2011. gada 26. marts

Laikraksts Tukuma, Kandavas, Engures un Jaunpils novadiem

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Enerìija eksistencei Liena Trçde

Labais stils paredz, ka, rakstot viedokïu slejas, nevajadzçtu pârâk aizrauties – nevajadzçtu savelt nepârredzamu problçmu mûri...

Tomçr, jâteic, ne vienmçr izdodas labos priekðrakstus ievçrot...

Japânas nelaimes, sasniedzot Latviju, gluþi vai dabiski transformçjas par “latvieðu problçmâm”. Pirmkârt, jau diskusijâs par to – cik droði savâ zemç varam justies. Otrkârt – vai celt atomreaktoru Baltijâ tieðâm bûtu prâtîgi?

Par droðîbu. Ðai ziòâ tieðâm dzîvojam gluþi vai Dieva izredzçtâ zemç–varjaubût,kamûþîgipelçcîgâs debesis un lietus plîkðíçðana var kâdu lîdz nâvei nogarlaikot, taèu maz ticams, ka Latviju skars kâda megakataklizma, kas 10 000 iedzîvotâju pâris minûtçs noslaucîtu no zemes virsas. Cita lieta, vai mçs to maz uzzinâtu, ka kataklizma tuvojas? Ja ieskatâs, piemçram, Radiâcijas droðîbas centra lapâ, redzams, ka pçdçjâs publiskâs aktivitâtes bijuðas vien pagâjuðajâ gadâ... Bet, kas vçl jo svarîgâk – vai mçs spçtu cînîties ar sekâm? Var jau bût, ka, ðoka íerti lielas nelaimes priekðâ, Latvijas iedzîvotâji beidzot draudzîgi sadotos rokâs gluþi kâ apbrînojamie japâòi, nevis laupîtu un slepkavotu, kâ to darîja amerikâòi viesuïvçtras Katrîna plosîðanâs laikâ?... Bet tomçr ceru, ka nekad nepienâks tâ diena, lai ðî teoriju tiktu pârbaudîta, jo...ja nu tomçr?...

Par reaktoru. Pragmatiski lietu pçtot, vçl jau îsti nemaz nav skaidrs, vai Baltijas valstis plus vçl citi interesenti vispâr spçs vienoties par «Visaginas AES projektu». Un, ja arî lîdzekïus kopîgi sakasîs, nez vçl pçc cik desmitgadçm Lietuvâ darbu sâks atomreaktors... Tomçr mazliet uzjautrinoðs ðíiet fakts, ka visâ Eiropâ pret atomenerìiju sâkuði iebilst humânisti. Bîstami un kaitîgi ðâdi reaktori esot, kas, Japânu kâ piemçru minot, ir kâ uz delnas...

Un tomçr, vai citi enerìijas avoti ir mazâk kaitîgâki un bîstami? Vai nafta nav ne tikai piesâròojuma, bet arî daudzu, jo daudzu postoðu karu cçlonis?! Un nâkotnç cîòas par enerìiju tikai pieaugs! Nezin vai esam gatavi atgriezties uz dzîvi pirmatnçjo vâcçju un krâjçju apmetnç...

www.ntz.lv

Piemiòa no Sibîrijas – kartīte no bçrza tâss Vakar, 25. martâ, Tukuma pilsçtas vçstures muzejâ «Pils tornis» notika atceres pasâkums, kurâ pieminçja pirms 62 gadiem Latvijâ represçtos cilvçkus.

Lai atsauktu atmiòâ to gadu notikumus, Tukuma teâtra aktrise Aija Grundmane lasîja Amildas Beíeres Grînfeldes atmiòas par izsûtîjuma laiku un lappuses no sçmenieces Matildes Friðfeldes mazâs, zaïâs kladîtes. Viņa tajā apraksta ne vien to, kā pati tikusi izsūtīta uz Tomskas apgabala Šegarku, bet kā devusies apciemot vīru uz 6400 km tālo Vorkutu.

Liels bija šī pasâkuma dalîbnieka Jâòa Friðfelda pârsteigums, kad viòð uzzinâja, ka mammas mazâ, zaïâ kladîte, kas ìimenç ilgu laiku uzskatîta par nozaudçtu, nu atradusies Tukuma muzeja krâjumâ.

Savukârt Skaidrîtes Vigules nupat muzejam dâvinâtâ apsveikuma kartīte, kas visus ðos gadus glabâjusies pie viòas mâjâs, zîdpapîrâ ietîta, nu papildinâs UNESCO Latvijas nacionâlajâ reìistrâ iekïautâs Sibîrijâ rakstîtâs vçstules uz bçrza tâss. Ðo apsveikuma kartīti 1956. gadâ no lçìera Irkutskas apriòía Ozernojlagâ savai meitai Skaidrîtei un viòas ìimenei sûtîjis tçvs Arnolds Driíis.

uPielikumā «Aka»

Skaidrîte Vigule (vidû) râda Ainai Roþudârzai un Birutai Ertnerei stendu, kurâ tagad apskatâma viòas tçva no Sibîrijas sûtîtâ apsveikuma kartīte, kas darinâta no bçrza tâss. To viòa dâvinâjusi Tukuma muzejam

FOTO - Jānis Vītols

Redakcijas sleja

Nr. 36 (1597) – Ls 0.40 ISSN 1407-8252

Aicinām uz tikšanos! Šodien, 26. martâ, 10.00 aici­ nâm visu novadu dârzkopjus uz gadskârtçjo tikðanos Tuku­ ma ledus hallç.

Esam atkârtoti plânojuði tikðanos ar Mârtiòu Maltenieku, kurð mums solîja stâstît par delfînijâm. Neesam aizmirsuði arî par pagâjuðâ gadâ solîto lekciju par krûmmellençm.

Maltenieka kungs bûs gatavs atbildçt arî uz jautâjumiem par puíuziròiem, asterçm un citâm puíçm, kâ arî viòð

solîja atvest ðo puíu sçklas. Savukârt par puíu un dârzeòu audzçðanu un jaunumiem sçklu piedâvâjumâ stâstîs Ieva Kamerâde no SIA «Agrimatco», kas sadarbojas ar vairâkâm pasaulē labi pazîstamâm sçklu firmâm un aizvien gâdâ par jaunumiem puíu un dârzeòu pasaulç. Protams, kâ ierasts, bûs arî muzikâli pârsteigumi un kâda garduma degustâcija.

Jûsu «Neatkarîgâs Tukuma Ziòas»

Naktî uz svçtdienu – grieþam pulksteòa râdîtâjus! Šonakt, 27. martâ, 3.00 pulk­ steòa râdîtâji jâpagrieþ par vienu stundu uz priekðu.

Kā paredz Ministru kabineta noteikumi, sākas Vasaras laiks.

Ziņas

2 latvijā un pasaulē Ðodien – Zemes stunda Ðodien, 26. martâ, Latvijâ un pasaulç no 20.30 lîdz 21.30 tiks atzîmçta Zemes stunda. Tâ ir Pasaules Dabas fonda organizçta Vispasaules akcija, kuras laikâ ikviens cilvçks tiek aicinâts izslçgt apgaismojumu uz vienu stundu, lai parâdîtu atbalstu aktîvai rîcîbai pret klimata pârmaiòâm.

Akcijâ ðogad oficiâli piedalâs 33 Latvijas novadu paðvaldîbas.

SIA «Zaïâ josta», Pasaules Dabas Fonds un Latvijas Universitâtes Studentu padome aicina rîdziniekus un pilsçtas viesus bez maksas apmeklçt akustiskâs mûzikas koncertu Latvijas mûziíu sniegumâ un piedalîties Zemes stundas sveèu lieðanâ 26. martâ no 19.00 klubâ «Nabaklab», Z.A. Meierovica bulvârî 12, Rîgâ. Pasâkumâ par noskaòu gâdâs netradicionâlâs akustiskâs ìitâras spçles virtuozs Rihards Lîbietis, kas plaðâkai sabiedrîbai pazîstams ar skatuves vârdu «Tçja vienam», dzejnieks un mûziíis Imants Daksis, arî alternatīvais rock/indie rock duets «Momend» no Rîgas. Sveèu lieðanai lûgums òemt lîdzi nelielu (lîdz 200 ml) tukðu stikla burciòu. Vakara kulminâcijâ – Zemes stundâ – no paðu lietajâm svecçm tiks veidota simboliska „60+” zîme pretî Brîvîbas piemineklim.

Mçs esam mâjâs

Rît – Teâtra diena Rît, 27. martâ, ir Starptautiskâ Teâtra diena, kad valsts lielâkâs kultûras iestâdes – Latvijas Leïïu teâtris, Latvijas Nacionâlâ opera, Dailes teâtris, Kino «Rîga», Neatkarîgais teâtris «Skatuve», Liepâjas teâtris, Valmieras drâmas teâtris, Eduarda Smiïìa Teâtra muzejs, Latvijas Nacionâlais teâtris, «Teâtra observatorija» un Rîgas Krievu teâtris – piedâvâs îpaðas programmas.

Vaðkevièu atbrîvo pret 60 000 latu Par kukuïdoðanu apsûdzçtais bijuðais Valsts Ieòçmumu dienesta (VID) Muitas kriminâlpârvaldes priekðnieks Vladimirs Vaðkeviès tiks atbrîvots no apcietinâjuma pret 60 000 latu droðîbas naudu, vakar nolçma Rîgas pilsçtas Centra rajona tiesa, pârskatot V. Vaðkevièam piemçroto droðîbas lîdzekli.

Vaðkeviès tika aizturçts 31. janvâra vakarâ. Korupcijas Novçr­ðanas un apkaroðanas birojs (KNAB) Vaðkevièu tur aizdomâs par kukuïdoðanu, kas izdarîta atkârtoti vai lielâ apmçrâ, vai ja to izdarîjusi valsts amatpersona vai personu grupa pçc iepriekðçjas vienoðanâs. Par to var sodît ar brîvîbas atòemðanu uz laiku no trim lîdz astoòiem gadiem.

Septîtais þigulis – tikai lîdz 2012. gadam Kompânija «AvtoVAZ» noslçgs Krievijas vispopulârâkâ automobiïa «Lada 2107» (t. s. septîtais þigulis) raþoðanu 2012. gadâ. Tâ vietâ uz Iþevskas autorûpnîcas konveijera, kur no marta tika pârnesta «Lada 2017» raþoðana, nonâks «Lada Samara» modelis.

Interneta portâlus “pârlapoja” Zane Vimbule

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

”Mums ir savas mâjas, sava zeme Latvija – un tas ir pats lielâkais dârgums!” tâ vakar izskançja piemiòas brîdî komunistiskâ genocîda upuriem pie Tukuma 2. stacijas, visâ Latvijā, pasaulç, itin visur, kur skarbâs represijas vçl atceras...

Pie slieþu nogrieþòiem ðoreiz sanâca, sabrauca daudz ïauþu.

Vairâk nekâ iepriekðçjos gados, kad laiks palutinâja. Vakar vçjð grieza skarbus virpuïus – gluþi kâ Sibîrijâ lauþoties kaulos. Priekðâ runâtâji kâ ar trulu zâìi atmiòu brûces uzplçsa.

Un kâ allaþ ðâdâs bçdu reizçs garâm pa sliedçm aizdrâzâs kâds vilciena sastâvs. Ðoreiz slieþu duna atskançja arî skaòu kastçs kopâ ar skumju

dziesmu skaòâm. Piemiòas brîdi ar dziesmâm un atmiòâm kopâ salika Tukuma kultûras nama darbiniece Vita Multiòa. Viòai palîdzçja Kristîne Logina. Klâtesoðos uzrunâja novada domes priekðsçdçtâja vietnieks Indulis Zariòð. Viòð, 1949. gadâ dzimis, vien atceras to, ka pazinis skolas biedreni, ko sveðumâ aizveda divu mçneðu vecumâ... Represçto vârdâ visiem klâtesoðajiem pateicâs,

vçlçja daudz baltu dieniòu Biruta Bçrziòa.

Nobeigumâ Vita un Kristîne nodziedâja dziesmu «Pie Dieviòa gari galdi». K. Logina teica, ka Svçtâ Mâra savulaik uz Sibîriju aizvestajiem cilvçkiem lîdzâs stâvçjusi un arî turpmâk stâvçs... Lai mçs visi allaþ bûtu savâs mâjâs. Savâ Latvijâ...

22. marta 15.00 Kandavâ, Lâèplçða ielâ, kâdai dârza mâjiòai ielauzts jumts, izlauztas durvis un izvandîta iekðtelpa. Uzsâkts kriminâlprocess; iespçjamâs vainîgâs personas noskaidrotas.

Laikâ no 22. marta 22.00 lîdz 23. marta 9.30 Tukumâ, Meþa ielâ, pa atvçrtu logu iekïûts dzîvoklî, kur nozagts televizors «Bekko» ar dekoderi, mûzikas centrs «Godman», elektriskâ plîts un figûrzâìis.

Nodarîts zaudçjums Ls 150 vçrtîbâ.

Uzsâkts kriminâlprocess.

23. martâ 6.40 Tukumâ, Pasta ielâ, pârtikas veikalam izsista loga rûts. Uzsâkts kriminâlprocess.

Laikâ no 8.00 lîdz 12.35 Tukumâ, Brîvîbas laukumâ, automaðînai VOLVO 940 pazudusi priekðçjâ

valsts numura zîme un bojâts priekðçjais atdurstienis.

