Verslag IFSSH & IFSHT

Verslag IFSSH, IFSHT & FESSH Londen

Door Ina van der Woude-Lohof

Van 6 tot 10 juni is het IFSSH, IFSH & FESSH Combined Congres gehouden in Londen. Een vierdaags internationaal congres voor chirurgen en handtherapeuten vanuit alle windstreken. Per tijdsblok waren er tien verschillende lezingen en workshops te volgen over alle facetten van de handtherapie en handchirurgie. Naast de inhoud was er alle ruimte om je persoonlijke netwerk te versterken en uit te breiden met internationale contacten.

Het belang van sensoriek Tijdens het congres kwam als rode draad naar voren dat sensoriek een grote impact heeft op het herstel. Meer nog dan waar we tot nu toe vanuit zijn gegaan. Deelnemers werden uitgedaagd sensoriek een grotere rol te laten spelen in de behandeling van alle patiënten groepen. Zo heeft Katherine Butler een lezing gehouden over de behandeling van dystonie bij muzikanten. Een onderdeel van deze behandeling richt zich op de sensibiliteit. Een dystonie blijkt te beïnvloeden door de tactiele informatie te verminderen bijvoorbeeld door het dragen van handschoenen tijdens het spelen. Mick Tacker heeft in zijn lezing aandacht besteed aan de predictive processing theory of nociception. Pijn wordt veelal beschouwd als een sensatie. Tacker pleit ervoor om pijn te beschouwen als perceptie. Het zenuwstelsel is continu aan het voorspellen wat er gaat gebeuren aan de hand van alle sensorische informatie uit de omgeving en ervaringen uit het verleden. De behandeling van pijn moet zich volgens Tacker dan ook richten op het veranderen van de perceptie van pijn. Een boeiende theorie die de moeite waard is om eens in te duiken. De lezing van Tara Packham over hypersensitiviteit sloot hier naadloos op aan. Ook zij benadrukte het belang van perceptie bij waarneming van prikkels. Ze ging specifiek in op de behandeling van een allodynie, waarbij zij

Sensoriek heeft een grote impact op herstel

pleit voor een behandeling middels somatosensorische revalidatie en sensorische re-educatie.

Elisabeth Hagert besprak het belang van het trainen van de proprioceptie. Uit verschillende onderzoeken blijkt er na SL-letsel en bij CMC1 artrose een afname te zijn van mechanoreceptoren en een toename van pijnreceptoren in de ligamenten. De effectiviteit van de behandeling wordt vergroot als de sensoriek, waaronder de propiocepsis, in de behandeling wordt geïntegreerd. Alex Luch sloot hierbij aan door in zijn lezing te benadrukken dat ligamenten niet alleen verantwoordelijk zijn voor de stabiliteit van de pols. Het is een samenwerking tussen ligamenten, het sensomotorische systeem en de spieren. De behandeling moet zich richten op alle drie de onderdelen.

Behandeling van fracturen en de ski-duim Tijdens het congres werden de nodige onderzoeken gepresenteerd over het conservatief behandelen van vingerfracturen als alternatief voor operatie. Sarah Bradley presenteerde een systematische review over het gebruik van niet invasieve tractie voor complexe vinger fracturen, met als conclusie dat tractie een uitvoerbare goedkope behandeloptie is voor complexe vinger fracturen. Proximale phalanx fracturen werden zowel in een onderzoek van Nick Gape, als in een onderzoek van Brent Byrne behandeld door MCP te positioneren in volledige flexie en actieve bewegingen van het PIP en DIP gewricht toe te staan. Door Nick Gape werd dit bereikt met een spalk van neopreen. Twintig patiënten die op deze wijze zijn behandeld behaalden een volledige mobiliteit zonder complicaties. Brent Bryne heeft het MCP-gewricht in flexie geplaatst met behulp van een spalk van thermoplast met ook goede resultaten. Rosana Stojmenova presenteerde een onderzoek waarbij is gekeken of het mogelijk is patiënten met een ski-duim

eerder te laten bewegen. Het onderzoek is uitgevoerd bij zowel operatief als niet operatief behandelde skiduimen. De patiënten droegen de eerste twee weken na het letsel of de operatie een vlinderspalk. In week drie tot en met zes werd de spalk aangepast zodat op oefenmomenten MCP-flexie mogelijk was. Resultaten laten zien dat dit beleid veilig is en een relatief sneller herstel van de mobiliteit en kracht geeft. Al na zes weken was bij 80 % van de patiënten de mobiliteit volledig hersteld. Bij 96 % van de patiënten was de kracht na 12 weken volledig hersteld. Kortom, tijd om te overwegen ons skiduim protocol te herzien.

