Jaargang 10 2 - 2019
Boom in Business
HET ANDERE VAKBLAD VOOR DE BOOMKWEKERIJ
Climate Trees
international seminar june 27 2019
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU.
‘BEDANKT VOOR DIE BOMEN!’ Voor Nederland en de sierteelt een fantastisch compliment’ Verdwalen in het grote enge etikettenwoud
Regio in Beeld Opheusden
CO N N E C T I N G G R E E N P R O F E S S I O N AL S
r we r o r a g ng e ye youof th
GARDEN TRIALS AND TRADES
Telermaat introduceert
DE TELERMAAT BESTEL APP
Praktisch alle producten voor kwekend Nederland direct en overal vandaan te bestellen. Voor vragen of uitleg staan onze account managers voor u klaar!
T 088-4500400 | info@telermaat.nl | www.telermaat.nl
Boom in Business MaBo Boomkwekerijen Achterstraat 12 6668AA Randwijk T: +31(0) 488 – 491271 F: +31(0) 488 – 491342 E: info@mabo.nl
HandelskwekerijHoogenraad Rijksweg 30a 6744 WB Ederveen Email: info@hoogenraadplant.nl Phone: 0318 57 1665 Fax: 0318 57 3456
Boomkwekerij Jac. Laban & zn Voorweg 139 2391 AJ HAZERSWOUDE-DORP 06 - 214 535 28 info@labanenzn.com
Van Aart Boomkwekerijen
Plantgoed tot 2 meter Lage Heide 20 5521 NM Eersel T: +31(0)6 20 40 50 75
Voor al uw gewortelde stekken Gommelsestraat 2 5074 NG Biezenmortel T: +31 (0)135113396 F: +31 (0)135114183 M: +31 (0)651222823 www.hecostekcultures.nl info@hecostekcultures.nl
FAIRPLANT B.V. Gildenweg 15 8304 BD Emmeloord T: +31 (0)527 202 377 M: +31 (0)620 618 901 F: +31 (0)527 202 604
Handveredelingen van loofhout en coniferen Groene Woud 33B 4731 GT Oudenbosch Tel/Fax 0031(0)165310190 www.vanaartboomkwekerijen.nl info@vanaartboomkwekerijen.nl
Vollegronds plantgoed o.a. Prunus laur. cult. Magnolia cult. Ilex cult. Grote maten Prunus in C20. T: 076 5972920 www.boomkwekerijhuijbregts.nl
+ '( %$..(5
( ;3(57,6(%85($8
Hoeven 5 5688 GS Oirschot T: 0499 574 153 F: 0499 577 070 info@bressers-laanbomen.nl
• schade aan plantopstanden • schaderegeling • onteigening • planschade • LRGD geregistreerd deskundige • NIVRÉ Register-Expert • Lid N.V.A.E. • Prijzenregister Boomkwekerij
www.bakkerexpertise.nl
Tielsestraat 95
tel: 0488 – 483275
4041 CS Kesteren
info@agrodearend.com
300 Ha met o.a. Coniferen, Buxus, Prunus, Taxus, Kerstbomen en Rhododendrons. Zowel volle grond als potgekweekt. Eperweg 52 8167 L J Oene T: +31(0)578-641422 F: +31(0)578-641404 info@debuurte.nl www.debuurte.nl
Gespecialiseerd in alle gangbare Rhododendrons, van 50 cm tot XL. Europaweg 269 7766 AJ Nieuw Schoonebeek T: 06-10393307 F: 0524-541239 info@kerperien.nl www.kerperien.nl
VOORUITSTREVEND IN FOLIEKASSEN Frankrijklaan 9 2391 PX Hazerswoude T +31 (0) 172 235 890 F +31 (0)172 235 995 info@foliekassen.com www.foliekassen.com
Gespecialiseerd in teelt van vaste planten in pot
Agro “De Arend” BV
www.agrodearend.com
Gespecialiseerd in spillen en lichte laanbomen voornamelijk eigen wortel Servennenstraat 5 5066 PS Moergestel T: 013-5131555 / 06-30148454 F: 013-5133819 www.jvanroesselboomkwekerij.nl info@jvanroesselboomkwekerij.nl
Uw partner met visie voor de kweker!
Antoniusstraat 32 6011 SE Ell (L) Telefoon: +31 (0)495 555000 Fax: +31 (0)495 555001 E-mail: info@linderskwekerijen.nl www.linderskwekerijen.nl
Bloemendaalseweg 4a 2741 LE Waddinxveen 0182-394496 www.broereberegening.nl
Akkerstraat 2a 5084 HL Biest-Houtakker T: 0135054084 M: 0622777615 info@vromanskwekerijen.nl www.vromanskwekerijen.nl
Zaailingen van bos en haagplantsoen Taxus 1/0 2/0 en plantgoed van Ilex
Postbus 31 5070 AA Udenhout (NL) Schoorstraat 23 5071 RA Udenhout (NL) T+31 (0)13-51 17 512 M+31 (0)6-51 616 646 WWW.UDENHOUT-TREES.NL
Achtmaalseweg 140 4881 AW Zundert, Nederland T: +31 (0)76 5972590 M: +31 (0)6 20248160 F: +31 (0)76 5976041 E: info@boomkwekerijbarryvanaert.nl WWW.BOOMKWEKERIJBARRYVANAERT.NL
Kuil 25a 5071 RH Udenhout 06 53 34 93 54 info@boomkwekerijvanstrijdhoven.nl
020
‘Niet het type dat met fluwelen pantoffels rondloopt en naar beneden wijst’ ‘Kun je niet naar mij toekomen? Dan kom ik naar jou.’ Twee zinnen en een halfuur later staat Dirk Ebben op de stoep. Dirk is 26 jaar, maar in zijn ontwikkeling zo ver als de gemiddelde dertiger of veertiger. Hij is afgelopen juni getrouwd en heeft een dochtertje van negen maanden. Samen met zijn vader Toon heeft hij de dagelijkse leiding in handen van de indrukwekkende organisatie die Boomkwekerij Ebben is. Een portret van een talentvolle boomkweker, die waar wil maken waarvoor hij in de wieg is gelegd.
www.boom-in-business.nl
5
INHOUDELIJK
boom_inbusiness bladboominbusiness
026 Personeelsgebrek belemmert de groei de komende jaren Overal in Nederland klagen ondernemers over een tekort aan personeel. Misschien zijn die tekorten in de agrarische sector nog wel ernstiger, omdat werken in het groen niet aantrekkelijk genoeg is voor veel mensen. Volgens Cor Huibers, verkoopleider bij Boomkwekerij Batouwe, is die schaarste veel bepalender voor de ontwikkeling van de boomkwekerij dan we allemaal denken, maar voor zijn eigen bedrijf ook weer een kans.
012
040
052
Op jacht naar de big five van Bouman
Garden Trials and Trade II presenteert nieuwigheden in groene, open uitstraling
Ontzorgen is natuurlijk een vreselijk modewoord. Een woord waar ik persoonlijk altijd jeuk gecombineerd met uitslag van krijg, maar het past wel bij de missie van Arie Bouman Tuinplanten. Arie Bouman Tuinplanten noemt zichzelf – een beetje afhankelijk van hoe je rekent – naast Groendirect de nummer een of twee toeleverancier van tuinplanten voor de Nederlandse retailsector.
De eerste editie van Garden Trials and Trade (GTT) in 2018 smaakte naar meer. 33 bedrijven hebben zich inmiddels al verbonden aan deel twee van het evenement, dat op 11, 12 en 13 juni 2019 plaatsvindt in Hazerswoude-Dorp.
044 De Spankert ontvangt certificaat Groenkeur Boomkwekerijproducten Boomkwekerij De Spankert in Boxtel heeft als eerste kwekerij het productcertificaat Groenkeur Boomkwekerijproducten behaald.
6
2/2019
046 Vragen of opmerkingen? Guus van Rijswijck Vakredacteur E: guus@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-10052782
Jeroen Koebrugge Accountmanager E: jeroen@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-33174636
Verdwalen in het grote enge etikettenwoud Een klacht, opgetekend uit de mond van een NVWA’er: ‘Zelfs voor ons is het uitermate lastig om de weg te vinden in de steeds complexer wordende regelgeving rond etiketten van gewasbeschermingsmiddelen.’ Als dat zo is, hoe moet dat dan zijn voor een ‘normale’ boomkweker? Die verliest dan toch helemaal het overzicht in etikettenjungle? In samenwerking met de LTO organiseerde Boom in Business op 12 april een forum met alle betrokkenen bij dit dossier.
‘Bedankt voor die bomen!’ En bedankt voor die bloemen.’ Deze toevoeging aan de paaswens hoort voor veel Nederlanders net zo bij het paasfeest als de traditionele zegen #Lurbi et orbi$L, die de paus vanaf zijn balkon aan de Sint-Pietersbasiliek in Rome uitspreekt. Het is tevens een mooi compliment voor de Nederlandse sierteeltsector, die ieder jaar het pauselijke balkon en het aangrenzende Sint-Pietersplein van een kleurrijke bloemen-, planten- en bomenpracht voorziet. Sinds 2016 is de leiding van deze Nederlandse green power in handen van hoofdarrangeur Paul Deckers.
VERDER 008
Kort nieuws
029
Regio in Beeld: ‘Alleen zijn we niets, de kracht zit in de
038
samenwerking’
029
Regio in Beeld: Kweker en afnemer moeten in vroeg stadium overleggen over toekomstige klimaatboom’
036
Regio in Beeld: Betuwse kwekers hebben de bomen, maar ook de kennis over toepassen en sortiment
038
Regio in Beeld: Architecten durven gelukkig weer om advies te vragen
051
Facts & Figures Garden Trade and Trials 2018
052
Nieuwighedenkeuring tijdens Garden Trials and Trade
058
‘GTT heeft potentie om uit te groeien tot een internationaal erkend event’
066
Gerard van de Bijl, TCO
‘Eigen lijst met klimaatbomen een goed initiatief’ Op 27 juni organiseren de vakbladen Boomzorg en Boom in Business voor de tweede keer het internationale symposium Climate Trees, over bomen in een veranderend klimaat. Gerard van de Bijl is voorzitter van de werkgroep promotie en handel van TCO. Wat zijn voor hem en Bjorn Kohlmann, vaktechnisch adviseur van diezelfde werkgroep, de redenen om het initiatief Climate Trees te omarmen? ‘Dit gebied is uniek’, aldus Gerard van de Bijl. ‘Dat beseffen we als kweker nog niet voldoende. We moeten het unieke van het gebied nog veel meer uitdragen.’ Bjorn Kohlmann: ‘Daarom is de introductie van een eigen lijst met klimaatbomen een goed initiatief. Dit gebied is zo dominant aanwezig in de Europese laanboomsector, dat het logisch is dat de kwekers een eigen lijst op de markt brengen met bomen die het fantastisch doen in de stad.’
Lees verder op pagina 36
COLOFON Boom in Business wordt 6 keer per jaar in een gemiddelde oplage van 3250 exemplaren verspreid onder boomkwekers en toeleveranciers. REDACTIE & COMMERCIE NWST NeWSTories bv, Fransestraat 41, 6524 HT Nijmegen, T 024-3602454, F 024-3602464, www.boom-in-business.nl HOOFDREDACTEUR Hein van Iersel (hein@nwst.nl) OPERATIONEELMANAGER Peter Jansen (peter@nwst.nl) REDACTEURS Guus van Rijswijk (guus@nwst.nl) Linde Kruese (linde@nwst.nl) Willemijn van Iersel (willemijn@nwst.nl) VORMGEVING StudioBont Nijmegen ADVERTENTIES Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) Jeroen Koebrugge (jeroen@nwst.nl) SALES SUPPORT Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) ABONNEMENTEN € 84,- per jaar. De abonnementsperiode loopt tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is. Voor opgave van een nieuw abonnement belt u met (024) 360 24 54. Op alle abonnementen zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze vindt u op www.boomzorg.nl/pages/8/abonneren ISSN: 2211-9884 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Boom in Business c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Boom in Business wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekst bijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.
Hoofdredactioneel
www.boom-in-business.nl
7
Mauritz weer op de bok bij Floriade NWST-hofdendroloog Jan P. Mauritz meldt vol trots bij de redactie van dit vakblad dat hij weer opdracht heeft gekregen om de inzendingen van de Floriade 2022 te verzorgen.
Een archieffoto uit 2008 van Jan P. Mauritz voor een perceel bijzondere Robinia’s op de Floriade Venlo
De opdracht staat los van de realisatie van het arboretum. Hiervoor is jaren geleden al collegadendroloog Jaap Smit van Cobra gevraagd. De realisatie van dit arboretum loopt overigens via de gemeente en niet via de directie van Floriade Almere 2022.
Jan P. Mauritz heeft in samenwerking met zijn dochter Charlotte Mauritz van Annoncé Management BV opdracht gekregen van de directie van Floriade Almere 2022 BV om de inzendingen van de sectoren, product- en cultuurgroepen, aanverwante organisaties, instellingen en bedrijven binnen de Nederlandse tuinbouw te werven en te initiëren voor de komende Wereldtuinbouwtentoonstelling in Almere. Mauritz heeft ervaring met dit soort opdrachten; hij heeft 'dit kunstje' ook al in de aanloop naar de Floriade 2012 in Venlo gedaan. Mauritz sr. zich zal richten op de sierteelt en de uitgangsmaterialen; Charlotte Mauritz heeft de focus op de inzendingen agri & food, met onder andere groente en fruit.
Vader en dochter Mauritz gaan de inzendingen verzorgen op de velden die binnen het grid van het arboretum liggen, maar ook in gebouwen, paviljoens, kassen en andere voorzieningen die gebouwd worden. Hier kunnen bedrijven uit de vermeerderingssector, de glastuinbouw, de bloementeelt, de sierteelt, de vollegrondsteelt en alle andere teelten hun producten en alles wat nodig is voor de teelt tonen aan de gasten tijdens de openingsperiode van de Floriade in 2022.
Boomkwekerij De Beerze
Boomkwekerij De Beerze S p e c i a l i s t
Pandgat 12 5688 KK Oirschot T: 0031(0)6 15 65 46 76 Geeneindseweg 4a info@vlemminxbomen.nl 5688 JT Oirschot www.vlemminxbomen.nl S p e c i a l i s t
i n
i n
l a a n b o o m s p i l l e n
e n
j o n g e
l a a n b o m e n
Vaste planten & Natuurlijke concepten
Geeneindseweg 4a www.boomkwekerij-de-beerze.nl +31(0)6 41 58 67 00 +31 l a info@boomkwekerij-de-beerze.nl a n b o m e n
(0)543 - 451 084 info@lageschaar.nl www.lageschaar.nl
l a a n b o o m s p i l l e5688 n e JT n Oirschot j o n g e
Boomkwekerij De Beerze BV Laanboomspillen en jonge laanbomen T: 0031- (0) 641586700 www.boomkwekerij-de-beerze.nl +31(0)6 41 58 67 00 info@boomkwekerij-de-beerze.nl E: info@boomkwekerij-de-beerze.nl www.boomkwekerij-de-beerze.nl
Je maakt het natuurlijk met Lageschaar
Ook alle aanverwante organisaties en bedrijven kunnen een plaats krijgen in deze 'etalage' van de Nederlandse tuinbouw: productverwerkers, transport en logistiek, horeca, groothandels, supermarkten en speciaalzaken op het gebied van groente en fruit, zoals paprika's, tomaten, komkommers, aardbeien, asperges, sla, aardappelen etc.
Verplichte apk voor snelle landbouw voertuigen Een apk-keuring en kentekenplicht voor landbouwvoertuigen die 40 kilometer per uur of harder kunnen rijden zijn dichterbij gekomen. De ministerraad heeft vorige week een wijziging van de Wegenverkeerswet goedgekeurd. De wetswijziging moet nu nog door de Raad van State en de Tweede Kamer. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat meldt dat het streven is om de wijzigingen vanaf komend najaar verplicht te maken. Een eerder voorstel rondom de apk-plicht werd verworpen door de Tweede Kamer.
p e m nz d o k o raa .co kij or Be vo jes ele ot tu .r ac
w
w
w
Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum, T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com
8
2/2019
NIEUWS Nederlandse bedrijven bundelen krachten voor Roemeense markt Een zevental bedrijven tekende op 15 april 2019 voor samenwerking in een driejarige PIB-verband. Onder de vlag van Royal Anthos werd hiermee het startsein gegeven voor een marktontwikkelingsprogramma gericht op de Roemeense institutionele markt. Onder de noemer Urban Landscapes
Bayer maakt 107 studies naar veiligheid glyfosaat openbaar
Romania/ Green City gaan deze zeven Nederlandse bedrijven met het marktpotentieel van Roemenië aan de slag. Dit doen zij door de inzet van een palet aan activiteiten gericht op publieke en private partijen. 'Door de stedelijke ontwikkeling in Roemenië en de positie van groen daarin is er vraag naar producten en kennis die de leden van het consortium kunnen leveren', aldus Leon Smet, secretaris van Anthos. De Roemeense markt biedt kansen op de langere termijn voor Nederlandse exportbedrijven van boomkwekerijproducten en bloembollen. 'Door middel van het PIB-programma in Roemenië positioneren wij bovendien Nederlandse bedrijven
ten opzichte van leveranciers uit landen als Italië, Polen en Hongarije', aldus Remy Molter, secretaris van het consortium. Het consortium bestaat uit de volgende deelnemers: Boomkwekerij Ebben, Molter BV, JUB Holland, Gebr. Seuren BV, Nophadrain, VicLandscapes, Van den Berk Boomkwekerijen en Royal Anthos. Het project zal gecoördineerd worden door Agriprogress, in nauwe samenwerking met Royal Anthos. Het consortium bepaalt gezamenlijk de inzet van zijn activiteiten. Het is de bedoeling om in het voorjaar van 2019 een eerste gezamenlijke presentatie te geven in Roemenië.
Opgeruimd staat netjes Ook net over de grens bij Zundert hebben boomkwekers goed gedraaid
Het Duitse chemieconcern Bayer heeft 107 rapporten van studies naar de veiligheid van de werkzame stof glyfosaat openbaar gemaakt. Het gaat om rapporten die waren aangeboden aan de Europese autoriteit voor voedselveiligheid, EFSA. Het gros van deze studies is ook gebruikt door de Amerikaanse Environmental Protection Agency bij de beoordeling van de toelatingsaanvraag voor glyfosaat. Bayer bracht in december vorig jaar al 300 samenvattingen van onderzoekspublicaties over de veiligheid van glyfosaat naar buiten. Ook deze rapporten werden ingediend bij de toelatingsaanvragen voor glyfosaathoudende gewasbeschermingsmiddelen. Nu volgen 107 volledige rapporten van studies waarvan de rechten bij Bayer liggen. Het concern is overtuigd van de veiligheid van glyfosaat. De rapporten van de glyfosaatstudies zijn te raadplegen via een speciale transparantiewebsite van Bayer.
