Fieldmanager5 2014

Jaargang 10 nr. 5, 2014

Vakblad voor Sportveldbeheer

C O N N EC T I N G GR E E N PR O F E S S I O N AL S

Perfect pitches: Opzienbarende projecten in de sport

Kleine, ultralichte doorzaaier ideaal voor sportverenigingen • Topdrop: oud strooisysteem in modern jasje • Enkelvoudige mengsels • Genomineerden Fieldmanager of the s Year • Precision Sence • Clubvoorzitter Johan van der Geest e i at • v • No dig-beregeningssysteem vergemakkelijkt onderhoud o n Honkbal en cultuurtechniek • Kunstgras eredivisie in 14 0 2

D L E

SP

V T R

Wie wordt Fieldmanager of the year?

2015

Wie word de opvolger van Ad van de Luijtgaarden als Fieldmanager of the Year 2015?

Het vakblad Fieldmanager organiseert op 20 november a.s. voor de vijfde keer op rij, de verkiezing van de Fieldmanager of the Year in het Willem II Stadion in Tilburg. Met dank aan de sponsors Jean Heybroek, Everris en Innoseeds gaat een deskundige jury dit jaar weer opzoek naar de beste sportveld beheerder van Nederland. Verder zal de jury, dit jaar voor de tweede keer, de FM High Potential Award uitreiken, een prijs voor het aanstormend talent op de sportvelden.

Denk jij dat je voor deze award in aanmerking komt? Of ken je een collega sportveldbeheerder waarvan je vindt dat hij of zij een goede kandidaat is? Geef dan vandaag nog naam en sportveldcomplex per e-mail door aan de redactie. Er wordt met name ook gezocht naar jong talent en sportveldbeheerders in dienst van aannemers en adviesbureaus.

Kijk voor meer informatie op www.fieldmanageroftheyear.nl Uw kandidaten kunt u doorgeven aan Santi Raats via santi@nwst.nl

Fieldmanager of the Year 2010 Bernard van den Bosch

Fieldmanager of the Year 2011 Peter Mook

Fieldmanager of the Year 2014 Ad van de Luijtgaarden

FM High Potential 2013 Maarten van Heck

www.fieldmanageroftheyear.nl

Fieldmanager of the Year 2013 Bertus Carelse

• SUPER ZUINIG • Zeer hoge dekkingsgraad • Uiterst kostenbesparend • Niet meer mengen • Ultra Hoge druk (40bar-60bar) • Ultra fijne verneveling • Veel snellere droogtijd • Grote tijdswinst • Ecologisch verantwoord

BELeef DE TOEKOMST... ... met de airless ultrahogedruk technologie van de Graco Fieldlazer S90. Een druk van 40 tot 60 bar zorgt voor een optimale deeltjesverdeling. Zo krijg je wittere lijnen met minder verf.

Daarom nomineerde het Nederlandse vakblad Fieldmanager de Graco Fieldlazer S90 als sportveldinnovatie van het jaar 2014.

EXPOLINE - voetbalmateriaal.com | Havenlaan 9 | B-3980 Tessenderlo Tel. +32 (0) 13 77 62 00 | Fax +32 (0) 13 77 89 00 www.expoline-benelux.com | www.voetbalmateriaal.com

30

Jacco Meijerhof: ‘Ik ben niet bang om toe te geven wanneer ik fout zit of iets niet weet’

Een allrounder. Een ondernemer. Een doorzetter. Een gedreven, harde werker. Jacco Meijerhof boorde een gat in de markt aan met zijn bedrijf Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek en holt nu hard om de forse groei bij te benen met investeringen in mens en materieel. De directeur maakt lange dagen, maar met zijn twee bedrijven – hij heeft ook een adviesbureau – gaat het hem voor de wind.

www.fieldmanager.nl

5

Colofon Fieldmanager -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt in een gemiddelde oplage van 1.900 exemplaren verspreid onder sportveldbeheerders in dienst van gemeentes, sportclubs en aannemers.

Fieldmanager is het belangrijkste Nederlandse vakblad voor sportveldonderhoud waarbij de praktisch ingestelde vakman centraal staat.

18

Eim Kleinloog: ‘Doorzaaieffecten worden branchebreed onderschat’ Actueel Begin december vorig jaar won machineontwikkelaar Eliet op de Brusselse Agribexbeurs de innovatieprijs ‘Gouden Buxus’ voor zijn verticuteermachine, maar ook voor

Redactie & commercie NWST NeWSTories bv Fransestraat 41 I www.fieldmanager.nl M info@fieldmanager.nl

zijn nieuwe doorzaaimachine. ‘Doorzaaien Postbus 569 6500 AN Nijmegen T 024-3602454 F 024-3602464

Hoofdredacteur: Hein van Iersel Bladmanager: Santi Raats (santi@nwst.nl) Advertenties: Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl)

Peter Jansen (peter@nwst.nl) Vormgeving: Marie Cecile Oosterhout

Abonnementen 69,- per jaar. De abonnementsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is.

ISSN: 2212-4314 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Fieldmanager c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Fieldmanager wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

moet opnieuw op de kaart gezet worden’, vindt distributeur Eim Kleinloog: ‘De effecten van doorzaaien op de kwaliteit van een grasmat worden branchebreed onderschat.’

48

Perfect Pitches Projecten Een nieuwe service in vakblad Fieldmanager: een projectenpagina.

Acht keer per jaar een verslag van de meest bijzondere projecten op gebied

en verder Acueel 8 Nieuws 56 Achtste Nationaal Sportvelden Congres

op 20 november bij Willem II 58 Een derde van de eredivisie op kunstgras

van sport. Uw project ook op deze projectenparade. Stuur een mail naar

Achtergrond

project@nwst.nl en u wij zenden u

25

42

alle info.

Sportvelden: enkelvoudige of meervoudige mengsels?

Clubvoorzitter Johan van der Geest: ‘Als ik ermee stop, heeft de club een probleem’

Green Innovation Award 46

No dig-beregeningssysteem vergemakkelijkt onderhoud

Fieldmanager of the Year Award 26 Wie wordt de opvolger van Ad van de

Luijtgaarden en wordt FM of the Year 2015?

Column 66 Hoofdredactioneel

6

www.fieldmanager.nl

inhoud 38

FotY-genomineerde Theo van Rossenberg: ‘Sport is een bindmiddel’ Fieldmanager of the Year Award

Projectbegeleider Theo van Rossenberg van Jos Scholman is een oude rot in het vak, maar het woord ‘oud’ doet geen recht aan de indruk die hij geeft: een man van de wereld, van de sportveldenwereld. Krachtig en gedreven, met een heleboel kennis. Hij vertelt over zijn continue zoektocht naar ‘het beste veld van Nederland’.

63

Nederland is een wereldtopper in honkbal en cultuurtechniek Achtergrond De gemeente Haarlemmermeer heeft een honkbalveld aangelegd op internationaal topniveau. Daarmee wil ze een aantal seizoenswedstrijden uit de Major League naar zich toe trekken. Een zeer ambitieus streven, dat elke dag flink wat fieldmanagement-manuren kost.

22

Nieuwe bezander voor pietje precies Green Innovation Award Tijdens de Kennisdag kunstgrasvelden op 5 juni in Amersfoort presenteerde GKB Machines de Topdrop precisiebezander. Deze machine kan rubber, zand, kokos of kurk infill buitengewoon nauwkeurig aanbrengen op kunstgrasvelden, maar is ook ontworpen voor het dressen van golfbanen en sportvelden. In feite wordt er gebruik gemaakt van een oude techniek, gestoken in een nieuw, degelijk design.

www.fieldmanager.nl

7

Nieuws Voetbalsters dreigen met rechtszaak over kunstgrasvelden bij WK vrouwenvoetbal Meer dan 40 voetbalsters komen in opstand tegen het plan om tijden het WK vrouwenvoetbal, dat in 2015 in Canada wordt gehouden, te spelen op kunstgras. Dat meldt Fox Sports. De Fifa en de Canadian Soccer Association worden nu geconfronteerd met de voetbalsters, die een internationaal team van advocaten hebben ingeschakeld. Bij de klacht wordt verwezen naar genderdiscriminatie. Dat staat in een brief die 28 juli jl. verstuurd is. De vrouwen zijn van mening dat kunstgras van mindere kwaliteit is dan natuurgras. Daarnaast zijn ze van mening dat de beste spelers de beste ondergrond verdienen en dat is volgens hen in ieder geval niet kunstgras.

Van Gaal wil GrassMaster op trainingsveld Louis van Gaal, de nieuwe trainer van voetbalclub Manchester United, wil op het trainingscomplex in Carrington GrassMaster van het Nederlandse bedrijf Desso. GrassMaster is een combinatie van echt gras en kunstgras. Van Gaal wil op de trainingsvelden op het complex in Carrington dezelfde grasmat als in het stadion Old Trafford. Bij de eerste training, vorige week, viel het Van Gaal meteen op dat het trainingscomplex in Carrington een winderige aangelegenheid was. Dat wordt opgelost met het aanplanten van bomen. Daarnaast wil Van Gaal dus op het trainingsveld dezelfde grasmat als in het stadion.

Chelsea eerste Uefa Champions Leagueclub met led-verlicht stadion Dinsdag 12 augustus jl. was de eerste voetbalwedstrijd onder led-schijnwerperlicht tijdens het vriendschappelijk duel van Chelsea tegen Real

8

www.fieldmanager.nl

Sociedad op Stamford Bridge. Philips heeft deze nieuwe led-veldverlichting geleverd aan Chelsea Football Club uit Londen. Stamford Bridge is het eerste stadion van een Champions League-club waarin dit vooruitstrevende verlichtingssysteem is geĂŻnstalleerd. Het Philips ArenaVision led-schijnwerpersysteem is een innovatieve led-veldverlichtingsoplossing. Het is ontworpen om voetballers, fans en tv-stations de best mogelijke beleving te bieden en voldoet aan de nieuwste eisen die de Premier League stelt aan tv-uitzendingen. Dit zijn verlichtingsnormen voor high-definition superslowmotion herhalingen, waarbij het geknipper dat optreedt bij conventionele lampen vermeden wordt. Anders dan bij het voorgaande metaalhalogenidesysteem kan de nieuwe led-oplossing onmiddellijk in- en uitgeschakeld worden zonder dat er een opwarmtijd nodig is.

Ron Gourlay, chief executive van Chelsea FC, zegt: 'Ik ben verheugd over de samenwerking met Philips bij het realiseren van een omgeving waarin onze supporters zo goed mogelijk kunnen genieten van de wedstrijden van Chelsea.

Opnieuw staat Chelsea Football Club vooraan bij innovaties; we verheugen ons erop in Stamford Bridge meer gedenkwaardige wedstrijden te spelen onder dit nieuwe schijnwerpersysteem.'

Eric Rondolat, CEO van Philips Lighting: 'De allereerste voetbalwedstrijd ter wereld onder schijnwerperlicht vond in 1878 plaats in Engeland. Nu sportverlichting digitaal wordt, is het dus niet meer dan terecht dat hier opnieuw de norm voor verlichting wordt gesteld. We zijn getuige van een technologische mijlpaal in de sport. Onze

led-sportveldverlichting voldoet aan de nieuwe, strenge criteria voor tv-uitzendingen van de Engelse Premier League en levert high-definition, knippervrije super-slowmotion-beelden, waardoor Chelsea de meer dan 40.000 toeschouwers in het stadion en de kijkers thuis de best mogelijke kijkervaring kan bieden.'

De oplossing omvat een speciale gebruikersinterface en een regelsysteem waarmee de systeembewaking gemakkelijk en betrouwbaar is, evenals het schakelen tussen optimale verlichtingsconfiguraties. Het resultaat is volledige flexibiliteit en de mogelijkheid om elke schijnwerper afzonderlijk te bedienen en te dimmen. Het regelsysteem van Philips ArenaVision Led kan ook gebruikt worden voor het creĂŤren van speciale verlichtingseffecten voor amusementsdoeleinden, die normaal gesproken speciale podiumverlichting zouden vereisen. Daardoor kunnen de schijnwerpers worden opgenomen in de lichtshows, voor en na de wedstrijd, die zorgen voor de juiste sfeer en spanning in het stadion.

De nieuwe led-schijnwerpers leveren een volmaakte, gelijkmatige verlichting, met een uitzonderlijke verticale verlichtingssterkte op de spelers.

Naast de betere kwaliteit van de televisiebeelden profiteert de club ook van besparingen op onderhoudskosten dankzij de buitengewoon lange levensduur van de led-oplossing. Normaal gesproken zouden de metaalhalogenidelampen in de schijnwerpers elke drie seizoenen vervangen moeten worden om het vereiste verlichtingsniveau te kunnen handhaven. Het Philips led-systeem gaat naar verwachting meer dan tien seizoenen mee.

marathon marathon marathon w

nieu

duurzame fosfaat bron uit NL

handelingen over het complex niet hoeven te hervatten. Dat meldt ANP/nu.nl. De gemeente wilde afdwingen dat AZ het complex in Alkmaar bouwt. De rechter constateerde dinsdag dat de onderhandelingen over de vestiging van het complex aan de Alkmaarse Westrand 'tot mislukken zijn gedoemd'. Verder onderhandelen noemde de rechter zelfs 'een zinloze rituele dans' zonder 'enige reële kans op een positief resultaat'.

De gemeente sleepte AZ vorige maand voor de rechter, nadat de club in mei had besloten naar Zaanstad te verhuizen. De club mag volgens de gemeente niet verhuizen, omdat beide partijen in 2011 afspraken dat het nieuwe complex aan de Alkmaarse Westrand zou worden ontwikkeld.

AZ stelde echter dat het om een intentieovereenkomst ging en dat onderhandelingen onmogelijk zijn af te dwingen op een moment dat het besluit

sneller  beter  goedkoper

Quickclean geleverd aan Sportbedrijf Amsterdam Oost. Peter Vergeer van Sportbedrijf Amsterdam Oost heeft de gloednieuwe GKB Quickclean van Piet Schenkels, vertegenwoordiger van Kraakman Perfors, in ontvangst genomen. Na diverse demonstraties van kunstgrasreinigers is het uiteindelijk de Quickclean 160 geworden, omdat de machine goed werkt, eenvoudig te bedienen is en de stofzakken gemakkelijk te vervangen zijn.

overstappen was nog nooit zó simpel

vitalphos vitalphos vitalphos marathon marathon marathon

De nieuwe verlichting werd tijdens de zomerstop geïnstalleerd, op tijd voor de start van het nieuwe voetbalseizoen. De eerste wedstrijd onder het nieuwe licht zal gespeeld worden op dinsdag w 12 augustus, als Chelsea een vriendschappelijke nieu wedstrijd speelt tegen Real Sociedad. Daarnaast vernieuwt de club ook de verlichting van het trainingsveld, waar ook Philips led-schijnwerpers werden geïnstalleerd om dezelfde verlichtingsprestaties te verkrijgen als tijdens de wedstrijden.

Met het nieuwe systeem is het mogelijk specifieke delen van het trainingsveld te verlichten met verschillende niveaus van verlichtingssterkte, om de ideale oefenomgeving te scheppen voor de spelers.

duurzame fosfaat bron uit NL

sneller  beter  goedkoper

Hengelo gaat sport-

overstappen vanwege vandalisme was nog nooit zó simpel parken niet afsluiten

De gemeente Hengelo heeft besloten de sportparken in de gemeente niet te gaan afsluiten.

Deze zomer is er op de sportparken veel overlast door vandalisme. De toegang tot de velden verbieden heeft volgens de gemeente geen zin, zo meldt RTV Oost. Bij voetbalvereniging Juliana '32 zijn de afgelopen weken dug-outs vernield, stukken kunstgras in brand gestoken en ook doelen beschadigd. De verwachte schade bedraagt

vitalphos vitalphos vitalphos marathon marathon marathon AZ mag trainings-

complex in Zaanstad bouwen

De rechtbank in Alkmaar heeft dinsdag geoordeeld dat de gemeente Alkmaar en AZ de onderw

nieu

duurzame fosfaat bron uit NL

om te verhuizen al is genomen. De rechter ging daarin mee. De club wil naar Zaanstad verhuizen omdat daar al op korte termijn kan worden begonnen met bouwen. De jeugd moet vanaf volgend jaar op het complex spelen. Het eerste elftal volgt later naar de plek waar een deel van de roots van de club ligt.

sneller  Nieuwe GKB betervoor  Quickclean Sportbedrijf goedkoper Amsterdam Oost

vitalphos vitalphos Kraakman Perfors heeft een nieuwe GKB

overstappen was nog nooit zó simpel

vitalphos

Uw sportvelden altijd in topconditie?

Wij hebben water in de hand Uw sportaccommodatie is tot in de puntjes verzorgd. Met fraaie banen en velden, waarop sporters het beste uit hun spel kunnen halen. Aquaco helpt daarbij. Met innovatieve systemen voor natuurgras, kunstgras én gravel.

Aquaco ontwerpt, installeert en onderhoudt efficiënte en kwalitatief hoogwaardige beregeningsinstallaties van alle professionele merken. Deskundig, betrouwbaar en met oog en oor voor uw wensen en eisen. Wilt u uw sportvelden in topconditie houden? Maak dan kennis met de specialisten van Aquaco. Wij hebben water namelijk écht in de hand. Al meer dan 30 jaar!

www.aquaco.nl | 0481 - 377 177

Aannemersbedrijf Van Wijlen B.V. Heistraat 112a - 5161 GJ Sprang-Capelle - Telefoon (0416) 27 95 69 - Telefax (0416) 28 17 64 www.vanwijlen.eu - info@vanwijlen.eu

• Groenvoorziening

• Afvoer en recycling

• Grondwerk

• Aanleg en onderhoud sportvelden

• Wegenbouw

• Transport

• Riolering

• Landschapsonderhoud

GRONDIG

IN VELDEN EN WEGEN

RTV 500 benzine ruw terrein, 16 pk

Park en Sport Cirkelmaaiers Met werkbreedtes van 1.4mtr tot 6.1mtr fo rm at ie , Vo or m ee r in eb si te be zo ek de w

Zoek en vind: Kubota Tuin en Park

dichterbij dan u denkt!

Gebr. De Vor Achterveld BV Hessenweg 164 • Postbus 2 • 3790 CA ACHTERVELD Tel. 0342 45 95 41 • info@devor.nl • www.devor.nl

w w w. z o n n a . n l

Tel: 0593 58 24 44

Nieuws enkele duizenden euro's. De gemeente Hengelo is eigenaar van het veld en is dus verantwoordelijk voor de kosten van het kunstgras. Juliana '32 is verantwoordelijk voor nieuwe dug-outs en doelen. De voetbalvereniging gaat kijken of cameratoezicht een betaalbare oplossing is.

De gemeente wil de sportparken niet afsluiten, omdat bij de aanleg van de kunstgrasvelden is besloten dat de velden toegankelijk moeten zijn voor alle inwoners. Ook heeft afsluiten weinig zin omdat vandalen dan nog een gat in een hek kunnen knippen of over hekken kunnen klimmen.

Mattenkloppen: the next generation Joost Sweep van het bedrijf KSP-Kunstgras stuurde ons een aantal foto's van de speciale machines die zijn bedrijf heeft ontwikkeld voor het afhalen van kunstgras. De titel van zijn mailtje is origineel: ‘Mattenkloppen 2.0’. KSP heeft

Fieldmanager of the

een machine ontwikkeld voor het afhalen van kunstgras in een aantal ‘smaken’: afhalen met en zonder infill. Bij de laatste bewerking wordt de mat voor het afhalen leeggeklopt en kunnen de mat en de infill eenvoudiger hergebruikt worden.

Volgens Sweep onderscheidt zijn bedrijf zich van concurrenten doordat er ook kennis aanwezig is over het verleggen van kunstgras. Sweep: 'Omdat wij zelf ook velden aanleggen, weten wij precies hoe we een oud veld zo moeten verwijderen dat dit makkelijk opnieuw gelegd kan worden.' KSP heeft de afgelopen periode een aantal toonaangevende projecten uitgevoerd, waaronder het Excelsior-veld, het WK-hockeyveld in het ADOstadion in Den Haag en het veld van Volendam.

Ook heeft het bedrijf een deal gesloten met de Cruyff Foundation om voor vijf jaar exclusief alle vervangingen te gaan verzorgen. Volgens Sweep gebeurt dit allemaal met eigen mensen en machines.

Year Peter Mook naar Vos Capelle Het lijkt erop dat hoog scoren in de Fieldmanager of the Year verkiezing ook positief uitwerkt op de carrière van de betrokkene.

Maakt vorige maand Maarten van Heck bekend dat hij de overstap maakt van Valkenswaard naar Jean Heybroek ook Peter Mook maakt nu de overstap naar het bedrijfsleven. Peter Mook, in 2011 Fieldmanager of the Year gaat per 8 september aan de slag als adviseur bij Vos Capelle. Mook zal zich als adviseur voor met name sportvelden en golfbanen, gaan richten op de regio West-Nederland. Het team bestaat momenteel uit vijf adviseurs. Peter Mook heeft tien jaar gewerkt als fieldmanager voor de gemeente Leidschendam-Voorburg. Planmatig beheer, exploitatie, renovatie & onderhoud en aansturing van de medewerkers op de sportvelden waren zijn belangrijkste taken.

Mooi groen, strak, vlekkeloze sportvelden in no-time!

Dit streven is nog nooit veranderd! Om aan deze wens te blijven voldoen heeft Vredo in de laatste jaren de Sport- & SUPERcompact-serie doorzaaimachines doorontwikkeld - en dan wel gericht op twee factoren: Efficiëntie: de huidige zeer compacte bouwwijze leidt tot 18% sneller doorzaaien van een sportveld én tot 2,8 m minder benodigd laadoppervlak tijdens transport.

Precisie: De verbeterde instelbare zaaidiepte, “floating“ bodemvolging en nu perfect afgedicht doseringssysteem zijn geslaagde voorbeelden hiervan.

Deze leiden tot een directe besparing in benodigde brandstof, arbeid & logistieke kosten in een zeer concurrerende markt waarin u onderneemt en zich moet onderscheiden. Vraag nu uw dealer om een demonstratie.

Echte doorzaaimachines voor de onderscheidende ondernemer

Turf-Fix

SUPERcompact

Sport

Compact

Agri

Agri Air

Agri Twin

Vredo Dodewaard B.V. +31 (0) 488 411 254 verkoop@vredo.com www.vredo.com

IJZERSTERK zelf herstellend Engels raaigras

SV100 Doorzaai De beste 1-2 voor elk sportveld + Snelle kieming bij lage temperaturen + Hoog herstellingsvermogen + Hoge bespelingstolerantie + Hoge standvastigheid Het perfecte mengsel om snel door te zaaien.

Als eerste het veld op en als laatste er af.

NIEUW! Revolutionair: uitlopervormend Engels raaigras.

• Extreem sterk.

• Snelle vestiging.

www.dsv-zaden.nl

Groot in Gras Dé ware grasrevolutie nu op beeld...

