Jaargang 1 5 - 2018
De Hovenier
HÉT VAKBLAD VOOR ALLE HOVENIERS
Mijn klanten hechten erg aan hun privacy’ Bigmow maakt giant leap mogelijk voor zodenkweker
De nachtwacht met de beste woodcarvers ter wereld
CO N N E C T I N G G R E E N P R O F E S S I O N AL S
Vrienden in de tuin en niet voor maar even MOOISTE
MOOISTE
van NL - 2018
van NL - 2018
ROTONDE
ROTONDE
Voorkom onkruid Kies voor onderhoudsvrije voegen van Normeco
De wonderen zijn de wereld nog niet uit... Normeco levert gebruiksvriendelijke oplossingen voor een langdurig onderhoudsvrije tuin en bestrating. Dat doet wonderen! Ervaar hoe gemakkelijk het werkt dankzij de unieke structuur van de voegmortel en het duidelijke verwerkingsadvies. Mocht je het prettig vinden dan begeleidt Normeco ook op locatie. Normeco heeft meer dan 20 jaar ervaring met voegen en is de juiste partner in het voorkomen van onkruid. Daarnaast kunt u profiteren van scherpe inkoopprijzen. Neem contact met ons op, dan komen wij graag bij u langs!
Voorkom onkruid op het terras Voorkom onkruid in de tuin
AQUA XP FIJN • Voegen vanaf 1,5 mm • Verwerkbaar op natte stenen • Belastbaar tot 3500 kg • Geschikt voor alle soorten tegels en bestrating
POWERCLEAN Voeg - verwijder machine • Verwijdert zandvoegen • Zonder water • Snel en schoon
FUGENSAND • Geschikt voor alle soorten bestrating • Duurzaamheidslabel A+ • 100% ecologisch • Vanaf 1 mm
HOVENIERSKIT EASY • IJzersterke verlijming • Blijvend elastisch • Speciaal voor natuursteen
STROPELLETS De ecologische bodembedekker • Tegen mos- en onkruidgroei • Werkzaam 12-18 maanden • Ecologisch en duurzaam
VOEGMAATJE Voor tegels met aaneengesloten voeg • Werkt snel en eenvoudig • Voor een nog beter eindresultaat • RVS schijven van 1 t/m 6 mm breed
www.normeco.nl Normeco BV • +31 (0)6 45 60 56 29 • info@normeco.nl
Terras & Trends iratie Tuininsp
Terras & Trends iratie Tuininsp
GENIETEN
VAN JE EIGEN TUIN!
Buiter Beton is al bijna 40 jaar een grote leverancier
De voordelen van Buiter Beton:
van tuinmaterialen zoals sierbestrating, tuintegels,
Een eigen inspiratiemerk met private label lijn
tuinhout, buitenverlichting en nog veel meer. Ondanks vestigingen in Balkbrug, Naarden en Hengelo, hebben
Een sierbestratingspark van ruim 5000m²
wij nog altijd de mentaliteit van de kruidenier op de
Meerdere vestigingen door Nederland
hoek: korte lijnen en een persoonlijke aanpak! Ons
Korte lijnen en een persoonlijke aanpak
merk Terras & Trends staat voor tuininspiratie. Door ons concept te omarmen, plukt u als hovenier hier ook
Uw eigen gepersonaliseerde catalogus
de vruchten van. Bovendien zijn wij vanaf dit jaar ook exclusief partner van De Tuinen van Appeltern. Wilt u meer weten over het Terras & Trends concept of wilt u in contact komen met Buiter Beton? Wij komen graag langs of verwelkomen u in ons 5000m² grote sierbestratingspark in Balkbrug.
Tuintegels
Sierbestrating
Hoogeveenseweg 27 7707 CG Balkbrug Tel: 0523 - 657 000 info@terrasentrends.nl www.terrasentrends.nl
Siersteen & Siergrind
Tuinhout
Buitenverlichting
Bekijk de Terras & Trends ite! catalogus op onze webs Met ruim 500 pagina’s aan tuininspiratie www.terrasentrends.nl
Uw leverancier in Sierbestrating en Tuininrichting!
Bloembakken & Potterie
Muur & stapelelementen
Een schone dieselbrandstof. Ontwikkeld voor u en uw machine.
ASPEN D
Beter voor mens, machine en milieu. Aspen D vermindert gezondheidsrisico’s, heeft een optimale, lang houdbare formule voor uw kleinere dieselmachine en is voor 90% gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Het is tijd om voor een slimme en duurzame dieselbrandstof te kiezen, zodat u klaar bent voor de toekomst.
Verkrijgbaar bij uw verkooppunt www.aspendiesel.com
• Minder schadelijk voor uw gezondheid • Gegarandeerd een betrouwbare werking van uw machine • 50-80% reductie van broeikasgassen* * vergeleken met fossiele diesel
90%
HERNIEUWBAAR
DE PERFECTE OPLOSSING VOOR ELKE TUIN Welkom in de wereld van zelfstandig maaien – een moderne, probleemloze oplossing die tijd bespaart en voor een perfect onderhouden gazon zorgt. De Tango combineert sterke techniek met innovatieve functies voor goede prestaties en een nauwkeurige snede. Met een speciaal ontwikkeld mes dat het gehele seizoen scherp blijft tot geavanceerde sensortechnologie om hem op het juiste pad te houden. Neem vandaag nog contact op met uw dealer voor meer informatie.
Sc had dro e do ogt or e? Wa
pe 4t n je m urf e gra t s.
TopGazon
Inzaai-/doorzaaimengsel met stikstofcoating zodat u snel een dichte grasmat heeft.
Mengsel met 4turfÂŽ graszaad dat beter tegen droogte kan.
GRASZADEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK
Verkrijgbaar bij:
52
Gerbrand Bakker houdt de natuur graag buiten de perken
Sinds hij van zijn boeken kan leven, gebruikt hovenier Gerbrand Bakker zijn gronden plantenkennis vooral op zijn 2000 m2 aarde in de Duitse Eifel, een tuin vol verrassingen. Een schrijver/hovenier over de lol en frustratie van tuinieren en het snelgroeiende probleem van leem.
www.vakbladhovenier.nl
11
COLOFON Vakblad De Hovenier -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt acht keer per jaar in een gemiddelde oplage van 4500 exemplaren verspreid onder hoveniers, toeleveringsbedrijven voor de groene sector en individuele abonnees. Redactie & commercie NWST NeWSTories bv Fransestraat 41 6524 HT Nijmegen T 024-3602454 F 024-3602464 I www.vakbladdehovenier.nl M info@nwst.nl Hoofdredacteur: Operationeelmanager: Redacteurs: Vormgeving: Advertenties: Sales support:
Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Peter Jansen (peter@nwst.nl) Kelly Kuenen (kelly@nwst.nl) Guus van Rijswijck (guus@nwst.nl) Linde Kruese (linde@nwst.nl) Marie Cecile Oosterhout en Tessa Benders (StudioBont) Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl)
Abonnementen Een abonnement op Vakblad De Hovenier is gratis voor geregistreerde hoveniersbedrijven. Voor andere bedrijven bedragen de abonnementskosten € 77,- per jaar. De abonnementsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in bij de uitgever in bezit is. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Vakblad De Hovenier c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Vakblad De Hovenier wordt tevens elektronisch opge-slagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.
28 Bigmow maakt giant leap mogelijk voor zodenkweker
37 Sander Boom zaagt de Nachtwacht met de beste wood carvers ter wereld
De behoefte aan een goede grasmat is niet exclusief voorbehouden aan sporters. In navolging van vele
Het Veluws Zandsculpturenfestijn in
fieldmanagers en greenkeepers grijpt
Garderen heeft dit jaar als thema: Hollandse
zodenkwekerij Groenwold nu ook naar robotmaai-
meesters. Tot en met oktober van dit
ers om sneller en goedkoper betere graszoden te
jaar komen schilderijen van de bekende
krijgen.
Hollandse meesters tot leven op het festijn, met als hoogtepunt de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. Het enige verschil tussen de Nachtwacht en alle andere kunstwerken: de Nachtwacht is gemaakt van hout.
12
5 - 2018
INHOUD
Hoveniershoofd boven (grond)water Maaicontracten blijven liggen, want het gras groeit niet wanneer de temperatuur hoger dan 25⁰C is en het beplanten van nieuwe tuinen wordt uitgesteld. Hoe gaat het deze uitzonderlijke zomer met de hoveniers en hun werkzaamheden, en hoe anticiperen zij op een toekomst waarin meer warme zomers worden voorspeld?
EN VERDER
18 14
Kort nieuws
17
Het ‘nieuwe irrigeren’
22
Technologie als extra troef
23 ‘Een middelgrote tuin heb je binnen een paar uur opgemeten’ 34 Vaste planten voor plekken in de droge schaduw 40
‘Mijn klanten hechten erg aan hun privacy’
43 Duidelijk omschrijven wat je doet bespaart veel ellende
48
45
Vrienden in de tuin en niet voor maar even
55
Bijzondere tuinen
64
Hoofdredactioneel
Inzendingen Mooiste Rotonde van Nederland
VOLG ONS
De vakbladen Stad+Groen en De Hovenier zoeken de mooiste rotonde van Nederland. We hebben inmiddels al veel inzendingen binnengekregen en die willen we u natuurlijk niet onthouden. Per rotonde plaatsen we een
twitter.com/vakbladhovenier
foto en een korte beschrijving van het project door de inzender.
facebook.com/vakbladdehovenier
www.vakbladhovenier.nl
13
Landelijke Open Dag Hoveniers
Branchevereniging VHG organiseert de landelijke Open Dag Hoveniers dit jaar op 22 september. Volgens VHG is deze dag hét middel om het publiek de wereld van de hovenier te tonen. Hoveniers krijgen de gelegenheid om het contact met relaties te verdiepen, hun regionale bekendheid te vergroten, nieuwe contacten op te doen en opdrachten binnen te halen. Hoveniersbedrijven die aangesloten zijn bij VHG kunnen meedoen aan de open dag. Deelnemende bedrijven kunnen zelf invulling geven aan de dag. VHG heeft een draaiboek gemaakt dat daarbij kan helpen. Tevens is er een toolkit ontwikkeld om de dag een uniforme uitstraling te geven. Meer informatie over deelname vindt u op de website van VHG.
Hovenier Helpt: 24 t/m 29 september
De laatste week van september staat in het teken van Hovenier Helpt. Dit is een initiatief van Tuinkeur om iedereen de kans te geven een hulpbehoevende te verrassen door de aanpak van de groene omgeving met behulp van een hovenier. Iedereen kan een project aanmelden; dit kan het vergroenen of opknappen van een tuin zijn of een ander project. Daarbij is het volgens de initiatiefnemers mogelijk om 'iemand te verrassen, een hart onder de riem te steken en Nederland samen groener maken.' De initiatiefnemers benadrukken dat Hovenier Helpt bedoeld is voor iedereen die graag een goede daad wil doen, een ander wil helpen en Nederland groener wil maken. 'De kleinste daden kunnen voor veel mensen positieve gevolgen hebben. Dit is uw kans om iemand te verrassen,' meldt de organisatie. In de laatste week van september willen ze laten zien 'hoe belangrijk het is dat er aandacht wordt besteed aan álle Nederlanders. Iedere inzet geeft Hovenier Helpt een extra bijzonder tintje.' Het initiatief werkt als volgt: de organisatie van Hovenier Helpt moet voor 1 september alle projectvoorstellen ontvangen. Een week voordat Hovenier Helpt begint, wordt bekend welke projecten geselecteerd zijn. 'Kent u iemand in uw nabije omgeving die wel wat tuinhulp kan gebruiken? Meld uw project dan aan voor de week van 'Hovenier Helpt' en houd de website in de gaten! De klus moet in één dag uit te voeren zijn door een hovenier', aldus de organisatie.
14
Nieuwe Tielbürger met versnellingen op de markt
als gemeenten en hoveniers kunnen er veel plezier aan beleven.’ De machine wordt geleverd met een Honda GXV 160- of B & S 850-industriemotor met groot luchtfilter.
Importeur D.B. Van der Horst brengt een nieuwe onkruidborstelmachine op de markt. Het gaat om een nieuw model van de vertrouwde Tielbürger, waarvan de wielen met drie versnellingen kunnen worden aangedreven. Het grote voordeel van de nieuwe machine van Tielbürger, de TW50X, is volgens Donat van der Horst dat hiermee moeiteloos onkruid van hellingen, bulten en schuine wegen kan worden verwijderd. ‘De machine wordt standaard geleverd met zijklep en neuswiel. De aandrijving werkt perfect en is ook te gebruiken zonder wielaandrijving. Deze degelijke Duitse machine is volstrekt nieuw in deze markt en prijsklasse. Professionele gebruikers
Voldoende kennis over risico’s teken
Werkenden in het groen weten veel over de risico's van teken. Zij weten dat ze beschermende maatregelen moeten nemen en regelmatig moeten controleren. Dat blijkt uit onderzoek onder werkgevers en werkenden in de groene sector. Tegelijkertijd zijn er verschillende aandachtspunten. Bedrijven zouden meer aandacht kunnen hebben voor duidelijke afspraken, het inschatten van de risico's, voorlichting en het verstrekken van middelen. Ook regelmatige controle en het snel verwijderen van teken zijn aandachtspunten. In de sector hoveniers en groenvoorziening zegt 44 procent vaak of altijd op teken te controleren na werken in het groen; in een soortgelijk onderzoek uit 2009 was dit 28 procent. Beten werden het vaakst opgelopen op begraafplaatsen, zittend in het gras of op sport- en golfterreinen. De beestjes worden het vaakst gevonden in de oksel of op de arm. Het onderzoek werd vorig jaar opgezet door Stigas in opdracht van FNV, CNV, Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE), Branchevereniging VHG en Cumela Nederland. De vragenlijst werd ingevuld door 515 werkenden en 171 werkgevers. Op de site van Stigas is van elke sector een rapportage en een samenvatting te vinden.
5 - 2018
NIEUWS
Helthuis importeur en distributeur Vari in Benelux
'Job carving oplossing personeelstekort’
Volgens een rapport van het UWV ondervinden hoveniers en groenvoorzieners problemen bij het vinden van geschikt personeel. Landelijk heeft gemiddeld één op de vijf werkgevers problemen met het vinden van personeel; in de groensector ligt dat percentage op 30. Dit maakt het statement van Jan van Ulst van De Groenmakers verfrissend. ‘Zo'n vier jaar geleden zijn wij begonnen met investeren in ons personeel door middel van opleidingen. Ik zag in mijn omgeving dat veel concullega's hun personeel lieten gaan of slechts tijdelijke contracten aanboden door de nasleep van de economische crisis. Wij kozen toen al duidelijk voor de toekomst, want we geloven in ons werk en in onze mensen. Hierbij maken we gebruik van job carving: je verdeelt een baan onder in verschillende klussen. Een hovenier, bijvoorbeeld, doet veel verschillende dingen in een tuin. De vaktechnische dingen kan hij blijven doen, zoals een rozenstruik goed snoeien. Maar de ondersteunende werkzaamheden kunnen door een herintreder worden gedaan. Wij bieden herintreders opleidingen, bijvoorbeeld
tot groenvoorziener niveau één of ons talentmakers- of gangmakersprogramma. Ik wil werkgevers dan ook op het hart drukken om te stoppen met zoeken naar hoveniers met niveau drie of vier, want deze zijn “op”. Met job carving is er veel mogelijk en hoeft je geen personeelstekort te hebben.’ Van Ulst vervolgt: ‘Bij De Groenmakers werken 120 werknemers, van wie 80 met een afstand tot de arbeidsmarkt. Omdat dit minimaal 30 procent van onze medewerkers betreft (namelijk bijna 70 procent), hebben wij vorig jaar het PSO 30+-certificaat ontvangen.’ Van Ulst benadrukt dat de capaciteiten en intelligentie van mensen met een afstand niet per definitie minder of slechter zijn. ‘Het label zegt niets over de persoon zelf; het wordt tijd om die vooroordelen los te laten.’ Het project 'Op naar de 100.000 banen', dat werkgevers stimuleert om banen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en hen daarbij ondersteunt, werd in april met drie jaar verlengd. Van Ulst is het hiermee eens en voegt eraan toe: ‘Het is niet alleen een sociale kwestie, het biedt zakelijk ook voordelen. Ik heb geen last van een personeelstekort.’
Helthuis Tuin- en parkmachines is vanaf heden officieel importeur en distributeur voor de machinefabrikant Vari in Benelux. Vari is een Tsjechische fabrikant van functionele en doelgerichte machines op het gebied van onder andere allesmaaiers, multifunctionele 2-wielige tuintractoren, mulchmaaiers, veegmachines en houtklovers en werd in 1969 in de buurt van Praag opgericht. Het bedrijf is de oudste producent van tuin- en parkmachines in Tsjechië. Alle producten zijn in dat land ontworpen, gebouwd en getest, wat naar eigen zeggen ‘Europese kwaliteit garandeert’. De Tsjechische producent laat weten dat haar doel is om 'hoogwaardige en innovatieve oplossingen met goede functionaliteit' te bieden, zodat haar goede naam zich blijft voortzetten. 'We zijn trots op onze waardevolle machines, die in hun prijs- en prestatieklasse altijd een aantal uitzonderlijke en unieke eigenschappen bieden,' aldus het bedrijf.
www.vakbladhovenier.nl
15
GRATIS
LandscaperPro Rapid seeds
Het gazon snel weer op orde krijgen? Veel gazons zijn beschadigd geraakt als gevolg van droogtestress / dry patch. Niet alleen minder mooi, maar het maakt de grasmat ook gevoeliger voor onkruiden, mossen en slijtage. Herstel de beschadigde plekken snel met het complete renovatieprogramma van LandscaperPro bestaande uit LandscaperPro Rapid seeds, meststof LandscaperPro New Grass en wetting agent H2Pro Conserve - Granules.
September-aanbieding Gratis LandscaperPro Rapid seeds
Bij elke bestelling van LandscaperPro New Grass + H2Pro Conserve - Granules, krijg je in de maand september een 5 kg zak LandscaperPro Rapid seeds helemaal gratis! Scan de code en bestel direct via de LandscaperPro webshop. Of bel direct je dealer of ICL adviseur (Twan van Wijk, +31 6 11001961)
Advert-Hovenier-renovatie.indd 1
Part of
21-08-18 13:27
Het ‘nieuwe irrigeren’
Droogte. Het was en is hét kernwoord deze zomer, waarin zelfs incidentele onweersbuien het pijnlijk lieten afweten. En het KNMI waarschuwt: wen er maar aan. Want hoewel we heus nog weleens op een natte zomer getrakteerd zullen worden, zou de zomer van 2018 weleens de standaard kunnen worden voor de maanden juli en augustus. Hoveniers konden de hoeveelheden verdorde planten en struiken deze zomer amper bijbenen. Ook veel jonge boompjes begaven het onder de felle zon. Je kunt met deze gortdroge weersomstandigheden sproeien wat je wilt, maar hier viel niet tegenop te wateren. Als dat al was toegestaan, want de autoriteiten riepen op om vooral niet te veel water te verspillen.
Pamper die bomen! Dit alles roept de vraag op hoe we in de toekomst met het bevloeien van met name jonge boompjes en struiken moeten omgaan. Want hitte of niet: wortels hebben hoe dan ook water nodig, of op zijn minst bevochtiging. Dit geldt vooral voor jonge boompjes en gewassen van twee à drie jaar oud. Die kunnen we toch niet aan hun lot overlaten? Want zelfs als we naar hartenlust mogen sproeien of bijgieten, bij droogte met dertig graden is dit vechten tegen de bierkaai. Het extra water vloeit weg, trekt de grond in en loopt langs de wortels binnen no time richting grondwater. Wortels hebben nauwelijks de tijd om water op te nemen. Het zijn nu eenmaal geen sponzen; ze merken dus weinig van dit extra vocht, of het nu gaat om een extra shot van liters water of gewoon een verkwikkende regenbui op een zomerse dag. We zullen dan ook moeten nadenken over de irrigatie van de toekomst. Hoe kunnen we de komende jaren beter omgaan met het beschikbare water?
Vooral bij jonge bomen die niet veel wortels hebben, zullen we dit probleem moeten tackelen. Een jonge boom zal het beschikbare water langer moeten vasthouden om zijn wortels te bevochtigen. Het is dé uitdaging voor de komende tijd in de branche van hoveniers en groenvoorzieners. De oplossing ligt in een brede toepassing van de irrigatiedoek of capillaire mat. Deze kan veel water opnemen en de noodzakelijke ‘sponsfunctie’ vervullen, die vooral jonge wortels niet hebben. Zelfs als het droog wordt, blijft zo’n doek vocht afgeven. Onze watertape voegt zich op natuurlijke wijze om de wortels als een soort luier, waar ze continu vocht aan kunnen onttrekken. Natuurlijk dient zo’n irrigatiedoek uit biobased materiaal te bestaan, afbreekbaar, zodat het milieu er geen schade van ondervindt. En als de wortels van jonge boompjes en struiken deze extra ondersteuning na een jaar of drie niet meer nodig hebben, heeft niemand er meer last van. Het is dé manier van irrigeren voor de toekomst. We zullen er vertrouwd mee moeten raken om jonge bomen en gewassen – net als jonge kinderen in hun eerste levensfase – te pamperen, tot ze op eigen benen kunnen staan. Met het ‘nieuwe irrigeren’ kunnen we goedkoop én creatief omgaan met de zomers van de toekomst. Laat die droogte maar komen! Bart van der Hart Directeur en eigenaar van Rootbarrier
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26793/ het-nieuwe-irrigeren-pamper-die-bomen
www.vakbladhovenier.nl
17
Ingraven beregening
Hoveniershoofd boven (grond)water Wat vragen bijzondere weersomstandigheden van de hovenier-ondernemer? Maaicontracten blijven liggen, want het gras groeit niet wanneer de temperatuur hoger dan 25⁰C is en het beplanten van nieuwe tuinen wordt uitgesteld. Hoe gaat het deze uitzonderlijke zomer met de hoveniers en hun werkzaamheden, en hoe anticiperen zij op een toekomst waarin meer warme zomers worden voorspeld? Auteur: Heidi Peters Het gaat goed met de hoveniers. De werkzaamheden verschuiven deels en de werkomstandigheden zijn pittig vanwege de warmte. Maar er worden volop tuinen aangelegd en binnen het contractuele onderhoud kan de hovenier in deze extreme situatie zijn of haar toegevoegde waarde laten zien. De portefeuille van Wil Schut van W. Schut Groenvoorziening uit Gendt bestaat voor 85 procent uit contractwerken. ‘We knippen veel minder hagen vanwege de kans op verbranding en het gras is vaak slecht. Het vraagt om meer en ander onderhoud. We houden zelf in de gaten wat er nodig is en overleggen dit vervolgens met de klant. Die reageert meestal positief, merken we. Het is aanpakken, maar in deze omstandigheden kun je nog beter laten zien dat je met je vak bezig bent en welke kennis je in huis hebt.’
18
Tjerry Langenhuizen van Langenhuizen Hoveniers: ‘We zitten nu nog midden in de hitte en de droogte en ook nog een beetje in het ongewisse. Want hoe komt het eruit? We gaan het waarschijnlijk heel druk krijgen met planten en grassen die het niet hebben gered. Hoeveel dat er zijn, dat weet je nu nog niet.’ Langenhuizens klantenbestand bestaat voor 60 procent uit particulieren. De overige 40 procent wordt gelijkelijk verdeeld over overheid en bedrijven. ‘We zullen voortaan wel anders moeten omgaan met beplanting, dat is wel duidelijk. Nieuwe klanten die in het voorjaar een tuin hebben laten aanleggen en waarbij de beplanting het niet heeft gered, komen soms bij ons verhaal halen. Dan kom je in het coulancegebied en dat is wel lastig. In mei verwachtten we natuurlijk niet dat het twee, drie maanden droog en heet zou blijven. Ik heb dit nog nooit meegemaakt.’
Tjerry Langenhuizen
Iedereen een bassin Graag kijkt Langenhuizen naar de toekomst: ‘Er komen de nodige vragen op ons af. Hoe kunnen we zo veel mogelijk water bufferen? Dat zullen
5 - 2018
ACHTERGROND
6 min. leestijd
we hard nodig hebben. We moeten bijvoorbeeld onderzoeken hoe stressbestendig we de grond kunnen maken als het om water en droogte gaat. In ons gebied, Noord-Brabant, zitten we op zandgrond. Door toevoegingen aan het zand kun je ervoor zorgen dat het water langer wordt vastgehouden. Een ander voorbeeld: bij een nieuwbouwproject was er sprake van het maken van een opslag van 2 m³ bij elke woning. Zo zou iedereen voldoende regenwater hebben voor zijn eigen tuin, water dat nu in het riool verdwijnt – datzelfde riool dat het water vaak niet aankan. De aarde heeft dit water hard nodig. Ik ken een boomkweker die bij zijn kwekerij een groot bassin heeft aangelegd, ook anticiperend op de klimaatverschuiving.’ Waterbeleid en oplossingen Arjan Krijnen is bedrijfsleider bij Verhoeve Watertechniek in Zevenbergen. Dit bedrijf houdt zich voornamelijk bezig met golfbanen, sportvelden en grote tuinen zoals het stadpark in Breda. Bij golfbanen is de bewatering computergestuurd. Bij dergelijke grote projecten levert Verhoeve Watertechniek sensoren die op 20 centimeter diepte bij het worteltje van de plant worden geplaatst, waardoor de vochtigheid van de aarde doorlopend gemeten kan worden. Krijnen: ‘Van een klant hoorden wij dat hij met ons systeem één week vooruit kan kijken. Daardoor kan hij ruim op tijd anticiperen en maatregelen nemen. Tja, meten is weten, blijkt ook hier weer.’ Van particulieren krijgt Krijnen veel vragen over het aanboren van grondwaterbronnen. ‘Dat is wel een lastige’, zegt Krijnen, ‘omdat dit haaks staat op het beleid van Waterstaat. Het is immers het grondwaterpeil dat bewaakt moet worden. Overigens moet je mensen dan ook informeren over het mogelijke ijzergehalte van het grondwater.’ Voor hoveniers heeft Verhoeve Watertechniek druppelslangen. ‘Voor het terugdringen van het watergebruik is het dan wel van belang om deze zo neer te leggen dat ze
alleen druppelen bij het plantje en dat de grond eromheen droog blijft. Er zijn veel mogelijkheden voor waterbeheersing, hoor. Maar wij hebben het gevoel dat veel hoveniers zich hier nog onvoldoende mee bezighouden.’ Enorme servicevraag Bij Aquaco, dat nu nog in Elst is gevestigd maar eind dit jaar verhuist naar Ede, zorgde de aanhoudende hitte en droogte ervoor dat de serviceafdeling alle zeilen moest bijzetten. Henno den Engelse, adviseur beregeningstechniek: ‘Bestaande systemen moesten draaiende gehouden worden, vragen om uitbreiding opgelost worden en pompen gecontroleerd. Daarnaast was er een erg grote vraag naar offertes voor tuinberegening. De levertijd liep natuurlijk wel op. Het zit hem niet alleen in de producten, maar er moet ook een goed ontwerp worden gemaakt en een goede werkvoorbereiding. Dat kost tijd, daar heb je mensen voor nodig. Het meeste wordt gevraagd om automatische beregeningssystemen met popupsproeiers, al dan niet bedienbaar via de telefoon.’ Aquaco werkt veel samen met hoveniers. Deze maken meestal de tekening en Aquaco levert prefab bouwpakketten waarmee de hovenier voor een groot deel zelf het systeem kan opbouwen. Indien nodig kan de hovenier teruggrijpen op de kennis van Aquaco. ‘Het belang van beregenen wordt steeds meer ingezien’, zegt Den Engelse. ‘In Utrecht hebben we een project uitgevoerd waarbij honderden bomen geautomatiseerd worden bedruppeld, en in de afgelopen drie jaar hebben we meer dan 400 sportvelden geautomatiseerd. Gelukkig maar, want zonder dat is de investering van de gemeente vaak weggegooid geld.’ Waterbesparende schelpen Chris de Graaff, eigenaar van The Count Gardening uit Hendrik Ido Ambacht, onderhoudt vooral particuliere tuinen. ‘Wanneer ik planten in tuinen
De zon is weg, de heg kan weer gesnoeid.
Arjan Krijnen
vervang, kies ik steeds vaker voor siergrassen die minder water nodig hebben. In grote potten en in borders gebruik ik veel schelpen. Dat oogt decoratief en schelpen hebben de eigenschap vocht op te nemen. Het verschil tussen bewateren van potplanten met of zonder schelpen is groot. Waar je de een dagelijks een plens water moet geven, kun je dat bij een pot waarvan de aarde bedekt is met schelpen beperken tot één à twee maal per week. En schelpen zijn niet duur, zorgen voor minder onkruid én houden slakken tegen.’ Green Deals Branchevereniging VHG, maar ook de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie (NGF) en vele andere partijen en gemeenten hebben zich aangesloten bij diverse Green Deals. De Green Deal-aanpak is een initiatief van de rijksoverheid om nieuwe, duurzame initiatieven een kans te geven door interactieve samenwerking. Voor Verhoeve Watertechniek betekent dit dat er onder andere op golfbanen steeds minder bestrijdingsmiddelen gebruikt mogen worden. Dat betekent ook minder water, want te veel vocht betekent een grotere kans op schimmels en op ongewenste grassoorten. Vandaar de monitoring onder de grond, om optimaal te kunnen sproeien. Krijnen: ‘Dat willen wij vanzelfsprekend ook op andere plaatsen. Ons doel is om de klant zo goed mogelijk te adviseren over het watergebruik. Hoe, waarom, met welk systeem en – niet te vergeten – hoe ga je met waterberging om? Waterbesparing is áltijd een thema. Neem nu onze pompen; ook deze zijn frequentiegestuurd. Echt, hier valt nog veel te winnen.’ Operatie Steenbreek Langenhuizen ziet op de lange termijn vooral kansen in beheer. ‘Onderhoud wordt voor de klanten een grotere kostenpost. Men kijkt vaak niet verder dan de aanlegkosten, maar wij hameren er elke keer weer op dat zij ook de onderhoudskosten niet moeten onderschatten.’ Op dit moment ervaart de hovenier nog geen leveringsproblemen met bere-
www.vakbladhovenier.nl
19
Maaien is Passé! Laag-blijvend gras met snelle vestiging!
MP SERIE 3-DELIGE CIRKELMAAIERS
NIEUW! • Minder grasmassa. • Minder afvoer van maaisel. • Snel een dichte zode. • Minder onkruid. • Ideaal voor robotmaaiers. Erkend door: Laagste brandstofgebruik door licht gewicht (Domex®) Grootste werkbreedte (300, 330 0f 350 cm) Hoogste motorvermogen (49 - 65pk Kubota® Commonrail turbodiesel) Smalste transportbreedte (1.65 meter transportbreedte) Luxe cabine met airco
Groot in Gras www.barenbrug.nl/mowsaver Pols Groep
INFOPUNT Standnummer 2.4.30
+31 (0) 181 45 88 45
info@pols.nl
www.pols.nl
ACHTERGROND geningsmaterialen, maar hij ziet wel dat dit in de toekomst een probleem zou kunnen worden. ‘Verder hoop ik dat mensen de stap gaan zetten naar minder stenen in de tuin. Het water dat valt, moet de grond in. Met al die bestrating verdwijnt het allemaal in het riool. Dat is zonde. Veel gemeenten doen mee aan Operatie Steenbreek. In onze gemeente betekent dit dat mensen voor elke vierkante meter terras die ze vervangen door groen een bedrag krijgen voor de aanschaf van planten. Er is gelukkig een landelijke tendens dat er meer infiltratiebodem moet komen.’ Chris de Graaff
‘Ik roep al een paar jaar om andere planten én om meer planten’, aldus De Graaff. ‘Als mensen een nieuw terras willen en ik leg ze uit waarom ze beter
‘Wanneer ik planten vervang in tuinen, kies ik steeds vaker voor siergrassen die minder water nodig hebben’
voor een andere bodembedekker kunnen kiezen met daarin wat stapstenen, gaan ze daar toch vaak in mee, merk ik. Gelukkig maar. Ook adviseer ik ze via de regenpijp water op te slaan. Daar bestaan steeds mooiere oplossingen voor. Men is bang voor veel onderhoud, maar hoe meer planten je in de tuin hebt, hoe minder onderhoud. Beter voor de natuur, beter voor iedereen.’
