Eerste NRC-bijlage 'Amsterdam' by NRC Handelsblad

Dam tot Dam in linoleum: een blik in Amsterdam de schatkamer van het Stadsarchief A5

Vrijdag 27 september 2013

ELKE VRIJDAG VERSPREID IN AMSTERDAM EN OMSTREKEN

Leeft het Spiegelkwartier nog? AMSTERDAM NIEUWS

4 november The Blue Room

Madeleine Peyroux with the

Metropole Orkest Strings

concertgebouw.nl/jazz

FOTO OLIVIER MIDDENDORP

Na 10 jaar het Rijks weer open

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2013

Een nieuwe bijlage Met deze nieuwe bijlage ‘Amsterdam’, wekelijks verspreid bij NRC Handelsblad in Amsterdam en omstreken, neemt NRC voor het eerst een lokaal initiatief. We zijn ervan overtuigd dat landelijke ambities niet haaks staan op belangstelling voor lokaal nieuws. Kijk naar het buitenland. De Frankfurter Allgemeine Zeitung richt zich tot het hele land, maar heeft voor de Frankfurters een apart katern. De ‘Metro’-pagina’s van The New York Times zijn er voor de New Yorkers. En De Standaard brengt sinds enkele jaren per Vlaamse

provincie lokaal nieuws – tot grote tevredenheid van de lezers. De bijlage ‘Amsterdam’ (in principe 8 pagina’s, maar vandaag alvast 12) wil goede journalistiek bedrijven over onze hoofdstad en de band met de stad versterken. Natuurlijk hopen we dat dit project verder uitgroeit. In de breedte, zodat we straks ook voor andere steden bijlagen kunnen maken. En in de diepte, zodat het aantal journalistieke pagina’s over Amsterdam gauw toeneemt. Peter Vandermeersch, hoofdredacteur

Column Marscha Holman

LUCHTKWALITEIT

PROBO KOALA

OVERGEWICHT

Schonere bussen Centraal

Gemeente niet vervolgd

A’dam pakt obesitas aan

Een meerderheid van de gemeenteraad lijkt akkoord te gaan met plannen van verkeerswethouder Eric Wiebes om de lucht in de stad schoner te maken en de EU-normen in 2015 te halen. Hij wil onder meer bussen rond CS versneld vervangen door elektrische exemplaren en een groene golf instellen op de Stadhouderskade. GroenLinks zou liever verder gaan, en pleit voor een milieuzone.

De gemeente Amsterdam wordt definitief niet vervolgd voor haar rol in de afvaldump van het schip Probo Koala. De Hoge Raad handhaaft deze week het oordeel van het gerechtshof. Het OM was in cassatie gegaan. Het hof veroordeelde eerder oliebedrijf Trafigura voor de uitvoer van het schadelijke afval naar Ivoorkust. Volgens justitie had de gemeente geen vergunning mogen geven.

Amsterdam bundelt de krachten met afspraken om overgewicht bij Amsterdamse kinderen aan te pakken. De gemeente Amsterdam, GGD en twintig andere Amsterdamse zorg-, sport- en welzijnsorganisaties tekenen daartoe vandaag het Pact Gezond Gewicht. De partijen willen dat alle jeugd tegen 2033 een gezond gewicht heeft door betere diagnose, begeleiding, behandeling en nazorg.

Stad gaat schulden versneld aflossen

Gestoord Begroting

Amsterdam heeft over een paar jaar een overschot op de begroting. Dan werken er ook een paar duizend ambtenaren minder. Door een onzer redacteuren

FOTO HOLLANDSE HOOGTE

oddank – het is weer voorbij. De eerste keer dat je een groep groen geverfde meisjes ziet kikkeren in het Vondelpark of een kliekje jongens zonder broek ineens een lied hoort aanheffen op de Nieuwmarkt denk je nog even dat je te maken hebt met iets leuks; een flashmob, een groep kunstenaars, of in elk geval creatieve geesten, maar dan weet je ineens weer: het is groentijd. De periode waarin eenzame en/of ambitieuze feuten collectief vernederd en uitgeput worden om later samen zogenaamd een toptijd te hebben. Wanneer ik ze zo zie, probeer ik me oprecht in ze te verplaatsen. Dat is voor mij vrij lastig. Ik geef ruiterlijk toe dat ik een verwend AmsterdamZuid meisje ben dat ook nog eens gewoon in Amsterdam bleef studeren. Ik hoefde niet, zoals velen van hen, al mijn moed bijeen te rapen om mijn ouders uit te zwaaien, mijn dierbaarste bezittingen in één verhuisdoos te proppen en op de trein te stappen naar een grote stad. Een stad waar de mensen anders praten, anders doen, waar je niemand kent en waar je de weg niet weet. Als je niet onpasselijk wordt van de gedachte aan verplichte borrels en een overdaad aan regels, kan ik me best voorstellen dat je je per ongeluk hebt aangesloten bij een studentenvereniging. Maar wat ik niet begrijp is dat je bereid bent om daarvoor die ontgroening door te maken. Heb je net die dappere stap richting je nieuwe leven gezet, laat je je vervolgens door een plofkop uit een hoger jaar dwingen om uitgedost als iets wat het midden houdt tussen een drol en een varken een bierflesje te pijpen en ondertussen het Wilhelmus aan te heffen. Wie zichzelf dat laat aandoen, verdient het niet om hier te komen wonen. En hoe meer ik erover nadenk, des te gestoorder vind ik het dat de intellectuelen van de toekomst op deze manier kennismaken met onze stad. Een stad waar het absoluut niet nodig is om je eenzaam te voelen. Voor wie echt een goeie studietijd wil hebben in Amsterdam, heb ik een advies: laat dat verenigingsleven zitten en maak zelf je avontuur. Het is nog niet te laat! Neem een Cineville-pas en ga naar alle films in alle verschillende bioscopen. Blijf na afloop nog even hangen in Kriterion of EYE. Daar zijn genoeg leuke mensen en je kunt altijd praten over wat je net gezien hebt, dus gespreksstof genoeg. Ben je nog iets vrijzinniger aangelegd, pak dan de fiets naar Ruigoord en blijf daar tot het regent. Wie tijdens het schuilen geen vrienden heeft gemaakt, lijdt aan een bepaalde vorm van autisme (en in dat geval is het sowieso beter dat je niet bij een vereniging zit). Wie van muziek en heerlijke tosti’s houdt, zou ik aanraden om een zondagmiddagconcertje bij Concerto te bezoeken of Subbacultcha!- lid te worden en naar avonden in de OT301 te gaan. Ik zou sowieso gaan dansen in alle clubs, picknicken in alle parken, slenteren over alle pleinen en bier gaan drinken in alle cafés. Of nog beter: ik zou me helemaal niet laten vertellen wat ik moest doen. Dat is de enige regel in sociëteit Amsterdam.

