Szanowni Czytelnicy! Tegoroczne lato zapewne na długo pozostanie w naszej pamięci. Należy do najbardziej kapryśnych od wielu lat. Na początku długotrwałe opady spowodowały wezbranie rzek, co doprowadziło do zalania wielu miejscowości. PPo powodziach przyszła fala ponad 30-stopniowych upałów, które przez kilkanaście dni dały się we znaki wszystkim, zwłaszcza osobom starszym. Odnotowano również rekordową liczbę utonięć, która w połowie sierpnia wyniosła 484 ofiary. Po kilkutygodniowej fali upałów nasz kraj znowu nawiedziły dwukrotnie silne opady deszczu, które doprowadziły do zalania wielu miast i gmin w województwie dolnośląskim. Obok przykładów niebywałego poświęcenia ze strony straży pożarnej, wojska, organizacji pozarządowych oraz oczywiście samych mieszkańców w wielu miejscowościach odnotowano próby szabrownictwa. 6 sierpnia prezydent elekt Bronisław Komorowski złożył ślubowanie przed połączonymi izbami parlamentu i rozpoczął formalne urzędowanie. Nie obyło się bez przeszkód – oporu przeciwników przeniesienia krzyża sprzed Pałacu Namiestnikowskiego do kościoła św. Anny. Przypomnijmy, że krzyż pojawił się już 10 kwietnia przed miejscem urzędowania Prezydenta RP jako symbol żałoby po tragicznej śmierci w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 96. osobowej delegacji państwowej z Prezydentem Lechem Kaczyńskim na czele. Brak jednoznacznej deklaracji ze strony prezydenta elekta co do terminu zastąpienia krzyża tablicą pamiątkową, a następnie być może pomnikiem stały się pretekstem do walki politycznej zwolenników PiS, w tym głównie Jarosława Kaczyńskiego z układem prezydencko-rządowym. Nazwanie przez lidera PiS Bronisława Komorowskiego „zapaterowcem” jakoby walczącym z symbolem krzyża ma ustawić prezydenta w roli przeciwnika symboliki chrześcijańskiej i jej wyznawców, identyfikowanych z żałobnikami po zmarłym Lechu Kaczyńskim, pod przewodnictwem Jarosława Kaczyńskiego. Charakterystycznym dla tej sytuacji jest fakt, iż w roli obrońców symboliki chrześcijańsko-katolickiej występują admiratorzy prezydentury Lecha Kaczyńskiego, niezadowoleni z działalności komisji wyjaśniającej przyczyny katastrofy pod Smoleńskiem oraz roli rządu – bezkrytycznego w tym postępowaniu. Wstrzemięźliwą postawę prezentuje Kościół, w tej jak i wielu innych sprawach od kilkunastu lat wewnętrznie podzielony. PiS zaś za winnego tej sytuacji uznaje Platformę Obywatelską, która w ten sposób chce odwrócić uwagę opinii publicznej od rzeczywistych problemów społecznych, nieumiejętności w rządzeniu państwem, w tym minimalizowaniu skutków powodzi i udzielaniu realnej pomocy ich ofiarom. Lipiec i sierpień w historii Polski to rocznice zwycięstwa polsko-litewskiego oręża pod Grunwaldem z zakonem krzyżackim wspieranym przez całą Europę oraz 90. rocznica bitwy warszawskiej (nazywana też cudem nad Wisłą), stoczonej w dniach 12–25 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Uznana za 18. na liście przełomowych bitew w historii świata, zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i nierozprzestrzenieniu się rewolucji komunistycznej na Europę Zachodnią. O tym wydarzeniu militarnym pisze prof. Zygmunt Woźniczka z Uniwersytetu Śląskiego. Do 11 rocznicy śmierci Jana Przemszy Zelińskiego (zm.17 maja 1999 r.) historyka i badacza regionu zagłębiowskiego nawiązuje jeden z kontynuatorów jego spuścizny, prof. Mirosław Ponczek z katowickiego AWF-u, dziś jeden z najbardziej kompetentnych badaczy sportu zagłębiowskiego. Zapraszamy do wakacyjnej lektury kolejnego numeru naszego czasopisma. Marek Barański Nowe Zagłębie – czasopismo społeczno-kulturalne ● Redaguje kolegium w składzie: Marek Barański – redaktor naczelny, Paweł Sarna – sekretarz redakcji, Maja Barańska, Ewa M. Walewska ● Adres redakcji: 41–200 Sosnowiec, ul. Będzińska 65/31, tel./fax: + 48 32 733 42 27, + 48 512 175 814 ● e-mail: redakcja@nowezaglebie.pl, www.nowezaglebie.pl ● Wydawca: Związek Zagłębiowski ● DTP: Tomasz Kowalski, Nina Pełka ● Zagłębiarka: redaguje kolektyw w składzie: Maja Barańska, Aleksandra Sarna, Paweł Barański, Paweł Sarna ● Foto na okładce: gmina Kroczyce ● Współpracownicy: Zbigniew Adamczyk, Paweł Barański, Jarosław Krajniewski, Bogdan Dworak, Przemysław Dudzik, Tomasz Kostro, Dobrawa Skonieczna-Gawlik, Piotr Smereka ● Druk: Progress Sp. z o.o. Sosnowiec ● Nakład: 1500 egzemplarzy ● Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo ingerencji w teksty zamówione. Reklamę można zamawiać w redakcji; za treści publikowane w reklamach redakcja nie ponosi odpowiedzialności ● Zasady prenumeraty „Nowego Zagłębia”: Prenumeratę krajową lub zagraniczną można zamawiać bezpośrednio w redakcji lub e-mailem ● Cena prenumeraty półrocznej (przesyłanej pocztą zwykłą) – 3 wydania – 20 złotych, rocznej – 40 złotych ● Prenumerata zagraniczna przesyłana pocztą zwykłą – 3 wydania – 60 złotych, roczna – 120 złotych ● Wpłat na prenumeratę należy dokonywać na konto: Związek Zagłębiowski, GETIN BANK SA, 70 1560 1010 0000 9010 0006 2987.
Spis treści Rozstrzygną wyborcy..............................................................................................2 Shoah na kartach wspomnień będzińskich Żydów ...............................4 Gnadentod – śmierć z łaski ..................................................................................9 Wojna polsko-bolszewicka w 1920 roku.....................................................11 Pogromca Armii Czerwonej.............................................................................12 Kampania błyskawiczna......................................................................................14 Wybory prezydenckie 2010 za nami.............................................................17 Muzyka znad Utraty i Sekwany.......................................................................19 Usługi telekomunikacyjne realizowane przez Internet.....................22 Rzecz o demonach... .............................................................................................23 Zagłębiowskie godki.............................................................................................24 Śląskie stroje ludowe.............................................................................................25 Fotoreportaż ...........................................................................................27 plastyka .............................................................................................................30 zagłębiarka....................................................................................................31 Program Odpowiedzialności Ekologicznej.............................................39 FILM............................................................................................................................40 Z badań nad regionem..........................................................................................41 Recenzje..............................................................................................................42 Poezja .....................................................................................................................43 „Z wiekiem człowiek łagodnieje”...................................................................44 Karszowie i Pogorzelscy.....................................................................................47 FELIETONY..........................................................................................................49 Sport ........................................................................................................................51 60 lat zielonej enklawy GOP-u........................................................................52 Region ...................................................................................................................54 Kalendarium imprez kulturalnych ......................64 Druk i upowszechnienie czasopisma „nowe zagłębie" są współfinansowane przez Zarząd Województwa Śląskiego i gminę Sosnowiec
nr 4(10) lipiec – sierpień 2010
1