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26740/ hoveniershoofd-boven-grondwater
Xeriscaping Weinig tot geen irrigatie, toch een groene tuin: het antwoord ligt in xeriscaping. Xeriscaping is groenvoorziening en tuinieren op een manier waarbij zo min mogelijk irrigatie nodig is. Wie hierbij denkt aan plantsoenen vol cactussen, vergist zich. Er zijn legio mogelijkheden om tuinen volgens het principe van xeriscape in te richten. De term xeriscaping komt van het Griekse xeros, wat ‘droog’ betekent. Xeriscaping begint – tot zover niets nieuws – met een plan waarin de vaste elementen zoals huis, terras, bomen en afscheiding worden vastgelegd. Een conceptueel en beplantingsplan ronden de planfase af. De volgende principes liggen ten grondslag aan xeriscaping: 1. Na de planfase wordt de bodem gewijzigd, passend bij de beplanting. Compost of grindachtig: de plant past bij de bodem of de bodem wordt passend gemaakt bij de plant. 2. Efficiënte irrigatie zorgt voor minder, maar wel effectief watergebruik. Bewatering wordt aangepast per grondsoort of plant, en verschillende sprinklers of wasemers worden ingezet. Bewater diep en niet te vaak, om diepe wortels te ontwikkelen. Niet overdag, en laat een regensensor de bewatering uitschakelen wanneer het regent. 3. Verschillende gebieden in een tuin krijgen verschillende hoeveelheden licht, wind en vocht. Plant op de juiste locatie en zet planten met vergelijkbare licht- en waterbehoeften bij elkaar. 4. Mulch, zowel organische als anorganische, houdt de plantenwortels koel, voorkomt korstvorming, minimaliseert verdamping en vermindert de groei van onkruid. Organische mulches zijn onder ander schors, poolschillen en houtslijpsel, anorganische mulches zijn bijvoorbeeld rotsen en grind. 5. Bepaalde grassoorten hebben tot 30 procent minder water nodig. Gebruik het juiste gras en beperk de hoeveelheid gras om de vereisten voor water en onderhoud te verminderen. 6. Zorg dat de tuin goed onderhouden blijft. Kortom: al deze basisprincipes van een goede planning werken uiteindelijk samen om water, tijd en middelen te besparen. Bij xeriscaping wordt dus bij elke stap in de aanleg en realisatie de besparing en het zo efficiënt mogelijk gebruiken van water voor ogen gehouden. De voordelen die daarmee bereikt worden, zijn: - tot 60 procent minder gebruik van water - meer water beschikbaar voor andere doeleinden - minder en goedkoper onderhoud - xeriscape planten maken optimaal gebruik van de neerslag en houden deze langer vast - minder afval
De schelpen van The Count besparen water.
Op steeds meer plaatsen op aarde ontstaat waterschaarste. Xeriscaping is een totaalsysteem dat hierop inspeelt en waarmee de hovenier direct en op de lange termijn zijn kennis en kunde kan tonen.
www.vakbladhovenier.nl
21
Technologie als extra troef Digitale tools helpen bij voorbereidingen, prospecten en meer Leuk, een nieuwe aanvraag of klus! Je wilt natuurlijk details over de huidige situatie om een goed plan op te stellen: de afmetingen van het perceel, eventuele hoogteverschillen en de huidige inrichting. Een tijdrovende klus, waarvoor je op locatie moet zijn. Of toch niet? De Hovenier dook in de vraag: zijn er tools die je (vanuit huis) kunnen ondersteunen in je werk, en die je misschien zelfs als extra service kunt inzetten? Auteur: Kelly Kuenen
Laten we beginnen met misschien wel de bekendste bron van geografische informatie: het Kadaster. De organisatie heeft een digitale kaart beschikbaar gesteld als open data; deze is bereikbaar via www. kadastralekaart.com. Hier kun je snel en eenvoudig de perceeloppervlakte en -omtrek vinden (dit is inclusief bebouwing). Helaas geeft de kaart weinig gedetailleerde informatie. Via Kadasterdata is het mogelijk een kadastrale kaart inclusief maatvoering op te vragen. Je krijgt dan informatie over de oppervlakte van het perceel en pand en de ligging van de bebouwing op het perceel. Hieraan zijn wel kosten verbonden. Er zijn meer digitale kaarten die je helpen een eerste indruk te krijgen van een perceel. Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) bijvoorbeeld is ontstaan vanuit een samenwerking tussen het Kadaster, de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, Binnenlandse Zaken
Opmeten vanaf een kaart kan een uitdaging zijn; perceelgrenzen kunnen slecht zichtbaar zijn door bebouwing of overhangend groen
22
en Koninkrijksrelaties, en Economische Zaken en Klimaat, Rijkswaterstaat en Geonovum. Het gaat om een openbare database bomvol geo-informatie, waarmee je snel een indruk krijgt van een perceel, zoals de verhouding tussen bebouwing en open ruimte. Bodeminformatie Deze database bevat ook een Bodemkaart van Nederland, waarmee je kunt zien wat de kenmerken van de bodem zijn op een bepaalde locatie. De Bodemkaart van Nederland bevat meer dan 300 typeringen van de bodem, zoals klei, veen, zand en lรถss, chemische beschrijvingen zoals zuurgraad en kalkgehalte en het organischestofgehalte. Dit kan handig zijn bij de keuze voor beplanting; voor een geslaagd project wil je immers wel dat de planten lange tijd floreren.
Prospecten en adviseren Een interessante bron van informatie bieden ook de kaarten van Atlas Natuurlijk Kapitaal. Deze zijn weliswaar met name gericht op overheden, maar bieden ook voor de hovenier bruikbare informatie, bijvoorbeeld over het vochtleverend vermogen van de bodem en de plekken waar het door weinig water en groen relatief heet wordt. Beleidsmedewerkers en stedenbouwkundig architecten gebruiken deze informatie bijvoorbeeld om
te bepalen waar meer groen gewenst is. Laat de informatie ook voor jou als hovenier werken en zet het in bij adviesgesprekken met de klant, bijvoorbeeld als het gaat om de beplantingskeuze of de verhouding tussen groen en verstening. Apps Er zijn diverse apps waarmee je op een kaart afstanden of oppervlaktes van een perceel kunt opmeten. Veel hiervan zijn gratis beschikbaar via Google Play Store of App Store. Measurer is daar een voorbeeld van. Deze app is bruikbaar om snel een eerste berekening te maken van de oppervlakte of de omtrek van een tuin. Dat kan via een plattegrond, maar met name bij kleinere tuinen kan opmeten een uitdaging zijn omdat de begrenzing van het perceel soms lastig zichtbaar is door bebouwing of overhangend groen. Ben je toch op locatie, dan is het mogelijk om de oppervlakte te meten door langs de grenzen van de tuin of het perceel te lopen.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26803/ technologie-als-extra-troef
5 - 2018
Mario Wijsman inspecteert zijn drone. (Foto: Cees van der Wal voor Mourik)
ACTUEEL
‘Een middelgrote tuin heb je binnen een paar uur opgemeten’ Jonge ondernemer helpt hoveniers met drone Het klinkt misschien nog wat futuristisch, de inzet van een drone als hovenier, maar toch gebeurt het al. Mario Wijsman studeerde civiele techniek en werkte bij een ingenieursbureau toen hij met drones in aanraking kwam. Naast werk voor bijvoorbeeld ingenieursbureaus doet hij nu ook metingen voor hoveniers. Auteur: Kelly Kuenen Hij maakte filmpjes voor onder meer de Tuinen van Appeltern en Wijsman Hoveniers, promotiemateriaal waarin tuinen vanuit de lucht te zien zijn. Hij kan zijn drone daarnaast ook inzetten voor voorbereidende werkzaamheden. De dronegegevens kunnen zodanig bewerkt worden dat een 2D- of 3D-kaart van de tuin kan worden gemaakt. Methode Wijsman licht toe: ‘Op het moment dat een hovenier ons benadert, gaan wij er eerst heen met een gps-meetstok. Op het perceel brengen we tijdelijk fysieke controlepunten aan, stippen gemaakt van vellen papier. Vervolgens vliegen we met de drone over het perceel. We maken foto’s van het oppervlak, die samen een hogeresolutiekaart vormen; vergelijk het met Google Maps. Door de controlepunten kunnen we een 3D-model maken en vandaaruit kun je hoogte-informatie genereren. Dat komt goed van pas bij grote tuinen en tuinen
met veel hoogteverschillen.’ Wijsmans bedrijf Airovation Engineering is gespecialiseerd in onder meer video’s en het inmeten van land met een drone en werkt voor ingenieursbureaus, aannemers, projectontwikkelaars én hoveniers. Inmiddels is hij allang niet meer de enige, weet Wijsman, maar hij was wel de eerste en naar zijn weten de enige in Nederland die zich ook specifiek op de hoveniersmarkt richtte. ‘Hoveniers lopen wat dat betreft achterop. Dat is logisch, want zij richten zich op de particulier. Ze denken aan de centjes en zijn sneller geneigd te denken: ik doe het zelf wel.’ Toch hoeft inmeten met een drone geen fortuin te kosten, vertelt Wijsman. Inmeten gebeurt behoorlijk snel, met 10 à 20 hectare per dag. Een middelgrote tuin heb je binnen een mum van tijd opgemeten. ‘Als je kijkt hoeveel tijd een hovenier kwijt is
aan inmeten … Velen doen dit nog met een laser; dan gaan ze ouderwets met een opschrijfboekje naar het perceel. Een enkeling is wat verder en werkt al met gps. Op locatie werken is één, maar vervolgens moeten die gegevens nog verwerkt worden tot een kaart. Dat zijn allemaal uren die je ook in andere werkzaamheden kunt steken.’ Ondernemers zijn nog wat huiverig voor de kosten, vertelt Wijsman, ‘maar als je kijkt hoeveel tijd hoveniers kwijt zijn met inmeten, dan is het negen van de tien keer voordeliger om het uit te besteden. Die paar honderd euro heb je zo terugverdiend als je die tijd kunt steken in een andere klant.’ De beelden kunnen gebruikt worden in diverse tekenprogramma’s. ‘We kijken vaak naar wat hoveniers gebruiken en passen het werk daaraan aan. Zo zijn er nog relatief weinig hoveniers die met 3D werken. Dan werken we het beeld uit in 2D; er worden als het ware foto’s gemaakt die we naast elkaar
www.vakbladhovenier.nl
23
leggen en daarin kunnen we de hoogte aangeven. Over die informatie kunnen gegevens van het kadaster gelegd worden, zodat ook de kavelgrenzen in kaart worden gebracht.’ Mogelijkheden en uitdagingen Hoe gedetailleerd de afbeelding wordt, is afhankelijk van de hoogte waarop gevlogen wordt. Dit staat weer in verband met de grootte van de tuin. Bij een grotere tuin kan sneller gevlogen worden, maar daarmee moet ook de hoogte worden aangepast. ‘De details zijn 1,5 tot 2 centimeter per pixel. Dat zegt een leek waarschijnlijk weinig. Laten we zeggen dat een standaardklinker die verkeerd ligt, erop te zien is.’ Puur qua techniek is het inmeten geschikt voor kleine en grote tuinen, maar in de praktijk kunnen de werkzaamheden niet overal gedaan worden. De doelgroep bestaat vooral uit vrijstaande huizen, omdat vliegen met drones in dichtbebouwde woonwijken niet zomaar is toegestaan. Ook tui-
nen met heel veel bomen vormen een uitdaging, omdat deze het zicht van de drone belemmeren. ‘In zo’n geval kunnen we die bomen inmeten met de hand en de paar meter eromheen die je mist voor lief nemen, of bijvoorbeeld illustreren met een foto, zodat je bij het ontwerp toch een beeld hebt van de plek onder de boom. We hebben ooit één project gedraaid waarbij het perceel heel erg bebost was. Toen hebben we gewacht tot de herfst, zodat er geen bladerdak meer was. Maar dan hebben we het over tuinen die echt bosachtig zijn. Een paar bomen kan geen kwaad, want die kunnen we met de hand doen.’ In theorie kun je als hovenier zelf een drone aanschaffen. Daar zitten haken en ogen aan. De ene drone is de andere niet en het vliegen met drones is aan regels gebonden en in sommige gebieden helemaal niet toegestaan. ‘Je moet je verdiepen in de regels, maar zit ook met de aanschaf van gps en software. Voor een enkele hovenier is dat vaak niet interessant; daarvoor is de terugverdientijd te
lang. Voor ons is het rendabel omdat we voor veel verschillende bedrijven werken.’ De ontwikkelingen op technologiegebied gaan snel en worden ook steeds meer beschikbaar voor de ‘gewone man’. Diensten zoals Wijsman aanbiedt zullen ongetwijfeld aan populariteit winnen. Zouden hoveniers in de toekomst massaal drones laten inzetten? ‘Ik hoop het; in mijn ogen ben je gek als je het niet doet. Al is dat natuurlijk preken voor eigen parochie’, lacht Wijsman. ‘Maar echt: je kunt er zoveel data uit halen en het helpt echt in het ontwerpproces, want je ziet direct hoe de tuin eruit ziet. Techniek die het leven een stuk gemakkelijker maakt, moet je omarmen, vind ik.’
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26804/een-middelgrote-tuin-heb-je-binnen-een-paar-uur-opgemeten
Voorbeeld van een orthofoto (Foto: Airovation Engineering)
24
5 - 2018
ACHTERGROND
Diederik Hol van Heijderhoff Hovenier
Beplanten met hart, ziel en een luisterend oor Lageschaar biedt uniek, gevarieerd vasteplantenconcept en advies op maat Al veertig jaar kweekt Lageschaar Vaste Planten in het Gelderse Aalten een groot sortiment vaste planten op eigen kwekerij. De kweker biedt drie concepten: Fleur Robuste, Prairie Garden en Fleur Dansante. De veelkleurige variatie aan vaste planten, die ook nog eens weinig onderhoud behoeft, spreekt veel hoveniers en hun klanten aan. Twee hoveniers over de beplantingsconcepten en adviesfunctie van Lageschaar: ‘Ze tillen beplanting naar een hoger plan.’ Auteur: Guus van Rijswijck
Tuinontwerper Jelle Grintjes is naar eigen zeggen een ‘freak’ als het gaat om bloemen en vaste planten. Al meer dan twintig jaar zit hij in het hoveniersvak, wat hem naar eigen zeggen een encyclopedische kennis van bloemen en vaste planten heeft opgeleverd. Sinds 2013 bezit hij bij zijn woning een grote proeftuin met duizenden vaste planten, grotendeels afkomstig van Lageschaar. ‘In die tuin kan ik naar hartenlust experimenteren om te zien hoe een plant groeit en bloeit en kan
ik mijn planten leuk combineren.’ Sinds een jaar of acht heeft hij een hechte samenwerking met de vasteplantenkwekerij van Lageschaar. Die sterke band is volgens hem niet voor niets: ‘We zijn allebei vakidioten.’ Chemie gebaseerd op wederzijdse interesse Het is een indrukwekkende showtuin van maar liefst 1400 m2 groot, die Jelle Grintjes vijf jaar geleden aanlegde aan de dijk van recreatieplas de Bijland in Tolkamer. Naast de 8.000 vaste planten
bestaat de ‘inspiratietuin’ uit 25.000 bloembollen. Door de natuurlijke samenstelling en inmenging van enkele wilde plantensoorten passen ze perfect in het omliggende landschap. Er zitten bijzondere soorten tussen, vertelt Grintjes. ‘Ik ben gebrand op soortechtheid. Ik ken alle verschillende bloemetjes, haartjes en blaadjes. Ik zie dus ook snel of ik wel of niet de juiste plant geleverd krijg.’ Grintjes heeft al met heel wat vasteplantenkwekers zaken gedaan in het verleden. Alleen met Lageschaar was
www.vakbladhovenier.nl
25
Jelle Grintjes in zijn showtuin
er direct sprake van een bepaalde chemie, vertelt hij. Die klik is wederzijds: ‘De meeste hoveniers en landschapsarchitecten zijn wel op de hoogte van de belijning van tuinen, maar zijn slecht in beplanting. Wat ze aan landschapsassortiment kennen, kopiëren ze keer op keer. Mijn interesse strekt zich verder uit dan herhalen wat je al kent. Dat kan Lageschaar waarderen.’ Frustratie bij levering In het verleden kwam hij nog weleens bedrogen uit, vertelt Grintjes. ‘Ik heb in de regio al met heel wat vasteplantenkwekers samengewerkt. Ik leg de lat heel hoog als het om planten gaat en wil altijd datgene geleverd krijgen wat ik oorspronkelijk voor ogen had. Vaak kreeg ik van plantenkwekers rotzooi geleverd. Dan wilde ik witte planten hebben, maar hadden ze het bloemetje eruit geknipt en kreeg ik paarse geleverd. En dat heb je niet direct door; als je ze in het najaar geleverd krijgt, merk je het pas in het voorjaar. Het is heel frustrerend als je niet geleverd krijgt waar je om gevraagd hebt.’ Grintjes gaat altijd uit van een bepaald beeld dat hij voor ogen heeft, vertelt hij. ‘Als ik een bepaalde plant in gedachten heb, wil ik ook werkelijk die roze of witte planten, en niet een oranje variant omdat de kweker die toevallig nog op voorraad heeft.’ De frustratie die hij in het verleden bij andere kwekers ervoer, heeft hij bij Lageschaar niet. ‘Bij hem weet ik dat ik geleverd krijg wat ik wil hebben.’ Kennis en enthousiasme Grintjes spreekt uit ruime ervaring: de eerste vijf-
26
tien jaar nam hij bij andere kwekers vaste planten af, de laatste acht jaar deed hij enkel nog zaken met Lageschaar. ‘Neem nu de huidige klimaatverandering met extreme droogte of regenval, waardoor het assortiment uitdunt. Als bijvoorbeeld de paarse salvia door droogte of vorst niet meer leverbaar is, heb ik liever dat ze het eerlijk zeggen dan dat ik zomaar ongevraagd witte geleverd krijg. Het gaat me naast een correcte levering dan ook om de adviesfunctie: het meedenken over de plant zelf en de kwaliteit die ik geleverd krijg. Als een soort niet verkrijgbaar is, voeren we overleg over een passende, vervangende soort. Daarin zijn ze onderscheidend. Dat heeft met kennis en enthousiasme te maken.’ De toewijding die hij van anderen verlangt, bezit Grintjes ook zelf, vertelt hij. ‘Ik besteed veel aandacht aan mijn showtuin, die door veel mensen wordt bezocht om kennis en inspiratie op te doen over andere planten. Je kunt er de planten zien groeien. Momenteel roepen de weersveranderingen veel vragen op: hoe verhouden de planten zich daartoe? De een doet het goed, de ander slecht. Dat speelt een rol voor mensen die mijn tuin bezoeken om hun assortiment aan te vullen.’ Dutch wave Sinds Grintjes zijn tuin begon in 2013, is het aantal opdrachten en ook de omvang van de opdrachten met beplanting sterk toegenomen. Momenteel bedient hij gemeenten, instellingen en grote particulieren. Zijn succes heeft onder meer te maken met de andere manier van inplanten dan collega’s, vertelt hij. ‘Ik ben een aanhanger van de Dutch wave, oftewel het “nieuwe tuinieren”. Dit kenmerkt
zich door een weelderige, natuurlijke stijl van beplanting. Piet Oudolf heeft Nederland ermee op de kaart gezet. Ik merk dat deze trend zich nog steeds uitbreidt. Van heinde en verre komen mensen mijn tuin bezoeken vanwege deze twintig jaar oude, natuurlijke tuinstijl. Een paar weken geleden werd ik nog bezocht door landschapsarchitecten uit Estland en Japan. Daar kennen ze deze stijl niet; ze apen het idee graag na. Inspiratie doet volgen.’ Laagdrempelig Een andere afnemer van Lageschaar is Heijderhoff Hovenier. Heijderhoff past vooral het Prairie Garden-beplantingsconcept van Lageschaar toe, vertelt tuinontwerper Diederik Hol van het hoveniersbedrijf. Heijderhoff kwam een jaar of vijf geleden met Lageschaar in contact, toen eigenaar Laurens Lageschaar een praatje hield bij de branchevereniging voor hoveniers en groenvoorzieners VHG. Hol: ‘Lageschaar is een makkelijk bedrijf om mee samen te werken. Het is laagdrempelig en ze staan altijd open voor overleg. En het is voor ons makkelijk om aan promotiemateriaal te komen om aan de klant te tonen om deze te overtuigen een bepaald kleurenmengsel te kiezen.’ Mond-op-mondreclame Met name het overtuigen van een klant om vaste planten te gebruiken is doorgaans lastig, vertelt hij. ‘Mensen zien in eerste instantie op tegen het gebruik van veel vaste planten; ze denken dat ze veel tijd kwijt zijn aan onderhoud. Wanneer de vaste planten eenmaal zijn aangeplant volgens het concept, blijkt dat reuze mee te vallen.’ En het
5 - 2018
ACHTERGROND
Showtuin Jelle Grintjes
Tuin door Heijderhoff Hovenier
Inspiratie De inspiratietuin van Jelle Grintjes is elke dag geopend en met name in de maanden mei t/m september een bezoekje waard. De tuin is gratis te bezoeken. De Borders van Lageschaar zijn inspiratieborders met verschillende mengsels van de unieke plantconcepten Prairie Garden, Fleur Dansante en Fleur Robuste. De borders zijn aangelegd om een keuze te kunnen maken uit de vele sferen die met deze beplantingsconcepten mogelijk zijn. Bezoekers kunnen zich door deze borders laten inspireren op de kwekerij van Lageschaar in Aalten. De inspiratieborders zijn alle dagen vrij toegankelijk voor publiek. U bent van harte welkom bij de Borders van Lageschaar.
‘Ik ben gebrand op soortechtheid en zie dus ook snel of ik wel of niet de juiste plant geleverd krijg’ Prairie Garden-concept heeft meer voordelen, vertelt hij: de vaste planten hebben veel kleur en zijn goed voor de biodiversiteit. Er komen veel insecten op af. Eenmaal overtuigd, zijn klanten jaren later nog erg enthousiast, vertelt Hol. ‘We krijgen van klanten later nog vaak als reactie dat ze echt blij zijn dat ze voor dit concept gekozen hebben. Daar zijn we blij om, want de beste reclame vindt van mond tot mond plaats.’ Natuurlijke schoonheid Het Prairie Garden-concept werd veertien jaar geleden door Lageschaar geïntroduceerd in Nederland. Lageschaar omschrijft het concept op zijn website als ‘een evenwichtige combinatie van sterke, kleurrijke, bloeiende, visueel aantrekkelijke vaste planten en siergrassen, geïnspireerd op de bloeiende graslanden van Amerika. Deze graslanden bestaan uit een ecologisch plantensysteem dat zichzelf in stand houdt door middel van de onderlinge concurrentie tussen de planten.’ De combinaties van
Showtuin Jelle Grintjes
kleurige planten en wuivende grassen hebben een natuurlijke uitstraling, die met de seizoenen mee verandert, aldus het bedrijf. ‘Dit type beplanting heeft een hoge belevingswaarde vanwege haar natuurlijke schoonheid en de afwisseling in kleur en structuur door de seizoenen heen.’ Het concept is volgens de plantenkweker erg duurzaam, doordat prairieplanten kleurig zijn, diep wortelen en gedurende de levensduur zeer sterk zijn. Hol: ‘Veel klanten kiezen voor dit concept omdat ze weinig tijd kwijt willen zijn aan onderhoud, maar geen compleet bestrate tuin willen.’ Jarenlang profijt Het Prairie-concept krijgt de laatste jaren steeds meer bekendheid, vertelt hij. ‘We legden het zo’n vijf keer per jaar aan; dat aantal neemt nu toe. Het is actueler; dat maakt het makkelijker. Het is bekender geworden en mensen zijn zich meer bewust van de mogelijkheden.’ Het weinige onderhoud heeft veel te maken heeft met de ondergrond van lava, zegt hij. ‘Deze zorgt ervoor dat er weinig tijd nodig is voor onkruidbestrijding. Als je de ondergrond mooi schoonmaakt en ontdoet van wortelonkruiden en de lava er, gescheiden van het overige deel van het vak, acht centimeter dik overheen aanbrengt, dwing je de plant dieper te wortelen dan hij normaal zou doen. Daar heb je jaren profijt van.’
Mooi winterbeeld Ook Diederik Hol krijgt veel reacties van klanten die achteraf blij zijn met hun keuze. ‘Het ziet er direct netjes uit, vinden ze. En na twee jaar verbazen klanten zich nog over de kleurenpracht die telkens terugkomt. Het Prairie Garden-concept trekt ook veel vlinders, bijen en hommels aan. En het geeft niet alleen een mooi beeld in de zomer; dit beplantingsconcept geeft ook een mooi winterbeeld, wanneer de kleuren wat donkerder zijn. Wat dat betreft, sluit ik me graag aan bij de woorden van Piet Oudolf: bruin is óók een kleur.’ Ook Grintjes roemt de door Lageschaar ontwikkelde plantenconcepten. ‘Neem de Easy Prairie Garden, daarin zijn zij uniek. Geen enkele kweker heeft iets dergelijks te bieden. En daarnaast denken ze mee over hoe je de vraag of behoefte van de consument kunt verhogen en verbeteren, en bovenal hoe je je als hovenier of landschapsarchitect kunt onderscheiden. Ze tillen beplanting naar een hoger plan.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26806/ beplanten-met-hart-ziel-en-een-luisterend-oor
www.vakbladhovenier.nl
27
Bigmow maakt giant leap mogelijk voor zodenkweker Aanschaf robotmaaier verlaagt bedrijfskosten en verhoogt productiviteit De behoefte aan een goede grasmat is niet exclusief voorbehouden aan sporters. In navolging van vele fieldmanagers en greenkeepers grijpt zodenkwekerij Groenwold nu ook naar robotmaaiers om sneller en goedkoper betere graszoden te krijgen. Auteur: Guy Oldenkotte
Graszodenkweker Groenwold heeft momenteel drie Bigmows Connected.
28
5 - 2018
ACHTERGROND
5 min. leestijd
Beheerders van stadions en sportaccommodaties maken al jaren gebruik van robotmaaiers om hun grasvelden goed en betaalbaar te maaien. Robotmaaiers hebben daarbij het voordeel dat ze ook nog eens bijdragen aan een betere kwaliteit van de mat. Desalniettemin werden robotmaaiers door zodenkwekers tot op heden vooral genegeerd. Volgens Tiny Buijtels is dat mede te wijten aan het beperkte aantal aanbieders van robotmaaiers voor grote oppervlaktes. ‘De Belrobotics Bigmow is de enige robotmaaier die in staat is om autonoom 24.000 m2 te maaien. Geen van de overige robotmaaiers kan dat aan.’ Omdat er meer duidelijkheid kwam vanuit de Europese Unie over de CE-voorwaarden waaraan een robotmaaier moet voldoen, kon de laatste generatie Belroboticsrobotmaaiers voortaan ook buiten sportvelden worden ingezet. ‘De nieuwe Bigmow Connected bevat een aantal aanvullende veiligheidsmaatregelen. Zo is er een stopknop op de maaier zelf en is de kap over de maaikoppen dubbelwandig. Dat maakt de bescherming steviger en robuuster. Bovendien wordt het geluid dat de maaikoppen maken daardoor gedempt.’
Dat Groenwold sneller kan maaien dan voorheen, heeft vooral te maken met het verschil in de hoogte waarop de robotmaaier het gras maait
Goedkopere bedrijfsvoering Omdat de Bigmow vanwege de verbeterde veiligheid nu op elk soort terrein kan worden ingezet, besloot zodenkweker Benny Groenwold de aanschaf van zo’n maaier te overwegen toen duidelijk werd dat zijn kooimaaier aan vervanging toe was. ‘Het is nog wat vroeg om te bepalen hoeveel we nu besparen. Maar het scheelt ons de brandstof voor de trekker en de aanschaf en het onderhoud van de kooimaaier. Daarnaast besparen we veel tijd, omdat we niet langer twaalf tot vijftien uur kwijt zijn aan maaien, zoals voorheen.’ De expertise van de betreffende medewerker kan nu dus elders worden ingezet. Groenwold beschikt sinds dit voorjaar over drie Bigmows, maar overweegt nu al om dat aantal op korte termijn uit te breiden. ‘We hebben gemerkt dat we nu sneller gras kunnen snijden. Een collega-zodenkweker uit Duitsland vertelde dat hij vier tot zes weken eerder kon oogsten dankzij zijn twaalf robotmaaiers. Gezien de ontwikkeling van het gras bij ons lijkt het erop dat dit ook voor ons haalbaar is.’ Betere grasmat Dat Groenwold sneller kan maaien dan voorheen, heeft vooral te maken met het verschil in de hoogte waarop de robotmaaier het gras maait. Bij de conventionele methode wordt het gras eens in de zoveel dagen gemaaid. Tegen de tijd dat de kooimaaier terugkeert op hetzelfde stukje gras, is de grasspriet enkele centimeters gegroeid. Elke groenbeheerder weet dat het doorsnijden van gras op enkele centimeters onder de top niet alleen leidt tot bottere messen, maar ook tot meer stress in het grassprietje zelf. Omdat robotmaaiers dag en nacht over de grasmat bewegen, wordt alleen het bovenste topje van het grassprietje gemaaid. ‘Die verwijdering stimuleert de groei van het sprietje op een gezonde manier, waardoor het eerder gaat stoelen. Het maaisel dat achterblijft, dient als voeding voor de mat. Dat maaisel is zo klein, dat men niet hoeft in te zitten over mogelijke vervilting van de mat’, stelt Buijtels. De delicate wijze waarop het gras voortaan bij kwekerij Groenwold wordt aangepakt, doet Benny Groenwold echter niet vrezen dat zijn klanten straks worden opgescheept met verwend gras. ‘Ik denk eerder dat het gras zelf geneigd is om te groeien.’ Het wegvallen van de noodzaak om maaisel te verwijderen om vervilting te voorkomen, is een andere financiële besparing waarmee Groenwold zeker in zijn nopjes is. Hij wijst erop dat de sensoren op de maaier een extra welkome aanvulling zijn. ‘Die meten bijvoorbeeld de weerstand die ze
Tiny Buijtels
ondervinden tijdens het maaien. Wanneer ze op een plaats komen waar het gras sneller is gegroeid dan elders, pakken ze eerst het gras aan dat hoger staat, voordat ze de rest maaien’, zo merkt hij op. Mocht de maaier merken dat het gras zo kort is dat maaien niet noodzakelijk is, dan keert deze automatisch terug naar zijn station en neemt hij een ‘snipperdag’ op. ‘Via de app worden wij volledig op de hoogte gehouden van de omstandigheden. Mocht blijken dat het nodig is, dan kunnen wij direct ingrijpen’, aldus Groenwold, die erop wijst dat de komst van de robotmaaiers niet mag leiden tot minder aandacht voor het gras. ‘Het blijft noodzakelijk om regelmatig een optische inspectie uit te voeren, zodat je er zeker van bent dat het gras goed groeit, dat de kleur mooi blijft en dat de dichtheid van de mat naar wens is.’ Betrouwbare bedrijfszekerheid Volgens Buijtels kent de techniek nauwelijks beperkingen. Bij de robotmaaier hoort een app die gebruikt kan worden om de maaier instructies te geven, maar die tevens zelfstandig alle problemen meldt. ‘Dankzij de app kun je de machine aan- of uitzetten of de maaihoogte instellen. Ook kun je vaststellen hoe vol de accu is. Diezelfde app geeft ook een waarschuwing als de maaier wordt opgetild of zich met een veel te hoge snelheid verplaatst.’ Gezien de normale werksnelheid van 3,5 kilometer per uur, is dat laatste een indicatie dat de maaier niet langer maait, maar wordt meegenomen, al
www.vakbladhovenier.nl
29
DUURZAMER. BETROUWBAARDER.
