De Hovenier 6 2018

Jaargang 1 6 - 2018

De Hovenier

HÉT VAKBLAD VOOR ALLE HOVENIERS

Van kruiwagen naar serieuze speler in middensegment

Hovenier Booltink is net de dertig gepasseerd, maar toch al een oude rot in het vak Schoonmaakbedrijf neemt hovenier over

Vaste planten in een onderhoudsarme tuin

CO N N E C T I N G G R E E N P R O F E S S I O N AL S

Hoveniersbedrijf Harry Esselink Mooiste Rotonde 2018 MOOISTE

MOOISTE

van NL - 2018

van NL - 2018

ROTONDE

ROTONDE

Voorkom onkruid Kies voor onderhoudsvrije voegen van Normeco

De wonderen zijn de wereld nog niet uit...

Normeco levert gebruiksvriendelijke oplossingen voor een langdurig onderhoudsvrije tuin en bestrating. Dat doet wonderen!

Ervaar hoe gemakkelijk het werkt dankzij de unieke structuur van de voegmortel en het duidelijke verwerkingsadvies. Mocht je het prettig vinden dan begeleidt Normeco ook op locatie. Normeco heeft meer dan 20 jaar ervaring met voegen en is de juiste partner in het voorkomen van onkruid. Daarnaast kunt u profiteren van scherpe inkoopprijzen. Neem contact met ons op, dan komen wij graag bij u langs!

Voorkom onkruid op het terras Voorkom onkruid in de tuin

AQUA XP FIJN • Voegen vanaf 1,5 mm • Verwerkbaar op natte stenen • Belastbaar tot 3500 kg • Geschikt voor alle soorten tegels en bestrating

POWERCLEAN Voeg - verwijder machine • Verwijdert zandvoegen • Zonder water • Snel en schoon

FUGENSAND • Geschikt voor alle soorten bestrating • Duurzaamheidslabel A+ • 100% ecologisch • Vanaf 1 mm

HOVENIERSKIT EASY • IJzersterke verlijming • Blijvend elastisch • Speciaal voor natuursteen

STROPELLETS De ecologische bodembedekker • Tegen mos- en onkruidgroei • Werkzaam 12-18 maanden • Ecologisch en duurzaam

VOEGMAATJE Voor tegels met aaneengesloten voeg • Werkt snel en eenvoudig • Voor een nog beter eindresultaat • RVS schijven van 1 t/m 6 mm breed

www.normeco.nl Normeco BV • +31 (0)6 45 60 56 29 • info@normeco.nl

Terras & Trends iratie Tuininsp

Terras & Trends iratie Tuininsp

GENIETEN

VAN JE EIGEN TUIN!

Buiter Beton is al bijna 40 jaar een grote leverancier

De voordelen van Buiter Beton:

van tuinmaterialen zoals sierbestrating, tuintegels,

 Een eigen inspiratiemerk met private label lijn

tuinhout, buitenverlichting en nog veel meer. Ondanks vestigingen in Balkbrug, Naarden en Hengelo, hebben

 Een sierbestratingspark van ruim 5000m²

wij nog altijd de mentaliteit van de kruidenier op de

 Meerdere vestigingen door Nederland

hoek: korte lijnen en een persoonlijke aanpak! Ons

 Korte lijnen en een persoonlijke aanpak

merk Terras & Trends staat voor tuininspiratie. Door ons concept te omarmen, plukt u als hovenier hier ook

 Uw eigen gepersonaliseerde catalogus

de vruchten van. Bovendien zijn wij vanaf dit jaar ook exclusief partner van De Tuinen van Appeltern.

Wilt u meer weten over het Terras & Trends concept of wilt u in contact komen met Buiter Beton? Wij komen graag langs of verwelkomen u in ons 5000m² grote sierbestratingspark in Balkbrug.

Tuintegels

Sierbestrating

Hoogeveenseweg 27 7707 CG Balkbrug Tel: 0523 - 657 000 info@terrasentrends.nl www.terrasentrends.nl

Siersteen & Siergrind

Tuinhout

Buitenverlichting

Bekijk de Terras & Trends ite! catalogus op onze webs Met ruim 500 pagina’s aan tuininspiratie www.terrasentrends.nl

Uw leverancier in Sierbestrating en Tuininrichting!

Bloembakken & Potterie

Muur & stapelelementen

Een schone dieselbrandstof.

Ontwikkeld voor u en uw machine.

ASPEN D

Beter voor mens, machine en milieu.

Aspen D vermindert gezondheidsrisico’s, heeft een optimale, lang houdbare formule voor uw kleinere dieselmachine en is voor 90% gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Het is tijd om voor een slimme en duurzame dieselbrandstof te kiezen, zodat u klaar bent voor de toekomst.

Verkrijgbaar bij uw verkooppunt www.aspendiesel.com

• Minder schadelijk voor uw gezondheid • Gegarandeerd een betrouwbare werking van uw machine • 50-80% reductie van broeikasgassen* * vergeleken met fossiele diesel

90%

HERNIEUWBAAR

ERVAAR COMPACTE VEELZIJDIGHEID Financiering vanaf 0,99% voor 3 jaar*

Waarom zou u genoegen nemen met minder? Onze veelzijdige tractoren uit de 2R-serie zijn eenvoudig te gebruiken en bieden alle stabiliteit en betrouwbaarheid van een grote tractor zoals u verwacht van John Deere. De vloeistof-gekoelde dieselmotoren bieden hoog vermogen en snelheid, terwijl de heavy-dutyassen, vierwielaandrijving en de driepuntshefinrichting achter ideaal zijn voor zwaar werk. *De financieringsactie is geldig t/m 31 januari 2019. Vraag uw dealer naar alle voorwaarden en condities. Fouten, aanvullingen, modificatie en herroeping voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van acceptatie door John Deere Financial, ‘s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van BNP Paribas Leasing Solutions N.V.

NOTHING RUNS LIKE A DEERE

TUINAANLEG ONDERHOUD MET DEZELFDE ACCU

Ivo van Berkel, Ivo van Berkel Tuinen

EN

Makita heeft een uniek aanbod voor je. Alleen Makita heeft namelijk een professionele 18 V LXT accu die op ruim 100 verschillende machines past. Dus maaien of zagen, snoeien of schroeven, knippen of boren, de Makita accu is de krachtbron voor jouw klus.

De Makita accu. Daar krijg je energie van.

Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 206 40 40, info@makita.nl

46

Groei & Bloei toont ambitie met organisatie Gardenista 15-19 mei 2019

In mei 2019 organiseert Groei & Bloei op kasteel Ophemert in Ophemert een nieuw Nederlands tuinenfestival: Gardenista. Meteen dat eerste jaar wil de organisatie doorstoten naar een Chelsea Flower Show-niveau en 25.000 bezoekers. Vakblad De Hoveniers stelt een aantal vragen aan KMTP-bestuurslid Wilma Walenberg: ‘What’s in it voor de hovenier’?

www.vakbladhovenier.nl

11

COLOFON Vakblad De Hovenier -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt acht keer per jaar in een gemiddelde oplage van 4500 exemplaren verspreid onder hoveniers, toeleveringsbedrijven voor de groene sector en individuele abonnees.

Redactie & commercie NWST NeWSTories bv Fransestraat 41 6524 HT Nijmegen T 024-3602454 F 024-3602464 I www.vakbladdehovenier.nl M info@nwst.nl Hoofdredacteur: Operationeelmanager: Redacteurs:

Vormgeving:

Advertenties:

Sales support:

Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Peter Jansen (peter@nwst.nl) Kelly Kuenen (kelly@nwst.nl) Guus van Rijswijck (guus@nwst.nl) Linde Kruese (linde@nwst.nl) Willemijn van Iersel (willemijn@nwst.nl) Marie Cecile Oosterhout en Tessa Benders (StudioBont) Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl)

Abonnementen Een abonnement op Vakblad De Hovenier is gratis voor geregistreerde hoveniersbedrijven. Voor andere bedrijven bedragen de abonnementskosten € 77,- per jaar. De abonnementsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in bij de uitgever in bezit is.

ISSN: 2589-935X Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden.

Deze berusten bij Vakblad De Hovenier c.q. de betreffende auteur.

Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Vakblad De Hovenier wordt tevens elektronisch opge-slagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

12

42 Poetsen en planten

28 Vaste planten in een onderhoudsarme tuin

De combinatie schoonmaakbedrijf en hoveniersbedrijf lijkt op het eerste gezicht niet logisch. Toch

Het is een veelgehoorde klacht: de klanten

is de gedachte: we onderhouden de binnenruimte,

willen een onderhoudsarme tuin, het liefst

dus waarom zouden we de buitenruimte niet

alleen maar tegels. Doodzonde, voor mens

erbij doen? niet echt vreemd. Zo nam Schoon-

en milieu én voor de bedrijven in het groen.

maakbedrijf Reerink uit Hengelo (Overijssel)

De Hovenier stak zijn licht op bij Sjaak Koot

onlangs Hoveniersbedrijf Leo Pierik over en kwam

van vasteplantenkwekerij De Ent. ‘Planten

Brouwers Groenaannemers uit De Moer onder de

maken een tuin juist aantrekkelijk. En

vlag van facilitair dienstverlener Vebego. Of dit een

gebruik je langlevende vaste planten, dan

trend wordt, kan voorzitter Rien van der Spek van

heb je er amper omkijken naar.’

VHG niet direct zeggen.

6 - 2018

INHOUD

'Het is alsof je niet op een rotonde rijdt, maar in een tuin' Een jaar lang mag de rotonde Stenen Duker in Dinxperlo de titel Mooiste Rotonde van Nederland dragen. Op donderdag 20 september nam Ard Esselink (directeur hoveniersbedrijf Harry Esselink) de trofee voor de Mooiste Rotonde 2018 aan uit handen van Hein van Iersel (hoofdredacteur De Hovenier).

EN VERDER

16 14

Kort nieuws

20 Van kruiwagen naar serieuze speler in middensegment 26

Biologische bestrijding buxusmot zorgt voor veel extra werk

32

Bijzondere tuinen

38

‘De oerkracht waarmee varens zich in het voorjaar weer ontrollen, die vind ik prachtig’

46

Groei & Bloei toont ambitie met organisatie Gardenista 15-19 mei 2019

50 'Je kunt een onwijs mooie border creëren die het hele jaar door bloeit en kleur heeft’

62 Silent City IV staat in teken van activisme

VOLG ONS

54

Onkruid bestrijden met een milieuvriendelijke methode

57

Accu-aangedreven machines en gereedschap hebben de toekomst

66

Hoofdredactioneel

In Hamburg werd recent voor de vierde keer Silent City IV van Husqvarna georganiseerd. De bijeenkomst stond in het teken van het veranderend klimaat. Als gevolg daarvan waren op dit druk bezochte jaarlijkse feestje

twitter.com/vakbladhovenier

gevoelsmatig bijna meer activisten van onder andere Greenpeace en de Deutsche Umwelt Hilfe te zien dan

facebook.com/vakbladdehovenier

klanten of vakpers.

www.vakbladhovenier.nl

13

27e editie Tuinidee

Van donderdag 21 t/m zondag 24 februari vindt in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch Tuinidee plaats. Tuinidee richt zich op consumenten en trekt inmiddels zo'n 200 exposanten en ruim 26.000 bezoekers. De presentaties in de beurshallen worden opgedeeld in de categorieën 'buitenleven', 'jouw oase' en 'groen doen'. Tijdens de 27e editie van het evenement wordt onder andere bekendgemaakt wie er met de titel Tuin van het Jaar 2019 vandoor gaat.

Onkruidborstels Kwern in programma Lankhaar

Lankhaar Techniek uit Eethen laat weten vanaf heden de onkruidborstels van het Deense merk Kwern te leveren. Kwern produceert handzame onkruidborstels, die zijn uitgevoerd met accu- of benzinemotoren. De machines hebben een speciale borstel die het onkruid wegborstelt zonder schade aan het straatwerk aan te richten en die volgens de fabrikant een lange levensduur heeft. De werkbreedte bedraagt, afhankelijk van het model, 50 of 60 cm.

14

Ondernemers kampen met personeelstekort

Personeelstekort is de grootste belemmering in de hoveniers- en groenvoorzieningsbranche. Dat blijkt uit de kwartaalmonitor die het CBS opstelde voor Branchevereniging VHG. Als een complete verrassing komt dat natuurlijk niet. Een schrijnend detail is echter dat het aantal ondernemers dat deze belemmering ervaart al bijna twee jaar onafgebroken toeneemt en nog niet eerder zo groot was.

Bijna vier op de tien ondernemers in de hoveniersen groenvoorzieningsbranche ervaren een tekort aan arbeidskrachten. De toenemende vraag naar geschikt personeel valt samen met de gestaag aantrekkende economie. Bovendien gaat door de vergrijzing veel ervaren personeel met pensioen.

De instroom uit het onderwijs is onvoldoende om in deze vervangingsvraag te voorzien.

Branchevereniging VHG maakt zich zorgen over de instroom in de groene beroepen. 'Nagenoeg iedere werkgever met wie we spreken heeft te kampen met een personeelstekort', aldus VHG-directeur Egbert Roozen. 'Afhankelijk van de omvang van het bedrijf varieert dat van één tot soms wel twintig à dertig medewerkers.' Om deze krapte het hoofd te bieden, onderneemt VHG gerichte activiteiten. Zo zijn er projecten opgezet om de doorstroom van groen vmbo naar groen mbo te stimuleren door scholen en groenbedrijven nauw met elkaar te laten samenwerken. Ook op mbo-niveau heeft de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven een impuls gekregen. Om een doorlopende leerlijn te creëren, is in samenwerking met hogeschool Van Hall Larenstein een associate degree-opleiding opgezet. Dit is een verkorte hbo-opleiding voor mensen die met een mbo niveau 4-opleiding op zak verder willen studeren. Voor zij-instromers is er de VHG-brancheopleiding. Verder heeft VHG in het kader van het excellentieprogramma de titels meester-hovenier en meester-groenvoorziener in het leven geroepen. Eind oktober werd in Houten de eerste ‘groene hotspot’ in Nederland geopend, een samenwerking van het Wellantcollege en de branchevereniging. Een groene hotspot is een verregaande krachtenbundeling op regionaal niveau tussen het groene vakonderwijs en het bedrijfsleven om samen te komen tot verdere ontwikkeling van het vak en het vakonderwijs. Het doel is door het hele land meer van deze hotspots te realiseren. De kwartaalmonitor brengt de mening in beeld van VHG-leden in de vakgroepen hoveniers, groenvoorzieners, boomspecialisten, dak- en gevelbegroeners en interieurbeplanters. De kwartaalmonitor laat ook goed nieuws zien. Zo noteer-

den alle vakgroepen meer omzet ten opzichte van het tweede kwartaal van 2017. Boomspecialisten gaan aan kop met bijna 14 procent meer omzet, gevolgd door hoveniers met ruim 11 procent. De totale omzet van de VHG-leden stijgt al bijna drie jaar op een rij.

Bayer vecht uitspraak Roundup aan

Chemieconcern Bayer vecht een uitspraak over schadevergoeding voor een voormalige tuinman aan. De tuinman zou een zeldzame vorm van lymfeklierkanker hebben gekregen na gebruik van onkruidbestrijdingsmiddel Roundup.

De voormalige tuinman had een schadevergoeding van maar liefst 289 miljoen dollar (247 miljoen euro) toegewezen gekregen. De Duitse firma, die eerder Monsanto overnam, wil nu dat de rechter de uitspraak schrapt of het schadebedrag verlaagt.

Het concern stelt dat de unanieme beslissing van de jury niet voldoende is onderbouwd.

De man zou een non-hodgkinlymfoom, een zeldzame vorm van lymfeklierkanker hebben opgelopen door het werken met Roundup. Hij verweet Monsanto niet genoeg informatie te hebben verstrekt over de gebruikte verdelgingsmiddelen.

Volgens zijn advocaat zou het concern weet hebben gehad van de gevaren van Roundup, maar dit hebben achtergehouden.

De jury geloofde het verhaal van de eiser, waarna Monsanto tot een schadevergoeding van 289 miljoen dollar werd veroordeeld. Na de rechtszaak ontstond voor Bayer een flink financieel risico. Er zijn nog 8.700 gevallen die ook een schadevergoeding eisen; waarschijnlijk stijgt dit aantal nog.

Sinds de uitspraak daalde het aandeel van Bayer met 22 procent naar het laagste niveau in vijf jaar.

Aandeelhouders en werknemers maken zich naar verluidt zorgen. Bayer-topman Werner Baumann liet in augustus weten achter het product te blijven staan. Hij zei erop te vertrouwen dat wetenschappelijke argumenten ter verdediging van het verdelgingsmiddel zouden zegevieren.

6 - 2018

NIEUWS

Nieuwe accukettingzaag van Stihl

Stihl maakt in een persbericht de komst van een nieuwe accukettingzaag bekend: de Stihl MSA 161 T, voor professioneel gebruik in de boom of vanaf een hoogwerker.

De MSA 161 T is kleine, compacte machine. Hij accelereert onmiddellijk en is direct klaar om fijn en uiterst precies zaagwerk af te leveren.

Dode takken, uitlopers, door parasieten aangetaste takken en de kruin zelf kunnen zo snel verwijderd worden. De kettingsnelheid is 40 procent hoger dan die van het vorige model (de MSA 160 T). De kettingzaag is standaard uitgerust met de Stihl 1/4"-zaagketting PM3.

Deze ketting werd speciaal voor accuzagen ontwikkeld en levert een fijn en uiterst precies zaagvlak op, aldus de fabrikant. Als andere troeven noemt Stihl onder meer de lage geluidsemissie en het gewicht van slechts 2,1 kg (zonder accu en zaagblad). De machine is gebruiksvriendelijk en de gebruiker heeft geen gehoorbescherming nodig.

Brons voor team Tuinaanleg Euroskills 2018

Jochem Molenaar en Willem Stougie hebben tijdens Euroskills 2018 in Boedapest bij het onderdeel Tuinaanleg beiden de bronzen medaille gewonnen. Met 731 punten behaalden de jongens tijdens deze internationale vakwedstrijd voor mbo'ers een zeer hoge score. Dit hoge puntenaantal leverde hen ieder ook een medaille voor 'Best of Nation' op. De gouden medaille ging naar

Noorwegen; het zilver was voor Denemarken. De score van het Nederlandse team lag slechts drie punten onder die van Denemarken.

In het onderdeel Tuinaanleg kregen deelnemers opdracht een daktuin te realiseren, actueel en afwisselend en passend bij het streven naar meer groen in de stad. De tuin bestond onder meer uit een terras, een schanskorf met bankje, een wadi, een bruggetje en veel fraaie beplanting, die deels naar eigen inzicht mocht worden geplaatst.

Molenaar en Stougie lieten veel vakmanschap zien, met als specialiteiten het houtwerk en het waterelement.

De deelname van het team Tuinaanleg werd mede mogelijk gemaakt door Branchevereniging VHG en het Wellantcollege uit Houten. Jochem Molenaar en Willem Stougie volgen de opleiding bij het Wellantcollege in Houten. Molenaar (19) komt uit Aarlanderveen; Stougie (19) woont in Alphen aan den Rijn. Beide jongens hebben een eigen bedrijf.

Het totale Nederlandse team won tijdens de wedstrijden in totaal ĂŠĂŠn gouden medaille, vier bronzen medailles en tien medals of excellence.

De laatstgenoemde medaille wordt uitgereikt als de kandidaat een beter puntenaantal heeft behaald dan de norm. De deelname van Team NL is verzorgd door Worldskills Netherlands. Aan het onderdeel Tuinaanleg deden elf teams mee. In totaal namen aan Euroskills 2018 525 kandidaten uit 32 landen deel.

www.vakbladhovenier.nl

15

Ard Esselink neemt de trofee aan uit handen van Hein van Iersel

'Het is alsof je niet op een rotonde rijdt, maar in een tuin' Hoveniersbedrijf Harry Esselink wint titel Mooiste Rotonde van Nederland 2018 Een jaar lang mag de rotonde Stenen Duker in Dinxperlo de titel Mooiste Rotonde van Nederland dragen. Op donderdag 20 september nam Ard Esselink (directeur hoveniersbedrijf Harry Esselink) de trofee voor de Mooiste Rotonde 2018 aan uit handen van Hein van Iersel (hoofdredacteur De Hovenier).

Auteur: Kelly Kuenen

Als je een rondje door Nederland rijdt, valt meteen de enorme variëteit aan prachtig vormgegeven en mooi onderhouden rotondes op. Minimaal driekwart van de rotondes wordt gesponsord en onderhouden door lokale hoveniers. Naast een verkeersmaatregel is de rotonde een geweldige etalage voor groene bedrijven. Vakblad De Hovenier organiseerde dit jaar voor de eerste keer de verkiezing Mooiste Rotonde van Nederland.