Oosterse plataan ter compensatie monumentale es Onlangs is in Montfoort een grote oosterse plataan geplant. Het is een compensatie voor de monumentale es die vorig jaar door de pro-
Patrick Damen (r) en Maurice van Meel (l) hebben net als veel andere boomkwekers een goed seizoen achter de rug en poseren intens tevreden op een leeg containerveld. Patrick Damen die in Meer-Hoogstraten een kwekerij van heesters en halfstammen heeft: ‘Alles is op. Ik krijg mail van afnemers waarbij ik zelf de soorten in mag vullen.’ Ook Maurice van Mail van vaste planten kwekerij Het Eyssel in Hoogstraten heeft hetzelfde verhaal. ‘We zijn nu nog bezig met de voorjaarsproductie in de kas, maar over een paar weken beginnen we met de zomerproductie en het vol zetten van de containervelden buiten.’
vincie Utrecht werd gekapt bij wegwerkzaamheden aan de N204 (Reinaldaweg). De plataan, Platanus orientalis var. Cueata, is afkomstig van boomkwekerij Udenhout. Een woordvoerder van boomkwekerij Udenhout: 'Het is een mooi groot exemplaar uit onze kwekerij met een stamomtrek van ruim 110 cm. De boom zelf is zo'n 12-14 m hoog. De plataan is gerooid met een grote kluitenbak. De kluit had een diameter van 220 cm en woog ruim
6000 kg.’ Dezelfde dag werd de boom met grote zorgvuldigheid geladen op de trailer en een dag later werd de plataan onder leiding van Boomtotaalzorg geplant. De plataan heeft volgens de boomkwekerij een mooie plek gekregen om verder uit te groeien en het waardevolle bomenbestand in Montfoort op peil te houden.
www.boom-in-business.nl
9
Scarabaeidae
Engerlingen? Nemasys®H
hét aaltje tegen engerlingen van de rozen- en meikever
BASF Nederland B.V., Agricultural Solutions, Telefoon (026) 371 72 71, www.nemasys.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
De beste in duurzame spuittechniek
MISTRAL 2X90
Efficiëntie werking van middelen voor boombescherming door maximale depositie. Meer weten? Bekijk alle voordelen en machines op kwhholland.nl
KWHHolland.nl
Leader in crop protection technology
NIEUWS Shell en Staatsbos beheer planten samen vijf miljoen bomen Oliemaatschappij Shell gaat de komende twaalf jaar 17,4 miljoen euro investeren in het buitenfonds van Staatsbosbeheer. De financiÍle injectie maakt het mogelijk om de komende twaalf jaar ruim vijf miljoen nieuwe bomen in het Nederlandse bos te planten, zo hebben de beide organisaties bekend gemaakt. Het gaat daarbij om het opvullen van lege plekken in de bossen als gevolg van essentaksterfte. Deze agressieve schimmelziekte tast essen in Nederland aan, waardoor ze ziek worden en afsterven. Naast de aanplant van bomen willen beide organisaties gaan samenwerken op het gebied van kennisuitwisseling, educatie en innovatie. De doelstelling van Shell is om met ingang van 2019 in drie jaar tijd zijn netto CO2-voetafdruk met 2 tot 3 procent te verminderen. Volgens de chief executive officer van Shell, Ben van Beurden, is er geen kant-en-klare oplossing voor de klimaatverandering. Volgens hem is er een transformatie vereist van de wereldwijde energiehuishouding, van elektriciteitsopwekking tot industrie en transport. Daartoe hoort ook het plan om het voor automobilisten makkelijker te maken om te kiezen voor CO2-arme oplossingen. Shell wil zijn klanten vanaf 17 april de mogelijkheid bieden om CO2-neutraal te rijden.
#TRENDING
Meest gelezen op boom-in-business.nl
Ook Belgisch onderzoek bevestigt twee waardplanten voor buxusmot Na het onderzoek van de Vlinderstichting naar de voorkeuren van rupsje-nooit-genoeg heeft ook het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) in Destelbergen onderzoek gedaan naar voorkeuren van de buxusmot. Het PCS vergeleek zijn resultaten met die van de Vlinderstichting.
Lees hier verder: https://www.boom-in-business.nl/ article/29207/ook-belgisch-onderzoek-bevestigt-twee-waardplantenvoor-buxusmot
RIVM gaat nieuw tekenvirus onderzoeken Het RIVM start een groot onderzoek naar een nieuw tekenvirus, het teken-encefalitisvirus. Teken-encefalitis, ook wel TBE genoemd, kan hersenvliesontsteking veroorzaken bij mensen. Dit jaar worden ruim 10.000 teken van meer dan twintig Nederlandse locaties verzameld en getest.
Lees hier verder: https://www.boom-in-business.nl/article/29167/rivm-gaat-nieuw-tekenvirus-onderzoeken
Hans Huijbers neemt afscheid bij ZLTO
Hoe noodlijdende boomkwekerij Lappen de weg omhoog vond
Onlangs heeft voorzitter Hans Huijbers van ZLTO afscheid genomen van de leden tijdens een boerenreceptie op zijn erf. Een paar dagen later was zijn afscheid voor netwerkrelaties tijdens het ZLTO-congres.
Nieuwe marketing, toegenomen omzet, veranderde structuren: wat is er gebeurd met boomkwekerij Lappen, die zich sinds 2017 in een insolventieprocedure bevindt?
Het afscheid, dat onder zonnige en feestelijke omstandigheden plaatsvond, werd volgens de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) door ruim 900 leden bezocht. Melkveehouder Huijbers uit Wintelre, die de ZLTO gedurende negen jaar voorzat, kreeg van het ZLTO-bestuur een picknicktafel cadeau. Huijbers werd toegesproken door zijn familie; leden hadden gezorgd voor lekker en goed eten. Huijbers ontving donderdag tijdens het ZLTO-congres een gouden ZLTO-speld met briljant. Omdat hij naar eigen zeggen al een gouden speld had, heeft hij deze zondag aan zijn vrouw Marian overgedragen, aldus de ZLTO.
Lees hier verder: https://www.boom-in-business.nl/article/29060/hoe-noodlijdende-boomkwekerijlappen-de-weg-omhoog-vond
www.boom-in-business.nl
11
Verdwalen in het grote enge etikettenwoud Chemische industrie niet langer als vijand beschouwen, maar behandelen als partner en medestander Een klacht, opgetekend uit de mond van een NVWA’er: ‘Zelfs voor ons is het uitermate lastig om de weg te vinden in de steeds complexer wordende regelgeving rond etiketten van gewasbeschermingsmiddelen.’ Als dat zo is, hoe moet dat dan zijn voor een ‘normale’ boomkweker? Die verliest dan toch helemaal het overzicht in etikettenjungle? In samenwerking met de LTO organiseerde Boom in Business op 12 april een forum met alle betrokkenen bij dit dossier. Auteur: Hein van Iersel
12
2/2019
Weer wat geleerd! Een forum organiseren is leuk, maar doe dat niet begin april. Dat is zo’n beetje de drukste tijd ever voor boomkwekers in wat misschien wel het meest succesvolle seizoen ever zal blijken te zijn. Van de dertien aanwezigen kwamen er daarom slechts twee rechtstreeks uit de boomkwekerij. Maar gelukkig waren die twee dan wel weer kwekers die duurzaam telen al heel veel jaren in het DNA hebben zitten en voor wie gewasbescherming
8 min. leestijd
FORUM
'Boomkwekers zijn in tien jaar tijd naar slechts tien procent van het oorspronkelijke herbicidegebruik gegaan'
al lang geen first line of defence meer is. Het is voor de toekomst van de sector belangrijk dat er een goed pakket middelen beschikbaar blijft. Tegelijk is het ook duidelijk dat de overvloed aan middelen zoals die in het verleden beschikbaar was, niet meer terug zal komen en voor de meeste kwekers ook niet terug hoeft te komen. Gewasbescherming is al lang niet meer de linking pin waar alles om draait in een professioneel teeltplan. Het gaat
om een gezonde bodem en een weerbare plant, en dat soms combinatie met wat externe chemie of biologie. Want dat vergeten we wel eens: biologie wordt steeds belangrijker. Bayer heeft Monsanto niet gekocht vanwege het beroemde (of beruchte) middel glyfosaat – het patent daarvan is allang verstreken – maar vanwege de kennis die het bedrijf heeft van genetica. Een goed Nederlands woord daarvoor is IPM oftewel integrated pest management. Die
HET FORUM: ‘GEBRUIK VOLGENS HET EIKET IS VOOR IEDEREEN BETER’ WERD BIJGEWOOND DOOR: • Wilbert Theunissen, Jonkers Tuinplanten • Henk Raaijmakers, ZLTO • Peter van Dongen, Telermaat • Wilco Dorresteijn, Delphy • Peter van t Westeinde, ZLTO • Erwin Hendriks, Certis • Dick Oosthoek, Groenkeur • Lilian Braakman, Greenity • Hein van Iersel, NWST • Jo Ottenheim, Nephyto • Edward Vander Linden, Syngenta • Robert Smarius, M. van de Oever • Corstian Prosman, Telermaat
www.boom-in-business.nl
13
De app omvat informatie van 95 procent van alle etiketten
Wij hebben het over middelengebruik, maar moeten praten over het gebruik van de bodem Dick Oosthoek
Corstian Prosman Groenkeur Telermaat
Beter praten over integrated crop management dan over IPM
Mij dunkt dat hier kansen liggen
Hein van Iersel Edward Vander Linden NWST Syngenta
Trots op het terugdringen van gewasbescherming
14
2/2019
Complexe etiketten zijn geen feest van de industrie
Henk Raaijmakers
Jo Ottenheim
ZLTO
Nephyto
FORUM omslag van chemie als drager van de teelt naar een gezonde bodem en een weerbare plant is al jaren geleden ingezet. Edward Vanderlinden van Syngenta protesteert overigens tegen het gebruik van de term integrated pest management. Volgens hem kun je beter spreken over integrated crop management (ICM). Henk Raaijmakers, voorzitter van de LTOvakgroep bomen en vaste planten: ‘Ik ben enorm trots op wat we bereikt hebben als boomkwekers als het gaat om het terugdringen van gewasbescherming. Alleen al in de vier jaar tussen 2012 en 2016 hebben we het aantal kilo’s gewasbescherming met meer dan 36 procent teruggedrongen en de milieudruk met meer dan 57procent. Tegelijk bleek bij een grondige controle dat 83% van de kwekers zijn zaken goed op orde heeft.’ Raaijmakers zal er die ochtend nog een aantal keren op terugkomen: ‘Dat verhaal moeten we blijven vertellen, iedere keer weer.’ Raaijmakers gebruikt die ochtend ook verdacht vaak het woord ‘framen’. Het woord framen hoort eigenlijk bij een communicatiedeskundige, niet bij een boomkwekersvoorman. Het betekent dat je doelbewust je woorden en beelden zo kiest dat je een werkelijkheid schetst die jou het best uitkomt. Dat is wat organisaties als Greenpeace doen als ze rapporten naar buiten brengen. Boomkwekers zouden dat ook moeten doen, omdat het nu eenmaal past bij een moderne manier van communicatie. Het gaat natuurlijk om harde feiten, maar ook om het beeld dat je met die feiten oproept. Gezonde bodem Robert Smarius, boomkwekerijchef bij M. van den Oever, bevestigt dit beeld vanuit zijn eigen kwekerij. ‘De essentie van ons werk bestaat al lang niet meer uit spuiten, maar uit zorgen voor een weerbare en vitale plant en een gezonde bodem. Dat doen wij vooral door de inzet van compostthee. En soms hanteren we dan nog de spuit. De basis is daarbij altijd een goede balans tussen de bodem en de plant.’ Smarius geeft een voorbeeld over meeldauw. Vroeger werd daar makkelijk twaalf keer per jaar tegen gespoten. Dat is nu teruggebracht naar maxi-
maal één keer. Dat is volgens Smarius niet alleen te danken aan de vitaliteit van de plant. De Harense kweker heeft ook een wat hogere tolerantie ontwikkeld voor ziekte-uitbraken. Net als bij een griepje bij mensen, gaan aantastingen soms ook vanzelf weg en is ingrijpen niet altijd nodig. Peter van Dongen van Telermaat is leverancier bij M. van den Oever en weet zo uit het hoofd wat algemene verkoopstatistieken op te lepelen. ‘Wat jij meldt, Robert, over meeldauwbestrijding, dat geldt ook voor herbicides. Daarmee zijn boomkwekers in tien jaar tijd naar slechts tien procent van het oorspronkelijke middelengebruik gegaan.’ Dick Oosthoek: ‘Wij hebben het over middelengebruik, maar we zouden het eigenlijk moeten hebben over het gebruik van de bodem’ Plantversterking Ook Robert Theunissen, teeltchef bij hortensiakwekerij Jonkers in Elshout, bevestigt het beeld van Smarius. Jonkers Elshout is natuurlijk geen vollegrondkwekerij zoals M. van den Oever. De route loopt bij zijn bedrijf vooral via plantversterking en in noodgevallen wordt bijgestuurd. Theunissen: ‘Wij zijn hier nu ongeveer tien jaar mee bezig, en zien nu dat de collega’s bij ons langskomen met de vraag: Hoe doen jullie dat?’ Tolerantie Kwekers hebben een wat hogere tolerantie ontwikkeld voor ziekte-uitbraken. Helaas stopt die tolerantie vaak bij de afnemer. Wilco Dorresteijn is werkzaam bij Delphy en maakt dat vaak mee. ‘Pas geleden was ik nog bij een kweker, om te overleggen over een partij planten die naar de afnemer zouden moeten gaan. In die planten zaten luizen, die bijna allemaal geparasiteerd waren door sluipwespjes. In principe geweldig, maar in overleg met de kweker hebben we die luizen er toch maar uit gespoten. De retailer verwacht een honderd procent schone plant.’ Smarius heeft hetzelfde met onkruid in de kluit van de laanbomen die hij aflevert bij zijn afnemers. De klant verwacht dat die kluit honderd procent schoon is. Is dat niet het geval, dan
'Je kunt beter spreken over integrated crop management'
is dat zelfs een reden om de bomen terug te sturen. Dorresteijn geeft nog een tweede voorbeeld van lastige beperkingen op etiketten: ‘Ik had een vak tuinplanten en daar had ik in overleg met de kweker al Runner geadviseerd. Runner is een mooi voorbeeld van een modern gewasbeschermingsmiddel dat selectief werkt op rupsen en veel natuurlijke vijanden ongemoeid laat, maar dat je wettelijk maximaal één keer per groeiseizoen mag toepassen. Toen wij het vak tuinplanten wilden afleveren, bleek dat daar nog wat ongedierte in zat. Dat moesten we toen spuiten met Decis. Dat is jammer, ook omdat de milieudruk van dat middel veel hoger is dan van Runner. Alle natuurlijke vijanden worden dan gedood.’ Intentioneel De complexiteit rondom gewasbescherming is ontstaan in het spanningsveld tussen de overheid en de gewasbeschermingsindustrie. De overheid probeert risico’s en milieudruk zoveel mogelijk uit te sluiten; de industrie reageert daarop met steeds dikkere dossiers en een explosief groeiende lijst met beperkingen. Voor een appel- of aardappelboer valt dat allemaal nog wel mee, maar een boomkweker heeft te maken met honderden verschillende soorten en evenzovele uitzonderingen. Jo Ottenheim steekt als belangenbehartiger voor diezelfde chemische industrie nog iets anders. Hij stoort zich aan de groeiende rol van bedrijven die middelen aanbieden die tussen gewasbescherming en bemesting in zitten. Voor Ottenheim is het eigenlijk simpel: ieder middel dat je toedient waarbij je de intentie hebt om de levensprocessen van een plant te beïnvloeden en niet zijnde een meststof, is in zijn vocabulaire een gewasbeschermingsmiddel en zou de hele procedure van het Ctgb moeten doorlopen. Wilco Dorresteijn nuanceert het verschil tussen boomkwekers en de rest van agrarische sector: ‘Je ziet twee zaken: nieuwe etiketten met daarop een maximaal aantal toepassingen etc. Hierdoor kun je middelen niet meer ‘onbeperkt’ inzetten. Het is het verstandig aan het begin van het jaar goed te kijken wat je maximaal mag inzetten en er een soort strategie van te maken. Het andere is dat veel toelatingen uit andere sectoren in de boomkwekerij worden toegelaten via een KUG. De KUG toelating is in het leven geroepen om het gebruik van gewas-
www.boom-in-business.nl
15
'Wij praten over middelengebruik, maar eigenlijk moeten we het hebben over het gebruik van de bodem' beschermingsmiddelen in kleine teelten en kleine toepassingen te vereenvoudigen. Voor kleine teelten en toepassingen wordt door de fabrikant namelijk vaak geen toelating aangevraagd, omdat dit een fabrikant veel geld kost, wat in de meeste gevallen niet rendabel is. Een KUG toelating biedt een extra gebruiksmogelijkheid van een gewasbeschermingsmiddel, waardoor het middel ook voor kleine toepassingen ingezet mag worden. Een succes voor Ottenheim is in dit verband het aanstaande verbod op het gebruik van kaliumfosfiet. Formeel is dit een meststof, maar wel een meststof waarvan bekend is dat die zeer effectief is tegen bijvoorbeeld meeldauw. Iedere keer als je een middel gebruikt om het levens-
Erwin Hendriks
16
2/2019
Certis
proces van een plant te beïnvloeden terwijl het geen meststof is, ben je formeel bezig met gewasbescherming. Als dat middel dan geen erkenning heeft, ben je in het woordenboek van Ottenheim in overtreding. Het gebruik van kaliumfosfiet is sinds kort verboden. Andere voorbeelden zijn koper-, ijzer- en zwavelhoudende meststoffen. Henk Raaijmakers schrikt duidelijk van die wel zeer juridische stellingname. Vooral als Ottenheim uitlegt dat wanneer je bijvoorbeeld bier gebruikt als middel tegen slakken, iedereen denkt dat er weinig aan de hand is, maar dat bier wel kankerverwekkend is. Melk is ook zo’n tussencategorie. Glastuinders spoelen hun handen en gereedschappen met magere melk;
dit ter preventie van de overdracht van virussen van de ene naar de andere plant. LTO Glaskracht moest voor dit middel ontheffing aanvragen. Peter van ’t Westeinde: ‘Als wij vandaag wijn of bier zouden aanbrengen als gewasbeschermingsmiddel, zou dat niet worden goedgekeurd.’ Tussencategorie Raaijmakers wil de kloof tussen kwekers en chemische industrie niet uitdiepen, maar is het niet eens met het wel erg formele standpunt van de industrie. Er is een hele categorie middelen waarvan iedereen op zijn klompen kan aanvoelen dat de risico’s verwaarloosbaar klein zijn. Het is niet in het belang van kwekers om hier een hele toelatingsprocedure voor op te starten. Hiervoor moet in de visie van Raaijmakers een eenvoudig toetsingsmodel komen. Daarbij durft Raaijmakers ook de stelling aan dat sommige huis-tuin-en-keukenmiddelen veel erger zijn dan de toegelaten chemische middelen. Volgens de LTO-hoofdman zouden de chemische industrie en de sector veel nauwer met elkaar moeten optrekken en moet de sector dit soort bedrijven niet meer als vijand te zien, maar als partner.