PROLINE H800
Verzamel-maaier met liftsysteem De ProLine H800 is een cirkelmaaier met lift- en opvangsysteem en is ontworpen voor maximale levensduur en minimale uitvaltijd. Het slimme ontwerp maakt de ProLine H800 perfect voor het trimmen van gras rond landschapselementen in stedelijk gebied en parken. Het hoog presterende maaisysteem levert goede kwaliteit en een mooi maaibeeld - cruciaal voor sportvelden en bedrijfsterreinen.
www.jeanheybroek.com
ACHTERGROND dan niet door onbevoegden. ‘Dankzij gps-tracking kunnen we precies zien waar de maaier zich bevindt, zodat we dit bij de politie kunnen melden.’ Diefstal van de robotmaaier zal sowieso weinig opleveren. De maaier werkt alleen in combinatie met het laadstation en dat station zit stevig verankerd in de grond. ‘Bovendien heb je een pincode nodig om de maaier aan te zetten. Wanneer je driemaal de verkeerde code ingetoetst hebt, schakelt de maaier zichzelf definitief uit.’ In dat geval kan alleen de fabriek de maaier weer tot leven wekken. Behalve de klant hebben ook de leverancier en fabrikant van de Belrobotics Bigmow toegang tot de app. ‘We hanteren verschillende gebruikersniveaus. Elke Belrobotics-maaier communiceert rechtstreeks met ons systeem. Wij kunnen via de app elke machine beheren en bedienen. De leveranciers van de maaiers hebben eveneens toegang tot de maaiers die zij leveren. Ook zij kunnen bepaalde activiteiten aanpassen of uitvoeren. De eigenaar van de maaier heeft ook zijn eigen niveau van activiteiten en programma’s die aan de robotmaaier kunnen worden doorgeven.’ Buijtels ziet die verschillende toegangsniveaus vooral als een voordeel om de bedrijfszekerheid te garanderen. ‘Tot 2020 komen er veel nieuwe updates uit. Die kunnen we rechtstreeks via de app in de maaier programmeren.’ Leverancier Jacob Jan Everts van Everts Tuinmachines ziet ook voordelen in de app. ‘Bij storingen kunnen wij de machine op afstand opnieuw programmeren.’ Omdat kwekerij Groenwold zich niet kan veroorloven om lange tijd zonder maaien te zitten, zijn er afspraken over de responstijd vastgelegd in een overeenkomst. ‘Onze serviceauto is zo ingericht dat wij alle problemen kunnen verhelpen.’ Mocht blijken dat zelfs dat niet voldoende is, dan heeft Everts Tuinmachines, net als andere Belrobotics-vertegenwoordigers, altijd ten minste één robotmaaier paraat staan, zodat deze de werkzaamheden tijdelijk kan overnemen. Slim plannen De Bigmows bepalen hun positie met behulp van speciale kabels die rondom het gehele terrein van kwekerij Groenwold zijn ingegraven. ‘Die kabels zijn met een sleuventrekker gelegd en liggen zo diep dat het nauwelijks mogelijk is om ze te beschadigen’, stelt Everts. Binnenkort krijgt Groenwold de beschikking over techniek waarmee het mogelijk is om een virtuele lijn over zijn terrein te trekken. Op die manier kan hij precies bepalen tot welk gedeelte de maaiers toegang hebben. Het enige wat hem dan nog rest, is zorgen dat er altijd gras aanwezig is tussen het laadstation en de gedeelten van zijn kwekerij die gemaaid moeten
De Bigmows Connected laden binnen anderhalf uur hun batterij zelf weer op.
worden. ‘Dan hoeft de maaier niet over zand als hij op weg is naar een te maaien stuk, waardoor de mesjes eerder bot zouden worden’, legt Tiny Buijtels uit. Het kost één uur en vijftien minuten om de lithiumbatterij op te laden. ‘Eenmaal opgeladen kan de robotmaaier bijna twee uur werken. Zodra de batterij minder dan 30 procent capaciteit heeft,
begeeft de maaier zich terug naar het laadstation.’ De maaier doet dat ook uit zichzelf. Omdat de Bigmow Connected gebruikmaakt van sonar en radiogolventechniek, is deze nieuwe serie minder kwetsbaar voor atmosferische storingen dan zijn voorganger. ‘Die was afhankelijk van enkel sonarsignalen, waardoor de maaier soms moeite had om het laadstation te vinden bij naderend noodweer of neerslag.’
www.vakbladhovenier.nl
31
V fijnhoor de oven ier !
30
30!
Een Hedera haag rooi je toch ook niet met een bulldozer?
INFOGROEN SOFTWARE Al 30 jaar dé softwareleverancier voor de groensector
Een border
Vast maandbedrag!
wieden met een
49,50
pincet?
Simpel en doeltreffend EasyVision biedt je precies wat jij nodig hebt: groene software waarmee je eenvoudig kunt calculeren, offreren en factureren. Niet meer en niet minder. Overal en altijd. Meer informatie: T +31 (0)172 23 54 44 www.easy-vision.nl info@easy-vision.nl
Handig,
altijd online
Dé oplossing tegen de droogte! UW
NIE
RootBarrier® Watertapes Professioneel bewateringssysteem voor bomen
• Watertapes te gebruiken i.c.m. budget gietrand • Bewatering + waterbuffer, ca. 4 liter per m² • Biologisch afbreekbaar • Duurzaam • Voordelig • Verkrijgbaar op rol met een lengte van 40 meter • Makkelijk en snel te installeren Wilt u meer informatie of een testrol ontvangen? Neem dan contact met ons op!
RootBarrier B.V.
•
T +31 (0) 320 215 805
•
sales@rootbarrier.nl
•
www.rootbarrier.nl
ACHTERGROND
'De Bigmows zijn de enige robotmaaiers die 24.000 m2 aankunnen.'
De Bigmows bepalen hun positie met speciale kabels die zijn ingegraven
De prijs van de Bigmow ligt zo rond de 15.000 euro, aangesloten en wel. Benny Groenwold verwacht dat hij zijn investering in drie robotmaaiers binnen drie jaar heeft terugverdiend, nu hij gebruikmaakt van goedkopere ‘brandstof’ voor maaiers die niet onderhoudsintensief zijn. De Bigmow laat zich eenvoudig aan de onderzijde schoonblazen met een bladblazer, terwijl de prijs voor messen minder dan twee euro is. Jacob Jan Everts schat in dat jaarlijks vijf of zes setjes messen voor kwekerij Groenwold zullen volstaan. Dat is iets meer dan de drie setjes die de meeste sportveldbeheerders gebruiken wanneer ze hun sportvelden maaien met behulp van de Bigmow. De Bigmow beschikt over vijf onafhankelijke maaikoppen. De vrees voor beschadiging van de maaier is ongegrond. ‘De maaier is van allerlei sensoren voorzien, die zowel de omgeving als de maaier zelf moeten beschermen. De maaier detecteert objecten die hoger dan 30 cm en breder dan 7 cm zijn. Dan wordt de snelheid verminderd en wordt het object met de elektronische bumper aangetikt en weggedraaid. Maar tilt men de maaier op, dan
schakelt deze zichzelf uit’, stelt Everts. Er kan dus niemand gewond raken als gevolg van draaiende messen. Vrijwel dagelijks worden er nieuwe technieken op de markt gepresenteerd; deze maken het de eindgebruiker makkelijker, zijn goedkoper of dragen bij aan de kwaliteit van het product. Door te investeren in Belrobotics Bigmows, zet kwekerij Groenwold op al die gebieden een big step vooruit.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26746/ bigmow-maakt-giant-leap-mogelijk-voor-zodenkweker
www.vakbladhovenier.nl
33
Stinkend nieskruid (Helleborus foetidus)
Vaste planten voor de droge schaduw Ook op moeilijke schaduwplekken kunnen vaste planten prima gedijen
Het zal u niet zijn ontgaan: de zomer van 2018 was opmerkelijk droog. Omdat we zulke uitzonderlijke droogte in Europa vaker zullen meemaken, heeft dit ook gevolgen voor de selectie van vaste planten. Het vinden van de juiste soorten die goed gedijen op plaatsen met slechte, droge grond is een lastige taak. De Oostenrijkse kweker Christian H. Kress van Sarastro Stauden beschrijft welke planten zich onder deze omstandigheden hebben bewezen. Auteur: Christian H. Kress In bijna iedere tuin zijn hoekjes aan te wijzen waar vaste planten het bijna niet doen door de zware schaduw. Vaak is dat in combinatie met slechte grond, waarvan algemeen bekend is dat die moeilijk langdurig te bewerken is. Droge schaduw betekent nauwelijks bodemvocht, gecombineerd met deels slechte grond. Droge schaduw betekent helaas ook dat het op die plek slechts zelden regent, en als het toch gebeurt, uit de verkeerde richting. Aanplantgebieden aan de rand van een carport, onder dakranden, in het wortelgebied van donkere coniferen of aan de oostkant van een huis: het kunnen echte probleemgevallen worden voor hoveniers. Ondanks dat kennen we wel degelijk een hele reeks vaste planten die met dergelijke stressfactoren kunnen omgaan en kunnen we deze zelfs op een prachtige manier benutten. Als je in de natuur rondkijkt, valt er heel wat te ontdekken.
34
Of je nu een blik werpt op het oosten, op schaduwrijke rotsgebieden, tussen droog struikgewas of in het wortelgebied onder hoge bomen: vaste planten kunnen zelfs de meest ongunstige omstandigheden trotseren. In je eigen tuin moet een goede bodemvoorbereiding ook op deze plekken vanzelfsprekend zijn. Dit helpt vaste planten later om zich goed te vestigen. Robuuste geraniumsoorten Onder mijn carport is een plek waar vrijwel geen regen valt. Daar groeit sinds jaren Geranium x cantabrigiense ‘Biokovo’. Deze hybride ooievaarsbek, voortkomend uit de roze tuingeranium (BalkanStorchschnabel) en de ooievaarsbek (Geranium dalmaticum), maakt probleemloos een eind aan alle droogte en trakteert ons ieder jaar op zijn witte bloemen. Hij inspireert me iedere keer opnieuw met zijn bescheidenheid! Dat geldt zeker ook voor alle selecties van de normale balkangeranium
(Geranium macrorrhizum), die door zijn bovengrondse rizoom zelfs op de droogste plekken in de doorwortelde omgeving van berken groeit. Deze ‘hongerartiesten’ onder de geraniums mislukken namelijk uitgerekend in goede grond. Plantensmokkel in de postkoetstijd De amandelwolfsmelk (Euphorbia amygdaloides var. Robbiae) met zijn donkergroene, leerachtige bladeren werd rond 1890 door een Engelse dame bij toeval ontdekt in Istanbul. Ze nam de plant in haar hoedendoos mee naar Engeland. Ja, zelfs toen werden er al planten gesmokkeld. Tijdens strenge winters bevriezen de leerachtige blaadjes, maar dat betekent niet dat het dan gedaan is met deze plant. In het voorjaar steekt die vrolijk weer de kop op. Een overwoekerend plantenoppervlak heeft iets geruststellends en ziet er oogstrelend uit; bovendien bloeien de blaadjes felgeel en is de amandelwolfsmelk een bodembedekker.
5 - 2018
6 min. leestijd
ACTUEEL
Christian H. Kress
Triomftocht van de elfenbloem Een plant die ook goed op zulke probleemplaatsen kan gedijen, is de elfenbloem oftewel Epimedium. Een goede selectie is Epimedium x perralchicum 'Frohnleiten'. Deze bloeit met mooie heldergele bloemen. De hoogte van Epimedium x perralchicum 'Frohnleiten' bedraagt ongeveer 20 tot 30 cm. De bloemetjes van deze elfenbloem verschijnen in de periode april-mei. Het blad is wintergroen. Ook na de bloei is deze elfenbloem nog decoratief vanwege het mooie blad. Epimedium x perralchicum 'Frohnleiten' is geschikt om te worden toegepast als bodembedekker. Mevrouw Helene von Stein-Zeppelin zag deze bloem in de jaren zeventig in het uitgestrekte gebied van de Alpentuin in Frohnleiten in
‘Vaste planten kunnen zelfs de meest ongunstige omstandigheden trotseren’
Oostenrijk en stuurde een deel van een wortelstok naar de Duitse breeder Ernst Pagels. Hij hield zich toen al intensief bezig met elfenbloemen. De triomftocht van deze elfenbloem was toen al niet meer te stoppen. ‘Frohnleiten’ werd bekend als onverwoestbare bodembedekker en niet alleen geschikt voor de droge halfschaduw. Zelfs zevenblad kan zich nauwelijks meten met het agressieve groeigedrag van deze elfachtige bloem. Overigens is het verhaal van deze ontdekking afkomstig van de heer Pagels persoonlijk. Oriëntaals komkommerkruid Mocht u veel ruimte tot uw beschikking hebben, dan kunt u eens Oriëntaals komkommerkruid (Trachystemon orientalis) proberen. Dit bijzondere komkommerkruid met zijn ruige bladeren groeit zelfs op de meest onherbergzame plekken. Denk aan diepe, volle schaduw onder bomen of volledig zonloze plekken waar nauwelijks regen valt. De soort die ik zelf kweek, komt uit Afghanistan en verschilt van de normale soorten door zijn iets langere bladeren. Ook worden de bloemen lichter blauw, terwijl de gewone soort violetblauw is. Alleen al omdat de blauwe bloemen verschijnen vóór de bladeren, vind ik dat komkommerkruid leuk. Ik kan u deze robuuste vaste planten warm
aanbevelen; u hebt er vele jaren nauwelijks werk aan! Blauw parelzaad Wie weleens heeft gewandeld in het Zwarte Woud, kent misschien het purper parelzaad (Buglossoides purpureo-coeruleum). In het Zwarte Woud heb ik ooit bloeiende exemplaren aangetroffen. Dat was op een droge, semischaduwrijke plek op rotsachtig terrein. Daartussen groeide, verspreid over de bodem, de pronkerwt (Lathyrus vernus). Het purper parelzaad kan door zijn agressieve gedrag met zijn bovengrondse uitlopers andere planten verdringen. Daarom moet hij eigenlijk alleen worden gebruikt waar hij geen schade aanricht. Maar op de juiste plek zou ik hem niet willen missen, al was het maar vanwege de lichtblauwe bloemen die in mei al van grote afstand opvallen. Als het in de schaduw niet zo droog is, kunt u het purper parelzaad ook mengen met het lelietje-van-dalen of meiklokje (Convallaria majalis). Salomonszegel Ook bij de salomonszegel vinden we een aantal soorten die droogtestress kunnen verdragen wanneer ze zich eenmaal gevestigd hebben. De welriekende salomonszegel (Polygonatum odora-
www.vakbladhovenier.nl
35
Favorieten van experts
Antoon Rijnbeek Antoon Rijnbeek Handelskwekerij: ‘Soorten met hemelsblauwe bloemen lichten de donkere hoeken echt op’ Epimedium (elfenbloem) ‘Ik vind de fragiele bloemetjes prachtig om naar te kijken. Er is zoveel diversiteit in kleur, hoogte, de mate waarin ze bladverliezend of wintergroen zijn, dat er voor elke tuin wel een passende soort is.’ Polygonatum (salomonszegel) ‘Het prachtige wit valt vaak op in donkere hoeken. Afhankelijk van de soort is de salomonszegel verkrijgbaar in verschillende hoogtes, en het blad is makkelijk te combineren met andere gewassen. Daarnaast is het een makkelijke plant die weinig onderhoud vraagt.’ Brunnera (Kaukasisch vergeet-me-nietje) ‘Deze is aantrekkelijk door de prachtige bladdetails in de meeste soorten. Door dit blad is de plant ook mooi wanneer hij niet bloeit. Vooral de soorten met hemelsblauwe bloemen lichten donkere hoeken in een tuin echt op.’
tum) groeit zelfs in de Alpen op kalkstenen rotsen. Verder naar het oosten komt de salomonszegel Polygonatum hirtum voor, en nog verder, ten oosten van Iran en de Kaukasus, vinden we de variant Polygonatum orientale. Deze soorten van de salomonszegel hebben met elkaar gemeen dat ze na verloop van tijd kleine gebiedjes kunnen bedekken. Ze groeien minder hoog dan onze inheemse salomonszegel en ze bloeien allemaal in het voorjaar met hun meiklokachtige bloemen. Kerstroos groeit bijna overal De wilde rassen van Helleborus (kerstroos, winterroos of nieskruid) zijn ideaal voor droge schaduw, vooral het stinkend nieskruid (Helleborus foetidus). Dit geldt ook voor sommige schildvarens (Polystichum), wanneer ze zich eenmaal goed
36
Bert Griffioen - vasteplantenkwekerij Griffioen Wassenaar: ‘Clematis x jouiniana ‘Praecox’ is bij onze eigen projecten de oplossing voor de moeilijkste omstandigheden.’ Clematis x jouiniana ‘Praecox’ De bodembedekker die de minste last van de droogte heeft gehad. Groeit een vak in korte tijd helemaal dicht. Bij onze eigen projecten de oplossing voor de moeilijkste omstandigheden. Waldsteinia ternate Dit is een klassieker. Nu nog op heel veel plekken bruin van narigheid, maar na een paar buien weer groen. Rudbeckia sul. ‘Goldsturm’ Ziet eruit als een zonnebloemetje en wordt daarom meestal ten onrechte op een zonnige plaats gezet. Eigenlijk is het een plant voor lichte schaduw, met wel enige behoefte aan vocht. Geranium macrorrhizum ‘Czakor’ Ten slotte in het geslacht Geranium: macrorrhizum ‘Czakor’, naar mijn weten op dit moment de gezondste en sterkste variëteit. In veel andere variëteiten van dit type komen schimmelinfecties voor. Wij concentreren ons bij eigen gebruikt het meest op deze plant. gevestigd hebben. Goede ervaringen heb ik vooral met de glansschildvaren, Polystichum polyblepharum ‘Jade’, maar ook met de zachte naaldvaren, Polystichum setiferum ‘Herrenhausen’. Vooral de kersroos groeit bijna overal, zelfs in mijn droge voortuin. Gamander en loodkruid U zou ook eens aan de slag kunnen met gamander of (een andere Nederlandse naam) valse salie (Teutrium hyrcanicum). Dit struikje groeit bij mij onder een prachtig bloeiende Japanse kers (Prunus x yedoensis ‘Somei Yoshino’). De kaarsachtige, kastanjebruine bloemen zullen u zeker bevallen. Tot slot wijs ik u nog op loodkruid (Ceratostigma plumbaginoides), dat als geen andere plant geschikt is voor zowel zonnige als schaduwrijke
Laurens Lageschaar Vasteplantenkwekerij Lageschaar: ‘Met het aanplanten van het juiste assortiment is ook van een schaduwrijke plek een interessant stuk tuin te maken, waarin het hele jaar iets te zien valt.’ Convallaria majalis ‘Beste bodembedekker voor de schaduw. Groeit ook op droge plekken; bloeit wit.’ Trachystemon orientalis ‘Makkelijke plant voor zowel droge als vochtige grond. Bloeit blauw. Kiregeshoma palmata ‘Sierlijke plant met fraai esdoornachtig blad. Eenmaal vaststaand kan hij goed droogte verdragen. Bloeit geel.’
‘Een overwoekerend plantenoppervlak heeft iets geruststellends en ziet er oogstrelend uit’
plekken, maar zeker in staat is te overleven op droge plekken. Christian H. Kress maakte van zijn hobby zijn beroep. Samen met zijn familie runt hij een vasteplantenkwekerij in Oostenrijk. Momenteel interesseert hij zich vooral voor uitzonderlijke Phloxen. Zijn hart ligt vooral bij de alpenflora.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26838/ vaste-planten-voor-plekken-in-de-droge-schaduw
5 - 2018
ACHTERGROND
Sander Boom zaagt de Nachtwacht met de beste woodcarvers ter wereld Het unieke houtsnijwerk is te zien op het Zandsculpturenfestijn Het Veluws Zandsculpturenfestijn in Garderen heeft dit jaar als thema: Hollandse meesters. Tot en met oktober van dit jaar komen schilderijen van de bekende Hollandse meesters tot leven op het festijn, met als hoogtepunt de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. Het enige verschil tussen de Nachtwacht en alle andere kunstwerken: de Nachtwacht is gemaakt van hout. Auteur: Linde Kruese Daar zit een interessant verhaal achter. De Nachtwacht is te zien als zandsculptuur, maar op last van de gemeente moet dit werk verwijderd worden. De sculptuur staat namelijk gedeeltelijk op landbouwgrond, niet op het terrein van het Zandsculpturenfestijn. Het antwoord van het festival: dan maken we de Nachtwacht toch van hout? Houdsnijwerk gaat langer mee dan een zandsculptuur, maar belangrijker nog: het is verplaatsbaar. Voor de realisatie van de Nachtwacht in hout werd Sander Boom ingeschakeld. Geen vogelhuisjes meer Sander Boom is een van de beste woodcarvers ter wereld. Hij is bij toeval in het vak gerold. ‘Ik zaagde
‘Vroeger vonden mensen het al knap als je een vogelhuisje had gemaakt. Nu maakt dat geen indruk meer’ af en toe hobbymatig wat voor mijn moeder. Toen er ook vanuit de rest van mijn omgeving steeds meer interesse kwam, ging het balletje rollen en besloot ik om er verder mee te gaan.’ Intussen is Boom Nederlands kampioen sculptuurzagen én Nederlands kampioen ijsbeeldhouwen geweest.
‘Het niveau van het carven wordt steeds hoger. Vroeger vonden mensen het al knap als je een vogelhuisje had gemaakt. Nu maakt dat geen indruk meer. Iedereen heeft een eigen specialisatie, een soort handtekening. Ik hou ervan om levende dingen te maken, mensen en dieren. Ik zaag niet graag statische dingen na.’ Wat Boom het mooiste vindt aan zijn vak? ‘Carven is vooral vooruitdenken. Je moet het beeld al voor je zien voordat het er is, altijd minimaal vijf stappen vooruitdenken. En alles moet in balans zijn; mensen voelen het als er qua proporties iets niet klopt. Het gevolg is dat het beeld soms wat kleiner wordt dan je bedacht had’, grapt hij. Boom werkt al
www.vakbladhovenier.nl
37
De Nachtwacht van zand
‘We grapten al dat we Michael Jackson op de achtergrond kunnen plaatsen zonder dat iemand het merkt’
jaren samen met Dolmar. Hij is zeer tevreden over deze motorzagen: ‘In de carving-wereld houden veel mensen het bij één merk, maar er komt steeds meer interesse in verschillende merken. Ik gebruik ook vaak Makita-powertools, maar wat geschikt is voor je lichaam is heel persoonlijk.’ Makita is net als Boom tevreden over de samenwerking, zegt Pim Schilstra, accountmanager tuin en park bij Makita. ‘Het sponsoren van Sander is voor ons supermarketing. We laten nieuwe producten vaak testen door Sander. Een zaag wordt een week intensief door hem gebruikt en daarna komt Sander met goede feedback.’ De besten van de wereld
38
Werk in uitvoering
De samenwerking met het Zandsculpturenfestijn is niet uit de lucht komen vallen. Ondernemers in Garderen vroegen Boom om vier beelden te maken, maar dat werden er al snel 24, verspreid over de omgeving. Boom: ‘De beelden zijn populair bij de gemeente, omdat ze toerisme aantrekken. Toen ik gevraagd werd voor het Nachtwachtproject, stelde ik één voorwaarde: ik wil er andere kunstenaars bij betrekken. Ik wil voorkomen dat de omgeving vol staat met beelden van mij alleen.’ En dat is gebeurd. Boom heeft de absolute wereldtop aan carvers bij elkaar gebracht om de Nachtwacht te realiseren. De groep bestaat naast Boom uit zijn broer Rik Boom en carvers uit Rusland, Japan, Ecuador, Engeland en Duitsland, in totaal tien man. Hoe organiseer je zo’n groot project? De vraag is natuurlijk wie wat maakt, maar de moeilijkheid zit hem vooral in het overzetten van een 2D-schilderij naar een 3D-kunstwerk. Op het originele schilderij zijn niet alle figuren helemaal te zien. Dat geeft de carvers wat vrijheid. ‘We grapten al dat we Michael Jackson op de achtergrond kunnen plaatsen zonder dat iemand het merkt.’ Voor de start is de groep afgereisd naar het Rembrandtplein in Amsterdam. Daar staat de Nachtwacht als bronzen beeldengroep: perfect om als inspiratiebron voor de houten versie te gebruiken. ‘Van een schilderij kun je niet alles afleiden. Daarom zijn we naar de Nachtwacht op het Rembrandtplein gaan kijken. De foto’s die we hebben gemaakt, doen dienst als inspiratie. We werken met stokken om alles op te meten en de goede verhoudingen aan te houden. 95 procent
wordt met de kettingzaag gedaan; alleen de kleinste details werken we bij met een beiteltje.’ De carvers zijn in juli vier dagen net buiten het terrein van het Zandsculpturenfestijn bezig geweest, maar het totale kunstwerk is in die tijd niet afgerond. Daarom zal de groep later nogmaals bij elkaar komen om de klus af te maken. Aspen Naast de machines van Dolmar/Makita werkt Boom met Aspen-alkylaatbenzine voor de motorkettingzagen. Het Zweedse merk wordt al ruim 25 jaar in de Benelux geïmporteerd door GVG Oliehandel uit Nijmegen. Dirk Eppink, marketingmedewerker bij GVG, is positief over Aspen, ondanks het feit dat elektrische machines steeds meer terrein winnen: ‘GVG levert alle producten die de park- en tuinsector nodig heeft, van schone brandstoffen en kettingzaagoliën tot reinigingsmiddelen en vulhulpen. De machines waar Aspen in gaat, beginnen waar elektrische machines eindigen; zware machines kunnen niet lang draaien op accu. Waterstof is ook in opkomst. We zijn al experimenten aan het doen met waterstof. Met de tijd meegaan is belangrijk; daarom kijkt GVG jaren vooruit. We verwachten dat we in de toekomst helemaal van de fossiele brandstof af gaan.’ Zwarte veiligheidsbril GVG Oliehandel begon begin jaren negentig als eerste partij in Nederland met de verkoop van zwavelvrije dieselolie en alkylaatbenzine. ‘Tegenwoordig is het in de professionele sector verplicht om alkylaatbenzine te gebruiken, maar
5 - 2018
4 min. leestijd
ACHTERGROND
dat is niet altijd zo geweest. Onder andere door de schadelijke stof benzeen, die in gewone benzine zit, werden veel mensen die met handgedragen machines werken ziek. Dat moest anders, vonden we. In de beginjaren was het lastig om Aspen aan de man te brengen, maar door de jaren heen is het steeds populairder geworden bij hoveniers en gemeenten’, legt Eppink uit. ‘Het is een groen alternatief, qua benzeengehalte 99 procent schoner dan Euro 95.’ Naast alkylaatbenzine vindt Boom het ook prettig om met Aspen-kettingzaagolie te werken: ‘Het fijne aan Aspen Bio Chain is dat het heldere olie is. Door het gebruik van andere olie wordt je veiligheidsbril langzaam zwart; dat gebeurt bij Aspen niet. En het is de perfecte manier om een steentje bij te dragen aan een goed milieu.’ Boom is trouw aan Aspen en gebruikt geen andere merken. ‘Als je overstapt naar iets anders, krijg je storingen. Aspen knoeit nooit, ik heb er nooit ellende mee. En het is bijna overal verkrijgbaar.’
Sander Boom aan het werk
Het Zandsculpturenfestijn is nog tot eind oktober geopend voor publiek. De Nachtwacht staat in de naastgelegen beeldentuin en is gratis te bezoeken.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26807/sanderboom-zaagt-de-nachtwacht-met-de-bestewoodcarvers-ter-wereld
www.vakbladhovenier.nl
39
5 min. leestijd
Adrie van den Brand: ‘Werken zonder personeel bevalt me uitstekend. Dat is heel relaxt werken.’ Hovenier Adrie van den Brand heeft een klantenlijst waarbij het gemiddelde hoveniersbedrijf zijn vingers zou aflikken. Toch heeft het bedrijf geen website en zelfs geen personeel in dienst. Auteur: Hein van Iersel
Wat gebeurt er als twee Brabanders elkaar ontmoeten, zoals in dit geval Adrie van den Brand en ondergetekende, de redacteur van dit vakblad? Dan wordt er net zo lang gepraat en gezocht tot er gemeenschappelijk kennissen, vrienden of familie worden ontdekt. In het geval van Adrie van den Brand en uw redacteur was dat een makkelijke exercitie. Onze vaders zaten – bijna honderd jaar geleden – samen op de kleuterschool, die in goed Brabants natuurlijk bewaarschool heet.
vast personeel te gaan werken. De relatie met Van Helvoirt is overigens altijd goed gebleven. Adrie van den Brand: ‘Ik heb me vanaf het begin voorgenomen om geen klanten van Van Helvoirt te benaderen. Bert van Helvoirt heeft toen bepaalde klanten die duidelijk aangaven dat ze alleen met mij wilden werken naar mij doorgestuurd. Verder heb ik bij Van Helvoirt zelfs nog zwemvijvers gebouwd. Ik had daar al veel ervaring mee en Van Helvoirt wilde ook dat soort projecten gaan doen.’
