ET newspaper by ntin dim

Συμβουλές για ματ στο μάνατζμεντ από τον Γκάρι Κασπάροφ

Μία νίκη πριν από τον τίτλο ο ΠΑΟ σελ. 46

σελ. 23

�� ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ é û é ùă ā ï õ ā ø é õ ÿ Ā ý ì û Ċā Ă õ ø é ì õ é ýùýă ā Ăýă ā é ìĊ û ï ā

ʚʿʼʨʸʭˊʬʳˁ ! ĂđĪĬĠĥ

òo ô÷üøùö

ʠʳʺʧʸʬ ʹʬ ʷʼʹʾʳʼ˃˂ʬʿʧʷʳʦ ʷʦʳ ʾʼʸ˅ ʾʦʿʦˀʷʰʺʳʼ ˀʬ ʉʸʸʧʫʦ ʷʦʳ ʏ˂ʦʸʶʦ

Γαλάζιες Σημαίες με γκρίζες σκιές για παραλίες και μαρίνες Ενα χρόνο μετά, κανείς δεν... απολογήθηκε για την Αμαλία

σελ. 12

ˀʬʸʶʫʬˁ

jʚʬʳʿʧʹʦ˂ʦx ʪʳʦ ˉʿʰʹʦ˂ʦ

σελ. 2, Η Θέση μας σελ. 58

� 30.05.2008 Σποτ βάζει φωτιά στα Σκόπια Υπονοούμενα και εντυπωσιασμός στην προεκλογική αρένα σελ. 4

Ολα στα χέρια του Γερμανού μάνατζερ Στη Βουλή η σύμβαση, εισαγγελέας για τις υποκλοπές της D.Τ. σελ. 20

Διπλή παραπομπή για τον Γιάννη Κεφαλογιάννη 5

Για δύο πλημμελήματα θα δικαστεί στις �� Σεπτεμβρίου σελ. 9

ЉЍ

www.e-tipos.com

Παρασκευή 30 Μαΐου 2008 €1,30, Αρ. Φύλλου 304

Διχόνοια υπουργών, κατήφεια πολιτών για την ακρίβεια ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ ΚΑΙ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΤΑ ΦΩΛΙΑ, Ο ΟΠΟΙΟΣ «ΔΕΙΧΝΕΙ» ΣΙΟΥΦΑ ΚΑΙ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πιέσεις στις επιχειρήσεις για μειώσεις τιμών, την ώρα που υποχωρεί στην Ελλάδα -στο χειρότερο σημείο της πενταετίας- ο γενικός δείκτης εμπιστοσύνης των καταναλωτών σελ. 6

» Φτωχό «ταμείο»

» Ζητείται

» Ερωτας

Ξόρκισε τη φτώχεια με... χαβιάρι το G8 σελ. 26

Στην ατζέντα της Ε.Ε. εδώ και 15 χρόνια σελ. 27

Συνέντευξη της Κάρλα Μπρούνι στον ΕΤ.Κ σελ. 28

από το κλαμπ των πλουσίων

μεταναστευτική πολιτική

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Κυριακή 13 Ιουλίου 2008

Του Γιάννη Νάκου Εδώ Μουγκάμπε, εκεί Μουγκάμπε, μία ήπειρος γεμάτη Μουγκάμπε. Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ο ισχυρός άνδρας της Ζιμπάμπουε, είναι αναμφισβήτητα ο πιο «διάσημος» δικτάτορας της «μαύρης ηπείρου». Δεν είναι όμως ο μοναδικός. Ο Τεόντορο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόγκο της Ισημερινής Γουινέας ή ο Πολ Μπίγια του Καμερούν ελάχιστα διαφέρουν ως προς την απόλυτη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια τους, τη νόθευση ή φίμωση της λαϊκής βούλησης και την καταπίεση της αντιπολίτευσης. Το εμβρυακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται η Δημοκρατία στην Αφρική γίνεται ακόμη πιο αντιληπτό μέσω της μελέτης Index of Democracy του διεθνούς περιοδικού Economist, που εξέτασε το 2007 τις χώρες της «μαύρης ηπείρου» βάσει έξι κριτηρίων ομαλής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Το «μαύρο» πρόσωπο της Αφρικής ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΑ ΑΥΤΑΡΧΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ Βασανιστήρια, φυλακίσεις και εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων από τους προέδρους�δικτάτορες

με την πρώτη ματιά

ΚΟΣΜΟΣ 25 Οι περισσότερες αφρικανικές χώρες περιλήφθηκαν στην κατηγορία των «αυταρχικών καθεστώτων», ενώ μόλις έξι (Νότια Αφρική, Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Λεσότο, Μπενίν και Μάλι) χαρακτηρίσθηκαν «ατελείς δημοκρατίες» και 12 ως «υβριδικά καθεστώτα», που αμφιταλαντεύονται μεταξύ δικτατορίας και κοινοβουλευτισμού. Εντούτοις, ακόμη και αυτή η ζοφερή κατάσταση αποτελεί ένδειξη βελτίωσης, επειδή στην πρώτη μετααποικιακή πολιτική περίοδό της, η Αφρική γνώρισε πολυάριθμους δικτάτορες, όπως ο Χαϊλέ Μαριάμ στην Αιθιοπία, ο Ιντί Αμίν στην Ουγκάντα, ο Τζόζεφ Μομπούτου Σέσε Σέκο στο Ζαΐρ ή ο Τσαρλς Τέιλορ στη Λιβερία, οι οποίοι αντί να δημιουργήσουν κράτος δικαίου στις χώρες τους που μόλις είχαν απαλλαγεί από τον ευρωπαϊκό ζυγό, τις βύθισαν στο αίμα και τη διαφθορά. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως συγκριτικά ο Μουγκάμπε και οι ομογάλακτοί του Αφρικανοί πρόεδροι ανήκουν σε μία δεύτερη γενιά, πιο «λάιτ» αυταρχικών ηγετών, δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν καταφεύγουν σε βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς, φυλακίσεις χωρίς δίκη και άλλες συναφείς μεθόδους. Σαφώς όμως οι εποχές των μαζικών εκτελέσεων αντιφρονούντων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και ακόμη και αυτοί οι δικτάτορες χρειάζονται μανδύα νομιμότητας. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο πρόεδρος της Ερυθραίας Ισαΐας Αφεγουέρκι, ο οποίος δεν έχει διεξάγει ποτέ εκλογές και το 2001 φυλάκισε για «συνωμοσία» όλα τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου του, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου, του υπουργού Εξωτερικών και του υπουργού Αμυνας! Αντίθετα, πραξικοπηματίες όπως ο πρόεδρος της Ισημερινής Γουινέας Τεόντορο Ομπιάνγκ Νγκέμα, ο πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο, Μπλάιζ Κομπαόρε και ο πρόεδρος της Γουινέας, Λανσάνα Κόντε, ξεκίνησαν ως δικτάτορες αλλά διεξάγουν εδώ και χρόνια εκλογές, έστω και αν πάντα θριαμβεύουν οι ίδιοι. Υπάρχουν δε και εκείνοι που προ ττιμούν τα δημοψηφίσματα ως μέσο ανανέωσης της προεδρικής θητείας τους πέραν των συνταγματικών ορίων, όπως π.χ. ο πρόεδρος του Τσαντ Ιντρίς Ντέμπι ή ο πρόεδρος της Γκαμπόν, Ελ Χαντζ Ομάρ Μπονγκ Οντίμπα, ένας από τους μακροβιότερους αρχηγούς κρατών του κόσμου, με 40ετή παρουσία. Μία άλλη ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι «κληρονόμοι»: στη Λαϊκή

Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ) κυβερνά ο Ζοζέφ Καμπιλά από τον Ιανουάριο του 2001, οπότε διαδέχθηκε το δολοφονηθέντα πατέρα του, Λοράν Καμπιλά, ο οποίος με τη σειρά του είχε ανατρέψει με τα όπλα το δικτάτορα Τζόζεφ Μομπούτου Σέσε Σέκο. Στο δε Σουδάν, ο πρόεδρος Ομάρ Χασάν Αχμάντ αλ Μπασίρ συνεχίζει την παράδοση των αυταρχικών κυβερνήσεων που εξουσιάζουν τη χώρα από την ανεξαρτητοποίησή της το 1956. Αυτά όσον αφορά στην υποσαχάρια Αφρική, επειδή διαφέρει πλήρως η πολιτική κατάσταση στις βορειοαφρικανικές χώρες (Αίγυπτος, Αλγερία κ.λπ.), όπου κυριαρχούν κοσμικά αυταρχικά ή και στρατιωτικά καθεστώτα και δεν είναι δεδομένη ούτε καν η διεξαγωγή εκλογών βίας και νοθείας που γίνονται στη Ζιμπάμπουε. Τα καθεστώτα αυτά όμως είναι αποδεκτά από τη Δύση, επειδή καταπολεμούν τον Ισλαμισμό. Ετσι, από Βορρά προς Νότο, η «μαύρη ήπειρος» παρουσιάζει μία εκπληκτική πολιτική «πολυποικιλότητα», η οποία διαιωνίζεται από τα συμφέροντα της Δύσης. jnakos@e-tipos.com

» Κλίμα «Ψυχρού

» Νέοι ρόλοι στη διεθνή σκακιέρα

στοίχημα του Ομπάμα

Κατηγορούν τις ΗΠΑ για παραποίηση γεγονότων στον Καύκασο σελ. 28

Βαθαίνει το χάσμα μεταξύ Μόσχας Ουάσιγκτον σελ. 29

Στο συνέδριο των Δημοκρατικών υπό το βάρος των γκάλοπ σελ.30

Πολέμου» στη Ρωσία

» Το διπλό

ΚΟΣΜΟΣ 27

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Κυριακή 24 Αυγούστου 2008

Ρωσία Εσθονία Λετονία Λιθουανία

Λευκορωσία

Ουκρανία

Καζακστάν

Μολδαβία

Ουζμπεκιστάν Γεωργία Αρμενία

Τατζικιστάν Αζερμπαϊτζάν

Τουρκμενιστάν

Οι «Οσετίες» της επόμενης μέρας ΕΝΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΟΣΧΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΑΣΙΑ Οι χώρες του Καυκάσου, η ανεξαρτητοποίηση της Υπερδνειστερίας και το «αγκάθι» του Ναγκόρνο Καραμπάχ Της Στέλλας Θεοδώρου Αποσχιστικά κινήματα, ακήρυχτοι Ο,τι κι αν είναι, ο καυτός Αύγουστος της Νότιας Οσετίας υπενθυμίζει ότι

αλλά από τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας. Η περίπτωση της πρώην Σοβιετικής Ενωσης είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική. Η διάλυσή της κής θέσης είναι μεγάλα. Οι αγωγοί αποτελούν από μόνοι τους αιτία.

προσπάθεια υπονόμευσης της κυριαρχίας ενός μικρού δημοκρατικού γείτονα με τη χρήση βίας. Στόχος των Ρώσων ήταν να επιφέρουν ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στην καρδιά της γεωργιανής κυβέρνησης και του στρατού και να μπλοκάρουν την προοπτική ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ και τους δυτικούς θεσμούς. Η Μόσχα όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά έστειλε και μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση. Προς Ανατολάς, μπορεί να ξεκινήσει κάποιος από την Τρανσιλβανία. 1,5 εκατομμύριο είναι οι Ούγγροι ελκυστική ιδέα που κάποιοι δεν την έχουν ξεχάσει.

ντε φάκτο από τη Μολδαβία από το 1990 κατοχυρώνοντας και με δημοψήφισμα την ανεξαρτητοποίησή του το 2006, έχει ζητήσει αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα και μάλιστα λίγες ώρες μετά τη νέα πραγματικότητα στην Πρίστινα. Οι 550 χιλιάδες ρωσόφωνοι που ζουν σε μια περιοχή 4.163 τ.χλμ. έχουν στόχο την ένωση με τη μητέρα Ρωσία. Οι ηγέτες της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, που έχουν αποσχιστεί ντε φάκτο από τη Γεωργία από το 1991, είχαν ζητήσει και αυτοί την ένωση με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Αζερμπαϊτζάν δημιουργήθηκε το 1918 και από τότε αποτελεί την αιτία

της διάσπασης μετά την πρόσφατη πολιτική κρίση ενώ το ζήτημα της Κριμαίας, όπου δρα και το αυτονομιστικό κίνημα των Τατάρων, παραμένει ανοιχτό.

Ανοιχτή πληγή η Τσετσενία

Στην εύφλεκτη ζώνη πρωταγωνιστεί και η Τσετσενία, ζήτημα που ούτε η ίδια η Ουάσιγκτον δεν θέλησε να θίξει σε βαθμό που να τραβήξει στα άκρα τις σχέσεις με τη Μόσχα. Στη Δημοκρατία του Νταγκεστάν, η κατάσταση παραμένει ασταθής από το ότι η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι η Ρωσία του Γέλτσιν. stheodorou@e-tipos.com

2  το θέμα

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τρίτη 29 Απριλίου 2008

Κρίσιμο 48ωρο με 3 αγκάθια για τον ΟΤΕ ΣΗΜΕΡΑ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ Παραμένουν οι διαφωνίες για τις αρμοδιότητες της διοίκησης, τους ρόλους προέδρου και δ. συμβούλου και το επενδυτικό πρόγραμμα του Οργανισμού Της ΡΟΗΣ ΧΑΪΚΟΥ

Το 48ωρο του «σκληρού πόκερ» στον ΟΤΕ για παίκτες με δυνατά νεύρα ξεκινάει σήμερα, με στόχο να κλείσει η συμφωνία Δημοσίου – Deutsche Telekom. Οι σύμβουλοι αποκρατικοποίησης των δύο πλευρών έχουν σήμερα την πρώτη -μετά Πάσχα- συνάντηση, προκειμένου να αμβλυνθούν οι διαφορές και να

Σενάριο � ΚΛΕΙΝΕΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ

καταλήξουν στο κοινά αποδεκτό κείμενο της συμφωνίας μετόχων. Πηγές του υπουργείου Οικονομίας ανέφεραν στον ΕΤ ότι οι επόμενες μέρες είναι κρίσιμες, καθώς το νομικό κείμενο μιας τέτοιας συμφωνίας απαιτεί μεγάλη προσοχή και χειρισμούς «χειρουργικής ακρίβειας». Τόσο το Δημόσιο όσο και οι διαπραγματευτές της DT θα επιθυμούσαν να

υπάρξει θετική κατάληξη στο ζήτημα πριν από την Πρωτομαγιά, ώστε να προχωρήσουν οι διαδικασίες που θα επιτρέψουν την είσοδο του στρατηγικού εταίρου στον ΟΤΕ. Από το αποτέλεσμα της συνάντησης των συμβούλων αποκρατικοποίησης θα εξαρτηθεί εν πολλοίς και το επόμενο ραντεβού των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, και Μεταφορών και Επικοινωνιών, κ. Κωστή Χατζηδάκη, με τον αντιπρόεδρο της Deutsche Telekom, κ. Karl-Gerhard Eick, το οποίο προγραμματίζεται για την Τετάρτη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και εφόσον δεν τελεσφορήσουν οι επαφές του διημέρου, θα εξαντληθεί η προθεσμία που έχουν θέσει οι Γερμανοί, με καταληκτική ημερομηνία την 7η Μαΐου.

Παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία της ελληνικής πλευράς ότι τελικά θα κλείσει το deal, αμφότεροι οι εμπλεκόμενοι διατηρούν χαμηλούς τόνους, επισημαίνοντας με κάθε ευκαιρία ότι πρόκειται για δύσκολες διαπραγματεύσεις και «μεγάλα εμπόδια». Γεγονός είναι ότι τόσο

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να έχει ο πρόεδρος και εκτελεστικές αρμοδιότητες, ώστε να ασκεί βέτο η κυβέρνηση όσο και οι Γερμανοί αντιμετωπίζουν αντιδράσεις για την επικείμενη συμφωνία. Μάλιστα, ο γερμανικός Τύπος κάνει λόγο για «ακριβό deal», καθώς η DT θα απο-

► Επικύρωση συμφωνίας

► MIG

► Συμφωνία Μετόχων

Πουλάει το 19,95% του ΟΤΕ στην Deutsche Telekom έναντι 2,5 δισ. ευρώ και αποχωρεί από τον Οργανισμό.

Παρουσιάζεται το κείμενο που καθορίζει το πλαίσιο συμφωνίας του ελληνικού Δημοσίου με την Deutsche Telekom, τους ρόλους και αρμοδιότητες των δύο βασικών μετόχων του ΟΤΕ.

► Νέος αιφνιδιασμός; ► MIG

Σενάριο �

Δεν κλείνει ούτε η δική της συμφωνία της με την DT και παραμένει μέτοχος στον ΟΤΕ. Το Δημόσιο πιθανόν να πρέπει να καθίσει στο τραπέζι με την MIG για την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης.

κτήσει τις μετοχές του ΟΤΕ με τιμή 26 - 29 ευρώ, όταν στο Χρηματιστήριο διαπραγματεύονται την περίοδο αυτή στα 18 - 19 ευρώ, αλλά και για προβλήματα σε σχέση με το μάνατζμεντ, καθώς, όπως αναφέρουν, η ελληνική κυβέρνηση απαιτεί να έχει λόγο σε θέματα διοίκησης και καθημερινής λειτουργίας του ΟΤΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προηγούμενες επαφές είχαν θετική κατάληξη στο θέμα του ορισμού προέδρου - αντιπροέδρου: Ο διευθύνων σύμβουλος θα προτείνεται από την DT και ο πρόεδρος από το Δημόσιο. Επίσης, η DT δέχθηκε το 10μελές συμβούλιο με μοιρασμένα μέλη (5 για τον κάθε μέτοχο), καθώς και τη μετοχική συμμετοχή του 25% + μία μετοχή για την κάθε πλευρά.

Η MIG έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να διαθέσει το ποσοστό της σε άλλο ενδιαφερόμενο, τηλεπικοινωνιακό οργανισμό ή μη.

Συνεδριάζει η Διυπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποιήσεων για να εγκρίνει την αύξηση του ποσοστού της DT στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΤΕ. Η συμφωνία πηγαίνει προς έγκριση στη Βουλή.

► Πολιτικές αντιδράσεις

Με οριακή πλειοψηφία 151 εδρών στη Βουλή η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις της αντιπολίτευσης για το θέμα ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ και τους χειρισμούς της.

ΝΑΥΑΓΕΙ ΤΟ DEAL

Μονόδρομος η συμφωνία για Καραμανλή - Αλογοσκούφη Το στοίχημα της κυβέρνησης και οι προσδοκίες της αντιπολίτευσης Του ΝΙΚΟΥ ΤΣΙΟΥΤΣΙΑ

Πολιτικό στοίχημα για πολλούς αποτελεί η έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ του ΟΤΕ και της Deutsche Telekom, εντός και εκτός κυβέρνησης. Ενδεχόμενη συμφωνία και μάλιστα με το μοντέλο της συνδιοίκησης με αυξημένες αρμοδιότητες στον πρόεδρο του Οργανισμού ενισχύει κατά πολύ την κυβέρνηση, η οποία επενδύει συστηματικά -κι εμφατικά εσχάτως- στις μεταρρυθμίσεις. Η στρατηγική συνεργασία, με όρους δημοσίου συμφέροντος, θα αποτελέσει πρώτης τάξεως επιχείρημα για το κυβερνών κόμμα. Πιθανώς δε να αποτελέσει και πρόκριμα για μελλοντικές ανάλογες κινήσεις και σε

άλλες ΔΕΚΟ. Ιδιαίτερη σημασία έχει και το momentum. Εάν δηλαδή ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες μια τέτοια συμφωνία, θα αποτελεί μία ακόμη επιτυχή κυβερνητική δράση αμέσως μετά το ασφαλιστικό, τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου και τη νέα ενεργειακή συμφωνία με τη Ρωσία. Υπ’ αυτήν την έννοια, τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει εξαιρετικά -σε προσωπικό επίπεδο- τον υπουργό Οικονομίας κ. Γιώργο Αλογοσκούφη και δευτερευόντως τον υπουργό Μεταφορών & Επικοινωνιών κ. Κωστή Χατζηδάκη. Ο υπουργός Οικονομίας θα μπορεί να επικαλείται μετά τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, όπως πιστοποιήθηκε και

χθες από τις εαρινές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και την προώθηση τολμηρών μεταρρυθμίσεων και στρατηγικών συνεργασιών. Ο δε υπουργός Επικοινωνιών θα μπορέσει πιο εύκολα να αντιμετωπίσει τις εξαιρετικά πολύπλοκες απαιτήσεις στην υπόθεση των Ολυμπιακών Αερογραμμών. Ενδεχόμενη συμφωνία με ασαφείς τους όρους για τις αρμοδιότητες των δύο πλευρών, ελληνικής και γερμανικής, αναμφίβολα θα προκαλέσει -σε μικρό ή μεγάλο βαθμόσυζητήσεις στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Τυχόν αμφίσημη ερμηνεία του μοντέλου συνδιοίκησης θα «απελευθερώσει» τις κριτικές φωνές του κυβερνώντος κόμματος και προφανώς θα χρειασθεί λεπτός πολιτικός χειρισμός ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα. Αντιθέτως, τυχόν αποτυχία στη διαπραγμάτευση θα έχει ως αποτέ-

λεσμα την επιστροφή στην εσωστρέφεια. Καταρχήν, η κυβέρνηση θα επικριθεί για εσφαλμένους χειρισμούς. Κατά δεύτερον, η αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία έχει επενδύσει πολιτικά στο ναυάγιο της συμφωνίας, θα ενισχύσει την επιχειρηματολογία της και θα επιχειρήσει ανάλογες κινήσεις

Τυχόν αποτυχία στη διαπραγμάτευση θα έχει ως αποτέλεσμα την επιστροφή στην εσωστρέφεια στο μέλλον. Κατά τρίτον, για πολλούς η αρνητική εξέλιξη παραπέμπει στην ανάλογη αποτυχία της διαπραγμάτευσης μεταξύ Εθνικής και Alpha Bank, επί κυβερνήσεως Σημίτη και υπουργίας Νίκου Χριστοδουλάκη. Μια αποτυχία η οποία σηματοδότησε την αδυναμία τής τότε κυβέρνη-

σης να προωθήσει μεταρρυθμίσεις και μεγάλες συμφωνίες. Ασφαλώς και η αρνητική εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις θα έχει πολιτικό κόστος για τον «τσάρο» της οικονομίας, δικαίως ή αδίκως, σε βάθος χρόνου. Πολλοί δε από τους βουλευτές -αλλά και τους υπουργούς- της Νέας Δημοκρατίας αναμένουν τη «στραβοτιμονιά» του κ. Αλογοσκούφη ώστε να του ασκήσουν κριτική, αμφισβητώντας εν μέρει την ασκούμενη πολιτική. Επιπροσθέτως, τυχόν ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις θα σημάνει την έναρξη της σεναριολογίας περί ενδεχόμενου ανασχηματισμού. Σε αυτά τα σενάρια ακούγονται πολλά ονόματα υποψηφίων για τους υπουργικούς θώκους. Στην πραγματικότητα πάντως πρόκειται για μύχιους πόθους είτε νυν υπουργών οι οποίοι επιζητούν την αλλαγή υπουργείου είτε επίδοξων διαδόχων τους οι οποίοι αναμένουν αναβάθμι-

το θέμα  3

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τρίτη 29 Απριλίου 2008 Ενα από τα «αγκάθια» των διαπραγματεύσεων παραμένει το θέμα των αρμοδιοτήτων της διοίκησης, καθώς και η επιμονή των Γερμανών να καθορίζουν αποκλειστικά την πολιτική του Οργανισμού σε θέματα τιμολογίων, στρατηγικών συμμαχιών, επενδυτικών σχεδίων κ.λπ. Η κυβέρνηση, που από την αρχή των συνομιλιών ξεκαθάρισε ότι η μόνη αποδεκτή συμφωνία αφορά συνδιοίκηση στον ΟΤΕ, δεν προτίθεται να εκχωρήσει δικαιώματά της, καθώς θα παραμείνει βασικός μέτοχος στον ελληνικό τηλεπικοινωνιακό όμιλο. Ωστόσο οι αρμοδιότητες παραμένουν σημείο τριβής. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να έχει ο πρόεδρος και εκτελεστικές αρμο-

διότητες, ώστε να ασκεί βέτο σε ενδεχόμενες αποφάσεις που δεν κρίνονται προς το συμφέρον της ή δεν συνάδουν με τον κοινωνικό ρόλο του Οργανισμού. Ζήτημα φέρεται να ανέκυψε και στο επενδυτικό σχέδιο του ΟΤΕ, ύψους 3 δισ. ευρώ, για την περίοδο 2007 – 2009: Περίπου 1 δισ. ευρώ προορίζεται για την ανάπτυξη και διάδοση της ευρυζωνικότητας, ποσό που οι Γερμανοί βρήκαν υπερβολικό. rhaikou@e-tipos.com

► Η επόμενη μέρα

Ο ΟΤΕ μπαίνει σε μία νέα εποχή, με στρατηγικό σύμμαχο έναν κορυφαίο ευρωπαϊκό τηλεπικοινωνιακό όμιλο, έτοιμος να παρουσιάσει νέες υπηρεσίες και προϊόντα. Το Δημόσιο διατηρεί ουσιαστικό ρόλο στα διοικητικά.

Του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

► Γιώργος Αλογοσκούφης

ΠΕΡΙ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ

Δικαιώνεται η επιλογή του να μπει στρατηγικός επενδυτής στον ΟΤΕ και δη, ευρωπαϊκός τηλεπικοινωνιακός όμιλος.

► Μεταβίβαση πακέτων ΟΤΕ

Το Δημόσιο θα διαθέσει μέχρι και το 3% του ΟΤΕ και η DT θα αποκτήσει επιπλέον 2% μέσω Χρηματιστηρίου. Παράλληλα, θα μεταβιβαστεί και το περίπου 20% της MIG.

► Γιώργος Αλογοσκούφης

Στο πρόσωπο του υπουργού Οικονομίας θα επικεντρωθούν οι βολές τόσο των κομμάτων όσο και η πιθανή εσωκομματική επίθεση για την κατάληξη της διαπραγμάτευσης και την αποτυχία συμμαχίας με τους Γερμανούς.

► Επιπτώσεις στον ΟΤΕ

► Εκ νέου αναζήτηση στρατηγικού εταίρου

Η δεύτερη αποτυχημένη προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού εταίρου (προηγήθηκε ο Δεκέμβριος του 2006) καταδεικνύει ότι μεν ο ΟΤΕ μπορεί να είναι ελκυστικός, αλλά όχι και η μετοχική «σύνδεσή» του με το Δημόσιο.

Πιθανή απόπειρα της κυβέρνησης να αναζητήσει για ακόμη μια φορά επενδυτή για τον ΟΤΕ με μη προβλέψιμο αποτέλεσμα.

ση και αξιοποίησή τους. Είναι λοιπόν προφανής ο λόγος για τον οποίο οι εξελίξεις στον ΟΤΕ ίσως αποτελέσουν κομβικό σημείο για τη δεύτερη τετραετία του κ. Κώστα Καραμανλή και της κυβερνήσεώς του. ntsioutsias@e-tipos.com

Πιστεύετε ότι τελικά θα κλείσει η συμφωνία του Δημοσίου με την Deutsche Telekom για τον ΟΤΕ; www.e-tipos.com/greece

ΑΠΟΨΗ

Πολιτικό στοίχημα για κυβέρνηση και αντιπολίτευση αποτελεί η έκβαση των διαπραγματεύσεων ΟΤΕ και Deutsche Telekom. ICON

Με την ελληνογερμανική διαπραγμάτευση για τον ΟΤΕ να βρίσκεται πραγματικά σε οριακό σημείο -και να απειλείται από νομικό / οικονομικό / πολιτικό ναυάγιο με όλα τα συμπαρομαρτούντα που ξυπνούν αλγεινές μνήμες ‘93- η υπόθεση του μάνατζμεντ του νέου εταιρικού σχήματος που θα προέλθει από μια συμφωνία αναδεικνύεται ταυτοχρόνως και σε σημαίνον και σε σημαινόμενο. Με το ιδεολόγημα της «στρατηγικής συμμαχίας» παρά πόδα -έναντι της επιδίωξης της D.T. για «στρατηγική επένδυση»- η κυβέρνηση ξορκίζει τον «εφιάλτη» της οριακής αυτοδυναμίας αλλά και το πρόγραμμα - θέσφατο της Ν.Δ. (2004 και 2007). Δυστυχώς, ουδείς τολμά να πει ευθέως ότι: ▪ καμία σοβαρή στρατηγική επένδυση (ξένων) στην Ελλάδα δεν θα επιτρέψει ελληνικό μάνατζμεντ ή έστω ουσιαστικό παρεμβατικό ρόλο προέδρου στον (ξένο) διευθύνοντα σύμβουλο, ▪ το ελληνικό Δημόσιο δεν θεωρείται αξιόπιστος εταίρος και ως εκ τούτου ουδείς εμπιστεύεται πως οι διορισμένες ιεραρχίες θα λειτουργήσουν μακράν κομματικών και συντεχνιακών -άρα ευκαιριακών- επιρροών. Διότι, απλώς, ουδέποτε συνέβη κάτι τέτοιο στην καθ’ ημάς Ανατολή. Οι διοικήσεις του ΟΤΕ -ίσως λιγότερο απ’ ό,τι αλλού αλλά πάντως έτσι-, της ΔΕΗ και όλων των άλλων ΔΕΚΟ -εισηγμένων και μη- διαθέτουν ευκρινές κομματικό curriculum. Λέτε να μην το γνωρίζουν αυτό οι Γερμανοί; Αρα, για να επικαλούμαστε προγράμματα εκπονηθέντα σε κομματικά εργαστήρια και «στρατηγικές συμμαχίες», ας δούμε πρωτίστως πόσο κακό έχουμε προκαλέσει εμείς οι ίδιοι στην αξιοπιστία μας. Εκτός εάν επιμείνουμε δογματικά στην αντίληψη «ελληνικά χέρια», οπότε τα περί παγκοσμιοποίησης, ευρωπαϊκής προσαρμογής και ανάπτυξης, εν γένει, ας τα διαγράψουμε. Και παπάς και ζευγάς δεν γίνεται...

2  το θέμα ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΌ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΕΊΜΜΑΤΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007

1977 Ο ισολογισμός της Ολυμπιακής γίνεται ελλειμματικός

1994 Η ΕΟΚ εγκρίνει βοήθεια ύψους 342 δισεκατομμυρίων δραχμών. Η μαύρη τρύπα στο ταμείο της Ο.Α. ξεπερνά τα 550 δισ. δρχ.

1998 Εγκρίνεται νέο σχέδιο εξυγίανσης της Ολυμπιακής, ύψους 35 δισ. δρχ.

1999

2000

Η θυγατρική της British Airways, Speedwing, αναλαμβάνει το μάνατζμεντ της Ο.Α.

Οι Βρετανοί αποσύρουν το ενδιαφέρον τους για αγορά της εταιρίας.

Σχέδιο επιβίωσης των «κύκλων» ΛΥΣΗ ΤΥΠΟΥ (ΒΕΛΓΙΚΗΣ) SABENA ΜΕ ΜΕΤΑΘΕΣΗ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΠΤΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΗΝ PANTHEON ΕΞΕΤΑΖΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Οι 4 βασικές δεσμεύσεις Χατζηδάκη για τους εργαζόμενους και τα δρομολόγια Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Λύση Sabena αλά ελληνικά ετοιμάζει η κυβέρνηση για την Ολυμπιακή Αεροπορία. Σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι Ολυμπιακές Αερογραμμές ως εταιρία αεροπορικού έργου, εντός 24 ωρών θα κλείσουν και θα ξανανοίξουν με νέο σχήμα και συρρικνωμένο πτητικό έργο, χωρίς υπερατλαντικές και άλλες μακρινές πτήσεις. Η νέα εταιρία, με περίπου 20 αεροσκάφη μεσαίας εμβέλειας και περί τα 1.200 άτομα ιπτάμενο και υποστηρικτικό προσωπικό θα καλύπτει το εσωτερικό κυρίως νησιωτικό δίκτυο και βασικούς προορισμούς της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οι άλλες δραστηριότητες, όπως της τεχνικής βάσης, της επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών, εμπορευματικών μεταφορών, αφού τεθεί η Ολυμπιακή Αεροπορία προς εκκαθάριση, θα προωθηθούν τμηματικά προς αποκρατικοποίηση ως νέες αυτόνομες εταιρίες, στις οποίες θα εισέλθουν ιδιώτες αναλαμβάνοντας πλειοψηφικά πακέτα μετοχών και το μάνατζμεντ. Ο υπ. Μεταφορών κ. Κωστής Χατζηδάκης δρομολογεί νέα επιχείρηση διάσωσης του εθνικού αερομεταφορέα, μέσω διάδοχου σχήματος, έχοντας λάβει το «πράσινο φως» από το πρωθυπουργικό γραφείο και την κατ’ αρχήν έγκριση της Ε.Ε. Για να ετοιμαστεί και να λειτουργήσει το νέο διάδοχο σχήμα θα ακολουθηθούν σε εγχώριο και ευρωπαϊκό επίπεδο

τεχνικές και νομικές διαδικασίες οι οποίες θα διαρκέσουν τουλάχιστον έξι μήνες. Προβλέπονται αντιδράσεις και σφυροκοπήματα μακράς διαρκείας κατά της κυβέρνησης και του ίδιου του υπουργού Μεταφορών από τους συνδικαλιστές της Ολυμπιακής και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Πρόσθετη δυσκολία υπάρχει για την αναζήτησης του διάδοχου σχήματος. Η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα δεν μπορεί, καθώς είναι υπερχρεωμένη, με χρέη άνω των 150 εκατομμυρίων ευρώ. Οι Μακεδονικές Αερογραμμές απορροφήθηκαν από τις Ολυμπιακές Αερογραμμές. Από το 2005, με αποφάσεις της διυπουργικής επιτροπής αποκρατικοποιήσεων έχει συσταθεί και παραμένει εταιρία στα χαρτιά η Πάνθεον, για να αποτελέσει διάδοχο σχήμα της Ολυμπιακής. Παρά ταύτα αναφέρουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές θα γίνει προσπάθεια μέσω νέων διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση, στο νέο διάδοχο σχήμα να διατηρηθεί το εμπορικό σήμα των ολυμπιακών κύκλων και το ίδιο ή παρεμφερές όνομα της Ολυμπιακής Αεροπορίας, που είναι η μεγάλη περιουσία της εθνικής αεροπορικής εταιρίας,

κατά τρόπο όμως που το νέο σχήμα να μην θεωρηθεί συνέχεια του προηγούμενου, πράγμα που θα είχε ως συνέπεια να γίνει στόχος νέων προσφυγών, καθώς οι εγχώριοι και ξένοι ανταγωνιστές της Ολυμπιακής καραδοκούν. Στις δηλώσεις που έκανε το Σάββατο ο υπουργός Μεταφορών Κ. Χατζηδάκης ανέλαβε εκ μέρους της κυβέρνησης τέσσερις βασικές δεσμεύσεις, οι οποίες είναι: 1. Θα διασφαλιστούν τα εργασιακά δικαιώματα όλων των εργαζομένων της Ο.Α. 2. Δεν θα υπάρξει ούτε για μια ημέρα κενό στην αεροπορική κάλυψη των νησιών και των άγονων γραμμών. 3. Θα γίνουν σεβαστά τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων. 4. Η λύση που θα εξευρεθεί θα αποτρέπει τις συνθήκες μονοπωλίου, διασφαλίζοντας για τους επιβάτες το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής. Η νέα εταιρία αεροπορικού έργου θα είναι πιθανότατα κρατική, ενώ θα επιδιωχθεί η ιδιωτικοποίησή της αργό τε-

ρα. Εξαιτίας των νησιών και γενικότερα της γεωγραφίας της χώρας, «δεν θα υπάρξει μονοπώλιο και θα συνεχιστούν αδιάκοπα τα δρομολόγια σε άγονες γραμμές», διαβεβαιώνει το υπουργείο Μεταφορών. Οι εργαζόμενοι των Ο.Α. θα απορροφηθούν στη νέα εταιρία αλλά θα υπάρξει και πρόγραμμα μετατάξεων και εθελουσίας εξόδου.

Η προσπάθεια τώρα είναι να διατηρηθούν οι 5 κύκλοι και το όνομα, που αποτελούν το μεγάλο κεφάλαιο της εταιρίας. REUTERS

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007

2000 Πρώτος διαγωνισμός. Στη λίστα των ενδιαφερόμενων, μεταξύ άλλων οι Κυπριακές Αερογραμμές και η Axon Airlines.

“ Ταξίδεψα πρόσφατα με μισθωμένο αεροσκάφος της Hola. Το έμαθα τελευταία στιγμή. Εδειξα προτίμηση στην Ολυμπιακή, χωρίς η εταιρία να ανταποδώσει με ενημέρωση και εξυπηρέτηση. Δεν χάθηκε τελείως η εμπιστοσύνη μου. Οι εξελίξεις όμως είναι δυσάρεστες” ΑΛΕΞΙΟΣ ΓΚΕΓΚΙΟΣ

2002 Ο διαγωνισμός που ξεκίνησε το 2000 κηρύσσεται άγονος.

Το κόστος εφαρμογής της ρύθμισης υπολογίζεται συνολικά σε 250 εκατομμύρια ευρώ Η κυβερνητική δέσμευση είναι ότι «κανένας εργαζόμενος της Ολυμπιακής δεν θα βρεθεί στο δρόμο». Από τις 7.700 (4.200 μονίμους και 3.500 εποχικούς) υπαλλήλους της Ολυμπιακής εκτιμάται ότι περί τις 3.500 θα απορροφηθούν στο νέο διάδοχο αεροπορικό σχήμα και τις παράλληλες δραστηριότητες εδάφους, ενώ περί τις 3.500 έως 3.700 υπαλλήλους όλων των ειδικοτήτων θα κριθούν πλεονάζοντες. Οι πλεονάζοντες μόνιμοι υπάλληλοι θα μεταταχθούν απευθείας και οι εποχικοί θα έχουν μοριοδότηση για μετατάξεις και προ-

Ισχυρή βάση ομογένειας σχεδόν σε όλο τον κόσμο.

Μεγάλη μη ελαστική τουριστική κίνηση προς τη χώρα.

Αριστη γεωπολιτική θέση και καλό δίκτυο.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΙΑΛΑΡΟΣ

Πολύ καλή υποδομή Βάσης (αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος).

Πολύ καλή δυνατότητα εξυπηρέτησης μετεπιβιβαζόμενων επιβατών. “Μικροκαθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων παρουσιάζονται σε όλες τις εταιρίες. Παρά τα προβλήματα δεν νομίζω ότι η Ολυμπιακή θα κάνει “εκπτώσεις” όσον αφορά στην ασφάλεια και στην εξυπηρέτηση. Με τον κατάλληλο σχεδιασμό η εταιρία θα επιβιώσει” ΜΑΡIΑ ΜΑΥΡIΔΟΥ

Δεύτερος διαγωνισμός κηρύσσεται και αυτός άγονος. Συμμετείχαν οι Golden Aviation του ομίλου Ρέστη και η Aegean.

2005 Η Κομισιόν καταδικάζει ως παράνομες τις κρατικές ενισχύσεις και ζητεί επιστροφή στο Δημόσιο 540 εκατ. ευρώ.

Εισέρχεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η υπόθεση για τις κρατικές ενισχύσεις της περιόδου 2002-2004.

Θα μεταταχθούν ή θα αποχωρήσουν από την εταιρία 3.500 υπάλληλοι

Τα «δυνατά σημεία»

“Περίπου τις ίδιες δυσκολίες με την Ολυμπιακή πέρασαν και οι Κυπριακές Αερογραμμές. Νομίζω ότι η εταιρία θα επιβιώσει, αλλά η αίγλη της χάνεται μέρα με τη μέρα και ενδεχομένως και η εμπιστοσύνη των επιβατών. Είναι θλιβερό αυτό το αδιέξοδο”

2003

το θέμα  3 2007

Παγκοσμίως αναγνωρίσιμο εμπορικό σήμα και άριστη φήμη στην ασφάλεια πτήσεων. Καλά εκπαιδευμένο και υπεύθυνο εξειδικευμένο προσωπικό.

σλήψεις στο Δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ενώ θα εφαρμοστεί και πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Σε μια περίοδο που κυριαρχούν αντιδράσεις για προωθούμενες δυσμενείς αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, ανάμεσα σε άλλα εξετάζεται αρμοδίως το σενάριο πριμοδότησης του χρόνου προϋπηρεσίας για τη μαζική συνταξιοδότηση 2.500 έως 3.000 μονίμων υπαλλήλων ειδικοτήτων εδάφους και ιπταμένων της Ολυμπιακής. Το κόστος εφαρμογής της ρύθμισης υπολογίζεται συνολικά σε

� � � � � � �

Τα «αδύνατα σημεία» Συνολικά ελλείμματα 2 δισ. ευρώ, συν πρόστιμα 700 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα διαχρονικής κακοδιαχείρισης.

250 εκατομμύρια ευρώ. Αφορά σε 150 εκατομμύρια ευρώ, που είναι υποχρεωμένη ούτως η άλλως να καλύψει η Ολυμπιακή για εφάπαξ αποζημιώσεις συνταξιοδότησης (ποσοστό 80% των τακτικών αποδοχών βάσει του νόμου 2112), που αναλογεί κατά μέσο όρο σε 50.000 ευρώ για κάθε αποχωρούντα. Τα υπόλοιπα 100 εκατομμύρια ευρώ του κόστους της ρύθμισης αφορούν στις αναλογούσες εργατικές εισφορές και εργοδοτικές συνεισφορές (σε ποσοστό 30% επί των τακτικών αποδοχών), που επίσης θα πρέπει να καλύψει η Ολυμπιακή προς το ΙΚΑ για το χρονικό διάστημα ενός έως τριών ετών, που θα πριμοδοτηθεί ο κάθε εργαζόμενος για να αποχωρήσει προς συνταξιοδότηση. Βεβαίως

η Ο.Α. έχει ήδη σωρευμένες οφειλές προς το ΙΚΑ. Σημειώνεται ότι ο ισχύων νόμος 1759/88, που αναφέρεται στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς του προσωπικού της Ολυμπιακής, προβλέπει (άρθρο 7) την αναγνώριση κάθε ενός έτους σε ενάμισι έτος προϋπηρεσίας για αποχωρούντες με αίτησή τους, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, εφόσον συγκεντρώνουν βάσει της ρύθμισης οι άνδρες 9.000 και οι γυναίκες 7.500 ημερομίσθια και αντίστοιχα ένσημα του ΙΚΑ. Εκρηκτικό είναι πάντως το πρόβλημα για τους πιλότους της Ολυμπιακής καθώς «η ειδικότητά τους δεν αφήνει περιθώρια απορρόφησης με μετατάξεις σε άλλες θέσεις εργασίας».

Το παρασκήνιο των Βρυξελλών και οι αντιδράσεις των πιλότων

Ουδέποτε παρακολουθήθηκε η εξέλιξη του ανταγωνισμού.

Η ένωση των πιλότων (ΕΧΠΑ) αποφασίζει να κηρύξει τον υπουργό Μεταφορών κ. Κωστή Χατζηδάκη «ανεπιθύμητο πρόσωπο» στις πτήσεις της Ολυμπιακής, ενώ η διοίκηση της ομοσπονδίας των σωματείων της εταιρίας (ΟΣΠΑ) συνεδριάζει σήμερα με επιθετικές διαθέσεις. Οι συνδικαλιστές από όλες τις παρατάξεις δίνουν το μήνυμα ότι «εάν προχωρήσει το κλείσιμο της Ολυμπιακής τότε θα κλείσει και το αεροδρόμιο». Υπάρχουν και σκέψεις οι συνδικαλιστικές αντιδράσεις να κινηθούν παράλληλα, ώστε να μη διαταραχθεί το πρόγραμμα πτήσεων της Ολυμπιακής τις ημέρες των εορτών. Ο κ. Κ. Χατζηδάκης δήλωσε: «Θέλω να μιλήσω ξανά στους εργαζομένους. Τυχαίνει να τους ξέρω προσωπικά, όντας επιβάτης της Ολυμπιακής για πάρα πολλά χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Παντελής έλλειψη σύγχρονων εργαλείων πληροφορικής και μηχανογράφηση επιπέδου της δεκαετίας του ‘80.

Ποιο πιστεύετε ότι πρέπει να είναι το μέλλον των Ο.Α.; www.e-tipos.com/greece

Απουσία εμπορικού και επιχειρηματικού προσανατολισμού και ρεαλιστικού business plan. Κομματικές διοικήσεις, συνήθως χωρίς γνώση και εμπειρία στο αντικείμενο.

Εταιρία «υψηλού κόστους και χαμηλής ποιότητας υπηρεσιών».

Απουσία σχεδιασμού γρήγορης και αποτελεσματικής λήψης αποφάσεων στη ραγδαία μεταβαλλόμενη αγορά.

Επαναλαμβάνω πως, για μένα, οι εργαζόμενοι της Ολυμπιακής δεν είναι αριθμοί. Είναι άνθρωποι. Θα τους αντιμετωπίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε». Σημειώνεται ότι το «μήνυμα» του κ. Μπαρό προς τον κ. Χατζηδάκη ήταν ότι ακόμη και αν ληφθούν ευνοϊκές αποφάσεις υπέρ της Ολυμπιακής αυτές εν συνεχεία θα καταπέσουν. Ετσι ο κ. Χατζηδάκης αποφάσισε να δημοσιοποιήσει το αδιέξοδο των πολιτικών διαπραγματεύσεων και δικαστικών προσφυγών και να ακολουθήσει τη γραμμή της οριστικής λύσης. Οι δικαστικές προσφυγές θα συνεχιστούν ενώ είναι πιθανόν να τελεσιδικήσουν υποθέσεις του παρελθόντος και η Ελλάδα από τον ερχόμενο Μάιο να πληρώνει για την κακοδιαχείριση της Ολυμπιακής ημερήσιο πρόστιμο δεκάδων χιλιάδων ευρώ.

10  ελλάδα

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Mεγάλη Τετάρτη 23 Απριλίου 2008

Ο ΕΤ φέρνει στο φως τρ εις τραγικές ιστορίες νέ ων ανθρώπων που έχασ αν τη ζωή τους σε «μετ ωπική» με

Ακολούθησαν τις πινακίδες προς

Της ΕΛΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΔΑΚΗ

O Γιάννης ήταν μόλις 23 χρόνων. Διένυε το τελευταίο έτος των σπουδών του στα ΤΕΙ Πειραιά. Ενας άριστος φοιτητής που παράλληλα δούλευε στην οικογενειακή επιχείρηση. Τα όνειρά του «τυφλώθηκαν» τα ξημερώματα της 1ης Φεβρουαρίου 2006 από μία μεγάλη, φωτεινή διαφημιστική πινακίδα. Στο μεγάλο «ταξίδι» του θα συναντήσει και τον 20χρονο Ζουργιάν από την Ουκρανία. Ηρθε στην Ελλάδα με τη μάνα του για μια καλύτερη ζωή, που… δεν πρόλαβε να ζήσει. Προσέκρουσε με τη μηχανή του -για να αποφύγει έναν ηλικιωμένο πεζό- σε πινακίδα που διαφήμιζε καφετέρια σε δρόμο της Βούλας. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Ο Αρίσταρχος μέσα στην ατυχία

του στάθηκε πιο τυχερός. Επέζησε μεν αλλά οι αναπηρίες και οι δυσμορφίες στο σώμα του τού θυμίζουν καθημερινά τη μεγάλη διαφημιστική πινακίδα στου Ζωγράφου. Και δεν είναι οι μόνοι που χτυπήθηκαν από το ίδιο «όπλο». Ο ΕΤ φέρνει στο φως τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις, όπως καταγράφονται στις σελίδες των άψυχων δικογράφων που κατατίθενται καθημερινά στα Διοικητικά Δικαστήρια. Οι άνθρωποί τους δεν επαιτούν αποζημιώσεις, αλλά στηλιτεύουν την εγκληματική αδράνεια της Πολιτείας για τη «γενοκτονία της ασφάλτου».

Τυφλώθηκε από το φως…

Ο Γιάννης Π. κατευθυνόταν δέκα λεπτά πριν από τις 4 το πρωί με το αυτοκίνητό του από την Κηφισιά στην Αθήνα. Η μεταλλική διαφημιστική πινακίδα, διαστάσεων 2,50 μ. Χ 1,10, που στηριζόταν σε

πακτωμένη σιδερένια βάση και φωτιζόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, του απέσπασε την προσοχή: «Του επέφερε αιφνίδια θάμβωση», αναφέρει η οικογένειά του στην αγωγή της και εξηγεί: «Εξετράπη το όχημα που οδηγού-

Ο σιδερένιος ιστός και το τεραστίων διαστάσεων φωτεινό πλαίσιο του έδωσαν τη χαριστική βολή στο κεφάλι σε προς τα δεξιά σε σχέση με την αρχική πορεία του και κινούμενο με ανεξέλεγκτη πορεία (…) προσέκρουσε με την αριστερή του πλευρά και δη με την πόρτα του οδηγού στη σιδερένια βάση. Η διαφημιστική πινακίδα ξεκόλλησε από το στύλο της και έπεσε

πάνω στον ουρανό του αυτοκινήτου (…)». Η ιατροδικαστική έκθεση έδειξε ότι «η πινακίδα σαν σφήνα εμβόλισε το αυτοκίνητό του. Ο σιδερένιος ιστός και το τεραστίων διαστάσεων φωτεινό πλαίσιό της του έδωσαν τη χαριστική βολή στο κεφάλι». Οι γονείς, η αδελφή και η γιαγιά του προσέφυγαν κατά Δημοσίου και Δήμου Αμαρουσίου, ζητώντας αποζημίωση 1,8 εκατομμυρίων ευρώ.

Προσπάθησε να σώσει μια ζωή

Ο νεαρός Ζουργιάν από την Ουκρανία έκανε ελιγμό με τη μοτοσικλέτα του για να αποφύγει έναν 73χρονο πεζό, ο οποίος επιχείρησε να διασχίσει κάθετα το οδόστρωμα. Η μοτοσικλέτα βγήκε από την πορεία της και προσέκρουσε σε τοιχίο κυκλικού σχήματος, ύψους 0,50 μέτρων και μήκους περίπου

10 μέτρων, κατασκευασμένο από μπετόν, το οποίο αποτελούσε τη βάση στήριξης μεταλλικής πινακίδας που ανέγραφε την επωνυμία καφετέριας στη Βούλα. Αυτή ήταν ύψους 5,80 μέτρων και βρισκόταν στο δεξιό ασφαλτοστρωμένο έρεισμα της οδού και σε απόσταση 5 μέτρων πριν από τη διάβαση των πεζών. Μαζί του σκοτώθηκε και ο συνεπιβάτης του, από βαρύτατες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, τις οποίες προκάλεσε το χτύπημα στη βάση της πινακίδας. «Η πινακίδα ήταν παράνομα τοποθετημένη, ήταν υπερμεγέθης και η από σκυρόδεμα κατασκευασμένη βάση της προεξείχε του εδάφους, ενώ δεν έπρεπε», υποστηρίζουν στην αγωγή τους οι συγγενείς του 20άχρονου και ζητούν αποζημίωση από το ελληνικό Δημόσιο και τον περιφερειάρχη Αττικής 5 εκατομμύρια ευρώ.