13.00 Engurç, Kriðjâòa Valdemâra ielâ, pa logu iekïûts jaunbûvç un nozagti elektroinstalâcijas kabeïi Ls 220 apmçrâ un 10 droðinâtâji.

Uzsâkts kriminâlprocess.

Laikâ no 1. februâra lîdz 23. marta 12.00 Kandavâ, Talsu ielâ, izsitot logu, iekïûts kâdâ dzîvoklî, kur sajauktas un saplçstas daþâdas mantas un nozagtas zeltlietas. Uzsâkts kriminâlprocess.

Laikâ no 21. marta 8.00 lîdz 23. marta 16.28 Engurç, Rosmes ielâ, izsitot loga stiklu, iekïûts angârâ un nozagtas ûdensvada un

apkures sistçmas kapara caurules.

Uzsâkts kriminâlprocess.

24. martâ 2.40 Tumç, Skolas ielâ, kâdam dzîvoklim izsisti divi stikli.

14.30 Tukumâ, Melnezera ielâ, kâdam vîrietim nozagta virsjaka un LR pilsoòa pase. Uzsâkts kriminâlprocess; iespçjamâ vainîgâ persona noskaidrota un aizturçta.

15.41 Engurç, Jûras ielâ, no istabas nozagtas daþâdas mantas.

Uzsâkts kriminâlprocess.

Jânis Vîtols

melnā hronika

24. martâ 19.15 Tukumâ, Abavas ielâ, izcçlies ugunsgrçks mâjas dûmvadâ.

23. un 24. martâ reìistrçti 25 notikumi un noformçti 55 administratîvo pârkâpumu protokoli. Reìistrçts viens ceïu transporta negadîjums, bez cietuðajiem.

Laikâ no 21. marta 00.00 lîdz

Ziòas sniedza Ieva Sietniece; apdarinâja Vents Dubrovskis

Brîvîbas laukums 10 Tukums, LV - 3101

www.ntz.lv

Tâlr./ fakss: 63125216 Mob. : 28338989, 28444558 E-pasts: ntz@ntz.lv

Galvenâ redaktore Ivonna Plaude.

Iznâk otrdienâs, ceturtdienâs un sestdienâs. Metiens 6920 eks.

Izdevçjs SIA «Novadu Ziòas». Abonçðanas indekss 3069.

Masu informâcijas reìistrâcijas apl. #000702425.

Darba laiks no 8.00 lîdz 18.00, sestdienâs no 9.00 lîdz 14.00.

Pârpublicçðana, bez redakcijas rakstiskas atïaujas, aizliegta.

Par sludinâjumu un reklâmu saturu atbild iesniedzçjs.

Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.

Iesniegtos manuskriptus nerecenzç un atpakaï neizsniedz.

Honorârus par iepriekðçjo mçnesi var saòemt pirmdienâs, ceturtdienâs.

Iespiests tipogrâfijâ «Mûkusala», Rîgâ, Mûkusalas ielâ 41.

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

3

Dzîvokïu îpaðnieki diskutç par mâjas siltinâðanu Agita Puíîte

Ceturtdienas, 24. marta, vakarâ SIA «Jauntukums» telpâs notika daudzdzîvokïu mâjas Telegrâfa ielâ 4 dzîvokïu îpaðnieku kopsapulce, kurâ SIA «Bûvefekts» pârstâvis Raimonds Dalbiòð informçja par çkas siltinâðanas projektu un tâ ietvaros paredzçtajiem darbiem.

Nekas netiek uzspiests Jau sanâksmes sâkumâ iedzî­ votâji teica, ka neesot godîgi viòiem uzspiest tik dârgu projektu, ja daudziem pat çdamâ neesot, par dzîvokïiem nespçjot samaksât un ar bankâm norçíinâties. SIA «Jauntu­ kums» izpilddirektore Irina Kanber­ ga skaidroja, ka nevienam nekas ne­ tiekot uzspiests: “Ðî ir pirmâ mikro­ rajona mâja, kurai par paðvaldîbas pieðíirtajiem lîdzekïiem izstrâdâts siltinâðanas projekts. Tam bija sa­ vi priekðnoteikumi, piemçram, salîdzinoði mazais parâdu ap­ joms un laba maksâðana. Tomçr ðî sanâksme nav domâta, lai iedzîvotâjus kaut kâdâ veidâ pie­ spiestu piekrist siltinâðanai un uzòemties jaunus maksâjumus, bet gan informçt par iespçjâm sa­ vas mâjas un lîdz ar to arî paðu labâ kaut ko darît.” Viòa atzina, ka apsaimniekotâjam ðis projekts esot ïoti nozîmîgs, jo nu precîzâk redzams, kâdi darbi Telegrâfa ielâ 4 veicami. Tas, ka 1987. gadâ cel­ tajai mâjai remonts nepiecieðams, esot skaidrs, turklât to liecinot arî iedzîvotâju sûdzîbas par daþâdâm problçmâm, taèu nu bûtu doku­ ments, uz kura pamata strâdât.

I. Kanberga lûdza iedzîvotâjus tomçr uzklausît projekta izstrâdâtâju, lai vismaz zinâtu, ko iespçjams iedarît.

Siltinâðana izmaksâtu gandrîz 300 000 latu R. Dalbiòð informçja, ka çkas renovâcijas kopçjâs izmaksas ir Ls 286 350,02. Viena no lielâkajâm problçmâm mâjâ esot pelçjums, par ko arî iedzîvotâji teikuði jau dzîvokïu apsekoðanas laikâ. Tâpçc vispirms bûtu jânovçrð pelçjuma raðanas cçloòi, piemçram, jâre­ montç ðuves, jâsakârto balkoni, caur kuriem ienâk mitrums un auks­ tums, jâsakârto mâjas ventilâcijas sistçma, lai veicinâtu gaisa plûsmu. Projektâ iekïauta cokola siltinâðana, logu un durvju bloku nomaiòa kâpòu telpâs, kas rada sil­ tuma zudumus, fasâdes siltinâðana ar 120 mm biezu siltumizolâcijas slâni – putuplastu un akmens va­ tes ugunsdroðâm joslâm. Lai gan mâjai jau siltinâtas gala sienas, taèu parasti siltumizolâcija tur ir nepie­ tiekama, tâpçc sienas jâsiltina no jauna. Tâpat nepiecieðama pagra­ ba pârseguma siltinâðana ar ak­ mens vates plâtnçm. Sâkumâ bijis domâts siltinât bçniòu pârsegumu, taèu tur atrodas interneta kabeïi, turklât telpa ir pârâk maza, lai kvalitatîvi iestrâdâtu siltumizolâciju.

Konsultçjoties ar ekspertiem, no­

lemts, ka labâks risinâjums ir siltinât jumtu, lai novçrstu visus aukstuma tiltus un lai varçtu izvçrtçt darbu kvalitâti. Nâkamâ pozîcija projektâ ir vçdinâðanas ðahtu tîrîðana un nosûces ierîkoðana, jo augðçjos stâvos vilkme ir ïoti maza. Eksperti iesaka ierîkot patstâvîgus nosûces ventilatorus, taèu tas nav obligâti.

Visos plastmasas logos paredzçts ierîkot gaisa pieplûdes sistçmas, kas nodroðinâtu kvalitatîvu gai­ sa apmaiòu. Nâkamâ pozîcija – apkures sistçmu stâvvadu nomaiòa un siltinâðana, radiato­ ru nomaiòa, termoregulatoru un alokatoru uzstâdîðana. Tâdçjâdi tiktu sakârtoti gan centrâlie tîkli, gan individuâlie tîkli dzîvokïos.

Ir izstrâdâts atseviðís apkures sistçmas projekts, kas paredz visas sistçmas modernizâciju. Tas arî ïauj visus darbus veikt atseviðíi.”

Parâdu dçï siltinâðanas projekts nav iespçjams I. Kanberga skaidroja, ka prog­ ramma esot ïoti laba, turklât tâ sola, ka aprçíini par apkuri samazinâsies. Tomçr, lai projektu iesniegtu Eiropas lîdzfinansçjuma saòemðanai, ir nosacîjums, ka rakstveidâ siltinâðanai jâpiekrît vis­ maz 51% dzîvokïu îpaðnieku, turklât parâdu apjoms nedrîkst pârsniegt 15% no kopçjiem maksâjumiem: “Jûsu mâjai ir Ls 17 000 parâds, ku­ ra dçï ðo programmu realizçt ne­ varam. Turklât maksâtspçja arvien samazinâs; nav jçgas òemt kredîtu, kuru tâpat iedzîvotâji nespçs atmaksât. Taèu, tâ kâ ðai mâjai ir izveidojuðies uzkrâjumi vairâk nekâ Ls 6000 apjomâ, iedzîvotâji varçtu piekrist, ka mçs darâm kaut kâdu daïu no ðî projekta paði saviem spçkiem, piemçram, sakârtojam apkures sistçmas. Jâòem vçrâ arî, ka Eiropas Savienîbas nosacîjumi, îstenojot siltinâðanas projektu, paredz, ka lîdzfinansçjumu var saòemt vien tad, ja siltuma eko­ nomija pçc darbu pabeigðanas ir 20%. Ja ðâda ietaupîjuma nebûs, Eiropa naudu nemaksâs. Protams, ja speciâlisti izstrâdâjuði ðâdu pro­ jektu, viòi arî garantç, ka siltuma ietaupîjumam jâbût.”

I. Kanberga atzina, ka piere­ dzes apmaiòas braucienâ uz Jelga­ vu katram bijusi iespçja redzçt, cik lieli rçíini par apkuri ir ðajâ pilsçtâ renovçtajâs mâjâs. Redzçjâm ðâdas paðas daudzdzîvokïu mâjas un viòu komunâlo maksâjumu lapiòas ar maksu par siltumu. I. Kanber­ ga gan atzina, ka arî lîdz ðim, mainot logus, siltinot mâju ga­ lus, komunikâcijas un çku kons­ trukciju elementus, iegûta siltuma ekonomija, taèu tâ neesot tik lie­ la, kâdu varçtu iegût, kompleksi sakârtojot mâju.

Par pelçjumu, radiatoriem un izmaksâm – Mçs apstaigâjâm visus ðîs mâjas 70 dzîvokïus un konstatçjâm, ka 30 dzîvokïos vispâr neviens nedzîvo – cilvçki aizbraukuði. Ja mçs piekris­ tu siltinâðanai, kurð maksâs viòu kredîta daïu? Daudzi no

Plūdu ziòas no pagastiem Tume un Degole

Palu vieta sakârtota Pagastu pârvaldes vadîtâja Lidija Legzdiòa stâstîja, ka ðobrîd nekâdu problçmu abos pagastos neesot.

Vairâkâs vietâs uz Daibes ceïa ûdens gâjis pâri, taèu, sakârtojot grâvjus, palu ûdeòi novadîti.

Pûre un Jaunsâti

Uzmana Kukðu ezeru

viòiem vispâr par dzîvokïiem nemaksâ...

– Protams, renovâcija, ja par to iedzîvotâji izlems, jâtaisa visai mâjai. Nebûs jau tâ, ka nosiltinâs sienas tikai tiem dzîvokïiem, kas maksâ. Turklât arî banka skatîsies, lai bûtu no 75 lîdz 80% iedzîvotâju piekriðanas ðiem darbiem. Ja piekriðanas nebûs, banka naudu nedos, tas tâpat skaidrs.

– Ko jûs darîsiet ar sçni mûsu mâjâ? Nosiltinot dzîvosim kâ konservu bundþâ un sçne vai­ rosies vçl âtrâk?

– Par to ar speciâlistiem esam runâjuði. Protams, nosiltinot fasâdi, mçs tieðâm çku iekonservçjam, bet tâpçc jânodroðina gaisa apmaiòa telpâs. Protams, no sçnes jâtiek vaïâ – katram paðam tâ dzîvoklî jâiznîcina, bet tas, piekrîtu, ir îslaicîgi. Tâtad – jâdomâ par gaisa apmaiòu. Pelçjums rodas no mitruma – dzîvokïos ie­ likti plastmasas logi, tiek gatavots çdiens, þâvçtas drçbes, savukârt gai­ sa apmaiòas nav vispâr, jo ventilâcijas kanâli aiztaisîti ar virtuves nosûcçjiem.

Piekrîtu, ja visu nopako, nav gaisa apmaiòas. Tikai tur, kur vecie logi, gaisa apmaiòa ir.

– Ne tikai logi vainîgi. Lîdzko atnâk rudens vai lîst lietus, pa ðuvçm strûklâm vien nâk iekðâ ûdens.

– Jâ, ðuves jâhermetizç; ja ûdens iekïûst vienâ vietâ, tas pa ðuvi aiz­ iet tâlâk. Bet tâpçc jau izstrâdâjâm renovâcijas projektu, lai bûtu vadlîniju, ko tâlâk darît.

– Kaut ko jau ar tâm ðuvçm dara, bet jçga? Materiâli tik nekvalitatîvi, ka ûdens visu aizskalo.

– Labi ðuvju materiâli ir ïoti, ïoti dârgi; ðâdi darbi visai mâjai izmaksâtu ïoti daudz.

– Jûs teicāt, ka darbiem jâòem kredîts, bet kurð to var? Mums jau ir kredîts par dzîvokli, par remontu, mçs nevaram vairâk maksât.