FORUM
In tien jaar naar tien procent van het oorspronkelijke middelengebruik gegaan Peter van Dongen Telermaat Lilian Braakman
Greenity
Als wij vandaag wijn of bier zouden aanbrengen, zou dat niet worden goedgekeurd
Ons werk bestaat niet uit spuiten, maar zorgen voor een weerbare en gezonde bodem Robert Smarius
Peter van t Westeinde M. van de Oever ZLTO
Collega’s komen bij ons langs met de vraag: Hoe doen jullie dat?
Belangrijk om goed te kijken wat je in mag zetten en er een strategie van te maken Wilco Dorresteijn
Wilbert Theunissen Delphy Jonkers Tuinplanten
www.boom-in-business.nl
17
Gouden eieren bestaan
Overzicht door real-time voorraadbeheer
Altijd en overal toegang tot uw informatie
Boomkwekerij software die uw administratie en verkoop een stuk makkelijker maakt, waar en wanneer u maar wilt.
Alle onderdelen in 1 scherm onder handbereik Gebruiksvriendelijk en betaalbaar
Makkelijk professionele offertes en voorraadlijsten maken Informeer uw klant via uw eigen klantenportal
Powered by
Eenvoudig meer controle T +31 (0)172 23 54 44 | groenvision.com/boomkwekerij
De groene werkpaarden de toekomst is elektrisch
RIMMERT FM-170: DE 100% ELEKTRISCHE ZEROTURN ZITMAAIER - Standaard maaitijd van 1 uur, uitbreidbaar tot 3 uur - 16 PK aan vergelijkbaar vermogen - Stil in gebruik - Zeer wendbaar - Subsidie mogelijkheden
www.frisianmotors.com
FORUM
Maatwerk Terug naar de etikettenjungle. Voor wie zich alleen op het etiket oriënteert, is het bijna een onmogelijke opgave om uit die jungle van regels wijs te worden. Jo Ottenheim erkent dat en zegt dat de gewasbeschermingsindustrie als jaren bezig is om etiketten inzichtelijker en meer behapbaar te maken. Maar hij geeft ook aan dat het nog wel enige jaren zal duren voordat er zoiets als een digitaal etiket op de markt komt. Telermaat heeft al een voorzet gemaakt door het ontwikkelen van een app met de naam Maatwerk. Het idee van deze app, die op dit moment 95 procent van alle etiketten bevat, is dat je invoert wat en waar je wilt spuiten, waarna de app je de verschillende opties geeft. De app onthoudt of je een bepaald middel voor dat gewas al eerder hebt gebruikt. Peter van Dongen: ‘Er zit zelfs de optie in dat je afnemers toegang kunt geven tot het dossier, zodat jouw afnemers over hun eigen producten een dossier hebben.’ Van Dongen geeft meteen toe dat niet iedere kweker enthousiast zal zijn om dit soort gegevens te delen met zijn klanten, maar denkt dat dit op termijn onvermijdelijk is, omdat opdrachtgevers dit gewoon zullen afdwingen. Ik probeer als gespreksleider de zaak nog wat op te jutten en zeg tegen Jo Ottenheim, Peter van Dongen en Henk Raaijmakers: ‘Jullie hebben hier een gedeeld belang, maar ik hoor niet dat jullie op dit onderdeel intensief samenwerken. Mij dunkt dat hier kansen liggen.’
de winkelvloer verschijnt. Logisch, al helemaal als het gaat om een product dat de grens over gaat, en een groot deel van onze productie gaat naar het buitenland. Daar wordt heel anders tegen gewasbescherming aan gekeken en grijpt men meteen naar het wapen van een importverbod als er een beestje te veel meereist. Framen Blijft natuurlijk het feit dat ook clubs als Greenpeace een formidabele tegenstander zijn. Het bedrijf van Robert Theunissen heeft de mensen van Greenpeace een paar jaar geleden uitgenodigd op de kwekerij, om uit te leggen op welke manier zij daar met gewasbescherming bezig waren. Theunissen: ‘Leuk om te doen, maar daar wordt niets mee gedaan. Een positief verhaal is niet interessant, niet het juiste frame.’ Raaijmakers geeft daarvan een ‘leuk’ voorbeeld: ‘Als een gewasbeschermingsmiddel in drie stoffen uit elkaar valt bij een residutest, luidt het verhaal dat er drie gewasbeschermingsmiddelen worden gevonden.’ Peter van
Dongen heeft ook een voorbeeld: ‘Het recente onderzoek naar het vergiftigen van koolmeesjes met verboden middelen tegen buxusmot. Allereerst vreet een koolmees geen buxusmotrups, omdat die beesten boordevol zitten met een natuurlijk voorkomend gif. Daarnaast lees je in het rapport over dode jonge koolmeesjes die in september uit het nest worden gehaald. Daar zet niemand vraagtekens bij, terwijl we toch allemaal weten dat er in september geen jonge koolmeesjes zijn.’ Er is nu een rapport over de relatie tussen mest, gewasbescherming en de insectenstand. Volgens Ottenheim valt daar ook het nodige op af te dingen en worden aan het rapport foute conclusies verbonden. Henk Raaijmakers: ‘Wat ik hier gelukkig wel zie, is dat steeds meer partijen de conclusies van de rapporten rondom dit soort onderwerpen niet meer voetstoots aannemen en aan factchecking doen.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29548/verdwalen-in-het-grote-enge-etikettenwoud
Politiek Anders dan de goegemeente denkt, komt de ergste bedreiging op het gebied van gewasbescherming niet van de kant van de ongeruste burger. Die valt misschien het meeste op, omdat organisaties als Greenpeace die stem proberen te vertolken – hoewel daar natuurlijk ook wel iets op af te dingen is. In werkelijkheid is de opdrachtgever een minstens zo grote belemmering voor verdere verduurzaming. Het is al gezegd: retailers eisen een honderd procent schoon product op het moment dat het op
www.boom-in-business.nl
19
‘Niet het type dat met fluwelen pantoffels rondloopt en naar beneden wijst’ Een groot bedrijf van vader op zoon: hoe neemt Young Grower Dirk Ebben het stokje over van vader Toon? ‘Kun je niet naar mij toekomen? Dan kom ik naar jou.’ Twee zinnen en een halfuur later staat Dirk Ebben op de stoep. Dirk is 26 jaar, maar in zijn ontwikkeling zo ver als de gemiddelde dertiger of veertiger. Hij is afgelopen juni getrouwd en heeft een dochtertje van negen maanden. Samen met zijn vader Toon heeft hij de dagelijkse leiding in handen van de indrukwekkende organisatie die Boomkwekerij Ebben is. Een portret van een talentvolle boomkweker, die waar wil maken waarvoor hij in de wieg is gelegd. Auteur: Santi Raats
20
2/2019
Dirk Ebben stapte enkele jaren geleden bij zijn vader in het bedrijf, dat op dat moment al honderd werknemers en een duizelingwekkende 450 ha aan areaal telde. De holding Ebben, waaronder de boomkwekerij valt, bevat ook nog eens de franchise-Intratuins in Malden, Elst en Nuenen en een hoveniersbedrijf. Deze worden geleid door de broer van vader Toon: Joep Ebben. De jonge Ebben is inmiddels voor 5 procent mede-eigenaar van het familiebedrijf, en kan zich verder inkopen naar gelang zijn ervaring en ontwikkeling. Een gespreid bed, kun je denken. Maar adel verplicht. De jonge Ebben draagt al grote verantwoordelijkheden: in de boomkwekerij draait het jaarlijks om miljoenen. In de wieg gelegd voor het vak Dirks liefde voor het bedrijf is zo groot, dat hij zijn toekomst er graag aan wijdt. ‘Ik heb een ongelofelijke passie voor de bomen en wilde
van jongs af aan al boomkweker worden.’ Dirk groeide natuurlijk op het boomkwekerijterrein. ‘Vanaf mijn zevende hielp ik op zaterdagen al mee met het afsmeren van gesnoeide bomen met wondbehandelingsmiddel. Ik zat dan vol met de topsin M, maar een groot voordeel was dat ik met de mannen frietjes mee mocht eten, aangezien zaterdag “frietjesdag” is op de kwekerij. We reden als kind met skelters en al gauw met shovels en tractoren op ons eigen terrein rond. We speelden soldaatje in de rooigaten die we gebruikten als loopgraven. Ik ken niets anders dan leven en werken op deze boomkwekerij. Ik had vaak als droom om voor mezelf te beginnen. Het geeft een kick om alles zelf uit te vinden en je eigen team rond je heen te verzamelen. Maar om in dezelfde branche een bedrijf te beginnen, terwijl het familiebedrijf met 150 jaar historie ook om een opvolger vraagt, is dood-
r we gro ar ng e ye youof th
10 min. leestijd
Vakblad Boom in Business gaat op zoek naar de meest getalenteerde jonge kwekers, jonge mannen en vrouwen die de toekomst van de sector zeker moeten gaan stellen. Een aantal van die jonge talenten wordt aan u voorgesteld.
‘Het bedrijf is groot, maar plat: Toon en ik staan met bedrijfsfeest jes zelf achter de tap’ zonde. Ik werk graag samen met mijn vader en het bedrijf is zo groot dat ik er de komende jaren genoeg uitdaging in zal vinden om het maximale uit mezelf en het bedrijf te halen. De uitdagingen zijn onder meer de huidige marktsituatie, omgaan met de extremere weersomstandigheden, goede vakmensen vinden en opleiden en überhaupt om in areaal te blijven groeien. Wij streven in de kwekerij voor een roulatieteelt. Door de fosfaatrechten willen boeren schaalvergroting, houden ze hun grond
vast en is het lastiger om aan nieuwe grond te komen. De markt wordt doorzichtiger. Partijen die vroeger toeleverancier waren, leveren nu ook direct aan de eindgebruiker. De concurrentie is groter. Toch zijn er maar weinig bedrijven die zelf het hele assortiment kunnen leveren. Bij ons staan daadwerkelijk de soorten, aantallen, maten en vormen die gevraagd worden in de markt. Wij zijn gespecialiseerd in laanbomen van 18/20 tot 100-120 en hebben momenteel een 175 ha aan meerstammige struiken en solitairs staan. Zij variëren van 100-125 tot 1400 cm hoogte. Een gezonde concurrentie is niet erg, dat hoort erbij en dat maakt je sterker. Het is alleen jammer dat de meerwaarde van groen rondom een huis of gebouw momenteel te zeer wordt onderschat. Het zou mooi zijn als de boom met zijn bijbehorende kwaliteit als product weer meer wordt gewaardeerd.’ Kar trekken De leiding nemen is een vanzelfsprekendheid voor deze jonge boomkweker. Ebben straalt een rustig zelfvertrouwen en natuurlijk gezag uit. ‘Dat is zo gegroeid’, zegt hij daarover. ‘Toen ik jonger was, en ’s ochtends met mijn vader om 5 uur aan de keukentafel zat te overleggen, stuurde hij me wel eens op pad om voor een klant een “spoedje” uit te voeren. Daar had ik dan soms mensen en materiaal voor nodig. Dan was ik me ervan bewust dat ik daar als snotaap de hele planning van de teeltcoördinator torpe-
deerde, omdat er van “papa” iets moest gebeuren wat niet op een andere dag kon. Door dit soort ervaringen heb ik geleerd om boodschappen tactisch te brengen.’ ‘Ik neem vaak wat meer tijd om me in te leven in een bepaalde situatie’, vervolgt Ebben over zijn manier van aansturen. ‘Toon is harder: hij heeft door zijn overvolle agenda minder tijd om zich in een bepaalde situatie in te leven. Maar waarschijnlijk is dat ook een gevolg van al die jaren aan ervaring: hij is door schade en schande wijs geworden.’ Dirk trekt nog een vergelijking met zijn vader. ‘Toon heeft geen angst om risico’s te nemen.’ Hij vult aan dat ‘papa’ gaandeweg ‘Toon’ voor hem is geworden op het werk. ‘Maar thuis is het gewoon papa, hoor.’ Hij vervolgt: ‘Het bedrijf bestaat al 155 jaar, maar Toon begon met 60 ha, een grote lening bij de bank en zat samen met een secretaresse en een boekhouder op kantoor. Onder zijn leiding is het bedrijf zo groot geworden als het nu is. Aan de keerzijde heb ik nu veel meer te verliezen: 40 medewerkers op kantoor aan financiële administratie, logistiek, verkoop en het evenementenbedrijf, en 60 man in de productie. We doen alles samen en ik krijg van mijn vader alle vrijheid om me te ontplooien. Als een van de leidinggevenden neem ik het voortouw in onder andere het maken van een eindbeslissing. Maar om mij heen staat een heel team waarmee ik de klus klaar en ik besef dat ik in veel opzichten ook nog maar net kom
Ambitie kan langs vele wegen vorm krijgen. De ene keer zit het tegen; dan komt doorzettingsvermogen om de hoek kijken. De andere keer krijgt passie alle ruimte omdat je in een flow zit. Wij vroegen alle kandidaten hun inspanningen af te zetten langs de meetlat van de vier P’s: power (slagkracht), pijn (doorzettingsvermogen), passie en prestatie (strategisch inzicht). Dit is de meetlat van Dirk Ebben:
Naam
Dirk Ebben
Geboortedatum
11-08-1992
GEBOORTEPLAATS
Cuijk
BURGERLIJKE STAAT
Pijn 25%
Getrouwd met Sanne (28) en vader van Liv
Prestatie 20%
(negen maanden) FUNCTIE
Directie-/MT-lid en allround medewerker
Bedrijf
Boomkwekerij Ebben
HOBBY’S
Activiteiten in de buitenlucht, zoals wandelen, fietsen, zeilen, skiën
Wilde vroeg worden
Boomkweker Power 15%
Passie 40%
www.boom-in-business.nl
21
'Ik heb een ongelofelijke passie voor bomen en wilde van jongs af aan boomkweker worden' kijken.’ Op de vraag of Dirk via een cijfermatige visie het bedrijf aanstuurt, antwoordt hij: ‘Ik denk dat mijn visie een mix is van verschillende elementen. Ik zou bijvoorbeeld scherper kunnen inkopen, beter kunnen uitonderhandelen en preciezer vooraf kunnen berekenen wat de juiste beslissing is. Meestal draag ik dus ideeën aan vanuit mijn visie of gevoel en zijn er vervolgens naaste collega’s die de financiële risico’s, kosten en baten uitrekenen. Ook de verkoop doe ik voornamelijk op gevoel. Natuurlijk weet ik wat er in en uit gaat, wat ik heb staan en wat andere kwekers hebben staan. Dat is van belang om onze concurrentiepositie te versterken. Maar ik ben niet alleen cijfermatig, omdat beslissingen vaak afhangen van de situatie. Soms wil je een prachtexemplaar, dat niet volledig aan de norm voldoet, per se behouden. Cijfermatig gezien zou je deze eerder moeten
22
2/2019
verwijderen. Maar door de grote passie voor het product kun je het niet over je hart verkrijgen om hem weg te gooien, en dan heb je nu een pronkstuk dat in de kwekerij staat te schitteren. Soms versnipper je een boom liever om een bepaalde reden.’ Samen bereik je meer Ebben noemt zichzelf een mensenmens. ‘Daarmee bedoel ik dat ik een makkelijk aanspreekpunt wil zijn voor medewerkers. Ze weten dat ik naar ze luister, bijvoorbeeld als het gaat over verbeteringen in het werkproces. Ik wil dat de medewerkers gemotiveerd blijven om goed werk te leveren en ben zuinig op ze. Goede medewerkers zijn niet dik bezaaid en ik heb ze hard nodig voor de toekomst. Voor mij geldt ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. De jongens buiten zijn mij even lief als de collega’s
van kantoor. De betrokkenheid in het productieproces is tastbaar in ons bedrijf: iedereen beseft dat we allemaal van ons product moeten eten. Rooien is een tijd van verbroedering. Als er gerooid moet worden, zorgen we er samen voor dat alles er op tijd uit ligt. We pauzeren gezamenlijk in de bus. Als het koud is, hebben we het samen koud. Regent het? Dan worden we gezamenlijk nat. Dat schept een hechte band. Ik vind het familiegevoel in het bedrijf belangrijk, ondanks dat de huidige bedrijfsgrootte dat soms wel wat lastiger maakt. Er zijn gezinnen waaruit alle drie zoons bij ons werken. We organiseren familiedagen, vieren samen kerst tijdens de kerstborrel en uiteraard zijn er personeelsfeesten. Toon en ik staan dan zelf achter de tap. Mijn doel is om onze organisatie volwassener
r we gro ar ng e ye youof th
te maken en de bedrijfsgrootte te behouden. Iedereen draagt daar een steentje aan bij. Ik probeer de organisatie volwassener te maken door nog meer verantwoordelijkheid bij de medewerkers zelf neer te leggen. Collega’s krijgen van mij veel ruimte voor zelfontplooiing en eigen inbreng. Ik merk dat dit motiverend werkt. Wel stuur ik extra op KPI’s (kritieke prestatie-indicatoren, red.), kwaliteit, werkefficiëntie, orde en netheid. Dat zijn voor mij - naast de autonomie van de werknemers - ook belangrijke pijlers. Doordat mijn vader zijn handen vol had aan in- en verkoop en het aansturen van 60 man, schoten er bepaalde zaken bij in. Ik heb daar momenteel meer tijd voor en probeer hier dus ook meer aandacht aan te besteden. Groeien in de huidige bedrijfssituatie is niet per se een doel. Het mag, maar is geen vereiste. We hebben nog zoveel andere inspirerende ideeën waar we iets mee zouden willen doen.’ Opwerken Wanneer het heel druk is, gaat Ebben maar al te graag naar buiten om bij te springen. Om het werk af te maken. Of om even zijn hoofd leeg te maken. ‘Ik ben van onder af aan begonnen. Na de vroegtijdig gestaakte avonturen agribusiness en tuin- en landschapsmanagement aan de HAS Hogeschool in ’s-Hertogenbosch – omdat ik de opleidingen te breed vond en eigenlijk al wist dat ik boomkweker wilde worden – ben ik in 2013 een jaar in ons bedrijf gaan werken. Daarna heb ik stages gelopen in NoordDuitsland, Tsjechië en Zwitserland: snoeien, toppen zetten, rooien, veel werken met grotere bomen en een aantal grotere private tuinen aanplanten. Ik heb veel geleerd in de communicatie met klanten en opdrachtgevers om tot het beste resultaat te komen. Door mijn stages heb ik verschillende managementstijlen meegemaakt. Op een middelgrote boomkwekerij in Noord-Duitsland managet de eigenaar zijn bedrijf heel duidelijk. De lijntjes zijn daar kort en er is geen grijs gebied. Men weet precies wat er verwacht wordt en het tempo ligt hoog. Mede daardoor ziet het er op die kwekerij goed geordend uit. Wij hebben een hele andere organisatie, met teeltchefs en teamleiders. Daarbij zijn wij zelf ook nog vaak tussen de rest van de medewerkers te vinden. Dat vraagt om een hele andere manier van leidinggeven. We zijn een seizoensbedrijf, dus vijf maanden per jaar moeten we er volle bak tegenaan. Dan communiceert de leiding, waar ik onderdeel van ben, directiever richting de voormannen dan wanneer het seizoen voorbij
