De Hovenier 2 2019 by NWST NeWSTories

Jaargang 2 2 - 2019

De Hovenier

HÃ&#x2030;T VAKBLAD VOOR ALLE HOVENIERS

GROENONDERHOUD TUSSEN DE WILDE DIEREN Terrastart-opleiding tot assistent-hovenier vindt plaats in Wildlands Emmen De tuin als verlengstuk van de woonkamer

Hogedrukreinigers Meclean eenvoudig uit te breiden

Biologisch algen verwijderen ONTWERP- EN TEKENSOFTWARE

Voorkom onkruid Kies voor onderhoudsvrije voegen van Normeco

De wonderen zijn de wereld nog niet uit... Normeco levert gebruiksvriendelijke oplossingen voor een langdurig onderhoudsvrije tuin en bestrating. Dat doet wonderen! Ervaar hoe gemakkelijk het werkt dankzij de unieke structuur van de voegmortel en het duidelijke verwerkingsadvies. Mocht je het prettig vinden dan begeleidt Normeco ook op locatie. Normeco heeft meer dan 20 jaar ervaring met voegen en is de juiste partner in het voorkomen van onkruid. Daarnaast kunt u profiteren van scherpe inkoopprijzen. Neem contact met ons op, dan komen wij graag bij u langs!

Voorkom onkruid op het terras Voorkom onkruid in de tuin

AQUA XP FIJN • Voegen vanaf 1,5 mm • Verwerkbaar op natte stenen • Belastbaar tot 3500 kg • Geschikt voor alle soorten tegels en bestrating

POWERCLEAN Voeg - verwijder machine • Verwijdert zandvoegen • Zonder water • Snel en schoon

FUGENSAND • Geschikt voor alle soorten bestrating • Duurzaamheidslabel A+ • 100% ecologisch • Vanaf 1 mm

HOVENIERSKIT EASY • IJzersterke verlijming • Blijvend elastisch • Speciaal voor natuursteen

STROPELLETS De ecologische bodembedekker • Tegen mos- en onkruidgroei • Werkzaam 12-18 maanden • Ecologisch en duurzaam

VOEGMAATJE Voor tegels met aaneengesloten voeg • Werkt snel en eenvoudig • Voor een nog beter eindresultaat • RVS schijven van 1 t/m 6 mm breed

www.normeco.nl Normeco BV • +31 (0)6 45 60 56 29 • info@normeco.nl

Een schone dieselbrandstof. Ontwikkeld voor u en uw machine.

ASPEN D

Beter voor mens, machine en milieu. Aspen D vermindert gezondheidsrisico’s, heeft een optimale, lang houdbare formule voor uw kleinere dieselmachine en is voor 90% gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Het is tijd om voor een slimme en duurzame dieselbrandstof te kiezen, zodat u klaar bent voor de toekomst.

Verkrijgbaar bij uw verkooppunt www.aspendiesel.com

• Minder schadelijk voor uw gezondheid • Gegarandeerd een betrouwbare werking van uw machine • 50-80% reductie van broeikasgassen* * vergeleken met fossiele diesel

90%

HERNIEUWBAAR

UW BETROUWBARE DUIZENDP

GATOR XUV855M-S2 NU VANAF â&#x201A;Ź15.99

Zoekt u een voertuig voor zware klussen en moeilijk begaanbaar terre Dan is de XUV855M het voertuig voor u! De Gator heeft een krachtige dieselmotor welke zorgt voor een soepel rijdende onafhankelijke wielophanging rondom, fantastische stabiliteit en een inschakelbaar 4WD-systeem. De optimale balans tussen offroad-prestaties en werkpaard-eigenschappen. Neem vandaag nog contact op met uw dealer en vraag naar deze speciale aanbieding.

Financiering vanaf 0% voor 3 jaar**

*Prijzen zijn exlcusief BTW en klaarmaakkosten. Actie geldig tot 30 september 2019. Alleen bij deelnemende dealers. **De financieringsactie is geldig t/m 31 oktober 2019. Vraag uw dealer naar alle voorwaarden en condities. Fouten, aanvullingen, modificatie en herroeping voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van acceptatie door John Deere Financial, â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van BNP Paribas Leasing Solutions N.V.

POOT

99,-*

ein? e

GENIETEN

VAN JE EIGEN TUIN! Buiter Beton is al bijna 40 jaar een grote leverancier

De voordelen van Buiter Beton:

van tuinmaterialen zoals sierbestrating, tuintegels,

 Een eigen inspiratiemerk met private label lijn

tuinhout, buitenverlichting en nog veel meer. Ondanks vestigingen in Balkbrug, Naarden en Hengelo, hebben

 Een sierbestratingspark van ruim 5000m²

wij nog altijd de mentaliteit van de kruidenier op de

 Meerdere vestigingen door Nederland

hoek: korte lijnen en een persoonlijke aanpak! Ons

 Korte lijnen en een persoonlijke aanpak

merk Terras & Trends staat voor tuininspiratie. Door ons concept te omarmen, plukt u als hovenier hier ook de vruchten van.

Hoogeveenseweg 27

Wilt u meer weten over het Terras & Trends concept of wilt u in contact komen met Buiter Beton? Wij komen graag langs of verwelkomen u in ons 5000m² grote sierbestratingspark in Balkbrug.

Tuintegels

 Uw eigen gepersonaliseerde catalogus

Sierbestrating

7707 CG Balkbrug Tel: 0523 - 657 000 info@terrasentrends.nl www.terrasentrends.nl

Siersteen & Siergrind

Tuinhout

Buitenverlichting

Bekijk de Terras & Trends ite! catalogus op onze webs Met ruim 500 paginaâ&#x20AC;&#x2122;s aan tuinmaterialen www.terrasentrends.nl

Uw leverancier in Sierbestrating en Tuininrichting!

Bloembakken & Potterie

Muur & stapelelementen

T Terras & Trends iratie Tuininsp

• ruim 450 merken op 125.000 m2 beursterrein • groot aanbod exposities én demonstraties van machines en gereedschappen • op centrale locatie, goed bereikbaar en dichtbij parkeren

026

‘Organische meststoffen geven een juiste basis: geen chemie en een goed bodemleven’ Het voorjaar staat voor de deur. Groenvoorzieners en hoveniers schakelen over van werkzaamheden zoals houtkap (‘nog gauw voordat het broedseizoen begint’) naar het ondersteunen van ontluikende planten. In tegenstelling tot chemie is het niet verboden, maar zo zoetjes aan is kunstmest not done, ook in de hovenierswereld. ‘Over een jaar of vijf durven mensen het woord “kunstmest” nauwelijks meer in de mond te nemen’, voorspelt Martijn van Tilburg van Jansen Hoveniers, een early adopter van organische meststoffen.

www.vakbladdehovenier.nl

INHOUDELIJK

vakbladhovenier vakbladdehovenier

018 Heetwatermachine als onkruidverwijderaar en multifunctionele reiniger Madhuizen Hoveniersbedrijf en Frans van den Bos Hoveniers hebben sinds een paar jaar de Empas MCE, waarmee zij onkruid ‘koken’. Opvallend is dat zij het vak een beetje opnieuw uitvinden.

024 026

030

‘Organische meststoffen geven een juiste basis: geen chemie en een goed bodemleven’

Tuintrends die hoveniers dit jaar in het oog moeten houden

Periodiek onderhoud is belangrijk. Een goed onderhouden grasmaaier hoeft minder snel gerepareerd te worden, wat reparatiekosten scheelt. Maar waar moet je precies op letten bij het onderhouden van een grasmaaier?

048 076 Biologisch algen verwijderen Tijdens onze zoektocht naar oplossingen voor de hovenierswereld ontdekten we Exterior Solution, een aanslagreiniger op basis van enzymen.

2/2019

Vragen of opmerkingen? Linde Kruese Vakredacteur E: linde@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-45700441

Alberto Palsgraaf Uitgever E: alberto@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-20436728

Is jouw rotonde de mooiste van Nederland? Driekwart van de rotondes in Nederland wordt gesponsord door een hovenier. Dat is niet gek, want een rotonde die mooi onderhouden wordt, kan een perfect uithangbord zijn voor een hovenier. Dat ondervond ook Ard Esselink van Hoveniersbedrijf Harry Esselink, dat vorig jaar als eerste de prijs voor de mooiste rotonde in de wacht sleepte. Dit jaar bevindt Ard zich aan de andere kant van het spectrum, want hij zal plaatsnemen in de jury.

Robbert de Boer (Timin’ Systems): ‘Automatisering begint bij de medewerker in de tuin’ Eigenaar Robbert de Boer heeft samen met softwareontwikkelaar Rob van den Hoogenband urenregistratie software ontwikkeld voor de kleine hovenier (1-15 medewerkers) : Timin’ Systems. Zelf bestierde De Boer van 1990 tot 2014 een hoveniersbedrijf met twee tot acht medewerkers, tot aan de lancering van zijn software. Deze loopt met circa 80 klanten zeer goed. Ook één van twee Meesterhoveniers in Nederland Teun van der Meijden is gebruiker, en een groot fan.

VERDER 014 034 038 055 063 064 071 082

Kort nieuws Ontwerp- en tekensoftware voor hoveniers ‘De software moet ten dienste staan van de organisatie’ Ferris-zitmaaier nu uitgerust met onafhankelijke vering aan elk wiel We zijn rijker dan we denken ‘Met de compacte Serie-B kom je overal tussendoor’ Bijzondere tuinen Hoofdredactioneel

Nadia Dekker, jobcoach

Groenonderhoud tussen de wilde dieren ‘Veel buiten zijn’, is het antwoord dat veel hoveniers zullen geven op de vraag wat er nou zo mooi is aan het hoveniersvak. Soms komt daar als extraatje een unieke locatie bij, zoals Wildlands Emmen. Welke hovenier wil nu niet aan het werk zijn met uitzicht op olifanten? De deelnemers aan de Terrastart-opleiding tot assistent-hovenier hebben dit geluk. Terrastart is een onderdeel van Onderwijsgroep Noord, bestaande uit 24 vmbo- en mbo-scholen. Terrastart biedt opleidingen aan de doelgroep waarvoor een reguliere mbo-opleiding niet haalbaar is. De relatief nieuwe afdeling bestaat vijf jaar. Nadia Dekker, jobcoach, houdt zich bezig met de ontwikkeling van de deelnemers. ‘De hele dag in een klaslokaal zitten werkt niet voor deze doelgroep. Wij verzorgen niet alleen onderwijs, we begeleiden en bemiddelen ook. Door te kijken naar het gedrag in de les zien wij wat iemand kan. Aan de hand daarvan zoeken we een passend bedrijf.’ Duurzame werkplekken Dekker gaat mee op sollicitatiegesprek en wanneer oud-deelnemers eenmaal een baan hebben, gaat ze structureel op werkbezoek. ‘Ons doel is om duurzame werkplekken te creëren. We kennen de doelgroep goed, ze komen op intakegesprek en we gaan op huisbezoek. We investeren heel veel in de begeleiding.

Lees verder op pagina 52

COLOFON Vakblad De Hovenier -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt acht keer per jaar in een gemiddelde oplage van 4500 exemplaren verspreid onder hoveniers, toeleveringsbedrijven voor de groene sector en individuele abonnees. REDACTIE & COMMERCIE NWST NeWSTories bv, Fransestraat 41, 6524 HT Nijmegen, T 024-3602454, F 0243602464, www.vakbladdehovenier.nl HOOFDREDACTEUR Hein van Iersel (hein@nwst. nl) OPERATIONEELMANAGER Peter Jansen (peter@nwst.nl) REDACTEURS Guus van Rijswijk (guus@nwst.nl) Linde Kruese (linde@nwst.nl) Willemijn van Iersel (willemijn@nwst.nl) VORMGEVING StudioBont Nijmegen ADVERTENTIES Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) Jeroen Koebrugge (jeroen@nwst.nl) SALES SUPPORT Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) ABONNEMENTEN € 104,- per jaar. De abonnementsperiode loopt tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is. Voor opgave van een nieuw abonnement belt u met (024) 360 24 54. Op alle abonnementen zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze vindt u op www.vakbladdehovenier.nl/pages/9/abonneren ISSN: 2589-935X Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij De Hovenier c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. De Hovenier wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

www.vakbladdehovenier.nl

Verschillen in tuiniergedrag tussen mannen en vrouwen Waar mannen dromen van een jacuzzi en een buitenkeuken, worden vrouwen vooral blij van een Japanse tuin. Dit is een van de uitkomsten van een online onderzoek van Wolf-Garten, het tuinmerk van fabrikant MTD Products. Het doel was om een beeld te krijgen van het tuiniergedrag van Nederlanders. De meeste mensen zijn tevreden met hun tuin: mannen geven hun tuin gemiddeld een rapportcijfer 7, vrouwen geven hun tuin het cijfer 6,5. De favoriete tuinklussen zijn grasmaaien, snoeien en het aanleggen van de tuin. Het bijhouden van de moestuin is een van de geliefde tuinactiviteiten van vrouwen; mannelijke respondenten worden hier wat minder enthousiast van.

Een ander opvallend verschil is dat vrouwen schoffelen in hun top vijf van favoriete tuinklusjes hebben staan, terwijl mannen dit als een van de minst populaire activiteiten beschouwen. Slechts weinigen worden blij van het wieden van onkruid; zo'n 60 procent van de Nederlanders noemt dit als het minst leuke onderdeel van tuinieren. Een weelderige en wilde tuin vol bloemen en groen, daar zegt 50 procent van de vrouwen 'ja' op, ten opzichte van slechts 37 procent van de mannen. Zo'n 63 procent van de mannen kiest voor een strakke, symmetrische tuin. Over het geheel genomen wint de strakke tuin het dan ook van de weelderige tuin. Hoewel Nederlanders redelijk tevreden zijn over hun huidige tuin, zijn er nog zeker dingen die men wil veranderen. Zowel mannen als vrouwen hebben een loungehoek bovenaan hun wensenlijstje. Voor mannen zouden een jacuzzi en een buitenkeuken het totaalplaatje compleet maken. Vrouwen noemen een tuinhuis en een Japanse tuin als hun tuindromen.

Eerste editie luxe woonbeurs The Art of Living Onlangs vond de eerste editie van woonbeurs The Art of Living plaats in het Autotron te â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch. Het evenement richtte zich zowel op de particulier als de professional. Vele vakspecialisten uit de branche kwamen samen om kennis te delen, te netwerken en om de consument zo goed mogelijk te voorzien van inspiratie en advies. Op donderdag werd de beurs feestelijk geopend met diverse optredens en een hapje en een drankje. Daarna waren (tuin)architecten, interieurontwerpers, hoveniers, en projectontwikkelaars welkom om andere vakspecialisten in de branche te ontmoeten. Op zaterdag en zondag was de beurs geopend voor particulieren. Ook Schellevis Beton was aanwezig op The Art of Living; van dat bedrijf waren verschillende betontegels te zien. Trivium was aanwezig met een complete tuin, ingericht door Buijtels Buitengewone Tuinen. In de tuin was de keramische terrastegel Emperor Metropolitan van Trivium te zien met de afmetingen 120 x 120 x 2 cm. Medewerkers van Trivium waren aanwezig met een stand waar bezoekers

2/2019

meer informatie konden opvragen over de producten.zien van 5 procent, maar dat deze nauwelijks online werden gekocht. Tuincentra hebben in deze categorie een aandeel van 54 procent. Tuincentra vervullen de rol van kennis- en belevingscentrum voor groen en duurzaamheid en leveren zo een bijdrage aan een gezonde en groene leefomgeving.

NIEUWS

#TRENDING

Meest gelezen op vakbladdehovenier.nl

Vaste planten voor de droge schaduw Het zal u niet zijn ontgaan: de zomer van 2018 was opmerkelijk droog. Omdat we zulke uitzonderlijke droogte in Europa vaker zullen meemaken, heeft dit ook gevolgen voor de selectie van vaste planten.

Omzet tuincentra steeg met 6,5 procent Het mooie weer in 2018 leidde tot een sterk omzetstijging in de tuinbranche. De omzet van tuinartikelen bij tuincentra bedroeg in 2018 1,53 miljard euro, een stijging van 6,5 procent vergeleken met 2017 (1,44 miljard euro). De sterke omzetgroei komt met name door de stijgende verkoop van bomen en planten voor in de tuin en kamerplanten. De online omzet vlakt juist af, blijkt uit onderzoek van GfK in opdracht van Tuinbranche Nederland. De omzet van bomen en planten steeg, evenals vorig jaar, met 11 procent. Het feit dat gemeenten en waterschappen de particuliere tuinbezitter stimuleren om de tuin klimaatadaptief in te richten, kan hier mede een oorzaak van zijn. Kopers in deze groep zijn relatief ouder en tuinieren ook vaker dan gemiddeld. In de groep bloemen en planten voor binnenshuis hadden tuincentra een groei van 6,9 procent. Tuincentra hebben daarmee 10 procent van de totale markt van bloemen en planten in handen, die 1,4 miljard euro bedraagt. De groei van online tuinartikelen vlakt af, maar vertegenwoordigt inmiddels 20 procent van de omzet. Tuincentra houden met 22 procent het grootste aandeel. Opvallend is dat de categorie mest, bestrijdingsmiddelen en grondbedekking een omzetstijging liet zien van 5 procent, maar dat deze nauwelijks online werden gekocht. Tuincentra hebben in deze categorie een aandeel van 54 procent. Tuincentra vervullen de rol van kennis- en belevingscentrum voor groen en duurzaamheid en leveren zo een bijdrage aan een gezonde en groene leefomgeving.

Lees hier verder: www.vakbladdehovenier.nl/article/26838/vaste-planten-voor-de-droge-schaduw

Bayer verliest ook de tweede ronde in Amerikaanse rechtszaak De jury oordeelt niet alleen dat er een verband is tussen de kanker en het gebruik van Roundup, maar oordeelt nu ook dat Bayer verantwoordelijk is.

Lees hier verder: www.vakbladdehovenier.nl/article/29099/bayer-verliest-ook-de-tweederonde-in-amerikaanse-rechtszaak

Husqvarna presenteert nieuwe zitmaaiers Husqvarna presenteert twee nieuwe zitmaaiers: de R 419TsX AWD en de R 420TsX AWD. Beide modellen zijn voorzien van vierwielaandrijving, een zogenoemd 'drive in-drive out'-bevestigingsframe, een Bluetooth-functie, een vernieuwde mens-machine-interface en nieuwe, sterke ledkoplampen.

Lees hier verder: www.vakbladde hovenier.nl/article/ 28971/husqvarnapresenteert-nieuwezitmaaiers

www.vakbladdehovenier.nl

C27

en alles daar tussenin. Ongeacht de werkzaamheden, HANSA heeft een versnipperaar voor iedere toepassing.Versnipperaars met een capaciteit van 40 tot 160 mm, oerdegelijk en van wereldklasse!

www.hansachippers.nl Tuin & Parkmachines Angenendt, Kasteelsestraat 7, 6611 KA Overasselt tel nr: 024-622 1270 e info@angenendt.nl

De groene werkpaarden de toekomst is elektrisch

RIMMERT FM-170: DE 100% ELEKTRISCHE ZEROTURN ZITMAAIER - Standaard maaitijd van 1 uur, uitbreidbaar tot 3 uur - 16 PK aan vergelijkbaar vermogen - Stil in gebruik - Zeer wendbaar - Subsidie mogelijkheden

www.frisianmotors.com

NIEUWS VHG-hoveniers boeken hoogste omzetgroei in vijf jaar tijd De leden van de branchevereniging van hoveniers en groenvoorzieners VHG boekten 7,8 procent meer omzet in het vierde kwartaal van 2018 dan in dezelfde periode een jaar eerder. De omzet van de leden stijgt daarmee ruim drie jaar op rij. In de hoveniersbranche werd met gemiddeld 13 procent de hoogste omzetgroei in vijf jaar tijd gerealiseerd. Boomspecialisten boekten 6 procent meer omzet in het vierde kwartaal. Bij groenvoorzieners nam de omzet met 4 procent toe en bij interieurbeplanters met 3 procent. In heel 2018 steeg de omzet van de VHG-leden met 9,6 procent vergeleken met 2017. In het eerste kwartaal van 2019 stond het aantal geregistreerde hoveniersbedrijven op bijna 11.000. Ruim 33 procent van de ondernemers in de groene sector ervaart een tekort aan arbeidskrachten. Dit is een lichte daling ten opzichte van de voorgaande twee kwartalen. De toenemende vraag naar geschikt personeel valt samen met de aantrekkende economie. Dit jaar vormden weersomstandigheden een belemmering voor 16 procent van de onder-

nemers. In het eerste kwartaal van 2018 werd nog zo'n 30 procent gehinderd door weersomstandigheden. Het aantal hoveniersbedrijven groeide met 57 procent in tien jaar tijd. In het eerste kwartaal van 2019 stond het aantal geregistreerde hoveniersbedrijven op bijna 11 duizend. Veruit het grootste deel van de toename zit in het aantal eenmanszaken. Deze groep nam met 72 procent toe vergeleken met tien jaar eerder. Inmiddels is 74 procent van de hoveniersbedrijven een eenmanszaak. Tien jaar eerder was dit nog 68 procent. Het aantal ondernemers dat te kampen heeft met onvoldoende vraag is iets hoger dan een jaar eerder, terwijl iets minder ondernemers last hebben van financiële beperkingen vergeleken met een jaar eerder. De omzetverwachtingen van ondernemers in de hoveniers- en groenvoorzieningsbranche voor het eerste kwartaal van 2019 zijn per saldo negatief. Het consumentenvertrouwen is in deze periode ook sterk gedaald.

Compacte maairobot Wiper Knopert Tuin- Park- en Reinigingsmachines, importeur van Wiper maairobots, komt met Wiper P70S, een meer compacte robotmaaier dan de Yard. De maaier is geschikt voor smallere stukken gazon, zoals de green van een golfbaan. De robot heeft een capaciteit van 7.000 m2. Op het voetbalveld kunnen twee maairobots ingezet worden. Deze werken als team samen om één veld te onderhouden. De Wiper P70S heeft een Ah Litium Ion batterij die tot 7 uur werkt op één acculading. Het vaste maaimes is 36 cm breed en de robot heeft gepatenteerde rubberen flex achterwielen, die vervormen zodat

er meer draagvlak is voor de wielen. Met de Connect module is het mogelijk om de Wiper Yard te op afstand beheren en controleren met de mobiele telefoon. Door middel van GPS wordt het maaigebied in kaart gebracht waardoor de robot effectief kan maaien. Als de robot wordt ontvreemd krijgt eigenaar een bericht met de locatie van de robot zodat deze altijd terug te vinden is.

Nieuwe lijn heggenscharen van Makita Makita introduceert een nieuwe lijn professionele heggenscharen met vernieuwde mestechniek. De 18 V-heggenscharen zijn voorzien van een nieuw type professionele dubbelzijdig-dubbelsnijdende messen. In tegenstelling tot de traditionele heggenschaarmessen zijn de messen niet vlak, maar staan ze bol. Op deze manier raken de messen elkaar alleen aan de uiteinden, wat voor minder wrijving zorgt. De messen produceren daardoor minder geluid en er vindt minder slijtage en minder energieverlies plaats. Door de bolling van de messen worden de takken niet naar buiten weggeduwd, maar vastgehouden. Dat komt het knipresultaat ten goede. De heggenscharen hebben dezelfde koolborstelloze motor als de DDf484 boorschroefmachine. Deze elektromotor vraagt weinig onderhoud en hoeft niet gevuld te worden met brandstof. Ook horen de 18 V-heggenscharen bij de lichtste in hun klasse. De nieuwe heggenscharen hebben een geluidsproductie van 79 dB(A) en zijn daarmee stiller dan traditionele heggenscharen. Dat maakt de heggenscharen geschikt om te worden ingezet op plaatsen waar lawaai storend is, zoals in de buurt van ziekenhuizen, kantoren en scholen. Deze machine is er in drie verschillende uitvoeringen: de DUH501Z (50 cm), de DUH601Z (60 cm) en de DUH751Z (75 cm). Deze worden geleverd zonder accu's en lader. De machine is binnenkort beschikbaar.

www.vakbladdehovenier.nl

Madhuizen Hoveniersbedrijf en Frans van den Bos Hoveniers hebben sinds een paar jaar de Empas MCE, waarmee zij onkruid ‘koken’. Opvallend is dat zij het vak een beetje opnieuw uitvinden. Beiden zijn het erover eens: ‘Met deze machine kun je veel meer in de buitenruimte schoonmaken. Als je het als jouw taak ziet om de buitenruimte op orde te houden, heeft onkruid koken een uitstekend rendement.’

