11 minute read
BIM-model om ondergrondse spaghetti te ontrafelen
Een onmogelijke klus krijg je alleen samen voor elkaar. Dat is de ervaring van Marcel Geleijnse bij het project herinrichting Leeghwaterstraat op de campus van de TU Delft. De campus van TU Delft is een stad op zich. Met 11.000 studenten, 5.000 kenniswerkers en een groot aantal faculteiten en unieke onderzoekslaboratoria is het zeven dagen per week een drukte van belang. Bewoners, onderzoekers en studenten uit 90 landen bevolken de gebouwen en gebruiken de straten.
De TU Delft wil de campus aantrekkelijker maken met een uitgebreid fi ets- en voetgangersnetwerk in een deels autoluw gebied. Daarom verschijnen er in gebieden waar eerst veel autoverkeer en parkeerplaatsen waren, meer groen en meer ruimte voor voetgangers en fi etsers.
Advertisement
Een van de belangrijkste verbindingswegen op de campus is de Leeghwaterstraat. Deze moest in 2017 grondig op de schop. De straat werd ‘omgebouwd’ tot fi etsstraat, waar de auto te gast is. De rijbaan werd versmald en aan weerszijden kwamen brede trottoirs met groenstroken. Deze grondige herinrichting werd aangegrepen voor een complete renovatie van de ondergrondse infrastructuur. Riolering, kabels en leidingen moesten worden vervangen en aangepast.
> Bijzonder complex geheel. Een project van deze omvang, met een hoofdrol voor complex rioolwerk, is nooit een simpele opgave. Maar deze keer was het wel een bijzonder complex geheel, vertelt Marcel Geleijnse, bedrijfsleider bij BAM Infra. “Het gaat natuurlijk om bereikbaarheid, beperking van overlast, zorg voor goede doorstroming, heldere planning en afstemming. Dat geldt voor elk project van deze soort. Maar er kwam in dit geval nog veel meer bij kijken. Kabels en leidingen hebben op de campus een cruciale functie. Onbedoelde uitval van verbindingen heeft een gigantische impact. Denk alleen maar eens aan de voortgang van onderzoeksprojecten, mogelijk verlies van data, het risico van kostbaar tijdverlies voor labs en researcher Een foute inschatting of een verkeerde beslissing kan funest zijn. Voeg daar nog aan toe dat de hele klus absoluut niet langer dan 22 weken in beslag mocht nemen, en je kunt gerust spreken van een hele forse uitdaging”. Een ‘uitdaging’ is nog zacht uitgedrukt. Afgaand op wat ‘normaal’ is voor een dergelijk project, leek het zelfs onhaalbaar om de klus goed te kunnen opleveren binnen het vereiste tijdsbestek. Onmogelijk, oordeelden diverse kenners zelfs. Geleijnse; “Complex, moeilijk, uitdagend: dat klopt allemaal. Maar bij het woordje ‘onmogelijk’ gaat het bij ons prikkelen. Bovendien: het was misschien juist om die reden een prachtklus. We zijn daarom met verschillende disciplines binnen BAM aan tafel gegaan. De centrale vraag: hoe kunnen we een ‘onhaalbare’ opdracht anders insteken en er tóch een succes van maken”?
> Verrassingen. De moeilijkheid bij opdrachten waar veel ondergronds werk bij komt kijken, is dat er gegarandeerd situaties zijn die er in werkelijkheid anders uitzien dan op schema’s en tekeningen is weergegeven. Dat zorgt voor onbekende obstakels en het zijn juist díe ‘verrassingen’ die de onzekere factor vormen. Met alle gevolgen van dien: kans op uitval van cruciale faciliteiten, onbereikbaarheid van gebouwen, hinder en overlast, tijdverlies, onvoorziene kosten. Kortom: alles wat je wilt vermijden. Daarom is gekozen voor een grondige, alternatieve aanpak.
> BIM. Na intensief overleg viel de keus op het werken met BIM. Een werkmethodiek waarbij in een driedimensionaal Bouw Informatie Model (BIM) integraal wordt samengewerkt door diverse disciplines. Alle aspecten van een project worden vooraf in 3D nauwkeurig in beeld gebracht, zodat de betrokken disciplines een maximaal beeld hebben van elke situatie waar zij mee te maken (kunnen) krijgen.