is. Ik ga er vanuit dat zij het verhaal goed naar het betreffende team uitdragen. Ik vertrouw volledig op hen: zij zijn sleutelfiguren met wie ik vaak spar en van wie ik ook nog veel kan leren. Ik loop en werk vaak tussen de jongens. Ik praat een op-een-met hen of overleg ter plekke als ik zie dat er iets moet gebeuren. Soms ga ik op onderzoek uit en stel ik vragen om tot een oplossing te komen. Overal aanwezig zijn, is belangrijk voor de motivatie van de medewerkers. Ik ben niet het type dat met fluwelen pantoffels op kantoor rondloopt en naar beneden wijst. Vaak leg ik mijn oor te luisteren bij de buitenmedewerkers. Als zij een goed idee hebben, dan moet dat ook gehoord worden. Ik vind die betrokkenheid bij het bedrijf enorm van belang. Verschillende invalshoeken zorgen voor een compleet overzicht van het reilen en zeilen van het bedrijf.’ Een dag zuur, daarna vergeten Vroeger kon Dirk zich gestrest voelen door tegenslag, nu is dat veel minder. ‘Ik heb van mijn vader geleerd dat “het komt zoals het komt”. Je kunt beter in oplossingen dan in problemen denken. Als je wakker gaat liggen van problemen, dan halen diezelfde problemen je de volgende dag in. Je kunt na een tegenslag beter je rust pakken, zodat je de volgende dag strijdvaardig kunt zijn en fit genoeg bent om de gevolgen van de tegenslag het hoofd te kunnen bieden. Zo hebben we bijvoorbeeld door de
droogte van afgelopen zomer plantgoed verloren. Dat is dan zo. Ik weet: we hebben er met man en macht aan gewerkt om zo min mogelijk verliezen te lijden. Iedereen heeft zijn steentje bijgedragen. Sommigen begonnen iedere dag om vijf uur en gingen door tot diep in de avond. Dan heb je er echt alles aan gedaan. Meer kun je niet doen. Er valt jezelf of de organisatie niks te verwijten. Het komt ook voor dat er voor sommige artikelen geen markt meer is. Dan hebben we meer staan dan we kwijt kunnen. Een goede boomkweker gooit soms ook stevig weg, ook al kost dat in eerste instantie geld. Rooien moet om ruimte te maken voor de toekomst. Dat betekent niet dat dat geen pijn doet. Wanneer mijn vader en ik met de spuitbus rondlopen en ik een gezonde boom moet markeren die al veertig jaar op onze kwekerij staat en waar veel zorg, liefde en aandacht van de medewerkers in is gestoken, dan doet dat wel even pijn, ja. Het duurt ook even voordat we zo’n beslissing nemen. Maar als de boom eenmaal gerooid is, ben ik het vergeten. We kijken naar de toekomst en blijven niet hangen in het verleden. Ik denk vooral oplossingsgericht. Heb je een probleem of een voorval, dan moet je dat aanpakken. Niet alleen het probleem, maar ook de achterliggende oorzaak.’ Moeilijke besluiten nemen duurt langer Ebben fronst zijn wenkbrauwen: ‘Wat is slagkracht? Mijn vader is daadkrachtiger dan ik. Ik
www.boom-in-business.nl
23
• ruim 450 merken op 125.000 m2 beursterrein • groot aanbod exposities én demonstraties van machines en gereedschappen • op centrale locatie, goed bereikbaar en dichtbij parkeren 24
2/2019
r we gro ar ng e ye youof th
twijfel langer bij bepaalde beslissingen. Maar er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Soms neemt een van ons een besluit en dan blijkt achteraf dat een ander besluit beter was geweest. Mijn daadkracht hangt ook af van de situatie: een tak afknippen is een makkelijker besluit dan op directieniveau besluiten om ergens in te investeren, om niet verder te gaan met een klant of om een hele groep bomen weg te gooien. Over dergelijke beslissingen doe ik langer, omdat ik alle perspectieven wil overdenken voordat ik een besluit neem.’ Klantgericht, maar niet ten koste van alles Prestatiegericht is Ebben zeker: ‘Ik voel de adrenaline stromen bij het binnenhalen van orders. Zonder passie, enthousiasme en liefde voor het product is het lastig om jezelf te motiveren en de kar te trekken. Ik kan over het algemeen tot het uiterste gaan om een opdracht te krijgen. Ik ben 24 uur per dag bereikbaar. Die trend heerst bijna over het hele bedrijf, want onze klanten maken óók lange dagen en hebben ook buiten kantoortijden nog wel eens een vraag.’ Ebben legt zijn prioriteiten uit: ‘Je moet als ondernemer klanten tevreden houden, werk blijven genereren voor je medewerkers en je gezin en vrienden tevreden houden. Dat zorgt
weleens voor wrijving. Tegen je gezin zeg je eerder nee dan tegen een klant. Maar aan klantgerichtheid zit ook een grens: je kunt heel hard rennen om die ene boom van een van de 168 percelen te gaan halen als een klant iets is vergeten of een spoedje bij je neerlegt, maar je kunt als bedrijf niet leven van de waan van de dag. Dat gaat vaak ten koste van de kwaliteit. Wij streven naar de hoogste kwaliteit. Onze klanten weten dit en verwachten dit ook. Door onze jarenlange ervaring en knowhow adviseren wij klanten graag over de plantlocatie, het sortiment en assisteren wij vaak bij de planning. Projecten in het groen duren vaak meerdere jaren. Dan kan het niet zo zijn dat je die boom morgen nodig hebt. Dat weet je vaak al eerder. Een spoedje kan, maar we produceren geen klinkers. We werken met een levend product.’ Privétijd pakken, nu het nog kan Om zoveel mogelijk te kunnen genieten van zijn privéleven, is Ebben jong vader geworden. ‘Toon zei destijds: “ik heb er te weinig van kunnen genieten door de drukte op het werk. Nu ben ik er nog bij, en kun jij meer tijd besteden aan je vrouw en kind. Als ik wegval, moet je volle bak gaan, maar dan heb je wel bewuster
je kinderen zien opgroeien.” Mijn vrouw en ik besloten ervoor te gaan en inmiddels hebben we al negen maanden een prachtig dochtertje, Liv. Mijn gezin is heel belangrijk voor me: wij hebben samen een goede basis. Ik denk dat iemand pas goed kan presteren als er een balans is tussen werk en privé. De rust en stabiliteit in mijn privésituatie geven me ruimte voor inspiratie, om te doen wat ik het allerliefste doe: bomen kweken!’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29494/ik-benniet-het-type-dat-met-fluwelen-pantoffels-opkantoor-rondloopt-en-naar-beneden-wijst
www.boom-in-business.nl
25
Personeelsgebrek belemmert de groei de komende jaren Schaarste is een bedreiging, maar ook een kans Overal in Nederland klagen ondernemers over een tekort aan personeel. Misschien zijn die tekorten in de agrarische sector nog wel ernstiger, omdat werken in het groen niet aantrekkelijk genoeg is voor veel mensen. Volgens Cor Huibers, verkoopleider bij Boomkwekerij Batouwe, is die schaarste veel bepalender voor de ontwikkeling van de boomkwekerij dan we allemaal denken, maar voor zijn eigen bedrijf ook weer een kans. Auteur: Hein van Iersel
Ik kom graag bij Boomkwekerij Batouwe. Niet in het minst vanwege de positieve vibe die bij dit bedrijf hangt. Zeker als je in een vakantieperiode komt. Dan word je bijna overweldigd door de meutes jonge, hardwerkende mensen die als ijverige bijen bezig zijn met stekken, oppotten, veredelen, watergeven en die duizenden andere dingen die gedaan moeten worden. Alleen al om die reden zou je denken dat Batouwe geen probleem heeft met vacatures. Dat is slechts de halve waarheid. Daarom werkt Batouwe sinds ongeveer een jaar samen met stekmoeders: een pool van vrouwen die helemaal naar eigen goeddunken hun werktijden kunnen indelen. Cor Huibers: ‘De ene moet de kinderen naar school brengen, de volgende heeft mantelzorgtaken, de ene kan vier uur per dag werken en de volgende zes. In principe kun je dat allemaal zelf invullen.’ Het resultaat is volgens Huibers boven verwachting. Volgend jaar gaat Batouwe hetzelfde ‘kunstje’ uithalen bij de nevenvestiging in Elburg. Die groei van het aantal arbeidsplaatsen hangt volgens Huibers direct samen met het tekort
26
2/2019
aan medewerkers bij veel klanten van het bedrijf uit Dodewaard: ‘Wat wij horen, is dat klanten de productie van spillen steeds meer aan ons uitbesteden, omdat ze daar zelf de tijd niet meer voor hebben.’ Klagen over prijzen Natuurlijk wordt er dan weleens geklaagd over prijzen. Cor Huibers geeft een voorbeeld: ‘Een tweejarige veredeling van Tilia verkopen wij voor ongeveer zeven euro. Dat is ook de prijs waarvoor zoiets in het boekje met de bekende prijslijst voor de boomkwekerijgewassen staat. Afnemers hikken daar weleens tegenaan en denken dat ze het zelf goedkoper kunnen. Ik moet ze dan weleens voorrekenen wat je allemaal moet meetellen: arbeid, een stok, grondpacht, potgrond, pot, maar vooral het feit dat je geen enkele uitval meer hebt.’ Overigens ziet Huibers dat de prijzen nu overal behoorlijk omhooggaan. Het afgelopen jaar is dat al gebeurd en zijn de prijzen fors gestegen, maar waarschijnlijk stijgen ze nog door.
3 min. leestijd
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU. De Batouwe is één van de Founding Partners
Climate Trees
international seminar june 27 2019
Waar Huibers wel mee zit, is dat afnemers niet altijd beseffen hoe de planning van het bedrijf in elkaar zit. ‘Wij moeten zo rond 1 juni precies vast hebben staan wat we volgend jaar gaan op potten aanplanten. Van bepaalde soorten weten we dat daar een grote markt in ligt bijvoorbeeld, Albizia is daar een voorbeeld van, maar ook Cercis. Dat zijn veel gevraagde planten. Daar kunnen we er veel meer van kunnen verkopen dan we kunnen produceren. Maar zit de markt er op termijn op te wachten dat wij daar 5000 planten per jaar van gaan maken? Dat gaat één jaar goed, maar leidt al snel tot overproductie en dus teleurstellingen. Dan is het toch verstandiger dat wij wat terughoudend zijn en maar maximaal 2500 planten produceren?’
Klagen Huibers is blij met deze ontwikkeling. Al was het alleen maar omdat dit heeft gezorgd voor een enorme groeispurt voor Boomkwekerij Batouwe. Ik bezoek Batouwe half april, en op een paar boompjes na zijn alle spillen al uitver-
kocht. Cor Huibers: ‘Volgend jaar gaan we ons best doen om de spillen eveneens zo vroeg mogelijk uit te leveren. Dat is erg belangrijk voor ons, omdat we dan in de kas en buiten op de containervelden plaats hebben om nieuwe planten weg te zetten.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29549/personeelsgebrek-belemmert-degroei-de-komende-jaren
www.boom-in-business.nl
27
Door de unieke systemische werking beweegt Batavia zich van boven naar beneden én van beneden naar boven in de plant en beschermt het de plant op elk niveau tegen zuigende insecten. Batavia in het kort: • Effectief tegen moeilijk te raken insecten • Beschermt ook jonge onbehandelde bladeren én het wortelgestel • Zeer lange werkingsduur
DUBBELSYSTEMISCHE BESCHERMING TEGEN ZUIGENDE INSECTEN Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
‘Alleen zijn we niets, de kracht zit in de samenwerking’ ‘Hier in het gebied wordt de prijs gemaakt’ Boomkwekerij J. D. van de Bijl is een van de founding partners van de tweede editie van het Climate Trees Congres op 27 juni. Het is een stap die perfect past in de visie van directeur Gerard van de Bijl op het gebied en de ontwikkeling van het gebied: ‘De kracht van Opheusden zit hem in de samenwerking. Een kweker van onze omvang in het zuiden van Frakrijk heeft twee weken nodig om een lijst compleet te maken; wij doen dat in twee dagen. Dat kan alleen door samenwerken.’ Auteur: Hein van Iersel
www.boom-in-business.nl
29
Uw portaaltractor specialist Voor zowel 3wd en 4wd tractoren tot een maximale doorgang van 250cm Gebr. Ezendam BV is al vele jaren bezig met de ontwikkeling en produc e van machines voor de boomwekerijsector. Ze hebben interna onaal naam en faam gemaakt met de Globus vormsnoeimachines en de Globus combi kluitsteek/vormsnoeimachines. Door ontwikkelingen in de markt zijn ze zich ook gaan toeleggen op de ontwikkeling en produc e van portaaltractoren. Alles is hierbij mogelijk: o.a. plantgatenboren, vormsnoeien, kluitsteken, ondersnijden, schoffelen, (LVS)rijenspuiten. Rijenkunstmeststrooien met variabele afgi e. Eventueel kan dit alles volautoma sch op GPS . He
u wensen wat betre
een portaaltractor? Kijk op
info@ezendamborne.nl of neem contact op. Gebr. Ezendam BV
komt met een oplossing! Gebr. Ezendam BV Oonksweg 35 7622 AW Borne (NL)
0031-74-2670635 0031-74-2669197 www.ezendamborne.nl info@ezendamborne.nl
2 min. leestijd
BOOMKWEKERIJ J.D. VAN DE BIJL Gerard en Jan van de Bijl zijn de derde generatie van boomkwekerij J.D. van de Bijl. Het bedrijf is ooit opgericht door opa Jan Dirk van de Bijl en later voortgezet door zijn zonen Marten en Marius. Jan en Gerard zijn de zonen van Marten en zijn de derde generatie. J.D. van de Bijl kweekt laanbomen op 85 hectare. Op ongeveer vijftien hectare daarvan staan meerstammigen. Als je één keer hebt kennisgemaakt met Gerard van de Bijl, vergeet je hem niet snel meer: groot, voorzichtig en toch scherp formulerend, maar vooral altijd lachend. ‘Wij zijn heel sterk in Frankrijk. Onze klanten daar zijn vaak de mensen met de orders, niet alleen collegakwekers die hun lijstjes compleet willen maken, maar bijvoorbeeld grote aannemers. Klanten gaan toch altijd op zoek naar de bron, omdat ze denken daar de beste prijs te kunnen halen. Kwekers doen feitelijk hetzelfde, om diezelfde reden.’ Volgens Van de Bijl is die ontwikkeling in Frankrijk versneld door de laatste crisis. ‘Als alles goed gaat, blijven de verkoopketens wel in stand, maar tijdens een crisis is het ieder voor zich en dat gaat ten koste van de tussenhandel. In Duitsland is dat nog wat minder het geval; daar hebben kwekers uit Opheusden ontzag voor een aantal grote kwekers, Daardoor verloopt dat proces in Duitsland niet zo snel.’ Van de Bijl voorspelt dat dit bij de volgende crisis wel zal gebeuren.
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU. J.D. van de Bijl is één van de Founding Partners Alle bomen uit Opheusden Dus vraag ik Van de Bijl: ‘Over vijfentwintig jaar komen alle bomen uit Opheusden?’ Van de Bijl lacht even: ‘We moeten niet een te grote broek aantrekken. Er blijft altijd plaats voor gespecialiseerde kwekers die heel bijzondere producten of bomen in heel grote maten afleveren. Maar het is nu al zo dat in Opheusden de prijs wordt gemaakt en dat de rest van Europa volgend is.’ Dat ‘maken van de prijs’ heeft alles te maken met de snelheid en voortvarendheid van het gebied. Van de Bijl vergelijkt zichzelf weer even met die denkbeeldige kweker in het zuiden van Frankrijk, die net als hij over 85 hectare boomkwekerij beschikt: ‘Bij ons is de norm dat een perceel drie jaar na aanplant in de verkoop gaat en in het vijfde jaar helemaal leeg en uitverkocht is. Van de ongeveer 5000 bomen die we in het eerste jaar geplant hebben, zijn er dan misschien nog 250 over. Die worden dan op een kokosveld geplaatst en kunnen in de zomer tegen een meerprijs worden afgezet. Vergelijk dat met een Franse kweker: die heeft misschien wel tien of meer jaren nodig om datzelfde perceel leeg te verkopen.’ Klimaatbomen Het gesprek komt op klimaatbomen. Van de Bijl beseft dat je door dit soort ontwikkelingen anders moet opereren als kweker. Nu is het zo dat Opheusden kweekt wat de klant vraagt. Als je een mening ontwikkelt over klimaatbomen, ontwikkel je ook een eigen visie op sortiment. Daar zullen Opheusdens kwekers nog aan
Climate Trees
international seminar june 27 2019
moeten weten, maar dat is volgens Van de Bijl onvermijdelijk. Samenwerken Gerard van de Bijl gelooft enorm in de kracht van het gebied. ‘Alleen kunnen we niets. We zijn pas sterk als we met zijn allen bij elkaar zitten en daardoor interessant zijn voor onze klanten. De kwekers in het gebied beseffen vaak niet half hoe sterk ze met elkaar verbonden zijn. Ze zijn vooral geneigd uit te gaan van de eigen kracht.’ Dat geldt volgens Van de Bijl vooral voor de oudere kwekers, die hun bedrijf met hard werken en scherpe concurrentie hebben gerund. Maar de gezamenlijke organisatie van het congres Climate Trees laat zien dat vooral de jongere kwekers oog hebben voor samenwerking. ‘Maar’, vervolgt Van de Bijl, ‘dat beseffen we lang niet genoeg.’ Van de Bijl is zelf voorzitter van de werkgroep Handel van TCO: ‘Dat doe ik echt niet uit hobby, maar omdat ik erin geloof. Als dat niet zo zou zijn, zou ik die tijd wel aan mijn gezin besteden.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29551/alleenzijn-we-niets-de-kracht-zit-in-de-samenwerking
www.boom-in-business.nl
31
‘Kweker en afnemer moeten in vroeg stadium overleggen over toekomstige klimaatboom’ Voorzitter Boomteeltstudieclub Opheusden wil met shortlist bijdragen aan teelt van bomen die resistent zijn tegen quarantaine ziekten en bestand tegen toekomstige klimaatverandering
32
2/2019
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU. Boomteeltstudieclub Opheusden is één van de Founding Partners
Climate Trees
international seminar june 27 2019
Normaal gesproken organiseert Boomteeltstudieclub Opheusden voor zijn meer dan 160 leden kennisavonden over een scala aan onderwerpen, zoals sortiment, bemesting, bodemleven, klimaatverandering, de brexit, maar ook fiscale thema’s. Graag schuift de studieclub op 27 juni aan als partner tijdens het symposium Climate Trees, vertelt voorzitter Jan van den Brandhof: ‘Slechts een selecte groep bomen is bestand tegen hete zomers zoals in 2018 en kan deze droogte en hitte zonder schade verdragen. Daarover moet eenduidigheid ontstaan voor de toekomst.’