Bekijk de IJZERSTERKE video! Ga naar www.barenbrug.nl/rpr

Nieuws Leden Sportclub Lochem willen kunstgrasveld De leden van Sportclub Lochem hebben zich tijdens een speciaal daarvoor ingelaste ledenvergadering uitgesproken voor de aanleg van een kunstgrasveld. Vorige maand heeft het college van de gemeente Lochem besloten om 125.000 euro beschikbaar te stellen voor de aanleg van een kunstgrasveld voor Sportclub Lochem. De sportclub heeft de subsidie voor de aanleg van het kunstgrasveld in het Vitaliteitspark De Elze in 2013 aangevraagd als bijdrage in de kosten. Nu de speciaal ingelaste ledenvergadering heeft ingestemd met de aanleg van het kunstgrasveld, zullen de werkzaamheden binnenkort beginnen. Sportclub Lochem wil graag voor aanvang van het nieuwe seizoen klaar zijn.

Iris Strijd nieuwe marketingmanager Husqvarna Benelux Iris Strijd (34) is benoemd tot marketingmanager van de Husqvarna Group. Zij is verantwoordelijk voor alle marketingactiviteiten van onder meer

medewerking te verlenen aan de privatisering van sportveldencomplex Het Hooge Wessel in Steenderen. Burgemeester en wethouders van de gemeente hebben daarbij rekening gehouden met een uitbreiding van het complex om voldoende ruimte te kunnen bieden aan de fusieclub SV Basteom, die is ontstaan na het samengaan van de voetbalclubs uit Baak en Steenderen en die als thuisbasis het complex in Steenderen heeft. De club wil uitbreiding van de velden en van het bestaande clubgebouw. Voor de uitbreiding van de velden en de vergroting van het clubgebouw is een herziening van het bestemmingsplan nodig, omdat die gronden nog geen sportbestemming hebben en het bestaande bouwvlak te klein is.

Toro Procore in De Kuip Feyenoordstadion De Kuip gaat in het nieuwe seizoen weer voor de beste grasmat van Nederland met de Toro Procore, geleverd door Van den Berg Machines uit Pijnacker. Afgelopen seizoen werd de grasmat van stadion De Kuip in Rotterdam verkozen tot beste van Nederland. De aanvoerders van alle eredivisieclubs geven na de wedstrijd een cijfer voor het veld. Deze cijfers opgeteld geven over het jaar heen genomen een ranking

Diefstal rollen kunstgras in Mierlo De aanleg van een kunstgrasvoetbalveld op sportpark ‘De Ark’ is vertraagd door de diefstal van rollen kunstgras. Op dit moment wordt er een kunstgrasvoetbalveld aangelegd op het sportpark ‘De Ark’ in Mierlo. Het was de bedoeling om dit veld voor eind juli klaar te hebben. Helaas blijken dieven in de nacht van donderdag 17 juli op vrijdag 18 juli twee rollen kunstgras (afmetingen 4 x 71 meter) te hebben ontvreemd. Bijzonder, omdat de rollen per stuk ongeveer 700 kg wegen. Het depot waar de rollen lagen, was afgesloten met bouwhekken. De rollen moeten dus met meerdere mensen of met een kraan opgetild zijn. De realisatie van het terrein loopt door dit vervelende incident enkele dagen vertraging op. Het nieuwe veld vervangt natuurgrasveld 5 en krijgt een automatische sproei-installatie. De armaturen (behuizing van lampen) van de veldverlichting worden vervangen door led-armaturen. De armaturen van veld 5 worden gebruikt voor de verlichting van trainingsveld 2. Verder krijgt het nieuwe kunstgrasveld een afrastering.

de merken Husqvarna, Gardena en McCulloch in Nederland, België en Luxemburg. Iris Strijd begon haar carrière in 2004 op de marketingafdeling van Gardena, dat in 2007 werd overgenomen door de Husqvarna Group. De focus van de verschillende marketingactiviteiten ligt op het retailkanaal en het dealernetwerk.

Privatisering Het Hooge Wessel De gemeente Bronckhorst heeft besloten om

www.fieldmanager.nl

13

DOMO® HYDROGRASS KUNSTGRASSPRIETEN DIE VOCHT AFGEVEN Domo® Sports Grass lanceert HydroGrass, een gepatenteerd slidingvriendelijk kunstgrassysteem met ingebouwde koelende eigenschappen.

E OOTST DE GR ATIE INNOV GRAS NST IN KU

Dit kunstgrassysteem zorgt ervoor dat de spelers de perfecte sliding kunnen maken zonder risico op blessures. Er wordt gebruik gemaakt van een nieuwe capillaire grastechnologie: kunstgrassprieten die vocht vasthouden. Tijdens de sliding wordt dit vocht vrijgegeven.

• VEILIGE KOELE SLIDING • ALTIJD VOCHTIG GRAS • INGEBOUWDE KOELING

Klaar voor een nieuw seizoen?

www.btl.nl

BTL realiseert én verzorgt het onderhoud van uw sportveld en sportcomplex.

Check of uw veld speelklaar is:

Nieuws voor beste grasmat van Nederland. Vorige week is er, net voor de presentatie van de nieuwe selectie van Feyenoord, een nieuwe grasmat in De Kuip gelegd. Erwin Beltman is daar direct met zijn nieuwe Tori Procore 648 met automatisch grondvolgsysteem overheen gereden en heeft de nieuwe mat van ontelbare gaatjes voorzien, en daarmee direct de beworteling, aansluiting en groei mee op gang geholpen.

Gras steeds belangrijker voor groeiende wereldbevolking Vanwege het 110-jarig bestaan van het bedrijf organiseerde Barenbrug een seminar. Hieruit bleek dat gras belangrijk is voor de wereldbevolking en de basis zal vormen voor de productie van voedsel. 'In de 21e eeuw zal gras de basis vormen voor de productie van al het voedsel in de wereld', aldus Dr. Martin Scholten tijdens de European Forage Day van Barenbrug. In het kader van het 110-jarig bestaan organiseerde Barenbrug voor zijn klanten een seminar met als thema Up to 20% more milk per hectare with top genetics. Gastsprekers waren Dr. Martin C. Th. Scholten, directeur Animal Science Groep en Stefan Duerr, eigenaar van Europa’s grootste melkveebedrijf. Piet Arts en Rien Louwes van Barenbrug presenteerden de nieuwste genetica en innovaties van Barenbrug voor de melkveehouderij. Verantwoord omgaan met de beschikbare grond en schaarse hulpbronnen vraagt om een grotere doelmatigheid in de productie van vlees en zuivel, volgens Dr. Scholten. Om de groeiende wereldpopulatie te voeden, moet er ‘twee keer zo veel voedsel van een hogere kwaliteit met de helft van het aantal nutriënten’ geproduceerd worden. Gras zal in de 21e eeuw de basis vormen voor de productie van voedsel. Gras heeft een hoge voedingswaarde, is een efficiënt en robuust gewas, heeft een hoge biodiversiteit, het legt CO2 vast en geeft een korte nutriëntenkringloop op het bedrijf. Volgens Dr. Scholten is het verbeteren van grasland een kwestie van samenwerken en intensieve kennisuitwisseling tussen overheid, (landbouw)bedrijven en universiteiten. Nederland is hierin een voorbeeld voor de rest van de wereld, aldus Scholten.

Stefan Duerr draagt met zijn melkveebedrijf Eko Niva bij aan de productie van voedsel voor de groeiende wereldbevolking. Het melkveebedrijf met 50.000 stuks melkvee, 3.500 werknemers

en 196.000 hectare land ontleent zijn succes aan innovaties, werken met de nieuwste technologieën en goed management. 'Door de jarenlange focus op hoogwaardig ruwvoer kunnen we betaalbaar en kwalitatief goed voedsel produceren voor de Russische bevolking', aldus Duerr.

Barenbrug richt zich met grasinnovaties op het verhogen van de productiviteit en verantwoord gebruik van nutriënten. 'Per jaar is de toename in productiviteit van nieuwe grasrassen 0,5%', aldus Piet Arts, kweker van Barenbrug Research. Ten opzichte van hybride gewassen zoals mais en granen is deze toename traag. Nieuwe technieken in de grasveredeling zullen de komende twintig jaar zorgen voor snellere vooruitgang. Het ontwikkelen van lokale oplossingen met betrouwbare producten is volgens Rien Louwes, productmanager Forage, de basis voor succesvol ondernemen. 'De veehouder staat bij ons centraal en de overdracht van kennis is hierbij cruciaal', aldus Louwes.

Dag van de Openbare Ruimte Op 8 en 9 oktober 2014 vindt in Expo Houten de Dag van de Openbare Ruimte plaats. De Dag van de Openbare Ruimte is het jaarlijkse ontmoetingsmoment voor iedereen die werkzaam is binnen het werkveld openbare ruimte: ontwerp, inrichting, onderhoud en beheer. De afgelopen editie bezochten 5.126 geïnteresseerden de beurs. De Dag van de Openbare Ruimte laat bezoekers kennismaken met de vele facetten van de openbare ruimte. Op de beursvloer krijgen bezoekers een actueel beeld van alle denkbare producten en diensten op het vlak van openbare ruimte. Kijk voor meer informatie op www.openbareruimte.nl

Agrotechniek Holland volgeboekt Volgens een persbericht op de site van Agrotechniek Holland is deze landbouwbeurs in september uitverkocht. Met ruim 3.000 landbouwmachines van meer dan 450 merken is de derde editie van Agrotechniek Holland volgeboekt. Agrotechniek Holland wordt gehouden van 10 tot en met 13 september in Biddinghuizen. Nieuw dit jaar zijn demonstraties oogsten, veldspuiten en grondbewerking en een energiepaviljoen waar robotisering in de akkerbouw en veeteelt centraal staat.

www.fieldmanager.nl

15

Silicia Nova is specialist op het gebied van reiniging en onderhoud van de kunstgras sportvelden. daarbij voeren wij de volgende wekrzaamheden uit: • Infillrenovatie d.m.v. silicair®-methode • Het verwijderen van alle infill uit elke kunstgrasmat • jaarlijks onderhoud d.m.v. borstel-zeef-zuig machine • Reparatie van tapijtbeschadigingen • Biologische onkruid, mos en alg bestrijding • Aanleggen van belijning in bestaande kunstgrasvelden ª Onderhoud/ reparatie van hekwerk en bestratingen

in ond de winter de Sportvelden: gtez e bo m! bij de basis: een gezond Een goed sportveld begin het ert en verzorgt alles voor Vos Capelle adviseert, lev n uw sportvelden. meten en analyseren va winter er het VOSCA najaar- en Voor meer informatie ov viseurs. d contact op met onze ad advies, neem vrijblijven

Zwarteweg 62 8097 PX Oosterwolde T: 0525-621 223 F: 0525-655 720 I: www.kunstgrasonderhoud.nl www.silicanova.nl E: info@silicanova.nl

www.voscapelle.nl -Capelle 0416 - 311 326 Hoofdstraat 35 Sprang

Natuurlijk goed

www.kunstgrasonderhoud.nl

ADVIES

GROEN RECREATIE SPORT

ONTWERPT, ADVISEERT, BEGELEIDT EN BEHEERT

UW BUITENRUIMTE

www.spearheadnederland.nl WIJ REGISSEREN UW ACCOMMODATIE IN TOP CONDITIE

DE GREENTEC RL 2000 HD

• Inventarisatie en nulmeting • Project- en contractmanagement • Renovatie en ombouw • Directievoering en toezicht • Beheer en onderhoud

13.050

10.735 UW VOORDEEL 2.315

GRAS ADVIES IS ONDERDEEL VAN

DAGNL.

de adviesgroep nederland

074 2020 258 www.grasadvies.nl

DE TWiGa COMpaCT 420

MET KLEpELMaaiER

15.850

13.000 UW VOORDEEL 2.850

Meer informatie over ons en onze producten?

U kunt altijd contact met ons opnemen:

Niels Tieben

Telefoon: 06-226 034 37 n.tieben@spearheadnederland.nl prijzen zijn excl. b.t.w., prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden geldig t/m 31 oktober 2014

Gebr. Bonenkamp 030-6880999 info@gebrbonenkamp.nl verti-drain@redexim.com

Redexim www.redexim.com

Nieuws

Hollandsche Greenkeeping Maatschappij en Jean Heybroek bv sluiten een megadeal Afgelopen week werd in Houten een contract getekend door Hans Schaap van de Hollandsche Greenkeeping Maatschappij en Roon Hylkema van Jean Heybroek. Hiermee werd een start gegeven tot de volledige vernieuwing van het complete machinepark van H.G.M. gedurende de aankomende zes maanden. Het gaat om meer dan 150 machine eenheden en accessoires. 'Een historische overeenkomst voor zowel Jean Heybroek als de Hollandsche Greenkeeping Maatschappij, waarmee voor beide partijen wederom een zorgvuldige en doordachte basis wordt gelegd voor een gezonde toekomst, aldus Jan Plooij, sales & marketingmanager van Jean Heybroek.

NGF kondigt met partners

en verspreid en worden nieuwe initiatieven ontplooid. Centrale spil in het innovatienetwerk wordt Geert Cuperus. Geert Cuperus werkte eerder voor Ingenieursbureau Tauw. In die hoedanigheid was hij onder andere betrokken bij onderzoeken voor het ministerie naar het gebruik van chemie op verhardingen. Op 29 augustus zal het nieuwe netwerk een eerste bijeenkomst organiseren waarbij de doelstellingen verder uit de doeken wordt gedaan. Deelname voor deze bijeenkomst is op uitnodiging.

Nieuwe commerciële frontmaaiers John Deere John Deere heeft zijn nieuwe 1500-serie Terraincut commerciële frontmaaiers voor 2014 gelanceerd. Deze frontmaaiers zijn uitgerust met krachtige drie cilinder dieselmotoren met een hoog koppel, vierwielaandrijving, grote cirkelmaaidekken en een nieuw optioneel gras- en bladeropvangsysteem.

De reeks heeft een compact ontwerp voor wendbaarheid en eenvoudig transport en is ontwikkeld om te voorzien in de verschillende behoeften van hoveniers, terreinbeheerders, groenbeheerders en lokale overheden. Het nieuwe portfolio van 2014 bestaat uit vijf TerrainCut modellen, met een keuze uit dekken van 1,5 en 1,8 m (60 en 72 inch) met zij- en achteruitworp: • 1550 – 24 pk met vierwielaandrijving • 1570 – 29,5 pk met vierwielaandrijving • 1580 – 36 pk met vierwielaandrijving en een transmissie met twee versnellingen • 1575 en 1585 –1570- en 1580-modellen met een in de fabriek gemonteerde John Deere cabine De hydrostatische transmissie zorgt dat de maaiers goed presteren op ruw terrein en in moeilijk gras. De transmissie met twee versnellingen in de modellen 1580 en 1585 maakt ook snellere werksnelheden en een transportsnelheid tot 25 km/u (15,5 mph) mogelijk. Alle modellen uit de 1500-serie worden geleverd met duurzame 7-Iron maaidekken. Belangrijke kenmerken die de gebruiksvriendelijkheid verbeteren zijn cruise control, een comfortabele stoel, TwinTouch pedalen voor de transmissie en een elektrohydraulische aandrijfkoppeling voor het maaidek.

innovatienetwerk aan Toen begin dit jaar een totaal verbod op gewasbescherming in de sport werd afgekondigd gingen velen er in de branche van uit dat dit verbod onherroepelijk zou zijn. Een compleet verbod is inmiddels afgewend, maar wel onder de belofte, dat de sector heel snel met een Green Deal zou komen. Een convenant waarin wordt afgesproken welke maatregelen genomen gaan worden om het verbruik van gewasbescherming naar beneden te brengen en duurzamer te gaan werken en beheren. Cruciaal hierbij is het aanjagen van innovaties om die vermindering van chemische gewasbescherming en verduurzaming van de sport mogelijk te maken. NOC*NSF, NGF, KNVB, NGA en NVG starten daarom gezamenlijk en met een aantal partners het Innovatienetwerk Duurzaam Beheer Natuurlijk Sportgras. Een belangrijke rol hierin wordt gespeeld door het innoverende bedrijfsleven. Ambitie van het nieuwe innovatienetwerk is om de centrale plek te worden waar ontwikkelingen bij elkaar komen en een ontmoetingsplek te worden van praktijk en wetenschap. Door het Innovatienetwerk wordt kennis gedeeld

Redexim www.redexim.com

Turf-Tidy

Gebr. Bonenkamp 030-6880999 info@gebrbonenkamp.nl verti-drain@redexim.com

Robuuste veegmachine als hoogkieper www.fieldmanager.nl

17

Eim Kleinloog: ‘Doorzaaieffecten worden branchebreed onderschat’ Kleine, ultralichte doorzaaier ideaal voor sportverenigingen Begin december vorig jaar won machineontwikkelaar Eliet op de Brusselse Agribex-beurs de innovatieprijs ‘Gouden Buxus’ voor zijn verticuteermachine, maar ook voor zijn nieuwe doorzaaimachine. ‘Doorzaaien moet opnieuw op de kaart gezet worden’, vindt distributeur Eim Kleinloog: ‘De effecten van doorzaaien op de kwaliteit van een grasmat worden branchebreed onderschat.’

Auteur: Santi Raats

18

www.fieldmanager.nl

GREEN INNOVATION

2014 award

is compleet anders dan zijn twee voorgangers’, legt hij uit. ‘Aan de voorkant zit een hardmetalen opgelaste messenas met 75 messen, die tegen de rijrichting in draait en de grond die uit de gesneden zaaivoren komt dus naar achteren “over zijn schouders” gooit. Hiervoor is een speciale aandrijving nodig; die wordt gevormd door een rubberen aandrijfwals die loopt op een 9 pk Subaru-benzinemotor. De messen gaan precies 15 millimeter de grond in, want uit onderzoek bij groendiensten blijkt dat gazonzaad op deze diepte optimaal kiemt. De zaadinterlinie, ofwel de afstand tussen de voren, bedraagt 22 millimeter.’

'Volgens onderzoek kiemt graszaad op 15 millimeter optimaal' Precisiedoorzaai Boven de messenas zit een zaadbak van 70 liter. Bij een gangbare doorzaaiwerkgang komt het zaad vaak terecht tussen de voren in plaats van alles in de voren. Aangezien graszaad een lieve duit kost, hadden sommige eindgebruikers behoefte aan een technische oplossing hiervoor.

Kleinloog: ‘De DZC 600 heeft een vijzel die het zaad verdeelt over 60 centimeter werkbreedte via heel kleine kunststof kokertjes. Daardoor valt het zaad precies in de voren.’ Op dezelfde as als waarop de vijzel zit, prijkt een ventilator. Deze blaast de zaadjes nog wat aan, om ze allemaal op de juiste diepte van 15 millimeter in de voren te krijgen. ‘Als je dat gedaan hebt, zie je mooie rijtjes gras opkomen in de mat. Bij onze demonstraties is dit beeld jammer genoeg niet direct zichtbaar; daar zou men dan twee weken op moeten wachten’, aldus Kleinloog.

De grond die de messen uit de grond omhoog hebben gehaald, wordt achterover, over de messenas heengeworpen.

Emiel Lietaer richtte meer dan dertig jaar geleden het tuinmachineconstructiebedrijf Eliet op. Zijn zoon heeft inmiddels het familiebedrijf overgenomen en is nu CEO van Eliet Europa. De machines van Eliet zetten nicheproducten af over de hele wereld, maar alle machines worden nog steeds in België gemaakt, vlakbij de Franse grens. Directeur Eim Kleinloog van O. De Leeuw Groentechniek roemt Emiel Lietaer – die officieel plaats heeft gemaakt voor zijn zoon, maar nog dagelijks op het bedrijf rondloopt – als de ‘Willie Wortel’ van België. Knappe kop dus. Inmiddels heeft

distributeur O. De Leeuw Groentechniek drie demonstratiemodellen van de DZC 600 in huis.

Op 24 september worden deze geshowd op de Nationale Gazon Demodag. Vanaf augustus is de nieuwe doorzaaier te koop.

Evolutie DZC Eliet had al een kleine doorzaaimachine, de DZC 750. In mei 2010 kwam een compactere versie op de markt, de DZC 550. De nieuwste verbetering is een nog kleinere en gebruiksvriendelijkere versie, volgens Kleinloog. ‘Deze machine

Hergebruik uitgesneden grond De rubberen wals drukt de voren dicht. De grond die de messen uit de grond omhoog hebben gehaald, wordt bij de voorgaande twee modellen door de vijzel afgescheiden en moet daarna worden afgevoerd van het veld. Maar de DZC 600 gooit de grond achterover, over de messenas heen. Het komt achter de rubberen aandrijfwals terecht. Daar wordt de grond op de door de wals aangedrukte voren geworpen. Het dient als bodembedekker. Kleinloog tekent aan: ‘De doorzaaimachine haalt geen gigantische hoeveelheden zand omhoog tijdens de werkgang. Maar als je een heel veld moet doorzaaien, bedraagt de grondafvoer toch aardig wat kilo’s.’

www.fieldmanager.nl

19

Met een frisse start aan het seizoen beginnen Het nieuwe seizoen is weer aangebroken en dan is het prettig dat alles op de vereniging op orde is om met een frisse start aan het nieuwe seizoen te beginnen. Zo is het belangrijk dat alle sportmaterialen zoals trainings- en wedstrijddoelen en dug-outs, voldoen aan alle eisen.

Een speerpunt is een veilig gebruik van verplaatsbare doelen op zowel kunstgras als natuurgras en daarom heeft W&H Sports diverse verzwarings- en verankeringsmogelijkheden die voldoen aan de veiligheidseisen (TüV). W&H Sports levert kwalitatief hoogwaardige sport- en inrichtingsmaterialen. Om zich nog verder te onderscheiden als leverancier van kwalitatief hoogwaardige materialen is het kwaliteitsconcept ‘scoren met kwaliteit’ ontwikkeld. Dit concept houdt in dat op veel producten maar liefst 8 jaar garantie op de gelaste onderdelen van de aluminium constructie geeft en dat deze materialen tevens met TüV-certificaat worden geleverd (getest op kwaliteitsnormen DIN/EN).

Meer dan alleen sportMaterialen Maar naast het complete leveringsprogramma van sportmaterialen, levert W&H Sports ook materialen voor uw kantine, sporthal, kleedkamers en buitenruimte. Nieuw in het assortiment zijn de picknicktafels en banken van gerecycled kunststof en bamboe. Het door-en-door gekleurde kunststof is vorst- en Uv-bestendig en gaat tientallen jaren mee. De tafels en banken zijn er in verschillende lengtes en kunnen zowel los als verankerd geplaatst worden.