Geleijnse vertelt; “Door de jaren heen kan het zijn dat bestaande informatie onvolledig is geraakt of net iets anders is dan de wer-
>
‘Alle aspecten van een project worden vooraf in 3D nauwkeurig in beeld gebracht’ Foto: BAM Infra Regionaal Den Haag
>
kelijkheid. Nog in de aanbestedingsfase gingen we daarom al aan de slag om alle relevante informatie te verzamelen over de exacte positie van kabels, leidingen, putten en andere zaken op kritische posities. We hebben vooraf proefsleuven gegraven om te checken of die informatie klopte en alle concrete data zijn ingemeten in het 3Dsysteem. Ook de bovengrondse infrastructuur werd daarbij uiteraard meegenomen. Zo ontstond een werkbaar en realistisch beeld van de totale situatie”.
> Clashes. Met behulp van het 3D-model kon een simulatie worden gemaakt van de werkzaamheden. Ook mogelijke problemen bracht het BIM-model daarbij aan het licht. “Op deze manier kwam
Marcel Geleijnse, Bedrijfsleider Foto: BAM Infra Regionaal Den Haag naar voren dat er zo’n 200 ‘clashes’ zouden ontstaan”, zegt Geleijnse. “Een groot deel daarvan konden we simpel omzeilen of snel verhelpen, maar 43 ervan waren serieus. Die moesten we dus eerst oplossen. Want ga maar na: elke ernstige clash levert gemakkelijk een dag vertraging op. In die zin hebben we met deze aanpak een tijdverlies van minimaal 43 dagen voorkomen”.
Daarna was het tijd voor een nauwkeurige planning. Alle betrokken partijen, inclusief onderaannemers en uitvoerders, bereidden zich een dag lang intensief voor op wat er te verwachten was en konden dankzij de 3D-weergave exact zien welke situatie er ter plekke zou zijn. Op basis van een ‘lean’ procesplanning en een heldere rolverdeling wist iedereen wat hem te doen stond. Uitvoerders kregen met behulp van de benodigde software de totale situatie voorgespiegeld via iPads, om ter plekke inzicht te kunnen houden op de situatie.
> Actueel beeld. Dat laatste gaf ook het voordeel dat bewoners en faculteiten een helder en actueel beeld konden krijgen van de werkzaamheden en de vorderingen, zelfs met 3D-bril op locatie. Geleijnse; “Een mooi soort ‘bijvangst’ in deze aanpak. Op een campus als deze heb je tenslotte te maken met bovengemiddeld geïnteresseerde en mondige bewoners. Deze keus heeft ons dus ook goed geholpen bij de communicatie met alle belanghebbenden”.
> Kwaliteit. Door de nauwkeurige planning en het gedetailleerd in kaart brengen kon ook een extra kwaliteitsslag gemaakt worden. Onderhoud en keuring van essentiële onderdelen ging direct mee in de werkzaamheden, of kon gericht gepland worden voor de toekomst. Dat alles werd vastgelegd in het opleverdossier.
> Nauwe samenwerking. “Terugkijkend is het toch wel een huzarenstukje geweest”, beseft Geleijnse. “Dat hebben we zelfs van concullega’s terug gekregen. Ik ben ervan overtuigd dat het belangrijke onderscheid dat we hebben kunnen betekenen, direct te maken heeft met de nauwe samenwerking tussen disciplines die we bij BAM in huis hebben. En, net zo belangrijk: de uitstekende samenwerking met de TU Delft als opdrachtgever, die enorm heeft meegedacht bij de voorbereiding op alle niveaus. Het blijkt maar weer: het onmogelijke krijg je alleen samen voor elkaar”. <
SUTO PrestatieManagement
Congres van de NVDO Suto en VAM (Vakblad Asset Management) Meetinghouse Dordrecht 23 september 2021
PROGRAMMA
Bij projecten is het juist managen ervan een uitdaging.
