Greenkeeper 1 2020

Jaargang 31 1 - 2020

Greenkeeper HET VAKBLAD VOOR GREENKEEPING

DE BREUNINKHOF IS SCHIMMEL EINDELIJK DE BAAS Negenholesbaan kiest voor compostthee en werkt zonder chemie Het nieuwe gezicht voor sport en groen van ICL

Help, kraaien teisteren mijn golfbaan

Effectief zand invegen voor zes tientjes

2

1/2020

NI EU W De nieuwe Greensmaster eTriFlex-serie, vlaggenschip onder elektrische greenmaaiers.

OngeĂŤvenaarde, uitstekende snijkwaliteit, stil werken, en geen hydraulische vloeistoffen aan boord.

Greensmaster eTriFlex Lithium-Ion

Greensmaster eTriFlex Benzinemotor

Regelmatig complimenten van leden en verbeteringen aan uw resultaten!

Wat voor jou belangrijk is, is voor ons belangrijk.

De volledig nieuwe Greensmaster eTriFlex-greenmaaiers bieden alle innovatieve functies van de originele TriFlex ĂŠn meer. De eTriFlex-serie bevat een Lithium-Ion aangedreven model en een model met benzinemotor, zonder hydrauliek aan boord. De individuele snelheidsregeling van de maaiunits en de wielen zorgen voor een sterke vermindering van het Triplex-Ring effect. De maaikwaliteit en de bespeelbaarheid van de green worden hiermee verbeterd en de operationele productiviteit verhoogd.

LEES MEER OP JEANHEYBROEK.COM

Graszaadmengsels voor professionals

Als greenkeeper wil je toch alleen graszaad van topkwaliteit?

Tee & Fairway - graszaadmengsel

ProMaster Golf

Het allround golfmengsel voor tee & fairway voor uw

Green Deal Duurzaam Tetraploïd Engels raaigras

Verbeterde grasgroei bij verzilting

DLF BV • Postbus 1 - 4420 AA KAPELLE • Tel. 0113-347911 • www.dlf.nl • info@dlf.nl DLF • H. van Veldekesingel 150 - bus 30 • 3500 Hasselt • Tel. +32 (0)11/32.13.65 • www.dlf.be • info@dlf.be

Greenkeeper of the Year Tom Maddison neemt bokaal in ontvangst Het is alweer een tijdje geleden, maar op 10 december 2019 werd Tom Maddison uitgeroepen tot Greenkeeper of the Year 2020. Maddison was zelf niet bij de uitreiking vanwege een vakantie in Australië.

Inmiddels is Tom Maddison terug in Nederland en kreeg hij de redactie van Greenkeeper op bezoek. Daarbij kreeg hij alsnog de award uitgereikt én het schild met namen van voorgaande ‘greenkeepers van het jaar’.

www.greenkeeper.nl

5

INHOUDELIJK

greenkeeper bladgreenkeeper

024 Help, kraaien teisteren mijn golfbaan Van Limburg en de regio Den Haag tot Friesland: uit het hele land komen al meldingen binnen van sportvelden en golfbanen waar kraaien en andere vogels forse schade veroorzaken. Dat begon al in januari. Doordat we een zachte winter hebben gehad met relatief hoge temperaturen, zijn engerlingen dit jaar erg vroeg actief.

‘De grootste crux zit hem in de temperatuur’, legt Ad van Bruggen van Biocontrole uit.

012 035

038

Effectief zand invegen voor zes tientjes

Als een konijn dat in de koplampen kijkt

Op elke golfbaan die wij bezoeken, zien we wel kleine innovaties waar andere greenkeepers iets van kunnen leren. Simpele, praktische oplossingen die met een flinke dosis boerenverstand en huisvlijt zijn gefabriceerd.

Nicolas de Schutter (golfclub Drie Eycken) bijt het spits af: zijn green hack is een zelfgemaakte inveegborstel.

Het is de nachtmerrie van elke terreinmeester: je komt er bij de inspectie van een sportveld of golfbaan achter dat plaagdieren gegraven hebben en daarmee flinke schade hebben aangericht. Wat doe je ertegen? Een relatief nieuw verdrijvingsmiddel is Tupoleum, dat dieren biologisch met geur zou verdrijven. We vroegen een sportveldbeheerder en een greenkeeper naar hun ervaringen met deze methode.

030 Een brug tussen innovatieve producten en behoeftes in de markt Oprichters John Feyaerts uit België en Nederlander Fred Bosch zijn razend enthousiast over hun bedrijf en de legio mogelijkheden die nog braak liggen.

6

1/2020

044 Vragen of opmerkingen?

Nino Stuivenberg Vakredacteur E: nino@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-33429078

Alberto Palsgraaf Uitgever E: alberto@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-20436728

De Breuninkhof is schimmel eindelijk de baas Na een periode met hoge schimmeldruk zijn de greens op Golfbaan de Breuninkhof weer als vanouds. En dat zonder chemie. Het geheim van hoofdgreenkeeper Henri Broekhof: compostthee. Broekhof nodigde ons uit om eens een bezoek te brengen aan de golfbaan en het resultaat met eigen ogen te komen bekijken. Daar zeggen we natuurlijk geen nee tegen. Daarom deze keer in de rubriek Team in beeld: Golfbaan de Breuninkhof. Wie zorgen er voor het baanonderhoud, wat doen ze anders dan anderen en op welke problemen stuit het team?

Tien tips voor GEO Honderd GEO-certificaten, honderd golfbanen die zich voor het eerst of al jarenlang aantoonbaar inzetten voor duurzaam beheer van hun terrein. Deze banen verdienen alle lof en alle support die we ze kunnen geven. Wij als NLadviseurs zetten ons dagelijks in om golfbanen te ondersteunen bij het behalen en behouden van hun GEO-certificaat. Met de komst van het nieuwe OnCourse-platform beginnen clubs gevoelsmatig weer met een frisse start. Hieronder wat tips voor een goede aftrap.

VERDER 009 017 018 020 026 036 042 046

Kort nieuws Column: Laten we er nog een paar mijlpalen bijzetten Flinke upgrade voor Golfclub Houtrak Het nieuwe gezicht voor sport en groen van ICL NGA nieuws Autonome maaiers, wen er maar aan Al honderd golfbanen met Geo-duurzaamheidscertificaat Hoofdredactioneel

Guido Hamelink, NLadviseurs

Laten we er nog een paar mijlpalen bijzetten Een major milestone, zo noemt de GEO Foundation de uitreiking van het 100ste GEO-certificaat in Nederland. Met deze belangrijke mijlpijl hebben we in Nederland onze positie bepaald; geen enkel land ter wereld heeft zoveel gecertificeerde golfbanen binnen de landsgrenzen als ons land.

Voor de mensen die nog aan het begin van de GEO-route staan of meer uit GEO willen halen: kijk naar wat je hebt en focus je op waar je heen wilt. Als de (financiële) zon schijnt, bezin je dan op je langetermijnvisie en zet daar concrete acties bij. Dat is de essentie van duurzaam beheer: focussen op de lange termijn en onderweg bijstellen waar nodig.

Wij lopen een stuk met de golfbaan mee en proberen de randvoorwaarden te scheppen om de continuïteit te waarborgen. GEO biedt daarvoor mooie kaders. Dat steeds meer mensen dat inzien, blijkt wel uit de status die GEO in Nederland heeft gekregen: van nice to have naar must have. Die tendens zie je ook op andere plaatsen in de wereld.

Als dit zo blijft doorzetten, kunnen we wereldwijd rekenen op een enorm positieve impact op natuur en milieu. Wij zijn de landsgrenzen al overgestoken naar België om ook daar golfbanen te begeleiden en te enthousiasmeren voor GEO. Wie weet staat daar binnen afzienbare tijd de volgende major milestone.

Lees verder op pagina 17

COLOFON Greenkeeper -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt zes keer per jaar in een oplage van 1.750 exemplaren verspreid onder (hoofd)greenkeepers, baancommissarissen, managers en bestuurders van golfaccommodaties, toeleveringsbedrijven, overheden en individuele abonnees. REDACTIE & COMMERCIE NWST NeWSTories bv, Fransestraat 41, 6524 HT Nijmegen, T 024-3602454, F 024-3602464, www.vakbladdehovenier.nl HOOFDREDACTEUR Hein van Iersel (hein@nwst.nl) OPERATIONEELMANAGER Peter Jansen (peter@nwst.nl) REDACTEURS Linde Kruese (linde@nwst.nl) Willemijn van Iersel (willemijn@nwst.nl) Nino Stuivenberg (nino@nwst.nl) Karlijn Klei (karlijn@nwst.nl) Sjoerd Rispens (sjoerd@nwst.nl) VORMGEVING StudioBont Nijmegen ADVERTENTIES Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) SALES SUPPORT Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) ABONNEMENTEN € 84,- per jaar. De abonnementsperiode loopt tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke weder­ opzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is. Voor opgave van een nieuw abonnement belt u met (024) 360 24 54. Op alle abonnementen zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing.

Deze vindt u op www.greenkeeper.nl/pages/11/abonneren ISSN: 2212-4314 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Greenkeeper c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveel­voudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook.

Greenkeeper wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekst­bijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeld­materiaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

www.greenkeeper.nl

7

Maaien op het hoogste niveau

EEn uit Ervaring gEborEn idEE! ChEmiEvrij wEgEnondErhoud

The Mowing Company since 1951 De Roberine F5 klepelmaaier is een alleskunner. De klepelmaaier heeft een robuuste klepel met optimaal design voor een perfect maaibeeld. De Roberine F5 is breed inzetbaar van park tot sportpark, van berm tot waterkant. Daardoor heeft de machine een korte terugverdientijd. Meer weten? Stuur een mail naar sales@roberine.com of bel +31 (0)53 483 83 83.

Goolkatenweg 65, Postbus 818, 7500 AV Enschede Tel.: +31 (0)53 483 83 83 | E-mail: sales@roberine.com

Voor meer informatie kijk op www.care4green.de of stuur een email aan vertrieb@care4green.de

De HK Golfhobel / Planierhobel is bedoeld voor het kosteneffectieve en slagvaardige onderhoud aan en de aanleg van watergebonden wegen, veldwegen, wandel- en fietspaden, wegen op golfbanen, strandpromenades en meer.

of bel +49 175 52 333 90

Wassenaarse Golf Groendael zoekt gedreven Greenkeeper Tussen Wassenaar en Den Haag ligt een prachtige negen holes golfbaan. Een golfbaan op een toplocatie; binnenstedelijk maar ook omgeven door prachtige natuur en duinlandschap waarbij waterpartijen en helmgras de baan domineren.

Wegens vertrek van onze huidige Greenkeeper zoeken wij ter versterking van ons team een ervaren en gemotiveerde fulltime Greenkeeper M/V Functie-eisen: • Afgeronde opleiding Greenkeeper • Representatief, servicegericht en klantvriendelijk • Flexibel, af en toe ook in het weekend inzetbaar • Oog voor details en kwaliteit • Zelfstandig en in een team kunnen samenwerken Wij bieden: • Goede arbeidsvoorwaarden en salariëring conform CAO Golf • Een prettige werksfeer in een klein teamverband • Mooie werkplek

Solliciteren: Mail je CV (voorzien van pasfoto) met motivatie naar: Wassenaarse Golf Groendael t.a.v. de heer Wouters hoofdgreenkeeper@wassenaarsegolf.nl Voor meer informatie: bel naar 070-3144000

NIEUWS Eric Steehouwer vertrekt bij De Man, Schoenaker volgt hem op AHA de Man meldt in een persbericht dat Eric Steehouwer gaat vertrekken bij dit bedrijf.

Gerard Schoenaker neemt vanuit zijn eigen bedrijf Steehouwers functie als projectmanager over. Steehouwer heeft een carrière van vijftien jaar bij AHA de Man achter zich en zal zijn loopbaan voorzetten bij Keizerswaard. In het bericht van De Man wordt Steehouwer hartelijk bedankt voor zijn loyaliteit en inzet en veel succes gewenst met het verdere verloop van zijn carrière.

#TRENDING

Meest gelezen op greenkeeper.nl

Politieachtervolging met golfkarren op Rijk van Nijmegen Golfbaan het Rijk van Nijmegen in Groesbeek was vrijdag even het decor van een politieachtervolging.

Een verdachte die voor de politie op de vlucht was, koos in zijn vluchtroute voor de golfbaan en reed daar met een gestolen elektrische fiets overheen.

Lees hier verder: www.greenkeeper.nl/article/32204/politieachtervolging-met-golfkarren-op-rijk-vannijmegen

Cub Cadet stopt met ontwikkeling autonome grasmaaier Slechts twee weken na de presentatie van de autonome greenmaaier RG3 op de Golf Industry Show in Orlando komt het bericht dat Cub Cadet na vijf jaar stopt met de ontwikkeling van deze zelfrijdende maaier.

Lees hier verder: www.greenkeeper.nl/article/32310/cub-cadet-stopt-met-ontwikkeling-autonomegrasmaaier

Golfbaan Stippelberg verlengt contract met De Enk Na tien jaar van intensieve samenwerking, waarin de baan steeds verder gevormd werd, kiest golfbaan Stippelberg er opnieuw voor om voor meerdere jaren met De Enk Groen & Golf in zee te gaan. De twee partijen hebben dit voornemen onlangs met een contract bezegeld.