Auteur: Guus van Rijswijck
‘Dit jaar mag ook het thema “Leveranciers en gebruikers” aandacht krijgen’
Jan van den Brandhof is gepokt en gemazeld in het boomkwekersvak. Meer dan 42 jaar werkte hij bij keuringsinstantie Naktuinbouw, voordat hij in december 2017 met pensioen ging. Toch is hij als voorzitter van de studieclub, met een schat aan ervaring, nog steeds actief in de groenbranche. Hij volgt Climate Trees dan ook aandachtig, vertelt hij vanuit zijn tuin in het Gelderse Hemmen. ‘Vorig jaar behandelden verschillende sprekers op het Climate Treessymposium het thema “Wat zijn de bomen van de toekomst?” Voor dit jaar zou ik het fijn vinden als ook het thema “Leveranciers en gebruikers” aandacht krijgt. Daarmee bedoel ik dat er al in een vroeg stadium contact is tussen leveranciers en gebruikers, zodat kwekers weten wat ze moeten gaan telen voor de toekomst. Door in een vroeg stadium contact te hebben, vermeerdert de kennis bij zowel de kweker als de afnemer. Denk daarbij aan de vaststelling dat een bepaalde boom goed tegen droogte, hitte en waterpieken kan, waardoor deze zich in een toekomstig klimaat goed staande kan houden.’ Shortlist van klimaatresistente bomen Eigenlijk zou er een shortlist moeten worden opgesteld van bomen die geschikt zijn om toekomstige weersextremen het hoofd te bieden, aldus Van den Brandhof. ‘Vorig jaar werd er door de verschillende sprekers een hele waslijst aan bomen genoemd. Klaus Körber
www.boom-in-business.nl
33
Nieuwigheden, Introducties, Innovaties op één beurs
11 - 12 - 13 juni 2019
Plantariumgebouw | Italiëlaan 4 | 2391 PT | Hazerswoude-Dorp/Boskoop
Registreer uw bezoek online: www.gardentrials.com
INNOVATIE
21/22/23 augustus 2019 Boskoop/Holland
NIEUWIGHEDEN INSPIRATIE
Dé internationale vakbeurs voor de boomkwekerij DIVERSE VORMEN VAN DEELNAME Nog enkele plaatsen beschikbaar, bekijk de opties voor deelname op de website. 34
2/2019
GREEN FITS ALL
WWW.PLANTARIUM.NL
3 min. leestijd
Climate Trees
international seminar june 27 2019
‘Kweker en afnemer moeten op één lijn zitten over klimaatresistente boom’ ‘We zouden een begin kunnen maken door in Opheusden een shortlist van klimaatresistente bomen op te stellen’, stelt Van den Brandhof. ‘Daarmee maak je het thema Climate Trees wat concreter en doelgerichter. Dan heb je een startpunt vanwaaruit gebouwd kan worden. De shortlist kan worden uitgebreid na gedegen onderzoek. Goede contacten tussen gemeenten, provincies, overheid en andere gebruikers en de kwekers zijn van het grootste belang. Het is heel duurzaam als boomkwekers bomen telen die de afnemers echt nodig hebben. Een boom telen waarop niemand zit te wachten in verband met de klimaatverandering, dat is zonde van de energie en tijd.’
‘Door de klimaat verandering krijgen we meer en andere ziekten en plagen’
‘Je zou een korte lijst moeten opstellen van vijftien tot twintig soorten en cultivars waarop je de focus legt’
had gedegen onderzoek gedaan naar dit soort klimaatresistente bomen, wat een lange lijst opleverde. Eigenlijk zou je om te beginnen een korte lijst moeten opstellen van vijftien tot twintig soorten en cultivars waarop je de focus legt. Bomen waarvan je zeker weet dat ze wat betreft klimaatverandering goed getest zijn. Daarmee bedoel ik dat ze onder meer tegen stress, tegen zeer hevige regenbuien en tegen langdurige droogte en hitte bestand zijn. Maar ik denk ook aan bomen die bestand zijn tegen grote temperatuurverschillen van, + 40 graden tot -25 graden Celsius. En aan bomen die tegen korte, hevige regenval bestand zijn, wanneer de grond te lang nat blijft omdat niet al het water op tijd weg kan. Dat is een van de mogelijke problemen in de toekomst. Als het water in een kwekerij in de zomer wekenlang niet kan afvloeien, krijg je wortelrot en andere schade.’
Ziekteresistentie Een ander belangrijk punt is volgens Van den Brandhof de aandacht voor ziekteresistentie. ‘Door de klimaatverandering krijgen we ook meer en andere ziekten en plagen. Klimaat- en ziekteresistentie moeten hand in hand gaan. Door middel van resistentieveredeling kunnen we onderzoeken welke boom geschikt is voor het klimaat in 2050. Ik zou graag zien dat bomen die nu geplant worden het in 2050 nog goed naar hun zin hebben, en dat wij of ons nageslacht er dan ook van kunnen genieten. Het gaat uiteindelijk allemaal om de juiste, gezonde boom op de juiste plaats.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29496/ kweker-en-afnemer-moeten-in-vroeg-stadiumoverleggen-over-toekomstige-klimaatboom
www.boom-in-business.nl
35
Betuwse kwekers hebben de bomen, maar ook de kennis over toepassen en sortiment Logisch dat Opheusden een lijst op de markt brengt met bomen die het fantastisch doen in de stad Gerard van de Bijl is voorzitter van de werkgroep promotie en handel van TCO. Ik interview hem samen met Bjorn Kohlmann, vaktechnisch adviseur van diezelfde werkgroep, over de redenen om het initiatief Climate Trees te omarmen. Auteur: Hein van Iersel
36
2/2019
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU.
2 min. leestijd
Climate Trees
international seminar june 27 2019
‘Dit gebied is uniek’, zo opent Gerard van de Bijl het gesprek. ‘Dat beseffen we als kweker nog niet voldoende. We moeten het unieke van het gebied nog veel meer uitdragen.’ Bjorn Kohlmann: ‘Daarom is de introductie van een eigen lijst met klimaatbomen een goed initiatief. Dit gebied is zo dominant aanwezig in de Europese laanboomsector, dat het logisch is dat de kwekers een eigen lijst op de markt brengen met bomen die het fantastisch doen in de stad.’ Keuze juiste boom De bedoeling van deze lijst is afnemers, architecten, beheerders en aannemers te helpen bij de keuze van de juiste boom. Beide heren erkennen dat dit voor Opheusden even wennen is. De kwekers in het gebied keken altijd vooral technisch naar het sortiment, met daarbij de simpele argumentatie: ‘Wij kweken wat de klant vraagt.’ Een logische stellingname en
ook een aanpak die het gebied geen windeieren heeft gelegd. Maar de markt is veranderd en ook Opheusden is keihard meegegaan in die veranderingen. Werd Opheusden vroeger vooral gezien als toeleverancier voor andere kwekers, die positie is het gebied allang ontgroeid. Natuurlijk, er zijn nog steeds dat soort bedrijven, en die moeten volgens beide heren vooral ook blijven bestaan. Maar er zijn inmiddels ook tal van bedrijven die een kant-en-klaar eindproduct leveren, dat zo kan worden aangeplant in de stad. Daar past dan volgens Van de Bijl en Kohlmann ook bij dat je de klanten beter helpt bij de selectie van de juiste soorten. Vandaar een lijst met climate trees, die hopelijk ook via een app ontsloten kan worden. Kennisgebied Het doel van het congres is natuurlijk breder dan alleen de productie van een lijst. De doel-
Geen vereniging waar iedereen even hard loopt
Jorn Kohlmann
stelling is: profileer het gebied behalve als een productiegebied ook als kennisgebied. Er komen niet alleen bomen uit Opheusden, maar ook kennis op het gebied van sortiment.
Vaktechnisch adviseur werkgroep promotie en handel TCO
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29552/betuwse-kwekers-hebben-de-bomen-maar-ook-dekennis-over-toepassen-en-sortiment
Gerard van de Bijl
Voorzitter werkgroep promotie en handel TCO
www.boom-in-business.nl
37
Architecten durven gelukkig weer om advies te vragen Dick Huibers, Huverba: ‘Wij moeten afscheid durven nemen van het klassieke sortiment’ Het interview met de ceo van Huverba, Dick Huibers, laat zich makkelijk samenvatten in twee oneliners. Het Climate Trees-congres draait in de visie van Huibers om twee kernzaken. Allereerst het goede nieuws: ‘Architecten durven gelukkig weer om advies te vragen.’ En ten tweede: ‘Met het juiste sortiment kun je iets doen aan de schrikbarend hoge sterfte van stadsbomen gedurende het eerste jaar.’ Auteur: Hein van Iersel
38
2/2019
Natuurlijk is het geen verrassing dat Huverba er ook dit jaar weer bij is als founding partner van het tweede Climate Trees-congres. Ook in 2018 was Huverba van de partij. Huibers is blij dat zijn voorbeeld in 2018 navolging heeft gekregen van een fors aantal grote kwekers en handelaren uit het Opheusdense. Dat is een goede ontwikkeling, allereerst omdat de Opheusdense kwekers samen moeten uitstralen dat het goed is dat het sortiment aan het veranderen is en die ontwikkeling ook moeten bespoedigen. Dick Huibers: ‘Het is altijd gevaarlijk om soorten over één kam te scheren, maar ik voorspel dat veel esdoorns, maar ook berken, kersen en lijsterbessen uit het klassieke sortiment zullen
'Huibers is blij dat zijn voorbeeld in 2018 navolging heeft gekregen van een fors aantal grote kwekers en handelaren uit Opheusden'
2 min. leestijd
Op 27 juni organiseren Boom in Business en Tree Centre Opheusden CLIMATETREES.EU. Huverba is één van de Founding Partners
Climate Trees
international seminar june 27 2019
‘Ik voorspel dat veel esdoorns, berken, kersen en lijsterbessen uit het klassieke sortiment zullen verdwijnen’ verdwijnen. Vooral omdat ze het nu vaak al moeilijk hebben.’ Tegelijk beseft Huibers terdege dat dit soort ontwikkelingen extreem langzaam gaat. Daarom is het zo belangrijk dat een congres als het Climate Trees-congres wordt gehouden. Dat kan dergelijke ontwikkelingen versnellen en de geesten ontvankelijk maken voor het betere sortiment.
reageer ik als interviewer op Huibers’ opmerking. ‘Nee’, zegt de directeur: ‘Inboet is geen verdienmodel. Dat lijkt misschien zo voor een buitenstaander, maar voor ons schiet dat niet op: een boom hier, een boom daar en ook nog een ontevreden klant. Ook als het duidelijk gaat om een verkeerde boomkeuze, word je daar als boomkweker toch op aangekeken.’
Dat verouderde sortiment wreekt zich voornamelijk in de hoge sterfte van bomen in de eerste jaren na aanplant. Het is volgens Huibers een veilige gok dat zo’n twintig procent van de bomen gedurende het eerste jaar het loodje legt als gevolg van een verkeerd gekozen sortiment. Dat komt dus nog bovenop de ‘normale’ sterfte door een scala van andere oorzaken, zoals een slechte groeiplaats of te weinig water.
Wat dat laatste betreft, ziet de boomkweker gelukkig dat het de goede kant op gaat. ‘Klanten, vooral architecten, durven weer advies te vragen en gaan niet zelf met lijstjes aan de slag.’
Sterfte ‘Inboet is toch goed voor boomkwekers?’ zo
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29550/ architecten-durven-gelukkig-weer-om-advieste-vragen
www.boom-in-business.nl
39
Het lijkt net een tuincentrum, maar dan helemaal voor jezelf alleen. Met een adviseur van Bouman
Op jacht naar de big five van Bouman Leveren van planten wordt meer dienstverlening en minder handel Ontzorgen is natuurlijk een vreselijk modewoord. Een woord waar ik persoonlijk altijd jeuk gecombineerd met uitslag van krijg, maar het past wel bij de missie van Arie Bouman Tuinplanten. Arie Bouman Tuinplanten noemt zichzelf – een beetje afhankelijk van hoe je rekent – naast Groendirect de nummer een of twee toeleverancier van tuinplanten voor de Nederlandse retailsector. Sinds een paar jaar organiseert het bedrijf voor deze afnemers een vipbeurs. Vakblad Boom in Business kreeg een privérondleiding Auteur: Hein van Iersel
40
2/2019
Wie op een beurs rondloopt, verwacht een gezellige drukte. De vipbeurs van Arie Bouman is echter heel andere koek. In een hal die ingericht is als een echt tuincentrum, zitten twee klanten te overleggen met hun eigen accountmanager. Dennis van Willegen, verkoopleider bij Arie Bouman Tuinplanten, legt uit wat de bedoeling is van de opzet. Natuurlijk gaat het ook om het verkopen van tuinplanten, maar veel meer om het opbouwen van een partnership tussen het tuincentrum of de retailer in kwestie en Arie Bouman Tuinplanten. Het bedrijf ziet dat retailers te weinig tijd, maar soms ook onvoldoende kennis hebben om te zorgen dat ze gedurende het hele seizoen goede handel op de winkelvloer hebben. Dirk
3 min. leestijd
ACHTERGROND
'ls je volgende week tegen een goede prijs een paar denen met hortensia’s wilt hebben, is de kans groot dat dat niet lukt'
Bouman: ‘Wij zien dat dagelijks. Iedereen weet dat in week zoveel bloeiende hortensia’s, rozen of vaste planten op de vloer moeten staan. Maar veel retailers beseffen onvoldoende hoeveel tijd het regelen daarvan kost en al hele-
maal in deze verkopersmarkt. Als je volgende week tegen een goede prijs een paar hortensia’s wilt hebben, is de kans groot dat dat helemaal niet meer lukt. Regeren is vooruitzien en alleen met een goede planning ben je er zeker van dat je dan ook goede handel op de winkelvloer hebt.’
er ook klanten die niks zien in deze vorm van dienstverlening. En dat mag natuurlijk. Ook voor die klanten willen we graag meerwaarde bieden, maar dan hoor je niet thuis op de vipbeurs en heb je ook onze uitgebreide analyses niet nodig op basis van jouw verkoopcijfers van eerdere jaren.’
In het kort is de bovenstaande constatering van directeur Dirk Bouman de reden dat het bedrijf met deze specifieke vipbeurs is gestart. Dennis van Willegen: ‘Wat wij willen doen, is klanten helpen om op een makkelijke manier geld te verdienen. Dat is goed voor de retailer in kwestie, goed voor onze kwekers en natuurlijk ook goed voor ons. Het doel moet nooit zijn de klanten vol te stouwen met handel. Liever wat minder handel en dan later bijbestellen.’ Het bedrijf wil zich vooral onderscheiden met het gebruik van data. Dennis van Willegen: ‘Wij maken hier op de beurs een afspraak met een tuincentrum of retailer en stellen dan een programma op op basis van de verkoopcijfers van het vorige jaar. Stel dat je voor 10.000 euro rozen hebt gedaan, dan is het niet reëel om naar het dubbele te gaan. We communiceren verder altijd op basis van de eindprijs. De klant weet dat hij daarop een gezonde marge van rond de 55 punten kan maken. Overigens zijn
Keuzestress Dennis van Willegen: ‘Verder willen we voorkomen dat we de klant keuzestress heeft. Het heeft geen zin om tien cultivars van één soort vaste plant aan te bieden als je met één of twee cultivars dezelfde omzet kunt maken. Onze klanten zijn geen plantencentra, maar retailers of tuincentra waar een doorsneepubliek komt dat weinig kennis heeft van tuinplanten.’ Als grootste productgroepen daarbij noemt Van Willegen de big five, maar na wat doorvragen blijken dat eigenlijk de big seven te zijn. Van Willegen: ‘Dat zijn achtereenvolgens: rozen in pot, een productgroep die Bouman grotendeels met de eigen productie invult, vervolgens de productgroep klimmers, die voornamelijk van Van der Starre komt, vervolgens waterplanten, waarvoor Moerings voorkeursleverancier is, een brede collectie zacht en hard fruit dat van De Fruithof komt en vaste planten van Griffioen. Bovenstaand lijstje vormt de traditionele big
'Wij zien dat dagelijks. Iedereen weet dat in week zoveel bloeiende hortensia’s, rozen of vaste planten op de vloer moeten staan’
www.boom-in-business.nl
41
Perfecte timing, perfecte groei.
Een perfect getimed voedingsaanbod. De ‘perfecte plant’ kweken heeft alles te maken met timing van voedingsafgifte. Dankzij onze Geprogrammeerde Afgifte-technologie, komen de voedingsstoffen uit Osmocote Exact in elk groeistadium precies op het juiste moment en in de juiste hoeveelheid vrij. Geef uw planten exact wat ze nodig hebben. Van beworteling tot afharding. Kijk voor meer informatie op osmocote-exact.icl-sf.com/nl.
42
2/2019
ACHTERGROND
Regeren is vooruitzien en alleen met een goede planning ben je er zeker van dat je dan ook goede handel op de winkelvloer hebt Opstelling met kleine fruitbomen van De Fruithof
five. Met de relatief nieuwe productgroepen siergrassen en moestuin maakt dat big seven.’ Kennis is niet altijd macht De aanpak die Bouman voorstaat, is vooral marketing-gedreven. Je kijkt heel cijfermatig naar jouw verkoop en probeert sortimentsHet doel is dat je heel het verkoopseizoen goede handel op de vloer hebt staan
keuzes zoveel mogelijk te maken op basis van bewezen succes. Dat is vloeken in de kerk van ‘echte’ plantenliefhebbers. Van Willegen schaart zich daar dan ook niet onder. Hij heeft een opleiding tot elektricien gevolgd. Oprichter Arie Bouman, die tijdens ons bezoek aan de beurs even komt kennismaken, had voordat hij bijna
50 jaar geleden met zijn kwekerij begon een opleiding tot timmerman achter de rug.
Als Van Willegen nieuwe mensen zoekt voor zijn verkoopteam, zijn dat bijna per definitie mensen zonder al te veel plantenkennis. ‘Die kennis over planten krijg ik mijn mensen wel geleerd. Het gaat veel meer om de klik met de klant en snappen wat hij nodig heeft om omzet te maken.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29495/opjacht-naar-de-big-five-van-bouman
www.boom-in-business.nl
43
De Spankert ontvangt certificaat Groenkeur Boomkwekerijproducten Boomkwekerij uit Boxtel ontvangt als eerste vernieuwd certificaat Boomkwekerij De Spankert in Boxtel heeft als eerste kwekerij het productcertificaat Groenkeur Boomkwekerijproducten behaald. Het certificaat is het resultaat van de samenwerkingsovereenkomst tussen SMK en Stichting Groenkeur voor de certificatie van duurzamere boomkwekerijproducten.