Ook rond het veld is het prettig wanneer alles er fraai uitziet en uw sponsoren de kans krijgen zich op een juiste wijze te presenteren. W&H Sports biedt hiervoor logomatten en speciale reclamesystemen. De logomatten zijn ideaal voor logo- en sponsoruitingen op en rond de accommodatie. Zo is het club logo in het veld of als entreemat voor de kantine een eyecatcher en geeft dit extra uitstraling. De logomatten zijn getuft en leverbaar in verschillende uitvoeringen en afmetingen en geschikt voor indoor en outdoor gebruik. Om de reclameborden netjes langs uw speelveld, afscheiding of sporthal op te hangen, is het railsysteem met aluminium profielen die onderling gekoppeld worden daarvoor zeer geschikt. Ze kunnen bovendien worden voorzien van een peesstrip dat klapperen voorkomt en het omwisselen is een eenvoudige klus.

CoMfortabel zitten Om het publiek tijdens de wedstrijd comfortabel op de tribune te laten zitten of de spelers in de kleedkamer of in de dug-out, heeft W&H Sports een zeer uitgebreid leveringsprogramma tribunestoelen in verschillende kleuren en uitvoeringen. De stoelen kunnen gemonteerd worden in dug-outs, in kleedkamers en op tribunes. Voor eventueel extra zitcomfort voor sponsoren zijn er ook luxueuze business seats.

Voor meer informatie: www.whsports.nl

GREEN INNOVATION

2014 award

Emiel (l) en Frederic Eliet (r).

Andere innovaties De DZC 600 weegt slechts 124 kilo. Als men bedenkt dat dit maar iets meer bedraagt dan het lichaamsgewicht van mijn – overigens boomlange – partner, dan staat men feitelijk paf van het innovatieve lage gewicht van deze machine.

Normaal gesproken is een doorzaaimachine zwaarder, om goed de grond in te kunnen komen. Maar volgens Kleinloog zijn de messen zodanig dun en scherp, dat zij gemakkelijk de grond doorklieven. ‘De DZC 600 is ook weer een slag comfortabeler gemaakt. Het inschakelen van de messen, de hoogte van de messen, de zaadbak, de rij-instellingen, alles is instelbaar vanaf de stuurboom.’ Als tip geeft hij mee: ‘In lang gras, in een viltlaag of tussen veel mos krijgen zaadjes natuurlijk geen kans. De machinegebruiker moet het gras eerst zo kort mogelijk maaien en vervolgens verticuteren. Daarna kunnen de zaadjes optimaal kiemen. De geschiktste doorzaaiperiodes zijn natuurlijk april/mei en augustus/ september.’

Doelgroep O. De Leeuw Groentechniek heeft een samenwerkingsverband met Limagrain, die een doorzaaigraszaad ontwikkeld heeft, een sportveldvariant en een mengsel voor de particuliere markt.

De doorzaaimachine is door zijn compactheid met name geschikt voor groenbedrijven en voor het bijwerken van sportvelden. ‘Particulieren kunnen het doorzaaien van hun gazon beter overlaten aan een professioneel bedrijf’, zegt Kleinloog. ‘En op sportvelden is de machine te klein om een heel sportpark mee door te zaaien,

Eimert Kleinloog, directeur O. De Leeuw Groentechniek.

maar hij is ideaal voor het bijwerken van doelgebieden, grensrechtergebieden en kale plekken.

Gemeentediensten, maar ook verenigingen zelf, zullen veel profijt hebben van deze doorzaaier. Hij past probleemloos in een kleine veldbus, in een aanhangwagentje of op een particuliere tuin.’

'Het inschakelen van de messen, de hoogte van de messen, de zaadbak, de rij-instellingen alles is instelbaar vanaf de stuurboom' Onderschatting doorzaai-effect Kleinloog vindt dat er te weinig wordt doorgezaaid in Nederland, vooral door hoveniers. Hij ziet zijn pleidooi voor goed doorzaaien als een soort zendelingenwerk: onbekend maakt onbemind.

‘Hoveniers beperken zich doorgaans tot maaien, kunstmest strooien en verticuteren tijdens het groot onderhoud. Maar binnen mengsels groeit de ene graszaadsoort sneller dan de andere. De soorten met een kortere levensduur zorgen voor kale plekken of mos in het gazon. Er komt vaak geen oplossing of er wordt een geheel nieuw gazon aangelegd. Maar als men door het jaar heen de mat op kale plekken doorzaait, blijft het gazon optimaal.’

Henk Slootweg Erg veel geld voor een vereniging die misschien niet eens de huur kan betalen

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4816

www.fieldmanager.nl

21

Nieuwe bezander voor pietje precies Topdrop: oud strooisysteem in modern jasje Tijdens de Kennisdag kunstgrasvelden op 5 juni in Amersfoort presenteerde GKB Machines de Topdrop precisiebezander. Deze machine kan rubber, zand, kokos of kurk infill buitengewoon nauwkeurig aanbrengen op kunstgrasvelden, maar is ook ontworpen voor het dressen van golfbanen en sportvelden. In feite wordt er gebruik gemaakt van een oude techniek, gestoken in een nieuw, degelijk design.

Auteur: Sylvia de Witt De Topdrop van de GKB Machines, onderdeel van de GKB Groep uit Barendrecht, werd gepresenteerd tijdens de Kennisdag kunstgrasvelden, waarbij het onderhoud en monitoring van kunstgrasvelden centraal staat. Vanuit het buitenland kwam de vraag naar een precisiebezander. GKB maakte er onmiddellijk werk van en de Topdrop zag het levenslicht. De naam Topdrop - die ook doet denken aan de heerlijke klassieker onder de dropsoorten - komt van ‘top’: op de bovenzijde en het Engelse werkwoord ‘drop’: laten vallen.

22

www.fieldmanager.nl

Preciezer Wat is nu eigenlijk precies het verschil tussen de Topdrop en eerdere bezandingsmachines?

‘In feite wordt van een al heel oude techniek gebruik gemaakt’, legt Kraaijeveld uit. ‘Maar de toepassing is nu een stuk preciezer dan bij een gewone bezandingsmachine. Dat is een voordeel op de golfbanen, maar ook om heel gericht te dressen in de doelgebieden van natuurgrasvelden. Bij de aanleg van kunstgrasvelden is de Topdrop inzetbaar voor meerdere materialen zoals zand, rubber en kurk en de borstel is ook voor al deze materialen geschikt voor gelijkma-

tige verdeling. De transportband is bekleed met rubber, zodat er een constante doorstroom van materiaal is en er geen slib ontstaat tussen de rol en de transportband.’

Nieuw design Daarnaast is er nu een nieuw design van gemaakt. De aandrijving is aan één zijde gebracht, zodat aan de andere zijde van de Topdrop een volledig vlakke zijkant is. Hierdoor kan de Topdrop dicht langs een omheining rijden. Wij voeren deze nieuwe machine standaard uit met een pendelend onderstel met vier

GREEN INNOVATION

2014 award

Oordeel uit de praktijk Op golfclub Cromstrijen in Numansdorp is de Topdrop inmiddels al uitgeprobeerd. Hoofd Greenkeeper Theo Bestebroer: ‘Het grootste verschil met de huidige machines vond ik de snelheid van de borstel achterop die het zand verspreidt. Je kunt die borstel zowel langzamer als sneller laten draaien. De machine die wij hier nu gebruiken heeft dat niet. Ook de as met pendelende wielen is dusdanig, dat er sprake is van een perfecte gewichtsverdeling. Dit is zeker een machine die in de toekomst wel bij ons in het pakket zou kunnen komen.’

Hoofdgreenkeeper Theo Bestebroer van golfbaan Cromstrijen.

Doorontwikkeling Kraaijeveld vermeldt nog dat er momenteel nog hard wordt nagedacht over een zelfrijdende Topdrop. ‘We willen toe naar een Topdrop die een eigen motor heeft met een derde wiel. Dat scheelt met name bij de aanleg van kunstgrasvelden in de belasting op het veld doordat er dan geen trekker meer voor de machine hoeft.’

De Topdrop is er momenteel in twee uitvoeringen: er is een model van 1,3 kuub en één van 2,3 kuub. Hij is verkrijgbaar vanaf 15.950 euro.

Henk Slootweg Altijd goed, een cultuurtechnisch bedrijf dat machines ontwikkelt.

Jan-Willem Kraaijeveld

brede banden. Hydraulisch is de instrooiborstel aangedreven welke ook in draaisnelheid traploos regelbaar is. De transportband transporteert het zand naar achteren en de uitstroomklep is door middel van spindels schuifbaar, waardoor je de laagdikte kunt bepalen in combinatie met je rijsnelheid. ´Hoe harder je gaat rijden, hoe minder zand er op de grond komt, waardoor er een dunne laag ontstaat. De Topdrop is een complete machine met een pendelend onderstel, een degelijk strooi-systeem en een modern design,´ aldus Kraaijeveld.

Nog slepen In principe is het na een werkgang met de Topdrop nog wél nodig om te slepen met een net, adviseert Kraaijeveld verder. ‘Als je een kunstgrasveld vult met infill is de GKB Quickbrush in staat zodanig te slepen dat de kunstgrasharen van het sportveld weer overeind gaan staan en het infill op de juiste plaats zakt. De speciale Flip-overtool zorgt ervoor dat er in elke richting hetzelfde resultaat wordt bereikt. Ook op de green wordt altijd achteraf nog nagesleept om het zand in te laten werken.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4824

www.fieldmanager.nl

23

Hoge productiviteit Bewezen techniek Innovatief Toegevoegde waarde

GroundsmasterÂŽ 360

www.jeanheybroek.com

Niets staat deze machines in de weg.

Verhoog uw productiviteit met de Husqvarna frontmaaiers: de P 520D, P 524 en P 525D. Het compacte ontwerp en de bestuurbare achteras zorgen voor een ongekende wendbaarheid: maaien in krappe ruimtes, rond bomen en struiken, onder banken en langs hekken is geen enkel probleem voor deze machines.

Naast deze eigenschappen hebben de machines ook de beschikking over een robuust chassis en vele ergonomische oplossingen die zorgen voor jarenlang winstgevend en zorgeloos maaien. Een breed scala aan accessoires zorgen ervoor dat de P 520D, P 524 en P 525D het gehele jaar inzetbaar zijn.

Made for professionals. Powered by you.

Copyright Š 2014 Husqvarna AB (publ). All rights reserved.

HUSQ_Adv_210x148.indd 1

www.toro.com

www.husqvarna.com/nl

28-03-14 15:11

Sportvelden: enkelvoudige of meervoudige mengsels?

Enkelvoudige mengsels lossen specifieke problemen op Vele sportvelden worden ingezaaid met meervoudige mengsels. Maar enkelvoudige mengsels van puur Engels raaigras of puur veldbeemdgras kunnen in specifieke situaties uitkomst bieden, bijvoorbeeld op sportvelden met heel korte rustperioden of velden die meer dan gemiddeld aan droogte of fysieke belasting blootstaan.

Auteur: namens Plantum, Job Steunenberg Jaarlijks worden vele sportvelden in- en doorgezaaid met de bekende Grasgidsmengsels SV7, SV8 en het onlangs geïntroduceerde SV100.

Maar er is een belangrijk verschil: SV7 en SV8 zijn altijd meervoudige mengsels van verschillende soorten gras (Engels raaigras én veldbeemdgras), maar SV100 is een mengsel van in dit geval enkel Engels raaigras.

Voordeel meervoudige mengsels Sinds 1947 worden er in de beschrijvende rassenlijsten al mengsels voor sportvelden aanbevolen.

De gekende samenstelling met Engels raaigras én veldbeemdgras vindt echter pas eind jaren zestig, begin jaren zeventig zijn oorsprong, als er in de veredeling grote stappen worden gemaakt op het terrein van betredingstolerantie en ziekteresistentie. Een mengsel brengt het beste van de twee soorten bij elkaar: een snel vestigende, gezonde grasmat die tegen een stootje kan – het ideale mengsel is een feit!

Soorten enkelvoudige mengsels Enkelvoudige mengsels komen we niet heel veel tegen in de sportveldwereld; toch zijn ze van groot nut. Bij enkelvoudige mengsels is de samenstelling gebaseerd op één grassoort; wel zitten er meerdere rassen van die soort in het mengsel. Een goed voorbeeld van zo’n mengsel is SV100, maar je kunt ook denken aan 100%

veldbeemdgras. Andere grassoorten, zoals roodzwenkgras, zijn niet geschikt als enkelvoudig mengsel.

Eén grassoort zorgt voor gerichte oplossingen Het zaaien van een enkelvoudig mengsel met 100% Engels raaigras of veldbeemdgras kan onder bepaalde omstandigheden zeker het overwegen waard zijn. Zo staat Engels raaigras bekend als de snelste kiemer binnen het assortiment graszaden. Wanneer er dus in zeer korte tijd een bespeelbare grasmat moet liggen of als de hersteltijd aan de krappe kant is, dan kan een 100% Engels raaigrassamenstelling (SV100) uitstekend op zijn plaats zijn. Ga bij nieuwe aanleg uit van een doorlooptijd van slechts zes tot acht weken. Bij doorzaai is een veld zelfs na vier tot vijf weken alweer bespeelbaar.

Droogteminnend gras Het gebruik van enkel en alleen veldbeemdgras is een serieus alternatief bij inzaai van droogtegevoelige of zéér intensief bespeelde sportvelden.

Deze gewaardeerde grassoort zorgt voor een goede verankering (stabiele toplaag) vanwege de ondergronds uitlopende rizomen. Die intense beworteling leidt niet alleen tot een hoge slijtvastheid, maar verklaart ook de lagere vochtbehoefte, wat veldbeemdgras tot een droogteminnende soort maakt; een interessant gegeven als

er meer beregeningsverboden zouden komen.

100% veldbeemdvelden kunnen worden doorgezaaid met een SV7- of SV8-mengsel. Zaai wel oppervlakkig, want dat vergroot de slagingskans van de veldbeemdcomponent in het doorzaaimengsel.

Lange termijn Natuurlijk zal het overgrote deel van de graszaadkeuzes gebaseerd blijven op meervoudige mengsels van Engels raaigras en veldbeemdgras.

Voor wie het aandeel veldbeemdgras binnen een bestaand veld wil vergroten, nog een tip: zaai bij het groot onderhoud de mat door met 30 tot 45 kilo puur veldbeemd. Na verloop van tijd zal het aandeel veldbeemd dan sterk toenemen en zal de toplaag stabieler worden. Foute keuzes kunt u ten aanzien van graszaadmengsels niet maken, mits u maar de lokale situatie en het gebruik in ogenschouw blijft nemen. Ga voor de lange termijn! Een weloverwogen keuze zal leiden tot betere velden met goede grasbestanden en meer speelplezier.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4822

www.fieldmanager.nl

25

Wie wordt de opvolger van Ad van de Luijtgaarden en wordt FM of the Year 2015?

Genomineerden Fieldmanager of the Year bekend!

Het is berenspannend: Wie wordt de opvolger van Ad van de Luijtgaarden als Fieldmanager of the Year 2015? Wie wordt als aanstormend talent op de sportvelden de FM High Potential of the Year 2015? De jury is door de vele gesprekken met kandidaten heen en is erin geslaagd om uit het talentvolle deelnemersveld een keuze aan genomineerden te maken. Zij zullen binnenkort werkbezoeken afleggen bij alle genomineerden. We wensen alle deelnemers veel succes en stellen ze hieronder een voor een aan u voor.

Het vakblad Fieldmanager organiseert op 20 november a.s. voor de vijfde keer op rij de verkiezing van de Fieldmanager of the Year. De uitreiking vindt plaats aan het einde van het Nationaal Sportvelden Congres. Met dank aan de sponsors Jean Heybroek, Everris en Innoseeds gaat een deskundige jury dit jaar weer opzoek naar de beste sportveldbeheerder van Nederland. Verder zal de jury, dit jaar voor de tweede keer, de FM High Potential Award uitreiken voor een aanstormend talent.

26

www.fieldmanager.nl

Genomineerden FM High Potential De genomineerde voor de FM High Potential Award 2015 zijn: • Wim Kerkhofs (KRC Genk); • Martine Beisiegel (gemeente Tiel).

Genomineerden FM of the Year De genomineerde voor de Fieldmanager of the Year Award 2015 zijn: • Eduard Kruiper (gemeente Hellendoorn); • Eddy de Boer (BTL Realisatie); • Theo van Rossenberg (Jos Scholman Groen); • Jacco Meijerhof (Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek).

Ook Johan Jutten (Rova Zwolle Groen Regionaal) is genomineerd. Helaas moest Jutten zich wegens privéomstandigheden terugtrekken uit de competitie. ‘Erg jammer,’ aldus Jutten. ‘Maar om mee te dingen naar de overwinning wil ik me met volle toewijding en energie kunnen inzetten. Dat zit er helaas niet in. Ik wens alle andere genomineerden veel succes.’

Naam: Eduard Kruiper Geboren: 05 mei 1959 Werkzaam bij: gemeente Hellendoorn Woonachtig in: Nijverdal Opleidingen: Lagere en middelbare agrarische school, Terreinmeester, Beheer sporttereinen, Praktijkonderwijs cultuurtechniek en groene sector.

Voorheen werkzaam bij: n.v.t.

Taken: Beheer, daadwerkelijk onderhoud sportvelden, advisering rond de planning van nieuwe sportvelden, communicatie clubbestuurders, financiële planning en verantwoording.

Grootste uitdaging: Faciliteren door het optimale uit beschikbare middelen te halen.

Sterke punt: ‘Ik ben een vakman pur sang, ken de sportwereld en weet waar de gebruiker om vraagt.’

Naam: Jacco Meijerhof Geboren: 4 oktober 1971 Werkzaam bij: Hofmeijer Voorst Woonachtig in: Voorst Opleidingen: Technische machinistenschool, Grond-weg- en waterbouwkunde, Flora en Fauna, Veilig werken langs de weg, VCA leidinggevenden, verschillende managementcursussen.

Voorheen werkzaam bij: De Enk Tuin en Cultuurtechnisch bureau, Heijmans Sport en Groen, ASC Sports and Water Taken: Beheer, aanleg en onderhoud sportvelden, planning nieuwe sportvelden, aanbesteden sportvelden, communicatie met clubbestuurders, financiële planning en verantwoording.

Grootste uitdaging: Kunnen opschakelen parallel aan de groei van het bedrijf, in de vorm van investeren in goede mensen en machines.

Sterke punt: ‘Ik ben door collega’s inmiddels al vaker aangedragen als kanshebber.

Anderen vinden dus dat ik het zou moeten worden. Het zou voor mijzelf bevestigen dat ik op de goede weg ben, zowel in mijn rol als aannemer en als adviseur.’

Naam: Eddy de Boer Geboren: 2 mei 1976 Werkzaam bij: BTL Realisatie, Venray Woonachtig in: Doetinchem Opleidingen: Functionaris cultuurtechniek, natuur en milieu, persoonlijkheidstrainingen, communicatietrainingen, VCA, Chemische onkruidbestrjding, Groundsmancursus.

Voorheen werkzaam bij: De Enk Tuin en Cultuurtechnisch bureau, Heijmans Sport en Groen.

Taken: Beheer sportvelden, uitvoerder aanleg/onderhoud sportvelden, planning van nieuwe velden, communicatie met clubbestuurders, financiële planning en verantwoording.

Grootste uitdaging: Creatief nadenken door lagere budgeten en te zoeken naar nieuwe of andere bewerkingen.

Sterke punt: ‘Ik weet goed wat natuurgras sportvelden nodig hebben en maak de beste combinaties van de juiste man op de juiste machine. Ook sta ik open om elke dag weer te leren.’

www.fieldmanager.nl

27

RECREATIEGRASSEN VOOR HET MOOISTE RESULTAAT

DE STERKTE VAN

EEN DEALERNETWERK DESKUNDIG ADVIES EN SERVICE, DAT MAAKT HET VERSCHIL 28

www.fieldmanager.nl

VOOR DEALERADRESSEN: ZIE WWW.TOPGREEN.ORG

Naam: Theo van Rossenberg Geboren: 6 oktober 1953 Werkzaam bij: Jos Scholman Groen Woonachtig in: Ter Aar Opleidingen: Agrarische school, Hoveniersopleiding, Tuintechniek, Greenkeeper, Beheer sportvelden, diploma ‘Praktijkopleider cultuurtechniek’, greenkeeping-cursussen in Nederland en Engeland.

Voorheen werkzaam bij: n.v.t.

Taken: Verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de aanleg en het onderhoud van sportaccommodaties, advies naar opdrachtgevers omtrent aanleg en onderhoud, specialisatie in golfbanen, contact met clubs, scholen, overheidsinstanties, stichtingen en brancheverenigingen.

Grootste uitdaging: Het overbrengen van kennis op jonge mensen.

Sterke punt: ‘Het vakgebied uitdragen is al 35 jaar mijn missie.’

Naam: Wim Kerkhofs Geboren: 27 januari 1981 Werkzaam bij: KRC Genk Woonachtig in: Genk Opleidingen: Tuinbouw groenbeheer en verfraaiing Voorheen werkzaam bij: Kinepolis Group Taken: Onderhoud en beheer velden, planning nieuwe velden, communicatie met clubbestuur, financiële planning en verantwoording, aansturing van de aannemer.

Grootste uitdaging: Het mooiste veld van de hele competitie neerleggen en de spelers, televisiekijkers en bezoekers daar blij mee maken.

Sterke punt: ‘Trots op het fieldmanagementteam waarmee ik werk.’

Naam: Martine Beisiegel Geboren: 26 juli 1980 Werkzaam bij: Gemeente Tiel Woonachtig in: Tiel Opleidingen: Functionaris groen Voorheen werkzaam bij: n.v.t.

Taken: Beheer sportvelden, aannemer aansturen in aanleg en onderhoud van de sportvelden, planning van nieuwe sportvelden, communicatie met clubbestuurders.

Grootste uitdaging: Voorbereiden van veldrenovaties Sterke punt: ‘Het is als vrouw niet altijd even makkelijk om je in een mannenwereld staande te houden. Dat lukt mij al aardig op mijn leeftijd.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4818

www.fieldmanager.nl

29

Jacco Meijerhof: ‘Ik ben niet bang om toe te geven wanneer ik fout zit of iets niet weet’ Genomineerde Fieldmanager of the Year wil markt veroveren met transparantie en hard werken Een allrounder. Een ondernemer. Een doorzetter. Een gedreven, harde werker. Jacco Meijerhof boorde een gat in de markt aan met zijn bedrijf Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek en holt nu hard om de forse groei bij te benen met investeringen in mens en materieel. De directeur maakt lange dagen, maar met zijn twee bedrijven – hij heeft ook een adviesbureau – gaat het hem voor de wind.

Auteur: Santi Raats

30

www.fieldmanager.nl

Jacco Meijerhof is werkzaam bij Hofmeijer. Beetje verwarrend, want je zou door de overeenkomstige naamklanken denken dat zijn verbintenis aan het loonbedrijf een familieaangelegenheid is, maar dat is niet het geval. Puur toeval.