Lees hier verder: L E A D I N G WAT E R S O LU T I O N S

www.smitsveldhoven.nl

www.greenkeeper.nl/article/32320/golfbaan-stippelberg-verlengt-met-de-enkgroen--golf

www.greenkeeper.nl

9

Golfclubs raken (opnieuw) leden kwijt Van een leegloop is nog geen sprake, maar het gaat niet goed bij veel Nederlandse golfclubs.

Het gemiddeld aantal leden bij golfclubs is in drie jaar tijd sterk afgenomen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. De golfclubs in Nederland hadden in 2015 een goed jaar, maar daarna is een daling ingezet.

Waar er in 2015 nog 305 golfclubs waren, zijn dat er in 2018 nog 300. Het gemiddeld aantal leden per golfclub is ook flink afgenomen. In 2015 hadden golfclubs gemiddeld 821 leden, in 2018 waren dat er gemiddeld nog maar 715 per golfclub. De ledenaantallen zijn daarmee ook lager dan in 2012 en 2009.

Pieken en dalen Reden tot paniek zijn de cijfers overigens niet.

Tijdens de economische crisis in 2008-2009 verloren golfclubs ook veel leden, en kwamen ze daar later weer bovenop. In 2009 hadden golfclubs gemiddeld 855 leden, in 2012 nog maar 736 (om vervolgens in 2015 weer te stijgen naar 821). Die daling is vergelijkbaar met 2015-2018. Opvallend is wel dat het aantal leden onder de 18 jaar de laatste tijd sterk gedaald is: van 43 personen naar 27 personen per golfclub. Jongeren werven blijft dus een uitdaging.

Ook opbrengsten dalen In totaal haalden de golfclubs in 2018 zo'n 126 miljoen euro aan baten binnen: dat is 420.000 euro per golfclub.

Het grootste deel van die baten is afkomstig uit contributie, les- en entreegelden (73%). De baten zijn lager dan in de vorige meetjaren: 2015 (142 miljoen), 2012 (132 miljoen) en 2009 (135 miljoen) De clubs hadden in 2018 gezamenlijk 124 miljoen euro aan lasten: ongeveer 413.000 euro per golfclub.

BRON CBS Grootte van de 300 Nederlandse golfclubs • Meer dan 500 leden: 49% • 401 tot en met 500 leden: 8% • 301 tot en met 400 leden: 10% • 201 tot en met 300 leden: 9% • 101 tot en met 200 leden: 6% • 51 tot en 100 leden: 5% • Minder dan 51 leden: 12%

Op deze archieffoto uit 2014 is wel heel plastisch te zien waarom leden zo belangrijk zijn. Leden van golfclub Zeegersloot zijn gezamenlijk bezig met de jaarlijkse divot-actie.

10

1/2020

Meikever (Melolontha melolontha) Deze keversoort is na een periode van ruim veertig jaar praktisch te zijn weggeweest weer opgekomen in het begin van de negentiger jaren. Eens in de veertig à vijftig jaar komen meikevers voor en de tekenen wijzen erop dat het binnen enkele jaren weer over is met de meikevers. Ze kunnen behoorlijke schade aanrichten in grasvelden.

De kevers vliegen vanaf eind april tot begin juni. In de avond zijn de vluchten vaak massaal. Ze houden zich vooral op in de toppen van eiken die ze aan de buitenkant behoorlijk kaal kunnen vreten. De engerling doet drie jaar over zijn ontwikkeling. De bestrijding in grasvelden is erg lastig.

Chemisch lukt het niet en dat mag trouwens ook niet meer. De biologische bestrijding met aaltjes is in het geval van meikevers en junikevers vrijwel niet mogelijk. De resultaten vallen tegen, zelfs met de zogenaamde sterke mix van aaltjes. Zolang ze nog in deze streken rondzwerven en schade doen, kunnen we ze alleen maar beheersen met het plaatsen van kasten voor vleermuizen. Die vliegen rond op hetzelfde moment als de kevers en kunnen er veel weghalen. Neem voor de juiste vleermuiskasten en de plaatsing daarvan contact op met een lokale vleermuiswerkgroep.

Voor meer informatie over meikevers en junikevers kunt u terecht bij het boek: ‘Handboek grasveldinsecten. Ecologie en beheersing’ (auteur: Henk J. Vlug, ISNB: 978-90-8686-2504, een uitgave van Wageningen Academic Publishers). Dit boek is het enige boek dat in Europa is uitgegeven voor kortgras-insecten en bespreekt alle aspecten van de voorkomende soorten.

NIEUWS

Toro neemt Ventrac over Machinefabrikant Toro neemt Venture Products over, de producent van het merk Ventrac. Toro koopt het bedrijf voor 167,5 miljoen dollar.

Ventrac is een bekende fabrikant van machines voor grasbeheer, landschapsonderhoud en sneeuwruimen. Het bedrijf produceert deze machines onder andere voor groenaannemers, gemeenten en golfbanen en is wereldwijd actief.

In 2019 behaalde Ventrac een netto-omzet van ongeveer honderd miljoen dollar. De overname door Toro moet nog worden goedgekeurd en wordt waarschijnlijk nog dit jaar voltooid.

'Ventrac staat in de branche bekend om zijn toonaangevende innovatie en toewijding om aan de uiteenlopende behoeften van klanten te voldoen', aldus Richard M. Olson, CEO van Toro.

'Deze acquisitie ondersteunt onze groeistrategie in de professionele markt met de toevoeging van een sterk merk en uitgebreid productaanbod aan klanten in de categorieĂŤn grasvelden, landschap en sneeuw- en ijsonderhoud.'

NL Adviseurs onderzoekt boomveiligheid golfbaan Kleiburg NLadviseurs uit Velp heeft de boomveiligheid van golfbaan Kleiburg onderzocht. Er kwamen enkele opvallende zaken naar voren. Golfbaan Kleiburg ligt net buiten Brielle, op het eiland Voorne (ZuidHolland). NLadviseurs voerde het onderzoek uit om de boomveiligheid goed in beeld te krijgen, maar daarnaast ook op korte en lange termijn beheeracties op te stellen en deze later uit te voeren.

Op de golfbaan staan veel wintergroene bomen, grote populieren en een lange haag van 2,5 kilometer. De haag is een welkome toevoeging, want het is een versterking van het lijnvormige landschap. NLadviseurs sprak zich al eerder uit over boomveiligheid.

Jacobsen presenteert drie nieuwe maaiers Het bedrijf Jacobsen, waarvan Pols importeur is, presenteerde onlangs op de BTME Harrogate drie nieuwe maaiers. Het gaat om de Eclipse 360 ELiTE, de Eclipse 2 Lithium en de AR730.

Jacobsen houdt zich al jaren bezig met het innoveren van maaiers. Bij de vernieuwing van de Eclipse 360 EliTE en Eclipse 2 Lithium heeft het bedrijf al zijn ervaring van de afgelopen tien jaar gebruikt. De AR730 is geschikt voor heuvelig terrein met scherpe golvingen. Bij de AR730 is de kans op beschadiging van de toplaag ook veel kleiner. Volgens Richard Comely, directeur van de internationale productie, lag de focus bij de productie op de vraag hoe de eindgebruiker de modellen op dagelijkse basis kan gebruiken. Daarbij werd ook rekening gehouden met de omgeving waarin de gebruikers werken. Comely geeft aan dat elektrische technologie steeds belangrijker wordt en dat Jacobsen wil doorgaan met het leveren van goede apparatuur.

Definitief geen golfbaan op vuilstort Zevenbergen Ruim 25 jaar waren er plannen voor een golfbaan bij Zevenbergen. Nu de gemeente Moerdijk geen toestemming geeft voor grondtransport, wordt definitief de stekker uit het project getrokken. Dat meldt BN De Stem. Langs de A17 bij Zevenbergen ligt een grote vuilstort. Een ondernemer uit Den Haag had met het bedrijf Intergolf Moerdijk jarenlang plannen om hier een golfbaan aan te leggen. Hij zag kans om in het gebied een baan van 27 holes aan te leggen: een 18-holes-wedstrijdbaan en een 9-holes-oefenbaan. Daarvoor zou het gebied opgehoogd moeten worden met grond van een andere locatie, en dat is de crux. De gemeente Moerdijk wil namelijk niet meewerken aan die ophoging. De risico’s voor de gemeente zijn volgens het college te groot: als de golfbaan niet te exploiteren blijkt, moet de grond weer verwijderd worden en draait de gemeente mogelijk op voor de kosten. Ook zou er veel omgevingshinder zijn door de grondtransporten. Intergolf Moerdijk heeft de inkomsten uit grondtransport juist nodig om het project te kunnen starten.

Door het standpunt van de gemeente valt daarom definitief het doek voor de golfbaan bij Zevenbergen. Het komt in Nederland vaker voor dat er een golfbaan op een voormalige vuilstort wordt aangelegd. Golfbaan Tespelduyn en golfbaan Emmeloord zijn hier voorbeelden van.

www.greenkeeper.nl

11

Erwin Kruissink en Henri Broekhof

De Breuninkhof is schimmel eindelijk de baas Negenholesbaan kiest voor compostthee en werkt zonder chemie Na een periode met hoge schimmeldruk zijn de greens op Golfbaan de Breuninkhof weer als vanouds. En dat zonder chemie. Het geheim van hoofdgreenkeeper Henri Broekhof: compostthee. Broekhof nodigde ons uit om eens een bezoek te brengen aan de golfbaan en het resultaat met eigen ogen te komen bekijken.

Daar zeggen we natuurlijk geen nee tegen.

Daarom deze keer in de rubriek Team in beeld: Golfbaan de Breuninkhof. Wie zorgen er voor het baanonderhoud, wat doen ze anders dan anderen en op welke problemen stuit het team?

Auteur: Nino Stuivenberg

12

1/2020

We bezoeken Golfbaan de Breuninkhof in februari 2020, het jaar dat de golfclub zijn dertigjarig bestaan viert. De club is opgericht in 1990 en heeft de beschikking over een negenholes-wedstrijdbaan (met NGF A-status, ontworpen door Eschauzier & Thate) en een negenholes-oefenbaan. Golfbaan de Breuninkhof ligt in Bussloo, ten oosten van Apeldoorn, en beslaat in totaal een kleine veertig hectare. Vanaf de oprichting tot begin 2018 werd de golfbaan geëxploiteerd door Unigolf Bussloo. Sinds 1 februari 2018 is baan overgenomen en zijn Björn Beekman en Mariette Kruyt de eigenaren. Sindsdien heeft de golfbaan ook geen greenkeepers meer in dienst, maar is het onderhoud overgenomen door een aannemer: de Hollandsche Greenkeeping Maatschappij (HGM).

Ervaren krachten Henri Broekhof (50) is hoofdgreenkeeper op Golfbaan de Breuninkhof. Met respect kunnen we zeggen dat hij tot het meubilair behoort

op deze baan. Broekhof is er vanaf het begin bij en al sinds 1988 betrokken bij de golfbaan.

Eerst deed hij het onderhoud op de oefenbaan, twee jaar daarna kwam daar de negenholeswedstrijdbaan bij. Broekhof volgde de lagere en middelbare landbouwschool alvorens hij op de golfbaan ging werken. Al met al is hij dus ruim dertig jaar hoofdgreenkeeper op deze locatie.

Broekhof heeft één collega-greenkeeper: Erwin Kruissink. Ook Kruissink werkt al jaren op de golfbaan; hij is er inmiddels achttien jaar actief.

Samen hebben de mannen dus een hoop ervaring. Dat is ook nodig, want met zijn tweeën doen ze het groenonderhoud in het gebied van veertig hectare. Daartoe behoren de twee negenholes-banen, maar bijvoorbeeld ook de tuinen en klussen in het clubhuis.

Volgens Broekhof was de overname van het baanonderhoud door HGM ‘een stap vooruit’.

Hij ziet het als een verbetering. Voorheen deed hij bijvoorbeeld zelf het onderhoud aan machines, nu wordt het onderhoud via het hoofdkantoor geregeld. Met twee greenkeepers een

team in beeld 6 min. leestijd

Ook de dubbele green 4 en 6 ziet er netjes uit.

baan onderhouden, dat is best een uitdaging.

Het lukt hoofdgreenkeeper Broekhof en zijn collega Kruissink heel behoorlijk. En omdat ze al een tijd samenwerken, kunnen ze op elkaars ervaring vertrouwen. Broekhof: ‘Dat is een groot voordeel; aan een half woord hebben wij al genoeg.’

Greenkeeper met visie Broekhof is geen doorsnee-greenkeeper, maar iemand die echt een eigen visie heeft op golf-

baanonderhoud. Toen in 2015 de Green Deal Sportvelden getekend werd en bekend werd dat chemische middelen vanaf 2020 (inmiddels 2023) volledig verboden zouden worden, was Broekhof een van de eersten die besloot vol voor chemievrij baanbeheer te gaan. Hij vertelt: ‘Chemie gebruik ik al heel lang niet meer.

Het hielp op korte termijn, maar je zag dat de problemen uiteindelijk alleen maar groter werden. Chemievrij onderhoud heb ik altijd als uitdaging gezien. Je hoort greenkeepers

vaak zeggen dat ze niet zonder chemie kunnen. Ik denk juist: het moet toch kunnen!’ Hij heeft in 2015 nog twee keer gif gespoten op de greens, maar is daarna gestopt, zo laat hij in zijn logboek zien. Dat logboek is overigens helemaal handgeschreven en gaat ruim twintig jaar terug. Broekhof noteert er per dag in wat hij aan onderhoud op de greens doet, zodat hij precies kan terugzoeken wat hij wanneer gedaan heeft.

