Fieldmanager6 2014

Jaargang 10 nr. 6, 2014

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

FIELDMANAGER OF THE YEAR

Vakblad voor Sportveldbeheer

C O N N EC T I N G GR E E N PR O F E S S I O N AL S

Nationaal Sportvelden Congres in een nieuw interactief jasje

Graszodentelers en de Grasgids • Nieuwe John Deere beluchter heeft bodemvolgend frame • Eduard Kruiper • Eddy de Boer • Martine Beisiegel • Young Talent Wim Kerkhofs • Perfect Pitches part 2 • De wijzen komen uit het oosten • Waarom zou je walgen van algen • Hybride N N ATIO ard E E V velden bieden zeker wat extra's GR NO aw IN

14

20

Nooit meer een warming-up dankzij Philips LED-verlichting Energiekosten zijn vaak de hoogste kosten voor een sportvereniging. Deze kosten kunnen flink omlaag door het toepassen van een betrouwbare en duurzame LED-lichtoplossing die 50% energiezuiniger is. De verlichting heeft geen ‘warming-up’ nodig, springt direct vol aan en is inzetbaar naar de bezetting van de velden. Dit laatste vermindert de lichthinder voor de omgeving fors. Het systeem is flexibel in gebruik, doordat na het uitschakelen weer direct kan worden ingeschakeld. www.philips.nl/buitenverlichting

Meer inspiratie?

Scan de qr-code en bekijk de film.

(Advertorial)

Zoals u misschien weet is het vanaf 1 januari 2015 verplicht voor alle gemeenten in Nederland om 100% duurzaam in te kopen. Maar wat is duurzaam op sportvelden en openbaar groen met betrekking tot aanleg en onderhoud van het groen?

Duurzaam bemesten op sportvelden en openbaar groen vanaf 2015?

Volgens het criteria, voor duurzaam inkopen van Groenvoorzieningen, zijn een aantal aspecten belangrijk: 1. Wat is status van de aanwezige voeding in de bodem op dit moment 2. Werk met langzaam werkende meststoffen 3. Zorg voor en stimuleer het bodemleven Volgens de criteria is het belangrijk een bodemanalyse te nemen om te bepalen welke voedingselementen in de voorraad- of onderhoudsbemesting moeten worden bij gestrooid.

Vervolgens is het belangrijk om deze meststoffen in een langzaam vrijkomende vorm te geven.

Waarom langzaam vrijkomende meststof? Omdat anders de voedingselementen met regenval zeer snel kunnen uitspoelen richting het grondwater, hierdoor hebben de planten de tijd niet om de voeding op te nemen. Dit uiteraard niet zonder gevolgen voor het milieu.

Microbieel bodemleven Tevens is het belangrijk te werken met producten die het microbieel bodemleven(bacteriën en schimmels) activeren en vergroten. Dit microbieel bodemleven kunnen de aanslag en groei van de planten sterk verbeteren. Zij zorgen voor een vitale en gezonde plantengroei met minder ziekten en een aanzienlijk lager uitval! Het microbieel bodemleven staat ook voor een cyclus in de bodem waardoor voedingselementen worden vrijgemaakt vanuit de bodem. Door het activeren en vergroten van dit microbieel bodemleven krijgen we niet alleen gezondere planten maar tevens hebben we minder voedingselementen nodig!

Het is belangrijk om het microbieel bodemleven te blijven activeren. Dit kan worden bewerkstelligt door o.a. het toedienen van jonge organische stof. Deze jonge organische stof is de voedingsbron voor het microbieel bodemleven.

Organische meststoffen?

Alle DCM organische meststoffen bevatten veel van deze makkelijk afbreekbare/jonge organisch

4

www.fieldmanager.nl

stof. De DCM organische meststoffen zijn allang niet meer alleen kippen- of koeienmestkorrels, maar worden gemaakt vanuit hoogwaardige hergebruikte organische grondstoffen zoals druivenpitten, vinasse, verenmeel, kokos, zonnebloempitten enz. Waarom een menging en zoveel verschillende grondstoffen?

Omdat al deze grondstoffen een verschillende werking en voedingswaarde hebben voor de plant. Voor iedere toepassing is op basis van de startsituatie, plantkeuze en gebruik de juiste samenstelling beschikbaar. Een meststof die dus echt past bij de plant!

Hierdoor slaan we met DCM meststoffen 2 vliegen in 1 klap namelijk: 1. We geven de juiste langzaam vrijkomende meststof 2. We geven de voedingsbron voor het microbieel bodemleven met alle voordelen van dien (zie schema bodemleven) Daarin tegen kunnen alle chemische meststoffen sneller uit spoelen, omdat deze uit direct oplosbare vormen bestaan. Tevens zullen chemische meststoffen, door het ontbreken van organische stof, het microbieel bodemleven niet activeren!

Fijne korrel, snelle werking Naast de samenstelling is ook de vorm en de grootte van de meststofkorrel van groot belang

voor een efficiënte bemesting. DCM is als enige in staat de MINIGRAN® Technology aan te bieden. Hierdoor bevat elk korreltje dezelfde samenstelling en verhouding waardoor een gecontroleerde vrijgave van de voedingselementen (o.a.; stikstof, fosfor en kali) bereikt wordt!

Het geeft, door de fijnheid een 60%, een betere verdeling dan een standaard korrel. Tevens zorgt het voor een snelle startwerking met behoud van de lange nawerking.

Gezonde bodem, start voor een duurzaam groenbeheer!

Alles bij elkaar zorgt een gezonde en levende bodem voor de juiste start van een duurzaam groenbeheer. DCM lanceert daarom het Duurzame Bodem Concept! Dit is een uniek totaalpakket wat start met een analyse van de begin situatie en het toekomstig gebruik! Door de juiste aanpak is de kans op onkruid groei minder, hoeft u minder plantgoed te vervangen en is het uiteindelijk dus kostenbesparend, met tevreden gebruikers als resultaat! Het Duurzame Bodem Concept helpt u op een eenvoudige manier met het creëren van een duurzame bodem voor de lange termijn! Dus wilt u echt duurzaam beheer in 2015? Vraag dan een gepast advies van onze hoog groenopgeleide adviseurs!

46

Wie wordt Fieldmanager of the Year?

De stormachtige ontwikkelingen op het gebied van sport zorgen voor een sterk veranderend speelveld. Niet langer is alleen de gemeente aan de bal, ook van de verenigingen worden initiatieven verwacht. Jan Hoppen, in een recent verleden de grootste projectontwikkelaar van ZuidNederland en openingsspreker tijdens het Nationaal Sportvelden Congres, is daar een goed voorbeeld van. Hoppen vertelt over zijn pogingen om zijn club VV Beek Vooruit weer op de kaart te zetten.

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

FIELDMANAGER OF THE YEAR

www.fieldmanager.nl

5

Colofon Fieldmanager -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt in een gemiddelde oplage van 1.900 exemplaren verspreid onder sportveldbeheerders in dienst van gemeentes, sportclubs en aannemers.

Fieldmanager is het belangrijkste Nederlandse vakblad voor sportveldonderhoud waarbij de praktisch ingestelde vakman centraal staat.

42

De wijzen komen uit het oosten Nu de budgetten bij gemeenten onder druk staan, worden veel clubs gedwongen inventief mee te denken en te participeren in de aanschaf van een kunstgrasveld. Met name clubs in het oosten van ons land hebben daarbij het voortouw genomen. En met

Redactie & commercie NWST NeWSTories bv Fransestraat 41 I www.fieldmanager.nl M info@fieldmanager.nl

resultaat.

Postbus 569 6500 AN Nijmegen T 024-3602454 F 024-3602464

Hoofdredacteur: Hein van Iersel Bladmanager: Santi Raats (santi@nwst.nl) Advertenties: Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl)

Peter Jansen (peter@nwst.nl) Vormgeving: Marie Cecile Oosterhout

Abonnementen 69,- per jaar. De abonnementsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is.

ISSN: 2212-4314 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Fieldmanager c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Fieldmanager wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

6

www.fieldmanager.nl

48

waarom zou je walgen van algen?

Roep ‘algen’, en iedere greenkeeper of fieldmanager verschiet van kleur. ‘lk wil alles op mijn green of sportveld,

en verder Acueel 8 Nieuws 46 Nationaal Sportvelden Congres in een

nieuw interactief jasje

maar zeker geen algen. Algen stinken, blokkeren de toplaag en het kost vaak

Fieldmanager of the Year Award

heel veel tijd, geld en inventiviteit om

20 Eduard Kruiper: ‘Wat kan een aannemer

wat wij niet kunnen?’

24 Eddy de Boer: ‘de juiste man op de juiste

machine en een goede planning bepalen veldkwaliteit’ 28 Martine Beisiegel: ‘Ik heb een goed

luisterend oor, maar kan ook op mijn

strepen staan’ 35 Young talent Wim Kerkhofs: ‘Als ik alleen

maar het gras zou maaien, zou ik

niet in aanmerking mogen komen voor de

titel Fieldmanager High Potential’

je veld daarna weer in conditie te krijgen.’ Als het aan meststoffenfabrikant Melspring ligt, zou dat in de toekomst zo maar eens kunnen veranderen. Dit vakblad kreeg een trip naar Bretagne aangeboden, waar Melspring-moeder Olmix een proefkeuken heeft om te werken met algen. De eerste toepassingen zijn al bekend en veelbelovend.

Column 54 Hoofdredactioneel

inhoud 36

Perfect Pitches Part II

Een nieuwe service in vakblad Fieldmanager: een projectenpagina. Acht keer per jaar een verslag van de meest bijzondere projecten op gebied van sport. Uw project ook op deze projectenparade. Stuur een mail naar project@nwst.nl en u wij zenden u alle info.

17

Graszodentelers en de grasgids Graszodenteelt is een zeer specifieke manier van het ontwikkelen van een mooi en sterk grastapijt. Voor graszodenteelt worden grasrassen van zeer hoge kwaliteit geselecteerd om in een korte tijd een dichte grasmat te verkrijgen. De grasrassen die worden gebruikt, moeten aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen. Daarom kiezen graszodentelers grassen die zijn opgenomen in de Grasgids.

22

Nieuwe John Deere beluchter heeft een bodemvolgend frame John Deere komt met een nieuwe beluchter voor de afdeling tuin en park: de A40. Deze is niet alleen ‘van de grond af’ opnieuw opgebouwd, hij is ook bij uitstek gericht op de specificaties van de grond onder zich: hij heeft een bodemvolgend frame waarmee hij ondulaties opvangt.

www.fieldmanager.nl

7

Nieuws den: 'Er is veertig kuub zand met voeding in de toplaag aangebracht. De beworteling heeft zich inmiddels uitstekend ontwikkeld. Er was overvloedige regenval, maar de waterafvoer vanuit de toplaag naar beneden was geen probleem.

Tijdens de bewerking was de machine afgesteld tot aan de ondergrondse veldverwarming. En ook deze heeft de behandeling door de Top Changer schadevrij doorstaan', aldus een zeer tevreden groundsman. 'Ik kan deze behandeling dan ook bij iedere club ten zeerste aanbevelen.'

WK vrouwenvoetbal toch op kunstgras Testlabs op zoek

FC Twente tevreden

naar nieuwe

met Topchanger

testmethodes Op de foto is Gert-Jan Kieft van Kiwa ISA Sport, samen met collega-testlabs Sportslab en Labosport, bezig met het ontwikkelen en uittesten van een nieuwe Fifa-testmethode voor de balrol op kunstgras in het laboratorium van Kiwa Isa Sport in Arnhem.

Het bepalen van de balrol op kunstgras is op zich niet moeilijk: je pakt gewoon een stuk kunstgras van vijftien meter lengte, je vult dat met het juiste infill-materiaal, je maakt vervolgens een opstelling met een bal-ramp (een soort glijbaan voor een voetbal) en je kunt gaan testen. Probleem is echter dat je iedere keer een opstelling moet maken met vijftien meter kunstgras. Bij een nieuwe mat is dat niet zo'n punt, maar voor kunstgras dat kunstmatig aan veroudering is blootgesteld, is dit wel een probleem. Het kunstgras moet dan over de volledige lengte gelijkmatig verouderd worden met een zogenaamde Lisport-tester. Daarom hebben de gezamenlijke Fifa-geaccrediteerde testlabs een nieuwe methode ontwikkeld waarmee je met een stuk kunstgras van slechts een paar meter toch dezelfde betrouwbaarheid van testen kunt bereiken. Bij de Round Robin op het Kiwa Isa Sport-laboratorium is ook Eric Harrison aanwezig.

Harrison is consultant voor Fifa en houdt namens deze internationale sportbond toezicht op de ontwikkeling van de Fifa-normen.

8

www.fieldmanager.nl

Sinds 2010 is Henry de Weerd werkzaam als groundsman bij FC Twente. De trots van het oosten ontstond in 1965, na een fusie tussen SC Enschede en Enschedese Boys.

Tot 1998 was het Diekman-stadion de thuisbasis van de Tukkers. Daarna werd het nieuwe Arke-stadion in gebruik genomen, momenteel omgedoopt in de Grolsch Veste. De Weerd is als groundsman verantwoordelijk voor zowel het in Hengelo gelegen trainingscomplex van FC Twente als het hoofdveld in de Grolsch Veste. En er worden tegenwoordig niet alleen voetbalwedstrijden in stadions gespeeld. Onlangs werd de Grolsch Veste voor een concert van Ilse de Lange bezocht door 30.000 toeschouwers, van wie er zo'n 10.000 op het veld verbleven. Het zal duidelijk zijn dat zo'n veld daar wel onder te lijden heeft.

Daarbij kwam dat het hoofdveld binnen vier weken weer speelklaar moest zijn. Om een lang verhaal kort maken: De Weerd koos uiteindelijk voor een bewerking met de door VGR Equipment ontwikkelde Top Changer. Het hoofddoel dat bij de ontwikkeling van deze machine voor ogen stond, was om zand in de bodem te krijgen met minimale hinder voor de sporters. Ook kunnen met de Top Changer voedingsstoffen, wetting agents en bodemverbeteraars direct bij de wortel worden ingebracht. Met eigen ogen hebben we het resultaat van deze bewerking kunnen aanschouwen: er ligt een perfecte grasmat in de Grolsch Veste. De Weerd is dan ook dik tevre-

Het WK vrouwenvoetbal, dat in 2015 in Canada wordt georganiseerd, zal ondanks protesten van speelsters toch op kunstgras worden gespeeld, zo meldt het Algemeen Dagblad. Dat maakte Tatjana Haenni bekend.

Zij is bij wereldvoetbalbond FIFA verantwoordelijk voor het toernooi. Haenni is op inspectie in de zes speelsteden waar het WK wordt gespeeld. Ruim 40 voetbalsters hadden de FIFA en de Canadese voetbalbond voor de rechter gedaagd. Zij zijn van mening dat de ondergrond de kans op blessures verhoogt.

Het WK in Canada begint op 6 juni 2015.

Het Nederlands vrouwenvoetbalelftal is nog in de race voor een ticket.

KSP start renovatie van 50 Cruyff Courts Dit voorjaar heeft de Johan Cruyff Foundation van de Nationale Postcode Loterij een extra bijdrage ontvangen voor het behoud en de verbe-

marathon Duurzame vorm van fosfaat hergebruik

Vitalphos tering van de Cruyff Courts. Sinds de aanleg van het eerste Cruyff Court in 2003 is er zeer intensief gebruikgemaakt van deze velden. Door het intensieve gebruik dienen de kunstgrasmatten na ongeveer tien jaar vervangen te worden. KSP Kunstgras heeft daar opdracht voor ontvangen.

Met de bijdrage van de Postcode Loterij kunnen de eerste 50 Cruyff Courts in Nederland worden voorzien van een nieuwe kunstgrasmat, zodat deze sportplekken ook de komende tien jaar voor de jeugd behouden kunnen worden. KSP Kunstgras heeft voor de renovatie een speciale methode ontwikkeld. Bij deze methode wordt de kunstgrasmat verwijderd, de infill (zand en rubber) van het kunstgras gescheiden en worden alle vrijgekomen materialen ingenomen en later verwerkt tot nieuwe grondstoffen.

marathon Duurzame vorm van fosfaat hergebruik

Hogere kosten voor

De Hoge Veluwe

clubs in Tiel met

verkoopt grond voor

kunstgras

sportpark Otterlo

Sportverenigingen in Tiel die kunstgras hebben, zijn meer geld kwijt aan het onderhoud van hun accommodatie. Dat meldt StadTiel.nl. De gemeenteraad van Tiel heeft ingestemd met een nieuw tarievenstelsel. In dit nieuwe stelsel wordt bepaald dat verenigingen vijftig procent van het onderhoud gaan betalen. Dit geldt echter niet Proef: voor verenigingen met kunstgras. Deze vereniVitalphos Proef: gingen moeten namelijk de volledige honderd Concurrerend product procent van het onderhoud betalen.

De gemeente Ede en Stichting Het Nationaal Park De Hoge Veluwe hebben overeenstemming bereikt over de verkoop van grond voor een sportpark in Otterlo.