– Bet lieta ir tâda, ka katru ga­ du rçíini par siltuma patçriòu aug neatkarîgi no tâ, ir jums kredîti vai nav. Un jums nav iespçju sa­ vu rçíinu ietekmçt. Ja jûs atjauno­ jat mâjas apkures sistçmu un uzlie­ kat alokatorus, jûs iegûstat iespçju savâ dzîvoklî siltuma daudzu­ mu un patçriòu regulçt paði. Un varçsiet maksât par patçrçto.

– Cik daudz bûs jâmaksâ par siltinâðanu?

– Kopçjâs bûvniecîbas izmak­ sas ir Ls 286 350,02 vai arî 82,49 Ls/m². Ja pieòemam, ka Eiropas lîdzfinansçjums no kopçjâs sum­

mas ir Ls 136 031,88, tad vienista­ bas dzîvoklim par siltinâðanu bûtu jâpiemaksâ vçl Ls 1 365,05, divis­ tabu – Ls 2 341,82, trîsistabu – Ls 2 752,20.

– Bet mçs taèu zinâm, ka no aprîïa pieaug maksa par elektrîbu, gan pieaugs arî sil­ tuma tarifi, joprojâm aug deg­ vielas un citas izmaksas.

– Bet, redziet, salîdzinot ar tâm mâjâm, kas nebûs siltinâtas, jûs maksâsiet daudz mazâk. Un, lai arî tarifs augs, jums, vienalga, bûs ekonomija, turklât arî iespçja regulçt siltuma patçriòu.

– Tad jau, lai samaksâtu par dzîvokli, puse iedzîvotâju sçdçs aukstumâ?

– Ja viss bûs nosiltinâts, nebûs siltuma zudumu un nevajadzçs sçdçt aukstumâ. Pat ja apkure dar­ bosies minimâli, dzîvokïos vairs nebûs tik auksts, kâ tagad.

– Jûs domâjat – uz katra ra­ diatora uzliks skaitîtâju?

– Jâ, tas ir paredzçts.

– Bet kâdi radiatori pare­­­­­­­­ dzç­­­­­­­ti?

– Esam domâjuði par «Pur­ mo», taèu bûvniekam tiks iedo­ ti konkrçti parametri, kâdi mâjâ nepiecieðami.

– Alumînija radiatorus jûs neliksiet, jo tie ir dârgi, bet tâs metâla kastîtes ir ârâ meta­ mas, jo tâm ir tikai piecu ga­ du garantija, un kâda siltuma atdeve? Nekâda. Vislabâkâ sil­ tuma atdeve ir èuguna radiato­ riem, ko tagad esat izdomâjuði mainît.

– Skaidrs, ka liela nozîme ir siltumapgâdes sistçmas uzbûvei.

Pârbaudot dzîvokïus, ne visur èuguna radiatoriem bija vajadzîgâ temperatûra, un tas lika domât, ka tie ir jâmaina, taèu tâ bûtu atseviðía saruna, uzklausot visu viedokïus.

Ja runâjam par garantiju, arî televi­ zoram tiek dota piecu gadu garan­ tija, taèu tas jau nenozîmç, ka pçc pieciem gadiem to nomaina. *** Šajā sapulcē iedzīvotāji ne par ko nevienojās. To, ka rēķini lieli un kaut kas būtu jādara, atzina daudzi, taču kredīta ņemšanai un projekta uzsāk­ šanai nepiekrita. I. Kanberga atzina, ka SIA «Jauntukums» turpinās tos dar­ bus, kurus var izdarīt ar nelieliem ie­ guldījumiem, jo šai mājai atšķirībā no citām izveidojies salīdzinoši pa­ liels uzkrājums. Tomēr arī viņa atzi­ na, ka šobrīd, kad maksātspēja mazi­ nājusies, “pacelt” šo projektu neesot iedzīvotāju spēkos.

Pûres un Jaunsâtu pagastu pârvaldes vadîtâja Santa Heima­ ne informçja, ka visas bîstamâs vietas regulâri tiekot apseko­ tas, piemçram, Kukðu ezers. Tur problçma esot tâ, ka slûþas at­ rodas augstâk, bet mâjas – zemâk. Ja palaiþot vaïâ slûþas, lai neapplûstu Kukðu muiþas teritori­ ja, apdraudçtas tad esot mâjas lej­ pus slûþâm. Taèu situâcija tiekot kontrolçta.

Uz mirkli bija izveidojies ledus sastrçgums Abavâ pie Abavas kompleksa, taèu tas âtri pazudis.

Tiesa, ceïð Meiniíi-Skrimbas jau labu laiku kâ slçgts, lai izvairîtos no problçmâm. Novçrots gan, ka Abavas ûdens lîmenis ir ïoti mainîgs – vienubrîd tas ir ïoti augsts, vienubrîd – ïoti zems, tâ ka pavisam mierîgi bût ne­ varot.

Irlava un Lestene

Tiek uzmanîti dîíi Pagasta centrâ Abava nedaudz uzplûdusi, taèu ne tik ïoti, kâ tas bijis pagâjuðajâ gadâ, – patlaban viss esot mierîgi. Regulâri tiekot uzmanîti dîíi uz Struteles un Ir­ lavas robeþas. Pagastu pârvaldes vadîtâjs Vilnis Janðevskis atzina – ja slûþas tur vaïâ neatraus, tad problçmu nebûs.

sēme un Zentene

Kritiskâkâ vieta – «Âres» un Ezernieku ceïð Pagastu pârvaldes vadîtâjs Silvija Rabkçvièa stâstîja, ka, ie­ guldot ap pusotru tûkstoti la­ tu, veikti daþâdi priekðdarbi, lai mazinâtu palu draudus Zente­ nes pagasta «Ârçs», kas pamatîgi noplûduðas pagâjuðajâ gadâ, un vçl citâs blakus esoðajâs mâjâs. Tur ierîkota kanalizâcijas sistçma, izveidots valnis. Otra problçmu vieta esot uz Ezernie­ ku ceïa Jaunpïavâs. Pie «Lâmu» mâjâm strauts jau pârgâjis pâri ceïam, tâpçc, lîdzko zeme atkusîs, ceïð bûs jâremontç. Pat­ laban zeme ðai vietâ joprojâm esot sasalusi. Ðajâ vieta uzlikta ceïa zîme, ka caurbraukt trîs ki­ lometru posmâ nedrîkst.

Slampe un Džūkste

Problçmu nav Pârvaldes vadîtâjs Visvaldis Gir­ gensons atzina, ka abos pagas­ tos lielu palu apdraudçjuma ne­ esot. Vietâm sniega ûdeòi plûduði pâri ceïam Praviòas-Dþûkste un Slampe-Smârdeskrogs, taèu nekâdas problçmas tas neesot radîjis.

Agita Puíîte

4 ziņas Dzimtsarakstu nodaïa ziòo No 9. lîdz 22. martam Kandavas novada Dzimtsarakstu nodaïâ reìistrçti èetri jaundzimuðie – divi puisçni un divas meitenîtes – Rûdolfs, Rièards, Agnese, Marta.

Mûþîbas ceïâ aizgâjuði seði novada iedzîvotâji: Lûcija Beïevièa (1934) Kandavas pagastâ, Staòislava Ðveice (1937) Zantes pagastâ, Irinija Auziòa (1938) un Vera Derica (1926) Matkules pagastâ, Agris Kirðpils (1938) un Kârlis Miðinskis (1915) Kandavâ.

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Sveðumâ – ”labprâtîgi un uz visu mûþu” Ir pagâjuði 62 gadi kopð tâs skaudrâs 25. marta dienas, kad vairâk nekâ 42 000 nevainîgu cilvçku tika vardarbîgi sadzîti 1 974 lopu vagonos un, slieþu ceïiem smagi dunot, izvesti sveðumâ – tâlu aiz dzimtâs Latvija robeþâm. Bez apsolîjuma kâdreiz atgriezties...

Par ko!?

29. martâ 11.00 Kûrorta ielâ 1B, blakus Tûrisma informâcijas centram, notiks biedrîbas «Abavas ielejas attîstîbas centrs» biedru un interesentu gadskârtçjâ sapulce.

Pîle, ðòorzâbaku pâris un kompozîcija

Ðodien, 26. martâ, 19.00 Kandavas kultûras namâ paredzçtais vokâlo ansambïu sadraudzîbas koncerts tiek atcelts – daïu dziedoðo dalîbnieku pârsteiguði neðpetnie pavasara vîrusi.

Kopsapulce novada pensionâriem Pirmdien, 28. martâ, 10.00 Kandavâ, Pensionâru dienas centrâ, notiks pensionâru biedrîbas atkârtota sapulce, kurâ novada pensionâru lîderis Zigurds Megnis informçs par Latvijas Pensionâru federâcijas 16. martâ notikuðâ kongresa norisi un svarîgâkajiem tajâ pârrunâtajiem jautâjumiem. Sapulces darba kârtîbâ paredzçtas arî pensionâru biedrîbas priekð­ sçdçtâja vçlçðanas. Z. Megnis aicina novada pensionârus bût aktîvâkiem, jo iepriekðçjâ reizç ievçlçt valdi neizdevâs tieði biedru pasivitâtes dçï.

Par Abavas senlejas dabas parku un tûrismu 29. martâ 13.00 viesnîcas «Kandava» konferenèu zâlç notiks Abavas senlejas dabas parka tûrisma attîstîbas plâna izstrâdes noslçguma seminârs, kurâ bûs pieejama plaða informâcija gan par Abavas senleju un tûrisma iespçjâm tajâ, gan par uzòçmçjdarbîbas attîstîbu laukos.

Interesants ðíiet piedâvâjums ieklausîties stâstos, ticçjumos un patiesîbâs par íçrpjiem un to izmantoðanu tûrisma piedâvâjumu daþâdoðanâ. Seminârs noslçgsies ar pastaigu pilsçtâ un tur atrodamo íçrpju iepazîðanu.

Lappusi sagatavoja Inese Valtenberga

ma un vecâmamma – jau vairâkus gadus pie slimîbas gultas saistîta sirmgalve. Vecomammu atstâja mâjâs vienu, un mûsu lûdzoðais, sâpju un neziòas pilnais jautâjums ”Kas ar viòu notiks?” tâ arî palika bez atbildes...

Mûsu ceïð sveðumâ sâkâs divzirgu ratos lîdz Briòíu muiþai, no kurienes dienas otrajâ pusç armijas smagajâs maðînâs tikâm transportçti uz Stendes dzelzceïa staciju, kur stâvçja lopu vagonu rinda resto-

tiem logiem,…” tâ vçstîja sâpju un smeldzes pilnas atmiòu rindas no novadnieces Maigas Bumbieres pierakstiem, kura 25 gadu vecumâ kopâ ar mâti tika izsûtîta. Par ko?

Par to, ka viòu mâjâ strâdniekiem bija algots darbs.

Ne tikai represçtie...

Ar atmiòu stâstu tika atklâts represçto piemiòas brîdis Kandavâ. Sanâkuðo ïauþu pulciòð, ðíiet, nav sarucis, jo ðî tautai

traìiskâ vçstures lappuse nav atstâjusi vienaldzîgu jauno paaudzi un klâtesoðo rindas papildina internâtvidusskolas audzçkòi un viòu skolotâjas. Vçjâ plîvo sarkanbaltsarkanais karogs, sardzç stâv jaunie zemessargi, pie piemiòas akmens gulst ziedi, skan mazliet smeldzîga, ðim brîdim piemçrota melodija, un iesâkas atmiòu pavediens, kas savu ritçjumu turpinâja kopîgâ pasâkumâ Kandavas mu­ zejâ.

23. martâ Kandavas Mâkslas skolâ norisinâjâs Kurzemes reìiona profesionâlâs ievirzes mâkslas skolu zîmçðanas konkurss, kurâ piedalîjâs 65 audzçkòi no 19 Mâkslas skolâm. Kandavas mâkslas skolu konkursâ pârstâvçja trîs audzçkòi: Rûta Liepa, Marta Kreicberga un Linda Krauze.

Radoðo skolu jaunieði darbojâs èetrâs vecuma grupâs. Paði jaunâkie zîmçja putnus – krâðòu pîli un mazâkpazîstamo rubeòa gaili –, bet 10-12 gadus vecajiem konkursa dalîbniekiem bija jâtiek galâ ar ïoti sareþìîtu uzdevumu – uz molberta vajadzçja atainot ðòorzâbaku pâri. Lielâkâ daïa jauno mâkslinieku teica, ka ðâdu apavu pâri zîmçjot pirmoreiz, vajadzçjis bût vçrîgiem un rûpîgi ar zîmuli izstrâdât katru vissîkâko detaïu. Vecâko grupu audzçkòi zîmçjumâ atainoja cilindriskus, asimetrisku formu priekðmetus daþâdâs kompozîcijâs.

Kamçr bçrni zîmçja, skolotâji kopâ ar Kandavas mâkslas skolas pedagoìi Ingu Brîniòu pârrunâja zîmçðanas mâcîðanas tehniku un pieredzi.

FOTO - Inese Valtenberga

Atcelts vokâlo ansambïu sadraudzîbas koncerts Kandavâ

FOTO - Inese Valtenberga

Tiksies Abavas ielejas attîstîbas centra biedri

Daudzu jo daudzu izsûtîto latvieðu dzîvesstâsti tâ arî izdzisa plaðajâ Sibîrijâ, bet atgriezties dzimtenç lemts bija tikai nelielai daïai represijâs cietuðo.