Wie geen chemische middelen gebruikt in het onderhoud, weet dat schimmels een keer de kop op kunnen steken. Dat heeft ook Golfbaan de Breuninkhof ondervonden. Broekhof laat op zijn telefoon foto’s zien van maart 2017. De greens zaten destijds van top tot teen onder de schimmel. Fusarium was de boosdoener. Aan Broekhof destijds de taak om aan de leden uit te leggen wat daarvan de oorzaak was. ‘Ik heb toen al gezegd: vanaf 2020 mogen we geen chemische middelen meer gebruiken, en daar zijn we al mee bezig. Dat is soms lastig uit te leggen. Ik zie ook dat andere golfbanen ervoor kiezen om langer te blijven spuiten, maar ook bij hen zal die terugval nog een keer komen.’

Compostthee Toch heeft Broekhof het inmiddels voor elkaar dat de greens zo goed als schimmelvrij zijn.

Volgens de hoofdgreenkeeper komt dat niet door één factor of wondermiddel, maar door alle facetten van het onderhoud bij elkaar.

Broekhof: ‘Het gaat om het hele plaatje. Ik

Het clubhuis van Golfbaan de Breuninkhof

Henri Broekhof

Hoofdgreenkeeper

www.greenkeeper.nl

13

Henri Broekhof met de holecutter

gebruik bijvoorbeeld zo min mogelijk kunstmest omdat daar veel zout in zit. Je geeft de bodem daar als het ware een zoutdouche mee, en zeker in de winter is dat slecht voor het bodemleven. Wetting agents gebruik ik ook niet, omdat dat altijd voor een laagje gel zorgt.

Zo zoek je naar wat wel en niet werkt voor jouw baan. Vertidrainen helpt juist wel, maar daarmee ben je nog niet van de problemen af. Het totaalplaatje moet goed zijn.’

Een belangrijk onderdeel van dat totaalplaatje op de Breuninkhof is compostthee. Broekhof is een groot voorstander van dit middel. Broekhof: ‘Ik wil het bodemleven zoveel mogelijk bevorderen en bedacht de combinatie van Turfx en compostthee. Dat geeft een stimulans aan het weekproces. Met de verhoudingen van dit mengsel heb ik al veel geëxperimenteerd. Ik spoot vorig jaar elke week 40 liter per hectare, maar wil dit jaar halveren. Misschien is één keer in de maand ook wel genoeg, maar ik neem het zekere voor het onzekere.’

Vilt afbreken in de winter Het resultaat van die aanpak mag er zijn, want de grootste problemen met schimmels zijn nu weg. En door het zachte weer van de winter van 2019-2020 ziet hij dat zelfs in de wintermaanden de viltlaag afgebroken wordt. Broekhof: ‘De temperatuur is gewoon goed, natuurlijk. Ik merk ook dat de grasgroei beter is. Alles wat beschikbaar is voor de plant komt ook daadwerkelijk

14

1/2020

vrij. Als ik ga spuiten, breng ik Turfx ook nog eens los bij de tank in. Bij 4 tot 7 graden Celsius 2,5 liter, boven de 7 graden Celsius 5 liter. Alles om de bacterie sterker te maken dan de schimmel.’ Broekhof benadrukt dat dit ook maar een manier is om de baan te onderhouden. ‘Ik zou het gebruik van Turfx en compostthee zeker aanraden, maar het duurt wel drie maanden voor je resultaat ziet. Je kunt niet meteen vaststellen of het werkt.’

Weerbaar De aanpak van de greenkeepers heeft de baan weerbaarder gemaakt tegen weersinvloeden.

De Breuninkhof is een parkbaan.

De Breuninkhof heeft de extreem droge zomer van 2018 goed doorstaan. ‘We hebben een paar droogteplekken gehad, maar verder niets. En afgelopen jaar, in 2019, was dat hetzelfde. We hebben bijna geen droogteschade gehad. Ik maak me daar ook niet druk om. We hebben in 2019 zelfs iets minder water verbruikt dan in 2018.’ En dat terwijl de beregening van de baan er al sinds de opening ligt. Op de oefenbaan wordt de beregening met de hand aan- en uitgezet, op de wedstrijdbaan gaat dat wel automatisch.

Golfbaan de Breuninkhof is het best te omschrijven als een parkbaan, met enkele holes die aan

team in beeld

is. In de zomer barst het van de greenfeespelers, aldus Broekhof. Golfbanen in de regio zijn er voldoende. Golfclub Scherpenbergh, de Sallandsche Golfclub en Kasteel Engelenburg liggen allemaal op zo’n twintig minuten rijden van de Breuninkhof. Toch houdt de golfclub zich goed staande. Het ledenaantal bedraagt momenteel meer dan vierhonderd.

Een kijkje in een van de greens

‘Ik heb nog steeds niet alles uitgezocht, maar in stappen komen we wel verder’ bos grenzen. De baan is niet Geo-gecertificeerd en zal dat waarschijnlijk op korte termijn ook niet worden. Volgens Broekhof is de mogelijkheid om die certificering aan te vragen wel bekeken. Maar omdat er ook eisen worden gesteld aan het clubhuis, dat een andere eigenaar heeft, wordt dat een lastig verhaal.

Kraaien op bezoek Tijdens ons rondje over de baan zien we inderdaad dat de schimmeldruk beperkt is. Enkel de green van hole 1 heeft nog veel fusarium.

Jammer, want voor greenfee-spelers van buitenaf is dat de eerste indruk die zij van de greens krijgen. Op enkele greens zien we ook kraaien die foerageren. Volgens Broekhof is de overlast van engerlingen en emelten dit

jaar vroeg begonnen. ‘Dat komt natuurlijk ook door de zachte winter. Wij hebben zelf al in de bodem gekeken en ze zijn echt heel klein; we moesten goed zoeken om ze te vinden. Maar ook hier geldt: als je de bodem op orde hebt, heb je minder schade. Want als je minder vilt hebt, hoef je minder te prikken en blijft de mat mooi gesloten. En dan is het ook moeilijker om eitjes te leggen.’

Zelf speelt Broekhof af en toe nog een rondje op de golfbaan. Voorheen was vrijdagavond zijn vaste speelmoment, maar nu het greenkeepersteam nog slechts uit twee man bestaat, heeft hij daar minder tijd voor. Het voordeel van de Breuninkhof is dat de negenholes-golfbaan (par-72) in slechts anderhalf uur tijd te spelen

Uitfiegelieren Onze ronde over de golfbaan is ten einde.

Broekhof nodigt iedereen die interesse heeft uit om eens te komen kijken. Zo nodigde hij ook de redactie van Greenkeeper uit om eens op bezoek te komen: ‘Want ik kan wel roepen dat deze aanpak werkt, maar uiteindelijk moet je het zelf laten zien. We zijn nog niet 100 procent van de schimmel af, maar dat kan komend jaar alleen maar beter worden.’ Voor Broekhof is dat ook waar de komende jaren de uitdaging ligt: samen met collega’s bij HGM verder ‘uitfiegelieren’ hoe hij de golfbaan het best kan onderhouden. ‘Niemand heeft het antwoord. Ik heb nog steeds niet alles uitgezocht, maar in stappen komen we wel verder. De basis ligt er nu. Als je voor zo’n alternatieve aanpak kiest, is het wel belangrijk dat alle collega’s erachter staan. Dat is bij ons gelukkig het geval.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32340/de-breuninkhof-is-schimmel-eindelijk-de-baas De green van hole 1 kampt nog steeds met schimmels.

www.greenkeeper.nl

15

Oxyshot De Redexim Oxyshot blaast middels een lans onder grote druk lucht in de grond tot een diepte van 50 cm, en creëert zo vele poriën.

redexim@redexim.com 030 - 69332 27

kunstgras reinigingsmachines (zelfrijdende) ★ Unieke kunstgrasreinigingsmachines ★ Machines met speciaal filtersysteem ★ Multifunctioneel inzetbaar

VAN LEEUWEN

Landbouw-, tuin- en parkmachines

IMPORTEUR VOOR NEDERLAND! Direct contact & Snelle service

Van Leeuwen Landbouw, Tuin- en Parkmachines | Willem Hak | 06-82652020 / 079-3319311 www.vanleeuwenmechanisatie.nl/smg

volg ons op facebook

COLUMN

Als de (financiële) zon schijnt, bezin je dan op je langetermijnvisie en zet daar concrete acties bij.

Guido Hamelink, NLadviseurs

Laten we er nog een paar mijlpalen bijzetten Een major milestone, zo noemt de GEO Foundation de uitreiking van het 100ste GEOcertificaat in Nederland. Met deze belangrijke mijlpijl hebben we in Nederland onze positie bepaald; geen enkel land ter wereld heeft zoveel gecertificeerde golfbanen binnen de landsgrenzen als ons land.

Van oudsher stonden mijlpalen langs interlokale wegen om reizigers te informeren over hun positie. Zo informeert deze mijlpijl ons ook over waar wij staan, over de reis die we hebben afgelegd op weg naar verduurzaming, efficiënter en professioneler beheer. Maar het zegt ook iets over de afstand die we nog af te leggen hebben, nog eens honderd gecertificeerde banen tot de volgende mijlpaal. Ik ben ervan overtuigd dat we daar gaan komen. Dat komt doordat GEO en duurzaam beheer voor steeds meer banen een hoofdzaak is, niet langer iets wat je erbij doet, maar het uitgangspunt voor alles wat je doet.

Ik heb gezien wat de effecten van GEO zijn bij de ruim tachtig Nederlandse golfclubs die we de afgelopen jaren hebben begeleid of nog steeds begeleiden. Banen staan stil bij onderdelen in hun organisatie waarvan ze zich eerder

niet bewust waren. Dit geeft hen de mogelijkheid beter te sturen op kwaliteit en zich te focussen op wat zij belangrijk en uniek vinden in hun organisatie.

Zo ontdekte een baan door GEO dat het energieverbruik twee keer zo hoog was als dat van een vergelijkbare golfbaan. Er werden direct maatregelen genomen. Het dak van het clubhuis is nu volledig geïsoleerd en binnenkort wordt er een energiezuinige keuken geïnstalleerd. Een andere golfbaan kwam erachter dat er een waterretentiegebied op de baan lag. Wat werd gezien als een stuk woeste natuur, een soort niemandsland, werd door GEO omgezet in een gebied met potentie voor het vergroten van natuurwaarden.

Dit zijn nog maar twee voorbeelden van de positieve impact van GEO. In 2017 verzamelden we nog eens zeventig van dit soort succesverhalen, die terug te vinden zijn op onze website.

Voor de mensen die nog aan het begin van de GEO-route staan of meer uit GEO willen halen: kijk naar wat je hebt en focus je op waar je heen wilt. Als de (financiële) zon schijnt, bezin je dan op je langetermijnvisie en zet daar con-

crete acties bij. Dat is de essentie van duurzaam beheer: focussen op de lange termijn en onderweg bijstellen waar nodig.

Wij lopen een stuk met de golfbaan mee en proberen de randvoorwaarden te scheppen om de continuïteit te waarborgen. GEO biedt daarvoor mooie kaders. Dat steeds meer mensen dat inzien, blijkt wel uit de status die GEO in Nederland heeft gekregen: van nice to have naar must have. Die tendens zie je ook op andere plaatsen in de wereld. Als dit zo blijft doorzetten, kunnen we wereldwijd rekenen op een enorm positieve impact op natuur en milieu.

Wij zijn de landsgrenzen al overgestoken naar België om ook daar golfbanen te begeleiden en te enthousiasmeren voor GEO. Wie weet staat daar binnen afzienbare tijd de volgende major milestone.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32322/columnlaten-we-er-nog-een-paar-mijlpalen-bijzetten

www.greenkeeper.nl

17

Flinke upgrade voor Golfclub Houtrak Golfclub Houtrak en golfbaanarchitectenbureau Spogárd & VanderVaart hebben een overeenkomst gesloten om een masterplan op te stellen voor een upgrade van de 18-holes golfbaan. De architecten zullen zich samen met de club buigen over verschillende aanpassingen. Dat kan variëren van strategische aanpassingen van een aantal holes door herpositionering en verbetering van bunkers, verleggen van maaipatronen en het creëren van zichtlijnen. Het masterplan heeft tot doel dat de baan na de upgrade een gebalanceerde uitdaging biedt voor spelers in alle categorieën. Bij het opstellen van het masterplan zal er ook veel aandacht uitgaan naar het creëren van optimale voorwaarden voor duurzaam golfbaanbeheer en het verhogen van de biodiversiteit. Houtrak was in het recente verleden gastheer van grote nationale en internationale toernooien, waaronder wedstrijden van de European Challenge Tour. Het onderhoud van het golfterrein wordt sinds de zomer van 2019 uitgevoerd door het gespecialiseerde bedrijf De Ridder.

18

1/2020

www.greenkeeper.nl

19

INTERVIEW

6 min. leestijd

Het nieuwe gezicht voor sport en groen van ICL Erik van Wijhe volgt Twan van Wijk op

Per 1 december is het team van ICL Specialty Fertilizers versterkt met Erik van Wijhe. Veel greenkeepers in het wereldje zullen Van Wijhe al kennen, want hij loopt al jaren mee op golfbanen in heel Nederland. Maar wat kunnen we van hem verwachten bij ICL? En wat zijn de ambities voor 2020? Van Wijhe geeft tekst en uitleg.