Nieuwe inzichten De lezingen ten aanzien van artrose en reuma lieten zien dat niet alles wat wij doen effectief blijkt als dit onderzocht wordt. Victoria Jensen presenteerde een onderzoek over het effect van spalken bij CMC1 artrose door middel van een RCT. Hiervoor zijn maar liefst 349 patiënten geïncludeerd met matige symptomen ten gevolge van CMC1 artrose. De patiënten zijn geblindeerd in drie groepen behandeld. Alle drie de groepen kregen een zelfmanagement programma aangeboden bestaande uit oefeningen en patiënteducatie. De tweede groep kreeg hiernaast een op maat gemaakte duimspalk van thermoplast of een confectie neopreen duimspalk.De derde groep kreeg een placebo spalk aangemeten. Bij analyse van de gegevens blijkt dat er geen significante verschillen zijn tussen de drie verschillende groepen, met als conclusie dat spalken niet standaard moeten worden aangeboden als behandeling bij patiënten met CMC1 atrose. Er is verder onderzoek nodig om te bepalen bij welke patiënten spalken wel zinvol zijn. Als laatste een verassende uitkomst uit the Glove Trial, gepresenteerd door Alison Hammond. In deze trial is onderzocht wat het effect is van artritis handschoenen bij patiënten met RA middels een RCT. Hierbij is het verschil onderzocht tussen het effect van de meest ingezette artritis handschoen in het Verenigd Koninkrijk met een placebo handschoen in de vorm van een te ruim aangemeten oedeemhandschoen. Er bleek geen verschil tussen de twee groepen.

Musici: een vak apart Verder was er ruim aandacht voor beroepsmusici met problemen van de arm en hand. Een doelgroep die specifieke expertise vraagt. Beroepsmusici presteren op topsportniveau zonder de medische begeleiding waar een topsporter op mag rekenen. Aviva Wolf bracht in haar lezing aan de orde dat maar liefst 93% van de beroepsmusici in zijn carrière te maken krijgt met beroepsgerelateerde klachten. In haar onderzoek heeft ze het effect bekeken van het geven van educatie aan een groep jonge getalenteerde musici. Hierbij kwam naar voren dat de groep die educatie ontvangt 8 weken later significant minder klachten ervaart tijdens het spelen.

Brownen Ackerman besprak de aandachtspunten bij de behandeling van musici. De fysieke belasting voor een musicus ligt extreem hoog met gemiddeld 6 oefenuren

Effect van de behandeling wordt vergroot als de sensoriek wordt geïntegreerd

Het is een ‘survival of the fittest’ in de muziekwereld

per dag, waarbij bovendien sprake is van hoog repeterende bewegingen. Vanwege de extreme belasting en de hoge eisen van de techniek kunnen minimale afwijkingen op functie niveau grote problemen opleveren bij het spelen. Het is een ‘survival of the fittest’ in de muziekwereld. Bij ieder optreden moet je maximaal presteren, pijn hoort erbij en er zijn genoeg collega’s die graag je plek willen overnemen in het orkest. Een cultuur waarin het verleidelijk is klachten te negeren. Andere risicofactoren op het ontwikkelen van klachten zijn speelduur, houding, onderliggende aandoeningen, psychische gesteldheid, lichamelijke karakteristieken, techniek maar ook steun van het eigen netwerk, eisen van de manager of dirigent, werkomgeving, repertoire en instrument specifieke knelpunten. Ten slotte heeft Allison Taylor tijdens meerdere lezingen en workshops de deelnemers kennis laten maken met de mogelijkheid van het beïnvloeden van pijn, oedeem en mobiliteit door het toepassen van tapetechnieken. Door middel van tapen bleek de speelhouding van een musicus direct te verbeteren en ervaarde een patiënt met CMC1 atrose direct minder pijn. Het waren vier intensieve dagen die inspireerden om op onderzoek te (blijven) gaan met als doel de handtherapie verder te professionaliseren en wetenschappelijk te onderbouwen. Dat smaakt naar meer dus sluit ik af met de slogan van de FESSH 2023: ‘Let’s shake hands at the FESSH congress 2023 in Rimini!’

AUTEUR Ina van der Woude-Lohof, ergotherapeut, Martini Ziekenhuis Groningen e-mail i.vanderwoude-lohof@mzh.nl