Het gaat om ongeveer 3 hectare grond ten behoeve van de voetbalvelden aan de Hoenderloseweg in Otterlo. In verband met de Snelle reactie in gewas realisatie van deze sportvelden moeten diverse percelen worden verworven door de gemeente Langdurige fosfaatlevering Ede, onder andere van Het Nationaal Park De Hoge Veluwe. De gemeente zal deze gronden aankopen zodra het bestemmingsplan voor de voetbalvelden onherroepelijk is. De gemeente en het Park hebben nu afspraken gemaakt over de voorwaarden waaronder dit zal gebeuren. De aankoop past binnen de financiĂŤle kaders die de gemeenteraad gesteld heeft in haar vergadering van 19 juni 2014.

Wethouder Vreugdenhil is blij met de afspraken: 'Het Park heeft zich constructief opgesteld en maakt de verdere uitwerking van de plannen mogelijk.' Ook de heer Van Voorst tot Voorst, directeur van het Park, is positief: 'Wij hebben oog voor het grote belang van Otterlo bij de verplaatsing van de voetbalvelden, en omdat bij de ontwikkeling door de gemeente rekening wordt gehouden metSnelle de natuur, werkenin wijgewas er graag reactie aan mee.' De gemeente hoopt halverwege 2015 Langdurige met de uitvoering te kunnenfosfaatlevering starten. Of dat lukt, hangt af van lopende procedures. De overeenstemming die nu met het Park bereikt is, is echter wederom een mijlpaal.

marathon

Vitalphos

marathon

4-20-0+11MgO

meststof

Vitalphos

marathon 4-20-0+11MgO

meststof

Proef:

Proef: Concurrerend product

Vitalphos

Vitalphos

marathon

marathon

Vitalphos

Langwerkende

Langwerkende

Vitalphos

Duurzame vorm van fosfaat hergebruik

marathon

Vitalphos

marathon Langwerkende 4-20-0+11MgO

meststof Proef:

Proef: Concurrerend product

Vitalphos

Vitalphos

Snelle reactie in gewas Langdurige fosfaatlevering

Vitalphos

LINDNER TRACTOREN

W U E NI

• Laag eigen gewicht • Kleine draaicirkel door 4-wiel besturing • Vrijzicht cabine • 102 PK (75 kW) 4-cil. Perkins Turbo motor • ZF traploze cvt-transmissie • zeer laag zwaartepunt

Kom naar de Duport huisshow op 27 , 28 en 29 november a.s.

Archimedesstraat 9, 7701 SG Dedemsvaart, Telefoon (0523) 613 493, www.duport.nl

GREEN CLIPPER: Dé manier voor het maaien van SPORTVELDEN

4,1m werkbreedte Lichtgewicht Hoge werksnelheid Brede inzetbaarheid van de combinatie Zeer lage onderhoudskosten Ook leverbaar in een 2,4m uitvoering

Voor meer informatie: 06-20249967 of greenclipper@voets.nl

DE SP

Nieuws

Recordaantal bezoekers op 5e Nationale Gazon Demodag

Voetbal Vakbeurs op 3 december in Gorinchem Op woensdag 3 december 2014 zal de derde editie van de Nationale Voetbal Vakbeurs (NVVB) opnieuw worden gehouden in de Evenementenhal Gorinchem.

Het doel van de NVVB is het samenbrengen van clubbestuurders en leveranciers die van waarde zijn voor de verenigingen. Daarnaast worden de clubbestuurders geĂŻnformeerd over de vraag hoe ze hun club op allerlei fronten beter kunnen besturen. Vorig jaar heeft de beurs een forse stijging meegemaakt op alle vlakken. Er kwamen meer bezoekers, ruim 7000, er waren meer exposanten, 220 in totaal, en daardoor was er meer beursoppervlak nodig ten opzichte van de eerste editie in 2012. Alle middelen worden ingezet om voor de komende editie meer dan 9.000 bezoekers te enthousiasmeren en het vloeroppervlak te vergroten tot 8.500 m2. Tijdens de NVVB is er natuurlijk ook ruimte voor entertainment. Er wordt momenteel al druk gewerkt aan een interessant programma. Ook de KNVB zal weer aanwezig zijn om vragen vanuit de verenigingen te beantwoorden. Om dit alles voor alle partijen zo goed en efficiĂŤnt mogelijk tot stand te brengen, zal de beursvloer een verandering ondergaan. De volledige lengte van de Evenementenhal wordt in gebruik genomen, en de activiteiten zullen verspreid worden over de gehele beursvloer om meer traffic te genereren.

Een grasmaaier die loopt op gras Idealer kan het niet en duurzamer ook niet: een grasmaaier die zijn energie haalt uit de grasclippings die hij zelf 'oogst'. In Amerika wordt op dit moment gewerkt aan een prototype, dat in de loop van 2015 iets dergelijks zou moeten kunnen presteren. De grasclippings worden gedroogd in de machine en samengeperst tot biomassapellets.

Deze pellets kunnen gebruikt worden om een

machine mee aan te drijven. De technologie zal eerst ontwikkeld worden voor de productie van veevoer. De pellets kunnen namelijk niet alleen gebruikt worden in een verbrandingsmotor, maar zijn ook bruikbaar als veevoer. Op de site Philly. com staat een filmpje over deze innovatie.

Ronald van Hattem directeur services & parts bij Mechan Groep In september is Ronald van Hattem (53) in dienst getreden bij Mechan Groep als directeur services & parts. Van Hattem heeft een lange staat van dienst bij diverse bedrijven op aftersales-gebied. Hij is bijna 25 jaar werkzaam geweest bij Pon Porsche Import als aftersalesverantwoordelijke voor zowel de retail- als de wholesale-activiteiten. Van Hattem: 'Na een lang automotive-verleden heb ik mijn bakens verzet naar de agrisector. Ik zie enorm veel overeenkomsten en parallellen tussen beide branches. Ik denk dat mijn kennis en ervaring daarbij zeer goed van pas komen.'

Een recordaantal van 465 hoveniers, groenbeheerders, groenleerlingen en toeleveranciers liet zich afgelopen woensdag op de vijfde Nationale Gazon Demodag in Eemnes bijpraten over alles wat met de aanleg en het onderhoud van gazons te maken heeft. Onder het thema 'Een goede bodem is het halve werk' presenteerden tien vooraanstaande bedrijven uit de sector op 8.000 m2 demoterrein praktijkoplossingen en ontwikkelingen in gazongras, bemesting, bodemanalyse, beregening en tuin- en parktechniek.

De vele bezoekers maakten van de gelegenheid gebruik om na de rondgang uitgebreid bij te praten met vakgenoten. Kijk voor een terugblik en foto-impressie op www.nationalegazondemodag.nl. Gastheren Marc en Frank Fokker van Gramefo Graszoden, die hun terrein voor het tweede achtereenvolgende jaar beschikbaar stelden, toonden zich na afloop uitermate tevreden met zo veel toeloop. 'Het immer stijgende bezoekersaantal bevestigt onze overtuiging dat een praktijkgerichte demodag rondom het gazon voorziet in een kennisbehoefte bij hoveniers en groenvoorzieners', aldus RenĂŠ de Munnik van de organisatie. 'Bij deze groep is het besef aanwezig dat voor het aanleggen en onderhouden van een mooi gazon de nodige vakkennis vereist is. Op de Nationale Gazon Demodag pakken zij in een dagdeel de laatste ins en outs mee, en ondertussen is het natuurlijk een mooi dagje uit.' Dat deze editie wederom een vervolg krijgt, is zeker. De organisatie beraadt zich nog op de locatie.

De Nationale Gazon Demodag is een initiatief van graszaadbedrijf Limagrain/Advanta, meststoffenleverancier DCM, John Deere-dealer Kraakman Perfors en O. de Leeuw Groentechniek en wordt mede mogelijk gemaakt door Eliet, Vredo, Bras Fijnaart, RainTech, Altic en Stad+Groen.

www.fieldmanager.nl

11

Nieuws

Gezocht: greenkeepers en fieldmanagers met sterke benen Het is nog een concept-mower, maar als het aan ontwerper Joel Herslow ligt, gaan binnenkort meer gazoneigenaren met deze maaier hun gazonnetjes maaien. Het nieuwe model is een hybride-maaier, wat in dit geval betekent dat de aandrijving op menskracht gaat en de aandrijving van het messenronsel op basis van een herlaadbare batterij. Meer info op de website: www.cargocollective.com/joelherslow/Hybrid-Mower.

• 5-speed zware tandwielkast met gegoten aluminium/zink behuizing en stalen tandwielen • 5,5 pk benzinemotor • maaihoogte af te stellen tussen 15-75 mm • gewicht 117 kg • 90 L opvangzak

Weerstandsfonds tegen aanleg extra kunstgrasvelden in Nieuwe Allett RM34 binnenkort bij Milati voor demonstraties De nieuwe machine is uniek: een soortgelijke machine op deze werkbreedte is er niet. Binnenkort is deze Allett RM34 beschikbaar bij Milati voor demonstraties. Een aantal specificaties van de Allett RM34: • maaibreedte 34" (86 cm) • 2 x 18" hoge messen met grote vleugels, contraroterend en getimed • Aluminium/zink gegoten behuizing van de maai-assen, met smeerbare lagers • Centrale grasverzameling voor een betere grasdoorstroming en minder vervuiling • achterste roller driedelig, van staal, over de volle breedte, met differentieel

12

www.fieldmanager.nl

betaald voetbal ProProf denkt aan het oprichten van een weerstandsfonds om de komst van nog meer kunstgrasvelden in het betaald voetbal tegen te gaan. Dat bevestigt Ko Andriessen, directeur van deze organisatie die de belangen van profvoetballers behartigt, op de website van de Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek. Hij wil het plan lanceren tijdens een bijeenkomst van de KNVB in het najaar. Volgens Andriessen zouden rijkere clubs geld moeten storten in het fonds, om te voorkomen dat armlastige clubs uit financiële overwegingen overgaan op kunstgras in hun stadion. Ook zou de KNVB een deel van de WK-winst in het fonds moeten storten. De ProProf-directeur ziet het voetballen op kunstgras als een van de oorzaken voor het matige presteren van Nederlandse clubs over de grens.

Stuive gaat leiding

Nieuwe kunstgras-

Tennisvereniging

geven aan nieuwe

velden FC Aalsmeer

Maasland krijgt

Kybys vestiging

in gebruik genomen

Gravel Probanen

Wouter Stuive, nu nog werkzaam bij de HB adviesbureau gaat met ingang van 20 oktober leiding geven aan een nieuwe Kybys vestiging in Haarlem, die zich met name zal gaan richten op West Nederland. Stuive is een bekende in de branche. Zijn roots liggen op het vlak van civiele techniek en daarnaast heeft hij jarenlange ervaring in de buitensport. Stuive zal zich bezig gaan houden met het volledige werkveld waar Kybys actief in is. Dus inrichtings- en beheerprojecten op het gebied van de openbare ruimte.

Belangrijke onderdelen daarvan zijn sport, openbaar groen en begraafplaatsen. Kybys directeur Seth van der Wielen over de stap: 'Hiermee wordt invulling gegeven aan een lang gekoesterde wens van Kybys om een betere landelijke dekking te verkrijgen. Projecten in bijvoorbeeld Noord-Holland werden tot op heden uitgevoerd vanuit de vestigingen in Boxtel of Meppel. Geen ideale situatie gelet op reistijden en kennis van de lokale situatie. Gelukkig gaat daar nu verandering in komen'. Stuive heeft een opleiding op het gebied van Civil Engineering.

Aalsmeer is twee nieuwe kunstgrasvelden rijker en daar werd afgelopen weekend meteen volop gebruik van gemaakt. Om een en ander officieel mogelijk te maken, zijn afgelopen donderdag de contracten getekend tussen gemeente Aalsmeer, exploitant ESA B.V. (Exploitatie Sportaccommodaties Aalsmeer) en FC Aalsmeer.

Wethouder Gertjan van der Hoeven tekende het huurcontract waarbij het beheer van de velden officieel werd overgedragen aan de ESA. Namens ESA tekende directeur Marten van Maastrigt. ESA zorgt er al jaren voor dat ‘gelegenheid tot sportbeoefening’ wordt gegeven in de Aalsmeerse binnensportaccommodaties. Dit is de eerste keer dat de ESA nu ook een buitensportaccommodatie gaat beheren; een stap die prima past in de toekomstplannen van gemeente en ESA. Vervolgens tekenden voorzitter Eef Niezing en penningmeester Frank Spring in ’t Veld van FC Aalsmeer de gebruikersovereenkomst voor het gebruik van de velden met de ESA. Goed nieuws is dat de kunstgrasvelden een maand eerder dan de officiële planning in gebruik kunnen worden genomen.

Het was nog een hele klus om de velden compleet met de juiste ondergrond aan te leggen.

Daarnaast is er verharding rond de velden aangelegd en zijn er nieuwe hekwerken neergezet.

Aan de veldverlichting wordt nog hard gewerkt.

Met de aanleg van de kunstgrasvelden wordt een volgende stap gezet in de realisatie van het project Hornmeer. De aanjager voor het project is de fusie van de voetbalverenigingen VVA, RKAV en Jong Aalsmeer United. De gefuseerde voetbalvereniging FC Aalsmeer gaat volgens planning in 2016 volledig op het nieuwe, moderne voetbalcomplex voetballen.

op afschot Tennisvereniging Maasland heeft het besluit genomen om naast de drie traditionele gravelbanen het park uit te bereiden met twee Gravel Probanen. Huisman Sportveldinnovatie gaat de uitbreiding van het park eind september realiseren. Fa. Van Oosten zorgt voor de beregening en De Kim Hekwerken voor de afsluiting. De realisering stond gepland in april 2014, gelijktijdig met het 40-jarig bestaan van de vereniging. Dit werd echter verhinderd door de natuuromstandigheden. Doordat de vogels dit voorjaar hun nestjes al vroeg klaar hadden, moest de uitvoering uitgesteld worden naar het najaar. TV Maasland heeft voor de Gravel Pro op afschot gekozen om zo minder afhankelijk van het weer te zijn en meer speeluren te realiseren. Vanwege de klimaatsverandering, wisselende weersomstandigheden (extreem zware regenbuien) kan er op de Gravel Pro op afschot binnen een halfuur alweer worden gespeeld.

www.fieldmanager.nl

13

advertorial

’Met Antea Group (voorheen Oranjewoud) haal je het maximale uit een tennisbaan’ Er wordt steeds meer gevraagd van onze tennisbanen. Zo groeit de behoefte aan de bespeelbaarheid, maar levensduur, speleigenschappen en onderhoudbaarheid zijn punten van aandacht. De aanleg of renovatie van tennissysteem is een forse investering waarbij geen enkele tennisvereniging over één nacht ijs gaat.

Goed om te weten dat Antea Group altijd een optimale oplossing in huis heeft. Of u nu over een kleiner of groter budget beschikt.

Antea Group is al ruim 60 jaar actief als ontwikkelaar en bouwer van tennisbanen (voorheen onder naam Oranjewoud). In de jaren zestig van de vorige eeuw legden we al tennisbanen aan in het Noorden van het land. We werken landelijk en hebben een breed assortiment opgebouwd. Van gravel tot hardcourt: we hebben brede kennis van alle tennissystemen in huis.

Professionele en recreatieve banen Antea Group heeft goede contacten met de KNLTB en de keuringsinstituten. We zijn op de hoogte van de vragen en wensen van tennisclubs, maar ook van de meest actuele eisen die worden gesteld aan banen. Binnen deze normen zoeken we naar innovatieve en duurzame oplossingen.

Of het nu gaat om topbanen voor professionals of om meer recreatieve banen met een lange levensduur: we hebben met Prestige Gravel en TennisPro Vision systemen ontwikkeld die gebruikt worden door tientallen tennisverenigingen in Nederland. Onze systemen zijn onderhoudsvriendelijk, hebben optimale speltechnische eigenschappen en zijn uitvoerig getest.

Volledige ontzorging bij aanleg, renovatie en onderhoud Ontwerp, vergunningen, financiën, planning, begeleiding van de aanleg: de nieuwbouw en renovatie van tennisbanen vraagt om veelomvattende kennis. Goed om te weten dat Antea Group u bij al deze stappen kan ontzorgen. Hiermee verzekert u zich van een tennissysteem dat helemaal voldoet aan uw wensen en eisen. Naast de aanleg van tennissystemen en zelfs de ontwikkeling van complete tennisparken, kunt u gebruik maken van onze onderhoudsteams. Professionals die zich volledig gespecialiseerd hebben in het onderhouden van tennisbanen. Hierdoor haalt u het maximale uit de levensduur van tennisbanen.

‘Onze systemen zijn onderhoudsvriendelijk, hebben optimale speltechnische eigenschappen en zijn uitvoerig getest.’

Maatwerk voorop Kunstgras, gravel, zandkunstgras rood of hardcourt: tennis is ten opzichte van andere sporten uniek als het gaat om de enorme variatie aan speeloppervlakten. Elke ondergrond kent z’n eigen specifieke speleigenschappen. Maar om welk systeem het ook gaat: in de basis gaat het om maximaal spelplezier en een minimale kans op blessures.