Auteur: Nino Stuivenberg

Geldermalsen Sales coördinator turf & landscape bij ICL

20

1/2020

2020 is voor Erik van Wijhe (40) zijn twintigste jaar in de golfsector. Hij begon in 2001 als ‘gewone’ greenkeeper, was van 2004 tot 2006 assistent-hoofdgreenkeeper op Amelisweerd en vertrok daarna naar Vos Ruinerwold. Van Wijhe werkt daar als hoofdgreenkeeper op GC Hooge Graven in Ommen, destijds de enige baan die Vos Ruinerwold in beheer had. Na een periode als hoofdgreenkeeper voor Vos op Golfclub Havelte, waarin hij tevens genomineerd werd als Greenkeeper of the Year 2014, werd hij in 2015 projectleider bij Vos. Hij richtte zich daar op de acquisitie van nieuwe golfbanen en zag het portfolio groeien naar acht golfbanen in Noord-Nederland. Na vijf jaar als projectleider en in totaal dertien jaar bij Vos Golf & Sport, maakt hij nu de overstap naar ICL.

Veel ontwikkelingen Segment sales coördinator turf & landscape, dat is de functie die Van Wijhe bij ICL gaat bekleden. Wat houdt dat precies in? ‘Ik ga me vooral richten op relatiebeheer’, aldus Van Wijhe. ‘ICL is fabrikant, maar verkoopt zelf niet actief; dat doen we met dealers. Voor onze producten geldt dat Vos Capelle exclusief dealer is. Ik zal hen adviseren en ben ook bereikbaar als backup, mocht het eens voorkomen dat er extra ondersteuning is bij onze producten. Daarnaast ga ik me focussen op de eindgebruiker. Hoe we kunnen inspelen op de ontwikkelingen in de markt, bijvoorbeeld. Want er speelt momenteel genoeg. Het is dus een combinatie van sales, marketing en een stukje R & D. Er zit van alles in deze functie.’ Feitelijk is hij de directe opvolger van Twan van Wijk, die eind september bij ICL vertrok.

Van Wijhe gaat de markt bedienen door gebruik te maken van zijn ruime praktijkervaring. Het is voor hem een voordeel dat hij in ieder geval goed bekend is met ICL. ‘Meer dan bekend zelfs; ik heb de producten jaren gebruikt. Ik zeg dit niet omdat ik ICL ga verkopen, maar ICL staat erom bekend dat de kwaliteit goed is. Voor mij is dat heel belangrijk.

Ik noem ICL altijd de Mercedes onder de meststoffen. Natuurlijk zijn wij niet de goedkoopste, maar de producten doen wat ze moeten doen en zijn betrouwbaar. Die reputatie is prettig.’

Alle beetjes helpen De sector werkt in 2020 steeds verder toe naar duurzaam golfbaanbeheer en ook bij ICL zal dit het geval zijn. Niet alleen greenkeepers, ook producenten moeten veranderen. Van Wijhe denkt dat er op een aantal fronten veel gaat veranderen, bijvoorbeeld op het gebied van bemesting. Hij voorziet een toename van precisiebemesting. ‘Want ik verwacht dat er ook

‘Nog dit jaar komen wij met een nieuwe organischminerale meststof’

www.greenkeeper.nl

21

VERWIJDER DE DRUK MET JOHN DEERE 2750 MAAIER Met zijn lage profielbanden en een brede loopvak is er niets beters voor uw grasmat! Geniet van het ruime werkplek en het gemakklijk toegankelijke ontwerp voor maximaal comfort.

Neem contact op met uw plaatselijke dealer!

INTERVIEW voor het gebruik van meststoffen beperkingen komen. We zullen veel gerichter moeten gaan werken. Niet meer zomaar kilo’s mest op de baan gooien, maar data-gestuurd. En we gaan als sector toe naar bemesting waarbij de uitspoeling minimaal is, zodat alles wat je strooit ook optimaal wordt benut. Hoe minder uitspoeling per vierkante meter, hoe beter, natuurlijk. Nu zijn gps-strooiers op golfbanen al bijna gemeengoed; dat gaat bijna op de gram per vierkante meter nauwkeurig. Alle verdere winst hierin is meegenomen; alle beetjes helpen.’

Daarbij is ook de samenstelling van de meststoffen van belang. ICL is van oorsprong bekend om zijn minerale meststoffen, maar volgens Van Wijhe zijn er nieuwe varianten op komst. ‘Wij gaan dit jaar zelf een nieuwe organisch-minerale meststof op de markt brengen.

Dat heeft volgens ons de toekomst; wij denken dat biostimulanten en organisch-minerale meststoffen in opkomst zijn.’ Andere punt waar ICL hoog op inzet, zijn recycling en circulariteit.

Het bedrijf werkt nu al met hernieuwbaar rioolwater als fosfaatbron en zorgt voor hergebruik van grondstoffen, om waar mogelijk bij te dragen aan de circulaire economie.

Geen kans voor schimmels Het laatste speerpunt waar ICL op inzet, zijn de wetting agents. Van Wijhe legt uit: ‘Het gebruik van alle middelen naar nul brengen is een uitdaging op zich, maar ook water zal een issue worden. Het zal niemand ontgaan zijn dat we twee zeer droge jaren achter de rug hebben.

Wil je daar goed op inspelen, dan kun je jaarrond wetting agents gebruiken. In de zomer helpt een wetting agent de bodem om vocht vast te houden en optimaal te benutten. En in de winter moet de bodem juist water afvoeren en droog liggen, zodat schimmels geen kans hebben. Als je daarvoor zorgt, ben je al een heel eind op weg om schimmels te voorkomen.

Voeg daar wat nuchter nadenken aan toe en je hebt een goede basis om door te pakken met duurzaamheid.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32279/het-nieuwe-gezicht-voor-sport-en-groen-van-icl

www.greenkeeper.nl

23

Help, kraaien teisteren mijn golfbaan Engerlingen en emelten dit jaar al vroeg actief Van Limburg en de regio Den Haag tot Friesland: uit het hele land komen al meldingen binnen van sportvelden en golfbanen waar kraaien en andere vogels forse schade veroorzaken. Dat begon al in januari. Doordat we een zachte winter hebben gehad met relatief hoge temperaturen, zijn engerlingen dit jaar erg vroeg actief. ‘De grootste crux zit hem in de temperatuur’, legt Ad van Bruggen van Biocontrole uit.

Auteur: Nino Stuivenberg

24

1/2020

2 min. leestijd

ACHTERGROND

‘De grootste crux zit hem in de temperatuur’ Ad van Bruggen

Medio januari kreeg de redactie van Greenkeeper een e-mail van Harm de Roo, werkzaam voor de gemeente De Fryske Marren.

‘Met verbazing kwam ik vanmorgen tot de ontdekking dat de kraaien weer hevig te keer gaan op onze voetbalvelden’, schreef hij. ‘Er zijn weer volop engerlingen verkrijgbaar waar ze zich te goed aan doen.’ Navraag bij Ad van Bruggen (Biocontrole) leert ons dat de Friese gemeente momenteel niet de enige is die hier last van heeft. Sterker nog, het probleem speelt in heel Nederland. Van Bruggen: ‘Overal is nu al activiteit te zien. Op beurzen zijn al regelmatig mensen naar mij toe gekomen met foto’s van schade. Het leeft behoorlijk.’

Biocontrole

Eiwitrijk voedsel Nu wordt die overlast geweten aan engerlingen en emelten, maar de grote schade die ontstaat wordt natuurlijk veroorzaakt door vogels. De vogels zijn, net als dassen en mollen, op zoek naar eiwitrijk voedsel. Vooral kraaien, kauwen en roeken zijn momenteel boosdoeners, terwijl in de regio Den Haag meeuwen de sportvelden weten te vinden. Spreeuwen en scholeksters pikken ook, maar geven weinig schade. Van Bruggen: ‘Voor vogels is in het buitengebied nog weinig voer te vinden, en omdat het januari is, staan de bomen ook nog kaal. Ze moeten dus op zoek naar andere plekken om hun voedsel te vinden. Uit hun geheugen weten ze nog dat er op de groene voetbalvelden iets te halen valt, en dus zoeken ze daar hun heil. Eenmaal geland op het voetbalveld, horen ze en voelen ze aan hun poten dat er onder de grond iets beweegt en dat er aan de wortels van de grasplant geknaagd wordt. Dus beginnen ze op onze sportvelden te pikken naar voedsel.’ En dat zorgt voor losliggende zoden en gaten in de grasmat.

Snel herstellen Voor gemeenten en golfbanen die met foeragerende vogels te maken hebben, heeft Van Bruggen slecht nieuws. ‘Je kunt er op dit moment eigenlijk niets aan doen’, zegt hij eind januari. ‘De bodemtemperatuur is voor

‘Je kunt er op dit moment helaas niets aan doen’

Omdat zich in februari geen vorst meer aangediend heeft, kunnen emelten in de loop van maart ‘gewoon’ weer bestreden worden. engerlingen en emelten hoog genoeg om in de bovenste grondlagen te kunnen overleven, maar tegelijkertijd te laag (onder de 10 graden Celsius, red.) om ze biologisch te kunnen bestrijden met aaltjes. En bestrijden met chemische middelen mag niet meer.’ Hij heeft wel advies. ‘Ik adviseer in deze periode om de schade zo snel mogelijk te herstellen. En rollen van de mat is een optie. Je maakt daarmee de grond wat harder, waardoor vogels minder schade achterlaten. Verder is er niet zoveel aan te doen.’

Ook als er nu nog nachtvorst komt, zal dat niet tot massale sterfte onder engerlingen en emelten leiden, volgens Van Bruggen. ‘Engerlingen zorgen dan gewoon dat ze wat dieper in de grond zitten en kunnen langere tijd zonder voedsel. Ook emelten trekken zich terug en zodra de vorst over is, komen ze weer boven om te eten. Slechts een klein percentage van de jongste engerlingen gaat dood, maar het overgrote deel zal dieper gaan zitten.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32335/help-kraaien-teisteren-mijn-golfbaan

www.greenkeeper.nl

25

NGA-Nieuws

Woord voorzitter…

Als je bij de oogarts vandaan komt met de diagnose 20/20 vision, dan ben je happy. 20/20 vision betekent namelijk dat je optimaal en helder kunt zien.

Ik hoop dat jullie ook een goed zicht hebben op 2020. Heb je jouw plannen en doelen al omschreven zodat je een visie hebt voor het komend jaar? Heb je je persoonlijke doelen omschreven? Heb je jezelf ambities opgelegd voor het baanonderhoud? En heb je de visie en doelen ook smart gemaakt en besproken met al je collega’s, zodat de plannen haalbaar en de stappen duidelijk zijn? Een omschrijving van je visie brengt je namelijk rust gedurende het jaar en geeft een voldaan gevoel aan het einde van het jaar, als je beseft dat de doelen gehaald zijn.

20/20-visie van de NGA Continueren/verbeteren van wat er is: • Regiodagen, Pro Turf Care, Golfwedstrijd, NGA-pagina’s in Greenkeeper, IPM-dagen, Golf & Groen Symposium,Vakdag, Kennis delen en stimuleren, Samenkomen,Verbroederen, Relevant zijn.

Boven op deze al uitdagende doelstellingen zijn er nog wat extra ambities die we gaan oppakken; we hebben namelijk twee enquêtes op stapel staan.

• De eerste enquête is voor onze greenkeeper- en fieldmanagercollega’s die niet lid zijn van de NGA. Deze enquête moet ons inzicht verschaffen en in staat stellen om meer leden te werven, waardoor de NGA relevanter wordt en nog meer invloed krijgt in onze branche.

• De tweede enquête gaat over onze jaarlijkse golfwedstrijd. Hoewel ik vind dat dit een goed initiatief is, kan het nooit kwaad om te kijken wat onze achterban ervan vindt.

De Green Deal staat vanzelfsprekend weer hoog op de agenda. We hebben de 2019 Green Deal 1.0 achter ons gelaten; de Green Deal 2.0 komt eraan. De exacte aanpassingen en consequenties worden bekendgemaakt zodra deze helemaal duidelijk zijn. Wel is al redelijk helder hoe het er ongeveer gaat uitzien: • IPM wordt belangrijker dan ooit (werken met IPM en registreren hoe jouw IPM-invulling eruitziet worden een must).

Misschien had je jouw 20/20-visie al gereed, misschien niet. Misschien moet je jouw visie aanpassen na het lezen van de Green Deal-IPMaankondiging, of misschien heb je moeite met het formuleren van die visie. In al deze gevallen zou ik je willen vragen je ervaringen te delen met collega’s. Durf zo nodig hulp te vragen als het even niet lukt. Want alleen ga je sneller, samen kom je verder.

Jannes Landkroon Voorzitter NGA 2018-heden

Stage lopen in Ierland?

Nieuwe lidmaatschapsvorm Heb je een collega die jonger is dan 23 jaar? Meld hem of haar dan aan als NGA-lid en ontvang beiden een presentje.

Groei mee, ontwikkel jezelf!

Met Pro Turf Care naar Ierland in mei?

Ben je jonger dan 23 jaar, dan ben je gratis lid van de NGA. Wil je het vakblad ook ontvangen, dan betaal je € 27,50 per jaar.

Waar: Mount Juliet Resort in Co Kilkenny – Ierland Toernooi: Dubai Duty Free Irish Open Wanneer: 24 mei tot en met 31 mei 2020 Informatie: Pat O’Reilly, course manager, poreilly@mountjuliet.ie

Lidmaatschapsvorm

Stemrecht

Incl. blad

Excl. blad

Juniorlid - tot 23 jaar ja € 27,50 € 0,00 Lid ja € 72,50 n.v.t.