Uit tientallen inzendingen werd de rotonde Stenen Duker in Dinxperlo als beste beoordeeld door een vijfkoppige jury, bestaande uit Ben van Ooijen (directeur Tuinen van Appeltern), Danny Lubbers

16

(directeur ingenieursbureau Smitsrinsma), Arie van Hout (landschapsarchitect), Marion van Beuningen (consument en weggebruiker) en Hein van Iersel.

Zij beoordeelden de rotondes op ontwerp en originaliteit. De Stenen Duker in Dinxperlo behaalde de hoogste totaalscore. De tweede en derde plaats waren voor de rotonde van Lensen Hoveniers uit Oosterbeek en van Van Sleeuwen Hoveniers uit Veghel (zie kader).

Ontwerp De rotonde Stenen Duker werd in 2000 door hoveniersbedrijf Harry Esselink uit De Heurne ontwor-

pen en aangelegd. Sindsdien heeft het bedrijf de rotonde ook in onderhoud. Over de aanleg vertelt het bedrijf: ‘Het doel van deze rotonde is om bij te dragen aan meer veiligheid en een goede doorstroming van het verkeer. Tevens is deze rotonde de entree van het dorp Dinxperlo. Daarom moet de rotonde visueel aantrekkelijk zijn en geen voortzetting van het plantsoen. Hiervoor werd het gebied vergroot door de fietspaden erbij te betrekken en deze ruimte te markeren met een haagbeuk en een ring van witte berken. Zo kom je op een groen “binnenplein”. Het verkeer wordt er afgeremd, omdat men ziet dat er iets gebeurt.’

6 - 2018

MOOISTE

MOOISTE

van NL - 2018

van NL - 2018

ROTONDE 4 min. leestijd

ROTONDE

www.vakbladhovenier.nl

17

MAAIEN IS PASSÉ!

MP SERIE 3-DELIGE CIRKELMAAIERS

Laag-blijvend gras met snelle vestiging!

• Minder grasmassa.

• Minder afvoer van

maaisel.

• Snel een dichte zode.

• Minder onkruid.

Laagste brandstofgebruik door licht gewicht (Domex®) Grootste werkbreedte (300, 330 0f 350 cm) Hoogste motorvermogen (49 - 65pk Kubota® Commonrail turbodiesel) Smalste transportbreedte (1.65 meter transportbreedte) Luxe cabine met airco

Pols Groep

Ideaal voor

robotmaaiers!

www.barenbrug.nl/mowsaver

+31 (0) 181 45 88 45

info@pols.nl

www.pols.nl

MOOISTE

MOOISTE

van NL - 2018

van NL - 2018

ROTONDE

ROTONDE

de natuur.’ Dirk Eppink van Aspen: ‘Aspen staat met zijn brandstof voor duurzaam gebruik van minerale brandstoffen. Wij willen de doelgroep van hoveniers en groenvoorzieners laten zien dat je gezonder werkt met onze alkylaatbenzines en lang houdbare diesel.’

Het hoveniersvak ‘Het is leuk om te zien dat dit eerste initiatief zo enthousiast wordt opgepakt door de sector’, zegt Hein van Iersel, die verrast is door de vele inzendingen. Hij kijkt tevreden terug op de eerste editie van deze wedstrijd. ‘Een rotonde is een geweldige etalage voor groene bedrijven, maar natuurlijk óók voor het hoveniersvak. Met dit initiatief hopen wij een steentje bij te dragen aan het promoten van dit mooie beroep.’ Vakblad De Hovenier bedankt alle deelnemers en de juryleden voor hun enthousiasme voor deze eerste editie en hoopt dit initiatief een vervolg te kunnen geven.

‘In het hart van de rotonde staan drie zuilen van haagbeuk met daaromheen golvend groen van Lonicera. Hier ontmoeten vier verschillende verschijningsvormen van landschap en bebouwing elkaar: het agrarisch landschap, de traditionele oudere bebouwing, de vrij moderne bebouwing en ten slotte de natuurlijke groenstrook. Aan alles is gedacht. Zo worden de licht- en verkeersmasten aan het oog onttrokken, eenvoudigweg door ze te bekleden met wingerd. Zo ontstaat een levende sculptuur; groen boven alles.’

Als een tuin Hein van Iersel, hoofdredacteur van vakblad De Hovenier: ‘Het unieke aan de winnende rotonde is dat deze echt als een tuin voelt. Het is alsof je niet op een rotonde rijdt, maar in een tuin. De ontwerpers van hoveniersbederijf Harry Esselink hebben dat heel knap gerealiseerd, door ook de directe omgeving van de rotonde te beplanten met wolkvormig geknipte Lonicera nitida ‘Maigrun’ (struikkamperfoelie, red.), de helder witte stammen van Betula utilis 'Doorenbos’ (zilverberk, red.) en wilde wingerd (Parthenocissus tricuspidata 'Veitchii'), die tegen de lantaarnpalen omhoog mag groeien. Op het centrale plein van de rotonde zorgen blokvormige geknipte haagbeuken voor vorm.’

Winnaar Ard Esselink, algemeen directeur van hoveniersbedrijf Harry Esselink: ‘Ook aan de veiligheid van de rotonde is gedacht. Juist doordat je niet in één keer overzicht hebt, worden verkeersgebruikers gedwongen om goed te kijken. Dat komt de verkeersveiligheid ten goede.’

Sponsoren De Mooiste Rotonde van Nederland wordt gespon-

sord door Stihl en Aspen. Tommy Nagtegaal van Stihl: ‘Een rotonde is echt zo’n plek waar hoveniers kunnen laten zien wat ze waard zijn. Wij ondersteunen dit initiatief bewust met een prijs voor het gebruik van duurzame Stihl-accumachines.

In een stedelijke omgeving is het werken met Stihl-accumachines prettiger en gezonder voor de gebruiker, omgeving en natuur. Met ons accuassortiment staan wij voor de verduurzaming van

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27409/het-isalsof-je-niet-op-een-rotonde-rijdt-maar-in-een-tuin

De rotonde van Lensen Hoveniers uit Oosterbeek won de tweede prijs. Het bedrijf heeft de rotonde helemaal leeggehaald en vanuit een mooi, eenvoudig maar krachtig ontwerp opnieuw aangelegd. Het ontwerp van deze rotonde bestaat uit cortenstaalringen en buxusringen waarbinnen de beplantingsgroepen zijn aangeplant. Hierin zijn drie Carpinus Betulus ‘Fastigiata’ geplaatst. De beplanting is zo gekozen dat er altijd iets bloeit. Voor de bestrating tussen en voor de ringen zijn waalformaat klinkers in de kleur summer gebruikt.

Van Sleeuwen Hoveniers uit Veghel won de derde prijs met hun rotonde in Veghel Noord, in woonwijk 't Ven. De toegepaste basisbeplanting bestaat uit knipvormen van Lonicera nitida 'Elegant', met daarin bomen (Liquidambar styraciflua) en meerstammige heesters (Amelanchier lamarckii). In het grind staan Cryptomeria japonica 'Compressa' en Hemorocallis 'Sammy Russell'. In de borders rondom de cortenstalen en zinken plantvakken staan Nepeta faassenii 'Six Hills Giant' en Geranium macrorrhizum. In de zwevende en slingerende cortenstalen plantschaal en de verhoogde plantvakken met zinken omlijsting worden door Van Sleeuwen seizoensbloeiers geplaatst (resp. Begonia Glowing, Canna, Plectranthus, Begonia semperflorens en Crocosmia 'Lucifer').

www.vakbladhovenier.nl

19

Van kruiwagen naar serieuze speler in middensegment Hovenier Booltink is net de dertig gepasseerd, maar toch al een oude rot in het vak Simon Booltink Tuin- en Straatwerken uit het Gelderse Beek bij Nijmegen vierde vorig jaar het tienjarige jubileum. Maar vroeg geleerd, is oud gedaan: het hoveniersavontuur begon vĂŠĂŠl eerder dan elf jaar geleden. Portret van een rasechte ondernemer die al als tiener ervaring opdeed in aanleg en onderhoud.

Auteur: Santi Raats

20

6 - 2018

INTERVIEW

7 min. leestijd

Booltink komt uit een ondernemersfamilie: zijn vader is de oude bloemist uit het dorp Beek en zijn twee broers en zus zijn ook allen ondernemer. De jongste telg, Simon Booltink, deed er een schepje bovenop: als een speer kwam hij als hovenier uit de startblokken. Op zijn dertiende begon hij in zijn dorp uit eigen beweging tuinen te onderhouden.

Voor zijn vader kwam dat niet als een verrassing: ‘Hij is altijd begaan geweest met groen en de natuur. Hij ging vanaf zijn dertiende of veertiende weleens nachtvissen bij het Wylermeer; dan lag ik ’s nachts wakker van de zorgen. Of hij ging met zijn hond in een tentje slapen in het bos op de Duivelsberg.’

Met kruiwagen door de regen Het zat er al vroeg in: de jonge Booltink ging rechtsaf als iedereen linksaf ging, en andersom. Op zijn dertiende had hij alleen nog maar een kruiwagen, bezem, schop en hark. Eens thuisgekomen na een klus, op een regenachtige dag in september, vroeg zijn vader hoe het was gegaan. ‘Mensen op straat zullen wel denken, daar heb je die gekke Booltink weer, met zijn kruiwagen door de regen’, reageerde de jonge Booltink, terwijl hij zijn hand met briefgeld triomfantelijk omhoog stak. ‘Maar ík heb dertig gulden verdiend, en mijn vriendjes niet!’

Toen Booltink op zijn twintigste van de groenschool kwam, schreef hij zich in bij de Kamer van Koophandel, alhoewel zijn moeder het veiliger vond om hem te laten beginnen bij de groendienst van de gemeente. Al gauw kon hij flink aan de slag in het dorp. ‘Ik heb inmiddels behoorlijk wat tuinen in Beek gedaan’, lacht Booltink.

De praktijk als leerschool Zijn enthousiasme bleek een goede leerschool te zijn. ‘Ik wilde uit een soort nederigheid voor iedereen wat kunnen betekenen en was niet selectief.

Iedereen heeft recht op een tuinman, dacht ik altijd. Ik nam bijvoorbeeld klussen aan die eigenlijk niet bij mij pasten. Of klussen waar te veel tijd in zat ten opzichte van de financiële opbrengsten.

Het bedrijf draaide daardoor niet efficiënt. Ik moest assertiever worden. Ik leerde steeds beter om te kiezen wat goed bij mij past en wat kostentechnisch en bedrijfsmatig gunstig is. Zo sla ik nu, als het kan, de offertefase over. Dat kan natuurlijk niet altijd. Maar wanneer het wel kan, reken ik tijdens het kennismakingsgesprek op een doordrukblok ter plekke uit wat een werk ongeveer zal kosten.

Ik laat daarop klanten meteen aangeven of ze de werkoplossing en prijs zien zitten of niet. Vroeger werkte ik zeven dagen, 80 uur in de week, overdag buiten en ’s avonds klantenbezoeken. Door efficiëntieslagen heb ik mijn werkweek teruggebracht naar zo’n 60 uur en heb ik op zondag vrij.’

Nooit op de pof Het machinepark bestaat onder meer uit twee kranen van 3000 en 1000 kg, een shovel van 1500 kg, een tractor, gronddumper, rupsdumper, twee bussen met aanhanger en diverse kleine gereedschappen. De meeste hoveniers van zijn leeftijd met een dergelijk machinepark zijn fikse investeringen aangegaan. Booltink heeft zijn bedrijf van de grond af opgebouwd met geld dat hij heeft verdiend en geeft daarmee een letterlijke betekenis aan de term ‘selfmade man’.

‘Na die kruiwagen die ik vanaf mijn dertiende inzette, volgde een brommertje. Dat had ik aangepast, zodat ik er een karretje achter kon hangen met mijn gereedschap’, vertelt hij. Na de brommer volgden in rap tempo een Renault Express van 500 euro, daarna een bus, en niet veel later groot materieel. ‘De Renault Express mocht eigenlijk geen aanhanger trekken; ik kreeg daar in die tijd een boete voor. Maar ik had op dat moment simpelweg nog niet genoeg geld voor een geschikte auto.’

Over zijn materieel: ‘Ik koop het nooit nieuw, maar wel met bescheiden urenstand. Het heeft geen zin om een nieuwe bus te kopen, want een bus schrijft zich razendsnel af. Het hovenierswerk is grof: als de aanhanger vol zit, gooien ik en mijn collega’s weleens stukken gereedschap, zware zakken tuinaarde of zelfs klinkers in die bus’, lacht hij. ‘Een kras moet kunnen, dat maakt klanten niet uit. Maar de bus moet er natuurlijk wel netjes uitzien. Het moet geen wrak zijn.’

Booltink legt uit waarom hij een hekel heeft aan

De vader van Booltink: ‘Mijn zoon is altijd begaan geweest met groen en de natuur. Hij ging vanaf zijn dertiende of veertiende weleens nachtvissen bij het Wylermeer, of met zijn hond in een tentje slapen in het bos op de Duivelsberg.’

geld lenen of kopen op afbetaling: ‘Ik ben graag onafhankelijk en vrij. Toen ik begon in 2007 was een bankvoorschot welkom geweest, maar achteraf ben ik blij dat deze kredietverstrekking niet doorging. Ik heb mezelf gered en kan nu een lange neus maken naar de bank. Daarnaast ben ik gewoonweg tevreden met hoe het bedrijf nu loopt. Ik kom goed rond, want ik heb al jarenlang genoeg klanten en de klanten zijn tevreden.’ De hovenier geeft zijn geld overigens nauwelijks aan spullen uit. ‘Ik geloof er niets van dat ik me rijker voel als ik spullen koop. Ik verrijk mezelf liever met ervaringen.’

Cijfers Booltink factureert zelf en voert zijn administratie samen met een boekhouder. In zijn vrije tijd belegt hij in grondstoffen en verdiept zich in de economie. ‘De beurs boeit me, maar ik weet niet of ik cijfermatig goed ben, want ik doe dit werk voornamelijk omdat ik graag buiten werk. Maar ik denk aan de voorkant wel in geld: wat kan ik aan een opdracht verdienen en hoe kan ik het werk creatief oplossen? Efficiëntie staat boven aan mijn lijst, want dat is in het voordeel van zowel het bedrijf als de klant.’

Marktpositie Het hoveniersbedrijf begeeft zich in de particuliere markt, in het lage en middensegment. Jaaromzet: gemiddeld 300.000 euro. Negentig procent van de klanten zit in Nederland, tien procent in Duitsland.

Soms voert het bedrijf een bestratingsaanpassing door in een tuin voor mindervalide mensen in opdracht van de gemeente Nijmegen. ‘Maar ik doe niet mee aan openbare aanbestedingen voor openbaar groen, omdat ik vind dat ik mijn werk tegen een goede prijs doe. Ik zie geen heil in meedoen in een race naar de bodem op basis van de laagste prijs’, aldus Booltink. ‘Bovendien zou ik in fte’s moeten groeien om grote openbare werken te kunnen aannemen. Maar groei is geen noodzakelijk doel voor mij; een solide basis en kwaliteit wél.

Mijn doel is eerder optimalisatie.’

Met 35 euro per uur zit Booltink iets boven de gemiddelde marktprijs in het lage segment en kan hij concurreren in het middensegment. ‘Mijn verdienmodel is eenduidig en dus helder voor de klant: ik vraag voor mijzelf hetzelfde uurloon als voor mijn medewerkers, ook al betreft het een “hulp”. Een hulp is iemand die nog werkervaring opdoet onder de vleugels van een vakman. Ik werk met twee vaste medewerkers en een zzp’er. De ware kracht van mijn bedrijf is de bandbreedte: naast kleine tuinen kan ik met mijn grote materieel ook grote projecten aan.’

www.vakbladhovenier.nl

21

DUURZAMER. BETROUWBAARDER.

PROLINE H800

Verzamel-maaier met liftsysteem De ProLine H800 is een cirkelmaaier met lift- en opvangsysteem en is ontworpen voor maximale levensduur en minimale uitvaltijd. Het slimme ontwerp maakt de ProLine H800 perfect voor het trimmen van gras rond landschapselementen in stedelijk gebied en parken. Het hoog presterende maaisysteem levert goede kwaliteit en een mooi maaibeeld - cruciaal voor sportvelden en bedrijfsterreinen.

22

www.jeanheybroek.com

6 - 2018

INTERVIEW

Hier egaliseert Booltink bouwzand als ondergrond voor honingraatplaten, die zwaar verkeer aankunnen. In en op de honingraten komt een laag goede grond, waarin gras wordt gezaaid.

‘Mijn passie is groen, maar mijn specialisme is bestraten. Daar moet je gevoel voor hebben, dat is het vakmanschap’, aldus Booltink.

werkplek. Maar feitelijk neem ik gewoonweg alle eindbeslissingen, en dat is logisch. De jongens voelen vaak automatisch aan wat de bedoeling is.

Ik ben zelf degene die in gesprek gaat met klanten.

Met hen maak ik een plan of ontwerp. Dit vertaal ik vervolgens naar een werkinstructie voor de jongens. Zij voeren uit. Zzp’er Sjors vormt een uitzondering, want hij is mijn rechterhand. Met hem spar ik geregeld en hij stuurt me soms bij.’

Pim Janssen, een medewerker die netjes en duidelijk met klanten communiceert. Booltink: ‘Dat moet ook, want medewerkers zijn het gezicht van het bedrijf.’

Presteren ‘Ik heb geen prestatiedrang’, analyseert Booltink zichzelf. ‘Ik weet dat ik goed werk lever tegen een faire prijs. Daarmee kom je verder dan door harder te rennen dan je feitelijk kunt en een kunstmatig, materialistisch beeld om je heen te creëren, bijvoorbeeld met glimmende dure bussen.’

Aansturing personeel Hoe verloopt de aansturing van de medewerkers?

‘Ik mag graag denken dat ik heel los ben, want niemand hoeft mij als hogere baas te zien, maar regelmatig blijkt dat ik een soort autoriteit uitstraal die ik eigenlijk niet wil. Nu gebeurt aansturen in deze branche vast directiever dan op een kantoor-

Wel heeft Booltink verwachtingen op het gebied van werkethos. ‘Ten eerste moet het werk goed gebeuren en moeten de medewerkers goed samenwerken. Maar medewerkers moeten ook helder communiceren met de klanten. Op dat moment zijn zij het gezicht van het bedrijf en moeten er geen broodjeaapverhalen worden verteld.

Daarnaast ben ik voorstander van een bepaalde mate van beschaafdheid. Ik leg het nieuwe jongens altijd uit aan de hand van het pettenverhaal: als je bij je oma bent, heb je een bepaalde pet op, bij vrienden een andere, en zo ook bij klanten en bij mij. Als jongens onder elkaar mag er natuurlijk best worden gelachen en ik houd ook best van een grove grap op zijn tijd, maar ik wil me niet hoeven schamen tegenover de klant.’

Tegenslag en valkuilen ‘Mijn start verliep alles behalve soepel en ik moest de eerste twee jaren die in de crisis vielen op mijn tellen letten. Echte tegenslag, zoals forse financiële tegenslag, heb ik nog niet meegemaakt. Soms zorgt miscommunicatie voor kortstondige problemen. Ik ben communicatief heel vaardig wanneer ik voor de neus van de klant sta, maar ben minder doortastend aan de telefoon. Wanneer klanten me bellen of een bericht sturen, kan het even op zich

laten wachten voordat ik reageer. Soms enkele dagen. Dat is een verbeterpunt. Aan de andere kant heb ik alles in een mum van tijd weer met de klant doorgesproken als ik daar langsga of als ik terugbel.’

‘Wat eerder voor problemen kan zorgen, is dat een klant mijn advies niet aanneemt over een bepaalde oplossing. Zodra de tuin in onderhoud komt, loopt de klant soms met zijn hoofd tegen de lamp, omdat zijn eigen keuze niet goed uitpakt.

Vroeger konden daarover de tranen weleens over m’n wangen rollen. Maar ik heb door de jaren heen geleerd om mij niet teveel zaken persoonlijk aan te trekken: ik breng tegenwoordig eenmaal advies uit en dan is het aan de klant om daarin mee te gaan of niet.’

Toekomst Wat heeft de toekomst bedrijfsmatig nog te brengen, als je alles al gezien hebt? ‘Ik heb niet alles gezien en blijf natuurlijk mijn ogen openhouden.

Maar de werkzaamheden die ik doe, beheers ik tot in de puntjes: groensortiment, groenaanplant en -onderhoud, metselen, bestraten, grondverzet en machineonderhoud’, zegt Booltink tot besluit. ‘Mijn interesse gaat ook uit naar andere vakgebieden.

Wellicht ga ik me binnenkort serieus verdiepen in de fiscale kant van bedrijfsvoering. Maar het groenwerk heeft me ontzettend gevormd. Voorlopig ben ik tevreden.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27352/van-kruiwagen-naar-serieuze-speler-in-middensegment

www.vakbladhovenier.nl

23

VERSNIPPERAARS VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK

Eliet; de meest ingenieuze versnipperaar in zijn soort Vraag nu vrijblijvend een demo aan!

