NVBT Magazine 26-3 Najaar/winter 2022

is een uitgave van de Nederlandse Vereniging ter bevordering van de Bio-energetische Tandheelkunde ISSN: 2543-0858

Hoofdredactie

P. J. de Vries 020 4233119 peter@blauwbrug.nl

De inhoud van NVBT Magazine komt tot stand met bijdragen van de Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging

Adverteren + aanleveren kopij

Buro BlauwBrug Geldersekade 94, 1012 BM Amsterdam nvbt@blauwbrug.nl

Inzenddatum kopij

Uiterlijk 20 februari 2023 Volgend nummer: voorjaar 2023

Abonneren

Abonnee op NVBT Magazine: € 37,50 per kalenderjaar Lidmaatschap van de NVBT (incl. Abonnement op NVBT Magazine) € 160,- per kalenderjaar Studentleden € 80,- per kalenderjaar

Bestuur NVBT Voorzitter

A.J. Starrenburg - Tandarts Tel. praktijk: 017 4631413 Tel. privé: 017 4630383 Fax: 017 4641518

Secretaris/Secretariaat

F. Goossens - Tandarts Molenstraat 15, 8171 CE Vaassen 0578-764800 goossens.frank@gmail.com

Penningmeester/Vice-voorzitter

Redactie

A.J.M. Heintzberger 0251-311044 / bertheintzberger@ziggo.nl A.J. Starrenburg 017-4631413 / arjan@starrenburgbv.nl M. Geuzebroek 06-57393096 / info@mhhaarlem.nl P. Dros 06-54901690 / peter@mondzorgmaasdriel.nl

Corrector

A. F. Leenders en H. Scholte

Cover illustratie: Pejo Colofon beeld: Pointilismedetail van 'Model in Profile' 1886 Georges Seurat 1884-1886 Musée d'Orsay, Parijs.

Website www.nvbt.nl Productie

Ontwerp/opmaak/drukwerk TTontwerp, Haarlem Gedrukt op Multicard 250 gr/m2 (omslag) Focus Book 90 gr/m2 (binnenwerk)

Copyright

N.J.W. Kamphorst - Tandarts Parklaan 32, 3972 JZ Driebergen 06 55327653 nvbt@kamphorst.nl

Bankrelatie Triodosbank t.n.v. Penningmeester NVBT Driebergen

IBAN: NL29 TRIO 0390 2279 94

BIC: TRIONL2U info@nvbt.nl

Het copyright van de teksten berust bij de auteur, tenzij nadrukkelijk anders vermeld, geldt dat ook voor het beeld. De redactie heeft haar best gedaan om belanghebbenden te achterhalen. Belanghebbenden die menen rechten te kunnen laten gelden met betrekking tot tekst of beeld, kunnen zich wenden tot de redactie. Zonder schriftelijke toestemming van de redactie mag niets uit dit tijdschrift worden overgenomen.

Disclaimer

De inhoud van dit tijdschrift is uitsluitend informatief. De redactie is niet verantwoordelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden.

NVBT Magazine

Ik heb goede ervaringen met acupunctuur behandelingen [pag 14]

'De werkelijkheid is oorzaak van zichzelf en oneindig' Zie Spinoza / Ethica 1, definitie 1.

Acupunctuur door Artsen

De intieme relatie van het hoofd-kaak-halsgebied met de rest van het lichaam. [pag 04]

Helen door diepe slaap [pag 24]

Kunst en Wetenschap

Als ik mij goed herinner is er bij het binnengaan van de poort van Burlington House, hartje Londen, een plaquette waarop staat te lezen: ‘In art there is no creation, only discovery’. In Burlington House is onder andere The Royal Academy of Arts gevestigd. Uiteraard kan je over deze uitspraak discussiëren. Dat maakt hem alleen maar méér waar. Ook wetenschap werkt volgens mij op deze manier. Van oudsher bestaat er verwantschap tussen het werk van een wetenschappelijk onderzoeker en een kunstenaar (akademievankunsten.nl). Schoolvoorbeeld is Leonardo da Vinci, briljant wetenschapper en ongeëvenaard kunstenaar.

Tijdens het symposium ‘Leven, Licht en Liefde’ heeft professor Roel van Wijk het over de kunststroming ‘Pointillisme’. Een manier om materie zichtbaar te maken. De aanhangers van deze schildertechniek hadden daarmee feitelijk een (wetenschappelijke) ontdekking gedaan.

Werkelijk alles bestaat al. Het meeste moet echter nog (her) ontdekt worden. En zichtbaar, begrijpelijk en inzichtelijk gemaakt worden, om vervolgens te kunnen toepassen en gebruiken. Degene die dat heel goed doet krijgt een nobelprijs. Eigenlijk een beetje raar, want die persoon heeft alleen maar iets ontdekt wat er al lang was. Ook inzichten waarvan we denken dat ze nieuw zijn, blijken eeuwen geleden al door grote denkers opgeschreven te zijn. Denk aan Spinoza.

Ook in onze moderne (bio-energetische) mondzorg valt nog heel veel te (her)ontdekken. En ontdekkingen doe je het beste door heel nieuwsgierig te zijn.

In het kort Op bezoek bij Verslag Algemene ledenvergadering Symposiumverslag De pijnvrij methode Boekbespreking Symposiumverslag Het microbioom De ziekte van Hashimoto en mondgezondheid Kunst als medicijn Paneldiscussie Casus Poeptransplantaties Boekbespreking Oorzaak aanpakken Helen van de mensheid Rethink our microbiome, deel 2 De bestrijding van tumoren Column Eric van Schijndel

Het biomechanisch functioneren

In deze herfstuitgave van het NVBT Magazine staan weer allemaal zeer interessante artikelen van meerdere schrijvers. Ik wens u heel veel leesplezier. Vanuit veel verschillende kanten krijgen wij complimenten over ons magazine. Zo mag je het in de huidige vorm wel noemen. Het is een zeer goede PR voor onze vereniging waar we erg trost op mogen zijn. Uiteindelijk is het ook het bestuur van de NAAV (Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging) opgevallen en dit heeft geresulteerd in een verzoek om samen te werken. Op dit moment is ons bestuur in samenwerking met de hoofdredacteur, in overleg om de NAAV mogelijk mee te laten liften in ons NVBT Magazine. In welke vorm is nu nog niet geheel afgebakend, maar ons beider doel is om de NAAV ook een gedeelte redactioneel te laten vullen met hun content. Hoe dit vorm zal gaan krijgen zult u in de toekomst gaan zien. Op onze jaarlijkse ALV is hierover een akkoord gegeven en we zijn als bestuur optimistisch over deze nieuwe vorm van samenwerking.

Algemene gezondheid

In dit najaar zie je een enorm aanbod aan congressen. Je hebt elk weekend wel keuze uit twee tot vier congressen waar je je kan inschrijven. Het is een strijd om deelnemers te krijgen en de onderwerpen die behandeld worden variëren zodanig, dat er voor ieder wat wils is. Wat mij hierbij echter opvalt is het feit, dat er steeds meer onderwerpen gekozen worden, waarbij algemene gezondheid van de patiënt een belangrijke rol speelt. De beroepsgroep tandartsen begint langzaam vanuit eigen gelederen te beseffen dat tandheelkunde in de breedste zin en tandheelkundig handelen op zichzelf heel belangrijk is voor de algemene gezondheid. De commerciële partijen overspoelen ons met reclames die uitstralen dat een goede gezondheid begint in de mond. Er wordt via de Cruijff foundation een schitterend e-book uitgegeven over de relatie van mondgezondheid en sportprestaties. Zie hiervoor de site: https://www.dentalinfo.nl/thema-az/e-magazine-mondgezondheid-bij-topsporters/ Echt de moeite waard om te bestellen voor maar vijf euro en u ondersteunt dan ook nog eens een hele goede stichting. Over hetzelfde onderwerp geeft SportsInjuryLab een reeks van zes interessante avonden hoe mondgezondheid, orthodontie, speeksel etc. etc. van invloed kunnen zijn op het prestatieniveau van de topsporter. De moeite waard om te bezoeken ondanks dat er reeds twee avonden zijn geweest. Zie hiervoor hun website: https://academy.sportsinjurylab.com/. Ook is De Tandenkliniek uit Amsterdam begonnen met het organiseren van meerdere cursussen over occlusie en de relatie met het gehele lichaam. Een geweldig initiatief uit de reguliere tandheelkundige hoek.

Occlusie

Er is weer een oude zienswijze over occlusie aan het opleven. Occlusie heeft wel degelijk een enorme invloed op het biomechanisch functioneren van een lichaam. De wetenschappelijke visie en de ervaringstandheelkunde gaan elkaar steeds meer tegenspreken. Algemeen practici behalen prachtige resultaten met schitterende functionele occlusieconcepten, die de wetenschap keihard tegenspreken. Hoe kan je dat verklaren? Staan wij nu dan aan het einde van een wetenschappelijk tijdperk, dat occlusie niets te maken heeft met TMD-klachtenpatronen? Waarschijnlijk wel, maar voordat de wetenschap deze paradigma shift in de armen heeft gesloten zal er nog heel veel water door de Rijn moeten stromen

Ik kies de zijde van de algemeen practicus en zal in mijn eigen praktijk mensen blijven helpen door naar de occlusie te kijken, deze met behulp van objectieve metingen te analyseren en aan te passen. Niets is mooier dan een patiënt uit je praktijk te zien uitlopen met tranen in de ogen van blijdschap, omdat eindelijk die spanning in het gehele lichaam is verdwenen. We hebben zo’n mooi vak, maar je moet je niet beperken tot het zo mooi mogelijk maken van een composiet-restauratie. Tandheelkunde is mijns inziens de belangrijkste medische specialisatie in de toekomst, als wij tandartsen ons gaan realiseren hoe belangrijk tandheelkunde is voor de gehele gezondheid van de patiënt. Al die congressen en de onderwerpen geven mij hoop, dat dit de weg naar de toekomst wordt voor de tandheelkunde.

Ik wens u enorm veel werkplezier. Ik ben ervan overtuigd dat dit bij u zal lukken, omdat de NVBTtandarts zich al lang bewust is over de intieme relatie van het mondgebied met de rest van het lichaam.

Met vriendelijke groet, Arjan Starrenburg

AGENDA

LONG ACUPUNCTUUR

2022-2023 (geaccrediteerd) 18 en 19 november 2022

Voor acupuncturisten

Docent: Marie-Lore Buidin Locatie: OTCG, Brusselstraat 23, 2018 Antwerpen Kosten: € 280,Tijden: vrijdag van 13:30 - 18:00 en zaterdag van 09:00 - 17:00 Informatie en inschrijving: www.otcg.be/ nl/long-acupunctuur-2022-2023-nieuw

-------------------------------------------------

Naast uw behandeling voor kanker in het ziekenhuis kunt u zelf ook veel doen om uw gezondheid te bevorderen en klachten te verminderen. Denk daarbij aan acupunctuur.

INVLOED VAN SLAAP, STRESS EN DE DARMEN OP DE KWALITEIT VAN DE MONDFLORA 30 november 2022

Voor mondhygiënisten

Docent: Ilse Hilgenkamp en Nanette Meertens- Guillaume Tijden: 9:00 - 17:00 Locatie: Tesqua Health & sportcentre, Horsterweg 3, 6715 CT Ede Kosten : € 250,- (excl. btw) Accreditatie: 7 KRM punten Meer informatie: https://physis.academy/ cursussen/mondhygienisten-dag-1/

METABOOL SYNDROOM ONDERSTEUNEN WEBINAR Dinsdag 13 december 2022

Docent: Robert van Esch Msc. en Ilse van Bladel Tijden: 16.00 - 17.00 uur Kosten: gratis Meer informatie: www.logicofnature.nl -------------------------------------------------

MENTALE WEERBAARHEID IN TOPSPORT 23 januari 2023

Locatie: KNVB Campus Zeist Tijden: 18.45 - 22.15 uur Meer informatie: https://academy.sportsinjurylab.com/lezingen/

AANVULLENDE ZORG BIJ KANKER

Dinsdag 30 november 2022

Webinar: https://www.rijnstate.nl/im

SIVAS INTEGRATIEDAGPOLSDIAGNOSTIEK, AURICULO EN ACUPUNCTUUR Zaterdag

28 januari 2023

Deze nascholing is speciaal voor cursisten die in het verleden de SiVAS-cursussen hebben gevolgd en graag alle cursussen samen willen integreren met elkaar en met je eigen methode.

Docent: Hans Blok, Petra Lambert, Roberto Promes, Dianne Sommers Tijden: 10:00 - 16:30 uur Locatie: Prins Hendrikweg 2, Barneveld Kosten: € 115,Informatie: https://sanopharm.com/events

Genoemde prijzen zijn, indien anders vermeld, vrij van btw.

MRNA

VERSUS VACCINATIES: DE ONTWIKKELINGEN EN BEHANDELING 2 februari 2023

Natuurlijk kennen we allemaal de ‘ins en outs’, maar met welke consequenties in de praktijk? Een belangrijke dag waarbij de middelen en het behandelplan centraal staan.

Docent: Ewald Stöteler, klassiek homeopaat Tijden: 11.00 - 18.00 uur Kosten: € 85,Locatie : Schoolstraat 44, Almelo Meer informatie: homeopathieshop.com

-------------------------------------------------

Docenten: Yvonne Kort, mondhygiënist en Louise Witteman, diëtist Kosten: € 399,Informatie: www.voedingenmondgezondheid.nl en www.oergezondemond.nl

LEDEN VOORDEEL

Leden van het NVBT kunnen de cursus volgen met 20% korting met de code NVBTPARO.

Acupunctuur door Artsen

De NAAV heeft een Nederlandse acupunctuurbasisopleiding voor BIG-geregistreerde (tand) artsen of medische masterstudenten. Meer informatie: info@naav.nl / 085-0408050 / www.naav.nl -------------------------------------------------

Alle hier genoemde prijzen zijn, indien anders vermeld, vrij van btw.

IMPLANTEREN

MET ZIRKONIA VOLGENS BIOLOGISCHE RICHTLIJNEN

Donderdag 2 februari 2023 en Vrijdag 3 februari 2023

Docenten: Drs. Ilian Dargel, Implantoloog en Drs. Maartje Brands, Tandarts Acupuncturist Locatie: Implacademy, Paleisweg 53, 886 LC Garderen

Tijden: 09:00 – 17:00 Kosten: € 1.495,Accreditatie: 14 KRT punten Inschrijven: www.implacademy.nl/cursussen/ leer-implanteren-met-zirkonia-volgensbiologische-richtlijnen/inschrijven Informatie: 0577 461 981, info@implacademy.nl

Prijsaanpassing

De NVBT is een vereniging die het bevorderen van de bio-energetische mondzorg in brede zin in haar vaandel heeft staan. Daarom willen we, ondanks de stijgende grondstoffen- en energieprijzen, de abonnementsprijs niet verhogen. Dit blijft derhalve € 37,50 per kalenderjaar. Op de algemene ledenvergadering hebben de aanwezige leden akkoord gegeven voor een aanpassing van de contributie per 1 januari 2023, om de kwaliteit van ons magazine te waarborgen.

CURSUS

PARODONTITIS EN LEEFSTIJL (geaccrediteerd) 7 en 21 februari, 21 maart, 18 april en 13 juni 2023

Voor mondhygiënisten Tijden: 20:00, on-line via ZOOM

De contributie voor het lidmaatschap van de NVBT (incl. abonnement op NVBT Magazine) gaat na jaren gelijk te zijn gebleven naar € 160,-. Met deze geringe prijsaanpassing steunen de leden het doel van de vereniging. Probeer zoveel mogelijk collega's enthousiast te maken om bio-energetisch te gaan werken en lid te worden, dan krijgen we nog meer middelen om het doel te bereiken: bio-energetische mondzorg voor iedereen. Mocht de aanpassing van de kosten van het lidmaatschap toch bezwaarlijk zijn, dan verzoeken wij u om dit voor 31-12-2022 kenbaar te maken met een bericht naar: penningmeester@nvbt.nl. Dan kan het lidmaatschap tijdig beëindigd worden.

DOMME PECH

Waarom wordt de een doodziek en sterft zelfs aan een SARS-CoV-2 infectie en weet de ander niet eens dat hij een infectie (heeft) doorgemaakt?

Leeftijd, onderliggende kwalen, hoor je dan al snel. Mannen blijken ook kwetsbaarder dan vrouwen. Een beetje giswerk blijft het echter toch wel. “Hij was zo gezond en energiek, sportte veel, elke dag naar de sportschool en hij had een gezonde levensstijl. Waarom wordt hij dan toch zo ziek? Hij is bovendien jong en heeft geen onderliggende kwalen.” Die frustratie uit machteloosheid is goed te begrijpen wanneer een dierbare zwaar getroffen wordt door corona.

Maar dan schrijven Casper van der Made en collega’s (Radboudumc) in Genome Medicine (https://genomemedicine.biomedcentral. com) een portal onder de vleugels van Springer Media, dat DNA een heel grote rol speelt bij de ernst van Covid-19.

Meerdere gebieden van ons DNA zijn betrokken bij een immuunreactie tegen SARS-CoV-2.

Eén genetische fout kan de afweerreactie tegen het coronavirus al verstoren. Vaak gaat het om meerdere genen die samen een verhoogd risico geven op een ernstig ziekteverloop. Het onderzoek van Van der Made en collega’s onder miljoenen deelnemers verklaart ook waarom mannen kwetsbaarder zijn dan vrouwen.

Een belangrijk boosdoener-gen ligt op het X-chromosoom. Bij vrouwen kan het gen op het andere X-chromosoom de rol van het herkennen van het coronavirus en het opstarten van een afweerreactie corrigeren. De omvang van de risicogroepen die een coronavaccin aangeboden zullen krijgen is hiermee aanzienlijk uitgebreid. Naast leeftijd, zwakke gezondheid en chronische ziektes vormt nu dus ook een genetische fout een coronarisicofactor.

Physicians Association for Nutrition the Netherlands (PAN Nederland) is een vereniging die in 2020 is opgericht als een onderdeel van PAN International, een wereldwijd netwerk van zorgverleners. Het doel van PAN is het vergroten van het bewustzijn van de kracht van gezonde voeding. Zorgverleners blijken nog te weinig te weten over de effecten van gezonde voeding in het voorkomen van ziekte. Ook het effectief inzetten van gezonde voeding als onderdeel van een medische behandeling gebeurt nog te weinig.

PAN ACADEMY: gratis online leerplatform

Voedingswetenschap voor iedereen toegankelijk maken. We weten dat voeding een grote invloed heeft op onze gezondheid, maar tegelijkertijd wordt het onvoldoende benadrukt in de medische opleidingen. PAN is op een missie om dit te veranderen door hun kennis op het gebied van voeding en gezondheid aan te bieden in de vorm van e-learning modules. https://pan-int.org/academy/

BOSWANDELING MET HOND

Dat de Jan van Haasteren-poster, met punaises tegen het plafond boven de tandartsstoel, niet meer van deze tijd is snapt iedereen. Menig tandarts monteerde al een plat videoscherm tegen het plafond. Het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis in Goes gaat een stapje verder. Daar wordt op verzoek een aquarium, boswandeling of een dierentuin op plafond of muur geprojecteerd. Over de hele muur of het hele plafond wel te verstaan. Nog een stapje verder maar van een iets andere orde is AINAR, een app op je telefoon die je alvast in de wachtkamer gaat afspelen. De bedoeling is dat het je controle geeft over je angst voor, met name, naalden. De AINARapp is ontwikkeld door onderzoekers van de Universiteit van Tilburg en Sanquin.

Kikkerland

In Japan kun je iets van Kikkerland tegenkomen in de in winkel van KAIYUKAN. Als je ‘Kikkerland’ als label ziet op innovatieve producten dan word je dubbel verrast. Je weet zeker dat het Nederlandse wortels moet hebben en je verbaast je erover dat je dit niet eerder in Nederland hebt gezien. En de tweede verrassing is het

bijzondere van de producten. Niet alleen het product is anders-dan-anders, zelfs de verpakking straalt bijzondere vormgeving uit in vorm en kleur.

Een Nederlander (Jan van der Lande), die op een woonboot op de Hudson (Upper West Side - New York) woont heeft, ongeveer dertig jaar geleden Kikkerland opgericht. In Amerika spreken ze van een Iconic Dutch Design Company. Het is een ontwerpstudio die eigen ontwerpen en die van gelieerde kunstenaars/ ontwerpers wereldwijd verkoopt. Elk jaar komen er gemiddeld 300 nieuwe ontwerpen uit. Bij benzinestation Haarrijn/Breukelen lagen deze 'acupressure rings' van Kikkerland. Het ‘relieves tension’ en het zag er weer heel bijzonder fraai uit. Aan NVBT Magazine medewerker Jason Wong, arts voor algemene geneeskunde en acupuncturist, gevraagd of deze ringen ook echt werken. “Maar natuurlijk werken ze, je kan er alleen niets specifiek mee behandelen. Of: Geef een aap een pistool en hij gaat er heus wel mee schieten maar of hij de schietschijf precies in het midden zal raken is onwaarschijnlijk.” Nou ja, het ziet er in ieder geval wel heel fraai uit...

De hoek van de KWAKZALVERS

In het vorige NVBT-Panel (NVBT Magazine 26-2, pagina 40) was de vraag waarom biologische tandartsen het anders doen dan de universiteiten onderwijzen. Aan het woord komen Jerry Baas, tandarts in Amsterdam en Peter de Vries, hoofdredacteur van NVBT Magazine. De ‘paneldiscussie’ eindigde met de woorden dat het daarna oorverdovend stil bleef. Maar na het verschijnen van het blad pakte Baas toch de digitale pen weer op. Hij had het blad ontvangen en kon dat en de vele interessante arti-

kelen wel waarderen. Al vond hij het vreemd dat hij neergezet werd als iemand uit de hoek van de ‘anti-kwakzalverij-club’ in plaats van een nieuwsgierige tandarts die zich afvraagt waarom biologische tandartsen doen wat ze doen ondanks de vele tegengeluiden. Het was niet de bedoeling om Baas in de hoek van de ‘anti-kwak’ te plaatsen. De ideeën van de bio-energetische tandartsen tegenover de opvattingen van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) zetten was echter niet de beste invalshoek. Nieuwsgierigheid had het uitgangspunt kunnen zijn van Baas’ vraag. Tevens werd de indruk gewekt dat de aangehaalde reactie van de VtdK niet nieuw maar slechts het artikel uit 2016 op hun site betrof. Nieuwsgierigheid is heel goed en waarschijnlijk de reden dat biologische tandartsen het anders (zijn gaan) doen dan universiteiten onderwijzen.

Comirnaty

ACUPUNCTUUR

Er is wetenschappelijk bewijs voor de werking van acupunctuur én muziektherapie bij het verlichten van klachten van bijwerkingen die kankerpatiënten tijdens de behandeling ervaren. Er zijn positieve resultaten gepubliceerd met wetenschappelijk bewijs vanuit klinische onderzoeken fase 1 en case reports. Muziektherapie scoort iets hoger in de klinische aanbevelingen. Voor meditatie zijn de resultaten nóg beter: wetenschappelijk gepubliceerde positieve resultaten vanuit klinische onderzoeken fase 2 & 3 en klinisch zeer goede resultaten waargenomen. Op https://www. rijnstate.nl/im meer informatie en aanbevolen complementaire zorg (therapiëen) voor kankerpatiënten.

Dit is de officiële naam van wat in de volksmond het Pfizervaccin heet. Comirnaty, spreek uit: koe-mir'na-tee is de marketing naam waaronder Pfizer-BionTech hoopt veel te gaan verkopen. Het door Pfizer ingeschakelde Brandinstitute, gespecialiseerd in het ontwikkelen van merknamen en merkidentiteiten, heeft de woorden 'Covid-19, community, immunity, and mRNA' gehusseld en toen kwam er 'Comirnaty' uit. In april 2020 is die naam geregistreerd. Andere voorstellen vielen af, waaronder: Covuity, RnaxCovi, Kovimerna, and RNXtract. Namen bedenken en geregistreerd te krijgen is een kostbaar en moeilijk proces. De naam moet uniek zijn, gemakkelijk te onthouden en niet verward worden met andere medicijnen. Geen wonder dat het vaccin zo duur is. En dat terwijl ook nog niemand die naam gebruikt. Overigens heeft Pfizer directeur Small inmiddels in een COVID-hoorzitting bij de Europese Unie verklaard dat hun vaccin de overdracht van het virus niet tegengaat, waaruit sommige Europarlementariërs de conclusie trokken dat het vaccinatie-paspoort dus niets anders was dan een vaccinatie dwangmiddel.

Op bezoek bij

Met dit interview met tandarts Naomi Doelen start ik een nieuwe reeks van estafette-interviews met tandartsen die ieder op hun eigen manier te kennen geven dat ze een, in welke vorm dan ook, tandheelkundige holistische visie hebben. Met deze reeks wil ik onder de aandacht brengen dat de vele holistische visies op de tandheelkunde steeds dichter bij elkaar komen te staan en dat dit niet meer het ‘alleenrecht’ van de bio-energetische tandarts is. Dit is een zeer goede ontwikkeling in ons vak die de patiënten ten goede zal komen.

TEKST ARJAN STARRENBURG | BEELD: DIEDERICK INGEL

Vandaag ben ik op bezoek bij Naomi Doelen in Rotterdam. Zij is moeder van twee lieve kinderen en woont samen met haar partner in Muiden. Een heel sportieve vrouw, die nooit stil kan zitten en veel sporten heeft beoefend zoals paardrijden, pilates, kitesurfen en nog veel meer. Toch heeft zij nog tijd om met passie haar beroep als tandarts uit te oefenen en haar passie te delen met anderen. Via haar website bitedentistry.nl trok zij mijn aandacht en dit was de aanleiding voor een tocht naar Rotterdam. Daar is Naomi twee dagen per week werkzaam bij Proclin Rotterdam en daarnaast werkt zij ook in Maarssen en geeft zij cursussen functionele tandheelkunde. Met dit cursusaanbod leert zij collega’s om te gaan kijken naar het grote geheel achter veel tandheelkundige problematiek.

Na een gastvrije ontvangst in de prachtige nieuwe locatie van Proclin konden wij in alle rust beginnen met de vragen aan Naomi.

Beste Naomi, kun je mij in het kort vertellen hoe en waarom je terecht bent gekomen op de plaats waar je nu zit als tandarts?