Santi Raats

Heetwatermachine als onkruidverwijderaar en multifunctionele reiniger Hoveniers Madhuizen en Van den Bos zijn dik tevreden over kokendwatermethode Madhuizen Hoveniersbedrijf legt zijn particuliere en zakelijke klanten in een straal van zo’n 50 km rond Franeker zoveel mogelijk in de watten. Het enthousiasme van de sympathieke Luitzen Madhuizen (43) straalt af op het hele bedrijf en de circa zeven medewerkers. Op de website en bij de klant managen zij de verwachtingen en eventuele zorgen; ze overleggen over de werkplannen in helder omschreven stappen. Enthousiasme voor tuinaanleg en -onderhoud wakkeren ze aan met suggesties voor verschil-

2/2019

lende soorten tuinen en door veel gestelde vragen over tuinaanleg, snoei of onderhoud te beantwoorden. Onkruid verwijderen is voor Madhuizen en zijn medewerkers een leuke uitdaging. Multireiniger Na een zoektocht en een aantal demo’s van verschillende aanbieders heeft Madhuizen sinds 2016 de Empas MCE, die met kokend water onkruid te lijf gaat. Madhuizen: ‘Met de broes-

kop erop kun je overal makkelijk bij. Bij het koken van onkruid houd je je feitelijk bezig met schoonmaken: je verwijdert niet alleen ongewenste onkruiden, maar ook groene aanslag en vuil van lantaarnpalen, muren, ramen, kozijnen, vlonders, bankjes, grafzerken en alles wat je tegenkomt tijdens het werk. Het is onze taak om de buitenruimte te verzorgen. Vuil en zand dat door de wind in stenenvoegen terecht is gekomen, “knapt” er door het koken uit, waardoor de vellingkant van de stenen weer mooi

5 min. leestijd

ACHTERGROND

‘Ondanks de prijsstijging van 20 procent ben ik geen klanten kwijtgeraakt; we willen allemaal aan een goed milieu bijdragen’ zichtbaar wordt. (Het gaat dus niet om het zand dat bij de aanleg tussen de stenen is aangebracht.) Als je gaat vegen met de bezem of de bladblazer gebruikt, kun je dit mooi meenemen. Ook vuil in de groeven van vlonders krult op bij behandeling met kokend water. Dat kun je daarna makkelijk verzamelen en opruimen. Dat krijg je natuurlijk niet voor elkaar met een hogedrukspuit; daarmee maak je de structuur van het hout kapot. De Empas is een geschikte multireiniger. Thuis loop ik er ook geregeld mee langs mijn hele huis.’ Flexibiliteit Madhuizen ervaart een hoop gebruikersgemak. ‘De Empas past door smalle steegjes bij klanten. We onderhouden ook een containerterminal, waar we het grind achter en tussen de containers gemakkelijk kunnen schoonhouden. We hebben altijd genoeg slanglengte en de machine is wendbaar. Je sluit de Empas eenvoudig aan op de waterleiding, steekt de stekker bij de klant in het stopcontact en dan warmt hij snel op. Binnen vijf minuten is hij

Luitzen Madhuizen

bedrijfsklaar. We hebben zelf een waterreservoir van 600 liter. De IBC op de aanhanger hebben we omgebouwd. Deze heeft een aggregaat en een pompje, waarmee we het water opzuigen. Door de 20 m lange slang hoor je het geluid van het aggregaat nauwelijks. De Empas zuigt zelf het water uit de IBC, zonder pomp.’ Switch Madhuizen: ‘Het eerste jaar hebben we er nog weinig mee gewerkt. We moesten in ons hoofd echt even omschakelen. In 2017 kwam het onkruid koken echt van de grond, en vanaf 2018 bestrijden we bijna al het onkruid ermee, bij al onze onderhoudsklanten, zowel zakelijk als particulier. Groene aanslag op bestrating bestreden we nog met Eco Guard, een middel op basis van azijnzuur. Dat werkt op sommige plekken met veel groene aanslag wat sneller. Bij de daaropvolgende onderhoudsbeurten kookten we alles. Maar zuur dat in de bodem verdwijnt, is natuurlijk ook niet goed, net zo min als chemie. Dit jaar willen we dus voor 100 procent onkruid en groene aanslag gaan koken.

We werken ook alleen met organische mest. Zo weten we zeker dat we verantwoord bezig zijn. De grootste uitdaging was niet de klanten overtuigen, maar onszelf. Maar na die omschakeling wordt het onkruid koken routine. Klanten zijn gewoon blij als ze geen onkruid hebben. Je moet er als hovenier wel strak bovenop zitten; bij de allereerste ontkieming moet je al beginnen met koken. Daarna moet je dat jaar nog wel drie keer terugkomen. Dus: op tijd beginnen en goed bijhouden.’ Rendement Natuurlijk is onkruid koken per vierkante meter en per uur duurder dan chemisch bestrijden. ‘Maar dat mag nu eenmaal niet meer, dus je moet gewoon over op een andere mindset’, vindt Madhuizen. ‘Als je meer bezig bent met productie per uur dan met je werk, dan is onkruid verwijderen met kokend water inderdaad duur. Als je het ziet als jouw functie, om de buitenruimte op orde te houden, heeft de Empas onkruidverwijderingsmachine een uitstekend rendement’, zegt Madhuizen. Hij werkt op basis van een urenberekening, maar dat deed hij altijd al. Afstemming op de praktijk Empas is een sterk bedrijf, dat goed luistert naar de praktijk. ‘Ik heb zelf een elektrisch wiel onder de machine gemaakt, want hij was aanvankelijk wat te zwaar om de aanhanger op te duwen. Nu rijden we hem er snel op en af. Empas is nu zelf ook bezig met de ontwikkeling van iets dergelijks. In het begin liepen we ertegenaan dat het onkruid vrij snel terugkwam door het gebruik van de waterschoffel. Dat hebben we Empas laten weten. Zij kwamen toen met een andere, Y-vormige sproeier op wieltjes

www.vakbladdehovenier.nl

Gebruiksvriendelijke krachtpatser Vraag een demo aan en laat u overtuigen!

DĂŠ expert in houtversnipperaars en alleshakselaars. Met voor elk werk de juiste machine, aftakas of motor aangedreven, met 2 verkleiningssystemen, een unieke invoerband en een CO2 reductie systeem.

Pols Groep

Stationsweg 36

Zuidland

T 0181 - 45 88 45

www.pols.nl

www.ts-industrie.nl

ACHTERGROND (in tegenstelling tot de T-vormige), die je inzet als schoffel en die aan twee kanten heet water produceert in plaats van alleen in het midden. Dat hielp.’ Zelfgemaakt frame Frans van den Bos (64) van het gelijknamige hoveniersbedrijf in Brielle kookt naast onkruid ook vuilaanslag van vlonders en terrasjes. ‘Dat gaat zo makkelijk, dat het bijna lijkt alsof we weer aan het spuiten zijn’, grapt hij. De goedlachse Van den Bos werkt in een straal van 10-15 km rond Brielle. Hij heeft zelf zijn aanhanger aangepast voor de Empas MCE, die hij sinds 2017 heeft. Hij legt uit: ‘We hebben de machine op een frame gebouwd, inclusief de stroommachine, een 1000-literwatertank en een haspel met een slang van 40 meter. Op de zijkant van de watertank hebben we een reclametekst gezet: “Milieuvriendelijke onkruidbestrijding/ terrasreiniging”. Dit frame kun je makkelijk met een heftruck op de aanhanger of op de auto zetten om te vervoeren. Dat staat veel steviger dan wanneer je het aggregaat en de Empasmachine met spanbandjes vastzet. Met een lier en oprijplaten kunnen we de Empas van de auto af rijden. Als je niet met de auto in de

tuin kunt komen, kun je de machine de tuin in rijden. Op de machine zit een vaste slang van 20 meter. In zo’n geval gebruik ik wel stroom en water van de klant, maar dat is nog maar eenmaal gebeurd. We hebben standaard 1000 liter water bij ons. De bestuurder komt twee of drie keer per dag terug voor een nieuwe tank water, maar als hij ver uit de buurt van ons bedrijf is, kan hij natuurlijk ook ter plaatse water tanken. Thuis tanken geeft trouwens weinig tot geen oponthoud. We werken met één tank van ongeveer half acht tot half tien ’s ochtends. De tweede tankbeurt is rond twaalf uur en de derde rond half drie. Telkens wanneer er getankt wordt, kan de bestuurder even pauze nemen.’

je niet meteen alle kosten bij de klant neerleggen. We zijn begonnen met de klanten te informeren over de overstap en hebben uitgelegd dat we toch allemaal aan het milieu moeten denken. Tijdens de testfase namen wij de eerste twee beurten voor onze rekening; de oude prijs bleef aanvankelijk gelden. Wij doen vier rondes per jaar, anderhalve week tot twee weken per ronde, en in de loop van het jaar heb ik berekend of ik ermee uit kwam. Dat bleek niet het geval. Om de kosten niet uit de hand te laten lopen, heb ik gemiddeld 20 procent op de prijs gedaan. Nu reken ik 75 euro per uur voor de machine, inclusief bediening. Dit jaar gaat deze prijs iets omhoog vanwege de afschrijving. Mijn klanten hebben daar geen problemen mee. Ik ben geen klanten kwijtgeraakt.’

Verhaal goed aan klanten uitleggen Van den Bos hoort weleens van andere hoveniers dat zij alternatieve onkruidbestrijding moeilijk aan hun klanten kunnen verkopen. Dat is volgens Van den Bos eigen schuld, dikke bult. ‘Als je het verhaal niet meteen duidelijk brengt, krijg je natuurlijk geen draagvlak. Je moet niet als insteek hebben dat het duurder is; wij rekenen niet met vierkante meters, want wij verkopen schone bestrating. Bovendien kun

‘Ook vuil in de groeven van vlonders krult op door het kokende water’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/ article/29259/heetwatermachine-als-onkruidverwijderaar-en-multifunctionele-reiniger

Zelfs lantaarnpalen en muren maakt Madhuizen ermee schoon. www.vakbladdehovenier.nl

De winnaar van vorig jaar: de Stenen Duker van Hoveniersbedrijf Harry Esselink

Is jouw rotonde de mooiste van Nederland? Deze professionals beoordelen de inzendingen Driekwart van de rotondes in Nederland wordt gesponsord door een hovenier. Dat is niet gek, want een rotonde die mooi onderhouden wordt, kan een perfect uithangbord zijn voor een hovenier. Dat ondervond ook Ard Esselink van Hoveniersbedrijf Harry Esselink, dat vorig

In 2019 gaat vakblad De Hovenier voor de tweede keer op zoek naar de mooiste rotonde van Nederland: een verkeersmaatregel die tegelijkertijd een etalage vormt voor een groen bedrijf. Dus sponsor jij een rotonde met je bedrijf of lever je bloemen of planten voor een rotonde? Doe dan mee! Uiteraard is het ook mogelijk een rotonde van een collega te nomineren.

hoofdredacteur van dit blad, Arie van der Hout van Arie Tuinarchitectuur, Ben van Ooijen, directeur van de Tuinen van Appeltern, Danny Lubbers van SmitsRinsma en weggebruiker Marion van Beuningen. Wat moet je doen?

jaar als eerste de prijs voor de mooiste rotonde in de wacht sleepte. Dit jaar bevindt Ard zich aan de andere kant van het spectrum, want hij zal plaatsnemen in de jury.

Wat valt er te winnen? De gelukkige winnaar van de prijs voor de mooiste rotonde van Nederland ontvangt natuurlijk de prestigieuze titel, maar krijgt daarnaast een uitgebreide reportage in vakblad De Hovenier, een bedrijfsvideo over de winnende rotonde en een rondje van de zaak! De jury bestaat dit jaar naast Ard Esselink uit Lodewijk Hoekstra van NL Greenlabel, Hein van Iersel, Lodewijk Hoekstra

2/2019

2 min. leestijd

MOOISTE

van NL - 2018

ROTONDE

Meedoen kan door fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van jouw rotonde te sturen naar linde@nwst.nl Meedoen kan door fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van jouw rotonde te sturen naar linde@nwst.nl. Vermeld in de e-mail om welke rotonde het gaat en waarom deze zo speciaal is: welke materialen en planten zijn ervoor gebruikt? Aanmelden is mogelijk tot 1 augustus 2019. Alle rotondes die bij ons aangemeld zijn, passeren sowieso de revue op de website van De Hovenier en in het vakblad. De winnaar wordt bekendgemaakt op de Dag van de Openbare Ruimte in september.

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29264/isjouw-rotonde-de-mooiste-van-nederland

Marion van Beuningen

Hein van Iersel

Danny Lubbers

Arie van der Hout

Ard Esselink

Ben van Ooijen www.vakbladdehovenier.nl

Martijn van Tilburg van Jansen Hoveniers is aan het bemesten bij een klant in Etten-Leur. Daar heeft het hoveniersbedrijf het ontwerp en aanleg verzorgd en onderhoudt nu de tuin.

‘Organische meststoffen geven een juiste basis: geen chemie en een goed bodemleven’ DCM brengt Eco-lijn onder de aandacht bij hoveniers

Het voorjaar staat voor de deur. Groenvoorzieners en hoveniers schakelen over van werkzaamheden zoals houtkap (‘nog gauw voordat het broedseizoen begint’) naar het ondersteunen van ontluikende planten. In tegenstelling tot chemie is het niet verboden, maar zo zoetjes aan is kunstmest not done, ook in de hovenierswereld. ‘Over een jaar of vijf durven mensen het woord “kunstmest” nauwelijks meer in de mond te nemen’, voorspelt Martijn van Tilburg van Jansen Hoveniers, een early adopter van organische meststoffen. Auteur: Santi Raats

Eco-lijn Het vakblad rijdt naar Etten-Leur, samen met vertegenwoordigers van Jansen Hoveniers uit Sint Willebrord, C.J. Klep bv (toeleverancier voor de landen tuinbouw) en DCM Nederland. Op deze locatie gaat Jansen Hoveniers het gazon van een particuliere tuin bemesten, met 100 procent organische meststoffen van DCM, waarvan C.J. Klep toeleverancier is. Jansen Hoveniers heeft de tuin ontworpen en aangelegd en onderhoudt deze. De tuin heeft een gazon, een natuurvijver en groenblijvende heggen en borders. De boerderij lijkt oud met zijn rieten dak, maar is feitelijk nieuwbouw. De rechte kavel komt tot leven door de ronde organische vormen die de ontwerper van Jansen Hoveniers in de tuin naar voren laat komen. Daardoor sluit de tuin mooi aan op de landelijke omgeving. Honderd procent natuurlijke organische meststoffen winnen aan populariteit onder professionals, zo merken de drie partijen op. Jeffrey

2/2019

Jansen van DCM Nederland: ‘DCM Nederland heeft al jaren een hovenierslijn op het gebied van organische minerale meststoffen. Die blijft gewoon doorlopen. Daarnaast brengen we dit jaar onze Eco-lijn onder de aandacht bij hoveniers en groenvoorzieners. Deze productmixen met 100 procent organische plantvoeding bestonden al, maar waren tot op heden vooral bekend in de tuinbouw. Ze zijn Skalgecertificeerd, dus ook geschikt voor bioteelten in de voedingsindustrie en voor hoveniers die groentetuinen aanleggen of bewust kiezen voor 100 procent duurzame meststoffen.’ Honderd procent organische meststoffen Johan Rommers, adviseur voor hoveniers bij C.J. Klep, zegt dat 75 procent van zijn klanten organische minerale meststoffen gebruikt en dat een toenemend aantal overstapt op 100 procent organisch. Hij legt uit: ‘Honderd procent organische meststoffen worden volledig door het bodemleven omgezet in opneembare voeding voor het gras, de planten en de bomen.

6 min. leestijd

ACTUEEL Slechts weinig hoveniers en groenvoorzieners – wellicht mensen met een agrarische achtergrond of werkzaam op sportvelden – gebruiken nog kunstmest om planten te helpen opstarten. De nadelen van kunstmest zijn bekend. Vaak heeft het een te hoog zoutgehalte, wat zeer slecht is voor het bodemleven. Bovendien is het makkelijk oplosbaar in water. Voedingsstoffen komen snel beschikbaar, vaak in hoeveelheden die niet stroken met de behoefte van de plant. Het resultaat is een geforceerde groei. Wanneer de plant de kunstmest niet opneemt, spoelt het uit naar het grondwater. Het gros van de professionals gebruikt inmiddels organische minerale meststoffen: over het algemeen 60 tot 95 procent organische stoffen en de rest minerale kunstmest. In het vroege voorjaar heeft de bodem nog een lage temperatuur en is er weinig omzetting van voedingsstoffen. Organische minerale meststoffen kunnen dan in de eerste twee weken snel resultaat geven, zeker met hulp van een beetje regen en ochtenddauw.

Vooroplopen Jansen Hoveniers is een early adopter, een voorloper op veel gebieden. Dat blijkt uit de grote stroomproductie met 168 zonnepanelen, de lokaal betrokken planten en producten en de investering aan de voorkant in marketing (het bedrijfsblad) en klantbenadering. Verder heeft het bedrijf een totaalconcept, met een eigen wellnessbedrijf (zwembaden, sauna’s, jacuzzi’s) en een eigen houtbouwbedrijf (tuinen poolhuizen, carports etc.), waarvan de producten de bezoeker bij de ingang van het terrein welkom heten. Eigenaar Peter Jansen richtte het bedrijf in 1989 op. Het telt nu 27 medewerkers, van wie er 21 buiten werkzaam zijn, variërend van stratenmakers tot hoveniers met een grote kennis van planten en bodemkunde. Het bedrijf opereert voornamelijk in het hoge segment, van Rotterdam tot Zeeland, Eindhoven en het Belgische Brasschaat. Jansen Hoveniers werkt vooral voor particulieren en doet verder af en toe een rotonde of een wadi in een woonwijk. De jaaromzet bedraagt 2,6 miljoen euro. Jansen nam het wellnessbedrijf en het houtbouwbedrijf tijdens de crisis in 2013 over, reorganiseerde beide bedrijven en

gaf ze met succes een nieuwe vorm binnen Jansen Hoveniers. Marketingmanager Martijn van Tilburg: ‘In West-Brabant zijn wij de enige waar je alles voor de tuin onder één dak vindt.’ Het bedrijf hanteert een officieuze bedrijfsfilosofie: maximaal 20 tot 25 procent van de tuin voor terras en looppaden. Van Tilburg: ‘Omdat deze een functie hebben, en dan bedoel ik niét de functie onderhoudsarm!’ Een deel hiervan wordt verhard aangelegd en het liefste ook een deel halfverhard. De rest wordt ingevuld met natuurlijk groen en zoveel mogelijk biodiversiteit. Uitleggen Jansen Hoveniers stapt nu over op 100 procent organische bemesting. Van Tilburg: ‘Wij zijn in de positie dat we de klant niet uit hoeven te leggen waarmee we bemesten. Ze gaan uit van onze expertise en vragen bijvoorbeeld wat we hebben bedacht en wanneer we gaan beginnen. Welke zak we pakken als we gaan bemesten, maakt deze klanten niet uit. Als er al ergens discussie over is, is dat eerder over de buitenverlichting of de tegels.’ Rommers reageert: ‘Maar soms moet je wél aan de klant

In een organische mix zitten zowel snel- als traagwerkende grondstoffen. De werking is verspreid over zo’n honderd dagen en vindt plaats in een geleidelijk tempo. Ze bevatten geen zouten, maar veel grondstoffen die zorgen voor een mooie constante groei.’ Rommers adviseert hoveniers en groenvoorzieners om voorafgaand aan de aanleg een bodemanalyse te laten uitvoeren. ‘Dat doe je om de chemische samenstelling van de bodem in kaart te brengen. De voedingswaarde wordt geanalyseerd, de sporenelementen, schadelijke zouten, de pH, de geleidbaarheid en het organischestofgehalte. Hierdoor weet je precies wat je moet toevoegen aan de bodem. Daarnaast is het goed om de bodem te beoordelen op structuur, verdichting, water- en luchthuishouding en dergelijke.’ Jeffrey Jansen van DCM voegt daaraan toe: ‘Het verschil tussen koemest en organische meststoffen is dat koemest maar een of twee grondstoffen bevat. Veel organische meststoffen bevatten er vier of vijf. De Eco-lijnproducten van DCM bevatten zelfs acht tot twaalf verschillende grondstoffen. Hierbij valt te denken aan beendermeel, bloedmeel, hoornmeel, vinasse, hoefmeel, cacaodoppen, verenmeel, boternoot enz. Zo krijgt de plant een rijk pakket aan voedingsstoffen binnen voor een goede weerstand.’

www.vakbladdehovenier.nl

MAKITA ACCU BEWEZEN TECHNIEK DE

Sinds 2006 zijn er in Nederland ruim 1 miljoen 18V LXT accuâ&#x20AC;&#x2122;s aangeschaft. De bouw vertrouwt op Makita accugereedschap vanwege de bewezen kwaliteit en uitwisselbaarheid van de accu. Inmiddels heeft Makita ook een krachtige lijn 2x18V accugereedschap voor de groensector ontwikkeld. Met precies dezelfde accu die op je boormachine of cirkelzaag past. Vertrouw ook in tuin en park op de voordelen van de Makita accu. Kijk op tuin.makita.nl en vraag een demonstratie aan of kom naar onze stand in hal 6, nummer 6.18.

De Makita accu. Daar krijg je energie van. Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 206 40 40, info@makita.nl

Makita, wereldwijd leider in accugereedschap met 200 machines op de 18 V LXT accu

ACTUEEL uitleggen waarom organische meststoffen wat duurder zijn. Dat moet de hovenier goed kunnen uitleggen.’ Denkt Rommers daarbij aan hoveniers in het prijsvechterssegment? ‘Nee, helemaal niet. Ik denk dat de mindset van de hovenier losstaat van het deel van de markt waarin hij actief is. Wil hij snel geld verdienen door een tuin aan te leggen en vervolgens weg te gaan? Of wil hij zowel het ontwerp als de aanleg en het onderhoud voor zijn rekening nemen? Als de hovenier denkt aan de lange termijn, wil hij dat de tuin er ook na vijf jaar nog goed bij ligt. Een gezonde bodem en voldoende bodemleven vormen de basis daarvoor.’ Van Tilburg van Jansen Hoveniers knikt: ‘Een hovenier moet de klant een beetje opvoeden, zoals wij bijvoorbeeld uitleggen wat het voordeel is van dooikorrels ten opzichte van strooizout: waarom zouden we ons best doen voor een goed bodemleven en dan zout strooien zodat we twee dagen per jaar niet uitglijden? Alles is uit te leggen. Een tuin gaat tien tot vijftien jaar mee. Als de kinderen groter zijn, gaat de trampoline eruit en komen er planten in de tuin. Senioren willen weer vaak een tuin met minder onderhoud. Wil je gedurende die tien tot vijftien jaar pleisters plakken of met je vinger in de dijk zitten? Je moet zorgen dat je de

controle houdt over die tuin door in het begin de juiste basis te creëren. Dat betekent geen chemische symptoombestrijding en een goed bodemleven. Organische meststoffen dragen daaraan bij.’ Risico afdekken hoort bij bedrijfsvoering De discussie gaat over op het onderwerp cost of ownership. Jansen van DCM: ‘De hovenier denkt nog teveel zoals de klant. De klant kiest namelijk het ontwerp en bepaalt de prijs, maar de hovenier draagt de eindverantwoordelijkheid. Als er iets misgaat, riskeert hij zijn reputatie en draait hij op voor de kosten voor garantie en herstel. De hovenier moet leren om risico’s, zoals hoge inboet, aan de voorkant beter in te calculeren en te voorkomen door de juiste voorbereidingen. Als de klant een boom van 18-20 wil, kan de hovenier beter een boom van 16-18 planten met bodemverbetering, want als de boom niet groeit, gaat dat ten koste van de kwaliteit en de naam van de hovenier. In het natraject moeten dan vaak onnodige kosten gemaakt worden en dat is zonde.’ Combineren of keuze maken? Alle aanwezigen zijn het er overigens roerend over eens dat er niets mis is met organische minerale meststoffen. Zeker het gebruik als kickstart in het vroege voorjaar vindt men

begrijpelijk. ‘Maar daarna kan 100 procent organisch het prima overnemen’, zeggen Jansen van DCM en Van Tilburg. Rommers denkt dat hoveniers er het beste aan doen om een keuze te maken, uit praktische overwegingen: ‘De meeste hoveniers rijden in een busje. Dat staat vol met materieel en je kunt daar niet verschillende soorten meststoffen in kwijt. Het is dus prima om voor 100 procent organische meststoffen te kiezen. Het werkt super, het gaat alleen wat langzamer. Maar wat is daar mis mee?’ Regelgeving Van Tilburg sluit af: ‘Ik denk dat de innovatie niet alleen in de markt zit, maar ook in de regelgeving. Die heb je nodig. Kijk naar de regel voor minder chemie; dat is nu opgepakt door alle sectoren. De politiek moet dus sturen. Tot die tijd blijven professionals in hun oude patroon werken en blijven de mensen zelf ook naar de Action rijden voor meststoffen.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29195/organische-meststoffen-geven-een-juiste-basis

Van links naar rechts: Rommers, Jansen en Van Tilburg

www.vakbladdehovenier.nl

De tuin als verlengstuk van de woonkamer Tuintrends die hoveniers dit jaar in het oog moeten houden Eind februari kwam de Terras & Trends-catalogus van Buiter Beton uit: een overzicht van de nieuwste trends en producten op het gebied van onder andere tuintegels en sierbestrating. De catalogus komt ieder jaar tot stand door goed te luisteren naar de vraag vanuit de markt. Medewerkers van Buiter Beton bezoeken beurzen, ontvangen trendrapporten en gaan in gesprek met producenten die graag hun mening over bepaalde producten willen horen. We vroegen Raymond Weijn, marketingmedewerker bij Buiter Beton, welke trends hoveniers dit jaar in het oog moeten houden.