Begunstiger nee € 72,50 € 52,50

Aanmelden doe je via www.ngagolf.nl

2020 - #STERKTEAM - 2020 Naast ons gewone NGA-beleid voeren we elk jaar een extra thema.

2019 stond in het teken van #Trots. In 2020 is het thema #SterkTeam.

Bij het fonds Pro Turf Care (ter bevordering van vakinhoudelijke ontwikkeling) kun je financiële ondersteuning aanvragen voor je reis. Heb je interesse? Meld je dan aan voor deze stage (poreilly@mountjuliet.ie) én stuur je aanvraag voor ondersteuning door PTC naar ptc@ngagolf.nl.

Steijn Nijman – doelbewust NGA-juniorlid De NGA interviewt haar (nieuwe) leden, met als doel elkaar te leren kennen en te inspireren.

Auteur: Monique Madsen Hoe ben je in aanraking gekomen met het greenkeepersvak?

Toen ik vier jaar was, ging ik samen met mijn vader golfen bij Hooge Graven Golfclub Ommen. Naast het spelen op de baan vond ik het ook mooi om te zien hoe de greenkeepers op de maaiers rondreden en met andere machines werkten, en hoe de bomen werden geveld door een grote machine. Toen ik twaalf jaar was, verhuisden we naar Winterswijk en ging ik bij de Golf & Country Club Winterswijk golfen; ik speelde competitie. Ook daar sprak ik weer met de greenkeepers en dacht ik: ik wil later ook greenkeeper worden.

Vertel eens iets over jezelf. Wat zijn bijvoorbeeld je activiteiten naast je werk?

Ik ben net achttien jaar, heb mijn trekker- en autorijbewijs en ga binnenkort op voor het aanhangerrijbewijs. Ik zit in het tweede jaar van het Zone.college in Almelo, studierichting groen en cultuurtechniek. Na overleg met Martin Vrieze, hoofdgreenkeeper Golf & Country Club Winterswijk, bleek dat dit de beste vooropleiding was als ik greenkeeper wilde worden. Daarna wil ik nog graag de greenkeepersopleiding volgen bij IPC Groene Ruimte. Erg veel vrije tijd heb ik niet. Ik moet ongeveer vierenhalf uur per dag met de trein reizen van Winterswijk naar Almelo.

Als ik ’s avonds thuiskom, staan leren en opdrachten maken op het programma. Als ik vrije tijd heb, spreek ik af met vrienden en om de veertien dagen help ik mijn oom op de manege in Ommen.

Wanneer en waarom ben je lid geworden van de NGA? Ik ben nog maar pas juniorlid, maar kreeg al wel het blad Greenkeeper.

Daarin staan veel mooie artikelen. Ik wilde al graag lid worden en omdat het juniorlidmaatschap werd ingevoerd, besloot ik dat te doen. Het was ook naar aanleiding van een artikel in het blad Greenkeeper dat ik geholpen heb tijdens het Belgian KnockOut (BKO) 2019. Dat was erg leerzaam en leuk; ik heb daar ook jonge greenkeepers leren kennen met wie ik een leuk contact had. Doordat ik lid ben van de NGA, kan ik gebruikmaken van het Pro Turf Care-fonds. Het is mijn droom om stage te mogen lopen bij de greenkeepers van St. Andrews en te helpen bij de Ryder Cup/Solheim Cup. Maar eerst moet ik nog veel leren om een goede greenkeeper te worden. Dit voorjaar ga ik een buitenlandse stage lopen bij de greenkeepers van Winstongolf in Duitsland. Mijn ervaringen tijdens deze stage zal ik delen met alle NGA-leden.

Hoe zou je (jonge) mensen motiveren om greenkeeper te worden?

Door hun te vertellen wat ik zelf heb meegemaakt in mijn stageperiode op de golfbaan. Ik ben heel goed begeleid door Martin, mocht veel leren en zat in een leuk team. En het mooie aan het greenkeeperswerk is dat het zo afwisselend is. Je bent iedere dag buiten, geen dag is hetzelfde, je bent lekker vrij, maar werkt toch met een team om de holes en baan zo goed mogelijk voor elkaar te krijgen, zodat de golfers tevreden zijn. Die afwisseling is erg leuk.

Wie is je grote voorbeeld, op wie ben jij trots?

Mijn grote voorbeeld is wel Martin Vrieze en zijn team.

Ik mocht zoveel verschillende dingen doen en iedereen was altijd bereid om mij te helpen. Daarnaast zijn Joost Luiten en Anne van Dam mijn grote golfvoorbeelden.

Vanaf 18 mei 2020 ga ik een buitenlandse stage lopen bij Winstongolf in Duitsland.

Joost en Anne worden beiden gesponsord door die baan en ik hoop ze op de baan tegen te komen en met ze te mogen spelen. Ik zou dan graag willen weten hoe zij de buitenlandse golfbanen vinden in vergelijking met de golfbanen in Nederland, en waar wij greenkeepers op zouden moeten letten bij het onderhouden van de golfbaan.

Hoe zouden jouw collega’s/medestudenten je omschrijven?

Als iemand die altijd gemotiveerd, vrolijk en enthousiast is, makkelijk praat met iedereen, altijd zijn afspraken nakomt, van werken met zijn handen houdt, het fijn vindt om buiten te werken, veel wil leren, netjes werkt en oog heeft voor detail, flexibel is en het leuk vindt om zelfstandig te werken, maar ook in een team.

Heb je een lijfspreuk?

Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd.

Wat moet de lezer bijblijven na het lezen van dit interview?

Als golfer weet ik dat er toch altijd spelers zijn die de greenkeepers maar lastig vinden. Ik zou willen dat deze mensen bedenken: als de greenkeepers er niet iedere dag voor zorgen dat de baan er zo mooi bij ligt, hebben zij nog meer om te klagen. Dus een beetje respect voor de greenkeepers zou mooi zijn.

Het hele jaar 2020 is het NGA-thema #SterkTeam.

Wat zijn volgens jou de drie grootste kwaliteiten van een sterk team?

• Plezier in je werk.

• Respect voor je collega’s en van je collega’s.

• Goed met elkaar communiceren, niet om de dingen heen draaien, maar altijd eerlijk zijn.

De duurzame oplossing voor padmaterialen

GRANIET IMPORT B

E

N

E

L

U

X

B

V

De Enk groen & golf... de Vernieuwers

G O L F O N D E R H O U D | 2.O De toekomst van golfonderhoud Golfbaanonderhoud van de toekomst_

een

drone

die

maait, meet en mest_ snel, stil

en

schoon_

idee

van

de Enk_ ver weg?_ dichterbij dan je denkt_ en als het zover

is_

is

de

Enk

de

eerste om ‘m te produceren en in te zetten_ intussen blijven nen

we

stevig

met op

onze de

be-

grond_

houden we die passie voor groen_ in

lopen

techniek_

we

voorop

blijven

we

gedreven in vakmanschap_ vandaag_ morgen _ altijd.

De vernieuwers van De Enk groen & golf Meer weten over de Vernieuwers?

T:

0317-72 70 00 (Gerar d van der Werf)

www.deenkgroenengolf.nl info@deenkgroenengolf.nl

NGA-Nieuws

Bezoek aan de Europese greenkeepersbeurs in Harrogate en de JCB Golf and Country Club Dit jaar was het om organisatorische redenen helaas niet mogelijk om met de NGA in een grote bus naar de BTME-BIGGA Exhibition te gaan. Het was dus mazzel voor de vijf greenkeepers, een groundsman en twee man van Pols Groep uit Zuidland dat ze toch op pad konden naar Harrogate. Het was superinteressant en leuk. Zelf zit ik al een poos in het wereldje, dus ik trof veel bekenden op de beurs.Verder waren er noviteiten en bestaande machines te zien, en we konden vooral veel kletsen over greenkeeping in een prettige setting.

De tweede en laatste dag gingen we op bezoek bij de JCB Golf and Country Club. Dit is een prachtige, nog jonge golfbaan, waarin de JCB-fabriek geĂŻnvesteerd heeft en waar alleen op uitnodiging gespeeld mag worden. We kregen een rondleiding in golfbuggy's door de coursemanager, een enthousiaste open knul. Daarna speelden we nog zoveel mogelijk holes, om vervolgens tevreden de boot te halen. Bedankt Pols, voor de organisatie en gastvrijheid. Het was me een genoegen.

Ik hoorde het gerucht rondzingen dat er in januari volgend jaar mogelijk weer een grote trip naar Harrogate verzorgd wordt door de NGA en sponsor Pols Groep om de greenkeepersbeurs daar te kunnen bezoeken. Als toegewijde greenkeeper moet je hier echt naartoe, vind ik.Veel te weinig greenkeepers nemen een paar dagen vrij om met een eigen bijdrage hieraan deel te nemen. Trouwens: de werkgevers mogen er ook best een steentje bijdragen. Hun personeel komt terug met uitstaande oogkleppen en frisse zin, om er vervolgens in het nieuwe jaar weer tegenaan te gaan.

Arjen Bosschaart, Domburgsche Golfclub

Folders NGA en PTC gereed Het is de doelstelling van de NGA om meer vakgenoten te bereiken en, nog mooier, om ze te binden aan de NGA, om de kennisdeling nog breder te onderhouden. Uit onderzoek is gebleken dat een papieren en digitale folder een slim marketingmiddel is om aandacht voor het vak en de NGA te vragen en te krijgen.

De beide folders, een over de NGA en een over het Pro Turf Care-fonds, zijn digitaal in te zien (zie de website www.ngagolf.nl). Een papieren versie is op te vragen via info@ngagolf.nl, om te worden verspreid door de leden, sponsors en de vele NGA-commissieleden.

NGA-sponsorlijst De NGA kan niet zonder leden en ook niet zonder sponsors. Gelukkig hebben we bij de NGA vele sponsors uit verschillende branches, zoals: Golfbaantoebehoren en overall leveranciers: Dutch Golf-Supplies, Duchell, Eurofins, Xpert4Growth, Husqvarna, Oxland, ProGrass, Range King,Vitagro, Liber Greenkeeping.

Golfbaanaanleg en -onderhoud en consultancy: A.H.A. de Man, Buiting Advies, De Enk Groen&Golf, Grasjan, Has Kennis Transfer, I.P.C. Groene Ruimte, J. de Ridder, Jos Scholman, Mobarn, NGF, NLadviseurs, Praktijk Centrum Sport & Golf ,VGR Groep, Vos Golf en Sport BV, Oosthoek Groep.

Graszaden: Barenbrug Holland, DLF

Meststoffen/gewasbescherming/bezandingsmateriaal: Bayer Environmental Service, Compo Expert, Culterra Holland BV, DGP Getros Handelsonderneming, Heicom, Heron4Green Synergy4Green, ICL Specialty Fertilizers, Koers, GreenMix, Aqua-Aid. Beregening: Aquaco, Bas van Oosterhout, Smits Leading Water Solutions, Verhoeve Watertechniek.

Machines: Belrobotics, C. v.d. Pols & Zn, DBS Maaitechniek, Gebr. Bonenkamp, GKB Machines, Jean Heybroek, Milati Grass Machines, Kraakman Perfors B.V., Maredo, RDM Parts.

Kleding (PBM), gereedschap, mest en graszaad: Vitagro,Vos Capelle.

Een brug tussen innovatieve producten en behoeftes in de markt Nieuwe speler is op zoek naar innovaties die bij multinationals onder de radar blijven Bion International BV is een jong, flexibel netwerkbedrijf op het gebied van meststoffen­ en biostimulanten. De naam ‘Bion’ staat voor ‘biologisch’ en ‘innovation’. Het bedrijf heeft wereldwijd antennes en slaat een brug tussen­productie-initiatieven en de behoefte in de markt aan biostimulanten, biologische gewasbeschermingsmiddelen en speciale meststoffen. Aan het roer staan zeer ervaren ondernemers, die hun sporen hebben verdiend bij multinational ICL. Oprichters John Feyaerts uit België en Nederlander Fred Bosch zijn

John Feyaerts en Fred Bosch hadden een lange carrière bij ICL, de fabrikant die wereldwijd meststoffen produceert op basis van unieke mineralen en productiemethoden. Zo leidde Bosch het hoofdkantoor van ICL Specialty Fertilizers in Nederland en was Feyaerts 31 jaar country manager Benelux. In 2017 verlieten zij ICL en vonden ze elkaar achter de schermen.

Bosch wilde iets doen met zijn contacten in de meststoffenwereld. Nog datzelfde jaar werkte hij een concept uit om een nieuw bedrijf te starten. In 2018 besloot Feyaerts in te stappen en aan het eind van dat jaar richtte hij in België zijn eigen vennootschap op. In 2019 zag Bion Benelux BV officieel het levenslicht. Bosch en Feyaerts zijn de bestuurders. Daarnaast hebben ze ook nog een Chinese en een Spaanse partner.

razend enthousiast over hun bedrijf en de legio mogelijkheden die nog braak liggen.

Auteur: Sylvia de Witt

30

1/2020

De Bion Holding BV, die al deze bv’s verenigt, is in feite een netwerkstructuur van zeer ervaren, super enthousiaste ondernemers die allemaal zowel eigenaar als bestuurder zijn. Dit concept lijkt aan te slaan, getuige de uitbreiding die binnenkort verwacht wordt.