Adrie van den Brand (55 jaar) is bijna tegen wil en dank zelfstandig ondernemer. Hij werkte eerder drie jaar bij de groenvoorziener Lofra in Cromvoirt en 21 jaar bij Van Helvoirt Groentechniek in BerkelEnschot. Toen het hem bij dat laatste bedrijf niet meer beviel, begon hij ongeveer tien jaar geleden voor zichzelf. Aanvankelijk was er sprake van dat hij dat bedrijf met collega Hoppenbrouwers zou overnemen. Toen dat niet mogelijk bleek, trok hij de stoute schoenen aan en begon voor zichzelf, maar vanaf het begin met de bedoeling om zonder
De belangrijkste reden voor Van den Brand om voor zichzelf te beginnen, is dat hij met zijn vak bezig wil zijn en geen boekhouder wilde worden. En dat gebeurt onherroepelijk als een bedrijf groter en dus bureaucratischer wordt. Van den Brand: ‘Ik werkte bij Van Helvoirt aan een groot project, toen er door omstandigheden buiten ons om een waterleiding sprong. Dat moest diezelfde dag nog gemaakt worden, maar mijn voltallige team had na vijven geen tijd. De één
moest sporten, de andere naar familie. Toen stond ik ’s avonds om 11 uur nog in het riool om het werk klaar te maken. Dat maakt mij op zich niks uit, maar sinds ik met zzp’ers werk, heb ik daar nooit meer problemen mee. Als het een uur of twee uur langer duurt, dan wordt dat gewoon gedaan. Dat is zo relaxt werken. Werken met zzp’ers betekent wel dat je jouw mensen goed moet betalen.’ Gemiddeld heeft Van den Brand zeven à acht mensen aan het werk. Dat zijn meestal mensen die al wat ouder zijn en wat meer ervaring hebben. Van den Brand: ‘Deze mensen zouden best hun eigen bedrijf kunnen hebben, maar willen niet de rompslomp van een eigen onderneming.’ Ook het selecteren van nieuwe mensen gaat meestal als vanzelf: ‘Iemand die bij ons werkt, roept dan: Je moet hem eens vragen. Ik vraag die persoon dan voor een klus en vervolgens blijft hij bij ons hangen.’ Werken met dit soort medewerkers heeft volgens Van den Brand nog een voordeel: je heb geen echte uitvoerders nodig op het werk; dat regelt zich als vanzelf. Van den Brand: ‘Ik heb natuurlijk het voordeel dat ik alles zelf gedaan heb. Ik weet precies wat kan en wat niet kan. Dat communiceert ook makkelijk met je team.’ Zzp Dat Van den Brand zonder personeel en website werkt, houdt niet in dat hij zaken met de Franse slag aanpakt. Hij heeft een machinepark én een bedrijfshal waar ieder collega-bedrijf jaloers op zou zijn. Achter zijn Brabantse langgevelboerderij zijn in stijl een aantal schuren gebouwd waarin machines opgeslagen kunnen worden, maar ook gewerkt kan worden. Op het moment van mijn interview is een aantal zzp’ers bezig om plantenbakken uit hardhout te maken. Pal naast de plantenbakken staat een glimmende gele BSC-kniktractor. Van den Brand: ‘Ik had deze tractor geselecteerd toen ik erachter kwam dat BCS deze tractoren ook in een Pasquale-versie levert. Dan worden deze tractoren in exact dezelfde RAL-kleur geleverd als mijn huisstijl. Ik heb dus waarschijnlijk de enige Pasqualetractor van dit type in Nederland.’
40
5 - 2018
Regio in beeld
‘Mijn klanten hechten erg aan hun privacy’ www.vakbladhovenier.nl
41
Het grote voordeel van een dergelijke knikker is dat hij zowel knikt als stuurt. Dat is in de fruitteelt belangrijk, omdat je dan heel makkelijk van de ene rij bomen in de volgende rij kunt sturen, zonder te steken. ‘In ons werk, waarbij je veel power nodig hebt op een klein oppervlak, is dat heel makkelijk.’ Een andere bijzondere machine waarmee Van den Brand een trensetter was, is een Engcon-graafbak. Deze graafbakken kunnen als enige zowel kantelen als 360 graden draaien; volgens Van den Brand een uitkomst als je snel bijzondere dingen wilt maken. ‘Je kunt alleen iets bijzonders maken als je bijzondere machines hebt. Veel hoveniers hebben wel hun eigen kraantje of ze huren er een, maar die machines zijn vaak niet echt toegerust voor het werk dat ze ermee doen. Dan zijn ze 150 euro huur en een tank diesel per dag kwijt, terwijl je het met een duurdere machine in een fractie van de tijd kunt doen.’ Van den Brand: ‘Toen ik voor mezelf begon, had ik meteen door dat je met een schoffel niets kunt verdienen. Je hebt goede machines nodig en dat betekent investeren. Al met al heb ik wel een paar ton aan machines staan.’ Koffie We gaan naar binnen om onder het genot van een kop koffie verder te praten. Dat Van den Brand geen site heeft, wil niet zeggen dat hij geen foto’s van projecten heeft. Foto’s zijn er voldoende, en bijna allemaal van projecten waarbij je je vingers aflikt. Veel klanten van het bedrijf hebben een hoog Quote 500-gehalte. Dat betekent dat er
42
voldoende geld en ruimte is om iets moois te maken. In veel gevallen kun je zelfs twisten over de vraag of het wel tuinen zijn die Van den Brand maakt; landgoederen of natuurbouw is vaak een beter woord. Die kapitaalkrachtige status van de klantenkring is ook de reden dat Van den Brand niks op internet wil zetten. Van den Brand: ‘Ik was met een stagiaire op een werk en daar stonden een paar Aston Martins. Die jongen was natuurlijk meteen verkikkerd op die auto’s en maakte daar een foto van. Ik heb hem toen de keuze gegeven om de foto’s direct van zijn telefoon te verwijderen; anders zou ik die telefoon in de plomp gooien. Mijn klanten zijn zeer gesteld op hun privacy. Dat is logisch wat mij betreft. Je komt bij hen thuis en je ziet alles.’ Bert Huls Een tuinarchitect met wie Van den Brand veel samenwerkt, is Bert Huls. Waarschijnlijk niet geheel toevallig heeft ook Huls geen eigen website, omdat hij voor hetzelfde echelon klanten werkt. Van den Brand: ‘Huls en ik snappen elkaar goed. Vaak maakt Huls een soort schets van de tuin, die met de klant wordt besproken, en vindt het project verder zijn vorm tijdens de realisatie.’ Klanten Ik loop met Van den Brand de tuin in om een foto te maken. Van Den Brand wijst op een paardenwei achter zijn boerderij. ‘Daar willen we binnenkort een tent neerzetten, voor een klantendag waarvoor ik al mijn klanten wil uitnodigen. Dat ga ik nu voor de eerste keer doen. Ik vind het leuk dat mijn
klanten ook contact met elkaar hebben en onderling kunnen netwerken.’ Hoveniers Welke tip zou Van den Brand de hoveniers van Nederland willen geven? Van den Brand: ‘Ik vind het bijzonder dat hoveniers zo weinig samenwerken. Daarmee is zoveel winst te behalen, en het kan zo makkelijk. Ik woon vlak bij Van Iersel Compost en zie daar constant busjes van hoveniers af en aan rijden, soms met maar een paar takken in hun bak. Als die hoveniers in hun eigen dorp gezamenlijk een stukje grond zouden kopen om hun groenafval tijdelijk te stallen, kunnen ze dat eens per week laten ophalen door een bedrijf als bijvoorbeeld Weijtmans. Dat bespaart ze het geld en de tijd voor heel veel kleine ritjes, en ze kunnen hun groenafval ook nog eens veel goedkoper afvoeren.’
Regio in beeld
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26808/ mijn-klanten-hechten-erg-aan-hun-privacy
5 - 2018
Regio in beeld
ADVERTORIAL
Duidelijk omschrijven wat je doet bespaart veel ellende Hovenier Antoon van Spelde ergert zich mateloos aan slechte informatie voorziening rondom keramiektegels Antoon van Spelde (40 jaar) is hovenier in het Brabantse dorp Udenhout. Hij heeft naam gemaakt met de ‘methode Van Spelde’ om keramiektegels te verleggen. Zijn belangrijkste oproep tijdens het interview is om heel precies te omschrijven wat je doet. En voor welk geld. Auteur: Hein van Iersel In de vorige uitgave van vakblad De Hovenier kwam een aantal aanbieders van keramiektegels aan het woord, vooral over de manier van verleggen. Hovenier Van Spelde wil geen man en paard noemen, maar hij is ronduit ondiplomatiek als hij zich uitlaat over deze aanbieders. ‘Oplichters’ is bijna nog de vriendelijkste benaming. Van Spelde heeft op zich weinig aan te merken op de kwaliteit van de tegels; zijn irritatie geldt vooral de manier van verleggen. Het is volgens de hovenier volksverlakkerij als je in je leginstructies meeneemt dat je een keramiektegel of keramiek-op-betontegel kun verleggen als een normale betontegel. Op de dag van opleveren ziet dat er misschien nog fantastisch uit, maar een half jaar later is het hommeles. De hovenier snapt de oorzaak natuurlijk wel; hoe makkelijker en goedkoper je het maakt om een tegel
te verleggen, hoe meer tegels je kunt verkopen. Van Spelde wijst op de tegels op de vloer van zijn kantoortje. ‘Dit is ook een keramiektegel. Moet je je voorstellen dat ik die ook gewoon in zand zou leggen. Dan zou jij mij toch voor gek verklaren? Maar buiten, waar de omstandigheden door water, ongedierte en opvriezen veel moeilijker zijn, zou dat wel kunnen. Natuurlijk niet!’ Consument Van Spelde is buitengewoon kritisch ten opzichte van fabrikanten die de foute leginstructies bij hun producten meegeven om maar meer meters te maken. In zijn tirade spaart hij ook de consument niet. Een consument die ja heeft gezegd tegen een offerte waarbij tegels in zand of een versterkt zandbed zijn gelegd, moet in zijn visie eigenlijk
niet zeuren. Hij of zij heeft willens en wetens toegestemd in een te lage offerte en een bepaalde bouwwijze en kan daar niet na een half jaar op terugkomen. Het gebeurt weleens dat hij gevraagd wordt een vloer opnieuw te leggen. Daar wil hij natuurlijk best een prijs voor maken, maar wel op voorwaarde dat zijn offerte niet gebruikt wordt in de claim bij de oorspronkelijke hovenier, die op de keper beschouwd niks fout heeft gedaan. Hij heeft gewoon het afgesproken product geleverd, ook al is de bewuste vloer helemaal verzakt, niet mooi of liggen er tegels los. Overigens kun je een eenmaal fout gelegde keramiek-op-betonvloer bijna niet opnieuw verleggen. Je krijgt dan onherroepelijk krassen op de vloer, omdat je de tegels op elkaar moet leggen. Van Spelde: ‘Keramische tegels van 2 cm dik kun je er gewoon uit halen en weer terug-
www.vakbladhovenier.nl
43
leggen, mits ze los te krijgen zijn, wat vaak het geval is. Ik heb al meerdere vloeren hersteld en dat ging prima.’ Deskundigen Wie denkt dat Van Spelde zijn pijlen alleen richt op leveranciers, moet hem eens naar zijn mening vragen over de deskundigen die door een rechtbank of rechtsbijstandsverzekering worden ingeschakeld bij een conflict over een werk. Pas dan gaat Van Spelde helemaal los. ‘Deze heerschappen weten echt helemaal niets.’ Die schrijven voor dat een terras moet worden aangelegd als een weg met afschot van twee procent. Echt onzin, volgens Van Spelde. Dat betekent dat je op een tuin van 10 meter 20 centimeter afschot hebt. Op een weg in een wijk die tonrond moet worden aangelegd, is dat misschien logisch, maar niet in een tuin. Van Spelde: ‘RAW-voorschriften zijn sowieso niet geldig voor een tuin. Maar voor mij betekent dit wel dat ik heel goed moet omschrijven wat ik doe in mijn offerte en dat aan de klant duidelijk moet melden. Dan weet de klant wat hij of zij koopt. Als er dan onverhoopt herrie in de glazen komt, heb je een duidelijk verhaal in het conflict. Een deskundige zou moeten beoordelen hoe de vakman het werk aangeboden heeft, niet hoe hij het zelf zou maken. Dat is een essentieel verschil, op basis waarvan een project vaak afgekeurd wordt. Vandaar dat je tot in detail moet vast vastleggen hoe je het doet.’ Bouwmethode De methode Van Spelde die het Udenhoutse bedrijf heeft ontwikkeld, bestaat in het kort uit het ontgraven van het cunet tot een diepte van 25 centimeter. Het cunet wordt vervolgens opgevuld met puingranulaat, dat goed moet worden verdicht. Daarop wordt een bouwstaalnet gelegd. De volgende stap is het aanbrengen van een 5 tot 6 centimeter dikke laag split (2 tot 6 mm) zonder nulfractie, gemengd met cement. Daarop worden vervolgens de tegels verlijmd en ten slotte ingevoegd met een cementgebonden en waterdicht
44
voegmiddel. Van Spelde snapt wel waarom vooral leveranciers weinig zien in zijn methode. Het is duur om tegels zo te leggen. Het kost alleen al veel geld om een 25 centimeter diep cunet te graven. Er moet veel grond worden afgevoerd en granulaat worden uitgevoerd. Dat maakt het allemaal heel aanlokkelijk voor een consument om te kiezen voor een goedkoper alternatief. Die loopt dan echter wel de kans dat zijn of haar vloer snel verzakt of er minstens niet mooi bij ligt. De methode die Antoon van Spelde heeft ontwikkeld, is belangrijk in de business van het vier medewerkers tellende hoveniersbedrijf. Van Spelde rijdt naar eigen zeggen het hele land door om vloeren te installeren. Hoewel hij natuurlijk ook andere zaken doet dan vloeren leggen. Vastleggen Van Spelde print voor mij een standaardofferte uit die hij stuurt aan klanten die een vloer geïnstalleerd willen hebben. Van Spelde: ‘Je moet exact, tot op de laatste komma omschrijven wat je doet en hoe je het doet. Inclusief bijvoorbeeld de opmerking dat er na het leggen een lichte cementsluier op de tegels kan achterblijven.’ Boompje rooien Een tweede specialisme van Van Spelde is het rooien van bomen. Dat levert volgens hem een goed belegde boterham op, omdat consumenten vaak niet goed weten waar ze op internet naar moeten zoeken. Er wordt gezocht op hovenier in combinatie met omzagen. Iedere hovenier vindt het wel interessant om een boom om te zagen, maar de meeste kleine hoveniersbederijven zijn helemaal niet goed ingericht om dat snel en dus goedkoop te doen. De offertes die dan worden afgegeven door een lokale hovenier zijn vaak veel hoger. Van Spelde: ‘Ik heb de beschikking over een kraan met een bomenklem. Dan kun je in een of twee dagen een boom veilig omdoen, waar een ander hoveniersbedrijf een hele dag werk mee heeft. Ik ben
vorige week nog in Enter geweest en heb daar een boom gezaagd. Binnen anderhalf uur was ik weer vertrokken en ondanks de afstand was ik de helft goedkoper dan een lokaal bedrijf.’
Regio in beeld
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26809/duidelijkomschrijven-wat-je-doet-bespaart-veel-ellende
5 - 2018
Regio in beeld
Vrienden in de tuin en niet voor maar even Oisterwijkse hoveniers Rob Oerlemans en Dirk van Straalen zijn pas 25, maar werken al twintig jaar samen. De hoveniers Rob Oerlemans (25 jaar) en Dirk van Straalen (bijna 26) kennen elkaar al sinds de kleuterschool, en doen in de woorden van Oerlemans al sinds die tijd ‘lompe dingen’ met elkaar. Hun samenwerking is dus al zo’n twintig jaar oud. De formele inschrijving als Amici Hoveniers bij de Kamer van Koophandel is van veel jongere datum: iets meer dan vijf jaar geleden. Auteur: Hein van Iersel Ik kom binnen in het kantoor van de twee vennoten, een afgeschot stuk van de garage van de ouders van Rob Oerlemans in een doodgewone Oisterwijkse buurt. Klein en knus en net een paar slagen groter dan een gemiddelde badkamer. De inhoud: twee computers, bureaus, stapels folders
en catalogi en aan de muur een kalender van de Gebroeders Van Oirschot met Miss Augustus in de hoofdrol. De beide computerschermen staan geopend op het sortiment miniloaders van Sherpa. Rob Oerlemans: ‘Wij zijn maar klein, maar durven wel groot te investeren. Een tijdje geleden heb-
ben we een nieuwe minikraan gekocht, die tegen de € 20.000 kostte. Nu zijn we op zoek naar een miniloader oftewel een skidster. We hoeven er geen pakket tegels mee te verplaatsen, maar wel grond uit een achtertuin met een smalle ingang. Dat hoeft geen nieuwe machine te worden. Een
www.vakbladhovenier.nl
45
na nooit ingebroken. ‘Toen hebben ze alleen een kapotte haakse slijper meegenomen. Dat was dus niet echt een ramp.’ In accumachines gelooft het duo nog niet. Dirk van Straalen: ‘De machines zijn nog steeds wat duurder dan thermische machines en je hebt niet dezelfde capaciteit. En daarnaast’, vertelt de hovenier met een flinke dosis zelfspot, ‘zijn we allebei nogal nalatig als het gaat om het tijdig bijladen van die accu’s.’ goed tweedehandsje mag ook.’ De beide vrienden hebben een uitgesproken filosofie als het gaat om investeren in machines. Rob Oerlemans: ‘Ik kan zo’n machine heel makkelijk per dag huren; kosten ongeveer 150 euro per dag. Ik probeer dan al het werk dat ik met zo’n machine kan doen in één dag te plannen. Dat lukt natuurlijk nooit en dan sta ik een dag later weer met de schop in de hand om grond te verplaatsen. Als je zo’n machine is huis hebt, kun je die gewoon op het werk laten staan en is de machine veel efficiënter in te zetten.’
46
Opslag In het Amici-kantoor is naast de twee computers, Miss Augustus en de beide vrienden natuurlijk geen plaats voor het machinepark. Amici huurt daarom twee segmenten van 100 m2 van een oude varkensschuur aan de rand van Oisterwijk. Dat werkt makkelijk en goed. De investeringen die daar staan, zijn fors. Behalve in grote machines is er ook stevig geïnvesteerd in handgereedschappen. Oerlemans: ‘Wij vinden bijvoorbeeld dat we allebei een korte en een lange heggenschaar nodig hebben. Dan gaat het toch snel om veel geld.’ Gelukkig is de opslag goed beveiligd en is er op één keer
Aanleg Het hart van beide hoveniers ligt op dit moment vooral bij aanleg. Voor onderhoud is de vrijdag ingeruimd, maar beide vennoten melden dat ze erover nadenken om van die tak van sport helemaal afscheid te nemen. Van Straalen: ‘Meestal zijn we met zijn tweeën aan het werk, maar op vrijdag komt het steeds vaker voor dat ik de onderhoudsklussen doe en Rob verdergaat met de aanlegklussen.’
5 - 2018
Regio in beeld
Ik leg een tweede dilemma aan de beide vennoten voor: ‘Wat is jouw keuze als je moet kiezen tussen ontwerpen en aanleg?’ Ook hier zijn Rob en Dirk twee handen op één buik. ‘Ontwerpen van tuinen is leuk, maar aanleggen is leuker. Wij zijn uiteindelijk doeners. Vaak ontwerpen wij wel onze eigen tuinen. Dit doen wij zowel in 2D als in 3D, maar we werken ook vaak samen met een vriend van ons die als hobby tuinen ontwerpt.’ Hoe het ook zij, of het nu gaat om ontwerpen, aanleggen of onderhouden, in principe willen Oerlemans en Van Straalen niet langer dan 50 uur per week aan de slag zijn. Zaterdag en zondag zijn heilig en worden ingeruimd voor vriendin en familie. Oerlemans: ‘Alleen bij hoge uitzondering willen wij weleens een klusje afmaken op zaterdag, maar liever niet.’ Van Straalen: ‘Als ik de hele week met zware tegels in de weer ben, kan ik dat ’s avonds echt wel voelen. Het zou me best lukken om op zaterdag ook nog te werken, maar ik ben pas 25 jaar en ik moet nog een paar jaar door. Dat behoud van ons lichaam is voor ons een extra reden om te investeren in goede machines. Op die manier proberen wij ons werk werkbaar te houden. Als we veertig, vijftig of zestig zijn, moeten we nog steeds werken.’ Klussen Ik vraag aan Oerlemans en Van Straalen wat voor soort klussen het duo voornamelijk heeft. Dat
blijken vooral kleinere, bescheiden klussen te zijn. Tuinen tussen de vijftig en honderd meter. Met van tijd tot tijd een uitschieter, zoals recent een groter werk van 800 meter. Vooral die grotere werken zijn interessant; daar willen Oerlemans en Van Straalen zich dan ook meer op gaan richten. Rob Oerlemans: ‘De praktijk is toch dat het bij kleine tuintjes vooral neerkomt op volledig dichtstraten van de tuin. De gemiddelde opdrachtgever van een kleine tuin wil vaak zo weinig mogelijk onderhoud. Dat geldt natuurlijk ook voor grotere tuinen, maar daar blijft meestal nog wel voldoende plaats voor groen over. En planten zorgen toch voor leven en beleving in de tuin. In de winter komen de harde materialen wat meer naar voren, in de lente en zomer de hardere kleuren van bloemen en blad en in de herfst de herfstkleuren. In een totaal versteende tuin is dat allemaal niet; die is het hele jaar hetzelfde.’ Oerlemans: ‘Sommige klanten zijn heel eigenwijs. Dat mag ook; het is hun tuin. Uiteindelijk nemen zij de beslissing. Wij kunnen alleen maar advies geven en ideeën aandragen.’ De kunst is om een klant ervan te overtuigen om toch zo veel mogelijk groen in de tuin te brengen. Klanten willen zo weinig mogelijk onkruid, maar realiseren zich niet dat dit ook kan met een goed aangelegde vasteplantenborder, die snel dichtgroeit, zodat onkruid veel minder kans heeft.
Oerlemans en Van Straalen nemen me mee naar een project waarmee ze op dit moment bezig zijn: het ‘oppimpen’ van een kleine achtertuin met 60/60 grote grijze betontegels. Op het gebied van tuinarchitectuur of plantenkeuze is het absoluut een totaal oninteressant project, maar het oogt netjes en de banden zijn tot op de millimeter precies gezaagd en verlegd. Kortom: vakwerk. De tuin die ik met Oerlemans en Van Straalen bekeken heb, zal visueel geen hoge ogen gooien op de website van Amici, maar lijkt de ondernemersfilosofie van het bedrijf wel te onderstrepen. Dirk van Straalen: ‘Wij komen vaak in tuinen die door collega’s gemaakt zijn, maar die wij niet zouden durven opleveren. En dat zijn echt niet alleen starters die misschien nog niet weten hoe het moet, maar ook bedrijven die al tien of twintig jaar aan de slag zijn. Wij nemen graag iets meer de tijd voor een project, om te zorgen dat de kwaliteit goed is. Hierdoor is onze klant meteen tevreden en hoeven we niet terug te komen voor herstelwerkzaamheden.’
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26810/vrienden-inde-tuin-en-niet-voor-maar-even
www.vakbladhovenier.nl
47
Rotonde van Morgen
Deze rotonde kwam tot stand met een samenwerking tussen gemeente Venlo, Kragten, Den Ouden Groep en werd aangelegd door Jonkers Hoveniers uit Venlo. De rotonde is gemaakt volgens het cradle-to-cradleprincipe, wat wil zeggen dat de grondstoffen herbruikbaar zijn. Zo is het toegepaste beton circulair en is er een vezelwapening toegepast in plaats van traditionele wapening. Volgens de initiatiefnemers gaan de aangebrachte prefab betonmaterialen - de banden en straatstenen - CO2 tegen door de Olivijn-coating. Met het oog op fijnstofreductie werd gekozen voor klimopconstructies en de honingbomen in het hart van de rotonde moeten zorgen voor reductie van NOx (stikstofoxiden). De toegepaste markeringen zijn biobased. Hetzelfde geldt voor de gebruikte curing compound voor de in het werk gestorte beton-onderdelen, de stof die gebruikt is bij het uithardingsproces van beton; die is gebaseerd op zeewierextract. De verkeersborden zijn circulair en worden door de leverancier teruggenomen en opnieuw gebruikt. Voor de beplanting is gekozen voor het Greentocolour-concept. Verder krijgt de rotonde onder meer gazon, elzen en esdoorns en worden langs de toegangswegen naar de rotonde taxushagen aangelegd.
Inzendingen Mooiste Rotonde van Nederland Wie sponsort en onderhoudt de mooiste rotonde? De vakbladen Stad+Groen en De Hovenier zoeken de mooiste rotonde van Nederland. We hebben inmiddels al veel inzendingen binnengekregen en die willen we u natuurlijk niet onthouden. Per rotonde plaatsen we een foto en een korte beschrijving van het project door de inzender.
Henk Hark
Henk Post van Henk Hark stuurde ons detailfoto’s van een rotonde in Nijkerk. Aanleiding daarvoor vormden de vele positieve reacties die Post op deze rotonde kreeg. De rotonde wordt onder andere gekenmerkt door de wind en de zon, de omvang (waardoor er langzaam op aangereden wordt), de sterke kleuren, de beweging in de beplanting en de bakfiets, die verwijst naar Posts ondernemersstijl: hij gaat op de fiets naar zijn klanten.
48
5 - 2018
MOOISTE
MOOISTE
van NL - 2018
van NL - 2018
ROTONDE
ROTONDE
Van Sleeuwen Hoveniers
Van Sleeuwen Hoveniers uit Veghel stuurde ons informatie over deze rotonde in Veghel-Noord, nabij woonwijk ’t Ven. De toegepaste basisbeplanting bestaat uit knipvormen van Lonicera nitida 'Elegant', met daarin bomen (Liquidambar styraciflua) en meerstammige heesters (Amelanchier lamarckii). In het grind staan Cryptomeria japonica 'Compressa' en Hemorocallis 'Sammy Russell'. In de borders rondom cortenstalen en zinken plantvakken staan Nepeta faassenii 'Six Hills Giant' en Geranium macrorrhizum. In de zwevende en slingerende cortenstalen plantschaal en de verhoogde plantvakken met zinken omlijsting worden door Van Sleeuwen seizoensbloeiers geplaatst (resp. Begonia Glowing, Canna, Plectranthus, Begonia semperflorens en Crocosmia 'Lucifer').
Tuinstudio Tom
Tom Poppelaars van Tuinstudio Tom stuurde ons foto’s van de rotonde aan de Oranjelaan in Beek en Donk, inclusief foto’s van de aanleg. Tuinstudio Tom maakte het ontwerp en verzorgde de begeleiding. De assistentie bij de aanleg en het onderhoud was in handen van Topgardens. De gemeente Laarbeek sponsorde de beplanting en het materiaal. Na overleg met de gemeente Laarbeek werd er een beplantingsplan gemaakt; de aanplant vond plaats met behulp van de lokale hovenier en twee buurtverenigingen (BV Beekse Akkers en BV Beekerheide). ‘Dit is al bijzonder, maar nog bijzonderder is dat alle beplanting bijen, vlinders of insecten aantrekt. De rotonde heeft in de juryroute gezeten van Groenste gemeente van Nederland. Die onderscheiding is toen ook gewonnen door de gemeente Laarbeek. Al met al is het een bijzonder project, waar we trots op zijn.’
Hoveniersbedrijf Esselink
Hoveniersbedrijf Esselink doet mee met een rotonde in Dinxperlo, gemeente Aalten. De rotonde is door Esselink ontworpen in 2000 en vervolgens aangelegd. Sindsdien heeft het hoveniersbedrijf deze tijdloze rotonde ook in onderhoud. Het doel van deze rotonde is om bij te dragen aan meer veiligheid en een goede doorstroming van het verkeer. Tevens is deze rotonde de entree van het dorp Dinxperlo; daarom moet hij visueel aantrekkelijk zijn en geen voortzetting van het plantsoen. Esselink heeft het gebied vergroot door de fietspaden erbij te betrekken en deze ruimte te markeren met een haagbeuk en een ring van witte berken. Zo kom je op een groen 'binnenplein'. Daar wordt de snelheid afgeremd, omdat men ziet dat er iets gebeurt. In het hart van de rotonde staan drie zuilen van haagbeuk met daaromheen golvend groen van Lonicera. Hier ontmoeten vier verschillende verschijningsvormen van landschap en bebouwing elkaar: het agrarisch landschap, de traditionele oudere bebouwing, de vrij moderne bebouwing en ten slotte de natuurlijke groenstrook. Aan alles is gedacht. Zo worden de licht- en verkeersmasten aan het oog onttrokken door ze eenvoudigweg te bekleden met wingerd.
www.vakbladhovenier.nl
49
Boomwortelgeleiding Voorkom wortelopdruk
Hoek
¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡
Bewezen werking sinds 1976 Voorkomt verlies van stabiliteit van de boom De meest hoogwaardige panelen op de markt Wortelankers voorkomen opdrukken van panelen Panelen zijn in elke vorm te buigen (hoek) Hoogtes: 30, 45, 60, 90, 105 en 120 cm hoog
Nieuw!
TRG 90, TRG 105 & TRG 120
Wortelankers Koppeling
GreenMax | Tel: 0031 413 29 44 47 | www.greenmax.eu
SNOEIHARD DE BESTE b 175 MX
b 235 MX
www.mechancultuurtechniek.nl/merken/schliesing/
Distributeur voor Nederland.
MOOISTE
MOOISTE
van NL - 2018
van NL - 2018
ROTONDE
ROTONDE
Kees Lindner van Van de Bijl & Heierman
Kees Lindner van Van de Bijl & Heierman uit Opheusden meldde deze rotonde in de gemeente Neder-Betuwe aan. Hij vertelt erover: 'Na de aanleg van de nieuwe rondweg om Dodewaard hebben wij een tweetal rotondes aangelegd. Op deze rotondes hebben we het vasteplantenconcept toegepast van Lageschaar Vaste Planten. De stenen en het split op de rotondes zijn een product van De Beijer, die vanuit Kekerdom verhuisd is naar Dodewaard. Mede om die reden is de rondweg aangelegd. De foto's zijn genomen in het jaar van aanleg.'
Lensen Hoveniers
Deze rotonde in Oosterbeek is in 2012 door Lensen hoveniers geadopteerd van de gemeente Renkum. Lensen Hoveniers heeft de rotonde helemaal leeggehaald en vanuit een mooi, eenvoudig maar krachtig ontwerp de rotonde opnieuw aangelegd. Het ontwerp bestaat uit Cortenstaalringen en buxusringen waar binnen de beplantingsgroepen zijn aangeplant. Hierin zijn drie Carpinus betulus ‘Fastigiata’ geplaatst. De beplanting is zo gekozen dat er altijd iets bloeit. Voor de bestrating tussen en voor de ringen, zijn waalformaat klinkers in de kleur ‘summer’ gebruikt. Het bedrijf vertelt: ‘De naam van ons bedrijf komt mooi tot zijn recht door de rvs-plaat die op het cortenstaal is geplaatst. Het is een rotonde waar we trots op zijn en waar we ook al jaren veel reacties op krijgen. Mensen vragen de naam van bepaalde planten die op de rotonde staan voor hun eigen tuin. Het is echter ook een investering in geld en tijd. De rotonde moet namelijk maandelijks worden onderhouden en er moet regelmatig worden water gegeven om deze mooi te houden.’
Hoveniersbedrijf De Middelpas
'Deze rotondes hebben we twee jaar geleden aangelegd met het idee om onze showtuin door te trekken naar de rotonde', vertelt Jikke van Gerven van Hoveniersbedrijf De Middelpas uit Swolgen. 'Zo vind je op de rotonde meerdere onderdelen van het tuinieren terug: beplanting, grind, bestrating en door de samenwerking met ABC Hekwerk ook enkele mooie sierhekwerken. Wij hebben deze rotonde ontworpen en onderhouden hem ook, zodat hij er altijd top blijft uitzien.'
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26794/ inzendingen-mooiste-rotonde-van-nederland
www.vakbladhovenier.nl
51
7 min. leestijd
Een hovenier over de lol en frustratie van tuinieren Sinds hij van zijn boeken kan leven, gebruikt hovenier Gerbrand Bakker zijn grond- en plantenkennis vooral op zijn 2000 m2 aarde in de Duitse Eifel, een tuin vol verrassingen. Een schrijver/hovenier over de lol en frustratie van tuinieren en het snelgroeiende probleem van leem. Auteur: Suzanne de Boer
Gerbrand Bakker woont afwisselend in zijn appartement in Amsterdam en in zijn huis in de Eifel. De achterkant van het huis is een berg; daar zijn geen ramen. Aan de voorkant, zijkant en achterkant ligt de tuin. De wens om in de tuin bij dat huis te zijn, wordt bijna vervuld; morgen stapt hij weer in de trein die kant op. ‘Als ik in Amsterdam ben, kan ik niet wachten weer aan de slag te gaan. Het verlangen is zo groot. En ook de frustratie. Want met zo’n tuin op afstand ben je er vaker niet dan wel. En hoe moet het dan met die planten? Ik probeer rozen, maar dat is een ramp. Zo heb ik een klimroos en het lijkt wel of die mij verkeerd verkocht is, want hij klimt niet. Vlak voor ik tien dagen geleden uit Duitsland vertrok, had ik hem zover dat hij toch een beetje omhoogging en zat hij barstensvol knoppen. Er ging er zelfs al eentje bloeien. Je zult zien dat als ik er straks kom, het mooie alweer voorbij is. Ik ben ook weleens kwaad op die tuin. Maar eigenlijk ben ik dan kwaad op mezelf, omdat ik weer zo nodig weg moest. En uitgerekend gemist heb waar ik zo’n zin in had.’