Een aantal Eliet versnipperaars zijn voorzien van Eco-eye. Ofwel automatische overschakeling naar standby, wanneer geen houtinvoer plaatsvindt. Dit bespaart brandstof, emissie en geluid!

De voordelen van Eliet versnipperaars: Compact en mobiel Licht en zeer goed wendbaar Zelfreinigend effect ter voorkoming van verstopping Snipperafvoer via draaibare uitblaaspijp Kleine, snel composterende snippers

Vraag vrijblijvend een demo aan bij Stierman De Leeuw, op een locatie naar keus.

Stierman De Leeuw Woudhuizermark 79

7325 AC Apeldoorn

Nederland

31 (0)575 59 99 99

info@stiermandeleeuw.nl

www.stiermandeleeuw.nl

Onkruidbestrijding zonder chemie WeedMaster productlijn van Waterkracht

Weed Under Con

trol

Eigen productontwikkeling | Familiebedrijf | Complete productlijn

www.waterkracht.nl

De juiste partner in het voorkomen van onkruid

Jack Weijers - Normeco Bent u ook benieuwd naar onze producten en/of de mogelijkheden van samenwerken? Neem dan contact op. Ik nodig u graag uit voor het maken van een afspraak.

Normeco BV +31 (0)6 45 60 56 29 info@ normeco.nl

Over de jarenlange samenwerking tussen een keten in tuin- en bestratingsmaterialen en een leverancier van onkruidvrije voegen Sierbestrating Jonk BV en Normeco bedienen samen hoveniers, particulieren en stratenmakers Sierbestrating Jonk levert alles voor de tuin. Zoals ze zelf zeggen: van A tot Y. Van bestratingen tot de meest uiteenlopende tuinproducten. Alleen het groenwerk leveren ze niet. Het tuinbedrijf met 4 vestigingen in Almere, Edam, Schagen en Vijfhuizen bestond in 2017 alweer 25 jaar. Stephan Tetteroo is werkzaam bij Sierbestrating Jonk en vertelt over de diensten en producten die zij leveren aan hoveniers en particulieren. Ook de jarenlange samenwerking met Jack Weijers van Normeco passeert de revu.

Een samenwerking die gebaseerd is op persoonlijk contact en vertrouwen in de kwaliteit van de geleverde producten.

We vragen Stephan waarvoor klanten terugkomen bij Sierbestrating Jonk. Hij vertelt: ‘We hebben vier vestigingen met een enorme voorraad aan materialen. Die gedeelde voorraad zorgt ervoor dat we snel kunnen leveren. Hoveniers krijgen regelmatig te maken met tijdsdruk tijdens het uitvoeren van opdrachten.

Wij kunnen die druk wegnemen doordat we snel vrijwel elk materiaal kunnen leveren dat er verkrijgbaar is op de markt.

Die dienstbaarheid kenmerkt ons bedrijf.’

Bij Sierbestrating Jonk verkopen en verwerken ze een breed assortiment bestratingsmateriaal. Daarnaast adviseren ze bij de materiaalkeuze en nemen ze de tijd om hoveniers en particulieren rustig te informeren over de verwerkingsadviezen van de producten die ze verkopen. Stephan licht toe: ‘Om lang plezier te hebben van je tuin en bestrating is een goede verwerking essentieel.

Dus nemen we de tijd om mensen hierover te informeren en begeleiden we ze waar gewenst. We werken veel met de voegmiddelen van Normeco. Vooral de Aqua XP is erg populair. Dit voegmiddel is

makkelijk te verwerken en onder alle weersomstandigheden. Het is echt een kwaliteitsvoeg die jarenlang de voegen onkruidvrij houdt.

Als je het product goed verwerkt heb je een top eindresultaat en biedt het jarenlange garantie tegen onkruid. We kiezen voor Normeco om de kwaliteit van de producten en ook om de prettige samenwerking met Jack. Bovendien werken we graag met vertrouwde gezichten en dat is Jack voor ons.’

De trends voor de toekomst Als we Stephan vragen naar de verwachtingen voor de toekomst vertelt hij: ‘Mensen vragen vaak als eerste of we iets tegen onkruid hebben. De vraag naar onderhoudsvrije tuinen neemt steeds meer toe. We laten ze dan de producten van Normeco zien en vertellen ze dat ze ons al jarenlang erg goed bevallen. Ze zijn de investering dubbel en dwars waard, omdat je jarenlang van een onderhoudsarme tuin kunt genieten. Bovendien maakt een mooie voeg een terras echt af. Hoveniers kunnen duurzame kwaliteit leveren en dat is waar de markt om vraagt.’

www.normeco.nl Normeco BV • +31 (0)6 45 60 56 29 www.vakbladhovenier.nl • info@normeco.nl25

Biologische bestrijding buxusmot zorgt voor veel extra werk De buxusmot bezorgt kasteeltuinbaas Paul Klein-Gunnewieck niet alleen hoofdbrekens, maar ook handenvol werk. In de tuin van kasteel Middachten in De Steeg bij Arnhem staat 875 vierkante meter aan buxushagen, naast tal van buxusstruiken. Een paar honderd verschillende soorten, volgens KleinGunnewieck. De oudste buxus dateert van 1909 en is boomdik. Bovendien wordt op een gravure van 1724 al duidelijk dat Middachten en buxushagen nauw verweven zijn met elkaar. Het verwijderen van de buxus om de schadelijke buxusrups cq. –mot te elimineren is daarom geen optie. Biologische bestrijding wel, terwijl daarnaast aangetaste struiken volledig worden teruggesnoeid tot hun naakte bestaan, in de hoop dat ze straks weer ‘schoon’ uitgroeien. De struiken en hagen van Middachten zijn dit jaar voor het eerst behandeld met aaltjes (biologisch). Door dat vijfmaal per jaar te doen, blijft de rupsenplaag enigszins onder controle. Probleem is dat de buxusmot driemaal per jaar een cyclus heeft en er uit de eitjes rupsen kruipen. Voor buxusliefhebbers gloort enig licht aan de horizon. In België wordt gewerkt aan een resistente buxus.

26

6 - 2018

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27435/biologischebestrijding-buxusmot-zorgt-voor-veel-extra-werk

www.vakbladhovenier.nl

27

Geranium Kahn

Vaste planten in een onderhoudsarme tuin Mooi met minimaal onderhoud Het is een veelgehoorde klacht: de klanten willen een onderhoudsarme tuin, het liefst alleen maar tegels. Doodzonde, voor mens en milieu én voor de bedrijven in het groen. De Hovenier stak zijn licht op bij Sjaak Koot van vasteplantenkwekerij De Ent. ‘Planten maken een tuin juist aantrekkelijk. En gebruik je langlevende vaste planten, dan heb je er amper omkijken naar.’

Auteur Suzanne de Boer Na een week hard werken blazen veel mensen uit in hun tuin, even lekker niksdoen. Ze nodigen misschien wat familie of vrienden uit voor een buitenborrel, maar daarbij gaat alle aandacht naar de hapjes en drankjes, niet naar hoe de tuin eruitziet.

Want tuinieren, dat is maar vermoeiend. En nooit klaar. Het gevolg zijn voortuinen vol kiezels met één of twee uitsparingen waaruit een bolcatalpa omhoogsteekt en bestrate achtertuinen met veel tuinmeubels, een barbecue en met een beetje geluk een paar bloembakken aan de schutting.

Terwijl je juist van een groene, bloeiende tuin zo kunt genieten.

Van grijs naar kleurrijk Dat tuinieren alleen maar inspanning betekent en geen ontspanning, is onzin. Bezig zijn in het groen verzet de zinnen. Je neemt even afstand van je werk, je zorgen. Maar goed, niet iedereen ervaart

28

onkruid uit een border plukken als iets meditatiefs.

Wel zien veel mensen de charme in van bloemen, van een bij die zoekt naar nectar, een vlinder die voorbijfladdert. Aan de hovenier de taak zijn klant de grijze tegels zo veel mogelijk uit het hoofd te praten door het over kleuren, dieren, de beleving van de seizoenen én minimaal onderhoud te hebben.

Sjaak Koot van kwekerij De Ent in Ouderkerk aan de Amstel weet dat je klanten een groot plezier doet met vaste planten. ‘Het sortiment vaste planten is zo uitgebreid, er zijn zo veel variaties in blad- en bloemvormen, in habitus – horizontaal of verticaal groeiend – kleur en hoogte, en in bloeitijd. Daar kun je een heel schilderij mee creëren en mensen echt wel enthousiast voor maken. Als je er dan ook nog bij vertelt dat ze de planten alleen in het vroege voorjaar, voordat de groei er weer in

komt, kort hoeven te knippen en een paar keer per jaar met de schoffel het onkruid hoeven te wieden, kan het niet misgaan.’

Bodem plantklaar maken Maar hoe bouw je zo’n onderhoudsarme border op? ‘Voorwaarde is wel dat de leeflaag voor de planten, de bovenste vijfentwintig centimeter, goed is’, zegt Sjaak. ‘Onderzoeken hoe de structuur van de grond is, is altijd het begin. Op te zanderige en te zware grond moet humus worden aangebracht. Neem ook een bodemmonster en kijk hoe zuur de grond is. Moet er bijvoorbeeld iets van kalk doorheen om hem te verbeteren? Bepaal wat er nog meer nodig is om de grond plantklaar te maken. Soms zijn er dieper in de grond storende lagen aanwezig die een goede plantengroei in de weg kunnen staan. Dit komt nog weleens voor in nieuwbouwtuinen of tuinen waar met zwaar

6 - 2018

VASTE PLANTEN

6 min. leestijd

Sjaak Koot

Persicaria amplexicaulis

materieel gewerkt is. Deze storende laag moet dan eerst doorbroken worden. Is de aarde naar je zin, schoffel dan het allerlaatste onkruid weg en maak de aarde mooi rul.

Kies dan de juiste planten voor deze bodemsoort en standplaats: zonminnende planten of planten die het prima doen in de schaduw bijvoorbeeld.

Na het planten is het goed een mulchlaag aan te brengen van half-verteerd blad en takjes. Die kun je elders uit de tuin halen of inkopen bij een tuin-

centrum of de gemeente. Mulch is goed voor het bodemleven, zorgt voor een goede grondstructuur en ontmoedigt het ontkiemen van onkruid. Later ga je planten bijvoeden als dat nodig is. Zeker in tuinen met bomen en grote heesters zul je mest moeten geven. En water, want grote groeiers slokken al het vocht op.’

Planten kiezen Er zijn een aantal planten die het op bijna elke

Dat tuinieren alleen maar inspanning betekent en geen ontspanning, is onzin

grondsoort doen, zegt Sjaak. ‘Van Aster ageratoides tot Sedum ‘Herbstfreude’ en Sedum ‘Matrona’, van Alchemilla mollis en Persicaria amplexicaulis tot Rudbeckia fulgida. Bij Persicaria amplexicaulis alleen al heb je veel variatie: in lage en hogere soorten, in rood, roze en lichtroze en zelfs in wit. Daar kun je een hoop mee doen, ook in combinatie met makkelijke grassen als Molinia-soorten en lagere soorten. Als je tussen die grasaren door de aren van Persicaria ziet, wordt het heel gloomy.’

Ga vooral voor langlevende planten, zegt Sjaak. ‘En voor botanische soorten, die zijn sterker dan de meeste cultivars. Langlevende, sterke planten zijn erg geschikt voor een border waar je lang plezier van wilt hebben. Een pioenroos bijvoorbeeld kun je twintig jaar in je tuin laten staan, mits je hem met rust laat, dus direct op een goed gedraineerde, vochthoudende plaats zet waar minstens vijf uur per dag de zon schijnt. Geef je hem elk jaar wat Aster ageratoides www.vakbladhovenier.nl

29

Tips en favorieten van de experts

Laurens Lageschaar Vasteplantenkwekerij Lageschaar: ‘Onderhoudsarm en brengt ook nog veel kleur in de tuin. Wat wil je nog meer?’

Geranium ‘Kahn’ ‘Door zijn lange bloeiperiode ook uitermate geschikt voor de particuliere tuin. Groeit snel dicht en heeft een mooie rode kleur.’

Persicaria amplexicaulis ‘Lisan’ ‘Deze laatbloeier is een lagere selectie van Persicaria amplexicaulis, is supersterk en heeft een grote aantrekkingskracht op bijen en vlinders.’

Bert Griffioen Vasteplantenkwekerij Griffioen Wassenaar: ‘Maaien en mulchen, onderhoudsarmer kan het niet. Als het gewas in maart al tot tien centimeter is uitgelopen, terugzetten tot één centimeter. Zo ververs je jaarlijks de beplanting. Laat de mulch liggen; hierin zit voeding opgesloten die bij het omzetten beschikbaar is voor de planten én je houdt het niveau van de organische stof in de grond enigszins op orde.’

Symphytum grandiflorum ‘Wisley Blue’ ‘Een vroege voorjaarsbloeier, stabieler dan de soort Symphytum grandiflorum.’

Antoon Rijnbeek Antoon Rijnbeek handelskwekerij: ‘Wanneer je minder soorten vaste planten in je tuin zet, maar grotere groepen maakt, is de tuin al snel onderhoudsarm.’

Geranium ‘Dreamland’ ‘Een snelle groeier met zachtroze bloemen. Na de eerste bloei tot de grond afknippen en dan groeit hij vanzelf weer snel dicht en heb je weer een bloemenzee. Bloei tot de vorst.’

Pennisetum alop. ‘Hameln’ ‘Dit gras in het voorjaar pas knippen zodra hij uitloopt. Mooie pluimen in het najaar en geeft een mooi silhouet in de winter.’

Pachyphragma macrophylla ‘Mooi rijkbloeiende bodembedekker voor in de schaduw. In het voorjaar spierwitte bloemen en een groene dichte bedekking in de zomer.’

‘Het sortiment vaste planten is zo uitgebreid, er zijn zo veel variaties in blad- en bloemvormen, in habitus – horizontaal of verticaal groeiend – kleur en hoogte, en in bloeitijd

Serratula seoanei

30

6 - 2018

VASTE PLANTEN mest en humus, dan kun je daar prachtige bloemen aan krijgen en wordt de plant alleen maar groter en mooier.’

Al kun je van kortlevende planten ook genieten. ‘Tegenwoordig zie je veel Gaura lindheimeri ‘Whirling Butterflies’ in wit en roze. Die bloeit van het begin tot het einde van de zomer, maar kun je door een combinatie van nattigheid en vorst al na één seizoen kwijt zijn. Wil je klant die plant toch graag, dan zit er niets anders op dan hem te zijner tijd vervangen.’

GreenToColour concept van Griffioen

Prachtig op een zonneplek zijn ook Heliopsis helianthoides, Phlox paniculata en de botanische soorten van Echinacea. Echinacea houdt alleen niet van concurrentie, dus dat is belangrijk om te weten.

Oplichten in het donker Er zijn van die moeilijke hoekjes in de tuin, zoals de plekken waar weinig tot geen schadw komt, die eigenlijk prima met langlevende vaste planten in te richten zijn. Sjaak: ‘Denk maar aan varens, amandelwolfsmelk (Euphorbia amygdaloides) en salomonszegel (Polydonatum). Die laatste vermeerdert zich ook makkelijk. Alle witte bloemen lichten de donkere plek mooi op. Zet je er ook een paar Helleborus in als soilitair, dan heb je in februari, maart al bloei in de schaduwtuin. Daarna heb je veel plezier van Pachyphragma macrophylla en Anemone nemorosa. Wil je meer kleur in de schaduwtuin? Kies dan voor Primula, elfenbloem (Epimedium) en longkruid (Pulmonaria). Weliswaar kortlevend, maar zich snel uitzaaiend en met een charmant ijl rood bloemetje met een pittige rode kleur is Persicaria filiformis.’

Serratula seoanei

‘Onderzoeken hoe de structuur van de grond is, is altijd het begin'

knippen, mulchen en eventueel mesten trekt de groei snel aan en verschijnen de kleurige bloeiers.

Om de kale plek in die eerste maanden iets te maskeren, kunnen er voorjaarsbollen als Narcissus en Crocus worden gepoot. Die geven de tuin al in februari kleur en komen elk voorjaar opnieuw op.

Voor kleur in maart en april kunnen bijvoorbeeld tulpenbollen zorgen.

In het najaar kun je ook met bolgewassen de vasteplantenborder kleur geven. Denk dan aan herfsttijloos (Colchicum autumnale), die wit, geel, hardroze en lila bloeit. En er zijn ook herfstbloeiende krokussen; die zijn iets kleiner. Ook naar deze bollen heb je, eenmaal gepoot, geen omkijken meer.

Wat ook nog kan bijdragen aan het enthousiasme voor een vasteplantenborder, is dat meer groen een betere afwatering biedt dan tegels, en dat is weer goed voor het behoud van je huis. Wellicht dat dat de klant over de streep trekt.

Mocht het de klant nog niet onderhoudsarm genoeg zijn, bied dan onderhoudsservice aan.

Vertel dat je voor bedrag X twee keer per jaar langs wilt komen om te kijken of alles er nog netjes bij staat en zo niet, dat je daar direct wat aan zult doen. Door de border op te schonen, het oude blad en de oude stengels weg te knippen, afgevallen blad als mulch tussen de vaste planten te harken – dat is voeding voor de bodem en beschermt de plantenwortels tegen vorst – en door oude planten in het voorjaar te vervangen. Zo staat de mooie tuin er straks weer prachtig bij.

Zelfs op een natte plek kun je met vaste planten prima uit de voeten, vertelt Sjaak. ‘Astilbe kun je hier gebruiken, Iris siberica en de dotter Caltha palustris, echte valeriaan, kattenstaart (Lythrum salicaria) en moerasspirea, Filipendula-soorten.’

Wil je een vasteplantenborder echt bijzonder maken, dan kun je kiezen voor soorten die nog niet iedereen heeft en die dierenleven aantrekken.

Sjaak heeft al een paar favorieten: ‘Potentilla hopwoodiana, bijvoorbeeld. Die is zachtroze met een rood hartje en vlinders zijn er dol op. Heel goed, ijzersterk en een magneet voor bijen is Serratula seoanei, een asterachtig bloemetje met mooi gekarteld blad. De schermbloem Cenolophium denudatum is ook prachtig, doet het lang, komt elk jaar terug en is steviger dan Selinum wallichianum.’

Maskerade Een paar maanden per jaar, in de winter, zal de vasteplantenborder er kaal bij liggen. Maar na het

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27434/vasteplanten-in-een-onderhoudsarme-tuin

www.vakbladhovenier.nl

31

Bijzondere tuinen De mooiste groenprojecten op een rij De Projectenparade is een overzicht van de leukste, mooiste en meest bijzondere renovaties, nieuwbouwprojecten of verbeteringen aan nieuwe en bestaande tuinen. Uw project ook op deze pagina’s in De Hovenier? Stuur een e-mail naar Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) en u krijgt alle juiste formulieren toegestuurd.

Binnentuin kasteel Stapelen te Boxtel De binnenplaats van kasteel Stapelen vormt het middelpunt van het kasteel dat in verbinding staat met alle ruimtes in en om het kasteel, waaronder de kapel, de ridderzaal, de appartementen waar de Paters Assumptionisten wonen. In het kader van het 100 jarig verblijf op kasteel Stapelen in 2015 van de Paters Assumptionisten is de binnenplaats opnieuw ingericht. Het ontwerp voor de cour is bijzonder omdat het geïnspireerd is op een religieus erfgoed, de betekenis alledaags is en de uitvoering eigentijds is.

Er is gekozen voor een ingetogen plein met een labyrint uitgevoerd in hagen en voorzien van een natuurstenen rand. Het patroon van het stenen vloerlabyrint in de Kathedraal van Chartres is hiervoor de inspiratie geweest. Een labyrint staat van oudsher in de religie symbool voor het pad van bezinning.

Een labyrint kent één ingang en leidt je dan vervolgens naar het centrum van het labyrint; je vindt altijd je weg. Het pad dat je bewandelt dient voor gebed, meditatie of berouw, en is een plek voor vrede en rust. De vier grondspots

32

markeren de Noord-Zuid coördinaten van een kompas zodat de lopers de juiste koers volgen op het pad van bezinning. In het centrum van het labyrint ligt een gedenksteen met het logo van de Paters Assumptionisten en de tekst “wie mij volgt dwaalt niet rond in de duisternis”. Deze gedenksteen maakt onderdeel uit van een reeks gedenkstenen op de historische as in Boxtel. Door de gedenksteen te verplaatsen naar het centrum van het labyrint/ het middelpunt van het kasteel, is de historische as, van kerk naar kasteel, afgemaakt.