Lai atcerçtos un godinâtu visus sveðumâ izsûtîtos, tur palikuðos tautieðus un arî tos, kuri atgriezâs, 25. martâ visâ Latvijâ notiek piemiòas pasâkumi. Arî Kandavâ un daudzviet novada pagastos. Gadi steidz, un represijas pârdzîvojuðo ïauþu rindas ar katru gadu sarûk. Bet tie, kuriem vien spçks un veselîba ïauj, ðajâ dienâ satiekas. Viòi ir stipri ïaudis. Ðíiet, ðajâ dienâ, ðajâ laikâ allaþ pamalç dobjâk kâ citudien dun vilciena slieþu troksnis, katram uz piemiòas brîdi atnâkuðajam ïaujot vaïu emocijâm un atmiòâm. „…Torît, kad pie mâjas durvîm klauvçja sveði karavîri mundieros, acumirklî pat nenojautâm, kas mûs sagaida. Tika pavçlçts celties, ìçrbties, savâkt kaut ko çdamu lîdzòemðanai. Mums bija jâparakstâs, ka labprâtîgi un uz visu mûþu tiekam pârvietoti uz dzîvi citâ apgabalâ. Rokas sâka drebçt, asaras aizmigloja acis. Reizç ar mani sarakstâ bija minçta arî mam-

Mirklis no jauno zîmçtâju konkursa norises gaitas Kandavas Mâkslas skolâ Mâkslas skolas direktore Çrika Klauberga pastâstîja, ka konkursâ pârstâvçtas pilnîgi visas Kurzemes

reìiona mâkslas skolas, turklât ðâds konkurss notiek arî Valmierâ, Balvos, Jçkabpilî, Daugavpilî un Rîgâ.

Jauno zîmçtâju konkursa noslçgums paredzçts 8. aprîlî Valkâ, kur teju kâ atvçrta jauna Mâkslas skola.

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

FOTO - Jânis Vîtols

Piemiòa no Sibîrijas – kartīte no bçrza tâss

1. lpp.

Notiesâts par pretpadomju darbîbu Skolotâju S. Viguli izvaicâjâm gan par ðo kartīti, gan tçva likteni un to, kâ tas ietekmçjis viòas dzîvi.

– Kâ jûsu mâjâs nonâca ðâda kartīte?

– To atsûtîja tçtis no Sibîrijas.

Kad viòam vaicâju, kur viòð ðâdu kartīti pircis, tçtis rakstîja, ka tâdas atklâtnes nopirkt nevarot, taèu tâsis gan mçtâjoties visâs malâs.

Un tad kâds ìaìa (onkulis), kurð kâdudien neesot gâjis uz darbu, to uzzîmçjis.

– Kad izsûtîja jûsu tçvu?

– Viòu neizsûtîja, bet notiesâja uz 25 gadiem cietumâ pçc Kriminâlkodeksa 58. panta par pretpadomju darbîbu. Toreiz biju skolniece, ðíiet, mâcîjos 1. klasç un neko daudz par to nezinâju. Patiesîbâ kâ bçrns nezinâju neko – ne par ko viòu aizveda, ne par ko tiesâja. Zinu, ka viòu paòçma 1949. gadâ un ka viòð Sibîrijâ bija lîdz 1956. gadam. Kad tçvs jau bija miris, saòçmâm izziòu, ka viòð ir reabilitçts... Taèu mçs nekad neesam braukuði uz Valsts arhîvu, neesam lasîjuði nevienu protokolu par notiesâðanu vai citus

dokumentus... Nemaz negribas to darît. Kas bijis – bijis...

– Vai jums bija iespçja ar tçvu sarakstîties?

– Jâ, lai gan bija diezgan stingri noteikumi – varçja rakstît tikai daþas vçstules gadâ. Es jau tad arî tâs vçstules rakstîju, jo vienîgâ pratu krieviski. Tâds bija nosacîjums, ka vçstules uz cietumu jâraksta tikai krievu valodâ.

– Kur jûs iemâcîjâties krievu valodu?

– Tâ arî iemâcîjos – rakstot tçvam vçstules. Tolaik biju kâdâ ceturtajâ vai piektajâ klasç. Nebija jau neviena cita, kas to varçtu darît. Turklât es tad gâju skolâ un mâcîjos krievu valodu. Pârlasot tçva vçstules, kâdâ izlasîju tçva ieteikumu lûgt, lai vçstuli uzraksta viens vai otrs kaimiòð, kurð prot krievu valodu, bet – kur tu laukos staigâsi un kam prasîsi, ja man pieejama skola! Vispirms vçstules uzrakstîju latviski, tad kopâ ar skolotâju Beíeri Kabiles skolâ tâs tulkojâm krieviski un viòa pârbaudîja kïûdas. Domâju, ka tikai tâpçc tik labi iemâcîjos krievu valodu.

– Kâ noprotams, tçvs tika mâjâs pirms termiòa?

– Jâ. Viòu notiesâja uz 25 gadiem, bet brauca daþnedaþâdas komisijas un atlaida desmit gadus, bet pçc tam viòu atstâja

uz pieciem gadiem. Tomçr pçc atbrîvoðanas uzreiz uz mâjâm nelaida. No vçstulçm saprotams, ka bijis atïauts îrçt gultas vietu kaut kur ciemâ ârpus cietuma un uz darbu gâjuði un nâkuði bez apsardzes, tomçr strâdât vajadzçjis cietuma telpâs. Tçvs tur bija kalçjs. Atceros, vçstulçs lûdzu viòam pastâstît, kâ iet un ko dara, nepadomâjot par to – ko tad jautât cietumniekam?! Un viòð jau arî uz maniem jautâjumiem atbildçt nedrîkstçja... Tâ arî atklâti rakstîja, ka uz visiem jautâjumiem viòð atbildçt nevarot. Bet to, ko varçja, pastâstîja. Piemçram, kad jau mâcîjos pedagoìiskajâ skolâ Valmierâ, vaicâju, kâ tad to jauno elektrostaciju Taiðetâ ceï, jo bija arî mûsu presç par to lasîjusi, ka kaut kas tâds tiek celts. Un tad kâdâ vçstulç viòð uzrakstîja, ka vçl nekas neesot uzcelts; paðreiz tikai taisot vietu jaunajai pilsçtai un elektrostacijai, taèu tâ pilsçta, kura tur patlaban esot, ar laiku tikðot appludinâta un bûðot zem ûdens.

Vçl kâdâ vçstulç teikts, ka nu nâkoties strâdât meþâ, kur jaunajai pilsçtai gâþ kokus – katru dienu uz darbu ejot piecus kilometrus ar kâjâm; nekâdu iekârtu neesot, jâiztiek ar âmuru un naglâm.

– Vai tad, kad tçvs atgriezâs, ar viòu par notikuðo runâjât?

– Mçs nerunâjâm, jo tçtis zinâja,

ka mums nekas nav jâzina. Viòð un mûsu ìimene visu laiku bija Droðîbas komitejas uzraudzîbâ.

Ja kaut kas notiktu, bûtu attiecîga reakcija. Bet tas bija interesants laiks... Es tolaik jau strâdâju skolâ, un mani izvirzîja par delegâti uz komjaunatnes kongresu Liepâjâ.

Kad atbraucu no kongresa, tçvs vaicâja: “Nu, meitiò, ko tu tur darîji?” Es brînîjos, kâpçc viòð man tâdus jautâjumus uzdod, bet tad uzzinâju, ka uz ciema padomi jau bija no iestâdçm zvanîts un vaicâts, kâ viens draugs tur uzvedas... Tas taèu skaidrs – ja tçvs labi neuzvestos, man ceïazîmi uz kongresu nedotu.

– Jûs visu to zinâjât?

– Pirms tam neko nezinâju, taèu tad, kad viòð man pavaicâja par kongresu, visu sapratu. Arî to, ka ciema padomç strâdâ savçjie, kas viòam paèukstçja par ðo interesi no malas.

Ko biju izdomâjusi, to arî îstenoju – Vai tçva notiesâðana jûsu mâcîbas vai darbu ietekmçja?

– Vienreiz jâ. Biju pioniere un, beidzot septîto klasi, izvçlçjos pedagoìisko skolu. Bet vai tais laikos varçja bût skolotâjs, nebûdams komjaunietis? Nâkamajâ dienâ jau vajadzçja bût birojâ, bet dienu

iepriekð mani izsauca komjaunatnes sekretârs un teica, ka mani vçl neuzòems. Kad Staïins aizgâja, sekretârs teica, ka jau rîtdien varu iet uz biroju. Biroja loceklis gan atvainojâs un teica, ka bçrniem nav par vecâkiem jâatbild... Bet man nekad nav bijis naida. Es zinâju, ka man jâdzîvo sava dzîve un jâdomâ par nâkotni. Daudzi tagad saka, ka speciâli nav stâjuðies pionieros vai komjaunatnç. Es neesmu no tiem.

– Jûs visu mûþu esat krievu tautîbas cilvçkiem mâcîjusi latvieðu valodu. Kâpçc ne krievu valodu, ko bijât labi iemâcîjusies?

– Jâ, latvieðu valodu mâcu, sâkot no 60. gadiem, kad aizgâju uz Liepâju, un daru to joprojâm, tikai tagad latvieðu valodu mâcu pieauguðajiem.

Bet stâsts bija tâds, ka mani pçc pedagoìiskâs skolas nosûtîja darbâ uz Skrundu. Iestâjos Liepâjas augstskolâ neklâtienç. Iepazinos ar vîru, apprecçjâmies un tad pârcçlos pie viòa uz Liepâju. Taèu darba tur nebija, tikai krievu skolâ vajadzçja latvieðu valodas skolotâju. Un es piekritu. Krievu valodu zinâju labi, sapratu, ko cilvçki runâ. Biju arî vecâkâ pionieru vadîtâja. Ar mani tâ vienmçr bija – ko piedâvâja, to arî izmantoju.

– Tçva pagâtne neliedza, piemçram, bût pionieru vadîtâjai?

– Tur jau tas joks... Tçvs tad jau bija no Sibîrijas atgriezies. Bet es esmu tâ visu mûþu dzîvojusi – kâdâ laikâ tu esi piedzimis, kâdâ laikâ tu dzîvo, tâ arî jâdzîvo. Ja gribi sçdçt malâ vai kaut kur nolîst, nolien! Bet tas nav man. Es biju izdomâjusi, ka gribu skolâ strâdât, un strâdâju. Tomçr nebiju es ìimenç viena – bijâm pieci bçrni, tikai vecâkais brâlis pçc kara ar rokasgranâtu saspridzinâjâs. Bija jau visâdi ar tâm iespçjâm, bet mçs izlikâmies, ka mums ir labi, tâpçc visam citam nepievçrsâm uzmanību...

Agita Puíîte

Aka

2

Glîti, silti dûrainîði, latvju rakstiem izrakstîti

Sestdiena, 2011. gada 26. marts Afiša Latvijas Nacionâlâ opera Beletâþas zâle Kamermûzikas koncerts 26. martâ 15.00

Dailes teâtris Lielâ zâle Teâtra dienas koncertuzvedums «Trîs Sprîdîði: turp un atpakaï» 26. martâ 18.00 27. martâ 15.00 29. un 30. martâ 19.00 New York jazz – Peter Eldridge un «Framest» 31. martâ 19.30 Foajç Ekskursija «Satura râdîtâjs» 27. martâ 18.20, 19.20, 19.40, 20.00, 20.20, 20.40, 21.00 Kamerzâle «Aija pçc Jaunsudrabiòa» 31. martâ 19.00 «Âbels un Olga» 1. aprîlî 19.00 Mazâ zâle «Siseòi» 31. martâ 19.00

Neatkarîgais teâtris «Skatuve»

Tâ gluþi tautiskâ garâ varçtu raksturot kandavnieces Zinaidas Rones ðoziem adîtos dûraiòus. Enerìiskâ kandavniece teic, ka viòa nemçdz sçdçt bez darba.

Pavasaris, vasara un rudens – tas ir laiks, ko viòa velta dârza darbiem, bet ziemâ viòa ada un raksta memuârus. Ðogad uzadîts pusotrs desmits cimdu pâru.

Lielâkâ daïa jau esot labiem cilvçkiem uzdâvinâta.

Paðai rokdarbniecei sirdij tuvâkie esot cimdos ietvertie Lielvârdes jostas raksti. Z. Rone teic, ka adîðanas mâku viòa mantojusi no savas mâmulîtes Marijas – latvieðu tautas dziesmu teicçjas un gara mantu glabâtâjas.

Horoskopi AUNS Gûsi panâkumus, priekðniecîba izteikts atzinîbu. Tiksi pie paaugstinâjuma vai naudas prçmijas. Padosies sabiedriskas aktivitâtes. Uzlabosies tavas attiecîbas ar kolçìiem. Bûs jâkravâ ceïa somas un jâdodas komandçjumâ. Labs laiks, lai paplaðinâtu savu redzesloku.

VÇRSIS Enerìiju pielieto, labu mçríu vadîts.

Darbâ saglabâ mie ru, izvçlies kompromisu, lai arî cik ïoti gribçtos cînîties par savu taisnîbu.