Begonnen met grijs Meijerhofs scholingsachtergrond bestond uit de machine-opleiding en grond-, weg- en waterbouw. ‘Ik wilde als kind altijd boer worden, maar mijn ouders hadden geen boerderij, dus die droom ging voorbij’, vertelt Meijerhof. Na tien jaar op de kraan gewerkt te hebben bij Hofmeijer Loonwerk en Grondverzet kreeg hij de kans om sportvelden aan te leggen bij Tuin- en Cultuurtechnisch bureau De Enk. Enkele jaren later ging de praktijkman aan de slag bij adviesbureau ASC Sports & Water en leerde daar de pen hanteren. In 2009 begon Meijerhof weer een paar dagen per week te werken voor zijn ‘oude liefde’ Hofmeijer. Rond de jaarwisseling 2010/2011 kreeg Meijerhof de kans van zijn huidige compagnon Herbert Hofmeijer om een tak civiel- en cultuurtechniek te starten.

Besmet met het sportvirus Waar heeft Meijerhof, die uit de grijze hoek kwam, zijn cultuurtechnische kennis opgedaan?

Volgens hemzelf is die per toeval om de hoek komen kijken. ‘Bij Tuin- en Cultuurtechnisch bureau De Enk was het de bedoeling dat ik aan de slag ging met civiel werk. Maar de klus werd door procedurele fouten opgeschort. Het bedrijf had echter veel werk aangenomen in de sport.

Dus mijn eerste klus bestond uit de aanleg van een sportveld en de daaropvolgende maanden heb ik alleen nog maar sportvelden aangelegd, onder andere in de gemeenten Wassenaar, Beverwijk en Amsterdam. Vanaf dat moment werd ik besmet met het sportvirus: ik raakte totaal gebiologeerd door bouwwijzen, constructies en met name bepaalde aspecten van constructies, zoals een afwateringssysteem.’

Bij De Enk vond ook grote kennisoverdracht plaats van de oudere op de jongere generatie.

‘Jans van der Veen en Bart Elissen waren mijn voorbeelden. Zij namen de jonge honden zoals ik op sleeptouw.’

situatie op tekening niet correspondeerde met het bestek, dacht ik vaak: Hoe moeilijk kan het zijn? Toen ik bij het adviesbureau aan de slag ging, kwam ik erachter dat de werkvoorbereiding inderdaad geen sinecure is! Als de tekening klaar is, belt de opdrachtgever dat er aanpassingen moeten worden gedaan. Maar als die veranderingen worden doorgevoerd, is het gevolg bijvoorbeeld dat elders een paadje breder gemaakt moet worden, of dat het geplande hekje moet verhuizen naar een andere plek. Of het aantal vierkante meters tegels is aangepast, maar de cunetgrootte is daarbij niet veranderd.’

'Ik kreeg er groot begrip voor bestekschrijvers' Leren rapporten schrijven Piet Kranendonk leerde Meijerhof rapporten schrijven. In het begin dacht Meijerhof nog wel eens dat een rapport ‘af’ was zodra hij een half A4’tje had beschreven. ‘”Beetje summier”, lachte Kranendonk dan’, aldus Meijerhof. ‘Kranendonk maakte daar drie pagina’s van. Het duurde een half jaar voordat ik had geleerd om een simpel tekstdocument op te stellen. Het was alsof ik opnieuw als klein jongetje in de basisschoolbank zat: met rode stift stonden de correcties in de documenten die ik had geschreven.’ Op zich liet Meijerhof zich buiten ten volle gelden; alle toezichtklussen kwamen naar hem toe, rapporten

schrijven deed hij er gestaag naast. Meijerhof: ‘Op een gegeven moment viel het kwartje en kreeg ik er een gevoel bij om rapportages te schrijven.’ Een allround fieldmanager was geboren.

Voor zichzelf beginnen met Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek Meijerhof koesterde al geruime tijd de wens om voor zichzelf te beginnen en om op die manier niet alleen zelf de wagen te trekken, maar ook de vrucht van eigen werk te kunnen plukken. Hij ging, oorspronkelijk voor een dag in de week, weer aan de slag bij Hofmeijer, waar hij als jongeman was begonnen als kraanmachinist. Dat mondde echter uit in soms 70- of 80-urige werkweken en hij besloot de overstap naar Hofmeijer volledig te maken. ‘Ik kende de mensen bij Hofmeijer. Het is een heel fijn bedrijf, met personeel dat in elkaar geïnteresseerd is en affiniteit heeft met het vak’, verklaart hij de keuze van de overstap. Een andere reden om volledig over te gaan, was zijn voorstel aan Herbert Hofmeijer om een nieuwe poot voor aanleg en onderhoud van sportvelden op te richten, waarvan Meijerhof zelf eigenaar zou worden. Die kans kreeg hij en greep hij met beide handen aan.

Meijerhof: ‘Deze zet, eind 2011, begin 2012, heeft het loon- en grondverzetbedrijf een gigantische boost gegeven.’ Met zijn oude werkgever Heijmans, waarmee hij nog op prima voet staat,

Bij ASC Sports & Water raakte Meijerhof vervolgens gebiologeerd door het adviesvirus. ‘Ik kreeg er groot begrip voor schrijvers’, lacht Meijerhof.

‘Als uitvoerder mopperde ik wel eens op een bestekschrijver en als aannemer keek ik nog wel eens wat op tegen adviseurs neer. Wanneer een

www.fieldmanager.nl

31

sloot hij in oktober 2011 de perfecte deal: hij nam het onderhoudsmaterieel van Heijmans Sport en Groen over. Het materiaaloutsourceplan had bij Heijmans nota bene in de koker gezeten van de toenmalige bedrijfsleider. Jacco Meijerhof had het idee al eens nader uitgewerkt toen hij er nog werkte. ‘Ik had die wens bij Heijmans uitgesproken, maar wilde bij Hofmeijer geen concurrent worden van Heijmans, die onze eigen klant was en nog steeds is. Maar Heijmans kwam zelf met het voorstel. Dat was een fantastisch begin voor Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek BV.’

'Oud-werkgever Heijmans kwam zelf met het voorstel zijn materiaal aan Meijerhof te outsourcen' Explosieve groei Onder andere met de spiraalrotormaaier begon Meijerhof sportvelden in de omgeving te maaien. Dat waren er enkele op het moment dat Fieldmanager begin 2011 daarover een

Jarno Brouwer, de allereerste werknemer van Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek.

32

www.fieldmanager.nl

reportage maakte. De enige werknemer die in dienst was, Jarno Brouwer, bestuurde toen de klepelmaaier. Inmiddels heeft het bedrijf drie man in vaste dienst voor de buitensport en in het seizoen tien man buiten aan het werk. Zij verzorgen het onderhoud van zestig velden in de regio Gelderland, onder andere ook het Oranjetrainingsveld, gelegen bij het Golden Tulip hotel Victoria te Hoenderloo. Hofmeijer bewerkt zo’n vijftien velden per jaar met de Fieldtopmaker, zo regelmatig dat de machine na twee jaar al toe was aan een nieuwe transportband. ‘We hebben een gat in de markt aangeboord’, glundert Meijerhof. ‘In onze regio zat nog geen cultuurtechnisch en specialistisch bedrijf dat zich onder andere op hoogwaardige sportvelden richt.’

Orders en kansen namen hand over hand toe.

Vijf trekkers zijn constant bezig voor de sportvelden. Er is flink aan de weg getimmerd met investeringen in gps-installaties op twee grondverzetmachines. Op kantoor zitten naast Jacco Meijerhof inmiddels een calculator/werkvoorbereider, een autocad-tekenaar/werkvoorbereider, een projectleider, een uitvoerder en een assistentuitvoerder. Meijerhof grinnikt: ‘Hoezo crisis?’

Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek is volgens Meijerhof prijstechnisch een middenmoter, maar bij Emvi-aanbestedingen zet het bedrijf de concurrentie regelmatig op afstand door het indienen van goede risicodossiers en een goed plan van aanpak. ‘We kunnen allerlei tekeningen verschaffen, ook in 3D. We doen graag mee in aanbestedingen waarin UAV GC wordt gevraagd, meer dan alleen de laagste prijs.’

Werkdruk Soms haalt de groei Meijerhof wel eens in: ‘Ik heb nooit goed beseft hoe snel de bedrijfsgroei ging en dat je als gevolg daarvan snel moet opschakelen, lef moet hebben om door te pakken en op tijd moet investeren in materieel en goede mensen.’ Hij werkt nog steeds 70 of 80 uur per week, zeker in het seizoen. Naar eigen zeggen kan zijn vrouw vertellen dat ze daar niet altijd vrolijk van wordt. De bedrijfsdirecteur moet door de groei steeds vaker zaken delegeren.

Soms is dat nog wel moeilijk, maar het is onherroepelijk nodig bij deze bedrijfsgroei. Feitelijk is hij helemaal niet bang om de top-down benadering af te wisselen met bottom-up werkwijzen. Vandaar dat hij dit jaar Wilbert Hogeweij vanuit Arcadis – zowel assistent-uitvoerder als projectleider – heeft aangetrokken. ‘Hij is een echte rechterhand, een ervaren projectleider die mij veel werk uit handen neemt’, denkt

Meijerhof. ‘Wilbert neemt nu al veel projecten en bouwvergaderingen op zich. Ook is er structuur aangebracht binnen het bedrijf door wekelijks werkoverleg over calculaties, het opstellen van de werkvoorbereiding en het doornemen van het plan van aanpak met de buitenmensen. Daarbij is het belangrijk dat er boven tafel komt hoe de buitenmensen tegen het plan van aanpak aankijken, welke oplossingen zij zouden kiezen en waarom.’

'Mooi om te zien dat de mensen om me heen groeien' Adviesbureau Wellicht een tweede verwarring naast de naamsverwarring Meijerhof-Hofmeijer kan zijn dat Jacco Meijerhof naast het cultuurtechnische bedrijf ook een succesvol adviesbureau draait, geheten ‘Raacc Adviesbureau voor civiel-, sport- en cultuurtechniek’, eveneens begin 2011 opgericht.

Als adviseur begeleidt hij in het beheer zo’n dertig natuurgrasvelden, twintig kunstgrasvelden en verschillende sportvloeren zoals een schaats- en skeelerbaan. ‘Ik profileer me in de regio liever niet als adviseur, om elke indruk te vermijden dat ik als slager mijn eigen vlees zou keuren. Grote jongens zoals Grontmij, Arcadis en Antea hebben natuurlijk ook allemaal een adviesbureau, maar zij hebben meer personeel om de scheiding zichtbaar te kunnen maken. Landelijk treed ik wel als adviseur naar voren’, legt Meijerhof uit.

Er blijven nieuwe werelden voor hem opengaan.

‘Als adviseur voor de gemeente Almere schuif ik aan bij de Big 7-gemeenten, die momenteel vaak spreken over de ontwikkeling van kunstgras. Ik ben mezelf nu aan het specialiseren in dit onderwerp en productkennis aan het vergaren.’

Leren en blijven leren Meijerhof is ondernemer op het gebied van sportvelden, maar is met name geïnteresseerd in de mensen om zich heen. ‘Ik zou daarom niet alleen werkzaam willen zijn als adviesbureau; dan zou ik te veel alleen zijn. Ik houd ervan om mensen aan te sturen en aan te moedigen en positieve energie over te dragen voor “een vak”; dat hoeft niet eens sport of sportvelden te zijn, maar enthousiasme voor alle facetten die bij werken komen kijken.’ Helaas kan hij niet meer meewerken buiten; de overige zaken in de bedrijfsvoering eisen zijn volledige aandacht. ‘Jammer, maar er is een

keerzijde aan deze medaille. Het is mooi om de laatste paar jaar te zien en ervaren dat de mensen om me heen groeien, dat mijn input niet aan dovemansoren was gericht. Als ik complimenten krijg van een gemeente dat de doelgebieden “er nog nooit zo mooi bij hebben gelegen”, weet ik dat mijn mensen hun werk uitstekend doen, ook al heb ik die velden zelf niet meer gezien.’

de sportvelden niet ten goede. Ik heb er geen problemen mee om de schuld op me te nemen en te zeggen “ik zat fout”, of “ik weet het niet”, maar zal altijd oplossingsgericht blijven werken.’

Meijerhof is ook niet bang om zelf te blijven leren van zijn omgeving. ‘Ik heb een grote kennissenkring. Ik kan probleemloos bij alle oud-collega’s te rade als ik me vergis in iets of als ik iets niet weet. Dat is in de haantjescultuur die in de sportwereld heerst, niet zo gangbaar. Vaak geven partijen elkaar de schuld; dat komt de kwaliteit van

Henk Slootweg Lastig om niet iemand voor te trekken

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4819

Bodem alsBodem basis als basis

Bodem alsBodem basis als basis

EquipmentEquipment

EquipmentEquipment

Groen en Recreatie Groen en Recreatie

Groen en Recreatie Groen en Recreatie

Biocentrum Altena Biocentrum Altena

Biocentrum Altena Biocentrum Altena

FotY-genomineerde Theo van Rossenberg: ‘Sport is een bindmiddel’ ‘Vertrouwen is de basis voor mogelijk werk’ Projectbegeleider Theo van Rossenberg van Jos Scholman is een oude rot in het vak, maar het woord ‘oud’ doet geen recht aan de indruk die hij geeft: een man van de wereld, van de sportveldenwereld. Krachtig en gedreven, met een heleboel kennis. Hij vertelt over zijn continue zoektocht naar ‘het beste veld van Nederland’.

Auteur: Santi Raats Als Van Rossenberg praat over zijn werk, dan lijkt de sportveldenwereld in de palm van zijn hand te passen: hij heeft alles al gezien en gedaan en nog steeds geldt: hij is overal bij betrokken en hij ziet alles. Letterlijk, want hij is een man on the road, gaat overal heen en ontmoet mensen uit principe persoonlijk in plaats van over de telefoon of per e-mail.

De van oorsprong hoofdgreenkeeper van golfclub Zeegersloot vertrok na acht jaar naar Oranjewoud, waar hij een aantal jaar hoofduitvoerder was. Na enkele jaren als projectleider bij Arcadis en als adviseur buitensport bij Isa Sport

34

www.fieldmanager.nl

kwam hij in 2002 terecht bij zijn huidige werkgever, Jos Scholman Groen. Van 2006 tot 2011 maakte hij een uitstap naar B.A.S. Begeleiding en Advies Sportterreinen, en inmiddels is hij weer teruggekeerd bij Jos Scholman Groen.

Functie Zijn werk: offerteaanvragen bestuderen – volgens Van Rossenberg is zo’n 80 procent onderhands – en op basis van de interne calculaties nadenken over hoe werkzaamheden het beste gecombineerd kunnen worden om concurrerend, maar toch zo goed mogelijk te werken. Een voorbeeld:

een ‘rondje om Utrecht’, of in een ander gebied in Nederland. Zo heeft Jos Scholman Groen in mei/juni op tweehonderd tot driehonderd velden groot onderhoud uitgevoerd, en op het hoogtepunt van het onderhoudsseizoen drie weken lang het groot onderhoud van vijftig velden per week verzorgd. ‘Werk aannemen is ervoor zorgen dat “de trein blijft rijden”,’ verklaart Van Rossenberg.

Die trein, zo schetst hij, bestaat uit compartimenten. Als je er als aannemer voor zorgt dat de compartimenten efficiënt op elkaar aansluiten en er geen gaten vallen in de trein, kan hij zowel winstgevend zijn als een goede kwaliteit leveren.

Persoonlijk contact Als troubleshooter komt hij langs op het werk, schat de situatie in en bepaalt de oplossing.

Medewerkers (er zijn twintig tot vijfentwintig werknemers in vaste dienst voor sportvelden en golfbanen) én opdrachtgevers leren van Van Rossenberg, want met zijn uitgebreide ervaring en cultuurtechnische kennis legt hij uit waarom een bepaalde werkwijze moet worden toegepast.

Hij is van mening dat mensen pas kunnen samenwerken als ze weten waar ze aan toe zijn. ‘Als je duidelijk aan iemand uit kunt leggen waarom iets moet gebeuren, dan is het makkelijker voor een medewerker of een clubvrijwilliger om dat werk vervolgens uit te voeren, of voor een gemeente of bestuurder makkelijker om te accepteren dat het even duurt voordat er weer gespeeld kan worden. Soms moeten we een opdrachtgever teleurstellen. Niet altijd dezelfde, maar hier en daar gebeurt dat en dat kan ook niet anders met zo veel velden onder je hoede. Soms kunnen we bijvoorbeeld niet meteen langskomen, maar ik bel altijd terug en leg dan uit waarom iets op dat moment niet kan. Er is altijd een logische reden waarom iets wel of niet kan. Niets laten horen is geen optie. De basis voor een goed contact met klanten is daadwerkelijk contact houden met elkaar. Wij investeren bij Jos Scholman in goede klanten, ook al is het logistiek bijna niet mogelijk: het is geven en nemen, want ons bedrijf investeert met name in langdurige relaties. Soms moeten we klanten teleurstellen omdat er pas later gespeeld kan worden dan men had verwacht, of wanneer een oplossing pas zichtbaar is na een aantal weken. Dan moet de opdrachtgever, eventueel de club, ook geduld hebben en niet à la minute resultaat willen zien. Daarom werk ik graag met mensen die het ‘natuurproduct gras’ snappen, zodat ik kan rekenen op begrip. Om deze reden doen we geen grote projecten bij BVO’s. Het gaat er namelijk niet alleen om dat het gras groen is.’

In dit gedeelte van het seizoen betekent dat werkdagen van tien tot twaalf uur.

Van Rossenberg schrijft ook nota’s van inlichtingen als reactie op bestekken. Na de aftrap van projecten is zijn werk niet gedaan: gedurende het hele traject blijft Van Rossenberg begeleider, troubleshooter, leraar, contactpersoon, adviseur.

Hij beweegt zich overal tussendoor, hij is ‘de spin in het web’ bij alle projecten tussen de eigen medewerkers, opdrachtgever, clubbesturen, vrijwilligers, trainers en spelers.

Kennisoverdracht Medewerkers, inclusief projectleider Jos Scholman junior, kunnen groeien door te leren van Van Rossenbergs kennis en ervaring. Het bedrijf onderhoudt nauwe banden met scholen, waarvan elk jaar stagiairs worden geadopteerd. Deze scholieren krijgen een intensieve begeleiding.

Binnen Van Rossenbergs functie is hiervoor tijd vrijgemaakt. ‘Investeren in de sport betekent dat je moet beginnen bij de jeugd. Deze jeugd kun je later weer in dienst nemen, of je weet dat ze naar een ander bedrijf gaan waar ze goed werk

zullen verrichten. We onderscheiden ons met ons leerwerktraject bij opdrachtgevers die een dergelijke WMO-eis stellen.’

Van Rossenberg heeft nauwe banden met de eigen medewerkers. ‘We hebben hoogopgeleiden in dienst, maar ook mensen die zeer goed met de handen en machines kunnen werken. Zij zijn allemaal van belang, net zo goed als de vrijwilligers en noem maar op; zij zijn allemaal een schakel in het hele proces.’

'Er is altijd een logische reden waarom iets wel of niet kan en niets van je laten horen, is geen optie' Bottom-up werkwijze Het liefste werkt Van Rossenberg van ‘onder naar boven’. Daarmee bedoelt hij: goed contact begint onderaan op de werkvloer. Daar hoor je wat er speelt op het werk of binnen een organisatie, daar hoor je wat eraan mankeert of waarvoor een oplossing moet worden gezocht. ‘Bij clubs vormen vrijwilligers, spelers en trainers doorgaans een prima samenwerkingspartij. Ik leg bij clubs geregeld uit wat zij kunnen doen voor veldverlenging, bijvoorbeeld waar ze de doelen kunnen neerzetten om de doelgebieden te sparen, of dat ze tussen in plaats van onder de lichtmasten kunnen spelen.’

Ook bij gemeenten begint Van Rossenberg onderaan de ladder. ‘Ik ga contacten aan met de operatieve ambtenaren binnen een gemeente in plaats van direct met de wethouder. Tegen de tijd dat ik in de top van de boom ben, ben ik van de situatie op de hoogte en kan ik gerichte voorstellen doen’, legt hij uit. Overal waar hij komt, genereert hij werk. Soms ligt een potentieel werk toch iets te veel ‘uit de route’ voor sportonderhoud. Van Rossenberg zorgt ervoor dat zowel de opdrachtgever als Jos Scholman niet met lege handen naar huis gaat: het bedrijf knapt dan bijvoorbeeld een rioolklus op voor de opdrachtgever of legt een straatje aan. Alles is mogelijk bij Jos Scholman, die zich met zijn 250 medewerkers niet alleen ontfermt over ruim tweehonderd sportvelden, maar ook over infraprojecten, baggerwerk, zoutstrooien of de aanleg van beschoeiingen, om maar een greep te doen. ‘Sport is

www.fieldmanager.nl

35

Iedereen wint ® met Granulight !

Veelzijdige favoriet Inmiddels is Granulight® de grote favoriet bij de aanleg van sportvelden en paardenbakken, de fundering en omhulling van rioleringsbuizen en

EEN OPHOOGMATERIAAL OP DE MARKT BRENGEN DAT WEINIG WEEGT EN

andere nutsleidingen. Ook bewijst het lichtgewicht

TOCH IJZERSTERK IS, GEMAKKELIJK WATER DOORLAAT, STABIEL IS, NIET

materiaal zich bij tal van andere toepassingen

KLEEFT, GOED VERWERKBAAR IS EN OOK NOG EENS ONGEVOELIG IS VOOR

zoals aanvulling achter damwanden, kunstwerken

TEMPERATUURINVLOEDEN; DÁT WAS DE SPORT, VONDEN DE ONTWERPERS

en bij het dempen van sloten en vaarten om

VAN MARTENS EN VAN OORD. DAT GRANULIGHT® OOK NOG ALS ENIGE EEN GROEN LABEL ZOU VERDIENEN, KONDEN ZIJ TOEN NOG NIET BEDENKEN…

ongelijke zettingen op te vangen.

Mens en milieu Ook het milieu is blij met Granulight®. Het materiaal voldoet ruimschoots aan de gestelde normen en is dan ook probleemloos overal toe te passen.

Bovendien is het materiaal duurzaam: zowel de winning, de logistiek als de toepassingen. Tot slot is onze lichtgewicht ook nog eens heel concurrerend geprijsd... Zo wint iedereen met Granulight®!

Meer weten over Granulight®?

Meer en technische informatie vindt u op www.granulight.nl

Minimaal

€250,-

inruilkorting

voor uw oude markeerwagen, ongeacht merk/model.

Stap nu over!

t contac Neem n e re op voo jvende b j vri li gratis nstratie demo Bel: 0 37820 0481-

• www.sportveldbelijningen.nl •

een bindmiddel’, zo is Van Rossenberg te weten gekomen door de jaren heen. Een terugkomende voorwaarde voor werk is echter persoonlijk contact. ‘Als ik niet naar de ander toe kom, gebeurt er niets. Dus in dit contact investeer ik, investeren wij, omdat persoonlijk contact, uitleg en overleg de basis zijn voor vertrouwen. En vertrouwen is weer de basis voor een mogelijke opdracht.’