Bij de investering in een nieuw tennissysteem gaat niemand over één nacht ijs. Ledenaantal, locatie of budget: geen club is gelijk. Onze specialisten ondersteunen verenigingsbesturen om binnen uw mogelijkheden de meest duurzame, haalbare en betaalbare keuze te maken. Niet alleen door uw wensen en eisen goed te inventariseren, maar ook een goede balans te vinden tussen speleigenschappen, onderhoudsopgave, seizoensgebondenheid en levensduur. Uiteraard houden we rekening met de exploitatiekosten en de verdere ontwikkeling van uw vereniging. Hiermee komt u tot de meest optimale match tussen budget en tennissysteem

advertorial

Innovatieve gravelbaan zorgt voor forse verlenging outdoorseizoen

Jacco Eltingh over Prestige Gravel:

‘Elk seizoen optimaal gravelgevoel’ Met Prestige Gravel kunnen tennisverenigingen sinds kort kiezen voor een innovatieve gravelbaan die vrijwel het hele jaar buiten bespeelbaar is. Antea Group springt samen met partner Rekre Sport in op de groeiende vraag naar een gravelproduct dat het outdoor tennisseizoen aanzienlijk verlengt. Jacco Eltingh, voormalig toptennisser over de pre’s van Prestige Gravel Prestige Gravel, wat is het en wat doet?

‘Prestige Gravel is een honderd procent gravelbaan die beschikt over waterdoorlatende en watervasthoudende eigenschappen. Hierdoor is het mogelijk om vrijwel het hele jaar buiten op gravel te spelen. Door een combinatie van drainage en afvoer via de lijngoten is de baan na een bui snel weer bespeelbaar. Behalve bij sneeuw en het opdooien ervan, kun je ongeacht het weer gewoon doorspelen.’

Klinkt als de perfecte graveloplossing voor verenigingen…

‘Prestige Gravel stelt tennisverenigingen in staat om het outdoorseizoen fors te verlengen.

Clubs die niet over een indooraccommodatie beschikken, kunnen langer hun banen openhouden en hebben meer ruimte in hun baanbezetting. De eerste verenigingen waarbij wij deze baan hebben toegepast, zijn erg positief over Prestige Gravel.’

Hoe zit het met het onderhoud?

‘Uiteraard heeft Prestige Gravel z’n reguliere en periodieke onderhoud nodig. Maar deze baansoort is veel onderhoudsvriendelijker dan traditionele gravelbanen. De belijning is blijvend, ook in de winter. Dit betekent dat je bij het speelklaar maken niet hoeft te frezen en te belijnen. Maar ook de hardheid van de baan zorgt ervoor dat baan minder snel kapot getrapt wordt.’

En qua spel?

‘Gravel is sowieso de perfecte ondergrond voor tennis. Niet voor niets dat de KNLTB z’n voorkeur voor het spelen op gravel uitspreekt. Vergeleken met kunstgras heeft gravel qua balstuit, slagsensatie en snelheid een pre. Prestige Gravel geeft dit nog een extra dimensie.

Het is een baan die vroeg in het seizoen al lekker hard speelt. Dit blijft ook zo omdat de baan minder snel kapot wordt getrapt, de balstuit blijft betrouwbaar. Of het nu voor- of najaar is: je blijft er gewoon lekker op tennissen.’

En verder?

‘Prestige gravel vind ik zó goed dat ik zelf ook een Prestige Gravelbaan door Antea Group heb laten aanleggen in mijn eigen achtertuin!’

Antea Group Sport Goede sportvoorzieningen zijn waardevol voor mens én omgeving. De ontwikkeling van toekomstbestendige voorzieningen is een veelomvattende opgave. Of het nu gaat om nieuwe sportsystemen, sportcomplexen of complete leisure-accommodaties; Antea Group creëert concepten, adviseert, regisseert, realiseert en beheert. Een totaalaanpak dus, waarmee we maatwerk, duurzame kwaliteit en optimale gebruiksmogelijkheden bieden.

Op elk niveau. Voor nu en later. www.anteagroup.nl/sport

IJZERSTERK zelf herstellend Engels raaigras

NIEUW! Revolutionair: uitlopervormend Engels raaigras.

• Extreem sterk.

• Snelle vestiging.

Groot in Gras Dé ware grasrevolutie nu op beeld...

Bekijk de IJZERSTERKE video! Ga naar www.barenbrug.nl/rpr

Graszodentelers en de Grasgids Graszodenteelt is een zeer specifieke manier van het ontwikkelen van een mooi en sterk grastapijt. Voor graszodenteelt worden grasrassen van zeer hoge kwaliteit geselecteerd om in een korte tijd een dichte grasmat te verkrijgen. De grasrassen die worden gebruikt, moeten aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen. Daarom kiezen graszodentelers grassen die zijn opgenomen in de Grasgids. De meesten kiezen voor specifieke mengsels die worden afgestemd op de behoeften van hun klanten. In de graszodenteelt worden graszaadmengsels geselecteerd op basis van het uiteindelijke gebruik en herstellingsvermogen om snel een dichte zode te krijgen, maar ook maaibeeld, kleur en resistentie tegen schimmels zijn belangrijk.

Auteur: Jan van den Boom, Barenbrug Holland BV namens Plantum

Zodenkwekers leveren aan hoveniers, sportclubs, gemeentes, golfclubs, tuincentra, cultuurtechnische bedrijven en particulieren.

De Grasgids is een handleiding voor het gebruik van grasrassen en -mengsels. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende gebruiksdoeleinden: sport, gazon, recreatie, berm, dijk en golfgreen.

Betrouwbaar Voor de uitwerking van de Grasgids wordt gebruikgemaakt van vergelijkend rassenonderzoek. Om de uiteindelijke resultaten vast te stellen, worden scores van de afgelopen zes jaar gebruikt. Ook worden de zaadjes genummerd, zodat de uitvoerder van de test niet weet welk ras er getest wordt. De score kan op deze manier niet bewust beïnvloed worden en is daarom zeer betrouwbaar. De score wordt onder andere bepaald door intensieve betreding na te bootsen met behulp van een machine en te kijken hoe het gras hierop reageert. Dit gebeurt door de resultaten simpelweg met het oog te bekijken, oftewel door te scoren.

Eigenschappen De Grasgids houdt bij het bepalen van de score ook rekening met de doeleinden waarvoor een ras gebruikt gaat worden. Bij het gebruik voor

sport is het bijvoorbeeld belangrijk dat een ras een hoge bespelingstolerantie heeft, terwijl ziekteresistentie en een mooie groene kleur weer belangrijker zijn voor rassen die gebruikt worden voor het gazon. Bij het mengen van rassen wordt hier terdege rekening mee gehouden. Daarom worden rassen individueel getest, zodat de eigenschappen per ras duidelijk zichtbaar zijn en het perfecte mengsel samengesteld kan worden. Het ontwikkelen van een nieuw ras duurt ongeveer vijftien jaar. Als een nieuw ras bij het kweekbedrijf alle testen heeft doorstaan, wordt het aangemeld bij de Grasgids. Vervolgens wordt het ras nog minimaal twee jaar getest alvorens het daadwerkelijk wordt opgenomen.

Als een team Een graszaadmengsel moet werken als een voetbalelftal: een elftal met op elke positie een Messi zal niet winnen; er zijn ook verdedigers en een keeper nodig. Zo is het ook bij graszaadmengsels: elk ras heeft zijn eigen sterke kanten en goede eigenschappen.

Wie wil er geen Champions League-mat in zijn tuin?

Nederlandse zodentelers staan in de hele wereld bekend om de uitstekende kwaliteit van hun zoden. Volgens Kees Bos, voorzitter van de

NVKG ( Nederlandse Vereniging van Kwekers van Graszoden), zijn er in Nederland ongeveer 70 zodentelers actief die samen jaarlijks circa 2000 ha zoden telen. Waar geen tijd is om een grasmat te zaaien en zich te laten ontwikkelen, wordt gekozen voor het leggen van graszoden. Zo komt men Nederlandse graszoden tegen in tuinen in heel Europa, maar ook in parken, zoals in Disneyland Parijs en bij de Eiffeltoren. In bijna alle gerenommeerde stadions wereldwijd liggen grasmatten die hun oorsprong hebben in Nederland.

Denk hierbij aan de stadions van het WK in 2006 in Duitsland of het EK in 2008 in Zwitserland en Oostenrijk. Er liggen Nederlandse matten in bijna alle eredivisiestadions in Nederland, maar ook in Rusland, Duitsland, Polen, Tsjechië, Roemenië, Spanje, Italië, Engeland, Frankrijk, België et cetera.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4892

www.fieldmanager.nl

17

Nieuwe John Deere beluchter heeft een bodemvolgend frame A40-beluchter van de grond af aan opgebouwd John Deere komt met een nieuwe beluchter voor de afdeling tuin en park: de A40. Deze is niet alleen ‘van de grond af’ opnieuw opgebouwd, hij is ook bij uitstek gericht op de specificaties van de grond onder zich: hij heeft een bodemvolgend frame waarmee hij ondulaties opvangt.

Auteur: Santi Raats Willem van der Zwaan van John Deere legt uit waarom de beluchter is doorontwikkeld. ‘Klanten ondervonden dat de perforatie tijdens het beluchten op golvende terreinen niet consistent was.

Ontwikkelaar Michel Kuijpers van John Deere heeft in samenspraak met grote klanten – vooral in de serieuze afzetmarkt Amerika – en ingenieurs van de fabriek gekeken naar een oplossing.

Daar hebben we het bodemvolgend frame op bedacht: sensoren meten de druk van de machine op de grond, waardoor de machine anticipeert op onregelmatige veldoppervlaktes.’

De A40-beluchter rijdt aanzienlijk sneller, volgens de specificaties maar liefst 50 procent sneller.

Van der Zwaan: ‘In de voorwielen zitten nieuwe

18

www.fieldmanager.nl

hydraulische kleppen, waardoor de motor sneller kan draaien. De A40 kan hierdoor sneller de bocht indraaien en kan sneller opschakelen. Als je achttien holes moet lopen, dan scheelt je dat als greenkeeper aanzienlijk in tijd.’ Ook steekt de beluchtingseenheid niet meer uit buiten de machine, want de bandbreedte is smaller. Dat scheelt schade.

De A40 heeft drie types beluchtingspennen: standaard, plus en ultra, zodat naar keuze meer lucht in de grond geïnjecteerd kan worden waar nodig. Ze zijn gemaakt van het sterke materiaal carbonaluminium en hebben een hittebestendig proces ondergaan, zodat ze langer meegaan. Het dieptebereik is 2,54 tot 10,2 centimeter.

De beluchter pendelt vrij en er zijn negen verschillende opties om te schakelen. Ook de nieuwe verticuteerunit V40 van John Deere kan erachter.

De A40 heeft een nieuwe bediening, waardoor de afstand tussen de beluchtingsgaten kleiner is.

De A40 zal 22 tot 23 duizend euro gaan kosten.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4887

GREEN INNOVATION

2014 award

Nieuw is het bodemvolgende frame van de twee nieuwe beluchters, dat zorgt voor een consistente perforatie, zelfs op golvende terreinen. De beluchters zijn bodemvolgend gemaakt door middel van sensoren die de druk van de machine op de grond meten.

De A40 kan hierdoor sneller de bocht indraaien en kan sneller opschakelen

Een van de belangrijkste nieuwtjes aan deze beluchters is dat je nu tijdens het beluchten eenvoudig via een hendel op de bedieningsconsole de afstand tussen de gaten kunt verkleinen. Hierdoor kun je zonder oponthoud op bepaalde plaatsen meer lucht in de grond creĂŤren.

www.fieldmanager.nl

19

FotY-genomineerde Eduard Kruiper: ‘Wat kan een aannemer wat wij niet kunnen?’

Hellendoorns onderhoudsteam op tijd gereorganiseerd om te concurreren met bedrijfsleven Eduard Kruiper van de gemeente Hellendoorn is de traditionele sportveldbeheerder: hij zwaait de scepter over een eigen onderhoudsteam dat beschikt over een uitgebreid machinepark. Wat Kruiper betreft, is het argument ‘kennis in de etalage zetten omwille van economische malaise of noodzakelijke efficiëntieslagen’ een non-argument: als het aan hem ligt, blijft onderhoud en beheer altijd in handen van de gemeente. ‘Sportveldonderhoud moet zodanig efficiënt kunnen draaien dat het overal competitief zou kunnen zijn met het bedrijfsleven.’

Auteur: Santi Raats

Kruiper is de man van de lange adem; na zijn agrarische opleiding kon hij het agrarische bedrijf van zijn ouders overnemen en om daarin te investeren, of reageren op een vacature terreinknecht bij de afdeling sport van de gemeente Hellendoorn. Hij koos voor het laatste en werkt daar na ruim 35 jaar nog steeds met veel plezier en voldoening.

Reorganisatie jaren negentig Eind jaren negentig nam Kruiper het stokje over

20

www.fieldmanager.nl

van zijn voorganger, na onder andere de cursussen terreinmeester en sportveldbeheerder bij IPC Groene Ruimte. De ploeg onderhoud buitensportaccommodaties bestond toen uit acht mensen. ‘De gemeente maakte zich echter zorgen over de toekomst, want men werd geconfronteerd met grote financiële tegenvallers. De vraag was of de bestaande organisatie wel efficiënt genoeg was opgezet om een toekomstige economische crisis te kunnen doorstaan.’

Er werd voor gekozen om binnen de afdeling

Sport de werkorganisatie en werkmethoden zodanig aan te passen dat de onderhoudsploeg kon gaan concurreren met het bedrijfsleven. ‘In de oude situatie schoffelden we de groenstroken, staken we de kanten netjes elk jaar en lieten we het sociale werkvoorzieningschap Soweco het sportveldonderhoud doen van drie sportparken in het buitengebied, ook het machinale werk. Het onderhoud van de overige sportparken deden we wel zelf.

In de nieuwe situatie zijn we afgestapt van alle

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

volledig maatregelenpakket opgesteld. Door de jaren heen hebben we dit maatregelenpakket bijgesteld en inmiddels is dit nu zodanig verfijnd, dat we een uitstekende werkverdeling hebben.

Openbaar groen heeft deels een eigen dienst afdeling groen en maakt gebruik van de diensten van Soweco.’

Personele inkrimping Ook werd besloten tot een zeer forse personele inkrimping. Alle terreinknechten die door de jaren heen met pensioen gingen, vloeiden af. Daarvoor in de plaats trok Hellendoorn geen nieuwe krachten aan. ‘Mijn teamhoofd zei dat onze ploeg buitensport gebouwd zou worden op basis van mijn ervaring en deskundigheid. We zijn van acht vaste medewerkers teruggegaan naar drie. Nu werken we nog maar met drie vaste krachten die allen vakbekwaam terreinmeester zijn. In het seizoen maken we gebruik van een extra inhuurkracht.’

Kruiper is blij dat Hellendoorn op tijd ingrijpend heeft gereorganiseerd. ‘Ik ben dankbaar, zeker gezien de privatiseringen die zich overal in het land voordoen. Het is mooi te constateren dat het uitgangspunt om als gemeente concurrerend de werkzaamheden te kunnen uitvoeren ook waargemaakt wordt.’

Eduard Kruiper op zijn favoriete machine de beluchtingschudfrees.

intensieve groenonderhoudshandelingen. De taakverdeling tussen ons en Soweco werd herzien. We hebben al het sportveldonderhoud in eigen beheer genomen nadat in 1998 het hockey kunstgras kreeg en korfbal in circa 2000. Wij doen nu zelf al het groot machinaal onderhoud.

Soweco doet alleen nog het klein onderhoud zoals de velden belijnen, speelschadeherstel, in de zomerperiode de beregeningsinstallaties uitrollen, en de buitengebieden maaien met de bosmaaier.

Voor het totale onderhoud werd al in 1997 een

Te beheren velden Kruiper heeft acht sportparken onder zijn beheer met in totaal 27 natuurgrasvelden en elf trainingsvelden, een kunstgrashockeyveld, een kunstgraskorfbalveld en drie kunstgrasvoetbalvelden. Dat is behoorlijk wat voor een team van drie man. Maar Kruiper heeft vertrouwen in de gemeentelijke onderhoudsdienst buitensport: ‘Ik zeg altijd: wat een particulier kan, kunnen wij ook. We hebben twee handen en we zijn gezond. Aan de slag ermee!’

Machinepark Kruiper is volledig verantwoordelijk voor de keuze en aankoop van machines in het machinepark, alsmede voor de vervanging. Kruiper is trots op zijn machines, die hij zelf inkoopt. ‘We hebben grotendeels alle machines die nodig zijn voor het onderhoud.

We beschikken over een Ransomes 5/7 maaimachine-aanbouw op een tractor Case/quantum 65 pk, tractor, Case jx 1070 u 70 pk. incl. voorlader, transportauto Toyota, transportauto Piaggio, een Honda zodensnijder, 2 Husqvarna bos-/rugmaai-

FIELDMANAGER OF THE YEAR

ers, 2 Honda’s/KWH bladblazers, motorkettingzaag, heggenknipper, kunstmeststrooier Vicon, wals/rol type Jaro, grasveeg-/verticuteermachine DHL, beluchtingsschudfrees Verti-quake 3821, Imant/Redexim, prikrol level spike Redexim, bezandingswagen Rink, diverse egalisatieramen en een sleepnet, minitractor, een Ford/Iseki, voorzien van een frontbladblazer KWH en veeg/borstel Rolugro. Op elk sportpark een Watercart-set voor beregening.’ De Fieldtopmaker wordt door de aannemer wel ingezet voor renovatie/groot onderhoud. De Vredo-doorzaaimachine huurt Kruiper ook in: ‘Gelet op het (beperkte) aantal draaiuren is het efficiënter om een doorzaaimachine te huren dan zelf aan te schaffen.’