De eerste interesse hiervoor is gewekt nadat ik als klein meisje met paardrijden ge-vallen ben en mijn melkvoortanden verloren heb. Alles is toen scheefgegroeid en daarom wilde

ik orthodontist worden, omdat ik zelf heb ervaren hoe belangrijk het is om een goed gebit te hebben. Deze orthodontistendroom is verdwenen toen ik later tandheelkunde ging studeren en ik mij heb verdiept in de ‘hoe’s en waarom’s’ in de tandheelkunde. Nu ik inmiddels alweer tien jaar werkzaam ben in de tandheelkunde is deze oude droom toch weer een beetje aan het terugkomen omdat goede orthodontie zo ontzettend belangrijk is. Als moeder van twee prachtige kinderen wil ik mijn kinderen de best mogelijke ontwikkeling geven en daarbij is een goede ontwikkeling van het gebit (en daarmee airway) één van de belangrijkste.

Welke opleidingen heb je allemaal gevolgd?

Na mijn middelbare school ben ik met veel toewijding en plezier aan de ACTA gaan studeren. Na mijn afstuderen ben ik eerst tandartsuren gaan draaien, waar met name de gehandicaptenzorg mijn grote passie was en ook nog steeds is. Het liefdevol mensen helpen is voor mij de kern van mijn werkgeluk. Ik ben mij verder gaan verdiepen in de tandheelkunde, omdat ik ook ingewikkelder problematiek wilde oplossen en niet simpel-

weg ‘gaatjes-vul-tandheelkunde’ wilde doen. In dit proces heeft mijn collega Pieter van Elsas, tandarts implantoloog in Amsterdam, me heel erg geïnspireerd. Hij heeft mij onder meer duidelijk gemaakt hoe belangrijk occlusie, goede voeding en ademhaling is. Hij adviseerde mij naar de opleiding van John Kois te gaan. Ik heb toen samen met mijn studiegenoot Willemijn van Susante in Amerika deze opleiding geheel afgerond. Daarna zijn we samen Bite Dentistry begonnen in Amsterdam. Op dit moment ben ik ook actief om het enorme belang van op een goede manier ademhalen onder de aandacht te brengen bij onze beroepsgroep, omdat dit zo belangrijk is voor een goede ontwikkeling van het gebit. En zo komt dan toch weer die oude droom van orthodontie bovendrijven. Ik doe dat onder de noemer Airway dentistry.

Ik heb overigens ook nog een opleiding voor visagist gevolgd, die ogenschijnlijk niets met tandheelkunde te maken heeft. Ik heb hier echter geleerd om heel anders en beter naar een gezicht te kijken en daar maak ik dus ook veelvuldig gebruik van in mijn restauratieve werk. Een gezicht moet in harmonie zijn en tandheelkunde is daar wel een onderdeel van, maar het moet passen in het geheel.

Nu we het over de vele vormen van tandheelkunde hebben en alles wat hiermee te maken heeft, wil ik graag van je weten: Wat vind je van de ontwikkeling van ons vak tandheelkunde in Nederland?

Ik vind het heel goed om te zien, dat er steeds meer ‘after college’ cursussen worden aangeboden aan pas afgestudeerde tandartsen, die ook uitstekend geschikt zijn voor collega’s die zich meer willen verdiepen in het tandarts-vak.

Dat is natuurlijk positief, maar het maakt indirect ook duidelijk dat de universitaire opleiding steeds meer is uitgehold.

Het is dus min of meer noodzakelijk om dit soort opleidingen te volgen. Op de huidige universitaire opleiding wordt helemaal niet meer geleerd hoe een volledige prothese gemaakt moet worden, terwijl dit mijns inziens juist het startpunt is om te doorgronden wat de basis is voor goed functioneren van het hele

mondgebied. Dat inzicht krijg je niet door tand voor tand te restaureren. Ik vind het jammer, dat juist de echte oorzaak van verval van het gebit vrijwel niet wordt onderwezen. Om echt duurzame restauraties te maken dien je inzicht te hebben over waarom het in eerste instantie al fout is gegaan. Ik kom dan automatisch op de basisfilosofie van Bite Dentistry. Goede functie, juiste ademhaling en natuurlijk preventie. Preventie blijft mijns inziens het allerbelangrijkste. Als je al deze risico’s onderkent, dan kan je betere en duurzamere tandheelkunde bedrijven. Ik zie dit helaas te weinig onderwezen worden in de universitaire opleidingen. Is het ons doel om een paar mooie tanden in een boog te zetten of gaan we liever voor een totaal en duurzame behandeling. Ik vind deze ontwikkeling jammer. Tegenwoordig ligt de focus namelijk erg bij de esthetiek. Dat is ook heel belangrijk, maar als je vanuit functie denkt dan volgt de esthetiek automatisch. Andersom is dit helaas niet altijd het geval.

Als je dan dieper naar de oorzaken gaat zoeken bij een patiënt, dan kan ik mij voorstellen dat je ook samenwerkt met andere beroepsgroepen dan alleen de tandheelkundige. Werk je ook samen met andere beroepsgroepen bij het behandelen van jouw patiënten? Zeker weten! Natuurlijk, want vaak kan ik het als tandarts niet alleen. Ik werk bij-voorbeeld samen met chiropractors, osteopaten, OMFT-

logopedisten en acupuncturisten. Ik kan niet alles vanuit de tandheelkundige hoek oplossen, maar heb wel duidelijk een idee dat er vaak een beter therapieresultaat te verkrijgen is als je samenwerkt. Ik werk heel veel met OMFT-logopedisten, omdat verkeerd slikken en mond ademen funest zijn voor een goede ontwikkeling van de tandenbogen. Het is mogelijk de eerste oorzaak van het ontstaan van ernstige malocclusies.

Is functionele tandheelkunde in jouw ogen te vatten onder de noemer biologische tandheelkunde?

Ik weet eigenlijk niet waarom biologisch zo anders moet zijn dan functionele of holistische tandheelkunde. Als ik aan biologisch denk, dan denk ik ook aan duurzaamheid en met name wat voor materialen je gebruikt en hoe die worden geproduceerd. Dan blijken die materialen helemaal niet zo ‘biologisch’ te worden geproduceerd of duurzaam te zijn. Natuurlijk zijn er verschillen in materialen, die voor het lichaam meer biocompatibel zijn dan andere minder goede materialen. Maar voor mij is biologisch ook recyclen van materialen en een niet milieubelastend productieproces. Hier zijn we nog lang niet.

Arjan: Ik moet bekennen, dat ik bij Albert Heijn bij de term wel aan deze door jou genoemde normen van biologisch denk, maar dat ik heel narrow minded in de tandheelkunde bij materialen ben uitgegaan van hoe biocompatibel het materiaal is voor de patiënten. Ik werk met monomeervrije composieten en ik implanteer met Zirkonium implantaten om zoveel mogelijk “metal free” te werken. Zo wordt de patiënt het minste belast door negatieve materiaaleigenschappen.

Wij kijken in de tandheelkunde voorwaarts en noemen dat biologisch. In de tandheelkunde kijken wij dus (nog) te weinig naar achteren. Pas dan kan je de term biologisch echt gebruiken.

Wat vind je van therapieën als acupunctuur en neuraaltherapie?

Naomi: Ik heb helemaal geen kennis over neuraaltherapie. Over acupunctuur weet ik

iets meer, omdat ik zelf heel goede ervaringen heb met acupunctuurbehandelingen. Van kinds af aan heb ik acupunctuurbehandelingen ondergaan voor allerlei klachten. Ik reed toen veel paard en ben er helaas nogal eens vanaf gevallen. In dat herstel hielp acupunctuur heel erg goed. Eerst werd ik door mijn vader en moeder gestuurd maar ook later als volwassen persoon, tot zelfs kortgeleden heb ik voor mijzelf afspraken gemaakt bij de acupuncturist. Ik weet dus dat het werkt en vind het jammer dat ik daar zo weinig kennis van heb. Met name kennis over de relaties van meridianen en de gebitselementen lijkt mij een waardevol, om op een nog bredere manier verbanden en dus diagnoses te kunnen maken.

Nu we van jou een nieuwe invalshoek hebben gehoord over biologisch wil ik graag weten van je in welke mate jij jezelf biologisch noemt?

Of bio-energetisch?

Ik heb hier nooit over nagedacht, maar ik heb mijzelf nooit biologisch genoemd. Als ik mijzelf biologisch zou noemen moet ik naar mijn idee veel meer kennis hebben over hoe alles werkt in het lichaam met ook alle alternatieve kennis. Maar ook de door mij genoemde recyclingketen hoe bijvoorbeeld biologisch afbreekbare composieten esthetisch hetzelfde resultaat geven als de huidige composieten.

Ik heb daar dan eigenlijk onvoldoende kennis over. Toch heb ik het idee, dat ik veel holistischer tot mijn verbanden en diagnoses kom dan het overgrote deel van mijn collega’s in Nederland.

Ik noem mij dus gewoon tandarts die kijkt naar het totaal.

Heb je suggesties hoe de tandheelkunde zich zou moeten ontwikkelen?

Je ziet aan de ene kant steeds meer tandartsen zich ontwikkelen in een deelspecificatie binnen ons beroep en aan de andere kant hoor je de patiënten roepen, dat ze graag een tandarts willen, die zoals vroeger overal verstand van heeft. De waarheid ligt zoals gebruikelijk weer in het midden. Je moet je als tandarts ontwikkelen in wat je leuk vindt. Ik ben ervan overtuigd, dat je dan ook goed wordt in dat gedeelte van je vak. In de huidige tandheelkundige tijd is het eigenlijk onmogelijk geworden om goed te zijn in alle facetten van ons vak. We moeten er echter wel naar streven om de patiënt zoveel mogelijk tegemoet te blijven komen en ze niet maanden hoeven te wachten om bij een volgende deskundige terecht te kunnen voor een consult. Ik ben voor een brede kijk op de tandheelkunde.

enkel probleem. Als je die logisch ontstane diagnose dan biologisch wilt noemen is dat aan de tandarts zelf. Ik heb daar geen bezwaar tegen. Veel belangrijker is, dat er door de verschillende inzichten met respect moet worden samengewerkt. Het is mijns inziens juist goed om ook van de niet reguliere kennis gebruik te maken. Als je niets ziet, wil nog niet altijd zeggen dat er dan ook niets is. Hier kan dan juist de kennis van acupunctuur, neuraaltherapie en osteopathie de patiënt net wel dat stukje verder helpen in genezing. Daar wordt uiteindelijk de patiënt vaak alleen maar beter van. Het “beter worden” van de patiënt is toch uiteindelijk onze gemeenschappelijke deler?

Ken jij collega tandartsen, die je aan zou willen wijzen voor een volgend interview?

Ik denk dan gelijk aan Annemie Grobbink die iets moois heeft neergezet met haar praktijk ‘Dé Tandenkliniek in Amsterdam’.

Dank voor dit inspirerende interview en heel veel succes met je werkzaamheden.

Verslag van de Algemene Ledenvergadering van 22 september 2022

Over de basisprincipes van biologisch handelen

Aanwezig negen leden, drie bestuursleden en Peter Helderop (logopedist).

De vergadering wordt gevoerd onder het genot van een avondmaaltijd.

Volgend jaar is er weer een verslag van de penningmeester.

De kascontrolecommissie bestond in 2021 uit Bert Heintzberger en René Blok.

De volgende kascontrole (2023) is door René Blok en Maartje Brands.

TEKST: FRANK GOOSSENS, TANDARTS | BEELD: PETER HELDEROP, LOGOPEDIST

VAN DE PENNINGMEESTER:

Een van de huisbanken wordt opgezegd omdat deze € 100,- per jaar extra gaat rekenen voor dezelfde service. De reserve wordt toegevoegd aan de betaalrekening bij Triodos.

Belangrijke vraag: Gaat Arjan Starrenburg door als voorzitter? Dat kan als 75% van de aanwezige leden daarmee instemmen. Stelt iemand zich kandidaat en heeft daarvoor één of meer medestanders, dan is het bestuur verplicht af te treden en verkiezingen uit te schrijven. Er zijn geen tegenkandidaten en iedereen vindt Arjan prima functioneren. Hetzelfde geldt voor Nico Kamphorst. Hij is ook door de standaardtermijn heen.

Contributie is nu € 150,- per jaar en dat vindt de penningmeester hoog genoeg. Dit is inclusief het abonnement op NVBT Magazine. Arjan heeft een wens. Omdat de kosten voor het magazine omhoog zullen gaan en we de prijs voor de niet-leden niet willen laten stijgen, kan onderzocht worden of de contributie omhoog kan om dit te bekostigen. Penningmeester Nico Kamphorst en hoofdredacteur Peter de Vries krijgen van de vergadering mandaat om hier een beslissing over te nemen. Verwachte stijging: tien tot twintig euro per lid. Seniorleden en

studentleden betalen overigens al 50% van de contributie. Bij een verhoging stijgen deze navenant mee.

SAMENWERKING

Vanuit de NAAV is het verzoek om deel te mogen nemen aan het NVBT Magazine. De vergadering vindt dat prima, het blijft het NVBT Magazine heten. Nico en Peter krijgen van de vergadering ook het mandaat om dit met de NAAV uit te puzzelen. Vraag vanuit de zaal: “Hoe gaat dat met de neuraaltherapeuten?” Die vereniging is opgegaan in de AVIG en vormt daar een eigen vakgroep zonder eigen budget. Ze kunnen wel een inhoudelijke bijdrage leveren in de vorm van kopij. Samenwerking met de AVIG als geheel betekent daarin opgaan, dus geen zelfstandigheid meer van de NVBT. Dit is niet gewenst. Tot slot wordt er stilgestaan bij de uitstekende kwaliteit en vormgeving van het magazine. Het is een echt goed visitekaartje voor de NVBT.

In het algemeen zie je dat steeds meer praktijken stellen een holistische visie te hebben. Arjan gaat proberen deze mensen te interviewen voor het magazine. Lang niet al die collega's zijn lid.

OPLEIDING EN TRAINING

Wat wil de vereniging de komende jaren bereiken? We zijn geen beroepsvereniging, maar een club die de bio-energetische tandheelkunde bevordert. Naast wat we al doen, is er vraag naar de normen waar we aan moeten en willen voldoen. En er is vraag naar een opleiding voor de nieuwe biologische tandarts en mondhygiënist. Die opleiding is er nog niet. Maar er wordt wel gewerkt aan een nieuwe beginnerscursus over de basisprincipes van biologisch handelen, met bekende sprekers op bijvoorbeeld een paar vrijdagen. De cursus gaat niet zozeer de diepte in, maar laat de deelnemers kennismaken met de achtergronden en de mogelijkheden. Niet alleen de additieve wijzen, zoals het zoeken naar stoorvelden, maar ook naar gezonder materiaalgebruik. De vakgenoten kunnen daarna de diepte ingaan met de bestaande gerichte opleidingen. Of ze kunnen gerichter verwijzen naar de bio-energetische therapeuten. Je bent eigenlijk al biologisch bezig als je in de anamnese zoekt naar een relatie tussen de mond en een algemeen lichamelijk probleem. Onze meerwaarde is dat wij boven tafel kunnen krijgen of iemands klacht tussen de oren zit, of dat er werkelijk een causaal verband is tussen een gebitsprobleem en een klacht elders in het lichaam. Als voorbeeld wordt genoemd hoeveel problemen er kunnen ontstaan door alleen al verstoring van de beet. Dit heeft via de kleine hersenen soms enorm veel invloed op iemands leven. Tot bedwateren toe. En over stoorvelden: 80% daarvan zit in het hoofd-halsgebied.

Het mission statement van de NVBT: we willen de biologische tandheelkunde/mondzorg stimuleren, niet reguleren. Wij proberen een antwoord te laten geven op de vragen van patiënten en therapeuten. Want die komen dezelfde problemen tegen, maar zetten die vaak in een andere context. We willen een meer integrale benadering.

LOGOPEDIE

De rest van de avond wordt gevuld met een voordracht van Peter Helderop, logopedist met meer dan 30 jaar ervaring, over zijn visie

op de invloed van de tongspieren op de groei van de kaken en de stand van het gebit. Een te grote proale tongdruk heeft een zo grote invloed op de stand van de voortanden, dat er geen orthodontie tegenop kan. Zijn behandelingen zijn erop gericht een gezond evenwicht te bereiken tussen de intra- en extraorale musculatuur. Een speciaal opgeleide logopedist is bijvoorbeeld in staat om met relatief eenvoudige middelen de tongdruk een opwaartse richting te geven. Dat zijn middelen en methodes waar de tandarts echt niet in thuis is. En helaas ook niet elke logopedist.

Eigen foto

Van boven naar onder: Foto 1 en 2: Beginsituatie. Foto 3: Na 3 maanden Foto 4: Na 6 maanden

Symposiumverslag Leven, Licht en Liefde

Daarnaast vertelde Roel van Wijk over het licht in de cel, dat mitochondriën kleine vonkjes teweegbrengen.

In een cel zitten 1.000 tot 10.000 mitochondrien, dat zijn de oude bacteriën die nu samenleven. Ieder mitochondrion heeft eigen DNA om te kunnen functioneren als energieproducent, door samen te werken op een ‘working on demand' basis. Licht heeft hierin een sleutelrol. Zenuwcellen zitten vol met mitochondriën, daardoor zijn het de vervoerders van het elektrisch (licht) signaal. Licht kan dus een communicatieve functie hebben, wat betekent dat licht bewustzijn is. Dit licht kan worden vervoerd door de intracellulaire matrix, de

collagene vezels tussen de cellen.

De stelregel van Roel van Wijk: ‘Materie is gestold licht’, een stapje verder is dat het licht de verbindende factor vormt tussen het tijdloze bewustzijn en de materie waar de tijd heerst.

Hierna nam Maartje Wijnhoven het woord. Zij vertelde over neuraaltherapie volgens dokter Harry Lamers. Dokter Lamers kwam op haar pad, nadat haar vader een zwaar invaliderende hersenbloeding heeft gehad. Haar moeder had op eigen initiatief een afspraak gemaakt met dokter Lamers. Toen zij terugkwamen met de rolstoeltaxi zag Maartje dat haar vader een fietser nakeek.

INTEGRATIE BIOFOTONEN, NEURAALTHERAPIE EN WONDERMERIDIANEN IN DE ACUPUNCTUUR

De dag begon met muziek. 'Liebe ist ein süsses Lied' Door de zangers en pianist. Daarna sprak professor Roel van Wijk over licht. Biofotonen zijn vast te leggen als je een persoon in een donkere kamer legt. Voornamelijk de handen en de hals lichten dan op.

TEKST: MARIANNE GEUZEBROEK, MONDHYGÏENIST | BEELD: P.J. DE VRIES

Maartje Wijnhoven Bert Heintzberger en Marianne Geuzebroek

Iets wat hij tot dan toe nog niet kon. Dit maakte haar nieuwsgierig. Wat was daar gebeurd? Een jaar later liep haar vader de kamer van de neurochirurg in, die bijna van zijn stoel viel van verbazing.

Maartje werkt nu als natuurgeneeskundige en Heilpraktiker in de praktijk van dokter Lamers.

Door procaïne vloeistof in te spuiten in kwaddels net onder de huid, krijg je een potentiaalverschil in het celmembraan. Cellen die eerst niet zuurstof doorlatend waren zijn dat nu opeens wel, daardoor kunnen de cellen weer met elkaar communiceren, stoffen opnemen en uitscheiden.

Maartje ging in op de theorie van dat potentiaalverschil van de cel, de repolarisatie met behulp van procaïne, over de ademhalingsketen, enzymen en co-enzymen en over het Cytochrome A3. De ideale redox potentiaal is +290 mV en dat is precies de redoxpotentiaal van procaïne.

Er zijn een aantal punten die standaard geprikt worden. De mond, de schildklier, achter in de nek en het buikgebied.

'Van de zolder naar de kelder moeten alle stoplichten op groen' is de slogan van dokter Lamers.

Daarna benadrukte Maartje het belang van vitamine B12. Er zijn veel klachten die veroorzaakt worden door een tekort aan vitamine B12. Een belangrijk inzicht, vond ik.

De laatste voordracht werd gehouden door Bert Heintzberger over de wondermeridianen, neuraaltherapie en zelfhypnose.

Wondermeridianen zijn de eerste meridianen die gevormd worden in het embryo. Daarin ligt alle genetische en karmische informatie opgeslagen. Daardoor is het behandelen van de wondermeridianen vaak zeer effectief. Het is onze basis.

Zo'n wondermeridiaan kan je behandelen door de punten volgens Harry Lamers te openen en daarna te kijken wat er daar aan de hand is.

'Van de zolder naar de kelder moeten alle stoplichten op groen' is de slogan van dokter Lamers.

Hiervoor kan je kaarten gebruiken. Vervolgens kiest de patiënt een getal van zes cijfers en kan, o.a. middels zelfhypnose, deze informatie op de wondermeridiaan wissen. Aan de hand van een casus verduidelijkte Bert hoe effectief dit is.

Een jongetje van 10 jaar met een ernstig ADHD-beeld, bleek een heel traumatische geboorte te hebben gehad.

Bert had bij de jongen het meesterpunt van de Dai Mai (behorend bij het Harry Lamers gebied) geopend en de affirmatie op een briefje geschreven: “Ik heb de gedachte dat ik bij mijn geboorte dood zou gaan optimaal verwerkt. Dat is nu verleden tijd. Er heerst nu rust en vrede in mijn lichaam. Ik vertrouw nu volledig op mijn moeder. Mijn hersenen gaan zich nu optimaal ontwikkelen”.

De jongen heeft toen kaarten uitgezocht en zes cijfers. Door de cijfers in zijn hoofd te herhalen, kwam hij in een diepe zelfhypnose, waarbij opvallend was, dat hij in een foetushouding ging liggen. Het leek net alsof hij zijn geboorte naspeelde, omdat hij langzaam uit het dekentje, waar hij onder lag, vandaan kroop. Een paar weken later vertelde zijn moeder dat hij met Lego begint te spelen, iets wat hij vroeger niet deed. Hier maakte zij uit op dat hij meer verbanden gaat zien. Ook lijkt hij iets rustiger in zijn gedrag.

We hebben de dag afgesloten door met elkaar een Qi gong oefening te doen, om de frequentie van de mensheid te verhogen, opdat de mensen minder hebzuchtig zijn, de aarde en elkaar meer gaan respecteren, zodat men weer in harmonie met elkaar en met de natuur gaat leven.

Bert en ik hebben daar samen de kaarten en getallen voor uitgezocht en samen met alle deelnemers hebben wij de negatieve energie omtrent dit onderwerp geheeld en gezuiverd. Dat was weer een geweldige ervaring...!

DE PIJNVRIJ METHODE

Voor deze editie van het NVBT-magazine was ik op bezoek bij Henk Karssen van de Pijnvrij-methode in Driehuis.

De pijn komt voornamelijk doordat spieren verkorten omdat ze te eenzijdig gebruikt worden en het bindweefsel uitdroogt en verhardt.

TEKST: MARIANNE GEUZEBROEK BEELD: DIEDERICK INGEL

Hoe bent u hier zo bijgekomen?

Puur toeval! Na een aantal jaren in de sportmassage en triggerpointtherapie te hebben gewerkt, kwam het als vanzelf op mijn pad. Ik was eens in Duitsland en liep per toeval tegen deze methode aan. De Pijnvrij-methode volgens "Liebscher und Bracht". Ik dacht als deze methode is wat ze beweren, dan is het goud! Vervolgens ben ik erover gaan lezen en vond het zo'n fantastische methode dat ik de opleiding ben gaan doen in Duitsland.

Het is een manuele therapie voor pijnbestrijding, waarbij geen medicatie of injecties worden gebruikt en waarbij we chirurgie proberen te voorkomen.

Ik behandel voornamelijk mensen met artrose en chronische pijnklachten aan knieën en heupen.

En nek-, schouder- en lage rugklachten. Voor de tandheelkunde behandel ik af en toe mensen met kaakklachten veroorzaakt door klemmen of knarsen.

Mijn patiëntengroep bestaat voor het grootste deel uit mensen van boven de vijftig die door hun levenswijze, bijvoorbeeld te hard werken in een eenzijdige houding of overmatig sporten, in de problemen zijn gekomen.

Wij gaan ervan uit dat de artrose zelf niet pijnlijk is. De pijn komt voornamelijk doordat spieren verkorten omdat ze te eenzijdig gebruikt worden en het bindweefsel uitdroogt en verhardt. Het gewricht wordt in een verkeerde stand getrokken waardoor er een pijnsignaal afgegeven wordt als een alarmsignaal. Die alarmsignalen worden afgegeven vanuit bepaalde plekken in de spier of op aanhechtingspunten aan het skelet.

Wat ons daarom te doen staat is de spieren weer op lengte krijgen en de mensen stimuleren om weer meer gevarieerd te gaan bewegen. Het hele potentieel van het gewricht moet weer benut worden. In eerste instantie

doen we dat door pijn weg te nemen, met osteopressuur. Dat doen we op een aantal specifieke punten. Die punten zien wij als receptoren op het bot die de spanning meten. Deze spanning wordt doorgegeven via het centrale zenuwstelsel naar de hersenen. Als een spier te kort wordt, wordt er dus te hard aan dat punt getrokken en wordt er een signaal naar de hersenen gegeven, die dit zien als een gevaarlijke situatie. Er is mogelijk een schadelijke situatie voor het lichaam. Het pijnsignaal is er dus om ons te waarschuwen.

Wat wij doen met de osteopressuur is deze receptor nog eens extra stimuleren op een manier dat het nog wel behapbaar is voor de patiënt; we houden die pijnlijke plek langdurig vast. In het begin is het pijnlijk, maar na een tijdje denkt het lichaam: eigenlijk is er niet zoveel aan de hand, ik kan het signaal nu weer uitzetten.

Zo lopen we het lichaam helemaal na. Bij een knie bijvoorbeeld behandel ik alle punten die met de knie in verbinding staan. Als al deze punten behandeld zijn, is iemand al voor tachtig procent van zijn pijnklachten af. Daarna maken we de fascia nog los, met de speciale fascia rollers en we gaan de spieren oprekken met specifieke rekoefeningen gericht op de klacht. Deze stretchoefeningen en het rollen moeten uiteindelijk onderdeel gaan uitmaken van het dagelijks leven, want op deze manier onderhoud je je spieren optimaal en kan je pijnvrij door het leven.