Auteur: Linde Kruese

Volgens Weijn neemt vooral de vraag naar duurzame producten steeds meer toe. ‘Hoveniers krijgen van hun klanten steeds vaker de vraag naar duurzame oplossingen. We zitten nu nog in de fase waarin de prijs ook een rol speelt, maar ik verwacht dat de prijs van duurzame producten over vijf à zes jaar ondergeschikt zal zijn. Daar zijn we ons bij Buiter Beton bewust van. We merken dat onze leveranciers ook steeds vaker nadenken over duurzame en ecologische oplossingen. Zo hebben we ecologische sierbestrating in het assortiment die hoog scoort op het gebied van duurzaamheid, milieu en het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. Er zijn verschillende soorten ecologische bestrating. De Hydro Lineo-tegel zorgt dat het regenwater goed doorgelaten wordt, omdat er gras of ander groen tussen de tegels in geplaatst kan worden. De Virage-tegel heeft een aparte vorm, waarmee een patroon gelegd kan worden in de tuin.’ Keramiektegels van 3 cm dik Een andere trend dit jaar zijn volgens Weijn keramiektegels. ‘Dit jaar is het private label uitgebreid met onder andere keramiektegels van

2/2019

2 en 3 cm dik. Vooral de tegels van 3 cm zijn bijzonder. De meeste eigenschappen van een 3 cm dikke keramische tegel en een 2 cm dikke tegel zijn gelijk. Een voordeel van de dikkere tegel is echter dat de verwerking ervan minder tijd kost.’ De populariteit van keramiektegels groeit en daarmee ook het formaat van de tegel. Ze zijn beschikbaar in de afmetingen 60 x 60 cm en 90 x 90 cm. ‘Het zijn imposante tegels, die met en zonder patroon beschikbaar zijn. Vooral de tegels met patronen zijn de trend van de laatste jaren, terwijl voorheen de wat donkerdere kleuren populair waren’, aldus Weijn. Aansluiten op interieur Door vernieuwingen in digitale druktechnieken is het mogelijk geworden om designs te ontwikkelen die bijna niet van de originele materialen te onderscheiden zijn. Denk bijvoorbeeld aan natuursteen, beton en hout. Ook verschillende patronen zijn populair, omdat mensen hun tuin steeds meer zien als een verlengstuk van de woonkamer. Er wordt dus vaker gekozen voor grote keramiektegels met prints in opvallendere kleuren, die aansluiten op de stijl van het interieur. Nieuw in het assortiment van

4 min. leestijd

TERRAS & TRENDS

Keramiektegel Ceramaxx Frescato Dekor in de kleur taupe

Buiter Beton is de Ceramaxx-lijn van keramische tegels van 3 cm dik. De tegels zijn er in verschillende kleuren en prints, waaronder de Frescato Dekor in de kleuren taupe, carbone en grigio. ‘We hebben ook de Geoceramica in ons assortiment. Dit is een betontegel met een laagje keramiek van 1 cm dik eroverheen. Deze tegel heeft de uitstraling van keramiek, maar het verwerkingsgemak van een betontegel. De tegel is makkelijk te leggen. Om keramiek te leggen, moet de ondergrond voorbereid worden. Deze tegel kan in een geprepareerd zandbedje geplaatst worden’, aldus Weijn. Op het gebied van grind en split valt veel te kiezen, van een groene steen tot een gele of rode. Mensen die op zoek zijn naar een duurzame manier om grind of split op zijn plaats

Grindstabilisator met worteldoek

te houden, komen al snel uit bij grindstabilisatieplaten. Deze platen worden gemaakt van gerecycled materiaal. ‘Voor publieke ruimtes en inritten zijn de platen erg handig, aangezien ze het gewicht van auto’s en vrachtwagens kunnen dragen. Er zijn verschillende maten beschikbaar. De platen zijn uv- en vorstbestendig en zijn geschikt voor siergrind, split, rotsen en blokken. De grindplaten worden geleverd met worteldoek’, aldus Weijn. Prairietuin In Nederland is de prairietuinen steeds meer in opkomst. Dat is een redelijk onderhoudsarme tuin waarbij een natuurlijk evenwicht tussen planten ontstaat. Door alle verschillende soorten planten geeft de prairietuin meerdere

keren per jaar een volledig ander beeld in kleur en structuur. Hoewel we in Nederland niet hetzelfde klimaat hebben als op de prairie, is prairiebeplanting hier wel toepasbaar. Een voorwaarde is dat de grond goed van structuur en vrij van wortelonkruid is. Daarvoor adviseert Weijn gebruik te maken van de Caldera Mix, een mengsel van twee verschillende soorten lavagesteente uit verschillende lagen van een groeve. ‘Door over de grond een laag Caldera Mix aan te brengen en de planten uit te zetten met een speciale plantschop, krijgt onkruid niet de kans om te kiemen. Een bijkomend voordeel is dat het materiaal dankzij de speciale samenstelling voldoende water vasthoudt. Hierdoor hebben planten minder last van droge zomers. In het voorjaar komen de planten eerder boven de grond dan in een border.’ Naar eigen smaak samenstellen Voor het maken van een afscheiding zijn er tegenwoordig veel meer opties dan alleen een heg of een schutting. Een goed voorbeeld van een eenvoudig muursysteem is de Stackton: een muur op basis van een droogstapelsysteem. Weijn: ‘Dit Belgische product werkt als een soort legosysteem, waarvoor geen lijm of metselwerk nodig is. Door middel van verankeringsblokjes en counterblokken worden de blokken vastgezet. Het vergt even wat oefening, maar als je doorhebt hoe het werkt, is het heel eenvoudig. Het bouwsysteem kan gemakkelijk worden afgebroken om elders weer opgebouwd te worden.’ Tot een hoogte van 1,40 m is er geen lijm of metselwerk nodig. Raymond Weijn ziet dat tuineigenaren steeds langer en vaker gebruik willen maken van hun terras. ‘Mensen willen tegenwoordig ook in de herfst en in de winter buiten zitten. Daar zijn ook steeds meer mogelijkheden voor, met overkappingen, andere buitenverblijven en tuinverlichting. Met een vuurkorf erbij blijft het lekker warm. De overkappingen die in onze Terras & Trends-catalogus staan, zijn helemaal naar eigen smaak samen te stellen en te customizen.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29268/detuin-als-verlengstuk-van-de-woonkamer Waterdoorlatende tegel Hydro Lineo www.vakbladdehovenier.nl

DUURZAMER. BETROUWBAARDER.

PROLINE H800

Verzamel-maaier met liftsysteem De ProLine H800 is een cirkelmaaier met lift- en opvangsysteem en is ontworpen voor maximale levensduur en minimale uitvaltijd. Het slimme ontwerp maakt de ProLine H800 perfect voor het trimmen van gras rond landschapselementen in stedelijk gebied en parken. Het hoog presterende maaisysteem levert goede kwaliteit en een mooi maaibeeld - cruciaal voor sportvelden en bedrijfsterreinen.

www.jeanheybroek.com

De juiste partner in het voorkomen van onkruid

Jack Weijers - Normeco Bent u ook benieuwd naar onze producten en/of de mogelijkheden van samenwerken? Neem dan contact op. Ik nodig u graag uit voor het maken van een afspraak. Normeco BV +31 (0)6 45 60 56 29 info@ normeco.nl

Over de jarenlange samenwerking tussen een totaalaanbieder van tuinmaterialen en een leverancier van onkruidvrije voegen Den Engelsman Tuinmaterialen en Normeco bedienen samen hoveniers, particulieren en gemeenten Den Engelsman Tuinmaterialen levert een breed assortiment tegels en hout voor de tuin. Naast stenen, tegels, tuinhout en schuttingen leveren ze ook aanvullende producten zoals blokhutten, tuinhuizen, tuinverlichting en zelfs skelters en trampolines. Deze groothandel uit Sint-Annaland bestaat sinds 1995. Eigenaren Jeroen en Esther van Hemert vertellen over de producten die zij leveren aan hoveniers, bedrijven en particulieren. Ook de jarenlange samenwerking met Jack Weijers van Normeco wordt besproken. Een samenwerking die gebaseerd is op een win-win-situatie voor beide partijen. We vragen Jeroen en Esther waarvoor klanten terugkomen bij Den Engelsman Tuinmaterialen. Ze vertellen: ‘Klanten komen bij ons terug, omdat ze weten dat ze bij ons kwaliteit en service krijgen. Bovendien is er bij ons voor elke portemonnee iets moois te vinden. We helpen onze klanten met goed advies. Daarnaast brengen we de hoveniers, die bij ons inkopen regelmatig in contact met particulieren die een hovenier zoeken voor de verwerking. En andersom natuurlijk ook: zo helpen we elkaar vooruit.’ Bij Den Engelsman Tuinmaterialen verkopen ze dus een breed assortiment tegels en hout voor de tuin. Daarnaast adviseren ze bij de materiaalkeuze en nemen ze de tijd om hoveniers en particulieren rustig te informeren over de verwerkingsadviezen van de producten die ze verkopen. Esther licht toe: ‘We bezoeken regelmatig de dealers van onze producten. Zo blijven we op de hoogte van alle ontwikkelingen en kunnen we onze klanten weer goed advies geven. Om lang plezier te hebben van je tuin en bestrating is een goede verwerking essentieel. Dus nemen we de tijd om mensen hierover te informeren en begeleiden we ze waar gewenst. We werken veel met de voegmiddelen van Normeco. Vooral de Aqua XP en Aqua XP Fijn zijn

erg populair. We verkopen deze voegmiddelen veel, omdat ze zeer eenvoudig zijn te verwerken en een kwaliteitsvoeg opleveren. Naast de Aqua XP zit ook het voegmiddel Fugensand in ons assortiment. De voegmiddelen van Normeco voorkomen onkruid en zijn geschikt voor alle soorten bestrating.’ Als we Jeroen en Esther vragen waarom zij al zolang samenwerken met Normeco hoeven zij niet lang na te denken. ‘We kiezen voor Normeco, omdat Jack producten levert met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Hij heeft een behoorlijke voorraad en kan daardoor snel leveren. Bovendien is hij altijd bereid mee te denken met ons en onze klanten. Laatst hadden we een stratenmaker die nog onbekend was met het leggen van luxere tegels, Jack heeft hem op locatie geholpen met goed advies. Dat vinden wij echt service.’

De trends voor de toekomst Als laatste vragen we Jeroen en Esther naar de trends van deze tijd. Jeroen antwoordt: ‘Je ziet steeds meer vraag naar grote formaten tegels en dan specifiek de keramiektegels. Er is veel vraag naar de keramische tegels van 3 centimeter zonder onderbeton, omdat deze een makkelijke verwerking hebben.’

www.normeco.nl Normeco BV • +31 (0)6 45 60 56 29 • info@normeco.nl

Ontwerp- en tekensoftware voor hoveniers Vele digitale mogelijkheden Stel, je bent hovenier en je staat met je poten in de klei. Het regent. Buiten is er nog niets. Je schuift weer in de bus en bladert door alle papieren. Opdracht? Check. Tekening? Check. Maatvoering en berekeningen? Check. Alles weer terug in het betreffende mapje, gereedschappen en materialen erbij en aan de slag. Er moet een terras uitgemeten worden. Met meetapparatuur – de gegevens op het nat geworden ontwerp – en met paaltjes wordt het werkterrein gemarkeerd. Aan het einde van de dag moet je nog een verslag maken en de urenregistratie bijhouden. Herkenbaar?

Auteur: Heidi Peters

Dankzij de vele digitale mogelijkheden voor hoveniersbedrijven kan het werk, vanaf de voorbereiding tot en met de uitvoering, efficiënter en dus sneller en goedkoper. En wellicht ook nog nauwkeuriger. Vakblad De Hovenier bekeek een aantal softwaretoepassingen voor

2/2019

de groenbranche: tekenen ontwerpsoftware en ook een programma dat vooral de bedrijfsmatige kant van het hovenierschap naar een hoger niveau brengt. We spraken Dolf Houtman van OntwerpAcademie over SketchUp, Frank Raanhuis van InfoGroen Automatisering

over het programma Helixcad, Dirk Tuip van FacilityApps vertelde over de schouw-app, PietJan Ottenhoff van Design Express Nederland deed Vectorworks uit de doeken en Winfried Lijdsman, docent bij Helicon Groenopleidingen in Boxtel, gaf zijn ervaringen met programma’s en studenten weer. Oogpunt van de leverancier Design Express is de verkooporganisatie voor de Benelux, Polen en Frankrijk voor het programma Vectorworks. Vectorworks is een Amerikaans product dat wereldwijd in veel landen en meerdere branches wordt gebruikt, niet alleen door groenbedrijven. Piet-Jan Ottenhoff is manager bij Design Express en vertelt over de mogelijkheden van het ontwerpprogramma. Volgens hem is Vectorworks ‘echt voor de

8 min. leestijd

en gemakkelijk te leren programma’, aldus Houtman. ‘Gezien de prijs-kwaliteitverhouding en de toegankelijkheid staat het voor mij nog altijd bovenaan. Het is een van de meest toegankelijke programma’s. Maar het beeld blijft wel wat houterig. Daarom gebruiken tuinontwerpers het wat minder; die willen wat meer sfeer in hun presentaties.’

De nieuwste versie van Helixcad, uitgeleverd in april 2019

ontwerpers’. Doordat het programma mogelijkheden biedt om je eigen stijl te ontwikkelen in het CAD-programma, helpt het om je ontwerp overtuigend te presenteren. ‘De meeste CADsystemen komen uit de techniek’, aldus Piet-Jan Ottenhoff. ‘Wij komen van de ontwerpkant.’ Volgens Dolf Houtman, directeur-eigenaar van OntwerpAcademie uit Capelle aan den IJssel, wordt SketchUp van oudsher veel gebruikt door bureaus die ruimtes inrichten, waaronder landschappen. Dit zijn bijvoorbeeld tuinen landschapsarchitecten. ‘Ook wel door tuinontwerpers, maar in mindere mate. SketchUp is een fijn

Takenlijst in de schouw-app

Winfried Lijdsman is docent tuinen landschapsinrichting bij de opleidingen tot vakbekwaam hovenier en oprichter/uitvoerder groene ruimte (mbo niveau 3 en 4) aan Helicon MBO Boxtel. Helicon Opleidingen verzorgt groene opleidingen op vmbo- en mbo-niveau en heeft vestigingen in Noord-Brabant en Gelderland. ‘De verschillende locaties werkten in het verleden met verschillende programma’s’, vertelt Winfried Lijdsman. ‘We hebben ervoor gekozen om op alle vestigingen met hetzelfde tekenprogramma te gaan werken. Dat is Autocad geworden; sinds dit jaar zetten we het volledig in. Voorheen werkten we zowel met Autocad als met Vectorworks.’ InfoGroen Automatisering is de Nederlandse dealer van het (eveneens in Nederland ontwikkelde) tekenprogramma Helixcad. Volgens Frank Raanhuis, productspecialist Helixcad bij InfoGroen, is dit programma ontwikkeld voor de hovenierswereld en gaat het primair naar de hovenier. Helixcad is er in twee versies: Helixcad basic en Helixcad full. Frank Raanhuis adviseert hoveniers en ontwerpers zonder ervaring te starten met de basisversie, die alleen 2D tekenen bevat, maar in twee dagdelen goed onder de knie te krijgen is. Helixcad is een volwaardig tekenprogramma, dat te koppelen is aan diverse andere software en apparatuur: denk aan beplantingsprogramma’s, gps-meetsystemen, calculatie- en begrotingprogramma’s. Elk programma zijn eigen gebruiker Vectorworks wordt volgens Piet-Jan Ottenhoff ingezet door zowel grote als kleine bedrijven, van stedenbouwkundige projecten tot hoveniers. Je kunt in 2D en 3D tekenen. ‘Vectorworks heeft een eenvoudige manier van tekenen en de tekeningen zijn mooier dan van welk ander pakket ook. De ontwerptechnieken in de software zijn vergevorderd. Vectorworks werkt zoals jij denkt en dat is fijn.’ Frank Raanhuis adviseert over Helixcad: ‘Een bedrijf dat vooral projecten doet waarbij niet veel meer nodig is dan technisch tekenen,

ONTWERP- EN TEKENSOFTWARE oppervlakten en maatvoeringen berekenen, werkzaamheden die grenzen aan de aannemerij, heeft aan de basisversie van Helixcad voldoende. Helixcad is ook goed in het maken van een mooie presentatie, wat van belang is voor het verkopen van een hele tuin. Net als bij andere tekenprogramma’s werkt het wel prettiger met een pc of laptop met een goede videokaart, die rond de 2 GB aan geheugen heeft. Wil je in 2D of 3D, technisch, maatvoerend én mooi kunnen tekenen, een totaalconcept dus, dan voldoet Helixcad full aan de eisen. Daarmee is het ook een geschikt programma voor grote projecten, bijvoorbeeld van architecten.’ SketchUp is een ontwerpprogramma, zonder catalogus of beelden, omdat het type ontwerper dat SketchUp gebruikt, vooral zelf ontwerpt, volgens Dolf Houtman. ‘Het programma heeft wel een database, “warehouse” genaamd, waarvan vooral hoveniers gebruikmaken. SketchUp heeft niet echt de mogelijkheid om vierkante meters door te berekenen. Het kan wel, maar dat is omslachtig en lastig.’ Uitbreidingsmogelijkheden De pro-versie van SketchUp heeft een opmaakprogramma, SketchUp layout, en daarnaast is er SketchUp stylebuilder. Tekeningen kun je binnen je presentatie laten draaien, zegt Dolf Houtman, wat zeker meerwaarde heeft als je veel presentaties doet. Je past de tekening aan ín je presentatie, dus hoeft hem niet opnieuw in te voegen. Een extra feature is een renderprogramma voor een wat gelikter beeld. Hiervan is ook zowel een gratis als een betaalde versie beschikbaar. In SketchUp kun je bovendien via Google Maps je projectplattegrond integreren. De tekening staat vanzelf altijd op het noorden gericht; hoogteverschillen kun je hiermee zichtbaar maken. Dolf Houtman: ‘Het is een professioneel platform; de bestanden zijn uitwisselbaar met CAD-software. Handleidingen zijn er zowel in het Engels als in het Nederlands.’ Een nog vrij nieuwe feature van Helixcad is de plug-in voor het importeren van kadastergegevens. Door eenvoudigweg het kadastrale nummer in te geven, wordt de kaart met daarop de bebouwing, erfscheiding en afmetingen ingeladen. De kadastermodule is gratis te gebruiken voor scholen en bezitters van een studentenlicentie. De mogelijkheid van een koppeling met gps-apparatuur levert veel tijd op, volgens Frank Raanhuis. In het digitaal ingeladen terrein staat bijvoorbeeld een terras ingetekend. Met een gps-stok loop je over het terrein; dan

www.vakbladdehovenier.nl

krijgt je een signaal op de plaatsen waar de markeringspunten van dit terras zijn. Net als andere pakketten kan ook Helixcad geaccidenteerde terreinen weergeven, dus de plaats en de hoogte van taluds en heuvels, of simpelweg hoogteverschillen binnen een tuin. Net als in Helixcad kun je in Vectorworks behalve ontwerpen ook direct berekeningen maken. Ook werkt dit programma samen met andere pakketten. Er zijn veel bibliotheken, bijvoorbeeld met planten en verhardingsmaterialen, zoals de zogenaamde plantentool. Hiervoor hoef je niet extra te betalen; het is een all-in pakket. Een ontwerp teken je één keer. Wanneer iets aangepast moet worden, wordt meteen alles aangepast waarop de wijziging invloed heeft. Dit werkt efficiënt. De software en alle handleidingen zijn in het Nederlands verkrijgbaar. Dit laatste geldt overigens ook voor de andere programma’s. Beide programma’s bieden kosteloze versies aan voor studenten, met licenties van één tot drie jaar. Ottenhoff: ‘Privé heb ik een ontwerpbureau en werk ik met Vectorworks. Je kunt hier mooiere klantgerichte presentaties mee maken. Bij Autocad heb je daar weer andere programma’s voor nodig, bijvoorbeeld Adobe Indesign. De bestanden van Vectorworks en Autocad zijn uitwisselbaar, maar de handleidingen van de laatste zijn in het Engels. Dat maakt het wel wat lastiger dan Vectorworks, waarbij alle instructies in het Nederlands beschikbaar zijn.’ Huur, koop, service en updates Voor wie met het programma aan de slag wil, heeft Helixcad huur- en koopmogelijkheden. Een huurlicentie is inclusief updates. Bij aanschaf neem je een aanvullend supportcontract af, inclusief de halfjaarlijkse updates. Daarnaast zijn er betaalde diensten, zoals de online kadastrale gegevens en een uitgebreid beplantingsprogramma met een database waarin 10.000

2/2019

planten met foto’s en botanische gegevens vermeld staan. Wie met SketchUp aan de slag wil, kan de gratis thuisversie SketchUp Free downloaden, wat volgens Dolf Houtman een goede oefenversie is. Uitgebreider is SketchUp Pro, dat € 636 kost. Daarbij komt een jaarlijkse bijdrage van enkele tientjes voor de licentie en de updates. Het programma heeft diverse plugins, bijvoorbeeld voor hoogteverschillen in het terrein. Bij Pro zijn de bestanden uitwisselbaar met CAD en kun je ook 3D modelleren. Met Vectorworks heb je te maken met eenmalige aanschafkosten van € 3295. Hierin zitten alle gereedschappen en tools inbegrepen die je nodig hebt voor een ontwerp, berekening en presentatie. Wie wil, kan daarbij een servicecontract afnemen met extra service en mogelijkheden. Dit kost € 725 per jaar. Jaarlijks komt er een nieuwe versie uit. Toekomst Frank Raanhuis: ‘De genoemde koppeling van Helixcad met gps wordt doorgegeven aan drones. Een drone maakt een hogeresolutiefoto van een gebied; die wordt vervolgens ingelezen in het programma en dan gekoppeld aan gps-coördinaten. Dit wordt vanaf het

Het beeld van een ontwerp in SketchUp is iets blokkeriger

komend najaar aangeboden.’ Volgens Piet-Jan Ottenhoff worden virtual reality (VR) en augmented reality (AR) steeds meer mainstream. Vanuit Vectorworks kun je nu al direct een VR-presentatie maken. Je loopt dan als het ware door je ontwerp heen. VR en AR zitten standaard in het pakket. Een aparte module is LiveSync, met een directe koppeling naar Lumion, visualisatiesoftware waarmee je 3D visualisaties maakt. Ottenhoff verwacht dat binnen drie of vier alles 3D wordt gepresenteerd. Dolf Houtman wil nog de volgende aanvulling maken: ‘Wij krijgen vaak de vraag of we gaan ontwerpen met de computer tijdens de opleiding. Ons antwoord is steevast dat de eerste stappen in het ontwerpproces altijd handmatig zijn, met schetsrol en stift. Later, als je een concept hebt en weet waar je naartoe wilt werken, komt de computer in beeld om de tekening maatvast uit te werken. Een aandachtspunt is dat een handmatige schets nog altijd vele malen sneller te maken is dan een tekening op de computer. En in veel gevallen is een handmatige schets voor een hovenier ook meer dan voldoende, als het een kleine tuin betreft. Of het aanschaffen van een programma zin heeft, hangt onder meer af van het type hoveniersbedrijf, het soort werk dat de hovenier uitvoert en daarmee samenhangend de doelgroep waarvoor de hovenier werkt.’ Onderwijs Autocad wordt alleen ingezet bij mbo-studenten niveau 4. Zij krijgen een basisprogramma van tien weken aangeboden. Dit biedt de studenten voldoende basisvaardigheden om er zelf mee aan de slag te gaan. Vervolgens voeren zij hun opdrachten uit in Autocad. Het tekenprogramma zit niet in het lesprogramma van niveau 3. De studenten op niveau 3 zijn vooral