Talk of the Town

Echt nooit meer Dansen bij Jansen Discotheek Dansen bij Jansen was vier decennia een begrip onder studenten. Goedkoop bier en swingen. 1 november sluit de zaak. Door onze redacteur Bas Blokker

bier werd geschonken. Beneden de dansvloer, boven alleen een bar. Gratis voor meisjes, jongens met collegekaart konden voor een paar gulden lid worden. De club werd snel beroemd. De lekkere naam („heb ik bedacht”, zegt Kleijwegt) hielp. Danny de Munk zong erover in Mijn stad (1983). A.F.Th. van der Heijden (aan de andere kant van het culturele spectrum) noemde het in Advocaat van de hanen (1990) Dogshit

it was het eerste gevoel: het einde van een tijdperk. Dat sentiment is intussen honderden, duizenden keren gedeeld op Twitter en Facebook. ‘Och, Dansen bij Jansen dicht! Zoveel herinneringen!’ ‘Dansen bij Jansen stopt ermee. Als Koen Jansen zijnde vind ik dat een schande.’ ‘Hoeveel uur heb ik wel niet om de paal van de Dansen bij Jansen staan zwieren?’ Op 1 november sluit Dansen bij Jansen zijn deuren, vlak nadat de 36ste verjaardag is gevierd. „Het concept studentendiscotheek heeft zijn beste tijd gehad”, aldus eigenaar Svairin Sardjoe in Het Parool. Een paar werknemers wilden de zaak wel van hem overnemen, zegt barman Pim Visser, maar zij konden onvoldoende krediet krijgen bij de bank. „Er was niks anders”, zegt Martijn Kleijwegt, een van de oprichters van Dansen bij Jansen. Op 27 oktober 1977 stond er dan ook een enorme rij wachtenden in de Handboogstraat. Het concept was simpel: een disco voor studenten waar goedkoop

Advertentie

Meer weten over Wijn? Volg dan een wijncursus bij het Wijninstituut. Basiscursus Wijn (5 avonden) start: 10 oktober 2013. Het Wijnbrevet (8 avonden) start: 12 november 2013.

U krijgt les van gediplomeerde vinologen. Locatie: Hotelschool Amsterdam | Jan Evertsenstraat 171 | 1057 BW Amsterdam

www.wijninstituut-amsterdam.nl

FINANCIËN

Ook ruimte voor investeringen

5,5 miljard

totale omvang begroting van de gemeente Amsterdam en de stadsdelen

38 miljoen

positief saldo van begroting 2014

38 miljoen investeringen

gaat om een bedrag van 21 miljoen euro – op een totale schuld van 4,1 miljard. Hilhorst onderstreept dat het aflossen van schulden geen doel is, maar in deze beperkte omvang louter wordt gedaan om verwachte kosten te bestrijden en het renterisico beheersbaar te houden. In de huidige begroting is voor 38 miljoen aan investeringen opgenomen. Het nieuwe technologie-instituut waarvoor de plannen eerder deze maand werden gepresenteerd, krijgt 16 miljoen euro. Ook zijn er nieuwe uitgaven nodig om bijvoorbeeld het nieuwe strengere beleid op het water binnen de gemeentegrenzen te handhaven. Daarvoor moet de gemeente een boot aanschaffen. Enkele onzekerheden blijven, op korte en langere termijn. Als het Rijk

extra moet bezuinigen, heeft dat ook consequenties voor de gemeenten. Bovendien zijn de financiële consequenties van drie grote decentralisaties nog altijd onduidelijk. Op 1 januari 2015 neemt Amsterdam, net als alle andere gemeenten in Nederland, de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, langdurige zorg (AWBZ) en werkgelegenheid over van het Rijk. Het Rijk draagt die taken over met een fikse korting op de verschillende budgetten – het is alleen nog niet zeker hoe groot die kortingen precies zullen worden. Hilhorst, die als wethouder ook de portefeuille jeugdzorg heeft, zei deze week met nadruk dat Amsterdam daar goed op is voorbereid. „Op het gebied van jeugdzorg zijn we al aan het oefenen met een nieuwe manier van werken.”

Advertentie

Druk op studentenwoningen in de stad neemt tijdelijk af

Eerstejaars studenten in Dansen bij Jansen tijdens de introductieweek in augustus van dit jaar.

Uitgaan

AMSTERDAM. Nieuwe rijksbezuinigingen leiden vooralsnog niet tot nieuwe bezuinigingen of lastenverzwaring in Amsterdam. Er is in de begroting voor het komend jaar zelfs ruimte voor investeringen. Wethouder Pieter Hilhorst (financiën, PvdA) presenteerde deze week de begroting voor 2014. Doordat de gemeente al had geanticipeerd op fors

minder geld uit het Gemeentefonds, wegen de Amsterdamse besparingen ruimschoots op tegen de rijksbezuiniging. Het gevolg is dat Amsterdam in 2015 liefst 462 miljoen euro minder uitgeeft dan het in 2010 deed. Hilhorst verwacht dat het stadsbestuur in 2017 een begroting met positief saldo van 11,6 miljoen kan presenteren. Grote besparingen worden opgebracht doordat de taken, bevoegdheden en het bestuur van de stadsdelen drastisch worden beperkt en doordat de gemeente het ambtelijk apparaat flink inkrimpt. Het aantal banen op het stadhuis en bij de diensten gaat van 15.000 in 2010 naar 12.000 in 2016. De gemeente gaat ook enkele uitstaande schulden versneld aflossen om de rentelasten te drukken. Het

City en liet er de verbluffende Zwanet dansen. Maar ten slotte bereikte de landelijke trend – halvering van het aantal disco’s in vijftien jaar – ook de hoofdstad: discotheken zijn uit, clubs, feesten, festivals zijn in. Jongeren zoeken niet langer het zaagsel van de kroeg en de discobal, maar de unieke beleving van die ene avond dat een spa, een museum of een stuk woeste grond wordt omgebouwd tot een glinsterend partyland. Je ziet het verval van Dansen bij Jansen ook op het internet. Op Google+: „Most of the time it’s not the place to be.” Of dj Elkan Frank op de site 13voor12.nl: „Ik ben een tijdje resident geweest in de Dansen bij Jansen. Daar ben ik niet trots op, maar je moet ergens beginnen.” De crisis helpt niet, zegt barman Pim Visser: „Zaken die vroeger exclusief wilden blijven, zoals Jimmy Woo en de Escape, waar je vroeger met je sneakers niet binnenkwam, zijn nu soepeler aan de deur.” Guido Verschoor van Van Spronsen & Partners horeca-advies zegt dat jongeren wel blijven uitgaan, maar dan niet meer elke week naar dezelfde discotheek. „Ze gaan liever eens in de maand voor 40 euro naar een festival waar ze hun ogen uitkijken.” Martijn Kleijwegt zit tegenwoordig met venture capital in de geneesmiddelen. Barman Visser gaat feesten organiseren in zwembaden. Hoe zegt de schurk het ook weer in Get Shorty (1995)? „If you don’t have the money by friday you are as dead as disco.”

Door Frank Huiskamp De druk op studentenhuisvesting in de stad neemt tijdelijk iets af, omdat de groei van het aantal studenten de komende jaren even stabiliseert. Dat blijkt uit een actualisering van de huisvestingsvisie ‘Studeren in de Topstad’ van de Amsterdamse hogeronderwijsinstellingen, die vandaag is verschenen. De groei neemt minder toe dan geraamd. De instroom van het aantal studenten is recent gedaald en de gemiddelde verblijfsduur ook. Er komen zelfs eerst minder studenten naar de stad. In 2012 telde Amsterdam 103.240 studenten, in 2014 zijn dat er 102.060, volgens een raming van het ministerie van Onderwijs.