DE ULTIEME HAPPY HASHIMOTO GIDS

In het vorige NVBT Magazine (26-2 zomer 2022, pagina 28) vertelt Vera Kamphorst over het Hashimoto Eliminatiedieet. Het dieet vormt de kern van het boek dat ze schreef, haar gids voor mensen met de ziekte van Hashimoto, de meest voorkomende auto-immuunziekte. Inmiddels verscheen er ook al een gids van haar hand voor mensen met de ziekte van Hashimoto in de overgang. Kamphorst is met recht zelf ook een gids te noemen. Ze heeft persoonlijk de weg moeten bewandelen als Hashimoto patiënt en ontdekte een aangenamer levenspad dan die deze patiënten doorgaans gewezen wordt. Dat heeft wel wat voeten in de aarde gehad.

Haar vastberadenheid en doorzettingsvermogen en het simpele feit dat ze zich niet wenste neer te leggen bij de dooddoener ‘Leer er maar mee leven’ leverde deze mooie routekaart op. En de vele mensen die een trage schildklier hebben mogen haar daar heel dankbaar voor zijn. Ze laat zien dat het niet nodig is om te leven met de restklachten van een trage schildklier en dat je de regie over je eigen gezondheid kan nemen.

Als je niet meer weet hoe ‘normaal’ aanvoelt Chronische ziekte is vreselijk voor patiënten. Uitputting en frustratie, onbegrip en ondraaglijk lijden. Dokters kunnen er ook niets

mee. Ze willen maar kunnen vaak niet doen wat ze gewend zijn: mensen beter maken. Ook missen ze kennis over de ziekte, kennis die de patiënten wel hebben. Eigenlijk zijn artsen bang voor patiënten die ze niet kunnen helpen. Bij een (ernstig) tekort aan schildklierhormoon heb je schildkliermedicatie nodig. Punt. Maar daarna begint het pas en staan veel patiënten in de kou. Kamphorst neemt je bij de hand en laat zien hoe je vanaf dat moment, samen met een begripvolle en ondersteunende arts, je weg naar een fijner leven met Hashimoto kan vinden. Dat gaat niet vanzelf er wordt wel wat van je verwacht. Het vergt grote inzet maar de beloning is het waard. Patiënten weten wat het is om een ziekte te hebben maar begrijpen niet altijd wat er pre-

cies aan de hand is. In dit boek wordt helder en duidelijk uitgelegd wat er allemaal gebeurt in het lichaam en waar het aan schort. Je ziet hier hoe grondig Kamphorst te werk is gegaan. Omdat ik zelf geen Hashimoto patiënt ben is het heel veel informatie die overweldigend is. Voor lotgenoten lijkt het me fantastisch dat je zoveel inzicht krijgt in waarom de klachten zijn ontstaan.

Hallo, ik ben Hashimoto

Voor de meeste mensen is gezondheid vanzelfsprekend. Een patiënt die een autoimmuunziekte heeft zal heel lang een enorme strijd voeren om de buitenwereld niet te ‘belasten’ tot het niet meer gaat. De omgeving van de patiënt is dan vaak heel erg verbaasd en heeft niet in de gaten gehad hoeveel lijden daaraan vooraf is gegaan. Kamphorst stuurde in 2015, toen ze door Hashimoto in de ziektewet belandde, haar collega’s een brief waarin Hashimoto zich voorstelt. Ook maakte ze een open brief die je van haar website kan downloaden en aan familie en vrienden kan sturen. Ook hierin legt ze duidelijk uit wat het betekent om patiënt te zijn. Begrip van je omgeving is een heel erg belangrijk onderdeel om de moeilijke weg naar een prettiger leven met een ziekte te kunnen bewandelen.

Trigger

Waarom krijgt de een wel een chronische ziekte en de ander niet? Ik heb me dat vaak afgevraagd. Het antwoord wordt in dit boek in slechts twee zinnen gegeven: Er moet sprake zijn van een genetische aanleg, een trigger

IK HEB EEN TRAGE SCHILDKLIER WAT NU?

Wanneer schildkliermedicatie alleen niet helpt om weer gezond te worden. Auteur: Vera Kamphorst ISBN: 9789464371628 Website: www.hashimoto.nl Verschenen in 2021

LEZERSAANBIEDING

Speciaal voor lezers van het NVBT Magazine. Voor uzelf of voor in de wachtkamer en/of praktijk. Bestel nu zonder verzendkosten en met 20% korting via www.hashimoto.nl Kortingscode: NVBT2022 Kortingsactie eindigt op 1 december 2022.

en een chronisch geactiveerd immuunsysteem. De trigger is bij iedereen anders. En als je geluk hebt wordt het nooit getriggerd. In het verleden is in dit magazine al geschreven over verschillende triggers. Er is niets dat je kunt doen om te voorkomen dat je getriggerd wordt, simpelweg omdat je niet weet wat het is. Of gaat zijn. Soms kun je vermoeden wat het is geweest. Er komt daarna nog maar één uitweg en dat is proberen de gevolgen zoveel mogelijk op te vangen en je leven zo inrichten dat de gevolgen zo min mogelijk invloed krijgen op je kwaliteit van leven. Dit boek is een waardevolle hulp daarbij. Zo wordt momenteel in de reguliere geneeskunde nog niet standaard een aanpak met voeding en leefstijl aangeboden aan patiënten met een

MICROBIOOM

Het verteren van voedsel begint in de mond. Al eet je nog zo gezond, als je spijsvertering niet goed werkt heb je daar niets aan. Een slechte spijsvertering is een aanslag op het immuunsysteem.

trage schildklier of de ziekte van Hashimoto. (90% van de trage schildklier-patiënten heeft de ziekte van Hashimoto). Complementaire zorg pakt dit beter op en je kunt ook veel zelf doen, zeker met de hulp van Vera Kamphorst, haar website en haar boek(en).

Slachtofferrol

Als je luistert naar je lichaam als het fluistert, hoeft het niet te schreeuwen.

Erkenning van je omgeving en het voor jezelf erkennen dat je een chronische patiënt bent helpt, maar niet als je daardoor in een slachtofferrol kruipt. Want alleen jijzelf kan ervoor zorgen dat je niet hoeft te leven met restklachten als je dat niet wil. Uiteraard samen met anderen, een begripvolle goede arts en een begripvolle en ondersteunende omgeving van familie en vrienden, maar je eigen inbreng staat centraal.

Ons lichaam is een frappant delicaat systeem van nauwkeurig op elkaar afgestemde processen. Er gebeurt zoveel dat het eerder een groot wonder is dat het goed gaat dan dat we verbaasd moeten zijn wanneer er iets fout gaat. Alles is met elkaar verbonden. En het schildklierhormoon is bij ongelooflijk veel van die processen betrokken. Vandaar de enorme invloed van een trage schildklier. Kamphorst illustreert dat aan de hand van spinnenwebben die aan elkaar zitten. Trek je ergens aan een draadje zie je alle webjes bewegen.

Uniek

Helen door diepe slaap. Dat is de titel van hoofdstuk 10 van het boek. Inmiddels weten we dat Koningin Elisabeth II in goede gezondheid 96 kon worden omdat ze veel waarde hechtte aan goede slaap, aan rust en herstel. Maar hoeveel je ook hoort en leest over andere mensen die succes hebben bij een bepaalde manier van leven, we zijn allemaal té uniek. Ook Kamphorst schrijft hoe ze in het begin alles las wat los en vast zat van andere schildklierpatiënten en schoot ze bij elke tip in actie. ‘Dat moet ik ook proberen’. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gezondheid is vooral zoeken naar de perfecte balans. Het is onwaar-

schijnlijk dat je de simpele snelle oplossing voor al je problemen vindt in de verhalen van anderen. Als je weet hoe ingenieus en uniek je lichaam functioneert moet je je ook realiseren dat dat een unieke en zeer persoonlijke aanpak vergt die voortdurend opnieuw moeten worden afgesteld. Dit boek is een schatkist vol inzichten en handreikingen maar uiteindelijk moet iedereen toch wel zijn eigen weg vinden.

Alcohol

Dat ook dit boek niet ontkomt aan de persoonlijke beleving van de auteur wordt mooi duidelijk wanneer ze schrijft dat ze weliswaar weet dat alcohol heel slecht is maar ze begrip toont als je het niet kan laten staan. ‘Ook ik geniet af en toe van een goed glas wijn... of twee.’ Iemand die nooit drinkt zou hier misschien geschreven hebben dat alcoholgebruik zo ongeveer de grootste zonde is die je kan begaan. Belangrijk is dat de nadruk ligt op hoe het voor jezelf voelt. Voelt het opvolgen van adviezen op een bepaald moment niet goed en geeft het stress, leg het naast je neer. Kennelijk is het voor jou niet de juiste manier of het juiste moment. ‘Zo simpel is het.’

Wachtkamerboek

Dit is een boek dat heel goed in de wachtkamer kan liggen. Op die manier kunnen veel meer mensen deze informatie tot zich nemen en hun voordeel er mee doen, als het niet voor jezelf is dan voor iemand in je omgeving. Na het succesvolle boek ‘Ik heb een trage schildklier. Wat nu?’ komt Vera Kamphorst nu met haar tweede boek: 'Met een trage schildklier de overgang door'. In dit boek legt Vera uit wat er in het vrouwelijk lichaam verandert als de vruchtbare jaren ten einde lopen en de menopauze zich aandient. In heldere bewoordingen geeft zij een overzicht van veelvoorkomende overgangsklachten en gezondheidsrisico’s en beschrijft hierbij de rol van de trage schildklier. Ook geeft zij volop tips over wat schildklierpatiënten zelf met voeding, leefstijl en supplementen kunnen doen om de gevreesde overgangsklachten te verminderen of te voorkomen.

Evaluatie van de zoektocht naar het ontzichtbare

TEKST: BERT HEINTZBERGER | BEELD: PROF. DR. ROEL VAN WIJK

Symposiumverslag

Pointillisme/

synthese en analyse

‘Leven, Licht & Liefde’ is de titel van dit symposium door Prof. Dr. Roel van Wijk. Alle aanwezigen zijn benieuwd naar zijn voordracht, zeker waar het begrip liefde ter sprake komt. We kennen Roel al door de vele onderzoeken die hij gedaan heeft naar het bestaan en de werking van de biofotonen.

• LEVEN is wat materie doet groeien en bewegen Uitingen van leven: levende materie/ levensvormen

• LICHT is wat materie licht doet geven Uitingen van licht: lichtende materie en lichtende levende materie

• LIEFDE is wat verbindt, collectieven maakt Uitingen van liefde: diepe acceptatie van, genegenheid voor, toewijding aan

Eerste deel van de voordracht: In het eerste deel van zijn voordracht geeft Roel een historische opsomming hoe men vanaf de Grieken tot rond 1950 over het begrip leven dacht. Een ongelooflijke opsomming van onderzoekers en filosofen. Te veel om op te noemen.

• Democritus (5e eeuw v. Chr.): 'Levende materie is materie waaraan Ziel is toegevoegd.'

• Hippocrates (omstreeks 460-377 v. Chr.): 'Leven: Niets sterft en niets wordt geboren.'

Men blijft echter zoeken naar datgene dat materie doet leven, maar blijft steken in het materiële gebeuren. Verlichting begint met meten wat leeft in anatomie en fysiologie.

• De vezeltheorie: vezels vormen de basis van de embryonale ontwikkeling en voor de verschillen in de bouw van de organen.

• Elektriciteit is een onstoffelijke levenskracht die geschikt is voor onderzoek; een onstoffelijke ziel is niet langer nodig.

De vezeltheorie heeft lang standgehouden. Met de opkomst van de microscoop zoekt men de oplossing in de cel. Zo wordt de cel als eenheid van leven ontdekt.

• De cel is de eenheid van structuur, fysiologie en organisatie voor leven.

• De cel heeft een tweeledig bestaan als afzonderlijke entiteit en tegelijk als bouwsteen.

• Is de cel ook opgebouwd uit eenheden die

Divisionisme

al eenheden van leven zijn? Deze vraag blijkt later essentieel te zijn.

• De biochemie doet zijn intrede. Scheikunde krijgt plaats in het onderzoek van leven. De ontrafeling van leven in de stofwisseling begint: de biochemie van energie. Arthur Harden (1865-1940) en William John Young (1878-1942) ontdekken de rol van fosfaat in de omzetting van glucose en de eerste ATP-winst (2 ATP leveren 4 ATP).

• Leven en energie opsporen: dit leidt hooguit tot een gigantische en ingewikkelde metabolismekaart. Maar dat verklaart nog steeds het leven niet.

Tweede deel van de voordracht: Wetenschap van leven Biologie ontmoet fysica en bewustzijn.

De ontdekking van de biofotonen: Licht achter materie en achter de rol van bewustzijn en reflectie in liefde.

Leven en energie opsporen leidt hooguit tot metabolismekaart

De mens als licht

Ontdekking van Mens en Lichtvorm. Licht als niet-materiele basis van alle verschijnselen. Materie en licht zijn niet in tegenspraak. Van materie naar Licht en vice versa; het is het bewustzijn dat dit doet.

Maar waar komt licht vandaan?

De rol van de mitochondriën:

• Mitochondriën produceren fotonen

• Mitochondriën pulseren fotonen

• Fotonen stimuleren mitochondriën (Kato – c ytochroom oxidase; DNA, RNA en eiwitsynthese) (1).

• Resultaat voor 20 cm2 cellen: 300.000.000.000 fotonen per seconde. Buiten het lichaam tellen we maximaal 3 .000 fotonen per seconde.

• The discrepancy means a highly specific absorption of photons

Licht en het mitochondrion geheim

Mitochondria zijn oude bacteriën die nu samenleven (1000 tot 10.000 in een cel).

Ieder mitochondrion heeft eigen DNA om te kunnen functioneren als energie (ATP) producent. Ander deel van hun DNA heben ze opgeslagen in een beschermde omgeving: de kern van de cel. Mitochondria werken nauw met elkaar samen op 'working on demand' basis.

Foto links: Prof. dr. Roel van Wijk, 17 september in Driebergen

(1) Dat is hetgeen wat Niels Bohr in de vorige eeuw reeds zei: “Bij elke chemische reactie is er een opname en afgifte van fotonen.” en: “Licht heeft een dualistisch karakter van materie en frequentie.”

(2) Dit is ook weer Nils Bohr: licht heeft een dualistisch karakter van materie en frequentie.

De stelregel van Roel: ‘Materie is gestold licht’. Een stapje verder is dat het licht de verbindende factor vormt tussen het tijdloze bewustzijn en de materie waar de tijd heerst. (2)

• Mitochondrion als primitieve bacteriën zouden de oorsprong van levende organismen kunnen zijn. Verschillende van deze bacteriën gaan samenwerken en staan een gedeelte van hun DNA af, wat ondergebracht wordt in een beschermde omgeving: de kern. Door de samenwerking ontstaat er een cel met wel tot 10.000 mitochondrion per cel. De volgende stap is dat verschillende cellen met elkaar gaan samenwerken. De verbindende sleutel is de rol van het licht.

• Leven is op deze manier collectivisme.

• Vormen van collectivisme in de evolutie:

• Van bacterie naar eukaryote cel

• Van eukaryote cel naar meercellig organisme (schimmel)

• Van meercellig naar gedifferentieerd organisme

• Evolutie op basis van licht voert naar de zenuwcel

• De zenuwcel in communicatie cefalisatie en cerebratie

• Rol van licht?

• Het licht zou een communicatieve rol kunnen hebben. In dat geval zou het bewustzijn dit moeten vervoeren. Dat zou kunnen geschieden via de intracellulaire matrix: het bindweefsel, het later genoemde BBRS-systeem. De collagene vezels zouden het licht kunnen vervoeren.

• Verbinding in bewustzijn en het bewustzijnsveld.

• Roel maakt vervolgens een vergelijking met het pointillisme: De vele stippen maken het geheel. Als ze geschilderd zijn op een witte achtergrond, zijn ze zichtbaar. De witte achtergrond is het BBRS-systeem en de stippen zijn de cellen. Door samenwerking vormen ze een geheel. Het tijdloze bewustzijn doet ze samenwerken: de liefde. Trekken we dat nog een stap verder door, dan kan de mensheid alleen maar bestaan door een belangeloos samenwerken van alle individuen, waarin het individu in liefde samenleeft met het geheel. Samen vormen al die stipjes een geheel, ieder op zich stellen ze niets voor.

Het microbioom beïnvloedt de mondgezondheid

De mond is de poort naar je lichaam en de natuurlijke leefomgeving voor micro-organismen als bacteriën, virussen en schimmels. Maar niet alleen in de mond, ook op de huid, in de vagina en de darmen bevinden zich bacteriën. Deze verzameling van bacteriën is de microbiota. De microbiota bevat zowel goedaardige bacteriën als pathogene (ziekmakende) bacteriën.

Hoe ontstaat de orale microbiota?

Kort voor de geboorte is de mondholte nog steriel net als de darm en andere lichaamsoppervlakken. De basis voor de microbiota van het spijsverteringskanaal, die begint in de mond, wordt tijdens de geboorte gelegd. Tijdens een natuurlijke geboorte slikt de nieuwgeborene de vaginale microbiota en faecesresten van de moeder in. Hierin bevinden zich de noodzakelijke micro-organismen om de mond en darm te koloniseren. Gedurende de eerste twee levensweken wordt de orale microbiota opgebouwd. Het kolonisatieproces verloopt anders bij kinderen die door middel van een keizersnee geboren worden. Vlak na de geboorte bestaat de bacteriële samenstelling in de mond van de baby voor 98% uit Streptococcus Salivarius. Bij de doorbraak van de eerste melkelementen vestigen zich direct andere Streptococcus varianten in de mondholte zoals S. Mitis, S. Oralis en S. Mutans. Deze bacteriën blijven aanwezig zolang er een dentitie is. Rond driejarige leeftijd lijkt het orale microbioom op dat van een volwassene. Omgevingsfactoren zoals voeding, hygiëne en de personen met wie het kind in contact is bepalen hoe de microbiota zich in de loop van het leven ontwikkelt. Zelfs

de voeding die de baby krijgt is van invloed op het orale microbioom. Baby's die borstvoeding krijgen hebben meer lactobacillen in de mond dan kinderen die zuigelingenvoeding krijgen. In de mond zijn er ongeveer 700 verschillende bacteriestammen en in de darmen, waar het grootste gedeelte van het immuunsysteem zich bevindt, ligt dat veel hoger. In de darmen zijn er ongeveer drieduizend verschillende bacteriestammen te onderscheiden. De mond van een gemiddelde individu is gekoloniseerd door een 100 à 300 tal van deze bacteriën. De samenstelling van de microbiota is voor ieder mens uniek en blijft gedurende het leven min of meer constant.

Invloed op de mondgezondheid

Het microbioom beïnvloedt de mondgezondheid op verschillende manieren. Direct door lokaal de aanhechting en groei van pathogene bacteriën in de mondholte te remmen. Dit doen bacteriën door het produceren van antimicrobiële producten, zoals melkzuren en waterstofperoxide. En doordat ze concurreren met (pathogene) bacteriën voor bestaansrecht, omdat twee stammen niet stabiel naast elkaar kunnen leven. Indirect beïnvloedt het microbioom de mond-

TEKST: LOUISE WITTEMAN, INTEGRAAL DIËTIST EN YVONNE KORT, MONDHYGIËNIST/VITALITEITSCOACH BEELD: VECTOR STOCK

gezondheid via het immuunsysteem. Bacteriën bezitten anti-inflammatoire eigenschappen, antioxidant activiteit en ze ondersteunen de afweer. Zo verhogen bepaalde lactobacillen de fagocytoseactiviteit van de macrofagen.

Leefstijlfactoren zoals voeding, roken, stress en orale hygiëne kunnen een gezond microbioom verstoren (dysbiose). Eén of meerdere stammen krijgen dan de overhand, doordat de omstandigheden voor deze stammen gunstig zijn. Dysbiose heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid en het leidt tot veranderingen in reactiepatronen van het immuunsysteem, wat invloed heeft op de immuun-fitheid. Immuun-fitheid, in het Engels 'Immune Fitness', betekent dat je immuunsysteem in staat is het evenwicht tussen actie en rust, ontsteking en regulering, vernietiging en herstelwerkzaamheden te houden en daarmee de gezondheid.

Voeding, het microbioom en orale problemen

Cariës

Uit tandsteenonderzoek blijkt dat de samenstelling van de orale microbiota diverser is in populaties die voor de industriële revolutie leefden. Door de overgang van jagersverzamelaars naar akkerbouwers veranderde de orale microbiota en kregen juist de cariogene bacteriën tijdens de industriële revolutie

de overhand. Het is bekend dat bepaalde voedingsmiddelen de kolonisatie van Streptococcus mutans beïnvloeden. Het eten van veel vergistbare koolhydraten zorgt ervoor zorgt dat deze bacteriën de kans krijgen om te groeien. Bioactieve stoffen in bijvoorbeeld cranberries remmen de aanhechting van S. mutans aan het tandoppervlak, Dit doen ze door de productie van glucosetransferase (GTF) te beïnvloeden.

Halitose

De meest voorkomende oorzaak van halitose is dysbiose. Eiwitsplitsende bacteriën die zich nestelen op de tong fermenteren voedselresten waarbij zwavelgassen vrijkomen, die een onaangename reuk veroorzaken. Dat het orale microbioom een rol speelt wordt versterkt doordat na het gebruik van antischimmelmedicatie ook een vieze adem kan ontstaan. Verbetering van de mondhygiëne helpt. Ook Lactobacillen hebben een remmende invloed op het ontstaan van halitose.

Candida

Uit de mond van mensen met een grote hoeveelheid C. albicans komt vaak een zoete geur. C. albicans is de meest voorkomende schimmelinfectie in de mond. Voor vermenigvuldiging van bepaalde bacteriën, virussen of schimmels is hechting van het desbetreffende micro-organisme aan de slijmvliezen noodzakelijk. Mogelijkheden om te hechten kunnen ontstaan als gevolg van antibioticagebruik. Probiotica hebben juist een tegengestelde werking. Lactobacillen, zoals aanwezig in probiotica, kunnen de groei van candida en andere soorten verhinderen door te hechten aan het slijmvlies. Hierdoor is er geen plaats voor de andere soorten om te hechten en vermenigvuldigen. De hechting van micro-organisme is onder meer afhankelijk van de pH. Bij een verlaagde pH (zuur milieu) in de mond kan bijvoorbeeld de candida zich beter hechten aan de slijmvliezen. Koolhydraatrijke (suikerrijke) voeding verlaagt de pH in de mond en verbetert zo de omstandigheden voor de candida gist om zich te vermenigvuldigen. In sojabonen en knoflook zijn bioactieve stoffen

gevonden die de aanhechting van candida aan de celwand remmen.

Diabetes en het orale microbioom

Bij patiënten met hoge bloedglucosewaarden is er meer glucose in het speeksel aanwezig. Dit beïnvloedt de samenstelling van de orale microbiota, door substraat en invloed op het immuunsysteem. Mensen die niet goed zijn ingesteld hebben ook vaker een verminderde speekselaanmaak. Hierdoor neemt het risico op cariës en candida toe. Daarnaast bevat speeksel schimmelremmende eiwitten, waaronder histatinen en lactoferrinen, waardoor de weerstand tegen schimmels bij hyposalivatie minder goed is.

Roken

Dat roken een belangrijke risicofactor is voor problemen in de mond, is wel bekend. Dit heeft onder andere te maken met de invloed van roken op het orale microbioom. Zo vermindert roken de weerstand tegen bacteriën in de tandplak. Het kan leiden tot een verschuiving van het evenwicht van de microbiota (symbiose) richting overbevolking van (paro-)pathogenen (dysbiose). Dit is waarschijnlijk een van de manieren waarop roken parodontitis in de hand werkt. Studies waarbij de orale microbiota van rokers met niet-rokers is vergeleken

ondersteunen dit bewijs. Evenals het feit dat roken verband houdt met de prevalentie en ernst van parodontitis.

Stress als risicofactor Zelfs stress heeft invloed op de orale microbiota en daarmee op de mondgezondheid. Het vermoeden is dat het orale microbioom veranderingen in de hoeveelheid stresshormonen waarneemt en dat de reactie van de microorganismen in verband wordt gebracht met de ernst van parodontitis. Er zijn ook onderzoeken die erop wijzen dat chronische stress kan bijdragen aan de ontwikkeling van parodontitis door orale dysbiose van de subgingival biofilm. Dit draagt bij aan versnelde parodontale afbraak, juist bij patiënten die door stress ook al een verlaagde immuun-fitheid hebben. Noradrenaline stimuleert de groei van parodontale pathogenen, waaronder E. corrodent, en cortisol bevordert de groei van P. gingivalis. Uit voorgaande kan geconcludeerd worden dat leefstijl van invloed is op het verhogen van de immuun-fitheid door verschillende pathways te beïnvloeden. Een daarvan is het orale microbioom.

LEZERSAANBIEDING

Louise Witteman (integraal diëtist) en Yvonne Kort (mondhygiënist en vitaliteitscoach) geven beide al jarenlang les aan mondzorg professionals over voeding, leefstijl en integrative medicine. Zij hebben hun ervaring gebundeld en een interessante handson cursus ontwikkeld voor mondzorg professionals. De cursus Parodontitis en Leefstijl start 7 februari en bestaat uit 5 bijeenkomsten verdeeld over 7 maanden, gericht op de implementatie van leefstijl bij de paro-behandeling in de praktijk. Leden van het NVBT kunnen de cursus volgen met 20% korting met de code NVBTPARO. Meer informatie: www.voedingenmondgezondheid.nl en www.oergezondemond.nl

BRONNEN

> Adler CJ, Dobney K, Weyrich LS, Kaidonis J, Walker AW, Haak W, Bradshaw CJ, Townsend G, Soltysiak A, Alt KW, Parkhill J, Cooper A. Sequencing ancient calcified dental plaque shows changes in oral microbiota with dietary shifts of the Neolithic and Industrial revolutions. Nat Genet. 2013 Apr;45(4):450-5, 455e1. doi: 10.1038/ng.2536. Epub 2013 Feb 17. PMID: 23416520; PMCID: PMC3996550.

> Aas JA, Paster BJ, Stokes LN, Olsen I, Dewhirst FE. Defining the normal bacterial flora of the oral cavity. J Clin Microbiol. 2005 Nov;43(11): 5721-32. doi: 10.1128/JCM.43.11.5721-5732.2005. PMID: 16272510; PMCID: PMC1287824.

> Bollen CM, Beikler T. Halitosis: the multidisciplinary approach. Int J Oral Sci. 2012 Jun;4(2):55-63. doi: 10.1038/ijos.2012.39. PMID: 22722640; PMCID: PMC3412664.