44
2/2019
Op vrijdag 5 april werd op feestelijke wijze stilgestaan bij het behaalde certificaat. Sinds 1 januari 2019 is nog maar één certificatieschema van toepassing. Dat schema heet ‘On the way to PlanetProof’ en wordt beheerd door SMK. Sterke positie in overheidsmarkt Alle telers met een PlanetProof-certificaat Duurzamere Boomkwekerijproducten kunnen zonder verdere kosten het certificaat Groenkeur Boomkwekerijproducten ontvangen en daarmee het Groenkeur-logo gebruiken. Stichting
Groenkeur laat weten een sterke positie in de overheidsmarkt in te nemen waar het gaat om aanbestedingstrajecten voor groenvoorzieningen. Vanuit die positie is er eveneens vraag naar gecertificeerde producten, aldus de stichting. Vraag naar Groenkeur Dit is volgens mede-eigenaar Cindy van der Meijden van boomkwekerij De Spankert ook de reden waarom De Spankert voor het Groenkeur-certificaat heeft gekozen. ‘Veel
2 min. leestijd
ACTUEEL
‘Door de krachtenbundeling van Stichting Groenkeur en SMK is er een volledig assortiment duurzaam geteelde boomkwekerijproducten beschikbaar’ gerenommeerde grootgroenvoorzieners hebben Groenkeur en vragen ook om Groenkeurboomkwekerijproducten. Wij bieden hen graag deze onder Groenkeur geteelde bomen aan’, aldus Van der Meijden. Krachtenbundeling Naast De Spankert zijn er meer telers in het bezit van dit certificaat. Dick Oosthoek, directeur van Stichting Groenkeur, vult aan: ‘Door de krachtenbundeling van Stichting Groenkeur en SMK is er een volledig assortiment beschikbaar van duurzaam geteelde boomkwekerijproducten, waarmee daadwerkelijk invulling gegeven kan worden aan maatschappelijk verantwoord inkopen.’
onafhankelijk keurmerk te leveren, met een verscheidenheid aan certificaten, die ingezet kunnen worden om vakmanschap en duurzame kwaliteit in de groene sector te bevorderen. ‘Een Groenkeur-certificaat is een onmisbaar element in de selectiecriteria van opdrachtgevers die vakmanschap en duurzame kwaliteit hoog in het vaandel hebben’, aldus de stichting.
Meer natuur op het bedrijf Stichting Groenkeur laat weten dat het in de nabije toekomst steeds belangrijker wordt om duurzaam werken te integreren in de bedrijfsvoering. On the way to PlanetProof-telers werken aan schonere lucht, een vruchtbare bodem, een goede waterkwaliteit en meer natuur op het bedrijf. Daarnaast doet circulariteit zijn intrede in de groene sector. Hierdoor zal de vraag naar duurzaam geteelde boomkwekerijproducten toenemen, aldus Groenkeur. Stichting Groenkeur Stichting Groenkeur stelt een gewaardeerd en
‘Wij bieden gerenommeerde grootgroenvoorzieners graag deze onder Groenkeur geteelde bomen aan’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29522/despankert-ontvangt-certificaat-groenkeur-boomkwekerijproducten
www.boom-in-business.nl
45
‘Bedankt voor die bomen!’
Foto Paul Deckers
‘Als de paus zegt: “Bedankt voor die bloemen”, is dat voor Nederland en de sierteelt een fantastisch compliment’ ‘En bedankt voor die bloemen.’ Deze toevoeging aan de paaswens hoort voor veel Nederlanders net zo bij het paasfeest als de traditionele zegen urbi et orbi, die de paus vanaf zijn balkon aan de Sint-Pietersbasiliek in Rome uitspreekt. Het is tevens een mooi compliment voor de Nederlandse sierteeltsector, die ieder jaar het pauselijke balkon en het aangrenzende Sint-Pietersplein van een kleurrijke bloemen-, planten- en bomenpracht voorziet. Sinds 2016 is de leiding van deze Nederlandse green power in handen van hoofdarrangeur Paul Deckers.
Voor Paul Deckers is de projectleiding bij de versiering voor de paasmis en van het balkon van de Sint-Pieter voor het pauselijke urbi et orbi gesneden koek. Al sinds 1988 is hij betrokken bij de bloemenhulde op het SintPietersplein. De afgelopen jaren stonden in het teken van verandering. Deckers volgde in 2015 Charles van der Voort op als hoofdarrangeur en ging vanaf 2017 samenwerken met Boomkwekerij Ebben uit het Noord-Brabantse Cuijk. De bloemenhulde op het plein overleefde door de jaren heen weersextremen als vorst, hitte, hagel en storm. Op eerste paasdag 2017 scheelde het slechts een haar of een kolonie agressieve meeuwen had ervoor gezorgd dat een miljard mensen de paus zijn paaswens zagen uitspreken vanaf een kaal, leeggeplukt plein.
men, Azalea en Rhododendron. ‘Bij veel Nederlanders staan de woorden “Bedankt voor die bloemen” in het geheugen gegrift. Dit dankwoord is voor hen net zo indrukwekkend als de paaswens zelf’, vertelt Paul Deckers. ‘Wij als Nederlanders vonden dat geweldig. Zowel paus Johannes Paulus II als paus Benedictus XVI sprak in meer dan zestig talen de paaswens uit. Alleen de Nederlandse paaswens bevatte dat extra woord van dank. Ik word er weleens op aangesproken dat mensen het jammer vinden dat de huidige paus ons land niet meer bedankt voor alle bloeipracht en -praal. Maar niets is minder waar. De huidige paus Franciscus I spreekt de paaszegen in het Italiaans uit, wat Nederland juist extra exposure geeft. De pauselijke toespraak wordt nu vanuit het Italiaans vertaald voor de hele wereld.’
Extra exposure Sinds 1985 vormt de paasviering op het SintPietersplein een prachtig decor voor bloemen en planten van Nederlandse kwekers. Het gigantische plein van 240 bij 340 meter werd in het verleden onder meer versierd met Delphinium, Avalanche-rozen, Cymbidium, Cornu-takken, Amaryllis, zo’n 40.000 bolbloe-
Het ‘snappertje’ op ‘aan’ Drie jaar geleden kwam Paul Deckers in contact met Boomkwekerij Ebben. ‘Voor de editie van 2017 wilde ik het roer omgooien en het project in een ander jasje steken. Ik ging meer voor het volume en de kleur groen als een soort haag. Toen kwam ik al gauw in contact met Jasper Haster en Toon Ebben van Boomkwekerij
Samen met vele vrijwilligers en kwekers faciliteert hij veel van het groen op het plein. Eén van die kwekers is boomkweker Toon Ebben: ‘Tijdens de paasmis moet anderhalf uur lang alles kloppen.’
Auteur: Guus van Rijswijck
46
2/2019
9 min. leestijd
ACTUEEL Ebben.’ Die samenwerking verloopt gesmeerd, vertelt hij: ‘We voelen elkaar heel goed aan. Als het gaat om bedrijven die gespecialiseerd zijn in grote projecten met bomen, kom je al gauw bij hen uit. Toon en Jasper zijn geweldige sparringpartners; we zitten op dezelfde golflengte.’ Deckers spreekt in dit verband over het ‘snappertje’ dat op stand ‘aan’ staat. ‘Door samen de schouders eronder te zetten, werken we aan een prachtig visitekaartje voor Nederland. Bij Ebben denken ze niet meteen aan de factuur, maar aan het eindresultaat.’ Financiële tegenslag Nadat de Productschappen Tuinbouw wegvielen, had de groep van Nederlandse arrangeurs ineens heel wat minder te besteden voor de jaarlijkse versiering van het plein. Door deze financiële tegenslag verschoof de gewaskeuze voor het Sint-Pietersplein in de richting van grote, groene vlakken. ‘Bij dit project was ik afhankelijk van de aankoop
van bomen en struiken. Die moeten dan door een partij in bloei getrokken worden. Ik ben toen gestopt met de bloeiende heesters en struiken; niet omdat het niet mooi was, maar omdat het gewoon te veel geld kostte. Toen ging ik het meer zoeken in de bloemen. In der Beschränkung zeigt sich der Meister. Maar ik had natuurlijk wel volume nodig: grote, groene vlakken. Daar heeft Ebben me goed bij geholpen; het ziet er prachtig uit. Daarnaast heb ik een aantal grote constructies ontworpen en gerealiseerd, waarin extra grote arrangementen met de hoofdbloem worden verwerkt. Dit werkt super!’ Green power op het plein Met de uitspraak dat Toon Ebben op dezelfde golflengte zit, bedoelt Deckers twee dingen. ‘Ten eerste: een “brede” manier van denken. Wat bereiken wij als Nederlanders als we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor zulke mooie bloemen- en plantenversiering? Met andere
woorden: dat is niet alleen voor jezelf belangrijk, maar voor de hele Nederlandse sierteelt. Ten tweede doel ik op de invulling van het project. Toen Jasper, Toon en ik elkaar voor het eerst spraken, zeiden we alle drie dat we niet voor het “kleine spul” moesten gaan, dat het power moest hebben. Het moesten grote blokken met groen zijn, niet veertig kleine struikjes. Voor dit jaar is het een twintigtal grote Salix alba chermesina en Betula. Dan heb ik het over lange berken, tot zes meter hoog. Dat bedoel ik als ik zeg dat we hetzelfde denken.’ Maanden van voorbereiding Het project ‘Bloemen voor de Paus’ is ieder jaar een hele happening; er gaan maanden van voorbereiding aan vooraf. Sinds 2017 regelt Jasper Haster vanuit Boomkwekerij Ebben de hele praktische invulling rond de levering van de bomen voor het Sint-Pietersplein. Dat gaat van de verzorging van de bomen in de kas tot het verplaatsen en de garantie dat ze er op tijd
Foto Paul Deckers
www.boom-in-business.nl
47
HET SINT-PIETERSPLEIN KLEURT ORANJE Het zo mooi mogelijk aankleden van het plein gebeurt voornamelijk door bij de hoogste pilaren bij de voordeur, 16 m hoog, lange berken te plaatsen. Jasper Haster: ‘Die hebben we voorgetrokken in de kas. Berken zijn licht, buigzaam en handig bij het transport. Bij het altaar, waar het urbi et orbi wordt uitgesproken, hebben we dit jaar Salix alba chermesina. Dat hebben we gedaan om meer met kleur te spelen. Het zijn wilgen, dus ze hebben een iets andere vorm en een goudgeel-oranje kleur. In samenspel met het groene blad geeft dat een mooie kleurencombinatie. Dat is wel een eyecatcher, met oranje als onze nationale kleur als bijgedachte.’ ‘Nederlands tintje’ in de tuinen van het Vaticaan Paul Deckers krijgt vaak de vraag wat er nu met al het groen op het plein gebeurt na de mis. ‘De bomen worden geplant in de tuinen van het Vaticaan. Ieder jaar loop ik door die tuinen en zie ik dat ze steeds meer een “Nederlands tintje” krijgen.’ Deckers benadrukt dat het Sint-Pietersplein, ook na al die jaren, voor hem een heel speciale plek is. ‘Dat Nederland dit ooit voor elkaar heeft gekregen, is fantastisch. Dat zou nu toch nooit meer lukken?’ Er zijn heel veel landen die op het vinkentouw zitten en dit willen overnemen, vertelt hij. ‘En ben je het eenmaal kwijt, dan is het voor altijd. Deze eervolle versiering is voor de Nederlandse sierteelt bijzonder én uniek én van onschatbare waarde. Dat moeten we ons goed realiseren!’ uit komen. Ook het inplannen van de transporten hoort daarbij. ‘Het is ieder jaar hartstikke mooi werk om te doen’, vertelt hij. ‘Wat betreft onze keuzes zijn we ook afhankelijk van het ontwerp van Paul. We leveren slechts een paar producten; het is geen gigantisch bomentransport. We proberen het plein zo groen mogelijk te maken en ervoor te zorgen dat de aankleding fraai is en in het oog springt.’ Toon Ebben vult aan: ‘In verhouding tot het werk van Paul doen wij er niet zo veel aan. Onze kracht zit voornamelijk in het meedenken.’ Zegen bisschop voor behouden vaart Het transport is nog een heel gepuzzel, vertelt Jasper. ‘Dat gaat met koelwagens. Eerst wor-
Foto Paul Deckers
48
2/2019
Foto L'osservatore Romanum
den de bomen opgeladen. Dan gaan ze naar de Keukenhof in Lisse, waar de bloemen erbij komen.’ De lading die de reis naar Vaticaanstad maakt, wordt zelfs ingezegend, vertelt Paul Deckers. ‘Toen ik in 2015 hoofdarrangeur werd, vond ik dat het vertrek van de bloemen voor de paus wel wat meer aandacht mocht hebben. Ik heb contact gezocht met directeur Bart Siemerink van de Keukenhof en hem vervolgens mijn plan voorgelegd. Vanaf 2017 vertrekken de bloemen op dinsdag in de goede week vanaf de Keukenhof naar Rome nadat ze zijn gezegend voor een behouden vaart door de bisschop van Rotterdam, monseigneur Van den Hende. Daarbij zijn alle betrokkenen en pers uitgenodigd.’ In volle glorie Na aankomst is het stressen geblazen; er is beperkte tijd voor de arrangeurs en zo’n dertig vrijwilligers om op te bouwen. Deckers: ‘We komen op Witte Donderdag ‘s middags aan, waarna alle bloemen op water moeten worden gezet. Daar zijn we de hele middag mee bezig. Rond een uur of één zijn we in de tuinen achter de Sint-Pieter, waar we een werkplek hebben. Ook voor de bomen hebben we weinig tijd beschikbaar. Op zaterdag zijn we vanaf zes uur ’s ochtends tot laat in de middag alles aan het neerzetten. ’s Ochtends is het plein nog leeg, ’s avonds staat alles in volle glorie.’ Met allerlei kleine plantjes zou het niet lukken, vertelt Deckers. ‘Nu kunnen we direct volume neerzetten. Omdat de tijd zo kort is, moeten we snel en efficiënt te werk gaan voor een zo goed moge-
ACTUEEL lijk resultaat. Als we een week de tijd zouden hebben, zou het te kostbaar worden en is het niet meer haalbaar. Uiteindelijk moet het er met Pasen allemaal top uitzien.’ Bomen laten zich niet dwingen De vertoning van de kweekkunsten van de Nederlandse bloemen-, planten- en bomenteelt lijkt ieder jaar met Pasen probleemloos te verlopen. Toch komt er heel wat bij kijken, vertelt Jasper Haster. ‘Het moet wel met Pasen gearrangeerd worden. Dan kun je met de meest uiteenlopende weersomstandigheden te maken krijgen. Dit jaar valt Pasen laat en is het warm, dus komt het wel goed. Het risico op calamiteiten is dan klein. Dat was vorig jaar, toen het veel kouder was, wel anders. Bedenk: je kunt bomen niet dwingen; je kunt ze hooguit een beetje manipuleren door ze in de kas PAUSELIJKE BENE MERENTIONDERSCHEIDING In 2015 kreeg Paul Deckers de pauselijke onderscheiding Bene Merenti van paus Franciscus I. ‘Ik wist niet dat ik een onderscheiding zou krijgen. We waren in een ruimte op de ambassade, waar ik vrij plotseling deze pauselijke onderscheiding ontving. Dat was wel een heel bijzonder moment, omdat ik het totaal niet verwachtte. Toen mensen in mijn gezelschap mij daarna huilend van enthousiasme feliciteerden, realiseerde ik me pas de waarde ervan en hoe bijzonder dit is. Dit heb ik echt gekregen voor het werk en de inspanningen die ik vanaf 1988 lever als floraal vormgever in Rome. Dat vond ik wel heel bijzonder en het maakt de verbinding met dit project nog specialer.’ Kritisch oog van Guido Marini Een ander bijzonder moment waaraan Paul Deckers met warme gevoelens terugdenkt, vond plaats in 2017, toen hij het groenproject voor het Vaticaan voor het eerst in een totaal ander jasje stak. ‘Guido Marini, de ceremoniemeester van het Bureau voor de Liturgische Vieringen van de paus, kwam toen bij ons staan. Elk jaar had hij de gewoonte om ons met een kritische blik nog enig commentaar toe te voegen, in de zin van “Dat moet nog wel een beetje aan de kant”. Hij kwam nu opnieuw bij ons staan, keek met een schuin oog naar de versierselen en zei: “Bellissimo, het is nog nooit zo mooi geweest.”’
Foto Boomkwekerij Ebben
te houden.’ Deckers: ‘Vorig jaar hebben we op het plein grote bomen moeten verankeren en vastzetten. We hadden te maken met flinke temperatuurwisselingen; zon, regen, hagel en een enorme wind losten elkaar in snel tempo af. Toen op eerste paasdag de zon opkwam en er een regenboog verscheen, was het super. Maar je weet het van tevoren niet, dat is het lastige.’
Laserstralen op het Sint-Pietersplein Dat er allerlei onverwachte gevaren op de loer liggen bij de aankleding van het SintPietersplein, bleek in 2017. Toen dreigde een groep brutale meeuwen de Nederlandse versierselen op het Piazza San Pietro ernstig te verminken. Paul Deckers: ‘De verwoesting die ik dat jaar op eerste paasdag om 6 uur ‘s ochtends aantrof, was met geen pen te beschrijven.
Foto Paul Deckers
www.boom-in-business.nl
49
ACTUEEL ‘GRAAG IN GESPREK MET BOOMKWEKERS VOOR NIEUWE AANWAS’ ‘Vroeger werkten we met heel veel bomen en struiken’, vertelt Paul Deckers. ‘Met het wegvallen van de productschappen liep het geld terug en was er nauwelijks geld voor bomen en struiken. Ik heb dus andere keuzes moeten maken om het project te redden. Dat neemt niet weg dat ik zeker nieuwe wegen wil inslaan met kwekers en graag met ze in gesprek ga om hun bloeiende bomen en struiken op het Sint-Pietersplein te plaatsen. Dat juich ik van harte toe. Daarbij kun je denken aan grote, mooie Azalea en Rhododendron, maar ik sta ook open voor andere mogelijkheden. Ik ben geen struiken-, heester- of bomenspecialist, maar ik weet wel dat het in bloei trekken een vak apart is. Vroeger waren er ook seringen, Forsythia en dergelijke. Specialisten die hun product willen promoten, zijn dus van harte welkom!’
