Jaargang 10 nr. 8, 2014
Vakblad voor Sportveldbeheer
C O N N EC T I N G GR E E N PR O F E S S I O N AL S
Waar ligt de oorzaak van lage kwaliteit gravelbanen?
Grasgids • Kunstgras heeft een imagoprobleem • Jaarlijks onderhoud is het puntje op de ‘i’ • Vrijwilligers sportclubs • Nationaal Sportvelden Congres • Fieldmanager of the Year • Green Innovation Award • Fifa Preferred producer is YEAR E TH F overbodig voor Nederland • Waar ligt de oorzaak van lage O ER G A kwaliteit gravelbanen • Kunstgras versus natuurgras AN M D R GE NA MA HE T LD FIE OF AR YE
15 20
L FIE
Game, set en match! dankzij Philips LED-verlichting Energiekosten zijn vaak de hoogste kosten voor een sportvereniging. Deze kosten kunnen flink omlaag door het toepassen van een betrouwbare en duurzame LED-lichtoplossing die 50% energiezuiniger is. De verlichting heeft geen ‘warming-up’ nodig, springt direct vol aan en is inzetbaar naar de bezetting van de velden. Dit laatste vermindert de lichthinder voor de omgeving fors. Het systeem is flexibel in gebruik, doordat na het uitschakelen weer direct kan worden ingeschakeld. www.philips.nl/buitenverlichting
DUURZAME MATERIALEN ONTZORGEN IN ONDERHOUDSKOSTEN Daarnaast heeft W&H Sports het kwaliteitsconcept ontwikkeld, waarmee zij zich onderscheiden. Dit concept houdt in dat W&H Sports op veel producten maar liefst 8 jaar garantie op de gelaste onderdelen van de aluminium constructie geven en dat deze materialen tevens met TüV-certificaat worden geleverd (getest op kwaliteitsnormen DIN/EN). Wat inhoudt dat er hoge kwaliteitseisen verbonden zijn aan de producten. Deze producten zijn onder andere te herkennen aan het kwaliteitssymbool.
De afgelopen jaren heeft W&H Sports zich bewezen als leverancier van kwalitatief hoogwaardige sport- en inrichtingsmaterialen. Duurzaam is een term die steeds vaker terugkomt als het gaat om het inrichten van sportaccommodaties. Duurzaam inrichten is iets kostbaarder, maar deze materialen gaan langer mee en dat brengt minder onderhoudskosten met zich mee. Uiteindelijk pakt het gunstiger uit.
Een voorbeeld hiervan zijn sportaccommodaties die steeds intensiever worden gebruikt. Materialen worden steeds meer belast. W&H Sports ziet openbare multifunctionele sportvelden daarom ook als de toekomst. Doordat er veel intensiever van de materialen gebruik wordt gemaakt, kunnen duurzame materialen besparen op onvoorziene uitgaven zoals onderhouds- en reparatiekosten.
Met het kwaliteitsconcept ‘scoren met kwaliteit’ biedt W&H Sports de opdrachtgever nog meer ondersteuning bij het kiezen voor duurzame, veilige en kwalitatief hoogwaardige sport- en inrichtingsmaterialen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met W&H Sports: Tel. (0252) 68 33 00 • info@whsports.nl of kijk op whsports.nl
32
Theo van Rossenberg winnaar Fieldmanager of the Year 2015
Op donderdag 20 november 2014 is Theo van Rossenberg van Jos Scholman BV Uitgeroepen tot Fieldmanager of the Year 2015. Dit gebeurde tijdens de achtste editie van het Nationaal Sportvelden Congres, dat werd gehouden in het Willem II-stadion in Tilburg. Theo van Rossenberg was een van de vier genomineerden. Collega-genomineerden waren Jacco Meijerhof van Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek, Eddy de Boer van BTL Realisatie en Eduard Kruiper van de gemeente Hellendoorn.
www.fieldmanager.nl
5
Colofon Fieldmanager -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt in een gemiddelde oplage van 1.900 exemplaren verspreid onder sportveldbeheerders in dienst van gemeentes, sportclubs en aannemers. Fieldmanager is het belangrijkste Nederlandse vakblad voor sportveldonderhoud waarbij de praktisch ingestelde vakman centraal staat.