ONTWERP- EN TEKENSOFTWARE Aanschaf / huur Per maand Servicecontract Betalen voor extra features

Studentenversie Handleidingen

Helixcad basic € 1.595 € 52,50 incl. € 250 per jaar Ja Ja, gratis. NL servicecontract bij aanschaf Ook de kadastermodule Helixcad full € 2.740 € 87,50 incl. € 430 per jaar Ja NL servicecontract bij aanschaf Vectorworks € 3.295 € 725 Nee Ja, gratis NL SketchUp Free gratis SketchUp Pro € 636 Enkele tientjes Ja Ja, betaald NL, betaald Schouw-app Software as a € 50 voor Inclusief Ja n.v.t. service leidinggevenden en € 5 voor elke hovenier in het veld bezig met het aanleggen en onderhouden van tuinen, parken en landschappen, aldus Winfried Lijdsman. Studenten van Helicon werken zowel aan fictieve als echte opdrachten. Zo hebben de studenten onlangs een nieuw ontwerp gemaakt voor een verzorgingshuis. Software voor bedrijfsvoering Geen teken- of ontwerpsoftware, maar wel onder meer voor groenbedrijven ontwikkeld, is de schouw-app van FacilityApps, die we hier apart beschrijven. FacilityApps richt zich op alles wat buiten gebeurt, maar dan wel alles wat te maken heeft met bedrijfsvoering. Alle documenten waarmee je buiten te maken krijgt of kunt krijgen, staan in de app en worden direct gedeeld met de leidinggevende of het kantoor. Dirk Tuip: ‘Het heet wel de schouw-app, maar het gaat veel verder dan schouwen alleen. Er zijn verschillende mogelijkheden. Technische schouwing is mogelijk, waarbij punten op een kaart gezet worden (calamiteiten, handmatig of machinaal werk) die daarna opgepakt kunnen worden. Ook kunnen er overzichten gemaakt worden. Er is ook een variant die door klanten flexibel in te richten is op maat, waarbij onze klanten zelf de vragen en antwoorden kunnen aanpassen. Dat geeft een betere kwaliteitsbeleving. Ook bij groenprojecten gaan vele documenten door de handen. Een areaal, planning, tekening, tijdregistratie, specifieke formulieren voor in- en outdooractiviteiten, takenlijst, opdracht. Kortom, een hele papierwinkel. In de schouw-app van FacilityApps, die is uit te breiden met verschillende modules, heb je alles bij de hand, letterlijk onder één button. De urenregistratie, de opdrachten van die dag, werkbon-

nen die ingevuld moeten worden of bijzonderheden die je wilt melden, je doet het allemaal in de schouw-app. De verantwoordelijke of leidinggevende is direct op de hoogte en kan eventueel ook direct anticiperen of antwoorden. Deze app lijkt voor een kleinere onderneming wellicht niet direct noodzakelijk, maar als er sprake is van meerdere vestigingen en projecten, worden veel zaken een stuk complexer en kan deze app veel voordeel bieden. Bedrijven die hun zaken registreren met behulp van onze app, realiseren hiermee 15 tot 20 procent tijdwinst.’ FacilityApps, dat zijn roots in de schoonmaakbranche heeft, ziet dat ook in de wereld van de groenbedrijven verantwoording en transparantie ten opzichte van de klant steeds belangrijker worden. Het bedrijf investeerde in de ontwikkeling van een native app, zodat er geen internetverbinding nodig is om deze te kunnen gebruiken. Dirk Tuip: ‘We maken een technische revolutie door. Er komen nu ook data uit machines. Wij onderzoeken hoe je deze gegevens kunt meenemen. Wat is de impact van het weer, machines en mensen op de kwaliteit en de hoeveelheid van het afgeleverde werk? Daarvan onderzoeken we nu de mogelijkheden en we verwachten dat het zich in de komende jaren nog verder zal ontwikkelen. Ook in de groenbranche verlangen opdrachtgevers steeds meer transparantie, verantwoording en kwaliteit. Met de mogelijkheden van deze app kun je controleren en aantonen welke werkzaamheden er zijn uitgevoerd. Wie met deze software aan de slag gaat, onderscheidt zich van andere

hoveniers, omdat het in deze branche nog geen mainstream is. Maar dat wordt het zeker.’ De schouw-app wordt verkocht of verhuurd als ‘software as a service’. De kosten voor de leidinggevende (het eerste abonnement) bedragen € 50 per maand. Voor elke hovenier in het veld betaal je € 5 per maand. De training die nodig is voor het eerste gebruik, is hierbij inbegrepen. De app is uit te breiden met diverse modules, zoals tijdregistratie, taken, kwaliteitsmanagement, rapportages enzovoort. De kosten per uitbreidingsmodule zie tabel. www.helixcad.nl www.helicon.nl www.facilityapps.nl www.ontwerpacademie.nl www.vectorworks.be www.sketchup.nl

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29263/ ontwerp--en-tekensoftware-voor-hoveniers

www.vakbladdehovenier.nl

‘De software moet ten dienste staan van de organisatie’ Drie Achterhoekse hoveniersbedrijven over geïntegreerde bedrijfssoftware van Infogroen Hoveniers en automatisering. De twee gaan steeds meer hand in hand. Op het gebied van machines, maar zeker ook op het gebied van software. Want of je nu zzp’er bent of een groot hoveniersbedrijf hebt, de bedrijfssoftware op orde hebben is minstens zo belangrijk als het afleveren van kwaliteitswerk. We gingen op bezoek bij drie bedrijven in de Achterhoek die van dezelfde software gebruikmaken, namelijk Groenvision van Infogroen. De software is speciaal ontworpen voor hoveniers en groenvoorzieners. Waarvoor gebruiken de Achter-

De Groenmakers is een Doetinchems bedrijf dat onderhoud pleegt in grootgroen en op sportvelden. Het bedrijf heeft 150 natuurvelden in onderhoud en 50 kunstgrasvelden. Daarnaast is het bedrijf recentelijk gestart met het onderhoud van golfclub Borghees, net over de grens in Duitsland. Maar De Groenmakers doet veel meer dan alleen onderhoud. Directeur en mede-eigenaar Jan van Ulst legt uit hoe De Groenmakers zich inzet voor een inclusieve arbeidsmarkt. ‘De Groenmakers is een social enterprise met als doel om duurzame werkgelegenheid te creëren in een commerciële omgeving voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Geld is voor ons een middel en geen doel op zich. Wij streven naar een gezonde bedrijfsvoering.’ De Groenmakers is opgericht vanuit de sociale dienst Laborijn.

hoekse hoveniers de software? En hoe zien ze de toekomst?

Auteur: Linde Kruese

2/2019

In 2012 nam De Groenmakers de groenploeg van Wedeo (de rechtsvoorganger van Laborijn) over, die op dat moment bestond uit 35 medewerkers. Ondertussen zijn dat er 80 geworden;

in het hoofdseizoen komt dat aantal, inclusief ingehuurde krachten, op 100. Zelf in de hand Naast het beheer van openbare ruimte en sportvelden heeft De Groenmakers de afdeling ‘De Tuinman van de Groenmakers’. Deze groep tuinmannen is er voor de aanleg en het onderhoud van tuinen in de business-tobusinessmarkt. Ze werken voor wooncorporaties, zorginstellingen, onderwijsinstellingen, individuele bedrijven et cetera. ‘Bij 30 tot 40 procent van alle projecten leggen we nieuw groen aan; bij de rest van de projecten draait het om onderhoud. Voor de ontwikkeling van nieuwe buitenruimte hebben we ontwerpers in dienst. We hebben het hele proces van ontwerp tot aanleg zelf in de hand. We verzorgen ook de communicatie over projecten met bijvoorbeeld bewoners’, legt Van Ulst uit. Interne scholing Bij de keuze van de naam De Tuinman van de

De woning van Arnold Arends, gelegen

Regio in beeld

naast het hoveniersbedrijf 14 min. leestijd

‘Onze weknemers hebben vaak meer in hun mars dan je zou denken’

Groenmakers is bewust het woord hovenier niet gebruikt. Een tuinman is immers iets anders dan een hovenier. Van Ulst: ‘De tuinmannen werken in teams waarin altijd een persoon zit met mbo niveau 4, die kennis van zaken heeft en de andere teamleden stimuleert, enthousiasmeert en de kwaliteit bewaakt.’ Via een intern scholingsprogramma leren de tuinmannen de kneepjes van het vak. ‘Dat programma heet Talentmakers van de Groenmakers. Het is een school in het bedrijf waarin mensen direct aan het werk gaan als leerling-gezel. Ze leren het vak dus in de praktijd van een echte vakman. Daarnaast krijgen ze les in vakken als Nederlands en rekenen. Na het voltooien van de opleiding krijgen de deelnemers een entreebewijs.’ Geen subsidie meer In het verleden volgden jaarlijks vijf mensen de opleiding, maar in het seizoen 2018/2019 was er voor het eerst geen klas. ‘De opleiding werd gefinancierd vanuit het regionale sectorplan,

maar die subsidie krijgen we niet meer. We moeten dus op zoek naar nieuwe middelen om weer met een klas te kunnen starten’, legt Van Ulst uit. Dit soort investeringen in mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is nog altijd van belang, volgens Van Ulst. ‘De mensen die bij ons werken, hebben een beperkt denkraam of een handicap. We werken samen met Laborijn en het werkgeversservicepunt om deze mensen aan te nemen en om uiteindelijk in Nederland 100.000 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen. Bij hoveniers is de motivatie om dat aantal te halen er nog niet altijd. Dat is jammer, want onze werknemers hebben vaak meer in hun mars dan je zou denken.’

voor in de tuin. ‘De toegevoegde waarde van Wenninkhof is advisering. We nemen de tijd om klanten te adviseren en planten te zoeken die passen bij de tuin en de grond. Dat hebben we recentelijk nog gedaan tijdens de Open Tuindagen op 23 en 24 maart. Mensen konden op die dagen tuinadviesgesprekken van een half uur aanvragen bij de hoveniers. We hebben de mensen gevraagd om het gesprek voor te bereiden, omdat een half uur niet lang is. Veel mensen kwamen langs met foto’s van hun tuin om advies in te winnen over een ontwerp’, aldus Bent. Mensen stelden ook vragen over beplanting, problemen met plagen of een praktisch probleem als een gazon dat niet wil groeien.

Wennink wordt Wenninkhof Het oudste bedrijf in het rijtje is Wenninkhof Hoveniers en Groencentrum. In 1992 kwam het bedrijf officieel van de grond, maar de weg daarnaartoe begon al veel eerder. Jan Bent, eigenaar van Wenninkhof, kocht in 1986 een kleine boerderij in Meddo, bij Winterswijk. Hij werkte nog in loondienst als hoofd uitvoerder bij een sw-bedrijf toen hij startte met de verkoop van planten. In 1991 hakte hij de knoop door. Hij nam ontslag, schreef een ondernemersplan voor zijn bedrijf en begon voor zichzelf, met de kleine boerderij als uitvalsbasis. Bent: ‘Het was geen gemakkelijke keuze om mijn baan op te zeggen. Ik had het daar goed en dat gooi je niet zomaar weg. Maar het was niet meer te combineren met de verkoop. Toen we de boerderij kochten, heette deze Wennink, vandaar dat we het bedrijf Wenninkhof hebben genoemd. Er zijn negen hoveniers in dienst en er zitten drie mensen op kantoor. Daarnaast hebben we in 2005 het groencentrum flink uitgebreid, hebben we een vollegrondskwekerij en verkopen we sinds 2015 ook planten in Duitsland.’ Wenninkhof is een echt familiebedrijf; ook Bents vrouw en kinderen zijn er werkzaam.

Stoeptegel eruit, plant erin Tijdens de Open Tuindagen was er nog veel meer te doen bij Wenninkhof. Er waren 22 standhouders die van alles lieten zien. Bent: ‘Er waren onder anderen hobbyisten, leveranciers van bouwmaterialen en tuinmachines, er was een tuinmeubelzaak en de Nederlandse Bonsai Vereniging stond er. Nieuw was dit jaar de omruilactie Stoeptegel eruit, plant erin. Mensen konden een tuintegel inleveren en kregen daar een heester en een vaste plant voor terug. Zo laten we zien hoe belangrijk we biodiversiteit vinden.’ In het kader van de biodiversiteit heeft Bent vorig jaar de hotspot biodiversiteit opgezet in Kotten bij Winterswijk. Binnen het thema groen en biodiversiteit is het de bedoeling om vanuit de Duitse grensstreek een ‘lint’ naar Almere te maken, dat in Kotten begint bij De Stegge, praktijkschool voor duurzaamheid. Samen met Gea Boessenkool plaatste Jan Bent in juni 2018 bij de school een bloembak met beplanting die bijen en vlinders aantrekt. Volgens Jan is het daar met de biodiversiteit nu prima gesteld.

De tijd nemen In het groencentrum verkoopt Bent een breed assortiment aan tuinplanten en accessoires

‘Dat kan ik zelf ook wel’ Hoveniersbedrijf Gebr. Arends in Wichmond ontstond in 1989, toen de broers Jan en Arnold Arends, tot dan toe in loondienst, dachten: ‘Dat kan ik zelf ook wel.’ Arnold heeft een hoveniersopleiding gedaan en houdt zich bezig met de

www.vakbladdehovenier.nl

Onkruidbestrijding zonder chemie

WeedMaster productlijn van Waterkracht Weed Under Contr ol

✔

Complete productlijn

✔

Familiebedrijf

✔

Eigen productontwikkeling

www.waterkracht.nl

WeedMaster line advertentie 190x135mm.indd 1

07-03-19 10:44

DuPont™ Plantex® Gold • Tegen hardnekkig onkruid, zoals de paardenbloem • 100% polypropyleen, 125 g/m² • Zeer belastbaar • Snelle en eenvoudige installatie • Een milieuvriendelijke oplossing, omdat het materiaal water- en luchtdoorlatend is • Levensduur van ten minste 25 jaar, volgens de productgarantievoorwaarden • Niet-chemische toepassing

ONKRUIDWERING DuPont™ Plantex® Platinium • Tegen invasieve neofyten en agressief onkruid, zoals de Japanse duizendknoop • 100% polypropyleen, 240 g/m² • Bewezen effectiviteit • Snelle en eenvoudige installatie • Een milieuvriendelijke oplossing, omdat het materiaal water- en luchtdoorlatend is • Levensduur van ten minste 35 jaar, volgens de productgarantievoorwaarden • Niet-chemische toepassing

ONKRUIDWERING KING RootBarrier

•

T +31 (0) 320 215 805

•

sales@rootbarrier.nl

•

kingrootbarrier.com

Regio in beeld

Jan van Ulst van De Groenmakers

‘We vullen een bloempot, kleden een hectare grond aan en doen alles daartussenin’

Jan Bent van Wenninkhof

beplanting, Jan doet de administratie en is verantwoordelijk voor de aanleg van tuinen. Gebr. Arends is een hoveniersbedrijf dat alleen voor particulieren werkt. Arnold: ‘We nemen allerlei soorten klussen aan, van groot tot klein. We vullen een bloempot, kleden een hectare grond helemaal aan en alles daartussenin.’ Volgens Arnold zijn vooral de kleine projecten heel belangrijk. ‘De kleine klussen hebben ons zeven jaar geleden door de recessie heen geholpen, omdat die veel minder vaak wegvielen dan de grote klussen. Daardoor hoefden we geen werknemers te ontslaan. Soms verzorgen we in de tuin alleen de beplanting; we hoeven niet direct de hele tuin aan te pakken. Onze hoveniers houden altijd hun ogen open bij een klus. Als zij zien dat iets anders in de tuin ook onze aandacht verdient, bel ik de klant om te vragen of we dat ook moeten oppakken. Dat levert extra werkzaamheden op.’ Dode planten vergoeden In het bedrijf werken nu in totaal achttien mensen. Eén van die werknemers is Lenneke, de dochter van Arnold. Lenneke: ‘Ik maak de digitale ontwerpen. Arnold gaat naar afspraken met de klant, meet de tuin in en maakt schetsen. Vervolgens maak ik die schetsen op de computer, inclusief het huis en alle andere voorwerpen en planten die in de tuin moeten blijven staan. Arnold maakt op de schets een ontwerp met potlood; dit ontwerp wordt door mijn collega Sander of mij digitaal uitgetekend. Sander en ik maken ook begrotingen bij de ontwerpen. Sander maakt de beplantingsplannen en bespreekt de wensen met de klant. Wanneer wij akkoord hebben, kan de tuin aangelegd worden en de beplanting besteld worden.’

Arnold: ‘Een half jaar na aanleg gaan we inboeten. We checken alle planten en de beplanting die dood is, vergoeden we. Het gebeurt weleens dat planten te weinig water krijgen of dat mensen ze raken tijdens het schoffelen. Toch geven we dan garantie, omdat we dat stukje service belangrijk vinden. We zijn daardoor niet de goedkoopste hovenier, maar we doen er ook veel meer voor. Sommige klanten hebben dat besef helaas niet.’ Onderhoudsvrije tuin mét beplanting Gebr. Arends ziet advisering als zo’n extra service, zeker met de klimaatverandering in het achterhoofd. Arnold: ‘We adviseren wat mooi staat in de tuin en wat past bij het huis, maar ook wat verantwoord is. Mensen veranderen, ze willen een steeds makkelijkere tuin. Toch adviseren we om zo min mogelijk tegels te leggen. De truc is om een onderhoudsvrije tuin te ontwerpen en tegelijkertijd toch met beplanting te werken.’ Klimaatverandering speelt niet alleen een rol bij het adviseren, ook in de planning zorgt het voor uitdagingen. Lenneke: ‘We hebben dit jaar geen winterstop gehad, terwijl we normaal gesproken in januari en februari de tijd hebben om zaken bij te werken. Ik ben nu ook bezig met de organisatie van de open tuindagen die op 21 en 22 september zullen plaatsvinden. De laatste editie was vier jaar geleden; toen waren er zo’n 4500 bezoekers. We laten showtuinen zien en er komen verschillende standhouders.’ Personeel niet te krijgen De groei van het bedrijf is sinds de oprichting heel geleidelijk gegaan. Arnold: ‘We hebben zestien hoveniers in dienst. We willen er graag

Lenneke, Arnold, Sander en Jan van Gebr. Arends www.vakbladdehovenier.nl

DE Boomwortelgeleiding Voorkom wortelopdruk

Hoek

¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡

Bewezen werking sinds 1976 Voorkomt verlies van stabiliteit van de boom De meest hoogwaardige panelen op de markt Wortelankers voorkomen opdrukken van panelen Panelen zijn in elke vorm te buigen (hoek) Hoogtes: 30, 45, 60, 90, 105 en 120 cm hoog

Wortelankers Koppeling

GreenMax | Tel: 0031 413 29 44 47 | www.greenmax.eu

Regio in beeld

‘Hij zei dat hij er alles aan zou doen om het systeem binnen een maand werkend te krijgen’

twee krachten bij, maar die zijn niet te krijgen. We werken in meerdere teams op het gebied van aanleg en onderhoud, dus soms moet een aantal mensen schakelen van team. Op die manier vangen we het tekort op. We hebben wel veel nieuwe aanwas gehad via stagiairs. Op dit moment zijn er drie jongens in dienst die na hun stage zijn gebleven.’ Arnold vindt dat een fijne manier om nieuwe werknemers te werven. ‘Jonge hoveniers kunnen we nog “kneden”.’ Groenvision De drie bedrijven maken al geruime tijd gebruik van Groenvision, allemaal op hun eigen manier. Zo is Jan Bent van Wenninkhof enthousiast aan de slag gegaan met alles wat de software te bieden heeft. Arnold Arends wil het gebruik geleidelijk uitbreiden en ook Jan van Ulst ziet Groenvision als middel om het bedrijf te laten groeien. De Groenmakers maakt sinds de oprichting in 2012 gebruik van de software. Jan van Ulst: ‘We doen er bijna alles mee: we hebben het relatiepakket, houden projecten bij en doen de administratie, de planning en het hrm. Er zijn vier mensen fulltime in dienst die alleen maar in Groenvision werken, waaronder een calculator en een werkvoorbereider.’ Het systeem werkt volgens Van Ulst zo dat het makkelijker wordt naarmate er meer data in staan. ‘Een nieuwe relatie toevoegen komt bij ons niet meer vaak voor, omdat we ons klantenbestand altijd in Groenvision hebben opgebouwd. Het enige wat we goed moeten bijhouden, zijn de contactpersonen als iemand van functie wisselt.’

Soepele urenregistratie Een aantal functies van Groenvision heeft De Groenmakers nog niet helemaal omarmd. ‘We zijn nog niet zover dat de tuinmannen met tablets op pad gaan. Ze vullen hun uren nog in op papieren bonnen, omdat sommigen van hen moeite hebben met lezen en schrijven. We hebben een systeem bedacht om de urenregistratie soepel te laten verlopen. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen uren, maar er is iemand die de medewerkers helpt bij het invullen. Vervolgens gaan de bonnen naar de projectleider, die ze controleert op juistheid.’ De Groenmakers maakt ook geen gebruik van het ontwerpprogramma Helixcad, ook van Infogroen. Dat komt doordat er niet zoveel wordt ontworpen dat het rendabel is om met het programma te werken. De ontwerpers van De Groenmakers maken schetsen die vervolgens door een andere partij in 3D worden uitgewerkt. Miskoop Jan Bent van Wenninkhof is een fervent gebruiker van Groenvision. Hij begon met de software in 2001, nadat hij een aantal jaar gebruik had gemaakt van software waarover hij niet zo tevreden was. ‘In 1998 heb ik TSD aangeschaft, vergelijkbaar met Groenvision. Dat was een beetje een miskoop: de software was leeg en ik wist niet welke gegevens ik waar moest invullen. Ik ben een paar keer bij TSD geweest; toch lukte het me maar niet. Op een beurs kwam ik toen Infogroen tegen. Ik werd enthousiast door hun verhaal, omdat het om een duidelijk raam-

werk gaat dat je alleen nog hoeft in te vullen. Ze hebben een demo gedaan en toen ben ik overgestapt.’ Werkend binnen een maand Wenninkhof gebruikt Groenvision voor de relaties, verslaglegging, het plantenprogramma, de calculatie, planvision en mobiele urenregistratie. Om dat laatste goed op gang te krijgen, is Bent wel een tijdje bezig geweest. ‘We hebben deze module genomen omdat de hoveniers dan op afstand kunnen inloggen op de server en om mij te ontlasten. Het duurde een jaar voordat we de gegevens konden doorzetten. Toen het na een jaar nog niet wilde lukken, sprak ik John Willemsen van Infogroen op Plantarium. Hij zei dat hij er alles aan zou doen om het systeem binnen een maand helemaal werkend te krijgen. Dat is gelukt; nu hebben we alles goed op de rit. Als alles goed loopt en je calculeert goed na, kun je gemakkelijk zien of er wat verdiend is met een project.’ Bent heeft een tablet die hij gebruikt als hij bij klanten op locatie is. ‘Ik kan dan gespreksnotities maken en deze direct doorsturen naar mijn Outlookagenda, bijvoorbeeld om een afspraak in te plannen.’ Steeds meer uit de software halen Arnold van Gebr. Arends werkt al zolang hij zich kan herinneren met Groenvision. ‘Al toen het programma zelf nog Infogroen heette.’ Volgens Arnold verliep het opstarten moeizaam, maar het wordt steeds makkelijker. ‘We hadden iemand in dienst die heel kundig was,

Werkterrein van Gebr. Arends

www.vakbladdehovenier.nl

TEST GRATIS HET GEMAK VAN ™ FLEET SERVICES

HUSQVARNA FLEET SERVICES™: NU EERSTE 6 MAANDEN GRATIS Met Husqvarna Fleet Services™ weet u altijd welke machines in bedrijf zijn, waar ze zijn, wanneer deze aan de beurt is voor service of vervanging - en veel meer. Al deze informatie bespaart u tijd en geld, en geeft ruimte om uw bedrijf te laten groeien. Monteer een sensor op uw machines (zelfs als deze van een andere fabrikant is) of investeer in onze professionele Automowers® met ingebouwde connectibiliteit. Precies zo simpel als het hoort te zijn! Probeer Husqvarna Fleet Services™ nu 6 maanden gratis. Kijk op HUSQVARNA.COM/NL/FLEETSERVICES 44

2/2019

Regio in beeld

Het groencentrum van Wenninkhof

maar die is vorig jaar uit dienst gegaan. Die rol hebben Lenneke en Sander nu samen opgepakt.’ Lenneke: ‘We proberen steeds meer uit de software te halen. Theo (medewerker van Infogroen, red.) helpt ons daarbij. Hij komt eens in de zoveel tijd langs om vragen te beantwoorden en om ons nieuwe dingen te vertellen. Zo maken we nu gebruik van Helixcad, het ontwerpprogramma dat gekoppeld is aan Groenvision. Eerst moesten we alle gegevens dubbel invoeren; dat is nu samengevoegd, wat veel tijd en moeite scheelt.’ Gebr. Arends heeft een eigen lay-out binnen Groenvision en een eigen eisenpakket. Lenneke: ‘We wilden bijvoorbeeld dat alle plantensoorten op de bestellijst bij elkaar kwamen te staan zodat het geen ellenlange lijst is. Groenvision zorgt voor automatisering, structuur en planning. Dat is goed voor ons bedrijf.’ Bonnen met detailtekeningen Gebr. Arends gebruikt Groenvision voor de calculatie, relaties, planning, plantkenmerken en nacalculatie. Ook wordt gewerkt met ontwerpprogramma Helixcad. De urenregistratie gebeurt nog wel analoog. Arnold: ‘We leggen elke ochtend spullen in de bus die dezelfde dag naar de klant gebracht moeten worden. Soms lukt dat niet, of ligt dezelfde lading de volgende dag in de bus maar moet het naar een andere klant. Daardoor ontstaat soms verwarring, weten we niet of iets is afgegeven. Dat

is de reden dat we nog met bonnen werken die iedere dag worden ingevuld. Daarop checken we of alles klopt. Ook de nacalculatie is heel belangrijk.’ In Groenvision houden Lenneke en Sander de voortgang van een project bij, aan de hand van een soortgelijk project dat eerder is uitgevoerd. ‘We houden bijvoorbeeld bij hoeveel planten we per meter planten. Dat zetten we ook op de bon die we aan de hoveniers meegegeven, plus een detailtekening van bijvoorbeeld metselwerk.’ Projecten worden ook nabesproken. Daar komen altijd verbeterpunten uit om efficiënter te kunnen werken. Utopiasessie Infogroen is altijd bezig om Groenvision verder uit te breiden om hoveniers meer werk uit handen te nemen. We vroegen de bedrijven naar hun toekomstplannen met Groenvision. Wat valt er nog te verbeteren en hoever willen de bedrijven gaan in de automatisering? Bij De Groenmakers is middels een zogeheten Utopiasessie gekeken naar de ideale werksituatie. Van Ulst: ‘Ons Utopia houdt in dat we alles met één druk op de knop kunnen regelen. Ook willen we meer interne scholing om dieper in het systeem te komen. Op ieder onderdeel is progressie te boeken. Dat kost tijd, energie en geld, maar dat haal je er wel weer uit. Infogroen biedt daarbij goede ondersteuning. We zijn het systeem nu aan het herinrichten om dat te kunnen bereiken. Zo gaan we in de toekomst

‘Utopia is voor ons dat we alles met één druk op de knop kunnen regelen’ wel de tab zetten om aan medewerkers tablets mee te geven. Het is soms verleidelijk om nog even snel een Excel-sheet te maken voor de boekhouding, maar we willen onszelf in de toekomst meer dwingen om alles met Groenvision te doen, van kleine tot grote projecten. Dan zijn we meer in control.’ Het belangrijkste is volgens Van Ulst dat het systeem ten dienste staat van de organisatie. ‘Het is een lege template; als je niets invoert, werkt het niet. Door dat wel te doen, heb je altijd inzicht in de prestaties, die in de hele bedrijfsvoering worden meegenomen. Door Groenvision kan ik sturing geven op alle lopende projecten. Dat zou ik nooit redden als

www.vakbladdehovenier.nl

Vast maandbedrag!