Aanneemsom: € 42.000 Opdrachtgever: Paters Assumptionisten Architect: Edith Kolkman Contactpersoon architect: Edith Kolkman, 0411 624162 Aannemer: Blommeij Groenprojecten BV Contactpersoon aannemer: Teun van der Meijden, 073 5519899

6 - 2018

PROJECTEN

Buitenkamer met een loungehoek, eethoek en bar De Groot Hoveniers heeft in februari een tuin aangelegd in Sint-Michielsgestel. Of 'buitenkamer', zoals Martijn de Groot het noemt. De tuin heeft naast een loungehoek en eethoek ook een buitenbar. 'Buitenbar; je zou ook wel buitenkeuken kunnen zeggen, kijkend naar de gebruiksgemakken van deze bar. Een grote koelkast, barbecue en zelfs een spoelbak om de glazen uit te spoelen na het nuttigen van een heerlijke biertje. Een buitenkamer waar zowel de jong en oud veel gebruik van maakt.' 'Door de combinatie van de verschillende gedeelten in de buitenkamer hebben we een ideale plek kunnen creĂŤren waar de klant met vrienden, familie en kennissen kunnen genieten van hun tuin. En door de buitenverwarming hoeven ze niet naar binnen wanneer het wat frisser wordt.'

Deze familie zat voorheen nooit in de tuin maar sinds de aanleg van de nieuwe tuin en met name door de buitenkamer zit zij elke avond buiten.

Aanneemsom: â‚Ź 75.000 Opdrachtgever: Familie Huijsmans Contactpersoon opdrachtgever: Meneer Huijsman Architect: De Groot Hoveniers

Contactpersoon architect: Martijn de Groot, info@degroothoveniers.nl Aannemer: De Groot Hoveniers Contactpersoon aannemer: Martijn de Groot, info@degroothoveniers.nl

Voortuin bij nagel- en afslankstudio in Duizel Fokker hoveniersbedrijf legde onlangs een voortuin aan voor nagel- en afslankstudio Janny in Duizel.

De tuin is bestraat met kinderkoppen in combinatie met gebakken klinkers en cortenstaal. Als beplanting worden veel grassen gebruikt en bollen Ilex 'Blue Maid'.

Ook moest naast het groen mogelijkheid tot parkeren zijn.

Architect: Fokker hoveniersbedrijf Contactpersoon: Arjan Fokker, www.fokker-tuinen.nl

www.vakbladhovenier.nl

33

Halfverharding voor Tuinen van Appeltern Afgelopen voorjaar is het nieuwe entreegebouw bij de Tuinen van Appeltern in gebruik genomen. Het terras bij de ingang werd aangelegd met het nieuwe halfverhardingsmateriaal Achterhoeks Padvast. Ook op het terrein zijn door Tuindienst Tuinen van Appeltern verschillende paden die eerst alleen uit gras bestonden opnieuw aangelegd met Achterhoeks Padvast. Een bijzondere eigenschap van deze ongebonden halfverharding is dat het water doorlaat naar de onderlaag. Het heeft daardoor een waterbergend vermogen. Het is een stabiel materiaal door de hardheid en de korrelvorm, het geheel geeft eigenschappen die goede resultaten geven. De onderlaag bestaat uit de gro-

vere fractie 0/14 mm. Het geheel is aangelegd op een drainerend zandpakket.

Dit zand pakket voert het water af naar de drainageslang die aan de buitenzijde ligt. De toplaag van het terras bestaat uit de fractie 0/6 mm, hierdoor ontstaat een mooi vlak geheel. Achterhoeks Padvast is een duurzaam product en wordt geleverd met het NL Greenlabel duurzaamheidspaspoort A-label.

Achterhoeks Padvast werd geleverd door Hardeman Zand -en Grindhandel.

Het betreft 450 ton 0/14 mm, 50 ton 0/6 mm aan materiaal.

Aannemer: Tuindienst Tuinen van Appeltern Leverancier: Hardeman Zand -en Grindhandel B.V.

Tuintrap van vlonderplanken Dit project in Wageningen laat zien dat vlonderplanken niet alleen geschikt zijn voor een terras. Hier werd hoogteverschil overbrugd met trappen van vlonderplanken. De klant wilde graag materiaal dat lang meegaat en weinig onderhoud nodig heeft. Composiet vlonderplanken van Duofuse zijn in dat geval ideaal, aldus Van den Top Tuinhout, die deze trap realiseerde. 'De combinatie van houtvezel en kunststofvezel zorgt voor een sterk en duurzaam product dat alleen af en toe schoongemaakt hoeft te worden met wat water. Bovendien zit er tien jaar garantie op de vlonderplanken van Duofuse. De composiet planken hebben een houtnerf-motief waardoor het lijkt alsof de planken volledig van hout zijn. Dat zorgt voor een natuurlijke uitstraling. De trappen zijn voorzien van spotjes met ledverlichting van in-lite die ervoor zorgen dat de trappen ook ’s avonds veilig begaanbaar zijn.'

Aanneemsom: â‚Ź 20.000 Aannemer: Van den Top Tuinhout Contactpersoon aannemer: Eric van de Kamp, eric@vandentop.nl

34

6 - 2018

PROJECTEN

Balans Dit jaar heeft De Aar Hoveniers meegedaan aan het Tuinenfestival van de Tuinen van Appeltern. Inspiratie van dit jaar is Herman van Veen. Het bedrijf vertelt: ‘Tijdens het interview bij hem thuis bleek hoe veelzijdig hij is. Na de presentatie aan een vakjury hebben wij de tuin dit voorjaar aangelegd. In totaal zijn er tien tuinen aangelegd door ontwerpers en hoveniers. Elk ontwerp heeft een ruimte van 10x10meter. In het interview met Herman van Veen liet hij meermaals blijken dat het overlijden van zijn vader van grote invloed op hem is geweest. Als rouwverwerking is hij bijvoorbeeld gaan schilderen als emotionele uitlaatklep. Ook is hij veel op zoek naar evenwicht in het leven, tussen werk en privé.’

‘Ons ontwerp heet ‘balans’. De tuin wordt vormgegeven door een pad met verhoogde vlonders. Centraal in de tuin ligt een grote spiegelvijver verborgen achter hoge hagen. In het midden van het spiegelvijver hebben we een balancerend kunstwerk gemaakt. Hierop zoekt Alfred Jodocus Kwak zijn balans. Het pad kun je zien als een levenspad, de vlonders zijn de obstakels die ook toegang geven tot de vijver waarop je kan reflecteren in het water. Na een paar vlonders kom je bij een mooie bloeiende vaste planten border die laat zien dat het leven mooier wordt als je je angsten of emoties een plek hebt weten

te geven. Aan het einde van het pad staat een bankje in dezelfde stijl van de vlonders met uitzicht op de spiegelvijver.’

Bijzonder zijn ook de op maat gemaakt balancerend kunstwerk van RVS, deze past mooi bij de op maat gemaakte vlonders en bankje met een RVS-frame en Bilinga vlonderplanken.

Aanneemsom: € 10.000, excl. btw Opdrachtgever: De Tuinen van Appeltern Contactpersoon opdrachtgever: Ben van Ooijen Architect: Edo Post Uiterweer Contactpersoon architect: Edo Post Uiterweer, edo@aarhoveniers.nl Aannemer: De Aar Hoveniers Contactpersoon aannemer: Edo Post Uiterweer, edo@aarhoveniers.nl

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27441/bijzondere-tuinen

www.vakbladhovenier.nl

35

‘HelixCAD en EasyVision dragen bij aan de realisatie van onze visie’ Tim Regelink over het gebruik van software De overtuiging dat het ontwerp- en realisatieproces van tuinen professioneler kon dan hij tot dan gezien had, motiveerde Tim Rengelink in 2010 om in Silvolde zijn eigen bedrijf TR Tuindesign te starten. Inmiddels werkt hij met een team van vijf mensen, waaronder zijn vriendin en zijn broer, en heeft hij als doel gesteld om gestaag door te groeien naar een hoger klantensegment. Hoe hij dat doet en op welke manier de software van INFOGROEN daaraan bijdraagt, vertelt hij in dit artikel.

In eerste instantie viel Tim voor het hoveniersvak omdat hij gek is op groen en graag buiten werkt.

Nu hij zestien jaar ervaring heeft, waarvan acht jaar binnen zijn eigen bedrijf, haalt hij zijn voldoening uit het ontwerpen en aanleggen van de perfect passende tuin. Tim: ‘Ik wil meerwaarde leveren aan

36

een huis door een mooie buitenruimte te creëren die naadloos aansluit op de uitstraling van het huis. Ik ben daar heel open in. Als een potentiële klant zelf een idee heeft dat daar niet aan voldoet, bespreek ik dat zeker. Soms zijn ze blij met mijn eerlijke mening, maar soms kiezen ze daarom voor

een andere hovenier. Ik vind dat oké; ik vind het belangrijk dat klanten bij ons bedrijf passen, dat we de kwaliteit kunnen leveren waar we voor staan en dat er ruimte is voor onze persoonlijke en professionele benadering.’

6 - 2018

ADVERTORIAL Kwaliteit en professionaliteit: keuze voor HelixCAD Kwaliteit en persoonlijke, professionele aandacht beginnen in de optiek van Tim bij een goede inventarisatie van de klantbehoeften, gevolgd door een duidelijke presentatie van het ontwerp en een fatsoenlijke offerte. Tim: ‘Het overgrote deel van onze omzet halen we uit het ontwerpen en aanleggen van tuinen. Dat vind ik het leukste om te doen. Sterker nog, dat motiveerde me indirect om in 2010 voor mezelf te beginnen. Ik was ervan overtuigd dat de ontwerppresentatie en communicatie naar klanten beter en professioneler kon dan ik destijds bij hoveniers zag.’

Dat was ook de reden dat Tim ervoor koos om in zijn eigen bedrijf met het ontwerpprogramma HelixCAD van INFOGROEN te gaan werken: dat bleek de start van een goede samenwerking. Tim: ‘De ontwerp- en presentatiemogelijkheden van HelixCAD spraken mij erg aan, evenals de manier waarop INFOGROEN mij benaderde en de implementatie van het programma begeleidde. Onze contactpersoon dacht echt met mij mee en gaf eerlijke feedback en eerlijk advies.’

Uitbreiding automatisering bedrijfsproces Nadat Tim enkele jaren geleden de overstap had gemaakt naar HelixCAD full (3D), was hij in 2017 toe aan de volgende stap in de automatisering van zijn bedrijfsproces. Het werd EasyVision. Tim: ‘Ik beheer nu al mijn projecten in EasyVision. Het programma werkt makkelijk en bespaart me tijd, omdat ik alle informatie kan hergebruiken in alle fases van een project. Bovendien kan ik voor al mijn offertes, opdrachtbevestigingen en factu-

ren een bij ons logo passende lay-out gebruiken en kan het programma gekoppeld worden aan HelixCAD voor bijvoorbeeld beplantingsplannen en tekeningen.’

Tim koos ook voor EasyVision omdat het pakket eenvoudig uit te breiden is met bijvoorbeeld een boekhoudmodule en een mobiele module die het op locatie inzien van projecten en het bijwerken van urenstaten mogelijk maakt. Tim: ‘Ik streef ernaar dat we uiteindelijk zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan kantoorwerk en zoveel mogelijk buiten zijn bij onze klanten. Daarom wilde ik in eerste instantie ook alle modules tegelijkertijd in gebruik nemen. Mijn contactpersoon bij INFOGROEN adviseerde me echter om dat niet te doen en te kiezen voor een stapsgewijze aanpak. Een wijze raad, bleek achteraf.’

Want hoewel de implementatie op zich soepel verliep en Tim zeer te spreken is over de begeleiding en (online) uitleg van INFOGROEN, kostte het Tim moeite om afscheid te nemen van zijn oude patronen. Tim: ‘INFOGROEN heeft dat heel goed gezien.

Ik had mezelf een eigen werkwijze aangeleerd, die achteraf gezien helemaal niet efficiënt was, maar waar ik wel aan gewend was. Ik moest als het ware “afkicken” en dus omdenken en dat kost energie.

Ik zou een collega-hovenier die net voor zichzelf begint dan ook adviseren om direct te starten met EasyVision: dan leer je jezelf meteen een bewezen efficiënte werkwijze aan.’

Goede samenwerking ‘Uit dit voorbeeld komt voor mij duidelijk naar

Tim Rengelink

voren waarom INFOGROEN voor ons bedrijf zo’n goede samenwerkingspartner is. Ze hadden mij namelijk meteen een compleet programma met alle denkbare modules kunnen verkopen, dan waren ze, bij wijze van spreken, in één keer klaar geweest.’ In plaats daarvan heeft INFOGROEN, zo ervoer Tim, gekeken hoe en in welke realistische stappen automatisering kan helpen om de ambitie van TR Tuindesign te realiseren. Tim: ‘Ik opereer met mijn bedrijf in een regio waar relatief veel hoveniers actief zijn. Daarom wil ik gestaag doorgroeien naar het hoge segment in de markt. Ik vind dat INFOGROEN met hun eerlijke, kundige advies en de producten HelixCAD en EasyVision echt bijdragen aan de realisatie daarvan. En daar ben ik uiteraard erg blij mee.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27439/helixcaden-easyvision-dragen-bij-aan-de-realisatie-vanonze-visie

www.vakbladhovenier.nl

37

‘De oerkracht waarmee varens zich in het voorjaar weer ontrollen, die vind ik prachtig’ Romke van de Kaa zet exoten in een Jac. P. Thijsse-omgeving Bewondering voor de natuur en nieuwsgierigheid naar alles wat groeit en bloeit leveren Romke van de Kaa nog elke dag nieuwe groene kennis op. Zo ziet hij een grote toekomst voor grastuinen met wilde bloemen en vertelt hij hoe de bergamotboom werd gered door het succes van The Body Shop.

Auteur: Suzanne de Boer

38

6 - 2018

INTERVIEW

7 min. leestijd

Van kind af aan is Romke van de Kaa geïnteresseerd in de natuur, in wilde bloemen, dieren, vlinders en salamanders. Niet verwonderlijk dus, dat hij al decennialang te midden van al die Jac. P. Thijsse-dieren en -planten woont. In een huis op het landgoed Het Hof te Dieren, waar tijdens ons gesprek de zwaluwen de schuur in- en uitvliegen om kwetternesten vol kleintjes te voeren. Van de Kaa: ‘Vooral de samenhang tussen planten en dieren vind ik heel boeiend. Ze zijn samen geëvolueerd. Het is een enorm complexe samenwerking van bestuiven en bevruchten. Niet alleen boven de grond, ook onder de grond leven allerlei schimmels en microben en bevinden zich hele voedselketens.’

Exotische favorieten Naast al het moois in zijn eigen omgeving, koestert Van de Kaa planten van veel verder weg. ‘Deze hier op het terras is een boomvaren uit Tasmanië.

Varens zijn fantastische planten, ze zijn zo primitief.

Ze waren er al voordat de bloemplanten er waren.

En sinds het carboon, 250 miljoen jaar geleden, zijn ze niet veranderd. Ze hebben ook een bijzonder voortplantingssysteem. Alle varens hebben sporen.

Het is dus niet zoals bij zaadplanten dat er een zaad kiemt, maar je krijgt in het sporangium, een sporendoosje, eerst een soort eicel die door een spermatozoïde bevrucht moet worden. Daaruit komt pas de varen. Het is leuk om te zien dat dat systeem ook bij planten bestaat, en schimmels hebben dat ook.

De oerkracht waarmee varens zich in het voorjaar weer ontrollen, die vind ik ook prachtig. Eigenlijk kun je ze al determineren aan de hand van het ontrollen, want dat doen alle varensoorten op hun eigen manier. Je hebt van die staf-van-sinterklaastypes, een soort octopus... Die plant ernaast is trouwens een klimmende varen uit de tropen. Dat is ook zo’n mooie. Die zie je in Europa weinig. Alleen in Ierland heb je aan zee wel tropische tuinen met varens die tot de toppen van bomen gaan.

Beide varens zijn niet winterhard. Ze staan in een pot, dan kan ik ze in het najaar naar binnen halen.

En dat doe ik al vijfentwintig jaar. Die boomvaren was al veel groter, maar op een gegeven moment werd het zo’n palmboompje, met een kale stam.

Toen heb ik hem omgezaagd en de top in de pot gezet. Nu begint hij weer te groeien. Hij zaait zich ook uit, heeft al opvolgers; ik heb er meer dan één.’

de citroenen geuren ’s avonds enorm. Dan zie je de nachtvlinders erop afkomen en de vleermuizen die weer jagen op de vlinders. Dat vind ik geweldig om te zien. Het zijn ook lekkere citroenen, veel minder zuur dan die uit de winkel. En dan die verscheidenheid aan rassen. In Italië bijvoorbeeld heeft elke streek zijn eigen citroen. Het is een heel boeiend en gevarieerd veld.’

Van de Kaa gaat veel naar Italië. ‘Dit voorjaar was ik in Calabrië, voor bergamot. Bergamot is een citrusvrucht waar je best een lekkere saus en taart van kunt maken, maar die niet veel gegeten wordt.

Veel meer wordt hij gebruikt in de parfumindustrie.

Eau de cologne bijvoorbeeld bevat bergamot, en earl grey-thee. Die vrucht is bijzonder gewild. En omdat de bergamotboom nogal kieskeurig is – hij doet het alleen in het zuidelijkste puntje van Calabrië, op een strookje van 100 km lang – zijn mensen daar echt miljonair mee geworden. Totdat de goedkope synthetische oliën kwamen. Met de bergamotbomen werd niets meer verdiend, de boomgaarden werden verwaarloosd. Maar toen kwam The Body Shop. Die wilde juist de échte,

pure bergamot in zijn producten gebruiken en heeft al die bergamot weer tot leven gewekt. Nu gaat het daar in Calabrië weer goed. Er worden zelfs boomgaarden aangeplant en er wordt weer geld mee verdiend. Ik vind het ontzettend leuk om met de bergamotboeren over dat soort vergaande effecten te praten. Dat is heel interessant.’

Op het terras achter zijn huis zou Van de Kaa het liefst een hele citrusverzameling hebben. ‘Maar sinaasappels zijn zo lastig; dat lukt me niet. En limoenen vind ik niet zo lekker. Ach, het is ook wel goed zo, met die citroenen en wat bergamot.

Binnen heb ik ook maar beperkte ruimte; ik zet de planten dan in mijn bibliotheekje. Maar het zijn algauw twintig potten en dan kan ik niet meer bij de boekenkast. Want begonia’s vind ik ook interessant, vanwege hun enorme variatie in bladkleur en bladvorm; die variatie zie je niet zo sterk bij andere planten. Maar ja, ook die begonia’s staan in potten en moeten naar binnen. Het is een heel gesleep als het winter wordt. En zodra het mooi weer is, zet ik ze buiten. Maar als er dan toch nog een paar graden nachtvorst aankomt, moet alles weer naar binnen. Dat doe ik weliswaar met een steekwagentje,

Oranjerie tussen de boeken Van de Kaa vindt exotische planten bijzonder leuk.

‘Ik ben ook erg geïnteresseerd in citrusfruit: citroenen, bergamot en dat soort dingen. Die hou ik ’s winters over en zet ik ’s zomers buiten. Die bloeienGrastuin met wilde orchideeën www.vakbladhovenier.nl

39

maar heel zware dingen, zoals die boomvaren, die gaan natuurlijk maar één keer naar buiten.’

Lekker voor een ander Bloeiende planten en bomen zijn leuk, maar als je iets dan ook nog in je mond kunt stoppen, heeft dat zeker meerwaarde, aldus Van de Kaa. Zijn moestuin meet dan ook wel vijftig bij vijftig meter.

Daarin staan appels, peren, wilde perziken, bramen, frambozen, walnoten, kweeperen en zwarte en rode bessen. ‘Die wilde perzik zou resistent zijn

‘Bloeiende planten en bomen zijn leuk, maar als je iets ook nog in je mond kunt stoppen, heeft dat zeker meerwaarde’

tegen bladkrulziekte, maar dat is hij niet. Toch is hij er mooi doorheen gekomen. Hij ziet er fantastisch uit. Maar als hij ziek blijft, plant ik een abrikoos; die is minder ziektegevoelig. En ik heb vier kersenbomen: eentje krijgt een net, die is voor mij; de andere drie zijn voor de vogels. Ik ben dol op kersen, maar ik kweek ook een boel waar ik niet van hou.

Zoals aardbeien, die heb ik in van die hangpotten, en die geef ik graag weg. Ik hou ook helemaal niet van jam, maar jam maken vind ik wél leuk. Dat proces dat er eerst bloemetjes aan komen, dan vruchten, dat je die kunt koken en pureren en er uiteindelijk een product mee maakt.

Wat de groenteafdeling betreft, kweek ik alles behalve wat de groenteboer verkoopt. Zo heb ik zwarte aardappels geprobeerd, en pronkbonen. De slasoort “wonder der vier jaargetijden” vind ik een heel leuke. Van die knapperige, little gem-achtige vind ik lekker. En rouge grenobloise... Het kan hier aan de Veluwerand rustig tien graden vriezen, dus ik doe er wel vliesdoek over, maar die slasoort komt vaak goed de winter door en zo heb ik vroeg in het voorjaar al blaadjes op mijn bord. Bietjes hebben we ook altijd. Kolen zijn lastig, maar ik vind ze zo mooi en lekker, dus heb ik Bloemendaalse gele, rodekool en savooiekool staan. Kool houdt niet van de zure grond die we hier hebben en ontwikkelt snel knolvoet, waardoor de plant niet goed groeit. Ik gooi er veel kalk bij en dan gaat het net, maar het blijft tobben.’