Bovendien blijkt uit schattingen op basis van enquêtes dat de huidige druk op studentenhuisvesting het afgelopen jaar is gedaald. In 2012 wilden nog 13.000 studenten graag in Amsterdam gaan wonen, een jaar later was het aantal woningzoekenden teruggelopen tot 8.000. Dit zou veroorzaakt kunnen zijn door nieuw opgeleverde studentenwoningen. Maar de noodzaak van nieuwe woonruimte blijft, zo blijkt uit de nieuwe cijfers. De groei van het aantal studenten zal weer gaan aantrekken, waardoor er in 2018 naar verwachting 109.110 studenten in de stad zijn. Dit zal hierna mogelijk nog meer stijgen tot 120.490 in 2022. Om die groei te kunnen bijbenen, zullen er van 2014 tot 2018 3.600 extra

woningen voor studenten bij moeten komen. Voor de periode van 2018 tot 2022 zijn dat er nog eens 5.400. „De druk neemt iets af de komende periode, maar de woningnood blijft hoog. Dat de groei nu stabiliseert, geeft de gemeente even de kans iets te doen aan het structurele tekort in de stad, in plaats van slechts de groei bij te benen”, zegt projectleider studentenhuisvesting van de UvA en HvA Lianne Hulsebosch. De gemeente heeft zich in haar plannen voor de periode 2010-2014 voorgenomen 9.000 nieuwe studentenwoningen beschikbaar te stellen. De hogeronderwijsinstellingen dringen er bij de gemeente op aan voor de vier jaar daarna in nog eens 5.000 woningen te investeren.

Shop online

www.assem.nl Volg ons via facebook.com/assemschoenen | twitter.com/assemschoenen

Advertentie

10 RIANTE GEZINSWONINGEN VANAF € 309.000,- V.O.N.

OPENHUIS ZATERDAG 28 SEPTEMBER TUSSEN 11.00 EN 15.00 UUR BEN JE WELKOM IN HET INFORMATIECENTRUM AAN DE NICO JESSEKADE

FASE 2 T. 020 - 3050560

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2013

HOMOHATER

RESTAURANT

Van der Laan: ’Dit mag in Amsterdam niet gebeuren’

Zuid Zeeland failliet

Burgemeester Eberhard van der Laan vindt de ernstige mishandeling van een man twee weken terug op een homo-ontmoetingsplaats in het Vondelpark een „uiting van discriminatie die verbijstering oproept”. In zijn column voor Metro noemt hij het deze week een incident van het zwaarste soort. Op 14 september werd een 55-jarige Amsterdammer zeker tien keer gestoken, in zijn gezicht, rug,

Restaurant Zuid Zeeland aan de Herengracht 413 is failliet. Vandaag is de openbare verkoop van het restaurant, dat een Bib Gourmand van Michelin had. Om de schulden te betalen gaat om 11.00 uur de hele inventaris van het restaurant van eigenaar Gijsbert Bianchi in de verkoop: van stoelen en tafels tot aan keukenapparatuur en wijnklimaatkasten. De openbare verkoop is in het restaurant zelf.

arm en hand. De man bevond zich in het rosarium, dat bekendstaat als ontmoetingsplaats voor homo’s. De dader is nog niet gevonden en de politie zoekt getuigen. Van der Laan schrijft dat er door het incident extra politietoezicht is in de rozentuin. Een politiewoordvoerder laat weten dat agenten bij de avondsurveillance inderdaad extra alert zijn, maar er zijn geen extra teams ingezet.

Collectie Stadsarchief Kunstwerken

Het Stadsarchief Amsterdam beheert meer dan 30.000 tekeningen en prenten van Amsterdam. Van eeuwenoud tot heel recent. In NRC telkens een werk uit deze schatkamer.

‘Amsterdammers hebben liberaal DNA’ Interview Russell Shorto De eeuwenoude typisch Amsterdamse tolerantie is een „geschenk aan de wereld”. Russell Shorto schreef er een boek over. Door onze redacteur Bas Blokker Russel Shorto is de ideale ambassadeur voor Amsterdam. Alleen al de ondertitel van zijn jongste boek: Geschiedenis van de meest vrijzinnige stad ter wereld. Zijn Amsterdamse vrienden schudden hun hoofd toen hij die voor hen oplas. Nee, vonden zij, dat zijn we nu niet meer. Toch blijft de Amerikaanse schrijver met vuur de overtuiging uitdragen dat vrijzinnigheid (liberalism) een Nederlands, en meer in het bijzonder Amsterdams geschenk aan de wereld is. Amsterdam, schrijft

hij, is „onmisbaar”. Waarom? „Omdat de oorsprong van het moderne individualisme in deze stad ligt.” En individualisme is in zijn ogen de bron van alle vooruitgang en beschaving: van de beurs die in 16de-eeuws Amsterdam werd uitgevonden (risico spreiden, profijt voor allen), tot de scheiding van kerk en staat van Spinoza, en het Witte Fietsenplan van de provo’s. Deze week was hij een paar dagen over voor de presentatie van de vertaling van Amsterdam, die eerder verschijnt dan het origineel. In het voormalige hoofdkwartier van de West-Indische Compagnie hield Shorto zes jaar kantoor en nu zit hij hier weer, aan de rand van de grachtengordel – de fysieke uitdrukking van het Hollandse liberalisme. „Geen grootse stedenbouw voor prinsen of pauzen, maar huizen en straten op een menselijke schaal. Comfortabel voor iedereen, rijk of arm.”

RUSSELL SHORTO

Zes jaar in A’dam Amsterdam – Geschiedenis van de meest vrijzinnige stad ter wereld verscheen deze week bij uitgeverij Ambo (€ 24,95). Russell Shorto (54) schreef eerder Nieuw Amsterdam, de oorsprong van New York en De botten van Descartes. De Amerikaanse schrijver woonde zes jaar in Amsterdam en neemt komende maand afscheid als directeur van het John Adams Institute. Hij woont weer in Maryland.

Advertentie

De Nederlanders hadden al een „liberaal DNA” sinds ze gezamenlijk polders maakten en het nieuwe land ieder voor zich in cultuur brachten. Dat DNA leverde volgens Shorto door de eeuwen heen typisch Amsterdamse vormen van tolerantie op. De religieuze verdraagzaamheid in de 17de eeuw. Het gedogen in de 20ste. Volgens hem is het stramien steeds hetzelfde. Amsterdam staat in beginsel open voor alle nieuwigheden, hoe radicaal of ridicuul ook. „Maar ergens trekt de stad een lijn – dat zie je steeds weer. Job Cohen zei me: in Amsterdam staan we zoveel mogelijk toe. Tot het te gek wordt, dan perken we het weer een beetje in.” Een wonderlijk idee, dat DNA. De jongeren die nu in een coffeeshop neerploffen, zijn de kleinkinderen van Amsterdammers die op een enkele uitzondering na de ariërverklaring ondertekenden toen de nazi’s daarom vroegen. En zij stammen weer af van de mensen die in de Gouden Eeuw Portugese joden in hun stad opnamen en hun al gauw toestonden hun geloof in het openbaar te belijden. Wie van hen heeft de liberale genen en wie niet? De metafoor van het DNA, zegt

Shorto, is vooral een hulpmiddel om het verhaal in gang te houden. Ook de Amsterdammers die het merendeel van hun joodse stadgenoten zagen wegvoeren of daar zelfs bij hielpen, waren wel degelijk tolerant – zij het met een „moral lapse” tot gevolg. „De tolerantie van Amsterdam is nooit ideologisch geweest, maar altijd pragmatisch. De stad was gewend ruimte te geven aan nieuwkomers met radicale ideeën. De nazi’s hadden die. Dan zou het fijn zijn als je tolerantie een krachtiger ideologisch fundament had.” Geert Wilders maakt goed gebruik van dit dilemma, zegt Shorto. Lange tijd had de stad het misschien relatief eenvoudig in dit opzicht. De inwoners waren van nature tolerant en de nieuwkomers werden aangetrokken door de belofte van vrijheid en ruimte voor hun ideeën. De meeste immigranten die in de 20ste eeuw in Amsterdam kwamen wonen, zijn dat niet. „Zij komen uit culturen die juist sterk tegen tolerantie gekant zijn, die daar zwakte in zien.” Is dat waar zijn vrienden hun hoofd over schudden als ze de ondertitel horen? „Nee, zij hebben het gevoel dat Amsterdam zakelijker wordt, Amerikaanser.”