Bion wil niet alleen een netwerk in de wereld zijn, maar ook als bedrijf zélf. “Als klein bedrijf heb je dan een voorsprong omdat je snel kunt handelen. Wij willen gewoon flexibel en wendbaar zijn en een grote persoonlijke verantwoordelijkheid dragen.’

Intermediair Bion Benelux en Bion International BV zijn nu nog gevestigd in Beuningen, maar in de nabije toekomst wordt waarschijnlijk uitgeweken naar Wageningen. Daar zit veel kennis door de aanwezigheid van ‘s werelds beste landbouwuniversiteit; daarmee kunnen dan korte innovatielijnen onderhouden worden.

Het netwerkbedrijf richt zich op speciale meststoffen (zie kader), die een brede waaier beslaan van producten voor de land- en tuinbouw en het openbaar groen. Het zijn gecontroleerd vrijkomende, traag werkende en wateroplosbare NPK-meststoffen in verschillende samenstellingen, al dan niet aangevuld met biostimulanten, sporenelementen en additieven. Het assortiment zal in de toekomst worden uitgebreid met diverse hoogwaardige

ADVERTORIAL Diverse speciale meststoffen Het diverse gamma bestaat uit een breed scala van producten voor land- en tuinbouw en openbaar groen.

1 Wateroplosbare NPK-meststoffen in verschillende samenstellingen, al dan niet aangevuld met biostimulantcomponenten, sporenelementen en additieven. Hierbij kan maatwerk geleverd worden.

2 Gecoat N (PCU). Deze innovatieve fabrikant biedt de hoogste PCU-analyse aan, namelijk 45-0-0, met een werkingsduur van 2-3 maanden bij 21C°.

3 Gecoat kaliumnitraat (PCNK, 12-0-43) met verschillende werkingsduur.

4 Volledig sortiment traagwerkende en gecontroleerd vrijkomende meststoffen, evenals wetting agents voor openbaar groen, sport en golf. De producten op basis van MU (methyleenureum) zijn zorgvuldig gekozen op basis van fijnheid, stofvrijheid en snelle dispersie bij gebruik op kortgemaaid gras op greens en tees. Elke fijne korrel (0,6-1,5 mm) bevat NPK, MgO en variabele gehalten sporenelementen, evenals de eigen biostimulant/aminozuren: Stymbion.

5 Het assortiment zal in de toekomst uitgebreid worden met diverse hoogwaardige blends met gecoate NPK en ongecoate NPK, aangevuld met gecoate N voor diverse vollegrondtoepassingen. blends, gebaseerd op gecoat NPK, gecoat N en ongecoat NPK, voor diverse vollegronds toepassingen.

‘Wij kennen over de hele wereld partijen die graag op de hoogtechnologische agrarische markt van Nederland en België willen komen’, legt Bosch uit, ‘maar niet de intentie hebben om hier een eigen verkoopteam op te zetten.

Wij kunnen voor hen een intermediair zijn. De kennis van onze netwerken om deze producten in diverse landen in de markt te zetten, is dus onze grote kracht.’

Nutricote Nederland is een belangrijk land als het gaat om het toepassen van gecontroleerd vrijkomende meststoffen. En er zijn mondiaal tal van fabrikanten met dergelijke producten die weinig marktaandeel hebben op de Benelux markt,

maar wel interesse hebben in deze markt.

Zo’n fabrikant is het Japanse Arysta LifeScience met het product Nutricote. Nutricote heeft een sterke reputatie in Amerika, Japan en Australië, maar is in de Benelux nooit doorgebroken.

Arysta LifeScience investeerde hier weliswaar in verkoop, R & D en marketing, maar nooit in een distributiestructuur.

Feyaerts wist al langer dat Nuticote van Arysta een goed product was. ‘Wij zijn voor Arysta nu distributeur voor de Benelux, om deze zaak hier van de grond te krijgen. Het is nu aan ons om ervoor te zorgen dat Nutricote een goede positie krijgt in de Benelux.’

Nutricote is één van de pioniers op het gebied van gecontroleerd vrijkomende meststoffen.

Het werkingsprincipe is niet anders dan dat van andere gecontroleerd vrijkomende meststoffen, alleen wordt de vrijgave niet geregeld door de dikte van de coating, maar door een ‘agent’ in de coating. Hierdoor heeft de coating voor elke werkingsduur dezelfde dikte. Het voordeel hiervan is dat de NPK-analyse ook voor elke werkingsduur hetzelfde is. En door de flexibiliteit en elasticiteit is deze coating ook beter voorspelbaar in extreme omstandigheden, dus bij zeer hoge en lage temperaturen. Uniek zijn Micro 12-10-10 + 2 MgO en sporen met een korrelgrootte van 1 tot 1,3 millimeter. Deze stoffen zijn veel fijner en bevatten veel meer korrels per gram dan andere stoffen die momenteel op de markt zijn en ideaal voor kleine potvolumes, pluggen en zaaitrays.

Feyaerts: ‘Andere innovaties van Arysta zijn dat gecoat kalksalpeter (CaN03) beschikbaar is met verschillende werkingsduur, en de beschikbaarheid van gecoat kalisulfaat. Beide stoffen zijn uniek in de markt voor de boomkwekerij en perk- en potplantenbedrijven.’

Eigen productie Bion International opereert wereldwijd. De ondernemers van Bion kennen de wereld van meststoffen en gewasbeschermers zo goed, dat ze deze schakelingen kunnen maken. Bosch vindt het interessant dat ze voorheen een multinational vertegenwoordigden, maar nu zelf als kleine ondernemer opereren.

Bosch: ‘Wij hebben bij een groot bedrijf met een miljardenomzet gewerkt, maar willen nu als kleine onderneming inspelen op de vraag van Nederlandse distributeurs in Nederland, die niet altijd over de hele wereld contacten hebben. Zij willen weleens een alternatieve partij aan tafel hebben, niet alleen de grote multinationals.’

‘We willen juist ook alternatieve partijen aan tafel hebben’

Bion International zit in de initiële fase. Het eerste jaar is besteed aan het opzetten van de onderneming; daarna werden producenten en partners gezocht. Nu zijn de ondernemers van Bion bezig om in de diverse marktsegmenten klanten te zoeken. ‘De mogelijke vervolgfase is dat we ook een eigen productie gaan opzetten van heel specifieke middelen, waarmee we ons kunnen onderscheiden’, vervolgt Bosch.

‘We kunnen deze zelf ontwikkelen, of samenwerkingsverbanden aangaan met bedrijfjes die hiermee bezig zijn.’

Distributie en opslag Bion gaat met zijn klanten werken op basis van een zekere selectiviteit en exclusiviteit.

Multinationals hebben een dealerstructuur nodig om breed te distribueren. Als gevolg van onderlinge dealerconcurrentie is de marge daardoor beperkter, maar ze krijgen wel alle service.

Feyaerts: ‘Wij draaien het om: onze servicemogelijkheden zullen aanvankelijk mogelijk minder zijn dan die van een multinational, maar wij kunnen wél lagere overheadkosten garanderen, waardoor wij een overeenkomst kunnen bieden met een ruime marge. Distributieorganisaties worden groter in Nederland, volumes worden belangrijker, maar ten koste van de marges. Wij zijn intermediair en hebben hier momenteel nog beperkte opslag, maar zullen ooit een buffer moeten creëren, waarbij ook logistiek en warehousing om de hoek komen kijken. Maar wij staan er ook voor open om een distributeur, als die groot genoeg is, producten onder zijn eigen naam te laten produceren met een eigen verpakking. Anderzijds bouwen wij verder aan onze eigen merken die we in de markt bekend willen maken. Het zal een tweespan worden:

www.greenkeeper.nl

31

WAT U VAN ONS KUNT VERWACHTEN Deskundig advies, aanleg en onderhoud van uw beregeningsinstallatie. Wij bieden kwaliteit en betrouwbaarheid wat bij een beregeningssysteem van groot belang is.

Service staat hoog in het vaandel, daarom zijn wij 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar om u te woord te staan.

MEER DAN 25 JAAR ERVARING Wij beschikken over jarenlange ervaring, kennis en goed opgeleide medewerkers.

Daarom kunnen wij u op het gebied van beregeningstechniek een ontwerp of advies van uw beregeningsinstallatie op maat verzorgen. Hierbij horen het leveren, installeren, service en het onderhoud aan uw beregeningsinstallatie tot de mogelijkheden.

Verder installeren en onderhouden wij ook diverse pompinstallaties.

www.basvanoosterhout.nl

Vos Capelle Heb jij dezelfde drive?

ADVERTORIAL

Werkingsduur (dagen/25C°)

40-70-100-140

180-270-360

18-6-18 + 2 MgO + TE

Nutricote Total

25 kg

15-9-10 + 2 MgO + TE

Nutricote Total

25 kg

13-11-13 + 2 MgO + TE

Nutricote Total

25 kg

10-8-18 + 2 MgO + TE

Nutricote Total “High K”

25 kg

12-10-10 + 2 MgO + TE

Nutricote Total Micro

10 kg

2-0-38

Nutricote (gecoat SOP)

25 kg

12-0-0 + 23 CaO

Nutricote (gecoat CN)

25 kg

40-0-0

Meister (gecoat ureum)

20 kg

en veilig omdat het geen chloride, natrium of andere verontreinigingen bevat. Het gebruik ervan wordt aanbevolen op momenten dat een gewas een grotere stofwisselingsactiviteit heeft en daardoor een grotere energiebehoefte, zoals bij het kiemen, verplanten, bij de bloei, vruchtzetting en vruchtrijping, en om stresssituaties in het algemeen te verlichten. Stymbion geeft de plant grotere weerstand en meer veerkracht bij ongunstige groeiomstandigheden en zorgt voor een sneller herstel.

Het is het enige product in de hele markt dat alle twintig essentiële aminozuren heeft in één oplossing. Nou, dat zegt toch wel wat’, besluit Feyaerts.

Nutricote (CRF), gecontroleerd vrijkomende meststof

STYMBION – UNIEKE BIOSTIMULANT MET ALLE 20 ESSENTIËLE AMINOZUREN IN DE OPLOSSING Stymbion is een biologisch product, natuurlijk en gecertificeerd voor de biologische teelt. Het is onschadelijk en respectvol en beschermend voor mens en milieu.

1. Het gebruik wordt aanbevolen op momenten dat een gewas een grotere stofwisselingsactiviteit heeft en daardoor een grotere energiebehoefte, zoals bij het kiemen, verplanten, bij de bloei, vruchtzetting en vruchtrijping, en om stresssituaties in het algemeen te verlichten.

2. Geeft de plant grotere weerstand en meer veerkracht bij ongunstige groeiomstandigheden en zorgt voor een sneller herstel.

3. Zorgt voor betere werking van gewasbeschermingsmiddelen en vermindering van mogelijke negatieve neveneffecten van de toegepaste behandelingen.

enerzijds merknamen van Bion, anderzijds volumematig onder de merknaam van een distributeur.’

Stymbion Stymbion is een product waarvan Bion International wereldwijd de exclusieve rechten heeft en dat onder eigen naam zal worden uitgebracht. Feyaerts is er razend enthousiast over. ‘Deze biostimulant is afkomstig van een Spaanse producent en écht uniek van samenstelling, doordat het alle twintig essentiële vrije aminozuren bevat. In Nederland is het product inmiddels geregistreerd, in België is de registratie aangevraagd. Stymbion is een honderd procent natuurlijk product, dat kan worden toegepast in alle land- en tuinbouwteelten en in verschillende groeistadia. Het is zeer effectief

Bion Benelux BV Dijk 45 6641 LA Beuningen Contactpersoon: John Feyaerts T: +32 483 343456

Be social Scan of ga naar: www.boom-in-business.nl/article/31787/intermediair-tussen-fabrikanten-en-markt

BLADTOEPASSING: Gebruik 200 tot 300 ml/100 l water (0,2-0,3%). Zorg dat de spuitvloeistof de gehele plant goed raakt.

BODEM-/WORTELTOEPASSING: 4 tot 6 l/ha aan het einde van de irrigatie

www.greenkeeper.nl

33

Surfactants Biostimulants Special Products aquaaid.eu Sport & golf exclusief via

In elk seizoen

Uw partner in meststoffen 34

1/2020

www.pure4green.com

Op elke golfbaan die wij bezoeken, zien we wel kleine innovaties waar andere greenkeepers iets van kunnen leren. Simpele, praktische oplossingen die met een flinke dosis boerenverstand en huisvlijt zijn gefabriceerd. Dit jaar beginnen we daarom met de rubriek ‘Green hacks’, waarin we deze ideëen verzamelen.

Nicolas de Schutter (golfclub Drie Eycken) bijt het spits af: zijn green hack is een zelfgemaakte inveegborstel.

Auteur: Nino Stuivenberg

Effectief zand invegen voor zes tientjes Green hacks: meer doen met minder middelen Nicolas de Schutter, hoofdgreenkeeper op golfclub Drie Eycken en afgelopen jaar genomineerd als Greenkeeper of the Year, benaderde ons afgelopen december zelf met het idee voor deze nieuwe rubriek. Hij merkt dat er op het gebied van kennisdelen nog veel terrein te winnen is in Nederland en België. Waar het in Engeland en de Verenigde Staten heel gewoon is om ideëen met elkaar uit te wisselen, staat die denkslag in de Benelux nog in de kinderschoenen. Het idee voor een nieuwe rubriek was daarmee geboren: ‘Green hacks’ – zelfbedachte ideeën waar greenkeepers op een andere golfbaan ook profijt van kunnen heb ben. Om het goede voorbeeld te geven, licht De Schutter in deze uitgave zelf als eerste een green hack uit.