40

Van de Kaa voor zijn Tasmaanse boomvaren

Dierentuin In Van de Kaa’s tuin voelen dieren zich welkom.

‘Er zijn hier vogels, vlinders, er is bodemleven.

Van slakken heb ik geen last. Er zijn genoeg egels en dassen die die kruipers als lekker hapje zien.

Gelukkig hebben mijn hondjes op die dieren geen vat. Die twee terriërs kunnen alles doodmaken wat ze tegenkomen – daar draaien ze hun poot niet voor om – maar egels vinden ze erg lastig.

Bovendien gaan ze zo tekeer als ze een egel vinden, dat ik erop af ga. Een das hebben ze ook eens ontmoet. Sinds die confrontatie lopen ze met strepen op hun neus rond. Toch weerhoudt dat hen er niet van in de dassenbrucht hier in de buurt te duiken. Soms verdwijnen ze diep onder de grond en zie ik ze een halve dag niet. Gelukkig komen ze uiteindelijk wel uit die gangen.’

Van de Kaa geeft regelmatig lezingen over planten

en tuindieren. Op het ogenblik krijgt hij veel vragen over hoe het met de tuin zal gaan. ‘We zitten natuurlijk met het verbod op Roundup en allerlei andere insecticiden. Daarbij komt dat de klassieke rolverdeling: man gaat naar zijn werk en vrouw zit in de tuin te rommelen, helemaal verdwenen is.

Plus dat ook bij oudere mensen al dat getwitter en gefacebook een flink beslag legt op hun tijd.

Ik denk dat er twee groepen tuinliefhebbers komen: mensen die hun klassieke bordertuin willen handhaven en vanwege tijdgebrek dingen automatiseren (denk aan een sproei-installatie en een robotmaaier) en mensen die zeggen: laten we het eens anders proberen. Waar we nu zitten bijvoorbeeld, was vroeger gazon. Nu is het wilder, hoog gras met wilde bloemen waarin ik een paadje gemaaid heb en een stukje waar we kunnen zitten. Ik vind dit boeiender dan strak gemaaid gras

6 - 2018

INTERVIEW en bovendien scheelt het werk. Zo’n bloemenwei maken is eigenlijk omgekeerd tuinieren: je moet de grond verarmen door alles in het voorjaar af te maaien en af te voeren. Doe je dat niet, dan neemt de natuur het over en krijg je bramen. Want hoe wild het er ook uitziet, dat bloemrijke grasland is wel degelijk een cultuurvorm. Er is van alles aan komen vliegen, zelfs orchideeën, maar er staat ook een allium in. En in het voorjaar kun je zo’n stuk opleuken met bollen als sneeuwklokjes, crocussen, narcissen, canassia’s... Je kunt er ook geranium Rozanne tussen zetten. Veel planten die wij als borderplant gebruiken, zoals astrantia, vrouwenmantel en geranium, zijn van nature planten die in gras groeien en die gemaaid kunnen worden; dan komen ze wel weer op. Als je niet maait, raken ze verstikt door het gras.’

Naast andere manieren van tuinieren verwacht Van de Kaa ook een mentaliteitsverandering: ‘Het fanatieke strooien met slakkenkorrels, het bespuiten van rozen tegen luis, ik denk dat dat veel minder zal worden. Er komen immers ook leuke dieren op af, op zo’n wildere tuin. Vogels die die insecten eten, dat kan een drukte van jewelste opleveren.

En hommels en andere insecten vinden het hier ook heerlijk; dat zijn echte cultuurvolgers. De vorige generatie stak driftig de paardenbloemen uit het gazon. Jongere mensen doen dat niet meer, die vinden het prachtig. Zij maken bijvoorbeeld

Grastuin met wilde bloemen

zevenblad- en daslookpesto. Voor hen is de natuur niet alleen om naar te kijken en je in het zweet te werken, maar ook om van te genieten en er wat mee te doen. Al gebeurt dat nog niet op grote schaal. Het is een Randstedelijk iets, een voorhoede. Hier op de volkstuinen zou je voorlopig geroyeerd worden als je onkruid liet staan.’

Hommels tellen ‘Waar ik heel enthousiast over ben, is hommels tellen. Dat is iets nieuws, opgezet door Naturalis.

Want om iets te kunnen zeggen over de voor- of achteruitgang van insecten heb je cijfers nodig, en die verzamelen wij. Iedere teller loopt een route en telt alle hommels, ook de verschillende soorten. Zo doet iedereen een stukje, waardoor je enorm goed leert kijken.

Goed kijken kun je trouwens ook in je eigen tuin doen. Dan valt je naast de kleurtjes en bloemetjes ook de samenhang op tussen planten, dieren en wat wij mensen doen. Zo planten tuinders bijvoorbeeld een buxushaagje. Daar komt een diertje in, de buxusmot, best een mooi vlindertje. Die houdt daar aardig huis, waardoor het haagje lelijk wordt.

Nu lost zo’n plaag zich vaak vanzelf wel op, maar mensen grijpen graag naar een insectenbestrijder, zonder zich te realiseren dat ze met de mot ook de mees doden die die mot aan zijn kleintjes voert. Ik hoop dat er een beetje meer nagedacht wordt over het feit dat je met bestrijding ook de dieren doodt die je wel graag ziet, en dat je met het doden van

Bergamot

het ene dier de voedselbron van het andere laat verdwijnen. Dat een boer pesticiden gebruikt, daar ben er niet voor, maar ik snap zijn punt. Maar dat je in een siertuin verdelgingsmiddelen gebruikt, vind ik onzin.’

Dat Van de Kaa geen bestrijdingsmiddelen gebruikt, is duidelijk: tijdens ons hele gesprek klinkt het gekwetter uit de schuur en vliegen er fluitende vogels om ons heen. Mooi, bij zo’n grastuin met wilde bloemen.

Meer lezen?

Op www.romkevandekaa.nl deelt Van de Kaa zijn enthousiasme voor tuinieren en zijn kennis van planten en dieren. Je vindt er zijn boeken en artikelen én oplossingen voor bijna vijftig groene ongemakken, alfabetisch gerangschikt van akkerpest tot zevenblad.

Doe daar vooral je voordeel mee.

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27218/de-oerkracht-waarmee-varens-zich-in-het-voorjaar-weerontrollen-die-vind-ik-prachtig

www.vakbladhovenier.nl

41

Poetsen en planten Hoe twee verschillende disciplines met het juiste beleid goed samen kunnen gaan De combinatie schoonmaakbedrijf en hoveniersbedrijf lijkt op het eerste gezicht niet logisch. Toch is de gedachte: we onderhouden de binnenruimte, dus waarom zouden we de buitenruimte niet erbij doen? niet echt vreemd. Zo nam Schoonmaakbedrijf Reerink uit Hengelo (Overijssel) onlangs Hoveniersbedrijf Leo Pierik over en kwam Brouwers Groenaannemers uit De Moer onder de vlag van facilitair dienstverlener Vebego. Of dit een trend wordt, kan voorzitter Rien van der Spek van VHG niet direct zeggen.

Auteur: Sylvia de Witt

42

6 - 2018

ACTUEEL

7 min. leestijd

Schoonmaakbedrijf Reerink uit Hengelo bood zijn klanten ook voor de overname van Hoveniersbedrijf Leo Pierik al een totaalpakket aan. Met 120 medewerkers werden bedrijfspanden zowel van binnen als van buiten gereinigd en onderhouden. Met de overname van Hoveniersbedrijf Leo Pierik kreeg Arjan Reerink nu ook de aanleg en het onderhoud van tuinen en parkeerplaatsen erbij. Het was ook een goed moment voor de aanpassing van zijn bedrijfsnaam en huisstijl. Zo verdween de voornaam ‘Adrie’ van Arjans vader, die 47 jaar geleden het familiebedrijf begon, uit de bedrijfsnaam en heet het bedrijf voortaan Reerink schoonmaak & onderhoud.

De rode letters hebben plaatsgemaakt voor een strak beeldmerk met letters in de kleur aqua, of zeegroen zo je wilt. Ook is er een nieuwe slogan bedacht: Van binnen & buiten goed voor elkaar.

'Wij streven naar lachende klanten, maar dat willen we bewerkstelligen met lachend personeel'

De tuinman of de schoonmaker?

Voordat Reerink jaren geleden begon ook het onderhoud van de buitenruimte te doen, had hij hierover al met bestaande klanten gespard. ‘Die zeiden: Ik heb een schoonmaakbedrijf voor binnen, een glazenwasser voor buiten en ook nog een tuinman voor buiten. Wanneer ik mijn pand wil betreden en ik zie dat mijn stoep vies is, wie zal ik daar dan voor vragen: de tuinman, omdat hij toch buiten bezig is, of de schoonmaker die binnen aan het schoonmaken is? Eenmaal achter zijn bureau start hij zijn computer op en houdt hij zich weer bezig met het werk van alledag. Zijn probleem is echter niet opgelost, want hij weet nog steeds niet wie hij moet bellen. Dit herhaalde zich keer op keer, totdat ik hem vroeg of wij daarin wat zouden kunnen betekenen. De klant antwoordde: Als jij zegt dat je ontzorgt, dan moet je alles aanpakken en ook die stoep voor mij doen.’

Makelaars vroegen Reerink ook geregeld of hij een woning schoon kon opleveren, en meteen ook

even het onkruid uit de tuin trekken. Op een gegeven moment bleek dit niet genoeg en moest de tuin ook gefatsoeneerd worden. En daarna kwam de vraag of er niet ook een plantje in kon. Zo kregen Reerinks groene werkzaamheden beetje bij beetje handen en voeten.

Belangstelling Pierik en Reerink werkten al een paar jaar min of meer samen. Als Reerink mensen tekort kwam, schoot Pierik hem te hulp en als Pierik eens een hoogwerker nodig had voor een boom, dan stelde Reerink die hem ter beschikking. Toen Pierik al ruim de pensioengerechtigde leeftijd was gepasseerd, vroeg Reerink hem op een dag wat hij zou doen met zijn bedrijf als de tijd daar was. ‘Hoezo, heb je dan belangstelling?’ luidde de wedervraag.

Ja, dat had hij wel.

‘Leo kon nog steeds geen afstand nemen van zijn bedrijf’, vertelt Reerink. ‘Totdat hij helaas ziek werd.

Zijn vrouw belde mij of ik nog belangstelling had.

Wij namen zijn werkzaamheden tijdelijk over, totdat wij het nieuws kregen dat hij niet meer aan het werk zou komen. Ik had graag nog wat langer van Leo’s kennis en kunde gebruik willen maken; die back-up had ik nog graag gehad. Dat was in feite ook de afspraak, maar dat was helaas niet mogelijk.’

Reerink heeft twee jongens in dienst met hovenierspapieren die in de schoonmaak zijn beland en een jongen die weliswaar geen hovenierspapieren heeft, maar die wél een dolenthousiaste hovenier is. Eerder deden zij alleen het onderhoud en niet de aanleg voor klanten, maar als je a zegt, moet je ook b zeggen, vindt Reerink. De vraag of het bij de overname van Leo Pierik blijft, houdt hij open. ‘Ik blijf toch een ondernemer.’

Reerink ziet veel raakvlakken met de schoonmaakbranche. Zo werkt de hoveniersbranche ook met vierkantemeterprijzen en het meeste werk ligt volgens hem toch op het menselijke vlak: het inzetten van mensen. Vrijwel alle klanten met wie Pierik een onderhoudscontract had, zijn klant gebleven bij Reerink.

Twee verschillende disciplines Schoonmaakwerkzaamheden en hovenierswerkzaamheden zijn hoe dan ook twee verschillende disciplines, meent voorzitter Rien van der Spek van branchevereniging VHG. Uiteraard kan hij zich goed voorstellen dat opdrachtgevers hiermee een voordeel denken te halen in het kader van efficiëntie en contactpersonen. ‘Of dit samengaan een goede zaak is of niet, ligt eraan hoe je dit als bedrijf aanpakt. Als je schoonmaken en hovenieren als twee aparte disciplines blijft zien, kan het prima. Maar als je deze teveel laat integreren, ligt

het anders. Dan heb je ook andere mensen nodig.

Kijk, in een kantoor doe je het licht aan en je kunt gaan werken. Hoveniers hebben te maken met droog weer, nat weer, warmte en kou; allerlei condities waardoor je werkzaamheden op een andere manier moeten worden uitgevoerd.’

Maar met deze condities hebben glazenwassers ook te maken, zegt Reerink. ‘Ik vind de werkomstandigheden in veel opzichten op elkaar lijken; ze kunnen in elkaar overlopen. Onze jongens zitten gewoon aan dezelfde tafel; de ene krijgt glasbonnen, de ander krijgt groenbonnen. Het zijn misschien twee aparte disciplines, maar bij ons vormen ze één geheel. Het gaat op in de groep; we zijn één team.’

Als autonoom bedrijf blijven opereren Op 9 juli nam facilitair dienstverlener Vebego Brouwers Groenaannemers over, een op duurzaamheid gericht familiebedrijf met 106 medewerkers, dat vooral actief is in een regio waarin Vebego nog ondervertegenwoordigd was. Dit is van oorsprong een Limburgs familiebedrijf, actief in vier landen met 102 bedrijven en joint ventures.

Met de overname versterkt Vebego zijn positie in de landelijke top vijf van groenbedrijven. Brouwers Groenaannemers blijft volgens directeur Ronald Kusters zelfstandig onder de huidige naam opereren en de medewerkers blijven in dienst.

‘Van origine zijn wij een familiebedrijf; hier heerst bij wijze van spreken een sterke familieband onder de collega’s. Er is veel collegialiteit. Bij de overname was dit ook het uitgangspunt: we houden deze collegialiteit overeind en blijven als autonoom bedrijf opereren.’

Vebego had volgens Kusters interesse voor Brouwers Groenaannemers, omdat dit groenbedrijf in de branche een toonaangevende speler is die inzet op kennis. ‘Ik denk dat wij vaktechnisch zeer bekwaam zijn en een goede partner. Maar als ik heel eerlijk ben, zijn er bij ons wel bedrijfsprocessen die geprofessionaliseerd kunnen worden. Zo moet ieder bedrijf bijvoorbeeld de AVG-wet regelen en bij ons ging dat nog wat moeizaam. Binnen de club van Vebego hebben ze daarvoor een eigen projectgroep; die kan ons perfect instrueren over de do’s en don’ts vanwege de AVG.’ Professionaliseren Vebego wil zijn groeipositie versterken en Brouwers Groenaannemers wil door het samengaan met Vebego vooral bepaalde dingen in zijn organisatie professionaliseren. Eén en één is twee, maar veel zaken blijven dus gewoon zoals ze nu zijn.

www.vakbladhovenier.nl

43

C27

en alles daar tussenin.

Ongeacht de werkzaamheden, HANSA heeft een versnipperaar voor iedere toepassing.Versnipperaars met een capaciteit van 40 tot 160 mm, oerdegelijk en van wereldklasse!

C7

www.hansachippers.nl Tuin & Parkmachines Angenendt, Kasteelsestraat 7, 6611 KA Overasselt tel nr: 024-622 1270 e info@angenendt.nl

Structuur actief aanplant grond: Voor aan en verplant, bevat Mycorrhizae en bacteriĂŤn.

VaBomix 2 najaar (kali) bemesting: Voor een sterk en donkergroen gazon en sterke vorstbestendige vaste planten

www.innogreen.nl info@innogreen.nl 0031(0)183-509796

ACTUEEL

Arjan Reerink

Rien van der Spek

Ronald Kusters

Kusters: ‘We willen niet dat er veel dingen veranderen voor het personeel. Wij streven naar lachende klanten, maar dat willen we bewerkstelligen met lachend personeel. Daarom is het ook in ons belang om met Vebego samen te werken. Vebego kent de wegen op de arbeidsmarkt beter en is ook in het sociale domein actief. Hiervan kunnen wij ook profiteren.

De familiaire sfeer moet echter overeind blijven, vindt Kusters. ‘Want als medewerkers niet tevreden zijn, heb je ook geen tevreden klanten.’

kan uitvoeren. Wij hebben ook een machinepark dat specifiek hiervoor is aangeschaft en aangepast.’

Welke zaken worden op termijn steeds belangrijker in de openbare ruimte? Brouwers Groenaannemers heeft veel affiniteit met duurzaamheid en klimaatadaptie, omdat het bedrijf veel met ecologie bezig is. Op dit gebied kan Vebego dus veel kennis binnenhalen en zijn eigen groenbedrijven versterken, stelt Kusters. ‘Dit versterkt de andere bedrijven van Vebego weer, die andere specialismes hebben, en daarvan kunnen wij weer gebruikmaken. Zaken als hrm, administratie en automatisering kunnen wij bij Vebego halen.’

de buitenruimte heb je ook te maken met andere contracten dan voor schoonmaakwerkzaamheden in de binnenruimte. Ik denk dat zoiets alleen is weggelegd voor heel grote bedrijven zoals Vebego, maar niet voor middelgrote en kleine bedrijven.’

Eigen ecologen Met deze overname zit het wel snor, volgens Kusters. Als er negatieve kanten aan zouden zitten, van welke aard dan ook, zou Kusters nooit met Vebego in zee zijn gegaan. ‘Kijk, ik neem een behoorlijk risico, ook in financieel opzicht, door met Vebego samen te gaan. En waarom zou je een risico nemen als je er geen vertrouwen in hebt?’

Vebego krijgt tachtig procent van de aandelen, maar Kusters blijft directeur, zodat de dagelijkse leiding in zijn handen blijft. Hij houdt een aandelenpakket van twintig procent.

‘Vebego heeft inmiddels veel meer groenbedrijven, maar bij ons is specifieke kennis aanwezig die deze andere bedrijven niet hebben. Op ecologisch gebied zijn wij een toonaangevende partij in Nederland. Wij hebben eigen ecologen in dienst, wat uniek is, en adviseren op het gebied van natuurwetgeving. Onze mensen worden ook getraind in het herkennen van beschermde planten- en diersoorten. En mochten ze die in de praktijk tegenkomen, dan is er een speciale ploeg die ecologische beheer- en aanlegwerkzaamheden

Trend?

Het mes snijdt dus aan twee kanten. Kusters: ‘Maar de dagelijkse leiding blijft in mijn handen. Er zal ook bijna niets veranderen voor ons personeel. De dingen die gaan komen, zijn veranderingen die al op stapel stonden vóór de overname. Vebego is positief en wij zijn dat ook. We hebben er zin in.’

Kun je nu spreken van een trend als het gaat om overnames van groenbedrijven? Volgens Van der Spek zal het zo’n vaart niet lopen. ‘Mogelijk komen er meer grote bedrijven die hun opdrachtgevers een totaalpakket willen aanbieden door het overnemen van hoveniersbedrijven inclusief medewerkers. Die hebben natuurlijk wel de vakkennis, maar als schoonmaakorganisatie bedrijf je toch een heel andere tak van sport. Andersom zie ik niet gauw gebeuren dat hoveniersbedrijven schoonmaakorganisaties overnemen. Ik wil niets negatiefs zeggen over schoonmaakbedrijven, maar het hoveniersvak vereist veel en totaal andere vakkennis; dat moet goed in de gaten worden gehouden. Voor

Regionale partij Vebego is dan wel een groot bedrijf, maar Van der Spek denkt niet dat deze dienstverlener nu een grote concurrent wordt voor de hoveniersmarkt.

Of een overname succesvol wordt, heeft natuurlijk te maken met het management. ‘Hoe wordt het bedrijf aangestuurd? Dat is belangrijk, of je nu auto’s verkoopt, schoonmaakt of hovenier bent.’

Als ondernemer kan Reerink dit alleen maar beamen. ‘Een oude klant keerde bij ons terug, omdat hij twee maanden had zitten wachten op een groenbedrijf dat een opdracht had gekregen.

Het bedrijf kwam maar niet. Daarop had hij ons maar weer gebeld en twee weken later was de opdracht klaar. Hier maakte het dus niet zozeer uit of wij een specifiek groenbedrijf zijn of niet. Het ging er vooral om dat wij regionaal werken en een allround bedrijf zijn, dat snel kan reageren. Het desbetreffende groenbedrijf deed ook Europese aanbestedingen, maar dat zullen wij niet doen. Dat zie ik toch als twee aparte takken van sport: een grote onderneming die specifiek het groen doet, en wij als regionale partij die het groen erbij pakt.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27147/poetsenen-planten

www.vakbladhovenier.nl

45

Groei & Bloei toont ambitie met organisatie Gardenista 15-19 mei 2019 Wilma Walenberg: ‘Een tuin ontwerpen is meer dan een lijstje met hardware en plantjes’ In mei 2019 organiseert Groei & Bloei op kasteel Ophemert in Ophemert een nieuw Nederlands tuinenfestival: Gardenista. Meteen dat eerste jaar wil de organisatie doorstoten naar een Chelsea Flower Show-niveau en 25.000 bezoekers. Vakblad De Hoveniers stelt een aantal vragen aan KMTP-bestuurslid Wilma Walenberg: ‘What’s in it voor de hovenier’?