49,50

Voor de fijnhovenier

Een Hedera haag

Een border

rooi je toch ook niet met een bulldozer?

wieden met een pincet?

Simpel en doeltreffend EasyVision biedt je precies wat jij nodig hebt: groene software waarmee je eenvoudig kunt calculeren, offreren en factureren. Niet meer en niet minder. Overal en altijd. Handig,

altijd online

Is het gras van de buurman groener? De Elzenhof 7G, 4191 PA Geldermalsen 0345 - 788 104 | info@vanderhaeghe.nl www.vanderhaeghe.nl

Meer informatie: T +31 (0)172 23 54 44 www.easy-vision.nl info@easy-vision.nl

Kijk dan eens wat er bij hem in de schuur staat...

maaiers - tractoren - frezen

De privétuin van Arnold Arends

Regio in beeld

controle. ‘Er wordt snel vergeten om gebruikt materiaal op te schrijven of om de uren juist te registreren. Daarom gebruiken we de analoge bonnen als notitieblok. Het invullen moet nu eenmaal netjes gebeuren; anders laat je omzet liggen.’ Bent controleert alles, zijn dochter Diana verwerkt de urenbonnen.

Het assortiment van Wenninkhof

ik fysiek alles in de gaten zou moeten houden. Hetzelfde geldt voor de financiële middelen. Ieder bedrijf moet realtime weten hoe het gaat. De tijd dat we eens per jaar met een schoenendoos onder de arm naar de boekhouder gingen, is voorbij.’ Eigen handboek geschreven Jan Bent van Wenninkhof investeert veel tijd om up-to-date te blijven op het gebied van de nieuwste ontwikkelingen. Zo is hij eens naar een workshop geweest over de digitale processen binnen bedrijven, waar hij zijn

ervaringen kon delen met andere gebruikers van Groenvision. ‘Ik zocht wat meer diepgang en dat vond ik daar. Ik ben ook eens naar de gebruikersdagen geweest in Boskoop, naar aanleiding van de doorontwikkelingen van het programma. Zo verdiep ik me in de verschillende modules. Ik ben nooit uitgeleerd; zo haal ik het rendement eruit.’ Bent heeft zelf uitvoerig voorwerk gedaan om de hoveniers met de software te laten werken. Hij schreef een handboek waarin Groenvision uitgelegd wordt. Toch vullen de hoveniers hun uren ook nog in op een urenbon. Die bonnen zijn leidend voor de

Vaak discussies Gebr. Arends ziet dat hoveniers steeds meer willen automatiseren. ‘Dan willen ze met de shovel werken in plaats van met de automatische kruiwagen.’ Maar daar zit een grens aan, zegt Arnold. ‘Wat je ook automatiseert, je moet de gegevens altijd bijhouden. We hebben daarom vaak discussies over welke extra modulen we willen kopen. We zijn blij met hoe het nu loopt, dus we kijken hoe we ons geleidelijk verder kunnen ontwikkelen. Daar helpt Infogroen ons bij.’ Lenneke: ‘Theo van Infogroen komt hier om oplossingen voor problemen uit te leggen. Wij vinden dat één op één beter werkt dan in groepsvorm. Hij kent Helixcad en Groenvision goed. Als Sander en ik nieuwe toepassingen tegenkomen, leggen we die voor aan Jan en Arnold. Zij beslissen dan of we daarmee aan de slag gaan of niet.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29261/ de-software-moet-ten-dienste-staan-van-deorganisatie

www.vakbladdehovenier.nl

Vijf tips voor effectief onderhoud van grasmaaier ‘Maak de grasmaaier na het laatste gebruik van het seizoen schoon, slijp de messen en vul de tank met alkylaatbenzine’ Periodiek onderhoud is belangrijk. Een goed onderhouden grasmaaier hoeft minder snel gerepareerd te worden, wat reparatiekosten scheelt. Maar waar moet je precies op letten bij het onderhouden van een grasmaaier? We vroegen het Ernst van Gelder, mededirecteur van GVG Oliehandel, en Dirk Eppink, die de marketing en public relations bij GVG Oliehandel verzorgt. De mannen hebben vijf praktische tips waardoor je grasmaaier op en top blijft werken.

Auteur: Linde Kruese

2/2019

Werk je met een benzinegrasmaaier? Dan doe je er goed aan om de normale benzine te vervangen door alkylaatbenzine. Van Gelder: ‘Een moderne viertaktgrasmaaier op gewone benzine stoot evenveel benzeen uit als drie moderne auto’s die op benzine rijden.’ Dat is een hele hoop benzeen, wat gezondheidseffecten kan opleveren bij het inademen en bij huidcontact. ‘Alkylaatbenzine is veel minder schadelijk voor de gezondheid. Ter vergelijking: 36 moderne grasmaaiers met alkylaatbenzine stoten per uur net zoveel benzeen uit als één moderne auto die op gewone benzine rijdt. In Nederland is het voor alle handgedragen machines verplicht om met alkylaat te werken, maar er is bijna geen controle op het gebruik daarvan. Dit in tegenstelling tot landen als Zweden, waar veel meer aan handhaving wordt gedaan. Daarbij is een grasmaaier geen handgedragen machine, dus deze valt een beetje buiten de boot, al is de uitstoot even schadelijk voor hoveniers die de hele dag in de damp staan.’ De alkylaatbenzine van Aspen is 99 procent minder schadelijk dan benzine.

Vul de tank met Aspen Het voordeel van Aspen is dat het langere tijd houdbaar is. Eppink: ‘Het is geschikt om aan het einde van het seizoen de tank mee te vullen, wanneer de grasmaaier langere tijd niet meer gebruikt wordt. Maak de grasmaaier na het laatste gebruik van het seizoen schoon, slijp de messen en vul de tank met Aspen. Normale benzine vergomt en veroudert, waardoor de maaier moeilijk te starten is als hij lange tijd niet is gebruikt. In benzine zit ethanol, wat vochtbindend werkt. Daardoor ontstaat roestvorming in de tank. Elke dag komt er lucht en vocht in de tank, wat na vier of vijf weken opstartproblemen veroorzaakt. Het advies is dus om de tank aan het einde van het seizoen helemaal te legen, vervolgens te vullen met Aspen-viertakt en de motor even te laten lopen. Daarna kun je de machine wegzetten.’ Aspen bevat geen ethanol en trekt dus geen water aan. Het vormt één geheel en blijft stabiel. Daardoor is het langer houdbaar – ideaal voor de wintermaanden.

8 min. leestijd

ADVERTORIAL Maak de maaibak goed schoon ‘De maaibak wordt bij elke maaibeurt vies. Omdat de resten die achterblijven schadelijk kunnen zijn, is het heel belangrijk om de maaibak goed schoon te maken. Hars van bomen, sappen van bladeren en gras kunnen de maaibak beschadigen door de schadelijke stoffen die erin zitten. Daarom adviseren we om Bio Cleaner te gebruiken, een ontvetter op waterbasis’, aldus Van Gelder. Bio Cleaner is een biologisch afbreekbare reiniger die verontreinigingen als olie, vet, gras, groenaanslag en roet verwijdert. Vervang de olie op tijd Motorolie heeft een tweeledige functie: smeren en koelen. De motorolie voert de warmte uit de motor af. Zeker in verband met de steeds warmere zomers is het belangrijk om de olie op peil te houden. Nog belangrijker is het om de olie op tijd te vervangen. Door het gebruik van de grasmaaier komt er steeds wat vuil in de olie terecht. Er kan onverbrande olie, roet en kool achterblijven. Zeker wanneer het warm en dus droog is, kan er ook stof in de motor komen. ‘We raden aan om één keer per jaar de olie te vervangen. GVG Oliehandel heeft verschillende soorten motorolie in het assortiment van het merk Agealube. Er zijn vier verschillende soorten motorolie voor benzine- en dieselmotoren van grasmaaiers. De olie beschermt de motor onder zware omstandigheden, ongeacht het

seizoen. De motorolie is bestand tegen hoge temperaturen. De motor blijft schoon en afzettingen worden voorkomen’, legt Van Gelder uit. Er zijn vier soorten motorolie beschikbaar in verschillende dikten: Lawn Mower 30, 10W30, FS5W30 en Bio Lawn Mower Oil, een biologisch afbreekbare olie. Van Gelder: ‘Deze ruikt veel minder. Ga bij de fabrikant na welke olie past bij de grasmaaier.’ Voorkom dat hydrauliekslangen klappen Voor hoveniers die met grotere maaiers werken, heeft Eppink de tip om biologisch afbreekbare hydrauliekolie te gebruiken om te smeren en voor een veilig gebruik. ‘Hydrauliekolie gaat één tot vijf jaar mee, maar als deze maaiers kapotgaan, zijn de kosten hoger. De hydrauliekslangen kunnen klappen; gebruik biologisch afbreekbare olie om dat te voorkomen.’ Volgens Eppink waren de eerste versies van de biologisch afbreekbare hydrauliekolie niet zo goed. ‘Daardoor werden mensen terughoudend. Maar langzamerhand krijgt men steeds meer door dat het de moeite waard is om biologisch afbreekbare olie te gebruiken.’ Volgens Van Gelder worden biologische producten steeds meer omarmd. ‘We merken dat er verschillend op gereageerd wordt. Sommige mensen vinden het belangrijk om aan het milieu te denken en kopen sowieso biologische olie, ook al is het iets duurder. Een andere groep wil er nog niet aan. Er is ook een derde groep, vooral

Agealube Lawn Mower

bestaande uit gemeenten. We merken dat zij biologische producten belangrijk vinden, maar ze moeten daarvoor extra budget beschikbaar stellen. Dat gebeurt tegenwoordig steeds vaker.’ Eppink heeft nog een laatste tip: slijp je messen voor een soepele werking van de maaier. ‘Scherpe messen zorgen voor minder weerstand en dus minder uitstoot. Er is minder benzine nodig en dat is duurzaam en goed voor het milieu.’

www.aspendiesel.com

Vergelijk uitstoot auto en grasmaaier

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29205/vijftips-voor-effectief-onderhoud-van-grasmaaier

www.vakbladdehovenier.nl

Robbert de Boer (Timin’ Systems): ‘Automatisering begint bij de medewerker in de tuin’ Goede en stabiele software levert veel tijdwinst op Eigenaar Robbert de Boer heeft samen met softwareontwikkelaar Rob van den Hoogenband urenregistratiesoftware ontwikkeld voor de kleine hovenier (1-15 medewerkers) : Timin’ Systems. Zelf bestierde De Boer van 1990 tot 2014 een hoveniersbedrijf met twee tot acht medewerkers, tot aan de lancering van zijn software. Deze loopt met circa 80 klanten zeer goed. Ook één van twee Meesterhoveniers in Nederland Teun van der Meijden is gebruiker, en een groot fan.

Auteur: Santi Raats

2/2019

De software is verkrijgbaar in een beheerversie, een medewerkersversie en een mobiele versie. Binnen deze versies werkt Timin’ Systems met tegels: onder andere de urenbrieftegel, medewerkerstegel, factuurtegel, offertetegel, en klantentegel. Het Timin’ Systems-team levert een Nas-server met een database en installeert Timin’ Systems op de PC. Het team geeft een maand lang opstartondersteuning en optioneel ondersteuning gedurende het hele jaar. De Boer: ‘Wanneer je een eenmanszaak hebt, is een medewerkersversie niet nodig. Je kunt dan toe met een beheerversie. Je hoeft dan enkel

4 min. leestijd

ONTWERP- EN TEKENSOFTWARE

Eén van de twee Meesterhoveniers die Nederland rijk is, is groot fan Timin’ Systems

’s avonds je eigen urenbriefje in te vullen. De beheerversie kun je natuurlijk uitbreiden met de mobiele versie en/of de medewerkersversie.’ De kleine hovenier met medewerkers heeft in elk geval een medewerkersversie nodig. Op de mobiele versie kunnen de medewerkers op een tablet onderweg eenvoudig hun urenbriefje invullen.

Digitaal urenbriefje Het Timin’-registratiesysteem is met name groots door het ‘digitale urenbriefje’. Wanneer je enkele medewerkers hebt, kun je met Timin’ Systems al snel veel tijd besparen. Normaal gesproken zit je als hovenier met pakweg vijf medewerkers elke zondag urenbriefjes te ontcijferen voordat je ze overtikt in je computer. En dan moet je daar bovenop de facturen nog eens maken. Daar ben je dan een halve dag mee bezig. Bij het mobiele registratiesysteem van Timin’ vullen medewerkers tijdens het werk alle gegevens in zoals de klant, het project, de uren, machines en materialen. Als de gegevens op de tablet zijn opgeslagen, synchroniseer je de tablet met je Nas-server. Op de PC kun je op elk moment in vijf tot tien minuten controleren of alle gegevens kloppen. Vervolgens kun je met de ingevoerde gegevens met drie klikken je factuur opstellen. Dit scheelt enorm veel administratietijd. Met name voor de hoveniers die zelf buiten meewerken, is deze tijd zeer kostbaar. Met onze software begint automatisering al in de tuin bij de medewerkers in plaats van pas op kantoor.’ Vanaf elke plek bereikbaar De software is zowel on- als offline bereikbaar. Voordeel van de offline versie is de eenmalige investering en een hoge stabiliteit. De Boer: ‘We hebben een optie om de eigen Nas-server vanaf elke plek via een internetverbinding bereikbaar te maken. Werken via Timin’ Online is ook een mogelijkheid. Dan staat het hele systeem in de cloud. Je kunt dan zelf een app installeren op iedere pc, laptop of tablet waarna je direct met Timin’ systems aan de slag kan. Daaraan zijn wel maandelijkse kosten verbonden, maar geen licentiekosten. Een online gepersonaliseerde Timin’-versie met eigen logo en briefpapier is mogelijk tegen licentiekosten.’ Facturen Met het systeem kun je zowel termijnfacturen als projectfacturen maken. Termijnfacturen voor wanneer de hovenier een werk heeft aangenomen. Je kunt dan eenvoudig de totale aanneemsom opsplitsen in een zelf te bepalen

aantal termijnfacturen. Wanneer de hovenier regiewerk of meerwerk verricht, waarbij de totale prijs niet vooraf vaststaat, kan hij of zij met Timin’ Systems met drie klikken een projectfactuur maken. Offertes Met de offertetegel kun je buitengewoon complete en representatieve offertes maken. Je kunt zelf alle offerte-onderdelen aanmaken. Binnen de onderdelen kun je teksten en foto’s toevoegen en opslaan in de bibliotheek. Tijdens het offerte maken is alles nog aanpasbaar. Binnen de offertetegel zitten onder andere de tegels materialen, machines en werkzaamheden. Daarmee maak je je calculatie. Met een offerte-instellingtegel bepaal je hoe jij je offerte presenteert aan de klant. Wil je alleen het eindbedrag tonen, of wil je alle uren, tarieven, hoeveelheden, prijzen, machines, etc. wel of niet laten zien? Bijna alle combinaties zijn mogelijk. De Boer: ‘Een gemiddelde offerte van vier tot vijf onderdelen maak je binnen een half uur. En zowel de facturen als offertes zijn gepersonaliseerd. Wij vinden dat binnen Timin’ systems de gebruiker zijn eigen teksten en stijl moet kunnen toepassen. Zo creëer je tijdens het maken van de diverse offertes in de loop van de tijd je eigen ‘teksten fotobibliotheek’ van waaruit je steeds kunt blijven putten.’ Groot gebruikersgemak Het vakblad test het softwaresysteem. Het is erg eenvoudig, ook als leek zonder verstand van software. Timin’ Systems mag simpel ogen, er zit verrassend veel in. Wat ontbreekt, is al het overdadige waardoor je in andere systemen vaak moet doorklikken of in nieuwe tabbladen moet werken. Alles wat de hovenier nodig heeft om zijn of haar bedrijfsvoering efficiënt te laten verlopen, is aanwezig.’ Meesterhovenier is fan Meesterhovenier Teun van der Meijden van Blommeij groenprojecten, gebruikt het Timin’registratiesysteem nu vier jaar. Eerst had hij een beheersysteem dat via de cloud liep. Toen het bedrijf ter ziele ging, was hij alle gegevens in

Teun van der Meijden, Meesterhovenier www.vakbladdehovenier.nl

S A GR A D Z AOR DE

VO VENIER HO

SPEELGAZON

Inzaai-/doorzaaimengsel met een stikstofcoating zodat u snel een dichte grasmat heeft.

GRASZADEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK

Verkrijgbaar bij:

2/2019

ONTWERP- EN TEKENSOFTWARE Jij bent de baas over het systeem, het systeem niet over jou

Links Rob van den Hoogenband Timin’ Systems-partner, en Robbert de Boer

een klap kwijt. ‘Dit systeem is perfect. Net zo gebruikersvriendelijk als mijn vorige beheersysteem, maar dan niet web-based. Niemand kan er dus in, alleen wij. Wij hebben vier bedrijfsbussen en in elke bus ligt een tablet. Mijn medewerkers vullen netjes elke dag alle gegevens in en die sturen ze naar mij toe. De projectgegevens en uren zijn eenvoudig in te vullen, de toetsen zijn ook lekker groot, dus iedere hovenier met forse vingers kan eenvoudig aanklikken. ’s Avonds loop ik even alle uren door en wanneer ik een factuur maak, ben ik in drie minuten klaar. Voorheen was ik werkelijk zes uur bezig voordat ik alle urenbriefjes had ingeklopt, alle gegevens voor de klant op een rij had gezet en de factuur kon verzenden. Timin’ maakt direct een pdf van de factuur, die ik kan versturen naar de klant. Aan de voorkant betaal je voor het beheersysteem, maar dat is feitelijk een laag bedrag, door de gigantische tijdwinst die je maakt.’

De uitgebreide opties mist Van der Meijden helemaal niet. ‘Wij werken veelal voor architecten en ontwerpers. Zij hebben hun eigen manier van omschrijven en de specificaties bovendien al kant en klaar. Iedereen heeft zijn eigen manier van specificeren; het heeft dus geen zin om deze te standaardiseren in een softwareprogramma. Wij hebben de producten en prijzen die we altijd toepassen gestandaardiseerd in ons Timin’-systeem. Wanneer mijn medewerkers een ander product toepassen dan vooraf besproken, zoals een keramische tegel in plaats van een betontegel dan voeren zij dit handmatig in, inclusief de afmeting. Er verschijnt dan geen prijs achter dit product wanneer zij mij de projectgegevens doorsturen. Dan weet ik, dat ik daar zelf de prijs van moet opzoeken.’ Van der Meijden heeft het Timin’-systeem al lang terug verdiend. ‘Al na het eerste jaar,’ lacht hij. ‘De tablets hebben tegenwoordig ook veel

geheugen. Alles wat er binnen je bedrijf speelt, heb je bij de hand en blijft binnen het systeem. Het is dus totaal niet privacygevoelig. De softwareontwikkelaar is momenteel ook bezig met het ontwikkelen van een koppeling van de pdf-facturen naar boekhouding. Dan is de cirkel helemaal rond.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29273/ robbert-de-boer-timin-systems-automatiseringbegint-bij-de-medewerker-in-de-tuin

www.vakbladdehovenier.nl

Groenonderhoud tussen de wilde dieren Terrastart-opleiding tot assistent-hovenier vindt plaats in Wildlands Emmen â&#x20AC;&#x2DC;Veel buiten zijnâ&#x20AC;&#x2122;, is het antwoord dat veel hoveniers zullen geven op de vraag wat er nou zo mooi is aan het hoveniersvak. Soms komt daar als extraatje een unieke locatie bij, zoals Wildlands Emmen. Welke hovenier wil nu niet aan het werk zijn met uitzicht op olifanten? De deelnemers aan de Terrastartopleiding tot assistent-hovenier hebben dit geluk. Auteur: Linde Kruese

2/2019

4 min. leestijd

ACHTERGROND Terrastart is een onderdeel van Onderwijsgroep Noord, bestaande uit 24 vmbo- en mbo-scholen. Terrastart biedt opleidingen aan de doelgroep waarvoor een reguliere mbo-opleiding niet haalbaar is. De relatief nieuwe afdeling bestaat vijf jaar. Nadia Dekker, jobcoach, houdt zich bezig met de ontwikkeling van de deelnemers. ‘De hele dag in een klaslokaal zitten werkt niet voor deze doelgroep. Wij verzorgen niet alleen onderwijs, we begeleiden en bemiddelen ook. Door te kijken naar het gedrag in de les zien wij wat iemand kan. Aan de hand daarvan zoeken we een passend bedrijf.’ Dekker gaat mee op sollicitatiegesprek en wanneer ouddeelnemers eenmaal een baan hebben, gaat ze structureel op werkbezoek. ‘Ons doel is om duurzame werkplekken te creëren. We kennen de doelgroep goed, ze komen op intakegesprek en we gaan op huisbezoek. We investeren heel veel in de begeleiding. Dat betaalt zich uit: 70 procent van de mensen die wij opleiden vinden langdurig werk.’ Bijzondere locatie Zo’n vier jaar geleden, toen Wildlands nog Dierenpark Emmen heette, startte Terrastart een pilot in de dierentuin waarbij een kleine groep van tien à elf deelnemers een dag in de week praktijkonderwijs volgt in het park. In maart is de vierde groep gestart met de opleiding tot assistent-hovenier. Zij volgen 36 donderdagen les. Volgens Dekker kan deze aansprekende locatie een extra reden zijn om de opleiding te volgen. ‘We zoeken altijd een specifieke leslocatie die past bij het vak, dus voor een hoveniersopleiding is een openbaar park ook geschikt. Een dierentuin is natuurlijk een leukere locatie en voor Wildlands is het een mooi sociaal project. Maar voor deelnemers die deze opleiding alleen willen doen omdat het in de dierentuin is, werkt het niet. We doen een goede intake om te achterhalen of ze ook echt gemotiveerd zijn voor het vak.’ Om de lesdag heen zijn allerlei constructies denkbaar. Soms gaan de deelnemers de rest van de week eerst nog naar school of lopen ze stage. Het doel van deze opleiding is altijd betaald werk. ‘Ik ben elke week aanwezig bij de lessen om te kijken hoe ze in hun vel zitten. In hun privésituatie speelt soms van alles, dus ik leer iedereen goed kennen’, legt Dekker uit.