Dam tot Damloop (linoleumsnede, 1997)

unstenares Els Scholten (1958) maakte in 1997 deze linoleumsnede van deelnemers aan de Dam tot Damloop, die kort na het startschot de IJtunnel inrennen – net zoals de 55.000 lopers van afgelopen zondag dat weer deden, tijdens de 29ste editie van het grootste hardloopevenement van Nederland. Scholten: „Ik kijk altijd met een min of meer grafisch perspectief, wat dus interessant zou kunnen zijn voor een lino. In dit geval vond ik het een mooie hoek omdat het water zo abrupt ophoudt en vervolgens de lopers de tunnel induiken. „Waarom ik voor de lino gekozen heb, vroeg ik me destijds al af – omdat het maken ervan zo’n monnikenwerk is geweest – maar het geeft een mooi beeld van een van de vele activiteiten die Amsterdam rijk is.” Van de gebouwen op de achtergrond staat er overigens – op de drijvende Chinees na – niet één meer overeind: op de Oosterdokskade prijken nu luxe restaurants, appartementencomplexen, mediazaak Saturn, het Conservatorium en uiteraard de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA).

Dam tot Damloop, renners bij de IJtunnel, werk uit 1997. Linoleumsnede van Els Scholten (1958).

Advertentie

Schietpartij Commotie na oefening Vondelpark heeft een fraaie koopwoning waar je zó in kunt

WOONKLAARHUIS

het klussen hebben wij al voor je gedaa n

kijk op stadge Heb je twee linkerhanden of wil je gewoon graag snel verhuizen? Kijk dan eens bij het aanbod van Stadgenoot. Door heel Amsterdam bieden wij koopwoningen aan waar de wanden en plafonds al voor je afgewerkt zijn. Ook hebben wij er een mooie, nieuwe vloer voor je in gelegd. Je hoeft bij wijze van spreken alleen nog maar de gordijnen op te hangen! Kijk voor meer informatie en het complete aanbod op stadgenoot.nl

Stadgenoot verkoopt

020-511 80 00 (optie 2)

noot.nl

Door Frank Huiskamp En toen werd er ineens geschoten. Bezoekers van het Vondelpark schrokken zich rot toen woensdagmiddag enkele mannen voorbij renden met vuurwapens. „Mijn kinderen kwamen helemaal overstuur thuis”, zei een vader tegen AT5. Mensen belden de politie en gingen naar het bureau aan de Koninginneweg. De paniek was onnodig, bleek later, want het ging om een oefening van de marechaussee. Voor omstanders was dit niet duidelijk, omdat de deelnemers in burgerkleding waren. Maar de oefening was wel keurig aangemeld bij de politie, zegt een woordvoerder van de marechaussee. Allemaal leuk en aardig, zegt de politie op haar beurt, maar dat is nu niet relevant. „Het kan niet zo zijn dat je met een oefening mensen de stuipen op het lijf jaagt.” Volgens de marechaussee vinden oefeningen „met enige regelmaat” plaats, ook in en rond het Vondelpark. En ook oefeningen van deze aard waren er eerder. Prima, zegt de politie, maar de ene oefening is de andere niet. Had de marechaussee deze

In de populaire 9 straatjes in Amsterdam vindt u luxe schoenenboutique shoe{diction.

schrikreacties niet gewoon kunnen, nee, móéten verwachten? Daar laat de woordvoerder zich niet over uit. Hij wil ook niet zeggen of het ‘handig’ was. Hij betreurt het wel dat er mensen geschrokken zijn. Er komt een evaluatie van het incident, zeggen politie en marechaussee, „over hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen”.

In een ambiance geïnspireerd door Italiaans design presenteren zij exclusieve collecties van high-end labels, zoals Givenchy, Missoni, Gianmarco Lorenzi, Marc by Marc Jacobs, Sebastian, See by Chloé en Pollini. Uniek is dat elk paar beschikbaar is vanaf maat 35.

Advertentie

Om uw garderobe compleet te maken bieden zij een zorgvuldig samengesteld assortiment accessoires aan. Merken van onder andere Great by Sandie, Sebastian, Pollini en Missoni en ‘must have’ sjaals van Emilio Pucci en Christian Lacroix.

 Partner search Slanke, aantrekkelijke blondine (50) zoekt ongecompliceerde partner. Als accountmanager van een internationaal concern is deze slimme dame op haar plek. Ambitieus, integer en absoluut een teamspeler. Privé actief, sportief, veelzijdig en sociaal. Met een (liefst Friese) partner zou zij o.a. humor, integriteit en liefde voor het leven willen delen.

shoe{diction

Oude Spiegelstraat 3 | 1016 BM Amsterdam | + 31 (0)20 42 338 88 info@shoediction.nl | www.shoediction.nl | www.facebook.com/shoediction reacties + foto: puur.mieke@gmail.com

Shoe{diction staat voor een optimale service en ontvangt haar klanten graag in een ongedwongen sfeer. Behoefte aan privacy? Op verzoek kan er ook een private shopping voor u worden verzorgd. Als true shoelover kunt u voor uw ‘shoediction’ ook terecht op de onlineshop. www.shoediction.nl

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2013

Reportage Spiegelkwartier

De rode loper van het Museumplein worden ze genoemd: de Nieuwe Spiegelstraat en Spiegelgracht – hét kunst- en antiekmekka van Amsterdam. Maar de musea gingen jaren dicht. En dan die crisis. Heeft het Spiegelkwartier dit overleefd? „Op een gegeven moment liep bijna niemand meer door deze straat.”

Nie uw eS pie ge lstr aa t

Hereng racht

Amsterdam

Sp ieg elg rac ht

‘Het Rijks had geen dag later open moeten gaan’