'Alle mensen die een schakel zijn bij een project verdienen aandacht en uitleg' Jongeren inzetten ‘Alle mensen die meedoen aan een project, zijn belangrijke schakels. Zij verdienen allemaal aandacht, tekst en uitleg en samenwerking’, herhaalt Van Rossenberg zijn adagium. Een voorbeeld van Van Rossenbergs integrale benadering komt terug in een van zijn recente missies bij sportverenigingen. ‘Clubs moeten door de zich terugtrekkende gemeenten steeds meer zelf doen’, begint hij.

‘Om zichzelf te bedruipen, moeten clubs zichzelf versterken. Een van de belangrijke grondpijlers voor versterking is een bestuur dat draagvlak in de vereniging heeft. Ik dring aan op het inzetten van jonge clubbestuurders en vrijwilligers.

Dertigers hebben een andere kijk op zakendoen en zij hebben ook andere belangen dan ouderen: hun kinderen sporten, zij sporten zelf. Tijdens informatiebijeenkomsten houd ik de leden een spiegel voor: je gaat me niet vertellen dat in een vereniging met 1200 leden geen jongeren bereid zijn zich in te zetten voor de vereniging.’

Bezuinigen op randverschijnselen Jongeren kunnen, volgens de projectbegeleider, beter dan de oude garde zaken waarnemen en veranderen die op termijn beter zijn voor de vereniging: ‘Vroeger was er een grote rivaliteit tussen plaatselijke clubs. Die staken elkaar voortdurend naar de kroon. Gemeenten en clubs gaven daardoor onnodig geld uit. Deze generatie heeft daar geen last meer van. Men kan zakelijker een sportcomplex inrichten.’

Daarin schuilt nog ruimte voor verbetering, ziet Van Rossenberg: ‘Nu wordt er doorgaans nog te veel geld gestoken in randzaken zoals een gratis drankje en frietje voor het jeugdteam, gratis koffie voor begeleiders, dure technische en keuken-

apparatuur, spelersjasjes met sponsoropschrift.

Maar ook op de aanleg van een park kan men besparen. Sportclubs zien er tegenwoordig uit als gevangenissen, konijnenhokken! Wat moet een club in hemelsnaam met zo veel hekwerken? De focus is te veel van sport afgeraakt. Dat komt door onze welvaart. De jonge generatie bij gemeenten en in clubbesturen, die heel goed scherp kan aanbesteden, zou zijn bezuinigingskennis nog meer moeten toepassen op de randverschijnselen. Ik probeer deze mensen ervan te overtuigen dat zij daarmee meer geld overhouden voor het veldonderhoud, waardoor de duurzaamheid van de velden aanzienlijk verhoogt. De focus moet terug naar sport. Want in feite moet je als club van de contributie kunnen leven.’

'Wij adviseren meer omdat de kennis bij gemeenten weg is'

over. In ons totaalproduct zit ook beheer, want door al deze facetten in eigen hand te houden, kunnen we voor een langere periode garantie geven op ons product. Hierdoor kunnen we ons onderscheiden in de markt.’

Veeltalig, één boodschap Fieldmanager zoekt naar Van Rossenbergs drijfveer. Wat zou hij met zijn werk willen nalaten aan de sportbranche? ‘Goede sportvelden tegen een betaalbare prijs’, is zijn antwoord.

Wat opvalt aan Van Rossenberg, is dat hij deze simpele boodschap op zo veel niveaus duidelijk kan maken en vorm kan geven. Hij heeft overal een vinger in de pap, maar hij zet alle neuzen één kant op. ‘Ik praat bij alle doelgroepen op een andere manier, in een “andere taal”. Maar zowel ik als persoon als het verhaal zijn overal hetzelfde: de club én de aannemer wat laten verdienen, is de richtlijn. Dat kunnen we alleen samen bereiken.’

Sport moet onthaasten Van Rossenberg ziet dat ‘het proces’ op kantoor of door innovatieve machines efficiënter kan.

Maar kostenbesparing puur op veldonderhoud is volgens hem niet slim: ‘Papierwerk kan sneller door de digitalisering, maar buiten blijft het tempo hetzelfde als tevoren: het werk moet toch gedaan worden, deze uren zullen gedraaid moeten worden. Ook de natuur laat zich niet in een stroomversnelling brengen. Zij is grillig. Dat maakt het werk van elke fieldmanager kwetsbaar.’

De sportwereld moet onthaasten op dit punt, zo is hij van mening. ‘Opdrachtgevers, maar ook fieldmanagers. Dat begint bij het onderwijs. En over de kwaliteit van het laatste maak ik me wel eens zorgen.’

Totaalpakket De markt is de afgelopen tien jaar behoorlijk veranderd. Van Rossenberg merkt daardoor een verandering in zijn taak: hij is meer betrokken bij advies.

‘De kennis bij gemeenten is weg. Er ontstaan ook veel stichtingsbesturen die voor de clubs het accommodatiebeheer doen. De kennis over onderhoud, aanleg en renovaties komt in deze situaties van adviesbureaus of aannemers. Het liefste doe ik zelf het voortraject van ontwerp en plan van eisen, omdat ik dan precies weet of wij het kunnen maken. Ik doe een schouw, neem veldmonsters, beoordeel ze en geef er een advies

Henk Slootweg Met zo’n CV kan je toch alleen maar winnen?

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4823

www.fieldmanager.nl

37

advertorial

’Met Antea Group (voorheen Oranjewoud) haal je het maximale uit een tennisbaan’ Er wordt steeds meer gevraagd van onze tennisbanen. Zo groeit de behoefte aan de bespeelbaarheid, maar levensduur, speleigenschappen en onderhoudbaarheid zijn punten van aandacht. De aanleg of renovatie van tennissysteem is een forse investering waarbij geen enkele tennisvereniging over één nacht ijs gaat.

Goed om te weten dat Antea Group altijd een optimale oplossing in huis heeft. Of u nu over een kleiner of groter budget beschikt.

Antea Group is al ruim 60 jaar actief als ontwikkelaar en bouwer van tennisbanen (voorheen onder naam Oranjewoud). In de jaren zestig van de vorige eeuw legden we al tennisbanen aan in het Noorden van het land. We werken landelijk en hebben een breed assortiment opgebouwd. Van gravel tot hardcourt: we hebben brede kennis van alle tennissystemen in huis.

Professionele en recreatieve banen Antea Group heeft goede contacten met de KNLTB en de keuringsinstituten. We zijn op de hoogte van de vragen en wensen van tennisclubs, maar ook van de meest actuele eisen die worden gesteld aan banen. Binnen deze normen zoeken we naar innovatieve en duurzame oplossingen.

Of het nu gaat om topbanen voor professionals of om meer recreatieve banen met een lange levensduur: we hebben met Prestige Gravel en TennisPro Vision systemen ontwikkeld die gebruikt worden door tientallen tennisverenigingen in Nederland. Onze systemen zijn onderhoudsvriendelijk, hebben optimale speltechnische eigenschappen en zijn uitvoerig getest.

Volledige ontzorging bij aanleg, renovatie en onderhoud Ontwerp, vergunningen, financiën, planning, begeleiding van de aanleg: de nieuwbouw en renovatie van tennisbanen vraagt om veelomvattende kennis. Goed om te weten dat Antea Group u bij al deze stappen kan ontzorgen. Hiermee verzekert u zich van een tennissysteem dat helemaal voldoet aan uw wensen en eisen. Naast de aanleg van tennissystemen en zelfs de ontwikkeling van complete tennisparken, kunt u gebruik maken van onze onderhoudsteams. Professionals die zich volledig gespecialiseerd hebben in het onderhouden van tennisbanen. Hierdoor haalt u het maximale uit de levensduur van tennisbanen.

‘Onze systemen zijn onderhoudsvriendelijk, hebben optimale speltechnische eigenschappen en zijn uitvoerig getest.’

Maatwerk voorop Kunstgras, gravel, zandkunstgras rood of hardcourt: tennis is ten opzichte van andere sporten uniek als het gaat om de enorme variatie aan speeloppervlakten. Elke ondergrond kent z’n eigen specifieke speleigenschappen. Maar om welk systeem het ook gaat: in de basis gaat het om maximaal spelplezier en een minimale kans op blessures.

Bij de investering in een nieuw tennissysteem gaat niemand over één nacht ijs. Ledenaantal, locatie of budget: geen club is gelijk. Onze specialisten ondersteunen verenigingsbesturen om binnen uw mogelijkheden de meest duurzame, haalbare en betaalbare keuze te maken. Niet alleen door uw wensen en eisen goed te inventariseren, maar ook een goede balans te vinden tussen speleigenschappen, onderhoudsopgave, seizoensgebondenheid en levensduur. Uiteraard houden we rekening met de exploitatiekosten en de verdere ontwikkeling van uw vereniging. Hiermee komt u tot de meest optimale match tussen budget en tennissysteem

advertorial

Innovatieve gravelbaan zorgt voor forse verlenging outdoorseizoen

Jacco Eltingh over Prestige Gravel:

‘Elk seizoen optimaal gravelgevoel’ Met Prestige Gravel kunnen tennisverenigingen sinds kort kiezen voor een innovatieve gravelbaan die vrijwel het hele jaar buiten bespeelbaar is. Antea Group springt samen met partner Rekre Sport in op de groeiende vraag naar een gravelproduct dat het outdoor tennisseizoen aanzienlijk verlengt. Jacco Eltingh, voormalig toptennisser over de pre’s van Prestige Gravel Prestige Gravel, wat is het en wat doet?

‘Prestige Gravel is een honderd procent gravelbaan die beschikt over waterdoorlatende en watervasthoudende eigenschappen. Hierdoor is het mogelijk om vrijwel het hele jaar buiten op gravel te spelen. Door een combinatie van drainage en afvoer via de lijngoten is de baan na een bui snel weer bespeelbaar. Behalve bij sneeuw en het opdooien ervan, kun je ongeacht het weer gewoon doorspelen.’

Klinkt als de perfecte graveloplossing voor verenigingen…

‘Prestige Gravel stelt tennisverenigingen in staat om het outdoorseizoen fors te verlengen.

Clubs die niet over een indooraccommodatie beschikken, kunnen langer hun banen openhouden en hebben meer ruimte in hun baanbezetting. De eerste verenigingen waarbij wij deze baan hebben toegepast, zijn erg positief over Prestige Gravel.’

Hoe zit het met het onderhoud?

‘Uiteraard heeft Prestige Gravel z’n reguliere en periodieke onderhoud nodig. Maar deze baansoort is veel onderhoudsvriendelijker dan traditionele gravelbanen. De belijning is blijvend, ook in de winter. Dit betekent dat je bij het speelklaar maken niet hoeft te frezen en te belijnen. Maar ook de hardheid van de baan zorgt ervoor dat baan minder snel kapot getrapt wordt.’

En qua spel?

‘Gravel is sowieso de perfecte ondergrond voor tennis. Niet voor niets dat de KNLTB z’n voorkeur voor het spelen op gravel uitspreekt. Vergeleken met kunstgras heeft gravel qua balstuit, slagsensatie en snelheid een pre. Prestige Gravel geeft dit nog een extra dimensie.

Het is een baan die vroeg in het seizoen al lekker hard speelt. Dit blijft ook zo omdat de baan minder snel kapot wordt getrapt, de balstuit blijft betrouwbaar. Of het nu voor- of najaar is: je blijft er gewoon lekker op tennissen.’

En verder?

‘Prestige gravel vind ik zó goed dat ik zelf ook een Prestige Gravelbaan door Antea Group heb laten aanleggen in mijn eigen achtertuin!’

Antea Group Sport Goede sportvoorzieningen zijn waardevol voor mens én omgeving. De ontwikkeling van toekomstbestendige voorzieningen is een veelomvattende opgave. Of het nu gaat om nieuwe sportsystemen, sportcomplexen of complete leisure-accommodaties; Antea Group creëert concepten, adviseert, regisseert, realiseert en beheert. Een totaalaanpak dus, waarmee we maatwerk, duurzame kwaliteit en optimale gebruiksmogelijkheden bieden.

Op elk niveau. Voor nu en later. www.anteagroup.nl/sport

Precision Sense meet moeiteloos duizend punten per hectare sportveld All round meetinstrument scant alle zwakke plekken Toro heeft dit jaar een interessante innovatie weggezet bij STRI: de Precision Sense 6000, waarmee al rijdend over een sportveld of golfbaan allerhande gegevens over de bodem worden gemeten. STRI koppelt hieraan een onderhoudsadvies.

Auteur: Santi Raats

Op de internationale grasbeurs BIGGA Turf Management Exhibition (BTME) in Harrogate van 21 tot 23 januari dit jaar, presenteerde Toro zijn nieuwe vinding: de Toro Precision Sense 6000, een door een voertuig getrokken apparaat dat belangrijke bodemgegevens van sportvelden en golfbanen gedetailleerd in kaart kan brengen op relatief hoge snelheid.

De werking De Toro Precision Sense 6000 verzamelt al rijdend gegevens over vochtgehalte, zoutgehalte, bodemprofiel en samenstelling, verdichting, gezondheid en slijtage van de grasmat. De gegevens worden tijdens het rijdtraject opgeslagen in een boordcomputer die op de voorkant van de machine is gebouwd en doorgegeven aan Toro, die de gegevens verwerkt en terugstuurt in de vorm van Gis-kaarten.

Wanneer men stapvoets rijdt, heeft men binnen anderhalf uur een heel sportveld ingemeten. De precieze meetoppervlaktes waarop de Precision

40

www.fieldmanager.nl

Sense 6000 telkens meet, bedragen 2,5 bij 4 meter. Dit levert zo’n 1000 meetpunten op per hectare sportveld en zo’n 900 tot 1400 per fairway. Dit is een groot verschil met traditionele meetmethodes, die veel tijd, en moeite kosten: men meet vaak niet meer dan op vier of vijf punten. Ook moet men op de traditionele manier monsters nemen en naar een laboratorium sturen, waarbij men de resultaten later krijgt toegezonden.

Vanaf het voorjaar van 2015 kan men gebruik maken van de techniek van Precision Sense 6000.

The Sports Turf Research Institute (STRI) uit Bingly, Engeland, maakt gebruik van de Toro Precision Sens 6000: zij werken momenteel exclusief met de Precision Sense 6000.

STRI interpreteren de meetgegevens en zetten die om in een adviesrapport met onderhoudsmaatregelen voor de klant. Via STRI bestaat de mogelijkheid om de metingen van de Toro Precision Sense 6000 te koppelen aan het STRI-

beheersysteem dat informatie opslaat over de precieze beregeningspunten, de geografische ligging van de drainage, en fotomateriaal gekoppeld aan gps-referenties.

Basis voor gps-bewerkingen De Precision Sense 6000 ondersteunt de gps-ontwikkelingen, die al eerder gaande was in de landbouw, maar nu ook in sportveld- en golfbaanonderhoud zijn plek begint te veroveren. Charles Gregory van Toro Europe: ‘Precision Sense 6000 metingen vormen ook een uitstekende basis voor toekomstig in te zetten gps-bestuurde bewerkingen. De spuittechniek met gps-ondersteuning is met name efficiënt in te zetten als je van tevoren weet waar eventuele ziekten en stress zich ophouden, in plaats van de hele fairway te behandelen. Wanneer de wetgeving op het gebruik van bestrijdingsmiddelen een feit wordt zal er een grotere behoeft ontstaan aan meer precieze informatie welke plekken men moet of kan behandelen.’

GREEN INNOVATION

2014 award

Proeven in Amerika Larry Spain, hoofd verkoop van de irrigatiedivisie van Toro, ondersteunt de argumenten van Gregory. Spain heeft de Precision Sense in juli dit jaar laten draaien op proefvelden op de Penn State Berks Campus in Amerika. De Precision Sense werd gekoppeld aan een licht voertuig en reed stapvoets de velden over. Spain legt uit: ‘Om de paar meter prikken twee pinnen 10 centimeter de grond in. In de machine zitten vijf sensoren: een spectrometer in de vorm van twee gespecialiseerde camera’s die de zodedichtheid en vitaliteit van de grasmat meet, een penetrometer die de hardheid en verdichting van de bodem meet, een vochtmeter, een zoutgehaltemeter en een Gis-eenheid om hoogtes en ondulaties in kaart te brengen. Alle sensoren zijn gekoppeld aan een gps-referentie, zodat op basis daarvan alle gegevens direct in kaart gebracht kunnen worden. Op deze manier willen we de variabiliteit binnen een grondoppervlakte inzichtelijk maken, anders dan op basis van anekdotes of eigen inschattingen. Hierdoor kun je je cultuurtechnische bewerkingen zoals je beregenings- of bemestingsprogramma efficiënter aanpassen per specifiek stukje. Dit werkt allemaal kosten- en milieubesparend en geeft met name betere resultaten. Ook kan men eventuele problemen in een veld opsporen die normaal gesproken makkelijk zouden ontsnappen aan het menselijk oog.

Met name voor grote lappen meetoppervlakte Vervangt de Precision Sense niet ons eigen boerenverstand? Een goede sportveldbeheerder of greenkeeper weet exact waar de zwakke plekken in het veld of de baan liggen en zullen zelf beredeneren dat zij verdroogde stukken gras, plassen water, olifantenpaadjes, plekken waar veel kijkers langs de kant staan meer aandacht moeten geven of dat zij de holes regelmatig moeten versteken zodat men niet altijd op dezelfde plekken halt houdt op de green.

'De Precision Sense is te duur om zomaar aan te schaffen als beheerder' De Precision Sense is echter een all round apparaat: het verzamelt informatie over verdichting, maar ook over het vochtgehalte van de bodem, het zoutgehalte, de gezondheid van het gras en noem maar op. Het complete beeld is de meerwaarde van de metingen die gedaan kunnen worden met de Toro Precision Sense 6000.

Met name op grote oppervlaktes zoals fairways of grote sportcomplexen met veel velden is dit efficiënt. Gregory: ‘Voor kleinere meetoppervlaktes zoals greens, of een enkel sportveld, kan ook gebruik worden gemaakt van Toro Turf Guard Sensors: deze sensor wordt in de bodem geplaats en communiceert regelmatig draadloos de infor-

matie over bodemvochtigheid, zoutgehalte en temperatuur niveaus naar een computer.’

Niet zomaar te koop De Precision Sense 6000 is veel te duur om als sportveldbeheerder aan te schaffen. Een meting met de Position Sense doe je als onderhoudsman of beheerder niet elke maand of ieder jaar.

Eenmaal in de twee of drie jaar is voldoende, want na een veldanalyse grijp je in met onderhoud en dat is het een kwestie van bijhouden.

STRI koppelt een meerjarenadvies voor onderhoud aan de meting met de Precision Sense 6000. Omdat het volume te klein is, wordt een machine dan te duur. Toro heeft hem duidelijk niet ontwikkeld met als doel dikke omzet daaraan te behalen, maar om hem als dienst aan te kunnen bieden. Wat wel kan, is dat grote onderhoudsaannemers de Precision Sense 6000 in de toekomst zullen willen aanschaffen om zich daarmee van gemak te bedienen en zich daarmee naar klanten toe te onderscheiden.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4828

www.fieldmanager.nl

41

Clubvoorzitter Johan van der Geest: ‘Als ik ermee stop, heeft de club een probleem’ Hands on voorzitter ziet continuïteit als bottleneck voor het succes van zelfstandige sportverenigingen SDO Bussum is een voetbalclub waarbij al sinds 1998 het onderhoud is geprivatiseerd. De club krijgt een gemeentelijke vergoeding voor het onderhoud, maar moet daarnaast de huur van de velden en accommodatie betalen. Het onderhoud in eigen beheer kost dermate veel dat de situatie onder de streep nul bedraagt. Hoe blijft de club bestaan, sterker nog, hoe kan de club floreren? Stichtingvoorzitter Johan van der Geest aan het woord.

Auteur: Santi Raats

42

www.fieldmanager.nl

Sinds tweeënhalf jaar is Johan van der Geest gepensioneerd. De voormalig ICT-manager bij Delta Lloyd is dagelijks op het sportpark te vinden. SDO Bussum heeft het onderhoud en beheer van de twee natuurgras- en twee kunstgrasvelden en het clubhuis ondergebracht in een stichting. Van der Geest is daarvan voorzitter.

‘Voorheen ging ik vier keer per jaar op vakantie,’ grinnikt hij. ‘Nu gaat dat niet meer, daar heb ik het te druk voor.’

Machinepark Het stichtingbestuur heeft zich na haar oprichting als een van de eerste dingen georiënteerd op de oprichting van een eigen machinepark. Daarin staat tot nu toe een trekker, een cirkelmaaier, een sleep, een grote blazer, twee grote zuigers, motorische heggenscharen. Afschrijving van de machines komt voor de kosten van de club. ‘Wanneer de huidige maaier is afgeschreven, willen we ons oriënteren op een kooimaaier met bak, want als we één maaibeurt van de drie in de week overslaan, blijft het gras op het veld achter,’ maakt Van der Geest de kanttekening.

Johan van der Geest op de voorgrond, met op de achtergrond zijn dagelijks onderhoudsteam vanuit het UWV.

Clubinkomsten De financiën komen vanuit de gemeentelijke onderhoudsbijdrage, de sponsors en clubactiviteiten. SDO Bussum zit naast een congrescentrum.

Op de zonnige dag dat Fieldmanager met Van der Geest spreekt, staan er veertig congresdeelnemers op het veld, die een workshop ontvangen over het voorkomen van burn out bij cliënten.

‘We werken samen met dat congrescentrum,’ legt de stichtingvoorzitter uit. ‘Het gebruik van velden door congresbezoekers draagt bij aan de inkomsten.’ De club herbergt ook buitenschoolse opvang en dient als sportterrein voor twee middelbare scholen, waardoor er wekelijks vierhonderd kinderen over het terrein rennen. ‘Heerlijk, die drukte,’ aldus Van der Geest. ‘Liever elke dag volle bak dan dat je als enige rondloopt op een muisstil terrein.’ De club beregent zelf met een automatische beregeningsinstallatie en verzorgt het groen op het sportcomplex. Aannemer Van Zuijlen verticuteert eenmaal per jaar met de Amazone, en doet groot onderhoud inclusief het inzaaien. Tussendoor komt de aannemer ook kunstmest strooien en, als dat nodig is, vertidrainen.

Hoofdveld prioriteit Met Van Zuijlen werkt de stichting SDO Bussum sinds 2,5 jaar samen. Alhoewel Van der Geest scherp wil blijven op de prijs. Elke drie jaar vraagt

www.fieldmanager.nl

43

Groundsmaster速 4000-D Hoge productiviteit Zuinig met brandstof Innovatief Lage onderhoudskosten

www.toro.com

www.jeanheybroek.com

De Dakota schotelbezander al 15 jaar een begrip!