Το Δημόσιο να στραφεί κατά των εταιριών Πρέπει να διεκδικήσει τα χρήματα που πληρώνει ως αποζημιώσεις στα θύματα τροχαίων Tου ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΚΗ Να ξεκινήσει το Δημόσιο να καταλογίζει ευθύνες και αποζημιώσεις από αυτούς που πραγματικά ευθύνονται για τα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα που προκαλούν οι διαφημιστικές πινακίδες ζητά ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής. Το Δημόσιο ουδέποτε έχει μπει στη διαδικασία να διεκδικήσει από τις διαφημιστικές εταιρίες που έχουν τοποθετήσει τις πινακίδες τα χρήματα που πληρώνει ως αποζημι-

ώσεις σε πολίτες που έχουν πέσουν θύματα τροχαίων από αυτές. «Κάποια στιγμή πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία των καταλογισμών», δηλώνει στον ΕΤ ο κ. Ρακιντζής, επισημαίνοντας ότι αν είχε ξεκινήσει αυτή η διαδικασία εδώ και χρόνια πολλά προβλήματα θα είχαν λυθεί από τις ίδιες τις εταιρίες, οι οποίες θα ήταν πιο προσεκτικές, αφού θα γνώριζαν ότι κινδυνεύουν με οικονομικά και ποινικά μέτρα, τα οποία θα τους ασκούσε το ίδιο το Δημόσιο για τελεσίδικες υποθέσεις.

Κάθε θύμα τροχαίου από διαφημιστικές πινακίδες στρέφεται δικαστικά κατά του Δημοσίου ή του δήμου, ανάλογα σε ποιον φορέα είναι η αρμοδιότητα του κάθε δρόμου. Ο πολίτης δεν στρέφεται

Οι πολίτες δεν στρέφονται ποτέ κατά της εκάστοτε διαφημιστικής εταιρίας που τοποθέτησε την πινακίδα κατά της εκάστοτε διαφημιστικής εταιρίας που τοποθέτησε την πινακίδα, επειδή το Δημόσιο θα έπρεπε

να είχε φροντίσει να μην τοποθετηθεί εκεί αυτή. Ωστόσο μετά τη δίκη το Δημόσιο μπορεί να καταλογίσει την αποζημίωση που πλήρωσε στον πολίτη στην εκάστοτε διαφημιστική εταιρία, επειδή παρανόμησε. Να σημειωθεί ότι το θέμα των καταλογισμών στο Δημόσιο είναι μεγάλο. Αν εξαιρεθούν κάποιες περιπτώσεις δημάρχων που κλήθηκαν πριν από πέντε χρόνια να πληρώσουν τα έξοδα που έκαναν εις βάρος των δήμων τους από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ουδέποτε το Δημόσιο μπήκε στη διαδικασία να ζητήσει τα λεφτά του πίσω… gmanousakakis@e-tipos.com

ελλάδα  11

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Mεγάλη Τετάρτη 23 Απριλίου 2008

Λ. Ρακιντζής: Ακούραστος διώκτης της διαφθοράς την εγκληματική αδρά νεια της Πολιτείας

το θάνατο

Επτά χειρουργεία

Στην οδό Κοκκινοπούλου, στου Ζωγράφου, ένα αυτοκίνητο κατευθυνόταν προς τη Γ. Παπανδρέου με ελεγχόμενη ταχύτητα. Στο πεζοδρόμιο της Κοκκινοπούλου και σε απόσταση περίπου 90 εκατοστών από την άκρη του ρείθρου διαφημιστική εταιρία είχε τοποθετήσει μεγάλη μεταλλική πινακίδα (ύψους 8,10μ) σε πακτωμένη τσιμεντένια βάση. Φωτιζόταν με εναλλασσόμενες φωτεινές διαφημιστικές εικόνες τροφοδοτούμενη με ηλεκτρικό ρεύμα. Σε απόσταση περίπου 30 μέτρων από αυτή, ο Αρίσταρχος Κ. έχασε τον έλεγχο. Προσέκρουσε στην τσιμεντένια βάση της διαφημιστικής πινακίδας και κατέληξε με ολόκληρη την αριστερή του πλευρά προς τον τσιμεντένιο μανδρότοιχο. «Εγκλωβίστηκα ανά-

μεσα στα συντρίμμια του αυτοκινήτου μου και της τσιμεντένιας κολόνας. Η συγκεκριμένη πινακίδα προκαλούσε θάμβωση στους οδηγούς, αποσπούσε την προσοχή. Μεταφέρθηκα αμέσως στην Εντατική ως πολυτραυματίας», λέει ο παθών: «Υποβλήθηκα σε εφτά χειρουργικές επεμβάσεις. Λόγω του σοβαρού τραυματισμού μου κατέστην ανίκανος προς εργασία. Επαθα βαριές σωματικές κακώσεις που θα παραμείνουν για όλη μου τη ζωή, αφού δεν προβλέπεται αποκατάστασή τους». Με την αγωγή του ζητάει αποζημίωση 200.798,17 ευρώ από το ελληνικό Δημόσιο και το Δήμο Ζωγράφου. ekonstadoudaki@e-tipos.com

To προφίλ του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, που ξεκίνησε αυτεπάγγελτα έρευνα για τις παράνομες διαφημιστικές πινακίδες Tου ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΚΗ εκεί όπου υπάρχουν χωρίς κανέναν Ευχάριστος, δίκαιος, διαλλακτικός ενδοιασμό. Η αλήθεια είναι ότι όπου άνθρωπος, με πλατιά γνώση και πολύ πετυχαίνει διαφθορά στο Δημόσιο χιούμορ. Αυτά είναι τα βασικά χαρα- τη χτυπά αλύπητα και δεν τυχαίο το κτηριστικά που συνθέτουν το πορτρέ- γεγονός ότι κάθε χρόνο στέλνει στον το του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας εισαγγελέα περί τους 20 επίορκους Διοίκησης κ. Λέανδρου Ρακιντζή. δημοσίους υπαλλήλους. Πρώην αθλητής πόλο, δεινός σκαΩς δικαστής ο κ. Ρακιντζής στο βικιστής αλλά και γιος δικαστή, με ογραφικό του αναφέρει ως κορυφαίαπόψεις για όλα τα μεγάλα θέματα ες στιγμές της καριέρας του το 1994, που απασχολούν την κοινωνία, ο κ. όταν κληρώθηκε μέλος του Ειδικού Ρακιντζής συνεχίζει την οικογενεια- Δικαστηρίου στην υπόθεση ΑΓΕΤ – κή παράδοση, δίδοντας έμφαση στα Ηρακλής κατά του τέως πρωθυπουρπροβλήματα που έχουν να κάνουν με γού κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και την καθημερινότητα του πολίτη, το διεξήγαγε ως αναπληρωτής ανακριπεριβάλλον και βέβαια τη διαφθορά. τής την ανάκριση και στη συνέχεια Ο ίδιος έφτασε στη θέση του αρε- ως εισηγητής εξέδωσε το βούλευμα οπαγίτη, αλλά παραιτήθηκε για να βάσει του οποίου έπαυσε λόγω παρααναλάβει τη θέση του γενικού επι- γραφής η ποινική δίωξη. Επίσης ήταν θεωρητή ως προσωπικότητα εγνω- πρόεδρος στο Μικτό Ορκωτό Εφετείο σμένου κύρους. που δίκασε την ποΣήμερα είναι ο λύκροτη υπόθεση ανώτατος άρχων για ανθρωποκτοστους ελεγκτικούς νία του Ιωάννη Βαγιωνή. μηχανισμούς του Δημοσίου. Οπως Ως γενικός επιδε συχνά αναφέθεωρητής Δημόρει ο ίδιος στις σιας Διοίκησης κατ’ ιδίαν συζηέχει χειριστεί γνωτήσεις του, πολλά στές υποθέσεις που αφορούν τη πράγματα πρέπει να διαλυθούν και ρύπανση του Ασωνα δημιουργηπού, τις συνθήκες θούν από την αρχή κάτω από τις οποίπροκειμένου να ες εισήχθη στο λ ειτουργ ήσουν Αιγινήτειο ο γνωχωρίς τη νοοτροπία Ο πρώην αρεοπαγίτης στός εργατολόγος του παρελθόντος. και υπόδικος για την έχει πάθος με Ο 70χρονος υπόθεση Ζαχόπουτην καταπολέμηση πρώην αρεοπαγίλου Χρήστος Νικοτων αυθαιρέτων της έχει πάθος με λουτσόπουλος, ενώ την καταπολέμηση τελειώνει την έρευκαι την προστασία των αυθαιρέτων, να σχετικά με το του περιβάλλοντος «πόθεν έσχες» των την προστασία του περιβάλλοντος, τη φοροδιαφυγή και εφοριακών και των υπαλλήλων των τη διαφθορά στο Δημόσιο. Οι απόψεις πολεοδομιών. Πρόσφατα ανέλαβε του δε για τα αυθαίρετα ουκ ολίγες τη διερεύνηση και της υπόθεσης της φορές έχουν προκαλέσει αίσθηση, εξοχικής κατοικίας του υπουργού ΠΕκαθώς προτείνει τη σύσταση αστυ- ΧΩΔΕ κ. Γιώργου Σουφλιά στην Ανάνομίας αυθαιρέτων, η οποία μόλις τα βυσσο, την οποία ήδη ξεκίνησε. εντοπίζει, θα τα κατεδαφίζει. Ως άνθρωπος ο κ. Ρακιντζής αγαπά «Είναι πολλά τα λεφτά, Αρη», η ατά- το φαγητό αλλά και τα σπορ. Υπήρξε κα που πρωτοειπώθηκε στην ταινία αθλητής του waterpolo στο Ναυτικό «Λόλα» από τον Σπύρο Καλογήρου Ομιλο Χίου, ενώ και σήμερα όποτε προς τον Νίκο Κούρκουλο, είναι από βρίσκει χρόνο κολυμπά. Παράλληλα τις αγαπημένες ρήσεις του κ. Ρακι- σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο παίζει ντζή όταν θέλει να θίξει καταστάσεις τένις και έχει αναδειχτεί πρωταθλητής που κρύβουν πίσω τους οικονομικά στους αγώνες μεταξύ νομικών στο συμφέροντα. Τώρα ξεκίνησε αυτε- πινγκ πονγκ. Είναι δεινός σκακιστής πάγγελτα έρευνα για τις παράνομες και τακτικό μέλος του «Παρνασσού». διαφημιστικές πινακίδες και είναι Ο κ. Ρακιντζής είναι παντρεμένος με σχεδόν σίγουρο ότι όταν την ολο- τη φιλόλογο κ. Ιωάννα Σταμούλη και κληρώσει, θα αποδώσει τις ευθύνες έχουν δύο παιδιά.

10  ελλάδα

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σάββατο 12 Ιουλίου 2008

Ο ΕΤ μάζεψε μερικές από τις παραξενιές –ανά εθνικότητα–

Οι φυλές των τουριστών που Της ΜΑΡΙΑΣ ΚOΛΛΙΑ Εικονογράφηση: ΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΛΑΣ

ριν από λίγες εβδομάδες ένας Βρετανός τουρίστας κέρδισε περίπου 1.200 ευρώ αποζημίωση από τον ταξιδιωτικό του πράκτορα επειδή το ελληνικό ξενοδοχείο στην Κω, στο οποίο τον έστειλε για μία εβδομάδα, ήταν γεμάτο από Γερμανούς. Αυτό που ενόχλησε τον Ντέιβιντ Μπάρνις ήταν ότι αυτός, η σύζυγος και τα τρία παιδιά του δεν μπορούσαν να πάρουν μέρος σε καμία από τις δραστηριότητ ε ς του ξενοδοχείου. Οδηγίες, φυλλάδια και παραγγέλματα για γιόγκα, γουίντ σέρφινγκ, τένις, δορυφορική τηλεόραση, παιδικά κλαμπ, όλα χρησιμοποιούσαν (και ήταν γραμμένα) τη γερμανική γλώσσα. Η κατά-

Εκτός από το Βρετανό παθόντα, στα ελληνικά νησιά, ξενοδόχοι και ντόπιοι γίνονται μάρτυρες των ιδιαιτεροτήτων όλων των φυλών του κόσμου σταση για το Βρετανό ξεπέρασε κάθε όριο όταν μετά τη διαμαρτυρία του ότι δεν καταλαβαίνει λέξη απ’ όσα διαδραματίζονται γύρω του και ότι αντί για τα Δωδεκάνησα νιώθει πως βρέθηκε στο Μπάντεν Μπάντεν, οι ξενοδόχοι του απάντησαν «και γιατί δεν πας με τη φαμίλια μια βόλτα στο σινεμά που παίζει εγγλέζικα;» Εκτός από το Βρετανό παθόντα, στα ελληνικά νησιά, κάθε καλοκαίρι, ξενοδόχοι και ντόπιοι γίνονται μάρτυρες των ιδιαιτεροτήτων όλων των φυλών του κόσμου. Ο ΕΤ προσπάθησε να μαζέψει μερικές από τις παραξενιές –ανά εθνικότητα– των τουριστών που κατακλύζουν κάθε χρόνο τα ελληνικά νησιά. Τα συμπεράσματα είναι απολαυστικά…

Σέρβοι Η «αουτσάιντερ φυλή» τουριστών είναι η σερβική, καθώς τα τελευταία χρόνια σημειώνει αύξηση 25% στη χώρα μας, παρά τις όποιες «δυσκολίες» που προκύπτουν κατά την προσπάθειά τους να επισκεφτούν την Ελλάδα. «Πολλοί περισσότεροι Σέρβοι τουρίστες θα έρχονταν στην Ελλάδα για διακοπές αν δεν τους δυσκόλευε η διαδικασία έκδοσης αλλά και η τιμή της βίζας», τονίζει ο δήμαρχος Κασσάνδρας Χαλκιδικής, κ. Αριστείδης Κανέλλης. Οι Σέρβοι επιλέγουν κυρίως τη Χαλκιδική για να περάσουν τις διακοπές τους, καθώς «συνδυάζει το γαλάζιο και το πράσινο της ελληνικής γης, την οποία και λατρεύουν», επισημαίνει ο κ. Κανέλλης.

Αμερικανοί Ο Αμερικανός τουρίστας έχει αποκτήσει τη φήμη του «πλούσιου τσιγκούνη». «Κλείνει δωμάτιο στο πιο πολυτελές ξενοδοχείο του νησιού και συχνά δημιουργεί ένταση για μια επιβάρυνση του 1 ευρώ, εξομολογείται στον ΕΤ ο 33χρονος Σπύρος, υπάλληλος ξενοδοχείου στη Σαντορίνη. «Εγώ είμαι Αμερικανός πολίτης» είναι η φράση που ξεστομίζουν οι Αμερικανοί κάθε φορά που αισθάνονται ότι αδικούνται.Οι Αμερικανοί τουρίστες επιλέγουν τις Κυκλάδες για να περάσουν τις θερινές τους διακοπές, με γνώμονα όχι τις ομορφιές του εκάστοτε νησιού αλλά τις προσφορές των ταξιδιωτικών γραφείων και τις παροχές των ξενοδοχειακών μονάδων.

Βρετανοί

Γερμανοί

«Ταραξίες» οι νέοι, «πουριτανοί» οι μεγαλύτερης ηλικίας Βρετανοί τουρίστες. Οι νεαροί Βρετανοί επιλέγουν τις πιο «ξέφρενες» περιοχές των ελληνικών νησιών, με κριτήριο τη διασκέδαση και μόνο – τις Κυκλάδες, τη Ζάκυνθο και τη Ρόδο. Ουκ ολίγες φορές δημιουργούν επεισόδια μεταξύ τους αναστατώνοντας τις ζωές των ντόπιων. «Ερχονται για να κάνουν πράξη όλα όσα απαγορεύονται στη χώρα τους», διαπιστώνει ο κ. Γιάννης Ιατρίδης, δήμαρχος της Καλλιθέας Ρόδου (Φαληράκι). Οι Βρετανοί οι οποίοι έχουν ξεπεράσει τα δεύτερα -άντα της ηλικίας τους φημίζονται για την εκλεκτικότητά τους και την εμμονή με την τελειότητα και τη συνέπεια.

Ο νεαρός Γερμανός τουρίστας αναζητά το τρίπτυχο «θάλασσα, ήλιος, φλερτ» για τις διακοπές του στην Ελλάδα, ενώ ο οικογενειάρχης επιλέγει με βάση την τιμή. Φημίζονται για τη φιλικότητά τους, όταν φυσικά είναι νηφάλιοι. Αρνούνται πεισματικά, όπως και οι γείτονές τους Γάλλοι, να μιλήσουν στην αγγλική γλώσσα, γεγονός που προκαλεί επικοινωνιακές… συγχύσεις και παρεξηγήσεις. Οι νεαροί κυρίως Γερμανοί τουρίστες προτιμούν τις Κυκλάδες και τα Επτάνησα, λιγότερο δε την Κρήτη και τη Χαλκιδική. «Πάρα πολλοί Γερμανοί τουρίστες επισκέπτονται την Πάρο κυρίως για τη νυχτερινή ζωή που προσφέρουν», δηλώνει ο δήμαρχος Παροικιάς, κ. Χρήστος Βλαχογιάννης.

ελλάδα  11

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σάββατο 12 Ιουλίου 2008

των επισκεπτών που κατακλύζουν κάθε χρόνο τα ελληνικά νησιά

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ

προτιμούν την Ελλάδα

ΝΙΚΟΣ ΦΑΚΙOΛΑΣ

Βρίσκουν λιγότερα απ’ όσα ζητούν

αντικειμενικός εντοπισμός των ιδιαίτερων φυλετικών χαρακτηριστικών των τουριστών είναι εφικτός μόνο με εξειδικευμένη κοινωνιολογική έρευνα, καθώς η συμπεριφορά τους είναι ευκαιριακή και ανάλογη των προσδοκιών τους για τον τρόπο διάθεσης του χρόνου των διακοπών τους. Καταγράφονται, ωστόσο, τρεις ευρύτερες ομάδες τουριστών. Η πρώτη, και ολιγάριθμη, είναι οι τουρίστες «περιηγητές» που έρχονται στην Ελλάδα για να γνωρίσουν τον πολιτιστικό της πλούτο, να μυηθούν στα γνήσια έθιμα. Μια δεύτερη κατηγορία τουριστών επισκέπτεται τη χώρα μας για να βρει ηρεμία και ξεκούραση σε απομονωμένα μέρη και παραλίες, να γνωρίσει τους ντόπιους κατοίκους, τον τρόπο ζωής τους, τις τοπικές διατροφικές επιλογές. Η τρίτη και πολυπληθέστερη κατηγορία τουριστών ενδιαφέρεται να περάσει καλά, να διασκεδάσει, να ξενυχτήσει, να χαρεί τη θάλασσα και τον ήλιο, να έχει ευχάριστες, πολλαπλές και πρωτόγνωρες εμπειρίες. Η τελευταία κατηγορία είναι οι πελάτες του μαζι-

κού τουρισμού που επιζητούν μέσα από πιο φτηνά τουριστικά πακέτα τα ίδια σε κάθε χώρα που επισκέπτονται. Σε αυτούς εντοπίζονται και άτομα με παραβατική, προβληματική, αλκοολική, εγωιστική ή εθνικιστική συμπεριφορά, που εύκολα εμπλέκονται σε περιστατικά βίας, αντιπαλότητας ή οριακών αντιδράσεων. Είναι φανερό πως κάθε κατηγορία τουριστών έχει και ανάλογες με τα χαρακτηριστικά της απαιτήσεις από τους ντόπιους. Ολοι οι τουρίστες, όμως, προσβλέπουν στην ανθρώπινη φιλοξενία, στην ευγενική και πρόθυμη εξυπηρέτηση, στις καθημερινές απλές διευκολύνσεις, στο σεβασμό, στην ειλικρίνεια, στον έλεγχο της αισχροκέρδειας, στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Δυστυχώς, οι λογικές απαιτήσεις των τουριστών δεν γίνονται σεβαστές από μερίδα των επιχειρηματιών και εργαζομένων στον τουρισμό, παρότι οι ικανοποιημένοι τουρίστες γίνονται πρεσβευτές του πολιτισμού μας και οι πιο αξιόπιστοι διαφημιστές του τουρισμού μας στις χώρες προέλευσής τους. O Νίκος Φακιολάς είναι δρ Κοινω νιολογίας,διευθυντής Ερευνών Εθν. Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών

Πόσοι έρχονται

Γάλλοι

Σκανδιναβοί

Ιταλοί

Ο δύστροπος και απαιτητικός Γάλλος τουρίστας επιλέγει για τις ολιγοήμερες διακοπές του την Κρήτη, τη Ρόδο και τα νησιά του Ιονίου. «Οι νεαροί Γάλλοι, όπως και οι Βρετανοί, βάζουν στη διαπασών τη μουσική τους στα δωμάτια των ξενοδοχείων, πράγμα που ενοχλεί τους γείτονές τους, ενώ αφήνουν τη μουσική να παίζει ακόμη και όταν λείπουν από το δωμάτιό τους», σημειώνει η κυρία Εμμανουέλα, ιδιοκτήτρια ξενοδοχείου στην Κεφαλλονιά. «Οι μεγαλύτερης ηλικίας Γάλλοι είναι “κολλημένοι” με τη λεπτομέρεια, έχουν υπερβολικές απαιτήσεις και αναγκαζόμαστε να τους εξηγούμε ξανά και ξανά τα ίδια πράγματα, και μάλιστα γαλλιστί…», συμπληρώνει η ίδια.

«Ο Σκανδιναβός ταξιδεύει στην Ελλάδα για να γνωρίσει την ελληνική ψυχή», λέει ο κ. Αντώνης, ταξιδιωτικός πράκτορας στη Ρόδο. Εκτός από τη Ρόδο, οι Σκανδιναβοί τουρίστες, κυρίως οι οικογενειάρχες, επιλέγουν την Κω και την Κρήτη για τις διακοπές τους. Κι αυτό γιατί σ’ αυτούς τους προορισμούς μπορούν να βρουν την ησυχία που αποζητούν, την ηρεμία και την ξεγνοιασιά, ενώ αυτά τα μέρη ικανοποιούν και τη διάθεσή τους για περιήγηση. Γενικότερα, θεωρούνται φιλήσυχη «φυλή τουριστών», που σπανίως δημιουργεί προβλήματα για τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες των τοπικών παραγόντων.

Σαν άλλοι Ελληνες, οι Ιταλοί τουρίστες δεν μουρμουρίζουν τόσο για τα ήσσονος σημασίας, ατυχή περιστατικά των διακοπών τους. Δημιουργούν «σαματά» άμα νιώσουν ότι «πάνε να τους πιάσουν κοροΐδο». Επιλέγουν τα Επτάνησα, καθότι γειτνιάζουν με τη χώρα τους, αλλά και τις Κυκλάδες, με προτίμηση στη Μύκονο και τη Σαντορίνη. «Οι ξένοι επισκέπτες στη Σαντορίνη είναι όλων των εθνικοτήτων, περισσότεροι θα έλεγα Ιταλοί και Γερμανοί», επισημαίνει ο δήμαρχος Θήρας, κ. Αγγελος Ρούσσος. «Ιδιαίτερα οι Ιταλοί, όπως μας ενημερώνουν οι σχετικές με τον τουρισμό επιχειρήσεις, είναι ευχαριστημένοι από τη διαμονή τους στο νησί», προσθέτει.

Εθνικότητα Αμερικανοί Γερμανοί Βρετανοί Ιταλοί Γάλλοι Σκανδιναβοί

Τουρίστες 2007 Περίπου 300.000 Περίπου 2.000.000 Περίπου 2.000.000 Περίπου 1.100.000 Περίπου 680.000 Περίπου 400.000

Εκτίμηση 2008 * Αύξηση στις κρουαζιέρες Αύξηση 5% Αύξηση στις κρουαζιέρες 8 με 10% Αύξηση 8% Στα ίδια επίπεδα

* από το υπ. Τουριστικής Ανάπτυξης

Δημοφιλείς προορισμοί Εθνικότητα Αμερικανοί Γερμανοί Βρετανοί Ιταλοί Γάλλοι Ιάπωνες Σκανδιναβοί

Top προορισμοί Κυκλάδες: Πάρο, Μύκονο, Σαντορίνη Κρήτη: Χανιά, Ρέθυμνο, Κυκλάδες: Πάρο, Μύκονο, Σαντορίνη, Χαλκιδική: Κασσάνδρα Επτάνησα: Κέρκυρα, Ζάκυνθο Δωδεκάνησα: Ρόδο,Κρήτη: Χανιά, Ρέθυμνο Επτάνησα: Κέρκυρα, Ζάκυνθο, Κεφαλλονιά, Κυκλάδες: Μύκονο, Σαντορίνη Κρήτη: Χανιά, Δωδεκάνησα: Ρόδο, Κω, Επτάνησα: Κέρκυρα, Ζάκυνθο Αθήνα Δωδεκάνησα: Ρόδο, Κω και Κρήτη

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 2 Μαΐου 2008

ΚΟΣΜΟΣ ΑΠΕΒΙΩΣΕ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 102 ΕΤΩΝ Ο ΧΗΜΙΚΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΚΑΤΑ ΤΥΧΗ ΤΟ ΔΙΑΒΟΗΤΟ ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΟ

Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΑΚΡΙΔΟΥ χέρι του και ο νεαρός επιστήμονας Πλήρης ημερών έφυγε την Τρίτη βίωσε το πρώτο ψυχεδελικό «ταξίαπό τη ζωή ο πατέρας του LSD. Ο δι» του. «Αναγκάστηκα να διακόψω Ελβετός χημικός Αλμπερτ Χόφμαν τη δουλειά και να επιστρέψω στο πέθανε στο σπίτι του στη Βασιλεία σπίτι. Βρισκόμουν σε μια ονειρική από καρδιακή προσβολή σε ηλικία κατάσταση με τα μάτια κλειστά και 102 ετών. Το γεγονός ότι υπήρξε ο έβλεπα ένα χείμαρρο φανταστικών δημιουργός του αγαπημένου παραι- εικόνων να ξετυλίσσεται μπροστά σθησιογόνου των χίπις, των οπαδών μου» γράφει στα απομνημονεύματά του Εσωτερισμού, αλλά και της… CIA του με τον τίτλο: «LSD - Το προβληματού χάρισε διασημότητα και πλούτη, τικό παιδί μου». αλλά πάντα βαθιά μέσα του αντιμεΤρεις ημέρες αργότερα επανέλαβε τώπιζε την ανακάλυψή του ως ένα... το πείραμα, αυτή τη φορά συνειδηπροβληματικό παιδί. τά και με αρκετά μεγαλύτερη δόση. Αν υπήρξε κάποια φαρμακευτική Αυτό το δεύτερο ήταν ένα «ταξίδι ουσία που χρησιμοποιήθηκε κατά τρόμου». Ενιωθε ότι το κορμί του κόρον για λάθος λόγους στη διάρ- είχε καταληφθεί από δαίμονες, ότι η κεια του 20ού αιώνα, τότε αυτό ήταν σπιτονοικοκυρά του ήταν μια κακή μάγισσα και ότι τα σίγουρα το LSD. Ο δρ Χόφμαν παρασκεύ- Το πρώτο ψυχεδελικό έπιπλά του τον απειασε το διαιθυλαμίλούσαν... «ταξίδι» το βίωσε διο του λυσεργικού Από τα τέλη της το 1943, όταν μία οξέος -όπως είναι δεκαετίας του 1940 το πλήρες όνομα του σταγόνα της ουσίας και για μια εικοσαεπαραισθησιογόνου- χύθηκε στο χέρι του τία το παραισθησιοτυχαία στο εργαστήγόνο κυκλοφόρησε ριο της ελβετικής φαρμακευτικής στο εμπόριο με το όνομα «Delysid» βιομηχανίας Sandoz το 1938. για την καταπολέμηση της εξάρτηΣτο πλαίσιο ενός ερευνητικού προ- σης από το αλκοόλ και άλλες ψυχικές γράμματος για την αποκωδικοποίη- παθήσεις. Γι’ αυτές καθαυτές τις παση των θεραπευτικών ιδιοτήτων των ραισθησιογόνες ιδιότητές του έγινε βοτάνων και των φυτών, πειραματι- διάσημο τη δεκαετία του 1960 από το ζόταν με μύκητες κριθαριού. Ενα από λέκτορα του Χάρβαρντ Τίμοθι Λίρι, ο τα παράγωγα των οξέων του μύκητα οποίος ενθάρρυνε τη χρήση του ως ερυσίβη, στο οποίο επικέντρωσε την μέσου πνευματικής αναζήτησης. προσοχή του, ήταν και το LSD. Αφού Συμβουλή την οποία ακολούθησαν μελέτησε για αρκετούς μήνες τις οι οπαδοί του κινήματος των χίπις σε ιδιότητές του, απογοητεύτηκε και ΗΠΑ και Ευρώπη, αλλά και διάσηάφησε στην άκρη τη δημιουργία του. μοι καλλιτέχνες της εποχής, όπως ο Ωστόσο, για κάποιο άγνωστο λόγο, Τζίμι Χέντριξ, οι Μπιτλς και η Τζάνις πέντε χρόνια αργότερα αποφάσισε Τζόπλιν. Σήμερα εξακολουθεί να έχει να πραγματοποιήσει μερικά ακόμη οπαδούς. Υποστηρίζουν τη χρήση του μόνο για ιατρικούς λόγους σε πειράματα με LSD. Στις 16 Απριλίου 1943 κι ενώ τακτο- καρκινοπαθείς, που δεν καλύπτονται ποιούσε σε δοκιμαστικούς σωλήνες πλέον απο τη μορφίνη. μια ποσότητα της ουσίας σε υγρή μορφή, χύθηκε μια σταγόνα στο mmakridou@e-tipos.com

ΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΛΑΣ

Πώς το... προβληματικό παιδί του Αλμπερτ Χόφμαν «γεννήθηκε» από ένα μύκητα κριθαριού

κόσμος  17

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 2 Μαΐου 2008

Από τον εναλλακτικό «ορό της αλήθειας» στην πλύση εγκεφάλου Η... κατά λάθος ανακάλυψη του LSD από τον Αλμπερτ Χόφμαν δεν πέρασε απαρατήρητη στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και αρκετοί επιστήμονες έδειξαν ενδιαφέρον για τις θεραπευτικές ιδιότητές του σε ψυχιατρικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια. Εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον, όμως, έδειξε και η CIA, που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 χρηματοδότησε σειρά πειραμάτων στην προσπάθειά της να ανακαλύψει έναν ορό της αλήθειας, ικανό να «λύνει τη γλώσσα» των Σοβιετικών μυστικών πρακτόρων που έπεφταν στα νύχια της, αλλά και αιχμαλώτων πολέμου. Δεν άργησε να διαπιστώσει, ωστόσο, ότι η εν λόγω παραισθησιογόνος ουσία δεν ήταν αποτελεσματική. Περισσότερο αποτελεσματικά, αλλά επικίνδυνα, αποδείχθηκαν τα πειράματα της αμερικανικής Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών με LSD και άλλες παραισθησιογόνες και ψυχοτρόπες ουσίες, ικανές να κάνουν πλύση εγκεφάλου σε ανυποψίαστα θύματα, προκειμένου να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους.

Στο σκοτάδι

Για τα πειράματα αυτά ελάχιστα είναι γνωστά -πολλά επίμαχα έγγραφα είτε έχουν καταστραφεί, είτε παραμένουν απόρρητα- ενώ εκκρεμούν δίκες εναντίον της CIA από άτομα που χρησιμοποιήθηκαν σε πειράματα διαχείρισης της συμπεριφοράς. Πραγματικοποιήθηκαν, κατά κύριο λόγο, από ανεξάρτητους επιστήμονες που είχαν λάβει γενναίες επιχορηγήσεις από την υπηρεσία, όταν έγινε γνωστό ότι Κινέζοι και Σοβιετικοί είχαν πραγματοποιήσει τεράστια πρόοδο στην τεχνική του mind control. Σύμφωνα με μια εξαιρετικά δημοφιλή θεωρία συνωμοσίας, ένα από τα πιο γνωστά θύματα του αμερικανικού προγράμματος υπήρξε ο Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ, ο άνθρωπος που πιστεύεται ότι δολοφόνησε τον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.

Περισκόπιο Πάγωσε η Φλόγα Παγιδευμένη στα 6.500 μέτρα ύψος βρίσκεται η Ολυμπιακή Φλόγα από την Πέμπτη, λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Οι ορειβάτες που μεταφέρουν τη δάδα των Ολυμπιακών Αγώνων στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου περιμένουν σε κατάλυμα του Εβερεστ μια εφήμερη βελτίωση του καιρού, για να ανέβουν τα 2.348 μέτρα που υπολείπονται.

Λύση στο γρίφο των Ρομανόφ Με επίσημη ανακοίνωση από τις Ρωσικές Αρχές πέφτει η αυλαία γύρω από το μύθο τον Ρομανόφ, 90 χρόνια μετά την εκτέλεσή τους. Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν πως οι σοροί που ανακαλύφθηκαν πέρυσι ανήκουν στον 13χρονο, αιμοφιλικό γιο του τσάρου Νικόλαου και κληρονόμο του θρόνου, Αλεξέι, και στην 19χρονη αδελφή του, Μαρία Νικολάγεβνα. Τα λείψανα του τελευταίου τσάρου, της Αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας και τριών από τις τέσσερις κόρες τους, που βρέθηκαν το 1991, βρίσκονται θαμμένα στην Αγία Πετρούπολη.

Καλαμάρι γίγας

Δύο μικρές Κινέζες ξεσπούν σε λυγμούς λίγες στιγμές μετά την απελευθέρωσή τους. Οι άνδρες της αστυνομίας δείχνουν αδύναμοι να επουλώσουν τα τραύματά τους. REUTERS

Κατακραυγή για τους ανήλικους σκλάβους της Γκουαντόνγκ Πάνω από 100 παιδιά, ηλικίας 13-15 ετών, θύματα απαγωγής και απάνθρωπης εκμετάλλευσης Του ΓΙΑΝΝΗ ΝΑΚΟΥ

Το μεγαλύτερο καλαμάρι στον κόσμο, μήκους 10 μέτρων, εξέτασαν στα εργαστήριά τους επιστήμονες στη Νέα Ζηλανδία. Με διάμετρο 27 εκατοστά, το μάτι του κολοσσιαίου μαλακίου είναι το μεγαλύτερο που έχει ανευρεθεί. Το καλαμάρι -πιάστηκε από ψαράδες κοντά στην Ανταρκτικήανήκει στο είδος Μεσονυχοτευθί Χαμιλτόνι και η ανατομία του αναμένεται να δώσει πληροφορίες για το σπάνιο μαλάκιο. AP PHOTO

Και η CIA στον κόσμο της παραίσθησης

Λιγότερες από 100 ημέρες έχουν απομείνει μέχρι την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, αλλά αποκαλύπτονται διαρκώς στον υπόλοιπο κόσμο νέα στοιχεία για τη «σκοτεινή πλευρά» της Κίνας. Στις αναφορές για τις ταραχές στο Θιβέτ έρχεται τώρα να προστεθεί ένα σκάνδαλο απαγωγής και απάνθρωπης εκμετάλλευσης εκατοντάδων παιδιών. Εως τώρα περισσότερα από 100 παιδιά, ηλικίας 13-15 ετών, έχουν σωθεί από τα νύχια των εργοδοτών-απαγωγέων τους, που τα κρατούσαν φυλακισμένα και τα ανάγκαζαν να εργάζονται νυχθημερόν για 42 σεντς την ώρα, ποσό μικρότερο κι από το επίσημο ημερομίσθιο των 64 σεντς. Τα παιδιά, που προέρχονται κυρίως από φτωχές περιοχές της επαρχίας Σιτσουάν, είχαν απαχθεί από «πρακτορεία εύρεσης εργατών» ή προσελκυστεί με δελεαστικές προσφορές για εργασία και είχαν καταλήξει φυλακισμένα σε παραπήγματα των

εργοστασίων της περιφέρειας Γκουαντόνγκ, η οποία γειτνιάζει με το Χονγκ Κονγκ. Εξαναγκάζονταν να εργάζονται ακόμη και 300 ώρες το μήνα. Την υπόθεση αποκάλυψε η εφημερίδα «Southern Metropolis» της πόλης Γκουανγκζού, έπειτα από πολύμηνη έρευνα, που είχε

Ηταν φυλακισμένα και εξαναγκάζονταν να εργάζονται έως και 300 ώρες το μήνα με ωρομίσθιο 42 σεντς ως αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από το ξέσπασμα ενός αναλόγου σκανδάλου απαγωγής και καταναγκαστικής εργασίας εκατοντάδων πολιτών σε εργοστάσιο τούβλων στην κεντρική Κίνα. Οι Αρχές είχαν προσπαθήσει ν’ αποσιωπήσουν εκείνη την υπόθεση, αλλά η κατακραυγή που ξεσηκώθηκε υποχρέωσε τον πρόεδρο Χου Τζιντάο να υποσχεθεί πως εφεξής θα χύνεται άπλετο φως

σε τέτοιες περιπτώσεις. Ομως το σκάνδαλο στην περιοχή Γκουαντόνγκ έχει σαφώς μεγαλύτερες διαστάσεις: Η συγκεκριμένη περιφέρεια είναι η καρδιά της κινεζικής εξαγωγικής βιομηχανίας και εκφράζονται τώρα φόβοι πως πίσω από τη ραγδαία ανάπτυξη της Κίνας βρίσκεται πλήθος ανάλογων υποθέσεων απαγωγών και καταναγκαστικής εργασίας ανήλικων και ενήλικων πολιτών. Ενδεικτικό της σοβαρότητας της υπόθεσης είναι ότι οι κινεζικές αρχές αποφεύγουν μέχρι τώρα να δημοσιοποιήσουν ποιες ήταν οι βιομηχανίες που «απασχολούσαν» τα παιδιά, επειδή προμηθεύουν με προϊόντα πασίγνωστες πολυεθνικές εταιρίες του εξωτερικού. Ωστόσο, ερευνούν αν τα ίδια φαινόμενα σημειώνονται και σε άλλες παράκτιες βιομηχανικές ζώνες, όπως το Σενζέν. Ειδικοί επισημαίνουν ότι οι κραυγαλέες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας είναι ο κανόνας σε τέτοιες περιοχές και πως το σκάνδαλο στο Γκουαντόνγκ είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. jnakos@e-tipos.com

14  κόσμος

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 3 Ιουλίου 2008

Η «πράσινη οικονομία» περνάει στην αντεπίθεση

Μια παρτίδα τένις με τον Τόνι Μπλερ. Ο φίλος του, λόρδος Λέβι, προειδοποιεί πως ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας είναι δεινός παίκτης.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας νέο πεδίο κρατικών επενδύσεων

Βήματα προόδου

Αξιοσημείωτες ήταν όμως και οι προσπάθειες της Κίνας, της χώρας με τις περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και της Ινδίας και της Βραζιλίας, οι οποίες αύξησαν τις επενδύσεις τους στα 26 δισ. δολάρια από 1,8 δισ. που ήταν το 2005. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών οι επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν το 2012 στα 450 δισ. δολάρια.

REUTERS

EPA

Τσάι με την κοσμική Νάνσι ντελ Ολιο, πρόεδρο φιλανθρωπικής οργάνωσης που προωθεί την ειρήνη μέσω της μπάλας. EPA

Στροφή στην «πράσινη οικονομία» φαίνεται ότι αποφάσισαν να κάνουν πολλές χώρες στον κόσμο. Από το 2006 έως το 2007 οι κρατικές επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξήθηκαν κατά 60%, ξεπερνώντας τα 148 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση «Η Παγκόσμια Τάση στις Επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP). Στην αλλαγή πλεύσης προς την «πράσινη ενέργεια» συντέλεσαν η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και οι πιέσεις της διεθνούς κοινότητας για την κλιματική αλλαγή. Οι περισσότερες κυβερνήσεις προτίμησαν την αιολική ενέργεια, καθώς το Μάρτιο του 2008 η παγκόσμια παραγωγή αιολικής ενέργειας υπερέβη τα 100 γιγαβάτ, που ηλεκτροδοτούν άνετα 75 εκατομμύρια νοικοκυριά. Ομως, την ταχύτερη αύξηση παρουσίασε η εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας. Οι αγορές φωτοβολταϊκών αυξήθηκαν κατά 254% από το 2004 -κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ.

Δημοπρασία

Τένις με τον Τόνι Μπλερ, τσάι με τη Νάνσι ντελ Ολιο και δείπνο με τον σερ Αλεξ Φέργκιουσον προσφέρουν έναντι αντιτίμου οι Εργατικοί, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον από τους ψηφοφόρους τους.

Εργατικοί στο... σφυρί ΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΔΗΜΟΠΡΑΤΕΙ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΕΙ ΧΡΗΜΑΤΑ Αν εντός του καλοκαιριού δεν συγκεντρωθούν 30 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή χρεών, το κυβερνών κόμμα της Βρετανίας θα χρεοκοπήσει! Της ΜΑΡΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Πέρα από τις ιδέες, για να «τρέξει» ένα κόμμα σήμερα χρειάζεται χρήμα. Στη Βρετανία οι Νέοι Εργατικοί του Γκόρντον Μπράουν χωλαίνουν -και στους δυο τομείς- αλλά στον οικονομικό σε τέτοιο βαθμό που εάν δεν βρουν μέσα στο καλοκαίρι 30 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή χρεών, κινδυνεύουν με χρεοκοπία. Τα «σαΐνια» της Ντάουνινγκ Στριτ βρήκαν τη λύση: «τσάι και συμπάθεια». Την ερχόμενη εβδομάδα βγάζουν σε πλειστηριασμό ραντεβού με σταρ της παράταξης. Στο «σφυρί» βγαί-

νουν μια παρτίδα τένις με τον Τόνι Μπλερ, δείπνο με τον προπονητή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, σερ Αλεξ Φέργκιουσον, και τσάι με την κοσμική Νάνσι ντελ Ολιο, σύντροφο του πρώην ομοσπονδιακού τεχνικού της Εθνικής Αγγλίας, Σβεν Γκόραν Ερικσον. Η μεγάλη βραδιά είναι την επόμενη Πέμπτη στο γήπεδο Γουέμπλεϊ. «Γιορτάζοντας το μέλλον του αθλητισμού», είναι το θέμα του ετήσιου δείπνου του κόμματος φέτος. Στην πραγματικότητα είναι το μέλλον των Εργατικών που διακυβεύεται, σχολιάζουν οι «φαρμακόγλωσσοι». Παραπέμπουν στο ναδίρ

δεκαετίας στα γκάλοπ με διαφορά 20 ποσοστιαίες μονάδες πίσω από τους Τόρις και τη σεναριολογία για διαδοχή του κ. Μπράουν, ένα χρόνο αφότου έλαβε τη σκυτάλη από τον κ. Μπλερ. Ελλειψη οράματος του καταλογίζουν ως πηγή του κακού που έχει διώξει και τους χρηματοδότες. Κάποτε μεγαλοπαράγοντες του Σίτι επένδυαν αδρά στο μπλερισμό. Το πρώτο εξάμηνο του 2008 μόνο 17 άτομα κατέθεσαν δωρεές άνω των 1.300 ευρώ στα ταμεία τους, ενώ οι Συντηρητικοί μετρούν άφθονο χρήμα και ενθουσιασμό. Εάν το πάρτι του Γουέμπλεϊ δεν κυλήσει κατ’ ευχήν, ο κ. Μπράουν και τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής κινδυνεύουν να πληρώσουν από την τσέπη τους τα χρέη. Στο κόμμα σκέφτονται ακόμη και τη μετατροπή του σε ΕΠΕ, ώστε η πολιτική ηγεσία να έχει περιορισμένη νομικά ευθύνη. mspiliopoulou@e-tipos.com

Ξενάγηση στο κελί όπου επί δεκαετίες ήταν πολιτικός κρατούμενος ο Νέλσον Μαντέλα στη Νότια Αφρική, με όλα τα έξοδα καλυμμένα. Μια ημέρα σε αγώνες ταχύτητας ως συνοδηγός του ραλίστα πρώην υπουργού Αμυνας, Πολ Ντρέισον. Ενας χαρακτήρας στο νέο μυθιστόρημα του Αλαστερ Κάμπελ, πρώην συμβούλου επικοινωνιακής πολιτικής του Τόνι Μπλερ στην Ντάουνινγκ Στριτ. Μαθήματα πινγκ πονγκ με το χρυσό ολυμπιονίκη Μάθιου Σάιντ, ο οποίος ήταν υποψήφιος βουλευτής του κόμματος το 2001.

κόσμος  15

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 3 Ιουλίου 2008

Ο τελευταίος επιζών των δεινοσαύρων Ενα ζωντανό απολίθωμα 200 εκατ. ετών απειλείται άμεσα με εξαφάνιση Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ

Μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν κάθε χρόνο τη γιορτή των ΑΤΙΑ στο Ρόσγουελ των ΗΠΑ. ΑΡΧΕΙΟ ΕΤ

Βρετανική μανία για τα UFO Κατά 40% αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2007 οι μαρτυρίες για εμφανίσεις ΑΤΙΑ πάνω από το Νησί Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΑΚΡΙΔΟΥ

Ισως φταίνε τα φεγγάρια... Ισως πάλι, η σημερινή 61η επέτειος από την υποτιθέμενη συντριβή ενός ιπτάμενου δίσκου στο Ρόσγουελ του Νέου Μεξικού. Γεγονός, πάντως, είναι ότι τις τελευταίες ημέρες οι Βρετανοί έχουν πάθει μία μικρή... παράκρουση με τα ΑΤΙΑ (Αγνωστης Ταυτότητας Ιπτάμενα Αντικείμενα). Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς το χείμαρρο μαρτυριών για εμφανίσεις τους, που δημοσίευσε τις τελευταίες ημέρες η πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Βρετανίας, η «Sun»; Ενας μηχανικός αεροσκαφών του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού είδε ένα ιπτάμενο αντικείμενο πάνω από τον αυτοκινητόδρομο Μ5. Κάποιος άλλος είπε ότι είδε 12 πορτοκαλί ΑΤΙΑ πάνω από την κεντρική Αγγλία και τέλος τρεις επιβάτες στρατιωτικού ελικοπτέρου είδαν πάνω από την Ουαλία ένα περίεργο ιπτάμενο αντικείμενο, το οποίο εξαφανίστηκε μόλις επιχείρησαν να το ακολουθήσουν. Παράλληλα, η πιο έγκυ-

ρη ταμπλόιντ, η «Daily Mail», την Τρίτη είχε αφιέρωμα σε ένα ανάλογο περιστατικό στη Βόρεια Ουαλία, το οποίο παρότι συνέβη πριν από 34 χρόνια, επανήλθε στο προσκήνιο με αφορμή την προβολή ενός τηλεοπτικού ντοκιμαντέρ.

Στο Ρόσγουελ των ΗΠΑ ξεκίνησε χθες το ετήσιο φεστιβάλ, που είναι αφιερωμένο στην εξωγήινη ζωή Πάντως, εάν πιστέψουμε τη «Sun», οι μαρτυρίες για εμφανίσεις ΑΤΙΑ αυξήθηκαν κατά 40% στη διάρκεια του 2007 στη Γηραιά Αλβιώνα. Ενδεχομένως, το ξαφνικό ενδιαφέρον των Αγγλων για τα UFO οφείλεται στο γεγονός ότι το Μάιο το βρετανικό υπουργείο Αμυνας δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του τους πρώτους οκτώ φακέ-

λους με μαρτυρίες για εμφανίσεις ιπτάμενων δίσκων από την περίοδο 1978-1987. Πάντως στο Ρόσγουελ ξεκίνησε χθες το ετήσιο τετραήμερο φεστιβάλ «UFO 2008» με μουσικές εκδηλώσεις, διαγωνισμούς μεταμφίεσης και προβολές ταινιών. Αυτή η άσημη πόλη μπήκε στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη στις 4 Ιουλίου 1947, όταν κάτι... περίεργο συνετρίβη στο έδαφός της. Δεν έχει μεγάλη σημασία αν ήταν ιπτάμενος δίσκος ή κάτι πιο πεζό. Σημασία έχει ότι σήμερα ζει από τον τουρισμό.

Κατάφερε να επιβιώσει μέσα από τη μακρά περίοδο των παγετώνων, τις ηφαιστειακές εκρήξεις και την εισβολή των ανθρώπων στα απομονωμένα νησιά της Νέας Ζηλανδίας. Τώρα όμως ο τελευταίος επιζών της εποχής των δεινοσαύρων απειλείται με εξαφάνιση εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ο λόγος για το ερπετό τουατάρα, ένα ζωντανό απολίθωμα που προέρχεται από την οικογένεια των Σφηνοδόντιδων, ηλικίας 200 εκατομμυρίων χρόνων.

mmakridou@ e-tipos.com

Σύμφω να με τα ε υρήματα Αυστραλών επιστημόνων που δημοσιεύτηκαν στα «Πρακτικά της Βασιλικής Κοινωνίας», οι κλιματικές αλλαγές και η απότομη άνοδος της θερμοκρασίας στον πλανήτη οδηγούν στον πολλαπλασιασμό των αρσενικών τουατάρας και στη δραματική μείωση των θηλυκών, με αποτέλεσμα το αρχαίο αυτό είδος ερπετού να κινδυνεύει να χαθεί με το πέρασμα του χρόνου.

Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, το φύλο του ερπετού καθορίζεται από τη θερμοκρασία του εδάφους. Εάν τα αβγά του τοποθετηθούν σε περιβάλλον με δροσερή θερμοκρασία, ευνοείται η δημιουργία θηλυκών ερπετών, ενώ εάν βρεθούν σε ζεστό κλίμα γεννούνται αρσενικά. «Οι πρόγονοι αυτών των ερπετών συνήθιζαν να τρέχουν γύρω από τα πόδια των δεινοσαύρων. Θα ήταν μεγάλη ντροπή εάν τ’ αφήναμε να χαθούν έτσι», τονίζει ο Μάικλ Κέρνι από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Τα τουατάρας, τα πιο παράξενα ερπετά σε ολόκληρο τον πλανήτη, ζουν μέχρι και 100 χρόνια. Εχουν τρία μάτια, εκ των οποίων το μεσαίο βρίσκεται στο πάνω μέρος του κεφαλιού τους, μπορούν

Το ερπετό τουατάρα βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο εξαιτίας της υπερθέρμανσης που πλήττει τον πλανήτη να κρατούν την αναπνοή τους για περισσότερο από μια ώρα, ενώ οφείλουν το όνομά τους στη φυλή των Μαορί. Οι ερευνητές επισημαίνουν πως για να διασωθούν, θα πρέπει να δημιουργηθεί στο έδαφος όπου εκκολάπτονται τα αβγά τους τεχνητή σκιά. «Είναι αδύνατο να προσαρμοστούν από μόνα τους στις τωρινές κλιματικές συνθήκες, γι’ αυτό θα πρέπει να τα βοηθήσουμε», υπογραμμίζει η Τζένιφερ Μουρ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Βικτόρια. Οι Αρχές της Νέας Ζηλανδίας έχουν συμπεριλάβει το σπάνιο ερπετό στη λίστα με τα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση. Εάν, όμως, οι θερμοκρασίες συνεχίσουν να αυξάνονται, τότε τα μικρά ερπετά μήκους μόλις 80 εκατοστών θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έχει προειδοποιήσει πως η θερμοκρασία θα αυξηθεί από 1,5 μέχρι και 4 βαθμούς Κελσίου μέσα στον αιώνα που διανύουμε, με το 30% των ζώων του πλανήτη να κινδυνεύει με εξαφάνιση. avlachou@e-tipos.com

Στα απομονωμένα νησιά της Ν. Ζηλανδίας επιβιώνει εδώ και χιλιετίες το τουατάρα.

16  κόσμος

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 30 Απριλίου 2008

Από τη φωλιά του... κούκου στη «Φωλιά του Πουλιού» 99+1 ΗΜΕΡΕΣ ΕΜΕΙΝΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΤΟΥ ΠΕΚΙΝΟΥ Αγκάθια και ροδοπέταλα στο δρόμο της Κίνας για την έξοδο από τη διεθνή απομόνωση Των ΝΑΤΑΣΑΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΡΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Σε εκατό ημέρες από σήμερα τα μάτια όλου του κόσμου θα είναι στραμμένα στη «Φωλιά του Πουλιού», το επιβλητικό νέο Εθνικό Στάδιο του Πεκίνου. Στις 08.08 ακριβώς (τοπική ώρα) της 8ης ημέρας του 8ου μήνα του 2008 -ο αριθμός 8 για τους Κινέζους συμβολίζει την καλή τύχη- θα ανοίξει η αυλαία της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Κίνα εμφανίζεται πανέτοιμη να προβάλει την εικόνα της ανερχόμενης οικονομικής και πολιτικής δύναμης. Τα ολυμπιακά έργα είναι σχεδόν έτοιμα, παρά κάποιες καθυστερήσεις που επισημαίνει η ΔΟΕ. Το Πεκίνο έχει μεταμορφωθεί σε μια σύγχρονη πόλη - από το νέο τερματικό σταθμό του αεροδρομίου μέχρι την «καρδιά» της, την πλατεία Τιεν Αν Μεν, όπου σήμερα 10.000 άνθρωποι θα μετέχουν στη φιέστα της αντίστροφης μέτρησης προς τη μεγάλη γιορτή του αθλητισμού και της συναδέλφωσης των λαών. Οι Κινέζοι προβάρουν τα καλά τους ρούχα και το πιο ζεστό τους χαμόγελο για να υποδεχθούν τους

ξένους και ψιθυρίζουν τους στίχους του τραγουδιού που επελέγη για το πάρτι «Το Πεκίνο σάς καλωσορίζει». Η Δύση από την άλλη πλευρά μετρά τα «αγκάθια» που έχουν απομείνει. Εκατό ημέρες πριν, το βασικό είναι πως η μάχη να κρατηθεί η πολιτική μακριά από τη γιορτή έχει χαθεί, όπως προκύπτει από τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, τις δηλώσεις επισήμων και τις εικόνες από τις διαδηλώσεις ακτιβιστών για το Θιβέτ ή τα ανθρώπινα δικαιώματα με επικεφαλής Χολιγουντιανούς σταρ. Ακόμη και παρατηρητές που εκφράζουν επί χρόνια ενστάσεις για την ανάθεση των Αγώνων στο Πεκίνο εύχονται πάντως «καλή επιτυχία» - για το καλό της Κίνας που σε ένα βαθμό λόγω της διοργάνωσής τους ανοίχθηκε προς τον κόσμο και των Ολυμπιακών που, όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής κ. Ζακ Ρογκ, αποτελούν «μια κινητήριο δύναμη για το Καλό». npavlopoulou@e-tipos.com mspiliopoulou@e-tipos.com

Η κινεζική πρωτεύουσα είναι μία από τις πιο μολυσμένες πόλεις του πλανήτη. Η περιβαλλοντική ρύπανση ωστόσο δεν πρόκειται να επισκιάσει τους Αγώνες, όπως διαβεβαιώνει η κινεζική ηγεσία, που έχει επενδύσει για μία «πράσινη Ολυμπιάδα» το ποσό των 15,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Για δύο τουλάχιστον εβδομάδες, ο ουρανός του Πεκίνου θα είναι καθαρός και η πόλη δεν θα ξεπεράσει τα όρια ατμοσφαιρικής ρύπανσης που έχει θέσει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Αμέσως μετά οι μηχανές του ασιατικού γίγαντα θα λειτουργήσουν ξανά στο «φουλ» για να αναπληρωθεί ο χαμένος χρόνος. Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι πεθαίνουν πρόωρα 400.000 Κινέζοι λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

ονται οι ες, αυξάν ν ώ γ Α ιί ο ωπίνων δ υμπιακ των ανθρ υν οι Ολ η ο ζ σ , η ιά τ τα σ α ά η μ π λ δικαιώ ην κατα Kαθώς π θρώπινα ν ρίας για τ α υ ς τ ώ ρ τα κ α ρ ια μ γ ια ια ουν δ βισ τές κραυγές δ αταγ γέλλ κίνο. Ακτι υκθέσεις κ από το Πε ε ν ς ιάδας αμα έ π τω κ μ ά τι υ μ η λ ν Ο ρ ς ε καιω β τη υ ια κ ν ι Κ ό ί κα Η εικ ες δίκες ργανισμο θαύματος. ύς ή άδικ ύ ο ο μ κ ο ισ ζι Τ διεθνείς ο ν ε ν. α ιν σ κ λέσεω ύς», βα όψη» του η των εκτε ριορισμο ισ ε χ π έ την «άλλη ν ν ο υ ίκ σ ο 470 από τη πό «κατ’ πίσης και ρωτιά με ρώνεται α κόσμια π ν καθώς ε γ α τώ π ισ ή β ρ ή τι ε κ ιβ Η παιδικ νέζων α σε μια θλ μνησ τία. α κατέκτη ιεθνής Α Δ η λείται 2007 η Κίν ι ε τε ν σημειώ » που συν , α ις μ ε η σ λ έ κ λ γ εκτε ερίδα κόμη «έ ς η εφημ ίναι ένα α λυψε χθε ά εργασία ε κ ο οτιπ ν α τη ς . Οπω αιδιά σ σ τη χώρα χιλιάδες π s, li o p α o ν ε Metr κείμ ι σαν αντι Southern πωλούντα α ίν σιΚ υ ο ή λ κ π τι οδυ ε άλλες λέψουν σ υ ή ο χ δ ιο α ρ ν ε ια γ Στην π εριοχές. ό το ότερες π ύνται απ ο ο ν ν αγ Λιανγκσά . ιά ιδ ριο 76 πα Φεβρουά

υ γώνες το μπιακοί Α υ λ α Ο ν ι έ ο ς ρο από Κινέζου ερισσότε π Για τους η ύ λ λ θ ο α π ι λύτερη αι κάτ α. Η μεγα 2008 είν η μ τ η σ τ ί ν ε ά γ ρ π υ σ υνα ημιο αθλητικό ν κόσμο δ ς. Γι’ νωση σ το ά ρηφάνεια γ ε ρ π ιο υ δ ς ή ικ τική ν αι θ ε χ α ου δέ ετ αίσθημ κριτική π η χώρα ένα ς ν ε ω ι μ ό α τ ιν η εν τε ετωπίζε αυτό και α ση αν τιμ Τ ύ . Δ ν η ω τ ν ό ο απ των Αγώ ς η το Πεκίν σ η υ ε μ ν σ το σ α υπονό ς φθάνου η σ απόπειρ ω το ρ ε έ μ 0 08 έσα ενημ κίνο του 2 δυτικά μ ουν το Πε ίν ε μια νέα ρ σ κ ι, γ υ ζο σ μείο να αι οι Κινέ Κ . 6 3 αν τιδυ 19 ε του ν τούν μ α π α Βερολίνο », ύ ο ποϊκοτάζ εθνικισμ τυρίας, μ ρ α μορφή « μ ια ιθέδ υακές επ ηλώσεις ι διαδικτ τικές εκδ α κ ν ιώ ν εταιρ γαλ λικώ ά μίν τια. μερικανικ α ε σεις σ

α ίες, έργ ς αρτηρ έ ικ δ ια ο π μ «ολυ Νέες και κτίρια ς ο ή τ μ ν ο υ δ ο υπο αλ λάζ σ τάσεων Κόκκών» δια ρας του ώ Χ « ς η τ ο π ία ήδη κα πρόσω υ», η οπο ο κ ά ε ρ ρ Δ ια κινου κόσμ ολ λά παγ π ι υ ε ο τ τ α ίπ ρ ρ ταρ ρη γέφυ εγαλύτε κτσού κόρ. Η μ λπο Χαγ ό κ ν ο τ ς σ υ κόσμο ερματικό ύτερος τ λ α υ γ ο ε τ μ και ο δρόμιο το αερο σ ις ο ό α μ τ θ ό σ τα ικά απ είναι μερ α τ υ ν ο ε ίν π κ ν ε Π ματα. Τη ύ α θ ε ά ψ ικ κοδομ ρα ξόδε 005 η χώ 2 ο 1ν 0 ε 0 μ 2 ετία ροηγού ψει τον π έ ο δ τ ο σ ξ ε ις ε ίχ ασ τάσ π’ όσα ε ές εγκατ σότερα α ικ ω σ ισ π α ρ υ ε τ β ν π ις ε ν τ ων για ιακών η ποδομώ γ π υ ρ μ έ ν υ ν λ τω ω Ο τα τ η ν η ξ ικότ νάπτυ ολο τω κόσ τος με χωρητ για την α υνολικό ρώ. Σύμβ Πεκίνου, ενώ το σ υ μύρια ευ , ιλιάδες μ α το Χ ν . το ιο α ιο ιώ δ τ κ α ε μισό αι τεράσ 27,4 δισ πιακό Στά ίν μ ε τα υ λ ς του ά ν Ο ω ρ μ ο ε έ π ελευταία τυξης ό ύ», το ν Πεκίνο ξε ησε την τ της ανάπ υ Πουλιο φ ς ά το ο τ ν ιά σ ώ λ ό τ ω κ α ο ς εργ σιακή «Φ ανθρώπιν ς αριθμό έσεων. Το άγ νωσ το ώ ν ε ν, 91.000 θ α ηκ εκτοπίσ τ άξια. κάτοικοι τα εργοτ ίω ε λ ε τ α α τ σ ή ο πν

κόσμος 17

δηλώσεις βίαιες δια ε σ η νο τ ό δ πυρο ίναι το μό ας, δεν ε ιβέτ, που γ Θ ό λ υ ο Φ τ ς η ι» θ την μή τ Το «αγκά ια διαδρο ώσεις για α. Οργαν παγκόσμ ίν ν Κ η τ ή ά κ τ η ια α τ κ υμπ ν κα νει την ολ ικαιωμάτω εις που ματώ ωπίνων δ έσ ρ χ θ ν σ α ς έ ν ία τω ς πολιτικ προσ τασ εωθ για σ τενέ ο ία ίν ο κ π ε ο Π υδάν, η ο Σ γορούν το υ συτο υ η δία πο βέρνησ ην τραγω με την κυ τ ΚΟ ια γ Μ ι η ν ο εύθυ ρόσωπ ρείται υπ ούρ. Εκπ φ ρ ρ α Χ τα Ν το ι σ το οπλίζει ντελείτα η Κίνα εξ ι τ ό ν υ υ ο ο λ ουε τ καταγγέλ Ζιμπάμπ λά και τη λ α μπε. , ά κ μ γ ύ υ ο τ περτ Μο μ ό Ρ α υ ρ δικτάτο υ Πεκίνο ντηση το ά π α η ια σ γ Η πά ιτικοποίη ς «η πολ με είναι πω συνάδει ν νων δε ώ γ Α ν ω τ μα». ιακό πνεύ το ολυμπ

ΛΑΣ Σ ΔΗ Μ Ο NTΙΝΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 30 Απριλίου 2008

«Welcome to Beijing» Ο κ. Μάρτον Σίμιτσεκ και το δικό του... Πεκίνο

τίστροτας αν ν ώ ρ τ ε Μ ς προς 0 ημέρε φα τις 10 γώνων, ξη των Α την έναρ οι Χωρίς σιογράφ οι «Δημο βαν χθες επανέλα » α ρ ο ν ύ Σ έκκληση αρίσι την από το Π έο Σινικό σει το ν «να σπά Κίνα για υ χτίζει η Τείχος πο τικά της η ι τα αρν ε ψ ύ ρ κ α ν τη χαλά». Παρά σ τοιχεία ν περιον αρχικώ ρωση τω ν ξένων το έργο τω ρισμών σ ταίους υ ε ους τελ τ ia d e m ΟργάνωΔιεθνής ί να μήνες, η κολουθε φίας εξα α ρ γ ροιο ε θ σ υ ο ε ης Δημ της ελ σπισης τ πάτησης ιωε τα μ α η κ σ ν τα ση Προά ας έχου ρούσμα ίν κ ι Κ ε ς λ , η λ τ έ α γ μ δομέν καταγ τον το έα ι για τα δε ι σε αυτό α α κ κ ν ν υ Α ω ο . π δ ς ό ώ ροσ τυπία ατα προ η των εκπ ντικά βήμ πρόσβασ η έματα πα ς θεί σημα θ η » σ ύ τα Δ η . τρα της «ευαίσθ η ν ια ε γ μ ς ό ίε χ ρ γ για τα μέ οφο αι ελε υ σε πληρ ισμένη κ του Τύπο ό περιορ μ θ α β α ν εέ ραμένει σ επταεευταία Την τελ ε δισεα ξόδεψ τία η Κίν ρια για ρια δολά κατομμύ ρατική ιτρομοκ την αν τ ν όψει ε άκιση της θωρ Αγώ μπιακών των Ολυ οηγμέρασε πρ νων. Αγό αρακο ήματα π να σ υ σ τ νω σ ε γ ς, διορ ά λούθηση ασφασκήσεις ειδικές α οήθεια ζήτησε β λείας και πό την γ νωσία α σ ε τε χ ν ο το Σίδ, ο ο Τορίν Αθήνα, τ κών εγκα ν ολυμπια τω ο δ ο είσ κάμερες λεια σ την την ασφά άρια, ε νώ λ ια ο γ ι δ λ ύ ια δ ρ ν η του τομμύ FBI. Το κο η σε άκρ 300 εκα νεϊ και το ί από άκρ ρνάει τα ε ε θ π μία α ε ι τ ξ α σ ν κ α ω ατείας ν ε γκατ τασ τάσε ν αεροπειρ σης έχου η ώ α τ θ ιρ ύ ισ ε ο μ π λ ο ό ο παρακ ν αυτον , μία απ ω α τ ν α ά μ φ λ σ έ υ ό Πρ ναλυτ ς μουσο Πεκίνου. αυτά οι α σφύγε το α η λ ρ ό ’ κ ρ ε δια σ Π ση σης σ τη γερμό. επιχείρη ής επίθε ναν σ υνα ικ α τ μ α ή ρ σ κ ρ ο ομ Ουλγκού δυνος τρ ν ότι ο κίν ρός. ικ μ ι α ίν επιμέ νου ε γώνων Α ν ω τ ια άρκε

Στο πάθος της Κίνας να δείξει τον καλύτερο εαυτό της στον κόσμο και τα σημαντικά βήματα προόδου που έχει κάνει σε πολλούς τομείς από τη στιγμή που της ανατέθηκε η διοργάνωση των Ολυμπιακών του 2008 στέκεται ο κ. Μάρτον Σίμιτσεκ, εντεταλμένος σύμβουλος της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας «ΑΘΗΝΑ 2004». Ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της ΔΟΕ για τους Αγώνες του Πεκίνου έχει επισκεφθεί την κινεζική πρωτεύουσα τουλάχιστον 10 φορές τα τελευταία χρόνια. Αυτό που μένει στον επισκέπτη, όπως μας είπε, είναι το πόσο θέλουν οι Κινέζοι να πετύχουν οι φετινοί Ολυμπιακοί και το πιο σπουδαίο ίσως πόσο έχει αλλάξει η εικόνα του Πεκίνου, αλλά και η νοοτροπία των ανθρώπων για τα δεδομένα της χώρας του Κόκκινου Δράκου λόγω των Αγώνων. Οι Κινέζοι φαίνεται να έχουν υπερβεί το φόβο τους για τον έξω κόσμο, έμαθαν αγγλικά και είναι έτοιμοι να καλωσορίσουν τους ξένους με τη μοναδική ευγένειά τους, υπογραμμίζει ο κ. Σίμιτσεκ. Το στοίχημα είναι να μην ξανακλειστούν στο καβούκι τους, μπροστά στον καταιγισμό επικρίσεων που δέχονται τους τελευταίους μήνες για ζητήματα που συνδέονται και με την πολιτική. Στο πολυσυζητημένο θέμα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθεροτυπίας επισημαίνει πως είναι θεαματικό το άνοιγμα που έχει κάνει η Κίνα σε σύγκριση με το παρελθόν της, εκπληρώνοντας τις βασικές υποχρεώσεις της, και προς δικό της όφελος. Λόγω των Αγώνων η ποιότητα ζωής των κατοίκων του Πεκίνου βελτιώνεται. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας, για παράδειγμα, είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, όμως λόγω και της δομής της κοινωνίας αντιμετωπίζεται με μέτρα που εκτιμάται πως θα δώσουν εν τέλει αποτελέσματα. Το ζήτημα της ασφάλειας αντιμετωπίζεται με ανάλογη ευαισθησία και σοβαρότητα. Είναι ενδεικτικό ότι για πρώτη φορά αστυνομικοί από τη διοργανώτρια χώρα συνοδεύουν την Ολυμπιακή Φλόγα στο ταξίδι της. Με δεδομένο πως και η κατασκευή των ολυμπιακών έργων προχωρά πολύ καλά σε γενικές γραμμές, με εξαίρεση κάποιες καθυστερήσεις, όπως επισημαίνει ο κ. Σίμιτσεκ, το κύριο έλλειμμα των Κινέζων σήμερα εντοπίζεται στο διοικητικό κομμάτι των Αγώνων. Διατυπώνονται φόβοι για την ετοιμότητα των διοργανωτών να αντιμετωπίσουν προβλήματα της τελευταίας στιγμής.

20  κόσμος

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

Ο... Αρμαγεδδών μπορεί να περιμένει Ενας μικρός αστεροειδής θα περάσει αύριο σε απόσταση αναπνοής από τη Γη Της ΜΑΡΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Μια σπάνια ευκαιρία για ένα «κοντινό πλάνο» αστεροειδούς θα έχουν αύριο οι αστρονόμοι. Ο 2007 ΤU24, όπως βάφτισαν οι επιστήμονες της NASA το μικρό αστεροειδή που εντόπισαν τον περασμένο Οκτώβριο, θα περάσει σε απόσταση αναπνοής -για τα δεδομένα του Διαστήματοςαπό τη Γη. Κίνδυνος σύγκρουσης δεν υπάρχει, όπως υπογραμμίζουν, απορρίπτοντας τα χολιγουντιανά σενάρια καταστροφής. Το ραντεβού του διαστημικού σώματος, που υπολογίζεται πως έχει διάμετρο 150-600 μέτρα, με τον πλανήτη μας έχει προκαλέσει το ζωηρό ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας και των ερασιτεχνών αστρονόμων.

Ο 2007 TU24, ο οποίος δεν θα είναι ορατός διά γυμνού οφθαλμού, θα προσεγγίσει τον πλανήτη σε απόσταση 538.000 χιλιομέτρων Στις 06:33 ώρα Ελλάδος ο 2007 TU24 θα προσεγγίσει τη Γη σε απόσταση 538.000 χιλιομέτρων, που είναι περίπου 1,4 φορά η απόσταση της Σελήνης από τον πλανήτη μας. Δεν θα είναι ορατός διά γυμνού οφθαλμού, αν ωστόσο ο ουρανός είναι καθαρός θα μπορούν όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν για λίγο την πορεία του με ερασιτεχνικά μικροσκόπια μεσαίου μεγέθους, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες.

Αστεροειδείς αυτού του μεγέθους υπολογίζεται πως προσκρούουν στη Γη κάθε 37.000 χρόνια και περνούν «ξυστά» κατά μέσο όρο κάθε 5 χρόνια, όμως σπάνια εντοπίζονται αρκετά νωρίς ώστε να προετοιμαστεί κανείς για να τους παρατηρήσει. Η επόμενη τετ α τετ συνάντησή μας με τέτοιο σώμα σε τόσο κοντινή απόσταση εκτιμάται πως θα γίνει το 2027 - βάσει των σημερινών δεδομένων, γιατί δεν αποκλείονται και εκπλήξεις. Οπως υπενθυμίζουν οι αστρονόμοι, εκεί έξω εκτιμάται πως υπάρχουν τουλάχιστον 7.000 αστεροειδείς που θεωρητικά μπορούν να προσκρούσουν κάποτε στη Γη, όπως ο 2007 TU24, οι οποίοι είτε έχουν εντοπιστεί είτε όχι μέχρι σήμερα. «Αύριο πάντως η φύση μάς προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία να μελετήσουμε έναν αστεροειδή από τόσο κοντά. Ακόμη δεν γνωρίζουμε πολλά στοιχεία για τον 2007 TU24, όπως για παράδειγμα τη σύνθεσή του» εξηγεί ο δρ Μάικ Νόλαν, επικεφαλής του αστεροσκοπείου του Πουέρτο Ρίκο. Μεθαύριο ένας άλλος αστεροειδής, ο 2007 WD5, θα πλησιάσει τον Αρη σε πολύ μικρότερη απόσταση - στα περίπου 25.800 χιλιόμετρα από την επιφάνειά του. Και σε αυτή την περίπτωση οι αστρονόμοι αποκλείουν το ενδεχόμενο πρόσκρουσής του στον Κόκκινο Πλανήτη. Αρχικά έδιναν πιθανότητες 1 προς 25, που τελικά μειώθηκαν σε 1 προς 10.000.

Δορυφόρος-απειλή ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ Ο ΛΕΥΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΝΤΑΓΩΝΟ

mspiliopoulou@e-tipos.com

Είναι ακυβέρνητος, περιέχει επικίνδυνα χημικά στοιχεία και κρατικά μυστικά των ΗΠΑ, ενώ απειλεί τη Γη με σύγκρουση στα τέλη Φεβρουαρίου Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ

Κίνδυνος σύγκρουσης του αστεροειδούς με τη Γη δεν υπάρχει. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι επιστήμονες...

Θα μπορούσε να είναι σενάριο ταινίας από αυτές που παράγει σε ποσότητες το Χόλιγουντ. Είναι όμως πραγματικότητα και μάλλον απασχολεί σοβαρά τους αρμoδίους στις ΗΠΑ. Αμερικανικός τεχνητός δορυφόρος βρίσκεται εκτός ελέγχου και απειλεί να πέσει στη Γη στο τέλος Φεβρουαρίου, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Οι αξιωματούχοι μιλούν στα ειδησεογραφικά πρακτορεία για τον επερχόμενο κίνδυνο από το Διάστημα, αλλά τονίζουν ότι δεν γνωρίζουν σε

ποιο σημείο του πλανήτη πρόκειται να γίνει η συντριβή. Ο δορυφόρος, βάρους 10 τόνων, έχει χάσει την ισχύ του, ενώ το προωθητικό του σύστημα δεν λειτουργεί, με αποτέλεσμα οι χειριστές ν’ αδυνατούν να εγγυηθούν την ασφαλή επιστροφή του στη Γη. Σε συναγερμό βρίσκεται ο Λευκός Οίκος, ο οποίος παρακολουθεί την εξέλιξη της κατάστασης από κοντά. Οι επιστήμονες προειδοποιούν για πιθανή απελευθέρωση επικίνδυνων στοιχείων στην ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με τον κ. Τζον Πάικ, ειδικό σε θέματα άμυνας και ασφάλειας, ο

δορυφόρος περιέχει βηρύλλιο, μέταλλο με υψηλό σημείο τήξης, που χρησιμοποιείται στην πολεμική και την αεροδιαστημική βιομηχανία. Η εισπνοή του στοιχείου αυτού μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Το δεύτερο υλικό είναι η υδραζίνη, ένα άχρωμο τοξικό καύσιμο που μυρίζει σαν αμμωνία και μπορεί να βλάψει όποιον έρθει

Είναι βάρους 10 τόνων, έχει χάσει την ισχύ του και το προωθητικό σύστημά του έχει τεθεί εκτός λειτουργίας σε επαφή μαζί του. Η ταυτότητα του δορυφόρου δεν έχει αποκαλυφθεί, αλλά πιθανότατα πρόκειται για κατασκοπευτικό, με αποστολή τη συγκέντρωση οπτικών πληροφοριών για εχθρικά κράτη και τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο δορυφόρος διατηρεί

κόσμος  21

NASA

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

Περισκόπιο Αδιάκοπο αιματοκύλισμα στην Κένυα Το νέο κύμα εθνοτικών συγκρούσεων στην Κοιλάδα του Μεγάλου Ρήγματος στη δυτική Κένυα, με απολογισμό τουλάχιστον 69 νεκρούς το τελευταίο πενθήμερο, επισκίασε την ειρηνευτική προσπάθεια του κ. Κόφι Ανάν στο Ναϊρόμπι. Καθώς ο πρώην γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αναζητούσε σημεία επαφής μεταξύ του προέδρου της χώρας κ. Μουάι Κιμπάκι και της αντιπολίτευσης, που απορρίπτει τη νίκη του στις εκλογές «βίας και νοθείας» της 27ης Δεκεμβρίου, ομάδες ενόπλων της φυλής Κικούγιου του κ. Κιμπάκι με ματσέτες και τόξα εκτελούσαν εν ψυχρώ δεκάδες αμάχους, μέλη αντίπαλων φυλών. Στο φαύλο κύκλο της βίας στον οποίο έχει βυθιστεί η Κένυα εδώ κι ένα μήνα -το χειρότερο από την κήρυξη της ανεξαρτησίας της από τη Βρετανία το 1963υπολογίζεται πως έχουν σκοτωθεί περίπου 1.000 άνθρωποι.

avlachou@e-tipos.com

Δίχως να λογοδοτήσει για τα έργα και τις ημέρες του στα 32 χρόνια που κυβέρνησε με σιδερένια πυγμή την Ινδονησία, ο Χάτζι Μουχάμαντ Σουχάρτο πέθανε χθες, σε ηλικία 86 ετών. Ο στρατιωτικός που κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία το 1967 «για να σώσει τη χώρα από την κομμουνιστική απειλή» κατηγορήθηκε για το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων και τη διασπάθιση 15-35 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το 1998 υποχρεώθηκε σε παραίτηση έπειτα από λαϊκή εξέγερση.

Εχασε οριστικά το τρένο ο Κασιάνοφ Εκτός κούρσας τέθηκε ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Κασιάνοφ μετά την απόρριψη της υποψηφιότητάς του για τις προεδρικές εκλογές στις 2 Μαρτίου από την εκλογική επιτροπή της Ρωσίας. Σύμφωνα με την επιτροπή, περισσότερες από 80.000 υπογραφές υπέρ του κ. Κασιάνοφ ήταν άκυρες, καθώς στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είχαν πλαστογραφηθεί. Συνολικά είχε καταθέσει 2 εκατομμύρια υπογραφές για να είναι έγκυρη η υποψηφιότητά του. Η απόφαση αυτή αφήνει το φιλελεύθερο στρατόπεδο χωρίς υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές, με αποτέλεσμα να ανοίγει ο δρόμος για τον εκλεκτό του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ο κ. Κασιάνοφ είναι από τους πιο σφοδρούς επικριτές του προέδρου Πούτιν. Αμέσως μετά την απόρριψη της υποψηφιότητάς του ο κ. Κασιάνοφ ζήτησε το μποϊκοτάρισμα των εκλογών. «Καλώ τους πολίτες να μην ψηφίσουν, να μη συμμετάσχουν σε αυτή τη φάρσα». Στις εκλογές θα συμμετάσχουν τελικά ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι και ο Αντρέι Μπογκντάνοφ.

Με την πλάτη στον τοίχο ο Μπράουν

REUTERS

αρχείο για ύποπτες τοποθεσίες που περιέχουν πυρηνικά και για στρατιωτικές βάσεις σε όλο τον κόσμο. Επισήμως τέτοιοι δορυφόροι χρησιμοποιούνται για την ακριβή απεικόνιση του μεγέθους φυσικών καταστροφών, όπως οι τυφώνες και οι πυρκαγιές. Κυβερνητικοί υπάλληλοι αποκλείουν προς το παρόν το ενδεχόμενο κατάρριψης του δορυφόρου, καθώς επιθυμούν ν’ αποφύγουν τη διαρροή κρατικών μυστικών. Επιπλέον, οι ειδικοί τονίζουν ότι από την κατάρριψη θα δημιουργηθούν θραύσματα που θα εισέλθουν στην ατμόσφαιρα και θα προκαλέσουν ζημιές. Η αμερικανική κυβέρνηση ως εναλλακτική επιλογή έχει την εφαρμογή όπλων λέιζερ που χρησιμοποιούνται για την εξουδετέρωση εχθρικών πυραύλων. «Πολλοί δορυφόροι στο πέρασμα των χρόνων έχουν βρεθεί εκτός τροχιάς κι έχουν πέσει στη Γη χωρίς να προκαλέσουν καμία καταστροφή. Ενδεικτικά, το 1979 ο δορυφόρος Skylab, βάρους 78 τόνων, έπεσε ακυβέρνητος στον Ινδικό ωκεανό. Oι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες παρακολουθούν την κατάσταση και προσπαθούν να μειώσουν τις πιθανότητες πρόκλησης οποιασδήποτε ζημιάς» επισήμανε ο κ. Γκόρντον Τζόντρο, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.

REUTERS

Ο Σουχάρτο στην κρίση της Ιστορίας

Νέες αποκαλύψεις για παράνομες χρηματοδοτήσεις του κόμματος των Εργατικών φέρνουν σε δύσκολη θέση τον Γκόρντον Μπράουν για ακόμα μία φορά. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Sunday Mirror», ο υπουργός Υγείας Αλαν Τζόνσον έλαβε δωρεά 4.500 ευρώ με πληρεξούσιο, γεγονός που αντίκειται στους νόμους χρηματοδότησης των κομμάτων. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες, λέγοντας πως λειτούργησε με βάση το νόμο.

Η Φρανσίν Κουστό έδωσε αγώνα για να δει τη λαβωμένη «Καλυψώ» να δαμάζει τα κύματα. AFP PHOTO / XAVIER LEOTY

Η «Καλυψώ» έτοιμη για νέες περιπέτειες Το θρυλικό πλοίο του Κουστό επιστρέφει... Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Εντεκα χρόνια μετά το θάνατο του μεγάλου Γάλλου ωκεανογράφου Ζακ-Ιβ Κουστό η «Καλυψώ», το θρυλικό πλοίο που τον συντρόφευσε στις εξερευνήσεις του στο απέραντο γαλάζιο, ετοιμάζεται να ταξιδέψει και πάλι. Με πρωτοβουλία της δεύτερης συζύγου του Φρανσίν το πρώην ναρκαλιευτικό του βρετανικού

“

Θα προτιμούσα να βουλιάξει παρά να γίνει μουσείο” ΖΑΚ-ΙΒ ΚΟΥΣΤΟ

ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ

ναυτικού θα οργώσει τις θάλασσες με σκοπό την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Η επισκευή του, που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα στη Βρετάνη, θα διαρκέσει 18 μήνες και αναμένεται να κοστίσει τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ. Το ιστορικό σκάφος, που πέρασε και από την Ελλάδα αναζητώντας στο Αιγαίο τα ίχνη της χαμένης Ατλαντίδας, τα τελευταία χρόνια παρέμεινε εγκαταλειμμένο στο λιμάνι Ροσέλ στη Γαλλία. Αιτία, η έριδα που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στο γιο του Κουστό από τον πρώτο του γάμο Ζαν Μισέλ και τη Φρανσίν για το ποιος θα το αποκτήσει. Πρό-

σφατα η Δικαιοσύνη αποφάσισε ότι της ανήκει. Μήκους 43 μέτρων το πλοίοσύμβολο θα μπορεί να αγκυροβολεί μπροστά στην έδρα του ΟΗΕ, να διασχίζει την Ερυθρά Θάλασσα ή να σπεύδει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου προκειμένου να συμβάλλει στην παγκόσμια περιβαλλοντική αφύπνιση, εξηγεί η Φρανσίν Κουστό. «Η Καλυψώ είναι ο Πύργος του Αϊφελ των θαλασσών, η Μόνα Λίζα του περιβάλλοντος. Μπορεί να ταξιδεύει από μέρος σε μέρος και να χρησιμεύσει ως εξέδρα για την υπογραφή περιβαλλοντικών συνθηκών», λέει. Ο Ζαν Μισέλ από την πλευρά του ήθελε να παραμείνει το σκάφος στη Γαλλία, ως στοιχείο εθνικής κληρονομιάς. Φιλοδοξούσε να το μετατρέψει σε μουσείο. Τα σχέδιά του ναυάγησαν όταν ένας ραδιοφωνικός σταθμός δημοσιοποίησε πρόσφατα ένα ιστορικό αρχείο με τη φωνή του πατέρα του. «Θα προτιμούσα να βουλιάξει παρά να μετατραπεί σε μουσείο. Δεν θέλω να… εκπορνευτεί από ανθρώπους που κάνουν πικ-νικ στο κατάστρωμά του», ακούγεται να λέει ο Ζακ-Ιβ Κουστό. Από το 1950 η «Καλυψώ» μαζί με το διάσημο καπετάνιο της ανακάλύψε τα μυστήρια των ωκεανών και έφτασε πολλές φορές κοντά στο θάνατο. «Πληγώθηκε» από τα κοράλλια των θερμών θαλασσών και από τους πάγους των πόλων, πάλεψε με καταιγίδες και ταξίδεψε σε κάθε γωνιά της Γης. Βυθίστηκε το Σεπτέμβριο του 1996, χτυπημένη από μια φορτηγίδα στο λιμάνι της Σιγκαπούρης. npavlopoulou@e-tipos.com

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 2 Ιουνίου 2008

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΤΑ 7% ΕΝΩ ΤΟΥΣ ΖΗΤΕΙΤΑΙ «ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ» Κρίσιμη η σημερινή συνάντηση του υπουργού Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλια με εκπροσώπους βιομηχανιών τροφίμων και σούπερ μάρκετ Του ΜΙΧΑΛΗ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Η ΔΕΗ αναδεικνύεται σε αχίλλειο πτέρνα της πολιτικής τιμών της κυβέρνησης, καθώς, όπως τονίζουν επιχειρηματίες, τα τιμολόγια του ρεύματος που ελέγχονται από το υπουργείο Ανάπτυξης εξακολουθούν να αυξάνονται, την ώρα που το ίδιο υπουργείο ζητά μειώσεις τιμών από την υπόλοιπη αγορά. Ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρήστος Φώλιας, που ρωτήθηκε πρόσφατα, απέκλεισε το ενδεχόμενο να ματαιωθεί ή να αναβληθεί για λίγους μήνες η επόμενη αύξηση του 7% στα τιμολόγια που έχει προγραμματισθεί για την 1η Ιουλίου, επικαλού -

μενος την επιβάρυνση της Επιχείρησης από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Επιχειρηματίες αντιτείνουν ότι ολόκληρη η αγορά επιβαρύνεται από τις αυξήσεις στα καύσιμα, τις πρώτες ύλες, τα τρόφιμα και το ρεύμα. Η προσπάθεια δέσμευσης της αγοράς στην κατεύθυνση μείωσης των τιμών θα συνεχιστεί σήμερα, σε συναντήσεις που θα έχουν ο κ. Φώλιας και ο υφυπουργός κ. Γιώργος Βλάχος με εκπροσώπους βιομηχανιών τροφίμων και αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Μέχρι στιγμής, πέρα από το γάλα της Vivartia (Δέλτα), που μειώνεται κατά 3%, και τον ελληνικό καφέ της Νεστλέ, που δεν θα ακριβύνει ως το τέλος του χρόνου, στην πρόσκληση του υπουργείου

για τις τιμές έ χ ε ι ανταπο κριθεί η αλυσίδα ΑΒ Βασ ιλόπουλος, η οποία όμως απευθύ νεται μόνο στους πελάτες της (όσους έχουν κάρτα αγο ρών). Η προσφορά της ΑΒ ισχύει για ένα τετράμηνο (από σήμερα μέχ ρι τις 30 Σεπ τεμβρίου) και προβλέπει μειώσεις 5% σε γάλατα ψυγείου, γιαούρτια, παιδικές πάνες και απορρυπαν τικά πλυντηρίου και ρούχων και 8% σε ρύζι, όσπρια ζυμαρικά. Από 2 Ιουνίου έως 30 Σεπ τεμβρίωση ου, σύμφωνα με την ανακοίν ίπου περ οι ος, της ΑΒ Βασιλόπουλ

700.000 κάτοχοι της κάρ τας αγορών «ΑΒ Plus» θα μπορούν να επωφεληθούν της προσφοράς που ισχύει για ο όλες τις μάρκες που θα βρίσκει α νυμ (επώ ι ράφ στο ής καταναλωτ τωση έκπ Η ς). έτα ετικ ς τική ιδιω και είο με θα γίνε ται αυτόματα στο ταμ ». Η Plus «ΑΒ τας την ένδειξη της κάρ ακατ ά ιρικ ετα τα για ει προσφορά ισχύ ΑΒ ος, ουλ ιλόπ Βασ (ΑΒ ΑΒ της στήματα City, Food Market). ϊόντα Μειώσεις τιμών 3-10% στα προ η ωσε κοίν ανα ίου της από τις 10 Ιουν ύυπε ο ΕΤ ν στο χθες είπε ς Unilever. Οπω Αντωνιάθυνος της εταιρίας κ. Γρηγόρης δέσμου συν δης (είναι και πρόεδρος του ΙΤΕΛ), ΣΕΒ δου ιολά των τυποποιητών ελα το τέως ουν ισχύ θα ές αυτ οι μειώσεις

Τετράμηνο προσφορών , από την ΑΒ Βασιλόπουλος % φθηνότερα έως και 10 προϊόντα της Unilever ισχύουν λος του έτους. Αυτές οι μειώσεις ίπου 50 για ένα καλάθι προϊόντων (περ ς των τάξη της ο κωδικοί) με ετήσιο τζίρ στις αδή δηλ αι κειτ (πρό 100 εκατ. ευρώ ϊόντα προ για σεις ιπτώ περ ς τερε περισσό ευρείας κατανάλωσης). τιμές Συγκεκριμέ να, μειώνον ται οι υτρα όλο αφρ και ια ούν κατά 3% στα σαπ μαρ τις και δο ιόλα ελα στο 4% Lux, κατά πλυ νες γαρίνες Αλτις, αλλά και στις σκό τσάι σικό κλα ντηρίου Skip, κατά 5% στο lto Sve ων πιάτ ό υγρ Lipton, κατά 6% στο ive. -act pro el Bec α γάλ κατά 10% στο mvoutsadakis@e-tipos.com

ς ησης, αλλά και οι πρόσφατε Τα όποια μέτρα της κυβέρν ών, τιμ των η ωσ συγκράτηση ή μεί ανακοινώσεις εταιριών για . ΔΕΗ της ις ήσε ρχόμενες αυξ «ακυρώνονται» από τις επε

οικονομία  19

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 2 Ιουνίου 2008

Βλάχος: Δεν έχω τίποτα να φοβηθώ «Εχουν ενοχληθεί πολλοί» από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, δήλωσε σε συνέ ντευξή του στον ΕΤ.Κ ο υφυπουργός Ανάπ τυξης κ. Γιώργος Βλάχος, αποκαλύπ τοντας ότι έχει δεχθεί πιέσεις. Ο κ. Βλάχος είπε ότι όταν αρχικώς ανέλαβε τα κυβερνητικά του καθήκοντα, πολλοί τον αντιμετώπισαν απαξιωτικά - «ποιος είναι αυτός και τι ξέρει;». Τώρα όμως επιχειρούν να απαξιώσουν τα μέτρα κατά της ακρίβειας. Στην ίδια συνέ ντευξή του, ο υφυπουργός Ανάπ τυξης λέει ότι δεν έχει έρθει κανείς να τον «απειλήσει» αλλά ότι έχει αισθανθεί την πίεση των συμφερόντων με τρόπους πλάγιους («περίεργα δημοσιεύματα ή οτιδήποτε άλλο»). «Δεν έχω τίποτα να φοβηθώ, δεν μπορεί να με εκβιάσει κανέ νας και για τίποτα», επισημαίνει ο κ. Βλάχος στη συνέ ντευξή του.

Θεωρείτε ουσιαστικές τις μειώσεις τιμών που ανακοινώνουν οι εταιρίες; www.e-tipos.com/ economy

Πετούν το μπαλάκι στις βιομηχανίες Οι εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ δηλώνουν ότι οι προμηθευτές τους καθορίζουν τις τιμές Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΦΑΚΟΥ

Τα σούπερ μάρκετ δεν έχουν περιθώρια για μείωση των τιμών, καθώς οι βιομηχανίες διαμορφώνουν το κόστος των προϊόντων. Αυτό τουλάχισ τον υποσ τήριξαν οι εκπρόσωποι 7 μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στη Nομαρχία Πειραιά, με αντικείμενο τη συγκράτηση των τιμών στα είδη διατροφής. Ο νομάρχης Πειραιά, κ. Γιάννης Μίχας, κατέστησε σαφές ότι από την ερχόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουν εντατικοί έλεγ χοι στα σούπερ μάρκετ, πέραν από την ποιότητα των τροφίμων, και για τις υπερβολικές αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων, ενώ προανήγγειλε αυστηρά πρόσ τιμα σε όσες επιχειρήσεις διαπιστωθεί να αισχροκερδούν εις βάρος των καταναλωτών.

Τιμοληψίες στον Πειραιά

Μάλιστα, ο κ. Μίχας παρουσίασε τιμοληψίες των υπηρεσιών της Nομαρχίας Πειραιά σύμφωνα με τις οποίες έχουν αυξηθεί οι τιμές ορισμένων προϊόντων μέχρι και 14% μέσα στους δύο τελευταίους μήνες (Μάρτιος - Μάιος). Ενδεικτικά ανέφερε ότι δεν δικαιολογούνται αυξήσεις όπως για παράδειγμα στα ζυμαρικά κατά 14%, στον κατεψυγμένο βακαλάο κατά 13,5%, στο γάλα εβαπορέ κατά 12,2% και στις φρυγανιές κατά 10,6%. Οπως ανέφερε ο νομάρχης, ο επιχειρηματικός κόσμος οφεί λει να επανελέγξει την κοστολόγηση των προϊόντων, το ποσοστό κέρδους, την ποιότητα των τροφίμων και να μην καταστεί παράγοντας σύνθλιψης του μέσου Ελληνα. Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, ο κ. Μίχας ζήτησε την απόσ υρση 15 προϊόντων που περιέχουν ηλιέλαιο, ενώ πρότεινε τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου συστήματος ελέγ χων, στο οποίο ο ΕΦΕΤ θα έχει το ρόλο του συντονισ τή, ενώ τον αποκ λειστικό ρόλο του ελέγ χου θα πρέπει να έχουν οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, ενισχυμένες ουσιαστικά με προσωπικό και εξοπ λισμό. nkoufakos@e-tipos.com

ογίζονται πόσο Οι Ευρωπαίοι κοιτούν το ευρώ και αναλ OMINIQUE FAGET έχει εκτιναχθεί το κόστος ζωής. AFP/D

Τα ρεκόρ του πληθωρισμού φέρνουν γκρίνια στην Ε.Ε.

περάσουν σε συγκεκριμένες Αργά σήμερα το απόγευμα στις να ενέργειες. Φραγκφούρτη, αμέσως μετά την Η νέα επιδείνωση του πληθωριτελετή για τα 10 χρόνια από τη σύπροκάλεσε και την αντίδραση σμού ς ρική Κόντρα κορυφής σταση της Ευρωπαϊκής Κεντ του προέδρου της ευρωζώνης, κ. Τράπεζας, οι υπουργοί Οικονομικών Γιούνκερ - Αλμούνια με κερ, ο οποίος δήλωθα έχουν ειδική συ- Ζαν-Κλοντ Γιούν φόντο το άλμα των τιμών της ευρωζώνηςτιμές ωνεί με εκείνους συμφ δεν πως σε των προϊόντων ζήτηση για τις την πρόταση του υν ρίπτο απορ στα υψηλά δεκαετίας που Η μό. διατροφής και τον πληθωρισ , Γάλλου προέδρου κ. Νικολά Σαρκοσυζήτηση θα συνεχιστεί και την Βρυξέλλες, του ανταποκριτή μας ζί, για ανασ τολή της επιβολής ΦΠΑ Τρίτη στο Συμβούλιο Υπουργών ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥ στα καύσιμα πέραν ενός προκαθοECOFIN. Ολοι αναγ νωρίζουν το Στο 3,6% επανήλθε ο πληθωρισμός ρισμένου ορίου. Πρόκειται για μια ς πρόβλημα και την ανάγκη λήψη ς οντα φθάν , ζώνη ευρω στην Μάιο το πρόταση που αξίζει να συζητηθεί, μέτρων αλλά προς το παρόν οι διάκαι πάλι στο ιστορικό ψηλό δεκαεανέφερε ο κ. Γιούνκερ. φορες ιδέες δεν τυγχάνουν γενικής τίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Από την πλευρά του, ο Γάλλος συναίνεσης. κράτη-μέλη αναζητούν «πυροσβεστικά» μέτρα, ενώ ο μόνος δείκτης Ο μόνος δείκτης που αντιστέκεται είναι που αντισ τέκεται στην εξαιρετικά στην αρνητική οικονομική συγκυρία αρνητική οικονομική συγκυρία είναι 6,7% αυτός της ανεργίας, που κινείται στο αυτός της ανεργίας. υπουργός κ. Φρανσουά Φιγιόν, Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωΤην Παρασκευή, στις Βρυξέλλες, πρωθ ενοχλημένος από την αρνώς σε στη δημοσιότητα η Εurostat, η εμφα στη συνεδρίαση του Συμβουλίου η της Κομισιόν, δήλωσε στάσ ή ανεργία, τόσο στο σύνολο της Ε.Ε. νητικ η ς, Υπουργών Ανταγωνιστικότητα της οχή περι στην (6,7%) όσο και την Παρασκευή ότι η ιδέα του κ. ΣαρΠορτογαλία κάλεσε πιεσ τικά τους τον ε μειν παρέ ), (7,1% ς ευρωζώνη κοζί θα συζητηθεί ούτως ή άλλως εταίρους να αναζητήσουν επειγόΑπρί λιο αμετάβλητη σε σχέση με στη Σύνοδο Κορυφής, «οι εταίροι ντως μέτρα αναχαίτισης του πλητο Μάρτιο, στα χαμηλά των τελευθα ακούσουν την επιχειρηματολοθωρισμού. Η σλοβενική προεδρία για ς, όμω , ειται ταίων μηνών. Πρόκ γία μας και αν δεν συμφωνούν, ας συμφώνησε ότι πρέπει να υπάρξει των ση είδη ή θετικ τη μοναδική την απορρίψουν. Δεν συμφωνούμε, ενιαία όσο και άμεση αντίδραση ναι α οποί η ν, άδω βδομ ν υταίω τελε όμως, με την απόρριψη χωρίς συζήτης Κοινότητας. Αυτό θα επιχειρημεν έγινε δεκτή με ικανοποίηση τηση», κατέληξε. Υπενθυμίζεται ότι θεί από την προεδρία, στο πλαίσιο η ξευσ εκτό η στην Κομισιόν αλλά την περασμένη εβδομάδα ο αρμότης προσεχούς Συνόδου Κορυφής τον 3,3% το από μού του πληθωρισ διος επίτροπος, κ. Χοακίν Αλμούνια, (19-20 Ιουνίου), ώστε οι Ευρωπαίοι δόπυρο Μάιο το 3,6% στο λιο Απρί τάχθηκε κατά οποιασδήποτε αλλαηγέτες από το ευχολόγιο της προητησε εκ νέου κλίμα ανησ υχίας στις γής στη φορολογία των καυσίμων. γούμενης Συνόδου (13-14 Μαρτίου) Βρυξέλλες.

22  οικονομία

Σύντομα

Νέοι γενικοί διευθυντές σε τρεις επιτελικές θέσεις της ΔΕΗ

Νέα στελέχη στη ΔΕΗ. EUROKINISSI / ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Σε αλλαγές στο διευθυντικό επιτελείο της ΔΕΗ προχώρησε η διοίκηση της Επιχείρησης. Στη θέση του γενικού διευθυντή εμπορίας, η οποία καλυπτόταν μέχρι πρόσφατα από τον παραιτηθέντα γενικό διευθυντή προσωπικού, τοποθετήθηκε ο κ. Χρ. Ποσειδών, ο οποίος μέχρι τώρα ήταν διευθυντής διαχείρισης ενέργειας και αναπληρωτής του γενικού διευθυντή παραγωγής. Στη θέση του γενικού διευθυντή Δυτικής Μακεδονίας τοποθετήθηκε ο κ. Δημ. Λάππας και στη θέση του γενικού διευθυντή επιτελικών υπηρεσιών ο κ. Χρ. Τριζόγλου.