100 m

Keizers gracht

Prinse ngrach t

St ad ho ud er sk ad e

Door onze redacteur Saskia van Loenen et was spannend, „héél spannend”, de periode voordat Renssen Art Gallery in 2011 voor het eerst zijn deuren opende in de Nieuwe Spiegelstraat. Middenin de crisis een galerieruimte huren op de meest gewilde en daarmee duurste plek van Amsterdam, terwijl het Rijksmuseum nog altijd gesloten was en een aantal galeries het zichtbaar moeilijk had – dan lig je wel eens een nachtje wakker ja. Maar schilder Erik Renssen en zijn vrouw Suzka besloten de gok te wagen. Of de opbrengst van de schilderijen van kunstenaar Renssen, in Picasso-achtige stijl – Hommage à Picasso staat op de ruit – de hoge huurprijs zou overstijgen was nog maar zeer de vraag. „Maar aan de andere kant: als je érgens met je galerie zou moeten zitten, is het wel hier”, zegt Suzka, die de zakelijke kant van het bedrijf runt. En toen was daar die eerste dag, „Paaszaterdag – ja, daar hadden we heel bewust keihard naartoe gewerkt. Met Pasen móésten we open zijn, met 166.000 toeristen in de stad”, zegt Suzka. Vanaf het moment dat de deur openging kwamen de toeristen. „Binnen een paar uur kwam een Duits stel heel voorzichtig vragen of dat grootste doek uit de etalage misschien óók te koop was”, lacht de schilder. Verkocht, op de eerste ochtend, voor 7.000 euro. Renssen: „Ik zei daarna tegen Suz: ik ga hier echt nooit meer weg.” En het bleef goed gaan. Goed naar omstandigheden, wel te verstaan. Want dat met name het jaar voordat het Rijksmuseum weer openging een moeilijk jaar was is ook hun niet ontgaan. Het ging al een paar jaar duidelijk minder in de straat: de crisis. „Luxeproducten als kunst is natuurlijk het eerste waarop bezuinigd wordt.” Maar het Spiegelkwartier, zoals het hele gebied inclusief zijstraatjes wordt genoemd, had met nog veel méér te dealen, zoals de – veel langer dan gepland – tien jaar durende sluiting van het Rijksmuseum. En ook het Stedelijk Museum ging voor jaren dicht. Ook Renssen, de relatief succesvolle nieuwkomer, merkte in 2011 en 2012 dat het steeds stiller werd. Suzka: „Er was een tijd dat én het Rijks én het Stedelijk dicht waren, én – kort, maar toch – het Van Gogh, én de Spiegelgracht opengebroken was. Toen liep op een gegeven moment bijna niemand meer door deze straat.” De afgelopen extreem koude en lange winter hielp ook niet mee.

De antiquairs in het Spiegelkwartier hadden het zwaar.

FOTO OLIVIER MIDDENDORP

Killing Voor de antiquairs en galeriehouders had dit alles grote gevolgen, bevestigt straatmanager (aanspreekpunt voor en optredend namens de ondernemers) Cunie Out. Ze vertelt erover in de op eenhoog gelegen antiekhandel van de voorzitter van ondernemersvereniging Spiegelkwartier Vincent Geerling, waar voorwerpen van duizenden jaren voor Christus in vitrines liggen. Geerling: „Vanaf het moment dat het Rijks dicht ging, in 2003, halveerde direct het aantal bezoekers. Vooral de sluiting van de onderdoorgang was killing. Geïnteresseerden liepen voorheen na museumbezoek via de onderdoorgang massaal door deze straat terug. Daarvan moesten wij het hebben.” Zeker toen telkens de datum van heropening naar achter werd geschoven – „eerst zou het in 2008 weer opengaan, toen werd het 2010, 2011, 2012; als een wortel die je wordt voorgehouden maar steeds weer iets wordt weggetrokken” – probeerde hij van alles om de straat toch onder de aandacht van toeristen te brengen. Na lang aandringen plaatste stadsdeel Zuid borden bij de musea met wandelroutes naar het centrum – door de Nieuwe Spiegelstraat. Out vult aan: „En we hadden mooie Engelstalige folders voor toeristen, die we op strategische plekken neerlegden.” Maar de stromen van weleer kwamen er niet mee terug. Geerling vertelt dat een onderzoeksbureau had uitgerekend hoeveel de inkomstenderving op jaarbasis bedroeg: 2 tot 3 miljoen euro per jaar. „We hebben het dus over 20 à 30 miljoen wat de ondernemers hier zijn misgelopen.” Toch is er uiteindelijk maar één antiekzaak geweest die het financieel niet meer kon bolwerken en de deur moest sluiten, zegt Out. De andere hadden het moeilijk, maar overleefden. Out: „Sommigen ontsloegen personeel en gingen zelf in de zaak staan, anderen waren eigenaar van het pand en kampten niet met het probleem van de hoge huurprijs.” Misschien dat enkelen zich in de schulden hebben gewerkt om deze periode te overbruggen, zegt ze, „maar dat weet ik niet, daar loop je natuurlijk niet mee te koop”.

Naar binnen lokken Nieuwkomer Renssen redde het in ieder geval zonder leningen aan te hoeven gaan, ook in die beroerde tijd. De helft van hun klanten zijn buitenlandse toeristen. „Duitsers, Italianen, maar vooral Amerikanen. Die kopen met hun hart: gewoon wat ze mooi vinden. Bovendien hebben zij vaak grote huizen; daar kan veel hangen.” Van die toeristen moesten ze het hebben: voor-

NRC 011013 / StS

Als je stil gaat zitten, ga je failliet Jan van Munster Smelik & Stokking Galleries

al de Nederlanders lieten regelmatig blijken dat ze ‘het toch een beetje rustig aan moesten doen, financieel’. Suzka: „Ook mensen die wel gewoon geld hadden maar het om de een of andere reden toch niet durfden uit te geven. Niet verbazingwekkend – het wordt ook iedereen maar aangepraat, dat het crisis is, denk ik weleens.” Om ervoor te zorgen dat de weinige bezoekers aan de straat dan wel bij háár naar binnen liepen besteedde ze veel aandacht aan sfeer en aankleding. „We hebben goed nagedacht over verlichting van de etalage. Op de meest prominente plek hangt een kleurrijk werk. Een iPad laat continu in een diavoorstelling onze schilderijen zien. Er staat een kaartenhouder voor de deur met kaarten van onze schilderijen. Die deur staat uiteraard altijd open. Het nodigt allemaal uit naar binnen te lopen.” Ook is de galerie, in tegenstelling tot veel andere in de straat, elke dag geopend. Logisch, vindt ze: „Als je dan op zo’n locatie zit moet je ook elke dag pakken.” Jan van Munster van de tegenover gelegen galerie Smelik & Stokking Galleries zit op dezelfde lijn. Vervolg op pagina 8

Advertentie

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2013

Mijn zaak Kattenwinkel

Amsterdam barst van de leuke, gekke, bijzondere winkeltjes. In deze rubriek passeren ze één voor één de revue. Vandaag: een kattenwinkeltje in de Jordaan.

FOTO’S OLIVIER MIDDENDORP

Door onze redacteur Saskia van Loenen

Nu het Rijksmuseum weer open is, lopen er weer toeristen door de Nieuwe Spiegelstraat.

Vervolg van pagina 7 „Ik ben continu bezig met bedenken hoe ik mensen mijn zaak in krijg. Mijn etalage ziet er nu anders uit dan een paar jaar geleden. Je moet dingen voor toeristen doen. Bied naast je dure stukken ook goedkopere producten aan. Kleine schilderijtjes, kleine beeldjes. Die schaffen ze nu sneller aan. Ik heb ook posters laten maken van een kleurrijk schilderij van Guus van Eck van de grachten van Amsterdam en die op veel plekken in de stad opgehangen om mensen naar mijn galerie te lokken.” De poster zelf verkoopt erg goed, zegt hij. „Het is maar een tientje, maar je naam hangt wel overal ter wereld in beeld. En over een paar jaar

Advertentie

komen ze weer een keer terug en kopen dan een echt werk.” Ook krijgt hij steeds meer bestellingen uit het buitenland. „Thuis gaan ze dan toch nog eens op mijn site kijken.” Het verbaast hem dat niet iedereen ervan doordrongen lijkt dat je in deze tijden toch echt moet „meegaan met je publiek”, zoals hij het noemt. „Het allerbelangrijkste is dat je publiek binnenkomt. Maar ik zie hier en daar nog dezelfde gesloten etalages als tien jaar geleden, met ontoegankelijk werk. Met de deur dicht.” Deze zaken zullen het niet redden, voorspelt Van Munster. „Je moet natuurlijk niet wachten tot het beter gaat worden. Het is heel simpel: als je stil gaat zitten ga je failliet.”