> Cagetti MG, Mastroberardino S, Milia E, Cocco F, Lingström P, Campus G. The use of probiotic strains in caries prevention: a systematic review. Nutrients. 2013 Jul 5;5(7):2530-50. doi: 10.3390/nu5072530. PMID: 23857225; PMCID: PMC3738986.

> Duran-Pinedo AE, Solbiati J, Frias-Lopez J. The effect of the stress hormone cortisol on the metatranscriptome of the oral microbiome. NPJ Biofilms Microbiomes. 2018 Oct 18; 4:25. doi: 10.1038/s41522-018-0068-z. PMID: 30345066; PMCID: PMC6194028.

> Ferrazzano GF, Amato I, Ingenito A, Zarrelli A, Pinto G, Pollio A. Plant polyphenols and their anti-cariogenic properties: a review. Molecules. 2011 Feb 11;16(2):1486-507. doi: 10.3390/molecules16021486. PMID: 21317840; PMCID: PMC6259836.

> Kilian M, Chapple IL, Hannig M, Marsh PD, Meuric V, Pedersen AM, Tonetti MS, Wade WG, Zaura E. The oral microbiome - an update for oral healthcare professionals. Br Dent J. 2016 Nov 18;221(10):657-666. doi: 10.1038/sj.bdj.2016.865. PMID: 27857087.

> Leite FRM, Nascimento GG, Scheutz F, López R. Effect of Smoking on Periodontitis: A Systematic Review and Meta-regression. Am J Prev Med. 2018 Jun;54(6):831-841. doi: 10.1016/j.amepre.2018.02.014. Epub 2018 Apr 12. PMID: 29656920.

> Loos en van Dyke. The role of inflammation and genetics in periodontal disease. Periodontol 2000. 2020 Jun;83(1):26-39.

> Paster BJ, Olsen I, Aas JA, Dewhirst FE. The breadth of bacterial diversity in the human periodontal pocket and other oral sites. Periodontol 2000. 2006;42:80-7. doi: 10.1111/j.1600-0757.2006.00174.x. PMID: 16930307

> Sedghi L, DiMassa V, Harrington A, Lynch SV, Kapila YL. The oral microbiome: Role of key organisms and complex networks in oral health and disease. Periodontol 2000. 2021 Oct;87(1):107-131. doi: 10.1111/prd.12393. PMID: 34463991; PMCID: PMC8457218.

> Teughels W, Loozen G, Quirynen M. Do probiotics offer opportunities to manipulate the periodontal oral microbiota? J Clin Periodontol. 2011 Mar;38 Suppl 11:159-77. doi: 10.1111/j.1600-051X.2010.01665.x. PMID: 21323712.

Voeding en mondgezondheid, Voedingspiramide, Louise Witteman, 2014

DE ZIEKTE VAN HASHIMOTO EN MONDGEZONDHEID

De ziekte van Hashimoto (Hashimoto’s thyreoïditis, HT) is de meest voorkomende autoimmuunziekte met een incidentie van ongeveer 4,5 per 1.000 vrouwen per jaar en 0,9 per 1.000 per jaar voor mannen. Het is een auto-immuunontsteking van de schildklier, welke in 1912 werd ontdekt door dr. Hakaru Hashimoto en het is de meest voorkomende oorzaak van een te traag werkende schildklier.

OVER DE AUTEUR

Daniëlle Steenvoorden is internist-endocrinoloog en opgeleid tot leefstijlcoach; ze volgt het verdiepingsjaar van de opleiding Integrative medicine en leefstijlgeneeskunde aan de Academy for Integrative Medicine. In 2021 startte ze een eigen praktijk; reguliere en integrale-/leefstijlgeneeskunde gecombineerd, met als specialisatie de ziekte van Hashimoto.

TEKST: DANIËLLE STEENVOORDEN, INTERNIST-ENDOCRINOLOOG | BEELD: VECTORSTOCK

De ziekte doorloopt verschillende fases en het duurt soms jaren voordat HT als oorzaak van iemands klachten wordt ontdekt. Eerst ontstaan er auto-antistoffen, vervolgens kan dit overgaan in ontsteking en destructie van de schildkliercellen en als de schade aan de schildklier groot genoeg is, zal deze niet meer voldoende schildklierhormoon kunnen aanmaken en ontstaat er een hypothyreoïdie, oftewel een tekort aan schildklierhormoon.

De diagnose wordt gesteld door het aantonen van TPO-antistoffen of thyreoglobulineantistoffen en (meestal) te lage schildklierhormoonwaarden (verhoogd TSH en verlaagd vrij T4). De oorzaak van HT is multifactorieel. Er is sprake van een genetische aanleg voor auto-immuunziekten, het komt vaker voor bij vrouwen, met name na een zwangerschap en de overgang, het komt vaker voor op oudere leeftijd en daarnaast spelen omgevingsfactoren een rol. Er zijn vele genen die betrokken kunnen zijn bij auto-immuun schildklierziekten en er worden er nog steeds meer ontdekt. De belangrijkste omgevingsfactoren die van invloed zijn, zijn voeding (met name gluten en zuivel), darmgezondheid, stress, slaap, infecties, en blootstelling aan zware metalen, toxinen en andere hormoonverstorende stoffen zoals BPA in plastic.

Je kunt niet genezen van een auto-immuunziekte, wel kan de ziekte in remissie komen, waarbij er vaak wel weer opvlammingen later in het leven kunnen ontstaan. De behandeling van HT bestaat uit het aanvullen van het tekort aan schildklierhormoon met medicatie

De schildklier

Tong been Halsslagader

Rechter subclavia

Aorta

(synthetisch levothyroxine en liothyronine of dierlijk schildklierhormoonpoeder) en daarnaast leefstijlaanpassingen om de autoimmuunontsteking in remissie te brengen. Op de relatie tussen HT en mondgezondheid wordt in dit artikel verder ingegaan.

Microbioom

De Schildklier

In en op ons lichaam bevinden zich veel micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en gisten. Gezamenlijk worden deze het microbioom genoemd. Alle afzonderlijke microbiomen van het lichaam zijn belangrijke modulatoren van onze immuniteit. Het gehele mond-maag-darmkanaal beslaat een groot oppervlak, alleen al de oppervlakte van de dunne darm is vergelijkbaar met dat van een voetbalveld. Over dit gehele oppervlak vindt er een uitwisseling plaats tussen ons lichaam en de buitenwereld. Voedingsstoffen, vitamines en hormonen moeten binnengelaten worden en pathogenen en toxinen moeten buitengehouden worden. Hier speelt ons immuunsysteem een belangrijke rol; ongeveer 70% van je afweersysteem bevindt zich in je darmen. De darmen spelen dan ook een belangrijke rol bij auto-immuunziekten. Zo is er bij HT en andere auto-immuunziekten een duidelijke relatie met het bestaan van dysbiose (onbalans van het darmmicrobioom, oftewel te weinig gunstige en te veel ongunstige bacteriën), verminderde diversiteit van het darmmicrobioom en een verhoogde doorlaatbaarheid (transcellulair en paracellulair) van de darmwand, ook wel lekke darm genoemd. De mond hoort ook bij het maagdarmstelsel.

Strotklepje

Schildklier

Linker subclavia

De mond bevat zelfs naast de darmen het grootste microbioom en kan bijna 1.000 soorten bacteriën bevatten. Beide microbiomen zijn onderling verschillend en normaal gesproken van elkaar gescheiden, maar beïnvloeden elkaar wel. Pathogenen uit de mond kunnen in de darm terechtkomen en daar het microbioom verstoren. Pathogenen uit de mond, of voedsel waar iemand intolerant of allergisch voor is, kunnen ook indirect via het immuunsysteem en diens signaalmoleculen het darmmicrobioom verstoren of zorgen voor een verhoogde darmdoorlaatbaarheid. Er is een aangetoonde relatie tussen het microbioom van de mond en auto-immuunziekten.

Dus een infectie in de mond en tandheelkundige procedures, of iets anders dat het orale microbioom verstoort, kan ook een auto-immuunziekte laten ontstaan of opvlammen. Microben uit de mond kunnen in andere organen worden gevonden, zelfs in het brein. Daarnaast kan een dysbiose van het orale microbioom onder andere cariës, periodontitis en halitose veroorzaken. Mogelijke mechanismen zijn beïnvloeding van het immuunsysteem via lipopolysacchariden van gram-negatieve bacteriën op Toll-like receptoren, molecular mimicry, epitope spreading en antigen persistence.

Er bestaat ook een relatie tussen de hoogte van het schildklierhormoon en veranderingen in het orale microbioom. Zo heeft de hoogte van schildklierhormoon onder andere invloed op de speekselafgifte en werking van het immuunsysteem.

Orale infecties

Los van het microbioom kan de mond ook via andere manieren invloed hebben op de darmgezondheid en auto-immuunziekten. Er moet voldoende speeksel aanwezig zijn voor de eerste stap in vertering van het eten. Speeksel bevat veel immuuncellen en -eiwitten. Bepaalde immuuncellen in de mond geven al signalen af naar de darmen voordat het voedsel daar arriveert, waar het immuunsysteem van de darmen vervolgens al op reageert. Naast voldoende speeksel moet er goed gekauwd (kunnen) worden, omdat kauwen via het autonome zenuwstelsel zorgt voor

secretie van maagzuur, pancreasenzymen en galzouten, welke essentieel zijn voor een goed darmmicrobioom. Galzouten zijn weer in staat om schildklierhormoon te activeren. Infecties in het lichaam kunnen via verschillende wegen auto-immuunziekten uitlokken. Dit is ook het geval bij infecties in de mond, zoals abcessen en gingivitis. Tandheelkundige behandelingen kunnen ook voor infecties en inflammatie zorgen, zoals een bacteriële infectie na een tandextractie. Na wortelkanaalbehandelingen kan in de achtergebleven tand een infectie persisteren, die moeilijker gevoeld kan worden door verwijdering van de zenuw. Ontstekingen in de mond kunnen ervoor zorgen dat cytokines (ontstekingsmoleculen, met name IL-6 en TNF-alfa) in het lichaam terecht komen en elders voor inflammatie zorgen. Verminderen van de orale ontsteking kan voor herstel van HT en verlaging van het TSH-hormoon zorgen. Andersom kan HT via tekort aan schildklierhormoon dan wel actieve ontstekingsactiviteit en onbalans van het immuunsysteem zorgen voor verhoogde vatbaarheid voor infecties in de mond. Dus een goede behandeling van HT is essentieel voor het voorkomen en bestrijden van infecties in de mond. Soms is een aanhoudende infectie in de mond ook de aanleiding voor het instellen van verder onderzoek en het stellen van de diagnose HT.

Parodontitis

Parodontitis is een destructieve inflammatoire ziekte van het tandvlees en het bot. Symptomen zijn bloedend tandvlees, gezwollen tandvlees, terugtrekkend tandvlees, tandplak, slechte adem en in een vergevorderd stadium losse tanden. Er lijkt een relatie te bestaan tussen parodontitis en auto-immuunziekten. Mogelijk zou parodontitis zelf ook een auto-immuuncomponent hebben, waarbij autoreactieve T-cellen, natural killer cellen, ANCA, heat shock eiwitten, auto-antistoffen en genetische factoren een belangrijke rol spelen. Parodontitis wordt vaker gezien bij mensen met de ziekte van Hashimoto en bij andere systemische ziekten (bijvoorbeeld bij obesitas en daarbij behorende inflammatie). Een verergering van parodontitis lijkt vaak samen te gaan met een

verergering van HT. Dit kan beide kanten opwerken, bijvoorbeeld door de eerdergenoemde effecten van pathogenen in de mond en door het effect van een tekort aan schildklierhormoon op het immuunsysteem. Bij HT kan er ook verminderde speekselafgifte ontstaan en laag schildklierhormoon kan zorgen voor versneld botverlies bij parodontitis. Dysbiose is een belangrijke oorzaak van parodontitis. De pathogenen die verantwoordelijk zijn voor parodontitis kunnen ook infecties elders in het lichaam veroorzaken. De dysbiose wordt veroorzaakt en beïnvloed door leefstijlfactoren. Parodontitis en HT lijken veel overeenkomsten te hebben in omgevingsfactoren en aanpassing van leefstijlfactoren is gunstig voor beide aandoeningen. Verder zou er een mogelijke relatie zijn tussen chronische infecties zoals Epstein Barr virus en parodontitis en HT.

Amalgaam

Amalgaamvullingen bevatten ongeveer 50% kwik, en daarnaast zilver, tin, koper en zink. HT-patiënten zijn genetisch gevoeliger voor auto-immuunziekten, maar vaak ook voor andere intoleranties en allergieën, zoals voor voeding en zware metalen. Patiënten met HT hebben een toegenomen lymfocyten reactiviteit in vitro tegen kwik en andere zware metalen in vergelijking met gezonde controles. Kwik kan de omzetting van T4 hormoon naar het actieve T3 hormoon beïnvloeden en het aantal thyreoglobuline-antilichamen laten stijgen. Ook is er een relatie aangetoond tussen kwik en hogere TSH-waarden en lagere TH-waarden. Kwik van amalgaamvullingen kan vrijkomen (met name via gassen in de mond), daarna opgenomen worden in het lichaam en accumuleren in o.a. schildklierweefsel.

Het probleem met kwik kan toenemen als je een genetische variatie hebt in de normale ontgiftingsroutes (zoals in het MTHFR-gen) en intestinale permeabiliteit, dan kan de hoeveelheid kwik (bijvoorbeel bij verwijderen) te veel worden voor je eigen ontgiftingsroutes.

Veilig verwijderen van amalgaamvullingen door de juiste professional kan de gezondheid verbeteren.

Fluoride

Fluoride kan de werking van de schildklier

onderdrukken door remming van het jodiumtransport en zo verstoring van de T3 en T4 spiegels. Fluoride werd vanaf 1930 gebruikt om hyperthyreoïdie te behandelen. Fluoride zou mogelijk ook een trigger kunnen zijn voor auto-immuunontsteking van de schildklier. Fluoride zou daarnaast mogelijk een trigger kunnen zijn voor periodontitis. Het negatieve effect van fluoride is uiteraard afhankelijk van de hoeveelheid en het risico is groter in landen met gefluorideerd water.

Overig

Mensen met auto-immuunziekten en genetische gevoeligheid kunnen soms ook getriggerd worden door andere stoffen die door tandartsen gebruikt worden. Röntgenstraling kan schade en ontsteking aan de schildklier veroorzaken. De gebruikte hoeveelheid straling bij röntgenfoto’s van het gebit is echter erg laag. Het is uiteraard belangrijk om altijd een goede indicatie te hebben voor het maken van een röntgenfoto en de cumulatieve straling gedurende het leven te beperken.

Behandeling Zoals hierboven genoemd kunnen leefstijlaanpassingen zorgen voor verbetering van HT en de mondgezondheid. Gunstige anti-inflammatoire voeding is zoveel mogelijk onbewerkt, met een grote diversiteit aan groente (het liefst minstens 400g per dag), bevat ontstekingsremmende voedingsmiddelen en geen pro-inflammatoire voedingsmiddelen zoals suiker en gefrituurde voeding en persoonlijke voedingsintoleranties. Het microbioom van de mond en de darmen hebben verder baat bij gebruik van pre- en probiotica. Goede slaap, beweging en ontspanning werken regulerend op het immuunsysteem en microbioom en dus ontstekingsremmend. Onmisbaar is daarnaast het bevorderen van een goede mondgezondheid door goed poetsen en flossen, zo nodig aangevuld met specialistische tandheelkundige behandelingen.

Conclusie:

De ziekte van Hashimoto is een auto-immuunziekte die naast behandeling met schildklierhormoon ook vaak verandering van leefstijl

behoeft om de onderliggende auto-immuunontsteking tot rust te brengen en restklachten te verminderen. De mond mag hierbij zeker niet over het hoofd gezien worden. Door interacties met de rest van het maagdarmstelsel, het immuunsysteem en de mogelijke infecties is het van wezenlijk belang om te zorgen voor een goede mondgezondheid en een gezond oraal microbioom. Leefstijlfactoren zoals voeding zijn van invloed op verloop van infecties en auto-immuunziekten. Bij persisterende ontstekingen in de mond moet

REFERENTIES

Kitamoto S et al. The Bacterial Connection between the Oral Cavity and the Gut Diseases. J Dent Res. 2020;99(9):1021-1029.

Matina Zorba et al. The possible role of oral microbiome in autoimmunity. Int J Womens Dermatol. 2020 Dec; 6(5): 357–364

Park SY, et al. Oral-Gut Microbiome Axis in Gastrointestinal Disease and Cancer. Cancers (Basel) 2021 May; 13(9): 2124

Virili C. et al. Gut microbiota and Hashimoto’s thyroiditis. Rev Endocr Metab Disord. 2018 Dec;19(4):293-300

F De Luca et al. The microbiome in autoimmune diseases. Clin Exp Immunol. 2019 Jan;195(1):74-85.

Cayres LCF et al. Detection of Alterations in the Gut Microbiota and Intestinal Permeability in Patients With Hashimoto Thyroiditis. Front Immunol. 2021 Mar 5; 12:579140.

Dong T et al. Association Between Serum Thyroid-Stimulating Hormone Levels and Salivary Microbiome Shifts. Front Cell Infect Microbiol. 2021 Feb 26; 11:603291.

Hajishengallis G et al. Local and systemic mechanisms linking periodontal disease and inflammatory comorbidities. Nat Rev Immunol. 2021;21(7):426-440.

Aldulaijan HA et al. Relationship between hypothyroidism and periodontitis: A scoping review. Clin Exp Dent Res. 2020;6(1):147-157.

Bhankhar RR et al. Effect of nonsurgical periodontal therapy on thyroid stimulating hormone in hypothyroid patients with periodontal diseases. Indian J Dent Res. 2017; 28:16-21

Schneider, AB et al. Radiation-induced thyroid disease. UpToDate. Wolters Kluwer; 2022.

Giovanna Rosa Degasperi et al. Autoimmunity and periodontal disease: Arguing a possible correlation. Indian J Dent Res. 2020 JulAug;31(4):615-620.

George Hajishengallis et al. Local and systemic mechanisms linking periodontal disease and inflammatory comorbidities. Nat Rev Immunol. 2021 Jul;21(7):426-440.

Kaur G et al. Autoimmunity-Basics and link with periodontal disease. Autoimmun Rev. 2017 Jan;16(1):64-71.

Patil B et al. Probable autoimmune causal relationship between

gedacht worden aan een onderliggende HT. Mensen kunnen veel zelf doen om hun mondgezondheid te verbeteren, door te kiezen voor gezonde voeding en goede mondzorg, voldoende slaap, beweging en ontspanning. Bij persisterende of forse infecties in de mond is de hulp van een tandheelkundig expert gewenst. Ook voor de overige leefstijlveranderingen kunnen verscheidene professionals ingeschakeld worden voor de juiste diagnose en begeleiding

periodontitis and Hashimoto’s thyroiditis: A systemic review. Nigerian Journal of Clinical Practice. 2011;14(3):253.

D S Feitosa et al. The influence of thyroid hormones on periodontitisrelated bone loss and tooth-supporting alveolar bone: a histological study in rats. J Periodontal Res. 2009 Aug;44(4):472-8.

Sterzl I et al. Removal of dental amalgam decreases anti-TPO and anti-Tg autoantibodies in patients with autoimmune thyroiditis [published correction appears in Neuro Endocrinol Lett. 2007 Oct;28(5): iii]. Neuro Endocrinol Lett. 2006;27 Suppl 1:25-30

Pamphlett R et al. Mercury in the human thyroid gland: Potential implications for thyroid cancer, autoimmune thyroiditis, and hypothyroidism. PLoS One. 2021 Feb 9;16(2): e0246748.

Berlin M. Mercury in dental amalgam: a risk analysis. Neurotoxicology. 2020 Dec; 81:382-386.

Hu Q et al. Association between mercury exposure and thyroid hormones levels: A meta-analysis. Environ Res. 2021 May; 196:110928.

Gallagher CM et al. Mercury and thyroid autoantibodies in U.S. women, NHANES 2007-2008., Meliker JR.Environ Int. 2012 Apr;40:39-43.

Susheela A et al. Excess Fluoride Ingestion and Thyroid Hormone Derangements in Children Living in Delhi, India. The International Society for Fluoride Research. 2005.

Available at: http://www.fluorideresearch.org/382/files/38298-108.pdf.

Skórka-Majewicz M et al. Effect of fluoride on endocrine tissues and their secretory functions -- review. Chemosphere. 2020 Dec; 260:127565.

Wang M et al. Thyroid function, intelligence, and low-moderate fluoride exposure among Chinese school-age children. Environ Int. 2020 Jan; 134:105229.

Barberio AM et al. Fluoride exposure and indicators of thyroid functioning in the Canadian population: implications for community water fluoridation. Epidemiol Community Health. 2017 Oct;71(10):1019-1025.

Kheradpisheh Z. Impact of Drinking Water Fluoride on Human Thyroid Hormones: A Case- Control Study. Sci Rep. 2018 Feb 8;8(1):2674.

Basha P et al. Fluoride Toxicity and Status of Serum Thyroid Hormones, Brain Histopathology, and Learning Memory in Rats: A Multigenerational Assessment. Biological Trace Element Research. 2011;144(1-3):1083-1094.

Green Tea Mints

1

Goede combinatie van antioxidanten uit Matcha groene thee (Camellia sinensis) en chlorella (Chlorella pyrenoidosa);

Groene thee en chlorella helpen de natuurlijke weerstand te versterken en dragen bij tot de normale werking van het immuunsysteem;

Chlorella draagt net als groene thee bij tot een goede vasculaire gezondheid en ondersteunt daarnaast ook de normale leverfunctie;

Draagt door het gebruik van xylitol als natuurlijke zoetstof bij tot de instandhouding van de mineralisatie van de tanden

Matcha groene thee in handige tabletvorm met antioxidatieve eigenschappen1

In het eerste nummer van NVBT-Magazine (26-1 voorjaar 2022, pagina 34) fantaseert bioloog Sanne van Ommeren over een mondzorgpraktijk waar een totale natuurbeleving in geur, muziek en natuurtinten de patiënt in een opperste staat van welbevinden kan brengen. Ofschoon dat een prachtige gedachte is, kan dat voor veel praktijken nog net iets te ver gaan. Een aanloop kan zijn om de wachtruimtes, gangen, algemene ruimte en de behandelkamers te voorzien van originele kunst die bijvoorbeeld jaarlijks wisselt.

Leona Vermeire van Photonwave op You Tube.

ALSTEKST: PETER DE VRIES | BEELD: KADK

TIJD VOOR KUNST

De Vlaamse hematoloog Tessa Kerre van het Universitair Ziekenhuis in Gent schrijft kunst voor aan haar patiënten, zoveel waarde hecht ze aan dit medicijn. Medische ruimten mogen wat haar betreft nóg veel warmer worden. Ze schreef het boek: ‘Kunst op voorschrift’. Een boek vol inspiratie.

Ik vroeg NVBT-Magazine medewerker en muziektherapeut Tom Abrahams of je muziek ook kunst kan noemen. En zo ja, zou je dan kunnen zeggen dat kunst een medicijn is, als muziektherapie werkt. “Dat hangt ervan af hoe je het gebruikt. Een concert bijwonen is wat mij betreft kunst net als in een museum. Maar muziektherapie gaat niet per se om de kwaliteit van de muziek, maar het gericht inzetten van muziekinterventies. Dus dat is in mijn optiek wel wat anders. Aan de andere kant kun je muziek wel zien als zelfmedicatie, omdat het bijvoorbeeld troost kan bieden of stress kan wegnemen.” Aldus Abrahams in zijn reactie.

Muziek in de praktijkruimte is wel aardig gangbaar en redelijk eenvoudig te realiseren. De een zal de lift/pauze kwaliteit misschien niet kunnen waarderen maar er gaat zeker enige werking vanuit. ‘Muziek kan veel betekenen voor uw zaak. Onderzoek toont aan dat achtergrondmuziek de omzet verhoogt, bezoekers in bars en restaurants langer blijven zitten en dat medewerkers zich prettiger voelen en daardoor productiever werken. Die winst hebt u snel binnen.’ Dit valt te lezen op de website van

rechtenbeheer en licentieverstrekker BumaStemra. Hier is, zo te lezen, nog niet expliciet doorgedrongen dat muziek ook een heilzame werking kan hebben. Dat zorginstellingen en wachtkamers -zonder horeca- ook licentieplichtig zijn staat er overigens wel. Deze vallen in de goedkopere ‘B’ licentiecategorie. Wil je muziek gebruiken voor het welzijn van patiënt en medewerkers, dan betaal je daarvoor jaarlijks een bedrag aan BumaStemra. Of een boete als de organisatie vaststelt dat u muziek gebruikt in uw praktijk zonder daarvoor een licentie te hebben.

Kunstwerken aan de muur of in de ruimte zijn net als muziek en kunnen bijdragen aan een prettigere beleving. Zelfmedicatie; van Tessa Kerre leren we dat dat niet enkel geldt voor de kunst (muziek of beeldende kunst) die je zelf uitzoekt maar juist voor datgene dat wordt aangeboden. Het is daarmee verantwoordelijk werk: het uitzoeken van de juiste kunstwerken voor een optimale heilzame werking en dat misschien ook periodiek te wisselen. Bij muziek is het moeilijk om met elke artiest een licentieovereenkomst af te sluiten. Daarvoor is dan BumaStemra als collectieve vertegenwoordiger, de tussenpersoon. Maar bij kunstwerken in uw praktijk kan dat veel gemakkelijker met de kunstenaar(s) zelf geregeld worden.

WACHTKAMERKUNST

Een groep kunstenaars die al jaren samenwerkt in het kunstenaarscollectief KADK, komt met iets nieuws, speciaal voor de bio-energetische mondzorgpraktijk. De groep is ontstaan tijdens een serie exposities in een drijvende museumruimte in de

Rotterdamse Wijnhaven. Vandaar de naam: Kunst Aan De Kade, KADK. Vele originele evenementen werden daar georganiseerd. Met open ateliers, muziekvoorstellingen en een ludieke deelname aan het befaamde North Sea Jazz Festival waarbij 10.000(!) papieren bootjes in de haven van Rotterdam werden gezet (en er ook weer uitgehaald). Maar aan jaren van onbekommerd experimenteren kwam een eind toen de eigenaar de ruimtes wilde gaan exploiteren als hotel en de kunstenaarsgroep dakloos werd. De kracht van de groep, individuele expressie samenbrengen in collectieve projecten, bleek ook succesvol zonder vast honk of een collectieve ruimte. Al meer dan 15 jaar sinds de Wijnhaven werd verlaten verrast de groep met bijzondere optredens van Delft tot Hoorn en van Deventer tot Baarland (Zuid-Beveland). Het nieuwste idee is een kunstuitleen-project gericht op bioenergetische mondzorgpraktijken.