Ακόμη και κατά στελεχών της θα κινηθεί η Siemens για «κάθαρση» Το ενδεχόμενο να κινηθεί νομικά εναντίον ιδιωτών, ακόμη και κατά πρώην στελεχών της φέρεται να εξετάζει η Siemens, στο πλαίσιο των διαδικασιών «κάθαρσης» που ακολουθεί. Μιλώντας για την έρευνα των αμερικανικών χρηματιστηριακών Αρχών (SEC), αρμόδιος αξιωματούχος της γερμανικής εταιρίας δήλωσε στην εφημερίδα «Tagesspiegel» πως «θα προασπίσουμε τα συμφέροντα του ομίλου ανεξάρτητα από πρόσωπα». Την ίδια στιγμή η εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung» σε σημερινό της άρθρο (διαθέσιμο από χθες) αναφέρει ότι το εποπτικό συμβούλιο του γερμανικού κολοσσού θα εξετάσει στο τέλος του μήνα κατά πόσον θα εγείρει αξιώσεις σε βάρος πρώην μελών του διοικητικού συμβουλίου του ομίλου.

Στην αγορά βαρέων μηχανημάτων η Σφακιανάκης με την Ergotrak Στην αγορά των μηχανημάτων έργων και των βιομηχανικών προϊόντων εισέρχεται η Σφακιανάκης, μετά την εξαγορά της εταιρίας Ergotrak, θυγατρικής της S&B, έναντι 7,5 εκατ. ευρώ. Η ολοκλήρωση της πώλησης θα πραγματοποιηθεί με την έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και τις αρμόδιες εποπτικές αρχές, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο τρίμηνο. H Ergotrak είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος και διανομέας στην Ελλάδα των εμπορικών σημάτων Cummins (κινητήρες Diesel και ηλεκτροπαράγωγα ζεύγη), Case (μηχανήματα έργων), Ausa (μικρά μηχανήματα έργων), Linde (ανυψωτικά και μηχανήματα διακίνησης φορτίων), Compair (αεροσυμπιεστές) και Hitachi (μηχανήματα ορυχείων). Η Ergotrak δραστηριοποιείται σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία μέσω θυγατρικών εταιριών.

Οικολογικό... Αμοιβαίο από την HSBC Eνα νέο Διεθνές Μετοχικό Αμοιβαίο Κεφάλαιο με «οικολογικό χαρακτήρα» προσφέρει και στους Ελληνες επενδυτές η HSBC. Πρόκειται για το HSBC GIF Climate Change Mutual Fund το οποίο επενδύει σε διεθνείς εταιρίες που πρωταγωνιστούν στην εύρεση, στην ανάπτυξη και την εφαρμογή λύσεων με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών. Το Α/Κ διατίθεται από το δίκτυο της HSBC σε ευρώ, δολάρια και λίρες Αγγλίας. Το ελάχιστο ποσό επένδυσης στο συγκεκριμένο Α/Κ είναι 2.000 ευρώ, έχει προμήθεια εισόδου περίπου 1,5% και καμία προμήθεια εξόδου. Αποκλειστικός αντιπρόσωπος διάθεσης για την Ελλάδα είναι η HSBC (Ελλάς) ΑΕΔΑΚ, η οποία διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο αμοιβαίων κεφαλαίων άνω των 550 εκατ. ευρώ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 14 Απριλίου 2008

��.�� στεγαστικά στον ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΟ FITCH ΓΙΑ «KANONIA» ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ Προειδοποιεί για «επιτοκιακό σοκ» που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν χιλιάδες νοικοκυριά μετά τη λήξη της περιόδου ισχύος του σταθερού επιτοκίου Της ΡΟΗΣ ΧΑΪΚΟΥ Ηδη περίπου 30.000 στεγαστικά Μετά την Τράπεζα της Ελλάδος, και δάνεια τελευταίας γενιάς, δηλαδή που ο διεθνής ελεγκτικός οίκος Fitch σή- χορηγήθηκαν μετά το 2001, έχουν αρμανε συναγερμό στις ελληνικές τρά- χίσει να «σκάνε», καθώς οι δανειολήπεζες για τα «κανόνια» του μέλλοντος πτες τους καθυστερούν ή δηλώνουν στα στεγαστικά δάνεια. Σε έκθεσή αδυναμία αποπληρωμής της δόσης της η Fitch Ratings επισημαίνει ότι τους. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες δαυπάρχουν ορατοί κίνδυνοι από τα νειολήπτες βρίσκονται μια ανάσα πριν στεγαστικά δάνεια με χαμηλό επιτό- από την ολοκλήρωση της σταθερής κιο εκκίνησης, το οποίο μετά τη λή- περιόδου και σύντομα θα κληθούν να ξη του μετατρέπεται σε κυμαινόμε- πληρώσουν αυξημένη δόση με βάση νο («teaser» rate mortgages), καθώς τα τρέχοντα υψηλά επιτόκια. Τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται και αυτά σε ελβετικό φράγκο. Τα πιστωτικά ιδρύματα προσφέ- σήμερα στην ελληνική αγορά κινούρουν επιτόκια της τάξης του 3,95% για νται μεταξύ 3% και 12%, αναλόγως την 2-3 χρόνια, ενώ στη συνέχεια το επι- τράπεζα, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος τόκιο μετατρέπεται σε κυμαινόμε- όρος είναι 3%. Από τα περίπου 2 εκατ. νο με βάση το διατραπεζικό Euribor νοικοκυριά που έχουν κάποιο δάνειο, + περιθώριο προτο 7% (135.000σαύξησης από 1%. 140.000 νοικοκυΗδη 30.000 δάνεια Το 73% των νέων ριά) βρίσκεται «επί έχουν αρχίσει στεγαστικών που ξυρού ακμής», κανα «σκάνε». Κίνδυνοι θώς έχει δανειστεί χορηγήθηκαν πέκαι από τα προϊόντα ποσά που ξεπερρυσι είχε σταθερό επιτόκιο για πάνω σε ελβετικό φράγκο νούν το 40% των από 1 έτος. Σε σύνοσυνολικών εισοδηλο στεγαστικής πίστης 65 δισ. ευρώ, μάτων του, ενώ στο «κόκκινο» είναι το περίπου το 15%-16% αποτελεί δάνεια 6% (115.000-120.000) που αδυνατεί σε ελβετικό φράγκο. Ο ελεγκτικός οί- να αποπληρώσει τις δόσεις του. κος θεωρεί ότι τα προϊόντα αυτά ενέΗ ΤτΕ έχει ήδη προειδοποιήσει ότι χουν μεγαλύτερο ρίσκο, καθώς ο δα- οι επιπτώσεις από την ταχεία αύξηση νειολήπτης «είναι εκτεθειμένος σε των στεγαστικών οφειλών θα είναι ένα πιθανό “επιτοκιακό σοκ” μετά τη πιο σημαντικές στο βαθμό που έχουν λήξη της περιόδου ισχύος του σταθε- εφαρμοστεί λιγότερο αυστηρά κριτήρού επιτοκίου». ρια κατά τη χορήγηση των δανείων. Η Fitch υποστηρίζει ότι οι επιπτώΕστω ότι ο δανειολήπτης παίρνει στεγαστικό 100.000 ευρώ για 20 σεις στις τράπεζες στην Ελλάδα δεν χρόνια με σταθερό επιτόκιο 3,60% θα είναι άμεσες, ωστόσο για πρώτη για τον πρώτο χρόνο. H μηνιαία δόση φορά τίθεται θέμα από διεθνή οίκο διαμορφώνεται σε 591,33 ευρώ μό- για τα χαμηλά επιτόκια στεγαστικής νο για τους 12 πρώτους μήνες. Επει- πίστης, αλλά και τα δάνεια σε ξένο τα, με κυμαινόμενο επιτόκιο 5,50%, νόμισμα. η μηνιαία καταβολή θα ανέλθει σε 690,06 ευρώ. rhaikou@e-tipos.com

Τα μεγέθη

��

δισ. ευρώ εκταμιεύονται σε ετήσια βάση για στεγαστικά δάνεια.

��%

των νέων στεγαστικών το 2007 ήταν με σταθερό επιτόκιο.

�,�%

από το σύνολο των δανείων βρίσκεται σε καθυστέρηση.

��%

των αιτημάτων για δάνεια δεν εγκρίνεται από τις τράπεζες.

Πιστεύετε ότι θα αντιμετωπίσετε δυσκολίες στο μέλλον για την αποπληρωμή των χρεών σας; www.e-tipos.com/economy

οικονομία  23

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 14 Απριλίου 2008

�� αέρα Τι να προσέχετε στις συμβάσεις Τα προβλήματα με τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εκκίνησης, όπως ονομάζονται, ξεκινούν όταν λήγει η σταθερή περίοδος, καθώς το επιτόκιο μπορεί ακόμη και να διπλασιαστεί. Οι δανειολήπτες επιβαρύνονται μόνο με τους τόκους του δανείου ή ακόμα και μέρος των τόκων για τα πρώτα 1-3 χρόνια, μεταθέτοντας για αργότερα την αποπληρωμή του κεφαλαίου. Υπάρχει έτσι η πιθανότητα η τράπεζα να εκτοκίζει τα πρώτα χρόνια μόνο τους τόκους με το χαμηλό επιτόκιο, ενώ το κεφάλαιο να εκτοκίζεται αναδρομικά με το υψηλότερο που θα ισχύει μετά. Οι τράπεζες για να «πριμοδοτήσουν» τον πελάτη τους τα πρώτα χρόνια, τον δεσμεύουν στη συνέχεια με μια σειρά όρων. Eτσι, στις συμβάσεις αυτών των δανείων μπορεί να αναγράφεται ότι δεν επιτρέπεται στο δανειολήπτη η πρόωρη αποπληρωμή του δανείου του ή η μεταφορά της οφειλής σε άλλη τράπεζα για προκαθορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της προσφοράς, που μπορεί να φθάνει και τα 10 χρόνια. Σε περίπτωση μεταφοράς ή πρόωρης εξόφλησης στην κυμαινόμενη περίοδο, ο δανειολήπτης επιβαρύνεται με σημαντική ποινή, η οποία αντιστοιχεί στη διαφορά επιτοκίου την τρέχουσα περίοδο επί το ποσό εξόφλησης. Επίσης, οι υποψήφιοι δανειολήπτες θα πρέπει να ελέγχουν αν υπάρχει η δυνατότητα επιλογής του επιτοκίου μετά το πέρας της σταθερής περιόδου, δηλαδή θα είναι υποχρεωτικά κυμαινόμενο ή θα υπάρχει δυνατότητα επιλογής εκ νέου για σταθερό επιτόκιο. Σε περίπτωση κυμαινόμενου, βάση αναφοράς θα είναι το Euribor ή το ΕΚΤ.

Η υψηλή τεχνολογία, ο Στρατός, ο τομέας του τουρισμού αλλά και οι χειρωνακτικές δουλειές υπόσχονται επαγγελματική αποκατάσταση. ΑΡΧΕΙΟ ΕΤ

Επαγγέλματα με μέλλον Οι 50 ειδικότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση μέσα στα επόμενα 10 χρόνια Του ΝΑΣΟΥ ΧΑΤΖΗΤΣΑΚΟΥ

Εργασίες χειρωνακτικής φύσεως, όπως του ηλεκτρολόγου και του υδραυλικού, αλλά και ειδικότητες των κλάδων της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών, των κατασκευών, της ναυτιλίας και των μεταφορών, οι οποίες απαιτούν πτυχίο ανώτατης σχολής, συμπε-

ριλαμβάνονται μέσα στα 50 επαγγέλματα με τις καλύτερες προοπτικές απασχόλησης για τα επόμενα 10 χρόνια. Οπως προκύπτει από τα συμπεράσματα των ερευνών της επιστημονικής ομάδας του πρώην υπουργού και καθηγητή της Οικονομικής της Εργασίας στο Πανεπιστήμιο

Πειραιώς, κ. Θεόδωρου Κατσανέβα, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλες τις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες διαπιστώνεται ότι όσες εργασίες σχετίζονται με την υψηλή τεχνολογία, καθώς και με οικονομικούς, διοικητικούς, τραπεζικούς, εμπορικούς και κατασκευαστικούς τομείς θα έχουν σταθερή ζήτηση στο άμεσο μέλλον. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας ειδικότητες όπως του τεχνικού βιολογικής οικολογικής γεωργίας, αρδεύσεων και ιχθυοκαλλιεργειών,

του κηπουρού, του ξυλουργού, του οδηγού ταξί, λεωφορείου ή φορτηγού, του μάγειρα, αλλά και του αρχιτέκτονα, του πολιτικού μηχανικού και του προγραμματιστή ή τεχνικού ηλεκτρονικών υπολογιστών και τηλεπικοινωνιών θα συνεχίσουν να προσφέρουν θέσεις απασχόλησης. Επίσης, θετικές θα είναι οι προοπτικές για όσους επιλέξουν να μπουν στα Σώματα Ασφαλείας και στο Στρατό. Αντίθετα, επαγγέλματα όπως του γιατρού, του οδοντιάτρου, του φαρμακοποιού, του δικηγόρου και του δασκάλου, τα οποία παλιότερα θεωρούνταν ικανά να προσφέρουν πλήρη απασχόληση και καλές αμοιβές, σήμερα εμφανίζονται κορεσμένα. Αρνητικές είναι οι προοπτικές και για τις ειδικότητες οι οποίες συνδέονται με τις θεωρητικές σπουδές. Σύμφωνα με την έρευνα που διενεργείται σταθερά τα τελευταία 15 έτη από την επιστημονική ομάδα του κ. Κατσανέβα, οι βασικές αιτίες αυτής της εξέλιξης, μεταξύ άλλων, είναι ο μεγάλος αριθμός αποφοίτων από αντίστοιχες σχολές καθώς και οι διαφοροποιήσεις στην παραγωγή σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις. «Από τις έρευνές μας προκύπτει η πορεία που θα ακολουθήσουν τα επαγγέλματα, μακροπρόθεσμα, σε επίπεδο ζήτησης», εξηγεί στον ΕΤ ο κ. Κατσανέβας. «Διαφοροποιήσεις μπορεί να προκύψουν μόνο βραχυπρόθεσμα και αυτό εξαιτίας ενδεχόμενων απρόβλεπτων παραγόντων. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, δηλαδή σε βάθος δεκαετίας, οι προβλέψεις για την προοπτική των διαφόρων ειδικοτήτων επαληθεύονται πλήρως», καταλήγει ο καθηγητής της Οικονομικής της Εργασίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. nxatzitsakos@e-tipos.com

Oι ειδικότητες της επιτυχίας ανά κλάδο Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία και γεωλογία

1. Τεχνολόγος θερμοκηπίων - ανθοκομίας 2. Τεχνικός βιολογικής γεωργίας 3. Κηπουρός 4. Τεχνικός αρδεύσεων 5.Τεχνίτης ιχθυοκαλλιεργειών Κατασκευές, μηχανολογία κ.λπ.

1. Μηχανολόγος - μηχανικός 2. Πολιτικός μηχανικός 3. Αρχιτέκτονας μηχανικός 4. Τεχνολόγος - Ηλεκτρολόγος 5. Υδραυλικός 6. Τεχνικός εργαλειομηχανών 7. Ξυλουργός - τεχνίτης Πληροφορική

1. Πληροφορικός - προγραμματιστής 2. Πληροφορικός οικονομίας - διοίκησης 3. Πληροφορικός τηλεπικοινωνιών - δικτύων 4. Πληροφορικός πληροφοριακών συστημάτων 5. Πληροφορικός Διαδικτύου 6. Τεχνικός πληροφορικής με πολυμέσα 7. Τεχνικός πληροφορικός εφαρμογών

8. Τεχνικός βάσεων δεδομένων

και δικτύων 9. Τεχνικός ιστοσελίδων 10. Πληροφορικός - Ηλεκτρονικός 11. Πληροφορικός - Ηλεκτρολόγος Μηχανικός 12. Τεχνικός ραδιοτηλεόρασης - δικτύων 13. Τεχνικός ηλεκτρονικών μηχανών γραφείου 14. Τεχνικός κινητής τηλεφωνίας 15. Τεχνικός Η/Υ - δικτύων 16. Τεχνικός ηλεκτρονικών μικροσυσκευών

Οικονομία, τράπεζες, διοίκηση

1. Φοροτεχνικός - Λογιστής 2. Οικονομολόγος - Πληροφορικός 3. Οικονομολόγος - Μηχανολόγος Νομικά

1. Δικαστής

Μεταφορές, ναυτιλία

1. Πλοίαρχος 2. Αξιωματικός Εμπ. Ναυτικού 3. Οδηγός ταξί 4. Οδηγός λεωφορείου

5. Οδηγός φορτηγού

Τουρισμός, επισιτισμός

1. Μάγειρας 2. Ζαχαροπλάστης

Καλές και εφαρμοσμένες τέχνες

1. Τεχνολόγος γραφικών τεχνών 2. Σχεδιαστής μέσω Η/Υ Υγεία, πρόνοια

1. Νοσηλευτής/τρια 2. Τεχνολόγος ιατρικών οργάνων 3. Τεχνικός ακτινολόγος 4. Κοινωνικός φροντιστής - οικιακός

βοηθός

Κοινωνιολογία, διεθνολογία, πολιτικές επιστήμες

1. Διπλωμάτης - διπλωματικός υπάλληλος Στρατιωτικά επαγγέλματα

1. Αξιωματικός Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας 2. Αξιωματικός Αστυνομίας, Πυροσβεστικής 3. Μόνιμος στρατιωτικών μονάδων Εκκλησιαστικά

1. Κληρικός ιερέας

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2008

22 Καλλιεργειες στην Ελλαδα και την Ε.Ε.

δισ. τόνοι είναι η παγκόσμια παραγωγή οπωροκηπευτικών, ποσότητα από την οποία τα 530 εκατομμύρια τόνοι είναι τα φρούτα και τα 470 εκατομμύρια τόνοι είναι τα λαχανικά.

εκατομμύρια τόνους οπωροκηπευτικών παράγει ετησίως η Ευρωπαϊκή Ενωση, καλύπτοντας το 10% σχεδόν της παγκόσμιας παραγωγής, με την Κίνα να κατέχει ως χώρα την πρώτη θέση (29% της παγκόσμιας παραγωγής).

της συνολικής παραγωγής οπωροκηπευτικών στην Ευρωπαϊκή Ενωση (των 25) καλύπτει η χώρα μας, ενώ ειδικά στην παραγωγή λαχανικών καλύπτει την πέμπτη θέση στην Ευρώπη.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Οι μεσάζοντες κάνουν πάρτι

ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ, Η ΨΑΛΙΔΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΡΑΦΙ ΚΑΛΑ ΚΡΑΤΕΙ

Του ΜΙΧΑΛΗ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Ο καλλιεργητής ρυζιού στη Χαλάστρα της Θεσσαλονίκης πρέπει να πουλήσει 11 κιλά από το προϊόν του για να αγοράσει από το σούπερ μάρκετ ένα κιλό ρύζι. Και ο καλλιεργητής σταριού πρέπει να πουλήσει 3 κιλά στάρι για να αγοράσει ένα κιλό αλεύρι ή μια φραντζόλα ψωμί ούτε μισό κιλό. Η «ψαλίδα» που χωρίζει τις τιμές παραγωγού με αυτές που πληρώνουν οι καταναλωτές στο ράφι του σούπερ μάρκετ παραμένει πολύ μεγάλη, παρά τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές βασικών αγροτικών προϊ-

Μπορεί το σιτάρι να πωλείται κατά 60% ακριβότερα, αλλά η παραγωγή ήταν μικρότερη όντων. Οι λεγόμενοι «μεσάζοντες», δηλαδή οι έμποροι που αγοράζουν από τους παραγωγούς και οδηγούν τα προϊόντα σε μεγάλες ποσότητες στο λιανεμπόριο, κερδίζουν ένα μεγάλο μέρος της διαφοράς της τιμής «από το χωράφι ως το ράφι». Οι μικρές σοδειές δημητριακών κυρίως πέρσι οδήγησαν σε μεγάλες αυξήσεις των τιμών παραγωγού. Η ΕΣΥΕ μόλις την Παρασκευή ανακοίνωσε στοιχεία που έδειξαν ότι οι καλλιεργητές σταριού, ρυζιού και άλλων δημητριακών μέσα στο 2007 είχαν αυξήσει τις τιμές πώλησης των προϊόντων τους κατά 66%! Σημαντικές είναι και οι αυξήσεις σε μια σειρά άλλων αγροτικών προϊόντων και κυρίως στην κατηγορία «σταφύλια-σταφίδες-μούστος», στα

όσπρια, στα φρούτα, στις ελιές κ.ά. Αυτή όμως η μεγάλη αύξηση των τιμών παραγωγού δεν συνεπάγεται ούτε ανάλογη αύξηση του εισοδήματος των αγροτών ούτε και μείωση της «ψαλίδας» μεταξύ των τιμών παραγωγού και καταναλωτή. Οι αγρότες είχαν μικρή σοδειά σε αρκετά προϊόντα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις το κόστος της παραγωγής ήταν αυξημένο. Γι’ αυτούς τους δύο λόγους δεν απόλαυσαν αυξημένο εισόδημα. Μπορεί το στάρι να πουλιέται 60% ακριβότερα σε σχέση με πέρσι, αλλά η παραγωγή ήταν μικρότερη. «Στην Ιταλία ψάχνουν να αγοράσουν στάρια για να φτιάξουν μακαρόνια και δεν βρίσκουν», έλεγε στον ΕΤ καθηγητής που παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο της αγροτικής παραγωγής και των τροφίμων. Και μπορεί πράγματι τα φρούτα να πουλήθηκαν από τους αγρότες στους εμπόρους κατά 17% ακριβότερα, αλλά το κόστος της παραγωγής (στο θερμοκήπιο) ήταν πολύ μεγαλύτερο, αφού ακρίβυναν το πετρέλαιο κατά 20%, οι σπόροι κατά 13% και τα λιπάσματα κατά 8,5% (όπως λένε τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας). Το ρύζι, ένα προϊόν ευρύτατης κατανάλωσης και στην Ελλάδα, αναποφλοίωτο, πωλείται από τον παραγωγό σε μια τιμή κοντά στα 0,25 ευρώ το κιλό. Στο σούπερ μάρκετ, η συσκευασία του μισού κιλού έχει 1,4 ευρώ. Το στάρι, παρά το διπλασιασμό της τιμής παραγωγού που έφτασε στο 0,45 ευρώ, απέχει κι αυτό πολύ από την τιμή που έχει το αλεύρι (που φτάνει στο 1,30 ευρώ). mvoutsadakis@e-tipos.com

Το κόλπο με την ντομάτα

Η ντομάτα είναι το πλέον ζητούμενο από τους καταναλωτές κηπευτικό όλες τις εποχές. Η τιμή της «παίζει» περισσότερο και από ένα «χαρτί της περιφέρειας» στο Χρηματιστήριο. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ποιοι κερδίζουν όταν η τιμή χτυπάει ρεκόρ; «Πάντως όχι οι καλλιεργητές», μας λέει ο κ. Γιάννης Χατζηγιαννάκης, πρόεδρος του συνεταιρισμού Ανατολή, στην Ιεράπετρα Κρήτης. «Οι Ελληνες καταναλωτές, ειδικά σε περίοδο εορτών, αγοράζουν πολύ περισσότερη ντομάτα απ’ ό,τι συνήθως. Η ζήτηση ανεβαίνει πολύ το Πάσχα και τα Χριστούγεννα. Κι αυτό το εκμεταλλεύονται οι έμποροι», λέει ο κ. Χατζηγιαννάκης και μας εξηγεί, πρακτικά, πώς λειτουργεί το «ασανσέρ» στην τιμή της ντομάτας με ένα παράδειγμα. Ο έμπορος αγοράζει από το συνεταιρισμό στην Ιεράπετρα το 60% της ντομάτας που θα πουληθεί σε όλη τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων, την περίοδο από τις 1015 Δεκεμβρίου, πληρώνοντας στο συνεταιρισμό γύρω στα 50 λεπτά το κιλό. Αλλο ένα 20% της ποσότητας το αγοράζει από 16-20 Δεκεμβρίου και πληρώνει γύρω στα 80 λεπτά το κιλό. Και στο διήμερο 20-22 Δεκεμβρίου αγοράζει το υπόλοιπο 20%, πληρώνοντας από 1,20 έως και 1,50 ευρώ το κιλό. Ομως, όλες αυτές οι ντομάτες πουλιούνται στην αγορά σε τιμές που φτάνουν ακόμη και τα 2,5 ευρώ - όχι μόνο αυτές που αγοράστηκαν ακριβά, αλλά και οι άλλες που είχαν αποθηκευτεί για να βγουν στην αγορά την κατάλληλη στιγμή… «Το πρόβλημα είναι ότι δεν ελέγχονται αποτελεσματικά τα τιμολόγια», λέει ο κ. Χατζηγιαννάκης. Δηλαδή, ο έμπορος ποτέ δεν παρουσιάζει στον έλεγχο το τιμολόγιο με τα 50 λεπτά, αλλά μόνο τα πιο πρόσφατα, με το 1,5 ευρώ…

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

Τιμή παραγωγού*

Διαφορά

Ρύζι

1020% 357%

Μέλι

200%

Πορτοκάλια

Στάρι/Αλεύρι

189% 189%

Γάλα

Πατάτες

183% 93%

Ελαιόλαδο

*Ευρώ ανα κιλό / λίτρο

οικονομία  23

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2008

εκατομμύρια τόνους κηπευτικών παράγει η Ελλάδα, εκ των οποίων οι 900 χιλιάδες τόνοι είναι η παραγωγή των θερμοκηπίων και οι υπόλοιποι 3,8 εκατομμύρια τόνοι είναι η υπαίθρια παραγωγή.

χιλιάδες στρέμματα καλύπτουν στην Ελλάδα οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες, με την Κρήτη να κατέχει το 50% των θερμοκηπίων της χώρας.

Τιμή καταναλωτή*

χιλιάδες τόνους ντομάτας παράγει η χώρα μας στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, ενώ άλλοι 460 χιλιάδες τόνοι είναι η παραγωγή υπαίθριας ντομάτας που προορίζεται για νωπή κατανάλωση.

του μέσου όρου στην Ε.Ε. είναι η τιμή πώλησης του ψωμιού στην Ελλάδα. Ακριβότερη χώρα η Δανία, στο 150% της μέσης τιμής, και φθηνότερη η Βουλγαρία, μόλις στο 41%

Πρωταθλητές ακρίβειας σε γαλακτομικά και έλαια Σήμερα το κυβερνητικό πακέτο μέτρων, με αυστηρές ποινές για χονδρέμπορους και λιανοπωλητές Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

ΠΗΓΗ: Τιμοληψίες υπουργείου Ανάπτυξης, εκτιμήσεις αγροτών

«Πακέτο» ελέγχων, ενημέρωσης, ποινών και ενίσχυσης του καταναλωτικού κινήματος ανακοινώνει το μεσημέρι ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χ. Φώλιας, στο πλαίσιο των αποφάσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής για καταπολέμηση της ακρίβειας. Τα μέτρα οριστικοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έγιναν γνωστές θα περιλαμβάνουν παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα διακίνησης, από το χωράφι μέχρι το χονδρικό, λιανικό εμπόριο και τον καταναλωτή και συμπίπτουν με αντίστοιχη εκστρατεία συγκράτησης του πληθωρισμού που έθεσε σε κίνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: H αρμόδια επίτροπος Μεγκλένα Κούνεβα, που επισκέφθηκε τη χώρα μας την περασμένη Παρασκευή, τόνισε ότι η ενιαία αγορά έγινε πράξη για τις επιχειρήσεις, αλλά πρέπει τώρα να δουλέψει και για τους καταναλωτές. Η Κομισιόν προχώρησε στην ίδρυση παρατηρητηρίου αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που εστιάζει σε πέντε στοιχεία για κάθε αγορά: τιμές, παράπονα των καταναλωτών, δυνατότητα και κόστος αλλαγής προμηθευτή, βαθμό ικανοποίησης και επίπεδο ασφάλειας. Τα πρώτα στοιχεία που προκύπτουν για τη χώρα μας είναι ότι οι καταναλωτές εκφράζουν δυσαρέσκεια για τις τιμές των τροφίμων, ενώ στον τομέα της σταθερής τηλεφωνίας εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τη μείωση του κόστους τα τελευταία χρόνια, όχι όμως και από την ποιότητα των υπηρεσιών. Ειδικότερα, για τις τιμές των τροφίμων προκύπτει ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ιταλία είναι οι ακριβότερες χώρες για γαλακτοκομικά, τυριά και έλαια και από τις φθηνότερες στα φρούτα. Τα μέτρα κατά της ακρίβειας, σύμφωνα με τις πληροφορίες που

έγιναν γνωστές τις προηγούμενες ημέρες, θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: ένταση των ελέγχων για τιμές (όπου ισχύουν ανώτατα περιθώρια κέρδους, δηλαδή στα οπωροκηπευτικά), αγορανομικές παραβάσεις (π.χ. διαφορά τιμής από το ράφι στο ταμείο) και παρεμπόριο (με έμφαση στις παρυφές των κεντρικών αγορών), αλλαγές στο «ποινολόγιο» με εφαρμογή ενιαίων ποινών (πρόστιμα και διοικητικά μέτρα) από τις

Δυσαρεστημένοι οι Ελληνες για τις τιμές των τροφίμων, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της Ε.Ε.

δεν δίνουν στοιχεία, ενώ θα προχωρήσει πιθανότατα και η κατάργηση του δεύτερου χονδρεμπορικού κέρδους. Θα δίνονται στη δημοσιότητα λίστες με τιμές και ανατιμήσεις, ωστόσο η ηγεσία του υπουργείου έχει απορρίψει την εισήγηση για θέσπιση καταλόγου με ενδεικτικές τιμές. Στα μέτρα μεσο-μακροπρόθεσμου ορίζοντα περιλαμβάνονται αλλαγές στη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό, ώστε οι έρευνες της Επιτροπής να επικεντρωθούν στα ζητήματα που «καίνε» περισσότερο τους καταναλωτές, και ενίσχυση του καταναλωτικού κινήματος. kvoutsadakis@e-tipos.com

κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες, επαναφορά της διατίμησης σε χώρους μειωμένου ανταγωνισμού (πλοία, αεροδρόμια κ.λπ.) για συγκεκριμένα προϊόντα και επέκτασή της στα πρατήρια των εθνικών οδών. Οι βιομηχανίες θα καλούνται, όπως έγινε και κατά την εορταστική περίοδο, να αιτιολογούν τις ανατιμήσεις εφόσον υπερβαίνουν τον πληθωρισμό, με απειλή παραπομπής στον εισαγγελέα για όσους

Η ιστορική... μάχη του τελάρου

▪ Δεκαετία ’80: Η πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ σημαδεύθηκε από τη διατίμηση και τις «μάχες» του τελάρου και της φραντζόλας. ▪ 1990-1993: Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατήργησε τους ελέγχους τιμών σε όλα τα προϊόντα, με ελάχιστες εξαιρέσεις (φάρμακα και οπωροκηπευτικά). ▪ 1994-2002: «Συμφωνίες κυρίων» για να επιτευχθεί ο στόχος της ΟΝΕ και σφοδρές συγκρούσεις των βιομηχάνων με τα σούπερ μάρκετ. ▪ 2002-2004: Εκρηξη ακρίβειας με την εισαγωγή του ευρώ στις συναλλαγές, απειλές Κουλούρη για τιμωρία των κερδοσκόπων, χωρίς συνέχεια. ▪ 2004-2007: Ενεργοποίηση της Επ. Ανταγωνισμού, επιβλήθηκαν τα πρώτα μεγάλα πρόστιμα. Σήμερα το «πακέτο Φώλια» κατά της ακρίβειας.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

20 4.600

�.��,�� R �� S ��

�,��% ��,��%

4.300

ΠΕ

ΠΑ

ΔΕ

ΤΡ

ΤΕ

ΠΕ

ΛΟΝΔΙΝΟ �FTSE �� .��,��

4.000

ΑΓΟΡΕΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ

��.�� ώρα Ελλάδας

DOW JONES ΗΠΑ ��.��,�� NASDAQ ΗΠΑ �.��,�� ΧETRA DAX ΓΕΡΜΑΝΙΑ �.��,�� CAC �� ΓΑΛΛΙΑ �.��,�� NIKKEI �� ΙΑΠΩΝΙΑ ��.��,�� MIB �� ΙΤΑΛΙΑ ��.�� ΚΥΠΡΟΣ Γ.Δ �.��,�

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

��,��% ��,��% ��,��% ��,��% �,��% ��,��% ��,��%

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

Η εντεκάδα της ακρίβειας

Πετρέλαιο θέρμανσης

Βούτυρο γάλακτος

Σπορέλαιο

Ζυμαρικά

+27,3 +20,1 +22,3 +27,7 +14,5 +35,4 +20,9 +13,5 Αλεύρι

+11,6

Βενζίνη

+12,2

Αβγά & ψωμί

+13,0 Τυριά σκληρά

Οσπρια

Νωπά πουλερικά

Φυτικό βούτυρο

Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις το τελευταίο 12μηνο (σύγκριση Ιανουαρίου 2008 με τον Ιανουάριο του 2007, μεταβολές %)

Υψηλή πτήση για τον πληθωρισμό ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΣΤΟ 3,9% ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ, ΓΙΑ ΤΡΙΤΟ ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΟ ΜΗΝΑ Σε συγκρατημένες αυξήσεις μισθών προσανατολίζεται η κυβέρνηση, δίνοντας γραμμή και στον ιδιωτικό τομέα Του ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

Oι φόβοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης για παγίωση των πληθωριστικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία αρχίζουν να επιβεβαιώνονται, αφού τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τον Ιανουάριο δείχνουν ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή παρέμεινε στα επίπεδα του 3,9% για τρίτο συνεχόμενο μήνα. Η επιβάρυνση των νοικοκυριών από τις ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες διαμορφώνει και το κλίμα στις διαπραγματεύσεις ερ-

γαζομένων-εργοδοτών για τις νέες συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Τα συνδικάτα ζητούν αυξήσεις που θα φτάνουν στο 10,5%, ώστε να καλυφθούν οι απώλειες από την έξαρση του πληθωρισμού και παράλληλα οι μισθοί να συγκλίνουν σταδιακά με τις μέσες αποδοχές στην ευρωζώνη. Oμως οι εργοδοτικοί φορείς αντιπροτείνουν αυξήσεις της τάξης του 4%, προκαλώντας την αντίδραση της ΓΣΕΕ και δίνοντας ευρύτερη διάσταση στην απεργιακή κινητοποίηση της 13ης Φεβρουαρίου για το ασφαλιστικό.

Στο υπουργείο Οικονομίας φοβούνται την εκδήλωση ενός πληθωριστικού «σπιράλ», όπου οι ανατιμήσεις θα οδηγούν σε υψηλές αυξήσεις μισθών, προκαλώντας νέες πιέσεις στις τιμές των προϊόντων κ.ο.κ . Μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, ο υπουργός Οικονομίας, κ. Γ. Αλογοσκούφης, επέστησε εκ νέου «την προσοχή των κοινωνικών εταίρων στον κίνδυνο να καταστεί δομικός ο εισαγόμενος πληθωρισμός», υπενθυμίζοντας ότι «η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να έχει τεράστια προβλήματα ανταγωνιστικότητας και δημοσιονομικό πρόβλημα». Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δώσει το παράδειγμα, ανακοινώνοντας εντός του Φεβρουαρίου εξαιρετικά συγκρατημένες αυξήσεις στο δημόσιο τομέα, της τάξης του 33,5% για μισθούς και συντάξεις. Την ίδια τακτική προτίθεται να ακολου-

θήσει και στις συζητήσεις μεταξύ διοικήσεων και εργαζόμενων στις ΔΕΚΟ για την υπογραφή των νέων συλλογικών συμβάσεων. Ακόμη, επιθυμία του υπουργού Οικονομίας είναι οι νέες συλλογικές συμβάσεις σε ΔΕΚΟ και ιδιωτικό τομέα να έχουν διετή, τουλάχιστον, χρονική

Επιθυμία του υπουργού Οικονομίας οι συμβάσεις να είναι διετούς διάρκειας διάρκεια, κάτι στο οποίο συμφωνεί και ο ΣΕΒ. Συγκρατημένες μισθολογικές αυξήσεις θα ζητήσει και η Τράπεζα της Ελλάδας στην ετήσια έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική. Γεγονός είναι, πάντως, ότι η τσέπη των καταναλωτών έχει επιβαρυνθεί

ιδιαίτερα από τις υψηλές τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου θέρμανσης, αλλά και από τις αυξήσεις των τιμών των δημητριακών και των κτηνοτροφικών προϊόντων τούς τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, μεγάλες ανατιμήσεις παρατηρήθηκαν το τελευταίο δωδεκάμηνο στο πετρέλαιο θέρμανσης (35,4%), το σπορέλαιο (27,3%), τα ζυμαρικά (22,3%), τη βενζίνη (20,3%), το ψωμί και τα αβγά (14,5%), στα όσπρια (12,2%) και τα νωπά πουλερικά (11,6%). Η ΕΣΥΕ θεωρεί παρακινδυνευμένο να διατυπώσει πρόβλεψη για την πορεία του πληθωρισμού τους προσεχείς μήνες, αλλά στελέχη της υποστηρίζουν ότι, αν δεν υποχωρήσουν οι τιμές των καυσίμων, τότε δύσκολα θα περιοριστούν οι πληθωριστικές πιέσεις. mdovolos@e-tipos.com

οικονομία  21

FTSE/ASE �� ALPHA BANK ATEbank COCA�COLA COSMOTE EFG EUROBANK EMPORIKI BANK

�,��% �,��% �,��% ��,��% � �,��% �,��%

INTRALOT MARFIN POP. BΑΝΚ MOTOR OIL TITAN ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΔΕΗ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

�,��% ��,��% � ��,��% ��,��% ��,��% �,��%

ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΕΛΛ. ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΟΠΑΠ ΟΤΕ ΤΑΧ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

�,��% � �,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ

ΜΕΤΟΧΕΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008 � EΥΡΩ/ΔΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ

�,��

ΝΟΜΙΣΜΑ Δολάριο ΗΠΑ Φράγκο Ελβετίας Γιεν Ιαπωνίας Λίρα Αγγλίας Χρυσή Λίρα Χρυσός

ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ �,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,� �δολ./ουγκιά�

Παρακολουθήστε ζωντανά τη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου στο www.e�tipos.com/economy/ase

Επιστρατεύεται η ΥΠΕΕ. Σύμπραξη 15 ενώσεων καταναλωτών Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Ως το τέλος του μήνα θα ανακοινώσει το υπουργείο Ανάπτυξης «πακέτο» πρωτοβουλιών κατά της ακρίβειας, που θα περιλαμβάνει άμεσες και έμμεσες πιέσεις προς τις επιχειρήσεις για συγκράτηση των τιμών: από παραδειγματική τιμωρία όσων συλλαμβάνονται να παρανομούν (π.χ. διαφορετικές τιμές από το ράφι στο ταμείο) μέχρι ελέγχους από την ΥΠΕΕ. Το «πακέτο» συζητήθηκε πρόσφατα στην Κυβερνητική Επιτροπή και στοχεύει στον περιορισμό των επιπτώσεων από τις αυξήσεις στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και τροφίμων. Οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν από τις επιχειρήσεις που δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα του υπουργείου Ανάπτυξης να κοινοποιήσουν τα κοστολογικά στοιχεία για τις αυξήσεις τιμών που

έγιναν το τελευταίο διάστημα. Επίσης θα επικεντρωθούν στις ελληνοποιήσεις εισαγόμενων προϊόντων. Στα μέτρα πολιτικής περιλαμβάνεται και η στήριξη του καταναλωτικού κινήματος ώστε οι παρεμβάσεις του να γίνουν πιο αποτελεσματικές. Χθες ανακοινώθηκε η δημιουργία της πρώτης Ομοσπονδίας Καταναλωτών, με το διακριτικό τίτλο «Η Παρέμβαση», που προέκυψε από τη σύμπραξη 15 Ενώσεων από όλη τη χώρα, με 15.000-20.000 μέλη. Μεταξύ των ιδρυτικών ενώσεων είναι η ΕΚΠΟΙΖΩ, το νέο ΙΝΚΑ και ενώσεις από διάφορες περιοχές, το πρώτο αίτημα των οποίων, όπως ανέφεραν χθες σε συνέντευξη Τύπου, ήταν η χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό... Σήμερα το πρωί θα συνεδριάσει το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτών και Αγοράς. kvoutsadakis@e-tipos.com

Σύντομα Στο 9,8% του ΑΕΠ οι εξαγωγές Προγράμματα ενίσχυσης των εξαγωγών σε 58 χώρες και 25 διαφορετικούς κλάδους προβλέπει η πολιτική του Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ) για το 2008, όπως την παρουσίασε ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης. «Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν φέτος στο 9,8% του ΑΕΠ», τόνισε ο κ. Αλογοσκούφης, ενώ πρόσθεσε ότι ο ΟΠΕ θα επεκτείνει τη δράση του στους τομείς της τεχνολογίας και των κατασκευών. Εμφαση θα δοθεί και στην αγορά της Κίνας.

Agrotica-oil... Το ενδεχόμενο χορήγησης φθηνού αγροτικού πετρελαίου στους κτηνοτρόφους, όπως γίνεται χρόνια τώρα για τους γεωργούς, εξετάζει η κυβέρνηση. «Σκοπός είναι να μειωθεί το κόστος παραγωγής των κτηνοτρόφων», είπε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αλέξανδρος Κοντός σε συνέντευξη Tύπου, στο πλαίσιο της 22ης Agrotica. Ο κ. Κοντός τόνισε ότι εντός του μήνα θα κατατεθεί το ν/σ για τη μετατροπή των εργοστασίων της ΕΒΖ σε μονάδες παραγωγής βιοαιθανόλης.

Κριτική από ΔΑΚΕ για Αράπογλου

Οι έλεγχοι θα διασταυρώνουν τις τιμές στο ράφι και το ταμείο. ΕUROKINISSI

REUTERS/ΑLESSIA PIERDOMENICO

Ελεγχοι για τιμές και ελληνοποιήσεις

Εντονη κριτική στο διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, κ. Τ. Αράπογλου, άσκησε χθες η ΔΑΚΕ Εθνικής. Σε ανακοίνωσή της η προσκείμενη στη Ν.Δ. συνδικαλιστική παράταξη αναφέρει ότι «τόσο ο διοικητής όσο και ορισμένα ακόμη μεγαλοστελέχη ωφελήθηκαν από 500 χιλ. έως 3 εκατ. ευρώ έκαστος μέσω της χορήγησης στους εαυτούς τους- του δικαιώματος αγοράς μετοχών σε χαμηλές τιμές («stock options») από το πρόγραμμα Ανάπτυξης Εργασιών της Εθνικής για το 2005».

Οι σκιές έξω από το κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας της Βρετανίας μεταφέρθηκαν και στις αγορές.

Ο Τρισέ προσγείωσε τα Χρηματιστήρια Κράτησε σταθερά τα επιτόκια, σε αντίθεση με Βρετανία - ΗΠΑ Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΟΜΙΝΗ

Οι κίνδυνοι ανάπτυξης για την ευρωπαϊκή οικονομία απέτρεψαν τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Τρισέ να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων προκαλώντας τριγμούς στις κεφαλαιαγορές. Την ίδια ώρα η Κεντρική Τράπεζα της Βρετανίας μείωνε κατά 0,25% τα επιτόκια. Η Σοφοκλέους, παρά το γεγονός ότι ακολουθούσε πιστά σε ζημιές άνω του 1,5% τις ευρωπαϊκές αγορές, τα τελευταία λεπτά κυριολεκτικά «αναστήθηκε», κλείνοντας τη συνεδρίαση με οριακά κέρδη 0,15%. Σε αυτό συνέβαλε η άνοδος των Alpha Bank, Αγροτικής, Εθνικής, Eurobank, Ελληνικών Πετρελαίων και Intralot. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αποθετηρίου, η συμμετοχή των ξένων μετόχων στη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. έπεσε τον Ιανουάριο στο 51,3% από 51,8%. Ο Ερικ Τσέινι, επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley, μιλώντας

στο 6ο Τραπεζικό Φόρουμ του Economist, εμφανίστηκε αισιόδοξος σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Ο κ. Τσέινι τόνισε ότι η ελληνική οικονομία βασίζεται κυρίως στην εσωτερική ζήτηση και τις επενδύσεις ενώ οι επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης -ιδίως στον τραπεζικό τομέα- είναι περιορισμένες. Ανέφερε επίσης ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι για την παγκόσμια ανά-

Η ελληνική οικονομία έχει αντοχές στην κρίση, εκτιμά η Morgan Stanley πτυξη είναι σοβαρότεροι απ’ ό,τι θεωρούν οι κεντρικοί τραπεζίτες, οι επενδυτές και οι αναλυτές. Ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών κ. Σπύρος Καπράλος επισήμανε ότι η ελληνική αγορά συνεχίζει την υλοποίηση των στόχων της. Στο πλαίσιο αυτό αποφάσισε να συμμετέχει στη διαδικασία πώλησης του Χρηματιστηρίου Λιουμπλιάνα και σήμερα υπεβλήθη η μη δεσμευτική προσφορά. ekomini@e-tipos.com

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σάββατο 14 Ιουνίου 2008 ��.�� ώρα Ελλάδος

4.200

3.900

ΠΑ

ΔΕ

ΤΡ

ΤΕ

ΠΕ

ΠΑ

3.600

�.��,�� R �� S ��

ΛΟΝΔΙΝΟ FTSE �� .��,��

��,��% ��,��% ΑΓΟΡΕΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ

DOW JONES ΗΠΑ ��.��,�� NASDAQ ΗΠΑ �.��,�� ΧETRA DAX ΓΕΡΜΑΝΙΑ �.��,�� CAC �� ΓΑΛΛΙΑ �.��,�� NIKKEI �� ΙΑΠΩΝΙΑ ��.��,�� MIB �� ΙΤΑΛΙΑ ��.�� ΚΥΠΡΟΣ Γ.Δ. �.��,��

� � ��,��% ��,��% �,��% ��,��% ��,��%

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

Στα €15 δισ. κάθε χρόνο η φοροδιαφυγή Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΣΟΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΞΕΠΕΡΝΑ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Το μεγαλύτερο «έλλειμμα» προέρχεται από παραθυράκια για εισοδήματα, κέρδη και περιουσία. Μισθωτοί και συνταξιούχοι οι μόνοι συνεπείς Του ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

«Μαύρη τρύπα» 15 δισ. ευρώ απειλεί να καταπιεί το ελληνικό φορολογικό σύστημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από αναποτελεσματικότητα και άδικη κατανομή των επιβαρύνσεων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Η φοροδιαφυγή, η φοροκλοπή, αλλά και η νόμιμη απαλλαγή από τη φορολόγηση πολλών μορφών πλούτου και εισοδήματος οδηγούν σε τρομακτική υστέρηση στα φορολογικά έσοδα σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά επίπεδα, καθιστώντας όνειρο θερινής νυκτός την άσκηση σοβαρής κοινωνικής πολιτικής στη χώρα μας. Τα στοιχεία της Eurostat είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν κατευθείαν τον πυρήνα του δημοσιονομικού προβλήματος: το 2006 τα φορολογικά έσοδα (άμεσοι και έμμεσοι φόροι) έφταναν το 20,3% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε.-27 ήταν 27,4%. Αυτή η διαφορά μεταφράζεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 15 δισ. ευρώ περίπου και φέρνει τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. όσον αφορά τη φορολογική αποτελεσματικότητα, μαζί με τις Ρουμανία, Τσεχία και Σλοβακία. Η «σύλληψη» της φορολογικής λείας των 15 δισ. ευρώ θα έδινε ασφαλώς άλλα περιθώρια στην ασκούμενη κοινωνική πολιτική, αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι το ποσό αυτό ξεπερνά τις δαπάνες του φετινού προϋπολογισμού για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία (12,5 δισ. ευρώ). Η μεγάλη απόκλιση παρατηρείται

στα έσοδα που εισπράττονται από τη φορολόγηση του εισοδήματος, των κερδών και της περιουσίας, με την υστέρηση έναντι του μέσου όρου της Ε.Ε. να φτάνει τα 10,5 δισ. ευρώ. Εκτός από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, που το εισόδημά τους φορολογείται στην πηγή και άρα είναι αδύνατη η φοροδιαφυγή, όλες οι υπόλοιπες ομάδες φορολογουμένων, όπως νομικά πρόσωπα, ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες κ.ά. βρίσκουν νόμιμους αλλά και παράνομους τρόπους μείωσης της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ ο φορολογικός συντελεστής για τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες ανέρχεται στο 25%, ο φόρος που καταβάλλεται σε πολλές περιπτώσεις είναι χαμηλότερος, καθώς αξιοποιούνται ευνοϊκές

Δισεκατομμύρια ευρώ, πολύτιμα για τον Προϋπολογισμό, χάνονται κάθε χρόνο στη «μαύρη τρύπα» της φοροδιαφυγής. ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΛΑΣ τη φοροδιαφυγή. Υστέρηση της τάξης των 4 δισ. ευρώ περίπου παρατηρείται και στα έσοδα από τη φορολόγηση στην παραγωγή. Η υστέρηση αυτή οφείλεται κυρίως στη μη φορολόγηση της κατοχής ή της χρήσης γης, κτιρίων

Διεθνείς οργανισμοί καλούν την κυβέρνηση να προχωρήσει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, σε μορφές πλούτου που δεν φορολογούνται ρυθμίσεις και «παραθυράκια» στην νομοθεσία. Τα παραπάνω γεγονότα δεν έχουν περάσει απαρατήρητα από τους διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι καλούν διαρκώς την κυβέρνηση να προχωρήσει σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης, σε μορφές πλούτου και εισοδημάτων που δεν φορολογούνται ή φορολογούνται με πολύ χαμηλούς συντελεστές, και φυσικά να περιορίσει

ή άλλων υποδομών που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις για παραγωγικούς σκοπούς. Η απόκλιση αυτή πάντως αναμένεται να περιοριστεί σε κάποιο βαθμό από φέτος με την επιβολή του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν όμως μεγάλη υστέρηση και στις καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, αφού το 2006 υπολείπονταν κατά 3,7

δισ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε.-27. Η διαφορά αυτή οφείλεται αποκλειστικά στην απόδοση λιγότερων εργοδοτικών εισφορών (έφταναν στο 5,1% του ΑΕΠ έναντι 7,3% στην Ε.Ε.), στοιχείο που αποδεικνύει τη μεγάλη έκταση της εισφοροδιαφυγής, αλλά και της μαύρης εργασίας στη χώρα μας.