'Ik ben geen natuurmens, ik ben een hovenier. Ik wil juist de natuur beteugelen.' Zwitsers zakmes Onlangs verscheen Gerbrands bundel columns Rotgrond bestaat niet. Bij die titel plaatst hij een kanttekening: ‘Ik dacht altijd dat de klei die we hier hebben de zwaarste grond was om iets op te laten groeien, te verbouwen. Maar in de Eifel heb ik leem en dat komt heel aardig in de buurt; dat is erg! Er zijn maar weinig planten die er goed op gedijen, en de planten die het doen, groeien veel te hard. Die grond is gewoon te vruchtbaar. Sommige planten worden twee keer zo hoog als de bedoeling is. En dan vallen ze om; dat ziet er niet uit. Dat gebeurt in mijn tuin met salvia. Nou maak ik daar wel een hekje omheen. Ik heb een stuk bos achter mijn huis, waar ik takken uit haal. Die schil ik met een Zwitsers zakmes, boor er een gaatje in en verbind ze tot een hekje. De takken van de hazelaar van de overbuurman zijn ook ideaal; mooi recht. Dan ziet het er toch nog een beetje uit. En ik geef
52
niet zomaar op, dus heb ik laatst acht mooie compacte salviaatjes geplant. Ik ben benieuwd hoe ik ze straks aantref.’ Scheve tuin Toen Gerbrand het huis tegen de berg kocht, was de tuin niets. ‘Het huis heb ik ook wel veranderd, maar dat had meer met smaak te maken. Die tuin bood het ware werk. Vóór mij waren huis en tuin van drie echtparen geweest die er tijdens hun vakanties verbleven. Er had ook een schroothandelaar gezeten. Veel liefde voor de tuin hadden die niet, dus toen ik buiten begon, moest ik de grond meter voor meter op de natuur herveroveren. En op de vorige bewoners, want naast onkruid, bramenstruiken en brandnetels spitte ik ook koplampen op, een bumper en meer van die verrassende zaken. Ik vind dat wel leuk; je gaat toch kijken wat iets precies is, waar het vandaan komt, of je het nog ergens voor kunt gebruiken.’ Dat snoeien, spitten en graven was nog helemaal niet makkelijk, omdat de Eifel-tuin schuin afloopt. Flink schuin, onder een steile helling. ‘Ik had al snel door dat ik terrassen moest gaan aanleggen. Dat was al heerlijk, want die gaven vorm aan de tuin. Het was een enorme klus, en er mislukte ook weleens iets; dan stortte er bijvoorbeeld een muur in. Maar goed, uiteindelijk is het gelukt. Die vakken geven overzicht. En ik denk ook dat grond en planten beter op hun plek blijven. Het kan hier behoorlijk regenen en je wilt niet dat alles dan zo de berg af spoelt.’ Nu regent het best weleens in de Eifel, maar niet als je dat water nodig hebt. ‘In mei, juni en juli is het hier zo droog. Ik heb dat huis nu ruim vijf jaar, maar de laatste drie voorjaren waren rampzalig: er viel geen druppel. En als je er dan niet bent, kun je je planten ook geen water geven. Om die reden heb ik de moestuin opgegeven. Ik vind het geweldig, een moestuin, maar als je in juni weg bent, is alles alweer dood als je terugkomt. Nu heb ik een stuk vol gezet met rode en zwarte bessen en kruisbessen. Daar kan ik jam van maken. En als ik er straks weer ben, blijf ik een maand of twee. De eerste de beste dag zet ik er snijbiet in; die maak ik dan tot het oogsten mee. Dat is tenminste iets.
En ik heb ook nog wat fruitbomen: een appel, een pruim, een zure kers, een mirabel, waar de kleindochter van mijn buurman Klaus dol op is, en ik heb onlangs een leipeer aan roestig betondraad langs het huis gebonden. Mijn oudste peer is wel tien meter hoog; daar kan ik helaas niet bij. Die peren zijn voor de vogels. Hongaarse eik Hoewel Gerbrand het ontwerpen, het pielen en leuk tekenen op papier tijdens zijn opleiding tot hovenier geweldig vond, is hij in zijn eigen tuin zonder ontwerp begonnen. ‘Zien hoe zo’n ontwerp in het echt wordt, dat is fascinerend. In mijn eigen tuin wist ik alleen nog veel te weinig van het klimaat om een gedegen ontwerp en beplantingsplan te maken. Inmiddels weet ik dat dat plekje in de Eifel nog wel wat meer eigenaardigheden heeft: het kan er zomaar anderhalve maand vriezen, en dan rustig -20. Je moet dus oersterke planten hebben die zowel kou als droogte én leemgrond kunnen hebben. Ach, je moet het doen met wat je hebt. Dat is ook wel weer een uitdaging. Het houdt je lekker bezig.’ Het gevolg van zonder ontwerp beginnen is ook dat de tuin voortdurend verandert. ‘Dat vind ik eigenlijk wel leuk. Zo kreeg ik een rododendron van iemand. Die deed het prima, had mooi gebloeid, maar ineens dacht ik: nee, nee, die rododendron staat daar helemaal verkeerd. Die moet ergens anders. Toen heb ik hem midden in het seizoen verplaatst. Vlak voor mijn vertrek laatst heb ik hem nog drie keer water gegeven en nu ben ik heel benieuwd hoe ik hem aantref. Dat kan zomaar goed gaan. Vaak denken mensen bij de presentatie van een ontwerp: straks is die tuin klaar en dan ben ik dood. Maar dat is helemaal niet waar. Sommige planten groeien zo snel, dat je na twee jaar al denkt dat die tuin er al een tijdje ligt. Zo hard als dat groen kan gaan. Zelfs sommige bomen schieten de lucht in. Die kunnen in een mum van tijd enorm groot worden en heel veel schaduw geven. Midden in mijn tuin staat een eik. Toen ik er kwam, stond die er al veertig jaar. Mensen zeiden dat ik hem om moest zagen, want hij was zo groot. Dat heb ik niet gedaan. En nu ik ontdekt heb dat het een Hongaarse eik is, een Quercus frainetto,
5 - 2018
ACHTERGROND
Gerbrand Bakker houdt de natuur graag buiten de perken
www.vakbladhovenier.nl
53
mag hij nooit meer weg. Het kan daar in de zomer zo heet zijn, dat ik die schaduw prima kan gebruiken. En je zit onder lover veel beter dan onder een parasol; het ritselt en ruist en scheelt al gauw een paar graden.’
‘Mijn oudste peer is wel tien meter hoog; daar kan ik helaas niet bij. Die peren zijn voor de vogels’ Vakwerk Gerbrand houdt van vakbeplanting. ‘Ik vind het ook heel mooi als gemeentes dat in plantsoenen doen. Van die grote vakken met veel van hetzelfde bij elkaar. Ik hou van lijnen; dat geeft een rustig beeld. Dus probeerde ik ook een vak te maken en zette een stuk of dertig lavendels bij elkaar. Maar ook die werden dankzij de leem veel te hoog. Ze vielen om en dat ergerde me mateloos. Ik vond lavendels prompt irritante planten.’ Je kunt de natuur niet dwingen, maar diezelfde natuur bedwingen kan wel. Gerbrand is duidelijk: ‘Een tuin is een stuk grond dat je naar je hand zet. Daar moet de natuur buiten blijven. Te beginnen met zevenblad. Dat spul verspreidt zich natuurlijk enorm. Ik steek het weg en probeer het te ontmoedigen door er wat planten tussen te zetten, een chocoladekleurige wederik, Lysimachia ciliata ‘Firecracker’, en een Helianthus die ik ergens uit een veld heb gepikt. Het zijn beide planten die ook van flink vermeerderen weten, dus misschien concurreren ze het zevenblad wel weg.’ Gerbrand houdt ook van hekken. ‘Dan is het duidelijk: tot hier doe ik het, daarbuiten heb ik er niets mee te maken. Zolang het in de berm staat en niet van mij is, vind ik het leuk. Maar zaailingen die van buiten de tuin komen, mogen niet blijven. Ik ben geen natuurmens, ik ben een hovenier. Ik wil juist de natuur beteugelen. Zelfs in de natuur zelf zie ik het graag netjes. In Wales, in Norwich, was ik drie dagen naar een schrijversseminar. Daar gingen we op een ochtend met een boot de Broads op. Dat is een oud veengebied waar hele stukken zijn afgegraven. Er zijn veel meertjes en er is veel riet. Een beetje vergelijkbaar met Waterland, hier achter Amsterdam. Met dezelfde vogels. En dan vaar je daar doorheen en is iedereen enthousiast, maar
54
dat vind ik dus rommelig. Ik ben veel meer van laag en weids, zoals op Mount Snowdon, die ik ook in die dagen beklom. En ik liep op Anglesey bij Holyhead, de plek waar je naar Ierland vaart, over een kustpad naar een vuurtoren. Heen en terug was dat twintig kilometer. Langs het pad en zo ver ik kon kijken zag ik lage hei en kort gras; er liepen schapen en een paar paarden – vandaar die lage hei en dat korte gras. Dat vond ik prachtig. Ja, als de natuur zich aan een paar regels houdt, ben ik er erg voor.’ Nieuwe buren De natuur buiten de perken houden, daar weten ze in Duitsland wel raad mee. ‘De tuinen zijn er heel netjes, bijna streng. De mensen betegelen heel veel, met een soort betonnen voegspul dat never ever een onkruidje doorlaat. Als mijn buurman Klaus weer met lede ogen heeft aangezien hoe ik een halve ochtend mijn terras onkruidvrij gemaakt heb, raadt hij me dat spul steeds weer aan. Dan leg ik hem uit dat dit is wat ik wil. Ik vind het heerlijk om op mijn knietjes te zitten en dat terras weer mooi schoon te maken. Ik hou ook wel van een taak. Een taak is fijn en duidelijk en uiteindelijk klaar. Ik vertel hem dat het leuk is zo bezig te zijn, strijd te leveren – en te winnen. Dat er lastige dingen zijn in een tuin en mooie dingen. Natuurlijk is het verlangen, zwoegen en afzien: altijd als ik er ben, moet er weer van alles gebeuren. Maar dat is ook het mooie van een tuin; je hoeft je nooit te vervelen. En je hoeft ook niet bang te zijn dat iets mislukt. Daar leer je weer van en dan doe je het de volgende keer anders. Je moet ook niet bang zijn om te snoeien, om in te grijpen; alles komt terug. En die ene keer dat het toch goed misgaat, nou ja, dat is dan maar zo. Ik denk ook niet te veel na, ben veel meer een doener. Al snoei ik rozen tegenwoordig wel pas eind mei, omdat we in april en begin mei vaak nog een paar geniepige nachten met vorst tot -8 hebben gehad.’ Gerbrand richt wel wat aan, daar in de Eifel. ‘Eerst was ik natuurlijk “die Hollander”, “die schrijver” die daar plotseling kwam wonen. Maar mijn opgeruimde buren beginnen nu ook een beetje belangstelling voor tuinieren te krijgen. Bij buurman Klaus staan nu ineens een aantal pluimhortensia’s. Die kende hij niet en zag hij bij mij. Toen dacht hij: o, die bloeien mooi en lang en ze vriezen niet kapot. Dat vind ik dan wel heel leuk, te zien dat hij er toch mee bezig is. Andere dorpelingen rijden soms stapvoets voorbij, en laatst bij een feestje complimenteerde iemand mij met mijn tuin: die was toch wel heel mooi geworden.’
Meer lezen Gerbrand Bakker werd in 2006 als schrijver bekend met zijn roman Boven is het stil, die werd vertaald en verfilmd. Rotgrond bestaat niet is zijn nieuwste boek. Gerbrand volgen kan op gerbrandbakker.wordpress.com.
Het boek Rotgrond bestaat niet van Gerbrand Bakker
Gerbrand steekt mensen aan, maakt ze enthousiast. ‘Misschien is dat wel de grootste taak van een hovenier: mensen het plezier voor tuinieren bijbrengen. Want tuinieren is gewoon leuk.’
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26743/gerbrandbakker-houdt-de-natuur-graag-buiten-de-perken
5 - 2018
PROJECTEN
Bijzondere tuinen De mooiste groenprojecten op een rij De Projectenparade is een overzicht van de leukste, mooiste en meest bijzondere renovaties, nieuwbouwprojecten of verbeteringen aan nieuwe en bestaande tuinen. Uw project ook op deze pagina’s in De Hovenier? Stuur een e-mail naar Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) en u krijgt alle juiste formulieren toegestuurd.
Bamboe pooldecks Dit project bestaat uit vier verschillende terrassen, die op verschillende hoogten van elkaar zijn geplaatst. Daartussen zijn looppaden, trappen en bruggen uitgevoerd in bamboe. De toegepaste bamboe is hoogwaardige Ambooo: geperst en gemodificeerd bamboe met een jarenlange garantie tegen scheuren, torderen en kromtrekken. De onderconstructie is deels uitgevoerd in hardhout en deels in aluminium. Het zwembad waar dit toegepast is wordt op een natuurlijke wijze gefilterd en het bamboe heeft een prachtige natuurlijke uitstraling bij het heldere water en de natuurlijke plantenfilter. Het project is door Van den Top Tuinhout geheel aangenomen, inclusief het onderhoud (oliën) van het bamboe, zodat de klant er geheel geen omkijken naar heeft. De uitdagingen bij dit project waren het behoud van de zichtlijnen vanuit huis en de aanpassing hiervoor van de terrassen op het reeds aanwezige zwembad. De planken zijn bevestigd met een onzichtbaar clipsysteem en voorzien van een duurzame bamboe-olie op waterbasis. Aanneemsom: € 56.500,Opdrachtgever: niet openbaar Contactpersoon opdrachtgever: Bouwformaat bouwbegeleiding bouwbegeleider Jos Hartman 06 21 24 06 85 Architect: G84 tuin en landschapsarchitectuur Contactpersoon architect: ing. Robert-Jan Esveldt, 033 461 84 11 Aannemer: Van den Top Tuinhout Contactpersoon aannemer: Eric van de Kamp, eric@vandentop.nl
www.vakbladhovenier.nl
55
Biodiversiteitstuin Manders Totaal Helmond Op het terrein van Manders Totaal in Helmond is door Du Pré groenprojecten in samenwerking met Vivara Pro een biodiversiteitstuin gerealiseerd. Een braakliggend bedrijfsterrein met nauwelijks natuurwaarde is omgevormd tot een bedrijfstuin met volop mogelijkheden tot ontwikkeling van flora en fauna. De aanleg is uitgevoerd volgens de vijf thema’s van de levende tuin: Bodem, Water, Dieren, Voedsel en Energie. Deze combinatie zorgt voor een gezonde leef- en werkomgeving. In de tuin is de poel het centrale punt. Daaromheen is de grond ingezaaid met een kruidenmengsel dat na een tijdje zorgt voor natuurlijk evenwicht en nu al tal van insecten en vogels voedsel geeft. De stam van een dode boom is getransformeerd tot een zitbank. De faunavoorzieningen zijn door Vivara Pro geleverd en geplaatst. Om aan te sluiten bij de aangelegde biodiversiteitstuin is er vooraf gekeken en bepaald voor welke doelsoorten er voorzieningen zouden moeten worden ingezet. Sommige daarvan zijn prominent aanwezig, zoals het insectenhotel met informatiebord, nde estkasten voor zangvogels en mussen en een zgn. faunapaal met daaraan enkele vleermuiskasten (drie modellen). Andere zijn minder zichtbaar zoals de egel- en marterkast, halfopen nestkasten voor kwikstaarten en een nestkast torenvalk (verstoringsgevoelig).
56
Du Pré blijft verantwoordelijk voor het onderhoud. De graspaden worden matig intensief gemaaid, het bloemenmengsel wordt ecologisch gemaaid. Dit houdt in dat er zodanig wordt gemaaid dat de plantensoorten zich optimaal kunnen ontwikkelen. Delen worden niet gemaaid waardoor er verblijfplaats voor insecten ontstaan. Extra bijzonder is dat de biodiversiteitstuin opengesteld wordt voor publiek in de bedrijfsuren van Manders Totaal. Dit initiatief werd mede mogelijk gemaakt door het Duurzaamheidsfonds van de gemeente Helmond. Aanneemsom: Du Pre € 4000,- (incl. btw) en Vivara Pro € 3.000,- (incl. btw) Contactpersoon opdrachtgever: Wim Hillenbrink, Manders Totaal, Lungendonk 9, 5706 LE, Helmond Architect: Mark Vloet Contactgegevens architect: Du Pré groenprojecten, Slegersstraat 75, 5706 AW, Helmond Aannemer: Mark Vloet, Du Pré groenprojecten, zie hierboven Vivara Pro, Energieweg 16, 5804 CE, Venray
5 - 2018
PROJECTEN
Nieuwe groenbeleving bij Aegon Leeuwarden Van Aegon Leeuwarden kreeg Snoek Puur Groen de opdracht om een bedrijfstuin te ontwerpen, passend bij de omgeving, met ruime parkeergelegenheden voor zowel auto als fiets, en een plek voor medewerkers te creëren voor ontspanning, om te lunchen en elkaar te ontmoeten. Daarnaast is circulair het sleutelwoord dat in de gehele bedrijfstuin terug te vinden moet zijn. Dit betekent dat er zoveel mogelijk wordt hergebruikt. Zo worden alle verhardingen, banken en putten hergebruikt en worden hemelwaterafvoerbuizen weer benut. Op deze manier wordt er zo weinig mogelijk afval gecreëerd en dat is ontzettend goed voor het milieu. Uiteraard worden er ook nieuwe duurzame producten toegevoegd. Danny de Vries, tuin- en landschapsontwerper van Snoek Puur Groen vertelt: ‘Het ontwerp voor Aegon is een duurzame buitenruimte met een eigen identiteit. Elke hoek op het terrein beleef je op een eigen unieke manier. De bedrijfstuin heeft een hoge belevingswaarde door de keuze van beplanting en materiaal. Het hele jaar door is er een belevingswaarde (bloei, herfstkleur, wintersilhouet). Het cortenstaal heeft een warme uitstraling dat een contrast geeft met de sobere kleuren van de omliggende bebouwing. De robuuste materialen passen bij de maat en schaal van de plek. Door gebruik van strakke lijnen zijn deze ingangen gemakkelijk te vinden en is de hoofdingang duidelijk zichtbaar. De entree wordt extra benadrukt door de hergebruikte stenen met een afwijkend formaat ten opzichte van het plein.’ Inmiddels is het project geheel afgerond, met succes. Mensen vergaderen, telefoneren, lunchen of ontspannen er en dat lekker buiten tussen het groen en de bloeiende planten. Leuk om te melden is dat medewerkers van naastgelegen panden de tuin ook waarderen. Zij maken ook graag gebruik van de bedrijfstuin. Opdrachtgever: Van Aegon Leeuwarden Aannemer: Snoek Puur Groen Tuin- en landschapsontwerper: Danny de Vries, Snoek Puur Groen
www.vakbladhovenier.nl
57
De pergola, gemaakt van Douglas-wood is geplaatst om meer hoogte en spanning in de tuin te creëren. Rond om de pergola hebben wij trendy beplanting gebruikt, wat een speels effect geeft. De eyecatcher in deze tuin is toch wel de cortenstaal waterschaal waar je uren naar kunt kijken en waarbij je door het zacht stromende water een oase van rust creëert. De klant geniet met volle teugen van deze tuin, heerlijk overdag in de zon en in de zachte avonduren van de rust op de door ons handgemaakte loungestoelen. Het was voor ons weer een genot om zo’n prachtige tuin te realiseren. De klant meer dan tevreden, dus wij zijn ook blij! Project ‘Een oase van rust’ is geslaagd! Een oase van rust Toen wij benaderd werden door de klant met de vraag of wij een geheel nieuwe achtertuin konden realiseren die nagenoeg vrij moest zijn van onderhoud, hebben wij een afspraak ingepland en zijn wij met de klant om tafel gegaan. Na een productieve brainstormsessie en door goed te luisteren naar de wensen van de klant, zijn wij aan de slag gegaan met een op maat gemaakte tuintekening. Daarna volgde het geweldige proces van realisatie. Zoals op de foto te zien, is het grootste deel van de tuin betegeld met oudhollandse schelvistegels van 100 x 100 cm x 5cm en carbon gekleurd.
Aanneemsom: € 5000,- tot € 10.000,Opdrachtgever: René Wijker & Fokje IJpinga Locatie: Heiloo (Noord-Holland) Aannemer: Tuinidee Johan van Beek Contactpersoon: Johan van Beek
Luxe leeftuin in Houten Bij deze klassieke vrijstaande woning hebben we een luxe leeftuin gerealiseerd. De opdrachtgever kwam tijdens het ontwerp proces met het idee om een zwembad te realiseren in de tuin. De tuin is ontworpen in klassieke stijl. De verharding bestaat uit een combinatie van passende materialen: gebakken klinkers in waalformaat, grote grijze tegels in formaat 80x80 en wit grind. Door de juiste positionering van het zwembad (horizontaal) is er een mooie ruimte ontstaan voor het hoofdterras vlakbij de woning. Vanuit de woning lopen belangrijke zichtlijnen tot achterin de tuin. De beplanting bestaat uit mooie solitaire kleine bomen en heesters zoals Rhus, Magnolia en Liquidambar. Groepen witbloeiende hortensia’s worden gecombineerd met siergrassen en bollen. De zonnige gedeeltes van de tuin zijn geschikt voor kleurrijke bloeiende vaste planten. De tuin is voorzien van een automatisch beregeningssysteem en alle tuinverlichting is ledverlichting. Aanneemsom: € 59.000,(incl. btw, excl. zwembad) Opdrachtgever: Fam Bruins Architect: Tiemen Gerris 0343 55 22 84 Aannemer: Van Dijk Tuinen Contactpersoon aannemer: Jeroen van Dijk, 0343 55 22 84, 06 229 790 98 of jeroen@vandijktuinen.nl
58
5 - 2018
PROJECTEN Moderne wellnesstuin in Tilburg De opdrachtgevers voor dit tuinontwerp wilden een tuin die bij hun lifestyle past met een vijver en een hot tub waarin zij heerlijk kunnen ontspannen. Om het wellness-effect in de tuin te vergroten, en uit praktisch oogpunt, is de hot tub omringd door een terras van houten vlonderplanken. De combinatie van de keramische tegels en de houten planken geven de tuin veel sfeer. Voor de schutting is gekozen voor steenstrips die voorzien zijn van sfeerverlichting. Hierdoor is de tuin ook wanneer het donker is een lust voor het oog. De lange schutting van steenstrips zorgt tevens voor een rustgevend en natuurlijk effect in de tuin. Naast de hot tub was ook een vijver een grote wens van de bewoners. Vaak denken mensen met een kleine tuin dat een kleine vijver de beste oplossing is. In dit tuinontwerp komt echter duidelijk naar voren dat een grotere vijver - op de juiste manier ontworpen en aangelegd - de tuin complementeert. Met wat natuurlijke elementen in de vijver, zoals de vijverplanten en de stenen, is een rustgevende uitstraling gecreëerd. Daarnaast is voor de beplanting gebruikgemaakt van moderne, stenen plantenbakken waar prachtige bamboe planten en een leiboom zorgen voor de wellness-sfeer waar de opdrachtgevers naar op zoek waren. Aannemer: A. van Spelde hoveniers Contactgegevens aannemer: 06 504 837 65
een Woodsealer. Door deze behandeling wordt het hout extra beschermd én zal het hout gelijkmatig vergrijzen. Zonder deze behandeling zou de tuinwand na verloop van tijd grote kleurverschillen vertonen tussen het hout onder en buiten de veranda. Zowel het drogen van het hout, de biologische verduurzaming en de Woodsealer zijn in de fabriek onder de juiste omstandigheden aangebracht. De planken zijn bevestigd met rvs-schroeven, waardoor de achterliggende elektra in geval van een storing nog goed te bereiken is. In de wand zijn diverse wandcontactdozen (IP44) aangebracht en is ook de schakelkast van het 12V-verlichtingsysteem achter het hout weggewerkt.
Tuinwand met bijzonder hout Bij deze moderne loungetuin is de achterwand volledig bekleed met biologisch verduurzaamd douglashout. Hierbij zijn twee breedtes, 130 en 183 mm, om en om verticaal aangebracht. Door de biologische verduurzaming heeft het hout duurzaamheidsklasse 2, waarbij klasse 3 à 4 normaal is voor douglashout. Het materiaal mag na gebruik, in tegenstelling tot regulier verduurzaamd hout, als normaal houtafval worden afgevoerd. Door de A-grade-selectie bevat het hout relatief weinig noesten en afwijkingen. Voor een egale verkleuring, ook onder de veranda, is het hout voorzien van
Aanneemsom: < € 5.000,Opdrachtgever: Fam. Hol Contactpersoon opdrachtgever: G. Hol, 06 445 936 99 Architect: GesselGroen Contactpersoon architect: Heleen Felten, 0488 44 28 67 Leverancier/aannemer: GTOP Trading Contactpersoon aannemer: Jan van Gessel, 06 291 658 43
www.vakbladhovenier.nl
59
Zuidertuin Antwerpen In Antwerpen is er een prachtig initiatief genomen: het ontwikkelen van een duurzaam project door het internationaal bejubelde architectenduo Robbrecht & Daem in opdracht van Triple Living. De Residentie Zuidertuin is in Nieuw Zuid Antwerpen gebouwd in het verlengde van het project Kaai Nieuw Zuid. Kaai Nieuw Zuid betreft de nieuwbouw van 77 appartementen in het thema van innovatieve huisvesting, waarbij interactie tussen de leefruimte en het panorama wordt versterkt door grote terrassen en schuiframen. De Zuidertuin Antwerpen ligt tussen twee parken in, waardoor de stadsdrukte mijlenver weg lijkt terwijl je toch vlakbij het centrum zit. Interbuild BE vertelt hierover: ‘Een bijzondere aandacht gaat uit naar het dak: dit niveau is hier ingezet als een vijfde gevel, een extra buitenruimte, een ontmoetingsplek voor de bewoners.’ Het dakterras van de residentie is de thuishaven van elf
Gardeluxe parkbanken, model Zocher in een frisse witte kleur (RAL 9010), die de bank een volledig andere uitstraling geeft. Residentie Zuidertuin blinkt uit in duurzaamheid, dit sluit excellent aan bij de organisatie Gardeluxe en onze parkbanken die volledig recyclebaar zijn! Opdrachtgever: Interbuild Contactpersoon opdrachtgever: Rolf Letens, +32 475 909 444 of rolf.letens@interbuild.be Architect: Robbrecht & Daem Aannemer: Interbuild Contactpersoon aannemer: Rolf Letens, zie hierboven
Moderne tuin met strakke betonmuren Deze moderne tuin in Deurne werd begin 2018 aangelegd. Door een bestaande betonmuur te verlengen en een tweede muur te storten ontstond er een eenheid. Samen met gebakken bestrating en grove keien geven zij een duidelijke lijn aan deze tuin. De weelderige beplanting golft als het ware om de strakke muren heen. Een strakgemaaid gazon met een oude notenboom geeft een ruimtelijk gevoel in het midden van de tuin. De betonmuur is compleet gestort, inclusief waterelement. Het wilgentenenscherm werd door de tuineigenaren zelf gevlochten. Opdrachtgever: fam. Terheijden- Verschuren Contactpersoon opdrachtgever: Esther Verschuren, 049 331 06 12 of esther-40@hotmail.com Architect: Tuinstudio Tom Contactpersoon architect: Tom Poppelaars, 06 46 5837 71 of info@tuinstudiotom.nl
60
5 - 2018
PROJECTEN Regentuin IJburg Blok 54 In de zomer is deze (dak)tuin een bloeiende bloemenweide, in de winter een groene oase met een rustig kabbelende waterstroom of - in geval van hevige regen - een spectaculaire waterval. Het uitzicht vanuit de woning is een met de seizoenen mee veranderend schilderij. In het tuinontwerp is rekening gehouden met de eis van de gemeente Amsterdam: het nieuwbouwcomplex moet 80 procent van het regenwater afkoppelen van het riool, oftewel opvangen op eigen terrein. Anders gezegd: alleen in geval van zeer hevige regenval mag het water worden afgevoerd via het riool. Hoe het hemelwater op het terrein zelf op te vangen en te infiltreren? De eerste oplossing werd gevonden door de bouwarchitect: buffering door het toevoegen van een begroeid sedumdak. De tweede oplossing voor het resterende te bufferen water werd gevonden in een waterstroom (riviertje) met 2,5 meter verval. Hiervoor zijn de hemelwaterafvoeren (HWA’s) van de daken niet op het riool aangesloten, maar monden uit in de tuin op verschillende plekken langs de gevel. De HWA’s van het grootste dak komen samen uit in een grindkoffer boven in de tuin, vanuit de grindkoffer loopt het water het stroompje af 2,5 meter naar beneden de wadi in. Waar het water in de ondergrond kan weg zakken/infiltreren. De derde
oplossing, de HWA’s van het middelste bouwblok monden uit in enkele kleine wadi’s rond het middenblok. Hier staan vooral varens en siergrassen die natte voeten tolereren op plekken die normaal gesproken te droog zijn om beplanting te kunnen laten groeien. In het ontwerp is ook rekening gehouden met de biodiversiteit op het terrein. De planten, kruidenachtige vegetatie en (fruit)bomen bieden insecten en vogels eet- en schuilplekken. En boomstronken zijn neergelegd mét schors, want daarin vinden insecten leefplaatsen en vogels dus voedsel. Het geheel wordt slechts twee keer per jaar gemaaid. De regentuin is een voorbeeldproject voor Amsterdam Rainproof, een publiek-private netwerk van partijen die gezamenlijk de stad bestand maken tegen extreme regen. Meer informatie is te vinden op de website van Amsterdam Rainproof of Van der Tol Hoveniers. Aanleg sedumdaken: € 38.000,- (excl. btw) Aanleg infiltratietuin: € 36.710,- (excl. btw) Opdrachtgever: Woningcorporatie De Alliantie samen met zorgorganisatie Cordaan Architect gebouw: Architectenbureau Arons en Gelauff Contactpersoon architect: Joost van Bergen, 020 423 55 30 of www.aronsengelauff.nl Tuinontwerper: Hollandsgroen
Contactpersoon tuinontwerper: Annemieke Langedoen, 020 667 77 92 of alangendoen@hollandsgroenbv.nl Aannemer uitvoering en realisatie tuin: Van der Tol Hoveniers en terreininrichters Contactpersoon aannemer: R. Franken (algemeen directeur), 020 667 77 77 of rfranken@vandertolgroep.nl Aannemer nieuwbouw: aannemersbedrijf Slokker Contactpersoon aannemer: Gert de Boer, 035 528 43 00 (algemeen) of www.slokkerbouwgroep.nl
ting. Vanaf het huis naar achterin de tuin loopt een pad met gebakken klinkers, die strak blijven liggen door de betonbanden eromheen. Achterin de tuin en op de terrassen ligt mosaic arabica. Dit zijn gecoate tegels, dus met een beschermlaag eroverheen, waardoor ze goed te onderhouden en schoon te houden zijn. Ook is er nog wat ardenner grind te vinden in de tuin. Midden in de tuin is een vlonder te vinden. Deze is gemaakt van Douglashout, een sterke en duurzame naaldhoutsoort. Om de tuin wat extra kleur en groen te geven, kozen we samen met de klant voor een gazon en vulden we de borders met beplanting. Achterin de tuin gingen we de hoogte in met de pergola. De twee staanders zijn 20 bij 20 cm en het element is zo’n 2,5 meter hoog. Net als de vlonder, is de pergola gemaakt van Douglashout. Onder de pergola ligt het terras. In de zomer is het mogelijk om een doek over het hout heen trekken, waardoor je schaduw creëert om lekker beschut te zitten. Moderne tuin in Bodegraven Deze tuinaanleg met pergola en vlonder realiseerden we in het voorjaar van 2018. De ideeën van de klant en de expertise van onze tuinontwerper kwamen samen in een tuinontwerp. Via software is er een 3D-ontwerp gemaakt. De hagen, borders, paden, pergola en vlonder zijn allemaal al van tevoren te bekijken waardoor de klant een goed beeld krijgt. Een deel van de tuin wordt opgevuld door bestra-
Architect: Hippe tuinen Contactpersoon architect: Martijn de Jonge Aannemer: Schoffelstudent & Hoveniers Contactpersoon aannemer: Fred Vermeij, 06 248 842 16
www.vakbladhovenier.nl
61
ken aan de rechterzijde van de tuin. We hebben de tuin onderhoudsvriendelijk gemaakt door met (mooie) bodembedekkers te werken en een voegmortel toe te passen in de grote tegels. We hebben vooral een balans gezocht in de wit- en grijstinten in materiaal en de beplanting en de warme kleuren in vlonder en de overige beplanting. We hebben een tuin proberen die maken die modern oogt en toch vriendelijk aanvoelt en uitnodigt om er lekken in te gaan zitten.
