao urednik likovnog programa u Domu omladine ,,Budo Tomović“, gdje ste vodili galeriju i osnovali Školu likovnog vaspitanja.

SEKULIĆ: Zbog KIC-a sam se i vratio. Dok sam bio u Beogradu, otac me je zvao da mi kaže da se renovirao tadašnji Dom omladine ,,Budo Tomović“ i da su me zvali da budem urednik likovnog programa. Rekao sam: ,,Hajde, zašto da ne!“ Tada sam se i oženio. Poslije dvije godine su me primili na Kulturološki fakultet za asistenta. Tako sam ostao u prosvjeti, Kulturološki je prerastao u Fakultet likovnih umjetnosti. U penziju sam otišao prije tri, četiri godine. Prošao život dok trepneš.

POBJEDA: Upravo se nalazimo u prostoriji u kojoj su Vaši rani radovi u kojima se bavite kritikom potrošačkog društva. Na koji način prikazujete potrošački mentalitet savremenog čovjeka?

SEKULIĆ: To su slike koje su nastale na postdiplomskim studijama. To je sve samo po sebi došlo. Moguće da je uticalo to što sam svakog ljeta išao kod babe i djeda u Njemačku - tamo je bilo puno šarenila, robnih kuća i raznih butika. Ostalo mi je to negdje u glavi, to se malo ,,promućkalo“ i nastale su ove slike. To nijesu tipične slike kritike potrošačkog društva.

Ima nečega što me kasnije uvijek pratilo - nekog magičnog realizma. Mnogi kritičari kažu da to nije tipično slikarstvo pop-arta, tako sam ga i nazvao post pop-art. Na ovoj izložbi sam upravo te radove smjestio u glavnu prostoriju, ne zato što

Kultura

6, 7. i 8. januar 2024.

m. babović

ojela Jedan od radova Branislava Sekulića

mislim da su mi to najbolja djela koja sam napravio, ali najviše su uticala na moj kasniji rad, koji je dosta drugačiji od ovoga.

POBJEDA: S obzirom na to da u ovim radovima koristite simboliku pop-arta, kako gledate na ocjene istoričara umjetnosti da ste upravo Vi pionir pop-arta u crnogorskoj istoriji umjetnosti 20. vijeka?

SEKULIĆ: Drago mi je. Mladen Lompar je jednom napisao da sam ja „prvi urbani slikar u Crnoj Gori“. U ovo vrijeme urbano ništa ne znači, svi smo mi urbani. Ali, sedamdesetih

godina neko je slušao izvornu, narodnu muziku, šlagere, a tad je počinjao i rok. Ja sam slušao rok. Onda je, u tom smislu, to bila razlika. Kada sam bio na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću, nas nekoliko smo slušali rok. Tada sam i nabavio neke albume od grupe Led Zepelin i dobio sam nadimak Zepelin.

I danas me neko tako zove, što mi je drago.

POBJEDA: Dugo već istrajavete u ciklusu koji bi se mogao okarakterisati kao ,,Mediteran“, a čine ga vizuelne predstave o mediteranskom predjelu i crnogorskom pejzažu. Da li ste, kad ste počeli da radite te slike, znali koja mjesta ćete slikati?

SEKULIĆ: Davao sam nazive tim slikama ,,Vranjina“, ,,Muo“, ,,Gospa od Škrpjela“… Imao sam u glavi sliku nečega što me podsjeća, recimo, na Vranjinu. Imao sam nekoliko slika na tu temu - ispred Vranjine, Vranjina gledano od kuća ka onom nasipu i obrnuto. Imao sam ciklus slika vezanih za Bokokotorski zaliv. Ali, te slike nijesu nastajale tako što sam išao da gledam taj predio i onda ga slikao. To su dosta apstraktne slike. Ako bi se reklo da sam slikao prirodu - tu postoji i nebo i brdo, ali postoji mnogo detalja koji kao da su iz neke magije izašli.

POBJEDA: Sjećate li se prvih slika?

Dosta umjetnika ode zato što mora POBJEDA: Dugo godina ste predavali na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju. Studentima ste govorili da ,,ako svi koji su daroviti pođu iz zemlje, ona neće moći potpuno da se ostvari na kulturnom planu“. Je li se taj Vaš stav promijenio danas?

SEKULIĆ: Mislim da sam često i griješio, trebalo je možda da ih savjetujem da idu iz Crne Gore jer će u drugim sredinama moći bolje da se snađu i imaju više šanse da naprave karijeru. Sad je o tome besmisleno govoriti. Idu svi koji mogu da idu. Ako ovdje ne možeš da živiš od svog posla,

onda ideš u drugu sredinu koja će ti pružiti te mogućnosti.

Nije to tako samo u Crnoj Gori, tako je na cijelom Balkanu.

Svi kažu da se ostane ovdje, ali treba stvoriti uslove da bi ljudi mogli ovdje da žive normalno od svog posla. Odavde dosta umjetnika ode zato što mora.

POBJEDA: Ako se ipak odluče da ostanu u Crnoj Gori, u kakvom ambijentu će graditi karijere?

SEKULIĆ: U dosta teškom.

Kažu da se možda najveća umjetnost stvorila iz lošeg života umjetnika. Nije, oni su loše živjeli zbog toga što nijesu mogli da žive bolje. Neće niko namjerno da živi loše - niko

neće da živi na ulici ako može da živi u stanu, niko neće da slika najlošijim bojama, nego najboljim ako može. Dobro, ima izuzetaka. Neću da pominjem Uroša Toškovića, on je posebna ličnost. Nije to primjer da bi se njime reklo: „E, tako treba ili ne treba“.

Svaki čovjek je sam za sebe.

Inače su umjetnici malo čudni ljudi, koji imaju čudne poglede na način života i svijet.

I bez uslova može da se napravi vrhunsko djelo. Ali, siguran sam da bi, da ima više uslova, likovni život u Crnoj Gori cvjetao. Cvjeta on i danas, ali ne u onolikoj mjeri kako bi to trebalo.

SEKULIĆ: Prve slike su mi iz 1974/75. godine. Tu smo i počeli da slikamo. Prve dvije godine na akademiji uglavnom crtamo, a na trećoj godini počinje da se slika. U postavci je nekoliko slika koje sam, kada sam studirao, bacio. To je moj prijatelj, slikar Nikica Raičević, sve pokupio i ponio kući. Prije nekoliko godina mi ih je pokazao.

Neke od tih slika su izložene ovdje. Mnogi kažu da su neke od njih među mojim najboljim. Pogledajte ovu sliku, ona je jedna od njih.

POBJEDA: Zašto ste je bacili?

SEKULIĆ: Nije mi se sviđala.

To je kombinacija kolaž-tempera. Sad mi je drago što je tu.

POBJEDA: Da li Vam se danas desi da bacite neku sliku?

SEKULIĆ: Ne. Odavno već, kada počnem neku sliku, insistiram da radim sve dok nijesam zadovoljan njome. Ako nijesam zadovoljan, ona nikad neće biti izložena. Insistiram da završim sliku koju počnem jer me ,,provocira“. Ne volim poraz, a poraz je kad ne bih mogao da je završim. Kada je završim, ona mora da je dobra, toliko dobra da mogu da je izložim, da se nekom drugom svidi. Ne mora meni da se svidi - nijesam jedan od onih umjetnika da mi se sviđaju moje slike. Nemam taj odnos prema njima, samo jesu li dobre ili nijesu dobre. Dok slikam, nemam osjećaj zadovoljstva. Sam čin slikanja nije nešto u čemu se uživa. To je mukotrpan posao i čovjek se mnogo iscrpi dok napravi nešto za što bi se moglo reći da je dobro. Zadovoljan sam kad završim sliku i ako vidim da je dobra.

POBJEDA: A kada završite, šta onda? Kakav je Vaš odnos prema tom djelu?

SEKULIĆ: Kad završim djelo, ono kao da više ne pripada meni. Više volim da je kod drugih nego kod mene. Zato sad nemam nijednu sliku u mom vlasništvu.

POBJEDA: Kako to?

SEKULIĆ: Imam kod djece nešto, ali ja nemam nijednu sliku u svom vlasništvu. Desetak slika završavam. One su moje dok su kod mene. Ali, moje su i kad nijesu kod mene jer sam ih ja napravio. Bolje je da su u nekim institucijama, naročito ako je muzej u pitanju, gdje su izložene, pa mogu da se vide.

Ako bi bile zaključane kod mene u ateljeu, kao da ne bi postojale. Ima mnogo slikara kojima je žao da prodaju neku sliku jer im je draga. Nemam takav odnos prema slikama. Kada se završe, neka idu.

POBJEDA: Vi onda nijeste jedan od onih stvaralaca koji svoja najvrednija djela ,,ljubomorno“ čuvaju za sebe i svoje potomstvo?

SEKULIĆ: Ne. Možda je trebalo da napravim izbor tih boljih slika, ne da bi ih ja imao, već da bih ih ostavio djeci. To mi je jedino krivo. Ali, još sam vitalan i sada ću malo da mislim i na njih i da odvajam bolje slike. Ipak i oni zaslužuju nešto da imaju, a ne samo ljubitelji mojih slika.

Adrijana ĐOROJEVIĆ

Januarski repertoar CNP-a obilježiće nova predstava Vita Taufera D.MILJANIĆ

orici

15

Reditelj Vito Taufer na probi predstave u CNP-u

,,Ja sam ona koja nisam“ premijerno 29. januara PODGORICA - Januar će u Crnogorskom narodnom pozorištu obilježiti premijera predstave ,,Ja sam ona koja nisam“, koju po tekstu Mata Matišića režira Vito Taufer. Najavljena su i gostovanja Kazališta ,,Marina Držića“ iz Dubrovnika, Kraljevskog pozorišta Zetski dom i Nikšićkog pozorišta.

Publiku na Velikoj i sceni Studio očekuju predstave s redovnog repertoara, premijera u okviru filmskog programa, dok će nacionalni teatar gostovati u Nikšiću i Tivtu. U okviru saradnje FDU sa Cetinja, Korifej teatra iz Kolašina i CNP-a, u nacionalnom teatru će gostovati priznati evropski umjetnik Jan Fabre, povodom promocije njegove knjige ,,From Act to Acting“.

TRI ŽENE

Predstava ,,Ja sam ona koja nisam“ premijerno će biti izvedena 29. januara na Velikoj sceni Crnogorskog narodnog pozorišta. Tri generacije žena su inspiracija za tri jednočinke.

- U prvoj nailazimo na mladu ženu na početku života, opterećenu porodičnim nasljeđem, u drugoj - u zrelom dobu i u trećoj - u 65. godini i trenutku rekapitulacije svog života. Svaka od tih žena ima svoj problem, svoju priču, svoj način borbe sa životom u okruženju koje je dominantno muško - saopštili su iz CNP-a.

Dramaturg predstave je Stefan Bošković, scenograf Lazar Bodroža, a kostimografkinja Lina Leković. Za koreografiju je zadužena Julija MilačićPetrović Njegoš, a za muziku Mate Matišić, dok je izvršna producentkinja Nela Otašević. Uloge tumače Anđela Marunović, Srđan Grahovac, Stevan Radusinović, Gorana Dragašević, Žaklina Oštir, Jelena Nenezić, Dejan Đonović, Ana Vučković, Zoran Vujović, Lazar Dragojević, Davor Dragojević, Varja Đukić, Izudin Bajrović, Aleksandar Gavranić, Jovana Brnović, Mina Mićović, kao i studentkinje FDU sa Cetinja Radmila Škuletić, Andrea Drašković i Kristina Mrkić.

Najnovija predstava Crnogorskog narodnog pozorišta ,,671Lov“, prema tekstu i u režiji

Hane Rastoder, biće izvedena 9. januara u 20 sati na sceni Studio. Publiku na Velikoj sceni očekuju i dvije predstave rediteljke Ane Đorđević i to ,,Brod“ 12. januara, a potom i ,,Bladi Mun“ 17. januara.

Crnogorsko narodno pozorište najavilo je i gostovanje Kazališta ,,Marina Držića“ iz Dubrovnika s predstavom ,,Kraljice“, za koju su, prema Šekspirovim dramama, tekst pisali Tibor Hrs Pandur i Livija Pandur, u adaptaciji i režiji Livije Pandur. Predstava će biti odigrana 10. januara na Velikoj sceni CNP-a u 20 sati.

Kraljevsko pozorište Zetski dom gostovaće u CNP-u 11. januara s predstavom ,,Bog masakra“, prema tekstu Jasmini Reze, u režiji Siniše Evtimova. Izvođenje je u 20 sati na sceni Studio. Nacionalni teatar 17. januara gostuje u Nikšićkom pozorištu s predstavom ,,Bladi Mun“, prema tekstu i u režiji Ane Đorđević. Dan kasnije, nikšićki teatar gostuje u CNP-u s predstavom ,,Pluća“ Dankana Mekmilana, u režiji Andreja Nosova, iz njihove najnovije produkcije, koja će biti izvedena na sceni Studio u 20 sati. Crnogorsko narodno pozorište gostovaće i u Tivtu i to 31. januara u Centru za kulturu s predstavom ,,Mali bračni zločini“ Erika Emanuela Šmita, čiji su autori glumci Marija Đurić i Pavle Bogojević.

FABRE I FILM

Promocija knjige ,,From Act To Acting“ biće održana u četvrtak, 18. januara, u Pres sali CNP-a u 11 sati. Tim povodom, u nacionalnom teatru gostovaće autor knjige, odnosno jedan od najznačajnijih pozorišnih stvaralaca današnjice Jan Fabre. Navedena aktivnost realizuje se u saradnji s Fakultetom dramskih umjetnosti sa Cetinja i Korifej teatrom iz Kolašina.

U Crnogorskom narodnom pozorištu tokom januara biće održan i filmski program. Dugometražni igrani film ,,Ispod mosta među stijenama“, u režiji Pavla Simonovića, publika će moći da pogleda na sceni Studio 15. januara u 20 sati.

Premijera filma ,,Šagargur“, autorke Nataše Nelević, u produkciji Live Production, zakazana je za 31. januar na Velikoj R. K. sceni, u 20 sati.

16

6, 7. i 8. januar 2024.

АКО ДОЗВОЛИ СРБИЈА? РАЈКО ЦЕРОВИЋ

Н

ајзначајнији дио поменутог интервјуа односи се на предс́едникову омиљену и изузетно актуелну тему, а тиче се брзине реформи које ће приближити Црну Гору Европској унији. Није више ријеч о наводно предвидљивој тридесетој години, него све чешће о двадесет осмој, што не само у предс́едниковој интерпретацији може изгледати чак и достижно. Може, наравно, али нас господин предśедник не упозорава на главну опасност и препреку која, као аждаја у бајкама, стоји на црногорском реформском путу до жељеног чланства у европској еманципованој породици. Ријеч је о могућој дозволи Србије, тачније српског естаблишмента који ће се, посебно поучен досадашњим искуством, из петних жила упињати да поштопото спријечи не само пријем Црне Горе у Европску унију, него и њено могуће чак и симболично реформско приближавање поменутом циљу. Да Србија располаже моћним средствима за заустављање данашње Црне Горе на путу за Европску унију увјеравамо се из срамотне праксе предс́едника

СЛУШАМ ПАЖЉИВО АМБИЦИОЗНИ ИНТЕРВЈУ ПРЕДС́ЕДНИКА ЈАКОВА МИЛАТОВИЋА ДАТ ЈАВНОМ СЕРВИСУ У ПЕТАК 28. ДЕЦЕМБРА. ДАКЛЕ, У ВРИЈЕМЕ КАД ГОСПОДИН ПРЕДС́ЕДНИК МОЖЕ ДА СУМИРА ПЛОДОВЕ СВОГА УЧИНКА ЗА РЕЛАТИВНО КРАТАК ПЕРИОД ОД СОПСТВЕНОГ УСТОЛИЧЕЊА И, ПРИРОДНО, НАЈАВИ НЕ САМО СВОЈЕ БУДУЋЕ КОРАКЕ. ТИМ ПРИЈЕ ШТО ГОСПОДИН ЈАКОВ НЕ БРИНЕ МНОГО О ПОШТОВАЊУ ВЛАСТИТИХ ОВЛАШЋЕЊА НЕГО СЕ ПЛЕКА И У ОБЛАСТИ КОЈЕ СУ ИЗВАН ЊЕГОВИХ УСТАВНИХ ИНГЕРЕНЦИЈА

досадашње владе Дритана Абазовића који је беспријекорну послушност Србији и Александру Вучићу подједнако испољавао у току трајања и легалног и владиног техничког мандата. Србија, тачније српски диктатор Александар Вучић заједно са националистичком тевабијом око себе, пажљиво су Дритану диктирали потезе који ће још у најави темељно спријечити сваки реформски наум Црне Горе и посебно компромитовати државу Црну Гору у бриселским круговима. Црна Гора више од године није имала овлашћеног преговарача са Европском унијом, дакле институцију без које није могуће разговарати ни о каквим потенцијално реформским потезима који се дају забиљежити у Бриселу.

Осим тога, Црна Гора је под Абазовићем темељно уништила своју дипломатију без које није ни теоријски могућа никаква вањскополитичка дјелатност, тачније никакав међународни субјективитет државе Црне Горе. Списак области у којима је Дритан, испуњавајући наредбе официјелног Београда, роварио и солирао против црногорских насушних интереса предуг је да би могао бити побројан у једној новинској колумни. Што је све урадио са црногорском Агенцијом за националну безбједност (АНБ), како је успио да из ње одстрани све провјерене људе, (Саво Кентера), а доведе што са улице, што особе афирмисане као српскоруски шпијуни који чак и не покушавају да се од сличних сумњичења одбране.

Јаков Милатовић и Дритан Абазовић

То што је Дритан чуо на састанцима особа повјерљивих НАТО алијанси, а што је био дужан да спроводи у својој политичкодржавничкој дјелатности најчешће је игнорисао до мјере када су НАТО службе дефинитивно престале да Црној Гори као чланици Алијансе достављају икакве

повјерљиве податке. Намјерно је, глумећи душебрижност за наводно нетакнуту природу, игнорисао Сињајевину као могуће артиљеријско вјежбалиште црногорских НАТО војника, иако и основци знају да мимо Сињајевине нема у Црној Гори повољнијег локалитета за сличну намјену.

НОВА ГОДИНА И ВРИЈЕМЕ

ДОК ЈОШ НИЈЕ КАСНО… ЕДИН СМАИЛОВИЋ ПОЛИТИЧКЕ СНАГЕ И ДРУШТВЕНО АНГАЖОВАНИ ПОЈЕДИНЦИ КОЈИ ИСТИНСКИ ЖЕЛЕ ПРОМЈЕНЕ У ОВОЈ ДРЖАВИ МОРАЈУ ХРАБРО ПОНУДИТИ ОЗБИЉНУ И ОСТВАРИВУ АГЕНДУ У ОДРЕЂЕНОМ ВРЕМЕНСКОМ ПЕРИОДУ И КОНАЧНО ПОЛИТИЧКИ РИЗИКОВАТИ, А НЕ НУДИТИ СЕБЕ (ПОНАЈВИШЕ СЕБЕ ЛИЧНО) КАО РЕЗЕРВНЕ ШРАФОВЕ У ЕВЕНТУАЛНОМ ПРЕСЛАГАЊУ У СТРУКТУРАМА ВЛАСТИ

овјек је од првих цивилизација па све до данас имао потребу да израчуна вријеме. Прве творевине које су се могле назвати државама настале су у долини великих ријека: Нила, Тигра и Еуфрата, Инда и Ганга, Јангцекјанга. Сви ти крајеви били су изразито погодни за оно чим је човјек овладао: пољопривредом. Посматрајући небо, брзо је схватио да многе ствари на Земљи зависе од онога што се одвија на небу. Да би се умилили богови, приношене су жртве, а свуда су били кипови древних богова. Тако су датуми постали важни. Један од најважнијих датума данашњице је и Нова година. Наравно, постоји поред ове Нове године још пуно других ,,Нових година“. Иако ситан плебс, не само код нас, већ и по свијету, уноси и религијску горљивост у причама о Новим годинама, суштина је да се већина познатих календара веже за кретање Мјесеца и Земље. Нова година се ипак данас у највећем дијелу свијета обиљежава и празнује.

ИВАНА БОЖОВИЋ

Ч

Као и већина празника, изгубила је своју првотну сврху и претворила се у сулуди конзумеристички оргијаријум непотребног трошења и претјераног опијања. Нова година је, наравно, празник и у Црној Гори. Нажалост, као и у остатку свијета и у Црној Гори је исто то, само што

су наше жеље за куповином непотребних ствари лимитиране дубином нашег џепа. А он ни изблиза није тако дубок колики нам је порив за посједовањем. Ето неке користи понекад од плитких џепова. Али на ово треба додати и три дана за излежавање који се овдје увијек радо прихватају.

Дакле, када смо у питању ми обични грађани, мало шта је остало од некадашњих прослава Нове године. Иако је сарајевска група ,,Нервозни поштар“ свирала турбофолк, једна од њихових пјесама настала половином осамдесетих се баш зове ,,Нова година“ и слика ријечима дух родбинских и комшијских односа у Босни и Југославији тог доба, а почиње стиховима ,,Састала се родбина код даиџе Идриза“... Да се не лажемо, родбински односи у Црној Гори данас су углавном хладни и протоколарни, а комшијски зидови све дебљи. Па коме онда и чему служи Нова година? Па оном дијелу свијета који живи иоле у зони практичности и одговорности, временски рокови служе за дефинисање одређених циљева. Сходно календару локалне заједнице, предузећа, владе, планирају све: од потрошње до развоја. Наравно, и то се од стране манипуланата може свести на форму. Заправо, све несрећне и пропадајуће земље су успјешне у испуњавању форме. Црна Гора

@dritanabazović / X

ОДЈЕК НЕИЗГОВОРЕНОГ

17

6, 7. i 8. januar 2024.

је одавно постала управо то. Успјешна у испуњавању форме, након које је обично све мање оне стварне фактичке друштвене потке на којој почива црногорско друштво. Али није у томе кључни проблем. Највећи проблем је у томе што се истура као алтернатива постојећем поретку потура форма. Црногорски грађани желе да живе у нормалној и напредној земљи, али више немају времена за празне пароле и празне приче. Зато, оне политичке снаге и друштвено ангажовани појединци који истински желе промјене у овој држави морају храбро понудити озбиљну и оствариву агенду у одређеном временском периоду и коначно политички ризиковати, а не нудити себе (понајвише себе лично) као резервне шрафове у евентуалном преслагању у структурама власти. Зато су Нове године и вријеме важни. Онај ко не разумије вријеме у којем дјелује без сумње ће бити од стране тог истог времена трајно похрањен у његов фолдер прошлост. Ту је негдје и разлика између политичких пијачара и политичких лидера. Опет ће нам вријеме, тај најискренији казивач и свједок о свима нама најбоље казати с којом врстом имамо посла. Срећна Нова година!!! 