Πρέπει να αυξηθούν οι φορολογικοί συντελεστές για τα υψηλά εισοδήματα; www.e-tipos.com/ economy

mdovolos@e-tipos.com

Τα μεγέθη σε Ελλάδα και Ε.Ε. (% του ΑΕΠ)

Ε.Ε. �� Ε.Ε. �� Ελλάδα

Φόροι σε εισόδημα, περιουσία, κέρδη κ.ά. ��,�% ��,�% �,�%

Συνολικά φορολογικά έσοδα

Συνολικές Συνολικά ασφαλιστικές έσοδα εισφορές

��,�% ��,�% ��,�%

οικονομία  23

FTSE/ASE �� ALPHA BANK ATEbank COCA�COLA EFG EUROBANK INTRALOT MARFIN INV. GROUP

��,��% ��,��% � ��,��% ��,��% �,��% ��,��%

MARFIN POP. BΑΝΚ MOTOR OIL MYΤΙΛΗΝΑΙΟΣ TITAN ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΔΕΗ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

��,��% ��,��% � ��,��% � ��,��% ��,��%

ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΕΛΛ. ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΟΠΑΠ ΟΤΕ ΤΑΧ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

��,��% ��,��% �,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ

ΜΕΤΟΧΕΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σάββατο 14 Ιουνίου 2008

� EΥΡΩ/ΔΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ

�,��

ΝΟΜΙΣΜΑ Δολάριο ΗΠΑ Φράγκο Ελβετίας Γιεν Ιαπωνίας Λίρα Αγγλίας Χρυσή Λίρα Χρυσός

ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ �,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� δολ./ουγκιά�

Παρακολουθήστε ζωντανά τη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου στο www.e�tipos.com/economy/ase

Μαύρη τρύπα €1,3 δισ. στο πεντάμηνο Μόλις 2,1% η αύξηση το Μάιο, με 5,3% «έτρεξε» το πεντάμηνο έναντι στόχου 12,1%. Οι απαλλαγές που ευνοούν τη μη καταβολή των φόρων Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗ ρώνουν φόρους. Σε πολλές άλλες Υστέρηση-μαμούθ 1,32 δισ. ευρώ περιπτώσεις υπάρχουν ρυθμίσεις παρουσιάζουν τα έσοδα του τα- που επιτρέπουν τη νομιμοφανή φοκτικού προϋπολογισμού του κρά- ροαποφυγή ή ανοίγουν παράθυρα τους κατά το πρώτο πεντάμηνο για μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή του τρέχοντος έτους. Σύμφωνα με ή λαθρεμπόριο. στοιχεία που ανακοινώθηκαν χθες Ενδεικτικές είναι οι παρακάτω από το υπουργείο Οικονομικών, τα περιπτώσεις ρυθμίσεων που ισχύέσοδα του Δημοσίου κινήθηκαν ουν σήμερα: με ρυθμό αύξησης 5,3% το πεΑπαλλάσσονται από τη φορο� ντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2008 λογία εισοδήματος: και ανήλθαν σε 20,43 δισ. ευρώ, α) Τα κέρδη από την πώληση μετοκαθώς το Μάιο αυξήθηκαν μόλις χών εισηγμένων στο Χρηματιστήκατά 2,1%. Σύμφωνα με τον προ- ριο Αθηνών. ϋπολογισμό, τα έσοδα θα έπρεπε β) Οι τόκοι των ομολόγων του Δηνα είχαν αυξηθεί κατά 12,1% και να μοσίου διάρκειας δύο ετών και είχαν φθάσει στα 21,75 δισ. ευρώ. άνω. Η αύξηση των εσόδων με ρυθμό χα- γ) Οι τόκοι των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου μηλότερο από το Αλλα «παράθυρα» που εισπράττουν στόχο αποδίδεται από το υπουργείο επενδυτές μόνιμοι επιτρέπουν τη σε συγκυριακούς κάτοικοι εξωτερινομιμοφανή παράγοντες και κού. φοροαποφυγή ή το δ) Η πρόσθετη αξία ειδικότερα στο γεγονός ότι το Μάιο μεγάλης έκτασης που προκύπτει από δεν εισπράχθηκαν την πώληση μεριλαθρεμπόριο τα έσοδα από το δίου αμοιβαίων κεΕνιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας φαλαίων σε τιμή υψηλότερη από Νομικών Προσώπων, που είχαν την τιμή κτήσης. προγραμματιστεί. Επίσης σύμφω- ε) Τα μπόνους που καταβάλλονται να με το υπουργείο στην υστέρηση στα στελέχη μεγάλων επιχειρήσετων εσόδων συνέβαλε και η μείω- ων με τη μορφή της διάθεσης μεση των φορολογικών συντελεστών τοχών σε τιμή πολύ πιο χαμηλή από από το 29% στο 25% για τις Α.Ε. και την τρέχουσα (stock options). ΕΠΕ και από το 22% στο 20% για τις στ) Τα μερίσματα που προέρχονται Ο.Ε. και Ε.Ε.! από μετοχές εισηγμένες στο ΧρηΗ πρωτοφανής υστέρηση των ματιστήριο. εισπράξεων του φετινού προϋποΑπαλλάσσονται από τις διατάλογισμού αναμένεται να επιδεινώξεις περί τεκμηρίων απόκτησης σει το γενικότερο πρόβλημα της περιουσιακών στοιχείων («πόθεν διαφυγής φορολογικών εσόδων 15 έσχες») τα ποσά που καταβάλλουν δισ. ευρώ, που καταγράφηκε από οι οικονομικά ισχυροί για αγορές τη Eurostat το 2006. Το πρόβλημα μετοχών, εταιρικών μεριδίων, αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγο- επιχειρήσεων πάσης μορφής, για νός ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχιέχουν νομοθετήσει ένα πολύ με- κών κεφαλαίων και για σύσταση γάλο αριθμό ρυθμίσεων, που επι- οποιασδήποτε μορφής εταιριών. τρέπουν σε ολιγάριθμες ομάδες οικονομικά ισχυρών να μην πληgpalaitsakis@e-tipos.com

�

Στο στόχαστρο stock options και μεγαλοεισοδηματίες Η ανάγκη εξεύρεσης εσόδων για τη χρηματοδότηση των παρεμβάσεων εισοδηματικής στήριξης των φτωχών οικογενειών, που ίσως περιλαμβάνει και τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης, οδηγεί την κυβέρνηση στην αξιολόγηση και προτάσεων που προβλέπουν την αύξηση της φορολογίας των υψηλών εισοδημάτων. Στο πλαίσιο αυτό υποβάλλονται εισηγήσεις στην ηγεσία του υπουργείου για την αύξηση του ανώτατου συντελεστή φορολόγησης των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων, την κατάργηση ορισμένων ευνοϊκών ρυθμίσεων περί αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων και την επιβολή φόρου στα μπόνους που χορηγούνται σε στελέχη επιχειρήσεων με τη μορφή της διάθεσης μετοχών σε πολύ χαμηλές τιμές (stock options). Πιθανόν κάποιοι από τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης να αποκαλυφθούν στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου για την Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής, η οποία προγραμματίζεται για το αμέσως επόμενο διάστημα. Για την αύξηση της φορολόγησης των υψηλών

εισοδημάτων έχει υποβληθεί η πρόταση να αυξηθεί από το 40% στο 45% ο ανώτατος συντελεστής φόρου εισοδήματος, που επιβάλλεται σε όσους δηλώνουν πάνω από 75.000 ευρώ ετησίως. Το μέτρο αυτό, εάν υιοθετηθεί, θα αφορά περίπου 35.000 φορολογουμένους και θα εξασφαλίσει στα κρατικά ταμεία 150 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με άλλες εισηγήσεις, οι αμοιβές ποδοσφαιριστών και προπονητών από μεταγραφές ή ανανεώσεις συμβολαίων, οι αποζημιώσεις υπαλλήλων ΔΕΚΟ και τα επιδόματα ΔΙΒΕΕΤ, ΔΕΤΕ και ΔΕΧΕ των υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών πρέπει να φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Σήμερα τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται εν μέρει ή εν όλω αυτοτελώς με συντελεστές 15%-20%. Επίσης, στο στόχαστρο βρίσκονται και τα μπόνους προς τα στελέχη επιχειρήσεων μέσω της διάθεσης μετοχών σε χαμηλές τιμές, τα οποία σήμερα είναι αφορολόγητα. Σύμφωνα με τις προτάσεις που υποβάλλονται, πρέπει να φορολογούνται με βάση τη φορολογική κλίμακα, με συντελεστές 27%-45%.

�

22  οικονομία

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008

Τα 10 σημεία κλειδιά για το ενιαίο τέλος ακίνητης περιουσίας Το περιουσιολόγιο, που θα ολοκληρωθεί μετά και την επεξεργασία των δεδομένων από τα Ε9 που θα καταθέσουν φέτος μόνον όσοι υποχρεούνται, θα αποτελέσει το «κλειδί» για την εφαρμογή του ΕΤΑΚ.

ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΣΟ. Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Τι προβλέπουν οι νέες ρυθμίσεις για τη φορολόγηση κτισμάτων και οικοπέδων. Οι εξαιρέσεις και οι απαλλαγές Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗ

Τα δέκα σημαντικότερα σημεία των νέων ρυθμίσεων που προβλέπουν την επιβολή του ενιαίου τέλους ακίνητης περιουσίας (ΕΤΑΚ) παρουσιάζει σήμερα ο ΕΤ, με τη βοήθεια του οικονομολόγου και φοροτεχνικού κ. Γ. Κορομηλά. Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις: 1. Με το ενιαίο τέλος φορολογείται φέτος η ακίνητη περιουσία που είχαν στην Ελλάδα φυσικά ή νομικά πρόσωπα την 1η/1/2008. 2. Το ενιαίο τέλος επιβάλλεται στα εμπράγματα δικαιώματα της πλήρους, της ψιλής κυριότητας και της επικαρπίας. 3. Για τον υπολογισμό των αξιών των ακινήτων επί των οποίων θα επιβληθεί το ενιαίο τέλος λαμβάνονται υπόψη οι αντικειμενικές τιμές που ίσχυαν την 1η/1/2008. 4. Για το 2008 από τις κατοικίες

που κατέχει κάθε φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται αυτή που έχει τη μεγαλύτερη αξία και μέχρι ποσού αξίας 300.000 ευρώ. 5. Επίσης από το ενιαίο τέλος απαλλάσσονται: α) αγροί, αγροτεμάχια, βοσκότοποι και λοιπές εδαφικές εκτάσεις που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, επί των οποίων έχουν δικαίωμα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας τα φυσικά πρόσωπα, β) δάση και δασικές εκτάσεις, γ) ακίνητα ξένων πρεσβειών και προξενείων, δ) ακίνητα που έχουν δεσμευθεί για αρχαιολογικές έρευνες, ε) κτίσματα για τα οποία έχει εκδοθεί πρωτόκολλο κατεδάφισης και στ) τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται από το Δημόσιο, τους δήμους, τις κοινότητες, τις νομαρχίες, δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, ν.π.δ.δ., ασφαλιστικά ταμεία, γνωστές θρησκείες και

δόγματα, Ιερές Μονές, Πατριαρχεία, μουσεία και ιδρύματα. 6. Επί της συνολικής φορολογητέας αξίας της ακίνητης περιουσίας κάθε φυσικού προσώπου επιβάλλεται τέλος με συντελεστή 0,1%. 7. Με 0,6% φορολογείται η αξία των ακινήτων των νομικών προσώπων (ανωνύμων, ομορρύθμων, ετερορρύθμων εταιριών και ΕΠΕ). 8. Με 0,3% φορολογούνται τα ακίνητα των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. 9. Με 0,1% φορολογούνται: ▪ τα κτίσματα που ιδιοχρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους, ▪ τα κτίσματα που ιδιοχρησιμοποιούν τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ▪ τα ακίνητα που εκμισθώνονται από το Δημόσιο, τους δήμους, τις κοινότητες, τις νομαρχίες, δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, ν.π.δ.δ., ασφαλιστικά ταμεία, γνωστές θρησκείες και δόγματα, Ιερές Μονές, Πατριαρχεία, μουσεία και ιδρύματα. 10. Το ενιαίο τέλος που αναλογεί στα κτίσματα που φορολογούνται δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 1 ευρώ το τ.μ. Εξαιρούνται ημιτελή κτίσματα, βοηθητικοί χώροι και κτίσματα που βρίσκονται σε δημοτικά

ή κοινοτικά διαμερίσματα με πληθυσμό έως 1.000 κατοίκους, καθώς και κτίσματα που χρησιμοποιούνται από αγρότες για την εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων τους. gpalaitsakis@e-tipos.com

Επικαρπία και ψιλή κυριότητα Σε περίπτωση διαχωρισμού της ψιλής κυριότητας και της επικαρπίας, η φορολογητέα αξία της επικαρπίας υπολογίζεται σε: ▪ 8/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας μέχρι 20 ετών. ▪ 7/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 20-30 ετών. ▪ 6/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 30-40 ετών. ▪ 5/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 40-50 ετών.

▪ 4/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 50-60 ετών. ▪ 3/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 60- 70 ετών. ▪ 2/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας από 70-80 ετών. ▪ 1/10 της αξίας της πλήρους κυριότητας αν ο επικαρπωτής είναι ηλικίας πάνω από 80 ετών. Η αξία της ψιλής κυριότητας προκύπτει εάν η αξία της επικαρπίας, όπως προσδιορίζεται παραπάνω, αφαιρεθεί από την αξία της πλήρους κυριότητας.

οικονομία  23

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ

Σύντομα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ

Οποιαδήποτε απόφαση για κατάργηση των πολλαπλών φορολογιών που επιβάλλονται στην ακίνητη περιουσία κρίνεται θετική. Στην περίπτωση όμως του Ενιαίου Τέλους Ακίνητης Περιουσίας καταργείται μόνο ένας φόρος, ο Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, ο οποίος επιβάρυνε λίγους μεγαλοϊδιοκτήτες και αντικαθίσταται από μία άλλη επιβάρυνση, που θα πληρώνουν κάθε χρόνο εκατομμύρια μικροϊδιοκτήτες. Συγκεκριμένα, κάθε πολίτης που έχει πέραν της κύριας κατοικίας του και ένα άλλο σπίτι (π.χ. εξοχικό) θα καλείται να καταβάλλει κάθε χρόνο το νέο φόρο. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι με τον ΦΜΑΠ φορολογείτο μόνο η μεγάλη ακίνητη περιουσία, ενώ με το ΕΤΑΚ η επιβάρυνση επεκτείνεται και σε μικρής αξίας ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τα οποία κατέχουν πολύ περισσότε-

Για τους έχοντες μεγάλη περιουσία τα βάρη μειώνονται, ενώ επιβαρύνονται, έστω και με μικρά ποσά, οι μη έχοντες ροι ιδιοκτήτες. Αυτό αφήνει μια πικρία σε όλους όσοι (είχαν την ατυχία να) έχουν και ένα δεύτερο σπίτι. Μάλιστα, για τους έχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία η φορολογική επιβάρυνση μειώνεται, ενώ επιβαρύνονται φορολογικά, έστω και με μικρά ποσά, οι μη έχοντες. Από την άλλη πλευρά ακούγεται παράξενο ότι το ελάχιστο ποσό του Ενιαίου Τέλους Ακίνητης Περιουσίας το οποίο θα πληρώνει κάθε ιδιοκτήτης θα είναι 1 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, δηλαδή η αξία που θα λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή του τέλους δεν θα μπορεί να είναι χαμηλότερη από 1.000 ευρώ ανά τ.μ. Αυτή η διάταξη θα προκαλέσει άνιση φορολογική μεταχείριση σε βάρος χιλιάδων ιδιοκτητών ακινήτων τα οποία βρίσκονται σε περιοχές όπου ακόμη και οι αγοραίες τιμές είναι χαμηλότερες από 1.000 ευρώ το τ.μ. Ο κ. Γιώργος Κορομηλάς είναι οικονομολόγος - φοροτεχνικός, μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΦΕΕ

Παρά την κρίση, η ιδιωτικοποίηση της Attica Bank θα προχωρήσει Η κρίση στις διεθνείς αγορές επηρεάζει την ιδιωτικοποίηση της Attica Bank, η οποία, όμως, παραμένει βασικός στόχος της κυβέρνησης, όπως δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, κ. Τρύφων Κολλίντζας. Χαρακτήρισε «άγνωστες» προς το παρόν τις προθέσεις του ΤΣΜΕΔΕ, το οποίο ελέγχει το 41% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, ωστόσο σημείωσε ότι το ταμείο βλέπει πλέον επενδυτικά τη συμμετοχή του στην Attica Bank. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, το 2007 ξεπεράστηκε ο στόχος για προ φόρων κέρδη 23 εκατ. ευρώ στην τράπεζα, προβλέποντας ότι το 2008 θα υπερβούν τα 35 εκατ. ευρώ. Πέρυσι οι χορηγήσεις αυξήθηκαν κατά 25%, με το υπόλοιπο να ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ.

Οι εταιρίες εμπορίας απειλούν με αυξήσεις τιμών στο πετρέλαιο Αναβολή της ενοποίησης των φόρων στα ντίζελ κίνησης και θέρμανσης για την επόμενη χειμερινή περίοδο ζήτησαν χθες οι εταιρίες εμπορίας καυσίμων, υποστηρίζοντας ότι το σύστημα επιστροφής του φόρου που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση είναι γραφειοκρατικό και θα επιβαρύνει τις τιμές καταναλωτή. Δεν αποκλείουν επίσης έλλειψη, λόγω αδυναμίας διακίνησης, τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του μέτρου. Πάντως, το υπουργείο Οικονομικών επιμένει στην ενοποίηση των φόρων από 15 Φεβρουαρίου. Η διοίκηση της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών συναντήθηκε εξάλλου χθες με τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Χ. Φώλια. Οπως είπαν οι εκπρόσωποι του κλάδου, ο υπουργός τους διαβεβαίωσε πως δεν υπάρχει σκέψη για απελευθέρωση της διακίνησης καυσίμων από σούπερ μάρκετ. Η μέση τιμή της αμόλυβδης σημείωσε οριακή πτώση (κατά 1,1 λεπτό) από το ρεκόρ της προηγούμενης εβδομάδας και διαμορφώνεται στο 1,1 ευρώ.

ΑΠΕ ΜΠΕ / ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ

ΟΙ ΑΔΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΑΚ

Αγωγοί και δίκτυα βάζουν τη χώρα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης Οι Διεθνείς Ενεργειακές Συμφωνίες που επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού αναβαθμίζουν τη θέση της χώρας μας. Παράλληλα διασφαλίζονται επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και ενισχύεται η ανάπτυξη. Αυτά δήλωσε ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Δ. Σιούφας, με αφορμή την υπογραφή την περασμένη Παρασκευή της συμφωνίας μετόχων για τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Ο υπ. Ανάπτυξης, κ. Χ. Φώλιας, που υπέγραψε τη συμφωνία για λογαριασμό του Δημοσίου, ενημέρωσε χθες τον πρωθυπουργό, κ. Κ. Καραμανλή. Σε δηλώσεις του τόνισε ότι «προχωρούμε πλέον στο δεύτερο σκέλος, που είναι η κατασκευή του αγωγού» και ότι η μετεξέλιξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη παίρνει σάρκα και οστά.

Βάσιμες, κατά το Πρωτοδικείο, αποδείχθηκαν οι διαμαρτυρίες των τραπεζοϋπαλλήλων για την ενοποίηση των επικουρικών ταμείων τους. ΑΠΕ / ΣΑΪΤΑΣ Π.

Στοπ στην ενοποίηση Αντισυνταγματικό το μοντέλο που ίσχυσε για τα επικουρικά ταμεία των τραπεζών Tου ΝΑΣΟΥ ΧΑΤΖΗΤΣΑΚΟΥ

Εντονο προβληματισμό προκαλεί στην κυβέρνηση νέα απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, σύμφωνα με την οποία χαρακτηρίζονται αντισυνταγματικοί οι νόμοι 3371 του 2004 και 3455 του 2006 για την υπαγωγή των επικουρικών ταμείων των τραπεζοϋπαλλήλων στο Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζών (ΕΤΑΤ). Με δεδομένο ότι ο υπουργός Οικονομίας, κ. Γιώργος Αλογοσκούφης, προ τριών μηνών, είχε δηλώσει ότι το «μοντέλο των τραπεζών» θα χρησιμοποιηθεί σαν βάση για τις ενοποιήσεις και των υπόλοιπων ασφαλιστικών φορέων, δεν αποκλείεται να υπάρξει αλλαγή πλεύσης στο θέμα, επηρεάζοντας και την τοποθέτηση του πρωθυπουργού στη Βουλή στις αρχές Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος, το Πρωτοδικείο, με αφορμή την υπόθεση του επικουρικού της Εμπορικής, έκρινε ότι ένα ταμείο το οποίο λειτουργεί με καθεστώς Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου και στηρίζεται σε συλλογική σύμβαση δεν μπορεί να διαλυθεί με αίτηση του εργοδότη. Στην απόφαση αναφέρεται επίσης ότι δεν μπορούν οι εργαζόμενοι ίδιας επιχείρησης να διαχωρίζονται σε «παλαιούς»

και «νέους» ασφαλισμένους. Ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ, κ. Σταύρος Κούκος, ανέφερε ότι «η απόφαση προκαλεί ανατροπές για το ταμείο της Εμπορικής αλλά και για τα επικουρικά της Αγροτικής, της Aplha Bank και της Αττικής που είναι στο ΕΤΑΤ». Φυσικά, το θέμα τελεσίδικα θα κριθεί από το Εφετείο, περίπου μετά από ένα χρόνο. Μετά σειρά θα πάρει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Αποφασιστικές απαντήσεις στο ζήτημα του ασφαλιστικού ζητεί ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Δ. Δασκαλόπουλος Ωστόσο, σε πολιτικό επίπεδο η απόφαση του Πρωτοδικείου προκαλεί ήδη προβληματισμό, αφού με βάση το «μοντέλο των τραπεζών» η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει και στις ενοποιήσεις των υπoλοίπων ταμείων. Πάντως, χθες, μετά τη συνάντηση με τον ΣΕΒ, η υπουργός Απασχόλησης, κ. Φάνη Πάλλη – Πετραλιά, δήλωσε ότι «προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, τόνισε ότι «στο ασφαλιστικό χρειάζονται αποφασιστικές απαντήσεις». nxatzitsakos@e-tipos.com

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2008

20 5.200

5.050

ΠΕ

ΠΑ

ΔΕ

ΤΡ

ΤΕ

ΠΕ

4.900

�.��,�� R �� S ��

ΛΟΝΔΙΝΟ �FTSE �� .��,��

��,��% ��,��% ΑΓΟΡΕΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ

��.�� ώρα Ελλάδας

DOW JONES ΗΠΑ ��.��,�� NASDAQ ΗΠΑ �.��,�� ΧETRA DAX ΓΕΡΜΑΝΙΑ �.��,�� CAC �� ΓΑΛΛΙΑ �.��,�� NIKKEI �� ΙΑΠΩΝΙΑ ��.��,�� MIB �� ΙΤΑΛΙΑ ��.�� ΚΥΠΡΟΣ Γ.Δ. �.��,�

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Με φόρα από %

το 2007...

Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΚΡΑΤΗΣΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΣΤΟ 3,9% ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ. 2,9% ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ Με νέο κύμα ανατιμήσεων έως 24% σε βασικά είδη ξεκίνησε η χρονιά. Ξαναφουντώνει η κόντρα για το ψωμί. Δυσφορία στην αγορά για τους ελέγχους Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Τρόφιμα, ποτά, καύσιμα και υπηρεσίες ήταν οι βασικοί θύλακες της ακρίβειας το 2007 και οι πρώτες ενδείξεις για τη φετινή χρονιά λένε ότι θα κινηθεί στο ίδιο δύσκολο περιβάλλον για τα νοικοκυριά. Ο πληθωρισμός το Δεκέμβριο έκλεισε στο 3,9% (όσο και το Νοέμβριο, δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 2,5 ετών) ενώ το νέο έτος έφερε και τους πρώτους τιμοκαταλόγους με ανατιμήσεις. Πρόκειται για αυξήσεις μέχρι 24% σε 100 κατηγορίες προϊόντων, μεταξύ των οποίων χαρτικά (4 - 10%), απορρυπαντικά (2,5 - 5%), φρέσκο γάλα (5 - 7%), κρασιά (3 - 8%), αλλαντικά (4 - 24%), τυριά (5 - 11%) κ.ά. Ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης επανέλαβε την ανησυχία της κυβέρνησης για τον κίνδυνο να δημιουργηθεί φαύλος κύκλος ανατιμήσεων με ευρύτερες, μόνιμες επιπτώσεις στην οικονομία. Ο πρόεδρος του Εμποροβιομηχανικού Eπιμελητηρίου της Αθήνας κ. Κ. Μίχαλος έκανε χθες 4 προτάσεις για τον περιορισμό της ακρίβειας, οι οποίες περιλαμβάνουν: ▪ Απελευθέρωση ωραρίου για τα πρατήρια καυσίμων και πώληση βενζίνης από σούπερ μάρκετ. ▪ Δημιουργία δημοπρατηρίων αγροτικών προϊόντων και ενδυνάμωση των συνεταιρισμών ώστε να μειωθεί ο ρόλος των μεσαζόντων. ▪ Απελευθέρωση της αγοράς του ψωμιού, δηλαδή αναθεώρηση του τελευταίου νόμου που θέτει περιορισμούς στους φούρνους κατεψυγμένης ζύμης στα σούπερ μάρκετ.

▪ Ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και του καταναλωτικού κινήματος. Για το ψωμί χθες ξέσπασε νέα κόντρα, καθώς η εφαρμογή του νόμου οδηγεί σε κλείσιμο εκατοντάδων σημείων πώλησης που λειτουργούν σήμερα σε σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων. Οι αρτοποιοί πιέζουν την κυβέρνηση να εφαρμόσει τις διατάξεις και οι αρτοβιομήχανοι πέρασαν στην αντεπίθεση ζητώντας απαρέγκλιτη εφαρμογή όλων των διατάξεων που αφορούν και τους

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ έκανε χθες 4 προτάσεις για περιορισμό των αυξήσεων που σαρώνουν την αγορά φούρνους. Και προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ότι το ψωμί πρέπει να ζυγίζεται, να τοποθετείται σε κλειστές προθήκες και να διατίθεται σε βάρη 500 -1.000 - 1.500 και 2.000 γρ. Ολα τα άλλα προϊόντα πρέπει να χαρακτηρίζονται αρτοσκευάσματα. Μερίδα της αγοράς δεν κρύβει πάντως τη δυσφορία της για τους κοστολογικούς ελέγχους που ξεκίνησε το υπουργείο Ανάπτυξης για να διαπιστώσει αν δικαιολογούνται οι τελευταίες αυξήσεις. Ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Γ. Βλάχος ξεκίνησε ήδη νέο κύκλο επαφών με τους εκπροσώπους των παραγωγών, εισαγωγέων και σούπερ μάρκετ. kvoutsadakis@e-tipos.com

Πετρέλαιο θέρμανσης

��,� ��,� Βούτυρο

Ζυμαρικά

��,� ��,� Αλεύρι

Βενζίνη

��,� �� Ψωμί

Αβγά

��,� ��,� Πουλερικά

Οσπρια

�,�

Φρούτα

Γάλα φρέσκο

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

Τα προϊόντα που «πήραν φωτιά» πέρυσι

��,� ��,� Σπορέλαιο

��,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��%

οικονομία  21

FTSE/ASE �� ALPHA BANK ATEbank COCA�COLA COSMOTE EFG EUROBANK EMPORIKI BANK

��,��% � ��,��% ��,��% � ��,��% ��,��%

INTRALOT MARFIN POP. BΑΝΚ MOTOR OIL TITAN ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΔΕΗ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

��,��% ��,��% ��,��% �,��% ��,��% �,��% ��,��%

ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΕΛΛ. ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΟΠΑΠ ΟΤΕ ΤΑΧ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

�,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��% ��,��%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ

ΜΕΤΟΧΕΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2008 � EΥΡΩ/ΔΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ

�,��

Ανά μετοχή

ΝΟΜΙΣΜΑ Δολάριο ΗΠΑ Φράγκο Ελβετίας Γιεν Ιαπωνίας Λίρα Αγγλίας Χρυσή Λίρα Χρυσός

ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ �,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,� ��,�� ,� �δολ./ουγκιά�

Παρακολουθήστε ζωντανά τη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου στο www.e�tipos.com/economy/ase

Σύντομα

Διάνα στα έσοδα Υψηλότερα από την αρχική πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2007, αλλά λίγο χαμηλότερα από τη νέα, αναθεωρημένη πρόβλεψη που περιελήφθη στον Προϋπολογισμό του 2008 κινήθηκε ο ρυθμός αύξησης των δημοσίων εσόδων το προηγούμενο έτος. Οπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, τα συνολικά εισπραχθέντα έσοδα του τακτικού κρατικού Προϋπολογισμού ανήλθαν το 2007 σε 51,75 δισ. ευρώ έναντι 48,68 δισ. ευρώ το 2006, αυξήθηκαν δηλαδή κατά 6,3%. Σύμφωνα με την αρχική πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2007, τα έσοδα θα έπρεπε να είχαν αυξηθεί κατά 5,5% και να είχαν φθάσει στα 51,37 δισ. ευρώ το 2007. Συνεπώς, το 2007 τα έσοδα που εισέπραξε το Δημόσιο ήταν περισσότερα κατά 380 εκατ. ευρώ από τα αρχικώς προβλεφθέντα. Αν ληφθεί όμως υπόψη η αναθεωρημένη πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2008 για αύξηση των συνολικών εσόδων του κράτους κατά 6,4% φέτος, τότε το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι το 2007 οι εισπράξεις του Δημοσίου υστέρησαν οριακά, κατά 50 εκατ. ευρώ, καθώς θα έπρεπε να είχαν ανέλθει σε 51,8 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά το υπουργείο πέτυχε καί τον αναθεωρημένο στόχο, αφού η υστέρηση των 50 εκατ. ευρώ θεωρείται αμελητέα. Το Δεκέμβριο του 2007 τα συνολικά έσοδα του Δημοσίου ανήλθαν σε 5,489 δισ. ευρώ, έναντι 5,082 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2006 - αυξήθηκαν, δηλαδή, κατά 8%. Τα συνολικά έσοδα από τις ΔΟΥ και τα τελωνεία αυξήθηκαν κατά 9,8%. Ο ΦΠΑ των ΔΟΥ αυξήθηκε κατά 8,7%, ενώ τα τελωνειακά έσοδα σημείωσαν αύξηση κατά 7,8%. Για το 2008 το υπουργείο επιδιώκει την περαιτέρω αύξηση των εσόδων με συνέχιση της προσπάθειας πάταξης της φοροδιαφυγής. Για το σκοπό αυτό συγκαλεί στις 24/1 το Εθνικό Συμβούλιο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Πέρασε η τροπολογία για τον ΟΤΕ απόντος του Γ. Παπανδρέου

Ευδιάθετο το οικονομικό επιτελείο μετά τα θετικά νέα από το μέτωπο του Προϋπολογισμού. ΑΠΕ ΜΠΕ/ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΟΓΙΑΝΝΗ

Πάνω από τον τιμάριθμο οι αυξήσεις στο Δημόσιο Αλογοσκούφης: «Με πυροτεχνήματα κανείς δεν έγινε πλούσιος» Του ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

Εκκληση στις συνδικαλιστικές οργανώσεις να συγκρατήσουν τις μισθολογικές τους διεκδικήσεις απηύθυνε εκ νέου ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης. Διαβεβαίωσε πάντως ότι η εισοδηματική πολιτική στο δημόσιο τομέα θα καλύπτει τον πληθωρισμό, δηλαδή θα υπερβαίνει το 2,9% για μισθούς και συντάξεις. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο υπουργός Οικονομίας υποστήριξε ότι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου πρέπει να γίνει με τρόπο διατηρήσιμο. «Να ζούμε καλύτερα αλλά με μόνιμο τρόπο και όχι συγκυριακά. Με πυροτεχνήματα κανένας δεν έγινε πλούσιος», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Αλογοσκούφης, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να μπει σε ένα φαύλο πληθωριστικό κύκλο. Μάλιστα, για να αντικρούσει τους ισχυρισμούς της ΓΣΕΕ, σύμφωνα με τους οποίους οι Ελληνες εργαζόμενοι είναι από τους πλέον κακοπληρωμένους στην Ε.Ε., ο υπουργός Οικονομίας παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο μέσος κατώτατος μισθός στη χώρα μας είναι υψηλότερος σε σύγκριση με άλλες χώρες με παρόμοιο επίπεδο οικο-

νομικής ανάπτυξης, όπως είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία. Ο κ. Αλογοσκούφης απέκλεισε εμμέσως πλην σαφώς το ενδεχόμενο να δοθεί επίδομα θέρμανσης στα φτωχά νοικοκυριά, λέγοντας ότι οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αδύναμων οικονομικά στρωμάτων του πληθυσμού έχουν ήδη ανακοινωθεί. Παρά την επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος, ο υπουργός Οικονομίας υποστήριξε

Αν και το ΠΑΣΟΚ προκάλεσε ονομαστική ψηφοφορία για την τροπολογία, που θέτει περιορισμό 20% στη συμμετοχή ιδιωτών στον ΟΤΕ, ο πρόεδρός του απουσίασε από αυτήν, τροφοδοτώντας με αρνητικά σχόλια τα πηγαδάκια της Βουλής. Η τροπολογία υπερψηφίσθηκε με 151 ψήφους υπέρ έναντι 137 κατά, ενώ το ΠΑΣΟΚ ψήφισε υπέρ της σύστασης Ταμείου Φτώχειας. Σημειώνεται ότι υψηλόβαθμα στελέχη του ΟΤΕ θα έχουν την επόμενη εβδομάδα συναντήσεις με Ευρωπαίους θεσμικούς για αναχρηματοδότηση του δανείου εξαγοράς της Cosmote.

Εκλεισε η συμφωνία των εταιριών για τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη Μονογραφήθηκε χθες στην Αθήνα από τους εκπροσώπους των ελληνικών, ρωσικών και βουλγαρικών εταιριών που συμμετέχουν στον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη η συμφωνία μετόχων για τη συγκρότηση της Κοινοπραξίας κατασκευής και λειτουργίας του έργου. Η συμφωνία είχε «κλείσει» κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή στη Μόσχα το Δεκέμβριο και πρόκειται να υπογραφεί την ερχόμενη εβδομάδα στη Σόφια, παρουσία, κατά τις πληροφορίες, του προέδρου της Ρωσίας κ. Β. Πούτιν. Σε δηλώσεις του ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χ. Φώλιας μίλησε για νέα εποχή στις σχέσεις των τριών χωρών.

Περιορισμένες οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τη διεθνή κρίση ότι οι συνέπειες στην ελληνική οικονομία θα είναι περιορισμένες και για το λόγο αυτό, όπως είπε, δεν συντρέχουν λόγοι αναθεώρησης των προβλέψεων του Προϋπολογισμού για το 2008. Ο κ. Αλογοσκούφης σημείωσε ακόμη ότι εντός του έτους θα εφαρμοστούν κανόνες διαφάνειας στα οικονομικά του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δημοσιεύονται ισολογισμοί και προϋπολογισμοί από τα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία και τους δήμους. mdovolos@e-tipos.com

Ολο και περισσότερα τα πλαστά χαρτονομίσματα. MOTIONTEAM / ΤΡΥΨΑΝΗ ΦΑΝΗ

Οι παραχαράκτες προτιμούν τα χαρτονομίσματα των 50 ευρώ Κατά 11,7% αυξήθηκαν τα πλαστά χαρτονομίσματα ευρώ που κυκλοφόρησαν στις ευρωπαϊκές χώρες το δεύτερο εξάμηνο του 2007. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία συνολικά 296.000 παραχαραγμένα τραπεζογραμμάτια έναντι 265.000 την αντίστοιχη περίοδο του 2006. Σε σχέση με τον αριθμό των γνήσιων τραπεζογραμματίων (κατά μέσο όρο 11,4 δισ. το δεύτερο εξάμηνο του 2007), η ποσότητα των πλαστών τραπεζογραμματίων χαρακτηρίζεται ελάχιστη από την ΕΚΤ. Τα χαρτονομίσματα των 50 ευρώ παρουσίασαν τα υψηλότερα ποσοστά παραχάραξης την εξεταζόμενη περίοδο.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2008 ��.�� ώρα Ελλάδος

4.500

4.300

ΤΡ

ΤΕ

ΠΕ

ΠΑ

ΔΕ

ΤΡ

4.100

�.��,�� R �� S ��

�,��%

ΑΓΟΡΕΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ

20 ΛΟΝΔΙΝΟ �FTSE �� .��,��

�,��%

OIKONOMIA

��,��% ��,��% �,��% �,��% ��,��% �,��% ��,��%

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

Εις υγείαν με διοξείδιο του άνθρακα

Ο Τ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΕΝ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙ ΩΣ ΡΥΠΟ, ΑΛΛΑ ΑΕΡΙΟ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΟΥ Διά περιφοράς ή σε έκτακτη Γ.Σ. τα μνημόνια για RWE-Χαλυβουργική. Καμπανάκι UBS για λιθάνθρακα Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Εκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων ή έγκριση των μνημονίων συνεργασίας της ΔΕΗ με τη RWE και τη Χαλυβουργική διά περιφοράς είναι οι «λύσεις» που εξετάζει τώρα η διοίκηση της ΔΕΗ, μετά τη χθεσινή, τέταρτη κατά σειρά, ματαίωση της συζήτησης στο διοικητικό συμβούλιο, εξαιτίας των αντιδράσεων της ΓΕΝΟΠ. Η χθεσινή κινητοποίηση «χρωματίστηκε» πάντως από τη δήλωση του προέδρου της ΔΕΗ κ. Τ. Αθανασόπουλου σύμφωνα με την οποία το διοξείδιο του άνθρακα βρίσκεται στην μπίρα, την πορτοκαλάδα και την Coca-Cola, και δεν είναι ρύπος αλλά αέριο του θερμοκηπίου… Κάθε Ελληνας θα πρέπει να καταναλώνει ημερησίως 1.868 λίτρα Coca-Cola για να δεσμεύσει το παραγόμενο από τη ΔΕΗ διοξείδιο του άνθρακα, ήταν το σχόλιο της Greenpeace. Το Δ.Σ. συνεδρίασε τελικά μετά τη δέσμευση του προέδρου προς τους εργαζόμενους που είχαν καταλάβει την αίθουσα, ότι δεν θα έμπαιναν στο τραπέζι τα μνημόνια συνεργασίας με τις δύο εταιρίες. Ο κ. Αθανασόπουλος δήλωσε ότι τα μνημόνια θα εγκριθούν «διά περιφοράς», μια πρακτική που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, αλλά σε θέματα για τα οποία δεν υπήρχε διαφωνία από κάποιο μέλος του Δ.Σ. Η ΓΕΝΟΠ ανακοίνωσε χθες ότι η έγκριση διά περιφοράς πάσχει νομικά, στελέχη

της ΔΕΗ πάντως υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη. Μέλη του Δ.Σ. της ΔΕΗ έθεσαν πάντως θέμα έκτακτης γενικής συνέλευσης των μετόχων στην οποία -εφόσον συμφωνηθεί και γίνει- θα κληθεί η κυβέρνηση, διά του υπουργείου Οικονομίας που ελέγχει το 51 % των μετοχών, να πάρει θέση υπέρ ή κατά των μνημονίων. Μια τρίτη επιλογή, που δεν φαίνεται να κερδίζει έδαφος, είναι να εξουσιοδοτηθεί ο πρόεδρος από το Δ.Σ. να χειριστεί τα θέματα -δηλαδή να υπογραφούν τα μνημόνια χωρίς έγκριση από το Δ.Σ. Το μνημόνιο συνεργασίας με τη

Τα επόμενα 2-3 χρόνια οι εταιρίες που στηρίζονται στο λιθάνθρακα θα υποστούν μεγάλη μείωση στα κέρδη τους RWE προβλέπει την κατασκευή 2 λιθανθρακικών μονάδων ισχύος 1.600 μεγαβάτ, ενώ η ΔΕΗ προωθεί την κατασκευή άλλων 2 μονάδων άνθρακα σε συνεργασία με την ΑΓΕΤ και τη (θυγατρική) ΛΑΡΚΟ. Η ΓΕΝΟΠ, όπως και άλλοι παράγοντες της ενεργειακής αγοράς, επισημαίνει τον κίνδυνο υπερβολικής διείσδυσης του συγκεκριμένου καυσίμου στο ενεργειακό ισοζύγιο και υπενθυμίζει μεταξύ άλλων τις υποχρεώσεις της χώρας για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι ανησυχίες ενισχύονται από έκθεση της ελβετικής UBS, σύμφωνα με την οποία οι εταιρίες παραγωγής ρεύματος που στηρίζονται σε στερεά καύσιμα (λιγνίτη και λιθάνθρακα) θα υποστούν μεγάλη μείωση κερδών τα επόμενα 2-3 χρόνια, εξαιτίας της αύξησης της τιμής του άνθρακα σε συνδυασμό με την άνοδο του κόστους αγοράς δικαιωμάτων ρύπανσης. Σύμφωνα με την έκθεση, τα τελευταία δύο χρόνια οι τιμές του άνθρακα διπλασιάστηκαν,

με αποτέλεσμα να μειώνεται η κερδοφορία των ανθρακικών μονάδων μέχρι 50 %. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ανακύπτει το 2013, οπότε υπάρχει προοπτική να καταργηθεί η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων ρύπανσης που καλύπτει μέχρι το 2012 το μεγαλύτερο όγκο εκπομπών της ΔΕΗ και συναφών επιχειρήσεων. Στην περίπτωση αυτή σύμφωνα με τη UBS η ΔΕΗ θα χάσει το 120% των κερδών της, δηλαδή θα γίνει ζημιογόνα. Περισσότερο εκτεθειμένες στους

κινδύνους αυτούς, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, εκτός από τη ΔΕΗ είναι οι εταιρίες Drax (Μ. Βρετανία), CEZ (Τσεχία) και η RWE, η οποία μάλιστα χαρακτηρίζεται το κακό παιδί της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Ανάλογες προειδοποιήσεις εξέφρασε ο επίτροπος περιβάλλοντος κ. Σταύρος Δήμας, τονίζοντας ότι θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη του στόχου του Κιότο από τη χώρα μας. kvoutsadakis@e-tipos.com

οικονομία  21

FTSE/ASE �� ALPHA BANK ATEbank COCA�COLA COSMOTE EFG EUROBANK EMPORIKI BANK

��,��% �,��% �,��% �,��% � �,��% ��,��%

INTRALOT MARFIN POP. BΑΝΚ MOTOR OIL TITAN ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΔΕΗ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

��,��% ��,��% �,��% ��,��% �,��% ��,��% �

ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΕΛΛ. ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΟΠΑΠ ΟΤΕ ΤΑΧ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

�,��% �,��% �,��% ��,��% ��,��% � ��,��%

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ

ΜΕΤΟΧΕΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2008 � EΥΡΩ/ΔΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ

�,��

ΝΟΜΙΣΜΑ Δολάριο ΗΠΑ Φράγκο Ελβετίας Γιεν Ιαπωνίας Λίρα Αγγλίας Χρυσή Λίρα Χρυσός

ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ �,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,�� ,� �δολ./ουγκιά�

Παρακολουθήστε ζωντανά τη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου στο www.e�tipos.com/economy/ase

Απεργία με το φόβο διακοπών Στην εποχή του γενικού διακόπτη επιστρέφει η ΓΕΝΟΠ, καθώς οι τέσσερις επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες από την προσεχή Δευτέρα είναι πολύ πιθανό να συνοδευτούν από διακοπές ρεύματος. Η απεργία γίνεται για το ασφαλιστικό και είναι ενδεικτικό ότι στην ανακοίνωση, η οποία υπογράφεται από όλες τις παρατάξεις, η ΓΕΝΟΠ δίνει ραντεβού «στις πύλες των σταθμών και στα κοντρόλ των μονάδων». Η υπουργός Απασχόλησης σε προχθεσινή συνάντηση ενημέρωσε ότι οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ θα υπαχθούν στο ΙΚΑ. Στη χθεσινή κινητοποίηση, εκτός από συνδικαλιστές και εργαζομένους, μετείχαν βουλευτές της αντιπολίτευσης και ο πρόεδρος του Συνασπισμού κ. Αλ. Τσίπρας. Ο κ. Αθανασόπουλος κατηγόρησε, μάλιστα, τους βουλευτές για εξωθεσμικές παρεμβάσεις και τόνισε πως δεν είναι σωστό να απορρίπτουμε κάτι χωρίς συζήτηση. Κατηγόρησε επίσης τη ΓΕΝΟΠ για αντιδημοκρατική συμπεριφορά και συνδικαλισμό άλλων εποχών, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο να παραιτηθεί. Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ, κ. Ν. Φωτόπουλος, κατήγγειλε ότι την Κυριακή έγινε εν κρυπτώ συνάντηση των μελών του Δ.Σ. της ΔΕΗ εκτός από τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ και μέλος του Δ.Σ. της ΔΕΗ, κ. Γ. Παναγόπουλος, ανέφερε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει ενεργειακός σκουπιδότοπος της Ευρώπης, ενώ οι βουλευτές επεσήμαναν τις αντιδράσεις σε Βόλο, Καβάλα και Ελευσίνα, όπου σχεδιάζεται να κατασκευαστούν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ΔΕΗ και ιδιωτών. Τονίστηκε χαρακτηριστικά ότι ακόμη και στο Μαντούδι που μαστίζεται από την ανεργία υπάρχει αντίθεση στα σχέδια της ΔΕΗ.

Η μεταμέλεια σώζει από ποινές - διώξεις που θα πληρώσει για κάθε μήνα εκπρόθεσμης καταβολής ανέρχονται Μειώσεις προστίμων έως 80% για όσους σε 0,5-0,75% στο φόρο εισοδήμαομολογήσουν φοροδιαφυγή πριν από έλεγχο τος και σε 0,75-1,25% στο ΦΠΑ και τους λοιπούς παρακρατούμενους Μείωση πρόσθετων φόρων κατά λαμβάνεται η φορολογητέα ύλη και επιρριπτόμενους φόρους. 50-75%, μείωση προστίμων κατά που ο ίδιος ομολογεί ότι απέκρυψε. 2. Να υποβάλει ταυτόχρονα με τις 80% και άρση ποινικών διώξεων Το δικαίωμα αυτό παρέχεται και για αρχικές ή συμπληρωματικές δηλώγια βαριά αδικήματα φοροδιαφυ- το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περι- σεις και ειδική δήλωση-αναφορά γής, ακόμη και για πλαστά ή εικονι- ουσίας (ΦΜΑΠ), τον ειδικό φόρο 3% για τις παραβάσεις του Κώδικα Βικά τιμολόγια, δικαιούνται πλέον οι επί των ακινήτων των υπεράκτιων βλίων και Στοιχείων, καθώς και τις επιχειρήσεις και οι λοιποί φορολο- εταιριών, καθώς και για το ενιαίο λοιπές παραβάσεις που σχετίζονται ακινήτων γούμενοι που επιλέγονται από την τέλος με την απόκρυψη της φορολογητέΕφορία για προσωρινό ή τακτικό των νομικών προΕυνοούνται ας ύλης την οποία φορολογικό έλεγχο. σώπων. Οι αρχικές ακόμη και όσοι έχει παραδεχθεί. Σύμφωνα με αναλυτική εγκύκλιο ή συμπληρωματιεμπλέκονται σε Στην περίπτωση και ειδικό εγχειρίδιο που εξέδωσε κές δηλώσεις πρέπλαστά-εικονικά αυτή θα γλιτώσει το υπουργείο Οικονομικών, ο φορο- πει να υποβληθούν το 80% των προλογούμενος όταν καλείται για έλεγ- στην αρμόδια ΔΟΥ τιμολόγια στίμων που προχο, προσωρινό ή τακτικό, έχει πλέον μαζί με φωτοαντίδύο σημαντικά δικαιώματα: γραφο της επιδοθείσας πρόσκλη- βλέπει το ποινολόγιο της εφορίας 1. Να υποβάλει πριν από την έναρξη σης για έλεγχο. Στην περίπτωση για τις παραβάσεις αυτές. Εάν για του ελέγχου και εντός προθεσμίας αυτή, οι πρόσθετοι φόροι που θα αδικήματα φοροδιαφυγής που 10 ημερών από τη στιγμή της επίδο- πληρώσει ο φορολογούμενος μει- ομολογούνται προβλέπεται και σης της προβλεπόμενης πρόσκλη- ώνονται κατά 50-75% σε σύγκριση ποινική δίωξη, αυτή δεν μπορεί σης αρχικές ή συμπληρωματικές με αυτούς που θα πλήρωνε εάν η πλέον να ασκηθεί, καθώς η διαδιδηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, απόκρυψη της φορολογητέας ύλης κασία της οικειοθελούς δήλωσης ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών, τελών αποκαλυπτόταν από τον έλεγχο. των συγκεκριμένων παραβάσεων και εισφορών, στις οποίες θα περι- Συγκεκριμένα, οι πρόσθετοι φόροι συνιστά διοικητική επίλυση των

φορολογικών διαφορών, η οποία σύμφωνα με την ήδη ισχύουσα νομοθεσία αίρει το αξιόποινο των αδικημάτων. Για παράδειγμα, εάν η απόκρυψη της φορολογητέας ύλης την οποία παραδέχθηκε ο φορολογούμενος οφείλεται στη λήψη εικονικών τιμολογίων, τότε θα πρέπει στην ειδική δήλωσηαναφορά να ομολογήσει την παράβαση αυτή περιγράφοντάς την αναλυτικά. Ετσι, το προβλεπόμενο πρόστιμο το οποίο ισούται με την αξία της εικονικής συναλλαγής θα περιορισθεί στο 1/5. Ταυτόχρονα ο φορολογούμενος θα γλιτώσει την ποινική δίωξη.

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις κατά τους φορολογικούς ελέγχους στο www.e-tipos.com/economy

Δικαιώματα των ελεγχομένων Κατά τη διάρκεια προσωρινού ή τακτικού ελέγχου ο φορολογούμενος έχει επίσης τα ακόλουθα δικαιώματα: Να λαμβάνει γνώση της εντολής ελέγχου, αντίγραφο της οποίας υποχρεούται να του επιδώσει ο ελεγκτής. Να λαμβάνει με δαπάνες του αντίγραφα ή φωτοτυπίες των κατασχεθέντων βιβλίων, στοιχείων και λοιπών εγγράφων. Εάν ο έλεγχος γίνεται σε ανώνυμη εταιρία, τότε ο υπεύθυνος της εταιρίας μπορεί να ζητήσει με αίτησή του εντός 20 ημερών από την επίδοση σ’ αυτόν σχετικού σημειώματος την κρίση επί του κύρους των βιβλίων και στοιχείων του από ειδική επιτροπή. Να λαμβάνει γνώση των αποτελεσμάτων του ελέγχου, δηλαδή των καταλογιστικών πράξεων και εκθέσεων. Να ζητά με σχετική αίτηση τη διοικητική επίλυση των διαφορών που έχουν προκύψει με την εφορία μετά τον έλεγχο. Το αποτέλεσμα της διοικητικής επίλυσης είναι η μείωση των επιβληθέντων πρόσθετων φόρων στα 3/5 και των προστίμων στο 1/3. Να ασκήσει προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια, αμφισβητώντας τα πρόσθετα ποσά φόρων και τα πρόστιμα που προέκυψαν από τον έλεγχο. Στην περίπτωση αυτή οφείλει να προκαταβάλει το 10% των αμφισβητούμενων φόρων. Να ασκήσει έφεση επί αποφάσεως δικαστηρίου το οποίο απέρριψε την προσφυγή του κατά του αποτελέσματος του φορολογικού ελέγχου. Να ζητήσει από το Συμβούλιο της Επικρατείας αναίρεση τελεσίδικης απόφασης δικαστηρίου με την οποία δεν έγινε δεκτή η έφεσή του.