18
Waar ligt de oorzaak van lage kwaliteit gravelbanen? Om een graveltennisbaan in goede conditie te houden is regelmatig en kundig onderhoud noodzakelijk. Toch toont een discussie op het forum van Fieldmanager aan dat dat alleen niet voldoende is. Gezien de reacties werpt de vraag zich daarom op:
Redactie & commercie NWST NeWSTories bv Fransestraat 41 6524 HT Nijmegen T 024-3602454 F 024-3602464 I www.fieldmanager.nl M info@fieldmanager.nl Hoofdredacteur: Hein van Iersel Bladmanager: Santi Raats (santi@nwst.nl) Advertenties: Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Peter Jansen (peter@nwst.nl) Vormgeving: Marie Cecile Oosterhout Abonnementen 69,- per jaar. De abonnementsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke wederopzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is. ISSN: 2212-4314 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Fieldmanager c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Fieldmanager wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.
6
www.fieldmanager.nl
wordt het niet eens tijd om de norm tegen het licht te houden?
40
Marc Vercammen, Desso Sports Systems: ‘Fifa Preferred Producer is eigenlijk overbodig voor Nederland’
en verder Acueel
8 Nieuws 13 Grasgids 2015: dé leidraad voor elke fieldmanager Het Fifa Preferred Producer-programma, 22 Vrijwilligers sportclubs dat in 2011 door de Fifa werd 47 KUnstgras versus natuurgras geïntroduceerd, was erop gericht om eindgebruikers beter in staat te
Fieldmanager of the Year Award
stellen het kaf van het koren te
Wim Kerkhofs winnaar Fieldmanager High Potential 2015
36 scheiden. Tegenwoordig staat bijna elke grote producent op de lijst, die bovendien twee niveaus heeft. Heeft het FPP
Achtergrond
nog waarde?
44
Jaarlijks onderhoud is het puntje op de ‘i’
Column 50 Hoofdredactioneel
inhoud 14
Kunstgras heeft een imagoprobleem
Dagblad DeStem vroeg de aanvoerders waarom ze een voorkeur hebben voor natuurgras of kunstgras. Opvallend vaak kwamen dezelfde antwoorden terug: kunstgras is stug, moeilijk te bespelen en de kans op blessures is groot.
38
AH Vrij wint Green Innovation Award 2014 Sport Op donderdag 20 november 2014 is tijdens het Nationaal Sportvelden Congres in het Willem II-Stadion in Tilburg voor de eerste keer de Green Innovation Award uitgereikt in de categorie Sport. Het concept 'Geen garantie maar speelgarantie' van AH Vrij is de winnaar van deze award.
26
Nationaal Sportvelden Congres over verduurzamen, samenwerken en innoveren Op 20 november 2014 werd voor de achtste keer het Nationaal Sportvelden Congres gehouden in het Willem II-stadion in Tilburg. Er waren dit jaar drie thema’s, te weten verduurzamen, samenwerken en innoveren.
www.fieldmanager.nl
7
Nieuws Grassmaster-
EK Atletiek 2016 in
hybrideveld in
Amsterdam
Westland Voorbijgangers bij SV KMD te Wateringen zullen zich wel afvragen: wat doen daar begin november toch die partytenten op het voetbalveld? Het zijn echter geen partytenten die in Wateringen te zien zijn, maar drie Grassmastermachines die het natuurgrasveld volprikken met kunstgrasvezels. Mark Valstar van de gemeente Westland stuurde ons deze foto's. De afgelopen maanden is er hard gewerkt door hoofdaannemer Antea om het sportcomplex van Sportvereniging Klein Maar Dapper (SV KMD) te renoveren. Vóór de renovatie had de vereniging de beschikking over drie wetra-velden en een half kunstgrasveld; de afgelopen maanden is het park omgebouwd tot een sportpark met twee wetra-velden, één volwaardig kunstgrasveld en één Grassmaster-hybrideveld. Het werk omvatte onder meer het dempen van een sloot, waardoor het derde veld gedraaid kon worden. Door het afstoten van het halve kunstgrasveld ontstond er ruimte om een vierde veld aan te leggen. Nadat het kunstgrasgrasveld – Edelgrass met TPE als infill – was aangelegd, werd begonnen met het vierde veld. De grond van het oude veld werd gestoomd en daarna hergebruikt als basis voor het hybrideveld. Men heeft ervoor gekozen om eerst, in samenwerking met AH Vrij Groen Grond Infra, het natuurveld op te bouwen en te laten volgroeien, alvorens de machines van DESSO hun werk te laten doen.