ОГЛЕД О НАШЕМ НАЈВЕЋЕМ САВРЕМЕНОМ МИСЛИОЦУ МИХАИЛО РАДОЈИЧИЋ ШОК

П

онекад ме позив са друштвених мрежа или медија одведе на неке манифестације које славе важне датуме везане за државно постојање. То је некад организовала држава. Откад је нема на то се усуде они који имају такулин и друго ништа. Љетос, кад сам се вратио кући са једног манифеста таквог типа, посегао сам за књигом „Филозофија панђура“ проф. др Миленка Перовића. Заправо, дозвало ме његово филозофско поимање незнавених, који „све знају“ па стога и владају. Читава књига је у филозофским дериватима, вашара из наслова, те панђурске нарави која је, као каква стихија, преплавила свијет коме робујемо. Вашар је дошао у наш вилајет, као српски свет, у коме је и власт, као на каквој утрини установљена тезгарошки у сваком смислу и погледу. Да не филозофирам, кад већ не умијем као уважени професор, већ да покушам да његово запажање препознам. У питању је била тобож слава уз велики датум који је текао баш као вашар. Биле су ту клупе, столови, пјати на њима, сунцобрани над свима. Била и бина с микрофонима и озвучењем да се далеко чује. Била је и пјевачица од које су начинили певаљку као у крчми поред пута. Било је говорника напретек. Сви су говорили и нешто важно поручивали уз музику и весеље. Било је и доста људи, а слушалаца много мање јер су дошли да ију и пију, па ако што пријене за уши и очи пријене. Углавном пријенули су на јело кога је „било иза оба ува“. Изјава једног од присутних је била сиже свега... „Погледај колико је ође врста меса, сира и пића?“ Овим је све речено, а повод окупљања остао је у сјенци. Е то је разуздана филозофија панђура, проф. Перовића, која се разгранала од пригодних свечаности до промоције државника. Кад ограничени овладају, граница нема. Сада када је филозоф минуо у вјечност, ова његова посљедња књига (мај 2023, имам је с посветом) личи на опоруку и опомену „У памет се добро Црногорци“! На 210. страници, под насловом „Нестају ли Црногорци?“ (април 2022) професор пише: „Црногорци се, дуже од стотину година, према чиниоцима који их изнутра и споља деструирају као народ, држе збуњено, индиферентно или са жељом да постану Срби. Формално они то и постају. Идеолошки они постају великосрби, а егзистенцијално – социјални психопати! Далеко најраспрострањенији облик психопатологије у данашњој Црној Гори је великосрпство, под чијим се ударима руни и нестаје црногорска нација“. На сљедећој страни наставља: „Уз сва зла која је донијела Црној Гори, неславна

ФИЛОЗОФ ОД ЧАРНИЈЕ ГОРА

СТЕВО ВАСИЉЕВИЋ

Све што је Дритан Абазовић чинио у смислу загорчавања црногорског пута према Европској унији спремно је реферисао београдском газди. Било је планирано да господин Дритан финализира своју једноипогодишњу дјелатност замишљеним фалсификаторским пописом, али, нажалост, није баш стигао. Данас Србији, то значи прије свега диктатору Вучићу, у односу на распојасану Дританову владавину, кад је ријеч о спречавању Црне Горе да се приближи Европској унији стоје на располагању, у односу на Дританов период, знатно шире могућности. Парадом у Црној Гори данас без ограда командује војвода Андрија Мандић, добро помогнут од према Вучићу искомплексираног предс́едника Јакова. Спајић не би био толико послушан, али се налази између чекића и наковња, дакле између Андрије и Јакова који га у име господара Вучића даноноћно стежу за грло. Д а н а ј з а д ј а с но ка же мо што замјерамо господину предс́еднику Милатовићу у интервјуу поменутом на почетку текста. Због чега није јасно рекао да ли ће Србија уопште дозволити Црној Гори не само потенцијално чланство у Европској унији, него и један реформски потез који би водио сличном циљу? Нека само господин предśедник не покуша да устврди како је опасност од Србије прецијењена. Ако то каже озбиљно је тешко да може икада оправдати свој, без обзира на колико случајни, високи положај! 

Миленко Перовић

АБ контрареволуција до темеља је разорила основна постигнућа у рјешавању црногорског националног питања и постојање грађанске заједнице њених народа. Као националистичка контрареволуција, он је широм отворила врата националној анихилацији Црногораца и њиховом агресивном посрбљавању, а друге народе Црне Горе ставила под пријетњу прогона и истребљења“. У једном другом тексту, начин владања на овим просторима детерминише „какистократијом“ - (владавина најгорих), у којој најгори заузимају позиције најмоћнијих (,,какистос“, суперлатив од ,,какос“ - лош, најгори). Овај in memoriam, без сумње, о највећем савременом и модерном филозофу Црне Горе, нема толико меморије да прими ону количину филозофских есеја, стручних чланака и обимних књига колико их запрема његово цјелокупно дјело од 22 тома. Толико тога је понудио земљи својих коријена а она њему једва понешто и на маргини кад није имала никога с тим знанственим статусом. Предочио је на вријеме црногорској јавности и политичкој јави како да држава дистанцира цркву од власти и како да се то уставно уреди и озакони. То није знала ЦАНУ, нити Универзитет, то није знао нико, али нико није прихватио а ни разумио његову доктрину. Једном се духовито, волтеровски, поиграо с парадигмом општег црногорског незнања. „Живот се, ипак, постарао да сам начини комедиографску прераду Горског вијенца. Фабула је крајње једноставна. Као реплика Његошевог литерарног попа Мића, недавно се у стварном животу црногорском, појавио поп Мићовић. Уз помоћ старог комедијанта, случаја, туђих сила и домаће бескарак-

терне ступидности попа Мића - који је реинкарнирао у попа Мићовића - намјештају у владичанску столицу Петровића“ Филозоф Миленко Перовић није писао за награде, већ за надградњу Црне Горе на њеним темељима. Није то чинио ни у Србији, којој је у тзв. „атини“ српске културе, Новом Саду, основао и водио катедру за филозофију и толико тога установио за напредак факултета за филозофију... који би се комотно и оправдано могао назвати по њему, али је то немогуће. Поводом његове смрти ниједно гласило се тамо није гласнуло. Кад сам чуо глас о његовој смрти занијемио сам. Ђе баш сад кад немамо више никога тог профила! Били смо сезонски сусједи у НК. Чим гране мај, ђекад и раније, ево га на своју земљу. Та земља му је на једвите јаде дала држављанство и никад ниједно друго признање од Чарније Гора. Перовићево дјело ће тек да кваса. Многи уредници су од њега тражили колумне као упросјечену мисао о тренутку, он је ипак писао филозофију. То се види сада када је колумне уобличио у књигу „Филозофија панђура“. Његово дјело је озбиљна заоставштина за будућност које садања Црна Гора није свјесна, јер је минорни дио његових дјела изашао у земљи његових коријена. Тешко је овђе разумјети филозофа високог калибра. Још је неразумније да његов грандиозни учинак у свери стандарда црногорског језика, покретања Института за тај језик, Факултета за црногорски језик и књижевност, толико књига из области филозофије итд. нијесу замиритали ниједно национално признање државе којој је припадао из душе, ликом и дјелом. Није му уклесано име на Биљарди иако је практично исклесао стандард за језик Његоша, С. М. Љуби-

ДЈЕЛО МИЛЕНКА ПЕРОВИЋА ЋЕ ТЕК ДА КВАСА. МНОГИ УРЕДНИЦИ СУ ОД ЊЕГА ТРАЖИЛИ КОЛУМНЕ КАО УПРОСЈЕЧЕНУ МИСАО О ТРЕНУТКУ, ОН ЈЕ ИПАК ПИСАО ФИЛОЗОФИЈУ. ТО СЕ ВИДИ САДА КАДА ЈЕ КОЛУМНЕ УОБЛИЧИО У КЊИГУ „ФИЛОЗОФИЈА ПАНЂУРА“. ЊЕГОВО ДЈЕЛО ЈЕ ОЗБИЉНА ЗАОСТАВШТИНА ЗА БУДУЋНОСТ КОЈЕ САДАЊА ЦРНА ГОРА НИЈЕ СВЈЕСНА ЈЕР ЈЕ МИНОРНИ ДИО ЊЕГОВИХ ДЈЕЛА ИЗАШАО У ЗЕМЉИ ЊЕГОВИХ КОРИЈЕНА

ше, М. Миљанова, М. Лалића и свих који су се осмјелили да пишу и литерарно дишу на на том језику. Поред свега осталог, званично је наведено и сљедеће: „Предсједник међународне Експертске комисије за стандардизацију црногорскога језика. Експертска комисија је, под његовим руководством, 2010. године усвојила Правопис црногорскога језика и Граматику црногорскога језика, које је – као званичне документе –објавило Министарство просвјете и науке Црне Горе“... И никоме ништа!?

P.S. У нека боља времена, ако буде Црногораца, ипак би се могло десити да највећем црногорском филозофу овога земана посвете реплику француске сентенце о Молијеру!... Молијер би могао без Француске, а она без њега не би! До тада затурен... сахрањен је у Пантеону. 

18 Hronika Podgorice RADNO VRIJEME I DEŽURSTVA TOKOM BOŽIĆNIH PRAZNIKA DOM ZDRAVLJA - Izabrani doktori za odrasle u objektu u Bloku pet - od 7 do 21 (informacije 067/085-933); - Izabrani doktor za djecu u objektu u Bloku pet – od 7 do 21 (informacije 067/196-222); - Objekti u Tuzima i Zeti - od 7 do 14; - Centar za laboratorijsku dijagnostiku u Bloku pet - od 7 do 21; - Jedinica za patronažu radiće po redovnom rasporedu - nalozi će se primati u objektu u Bloku pet – od 7 do 19; - Terapija po nalogu izabranog doktora u stanu pacijenta – svakog dana od 7 do 19; APOTEKE MONTEFARM - „Podgorica“ - Ulica slobode – od 7 do 22.

- „Kruševac“ - Bul. Sv. Petra Cetinjskog – non-stop 24 sata BENU - Moskovska 22 – od 00 do 24.

POŠTA CG 6, 7. i 8. januar – neradni dani BANKE Universal Capital Bank 6, 7. i 8. januar – neradni dani CKB banka 6. januar - poslovnica ,,Big Fashion“ od 9 do 15:30 poslovnica Voli od 8 do 12 7. januar – neradni dan 8. januar - poslovnica ,,Big Fashion“ od 9 do 17 poslovnica Voli - od 8 do 16 Prva banka 6. januar – filijala Ul. Vuka Karadžića – od 8 do 16 7. januar – neradni dan 8. januar – filijala Ul. Vuka Karadžića – od 8 do 16 NLB banka 6. i 7. januar – neradni dani 8. januar – poslovnica u Mall of Montenegro PIJACE I TRGOVINE Zelene pijace: od 6 do 15; Mješovite pijace: 8 do 15; Kamionska pijaca: od 4 do 21 sat Stočna pijaca: ponedjeljak - od 6 do 13; Voli 6. januar – do 18 TC ,,Mall of Montenegro“ 6. januar – uobičajeno radno vrijeme 7. januar – neradni dan 8. januar – uobičajeno radno vrijeme TC ,,Big Fashion“ 6. januar – od 10 do 18 8. januar – od 10 do 22 7. januar – neradni dan TC Bazar 6. januar – od 7 do 18 8. januar – od 7 do 18 7. januar – neradni dan AUTOBUSKA STANICA Uobičajeno radno vrijeme i red vožnje; ŽELJEZNIČKA STANICA Uobičajeno radno vrijeme i red vožnje; PARKING SERVIS Besplatan parking u zoniranim djelovima grada i parkiralištima, osim: - U Ulici Miljana Vukova (iz TPC ,,Ražnatović“ u centru) - U Ulici Vaka Đurovića (iza Fonda PIO) CEDIS Cjelodnevna dežurstva; nijesu predviđena planska isključenja električne energije, a u slučaju vanrednih okolnosti biće angažovane dodatne ekipe. Eventualne prekide napajanja ili kvar na distributivnoj mreži za vrijeme praznika građani mogu prijaviti na brojeve telefona: Podgorica - 020/622-773 i 067/240-018; Golubovci – 020/873 – 327 i Tuzi – 020/875 – 415.

AGENCIJA ZA STANOVANJE - Dežurne službe pružaće usluge od 8 do 16 sati; kontakt telefoni: 020/623-493, 622-115 i 067/266663.

VODOVOD I KANALIZACIJA - Dežurne službe pružaće usluge non-stop 24 časa; kontakt telefon 020/440-388. ČISTOĆA - Ekipe radnika redovno će čistiti javne površine i prazniti kontejnere u gradskim i prigradskim naseljima.

Reciklažna dvorišta, u Ulici Ive Vizina na Zabjelu i na Bulevaru Mihaila Lalića radiće redovno, od 7 H. P. do 21 sat.

6, 7. i 8. januar 2024.

Arhitekta Pavle Popović, za cjelokupno životno djelo u oblasti arhitek

Urbanizam mora da š ali da pritom ne zapos Odsustvo jakih institucija iz domena urbanizma i arhitekture, kao što je bio Republički zavod za urbanizam, i drugih građevinskih firmi koje su zapošljavale veliki broj stručnjaka iz arhitektonskog i urbanističkog planiranja i svih pratećih infrastrukturnih profila, u znatnoj mjeri je doprinijelo haotičnom stanju u graditeljstvu – smatra Popović Posljednjih nekoliko decenija Podgorica se ubrzano razvijala, ali bez određenog dugoročnog plana i adekvatnog sagledavanja njenih geografskih i prirodnih karakteristika.

Suprotno kodeksima i pravilima urbanističkog promišljanja prostora, dobili smo haotičnost u pejzažu grada, zagušenost prostora i evidentne negativne promjene uslova življenja. Protekle decenije povećan je broj zelenih povr-

šina, uređeni su gradski parkovi pa sa tom praksom treba nastaviti. Nove kvartove neophodno je oplemeniti zelenim površinama, a pojedine djelove grada, poput centra, pretvoriti u pješačku zonu, čime bi se omogućilo organizovanje različitih društvenih i kulturnih sadržaja. O ovim pitanjima, kao i stavu da urbanizam kao disciplina mora da štiti javni interes, ali i da pritom ne zapostavlja privatni, za Pobjedu govori arhitekta Pavle Popović, dobitnik Na-

Glas mladih stručnih ljudi je glas budućnosti Arhitektura kao tehničko-umjetnička disciplina, koja objedinjuje inžinjerska znanja i umjetnički talenat, smatra arhitekta Popović, zahtijeva veći stepen obrazovanja, sintezu likovnih umjetnosti, vajarstva, dizajna i muzike s jedne, i tehničkih znanja i dostignuća s druge strane.

- Raduje me što se sve više mladih kolega arhitekata obrazuje na našim univerzitetima, a zatim stručno usavršava širom Evrope, pa se nadam da će svoje znanje primijeniti i ovdje u Crnoj Gori. Pohvalne su inicijative i kritički stavovi mladih arhitekata grupe „Kana“ i „Ekspedicijo“ iz Kotora, koji sagledavaju prostor u širem kontekstu i gaje brižan odnos prema graditeljskom nasljeđu. Mislim da donosioci odluka moraju poštovati njihove preporuke, jer glas mladih ljudi je glas budućnosti – poručuje Popović.

grade ,,19. decembar“ za 2023. godinu.

CIVILIZACIJSKI KODOVI

Grad kao urbani prostor, po mišljenju eminentnih teoretičara iz oblasti arhitekture i urbanizma, smatra se najvećim ljudskim dostignućem. U gradu, podsjeća Popović, nastaju pojave najvećih umjetničkih, misaonih i naučnih dometa kojima su se odmjeravali civilizacijski kodovi.

- Ako danas posmatramo Podgoricu kao grad s kraja 19. vijeka, kada je napravljen urbanistički plan razvoja Nove varoši, tzv. Vormanov plan, zapazićemo da je promišljeno planirano urbano jezgro, sastavljeno od kareja-kvartova sa tzv. balkanskim nizom kuća. Nasuprot Stare varoši, sa krivudavim ulicama i sokacima, Nova varoš je imala uređenu šemu i obrise srednjoevropskih manjih gradova – navodi Popović.

Nažalost, posljedice ratnog razaranja, period obnove, i kasnije razornog zemljotresa nijesu pogodovale bržem razvoju grada.

- Međutim, posljednjih trideset godina Podgorica se ubrza-

no razvijala, ali bez određenog dugoročnog plana i adekvatnog sagledavanja njenih geografskih i prirodnih karakteristika. Prisustvo rijeka, blizina jezera i blizina mora koje Podgoricu svrstava u mediteranske gradove, nije uvijek ispraćeno njenim arhitektonskim i urbanističkim zahvatima. U ovom kontekstu možemo govoriti o devastaciji u smislu nepoštovanja karakteristika i duha mjesta, genius loci. Po mom mišljenju, agresija na prostor odvijala se u više zona, jedna od najizraženijih je na desnoj obali Morače, ispred solitera tzv. Pet udovica, čime je trajno prekinut kontinuitet zelene zone i šetališta uz rijeku. Zatim, zona Zagoriča sa mega objektima u neposrednoj blizini Vezirovog mosta promjenila je pejzaž i dubokim usjekom grubo narušila izgled Gorice. Zona Gorica C, ranijim planovima predviđena kao elitni dio grada, sada je izgradnjom objekata velikog gabarita zašla u zelene površine park-šume koje se smatraju plućima ovog grada.

Narušavanje urbanog sklada Stare varoši stambeno-poslovnim objektima visoke spratnosti, zagrađivanjem kota Gorice i Ljubovića, suprotno kodeksi-

Veliki jubilej, 45 godina rada kultne crnogorske grupe Makadam, obilježila i Nagr

Priznanje voljenog grada Grupa Makadam proslavila je ove godine 45 godina rada, pa je Nagrada ,,19. decembar“, koju im je dodijelio Glavni grad, stigla u pravo vrijeme, kao najljepši poklon za godišnjicu. Osnivač, kompozitor i vokalni solista Mirsad Serhatlić ističe da nagrada predstavlja izuzetnu čast i priznanje voljenog grada u čijim ulicama su napravili prve muzičke korake i stvarali hitove.

- Sve naše lijepe pjesme osmišljene su u kući u Ulici Spasa Nikolića 92, u Staroj varoši, gdje smo okruženi dobrim ljudima, komšijama, kumovima, koji nam za vrijeme naših vježbanja nijedan put nijesu prigovorili ili se požalili da im naši instrumenti stvaraju buku. Zahvalan sam žiriju koji je prepoznao stvaralaštvo i umjetnost

koju je grupa Makadam gradila svih ovih 45 godina. Ja bih rekao da je Makadam bio ambasador voljenog grada i Crne Gore na svim prostorima gdje smo nastupali. Ova nagrada je i nagrada svih dobih ljudi koji su doprinijeli da grupa Makadam postoji ovoliko dugo – kazao je Serhatlić za Pobjedu.

DECENIJE

Iza grupe Makadam stoje brojna priznanja i nagrade sticane dugih 45 godina.

- Duet sa Tifom ,,Evo ima godina“ bio je hit godine na jugo- Miodrag Džemo Radonjić, Mirsad Mirso Serhatlić i Josip Jozo Kestner slovenskim prostorima, čuo sam od Alena Islamovića da prostora čuje prepoznatljiv ni u svom radu i stvaralaštvu. je bio i evropski hit. Pobjeđi- pop i džez zvuk, te da očuva- Makadam je i opstao zahvavali smo i na ,,Sunčanim ska- ju svoj pravac tokom svih ovih ljujući divnim ljudima, našem lama“ u Herceg Novom, na fe- izazovnih decenija. U tome su gradu i publici, koji su mu uvijek bili vjetar u leđa – kaže Serstivalu ,,Pjesma Mediterana“ u i uspjeli.

Budvi... - kaže Serhatlić.

- Njegovali smo svoj pravac, hatlić.

Makadam je marljivo radio na imali čvrstu misiju, nijesmo Proslava 45. rođendana bentome da se sa jugoslovenskih odustajali. Bili smo jako upor- da i koncert na Trgu nezavi-

Hronika Podgorice 19

6, 7. i 8. januar 2024.

kture i urbanizma, nagrađen najvećim priznanjem Podgorice

d. malidžan

štiti javni interes, stavlja privatni

Pavle Popović

ma i pravilima urbanističkog promišljanja prostora, dobili smo haotičnost u pejzažu grada, zagušenost prostora i evidentne negativne promjene uslova življenja. I mogao bih tako nabrojati još mnogo primjera – poručuje Popović.

Urbanizam kao disciplina, ističe on, mora da štiti javni interes ali i da pri tome ne zapostavlja privatni.

- Pojava novih investitora i privatnih firmi koje pod njihovim uticajem rade planove i projekte, primjeri su agresivnog graditeljstva koji se u žargonu struke naziva „livadski ili trotoarski urbanizam“. Odsustvo jakih institucija iz domena urbanizma

i arhitekture, kao što je bio Republički zavod za urbanizam i drugih građevinskih firmi koje su zapošljavale veliki broj stručnjaka iz arhitektonskog i urbanističkog planiranja i svih pratećih infrastrukturnih profila, u značajnoj mjeri su doprinijeli haotičnom stanju u graditeljstvu – naglašava Popović.

STANDARDI

Što se tiče nekadašnjih standarda gradnje, nagrađeni arhitekta podsjeća da su oni podrazumijevali prvo stručnu analizu društvenih i ljudskih potreba, utvrđivanje i usvajanje metodologije rada, a zatim izradu petogodišnjeg modela planiranja.

- Na osnovu toga nicale su saobraćajnice, a zatim nizovi građevina raznih javnih sadržaja i namjena. Tehnika gradnje, izbor materijala i vrsta konstrukcija, bile su primjerene ondašnjem vremenu i načinu gradnje. U estetskom pogledu gradnja je bila stilski ujednačena, zgrade su se nadovezivale jedna na drugu, vodilo se računa o međusobnoj udaljenosti objekata i udaljenosti od saobraćajnica, vodilo se računa o njihovom okruženju.

Uspjeli primjer promišljenog graditeljstva iz šezdesetih godina ogleda se u potezu od hotela ,,Crna Gora“ (sada ,,Hilton“) pa sve do kraja bulevara, Bloka

rada ,,19. decembar“

ima posebnu draž Pioniri crnogorskog pop-roka Grupa Makadam osnovana je 1978. godine, a prvu postavku su činili Mirsad Serhatlić (vokal i gitara), Miodrag Radonjić (bas gitara), Josip Kestner (bubnjevi), Savino Batanov (klavijatura) i Zlatko Zakrajšek (klavijatura).

Prvu crnogorsku pop-rok ploču, koja je nosila ime grupe, snimili su u studiju u Splitu, a izdao je PGP RTB. Na takmičenju za

jugoslovenskog predstavnika na Evroviziji 1982. godine, zauzeli su treće mjesto sa kompozicijom „Balerina“, koja je postala megahit, a bend stiče popularnost širom bivše države kao jedini crnogorski predstavnik pop-roka toga vremena. Nakon kratkotrajne saradnje sa Hejzl En Pirs, grupi se pridružila Gordana Ivandić i brzo postala miljenica

crnogorske publike. Pojačani njenim vokalom koji je odgovarao senzibilitetu grupe, Makadam je na regionalnim pop-rok festivalima osvajao brojne nagrade i priznanja. Drugi album, takođe u izdanju PGP RTB, naslovljen je jednim od velikih hitova ,,Da mi je znati“, uz koji su bile i popularne kompozicije ,,Svani, zoro“, ,,Zrno prašine“, ,,Medene noći“...

snosti u septembru, ističe Serhatlić, potvrda je da se svaki trud isplati.

- Bio je jako emotivan koncert. Publika je pjevala sa nama, moj emotivni govor stigao je do njih. Nije ih omela ni ki-

ša da podijele radost s nama.

Veoma smo zahvalni publici, kao i velikim imenima naše muzičke scene koji su došli da nas podrže - Sergeju Ćetkoviću, Nini Žižić, Renati Perazić, Knezu, Božidaru

Martinoviću, Marku Vukčeviću i mnogim drugim – kazao je Serhatlić.