� � �

� �

�

Το νέο έντυπο της πρόσκλησης για έλεγχο που δίνει το δικαίωμα της ομολογίας.

� �

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Προϊστάμενος: ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ

H κατάθεση ξεχρεώνει το δάνειο ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Οι τράπεζες «κυνηγούν» το ρευστό των αποταμιευτών, καθώς η κρίση στις αγορές έχει κλείσει τις στρόφιγγες του εύκολου και φθηνού χρήματος Tης ΡΟΗΣ ΧΑΪΚΟΥ

Με τους τόκους από τις προθεσμιακές καταθέσεις μπορούν να αποπληρώνουν οι δανειολήπτες τις δόσεις ενός στεγαστικού. Από τη μια η κρίση ρευστότητας και από την άλλη ο ανταγωνισμός στις χορηγήσεις έφεραν σχεδόν στα ίδια επίπεδα τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και των καταθέσεων υπό προειδοποίηση. Σύμφωνα με το τελευταίο στατιστικό δελτίο της Τράπεζας, το μέσο σταθερό επιτόκιο μέχρι 5 έτη στα στεγαστικά δάνεια ήταν 4,35% το Νοέμβριο του 2007, ενώ για την ίδια περίοδο το μέσο επιτόκιο μιας προθεσμιακής κατάθεσης μέχρι 1 έτος ήταν 4,26%. Eνα χρόνο πριν, το Νοέμβριο του 2006, τα δύο επιτόκια βρίσκονταν στο 4,40% και 3,26% αντίστοιχα. Η εξέλιξη αυτή προσφέρει μια ανάσα στα νοικοκυριά, τα οποία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο βλέπουν τις δόσεις των δανείων τους να αυξάνονται μήνα με το μήνα. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι τραπεζίτες, η εικόνα αυτή σε καταθέσεις και χορηγή-

σεις δεν θα διατηρηθεί επ’ αόριστον, γι’ αυτό και συνιστούν στο κοινό να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες αυτές όσο ακόμη διαρκούν. Μάλιστα, εκτιμούν ότι σύντομα αναμένεται αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά της τάξης του 0,25-0,50. Η πρόσφατη αναταραχή στις αγορές και η δυσκολία εύρεσης ρευστότητας οδήγησαν τις τράπεζες σε προσφορά υψηλών επιτοκίων στις καταθέσεις υπό προειδοποίηση, προκειμένου να συγκεντρώσουν τα χρήματα των ιδιωτών. Ετσι τις τελευταίες εβδομάδες τα επιτόκια για τρεις ή δώδεκα μήνες έφτασαν να ξεπερνούν ακόμη και το 5%. Η τακτική αυτή αρχίζει να αποδίδει καρπούς για τις τράπεζες, καθώς τα υπόλοιπα καταθέσεων προθεσμίας εμφανίζουν σημαντική άνοδο. Τα κεφάλαια που ήταν τοποθετημένα σε λογαριασμούς υπό προειδοποίηση ανήλθαν σε 74,20 δισ. ευρώ το Νοέμβριο 2007 από 71,27 δισ. τον Οκτώβριο και 52,45 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου 2006. Την ίδια στιγμή, τα πιστωτικά ιδρύματα

βλέπουν τους ρυθμούς ανάπτυξης των χορηγήσεων -και ειδικά των στεγαστικών δανείων- να μειώνονται και κατ΄ επέκταση τα έσοδα από τόκους, που τα προηγούμενα χρόνια αποτελούσαν ακρογωνιαίο λίθο για την εντός συνόρων κερδοφορία τους, να περιορίζονται. Ο ρυθμός εκταμίευσης στεγαστικών δανείων το Νοέμβριο υποχώρησε στο 22,6%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 μηνών (από τον Ιούνιο του 2004). Τότε, βέβαια, τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων ήταν μόλις 30 δισ. ευρώ,

Οι τραπεζίτες συνιστούν σε όσους μπορούν να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες όσο ακόμη υπάρχουν ενώ πλέον έχουν ξεπεράσει τα 68 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των τιτλοποιήσεων ύψους 5,864 δισ. ευρώ). Για να αντιστρέψουν το κλίμα, οι τράπεζες ακολούθησαν επιθετική πολιτική στα στεγαστικά δάνεια, προσφέροντας σταθερά επιτόκια μέχρι 5 χρόνια κοντά στο ύψος του επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (σήμερα 4%) ή ακόμη και χαμηλότερο. rhaikou@e-tipos.com

Η ισορροπία ανάμεσα στις αποδόσεις των καταθέσεων και τις επιβαρύνσεις των δανείων προσφέρει μια ανάσα σε όσους έχουν τη δυνατ ότητα να αποταμιεύουν.

Σταθερό ή κυμαινόμενο επιτόκιο; www.e-tipos.com/ economy

οικονομία  23

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

Λεπτές ισορροπίες στις αγορές

Στην τελική ευθεία το ασφαλιστικό

«Κολλάει» το πακέτο Μπους για αναχρηματοδότηση των subprime

Στις 15/2 η κυβέρνηση ανοίγει τα χαρτιά της στη Βουλή. Συνάντηση Φάνης - δημοσιογράφων

Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΟΜΙΝΗ

Συνεχίζεται σήμερα ο διάλογος της υπουργού Απασχόλησης κυρίας Φάνης Πάλλη-Πετραλιά με εκπροσώπους φορέων εν όψει της επικείμενης προσπάθειας της κυβέρνησης για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Η υπουργός συναντάται σήμερα με το προεδρείο της Eνωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών προκειμένου να συζητήσει για το μέλλον των ταμείων των δημοσιογράφων. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης για την ενοποίηση των ταμείων των γιατρών, των δικηγόρων, των μηχανικών, των συμβολαι-

Την ίδια ώρα που οι κεφαλαιαγορές ανά τον κόσμο ανέβαιναν την Παρασκευή, «επιβραβεύοντας» την επιθετική νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, τα μακροοικονομικά στοιχεία δοκίμαζαν, για μια ακόμη φορά, την εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού. Παράλληλα, τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους για εξομάλυνση της κρίσης στην αγορά ακινήτων δεν βρίσκουν απήχηση. Πολλές Πολιτείες είναι απρόθυμες να αναλάβουν νέο ρίσκο και να προχωρήσουν σε αναχρηματοδότηση (με την έκδοση αφορολόγητων ομολόγων) του 1 εκατομμυρίου δανείων που έχουν οδηγηθεί στην κατάσχεση. Μάλιστα, πάνω από το 50% των αιτήσεων για αναχρηματοδότηση απορρίπτεται. Αναλύσεις οικονομολόγων αναφέρουν ότι οι τιμές των ακινήτων ενδέχεται να οδηγηθούν σε περαιτέρω πτώση 25% με 30% τα επόμενα 2 χρόνια. Στην Ευρώπη, η Κεντρική Τράπεζα προβλέπεται να διατηρήσει στα τρέχοντα επίπεδα τα επιτόκιά της, καθώς βλέπει τον πληθωρισμό να αναρριχάται στο 3,2% ύστερα από 14 έτη. Την Παρασκευή το κλίμα ευφορίας στις αγορές ενισχύθηκε και από την πρόταση της Microsoft για εξαγορά της Yahoo έναντι 44,6 δισ. δολαρίων. Το Παρίσι και το Λονδίνο κέρδισαν πάνω από 2% και η Φρανκφούρτη 1,71%. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, Dow Jones και Nasdaq κέρδισαν 0,79% και 0,98% αντίστοιχα. Ωστόσο, οι 3 μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές χάνουν από την αρχή του έτους από 6,61% έως και 13,62%, η Ιαπωνία 11,82%, ο D.J. 3,93% και ο Nasdaq 9,1%. Με το δικό τους τρόπο «φωνάζουν» για την ύφεση το υψηλό επίπεδο της τιμής του χρυσού (913,50 δολ./ουγκιά) και η μικρή (έστω) υποχώρηση του πετρελαίου 88,96 δολ./βαρέλι, ενώ το δολάριο διολισθαίνει σε νέα ιστορικά χαμηλά έναντι του ευρώ. ekomini@e-tipos.com

Κάποιοι βενζινοπώλες απειλούν να πωλούν το πετρέλαιο θέρμανσης στην ίδια τιμή με το πετρέλαιο κίνησης, δηλαδή στο 1 ευρώ ανά λίτρο.

Θέρμανση μετ’ εμποδίων Οι εταιρίες εμπορίας προειδοποιούν για ελλείψεις πετρελαίου από τις 15/2 που ενοποιούνται οι φόροι Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗ

Σοβαρά προβλήματα στην τροφοδοσία των νοικοκυριών με πετρέλαιο θέρμανσης αναμένεται να εμφανισθούν από τις 15 Φεβρουαρίου. Από την ημερομηνία αυτή η κυβέρνηση έχει αποφασίσει ότι το πετρέλαιο θέρμανσης θα διατίθεται από τα διυλιστήρια προς τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών και τους πρατηριούχους με ειδικό φόρο κατανάλωσης αυξημένο από τα 0,021 στα 0,293 ευρώ το λίτρο. Στους τελικούς καταναλωτές όμως θα πωλείται σε τιμή που θα προκύπτει με βάση το μειωμένο φόρο των 0,021 ευρώ και η διαφορά του φόρου θα επιστρέφεται στους λιανοπωλητές με βάση μια αυστηρή διαδικασία ηλεκτρονικών ελέγχων των ποσοτήτων πετρελαίου θέρμανσης που αγόρασαν και πώλησαν. Οι εταιρίες πετρελαιοειδών δηλώνουν ότι δεν προλαβαίνουν να προσαρμόσουν στις απαιτήσεις λειτουργίας του νέου συστήματος τα μηχανογραφικά τους συστήματα ούτε να εκτυπώσουν τα νέα είδη

παραστατικών που τους ζητεί το υπ. Οικονομικών. Προειδοποιούν δε το καταναλωτικό κοινό ότι «είναι πολύ πιθανό να μη γίνονται παραδόσεις πετρελαίου θέρμανσης από τις 15/2/2008», διότι η αγορά δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις νέες διαδικασίες και ζητούν

Ενταση σε χθεσινή συγκέντρωση των βενζινοπωλών, οι οποίοι ζητούν νέα παράταση την αναβολή της εφαρμογής του νέου συστήματος για τον Οκτώβριο. Προσθέτουν επίσης ότι με τα νέα μέτρα επιβάλλεται ένα γραφειοκρατικό και ακριβό σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης των τιμολογίων, που αυξάνει το κόστος λειτουργίας τους και θα οδηγήσει σε επιβάρυνση των καταναλωτών με ακριβότερο πετρέλαιο θέρμανσης. Εξάλλου, σε επεισοδιακή ενημερωτική συγκέντρωση που έγινε

χθες, πολλοί πρατηριούχοι τάχθηκαν κατά του μέτρου, ενώ άλλοι απείλησαν να πωλούν το ντίζελ θέρμανσης στην τιμή τού κίνησης, δηλαδή... 1 ευρώ το λίτρο. Η Ομοσπονδία τους τάσσεται υπέρ, αλλά θα ζητήσει παράταση 10-15 ημερών. Πάντως, εκπρόσωποι ενώσεων ζήτησαν να γίνει γενική συνέλευση για να καθοριστούν οι θέσεις του κλάδου. Το υπουργείο Οικονομικών με πρόσφατες αποφάσεις του υποχρεώνει όλους τους πωλητές πετρελαίου θέρμανσης: ▪ Να ενταχθούν μέχρι τις 15/2 στο ηλεκτρονικό μητρώο Διακίνησης Πετρελαίου Θέρμανσης. ▪ Να εκδίδουν αποδείξεις λιανικής πώλησης στις οποίες θα πρέπει να αναγράφονται και οι κωδικοί ηλεκτρονικής πληρωμής των λογαριασμών ΔΕΗ των καταναλωτών. ▪ Να υποβάλουν κάθε μέρα μέσω Διαδικτύου καταστάσεις για τις αγορές, τις πωλήσεις και τα αποθέματα πετρελαίου θέρμανσης της προηγούμενης ημέρας, ώστε με βάση αυτά να τους επιστρέφονται οι διαφορές φόρου. gpalaitsakis@e-tipos.com

Οι εκπρόσωποι των «επιστημόνων» δηλώνουν ότι θα συμμετάσχουν στην απεργία της ΓΣΕΕ ογράφων και των δημοσιογράφων σε ένα Ταμείο Επιστημόνων τροποποιείται. Συγκεκριμένα, εξετάζεται να μην ενταχθούν οι δημοσιογράφοι στο ενιαίο Ταμείο Επιστημόνων, αλλά να δημιουργηθεί ένας Οργανισμός Ασφάλισης που θα περιλαμβάνει όλους τους εργαζομένους στα ΜΜΕ. Η κυβέρνηση επιταχύνει τους ρυθμούς κατάρτισης του νέου νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό. Στις 15/2 έχει προγραμματισθεί προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το ασφαλιστικό, κατά την οποία ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής θα ανοίξει τα χαρτιά του για τις τελικές ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου. Την Παρασκευή οι εκπρόσωποι των δικηγόρων, των γιατρών, των μηχανικών, των συμβολαιογράφων και των δημοσιογράφων εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση στην οποία επισημαίνουν ότι πραγματικός στόχος της κυβέρνησης είναι η δήμευση των αποθεματικών των ταμείων τους και τονίζεται ότι όλοι οι θιγόμενοι κλάδοι θα συμμετάσχουν στην απεργία της 13ης/2/2008.

22  οικονομία Ρήτρα ρύπων ύψους €2 δισ. ζητεί η ΔΕΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 28 Μαΐου 2008

ΟΑΕΔ: Ευκαιρία απασχόλησης σε 40.000 νέους

Συνεπάγεται αύξηση τιμολογίων κατά 3% το 2009 και 45% από το 2013 Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Και ρήτρα... ρύπων στα τιμολόγια του ρεύματος ζητά η ΔΕΗ, μετά τη ρήτρα καυσίμων που θα επιβληθεί από 1ης Ιανουαρίου του 2009. Η πρόταση, αν υιοθετηθεί, συνεπάγεται επιβάρυνση των καταναλωτών με ποσό άνω των 2 δισ. ευρώ το χρόνο και αύξηση των τιμολογίων κατά 45%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Πολυτεχνείου. Ταυτόχρονα ισοδυναμεί με καταστρατήγηση της φιλοσοφίας του Κιότο η οποία αποσκοπεί στην επιβάρυνση των επιχειρήσεων που ρυπαίνουν (ώστε να περιορίσουν τη ρύπανση) και όχι στη μεταφορά του κόστους στους καταναλωτές... Η πληροφορία για ρήτρα ρύπων προέκυψε από έκθεση της National Sec – P&K ΑΧΕΠΕΥ, μετά από τηλεδιάσκεψη με τη διοίκηση της ΔΕΗ που έγινε χθες με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τριμήνου. Για εφέτος η δαπάνη αγοράς δικαιωμάτων ρύπων από τη ΔΕΗ υπολογίζεται σε 120 - 150 εκατ. ευρώ, όμως

Η λογική του Κιότο για τιμωρία των ρυπογόνων επιχειρήσεων μετακυλίεται στους ίδιους τους καταναλωτές από το 2013 με την κατάργηση της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων η δαπάνη εκτοξεύεται στα ύψη. Ηδη έχει αποφασισθεί η εφαρμογή ρήτρας καυσίμων από 1ης Ιανουαρίου για το ρεύμα ενώ από 1ης Ιουλίου θα ισχύσει η δεύτερη δόση της αύξησης, 7%, που έχει εγκρίνει το υπ. Ανάπτυξης. Ο πρόεδρος της επιχείρησης κ. Τ. Αθανασόπουλος δήλωσε χθες, πιέζοντας για νέες ανατιμήσεις, ότι οι αυξήσεις στα τιμολόγια που χορηγήθηκαν πέρυσι αντισταθμίστηκαν από την άνοδο των τιμών των καυσίμων. Η ΔΕΗ παρουσίασε μείωση των καθαρών κερδών κατά 26,8% στο πρώτο τρίμηνο σε σχέση με πέρυσι, στα 30 εκατ. ευρώ από 41. Ο κ. Αθανασόπουλος απέδωσε την επιδείνωση των αποτελεσμάτων μεταξύ άλλων στην απεργία της ΓΕΝΟΠ που αύξησε τις εισαγωγές και τις αγορές ενέργειας. Αναφορικά με την κατάληψη στην Πτολεμαΐδα η ΔΕΗ ανακοίνωσε ότι θα προσλάβει 1.485 άτομα από την περιοχή την επόμενη τριετία και προειδοποιεί ότι «θα προστατεύσει τα συμφέροντά της». kvoutsadakis@e-tipos.com

Το τέλος της σύμβασης ΝΕΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΤΟΕ Μονομερείς αυξήσεις 3%-6% και από την Alpha Bank Της ΡΟΗΣ ΧΑΪΚΟΥ

Τη χαριστική βολή για την κλαδική σύμβαση των 62.000 τραπεζοϋπαλλήλων έδωσε χθες η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, η Alpha Bank. Μια εβδομάδα μετά την απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να χορηγήσει μονομερώς αυξήσεις έως 6,6% στους εργαζομένους της, η διοίκηση της Alpha προχώρησε επίσης στη μονομερή αύξηση από 3% έως 6% των αποδοχών των υπαλλήλων της, χωρίς να έχει προηγηθεί υπογραφή κλαδικής σύμβασης. Η τράπεζα είχε ζητήσει από το Σύλλογο να παρευρεθεί σε διαβούλευση για την υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης, ο οποίος και αρνήθηκε, με το αιτιολογικό ότι η διοίκηση της Alpha Bank αρνείται να αποστείλει στην ΟΤΟΕ εξουσιοδότηση ώστε να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ). Oπως αναφέρεται σε σχετική επιστολή που απεστάλη στο προσωπικό, οι αυξήσεις έχουν στόχο την ενίσχυση των νέων σε ηλικία και προϋπηρεσία εργαζoμένων των μικρών κλιμακίων. Οι υπάλληλοι της Alpha που βρίσκονται μέχρι και το ��ο μισθολογικό κλιμάκιο θα λάβουν αύξηση 6%, από το ��ο μέχρι το ��ό αύξηση 5% και από το ��ο και πάνω 3%. Μάλιστα, η διοίκηση αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο υπογραφής κλαδικής ΣΣΕ, τονίζοντας ότι οι αυξήσεις αυτές θα συμψηφιστούν με οποιαδήποτε άλλη αύξηση που ενδεχομένως να συμφωνηθεί στο μέλλον, με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμη και με ΣΣΕ, ώστε

στο τέλος οι αυξήσεις να μην υπολείπονται των νόμιμα συμφωνηθέντων. Το προεδρείο της ΟΤΟΕ ανακοίνωσε ότι και η Alpha Bank προχώρησε «στα χνάρια» του κ. Αράπογλου, αμφισβητώντας με τη σειρά της στην πράξη τις κλαδικές συλλογικές διαπραγματεύσεις. Η ΟΤΟΕ πραγματοποίησε χθες συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το κεντρικό κατάστημα της Εθνικής, όπου συνεδρίαζε το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας, με θέμα την επικύρωση της μονομερούς ανακοίνωσης αυξήσεων προς τους εργαζομένους. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης αντιπροσωπία της συγκέντρωσης παρενέβη και ζήτησε από το διοικητή να χορηγήσει εξουσιοδότηση για την έναρξη διαπραγματεύσεων για την υπογραφή κλαδικής σύμβασης. Σύμφωνα με την ΟΤΟΕ, η απάντηση του κ. Αράπογλου ήταν «…το θέμα που έθεσαν οι εκπρόσωποι της συγκέντρωσης των εργαζομένων... ήταν εκτός ημερήσιας διάταξης».

Κέρδη

Εν τω μεταξύ η Alpha ανακοίνωσε χθες τα οικονομικά αποτελέσματα για το πρώτο τρίμηνο του 2008. Τα κέρδη της αυξήθηκαν κατά 18% (μη περιλαμβανόμενων των περσινών εκτάκτων αποτελεσμάτων) στα 205 εκατ. ευρώ. Με βάση τα έκτακτα κέρδη του 2007 η κερδοφορία της τράπεζας υποχώρησε κατά 20%. Στα κέρδη α’ τρίμηνου του 2007 εμπεριέχονταν 81,8 εκατ. ευρώ από την πώληση της Alpha Ασφαλιστικής στην ΑΧΑ και είχαν ανέλθει στα 256,1 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια σημείωσαν αύξηση 31,1%, ενώ τα καθαρά έσοδα από τόκους ενισχύθηκαν με ρυθμό 25%. Τα κέρδη από το εξωτερικό σε προ φόρων βάση διαμορφώθηκαν στα 42,9 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 74%. rhaikou@e-tipos.com

Τη δυνατότητα σε 40.000 νέους ηλικίας 16-25 ετών να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην αγορά εργασίας προσφέρει το νέο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ «Μια αρχή, μια ευκαιρία» σε όσους είτε τελείωσαν το σχολείο είτε «εγκατέλειψαν» την εκπαίδευσή τους. Οπως ανακοίνωσαν χθες η υπουργός Απασχόλησης, κυρία Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, και ο διοικητής του ΟΑΕΔ, κ. Γιώργος Βερναδάκης, οι νέοι μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τρία προγράμματα, ανάλογα με τις ανάγκες τους. Πρώτον, δίνεται η δυνατότητα απόκτησης προϋπηρεσίας πέντε μηνών με την παροχή εργασίας σε ιδιωτική επιχείρηση, την αμοιβή του κατώτατου μισθού και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη (σύνταξη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επαγγελματικός κίνδυνος). Η δεύτερη επιλογή είναι το πρόγραμμα πιστοποίησης γνώσης χειρισμού Η/Υ διάρκειας 100 ωρών, όπου οι συμμετέχοντες θα αμείβονται με 6 ευρώ την ώρα λαμβάνοντας πιστοποιητικό γνώσεων και δεξιοτήτων. Εναλλακτικά, με το τρίτο πρόγραμμα, οι νέοι μπορούν να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα συμβουλευτικής, το οποίο αφορά στον επαγγελματικό προσανατολισμό, στις τεχνικές αναζήτησης εργασίας και στην ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, ενώ οι συμμετέχοντες για 60 ώρες αποζημιώνονται με 10 ευρώ την ώρα. Αναφορικά με τη διαδικασία συμμετοχής, αυτή διεξάγεται μόνο ηλεκτρονικά. Αρχικά ο κάθε νέος ενδιαφερόμενος υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτησή του δηλώνοντας ποια από τις τρεις κατευθύνσεις επιθυμεί να ακολουθήσει. Αίτηση μέσω Διαδικτύου καλούνται να υποβάλουν και οι επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι που επιθυμούν να απασχολήσουν για 5 μήνες τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα. Στη συνέχεια, και πάλι ηλεκτρονικά γίνεται η διασταύρωση των στοιχείων και η ταυτοποίηση των δικαιουχών από τον ΟΑΕΔ, ενώ μέσω ενός νέου πληροφοριακού συστήματος του Οργανισμού επιλέγονται αυτόματα οι συμμετέχοντες και τοποθετούνται στο κάθε πρόγραμμα. ΓΩΓΩ ΚΑΤΣΕΛΗ

Η Εθνική έκλεισε την πόρτα στην ΟΤΟΕ, η Alpha την «κλείδωσε». EUROKINISSI/ΧΑΣΙΑΛΗΣ ΒΑΪΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

04.02.2008

Ζωή Πόλις Tέχνες Θεάματα Τηλεόραση Σπορ Μικρές Αγγελίες Χρήσιμα Καιρός

Oι πέτρες κυλάνε στο Βερολίνο Ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε για τους Rolling Stones Σελ. 36

28–31 32–35 36–39 40–42 43–45 46–50 53 56 57

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

36 ΑΡΙΘΜΟΙ

��%

του πληθυσμού στην Ελλάδα επηρεάζεται από κάποια μορφή αρθρίτιδας. Το ίδιο ποσοστό παρατηρείται στα άλλα δυτικά κράτη.

ΖΩΗ

��

διαφορετικές μορφές αρθρίτιδας υπάρχουν. Οι 4 πιο κοινές είναι η ποδάγρα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο ερυθηματώδης λύκος και η οστεοαρθρίτιδα.

Ξεχωρίζουν οι δημοσιεύσεις μας στην Ευρώπη. Και στη χώρα μας η θεραπευτική μέθοδος της ραδιοϋμενόλυσης. Τι είναι, πώς εφαρμόζεται

Aριστεία στη ρευματολογία Της ΑΛΕΞIΑΣ ΣΒΩΛΟΥ

ριστες επιδόσεις σημειώνει η χώρα στην επιστήμη της Ρευματολογίας, σύμφωνα με μελέτη της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας, που τεκμηριώνει ότι οι Ελληνες ειδικοί έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης του αριθμού των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε έγκριτα περιοδικά και ιατρικές επιθεωρήσεις σε σχέση με το μέσο όρο των χωρών της Ευρώπης. Οι υψηλές επιδόσεις που καταγράφονται στον τομέα της Ρευματολογίας -ο οποίος αφορά τεράστιο αριθμό ασθενών- αντανακλούν τις επίπονες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί τα τελευταία χρόνια από τους Ελληνες ερευνητές, προκειμένου να κατανοήσουν τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς ανάπτυξης των σχετικών νοσημάτων και να βρουν νέες διαγνωστικές μεθόδους και φάρμακα για την αντιμετώπισή τους. Ο κλάδος της Ρευματολογίας περιλαμβάνει έναν εντυπωσιακό αριθμό νοσημάτων με διαφορετική συμπτωματολογία και αιτιολογία. Ενδεικτικά αναφέρονται τα αυτοάνοσα συστηματικά νοσήματα (ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγγειίτιδες, σπονδυλοαρθρίτιδες), οι εκφυλιστικές παθήσεις (οστεοαρθρίτιδα, οστεονέκρωση), οι εξωαρθριτικοί ρευματισμοί (τενοντίτιδες, μυϊκοί σπασμοί), τα μεταβολικά νοσήματα των οστών (οστεοπόρωση, νόσος του Paget) και οι κρυσταλλογενείς αρθρίτιδες (ουρική αρθρίτιδα ή ποδάγρα). Ενα εξ αυτών είναι και η χρόνια ρευματοειδής αρθρίτιδα, η οποία

πλήττει μεγάλο αριθμό ατόμων στην Ελλάδα. Πρόσφατα, η νόσος άρχισε να αντιμετωπίζεται και εντός των συνόρων με μια επαναστατική θεραπεία, τη ραδιοϋμενόλυση. «Η μέθοδος συνίσταται στην αντιμετώπιση της υμενίτιδας, δηλαδή της φλεγμονής που δημιουργείται στον υμένα της πληγούσας άρθρωσης», εξηγεί ο γιατρός Πυρηνικής Ιατρικής του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη, κ. Δημήτριος Χατζόπουλος, πρωτοπόρος στην εφαρμογή της στην Ελλάδα. «Η θεραπεία επιτυγχάνεται

Eχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης του αριθμού των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρώπης τοπικά με ενέσεις, όπου χορηγούνται ενδοαρθρικά ραδιοφάρμακα, τα οποία ακτινοβολούν επιλεκτικά τον υμένα, χωρίς να επιβαρύνουν καθόλου το χόνδρο και τα οστά της άρθρωσης. Το μεγάλο πλεονέκτημά της είναι ο μηδαμινός κίνδυνος παρενεργειών και επιπλοκών». Αν και σε πολλές χώρες του εξωτερικού η ραδιοϋμενόλυση εφαρμόζεται πάνω από τρεις δεκαετίες, εδώ παραμένει ακόμη ουσιαστικά άγνωστη κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης του κοινού και της γενικότερης φοβίας που το διακατέχει για τις ακτινοβολίες. Σύμφωνα, πάντως, με τους ειδικούς, τα αποτελέσματά της είναι πολύ ικανοποιητικά. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η σπονδυλική στήλη,

όπου δεν εφαρμόζεται η μέθοδος. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΓΓΕΤ, στη δεύτερη θέση της λίστας με τις 150 επιστημονικές περιοχές έρευνας βρίσκεται η Ογκολογία, ενώ στην τρίτη η Ρομποτική και η Τεχνική Ευφυΐα. Ακολουθούν οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Συστημάτων Επικοινωνίας, Κατασκευής και Ανάπτυξης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και οι επιστημονικές ειδικότητες των Γεωλογικών Επιστημών, των Πολιτικών Μηχανικών και των Μηχανολόγων Μηχανικών. Μεταξύ των επιστημονικών περιοχών, που αφορούν την ιατρική και κλινική έρευνα και τη δημόσια υγεία, η χώρα μας έχει αναπτύξει συνθήκες αριστείας (υψηλά επίπεδα διεθνών επιστημονικών αναφορών), αλλά υστερεί ακόμα σε κρίσιμη μάζα ερευνητικού δυναμικού στους τομείς των Κλινικής Ανοσολογίας και Λοιμώξεων, Ενδοκρινολογίας και Μεταβολικών Νοσημάτων, Διατροφής και Κοινωνικής Πολιτικής. Αντίθετα, στους τομείς της Γαστρεντερολογίας – Ηπατολογίας, Ιατρικής Διαγνωστικής Ερευνας, Οφθαλμολογίας και Χειρουργικής, η Ελλάδα υπερτερεί ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων, αλλά υστερεί σε δυναμικό ερευνητών. asvolou@e-tipos.com

Θα δοκιμάζατε θεραπευτική μέθοδο με ακτινοβολία για την ασθένειά σας; www.e-tipos.com/Life

��

ετών και άνω, άνδρες, συνήθως παχύσαρκοι, είναι στην πλειοφηψία τους τα «θύματα» της ουρικής αρθρίτιδας ή ποδάγρας.

��%

των ασθενών αυτών παρουσιάζει φυσιολογικές τιμές ουρικού οξέος στο αίμα.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

��%

είναι το αντίστοιχο ποσοστό θεραπείας στην ψωριασική αρθρίτιδα, που είναι και το χαμηλότερο της μεθόδου.

��%

ΖΩΗΕΤ2  37

επιτυχία έχει στην αντιμετώπιση της αιμορρροφιλικής αρθρίτιδας η θεραπεία με ραδιοϋμενόλυση.

��

μωρά ανά 10.000 γεννήσεις αρένων κάθε ετός είναι η επίπτωση της αιμοροφιλίας στον ελληνικό πληθυσμό.

��%

είναι το αντίστοιχο ποσοστό επιτυχίας της ραδιοϋμενόλυσης στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

��%

φτάνει η επιτυχημένη έκβαση της ραδιοϋμενόλυσης στην οστεοαρθρίτιδα.

�%

του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από τη νόσο ψωριασικής αρθρίτιδας.

Νέα από το επιστημονικό μέτωπο



Συνέντευξη σε 3’

Χαράλαμπος Μουτσόπουλος* «Πηγή ελπίδας» Τι σημαίνει η πρωτιά σε επιστήμονες και ασθενείς; Στον Eλληνα ειδικό φέρνει χαρά, αλλά συγχρόνως τον γεμίζει ευθύνη για τη συνέχιση του έργου του. Για τους ασθενείς είναι πηγή ελπίδας. Επίσης, προτρέπει τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, που υποστηρίζουν την έρευνα, να βοηθήσουν για την παραγωγή πρωτοποριακής γνώσης. Αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις; Η μεταφορά της γνώσης που δημιουργείται στο εργαστήριο και εφαρμόζεται στην κλινική πράξη είναι χρονοβόρα και απαιτεί σημαντικό οικονομικό κόστος. Ετσι, άλματα στην κατανόηση των παθολογικών διεργασιών που προκαλούν νοσήματα δεν μπορεί να είναι άμεσα ορατά. Η αύξηση της θεραπευτικής φαρέτρας για την αντιμετώπιση των ρευματικών νοσημάτων είναι αποτέλεσμα εικοσαετούς προσπάθειας. Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν ασθενείς και γιατροί; Το δίπολο ασθενούς - ιατρού είναι ενιαίο με την έννοια ότι η σχέση τους διαμορφώνεται από πολλαπλές αλληλεπιδράσεις. Ενα σημαντικό κενό στη φροντίδα των ρευματοπαθών ασθενών στη χώρα μας είναι η μη υποστήριξή τους από επιστήμονες των παραϊατρικών επαγγελμάτων, όπως ψυχολόγων, φυσιοθεραπευτών, κοινωνικών λειτουργών και διαιτολόγων, των οποίων η συνεισφορά δεν έχει αναγνωριστεί επαρκώς. Υπάρχουν νέες διαγνωστικές μέθοδοι και φάρμακα; Πρόσφατα διαλευκάνθηκαν μηχανισμοί που υπεισέρχονται στην παθογένεια των ρευματικών νόσων με τη βοήθεια της Μοριακής Βιολογίας, της Ανοσολογίας και της Βιοτεχνολογίας. *Καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής Εργαστηρίου Παθολογικής Φυσιολογίας.

▪ Φάρμακο κατά της αρθρίτιδας δίνει ελπίδες σε όσους πάσχουν από Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων. Πρόκειται για την ενέσιμη ουσία ετανερσέπτη, που συνταγογραφείται για την καταπολέμηση της ψωριασικής και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Τα νέα ευρήματα φανερώνουν ότι λίγα λεπτά μετά τη χορήγηση της ουσίας ασθενείς με εκφυλιστική εγκεφαλοπάθεια παρουσιάζουν αντιστροφή των συμπτωμάτων της νόσου και αισθητή βελτίωση της νοητικής τους λειτουργίας. ▪ Ενα ακόμη αντιρευματικό σκεύασμα αποσύρεται από τη φαρμακευτική αγορά της Μεγάλης Βρετανίας, καθώς νέες μελέτες το συσχέτισαν με σοβαρές παρενέργειες. Το νέο «κρούσμα» αφορά την ουσία λουμιρακοξίμπη, η οποία κυκλοφορεί στη Ελλάδα. Το φάρμακο παρουσίασε τοξική δράση στο ήπαρ σε 20 ασθενείς παγκοσμίως. ▪ Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στη Μ. Βρετανία ανακάλυψαν ότι ο αρθριτικός πόνος διαφέρει σημαντικά από κάθε άλλο σωματικό πόνο. Κι αυτό γιατί προκαλεί την έκλυση μιας χημικής ένωσης που παρουσιάζει έντονη δράση σε μη αναμενόμενα τμήματα του εγκεφάλου, τα οποία σχετίζονται με το φόβο και τα συναισθήματα. ▪ Η παραμόρφωση που προκαλεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα ευθύνεται για την κατάθλιψη μεταξύ των ασθενών. Το εύρημα προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ στην Αυστραλία και προβληματίζει την ιατρική κοινότητα, καθώς όσοι υποφέρουν από ρευματικά δεν έχουν ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς.

Εξυπνες συσκευές Παγκόσμια καμπάνια για το σχεδιασμό αντικειμένων που διευκολύνουν τους ασθενείς στην καθημερινότητά τους Με στόχο την άμεση βελτίωση της ζωής των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα ξεκίνησε στις αρχές του 2008 η παγκόσμια καμπάνια, η οποία έχει ενδεικτικό τίτλο «κάνε την πρώτη κίνηση». Στο πλαίσιό της μέλη της διεθνούς ρευματολογικής κοινότητας, σύλλογοι ασθενών και επαγγελματίες της Υγείας συνεργάζονται για πρώτη φορά στα χρονικά με διάσημους σχεδιαστές από τον τομέα του deco, οι οποίοι θα δημιουργήσουν τους επόμενους μήνες πρωτότυπα αντικείμενα και βοηθήματα ώστε να διευκολύνουν τους πάσχοντες στην καθημερινότητά τους. Για τα άτομα αυτά ακόμα και συνηθισμένες δραστηριότητες, όπως είναι το στύψιμο ενός λεμονιού στο στύφτη ή το δέσιμο των κορδονιών των παπου-

τσιών καθίστανται άθλος, λόγω της δυσκαμψίας και της παραμόρφωσης που υφίστανται τα άκρα τους από τη χρόνια φλεγμονώδη ασθένεια. Εντός των συνόρων η καμπάνια τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ). Αφορά δε το σύνολο του εγχώριου πληθυσμού, καθώς, σύμφωνα με μελέτη, η οποία εκπονήθηκε από φορείς Υγείας, κάθε ελληνική οικογένεια έχει ένα τουλάχιστον μέλος το οποίο πάσχει από ρευματοειδή αρθρίτιδα. Αλλωστε για την καλύτερη ενημέρωση και στήριξη των ασθενών η ΕΛΕΑΝΑ δημιούργησε πρόσφατα μια ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή, η οποία λειτουργεί με επιτυχία εδώ και πέντε μήνες.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 9 Μαΐου 2008

ΖΩΗ

Η κοινωνικά μεταδοτική «νόσος» affluenza συνδέεται με την υπερκατανάλωση. Αποτέλεσμα πολυγονιδιακές ασθένειες όπως παχυσαρκία και στρες, αλλά και ψυχολογικά προβλήματα

O θανατηφόρος ιός της αφθονίας Της ΝΕΚΤΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ

ι όμως είμαστε όλοι άρρωστοι. Ως γρανάζια ενός μηχανισμού που «τρέχει» με καύσιμο το χρήμα, έχουμε όλοι πέσει στην παγίδα όχι απλά της κατανάλωσης, αλλά της υπερκατανάλωσης. Δουλεύουμε ασταμάτητα για να αποκτήσουμε ολοένα και περισσότερα, υιοθετώντας έναν τρόπο ζωής γεμάτο στρες, περιορισμένη άσκηση και κακή διατροφή που μας οδηγεί μαθηματικά στην affluenza. Η affluenza (συνδυασμός των λέξεων affluence=αφθονία και inﬂuenza=γρίπη) είναι η νέα απειλή για τη δημόσια υγεία. Προκαλείται από το πρώτο συνθετικό της -την αφθονία- και οδηγεί σε «πάσχοντες» με πολλά προβλήματα που παίρνουν πολλά φάρμακα και δεν αισθάνονται σχεδόν ποτέ καλά. Οπως περιγράφει ο διευθυντής της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Γεώργιος Χρούσος, αυτά ακριβώς είναι τα συμπτώματα των πολυγονιδιακών νόσων. Αποτελούν τη βασικότερη αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στις σύγχρονες κοινωνίες της αφθονίας και οφείλουν το όνομά τους στο

γεγονός ότι προκαλούνται από πολλά -πιθανόν 30 ή 40- γονίδια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων νόσων είναι η παχυσαρκία, αλλά και το μεταβολικό σύνδρομο, που περικλείει το διαβήτη τύπου 2, τη δυσλιπιδαιμία και την αρτηριακή υπέρταση. Αλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι διαταραχές της διατροφής, η νευρογενής ανορεξία και η βουλιμία που, αν και σπανιότερες, είναι το ίδιο ή περισσότερο καταστροφικές. «Υπάρχει μεγάλη ασυμφωνία ανάμεσα στο πώς είναι γενετικά φτιαγμένος ο άνθρωπος από τη φύση και στο σημερινό τρόπο ζωής. Το σύγχρονο λαϊφστάιλ αποτελεί καινοφάνεια για το είδος. Ο άνθρωπος στην εξέλιξή του πέρασε από παρατεταμένες στερήσεις τροφής και η κίνηση τον συνόδευε σε ό,τι κι αν έκανε. Συγκριτικά σήμερα η τροφή είναι φτηνή και άφθονη, αν και όχι υγιεινή, και η κίνηση περιορισμένη. Τρώμε πολύ χωρίς να καίμε την τροφή μας. Ποτέ πριν δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Επίσης, ποτέ στο παρελθόν δεν ήταν η ζωή του ανθρώπου συνδεδεμένη με το συνεχές στρες, με αδιάκοπη διέγερση σαν αυτή που χαρακτηρίζει τη ζωή μας σήμερα», εξηγεί ο κ. Χρούσος. Ο ρόλος της Βιοτεχνολογίας στην

Η σχέση διατροφής και DNA Η γενετική μας υποδομή καθορίζει τις ανάγκες μας, τις ευπάθειές μας και τις αντιστάσεις που έχουμε στις ασθένειες. Οπως όμως σήμερα η διατροφή μας μάς καταδικάζει, στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον οι όροι θα αντιστραφούν και οι τροφές θα συνιστούν θεραπευτικά μέσα. Ο τομέας των nutrigenomics είναι ο ραγδαία αναπτυσσόμενος τομέας της επιστήμης και των επιχειρήσεων που διερευνά το πώς οι τροφές σχετίζονται με το γονιδίωμά μας. Nutrigenomics σημαίνει γνώση τού πώς τα γονίδιά μας χειρίζονται τα συστατικά των τροφών. Η έρευνα φιλοδοξεί να αναπτύξει τρόπους και μεθόδους για την πρόληψη των ασθενειών μέσω της διατροφής, καλύτερες δίαιτες και καινοτόμες θεραπείες για σημαντικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και οι καρκίνοι. Σαν προέκταση αυτής της έρευνας, ο κ. Χρούσος εκτιμά ότι κάπου παρακάτω «θα μπορούμε να συμβουλεύουμε τους ανθρώπους από νωρίς, ακόμη και πριν από τη γέννησή τους, για το τι θα πρέπει να προσέχουν ώστε να διατηρηθούν υγιείς».

αναγνώριση των πολυγονιδιακών ασθενειών υπήρξε καταλυτικός. Παρ’ όλα αυτά, το «κλειδί» για την αντιμετώπιση των «δύσκολων», όπως τις χαρακτηρίζει ο κ. Χρούσος, πολυγονιδιακών νόσων δεν βρίσκεται στη Βιοτεχνολογία, αλλά στον τρόπο, στη φιλοσοφία ζωής: «Πρέπει να επαναφέρουμε τη ζωή μας πιο κοντά στη γενετική μας, με σωστή διατροφή, ποιοτικά, και ποσοτικά και καθημερινή άσκηση. Με διακοπή της στρεσογόνας και νοσογόνας αγχώδους ζωής και με καθημερινά διαστήματα πραγματικής χαλάρωσης». Σε αυτές τις νόσους ο ρόλος της Βιοτεχνολογίας περιορίζεται στο να βοηθήσει κάθε άνθρωπο στο να προσδιορίσει το ρίσκο του και να λάβει τα αναγκαία προληπτικά μέτρα. Η affluenza ωστόσο δεν ταυτίζεται μόνο με τα σωματικά προβλήματα που περιγράφηκαν παραπάνω. Η ακόρεστη αναζήτηση του –εύκολου κατά κύριο λόγο- πλουτισμού είναι ένδειξη ενός προβλήματος με ψυχολογικές προεκτάσεις. Το πρόβλημα αφορά ανθρώπους που έγιναν πλούσιοι και, αντί να επαναπαυτούν, άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο… αχόρταγοι, αναζητώντας –λυσσαλέα σχεδόν- περισσότερα υλικά αγαθά. Η συγκεκριμένη διαταραχή λαμβάνει μάλιστα την πιο οξεία μορφή της στους ανθρώπους που έχουν κληρονομήσει περιουσίες. Αυτοί όχι σπάνια βιώνουν συναισθήματα ενοχής, έλλειψης σκοπού στη ζωή τους, διάγουν έκλυτο βίο και αποκτούν εμμονή με το να καταφέρουν να διατηρήσουν τα πλούτη τους... nkarakosta@e-tipos.com

Πόσο επιρρεπείς είστε; www.e-tipos.com/life

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 9 Μαΐου 2008

1. πα Είσ να ρα τε εί πά δια να ν τ ι μ ω γ εθ άρ ια ειμ κα έ ν έ ν κα α μ οι ν ι ν πλ α π α φ ουζ λη αί ά ρώ νε κι τα αρ σε ι! κε τε ί

ΖΩΗΕΤ2  29

ύρο ληλό κ κ α ροσ α . π έν τε ου ε π ε ε τ έ χ κά άζ να τε ρ ν. ο ίς πά ώ Αγ ωρ να σι τ . 2 χ ια υ πο χο ί γ α ε π θ ή ογ λ λ τε συ εσ α ν ι ύ τ στο στ νν ρά δε νάτε σης. ε , τ ετε υρ αν α μί ών λά, γ έρμ υ ε θ ρ κ . Απ ης ετ τ αν Εχ Οτ πάνω όπτη . 3. 4 κ α ρ α πα το δι n o τε 40 κάνε ισεία ν ος υμ όθυμ λειά πο ει τα ε πρ υ τ ίζ ο σ λ δ ί α μια 5. Ε σφ ι α σε σας εξα ζετε ό,τ ι ν ό ά α χρ ρ ν ο ί αγ ρκε τε, α τα για να α μ χρή ει. αρέσ σας

Τεστ

Πόσο μπλεγμένοι στον ιστό της affluenza είστε;

6. Οταν «πέφτετε» ψυχολογικά, πηγαίνετε για shopping.

Απαντήστε με σωστό - λάθος τις παρακάτω ερωτήσεις, μετά βαθμολογήστε τον εαυτό σας και διαγνώστε αν είστε ή όχι θύμα της υπερκατανάλωσης…

7. Θέ λ μορ ετε να α φικό γορά α σπά σ νια ο υτοκίνη ετε ένα το, π δηγε πολυ α ίτε ε κτός ρόλο πο υ πόλη ς.

8. Π λ μην ηρών ε ι σας αία δό τε την ση κάρ σ τη ελάχισ τα. 9. Σ νπ τόχ ισ τ τη και ο ωτι περ ς σας κή είν ισσ α ότε ρω ι η από νυ λικ κτησ ών η αγα όλο θώ ν. 10. πρ Τα πε ά ρ στ γματ ισσό ού γέν ν εσ α που τερα ντα ειά σ άς κα ευχα α ρ ι ιμ ε τ ς δεν την ο ιην ι σ κο χ ύλ η. ετίζο -

Bαθμολογία Για κάθε «σωστό» στις ερωτήσεις 1-9 και 15 κερδίζετε 2 βαθμούς και για κάθε «λάθος» έναν βαθμό. Στις ερωτήσεις 10-14 παίρνετε 0 βαθμούς για κάθε «σωστό» και 2 πόντους για κάθε λάθος. Αθροίστε τους βαθμούς που συγκεντρώσατε και δείτε τα αποτελέσματα. 10-15 βαθμοί: Δεν εμφανίζετε ανησυχητικά σημάδια εθισμού στην κατανάλωση. 16-22 βαθμοί: Προσοχή! Πάσχετε από ελαφριάς μορφής affluenza. 23-30 βαθμοί: Καλέστε το γιατρό! Η τάση σας για κατανάλωση κάνει τις πιστωτικές σας κάρτες να υποφέρουν!

ης

θε η. κά εσ τε ύν ύε ε σ μ δε Ξο ας 12. ρώ σ ευ

ςτ

ει άσ ιδρ επ τις για ιδιά. α ίτε υχε στα π ησ Αν ισης μ 13. φή δια

15. Θα προτιμούσατε να ήσασταν για ψώνια τώρα.

ειά τη δουλ α πάτε σ α με το 14. Για ν g (παρέ ), arpoolin οκίνητο κάνετε c έχει αυτ ς λφο που λατό σα συνάδε το ποδή ποιείτε οράς. χρησιμο ς μεταφ α μαζική ή τα μέσ

11. ά λ Δε ή λο ν κ τι ι α ρί μπ νά νε ορ λο τε ού γα το ν ν μ πό α ε τ σο αγ ο α ορ τι δ ξίζ άσ ια ου ου θέ ν ο ν. του ι ν

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΜΑΡΙΑ ΛΑΣΣΙΘΙΩΤΑΚΗ

ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Το περιεχόμενο της έννοιας «αφθονία» είναι σχετικό με τον τόπο, το χρόνο και τον παρατηρητή του φαινομένου. Για τις υποανάπτυκτες οικονομικά χώρες σημαίνει ικανοποιητική κάλυψη των πρωταρχικών αναγκών της πείνας και της δίψας. Για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες του δυτικού τρόπου ζωής, όμως, η αφθονία ταυτίζεται με την υπερκάλυψη, την υπερεπάρκεια, τον πληθωρισμό, την υπερκατανάλωση και την υπερβολή. Και αποτελεί αγαπημένο θέμα της φιλοσοφίας και της θεολογίας, που υποστηρίζουν το μέτρο, καταδικάζουν την υπερβολή και την ταυτίζουν με την απληστία. Οι ασθένειες, συμβολικές ή πραγματικές, που προέρχονται από την αφθονία συνδέονται με κάθε τι το υπερβολικό, το μη απαραίτητο, επιβαρυντικό για το περιβάλλον αλλά και τη βιολογική μας πραγματικότητα, που μας επιστρέφει κάθε είδους ανωμαλίες: Στο σωματικό επίπεδο οι «τρελές αγελάδες», η «νόσος των πτηνών» και κάποιες άλλες περίεργες επιδημίες, όπως η παχυσαρκία, αλλά και στο ψυχικό επίπεδο οι μεταβολές της διάθεσης, το στρες να αποκτήσουμε όσα μας προσφέρονται, μας καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτους στο άγχος, τον ανταγωνισμό και την επιθετικότητα. Η αφθονία, με αυτή την έννοια, δείχνει να κινητοποιεί άλλα ψυχικά δυναμικά, όπως τη ματαιοδοξία, την υπεροψία, την ανάγκη δύναμης και διάκρισης ανώφελα για μια ευτυχισμένη ζωή. Φαίνεται ότι οι ανθρώπινες συμπεριφορές, επηρεασμένες από την τεχνολογία και τις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές, αποκόπηκαν από τη φυσική ικανότητα αρμονικής προσαρμογής και προχώρησαν ανεξέλεγκτα, πριν προλάβουν να αντιτάξουν φραγμούς, όπως τη συμπόνια και τη συλλογική συνείδηση. Η κ. Λασσιθιωτάκη είναι ψυχολόγος.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΑΚΗΣ ΛΑΟΠ

ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Οι νέες τεχνολογίες έχουν παίξει ήδη καθοριστικό ρόλο στη ση-

εντελώς διαφορετικό και σίγουρα τους ταξιδιώτες.