Dit jaar viert Dakota Peat & Equipment dat het 15 jaar geleden haar eerste schotelbezander op de markt bracht. Nu kunnen we gerust stellen dat de Dakota schotelbezanders een begrip zijn in de wereld van golfbaan- en sportveld onderhoud. Het is het meest bekende en veelzijdige product binnen de Equipment lijn van Dakota.

Dakota is begonnen met fabriceren van machines om Hoofdgreenkeepers en andere gras-professionals te helpen bij problemen waar zij elke dag tegenaan liepen.

Aandacht voor de bodem, veelzijdigheid en een perfect strooibeeld heeft VGR destijds doen besluiten importeur van de Dakota schotelbezanders voor de benelux te worden. Een kwaliteits-

machine die perfect binnen de filosofie van de VGR-groep past.

Om dit heuglijke feit wat extra luister bij te zetten, hebben we een jubileummodel van de Dakota 410 beschikbaar als Demo exemplaar. Vraag een demo met deze machine aan en maak een ludieke/mooie foto van de Dakota bij u op locatie. Degene die de leukste/mooiste foto heeft ingestuurd wint een reis naar Amerika voor een bezoek aan de Golf Industry Show. Ook bestaande gebruikers kunnen meedingen door een recente foto in te sturen van hun Dakota op locatie.

Informeer bij de VGR-groep naar de voorwaarden.

Bodem als basis Equipment Groen en Recreatie Biocentrum Altena

Provincialeweg Zuid 51, 4286 LJ Almkerk WWW.VGR.NL

Verschoor Almkerk

hij offertes op bij drie partijen. Van der Geest is tevreden over de aannemer. ‘Het was in het begin even lastig om op elkaar af te stemmen.

Het is belangrijk om aan de aannemer duidelijk te maken waar de prioriteiten van de club liggen.

Wij spelen eerste klasse op zondag en willen dat het hoofdveld er top uitziet. Dat veld is heilig en heeft absolute voorrang. Bijvoorbeeld: zand dat op de andere velden gemist kan worden, mogen ze linea recta naar het hoofdveld rijden. Ik overleg vier maal per jaar met Van Zuijlen.’

Het resultaat is dan ook dat het hoofdveld eruit ziet als een biljartlaken, het hele jaar door.

‘Bezoekers die vanuit de kantine op het veld kijken van bovenaf, hebben zich wel eens aan het eind van het seizoen hardop afgevraagd ‘jullie hadden toch natuurgras?’ omdat zij dachten dat er kunstgras ligt. Dat is het grootste compliment dat je voor veldonderhoud kunt krijgen,’ glundert Van der Geest.

'Er is werk genoeg te doen voor ons onderhoudsteam, dit kunnen we besparen op de aannemer' Inzet werklozen Van der Geest stapte na zijn pensioen naar het UWV om werklozen in te zetten op de sportaccommodatie. Hij brengt ze discipline en werkethos bij. ‘Het werkt prima,’ legt hij uit. ‘Zij komen elke dag zes uur werken om hun uitkering te behouden. We beginnen om stipt negen uur en ik zorg ervoor dat er hard wordt gewerkt, precies hetzelfde zoals het werken in het bedrijfsleven zou moeten zijn. Daarnaast verzorg ik sollicitatietrainingen, zodat zij weer goed voorbereid zijn op het terugkeren in de arbeidsmarkt. Het aansturen van laagopgeleiden is wellicht anders dan het managen van hoogopgeleiden zoals vroeger op mijn werk, maar werken lukt deze jongens prima, daar gaat het om.’

Daarnaast beschikt Van der Geest elke maandagochtend en vrijdagochtend over tien vrijwilligers die helpen met het schoonmaken van de kleedkamers, kantine, het park en die kleine reparaties uitvoeren. Het compacte park met de twee natuurgrasvelden, twee kunstgrasvelden en een groot kunstgras trainingterrein binnen omheining oogt kraakhelder. Daar zorgt Van der Geest wel voor. ‘Als iemand hier een stukje papier op het park ziet liggen, dan hebben ze het daar zelf laten vallen.’

'Het is voor een bestuur helaas makkelijker om te leven bij de dag' Reputatie Door Van der Geests hands on mentaliteit kunnen bepaalde onderhoudstaken in frequentie naar beneden. Elke maandag na het voetballen trap hij met de zes UWV-jongens de slidings in het veld dicht. 'Dat is puur ter behoud van een goede grasmat. Ik bel Van Zuijlen om te vragen wat we kunnen doen om het onkruid uit de mat te krijgen. Die vertelt me in eerste instantie dat het onkruid in de winter vanzelf verdwijnt, maar op die plekken groeit dan geen gras. Ik wil dat overal het gras mooi blijft uitlopen, dus gaan we in augustus een bespuitingronde doen.

Ook houden we onze kunstgrasvelden piekfijn in orde. Er ligt haast nooit vuil op omdat we zo vaak schoonmaken. We beschikken zelf over een grote voorraad rubber-infill, dat vullen we zelf bij. Onze kunstgrasvelden zitten nooit onder de minimumnorm met hun infill-niveau.’ Dat Van der Geest overal zo dicht bovenop zit, geeft hem een reputatie. ‘Clubleden zeggen wel eens, ‘daar heb je hem weer’. Ik zie alles. Maar daardoor houd ik met gemak de werklozen en vrijwilligers aan het werk, want er is werk in overvloed! Als het regent, kan het onderhoudsteam de kleedkamers schoonmaken en als het heel erg lang regent, kunnen ze binnen gaan schilderen. Er zijn genoeg dingen te doen. Maar vooral is het van belang om de touwtjes strak in handen te houden, omdat onderhoud gewoonweg veel geld kost.

Daarom moet het onderhoud op zijn minst goed gebeuren.’

Onderhoud op maat gewenst De aannemer die de mat had aangelegd, hield vast aan het standaard onderhoudscontract.

Hierin werd het vuil machinaal opgeveegd en de veldranden bespoten op straatgras. Totale kosten van de bewerkingen: 5.300 euro. ‘Totaal niet nodig bij ons, want er kwam nooit vuil van de velden en er stond ook nooit onkruid langs de velden. Dit halen mijn UWV-jongens er handmatig uit. Veel beter dan doden door bespuiten.’ Van der Geest wilde deze werkzaamheden stopzetten, maar kreeg onderhandeling niet voor elkaar. Daardoor is hij van aannemer gewisseld. ‘Er was na drie jaar geen noodzaak meer tot garantie. We hebben het onderhoud van de kunstgrasvelden aan Van Zuijlen gegeven.

Met hen kunnen we al het onderhoud op maat

afstemmen. Ook herstellen zij hun fouten: vorig jaar kwam Van Zuijlen zelf met een aantal man terug nadat er oneffenheden in het veld waren door een niet goed afgestelde verticuteermachine. Zij hebben handmatig de schade hersteld.’

De toekomst Van der Geest is pragmatisch, maar vooral realistisch. Hij ziet een opvolgingsprobleem voor de continuïteit van clubs die zelfstandig zijn: ‘Clubs zijn afhankelijk van hun vrijwilligers. Als ik er morgen mee ophoud, heeft de club een ernstig probleem. Want dan is er niemand meer die dagelijks de werklozen aanstuurt. Ik kom bij veel andere sportverenigingen over de vloer. Zij zouden best dezelfde situatie willen als SDO Bussum, maar zij hebben de vrijwillige capaciteit niet.’

Het vinden en enthousiasmeren zou een bestuurlijke taak kunnen zijn, maar de realiteit is volgens Van der Geest een stuk weerbarstiger: ‘Zo lang er genoeg vrijwilligers zijn, maakt een bestuur zich niet druk om het management van de vrijwilligerspoule. De bestuursmentaliteit is veelal ad hoc.

Dit zou beter kunnen, maar is niet onbegrijpelijk.

Een bestuur heeft veel taken op zijn bordje. Het is gemakkelijker om te leven bij de dag.’

Henk Slootweg Mooie initiatieven maar hoe vul je als aannemer je 5% SROI in?

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4820

www.fieldmanager.nl

45

Poppetje gezien, kastje dicht No dig-beregeningssysteem vergemakkelijkt onderhoud Maar wat de meeste sportveld beheerders en clubs vervelend vinden, is gespit in hun met liefde onderhouden grasvelden. Om maar te zwijgen over spitten in een hybrideveld. Maar wanneer er iets mankeert aan de beregeningsinstallatie, is het noodzakelijk om de grond open te gooien. Om dit gewroet in de toekomst te voorkomen heeft Toro een oplossing bedacht op het gebied van beregening.

Auteur: Gerard Schoot-Uiterkamp Dit jaar, het jaar dat Toro honderd jaar bestaat, is het bedrijf op de markt gekomen met een serie sproeiers, de Toro infinity –serie, waarbij je onderhoud aan alle componenten van het systeem kunt uitvoeren zonder te graven. Een schroevendraaier is eigenlijk alles wat nodig is. Nooit meer graven op de rand van de green moet menig golf architect, golfbaan eigenaar, en greenkeeper als muziek in de oren klinken. Alle componenten zijn van bovenaf te bereiken via het openen van een deksel. Hierdoor is er geen verstoring van

46

www.fieldmanager.nl

de grasmat, geen verplaatsing van de kunststof vezels, waardoor de natuurlijke drainage in tact blijft. Bijkomend voordeel: minder arbeidskosten en geen schade.

Onderdelen droog in sproeierhuis De sproeier kenmerkt zich met name door het sproeierhuis. Aan de bovenzijde hiervan zit een deksel. Als je dit opent, heb je direct toegang tot alle sproeiercomponenten, inclusief de besturingsunit en kabelverbinding. Doordat

de componenten mooi schoon en droog in het sproeierhuis zitten, is de kans op storingen aanmerkelijk verminderd. Dit verlaagt de uiteindelijke kostprijs op de lange termijn. Het sproeisysteem wordt bestuurd door Lynx, dat je als gebruiker makkelijk kunt hanteren doordat het volledig Nederlandstalig is.

Afsluiting ondanks druk Zelfs als er druk op de sproeier staat, kun je indien nodig, alle onderdelen inspecteren of ver-

GREEN INNOVATION

2014 award

Voorbereid op doorontwikkeling Natuurlijk zijn de huidige sproeier binnenwerken van de DT serie en de 800S serie zonder enige problemen uitwisselbaar met de Toro Infinityserie. Dit betekent dat als men overstapt naar de nieuwe Toro Infinity-sproeiers, de huidige binnenwerken overgezet kunnen worden. Daarnaast zijn er gras covers beschikbaar. Deze rubberen kunststof grasdeksels beperken eventuele blessures en voorkomen eventueel vandalisme.

Toro laat zich niet uit over toekomstige ontwikkelingen, maar denkbaar zijn innovaties zoals de ingebouwde mogelijkheid om mechanische problemen te kunnen waarnemen. Sensoren zouden kunnen meten of de sproeier daadwerkelijk omhoog komt, goed draait of dat er geen water blijft doorstromen wanneer de sproeier afgesloten is. In principe is er nog ruimte in het sproeierhuis.

Het tuutje onder het sluit- en openingsmechanisme sluit de sproeier af ondanks de druk. Dus de druk blijft intact, maar je wordt niet nat.

'Het sproeierhuis houdt alle componenten droog en beschermt tegen storingen'

Gerard Schoot-Uiterkamp

vangen. De zogeheten pilot valve is een mechanisme waarmee je de sproeier opent en afsluit.

Bij andere beregeningssystemen moet je eerst de druk van het systeem afhalen. Want anders word je nat zodra je de sproeier openmaakt. Maar dit systeem sluit zichzelf af wanneer je de sproeier opent. Dat gebeurt door een tuutje onder de pilot valve. De druk houdt aan, maar de sproeier is wel afgesloten.

Kabelverbinding binnenboord Normaal gesproken zit de kabelverbinding in een beregeningssysteem in de grond. De kabelverbinding heeft een plaats in een sproeiercompartiment, dus als een elektrisch bediende unit aan de beurt is, is de kans op storingen door vochtindringing tot een minimum beperkt. De kabelverbinding komt niet in aanraking met grond of met omringend vocht. Er kan natuurlijk wel condensvorming in het compartiment ontstaan, maar dat kan er makkelijk weer uit. Ook de onder druk uitneembare besturingsunit, de decoder en het complete binnenwerk, zitten netjes op een eigen plaats in het compartiment.

De vorm van de nieuwe behuizing geeft extra stabiliteit, maar misschien belangrijker, die geeft ook ruimte voor toekomstige innovaties, zodat er niet opnieuw ge誰nvesteerd hoeft te worden in nieuwe sproeiers.

Henk Slootweg Klinkt goed, maar schade door onderhoudsmachines blijft een probleem.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4825

www.fieldmanager.nl

47

Perfect Pitches Vakblad Fieldmanager laat in nieuwe rubriek de meest bijzondere projecten van afgelopen periode zien Een nieuwe service in vakblad Fieldmanager: een projectenpagina. Acht keer per jaar een verslag van de meest bijzondere projecten op gebied van sport. Uw project ook op deze projectenparade. Stuur een mail naar project@nwst.nl en u wij zenden u alle info.

WK Hockey 2014 in Den Haag De beste hockeyers en hockeysters ter wereld waren van 31 mei t/m 15 juni 2014 te vinden in Den Haag, tijdens de WK Hockey 2014. Heijmans verbouwde het voetbalstadion van ADO Den Haag, waar het WK plaatsvond en legde daarnaast een compleet tijdelijk stadion aan. In een pilot bij hockeyclub Klein Zwitserland paste Heijmans de innovatie ‘Drainbeton’ toe; een poreuze betonsoort met goede afwateringseigenschappen. GreenFields TX werd gekozen als officiële speelveld voor het WK Hockey 2014. GreenFields TX is een recente innovatie en ontwikkeld in samenwerking met TenCate.

48

www.fieldmanager.nl

Opdrachtgever: Heijmans & Gemeente Den Haag Contactpersoon opdrachtgever: de heer Tijs van Lierop (Heijmans Sport & Groen) Architect: Bouwteam WK Hockey 2014 Contactpersoon architect: Gemeente Den Haag, Kybys, Heijmans, KNHB, Smits BV Contactgegevens architect: www.kybys.nl Aannemer kunstgras: GreenFields Contactpersoon aannemer: Lotte de Vries

Kunstgrasvelden in de Eredivisie en Jupiler League In de Eredivisie spelen ADO Den Haag, Excelsior Rotterdam, FC Dordrecht, Heracles Almelo en PEC Zwolle op het kunstgras van GreenFields. In de Jupiler League kozen Sparta, Helmond Sport, FC Volendam, RKC Waalwijk, FC Almere City, FC Eindhoven, Jong PSV, FC Den Bosch, FC Emmen en Roda JC voor het kunstgras van GreenFields. De clubs kozen voor een geweven GreenFields MX veld of een getufte GreenFields Evolution XQ kunstgrasveld. Deze velden maken het voor een speler mogelijk eenvoudig met de voet onder de bal te komen, zoals dat eveneens bij natuurgras kan. Ook is het vrijelijk kunnen draaien, versnellen en keren vergelijkbaar met natuurlijke omstandigheden. Verhoogde belasting van pezen en spieren wordt hierdoor voorkomen.

Opdrachtgever: Diverse voetbalclubs uit de Eredivisie en Jupiler League Aannemer: Greenfields.

Contactpersoon aannemer: Lotte de Vries

Aannemer beregeningsinstallatie: Smits BV Veldhoven Contactpersoon aannemer: de heer Ton Lavrijssen Bijzonderheden beregeningsinstallatie: • Vandalismebestendige waterbuffer containers.

• Speciaal ontwikkelde PLC besturing met 6 volledig aanpasbare programma’s • Digitaal instelbare werkdruk voor correctie op basis van weersverwachting • Daarnaast zijn de beregeningsinstallaties op de trainingsaccommodaties HDM, HGC en HBS verzorgd.

Herstructurering van de buitensportaccommodaties in Heerlen In 2011 is de gemeente Heerlen gestart met de herstructurering van de buitensportaccommodaties waarbij de inzet was om het aantal sportcomplexen met voetbal te reduceren van dertien naar negen. Hierdoor worden een aantal velden afgestoten en nieuwe velden aangelegd. Deze velden zijn in 2013 gerealiseerd. De gemeenteraad heeft uiteindelijk besloten om twee extra velden aan te leggen. In Heerlen heeft elk sportcomplex, op één complex na, minimaal één kunstgrasveld.

Opdrachtgever: gemeente Heerlen Aannemer: Antea Group Sport

www.fieldmanager.nl

49

AANLEG

| ONDERHOUD

|

LANDSCAPING

WWW.JENESPORTS.COM

Geen olie lekkage Geen slip van snaren, Alle heads volledig flexibel Bochten maken tijdens het werk The HEAD specialist

/maredobv, www.maredo-bv.com, 06 1564 1613, sales@maredo-bv.com

Kwaliteitsinventarisatie 16 sportparken in Maastricht Het beheer van de buitensportaccommodaties is door de gemeente Maastricht ondergebracht in de zelfstandige uitvoeringsorganisatie Maastricht Sport. In opdracht van Maastricht Sport voert KYBYS een gedetailleerde inventarisatie uit van de 16 sportparken die het in beheer heeft.

Op basis van de inventarisatie wordt een meerjaren onderhoudsplan (MOP) en een meerjaren investeringsplan (MIP) opgesteld. Daarnaast zal een door KYBYS specifiek voor sportparkonderhoud opgezet uniek programma, een integraal digitaal beheersysteem, worden geïmplementeerd.

Maastricht Sport streeft een hoog kwaliteitsniveau na van de sportparken. In de inventarisatie en uitwerking van de meerjaren plannen zal de gewenste toekomstige kwaliteit tot uitdrukking komen.

Opdrachtsom: € 59.000 Opdrachtgever: Gemeente Maastricht, Maastricht Sport Contactgegevens opdrachtgever: 043- 350 71 33

Aanleg kunstgras waterveld OHC Bully Oldenzaal Het waterveld is gebouwd op een voor Nederland unieke sporttechnische laag, een mengsel van rubber, bindmiddel en steenslag. Met deze laag, aangelegd in samenwerking met Polytan Sportstättenbau GmbH, wordt een perfecte ondergrond gecreëerd die een aantal levenscycli van een kunstgrasmat meegaat.

Op vergelijkbare velden, in Duitsland aangelegd, worden interlands op deze constructie gespeeld. Het hockeyveld is omgebouwd van zandkunstgrasveld naar waterveld.

Aanneemsom: € 335.500 Opdrachtgever: Gemeente Oldenzaal Contactpersoon opdrachtgever: dhr. A. ten Barge Contactgegevens opdrachtgever: 0541-588182 Architect: ASC Sports & Water Contactpersoon architect: dhr. T. Schuurman Contactgegevens architect: 06-43550580 Aannemer: Sallandse United Contactpersoon aannemer: dhr. A. Emaus Contactgegevens aannemer: 0548-595852

www.fieldmanager.nl

51

Aanleg kunstgrasveld v.v. Eemdijk en renovatie handbalvelden Bunschoten-Spakenburg V.V. Eemdijk op sportpark De Vinken in Bunschoten-Spakenburg heeft deze zomer het hoofdveld van gras ingeruild voor kunstgras. Na het ontgraven van de grasconstructie is de nieuwe kunstgrasconstructie opgebouwd. Parallel aan het aanleggen van het kunstgrasveld zijn de handbalvelden van Handbalvereniging Bunschoten-Spakenburg (HVBS), eveneens gelegen op sportpark De Vinken, gerenoveerd. De bestaande asfaltlaag is verwijderd. Hierna is een deel van de constructie opnieuw hersteld. En de ACOgootconstructie in verband met de slechte kwaliteit vervangen door een molgoot met kolken. Tot slot is de nieuwe asfaltlaag in profiel aangebracht zodat de velden voldoen aan de NOC*NSF-normen.

Aanneemsom: € 348.400 (exclusief B.T.W. en VAT-kosten) Opdrachtgever: Gemeente Bunschoten Contactpersoon opdrachtgever: de heer P. de Bourgraaf Contactgegevens opdrachtgever: Postbus 200, 3750 GE BUNSCHOTENSPAKENBURG Architect: BOOT organiserend ingenieursbureau B.V. Contactpersoon architect: de heer J.W. Hendriks Contactgegevens architect: Postbus 154, 6660 AD ELST (GLD) Aannemer: Van Kessel Sport en Cultuurtechniek B.V. Contactpersoon aannemer: de heer B. Kelderman Contactgegevens aannemer: Postbus 710, 4116 ZJ BUREN (GLD)

Aanleg skeelerpiste en renovatie IJs/skeelerbaan Antea Group heeft een bestaande 400 meter skeelerbaan voorzien van een nieuwe asfalt toplaag met daarbinnen skeelerpiste van 200 meter. De uitdaging in dit project was de aanleg van de skeelerpiste. Deze heeft een komvorm vergelijkbaar met een wielerbaan, met in de bochten een hoogteverschil van 1 meter, waar de skaters met een snelheid van 50 km per uur doorheen vliegen. Om het hoogteverschil op te vangen is ter plaatse een betonnen keermuur gestort. De gehele constructie is aangebracht op 50 cm lichtgewicht schuimbeton, om verzakking op te vangen. Om een goede asfaltvloer voor skeelers te krijgen is in samenwerking met de KWS een speciale asfalttoplaag toegepast. De rondbaan wordt in de winter als ijsbaan gebruikt. Omdat de asfalt skeelerbaan onder verkanting is aangebracht, is voor wateropsluiting een geïntegreerde verhoogde asfaltband aan de binnenzijde van de rondbaan in het werk gestort. Hiermee is een volledig waterdichte constructie gerealiseerd.

Opdrachtgever: Stichting Spurd Contactpersoon opdrachtgever: mevrouw I. Verwer Contactgegevens opdrachtgever: Postbus 1300 1440 BH Purmerend (0299418122) Architect: Antea Group – afdeling Advies Almere Contactpersoon architect: de heer B.J. Kramer Contactgegevens architect: Postbus 10044 1301 AA Almere (036-5308466) Aannemer: Antea Group Sport Contactpersoon aannemer: de heer H.C.S. Veldman Contactgegevens aannemer: Postbus 10044 1301 AA Almere (06-53899200)

52

www.fieldmanager.nl

Automatisering zes sportparken in de gemeente Velsen In opdracht van de gemeente Velsen zijn zes sportparken en ĂŠĂŠn tennisbaan voorzien van automatische beregening. Het oude Water-Cart beregeningssysteem werd ingeruild. De beregeningsinstallaties kunnen ten alle tijden online beheerd worden dankzij het Smartlink systeem.

Opdrachtgever: Gemeente Velsen Contactpersoon opdrachtgever: De heer Dick Koster Contactgegevens opdrachtgever: 06 53 27 12 49

Aanleg trainingscomplex FC Groningen In opdracht van de gemeente Groningen legt Antea Group Sport drie Grassmaster velden aan op sportpark Corpus den Hoorn.