USPOMENE

Iz vremena kada je oformljen bend, davne 1978. godine, naj-

Ozbiljan arhitektonski biro sa konsultantima svih tehničkih profila – osnova dobrog rada Arhitekta Popović ističe da je institucionalno uporište, ozbiljan arhitektonski biro sa konsultantima svih tehničkih profila, poput nekadašnjeg Republičkog zavoda, osnova dobrog, promišljenog rada. Urbanizam kao vještina organizovanja prostora i arhitektonska djela kao kulturni simboli jednog vremena, smatra on, ne smiju biti polje djelovanja pojedinaca niti dominacija investicionog urbanizma.

-Strukovno, savjetodavno tijelo na nivou države, sastavljeno od afirmisanih arhitekata i urbanista, slikara, vajara, inžinjera, intelektualaca koji imaju jasnu viziju razvoja mora se uključiti u promišljanje i oblikovanje prostora u kojem svi živimo. Građanstvo koje sve više diže glas protiv nepromišljenih i grubih intervencija u javnom prostoru treba uvažavati i uključiti njihovo mišljenje prilikom donošenja odluka – poručuje Popović.

pet. Danas u tom nizu, stakleni soliter pored hotela Podgorica u velikoj mjeri narušava sklad i podsjeća nas na jedan od arhitektonskih promašaja u proteklim godinama – kaže Popović.

Smatra da bi Podgorica trebalo da se razvija disperzivno, u svim pravcima.

- Periferna naselja koja su nastala spontanom i divljom gradnjom, a koja su prvi utisak o gradu kada se dolazi u Podgoricu, potrebno je planski organizovati, saobraćajno i infrastrukturno povezati i što više ozeleniti. Jedan od mogućih pravaca razvoja Podgorice je dolinom rijeke Zete, u smjeru prema Danilovgradu i Duklji. Urađene saobraćajnice bulevarskog tipa pružaju mogućnost daljeg razvoja grada, a revalorizacijom arheološkog nalazišta, Duklja bi se integrisala u gradski areal. Ovaj značajni istorijski lokalitet zahtijeva veću društvenu pažnju, intenzivnija arheološka istraživanja i bolju povezanost sa kulturnim sadržajima – poručuje Popović.

U gradu koji se protekle decenije drastično povećao u pogledu broja stanovnika, sadržaji kao što su bolnice, škole i vrtići svakako su prioritetni. Veliki nedostatak u gradu, smatra Popović, jeste smanjena sao-

Nagrada je i priznanje za pregalaštvo oca Veliše Pavle Popović kaže da je zadovoljstvo i ponos koji prate trenutke dobijanja nagrade osjetio više puta tokom svog profesionalnog rada, a posebno prilikom dodjele Borbine nagrade za arhitekturu, u dva navrata, 1974. i 1977. godine.

- Međutim, izuzetan je doživljaj dobiti Nagradu ,,19. decembar“, nagradu grada Podgorice u kojoj sam rođen i školovao se, a zatim u dužem periodu učestvovao u njegovom oblikovanju, u njegovom urbanom i arhitektonskom životu. Ovu nagradu ujedno doživljavam i kao priznanje za pregalaštvo moga oca, ing. Veliše Popovića, koji je započeo svoju graditeljsku djelatnost tridesetih godina prošlog vijeka pa sve do odlaska u penziju krajem šezdesetih. Na temelju njegovog iskustva nastavio sam i razvijao svoju djelatnost, tako da možemo govoriti o stogodišnjoj porodičnoj tradiciji graditeljstva – poručio je Popović.

braćajna pokretljivost, zagušenost saobraćajem i nedostatak parking prostra.

- Neophodno je uži centar grada osloboditi od prevelike stope motorizacije, pretvoriti ga u pješačku zonu čime bi se omogućilo organizovanje različitih društvenih i kulturnih sadržaja. Pohvalno je to što se proteklih godina uže gradsko jezgro polako oslobađa od motorizovanog saobraćaja i što se pojedine ulice pretvaraju u pješačke zone. Povećan je i broj zelenih površina, uređe-

ni su gradski parkovi pa sa tom praksom treba nastaviti. Novi djelovi grada kao što su Siti kvart, novi kvart na Pobrežju, kvart u servisno-skladišnjoj zoni, neophodno je oplemeniti zelenim površinama. U razvijenim zemljama postoji visoki standard prisustva zelenih površina i zasada u odnosu na broj stanovnika pa bi taj princip, koji ne zahtjeva prevelike investicije, trebalo usvojiti – zaključio je ugledni arhitekta Pavle Popović.

Igor MITROVIĆ

,,Balerina“ obilježila Makadam Kompozicija ,,Balerina“, nema dilemu Serhatlić, pečat je grupe Makadam.

- Najviše sam ponosan na pjesmu ,,Balerina“, to je ono po čemu je Makadam prepoznatljiv. Nastupom u Ljubljani 1982. godine dobili smo jako puno pohvala od iskrenih prijatelja muzike i, naravno, od publike – kaže Serhatlić.

više mu nedostaje druženje i iskrenost, kojih danas ima sve manje.

- Kada smo počinjali, bila su to lijepa vremena sa mnogo više druženja i iskrenosti u ljubavi među kolegama. To mi najviše nedostaje. Tada je bilo više truda od strane svih bendova

Mirsad Serhatlić u Staroj varoši

da daju pečat muzici, odisalo je brojnim takmičenjima. Nevjerovatno vrijeme. To su bili izuzetni tekstovi, kompozicije. Ostali smo i dalje privrženi živoj svirci, nijesam privržen kompjuterizaciji. Ali, svako vrijeme nosi svoj pečat, teško je praviti poređenje sa ovim današnjim – smatra Serhatlić.

U narednom periodu, poručuje, publika može da očekuje nove pjesme na kojima vrijedno rade.

- Naša divna publika mnogo očekuje od Makadama. Mo-

ramo da im se odužimo novim pjesmama. Nastavićemo da čuvamo naš prepoznatljivi imidž. Album ,,Da mi je znati“ jedan je od najprodavanijih albuma. Tu su kompozicije ,,Da mi je znati“, ,,Zrno prašine“, ,,Svani, zoro“… U tim notama ću nastojati da pronađem jednu novu dimenziju i sa novim vokalnom solistkinjom Milicom Kaluđerović-Kosnić podarim publici nove hitove – poručio je osnivač grupe Makadam Mirsad Serhatlić.

Njegosava ŽIVANOVIĆ

20 Košarka/Fudbal *******************************

Arena

UEFA u 16-godišnjoj Podgoričanki prepoznala jedan od najvećih evropskih talenata

PODGORICA – Evropsko fudbalsko nebo u svom sazvježđu ima novu zvijezdu – Mašu Tomašević!

Tinejdžerka iz Podgorice kojoj se divi Evropa. Sa svega 16 godina prepoznata je kao jedan od najvećih bisera Starog kontinenta i kao neviđeni potencijal u ženskom fudbalu! Riječ je o Maši Tomašević, koja je jedna od deset igračica koju je UEFA proglasila zvijezdom u usponu, na koju treba obratiti posebnu pažnju u 2024. godini! Supertalentovana fudbalerka, koja ima tek 16 godina, zavrijedila je svoje mjesto u ekipi koju predstavljaju djevojke iz razvijenijih zemalja, gdje je ženski fudbal na visokom nivou.

-Tomašević je u prvom timu Budućnosti od 14. godine – i to ne treba da čudi, s obzirom na njen golgeterski učinak. U sezoni 2021/22. postigla je 28 golova, a nastavila je u tom ritmu i u narednim sezonama. Za Crnu Goru je postigla devet golova na tri meča na U17 turniru prošlog marta, a zatim debitovala za seniorski tim sa samo 15 godina. Upisala je četiri nastupa u Ligi nacija – stoji na sajtu Uefinom sajtu.

-Osjećaj je nestvaran, jako sam iznenađena, pogotovo jer nijesam očekivala ni razmišljala o tome. Naravno da sam se uvijek nadala da će moj talenat i dobri rezultati biti primijećeni, ali mi je to bilo nekako daleko od stvarnosti – skromno i surovo iskreno počinje priču za Pobjedu Maša Tomašević.

Maša je prethodne sezone sa prvim timom Budućnosti osvojila drugo mjesto u prvenstvu, dok je u konkurenciji kadetkinja vodila tim do istorijske šampionske titule. Trenutno, Budućnost je drugoplasirana na polusezoni, a sa 16 golova Tomašević je treći strijelac ovosezonskog šampionata. Ipak, i sjajne partije u reprezentativnim selekcijama čine da prethodnu godinu može sa ponosom da sumira...

-Zaista mi je 2023. godina u fudbalskom smislu, bila najbolja godina do sada. Debitovala sam za prvi tim reprezentacije, bila prvi strijelac svih kvalifikacija U17 za Evropsko prvenstvo, imala dobre rezlutate u Budućnosti, a evo sada i ovo priznanje. Mislim da je 2023. godina bila odlična, ali znam da uvijek može bolje – istakla je Tomašević, koja je na pitanje da li ostaje žal za nečim u godini, koju smo tek ispratili, odgovorila je kao iz topa.

-Žal ne postoji za bilo čim, jer uvijek dajem sve od sebe – samouvjerena je Maša.

Nakon samo pet godina aktivnog rada ženske sekcije Budućnost ima bisera, koji će tek da zasija. Maša je sada iskočila u prvi plan iz talentovane grupe djevojaka koju predvodi Dušan Globarević. Ali, kada su u pitanju ciljevi, 16-godišnja fudba-

D. M,ALIDŽAN

Mašin let u zvijezde

Selektor košarkaša Boško Radović za Pobjedu govor izazovima koji očekuju našu reprezentaciju u 2024. i pregovorima o novom ugovoru

Crna Gora je z mene priorite PODGORICA – Od kada je postao selektor košarkaša Crne Gore, 20. decembra 2019. godine, Boško Radović nije imao dužu pauzu od trenutne između dva takmičenja ili kvalifikaciona ciklusa. Naši košarkaši su, naime, posljednju utakmicu na Mundobasketu odigrali 3. septembra prošle godine, protiv Grčke, a prvu narednu će imati 22. februara, u gostima protiv Njemačke, aktuelnog prvaka svijeta, na startu kvalifikacija za Evropsko prvenstvo (četiri dana kasnije u Podgoricu stiže Švedska)…

Do takve pauze je došlo jer su Evroliga i FIBA postigle dogovor da se više neće preklapati termini za nacionalne timove i klubove. FIBA je odlučila da ukine novembarski ,,prozor“ kvalifikacija, tako da će postojati samo februarski, nakon nacionalnih kupova, koji će biti produžen. Evroliga je, takođe, izašla u susret i pristaRADOM DO REZULTATA: Maša Tomašević la na dvoneđeljnu pauzu tokom februara, što znači da će najbolji igrači u Evropi biti dostupni za nastupe u reprezentativnim utakmicama…

Kada je riječ o idolu, Maša Tomašević nije se mnogo - U kontaktu sa igračima sam mislila… čuo da je i njima neobična ovo-Oduvijek sam pratila Kristijana Ronalda, jako mi se lika pauza, jer nikad nije bila todopadaju njegov karakter i stav. Naravno, dopada mi se i lika. Naravno, i meni je neobičkao fudbaler. I svakako da je san svakog fudbalera ili fudna, više bih volio da smo krenuli balerke da zaigra za neke od najboljih evropskih klubova sa novembarskim ,,prozorom“, i tu napravi dobre rezultate. da što prije radimo. Međutim, tako je, kako je, čekamo februar, i to će brzo. Ako ništa drulerka Budućnosti, ne postavlja ko fudbalski trener. Željko To- go, imamo više vremena da taj nerealne ambicije, već ističe: mašević je u Crnoj Gori vodio taktički i skauting dio bolje pri-Svaki dan je novo dokaziva- Iskru, Zabjelo, Cetinje, Podgo- premimo. Doduše, to je sve prinje, jedini cilj koji imam je da ricu, Ibar, Drezgu i Kom, a na- premanje na osnovu utakmibudem bolja nego što sam bi- kon misije u Saudijskoj Arabiji ca koje su Njemačka i Švedska la i da nastavim da se usavrša- i Kuvajtu, već dvije i po godine igrale ljetos, tako da će tu biti vam, a ostalo će sve doći samo je u Kataru, gdje vodi U23 tim velikih promjena, posebno u njemačkoj reprezentaciji, gdje po sebi – istakla je Tomašević. Al Ahlija.

Kada su u pitanju žene u spor- -S obzirom na to da mi je otac će faliti četiri-pet igrača iz NBA tu, ako je riječ o kolektivnim trener – to je olakšavajuća okol- lige, ali će na raspolaganju imati sportovima, onda je to obično nost za mene, jer uvijek imam evroligaške igrače, mahom iz rukomet, odbojka ili košarka. nekoga za koga znam da će mi Bajerna i Albe – kaže na početku Ipak, Maša je ušla u svijet fud- iskreno ukazati na greške i ura- razgovora za Pobjedu selektor bala?! Čudno, jer do prije par diti sve za moje dobro – doda- košarkaša Boško Radović. godina nijesmo imali ligu, jako je Maša. malu bazu, još manje klubova. Za razliku od većine njenih vrš- ZA EP TREBAJU Zbog toga je uslijedilo i logič- njakinja Maša je pored škole TRI POBJEDE no pitanje odakle ova djevojči- najviše na fudbalskom tere- Kao i uvijek, neće biti vremena ca na zelenom tepihu… nu. Ali, baš zbog toga najviše za pripreme ni u februarskom -Nemam neki konkretan ra- drugarica ima upravo iz svije- ,,prozoru“, a igrači će doći iz zlog, sem da je to nešto što sam ta fudbala. raznih klubova širom Evrope, zavoljela fudbal od malena. Či- -Drugarice su mi pretežno sa - Neđelju prije početka pripreni me srećnom to što vidim da fudbala i treniraju sa mnom, ma su kup takmičenja širom je fudbal popularniji iz dana u pa se međusobno razumije- Evrope. Termin dolaska igradan, jer mislim da sve djevoj- mo. Imam i drugova i drugari- ča će da zavisi od toga dokle će ke koje vole ovaj sport zaslu- ca van fudbala, koji takođe ima- dogurati u kup takmičenjima, žuju jednako poštovanje kao ju razumijevanja za mene, iako jer što duže doguraju, kasnije ne uspijevamo stalno da izlazi- će se pojaviti na pripremama. i muškarci.

Ipak, ako se zna da je Maša iz mo, zbog mojih obaveza, uvijek Prošle godine smo imali prifudbalske porodice, s obzi- mi daju podršku – podvukla je mjer Kendrika Perija koji je rom na to da je njen otac Želj- Maša Tomašević. R. PEROVIĆ sa Unikahom osvojio Kup kra-

Ronaldo idol

6, 7. i 8. januar 2024.

Želja svih igrača je da igraju kv Nakon februarskog ,,prozora“, u julu slijedi ono najslađe – kvalifikacije za Olimpijske igre, prve u istoriji naše košarke.

Na kvalifikacionom turniru u Letoniji, od 2. do 7. jula, Crna Gora je u grupi sa Brazilom i Kamerunom, a u drugoj grupi su Letonija, Gruzija i Filipini.

Po dvije prvoplasirane će igrati u polufinalu, a pobjednici u finalu. Samo prvoplasirana sa letonskog turnira igre na OI u Parizu.

- Mislim da je želja svih igrača,

lja, i došao je dan prije utakmice. Nemanja Radović je već sa Mursijom plasiran za Kup kralja, takođe Dino Radončić sa Bajernom. Sa domaćim klubovima smo tempirali Kup da se završi malo ranije, da će imati nekoliko dana da odmore do okupljanja.

Već na startu kvalifikacija Crnu Goru očekuje gostovanje Njemačkoj, koja je ljetos pokorila svijet. Istina sa igračima iz NBA lige. Nakon toga slijedi meč kod kuće sa Šveđanima, a treći rival u grupi je Bugarska.

- Odmah na startu imamo dvije teške utakmice. Pitanje je u kojem će sastavu biti Njemačka, ali je znak pitanja i u kojem ćemo sastavu i mi da budemo, da li ćemo svi biti zdravi. Njemačka je, sigurno, favorit grupe, kao prvak svijeta, iako neće biti NBA igrača. Švedska je veoma opasna, koja sa domaćim igračima i prevashodno dvojicom iz Mursije, predstavlja dobru reprezentaciju. Igraju veoma brzo, na puno posjeda i puno tranzicije. Svaka je važna, ali ta utakmica u Podgorici je i te kako važna. Ako mislimo da se plasiramo na Evropsko prvenstvo, moramo pobjeđivati kod kuće.

Nakon uspjeha na dva posljednja velika takmičenja, posebno istorijskog 11. mjesta na Mundobasketu, očekivanja javnosti su porasla, a ona su često nerealna, da se nastupi na velikim takmičenjima podrazumijevaju. A nije tako, bez obzira što iz grupe tri od četiri idu na Evropsko prvenstvo.

- Sigurno da nije tako. Ja namjerno ne pričam o Bugarskoj, jer sa njom igramo dvomeč tek u novembru, te utakmice su daleko, to je naredna sezona. Pitanje je što će se dešavati sa našim igračima do tada. Sada su nam, međutim, prioritet utakmice u februaru, da pokušamo što bolje da odigramo u Njemačkoj,

počev od onih koji su igrali na posljednjem Svjetskom prvenstvu, da budu na tom turniru, jer prvi put igramo kvalifikacije za Olimpijske igre, da probamo da napravimo veliko iznenađenje – kaže Radović.

To se odnosi i na našeg NBA asa – Nikolu Vučevića.

- U kontaktu sam sa Nikolom, on je pokazao interesovanje i prije izvlačenja grupa, raspitivao se o svemu. Nijesam još konkretno pričao s njim da li će se pojaviti na tom turniru,

ako nam se ukaže šansa da probamo i da iznenadimo. Protiv Švedske kod kuće već sad mogu da kažem da može da bude ključna za plasman na Evropsko prvenstvo. A kad se pomene Švedska, svi će reći da smo favoriti, da je to lagano, ali je oni su dobra reprezentacija, što ćemo vrlo brzo da vidimo. Moraćemo tu utakmicu da odigramo maksimalno da bismo pobijedili. Jeste da na EP idu prva tri tima, ali se utakmice kod kuće moraju pobjeđivati. Neka računica je da tri pobjede donose siguran plasman na EP.

ODBIO PONUDE

Zbog zavrzlama oko izbora predsjednika KSCG, Boško Radović je neko vrijeme bio bez ugovora, pa je postojala opasnost da najuspješniji selektor u istoriji muške selekcije potraži neki novi angažman.

- Iskreno, imao sam neke ponude, prevashodno od nekih reprezentacija, jer je moj CV neuporedivo bogatiji radom u reprezentaciji nego u klubovima. Sa jednom reprezentacijom je sve bilo baš blizu.

Međutim, s kim god da sam razgovarao uvijek sam govorio da mi je prioritet Košarkaški savez Crne Gore i da prvo trebam to da ispoštujem. Moglo se dogoditi i da ne produžimo ugovor. Ali, lako smo se dogovorili. Ljudi koji su sad na čelu Saveza su bili super korektni, ja sam gledao da budem korektan u tim pregovorima, koje smo brzo završili na obostrano zadovoljstvo, i nadam se da će sve biti kao proteklih godina – rekao je Radović, u izboru KSCG najbolji trener Crne Gore u 2023. godini.

KOORDINATOR MLAĐIH SELEKCIJA

U pauzi reprezentativnih selekcija, Boško Radović je preuzeo i koordinaciju mlađih selekcija,

6, 7. i 8. januar 2024.

Arena

******************************* Košarka 21 M. BABOVIĆ

ri o godini

za et

valifikacije za OI ja se nadam da hoće. Ali, da ne pričam unaprijed, jul je još daleko. Sve zavisi kad će on završiti sezonu, ali kad god da je završi mislim da kod njega, kao i svih ostalih momaka, postoji raspoloženje, osim ako se dese neke neplanirane stvari.

Mnogo je njih u zrelim igračkim godinama, i ne znam kad ćemo ponovo imati takvu priliku – dodao je Radović.

što je već radio ranije, posebno u vrijeme dok je bio pomoćni trener reprezentacije.

- Nijesam bio u mogućnosti da to radim u posljednjih godinu i po-dvije, jer sam bio fokusiran na seniorski tim. Želimo da pojačamo taj rad, da napravimo neka okupljanja. Već sam obišao južnu i sjevernu regiju, sve klubove, popričao s ljudima, vidio se sa trenerima koji se bave time. Interesovalo me što se dešava u svakom klubu.

Srednju regiju ću obići poslije praznika.

Cilj je, kako kaže, da se napravi neki plan rada i razvoja košarke. A sve to počinje radom sa najmlađima.

- Strategija se što prije mora napraviti. Mislim da smo svi zajedno pomalo zapustili te mlađe selekcije i bojim se da će nam se to vratiti veoma brzo. Zato gledamo da se konsolidujemo, klubovi i Savez, da što prije pojačamo rad i okupljanja, sve što možemo da napravimo. To, naravno, zavisi i od finansija, jer mi svi znamo formulu kako bi to bilo najlakše napraviti, da su svi najtalentovaniji na jednom mjestu, da žive zajedno, ali to sebi u ovom trenutku ne možemo da priuštimo. Savez će gledati da pomogne maksimalno, ali i klubovi treba da nam izađu u susret da svi zajedno izdignemo nivo što se tiče mlađih kategorija.

Zbog peripetija oko izbora predsjednika KSCG, početak liga mladih je kasnio dva mjeseca, pa će najmlađi ove sezone izgubiti polovinu planiranih utakmica.

- To će doći na naplatu. Naime, 90 odsto klubova na sjeveru i jugu su uglavnom mlađi pioniri, pioniri, mini basket, ima tu i nekih kadetskih selekcija.

Na sjeveru i jugu imate 30 do 40 kluba, a samo su četiri juniorke ekipe prijavljene za ta-

Podgoričani upisali pobjedu u crnogorskom derbiju u ,,Morači“ u 15. kolu ABA lige, sudijska odluka presudila Mornaru

Budućnost Voli slavila nakon drame i produžetka Najuzbudljiviji crnogorski derbi posljednjih godina pripao je Budućnost Voliju, koja je, nakon produžetka, slavila 103:100.

Prošle godine igrači imali bolji status u klubovima Kada je u pitanju trenutni status reprezentativaca u klubovima, Boško Radović ističe da su ,,naši igrači prošle godine imali veću minutažu i bolje uloge nego ove“.

- Da tu izuzmem Nikolu Ivanovića i Bojana Dubljevića, koji u Rusiji igraju standardno dobro, a Nemanja Radović u Mursiji godinama i standardno drži svoju minutažu i statistiku, koje mu i donose nove ugovore i ostanak u Španiji. Dino Radončić, koji nam je godinama značajan, tek nedavno je počeo da dobija neke minute u Bajernu. Marko Simonović je imao skromnu minutažu u Zvezdi, nadam se da će u Bešiktašu igrati više i imati mnogo značajniju ulogu, da će se vratiti pozitivan kolosjek što se tiče igre i minutaže. Kendrik Peri igra manje-više kao prošle godine. Fedor Žugić ove godine u svom novom timu – Getingemu, ima značajniju ulogu u odnosu na prošlu sezonu u Ulmu, gdje su ga povrede omele.

Situacija nije dobra sa reprezentativcima u Budućnosti.

- Mislim da nijesu u formi iz prošle godine, prevashodno Vlado Mihailović i Petar Popović. Andrija Slavković je u posljednje vrijeme počeo da dobija veću minutažu, a do prije 20-ak dana je dva-tri mjeseca bio bez neke uloge. Emir Hadžibegović u SC Derbiju ima zavidnu minutažu, mlađi igrači u tom klubu takođe dobijaju neke minute.

Za selektora ovakva situacija nije novost.