Een eindproduct is altijd samengesteld uit verschillende onderdelen en subsystemen die samen op een moment op de juiste manier foutloos moeten functioneren. Het managen daarvan is een uitdaging. Systeemintegratie kan hierbij helpen. Interactie, structuur en binnen budget zijn voor systeemintegratie geen geheim. Het levert transparantie in projecten om grip op het (ontwerp)proces te houden. Eén ding is zeker: we leven in een dynamische tijd. We hebben voortdurend te maken met veranderingen. Of deze nu vanuit duurzaamheid, kosten, prestaties, modernisering of wijzigingen in de markt komen. Hoe gaan we ermee om? Onder meer Universiteit Twente neemt ons mee door deze mogelijke veranderingen en biedt tegelijkertijd oplossingen. Tijdens Suto PrestatieManagement krijg je praktische handvatten om met systeemintegratie aan de gang te gaan. Verrijk je kennis aan de hand van best practices, onderzoeken en praktijkervaringen uit andere branches.
10.30 uur Opening en Welkom door Laura van der Linde (Mainnovation) en Wilbert Wijns, Sutobestuur (NS)
Keynote Circuit Zandvoort lessons learned met Jan Lammers! Aanpak, resultaten en leermomenten. Hoe verandert de Horizon van concept naar resultaat naar doorontwikkeling
Universiteit Twente Willem Haanstra promoveerde onlangs op zijn onderzoek over Life Cycle Valuation (LCV). Deze methodiek houdt, naast financiële impact, ook rekening met niet-financiële kosten en baten over de levensduur – vanaf de aanschaf tot na de sloop. Haanstra legt aan de hand van toepassingen bij netbeheerder Liander uit hoe de aanpak, model en berekeningen van de LCV methodiek de besluitvorming ondersteunt in een veranderend energielandschap
Netwerklunch
Praktijkcase Sara Scheffer doet binnen de NS onderzoek naar de toegevoegde waarde van Augmented Reality. Hoe kunnen we AR toepassen in onderhoudsprocessen van treinen? Kan AR ons helpen om failures te detecteren en om deze op te lossen? En wat heeft de monteur nodig om goed te kunnen werken?
Universiteit Tilburg Verbreed je Horizion met de softe kant van systeemintegratie met Wendy van der Valk, NEVI Professor Purchasing & Supply Chain Management. Wendy zoomt in op datacollectie rondom Big Data en de interactie met processen als sourcing
Netwerkpauze LEAF Optimale kennisdeling in de nieuwbouw met LEAF; handvat om systeemintegratie te vergemakkelijken met Ron Wever (Schiphol) en Simon Jagers (Samotics)
Juduka Edith Bosch is de succesvolste vrouwelijke judoka van Nederland. In haar imposante carrière behaalt Edith drie Olympische medailles. Zilver op de Spelen van Athene en Brons op de Spelen van Beijing en Londen. Daarnaast wint zij ook nog eens het televisieprogramma Expeditie Robinson. Ze had, heeft en houdt haar horizon; “Every challenge is a gift”
16.30 uur Afsluitende netwerkborrel
Investering: € 195,- NVDO Leden, € 265,- niet-NVDO-Leden (excl BTW) Aanmelden via www.nvdo.nl/kalender
ENDRESS+HAUSER <
Smart instrumentatie en digitalisering beter benutten
Eindgebruikers in de procesindustrie willen vaak ongeplande en onnodige downtime vroegtijdig kunnen identifi ceren en het onderhoudsmoment optimaliseren. Met nieuwe inzichten en technologieën, zoals Heartbeat Technology, zijn bijvoorbeeld terugkerende kalibraties aanzienlijk te verminderen. Endress+Hauser, wereldwijd leider in meetinstrumentatie, services en solutions voor industriële procestechniek, heeft daarvoor alles in huis. In gesprek met Digital Solutions Consultant Jaap Westeneng (Endress+Hauser) en Maintenance Specialist E&I Guido van den Hombergh (Nouryon Functional Chemicals).
“Vanuit Endress+Hauser bieden we een plan van aanpak waarmee op basis van het NAMUR Open Architecture-concept (NOA) praktisch een ‘smart plant’ te realiseren is”, legt Westeneng uit. “Daarbij zijn relevante gegevens voor verdere inzichten en analyse naar het Endress+Hauser Netilion cloud-based ecosysteem eenvoudig te ontsluiten en, via gestandaardiseerde API’s, te integreren in dashboards of geavanceerde analysesoftware van derden. Hiermee zijn, bijvoorbeeld op basis van assetdegradatie en voorspellingsmodellen, aanvullende en nieuwe inzichten te verschaffen waarmee proces- en kwaliteitsafwijkingen tijdig te voorkomen zijn.”