Daarnaast worden op het sportpark een kunstgras rugbyveld en een kunstgras waterveld voor hockey aangelegd. Tussen de Grassmastervelden komen stroken kunstgras van drie meter breed te liggen. De velden worden voorzien van een automatische beregeningsinstallatie en twee velden krijgen veldverwarming.

Opdrachtgever: Gemeente Groningen Contactpersoon opdrachtgever: Projectleider Marnix Grobben Contactgegevens opdrachtgever: Dienst OCSW Europaweg 8 Groningen Architect: Middelkoop advies Contactpersoon architect: Jack van Middelkoop Contactgegevens architect: Zutphensestraatweg 79 6953 CJ Dieren Aannemer: Anteagroup Contactpersoon aannemer: Erik de Rink Contactgegevens aannemer: Tolhuisweg 57 Heerenveen

www.fieldmanager.nl

53

54

www.fieldmanager.nl

Herinrichting Sportpark

Renovatie toplaag speelweides

Aanleg eerste kurkveld bij

Wassenaar De Zilk

in het Zuiderpark

VV Bentelo

Antea Group Sport heeft in opdracht van de gemeente Noordwijkerhout het bestaande voetbalcomplex van v.v. Van Nispen en het tennispark t.v. Van Nispen in De Zilk gerenoveerd.

Het project is in bouwteam gerealiseerd met de AW Groep uit Lisse. De werkzaamheden zijn in april 2013 gestart. Doordat er aanvullend archeologisch onderzoek is uitgevoerd zijn de werkzaamheden eind oktober afgerond. Het voetbalcomplex is op 1 november 2013 speelklaar opgeleverd. De werkzaamheden voor de verplaatsing van de tennisbanen laten nog op zich wachten door de archeologische vondsten.

Na afronding van het onderzoek wordt er een tenniscomplex met vijf tennisbanen gerealiseerd. Gemeente Noordwijkerhout en de v.v.

Van Nispen hebben de voorkeur uitgesproken voor natuurlijke instrooimaterialen, in dit geval kurk. Leverancier Polytan zorgde voor het voetbalsysteem Ligaturf Ultimate CoolPlus. De ondergrond onder het kunstgras bestaat uit een E-layer; een elastische ondergrond die de juiste sporttechnische eigenschappen aan het veld geeft. De constructie kent duurzame materialen met een lange levensduur.

In het Zuiderpark in Den Haag worden de toplaag van drie speelweides gerenoveerd omdat er teveel water op blijft staan. Het project is verkregen door een aanbesteding waarbij past performance is toegepast. Het project is 10 maart gestart en wordt uitgevoerd in drie fasen. Hierdoor blijven twee weides altijd beschikbaar voor recreatie en is er minimale overlast voor het publiek. Het eerste veld moest voor Parkpop 2014 weer groen kleuren. Na de bouwvak zijn fase 2 en 3 gestart. Bij de renovatie wordt organisch meststof toegepast vanwege de duurzaamheid en op langere termijn kosten te besparen.

Opdrachtgever: Gemeente Noordwijkerhout Contactpersoon opdrachtgever: Jaap Tuit Contactgegevens opdrachtgever: Postbus 13 2210 AA Noorwijkerhout (tel: 06-611024432) Aannemer: Antea Group Sport Contactpersoon aannemer: de heer Jaap Schuurman Contactgegevens aannemer: Postbus 10044 1301 AA Almere (tel: 06-53418747)

Aanneemsom: â‚Ź 174.900,00 Opdrachtgever: Dienst Publieke zaken (gemeente Den Haag) Contactpersoon opdrachtgever: P. van Kan Contactgegevens opdrachtgever: Spui 70 2500 DP Den Haag Aannemer: Aannemingsbedrijf van der Meer b.v.

Contactpersoon aannemer: Dhr. Rob van der Meer Contactgegevens aannemer: Verbreepark 23 Postbus 3 2730 AA Benthuizen 079 342 06 01

In opdracht van Stichting de Pol gevestigd in Bentelo is Krinkels Hengelo begonnen met de aanleg van een kunstgrasvoetbalveld wat ingevuld gaat worden met kurk, een primeur voor Krinkels. Het kunstgras, Domo DuraForce genaamd, is gemaakt met een uitzonderlijk robuuste vezel die zorgt voor een optimale slijtvastheid. De DuraForce vezel heeft een dikte van 450 micron, de sterkste en meest duurzame vezel. In tegenstelling tot het traditionele SBR , wordt dit veld met 100% kurk gevuld, ook wel Naturafill genoemd. Dit is een nieuwe, milieuvriendelijke kunstgrasinvulling ontwikkeld op basis van kurk.

Aanneemsom: â‚Ź 451.800 Opdrachtgever: Stichting de Pol Contactpersoon opdrachtgever: Dennis Exterkate Aannemer: Krinkels Contactpersoon aannemer: Benno Nijland Contactgegevens aannemer: 06-12991877

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4829

www.fieldmanager.nl

55

Achtste Nationaal Sportvelden Congres op 20 november bij Willem II ‘Sports as a Service’: de gemeente faciliteert, de sportverenigingen rooien eigen akker Op 20 november 2014 zal vakblad Fieldmanager voor de achtste keer het Nationaal Sportvelden Congres organiseren. De locatie is dit jaar voor de tweede keer in het Willem II stadion in Tilburg. 30 vooraanstaande sprekers zullen presentaties verzorgen rondom het thema: ‘Sports as a Service’.

Auteur: Santi Raats Het Nationaal Sportvelden Congres is in acht jaar uitgegroeid tot hét kennis- en netwerk event van de Nederlandse sportsector en daarom een must voor fieldmanagers en beleidsambtenaren van gemeentes en verder sportbestuurders, aannemers, adviseurs en vertegenwoordigers van de industrie. De redactie van Fieldmanager heeft voor het thema ‘Sports as a Service’ gekozen, omdat het onder invloed van de crisis niet altijd meer nodig is om zelf te investeren. Een gemeente hoeft niet langer eigenaar te zijn van

56

www.fieldmanager.nl

een complex om haar burgers aan het sporten te krijgen. Enthousiasmeren, stimuleren en voorwaarden scheppen lijken soms voldoende.

Niet alleen zullen dit jaar opdrachtgevers op het congres zijn om up to date te blijven; ook zullen er in grotere mate dan voorheen clubbestuurders kennis komen vergaren.

Lezingen over actuele brancheonderwerpen.

Gemeente faciliteert, clubbesturen nemen het roer over Voorzitter van voetbalvereniging Noordscheschut Koob Benjamins bevestigt de actualiteit van het thema. Het heeft deze zomer een overeenkomst met de gemeente afgesloten over het onderhoud: de club betaalt geen huur meer, maar pleegt eigen onderhoud van velden en kleedkamers. De gemeente verzorgt groot onderhoud. Voor dagelijks onderhoud ontvangt de club een jaarlijkse onderhoudsbijdrage van 32 duizend euro per jaar. Een deel van dat geld investeert het clubbestuur inmiddels in andere zaken, want de club onderhoudt maar liefst voor 35 procent minder, omdat zij geen overheadkosten hebben en goedkope deals sluiten met omliggende aannemers en sponsors. Benjamins: ‘De gemeente zorgt ervoor dat het accommodatieonderhoud met name financieel is afgedekt, zodat wij als club alleen nog zelf in actie moeten komen. Maar uiteindelijk zijn wij als club ook degene die onderhoud het beste op zich kunnen nemen: we zitten dicht op de velden, hebben een flexibele inzetbaarheid van man en machine en hebben van oudsher goede contacten met de aannemerswereld. Wij zorgen er verder zelf voor dat we de club levendig houden met evenementen. De groei zit er zodanig in, dat we willen uitbreiden met kleedkamers. Deze sportstimulans had de gemeente op clubniveau niet zo goed voor elkaar kunnen krijgen als wij.’

v Interactieve discussies.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4830

www.fieldmanager.nl

57

Een derde van de eredivisie op kunstgras Aantal kunstgrasvelden in betaald voetbal neemt hand over hand toe De succesvolle afsluiting van de play-offs door FC Dordrecht en Excelsior heeft een grotere betekenis dan alleen voor voetballiefhebbers in de Rijnmond. Met de komst van deze clubs stijgt ook het aantal kunstgrasvelden in de eredivisie. Betekent hun promotie tevens de definitieve promotie van kunstgras in het betaald voetbal?

Auteur: Guy Oldenkotte

Komend seizoen zullen ten minste zeven clubs in de eredivisie hun thuiswedstrijden spelen op kunstgras. Dat is bijna een derde van de clubs op het hoogste niveau. Als we daar de clubs in de Jupiler League bij optellen, stijgt het aantal betaaldvoetbalorganisaties dat op kunstgras speelt naar tegen de twintig. En dat aantal kan nog verder toenemen.

Dit tot groot ongenoegen van Danny Hesp, voorzitter van de Vereniging voor Contractspelers (VVCS). ‘Ik kan niet begrijpen waarom het gemeenten niet lukt om een fatsoenlijk veld te realiseren waarop maar één keer in de twee weken gespeeld hoeft te worden’, merkt hij verbolgen op.

Toen de Fifa en de Uefa in 2005 hun visies op kunstgras in het voetbal harmoniseerden, jubelde de kunstgrasindustrie dat het slechts een kwestie van tijd zou zijn voordat alle betaaldvoetbalwedstrijden op kunstgras gespeeld zouden worden.

Voetbaltempels zoals de Amsterdam ArenA en het San Siro zouden de eerste zijn die de overstap zouden maken, zo werd gesuggereerd.

De natuurgrasmat in beide stadions was het

58

www.fieldmanager.nl

niveau en de reputatie van de club niet waardig.

De realiteit is echter anders. Anno 2014 wordt kunstgras niet gekozen door de clubs die geacht worden voetbal van het hoogste niveau te spelen, of die (in de vorm van Champions League of Europa Cup) extra verplichtingen hebben per seizoen. Het zijn juist de clubs met een beperkt budget die voor kunstgras kiezen. ‘De keuze om voor kunstgras te gaan, is in veel gemeenten en stadions juist een commerciële keuze geweest’, erkent ook Hesp. De afgelopen jaren is ook het enthousiasme bij de Fifa getemperd. Bij de harmonisatie in 2005 was ook de wereldvoetbalbond ervan overtuigd dat kunstgras natuurgras zou vervangen. Maar gevraagd naar de huidige visie, zegt een woordvoerder van de internationale voetbalbond: ‘Wij zijn van mening dat kunstgras een goed alternatief is voor stadions en clubs die niet kunnen beschikken over een goed natuurgrasveld om financiële, klimatologische of andere redenen. Indien die argumenten niet meespelen, blijven wij voorstander van natuurgras’, laat hij weten.

Kwestie van tijd Vooral de spelers hebben zich altijd verzet tegen de invoering van kunstgras in het betaald voetbal. ‘Dat zal op den duur vanzelf veranderen, wanneer er een generatie spelers is die is opgegroeid met spelen op kunstgras en niet beter weet’, zo stelde de kunstgrasindustrie bijna tien jaar geleden. Die generatie staat nu op het punt om door te breken. Maar volgens Hesp zijn de meningen nog altijd onveranderd. ‘Vooral de spelers in de eredivisie zijn nog altijd uitgesproken negatief over kunstgras. Alleen de spelers in de Jupiler League denken er wat milder over’, stelt hij. Die tolerantere houding zou volgens Hesp niets te maken hebben met jonger talent dat juist in de Jupiler League speelt, maar meer met het lagere niveau van die competitie.

De VVCS peilt jaarlijks de mening van de spelers.

‘De uitkomst van dat onderzoek is vandaag de dag nog altijd hetzelfde als toen we het voor het eerst deden.’ Dat is opmerkelijk, omdat de kunstgrasindustrie inmiddels bijna tien jaar de tijd heeft gehad om rekening te houden met de mening van de spelers bij het ontwikkelen van nieuwe

'Vooral de spelers hebben zich altijd verzet tegen de invoering van kunstgras in het betaald voetbal' kunstgrassystemen. Klaarblijkelijk is de kunstgrasindustrie er dus nog altijd niet in geslaagd om de spelers tevreden te stellen als het gaat om spelkwaliteit en comfort. De reactie van de kunstgrasindustrie op deze observatie is opmerkelijk. Een aantal grote spelers liet na te reageren.

Maar één oude rot uit kunstgrasland merkte op: ‘Vraag het aan Greenfields TenCate. Als clubs het moeten kopen, dan doen ze het niet. Maar geeft Greenfields TenCate het weg, samen met een leuk sponsorvoorstel, dan speelt over een paar jaar 80% van de clubs in het betaalde voetbal op kunstgras, ongeacht de kwaliteit of wat dan ook.’ Een reactie van TenCate konden we niet op tijd ontvangen. De woordvoerder was te druk met het WK hockey, een toernooi dat begin juni werd gehouden op ondergronden geleverd door… Greenfields TenCate.

Comfort niet ten goede Over dat comfort zegt de woordvoerder van de Fifa: ‘Uit ons onderzoek naar het spelen op kunstgras of natuurgras blijkt niet dat de ene ondergrond tot meer blessures leidt dan de andere. Wel verschilt de aard van de blessures.’

Maar bij enig doorvragen erkent de woordvoer-

der, dat de definitie die de Fifa hanteert voor ‘blessures’ een aantal ongemakken uitsluit. De Fifa beschouwt een blessure pas als een blessure indien een speler gedurende een aantal dagen niet in staat is te trainen of aan een volgende wedstrijd deel te nemen. Tijdelijke spier- en peesontstekingen of blessures worden niet meegerekend. Deze zijn meestal snel doch tijdelijk verholpen. Sportfysiotherapeut Jules van de Veen zei daarover eerder in Fieldmanager: ‘Op kunstgras is de hoek van de voet en het onderbeen anders dan op natuurgras. Bovendien scheurt natuurgras niet, waardoor de spieren een extra belasting krijgen. Dat kan op den duur gaan irriteren en leiden tot ontstekingen’, aldus de fysiotherapeut, die verbonden is aan het Sportmedisch Centrum van Nederlands nationaal sportcentrum Papendal.

Van de Veen gaf trainers en spelers daarom het advies ten minste drie dagen in te calculeren om lichamelijk te wennen aan het spelen op een andere ondergrond. Op medewerking van de KNVB hoeven de clubs en spelers het komende seizoen echter niet te rekenen. Nu bijna een derde van de wedstrijden in 2014/2015 gespeeld zal worden op kunstgras, zou de voetbalbond kunnen overwegen om wedstrijden zo te plannen dat clubs een serie wedstrijden op natuur- of kunstgras spelen, voordat ze een serie wedstrijden op een andere ondergrond moeten afwerken. Op deze wijze zou de bond kunnen bijdragen aan het terugdringen van kleine kwaaltjes en vermoeidheidsverschijnselen aan het einde van het seizoen. Maar helaas: ‘Nee, daar houden wij bij het opstellen van het competitieschema geen

Ondanks de slechte staat weten ze in Groningen toch resultaat te bereiken op hun veld.

rekening mee’, laat een KNVB-woordvoerder weten. ‘De kwaliteit van kunstgras is te vergelijken met de kwaliteit van natuurgras. Daarom vinden wij het niet nodig om de ondergronden apart te behandelen.’

Henk Slootweg Blijft pure bezuiniging, kunstgras betekent trainen in het stadion dus schrap 2 velden voor de selectie op het trainingscomplex.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4821

Danny Hesp

www.fieldmanager.nl

59

Help Najaar Hoe vitaal is mijn gras?!

Wateroverlast op een sportveld als gevolg van verdichting in de toplaag; onvoldoende of verstopte drainage; extreme regenval; of wellicht een te ‘vette’ toplaag?

De vakantieperiode is ten einde en het najaar breekt aan. Een periode om bij stil te staan en jezelf de vraag te stellen: “hoe is het met de vitaliteit van mijn grasplant”: • Is de plant vitaal genoeg om zich te wapenen tegen najaar en winter?

• Zijn we voorbereid op komende schimmeldrukken?

• Kunnen we de eindgebruiker van de grasmat blijven plezieren en zorgen we zo voor gegarandeerde omzetten?

Auteur: Johan Aalderink, adviseur Openbaar Groen, sport en Golf bij Vos Capelle Met het aan banden leggen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland komt steeds meer de vraag naar voren; hoe houd ik mijn grasplant blijvend vitaal?

Ik wil dan ook beginnen bij de basis: wat is er nodig om een grasplant optimaal te laten functioneren.

In de eerste plaats een bodem, vervolgens de factoren vocht, zuurstof en voeding en dit alles moet in balans zijn. Of beter gezegd een optimale water luchthuishouding is gewenst.

Hoe weten wij nu wat optimaal is? Een bodem is in balans als deze bestaat uit 45% minerale delen, 5% organisch materiaal, 25% zuurstof en 25 % vocht.

de toplaag, dus de weerstand die een grasplant ondervindt bij zijn wortelgroei; de kwaliteit van de organische stof uitgedrukt in een C/N ratio; de beschikbare voorraad en beschikbaarheid van de elementen in de toplaag oftewel wat is de CEC waarde; de ligging van het maaiveld t.o.v. waterafvoerende sloten: is er voldoende buffering zodat u een stevige draagkrachtige toplaag behoud; groeiplaats in de zon of schaduw, beschut of open in de wind.

Allemaal factoren die bepalend zijn of een plant optimaal kan groeien. Bij niet optimale omstandigheden zal er stress ontstaan waardoor de plant kwetsbaar wordt voor allerlei bedreigende invloeden denk bijvoorbeeld aan schimmeldruk.

Andere belangrijke factoren om rekening mee te houden zijn o.a. de indringingsweerstand van

Indringingsweerstand: De indringingsweerstand van de toplaag is te

60

www.fieldmanager.nl

meten met een penetrometer. Hiermee wordt de weerstand tegen een bepaalde druk gemeten en uitgedrukt in de eenheid Kg per cm² = BAR of pound per inch (PSI).

Een plantenwortel heeft geen hinder onder een waarde van 200 PSI (= 14 BAR). Komt deze waarde echter boven de 300 PSI (=21 BAR) dan zal de groei ernstig belemmerd worden.

Problemen kunnen voor komen op verschillende niveaus in de grond, storende laag in de ondergrond of dicht aan het oppervlak.

Beluchtingsmethoden kunnen dit probleem dan verhelpen zodat de waarde weer onder de 200 PSI uitkomt. Het mag duidelijk zijn dat een plant in de stress schiet als de groeifactoren niet optimaal zijn. Dit maakt de plant alleen maar kwetsbaarder voor allerlei invloeden van buitenaf..

C/N waarde: C/N waarde is een kwaliteitskenmerk van de organische stof en geeft de verhouding aan tussen koolstof (brandstof) en stikstof (nodig voor de groei). Streeftraject is een waarde tussen 11 en 15. Als de waarde boven de 30 komt dan is het bodemleven niet meer in staat om koolstof af te breken en de bodem zal de stikstof bufferen waardoor de groei zal stagneren.

Een bacterie in de bodem werkt optimaal bij een C/N waarde van 6-10. Is nu de waarde in de bodem lager dan 10, dan zal de bodem bacteriedominant zijn. Ligt deze waarde hoger dan zal de

bodem meer schimmeldominant zijn. Met andere woorden; een C/N waarde die optimaal is voor een bacterie zal er toe bijdragen dat de organische stof in de bodem makkelijker afbreekbaar is.

Graswortels zoals roodzwenk bevatten meer lignine en vragen dus een iets hogere C/N waarde omdat de schimmels eerst het grove opruimwerk moeten verrichten, voordat de bacteriën aan de slag kunnen. Denk hier aan bij het voorkomen van een viltlaag.

Daarnaast is uit onderzoek bij STRI gebleken dat grassen op bodems met een lagere C/N waarde minder last van bovengrondse schimmeldruk hebben! In de C/N range tussen 12 en 25 zitten ook

Bart van Kollenburg van Vos Capelle bekijkt samen met een klant of de weerstand voor de graswortels nog voldoende laag is.

veel ziekte verwekkende schimmels. Een extra rede om de bodem goed op orde te houden.

Cultuurtechnisch Wat kan men cultuurtechnisch dan doen? Uit onderzoek moet blijken of de ontwatering van de groeiplaats op orde is. Is dit niet het geval dan kan men b.v. denken aan het graven van sloten, aanleggen van drainage, storende lagen verbreken of afwisselende beluchtingstechnieken op verschillende dieptes te hanteren naar gelang wenselijk is uit het oogpunt van een optimale groeiconditie voor de grasplant.

Vilt reduceren d.m.v. beluchten het zij met holle pen of vaste pen, slitten, het verticuteren, groomen of doorzaaien. Zomaar een greep uit de mogelijkheden.

Verder is het van belang om vocht in de toplaag te managen, afstotende vochtgebieden weer toegankelijk te maken voor vochtopname -denk aan het toe dienen van bodemverbeteraars- het inzetten van wetting agents, en zeker ook in het najaar, het beheersen van dauw. Mogelijk bezanden na inzet holle pen of verticuteermachine, puur om de top verder droger te maken voor bv de roodzwenk grassen. Op welk grassoort stuurt u op de golfbaan of sportveld?

Roodzwenk of struis of veldbeemd of? Zomaar een vraag tussendoor om aan te geven dat de basisgedachte ook helder moet zijn met wat kan en wat we willen. Doelgroep!

Kortom veel zaken om bij stil te staan van hoe en wat u moet doen om de optimale groeifactoren te bewerkstelligen voor een gezonde grasplant.

Ik heb dan ook zomaar een aantal zaken benoemd het mag duidelijk zijn dat enige studie vooraf op locatie meer inzicht specifiek voor die locatie zal geven.

Voeding Wat kan men sturen met de voeding?

We kennen allemaal de “gouden regel” N/K verhouding voorjaar 2:1, zomer 1:1 en najaar 1:2.

Even terugblikkend op de beluchting zoals hierboven voorgesteld; het mag duidelijk zijn dat een te late beluchting in het vroege najaar ook voor een extra N omzetting in de toplaag zorgt.

Dit kan later in het najaar problemen geven door de extra vrijgekomen stikstof. De plant komt hierdoor zwakker te staan dan verwacht, er komt immers een ander verhouding tussen N en K, en is vatbaarder voor diverse schimmels.

Daarnaast kan het soms wel verstandig zijn om de toplaag te vertidrainen voor een aankomende vorst periode om zodoende de grond te breken

www.fieldmanager.nl

61

worden. Kalium geeft meer stevigheid aan de grasplant, men kan dan ook stellen dat kalium de algehele gezondheidstoestandstoestand van de plant verbeterd en de weerbaarheid tegen ziekten, nematoden en insecten verhoogd wordt.

In de laatste bemestingsgift van het jaar zorg je voor een verhouding van N/K 1:2.