- Uvijek smo imali dosta igrača koji su imali veću ulogu i minutažu u reprezentaciji nego u svojim klubovima, pa smo se borili i došli do nekih rezultata. Kad igrači dođu u reprezentaciju svi se zajedno skupimo, gledamo da napravimo neku cjelinu, da to dobro izgleda, koliko je to moguće za četiri-pet dana priprema za ,,prozore“. Nadam da će i ovoga puta biti ista situacija.

Na pitanje hoće li biti neko novo ime na spisku, Radović odgovara: - Na širem spisku će biti 99 odsto imena koja su bila na prethodnom. Taj spisak ćemo objaviti veoma brzo, a spisak od 14 igrača će biti objavljen u prvoj sedmici februara. Bitno je da svi budu zdravi i raspoloženi da dođu.

kmičenja. To su alarmantne stvari, to moramo da popravljamo i mijenjamo. To je dokaz da nam se djeca poslije kadeta gube ili prestaju da igraju košarku, moramo da radimo i na toj promociji i afiramciji košarke, dati njima vjetar u leđa da

se što duže bave košarkom, da pokušaju da postanu igrači, da sjutra imamo igrače i klubove i reprezentaciju. Biće to dugotrajan proces, koji svi zajedno moramo da ispratimo – zaključio je Boško Radović.

S. JONČIĆ

Međutim, i da je Mornar Barsko zlato slavio ne bi bilo nezasluženo, naprotiv. Barani imaju razloga i da se ljute na sudije, jer im je, čini se, oduzeta prilika da slave u „Morači“. Naime, nakon što je Vladimir Mihailović, 4,1 sekundu prije kraja, promašio drugo slobodno bacanje, Mornar je pri rezultatu 86:86 imao napad za pobjedu u regularnom dijelu, Markus Veders se sa svoje polovine podigao da šutira, Mihailović je krenuo da ga zaustavi, pri čemu je očigledno došlo do kontakta. Sudija Karović je podigao ruku kao da će da svira prekršaj, ali to nije uradio. Barani više nijesu imali pravo na čelendž, uslijedili su žestoki protesti sa klupe gostiju, koji su zbog toga kažnjeni sa tri tehničke greške, a isključeni su trener Mihailo Pavićević i tim menadžer Barana Lazar Pavićević..

U produžetku su se ekipe smjenjivale u vođstvu, a činilo se da je Budućnost na 67 sekundi prije kraja, poslije trojke Brendona Pola, povela sa nedostižnih 100:96. Vranješ je, međutim, odgovorio trojkom (100:99). Po jedno bacanje su onda ubacili Jogi Ferel na jednoj (101:99), i Uroš Luković na drugoj strani (101:100), a konačan rezultat je postavio Ferel, sa dva bacanja, na 7,7 sekundi do kraja. Veders je pogodio oba puta sa penala (103:100), Mornar je krenuo u posljednji napad, a Markus Luis je pokušao trojkom da izbori produžetak, ali nije uspio, i time je propala posljednja šansa, jer je, nakon što je izborio faul, Luković promašio oba bacanja za goste, pola sekunde prije kraja. Budućnost je, tako, stigla do 10. pobjede u 15 kola, a Mornar je ostao na jednoj pobjedi. Što se regularnih 40 minuta

Dvorana: „Morača“ Gledalaca: 1.150.

Sudije: Nedović, Majkić i Karović

Mihailović ..........27 Megi .........................4 Slavković ...............Makundu ...............Ferel ........................13 Grbović ...................Džons ......................6 Jagodić-Kuridža Tanasković ........17 Rajt .............................7 Pol ............................19 Kamenjaš ..........10

103 100

Veders ..............20 Starovlah ...........2 Dan-Martin .....21 80% (30-24) za 1 61% (23-14) Luis ........................11 49% (41-20) za 2 64% (44-28) Luković .............12 38% (34-13) za 3 36% (28-10) Bursać ..................2 44 (16+28) Skokovi 30 (7+23) Miković ..................Blokade 3 3 Voler ......................3 Asistencije 21 22 Gavrilović ..........9 10 Ukradene lopte 10 Vranješ ..............12 17 Izgubljene lopte 15 Marej .....................8 Faulovi 22 23 Radetić ..................(23:20, 25:26, 20:22, 18:18, 17:14)

Žakelj: Ponovo neke individualne ambicije...

Trener Budućnosti Andrej Žakelj je kazao da je to bila još jedna utakmica u kojoj pristup njegovog tima nije bio pravi.

- U početku smo igrali kako treba, ali onda neki ego, neke individualne ambicije nas opet stave u situaciju da se borimo protiv tima koji je večeras igrao jako dobro. Pokazao je želju i borbu, više nego mi. Tokom prethodna tri dana, na svakom treningu sam pričao o pristupu, ali neki pojedinci nijesu shvatili kako treba. To se dešava već par puta. Izgleda mi da neki igrači ne mogu da igraju na način na koji ja želim. Možda i žele, ali ego je jači. Oni su dobri, ali mi smo tim, a kao tim ne izgledamo dobro i to me boli. Ide sve to i na mene, ja sam taj koji mora da sve to uklopi i spremi ih za utakmicu, ali ja karakter i ponos ne mogu da im dam rekao je Žakelj.

Pošto je trener Mornara Mihailo Pavićević isključen, na pres konferenciji je govorio njegov pomoćnik Ljubo Vujačić.

- Čestitam Budućnosti na pobjedi. Mi dali sve od sebe, borili se u regularnih 40 minuta, vidjeli ste kako je bilo u produžetku. Žao mi je samo što nijesmo uzeli bodove koji su nam bitni za opstanak – rekao je Vujačić.

Na pitanje da prokomentariše odluku sudija u posljednjim trenucima regularnog dijela, Vujačić je odgovorio: - Zaista ne bih komentarisao sudije. Mislili smo da je faul, takva je reakcija bila sa klupe. Jednostavno, oni nijesu odsudili. Sudije nam nijesu dale objašnjenje – dodao je Vujačić.

tiče, Budućnost je u prvoj četvrtini imala dvocifrenu prednost (23:13), ali je Mornar na poluvremenu imao samo posjed minusa (48:46).

Barani su u prvoj polovini treće četvrtine imali prednost od 11 razlike (63:52), ali je Budućnost do kraja kvartala poravnala na 68:68.

U četvrtoj dionici su gosti vodili 77:73 i 80:76, nakon trojki Gavrilovića i Luisa, vodili su 86:85, nakon koša Vedersa, na 16,6 sekundi prije kraja. Mihailović je sa linije bacanja imao šansu da donese pobjedu svom timu, ali je pogodio samo prvo bacanje, pa je nakon drame meč otišao u produžetak.

S. J.

Arena

22 Sportski ******************************* miks

Denver bolji od Golden Stejta, Milvoki savladao San Antonio

6, 7. i 8. januar 2024.

Dugogodišnji kapiten Crne Gore Vasko Ševalje na velikim takmičenjima pratiće ,,lavove“ iz ug

Jokić trojkom sa skoro pola terena Čudan mi je osje presudio ,,ratnicima“

me pozitivno iz

PODGORICA – Od 2012. i priprema za Svjetsko prvenstvo u Španiji, izboreno u kultnom dvomeču baraža za Švedskom čiji je bio heroj, Vasko Ševaljević je svaki kraj godine i početak nove provodio sa reprezentacijom pripremajući se za velika takmičenja – dva planetarna i pet evropskih šampionata.

frenu prednost u više navrata, ali je ekipa iz Teksasa uspjela da u trećem kvartalu preokrene i u posljednjih 12 minuta uđe sa prednošću. Međutim, pitao se i Janis Adetokumbo koji je na tri minuta do kraja krenuo u seriju u kojoj je vezao devet poena, sa dvije trojke i jednim zakucavanjem uz faul. I pored toga, ,,mamuze“ su imale priliku da izbore produžetak, ali je Tre Džons promašio šut za tri pri rezultatu 124:121 i na dvije sekunde do kraja.

Bakse je predvodio Janis Ade-

tokunbo sa 44 poena, 14 skokova i sedam asistencija. Demijan Lilard postigao je 25 poena i imao je 10 asistencija, Kris Midlton 12 poena, a Malik Bizli 10 poena.

U ekipi San Antonija najefikasniji su bili Devin Vesel sa 34 poena, uz šest skokova i Viktor Vembanjama, koji je na svoj 20. rođenan postigao 27 poena i imao devet skokova i pet blokada. Tre Džons dodao je 18 poena i šest asistencija, a Keldon Džonson 14 poena i 10 skokoS. J. va.

Bivši crnogorski košarkaški reprezentativac Milko Bjelica karijeru nastavlja na Tajlandu

Ne predaje se ni u 40. godini PODGORICA – Iako će u junu ove godine napuniti 40 godina, Milko Bjelica još uvijek nema namjeru da završi igračku karijeru, koja na profesionalnom nivou traje preko dvije decenije.

Bivši reprezentativac Crne Gore nastaviće da igra na Tajlandu, u Tainan Gosthoksima. Tajlandski klub je dolazak Bjelice najavio riječima: „Legenda je stigla“.

- Nadam se da će moj dolazak pomoći da ubrzamo igru ekipe. U duelu sa visočijim igračima mogu da napadam u reketu, kao što mogu da se suočim i sa nižim igračima. Nadam se da ću pomoći ekipi u reketu i van njega – poručio je Bjelica.

Bjelica je u prošloj sezoni igrao u Libanu, u Al Aitihadu, i na deset odigranih utakmica je prosječno bilježio 22,7 poena, uz 35 odsto šuta za tri poena, te 80 odsto sa linije bacanja.

Ponikao je u Crvenoj zvezdi u kojoj je prošao kroz sve kategorije, od pionira do igrača u

Posljednje dane 2023. i start 2024. doživljava u novom ,,izdanju“, još nenaviknut na takvu realnost.

- Svaki meč reprezentacije koji sam gledao otkad sam je napustio donosi mi čudan osjećaj jer su me toliko godina poslije završetka klupskih obaveza – bilo na polusezoni ili na kraju takmičarske godine – odmah čekale obaveze u nacionalnom timu. Sad je drugačija priča, treba malo vremena da se prihvati takva realnost.

Svakako, ubijeđen sam da sam donio pravu odluku u pravo vrijeme. Imamo mnogo dobrih igrača i rotacije nam ne nedostaje – priča za Pobjedu 35-godišnji rukometaš, koji se od nacionalnog tima oprostio kao kapiten nakon Mundijala u januara 2023.

Prošla je, dakle, skoro godina otkad je odigrao posljednji meč u dresu ,,lavova“ i sa te distance, osim što je siguran u ispravnost odluke, zaključuje i sljedeće: - Rekao sam - jeste čudno, sve ima i svoju draž, ali ono što sada sa sigurnošću mogu reći je da je mnogo lakše igrati nego gledati. To 100 odsto potvrđujem – kaže iskusni lijevi bek.

POGLED IZ FOTELJE DJELUJEMO DOBRO

prvom timu. Za prvi tim „crveno-bijelih“ nastupao je u periodu od 2001. do 2006. godine, a najbolja sezona bila mu je 2004/05. godina.

Karijeru je nastavio u njemačkom Braunšvajgu, da bi sljedeću godinu proveo u dresu Kelna. Na tri godine se seli u litvanski klub Lietuvos Ritas, da bi nakon toga po dvije sezone proveo u španskoj Baskoniji i turskom Efesu. Nakon toga, ostaje u Istanbulu još godinu dana, ali u dresu Darušafake.

Od 2016. godine po drugi put je zaigrao u Crvenoj zvezdi,

nakon koje je bio u Saragosi, japanskom Alvarku i dvije sezone u Mornaru, od 2019. do 2021. godine, a u drugoj sezoni je sa barskim klubom igrao polufinale ABA lige, Top 16 fazu Evrokupa, kao i finale prvenstva i Kupa Crne Gore. Iz Mornara je otišao u Katar, u Al Šamal, a odatle u Liban...

Sa reprezentacijom Crne Gore je igrao na evropskim prvenstvima 2011. i 2013. godine, a te na Svjetskom prvenstvu u Kini 2019. godine, kada je prosječno bilježio 7,8 poena, tri skoka, uz šut iz igre 45,9 odsto... S. J.

U ulozi gledaoca pored TV ekrana ima se vremena za dublje ,,snimanje“ grešaka, detalja koji pobjedu znače.

- Vidi se nešto i sa terena, i sa klupe i sa tribina... Ali kad čovjek sjedi u fotelji i gleda meč, onda obraća pažnju na stvari koje ne može toliko da vidi na terenu jer nema vremena za to. Kad si na parketu moraš biti fokusiran na svije zadatke. S druge strane, kao gledalac bez pritiska možeš sagledati stvari. A ono što sam vidio kod naše reprezentacije mi se dopalo i djeluje vrlo dobro za sada – navodi Ševaljević.

U posljednjih godinu reprezentacija ima više poraza nego pobjeda, važi to i ako se statistika ograniči na period od dolaska selektora Vlada Šole.

- Razdvojio bih period finiša

S. IVANOVIĆ/RSCG

PODGORICA – Trojkom Nikole Jokića uz zvuk sirene, sa gotovo polovine terena, košarkaši Denvera pobijedili su Golden Stejt sa 130:127.

Aktuelni šampion NBA lige gubio je i sa 18 poena u posljednjoj četvrtini, ali je uspio da nadoknadi zaostatak. Jokić je 26 sekundi prije kraja izjednačio na 127:127, Stef Kari je, sa druge strane, izgubio loptu, a onda je, nakon tajm-auta Denvera, Jokić u posljednjem napadu prešao polovinu terena i postigao trojku za pobjedu.

Srpski centar je utakmicu završio sa 34 poena, 10 asistencija i devet skokova, Eron Gordon postigao je 30 poena, uz devet skokova, a Džamal Marej 25 poena i šest asistencija. Šestoj uzastopnoj pobjedi Denvera na gostujućem terenu Pejton Votson doprinio je sa 19 poena.

U ekipi Golden Stejta, Stef Kari je upisao 30 poena, šest asistencija i četiri skoka, a Klej Tompson dodao je 24 poena.

Džonatan Kaminga postigao je 16 poena, a Dario Šarić 13 poena, uz sedam skokova i šest asistencija.

U drugom meču večeri, Milvoki je pobijedio San Antonio sa 125:121. Sparsi su vezali i četvrti poraz i upisali ukupno 29. u sezoni, čime su najgori tim na Zapadu. Milvoki je drugi na Istoku sa 25 pobjeda i 10 poraza.

Baksi su bili bolji tim veći dio prve tri dionice, imali i dvoci-

VJERUJE U DO

kvalifikacija za EHF Euro od ovog što sam gledao protekla dva dana na ,,Kroacija kupu“.

Decembarski prijateljski meč sa Sjevernom Makedonijom nijesam bio u prilici da ispratim. Pričam, dakle, o utakmicama u Poreču – dopalo mi se ono što sam vidio. Saglasićemo se da u kvalifikacijama to nijesu bila sjajna izdanja, izgubili smo dva puta od Slovenije, pa imali bolan poraz od Bosne i Hercegovine, sve su to rezultati na koje nijesmo navikli. Ali hajde da krivimo period privikavanja na selektora, i ekipa se malo promijenila, sve je imalo uticaja.

Iz iskustva znam da je u prošlosti uvijek trebalo vremena kad dođe novi selektor, uvijek je u početku bio buran period. Čini mi se da je prošao period adaptacije na Šolu, na novi sistem i navike, i da su stvari legle na svoje mjesto. Vidjećemo da li će to dati rezultat na Evropskom prvenstvu – navodi Ševaljević.

Konstatuje da novi selektor želi da iskoristi sve igrače koje ima na raspolaganju.

- Optimističan sam po tom pitanju, ali mislim da sad, kao i mnogo puta ranije, nijesmo u situaciji da nekome prijetimo i obećavamo prolaze. Na Evropskom prvenstvu je svaka grupa vrlo teška, dakle i naša. Vidjeli smo i na Svjetskom šampionatu – protiv rivala za

koje se mislilo ,,lako ćemo“ – da nije bilo tako jednostavno. Mora uvijek da se bude na maksimumu jer u rukometu svi trče, zabijaju golove, svi su spremni, i ako se bilo ko ne shvati najozbiljnije onda ne ispadne baš najbolje – prenosi Vasko iskustvo sa velikih smotri.

ISLAND FAVORIT, SA MAĐARSKOM KLJUČNO

,,Lavovi“ će EHF Euro u Njemačkoj otvoriti utakmicom sa Mađarskom 12. januara, potom će igrati s Islandom, pa sa Srbijom. Samo dvije ekipe idu u glavnu rundu.

- I ja smatram da je Island apsolutni favorit grupe, na papiru najkvalitetnija ekipa.

Mnogo toga će nam zavisiti od izdanja protiv Mađara.

Mislim da imamo šanse i na momcima je samo da pokušaju da to iskoriste. Imamo iskustvo igranja s njima, mada iskreno ne znam koliko je kod njih došlo do promjena u igračkom kadru, ali u svakom slučaju Mađari su kvalitetna selekcija. Ukoliko pobijedimo, imali bismo velike šanse za prolaz. Ali to su sve teorije i analize. Siguran sam da će momci pružiti maksimum, te da niko u Crnoj Gori od njih ne očekuje da nam obećaju prolaz, jer to ne treba raditi. Očekujemo da se, kao i

jećaj, Vuko znenadio Standardan krug favorita Krug favorita na Evropskom prvenstvu nije se mijenjao u odnosu na protekla takmičenja, kaže Ševaljević.

- Danska, Francuska, Španija i Švedska su reprezentacije za koje sam siguran da će biti među pet-šest vodećih. Tu je i Norveška, možda i Island uspije da napravi korak više, mada volio bih da ove godine i ne odigra dobro jer su s nama u grupi, pa im možda pomrsimo planove.

Teško je prognozirati, ali ovih četiri-pet pomenutih su uvijek kandidati za završnicu i mislim da ove godine neće biti izuzetka.

Naravno, vjerujem da će i ovaj turnir biti odličan.

OSKORAŠNJE SAIGRAČE: Vasko Ševaljević

Matović koristi sve prilike

Ševaljević je u inostranoj karijeri nastupao u Španiji, Bjelorusiji, Njemačkoj, Sjevernoj Makedoniji, Izraelu, najduže u Francuskoj, a u finišu karijere otisnuo se u Švedsku.

Minule sezone igrao je za Redbergslids, sad nosi dres kluba po imenu Amo, gdje mu je saigrač golman naše reprezentacije Nikola Matović.

- Brani standardno i vrlo dobro, to je ono što mu treba kao mladom golmanu. Koristi šansu i sigurno će mu ovaj klub biti dobra odskočna daska. Maksimalno je posvećen rukometu, i u reprezentaciji brani dobro kad god dobije priliku. Ima kvalitet i mnogo je napredovao. Ne iznenađuje me to jer je momak ,,prva liga“ u svakom smislu – pohvalio je Ševaljević deset godina mlađeg sunarodnika.

uvijek, bore do kraja, pa da vidimo dokle možemo dogurati – kaže dugogodišnji kapiten Crne Gore.

BOROZAN JE SADA TIMSKI IGRAČ

,,Iks faktor“ naše reprezentacije mogao bi da bude povratak Vuka Borozana.

- Vuko nije bio u reprezentaciji šest i po godina iz nekih njegovih razloga. Na kraju krajeva, nijesu ni bitni jer taj period je iza nas. Vuko je vrhunski igrač koji, naravno, znači reprezentaciji, da ne znači ne bi ni bio dio sastava na EP. Smatram da može mnogo da pomogne na terenu. Gledao sam sve mečeve Lovćena u Evropskoj ligi, kao i ova dva meča Crne Gore u Poreču, gdje se već vidio Vukov doprinos igri reprezentacije. Ono što želim da

istaknem i čime sam pozitivno iznenađen je da se apsolutno podredio kolektivu i nimalo se ne štedi u defanzivi, a to nam je uvijek trebalo, ,,trojke“ i ,,četvorke“ u odbrani – objasnio je Ševaljević.

- U tom segmentu može mnogo da pomogne, naravno i u fazi napada jer uvijek je bio izrazito dobar šuter, ima veliki iskustvo i napravio je dosta toga u karijeri. Ističem opet to što se podredio kolektivu, a što se vidi. Jedino tako može da funkcioniše, uz dobre Šoline rotacije i način na koji će iskoristiti potencijal svakog igrača. U cijeloj toj priči Vuko može mnogo da pomogne i na osnovu viđenog dopada mi se u kojem smjeru to ide – poručio je Vasko Ševaljević s odmora u rodnom Kotoru.

N. KOSTIĆ

Rukomet 23

Crna Gora izgubila od Slovenije u posljednjem testu pred EP

Tri provjere – tri poraza PODGORICA - Crnogorski rukometaši sa sva tri poraza u prijateljskim mečevima dočekaće start Evropskog prvenstva 12. januara.

Nakon što su u decembru izgubili od Sjeverne Makedonije u Staroj Pazovi (39:37), izabranici Vlada Šole poraženi su u oba duela na ,,Kroacija kupu“.

Poslije Hrvatske u četvrtak (29:25), od naše selekcija juče je bolja bila Slovenija – 37:32.

Zbog povreda koje nijesu ozbiljnije prirode, poštedu su dobili kapiten Mirko Radović i njegov prezimenjak - Luka, takođe desno krilo, pa je na toj pozicji igrao Risto Vujačić.

Crna Gora je u prvom poluvremenu nekoliko puta imala prednost, da bi ,,dežela“ preokrenula u finišu prvog poluvremena i držala prednost do kraja meča.

- Čestitam igračima na dobroj borbi, nakupilo se umora jer smo noć ranije igrali vrlo tešku utakmicu protiv Hrvatske, a i nijesmo bili kompletni. Igrali smo bez desnog krila, dok smo prvog dana imali jedno 20 minuta, tako da je to veliki hendikep protiv izvrsne ekipe kakva je Slovenija, koja svaku grešku kažnjava. Zatvorili su prostor u sredini i puštali desno krilo da šutira – rekao je Šola.

Hrvatski stručnjak pretrpio je treći poraz od Slovenije otkad

KOLEKTIFF IMAGES/RSCG

ević poslije sedam nastupa gla gledaoca

Arena

Radojica Čepić na meču sa Slovenijom

je došao na klupu Crne Gore prošle godine. Dva puta je ,,dežela“ bila bolja u kvalifikacijama za EP. - Slika je mnogo jasnija - što možemo i koji igrači će nositi igru na Evropskom prvenstvu. Vidjeli smo ko što može, ko se kako ponaša u određenim situacijama i to će odrediti sastav za Mađarsku 12. januara. Raduje me što smo dobili širinu na ,,trojci“ i ,,četvorci“ u odbrani, i to će takođe odrediti sastav i minutažu pojedinih igrača. To je možda najvažnije

pitanje koje smo imali. Dobro je da imamo bekovsku širinu, sada je briga ko će od njih igrati. Nemamo još previše dana do EP, trudićemo se da popravimo ono što smo loše radili – rekao je Šola.

Vuko Borozan i Vuk Lazović bili su najefikasniji u našoj selekciji sa po pet pogodaka, Božo Anđelić je dao četiri, a po tri Aleksandar Bakić, Miloš Vujović, Stefan Čavor i Nemanja Grbović.

Nebojša Simić upisao je osam odbrana u prvom poluvreme-

nu, Nikola Matović sedam u nastavku.

- Imali smo težak meč sa Hrvatskom, riješen u posljednjih minut i po, a čekala nas je Slovenija, ekipa koja mnogo trči, sa nižim igračima i znali smo da će biti dosta trčanja i brzih golova. Mislim da rezultat nije pravo mjerilo. Završnica nas je opet koštala, ali bilo je dosta pozitivnih stvari. Nadamo se da ćemo popraviti detalje koji bi mogli da nam donesu pozitivan rezultat na Evropskom prvenstvu – izjavio je Matović.