Strakke achtertuin met witte elementen Deze strakke achtertuin is gemaakt naar de wens van de eigenaars met opgroeiende kinderen om veel plaats te hebben om te chillen én om jaarrond met plezier naar te kijken. De zichtlijn vanuit het huis is versterkt door een langgerekte bak in
zuiver wit, het zicht wordt de tuin ingetrokken door grijsbladige hagen die hier haaks op staan. “Gezelligheid” in deze moderne tuin hebben we gezocht in een houtkleurig terras, het groene van kunstgras en landelijk aandoende beplanting zoals Lavendel en Hortensia’s. Het waterelement uit de witte, aluminium wand zorgt voor beweging, het materiaalgebruik komt terug in dito plantenbak-
Aanneemsom: € 20.000 tot 30.000,Opdrachtgever: Fam. Maas Contactpersoon opdrachtgever: Inge Maas, 06 515 727 25 Architect: Mark Vlasman Florissant tuinen Contactgegevens architect: 06 524 181 09 Aannemer: Florissant tuinen Contactpersoon aannemer: Sem Loonen, 06 527 204 51
Vredo Dodewaard BV +31 (0) 488 411 254 verkoop@vredo.nl www.vredo.nl
De Vredo Turf - Fix doorzaaimachine, uw eerste hulp of nazorg bij niet opkomend gras of dorre kale gazonplekken als gevolg van de extreme droogte! • eenvoudig in transport • Unieke dubbel schijvensysteem • past door tuinhekjes en poorten • onderhoudsarm,direct bedrijfsklaar • een gegarandeerd strak groen resultaat • uit te voeren met bezandings en/of beluchtingsunit. Omdat het gras niet alleen bij de buurman groener moet zijn! Dag 0
Dag 7
Dag 21
Unieke Vredo dubbele schijfsysteem
Het gegarandeerde dubbelschijven resultaat!!
De beste in het veld
62
5 - 2018
PROJECTEN Statige tuintrap voor jaloersmakend uitzicht In het Belgische Seilles, provincie Namen, wenste een particuliere opdrachtgever een bijzondere tuintrap van straatbakstenen. De zandgele waalformaat bakstenen passen qua kleur perfect bij de woning. De opdracht voor Horti Concept was een trap te realiseren die het hoger gelegen terras en de vijver met de lagergelegen tuin zou verbinden. De bijna monumentale trap kreeg treden van maximaal tien centimeter hoogte. De hellingsgraad past als vanzelfsprekend in het glooiende Ardennenlandschap. De bescheiden treden nodigen uit tot rustig passeren, om in elke bocht van het jaloersmakende uitzicht te genieten. De blikvanger begint in het midden van het talud van kamperfoelie en wordt breder op een tussenterras, afgebakend door een muurtje opgebouwd uit klinkers. De trap komt uit in het lagergelegen gedeelte. Daar werd er een soortgelijk talud geplaatst die ook met kamperfoelie werd beplant. De tuin mét trap vormt nu een coherent geheel, de oorspronkelijke landschappelijke waarden respecterend. De zandgele waalformaat bakstenen (Siena) passen qua kleur perfect bij de woning. Een trapopbouw van klinkers realiseren getuigt van enige “constructieve durf”, ook om de gebaande paden te verlaten. Aannemer: Horti Concept, Andenne (Seilles, B) Voortuin Silvolde Het grote Cortenstalen object is de basis van deze tuin. De organische vorm wordt versterkt door de Taxushaag die zich er als ware omheen buigt. Het kille staal wordt warm omarmd door het groen van de Taxus. Het Cortenstaal zorgt daarentegen ook voor de fijne strakke vormgeving. De meerstammige Gleditsia’s zijn gekozen vanwege de open kroon; het huis blijft zichtbaar, maar oogt groen. In de avond schijnen de spots prachtig in de kroon. Verder is er bewust voor rustige vakbeplanting gekozen van met name Liriope muscari ‘Big Blue’ en de Acaeana buchananii. Zo blijft het accent van deze tuin liggen op de vormgeving. Bijzonderheden zijn het automatisch sproeisysteem, Cortenstaal gelaserd, gewalst en in het werk tot één geheel gelast. Opdrachtgever: Tim Rengelink – TR tuindesign Contactpersoon opdrachtgever: Tim Rengelink, 06 508 993 25 of info@tr-tuindesign.nl Architect: Tim Rengelink
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26796/projectenparade
www.vakbladhovenier.nl
63
Sterke schouders Voor jou tien of twintig anderen, hoor je hoveniers keihard zeggen als ze het over hun klanten hebben
De economie is tot grote hoogte gestegen. De levertijden voor bouwmaterialen en dus ook materialen voor hoveniers lopen schrikbarend op en er is inmiddels een tekort aan duizenden instromers en herintreders voor de groene sector. Waar men in veel sectoren problemen heeft om die hausse om te zetten in klinkende munt, valt dat in de hovenierswereld gelukkig wel mee. De offerteprijzen zijn stevig gestegen, het afgelopen jaar, en hoewel ook de kosten voor inhuur, mensen en materialen skyhigh zijn gestegen, blijkt het saldo
Het zijn sterke schouders die de
64
In de hovenierssector is momenteel sprake van een verkopersmarkt in extremis. Voor jou tien of twintig anderen, hoor je hoveniers keihard zeggen als ze het over hun klanten hebben. Die houding is te begrijpen en is natuurlijk ook weleens lekker. Zeker nadat je als dienstverlener jarenlang aan de laatste mem hebt gehangen en structureel minder kreeg overgemaakt dan je nodig had om goed werk te verrichten. Hoveniers verhuurden zichzelf noodgedwongen voor een appel en een ei. Aan de andere kant: het zijn sterke schouders die de luxe kunnen dragen en als ik sommige hoveniers nu hoor praten, lijkt dat mij ook niet altijd verstandig. De markt zal binnen niet al te lange tijd weer 180 graden gedraaid zijn of op zijn minst beter in balans komen. Een hovenier die daar nu al rekening mee houdt door op een structurele manier aan zijn bedrijf te bouwen, zal daar straks, maar eigenlijk morgen al de vruchten van plukken. Met vriendelijk groet,
luxe kunnen dragen
Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur
voor de meeste kleinere hoveniers na wat navragen overwegend positief. Ook voor de komende tijd zijn ondernemers overwegend optimistisch. Voor grotere bedrijven kan dat wat ingewikkeld liggen. Deze bedrijven hebben vaak te maken met lang lopende aanbestedingscontacten; dan kun je niet tussentijds de aan de euroknoppen draaien.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26811/sterke-schouders
5 - 2018
De partners van
De Hovenier
connecting green and infrastructure
AHA de Man uw golfbaan op zijn best
TRIPLE A LIGHTING
Samen met STIHL klaar voor de toekomst Nieuwe technologieĂŤn zorgen voor nieuwe mogelijkheden. STIHL investeert voortdurend in innovatieve technieken om tuinmachines te verbeteren en af te stemmen op de noden en wensen van de gebruikers, steeds rekening houdend met een optimale veiligheid. Zo bent u met STIHL nu en in de toekomst altijd klaar voor elke uitdaging. We stellen u graag de nieuwste aanwinst uit ons professioneel accuassortiment voor: de KMA 130 R, een krachtige accucombimotor met hoog koppel en laag gewicht, die kan uitgerust worden met bijna alle bestaande STIHL combigereedschappen. Het toerental is regelbaar in 3 standen en garandeert zo een stil en zuinig gebruik, aangepast aan elke toepassing. Ideaal voor allround groenonderhoud in geluidsgevoelige omgevingen. Dankzij de uiterst krachtige STIHL accutechnologie kunnen professionele gebruikers nu ook genieten van de vele voordelen van accuaandrijving. Zo kan u een hele dag werken zonder gehoorbescherming en zonder schadelijke uitlaatgassen terwijl u geniet van volledige bewegingsvrijheid. Eenzelfde accu past bovendien in alle STIHL PRO Lithium-Ion machines. Handig, toch? Test de topkwaliteit van onze accumachines bij uw STIHL dealer, of kijk voor meer info op stihl.nl.
Ontdek nu de STIHL app
De Hovenier
HĂ&#x2030;T VAKBLAD VOOR ALLE HOVENIERS
Nationale Demodag Hoveniers is er dit jaar
voor alle groenprofessionals De deelnemers uitgelicht
Alle belangrijke themaâ&#x20AC;&#x2122;s voor de hovenier van nu komen aan bod
CO N N E C T I N G G R E E N P R O F E S S I O N AL S
19 september 2018
TUINAANLEG ONDERHOUD MET DEZELFDE ACCU
Ivo van Berkel, Ivo van Berkel Tuinen
EN
Makita heeft een uniek aanbod voor je. Alleen Makita heeft namelijk een professionele 18 V LXT accu die op ruim 100 verschillende machines past. Dus maaien of zagen, snoeien of schroeven, knippen of boren, de Makita accu is de krachtbron voor jouw klus. De Makita accu. Daar krijg je energie van.
Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 206 40 40, info@makita.nl
08
Nationale Demodag Hoveniers dit jaar gevarieerder dan ooit
Het is 13 juli. De buitentemperatuur is zoâ&#x20AC;&#x2122;n 30 graden Celsius. De organiserende partijen van de Nationale Demodag Hoveniers zitten in de warme kantine van Kuypers Graszoden in Biezenmortel. De stand van zaken wordt besproken. Hoe ziet het programma eruit op 19 september? Hoe ligt het demoveld erbij? En vooral: wat is er geleerd van voorgaande jaren, waardoor de dag nĂłg interessanter wordt voor de bezoeker?
www.vakbladhovenier.nl
3
Uw partner en leverancier van bos-, tuinen park machines en know-how. Ontmoet ons op 19 september a.s. op de Nationale Demodag Hoveniers
Leverancier van o.a.:
Eliet
DĂŠ specialist op het gebied van gazononderhoud.
Pellenc
Premium accu tuingereedschap voor zwaar professioneel gebruik.
Ego
Accu tuingereedschap met ongekend hoge energiecapaciteit, gelijk aan de kracht van benzine.
Stierman De Leeuw Woudhuizermark 79 7325 AC Apeldoorn info@stiermandeleeuw.nl www.stiermandeleeuw.nl
Nederland
31 (0)575 59 99 99
Aanplantgrond Bodemverbeteraars Natuurlijke bestrijding Organische meststoffen Bodem- en bemestingsadvies
www.innogreen.nl info@innogreen.nl 0031(0)183-509796
Nationale Demodag Hoveniers is er dit jaar voor alle groenprofessionals ‘Naast aandacht voor het gazon is er meer ruimte voor beplanting’
De derde woensdag van september is het weer de Nationale Demodag Hoveniers. Zowel de naam van de voormalige Gazon Demodag als het programma gaat dit jaar op de schop. Tijdens alweer de negentiende editie is de opzet nog breder, met een groter aanbod aan machines, live demonstraties en tips en adviezen voor een duurzaam en effectief groenbeheer. Steeds meer mensen roepen om meer biodiversiteit in de groene ruimte. Tuinen, bermen, groenstroken, plantsoenen en parken worden daarom steeds vaker ingezaaid met speciale gras-kruidenvegetatie. De Nationale Demodag Hoveniers met als thema ‘De levende tuin’ is de perfecte gelegenheid om hiervoor inspiratie en kennis op te doen. Prachtgelegenheid Kuypers Graszoden in Biezenmortel mag dit jaar wederom als gastheer optreden van de Nationale Demodag Hoveniers. Daar is eigenaar Jorg Kuypers maar wat blij mee. ‘Met begroeningsspecialist Jan Krijnen van Advanta en bodemkundig adviseur Jeffrey Jansen van DCM zijn we volop bezig met het prepareren van het grote demoterrein, zodat
‘Bemesten, maaien, verticuteren, afzuigen, doorzaaien, werkelijk alles komt aan de orde’
alles er straks in september pico bello bij ligt.’ Ook Jansen vindt het ontzettend leuk om aan de organisatie van zo’n mooi vak-evenement mee te doen: ‘Ik heb zelf jaren als hovenier gewerkt en weet als geen ander wat mensen willen zien op zo’n dag. Het verrijkt je vakbekwaamheid en is ook een prachtgelegenheid om bij te praten en ervaringen uit te wisselen. Komen dus!’ Voor alle groenprofessionals Bezoekers krijgen tijdens de Demodag tal van oplossingen aangedragen die veelal direct toepasbaar zijn in de werksituatie. Het thema is dit jaar ‘De levende tuin’. Door de keuze voor dit brede thema valt er meer te leren over diverse onderwerpen dan voorgaande jaren. Vandaar ook
www.vakbladhovenier.nl
5
Kuypers Graszoden
De Nationale Demodag Hoveniers is een initiatief van graszaadbedrijf Limagrain Advanta en meststoffen leverancier DCM en wordt mede mogelijk gemaakt door Stierman De Leeuw, Etesia, Vredo, Lankhaar Techniek, Stihl, Eliet, Herco Machinery, Wolterinck, Josta tuinmachines, Rajo, Kuypers Graszoden, Van den Borne, Fertilab, Biocontrole, Donar Groen, Simpul en Groenbeurs Haaren.
Demonstratie Eliet
de keuze voor een meer veelzijdige onderwerpenmarkt. Bij die vernieuwde en brede aanpak past de nieuwe naam van het evenement precies, zegt René de Munnik, manager communicatie van organiserende partij Advanta. ‘We willen met deze praktijkdag de focus verbreden tot de levende tuin. Dat betekent naast aandacht voor het gazon meer ruimte voor beplanting. En dat zie je terug op de sterk uitgebreide onderwerpenmarkt met bomen en plantgoed, biologische plaagbeheersing en tuinbenodigdheden. Vandaar de aanpassing van de naam. “Nationaal” en “Demodag” zijn uiteraard
6
gebleven. We richten ons met deze landelijke vakdag op alle groenprofessionals in Nederland.’ Gerrit Klop van DCM, het andere organiserende bedrijf, legt uit wat u precies kunt verwachten van de onderwerpenmarkt: ‘’s Ochtends laten we stapsgewijs de verschillende facetten rond de aanleg van een nieuw gazon zien, van bodemanalyse en -bewerking tot graszoden leggen.’ Geen statische opstellingen Nieuw tijdens deze negende editie zijn ook de centrale themademonstraties. De Munnik: ‘Het demo-
aspect is wat onze dag onderscheidt van andere bijeenkomsten en events. Onderhoudsmachines zie je tijdens de Demodag daadwerkelijk in actie en je staat met twee benen in de praktijk. We willen pertinent geen beurs zijn met statische opstellingen!’ Klop: ‘’s Middags staan onderhoud en herstel op het programma met de jaarlijkse opknapbeurt als insteek. Bemesten, maaien, verticuteren, afzuigen, doorzaaien, werkelijk alles komt aan de orde. Dit wordt echt uniek en enorm interessant voor hoveniers. Het 10.000 vierkante meter grote
Nationale Demodag Hoveniers
NDH 2018
Demonstratie gras
demoterrein biedt uiteraard ook weer de nodige ruimte voor allerlei proef- en testvakken. Zo laten wij het effect van verschillende bodemverbeteraars en meststoffen zien, allemaal om te tonen wat werkt en wat niet. En verder is er aandacht voor de aanpak van storende lagen in de bodem.â&#x20AC;&#x2122; Advanta heeft verschillende voorbeeldgazons aangelegd ĂŠn een biodiversiteitsetalage met fraaie veldbloemenobjecten die passen binnen duurzaam groenbeheer. Gratis aanmelden De Nationale Demodag Hoveniers wordt op woensdag 19 september aanstaande gehouden in Biezenmortel. De toegang is gratis na voorinschrijving op www.demodaghoveniers.nl. Er is een doorlopend programma van 09.00 tot 17.00 uur.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26839/nationaledemodag-hoveniers-is-er-dit-jaar-voor-allegroenprofessionals
Demonstratie Eliet
www.vakbladhovenier.nl
7
Nationale Demodag Hoveniers dit jaar gevarieerder dan ooit Alle belangrijke thema’s voor de hovenier van nu komen aan bod Het is 13 juli. De buitentemperatuur is zo’n 30 graden Celsius. De organiserende partijen van de Nationale Demodag Hoveniers zitten in de warme kantine van Kuypers Graszoden in Biezenmortel. De stand van zaken wordt besproken. Hoe ziet het programma eruit op 19 september? Hoe ligt het demoveld erbij? En vooral: wat is er geleerd van voorgaande jaren, waardoor de dag nóg interessanter wordt voor de bezoeker?
De Demodag Hoveniers vindt dit jaar voor de negende keer plaats, voor het eerst onder de nieuwe naam. Voor de organiserende partijen Limagrain Advanta, DCM en Kuypers Graszoden aanleiding om de Demodag eens op de schop te gooien. ‘We kregen van bezoekers van vorig jaar
8
te horen dat ze een breder programma wilden. De Demodag was voorheen puur gericht op de aanleg en het onderhoud van gazons. Dit jaar is er een uitgebreider programma met als thema De Levende Tuin. Alles wat er aan planten in de tuin te vinden is, wordt dit jaar meegenomen’, vertelt René
de Munnik, marketing- en communicatiemanager bij Advanta. ‘Ook vinden bezoekers de demo’s die gegeven worden belangrijk, een onderdeel dat zeker moet blijven. De demo’s maken dit concept uniek. Daarom worden er dit jaar meer demo’s gegeven door verschillende bedrijven. Daarnaast
Nationale Demodag Hoveniers
NDH 2018
Kuypers Graszoden
zijn er ‘s ochtends en ‘s middags centrale demo’s te bezoeken.’ Passie overbrengen De organisatie is dit jaar tevreden als er weer veel kennis wordt gedeeld. Bezoekers kunnen live vragen stellen en deelnemende bedrijven kunnen ter plekke demonstreren hoe hun machines werken. De gegeven informatie wordt goed overgebracht doordat het ook daadwerkelijk gevisualiseerd wordt. Er worden door diverse bedrijven nieuwe technieken gepresenteerd. Deze kunnen hoveniers inspireren.
natuur. Overal waar je komt als hovenier is het mooier als je weggaat, dus je hebt echt eer van je werk. En het vak wordt steeds uitgebreider. Hoveniers zijn tegenwoordig managers. Als klanten langdurig op vakantie gaan, krijgt de hovenier vaak opdracht om alles rondom de tuin te onderhouden. Helaas is er steeds minder animo voor het leren van een echt vak. Vaak wordt vergeten hoe mooi dit vak is, en dat is jammer. Daarom is het van belang om de passie voor het hoveniersvak over te brengen op een nieuwe generatie. Tijdens de Demodag Hoveniers willen we de positieve aspecten van het werk laten zien.’
Volgens Jeffrey Jansen, bodemkundig adviseur bij DCM, is het met het huidige tekort aan hoveniers belangrijk om de mooie aspecten van het vak te laten zien. ‘Ik ben zelf jaren hovenier geweest. Het is een heel mooi vak met veel verschillende werkzaamheden. Dat maakt het werk bijzonder en uitdagend. De variatie in het werk is een echt pluspunt; geen dag is hetzelfde en daarnaast ben je lekker aan het werk in de buitenlucht of in de
Jaarrond voorbereiden Omdat het thema van de dag breder is geworden, is de Demodag niet meer alleen voor hoveniers interessant. Ook voor openbaargroenbeheerders, uitvoerders, toeleveranciers, adviseurs en leerlingen van hoveniersopleidingen is het evenement boeiend. Bij de afgelopen acht edities vormden hoveniers gemiddeld de grootste bezoekersgroep (60 procent), leerlingen zorgden voor 20 procent
‘We kregen van bezoekers van vorig jaar te horen dat ze een breder programma willen. Daarom is het programma dit jaar uitgebreid’
www.vakbladhovenier.nl
9
Energieweg 9-11 5145 NW Waalwijk T 0416540718 E info@weedcontrol.nl I www.weedcontrol.nl
AIR Trolly Pack
Uw ideale partner voor hoeken, randen en alle moeilijk bereikbare plaatsen.
AIR Combi Compact Pro
Universeel aanbouwdeel. Geschikt voor de kleinere compact tractoren.
AIR
FLAME
STEEL
TRACTION
hete lucht
open vlam
borstel
aandrijving
1_2_liA4_fc_Av3.indd 1
Kleur: fc
12-05-17 14:41
NDH 2018
Het demoveld
en andere beroepsgroepen zorgden in totaal ook voor 20 procent van het bezoekersaantal. Voor de vierde keer vindt de Demodag plaats bij Kuypers Graszoden in Biezenmortel. De organisatie probeert het evenement zoveel mogelijk afwisselend boven en beneden de rivieren te houden. ‘Op dit moment switchen we om de twee jaar, maar we overwegen om het jaarlijks af te wisselen. Zo bedienen we mensen uit het hele land. Er zijn veel uitnodigingen naar groene scholen gestuurd om ook scholieren enthousiast te maken voor het vak. Opleidingsinstituten zoals Helicon en het Wellant College tonen jaarlijks interesse voor dit praktijkevenement’, legt De Munnik uit. De voorbereidingen voor een nieuwe Demodag beginnen eigenlijk al als de voorgaande editie net voorbij is. De Munnik: ‘We zijn jaarrond met de voorbereidingen bezig. Op 19 april hebben we het demoveld gezaaid. We maken elk jaar een planning, waarbij rekening wordt gehouden met het weer. En met de planning van Kuypers Graszoden natuurlijk, want het vergt allemaal veel onderhoud. In september moeten zowel de gazons als de bloemenetalages er op hun best bij liggen.’ Demoveld en onderwerpenmarkt Het programma op 19 september bestaat uit twee delen: de onderwerpenmarkt binnen en het demoveld buiten. Het demoterrein bestaat uit 10.000 vierkante meter, waarop veertien bedrijven van alles presenteren. De bedrijven staan op verschillende ‘haltes’ met elk een eigen onderwerp. Bezoekers kunnen een ronde maken langs de hal-
tes. De Munnik: ‘De afgelopen jaren waren er zo’n 500 bezoekers, maar de ambitie is natuurlijk om dit jaar meer bezoekers te trekken. Het aantal haltes is dit jaar verdubbeld.’ De technieken die worden getoond, lopen sterk uiteen. Zo gaat Fertilab het maken van een profielkuil behandelen, Advanta demonstreert een breed scala aan grassen en veldbloemen en DCM laat de toegevoegde waarde van bodemverbetering en organische bemesting zien. ‘In een half uurtje wordt centraal gedemonstreerd hoe een gazon aangelegd wordt’, vertelt Jansen. ‘We doen een korte bodemanalyse, bewerken de grond door deze los te spitten, voegen voor-
Het demoterrein bestaat uit 10.000 vierkante meter, waarop veertien bedrijven van alles presenteren
raadbemesting toe en leggen graszoden. Dat gaat allemaal snel en effectief, omdat alles goed is voorbereid.’ Vredo behandelt het doorzaaien van het gras, Stierman de Leeuw en Lankhaar gaan verticuteren. Wolterinck laat het beluchten van de bodem zien door middel van ploffen. Andere veldexposanten zijn Etesia, Stihl, Herco, Josta, Rajo en Van den Borne. Binnen vindt de onderwerpenmarkt plaats met presentaties van Donar Groen, Simpul, Hedge to Go, Biocontrole, Auga, Makita, Groenbeurs Haaren, Stichting TRI Zuid Nederland en Waterkracht. Hier vindt men alle innovaties in tuinaanleg en -onderhoud. Alle elementaire processen rondom de tuin staan centraal. Het motto is: hoe meer groen, hoe beter. Daarom is er dit jaar meer plantgoed dankzij het thema De Levende Tuin, aangevuld met tuingereedschappen, vijverbenodigdheden, fonteinen, software, opleidingen PBM/beroepskleding, thermische onkruidbestrijding en biologische plaagbeheersing. Onkruid bedwingen De organisatie probeert elk jaar het programma zo actueel mogelijk te maken. Aan welke trends en nieuwe ontwikkelingen moet tijdens de Demodag Hoveniers aandacht worden besteed? Volgens Hans Vervaart, begroeningsdeskundige bij Advanta, is het natuurlijk bestrijden van onkruid in de grasmat een belangrijk onderwerp voor hoveniers. ‘De hovenier mag geen chemie meer gebruiken, dus moet hij of zij zorgen voor een
www.vakbladhovenier.nl
11
Onkruidbestrijding zonder chemie WeedMaster productlijn van Waterkracht
Weed Under Con
trol
Eigen productontwikkeling | Familiebedrijf | Complete productlijn
www.dcm-info.nl
voor bemesting DCM MIX 6
www.waterkracht.nl
8 dagen na bemesting DCM MIX 6
DOWNLOAD NU
Sterk het najaar in ■
Ideale meststof voor afharden van gazons in het najaar
■
Uitermate geschikt voor alle grondsoorten
■
Met magnesium voor een diepgroene kleur
■
Versterkt de grasplant en zorgt voor een weerbaar gazon
DCM APP VOOR DE HOVENIER!
DCM MIX 6 NPK 6-3-18 + 3 MgO - MINIGRAN® TECHNOLOGY
Heeft u zich al aangemeld voor de Nationale Demodag Hoveniers op 19 september?
www.demodaghoveniers.nl
TL2498_adv_MIX6_190x135.indd 1
Geert van Kerkvoorde Noord Nederland 06-126 71 236 gvk@dcm-info.nl
Gerrit Klop Midden Nederland 06-516 01 208 gkl@dcm-info.nl
Jeffrey Jansen Zuid Nederland 06-220 12 023 jja@dcm-info.nl
Aldert Engelsman West Nederland 06-236 89 287 aen@dcm-info.nl
DCM Nederland B.V. • Valkenburgseweg 62a • 2223 KE Katwijk • tel: 071 401 88 44 • info@dcm-info.nl
11/06/18 14:12
NDH 2018
‘Overal waar je als hovenier komt, is het mooier als je weggaat dan toen je kwam’
goed gesloten grasmat met daarin de gewenste cultuurgrassen, om straatgras en andere ongewenste pioniersplanten geen kans te geven zich te vestigen. Ziekteresistentie wordt vanuit hetzelfde oogpunt steeds belangrijker. Om een grasmat gezond te krijgen en te houden, zijn factoren als bodemgesteldheid, de juiste graszaadmengsels, bemesting, vocht en het juiste onderhoud door het jaar heen van wezenlijk belang. De nadruk in de veredeling komt steeds meer te liggen op de ontwikkeling van weerbare grassen.’ Sterke opkomst biodiversiteit Ook de sterke opkomst van biodiversiteit in de tuin geniet enorme belangstelling bij hoveniers. Advanta toont negen bloemenmengsels die voorzien in de almaar toenemende vraag naar groenblijvende vegetatie en bijvriendelijke bloemenzeeën. Een ander belangrijk onderwerp is klimaatverandering. Hoveniers krijgen momenteel veel vragen met betrekking tot droogte. Het is een feit dat we de laatste jaren steeds meer te maken hebben met extremen in het weerbeeld: langere perioden van droogte, gevolgd door veel regenval in korte perioden. Op deze klimatologische veranderingen moet ingespeeld worden. Architecten en hoveniers werken steeds meer samen bij het adviseren van de klant om rekening te houden met klimaatadaptatie bij de aanleg van de tuin. Dat betekent: minder stenen en tegels in de tuin. Daar komt bij dat in een grasmat zowel onder- als bovengronds een rijkdom aan leven schuilgaat. Ook gras versterkt de biodiversiteit in alle opzichten. Het belang van vragen stellen Hoveniersklanten zijn anno 2018 steeds veeleisen-
der. Jansen zegt daarover: ‘Het kwaliteitsniveau van het werk hangt af van het kennisniveau van de hovenier. De hovenier van nu moet van allerhande werkzaamheden veel kennis hebben om de klanten te kunnen bedienen en tevreden te houden. Dit is een enorme uitdaging. Daarom is deze Demodag ook zo waardevol voor hoveniers. Alle onderwerpen die voor hen van belang zijn, komen voorbij.’ Wanneer is de Nationale Demodag Hoveniers voor de organisatie een succes? Volgens Job Steunenberg, commercieel manager bij Advanta, is dat het geval als alle bezoekers met nieuwe inzichten naar huis gaan. ‘We willen dat de bezoekers volgend jaar terugkomen. We hopen op een interactieve dag. Als mensen vragen stellen, betekent dat dat de informatie langer blijft hangen. Dat is een meerwaarde voor de hovenier en zijn klanten.’ Gratis aanmelden De Nationale Demodag Hoveniers wordt op woensdag 19 september aanstaande gehouden in Biezenmortel. De toegang is gratis na voor inschrijving op www.demodaghoveniers.nl. Er is een doorlopend programma van 09.00 uur tot 17.00 uur.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26812/nationaledemodag-hoveniers-dit-jaar-gevarieerder-dan-ooit
www.vakbladhovenier.nl
13
Advanta zoomt in op actualiteit rond grassen en veldbloemen Zaaizaadbedrijf Limagrain Advanta trakteert bezoekers van de demodag op prachtige voorbeeldgazons en kleurrijke veldbloemenobjecten. Begroeningsdeskundigen bespreken de actualiteit: aanleg in een steeds korter tijdbestek, beheersbaar en duurzaam onderhoud, herstelwerkzaam heden na een extreem seizoen als 2018 en het grote belang van meer biodiversiteit in tuin en openbaar groen.
Engels raaigras, roodzwenkgras en veldbeemdgras zijn de meest toegepaste grassoorten in gazons. Afhankelijk van gebruiksdoel en beheersregime zijn er grasmengsels die zich snel vestigen, veel betreding verdragen of juist een heel fijne zode vormen, toekunnen met minder onderhoud en/ of beter zijn opgewassen tegen droogte, schaduw of vorst. Advanta toont hoveniers en openbaargroenbeheerders de verschillen tussen en kenmerken van verschillende grassamenstellingen voor toepassing in de tuinaanleg en het gemeentelijk groen.