Knutselen De Schutters idee is een ‘goedkope’ inveegborstel die je met beperkt budget kunt samenstellen. Hij vertelt: ‘Ik heb zelf in het verleden regelmatig wat bij elkaar geknutseld, omdat het budget het niet toeliet om een geavanceerde en specifieke machine te kopen. Zo heb ik een aantal jaar geleden, toen ik werkte als greenkeeper op golfclub Breendonk in België, een inveegborstel in elkaar geknutseld, en het resultaat was super. Ik heb een sleepmat gemaakt omdat er geen budget was voor

de duurdere variant. Voor een kleine 60 euro maakte ik een sleepmat om zand in te borstelen na het prikken. Ik wilde een sleepmat maken die licht genoeg was om zelf te tillen en de borstels mochten zeker niet te veel stress opleveren voor de grasplant.’

Benodigdheden Het resultaat van De Schutters knutselwerk is op de foto bij dit artikel goed te zien. Voor de montage van zo’n insleepmat heb je een aantal dingen nodig: • een stevige pallet; • negen borstels. De Schutter heeft gekozen voor medium-harde kokosborstels, maar andere varianten zijn ook mogelijk; • schroeven om de borstels te monteren; een stevig touw; • een zak zand, om bij het vegen op de pallet te leggen om stuiteren te voorkomen.

Met die benodigdheden ben je er klaar voor. De goedkope borstel geeft een prima effect, aldus De Schutter. ‘Het resultaat na het vegen is even goed als bij een duurdere borstel.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32420/effectiefinvegen-voor-zes-tientjes

Nicolas de Schutter

DEEL JE IDEËEN Heb je net als Nicolas de Schutter ook een green hack voor golfbanen die je wilt delen met andere greenkeepers? Laat het ons weten! Stuur een e-mail met je idee naar nino@nwst.nl en wellicht komt jouw idee de volgende keer aan bod in deze rubriek.

www.greenkeeper.nl

35

Autonome maaiers, wen er maar aan Toro heeft de introductie aangekondigd van Geolink, een lijn met nieuwe autonome technologie. De Amerikaanse machinefabrikant ziet 2020 als het juiste moment om nog meer op autonome machines in te zetten. De technologie is immers beter, sneller en betaalbaarder dan ooit en ook greenkeepers staan er meer voor open. De eerste machine met Geolink is de Toro Multi Pro 5800. De Multi Pro 5800 is een spuitmachine die uitgerust is met Geolink AS (auto-stuur). Geolink wordt niet alleen ingezet op de nieuwe Multi Pro, maar ook op maaiers. Op de GIS, eind januari, werden al conceptversies van de Reelmaster en Greensmaster met Geolink getoond. En, zoals op de foto te zien is, dat ziet er wat anders uit dan we gewend zijn.

36

1/2020

www.greenkeeper.nl

37

Tupoleum-geurpalen op een golfbaan.

Als een konijn dat in de koplampen kijkt Biologisch verdrijven van plaagdieren: werkt het?

Het is de nachtmerrie van elke terreinmeester: je komt er bij de inspectie van een sportveld of golfbaan achter dat plaagdieren gegraven hebben en daarmee flinke schade hebben aangericht. Wat doe je ertegen? Een relatief nieuw verdrijvingsmiddel is Tupoleum, dat dieren biologisch met geur zou verdrijven. We vroegen een sportveldbeheerder en een greenkeeper naar hun ervaringen met deze methode.

Auteur: Nino Stuivenberg

Het verdrijven van dieren met geurmiddelen is zeker niet nieuw. Boeren en kwekers gebruiken deze methode al decennialang om hun gewassen te beschermen. Het idee is simpel: als een dier een geur ruikt waardoor het zich opgejaagd voelt, zal het geen stap zetten in jouw territorium. Tupoleum werkt volgens hetzelfde principe. Tupoleum is een middel van het bedrijf Rail Road Systems. Die naam verraadt de oorsprong van deze verdrijvingsmethode: Tupoleum werd in eerste instantie gebruikt langs het spoornetwerk, om te voorkomen dat konijnen onder de rails zouden graven en taluds instortten. Maar er zijn natuurlijk meer toepassingen voor het product, bijvoorbeeld op sportvelden en golfbanen, waar konijnen nogal eens de kop opsteken. In enkele provincies is het daarom toegestaan om konijnen af te schieten als ze schade aanrichten aan gewassen. Het publiek is het daar niet altijd mee eens. Zo was er in 2017 grote verontwaardiging toen de Kennemer Golf- en Countryclub vergunning kreeg om drieduizend konijnen af te schieten.

Gaten in de middencirkel Wil je het diervriendelijker aanpakken, dan is

38

1/2020

Tupoleum een optie. Een sportveldbeheerder die ervaring heeft met deze methode, is Jan H. de Vries. De Vries is uitvoerder sportvoorzieningen voor de gemeente Steenwijkerland, een gemeente in het noorden van Overijssel.

Bij een natuurgrasveld in de gemeente, dat aan de rand van een bos ligt, komen al jaren konijnen op bezoek. Zij groeven regelmatig gaten rond de middencirkel, die de club dan weer moest vullen. De Vries werd door Vos Capelle getipt om Tupoleum te proberen.

‘Onder het motto: probeer het eens. Want zij hadden er ook nog geen ervaring mee’, zegt De Vries. ‘Maar ik sta altijd open voor nieuwe dingen en ik was toch op zoek naar een oplossing. De veldbeheerder vond het ook goed, dus zijn we een pilot gestart.’

In juli 2019 werden twaalf geurpalen neergezet rond het geplaagde veld. Bij de installatie van de padel was de geur goed te ruiken, zegt De Vries. ‘Het is een heel sterke geur. Het ruikt een beetje naar een asbak in de regen. Maar het schrikt de dieren wel af.’ De geur van de biologische samenstelling is namelijk intens voor dieren en werkt bedreigend. De stof is een combinatie van etherische oliën, tenside,

3 min. leestijd

ACHTERGROND Ook langs voetbalvelden wordt Tupoleum regelmatig ingezet.

‘Na een week of vier zagen wij effect’

repellenten en gedestilleerd water. Per geurzuil is er ongeveer een halve liter van dit spul nodig. De Vries raadt aan om de meegeleverde handschoenen ook echt te gebruiken bij het vullen van de palen. ‘Want die sterke geur blijft wel even hangen.’

Barrière vormen De hamvraag is natuurlijk of deze methode van bestrijding werkt. Bij het veld in Steenwijkerland wel, vertelt De Vries. ‘Na een week of vier zagen wij effect. Het duurt natuurlijk even voor de geur zich rond het veld verspreid heeft en een barrière heeft gevormd.

De konijnen kwamen er vervolgens niet meer overheen. We hebben nu geen last meer van konijnen en hun graverij op dit veld. Al weet je nooit honderd procent zeker of dat puur door het geurmiddel komt.’ Hij is dus positief gestemd over Tupoleum. Voetballers die het veld bespelen, hebben volgens hem geen last van de geur. ‘Als de zuilen eenmaal staan, is de geur weg. Voetballers klagen er niet over, terwijl ze dat bij het graven van konijnen natuurlijk wel deden.’

De Vries heeft het gebruik van Tupoleum zelfs al aangeraden bij een voetbalclub in de regio

Jan de Vries

gemeente Steenwijkerland

waar het onderhoud geprivatiseerd is. Zij hebben te maken met dassen. Die club heeft het middel overigens nog niet ingezet. Volgens De Vries kan dat weleens te maken hebben met het prijskaartje van Tupoleum. ‘Het kost ongeveer 1.400 à 1.500 euro om een veld te voorzien van geurpalen; dat is prijzig. Ik koop het rechtstreeks bij de fabrikant in. Daarnaast moet je de palen elk half jaar bijvullen om de

geurcyclus in stand te houden. Daar ben je nog geen uur mee bezig, maar het kost toch tussen de 300 en 400 euro per keer. Voor een geprivatiseerde vereniging is dat een serieuze kostenpost.’

Geen eenduidige resultaten Voor De Vries staat de werking van Tupoleum buiten kijf, maar de resultaten zijn niet overal

www.greenkeeper.nl

39

H O L L A N D S C H E

GREENKEEPING M A A T S C H A P P I J

, HGM

de specialist voor golfaccommodaties. onderhoud | aanleg | renovatie | hydroseeding beregening | groenprojecten

Wij staan voor kwaliteit en een scherpe prijs.

Oudendijk 94 | 4285 WL Woudrichem | + (0) 613967207 hans@hgmgolf.nl | www.hgmgolf.nl

Stralend en gezond gras

ICL introduceert Sierrablen Plus met Pearl®-technologie.

Onze premium gecontroleerd vrijkomende meststoffen Sierrablen Plus zijn nu nog beter. Pearl-technologie voegt een uniek, gerecycled fosfaat met continu afgifte toe aan Sierrablen Plus. Deze technologie zorgt voor aanzienlijk meer beworteling en een efficiënter gebruik van voedingsstoffen vergeleken met traditionele fosfaatbronnen. Gebruik Sierrablen Plus met Pearltechnologie voor sterk en gezond gras. Meer info: pearl.icl-sf.com/nl-nl Pearl® is an Ostara Nutrient Recovery Technologies Inc. registered trademark.

ACHTERGROND duidelijk. We vroegen ook een golfbaan in Noord-Holland, die liever niet bij naam genoemd wil worden, naar hun ervaringen met Tupoleum. De hoofdgreenkeeper aldaar vertelt dat zij ‘niet veel resultaat zagen’ van Tupoleum en ermee gestopt zijn. Waar dat aan ligt, weet hij niet, maar de stof had daar weinig effect. Mogelijk ligt die oorzaak in de grote oppervlakte van de golfbaan. Bij het sportveld in Steenwijkerland werden liefst twaalf geurpalen rond één veld geplaatst. Plaats je minder palen, dan is de geur mogelijk niet sterk genoeg om een barrière op te werpen en zullen konijnen de grasvelden gewoon betreden.

'Als de zuilen eenmaal staan, is de geur weg'

Volgens de leverancier van Tupoleum werkt de verdrijvingszuil niet alleen tegen konijnen, maar bijvoorbeeld ook tegen dassen, mollen en muizen. De Vries heeft het middel niet getest tegen mollen en kan die effectiviteit dus niet bevestigen. Maar de theoretische werking tegen ratten en muizen is interessant.

Vanaf 2023 zijn muizen- en rattengif (rodenticiden) immers verboden, omdat ze slecht zijn voor roofvogels. En dan moet men op zoek naar andere oplossingen om plaagdieren te verdrijven of bestrijden. Grote kans dat we dan meer zullen horen van Tupoleum.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32280/als-eenkonijn-dat-in-de-koplampen-kijkt

www.greenkeeper.nl

41

Al honderd golfbanen met Geo-duurzaamheidscertificaat Mijlpaal duurzaam sportaccommodatiebeheer in Nederland De Nederlandse golfsport heeft een mijlpaal bereikt op het gebied van duurzaam accommodatiebeheer. Er zijn nu honderd golfclubs met een internationaal Geo-certificaat dat aantoont dat de accommodatie – de golfbaan én alle voorzieningen – verantwoord en milieuvriendelijk beheerd wordt.

Golfclub Meerssen in Limburg is de honderdste golfbaan die voldoet aan de verplichte criteria voor duurzaam golfbaanbeheer. Hier werd formeel bij stilgestaan op 23 januari 2020 op het evenement Sportief Verbinden in de Amsterdamse RAI. De golfclub ontvangt dan het Geo-certificaat uit handen van NGF-bestuurslid Richard Kooloos. Hij is in het dagelijks leven hoofd duurzaam bankieren bij ABN Amro. Het event Sportief Verbinden was een passende gelegenheid voor de uitreiking, want bij deze bijeenkomst werd de routekaart Verduurzaming Sport ondertekend. Hierin staat hoe de sportsector de ambities uit het klimaatakkoord in de praktijk wil gaan brengen.

Golf en natuur De Koninklijke Nederlandse Golf Federatie (NGF) en haar leden – de Nederlandse golfbanen en -clubs – hebben duurzaamheid en goede zorg voor het milieu hoog in het

42

1/2020

vaandel staan. Het is al meerdere jaren een van de beleidsspeerpunten. Golfbanen zijn in tegenstelling tot andere sportaccommodaties privaat gefinancierd en de golfbaanbeheerders nemen zelf verantwoordelijkheid. Daar is een goede verklaring voor. Golf is eeuwen geleden ontstaan als sport in het natuurlijke landschap en natuurbeleving is een belangrijk onderdeel van de golfsport. De golfbaanbeheerders zijn daarom intrinsiek gemotiveerd om de golflandschappen waarvoor zij verantwoordelijk zijn op een verantwoorde en duurzame wijze te beheren. Mede dankzij de natuurbeleving is golf met 379.000 beoefenaars de op drie na grootste sport van Nederland, met spelers van vier tot honderd jaar.

Duurzaam beheer De golfsport handelt proactief om de kernwaarde van golf te versterken: een gezonde, groene en duurzame sport in een natuurlijke

2 min. leestijd

ACTUEEL omgeving. De NGF is al in 1994 begonnen met het stimuleren van duurzaam onderhoud via planmatig beheer. Dat gebeurde aanvankelijk met het certificeringsprogramma Committed to Green. In 2010 werd de volgende stap gezet; het programma werd toen aangepast aan de standaard van de onafhankelijke internationale Geo Foundation, die is aangesloten bij Iseal Alliance, de wereldwijde standaard voor duurzaamheidscertificering.