Ne. K.

,,Plave“ sjutra u Bukureštu nastavljaju takmičenje u Ligi šampiona PODGORICA – Bojana Popović vjeruje da njene igračice u nastavku Lige šampiona, konkretno u neđelju protiv Bukurešta u Rumuniji, mogu da izvuku maksimum i da razmišljaju pozitivno. Budućnost Bemaks nije favorit, ne može da prijeti, ali ima pravo da se nada dobrom izdanju, za još bolju uvertiru pred naredni okršaj sa Debrecinom kod kuće. I možda je meč 10. kola ključan za ,,plave“ koje žele plasman u osminu finala.

U narednih šest kola uradiće sve kako bi došle do cilja, a to je osvajanje šestog mjesta koje vodi dalje. Biće teško, ali ne i nemoguće, iako su u bodovnom deficitu, jer su za mađarskom i ekipom iz Bresta trenutno u zaostatku od četiri boda.

- Nakon Svjetskog prvenstva i kratkog odmora, krenule smo sa pripremama za nastavak Lige šampiona. Ove sedmice smo radile na tome da se djevojke ponovo spoje, jer smo bile razdvojene pet-šest sedmica. Ali takva je situacija u svim klubovima i moramo to da prihvatimo. Biće sigurno teško u Bukureštu, mogu da ponovim ono što sam rekla i prije prvog meča, a to je da je u pitanju jedan od glavnih favorita za osvajanje Lige šam-

Favorit nije bauk

M. BABOVIĆ

6, 7. i 8. januar 2024.

Grupa A DANAS 16.00 – Đer-Savehof 18.00 – Brest-Debrecin SJUTRA 16.00 – Bukurešt-Budućnost Bemaks 16.00 – Butighajm-Odenze

Grupa B DANAS 16.00 – Esbjerg-Lubin 18.00 – Krim-Rapid SJUTRA 14.00 – Ikast-FTC 16.00 – Mec-Vajpers

VJERUJE U DOBRU ENERGIJU: Bojana Popović sa igračicama

piona. Ovo je veliki izazov i biće nam teško poslije duge pauze, ali vidim veliku energiju kod svih djevojaka, naročito onih koje nijesu nastupile na Svjetskom prvenstvu. Vjerujem da možemo da izvučemo maksimum iz ovog meča, moramo da razmišljamo pozitivno – poručila je Popović.

Za pobjedu ili remi protiv ovakve ekipe potreban je maksimum. Gotovo savršen meč.

- Bukurešt je izuzetan tim, pokriven sa dvije-tri igračice na svim pozicijama. Ne znam u kojem sastavu će nastupiti, u Podgorici nije igrala Grejs Zadi, ali mislim da se i ona vratila u tim nakon Svjetskog prvenstva. I Krsti-

na Neagu će biti spremna za nastavak Lige šampiona, tako da je sigurno da će nastupiti u jakom sastavu. Sigurno da pred svojim navijačima žele da pokažu da mogu mnogo bolje nego u prvom dijelu sezone, u kojem su imale uspona i padova, pa izgubile i bod od Debrecina kod kuće.

Moramo da budemo spremne da će pružiti maksimum, jer žele da sebi dokažu neke stvari. I mi moramo da iskoristimo naše šanse i da probamo da odigramo sličan meč kao onaj u Podgorici i da im pariramo na najbolji način.

Budućnost je od starta sezone muku mučila sa povredama igračica za koje se vjerovalo da će biti prava pojačanja. Na-

žalost, mađarska internacionalka Hafra se nije naigrala iz objektivnih razloga, zbog čega je i došlo do razlaza sa klubom, dok je Nijakate samo u nekim momentima pokazala kapacitet zbog kojeg je svojevremeno nastupala za francusku reprezentaciju. Uz sve to u organizacionom dijelu igre Budućnost traži idealnu igračicu koja će odmijeniti Milenu Raičević koja se rastala sa klubom i otišla u Rapid iz Bukurešta. Dosta posla čeka Popović sa stručnim štabom, ali klub sa šampionskim genima ima pravo da vjeruje i da iskaže na terenu sve ono kvalitetno što radi na treninzima.

Možda su male šanse za bodove u Bukureštu, ali sve je moguće, a ,,plavima“ nadu niko ne može da oduzme.

Utakmica u Bukureštu zakaA. M. zana je za 16 sati.

Arena

24 Sportski miks

6, 7. i 8. januar 2024.

Vaterpolisti Crne Gore večeras protiv Španije igraju drugi meč na Evropskom prvenstvu

LEN

I ,,furija“ ima mana – hoće li ih ,,ajkule“ iskoristiti?

PODGORICA - Crnogorski vaterpolisti uspješno su počeli Evropsko prvenstvo u Hrvatskoj, mnogo više rezultatski nego igrački.

,,Ajkule“ su prije dva dana na peterce pobijedile Francusku (20:19, nakon 10:10 u regularnom toku) i ta dva boda trebalo bi da garantuju da će u A grupi biti najmanje treće i da u eventualnoj osmini finala (prve dvije idu direktno u četvrtfinale) neće igrati sa ,,nagaznom minom“ iz B divizije, selekcijom Srbije.

U preostala dva kola čekaju ih mnogo veći izazovi – danas od 17.45 okršaj sa sjajnom Španijom, pa u poneđeljak od 20.15 sati duel sa domaćinom i braniocem kontinentalnog trona, Hrvatskom.

- Sigurno će biti lakše u nastavku turnira nakon pobjede nad Francuskom, toliko puta smo ponovili da prvi meč na turniru protiv bilo kojeg rivala nije lak. Posebno sada jer je drugačiji sistem takmičenja i svi mečevi u grupi su teški. Očekivali smo da će Francuska pružiti mnogo bolji otpor nego na turniru u Italiji, to se i pokazalo, ali najvažnije da smo pobijedili i idemo dalje – rekao je Vlado Popadić. Španija je izuzetna selekcija, bronzana sa posljednjih šampionata Evrope i svijeta, uz gotovo potpuno saglasje vaterpolo svijeta - najatraktivnija za gledanje posljednjih godina.

Prva zvijezda je Alvaro Granados, a među asovima su i Felipe Perone, Alberto Munaris, Blaj Maljarak...

- Čeka nas odlična reprezentacija sa mnogo individualnog kvaliteta, takođe i sa odličnim sistemom igre koji godinama gaji i nadograđuje. Sigurno je dosta kvalitenija ekipa od Francuske - poručio je centar Miroslav Perković.

FIZIČKI NE ZAOSTAJEMO

I Vlado Popadić je iznio niz pohvala na račun ekipe Davi-

Španija je u prvom kolu odigrala dramatičan meč sa Hrvatskom, u drugoj četvrtini postigla je pet pogodaka, na kraju je Španija izborila peterce i u njima pobjedu koja mnogo znači.

Duel sa Crnom Gorom je šansa za popravni.

- Odigrali smo fizički vrlo tešku utakmicu koja je dovedena do krajnjih granica. Kontrolisali smo je, ali sa toliko isključenja nije bilo lako. Zatvorili su nas u kontranapadu i igrali sa dva centra. Ali tek je prošao prvi meč, moramo podići glave i rasti iz dana u dan da bismo bili na vrhuncu na kraju prvenstva. Što se tiče atmosfere, bilo je nemoguće komunicirati s igračima, pravili su veliki pritisak u presudnim trenucima i moramo im čestitati na ambijentu koji su kreirali – rekao je selektor Španije David Martin.

Jedinstvena šansa za navijače: Hvala im, nadamo se da će ih biti još više Utakmice Evropskog prvenstva u Dubrovniku jedinstvena su šansa za crnogorske navijače da u susjedstvu gledaju mečeve reprezentacije na velikom takmičenju. ,,Ajkule“ su imale podršku protiv Francuske, brojčano bi mogla (morala) da bude veća.

- Zahvalio bih se na velikoj podršci protiv Francuske, nadam se da će tako biti i protiv Španije i da će biti lijep meč za gledanje – rekao je Vlado Popadić.

Miroslav Perković se nadovezao: - Bio sam pozitivno izne-

nađen. Bilo je mnogo meni poznatih i nepoznatih ljudi.

Nadam se da će ih iz meča u meč biti sve više, da su prepoznali da se borimo i vjerujemo u pobjedu i kad ide i kad ne ide. Vjerujem da će i dalje biti uz nas jer nam mnogo znače.

Rezultati i raspored

ali i dalje igra na fantastičnom nivou. Ne treba zaboraviti Alvara Granadosa koji je među najboljim napadačima na svijetu. Uz to, po mom mišljenju Španija ima najbolji sistem koji godinama primjenjuje – naveo je Popadić.

- Sigurno su jedan od tri favorita za medalju. Na Svjetskom prvenstvu u Fukuoki su to pokazali, kao i na prethodnim takmičenjima. Bili su šampioni planete 2022. Na minulom Mundijalu smo odigrali vrlo dobar meč, iako rezultatski nije djelovalo da smo toliko blizu – podsjetio je Popadić na poraz od 11:7 devetnaestog jula 2023. u Fukuoki.

Komplimenti za ,,furiju“, ali

,,ajkule“ smatraju da imaju čemu da se nadaju.

- Mislim da protiv Španije možemo da tražimo šansu. I ta selekcija ima slabih tačaka i njih treba da napadnemo...

Smatram da možemo da se takmičimo sa njima u ritmu i plivanju jer smo fizički odlično spremni. Siguran sam i da će stručni štab odlično spremiti utakmicu - istakao je Perković, centar Novog Beograda.

JUČE – B DIVIZIJA GRUPA C Srbija – Izrael Njemačka – Malta GRUPA D Slovačka – Slovenija Holandija – Rumunija

22:1 18:13 9:6 8:12

DANAS – A DIVIZIJA GRUPA A 17.45 – Crna Gora – Španija 20.15 – Hrvatska – Francuska GRUPA B 17.00 – Gruzija – Mađarska 19.00 – Grčka – Italija

da Martina, koja je na startu poražena od Hrvatske – takođe na peterce (14:12).

- Znamo koje kvalitete imaju, tu je Felipe Perone već u poznim igračkim godinama,

NJIHOVI CENTRI NAŠA ŠANSA

Da bi došla u situaciju da iznenadi Španiju i osigura jedno od prva dva mjesta u grupi, Crna Gora će morati da odi-

Crnogorac dobio posao u BiH

Željko Petrović trener Zrinjskog PODGORICA - Dugo se čekalo, konačno je potvrđeno – Željko Petrović (58) novi je trener Zrinjskog.

Šampion Bosne i Hercegovine je sa crnogorskim stručnjakom potpisao ugovor do juna 2025. godine.

Novi trener ,,plemića“ je trenersku karijeru počeo kao asi-

David Martin: Moramo podići glave, tek je prošao prvi meč

stent Ruda Gulita na klupi Fejnorda. Samostalno je vodio holandske klubove RKC Valvajk, Den Hag i Viljem II, a radio je još u Portugalu (Boavišta), Japanu (Urava Red Dajmonds), Bugarskoj (Botev Plovdiv) i Hrvatskoj (Inter).

Veliki dio trenerske karijere proveo je kao asistent poznatim Holanđanima - prvo Gu-

litu na startu karijere, a zatim MartinuJolu na klupi HSV-a, GusuHidinku s kojim je sarađivao u ruskom Anžiju i najduže Diku Advokatu s kojim je radio u Sanderlendu, Utrehtu i Fejnordu, te na klupama reprezentacija Srbije i Iraka.

U Engleskoj je radio i kao asistent Izraelcu AvramuGrantu u Vest Hemu, a posljednji

angažman imao je u aktuelnoj sezoni u turskom klubu Adana Demirspor u kojem je bio u stručnom štabu još jednog Holanđanina, PatrikaKlajverta.

Zrinjski nakon 18 kola Premijer lige BiH ima sedam bodova manje od prvoplasiranog Borca iz Banjaluke.

Ove sezone igrao je u grupnoj rundi Lige konferencija. R.A.

Uvertira u spektakl sa domaćinom Hrvatska je pobjedom nad Španijom 99 odsto osigurala četvrtfinale. Kako god se završe subotnji mečevi, sigurno je da našu selekciju u poneđeljak čeka spektakl sa domaćinom na bazenu u Gružu.

- Gledali smo meč Hrvatske i Španije. Španija je izuzetno kvalitetna, kao i Hrvatska. Domaćini su i aktuelni evropski šampioni, neće dati ni metar bazena a da se dobro ne pomučimo. Pobijedili smo ih u Fukuoki prošle godine, tako da možemo da im pariramo. Tražićemo im loše strane i pokušati da budemo agresivniji od njih. U tom sluačju možemo da se nadamo dobrom rezultatu, kao i protiv Španije – izjavio je Miroslav Perković.

gra neuporedivo bolje nego protiv Francuske. Osim ako ,,furija“ ne bude imala izrazito loš dan...

Tim Vladimira Gojkovića imao je mnogo problema protiv Francuske, naročito kada se radi o napadačkom dijelu.

Bila je to zanimljiva, ali daleko od kvalitetne predstave s obje strane – naša selekcija se mučila u napadu s igračem više, većina akcija išla je na lijevu stranu i završavala udarcima iz loših pozicija, pa je golman Fontani sve lako pokrivao. ,,Ajkule“ do trijumfa nad Španijom može da dovede samo

mnogo brža i produktivnija igra u napadu, jednostavnija rješenja, a u odbrani – gotovo perfekcija.

Jer, Španci ,,udaraju“ sa svih strana. Imaju mnogo aduta, a o slabim tačkama pričao je i Popadić.

- Sigurno da su centri tačka koju treba da napadnemo u odbrani. Fizički su teški, malo ne trpe kretnje i sigurno je tu jedna od šansi koju treba da iskoristimo, kao i da odigramo pravi meč kakav je bio u Fukuoki, naravno uz izbjegavanje grešaka iz tog duela – dodao je N. KOSTIĆ Novljanin.

Oglasi i obavještenja 25

6, 7. i 8. januar 2024.

SLOBODNA RADNA MJESTA PODGORICA TEL.: 020/406-800, 020/406-801

ŽELJEZNIČKI PREVOZ CRNE GORE AD PODGORICA Adresa: TRG GOLOOTOČKIH ŽRTAVA 13

Tel.: 020-441-476 Raspisuje: JAVNI KONKURS za izbor Rukovodioca/teljke Službe unutrašnje revizije Željezničkog prevoza Crne Gore AD-Podgorica Pored opštih uslova predviđenih Zakonom o radu, kandidat mora da ispunjava i sledeće posebne uslove: -da ima najmanje VII-1 stepen stručne spreme ( kvalifikacija visokog obrazovanja u obimu od 240 kredite CSPK-a) -tri godine radnog iskustva na poslovima revizije, računovodstva, finansija i sličnih poslova -sertifikat ovlašćenog internog revizora -poznavanje rada na PC -srednji nivo znanja engleskog jezika Rukovodilac Službe unutrašnje revizije se imenuje na određeno vrijeme u trajanju od 6 mjeseci.

Uz prijavu na javni konkurs, kandidat mora da dostavi sledeće dokaze: -diplomu o stečenom obrazovanju ili fotokopiju ovjerenu pred nadležnim organom; -dokaz o radnom iskustvu ( uvjerenje ili neki drugi dokaz); -izvod iz matične knjige rođenih; -uvjerenje o državljanstvu ( kandidati koji posjeduju biometrijsku ličnu kartu, nijesu u obavezi da dostave uvjerenje o državljanstvu već ovjerenu kopiju biometrijske lične karte); -uvjerenje o opštoj zdravstvenoj sposobnosti; -uvjerenje od nadležnog suda da se protiv kandidata ne vodi krivični postupak; Prijava mora da sadrži sledeće podatke kandidata: ime i prezime, adresu, biografiju, kontakt telefon i e-mail adresu.

Rok za podnošenje prijave je 15 dana od dana objavljivanja javnog konkursa u štampanim medijima, Zavodu za zapošljavanje Crne Gore, oglasnoj tabli Društva i na internet stranici Društva.

Neblagovremene i nepotpune prijave neće se razmatrati.

Kandidati su dužni da kompletnu dokumentaciju i dokaze, dostave u originalu ili u ovjerenoj kopiji u zatvorenoj koverti na adresu: Trg Golootočkih žrtava br.13, sa naznakom „ Za javni konkurs za izbor Rukovodioca Službe unutrašnje revizije“.

BIJELO POLJE TEL.: 050/432-422

JU OŠ ,,9. MAJ“ Adresa: SUTIVAN BB

Tel.: 050-477-523 Email: skola@os-9maj.edu.me Raspisuje konkurs za: 1. PROFESOR/ICA ENGLESKOG JEZIKA, 1 izvršilac, na određeno vrijeme, radno vrijeme nepuno, položen stručni - pripravnički ispit, probni rad u trajanju od 1 mjesec, mjesto rada Bijelo Polje Uslovi: Profesor engleskog jezika Rok za prijavljivanje: 15 dana Napomena: Rad se zasniva na odredjeno radno vrijeme,a najduže do 31.08.2024.godine.

Potrebna dokumentacija:

1.Završen najmanje VII nivo nacionalnog okvira kvalifikacija(240 CSPK) 2.Uvjerenje o položenom stručnom ispitu 3.Ima crnogorsko državljanstvo 4.Ima opštu zdravstvenu sposobnost 5.Uvjerenje da nije kažnjavan/a, za krivična djela koja ga čine nedostojnim za obavljanje poslova u obrazovanju Svi kandidati,osim posebnih,moraju ispunjavati i opšte uslove koji su istaknuti u uokvirenom dijelu pod nazivom opšti uslovi.

Dokazi o ispunjenosti uslova kandidati mogu dostaviti u formi originala ili ovjerene fotokopije,s tim da se kao dokaz o državljanstvu može dostaviti biometrijska licna karta ili uvjerenje o državljanstvu,a kao dokaz za opštu zdravstvenu sposobnost uvjerenje nadležne zdravstvene ustanove.Prijave sa dokumentacijom dostavljaju se u roku od 15 dana od dana objavljivanja konkursa.

Kontakt podaci poslodavca:JU OŠ»9 MAJ»Sutivan 000 84 Bijelo Polje Telefon 050 477 523 fax 050 477 523 e-mail:skola@os-9maj.edu.me

ZAJEDNIČKI PODACI ZA SVE OGLASE/KONKURSE U UPRAVI OPŠTI USLOVI ZA ZASNIVANJE RADNOG ODNOSA U ORGANIMA DRŽAVNE I LOKALNE UPRAVE:

Crnogorsko državljanstvo; Punoljetstvo; Zdravstvena sposobnost; Propisani nivo kvalifikacije obrazovanja; Ima položen stručni ispit za rad u državnim organima ( izuzetno, radni odnos u državnom organu može zasnovati i lice bez položenog stručnog ispita, pod uslovom da isti položi u roku od jedne godine od dana zasnivanja radnog odnosa); Neosuđivanost za krivično djelo koje kandidata čini nedostojnim za rad u državnom organu.

DOKAZI O ISPUNJENOSTI OPŠTIH USLOVA:

• Uvjerenje o državljanstvu Crne Gore; • Izvod iz matične knjige rodjenih ili fotokopija lične karte (kandidati koji posjeduju biometrijsku ličnu kartu, nijesu u obavezi da dostave uvjerenje o državljanstvu, već ovjerenu kopiju biometrijske lične karte); • Uvjerenje o zdravstvenoj sposobnosti za obavljanje poslova radnog mjesta;

• Diploma ili uvjerenje o završenom nivou i vrsti obrazovanja (u kojoj je naznačena prosječna ocjena u toku školovanja); • Uvjerenje o položenom stručnom ispitu za rad u državnim organima; • Uvjerenje o neosuđivanosti za krivično djelo, koje lice čini nedostojnim za rad udržavmom organu, pribavlja se po službenoj dužnosti.

Uz dokaze o ispunjenosti opštih uslova i uz dokaze o ispunjenosti posebnih uslova navedenih u svakom javnom oglasu, kandidat podnosi prijavu na oglas i CV. Takođe ima pravo da priloži dokaze o postignutim izuzetnim rezultatima, stručnom usavršavanju, naučnim zvanjima, objavljenim naučnim i stručnim radovima uz naznaku gdje i kada su objavljeni, koji se dodatno boduju.

Izbor kandidata vrši se nakon sprovedenog postupka provjere sposobnosti kandidata.

Prijava sa dokazima u originalu ili ovjerenoj kopiji dostavlja se, u zatvorenoj koverti, na kojoj se navodi: ime i prezime, adresa i kontakt telefon, naziv organa za čije potrebe se oglašava radno mjesto i naziv radnog mjesta za koje se podnosi prijava.

BUDVA TEL.: 033/402-556

OPŠTINA BUDVA Adresa: TRG SUNCA 3

Tel.: 033/451-743 Oglašava potrebu za: 1. REFERENT/KINJA - ZA ARHIVIRANJE I PROTOKOLISANJE, 1 izvršilac, na neodređeno vrijeme, radno vrijeme puno, sa radnim iskustvom u trajanju od 12 mjeseci, mjesto rada Budva Uslovi: SSS-III, SŠS-IV, Položen stručni ispit Rok za prijavljivanje: 15 dana Napomena: REFERENT/KINJA - ZA ARHIVIRANJE I PROTOKOLISANJE - Sekretarijat za investicije, - Izvršilaca: 1, na neodređeno vrijeme Posebni uslovi za popunu ovog radnog mjesta su: - III ili IV nivo kvalifikacije obrazovanja - položen stručni ispit za rad u državnim organima - najmanje jedna godina radnog iskustva Svi kandidati pored posebnih uslova treba da ispunjavaju i opšte uslove, u smislu člana 34 Zakona o državnim službenicima i namještenicima („Službeni list CG“, broj 2/2018, 34/2019, 8/2021 i 37/2022 - Odluka US CG), i to: - da je državljanin Crne Gore (fotokopija biometrijske lične karte), - da ima navršenih 18 godina života, - Uvjerenje da je zdravstveno sposoban za obavljanje poslova radnog mjesta (uvjerenje dostavlja kandidat koji bude izabran), - da ima propisani nivo kvalifikacije obrazovanja, - da nije osuđivan za kritivčno djelo koje ga čini nedostojnim za rad u državnom organu (pribalja po službenoj dužnosti organ), - da se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti, - Dokaz (uvjerenje/potvrda) o potrebnom radnom iskustvu.

Probni rad je obavezan za lokalnog službenika, odnosno namještenika koji prvi put zasniva radni odnos na neodređeno vrijeme, u organu lokalne uprave, stručnoj službi, odnosno posebnoj službi U lokalnom organu ne može da zasnuje radni odnos lice koje je korisnik prava na penziju, u skladu sa zakonom.

Provjera znanja, sposobnosti, kompe-

tencija i vještina, zavisno od radnog mjesta će se sprovesti u skladu sa članom 115 Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni list Crne Gore, broj 2/2018, 34/2019, 38/2020, 50/2022, 84/2022 - Odluka US CG i 85/2022 - ispravka Odluke US CG) i Uredbom o kriterijumima i bližem načinu sprovođenja provjere znanja, sposobnosti, kompetencija i vještina za rad u državnim organima („Službeni list Crne Gore, broj 50/18).

Pisano testiranje sastoji se iz teorijskog i praktičnog dijela i podrazumjeva izradu pisanog rada.

Teorijski dio pisanog testa sadrži 20 pitanja koja se odnose na provjeru znanja iz oblasti ustavnog sistema, organizacije, funkcionisanja, načina rada i postupanja organa državne uprave.