εικόνες, αλλά και να διαβάσουν σχόλια ή απόψεις άλλων ταξιδιωτών για αυτόν, για το ξενοδοχείο,

ΖΩΗ

Linker Boy. Είσαι νέος γύρω στα είκοσι, νιώθεις το Internet Κυνηγάς τα πιο low cost πακέτα είναι φτηνότερα, αλλά γιατί θεωρείς cool να το ωραιότερο ταξίδι στη σου γεννιέται η τάση του τεχνο-ταξιδιού, για σένα φτιάχνονται τα internet για την πιο up-to-date και λίγο πριν από το ταξίδι σου.

Sense Girl. Είσαι η συσκευής! Αναφορικά, το Μάρτιο στών Internet είδε 11,5 δισ. οnline βίντεο, αύξηση 64% από το Φεβρουάριο 2008. Πιστεύω ότι το Internet και η φώνου θα αυξήσουν πολύ την

Το Internet και η κινητού τηλεφώνου θα αυξήσουν πολύ την ανταγωνιστικότητα στις τουριστικές υπηρεσίες

20something που σνοοθέατα, αλλά κυνηγάς λεις να βιώσεις το ταξίδι σεις, οπαδός της τάσης Αγαπάς τη σοφιστικέ, ση της τεχνολογίας, που χαρίζει στα ταξίδια σου άνεση και στιλ. Κάνεις check-in στην πτήση σου online για να έχεις χρόνο κουπ στα beauty shops

ανταγωνιστικότητα στις τουριθα ωφελήσει τους ταξιδιώτες. Οι ρη πρόσβαση στην πληροφορία

βελτιώνουν τις επιλογές τους και να καλούν τις τουριστικές επιχειρήσεις να γίνονται συνεχώς πιο καλές και ανταγωνιστικές. Σε ό,τι αφορά τα παραδοσιακά ταξιδιωτικά γραφεία που εξυπηρεστούν να κάνουν αρκετά υψηλές επενδύσεις σε τηλεπικοινωνιακή

(το οποίο έχουν ήδη χάσει πολλοί). Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό δεν είναι εφικτό, οπότε γίας θα έχει και αρνητικό αντίκτυτου κλάδου.

Της ΖΕΦΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ

ιαδίκτυο. Πώς εισβάλλει η τεχνολογία στην τουριστική αγορά

Τεχνοκράτες οι νέοι ταξιδιώτες

την ίδια άνεση που γλιστρά νίδα του, δεν κάνει χιλιότο iPod, προέκταση του χε-

διαδικτυακοί του φίλοι στο Facebook, κά και κάνει φανατικά κρατήσεις online ξίδια την καλύτερη σχέση ποιότητας και Laura από το Λιβόρνο, ο Eric από τη Λιόν, η Marcia από το Οχάιο, οι «ταξιδιώτες χνολογία και το ιαδίκτυο. Το αναλυτικό προφίλ της «Νέας Γενιάς Ταξιδιωτών» (The NEXTgen Travelers) σκιαγραφεί πρόσφατη έρευνα σε δείγ-

Ο κ. Ακης Λαοπόδης είναι αναπτυξιο-

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΖΩΗET2  31 ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ

Μind Builder. Είσαι σαράντα χρόνων, τα έχεις δει, τα έχεις κάνει -

«do it yourself»

αλλά δεν σου αρέσει να τα πετάς σε βαρετά ταξίδια, ξέρεις τι ζητάς εκεί όπου πας: να γνωρίσεις ανθρώπους και να ακούσεις τις ιστορίες τους, να δεις τον τόπο όπου θα

σεις σε ό,τι αφορά τους ταξιδιωτικούς ουργούν νέες συνθήκες στην τουριστική αγορά. Κύρια χαρακτηριστικά είναι πλέτηση για ποιοτικότερα και λιγότερο

σβευτής της τάσης του Cosmo-Travel, ο πολίτης τα ταξίδια του ως πηγή

χρόνου των διακοπών. ποικιλία παρόχων υπηρεσιών. Αν και τα πακέτα υπηρεσιών εξακολουθούν να αποτελούν τον κανόνα, αυξάνεται

Pleasure Grower. Η ταυτότητά σου λέει ότι είσαι γύρω στα εξήντα, αλλά νιώθεις τακτήσεις ξανά τον κό-

να «κλείσει» εισιτήριο και ξενοδοχείο, συνθέτοντας πακέτο όπως

όχι εχθρός. Υστερα από περίοδο ανασφάλειας και πτώσης του τζίρου, τα τουριστικά γραφεία περνούν σε νέα εποχή, κατά την οποία οι νέες τεχνολογίες ενσω-

καταλαβαίνουν ότι για τα τουριστικά γραφεία, όχι εχθρός

yourself». Το Internet έχει καταστεί το νέο

λειτουργία τους, προσελκύοντας και τους νέους ηλικιακά ταξιδιώτες. Η εκπαίδευση των στελεχών διασφα-

πρόσφατα διεξάγονταν διαφορεξενοδοχεία και τους πελάτες τους), -

κών τουριστικών υπηρεσιών από τα ταξιδιωτικά γραφεία προς τον πελάτη και νέων τεχνολογιών θα εί-

(π.χ. ταξιδιωτικά πρακτορεία).

τουριστικών υπηρεσιών από τον

ξοδεύεις χρόνο και χρήτύπου ταξιδιωτικά παταξίδι σου είναι η ποιότητα, να αντλείς ευχαρίστηση από τις ταξιδιωτι-

O κ. Γιάννης Ευαγγέλου

εκπρόσωπος της τάσης θα αντικαταστήσει τα τουριστικά γραφεία, επειδή ο δυνητικός

Οι ΝEXTgen T

PhoCusWright. -

Ψηφοφορία ΕΤ να οργανώνουν το ταξίδι τους σχεδόν απο-

το Internet για ταξιδιωτικές πληροφορίες

το καταναλωτικό τους κοινό, στον οποίο οι νέες τεχνολογίες θα παίξουν τον καθοριστικό ρόλο». zklironomou@e-tipos.com

33,0% Οχι

χρήση της τεχνολογίας. ξιδιωτικών τάσεων, Peter Yesawich, «τα σοβαρά τους σχεδιαστές στρατηγικής και marketing όσων παρέχουν ταξιδιωτικές

12,1%

τσεκάρουν

κάνουν

διαβάζουν online

ποτέ

δεν διαβάζουν την έντυπη έκδοση

εικονική περιήγηση στον

είναι

απόφοιτοι

7,8% 2,7% Η ψηφοφορία είναι ενεργή από 10/07/08

έχουν

GPS στο υτοκίνητο

έχουν ετήσιο από $ 100.000

Μόνο για να κλείσω αεροπορικά εισιτήρια Μόνο για να κλείσω ξενοδοχείο

τις καλύτερες

στο Internet είναι η αναζήτηση ταξιδιωτικών πληροφοριών

44,4% Μόνο για να μάθω γενικές πληροφορίες για τον προορισμό μου

περισσότερα ταξίδια αν είχαν

3ος λόγος

Ναι

χανίας, καθώς ξοδεύουν ετησίως κατά

θα έκαναν

Χρησιμοποιείτε το Ιντερνετ για να «κλείσετε» διακοπές;

της παραδοσιακής αγοράς ταξιδιών.

των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (ΗΑΤΤΑ).

θα ταξίδευαν

έγραψαν

περισσότερο αν είχαν το χρόνο

online κριτική για το ταξίδι τους

online

βγάζουν φωτογραφίες, 63% στέλνουν 29% παίζουν παιχνίδια και στο Internet από το κινητό τους για ταξιδιωτικές πληροφορίες το MySpace. com, 30% το Facebook

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 3 Απριλίου 2008

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΔΡΕΤΤΑΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΡΥΠΩΝ Επειδή είναι δύσκολο να σχεδιαστεί τοξικολογική έρευνα σε ανθρώπους, τα περισσότερα ευρήματα προέρχονται από μελέτες σε πειραματόζωα. Οι πιο σοβαρές απόπειρες να μελετηθούν άμεσα οι επιπτώσεις τέτοιων παραγόντων στον άνθρωπο δημοσιεύτηκαν το 1997, μετά το ατύχημα του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Τσέρνομπιλ. Εκεί αποδείχθηκε ότι η έκθεση σε ακτινοβολία δημιουργεί βλάβες στο γενετικό υλικό, που μεταδίδονται στις επόμενες γενιές. Το ίδιο ισχύει και για άλλους κυτταροτοξικούς παράγοντες, όπως τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα κατά του καρκίνου. Από την άλλη, τα βαρέα μέταλλα, οι αιθέρες, τα συνθετικά οιστρογόνα, τα φυτοφάρμακα και τα στεροειδή προκαλούν ανάλογες βλάβες, αλλά δεν έχει ακόμα αποδειχθεί ότι είναι κληρονομικές. Σε ό,τι αφορά το σπέρμα, οι τοξικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες επιδρούν στο γενετικό υλικό, επηρεάζοντας τον κυτταρικό θάνατο ή προκαλώντας προθανάτιες βλάβες στο κύτταρο ή απευθείας μεταλλάξεις στα γονίδια. Η επίδραση αυτή πραγματοποιείται σε τρία στάδια: Πριν τους όρχεις (στην παραγωγή ορμονών), εντός των όρχεων (στην παραγωγή σπέρματος) και μετά τους όρχεις (κατά την ωρίμανση του σπέρματος). Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος θεωρούνται οι «ορχικές» βλάβες, κατά την παραγωγή νέων σπερματοζωαρίων, καθώς έχει βρεθεί ότι στο DNA τους υπάρχουν κάποια τμήματα που λέγονται μικροδορυφόροι, τα οποία είναι πιο ευάλωτα σε γονιδιακές μεταλλάξεις, σε σχέση με το υπόλοιπο γενετικό υλικό. Πέραν των περιβαλλοντικών παραγόντων, υπάρχουν και οργανικές παθήσεις που προκαλούν κληρονομική υπογονιμότητα στους άνδρες. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ορμονικές ανωμαλίες και οι ανατομικές διαταραχές των όρχεων και της ουρήθρας. Ο κύριος Πέτρος Δρέττας είναι χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος.

ΖΩΗ

30  ET2ΖΩΗ

Οι βλάβες του σπέρματος που οφείλονται σε έκθεση του ενήλικα σε περιβαλλοντικούς τοξικούς παράγοντες μεταφέρονται στα σπερματοζωάρια των επόμενων γενιών σύμφωνα με έρευνες

Κληρονομική η υπογονιμότητα στους άνδρες Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΛΑΣ

υσοίωνα για το μέλλον της αναπαραγωγής του ανθρώπου και την εξέλιξη της υπογεννητικότητας, που ήδη μαστίζει τον πλανήτη, είναι τα πορίσματα νέας έρευνας, η οποία φανερώνει ότι η υπογονιμότητα -στους άνδρες τουλάχιστον- κληροδοτείται από τον πατέρα στο γιo και από εκεί στον εγγονό. Το εύρημα που προκύπτει από μελέτη του Πανεπιστημίου «Αϊνταχο» της Μόσχας σήμανε συναγερμό στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα, καθώς ήδη τα προβλήματα στειρότητας και στα δύο φύλα έχουν αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας στις δυτικές κοινωνίες, αφενός εξαιτίας της καθυστέρησης της τεκνοποίησης για κοινωνικούς λόγους και αφετέρου λόγω της περιβαλλοντικής ρύπανσης και των ανθυγιεινών συνηθει-

τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι σε κάθε ζευγάρι η φυσική κατάσταση του άνδρα επηρεάζει την υγεία των απογόνων του περισσότερο από όσο πίστευαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες. Κι αυτό γιατί οι βλάβες του σπέρματος που οφείλονται σε έκθεση του ενήλικου ατόμου σε κάποιους περιβαλλοντικούς τοξικούς παράγοντες αποδεδειγμένα μεταφέρονται στα σπερματοζωάρια των επόμενων γενεών, τουλάχιστον στα πειραματόζωα. Του λόγου το αληθές απέδειξε πείραμα, κατά το οποίο εμβρυονικά ποντίκια εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ενός ευρέως γνωστού ορμονο-διαταράκτη και συγκεκριμένα του μυκητοκτόνου φυτοφάρμακου «βινκλοζολίνη». Οι ερευνητές που το διεξήγαγαν

Αν το γενετικό υλικό ενός κυττάρου καταστραφεί, δεν υπάρχει μηχανισμός που να διορθώνει τέτοια λάθη ών του σύγχρονου τρόπου ζωής. Σε ό,τι αφορά τις τελευταίες, ενοχοποιούνται περισσότερο η κακή διατροφή (πολύ κόκκινο κρέας, άφθονα τηγανητά και επεξεργασμένα τρόφιμα, ελάχιστα φρούτα και λαχανικά), το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση ουσιών όπως το αλκοόλ και τα φάρμακα που έχουν βλαβερές επιπτώσεις στον οργανισμό. Πέραν πάντως των ήδη γνωστών παραγόντων που ευθύνονται για τη μάστιγα της υπογονιμότητας, τα πρόσφα-

διαπίστωσαν ότι η χημική ουσία προκάλεσε μεταλλάξεις στο σπέρμα των αρσενικών τρωκτικών, κάποιες εκ των οποίων μάλιστα συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου του προστάτη, όχι μόνο στα ίδια αλλά και τους ανθρώπους. Τα εκτεθειμένα ποντίκια εμφάνισαν υπερπλασία και διαταραχή της λειτουργίας του προστάτη, νεφρική ανεπάρκεια και στειρότητα. Το χειρότερο εύρημα ωστόσο ήταν ότι οι ένοχες μεταλλάξεις δεν σταμάτησαν στους άμεσους

απογόνους τους, αλλά μεταφέρθηκαν μέχρι την τέταρτη γενιά. Σχολιάζοντας τα πρόσφατα ευρήματα η ειδική σε θέματα ανδρικής και γυναικείας αναπαραγωγής, καθηγήτρια Σίνθια Ντάνιελς του Πανεπιστημίου Rutgers των ΗΠΑ, επισημαίνει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα εξακολουθούν να αποτελούν τις κατεξοχήν κακές συνήθειες που προκαλούν μεταδιδόμενες βλάβες στο σπέρμα. «Σε γενικές γραμμές το DNA των σπερματοζωαρίων είναι προστατευμένο από τέτοιου είδους εξωγενείς επιδράσεις, καθώς είναι σφιχτά τυλιγμένο και καλά πακεταρισμένο μέσα στα κύτταρα. Ωστόσο, οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι, αν το γενετικό υλικό ενός κυττάρου καταστραφεί, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός που να αναλαμβάνει να διορθώσει τέ-

τοιου είδους λάθη, με αποτέλεσμα η βλάβη να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά», καταλήγει η ειδικός. Αντίθετα από ό,τι ισχύει στο σπέρμα, στα ωάρια η φύση έχει προνοήσει για την ύπαρξη ενός μηχανισμού επιδιόρθωσης, που ωστόσο καλύπτει μόνο το 8% του γενετικού υλικού επισημαίνουν οι επιστήμονες. asvolou@e-tipos.com

Ποιον παράγοντα θεωρείτε υπεύθυνο για την υπογονιμότητα; www.e-tipos.com/life

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 3 Απριλίου 2008

ΖΩΗET2  31

��.��.�� σπερματοζωάρια υπάρχουν σε κάθε 1 κυβικό εκατοστό υγρού εκσπερμάτισης.

��.��

ωάρια έχει κάθε γυναίκα στην ηλικία της εφηβείας.

�.��

ωάρια χάνονται για κάθε 1 που ξεκινά το ενδεχόμενο ταξίδι της γονιμοποίησης σε κάθε κύκλο.

�%��%

είναι η συχνότητα εμφάνισης των πολυκυστικών ωοθηκών στο γενικό πληθυσμό.

��%

πιθανότητα να εμφανίσουν πρόωρη εμμηνόπαυση έχουν οι κόρες των γυναικών με το ίδιο πρόβλημα.

��

του γυναικείου πληθυσμού θα εμφανίσει ινομυώματα σε κάποιο στάδιο της ζωής του.

��%

πιθανότητα για ινομυώματα παρουσιάζουν οι υπογόνιμες γυναίκες και όσες έχουν πυελικό άλγος.

��%��%

είναι το αντίστοιχο ποσοστό για ινομυώματα σε όσες έχουν άλγος κατά την επαφή και την περίοδο.

� πλάσιο

κίνδυνο ενδομητρίωσης έχουν οι γυναίκες με βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό.

Τι συμβαίνει στις γυναίκες Στις γυναίκες τα προβλήματα υπογονιμότητας έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες. Κι αυτό γιατί σε αντίθεση με το σπέρμα που αναπαράγεται κάθε πενήντα ημέρες, ο αριθμός των ωαρίων είναι γενετικά προκαθορισμένος και δεν ανανεώνεται. Επιπλέον, μετά τα τριάντα πέντε το γενετικό τους υλικό φθείρεται. Γι’ αυτό άλλωστε οι περιβαλλοντικοί τοξικοί παράγοντες μεγεθύνουν τις υπάρχουσες βλάβες στις ωοθήκες. Οπως, όμως, αποκαλύπτει ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Λουκάς Κλέντζερης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Sheffield και ακόλουθος του Βρετανικού Βασιλικού Κολεγίου ΜαιευτήρωνΓυναικολόγων, η υπογονιμότητα κληρονομείται και στην περίπτωση που η μητέρα πάσχει από μία εκ των

τεσσάρων ακόλουθων διαταραχών. Η πρώτη είναι το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, που χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία, υπερτρίχωση, διαταραχές της περιόδου και δυσκολία στη σύλληψη. Πρόκειται πιθανώς για πολυγονιδιακή νόσο και μέχρι στιγμής ένοχες μεταλλάξεις έχουν εντοπιστεί στο χρωμόσωμα 19. Η παθοφυσιολογία της συνδέεται με δύο μηχανισμούς: Την αντίσταση στην ινσουλίνη και την έκθεση -κατά την ενδομήτριο ζωή- σε υπερέκκριση ανδρογόνων. Η δεύτερη νόσος που συνδέεται με υπογονιμότητα είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση, η οποία εκδηλώνεται με διακοπή της περιόδου πριν από τα σαράντα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το πρόβλημα σχετίζεται με γονίδια που βρίσκονται

στο Χ χρωμόσωμα. Ακολουθούν τα ινομυώματα, που όπως εξηγεί ο κύριος Κλέντζερης πρόκειται για καλοήθεις όγκους της μήτρας. Από τα τρία υπάρχοντα είδη τα υποβλεννογόνια, δηλαδή όσα δημιουργούνται κάτω από το ενδομήτριο, είναι τα κατεξοχήν ύποπτα για δυσκολία στη σύλληψη. Υψηλού κινδύνου για την εμφάνισή τους θεωρούνται οι γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό και καθόλου ή ένα παιδί. Τελευταία στη λίστα είναι η ενδομητρίωση, κατά την οποία εντοπίζεται ενδομητρικός ιστός σε άλλα όργανα, όπως οι σάλπιγγες, οι ωοθήκες, οι ουρητήρες και πιο σπάνια οι πνεύμονες. Αν και ο μηχανισμός μετάδοσής της παραμένει άγνωστος, οι έρευνες ενοχοποιούν γονίδια του χρωμοσώματος 7.

Νέα φάρμακα για την καρδιά Μειώνουν τη θνησιμότητα από έμφραγμα και εγκεφαλικό Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ

Νέα όπλα για την αντιμετώπιση των καρδιοπαθειών -της μεγαλύτερης μάστιγας που απειλεί την ανθρωπότητα- έφερε στο φως το ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (ACC), που ολοκληρώθηκε προχθές στο Σικάγο. Μεταξύ των επιστημονικών ανακοινώσεων ξεχωρίζουν τα πορίσματα τριών μεγάλων κλινικών μελετών για τη δράση συγκεκριμένων φαρμάκων που δίνουν ελπίδα σε εκατομμύρια καρδιοπαθείς και ανακαλύψεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μαλάξεων καρδιο-αναπνευστικής ανάνηψης, των στεντ και των επεμβάσεων μπαϊπάς. Τέλος, υπάρχουν και νεότερα ευρήματα για το ρόλο του άγχους στην καρδιά. Σε ό,τι αφορά τα νέα από το φαρμακευτικό «μέτωπο», παρουσιάστηκε κατ’ αρχάς η μεγαλύτερη μελέτη -με την ονομασία Ontarget- που έγινε ποτέ σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου και ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Τα ευρήματα απέδειξαν ότι το αντιυπερτασικό σκεύασμα «τελμισαρτάνη» προλαμβάνει ένα στα πέντε καρδιαγγειακά συμβάντα και συνεπώς συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση της θνησιμότητας από έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η ουσία ανήκει στην κατηγορία των αποκλειστών των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ και σε σχέση με άλλα καρδιολογικά φάρμακα διευκολύνει τη συμμόρφωση των ασθενών, καθώς η θεραπεία απαιτεί τη λήψη ενός μόνο χαπιού την ημέρα. Εξίσου αισιόδοξα ήταν τα αποτελέσματα και δύο άλλων κλινικών μελετών, που διακόπηκαν πρόωρα προκειμένου να γίνουν γνωστά τα απρόσμενα ευρήματα στην

παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Αμφότερες αφορούν νέα ερευνητικά αντιυπερτασικά σκευάσματα, τα οποία πέραν του ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση εξασφαλίζουν πρόσθετη προστασία κατά 20-39% από θανατηφόρα εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια. Τα ευχάριστα νέα όμως δεν σταματούν εδώ, αφού στο πλαίσιο του συνεδρίου ανακοινώθηκε ότι οι απλές μαλάξεις στο θώρακα χωρίς να συνδυάζονται με το γνωστό «φιλί της ζωής»- είναι εξίσου αποτελεσματικές για τη σωτηρία ατόμων που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή. Οπως εξηγεί ο παθολόγος δρ Michael Sayre του Πανεπιστημίου του Οχάιο, 100 συνεχόμενες μαλάξεις στο στήθος του ασθενούς, στη διάρκεια ενός λεπτού, αρκούν για την ανάνηψή του και τον βοηθούν να επιβιώσει μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο στον τόπο του συμβάντος. Πιο αποτελεσματικές για τη σωτηρία ασθενών φαίνεται πως είναι και οι επεμβάσεις μπαϊπάς, που υπερτερούν των στεντ, τα οποία βάσει πρόσφατων ερευνών εξαπλασιάζουν τον κίνδυνο μελλοντικής εμφάνισης θρομβώσεων. Τέλος, καθοριστικός αναδεικνύεται ο δυσμενής ρόλος του στρες στην καρδιακή λειτουργία, αφού, όσοι καταφέρουν να μειώσουν το άγχος τους, έχουν 60% λιγότερες πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό. asvolou@e-tipos.com

Αριθμοί

17,5

εκατομμύρια θανάτους προκαλεί η καρδιαγγειακή νόσος ετησίως στον κόσμο.

�η

αιτία αναπηρίας θα είναι τα καρδιαγγειακά επεισόδια το έτος 2020

Σωτήριες οι συνεχόμενες μαλάξεις στο στήθος, ύστερα από καρδιακή προσβολή. Δεν απαιτείται «φιλί της ζωής», σύμφωνα με νέες έρευνες.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 9 Απριλίου 2008

30  ET2ΖΩΗ Οι συστηματικοί αναγνώστες τους συνήθως γυμνάζονται σε βαθμό υπερβολής ή οδηγούνται σε αλόγιστη χρήση αναβολικών, σύμφωνα με μελέτη

«Ανθυγιεινά» τα ανδρικά fitness περιοδικά

Tης ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

α αντρικά περιοδικά βλάπτουν σοβαρά την υγεία, υποστηρίζουν Βρετανοί επιστήμονες, που εξηγούν ότι οι εικόνες του τέλειου κορμιού δημιουργούν συχνά ψυχολογικό πρόβλημα σε όσους δεν το διαθέτουν ή τους οδηγούν σε αλόγιστη χρήση στεροειδών (αναβολικών) προκειμένου να βελτιώσουν την εμφάνισή τους. Μελετώντας το θέμα ο δρ David Giles του Πανεπιστημίου του Ουίντσεστερ ανακάλυψε ότι οι συστηματικοί αναγνώστες συνήθως γυμνάζονται σε βαθμό υπερβολής. Κάποια από τα περιεχόμενα των αντρικών life style περιοδικών επηρεάζουν και πολλές φορές ωθούν τους άντρες να προσπαθήσουν να γίνουν

πιο μυώδεις, διαπιστώνει ο δρ Giles, επικεφαλής ομάδας έρευνας, στην οποία συμμετείχαν 161 άτομα ηλικίας 18-36 ετών. Το ανησυχητικό, προσθέτει, είναι ότι διαβάζοντας τα συγκεκριμένα έντυπα έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να κάνουν ευρεία χρήση αναβολικών στεροειδών, με στόχο να αλλάξουν την εικόνα τους. Το μήνυμα, που βρίσκουμε στα «lads magazines», είναι ότι «χρειάζεται να αναπτύξεις ένα μυώδες παρουσιαστικό, αν θέλεις να προσελκύσεις μια εξαιρετική σύντροφο». Μήνυμα που περνά στην ψυχοσύνθεση των αναγνωστών, τους προκαλεί άγχος και τους σπρώχνει σε συνεχείς, απεγνωσμένες απόπειρες να δημιουργήσουν μια νέα «φυσική» παρουσία. Ορισμένοι αποκαλούν το φαινόμενο «αθλητική νεύρωση», αν και ο συχνότερος όρος που χρησιμοποιείται ανα-

φέρεται στη διαταραχή που αφορά στη σωματική δυσμορφία. Μέχρι σήμερα ήταν ευρύτερα γνωστό για τις γυναίκες ότι ακολουθούν τα εμφανισιακά πρότυπα που πλασάρουν τα μίντια. Τώρα φαίνεται πιο καθαρά η επιρροή τους και στον αντρικό πληθυσμό. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους ερευνητές ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι παγιδεύονται σε ανθυγιεινές έμμονες ιδέες. Η ίδια έρευνα έδειξε, εξάλλου, ότι οι άντρες που ζουν μόνοι έχουν κατά κανόνα καλύτερο σώμα από εκείνους που διατηρούν μια σχέση. Η ψυχίατρος Naomi Fineberg πιστεύει ότι οι διανοητικές διαταραχές που σχετίζονται με τη σωματική δυσμορφία πλήττουν το ίδιο άντρες και γυναίκες, απλώς μεταξύ των αντρών υπάρχουν κάποιοι που παθαίνουν ψύχωση με την ιδέα να αποκτήσουν

τα «ποντίκια» ενός body builder. Το ζήτημα απασχολεί τους επιστήμονες τα τελευταία χρόνια, πολύ περισσότερο στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ελλάδα, όπου οι έφηβοι αντιμετωπίζουν επιπλέον το πρόβλημα της παχυσαρκίας, με αποτέλεσμα να περνούν ακόμη μεγαλύτερη κρίση συνειδητοποιώντας την εμφάνισή τους. Η ανάδειξη του μοντέλου του ιδανικού αρσενικού ως συμβόλου του σεξ, μέσω του αντρικού περιοδικού τύπου, έχει τεράστια απήχηση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σε έντυπο διεθνούς κυκλοφορίας σε ποσοστό 6% τα αντρικά μοντέλα φιγουράριζαν το 1958 γυμνά στις σελίδες του, ενώ το 1998 (χωρίς να υπάρχουν νεότερα στοιχεία) το ποσοστό αυτό είχε ανέβει στο 32% ξεπερνώντας το αντίστοιχο γυναικείο, που ήταν 27%! Οταν σύμφωνα με τα πρότυπα που προώθη-

σαν την τελευταία 25ετία τα περιοδικά -ακόμη και μέσω άσχετων με το ανθρώπινο σώμα διαφημίσεων- το ιδεώδες κορμί πρέπει να έχει 10 κιλά (27 pounds) μυς κατά μέσον όρο, δεν είναι ανεξήγητο που τόσοι άντρες πληρώνουν απίστευτα ποσά για να πετύχουν το τέλειο… κατασκεύασμα -διότι περί αυτού πρόκειται. mpapadimitriou@e-tipos.com

Επηρεάζεστε από τα πρότυπα που προβάλλουν τα fitness περιοδικά; www.e-tipos.com/life

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 9 Απριλίου 2008

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ

Η ΠΑΓΙΔΑ Η έρευνα επιβεβαιώνει μια πραγματικότητα. Διαβάζοντας αυτά τα περιοδικά πέφτεις στην παγίδα, η οποία λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που προκαλεί τις γυναίκες να αντιγράψουν την ιδανική εικόνα των μοντέλων, μέσα από φωτογραφίες, οι οποίες έχουν υποστεί ψηφιακή επεξεργασία. Το ίδιο ισχύει και στους άντρες. Ακόμη και οι επαγγελματίες (body builders) ή όσοι αθλητές βρίσκονται σε αγωνιστική κατάσταση -που διαφέρουν σαφώς σε φυσική φόρμα από τους υπόλοιπους- περνούν από το στάδιο προετοιμασίας πριν από τη φωτογράφηση και, βέβαια, επιτυγχάνουν το θαυμαστό σώμα με φαρμακευτική υποστήριξη. Στις φωτογραφίες των αντρικών μοντέλων υπάρχουν σημεία που δεν θα φάνταζαν τέλεια ούτε με τον καλύτερο ειδικό φωτισμό, γι’ αυτό και ακολουθεί το ψηφιακό ρετούς. Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά το αποτέλεσμα του photoshop θα δει σκιές ανάμεσα στους κοιλιακούς και στο στήθος… Δεν πρόκειται για φυσιολογικές εικόνες, αλλά για κατασκευασμένες φιγούρες. Χρησιμοποιούνται, όμως, αποτελεσματικά υπέρ της επιρροής των περιοδικών, και εδώ ακριβώς υπεισέρχεται η ματαιοδοξία του ατόμου. Ολες οι διαταραχές γύρω από τη «σωματική δυσμορφία» πατούν σ’ ένα ευνοϊκό ψυχολογικό υπόβαθρο. Σε μια άλλη έρευνα, που έγινε προ καιρού από μεγάλο αθλητικό έντυπο, στις ΗΠΑ, είχε προκύψει ένα συγκλονιστικό στοιχείο, το οποίο ενισχύει την άποψη πως η ματαιοδοξία είναι υπεράνω του χρήματος. Υψηλού επιπέδου αθλητές κλήθηκαν, μεταξύ άλλων, να απαντήσουν αν θα δέχονταν να πάρουν τόσο ισχυρά αναβολικά που θα τους εξασφάλιζαν την πρωτιά για πέντε συνεχόμενα χρόνια, αλλά μετά θα πέθαιναν! Το 53% απάντησε «ναι»! Ο κ. Επαμεινώνδας Κυριαζής είναι καθηγητής Φυσικής Αγωγής.

ΖΩΗET2  31

Ραντάρ Επιμέλεια: ΠΙΕΡ ΚΟΣΜΙΔΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗΣ, ΕΛΕΝΑ ΜΑΣΤΡΟΜΑΟΥΡΟ, ΕΛΕΝΗ ΒΕΡΓΟΥ

Κατάθλιψη και Αλτσχάιμερ Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να ασθενήσουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με έρευνες Ολλανδών ερευνητών. Στους μεσήλικες με κατάθλιψη οι πιθανότητες γίνονται 4 φορές περισσότερες. Η έρευνα έγινε σε 486 άτομα, από τα οποία τα 33 ασθένησαν από τη νόσο Αλτσχάιμερ και διήρκεσε πάνω από έξι χρόνια. Τα αποτελέσματά της συμβαδίζουν με τα αντίστοιχα έρευνας του Πανεπιστημίου Ρας των ΗΠΑ.

Βλαστοκύτταρα στο εργαστήριο Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή Xάρβαρντ πήραν δερματικά κύτταρα από ανθρώπους που έπασχαν από οκτώ διαφορετικές ασθένειες και τα μετέτρεψαν σε βλαστοκύτταρα. Η μέθοδος αυτή οδηγεί τους επιστήμονες πιο κοντά στη δυνατότητα χρησιμοποίησης βλαστοκυττάρων των ίδιων των ασθενών για την αντιμετώπιση των ασθενειών τους. Ετσι πιστεύεται ότι θα λήξει και η αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει για το αν είναι δεοντολογικά ορθή η χρήση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων.

Εργοστάσιο προφυλακτικών κατά AIDS και υπέρ τροπικού δάσους Ενα νέο εργοστάσιο παραγωγής προφυλακτικών εγκαινιάστηκε στο Τσαπούρι της Βραζιλίας. Το νέο εργοστάσιο αναμένεται να παραγάγει 100 εκατομμύρια προφυλακτικά ετησίως, τα οποία θα διανέμονται δωρεάν στον πληθυσμό της χώρας, στο πλαίσιο των προσπαθειών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να περιορίσει την εξάπλωση του ΑΙDS. Η πρώτη ύλη θα προέρχεται από τα καουτσουκόδενδρα του εθνικού πάρκου Τσίκο Μέντες, που πήρε το όνομά του από το συνδικαλιστή συλλέκτη καουτσούκ, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1988 από πληρωμένους δολοφόνους καταπατητών του δάσους, που ήθελαν να το μετατρέψουν σε βοσκότοπο. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η λειτουργία του εργοστασίου, που θα καταναλώνει 500.000 τόνους λάτεξ ετησίως, θα δώσει δουλειά σε 500 περίπου οικογένειες συλλεκτών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προστασία του τροπικού δάσους από την αποψίλωση και την καταπάτηση. Παρότι η ζούγκλα του Αμαζονίου είναι γεμάτη καουτσουκόδενδρα, η Βραζιλία μέχρι σήμερα δεν διαθέτει εργοστάσιο παραγωγής προφυλακτικών, τα οποία εισάγει.

Από τη γυναίκα της φωτογραφίας μέχρι το… τρένο, όλοι ντύνονται σαν Νίντζα όσο διαρκεί το ετήσιο φεστιβάλ Νίντζα στην πόλη Ιγκα της Ιαπωνίας. REUTERS/Kim Kyung-Hoon (JAPAN)

Πώς να πεθάνεις στο FaceBook Εταιρία αναλαμβάνει να σβήσει τα ίχνη σας από το χάρτη των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης Της ΑΡΕΤΗΣ ΝΤΑΡΑΔΗΜΟΥ οποίο είναι ελαφρώς πιο δύσκολο Ο Michael Fertik είναι ένας από και απαιτεί τη βοήθεια ειδικού, αποτους ιδρυτές μιας άκρως πρωτότυ- τελεί το κύριο πεδίο απασχόλησης πης αμερικανικής εταιρίας, ονόματι της «ReputationDefender». Σύμφωνα με στοιχεία που ο ίδιος «ReputationDefender» (ελληνιστί: υπερασπιστής της φήμης). Για τρι- ο Fertik έδωσε στο Forbes.com, οι άντα μόλις δολάρια αυτός και η περισσότεροι από τους μέχρι στιγομάδα του σβήνουν τα ίχνη όποιου μής 6.000 πελάτες της εταιρίας χρήστη το επιθυμεί από το Διαδί- του έχουν απλές, βασικές ανάγκες. κτυο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Τη διαγραφή μερικών κακόβουλων Forbes.com. Γιατί ακόμη κι αν εμείς ή δυσφημιστικών post για παράδεν επισκεπτόμαστε το όποιο δια- δειγμα. Υπάρχουν όμως και αυτοί δικτυακό μας προφίλ, ακόμη κι αν που θα ήθελαν να διαγραφούν ως δεν το εμπλουτίζουμε με νέα στοι- οντότητες πλήρως από το Web, να χεία, αυτό παραμένει «ακλόνητο» υποστούν με άλλα λόγια ένα μικρό στη θέση του, ένα προφίλ-«φάντα- διαδικτυακό θάνατο. Η πραγματοποίηση αυτής σμα». «O υπεραπιστής της ακριβώς της Φυσικά, το να επιθυμίας δεν διαγράψει κανείς φήμης» σας έχει ήδη είναι πάντοτε το προφίλ του 6.000 πελάτες εφικτή. Ειδικά από ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το εάν ο συγκεκριμένος χρήστης έχει MySpace και το FaceBook, δεν εί- απασχολήσει κάποια στιγμή στη ναι και τόσο δύσκολο. Το μόνο που διαδικτυακή «καριέρα» του εφηέχει να κάνει είναι να ακολουθήσει μερίδες, περιοδικά ή ακόμη και τις οδηγίες που τα ίδια τα websites κρατικές υπηρεσίες. Σ’ αυτήν την παρέχουν. Υπάρχουν όμως και περι- περίπτωση τα πράγματα δυσκοπτώσεις κατά τις οποίες οι χρήστες λεύουν τόσο πολύ που -σύμφωνα επιθυμούν να «αυτοκτονήσουν» με τον Michael Fertik- είναι σχεδιαδικτυακά είτε γιατί βαρέθηκαν δόν ανέφικτη η ολική διαγραφή. Η είτε -και αυτό είναι πολύ σημαντικό- αλήθεια όμως είναι πως ο καθένας γιατί τους παρενοχλούν, τους χλευ- οφείλει να είναι προσεκτικός με τις άζουν ή ακόμη και τους απειλούν, διαδικτυακές δημοσιεύσεις γύρω τους ίδιους ή τους οικείους τους. από προσωπικά στοιχεία και θέμαΚαι επιθυμούν λοιπόν να ξαναγεν- τα. Γιατί εάν φτάσει στο σημείο να νηθούν μέσα από τις στάχτες τους έχει απόλυτη ανάγκη τη βοήθεια (με νέο προφίλ, νέες φωτογραφίες, του κυρίου Fertik και της ομάδας νέες αγαπημένες ασχολίες) ή ακό- του, τότε είναι ήδη αργά. μη και να απομακρυνθούν διά παντός από το Internet. Το δεύτερο, το antaradimou@e-tipos.com

28 ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΠΑΣ

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Από την εποχή που το PlayStation βοήθησε τα videogames να γίνουν μέρος της pop culture οι πωλήσεις τους έχουν διαμορφώσει μια υγιή βιομηχανία που βλέπει κάθε χρόνο τον τζίρο της να ανεβαίνει. Οσοι προέτρεξαν να δηλώσουν πως τα videogames θα ήταν μια παροδική μόδα, ένας νεανικός έρωτας, τώρα απλά σφυρίζουν αδιάφορα και φλερτάρουν με το είδος ως μετά Χριστόν προφήτες. Η βιομηχανία των videogames όχι μόνο απέκτησε ένα κοινό που φημίζεται πλέον για το δημογραφικό πλουραλισμό του, αλλά κατάφερε και με την κυκλοφορία του Wii να γεμίσει τις φλέβες της με νέο αίμα, με ανθρώπους που μέχρι πρότινος χαρακτήριζαν τα «ηλεκτρονικά παιχνίδια» ως παιδική αφέλεια. Η εξάπλωση αυτή των videogames είναι ραγδαία και οι πωλήσεις τους καταμαρτυρούν το αυτονόητο: πως εκατομμύρια άνθρωποι τα περιμένουν, τα

Eχουν καταφέρει να γεφυρώσουν χάσματα γενεών, φέρνοντας στο ίδιο δωμάτιο τον πατέρα με το παιδί, τον παππού με το εγγόνι αναζητούν και τα εισάγουν στη ζωή τους. Φυσικά, ακόμα πιο σημαντικό από τα νούμερα είναι ο τρόπος με τον οποίο έχουν καταφέρει να γεφυρώσουν χάσματα γενεών, φέρνοντας στο ίδιο δωμάτιο τον πατέρα με το παιδί, τον παππού με το εγγόνι. Εκατομμύρια νέοι χάνονται στο μύθο του Halo ή στην αμεσότητα του Mario, οικογένειες ξεκινούν αποστολές μαζί στο World of Warcraft και το παιδί του δημοτικού με τη μητέρα του περνάνε το απόγευμά τους κάνοντας σκι στο Wii Fit. Το είδος των videogames έχει την ικανότητα πλέον να γίνει προσιτό σε ένα μάτριξ διαμετρικά αντίθετων επιθυμιών. Αυτό είναι και το βασικό μυστικό τους για τις εκατομμύρια πωλήσεις που αποφέρουν, αλλά, πολύ περισσότερο, για την αποδοχή τους ως το πιο ενδιαφέρον και περίτεχνο ψυχαγωγικό κύμα από την εμφάνιση της τηλεόρασης. Ο κ. Ηλίας Παππάς είναι videogame specialist.

ΖΩΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Tετάρτη 21 Μαΐου 2008

Μετά το Grand Theft Auto IV, οι πωλήσεις του οποίου ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, νέοι τίτλοι έρχονται να διεκδικήσουν το ενδιαφέρον των φαν

Οι hot αφίξεις των videogames Της ΑΡΕΤΗΣ ΝΤΑΡΑΔΗΜΟΥ

πορεί το Grand Theft Auto IV να ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων �ακόμη και εξάρσεις τρομολαγνείας σε ορι� σμένες περιπτώσεις� η ουσία όμως παραμένει: Το αμφιλε� γόμενο βιντεοπαιχνίδι της Rockstar μπορεί να υπερηφανεύεται για πολ� λούς λόγους. Αρχικά για τις πωλήσεις του, που έχουν ξεπεράσει και τις πιο θετικές προβλέψεις τόσο στην ελλη� νική όσο και στην παγκόσμια αγορά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ξεπέρασε τις ��.�� πωλήσεις στην Ελλάδα στις τρεις πρώτες εβδομάδες κυκλοφορί� ας του και �.��.�� μέχρι στιγμής παγκοσμίως. Εναν άλλο σημαντικό λόγο αποτελούν τα εντυπωσιακά γρα� φικά και το κινηματογραφικό σχεδόν σενάριο του βιντεοπαιχνιδιού, καθώς και η συμμετοχή διάσημων καλλιτε� χνών, όπως για παράδειγμα αυτή του Ιγκι Ποπ. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το παγκόσμιο φαινόμενο παικτών, οι οποίοι προμηθεύτηκαν μια κονσόλα PS� ή XBOX �� ειδικά για να είναι σε θέση να παίξουν το GTA IV. Ολοι αυτοί οι λόγοι είναι αρκετά ση� μαντικοί ο καθένας από μόνος του. Ο σημαντικότερος, όμως, έγκειται στο γεγονός ότι το Grand Theft Auto IV απέδειξε την ολοένα αυξανόμενη δυ� ναμική του χώρου. Τα βιντεοπαιχνίδια δεν αφορούν πλέον μοναχά εφήβους ούτε μια συγκεκριμένη κάστα ατόμων. Αφορούν το σύνολο του κόσμου εκεί� νου που διασκεδάζει απενοχοποιημένα και που φυσικά διαθέτει και το ανάλο� γο βαλάντιο. Αλλωστε, με κόστος �� κατά μέσο όρο �οι τιμές διαφοροποι� ούνται ποικιλοτρόπως�, τα βιντεοπαι� χνίδια δεν είναι εφικτό �δυστυχώς� να απευθύνονται �προς το παρόν τουλά� χιστον� στους πάντες. Πάντως, η ουσία παραμένει ότι το GTA IV άνοιξε το δρό� μο και πολλοί καλοί τίτλοι αναμένονται μέσα στο καλοκαίρι, που μπορεί να μην �απειλούν� την πρωτιά του πονήματος της Rockstar, σίγουρα όμως θα απο� σπάσουν το αμέριστο ενδιαφέρον της αγοράς και των παικτών.

Αρχής γενομένης στο τέλος του μήνα �� Μαΐου� όταν θα κυκλο� φορήσει το Race Driver Grid της Codemasters, ένα βιντεοπαιχνίδι αγώ� νων για τους λάτρεις του αυτοκινήτου. Τον Ιούνιο έρχεται το νέο Metal Gear Solid �: Guns of the Patriots, το οποίο θα κλείσει την επιτυχημένη εικοσαετή σειρά του Hideo Kojima και αναμένεται να σημειώσει εξαιρετικά υψηλές πω� λήσεις, ενώ για το Wii θα κυκλοφορή� σει το Super Smash Bros Brawl τίτλος arcade. Στις � του ίδιου μήνα κυκλοφο� ρεί το Lego Indiana Jones, ένα παιχνίδι που θα ξετρελάνει τα πιτσιρίκια. Σε ένα μήνα περίπου θα κυκλοφορήσει και το δεύτερο παιχνίδι της σειράς Chronicles of Narnia, το Prince Caspian, το οποίο θα βασίζεται στην ταινία �φυσικά και στο βιβλίο�. Στις �� Ιουνίου θα κυκλο� φορήσει και το Bourne Conspiracy για PS� και XBOX ��, το οποίο βασίζεται στη σειρά βιβλίων του Robert Ludlum και στις επιτυχημένες χολιγουντιανές ταινίες δράσης με πρωταγωνιστή τον Ματ Ντέιμον. Εκτός από τα προαναφερθέντα �και μέχρι το Σεπτέμβρη πάντως� θα παί� ξουμε παιχνίδια όπως το Star Wars Force Unleash, το Spore, το παιχνίδι στρατηγικής Mercenaries �: World in Flames, το παιχνίδι ρόλων και δράσης Ninja Gaiden II, το Kung Fu Panda, το οποίο θα βασίζεται στην ταινία κινου� μένων σχεδίων της DreamWorks και το τρόμου Alone in the Dark. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία αξίζει ο διαδικτυακός Highlander, ο οποίος θα βασίζεται στο γνωστό κόσμο των ορεσιβίων απέθαντων και θα κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο.

antaradimou@e�tipos.com

Ποια σειρά βιντεοπαιχνιδιών θεωρείτε την καλύτερη; www.e-tipos.com/ interactivity/opinion

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Tετάρτη 21 Μαΐου 2008

ΖΩΗΕΤ2  29

AFP

01. Ο Master Chief αγναντεύει το ηλιοβασίλεμα. 02. Πάρτε τη ζωή των Sims στα χέρια σας. 03. Η χρυσαφένια πόλη του GTA. 04. Τίτλοι τέλους για το MGS. 05. Διασκεδάστε αθλούμενοι στο σπίτι. 06. Η «θεά» Κροφτ έτοιμη να λύσει ένα ακόμη γρίφο. Θα είναι μαζί μας ξανά το Νοέμβρη.

Ποια παιχνίδια αγάπησαν οι Ελληνες

Μπορεί λοιπόν και οι Ελληνες gamers να έχουν δείξει την προτίμησή τους στο βιντεοπαιχνίδι–φαινόμενο Grand Theft Auto, υπάρχουν όμως πλήθος άλλοι τίτλοι και σειρές, που κατά καιρούς μαγνητίζουν το ενδιαφέρον τους, σημειώνοντας παράλληλα τις ανάλογες υψηλές πωλήσεις. Ανάμεσα σε αυτούς τους τίτλους ξεχωριστή θέση κατέχει η Βρετανίδα αρχαιολόγος Λάρα Κροφτ και το βιντεοπαιχνίδι δράσης και περιπέτειας Tomb Raider. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι ο τελευταίος τίτλος της σειράς, το Legend, άγγιξε παγκοσμίως τα πέντε εκατομμύρια πωλήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Centric (διανομέας στην Ελλάδα). Αλλά και η σειρά προσομοίωσης The Sims, η οποία παγκοσμίως έχει πουλήσει περί τα 100.000.000 τεμάχια, μοιάζει να ενδιαφέρει το ελληνικό κοινό, αφού, σύμφωνα με την EA, το The Sims 2 έχει κάνει τις περισσότερες πωλήσεις στην Ελλάδα (σε σχέση με άλλα βιντεοπαιχνίδια της ίδιας εταιρίας). Το πολεμικό Call of Duty είναι μια επίσης αγαπημένη σειρά για τους Ελληνες gamers, με το περσινό Modern Warfare να έχει πουλήσει περί τις 25.000 τεμάχια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Dionic (διανομέας). Επίσης, το fps Halo 3, το οποίο κυκλοφορεί αποκλειστικά για το XBOX 360, σημείωσε παγκοσμίως πωλήσεις άνω των 300 εκατομμυρίων (την πρώτη εβδομάδα) και δείχνει να έχει κατακτήσει και τους εγχώριους παίκτες. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη Nintendo, η οποία με σειρές όπως οι Pokemon, Mario και Legend of Zelda, αλλά και πρωτότυπες ιδέες όπως αυτή του Wii Fit έχει κατακτήσει παγκοσμίως τους gamers.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 29 Φεβρουαρίου 2008

ΤEXNEΣ

Ο Lenny Kravitz για πρώτη φορά στα μέρη μας, ενώ από τον Ιούνιο η ατμόσφαιρα θα ηλεκτριστεί με Judas Priest, τσιγγάνικο πανκ, σόουλ φανκ και James! Προς το παρόν…

Καλοκαίρι στην πρίζα φίλο της Μαντόνα και πρωταγωνιστή στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα «Filth and Wisdom». Oι Gogol Bordello άλλωστε μαζί με τη «βασίλισσα της ποπ» μας είχαν χαρίσει μια αξέχαστη στιγμή στο περσινό «Live Earth», ερμηνεύοντας το «La Isla Bonita» με τσιγγάνικα βιολιά!

Toυ ΒΑΪΟΥ ΜΑΧΜΟΥΝΤΕ

ρχισαν τα όργανα… Λίγο πριν μπει η άνοιξη μύρισε καλοκαίρι και συναυλίες. Το πρώτο συναυλιακό κύμα του φετινού καλοκαιριού έρχεται νωρίς και φέρνει στα μέρη μας μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Καταφθάνουν ο Lenny Kravitz με επαναστατική ροκ διάθεση, οι ιδιαίτερα αγαπητοί στο ελληνικό κοινό James με νέο άλμπουμ, οι Νεοϋορκέζοι Gogol Bordello με τσιγγάνικο πανκ, οι βετεράνοι του χέβι μέταλ Judas Priest και η νέα ντίβα της σόουλ Sharon Jones -φωνάρα- με τη σούπερ μπάντα της, τους Dap-Kings, γνωστούς από τη συνεργασία τους με την Εϊμι Γουαϊνχάουζ!.

James - 28/6

■ Τέλος, ανακοινώθηκαν και νέες συναυλίες της Αν Κλαρκ στις 19 και 20 Δεκεμβρίου! Αυτό θα πει προγραμματισμός! Ιουλίου στο Θέατρο Βράχων. Με το νέο, τρίτο άλμπουμ τους αναβιώνουν μοναδικά τη σόουλ και φανκ της δεκαετίας του ’70. Μάλιστα οι DapKings συμμετείχαν σε έξι κομμάτια του πετυχημένου «Back To Black» της Εϊμι Γουαϊνχάουζ.