Foto Paul Deckers
50
2/2019
Gelukkig hadden we nog anderhalf uur tijd om alles voor aanvang van de paasmis te herstellen.’ In 2018 nam hij geen risico en schakelde hij André Frijters van Vogelverschrikker.nl in. Dit professionele bedrijf hield de meeuwen met laserapparatuur op afstand. Deckers: ‘Je zult begrijpen dat het geen sinecure is om op het Sint-Pietersplein met vrachtwagens en laserstralen in de weer te zijn, terwijl de kerkgangers op tientallen meters afstand in de basiliek de paaswake bijwonen.’ Coca-Cola jaloers op dankwoord Paul Deckers selecteert ieder jaar een speciale hoofdbloem als eyecatcher. Dit jaar is het de paradijsvogelbloem (Strelitzia reginae). Door ieder jaar een nieuwe hoofdbloem te kiezen, zet Deckers de Nederlandse kwekers beurtelings in de schijnwerper. Zo wordt de betrokkenheid van de sierteeltsector zo breed mogelijk. Ebben levert het hele pakket van meerjarige planten. Deckers krijgt vaak de vraag wat deze bloemen-, bomen- en plantenpracht nou alle-
maal kost. Die vraag vindt hij niet zo relevant. ‘Veel mensen vragen mij: Wat levert dat dan op? Coca-Cola heeft ooit laten weten dat het dankwoord van de paus aan Nederland voor de bloemen wat promotie betreft onbetaalbaar is. ‘Ze zeiden: Weet je wel wat dat waard is?’ Nederlanders zijn nuchter en gaan direct rekenen, vult Toon Ebben aan. ‘Het afsluitende dankwoordje van de paus duurt slechts enkele seconden, maar daar doe je het voor.’ Deckers: ‘Je kunt de waarde hiervan niet omrekenen. Als de paus zegt: “Bedankt voor die bloemen”, dan is dat voor Nederland en de sierteelt een fantastisch compliment. De paus bedankt voor de bloemen, een cadeau van Nederland. En bij een cadeau praat je niet over de prijs.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29289/ bedankt-voor-die-bomen
GARDEN TRIALS AND TRADE
Facts & Figures Garden Trade and Trials 2018 AANTAL STANDHOUDERS
HOEVEEL BEZOEKERS?
33
2500 in 2018
REACTIES BEZOEKERS
In 2018 had GTT 34 standhouders. Voor 2019 hebben 33 bedrijven zich aangemeld. Een paar bedrijven moet nog definitief toezeggen.
In 2018 kwamen er zo’n 2.500 bezoekers op GTT af.
Het vakbezoek was zeer te spreken over de getoonde noviteiten en nam uitgebreid de tijd om het nieuwe assortiment te bekijken en in gesprek te gaan met de standhouders.
Internationaal vakbezoek In 2018 was het bezoek aan de beurs zeer internationaal. Naast alle belangrijke Europese afzetlanden kon men bij het evenement bezoek noteren uit de VS, Canada, Japan, China, Korea, Colombia, India, Zuid-Afrika en Israël. Opvallend was dat er veel groepen onder de bezoekers waren.
evenzoveel aanmeldingen voor de nieuwighedenkeuring. Hiervan zijn er twee bekroond met een gouden medaille, vijf met een zilveren en zes met een bronzen medaille.
Oordeel jury Het oordeel van de jury luidt: ‘Hydrangea pan. ‘Breg14’ is een zeer vroeg bloeiende Dharuma-kruising. Prima gekweekt en gepresenteerd. Buitengewoon rijk bloeiend. Lijkt weinig doorschieters te maken. De lichtgroene bloemkleur is zeker vernieuwend.’
Nieuwighedenkeuring GTT richt zich op het tonen van nieuwigheden op het gebied van houtige gewassen en vaste planten. Voor de editie 2018 werden 31 nieuwigheden ingezonden. Vorig jaar waren er
Wat was vorig jaar de beste innovatie volgens de KVBC? Tijdens de eerste editie van Garden Trials and Trade 2018 werd Hydrangea paniculata ‘Breg14’ (Polestar) bekroond met een gouden medaille en uitgeroepen tot Beste Nieuwigheid 2018. Deze Hydrangea was ingezonden door Breederplants VOF uit Gouda.
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29508/facts-figures-garden-trade-and-trials-2018
www.boom-in-business.nl
51
Nieuwighedenkeuring tijdens Garden Trials and Trade ‘Ook presentatie speelt een rol’
Als mede-initiatiefnemer van Garden Trials and Trade zal de keuringscommissie van de Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen (KVBC) ook tijdens de tweede editie nieuwigheden keuren. De keuringscommissie heeft bijzonder veel ervaring als het gaat om het keu-
Bij het keuren worden beoordelingsformulieren gebruikt die speciaal zijn ontwikkeld voor deze keuringen. Er wordt naar verschillende criteria gekeken en er worden 0 tot 10 punten gegeven. Afhankelijk van het totaal aantal punten wordt er al dan niet een medaille toegekend: brons, zilver of goud. De nieuwigheid met het hoogste puntenaantal is de beste nieuwigheid van Garden Trials and Trade.
ren van boomkwekerijgewassen op beurzen. ‘Tijdens Garden Trials and Trade draait alles om innovatie en nieuwigheden, dus is de KVBC een logische partner om deze introducties op waarde te schatten’, stelt de organisatie.
Auteur: Sandra van Tol
52
2/2019
Criteria bij keuring Criteria waarop wordt gelet bij de keuring zijn: sierwaarde/algemene indruk, innovatiewaarde, presentatie en toepasbaarheid in de praktijk. Bij sierwaarde/algemene indruk wordt gekeken naar de eigenschappen van de plant: zijn de bladeren/bloemen/vruchten aantrekkelijk; is de plant stevig; is de plantvorm goed en regelmatig et cetera. De innovatiewaarde is het belangrijkste criterium; deze score telt dan ook dubbel. Bij het introduceren van de nieuwe cultivar is het van belang dat deze zoveel mogelijk afwijkt van al bestaande cultivars. Nieuwigheden die slechts in detail afwijken
2 min. leestijd
GARDEN TRIALS AND TRADE van bestaande cultivars, voegen in de praktijk meestal niet veel toe. Een plant die duidelijk afwijkt van alle andere cultivars binnen een groep, zal dan ook veel hoger worden gewaardeerd.
‘Een plant die afwijkt van alle andere cultivars in een groep wordt hoger gewaardeerd’
Presentatie Hoewel het bij de keuring om de eigenschappen van de planten gaat, speelt presentatie wel degelijk een rol. Planten die met spuitresidu, in vieze potten of met mos op de grond worden gepresenteerd, scoren laag. In principe verwacht de keuringscommissie dat de planten worden getoond in een verkoopbare kwaliteit, zoals ze ook in de handel en bij tuincentra worden verkocht. De gedachte is: als de inzender geen goede plant presenteert bij deze ‘wedstrijd’ (wat de keuring toch een beetje is), doet hij dat ook niet met zijn eindproduct. Toepasbaarheid Het laatste criterium is de toepasbaarheid. Sommige planten kunnen alleen als potplant of als bos- en haagplantsoen worden gebruikt. Andere planten zijn veelzijdiger wat betreft toepassing, bijvoorbeeld voor impulsverkoop, borders, plantenvakken en openbaar groen. Deze laatste groep planten zal hoger scoren op toepasbaarheid.
Inzicht in beoordeling Na afloop zijn de scoreformulieren door de inzenders op te vragen bij de KVBC. Zo kunnen inzenders en veredelaars meer inzicht krijgen in de beoordeling van hun planten door vakgenoten. Ook de logo’s die horen bij de diverse medailles zijn door de inzenders op te vragen. Deze kunnen worden gebruikt voor pr-doeleinden: website, labels, catalogus etc. De KVBC ondersteunt de introductie van nieuwigheden zoveel mogelijk!
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29501/ nieuwighedenkeuring-tijdens-garden-trials-andtrade
www.boom-in-business.nl
53
Garden Trials and Trade II presenteert nieuwigheden in groene, open uitstraling De eerste editie van Garden Trials and Trade (GTT) in 2018 smaakte naar meer. 33 bedrijven hebben zich inmiddels al verbonden aan deel twee van het evenement, dat op 11, 12 en 13 juni 2019 plaatsvindt in Hazerswoude-Dorp. Garden Trials and Trade maakte vorig jaar naam als hét event waar de nieuwste veredelingen op het gebied van houtige gewassen en vaste planten worden getoond; veredelaars en gespecialiseerde licentiebureaus brengen de meest actuele innovaties in het sortiment onder de aandacht. Organisator Jos van Lint: ‘We kijken met veel plezier uit naar de editie 2019.’ Auteur: Guus van Rijswijck
Het moment dat Garden Trials and Trade plaatsvindt – midden in het tuinseizoen – biedt alle internationale brancheprofessionals de unieke kans om deze noviteiten in volle bloei te bewonderen. ‘Het succes van 2018 blijkt ook uit de belangstelling en het enthousiasme van de deelnemers’, vertelt Van Lint. Het deelnemersveld van de tweede editie is divers, zowel nationaal als internationaal. Dertien bedrijven komen uit de regio Greenport Boskoop en verder is er deelname uit alle delen van Nederland. Internationale deelnemers komen uit Duitsland, Frankrijk, Zwitserland en de VS. Van Lint: ‘We hebben vorig jaar een basis gelegd voor de toekomst.’ Groene uitstraling: rust en eenduidigheid De lay-out van de beurs is voornamelijk een voortzetting van vorig jaar, vertelt Van Lint. ‘Dat
54
2/2019
3 min. leestijd
GARDEN TRIALS AND TRADE betekent een mooie groene en transparante uitstraling. Dit jaar volgen we qua standbouw ook de kunst van het weglaten. Daarmee bedoel ik zo min mogelijk panelen, hoofdzakelijk ter ondersteuning van de groene aankleding. Dat geeft rust en eenduidigheid. Voor de indeling is gekozen voor een open structuur met hagen van 1,80 m hoog als afscheiding tussen de stands. Hierdoor ontstaat een compacte en overzichtelijke beursvloer. Centraal op de beurs ligt het Groene Café, waar standhouders en hun klanten elkaar kunnen ontmoeten. Kortom: er heerst dezelfde look-and-feel als vorig jaar.’ Nieuwighedenkeuring Net als vorig jaar kunnen bedrijven die deelnemen aan Garden Trials and Trade planten inzenden voor de nieuwighedenkeuring. De jurering van de nieuwigheden is in handen van een deskundige keuringscommissie van de Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen (KVBC). De
beste nieuwigheid wordt op dinsdagochtend bekendgemaakt. Alle gekeurde planten worden in het verlengde van de entree gepresenteerd, zodat de bezoekers direct kennis kunnen nemen van de nieuwigheden van dit jaar. Onder de pet Van Lint heeft nog geen idee welke nieuwigheden er dit jaar te zien zullen zijn. ‘Deelnemers houden die doorgaans lang onder de pet. Je ziet momenteel dat de natuur overal drie weken eerder in bloei staat. Dat is van invloed op het moment dat je gewassen kunt presenteren. We hebben bij dit evenement bewust gekozen voor juni, de zomer. Plantarium in augustus biedt de kwekers mogelijkheden in een andere periode, het najaar. Er komt het nodige aan, maar standhouders geven dat liever niet te vroeg prijs.’ Geheim van de smid De manier waarop de natuur zich ontwikkelt,
heeft altijd effect op het aanbod op een beurs als GTT, vertelt Van Lint. ‘Sommige planten die je later in volle bloei verwacht, kunnen nu naar voren worden geschoven. Van de andere kant zijn er ook gewassen die het bloeistadium eigenlijk al voorbij zijn. Maar dat is het mooie van de natuur: het is een momentopname. Temperatuur en bloei kun je beïnvloeden door gewassen iets langer in de kas te houden. Dat kan een paar weken schelen. Maar hoe een kweker dat precies voor elkaar krijgt, is het geheim van de smid.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29507/ garden-trials-and-trade-ii-presenteert-nieuwigheden-in-groene-open-uitstraling
‘Het succes van 2018 blijkt ook uit de belangstelling en het enthousiasme van de deelnemers’
www.boom-in-business.nl
55
App zorgt voor meer gemak en transparantie bij gebruik gewasbescherming Telermaat en AppsforAgri introduceren Maatwerk-app
DE TELERMAAT BESTEL APP
Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vereist veel aandacht van de boomkweker,
die doorgaans de handen al vol heeft aan de verzorging van het gewas. Het gebruik van
middelen moet strikt volgens het etiket gebeuren. Telermaat en AppsforAgri hebben daarom
Middelen zijn niet altijd boomkwekerijbreed toegelaten. Onder de noemer ‘boomkwekerijgewassen’ op het etiket vallen negen gewasgroepen, waarin het assortiment boomkwekerijgewassen is onderverdeeld. Mede door het omzetten van het WGGA-etiket (wettelijk gebruiksvoorschrift en gebruiksaanwijzing) naar het WG-etiket (wettelijk gebruiksvoorschrift) ontstaan er nu soms bijzondere situaties rond het etiket. Naast het juiste gebruik is het juist registreren een complex proces geworden. Tegelijkertijd worden er steeds meer eisen gesteld door de controlerende instanties en certificerende instellingen zoals MPS en Planet Proof. Victor Hooftman van V.C. Hooftman Boomkwekerij: ‘Mijn afnemers eisen dat ik mijn MPS-GAP-certificering voor elkaar heb. Goede registratie is hiervoor erg belangrijk.’
andere sectoren zich hebben bewezen, dienen zich voor de boomkwekerij ook de eerste alternatieven aan. Een voorbeeld van zo’n tool voor de boomkwekerij is de Maatwerk-app, die de afgelopen jaren werd ontwikkeld door Telermaat in samenwerking met AppsforAgri. Dit laatstgenoemde bedrijf is nog meer slimme instrumenten aan het ontwikkelen om ook in de boomkwekerij nauwkeuriger te kunnen werken en zo toekomstbestendiger te worden.
Praktisch alle producten voor kwekend Nederland direct en overal vandaan te bestellen. de Maatwerk-app geïntroduceerd, waarmee kwekers het gebruik kunnen monitoren én transparant kunnen zijn voor afnemers en
retailers. Corstian Prosman, vertegenwoordiger
Voor vragen of uitleg staan onze account managers voor u klaar!
bij Telermaat: 'Bedrijven gaan er voorzichtig mee aan de slag.'
Auteur: Guus van Rijswijck
56
2/2019
Verbeteringen op perceelniveau Bepaalde technische snufjes maken het mogelijk om naar een specifiek perceel te kijken en op perceelniveau verbeteringen door te voeren. Dit is nodig om met minder input meer en beter te kunnen gaan kweken, stelt Peter Bongers van Quickhedge. Bongers laat weten dat hij zoveel mogelijk probeert mee te gaan in deze ontwikkelingen. ‘Ik heb weleens het idee dat er bespaard kan worden door middelen op het juiste moment in te zetten.’ Het liefst zou hij korte en bondige informatie hierover op het etiket willen zien. Het ontbreken hiervan
Nauwkeurig en toekomstbestendig Registratie in de boomkwekerij vormt vooral een uitdaging vanwege de complexiteit van de etiketten en het grote aantal productgroepen binnen een bedrijf. Nu registratietools in
ACHTERGROND drijft hem in de richting van ‘beslissingsondersteunende systemen’ (BOS), waar onder andere AppsforAgri aan werkt. Bongers: ‘De integratie van dergelijke BOS-systemen in tools voor teeltregistratie geeft de kweker handvatten waarmee hij stappen in de juiste richting kan zetten.’ Pilot De registratietool Maatwerk is afgelopen jaar door Telermaat getest bij een aantal boomkwekerijen verspreid door Nederland. De ervaringen hiermee zijn positief, stelt het bedrijf. Corstian Prosman, vertegenwoordiger bij Telermaat: ‘Bedrijven gaan er voorzichtig mee aan de slag. Naar mijn mening moeten sommige bedrijven er nog aan wennen, maar ik heb ook al enthousiaste reacties gekregen dat de tool zo goed werkt. Blijkbaar lost dit echt een probleem op.’ Firma J. Brouwer en Zn. in Boskoop is een van de bedrijven die er het afgelopen seizoen mee heeft proefgedraaid. Jan Brouwer: ‘Het is een heel mooi programma, met een uitstekende functie “controle op gebruik”. Hiermee word ik geïnformeerd op het moment dat ik iets wil doen wat niet of niet meer binnen het etiket past, of wanneer ik het maximum heb bereikt.’ Telermaat ziet Maatwerk als een goede oplossing op maat voor de boomkwekerij en is begin dit jaar gestart met het uitrollen.
Corstian Prosman
Telermaat
Akkerbouw De akkerbouwsector heeft al enige jaren goede ervaring met het gebruik van registratietools om het registreren van gewasbescherming te vergemakkelijken, stelt directeur Peter van Dongen van Telermaat. ‘Door het gebruik van deze tools hebben akkerbouwers alles op orde, van de registratie van spuitmomenten tot het beheer van voorraden gewasbeschermingsmiddelen en de verplichte rapportages. Hiermee is alles netjes geregeld. Aan het einde van het seizoen hoeft er niet meer teruggebladerd te worden in agenda’s en er hoeven geen onleesbare spuitbriefjes meer verzameld te worden om te worden omgezet in een acceptabele rapportage.’ Rob van den Tillart, voorman kwekerij bij Quickhedge: ‘Door het gebruik van een registratietool kan de registratie op de trekker worden afgehandeld. Klaar met spuiten is dan ook echt klaar. Daarnaast vergeet je normaal gesproken weleens iets op te schrijven, terwijl de regels strenger worden. Dergelijke fouten worden hiermee voorkomen.’ Een bijkomend voordeel van een deugdelijke administratie door middel van een registratietool is volgens hem dat het inzicht in het bedrijf wordt vergroot. ‘Er ontstaan betere mogelijkheden om dingen te vergelijken en er kunnen concretere verbeterplannen worden opgesteld, al dan niet in samenwerking met de adviseur.’
Peter Bongers
Quickhedge
Vertrouwen Daarnaast kan met de tool tegemoet worden gekomen aan de toenemende wens van partijen uit de markt en de maatschappij om meer inzage te krijgen in het gebruik van middelen, stelt Van Dongen. ‘Tijdens de forumdiscussie die op 12 april werd georganiseerd door LTO Bomen en Vaste Planten en Boom in Business, kwam naar voren dat meer inzage kan leiden tot meer vertrouwen. Dat is broodnodig bij het in stand houden en uitbreiden van een goede medicijnkast voor de boomkweker. Het reduceren van het middelengebruik is inmiddels al jarenlang gaande in de boomkwekerijsector, waarbij volgens cijfers van MPS de afgelopen vier jaar een reductie van de milieulast van 57 procent is behaald. Een goede registratie kan helpen om dit beter te framen voor de maatschappelijke partijen. Afnemers en keurmerken kunnen bij betere registratie ook effectiever meekijken met wat de boomkweker zoal aan het doen is.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29524/appzorgt-voor-meer-gemak-en--transparantie-bijgebruik-gewasbescherming
www.boom-in-business.nl
57
‘GTT heeft potentie om uit te groeien tot een internationaal erkend event’ Vorig jaar was er voor het eerst de Garden Trials and Trade voor brancheprofessionals in de kwekerijsector. Licentiebureau Valkplant uit Hazerswoude staat er dit jaar voor de tweede keer. Het agentschap is gespecialiseerd in advies over en beoordeling, selectie en bescherming van nieuwe plantensoorten en werkt aan een netwerk voor de kweek ervan. Allemaal thema’s die op de beurs een rol spelen. Mede-eigenaar Saskia Janssen van Valkplant: ‘Het is voor ons geen optie om niet mee te doen.’ Auteur: Guus van Rijswijck
58
2/2019
‘Ik ben blij met deze beurs, het is een goed initiatief’, meent Saskia Janssen. ‘Het tijdstip van de beurs, vroeger dan eind augustus, wanneer Plantarium plaatsvindt, vind ik goed gekozen. Deze beurs valt samen met FlowerTrials, wat mogelijkheden biedt voor gecombineerd bezoek. Bij Garden Trials and Trade ligt de focus meer op introducties, innovaties en nieuwigheden op het gebied van houtige gewassen, bij FlowerTrials op eenjarigen en vaste planten.’ Wat is voor jullie de motivatie om mee te doen? ‘Het is voor ons het tweede jaar; vorig jaar stonden we er ook. Het gaat ons er in de eerste plaats om noviteiten, nieuwe producten te introduceren. De specialisaties van GTT komen overeen met die van ons bedrijf. Deze beurs past bij ons; het was voor ons geen optie om niet mee te doen.’