‘Ik ontzie geen velden qua bespelingsuren, want daar worden ze niet sterker van’ Eigen toko Kruiper opereert nagenoeg zelfstandig, hij noemt het ‘zijn eigen toko runnen’: ‘Wij zijn een specialistisch team van terreinmeesters; daar hebben de sportvelden het meeste baat bij. Want als je de sportvelden door hoveniers laat onderhouden, krijgen de plantjes rondom de sportvelden evenveel of misschien zelfs nog wel meer aandacht. Ik koop alle goederen in, maak calculaties, doe de budgetbeheersing, run het machinepark en houd de registratie bij van het aantal teams per club om te komen tot het aantal bespelingsuren per veld. Het voordeel is dat we een grote mate van vrijheid hebben in onze werkplanning. Je kunt de machines inzetten wanneer het wenselijk is. Aan wachten heb ik een hekel. Wat je vandaag kunt doen, kun je het beste meteen aanpakken, zodat je dagelijks op gebruiksomstandigheden en op weersomstandigheden kunt inspelen. Anderzijds heeft elke machine te maken met zijn eigen werksnelheid. Het tempo van een vertidrain/ schudfrees is bijvoorbeeld maar 1,5 kilometer per uur. De machine moet haar werk kunnen doen.

Indien het nodig is dat we twee maal in de week de maaironde maken, gaat de eerste maaibeurt wat sneller dan de tweede beurt. Voor een optimaal maaibeeld is het wenselijk om de maaisnelheid wat aan te passen. Ook maaien we bij goede weersomstandigheden wel eens diagonaal in plaats van altijd in de lengte en of breedte. Het voordeel van diagonaal is dat je het veld eigenlijk in één maaibeurt twee maal maait. We overleggen drie of vier keer per jaar; meer is ook niet

www.fieldmanager.nl

21

Groen: C:75 M:0 Y:100 K:0 Blauw: C:100 M:45 Y:0 K:30

BTL maakt sportruimte leefbaar!

Ontevreden over uw grasmat?

Maak nu gebruik van onze quick scan.

De oplossing is dichterbij dan u denkt. www.btlrealisatie.nl

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

nodig, tenzij er nieuwe ontwikkelingen spelen zoals de aanleg van kunstgras.’

Budget Kruiper doet de planning, actualiseert het jaarlijkse werkplan en levert gegevens aan voor het beleidsplan in de vorm van meerjarenplannen.

Ook bewaakt Kruiper het budget, koopt hij goederen in en vraagt hij offertes op. Het jaarlijks budget is verdeeld in verschillende posten.

Personeelskosten en renovaties zitten niet in het onderhoudsbudget. Voor de renovaties moet Kruiper aparte meerjarenplannen schrijven voordat de gemeente daarin investeert. Het groot onderhoud moet Kruiper halen uit de post ‘levering goederen en diensten’, zoals de aanschaf van grasgrond, dresszand, bemesting, doelen en hekwerken. Daarvoor heeft hij 77.800 euro per jaar ter beschikking. Voor gereedschap staat 21.000 euro, voor de inhuur van derden 46.000 euro en het uitbestede werk aan Soweco is een

post van 106.000 euro opgenomen. ‘Het budget zou aan de ene kant meer mogen zijn, maar aan de andere kant word ik hierdoor wel creatiever in het vinden van oplossingen. Tot nu toe kan ik zorgen voor heel goede velden!’

Afwijken van het onderhoudsregime De dagelijkse rondgang over de velden levert onderhoud op maat op. ‘Het maatregelenpakket is een richtlijn. Je moet daarvan af durven te wijken als dat nodig is. Een goede grasgroei is wenselijk, maar ik hoef geen opbrengst van gras, ik heb een gesloten taaie grasmat nodig. Ook van een strak maairegime moet je kunnen afwijken.

Als je constant dezelfde velden maait bij nat weer ontstaat een slordig maaibeeld, waarbij het ook extra werk kost om het maaisel van het veld te verwijderen. Het vakmanschap van de man die op de maaier zit vervult hier een belangrijke rol.

Goed beregenen is een kunst. Bij pas ingezaaide velden of doelgebieden kan het wenselijk zijn om telkens met interval te beregenen, zodat onder andere plasvorming voorkomen wordt. Tijdens een droge periode is het daarentegen beter om één keer in de week flink te beregenen dan elke dag heel even. Clubs raken dan wel eens in paniek, omdat ze bang zijn dat het veld dan verdroogt. Als de graswortels moeten zoeken naar water, worden ze sterker en langer. En straatgras krijgt van droogte juist een knauw. Ik ontzie ook geen velden. Het is goed om alle velden intensief te laten bespelen, want dan verdwijnt het slechte gras en door middel van doorzaaien met de goede grasmengsels ontstaat een mooie dichte

Eduard Kruiper met de combinatiemachine bladblazer-borstelmachine voor het onderhoud van de kunstgrasvelden.

FIELDMANAGER OF THE YEAR

zode. Als de trainingsvelden kaal gespeeld zijn in de winter, geeft dat niet. Dan slepen/egaliseren we ze regelmatig, vooral vlak voor een vorstperiode. Half april mogen de verenigingen gebruikmaken van wedstrijdvelden voor trainingen, zodat we de trainingsvelden vroeg in het voorjaar kunnen inzaaien. Voordeel is dat we dan gebruik kunnen maken van een langere herstelperiode voor de trainingsvelden.’

Vinger aan de pols Kruiper is dagelijks op de velden te vinden en in het weekend vaak ook op de clubs. ‘Ik maak een praatje met de vrijwilligers, de consuls en de bestuursleden. Contact is belangrijk, zodat je weet wat er speelt. Om dezelfde reden maak ik ook wel eens een informeel praatje met de wethouder of met een raadslid. Ook maken zij jaarlijks een rondje over de velden om te weten wat er speelt. We kunnen zo duidelijker samen bespreken wat de plannen moeten zijn voor over pakweg vijf jaar. Tegenwoordig wordt er erg veel gecommuniceerd via e-mail. De afstand tot mensen wordt steeds groter. Bestuursleden wisselen om de vier of vijf jaar, dus je moet je gezicht laten zien om je vinger goed aan de pols te kunnen houden. Men moet elkaar binnen het werkveld goed kennen en daardoor blindelings kunnen vertrouwen.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4890

www.fieldmanager.nl

23

FM of the Year-genomineerde Eddy de Boer: ‘de juiste man op de juiste machine en een goede planning bepalen veldkwaliteit’ Buitenman met verfijnde communicatievaardigheden Eddy de Boer is beheerder en uitvoerder aanleg en onderhoud bij BTL Realisatie BV. Hij geeft leiding aan tien man personeel, de onderaannemer en hun personeel. BTL Realisatie BV onderhoudt maar liefst 250 sportvelden verdeeld over vijf gemeenten, vijf stichtingen en tien geprivatiseerde sportverenigingen. Dat betekent een hoop planning! De Boer heeft daar een dagtaak aan tijdens het onderhoudsseizoen.

Auteur: Santi Raats De Boer liep stage bij De Enk en begon daar als hovenier op groenprojecten en onderhoud. Al heel snel kwam hij terecht in sportvelden en golfbanen. Daar was De Boer achteraf heel gelukkig mee. ‘Hovenierswerk is ook een mooi vak, maar het is wat aan de fijne kant. Onderhoud en aanleg van sportvelden en golfbanen moet ook precies gebeuren, maar niet zo perfectionistisch als bij particuliere tuinen.’

Echte buitenman Als projectleider bij BTL werkt men voor een deel binnen werkt en een voor een deel buiten. De tweezijdigheid van deze functie maakt ook deel uit van De Boers persoonlijkheid. Aan de ene

24

www.fieldmanager.nl

kant is hij een echte buitenman; hij heeft een hoop cultuurtechnische en machinekennis en is een doener. Maar om als projectleider zaken te kunnen regelen en af te stemmen met opdrachtgevers, zijn verfijnde communicatievaardigheden nodig. ‘Opdrachtgevers zijn tegenwoordig kritischer en scherper, omdat het financieel krapper wordt’, noemt De Boer als voorbeeld. ‘Ik heb op communicatief vlak geleerd stil zijn en te luisteren. Ik kwam vanuit de buitenwereld, waar “harde werkers” rondlopen die vaak een mentaliteit hebben van elkaar opstoken. Buiten werkt een kort lontje wel om gedaan te krijgen wat je wilt, maar bij managers of directiewoordvoerders niet.’ De Boer heeft altijd veel profijt gehad van

het volgen van cursussen; hij volgde communicatietrainingen bij Schouten en Nelissen.

Verfijnde communicatievaardigheden Maar anderzijds blijkt De Boer een gevoelige kant te hebben. ‘Opdrachtgevers die in de horeca zitten, zoals degenen die een hotel of appartementencomplex hebben, zijn andere typen dan de gemiddelde opdrachtgever bij een club of gemeente. Zij zijn zeer scherp en kortaf. Bij deze mensen is het belangrijk dat je vasthoudt aan jouw visie op het onderhoud en ze overtuigt. Als zij het anders willen, moeten ze maar een andere aannemer zoeken. Deze manier van mezelf opstellen was nieuw voor mij. Maar wel nodig,

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

is er trots op: ‘Het is nu mijn sterkste punt dat ik met bijna alle opdrachtgevers overweg kan.

Dat is een gigantisch voordeel. Ik combineer mijn ervaring en vakkennis met mijn gespreksvaardigheden, waardoor ik met een logische onderbouwing duidelijk gemaakt krijg wat de werkwijze bij aanleg en/of onderhoud zal zijn. De opdrachtgever snapt het altijd en accepteert het.

Na het vooroverleg dat ik als adviseur/aannemer met hem of haar heb, is er soms zo’n goed contact dat men gedurende het werk op mij steunt en me snel belt voor overleg of met de vraag of ik even langs wil komen. In het seizoen heb ik daar niet altijd tijd voor, maar die probeer ik wel te maken. Op het moment van uitvoering ben ik echter altijd blij met de ervaring en kennis van ons buitenteam. Goede verhoudingen komen ook van pas wanneer er wat bij of af moet worden gedaan; soms ligt een fout bij ons en herstellen we die op onze kosten. Soms is er sprake van onvermijdelijke schade. Dan zal de opdrachtgever dat voor zijn rekening moeten nemen. Deze situaties zijn logisch, gezien de hoeveelheid velden die we onderhouden en aanleggen. Dat is ook de grens die wij als aannemer opzoeken om concurrerend te blijven. Maar het punt is: als je redelijk kunt blijven praten met elkaar, is alles mogelijk.’

Teamleiding Ten opzichte van het team dat hij aanstuurt, profileert De Boer zich als een samenwerker. In het

FIELDMANAGER OF THE YEAR

seizoen ziet hij ‘s ochtends iedereen, wanneer hij aftikt wie wat gaat doen en waar. ‘Ik krijg precies mee wat er gaat gebeuren op een veld of wat er gebeurd is. Aan het begin van de week geef ik iedereen een duidelijke opdracht mee op papier waarop de werkzaamheden staan. Ik stuur niet alleen per dag aan, soms ook per uur; bijvoorbeeld wanneer het slecht weer is en een medewerker beter aan de slag kan gaan in een ander park, in een andere gemeente of terug naar huis moet komen.’

Meegaan met de tijd: samenwerken binnen eigen team De Boer merkt dat de mentaliteit in de aannemerij aan het veranderen is. ‘Vroeger heerste er een bullebaksfeer, de uitvoerder had duidelijk een sturende en wijzende rol. In de praktijk dacht men daardoor niet voldoende na over waar men mee bezig was. Nu merk ik dat personeel meedenkt op het werk, samen wil werken en mij opbelt voor overleg. Sommigen hebben daar nog wat moeite mee, omdat zij gewend waren om heel strikt aangestuurd te worden.’

Sluitende planning als grote uitdaging De grootste uitdaging die De Boer in zijn werk ervaart, is tevens zijn hoofdwerkzaamheid: plannen. ‘Dat wil ik in de toekomst steeds strakker in de vingers zien te krijgen’, is zijn ambitie.

‘Het draait erom de juiste mensen op de juiste machines op de juiste plek weg te zetten. Dat

want anders kleedt zo’n opdrachtgever je net zo ver uit totdat er alleen nog risico ligt voor de aannemer en geen enkele uitdaging meer is. Nu pas ik een dergelijke techniek wel eens toe, maar dat duurt nooit lang. Zo’n nukkige opdrachtgever stelt zich dan al snel een stuk opener op.’

‘Persoonlijke ontwikkeling’ is niet heel gangbaar in de sportveldenwereld. ‘Klopt’, zegt De Boer.

‘Alhoewel er bij mijn vorige werkgever wel een paar gelijkgestemden rondlopen. Maar ik ben en blijf nieuwsgierig naar welke capaciteiten ik in me heb en in hoeverre ik die nog kan verbeteren.’

Basis voor goede samenwerking Het heeft zijn vruchten afgeworpen en De Boer

www.fieldmanager.nl

25

Silicia Nova is specialist op het gebied van reiniging en onderhoud van de kunstgras sportvelden. daarbij voeren wij de volgende wekrzaamheden uit: • Infillrenovatie d.m.v. silicair®-methode • Het verwijderen van alle infill uit elke kunstgrasmat • jaarlijks onderhoud d.m.v. borstel-zeef-zuig machine • Reparatie van tapijtbeschadigingen • Biologische onkruid, mos en alg bestrijding • Aanleggen van belijning in bestaande kunstgrasvelden ª Onderhoud/ reparatie van hekwerk en bestratingen

r in zond de wintebo Spor tvelden: ge dem! de zon t bij de basis: een ge Een goed sportveld begin het ert en verzorgt alles voor Vos Capelle adviseert, lev uw sportvelden. meten en analyseren van winter er het VOSCA najaar- en Voor meer informatie ov viseurs. contact op met onze ad advies, neem vrijblijvend

Zwarteweg 62 8097 PX Oosterwolde T: 0525-621 223 F: 0525-655 720 I: www.kunstgrasonderhoud.nl www.silicanova.nl E: info@silicanova.nl

www.voscapelle.nl -Capelle 0416 - 311 326 ang Spr 35 at stra ofd Ho

Natuurlijk goed

www.kunstgrasonderhoud.nl

TRILO biedt u efficiente maai- & verticuteeroplossingen voor alle situaties

Bezoek www.trilo.com en ontdek ons complete maai- en verticuteerassortiment.

Meer informatie?

Tel. 033 456 45 50 of e-mail info@trilo.com.

Redexim www.redexim.com Gebr. Bonenkamp 030-6880999 info@gebrbonenkamp.nl verti-drain@redexim.com

Verti-Cut TripleFlex

Viltverwijderaar voor golvende terreinen

Verschoor Almkerk

Bodem als basis Equipment Groen en Recreatie Biocentrum Altena

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

ten we met de vertidrain. De zandgrond wordt hier echter erg snel droog van, waardoor het gras snel verbrandt. Daarom verzet ik de werkzaamheden op deze zandgronden naar september.

Hierdoor wordt de werkdruk in juli minder en verbetert het gras door minder schade op de beluchte velden. Ook zoek ik naar innovatieve machines, al geeft een goede zoektocht ook weer zijn druk op de planning. Binnen BTL hebben we zelf slimme machines ontwikkeld, zoals een onderwoeler die snijdt om de grond omhoog te halen. Kale delen worden zo snel luchtig gemaakt en herstellen sneller na het zaaien.

We hebben een combimachine voor maaien en verticuteren. Zo kunnen we gras maaien en direct verticuteren met sterrenmessen, dus heel kort maaien. Omdat we de oneffenheden met de klepel eraf slaan, krijg je een heel strak veld.

Deze machine krijgt niet, zoals de Fieldtopmaker, het veld helemaal kaal, maar is minder duur dan de inzet van de Fieldtopmaker. De Fieldtopmaker met de recycling dresser is een aantal jaren uit beeld geweest bij klanten, omdat zij niet blij waren met de eerste versie, maar hij is inmiddels van prima kwaliteit. Daarnaast bepaalt met name de machinist het niveau van de Dutch method. Ik koppel de machinekennis van de machinist aan de machine. Daar zit de meerwaarde in.’ lukt natuurlijk nooit, want je zult altijd zien dat er twee machines tegelijk weg moeten en dat er maar één specialist voor die machine rondloopt.

Degene die minder thuis is op de machine bereidt zich sowieso voor op het werk door alles, ook de machine, goed door te nemen met ‘de expert’, de man met kennis van de machine. Het is goed voor de lerende machinist om te groeien, maar zijn werk duurt langer, dus in de praktijk moet ik de planning vaak wijzigen. Ook komt het geregeld voor dat opdrachtgevers een week van tevoren bellen om een toernooi of wedstrijd door te geven. Of ik moet veranderingen in het weer het hoofd bieden. Het is een behoorlijk logistiek gedoe om alles in goede banen te leiden en dat maakt plannen uitdagend. Want ons werkgebied is groot: we werken van Druten tot aan Montferland, van Eersel bij Eindhoven tot aan Maastricht in Zuid-Limburg.’

Creatieve oplossingen zoeken De Boer wordt daar creatief van. Hij speelt met de inzet van mensen en middelen en met tijden om zo efficiënt mogelijk te werken. ‘Ik verschuif werkzaamheden soms naar andere tijden.