Wat maakt dit initiatief anders dan al bestaande kunstuitleenmogelijkheden? Niet zo heel veel, maar er zijn wel wat bijzonderheden.

Anders dan bij de meeste andere vergelijkbare aanbieders wordt hier rechtstreeks van de kunstenaar geleend en niet van een organisatie. Want ook al is KADK het fundament onder dit project, het blijven individuele kunstenaars. Daardoor is ook het aanbod uitermate divers omdat de kunstenaars uit verschillende disciplines komen. Van schilderijen, fotografie en textiel tot glazen objecten, installaties en landart. Ja, ook de buitenruimte bij uw praktijk kan voorzien worden van kunst.

De duur en het aanbieden is ook een groot verschil met andere manieren van kunstuit-

leen. De kunstenaarsgroep komt op uitnodiging hun kunstwerken als het ware voorstellen waarna er een keuze gemaakt kan worden en ze daarna minimaal een jaar bij u in de praktijk mogen blijven tegen een kleine vergoeding. Ook kan er op de website een keuze gemaakt worden voor bepaalde kunstwerken of één of meerdere kunstenaars.

Anders dan wanneer u een kunstenaar bij u laat exposeren, bepaalt u nu zelf welke kunst u ophangt. En omdat het niet allemaal van één kunstenaar hoeft te zijn, zal het ook meer (bezoekende) mensen kunnen aanspreken. Ook zou bijvoorbeeld elke medewerker voor 'zijn' ruimte een kunstwerk kunnen uitkiezen.

WERKWIJZE

U nodigt KADK uit naar uw praktijkruimte waar een wisselende groep kunstenaars hun aanbod aan u en uw medewerkers presenteert. Dit kan ook virtueel. Vervolgens maken u en uw medewerkers een keuze uit het aanbod. U draagt zorg voor de ophanging en verzekering – dat zal in de meeste gevallen standaard in uw inboedelverzekering zitten – en de kunstwerken mogen een afgesproken periode (minimaal een jaar) bij u blijven. Per kunstwerk betaalt u e 3,75 per maand. Uiteraard mogen u, uw medewerkers en bezoekers de kunstwerken ook aankopen.

Heeft u belangstelling of vragen kijk dan verder op www.kadk.nl/kunstuitleen of mail de redactie: NVBT_magazine@pm.me

Jeroen Overbos

Fluoride is een neurotoxisch gif en hoort derhalve niet aan voedingsmiddelen te worden toegevoegd en zeker niet met de claim dat het bijdraagt aan een gezond gebit.

Annick Verdegem

De toelaatbare maximuminname van fluoride voor volwassenen is vastgesteld op 7 mg fluoride per dag uit voedings- of andere bronnen. De Europese Commissie heeft dat in 2005 als advies aangenomen en goedgekeurd. Op basis hiervan werd de dagelijkse referentie-inname voor fluoride op de etikettering van levensmiddelen in de EU vastgesteld op 3,5 mg fluoride.

Per kauwgom bevat Stimorol Oral-B 0,14 mg fluoride (0.14ppm), wat neerkomt op 4% van de dagelijkse referentie-inname. Wij adviseren om vijf keer per dag een kauwgom te kauwen gedurende 20 minuten, bij voorkeur na het nuttigen van een consumptie. Naast het gegeven dat het gebruik van fluoride voor preventie van cariës breed wordt onderschreven door vele gezondheidsorganisaties, waaronder de WHO en de World Dental Federation, is onze aanbeveling om vijf keer daags 20 minuten te kauwen onder andere gebaseerd op vele wetenschappelijke artikelen. Vijf keer per dag een kauwgom kauwen gedurende 20 minuten komt neer op een inname van 0,7 mg fluoride, ofwel 20% van de dagelijkse referentie-inname. Deze inname ligt ver onder de dagelijkse referentie-inname van 3,5 mg en laat nog heel wat ruimte (80%) voor fluoride-inname uit andere producten. Met een inname van 0,7 mg voldoen wij aan de minimumvoorwaarde om de claim (voor gezonde tanden) te kunnen maken, in lijn met de Verordening inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen.

De vermelding ‘Voor gezonde tanden’ in onze reclame en op onze verpakkingen van Stimorol Oral-B, is een verwijzing naar een algemeen, niet specifiek voordeel van het fluoride dat aanwezig is in deze producten en het feit dat dit een suikervrije kauwgom is.

ANNICK VERDEGEM Senior Manager External Communications and Public Affairs, Corporate Affairs Manager Benelux Mondelez

JEROEN OVERBOS Factchecker BERT HEINTZBERGER Tandarts

De gezondheidsclaim wordt op de verpakking, geheel volgens de wettelijke verplichtingen bij het maken van gezondheidsclaims, uitgebreid toegelicht.

Er zijn geen indicaties bekend van overconsumptie. Niet uit Nederland of andere landen waar dit type kauwgom door Mondelez op de markt wordt gebracht. Waardoor wij concluderen dat het veilig kan worden geconsumeerd in combinatie met andere fluoridehoudende producten.

Jeroen Overbos

Volgens mij gaat mevrouw Verdegem volledig voorbij aan mijn belangrijkste klacht. Namelijk dat je willens en wetens vergif stopt in je voedingsproduct. Ook een klein beetje vergif is nog steeds vergif. En niet zomaar vergif. Neurotoxisch gif! Het meest gevaarlijke soort vergif.

Alle verwijzingen naar o.a. de WHO e.a. over de positieve effecten van fluoride op het voorkomen van gaatjes zijn gebaseerd op ondeugdelijk onderzoek en verkeerde conclusies van voor 1970. Alle positieve effecten van fluoride op het gebit zijn zeer overtuigend weerlegd door Dr. Hans Moolenburgh sr., onder andere in zijn boek 'De nieuwe watergeuzen, de geschiedenis van de fluorideringsstrijd' (ISBN9789047708650). Er bestaat namelijk geen splinter hard bewijs dat fluoride cariës voorkomt of goed is voor het gebit. Sterker nog, het veroorzaakt eerder schade en het lelijke fluorose (witte plekjes op de tanden).

Het toevoegen van dit gif aan kauwgom - en daar valselijk reclame voor maken - is dus nutteloos en zeer schadelijk. Bijgaande foto's laten zien dat wat er een tijdje in ons drinkwater werd gestopt, in sommige landen nog steeds, wel degelijk gif

is. Het doet niet ter zake of je er uiteindelijk maar weinig van binnenkrijgt. Gif is gif en hoort NIET thuis in kauwgom vergezeld van valse gezondheidsclaims die niet onderbouwd worden door rapporten die op hun beurt ook niet deugdelijk onderbouwd zijn.

Annick Verdegem

Graag wijs ik de heer Overbos erop dat de bronnen met onderzoek en opinies waarop wij ons baseren dateren van na 1980 tot heden. De opvattingen en standpunten die hierin weergegeven worden, zijn bijgevolg nog steeds valabel en accuraat en worden breed gedragen door gerenommeerde wetenschappelijke- en gezondheidsorganisaties zoals de WHO, FDI en EFSA. Met respect voor de opvattingen van Dr. Hans Moolenburgh, waarbij zijn strijd zich voornamelijk focuste op dwangmedicatie door fluoridering in de jaren ’60-’70 (Hans C. Moolenburgh - Wikipedia), wordt de opvatting dat fluoride bijdraagt tot de instandhouding van gezonde tanden breed ondersteund door internationaal gereputeerde organisaties, waaronder de WHO en FDI, en wordt zelfs erkend dat fluoridering van drinkwater een belangrijke maatregel is ter bevordering van de volksgezondheid.

Ik ben daarom van mening dat de inname van fluoride in een beperkte hoeveelheid, zeker als deze ver onder de dagelijkse referentie-inname ligt, hoegenaamd niet schadelijk is voor de gezondheid, maar integendeel een gezonde mondhygiëne bevordert. Stimorol Oral-B voldoet volledig aan de wettelijke richtlijnen waarbinnen fluoride gebruikt mag worden in voedingsmiddelen zoals bepaald in de VIC Verordening (EU) No 1169/2011.

Ik zie geen grond om te stellen dat de reclame voor Stimorol Oral-B misleidend, feitelijk onjuist of gevaarlijk voor de gezondheid zou zijn.

Jeroen Overbos

De informatie die op Wikipedia te vinden is is slechts een fractie van wat Moolenburgh in zijn boek beschreven heeft. Hierin legt hij heel duidelijk uit wat er mis is met fluoride. De gevaren van fluoride en de ondeugdelijke basis waarop de claims, dat het goed zou zijn voor het gebit, gebaseerd zijn. Het klopt dat Stimorol binnen de wet opereert en het grote publiek koopt nog steeds graag producten die fluoride bevatten. De Deen Holger Sørensen is de oprichter van Stimorol (in 1915) en het bedrijf had gezellige grappige en leuke reclame. Inmiddels is het merk opgegaan in een grote multinational en moet Stimorol veel geld opleveren. Als wat extra gif toevoegen daarbij helpt… (Alle referenties naar websites en rapporten aangehaald of genoemd in de paneldiscussie zijn bij de redactie opvraagbaar. Stuur daarvoor een mail naar: NVBT_magazine@ pm.me)

Bert Heintzberger

Nu weten we inmiddels dat er nog een groot probleem aan fluoride zit. Er bestaan twee soorten fluoriden: de anorganische vorm en de organische vorm. Dat geldt voor alle elementen in de natuur. Normaal gesproken wordt hier geen onderscheid in gemaakt. Prof Kervran heeft reeds in 1964 aangetoond met praktische bewijzen dat organische elementen biologische transmutatie kunnen

geven. Dat betekent dat ze speciale reacties kunnen aangaan, waarbij nieuwe elementen gevormd kunnen worden. Dat kan omdat die organische elementen een iets ander atoomgewicht hebben, omdat ze iets meer licht (met informatie/bewustzijn) opgenomen hebben. (Materie is gestold licht). In organische elementen zit leven, dat is niet het geval met anorganisch materiaal. Daar kun je wel iets van maken, maar er zit geen leven in. Welnu het fluoride in thee is organisch gevormd. Fluoride vanuit een fabriek is dood en in dit geval extreem toxisch. Daarom bestaan de veilige marges op deze manier niet.

Geen enkel wetenschappelijk onderzoek heeft ooit een minimum behoefte aan fluoride aangetoond. De maximum parts per million in gefluorideerd drinkwater is uit de duim gezogen. Moeder natuur houdt het fluoride gehalte in moedermelk zo laag mogelijk. NASA gaf de astronauten wel kobalt, koper, zink, mangaan en andere sporenelementen mee op hun missies naar de maan, maar nooit fluoride.

(Quote van Hans Moolenburgh sr.)

ENKELE KANTTEKENINGEN BIJ FLUORIDE VAN DE STIMOROL KAUWGOM VAN

In NVBT Magazine 21-1, voorjaar 2017 op pagina 8 gaat Hans Moolenburgh sr. uitgebreid in op de uitspraak van de Hoge Raad der Nederlanden, dat tandpasta met fluoride een medicijn is en daardoor in het lage btw-tarief komt. Op pagina 33 van dat magazine staat een artikel van tandpastafabrikant Blue®m, die zegt het onwenselijk te vinden dat tandpasta met fluoride hierdoor goedkoper wordt dan de fluoridevrije. Dat is nooit gebeurd want de prijs van fluoridetandpasta ging juist helemaal niet omlaag, de producenten droegen minder belasting af, de rest staken ze in eigen zak.

In NVBT Magazine 21-3, najaar 2017, pagina 38 doet Bert Heintzberger verslag van zijn strijd tegen Oral-B (Procter & Gamble) via de Reclame Code Commissie. Ook in de daaropvolgende uitgave (22-01, voorjaar 2018, pagina 46) gaat die strijd verder. Kern van de zaak was dat als fluoride medicinaal is, er aan de eisen van de wet inzake medicijnen moet worden voldaan. In die zin zou de kauwgom van Stimorol dus óók een medicijn zijn, geregistreerd moeten worden, een bijsluiter moeten hebben en in een ander schap moeten liggen. Heintzberger heeft aangetoond dat Oral-B voor de Hoge Raad der Nederlanden gelijk heeft gekregen dat fluoride een medicinale werking had. Op grond daarvan zouden ze in het lage btw-tarief komen. Toen hij ze erop attendeerde dat dat ook tot gevolg zou hebben dat het middel geregistreerd zou moeten worden, waren ze niet thuis. Ze gingen weer terug naar de situatie van voor de uitspraak van de Hoge Raad der Nederlanden. Of dat zo maar kan? Die uitspraak ligt er toch. Desondanks gebeurde het wel. Overigens ging toen de prijs van tandpasta wel omhoog aangezien ze van het lage tarief naar het hoge tarief gingen. Het jojoën van Procter & Gamble c.s. heeft hun dus geen windeieren gelegd.

ORAL B.

Casus Kruipen van de pijn

TEKST EN BEELD: LÉON SCHEEPERS, HUISARTS MET BIJKOMENDE OPLEIDING IN DE HOMEOPATHISCHE GENEESKUNDE

HENRIËTTE, 47 JAAR

Henriëtte is patiënte in de praktijk sinds 1999. Op 9 augustus 2019 krijgt ze hevige tandpijn. Ze neemt pijnstiller, maar dat helpt niet. Een dag later gaat ze naar de tandarts van dienst. Een röntgenopname toont een groot ingekapseld abces op een ontzenuwde tand. Ze neemt Amoclane 500 mg/125 mg (antibiotica) samen met Ibuprofen 600 mg (ontstekingswerend middel) en Dafalgan Forte (pijnstiller), opnieuw zonder resultaat.

Ze vertelt: “De pijn blijft heel erg, ik weet niet waar te kruipen van de pijn. Ik neem Dafalgan Forte en Ibuprofen door elkaar, hou de tel niet meer bij. Denk dat ik geduld moet hebben tot de antibiotica gaat werken.”

Op 12 augustus 2019 om 4.07 uur ’s ochtends gaat zij in totale wanhoop naar de huisartsenpost.

“Ik heb zeker zes pillen van zowel Ibuprofen 600 mg als van Dafalgan Forte genomen, echter zonder resultaat... Ik houd het niet meer vol van de pijn.”

Ze klaagt ook over keelpijn, pijn aan het linkeroog en slikproblemen. Tegelijkertijd ontwikkelt zich een zwelling en drukpijn in de linker onderkaak. In 36 uur tijd neemt ze twaalf keer Ibuprofen 600 mg en negen keer Dafalgan Forte in.

Wegens de hevige pijn volgt een verwijzing naar de spoedafdeling. Een uur later krijgt ze op eigen verzoek intraveneuze pijnstilling en antibiotica toegediend. Bij haar ontslag wordt de volgende medicijnen-cocktail voorgeschreven: Amoxiclav 875 mg (antibiotica), Tramadol Retard 150 mg en Tradonal 100 mg/ml (beide zware pijnstillers). Als maagbeschermer wordt

Pantomed voorgeschreven en verder Macrogol om de stoelgang op gang te houden omdat de zware pijnstillers verstopping kunnen veroorzaken. Toch blijft de patiënte pijn hebben, al slaapt ze het grootste deel van de tijd door pijnstilling.

Twee dagen later, op 14 augustus 2019 om 9.00 uur, komt ze bij mij op consult.

Ze getuigt dat ze pas over enkele dagen een afspraak bij de endodontoloog heeft, maar haar pijn niet uit te houden is. De oorzaak van de ondragelijke pijn is het ingekapselde abces. Als homeopathisch geneesmiddel schrijf ik Amphisboena vermicularis 200K voor. Ze neemt dit geneesmiddel in om 9.30 uur. Een paar uur na de inname springt het abces, wordt de pijn veel dragelijker en neemt de zwelling van kaak en kin af. Een dag later is ze uitgeput, maar zijn pijnstillers niet langer nodig. Die avond kan ze voor de eerste keer doorslapen. Ze voelt zich eindelijk een beetje beter, al blijft ze overmatig zweten.

Graag geef ik nu wat uitleg over de bij ontslag van de spoedafdeling voorgeschreven geneesmiddelen. Ik beperk mij tot de zware pijnstillers Tramadol Retard en Tradonal. In deze casus kunnen ze de pijn van de patiënte niet verlichten. Feit is dat bij patiënten die er gevoelig voor zijn, deze pijnstillers kunnen leiden tot verslaving. Ik heb het dus niet over Amoclane/Amoxiclav (antibiotica), Ibuprofen (ontstekingswerend middel), Pantomed (maagbeschermer), Dafalgan Forte (pijnstiller) en Macrogol (laxativum). Tramadol Retard en Tradonal behoren tot een groep geneesmiddelen met de naam analgetica, ook bekend als pijnstillers. Het werkzame bestanddeel, tramadolhydrochloride: “Onderbreekt de pijnsignalen die naar de hersenen worden gestuurd en het werkt ook in op de hersenen om het pijngevoel te stoppen”. Dit betekent dat Tramadol Retard: “Niet zorgt voor het wegnemen van de oorzaak van de pijn, maar dat de pijn niet zo erg gevoeld wordt”. Tramadol Retard: “Wordt gebruikt bij de behandeling van matige tot ernstige pijn

“Oversupply and people will die.” That evocative line was at the heart of the opening argument laid out in a courtroom in Oklahoma. Beeld: Reuters.

(bijvoorbeeld bij pijn na een operatie of verwonding)”. Dit staat in de bijsluiter. Wat er niet in staat is dat Tramadol in feite een morfineachtige pijnstiller is, die tot de opioïden 44 gerekend wordt. Dit product valt niet onder de Opiumwet (bestaande wet sinds 12 mei 1928), in tegenstelling tot de iets zwaardere opiaten/opioïden als onder meer morfine en methadon, maar ook deze producten kunnen heel verslavend zijn en een opstap betekenen naar deze zwaardere opiaten. Buiten de kans op verslaving liegen de mogelijke bijwerkingen er niet om.

OVER DE OPIATENCRISIS:

Tramadol en Tradonal vallen dus zoals hierboven reeds aangehaald niet onder de Opiumwet. Toch heeft het massaal voorschrijven van deze pijnstillers, al of niet aangewezen, bij veel mensen geleid tot afhankelijkheid. De dag dat ik dit verhaal opschrijf krijg ik het volgende bericht binnen in mijn mailbox van MediQuality Medscape, een online krant voor artsen: MediQuality Medscape van 27/08/2019: ‘Boete van half miljard voor farmaciebedrijf in opiatencrisis’.

Washington 26/08/2019 - Het Amerikaanse farmacieconcern Johnson & Johnson (J&J) moet 572 miljoen dollar (zo’n 513 miljoen euro) betalen omdat het medeverantwoordelijk is voor de opiatencrisis in de Verenigde Staten.

Dat heeft een rechter in de Amerikaanse staat Oklahoma bepaald na een wekenlang proces.

Dat bedrag is wel een stuk lager dan de eis van ruim 17 miljard dollar van de openbaar aanklager van Oklahoma, Mike Hunter.

Hij vindt dat J&J medeaansprakelijk is voor de opiatencrisis in de VS, omdat het bedrijf de markt zou hebben overspoeld met krachtige pijnstillers en daarmee een maatschappelijke crisis veroorzaakte. Sinds 2000 zijn al duizenden Amerikanen overleden aan overdoses van pijnstillers. Daarvan waren er ongeveer 6.000 in Oklahoma, aldus de aanklagers. De staat Oklahoma wil met het geld van J&J de komende dertig jaar actie ondernemen tegen de

opiatencrisis door programma’s voor behandeling en voorkoming van verslaving. J&J ontkent iets verkeerd te hebben gedaan en noemt de pijnstillercrisis een “complex sociaal probleem”. Ook elders in de VS spelen duizenden vergelijkbare rechtszaken tegen farmaciebedrijven.

HAGEDIS

Wat betreft het voorgeschreven homeopathisch geneesmiddel geef ik graag dit mee: Amphisboena vermicularis is een wormhagedis uit de familie van de Amphisbaenidae. Ze is afkomstig uit Brazilië̈en Bolivia en lijkt op een grote aardworm, de wervelkolom buiten beschouwing gelaten. De naam Amphisbaena wil ruw vertaald zeggen naar beide kanten gaand. Deze hagedis kan namelijk ook achterwaarts bewegen. Het homeopathisch geneesmiddel is gemaakt van het gif en als zodanig is Amphisboena vermicularis een nosode (homeopathische verdunning). Na de inname van een paar granules van een 200K-verdunning breekt het abces open. Is dit niet wonderbaarlijk? Dit is goddelijk. Prompt resultaat zonder bijwerkingen. Geen risico op afhankelijkheid en verslaving. Het abces is opengebroken, de etter heeft kunnen wegvloeien. Nadien heeft de tandarts de open wonde nog gespoeld en schoongemaakt. Amphisbaena vermicularis heeft in deze casus enkel gewerkt als acuut homeopathisch geneesmiddel.

GAAT JOUW GEZONDE DARMFLORA ANDERE LEVENS VERANDEREN?

POEPTRANSPLANTATIES

TEKST EN BEELD: MARCO KLEIJN, GEZONDE DARMFLORA SPECIALIST

Het fenomeen is eeuwenoud en vrij simpel.

De eerste documentatie, van de Chinese Dr. Ge Hong, dateert uit de 4e eeuw. Je zorgt ervoor dat de feces van een gezond persoon in de darmen van een ontvanger terechtkomt. Toen ging dat met de paplepel, later met een klysma en daarna met een neussonde. De techniek die gezonde darmflora.nl sinds 2015 hanteert is met maagsapresistente capsules.

De kans dat de ontvanger de darmflora overneemt of de ontbrekende bacteriën aanvult is 70%. Met een type donor welteverstaan. Er zijn drie types donoren. Het moeilijke van dit fenomeen is het vinden van een gezonde donor. Slechts vier procent van de mensen komt door de testen heen. En als ze daar doorheen komen is het altijd weer de vraag hoelang ze goedgekeurd blijven. Een parasiet bijvoorbeeld, is immers zo opgelopen.

DARMFLORA

De wetenschap heeft ons altijd geleerd hoe we het lichaam moesten opdelen. Maar wat er nooit bij werd verteld, is dat er ook een heel belangrijk organisme in en om het lichaam huist! Het microbioom. Is deze niet op orde dan functioneert je lichaam niet goed meer. 80% van je microbioom zit in de darmen. Dat noemen we de darmflora. De darmflora is door wetenschappers in 2011 opgedeeld in drie enterotypes. Die zijn te onderscheiden in darmbacteriegemeenschappen met bijbehorende darmfuncties.

Anders gezegd: Elk enterotype (elke centrale hoofdbacterie) heeft zijn eigen 'bacteriën cluster' onder zich hangen. Allemaal met een eigen taak als bijvoorbeeld het opnemen en produceren van vitamines.

Het enterotype dat in jouw lichaam het meest dominant aanwezig is, bepaalt het enterotype dat jij hebt.

Iedereen hoort elk enterotype met de bijbehorende bacteriën in voldoende mate in de darmen te hebben.

Type 1. Bacteroides

Veel voorkomend bij vleeseters. Bacteroides produceert vooral vitamine C, B2, B5, B7 en H.

Type 2. Prevotella

Veel voorkomend bij mensen die zich voeden met plantrijke voeding, granen, zetmeel en die vetten weglaten.

Dit type maakt veel B1 en foliumzuur aan.

Type 3. Ruminococcus

Wordt gelinkt aan planteneters. Dit type is gespecialiseerd in het afbreken van Mucine, een koolhydraat dat via ons voedsel in de darm aanwezig is.

Is deze verhouding verstoord door zaken als bijvoorbeeld antibiotica, stress of simpelweg pech, dan is de darmflora niet meer in staat om al het werk goed te doen. Voedingsstoffen worden niet meer opgenomen en slechte bacteriën, die in kleine mate in je darmen wonen, krijgen de ruimte om te vermenigvuldigen.

Bij een verstoorde darmflora spreken we daarom van een darmflora die uit balans is. Complicaties in je darmflora kunnen de intieme relatie tussen je lichaam en de ontwikkeling van het immuunsysteem verstoren, dat op zijn beurt kan leiden tot kleine en grote problemen.

In de darmen kunnen ‘gaten’ ontstaan waar de ongunstige bacteriën in je darmen ineens de ruimte krijgen om zich te vermenigvuldigen. En dat doen bacteriën, goed of slecht. Ze vermenigvuldigen zichzelf elke tien minuten, miljoenen keren.

IMMUUNSYSTEEM

De darmflora is niet de enige maar wel de grootste motor van het immuunsysteem. Je immuunsysteem is voor het grootste gedeelte al bepaald bij je geboorte. Maar de rest van je leven wordt het ook ten gunste beïnvloed door gezonde voeding, sporten, neusademhaling, handen schudden, knuffelen, geen stress; eigenlijk een heleboel zaken bij elkaar. Maar dat besef is helaas nog ver te zoeken. Iedere

arts of therapeut is vooralsnog met zijn eigen specialisme bezig. Maar ik geloof dat al deze zaken bij elkaar zorgen voor een goed microbioom en daardoor een sterk immuunsysteem.

Mijn lichaam is de gastheer van wel honderd biljoen bacteriën die de basis zijn van mijn gezondheid.

Bij gezonde darmen bestaat de microbiota voor ongeveer 99% uit goede en nuttige bacteriën en voor 1% uit schadelijke bacteriën. Samen zijn dit ontelbaar veel bacteriën, wel honderd biljoen! Met ongeveer tienduizend verschillende unieke soorten. Meer dan tien keer het aantal van de cellen en honderdvijftig keer het aantal DNA. Met een geschat gewicht van twee kilo.

Het woord 'microbioom' gaat de laatste tijd steeds vaker over tafel en terecht. De wetenschap denkt 80% in kaart te hebben gebracht. Dat we allemaal een eigen vingerafdruk hebben is al lang bekend, dat we allemaal een eigen DNA-code hebben ondertussen ook. Maar dat ieder lichaam uniek is lijkt men maar niet te willen beseffen. Zo hebben we ook allemaal een eigen microbioom. Die moet je wel goed onderhouden en juist voeden. Jij bent de gastheer die niet zonder deze gasten kan! Je kan het microbioom zien als een gigantische mierenkolonie (op microscopisch niveau) die allemaal werken voor de koningin. Maar ik vergelijk het nog liever met mijn eigen 'Secret Private Army'.

Wie zijn de hoofdrolspelers en wat doen ze?