8
www.fieldmanager.nl
Het Olympisch Stadion van Amsterdam vormt van 6 juli tot en met 10 juli 2016 het strijdtoneel van het EK Atletiek. De kwalificaties van het speerwerpen en het discuswerpen vinden plaats op het Museumplein. Het schinkeleiland en de atletiekbaan Ookmeer zullen fungeren als warming-upen trainingsaccommodatie voor dit evenement. Voordat de prestaties kunnen worden geleverd, moeten de diverse locaties worden gerenoveerd en aangepast. De atletiekbaan in het Olympisch Stadion wordt gerenoveerd. Kragten verzorgt de aanbestedingsprocedure en geeft samen met Lomme Siebenga inhoudelijke input op het gebied van atletiek.
Multifunctionele
gymnastiekzalen, een beach-sporthal, turnhal, danszaal en dojo. Het ellipsvormige gebouw bestaat uit twee lagen en gaat straks behalve aan sport ook plaats bieden aan de Academie voor Sportstudies van de Haagse Hogeschool en de School voor Lifestyle, Sport en Bewegen van het ROC Mondriaan. Kiwa ISA Sport begeleidt de gemeente Den Haag in het voortraject om ervoor te zorgen dat alle verschillende sportaccommodaties voldoen aan de normen van de betreffende sportbonden. Het gaat hier zowel om de sportaccommodaties als om de nevenruimten, zoals kleed- en wasruimten en EHBO-ruimte. Naast de afmetingen van de sportruimten beoordeelt Kiwa ISA Sport ook de akoestiek, inrichting en ruimtelijke relaties (bijvoorbeeld looproutes van de diverse gebruikers), afwerking, verlichting, installatietechniek etc. Volgens de planning wordt de Sportcampus Zuiderpark in het najaar van 2016 opgeleverd.
sportaccommodatie in het Zuiderpark Op de plaats van het oude voetbalstadion van ADO Den Haag in het Zuiderpark verrijst in het najaar van 2016 een markante multifunctionele sportaccommodatie. Kiwa ISA Sport heeft zowel het voorlopige als het definitieve ontwerp van de bouw beoordeeld. Naast de bijzondere architectuur, naar een ontwerp van FaulknerBrowns Architects, valt vooral het aantal en de veelzijdigheid van de sportvoorzieningen op: een topsporthal, een dubbele sporthal voor de breedtesport, vier
Leukste sportvereniging van Nederland In kasteel De Hooge Vuursche te Baarn zijn prijzen uitgereikt aan de leukste sportverenigingen van alle provincies in Nederland. De sportvereniging die zich een jaar lang ‘de leukste sportvereniging van Nederland’ mag noemen, is hockeyvereniging Berkel en Rodenrijs uit Zuid-Holland. Deze vereniging behaalde de beste combinatie van waarderingscijfers en aantal stemmen. De verkiezing leefde ontzettend onder het publiek en op de social media. Tienduizenden mensen brachten via www.leukstesportvereniging. nl hun stem uit bij de verkiezing. Zij gaven hierbij rapportcijfers voor vier criteria: sfeer, sportiviteit en respect, betrokkenheid van de vrijwilligers en deskundigheid van het bestuur (cijfers tussen 1-10).