‘We zoeken altijd een leslocatie die past bij het vak, dus voor een hoveniersopleiding is Wildlands een leuke locatie’ manier niet redden. Vakken als Nederlands en rekenen volgen de deelnemers bij ons niet. We presenteren de theorie op een zo praktisch mogelijke manier. De opleiding eindigt met een examen waarbij de plantenkennis wordt getest. Dat doen we door takken van planten op een rij te leggen met nummers en de deelnemers moeten noteren welke plantnaam bij welke plant hoort.’ De deelnemers werken tijdens de opleiding samen met het groene team van Wildlands. Groenkennis is natuurlijk belangrijk, maar daar stopt het lesgeven niet. Dekker: ‘Als deelnemers niet op tijd komen, haal ik ze persoonlijk op of ik ga in gesprek met de ouders. We zijn voortdurend bezig met reflecteren op het gedrag: hoe komt het over?’ De docent van Terrastart die in Wildlands de lessen geeft, was vroeger zelf zo’n jongere die leraren lastig von-

den. Toch is hij succesvol geworden: hij heeft net zijn hoveniersbedrijf verkocht. Dekker: ‘Dat is iemand die het vak door en door kent. Hij kan ontzettend boeiend vertellen over het vak. Het is belangrijk voor deze doelgroep dat de docent echt iets heeft met het onderwerp waar hij over praat. En de docent moet heel veel geduld kunnen opbrengen.’ Veel handwerk De opleiding wordt ingevuld in samenwerking met het groene team van Wildlands. Iemand die daar alles over weet, is Henk Kuiper. Hij is gespecialiseerd coördinator voor de afdeling Plant en dus verantwoordelijk voor het plantonderhoud in het park. Kuiper: ‘Er is binnen de afdeling een splitsing tussen de planten buiten en de planten binnen, bijvoorbeeld in

Zo praktisch mogelijk De opleiding is echt bedoeld voor de groep waarvoor het mbo te hoog gegrepen is. Dekker: ‘Er zijn veel deelnemers die het op een andere Groep opleiding assistent hovenier www.vakbladdehovenier.nl

ACHTERGROND dat erkend is door branchevereniging VHG. Daarnaast krijgen ze een bosmaaicertificaat. Het doel is natuurlijk een mooie baan. ‘Het traject naar een baan toe is voor iedereen verschillend. Sommige deelnemers zijn tijdens de opleiding al klaar om te solliciteren, anderen pas wanneer de opleiding is afgerond. We kijken daarbij echt naar de ontwikkeling die een persoon doormaakt’, vertelt Dekker. De deelnemers kunnen op verschillende plaatsen terechtkomen. Bijvoorbeeld bij een hovenier, al is dat niet voor iedereen weggelegd. ‘Hoveniersbedrijven stellen redelijk hoge eisen en het werktempo ligt er vaak hoog. Daarom plaatsen we bijvoorbeeld ook mensen bij golfbanen, waar ze grasmaaien en snoeien, of op een camping, waar ze het groen bijhouden. Ook in dit geval kijken we echt naar de kwaliteiten van iemand en welke werkplek daarbij passend is. Op het moment dat iemand een baan gaat zoeken, hebben wij al een gebruiksaanwijzing van ze paraat, zodat de werkgever niet voor verrassingen komt te staan.’

Nadia Dekker

‘Het traject naar een baan toe is voor iedereen verschillend. Sommige leerlingen zijn tijdens de opleiding al klaar om te solliciteren, soms is dat wanneer de opleiding is afgerond’ de Rimbula-kas. De hoveniers die binnen werken, zijn gespecialiseerd in tropische planten.’ De deelnemers aan de opleiding tot assistenthovenier gaan samenwerken met de buitenploeg. ‘De voorman is nu allerlei klussen aan het bedenken die geschikt zijn voor de groep. Dat varieert van paden aanleggen tot onkruid verwijderen. Er is een plek in het park waar Japanse duizendknoop groeit; daar zouden ze iets voor kunnen betekenen. We willen niet met gif werken, dus er is veel handwerk te verrichten.’ Netjes gekleed, niet roken De eerste les van het leerjaar wordt verzorgd door het team van Kuiper. De deelnemers krijgen dan als het ware een lesje etiquette. ‘De deelnemers werken in het park, dus ze krijgen veel te maken met onze gasten. Ze zijn dus ook een visitekaartje voor ons. Wij hebben regels

2/2019

over hoe het personeel zich dient te gedragen tegenover de gast; daar moeten zij zich ook aan houden. Ze krijgen een introductieprogramma waarin wordt uitgelegd hoe ze bijvoorbeeld kunnen omgaan met vragen van gasten. Het is ook belangrijk dat ze netjes gekleed gaan en niet roken. Als ze voor een gemeente werken, zal dat niet anders zijn.’ Wildlands vindt het belangrijk om een platform te bieden aan deze doelgroep, die in het normale onderwijs niet goed uit de verf komt. Kuipers: ‘We willen deze mensen helpen om aan het werk te komen. Daarvoor zijn goede afspraken nodig met de leraar, maar het neemt ons ook wat werk uit handen. We hebben nu een aantal jongens uit vorige groepen aan het werk.’ Een baan als doel De deelnemers die de opleiding tot assistenthovenier afronden, krijgen een vakdiploma

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29281/ groenonderhoud-tussen-de-wilde-dieren

Ferris-zitmaaier nu uitgerust met onafhankelijke vering aan elk wiel Comfort-specialist verhoogt werkefficiëntie en maaikwaliteit verder met uitgebouwd veringsysteem Het vakblad is op bezoek in Herten. Daar is de Emea-vestiging (voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika) van Briggs & Stratton Products Group, de motorenfabrikant uit Milwaukee, sinds 2004 moederbedrijf van Ferris. Michael van der Lienden, verkoopleider van Ferris-importeur Van der Haeghe, en Gerd-Jan Driessen, businessdevelopment-manager bij Briggs & Stratton, tonen het nieuwste model Ferriszitmaaier ISX 800, de allernieuwste zitmaaier,

De Ferris-zitmaaier ISX800, opvolger van de Ferris-zitmaaier IS700Z, is bij uitstek een model voor hoveniers, campings en de kleinere aannemerij. De 27 pk Briggs & Stratton Commercial Series-motor verenigt bruikbaar koppel met brandstofbesparing. De X in de typeaanduiding staat voor next generation, want hoewel Ferris al twintig jaar lang meer dan 160 patenten heeft op evenzoveel variaties op het IS Suspensionveringsysteem, heeft dit intellectuele eigendom nu een flinke evolutie doorgemaakt: alle contactdelen zijn ondersteund door vering. Ook de vier veren boven de voor- en de aandrijfwielen zijn totaal onafhankelijk van elkaar en zijn bovendien verbonden met het maaidek.

waarbij onafhankelijke vering verbonden is met elk wiel. Auteur: Santi Raats

CO₂ ‘Bijzonder actueel zijn de discussies van de laatste tijd en de maatregelen waarmee Nederland de uitstoot van CO₂ drastisch wil beperken’, aldus Driessen. ‘Bij auto’s wordt de emissie weergegeven in grammen per gereden kilometer. Bij maaiers is dit vanzelfsprekend moeilijk te meten en ook niet relevant, want de maai-

prestatie c.q. het aantal gemaaide vierkante meters is een variabele. Daarom werken wij met waarden in grammen per kWh. Iedere motorenfabrikant dient deze CO₂-emissiewaarden per 1 januari 2019 bekend te maken. Als de waarde voor de betreffende motor wordt gedeeld door het aantal gemaaide vierkante meters per uur, heeft Ferris de laagste emissiebelasting, omdat door het gepatenteerde IS Suspensionveringsysteem het aantal gemaaide vierkante meters per uur het hoogst zal liggen’, aldus Driessen. Onafhankelijke vering verbetert ook maaisnelheid en maaibeeld Niet alleen door personeelskrapte, ook en vooral doordat de laagste prijs leidend is en de personeelskosten hoog zijn, is maaiwerk alleen lonend bij een goede cost of ownership. Een goed veringsysteem zorgt daarvoor; bij de ISX800 is dat nog verder verbeterd. Driessen: ‘Snelheid maal maaibreedte bepaalt de productiehoeveelheid. Daarbij maakt snelheid het grootste verschil. Met een goed veringsy-

www.vakbladdehovenier.nl

Alle veren zijn verbonden met het maaidek steem kun je meer snelheid maken. Voor een Ferris-zitmaaier leg je aan de voorkant meer neer, maar hij betaalt zich uit in efficiëntie: de werksnelheid is hoger dan bij de gemiddelde zitmaaier, met behoud van de maaikwaliteit en de gezondheid van de medewerker dankzij het Ferris-veringsysteem.’

Vier losse veren, verbonden met maaidek Dit veringsysteem is bij de Ferris IS700Z al onafhankelijk, wat op zichzelf nuttig is. Normaliter is er bij een frame met vier wielen altijd wel een wiel aan het zweven, met minder tractie en dus minder veiligheid tot gevolg. Maar bij de Ferris IS700Z zijn de veren aan de voorzijde nog aan elkaar gekoppeld via een pendelende vooras, die in zijn geheel wordt ondersteund door twee veren. In het nieuwe model ISX800 zijn alle veren compleet los van elkaar; elke veer is alleen direct verbonden met het wiel dat eronder zit. Daarmee kan elk wiel los van de andere wielen ondulaties volgen en zal er nooit een wiel zweven. Van der Lienden: ‘Stel je eens voor dat je tractiewiel een beetje omhoog komt wanneer je tegen een helling op maait. Dan ben je de stuurcontrole kwijt. Door betere controle stijgt de productiviteit.’ Ook bijzonder om te zien is dat het veringsysteem verbonden is aan het vrij hangende maaidek. Van der Lienden: ‘Op oneffen terrein zullen de draagarmen in- en uitveren, waarbij het maaidek de contouren van het te maaien oppervlak synchroon volgt.’ Een demonstratie door Driessen en Van der Lienden levert het bewijs. Deze samenwerking van systemen zal ongetwijfeld een gelijkmatig maaibeeld geven. Achter- of zijlossend – half mulchen, half verspreiden Normaal gesproken hebben alle Ferris-maaiers een achterlossend maaidek, in tegenstelling tot de zijlossende dekken waaraan men in de Verenigde Staten de voorkeur geeft. Driessen: ‘In de Verenigde Staten worden vooral lange

Bij de Ferris-zitmaaier model ISX 800 is onafhankelijke vering verbonden met elk wiel.

FERRIS: BEKEND OM COMFORT Ferris staat bekend om zijn comfort en het uitstekende veringsysteem, dat trillingen op het lichaam en van de hand naar de arm minimaliseert, waardoor de maaiers geen flexframe nodig hebben zoals andere maaiers. Vandaag de dag draait de campagne van Ferris om het thema comfort. Op de posters prijkt een voetballer achter de zitmaaier, wat symboliseert dat de groenmedewerker die overdag acht uur achtereen op de maaier zit, ’s avonds niet uitgeblust op de bank hangt, maar nog fit

2/2019

genoeg is voor zijn voetbalhobby. ‘Alle Ferrismachines zitten qua trillingsniveau binnen de actiewaarden zoals omschreven in de nieuwe CE-norm Iso 5395, waardoor zij geen van allen beperkingen kennen om er een hele dag mee te werken’, aldus Van der Lienden. Driessen: ‘Aannemers en hoveniers komen moeilijk aan personeel, terwijl het werk en de werkdruk alleen maar toenemen door de aantrekkende economie. Wat maakt het werk op de maaier zwaar? Het is een fysieke aanslag door met name de trillingen en de impact die worden doorgegeven op oneffen terrein. Machinisten zijn eerder moe en kunnen zich dan moeilijker concentreren; soms raken ze gedeeltelijk arbeidsongeschikt, bijvoorbeeld door de ‘wittevingerziekte’, rug- of schouderklachten, of ze zijn na een bepaald aantal

afstanden gemaakt op grote stukken grond; dan is zijlossend het handigst. In Nederland willen we aan twee kanten trimmen en draaien we met onze maaiers rond op stukjes grond ter grootte van een postzegel, zoals kleine grasveldjes, het midden van rotondes, bermen en parkjes. Dan is een achterlossend maaidek de beste optie, want daarbij wordt het maaisel bijvoorbeeld niet de borders in geblazen. Ook minimaliseert een achterlossend maaidek het risico op schade aan geparkeerde auto’s door steenslag.’ De Ferris-nevenmodellen 400S en IS2100Z hebben de mogelijkheid tot ombouw van achterlossend naar zijlossend en andersom, al dan niet mulchend. Hoewel deze mogelijkheid bij loopmaaiers al decennia bekend is, heeft Ferris de primeur voor zitmaaiers. Driessen: ‘Achterlossend is natuurlijk vooral ideaal bij percelen die onder controle zijn en periodiek gemaaid worden. Maar door bezuinigingen staat het gras vaak hoog. Dan geven sommige aannemers en hoveniers de voorkeur aan zijlossend. Hoog gras kan dan sneller worden verwerkt. Sinds een jaar hebben wij het patent op dit drie-in-een-maaidek onder de naam Triple’. Bij de ISX800 wordt het gras voor de helft gemulcht en voor de helft via achterlossen verspreid. Driessen: ‘Wanneer een perceel onder controle is, is dat de snelste en mooiste verwerkingsoptie van maaisel.’ Euro Stage 5 ‘Ferris wil het milieu ontzien’, verklaart Driessen. ‘Het nevenmodel IS2600Z draait bijvoorbeeld op een Stage 5-dieselmotor. Ferris heeft zijn werkjaren fysiek opgebrand. In Duitsland is het personeelslek nog groter, omdat de babyboomers daar rond hun zestigste al mogen afzwaaien. Vervanging, in de vorm van een zzp’er of een uitzendkracht, is altijd duurder. Door goed voor de werknemer te zorgen met een ergonomische zitmaaier, kan de werkgever zijn personeel behouden en ook nieuw personeel aantrekken, want in de huidige tijd van personeelskrapte kopen bedrijven de beste machinisten bij elkaar weg. Daarnaast wordt goed werkgeverschap niet alleen indirect vereist door Europese normen waaraan werkgevers worden getoetst als zij claims aan hun broek krijgen, maar hebben werkgevers ook een zorgplicht ten opzichte van hun medewerkers.’

6 min. leestijd

TECHNIEK

‘In de meeste gevallen heb je met de ISX800 een leuke boekwinst; eigenlijk een “bijschrijving”, dus’

Gerd-Jan Driessen

Briggs & Stratton-business development manager

Yanmar-dieselmotoren in 2015 al laten aanpassen aan Euro 5. Dat was kostbaar. Door deze motor wordt de prijs van de machine hoger, maar met het ingaan van de nieuwe wetgeving hebben we er profijt van.’ Driessen refereert aan het feit dat alle motoren die na 1 januari 2019 worden gebouwd conform Euro Stage 5 moeten zijn. EFI Driessen wil ook nog wat vertellen over de modellen IS2100Z en IS3200Z. ‘Deze zijn voorzien van een Vanguard-motor met elektronische benzine-injectie. Bij deze modellen staat het gereduceerde brandstofverbruik centraal. Hoewel onder ideale omstandigheden besparingen tot 25 procent meetbaar zijn, kan men

stens 9 procent verwachten onder de zwaarste omstandigheden.’ Oil guard-systeem De Ferris-modellen IS2100Z en IS3200Z zijn ook uitgerust met het oil guard-systeem, waarmee volgens Driessen en Van der Lienden nog maar eenmaal in de 500 uur olie en filters hoeven te worden vervangen. Van der Lienden: ‘Een hovenier kan er waarschijnlijk een heel seizoen mee doormaaien. Hoewel het oil guard-systeem bijna tweemaal de normale hoeveelheid motorolie herbergt, bespaar je wel 60 tot 80 procent op de kosten. Door het langere interval is de maaier langer inzetbaar en het milieu wordt ontzien doordat er niet meer vijf oliebeurten nodig zijn, maar slechts één.’

Michael van der Lienden in de harde praktijk een besparing van minVerkoopleider Van der Haeghe

Afschrijving Driessen vindt het lastig om in te schatten wat de werkelijke restwaarde is van een Ferriszitmaaier. ‘Het is speculatief, omdat het moeilijk is om vast te stellen hoe een machine er over vijf jaar uitziet. Ze gaan lang mee door het veringsysteem; klanten zijn tevreden.’ Van der Lienden voegt eraan toe: ‘De een schrijft een Ferris-zitmaaier sneller af dan de ander. Dat hangt niet alleen af van het aantal maaiuren. De afschrijvingsperiode wordt vooral bepaald door wie er op de maaimachine rijdt, of deze persoon slordig is of schade rijdt, of de werkomgeving veel stoepranden bevat of dat de maaimachine alleen op een stadionveld rijdt.’ Driessen vindt dat de afschrijving van relatief belang is, aangezien het bij deze machine in zijn ogen vooral draait om het behaalde rendement. Hij zegt: ‘Zeker is wel dat de in de kostencalculatie opgenomen boekwaarde op einddatum in de praktijk overschreden wordt door de werkelijke restwaarde, zodat je in de meeste gevallen kunt spreken van een leuke boekwinst; eigenlijk een “bijschrijving”, dus.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29267/ferriszitmaaier-nu-uitgerust-met-onafhankelijkevering-aan-elk-wiel

www.vakbladdehovenier.nl

Boerencrocus (Crocus tommassinianus)

De allermooiste stinzenbollen van JUB Holland voor tuin en park â&#x20AC;&#x2DC;Stinzenplantenâ&#x20AC;&#x2122; is een verzamelnaam voor een bijzondere groep verwilderende voorjaarsbloemen. Het zijn vooral bol-, knol- en wortelgewassen, die vanaf de 16e eeuw werden aangeplant op buitenplaatsen en rondom kastelen en landhuizen, en nog steeds worden aangeplant.

Auteur: Carien van Boxtel Fotograaf: Joop Huner

2/2019

8 min. leestijd

ADVERTORIAL Hierbij moet je denken aan de oude Friese ‘states’, prachtige buitenplaatsen met parkbossen, boomgaarden en moestuinen zoals Dekemastate en Martenastate, maar ook kasteel Hackfort in Vorden, Huis te Manpad in Heemstede en het Hyacintenbos bij Ockenburgh in Den Haag. Het zijn de ‘tuinplanten van toen’, die zich zo thuis voelen in hun ‘stinzenmilieu’ dat ze zich dankzij het juiste beheer hebben weten te handhaven en vermenigvuldigen. Ook in de Hortus in Utrecht wordt met stinzenplanten gewerkt en geëxperimenteerd. Ik raad u aan tussen half februari en half mei eens een kijkje te nemen op die plekken en u te verwonderen over de sprookjesachtige, feeërieke bloemtapijten in parkbossen, op weitjes, in boomgaarden en aan de voet van monumentale bomenlanen! Het is magisch. Welke soorten vallen onder de stinzenplanten (en welke niet)? Daar is discussie over. Onlangs was er nog een klein dispuut in de NRC naar aanleiding van de postzegels met ‘stinsenplanten’ van TPGPost (of is het stinzenplanten? Zelfs over de schrijfwijze is men het niet eens). Dit komt doordat er verschillende definities worden gehanteerd, maar ook doordat bepaalde soorten in het ene deel van het land wel stinzenplanten zijn (want aldaar door mensen aangeplant) en elders weer niet (omdat ze daar in het wild voorkomen). De gele bosanemoon (Anemone ranunculoides), bijvoorbeeld, is inheems in Zuid-Limburg en daarom in Zuid-Limburg geen stinzenplant, maar een wilde of inheemse plant. In Friesland is het wel een (regionale) stinzenplant. Rekkelijke deskundigen (en dus ook TPGPost) rekenen spontaan voorkomende planten in het stinzenmilieu ook tot de stinzenplanten. En waarom zouden modernere bol- en knolgewassen die van ver komen geen stinzenplanten mogen heten? Zo bezien vallen ook Camassia uit de Verenigde Staten en het trommelstokje uit Midden- en Zuid-Europa en West-Azië (Allium sphaerocephalon) onder de stinzenplanten. Over de volgende soorten is iedereen het wel eens: daslook, bosanemoon, aronskelk (zowel de gevlekte als de Italiaanse), grote en kleine sneeuwroem, herfstkrokus, herfsttijloos, lelietje der dalen, vingerhelmbloem, boeren- en bonte krokus, gewoon en dubbel sneeuwklokje, zomer- en lenteklokje, boshyacint, Spaanse hyacint, keizerskroon, kievietsbloem, blauw druifje, dichtersnarcis, wilde narcis, knikkende en gewone vogelmelk, vroege en Oosterse sterhyacint, bostulp, winterakoniet en hondstand.

Al deze soorten worden nog steeds ambachtelijk geteeld en zijn gewoon verkrijgbaar als bol, knol of wortelstok bij JUBHolland Een lichte helling is heel gunstig voor stinzenplanten

Als sneeuw, zo rijk bloeien hier de sneeuwklokjes

www.vakbladdehovenier.nl

Leucojum vernum (lenteklokje), een zeldzaam

Scilla siberica

stinzengewasje

cyclaampje en de aronskelk, ook nog prachtig decoratief blad! Biodiversiteit en stinzenbollen Stinzenbollen bieden bijna jaarrond kleur en zijn een belangrijke nectar- en stuifmeelbron voor (wilde) bijen en vlinders. Vooral in de karige, prille voorjaarsmaanden zijn echte stinzenbollen zoals winterakoniet, Scilla, sneeuwklokje en krokus onmisbaar voor vroeg vliegende (wilde) bijen en hommels, terwijl herfstkrokus en Colchicum (herfstijlloos) in september en oktober weer de laat vliegende wilde bijen bedienen.

Al deze soorten worden nog steeds ambachtelijk geteeld en zijn gewoon verkrijgbaar als bol, knol of wortelstok bij JUBHolland. Iedereen kan er dus mee aan de slag! Stinzenbollen en knollen: een duurzame keuze Stinzenplanten mogen dan nauw verweven zijn met de historie, ze zijn heel actueel en om meerdere redenen een zeer duurzame en dus moderne keuze. Met het aanplanten van stinzenbol- en knolgewassen doe je immers een investering voor jaren, misschien zelfs eeuwen:

Een veld vol Scilla's

2/2019

de bollen zullen zich ondergronds (door het vormen van bijbollen/klisters) of bovengronds (door bestuiven van insecten / uitzaaien) handhaven en gestaag uitbreiden, terwijl het beheer extensief is. Ze hebben wat dit betreft dus dezelfde eigenschappen als veel andere planten, maar verdwijnen, als zogenaamde geofyten, na de bloei en zaadvorming onder de grond om ruimte te maken voor andere bodembedekkers. Daarom zijn combinaties met andere planten die het stokje overnemen ook zo belangrijk. Als extra bonus hebben sommige stinzenbollen en -knollen, zoals het

Grote vlakken, groot(s) effect Door de schaal van de aanplant (grote vlakken, banen of golven) kunnen grootse effecten worden bereikt, die door het publiek hogelijk worden gewaardeerd. Mits er een goede selectie en goede combinaties worden gemaakt, zullen er in verschillende periodes van het voorjaarÂ verschillende soorten opeenvolgend en in combinatie bloeien: de sneeuwklokjes in februari worden opgevolgd door bijvoorbeeld botanische krokus, sneeuwroem, (bos)tulpjes, narcis, boshyacinten en blauwe druifjes. De bollen en knollen leveren onderling al prachtige veelkleurige tapijten op, maar er zijn natuurlijk ook combinaties mogelijk met bodembedekkers en bosplanten, zoals varens, maagdenpalm

ADVERTORIAL Amstelveense heemparken Samen met de Amstelveense heemparken introduceert JUBHolland dit najaar de unieke ‘Amstelveense heembollencollectie’: een sortiment bijzondere inheemse bollen en knollen (tevens stinzenbollen en -knollen) die in hedendaagse tuinen en parken kunnen worden toegepast. De auteur, Carien van Boxtel, is tuinen landschapsontwerper en daarnaast beplantingsdeskundige bij JUBHolland.