Dendritische cellen (IgE) Witte bloedcellen met lange voelsprieten zijn 'de verkenners'. Ze sporen lichaamsvreemd materiaal op en presenteren dat aan het imuunsysteem.

B-cellen Dit zijn 'de werkers' die in verschillende soorten worden aangemaakt door je lichaam. Ze worden geprogrammeerd om een toxine of een bepaald deeltje van een ziekteverwekker te spotten. Vinden ze iets, dan beginnen ze met een proces voor antistoffen die de ziek-

Het hunkeren naar voedsel (craving) komt van de bacteriën

teverwekker dan weer onschadelijk maakt. Is het werk gedaan dan blijven er altijd nog een paar van deze B-cellen in je lichaam patrouilleren zodat het immuunsysteem scherp blijft en supersnel reageert op een herintrede van dezelfde ziekteverwekker.

T-cellen

Oftewel lymfocyten, 'de specialisten'. Deze kunnen direct gericht reageren op ziekteverwekkers. Dat doen ze zelf of ze geven een signaal dat een deel van het immuunsysteem kan activeren. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze specialisten bewust keuzes maken om tijdens het onderzoek links- of rechtsaf te slaan! Ook is bekend dat ze actiever zijn in de zon.

Macrofagen

Deze immuuncellen kan je zien als 'de vuilnismannen'. Ze ruimen de schadelijke bacteriën, dode lichaamscellen, virussen en ander vuil op.

Een privéleger dat je zelfs op een 'vredesmissie' kan sturen

Een gezond microbioom is een privéleger van maar liefst 100 biljoen levende eencelligen met wel 10.000 divisies. Zo'n groot leger is ook nodig want er is ongelofelijk veel werk te doen, dag en nacht. Een heel lichaam moet draaiende gehouden worden. Zo verdedigen ze bijvoorbeeld het fort, bestrijden en ruimen vijanden op, zorgen voor het onderhoud, er zijn 24/7 patrouilles op pad, ze verwerken voedsel, ze zorgen voor opbouw en wederopbouw. De lijst is te lang om op te noemen. Zolang jij goed voor je leger zorgt dan gaan ze voor je door het vuur als een organisme. Zorg je niet goed voor jezelf dan krijg je muiterij en gaan divisies zich tegen de gastheer keren.

En dan beginnen de problemen Met een poeptransplantatie stuur jij jouw leger op pad naar een ander lichaam dat al

jaren in de problemen zit en er maar niet uitkomt. Wat er ook is geprobeerd. Eenmaal aangekomen in de nieuwe darm gaan ze direct bouwen aan een fundament, ze gaan zich koloniseren. Wanneer de balans in de darmen is hersteld kan het immuunsysteem zijn werk weer beter gaan doen. Slaat een transplantatie aan dan merkt de ontvanger dat de eerstvolgende dag al.

Veelvoorkomende voorbeelden zijn: Beter slapen, fitter wakker geworden, een betere stoelgang met een andere geur, vrolijker, scherper, energieker. Maar ook feedback als 'geen trek meer in een koekje bij de koffie' zegt wat over de darmflora. Het hunkeren naar voedsel (craving) komt van de bacteriën!

Een bacterie is met het blote oog niet te zien? Vergis je niet in wat je lichaam allemaal kan. Er is nog zoveel aan te ontdekken, alleen weet je het nog niet. Van een bacterie wordt bijvoorbeeld gezegd dat die zo klein is dat je hem niet kan zien. Toch ga ik je vertellen dat een oog dat wel kan. Als je in de zon ligt met je ogen dicht dan zie je er namelijk wel eens eentje over je oogbol glijden, druk bezig met de schoonmaakwerkzaamheden.

Je zal zelf moeten ontdekken wat wel voor je lichaam werkt en wat niet. Dat geldt voor voeding, sport, slaapuren, eigenlijk met alles in je leven. Leer je lichaam kennen om het optimale eruit te halen. Leg overal je oor te luister en ga zelf op onderzoek uit. Ieder lichaam is immers anders.

Wij testen 'gezonde mensen' op pathogenen.

Dat houdt in dat we kijken of een 'potentiële donor' ziekmakers bij zich draagt. Met een vragenlijst wordt er naar het verleden en de familiegeschiedenis gevraagd. Deze vragenlijst wordt vervolgd met een fecestest. Daar komt maar vier procent van de mensheid doorheen.

Dat betekent dat de overige mensen allemaal een of meerdere ziekmakers bij zich draagt! De laatste tijd merken we vooral bij de jongere

donoren dat er ook steeds meer resistente bacteriën in de darmen wonen. Dit zijn bacteriën die resistent zijn voor antibiotica. Erg zorgelijk.

Kom je door deze testen heen dan heb je een 'gezonde darmflora'. Uiteraard is een bloedtest ook noodzakelijk. Maar ben je erdoorheen dan kunnen wij mensen een kans geven op herstel dankzij jouw gezonde darmflora!

GELD VERDIENEN MET GEZOND ZIJN

Toch kijken wij naast deze testen ook naar de leefstijl en energie van de donor, heb je een stabiel leven? En natuurlijk het voedingspatroon. Ondertussen hebben wij al meerdere donoren gehad. De testen om het microbioom in kaart te brengen zijn nog te duur en te ingewikkeld voor nu. Wat wij wel altijd extra testen zijn de enterotypen. Hier kan een voorzichtige indicatie gemaakt worden, over hoe rijk de darmflora is.

Heb je altijd goed voor je lichaam gezorgd? Ga je een keer per dag naar het toilet en leg je een gladde worst of slang neer, of komt jouw dagelijkse exemplaar daarbij in de buurt? Dan is de kans groot dat je kans maakt om door de testen van gezonde-darmflora.nl te komen. Zolang je goedgekeurd blijft verdien je daar dagelijks gemiddeld 50 euro mee. Je kunt je donatie langsbrengen of laten ophalen, belangrijk is dat het binnen twee uur wordt verwerkt. Woon je te ver dan word je tevens opgeleid in het proces van feces naar capsules. Daarmee wordt je dagelijkse vergoeding verdubbeld en kan je met een uur werk per dag, een heerlijk maandsalaris bij elkaar poepen. Met de rest van de dag alle tijd voor je sport of studie. Zonde om door te spoelen dus!

Boekbespreking Genezen met je ademhalingeigen

“Hoe vaak adem je per minuut?” vraagt de revalidatiearts mij. “Geen idee,” antwoord ik. Dat is inderdaad vreemd. Dat de meeste mensen geen idee hebben hoe vaak ze per minuut ademen. Ik opperde 60 keer, omdat ik voor mijn gevoel wel elke seconde een ademteug neem. Natuurlijk was dit een antwoord waar mijn arts niet eens serieus op inging. Feit is wel dat de meeste mensen veel te snel en slecht ademen. Ze raadt mij het boek ‘Verademing’ aan. "Dat zal je veel goed doen," zegt ze. En inderdaad is mijn ademhaling na het lezen van het boek nog niet optimaal, maar behoorlijk verbeterd.

Management team

VERADEMING, OVER DE VOORDELEN VAN RUSTIG ADEMEN EN VOLDOENDE BEWEGEN

Auteurs Koen de Jong en Bram Bakker

Uitgeverij Lucht Hilversum (uitgeverijlucht.nl)

ISBN: 9789492798633 Verschenen in 2019

De auteurs van dit goed verkopende boek zijn beiden hardloopfanaten. Dat klinkt ook door in het boek. Koen de Jong studeert een blauwe maandag psychologie, probeert profwielrenner te worden en begint dan een bedrijfje in sportmetingen. Bram Bakker schopt het wel tot psychiater en promoveert op de behandeling van paniekaanvallen, toen nog hyperventilatiesyndroom genoemd. Bijzonder aan de achtergrond van beide auteurs is dus de psychiatrie. Ook mijn arts zegt dat er nog veel te weinig aandacht is voor psychische oorzaken van fysieke ongemakken. Eigenlijk is het best logisch, als je het je even

TEKST: PETER J. DE VRIES | BEELD: DIEDERICK INGEL | ILLUSTRATIE: PEJO

simpel probeert voor te stellen. Je lichaam als fabriek. Het management (je hersenen) geeft allemaal verwarrende opdrachten aan de werkvloer (de rest van je lichaam). De werkvloer probeert er het beste van te maken maar de tegenstrijdige of onlogische opdrachten resulteren in een haperende machine. Processen lopen niet soepel of sluiten niet goed op elkaar aan. En het management snapt er niks van. Ze begrijpen ook niet dat ze de oorzaak zijn van de zich opstapelende problemen op de werkvloer totdat het misgaat. Vaak moet er dan een extern bedrijf (een arts, therapeut of psycholoog) aan te pas komen om de boel proberen te redden. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld als er een bedrijf (arts) naar de werkvloer kijkt en daar probeert veranderingen en interventies te doen om de processen weer soepel te laten verlopen. Maar zolang het management niet goed functioneert is de kans gering dat het bedrijf weer gezond wordt. Soms lijkt dat wel zo, de schijn wordt gewekt dat de werkvloer toch weer functioneert, echter de oorzaak van de oorspronkelijke problemen blijven bestaan. Als er een bedrijf wordt ingehuurd dat zich richt op het management (een psycholoog, psychiater of therapeut) is er kans dat ook de werkvloer weer goed gaat functioneren als de juiste opdrachten en de juiste leiding gegeven wordt.

Ren je rot Sport is een mooie manier om je hoofd even los te koppelen. Leegmaken zeggen veel mensen. Maar eigenlijk is het niets anders dan zorgen dat het management bezig is met heel simpele bedrijfsvoering en er geen tijd en ruimte is voor die verwarrende en onlogische opdrachten. De werkvloer reageert hier heel goed op. Nu ben ik zelf een anti-sporter. Ik vind sport zodanig onplezierig dat ik het zo min mogelijk doe. Ik fiets en zwem wel eens en merk heus wel de heilzame werking. Ik denk dan dat er ook voor mensen die niet willen gaan hardlopen om gezond te worden ‘iets’ moet zijn. Heel veel mensen staan de hele dag áán. Dat wil zeggen dat het management heel erg druk en paniekerig in de weer is. Er heerst continue stress daarboven op kantoor. Totaal onnodig

Preventie is het meest doeltreffende instrument dat zorgprofessionals ten dienste staat.

want in de fabriekshal ging het eigenlijk prima, er is geen reden om paniekerig te zijn en toch brengt het management die paniek naar de werkvloer. Terwijl ontspanning boven een heerlijk ontspannen en goed functionerend bedrijf zou opleveren. Zes tot tien keer ademen per minuut is prima. Meer is niet nodig. Behalve als er een grote spoedorder binnenkomt mag er even tijdelijk harder gewerkt worden en de productie opgeschroefd. Zodra de order de deur uit is moet het management gelijk weer afschalen. En dat gebeurt vaak niet. Sommige mensen geven voortdurend spoedordersignalen naar de werkvloer terwijl er geen spoedorder is. De werkvloer begrijpt hier niks van en machines draaien op volle snelheid maar produceren niks nuttigs. Dit staat allemaal niet zo beschreven in het boek, maar zo vat ik het even voor mezelf samen. Het boek is in die zin veel meer op ademhaling en sport gericht.

Pleidooi

Als stress een deel van het probleem is, is ontspanning een deel van de oplossing. Een betere ademhaling kan ontspannend werken. Voor de farmaceutische industrie is ademhaling als medicijn een ramp, want daar verdien je niks aan. Steeds vaker krijgen mensen medicijnen voorgeschreven zonder dat de oorzaak van hun klacht bekend is. Het is vooral maar kijken ‘of het iets doet’. Geef ademhalingsoefeningen een kans. Het is een uitkomst als je jezelf kan genezen met je eigen ademhaling.

Sportief

Het boek is onderverdeeld in deel 1 ademhaling, en deel 2 sport. Voor mij, geen verrassing, is deel 1 boeiender dan deel 2. In deel 1 worden vele oorzaken van een verkeerde ademhaling besproken. De miscommunicatie tussen management en werkvloer, zeg maar. In het boek gaan de auteurs hier veel dieper op in. Ze concluderen dat lichamelijke klachten in stand

gehouden worden door verkeerd te ademen. Dan zijn er de ademhalingsoefeningen.

De Jong en Bakker hebben vele oefeningen die er bestaan bestudeerd en uitgeprobeerd en vragen de lezer dit ook te doen en te ervaren wat het beste werkt.

Bewegen is goed, daarover is consensus. Zelfs ik ben het daar roerend mee eens. Maar voor mij is bewegen niet meer dan nuttig. Van A naar B, het huishouden, een klusje, de dagelijkse dingen, zeg maar. Ik zie ook wel in dat daar wel een tandje bij kan. Maar echt sporten, laat staan de sportschool, gaat mij te ver. Ik ken mensen die met de auto naar de sportschool gaan. Omdat, als ze gaan lopen of op de fiets gaan, ze te moe zijn om in de sportschool te spinnen! Gelukkig vinden de auteurs ook dat mensen die in hun normale doen al genoeg bewegen, prima af zijn. En dat te fanatiek en te competitief sporten juist weer slecht kan zijn. Denk daarbij aan blessures met name. Als je niet meer in staat bent je uitademing te verlengen, zou je het al wat rustiger aan moeten doen. Veel mensen houden hun adem in vlak voor een grote inspanning. Bijvoorbeeld als ze een Amsterdams boogbruggetje op moeten fietsen. Juist je uitademing verlengen, ook bij de ‘beklimming’ maakt dat het veel soepeler gaat en je nergens last van hebt.

Eigen bijdrage

Behalve een behandeling, eventueel met medicatie, is het goed als artsen patiënten ‘verplichten’ tot deelname aan een bewegingsprogramma. Dat is veel nuttiger en levert meer op dan de eigen bijdrage in euro’s die nu geldt voor een medische verzorging. Sport moet gezien worden als een bewuste keuze die respect afdwingt. Met gewenste bijwerkingen als gewichtsverlies, beter slapen en meer zin in seks. Sport is niet verslavend. Dat sommige mensen niet (meer) zonder kunnen heeft te maken met de randverschijnselen. Ook kan ADHD de verborgen oorzaak zijn van

De chronische lichamelijke ziekten specialisten zouden de psyche een veel groter gewicht moeten toekennen.

‘sportverslaving’. Wielrenners die de tour fietsen zijn verre van gezond. Net als andere topsporters plegen ze roofbouw op hun systeem. Het percentage ontspoorde (top) sporters is groot. Overdaad schaadt, dat geldt zeker voor het menselijk lichaam.

Angst voor de tandarts

Er zijn mensen die in de wachtkamer bij de tandarts, en daarvoor, al behoorlijk gespannen zijn. Zeker als er een ingreep op het programma staat. De ademhaling zal verhoogd zijn en dat is niet functioneel. Ontspannen een behandeling ondergaan en zo rustig mogelijk doorademen is de garantie voor een veel prettiger ervaring. Voor, tijdens en na een bezoek aan de tandarts. Eigenlijk moeten patiënten ademhalingsoefeningen doen. Het aanreiken van deze oefeningen in de praktijk, met name de wachtkamer maar misschien zelfs tijdens de behandeling verdient serieuze overweging. Hoe mooi zou het zijn als patiënten heel actief bezig zijn om op deze manier het hele proces aangenamer te maken voor iedereen. Ik stel me voor dat op de vele beeldschermen die er tegenwoordig bij tandartsen hangen ademhalingsoefeningen worden aangeboden. Tevens vind ik ‘Verademing’ verplicht leesvoer voor de tandarts en hij zou het zijn patiënten moeten voorschrijven. Ik heb veel aan het boek gehad. Het heeft me daadwerkelijk geholpen om dagelijks beter op mijn ademhaling te letten. Daarvoor had het boek wat mij betreft de helft dunner gekund, want ik heb ook veel overgeslagen. En dan niet alleen als er in het boek staat: “Het volgende hoofdstuk gaat over kinderen en zwangerschap. Als je geen kinderen hebt en je niet zwanger bent, kun je dat hoofdstuk eenvoudigweg overslaan.”

Hoe vaak hoor je het niet: “We moeten het probleem bij de oorzaak aanpakken”. Want beginnen we bij de oorzaak dan verhelpen we het probleem van onze cliënt. Maar is dat ook echt zo? Dat is een vraag die ik mezelf steeds vaker stel.

Bestaat er wel zoiets als de oorzaak aanpakken ?

Mijn naam is Timo Hans, 34 jaar en ik ben de oprichter van Physis Academy. Mijn opleiding leert zorgprofessionals om cliënten altijd te benaderen vanuit de zes fysieke domeinen. Dit zijn: - slaap - stress - voeding - ademhaling - bewegen - het immuunsysteem

OVER DE AUTEUR:

Timo Hans is 34 jaar en heeft een ijzersterke propositie. Voor altijd veranderen hoe zorgprofessionals en hun cliënten naar gezondheid kijken. Dit doet hij door drie bedrijven te runnen in 3,5 dag. Hij is oprichter en docent bij Physis Academy. Een opleiding die zorgprofessionals leert om met het 6 domeinen model de meest mooie resultaten te behalen. Daarnaast is hij professioneel spreker om dezelfde visie binnen bedrijven te laten landen. En als derde is daar de stichting Physis Educatie. Een stichting die zich inzet om kinderen van hun klachten af te helpen. De primaire focus ligt hier op stress, slaapproblemen, pijnklachten en darmproblemen.

Ik predik altijd voor een aanpak waar wetenschap, fysiologie en praktijkresultaat elkaar kruisen. In het begin was ik ervan overtuigd dat ik de oorzaak aanpakte. Maar de laatste tijd vraag ik mij steeds vaker af of dit wel echt zo is. Waarom? Dat wil ik je graag laten zien. Ik gebruik hiervoor bewust de kwaliteit van het parodontium als voorbeeld.

De rol van PGE2 in beschadiging van het parodontium: Ons lichaam produceert PGE2 uit het linolzuur van het celmembraan. Eenmaal in het lichaam aanwezig is PGE2 onder andere betrokken bij het bevorderen van ontsteking. Wat PGE2 ook doet is het verhogen van de activiteit van osteoclasten. Kortom het stimuleren van bot-

TEKST EN BEELD: TIMO HANS

afbraak. Op deze manier is PGE2 betrokken bij het beschadigen van het parodontium.

Nu ga ik niet betweterig doen over het parodontium. Daar kunnen jullie mij veel meer over vertellen. Waar ik wel graag naar toe wil is: Kunnen we ‘DE’ echte oorzaak vinden voor het vrijkomen van PGE2? Je raadt het al, dat kan niet.

De echte ‘oorzaken’ van het vrijkomen van PGE2: Ik doe nu de aanname dat de meest genoemde oorzaken in jullie prachtige vakgebied deze twee zijn:

1 Omega 3 remt productie van PGE2:

2 Lactobacillus Brevis vermindert PGE2 aanwezigheid:

Hier wordt het aanpakken van de echte oorzaak natuurlijk al lastig. Je kunt stelling nemen dat een verstoorde omega 3:6 balans de boosdoener is van te veel PGE2. Maar je kunt ook prediken voor een dysbiose waardoor de Lactobacillus Brevis te weinig aanwezig is. Als je naar de zes domeinen kijkt komt er minimaal één belangrijke reden bij. Dat is de rol van slaap in het produceren van PGE2. Onderzoek laat zien dat een verminderde slaapkwaliteit ervoor zorgt dat het lichaam spontaan PGE2 produceert.

Zo hebben we al snel drie ‘oorzaken’ die allemaal veel voorkomen. Want een goede 80% van de volwassenen geeft aan slecht te slapen. De gemiddelde omega 3:6 balans in westerse landen is eerder 1:20 dan de gewenste 1:3. En een dysbiose in de mond in het voordeel van de Lactobacillus Brevis komt volgens mij vrij vaak voor.

Conclusie: Ik ben daarom gestopt met zeggen: “We gaan samen de oorzaak aanpakken.” Hoe trots ik me ook voelde als ik dat zei. Simpelweg omdat voor elke oorzaak die ik na een intake bedacht ik nog wel drie tot vijf oorzaken kon bedenken die net zo onderbouwd waren. Het goede nieuws is dat dit inzicht hele gave kansen biedt om je cliënten veel verder te helpen.

Dus niet ‘samen aan de oorzaak werken’. Wat dan wel? De oorzaak aanpakken heeft in mijn benadering plaatsgemaakt voor ‘de lijntjes naar de klacht’. Een cliënt komt binnen met een hulpvraag, er volgt een uitgebreide intake en tijdens die intake zoek je naar zoveel mogelijk ‘lijntjes naar de klacht’. Bij een parodontitis is dat bijvoorbeeld: - lijntje #1 dysbiose mondflora - lijntje #2 maaltijdfrequentie - lijntje #3 omega 3:6 balans - lijntje #4 slaapproblemen - lijntje #5 zoveel lijntjes als je met jouw expertise kunt vinden.

BELANGRIJK: holistisch kijken naar de hulpvraag van de cliënt is niet alle lijntjes in een keer aanpakken. Het is kijken welke eerste twee lijntjes het meest dominant zijn.

Dieper in op slaapproblematiek: Vanuit mijn vakgebied is slaapproblematiek om heel veel redenen cruciaal voor een goede mondgezondheid. Maar hoe breng je een slaapprobleem nou goed in kaart? Daar wil ik je in dit artikel alvast mee verder helpen!

Intake: De juiste vragen omtrent het domein slaap. Het is voor elke zorgprofessional mogelijk om een slaapprobleem uit te vragen. Naast de standaard intake vragen vraag je onder andere naar: - inslapen - slaapduur - wakker worden

Inslapen: Een cliënt met een goed functionerend circadiaan ritme valt binnen 10-15 minuten in slaap. De gemiddelde Nederlander valt binnen 20-30 minuten (of zelfs later) in slaap. Een cliënt heeft dan niet per direct een slaapprobleem. Een slaapprobleem in kaart brengen is als een checklist. Hoe meer vinkjes hoe dominanter het slaapprobleem. Langer wakker liggen kan duiden op stress, een minder functionerend circadiaan ritme of een foutieve ademhaling. Alle drie de oorzaken hebben ook weer direct hun invloed op de

Voor meer informatie over ons aanbod www.physis.academy (geen .nl)

kwaliteit van de mondgezondheid. Kortom veel lijntjes naar de cliënt!

Slaapduur: Wetenschappelijk gezien is de juiste slaapduur tussen de 7 en 8,5 uren slaap per nacht. Nog geen 50 jaar geleden sliep een Nederlander 8,5 uren gemiddeld per nacht. Vandaag de dag is dat slechts 7,2. Dit is helaas geen evolutionaire aanpassing. Het is een van de resultaten van een snellere en veeleisende maatschappij. Daarom neig ik in mijn advies over slaapduur bij iedere cliënt eerder naar 8,5 uren slaap dan naar 7 uur. Zeer zelden is iemand een kortslaper (minder dan 6 uren per nacht) of een langslaper (langer dan 9 uren per nacht). Dit is zo zeldzaam dat ik daar in dit artikel niet over uitweid. Slaapt iemand wel kort of lang dan is dit eerder een resultaat van perfectionisme/ondernemen (een cliënt gaat korter slapen). Of een enorm laag energieniveau waardoor de cliënt het gevoel heeft dat hij/zij veel slaap nodig heeft (een cliënt gaat langer slapen).

Wakker worden: Uitgerust wakker worden is helaas niet meer de norm. Dat betekent niet dat we deze norm moeten aanpassen. Uitgerust wakker worden is een belangrijke parameter. Het zegt veel over de kwaliteit van slaap. Het zegt iets over het detoxen van de lever, of er genoeg anabole processen hebben plaatsgevonden in de nacht en het zegt veel over het circadiaan ritme en chronotype.

Onderzoek: Kun je slaap verder onderzoeken?

De meeste functionele slaapproblemen vergen niet per se extra onderzoek. Het is uiteraard wel mogelijk. Zo bestaat er de ‘Pittsburg Sleep Quality Index’ en de ‘Sleep Onset Latency Test’. Beide betrouwbare testen om de kwaliteit van slaap in kaart te brengen. Ook te gebruiken als hertest om te kijken of je interventie effectief is.

Behandeling: Alvast één advies en niet de minste! Jij kunt vanaf morgen 70% van je cliënten dieper laten slapen en meer uitgerust laten wakker worden. Dit advies kun je ook op jezelf uitproberen. Medisch professionals zijn ook mensen en slapen vaak dramatisch slecht.

Het belangrijkste algemene advies wat ik ken is ademhaling. Het is enorm laagdrempelig maar daarbij wel enorm effectief!

Uitvoering: De cliënt gaat in zijn/haar voorkeurspositie in bed liggen (rug, zij of buik). Instrueer de cliënt om 3-4 seconden in te ademen en 6-8 seconden uit te ademen. (De meeste mensen zijn namelijk niet meer in staat om in rust een langer tempo uit te voeren, bizar!) De focus ligt op het laten bewegen van de buik. Dus steeds minder borstademhaling en meer naar de buik.

Let op: De buik moet uitzetten bij inademing en beweegt passief terug op uitademing. Een ander patroon betekent een paradoxale ademhaling en verdient de aandacht!

Als de gemiddelde cliënt dit 5-10 minuten uitvoert wordt er al veel dieper geslapen en slapen cliënten eerder in. Een enorm eenvoudig advies waar heel veel cliënten nooit meer mee stoppen omdat het enorm veel bijdraagt aan de kwaliteit van leven.

Relaties van slaap naar de mondgezondheid: Het vrijzetten van PGE2 bij slecht slapen is slechts een relatie naar de mondgezondheid. Slaap kent vele relaties naar een gezond en sterk gebit. Zo is de nachtrust het enige echte anabole moment van de dag. Tijdens dit anabole moment wordt ontsteking geremd en werkt het lichaam hard aan het herstellen van zowel spier als bot. Zo heeft elk domein vele relaties naar de mondgezondheid. De quote ‘Gezondheid begint bij de mond’ is klaarblijkelijk zwaar onvoldoende. Uiteraard hebben we een goede mondgezondheid nodig om echt gezond te zijn. Maar andersom zijn er net zoveel systemische relaties elders in het lichaam die bepalen of de mond wel daadwerkelijk gezond kan zijn.

Afsluitend: Ik hoop dat je het artikel interessant, prikkelend en leuk vond om te lezen. Het is mijn doel om holistisch behandelen volgens de zes domeinen de norm te maken. Zowel voor het behandelplezier van de zorgprofessional als voor het resultaat die de cliënt behaalt. Wellicht zie ik je in een van onze webinars en/ of opleidingen!