de lessen bemesting, ziektes en plagen. Zijn inbreng is nieuw aan de cursussen. Schoenaker heeft ervaring als greenkeeper, onder andere op De Lochemse Golf, maar heeft ook enige jaren als adviseur bij IPC gewerkt en werkt nu als projectleider bij De Ridder in Soesterberg. Het inhuren van vakkrachten uit de sector is niet helemaal nieuw voor IPC, maar wel iets dat Mascha Smit, manager sales van IPC Groene Ruimte, sterker wil benadrukken. Smit: 'We zoeken steeds naar de juiste mensen met kennis, die weten wat er in de markt speelt en dus boeiend zijn voor de deelnemers. Op deze manier sluiten de opleidingen beter aan op de wensen vanuit de sector.' De groepen zijn dit jaar met zeven terreinmeesters en elf greenkeepers wat kleiner dan voorgaande jaren. Volgens Mascha Smit komt dat
MVO-prijs Noordoostpolder voor Berdi Berdi Sport & Groen uit Nagele is de eerste prijswinnaar van de MVO-prijs Noordoostpolder. Donderdagavond 20 november kregen de ondernemers Rienk en Dirk Bernhard in Theater 't Voorhuys de onderscheiding uit handen van burgemeester Aucke van der Werff. De gemeente Noordoostpolder was de initiatiefnemer van deze wedstrijd, die door ISOFastTrack is georganiseerd. Het evenement werd gesponsord door Countus, HCR ’t Voorhuys, MVO Loont en Rabobank Noordoostpolder-Urk. Twaalf ondernemingen meldden zich begin dit jaar voor dit traject aan. Zes bedrijven werden genomineerd door de jury. Na de publieksstemming via internet (1246 stemmen) bleven er drie kandidaten over: Bio Romeo uit Ens, staalbedrijf L. de Vries uit Marknesse en groenvoorzieningsbedrijf Berdi Sport & Groen uit Nagele. De prijs, 3000 euro, wordt besteed aan ‘iets voor het personeel’. Ook gaven de broers Bernhard bij presentator Niels van der Schaaff aan verder te willen op de weg van MVO, in ieder geval door nog meer reductie van CO2. De prijsuitreiking was het sluitstuk van een historische avond in de Noordoostpolder: de uitreiking van de eerste MVO-prijs Noordoostpolder, de aanwezigheid van gedeputeerde economische zaken Bert Gijsberts (in de rest van Flevoland zal het voorbeeld van de Noordoostpolder overigens worden gevolgd), de informatieve toespraken van Reinier van den Berg (die met Ecoland TV gaat beginnen), professor Jan Jonker (die zijn boek ‘Nieuwe Business
Modellen: Samen Werken aan Waardecreatie’ presenteerde) en vooral ook het inspirerende netwerken van.
waarschijnlijk doordat er in 2013 twee cursussen zijn geweest en er dus wat gras voor eigen voeten is weggemaaid.
Regenwormen helpen bodem te verbeteren Afgelopen maand is bij sportpark De Koepel in de gemeente Haren 250 kilo regenwormen bezorgd door Greenguard. Bij de nieuwe voetbalvelden is de afwatering niet optimaal; daarom zet de gemeente regenwormen in als een natuurlijk drainagesysteem. De gangetjes die regenwormen graven, maken vaste grond los, zodat lucht, water en grond weer in evenwicht gebracht worden. De regenwormen zullen de harde grond open graven met hun gangetjes. Al na enkele weken wordt het resultaat zichtbaar en komt de oorspronkelijke kruimelige structuur van de bodem weer terug. Hierdoor komt er weer voldoende zuurstof in de bodem en krijgt de grond zijn natuurlijke veerkracht weer terug. Een bodem met wormengangetjes, die tot een diepte van wel drie meter kunnen gaan, heeft een perfecte wateraan- en -afvoer.