Oude lindelaan met een rand van winterakonieten

en siergrassen. Ook in gazons en bermen zijn de toepassingsmogelijkheden eindeloos! Zeker na een aantal jaren zal het kleurige effect zo groot zijn, dat mensen er speciaal naar zullen komen kijken. Beheer en ontwerp: leren van historie Stinzenplanten voelen zich doorgaans thuis in een humus- en kalkrijk milieu en leven daar in symbiose met ondergrondse schimmels, bacteriën en ander bodemleven. Onder stinzenplanten bevinden zich veel gewassen die geschikt zijn voor schaduwplekken, maar ook in open grasland en in bermen voelen stinzenplanten zich thuis. Bij JUBHolland vinden we het belangrijk dat we die oude beplantingen koesteren en bewonderen, maar tegelijkertijd ook leren van ambachtelijke tuinmanstradities van aanplant en beheer, die belangrijke inzichten geven voor de hedendaagse groenpraktijk. JUBHolland: al vier generaties hofleverancier van stinzenbollen en knollen Als je zelf aan de slag wilt met stinzenbollen, biedt JUBHolland in de nieuwe catalogus een zeer uitgebreide keuze aan echte soorten, die afkomstig zijn van betrouwbare, vaak nog kleinschalige ambachtelijke kwekers. Voor wie het lastig vindt om zelf goed combinerende soorten te kiezen, zijn er prachtige kant-en-klare stinzenbollenmengsels beschikbaar. De mengsels uit deze catalogus zorgen maandenlang voor kleur en JUB adviseert graag over de geschikt-

heid van het mengsel van uw voorkeur voor het project. Het gaat dan onder meer om factoren als maaibeheer, snoei, onkruidbeheer, voldoende licht, betreding en grondsoort. Steeds meer opdrachtgevers vragen echter om maatwerk omdat ze iets bijzonders willen: een mengsel of beplantingsplan dat helemaal is afgestemd op de locatie, met een thema dat aansluit bij het betreffende project. Ook dat is natuurlijk mogelijk!

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29274/ de-allermooiste-stinzenbollen-van-jub-hollandvoor-tuin-en-park

Prachtige combinatie van sneeuwklokjes en winterakoniet

www.vakbladdehovenier.nl

DE REGELS HERSCHREVEN. OPNIEUW.

ONTWORPEN VOOR RUW TERREIN EN EXTREME HELLINGEN In 1995 introduceerden wij de eerste robotmaaier ter wereld, waarmee het gangbare denken over maaien significant werd veranderd. En nu herschrijven we de regels opnieuw. Met de Automower® 535 AWD, de eerste vierwielaangedreven robotmaaier. Een extra solide robotmaaier die zelfs op stevige oneffenheden en hellingen tot 70% een prachtig maairesultaat bereikt. Kijk op WWW.HUSQVARNA.COM/NL/PRODUCTEN/ROBOTMAAIERS/

AUTOMOWER® 535 AWD (leverbaar medio 2019)

COLUMN

Maar ook de ‘ontvangers’, de hedendaagse consumenten, worden kritischer, willen iets wat zich onderscheidt Megchelen

NL Greenlabel

We zijn rijker dan we denken Ik wil u inspireren met mijn visie, u overtuigen van de noodzaak om op een andere manier met groen om te gaan, in de richting van een duurzamer bestaan en een fijne en gezonde leefomgeving. Laat u inspireren door een plek, de natuur, architectuur, multimedia, mode, literatuur, deskundigen, leken etc., maar geef vooral ook alle ruimte aan uw eigen ideeën, fantasie en kennis. Samen kan dit leiden tot verwonderingwekkende, vernieuwende vormgeving en goede, duurzame producten, een inrichting die past bij de locatie en gebruikmaakt van de bestaande kwaliteit. Er wordt een omslag in denken en handelen gevraagd. Er is al een positieve beweging gaande in de wereld van de ‘makers’: vormgevers, industrie, architecten, planologen, projectontwikkelaars etc. Zij pikken de signalen op die aangeven dat we anders moeten omgaan met onze omgeving. Maar ook de ‘ontvangers’, de hedendaagse consumenten, worden kritischer, willen iets wat zich onderscheidt. Zomaar iets maken is er niet meer bij. Daadkrachtig en innovatief samenwerken waarbij wordt uitgegaan van de kracht van het bestaande leidt tot meer geaccepteerde klimaat-, milieu- en toekomstbestendige projecten.

lange tijd mogelijk is. Zoek de kracht van de symbiose tussen het aanwezige en het nieuwe. De kwaliteit van de leefomgeving wordt verhoogd door de grotere biodiversiteit.

Partijen die duurzaamheid integreren, die groen en water op waarde schatten en van meet af aan een logisch onderdeel van hun plannen laten zijn, geven uiting aan hun verantwoordelijkheid. Iedereen moet inzicht kunnen krijgen in de duurzaamheid van producten en de specifieke eigenschappen van de leefomgeving, zodat een bewuste keuze gemaakt kan worden door opdrachtgevers en gebruikers. Als neveneffect zal het aanbod van duurzame materialen en producten hierdoor toenemen. Met duurzame producten kan inmiddels een complete buitenruimte worden ingericht. Het gebied kan als geheel een label krijgen dat de waarde van groen weergeeft. Voor overheden, bedrijven en particulieren kan dit dienen als instrument voor de opstart, financiering, realisatie, monitoring en het beheer van groene initiatieven. Er kan een waardevolle eenheid ontstaan tussen gebouw en omgeving door te handelen met respect voor de plek en het aanwezige. Als al vroeg in het ontwerpproces een groenontwerper wordt ingeschakeld, kan deze de waarde van het bestaande landschap tonen, waardoor een plan er heel anders gaat uitzien. Zo kan een mooie grote boom in een nieuwbouwproject een fijne ‘volwassen’ sfeer brengen, wat anders zelden of pas na zeer

Uit onderzoek is gebleken dat een groene leefomgeving een positieve uitwerking heeft op de gezondheid en de ontwikkeling van mensen. Waardevolle buitenruimten die aantrekkelijk zijn nodigen uit tot buiten spelen, bewegen, verblijven en genieten. Een groene leefomgeving versterkt het contact tussen bezoekers, vergroot het respect voor elkaar en zet aan tot een goede en gezonde ontwikkeling van kinderen en jeugd. Onderwijs in een groene omgeving bevordert de creativiteit, beleving, fantasie en denkwereld van kinderen.

Een meer natuurlijke inrichting van de buitenruimte kan ook financieel voordeel betekenen, als men het totaal van aanleg en onderhoud bekijkt over een langere periode. Het toepassen van waterdoorlatende verharding bespaart op riolering en is een verantwoorde keuze voor waterbeheersing. Vaak kan er ook minder verharding aangelegd worden. Door (toekomstige) gebruikers al vroeg bij het ontwerpproces te betrekken, kan men zorgen dat de (nieuwe) buitenruimte beter aansluit bij wat men echt wil. Waarom een grasveld aanleggen als er niet wekelijks gevoetbald wordt? Dan kan het ook een mooie bloemenweide zijn, die niet elke week gemaaid hoeft te worden. Gradaties in onderhoudsniveau voor intensieve en extensieve delen en toegepaste materialen zijn ook een kwestie van smaak. Gelukkig wordt de diversiteit in duurzame producten steeds groter. Hiermee kan een hoogwaardige duurzame buitenruimte worden vormgegeven in vrijwel elke stijl.

Als de bestaande kwaliteiten van de plek en de noodzaak van een groene leefomgeving vanaf het begin op waarde worden geschat, zijn we rijker dan we denken! Nico Wissing

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29270/we-zijn-rijker-dan-we-denken

www.vakbladdehovenier.nl

Hogedrukreiniging met de Serie-B.

Hogedrukreinigers Meclean eenvoudig uit te breiden met Weedplus-onkruidbestrijding ‘Met de compacte Serie-B kom je in de tuin overal tussendoor’ Als gevolg van het verbod op chemische onkruidbestrijding ziet producent Meclean de markt groeien voor alternatieve methoden zoals zijn eigen Weedplus®-heetwatertechniek. Auteur: Bart Mullink

Heet water rekent effectief af met onkruid, weten ze bij Meclean. Dat is te danken aan de hoge warmtedichtheid, waardoor de warmte snel in het ongewenste kruid doordringt. ‘Vanuit het blad en de stengels trekt de hitte verder naar de wortels, waardoor nieuwe uitloop wordt bemoeilijkt’, weet Meclean-man Daniël Goossens. ‘Onkruid, mossen, groene aanslag: de heetwatermethode zorgt voor snel resultaat. Het blijkt in veel gevallen de meest efficiënte alternatieve methode; het geeft zeer goede resultaten met relatief weinig behandelingen.’ Door heet water over het onkruid te laten vloeien, zorg je dat de cellen van de plant het afleggen. Om van de schade te herstellen, moet de plant uit zijn reserves putten. ‘Na gemiddeld drie tot vier behandelingen is het onkruid uitgeput en vergaat het.’ Bij forse onkruidbegroei-

2/2019

ing adviseert Goossens een voorbehandeling met een borstelmachine, zoals de Weedsweep van Meclean of een ander type. Met het 50 cm brede spuitwagentje kan bij een werksnelheid van 2 tot 3 km/u tot 1500 vierkante meter onkruid per uur worden bestreden. Voor randen en kanten is een broeskop beschikbaar. Door de rechtstreekse aansluiting van de machine met een slang op de waterleiding is de watervoorraad onbegrensd. ‘Desgewenst valt met een extra lange slang, tot wel 40 meter, het werkbereik te vergroten. Je kunt dan in een cirkel van maar liefst 80 meter rond de machine werken zonder dat je hem hoeft te verplaatsen.’ Keuze Andere chemievrije methodes dan heet water zijn er ook: naast schoffelen bijvoorbeeld branden (‘iets minder veilig’) of de riek. Bij branden dringt de warmte minder goed door

4 min. leestijd

ACHTERGROND

Onkruidbestrijding met de Weedsweep-borstelmachine

‘In een handomdraai kun je schakelen tussen reinigen en onkruidbestrijding’

tot de wortels. ‘En het is vanwege dat branden ook net iets minder veilig’, zo stelt Goossens. Wortelstokken uit de grond schudden met een riek kan ook. Dat is een goede aanpak, weet hij. ‘Maar ook een arbeidsintensieve. Ik denk dat een hovenier per geval kiest welke behandeling de beste is, afhankelijk van de grond en de locatie.’ Kostenbesparend, veilig, duurzaam en effectief: Goossens schudt de verkoopargumenten uit zijn mouw. ‘De heetwatermethode is bovendien geluidsarm. Dat is belangrijk, want er wordt vaak gewerkt in bewoond gebied of bij bedrijven waar mensen ongestoord hun gang moeten kunnen gaan.’ Meclean biedt de Weedplus aan als optie bij zijn hogedrukreinigingsmachines, zoals de Serie-B, Serie-C en Serie-CF. Voor hoveniers die zich vooral richten op de particuliere markt

wordt met name de Serie-B aangeprezen, vanwege het compacte en handzame karakter. Goossens: ‘Je manoeuvreert er gemakkelijk mee door poortjes en nauwe doorgangen en op kleinere paden. Ze zijn licht en je kunt er overal mee komen in de tuin. Voor relatief weinig geld heb je bovendien twee machines in één.’ Voor eenpitters die denken dat ze de machine niet vaak genoeg zullen gebruiken om de investering rendabel te maken, zou huren een optie zijn. ‘Sommige van onze dealers zitten ook in de verhuur; zij zouden hem te huur kunnen aanbieden’, zo overweegt Goossens. Robuust De Serie-C en Serie-CF zijn technisch redelijk vergelijkbaar, maar robuuster uitgevoerd. De Serie-C is verpakt in een roestvrijstalen frame met beschermkappen, hefkokers en hijsogen en meer bedoeld voor zeer intensief gebruik. De Serie-CF is nog meer opgetuigd en is geschikt voor langdurig gebruik op plaatsen waar water- noch elektriciteitsaansluitingen voorhanden zijn. Tot de uitrusting van dit model behoren een watertank van 500 liter en een aggregaat met extra 220 volt-aansluiting, bijvoorbeeld voor het gebruik van een dompelpomp. Hoveniers hoeven er wat Goossens betreft niet jaloers naar te kijken. Het Serie-B-model is niet alleen compact en praktisch is, maar presteert ‘aardig vergelijkbaar’, zowel op het gebied van reiniging als van onkruidbestrijding. De onkruidbestrijding is zoals gezegd optioneel. Standaard zijn alle machines hogedruk-

Eenvoudige bediening Weedplus www.vakbladdehovenier.nl

Krachtig en multi-inzetbaar Made in Belgium since 1989

Knikmops knik- en telescoopladers

+31 (0)73 599 17 50

Part of

www.deschansbv.nl

MET SLECHTS ÉÉN STROOIBEURT UW GAZON HET HELE GROEISEIZOEN IN TOPCONDITIE! GRASZADEN | MESTSTOFFEN | STROOIERS

LandscaperPro Full Season 27-5-5+2MgO www.landscaperpro.nl

Advert-Hovenier-0419.indd 1

• bevat gecontroleerd vrijkomende voeding voor gelijkmatige afgifte gedurende 8 tot 9 maanden • bevordert een gebalanceerde groei voor gezond gras • bevat magnesium voor een intense graskleur • milieubewust; nauwelijks uitspoeling van voedingsstoﬀen • scherpe prijs- kwaliteit verhouding per m2

01-04-19 16:51

ACHTERGROND een stopcontact. ‘Daarom is hij vooral geschikt voor de inzet bij woningen en utiliteitsgebouwen zoals scholen, winkels en kantoren, waar zulke aansluitingen vrijwel altijd aanwezig zijn.’ Net als alle andere machines van Meclean is ook de Serie-B ontwikkeld met als doel: functionele mechanische techniek. Goossens: ‘Dus geen overbodige elektronica en een eenvoudige mechanische bediening. De meeste praktijkprofessionals zitten niet te wachten op allerlei toeters en bellen, maar willen gewoon een machine die dag in, dag uit doet wat hij moet doen.’

moeite waard. ‘Hoe snel je hem terugverdient, is afhankelijk van de soort klussen dat je hebt, maar het kan heel snel zijn. En hij gaat ook nog lang mee.’

Goossens weet van de dealers dat de Serie-C en Serie-CF meer in trek zijn bij gemeentes. ‘Vooral de CF vinden ze aantrekkelijk, omdat ze daarmee overal kunnen werken, van plantsoenen tot begraafplaatsen.’ Voor een hovenier is het belangrijk dat de machine makkelijk is mee te nemen. Hij moet samen met andere gereedschappen eenvoudig op een pick-up of aanhanger of in een bestelbus kunnen worden geladen. Ook de Serie-C en Serie-CF zijn ontworpen met het oog op gemakkelijk vervoer. Een modale pick-up en een aanhanger zijn hiervoor geschikt.

Aansluiting Voor de brander waarmee het water wordt verwarmd, heeft de Serie-B een brandstoftank met een inhoud van 16 liter. Deze serie kan zo compact en licht zijn (leeg 98 kg) dankzij de minimale bagage. Voor water is hij aangewezen op een kraanaansluiting en voor elektriciteit op

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29233/ hogedrukreinigers-meclean-eenvoudig-uitbreiden-met-Weedplus

Serie-C productielijn bij Meclean

‘Door de hoge warmtedichtheid is heet water een zeer effectief middel’ reinigers, met instelbare temperatuur van koud tot heet. Volgens Goossens is de optie om er een twee-in-eenmachine van te maken toch aantrekkelijk voor hoveniers, en trouwens ook voor andere groenbedrijven. ‘Doordat je de machine dan voor meer taken kunt gebruiken, wordt de terugverdientijd korter. Je kunt de klanten dan ook beter bedienen. Het switchen tussen reinigen en onkruidbestrijding gaat heel eenvoudig. In één werkgang kun je beide doen. Denk bijvoorbeeld aan een stoep die moet worden schoongemaakt, maar waarop ook onkruid omhoog komt, of aan onkruidbestrijding naast een woning waarvan de muur onderaan wat viezig is. Die maak je dan gelijk even schoon.’ Met een investering in een hogedrukreiniger die je wellicht toch al nodig had, is de uitbrei-

Daniël Goossens ding met Weedplus volgens hem gauw de Meclean

Begraafplaatsonderhoud met de Serie-CF

www.vakbladdehovenier.nl

Hoe kies je als hovenier de juiste accumaaier? Het maaiseizoen is volop aan de gang. Vaak is dit ook het moment om de oude grasmaaier te vervangen door een nieuwe, een keuze waarbij je niet over één nacht ijs gaat. Vooral vanwege de veranderende weten regelgeving op het gebied van milieu en arbeidsomstandigheden kun je als hovenier eigenlijk niet meer om de accumaaier heen. Er is keuze in overvloed. Hoe neem je nu de juiste beslissing, waar je ook de komende jaren nog profijt van hebt?

Er zijn tal van merken op de markt die stuk voor stuk geen slechte machines leveren. Belangrijk bij het maken van de juiste keuze is het kiezen van een goed accusysteem. Dit is niet altijd even gemakkelijk, want de techniek erachter is complex. Het vermogen, de gebruiksduur, het aantal laadcycli en de kosten – zomaar een greep uit de belangrijke eigenschappen waarop je moet letten bij het maken van je aankoopbeslissing. Kies je een nieuwe accumaaier, houd dan ook rekening met de toekomst. Accusystemen zijn merkgebonden. Sommige merken hebben zelfs meerdere soorten accu’s, waardoor deze niet onderling uitwisselbaar zijn. En dat is een gemiste kans, want juist daar kan veel rendement worden gerealiseerd. Naast de uitwisselbaarheid van de accu’s is het belangrijk om voor een platform te kiezen waarbij de accumachines minimaal dezelfde prestaties leveren als brandstofaangedreven machines. Hierbij is innovatie het sleutelwoord. Financieel voordeel EGO Power+ is een van de weinige fabrikanten met een uitgebreide R&D-afdeling die puur en uitsluitend is gericht op de ontwikkeling en productie van accutuingereedschap. Hierdoor

2/2019

heeft EGO Power+ nu al een significante voorsprong opgebouwd op het gebied van productdesign en technologische innovatie van accutuingereedschap. Zij zijn de enige in de markt die een 56 V Arc lithiumaccu hebben ontwikkeld voor tuinmachines. Voordelen van deze accu ten opzichte van andere merken zijn de lange gebruiksduur, de zeer korte laadtijd en de lange levensduur: tot 1200 laadcycli. Maar belangrijker nog, deze accu is zo krachtig dat de machines hiermee dezelfde kracht hebben als brandstofaangedreven tuingereedschap. Daarbij zijn de accu’s weer- en schokbestendig en uitwisselbaar met alle accutuinmachines uit het assortiment van EGO Power+. Dan is prijs natuurlijk ook nog een niet geheel onbelangrijk punt. De aanschafprijzen van EGO Power+-maaimachines zijn nagenoeg gelijk aan die van benzineaangedreven machines. Accumaaiers zijn echter onderhoudsarm en hebben geen brandstof nodig, waardoor ze vele malen goedkoper en eenvoudiger zijn in het gebruik dan brandstofaangedreven machines. Als het gaat om accu’s en machines kan de juiste keus op de langere termijn dus een behoorlijk voordeel opleveren.

ADVERTORIAL om gazonverzorging sneller, gemakkelijker en efficiënter te maken. De grasmaaier is met twee simpele klikken op te vouwen, zodat hij eenvoudig en compact is op te bergen. Deze voordelen gelden voor alle grasmaaiers van EGO Power+. Er zijn verschillende modellen beschikbaar voor diverse gazons. EGO Power+ heeft vier verschillende modellen maaiers, waarvan er twee zeer geschikt zijn voor professioneel gebruik. De maaibreedte varieert van 50 cm (LM2020E-SP) tot 52 cm (LM2120E-SP).

Verschillende maaiopties EGO-grasmaaiers zijn in vele opzichten technologisch geavanceerd en net zo krachtig als brandstofaangedreven grasmaaiers. Dankzij het Arc lithium 56 V-accusysteem maken ze minimaal geluid, stoten ze geen dampen uit en starten ze eenvoudig met een druk op de knop. Alle accumaaiers van EGO zijn ontworpen

Zelfrijdende maaiers De LM 2020 en de LM 2120 zijn beide voorzien van aandrijving, waardoor met minimale inspanning maximaal resultaat kan worden behaald. De snelheid van de zelfrijdende maaier kan worden ingesteld, zodat men eenvoudig de controle kan behouden. De zeer efficiënte motor met hoog koppel zorgt voor nog meer comfort en controle. De maaiers zijn geschikt voor het maaien van grote oppervlaktes en hellende ondergronden. Het maaibereik van deze maaiers is groot; er kan namelijk een maaioppervlakte worden behandeld van 1000 m2 op één enkele acculading van 7,5 Ah. En wil je nog langer kunnen maaien, dan kun je zelfs een hele dag continu doorwerken als je een tweede accu aanschaft, want de accu laadt sneller op dan dat hij wordt ontladen.

mulchen, zijuitworp of opvangen in de grote opvangzak van 60 tot 70 liter (afhankelijk van het model). De hoogte van het maaidek is in zes standen verstelbaar, van 25-94 mm. Ook de handgreephoogte is aanpasbaar aan de gebruiker, zodat de ideale werkhoogte eenvoudig kan worden ingesteld. Een grappig detail is dat alle EGO Power+-maaiers zijn uitgerust met ledkoplampen, zodat zelfs ’s avonds het gras nog gemaaid kan worden. MEER INFORMATIE? Wilt u meer weten over de technologie achter EGO Power+ en de verschillende maaiers of overige accuaangedreven machines in het assortiment van EGO Power+? Kijk dan op www.egopowerplus. nl of neem contact op met de importeur voor de Benelux: Stierman De Leeuw, tel.0575-59999 of info@stiermandeleeuw.nl.

www.stiermandeleeuw.nl

Verschillende maaifuncties De maaiers van EGO Power+ zijn uitgerust met verschillende functies. Afhankelijk van het model zijn er functies beschikbaar voor

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29271/hoekies-je-als-hovenier-de-juiste-accumaaier

www.vakbladdehovenier.nl

Fast Repair

Supersnel

herstel van élk gazon! • • • •

supersnelle kieming én ves�ging in bestaand gras ideaal voor de jaarlijkse voorjaarsbeurt (doorzaaien) repareert alle voorkomende gazonschade inclusief groeis�mulerende zaadcoa�ng op biologische basis

Meer weten over Recover 2 Fast Repair? www.advantaseeds.nl/fastrepair www.advantaseeds.nl/dealerlocator

RECOVER 2

in recordtijd weer een dichte en groene zode

® A registered trademark of Advanta Netherlands Holdings BV

RECO VER 2

Bijzondere tuinen De mooiste groenprojecten op een rij De Projectenparade is een overzicht van de leukste, mooiste en meest bijzondere renovaties, nieuwbouwprojecten of verbeteringen aan nieuwe en bestaande tuinen. Uw project ook op deze paginaâ&#x20AC;&#x2122;s in De Hovenier? Stuur een e-mail naar Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) en u krijgt alle juiste formulieren toegestuurd.

Tuin aan de Keizersgracht in Amterdam Bij een woning aan de Keizersgracht in Amsterdam heeft Ernst Baas Tuininrichting een tuin ontworpen waarbij de materialisatie tot aan de tuinmeubels, pottery en accessoires geheel met de woning zijn afgestemd. De tuin kenmerkt zicht door de splitlevel en is tevens in drie verschillende zones uitgewerkt. Elke zone heeft zijn eigensfeer en materiaal gebruik. Bij het souterrain is een terras aangelegd waarbij een vlonder is gecombineerd met keramische tegels. Achter in de tuin is een loungeterras

gecreĂŤerd met een buitenkeuken. Als laatste is een organisch gevormde spiegelvijver aangelegd met veel bladplanten. Deze tuin is in samenwerking met Ernst Baas Hoveniers gerealiseerd. Alle materialen zijn door middel van een loopkatkraan over de woning heen gebracht. In samenwerking met Luxcom zijn er speciale kussenboxen ontwikkeld.

Opdrachtgever: Particulier Architect: Ernst Baas Tuininrichting Aannemer: Ernst Baas Hoveniers

www.vakbladdehovenier.nl

Laat u inspireren !