Lezingverslag

Effecten van kauwkrachtverdeling op blessuregevoeligheid

TEKST EN BEELD: PETER DE VRIES | BEELD: RTL

Een goede mondgezondheid maakt van een middelmatige atleet geen kampioen, maar een slechte mondgezondheid maakt van een kampioen wel een middelmatige atleet.

Het leek me heerlijk om vanaf station Zeist de fiets te pakken en door de bossen te fietsen naar de campus van de KNVB om de aftrap van een serie avondlezingen, georganiseerd door SportsInjuryLab, bij te wonen. Helaas maandag 26 september 2022 zeikte het van de regen en zat er niets anders op dan de auto te pakken.

DE NEUROLOGISCHE TRANSMISSIE VIA DE DENTOALVEOLAIRE PROPRIOCEPTIE

De eerste van een serie avondlezingen (zie ook de agenda op pagina 6) gaat over de onevenwichtige kauwverdeling en de gevolgen daarvan, ook voor (top)sporters. Spreker is Drs. Arjan Starrenburg, voorafgegaan door een introductie van gastheer Henny Solleveld. De avond staat werkelijk bol van de “hoe is het toch mogelijk dat daar algemeen zo weinig aandacht voor is”-momenten. We zien heel duidelijk uitgelegd wat de verbanden zijn tus-

sen slechte functionaliteit van het gebit en het gebied er omheen en algehele malaise in het lichaam. Hoezeer ons kaakgewricht betrokken is bij alle subtiele zenuwsignalen en aansturingen van spieren. Opgebouwde spanning door een slecht functionerend mondgebied is een risicofactor voor het totale houdings- en bewegingssysteem. Dierenartsen waren in de 16e eeuw al goed bezig met occlusie en articulatie. Het wordt zo langzamerhand tijd dat daar bij mensen de volledige aandacht op gevestigd gaat worden. Als de huidige ontwikkelingen van inzichten en acceptatie zich doorzetten zal de tandarts, de mondzorgspecialist, over 20 jaar wel eens de belangrijkste medicus kunnen worden. Het mondgebied is namelijk het belangrijkste gebied van je hele lichaam.

ARJAN ROBBEN

We zijn voor deze lezing op de KNVB Campus. SportsInjuryLab heeft zich altijd heel erg op (prof)voetballers gericht. Vandaar dat ik twee voorbeelden wil aanhalen die Solleveld in zijn inleiding gebruikte, omdat ze nogal tot de verbeelding spreken. Ten eerste Arjan Robben. Zoek op internet maar eens foto’s van deze sympathieke Groninger en zie hoe beroerd zijn gebit eruitziet. Als topvoetballer op het hoogste niveau speelde hij vaker niet dan wel omdat hij geteisterd werd door blessures. (https://www.transfermarkt.nl/arjen-robben/ verletzungen/spieler/4360/sort/anzahl_spiele. desc) Is hier een kampioen onderuit gehaald door problemen in zijn kaakgebied? We kunnen natuurlijk nu niet (meer) iets aan dat gebit gaan doen en hem vervolgens de sterren van de hemel zien spelen.

RUUD GULLIT

Een topvoetballer waarbij er wel een interventie is geweest en die daarna nóg veel beter ging voetballen is Ruud Gullit. Nadat zijn ruime overbeet was gecorrigeerd scoorde hij aantoonbaar vaker. En hij is niet de enige. Robin van Persie liet op last van de clubarts van Arsenal zijn verstandskiezen trekken en werd bevrijd van niet te duiden blessures. Christiano Ronaldo trainde jarenlang met bitjes om zijn houding en kracht te optimaliseren. Gullit vertelde over zijn

Ruud Gullit bij Eva Jinek

Je gebit heeft constant aandacht nodig, goed gebruik en goed onderhoud. Een barbecue buiten laten staan is een goed voorbeeld van slecht gebruik en slecht onderhoud. Op een gegeven moment doet ie het niet meer omdat hij totaal verroest is.

ervaring aan tafel bij de late-avond-praatshow van Eva Jinek. Er werd door Jinek en de overige aanwezigen een beetje lacherig over gedaan. Jammer, want het is een heel serieuze kwestie die door de reactie van zijn tafelgenoten schromelijk wordt onderschat. Het tv-programma EenVandaag pikte het op en vroeg zich hardop af of Gullits verhaal wel hout sneed. Daarvoor benaderden ze drie deskundigen waaronder Solleveld die dit uiteraard volop kon beamen. De tweede deskundige was (daar is hij weer!) Cees Renckens, erelid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. De man is gynaecoloog dus waarom hij hier iets zinnigs over mag zeggen is mij een raadsel en inderdaad vond hij het verband tussen gebit en sportprestatie flauwekul. Eppo Wolvius, mondziekten-, kaak- en aangezichtschirurg (Erasmus MC) zegt dat hij niet met literatuur hard kan onderbouwen dat er een verband is tussen een orthodontische behandeling en spierkracht in benen en/of armen. Dat was de vraag ook niet. Je kan niet opeens veel harder schoppen zonder overbeet. Maar dat met een afwijkende functionaliteit in het mondgebied je hele systeem en daarmee je prestaties onder druk staan – het grotere plaatje – daar ontbreekt het de heren Renckens en Wolvius aan. Ik vroeg het ook aan NVBT Magazine medewerker en arts voor algemene geneeskunde Jason Wong en die antwoordde: “Ik geloof zeker in het verband dat Gullit aangeeft. Maar als je daarvoor een solide en geaccepteerde wetenschappelijke basis wil verkrijgen ben je vele duizenden euro’s verder en ik acht het onwaarschijnlijk dat je een partij vindt die dat gaat investeren”.

LEGO IS KINDERSPEL

Na de introductie van Solleveld was de vloer voor Arjan Starrenburg die zei dat de tijd dat tandartsen witte blokjes repareerden definitief voorbij is. Hoe belangrijk het hele hoofd-hals-kaakgebied is voor de gezondheid van de mens wordt door zijn verhaal nog eens extra onderstreept. Helaas zijn er ook velen van zijn collega’s die zich erg op esthetiek zijn

gaan richten, terwijl alle aandacht primair naar functionaliteit moet gaan. Een belangrijk hulpmiddel is daarbij de T-scan. Aan het eind van de avond volgen daarmee enkele demonstraties met vrijwilligers uit het gehoor. Meten is weten en door extreem nauwkeurig te kunnen meten hoe de occlusie en articulatie is kan daar ook heel subtiel en uiterst precies gecorrigeerd worden met heel mooie resultaten waarbij de algehele gezondheid van veel patiënten echt een sprong voorwaarts maakt. Het blijft overweldigend hoeveel vooruitgang er geboekt is en kan worden. Het is onbegrijpelijk dat zoveel mondzorgprofessionals dit laten liggen. Die begrijpen niet hoe belangrijk het mondgebied werkelijk is. Maar gelukkig wordt er hard gewerkt aan opleidingen die al deze kennis, die jonge mondzorgprofessionals in hun basisopleiding moeten ontberen, ontsluit.

AVONDLEZINGEN

We blijven de avondlezingen van SportsInjuryLab met aandacht volgen en zullen de lezer van NVBT Magazine op de hoogte houden. Ook zullen we in de toekomst nog meer wetenswaardigheden uit hun vele onderzoeken met onze lezer delen.

Henny Solleveld

Het helen van het leven en het voortbestaan van de MENSHEID

DIT ALS AFSLUITING VAN HET SYMPOSIUM LEVEN LICHT EN LIEFDE

Waarom zijn wondermeridianen zo belangrijk ook in de tandheelkunde?

Wondermeridianen ontstaan meteen na de conceptie. Ze bevatten de blauwdruk van het leven. Het karma van onze ouders en voorouders, de goede en slechte dingen. Na korte tijd, als de organen zich ontwikkelen, worden ze overschaduwd en zijn ze niet meer bereikbaar. Dus ook het negatieve karma niet. Toch zijn er methoden om bij die zwakke plek te komen. Indien de zwakke plek niet wordt verwijderd dan blijft dat de plek waar alle ziekten etc. kunnen aangrijpen. Ook in de tandheelkunde. Dat is de reden dat een kies na een behandeling pijn gaat geven, wat normaal niet het geval zou zijn geweest, waardoor een endo noodzakelijk is. Die vervolgens ook weer niet gaat lukken, met een ontsteking tot gevolg. Daarna ontstaat daar een focus. Indien die zwakke plek niet wordt opgeheven, dan zal het verwijderen van de focus, ook al is het nog zo goed gedaan, toch niet het gewenste resultaat opleveren. Of na een aanvankelijk succes vindt er toch weer een relaps plaats. Vandaar dat ik op dit symposium opnieuw goed uitgelegd heb hoe de wondermeridianen te gebruiken. Het kan heel simpel, maar er kan ook een geweldige verdieping plaatsvinden. Dat kost dan wel veel meer tijd. Hoe dit in zijn werk gaat zien we in het volgende voorbeeld. Roel van Wijk had al uitgelegd dat het collectivisme de sleutel is tot de liefde en het leven. Nu gaat het de laatste tijd niet zo goed met het menselijk leven hier op aarde. Vandaar dat ik had bedacht om met behulp van de wondermeridianen dit collectivisme weer te kunnen ontwikkelen.

Waardoor gaat het niet zo goed met de mensheid? Daarvoor had ik een affirmatie ontwikkeld die als basis en als filter voor de opening van een wondermeridiaan zou kunnen dienen. De affirmatie wordt zo opgesteld dat hij werkt als een leugen. De mensheid wil deze affirmatie niet inzien en zo werkt deze als een trigger en vandaar kan ze als een filter gebruikt worden.

De affirmatie:

“De mensheid ziet in dat hij door zijn hebzucht zichzelf ten gronde richt. Die hebzucht vertaalt

zich in een groei en verlangen naar steeds hogere welvaart. Dat wordt mogelijk gemaakt door een grenzeloos vertrouwen in de wetenschap. Een wetenschap die inderdaad veel welvaart heeft gebracht. Maar de mensheid ziet nu dat de welvaart ook misbruikt kan worden door instanties en mensen, die in hun hebzucht ALLES willen bezitten. Deze instanties bedienen zich nu van alle communicatiemiddelen zoals internet, mobieltjes en alle media. Hierbij gebruiken ze de hebzucht van de mensheid, die al deze verworven welvaart niet wil missen."

Via de media wordt de mensheid gecontroleerd, in de gaten gehouden en van misleidende informatie voorzien. De mensheid accepteert dat in zijn hebzucht, want hij wil de verworvenheden niet missen. Met name het mobieltje is heilig. Hij laat zich dus chanteren. Nu de mensheid dit inziet, komt ze als geheel in opstand tegen instanties en mensen die hiervan gebruik maken.

De mensheid zet voor zijn hebzucht in de plaats, de liefde voor zijn medemens en de liefde voor het voortbestaan van de planeet aarde. De mensheid laat zich niet meer chanteren voor het behoud van zijn welvaart. Hij weet welvaart op juiste waarde te schatten en kan afzien, indien nodig, van welvaart. Nu heerst er vrede, liefde en medemenselijkheid op deze aarde.

Het persoonlijke materiële belang is ondergeschikt gemaakt aan het collectieve belang. De welvaart op de planeet aarde wordt eerlijk verdeeld. Zo valt de basis waarop de macht van de heel rijke instanties is gebaseerd, weg. De macht van hun rijkdom smelt als sneeuw voor de zon, met name omdat het begrip liefde voor de medemens hen onbekend is. Hun rijkdom blijft mogelijk zelfs bestaan, maar ze kunnen er niets meer mee. De mensheid laat zich namelijk niet meer omkopen of chanteren. De aarde met zijn mensheid bedankt de universele liefde, dat hij heeft mogen ontstaan en zal zich inzetten om de liefde voor het leven te laten voortbestaan in het collectief bewustzijn. Dank, heel veel dank.

Deze affirmatie werd via een tussenpersoon, die de mensheid vertegenwoordigde (1), uitgetest op de meesterpunten van de wondermeridianen. De Yang Wei Mai bleek op te komen. Te openen via het meesterpunt 3-voudige verwarmer 5. (3V5). Deze wondermeridiaan staat bekend als ‘de portier’: “Wat laat ik door? Van binnen naar buiten, maar vooral van buiten naar binnen”. De Wei-energie is in de acupunctuur het afweersysteem. Kennelijk is dit een karma, wat zich al heel lang manifesteert in de mensheid. Indien men de geschiedenis zo langsloopt dan klopt dat ook wel. Van de Egyptenaren, de Romeinen, de Spanjaarden de Engelsen en de VS naar nu. De reden waarom deze affirmatie zo geweldig opkomt hebben we proberen te achterhalen via het trekken van Tarotkaarten. Dat kan in principe met elk systeem zoals Bachbloesems etc.

Het openen van het meesterpunt: De affirmatie werd op het meesterpunt 3V5 gelegd. Daar kwamen vervolgens kaarten naar voren. Deze kaarten worden blind gekozen. De afbeelding van de kaart is niet zichtbaar. Telkens een eerste kaart die de oorzaak aangeeft en dan de tweede die de oplossing van die oorzaak aangeeft. Dit driemaal, zo ontstaan er drie lagen. Links ligt de negatieve kaart, rechts de positieve kaart.

gaat dat lukken: HET COLLECTIVISME, de liefde waar het symposium over ging.

Nu worden deze kaarten op een speciale manier op het lichaam van de tussenpersoon neergelegd en wel zo dat hij extreem gefocust wordt op dit probleem. De negatieve kaarten (de linker) worden op de buik gelegd. Daar gaat alle energie van de kaarten naar binnen. De helende kaarten worden in de nek gelegd. Het helende effect wordt eraan onttrokken. En dit alles terwijl de affirmatie als uitgangspunt nog steeds op het punt 3V5 blijft liggen. Nu moet deze situatie gehealed worden. Dat gebeurt door een helende frequentie te zoeken. Dat doen we door het zoeken van een positief getal. Achtereenvolgens worden er zes cijfers blind gekozen. Dit leverde in deze situatie het getal 690937 op.

De hele zaal werd nu verzocht om het punt 3V5 bij zichzelf te stimuleren met de duim en tegelijk zich heel goed te focussen op dit getal.

Het behandelen van de geopende wondermeridiaan: Het bleek dat bij de tussenpersoon (en dus ook bij iedereen) de Yang Wei Mai zich geopend had. Ik stelde voor om nu geen helende acupunctuurpunten te zoeken, maar om deze wondermeridiaan te healen met een bepaalde QiGong-oefening op basis van de muziek van Kuranesh: hartchakra meditation. Opnieuw zochten we kaarten om tot het helende getal te komen.

Er kwam op:

Het helen van het leven

Het gezinsleven en de familie telt (A) een mogelijkheid, creativiteit (B) David tegen Goliath (A) geliefden die samenwerken om een beproeving te doorstaan (B) Een bijna onmogelijke taak (A) de kracht van een volwassen man (B)

De kaarten geven heel goed het probleem van deze tijd weer. Het gezinsleven dat er niet meer is, de onmogelijke strijd en de haast onmogelijke opdracht. Hierin vervult de kaart van de geliefden de sleutelrol voor de oplossing van het probleem: alleen door samenwerken

Het helen van het leven

Gematigheid (A) triomf over de oppositie (B) Een stabiel vaderfiguur (A) succes door inspanning (B) Eerlijk verdelen (A) het verwonde hart (B)

Elke kaart spreekt voor zich. De oorzaken van het slecht gaan van de mensheid zijn het ontbreken van:

Het gematigd zijn, goed met de welvaart om kunnen gaan. Een stabiele vaderfiguur, in tegenstelling tot de vaderfiguur die ons wordt voorgehouden in de vorm van het WEF en de WHO. En het eerlijk verdelen van de welvaart. Bij de positieve kaarten, die staan voor de oplossing van het probleem, neemt het verwonde hart natuurlijk de hoofdplaats in. Temeer omdat we het willen gaan healen met de hartchakra muziek. In dit geval je hart openen en geven aan de wereld.

De kaarten werden weer op de juiste plaats gelegd en het healende getal werd gezocht: 512297.

Vervolgens oefenden we ‘droog’ de onderdelen van de QiGong-oefening, waarna we die samen op de muziek van Karunesh uitvoerden, waarbij iedereen zich focuste op het tweede getal. Hierna testte de mensheid sterk bij de tussenpersoon. Dit heeft een positief effect op het collectief universum.

De muziek van Karunesh is te vinden op: Youtube.com/watch?v=u-EB7Ox3wg4

De Qi Gong-oefening heeft de volgende onderdelen:

- Beginnen met aarden

- Het losmaken van de heupen door het draaien van een achtje, links en rechts om. De heupen staan met het punt Gal 30 voor boosheid en woede. Deze loslaten.

- Verbinding maken tussen hemel en aarde.

- Een vliegbeweging maken met uitgestrekte armen.

- Het hart openen en geven aan de wereld. - Een voorstelling maken dat je een wonderschone lotusbloem bent. Verbinding maken met de kosmos.

- Deze energie uitstrijken over je gehele lichaam.

- Als laatste buigen met je handen naar de grond en zo ook met het stuitje verbinding maken met de kosmos.

- Dankbetuiging naar elkaar.

Dat het ook inderdaad anders kan op deze wereld, is te zien in het volgende: Wat mij een positief gevoel en ook hoop geeft, is de verbroedering die kan ontstaan door sport. Het afscheid van Roger Federer was indrukwekkend. Wat een sportman en wat een ambassadeur voor de mensheid. Hoe dit in zijn werk gaat, valt hier buiten dit kader.

Wondermeridianen

ontstaan meteen na de conceptie.

Ze bevatten de blauwdruk van het leven

RETHINK OUR MICROBIOME

Zoals eerder besproken hebben de niet met het blote oog waarneembare micro-organismen in ons lichaam een identiteit als het microbioom. Hun aantal is duizelingwekkend groot en hun invloed groter dan ooit voorzien. De tienduizenden genen van alle micro-organismen, metagenoom genoemd, overtreft de expressiekracht van het aantal genen in onze cellen in aanzienlijke mate. Via genetische, immunologische en metabole routes beïnvloeden met name intestinale microben ons functioneren. Aan de hand van wetenschappelijke waarnemingen stelt men invloed vast op de afweercompetentie, het mentaal-emotionele functioneren en zelfs op de vruchtbaarheid. I II III

De slijmvlieshaarden en hun bacterieculturen vormen in ons lichaam een speelveld waarop het externe milieu en immuunsysteem in voortdurende interactie zijn. Daarbij herbergt het darmkanaal veel lymfeklieren met het grootste aantal afweercompetente cellen van het lichaam, die via diverse communicatiekanalen contact hebben met de slijmvlieshaarden van de luchtwegen, KNO, urinewegen en voortplantingsorganen. Daarom spreekt men in de medische literatuur over een common mucosal immune system, waarbij microben in interactie zijn met allergenen en met afweer-

cellen. Die zones van wederzijdse communicatie vormen een brug tussen de aangeboren en verworven afweer en verbinden zo de binnenwereld met de buitenwereld. Vrij recent heeft men bijvoorbeeld het bestaan vastgesteld van specifieke receptoren die reageren op door darmbacteriën geproduceerde korte ketenvetzuren (SCFA). Deze receptoren worden onder andere aangetroffen op op macrofagen en T-lymfocyten. Tevens blijken propionaat en butyraat een remmende werking te hebben op histon deacetylases. Door deze epigenetische eigenschappen kunnen SCFA de differentiatie en ontwikkeling van Treg stimuleren, zowel in

TEKST EN BEELD: R.W. VAN ESCH | ILLUSTRATIE: MARCIN KLAPCIYNSKI, FOTO DAVID: Y. KONG)

het colon als in de periferie. IV De complexe relatie tussen afweermodulatie en immunologisch gerelateerde afwijkingen hangt nauw samen met het spanningsveld dat allergenen en steriliteit creëren en vormt de invalshoek van enkele wetenschappelijke hypothesen over hygiëne en lichaamsvreemde microben.

HYGIËNE EN OUDE VRIENDEN

De Hygiënehypothese kwam tot stand als wetenschappelijke verklaring voor de significante toename van allergieën, astma en auto-immuunziekten in geciviliseerde samenlevingen. Mede beïnvloed door resultaten uit epidemiologisch onderzoek kwam men tot de aanname dat (te) uitgebreide hygiëne, in combinatie met het onbeperkt gebruik van antibiotica en vaccinaties, zorgde voor verminderd contact met latente pathogenen die normaliter immunologische activiteit zouden ontlokken. Toen enkele jaren later een nieuwe populatie regulerende T-cellen werd ontdekt, de zogenoemde Treg, veranderde die zienswijze. Uit onderzoek is gebleken dat Treg primair gestimuleerd worden bij contact met allergenen en micro-organismen. De activering van Treg is dus antigeenafhankelijk. Die antigeenafhankelijke reactiviteit van Treg ligt aan de basis van de Old friends hypothesis. Deze hypothese verondersteld dat relatief onschuldige microben (old friends), die gedurende de menselijke evolutie altijd aanwezig zijn geweest, door het afweersysteem inmiddels als ongevaarlijk

Robert van Esch werkt reeds 18 jaar als zorgverlener in samenwerking met de bedrijfsgeneeskunde, fysiotherapie, osteopathie en psychologie. Na zijn opleiding mesologie volgde hij een opleidingstraject in de psychoneuro-immunologie (PNI). In 2013 behaalde hij een universitaire graad (MSc) in de klinische PNI. Hij ontwikkelde zich daarna verder in de CAM (complementary alternative medicine) met specialisatie fytotherapie aan de Saxion Hogeschool Next. Sinds 2014 schrijft hij wetenschappelijke artikelen voor vaktijdschriften. Zijn niet aflatende interesse voor de biologie, biochemie, fysiologie en samenhang met omgevingsfactoren, zoals leefstijl, heeft hem gevormd tot een veelzijdig auteur en docent van de stichting ReThink: www.rethinkfoundation.nl

worden beschouwd. Hun aanwezigheid zal daarom kunnen leiden tot afweermodulatie in plaats van immunologische hyperreactiviteit. Die modulatie kan het immuunsysteem trainen en balanceren. En gebrek aan hun aanwezigheid ten gevolge van overmatige hygiëne en ontsmetting kan ten koste gaan van de immunologische veerkracht.

Old friends hypothesis

Rook GAW. Allergy, Asthma & Clinical Immunology 4, 2008

Daarentegen kan de regelmatige blootstelling aan niet commensale culturen een bijdrage leveren aan betere afweercompetentie en minder immunologische ontsporingen. Zo heeft men aan de hand van studies waargenomen dat het fysieke contact tussen mensen en hun huisdieren bijdraagt aan een microbiotische uitwisseling en dat bijvoorbeeld hondenbezitters meer microben hebben afkomstig van hun eigen hond dan van andere honden. Voorts is geconstateerd dat het op jonge leeftijd hebben van een huisdier kan leiden tot de significante afname van de kans op het ontwikkelen van allergieën. V VI

VEERKRACHT

In het verlengde van de genoemde hypotheses heeft zich recent de Disappearing microbiome hypothesis ontwikkeld, die stelt dat, door toegenomen verschraling van zowel het voedingspatroon als de leefomgeving van de moderne mens, ons microbioom verzwakt is geraakt in zijn diversiteit en weerbaarheid. Dit zou vervolgens kunnen leiden tot de toename van chronische ziektebeelden in welvaartslanden.VII Het microbioom van de mens vertegenwoordigt een complex ecosysteem met een sterk heterogeen karakter. Dankzij haar grote biodiversiteit kan deze microbiotische gemeenschap incidentele verstoringen weerstaan. Het verlies van commensale culturen kan dientengevolge leiden tot een cascade met verregaande gevolgen voor de biotische homeostase en afweermodulatie. Aanzienlijke verstoringen beproeven de weerbaarheid van de gemeenschap en haar weerstand tegen invasieve, pathogene microben. Veerkracht of resilience is daarom het anker in de ecologie van ons microbioom. VIII

NEUROLOGISCHE IMPACT

Uit studies is daarnaast gebleken dat sommige bacteriën de potentie hebben tot de directe of indirecte productie van neurotransmitters. Zij brengen mede een bilaterale communicatie op gang tussen de darm en het brein en faciliteren hiermee de immunologische, metabolische en hormonale integratie tussen perifere en centrale organen. Daarom wordt in de literat-

uur gesproken over de microben/buik/ brein-connectie, die invloed kan hebben op de stemming, het gedrag en de breinhomeostase. Deze neuro-immunologische verbinding staat mede onder invloed van voeding, medicijngebruik, stresshormonen en de compositie van het intestinale microbioom. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld in vitro waargenomen dat diverse Lactobacilli en Bifidobacteria adolescentis, B.dentium en B.infantis GammaAmino-Boterzuur (GABA) kunnen produceren uit glutamaat. IX Welke bacteriecultuur de meeste GABA produceert is sterk afhankelijk van het fermentatieproces en de lokale zuurgraad.