Zandgronden worden bijvoorbeeld snel warm en droog. Normaal gesproken bezanden en beluch-

Werken voor geprivatiseerde clubs BTL heeft geregeld geprivatiseerde clubs als opdrachtgever. De Boer ziet een trend die niet gunstig is voor clubs: ‘Vroeger had de beheerder van een sportpark vertrouwen in de aannemer en werd er een op een weggezet bij een bedrijf waarvan men wist dat het ervaring had. Tegenwoordig is het financiële vaak veel belangrijker dan de kwaliteit van de velden. Dat resulteert in goedkoop wegzetten van werkzaamheden. Men is tegenwoordig een stuk breder georiënteerd, waardoor je als aannemer voor drie veldjes in gevecht bent met drie aannemers. Bij clubs zien we dat de oude garde, die vaak van boerenkomaf was, heeft plaatsgemaakt voor mensen met minimale praktische ervaring. Vanuit die hoedanigheid worden velden weggezet, waardoor de praktische insteek mist. Financieel zijn zij op de korte termijn beter uit, maar op de lange termijn zullen zij kwalitatief slechter af zijn.

De uitstraling van natuurgrasvelden wordt slechter omdat deze slechter hersteld worden. Het jaar erop is er sneller schade. Hierdoor gaan velden sneller uit de roulatie. Men grijpt dan snel naar de ‘oplossing’ kunstgras, maar dat is in mijn ogen puur een gebrek aan kennis. Of een club vraagt

FIELDMANAGER OF THE YEAR

drie jaar later weer bij de gemeente om geld voor renovatie. Maar dit is moeilijk uit te leggen aan clubs met een karig budget. Privatiseren gaat tegenwoordig te makkelijk. Kosten inzichtelijk maken bij sportveldprivatisering is niet zo gemakkelijk, omdat sportvelden natuurproducten zijn en de werkzaamheden zich niet vast laten onderverdelen in Excel-sheets.’

Gemeenten leunen op kennis van de aannemer Hetzelfde ziet De Boer in gemeenteland. ‘Hier zou men aan de voorkant ook meer moeten investeren in de kwaliteit. Maar dat is lastig in krappe tijden. Wat wel goed zichtbaar is, is dat gemeenten fors leunen op ervaring en kennis bij de aannemer en bij adviesbureaus. Er is hoogstens een directievoerder, maar deze vertrouwt vaak ook op ons oordeel. Gemeenten weten zelf niet meer wat een veld nodig heeft en maken te snel de keuze voor kunstgras; dat is jammer.

Toch zijn gemeenten financieel in het voordeel ten opzichte van clubs: zij hebben vaak veel meer velden in beheer dan de clubs en kunnen hierdoor werkzaamheden combineren. Ze zijn dan goedkoper uit. Tegenwoordig werken wij vaak bij gemeenten via openbare aanbestedingen met Omop-bestekken: openpostenbestekken, waarbij laag ingeschreven wordt en het budget later pas wordt ingevuld.’

Werken naar budget De Boer heeft zijn eigen werkwijze ook aangepast aan de nieuwe tijden. ‘Ik wil graag eerst het budget boven water krijgen en dan binnen dit budget het veld op niveau krijgen. Dat werkt op een transparantere manier: de opdrachtgever weet wat hij krijgt voor het geld. Voor ons is het prijstechnisch inzichtelijker. Want de basis voor mijn werk blijft: met de middelen die ik heb een zo goed mogelijk veld neerleggen.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4889

www.fieldmanager.nl

27

Jonge kip in een haantjescultuur Genomineerde Martine Beisiegel: ‘Ik heb een goed luisterend oor, maar kan ook op mijn strepen staan’ De eerste vrouwelijke nominatie voor Fieldmanager of the Year is een feit: Martine Beisiegel (34) van de gemeente Tiel is een jeugdige belofte op het gebied van veldbeheer. Wat gaat dit aanstormend talent ons in de komende jaren laten zien?

Auteur: Santi Raats

28

www.fieldmanager.nl

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

Wat is jouw achtergrond?

‘Ik heb een vierjarige kaderopleiding voor functionaris Groen afgerond. Daarnaast heb ik nog een aanvullende mbo plus-opleiding voor toezichthouder en uitvoerder én de opleiding tot sportveldbeheerder bij IPC Groen gevolgd. Omdat ik bij toeval in het sportveldbeheer ben gerold en dus ook niet over basisachtergrondkennis beschikte, heb ik voor de opleiding sportveldbeheer een fikse inhaalslag moeten maken. De uitgebreide cultuurtechniek, zoals het brede spectrum aan speciale onderhoudswerkzaamheden, is voor mij een reden om het sportveldbeheer te verkiezen boven het beheer van openbaar groen.

De uitdagingen en veelzijdigheid in het sportveldbeheer zijn voor mij leuker dan alleen schoffelen en maaien.’

Sinds wanneer werk je bij Tiel?

‘Na het afronden van mijn opleidingen ben ik in 2003 direct bij de gemeente Tiel terechtgekomen, aanvankelijk als werkvoorbereider van kleine renovatieprojecten in het groen en voor het bijhouden van de begraafplaatsadministratie.

Omdat ik heb aangegeven dat ik graag in de buitenlucht werk, heb ik de kans gekregen om de opleiding toezichthouder te volgen. Als beheerder werd ik ingewerkt door de toenmalige sportveldbeheerder de heer J. de Jong, die na een paar jaar met pensioen ging. Ik leg nu verantwoordelijkheid af aan de beleidsvrouw sport. Maandelijks hebben we een overleg waarin zaken worden besproken zoals vragen of verzoeken vanuit de club, vragen vanuit de politiek, dingen waar we zelf tegenaan lopen en noem maar op. Je ziet het, in Tiel kunnen ze de sportvelden gerust zonder mannen aan!’

'In Tiel kunnen ze de sportvelden gerust zonder mannen aan!’

Wat is jouw functie en wat zijn jouw taken?

‘Ik beheer de sportvelden, vul de planning van de sportvelden in, communiceer met clubbestuurders en stuur de aannemer aan. Bij de gemeente Tiel is het sportveldonderhoud uitbesteed. Ik heb een coachende rol, omdat ik opzichter ben. Maar dit wil niet zeggen dat ik zelf te beroerd ben om het gereedschap ter hand te nemen. Na het weekend loop ik alle sportvelden langs en prik ik met de riek de doelgebieden los en egaliseer ik de doelgebieden met de hark om deze open én

vlak te houden. Ook herstel ik op zoveel mogelijk velden de speelschade en zaai ik handmatig door op stukjes die niet goed dichtgroeien. Dit doe ik aan het begin van de week, zodat ik een goede indruk heb van hoe de velden erbij liggen. Deze inspectie doe ik minimaal één keer per week, maar meestal twee keer per week op de volgende locaties binnen de gemeente Tiel: op sportpark De Lok (vijf natuurgrasvoetbalvelden en één natuurgrasatletiekbaan), op sportpark Ridderweide (tweeënhalf kunstgrasveld en anderhalf natuurgrasvoetbalveld), op sportpark Wadenoijen (tweeënhalf natuurgrasvoetbalveld), op sportpark Theole (vier natuurgrasvelden en één kunstgrasveld) en op sportpark Rauwenhof (één natuurgrashockeyveld, één honk- en softbalveld, één natuurgrasrugbyveld, twee kunstgrashockeyvelden en één kunstgraskorfbalveld).’

FIELDMANAGER OF THE YEAR

namelijk niet afhankelijk zijn van wat adviseurs of leveranciers mij voorschrijven. Andermans mening vragen als second opinion, daar is niks mis mee, maar in de eerste plaats bedenk ik zelf wat de beste oplossing zou kunnen zijn. Ook wil ik weten wat mij exact aan producten wordt aangeboden en of bijvoorbeeld de geadviseerde hoeveelheden (mest)stoffen voldoende zijn voor mijn sportvelden.

Het allerliefste zou ik mijn eigen onderhoudsteam willen hebben, zodat we flexibeler en sneller in kunnen zetten op de momenten wanneer dat nodig is. Momenteel wordt al het dagelijks en groot onderhoudswerk van de sportvelden uitbesteed aan de aannemer. Hierdoor is het soms

Merk je verschil, als vrouw werkzaam in de sportveldenwereld?

‘Ja, het is echt een mannenwereld. Clubs namen in het begin niet zo snel iets van mij aan. Ze moesten even aan mij wennen, maar zijn er gelukkig later achter gekomen dat ik echt wel weet waar ik over praat. Soms moet ik op mijn strepen gaan staan, wanneer men bij de doelgebieden blijft trainen in plaats van in de breedte speelt. Maar ik denk dat dit voor alle fieldmanagers herkenbaar is. Sportclubs kunnen behoorlijk eigenwijs zijn.

Vorig jaar ben ik een whatsapp-groep begonnen waarin bestuursleden en vrijwilligers vertegenwoordigd zijn. Hierbij is wel afgesproken dat er op deze groeps-app geen discussies worden gevoerd. Daarvoor moeten zij mij persoonlijk bellen, mailen of whatsappen. In deze app geef ik door welke onderhoudswerkzaamheden er in die week/weken op de planning staan en waarom er bepaalde werkzaamheden worden uitgevoerd.

Op deze manier zijn alle sportverenigingen op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Recentelijk heb ik verschillende sportverenigingen gevraagd hoe zij deze groep ervaren. De reacties waren zéér positief. Daarbij heb ik nu in één klap alle clubs geïnformeerd.’

Waarin wil jij je nog specialiseren of wil je je op een bepaald punt doorontwikkelen?

‘Ik wil nog meer kennis vergaren over bemesten en over het steken en analyseren van grondmonsters. Na dit onderhoudsseizoen ga ik een geschikte opleiding daarvoor zoeken. Ik wil

www.fieldmanager.nl

29

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

lastig om direct te handelen wanneer ik iets constateer op de sportvelden. Daarbij ben ik wel blij dat de huidige aannemer investeert in kennis en opleiding van zijn mensen en ze de mogelijkheid biedt om deze opleidingen en trainingen te volgen. Op deze manier zorgt de aannemer ervoor dat er mensen met kennis van en betrokkenheid bij sportvelden bij mij op de velden lopen.’

Vorig jaar ben ik een whatsapp-groep begonnen waarin bestuursleden en vrijwilligers vertegenwoordigd zijn

Passie voor groen Bij de Enk hebben we een passie voor groen. De basis daarvoor werd decennia geleden al gelegd.

Sindsdien bouwen we met veel plezier en inzet aan een solide bedrijf dat een goede naam hoog te houden heeft. Met de specifieke kennis en ervaring die we in al die jaren opgedaan hebben, richten we ons binnen de groensector op ons eigen specialisme: de aanleg en het onderhoud van golfbanen, daktuinen - voornamelijk voor multifunctioneel gebruik - en terreininrichting.

We willen ook vooruitstrevend en toonaangevend zijn en daarom houden we oog voor trends en innovaties. Ambachtelijk vakmanschap combineren we graag met nieuwe technieken en inzichten.

Hoe ziet jouw toekomst eruit?

‘De komende jaren wil ik op de sportvelden bezig zijn en mijn praktijkkennis uitbereiden. In de toekomst zou ik graag een combibaan willen hebben met 50% binnenwerk/werkvoorbereiding en 50% buitenwerk, zodat ik wel feeling met buiten blijf houden. Ik heb een paar jaar geleden al een bestek geschreven voor het aanleggen van een Cruijff Court in Tiel. En ik moet zeggen dat me dat goed bevallen is. Daarbij moet je goed nadenken hoe je dingen beschrijft en of het in de praktijk ook kan.’

Op welke punten kan de branche profiteren van vrouwelijke fieldmanagers?

‘Wellicht verloopt de communicatie met andere partijen dan wat rustiger, aangezien een vrouw voor een gedeelte aan het gesprek deelneemt vanuit haar gevoel of intuïtie. Daardoor voelt ze eerder aan hoe de ander in zijn vel zit, dan dat het gaat over wát diegene zegt. Er zullen niet snel haantjesvoorvallen plaatsvinden omdat twee partijen elkaar hun mening willen opleggen. Ik

Als calculator bij de Enk ben je kwaliteit- en klantgericht en beschikt je over goede communicatieve vaardigheden. Je hebt ervaring met diverse aanbestedingsvormen, waarbij je een scherp oog hebt voor contractuele aspecten, kansen en risico’s. Je kunt creatief en out-ofthe-box denken en dit uitdrukken in een plan van aanpak die onze opdrachtgevers overtuigen van onze kwaliteiten. Beschik jij over deze competenties en ben jij de calculator die wij zoeken?

Jouw profiel: • Je hebt de opleiding HBO (Larenstein) afgerond; • Je hebt minimaal 5 jaar ervaring als calculator; • Je hebt affiniteit met groen; • Je werkt nauwkeurig en bent accuraat; • Je beschikt over een energieke persoonlijkheid; • Je bent creatief en proactief; • Je bent communicatief vaardig en hebt een commerciële instelling.

FIELDMANAGER OF THE YEAR

weet van mezelf dat ik een goed luisterend oor heb voor alle clubs. Om deze reden heb ik dan ook nooit problemen of moeilijke situaties met clubs gehad.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4891

Jouw kansen bij de Enk: De Enk Groen & Golf biedt medewerkers een inspirerende en uitdagende werkomgeving waarin je de kans krijgt je verder te verdiepen in je eigen vakgebied. De randvoorwaarden en faciliteiten om je functie goed te kunnen uitoefenen zijn bij ons vanzelfsprekend goed geregeld.

Heb je interesse in deze functie, stuur of mail dan jouw motivatie en cv naar: De Enk Groen & Golf T.a.v. F. Reulink Bennekomseweg 128 6871 KH Renkum f.reulink@deenkgroenengolf.nl

Wij zijn op zoek naar een:

ervaren calculator

Jong talent leidt de ‘nieuwe generatie fieldmanagement’ in België Young talent Wim Kerkhofs: ‘Als ik alleen maar het gras zou maaien, zou ik niet in aanmerking mogen komen voor de titel Fieldmanager High Potential’ Wim Kerkhofs heeft, net als Martine Beisiegel, de eerste vrouw die voor een Fieldmanager Young Talent-award is genomineerd, een primeur: hij is de eerste Vlaming die voor een Fieldmanager of the Year (Young Talent)-award is genomineerd. Kerkhofs grinnikt: ‘Tja, tussen de Belgen bevinden zich óók goede fieldmanagers…’

Auteur: Santi Raats

32

www.fieldmanager.nl

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

Boerenzoon Kerkhofs rondde de tuinbouw- en daarna de landbouwschool af, waardoor hij vaardigheden en kennis opdeed op het gebied van machines, bemesting, grondbewerking, natuurproducten, kweken, oogsten en maaien.

Hij liep stage bij een graszodenkweker en had een bijbaan als grasmaaier bij particulieren. Vrij snel na zijn opleiding kwam de positie van fieldmanager bij KRC Genk vrij. Hij wedijverde met twintig andere kandidaten om deze functie en kwam als gelukkige uit de strijd in 2008. Drie jaar lang werd hij ingewerkt door zijn voorganger.

Sinds 2011 draait Kerkhofs alles zelf. Hij heeft zeven natuurgrasvelden, twee kunstgrasvelden en vier medewerkers onder zijn hoede. Op de natuurgrasvelden heeft hij het gras Proselect Regenerator staan, dat bestaat uit 85 procent Engels raaigras en 15 procent hybride veldbeemd.

‘Ik streef naar volledige zelfstandigheid en wil niet leunen op extern advies’ Onderhoudscyclus Elke morgen herstelt Kerkhofs de twee trainingsvelden en daarna maakt hij deze velden klaar voor de late ochtendtraining van half elf door ze te maaien en belijnen. Hij heeft een Jacobsen TR3-kooimaaier. De keeper heeft nog een eigen half trainingsveld. Twee fieldmanagers uit de ploeg werken aan de andere kant van de weg: zij onderhouden de vier jeugdvelden. ’s Middags wordt op alle gebruikte velden de schade hersteld. De wedstrijdvelden worden pas gemaaid en belijnd op de dag van de wedstrijd zelf.

FIELDMANAGER OF THE YEAR

Fieldmanager new generation: binnen én buiten Kerkhofs is een fieldmanager van de nieuwe generatie. ‘Vroeger waren de jeugdvelden een bijzaak. Ik en mijn ploegmaten hebben geleerd dat zij net zo goed moeten zijn als de andere velden. Mijn voorganger deed de planning, maar een externe partij deed budgetbeheer en de uitwerking op papier. Er werd vroeger duidelijk minder vanachter het bureau gewerkt. Ik doe nu alles zelf en we hoeven geen extern advies meer; alleen op het gebied van grondstalen en bemestingsschema’s laat ik mij bijstaan door Peter Truyens (Agro Vangeel Turnhout). Vroeger besliste de beheerder alles vanachter zijn bureau en maaide de terreinmeester het gras. De nieuwe garde is allround. Als ik alleen maar het gras zou maaien, zou ik naar mijn mening niet in aanmerking mogen komen voor de titel Fieldmanager High Potential. Ik bepaal zelf de bemesting en alle

Kerkhofs’ favoriete machine is de vertidrain. ‘Ons veld knapt er snel van op.’

www.fieldmanager.nl

33

Minimaal

€250,-

inruilkorting

voor uw oude markeerwagen, ongeacht merk/model.