14
Duurzaam natuurproduct Er is geen product dat zo onlosmakelijk met het hoveniersbedrijf verbonden is als gras. Logisch, want gras levert met zijn unieke eigenschappen een grote bijdrage aan de leefbaarheid van onze tuinen, steden en dorpen. Het heeft een magnifieke uitstraling, zorgt voor een natuurlijke waterafvoer, verkoeling in hete zomers en een uiterst comfortabele én veilige ondergrond voor eindeloos speelplezier en zorgeloos recreëren. Een natuurproduct als gras past ook uitermate goed in het streven naar meer duurzaamheid. Als geen ander zet Advanta in op de ontwikkeling van weerbaar gras dat nóg beter bestand is tegen stressvol-
le groeiomstandigheden en geholpen door slimme zaadcoatings supergoed presteert. Anno 2018 is er veel bereikt in de grassenveredeling. Biodiversiteitsetalage De biodiversiteitsetalage van Advanta, met daarin een keur aan veldbloemenmengsels, is ook een aanrader tijdens uw bezoek aan de demodag. Uit een aanbod van meer dan 50 samenstellingen, het grootste assortiment van Nederland, liggen hier de populairste uitgestald. Nu het herstel van natuuren landschapswaarden en biodiversiteit hoog op de agenda staat van overheden, groenbeheerders en het grote publiek, maken bloemenmengsels
Nationale Demodag Hoveniers
Toepassing van kleurige veldbloemen tussen vaste beplanting (bron: Tielens & Tielens, Hoeven)
DEELNEMERS
Maak kennis met Fast Repair
Proefvakken laten de verschillen tussen gazonmengsels en grassoorten goed zien.
snel opgang. Vaak worden ze bij de inrichting van de groene ruimte al voorgeschreven en ook in tuinen zijn ze gewild. Waar vaste beplanting in opeenvolgende bloei nogal eens gaten laat vallen, zorgen veldbloemenmengsels uit bijvoorbeeld de Colour Splash-serie een seizoen lang voor een aaneengesloten en rijk geschakeerde bloei met vele kleurcombinaties. De omgeving oogt daardoor telkens anders, en ook de vlinder- en bijenstand is met die kleurige en lekker ruikende bloemenlinten gediend. Veldbloemenmengsels zijn er voor elk type bodem, verschillende voedingsomstandigheden en in elke gewenste hoogte. Er is keuze uit eenjarige en meerjarige vegetaties. De experts van Advanta vertellen u er graag meer over. Wist u dat er zelfs samenstellingen zijn waarmee de eikenprocessierups op een natuurlijke manier is te bestrijden? En dat allemaal met minimaal onderhoud!
Tijdens de langdurige zomerdroogte hebben veel niet-beregende gazons en grasvelden het behoorlijk voor de kiezen gekregen. Als het groeipunt intact is gebleven, zal het gras teruggroeien zodra er vocht bij komt. Dood organisch materiaal moet echter zo snel mogelijk uitgekamd worden en doorzaai is de enige remedie om de gazons weer snel dicht en groen te krijgen. Standaard herstelwerk levert vaak niet het gewenste resultaat in de dikwijls korte tijdbestekken. Daarom demonstreert Advanta op de demodag de bewezen Fast Repair-aanpak: een uiterst effectieve herstelmethode aan de hand van een handig stappenplan rondom het supersnel kiemende en zich vestigende grasmengsel Recover 2. Samen met Vredo zijn in dit kader speciale doorzaaiproeven uitgezet.
Uiteraard is er ook veel aandacht voor gazonherstel na de extreme zomerdroogte van 2018.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26814/ advanta-zoomt-in-op-actualiteit-rond
www.vakbladhovenier.nl
15
Vakmensen voor de toekomst TRI Groei in Groen levert graag een bijdrage aan de Demodag Hoveniers, door zichtbaar te zijn als verbindende spil tussen leerlingen, onderwijs en bedrijfs leven. Het doel van TRI is om gezamenlijk meer vakmensen klaar te stomen voor de groene sector. Dit doen wij onder andere door op een actieve manier bbltrajecten te begeleiden.
Via ons netwerk hebben wij diverse scholen, docenten, leerlingen en aangesloten hoveniersbedrijven uitgenodigd. Naast zichtbaar zijn via onze stichting, willen we een informerende rol spelen met betrekking tot de voordelen van opleiden via TRI, voor zowel leerling als (leer)bedrijf. Samen zorgen we voor de vakmensen van de toekomst! Voor meer informatie over onze visie en aanpak nodigen wij je graag uit in onze stand op de Demodag.
Auga zorgt voor optimale begeleiding bij ‘n water project
Een mooi eindresultaat bereik je door samenwerking
Op de Nationale Demodag Hoveniers in Biezenmortel laten we producten zien die toegepast worden bij de bouw van vijvers, zoals onze energiezuinige regelbare vijverpompen, compacte vijverfilters met elektrisch gestuurde filterspoeling en een compleet samengebouwde techniekput. Auga ontzorgt hiermee de hovenier. In een techniekput zijn alle gewenste apparaten samengebouwd. Dit varieert van een eenvoudige put met alleen een pomp, tot systemen met volautomatisch werkende trommelfilters. In feite beperken de werkzaamheden van de hovenier zich tot de bouwkundige voorbereidingen voor het ingraven van de put en het aansluiten van de leidingen en hoofdvoeding. De techniekput is bij Auga al compleet op functie getest.
16
De aanleg van vijvers en zwemvijvers vraagt veel aandacht en voorbereiding. De aanleg ervan is een bouwkundig project, waarbij vele disciplines aan bod komen: water, elektriciteit, grondwerk, folieverwerking, metselen, filter- en pompentechniek en leidingwerk. Auga is meer dan alleen een leverancier van producten. Wij zijn techniekpartner en ondersteunen onze klanten met advies en begeleiding voor elk type water project, met producten die we zelf ontwikkelen en bouwen.
Begeleiding en service Als het om zwemvijvers gaat, wordt het systeem aangepast om aan de hiervoor geldende voorschriften te voldoen. Het grootste pluspunt voor de hovenier is niet het gemak van de complete put, maar onze begeleiding en service. Goed overleg is van cruciaal belang om een waterproject met succes uit te kunnen voeren, en dat met één aanspreekpartner. Daarbij verschuilen we ons niet achter een woud van voorwaarden; als er iets fout is, lossen we dat op. De Demodag in Biezenmortel is dus niet alleen bedoeld voor het tonen van producten, maar vooral om de hovenier duidelijk te maken dat de begeleiding van een waterproject – klein of groot – van enorm belang is om het gezamenlijk tot een succes te maken.
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS De komende jaren zal het verticuteren van de grasmat steeds belangrijker worden. Doordat er minder gespoten mag worden tegen onkruid op gazons, zal dat steeds meer door verticuteer machines gereduceerd moeten worden. Etesia heeft hiervoor de juiste oplossingen. De Etesia MSC45 en de Etesia MSC124 zijn respectievelijk een 45 cm handbediende machine en een 125 cm hydraulische machine om voor op de Hydro 124 Diesel van Etesia te hangen.
Verticuteren met Etesia De verticuteermachinelijn van Etesia kende je misschien nog niet. Logisch, want de fabrikant produceert voornamelijk maaimachines, maar sinds enkele jaren ook verticuteermachines. De MSC45 valt in eerste instantie op door zijn witte kleur. Hij beschikt over twee handgrepen. Hierdoor ligt deze Etesia-machine fijner in de hand en stuurt hij eenvoudiger. Tijdens transport kan de stuurboom over de machine geklapt worden. Aan de achterkant van de machine zit een uitwerpklep, die voorkomt dat stenen en losliggende materialen
omhoog vliegen. De wielen hebben stalen velgen en zijn kogelgelagerd. Twee soorten assen Om aankoekend gras aan de wielen te voorkomen, zitten er ijzeren schrapers bij de wielen. Deze reinigen het profiel, waardoor de werkdiepte gelijk blijft. De machine beschikt over een Honda GX160-motor. Dit blok heeft een vermogen van 4,1 kW (5,6 pk). Het toerental wordt bepaald met de gashendel rechts op de stuurboom. Op de linkerhandgreep zit een dodemanshendel. Onder de kap kunnen twee soorten assen gemonteerd worden: een as met tandveren voor het ontmossen van fijn gras en een as met messen voor het ruigere werk. Bij de as met vaste messen kunnen de messen weggeklapt worden. Dit voorkomt schade aan de messen als er een steen geraakt wordt. De assen kunnen met een snelwisselsysteem gewisseld worden. Daarvoor moet eerst de beschermkap van de aandrijfriem gedemonteerd worden. Onafhankelijke verticuteerunits Ook de MSC125 valt op door zijn bijzondere groene Etesia-kleur. Deze dubbele frontverticuteerder met 125 cm werkbreedte wordt hydraulisch aangedreven door twee hydromotoren. De verticuteerunits zijn onafhankelijk van elkaar, zodat ze de glooiing van de grasmat goed kunnen volgen. Ook kunnen ze zijdelings weggeklapt worden,
indien men iets zou raken. De diepte-instelling gebeurt door een loopwals. Hierdoor blijft de verticuteerunit netjes recht en worden de gemaakte sleuven meteen weer dicht gewalst, zodat er geen vuil of andere kiemen in de grasmat komen. Ook zorgen de rollen voor een mooi eindresultaat. De machine is ook op te klappen voor transport of onderhoud. Hierdoor kan men makkelijk bij de mes-as en kan het geheel ook goed schoongehouden worden. Deze machine is uniek, zeker in combinatie met onze Hydro 124 Diesel. Als de unit ervoor gehangen wordt, kan men in één werkgang verticuteren en oprapen. Door de hooglosinrichting op de Hydro 124 Diesel is het zelfs mogelijk om het af te voeren materiaal direct op een aanhanger of in een container te deponeren.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26817/ verticuteren-met-etesia
Verticuteermachine www.vakbladhovenier.nl
17
Greenmakers: specialist in groene daken Greenmakers staat voor innovatie, ser vicegerichtheid, flexibiliteit en kwaliteit. De brede kennis en ruime ervaring op het gebied van groendaken heeft ertoe geleid dat wij innovatieve groendaksystemen ontwikkelen. Greenmakers staat tijdens de Nationale Demodag Hoveniers op de onder werpenmarkt met drie producten: kant-enklaar groendak Readyroof, vegetatiematten en zon- en hitteresistente pluggen. Readyroof Readyroof is een kant-en-klaar groendak met meer dan tien soorten Sedum-planten. Dit element is zeer compact (39 x 59 cm) en licht van gewicht, waardoor het gemakkelijk te plaatsen is op platte en hellende daken (tot 25 graden). Ten opzichte van de traditionele opbouw levert dit systeem 50 procent tijdsbesparing op. Vegetatiematten Vegetatiematten van Greenmakers zijn eenvoudig aan te leggen op groene daken, trambanen, rotondes en in borders. De matten bestaan uit minimaal tien soorten Sedum, die 95 procent volgroeid is. De mat wordt onkruidvrij geleverd.
DONAR Groen: betrouwbare partner voor elke hovenier DONAR Groen is specialist in professioneel handgereedschap voor de groene sector en dus onmis baar tijdens de jaarlijkse praktijkdag voor hoveniers in Biezenmortel. Het familiebedrijf bestaat al sinds 1995. Met een klein team bedient DONAR Groen een grote markt door te leveren aan diverse hoveniers, gemeentes, groenvoorzieningsbedrijven, dierentuinen en pretparken. Ook heeft DONAR Groen een raamovereenkomst met de landelijke vereniging voor sociale werkgelegenheid Cedris, het overkoepelend orgaan voor alle sociale werkplaatsen. En dat zijn er behoorlijk wat. Maatschappelijk verantwoord ondernemen staat hoog in het vaandel, wat van DONAR Groen een betrouwbare partner maakt. DONAR Groen maakt graag kennis met hoveniers die op zoek zijn naar het beste gereedschap en persoonlijke beschermingsmiddelen, een duidelijk en overzichtelijk assortiment waar de mensen van DONAR Groen u graag over adviseren. Een heel belangrijke bijkomstigheid is dat DONAR Groen altijd voorraad heeft en dat de artikelen altijd binnen 24 uur worden geleverd in het hele land, want natuurlijk is een dag zonder het juiste gereedschap ondenkbaar. U bent tevens welkom om de materialen te komen ophalen. Nieuwe catalogus Al deze artikelen staan overzichtelijk in de nieuwe catalogus. De catalogus biedt naast een overzicht van het gereedschap ook interessante achtergrondinformatie over de merken die DONAR Groen voert, waaronder DeWit, Felco en Silky. De webshop www.donargroenshop. nl biedt de mogelijkheid de producten op te zoeken en snel en gemakkelijk te bestellen. Ook particulieren kunnen bestellen via de webshop. Kom bij DONAR Groen langs om de catalogus mee te nemen en kennis te maken. Wij zien u graag op 19 september in Biezenmortel.
Pluggen Pluggen zijn compacte planten met een sterke wortelkluit; ze zijn resistent tegen zon, hitte en droogte. De plugplanten komen rechtstreeks van de kwekerij. De planten overwinteren buiten en zijn daardoor zeer afgehard. Door regelmatige snoei zijn de planten mooi bossig. Het assortiment bestaat uit Sedum, Delosperma en verschillende grassen en kruiden.
18
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS Readymade Green Fence van Hedge to Go: een efficiënte totaaloplossing Binnen no time privacy in de tuin, op het terras of op het balkon? Hedge to Go is de kant-en-klare oplossing. Deze klimop van het type Hedera Hibernica is geschikt voor een snelle groene begroeiing van een schut ting of wand. De Hedge to Go groeit gelijkmatig en geeft direct een compleet groene (erf)afscheiding van 1,80 meter hoog. Zowel in de stad als daarbuiten, met veel of weinig ruimte: iedereen wil een gezonde leefomgeving. Een haag van Hedge to Go biedt dit op een minimaal aantal vierkante meters. Een groene Hedge to Go-haag zuivert de lucht door fijnstof op te vangen en gassen te absorberen. Ook geluid en zomerse warmte worden geabsorbeerd. De haag draagt bovendien bij aan een goed ecosysteem in de tuin. Daarnaast is bewezen dat een groene omgeving stress vermindert en het gevoel van welbevinden stimuleert. Sterke wortels Hedge to Go gebruikt een tweedelige substraatbak met metalen draadframe. Het draadframe wordt beschermd door een aluzink-laag, waardoor de zinkafgifte sterk gereduceerd wordt en de levensduur verhoogd. De hagen zijn het hele jaar te plaatsen, behalve tijdens vorstperiodes. De substraatbak laat zich verwijderen zonder wortelschade en met behoud van positionering. Daardoor krijgt de haag de kans direct te wortelen met een uitstekende groei tot gevolg. Ook wordt de kans dat de wortels uitdrogen geminimaliseerd – een gevaar dat bij andere oplossingen op de loer ligt. De substraatbak kan in de grond geplaatst worden; worteling vindt dan plaats via de sleufgaten.
De combinatie van beluchten en bemesten is van essentieel belang Zo kunnen hoveniers hun klanten het beste adviseren Josta Tuinmachines verwelkomt u graag op de Nationale Demodag voor hoveniers. Josta verkoopt in de Benelux de tuinmachines van SCH Supplies. SCH is een Engelse produ cent van een breed scala aan werktuigen en machines voor de groene sector. Belangrijke kenmerken van deze werktui gen zijn vooral de eenvoud en degelijkheid.
Vooral onze verschillende prikrollen en gazonbeluchters willen wij graag bij u onder de aandacht brengen, bijvoorbeeld de populaire handprikrol, die veel door hoveniers wordt gebruikt om het gazon bij hun klanten te beluchten. We merken dat steeds meer hoveniers, maar ook hun klanten, inzien dat beluchten belangrijk is voor een sterke en mooie grasmat. Tip voor de hovenier Ook de combinatie van beluchten en daarna bemesten, waardoor de voedingsstoffen sneller worden opgenomen, is belangrijk. Tip voor de hovenier: met dit argument is makkelijker aan de klant uit te leggen waarom hij zijn
gazon zou moeten beluchten. Voor de hovenier die grotere gazons moet onderhouden, zijn er twee series werktuigen die uitwisselbaar zijn met één basisframe. Dit is heel makkelijk bij het transport, maar ook bij het opbergen, waardoor er veel minder ruimte nodig is. Ook dit zijn degelijk uitgevoerde werktuigen met veel mogelijk heden. Neem gerust een kijkje op de site www.jstam.nl. Wij ontmoeten u graag op deze mooie demodag!
www.vakbladhovenier.nl
19
Proeftuin van DCM demonstreert de noodzaak van de juiste producten ‘Door de juiste aanpak bij aanleg of renovatie van een tuin kunnen problemen voorkomen worden’ DCM organiseert samen met Advanta jaarlijks de Nationale Gazon Demodag. Dit jaar willen we het onderwerp breder maken, vandaar de verandering van de naam in ‘Nationale Demodag Hoveniers’. De dag zal in het teken staan van de levende tuin. Hierbij valt te denken aan alle aspecten waarmee een hovenier te maken heeft: graszoden, zaden, bemesting en bodemverbetering, bodemanalyse, natuurlijke bestrijding, beplanting en allerhande machi nes om de duurzame levende tuin te onderhouden.
DCM vindt het belangrijk dat de klanten kennis kunnen opdoen, innovaties kunnen zien en vooral kunnen beleven wat nieuwe machines en producten voor hen kunnen betekenen. Veel beursdagen zijn gericht op productverkoop; er wordt niet of minder gekeken naar de behoefte van de klant. Dit evenement is gericht op problemen en vraagstukken uit de praktijk en sluit dus goed aan op de actualiteiten waar de klant dagelijks mee te maken heeft. Al met al wordt het een mooie informatieve dag, waarop de praktijk centraal staat. Door de grote opzet van het evenement is er voldoende tijd voor interactie tussen klant en leverancier. De Demodag Hoveniers richt zich op een grote doelgroep en probeert door de nieuwe opzet ook een groot publiek te bereiken. Jeffrey Jansen over zijn verwachtingen voor dit jaar: ‘We hopen op een sfeervolle dag vol inspiratie voor de hovenier en groenvoorziener. Er is genoeg tijd voor sfeer door middel van een hapje en een drankje, voor infor-
20
matie bij de verschillende standhouders en voor demonstraties, die hopelijk voor veel hoveniers nieuwe inzichten bieden.’
‘Het wordt een dag die niet snel vergeten zal worden’
De juiste aanpak is cruciaal Bij DCM zijn we voor hoveniers met vier adviseurs actief in Nederland. We ondersteunen de dealers van onze producten, maar ook de hoveniers. Hierdoor komen wij vaak op plaatsen waar een hovenier problemen heeft en niet meer weet hoe hij ze moet oplossen. Vaak blijkt dat de oorzaak van het probleem in een vroeg stadium ontstaat. Door
de juiste aanpak bij de aanleg of renovatie van een tuin kunnen problemen voorkomen worden. ‘Dit willen we ook aantonen op de Demodag. DCM heeft drie proeftuinen aangelegd. We willen de verschillen in aanpak laten zien met de bijbehorende resultaten. Die verschillen zijn namelijk enorm groot’, aldus Jansen. ‘Ik heb het DCM-demoveld aangelegd met collega’s. In de drie tuinen staan exact dezelfde planten, die op dezelfde dag geplant zijn. De verschillen zitten in de bewerking van het voortraject en de producten die gebruikt zijn. Het is leuk om de resultaten te zien. Vanaf het begin zagen we al verschillen in het aanslaan van de planten en de uitval. En de verschillen worden steeds groter naarmate het seizoen vordert.’ De juiste aanpak loont voor een mooi resultaat en zorgt voor minder kosten in het natraject. Voorkomen is beter dan genezen De meeste hoveniers nemen projecten vaak in
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS
‘Een gezonde grasplant zorgt voor een tevreden eindklant’
wordt dan slecht afgevoerd en de natte verzadigde bodem zorgt voor stress in de planten. Hiervoor is het dus van groot belang dat de bodem in balans is. Een sterke grasmat is een gezonde grasmat Voor het gazon hebben we meer dan een enkele tip; laten we het het ‘grasplan’ noemen. Voor een mooie en gezonde grasmat moeten enkele stappen goed doorlopen worden.
hun geheel aan. De klant heeft daarbij bepaalde verwachtingen en krijgt garantie. Op het moment van aanleggen wordt veelal alleen gekeken naar de kosten van de aanleg. Dit is in sommige gevallen een prima uitgangspunt, maar het kan ook verkeerd uitpakken. Een goed voorbeeld is bodembewerking en bodemverbetering. Jansen: ‘Wij horen vaak mensen zeggen: Dit is goede grond, die heeft geen voeding nodig. Natuurlijk is er verschil tussen rijke en arme gronden (vaak zandgronden), maar de bodem kan hoe dan ook uitgeput raken. Wij willen teruggaan naar de groeivoorwaarden van de plant: licht, temperatuur, zuurstof, vocht en daarnaast ook voeding. Dit zijn de cruciale zaken die een plant nodig heeft. Als in een vroeg stadium wordt bezuinigd op grondwerk of bodemverbetering, zie je dat aan het eind meestal terug. Dit is in de loop der jaren alleen maar erger geworden, omdat tuinen vaak bewerkt worden met zware machines. Het resultaat is uitval van planten, planten die niet groeien of een matig tot slecht gazon.
De juiste aanpak leidt tot het gewenste resultaat tegen lage kosten
Dit leidt weer tot extra kosten, doordat het hersteld moet worden omdat de klant niet tevreden is. Dat is zonde van de tijd en de kosten die het met zich meebrengt.’ Aaltjes tegen engerlingen Belangrijke ontwikkelingen voor hoveniers hebben vooral te maken met wet- en regelgeving en klimaatverandering. Onder andere vanwege het verbod op chemische gewasbescherming zal de branche moeten nadenken over chemievrij beheer van tuinen en openbaar groen. Dit kan bijvoorbeeld door curatief natuurlijke bestrijding toe te passen, zoals aaltjes tegen engerlingen. Preventief wordt er meer gekeken naar de oorzaak. Waarom worden planten ziek? En waarom hebben we überhaupt bestrijdingsmiddelen nodig? Hierbij valt te denken aan bodemstructuur, water- en luchthuishouding, stressfactoren en de juiste voeding in de juiste hoeveelheid op het juiste moment. Als ervoor gezorgd wordt dat deze factoren in balans zijn, zal bestrijding nauwelijks nodig zijn. Daarnaast speelt klimaatverandering een grote rol. Deze zomer hebben we te maken met extreme droogte en planten en gazons hebben daar extreem onder te lijden. Acht weken zonder neerslag zorgt voor stress in de planten. In de winter zal vaker extreme regenval voorkomen. Het water
Ten eerste moet er jaarlijks geverticuteerd worden, bij voorkeur na de winter, om het gras zich snel te laten herstellen (dit kan alleen bij temperaturen hoger dan 10 graden). Zorg ervoor dat de grasmat goed schoon is en dat al het vilt verwijderd is. Vilt zorgt namelijk voor verstikking van de grasmat. Daarna moeten de kale plekken goed doorgezaaid worden en afgedrest met DCM VIVIMUS Gazon. Dit is een mooie dressgrond die zorgt voor betere kieming van het graszaad. Hierna volgt u het bemestingsplan: april: groei, juli: groei, september: afharding, december: kalk, pH. Het voordeel van dit grasplan is dat de graswortels door het verticuteren extra gestimuleerd worden, dat oude grasresten verwijderd worden en de opname van zuurstof in de toplaag bevorderd wordt. Bemesten (DCM Organisch) zorgt voor een langdurige constante groei; dit resulteert in minder stress. Dit geldt ook in extreem droge en extreem natte periodes. Voeding is cruciaal voor een gezonde plant. Op het YouTube-kanaal van DCM staan interessante how to-video’s voor de hovenier.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26818/proeftuin-van-dcm-demonstreert-de-noodzaak-van-dejuiste-producten
www.vakbladhovenier.nl
21
Simpul-softwarepakket voor de hovenier Een aantal hoveniersbedrijven maakt samen met een ICT-bedrijf de hovenierssoftware genaamd Simpul. Dit eenvoudige pakket is een initiatief van diverse hoveniers die als ambitie hebben om hun bedrijfsprocessen te verbeteren. Het doel: slimmer werken in plaats van harder. Met een speciaal samengesteld team van hoveniers zijn alle wensen en eisen besproken als het gaat om het automatiseren van processen. De input van hoveniers is essentieel om een oplossing te kunnen bouwen voor de optimalisatie van de bedrijfsprocessen. Dus wat heeft Simpul hoveniers te bieden? Projectbeheer, relatiebeheer, facturatie, urenregistratie en inzicht. Geen extra kosten De software is speciaal ontwikkeld om op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier meer inzicht te geven in lopende projecten. De input komt van de leden, collega-hoveniers en het ICT-bedrijf dat de software bouwt in zogenaamde sprints. Het pakket werkt volledig online en een update kost geen extra geld, maar zit in de maandbedragen inbegrepen. Voor meer informatie of een demo zien wij u graag op de Nationale Demodag Hoveniers!
Grasdallen voor een onkruidvrije grasmat
Rajo presenteert Yak-maaier tijdens Nationale Demodag Hoveniers
Bij Living Luxury draait het tijdens de Demodag Hoveniers allemaal om grasdallen: grindplaten zonder worteldoek met een honingraatstructuur. Ze worden na het leggen gevuld met teelaarde of een ander soort grond, waarna men er gras in zaait. De kunststof grasdallen van Living Luxury bestaan uit matten die gemaakt zijn van polypropyleen.
Met trots presenteert Rajo tijdens de Nationale Demodag Hoveniers zijn nieuwste sor timent maaiers, gebouwd door AS Motor: doordacht en afgewogen. Bezoekers kunnen kennismaken met efficiënte mulchingtechnieken en met allesmaaiers in alle maten en gewichten.
De grasdallen zijn interessant voor particulier gebruik, omdat ze licht in gewicht zijn en goedkoper dan dallen van beton. Je kunt er een dichte grasmat mee bereiken, iets wat niet mogelijk is met betonnen grasdallen. Ze zijn ook goed te gebruiken voor een stabiele verharding van grind of split. Het voordeel van beide is dat ze water doorlaten. De dallen kunnen tevens toegepast worden op onder andere speelplaatsen, wandelpaden, sportterreinen en in natuurgebieden.
Tijdens de Demodag krijgen de bezoekers tevens een primeur te zien: de Yak. Deze allereerste vierwielaangedreven AS Motor-zitmaaier is uitgerust met een geplaatste klepelmaaier. De naam van de maaier is afkomstig van het langharige rund dat in de regio rondom de Himalaya veel ingezet wordt als lastdier. Yaks kunnen zich aanpassen aan elk soort terrein. De hoge maaisnelheden zorgen voor een mooi maairesultaat. AS Motor-maaiers combineren eenvoud van bediening met een doorgedreven ergonomie en werkcomfort. De marktevolutie van het maaien op de voet volgen en voor pasklare oplossingen zorgen: dat is ons doel.
Zijn er ook nadelen? Er kan niet direct na het inzaaien van een oprit of parkeerplaats gebruik van gemaakt worden. Gemiddeld duurt het vier tot zes weken voordat je met een auto over het terrein mag rijden. Maar het geduld wordt beloond. Na deze periode is het gras stevig genoeg en is een goede basis gelegd voor de toekomst van het terrein. Onderhoud blijft wel nodig; zo zal het gras af en toe moeten worden gemaaid en bemest. Een oprit in grasdallen kan erg mooi zijn, maar vereist dus wel enig onderhoud. Living Luxury verkoopt grasdallen in de kleuren zwart en groen. Voor paden met grind of split worden meestal de platen met worteldoek gebruikt. 22
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS Waterkracht aanbieder van onkruidbeheer machines op basis van kokendheet water Waterkracht uit Varsseveld staat dit jaar met een deel van de WeedMaster-productlijn op de Demodag Hoveniers om groenprofessionals te informeren en adviseren op het gebied van milieuvriendelijk onkruidbeheer. Sinds het verbod op glyfosaat zoeken groenprofessionals naar alternatieven voor onkruidbeheer. Waterkracht wil u graag van advies voorzien met zijn kennis op dit gebied. Volgens de adviseurs van Waterkracht gaat het niet om onkruidbestrijding maar om onkruidbeheer. Er zijn meerdere toepassingen nodig voor het goed beheren van onkruidgroei in een gebied. Zo is vegen belangrijk om de zaden van het onkruid te verwijderen, is borstelen een vereiste bij een grote onkruiddruk en is kokendheet water nodig voor het algemene beheer gedurende het seizoen.
Selectie van ruim 10.000 artikelen van Van den Borne op demoveld Van den Borne, opgericht in 1970, is een gespecialiseerde groothandel op het gebied van pompen en bere geningssystemen. Sinds eind 2000 is het bedrijf gevestigd op industrieter rein Schaapsloop II te Valkenswaard. Vanhieruit bewerken zij de markt in Nederland en België. Van den Borne opereert in verschillende sectoren zoals de tuinbouw, landbouw, industrie, installatie en verhuur. Door een combinatie van een uitgebreid assortiment van ruim 10.000 artikelen en enthousiaste medewerkers, kunnen zij zorgen voor een snelle levering van pompen, sproeiers, leidingen en hulpstukken voor de pompen en de beregening. Van den Borne richt zich als importeur en verdeler onder andere op: Rain Bird beregeningsmaterialen
Well Mate kunststof expansievaten
Pedrollo waterpompen
JS dompelpompen
VDL pvc hulpstukken
Otterbine drijvende fonteinen en beluchters
Pipelife pvc buizen en hulpstukken
Vyrsa messing sproeiers
Waterkracht timmert hard aan de (onkruidvrije) weg Na in 1993 gestart te zijn met de ontwikkeling en de bouw van tot op heden circa 700 heetwater-onkruidbestrijdingsmachines, brengt Waterkracht de machines sinds het begin van dit jaar zelf op de markt. Zo wordt de gebruiker een zo compleet mogelijke machine aangeboden, waarbij het gebruikersgemak vooropstaat. Er zijn speciale temperatuurstickers ontwikkeld voor op de onkruidlans, die verkleuren als de machine de perfecte temperatuur heeft bereikt voor het bestrijden van onkruid. De WeedMaster-S en WeedMaster-M zijn ontwikkeld voor de kleine en de grote hovenier en staan dan ook op de Nationale Demodag Hoveniers tentoongesteld.
Team Het team bestaat onder andere uit in- en verkoopmedewerkers, magazijnmedewerkers, de technische dienst, de transportdienst en administratiemedewerkers, die altijd ter beschikking van de klant staan om bijvoorbeeld vragen over beregening te beantwoorden of bestellingen nog dezelfde dag de deur uit te doen. Tijdens de Nationale Demodag Hoveniers is Van den Borne te vinden op het demoveld om diverse demonstraties uit te voeren.
www.vakbladhovenier.nl
23
Graszoden met een verlengde houdbaarheid Kuypers Graszoden koelt gras na oogst
Gras leggen is vaak een race tegen de klok. In opgerolde of opgevouwen toestand ontstaat bij warm weer snel broei binnen in een stapel gras zoden. Het Brabantse bedrijf Kuypers Graszo den uit Biezenmortel heeft sinds enige tijd een oplossing voor dit probleem. Alle graszoden worden direct na de oogst vacuüm gekoeld tot een kerntemperatuur van 3 graden Celsius en vervolgens pas uitgeleverd. Middels deze tech niek is Kuypers in staat om de conventionele houdbaarheid van graszoden voor de eindge bruiker met één of twee dagen te verlengen.