Kâds draugs vai ìimenes loceklis lûgs palîdzîbu. Esi piesardzîgs uz ceïa. Attiecîbâs ar otro pusîti valdîs harmonija, mîïotais centîsies visâdi pârsteigt.

DVÎÒI Pievçrs uzmanîbu liktenis dotajâm zîmçm, un tev pavçrsies jaunas iespçjas. Piepildi dzîvç savus sapòus un idejas. Pçkðòi veiksies it visâ, padosies gan darba lietâs, gan privâtajâ dzîvç.

Pavadîsi daudz laika kopâ ar draugiem. Gribçsi uzlabot savu fizisko formu, sâksi apmeklçt sporta zâli.

VÇZIS Bûsi kaðíîgs un nekomunikabls, pie vainas bûs tavas attiecîbas ar lîdzcilvçkiem, darba kolçìiem. Nepalaidies slinkumâ darba lietâs, izpildi visu laikâ. Tiem, kas paði ir vadîtâji, vajadzçtu savaldîties. Var nâkties ðíirties no paprâvas naudas summiòas, lai atmaksâtu kâdu soda kvîti.

no

Vçlâk Zinaîda ðo prasmi nostiprinâjusi ganu gaitâs Balvu pusç. Aktîvâ darba gados rokdarbiem atlicis mazâk laika, bet tagad brîvâ laika ziemas mçneðos ir gana un to var atkal veltît adîðanai. Turklât, adîðanas prasmi atsvaidzinot, Z. Rone devusies uz Rîgu, kur kïuvusi par Mazâs Ìildes amatnieku mâcekli. “Tur man iedzina adîðanas standartus, piedâvâja daudz daþâdu musturu paraugu, un tâ es atkal adu par prieku sev un citiem,” stâsta glîto cimdu adîtâja.

Inese Valtenberga

28. marta līdz 3. aprīlim

L A U VA P a n â k u m i garantçti, veiksi vairâk nekâ bûsi ieplânojis.

Kâpsi augstâk pa karjeras kâpnçm. Labs laiks, lai censtos atrisinât senâk pieïautâs kïûdas.

Privâtajâ dzîves jomâ gaidâmi patîkami pârsteigumi. Ar mîïoto varat doties kâdâ atpûtas braucienâ.

Brîvdienâs vari doties lielajâ ðopinga tûrç.

JAUNAVA Ârçji radîtie apstâkïi tev traucçs koncentrçties darbam.

Bûsi iesaistîjies ìimenes konflikta risinâðanâ vai priekðniecîba nelaikâ var uzgrûst tev papildu darbus un atbildîbu. Diemþçl ðoreiz nesanâks attaisnoties un tikt vaïâ no uzdotâ. Nepârkâp likumu, neiesaisties ðaubîgos darîjumos!

SVARI Tev bûs sakâpis galvâ, kam par pamatu bûs pagâjuðâs nedçïas panâkumi. Bûsi egoistisks un apvainosies par katru sîkâko pârmetumu. Ar savu uzvedîbu ietekmçsi attiecîbas ar otro pusîti. Nebûtu vçlami lieli tçriòi. Skaistumkopðanas salonu apmeklçðanu atliec, tâpat kâ tâlâku braucienu.

SKORPIONS Par aktîvu darboðanos saòemsi gaidîto atalgojumu, pat algas pielikumu.

Veiksmîgi veidosies attiecîbas ar priekðniecîbu, vari kïût par tâs uzticîbas personu. Tai pat laikâ kâds Skorpions nolems mainît darbu. Attiecîbas ar otro pusîti bûs harmoniskas. Tiem, kam ir bçrni, jâgatavojas viòu atbalstam.

STRÇLNIEKS Attiecîbâs ar mîïoto piebremzç, tava uzmâcîba paliks par traku. Nonâksi konfliktâ ar priekðniecîbu. Ja vçlies uzturçt attiecîbas ar lîdzcilvçkiem, tad pamaini attieksmi un padomâ, ko saki un kâ izturies pret apkârtçjiem. Atbrîvojies, pabaudi dzîvi. Pçkðòi saòemsi kâdu ziòu, kas liks doties ceïâ.

MEÞÂZIS Izjuks kâds brauciens, lîdz ar to arî ieplânotâs darba tikðanâs. Kâda persona nelietîgi rîkosies attiecîbās ar tevi. Esi vçrîgs un piesardzîgs, vadot automaðînu. Bûsi uzòçmies par daudz. Kâds zîmes pârstâvis nolems mainît darba vietu. Katrâ ziòâ ðî nedçïa sola daudz pârsteigumu, diemþçl – ne labâko. ÛDENSVÎRS Bûsi aktîvs, gûsi panâkumus darbâ. Padosies finanšu jautâjumi. Neuzòemies par daudz, ja esi iesâcis ko vienu, tad arî pabeidz lîdz galam. Nolemsi uzsâkt fiziskas aktivitâtes, jo vçlçsies uzlabot savu formu. Attiecîbâs ar mîïoto gribçsi ko mainît. Veiksmîgs laiks, lai atjaunotu kâdu senu draudzîbu.

ZIVIS Ja vçlies gût panâkumus darbâ, tad nesasteidz neko, nerîkojies pârsteidzîgi.

Nedçïas vidû sajutîsi enerìijas pieplûdumu, gribçsi to momentâ likt lietâ. Privâtajâ dzîvç valdîs romantiska gaisotne, mîïotais rûpçsies par tavu labsajûtu, atbildi viòam ar to paðu. Tev patiks atrasties domubiedru kompânijâ.

Grupas «Forshpil» koncerts «Tradîcijas variâcijas» 31. martâ 20.00

Latvijas Leïïu teâtris Lielâ zâle «Sniegbaltîte un septiòi rûíîði» 27. martâ 11.00 Mazâ zâle «Çrkðírozîte» 27. martâ 14.00 «Palle viens pats pasaulç» 1. aprîlî 18.30

Kino «Rîga» Lielâ zâle «Alu cilvçks» (Ainârs Anèevskis) 27. martâ 15.00 un 18.00

Teâtra Observatorija «Atklâtas sarunas par TO…» No 27. lîdz 29. martâ 19.00 «Ilgu Tramvajs» 30. un 31. martâ 19.00 «Kâ kïût slavenai» 1. aprîlî 19.00

Latvijas Nacionâlais teâtris

Programmâ Mocarts, Mendelsons, Brâmss 29. martâ 19.00

Lielâ ìilde Baha festivâla atklâðanas koncerts «Concerto Koln» 27. martâ 19.00 Koncertuzvedums Puèînî «Bohçma» 31. martâ 19.00 Joku koncerts – Pavasara festivâls «Windstream» 1. aprîlî 19.00

Izstâþu zâle «Arsenâls» Izrâde «Pauïuks. Râmji» 30. un 31. martâ 20.00

«Miskastes bçrns» 26. martâ 18.00 Bçrnu izrâde «Papîra zirdziòð» 27. martâ 16.00 «Patiesîba vai risks?»

27. martâ 18.00 «Noslçpumainais atradums» 31. martâ 19.00

O! Kartes jaunâ zâle «Cilvçks Karamazovs» 28. martâ 18.30 «Vasaras rîtâ» 1. aprîlî 18.30

VEF kultûras pils

Kompaktopera jautrai sabiedrîbai «Kâgela âboli» 1. aprîlî 19.30

Rîgas Kongresu Nams

Teâtra klubs «Austrumu Robeþa» «Nâkamâ pietura – Pasaules gals» 28. martâ 19.00 «Sestdienas vakars» 30. martâ 19.00 Padomju kino dziesmas 1. aprîlî 19.00

V. Plotòikova & M. K. Kalniòð «Mîlestîbas vârdâ» 26. martâ 19.00

Artelis «Cabaret Piccolo» 26. martâ 20.45 Trio «Chaud & Jam Session» 30. martâ 19.45

Melngalvju nams «Jerusalem Quartet» (stîgu kvartets, Izraçla).

«Art Masters 2011» festivâls 1. aprîlî 14.00 un 19.00

Spîíeru koncertzâle

Mûzikas bârs «Sunny Melody» Grupas «Credo» koncerts 1. aprîlî 21.00

Citviet Latvijâ

Jelgavas Kultûras nams «Labvçlîgais Tips» jaunâ programma «Kurvis» 26. martâ 19.00

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Mazciems

3

Koguïu gals un tâ ïaudis Jânis Vîtols

Koguïu gals atrodas Kandavas novada Matkules pagastâ.

Vistâlâk no bijuðâ Tukuma rajona centra un netâlu no Talsu, Kuldîgas novada robeþas.

Patiesîbâ Koguïu vairs nemaz nav. Vietâ, kur tagad atrodas «Dîíkalçju» un «Aleju» kûtis un mçslu kaudze to priekðâ, savulaik bijusi Koguïu muiþa – Pedvâles muiþas mazmuiþiòa. Bet çkâ, kur tagad ir «Aleju» kûts, bijusi pienotava. Ðodienas ïaudis savu muiþu nekad nav redzçjuði, bet vecâkie atceras mçslu èupas vietâ ar glazçtâm plâksnîtçm apmûrçtus stabus. Laika gaitâ stabi nodrupuði.

Dzîvîbas smarþa «Dîíkalçju» sçtâ pavasaris ir klât un zeme vaïâ laiþas. Vistas pie kûts un tajâs vietâs, kur saule vairâk piestâjusi, kaðâjas. Kûts smarþa pagalmâ dvaðo. Virs pagalma gaisâ cîrulis trilli iemçìina.

Saimnieci Mâru Rozentâli sastopam pagalma viducî. Viòa teic, ka vçl jau zemniekojot, bet esot nodoms lopus lçnâm likvidçt. Pirms gadiem kûtî bijis 13 govju galvu, ðobrîd ir mazâk. Arî veselîba neturas, tâpçc nespçj vairs tik kuplu pulku pavilkt. Vilcçji – pati un vîra cilvçks Vladimirs, arī Rozentâls.

Viòð patlaban nav mâjâs, viesojas Anglijâ pie meitas Santas. Kundze stâsta: “Ja mçs bûtu jauni, arî brauktu prom. Nebûtu þçl ne Latvijas, nedz Matkules. Tik tieðâm ne. Piecus bçrnus izaudzinâju.

Visu mûþu pie lopiem strâdâju – kolhozâ, paðu kûtî, un tâ ik dienas, nedçïas, gadus. Priekðlaicîgâ pensijâ aizgâju. Septiòdesmit latu mçnesî lîdz mûþa galam man tapa pielemts. Sanâk, ka tik vien lauku cilvçks nopelnîjis...” Kundze par netaisnîbu atmet ar roku.

Viòas smaids atspîd peïíç, kas veco ledu kausç. “Man ðis gadalaiks patîk. Ûdeòi, dubïi visapkârt un gaiss tâds...,” teic saimniece un piebilst:

“Kaimiòi ir klât!”

Kaimiòi ir «Baloþu» un «Apðenieku» ïaudis. Viòi dzîvo pâri laukam piecu minûðu braðâ soļa gâjienâ atstatu. Vieglos auto atstâj laukumâ pie «Dîíkalçju» un «Aleju» kûts mûriem un uz mâjâm iet ar kâjiòâm. Labi, ja tâ kâ todien. Kaimiòpuisim Tomam Auziòam skolâ pavasara suòa dienas, un viòð mammu Ingu Auziòu un kaimiòieni Zani Smilgu lîdz limuzîniem ar traktoriòu aizvizinâja un mâjâs pârveda. «Baloþu» saimniece Zanda Smilga teic, ka ðoziem pçdçjo reizi maðînu sçtâ iebraukusi februâra lielajâ salâ. Puteòa laikâ mâjās tupçjuði, bet, kad vajadzçjis, ar kâjâm gâjuði lîdz Koguïiem. Pagasts ne reizi ceïu neesot izðíûrçjis.

Zandas draugam esot savs sniega stumjamais agregâts, viòð arî ceïu izðíûrçjis, jo pie draudzenes jau jâtiek. Zanda saimnieko – tur govis, jaunlopus. Runâjâm par to, kā turpmâk pacels smagos elektrîbas rçíinus. «Baloþos» ir kûts, piena dzesçtâjs, arî slauktuves elektrîba darbina. Istabâs, virtuvç tikai nepiecieðamais: elektriskâ tçjkanna, ko gan ieslçdz entâs rei-

zes dienâ. Bez datora arî neiztikt.

Vçl tikai tâds nieks kâ televizors, bet tas neesot çdelîgs. Ziema bijusi auksta, tâpçc piena dzesçtâju nedarbinâja. Februârî patçrçti 200 kilovati, bet martâ jau cipars trijiem simtiem tuvojas. Kas vasarâ bûs?! Ar nabadzîbas tarifu – 1200 kilovatiem – «Baloþos» var mçneðus trîs, ne vairâk izvilkt. Zanda domâ, ka nav vçrts priekðlaikus kreòíi íert. Slimîbu tâ varot saíert. Lai labâk aizejot uz kaimiòmâjâm aprunâties ar Auziòu tçvu.