Auteur: Hein van Iersel

46

6 - 2018

3 min. leestijd

Wat hebben de Nederlandse hoveniers hieraan?

Hoveniers kunnen tijdens Gardenista hun expertise promoten. Tegelijkertijd kunnen ze laten zien hoe mooi hun vak is. En dan bedoel ik niet het dichtstraten van de achtertuin, met een streep schaamgroen tegen de schutting aan.

Neem de bezoeker van Gardenista mee in de mooie groene wereld. Breng tijdens Gardenista de groene boodschap over en laat zien dat een gezin de investering in een goede hovenier er helemaal uithaalt.

Waarom heeft de organisatie van Gardenista voor kasteel Ophemert gekozen?

We hebben zeker zo’n vijftien locaties in heel Nederland beoordeeld op geschiktheid voor het houden van een show waarbij we in het eerste jaar 25.000 bezoekers willen ontvangen, maar in de toekomst naar 100.000 bezoekers willen doorstoten. Dan moet je een locatie hebben die dat allemaal kan huisvesten en ontvangen. Kasteel Ophemert ligt centraal in Nederland tussen de A15 en de Waal in de prachtige Betuwe.

ACTUEEL

Gardenista moet uitgroeien tot een show Ă la Chelsea Flower Show in Londen of Bloom in the Park in Dublin. Gardenista laat alles op het gebied van tuinen en groenvoorziening zien en wordt georganiseerd door de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde (KMTP), beter bekend als Groei & Bloei. Op het landgoed rond kasteel Ophemert krijgen kwekers, tuinontwerpers, hoveniers en bloemschikkers een plek. Het vijfdaagse evenement wordt van 15 tot en met 19 mei gehouden. Groei & Bloei denkt zeker 25.000 bezoekers te trekken. De bedoeling is dat het een jaarlijks evenement wordt.

Een tuin ontwerpen is meer dan een lijstje met hardware en plantjes Waarom weer een nieuw event op het gebied van tuinen? Er is al zo veel!

Er zijn inderdaad heel veel #Lvakbeurzen$L. Maar is er echt een evenement waar de groene sector zich aan de consument kan presenteren op hoog niveau? Hoe ontstaan de contacten tussen hoveniers en toekomstige klanten? Ik denk dat er een afstand is tussen hoveniers en burgers die denken het allemaal zelf wel te kunnen. Ze werpen een blik op een televisieprogramma en gaan zelf aan de gang. Die attitude moeten we collectief veranderen. Hoe kunnen we gezamenlijk de burger weer blij maken met een heel mooi stukje groen in de achter- en voortuin?

Een tuin ontwerpen is meer dan een lijstje met hardware en plantjes. Hoveniers moeten ook een beleving verkopen en uiteraard assisteren met het onderhoud, zodat de klant optimaal en jaarrond kan genieten van zijn eigen stukje paradijs op aarde.

Kunnen hoveniers inhaken en zo ja, wat zijn de kosten?

Als we het pad van de Chelsea Flower Show of Bloom in the Park gaan volgen, meldt een tuinontwerper zich met een tuinontwerp aan. Er zijn drie tuinmaten beschikbaar: klein, middelgroot en groot. Een ontwerp wordt ingediend, de jury beoordeelt de inzending en bij goedkeuring van het ontwerp wordt de inzender genomineerd. Op 3 december wordt bekendgemaakt welke ontwerpers hun tuin mogen aanleggen. Het eerste jaar zullen de kosten voor het aanleggen van de tuin grotendeels bij de pioniers liggen. Wel proberen we kwekers en leveranciers van hardware te koppelen aan de tuinontwerpers, zodat de materialen gratis ter beschikking worden gesteld.

De organisatie van Gardenista is bezig met het samenstellen van een team van sponsorwervers,

www.vakbladhovenier.nl

47

RootBarrier® 420 UV Beschermt wegen, voetpaden, bestrating, drainage, riolen en ondergrondse leidingen en kabelsystemen tegen beschadiging door agressieve wortels.

RootBarrier 25

-

• Eenvoudig te plaatsen

A NTI

JAAR

-

• 100% waterdicht

AR

E

• 5 jaar UV-bestendig

G

• 25 jaar garantie op wortelresistentie*, zelfs bij agressieve wortels en wortelstokken zoals bamboe en riet

• Flexibel en licht van gewicht • Resistent tegen bacteriën en meeste chemicaliën • Duurzaam, milieuvriendelijk en recyclebaar *volgens garantievoorwaarden

Wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op!

RootBarrier B.V.

•

T +31 (0) 320 215 805

•

sales@rootbarrier.nl

•

www.rootbarrier.nl

LAAT JE GAZON NIET IN DE KOU STAAN! PRE-WINTER IS NU TE KOOP BIJ ONZE DEALERS

Lees alles over het belang van najaarsbemesting en onze dealers op www.landscaperpro.nl Part of

Advert-Stad_Groen_PreWinter-2018.indd 2

04-10-18 09:42

ACTUEEL

En dan bedoel ik niet het dichtstraten van de achtertuin, met een streep schaamgroen tegen de schutting aan

dat ervoor gaat zorgen dat grote bedrijven de tuinen gaan sponsoren. Zodra we een sponsor hebben gevonden, koppelen we die aan een tuinontwerper. Dit zal het eerste jaar nog niet meteen voor alle tuinen mogelijk zijn.

Dat is duidelijk. Zijn er nog meer mogelijkheden voor hoveniers om mee te doen?

Natuurlijk kunnen hoveniers ook standruimte huren en hun expertise laten zien. Daartoe is ook volop gelegenheid! Het gaat ons met name om interactie met de bezoeker, dus niet met de armen over elkaar achter de tafel gaan zitten. Neem de bezoeker mee, laat live zien hoe iets wordt gemaakt, leg een simpel vijvertje aan en laat de bezoeker zien hoe het technisch in elkaar steekt.

Wees bezig. Het is toch leuk om te zien hoe iets gemaakt wordt? Laat kinderen in een boom klimmen als een echte boomverzorger. Laat de bezoeker een plant enten, zelf een stoepbandje leggen: het hoveniersvak is leuk en divers!

Wat krijg ik allemaal te zien op Gardenista?

Groei & Bloei is de grootste tuinvereniging met zo’n 35.000 leden in heel Nederland en Vlaanderen.

In Groot-Brittannië heb je de RHS, die al heel lang de Chelsea Flower Show organiseert. Iedereen in de groene sector kent die organisatie. Wij zijn de Nederlandse evenknie hiervan. Gardenista wordt hét podium voor de gehele groene sector.

Tuinontwerpers, hoveniers, kwekers, bloemstylisten, moestuiniers en water zullen de vijf hoofdthema’s invullen tijdens de show. Het evenement duurt vijf dagen. Als je niet geweest bent, heb je dus wat gemist!

Op de foto v.l.n.r.: Gary Graham (showmanager Bloom in the Park), Frits Hoogers (projectleider Gardenista) en Wilma Walenberg (landelijk bestuurslid KMTP/Groei & Bloei)

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27437/groei-bloei-toont-ambitie-met-organisatie-gardenista15-19-mei-2019

www.vakbladhovenier.nl

49

Peter Grubben van Jonkers hoveniers

'Greentocolour is een verrijking voor de locaties en ook de biodiversiteit krijgt een boost' Ook hoveniers ontdekken het vasteplantenconcept Greentocolour Het Greentocolour-vasteplantenconcept van Griffioen Wassenaar wordt steeds populairder. De zeer snelle dichtgroei van de vaste planten zorgt voor veel minder onkruid dan bij heesterbeplanting, en door de goede spreiding van de bloei gedurende het groeiseizoen is er altijd een mooie aanblik.

Jonkers hoveniers uit Venlo en Fabian Guldemond Tuinen uit Den Haag werken al jaren met dit concept, tot ieders tevredenheid.

Auteur: Sylvia de Witt

50

Bij het Greentocolour-concept van Griffioen wordt gedacht vanuit de beheerkosten. Bij dit concept wordt alleen gebruik gemaakt van herkenbare soorten, en om het onderhoud overzichtelijk te houden, wordt er niet gewerkt met mengsels of beplantingen met open ruimtes. Het is een maatwerkoplossing van ontwerp, sortiment, grondbewerking, vaste planten van goede kwaliteit in potmaat 11 en een maai- en bemestingsplan. Met als resultaat een attractieve beplanting met een hoogwaardige uitstraling.

hoveniers verantwoordelijk voor het binnenhalen van Greentocolour-projecten, met name bij gemeenten. Acht jaar geleden werd hij op de Vakbeurs Openbare Ruimte in Houten (destijds Dag van de Openbare Ruimte) voorgesteld aan Bert Griffioen. Het klikte meteen tussen die twee en na een geslaagd proefstuk van Greentocolour op het terrein van Jonkers, werd dit vasteplantenconcept bij bestaande klanten geïntroduceerd.

Grubben kan niet anders zeggen dan dat de reacties van de klanten zeer positief zijn.

Als projectmanager is Peter Grubben bij Jonkers

‘Greentocolour is niet alleen een verrijking voor de

locaties waar we dit aanleggen, maar ook de biodiversiteit krijgt een flinke boost: vlinders, hommels en bijen weten de planten in grote aantallen te vinden. Recentelijk is door de Vlinderstichting een onderzoek gedaan dat de bevindingen in het veld onderschrijft.’

Beter medium creëren In samenwerking met Griffioen probeert Jonkers hoveniers te anticiperen op veranderende situaties, zoals de hitte en droogte van de afgelopen tijd.

Ook wordt er rekening gehouden met iets andere omstandigheden, zoals de droogtegevoelige en

6 - 2018

ACHTERGROND

7 min. leestijd

deuren open die voorheen gesloten bleven. Dat heb ik al bij een paar gemeentes meegemaakt. En als het project klaar is, zijn er weer nieuwe locaties in die gemeentes waar het concept kan worden toegepast.’

Positieve geluiden Behalve in gemeentelijke projecten past Jonkers hoveniers dit concept ook toe bij particuliere klanten, weliswaar op kleinere schaal. ‘Wij promoten die particuliere markt nog niet zo erg. Dat doen we wel via onze website, maar dan is het vaak een combinatie en wordt er ook veel met heesters gewerkt. Er zijn recentelijk twee projecten volgens het Griffioen-concept gedaan voor vaste klanten.

Maar sommige aspecten van dit concept worden wel verder doorgezet bij tuinontwerpen. Dan is het een combinatie van heesters en vaste planten en mag het geen Greentocolour heten.’

Ook vanuit deze hoek hoort Grubben alleen maar positieve geluiden: het sluit snel, er is veel bloei en er komen veel bijen en vlinders op af. ‘Door een goede spreiding van de bloei gedurende het groeiseizoen heeft de tuin altijd een mooie aanblik.’

Project in Weert door Jonkers hoveniers

humusarme zandgronden in het zuidoosten van Nederland tegenover de klei- en veengronden in het westen.

‘Wij hebben hier in Limburg veelal droge, arme zandgronden en heel diep grondwater; in het westen bevindt het grondwater zich tot onder het maaiveld. Door het vervangen van grond door substraat proberen wij een beter medium te creëren voor de vaste planten van Griffioen, voor alle omstandigheden. Dat is niet altijd gemakkelijk.

Met het extreem hete weer van de afgelopen tijd hadden de vaste planten in ons werkgebied het ook moeilijk; die moesten nu extra water krijgen.

Maar over het algemeen gaat het erg goed.’

verleden tijd. In het begin moest Grubben nog echt de boer op, proberen te verkopen, proefperken aanleggen. Nu hoeft dat minder en kent men het concept. Veel bestaande klanten willen nieuwe locaties met vaste planten erbij. ‘En klanten waar ik voorheen niet binnenkwam belden op een gegeven moment zelf met de vraag of ik eens kon komen praten, want ze hadden het concept ergens gezien en vonden het mooi. Dan gaan er

Behoorlijk wensen- en eisenpakket Zeer recentelijk voerde Grubben een beplantingsplan uit bij Wilma Walenberg, landelijk bestuurslid van de KMTP/Groei & Bloei. ‘Ook al ben ik een echte Groei & Bloei’er’, vertelt ze, ‘soms weet je niet meer wat je met een stuk tuin aan moet omdat er drie flinke eiken staan. Een aantal jaren geleden hebben mijn man en ik een lezing bijgewoond

In augustus werd in Venlo een vasteplantenborder aangelegd bij een bestuurslid van Groei & Bloei.

Ook in die hoek is er dus steeds meer bekendheid met het vasteplantenconcept van Griffioen en zien ze dat het iets moois is, vertelt Grubben trots. ‘Dit was langs een zware bomenrij, met veel schaduw en ook nog eens droge, humusarme zandgrond.

Een uitdaging! Dit vind ik het prettige van dit concept. Je gaat hiermee terug naar de basis – de grond –, waarover je eigenlijk nooit meer zo nadenkt. Elke locatie heeft een bepaalde grondsoort; dat is een gegeven. Met dit concept denk je er wél over na om die eerst op een goed niveau te krijgen, zodat de vaste planten blijven groeien.’

Deuren open Klanten zijn tevreden, acquireren is meer en meer Greentocolour-border aan de Amsterdamstraat in Heerlen door Jonkers hoveniers www.vakbladhovenier.nl

51

van Bert Griffioen. We hadden tijdens de Floriade 2012 al kennisgemaakt met het concept, en de langbloeiende en gevarieerde plantengroepen zijn ons bijgebleven. De lezing heeft ons op het spoor gezet van het Greentocolour-concept. Peter Grubben van Jonkers hoveniers ken ik uit het verenigingsleven en hij heeft aangeboden een offerte te maken. Uiteraard had ik wel een behoorlijk wensen- en eisenpakket! Dan komt de Groei & Bloei’er in mij echt wel weer boven. Griffioen Wassenaar heeft een beplantingsplan gemaakt waarin enkele noviteiten uit het Greentocolour-concept zijn gebruikt. De planten zitten in de grond, dus het dagelijks monitoren en verzorgen kan nu gebeuren.’

Walenberg was een uitzonderlijke en ook wel bijzondere opdrachtgever voor Grubben, die toch voor het merendeel gemeentes als klant heeft. Zijn collega Bas Janssen heeft voornamelijk particuliere klanten. Voor de particuliere markt gaat Janssen ook niet echt de boer op; er komen veel aanvragen via de website. Met de klanten van Grubben zijn er altijd contracten afgesloten met drie jaar onderhoud. ‘Daarna zetten gemeentes vaak andere mensen in, maar ze komen er later soms toch weer op terug. Dan horen we: Zij doen het niet zoals jullie het doen. Omdat ze het concept niet kennen, gaat het jammer genoeg weleens mis. Vaak mogen we het onderhoud na die drie jaar wel blijven doen, maar sommige gemeentes hebben ook verplichtingen tegenover sociale werkvoorzieningen.’

Specialist in de aanleg Ook Fabian Guldemond verzorgt veel Greentocolour-aanplanten namens Griffioen Wassenaar en rijdt hiervoor heel wat af, door de hele Randstad. Daarnaast legt hij met zijn eigen

52

hoveniersbedrijf Fabian Guldemond Tuinen waar mogelijk ook onderhoudsarme tuinen aan. De gemiddelde tuin van tegenwoordig is best wel klein, vindt hij. ‘Het zijn niet meer de tuinen van zeg maar zes meter breed en veertig meter lang.

Maar mensen willen toch een onderhoudsarme tuin, met hoofdzakelijk bestrating en wat groen in een hoge bak met vaste planten. Dan probeer ik bij mijn klanten toch een klein Griffioen-concept weg te zetten, want een buxusbol en een lavendel zijn zo standaard.’

In september 2009 kwam hij in aanraking met Griffioen. Hij kreeg de vraag of hij interesse had om voor Griffioen werkzaamheden uit te voeren.

Hij begon met een rotonde van zo’n 100 m². In januari 2010 kreeg hij weer een opdracht voor een paar honderd meter, en zo werd het steeds meer.

Het zijn inmiddels tienduizenden vierkante meters per jaar.

Ook planten aan de overkant Guldemond doet puur de aanleg. Het onderhoud wordt gedaan door bedrijven die al meerdere projecten van Griffioen in onderhoud hebben: soms een contractaannemer, soms de eigen dienst van de gemeente. Het komt ook voor hij terug moet naar een locatie om schade te herstellen of inboet te doen. Guldemond doet dan dienst als een paar extra ogen voor Griffioen en geeft het door als hij afwijkingen vaststelt, bijvoorbeeld in het onderhoud.

Hij waarschuwt dat er soms geen verschil wordt gemaakt tussen ‘onderhoudsvrij’ en ‘onderhoudsarm’. Men denkt na het laten aanplanten van onderhoudsarme planten niets meer te hoeven doen, wat natuurlijk niet het geval is. In de beginperiode, na de aanplant, moet eens per twee

Fabian Guldemond

tot drie weken een rondje onderhoud worden gepleegd, afhankelijk van het weer. Dat varieert van schoffelen tot wat onkruid plukken. Hoe frequenter het onderhoud is, des te sneller groeit de beplanting dicht, waardoor je er minder omkijken naar hebt. ‘We leggen dat ook uit aan gemeentes.

Dan krijg je reacties van bewoners zoals: Als het schoon is, meneer, dan ziet het er erg aantrekkelijk uit. We zijn er heel blij mee.’

Dat betekent gewoon ouderwets eer van je werk, legt hij glimlachend uit. Drie jaar geleden had hij een Greentocolour-project langs een doorgaande weg, met beplanting aan één kant van de weg. De

6 - 2018

ACHTERGROND king. En natuurlijk wordt er ook gekeken naar de zon, schaduw, de aanwezigheid van bomen.

‘Oude bomen hebben onder aan de stam een heel groot wortelpakket; daarmee moet je rekening houden. Je moet wel ruimte hebben voor de beplanting. Is die ruimte niet aanwezig of wordt het heel krap, dan wordt er een soort ingeplant die snel dichtgroeit en worden er ook minder planten op een vierkante meter gezet. Zo krijg je rondom de boomstam toch een aangesloten geheel.’

bewoners waren er zo blij mee, dat ze vroegen of dit ook aan de andere kant van de weg zou worden aangeplant. ‘Dat zat niet in de aanbesteding, maar als ze het graag wilden, moesten ze maar contact opnemen met de gemeente. Dat hebben ze gedaan en een jaar later kwamen er ook planten van het Griffioen-concept aan de overkant.’

Verschil per gemeente Greentocolour werkt met een speciaal sortiment vaste planten, die moeten voldoen aan 21 voorwaarden. Ruim 120 soorten vaste planten zijn getest en bruikbaar bevonden. Welk sortiment wordt toegepast, verschilt per locatie. ‘Maar plantensoorten die regelmatig terugkomen, zijn Nepeta, Alchemilla en Geranium-soorten. Ze groeien goed dicht en laten een bepaalde indruk achter, waardoor een plantenvak er heel aan-

trekkelijk uitziet.’ Griffioen put natuurlijk uit een enorm plantenbestand; je kunt niet zeggen dat er specifieke soorten zijn die overal terugkomen.

Het bedrijf kweekt ruim 700 soorten. Die worden gebruikt in de tuincentrummarkt, de andere poot van de onderneming. De keuze voor bepaalde planten heeft ook te maken met de kleur die een gemeente wenst. Als een gemeente bijvoorbeeld roodachtige tinten in haar plantenvakken wil, komen er geen geelbloeiende Alchemilla en blauwbloeiende Nepeta in.’

De grond wordt eerst volgens het Griffioenconcept verbeterd met speciale Greentocoloursubstraten. Zo kunnen veel soorten die in ZuidHolland groeien en bloeien, dat ook doen in Limburg en andere delen van het land. Het slagen van een plantvak staat of valt met de grondbewer-

Concept ook in eigen tuin ‘Ook al heb je maar twee vierkante meter, met vaste planten kun je een onwijs mooie border creëren die het hele jaar door bloeit en kleur heeft’, gaat Guldemond verder. ‘Ook komt het regelmatig voor dat iemand die bij de gemeente werkt en het concept kent, dit ook in zijn eigen tuin wil hebben.

Dat varieert van veertig meter tuin tot een bloembak van drie vierkante meter. Als hovenier kun je naar een groothandel rijden en vaste planten kopen, maar dat is nog geen Griffioen-concept.’

Vol lof is Guldemond over de potmaat 11 centimeter vierkant, waarin Griffioen is gespecialiseerd.