De Lactobacilli plantarum, paracasei, brevis en lactis zijn de meest dominante producenten van GABA en worden veelal gebruikt bij voedselfermentatie, zoals soja, kaas en yoghurt.X Daarbij faciliteren zij andere bacteriën bij de synthese van butyraat, dat tevens een onmisbare grondstof is voor de productie van GABA. Zodoende kunnen sommige bacteriën door productie van SCFA en hun GABA-verhogende eigenschappen indirect invloed uitoefenen op de productie van cortisol, insuline, leptine en prolactine.XI

Darmbacteriën kunnen bovendien, middels de productie van SCFA, in enterochromaffine cellen de genetische expressie stimuleren voor de productie van het enzym tryptofaanhydroxylase, dat het essentiële aminozuur tryptofaan omzet in serotonine. Enterochromaffine cellen bevinden zich in de darmwand parallel aan de epitheellaag en spelen een onmisbare rol bij de intestinale peristaltiek en secretie. Voorts stimuleren ze neurologische communicatie in het enterisch zenuwstelsel (ENS) middels de afgifte van serotonine. Het ENS bestuurt en

brain axis Barber TM et al. Int. J. Mol. Sci. 22(3502), 2021

controleert autonoom de intestinale peristaltiek, waterhuishouding, endocriene en exocriene secreties, reflexen, productie van neuropeptiden, de vasculaire microcirculatie en modulatie van immunologische respons. Bovendien moduleren microbiologische metabolieten, zoals SCFA en micronutriënten, (in) direct receptoren en genen van zenuwcellen die zich bevinden in de darmwand en direct in contact staan met het ENS of indirect contact hebben met de Nervus vagus. Uit diverse in vitro en dierstudies blijkt tevens dat microben zelf kunnen beschikken over basale, enzymatische eigenschappen waarmee neurotransmitters geproduceerd kunnen worden uit substraat. Ook heeft men geconstateerd dat micro-organismen beschikken over receptoren voor hormonen en neurotransmitters. Zo kunnen onder meer E.coli en Staphylococcus epidermidis in interactie zijn met catecholaminen en kunnen Lactobacillus, Enterococcus, E.coli, Pseudomonas en Streptococcus van invloed zijn op de beschikbaarheid van serotonine of het van tryptofaan afgeleide kynurenine. XII XIII XIV

Opvallende waarnemingen heeft men daarnaast gedaan bij depressiviteit. Enerzijds hebben wetenschappers waargenomen dat antidepressiva, zoals selectieve heropna-

meremmers, antibiotische eigenschappen vertonen tegen specifieke bacteriën. Bij onder andere Staphylococcus, Enterococcus, E.coli, Klebsiella pneumoniae, Candida albicans en de Clostridia difficile en perfringens blijken antidepressiva een antibiotische werking te hebben. Deze microben kunnen in potentie pathogeen en ontstekingsbevorderend zijn. Aan de andere kant heeft men vastgesteld dat depressieve patiënten vaker een tekort laten zien van gunstige bacterieculturen, zoals Bifidobacteria en Lactobacilli, en vaker een toegenomen populatie hebben van minder gunstige culturen, zoals bepaalde soorten Streptococci en Clostridia. Zowel bij proefdieren als mensen heeft men in kleinschalige studies gunstige effecten op de stemming waargenomen na de toediening van Lactobacillus helveticus, L.casei, L.bulgaricus, L.reuter, Lactococcus lactis, Bifidobacterium longum, B.bifidum, B.animalis en Streptococcus thermogenesis. Of de werkzaamheid van deze culturen bij stemmingsgerelateerde aandoeningen nu komt door hun modulerende werking op het immuunsysteem, tryptofaan-metabolisme of een combinatie van beide is nog niet duidelijk. Wel spreekt men sinds deze bevindingen over psychobiotica bij het oraal toedienen van biotische culturen als therapeutische interventie.

Microbiota–gut–

Microbiome and Human Reproduction

Younes JA et al. Trends in Microbiology 1490, 2017

SEKSUELE DIFFERENTIATIE

In de natuur zijn vele moleculen te vinden die gelijkenis vertonen met of identiek zijn aan steroïdhormonen. Vrijwel alle zoogdieren, reptielen en amfibieën beschikken over de productiecapaciteit en receptoren voor steroïden, in het bijzonder oestrogenen en androgenen. Steroïdhormonen gebruiken deels dezelfde conversiepaden en cofactoren voor enzymatische conversie. Net als de geslachtshormonen behoren de bijnierschorshormonen ook tot de klasse der steroïden, wat betekent dat ze dezelfde precursors kennen, dezelfde lipofiele eigenschappen bezitten en direct toegang hebben tot de celkern en het genetische materiaal. De ontwikkeling van het geslacht staat voor de geboorte onder controle van genomic imprinting en komt in de loop van het leven steeds meer onder invloed te staan van epigenetische factoren. Met behulp van biogenetische analyse heeft men bij commensale microben waargenomen dat zij

eveneens beschikken over specifieke genen die coderen voor het enzym hydroxysteroid dehydrogenase, dat nodig is voor de productie van steroïdhormonen. Ook is uit experimenten gebleken dat sommige micro-organismen androgenen en oestrogenen kunnen metaboliseren en glucocorticoïden kunnen omzetten in androgenen. Mogelijk kan in het verlengde van deze ontdekkingen gesproken worden over seksuele differentiatie van het microbioom.XXI

Recentelijk hebben wetenschappers vastgesteld dat de aanwezigheid van lokale microbiotische culturen ook een rol kan spelen bij de vruchtbaarheid. Een rol van betekenis wordt onder meer toegekend aan het lokale microbioom in de follikels, het endometrium en de vagina bij de vrouw. In het vochthoudende compartiment van de follikels zijn Lactobacilli crispatus en L.gasseri en soorten van Actinomyces en Propionibacterium aangetroffen. XXII Als tegenhanger blijken mannen te beschikken

over een zogenoemd seminal fluid microbiome. Deze lokale gemeenschap betreft de microben die zich bevinden in en om de urogenitale zone van de man, inclusief de prostaat. Het summum van dit lokale microbioom manifesteert zich in het sperma, dat normaliter alleen anaerobe bacteriën bevat en wordt gedomineerd door Lactobacillus, Pseudomonas of Prevotella. De dominante aanwezigheid van Prevotella en Pseudomonas wordt geassocieerd met zaad van lage kwaliteit, terwijl zaad dat veel Lactobacillus bevat geassocieerd wordt met hoge kwaliteit. Mogelijk dat de melkzuurvorming door Lactobacilli een gunstig effect heeft op het metabolisme van de zaadcellen en een antibacterieel effect heeft tegen pathogene microben tijdens de spermatogenese. Het seminal fluid kan het lokale microbioom in de vagina en endometrium behoorlijk veranderen na seksuele gemeenschap. Waarschijnlijk dat deze interactie de uitwisseling tussen baarmoeder en embryo kan beïnvloeden tijdens de innesteling en placentavorming. XXI II

CONCLUSIE

Uit voorgaande kan geconcludeerd worden dat de impact van microben in het algemeen en in het bijzonder intestinale bacteriën alomvattend is en aantoonbare invloed uitoefent op de metabole, neurologische, hormonale en immunologische homeostase. Microbiologische metabolieten, zoals SCFA en signaalmoleculen, activeren (in)direct receptoren en genen van afweercellen en cellen die zich bevinden in de darmwand en die in contact staan met het ENS. Daarnaast creëren bacteriën metabole voorwaarden die bijdragen aan de lokale productiecapaciteit voor neurotransmitters en steroïdhormonen met systemische impact. De microbiotische darmculturen vervullen daarmee een intermediaire rol bij het functioneren van hormoonassen en het centrale zenuwstelsel.

I Kim S, Jazwinski SM. The Gut Microbiota and Healthy Aging: A Mini-Review. Gerontology 64: 513–520, 2018

II Sender R, Fuchs S, Milo R. Revised Estimates for Number of Human and Bacteria Cells in the Body. PLoS Biol 14(8), 2016

III Qin J et al. A human gut microbial gene catalogue established by metagenomic sequencing. Nature 464: 59–65, 2010

IV Kasubuchi M et al. Dietary Gut Microbial Metabolites, Short-chain Fatty Acids and Host Metabolic Regulation. Nutrients 7: 2839-2849, 2015

V Song SJ, Lauber C, Costello EK, et al. Cohabiting family members share microbiota with one another and with their dogs. eLife 2, 2013

VI Fujimura KE, Johnson CC, Ownby DR, et al. Man’s best friend? The effect of pet ownership on house dust microbial communities. J Allergy Clin Immunol 126: 410–412, 2010

VII Blaser MJ, Falkow S. What are the consequences of disappearing human microbiota..Nat Rev Microbiol. 7: 887–94, 2009

VIII Cho I and Blaser MJ. The human microbiome: at the interface of health and disease. Nat Rev Genet. 13(4), 2012

IX Barrett E et al. Gamma-Aminobutyric acid production by culturable bacteria from the human intestine. Journal of Applied Microbiology 113: 411—417, 2012

X Dhakal R, Bajpai VK, Baek KH. Production of GABA by Microorganisms: a review. Brazilian Journal of Microbiology: 1230-1241, 2012

XI Neuman H et al. Microbial endocrinology: the interplay between the microbiota and the endocrine system. FEMS Microbiology Reviews 39: 509–521, 2015

XII Savidge TC. Epigenetic Regulation of Enteric Neurotransmission by Gut Bacteria. Front. Cell. Neurosci. 9: 503, 2016

XIII Reigstad CS et al. Gut microbes promote colonic serotonin production through an effect of short-chain fatty acids on enterochromaffin cells. FASEB J. 29(4): 1395–1403, 2015

XIV Waclawiková B and El Aidy S. Review Role of Microbiota and Tryptophan Metabolites in the Remote Effect of Intestinal Inflammation on Brain and Depression. Pharmaceuticals 11(63), 2018

XV Liang S et al. Recognizing Depression from the Microbiota–Gut–Brain A xis Int. J. Mol. Sci. 19(1592), 2018

XVI Waclawiková B and El Aidy S. Pharmaceuticals 11(63), 2018

XVII Messaoudi M et al. Assessment of Psychotropic-like Properties of a Probiotic Formulation (Lactobacillus Helveticus R0052 and Bifidobacterium Longum R0175) in Rats and Human Subjects. Br. J. Nutr. 105: 755–764, 2011

XVIII Aizawa E et al. Possible Association of Bifidobacterium and Lactobacillus in the Gut Microbiota of Patients with Major Depressive Disorder. J. Affect. Disord. 202: 254–257, 2016

XIX Steenbergen L., Sellaro R, van Hemert S, Bosch J.A., Colzato L.S. A Randomized Controlled Trial to Test the Effect of Multispecies Probiotics on Cognitive Reactivity to Sad Mood. Brain Behav. Immun. 48: 258–264, 2015

XX Tillisch K et al. Consumption of Fermented Milk Product With Probiotic Modulates Brain Activity. Gastroenterology 144: 1394–1401, 2013

XXI Jasarevic E, Morrison KE, Bale TL. Sex differences in the gut microbiome–brain axis across the lifespan. Phil. Trans. R. Soc. B 371: 20150122, 2016

XXII Schoenmakers S et al. Obstetric Medicine 0(0): 1–9, The matter of the reproductive microbiome, 2018

XXIII Younes JA et al. Women and Their Microbes: The Unexpected Friendship Trends in Microbiology 1490, 2017

TEKST

EN BEELD: BERT HEINTZBERGER, TANDARTS | ILLUSTRATIES: VECTORSTOCK

DE BESTRIJDING VAN TUMOREN

Enkele vrij onbekende kruiden bij de bestrijding van tumoren en corona. Het gaat over middelen die het immuunsysteem versterken.

In dit boekje staat ook het verhaal van een tandarts die zijn kanalen bij een wortelkanaalbehandeling reinigt met aloë alvorens deze te vullen. Iets doorpersen door de apex is niet belangrijk. Het bevordert de genezing.

Afbeelding links:

Gotu Kola (Australische waternavel)

KANKER GENEZEN

In de laatste aflevering van Raum und Zeit (1) stond een artikel waarin een paar vrij onbekende kruiden vermeld stonden, voornamelijk ter versterking van het immuunsysteem en daardoor inzetbaar bij long-COVID en ook bij tumoren. Het is een persoonlijk verhaal (2) van iemand die zichzelf van kanker heeft genezen zonder chemo en bestraling. Hij heeft hiervoor gedurende jaren drie middelen gebruikt. Alvorens deze kruiden te bespreken even een korte uiteenzetting over het verzwakte immuunsysteem, hetgeen een tumor en corona met zijn vaccins gemeenschappelijk hebben. Herhaalde injecties met het COVID-vaccin geven een verzwakking van het immuunsysteem. Dat lijkt juist tegengesteld, maar het feit ligt er. Ikzelf zie in mijn omgeving dat er veel mensen ineens opvlammingen krijgen van sluimerende ziekten en die zijn allemaal volledig gevaccineerd. Dan hebben we nog het verschijnsel van de zogenaamde niet verklaarbare oversterfte. Bij de mensen in mijn omgeving die ineens getroffen worden door een terugval, kan ik heel duidelijk testen dat er een relatie is met het vaccin. Dat doe ik onder andere door middel van een foto. Heel gemakkelijk en niet omslachtig, binnen de minuut weet ik dat. Hun immuunsysteem is verzwakt. Een verklaring kan mogelijk zijn, dat door vaccinaties er hetzelfde mechanisme in actie komt dat regulier gebruikt wordt bij de bestrijding van allergieën. De allergie opwekkende stof wordt in een steeds hogere dosis ingespoten met als gevolg dat het lichaam er op den duur niet meer op reageert. Dan is men zogenaamd over de allergie heen gegroeid. Dit is regulier een beproefde methode. Hetzelfde fenomeen treedt op bij het roken van een sigaret. Bij de eerste word je ziek. Ga je echter door met roken, dan wordt dat minder, totdat je er geen last meer van hebt. Je raakt er zelfs aan verslaafd. Dat is echter schijn, want op het laatst klapt de hele zaak in elkaar.

Hetzelfde kan zich ook afspelen bij een heel klein stukje mRNA. Dat effect kan zelfs versterkt worden, als dat kleine stukje een beetje lijkt op structuren die al in het lichaam voorkomen. Waarom zou het lichaam daarop blijven reageren? Na een paar keer reageert

het lichaam niet meer op dat kleine stukje mRNA, dat nu ongestraft zijn kwade werking kan uitoefenen. Het immuunsysteem reageert niet meer. De schadelijke bijwerkingen van het vaccin zijn bekend, met name ontstekingen van bloedvaten. Zo kunnen dus allerlei ziekten ontstaan die in directe zin niets met het vaccin te maken lijken te hebben. Het kan ook veel later optreden en dus niet meteen na de vaccinatie. Het mRNA kan zich namelijk ongestraft blijven kopiëren.

NU DE MIDDELEN:

Gotu Kola: Australische waternavel. Een kruid dat alleen in Noord-Australië voorkomt. Het versterkt de doorbloeding en is bijzonder werkzaam, daardoor ook voor het geheugen. Er staat beschreven dat er hier moeilijk aan te komen is buiten Australië. Ik heb het echter als capsules kunnen bestellen op internet. Aloë Arborescens (boom Aloë): een aloë-soort die voorkomt in Brazilië en daar gebruikt wordt tegen allerlei ziekten, met name kanker. Van Aloë vera is veel bekend. De werking van de arborescens zou nog veel ruimer zijn. Ook het verhaal dat aloë giftig zou zijn, blijkt niet waar te zijn. Men kan het rustig ook innemen. Echter men moet het hele blad gebruiken. Dit is zo dikwijls het geval bij kruiden. Een plant is altijd in zijn geheel in balans. Een leuk boekje ‘Aloë Arborescens tegen kanker’ van pater Romano Zago beschrijft de wonderbare werking van deze plant en hoe die ingezet kan worden bij eigenlijk alle ziekten. Een ideaal geneesmiddel voor arme mensen of mensen in gebieden die

Aloë Arborescens (boom Aloë)

geen medische infrastructuur hebben. Ook deze plant heb ik op internet besteld. Achteraf bleek het dat ik van die plant drie exemplaren in huis had.

Van groot belang schijnt te zijn dat alles vers is. Vandaar dit recept dat uitkomst biedt bij mensen die eenvoudig leven. Ze kunnen het zelf maken. Hier is het speciale recept: men moet de bladeren met een natte doek afvegen, niet wassen. De scherpe randen eraf knippen. Daarna de bladeren fijnknippen en nog verder verkleinen in een mixer. 700 gram vermengen met 1kg zuivere honing en 12 eetlepels drank die een hoog alcoholgehalte heeft. Dit ter conservering. De honing maakt het beter verteerbaar en dient ook voor de smaak, de bladeren zijn namelijk heel bitter. Bij het ontgiften een eetlepel ’s morgens innemen. Bij kanker kan dat worden verhoogd. Ik heb de plant in capsules gekregen en op de verpakking staat vermeld dat het gehele blad is gebruikt en met een koude dehydratiemethode is bereid. Dat klinkt dus goed. Bittere abrikozenpitten: hierin zit blauwzuur. In het algemeen wordt er gezegd dat vruchten en pitten die blauwzuur bevatten heel giftig zijn en maar in hele kleine hoeveelheden ingenomen mogen worden. Voorbeelden zijn: pijnboompitten, vlierbessen, knoflook, amandelen etc.

Echter de auteur van dit artikel (2) die zelf kanker heeft gehad en zich hier verder na zijn operatie mee heeft genezen, zegt hier over: “Kankercellen zijn heel gevoelig voor blauwzuur, maar gezonde cellen niet.” Hij heeft dagelijks een dosis genomen die bij eenmalig gebruik haast dodelijk zou zijn en er is niets gebeurd, behalve dat zijn uitzaaiingen zijn verdwenen. Hij heeft de chemokuren geweigerd. Na vijf jaar is hij nog steeds tumorvrij. Zijn motto: “Het heeft geen zin om met chemo en bestralingstherapie het immuunsysteem te verstoren dat er juist voor dient om ons te beschermen tegen tumoren.”

Artemisiasoorten, zoals bijvoet en wormkruid. Deze worden met name ook veel gebruikt bij darmreinigingen. Overigens is een van de beste preventieve methoden om het immuunsysteem te versterken tweemaal per jaar, in

het najaar en het voorjaar, een darmreiniging te doen.

DE PRAKTIJK:

De middelen zijn gewoon uit te testen. Dat is niet zo moeilijk.

Maar nu het probleem als iemand toch chemotherapie heeft. Heel dikwijls werken dan de uitgeteste middelen averechts. Ze remmen namelijk de chemo. Dat is met testen ook goed te zien. Ben je hier nu wel op uit? Zo is het bekend dat een suppletie van extra vitaminen en mineralen juist de tumor helpt te overleven, want die kan dat als eerste juist heel goed gebruiken met zijn hoge turn-over. Hoe dan te werk te gaan, zodat de chemo toch blijft werken en je tevens het immuunsysteem kan versterken, zonder de chemo te remmen?

Je moet dan juist een middel gaan zoeken dat de werking van de chemo niet opheft.

Bij de Gotu Kola heb ik het volgende gemerkt met testen. Op zich helpt het middel heel goed ter versterking van het immuunsysteem. Worden de medicijnen van de chemokuur opgelegd dan wordt de werking daarvan niet verstoord. Dat gaat als volgt: eerst de medicijnen opleggen: dat geeft overal een verzwakking. Logisch want dat is de grootste troep die er is. Nu de Gotu Kola erbij leggen en het blijft overal zwak door de chemo medicijnen. Let wel: worden die medicijnen niet opgelegd, dan is het middel wel werkzaam. Je zou kunnen zeggen dat het middel niet zo’n sterke werking heeft. Ik denk echter dat dat niet het geval is. Ze hebben gewoon niets met elkaar te maken. Ze werken langs elkaar heen. Het is als een soort causale keten in de Vegatest. Die twee middelen hebben niets met elkaar te maken. Dit voor de Vegatesters. Bij de Aloë Puberescens werkte het juist omgekeerd. Dat remt de chemo en kan daarom niet worden voorgeschreven in combinatie met chemo.

CETERUM CENSEO, DAT EEN OBJECTIEVE WAARHEID NIET BESTAAT. EN DAT DE AEROSOL ZELF AFDOENDE BESTREDEN DIENT TE WORDEN, WIL DE NIEUWE WET OP INFECTIEPREVENTIE IN DE TANDHEELKUNDE GELOOFWAARDIG OVERKOMEN.

COLUMN

NATURAL SOLUTIONS

ERIC VAN SCHIJNDEL

Bij de behandeling van chronische klachten is het zinvol diepe aanwezige oorzaken vast te stellen en te elimineren om een blijvende verbetering van deze chronische klachten te bewerkstelligen.

Het betreft de volgende 20 oorzaken, die in deze volgorde in dit column besproken zullen worden: 1. Schimmels 8 . Gebit 15. Matrix 2. Virussen 9 . Psyche-Emoties 16. Basisbehoeften 3. Bacteriën 10. Hersenkernen 17. Allergie4. Parasieten 11. Miasmata NAVOvergevoeligheden 5. Toxische belasting 12. Chakras 18. Immuunsysteem 6. Geopathie-Elektrosmog 13. Hormonen 19. Autonome zenuwstelsel 7. Littekenstoring 14. Vitaminen-Mineralen- 20. Causae Abditae Aminozuren-Vetzuren

Oorzaakcategorie 16: Allergie en Niet-Allergische-VoedselOvergevoeligheden (NAVO)

Inleiding Op dit moment heeft de helft van de mensen in West-Europa in meer of mindere mate last van een allergie of niet allergische voedselovergevoeligheid. We hebben steeds snellere computers en minder tijd, we hebben steeds effectievere methoden en meer haast, we weten meer van het immuunsysteem dan ooit en meer mensen dan ooit hebben last van allergie en niet allergische overgevoeligheid. Complementaire alternatieve geneeskunde (CAM) kan een nuttige aanvulling zijn op het verbeteren en voorkomen van deze allergieën en overgevoeligheden.

De meeste mensen spreken in het dagelijks leven over allergie. In werkelijkheid heeft 1 op de 10 mensen last van allergie (IgE) en de andere 9 van niet allergische overgevoeligheden (IgG). Bij een allergie is er sprake van een erfelijke storing, waarbij men het hele leven gevoelig is voor bepaalde allergenen. Er is bij een allergie sprake van een erfelijke storing met een IgE reactie. De beste oplossing is deze voeding te vermijden. Een niet allergische overgevoeligheid reactie is een storing die in de loop van het leven is ontstaan en die men aanvankelijk niet

De Column Natural Solutions gaat over het combineren van materiële, energetische en informatieve geneeskunde en geneeswijzen, zoals dit in de complementaire alternatieve geneeskunde toegepast wordt om oorzaken van klachten op te heffen en effectieve natuurlijke oplossingen aan te dragen die chronische klachten en ziekten herstellen.

Foto Thomas Mangold

had. Er is bij niet allergische overgevoeligheid sprake van een zeer complex geheel van reacties in het lichaam. Zowel bij allergie als overgevoeligheid speelt niet alleen het immuunsysteem een rol, maar ook het limbisch systeem (met name de amygdala en de hypothalamus), de aanwezigheid van pathogene micro-organismen en de lever. In de acupunctuur werd bij een allergie ook vrijwel altijd een afwijkende energetische toestand van de longmeri-diaan (is gerelateerd aan het immuunsysteem) en de levermeridiaan (gerelateerd aan de afbraak van toxines en onderdeel van het immuunsysteem) geconstateerd.

Allergie en niet allergische voedselovergevoeligheid dragen bij 2 van de 3 patiënten die in een praktijk voor complementaire alternatieve geneeskunde komen bij aan de klachten, zoals bij:

• Maag-darmstoringen, bijvoorbeeld gastritis, zuurbranden, misselijkheid, obstipatie en m. Crohn.

• Huidproblemen, zoals, eczeem, netelroos, acné en jeuk.

• Neurologische storingen, zoals hoofdpijn, duizeligheid en migraine.

• Vermoeidheid, slaapstoornissen en eetstoornissen.

• Klachten van het bewegingsapparaat, zoals fibromyalgie en gewrichtsontstekingen.

• Psychische klachten, angst, depressie,, hyperactiviteit.

• Long- en slijmvliesproblemen, astma, chronische rinitis en bronchitis.

De belangrijkste oorzaak waardoor niet allergische overgevoeligheid reacties tegenwoordig veel vaker voorkomen dan vroeger is in ieder geval de veranderde voedselprofielen door het bewerken van het voedsel. Daardoor is het voedselprofiel niet meer zoals het oorspronkelijk in de natuur bedoeld was en treedt er een afwijkende (allergische of NAVO) reactie op. Een voorbeeld hiervan is het eten van brood.

Veel mensen hebben chronische klachten ten gevolge van een niet ontdekte of goed in kaart gebrachte niet allergische voedselovergevoeligheid. Als we deze klachten goed willen verhelpen of verbeteren is het zaak om naast het behandelen van de andere diepe oorzaken, ook iets te doen aan deze overgevoeligheden.

De voornaamste oorzaken van niet allergische overgevoeligheid reacties zijn:

Externe oorzaken:

• Het bewerken van voedsel, waardoor het profiel verandert, door er stoffen aan toe te voegen of aan te onttrekken.

• Het veranderen van het voedselprofiel door bijvoorbeeld verhitting of bestraling.

Interne oorzaken:

• Onbalans in het natuurlijk evenwicht van het microbioom in ons lichaam, waardoor het immuunsysteem anders reageert dan voor deze verstoring.

• Toxines (inclusief zware metalen) die allerlei mechanismen kunnen verstoren, zoals de leverwerking , de functie van de darmen en het immuunsysteem.

• Geopathie en/of elektrosmog, waardoor er allerlei functiestoornissen kunnen ontstaan, met name ook van het immuunsysteem.

• Gebitsklachten, veelal gepaard gaande met een pathogene activiteit van bacteriën en toxines,

waardoor ons hele systeem anders op voedsel reageert dan normaal, met name ten gevolge van wortelkanaal behandelde elementen die onrustig zijn.

• Psyche en emotionele storingen met een storende invloed op allerlei mechanismen in ons gestel, waardoor voedsel niet allergische overgevoeligheid op kan treden.

• Hypothalamusstoring met een afwijkende verwerking van binnenkomende prikkels en immuunsysteem storing. Ook de amygdala kunnen een grote rol spelen bij het opwekken van een allergische of niet allergische overgevoeligheid reactie.

• Miasmen, dat wil zeggen storende energetische informatie van vorige generaties, zonder genetische afwijkingen, die op den duur tot niet allergische overgevoeligheden.

• Hormonale afwijkingen met een storende invloed op het immuunsysteem en een intolerante reactie op bepaalde voedselprofielen.

• Matrixstoring (Basis Bio Regulatie Systeem), waardoor cellen afwijkend reageren op bepaalde voedselbestanddelen.

Basisrecept oorzaak Allergie en NAVO:

• 2-3 maal daags 2-5 Detox Balance druppels van Pervital. Inname van de druppels voor het ontbijt, voor de lunch of het avondeten en voor het slapen (voor het tandenpoetsen)

• 2 maal daags 1 Allergocare van Nutramin na de maaltijd en 2 maal daags 1 C1000 Ascorbaten ter normalisering van de histamine reacties

• 2 maal daags 1 Permeability Support en Probiotica in de vorm van Pro Flora Balance of Kids Flora Balance ter herstel van het microbioom en de darmwand.

• 2 maal daags 1 Immunocare of 1 Livercare ter herstel van het immuunsysteem en allergieën

Eric van Schijndel studeerde achtereenvolgens fysiotherapie, orthopedische genees-kunde, manuele therapie, acupunctuur, homeopathie en orthomoleculaire geneeskunde en is daarnaast gespecialiseerd in onder andere elektro-acupunctuur, Prognos, IDT, bioresonantie en Mind Body Coaching.

Hij heeft al 39 een praktijk (het NCEG), geeft wereldwijd trainingen en lezingen, ontwikkelt producten, draagt bij aan wetenschappelijk onderzoek en heeft een zeer ruime ervaring met holistische geneeskunde. www.ericvanschijndel.nl