Stap nu over!

t contac Neem r een op voo jvende vrijbli gratis nstratie demo Bel: 0 37820 0481-

• www.sportveldbelijningen.nl •

Krinkels is de partner voor uw sportaccommodatie, wij verzorgen voor u: - Onderzoek & conceptontwikkeling - Ontwerp & voorbereiding - Aanleg & renovaties - Onderhoud & beheer

Meer informatie? Ga naar onze website of scan de QR-code voor op je smartphone! www.krinkels.nl info@krinkels.nl

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

bewerkingen. In april, mei en juni stel ik de budgetten op, in de winter doe ik de renovaties. Ik werk niet alleen achter mijn bureau, want ik wil weten wat er buiten groeit; een veld verandert dagelijks en daarom kijk ik niet op een uur langer doorwerken. Ik wil ook tussen mijn eigen mensen rondlopen, want dan kunnen ze vragen stellen en volgen ze orders beter op.’

‘Vroeger was de beheerder binnen en de terreinmeester buiten; een groundsman is nu allround’ Het stadion Het stadion van KRC Genk, Cristal Arena, kan 25 duizend bezoekers herbergen. Het staat er sinds 1999 en lijkt een beetje op De Kuip. De Nederlanders Johan Boskamp en Mario Been waren trainers bij de club. De voetbalclub maakt deel uit van de topdrie van de Belgische voetbalcompetitie. ‘Net als in De Kuip hebben wij veel last van schaduw in de winter. Dan is het veld voor 60 procent bedekt met schaduw; er staat dan weinig wind en het gras droogt moeilijk op. We proberen dan veel te vertidrainen en zetten daarna onze SGL-unit in op de probleemzones. Nu hebben we nog maar één unit, met name voor de doelgebieden. Op termijn zullen we er nog een paar grote bij aanschaffen. Maar daarvoor zal ik wat mensen moeten overhalen die in de eerste plaats met voetbal bezig zijn, niet met gras.’

Specifiek onderhoud Kerkhofs’ favoriete machine is de vertidrain. ‘Ons veld knapt er snel van op.

We hebben pennen van 20 tot 25 centimeter. Om de drie weken geven we het hoofdveld na de wedstrijd een vertidrain-beurt.’ Ook vertelt Kerkhofs over een trucje dat hij toepast: hij bezandt op voorhand. ‘Voordat we de winter ingaan, in september, bezand ik vier tot vijf centimeter om een vette, natte laag tegen te gaan. Tegelijkertijd pas ik een bewerking met de prikrol toe. In de winter heeft het geen zin meer om te bezanden en te vertidrainen omdat het water op het veld blijft staan. Dan ben je gewoon te laat.

Ook al zien de velden er in september of oktober nog prima uit, ik laat me niet misleiden door het aanzicht.’ ‘Acht op de tien velden zijn altijd goed.

Maar soms hebben velden extra aandacht nodig door zware regenval of door schimmels of bladvlekkenziekte. We mogen hier in België nog spuiten tegen ziekten en plagen. Dat gebeurt echter niet op grote schaal. Jaarlijks laten we bodemstalen nemen, en als we zorgen dat we met de strooier of met de sproeier achter de trekker de bodem goed op peil houden, bijvoorbeeld wat betreft de NPK, bacteriën of spoorelementen, dan zijn er normaal gesproken geen problemen. Van engerlingen en emelten hebben we niet zo veel last. Soms tijdelijk van regenwormen.’

Bodem alsBodem basis als basis

FIELDMANAGER OF THE YEAR

Groot onderhoud Voor het groot onderhoud krijgt Kerkhofs per veld een budget. Dit laat hij half mei uitvoeren door Sport Infra Bouw uit Roosendaal. Zij frezen de velden volledig af met de Fieldtopmaker of verticuteren ze. ‘We hebben dus acht à negen weken de tijd voor het groot onderhoud’, aldus Kerkhofs. ‘Dat is een prima periode om het werk goed uit te voeren.’ Liever had Kerkhofs een eigen volledig machinepark. ‘Sport Infra Bouw en ik werken allebei met een planning. Als ik zelf een groot onderhoudsteam en machines zou hebben, kon ik zelf mijn planning bepalen. Bovendien werkt de aannemer concurrerend en snel. Ik werk zelf liever iets rustiger, maar wel zo dat ik zeker weet dat het goéd gebeurt.’

Respectniveau voor de groundsman in België De fieldmanager staat in België niet op een voetstuk, zoals in GrootBrittannië het geval is. ‘Hier verdien ik respect op langere termijn, door met resultaten de effecten van verschillende handelingen aan te tonen. Trainers en spelers zijn ook meegaander als het goed gaat met de club. Maar zij willen bijvoorbeeld op het A-veld trainen als het slecht gaat en dan wordt verwacht dat ik daarin meega met de ploeg. Buiten de trainingen en wedstrijden om is het veld echter goed afgeschermd; niemand mag zomaar het veld op om bijvoorbeeld foto’s te maken. Soms word ik verrast door de voorstellen van een nieuwe trainer en zijn technische staf. Laatst stelden zij voor om de warming-up, die altijd 45 minuten voor aanvang van de wedstrijd begint, op het B-veld te doen. Daar was ik erg blij mee.’

Kunstgras is taboe Kerkhofs mag dan twee kunstgrasvelden in beheer hebben, de spelers van KRC Genk zijn daar verre van dol op. ‘De selectie speelt liever op natuurgras. Die mening wordt gedeeld door alle professionele voetbalclubs in België. Er was één club in de eerste klasse die kunstgras aanlegde, maar zij zijn direct dat seizoen gedegradeerd. De spelers hebben daarna meteen het natuurgras weer teruggevraagd, maar dat was niet mogelijk omdat er een parkeergarage onder ligt. Dit voorbeeld heeft alle clubs volgens mij flink afgeschrikt. Bovendien hadden ploegen tijdens de uitwedstrijden bij deze club slechte ervaringen op het kunstgras. Jeugdploegen in België spelen ook het liefste op natuurgras. Er is hier weinig markt voor kunstgras.’

Nog te leren Op het vlak van management wil Kerkhofs nog het een en ander leren.

Hij ontvangt nu vaak vragen vanuit de jeugd, vanuit organisaties van evenementen of beloftewedstrijden, of hij ontvangt verzoeken voor een ploegfoto. Zij vragen of het veld beschikbaar is. ‘Ik probeer zaken die niet met sport te maken hebben van de velden te weren. Ik wil in dit onderdeel van mijn functie sterker komen te staan.’ Toch is hij al trots op zichzelf. ‘De velden zien er altijd goed uit op televisie; we krijgen er vaak complimenten over. Dat is bij andere stadions wel eens anders. Ik geniet met volle teugen van de uitdaging om me bezig te houden met planning, materiaal en zowel binnen als buiten te werken om de grasmat optimaal te krijgen.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4893

EquipmentEquipment Groen en Recreatie Groen en Recreatie Biocentrum Altena Biocentrum Altena

www.fieldmanager.nl

35

Perfect Pitches Part II Vakblad Fieldmanager laat in nieuwe rubriek de meest bijzondere projecten van afgelopen periode zien Een nieuwe service in vakblad Fieldmanager: een projectenpagina. Acht keer per jaar een verslag van de meest bijzondere projecten op gebied van sport. Uw project ook op deze projectenparade. Stuur een mail naar project@nwst.nl en u wij zenden u alle info.

Playground Cascade park in Almere Poort Playground Poort is een sport- en speelvoorziening in het Cascadepark in Almere poort, dat volgens EMVI is aanbesteed. Deze door groen omgeven sport- en speelvoorziening bestaat uit een Kunstgras voetbalveld, Atletiekbaan, Basketbalveld, tennisbaan, multifunctioneel speelveld en een grote speelplek voor jong en oud, valide en minder valide mensen. De wens van de opdrachtgever was het realiseren van een speelvoorziening welke uitdaagt tot bewegen door andere; klimmen, klauteren, glijden, slingeren.

Ook diende de speelplek ge誰ntegreerd te worden in de omgeving. Hiertoe heeft KSP een unieke, uitdagende, duurzame en onderhoudsvriendelijke speelplek ontwikkeld die recht doet aan het ontwerp van het Cascadepark.

KSP heeft een duurzame totaaloplossing weten te bieden die volledig aansluit bij de wensen van de opdrachtgever. Door het selecteren van het bedrijf Heijmans kon KSP de kwaliteitseis waarborgen omdat zij de expertise in huis hebben om zowel sportvelden te realiseren alsmede het asfalt.

36

www.fieldmanager.nl

Playground Poort bestaat uit 6000m2 (gekleurd) asfalt en 2000m2 kunstgras. Gebruik gemaakt van recyclebaar materiaal. Zowel de speeltoestellen als valondergrond. Speelplek wordt voorzien van QR codes waarmee mensen het verhaal achter het ontwerp van de speelplek kunnen inzien.

Aanneemsom: 618.300,00 Opdrachtgever: Gemeente Almere Contactpersoon opdrachtgever: Mevr. M.J. Beek Contactgegevens opdrachtgever: mjbeek@almere.nl, tel: +31 (036) 5277659 Aannemer: KSP Kunstgras B.V. Contactpersoon aannemer: J. Sweep Contactgegevens aannemer: j.sweep@ksp-kunstgras.nl, 06-51413571

AAA-LUX LED verlichting voor stadion VV Hoogstraten Door LED lampen van AAA-LUX te installeren ontkwam VV Hoogstraten aan een boete van de Belgische voetbalbond. De club komt nieuw uit in de Belgische Tweede Klasse (betaald voetbal) en moet daarom een bepaalde verlichtingskwaliteit voor het veld kunnen garanderen, mede vanwege TV uitzendingen.

Dankzij de AAA-LUX LED installatie kan de club ook verder groeien omdat alle velden nu tegelijkertijd verlicht kunnen worden. De stroomvoorziening naar het stadion van VV Hoogstraten was onvoldoende om extra ouderwetse metaal-halide lampen te plaatsen om zo de benodigde lichtkwaliteit te garanderen. Omdat LED lampen slechts een klein deel van de energie verbruiken hoefde VV Hoogstraten geen extra geld te lenen om te investeren in een nieuwe hoogspanningskast.

Aannemer: Oostendorp Belgie Contactpersoon aannemer: Rene Eekhoudt Contactgegevens aannemer: ELTEC@skynet.be

Aanleg kunstgras voetbalveld in Annen In Annen is onlangs een kunstgras voetbalveld opgeleverd.

Bouma Sport en groen heeft hiervoor zorggedragen. Your Sport Deal, een nieuwe speler op de markt, heeft hier dug-outs en voetbaldoelen, geleverd en geplaatst.

Opdrachtgever: Gemeente AA en Hunze Aannemer: Bouma Sport en Groen Contactpersoon aannemer: Sandra Heukers Contactgegevens aannemer: s.heukers@boumasportengroen.nl

AMHC Amersfoort Aanleg van twee hockey kunstgras velden, een zand ingevulde ‘CSC HOCKEY 24’ en een waterveld ‘GreenFields TX’. De opbouw is 60 centimeter, 15 centimeter lava, Asfalt, E-layer. Daarnaast is er nieuw hekwerk geleverd door Hekbouw en een nieuwe beregening geïnstalleerd met ondergrondse tanks door Aquaco.

Opdrachtgever: S.R.O. Contactpersoon opdrachtgever: Pieter Korenhof Contactgegevens opdrachtgever: Soesterweg 556, 3812 BP, Amersfoort. Postbus 167, 3800 AD Amersfoort Aannemer: C.S.C. Ceelen Sport Constructies B.V. Contactpersoon aannemer: Andre Ceelen

www.fieldmanager.nl

37

KYBYS & Sport Buitensport. Daar weten we bij KYBYS alles van.

We vertalen wensen doelgericht in beleid, haalbare plannen en uiteindelijk in de realisatie en het beheer van accommodaties voor sport en recreatie.

Van kunstgras hebben we daarbij nog eens extra veel verstand. Diverse prof- en amateursportclubs kunnen dat beamen.

KYBYS, ...voor ingenieu[r]s advies.

Naast sport is KYBYS actief op het gebied van: > NATUUR EN WATER > STEDELIJK GEBIED > BEGRAAFPLAATSEN

Bas van Dijk Productspecialist Zuid Nederland

Arjan van der Vinne Productspecialist Noord Oost Nederland

Jan IJmker Productspecialist Midden Nederland

> Vestigingen in Boxtel en Meppel > info@kybys.nl - www.kybys.nl

Park en Sport Cirkelmaaiers Met werkbreedtes van 1.4mtr tot 6.1mtr fo rm at ie , Vo or m ee r in eb si te be zo ek de w

Gebr. Bonenkamp 030-6880999 info@gebrbonenkamp.nl verti-drain@redexim.com

Redexim www.redexim.com

w w w. z o n n a . n l

Tel: 0593 58 24 44

EK Hockey 2013 Het EK Hockey 2013 was het eerste internationale topsporttoernooi dat werd verlicht met LED lampen. AAA-LUX leverde de hoog-vermogen LED lampen en dynamische bediening. De kwaliteit van de verlichting was voor de organisatie doorslaggevend omdat het evenement ook op de TV te volgen moest zijn.

Dankzij de LED lampen van AAA-LUX kunnen spelers en toeschouwers de bal beter zien en volgen. Daardoor kunnen ze sneller en beter anticiperen en wordt het spel aantrekkelijker voor de toeschouwers.

Opdrachtgever: HC Braxgata Contactpersoon opdrachtgever: Erik Gysels Contactgegevens opdrachtgever: erik.gysels@gmail.com Aannemer: Oostendorp Belgie Contactpersoon aannemer: Rene Eekhoudt Contactgegevens aannemer: ELTEC@skynet.be

Keuze voor LED levert TV Beekhuizen subsidie op TV Beekhuizen wees de gemeente Rheden op haar verplichting om het energieverbruik binnen de gemeente met 20% verminderd te hebben in 2020. Dankzij LED lampen en een dynamische verlichtingsaansturing van AAA-LUX is het energieverbruik van de vereniging nu met 40% gedaald. De vereniging ontving een subsidie van de gemeente omdat deze vermindering bijdraagt in de doelstellingen van de gemeente. De verlichting wordt bediend met een knoppenkast op de lichtmast. Spelers kunnen de lampen daarmee zelf bedienen.

Er kunnen zes licht-scenario’s worden geprogrammeerd. Omdat LED verlichting onmiddellijk de gewenste licht-kwaliteit levert en onbeperkt aan- of uit kunnen worden gezet, brandt de verlichting alleen wanneer het noodzakelijk is. Wanneer licht niet langer noodzakelijk is voor een wedstrijd, wordt het automatisch gedimd zodat spelers veilig en gerust kunnen terugkeren naar de kantine, voordat het licht automatisch uit gaat.

Opdrachtgever: TV Beekhuizen Contactpersoon opdrachtgever: Marjan Begemann Contactgegevens opdrachtgever: m.begemann@tvbeekhuizen.nl Aannemer: A.Hak Contactpersoon aannemer: Melvin Kuijs Contactgegevens aannemer: mkuijs@a-hak.nl Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4902

Wie wordt Fieldmanager of the year?

2015

Wie word de opvolger van Ad van de Luijtgaarden als Fieldmanager of the Year 2015?

40

www.fieldmanager.nl

Het vakblad Fieldmanager organiseert op 20 november a.s. voor de vijfde keer op rij, de verkiezing van de Fieldmanager of the Year in het Willem II Stadion in Tilburg. Met dank aan de sponsors Jean Heybroek, Everris en Innoseeds gaat een deskundige jury dit jaar weer opzoek naar de beste sportveld beheerder van Nederland. Verder zal de jury, dit jaar voor de tweede keer, de FM High Potential Award uitreiken, een prijs voor het aanstormend talent op de sportvelden.

Denk jij dat je voor deze award in aanmerking komt? Of ken je een collega sportveldbeheerder waarvan je vindt dat hij of zij een goede kandidaat is? Geef dan vandaag nog naam en sportveldcomplex per e-mail door aan de redactie. Er wordt met name ook gezocht naar jong talent en sportveldbeheerders in dienst van aannemers en adviesbureaus.

Kijk voor meer informatie op www.fieldmanageroftheyear.nl Uw kandidaten kunt u doorgeven aan Santi Raats via santi@nwst.nl

Fieldmanager of the Year 2010 Bernard van den Bosch

Fieldmanager of the Year 2011 Peter Mook

Fieldmanager of the Year 2014 Ad van de Luijtgaarden

FM High Potential 2013 Maarten van Heck

www.fieldmanageroftheyear.nl

Fieldmanager of the Year 2013 Bertus Carelse

De wijzen komen uit het oosten Clubs in Oost-Nederland ontwikkelen succesvolle concepten om kunstgras te financieren Nu de budgetten bij gemeenten onder druk staan, worden veel clubs gedwongen inventief mee te denken en te participeren in de aanschaf van een kunstgrasveld. Met name clubs in het oosten van ons land hebben daarbij het voortouw genomen. En met resultaat.

Auteur: Guy Oldenkotte De tijd dat gemeentes onbeperkt de portemonnee trokken om de aanschaf van een kunstgrasvoetbalveld te financieren, behoort definitief tot het verleden. Of clubs en verenigingen het willen of niet, de overheid zal in toenemende mate hun participatie eisen bij de financiering van een veld.

De budgetten worden nu eenmaal kleiner, terwijl de overheid in toenemende mate verantwoordelijkheden afstoot en wenst neer te leggen bij de eindgebruiker.