Kara jûrnieks Arvîds Auziòð Auziòð sen atpakaï piecus gadus nolauzis padomju kara flotç Severomorskâ. Pçc tam strâdâjis kolhozâ par kalçju. Viòam krampis uz dzelþu lietâm. Un vçl tagad tâds ir. Pats teic, ka vecus cilvçkus tâpat kâ mazus bçrnus neviens neòemot daudz galvâ. Te tad arî sâkoties visas likstas. Ko vien dzirdçt, redzçt nenâkas – ka pret bçrniem slikti izturas, ka bçrni vecâkus neklausa. Visiem pârâk daudz vaïas. Nu ir brîvestîba, bet latvietis nezina, ko ar to iesâkt.

Arvîds rosâs zem diþozola zaru vainaga. Vistas laukâ izlaistas.

Kur vieglâka zeme, tur kaðâjas.

Bet vîrs ar lâpstu vistu nedarbus vâc kaudzç. Vistas par nedarbiem nost nekaus. Taèu jau pa kâdai olai izdçj. Arvîds râda paða rokâm uzmeistaroto traktorîti, ko pa daïâm savâcis. «ZID» motoriòð darbojas kâ bitîte. Arvîda znots esot biezais vai uz to pusi un «Apšenieku» saimei uzsaucis jaunu traktoriòu.

Labs ir, bet uz savçjo varot droðâk païauties.

Lielâs, gardâs pankûkas Atpakaï ceïð uz Koguïiem kâjâm jâmçro. Ejot sniegs þïurkst.

Mazi strautiòi pa zemi tekalç un meklç vietu palikðanai. Saulei atkal sega priekðâ. Vçjð rosîgs un nu tik zçìelç. Lîdz kauliem, vçl dziïâk knakstâs. Eju atkal «Dîíkalçju» sçtâ. Bilde par skâdi nebûtu. Íçíî pie plîts jaunas meitenes rosâs – Elîna un Ieva.

Elîna ir Mâras Rozentâles jaunâkâ dçla sievas mâsa, bet Ieva – mazmeita. Katra savâ skolâ mâcâs, bet brîvajos brîþos ciemojas pie omes, tâ varçtu sacît. Elîna cep lielâs, gardâs pankûkas. Ieva plîtî uguni pasç. Elîna dzîvo Jaunpils pusç. Mâjâs çst gatavo uz gâzes plîts, bet tad nav tâ garða.

Pankûkâs ziedîs zapti un tad locîs iekðâ. Suòi – lielais Pûíis un mazais Peksis – oðòâ gaisu un paslepus rij siekalas.

«Latvenergo» ratâ pasûtît Auziòu Toms ar mammu Ingu «Dîíkalçju» kûtî rosâs un maisos lasa kartupeïus. Maisus ceï traktoriòa piekabç. Toms samîïo aitiòu Peciòu, teliòus. Kûtî kâ jau kûtî. Mçslu smaka vçdî, bet tâ nemaz nav netîkama. Mâra Rozentâle ir Toma vecâmâte. Ingas vîrene (vîramâte). Bijusî. Gadi jau kâ ar Mâras dçlu paðíîrusies, bet attiecîbas uzturot labas. Toma tçtis – tas pats pusbiezais, kas traktorîti uzsauca. «Alejâs» neviena mâjâs nebija. Piemajâ uz lauka, sniegâ iebridis, vientuïð stâv siena ðíûòa ventilators. Tas domâts sie-

Ceļā uz Baložiem un Apseniekiem na, labîbas sausçðanai. Elektromotors lai klât. Vçjð pûð un ventilatora spârni grieþas. Ðtukojam – labi bûtu, ja motorâ varçtu kaut ko pârveidot vai pârlikt tâ, lai spârni grieþoties, elektrîbu raþotu. Lîdzâs tad novietotu vçl vienu vai pat daudzus. Un bûtu paðiem sava elektrîba. «Latvenergo» varçtu ratâ sûtît.

Paldies Dievam – ir labi!

Braucam uz Matkules pagasta tâlo galu. Ceïa malâ mûs sveicina «Rembatas» un «Pukšas». Abas apdzîvotas. Vien ïaudis uz brîdi savâs darîðanâs aizbraukuði.

«Pukðas» ir vecas mâjas – vecsaimniecîba no cara laikiem.

Viòiem bijusi pat paðiem sava kapsçta – ar sûnâm apauguðiem akmeòiem kapu valnî un veckokiem visriòíî. Kapu kopiòas kâ zemes spilventiòi sagûluðâs. Laika gaitâ sabiris krusts kopiòu viducî.

Kapus kâds apkopj. Laukumâ, mûra viducî brikðòi, krûmi neaug. Ðíiet, ka te jau daudz gadu neviens nav apbedîts.

Koguïi ir galâ, bet ceïð tâlâk ved. No vienas puses, kurâ lauks augstâk pakâpies, kūstoðâ sniega ûdens ceïa segumu izskalo. Ûdens zemâkâ vietâ grib nokïût.

Braucam uz priekðu. «Dziru» mâjas pagalms arî klât. Sçtâ trîs lieli suòi. Tie neko, tikai aposta maðînas riteòus un vçstules citiem suòiem uz riteòiem atstâj. Mâjas durvîs slçdzene, bet ne aizslçgta.

Priekðnamâ vçl viens suns makten liels zem galda guï. Trîs durvis no priekðnama attaisâmas. Vienâ no istabâm vistiòa pastaigâjas. Ieskatos kûtî, piena dzesçtavâ. «Dzirâs» dzîvo zemnieki Arta un Valdis Leimaòi. Alejas galâ parâdâs auto, un paði arî klât. Lielie suòi sâk mani apriet. Izrâdâs saimniekiem, ka ir labi darbinieki un mâju sargâ. Patiesîbâ jau suòi nerej, bet dzied. Savâ valodiòâ dzied un priecâjas, ka saimnieki atkal sçtâ. Leimaòi tur piena lopus. Jautâjumam, kâ dzîvojas, abi teic: “Labi, paldies Dievam, labi.”

Labs pastâstiòam par Koguïiem nobeigums.

Zanda Smilga

Elīna un Ieva pankūkas cep

Arvīds Auziņš

Aka

4

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Pat govij jāsmejas!

šurmulīša pasakas

Par diþâko pavasara ziedu Reiz sensenos laikos Dziïdziïajâ meþâ mazajai Sniegpulkstenîtei nebija, pa kurieni izspraukties virszemç, jo zemi klâja leduscieta sniega kârta. Sniegpulkstenîte jo dienas, jo stiepâs garâka, lîdz viòas zaïpumpurotâ galva atdûrâs pret nepârvaramo sniega kârtu.

– Ai, sniega mâte! – iedziedâjâs Sniegpulkstenîte.

– Es neesmu mâte! – sausi atgurkstçja sniegs.

– Kas tad – tçvs, dçls, pusbrâlis?

– minçja Sniegpulkstenîte.

– Nç, vienkârði sniegs. Balts un pûkains sniegs, – skaidroja sniegs.

– Klau, sniegs, – teica Sniegpulkstenîte, – ja esi tik balts un pûkains, tad kâpçc es ne gais-

mas redzu, ne cauri jaudâju izlauzties?

– Tas tâpçc, ka tev vçl jâpaaugas.

– Ak tâ? Kur tad lai augu, ja galva zem tavas pûkainîbas jâliec?

– Nesûksties! Visas sniegpulkstenes un vizbules allaþ vaimanâ, taèu beigâs tomçr izlien saulç!

Sniegpulstenîte apsçdâs un sâka lauzît galvu – kâ gan citas puíes spçja pieveikt sniegu? Palauzîja, palauzîja galvu un saprata, ka galva no tiesas labi lokâs – iespçjams, jâaug nevis uz augðu, bet guïus, kamçr atrod kâdu spraugu?

Tâ Sniegpulkstenîte sâka vîties un grozîties kâ tâda matu cirta – uz riòíi vien, riòíi vien – pirmo apli, otro, un tâ uz priekðu...

Tikâm Saule spîdçja aizvien uzstâjîgâk un kâdâ mirklî, nepateicis ne ardievas, sniegs pârtapa bâlâ ðíidrautâ, kas jûsmîgi èabinâja: – Sveikas, puíes! Kur tad tâ kavçjâties!? Sveika, zâle, sveiki, kukaiòi, sveiki – û – sçrkociòi!

Puíçm, zâlei, kukaiòiem un sçrkociòiem nebija divreiz jâsaka – visi slçja galvas augðup; arî Sniegpulkstene, tomçr nekas viòai nesanâca – kâ pacelt to, kas vijîgs kâ mâkoòu cirtas? Par laimi, garâm skrçja savvaïas govs – novicinâja ar asti, un Sniegpulkstenîte tai pieíçrâs. Viòa (Sniegpulkstenîte) izstiepâs tik gara kâ veïas aukla un tad, palaidusi govi vaïâ, traucâs mâkoòos – nebija garâkas

Paldies visiem anekdoðu mîïotâ­jiem, kas lasa anekdoðu sleju, interesçjas par to, bet galvenais – sûta jaunâkâs un jautrâkâs anekdotes! Ðoreiz tie ir: MIX A. S., Laura Lauziniece, Dace K. un Aija Smildziòa. Gaidîsim jaunus sûtîjumus!

Klients – oficiantam: – Man ûdeni, lûdzu!

– Ar gâzi vai bez?

– Bez. – Minerâlûdeni vai akas ûdeni?

– Akas.

– Ar kurkuïiem vai bez?

un baltâkas Sniegpulkstenes par viòu. Viss Dziïdziïais meþs noelsâs apbrînâ – lûk, pavasara vçstnesis!

Vents

Minētāju stūrītis Igauòu krustvârdu mîkla Sastâdîjis R. Luika

Horizontâli: 1.

Izraisît dziïu saviïòojumu. 10. Cilvçka domâðanas, izpratnes veids, garîgais stâvoklis. 12. Darina.

15. Navigâcijas ierîce ûdens dziïuma mçrîðanai. 16. Vieta dzîvnieku ganîðanai. 17. Vieta ârpus telpâm.

18. Sievietes vârds augustâ.

19. Viegls audums no grodi vçrptiem diegiem. 20. Diriìenta Teterovska vârds. 22. Tâdi, kas pauþ ateismu. 25. Kâdreiz populârs ansamblis Latvijâ. 29. Termins seno íînieðu filozofijâ, apzîmç zemi, sieviðío. 30. Bioloìiski attîstâs.

31. Tantâls (simb.). 32. Nots. 33.

Galvenais dievs brahmanismâ.

34. Saiklis. 35. Ungâru rakstnieks (1893. – 1970.). 37. Viegls, mîksts metâls (simb.). 38. Stobriòsçne.

39. Nots. 40. Dzelzceïa pietura posmâ Tukums-Kandava. 43. Adatu dziedniecîba.

Vertikâli: 1. Sîkraþoðana, roku darbs. 2. Cilvçces ciltsmâte. 3. Cinks (simb.). 4. Pilsçta pie Lielupes. 5.

Tçls J. Raiòa lugâ. 6. Japâòu rakst-

Atrodi 11 atšķirības

nieks (1905. – 1969.). 7. Nezâles.

8. Akmeòplekstes. 9. Hondurasas galvaspilsçta. 11. Automobiïu sastâvdaïa. 13. Eposs. 14. Sievietes vârds februârî. 17. Gleznotâjs (1907. – 1991.), pirmâ provinces muzeja Latvijâ lîdzstrâdnieks.

19. Upe ar ûdenskritumu Igaunijâ.

21. Pçkðòi atgadâs. 23. Pilsçta Kurzemç. 24. Tâda, pret ko ir labvçlîga attieksme. 26. Fidþi (austrumu) salas. 27. Pilsçta pie Nîlas Çìiptç. 28. Pieturzîme. 30. Izsauksmes vârds. 36. Pastâvçt. 40. Pikets (apzîm.). 41. Franèu mikrobiologs, atklâja serumu pret difteriju (1853.

– 1933.). 42. Erbijs (simb.).

Iepriekšējās mīklas atrisinājums

– Oficiant, atnesiet man karafi ðòabja un vçl kaut ko pçc saviem ieskatiem.

– Labi. Pierakstu: divas karafes ðòabja.

– Cik ilgi var dzert?!

– Nu, visu nedçïu…

– Bet ne jau katru dienu?!

Vergu tirgû.

– Vergs, kâ tevi sauc?

– Spartaks.

– Òemu, bûsi labs gladiators! Un kâ tevi sauc?

– Dinamo.

– Man tâda sajûta, ka nekas labs nesanâks.

Tiesnesis: – Lieciniek, ko jûs darîjât 1989. gada 16. decembrî pulksten 11 un 42 minûtçs?

– Sçdçju mâjâs, dîvânâ, ar kalendâru rokâs un skatîjos uz pulksteni.

– Man ir divas ziòas.

– Sâc ar labo.

– Kas teica, ka ir kaut viena laba?

Mâte jautâ dçlam: – Bufetç bija divi tortes gabaliòi, bet tagad palicis tikai viens. Vai vari man paskaidrot, kâ tas gadîjies?

– Protams! Bija tik tumðs, tâpçc es otru gabalu nepamanîju.

Vidusskola. Jauki pamosties ar domu, ka ðodien nav matemâtikas.

Augstskola. Jauki pamosties ar domu, ka ðodien nav paìiru.

Pensija. Jauki pamosties…

Upes krastâ atpûðas biezo kompânija. Pie viòiem pienâk kâds vîrietis un saka: – Puiði, vai tas ir jûsu bulterjers, kas skraida apkârt?

– Jâ, mûsu. Ko tev vajag?