Omzet verdubbeld Nu alle musea dan eindelijk weer open zijn merken nieuwkomers als Renssen hoe het óók kan zijn in de Nieuwe Spiegelstraat. Met name de opening van het Rijksmuseum trok in één klap dagelijks weer duizenden mensen door de straat, die vanaf het beginpunt aan de Herengracht recht uitkijkt op het imposante gebouw aan het Museumplein, een paar honderd meter verderop. De ondernemers merkten het meteen: de verkopen trokken weer aan. Jan van Munster van Smelik & Stokking: „Bij mij is de omzet verdubbeld. Meteen.” Anderen praten meer in termen van „voorzichtig herstel”. Van Munster: „Het is nu mooi, het is af. Die bloembakken aan de brug: tuttig misschien, maar het werkt wel. Je wordt nu echt de straat ingezogen.” „Het grootste gedeelte van onze klanten zijn mensen op weg naar of terugkomend van een van de musea daar”, zegt Suzka Renssen. „Je ziet heel duidelijk twee piekmomenten: ’s morgens rond een uur of tien, en ’s middags rond drie uur, als ze weer terugkomen. Daar tussenin is het vaak heel rustig: men is in een museum of zit te lunchen.” Des te merkwaardiger dat vrijwel alle galeries pas om 11 uur – of soms zelfs een uur later – opengaan. En om vijf uur, half zes alweer sluiten. Straatmanager Cunie Out heeft er niet echt een verklaring voor. „Misschien omdat mensen op weg naar het museum toch geen schilderij gaan kopen. Dat doen ze dan wel op de terugweg.” Ze beaamt dat het slimmer zou zijn ook de ochtendstroom alvast je zaak binnen te lokken. „Het is denk ik een gewoonte geworden. Het zou niet verkeerd zijn als ze hun deuren eerder openen.” Ook de galerie met werken van Escher, waar het personeel binnen gewoon zit te roken, heeft het nog niet echt begrepen, geeft ze toe. Vlak voor het Rijks weer openging liet de ondernemersvereniging voor zijn leden

stickers, banieren en vlaggen maken om de straat aantrekkelijker te maken en het unieke karakter te benadrukken. ‘19132013, 100 jaar leveranciers van het Rijksmuseum’ staat op veel ruiten te lezen. Dat hadden er meer kunnen zijn, maar veel ondernemers zegden hun lidmaatschap, toch 650 euro per jaar, de afgelopen jaren op. Alleen al de huur – 3.000 euro per maand voor een kleine 40 m2 is hier geen uitzondering – was voor sommigen nauwelijks nog op te brengen. „Tien jaar het Rijks dicht, dat is lang hoor”, zucht Suzka Renssen. „En dan die crisis erbij.” Toch heeft ze er alle vertrouwen in dat de Nieuwe Spiegelstraat en Spiegelgracht weer de aantallen bezoekers gaan trekken van weleer. Het is nog lang niet op het oude peil, begrijpt ze van colle-

Er is weer reuring, we zien oplopende verkopen Suzka Renssen Renssen Art Gallery

ga’s die hier al veel langer zitten en de hoogtijdagen tussen 1995 en 2003 hebben meegemaakt – maar: „Er is weer reuring, we zien ook bij collega’s oplopende verkopen. Er is weer moed, en plezier. Ik weet zeker dat dit weer dé museumstraat van Amsterdam wordt. Maar het Rijks had geen dag later open moeten gaan.” Op zaterdag 28 en zondag 29 september organiseert de ondernemingsvereniging Spiegelkwartier het evenement ‘OPEN!’. Tijdens deze start van het nieuwe seizoen zijn er speciale tentoonstellingen, lezingen en zijn alle galeries en antiekzaken tussen 12.00 en 17.00 uur geopend. www.spiegelkwartier.nl

KU N STST R A AT

Niet meer alleen antiek in de museumstraat De Nieuwe Spiegelstraat en Spiegelgracht zijn uniek in hun soort, stelt straatmanager Cunie Out: volgens haar is er „geen enkele andere stad ter wereld waar je pal naast de grote musea een compleet kunst- en antiekkwartier vindt, zoals hier in Amsterdam”.

„Jammer”, vindt galeriehouder Erik Renssen dat. „Broodjeszaken zijn op zich prima, maar kleding niet. Het tast het beeld van dé kunststraat van Amsterdam natuurlijk aan.”

Toch lijkt het karakter van de ‘museumstraat’ wel wat te veranderen. Galeries die vertrekken worden niet automatisch meer een nieuwe galerie. Waar eerst kunst achter de ruiten hing stuit je nu op

Ook Jan Beekhuizen, sinds 1969 eigenaar van zijn gelijknamige Kunst- en Antiekhandel en daarmee een van de oudst gedienden in de straat, heeft grote moeite met deze tendens. Van het

broodjes- of zelfs kledingzaakjes.

oude karakter van de straat blijft volgens hem steeds minder over. Antiekzaken – „waar de nieuwe generatie sowieso nauwelijks nog belangstelling voor heeft” – verdwenen en werden opgevolgd door moderne galeries. „Maar als die nu vertrekken komen er ineens tassen, broodjes of kleding.” Heel jammer, zegt Beekhuizen. „Godzijdank zijn er net weer vier nieuwe antiquairs bijgekomen. Ik hoop echt dat die tendens nu gestopt is.”

verbodig te zeggen dat kattenliefhebbers hun hart kunnen ophalen, in dit effectief volgestouwde winkeltje in de Hazenstraat: waar je maar kijkt – overal katten. Nee, geen echte, al blijkt dat exemplaar dat zo bevallig in de etalage ligt na nadere inspectie écht te ademen. Cicero, want zo heet hij, is een van de redenen voor toeristen – komend uit alle hoeken van de wereld – speciaal nog even langs te lopen. Ze volgen hem vaak al jaren op Facebook. Nu kunnen ze hem eindelijk even aaien, de misschien wel beroemdste kat van ons land. Al 15 jaar runt Ina van Berkum (49) Cats & Things. Het assortiment is tweeledig. De ene helft van de zaak bestaat uit beeldjes, potten, kussens en dergelijke met katten erop. „De focus ligt op kunst, handwerk en fair trade”, zegt ze. „Ik ben de laatste jaren meer opgeschoven richting een woonwinkel.” Daarnaast is er een aanzienlijk aanbod in kattenvoer, -speeltjes, voederbakjes en zelfs enorme krabpalen. Geen brok-

Advertentie

jes die je ook in de supermarkt vindt overigens, maar „uitsluitend topkwaliteit” stelt Van Berkum: „Bij de meeste dierenspeciaalzaken is Royal Canin het hoogste segment. Ik begin daarmee.” Een kwalitatief goed leven voor kat én eigenaar staat voor haar voorop, zegt ze. „Dat je een kat thuis kunt houden zonder dat het stinkt, en zonder dat de kat zich verveelt.” Want een kat op een bovenwoning in de stad hoeft „absoluut niet zielig” te zijn. Als je hem maar een beetje fijne afleiding geeft. „Dat hij ook echt kat kan zijn.” Meest succesvol zijn de kartonnen kattenslaapdozen in de vorm van Amsterdamse grachtenpandjes, de kattenspeeltjes gevuld met kattenkruid („daarmee maak je je kat echt zó gelukkig”) en het kunststof ‘grasveld’ (de kat moet moeite doen de brokjes er met zijn pootje tussenuit te vissen). Meest recente hit: speciaal voor kattennagels geschikte libelles die je kunt latendansen voor zijn gezicht. Het maakt hem gek – maar dat vindt-ie juist leuk. Cats & Things, Hazenstraat 26. www.catsandthings.nl

Ina van Berkum van kattenwinkel Cats & Things in de Jordaan: „Een kat op een bovenwoning is absoluut niet zielig.”