Vanuit het centrale Plant Asset Management systeem houdt Nouryon de conditie van alle assets nauwkeurig in de gaten.
In de praktijk
Om te illustreren hoe deze aanpak er in de praktijk uitziet, vertelt Westeneng over de oplossing die Endress+Hauser heeft aangedragen bij Nouryon Functional Chemicals, in Herkenbosch. Deze producent van chelaten voor ontkalking en reiniging beschikt al sinds 2007 over smart instrumentatie op basis van HART-technologie. Westeneng: “De intelligentie daarvan benutte Nouryon tot voorheen echter niet volledig. Het bedrijf zette het alleen in voor procesbesturing, niet voor procesbeheer.”
Bij een recente verandering van proces en fabriek ontstond ook de wens tot modernisering. Dat werd een omvangrijk project. “Alle intelligentie in de HART-instrumentatie moest worden ontsloten via een digitaal ecosysteem dat de mogelijkheden optimaal benut en nieuwe inzichten geeft”, zegt Westeneng. “Met het Netilion IIoT (Industrial Internet of Things) cloud-based ecosysteem is met verschillende digitale services inzicht te krijgen in de status en ‘gezondheid’ van de aangesloten HART-instrumenten.”
Mensenwerk
Voor optimale benutting van de meerwaarde was ook gedragsverandering nodig. “Daarom hebben we intern alle partijen betrokken want IIoT is uiteindelijk toch gewoon mensenwerk”, vertelt Van den Hombergh. “De hardware was er al, maar de software in combinatie met de werkprocessen laat het werken.”
Om de HART-instrumentatie volledig te benutten en de data overal toegankelijk te maken, is het Netilion IIoT cloud-based ecosysteem opgezet volgens eerdergenoemd NOA-model. Het gecertifi ceerde cloud ecosysteem ontsluit de data. “Het gerealiseerde informatie-
Guido van den Hombergh van Nouryon Functional Chemicals laat zien hoe eenvoudig de Field Xpert SMT70 industriële tablet te gebruiken is in de plant voor Mobile Device Confi guration Management
model is volledig gestructureerd en te benaderen via REST API en OPC UA communicatieservices. Nouryon is eigenaar van de data en bepaalt via permissietoekenning zelf wie toegang hebben tot welke data”, legt Westeneng uit.
Stappen
De gewenste inrichting van het Netilion cloud-based ecosysteem vereiste verschillende stappen. Zoals een communicatieweerstand op iedere stroomkring, om digitale HART-communicatie mogelijk te maken. Verder moest er een HART Ethernet Gateway komen voor realisatie van een bypass en ontsluiting van de data. Maar ook om die data op het maintenancenetwerk te delen met de verschillende industriële tablets. Als laatste was voor ontsluiting van de lokale data naar het cloud-based ecosysteem een FieldEdge device nodig en industriële tablets voor confi gureren en automatisch uploaden van de instrument parameter- en confi guratierapporten naar de cloud.
“Omdat we de ontsluiting via een bypass hebben gedaan, verstoren we de besturing niet. Dat is de kracht van de oplossing”, zegt Van den Hombergh. “Samen met Endress+Hauser hebben we het project geëngineerd en uitgevoerd, inclusief hands-on en Run & Maintain-training. Voor de gebruiker is de Field Xpert industriële tablet, waarvan de software werkprocesgeoriënteerd is en intuïtief in gebruik, het belangrijkste gereedschap.”
Resultaat
Nouryon heeft nu inzicht in de beschikbaarheid van alle aangesloten HART-instrumenten. Het is niet meer nodig die om het jaar uit te bouwen voor kalibratie. Periodiek vindt nu namelijk automatisch in-line verifi catie plaats, de upload van de resultaten en de weergave hiervan gaan eveneens automatisch naar het Netilion IIoT cloud-based ecosysteem. “Samen met Endress+Hauser hebben we de volgende stap gezet in voorspelbare betrouwbaarheid zodat we afwijkingen in een vroeg stadium kunnen detecteren en de kalibratie-intervallen optimaliseren”, aldus Van den Hombergh.
Meer informatie: netilion.endress.com/nl