De afgelopen jaren zijn er al verschillende kunstgrasvelden aangelegd waarbij de financiering voor een groot deel, of zelfs helemaal, door de club zelf werden geregeld. ‘Al acht jaar terug slaagden HSC’21 uit Haaksbergen en M.V.V.’29 uit Harbrinkhoek erin om grotendeels met eigen middelen een kunstgrasveld te realiseren’, zegt Aaldert Hooijer van Antea Group. Recent werden ook in Epe en Lochem kunstgrasvoetbalvelden gerealiseerd die volledig door de clubs werden

42

www.fieldmanager.nl

gefinancierd. Volgens Hooijer is het niet verwonderlijk dat de aanpak met name in het oosten van het land werkt. ‘Ik denk dat dat vooral te maken heeft met de cultuur. Met name het platteland in het oosten kenmerkt zich door een grote sociale cohesie. Er wordt veel in gemeenschappelijkheid ondernomen en in de dorpen is er veel saamhorigheid. De mensen daar zijn doorgaans echte aanpakkers, die niet alleen zeggen maar ook doen. En er is een grote betrokkenheid van de lokale bedrijven en sponsoren’, somt hij op.

Herman Dijkhof en Jan Brunshorst van respectievelijk V.V. Oene en SC Lochem onderschrijven die mening. ‘Het lukt ons altijd om veel leden op de been te krijgen wanneer we wat organiseren’, zegt Dijkhof, terwijl Brunshorst stelt: ‘Wanneer iedereen z’n steentje bijdraagt, dan wordt de wereld vanzelf beter.’ Beide clubs kozen voor een eigen aanpak.

Jezelf verdiepen SC Lochem besloot de hele procedure voor de vervanging van het kunstgrasveld zelf in de hand te houden. ‘We hebben ons verdiept in wat de markt kan bieden door veel rond te kijken en te praten met betrokkenen. Voor de leek is dat niet altijd even makkelijk’, zegt Jan Brunhorst, die daarbij erkent dat hij als directeur van een aannemersbedrijf bekend is met aanbestedingsprocedures. ‘Kunstgras voor voetbal wordt steeds beter, terwijl de prijzen steeds verder dalen. Nadat we een goed beeld hadden gekregen van wat er zoal mogelijk was, hebben we bekeken hoe we het zouden gaan aanbesteden. Besloten werd om twee partijen uit te nodigen om een offerte in te dienen voor het grondwerk en twee andere partijen te vragen voor een offerte voor het kunstgrasveld.’ De vier partijen konden vervolgens hun offertes presenteren aan een delegatie vanuit het bestuur, de spelers en de personen die uiteindelijk het onderhoud zouden gaan doen. ‘Daarna zijn

we met twee leveranciers een vervolggesprek aangegaan, waarna we hebben gekozen voor de partij waarbij we het beste gevoel hadden.

Dat gevoel werd opgeroepen door de garantie die ze durfden af te geven op het veld en hoe ze van plan waren om eventuele problemen in de toekomst op te lossen. Dat ondanks het feit dat ze wel wat duurder waren.’ SC Lochem kwam daarbij overeen dat Antea Group de eerste twee jaar het veld zal onderhouden en instructies zal verzorgen voor de personen die het daarna overnemen. ‘Uiteindelijk zal de garantie over een lange periode worden afgebouwd.’

De financiële onderbouwing van het project werd uiteindelijk geregeld bij de gemeente, leden en sponsoren. ‘De aanleg van het veld werd mogelijk dankzij een aantal sponsoren. Daarnaast heeft een aantal leden donaties en renteloze leningen verstrekt. En door grond te ruilen met de gemeente, zodat die nu een nieuwe parkeerplaats kan realiseren, kregen we wat aanvullende compensatie. Door dat alles met elkaar konden we het nieuwe veld betalen.’

Zakelijke benadering Bij V.V. Oene was men voor de financiën meer afhankelijk van de leden. ‘De gemeente wilde de accommodatie privatiseren, waarop wij stelden dat dat alleen kon wanneer ze eerst zouden investeren. De gemeente was bereid een bedrag van 450.000 euro beschikbaar te stellen, dat onder acht verenigingen verdeeld moest worden.

Bovendien zouden we een bijdrage krijgen voor het onderhoud van de verschillende velden’, licht Herman Dijkhof de aanpak namens de vereniging toe. ‘Vervolgens zijn we in de ledenvergadering overeengekomen dat de contributie per lid met één euro per maand verhoogd zou worden om zo verder bij te dragen in de financiering.

Daarnaast werden de leden aangemoedigd om evenementen te organiseren die minimaal 1000 euro winst zouden opleveren. Als laatste is er ook een superlotto georganiseerd met loten van 1000 euro per stuk, maar waarbij de hoofdprijs 10.000 euro belastingvrij zou zijn. Bovendien is door een paar leden een renteloze lening verstrekt’, besluit Dijkhof zijn verhaal. Al met al bracht dat voor V.V.

Oene voldoende inkomsten op om een nieuw kunstgrashoofdveld te realiseren.

Met voldoende geld in kas ging V.V. Oene vervolgens de markt op. ‘We hebben verschillende leveranciers benaderd en hen gevraagd om een offerte in te dienen. De voorwaarde was daarbij wel dat lokale ondernemers de kans moesten krijgen om als onderaannemer een deel van de werkzaamheden uit te voeren.’ Uiteindelijk werd besloten om alleen het hekwerk lokaal te betrekken.

V.V. Oene heeft de grote betrokkenheid van de leden niet alleen beloond met een nieuw kunstgrasveld van de beste kwaliteit. ‘Ons veld heeft ook een beregeningsinstallatie. Daarmee kunnen we het voor de wedstrijd en tijdens de rust besproeien, zodat het wat afkoelt en aangenamer wordt om op te spelen. Dat zie je niet veel in de amateurvoetballerij, maar de reacties die wij krijgen maken duidelijk dat het erg op prijs wordt gesteld.’

V.V. Oene koos ervoor om het hoofdveld te voorzien van kunstgras.

www.fieldmanager.nl

43

Professionals kiezen sterke

Van der Haeghe bv De Elzenhof 7G

4191 PA Geldermalsen T 0345 – 788 104

merken

info@vanderhaeghe.nl www.vanderhaeghe.nl

Profiteer NU van de interessante EINDEJAARS ACTIES bij UW NEW HOLLAND dealer

Is uw KUNSTGRASVELD al in top conditie?

Kijk voor meer informatie op my boomer.nl en bekijk al onze compact trekkers en werktuigen DE SPECIALIST VOOR UW SUCCES

het niet alleen trekken. Met een gericht subsidieen voorwaardenbeleid kan worden bijgestuurd en geholpen om de levensvatbaarheid te behouden.

In principe zal de club echter zelf ondernemend moeten zijn, om aan te tonen dat er daadwerkelijk draagvlak is voor vitaliteit op korte en lange termijn. Wanneer je ziet dat iedereen aanwezig is op het openingsfeest van het gerenoveerde sportpark in Oene, waarbij het halve dorp betrokken is geweest, dan word je daar vrolijk van en heb je als aannemer veel voldoening van je werk.’

Met name clubs in het oosten van ons land zijn inventief in het regelen van budget voor kunstgras.

Doet goed voorbeeld goed volgen?

Volgens Dijkhof hebben verschillende verenigingen al bij V.V. Oene geïnformeerd naar de aanpak, tot groot genoegen van Aaldert Hooijer van Antea Group. ‘De aanpak waarbij de club zelf onderneemt, al dan niet met financiële steun van de gemeente, is bij tennisclubs en hockeyclubs al sinds jaar en dag aan de orde. Ik schat dat 80 % van alle tennisclubs privaat geëxploiteerd wordt.’ Maar die andere aanpak vraagt ook om een andere instelling vanuit de aannemers. ‘Een verenigingsmarkt vraagt van een aannemer een specifieke aanpak. De aanbestedingstrajecten verlopen vaak wat ongestructureerder met vrijwil-

Voorzitter van VV Lochem, Jan Brunshorst.

ligers. Het vraagt meer tijd en energie om vragen en wensen goed te doorgronden. Vaak gaan verenigingen in de productkeuze af op beelden en gevoel. Het is voor hun vaak lastig om technische achtergronden en duurzaamheid goed op waarde te schatten.’ Hooijer juicht de aanpak echter toe. ‘Ondernemerschap bij verenigingen en “het nieuwe denken” kennen veel positieve elementen. Dat gemeentes, vaak gedreven door bezuinigingen en/of kerntakendiscussies, zich als doener terugtrekken, hoeft dan ook geen probleem te zijn, mits de gemeente niet geheel van het accommodatietoneel verdwijnt. Er zullen altijd situaties zijn in wijken en dorpen waarbij de clubs

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4888

Aaldert Hooijer

www.fieldmanager.nl

45

De stormachtige ontwikkelingen op het gebied van sport zorgen voor een sterk veranderend speelveld. Niet langer is alleen de gemeente aan de bal, ook van de verenigingen worden initiatieven verwacht. Jan Hoppen, in een recent verleden de grootste projectontwikkelaar van Zuid-Nederland en openingsspreker tijdens het Nationaal Sportvelden Congres, is daar een goed voorbeeld van. Hoppen vertelt over zijn pogingen om zijn club VV Beek Vooruit weer op de kaart te zetten.

Auteur: Hein van Iersel

De genomineerden voor de Fieldmanager of the Year-verkiezing tijdens de opname van de speciale congresfilm FIELDMANAGER THE MOVIE. Martine Beisiegel, fieldmanager gemeente Tiel, Eduard Kruiper, fieldmanager gemeente Hellendoorn, Eddy de Boer, fieldmanager BTL Realisatie, Theo van Rossenberg, fieldmanager Jos Scholman bv, Jacco Meijerhof, fieldmanager Hofmeijer Civiel en Cultuurtechniek.

Nationaal Sportvelden Congres in een nieuw interactief jasje Sport as a service thema zevende editie Nationaal Sportvelden Congres op 20 november Hoppen is de openingsspreker, maar zeker niet de enige spreker van statuur. Hoppen richt zich op de samenwerking tussen verenigingen en gemeentes; Ton Borsboom, senior designer bij Philips Design Consulting, vertelt over de laatste Philips-innovatie voor de sportwereld: led voor sport. Borsboom zal in zijn lezing niet primair ingaan op de techniek achter deze innovatie van

46

www.fieldmanager.nl

Philips, maar zich meer richten op innovatie als instrument. In diverse artikelen pleit Borsboom voor een designproces waarbij de mens centraal staat en niet de techniek.

Veel van de uitdagingen waarmee de sportveldenwereld anno 2014 wordt geconfronteerd, zullen via innovaties opgelost moeten worden.

Het belangrijkste voorbeeld is natuurlijk de ambitie die staatssecretaris Mansveld de sector heeft opgelegd. Eind 2017 moet deze op de proppen zijn gekomen met oplossingen, werkwijzen en innovaties om de milieubelasting van gewasbescherming stevig te verminderen. Ook deze innovaties krijgen een rol van belang op het congres. De redactie van Fieldmanager heeft

FIELDMANAGER OF THE YEAR

2015

FIELDMANAGER OF THE YEAR

vijftien innovaties geselecteerd. U als lezer mag daar een keuze uit maken en zodoende bepalen wie de Green Innovation Award Sport 2014 gaat ontvangen.

Andere thema’s van het congres, dat ook dit jaar weer in het Willem II Stadion in Tilburg wordt gehouden, zijn verduurzamen en excelleren. Dat laatste thema pakken we natuurlijk op met de verkiezing van de Fieldmanager of the Year 2015.

Net als eerdere jaren heeft de jury weer zes fieldmanagers genomineerd. Bijzonder is dat het dit jaar allemaal nieuwe namen en gezichten betreft, en nog bijzonderder dat er dit jaar voor het eerst ook één vrouwelijke fieldmanager en één Belgische greenkeeper op de longlist staan.

Op 2 oktober hebben de zes genomineerden kennisgemaakt met elkaar en met de redactie van Fieldmanager en gezamenlijk een halve dag gewerkt aan een wel heel originele manier om zichzelf aan de sector voor te stellen.

Hein van Iersel interviewt Ko Rodenburg.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4906 Jan Hoppen: Voorzitter VV Beek Vooruit.

Het horror hoogtepunt van Foty the Movie.

www.fieldmanager.nl

47

Waarom zou je walgen van algen?

Melspring-persreis laat de onvermoede mogelijkheden van algen en ziewieren zien Roep ‘algen’, en iedere greenkeeper of fieldmanager verschiet van kleur. ‘lk wil alles op mijn green of sportveld, maar zeker geen algen.

Algen stinken, blokkeren de toplaag en het kost vaak heel veel tijd, geld en inventiviteit om je veld daarna weer in conditie te krijgen.’

Als het aan meststoffenfabrikant Melspring ligt, zou dat in de toekomst zo maar eens kunnen veranderen. Dit vakblad kreeg een trip naar Bretagne aangeboden, waar Melspring-moeder Olmix een proefkeuken heeft om te werken met algen. De eerste toepassingen zijn al bekend en veelbelovend.

Auteur: Hein van Iersel

Bretagne lijkt dichtbij, maar is dat niet! Terwijl alle medewerkers van Melspring met trein en vliegtuig reisden voor de jaarlijkse pers- en distributeursmeeting, ging uw verslaggever heel eigenwijs met de auto. Parijs en dan nog een stukje verder, was daarbij het idee. Ja, dank je de koekoek. In Parijs ben je nog niet op de helft.

Olmix houdt nu sinds enige jaren een groot congres in Bretagne rondom de toepassing van algen. De toepassingen zijn ooit gestart in de diergeneeskunde. Door de suikers die met allerlei slimme technieken uit verse algen uit de Atlantische Oceaan worden gehaald te combineren met een bijzondere lokale kleisoort, maak je een substraat dat op superklein niveau in staat is microscopisch kleine verontreinigingen uit het maag-darmkanaal van een koe, kip of varken te halen. Dit zijn de zogenaamde mycotoxines.

Deze vergiften zijn meestal afkomstig van de schimmels die groeiden op het gewas waaruit het veevoer gemaakt is. Deze toepassing tegen mycotoxines is inmiddels een commercieel succes voor

48

www.fieldmanager.nl

Olmix en wordt overal ter wereld verkocht. Maar gezien de ongeveer 400 wetenschappers die op het jaarlijkse Olmix-feestje waren afgekomen, zit er in algen nog veel meer muziek. Als de presentaties ook maar voor de helft niet zijn gelogen, zal zeer binnenkort een stevig deel van ons dagelijks dieet uit algen bestaan. Dat moge zo zijn, maar aan de andere kant is het ook duidelijk dat de plannen van Olmix met algen voor humaan voedsel nog in een zeer prematuur stadium verkeren. Een van de mogelijke toepassingen, bijvoorbeeld, is de productie van zogenaamde prebiotics. Dit zijn middelen uit algen – suikers, om precies te zijn – die zorgen dat de juiste bacteriën in het menselijke maag-darmkanaal gestimuleerd worden. Maar algen zouden daarnaast ook een antibacteriële werking hebben.

Seamel Voor meststoffen is men al een paar stapjes verder. Salesmanager Bart Hagenbeek had de eer om het eerste algenproduct voor plantcare

af te leveren. Het idee daarachter is dat je de plant gezond moet zien te houden en dat daardoor het gebruik van fungiciden en insecticiden tot een minimum beperkt kan worden, of zelfs compleet overbodig kan zijn. Een poster over een onderzoek naar deze drie plantverstekers met de namen Seamel Booster, Seamel Prevent en Seamel Barricade, laat een positieve werking zien. Uit een onderzoek bij wintertarwe zou zijn gebleken dat de opbrengst van een gewas dat met Seamel was behandeld ongeveer gelijk was aan die van hetzelfde gewas, bespoten met fungiciden.

STRI Op het congres was gelukkig ook tijd voor onderzoek en kennisuitwisseling specifiek gericht op turf; sportgrassen dus. Speciaal hiervoor waren consultant Michael J. Foxe uit Ierland en Christian Spring van het STRI overgekomen, beiden erkende toppers in hun vakgebied. De heren presenteerden onderzoeksresultaten met betrekking tot

Michael J Foxe.

de Melspring-producten. Het onderzoek dat consultant Michael J. Foxe heeft uitgevoerd, zou aantonen dat het complete Melspring-programma, dus naast meststoffen ook bodemverbeteraars en plantversterkers, een prima basis vormt voor een bijna chemievrij beheer. Onder normale (Ierse) condities zou er 70 procent minder fungiciden gebruikt kunnen worden. Bij extreme condities zou nog altijd een reductie van 50 procent antischimmelmiddelen zijn te bereiken.

Hou op met praten over plantziektes, concentreer je op plantgezondheid Het onderzoek van Christian Spring was zo mogelijk nog sensationeler, omdat Spring de Melspring-producten direct heeft vergeleken met die van de concurrentie. Ook uit dit onderzoek blijken de goede prestaties van het complete

Christian Spring, STRI.

Melspring-programma op het gebied van kleur, weerstand tegen ziektes en groei. Op alle fronten doen combinaties van de Melspring Marathonmeststoffen het minstens even goed als de concurrentie, en meestal een slagje beter.