Laatste gift vindt meestal eind augustus, eerste helft september plaats deels wel afhankelijk van klimatologische omstandigheden.

IJzer / Fe IJzer kan voor komen als een chelaat of een sulfaat vorm. Deze laatste vorm van ijzer heeft directe werking op schimmelonderdrukking in de positieve zin van het woord. In een periode van veel regenval en hoge temperaturen is de schimmeldruk hoog. In die periode kan een bespuiting met ijzersulfaat sporenvorming van de ziekteverwekkers voorkomen.

Zwavel / S Zwavel is een belangrijk element voor de eiwithuishouding in de grasplant. Tevens heeft zwavel een schimmeldrukkende werking. Zwavel werkt voornamelijk tegen kiemende meeldauwsporen.

Zwavel verstoort de energiehuishouding in de schimmel, waardoor de schimmel sterft.

Daarnaast bezit het de eigenschap dat het de pH waarde van de toplaag kan verlagen.

Een bodemanalyse geeft veel inzicht in de toestand van de toplaag. Middels een eenvoudig grondmonster kan snel de C/N waarde; de voedingstoestand, de pH en CEC bepaald worden.

met hulp van de vorst. Dit is dan bij bodemtemperaturen < 8°C en heeft nagenoeg geen invloed op de omzetting van voedingselementen.

Dit geeft nogmaals aan dat er specifiek naar locatie en omstandigheden gekeken moet worden wat waar te doen.

Afgelopen jaar heb ik van een producent proeven van dichtbij mogen zien op het STRI te Engeland.

Daaruit kwam duidelijk zichtbaar naar voren dat bepaalde stoffen een belangrijke rol vervullen in de weerbaarheid tegen schimmels.

De inleiding van N/K verhouding geeft aan dat we in het voorjaar N/K 2:1 groei willen opwekken om dit vervolgens gecontroleerd de zomer door te laten groeien N/K 1:1 en in het najaar te temporiseren N/K 1:2. Een andere kijk in deze verhouding is de K in het verhaal.

Kalium / K Kalium zorgt ervoor dat de celwanden dikker

62

www.fieldmanager.nl

Vos Capelle adviseert u in producten en cultuurtechnische maatregelen, om uw grasplant optimaal fit te houden. Wij beschikken over een ruim assortiment van A-producten die aansluit bij uw vraag en budget.

U vind ons ook op de Dag van de Openbare Ruimte op 8 en 9 oktober in Houten.

Uiteraard kunt u mij ook per mail benaderen via jaalderink@voscapelle.nl.

Koper / Cu Koper is met name belangrijk in de hormoonhuishouding van de plant. Koper zorgt o.a. voor het aanmaken van wondweefsel en is betrokken bij de energieregulering in het blad. Tevens verlaagt een kleine hoeveelheid Koper de C/N waarde van de plant, waardoor de celwand word verstevigd â&#x20AC;&#x201C; of te wel lignificatie (verhouten) vindt plaats in de plant. Hierdoor wordt de weerstand van de plant verhoogd.

Silicium / Si Silicium brengt, net als Calcium, signalen over in de plant. Stel een plant heeft een wond, dan zorgt silicium voor een signaal afgifte in de plant waardoor de plant zijn maatregel neemt en een extra afweersysteem aanmaakt rondom de wond.

Silicium helpt de plant wapenen tegen infecties.

Het mag duidelijk zijn dat met de inzet van verschillende voedingselementen ook gemanaged kan worden in de vitaliteit van de grasplant.

Let wel: elke grassoort heeft ook weer zijn eigen specifieke wensen hierin.

Vos Capelle www.voscapelle.nl info@voscapelle.nl T: 0416-311326 Geschreven onder verantwoordelijkheid van Johan Aalderink

@voscapelle

Nederland is een wereldtopper in honkbal en cultuurtechniek Haarlemmermeer legt met Amerikanen de basis om internationale wedstrijden te krijgen De gemeente Haarlemmermeer heeft een honkbalveld aangelegd op internationaal topniveau. Daarmee wil ze een aantal seizoenswedstrijden uit de Major League naar zich toe trekken. Een zeer ambitieus streven, dat elke dag flink wat fieldmanagement-manuren kost.

Auteur: Santi Raats

Het stadion van de Pioniers in Hoofddorp, gemeente Haarlemmermeer, is 10 april officieel geopend, waarna drie ceremoniële eerste pitches werden gegooid om het schitterende complex te openen. Het sportcomplex is vernoemd naar koning Willem-Alexander. De drijfveer voor internationale allure is duidelijk, maar niet bij iedereen bekend. Haarlemmermeer is derde geworden in de World Baseball Classic, de vervanging van het WK. Het Nederlandse honkbal geniet wereldwijd veel aanzien en dit stadion zou je kunnen zien als de belichaming daarvan.

Sinds de aanleg van het nieuwe honkbalveld bij de Pioniers in de gemeente Haarlemmermeer is het een af- en aanrijden van Amerikanen.

Ook president Murray Cook heeft Nederland een werkbezoek gebracht. Hij is consultant bij het bedrijf Brickman Group en test wereldwijd honkbalvelden op hun kwaliteit. In Cooks kielzog komt een Brickman-groundsman mee, die het onderhoud van het honkbalveld zal aansturen. Hij wisselt twee Brickman-collega’s af die sinds het begin van het vorige speelseizoen in Nederland het veldonderhoud voor hun rekening namen.

Het stadion is er klaar voor om internationaal hoge ogen te gaan gooien. Verschillende nieuwsberichten op internet reppen over de ambities, waaronder honkbal-website Gryphons: ‘Vorig jaar werd bekendgemaakt dat de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam samen de Amsterdam Series willen organiseren in de

zomer van 2015. In deze reeks is het de bedoeling dat twee Major League-teams reguliere competitiewedstrijden in Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer, red.) spelen. De gesprekken zijn in de laatste fase. Vorige maand ging het Major League-seizoen van start met twee wedstrijden in Sydney (Australië). In het verleden zijn ook Major League-wedstrijden gespeeld in Japan, Puerto Rico en Mexico. De KNBSB maakt van het honkbalcomplex in elk geval het trainingscentrum voor de Nederlandse nationale honkbalteams, met een eigen kantoor, opslag en noem maar op. Behalve de nationale honkbalteams zal ook Baseball Academy Kennemerland gebruik gaan maken van het complex.’

Ambitie: honkbal op de kaart Het veld dat aan de internationale topeisen moet voldoen, is aangelegd door aannemer AW Groep uit Lisse. AW Groep is gespecialiseerd in cultuur- en civieltechnische werken. Antea Group was in de voorbereidingsfase betrokken bij het realiseren van het ontwerp en het bestek, hoewel het bestek later op veel momenten nog is gewijzigd naar Amerikaanse in plaats van Nederlandse maatstaven. Om de felbegeerde internationale wedstrijden naar Hoofddorp te halen, moet het hoofdveld namelijk top of the bill zijn. Mocht de droomwens van het ontvangen van internationale teams ooit werkelijkheid worden, dan zullen er tijdelijke tribunes bij het hoofdveld worden geplaatst, waardoor er dan 32 duizend toeschou-

wers in het stadion passen. De bouw van deze tribune wordt aan een evenementenorganisatie uitbesteed. De accommodatie is nu echter reeds super de luxe, met zeshonderd zitplaatsen. Een heel verschil, aangezien de club voorheen alleen beschikte over ijzeren rekken met houten planken als zitplek. De hele ambitie komt voort uit een aparte businesscase. De gemeente moest de Pioniers uitkopen in verband met verplaatsing van de club vanwege woningbouw. Met de nieuwbouw kon de gemeente de aanleg van het veld financieren.

Het veld Het honkbalveld is te vergelijken met een green: gras in een woestijn van zand. ‘Een sand based field’, legt Martien van Aalst, calculator en projectbegeleider van AW Groep uit. Het veld ligt op het oude maaiveld van klei, gewoon boerenland. Het ligt op min 3,80 NAP. De veldopbouw bedraagt 40 centimeter: 10 centimeter is 500 mu-zand. In die laag bevindt zich de drainage.

Om de twee meter ligt een drainagestreng. De drainage in het veld is 35 meter lang. Op de 10 centimeter dikke laag 500 mu-zand ligt 30 centimeter zogeheten ‘rootzone-mix’, bestaande uit 33 procent M3D-zand en 7 procent compost.

Verder bevat het veld gravel met opvulling van normaal M3D-zand en een toplaag van 10 centimeter gravel.

www.fieldmanager.nl

63

Veldopbouw Een honkbalveld bestaat uit een werpheuvel van 5,5 meter doorsnee en 25,4 centimeter oftewel 10 inch hoog, een binnenveld en een thuisplaat. In Nederland wordt hiervoor doorgaans gravel toegepast. De werpheuvel bij de Vaessen Pioniers is gemaakt van ongebakken kleisteen. Deze wordt keihard als het droog weer is en behoudt lang zijn vorm. De beregening is zodanig afgesteld dat er geen vocht op de klei terechtkomt. Men speelt dus als het ware op een soort beton. ‘De werpheuvel en de thuisplaat zijn exact hetzelfde als die bij de Yankees’, vertelt Van Aalst, om aan te geven wat voor kwaliteit er ligt. ‘De klei wordt gedolven in Slippery Rock in de Amerikaanse staat Pennsylvania en hebben we met een zeecontainer hierheen gehaald. Op de klei ligt een zogeheten conditioner; dat is een los granulaatachtig materiaal waar de spelers op glijden. Ook deze infill hebben we laten overvaren uit Amerika. Wat er precies in zit, is voor het grootste deel geheime receptuur.

De kleiblokken zijn zowel bij de thuisplaat als de werpheuvel afgewerkt met iets grovere klei. Deze grovere klei vormt de basis van het binnenveld.

De warning track, een waarschuwingszone rond het veld, bestaat uit een lava halfverharding, die maximaal draineert en de gewenste kleur heeft voor televisieopnames.

Het gras is de veldbeemdsoort Kentucky Blue Grass, in drie variëteiten. Het SV8 dat op sport-

velden in Nederland gangbaar is, geeft bij contact vocht af, waardoor de bal wegslipt. Deze eigenschap heeft Kentucky Blue Grass niet. Daarnaast is Kentucky Blue Grass visueel een stuk mooier voor televisiebeelden. Dat is een absolute eis voor de uitzending van de internationale topwedstrijden.’

Veldonderhoud ‘Het onderhoud van zo’n kwaliteitsveld is andere koek dan wij in Nederland gewend zijn’, weet Van Aalst. ‘Daarom staat er continu een groundsman van de Brickman Group op het onderhoud.

De dienstdoende Amerikaanse groundsman werkt samen met de onderhoudsmensen van de gemeente en twee van ons als AW Groep.

Een daarvan is greenkeeper, de andere is een halfverharding- en grasspecialist. Dagelijks lopen er in totaal drie tot vier man op het honkbalveld.

Zij snijden de kanten, vullen het binnenmateriaal aan, bewateren droge stukken en vervangen stukken gras. Het binnenveld wordt als een green onderhouden. Maaien gebeurt bijna dagelijks.

Dat doen wij samen met Hoek Hoveniers.’

Volgens Van Aalst wordt het veld na iedere wedstrijd opnieuw geprofileerd. ‘De heuvels drogen uit. We voegen na een wedstrijd of training extra vocht toe, waarna we met een kleine handfrees de bovenste laag van de heuvels modelleren, kleine hoeveelheden zand toevoegen en eventueel met een trilplaatje aftrillen. Met een conditioner, een soort grit, worden de heuvels tot slot afge-

Martien van Aalst (uiterst rechts) samen met andere leden van het bouwteam.

64

www.fieldmanager.nl

werkt. Ook houden we het vocht op peil door een zeil over de heuvels te spannen.’

De beregening is zeer verfijnd, zodat hij optimaal vernevelt. Ook staan er meer sproeiers op het veld, waardoor de sproeikoppen dichter op elkaar staan. De andere twee honkbalvelden die AW Groep heeft aangelegd voor de Pioniers worden onderhouden door de gemeente en vallen in het onderhoudsbestek. Daar is AW Groep vooralsnog niet bij betrokken.

De groundsmen uit Amerika lijken wel popsterren: ze vliegen het hele jaar de wereld rond om ‘hun’ honkbalvelden aan te leggen en te onderhouden. Ze worden onthaald als absolute experts. De groundsman die hier momenteel op het honkbalveld rondloopt, kwam regelrecht uit Parijs. Na zijn werk in Nederland vliegt hij door naar Panama. Dit jaar is hij nog maar anderhalve week thuis geweest.

Bij een speelschema van dagelijks een wedstrijd van vier uur kost het twintig tot dertig uur om het veld terug te brengen tot het internationale topniveau. Net als bij golfbanen heeft de gemeente Haarlemmermeer vlakbij het veld een nursery waar de Kentuck Blue Grass-zoden worden gekweekt. De nursery heeft een oppervlakte van 300 vierkante meter. Van Aalst: ‘De Amerikaanse groundsman geeft aan hoe groot het te vervangen stuk grasmat is en wij snijden dat uit. Op deze manier hebben we altijd gras beschikbaar en houden we ultieme grip op de herbezoding.’

Van Aalst zegt het niet met zoveel woorden, maar Fieldmanager begrijpt dat de Amerikaanse heren niet graag het achterste van hun tong laten zien als het op kennisdeling aankomt. Ook hier geldt dat kennis macht betekent en natuurlijk vooral business.

Een beetje van Amerika, een beetje van onszelf Het Nederlandse bouwteam nam niet alle Amerikaanse kennis voor zoete koek aan. De Amerikanen wilden aanvankelijk het veld aanleggen op een grindpakket. Volgens hen zou dit de allerbeste manier zijn om water door te laten.

Dat betwijfelde het projectteam in Nederland: een dergelijke grove samenstelling is moeilijk vlak te houden. Dat blijft vaak rollen. Van Aalst: ‘We hebben zand uit Nederland, M3D-zand met Ragcompost, laten testen in het lab en dit kwam als beste uit de bus. Daarom is ons veld nu gebouwd op een zandpakket.’ De Amerikanen mogen over de hele wereld velden aanleggen, zij heb-

Allereerst hijst een telekraan de mast rechtop.

Met een spanband wordt de lichtmast in de juiste richting getrokken, tot op het punt dat het lasersignaal bij de thuisplaat aankomt. Pas dan laat men de mast zakken over een betonnen voet. Die voet is een conisch profiel, waardoor de mast na twee meter muurvast komt te staan. Van Aalst: ‘Al met al scheelt het aanbrengen van de masten op deze manier veel werk, namelijk het afstellen van alle lampen vanuit de hoogwerker.

Nu is de belichtingsklus binnen drie of vier dagen geklaard.’

Onderhoud: de Amerikaanse groundsmen zetten richtlijnen uit, de gemeente en AW Groep voeren uit.

ben in ons kikkerlandje dus ook wat bijgeleerd.

‘Daar stonden ze open voor’, concludeert Van Aalst tevreden. ‘Maar ook logisch: wij hebben in Nederland een uitmuntende kennis op het gebied van veldopbouw en cultuurtechniek. We onderschatten onszelf daar vaak in, maar Nederlanders lopen cultuurtechnisch ver vooruit op de rest van de wereld.’

Testen De internationale topeisen waren dusdanig streng, dat er per gestorte 400 ton materiaal een kuub zand naar de Verenigde Staten gestuurd diende te worden om de samenstelling te laten testen in een lab. Er werd getest op fractiegrootte van de materialen, op bridgen (de overdracht van water van de ene naar de andere grondlaag), algemene waterdoorlaatbaarheid en noem maar op. ‘Dat stond in de praktijk gelijk aan twee of drie emmers per dag’, vertelt Van Aalst. ‘We hadden een weeginstallatie op de locatie staan die tot op 10 kilo nauwkeurig kan wegen. We hadden het erg druk met het homogeniseren van het materiaal, het rollen, walsen, opnieuw zeven enzovoort. Het zand kwam uit de Westerschelde, dus zaten er af en toe kleine stukjes schelp in, fracties van zo’n 2 millimeter. Dat werd niet geaccepteerd, dus moesten we het materiaal telkens opnieuw mengen. Tegelijkertijd moesten we onze dagproductie draaien en concurrerend werken, dus deze klus was een hele uitdaging.

Toch hebben we aan de vraag kunnen voldoen.

Alle partijen die bij dit werk betrokken waren, ook graszaadleverancier Limagrain, toonden veel flexibiliteit en kennis.’

Lampen Voor de verlichting heeft de AW Groep alle fundaties gemaakt, bestaande uit betonnen kolommen. De masten links en rechts van het veld zijn 40 meter hoog. ‘Normaal gesproken zijn masten 30 meter hoog en staan lampen naar boven gericht, maar de eisen waren nu zodanig dat de lampen naar beneden gericht moesten worden’, legt Van Aalst uit. De andere masten, aan de rand van het veld, zijn wel 30 meter hoog. De verlichting kan in zowel trainings- als wedstrijdstand geschakeld worden.

De verlichting is geïnstalleerd volgens een Amerikaanse werkmethode. Van Aalst geeft grif de voordelen daarvan toe. ‘De lampen worden redelijk vlot op een houder gedraaid, al geheel volgens een lichtberekening, en daarna meteen bevestigd. De lichtberekening is gebaseerd op de vraag hoe de verschillende lampen afzonderlijk afgesteld dienen te zijn, willen zij de gewenste lichtspreiding geven. Voor de lichtberekening zit op elke armatuur een gradenmeter. Op de thuisplaat van het veld zit een laserontvanger bevestigd en in de lamp zit een laser. De lichtverdeling is van tevoren zodanig ingesteld, dat alle lampen goed staan op het moment dat de laser met de ontvanger in contact staat.’

Slagtunnels zijn pareltjes De slagtunnels zijn voor het eerst zo luxe aangelegd in Nederland. De locatie van de slagtunnels is, volgens Amerikaanse stijl, langs het buitenveldhekwerk. In Nederland is het traditie om ze ook links en rechts van het veld aan te leggen.

Ze ogen als zeldzame parels. Ze zijn erg groot en zijn aan de binnenkant met kunstgras bedekt.

Een slagtunnel bestaat uit twee delen, een open gedeelte om de worp op te oefenen en een gedeelte dat is overdekt met een dakje, waar spelers hun slag kunnen oefenen. Het worpgedeelte is gemaakt van Amerikaanse klei. Het overdekte gedeelte bevat een netbespanning aan de binnenkant, zodat de wanden niet te raken zijn, en herbergt een ballenschietmachine. De ledverlichting is dimbaar en van de hoogste kwaliteit in verband met televisieopnames. Ook hangen er in het overdekte gedeelte televisieschermen waarop je je worp, of een wedstrijd, terug kunt zien. ‘NOC*NSF stond erop dat aan deze eisen werd voldaan’, aldus Van Aalst. De gemeente Haarlemmermeer, die ervoor kiest om niet in de publiciteit te treden zolang de internationale topwedstrijden nog niet officieel aan haar en de gemeente Amsterdam zijn toegewezen, wacht met ingehouden adem of ze verkozen wordt. Het is in elk geval duidelijk hoe groot de belangen zijn rond dit honkbalveld.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4815

www.fieldmanager.nl

65

Dictatuur van de frietpan

Als we helemaal niet meer weten trekken we een bus oud-sporters open Pas geleden hoorde ikvan iemand de stelling: ‘Sport in Nederland leidt onder de dictatuur van de frietpan’. Klinkt natuurlijk lekker en echt een zinnetje om een column mee te beginnen, maar wat wordt er nu werkelijk mee bedoeld?

Sport in Nederland is georganiseerd via verenigingen. Ieder dorp heeft zijn eigen voetbal- en hockeyvereniging , maar liever nog per wijk eigen clubjes met natuurlijk als belangrijkste meubelstuk de onvermijdelijke frietpan.

Fantastisch natuurlijk in een tijd dat de doelpalen tot aan de hemel reikten, maar is dit model anno 2014 nog wel haalbaar? Moeten we, koste wat het kost, vasthouden aan de eigen frietpan en dan in één moeite door aan het eigen sportveld, kantine, trainingsopzet, inkoop, management . . - ?

Erger is het als dit JC-syndroom leidt tot een complete verstarring van de sportsector, omdat het netwerk van oud sporters in hun beleid zoveel mogelijk dezelfde keuzes zal maken als waar zij zelf mee zijn opgegroeid Enfin, maakt u zelf het rijtje maar af. U leest dit stukje nu en u zult ‘Natuurlijk niet, ga samenwerken’ roepen, maar waarom gebeurt dat samenwerken dan nog zo mondjesmaat? Zet twee frietpannen in hetzelfde hok en je krijgt een lange, opvallende emotionele rij argumenten waarom dit toch echt not done is en absoluut niet kan. Cultuur is daarbij een veel gehoord argument en geschiedenis een ander. Maar waarom gaan we dan

66

www.fieldmanager.nl

niet samenwerken? Waarschijnlijk omdat de nood nog niet hoog genoeg is. Het gaat ons nog steeds te goed. Een andere pijnlijke oorzaak is het conservatisme van de sportsector. Als we helemaal niet meer weten, gaan we in de sportsector niet op zoek naar frisse ideeën en nieuwe inzichten, maar trekken we een bus oud-sporters open. Er is waarschijnlijk geen sector te verzinnen waar veteranen zo veel gevraagd en bewierookt worden als in de sport. Begrijp me goed. Geef een oud-sporter alstublieft de credits die hij of zij verdient, maar simpelweg het feit dat iemand ooit leuk heeft kunnen ballen, betekent niet dat hij of zij een visie heeft op sportontwikkeling.

Dit JC-syndroom – en JC staat hier niet voor Jezus Christus, maar voor Johan Cruyff- kwam recent weer eens leuk tot uiting in een komkommernieuwtje van vorige maand. Onze eigen Louis van Gaal wilde een Desso Grassmaster veld. Heeft onze Louis nu ook al verstand van ondergronden of wil hij gewoon een regelrechte kopie van Old Trafford?

Op zich is bovenstaande voorbeeld relatief onschuldig. Desso Grassmaster is met het juiste onderhoud een prima speelveld. Erger is het als dit JC-syndroom leidt tot een complete verstarring van de sportsector, omdat het netwerk van oud sporters in hun beleid zoveel mogelijk dezelfde keuzes zal maken als waar zij zelf mee zijn opgegroeid.

Met vriendelijke groet, Hein van Iersel (hoofdredacteur) hein@nwst.nl

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4831

Ghelamco Arena, Gent, België

Philips ArenaExperience Geïntegreerde lichtoplossing die bijdraagt aan een overweldigende beleving in een stadion, zowel thuis als in het stadion. De superieure flexibiliteit creëert een geschikte ambiance om het stadion te kunnen gebruiken voor diverse doeleinden. Zeer goed ontworpen duurzame verlichting waarbij operationele en onderhoudskosten voor de stadionlocatie wordt geminimaliseerd.

91954-PH-Adv ArenaExperience 230x297.indd 1

18-06-14 14:26