Wat verwacht je er dit jaar van? ‘Vorig jaar stapten we er blanco in, maar het was boven verwachting. Er valt absoluut meer uit te halen. Wat betreft kwantiteit was het nog niet spectaculair, maar over de kwaliteit waren we tevreden. Het heeft nog wat meer bekendheid nodig; er zouden nog wat meer bezoekers mogen komen. Het moet nog een beetje gaan leven onder de mensen. Plantarium is een begrip en heeft al jaren een vaste datum; die kent iedereen. GTT valt samen met FlowerTrials. Die evenementen concurreren niet met elkaar qua inhoud; GTT is eerder een mooie aanvulling. GTT zou een mooie bezoeklocatie kunnen zijn van FlowerTrials.’ Wat is voor jou de meerwaarde van deze beurs in vergelijking met soortgelijke evenementen? ‘Naast evenementen in Nederland bezoeken
3 min. leestijd
GARDEN TRIALS AND TRADE wij internationale beurzen in onder meer Polen, Engeland, Frankrijk en Duitsland. Je kunt GTT niet vergelijken met bijvoorbeeld IPM Essen, en dat moet je ook niet willen. Deze beurs is uniek in zijn soort door de focus op noviteiten. Die focus op alleen nieuwigheden is de meerwaarde. Er zijn goede nieuwe introducties te vinden van verschillende bedrijven, inclusief onszelf. Het is altijd weer een karwei om alles op het juiste moment mooi groei-bloei te krijgen. Zo’n keuring is een momentopname. Planten en gewassen die maar half in bloei staat, nemen we niet mee. We doen ons best; we gaan het zien.’ Wat laten jullie zelf zien? ‘We zullen nieuwe soorten laten zien die onder ons merk Proven Winners worden geïntroduceerd. Dat is een merk bedoeld voor de consument, om houvast te bieden bij zijn keuze in het tuincentrum. Proven Winners zijn allemaal planten met unieke nieuwe eigenschappen. We passen een zware selectie toe, zodat een gewas ook daadwerkelijk presteert zoals de bedoeling is. Onder ons merk bevinden zich veel introducties van onze Amerikaanse partner, die
wereldwijd worden gelanceerd. Het gaat in ons assortiment om een heel pakket, dat een retailer seizoenrond in zijn winkel kan uitstallen. We willen een breed assortiment laten zien, met ook onbekende soorten die pas in de handel zijn.’ Kun je daar iets meer over vertellen? ‘Een aantal soorten zullen we meenemen naar de nieuwighedenkeuring. We hebben een lijstje van 25 nieuwigheden; we werken hard om een aantal hiervan op tijd mooi te krijgen. Denk aan nieuwe kleuren in de Buddleja Rocketstar-serie en in de Hydrangea arborescens-dwergtypen. Daarnaast hebben we mooie nieuwe Spiraeatypes.’ Zien jullie deze beurs ook als mooie kans om te netwerken? ‘Deze beurs draait voor ons om het introduceren van onze producten. We willen vooral ons bedrijf laten zien, kwekers tonen wat we doen en contacten opdoen in de business. Het gaat ook om relatiebeheer; we nodigen ons netwerk uit om te komen kijken.’
De beurs wordt dit jaar voor de tweede keer gehouden. Denk je dat dit een jaarlijks terugkerend evenement wordt? ‘Ik hoop het; ik denk dat het prima kan. Je ziet dat Flower Trials ook een belangrijke internationale status heeft. IPM Essen is ook belangrijk, maar dat vindt midden in de winter plaats. De mogelijkheden om dan mooie nieuwe soorten daar of op de kwekerijen te laten zien, zijn zeer beperkt. Deze periode in juni leent zich veel beter om veel mensen naar een beurs te trekken, ook omdat veel planten dan in bloei staan. Als het evenement en de organisatie de tijd krijgen om te groeien, denk ik dat Garden Trials and Trade potentie heeft om uit te groeien tot een internationaal erkend evenement.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29500/ gtt-heeft-potentie-om-uit-te-groeien-tot-eeninternationaal-erkend-event
'Deze beurs draait voor ons om het introduceren van onze producten'
www.boom-in-business.nl
59
60
2/2019
Klimaathype als goudmijntje
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29498/ klimaathype-als-goudmijntje
De huidige klimaathype is een klein goudmijntje voor boomkwekers. Gemeenten, bedrijven, organisaties, particulieren ... allemaal willen ze bomen planten. Veel bomen. Er is zelfs meer vraag dan aanbod. Poolse medewerkers van loonwerker Gert Brienesse uit Opheusden hebben hun handen vol aan het plaatsen van 45.000 bamboestokken. De stokken moeten straks evenzoveel geoculeerde Acers, die inmiddels geplant zijn en populair in lanen en parken, recht omhoog laten groeien. Het perceel in het Betuwse Heteren is van boomkweker Combinatie Mauritz. Brienesse is ingehuurd met zijn speciale stokkenspuiter, waarvan er maar een paar zijn in Nederland, om de bamboestokken in sneltreinvaart neer te zetten. Het tempo ligt op zo’n 5000 stokken per dag. De machine met 800 liter water spuit onder hoge druk een gat in de grond, waar de bamboestok vervolgens in wordt gedrukt. De veelgevraagde machine wordt door Brienesse in heel Europa ingezet. Er is op dit moment meer vraag naar jonge bomen dan aanbod en de boomprijzen zijn hoog.
www.boom-in-business.nl
61
Besproeien met maximale bladbedekking en zo min mogelijk milieubelasting Belgisch onderzoeksinstituut ILVO constateert bij LVS ‘nagenoeg geen driftgevoelige druppels’ De druk om het land te besproeien met zo min mogelijk bestrijdingsmiddel en emissie in het milieu wordt met de dag groter. Een innovatie die daaraan wil bijdragen, is de ‘laagvolumestrooitechniek’ (LVS) van Agricult, ontwikkeld door Adriaan van de Ven. Onlangs leverde het Belgische Instituut voor Landbouw-, Visserijen Voedingsonderzoek (ILVO) het bewijs voor het succes van deze techniek. En er loopt meer veelbelovend onderzoek bij gespecialiseerde universiteiten.
Auteur: Guus van Rijswijck
62
2/2019
‘In de agrarische sector is middelen- en driftreductie momenteel hot’, stelt Adriaan van de Ven, die 25 jaar geleden de onderneming Agricult opstartte. Het is een onderneming die zich − samen met telers, dealers en voorlichting − vol passie inzet om de milieubelasting door het gebruik van bestrijdingsmiddelen te minimaliseren. De laagvolumestrooitechniek kan daarbij helpen, aldus Van de Ven: ‘Telers bewijzen dat het werkt, doordat ze met deze techniek in de dagelijkse praktijk flink besparen op bestrijdingsmiddel en veiliger werken doordat ze de drift reduceren.’ Driftreductie met maximale bedekking Van de Ven benadrukt dat driftreductie belangrijk is, maar niet ten koste mag gaan van de bedekking. ‘Te grote druppels in een spectrum zorgen namelijk voor een slechtere verdeling en meer bladafloop. Hierdoor komt veel bestrijdingsmiddel ongebruikt in het milieu. De laagvolumestrooitechniek voorkomt dit. Die
levert een uniform druppelspectrum af met een miniem aantal driftgevoelige druppels, zonder grove afrolgevoelige druppels.’ Passie voor sector en milieu Adriaan van de Ven is een boerenzoon; zijn wortels en zijn hart liggen in de agrarische sector. Hij ontwikkelt graag apparatuur waarmee kwekers zo rendabel en milieuvriendelijk mogelijk kunnen telen. ‘Het is mijn passie om bij te dragen aan een duurzame, toekomstbestendige sector, oftewel: op een rendabele manier goede en sterke bomen en planten telen, met zo min mogelijk bestrijdingsmiddel en emissie. De combinatie van mechanische onkruidbestrijding met de LVS-techniek helpt daarbij.’ Afstelling grover Om een goed beeld te krijgen van het aandeel driftgevoelige druppels met de LVS-methode, liet Agricult onafhankelijk onderzoek uitvoeren door het ILVO. Van de Ven: ‘De onderzoekers
3 min. leestijd
ADVERTORIAL ‘Met onze apparatuur leveren telers op rendabele wijze een bijdrage aan een beter milieu’ ‘De agrarische sector is een prachtige branche, waarschijnlijk de belangrijkste op aarde voor de mens’, stelt Adriaan van de Ven. ‘De agrarische sector is een belangrijke gebruiker en beheerder van grote gebieden op aarde. Dat brengt dus ook een verantwoordelijkheid met zich mee. Dat is mede de reden waarom ik bijna 25 jaar geleden ben gestart met Agricult. Het is mijn doel om kostenefficiënt te produceren met een minimale belasting van het milieu. Bij Agricult zien we het als een mooie uitdaging om hieraan zoveel mogelijk bij te dragen. En ik durf te stellen dat onze klanten en telers al een grote milieubijdrage geleverd hebben en nog zullen leveren, dankzij hun keuze voor onze apparatuur en werkwijze.’ steld, zodat er dus nog minder driftgevoelige druppels geproduceerd worden.’
‘Driftreductie is belangrijk, maar mag niet ten koste gaan van de bedekking’ van het ILVO hebben druppels nauwkeurig gemeten met behulp van gestandaardiseerde lasertechniek. De metingen laten zien dat de Agricult LvSNK80LT-strooikop 50 procent minder driftgevoelige druppels (kleiner dan 100 micron) produceert in vergelijking met de geteste 95 procent-driftreducerende dop. Daarbij staat de laagvolumestrooitechniek in de praktijk normaal gesproken altijd grover afge-
Volume en gewicht belangrijker dan diameter De druppelgrootte wordt altijd uitgedrukt als de druppeldiameter in micron. Het gaat echter om het volume en het gewicht van een druppel, zegt Van de Ven. ‘Het volume en gewicht van een druppel zeggen een teler veel meer dan de diameter. Een druppel die de driftgevoelige grens van 100 micron overschrijdt, neemt steeds sneller toe qua volume en gewicht. En naast het streven naar zo min mogelijk driftgevoelige druppels, is het minstens zo belangrijk dat er zo min mogelijk zware afrolgevoelige druppels geproduceerd worden. Uit de druppelmetingen blijkt dat LVS-druppels 15 tot 35 keer zo zwaar zijn als de driftgevoelige grensdruppel van 100 micron. In vergelijking: de geteste 95 procent-driftreducerende druppels van de referentiedop produceert die druppels. Deze zijn wel 35 tot 500 keer zo zwaar als de driftgevoelige grens.’
‘Het is mijn doel om kostenefficiënt te produceren met een minimale belasting van het milieu’ Uniform en gelijkmatig Agricult is blij met het recente ILVO-onderzoek, dat Van de Ven als een vorm van erkenning beschouwt voor deze vinding. ‘We hebben aangetoond dat onze LVS-techniek nauwelijks driftgevoelige druppels produceert, zonder door te schieten naar grote afrolgevoelige druppels. Daarmee bedoel ik druppels die zo groot zijn dat ze van het blad af rollen en zo ongebruikt verloren gaan in het milieu. De metingen van het ILVO tonen nauwkeurig aan dat onze druppelverdeling mooi uniform is. Oftewel: maximale effectiviteit en zo min mogelijk belasting voor het milieu.’
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29526/ besproeien-met-maximale-bladbedekking-enzo-min-mogelijk-milieubelasting
www.boom-in-business.nl
63
Onderbroekenlol 64
2/2019
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29497/onderbroekenlol-met-serieuze-ondertoon
Onderbroekenlol met serieuze ondertoon Tulpenkweker Tom Groot graaft samen met studenten van het Clusius College uit Hoorn katoenen onderbroeken in aan de rand van een bloeiend tulpenveld in Nieuwe Niedorp. Het is het landelijke startschot van de eerste Soil Your Undies Challenge, een initiatief van Nederlandse bloembollenkwekers om aandacht te vragen voor een gezond bodemleven. Boer Tom graaft tevens een wit katoenen rompertje in als knipoog naar zijn aanstaande vaderschap, komende zomer. Gezond bodemleven De onderbroeken worden na twee maanden weer opgegraven. Als de onderbroek dan vol gaten zit en ondraagbaar is, is er sprake van een actief en gezond bodemleven. Is de onderbroek na die tijd nog ‘draagbaar’, dan is de bodem niet in optimale conditie en dient er organische grondverbetering plaats te vinden. De komende dagen worden honderden onderbroeken door bloembollenkwekers in heel Nederland ingegraven, om het belang van een rijk bodemleven voor mens, dier, milieu en klimaat te onderstrepen. Wormen, bacteriĂŤn, schimmels en andere organismen zijn nodig voor een natuurlijke balans in de bodem. Daarnaast dragen ze bij aan een juiste bodemstructuur en opslag van CO2 in de bodem. Gezonde grond beschermt bloembollen en andere gewassen tegen ziekten en plagen, zodat er beduidend minder chemische gewasbescherming nodig is. Beste bollengrond van Nederland Een vakjury met vertegenwoordigers van onder meer Wageningen Universiteit, KAVB en het Clusius College beoordeelt in juni het opgegraven ondergoed en bepaalt welk bollenperceel de beste bodem van Nederland heeft. Particulieren kunnen in eigen tuin inhaken op de natuurlijke bodemtest. Het is daarbij van belang om alleen 100 procent katoenen onderbroeken te gebruiken.
HOOFDREDACTIONEEL
Door het schreeuwende tekort aan personeel zijn kwekers terughoudend met het opschalen van hun productie. Hopelijk is dat een rem op een dreigende nieuwe overproductie
Noblesse oblige Veel boomkwekers hebben misschien wel een ongeëvenaard en historisch goed seizoen achter de rug. Ik heb gisteren een interviewrondje gedaan waarbij ik op één dag vier verschillende kwekers heb bezocht en het beeld was opvallend uniform: breed glunderende boomkwekers die zich laten fotograferen op een zo goed als leeg containerveld, terwijl het leverseizoen voor deze heren eigenlijk nog maar amper is afgelopen. Een mooi seizoen is prima, maar het bijzondere is dat iedereen verwacht
Vroeger moesten boomkwekerijproducten alles een beetje opfleuren en aankleden, maar in de toekomst zal groen steeds belangrijker worden. Dat vereist een andere rol voor kwekers én voorspelt dat die hausse nog wel even door zal zetten. Laten we het hopen. Het vak van boomkweker gaat misschien niet primair om geld verdienen, maar werken zonder geld te verdienen is maar heel even leuk. Toch zijn er nog steeds de nodige problemen en uitdagingen. Of misschien zijn die uitdagingen juist wel de redding van de boomkwekerij. Het belangrijkste probleem is het schreeuwende tekort aan goed personeel. Dat is een probleem, maar daardoor zijn kwekers wel terughoudend met het opschalen van hun productie. Het zorgt dus hopelijk voor een rem op een dreigende nieuwe overproductie.
66
2/2019
Een boomkweker vertelt in deze uitgave dat hij het personeelsprobleem probeert te tackelen door de inzet van flexibele medewerkers: stekmoeders. Er is nog een heel arbeidspotentieel van mensen die misschien niet de traditionele acht uur per dag aan het werk willen, maar wel op tijden die hen beter uitkomen. De tweede uitdaging voor boomkwekers heeft alles te maken met het congres dat wij op 27 juni organiseren in het Opheusdense: Climatetrees. EU. Het hele klimaatverhaal is natuurlijk een fantastische kans voor kwekers. Ons klimaat verandert en zo’n beetje iedereen wijst naar groen als middel om die klimaatverandering te bestrijden. Het klinkt misschien gek, maar kwekers lijken slecht met die populariteit te kunnen omgaan. Vroeger werden boomkwekerijproducten alleen aangekocht om alles een beetje op te fleuren en aan te kleden, maar in de toekomst zal groen steeds belangrijker worden. Dat vereist een andere rol voor kwekers, een rol waarin je weet wat jouw bomen en struiken werkelijk bijdragen aan de bebouwde omgeving: noblesse oblige. Dat betekent ook dat je actief in conclaaf moet met jouw afnemers en hen vraagt wat ze van jou verwachten, maar ook hoe jouw producten het in de stad doen. Dat gebeurt eigenlijk nog niet. Als we dat met zijn allen voor elkaar krijgen en vooral meer communicatie in de keten organiseren, kan die hausse nog jaren doorzetten. Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur
Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/29571/noblesse-oblige
www.boom-in-business.nl
67
De partners van
Boom in Business
connecting green and infrastructure
AHA de Man uw golfbaan op zijn best
TRIPLE A LIGHTING
NL Gebieds label
Thuis in foliekassen voor de boomkwekerij Rovero heeft jarenlang ervaring op het gebied van foliekassen & folietunnels. Onze ervaren adviseurs denken met u mee, om de beste denkbare oplossing aan te bieden om uw bedrijfsrendement te optimaliseren. Daarvoor hebben we een breed aanbod foliekassen en tunnels, en schermhallen. Bij Rovero kunt u rekenen op een helder en betrouwbaar advies.
ROVERO ROLL-AIR • Dé cabrioletkas • Uw gewas in enkele minuten binnen óf buiten • Altijd het ideale klimaat voor uw bomen en planten
ROVERO MULTI • Diverse types voor zowel grote als kleinere projecten • Kapbreedtes 6,40 / 8,00 / 9,60 / 12,80 m • Enkel- en dubbel zijdige nokluchting mogelijk, en diverse types gevelluchting
ROVERO TUNNEL • Wandelkappen, ronde tunnels, rechte tunnels • Voorzien van gevelluchting, of met nokluchting • Breedtes vanaf 4,40 m t/m 10,00 m
Krabbescheer 6
T +31 (0) 162 – 57 45 74
4941 VW Raamsdonksveer
F +31 (0) 162 – 57 45 00
Nederland
E info@rovero.nl
www.rovero.nl