Met Greentocolour gaan er daarvan acht op een vierkante meter; dat is een plantafstand van 30 centimeter. Om hetzelfde effect te krijgen na de aanplant, heb je twaalf stuks van de kleinere standaardpotmaten nodig. Alleen al daardoor is er een voordeel te behalen in de kosten van aanplant.

Daarnaast krijgt Guldemond alle planten zonder pot aangeleverd. Hij schat dat hij daarmee ook nog eens 40 procent bespaart, en er is geen afvalstroom. Dat is toch iets anders dan wat hij vorig jaar op Facebook zag: een collega-hovenier die met een kleine potmaat en met een plantafstand van 60 centimeter werkt.

In 2013 kreeg Griffioen een aanvraag van een particulier in Rotterdam, die bekend was met het concept en het ook in zijn eigen tuin wilde hebben. Guldemond verzorgde de aanleg en tot op heden is dit een vaste klant van hem. Eens per maand komt hij daar voor het onderhoud. Onlangs haalde hij er een stuk gazon weg en toverde de plek om tot een vasteplantenhoekje volgens het Greentocolour-concept. Hij ziet dat het concept echt groeiende is. ‘Er zijn weinig gemeentes in mijn hoek van het land waar ik nog nooit ben geweest.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27411/greentocolour-is-een-verrijking-voor-de-locaties-en-ookde-biodiversiteit-krijgt-een-boost Koninginnepage www.vakbladhovenier.nl

53

Onkruid bestrijden met een milieuvriendelijke methode Hoveniers boren een nieuwe markt aan met kokendheet water Onkruid bestrijden op een milieuvriendelijke en effectieve manier kan met kokendheet water. Waterkracht in Varsseveld heeft hiervoor de Weedmaster-productlijn ontwikkeld, deze bestaat uit machines die met water van 99 graden Celsius het onkruid te lijf gaat. Er zijn verschillende typen en maten op de markt, afgestemd op de toepassing. Wij spraken met gebruikers over hun ervaringen.

Auteur: Frank Blaauboer

De tijd dat onkruid werd gewied met de hand of een schoffel is lang voorbij. Niet alleen omdat het erg arbeidsintensief is, maar ook omdat de arbeidsomstandigheden van werknemers in de hoveniersbranche veranderen. Naast de schoffel werd er jaren gebruikgemaakt van bestrijdingsmiddelen om sneller te werk te gaan. Bescherming van het milieu, onder andere de kwaliteit van het grondwater, maakte dat ook de populariteit daarvan minder werd. Op verhardingen is het bestrijden van

54

onkruid met chemische middelen al sinds maart 2016 bij wet verboden. Verwacht wordt dat dit op andere plaatsen ook het doorgevoerd wordt.

Celstructuur vernietigen Waterkracht heeft verschillende typen machines ontwikkeld onder de gemeenschappelijke naam Weedmaster. Het principe van deze machines is simpel. Door met uitsluitend schoon, kokendheet water het onkruid te besproeien, wordt de celstruc-

tuur van de plant vernietigd en sterft het onkruid af. Het besproeien gebeurt met een lage druk van 1,5 bar. Dit maakt de Weedmaster geschikt voor alle verharde en halfverharde oppervlakken.

Een bijkomend voordeel van de lage druk is dat het water niet opspat. Zo kan er tot aan de gevel gewerkt worden zonder deze te vervuilen.

Kokendheetwatertechniek Waterkracht was in de jaren 90 al bezig met het

6 - 2018

5 min. leestijd

ontwikkelen van een machine voor onkruidverdelging met kokendheet water. In die tijd speelde het milieu ook al een rol. ‘Wij werkten toen samen met Jongerius’, vertelt Hans Gilbers, directeur van Waterkracht. ‘Dat was een bedrijf dat in die tijd actief was met sneeuwschuivers en zoutstrooiers en op zoek ging naar invulling van de voorjaar- en zomerperiode. Samen met Jongerius hebben we de eerste machines op dit gebied ontwikkeld.’

Zo kwam de eerste versie rond 1995 op de markt.

Omdat Waterkracht groot is geworden in de hogedrukreinigingstechniek, sloot dit ‘zijpad’ goed aan bij de corebusiness. Uiteraard heeft Gilbers met een schuin oog naar andere technieken gekeken, zoals het branden van onkruid. ‘De effectiviteit van de kokendheetwatertechniek is hoger dan alle andere methoden’, weet Gilbers. ‘Dat is verschillende malen wetenschappelijk onderbouwd. Als je consequent de kokendheetwatertechniek toepast, zie je op termijn dat het meer effect heeft dan welk alternatief ook.’ Circa vier keer per jaar een behandeling voldoet om het onkruid onder de duim te houden. Uiteraard is dat afhankelijk van de omstandigheden. Een zeer droge en warme zomer, zoals de huidige, heeft nu eenmaal een ander effect op onkruid dan een groeizame zomer met minder warm weer en regelmatig regen.

Hans Gilbers

ACHTERGROND Gepatenteerd apparaat Het nadeel van de kokendheetwatertechniek is dat er een grote hoeveelheid water nodig is. Dit vergt een grote tank. Op de meeste werkterreinen is er water voorhanden, maar het verplaatsen van de tank blijft een punt. ‘Voor grote oppervlakken hebben we daarom de TC-Vision ontwikkeld’, licht Gilbers toe. ‘Deze machine detecteert het onkruidplantje en dropt alleen op die plek kokendheet water. Dat levert een enorme waterbesparing op.’

Deze effectieve methode bespaart niet alleen water maar ook veel energie. Hoe beter je in staat bent het water effectief in te zetten, dus alleen waar het nodig is, hoe meer energie en dus brandstof je bespaart. ‘We hebben veel tijd besteed aan het ontwikkelen van dit inmiddels gepatenteerde apparaat. Dit jaar is het voor het eerst ingezet. Het is werkelijk verbluffend!’

Werk gecreëerd ‘We hebben Michel Boerkamp gevraagd de Weedmaster te proberen’, besluit Gilbers zijn toelichting. Hoveniersbedrijf Michel Boerkamp in het Achterhoekse Silvolde richt zich met name op ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen bij woonhuizen. ‘Boerkamp had helemaal geen onkruidbestrijdingswerkzaamheden, maar hij wilde het graag doen als proef. Het aardige is dat op het moment dat hij ermee aan de slag ging, zijn omgeving hem

Tom Hermans (rechts op de foto) www.vakbladhovenier.nl

55

ACHTERGROND

vroeg wat hij aan het doen was. Onkruid bestrijden met heet water. En werkt dat ook? Jazeker, hij is er heel tevreden over. Binnen no time kon hij die machine niet meer missen, zoveel werk had hij met de Weedmaster gecreëerd. Eigenlijk heeft hij een nieuwe markt aangeboord. Dat is toch aardig?’

hebt en je de kalk tussen de bestrating moet uitputten. Je moet dan na een dag of tien terugkomen in plaats van na twee weken. Nu we die slagen hebben gemaakt en we het werken met de Weedmaster onder de knie hebben, hoeven we het alleen bij te houden. Dat gaat erg goed.’

Uitputten en bijhouden In het voorjaar van 2017 schafte Ergon in Eindhoven de Weedmaster M aan. Ergon is het werkbedrijf voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in en rond Eindhoven.

Ergon Groen & Reiniging richt zich op openbare en semi-particuliere groenvoorziening. Voorman Tom Hermans brengt zijn ervaring onder woorden: ‘Nadat we gestopt waren met bestrijdingsmiddelen tegen onkruid zijn we gaan borstelen en branden. De een kan beter omgaan met branden dan de ander. Dus daar zijn we mee gestopt. Ook in verband met het brandgevaar. Anderhalf jaar geleden hebben we de Weedmaster gekocht en sindsdien werken we met heet water. Standaard zit er een 15-meterslang op en daar hebben wij een van 30 meter aan toegevoegd. We hebben veel te maken met hekwerken en tuintjes en daar kun je niet komen met de hele tank. We hebben de middelgrote Weedmaster, omdat de kleine voor ons een te beperkte watercapaciteit heeft.’

TC-Vision Sjoerd Frielink Multidiensten in Winterswijk biedt behalve hovenierswerkzaamheden allerlei andere groenoplossingen, zowel voor particulieren als voor zakelijke klanten. Een van de diensten is het aanleggen van bestrating voor onder andere parkeerterreinen. Zo kwam Frielink ook toe aan het onderhoud hiervan. Aanvankelijk deed hij dat met bestrijdingsmiddelen, maar die zijn in deze tijd niet meer aanvaardbaar en bovendien voor een groot deel verboden.

‘We zien nu na anderhalf jaar gebruik goede resultaten. Eerst hadden we een inhaal- en uitputtingsslag te plegen voordat we het konden gaan bijhouden, zeggen we altijd. In het begin was het arbeidsintensief, omdat je dan veel meer onkruid

56

‘Ik heb de TC-Vision van Weedmaster nu een halfjaar in gebruik’, steekt Frielink van wal. ‘Voor we deze machine hadden, hebben we geborsteld, maar dat was een noodoplossing tussen bestrijdingsmiddelen en een goed alternatief. Toen zijn we met Waterkracht in gesprek geraakt over de TC-Vision. Wij zijn tot nu toe zeer tevreden over de werking ervan. Het voordeel van het kokend water is dat de werking langer aanhoudt dan wanneer je borstelt of brandt. Het onkruid blijft langer weg.

Een voordeel ten opzichte van branden, is dat je minder risico loopt op brandstichting bij bebouwingen. Je kunt met ook minder rondes per jaar af.’

Ook de hoeveelheid water die je mee moet meene-

men valt mee, volgens Frielink. De TC-Vision sproeit alleen maar waar een plantje is. Op die manier kun je lang doen met een tank water. Uiteraard is het afhankelijk van de hoeveelheid onkruid. ‘Wij zitten veel op bedrijventerreinen en parkeerterreinen’, vertelt Frielink. ‘Met name op plekken waar niet gereden wordt. We draaien er nog maar korte tijd mee, maar toch is de machine al driekwart van de week in bedrijf. Dat is niet slecht.’

De aanschaf is voor Frielink een bewuste keuze geweest. Het milieu speelde daarbij een belangrijke rol. Natuurlijk verbruikt de machinedrager wat brandstof, maar het geheel is een goed alternatief voor bestrijdingsmiddelen en de borstelmethode.

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27407/onkruidbestrijden-met-een-milieuvriendelijke-methode

6 - 2018

Demonstratie Cramer kettingzaag van 82 volt

Dit is niet meer omkeerbaar Accu-aangedreven machines en gereedschap hebben de toekomst Jaarlijks organiseert EuroGarden vier events voor zijn dealers. In het Van der Valk-hotel De Cantharel in Apeldoorn vond op 4 oktober het laatste event van dit jaar plaats, waarbij gereedschappen en machines van verscheidene merken werden gedemonstreerd. Nieuw voor de Nederlandse markt zijn de merken Solo en AL-KO, waarvan EuroGarden dit jaar de import heeft overgenomen. ‘Maar de grootste nieuwigheid van vandaag is toch wel de Tourno Z-zitmaaier van Cramer die in het voorjaar van 2019 uitkomt’, zegt productmanager Johan Teeuwen van EuroGarden.

Auteur: Sylvia de Witt

Bij aankomst zie ik op het gazon naast de ingang van de conferentiezalen een robotmaaier van SOLO lopen. Fijn dat de producten van EuroGarden op deze mooie herfstdag zowel binnen als buiten gedemonstreerd kunnen worden. Bij een vorig event regende het pijpenstelen.

EuroGarden Nederland BV is een zusteronderneming van het Belgische EuroGarden NV, de grootste onafhankelijke leverancier van tuinmachines, gereedschappen en accessoires in Europa. De dealers van EuroGarden worden continu geschoold en deze events zijn speciaal voor hen bedoeld.

Werd het voorlaatste event geheel gewijd aan het merk Echo, vandaag worden – verdeeld over twee binnenruimtes en buiten – de merken Solo en AL-KO, Shindaiwa, Cramer, Bahco, Trex, Morrisson en Belrobotics gepresenteerd.

PowerFlex-programma nieuw voor de Nederlandse markt In de eerste zaal waar ik binnenkom, staan producten van het Duitse AL-KO Garden Tech.

Deze firma had in Nederland een partner voor de distributie, maar EuroGarden, dat ook al in België de distributie deed van AL-KO, nam dat over. Nederlandse klanten hadden het complete pakket nog niet gezien; dat wordt hier vandaag dus getoond. De Solo-producten van AL-KO vormen een range van tuin- en parkmachines voor de particulier. Er staan zitmaaiers in een aantal nieuwe modellen en ook is er een uitbreiding met enkele typen loopmaaiers om de range compleet te maken.

‘Het PowerFlex-programma van SOLO en het Energy Flex-programma van AL-KO, met accu-aan-

gedreven machines, zijn helemaal nieuw voor de Nederlandse markt’, vertelt productmanager Johan Teeuwen van EuroGarden. Zo heeft het PowerFlexprogramma grasmaaiers, bosmaaiers, heggenscharen, kettingzagen, trimmers, bladblazers en multitools.

Het Energy Flex-programma omvat ook een verticuteermachine en een unieke bladzuigerbladblazercombinatie die zonder ombouwen beide functies direct beschikbaar heeft. ‘Verder is SOLO sterk uitgebreid met maairobots. In totaal zijn er zes maairobots: de 700E, 1200E en 2000E. Vanaf mei 2019 zijn er ook de IW-modellen met wifi aan boord, waardoor je overal ter wereld via een internetverbinding deze machines kunt besturen. De drie IW-modellen hebben een meerprijs van 100 euro ten opzichte van de E-modellen.’

www.vakbladhovenier.nl

57

De vis en de vishaak In de ruimte ernaast worden enkele nieuwe producten gepresenteerd uit het Shindaiwaprogramma van Yamabiko, die ook Echo-machines en -gereedschappen produceert. Het Shindaiwaprogramma van EuroGarden is iets kleiner dan het Echo-programma. Hier staat ook een nieuwe accumaaier van het merk Trex, met een bijzonder lage prijs en in een uitvoering van 46 cm duw- en 46 cm rijaandrijving.

Nieuw is de uitbreiding van het assortiment met handgereedschappen. SNA Europe, een grote producent met ook een bosbouw- en industrielijn, is in juni een partnerschap gestart met EuroGarden voor zijn merk Bahco.

Teeuwen: ‘Een bosbouwlijn hadden we al in ons assortiment, maar nu zijn er ook snoeischaren, snoeizagen en accugereedschap toegevoegd aan het programma, waarmee dit pakket in één keer erg groot is geworden.’

Hoewel Bahco werkelijk niets met vissen of de hengelsport te maken heeft, staan in het oranje met wit gekleurde logo een vis en een vishaak.

De Belgische accountmanager van SNA Europe, Mathias Vanfleteren, kan mij wel uitleggen hoe dat komt: ‘Bahco heeft zijn oorsprong in Zweden, en niets is zo moeilijk uit staal te maken als een vishaak. Een vishaak moet hard en sterk zijn, maar absoluut niet broos. Het produceren van de combinatie "hard maar sterk" was vroeger een lastige taak, maar het Bessemer-staal van Göranssons staalfabriek leverde optimale kwaliteit. De vishaak is een kwaliteitskeurmerk in Zweden. Als je dat in je logo mag opnemen, betekent dit dat je een topstaalfabrikant bent.’

Vanfleteren vindt dat ze in EuroGarden een goede partner hebben gevonden. ‘EuroGarden heeft tuingereedschap, Bahco heeft daarnaast ook bouw- en industriegereedschap. EuroGarden was nog op

zoek naar een fabrikant die handgereedschap van hoge kwaliteit kon leveren. Hier staan de nieuwe compacte elektrische snoeischaren op accu dit jaar gelanceerd. Het volledige pakket aan tuinhandgereedschappen is opgenomen en een gedeelte van onze accugereedschappen. Zo is er een snoeischaar met een accucapaciteit tot twaalf uur en één met een capaciteit van acht uur.’

Verrast over de kracht van de motor Het Duitse merk Cramer wordt zowel binnen als buiten gepresenteerd met een 40 volt-range en een 82 volt-range handgedragen gereedschappen voor professionals. Cramer heeft de ambitie om alles wat ze maken om te zetten naar accu-aangedreven. De grootste nieuwigheid van vandaag is Cramers Tourno Z-zitmaaier, een professionele maaimachine met heel hoge werksnelheden die in het voorjaar van 2019 op de markt komt. Buiten staat een prototype, dat gretig wordt uitgeprobeerd door belangstellenden.

‘Achterop heeft hij een accu-unit en er zit een maaidek onder met drie mesmotoren’, legt de productmanager van EuroGarden uit. ‘Hij heeft geen V-snaaraandrijving; alles is volledig elektrisch: de hoofdinstelling, het aanzetten van de messen, het rijden. Degenen die hem uitproberen, zijn allemaal verrast door de kracht van de motor, die niet lijkt te corresponderen met het weinige geluid dat je hoort. De Tourno-Z heeft twee wielmotoren die ook tegenover elkaar kunnen draaien. De wendbaarheid is echt uitzonderlijk. Hij wordt bestuurd met twee sticks, hij is stil, emissievrij, heeft weinig trilling en er kan vierenhalf uur mee worden gemaaid.’

Cramer is ook begonnen met maairobots; deze komen in januari 2019 op de markt met twee maaioppervlakten: 1000 m2 en 1200 m2. Buiten bij de voordeur was al een prototype aan het werk. ‘Die

zijn innovatiever dan andere robotmaaiers, in die zin dat ze systemen hebben om door heel smalle zones te kunnen rijden.’

Bigmow in Echo-vorm De robotmaaiermarkt groeit enorm. Ook het merk Belrobotics, overgenomen door Yamabiko Europe, wordt hier gepresenteerd. Jos Overmars van Overmars Tuin en Park in Twello is onlangs met de verkoop van Belrobotics-maaiers gestart. Hij heeft inmiddels al verschillende machines verkocht en is zeer tevreden. ‘Dit heeft toekomst. Alles wordt elektrisch; dat is met auto’s ook zo. Dit is niet meer omkeerbaar. Dat geldt ook voor maaiers en andere machines.

Dit heeft ook effect op de gehele distributie. Er komen andere aftersales-investeringen, en het verbruik van motordelen wordt minder, want die elektromotoren verbruiken nagenoeg niets.

De expertise die nodig is om het goed te doen, verandert ook. Mensen moeten kennis hebben van elektrotechniek en besturingstechniek en de salesgesprekken zijn ook anders. Hierin scholen wij onze dealers ook.’

Teeuwen en ik gaan naar buiten en allereerst valt mijn oog op het nieuwste model Bigmow van Belrobotics. En daar staat – het kan niet missen – Tiny Buijtels, accountmanager van Belrobotics Nederland, die er graag over wil vertellen. ‘Deze robotmaaier heeft een dubbelwandige kap. Er kunnen bij wijze van spreken gewoon golfballetjes tegenaan geslagen worden. En hij heeft een stopknop’, zegt hij. ‘Voorheen moest je eerst de klep omhoog doen om hem te laten stoppen. Hij is ook lager aan de grond gekomen en heeft nu vijf sonarogen, dus hij ziet elk object van 7 cm doorsnee. Hij is nog veiliger geworden, voor een beter gebruik op de velden.’

Doordat Belrobotics dit jaar is overgenomen door

De accuaangedreven bladzuiger LS 5000 ESW

58

6 - 2018

ACHTERGROND

7 min. leestijd

Productmanager Johan Teeuwen van EuroGarden

Yamabiko, komt deze maaier ook in Echo-vorm op de markt. Buijtels: ‘De dealers van Echo krijgen dan ook de mogelijkheid om deze maaiers te verkopen.

Mijn eigen dealernetwerk blijft zoveel mogelijk in stand, hoewel er op den duur wel iets zal worden gekoppeld. We beginnen pas volgend jaar, want dan wordt Echo pas uitgeleverd.’

Weed Go-systeem Verderop staan twee warmwater-hogedrukreinigers van Meclean. EuroGarden heeft met deze Nederlandse producent een samenwerkingsprogramma op het gebied van onkruidbestrijdingsmachines. Op de C-serie-machines van Meclean is een techniek gebouwd waardoor je samen met een andere lans en een sproeiwagen de temperatuur kunt stabiliseren op 98 graden, zodat je onkruid kunt bestrijden. Er zit een brander op voor het verwarmen. Hij kan ook op de WeedPLUS-stand gezet worden. De serie B-serie doet hetzelfde, maar is kleiner.

Teeuwen: ‘Dit is voor ons nieuw. EuroGarden heeft mechanische oplossingen voor onkruidbestrijding; we hebben geen branders of hete lucht. Er staan kleine borstelmachines die wij in het programma hebben, walk-behind, maar we hebben ook staalborstels op bosmaaiers.’

Hier vlakbij staat het Weed Go-systeem van Shindaiwa; dat is een borstelkop samen met een beschermkap. De producent maakt zowel de beschermkappen als de borstelkoppen. Deze borstelkoppen kunnen ook op andere merken worden gemonteerd.