Praktični dio pisanog testa podrazumjeva izradu dva zadatka koji se odnose na provjeru znanja povezanih sa opisom poslova radnog mjesta za koje se sprovodi javni oglas.

O datumu, mjestu, vremenu i načinu provjere, kandidati sa liste kandidata koji ispunjavaju uslove Javnog oglasa biće obaviješteni preko internet stranice Opštine Budva, najkasnije 5 dana prije dana provjere.

Kandidati koji se prijave na Javni oglas jedinice lokalne samouprave moraju da dostave dokumentaciju kojom se dokazuje ispunjenost uslova predviđenih tekstom Javnog oglasa.

Prijavu sa kompletnom dokumentacijom – sve dokaze o ispunjavanju posebnih i opštih uslova treba dostaviti preko: Građanskog biroa odsjek Pisarnica Sekretarijata za lokalnu samoupravu – Budva, Trg Sunca broj 3, Budva, u roku od 15 dana od dana objavljivanja Oglasa u zatvorenoj koverti, na kojoj je potrebno ispisati naziv radnog mjesta za koje se konkuriše, ime i prezime kandidata sa adresom i telefonskim brojem – na adresu Sekretarijata za lokalnu samoupravu.

2. REFERENT/KINJA – KURIR/KA, 1 izvršilac, na neodređeno vrijeme, radno vrijeme puno, sa radnim iskustvom u trajanju od 12 mjeseci, mjesto rada Budva Uslovi: SSS-III, SŠS-IV, Položen stručni ispit Rok za prijavljivanje: 15 dana Napomena: REFERENT/KINJA – KURIR/KA Sekretarijat za investicije, - Izvršilaca: 1, na neodređeno vrijeme Posebni uslovi za popunu ovog radnog mjesta su: - III ili IV nivo kvalifikacije obrazovanja - položen stručni ispit za rad u državnim organima

- najmanje jedna godina radnog iskustva Svi kandidati pored posebnih uslova treba da ispunjavaju i opšte uslove, u smislu člana 34 Zakona o državnim službenicima i namještenicima („Službeni list CG“, broj 2/2018, 34/2019, 8/2021 i 37/2022 - Odluka US CG), i to: - da je državljanin Crne Gore (fotokopija biometrijske lične karte), - da ima navršenih 18 godina života, - Uvjerenje da je zdravstveno sposoban za obavljanje poslova radnog mjesta (uvjerenje dostavlja kandidat koji bude izabran), - da ima propisani nivo kvalifikacije obrazovanja, - da nije osuđivan za kritivčno djelo koje ga čini nedostojnim za rad u državnom organu (pribalja po službenoj dužnosti organ), - da se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti, - Dokaz (uvjerenje/potvrda) o potrebnom radnom iskustvu.

Probni rad je obavezan za lokalnog službenika, odnosno namještenika koji prvi put zasniva radni odnos na neodređeno vrijeme, u organu lokalne uprave, stručnoj službi, odnosno posebnoj službi U lokalnom organu ne može da zasnuje radni odnos lice koje je korisnik prava na penziju, u skladu sa zakonom.

Provjera znanja, sposobnosti, kompetencija i vještina, zavisno od radnog mjesta će se sprovesti u skladu sa članom 115 Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni list Crne Gore, broj 2/2018, 34/2019, 38/2020, 50/2022, 84/2022 - Odluka US CG i 85/2022 - ispravka Odluke US CG) i Uredbom o kriterijumima i bližem načinu sprovođenja provjere znanja, sposobnosti, kompetencija i vještina za rad u državnim organima („Službeni list Crne Gore, broj 50/18).

Pisano testiranje sastoji se iz teorijskog i praktičnog dijela i podrazumjeva izradu pisanog rada.

Teorijski dio pisanog testa sadrži 20 pitanja koja se odnose na provjeru znanja iz oblasti ustavnog sistema, organizacije, funkcionisanja, načina rada i postupanja organa državne uprave.

Praktični dio pisanog testa podrazumjeva izradu dva zadatka koji se odnose na provjeru znanja povezanih sa opisom poslova radnog mjesta za koje se sprovodi javni oglas.

O datumu, mjestu, vremenu i načinu provjere, kandidati sa liste kandidata koji ispunjavaju uslove Javnog oglasa biće obaviješteni preko internet stranice

Opštine Budva, najkasnije 5 dana prije dana provjere.

Kandidati koji se prijave na Javni oglas jedinice lokalne samouprave moraju da dostave dokumentaciju kojom se dokazuje ispunjenost uslova predviđenih tekstom Javnog oglasa.

Prijavu sa kompletnom dokumentacijom – sve dokaze o ispunjavanju posebnih i opštih uslova treba dostaviti preko: Građanskog biroa odsjek Pisarnica Sekretarijata za lokalnu samoupravu – Budva, Trg Sunca broj 3, Budva, u roku od 15 dana od dana objavljivanja Oglasa u zatvorenoj koverti, na kojoj je potrebno ispisati naziv radnog mjesta za koje se konkuriše, ime i prezime kandidata sa adresom i telefonskim brojem – na adresu Sekretarijata za lokalnu samoupravu.

HERCEG NOVI TEL.: 031/323-711

AGENCIJA ZA RAZVOJ I ZAŠTITU ORJENA DOO Adresa: NJEGOŠEVA 46

Tel.: 031/321-600 Email: parkprirodeorjen@gmail.com Oglašava potrebu za: 1. ČUVAR/KA- ZAŠTITAR/KA U PARKU PRIRODE, 1 izvršilac, na određeno vrijeme, radno vrijeme puno, sa radnim iskustvom u trajanju od 12 mjeseci, mjesto rada Herceg Novi Uslovi: SSS-III, SŠS-IV, Vozački ispit za “B” kategoriju Rok za prijavljivanje: 8 dana Napomena: ČUVAR/KA - ZAŠTITAR/KA U PARKU PRIRODE: -1 izvršilac na određeno vrijeme -III ili IV stepen kvalifikacije obrazovanja -Najmanje 1 godina radnog iskustva -Položen vozački ispit B kategorije 2. ADMINISTRATIVNI/A TEHNIČAR/KA, 1 izvršilac, na određeno vrijeme, radno vrijeme puno, sa radnim iskustvom u trajanju od 24 mjeseca, mjesto rada Herceg Novi Uslovi: Administrativni tehničar (IV SSS), SŠS-IV, Poznavanje rada na računaru, Vozački ispit za “B” kategoriju Rok za prijavljivanje: 8 dana Napomena: ADMINISTRATIVNI/A TEHNIČAR/ KA: -1 izvršilac na određeno vrijeme -IV stepen kvalifikacije obrazovanja -Najmanje 2 godine radnog iskustva -Poznavanje rada na računaru -Položen vozački ispit B kategorije

26 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

86

Дана 5. јануара 2024, у 76. години, умрла је наша драга

ЦВИЈЕТА - ЦИЦА Гојкова РАДУЛОВИЋ рођена ЂУРОВИЋ

Саучешће примамо 5. јануара од 12 до 15 часова и 6. јануара од 10 до 14 часова у градској капели Чепурци, када ће поворка кренути за Рогаме, гдје ће се у 15 часова обавити сахрана. По жељи покојнице, вијенци и цвијеће се не прилажу.

Na osnovu čl. 104 stav 3 Zakona o zdravstvenoj zaštiti ( SL.list CG br 03/16, 39/16,2/17,44/18,2419 i 82/20,8/21,3/23) a u vezi sa članom 6 Pravilnika o kriterijumima i postupku za odobravanje specijalizacija i pravima i obavezama kandidata kojima je odobrena specijalizacija prema zdravstvenoj ustanovi ( sl.list CG br. 22/16) i godišnjeg plana specijalizacija i užih specijalizacija Ministarstva zdravlja CG za 2024 godinu br .

7-112-23-3712/34 od 30.novembra2023 g. Javna zdravstvena Ustanova JZU Dom zdravlja Ulcinj raspisuje javni KONKURS I.Za odobravanje specijalizacija zdravstvenim radnicima za potrebe JZU Dom zdravlja Ulcinj i to 1.Dvije specijalizacije iz oblasti porodične medicine 2.Jedna specijalizacija iz oblasti radiologije 3.Jedna specijalizacija iz oblasti pedijatrije II. Učesnici konkursa moraju ispunjavati sledeće uslove: 1.Da ima opštu zdravstvenu sposobnost 2.Da ima završen medicinski fakultet sa kvalifikacijom VII nivoa kvalifikacije obrazovanja; 3.Da ima položen stručni ispit 4.Da je nakon polpženog stručnog ispita bio u radnom odnosu u zdravstvenoj ustanovi ,najmanje jednu godinu III. kriterijumi za odobravanje specijalizacija su : 1. Uspjeh na studijama izražen prosječnom ocjenom 2. Uspjeh iz predmeta iz oblasti za koju se odobrava specijalizacija; 3. Dužina studiranja; 4. Poznavanje stranog jezika; 5. Rezultat usmenog intervjua; IV. Uz prijavu za konkurs kandidati treba da prilaže sledeća dokumenta kao dokaze da ispunjavaju uslove za odobravanje specijalizacije; 1.Ovjerenu kopiju biometrijske lične karte ili uvjerenje o državljanstvu ; 2.diplomu o završenom medicinskom fakultetu,odnosno dokaz o vrednovanju diplome stečene u inostranstvu kao obrazovne isprave u Crnoj Gori 3.Uvjerenje o položenom stručnom ispitu 4.Dokaz o uspjehu na studijama izražen prosječnom ocjenom ; 5.Dokaz o uspjehu iz predmeta iz oblasti za koju se odobrava specijalizacija; 6.Dokaz o dužini studiranja; 7.Uvjerenje o poznavanju stranog jezika( engleski,francuski,njemački ,italijanski , ruski) 8.Uvjerenje o opštoj zdravstvenoj sposobnosti.

9.Dokaz o radnom odnosu od najmanje 1(jednu) godinu dana u zdravstvenoj ustanovi nakon položenog stručnog ispita; 10.Uvjerenje nadležnog suda da se protiv kandidata ne vodi krivični postupak( koji nije starija od 6 mjeseci Za odobravanje specijalizacije iz porodične medicine,pored kriterijumima za odobravanje specijalizacija ,vrednuju se i sljedeći kriterijumi: 1.Završen četvoromjesečni postdiplomski intenzivni kurs za izabrane doktore u Crnoj Gori 2.završen specijalizovani postdiplomski kurs za edukatore/mentore/predavače i 3.završena specijalizacija Dokumenta se dostavljaju u originalu ili formi ovjerene kopije.

Kandidati koji je duže studirao od roka utvrdjenog obrazovnim programom zbog opravdanih razloga( roditeljsko odsustvo,duža bolesti ili upućivanje na stručnu praksu,odnosno usavršavanje od strane nadležnog organa ustanove u kojoj je studirao)bodovi se neće oduzimati,uz obavezu podnošenja odgovarajućeg dokaza.

V. Izbor kandidata vršiće se prema pravilniku o kriterijumima i postupku za odobravanje specijalizacija i pravima i obavezama kandidata kojima je odobrena specijalizacija prema zdravstvenoj ustanovi( SL.list CG br. 22/2016).

VI. Odluku o odobravanju specijalizacije donosi direktor zdravstvene ustanove u roku od sedam dana od dana prijema rang liste kandidata.Odluka će se objaviti na oglasnoj tabli zdravstvene ustanove i dostaviće se svim kandidatima koji su se prijavili na javni konkurs u roku od sedam dana od dana donošenja odluke.

Kandidati koji su se prijavili za odobravanje specijalizacije,a koji nijesu izabrani mogu da izvrše uvid u svoju i dokumentaciju kandidata kome je odobrena specijalizacija,u roku od 10 dana od dana prijema odluke kandidata kome je odobrena specijalizacija.

VII.Konkurs je otvoren 10 dana od dana objavljivanja ,i biće objavljen na sajtu Javna zdravstvena ustanova Dom zdravlja Ulcinj.

Prijave sa dokazima u originalu ili ovjerenoj kopiji slati na adresu: JZU Dom zdravlja „ Bogdan Vujošević“ Ulcinj Ul.“ Majke Tereza „ bb VIII. Nepotpune i neblagovremene prijave se neće uzimati u razmatranje.

Kontakt tel. 030- 412-424

Ожалошћени: синови ДРАГО, ДЕЈАН и ДАРКО, брат РАТКО, унучад МАТИЈА, ЛАЗАР, ДАВИД и ДИМИТРИЈЕ, снахе ЛИДИЈА и КОСАРА, јетрва ОЛГА, заове АНА и БЕБА, братанићи ВАКО - ВАЊА, ВУКАШИН - ВУКОТА, МАРКИША БАТИЦА, ЂОРЂЕ и ДАВОР, братаничне САЊА и ЛАНА, ђеверичић ЈОВАН, ђеверичне МИНА и ЈЕЛЕНА и остала родбина РАДУЛОВИЋ и ЂУРОВИЋ

Oglasi i obavještenja 27

6, 7. i 8. januar 2024.

87

Дана 5. јануара 2024, у 85. години, умрла је наша драга

НИКОЛА Шпиров МИЛИЋ

рођена ГОГИЋ

Саучешће примамо у капели под Требјесом у Никшићу 5. јануара од 13 до 16 часова и 6. јануара од 11 до 15 часова, када ће се обавити сахрана на Нобом гробљу под Требјесом. Кућа жалости: Вука Мићуновића, зграда пенз. и пчелара.

Саучешће примамо у градској капели Загорич 5. јануара од 10 до 15 часова и 6. јануара од 10 до 14 часова, када ће се и обавити сахрана.

LJUBIŠA Vukov IČEVIĆ

Ожалошћени: супруга ЦИЦА, синови ПРЕДРАГ и ЖЕЉКО, кћерке ЈЕЛЕНА и МИЛЕНА, брат ВЛАТКО са породицом, сестра РАЈКА са породицом, браћа од стричева ИЛИЈА и МИЈО, сестре од стричева ЊАКА и НАТАША, унучад, браћа и сестре од ујака и тетака и бројна родбина МИЛИЋ и ујчевина МРВАЉЕВИЋ

Ожалошћени: син САША, кћерка НАТАША, брат МИЛОВАН, сестре ДРАГИЦА и МИЛА, снаха САНДРА, унуци ЈОВО, ИВО, ВЛАДО и НИКОЛА, праунучад и остала родбина СТОЖИНИЋ и ГОГИЋ 98

MARIJA PETROVIĆ

Dana 5. januara 2024. u poslijepodnevnim satima, poslije duže bolesti, u 76. godini preminuo je naš dragi

Јављамо тужну вијест да је умро

ЈЕЛА Миркова СТОЖИНИЋ

Dana 4. januara 2024. godine svoju plemenitu dušu ispustila je naša voljena

169

103

106

Obavještavamo rodbinu i prijatelje da je dana 5. januara 2024. iznenada preminuo u 64. godini naš dragi

Saučešće primamo na gradskom groblju Čepurci 6. januara od 10 do 15 časova i 7. januara od 10 do 12 časova, nakon čega će se obaviti sahrana na mjesnom groblju u Novom selu u 15 časova.

Ožalošćeni: supruga NEVENKA, sin JOVICA, kćerke JELENA, ANA, VANJA, MARINA i SNEŽANA, brat MOMČILO, zet ALEKSANDAR, snahe ZORICA, SMILJA i BOSILJKA, unučad NIKŠA, MATEA i UNA i ostala mnogobrojna rodbina

STANKO – ŠILE Mitrov MIJUŠKOVIĆ

rođena CAR

Saučešće primamo u kapeli u Škaljarima u subotu, 6. januara, od 10 do 13 časova, kada će se obaviti sahrana na gradskom groblju u Škaljarima.

Ožalošćeni: kćerka MIRJANA PETROVIĆ, bratanić MARKO CAR, porodice PETROVIĆ i CAR

111

Saučešće primamo u kapeli u Straševini 5. januara od 13 do 16 časova i 6. januara od 11 do 14 časova, kada će se obaviti sahrana na groblju u Straševini.

Наш вољени супруг, отац, свекар и дјед

Ožalošćeni: supruga BOŽIDARKA – ĆAKA, sin MILE, kćerka LJUBICA – BUBA, unuka HELENA, brat RADOSAV, sestre DARA i ANĐELIJA, sinovci DARKO i SLAVKO i ostala rodbina MIJUŠKOVIĆ 139

Dana 5. januara 2024. u 62. godini, poslije kratke bolesti, preminula je naša voljena

МИЋО ПАВЛОВИЋ

преминуо је 3. јануара 2024. у 69. години.

Сахрана ће се обавити у уторак 9. јануара у 14 часова на мјесном гробљу у Ђеновићима.

VESNA Vasova BAOŠIĆ rođena TOMIĆ

Saučešće za našom dragom Vesnom primamo u kapeli Čepurci dana 6. januara od 9 do 15 časova i 7. januara od 9 do 13.30 časova. Sahrana naše voljene pokojnice obaviće se na Novom groblju u Podgorici u 14 časova.

Ožalošćeni: majka JELISAVKA, suprug VASO, sin VUK, braća MILIJA, VLADISLAV i MIOMIR - MIRKO, brat od strica MILOŠ, snahe JELENA i KATICA, đever MILISAV, tetke KATA i NADA, jetrve DRAGICA i NATAŠA, zaove DUŠANKA i DRAGICA, kao i ostala mnogobrojna porodica BAOŠIĆ i TOMIĆ

Саучешће примамо у градској капели на Савини на дан сахране од 10.30 до 13.30 часова.

Ожалошћени: супруга ЛАДА, синови ВЕЉКО и ЛУКА, снахе ОЉА и АНДРЕА, унучад ВИДАК и НИНА и остала многобројна родбина

28 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

88

Obavještavamo rodbinu i prijatelje da je dana 5. januara 2024. preminuo u 71. godini naš voljeni

MILAN Dušanov JOVOVIĆ

Saučešće primamo u Gradskoj kapeli u Nikšiću 5. januara od 11 do 16 časova i 6. januara od 10 do 13.30 časova.

Sahrana će se obaviti 6. januara u 14 časova na Novom groblju pod Trebjesom.

Cvijeće se ne prilaže.

Kuća žalosti: Veselina Masleše br. 13, Nikšić.

Ožalošćeni: supruga BRANKA, sinovi RANKO, SRĐAN, MLADEN i BOJAN, braća RATKO i BRACO, snahe BOJANA, RATKA, SANELA, ŽELJKA, TANJA i LOLA, unučad MARTIN, MARKO, BALŠA, MAŠA, ANĐELA, BOGDAN, JANA, LAZAR, DUNJA, VUK, JAKŠA, JAKOV, FILIP, PETAR i ILIJA, sinovci, sinovica, sestrići, sestrična i ostala rodbina

Oglasi i obavještenja 29

6, 7. i 8. januar 2024.

110

148

Posljednji pozdrav dragom

Обавјештавамо родбину, кумове и пријатеље да је дана 5. јануара 2024, послије дуже болести, у 82. години преминуо наш драги отац, брат и дјед

MIĆU JOVOVIĆU

ПЕТАР - ПЕРО Авров ЧУКИЋ Саучешће примамо у градској капели у Будви 6. јануара од 9 до 14.30 часова и 7. јануара на гробљу Винатак, село Трешњево – Андријевица, од 12 до 14 часова, када ће се обавити сахрана.

Bila je privilegija i čast poznavati te.

Počivaj u miru.

Ожалошћени: кћерка ЈЕЛЕНА, син БОРИС, снаха МИЛЕНА, зет МИРКО, сестра ДРАГИЦА МУШИКИЋ, сестрић МИЛАН, сестрична ЛИДИЈА, унуке МИЛА и ДУЊА, браћа од стрица БУДИМИР - БУДО и ЈЕЗДИМИР, сестра од стрица ЂУРЂА и остала многобројна родбина

SRĐAN i BOBAN GRBOVIĆ sa porodicama 118

Дана 5. јануара 2024. године преминула је наша вољена

92

Posljednji pozdrav našem dragom prijatelju

OGLASNO ODJELJENJE „NOVA POBJEDA“ TELEFON ZA INFORMACIJE 020/202-455 020/202-456

MIĆU JOVOVIĆU РАДОЈКА Новакова ЈОВАНОВИЋ

e-mail: oglasno@pobjeda.me

MILA, GORAN, BRANKA i DANILO RADULOVIĆ

рођена КРИВОКАПИЋ

136

Moja najvoljenija babice,

Саучешће примамо у градској капели на Цетињу 6. јануара од 11 до 14 часова, када ће се обавити сахрана на Новом гробљу - Цетиње. Ожалошћени: унука АЊА, праунука ДАРИА, снаха АЛЕКСАНДРА - САШКА, брат ВАСИЛИЈЕ, јетрва ЈЕЛЕНА, ђеверичићи, ђеверична, братаничне и остала родбина ЈОВАНОВИЋ и КРИВОКАПИЋ

RADOJKA

142

Posljednji pozdrav

Nema tih riječi kojim bih opisala što si mi bila u životu.

Bila si mi kao druga majka, najveći oslonac i moja najveća ljubav.

Pamtićemo te po vedrom duhu, smijehu i nesebičnoj ljubavi.

Ti si bila i ostaćeš naš anđeo.

Dok mi živimo, živjećeš i ti.

Poljubi mi tatu i đeda.

RADOJKI Novakovoj JOVANOVIĆ Draga ujna, Ostalo je mnogo lijepih uspomena po kojima ćemo te pamtiti i sa poštovanjem spominjati tebe, ujaka i Sreta. Hvala na svemu.

Vole te beskrajno tvoji: ANJA, DARIA, SAŠKA i PEĐA

SLOBO STANOJEVIĆ sa porodicom

Posljednji pozdrav dragoj i plemenitoj

140

RADOJKI

Hvala ti za svu ljubav koju si nam svima pružala. Vječno ćeš ostati voljena i nezaboravljena.

KOMŠIJE IZ ZGRADE

119

Našoj dragoj

Posljednji pozdrav

ADI od njenih RAŽNATOVIĆA

Posljednji pozdrav dragoj kumi

RADOJKI Od NOVKE MARIĆEVIĆ sa porodicom

141

30 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

154

91

Našem djedu, a prije svega iskrenom prijatelju

MILAN JOVOVIĆ Hvala, đede, Bio si moj idol, moja najveća podrška, najbolji prijatelj…

Hvala što si bio moj najvatreniji navijač na svakoj utakmici.

Hvala što si mi uljepšao svaki proveden dan na Žabljaku. Đede, ti si moj uzor.

Voli te tvoj BOGI

MIĆU JOVOVIĆU 112

Hvala za svaki trenutak proveden zajedno, za svaki savjet i nesebičnu podršku koju si nam pružao.

Vječno ćemo te čuvati od zaborava.

MILAN JOVOVIĆ Đede đedelija. Hvala ti na svemu, što si bio onaj đed, kojeg bi svako unuče poželjelo za svoga đeda. Što si bio uvijek tu za sve nas, i što su se zahvaljujući tebi ljubav, briga i sigurnost prožimali onim našim kućama u Nikšiću. Hvala ti za sve, volimo te.

Neka te anđeli čuvaju.

Tvoji: MARTIN, MARKO i TANJA

MAŠE, ANĐE, ANĐELIJA i IDŽO

151

147

Драгом Нашем

Posljednji pozdrav dragom đedu

МИЋУ ЈОВОВИЋУ

MIĆU Увијек ћемо те се радо сјећати и са љубављу причати о Теби.

Otišao je divan čovjek čiji će dragi lik, izuzetan duh i dobrota ostati zauvijek u nama.

Počivaj u miru.