24
De meeste graszoden worden geoogst in de periode april tot september bij gemiddelde temperaturen rond de 20 graden. In deze periode leent de ondergrond zich het beste voor het leggen van gras. De ondergrond is dan vaak niet te nat, makkelijk bewerkbaar en heeft voldoende draagkracht. Helaas heeft dit ideale weertype voor het leggen van graszoden ook nadelen. De graszoden nemen tijdens de oogst de temperatuur van de omgeving aan. Eenmaal gestapeld of gevouwen op een pallet, loopt door de groeikracht van de graszode de temperatuur van het product snel op. Deze vorm van warmteontwikkeling wordt broei genoemd. Broei kan op een gegeven moment zo’n hitte veroorzaken dat het gras geel, bruin of zelfs zwart wordt.
De verlengde houdbaarheid biedt de hovenier extra gemak tijdens het plannen van zijn werkzaamheden
Nooit meer broeischade De verlengde houdbaarheid biedt de hovenier extra gemak tijdens het plannen van zijn werkzaamheden. Door het gebruik van gekoelde
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS
Vacuüm koeling
graszoden heeft de hovenier één tot twee dagen langer de tijd om een gazon aan te leggen. Het is niet meer per se noodzakelijk om de graszoden direct na levering uit te rollen. Salesmanager Jos Verbeek, het vaste aanspreekpunt voor hoveniers bij Kuypers Graszoden, is erg enthousiast over het koelsysteem. ‘Graszoden die bijvoorbeeld op woensdag zijn besteld, worden op donderdag geleverd en zijn op vrijdag zonder verlies van kwaliteit nog steeds prima te leggen. E-mails of telefoontjes over broeischade ontvangen we nooit meer.’ Naast het nieuwe koelsysteem wordt door Kuypers nog steeds gewerkt aan de verfijning van een oudere uitvinding. Het bedrijf is namelijk al jaren marktleider in de verkoop van big slabs. Big slabs zijn 100 of 50 cm brede gevouwen graszoden, die uitermate geschikt zijn voor een snelle en professionele aanleg van gras in tuinen, parken en golfbanen. Met eenvoudige hulpmiddelen is het mogelijk om in een recordtijd een grote oppervlakte met graszoden te beleggen zonder rug-
Met eenvoudige hulp middelen is het mogelijk om in een recordtijd een grote oppervlakte met graszoden te beleggen zonder rugklachten
soonlijk in contact met degenen die het gras ook echt zelf gaan leggen. ‘Om de hovenier het gemak van big slabs echt te laten ervaren, komen we graag naar de betreffende tuin toe. Met een vrachtwagen inclusief meeneemheftruck brengen we de big slabs en het bijbehorende legmateriaal mee. Vervolgens blijven we kort op locatie en geven we instructies en advies. Pas wanneer de hovenier het leggen onder de knie heeft, vertrekken we. Bij heel grote projecten kunnen we desgewenst ook de volledige aanleg van het gras op ons nemen.’
klachten. Een speciale kruiwagen en hark worden meegeleverd. Instructies en advies Speciaal voor groenprofessionals die nog geen ervaring hebben met het leggen van big slabs biedt Kuypers de mogelijkheid tot een demonstratie. Mede-eigenaar Jorg Kuypers komt graag per-
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26813/ graszoden-met-een-verlengde-houdbaarheid
www.vakbladhovenier.nl
25
Gespecialiseerd en gemechaniseerd grasonderhoud door Herco Machinery Greenkeepingtechnieken vinden hun weg naar tuin- en parkonderhoud Grasonderhoud vraagt van de moderne hovenier een toenemende graad van specialisatie. Steeds meer technieken uit de wereld van de professionele greenkeeping vinden dan ook hun weg naar het tuin- en parkonderhoud. Dit geeft natuurlijk een groter arsenaal aan mogelijke toepassingen om het beoogde resultaat te bereiken.
Om daarnaast ook aan de wensen van zijn meest veeleisende klanten te kunnen blijven voldoen, zit er voor de hovenier niets anders op dan zich te ‘mechaniseren’. Door te kiezen voor machines die niet alleen het werk verlichten, maar ook de efficiëntie verhogen, kan hij immers het vaak nijpende tekort aan beschikbare arbeidskracht opvangen. Herco Machinery legt tijdens de Nationale Demodag Hoveniers de focus op dit soort machines. Zo presenteren en demonstreren wij er de Ecolawn Applicators, de efficiëntste manier om compost te strooien, te topdressen of te bezanden. Het concept van Ecolawn is uniek en voortgekomen uit de praktijk. Deze machines hebben alle eigenschappen van grotere en complexe toestellen, maar door hun compacte vorm zijn ze ook in kleine ruimtes perfect inzetbaar.
Klepelmaaier geschiktst Ook de Peruzzo Koala, de compacte klepelmaaier waarmee de gebruiker in één beweging kan maaien, verticuteren en opvangen, zal uitgebreid aan bod komen. Natuurlijk willen we de rest van het Peruzzo-assortiment niet vergeten. Dit Italiaanse merk biedt immers het ruimste aanbod aan klepelmaaiers op de markt met meer dan 40 verschillende modellen. Ook voor de hovenier is een klepelmaaier vaak het geschiktste apparaat. Onze productspecialisten bieden uiteraard maar al te graag een helpende hand bij de keuze van het meest aangewezen model. Maak vooral ook een testrit met een Amerikaanse Encore zero turn-maaier, en ontdek hoe u sneller kunt maaien zonder daarbij aan resultaat te moeten inboeten. Encore heeft decennialange ervaring in het bouwen van dit type maaier. Wie plaatsneemt achter de stuurhendels, voelt direct hoe deze ervaring zich vertaalt in een dynamisch rijgedrag en grote maaikracht. Steeds meer hoveniers schakelen over op zero turn maaien. In Noord-Amerika is de zero turn dan ook al het meest verkocht apparaat in het segment van de tuinprofessionals. Maak kennis met Farmtrac In de Herco-stand komt de hovenier dus zowel in zijn rol als vakspecialist als die van ondernemer aan bod. Hij kan er terecht met al zijn technische
26
vragen, maar hij kan er ook te weten komen hoe hij met de juiste machine een heel nieuw klantenpotentieel bereikt. Ten slotte zal Herco Machinery, als kers op de taart, op de Nationale Demodag Hoveniers een absolute primeur voor de Nederlandse markt voorstellen: het Nederlandse publiek kan er kennismaken met Farmtrac. Dit merk wil met zijn nieuwe assortiment compacttractoren een volwaardig en prijsgunstig alternatief bieden voor de bekende Premium-merken. Ook hier zijn weer uitgebreide mogelijkheden om te testen.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26819/ gespecialiseerd-en-gemechaniseerd-grasonderhoud-door-herco-machinery
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS Italiaanse en Spaanse planten in de Nederlandse zon La Serra ExclusivePlants laat zien dat bomen en heesters jaarrond geplant kunnen worden La Serra ExclusivePlants heeft vele gezichten. Het handelsbedrijf neemt al meer dan twintig jaar zowel in de nationale als de internationale markt een positie in. Het is gespecialiseerd in de import van diverse bomen uit heel Zuid-Europa. Denk daarbij aan groenblijvende laanbo men, leibomen, diverse exclusieve klimplanten en solitaire heesters, tot wel zeven meter hoog. Zowel grote partijen als solitaire bomen zijn leverbaar. Veel van deze producten staan op voorraad, zodat ze direct leverbaar zijn. De klant kan zelf een keuze maken uit het assortiment. Bent u op zoek naar iets bijzonders? Planten die niet op voorraad zijn, worden op verzoek gezocht. Op de website, www.laserra.nl, staat een virtuele beurs. Veel van de producten zijn daar op een foto te bekijken. Op de Demodag Hoveniers laat La Serra ExclusivePlants zien dat er het hele jaar door grote bomen en heesters geplant kunnen worden, zoals er ook bijna het gehele jaar gazon gelegd kan worden, niet alleen in de traditionele periode van november tot en met april. We hopen gepassioneerde en gemotiveerde hoveniers enthousiast te maken voor ons assortiment. Uitgebreid advies La Serra importeert veel boomsoorten uit Italië die ook in Nederland
Pinus bonzai
gekweekt worden. Doordat ze daar sneller groeien, zijn ze qua prijs vaak erg aantrekkelijk. Naast olijven, vijgen en palmen worden ook groenblijvende leibomen geïmporteerd. Uiteraard voorzien wij de hovenier indien gewenst ook van uitgebreid advies over de standplaats en verzorging van onze producten.
Lankhaar Techniek demonstreert Billy Goaten IBEA- zodensnijders Lankhaar Techniek zal tijdens de Nationale Demodag Hoveniers aanwezig zijn om een aantal gespecialiseerde machines te demonstreren. De groot- en detailhandel in tuinmachines en parkmachines zal twee typen zodensnij ders laten zien. Billy Goat De Billy Goat-zodensnijder is een zeer professionele machine die geschikt is voor greenkeepers, hoveniers, gemeenten, zodenkwekers en aannemers. Het 45 centimeter brede mes wordt door een excentriek aangedreven en is vlak achter de geribbelde wals bevestigd. Daardoor ontstaat goede tractie, wat beschadiging van de grasmat voorkomt. Door de stuurhendel beweegt de machine gemakkelijk voor- en achteruit. IBEA Als alternatief voor de Billy Goat is er de IBEA-zodensnijder. Deze machine wordt voornamelijk aangeschaft voor minder intensief gebruik, omdat hij zeer economisch in aanschaf is. De zodensnijder wordt op de achterwielen aangedreven en is in twee modellen leverbaar: 30 centimeter en 39 centimeter. Door de keuze uit twee snelheden kan de capaciteit gemakkelijk aangepast worden aan de ondergrond van de grasmat.
www.vakbladhovenier.nl
27
Supersnel
Fast Repair
RECOVER 2
herstel van élk gazon!
in recordtijd weer een dichte en groene zode • Voor alle spoedreparaties van (droogte)schade in tuinen, parken, trapveldjes, recreatie- en festivalterreinen • Supersnelle kieming én vestiging in bestaand gras; ook voor herinzaai (!)
®
meer info: www.advantaseeds.nl/fastrepair www.advantaseeds.nl/dealerlocator ® Advanta is a registered trademark of Advanta Netherlands Holdings BV
DEELNEMERS Onder de naam Terra-fit heeft Wolterinck onkruidbeheersing en boomverzorging een innovatieve methode in handen voor optimale groeiplaatsverbetering bij (stads)bomen. Dit is een duurzame methode voor groeiplaatsver betering, bodemverbetering en beluchting bij bomen, maar ook bladluisbeheersing. De groei en gezondheid van een boom beginnen immers bij een gezond bodemecosysteem.
Wolterinck heeft unieke methode in handen voor groeiplaats verbetering bij bomen Groei door innovatieve duurzame methode Complete methode De Vogt Geo Injector Trolly is een professionele machine waarmee stoffen geïnjecteerd kunnen worden op verschillende dieptes, over een afstand van wel 100 meter vanaf de speciaal ontwikkelde bio-compressor. Deze methode brengt geen schade toe aan wortels, kabels en leidingen, vermindert de worteldruk en de aanwezige bestrating of verharding kan blijven liggen. De injector is gevuld met 100 procent organische bodemverbeteringsproducten en eventueel Mycorrhiza-schimmels. Er wordt uitsluitend met inheemse en actieve boomspecifieke Mycorrhiza-schimmels gewerkt. Deze zijn zeer duurzaam door de langdurige werking. Voor deze methode maken wij gebruik van
grondstoffen van onder andere DCM (Eco-Mix 1, 2 en 3, Vivitree, Vivisol, lava-kleigrondverbeteraar et cetera). Het is deze combinatie van unit en boomsubstraat die de Terra-fit-methode zo bijzonder en compleet maakt. Een beter stadsklimaat Actieve groeiplaatsverbetering is noodzakelijk voor het behoud en duurzaam functioneren van straaten laanbomen. Onze drijfveer is dan ook: zorgen dat bomen maximaal CO2 kunnen opnemen, voor een beter (stads)klimaat! Bezoek ons op de Nationale Demodag Hoveniers.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26821/ wolterinck-heeft-unieke-methode-in-handen-voorgroeiplaatsverbetering-bij-bomen
www.vakbladhovenier.nl
29
DZC600 in actie
Alles voor de hovenier bij één leverancier Machines en knowhow onder één dak bij Stierman De Leeuw Anders dan voorgaande edities van de Nationale Demodag Hoveniers, die gericht waren op het gazon, gaat deze editie over alle facetten van het ho veniersvak. Voor een totaalleverancier als Stierman De Leeuw een perfect platform om een breed scala aan machines te demonstreren. Dat is dan ook precies wat zij zullen doen tijdens de negende editie van de Nationale Demodag Hoveniers op 19 september aanstaande. In hun stand demonstreren zij diverse machines voor gazononderhoud, snoeien en ruimen. Alle reden dus om een bezoekje te brengen aan deze stand.
Als toeleverancier van machines voor bos, tuin en park is Stierman De Leeuw een partner die meer is dan alleen leverancier. Het bedrijf heeft ook een behoorlijke knowhow op dit vakgebied en is bereid deze te delen met de bezoekers van de Nationale Demodag. Eén van de merken die in de stand van Stierman De Leeuw worden gedemonstreerd, is Eliet. Dit innovatieve merk heeft tal van zelf gepatenteerde principes geïmplementeerd in zijn machines, waardoor Eliet-machines uitblinken in effectiviteit en gebruiksgemak. Gazon in topconditie Zeker gezien de droogte van de afgelopen periode is herstel van het gazon een hot item op dit moment. Eliet heeft de juiste machines in huis om te zorgen dat het gazon weer in topconditie komt.
30
Zo zal er onder andere een verticuteermachine gedemonstreerd worden die is voorzien van het ‘permanent puntige messen-systeem’ van Eliet, oftewel zelfslijpende messen die altijd in optimale conditie zijn, waardoor de machine altijd gebruiksklaar is. Ook de GZC1000-zaaimachine zal gedemonstreerd worden. Deze zaaimachine combineert alle bewerkingen die bij gazonaanleg horen in één machine, waardoor vele malen efficiënter gewerkt kan worden. En om het gazon weer helemaal in topconditie te kunnen brengen, mag de Elietdoorzaaimachine (DCZ 600) niet ontbreken. Deze doorzaaimachine is voorzien van een innovatieve doorzaaitechniek, waarmee in één enkele handeling zes bewerkingen worden uitgevoerd. Hierdoor kan het graszaad zo snel mogelijk kiemen en worden de groeikansen gemaximaliseerd. Daarnaast is
deze machine uitgerust met drie standaard-instellingen om eenvoudig de hoeveelheid zaadtoevoer te regelen. Werken zonder uitstoot Eliet is echter niet het enige merk dat Stierman De Leeuw zal demonstreren tijdens de Nationale Demodag. Ook het gerenommeerde merk Pellenc zal getoond worden. Pellenc staat bekend om zijn accutechniek, die het hoogste rendement uit de lithiumcel en motor haalt. Deze techniek is nog door geen enkel ander merk geëvenaard en is dus uniek te noemen. Ook staat Pellenc voor duurzame milieubewuste producten zonder uitstoot. Hiervoor heeft het merk inmiddels diverse onderscheidingen ontvangen. Dit werken zonder uitstoot is mogelijk door het gebruik van lichte, uit-
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS
Een bijkomend voordeel van het Ego-tuingereedschap is dat dit veel minder lawaai en trillingen veroorzaakt dan door brandstof aangedreven machines
wisselbare accu’s, die een volledige werkdag meegaan zonder op te laden. Daarnaast is de batterij tot 80 procent recyclebaar. De brandstof- en onderhoudskosten van een door brandstof aangedreven machine bedragen € 7,50 tot € 20 per dag; het gebruik van een Pellenc-accumachine kost slechts circa € 0,10 per dag. Het nieuwe harnas om de accu op de rug te kunnen dragen, is ergonomisch vormgegeven voor nog meer comfort. Een bijkomend voordeel van de ruggedragen accu is dat de machines hierdoor licht en wendbaar zijn. Dat de accu een dag meegaat zonder dat er ingeleverd hoeft te worden op werkkracht, is een goede aanleiding om deze superieure machines zelf in werking te zien en uit te proberen tijdens de demodag. Minder lawaai en trillingen In het kader van duurzaamheid mag het merk Ego niet ontbreken. Daarom zal Stierman De Leeuw ook Ego-machines demonsteren en beursbezoekers zelf laten voelen welke kracht van deze machines uitgaat. Het vermogen van de Ego Powerplusmachines is vergelijkbaar met dat van door benzine aangedreven machines. Dit wordt gerealiseerd door de Arc-lithiumaccu’s waarmee Ego-machines zijn uitgerust. Deze accu’s leveren de Ego-machine hetzelfde vermogen als benzine-aangedreven machines, maar dan zonder de schadelijke uitstoot. Een bijkomend voordeel van het Egotuingereedschap is dat dit veel minder lawaai en trillingen veroorzaakt dan door brandstof aangedreven machines. Tel daarbij op dat Ego-machines gemakkelijk zijn in te stellen en te starten en geen tijdrovend onderhoud nodig hebben. De Nationale Demodag Hoveniers is daarom de plek bij uitstek om zelf te ervaren of dit merk wellicht ook uw werkzaamheden kan verlichten. Kortom, aanleiding genoeg om de stand van Stierman De Leeuw te bezoeken op de Nationale Demodag Hoveniers op 19 september. Zij staan u graag te woord met raad en daad. Mocht u niet in de gelegenheid zijn om de Nationale Demodag te bezoeken, dan zijn zij altijd bereid om u op een ander tijdstip een demonstratie te geven.
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26822/ alles-voor-de-hovenier-bij-n-leverancier
www.vakbladhovenier.nl
31
Doorzaaiers van Vredo bieden snelle resultaten en efficiëntie Doorgewinterde gebruiker vertelt over zijn ervaring Vredo is tijdens de Nationale Demodag Hoveniers aanwezig op het demoveld. Ter voorbereiding hierop vertelt een gebruiker van de machines over zijn ervaring: Frans Schimmel van Frans Schimmel Groen en Grondwerk. Aanhoudende droogte veroorzaakt veel bezorgdheid bij gras- en gazoneigenaren, maar zodra de eerste druppels vallen, kunnen de Vredo-machines volop aan de slag om de grasmatten weer groen te laten kleuren. Zo ook bij Frans Schimmel Groen en Grondwerk uit Vaassen, sinds 1997 actief als zelfstandig ondernemer en vanaf 2001 in het bezit van Vredo-machines. De allereerste machine van Frans Schimmel was een Vredo Agri 2100. Tegenwoordig bezit hij drie Vredo-doorzaaiers, in alle werkbreedtes. Het gaat om een Vredo Sport (2 m werkbreedte, 5 cm rijafstand, getrokken), een Vredo Compact (1,4 m werkbreedte, 7,5 cm zaairijafstand, driepunts) en een Vredo Super compact (1,2 m werkbreedte, 3,5 cm rijafstand), waarmee hij in een
straal van 30 kilometer rondom Vaassen grote werken, maar ook achtertuinen kan doorzaaien. Groene grasmat Schimmel koos voor Vredo vanwege het dubbelschijvensysteem. Dit systeem geeft gegarandeerd een groen resultaat. Het zaad wordt in de scherpe snede ingesloten en daarna direct afgedekt en nagerold. Hierdoor krijgen vogels geen kans om het zaad op te eten en verdort het dure graszaad niet. Doordat het zaad ingeklemd ligt in de bodem, krijgt het de ideale mix van licht, water en lucht, waarmee een kiemingspercentage van 96 procent bereikt kan worden. Dat maakt de Vredo tot een efficiënte en kostenbesparende machine, volgens Schimmel: ‘Klanten worden steeds kritischer en betalen pas als de grasmat groen kleurt. Om ervoor te zorgen dat ook de klant zelf voor zijn gazon zorgt, heb ik een folder gemaakt over het onderhoud van het gazon. Onderwerpen als bemesting en pH-waarde komen hierbij aan bod, maar ook de beregening in de eerste cruciale weken en de eerste keer maaien.’ Mond-tot-mondreclame Na de droogte is het de ideale tijd om de grasmat te renoveren. Dankzij de droogte zijn alle straatgrassen verdord; deze kunnen door middel van verticuteren uit de graszoden getrokken worden. Als hierna direct wordt doorgezaaid met een
Vredo-doorzaaimachine, ziet alles er weer groen uit en wordt de grasmat en daarmee de tuin grondig gerenoveerd met kwalitatief sterk gras, mits de adviezen van Schimmel worden opgevolgd. Schimmel Groen en Grondwerk voert veel werk uit voor gemeentes, waaronder de gemeente Apeldoorn, waar plantsoenen en parken worden doorgezaaid. Ook is hij actief in particuliere tuinen. ‘De klant ziet op internet met drie klikken tientallen hoveniers voorbijkomen en vraagt offertes op. Kwaliteit van werken en mond-tot-mondreclame werken in deze branche het best. Daarom zijn snelle resultaten en efficiëntie vereist. De machines van Vredo bieden mij dit.’
Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/26823/doorzaaiers-van-vredo-bieden-snelle-resultaten-en-efficintie
Frans Schimmel
32
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS
Weed Control is specialist in gifvrij onkruid beheer Het zal u niet ontgaan zijn: de laatste jaren is de markt voor onkruidbestrijding enorm in beweging. Onkruidbeheer is niet meer simpelweg een rugspuit in iedere werkbus en eventjes het onkruid weghalen. Het is een vak apart, een specialisme waar ervaring en kennis voor nodig is.
Wij weten dat het voor iedereen een moeilijke keus is. Hoe pak je onkruid het beste aan? Met hete lucht, open vlam, borstelen of misschien toch met heet water? Met elke methode van thermisch onkruidbeheer wordt hetzelfde doel bereikt. Het onkruid wordt verhit, de plant wordt gekookt, sterft af en de wortels worden uitgeput. Als specialist in gifvrij onkruidbeheer hebben wij ook voor hoveniers geschikte machines. Of het nu gaat om een kleine particuliere tuin, een parkeerplaats of grote oppervlakten, wij ontwikkelen en produceren machines voor iedere klus. Bent u op zoek naar een speciale machine, aangepast aan uw wensen? Ook daarvoor bent u bij WeedControl aan het juiste adres. Voor chemievrij onkruidbeheer is kennis nodig. Wij leggen u graag uit op welke manier u onkruid kunt bestrijden. Vaak is hiervoor een verandering nodig in de manier van werken en denken. Wij kunnen u adviseren welke machines voor u het geschiktst zijn en wat u ook zonder machines kunt doen om onkruid de baas te blijven! Benieuwd wat we u kunnen bieden? Bezoek ons op de Nationale Demodag Hoveniers bij Kuypers Graszoden in Biezenmortel op 19 september. We staan u graag te woord en delen onze kennis en ervaring met u!
Energiezuinig werken kan bij Makita getest worden op locatie De aanleg van vijvers en zwemvijvers vraagt veel aandacht en voorberei ding. De aanleg ervan is een bouwkundig project, waarbij vele disciplines aan bod komen: water, elektriciteit, grondwerk, folieverwerking, metse len, filter- en pompentechniek en leidingwerk. Auga is meer dan alleen een leverancier van producten. Wij zijn techniekpartner en ondersteunen onze klanten met advies en begeleiding voor elk type waterproject, met producten die we zelf ontwikkelen en bouwen.
Het grote thema bij Makita is dit jaar energiezuinig werken. Peeters: ‘Er wordt steeds meer gevraagd naar zero emission-machines. We gaan op de Demodag laten zien dat we daar volop mee bezig zijn. We bieden de juiste gereedschappen met een makkelijk accusysteem dat binnen alle systemen past. Zo laten we het assortiment accumachines zien, met de nadruk op de LXT Volt Powermachines. Deze zijn ideaal voor de hovenier en makkelijk in onderhoud. De accu is breed inzetbaar. Daarnaast ligt de focus op het 2 x 18 volt-programma, en dan vooral op de viertaktbrandstofmachines van Dolmar. Deze zijn schoon, zuinig en bieden veel mogelijkheden voor hoveniers.’
Testen op locatie Makita staat tijdens de Demodag Hoveniers op de onderwerpenmarkt; hier kun je de machines dan ook komen bekijken. Bij Makita is het mogelijk om machines in je eigen werkomgeving te testen. ‘We geven hoveniers de kans om een machine één of twee weken uit te proberen tijdens het werk. Via de Dolmar-website www.dolmar.nl/testen kan de machine aangevraagd worden, waarna een technisch adviseur de machine aflevert op locatie. We vragen altijd om feedback van de testers, zodat we die kunnen meenemen bij de ontwikkeling van nieuwe machines.’
www.vakbladhovenier.nl
33
STIHL focust op digitalisering, productconnectiviteit en duurzaamheid Van machineleverancier naar complete business partner STIHL definieert de markt van bij de oprichting door innovatieve en comfortabele oplossingen voor professioneel groenonderhoud. Wie met STIHL werkt, mag de hoogste standaard verwachten en weet dat het merk haar beloftes waarmaakt: topkwaliteit, klantgerichtheid en innovatie. STIHL investeert voortdurend in duurzaamheid, productontwikkeling en digitalisering. Het nieuwste voorbeeld daarvan is STIHL connected – een revolutionaire toepassing voor het beheer van machineparken. Als professional wordt u bovendien ondersteund door het vakmanschap en de expertise van onze opgeleide dealers.
Accumachines in de picture Tijdens de Nationale Demodag Hovenier ligt de focus van STIHL op accumachines; deze machines winnen steeds meer terrein ten opzichte van benzine-aangedreven machines. De accutechnologie evolueert continu; accu’s krijgen steeds meer power en de prestaties van de benzineaangedreven machines worden vaker geëvenaard. Accumachines worden steeds meer een vereiste. Bovendien hebben ze geen CO2-uitstoot en zijn ze een must voor hoveniers die ’s ochtends vroeg aan het werk willen of moeten in een stedelijke omgeving.”
34
STIHL demonstreert op de Demodag haar complete accuassortiment, inclusief een aantal nieuwe producten. Daarbij kan de bezoeker onder begeleiding bepaalde producten zelf testen. Binnen het Lithium Ion Pro accuassortiment zijn er zes noviteiten: STIHL accuheggenschaar HSA 94 R/T Stille en bijzonder krachtige accuheggenscharen, waarbij vermogen, gewicht en ergonomie specifiek zijn afgestemd op de professionele gebruiker. Daardoor kunnen deze heggenscharen de hele dag worden ingezet voor de zwaarste klussen.
STIHL accu bosmaaier FSA 130 Grote oppervlakken maaien en onkruidvrij maken was tot nu toe een opdracht voor bosmaaiers met een benzinemotor. STIHL biedt professionele gebruikers een krachtig alternatief met de nieuwe en uitermate stille accubosmaaier FSA 130. Hierdoor leent de machine zich bijzonder goed voor werkzaamheden in woonwijken of in de buurt van scholen en ziekenhuizen. STIHL accu combimachine KMA 130 R De accu-aangedreven combimachine KMA 130 R is geschikt voor allround professioneel onderhoud in geluidsgevoelige gebieden. Of het nu gaat om
Nationale Demodag Hoveniers
DEELNEMERS
STIHL presenteert ook een noviteit op het gebied van productconnectiviteit: STIHL Connect. Met STIHL Connect kunnen gebruikers aan de hand van een app realtime volgen waar, wanneer en hoe machines worden gebruikt. Op deze manier wordt bijvoorbeeld snel inzichtelijk of het machinepark efficiënt en compleet is, kunnen de machines doelgerichter worden ingezet. Naast de informatie voor de gebruiker (bijvoorbeeld een medewerker of zzp’er), is er een speciaal programmaonderdeel voor de beheerder of bedrijfsleider. Deze kan op zijn beurt zien wanneer een machine toe is aan onderhoud en of de arbeidsproductiviteit voldoet. Ook het aantal draaiuren en de afschrijving zijn inzichtelijk.
het maaien van gras, het snoeien van heggen, het vegen of schoonblazen van straten, het snoeien van bomen of het losmaken van grond; al deze klussen kunnen worden uitgevoerd met het combisysteem van STIHL. STIHL accu grasmaaiers RMA 448 TC en STIHL RMA 2RT Begin 2018 zijn de eerste accugrasmaaiers van STIHL beschikbaar. Concreet gaat het om de STIHL RMA 448 TC en de mulchmaaier STIHL RMA 2 RT uit het STIHL PRO AccuSysteem. Beide producten zijn ontworpen om middelgrote gazons van 400 tot 500 m2 te onderhouden. STIHL MSA 161 T In de zomer van 2018 introduceert STIHL de nieuwe accu top-handle kettingzaag MSA 161 T voor de boomverzorging. Door de hogere kettingsnelheid heeft deze accukettingzaag tot 25 procent meer zaagvermogen. STIHL Connect: een stap vooruit in productconnectiviteit
De functie is geschikt voor al uw machines, ook niet STIHL machines. In alle gevallen wordt een STIHL Smart Connector op de machine bevestigd. Aan de hand van de nieuwste Bluetoothtechnologie wordt vervolgens een connectie gemaakt met een smartphone of tablet. Intelligente robotmaaiers iMow TeaM; een groep intelligente robotmaaiers van VIKING, een dochteronderneming van de STIHL-groep. Steeds meer hoveniers én consumenten ontdekken het gemak en de mogelijkheden van robotmaaiers” ,En de ontwikkelingen staan niet stil. Zo is de iMow MI 632 M van VIKING uitgerust met de mogelijkheid om in teams te werken en zo grote grasvelden van meer dan 4.000 m² professioneel te onderhouden. Met behulp van intelligente software communiceren de robots met elkaar, zodat meerdere machines gelijktijdig en volledig autonoom grote oppervlakken kunnen onderhouden. Een team bestaat uit minimaal twee en maximaal tien iMow-maaiers. De sensoren van de robotmaaiers verzenden draadloos gegevens via het internet, zodat de software de activiteit van
de verschillende robotmaaiers kan controleren en coördineren. Hierdoor heeft de gebruiker altijd en overal - via mobiele telefoon of tablet - volledige controle en toegang tot de verschillende toestellen. Maar er is meer…. Ook de volgende noviteiten passeren de revue tijdens de Demodag: STIHL benzine kettingzaag MS 462 De kettingzaag MS 462 C-M, die geschikt is voor de professionele bosbouw, is met een gewicht van 7,3 kilo de lichtste en meest krachtige kettingzaag in de 70 cm3-cilinderklasse. Ook het geavanceerde motormanagementsysteem M-Tronic en het verbeterde motorconcept springen in het oog. STIHL benzine doorslijper TS 440 De STIHL TS 440 is de eerste doorslijpmachine met ingebouwde QuickStop-rem voor de doorslijpschijf. De machine kan onder andere worden gebruikt voor het slijpen van tegels, muren en buizen. Door de grotere verstelmogelijkheden van de beschermkap en het hoge acceleratievermogen, is de machine bijzonder geschikt voor het werken in beperkte ruimtes en om van onderaf te slijpen.
www.vakbladhovenier.nl
35
Nu nóg groter van opzet!
PRAKTIJKDAG VOOR DE GROENPROFESSIONAL woensdag 19 september a.s.
Gijzelsestraat 18 in Biezenmortel bij Kuypers Graszoden 10.000 m2 demoterrein met een recordaantal exposanten uit de groensector
Vergelijkende proeven met verschillende grassen en meststoffen De allernieuwste machines voor aanleg en onderhoud in actie Centrale demo’s van verschillende werkzaamheden in één werkgang Onderwerpenmarkt de levende tuin voor inspiratie en laatste trends Biodiversiteitsetalage voor een duurzaam groenbeheer
gratis toegang na voorinschrijving op:
www.demodaghoveniers.nl ®
seed solutions
Borne goo.indd 1
25-02-2014 15:52