‘Het is een snelwisselsysteem, waarvoor je geen gereedschap nodig hebt’, legt Teeuwen uit. ‘Het Weed Go-systeem kan in feite op elke bosmaaier, maar er is wel deskundig advies nodig. Het motor-

vermogen is bepalend voor het model dat erop kan.’

EuroGarden wil volgens hem de markt stimuleren om altijd met een beschermkap te borstelen.

‘Borstelen met een beschermkap is voor ons de enige manier om goed te werken. In de markt zie je vaak dat de kap vanwege de extra kosten niet wordt gekocht. Maar menselijk letsel moet je natuurlijk altijd voorkomen, en die kap werkt bijzonder doeltreffend.’ Lachend: ‘Eigenlijk tref je hierdoor het doel niet meer. En als je die beschermkap opendoet, kun je ermee langs een trottoirband.’

Bladblazer met twee batterijen Buiten staan verder Cara-verticuteermachines van Cramer: de Cara47, de Cara60 en de door een zitmaaier getrokken uitvoering Cara60T. Er zit ook een bladblazer bij; die is nieuw. De bladzuiger, de LS 5000 ESW, is accu-aangedreven, maar die was er vorig jaar al. Met de nieuwe accutools heeft Cramer nu een range grasmaaiers en een accuveegmachine, de Cramer KM Domus.

Boven op een wal heeft EuroGarden de handtools uitgestald. Dit is een full spectrum machines met deelbare steel, met werktuigen, bosmaaiers, bladblazers, kettingzagen. Eigenlijk alles wat een groenwerker nodig heeft aan gereedschap zit in dat pakket. Daarnaast zijn er ook wat innovatieve dingen, zoals een bladblazer waar twee batterijen tegelijk in kunnen. ‘Hiermee kun je langer doorwerken’, meent Teeuwen. ‘Als de ene leeg is, gaat de machine automatisch over op de andere. Maar je kunt ook besluiten er niet mee te gaan bladblazen maar er iets anders mee te doen. Je neemt dan de blaasunit los van de backpack; dan wordt het een backpackaccu, een batterij die dient als voeding voor andere machines. Vervolgens maak je door

middel van een aansluitkabel verbinding met een andere machine: een heggenschaar, bosmaaier of een multitool-machine.’

Elektrische kettingzaag met flink vermogen EuroGarden heeft ook een hele range 82 volt-tools met een opvallend hoog vermogen, geschikt voor professioneel gebruik en veel werkuren – van stokzagen, bosmaaiers, kettingzagen en bladblazers tot heggenscharen op steel. Teeuwen laat mij een Cramer-kettingzaag zien van 82 volt, die is uitgekomen met een krachtige gelijkstroommotor van 2,5 kilowatt. ‘Voor zover wij weten, is er niemand in de markt die dit heeft met hetzelfde vermogen, althans geen professionele uitvoering.’

Een dealer met beschermkleding aan demonstreert hoe hij werkt, en hij doet het fantastisch. De switch van benzinemotoren naar accu-aandrijving wordt niet meer gehinderd door gebrek aan vermogen. Teeuwen merkt dat veel ondernemers nu ook begrijpen dat de accu die ze erbij moeten kopen gelijkstaat aan brandstof. ‘In eerste instantie vonden ze 200 euro voor zo’n blok erbij wel duur.

Maar met zo’n batterij kopen ze in feite voor vijf jaar brandstof. Accu-aangedreven machines hebben de toekomst, zoals Overmars eerder ook al opmerkte. Je kunt er gewoon niet meer omheen.’

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27442/dit-isniet-meer-omkeerbaar

www.vakbladhovenier.nl

59

Bomencheck, een APK voor uw bomen ‘We zien en weten heel veel, maar ook wij hoveniers twijfelen wel eens. Hoe slecht is deze boom nou echt? Is hij nog wel veilig?’ Dit vraagt Eddy van Diejen, ETW’er (European Tree Worker) bij hoveniersbedrijf Groenewegen bv uit De Bilt, zich wel eens af. Bij twijfel, niet doen. In dit geval betekent twijfel dat veel bomen onnodig sneuvelden. Zonde. Dat vindt Eddy ook. ‘We hebben gewoon een beetje ondersteuning nodig van iemand die meer bomen met aantastingen ziet en weet hoe een boom precies in elkaar zit. Simen Brunia van Bomencheck helpt ons hierbij.’

Auteur en foto's: Sabine Roelofs, Bomenwacht Nederland Wat een Bomencheck precies is, licht Simen graag toe: ‘We hebben voor de particuliere markt de zogenoemde 10puntencheck ontwikkeld. Je kunt het vergelijken met een APK bij een auto. Bij de

60

10puntencheck wordt niet alleen de onderhoudsbehoefte van een boom onderzocht, maar ook de veiligheid: Bomencheck brengt de risico’s van de boom in kaart en adviseert over de te nemen

vervolgstappen.’ Een Bomencheck is geschikt voor particulieren, bedrijven en, zoals Eddy aangeeft, ook voor hoveniers, eigenlijk voor iedereen die duidelijkheid wil over zijn of haar bomen. Dus ook

6 - 2018

ADVERTORIAL bijvoorbeeld sportclubs, verenigingen, kerken en scholen zijn bij Bomencheck aan het juiste adres!

Ondersteuning Eddy heeft al verschillende keren een Bomencheck laten uitvoeren. ‘Snoeien en het reguliere onderhoud van bomen, daar hebben wij als ETW’ers veel kennis van. Het zijn met name de ziektes, de aantastingen en de status ervan, waarbij soms de twijfel toeslaat. Zo zagen we laatst de tonderzwam wel op die eik zitten. En ja, we hadden die zachte plek daarnaast op de stam ook wel gezien. Simen onderzocht de boom nader. De conclusie: de boom was onveilig en moest geveld worden.’

Een advies van een Bomencheck kan zijn dat de boom geveld moet worden.

Zorgplicht Als hovenier ben je namens de boomeigenaar verantwoordelijk voor de boom. Het is belangrijk dat de bomen die jij onderhoudt aan de zorgplicht voldoen. Met de rapportage van Bomencheck kun je aantonen dat je aan de zorgplicht hebt voldaan.

‘Een kastanjeboom vertoonde tekenen van de kastanjebloedingsziekte. Ik twijfelde of deze boom nog wel kon blijven staan. Simen kwam erbij.

Deze boom bleek nog veilig genoeg te zijn, maar een boom verderop niet. Dat hadden wij nog niet gezien’, geeft Eddy als voorbeeld waaruit blijkt dat het ook anders kan uitpakken.

Simen: ‘Ik ben in het bezit van de diploma’s ETT (European Tree Technician) en BVC (Boomveiligheidscontroleur) en daarmee bevoegd om de controles uit te voeren. Het voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld een boomverzorgingsbedrijf is dat Bomencheck zelf geen snoeiwerkzaamheden verricht. Daarmee is het advies van Bomencheck onafhankelijk’, stelt Simen.

Prijs/kwaliteit ‘Ik heb al verschillende keren meegemaakt dat ik blij was dit ik een Bomencheck heb laten uitvoeren. Het is fijn dat je altijd, en dan bedoel ik ook écht altijd, kunt terugvallen op een deskundige.

Daar wil ik best wat voor betalen.’ Een Bomencheck kost €195,- voor de eerste boom en voor elke volgende boom wordt €30,- gerekend. Simen licht toe: ‘Het maakt niet uit waar in Nederland de boom staat, het tarief blijft hetzelfde. De enige uitzondering zijn de Waddeneilanden. Ik kom er graag, maar het vergt, vanwege de veerdiensten, iets meer moeite om er te komen. Overigens is de prijs altijd inclusief de reistijd, inspectie, het rapport en de btw. En voor het inspecteren van meer dan 15 bomen maak ik graag een offerte op maat.' 'Je krijgt echt waar voor je geld. Met een Bomencheck voldoe je aan de zorgplicht en het is ook nog eens leerzaam en betaalbaar’, besluit Eddy.

Bij twijfel…zet die Bomencheck gewoon in! www.bomencheck.nl / info@bomencheck.nl Simen Brunia Simen heeft het geluk gehad om van zijn passie zijn werk te kunnen maken. Als boomspecialist heeft hij een schat aan ervaring opgedaan in de professionele markt. Nu is het tijd om elke boomeigenaar daar de vruchten van te laten plukken!

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27438/bomencheck-een-apk-voor-uw-bomen Eddy van Diejen, ETW’er bij hoveniersbedrijf Groenewegen bv, heeft veel kennis van snoeien en regulier onderhoud van bomen.

De twijfel slaat soms toe bij de ziektes, aantastingen en de status ervan. Een Bomencheck biedt dan zekerheid. www.vakbladhovenier.nl

61

Silent City IV staat in teken van activisme Husqvarna imponeert in Hamburg met all-wheel drive maairobot en all day long bladblazer In Hamburg werd recent voor de vierde keer Silent City IV van Husqvarna georganiseerd. De bijeenkomst stond in het teken van het veranderend klimaat. Als gevolg daarvan waren op dit druk bezochte jaarlijkse feestje gevoelsmatig bijna meer activisten van onder andere Greenpeace en de Deutsche Umwelt Hilfe te zien dan klanten of vakpers.

Auteur: Hein van Iersel Die keuze om actiegroepen toe te laten op dit jaarlijkse event, dat concreet tot doel heeft accugereedschappen te promoten in met name de openbare ruimte, is een combinatie van praktisch idealisme en commercieel opportunisme. Husqvarna redeneert terecht dat de toekomst is aan duurzaamheid. Daar kun je op een macro-manier naar kijken, of je kunt direct inzoomen op de oplossingen en dus de machines van het bedrijf. Het Zweedse bedrijf deed beide, maar toonde het lef om te starten met een presentatie van Jennifer Lenhart van de Zweedse afdeling van Greenpeace.

Zij vertelt het verhaal dat iedereen al weet, maar dat toch iedere keer weer verteld moet worden: ‘We moeten onze carbon footprint drastisch inkrimpen om binnen de 1,5 graad temperatuurstijging te blijven.’

62

Minder spectaculair, maar voor een vakblad voor hoveniers interessanter en relevanter, waren presentaties van een drietal andere activisten. Axel Friedrich van de Deutsche Umwelt Hilfe begon zijn presentatie met een excuus. Hij had al eerder op de conferentie willen zijn, maar was vertraagd doordat zijn club een dag eerder de stad Berlijn op de knieën had gedwongen in het dieseldossier. Diesels die ouder zijn dan drie jaar zijn over een paar jaar niet meer toegestaan in de Duitse hoofdstad. Niet verwonderlijk dat deze Friedrich op Duitse websites wordt omschreven als Der Schreck der Deutsche Autoindustrie. Het verhaal van Friedrich ging echter niet over het uitbannen van diesels uit Duitse binnensteden, maar over zijn strijd om de emissie van kleine tweetaktmachines beter te laten controleren. Friedrich toont in zijn

presentatie het bestaan van sjoemel-tweetaktmachines aan. Veel aanbieders van tweetaktmachines brengen machines op de markt met cijfers die niet kloppen, maar ook niet gecontroleerd worden door overheden. De cijfers die Friedrich liet zien, waren ontluisterend. Zijn organisatie had zelfstandig tweetaktmachines gekocht en laten testen op uitstoot. Alleen Frankrijk, waar een streng georganiseerd landelijk controleorgaan bestaat, heeft zijn zaken op orde. De effecten daarvan moeten volgens Friedrich niet worden onderschat: benzeen, tolueen en allerlei andere nare stofjes die je niet in de lucht en al zeker niet in je longen wilt hebben.

Allesdoordringend geluid Een derde activist met een presentatie komt uit het land van president Trump: Jamie Banks van de

6 - 2018

ACTUEEL

4 min. leestijd

arbeid in de openbare ruimte. De grootste boosdoener voor Banks is de benzine-aangedreven bladblazer. Deze machines worden gedurende langere tijd achter elkaar gebruikt, hebben een geluid dat overal doorheen gaat en produceren daarnaast veel fijnstof. In de VS hebben inmiddels al 170 steden regelgeving om de overlast van met name blowers terug te dringen. Quiet Communities heeft daarnaast een bestekstekst opgesteld in samenwerking met de Amerikaanse staat Massachusetts.

Het doel is zoveel mogelijk benzine-aangedreven machines te vervangen door accumachines.

De laatste activist mag misschien niet een activist genoemd mag worden: Kevin Rogers van Treeco2nomics. Hij is een consultant die overheden laat zien wat bomen voor hun stad betekenen en daarvoor onder andere de Amerikaans software i-Tree software inzet.

Amerikaans NGO Quiet Communities. Ondanks de huidige president, heeft de organisatie waarvoor Banks werkzaam is het nodige bereikt op het gebied van terugdringen van geluid bij groene

Nieuws Husqvarna zou Husqvarna niet zijn als er ook geen machinenieuws te melden was. Concreet bracht Husqvarna voor deze internationale conferentie een nieuwe accu-aangedreven bladblazer mee,

‘We moeten onze carbon footprint drastisch inkrimpen om binnen de 1,5 graad temperatuurstijging te blijven’

de Husqvarna 550iBTX. Volgens Husqvarna is deze machine qua blaaskracht te vergelijken met een 50 cc brandstof-aangedreven machine en is het de eerste machine die echt een alternatief biedt voor situaties waar een volle dag inzet nodig is. Overigens merkte Hugo van Bijsterveldt van Husqvarna daarbij fijntjes op dat in situaties waarin een aannemer roept dat er de volle acht uren

Hugo Bijsterveld van Husqvarna demonstreert de eerste All Day Long accu-bladlazer. Met twee rugaccu's kun je een volle dag werken www.vakbladhovenier.nl

63

De groene werkpaarden de toekomst is elektrisch

RIMMERT FM-170: DE 100% ELEKTRISCHE ZEROTURN ZITMAAIER - Standaard maaitijd van 1 uur, uitbreidbaar tot 3 uur - 16 PK aan vergelijkbaar vermogen - Stil in gebruik - Zeer wendbaar - Subsidie mogelijkheden

www.frisianmotors.com

ACTUEEL nog vooral een gazon-imago: goed voor een strak en netjes onderhouden gazonnetje, maar totaal ongeschikt voor wat stevige hoogteverschillen of een dikke molshoop. Deze nieuwe vierwielaangedreven robot heeft een gloednieuw onderstel met knikbesturing en kan hellingen tot 70 procent aan. Om te showen waartoe de maaier in staat was, werd het complete publiek meegenomen naar een ongeveer dertig meter hoge heuvel in het Baacken-park in Hamburg. En inderdaad, de nieuwe maaier ging op zijn gemak de berg op.

Deze maaier is vanaf volgend voorjaar leverbaar en zal ongeveer € 4300 kosten.

Jamie Banks, Quiet Communities (USA)

Axel Friedrich van de Deutsche Umwelt Hilfe

Fleet service Niet nieuw, maar vernieuwd en doorontwikkeld is Fleet Service, een applicatie waarmee professionele gebruikers inzicht hebben in het gebruik van ‘vlootmachines’. Husqvarna Fleet Service bestaat al een paar jaar, maar het systeem is doorontwikkeld.

Allereerst is het nu ook mogelijk om machines van derden in het systeem mee te nemen. Daarnaast heeft het systeem nu een carbon calculator waarmee het berekent kan worden hoeveel CO2 is uitgestoten gedurende een bepaalde periode.

Jennifer Lenhart van de Zweedse afdeling van Greenpeace

De nieuwe all-wheel drive knikbesturing kan hellingen tot 70 procent aan

Kevin Rogers van Treeco2nomics

pen. Speciaal voor deze groep gebruikers komt er ook een bijzondere lader op de markt. Met deze lader kun je in één keer vier accu’s opladen.

De klapper van de conferentie was echter geen bladblazer, maar een all-wheel drive robotmaaier: de Automower 535 AW. Robotmaaiers hebben

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27436/silentcity-iv-staat-in-teken-van-activisme

inzet nodig is, en dat dit alleen met een benzineaangedreven machine kan, in de praktijk vaak blijkt dat de werkelijke inzet per dag veel minder is. ‘Wij hebben een test gedaan bij een aannemer door een sensor op de machine te plakken. Daaruit bleek dat machines vaak minder dan vier uur echt aan het werk zijn.’ Hoe dan ook, met deze nieuwe bladblazer zou het mogelijk zijn om met twee sets rugaccu’s echt acht uur aan het werk te zijn. Bij de Husqvarna 550iBTX draag je zowel de accu’s als de blazer op je rug.

Op termijn zal Husqvarna ook met een uitvoering komen waarbij niet gewerkt wordt met één grote accu in het rugstel, maar met twee kleinere accu’s.

Zeker voor hoveniers die meerdere machines naast elkaar gebruiken, is dat makkelijk, omdat deze kleinere accu’s ook gebruikt kunnen worden in heggenscharen, kettingzagen en andere gereedschap-

www.vakbladhovenier.nl

65

Groen in de stad Acties als Steenbreek zijn een druppel op een gloeiende straat

Als we de berichten over stedelijke ontwikkeling mogen geloven woont op dit moment al meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. Dit percentage zal gedurende de jaren alleen maar stijgen. Tegen 2050 woont tweederde van de wereldbevolking in steden. Nu is dat iets meer dan de helft. In stijgende mate gaat het daarbij ook meer en meer om mega-steden. In 1990 waren er slechts tien steden met meer dan tien miljoen inwoners. Nu al 33 en in 2030 ruim over de 40 steden.

Steden als Delhi en Shanghai hebben respectievelijk 29 en 26 miljoen inwoners. Die statistieken hebben niet zoveel met het werk van de gemiddelde Nederlandse hovenier te maken. Hoewel je Nederland ook kan zien als één grote megastad, met her en der een groene vlek platteland. Steden zijn voor hoveniers tegelijk een gruwel en een kans. Een echte hovenier heeft in mijn visie een groen hart en wil diep in zijn hart waarschijnlijk zelf liever tussen het groen en dus op het platteland wonen. Tegelijk zijn steden een uitgelezen commerciële kans voor hoveniers. Om op een klein stukje tuin nog wat hoogst noodzakelijk groen te realiseren heb je het oog en het vakmanschap van een goede hovenier nodig. En dat is keihard nodig. Ik woon nu tussen

Het stukje schaamgroen dat aan de andere kant van de schutting op de grond van de burgemeester is aangeplant wordt toch ook met publiek geld in de benen geholpen?

66

twee verhuizing door in een flat op de zesde verdieping van een Nijmeegs flatgebouw midden in het centrum. Het uitzicht is fantastisch, maar als ik nu eens een grove schatting maak dat ik naar een kant een kilometer ver weg kan kijken. Dan zie ik in totaal 300 hectares dicht bebouwde stad. Waarvan grofweg 80% wordt ingenomen door daken en wegen. Dan blijft nog 20 procent over voor tuintjes en parken. Maar helaas zijn die tuinen ook weer grotendeels versteend. Hartstikke leuk dat je acties hebt als Steenbreek, maar echt zoden aan de dijk zetten doet dat natuurlijk niet. Hoogstens een druppel op een gloeiende straat.

Misschien moeten gemeentelijk overheden hoveniers gaan betalen voor iedere groene tuin die zij aanleggen. Van de burger hoef je die ontwikkeling niet te verwachten. Die is voornamelijk bang dat zijn of haar tuin te veel onderhoud vergt. En natuurlijk: het valt niet te ontkennen dat een plaats beton ter grootte van een achtertuin minder onderhoud nodig heeft dan een mooie vaste planten border. Daar zijn hoveniers voor nodig. Hoveniers hebben de fantasie, de autoriteit en de kennis om te laten zien dat je mooie groene tuin helemaal niet zoveel tijd en aandacht kost. Is het dan zo gek als de maatschappij de beroepsgroep daarvoor betaalt? Het stukje schaamgroen dat aan de andere kant van de schutting op de grond van de burgemeester is aangeplant wordt toch ook met publiek geld in de benen geholpen? Dat groen noemen wij maatschappelijk belangrijk, maar is het groen van onze klanten dat niet dan!

Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur

Be social Scan of ga naar: www.vakbladdehovenier.nl/article/27448/ column-van-hoofdreacteur-groen-in-de-stad

6 - 2018

De partners van

De Hovenier

connecting green and infrastructure

AHA de Man uw golfbaan op zijn best

TRIPLE A LIGHTING

DE HUSQVARNA ACCU VOORDELEN

NIEUWSGIERIG? VRAAG VANDAAG NOG EEN ACCU DEMO AAN BIJ UW HUSQVARNA DEALER! www.husqvarna.com/nl

ÉÉN ACCU

KOSTENBESPAREND

GEEN DAMPEN, MINDER LAWAAI

Een accu voor alle machines, efficiënt en eenvoudig in gebruik.

De hogere aanschafprijs van een accumachine is snel terugverdiend omdat u geen benzine meer hoeft te kopen. Op de lange termijn bespaart u dus veel geld.

Voor stiller en aangenamer werken.

Op elk moment van de dag.