Породица ЋОСО

VLADO VUKASOJEVIĆ sa porodicom 167

134

Posljednji pozdrav dragoj

Posljednji pozdrav bratu

Posljednji pozdrav dragom

MILIJANI

NIKOLI DRAGAN, NEVENKA, SAVA i VERA

Počivaj u miru, a mi ćemo te čuvati od zaborava.

LJILJA MARTINOVIĆ sa porodicom

165

Posljednji pozdrav dragoj maćehi

MILJI Hvala ti na svemu što si učinila za mene.

Pastorak ŽARKO

127

166

Posljednji pozdrav dragoj

MILANU Ponosni smo što smo te imali za kuma i prijatelja.

Počivaj u miru.

MILIJANI S poštovanjem ćemo čuvati uspomenu na tebe. Počivaj u miru.

MARIJA, IRENA i JOVANA sa porodicama

VLADAN i MILJAN JOKOVIĆ sa porodicama

Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

31 153

Našem ocu

MILANU Dušanovom JOVOVIĆU

Na vječno sjećanje i ponos porodici, Nikšiću i Crnoj Gori.

Sinovi: RANKO, SRĐAN, MLADEN i BOJAN 155

95

Posljednji pozdrav dragom

MILAN JOVOVIĆ Dragi đede, Svaki trenutak proveden sa tobom nosio je poseban sjaj i toplinu koju ne možemo pronaći niđe drugo. Hvala ti što si nam pružio bezgraničnu podršku i ljubav.

Nema dovoljno riječi da izrazimo koliko ćeš nam nedostajati.

Tvoja unučad: BALŠA, BOGDAN, JANA i JAKŠA

107

Posljednji pozdrav dragom

MIĆU

MIĆU JOVOVIĆU

KOLEKTIV FIRME N.T.C. DOO VIDOJE PEROVIĆ sa porodicom

32 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

123

Posljednji pozdrav dragom bratu i ujaku

124

Posljednji pozdrav dragom ujaku

DRAGANU VULOVIĆU

DRAGANU VULOVIĆU

Otišao si kao što si i živio - mirno, tiho i dostojanstveno do zadnjeg udisaja.

Srećne što smo te takvog imale, čuvaćemo te od zaborava.

Hvala ti na bezbrižnom djetinjstvu koje sam provela uz tebe.

Hvala za svaki osmijeh, zagrljaj, savjet, podršku, kritiku, brigu za moje probleme kao da su bili tvoji.

Hvala što si bio uz mene u najtežim danima moga života.

Hvala ti što si bio čovjek i ujak za primjer.

Sestra LILJA, sestrične ANA, NINA i MARINA

Sestrična ANA PUPOVIĆ 93

Драга Мајко и бако

125

Posljednji pozdrav dragom

DRAGANU VULOVIĆU

Hvala za svaki dobronamjerni savjet, hvala za nesebičnu pažnju.

Ponosni što smo te takvog imali.

ANDREJ, ANA i LUKA – BATO PUPOVIĆ

160

Posljednji pozdrav tetki

CICI porodica tvog pokojnog brata MILORADA – MIŠA ĐUROVIĆA: sinovi VUKAŠIN i MARKIŠA, snaha SONJA, unučad GOJKO, ANDRIJA i NOVAK

ЦИЦО

159

Posljednji pozdrav tetki

Била си наш понос, узор и наша највећа подршка и зато знај: „Вољени не умиру док живе они који их воле“.

CICI Твоји: ДЕЈО и ДИМИТРИЈЕ

137

Posljednji pozdrav dragoj sestri i tetki

Porodica tvog pokojnog brata VESLINA – VESA ĐUROVIĆA: supruga KOSARA, sin VAKO, ćerka SANJA, snahe SVETLANA i NINA, unučad MILENA, MARIJA, VASILIJE i PAVLE i praunuk KOČA 108

Posljednji pozdrav dragom komšiji

TELEFON ZA INFORMACIJE 020/202-455 020/202-456

KOSTI MILANOVIĆU CVIJETI – CICI RADULOVIĆ

Bila si dostojanstvena i hrabra u najtežim trenucima, draga Cile (tako sam te od milošte zvao).

Neka tvoja plemenita duša počiva u miru.

RATKO ĐUROVIĆ sa porodicom

e-mail: oglasno@pobjeda.me

PORODICA LIPOVINA 152

Posljednji pozdrav dragoj

teta CICI Sa dubokim pijetetom čuvaćemo uspomenu na tebe.

Kumovi ŠKULETIĆI

OGLASNO ODJELJENJE „NOVA POBJEDA“

Posljednji pozdrav našem voljenom bratu od ujaka i đedu

BOŽU RADONJIĆU S ljubavlju i poštovanjem.

UROŠ, DESANKA i SVETLANA MARTINOVIĆ i SANDRA STANOJEVIĆ sa porodicom

138

Oglasi i obavještenja 33

6, 7. i 8. januar 2024.

90

157

Draga naša

Draga moja

MILENA

Ostao je pregršt snova o kojima smo maštale i koje smo željele zajedno proživjeti. Sjećanje na iskre u tvom oku, tvoj osmijeh i tvoje zlatne riječi će biti moj vječni saputnik.

MARIJA Batova VUŠKOVIĆ

Počivaj spokojna uz obećanje da ćemo tvog Valeta svim srcem i dušom čuvati.

Ode nam i ti…

Ostaćeš uvijek voljena i poštovana od

Tvoja kuma IVANA

DUŠKA, SNEŽE, JAKŠE i JOVANE sa porodicom 156

Dragoj

MARIJI Batovoj VUŠKOVIĆ Pretužni smo zbog tvog odlaska.

S poštovanjem,

Porodica NOVA PEROVIĆA

130

MILENA LUKŠIĆ-ĐUROVIĆ Ti si naše prvo zlato, ljubav doživotna, ponos do neba, a sad anđeo nebeski. Volimo te zauvijek, dijete naše.

Tvoji neutješni Mama ANICA i tata RAFAIL KEKO LUKŠIĆ

161

S velikom tugom opraštamo se od našeg voljenog

126

Sa tugom se opraštamo sa našim ocem i đedom

MIĆA PAVLOVIĆA

Počivaj u miru, a mi ćemo te čuvati od zaborava.

Porodica NOVOSEL: ćerka JELENA, zet VLADIMIR i unučad KATARINA, MIHAILO, KSENIJA i ŠĆEPAN 94

ŽELJKO, BRANKA i STANKA – MACA sa porodicama 120

Posljednji pozdrav dragom

AUTO I KARTING SAVEZ CRNE GORE

SLAVKU – BATU ANĐUŠIĆU

Uz malo riječi si nam prenio dosta životnih lekcija.

Hvala ti na strpljenju, blagosti i lijepim uspomenama.

Pamtićemo svaki trenutak proveden sa tobom.

LJUBICA, DRAŠKO, MARIJA i SARA ĐUROVIĆ

Počivaj u miru.

Posljednji pozdrav voljenom bratu

NIKOLOM

Uspomenu na njegovu ljubav i toplinu čuvaćemo zauvijek.

BOŽIDARU RADONJIĆU

149

144

Dana 7. januara 2024. navršava se dvadeset godina od kada nije sa nama naš voljeni otac, đed i tast

PETAR ČUKIĆ

Sa tugom se opraštamo od našeg dobrog i čestitog prijatelja, oca naše Jelene.

Počivaj u miru, dragi naš Pero, čuvaćemo te u najljepšim sjećanjima.

RADE i DRAGICA MUHADINOVIĆ sa porodicom

RATOMIR – RATO TEŠOVIĆ

Nedostaješ…

Kćerka VEROSLAVA ČELEBIĆ sa porodicom

34 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

99

101

Prođe četrdeset najtužnijih dana u našim životima

Ljubavi naša, mrvo moja

MARIJA

MARIJA Kako ja na listu papira da ti napišem koliko te volimo i koliko nam nedostaješ?

Mirno spavaj, živote moj, i nemoj da brineš, učiniću sve da nas sa ponosom od gore gledaš. A Tara će znati da je imala i uvijek će imati najbolju majku na svijetu.

Srećo naša, sunce naše, živote naš, kako ćemo dalje bez tebe?

Skupljamo snagu zbog tvog anđela, kojeg si nam ostavila, da u njoj gledamo tebe.

Ti nas prati odnekud i uči nas, kao što si uvijek radila.

Rano naša vječita, vole te tvoji: TATA, MAJKA i BRAT

Voljećemo te vječno tvoji: LUKA i TARA

82

KOSTO

7. 1. 2010 - 2024.

Navršava se četrdeset dana od smrti naše drage i neprežaljene

BOŽANA

7. 4. 2016 - 2024.

MILENKO

13. 7. 2020 – 2024.

RADULOVIĆ

ARSO ULIĆEVIĆ

e-mail: oglasno@pobjeda.me

MARIJE IVANOVIĆ

rođena Ulićević

U neđelju, 7. januara, u 10 časova porodica će posjetiti njenu vječnu kuću.

Tvoji NAJMILIJI

vaša sestra i tetka OLGA LALA

Vaši: MILORAD, VJERA i SENKA

TELEFON ZA INFORMACIJE 020/202-455 020/202-456

MILANKA PAVIĆEVIĆ

Danas, 6. januara, 10 je godina od kada je umro moj voljeni brat Arso Ulićević, a tri godine i 17 dana od kada je preminula naša miljenica Milanka. Uvijek ste u mojim mislima i mojoj duši. Čuvamo vas od zaborava,

Vrijeme prolazi, ostaju sjećanja i tuga.

OGLASNO ODJELJENJE „NOVA POBJEDA“

100

129

Dragi roditelji i brate

122

7. јануара 2024. три године je од смрти наше драге

БРАНКА Радована ВУКЧЕВИЋ

Увијек у нашим срцима и мислима.

ЗОРАН и ЉИЉАНА са породицама

Dana 6. januara navršava se 6 godina od smrti naše drage

VESNE RAIČEVIĆ rođena Simović

Sa ponosom te se sjećamo i čuvamo od zaborava.

Porodica RAIČEVIĆ

131

Oglasi i obavještenja 35

6, 7. i 8. januar 2024.

Šestog januara sedam je godina od kada nije sa nama

143

116

Dragoj i voljenoj

NIKO ĐOLJEVIĆ Bio si naš najveći oslonac i podrška u životu.

TVOJA PORODICA

MARINI VELIMIROVIĆ – VUKIĆEVIĆ

96

Navršavaju se tri godine od smrti dragog prijatelja

PAVLA KAPE

Vrijeme prolazi, a ja i dalje ne mogu da se pomirim sa tim da te više nema.

Zauvijek si u mom srcu i mislima.

NENO MILOŠEVIĆ

Tvoja Zvijezda se zaustavila 7. januara 2022.

Tvoja Zvijezda stoji i vječno nas osvetljava ljubavlju, ljepotom, pažnjom, dostojanstvom.

Tvoji: SLOBODAN, djeca VIOLETA, VESNA, SVETLANA, SRĐA, snaha KATARINA, zetovi GORAN, MITAR, unučad MARKO, MIA, ANDRIJA, MILJAN, LAZAR i JANKO 113

Сјећање

117

Sjutra, 7. januara 2024. godine će biti sedam dana od kako nije sa nama naš voljeni brat

MIODRAG - MIŠO Milošev CAUŠEVIĆ

ОБРАД ЖИЖИЋ

Вријеме које пролази не доноси заборав и не лијечи тугу. Заувијек у нашим срцима. Твоји НОЈО, МИЛА и НАЂА

114

Dvadeset godina

Ponosne sestre bez lažne skromnosti su više nego sigurne, možda sestrinska subjektivnost i želja da ga je GOSPOD prihvatio raširenih ruku i da se sada nalazi na najljepšem mogućem mjestu. Ovim putem želimo da iskažemo javnu zahvalnost izabranoj doktorki Doma zdravlja Nikšić Tanji Pješčić i svim savjesnim medicinskim radnicima službe izabrani doktor; medicinskom osoblju odjeljenja Urgentna medicinska pomoć - Prijemna ambulanta Internog odjeljenja Opšte bolnice Nikšić, a posebno doktorki nad doktorima Ivani Radonić i doktoru Marinku Janjuševiću, medicinskom osoblju Patronažne službe Doma zdravlja Nikšić i medicinskom osoblju odjeljenja Hematologija i Dnevna hematološka bolnica Kliničkog centra Crne Gore, koji su se maksimalno angažovali u liječenju našeg brata. Nema tih riječi kojima možemo iskazati zahvalnost prijateljima i bolje reći mlađem bratu i sestri Slavku i Branki Stanišić i njihovoj djeci, koji nas ni sada, kao ni u svim zbivanjima u našoj porodici preko 30 godina nijesu ostavili same ni trenutak. Hvala svima vama koji nam povodom Mišove smrti uputiste iskrene izraze saučešća putem telegrama, telefona i poruka.

Ožalošćene sestre BRANISLAVA i NEVENKA CAUŠEVIĆ 105

Šest godina bez tebe

Navršava se 6 godina

OBRAD Milov ŽIŽIĆ TATA

Stotine i stotine dana je prošlo, stotine i stotine mogu da prođu, ali bol i tuga koja živi u nama nakon tvog odlaska ne može proći nikada.

Tvoji neutješni roditelji MILO i NAJA

115

Dvadeset godina

OBRAD Milov ŽIŽIĆ

Ode mi. Tiho, nečujno, bez ijednog jedinog glasa. Nedostaješ mi, da je nemoguće koliko jako.

Držim se, onako kako bi ti volio i obećavam ti da ću ostati kćerka za primjer i da ćeš, kao do danas, biti najponosniji otac na svijetu.

Tvoja kćerka SARA

Rana koju je napravio tvoj odlazak nikad neće zacijeliti.

Nedostaješ za sve što dolazi.

Tvoji: DUŠKA, BALŠA i NENAD

128

DUJO Tužan je ovaj pozdrav koji nećeš čuti. Tuguju za tobom tvoji najmiliji.

Tvoji: supruga ZORICA, sinovi DRAŠKO i IVO, kćerka DUŠKA, snahe IVA i DANIJELA, unučad BALŠA, LUKA i BOJANA

Tužno sjećanje na našeg

150

PREDRAGA - PEĐU DELIBAŠIĆA Ne postoje riječi koje nas mogu utješiti, dragi naš Peđa, srećo naša, počivaj pored tvojeg dobrog oca, a mi ćemo vas čuvati u našim srcima.

PORODICA DELIBAŠIĆ

36 Oglasi i obavještenja

6, 7. i 8. januar 2024.

121

IN MEMORIAM

84

83

Navršava se šest mjeseci od kada nas je napustila moja voljena sestra

Četiri godine od kada nije sa nama

ZORICA NOVAKOVIĆ

DRAGICA ĐIKANOVIĆ

Draga majko, iako svjestan tvojih godina, iako svjestan da dalje nisi mogla, nedostaješ puno.

Bila si bistra do zadnjeg dana, borila se da još jednom ustaneš da život dijeliš sa nama. Nažalost, bolest je bila jača.

Otišla si, majko, a nama ostavila tugu, ali i lijepe uspomene koje ćemo zauvijek čuvati mi i oni koji su te iskreno voljeli.

Počivaj u miru.

Voljena sestro, vrijeme prolazi, još uvijek ne znam zašto si otišla, bez poziva na koji sam se navikao.

Rano si nas napustila, ali me ipak tješi činjenica što si na odabranom mjestu sa svojim Zarom i paziš na nas koji smo ostali.

Voljena sestro, počivaj u miru.

VASO MUGOŠA

7. 1. 1990 - 7. 1. 2024.

Sjećanja traju, ne možemo te zaboraviti.

Tvoji MIOMIR i MARINA

Zauvijek tvoj neutješni brat DRAGAN MARKOVIĆ sa porodicom

Vole te tvoji: NIKOLA, MILENA, MATIJA i MAKSIM 132

Dana 7. januara 2024. navršavaju se tri godine od smrti našeg voljenog supruga, oca, svekra i đeda

109

Godina dana je od smrti naše

VOJISLAVA – VOJA T. PETROVIĆA

Vrijeme prolazi, ali lijepa sjećanja ne daju da tvoj lik izblijedi.

S poštovanjem i zahvalnošću tvoji:

DESANKE PEROVIĆ

Supruga LJILJANA, sin ČEDOMIR, snaha ZORICA, unuk ALEKSANDAR i unuka SLAĐANA sa porodicom

Vrijeme prolazi, a tuga i praznina ostaju.

Sin SRĐAN sa porodicom

162

Нашем вољеном

163

Највољенијем ђеду

БОЖИДАРУ КРИВОКАПИЋУ

БОЖИДАРУ КРИВОКАПИЋУ

Прође четврти Божић без тебе. Недостајеш нам сваким даном све више. Заувијек те чувамо у нашим срцима.

Био и остао заувијек мој херој. Недостајеш, и ова Нова година и Божић су прошли без тебе. Волим те из срца.

Породица КРИВОКАПИЋ

Твоја унука АНЂЕЛА КРИВОКАПИЋ

164

SJEĆANJE

8. 1. 1984 - 8. 1. 2024.

BOŽIDAR KRIVOKAPIĆ BUKI NAŠ, uvijek te se rado sjećamo, zauvijek u našim srcima, nedostaješ. Volimo te.

Tvoji ALEKSA, ANDRIJA, TARA i HANA

ANDRIJA PEROVIĆ Vrijeme prolazi... sjećanje traje...

Njegove: VESELINKA, ANKA i BRANKA

168

Oglasi i obavještenja 37

6, 7. i 8. januar 2024.

145

158

7. 1. 2021 – 7. 1. 2024.

DANICA

26. juna1956.

8. januara 2024.

MAKSIM

8. januara 1984.

8. januara 2024.

MAJA

PEKO Pavlov ŠABAN

VUKOVIĆ

14. 1. 1983 – 7. 1. 2024. 25. 9. 1995 – 7. 1. 2024.

Godine prolaze, sjećanja ne mru.

Sin SLOBODAN VUKOVIĆ s porodicom

PAVLE Kostin ŠABAN

146

Dana 6. januara 2024. navršava se godina od smrti moje majke

16 godina i 4 mjeseca od smrti mog oca

85

Četrdeset je tužnih dana od kako nas je napustila naša voljena

Sjećanje na moje voljene

Tvojim preranim odlaskom ostala je velika bol i praznina u našim srcima i duši.

Bila si vrijedna i požrtvovana majka i supruga.

Ponosni smo što smo te takvu imali i beskrajno tužni jer surova je istina što nijesi više među nama.

Ožalošćene porodice: PAVLIĆEVIĆ i IVANOVIĆ

ZORKA Pavlova ŠABAN

89

S ponosom i poštovanjem čuvamo uspomene na vas.

Četrdeset dana je od kako nije sa nama naša voljena i poštovana

MIRJANA sa porodicom

DARE

IVANOVIĆ

MAJA Veskova PAVLIĆEVIĆ

VASKA

rođena IVANOVIĆ

97

Dana 6. januara 2024. navršava se pet godina od smrti našeg dragog

Dragi roditelji, Bili ste primjer bezgranične roditeljske ljubavi, poštenja i dobrote.

Naš veliki ponos, oslonac i zaštita.

Vaša dobra djela, tople riječi, mudri savjeti živjeće zauvijek u nama.

Svakim danom sve više nedostajete.

Vaša kćerka SONJA DRAŠKOVIĆ sa porodicom

Tvoji JOVOVIĆI NADA, MITO, RADOVAN sa porodicom i MILICA MANIĆ sa porodicom

TOMA BOJOVIĆA 133

Danas je godina dana kako nisi sa nama

DARINKA IVANOVIĆ Prođe godina bez tebe, ali svakog dana si u našim mislima i razgovorima.

Tvoja ljubav, toplina i brižnost nas i dalje okružuju.

Nema te, a kao da si tu sa nama.

Nedostaje nam tvoj osmijeh, glas i zagrljaj.

Nedostaje nam tvoja briga za sve nas.

Nedostaješ nam…

Ponosni na Tebe što smo te imali, a tužni što smo te izgubili.

Hvala Ti na svemu.

Sin SREĆKO sa porodicom

102

MAJE Veskove PAVLIĆEVIĆ rođ. IVANOVIĆ

Tvoja PORODICA

DARINKA IVANOVIĆ Tvoji: ZORAN, MARINA, DANILO i LAZAR

Dana 8. januara 2024. godine navršava se 40 dana od smrti naše voljene sestrične

Godine prolaze, ali sjećanje i bol zbog tvog odlaska ne blijede.

Neka te anđeli čuvaju.

Prošla je godina dana od kako nije sa nama

Majo, zašto si nas tako rano napustila.

Ostavila si nas da vječno tugujemo za Tobom, Tvojim poštenjem, karakterom, ljubavi koju si nam svima nesebično darivala.

Neka Tvoja časna duša počiva u vječnom miru, a mi ćemo Te sa bolom i tugom često pominjati i nikada zaboraviti.

Počivaj u miru i neka te anđeli čuvaju, naša dobroto i ljepoto.

Tvoji: VESELIN i RAJKO sa porodicama

104

Navršava se 40 dana od kako nije sa nama naša draga

MAJA PAVLIĆEVIĆ Vrijeme ne može ublažiti bol i tugu za tobom. Postojaćeš i trajaćeš kroz najljepše uspomene, koje bolno podsjećaju na tebe.

MAJA VUKSANOVIĆ sa porodicom

135

38 Oglasi i obavještenja Dnevni list Elektronska pošta: desk@pobjeda.me

Direktor i glavni i odgovorni urednik: DRAŠKO ĐURANOVIĆ

Zamjenica izvršnog direktora:

MILENA GOLUBOVIĆ

Direktorica marketinga: ŽELJKA RADULOVIĆ

RE­DAK­CIJ­SKI KO­LE­GI­JUM Zamjenica glavnog i odgovornog urednika RADMILA USKOKOVIĆ-IVANOVIĆ

Pomoćnici glavnog i odgovornog urednika NENAD ZEČEVIĆ

politika

Jadranka Rabrenović

6, 7. i 8. januar 2024.

Na osnovu člana 40 Zakona o državnoj imovini, Odluke Odbora direktora broj 12719 od 04.12.2023.godine i člana 30 Statuta DOO ,,Komunalne djelatnosti,, Bar, (Sl. list CG – opštinski propisi br. 45/21) Izvršni direktor objavljuje, JAVNU LICITACIJU Za prodaju pet vozila DOO,,Komunalne djelatnosti,,Bar .

1.Teretno vozilo, Zastava 35-8-AD, registarskih oznaka BR-CA 591, po početnoj cijeni od 826,40 € plus PDV. Vozilo nije registrovano.

2.Specijalno radno vozilo, TAM 80 T5FMR, registarskih oznaka BR-CB 913, po početnoj cijeni od 991,68 € plus PDV.Vozilo nije registrovano.

3. Specijalno radno vozilo, TAM 110 T 10PR, registarskih oznaka BR-CH 887,po početnoj cijeni od 1,652.80 € plus PDV.Vozilo nije registrovano.

4.Specijalno radno vozilo MERCEDES BENZ 2524 1 6X2/4, registracionih oznaka BR-CJ 072,po početnoj cijeni od 9,916.80 € plus PDV. Vozilo nije registrovano.

5.Specijalno radno vozilo, MERCEDES 207 601 D, registracionih oznaka BR-CA 533, po početnoj cijeni od 661,12 € plus PDV. Vozilo nije registrovano.

Pravo učešća na licitaciji imaju fizička i pravna lica koja uplate kauciju u iznosu od 5 % od početne cijene vozila koje licitira. Dokaz o uplati kaucije je uslov za učešće na licitaciji. Kaucija će se po završenoj licitaciji vratiti učesnicima koji nijesu izlicitirali vozilo, a kupcu će se uračunati u cijenu izlicitiranog vozila.