Judas Priest - 9/7

To πρώτο μεγάλο όνομα του Rockwave 2008 είναι οι Judas Priest. Το κορυφαίο όνομα του σκληρού ήχου θα εμφανιστεί ως headliner τη «σκοτεινή» ημέρα του Φεστιβάλ, την Τετάρτη 9 Ιουλίου, στο «Terra Vibe» στη Μαλακάσα. Υστερα από τέσσερα χρόνια απουσίας και με το μοναδικό Ρομπ Χάλφορντ στα φωνητικά, η νέα τους εμφάνιση έχει ήδη βάλει στην πρίζα τους πιστούς Ελληνες θαυμαστές τους.

vmahmoudes@e-tipos.com

Πάρτε μια «live» γεύση από τις συναυλίες του καλοκαιριού. www.e-tipos.com/ entertainment

Gogol Bordello - 15/7

Sharon Jones & the Dap - Kings - 2/7

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένουμε και τη συναυλία της θεάς Sharon Jones με τους Dap-Kings από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, στις 2

Στο απόγειο της καριέρας τους θα δούμε live τους Gogol Bordello που τα σπάνε σε κάθε τους εμφάνιση με εκρηκτικούς gypsy punk δυναμίτες. Στις 15 Ιουλίου θα μοιραστούν την ίδια σκηνή με τους Massive Attack στο Fly Beeyond Festival (δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός ο χώρος). Τραγουδιστής της μπάντας δεν είναι άλλος από τον Eugene Hutz, στενό

«Επανάσταση Αγάπης» κάνει ο διάσημος ρόκερ Lenny Kravitz με το νέο, όγδοο άλμπουμ του «It’s Time For Α Love Revolution» που μόλις κυκλοφόρησε. Τα νέα του κομμάτια μαζί με παλιές επιτυχίες, ανάμεσά τους τα «Are You Gonna Go My Way», «Μr. Cab Driver», θα ακούσουμε ζωντανά, για πρώτη φορά, στο Θέατρο Λυκαβηττού, την Παρασκευή 1η Αυγούστου. «Προσπαθώ να γευτώ νέες εμπειρίες και καταστάσεις. Προσπαθώ να κρατήσω τα ζωντανά τα πράγματα γύρω μου», δηλώνει τώρα ο 43χρονος Kravitz, που μετράει 18 χρόνια καριέρας. ■ Εισιτήρια στην τιμή των 50 ευρώ θα αρχίσουν να διατίθενται από τις 5 Μαρτίου στο «Ticket House» (Πανεπιστημίου 42, εντός στοάς, τηλ. 2103608366, Μητροπόλεως 102, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310-264880).

BEN WATTS

Lenny Kravitz - 1/8

LAUREN DUKOFF

Πάνω από 15.000 άνθρωποι αποθέωσαν τους σπουδαίους James από το Μάντσεστερ στη δεύτερη εμφάνισή τους στην Αθήνα, το περασμένο καλοκαίρι. Ετσι ο Τim Booth και η παρέα του επιστρέφουν για να σβήσουν τη δίψα των Ελλήνων θαυμαστών τους με νέα μεγάλη συναυλία, στις 28 Ιουνίου, σε χώρο που θα ανακοινωθεί σύντομα. Η διαφορά με την προηγούμενη εμφάνισή τους είναι ότι οι James έχουν νέο δίσκο, το «Hey Ma», που θα κυκλοφορήσει στις 7 Απριλίου και θα χαρούμε να τον ακούσουμε και να τον χορέψουμε live.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παρασκευή 29 Φεβρουαρίου 2008

ΕΤ / ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

ΤΕΧΝΕΣET2  29

�� H Πάτι Σμιθ μέσα από το φακό του Ρόμπερτ Μέιπλθορπ 1979. REUTERS �� «Fat chairs» του Joseph Beuys.�� «Winter bears» του Τζεφ Κουνς, 1988. REUTERS

Συλλέκτης χάρισε 730 θησαυρούς σύγχρονης τέχνης Με τραγούδια «φυλαχτά»…

Δωρεά-μαμούθ αξίας 165 εκατ. ευρώ στη βρετανική Tate και την Εθνική Πινακοθήκη της Σκοτίας από τον Αντονι ντ’ Οφέι Toυ KΩΣΤΑ ΖΑΛΙΓΚΑ

Κατάμεστο το «Παλλάς» στη συναυλία με έργα του Μίκη Θεοδωράκη, που ερμήνευσαν μοναδικά η Γλυκερία, ο Δημ. Μπάσης κι ο Λάκης Λαζόπουλος Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΦΑΡΑΖΗ

Είχε μουσική που μας δονεί εδώ και δεκαετίες, είχε κέφι, είχε συγκίνηση. Με δυνατό χειροκρότημα οι θεατές που είχαν κατακλύσει χθες βράδυ το Παλλάς υποδέχθηκαν το μεγάλο μας συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος έδωσε το «παρών» στην πρώτη από τις τρεις συναυλίες της Λαϊκής Ορχήστρας που φέρει το όνομά του. O Mίκης τραγούδησε μαζί με τον Λάκη Λαζόπουλο, αλλά και τη Γλυκερία, τον Δημήτρη Μπάση και όλο το θέατρο, που γέμισε με αξέχαστες, διαχρονικές και πολυτραγουδισμένες μελωδίες του κορυφαίου συνθέτη. Τραγούδια που μεγάλωσαν μαζί τους διαφορετικές γενιές και διατηρούν μέχρι σήμερα τη δύναμη και τη λάμψη τους. Το κοινό τραγούδησε και χειροκρότησε στα αγαπημένα κομμάτια, όπως τα «Μια νυχτερίδα στη σκεπή», «Τα παράθυρα ορθάνοιχτα», «Σαββατόβραδο», που ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο η Γλυκερία. Ο Δημήτρης Μπάσης, πιστός ερμηνευτής της μουσικής του Μίκη, ταξίδεψε τους θεατές σε λαϊκά μουσικά μονοπάτια. Σεί-

στηκε το Παλλάς από ενθουσιασμό όταν ο Λάκης Λαζόπουλος ανέβηκε στη σκηνή… Χαρακτήρισε τα τραγούδια του Μίκη «φυλαχτά» και ερμήνευσε με το δικό του προσωπικό ύφος τη «Μαγιοπούλα», «Το παλικάρι έχει καημό», «Βάρκα στο γιαλό» και πολλά ακόμα. Η βραδιά τελείωσε θριαμβευτικά με τον «Ζορμπά». Αξίζει να σημειωθεί ότι στα καθίσματα των θεατών υπήρχε η πρόσφατη επιστολή διαμαρτυρίας του Μίκη Θεοδωράκη για το θέμα των Σκοπίων, το κείμενο της οποίας διάβασε στην τηλεοπτική του εκπομπή ο Λάκης Λαζόπουλος. Ανάμεσα στους θεατές του «Παλλάς» ήταν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργος Παπανδρέου με τη σύζυγό του Αντα, η κυρία Γιάννα Αγγελοπούλου, η οποία έφτασε στο θέατρο μαζί με την αδερφή της, κυρία Ελένη Δασκαλάκη κ.ά. ■ Οι συναυλίες της Λαϊκής Ορχήστρας «Μίκης Θεοδωράκης» επαναλαμβάνονται σήμερα και αύριο στο θέατρο Παλλάς στις 20.30. Οσοι δεν έχουν ήδη προμηθευτεί εισιτήριο θα απογοητευτούν, καθώς είναι sold out. cfarazi@e-tipos.com

Μια από τις μεγαλύτερες δωρεές έργων σύγχρονης τέχνης, που περιλαμβάνει 730 έργα και το κόστος της αγγίζει τα 165.000.000 ευρώ, πραγματοποιήθηκε χθες στη Βρετανία. Ο 68χρονος έμπορος έργων τέχνης Αντονι ντ’ Οφέι δώρισε τη συλλογή του στην Εθνική Πινακοθήκη της Σκοτίας και το Μουσείο Tate του Λονδίνου. «Πρόκειται για μια πράξη εξαιρετικής φιλανθρωπίας. Δεν έχω ξανακούσει κάτι παρόμοιο στον κόσμο. Η κίνηση του ντ’ Οφέι δεν του αποφέρει κέρδος», τόνισε σε δήλωσή του ο διευθυντής του Tate σερ Νίκολας Σερότα.

Ο Αντονι ντ’ Οφέι με φόντο το έργο «Αbstraktes Bild» του Gerhard Richter. REUTERS

Η τεράστια συλλογή του 68χρονου Βρετανού περιλαμβάνει έργα από δημιουργούς πρώτης γραμμής, όπως οι Αντι Γουόρχολ, Ντάμιεν

Aντι Γουόρχολ, Ντάμιεν Χιρστ, Joseph Beuys αλλά και Ρόμπερτ Μέιπλθορπ στη συλλογή Χιρστ, Gilbert & George και ο φωτογράφος Ρόμπερτ Μέιπλθορπ. Μόνο τα γλυπτά του Joseph Beuys φτάνουν τα 136. Οι πίνακες, oι κατασκευές και τα γλυπτά είναι 170, ενώ τα σχέδια φτάνουν τα 560. Το πιο

σπουδαίο από όλα όμως είναι ότι ο Ντ’ Οφέι ζήτησε να λάβει μόνο το κόστος αγοράς των έργων και όχι εκείνο της αξίας τους. Η συλλογή εκτιμάται ότι κοστίζει 165.000.000 ευρώ, αλλά εκείνος έλαβε μόλις 35.000.000 ευρώ. Οπως δήλωσε ο Αντονι ντ’ Οφέι στην εφημερίδα «Times», επιθυμία του είναι να έρθουν τα νέα παιδιά κοντά στη σύγχρονη τέχνη. «Δυσκολεύτηκα να αποχωριστώ πολλά από τα έργα, αλλά είμαι ευτυχής όσο σκέπτομαι ότι θα περπατώ σε ένα μουσείο και θα βλέπω μαθητές να τα επισκέπτονται και να τα θαυμάζουν», τόνισε ο συλλέκτης. Ενας ακόμα όρος που τέθηκε από τον ίδιο για την πραγματοποίηση της δωρεάς είναι να μη δοθεί το όνομά του στις αίθουσες που τα έργα θα εκτίθενται. kzaligas@e-tipos.com

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 21 Μαΐου 2008

ΤΕΧΝΕΣ

Δέκα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για την πιο γκλάμουρ συναυλία του καλοκαιριού πριν πάρετε το δρόμο για τη Μαλακάσα

Η Kylie είναι εδώ Toυ ΒΑΪΟΥ ΜΑΧΜΟΥΝΤΕ

ην ώρα που θα διαβάζετε αυτές τις γραμμές, 15 νταλίκες θα έχουν περάσει τα ελληνικά σύνορα στον Εβρο και θα έχουν σταθμεύσει στο «Terra Vibe» στο ��ο χλμ. Αθηνών – Λαμίας. Πάνω από 100 εργατικά χέρια θα έχουν ξεφορτώσει το «βαρύ» εξοπλισμό, που ούτε λίγο ούτε πολύ ζυγίζει 160 τόνους. Τα πρώτα «κομμάτια» της πολυεπίπεδης και

υδραυλικής σκηνής θα έχουν μπει στη θέση τους. Τα εντυπωσιακά κοστούμια θα έχουν ξεσκονιστεί για να κρεμαστούν σιδερωμένα στα καμαρίνια – απ’ έξω ήρθαν κι αυτά! Και μια πελώρια ασημένια νεκροκεφαλή θα αστράψει σαν ντισκομπάλα μόλις πέσει το σκοτάδι και αρχίσουν οι πρόβες. Κανείς δεν θα έχει δει την Kylie. Σχεδόν κανείς, ρωτήστε και το ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου (σε ποια περιοχή δεν κάνει να το πούμε). Μετράμε όμως λιγότερο από 48 ώρες μέχρι να τη δούμε μπροστά στα μάτια μας. Για πρώτη φορά ζωντανά στη σκηνή. Αύριο, το βράδυ, θα λάμψει το «Terra Vibe». Διαβάστε 10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε πριν βρεθείτε εκεί:

�

Η «X Tour 2008» είναι η πιο δαπανηρή περιοδεία στην καριέρα της. Το κόστος παραγωγής ξεπέρασε τα 12 εκατομμύρια λίρες! «Νέα, απολαυστική και καινοτόμο» την έχει χαρακτηρίσει η ίδια.

�

Τι θα ακούσουμε; Τα καλά νέα είναι ότι στις τελευταίες εμφανίσεις της στην Ευρώπη το set list έχει αλλάξει. Δεν περιλαμβάνει μόνο νέο υλικό, αλλά και κλασικά ’80s χιτάκια, όπως το «I Should Be So Lucky». Kαι μια διασκευή: την ντίσκο επιτυχία «Copacabana» του Μπάρι Μανίλοου, σε σκηνικό beach party.

Σόου χωρίς μεταμορφώσεις δεν νοείται. Ετσι, και η Kylie θα αλλάξει 7 διαφορετικά κοστούμια –όλα διά χειρός Ζαν Πολ Γκοτιέ– όσες και οι ενότητες της συναυλίας. Γυναίκα– αράχνη, μυστηριώδης γκέισα, τσιρλίντερ, σέξι Λόλα, space ντίβα και ναυτάκι. Τα νέα πρόσωπα της λιλιπούτειας Kylie Minogue.

Ενα από τα highlight του σόου, αν και σε αρκετούς φαν δεν άρεσε, είναι το σημείο που η Kylie εμφανίζεται τραγουδώντας το «Like a Drug» πάνω σε μια πελώρια ασημένια νεκροκεφαλή.

�

14 χορευτές, 4 ακροβάτες και φουλ μπάντα τη συνοδεύουν επί σκηνής για πάνω από δύο ώρες.

�

Οι πόρτες του «Terra Vibe» θα ανοίξουν στις 6.30 το απόγευμα. Η συναυλία θα αρχίσει στις 21.00 ακριβώς. Πάρτε μαζί σας, καλού κακού, και μπουφανάκι.

�

Για τη μεταφορά σας στο χώρο έχετε 4 επιλογές: με ναυλωμένα λεωφορεία (πληροφορίες στο Sunways Travel, τηλ.: 2103234513), με τρένο (τηλ.: 210-5297777, στάση: Σταθμός Σφενδάλη), με ΚΤΕΛ (τηλ.: 210-

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 21 Μαΐου 2008

8843250) ή με το δικό σας μεταφορικό μέσο.

� �

Τα εισιτήρια κοστίζουν 100, 70 και 50 ευρώ (γενική είσοδος).

Αν δεν έχετε προμηθευτεί εισιτήριο, προλαβαίνετε. Η προπώληση συνεχίζεται από το Ticket House (Πανεπιστημίου 42, εντός στοάς, τηλ.: 210- 3608366) και μέσω της ιστοσελίδας www.ticketpro.gr με χρήση πιστωτικής κάρτας.

��

Σε ποπ ρυθμούς θα κινηθεί και η Τροχαία. Στη θέση Κλειστός Σουρώνας Μαλακάσας η κυκλοφορία θα διακοπεί από τις 4 το απόγευμα έως τις 12 τα μεσάνυχτα στον παράδρομο της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας, στο ρεύμα προς Λαμία, και από το ��ο έως το ��ο χλμ. vmahmoudes@e-tipos.com

H Κάιλι στέλνει μήνυμα στους θαυμαστές της. Δείτε το video www.e-tipos.com/multimedia

Kylie επί δέκα! Κυριολεκτικά, μιας και η λαμπερή ποπ σταρ θα μεταμορφωθεί επί σκηνής σε γυναίκα-αράχνη, μυστηριώδη γκέισα, τσιρλίντερ, σέξι Λόλα, space ντίβα, ναυτάκι κ.λπ. Η φωτογραφία είναι από το tourbook της περιοδείας «X Tour 2008».

ΤΕΧΝΕΣET2  33

«Στη Ζάτουνα ανακάλυψα τον ορθολογισμό» Ο Μίκης Θεοδωράκης μιλάει για τον τόπο εξορίας του, με αφορμή το νέο λεύκωμα Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ

«Η Ζάτουνα υπήρξε βασικός σταθμός στη ζωή μου γιατί για πρώτη φορά βρέθηκα σε αναγκαστική απομόνωση από τα πάντα». Τη Δευτέρα το βράδυ, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς, ο Μίκης Θεοδωράκης ανέσυρε τις μνήμες του σαράντα χρόνια πριν… Για εκείνον η πανέμορφη Ζάτουνα υπήρξε τόπος εξορίας, αλλά και ένας τόπος όπου ο ίδιος άφησε ανεξίτηλο το πέρασμά του. Με αφορμή αυτή την επέτειο, το Μουσείο «Μίκη Θεοδωράκη - Ζάτουνα» κυκλοφόρησε το λεύκωμα «Δεν είναι μυστικό η λευτεριά να την προδώσεις», το οποίο παρουσιάσθηκε τη Δευτέρα το βράδυ στην τιμητική εκδήλωση «Ζάτουνα 1968-40 χρόνια». «Το χωριό ήταν μικρό και δεν επιτρεπόταν να βγαίνω από αυτό», θυμήθηκε χαρακτηριστικά ο Μίκης. «Οταν κυκλοφορούσα στους δρόμους του, είχα πάντα συνοδεία χωροφύλακες. Είχαν απαγορεύσει στους κατοίκους να με χαιρετούν. Αλλά κάποιοι το έκαναν και δέχονταν στη συνέχεια παρατήρηση. Η απομόνωση ήταν μεγάλη. Ακόμα και το τρανζίστορ μάς το είχαν πάρει. Τα ελληνικά βιβλία τα φοβόντουσαν και τα είχαν απαγορεύσει. Αλλά τα ξένα τα επέτρεπαν. Ετσι διάβαζα πολλά γαλλικά βιβλία. Στη Ζάτουνα έγινε η μεγάλη μεταστροφή και άρχισα να ανακαλύπτω την πολιτική του ορθολογισμού. Να βλέπω τα πράγματα αντικειμενικά…». «Το Μουσείο του Μίκη Θεοδωράκη στη Ζάτουνα βρίσκεται σε υψόμετρο 1.350 μέτρων. Δύσκολα πηγαίνει κανείς. Μόνο αν θέλει πραγματικά», σημείωσε στη συνέχεια ο πρόεδρος του μουσείου κ. Τάσος Πετρόπουλος, ο οποίος επεσήμανε ότι ο χώρος ανακαινίζεται σε νέα διώροφη μορφή για να είναι έτοιμος στις 21 Αυγούστου, ακριβή ημερομηνία της επετείου των 40 χρόνων που ο Μίκης ήρθε δεμένος στη Ζάτουνα. Το βιβλίο περιέχει κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη και έργα του Μίνου Αργυράκη. dsavvopoulou@e-tipos.com

To δυναμικό του Εθνικού Θεάτρου σε απαρτία.

Σαιξπηρική τρέλα με… μέθοδο Εθνικού Ανακοινώθηκε το πρόγραμμα της επόμενης σεζόν, με 16 παραγωγές και συνεργασία με ευρωπαϊκούς θεατρικούς θεσμούς Tης ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΛΑΤΣΟΥ

«Κι αν είναι τρέλα, έχει τη μέθοδό της». Αυτό είναι το νέο μότο του Εθνικού Θεάτρου για τη σεζόν 2008 - 2009, που προέρχεται από τον σαιξπηρικό «Αμλετ». Και μέθοδο είναι σίγουρο ότι έχει ο Γιάννης Χουβαρδάς, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, ο οποίος παρουσίασε χθες το ρεπερτόριο για την επερχόμενη

την αφρόκρεμα των Ελλήνων ηθοποιών. «Πέρσι ανεβάσαμε δεκαοχτώ παραγωγές σε εφτά σκηνές. Ομως, ουκ εν τω πολλώ το ευ. Φέτος, λοιπόν, μειώνουμε τις παραγωγές προς όφελος της ποιότητας, θέλω να ελπίζω», δήλωσε ο Γιάννης Χουβαρδάς. Σύμφωνα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού, κάθε σκηνή θα έχει το δικό της χαρακτήρα. Στο

Ετοιμη η ψηφιοποίηση του αρχείου, το θέατρο επιστρέφει στο κτίριο Τσίλερ ενώ κάθε σκηνή θα έχει το δικό της χαρακτήρα θεατρική σεζόν που πλέον είναι αλληλένδετο με την παράδοση των δύο σκηνών του κτιρίου Τσίλερ, την Κεντρική και τη Νέα Σκηνή, στην Αγίου Κωνσταντίνου. Οι δύο αυτές σκηνές θα φιλοξενούν εναλλασσόμενο ρεπερτόριο και αναμένεται να παραδοθούν από το Σεπτέμβριο ως τα μέσα Νοεμβρίου. Εκτός από αυτές τις δύο σκηνές, θα λειτουργήσουν παράλληλα ακόμα τέσσερις, η Σκηνή Κοτοπούλη και το Παιδικό Στέκι στο θέατρο Rex και οι δύο σκηνές του Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας, που θα φιλοξενήσουν δεκαέξι συνολικά παραγωγές, έξι ελληνικού δραματολογίου και δέκα διεθνούς συγκεντρώνοντας

κτίριο Τσίλερ η Κεντρική Σκηνή θα φιλοξενεί κλασικό ρεπερτόριο, η Νέα Σκηνή σύγχρονο ρεπερτόριο ή αλλιώς ερευνητικό θέατρο, η Σκηνή Κοτοπούλη κλασικό ρεπερτόριο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, η Σκηνή Παξινού τις παραστάσεις της Παιδικής Σκηνής και η Α’ και η Β’ Σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας ελληνικό και ξένο θέατρο σύγχρονου προβληματισμού. Υπό αυτή τη νέα διάταξη, καταργείται η Πειραματική Σκηνή. Ο Γ. Χουβαρδάς ανέφερε πως «μετά την αποχώρηση του Στάθη Λιβαθινού εξέλιπε ο ιθύνων νους της Πειραματικής Σκηνής. Αντισυμβατικές δουλειές εξάλλου μπορούν να παρουσιάζονται

σε όλες τις σκηνές του Εθνικού». Παράλληλα με το νέο κτίριο στην Αγίου Κωνσταντίνου θα ανακαινισθεί και το Rex ενώ το βεστιάριο του Εθνικού θα φιλοξενηθεί στο τρίτο υπόγειο του κτιρίου Τσίλερ. Το Εθνικό, με το βλέμμα στραμμένο προς το ευρωπαϊκό θέατρο, προγραμματίζει την είσοδό του στην Ενωση των Θεάτρων της Ευρώπης ενώ ολοκληρώνεται και η ψηφιοποίηση του αρχείου του, που θα είναι άμεσα προσβάσιμο σε κοινό και ερευνητές.

Απολογισμός

Οι 18 παραγωγές του Εθνικού έκοψαν 110.000 εισιτήρια και απέφεραν σύνολο εισπράξεων €1.640.000 με μέσο όρο πληρότητας 71%. Πρώτοι έκοψαν το νήμα «Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου» με 36.770 εισιτήρια και έσοδα €380.853, η «Bossa Nova» με 18.110 εισιτήρια και έσοδα €317.072 και «Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ» μέχρι στιγμής με 8.555 εισιτήρια και έσοδα €155.789. iblatsou@e-tipos.com

Δείτε αναλυτικά τις παραστάσεις του Εθνικού θεάτρου. www.e-tipos.com/ entertainment

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2007

38  ET2ΤΕΧΝΕΣ

Γενέθλια με ταινία στην Ελλάδα Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΜΕ ΤΟ «EDEN ON WEST» Γυρίσματα στην πατρίδα του θα κάνει για πρώτη φορά ο διάσημος σκηνοθέτης

Ζουμ στα πρόσωπα των καταραμένων, των αστέγων, των μεταναστών, των εξαρτημένων από το αλκοόλ και τις ουσίες κάνει στη νέα του ταινία, ελληνογαλλικής παραγωγής, ο Κ. Γαβράς Ο Κώστας Γαβράς αυτή τη φορά κάνει ζουμ στα πρόσωπα των καταραμένων, των εξόριστων από τις ευκαιρίες της ζωής, των αστέγων, των μεταναστών, των εξαρτημένων από το αλκοόλ και τις ουσίες. Ετσι κι αλλιώς το ενδιαφέρον του είναι μόνιμα στραμμένο στα κοινωνικά προβλήματα, στις προσωπικές τραγωδίες καθημερινών ανθρώπων, όπως και στην τελευταία ταινία του, «Το τσεκούρι», η οποία αφορούσε την ανεργία, τη μάστιγα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Στην καινούργια ταινία θα συμμετάσχουν Ελληνες και Γάλλοι ηθοποιοί και το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων θα γίνει στην Ελλάδα.

Στη Θεσσαλονίκη

Το Σάββατο (17/11) ο Κώστας Γαβράς και οι συνεργάτες του θα βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη για να ανακοινώσουν επίσημα την παραγωγή, στην οποία συμμετέχουν από ελληνικής πλευράς η Odeon και η KG Productions. Τη Δευτέρα (19/11) θα επιστρέψει στην Αθήνα για να φύγει για την Κρήτη όπου θα συνεχιστεί η αναζήτηση χώρων. Οικουμενικός, ασυμβίβαστος, μαχητής, πολυβραβευμένος, ο Κώστας Γαβράς έχει συνδέσει το όνομά του με βραβεία και διακρίσεις. Με μια βαλίτσα στο χέρι βρέθηκε στο Παρίσι τη δεκαετία του ’50. Λίγα χρόνια αργότερα, έγινε Γάλλος υπήκοος και σκηνοθέτης ταινιών που του έδωσαν την άνεση να συνεργάζεται με μεγάλα ονόματα και εταιρίες παραγωγής σε Ευρώπη και Αμερική. ▪ Το «Ζ», η τρίτη σκηνοθετική δουλειά του Κώστα Γαβρά, είναι η πιο διάσημη ταινία της καριέρας του. Κέρδισε (1969) Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας και γνώρισε τεράστια αναγνώριση και επιτυχία. Το «Ειδικό δικαστήριο» (1975) απέσπασε στο Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών. Ακολουθούν Οσκαρ σεναρίου και ο Χρυσός Φοίνικας (1982) για τον «Αγνοούμενο», ενώ το «Μουσικό κουτί» (1990) απέσπασε τη Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Αυτές είναι οι σημαντικότερες από τις διεθνείς διακρίσεις και τα εύσημα που έχει λάβει για την προσφορά του στο παγκόσμιο σινεμά. vtzevelekou@e-tipos.com

GETTY IMAGES / MARK MAINZ

Της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΤΖΕΒΕΛΕΚΟΥ

Τα 50χρονα γενέθλιά του στο σινεμά θα γιορτάσει ο Κώστας Γαβράς με την ταινία «Eden on West». Την πρώτη που θα γυρίσει στην Ελλάδα. Με κοινωνικό περιεχόμενο, ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, όχι της διπλανής πόρτας αλλά των εξόριστων της κοινωνίας, η ταινία αυτή είναι η πρώτη του γαλλοελληνική συμπαραγωγή. Τα γυρίσματα θα ξεκινήσουν από το Παρίσι, θα συνεχιστούν στην Ελλάδα και σίγουρα μέρος τους θα λάβει χώρα στην Κρήτη όπου έχει γίνει ήδη ρεπεράζ. Οταν είχαμε συναντήσει τον Κώστα Γαβρά στην Αθήνα το Μάιο, στο πλαίσιο του Γ’ Κινηματογραφικού Συνεδρίου στο οποίο συμμετείχε, είχε δηλώσει στον ΕΤ την πρόθεσή του να σκηνοθετήσει επιτέλους μια ταινία στην Ελλάδα, χωρίς όμως να ανοίξει τα χαρτιά του.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2007

ΤΕΧΝΕΣET2  39

Πειρατεία, τεχνολογία και δημιουργοί

Ζητούνται κονδύλια για την Πειραιώς 260

Συζήτηση στην ΑΕΠΙ για την πνευματική ιδιοκτησία

«Στόχος η μετατροπή του σε κέντρο εναλλακτικής πολιτιστικής έκφρασης, σε κέντρο Τεχνών, με έμφαση στους νέους», τόνισε ο κ. Λιάπης

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ

Του ΠΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ

Τα θέματα της πνευματικής ιδιοκτησίας, τη στάση των δημιουργών απέναντι στις νέες προκλήσεις της σύγχρονης τεχνολογίας, την παγκοσμιοποίηση και βέβαια το επίμαχο θέμα της πειρατείας της μουσικής, συζήτησαν κατά τη χθεσινή γενική συνέλευση μέλη της ΑΕΠΙ (Ανώνυμος Εταιρία Πνευματικής Ιδιοκτησίας) και προσκεκλημένοι από το εξωτερικό. Τη συζήτηση συντόνισε ο Διονύσης Τσακνής, μέλος του Δ.Σ. της ΑΕΠΙ. Ο πρόεδρος της ΑΕΠΙ, Κώστας Τριπολίτης, μιλώντας για την αμφισβήτηση της πνευματικής ιδιοκτησίας, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Ζούμε όλοι τους ριζικούς μετασχηματισμούς που συμβαίνουν στη βιομηχανία του θεάματος, υπό την επίδραση της τεχνολογίας, που ειδικά στη δισκογραφία είναι δραματικές. Το cd ως υλικός φορέας φθάνει στο τέλος του, όπως και η παραδοσιακή αντίληψη των μηχανικών δικαιωμάτων. Θεωρητικά, οι επινοήσεις της σύγχρονης τεχνολογίας θα μπορούσαν να αποδειχθούν μια αστείρευτη πηγή εσόδων για τους πνευματικούς δημιουργούς, εάν δεν ίσχυε ο “χρυσούς κανών” της Μεταμοντέρνας Οικονομίας της Αγοράς: τα πάντα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και η πνευματική ιδιοκτησία δωρεάν». Ενδιαφέρουσα ήταν η τοποθέτηση του στιχουργού Λευτέρη Κογκαλίδη, που μίλησε για τη σχέση του δημιουργού και των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και επεσήμανε: «Οι τραγουδιστές πληρώνουν από 500-3.000 ευρώ το μήνα για να παίζονται τα τραγούδια τους σ’ ένα σταθμό. Ορισμένες εταιρίες πληρώνουν εφάπαξ 30.000 ευρώ σ’ ένα σταθμό για να έχουν την εύνοιά του στο ρεπερτόριό του. Από το 198788 που άρχισε η ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση στην Ελλάδα, άρχισε η δωροδοκία για τη μετάδοση τραγουδιών και παγιώθηκε το 2002, με τη δημιουργία ομίλων οι οποίοι παίζουν μόνο τους δικούς τους καλλιτέχνες».

Χρήματα ψάχνει το υπουργείο Πολιτισμού για την απαλλοτρίωση του συγκροτήματος του πρώην εργοστασίου «Τσαούσογλου» - το γνωστό στέκι της Πειραιώς 260 όπου παρουσιάζονται οι εναλλακτικές καλοκαιρινές παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών. Στον ίδιο χώρο αναμένεται να στεγαστούν τα διοικητικά γραφεία του φεστιβάλ και η ολοκλήρωση των εργασιών μοιάζει αναγκαία καθώς έληξε η μίσθωση του ακινήτου στις οδούς Χατζηχρήστου και Μακρυγιάννη όπου στεγάζονται σήμερα. «Μας πετάνε έξω», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ, ο οποίος προσανατολίζεται πλέον στην οριστική λύση της μόνιμης εγκατάστασης στο συγκρότημα «Τσαούσογλου». «Αναζητούνται οι πόροι», τόνισε χθες ο υπουργός Πολιτισμού κ. Μιχάλης Λιάπης ο οποίος επισκέφτηκε το χώρο και ενημερώθηκε για την υπάρχουσα κατάσταση από τον πρόεδρο του Ελληνικού Φεστιβάλ, κ. Γιώργο Λούκο, αλλά και στελέχη της Εθνικής Τράπεζας, στην οποία εδώ και 20 χρόνια ανήκει ο χώρος.

Τραγούδι υπό μετάλλαξη

Η στιχουργός Μαριανίνα Κριεζή σημείωσε ότι «το τραγούδι βρίσκεται υπό μετάλλαξη» και κάλεσε όλους, δημιουργούς και ακροατές, να αγωνιστούν κατά του «μεταλλαγμένου» τραγουδιού και κατά του «μεταλλαγμένου» ραδιοφώνου. Ανάμεσα σε εκείνους που παραβρέθηκαν ήταν και οι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, Νότης Μαυρουδής, Γιώργος Ανδρέου, Θοδωρής Γκόνης, Λάκης Παπαδόπουλος, η Δανέζα συνθέτις Πία Ρογκ, ο Νορβηγός συνθέτης Μοπέντικ Χόφσεθ κ.ά.

Ο Ντέλμπερτ Μαν στα γυρίσματα ταινίας το ��.

AFP

«Εφυγε» ο σκηνοθέτης του «Μάρτι» Ντέλμπερτ Μαν, ο πρώτος Αμερικανός που γύρισε από τις Κάννες με «Χρυσό Φοίνικα» και σάρωσε και τα Οσκαρ με την ίδια ταινία Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΙΜΟΓΙΑΝΝΑΚΗ

Ο Ντέλμπερτ Μαν, Αμερικανός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, βραβευμένος με Οσκαρ αλλά και με «Χρυσό Φοίνικα» στις Κάννες, πέθανε χθες σε ηλικία 87 ετών. Αφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Κέδροι του Σινά», στο Λος Αντζελες, όπου είχε μεταφερθεί με πνευμονία. Ο Ντέλμπερτ Μαν συνέδεσε το όνομά του με την ταινία «Μάρτι», η οποία τιμήθηκε στην εποχή της με πολλά βραβεία και εύσημα: Ηταν η πρώτη αμερικανική ταινία που έπαιρνε «Χρυσό Φοίνικα» στο Φεστιβάλ Καννών , το 1955, και τον επόμενο χρόνο σάρωνε και τα Οσκαρ, όπου ένα από αυτά, της σκηνοθεσίας, πήγαινε προσωπικά στον Ντέλμπερτ Μαν (τα άλλα ήταν για την καλύτερη ταινία στον παραγωγό Μπεν Χεκτ, για το σενάριο στον Πάντι Τσαγιέφσκι και για τον α’ ανδρικό ρόλο στον Ερνεστ Μποργνάιν). Η ταινία θεωρήθηκε από τους κριτικούς του καιρού της ως εισηγήτρια του ιταλικού νεορεαλισμού στις ΗΠΑ, με τα χρόνια όμως ο μύθος αυτός ξεθώριασε αλλά αντικαταστάθηκε από έναν άλλο που διαρκεί ως τις μέρες μας: Της πρώτης ανεξάρτητης

παραγωγής που έπαιρνε Οσκαρ, ενώ δεν βγήκε από τα μεγάλα στούντιο, όπως επίσης και της επίσημης εισόδου της τηλεόρασης στο σινεμά με καλλιτέχνες και έργα που είχαν προηγουμένως δοκιμαστεί στη μικρή οθόνη. Ο «Μάρτι» είχε ξεκινήσει ως τηλεταινία με τον Ροντ Στάιγκερ, ο οποίος αρνήθηκε την επανάληψη του ρόλου στη μεγάλη οθόνη, χωρίς να φαντάζεται ότι έτσι έδιωχνε κι ένα Οσκαρ, που στην περίπτωση του ήρθε καθυστερημένα, το 1968, για άλλη, φυσικά, ταινία. Μετά την επιτυχία του «Μάρτι», σκηνοθέτησε αρκετά καλά φιλμ με κορυφαία ονόματα («Πόθοι κάτω από τις λεύκες» με τη Σοφία Λόρεν και τον Αντονι Πέρκινς από το έργο του Ο’ Νιλ, «Χωριστά τραπέζια» με Ντέιβιντ Νίβεν κ.λπ., «Γύρνα πίσω αγάπη μου» με Ροκ Χάτσοκ και Ντόρις Ντέι, «Η ωραία κι ο εκατομμυριούχος» με Κάρι Γκραντ και Ντόρις Ντέι κ.λπ.) κι αργότερα επέστρεψε στην τηλεόραση, για την οποία εργάστηκε μέχρι το 1994, οπότε και αποσύρθηκε οριστικά. Είχε γεννηθεί στο Κάνσας Σίτι. ptimogiannakis@e-tipos.com

Τέσσερα διατηρητέα

Από τα 15 κτίρια-υπόστεγα του συγκροτήματος, τέσσερα έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από το υπουργείο Πολιτισμού. Η τρά-

πεζα έχει παραχωρήσει χώρους στο Φεστιβάλ, όπου έχει δημιουργήσει δύο θέατρα, καμαρίνια και άλλες βοηθητικές εγκαταστάσεις. Οσα κτίρια δεν είναι διατηρητέα θα γκρεμιστούν. Με εξαίρεση εκείνα στα οποία το Φεστιβάλ έχει δημιουργήσει τα θέατρα και τις υποδομές τους. Η δημιουργία ενός τρίτου θεάτρου στην Πειραιώς 260, που θα χρησιμοποιείται κυρίως για πρόβες των καλλιτεχνών, είναι άμεση προτεραιότητα για το Φεστιβάλ Αθηνών. Ο κ. Λούκος εξετάζει το ενδεχόμενο ορισμένες

Η δημιουργία ενός τρίτου θεάτρου στην Πειραιώς 260, κυρίως για πρόβες, είναι προτεραιότητα για τον κ. Γ. Λούκο επιτυχημένες παραστάσεις του Φεστιβάλ να επαναλαμβάνονται και το χειμώνα. Οπως σημείωσε ο κ. Λιάπης, «βασικός στόχος είναι η μετατροπή του συγκροτήματος σε κέντρο εναλλακτικής πολιτιστικής έκφρασης, σε κέντρο Τεχνών, με έμφαση στους νέους», ενώ πρόσθεσε ότι θα δημιουργηθεί και «φορέας διαχείρισης» του χώρου. ppanagiotakos@e-tipos.com

Ο υπ. Πολιτισμού κ. Μιχ. Λιάπης με τον πρόεδρο του Ελληνικού Φεστιβάλ, κ. Γιώργο Λούκο, στο πρώην εργοστάσιο �Τσαούσογλου�. EUROKINISSI / BAΪOΣ ΧΑΣΙΑΛΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2007

36 ΓΙΟΡΤΙΝΑ MP3 ΜΕ FREE DOWNLOAD

MANIC STREET PREACHERS

DEBBIE HARRY

Η διάσημη ροκ μπάντα από την Ουαλία κάνει δώρο στους θαυμαστές της ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι με τίτλο «Ghost of Christmas», το οποίο χαρακτηρίζει απλώς ως anti X-Factor! «Κατεβάστε» το κομμάτι δωρεάν με ένα κλικ στο: www.manics.co.uk

Για τους σκοπούς του San Francisco Aids Foundation, η μοναδική τραγουδίστρια των Blondie διέθεσε δωρεάν ένα remix του νέου της σινγκλ, «Two Times Blue».Στο επίσημο site της: www.deborahharry.com

ΤΕΧΝΕΣ

Ο Keith Richards τρέχει παρέα με τον Ρούντολφ, ο Sufjan Stevens στολίζει δέντρο με 42 τραγούδια και οι Pogues διηγούνται για χιλιοστή φορά την ιστορία του κλασικού «Fairytale of New York». Μουσικές προτάσεις για εναλλακτικά δώρα

ΡΟΚ ΚΑΛΑΝΤΑ

Του ΒΑΪΟΥ ΜΑΧΜΟΥΝΤΕ

άθε παραμονή Χριστουγέννων, εδώ και είκοσι χρόνια, ένας μεθυσμένος άντρας στη διάρκεια ενός νυχτερινού ξεφαντώματος αποκοιμιέται και ο νους του ταξιδεύει σε παλιές καλές ημέρες ξεγνοιασιάς δίπλα στην αγαπημένη του, σαν ένα παραμύθι που εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη. Δεν είναι άλλος από το χαρακτήρα του κλασικού τραγουδιού «Fairytale of New York» των Ιρλανδών Pogues. Αυτής της θλιμμένης και μεθυσμένης μπαλάντας με τη σπαρακτική ερμηνεία του Shane MacGowan και την αισθαντική φωνή της πρόωρα χαμένης Kristy MacColl. Από τότε που το τραγούδι κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1987 (δεν κατάφερε να γίνει Νο 1 στα βρετανικά τσαρτ) κατέκτησε τους μουσικόφιλους και θεωρείται -όχι άδικα- ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έχουν γραφτεί για τις ημέρες των Χριστουγέννων. Μια ματιά να ρίξεις και φέτος στον επίσημο κατάλογο του βρετανικού πίνακα επιτυχιών, το «Fairytale of New York» βρίσκεται ξανά εκεί και φιγουράρει σε υψηλές θέσεις, λες και πρωτοκυκλοφόρησε σήμερα. Μακριά από τις συνταγές των εφήμερων γιορτινών επιτυχιών και των dance διασκευών προς ευρεία κατανάλωση, που πηγαίνουν πακέτο με τα γιορτινά δώρα, μερικοί καλλιτέχνες επιμένουν και σήμερα να ερμηνεύουν τραγούδια και να

ηχογραφούν άλμπουμ στο πνεύμα των ημερών, που δεν στοχεύουν στις πωλήσεις αλλά στις καρδιές των θαυμαστών τους. Ο Δεκέμβριος του 2007 βρίσκει το «γερόλυκο του ροκ», Keith Richards των Rolling Stones, να παίζει κιθάρα με τον Ρούντολφ. Τη ροκ μπάντα Killers να ζητά χάρη από τον Αγιο Βασίλη στο λαμπερό Λας Βέγκας. Τον Αμερικανό τραγουδοποιό Sufjan Stevens να τραγουδάει χριστουγεννιάτικες φολκ μπαλάντες μέχρι να χιονίσει στο Μίτσιγκαν. Το ντουέτο Over the Rhine από το Οχάιο να μας αποκαλύπτει την άλλη πλευρά των

Κάποιοι καλλιτέχνες επιμένουν να ηχογραφούν άλμπουμ που δεν στοχεύουν στις πωλήσεις αλλά στις καρδιές των θαυμαστών τους γιορτών και τη Σκοτσέζα KT Tunstall να στέλνει τραγούδια-ευχές στους θαυμαστές της. Gling Glong! Πάμε από την αρχή. Για την ιστορία, ο Keith Richards δεν μπήκε πρόσφατα στο στούντιο για να ηχογραφήσει το τραγούδι «Run Rudolph Run», που έγινε γνωστό από τον Chuck Berry. Το είχε κάνει πολύ νωρίτερα, συγκεκριμένα το 1976, και το κυκλοφόρησε ως σόλο σινγκλ το Δεκέμβριο του 1978. Λίγο πριν από το τέλος της φετινής χρονιάς, ο κιθαρίστας των Rolling Stones αποφάσισε να το επανακυκλοφορήσει,

μόλις μία εβδομάδα πριν γιορτάσει τα 64α γενέθλιά του στις 18 Δεκεμβρίου. Ετσι, το «Run Rudolph Run» μαζί με το τραγούδι «Pressure Drop» των Toots and the Maytals, που ηχογράφησε το 2003, δύο κομμάτια σε ένα διατίθενται προς πώληση μόνο μέσω του iTunes, όπως επιτάσσει η σύγχρονη τεχνολογία. Επόμενη στάση: Λας Βέγκας. Εκεί όπου ζουν και δημιουργούν οι Killers, η ροκ μπάντα που δεν άργησε να κατακτήσει τον κόσμο με δυνατές κιθάρες. Τα τέσσερα μέλη δεν κρύβουν την αγάπη τους για τις πιο χαρούμενες ημέρες του χρόνου. Ετσι, ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του χριστουγεννιάτικου τραγουδιού «A Great Big Sled», έρχεται τώρα να προστεθεί και ένα δεύτερο στο βιογραφικό τους. O τίτλος του είναι «Don’t Shoot Me Santa» και συνοδεύεται από ένα άκρως απολαυστικό video clip. Του χρόνου προβλέπεται συνέχεια… Tην ίδια ώρα, ο 32χρονος ανήσυχος και δημιουργικός Sufjan Stevens, ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς τραγουδοποιούς της νέας γενιάς, ολοκληρώνει ένα φιλόδοξο project. Αφού έκανε τους κριτικούς να πίνουν νερό στο όνομά του με τα άλμπουμ «Michigan» (2003) και «IIIinois» (2005), τώρα κυκλοφορεί το «Songs For Christmas». Ενα box set που περιλαμβάνει πέντε EP με συνολικά 42 παραδοσιακά τραγούδια και κάλαντα των Χριστουγέννων που ηχογράφησε τα τελευταία έξι χρόνια, από το 2001 έως το 2006. Χαμηλόφωνες φολκ χριστουγεν-

«Songs For Christmas» με τον Sufjan Stevens.

τέχνες  37

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2007

SUPER FURRY ANIMALS Ενα γιορτινό πακέτο περιμένει τους φίλους των Super Furry Animals. Η σπουδαία μπάντα προσφέρει δωρεάν ένα mp3 του τραγουδιού της, «The Gift That Keeps Giving», μαζί με ένα αποκλειστικό b-side και το artwork που δημιούργησε Keiichi Tanaami. Το πακέτο διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας: www.superfuryy.com/gift

νιάτικες ιστορίες με πλούσιες ενορχηστρώσεις και συναισθήματα. Το δώρο του Sufjan Steves στους θαυμαστές του δεν περιορίζεται μόνο στα τραγούδια. Το box set περιλαμβάνει ιστορίες που έγραψε ο ίδιος, κόμικ, πόστερ και στίκερ. Μπορείτε, επίσης, να κατεβάσετε δωρεάν δύο τραγούδια του «Songs for Christmas» με ένα κλικ στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://xmas.asthmatickitty. com. Παραμένουμε στις ΗΠΑ και μεταφερόμαστε στο Οχάιο, στη συνοικία Over the Rhine, που έδωσε και το όνομα στο συγκρότημα που δημιούργησαν η Κarin Bergquist και ο Linford Detweiler, ζευγάρι και στη ζωή. Περίπου δέκα χρόνια μετά το «The Darkest Night Of The Year», οι Over the Rhine κυκλοφόρησαν πρόσφατα το δεύτερο χριστουγεννιάτικο άλμπουμ τους με τίτλο «Snow Angels», με εξαιρετικό artwork. Στο άλμπουμ, το γνωστό ντουέτο εξερευνά τη σκοτεινή πλευρά των γιορτών και ερμηνεύει τη δική του, μοντέρνα εκδοχή, της περίφημης μπαλάντας «O Little Town Of Bethleham». Το κομμάτι «Little Town» εμπνεύστηκαν από μία φωτογραφία που έδειχνε τους στίχους ενός παλιού τραγουδιού τους να είναι γραμμένοι με σπρέι, σαν σύνθημα, στο τείχος που χωρίζει το παλαιστινιακό έδαφος από το Ισραήλ. Οι στίχοι λένε: «Τι νομίζετε ότι θα λύσετε με τη βία; Θα επεκταθεί μόνο σαν αρρώστια». Τη φωτογραφία τράβηξε με τη μηχανή του ένας θαυμαστής του συγκροτήματος, που τους την έστειλε το φθινόπωρο του 2006, την περίοδο που ηχογραφούσαν το «Snow Angels». Οι δυο τους ανταποκρίθηκαν με το τραγούδι «Little Town». Από το Οχάιο φτάνουμε στη Σκοτία. Εκεί συναντάμε τη χαρισματική τραγουδίστρια KT Tunstall που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία με το δεύτερο άλμπουμ της, «Drastic Fantastic». Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε ένα εορταστικό EP με έξι τραγούδια, με σκοπό να συντροφεύσουν τις διακοπές των θαυμαστών της. Την ακούμε με τη χαρακτηριστική, ζεστή φωνή της να διασκευάζει το «2000 Miles» των Pretenders και το «Fairytale of New York» των Pogues και να τραγουδάει για τα Χριστούγεννα στην εξωτική Χαβάη, στο «Mele Kalikimaka». vmahmoudes@e-tipos.com

«Εros» με υπογραφή Αντονιόνι, Σόντεμπεργκ και Γουόν Καρ Βάι Συλλεκτικό φιλμ στην αυριανή προσφορά του ΕΤ, σε τριπλή κασετίνα που συμπληρώνουν μια κοινωνική ταινία με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς κι ο Αστερίξ εναντίον του Καίσαρα! Τρεις ταινίες για όλη την οικογένεια σε ένα πακέτο τριών DVD προσφέρει αύριο στους αναγνώστες του ο ΕΤ. ■ Το πρώτο φιλμ της κασετίνας είναι το «Eros» του 2005, τρεις ιστορίες με τις υπογραφές των σκηνοθετών Μικελάντζελο Αντονιόνι, Στίβεν Σόντεμπεργκ και Γουόν Καρ Βάι. Οι τρεις δημιουργοί καταθέτουν τη δική τους ματιά στις σχέσεις και τον έρωτα. Στην εκδοχή του Αντονιόνι ένα ζευγάρι από την Τοσκάνη μπλέκει σε ερωτικό τρίγωνο με μια νεαρή γυναίκα. Το φιλμ του Σόντεμπεργκ αναφέρεται σε ένα διαφημιστή, ο οποίος εξομολογείται στον ψυχαναλυτή του ότι κάθε βράδυ βλέπει ερωτικό όνειρο με μια γυναίκα. Στην ιστορία του Γουόν Καρ Βάι μια πόρνη πολυτελείας παίζει ερωτικά με τον ράφτη του αφεντικού της. ■ Στη δεύτερη ταινία της κασετίνας, «Οι καλύτερες στιγμές» του 1986 σε σκηνοθεσία Ρότζερ Σπότισγουντ, η βασική ιδέα του σεναρίου είναι ότι «όλοι θα ήθελαν να ξαναζήσουν ένα γεγονός στη

ζωή τους, να διορθώσουν ένα τους σφάλμα». Αυτό συνέβη και στον Τζακ, τον ήρωα του έργου (Ρόμπιν Γουίλιαμς), ο οποίος έκανε ένα τραγικό λάθος στη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ των ομάδων Ταφτ και Μπέκερσφιλντ. Δεν το ξεπέρασε ποτέ. Δεκατρία χρόνια μετά κλείνει μια παράλογη συμφωνία με τον ιδιοκτήτη της ομάδας του Μπέκερσφιλντ και νυν πεθερό του: Να ξαναπαίξουν τον ιστορικό αγώνα με τους ίδιους παίκτες. Συμπρωταγωνιστεί ο Κερτ Ράσελ. ■ Με την ταινία κινουμένων σχεδίων «Ο Αστερίξ εναντίον του Καίσαρα» του 1985, το τρίτο έργο της κασετίνας, οι μικροί και οι μεγάλοι θα ενθουσιαστούν. Στην υπόθεσή της ο Οβελίξ ερωτεύεται μία πανέμορφη κοπέλα. Η καρδιά του σύντομα όμως θα ραγίσει όταν έρχεται ο αγαπημένος της να την επισκεφτεί. Οταν οι Ρωμαίοι απαγάγουν το ερωτευμένο ζευγάρι, ο Αστερίξ και ο Οβελίξ θα φθάσουν μέχρι τη Ρώμη, για να τους απελευθερώσουν.