– Ziniet, mçs arî tepat netâlu atpûðamies. Mans sunîtis jûsçjo nejauði nogalinâja.

– Tieðâm?! Jums ir îsts zvçrs?

– Nç, maziòð pûdelis.

– ?!

– Jûsçjais ar mançjo aizrijâs.

– Man mandarîni izraisa atkarîbu!

– ?!

– Ja gadâs apçst garðîgu – gribas vçl. Ja gadâs negarðîgs – gribas atrast garðîgu…

Divus latus ðoreiz saòem Dace K. par aktualitâti: Anglijas viedoklis par karadarbîbu Lîbijâ: – Mçs cînîsimies Lîbijâ lîdz pat pçdçjam francûzim.

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

5

Ar dziesmu un stâstiem atzîmç Latvijas pirmā kartogrāfa Matīsa Siliņa 150. gadadienu Matîss Siliòð – Latvijas kartogrâfijas pamatlicçjs, arî etnogrâfs, vçsturnieks un rakstnieks – ir mûsu novadnieks. Ðî izcilâ un atraktîvâ personîba jau otro simtgadi Viesatâs tiek pieminçta ar labu vârdu, un par tradîciju kïuvusi pazîstamâ novadnieka apaïo jubileju atzîmçðana. Tâ, izcilâ novadnieka radiniekiem, kâ arî vçstures un kartogrâfijas speciâlistiem klâtesot, 24. martâ Viesatu kultûras namâ tika svinçta Matîsa Siliòa 150. dzimðanas diena.

1. aprîlî 17.00 novada senio­ ru ansamblis «Pîlâdzîtis», kuru va­ da Agrita Aleksejenoka, atzîmçs pusapaïu – piecgadu jubileju.

Un, kâ jau ðâdâs reizçs ierasts, bez ballçðanâs neiztikt. Kolektîvu sveikt dzimðanas dienâ solîjuðies draugi no Engures, Madlienas, Jaunsâtiem, Skrundas un citi viesi.

April, april!

2. aprîlî 18.00 Jaunpils kultûras namâ notiks sadancoðanâs svçtki jeb koncerts «April, ap­ ril!». Uzstâsies paðmâju tautas de­ ju pratçji, ielûgumi izsûtîti arī Smârdes, Tumes, Druvas, Slampes, Bikstu kolektîviem.

Râdîs, ko prot, Tumç Lînijdeju kolektîvs «Vçlziedes» 1. aprîlî dosies uz Tumes pagastu, kur pârstâvçs novadu, uzstâjoties tradicionâlajâ festivâlâ «Ko prot tavâ pagastâ?».

Slçgs divus satiksmes autobusu reisus

Latviskuma saknes seno zîmju rakstîbâ

Pasâkuma dalîbniekiem tika dota iespçja gan aptaustît, gan izpçtît vairâkas Matîsa Siliòa zîmçtâs kartes, ko uz Viesatâm bija atveduði izdevniecîbas «Jâòa sçta» pârstâvji

Lîdz ar lîdzekïu optimizâciju un izvçrtçjot, pârvadâtâjuprât, nepie­ tiekamo pasaþieru plûsmu, SIA «Tukuma auto» gatavojas slçgt arî divus reisus marðrutâ Tukums – Jaunpils. Proti, no 1. aprîïa uz Jaun­ pili no Tukuma vairs nedosies au­ tobuss, kas kursç 6.00 un 19.15.

Izstâdç – atklâtnîtes Kopð marta vidus Jaunpils muzejâ aplûkojamas novadnieces Aldas Ðtolceres zîmçtâs atklâtnîtes.

Noslçdzies galda tenisa turnîrs, ðautriòmeðana – turpinâs

Matîsa Siliòa mazmazmeita – Ausma Strautmane ievçrojamas – M. Siliòð pârzinâjis gan latîòu, gan sengrieíu valodu, kâ arî pazinis sanskritu.

Ieviesis Malienu un Íûïus Îpaði rûpîgi M. Siliòð pievçrsies karðu zîmçðanai. Kâ pasâkumâ atzina izdevniecîbas «Jâòa sçta» pârstâvji, pirms viòa vçl neviens nebija izdevis kartes latvieðu valodâ. Tâdçï tikai loìiski, ka, pievçrðoties arî antikvârâm kartçm, ðogad – jubilejas gadâ – izdota M. Siliòa sastâdîtâ Rîgas apriòía karte. Kopumâ pirmais Latvi­ jas kartogrâfs sagatavojis vai piedalîjies aptuveni 80 karðu un plânu tapðanâ, kam centies pie­ vienot izsmeïoðus paskaidroju­ mus. Arî kartes zîmçjot, M. Siliòð îpaðu uzmanîbu pievçrsis latvieðu tradicionâlâs kultûras vçrtîbâm.

Proti, kâ pastâstîja S. Stinku­ le, pçtot tautas tçrpus, tradîcijas, valodiskâs îpatnîbas, kâdas nu katrâ nostûrî bijuðas sastopa­ mas, viòð Latvijas kartç vilcis robeþas. Rezultâtâ, viòaprât, Latvi­ ja dalâma 23 apriòíos, un, vado­ ties pçc piederîbas kâdam no tiem, M. Siliòð Nacionâlajâ Vçstures muzejâ kârtojis arî ekspozîcijas.

Tâ laika presç gan par viòa

FOTO - Agita Puíîte

To, kâdçï M. Siliòð ir ne tikai Vie­ satu, bet arî visas Latvijas vçstures lappusçs neizdzçðami ierakstîta personîba, ðajâ pasâkumâ palîdzçja atcerçties Latvijas Nacionâlâ vçstures muzeja Etnogrâfijas nodaïas speciâliste un Nacionâlâs bibliotçkas darbiniece Sanita Stin­ kule. Lîdzâs biogrâfijas faktiem, S. Stinkule savâ priekðlasîjumâ iekïâva arî fragmentus gan no paða vçsturnieka darbiem, gan tâ laika publikâcijâm presç, kas gabaliòu pa gabaliòam atklâja izcilâ no­ vadnieka personîbu. Piemçram, izrâdâs, jau izglîtojoties Irlavas skolotâju seminârâ, topoðais Lat­ vijas kultûras pçtnieks iepazinies ar puíkopîbu, kas kïuva par vie­ nu no viòa vaïaspriekiem mûþa garumâ. Ðo kaislîbu pârmantojusi arî M. Siliòa mazmeita – Maigas kundze, kas kopâ ar vîru Laimo­ ni dzimtas mâjâs «Íuòíuros» ie­ kopusi priekðzîmîgu daiïdârzu.

Vçl interesants fakts, ka, tieði pa­ teicoties M. Siliòam, Pirmo pa­ saules karu pârdzîvojuði daudzi vçrtîgi Nacionâlâ Vçstures muzeja eksponâti un materiâli. Jûtot, ka ju­ ku laikos daudz kas var iet zudîbâ, M. Siliòð, kas tolaik bija arî muze­ ja direktors, vçrtîgâkâs nacionâlâs vçstures liecîbas nolçmis paslçpt daþâdâs vietâs, tai skaitâ – iemûrçjot sienâ. S. Stikule atzîst, ka ðâdi paglâbtie krâjumi arî mûsdienâs muzejâ ir ar vissenâko vçsturi, tâtad – visvçrtîgâkie. Atradies gan nav reiz M. Siliòa sastâdîtais senlatvieðu zîmju alfabçts, ar ko vçsturnieks bija aizrâvies pçdçjos sava darba gadus. Proti, pçtot arheoloìiskos priekðmetus, piemçram, Liepâjas pusç uzietu kokli, to, ko mûsdienâs vçsturnieki pieòçmuði uzskatît par ornamentiem, M. Siliòð nodçvçjis par senlatvieðu rakstîbu un mçìinâjis pat uzrakstus atðifrçt. Galu galâ – pat sastâdîjis îpaðu alfabçtu un izvirzîjis teori­ ju, ka latvieðu “rakstîbas” pamatâ ir sengrieíu valodâ izmantotâs zîmes. S. Stikule atzîst, ðodien zinâtnieki uz ðîm M. Siliòa idejâm skatâs skeptiski, tomçr pilnîbâ viòa centienus un atziòas apgâzt nevar, jo vçsturnieka valodzinîbas bijuðas

ziņas «Pîlâdzîtim» – pieci gadi

Nu Viesatu bibliotçkâ bûs iespçja aplûkot, kâdu Rîgu redzçjis Matîss Siliòð izdarîbâm mazliet vîpsnâjuði, it îpaði par M. Siliòa sadomâtajiem apriòíu nosaukumiem – Maliena, Íûïi, Tâmnieki... Kas tie tâdi – to­ laik brînîjuðies kultûras apskatnie­ ki. Tomçr kritika viòa pçtîjumiem nebût netraucçjusi – tâpat M. Siliòð turpinâjis ceïot pa Latviju, pierakstît tautasdziesmas (arî pats sacerçjis lîdzîgus pantus), pçtîjis tradicionâlo kultûru, valodu – vi­ sos iespçjamos veidos cçlis saulîtç latvisko paðapziòu.

Dâvinâjums nâkotnei Sekojot novadnieka piemçram, arî mazie viesatnieki îpaði ðai rei­ zei bija sazîmçjuði Latvijas kartes, kurâs izcçluði savas dzimtâs vietas.

Katrs zîmçtâjs no Viesatu bibliotçkas vadîtâjas un vienlaikus pagastiòa kultûrvçstures pçtnieces, materiâlu glabâtâjas Sandras Ðteinas rokâm saòçma pârsteiguma balviòas. Tâpat S. Ðteina bija sagatavojusi îpaðus citâtus no M. Siliòa darba «Ko es pieredzçju un piedzirdçju», aplieci­ not, ka laiki mainâs, bet problçmas – ne. Kâ pagâjuðâ gadsimta sâkumâ

lauku ïaudis bijuði “norikðojuðies”, tâpat arî ðodien, strâdâjot laukos, atelpai îsti laika neatliek...

Savâs atmiòâs par to, kâ reiz bi­ jis Viesatâs un kuras vietas pagastâ bçrniem bijuðas visinteresantâkâs, klâtesoðajiem pastâstîja arî M. Siliòa mazmeita Maiga Krece­ re. Savukârt viòas mâsasmeita Aus­ ma Strautmane visiem vçlçja kïût tikpat zinâtkâriem un izglîtoties griboðiem kâ viòas vecvectçvs M. Siliòð. Izglîtîba nu reiz ir tâ, ko ne­ viens cilvçkam atòemt nevar, uzsvçra A. Strautmane un kopâ ar citiem savas dzimtas pârstâvjiem Viesatu bibliotçkai dâvinâja 300 latus grâmatu krâjumu atjaunoðanai. Savukârt uzòçmuma «Jâòa sçta» pârstâvji S. Ðteinai pasnie­ dza divus M. Siliòa karðu faksimiliz­ devumus, kas nu papildinâs pagasta novadpçtniecîbas materiâlus.

Bet pçc savstarpçjas apdâvi­ nâðanâs un apsveikuma vârdiem uz dziesmu latviskâ garâ klâtesoðos aicinâja Arianda Puriòa, jo kâdçï gan bûtu vçrts saglabât tradîcijas, tautasdziesmas, ja neviens vairs tâs nekoptu un nedziedâtu...

Ðonedçï, 21. martâ, noslçdzâs novada sacensîbas galda tenisâ.

Pçc èetrâm kârtâm nepârspçts pa­ licis Arnis Silkalns (95 punkti), 2. – Andris Silkalns (88), bet 3. – Uìis Íiòíeris (81). Savukârt spçkoðanâs ðautriòmeðanâ vçl turpinâs. Pçc trim sacensîbu kârtâm 48 dalîbnieku vidû labâko trijniekâ Guntis Maz­ bergs, Gunârs Grauze un Arnis Sil­ kalns. Nâkamâ satikðanâs reize – jau 30. martâ.

Domes sçde Kârtçjâ domes sçde notiks 30. martâ 15.00. Plânots izskatît 18 darba kârtîbas jautâjumus, tai skaitâ deputâti spriedîs par komunâlo maksâjumu parâdniekiem novadâ.

Plûdu – nav Kâ informçja Jaunpils novada komunâlâs saimniecîbas vadîtâjs Guntis Jubiòð, lîdz ðim pavasa­ ra palu ûdeòi problçmas nav sagâdâjuði ne Jaunpilî, ne Viesatâs.

Tâpat G. Jubiòð piebilda, ka vismaz Jaunpilî neesot tâdu ûdenstilpòu, kas mçdzot ievçrojami pârplûst, ja nu vienîgi reizçm, ledum ejot, tiekot aizsprostota dzirnavu dîía caurteka zem tilta. Tomçr ðogad ûdeòu esot mazâk nekâ citus ga­ dus, uzsver G. Jubiòð un pie­ bilst, ka problçmas Jaunpilî drîzâk mçdzot sagâdât nevis pavasara pali, bet gan spçcîgi nokriðòi, kâ, piemçram, pagâjuðâ vasarâ, kad lietavas izskaloja celiòu Tukuma un Pils ielas krustojumâ.

Lappusi sagatavoja Liena Trēde

6

Reklāma un sludinājumi

Ar Japânas tautu solidari­zçjoties...