FOTO BRAM BUDEL

En de kat slaapt in de etalage

A10

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2013

Het favoriete restaurant van Rob Kamphues

Uitspraken over Amsterdam

020

„Het leuke aan Bellini is dat eigenaar Nino Triolo je eigenlijk geen kans geeft om de kaart te lezen. Je hebt de kaart, de gerechten buiten de kaart om en altijd nog een paar dingen waarvan je moet hopen dat je ze te horen krijgt. Als hij fluistert: ‘We hebben ook nog een heel lekkere burrata, net vers uit Italië, zelf gehaald’ dan smaakt ’t toch ietsje lekkerder. Favorieten: een eenvoudige pasta met porcini (eekhoorntjesbrood) of truffel (ook heerlijk) en als voorgerecht Tiroler Speck met granaatappel, truffel en olie. Een goed glas rode wijn en zelfgemaakte limoncello toe.”

Rijke ouderen @AnasCortezReina: „Het schijnt dat er veel rijke ouderen zijn in NL. Dan zeker in het Gooi en dat soort dorpen want in Oost en West A’dam zitten ze niet.”

Niet dood gevonden „Dit zijn nulsterrenhotels waar je nog niet dood gevonden wilt worden.” Jan-Jaap Eikelboom, woordvoerder stadsdeel Centrum over de sluiting van 120 hotels in de binnenstad.

Diva op de fiets @ParisHilton: „One of my favorite things to do in Amsterdam is riding my bike around town. Such a beautiful city.”

PC Hooft oneerlijkst @ReggydeGroot: „Kans dat je een verloren portemonnee terugkrijgt in A’dam ZO en Pijp groter dan in PC Hooftstraat... #eerlijkheid”

A11

Belazerd „Het is toch vreselijk dat mensen te beroerd en te belazerd zijn om naar de papierbak te lopen.” Bewoonster Jacob Honigstraat (Noord), waar 60% van het oud papier bij het restafval verdween en bewoners nu een papiercontainer krijgen ‘opgedrongen’ in Het Parool.

FOTO OLIVIER MIDDENDORP

Agenda

Geweldig lekkere speck bij foute Italiaanse pop Door Joël Broekaert

‘B

uona sera. Buona sera.” Bij Bellini werken in ieder geval echte Italianen. Strak zwart overhemdje, een zwaar accent en Italiaanse flair. Weggestopt tussen Japanse en Koreaanse restaurants diep in Buitenveldert zit een donker tentje vol bric-à-brac. Tussen de bamboe lambrisering hangen portretten van klassieke componisten – een verwijzing naar de Italiaanse operacomponist Vincenzo Bellini. Het plafond van de aangebouwde serre is beschilderd met een blauwe lucht. De muziek begeleidt het kitscherige interieur perfect: een mix van klassieke liederen en foute Italiaanse pop. Hartstikke leuk, vooral in combinatie met het accent en voorkomen van de heren in de bediening. Totdat je de prijzen ziet. Dan verwacht je geen plastic staandertje met reclame voor de cateringactiviteiten op tafel. Op een mooie dag is er plaats voor zo’n veertig man op het terras. Maar dan zit je op de stoep voor de makelaar naast geparkeerde auto’s en kijk je uit op de uniforme laagbouw van Buitenveldert. Dus we besluiten binnen te zitten. De tafels zijn ingedekt met goedkoop designbestek, linnen en een kristallen waxinelichthoudertje. Er is keuze uit een matig interessant driegangenmenu (37,50 euro), een verrassingsmenu van 4 of 5 gangen (46,50 of 52,50) en een uitgebreid à la carte-assortiment. Voorgerechten lopen van 9,00 (bruschette) tot 19,50 (vongole), pasta’s en pizza’s zijn schappelijk geprijsd, hoofdgerechten rond de dertig euro. Kraanwater hebben ze niet. Onder het genot van een fijne, su-

Bellini Nederhoven 17 (Buitenveldert) www.bellini.nl vvvvv

perstrakke prosecco, vragen we, op aanraden van Kamphues, naar de gerechten buiten de kaart om. Daar komt Kamphues’ geprezen speck met truffel en granaatappel langs, evenals een ‘filetto fragole’, een klassieker uit de streek Veneto. Naar goed Italiaans gebruik bestellen we antipaste, primi en secondi. Het mandje brood laat te wensen over, maar het speck (Italiaanse rauwe ham) is geweldig lekker. Dit is hoe Italiaans eten moet zijn: vier ingrediënten (speck, truffel, olijfolie en granaatappel), de smaken mooi in balans. Ook de mozzarella met luxe tomaat (vier soorten) en ingelegde groenten zijn van prima kwaliteit. De bediening is zeer behulpzaam. Ze nemen veel tijd voor een gedetailleerde uitleg. Na lang twijfelen wordt ons de ‘wijn van de maand’ aangera-

den. Een weinig spannende vermentino. De risotto met artisjok is lekker romig, de rijst stevig, met een subtiele ondertoon van witte wijn. Geserveerd met een plukje parmezaan on the side. Opnieuw een mooi gerecht. De ravioli met ricotta en witte truffel in een demiglace met zwarte truffel (ook buiten de kaart) slaat de plank volledig mis. De pasta te hard, de vulling te droog, de dikke glazige saus te zout. En enough with the truffle allready. Bij het hoofdgerecht wordt opnieuw de wijn van de maand aangeraden, ditmaal een Italiaanse merlot. Dan blijkt er ook een wijnkaart te zijn. Te laat, het glas staat al op tafel. De melanzane zijn goed, goedkoop (13,50) en genoeg om de hele avond op te teren. De ossenhaas is goed klaargemaakt (rood maar wel warm van binnen), de saus met aardbeien is leuk, maar het gerecht (met schaaltje saaie groenten en aardappeltjes) legitimeert geenszins een prijs van 34,50. Voor dat geld eet je elders in de stad een simpel, maar voortreffelijk driegangenmenu. De sgroppino die aan tafel wordt ‘geslagen’ verdient een vermelding (de perzikwodka, een verwijzing naar de cocktail Bellini, werkt wonderwel). Evenals de zelfgemaakte limoncello. Om vijf over tien krijgen we te horen dat de keuken om tien uur sluit en dat we nog maar keuze hebben uit drie desserts (waaronder een machtige maar goede tiramisu). Al met al een wisselende ervaring. Elke week test onze recensent Joël Broekaert het favoriete Amsterdamse restaurant van een bekende Nederlander.

Cultuur

Naar buiten

Cultuur

Kinderen

1.000 portretfoto’s

Vaarexcursie Ilperveld

Film kijken in de openlucht

Muziektheater voor kids

In april 1913 opende Jacob Merkelbach een luxe portretatelier aan het Leidseplein – voor een ambitieuze fotograaf een toplocatie. Stadsarchief Amsterdam presenteert een selectie van de ruim 40.000 portretfoto’s van deze legendarische studio, met veel beroemdheden, filmsterren, podiumkunstenaars en mannequins van weleer. In een video-installatie trekken 1.000 familieportretten voorbij. Daarnaast bieden documenten, affiches, glasnegatieven en de originele houten platencamera een goed beeld van het vakmanschap en de populariteit van de fotostudio. Ook zijn er portretseries van Erwin Olaf, Petra Stavast en Blommers- Schumm. Stadsarchief, Vijzelstraat 32.