Uplatu kaucije izvršiti kod Adikko Bank u Baru, na žiro račun 555-900268538-60 ili kod Hipotekarne banke u Baru na žiro račun 520-20130-19.

Prilikom uplate kaucije naznačiti vozilo za koje se uplaćuje kaucija.

jelena martinović

Vozila se nalaze na parking prostoru mehanizacije DOO,,Komunalne djelatnosti”Bar i mogu se pogledati svakog radnog dana od 8 do14h.

Sva vozila se prodaju u viđenom stanju i naknadne reklamacije se ne primaju.

marija jovićević

Javnu licitaciju vozila održaće Komisija za sprovođenje javne licitacije dana 12.01.2024.godine sa početkom u 09:00 h u holu upravne zgrade Društva.

ekonomija društvo

nedjeljno izdanje

Urednici Jovan Nikitović

kultura

marija žižić

crna hronika dragica šaković

crnom gorom

Učesnik koji ponudi najveću cijenu licitiranog vozila proglašava se za najpovoljnijeg licitanta i stiče pravo da zaključi Ugovor o kupoprodaji izlicitiranog vozila.

Ukupan izlicitirani iznos uvećan za PDV (21%) na izlicitirano vozilo mora se uplati Društvu u roku od 3 dana od dana održavanja licitacije, a ako u tom roku ne priloži dokaz o uplati gubi pravo na kauciju i izlicitirano vozilo. Sva bliža obavještenja mogu se dobiti na telefon 030/311-418.

nikola sekulić

hronika podgorice jovan terzić

arena

slobodan čukić

Na osnovu čl.221 Zakona o privrednim društima, („Sl.list CG, br.65/20 i 146/21), osnivač i izvršni direktor d.o.o. „Multimat“ Podgorica, daje

feljton i arhiv

OBAVJEŠTENJE Povjeriocima o smanjenju kapitala

marko milošević

dizajn

dragan mijatović

fotografija

LOGOTIP POBJEDE Miloš Milošević i Nikola Latković (2019), inspiracija Anton Lukateli (1944)

portal pobjede Urednica JOVANA ĐURIŠIĆ

OBJEKTIV

Nenovčani kapital društva d.o.o.“Multimat“ sa sjedištem na adresi Trg golootočkih žrtava bb, se smanjuje za iznos od 75.614,00 eura (sedamdeset pet hiljada šest stotina četrnaest eura), odnosno za vrijednost stana u Podgorici, površine 77m2, oznake Pd 138, na 4.spratu stambene zgrade, sagrađene na kat. parceli 1146, podbroj 19, upisane kod Uprave za katastar i državnu imovinu u LN 1063 KO Podgorica I, koji je prenijet u vlasništvo Mariji Vukčević.

Nakon izvršenog smanjenja osnovni kapital Društva iznosi :518.568,00 eura, od čega novčani 367.098,00 , a nenovčani 151.470,00.

Pozivaju se povjerioci da prijave svoja potraživanja u roku od 15 dana od dana objavljivanja ovog obavještenja.

Urednica MARIJA IVANOVIĆ-NIKIČEVIĆ

KULT

Urednica TANJA PAVIĆEVIĆ

TELEFON

020/409-520 redakcija 020/409-536 marketing 020/202-455 oglasno Naziv osnivača: Društvo sa ograničenom odgovornošću za proizvodnju, promet i usluge, export-import „Nova Pobjeda“ - Podgorica Adresa sjedišta medija: 19. decembar br. 5 PIB: 03022480 Vlasnička struktura „Nove Pobjede“ - 100% udjela „Media-Nea“ D.O.O. Podgorica Vlasnička struktura „Media-Nea“ - 99,99% udjela First Financial Holdings Sjedište „Media Nea“: Ul. 19. decembra br. 5, PIB „Media Nea“: 02842777 Vlasnička struktura „First Financial Holdings“ - 100% udjela Petros Stathis Sjedište „First Financial Holdings“: Ul. Ulcinjska br. 3 PIB „First Financial Holdings“: 02628295 Više o vlasničkoj strukturi: pobjeda.me/p/impressum Broj žiro računa „Universal Capital Bank“: 560-822-77

Tiraž: 3.500

Poslovni broj: Ivm 333/16 Javni izvršitelj Ana Nikić Petričević iz Bara, ul. Rista Lekića I-26, VD javnog izvšitelja Mitra Mirovića iz Ulcinja, u pravnoj stvari izvršnog povjerioca HOLDCO EAST DOO Podgorica, PIB 03189414, Cetinjska br.11 protiv izvršnog dužnika, Mehdi Dervišević, ul. Dr Marka Popovića 7, Ulcinj radi naplate novčanog potraživanja, vr.sp. 47.752,46 eura, dana 05.01.2024. godine, JAVNO OBJAVLJUJE Da se izvršni dužnik, Mehdi Dervišević, ul. Dr Marka Popovića 7, Ulcinj u roku od 3 dana obrati ovom javnom izvršitelju, na adresi u Ulcinju, Mujo Ulcinjaku 71, kako bi se istom uručilo zaključak o prodaji Ivm 333/16 od 05.01.2024.godine.

Ukoliko se izvršni dužnik ne javi ovom izvršitelju u ostavljenom roku, smatraće se da je ovim objavljivanjem izvršeno uredno dostavljanje gore navedenog pismena, te će isti snositi negativne posljedice koje mogu nastati.

Dostavljanje se smatra izvršenim nakon isteka roka od osam dana od dana isticanja pismena na oglasnoj tabli suda, ukoliko je prethodno izvršeno objavljivanje u dnevnom štampanom mediju, shodno čl. 5 Zakona o izmjenama i dopunama ZIO-a, a u vezi sa čl. 45 ZIO.

JAVNI IZVRŠITELJ Ana Nikić Petričević, s.r.

Društvo sa ograničenom odgovornošću DOO“Čistoća” Herceg Novi na osnovu Odluke Odbora direktora o pokretanju postupka prodaje vozila broj 14/2023-1 od 22.09.2023. godine, Odluke Opštine Herceg Novi o davanju saglasnosti na Odluku/ Odbora direktora br 02-6-040-310/23 od 01.11.2023.godine, člana 36 stav 2 Zakona o državnoj imovini (“Službeni list Crne Gore”, broj 21/09 i 40/11), a u vezi sa članom 3 stav 5 i članom 24 Uredbe o prodaji i davanju u zakup stvari u državnoj imovini (“Službeni list Crne Gore” br 44/10), kao i Odluke o umanjenju početne cijene aukcijeske prodaje robe ( Sl.list CG br.1/2010) broj 05-7131/23 od 22.12.2023.godine, Komisija za sprovođenje postupka prikupljanja ponuda objavljuje :

PETI JAVNI POZIV ZA PRIKUPLJANJE PONUDA ZA PRODAJU VOZILA PUTEM PISANE LICITACIJE - SISTEMOM ZATVORENIH KOVERTI Predmet prodaje: Komisija za sprovođenje postupka prikupljanja ponuda oglašava prodaju teretnih vozila u svojini DOO “Čistoća” Herceg Novi, i to: 1.MITSUBISICHI FUSO CANTER 5913 HN-BG-318 – specijalno vozilo Broj šasije: TYBFE74BB4DU17760 Masa pr.vozila 3455kg Nafta; Boja: narandžasta Godina proizvodnje: 2008.

Vozilo je u ispravnom stanju. Gume u dobrom stanju; na vozilu nije prva boja – lakiran kompletan. Hidraulika i komande u tovarnom prostoru u ispravnom stanju. Nije registrovan.Procjenjena vrijednost vozila: 7.992,75 eura bez PDV-a.

2.SCANIA P114LB6X24NA340 HN-BE-395 – specijalno teretno vozilo Broj šasije: YS2P6X20001288644 Masa praznog vozila: 14175 Br.osovina:3 10640/250Kw Nafta Boja: bijela (bila je crvena) Godina proizvodnje: 2003.

Vozilo je u ispravnom stanju. Gume u dobrom stanju na svim osovinama. Vozilo je bilo čitavo lakirano, hidraulika i mehanika na vozilu u ispravnom stanju. Vozilo je registrovano do 15.03.2024.godine. Procjenjena vrijednost vozila:8.894,82 eura bez PDV-a.

3.MAN 12.185 LC /B HN-AN-982 specijalno radno vozilo Broj šasije.:WMAL70ZZ84Y130371 Masa praznog vozila: 8360 4580/132 Kw Nafta Boja: narandžasta Godina proizvodnje: 2004.

Vozilo je u ispravnom stanju. Vozilo je korodiralo po sanduku i na nekim mjestima po šasiji. Na njemu nije prva boja, lakiran je kompletan kamion sa istom bojom koja je bila prije na njemu. Mehanički je ispravan i hidraulika je u ispravnom stanju. Procjenjena vrijednost vozila:5.348,97 eura bez PDV-a 4.IVECO DAILY 65C15V HN-AA-034 teretno vozilo Broj šasije: ZCFC60A0005477694 MASA PRAZNOG VOZILA: 3540 KG Broj osovina: 2 Snaga motora: 2800/108Kw Nafta Boja: bijela Godina proizvodnje: 2004.

Vozilo je ispravnom stanju. Na vozilu su gume u ispravnom stanju. Kamion je kompletano ofarban i nije prva boja.

Vozilo je registrovano. Procjenjena vrijednost vozila:5.391,50 eura bez PDV-a NAPOMENE Ponude i uplate se dostavljaju za svako vozilo pojedinačno. Vozila su parkirana na parkingu Servisne zone u Igalu.

Zainteresovani kupci vozilo mogu pogledati svakog radnog dana od 09 do 12 časova, počev od dana 06.01.2024. godine, a zaključno sa 15.01.2024.godine. Predmetna vozila se prodaju u viđenom stanju i bez prava na naknadnu reklamaciju.

Pravo učešća na javnom pozivu za prikupljanje ponuda imaju sva pravna i fizička lica koja polože depozit u iznosu od 10% početne cijene, uplatom na žiro račun DOO “Čistoća” Herceg Novi broj 510-288-49 kod Crnogorske komercijalne banke i predaju ponude u zatvorenim kovertama. Potrebno je uplaćene depozite vratiti učesnicima koji nijesu ponudili najvišu cijenu u roku od 8 dana za svako vozilo pojedinačno tj na način na koji su i dostavljene uplate.

USLOVI PRODAJE Društvo sa ograničenom odgovornošću DOO“Čistoća” Herceg Novi će sa odabranim ponuđačem zaključiti Ugovor o kupoprodaji, kojim će biti precizirani uslovi, kao i sva prava i obaveze ugovornih strana.

NAČIN, MJESTO I VRIJEME PODNOŠENJA PONUDA Rok za podnošenje ponuda je 9 (devet) dana od dana objavljivanja javnog poziva.

Ponuda za nadmetanje treba da sadrži: -lične podatke (za fizička lica ime i prezime, adresu stanovanjam jmbg ili broj lične karte ili pasoša, za pravna lica naziv i sjedište, potvrdu o registraciji i Centralnog registra privrednih subjekata) - dokaz o uplaćenom depozitu, sa naznakom “učešće na prikupljanju ponuda” na žiro račun Društva sa ograničenom odgovornošču DOO “Čistoća” Herceg Novi broj 510-288-49 kod Crnogorske komercijalne banke.

- ovjerenu punomoć za zastupanje ukoliko za ponuđača učestvuje drugo lice - u ponudi je potrebno navesti koji iznos učesnik prikupljanja ponuda nudi za pojedinačnu kupovinu “naziv vozila”, izražen u eurima, koji ne može biti niži od iznosa minimalne cijene iz ovog poziva, a to je: napisati iznos u eurima € - navesti broj žiro računa za vraćanje depozita.

VRIJEME I MJESTO PODNOŠENJA PONUDE Ponude dostaviti u zapečaćenoj koverti sa naznakama: - DOO“Čistoća” Herceg Novi” - “Ponuda za kupovinu vozila”(naznačiti tačan naziv vozila!) - “Ne otvaraj prije zvanične sjednice javnog otvaranja ponuda”. Na koverti moraju biti naznačeni i osnovni podaci o ponuđaču (naziv i adresa). Ponude se dostavljaju na adresu: DOO “Čistoća” Herceg Novi, I Bokeške brigade bb, Herceg Novi, zaključno sa danom 15.01.2024.godine do 10,00 časova.

- kriterijum za rangiranje ponuda je visina ponuđene cijene - postupak prikupljanja ponuda se smatra uspješnim ako je dostavljena 1 (jedna) važeća ponuda za svako vozilo pojedinačno.

JAVNO OTVARANJE PONUDA Javno otvaranje ponuda će biti održano nakon isteka krajnjeg roka za prijem ponuda, 15.01.2024.godine u 10.00 časova u prostorijama DOO“Čistoća” Herceg Novi, I bokeške brigade bb, Herceg Novi, uz omogućeno prisustvo zainteresovanih ponuđača. Ponude dostavljene poslije navedenog roka, kao i one koje su nepotpune, u smislu dostavljanja dokaza određenim ovim Pozivom, kao i u slučaju ako nijesu zapečaćene i one koje su ispod početne cijene neće se razmatrati.

Učesnik koji ponudi najvišu cijenu, proglašava se Kupcem. Ukoliko dva ili više ponuđača ponude istu cijenu, ponude će se licitirati na licu mjesta. Izabrani kupac je dužan da zaključi Ugovor o kupoprodaji u roku od 5 dana od dana otvaranja ponuda. Kupac mora u cjelosti izvršiti uplatu ugovorenog iznosa u roku od 3 dana od dana zaključenja ugovora. Preuzimanje vozila izvršiće se nakon uplate ugovorenog iznosa. Kupac je dužan preuzeti vozilo u roku od 7 dana od dana uplate ugovorenog iznosa. Kupac snosi troškove ovjere ugovora i prevoda vozila. U slučaju da izabrani ponuđač odustane od kupovine, odnosno ukoliko ne potpiše Ugovor o prodaji u definisanom roku ili ne isplati kupoprodajnu cijenu u predviđenom roku, Ugovor se može zaključiti sa drugorangiranim ponuđačem.

Kontakt osoba: Za vrijeme trajanja poziva za prikupljanje ponuda za prodaju vozila putem pisane licitacije zainteresovani kupci mogu dobiti sva potrebna obavještenja od osobe za kontakt: Sofija Kulinović, kontakt tel: 067/884524.

Tekst poziva objavljen je u dnevnim novinama “Pobjeda” in a strancici javnog radio difuznog servisa radio televizije Herceg Novi, kao i na web sajtu DOO “Čistoća” Herceg Novi : https://cistoca-hn.com/ KOMISIJA ZA SPROVOĐENJE POSTUPKA PRIKUPLJANJA PONUDA

6, 7. i 8. januar 2024.

Marketing 39

40 Marketing

6, 7. i 8. januar 2024.

Ivm.br.333/16 Javni izvršitelj Ana Nikić Petričević iz Bara, ul. Rista Lekića I 26, VD javnog izvršitelja Mitra Mirovića iz Ulcinja, u pravnoj stvari izvršnog povjerioca HOLDCO EAST DOO Podgorica, PIB 03189414, Cetinjska br.11, (pravni sledbenik Heta Asset Resolution DOO Podgorica), koga zastupa punomoćnik Miloš Komnenić, advokat iz Podgorice, Ljubljanska 16, protiv izvršnih dužnika Dervišević Mehdi iz Ulcinja, ul.Dr Marka Popovića br.7, i Dervišević Mahbub iz Ulcinja, ul.Mirka Srzentića bb, na osnovu vjerodostojne isprave-mjenice AA0194325 izdate dana 18.03.2008.godine, donio je dana 05.01.2024. godine

I.br.668/21 JAVNI IZVRŠITELj VLADAN VUJOVIĆ IZ KOTORA, rješavajući u pravnoj stvari izvršnog povjerioca JOVANOVIĆ ALEKSANDAR, Budva, koga zastupa punomoćnik MILAŠEVIĆ PREDRAG, advokat iz Budve, protiv izvršnog dužnika KROTOV ALEXANDER Viktorovič, rođen 29.01.1961 godine u Donjeckoj oblasti, broj pasoša 75 3904959 izdat od RF FMS 78039 dana 09.11.2016 godine, koga zastupa pun.

Dušan Bajković, advokat iz Budve, radi naplate novčanog potraživanja, v.s. 40.000,00 €, na osnovu čl.

169 Zakona o izvršenju i obezbjeđenju („Službeni list Crne Gore“ broj 36/11, 28/14, 20/15, 22/17, 25/19) dana 05.01.2024. godine donio je ZAKLJUČAK O II PRODAJI NEPOKRETNOSTI

ZAKLJUČAK O PRODAJI I ODREĐUJE SE treća prodaja usmenim javnim nadmetanjem nepokretnosti izvršnog dužnika Dervišević Mehdiija koje su upisane u: - Listu nepokretnosti br.711 KO Ulcinja, označene kao katastarska parcela br.3126 po kulturi dvorište u površini od 58m2, kat.parc.br.3126 br. zgrade 1 po kulturi porodična stambena zgrada u površini od 110m2, kat.parc.br.3126 br. zgrade 2 po kulturi pomoćna zgrada u površini od 16m2 , kao i objektima upisanim u V listu označen kao kat.parc.br.3126 br. zgrade 1, PD982, spratnost P, u pov. od 110m2, i kat.parc.br.3126 br. zgrade 2, PD980, spratnost P u površini od 16m2, procijenjene vrijednosti 238.000,00 eura; II Treće javno nadmetanje za treću prodaju nepokretnosti zakazuje se za dan 26.01.2024. godine u 14,00 časova u kancelariji javnog izvršitelja, što strankama i zainteresovanim licima jeste poziv.

Razgledanje predmetnih nepokretnosti može se izvršiti svakog radnog dana od 11,00 do 12,00 časova, što je izvršni dužnik dužan da omogući.

III Vrijednost nepokretnosti utvrđena je rješenjem od 18.02.2021.god.

IV Na trćoj javnoj prodaji nepokretnost se može prodati ispod 50% procjenjene nepokretnosti ali ne ispod vrijednosti potraživanja izvšnog povjerioca.

V Ponudioci su dužni izuzimajući izvršnog povjerioca, kao eventualnog ponudioca, da prije početka nadmetanja polože jemstvo na poseban račun javnog izvršitelja broj 520-21903-35 koji se vodi kod Hipotekarne banke AD Podgorica u iznosu koji odgovara procentu 10% od utvrđene vrijednosti predmetne nepokretnosti. Ponudiocima čija ponuda ne bude prihvaćena vratiće se novac položen na ime jemstva odmah po zaključenju javnog nadmetanja, osim drugom i trećem ponuđaču.

Ako bi eventualno izvršni povjerilac bio kupac predmetne nepokretnosti, bio bi obavezan da na ime cijene nepokretnosti položi novčanu sumu u visini razlike između svog potraživanja i postignute cijene.

Kupac je dužan da cijenu položi u roku od 8 dana po dodjeljivanju nepokretnosti. Ako ponuđač sa najvećom ponudom ne položi cijenu u odredenom roku, javni izvršitelj će proglasiti da je prodaja nepokretnosti tom ponuđaču bez pravnog dejstva i pozvati drugog po redu ponuđaća da kupi nepokretnost. Ako ni taj ponuđač ne položi cijenu koju je ponudio u određenom roku, primijeniće se ista pravila i na trećeg ponuđača. U slučaju da ponuđači ne uplate prodajnu cijenu iz iste će se izmiriti troškovi nove prodaje i nadoknaditi eventualna razlika između postignute cijene na ranijoj i novoj prodaji.

VI Ovaj zaključak o prodaji biće objavljen u dnevnoj novini “Pobjeda”, dok stranke o svom trošku o sadržini istog mogu obavijesti lica koja se bave posredovanjem u prodaji nepokretnosti.

Ulcinj, 05.01.2024. godine JAVNI IZVRŠITELJ Ana Nikić Petričević sr.

I Određuje se ročište drugog usmenog javnog nadmetanja za prodaju nepokretnosti izvršnog dužnika, i to: iz LN 870 KO Radovići PJ Tivat: kat.parc. 1118/6 šume 3.klase površine 282m2, svojina izvršnog dužnika u obimu prava 1/1.

II Ročište za prodaju navedene nepokretnosti zakazuje se za dan 23.01.2024.godine u 14:00 časova, u prostorijama kancelarije javnog izvršitelja koje se nalaze na adresi PC Škaljari, kancelarija broj 10, I sprat - Kotor. Prodaja nepokretnosti iz stava I ovog zaključka izvršiće se putem usmenog javnog nadmetanja. Nepokretnost se može razgledati u dogovoru sa javnim izvršiteljem.

III Vrijednost nepokretnosti navedene u stavu I ovog zaključka utvrđena je pravosnažnim Rješenjem oznake I.br. 668/21 od 01.12.2023.godine i ista iznosi 82.000,00 €.

IV Na drugom nadmetanju nepokretnost se može prodati ispod utvrđene vrijednosti, ali ne ispod 50% te vrijednosti.

V Ponuđači su dužni da najkasnije do 22.01.2024 godine polože jemstvo na žiro račun ovog javnog izvršitelja broj 520-31608-20 kod “Hipotekarne banke” AD Podgorica, i to iznos od 8.200,00 €, što predstavlja 1/10 utvrđene vrijednosti nepokretnosti. Ponuđačima čija ponuda ne bude prihvaćena vratiće se novac položen na ime jemstva odmah nakon zaključenja javnog nadmetanja, osim drugom i trećem ponuđaču. U javnom nadmetanju mogu učestvovati samo lica koja su prethodno položila jemstvo.

Polaganja jemstva oslobođeni su izvršni povjerilac i založni izvršni povjerilac, ako njihova potraživanja dostižu iznos jemstva i ako bi se, s obzirom na njihov red prvenstva i utvrđenu vrijednost nepokretnosti, taj iznos mogao namiriti iz kupovne cijene.

VI Najbolji ponuđač-kupac je dužan da cijenu za koju je kupio predmetnu nepokretnost položi na žiro račun javnog izvršitelja broj 520-31607-23 kod “Hipotekarne banke” AD Podgorica, u roku od 15 dana od dana prodaje, a ako kupac u tom roku ne položi cijenu javni izvršitelj će proglasiti da je prodaja nepokretnosti tom ponuđaču bez pravnog dejstva i pozvati drugog po redu ponuđača da kupi nepokretnost, pa ako ni taj ponuđač ne položi cijenu koju je ponudio u određenom roku, javni izvršitelj će primijeniti ista pravila i na trećeg ponuđača. U slučaju da sva tri ponuđača sa najvišom ponudom ne polože ponuđenu, odnosno prodajnu cijenu u roku, javni izvršitelj će iz položenog jemstva izmiriti troškove nove prodaje i nadoknaditi eventualnu razliku između postignute cijene na ranijoj i novoj prodaji. Ako je kupac izvršni povjerilac čije potraživanje ne dostiže iznos postignute cijene na javnom nadmetanju i ako bi se, s obzirom na njegov red prvenstva, mogao namiriti iz cijene, dužan je da na ime cijene položi samo razliku između potraživanja i postignute cijene.

VII U evidenciji Uprave za katastar i državnu imovinu LN 870 KO Radovići PJ Tivat ne postoje evidentirani podaci o postojanju tereta i ograničenja na nepokretnosti iz stava I ovog zaključka izuzev zabilježbe predmetnog Rješenja o izvršenju i Ugovora o hipoteci na osnovu kojeg je određeno izvršenje.

Kotor, 05.01.2024. godine.

JAVNI IZVRŠITELJ Vladan VUJOVIĆ s.r.

Pravna pouka: Protiv ovog zaključka nije dozvoljen prigovor.