De conclusie van Spring aan het eind van zijn presentatie was dan ook dat het loont om je als greenkeeper of fieldmanager te concentreren op plantgezondheid. Dat betaalt zich ruimschoots terug. De presentaties van Ton Terlouw, product developer bij Melspring en Maurice Evers, onderzoeker bij Dutch Outdoor Concepts, gingen daarop door: ‘Hou op met praten over plantziektes, concentreer je op plantgezondheid.’

Algenfabriek Een bezoek aan Olmix was natuurlijk niet compleet zonder een bezoek aan de fabriek van dit bedrijf. Op het platteland van Bretagne – echt in the middle of nowhere – heeft het bedrijf met vele miljoenen publiek geld een uiterst moderne algenverwerkingsfabriek opgericht. Product

Salesmanager Hagenbeek introduceert het Seamel programma.

developer Terlouw kon het niet laten om een sneer uit te delen aan de Nederlandse politiek.

‘In Nederland wordt geld in de bodemloze putten van universiteiten en onderzoeksinstellingen gestort; hier gelooft men veel meer in de creativiteit van het bedrijfsleven en dit is het resultaat.

Hier kunnen wij nog jaren onderzoek doen naar allerlei toepassingen van algen.’

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4905

Ton Terlouw.

www.fieldmanager.nl

49

Hybride velden bieden zeker wat extra’s Behoefte aan goede natuurgrasoplossingen groter dan ooit Met de komst van kunstgras voor voetbal is ook de kwaliteit van natuurgrasvelden omhoog gegaan. Maar nu de markt voor kunstgras voor voetbal bijna verzadigd is, breken er nieuwe tijden aan. Dit biedt opnieuw kansen voor met name leveranciers van hybride velden.

Auteur: Guy Oldenkotte

De meningen over kunstgras voor voetbal zijn nog altijd verdeeld, maar één ding is zeker: kunstgras voor voetbal garandeert een vlak en altijd bespeelbaar veld en heeft een hogere bespelingstolerantie dan natuurgras. Met name dat laatste was voor veel clubs de aanleiding om op de aanleg van een kunstgrasveld aan te dringen. Met aftrek van een paar uur onderhoud per maand is zo’n veld bijna de klok rond te bespelen. Die conclusie deed de natuurgrassector lange tijd het hoofd in de schoot leggen. Aan de gestelde norm voor kunstgras van 1500 uur bespeelbaarheid heeft natuurgras nooit kunnen tippen. De teller bleef veelal bij 400 uur steken.

Wel wisten de natuurgrasproducenten de kwaliteit van hun grassen en grasvelden te verbeteren, door zich gepassioneerd te storten op het veredelen van zaden en het doorontwikkelen van grassen, voedingsstoffen en onderhoudsmethodes.

Het is nog een kwestie van maanden voordat geconcludeerd kan worden dat bij alle clubs in Nederland aan de behoefte aan kunstgras voor voetbal is voldaan. De kunstgrasbranche maakt zich daarom handenwrijvend op voor de vervangingsmarkt. Het lijkt erop dat het voor de natuurgrassector business as usual is, maar voor leveranciers van hybride systemen is het een nieuw gat in de markt. Daar weet men bij GreenFields, Nederlands grootste leverancier van kunstgrassportvelden, handig op in te spelen. ‘De behoefte aan goede velden op basis van natuurgras is

50

www.fieldmanager.nl

nu groter dan ooit’, zegt Hugo de Vries, directeur van GreenFields. ‘Clubs en spelers zijn nu gewend aan het spelen op een ondergrond die altijd vlak en groen is, ook aan het einde van het seizoen wanneer natuurgrasvelden doorgaans zijn kaalgespeeld. Waar volledige natuurgrasvelden nog beperkingen kennen, kunnen hybride velden dat wel garanderen.’ Daarom is De Vries positief gestemd over de toekomst van zijn Xtragrass.

‘Het kreeg lange tijd niet de waardering die het verdiende, omdat de focus vooral op volledige kunstgrasvelden lag. Maar er zijn vele clubs, met name in Engeland, die al jaren naar volle tevredenheid spelen op een Xtragrass-veld. Daarom kunnen we uit ervaring meepraten over de meerwaarde van een hybride veld en de wijze waarop dat succesvol kan worden opgebouwd.’

Niet van echt te onderscheiden De Vries is niet bevreesd dat zijn Xtragrass door zal gaan voor een kunstgrasveld. ‘Uiteindelijk zal de veldbezetting voornamelijk uit natuurgras bestaan. Het kunstgras is een miniem, maar essentieel onderdeel van het veld. En door voor het kunstgrasdeel dezelfde techniek te hanteren die we gebruiken bij het produceren van een volledig kunstgrasveld, slagen we erin om een natuurlijke look te bereiken.’ De Vries refereert daarbij aan de weeftechniek van GreenFields.

‘Met die techniek kunnen we exact bepalen waar je welke soort vezel wilt hebben. Je kunt daarom

variëren in vezelkleur, -dikte en zelfs -hoogte.

Wanneer het natuurgras volledig is gegroeid, zul je daarom nauwelijks meer verschil zien. Maar als het nodig is, kunnen we de lijnen volledig uitvoeren in kunstgras. Daarmee kunnen clubs tijd en geld besparen, omdat ze dan niet meer elk weekend lijnen hoeven te trekken.’

De gemeente Rotterdam onderzoekt inmiddels wat er mogelijk is met de hybride velden van tegenwoordig. ‘Wij hebben een drietal hybride velden liggen van verschillende leveranciers’, zegt Jur van der Veen namens de gemeente.

‘Er is één vereniging die zowel moet trainen als spelen op hetzelfde veld. Voor hen is het een ideale oplossing vanwege de hoge bespelingstolerantie. Aan het einde van het seizoen zijn de velden nog altijd voor zo’n 50 tot 60% groen. En als ze onderhouden moeten worden, dan kunnen we dat op dezelfde wijze doen als bij onze natuurgrasvelden.’ Van der Veen merkt op dat de standvastigheid van het natuurgras op deze velden beter is. ‘Het gras wikkelt zich om het garen waarop het kunstgras is aangebracht, heen.’

Van der Veen schat dat het eerste Xtragrass-veld in Rotterdam zo’n zes jaar geleden is gelegd.

‘Mijn observatie destijds was dat het verteren van de backing meer tijd nodig had dan was verwacht. Het gras had moeite met wortelen, omdat de wortels niet door de backing heen kwamen.’

Daarnaast heeft Van der Veen veel kennis opgedaan over het onderhoud. Hoewel dat nagenoeg

Meegaan met de tijd De aanloopproblemen in Rotterdam bleven niet beperkt tot de Xtragrass-velden. ‘Ook de Grassmaster-velden die in onze gemeente lagen, waren niet de totale oplossing. Daar moest extra zand op worden aangebracht, maar daardoor werden de velden keihard.’ Door te experimenteren, wist Van der Veen uiteindelijk de juiste oplossing te vinden. ‘Op Sportpark Varkenoord hebben we toen een speciaal sportveldensubstraat van Legro aangebracht, dat bestond uit een combinatie van lava en gemalen kokos. Door vervolgens te vertidrainen met conische pennen, werd de waterdoorlatendheid verbeterd en kwamen we tot een beter resultaat.’ Van der Veen meent dat leveranciers van hybride velden kunnen voorkomen dat er moet worden geëxperimenteerd.

‘Ze gaven géén onderhoudsadvies, maar dwongen ons om dingen door schade en schande te leren, door het zelf te ondervinden en zelf uit te vlooien.’

overeenkomt met dat van een natuurgrasveld, nam Van der Veen een aantal zaken waar. ‘Er ontstond aanvankelijk een organische sliblaag die niet door de backing heen kwam, waardoor er bij regen wat extra water op het veld bleef staan.’

Door vaker te verticuteren, is dit nu opgelost.

Jur van der Veen

Het lijkt erop dat daar inmiddels verandering in is gekomen. ‘Leveranciers van hybride systemen nemen nadrukkelijk contact op met de natuurgrassector’, erkent Peter de Bruijn van Innoseeds.

‘En wij spelen daar op in door speciale grassen te ontwikkelen.’ Als voorbeeld noemt De Bruijn het 4Turf graszaad dat is ontwikkeld. ‘Dat is speciaal

Peter de Bruijn

Het systeem Xtragrass is een systeem waarbij een doek met kunstgrasvezels wordt uitgerold op een veld. Vergeleken met een volledig kunstgrasveld staan bij Xtragrass de vezels verder uit elkaar. Het doek (de backing) is gemaakt van een combinatie van PP-garen en een materiaal dat binnen twee maanden verteert.

Graszaad dat wordt uitgestrooid tussen de kunstgrasvezels kan daarom uiteindelijk wortelen in de natuurlijke ondergrond, terwijl de kunstgrasvezels in de PP-garens van de backing verankerd blijven zitten.

Bespelingstolerantie voetbalvelden • Kunstgras - 1.500 uur • Hybride - 800 uur • Natuurgras - 400-600 uur

Hugo de Vries

www.fieldmanager.nl

51

Iedereen wint ® met Granulight !

Veelzijdige favoriet Inmiddels is Granulight® de grote favoriet bij de aanleg van sportvelden en paardenbakken, de fundering en omhulling van rioleringsbuizen en

EEN OPHOOGMATERIAAL OP DE MARKT BRENGEN DAT WEINIG WEEGT EN

andere nutsleidingen. Ook bewijst het lichtgewicht

TOCH IJZERSTERK IS, GEMAKKELIJK WATER DOORLAAT, STABIEL IS, NIET

materiaal zich bij tal van andere toepassingen

KLEEFT, GOED VERWERKBAAR IS EN OOK NOG EENS ONGEVOELIG IS VOOR

zoals aanvulling achter damwanden, kunstwerken

TEMPERATUURINVLOEDEN; DÁT WAS DE SPORT, VONDEN DE ONTWERPERS

en bij het dempen van sloten en vaarten om

VAN MARTENS EN VAN OORD. DAT GRANULIGHT® OOK NOG ALS ENIGE EEN GROEN LABEL ZOU VERDIENEN, KONDEN ZIJ TOEN NOG NIET BEDENKEN…

ongelijke zettingen op te vangen.

Mens en milieu Ook het milieu is blij met Granulight®. Het materiaal voldoet ruimschoots aan de gestelde normen en is dan ook probleemloos overal toe te passen.

Bovendien is het materiaal duurzaam: zowel de winning, de logistiek als de toepassingen. Tot slot is onze lichtgewicht ook nog eens heel concurrerend geprijsd... Zo wint iedereen met Granulight®!

Meer weten over Granulight®?

Meer en technische informatie vindt u op www.granulight.nl

Lessen geleerd De Bruijn merkt op dat het belangrijk is om de opbouw van de toplaag in orde te hebben, wil men een goed hybride veld krijgen. Die les heeft GreenFields ook getrokken, zegt Hugo de Vries.

‘Tegenwoordig doen we, nog meer dan voorheen, vooraf onderzoek naar de kwaliteit van de ondergrond. Vroeger werd de toplaag bijna automatisch opnieuw op het veld aangebracht.

Tegenwoordig kijken we meer naar de samenstelling van de grond, de waterdoorlatendheid en voedingswaardes, om maar een paar dingen te noemen.’ Door kurk of kokosgruis in de onderlaag aan te brengen, denkt De Vries ook een oplossing te hebben gevonden die moet voorkomen dat Xtragrass-velden verharden, zoals wordt geclaimd voor andere hybride velden.

Onderhoud van hybride velden is nagenoeg hetzelfde als van natuurgrasvelden.

Engels raaigras met dubbele chromosomen, dat sneller kiemt, groeikrachtiger is en beter tegen stress kan.’ Volgens De Bruijn kan een combinatie van goed graszaad en kunstgras ertoe leiden dat hybride velden tot zelfs 1000 uur per jaar kunnen worden bespeeld. Over het aantal uren wil Jur van der Veen van de gemeente Rotterdam zich niet uitlaten. Wel is hij het ermee eens dat goed graszaad noodzakelijk is. ‘Als je kiest voor goedkoop graszaad, is ook een hybride veld aan het einde van het seizoen kaal en zie je alleen nog de kunstgrasvezels staan.’ Op dat moment is

de vlakheid van het veld echter nog altijd gegarandeerd. Door de combinatie van kunstgras en natuurgras goed op elkaar af te stemmen, denkt Peter de Bruijn dat velden ook aan het einde van het seizoen groen kunnen zijn. ‘Ik zie dat de dichtheid toeneemt bij tweederde kunstgras en eenderde natuurgras. Tijdens het seizoen zakt dat een beetje af, maar je houdt altijd een groene bezetting, die na een renovatie weer in de originele staat kan worden teruggebracht.’

Het lijkt erop dat de natuurgras- en kunstgrassector elkaar gevonden hebben bij de ontwikkeling van hybride velden.

Bovendien werkt GreenFields nu nadrukkelijker samen met zowel de natuurgrasindustrie bij de vaststelling van de samenstelling van de grasmat als met de meststoffen industrie waardoor de mat langer meegaat. ‘En door velden vaker te bezoeken houden we een beter beeld van de ontwikkelingen van het veld,” merkt De Vries op.

Een speciaal onderhoudsportaal helpt de veldbeheerder daarbij om een overzicht te houden van de gedane werkzaamheden en de effecten daarvan.

GreenFields is inmiddels een gevestigde naam als leverancier van sportvelden in het betaalde voetbal. Het merendeel van de kunstgrasvelden in de hoogste klasse is geleverd door GreenFields.

Lange tijd zag het ernaar uit dat de fabrikant bij clubs zoals Ajax en Feijenoord geen voet aan de grond zou krijgen. Maar De Vries denkt daar anders over. ‘Met Xtragrass hebben we een oplossing die een natuurgrasveld kan versterken.’

Het zou daarom niet verwonderlijk moeten zijn als het aantal GreenFields-velden blijft toenemen, ondanks een afname van het aantal kunstgrasinstallaties.

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4904

www.fieldmanager.nl

53

Innovatie

Een kooimaaier slijt nu eenmaal bovengemiddeld als je er de bermen van de A2 mee gaat maaien Valt het u ook op? Je hoort het woord duurzaamheid ineens veel minder.

Dat woord is nog niet helemaal weg natuurlijk, maar wordt gelukkig veel minder gebruikt. De reden daarvan lijkt me niet zo moeilijk. Als je iets – een woord, een term, maar ook een instrument – zo vaak gebruikt voor iets waarvoor het niet bedoeld is, dan blijkt het op een bepaald moment niet meer te werken. Dan wordt het op een zeker moment een lege huls. Daar kan duurzaamheid an sich weinig aan doen. Maar een kooimaaier slijt nu eenmaal bovengemiddeld als je er de bermen van de A2 mee gaat maaien.

In het begin lijkt het misschien nog wel iets, maar dat duurt niet lang.

De sector heeft overigens inmiddels al lang weer een nieuw troetelwoordje verzonnen: de golffederatie heeft een innovatienetwerk, de BSNC doet ook iets met innovatie wat ik niet helemaal snap en ook de redactie van dit

Natuurlijk is een innovatie meer dan die ene brainwave in een schuur. Daarna komt er een lang proces van testen, aanpassen en opnieuw proberen vakblad denkt haar partijtje in het innovatieorkest mee te moeten blazen.

Tijdens het Nationaal Sportveldencongres gaan wij de Green Innovation Award Sport voor 2014 uitreiken. Er staan al zo’n 15 innovaties trappelend klaar in de coulissen om hun kunstje aan u te laten zien.

Een aardige vraag is natuurlijk: wat is nu eigenlijk innovatie? Want er wordt altijd heel geheimzinnig en moeilijk over gedaan, maar de echte wereldinnovaties zijn op de keper beschouwd vaak zo simpel dat u en ik denken: oh, maar dat had ik ook kunnen verzinnen. En ik denk dat u

54

www.fieldmanager.nl

gelijk heeft; dat had u ook kunnen doen. Alleen is iemand anders met net iets meer passie, drive en boerenslimheid u voor geweest. Ik had vorige week de eer om weer eens Ko Rodenburg te interviewen. Ko is zoals u weet de uitvinder van onder andere de Field Top Maker, toch met afstand de belangrijkste Nederlandse sportveldinnovatie van de vorige eeuw.

Zijn machine is gewoon verzonnen in de dagelijkse praktijk of dagelijkse frustratie van de praktijk van een gewone Rotterdamse fieldmanager.

Rodenburg zocht iets om straatgras uit te roeien en cultuurgras in stand te houden. De Field Top Maker bleek de oplossing. Die andere beroemde Nederlandse sportveldinnovatie is eigenlijk niet anders ontstaan. De firma De Ridder zocht een truc om een met regen verzadigd veld weer snel bespeelbaar te krijgen. Et voilà: de Vertidrain werd geboren. Natuurlijk is een innovatie meer dan die ene brainwave in een schuur. Daarna komt er een lang proces van testen, aanpassen en opnieuw proberen. Meestal vereist dat overigens weer heel andere capaciteiten. De beide sportveldinnovaties die ik hierboven noem, zijn misschien daarom ook wel ingeschoven in een ander bedrijf dat er bizniss mee probeert te maken.

Met vriendelijke groet, Hein van Iersel hein@nwst.nl Hoofdredacteur

Stuur of twitter dit artikel door!

Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4901

THE CHOICE OF

CHAMPIONS. WWW.THECHOICEOFCHAMPIONS.COM

#GREENFIELDS MX