Cijfers De NGF stimuleert alle golfclubs om het Geocertificaat te behalen. Met honderd gecertificeerde clubs heeft Nederland wereldwijd de meeste banen met een zo’n certificaat. Golf speelt op het gebied van duurzaamheid een leidende rol in de Nederlandse sport, maar de ambitie reikt verder. De NGF heeft als doel dat in Nederland eerst alle grotere golfcomplexen aantoonbaar duurzaam beheerd worden (dat zijn er in totaal ruim 150), en het einddoel is aantoonbaar duurzaam beheer op alle golfterreinen (ongeveer 245).

Natuurontwikkeling Duurzaam golfbaanbeheer is in de afgelopen jaren noodzaak geworden en niet langer vrijblijvend. Golfbanen mogen alleen bij hoge uitzondering en in strikt noodzakelijke gevallen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken.

Daarnaast komt het steeds vaker voor dat banen te maken hebben met een verbod om te beregenen. Om de golfbanen bij deze transitie te begeleiden, hebben de NGF, NGA (Nederlandse Greenkeepersassociatie) en NVG (Nederlandse Vereniging van

Golfaccommodaties) de handen ineengeslagen en de Golfalliantie gevormd.

Veel Nederlandse golfclubs beschouwen duurzaam beheer echter niet als een verplichting.

Ze zien duurzaamheid als een belangrijk doel en doen meer dan de wetgeving verplicht; ze grijpen ook de kansen die duurzaamheid biedt.

Een voorbeeld hiervan is het verhogen van de biodiversiteit op golfbanen. Ongeveer zestig procent van het oppervlak van een golfterrein leent zich voor natuurontwikkeling, en mede dankzij het GEO-programma nemen veel golfclubs in samenwerking met natuurorganisaties extra maatregelen op dit gebied. Daarmee dragen golfbanen bij aan de oplossing voor een groot internationaal probleem: de afnemende biodiversiteit.

Het duurzame beheer van golfclubs heeft een grote impact, omdat de Nederlandse golfbanen gezamenlijk een groot gebied beslaan (ongeveer 10.765 hectare). Door de natuur te versterken, voldoet golf ook aan de groeiende behoefte aan sport en bewegen in de natuur.

Door een proactieve rol op het gebied van duurzaamheid is de golfsport deel van de oplossing.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32035/al-honderdgolfbanen-met-geo-duurzaamheidscertificaat

www.greenkeeper.nl

43

Tip 5.

Check uw flora- en fauna-inventarisatie

Tien gouden GEO-tips Honderd GEO-certificaten, honderd golfbanen die zich voor het eerst of al jarenlang aantoonbaar inzetten voor duurzaam beheer van hun terrein. Deze banen verdienen alle lof en alle support die we ze kunnen geven. Wij als NLadviseurs zetten ons dagelijks in om golfbanen te ondersteunen bij het behalen en behouden van hun GEO-certificaat. Met de komst van het nieuwe OnCourse-platform beginnen clubs gevoelsmatig weer met een frisse start. Hieronder wat tips voor een goede aftrap.

Auteur: Maaike Oosten, NLadviseurs

44

1/2020

TIP 1. Maak uw club fan van GEO Hoe bekend is het GEO-certificaat bij u op de golfclub? Weten de leden dat veel onderdelen van GEO terug te vinden zijn in hoe er beheerd wordt, in hoe er wordt omgegaan met afval, recycling van materialen, drinkwater en energie? Probeer uw leden te betrekken bij GEO door zichtbaar te maken wat u doet. Organiseer safari’s over de golfbaan waarbij u de aandacht vestigt op bijzondere dier- en plantensoorten, of laat de leden zien hoeveel liter water zij besparen met die zuinige douchekop die u net heeft laten installeren. Hoe meer u vertelt over de acties in het kader van GEO, hoe groter de bewustwording onder uw leden wordt en hoe enthousiaster ze zullen worden om ook een steentje bij te dragen aan het duurzaam beheer van hun golfbaan. Natuurlijk kunt u ook NLadviseurs hiervoor inschakelen. Op de Rosendaelsche gaven we aan zo’n vijftig leden een lezing over hoe een mierenhoop bijdraagt aan de biodiversiteit op hun golfbaan. Ook begeleiden wij jaarlijks bird watching days op diverse golfbanen, waarbij wij leden enthousi-

asmeren en attent maken op de soortenrijkdom op hun baan.

TIP 2. Richt een duurzaamheidscommissie op GEO beperkt zich niet tot de natuur, maar gaat over de hele organisatie van uw golfclub.

Alle onderdelen worden in kaart gebracht en onderzocht op duurzaamheid. Waar kunnen we nog efficiënter omgaan met hulpbronnen, hoe gaan we om met de veiligheid van golfers en medewerkers, hoe creëren we sterke greens die minder gevoelig voor ziekten zijn? Om goed invulling te kunnen geven aan het GEO-traject, is het handig om een duurzaamheidscommissie samen te stellen. In deze commissie brengt u mensen bijeen die gezamenlijk het traject gaan coördineren en/of uitwerken. Vraag daarvoor iemand van de golfbaan (een baancommissielid en/of hoofdgreenkeeper), iemand van de club (de clubmanager of iemand van het secretariaat), en iemand uit het bestuur of van de communicatie (een bestuurslid en/of iemand die de communicatie verzorgt voor de club).

4 min. leestijd

10 TIPS TIP 3. Maak vandaag nog een account aan op OnCourse Hoe eerder u zich registreert en uw gegevens invult op OnCourse, hoe beter het is. OnCourse is verdeeld in drie thema’s, waarbij naar de basisinformatie over de golfbaan gevraagd wordt. In veel gevallen moet u de informatie aanvullen met een ondersteunende notitie en/of kaart.

Naast deze basisinformatie registreert u jaarlijkse verbruiksgegevens in de daarvoor bestemde overzichten.

Een account aanmaken is heel eenvoudig: Ga naar de website https://getoncourse.golf/ Account/Login en selecteer de optie ‘1 - Located in Sweden, Portugal, Flanders or Netherlands’ bij de abonnementsvorm. Het gebruik van Get On Course is in dat geval gratis. Maak een account aan voor uw golfbaan. Nodig uw duurzaamheidscommissie uit om teamlid te worden.

TIP 4. Verdeel de taken Het OnCourse-platform is verdeeld in drie thema’s: natuur, milieu en samenleving. Elk thema is weer onderverdeeld in drie subthema’s.

Deze subthema’s geven een eerste indruk van de informatie die gevraagd wordt. Op basis hiervan kunt u de taken verdelen. Zo zal bijvoorbeeld de hoofdgreenkeeper de onderdelen over gras kun-

nen invullen, de clubmanager alles wat betrekking heeft op het water- en energieverbruik in de accommodaties en het bestuurslid ontfermt zich over de items die de natuurlijke onderdelen van de baan betreffen. Al naargelang iemands interesse en expertise kan zo een taakverdeling worden gemaakt.

TIP 5. Check uw flora- en fauna-inventarisatie Een actueel flora- en fauna-inventarisatierapport is een vereiste voor het behalen en behouden van het GEO-certificaat. Zo’n rapport mag niet ouder zijn dan drie jaar en de inventarisatie moet door een gekwalificeerde ecoloog zijn uitgevoerd. Wat sommigen vergeten, is dat een inventarisatie plaatsvindt in het tijdsbestek van een jaar. Wanneer u dus in mei zou willen hercertificeren en u bedenkt nu dat er nog een inventarisatie moet worden uitgevoerd, bent u te laat.

Houd de vervaltermijn daarom goed in de gaten.

TIP 6. Let op de groene vlaggetjes In OnCourse zijn veel vragen gemarkeerd met een groen vlaggetje. Dat betekent dat deze onderdelen in orde of uitgevoerd moeten zijn, wilt u in aanmerking komen voor (het behoud van) een GEO-certificaat. In het grijze vlak naast de vraag vindt u een toelichting op wat er dan precies van u verwacht wordt.

TIP 7. Deel uw successen Wat is er mooier dan de successen die u hebt geboekt met anderen te delen? In 2017 verzamelden wij als NLadviseurs zeventig succesverhalen, van golfbanen die laten zien dat clubs inventief en creatief invulling geven aan duurzaamheid op hun terrein. Het onderstreept het belang van duurzaam beheren, maar ook laat het zien hoe leuk het is om natuur een duidelijke plaats te geven in de baan. Op OnCourse is er ook ruimte om uw successen te delen en de successen van anderen te zien. Zo kunnen we elkaar blijven inspireren.

TIP 8. Zo gebruikt u de golfbaandataviewer Bij een aantal vragen moet u een kaartje van uw golfterrein toevoegen waarop bepaalde informatie wordt getoond. Zo’n kaartje kunt u ‘ophalen’ uit de golfbaandataviewer.

Ga daarvoor naar www.golfbaandataviewer.nl Typ links bovenaan in de zoekbalk de naam van uw golfclub. Klap de lijst met lagen aan de rechterkant open en vink de laag aan die u wilt zien.

Zoom in tot u de juiste grootte hebt.

Ga naar het afdrukicoontje dat onder de zoekbalk staat. Klik op afdrukken. Er wordt nu een tijdelijke pdf gemaakt. Klik op de pdf en sla het bestand op uw eigen pc op. Nu heeft u een kaartje in pdf-formaat dat u kunt uploaden naar de bestandsopslag in OnCourse.

TIP 9. Schakel NLadviseurs in De afgelopen jaren heeft NLadviseurs meer dan vijftig golfbanen begeleid naar het duurzaamheidscertificaat. Wij helpen u graag met het krijgen van overzicht, het maken van een plan van aanpak en het wegwijs worden in OnCourse.

Verder kunnen wij waar nodig gevraagde notities opstellen, kaartmateriaal aanleveren, boomveiligheidsbeoordelingen uitvoeren, beheerplannen opstellen en flora- en fauna-inventarisaties uitvoeren. Zo weet u zeker dat u de juiste documentatie in handen hebt die nodig is voor een succesvolle audit.

Tip 2.

Richt een duurzaamheidscommissie op

TIP 10. Maak uw dromen waar OnCourse geeft een goed beeld van waar er nog kansen liggen voor het verduurzamen van uw beheer en organisatie. Durf ambitieus te zijn; geef aan wat u wilt realiseren en binnen welke termijn.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32324/tien-gouden-geo-tips www.greenkeeper.nl

45

HOOFDREDACTIONEEL

Juist nu we zo’n enorme communicatiekracht en snelheid van communiceren hebben, verliezen we alle nuance

Kroon op het werk Nog maar een paar weken geleden had het woord ‘kroon’ nog iets feestelijk, iets bijzonder. Inmiddels is de wereldwijde corona-crisis zo ver doorgedenderd dat iedereen bij het woord ‘kroon’ denkt aan het corona- oftewel het Covid-19-virus. In deze tijd, nu we zoveel weten, zo’n enorme communicatiekracht en vooral ook zo’n snelheid van communiceren hebben, zou je denken dat we zo’n wereldwijde uitdaging op een genuanceerde en uitgebalanceerde manier kunnen benaderen.

Het tegenovergestelde is helaas waar. Juist omdat we zo’n enorme communicatiekracht en snelheid van communiceren hebben, kunnen we daar niet meer op een genuanceerde of uitgebalanceerde manier naar kijken.

Om de doodeenvoudige reden dat niemand daar belang bij heeft. De media niet, maar dat geldt ook voor de wetenschap en al die deskundigen die door dit virus ineens belangrijk worden. Daar kan niemand iets aan doen. Dat gebeurt gewoon. Angst, zegt men, is nooit een goede raadgever, maar tegelijk lijkt angst in dit soort situaties de enige raadgever. Wat was ook alweer die oud-Hollandse wijsheid: Een mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest.

Maar ziekte honderd procent uitsluiten, dat gaat niet lukken. Dat lukt niet bij het corona-virus, en ook niet bij de bekende schimmelziektes in gras.

Een verstandige greenkeeper doet wat er gedaan moet worden, maar zal op een gegeven moment de zaken gewoon op hun beloop moeten laten.

Dat gaat ook op voor het corona-virus. Mocht de ziekte echt toeslaan, dan zullen binnen een mum van tijd de ziekenhuizen uitpuilen. Ook hier is een overeenkomst met ziektes waarmee greenkeepers te maken krijgen.

Als het eenmaal losgaat, helpt er geen moedertjelief meer aan. Achteraf valt het meestal ook wel weer mee, maar de illusie van een garantie op honderd procent gezondheid moet je laten varen.

Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur

Een mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest Wat heeft corona met het vak van greenkeeper te maken? Oppervlakkig gezien niet zo veel, natuurlijk. Of het zou moeten zijn dat greenkeepers net als iedereen te maken krijgen met ziektes. Veel (onverstandige) commerciële partijen proberen greenkeepers wijs te maken dat je met de juiste meststoffen of wetting agent ziektes buiten de deur kunt houden. Een spannend verhaal natuurlijk, waarvan iedere greenkeeper weet dat dit niet klopt. Elke greenkeeper weet dat het hoogstens om risicomanagement gaat: met de juiste maatregelen kun je het risico verkleinen.

46

1/2020

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/32503/column-van-hoofdredacteur-kroonop-het-werk

De partners van

Greenkeeper

connecting green and infrastructure

TRIPLE A LIGHTING

NL Gebieds label

MORE

POWER TO YOU

BEST IN CLASS

SINCE 1961

www.cubcadet.eu