Japâna ir valsts, kas aizvadîto divdesmit gadu laikâ ar daþâdâm praktiskâm mçríprogrammâm ir bûtiski stiprinâjusi Latvijas Repub­ liku un tâs tautu. Pavisam îpaðs bi­ jis tâs atbalsts kultûras jomâ – gan Latvijas Nacionâlajai operai, gan Latvijas Nacionâlajam un Liepâjas simfoniskajiem oríestrim, Mûzikas Akadçmijai. Uzlecoðâs saules zeme savu iespçju ietvaros stimulçjusi Latvijas zinâtniekus un studen­ tus ar savstarpçjâm apmaiòas programmâm. Jau gadu desmitiem Rîgas sadraudzîbas pilsçta ir Kobe.

Paðreiz Japânas tauta pârdzîvo vie­ nu no vislielâkajâm traìçdijâm savas valsts vçsturç, tâdçï, solidarizçjoties ar upuriem un cietuðajiem, šodien, 26. martâ 18.00 Rîgas Doma baznîcâ notiks ekumenisks aizlûgums par Japânas zemi un tautu, kâ arî Latvijas mûziíu solidaritâtes koncerts, kurâ piedalîsies Latvijas Nacionâlâs ope­ ras, Latvijas Nacionâlâ simfoniskâ oríestra, Liepâjas Simfoniskâ oríestra un Jâzepa Vîtola Latvijas Mûzikas akadçmijas mâkslinieki.

Pasâkuma laikâ bûs iespçja ziedot Japânas zemestrîcç cietuðo cilvçku atbalstam, nododot lîdzekïus Japâ­ nas Sarkanajam Krustam.

dzīvesziņa

Mçness dienu kalendârs

23. diena (dilstoðs mçness Meþâþa zîmç) – krokodils, Cerbers, himera; smagu enerìiju diena; jâizsargâjas no alkatîbas un pârmçrîbâm; jâizvairâs no daþâdâm provokatîvâm darbîbâm, no grauðanas tieksmes; pamostas liela apetîte, jaunas lietas labâk nesâkt– jâpabeidz vecâs; ieteicams iztîrît mâju; seksuâlâ enerìija jâievirza pozitîvâ gultnç; jâcenðas sevi iedomâties otra cilvçka vietâ; nedrîkst pârçsties; ieteicami piena produkti; jâatturas no alkohola un gaïas; jâierobeþo ðíidruma daudzums; ðajâ dienâ dzimuðie ir ïoti uzòçmîgi; sapòi jâsaprot pretçji tam, ko redz – no 27. marta 4.31 lîdz 28. marta 4.56.

24. diena (dilstoðs mçness Meþâþa/Ûdensvîra (14.01) zîmç) – lâcis; ðajâ dienâ pamostas slçptie dabas spçki; labi uzsâkt visu jauno un lielas lie­ tas; var piedzîvot atklâsmes; var mainît darbu vai dzîvesvietu; diena so­ la veiksmi un ienâkumus; jânostiprina veselîba; Auglîbas Dieva kulta die­ na; diena apsûdz un soda varmâkas; ðajâ dienâ dzimuðie ir labi un kârtîgi, taèu pakïauti gastronomiskâm izvirtîbâm; sapòi norâda, vai viss kârtîbâ ar seksuâlo enerìiju – no 28. marta 4.56 lîdz 29. marta 5.15.

25. diena (dilstoðs mçness Ûdensvîra zîmç) – gliemeþvâks; pasivitâtes diena, kurâ ieteicams ieklausîties sevî, attîrîties gan fiziski, gan garîgi; nav vçlama steiga; nedrîkst pârçsties; ieteicams pabût vienatnç, doties nesteidzîgâs pastaigâs; neuzsâkt neko jaunu; labi bût pasîvam; labi ïauties iedomu spçlçm; jâizvçrtç zemapziòas sniegtâ informâcija; labs laiks ceïojumiem un tieslietâm; nav ieteicama rupja barîba; ðajâ dienâ dzimuðie ir laimîgi lîdz mûþa ga­ lam; sapòos var ielauzties tumðie spçki – ja tie ir nepatîkami, tad jâizstâsta tekoðam ûdenim (lai nepiepildîtos) – no 29. marta 5.15 lîdz 30. marta 5.29.

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

Reklﾄ［a un sludinﾄ）umi

7

8

Ziņas

Sestdiena, 2011. gada 26. marts

aptauja

Vai jûs uztrauc no Japânas nâkoðais radioaktīvais piesārņojums? radiâcija nâk uz Eiropu.

Dievs lai mums klât stâv!

kur necelt. Pie mums Latvijâ arî nevajadzçtu bûvçt.

Anastasija (audzina meitiòu Danielu): – Satrauc ïoti. Mçs vairs nepçrkam mantas, kas nâk no tâs puses. Japânâ, Íînâ, Korejâ raþotas. Tâ taèu nav vairs joka lieta. Cik nesen notika Èernobiïas nelaime!

Esmu lasîjusi, redzçjusi dokumentâlâs filmas par Èernobiïu. Tepat mûsu vidû dzîvo cilvçki, kuri Èernobiïâ cietuði. Japâna ir tâlu. Ziòâs teica, ka

Iveta (skolotâja): Edgars (studç Ventspils augstskolâ): – Îpaði neuztrauc.

Tas ir ïoti tâlu no mums.

Domâju, ka japâòi paði situâciju kontrolçs un lîdz mums radiâcija neatnâks. Uzskatu, ka ar atomelektrospçkstacijâm aizrauties nevajadzçtu.

Tâs ir bîstamas. Nopietni jâpadomâ, kur tâs celt un

Zinaida (audzina èetrus mazbçrnus): – Ïoti satrauc. Gribas, lai bçrni un mazbçrni bûtu veseli. Nekâds brînums, ja tâ nelaime lîdz mums atnâktu.

Negribçtos, ka pie mums bûvçtu atomspçkstacijas.

Nepatîk arî, ka tâs ir tepat, Eiropâ, krietni tuvâk.

Man mazbçrni ir mîïi, labi.

Labi mâcâs. Es par viòiem stâvçðu un celðos.

– Tâ radiâcija, kas Japânâ, mani nesatrauc.

Esam ïoti tâlu, un lîdz mums tâ neatnâks. Mani vairâk uztrauc netîrîba, vides nesakoptîba pie mums visapkârt. Pati nupat no pavasara Anglijâ atbraucu. Bçdîgi. Redzu drûmas, pelçkas sejas.

Cilvçkos prieka nav. Tas ir ïaunâk par radiâciju.

Jânis Vîtols

Izstāžu zālēs

Vents Dubrovskis

24. martâ Tumç atklâja Uìa Grantiòa fotogrâfiju izstâdi «Katram savs nesamais». Ikdienâ Uìis vada atkritumu pârstrâdes firmu, bet citâ laikâ nereti sastopams ar fotoaparâtu rokâs – savulaik bijis Jâòa Vîtola skolnieks, ðobrîd viòð ir ieredzçts daþâdu pasâkumu fotogrâfs.

Izstâdç Tumes kultûras namâ pie sienâm rindojâs melnbalti kvadrâtiòi sidrabainos râmîðos. Bildes aiz stikla ietvariem Tumes atspulgos dzîvo savu dzîvi – nesamâ tçmu autors paplaðinâjis ar emociju fiksçjumiem...

Lûk, izplûdis sievietes pliknis priekðplânâ, bet asums fokusçts uz bçrna neizpratnes pilno skatienu fonâ. Turpat atspulgâ piebrauc autobuss un, kad aizbrauc, skatienam paveras vietçjais veikals; tas viss vienâ darbâ plus vçl neuzkrîtoða mûzika, vîns un viesu balsu murdoòa... Un skatîtâju âtri nobur sajûta, ka viòð, tâpat kâ autors, ðeit tikai garâmejot...

Izmantojot iespçju, uzdevām Uìim daþus vienkârðus jautâ­jumus: – Kâpçc emocijas, tavuprât, ir nesamais – nasta? Vai tâpçc, ka neîstas?

– Nasta ir nesamais. Tâ nav slikta vai laba. Ar akmeòiem pilna soma ir smaga, bet ar naudu – ne, tâpçc to nevar tâ dalît. Arî emocijas ir emocijas, vienalga, kâdas – priecîgas vai bçdîgas. Nasta nav jâuztver tikai negatîvâ nozîmç. Sabiedrîbâ var nest arî prieku un gaiðas emocijas, tikai jautâjums – ko mçs bieþâk izvçlamies? Protams, uz negâcijâm bildçs vieglâk ”izbraukt”, tomçr mani vairâk aizrauj tâ dzirkstelîte, kas priekâ. Manuprât, pasaulç ir 80% prieka un 20% bçdu, tikai mçs tos 20% uztaisâm par 200%, tâpçc negâcijâs dzîvojam. Prieku mçs mazâk ievçrojam, jo tas ðíiet paðsaprotams... Lûk, bildç tante ar kaþoku lîdz zemei – viòai tas nav nasta; viòa ir lepna un laimîga par ðâdu kaþoku.

– Ko teiksi par darbu kvadrâtveida formu?

– Man ðâdâ formâtâ bija izprintçti darbi, un es vienkârði piemeklçju izstâdes tçmai atbilstoðus... Tâpçc kvadrâtiòi.

– Kâpçc melnbaltâ tonî?

– Tâpçc, ka tas ir kûlîgi. Lai cilvçki neieciklçtos uz saulrietiem. Krâsas âtri paòem un ir labs izteiksmes veids, taèu tad bûtu tâ – kur sarkanâka kleita, tâ smukâka bilde.

Tâpçc arî vîrieði vairâk skatâs uz blondînçm, ne brunetçm – jo viòas asociçjas ar gaismu un tîrîbu. Taèu, lai uzsvçrtu domu – parâdîtu tçlus, ritmus un formas, labâk der melnbaltâ fotogrâfija.

– Kas tev ðobrîd ir aktuâls?

– Pirmkârt, tas, ka, dzîvojot pa mâkoòiem, palaiþam garâm ikdieniðío. Mums ðíiet, ka tikai ðovu dalîbnieki ir îpaði, bet îpaðs ir ikviens cilvçks.

– Nu kurð tagad nefotografç... Atnesîs desmit Tumes iedzîvotâji savas bildes, bet kas tâs darîs îpaðas?

– Viss atkarîgs no tâ, kâ bildçtas. Globâli raugoties, viss, kas notiek, ir ikdieniðís.

Mçs paði radâm neikdieniðío – izvçlamies, kas un kâ bûs redzams kadrâ. Tâ bildç pie Brîvîbas pieminekïa ik dienas kareivji soïo un onkulîði garâm staigâ, bet vienâ noíçru mirkli, kur onkulîða þesti sakrît ar kareivju stâju...

– Tomçr bildçs tu rîkojies kâ mazo lietu dievs – fonus, kas nepatîk, notuðç; galvu, kas ðíiet lieka – nogriez... Ja realitâte tev nav pieòemama, tad kâdâm vçrtîbâm dod priekðroku?

– Tâ ir fotogrâfijas valoda – fotogrâfa izteiksmes lîdzekïi. Lai nebûtu ”tûristu bildes”, kur viss nonivelçts lîdz beidzamam. Cilvçku miljoni fotogrâfç, bet tâ pa îstam neviens neko neparâda! Fotogrâfijas valoda slçpjas kadra, fokusa attâlumu, diafragmas atvçruma un daudzu citu nianðu izvçlç. Tas ir tas âíis, kas mudina izzinât fotomâkslu. Visi zina, ka Bresonam ir labi darbi, bet, kâpçc – nespçj paskaidrot, bet tie, kas meklç tâlâk, novçrtç ðîs nianses. Mûsu fotomâkslas klasiíis Gunârs Binde teica tâ: ”Lai saprastu valodu, tâ jâmâk. Lai iemâcîtos lasît, jâpazîst burti.” Un

FOTO - Jânis Vîtols

Uìa nesamais

Uģis Grantiņš izstādes atklāšanas reizē ar savām meitenēm tâ ikvienâ mâkslâ ir kâda zinâðanu bâze, no kuras sâkas izpratne. Mums nesaprast, kâpçc Pikaso darbus pçrk par tâdâm summâm...

– Vai jûti sevî kâdu rokrakstu parâdamies?

– Jâ, es esmu liels mâkslinieks, vienîgi kâ dakteriem – tas rokraksts reizçm nesaprotams...

– Vai ir kâda joma, kur vçlçtos vairâk darboties?

– Bûtîbâ radoði izaicinâjumi ir it visur. Ja esmu kopâ ar ainavistiem, tad skatos, ko viòi dara un kaut ko no sevis pielieku, tomçr ainavas ir svarîgas cilvçkiem, tâpçc pat ainavâ

cilvçkam ir svarîgi ieraudzît sevi... Varbût tâpçc mani vairâk interesç cilvçki un emocijas, kas ilgst tikai acumirkli...

– Vai ik vietâ, meklçjot interesantus skatus, neapzodz pats sevi – nelaupi iespçju mierîgi izbaudît mirkli?

– Jâ, bet cik laba sajûta, kad izdodas labu momentu noíert...! Tas ir kâ spçlçjot hokeju – ne vienmçr ripa ielido vârtos, bet vai par to jâstreso? Tâpat makðíerniekam ne vienmçr íeras – viss skaistums procesâ. Un otrs – cik tâ darba – nospiest aparâta pogu – viens klikðíis...