Â® INSPIRATION Schellevis Beton B.V. Loswal 11, 4271 BA Dussen Nederland Tel: 0416-391147 | www.schellevis.nl 2/2019

PROJECTEN In Wanroij heeft De Groot Hoveniers een tuin met buitenkamer aangelegd. Tijdens de eerste gesprekken heeft contactpersoon Martijn samen met de klant alle wensen in kaart gebracht. Vervolgens heeft de klant zelf een moodboard gemaakt waarop hij alle elementen van zijn droomtuin heeft gevisualiseerd. De besproken wensen in combinatie met het moodboard zijn door Tijs, tuinspecialist van De Groot Hoveniers, verwerkt in een tuinontwerp. Het ontwerp is omgezet in een landelijke tuin waarin de klant zijn liefde voor tuinieren goed kan uiten. Er is een vijver aangelegd met verschillende waterelementen en een variatie aan beplanting waarin altijd wel iets in bloei of kleur staat.

Landelijke tuin met buitenkamer in Wanroij Aanneemsom: €75.000,Opdrachtgever: Meneer Verbruggen Architect: De Groot Hoveniers Contactpersoon architect: Martijn de Groot, martijn@degroothoveniers.nl Aannemer: De Groot Hoveniers

Een jaar na de aanleg van de tuin klopte de klant opnieuw aan bij De Groot Hoveniers omdat hij meer tijd in zijn tuin wilde doorbrengen. Daarop is de buitenkamer bedacht. Na het doorlopen van een nieuw ontwerptraject kan de klant nu vanuit zijn buitenkamer met glazen schuifwand, gashaard, verlichting en televisie het hele jaar door genieten van zijn tuin. Het resultaat is een tuin in landelijke tuinstijl die overloopt in het boerenlandschap rondom de tuin waar de klant alle seizoenen van het jaar gebruik van kan maken.

Moderne achtertuin te Bosschenhoofd A.S. Garden Care kreeg het verzoek om een tuinontwerp te maken voor de achtertuin. Na goedkeuring van de klant is het moderne tuinontwerp in eigen beheer gerealiseerd in 2018. Er zijn mooie bouwkundige elementen gerealiseerd, waaronder een hoge en lage vijver, cortenstaal elementen en Douglas tuinoverkappingen. Veel hoogteverschillen maken deze tuin bijzonder in zijn lijnenspel. Het vele groen dat is aangeplant maakt het plaatje compleet. Verwerkte materialen: Gebakken DF klinkers, keramische 60x60 tegels, natuurstenen traptreden, vijverranden en breuksteen, strakke borderblokken van15x15x60, rotsmotief betonschutting met douglashout, douglashouten overkappingen, cortenstaal. Opdrachtgever: Familie Bakx Architect: Arné Slooters Aannemer: A.S. Garden Care Wouwse Plantage Contactpersoon aannemer: Arné Slooters

www.vakbladdehovenier.nl

POWER TO YOU

BEST IN CLASS

SINCE 1961

www.cubcadet.eu 74

2/2019

PROJECTEN

Ondergrondse kluitverankering in gemeente Den Helder

In de kop van Noord-Holland, bij de gemeente Den Helder wordt de Greenmax ondergrondse kluitverankering met succes toegepast. De gemeente Den Helder past regelmatig de kluitverankering toe. De bomen worden op deze manier stevig ondergronds verankerd waardoor de boom geen boompalen meer nodig heeft. In Den Helder hebben de bomen

Stinzen- en verwilderingsmengsel voor gemeente Teylingen/Sassenheim

het regelmatig zwaar te voorduren met een harde wind en zijn daardoor goed bestand tegen omwaaien. Er wordt gekeken naar de stamomtrek van de boom, hierop wordt de set aangepast. Hoe groter de stamomtrek, des te groter de ankers, de banden en de kokoskluitbeschermingmat zijn.

Lubbe Lisse is gespecialiseerd in het aanplanten van langbloeiende bloembollenmengsels (machinaal) en vaste planten bij overheidsinstellingen, scholen, universiteiten, themaparken en vele andere locaties. Sinds kort is Lubbe Lisse aangesloten als Charta partner bij de Groene Stad. De doelstelling van de Groene Stad is het vergroten van de leefbaarheid van steden en het benadrukken van de belangrijke rol die ‘groen’ daarbij kan spelen. Om de daad bij het woord te voegen, heeft Lubbe Lisse een mengsel samengesteld welke aansluit op hun ‘groene’ boodschap. Dit Charta mengsel is een stinzen- en verwilderingsmengsel met de nodige variatie, zodat het veel insecten zal aantrekken, en dit weer ten goede komt van de biodiversiteit. Locatie: gemeente Teylingen/Sassenheim Aannemer: Lubbe Lisse Contactpersoon aannemer: Ronald Lubbe

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29206/ biologisch-algen-verwijderen

www.vakbladdehovenier.nl

Biologisch algen verwijderen ... en andere innovaties voor de groene professional Tijdens onze zoektocht naar oplossingen voor de hovenierswereld ontdekten we Exterior Solution, een aanslagreiniger op basis van enzymen. Het verwijdert op biologische en milieuvriendelijke wijze alle natuurlijke aanslag en atmosferische vervuiling op alle buitenoppervlakken. Over Exterior Solution en andere tuinproducten spraken we met Marco van der Salm, die ons introduceerde in het innovatieve aanbod van zijn Grindsplit-Discounter.nl. Auteur: Jeroen Poldermans

2/2019

Hoe werkt Exterior Solution? ‘Het werkt heel eenvoudig, maar voorafgaand aan het gebruik moeten eerst losliggend vuil en zand verwijderd worden voor een betere aanhechting. Met een vernevelaar of een lagedrukspuit spuit je vervolgens de oplossing op een licht vochtige ondergrond, bij voorkeur 's ochtends (gebruikmakend van de dauw). Denk eraan: niet schrobben! Wind en regen doen de rest. De enzymen in de substantie zorgen ervoor dat de aanslag, het mos of de vervuiling wordt aangetast en verwijderd. Het werkt op alle ondergronden’, vertelt Marco ons. ‘Exterior Solution is niet corrosief of bijtend. Het is 100 procent biologisch, dus niet schadelijk voor de omringende beplanting en kan in tegenstelling tot de vele chemische aanslagreinigers via het riool afgevoerd worden. Het effect wordt binnen 48 uur bereikt en het heeft een langere werking dan andere aanslagreinigers; je bent minimaal twee maanden verschoond van algen-, mos- en andere groenaanslag. De feedback die we krijgen op Exterior Solution is uitsluitend zeer positief.’

'Al na twee dagen was er weinig meer over van de groene aanslag op de monumentale molenbalken aan het fietspad op de Halve Zolenlijn te Waspik!' Klant in Waspik 'Op straatwerk en klinkers zagen we veel sneller resultaat. We waren verbluft; normaal doen we dat met een Kärcher, wat veel vuil geeft en ook nog eens tot verzakking heeft geleid omdat het zand tussen de stenen verdween.' Klant in Amsterdam 'Na iedere regenbui was de vlonder spekglad. We zijn al menigmaal uitgegleden en hebben enkels verzwikt. Een paar maanden geleden werden we in contact gebracht met Exterior Solution en er ging een wereld voor ons open. Weg gladheid, weg angst om te vallen. Het spul werkt geweldig en onze vlonder ziet eruit als nieuw.' Klant in Tilburg

3 min. leestijd

ACHTERGROND WAAROM ENZYMEN? Een enzym is een splitsings- of ontledingsstof die een chemische reactie veroorzaakt of bevordert, waarbij het enzym zelf niet van chemische samenstelling verandert. Een enzym werkt als een katalysator. De enzymen in Exterior Solution gaan na het aanbrengen verbindingen aan met algen en mossen en breken die vervolgens af. De enzymen werken op een natuurlijke basis, werken lang door en laten geen chemische resten achter. Groenaanslag verwijderen met enzymen werkt efficiënter omdat het effect slechts één behandeling vergt, terwijl voor chemische behandelingen vaak twee of meerdere stappen nodig zijn.

Marco van der Salm

GrindsplitDiscounter.nl

Tuinmaterialen buiten standaardassortiment Na het verhaal over Exterior Solution werden we nieuwsgierig naar wat Grindsplit-discounter. nl nog meer te bieden heeft. Marco legt ons zijn bedrijfsvisie uit: ‘Grindsplit-discounter.nl is een relatief nieuwe speler in de leveranciersmarkt. Wij zijn voortdurend op zoek naar interessante innovaties. We zoeken producten die een aanvulling zijn op de toolkit van de hovenier. Veel hoveniers zijn aangewezen op het aanbod van hun vaste leverancier. Wij zijn onafhankelijk en proberen tuinmaterialen te leveren die buiten het standaardassortiment van de meeste leveranciers vallen. Onze missie is het leveren van producten die goedkoper en van betere kwaliteit zijn dan het doorsnee marktaanbod en voordeel bieden in gebruiksgemak. In het kader van gebruiksgemak bieden we bijvoorbeeld Straightcurve-kantopsluitingen aan. Straightcurve werkt prettiger omdat het eenvoudig te vormen en te monteren is. Doordat het zo flexibel is, kun je er alle gewenste patronen mee maken. Voorboren is niet nodig.’ Grindsplit-discounter.nl richt zich op de groene professional. Marco onderhoudt korte lijnen met groothandelaren van tuinmaterialen, waardoor hij scherpe prijzen kan hanteren. Alle orders worden binnen één tot drie werkdagen vanuit het magazijn in Hazerswoude-Dorp geleverd. Grindplaat voor het zwaardere werk Een andere innovatie die Marco graag introduceert, is de baanbrekende (of eigenlijk juist niet …) Excellent-grindplaat, die speciaal voor de oprit is ontworpen. Hij legt uit dat de Excellent-

TOEPASSINGSGEBIEDEN EXTERIOR SOLUTION • Tuinmeubelen: teak, kunststof, metaal • Ornamenten en tuinbeelden: terracotta, beton, kunststof, natuursteen, arduin • Terrassen en opritten: klinkers, plavuizen, tropisch hardhout • Platte en hellende daken: leien, pannen, golfplaten, riet, roofing • Gevels: baksteen, beton, (sier)bepleistering, hout (al dan niet geschilderd) • Boten: touwwerk, zeilen, boegen, rubber, dekken, vlonder • Grafstenen, gedenkstenen en monumenten: marmer, natuursteen • Tenten en zeilen: textiel, canvas, nylon, pvc, polyester (katoen) EXTRA AANDACHTSPUNTEN EXTERIOR SOLUTION • Niet aanbrengen als er binnen 24 uur regen wordt verwacht • Niet verwerken bij een omgevings- en ondergrondtemperatuur onder 0 graden Celsius • Niet verwerken bij hoge temperaturen en in de volle zon • Niet gebruiken in drukspuiten of vernevelaars waarin eerder chemicaliën gebruikt zijn, ook niet met opgedroogd residu. Residu van chemicaliën of gif maakt de enzymen kapot, waardoor het product zijn werking verliest.

Invoegen met Jointex

Door de enzymen in de substantie wordt de aanslag, het mos of de vervuiling aangetast en verwijderd www.vakbladdehovenier.nl

22 Mei in arnheM Middels 13 verschillende workshops en aan de hand van ‘best practices’ wordt kennis gedeeld en worden kansen gegeven voor het creëren van biodiversiteit. Kennis wordt gekoppeld aan de werkpraktijk waardoor u direct kunt werken aan een duurzame en gezondere leefomgeving. Hierdoor wordt biodiversiteit een verruiming in plaats van een beperking. Een dag voor, door en met uitvoerders, beheerders, ontwerpers, beleidsmedewerkers en organisaties die zich richten op inrichting en beheer van onze buitenruimte.

Datum: 22 mei 2019 Tijd: 08.30 – 16.00 uur Locatie: IPC Groene Ruimte Deelname: €95,- incl. koffie/thee, lunch en borrel

nationalebiodiversiteitsdag.coM

ste Het nieuw et 6V m model 52 idek aa 132 cm m

85,€ 8.8 B . cl TW ex

Comfortabel maaien

Met een zitmaaier van Grasshopper kiest u voor een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. De maaiers zijn eenvoudig te bedienen, extreem wendbaar en voorzien van een luxe zitting.

Lozeman is importeur van de Grasshopper grasmaaiers. Neem contact met ons op voor een dealer bij u in de buurt.

www.lozeman.nl

ACHTERGROND Voegmortel uit infrawereld voor hoveniers Ten slotte is er aandacht voor voegmortel. ‘De voegmortel Jointex is al jaren bekend in de wereld van infra en gemeentes. Sinds anderhalf jaar leveren wij het ook aan onze klanten’, vertelt Marco. Jointex breng je aan in de voegen van de verharding. Vervolgens hardt het uit en ontstaat een onkruidvrije voeg. Dankzij de speciale samenstelling blijft dat jarenlang zo. Jointex brengt de originele kleur van de bestrating weer tot leven en is daarom ideaal bij bestrating met een esthetisch doeleind.

Ecozyme

Consumenten en professionals gescheiden bediend Op 1 januari 2019 heeft Grindsplit-discounter. nl zich afgesplitst van het moederbedrijf Living Luxury Home & Garden styling. De belangrijkste reden van deze scheiding was het feit dat er dankzij lagere marges andere prijzen voor hoveniers en stratenmakers kunnen worden gehanteerd. Voor meer informatie: www.grindsplit-discounter.nl, www.livingluxury.nl

Aanslagvrije muur

'Wij zoeken producten die een aanvulling zijn op de toolkit van de hovenier'

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29206/ biologisch-algen-verwijderen

grindplaat beter bestand is tegen de zware belasting die opritten tegenwoordig vaak te verduren hebben; denk aan SUV's en bestelbussen. ‘Standaardgrindplaten hebben een draagkracht van 400 ton/m², terwijl de Excellentgrindplaat een gewicht van 11.881 ton/m² trotseert, kortom: hij is ongeveer dertig keer zo sterk.’ Ongevuld hebben de platen een drukweerstand van 340 ton/m². De grindplaten worden geleverd met een dikker antiworteldoek dan gebruikelijk. Het transparante antiworteldoek wordt lijmloos aan de plaat verbonden. De vorstbestendige grindplaat bestaat voor een deel uit het flexibele polypropyleen, waardoor vorsttemperaturen tot –20⁰ Celsius geen probleem vormen. Marco benadrukt nog dat een juiste stabiele ondergrond noodzakelijk is. Algenvrije parkbank

www.vakbladdehovenier.nl

De Makita-accu – bewezen techniek Bouwvakker geeft zijn vertrouwde accu door aan hovenier/groenvoorziener De accugereedschappen van Makita zijn al jarenlang een vertrouwd gezicht in de bouwwereld. Makita ziet nu een no emission-wind overwaaien van de bouw- naar de groenwereld, niet in de laatste plaats vanwege de duurzaamheidseisen die steeds meer overheden in aanbestedingen stellen. Arjen Peeters, product-/ accountmanager van Makita Nederland: ‘De groene sector kan niet meer om de accu heen.’

2/2019

‘Alle producten zitten bij Makita in de lift’, zo wordt het gesprek met het vakblad afgetrapt door Arjen Peeters, product-/accountmanager en adviseur van Makita Nederland. Daarvoor heeft hij verschillende verklaringen: ‘Ons marktaandeel is over de hele linie gestegen. Door het uitblijven van een strenge winter hebben hoveniers doorgewerkt en zijn ze blijven aankopen, ook accugereedschappen. Het gaat goed met de economie. Maar vooral: de consument wordt milieubewuster; hij kiest steeds vaker voor duurzame oplossingen zoals accu- of viertaktgereedschap.’ Peeters verwijst daarbij naar

de twee pijlers waarmee Makita/Dolmar stevig op de kaart staat. Campagnefoto miljoen keer bekeken Sinds vorig jaar profileert Makita zich met de campagne ‘De Makita-accu – bewezen techniek’. In advertenties, televisiereclames, brochures en op banners geeft een bouwvakker een accu door aan een hovenier. De foto met slogan heeft veel overtuigingskracht, omdat het algemeen bekend is dat professionals eerder adviezen aannemen van vakgenoten dan van derden. Peeters: ‘De accu is al ruim tien jaar

ADVERTORIAL

‘De nieuwe generatie accugereedschappen en -machines is niet meer met de eerste generatie te vergelijken’

bekend in de bouw. Alle kinderziektes zijn eruit. De bouwvakker, die al jarenlang vertrouwt op deze accu, beveelt de hovenier de accu aan. De ene gebruikersgroep geeft het spreekwoordelijke stokje door aan de volgende gebruikersgroep. Deze foto hadden we in oktober 2018 al op de social media gezet. Hij is inmiddels meer dan een miljoen keer bekeken. Het is exemplarisch voor de wijze waarop consumenten vandaag de dag naar producten kijken: ze worden steeds wijzer door alle berichtgeving over duurzaamheid en milieutechnische voorwaarden. “Snoerloos” is nu een ingeburgerd woord. Consumenten rijden elektrische auto’s, elek-

trische scooters en gebruiken allerhande elektrische producten, binnensteden verbannen oudere auto’s in verband met emissie-eisen en arbotechnisch wordt er strenger op toegezien dat machines schoner zijn voor het personeel.’ Bouwsector versus groensector Makita, dat met zijn boor- en schroefmachines zijn corebusiness in de bouw heeft, zag deze ontwikkeling al enkele jaren geleden aankomen. ‘De bouw loopt een jaar of vijf voor op de groensector’, legt Peeters uit. ‘In de bouw loopt de verkoop van alle accugereedschappen al jarenlang heel goed. In deze sector is nu bijna alles snoerloos. De hovenierssector is wat traditioneler. Er zijn natuurlijk al wel voortrekkers actief met accugereedschap, maar het kost wat meer tijd om de massa te overtuigen van de voordelen van accu.’ De groensector lijkt er echter niet meer omheen te kunnen: er waait een elektrische wind, met name door overheidsland. Het vakblad heeft onlangs twee grootgroenvoorzieners geïnterviewd die volledig op accugereedschap zijn overgestapt. Peeters: ‘Je ziet in aanbestedingen inderdaad steeds vaker dat er no emission geëist wordt. Een bedrijf moet daaraan voldoen om het werk te krijgen. Het is een kwestie van gewenning. In het begin zijn sommigen bang dat accugereedschap niet het gewenste vermogen levert voor een bepaald type werk. Jaren geleden, aan het begin van de ontwikkelingen, was dit wellicht nog het geval, maar de capaciteitstandaarden zijn zoveel verbeterd dat de nieuwe generatie gereedschappen en machi-

nes niet meer met de eerste generatie te vergelijken is. Een voorbeeld: bij onze nieuwe heggenschaar, die op één 18 V-accu draait, staan de messen bol op elkaar, waardoor er minder sprake is van wrijving en geluid en de looptijd langer is. En onze nieuwe accukettingzaag presteert hetzelfde als een 35 cc-benzinevariant.’ Peeters benadrukt dat het bedrijf zich zowel op accu als viertakt blijft focussen: ‘We adviseren accu waar het kan en brandstof waar het moet, want we hebben nog geen accugereedschap waarmee de bosbouwer de hele dag flinke bomen kan omzagen.’ Universeel uitwisselbare Makita-accu Peeters stipt het USP van Makitaaccugereedschappen aan: ‘Makita kent het LXT-accuplatform, waarbij de gereedschappen onderling uitwisselbaar zijn, zowel de accu als de lader. De basis bestaat uit de 18 V LXT-accu. We hebben inmiddels 150 verschillende machines in het assortiment die onderling uitwisselbaar zijn. Ook onze professionele tuinmachines zijn geënt op 2 x 18 V, dus ook daarbij kun je de accu’s geschakeld toepassen. We hebben vanaf de introductie van LXT zo’n miljoen accu’s in de markt gezet; daardoor zijn de mogelijkheden gigantisch.’ Voorjaarsactie Makita houdt al enkele jaren een actie voor accugereedschappen zoals boor- en schroefmachines: in het eerste kwartaal kan men een gratis accu ter waarde van 90 euro (exclusief btw) aanvragen. Dit jaar houdt Makita ook een soortgelijke actie voor gebruikers in de groene sector. Van 1 april tot en met eind juni 2019 kan de klant een gratis 5,0 Ah-LXT-accu aanvragen bij aankoop van bepaalde 18 V- en 2 x 18 V-tuinen parkmachines.

www.makita.nl

Arjen Peeters

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29266/demakita-accu---bewezen-techniek

www.vakbladdehovenier.nl

HOOFDREDACTIONEEL

Scheurgras is niet verdwenen en neutronenkorrels ook niet. Alleen heet het anders en komt het nu neer op een gebrek aan vakmanschap en passie voor het vak

Scheurgras Er is een oorlog gaande, daarbuiten’, meldde een hovenier mij een paar dagen geleden. ‘En de hoveniers staan gelukkig op winst’, zo mocht ik zijn betoog afmaken. ‘Ik zie dat al mijn collega’s’, zo vervolgt deze hovenier, ‘tot over hun oren in het werk zitten en het bijna niet afkrijgen. Voor de hoveniers in kwestie is dat natuurlijk fantastisch, maar voor de sector als geheel heeft dit ook wel een gevaar in zich. Het wordt allemaal soms te makkelijk. Je ziet dat zelfs prutsers en broddelaars zonder enige kennis van het vak een hoveniersbedrijf beginnen en – jammer, maar helaas – heel veel werk op hun bordje krijgen. Ken je dat oude filmpje van Koot en Bie nog (‘Ik zie het al, scheurgras’), waarin beide heren in de rol van Jacobse en Van Es als hoveniers op klantbezoek gaan? Google het anders maar eens. De oplossing voor dat ‘scheurgras’ is even simpel als frauduleus: ‘neutronenkorrels’, in combinatie met een dikke rekening. Nou, geloof mij maar: scheurgras is niet verdwenen en neutronenkorrels ook niet. Alleen heet het tegenwoordig anders en komt het meestal neer op een gebrek aan vakmanschap en passie voor het vak bij de zwakke broeders van de hovenierswereld. Ik kom regelmatig op klussen die door mijn collega’s zijn uitgevoerd. Dan heb ik weleens last van plaatsvervangende schaamte en vind ik het jammer dat de titel hovenier niet beschermd is.’

Het wordt allemaal erg makkelijk. Ook prutsers en broddelaars krijgen veel werk op hun bordje De vraag is natuurlijk: wat kan de sector daartegen doen? Dat is lastig, vooral ook omdat een deel van deze problemen direct terug te voeren is op de consument. ‘Als iets te mooi of te goedkoop is om waar te zijn, is het dat vaak ook. De factuur van een goede hovenier hoeft niet per

2/2019

se laag te zijn. Als vakman mag je wat verdienen – nee, moet je wat verdienen om jouw vakmanschap op peil te houden en te zorgen dat je mee kunt in de markt.’ Hoveniers zitten wat dat betreft nogal gauw in de slachtofferrol. Dat begint al als een hovenier een gratis ontwerp maakt voor een tuin. Iedereen weet het: ‘gratis’ leidt altijd tot verspilling. En als de eerste hovenier een gratis ontwerp maakt, kan ik net zo goed nog een tweede hovenier vragen, denkt de klant. Dat is altijd makkelijk. Laat ik op deze pagina niet te negatief zijn. Het is natuurlijk ronduit fantastisch dat groen weer zo in the spotlights staat. Ik weet niet of u het succes van de actie van Intratuin: ‘Een plant voor een tegel’ heeft meegekregen, maar dat is slechts een van de zaken die bewijzen dat groen meer in de aandacht staat. Jammer genoeg zijn al die klanten niet meteen ook klanten voor de Nederlandse hoveniers, maar als we met zijn allen beloven geen scheurgras meer te leveren, kan dat alleen maar een kwestie van tijd zijn. Je ziet nu al een duidelijke trend dat de moderne, vaak hoog opgeleide consument met zijn handen eigenlijk niks meer kan. Een handvol bloemenzaadjes in de grond proppen lukt nog net, maar als er serieus met de handen gewapperd moet worden, wordt er een vakman bij gehaald. Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/29266/demakita-accu---bewezen-techniek

De partners van

De Hovenier

connecting green and infrastructure

AHA de Man uw golfbaan op zijn best

TRIPLE A LIGHTING

NL Gebieds label

Welkom in de wereld van stihl connected!

â&#x20AC;&#x201D;

connected

DIGITAAL BEHEER VAN MACHINES EN WERKOPDRACHTEN De Smart Connector op de machine registreert de bedrijfsuren en verzendt die naar de STIHL Cloud via uw smartphone of tablet. Ook de geolocatie kan worden overgedragen. Het STIHL connect pro portaal geeft een gedetailleerd online overzicht van de status van uw machines en werkopdrachten. Zo kan u werkprocessen optimaliseren, onderhoud inplannen, en uitvaltijden minimaliseren. Kortom, een must voor elke tuinprofessional.

TEST STIHL CONNECTED BIJ UW STIHL DEALER, OF KIJK VOOR MEER INFO OP CONNECT.STIHL.COM.