Landschap Noord-Holland organiseert regelmatig natuurexcursies in de groene zones rondom Amsterdam. Aankomende zondag is er een vaarexcursie in het Ilperveld, op slechts 30 minuten fietsen van Amsterdam CS. Deze waterwereld met haar honderden eilandjes, sloten, plassen, rietkragen en door koeien en schapen begraasde weilandjes kan je het beste per boot ontdekken. Tijdens de tocht staan spinnen centraal, en het vakmanschap van spinnenwebben. Ook aandacht voor de hier levende zoogdieren, zoals Noordse woelmuizen, hazen, hermelijnen en vossen. De vaartocht is van 13.30 tot 15.30 uur. Opgeven via www.landschapnoordholland.nl/activiteiten.

Het West Beach Filmfestival is een openluchtbioscoop bij het Sloterparkbad; vanavond en morgen zijn de laatste twee films te zien. Vrijdag 27 september La Source des Femmes, over vrouwen die in staking gaan: de mannen krijgen geen seks meer tot zij een waterleiding in het dorp hebben aangelegd. Zaterdag 28 september Lawless, over drie broers die drank smokkelen tijdens de drooglegging in de VS rond 1920. Het terrein (beperkt aantal plaatsen) gaat om 20.00 uur open, de hoofdfilm start om 21.00 uur. Bij slecht weer worden de films binnen vertoond in het café van het Sloterparkbad (President Allendelaan 3). www.westbeachfilmfestival.nl

Onder de noemer ‘festival Oorkaan op komst!’ muziektheater voor kinderen vanaf 6 jaar. De middag start om 13.30 uur met (v)oorproefjes van nieuwe kinderconcerten door Calefax Rietkwintet en slagwerker Arnold Marinissen. Vanaf 14.45 uur verspreid door het gebouw doe-het-zelf workshops waarin kinderen al spelend muziek kunnen maken: in het lawaaiorkest met potten en pannen, blazend op plastic buizen of door een eigen draaiorgelstukje te maken. De middag eindigt met de première van de muzikale kindervoorstelling De Mannen van Minsk, over twee kinderen die niet willen slapen (aanvang 16.00 uur). Zondag 29 september, 13.30 - 17.00 uur, Muziekgebouw aan ’t IJ.

Lezing

straat: zaterdag kan dat, tijdens het culinaire evenement ‘Proef!’ op de Amstelveenseweg. Ter hoogte van nummer 184 laten verschillende horecaondernemers hun specialiteiten proeven. Zat. 28 september, vanaf 12.00 uur, Amstelveenseweg.

Foto’s kijken op UNSEEN Het Westergasfabriekterrein staat tot en met zondag 29 september volledig in het teken van fotografie met de internationale beurs UNSEEN. www.unseenamsterdam.com

Discussie spelregels A’dam Wat zijn de spelregels van de stad? Waar ligt de grens als een gemeenschap er eigen regels op na wil houden? De Balie en de gemeente Amsterdam organiseren een zaaldiscussie. Panel met o.a. Andrée van Es en Ebru Umar. Donderdag 3 oktober, 20.00 uur, De Balie. www.debalie.nl

Fossielen maken (7+) Kleine onderzoekers kunnen zondag hun hart ophalen in de OBA tijdens de workshop Fossielen maken. Maak je eigen fossiel in klei en gips en blaas een uitgestorven soort nieuw leven in. Vanaf 7 jaar. Zondag 29 sept, 15.00 - 17.00 uur, Kinderlab OBA (Oosterdokskade). www.oba.nl

De VOC in Amsterdam Lezing door Jerzy Gawronski, stadsarcheoloog, over de aanleg van de grachtengordel die in 1663 werd voltooid. Als onderdeel van deze stadsuitbreiding werd ook het eiland Oostenburg aangelegd, wat het bedrijfsterrein werd van de VOC. Donderdag 3 okt., 11.00 uur, bibliotheek Buitenveldert, Willem van Weldammelaan 5.

Voorstelling Rembrandts lief Vanwege de 350ste sterfdag van Hendrickje Stoffels maakte theatermaker Hermi Hartjes de voorstelling Hendrickje, Rembrandts lief. Aansluitend een wandeling door de oude binnenstad met de actrice. Zaterdag 5 oktober, NRC Restaurant Café, Rokin 65. Kaarten via www.nrcrestaurantcafe.nl.

Exposities Likeurstokerij Van Zuylekom terug in Amsterdam De historie van een ambachtelijk Amsterdams bedrijf. In de Gouden Eeuw groeide Amsterdam uit tot centrum van jenever- en likeurstokerijen. Een van de beroemdste stokerijen was Van Zuylekom, gevestigd op de Anjeliersgracht (nu Westerstraat). Na 300 jaar valt in 1982 het doek voor het bedrijf. Amsterdam Museum, Kalverstraat 92, t/m 15 oktober. Swart op de Gracht, slavernij en grachtengordel Nog te zien t/m a.s. maandag: tentoonstelling over de inzet van West-Afrikaanse slaven bij de wereldhandel in suiker, ca-

cao, koffie en tabak (één van de pijlers van de rijkdom van Amsterdam), en de invloed ervan op de grachtengordel. Museum Geelvinck Hinlopen Huis, Keizersgracht 633, t/m 30 sept. www.geelvinck.nl Van Gogh in 3D Nog ruim een week te zien: Van Gogh, My Dream Exhibition, et 3D-animaties. Meer dan 200 van de beroemdste werken van Vincent van Gogh zijn digitaal hersteld, op kleur gebracht en op hoge kwaliteit geprint. Beurs van Berlage, Damrak, t/m 6 okt. www.beursvanberlage.nl Amsterdam als kunstwerk In de tentoonstelling ‘Articicial Amsterdam, de stad als kunstwerk’ presenteren internationale kunstenaars Amsterdam als stad vol tegenstellingen. Historisch en hedendaags, statig en bruisend, vrijzinnig en vertrouwd, open en regels. Appel arts centre, Prins Hendrikkade 142, t/m 13 oktober. www.deappel.nl

Muziek Klassiek in Noorderkerk 15 jaar Noorderkerkconcerten. Het jubileumseizoen wordt geopend door niet de minsten: ‘meester-violist’ Vesko Eschkenazy van het Koninklijk Concertgebouworkest en Marietta Petkova op vleugel. Zij spelen werken van Mozart, Debussy en Brahms. Zaterdag 28 september, 14.00 uur, Noorderkerk (Noordermarkt). www.noorderkerk.org

Divers Specialiteiten proeven Lekker eten en drinken op

Advertentie

Kinderen

Uit bij NRC Ook NRC Media organiseert wekelijks culturele activiteiten. Zeven dagen per week lezingen, workshops, debatten, rondleidingen, bijzondere diners, concerten en nog veel meer. Grote kans dat u daarbij redacteuren of columnisten van NRC Handelsblad of nrc.next tegen het lijf loopt. Kijk voor het volledige overzicht op www.nrcrestaurantcafe.nl/programma. NRC zit op Rokin 65 (vlakbij de Dam).

Tips voor de Agenda? Mail de redactie! amsterdam@nrc.nl

Maak een einde aan je huizencrisis. Binnen 5 minuten je huis verkocht. Maandagavond vanaf 18.00 in Felix Meritis. Kijk op mva.nl/veiling.