IPC-opleidingen weer van start De opleiding greenkeeper en terreinmeester is voor het seizoen 2014/ 2015 van start gegaan bij IPC Groene Ruimte. Gerard Schoenaker verzorgt
Sallandse krijgt certificaat voor sociaal ondernemen Op de werkconferentie van de Normaalste Zaak, AWVN, MKB Nederland en VNO-NCW, 'Werkgevers gaan inclusief', kreeg Sallandse Wegenbouw het PSO-certificaat (wat staat voor Prestatieladder sociaal ondernemen) voor sociaal ondernemen uitgereikt. In 2012 behaalde Sallandse Wegenbouw dit certificaat voor het eerst. Het certificaat maakt zichtbaar in welke mate een bedrijf bijdraagt aan de werkgelegenheid van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Sallandse Wegenbouw laat nu zien deze bijdrage te hebben gecontinueerd.
www.fieldmanager.nl
9
GREEN CLIPPER: Dé manier voor het maaien van SPORTVELDEN Silicia Nova is specialist op het gebied van reiniging en onderhoud van de kunstgras sportvelden. daarbij voeren wij de volgende wekrzaamheden uit: • Infillrenovatie d.m.v. silicair®-methode • Het verwijderen van alle infill uit elke kunstgrasmat • jaarlijks onderhoud d.m.v. borstel-zeef-zuig machine • Reparatie van tapijtbeschadigingen • Biologische onkruid, mos en alg bestrijding • Aanleggen van belijning in bestaande kunstgrasvelden ª Onderhoud/ reparatie van hekwerk en bestratingen
4,1m werkbreedte Lichtgewicht Hoge werksnelheid Brede inzetbaarheid van de combinatie Zeer lage onderhoudskosten Ook leverbaar in een 2,4m uitvoering
Zwarteweg 62 8097 PX Oosterwolde T: 0525-621 223 F: 0525-655 720 I: www.kunstgrasonderhoud.nl www.silicanova.nl E: info@silicanova.nl
Voor meer informatie: 06-20249967 of greenclipper@voets.nl
DE SPECIALIST VOOR UW SUCCES
www.kunstgrasonderhoud.nl
LINDNER TRACTOREN
W U E I N
• Laag eigen gewicht • Kleine draaicirkel door 4-wiel besturing • Vrijzicht cabine • 102 PK (75 kW) 4-cil. Perkins Turbo motor • ZF traploze cvt-transmissie • zeer laag zwaartepunt
Archimedesstraat 9, 7701 SG Dedemsvaart, Telefoon (0523) 613 493 www.duport.nl - info@duport.nl
Aannemersbedrijf Van Wijlen B.V. Heistraat 112a - 5161 GJ Sprang-Capelle - Telefoon (0416) 27 95 69 - Telefax (0416) 28 17 64 www.vanwijlen.eu - info@vanwijlen.eu
• Groenvoorziening
• Afvoer en recycling
• Grondwerk
• Aanleg en onderhoud sportvelden
• Wegenbouw
• Transport
• Riolering
• Landschapsonderhoud
GRONDIG
IN VELDEN EN WEGEN
Nieuws
Erwin Ros nieuwe voorzitter Fedecom De ledenraad van Fedecom heeft Erwin Ros benoemd tot voorzitter van branchevereniging Fedecom. Erwin Ros (48) heeft ruime ervaring in de mechanisatiebranche, zowel in de fabricage, de import als in de distributie. Daarnaast was hij bestuurlijk actief in de verschillende geledingen van Fedecom en diens voorganger, Federatie Agrotechniek sectie Trekkers en Werktuigen. Vanaf de start van Fedecom is hij ledenraadslid. Erwin Ros volgt hiermee Erik Hogervorst op, die president wordt van de Europese koepelorganisatie voor dealers, CLIMMAR. Het bestuur van Fedecom heeft Erwin Ros voorgedragen vanwege zijn degelijke kennis van en inzichten in de mechanisatiebranche en zijn omvangrijke bestuurlijke ervaring. Hiernaast heeft hij ervaring met alle drie geledingen die in Fedecom verenigd zijn: fabrikanten, importeurs en dealers. Erwin Ros is in het dagelijkse leven managing director van Kamps de Wild Holding, een dochteronderneming van Royal Reesink NV. De afgelopen jaren heeft hij in diverse marketing-, sales- en managementfuncties bij Kamps de Wild geopereerd.
dcv
Carpetbeater In de afgelopen Fieldmanager stond een artikel over een infill-verwijderaar, waarin melding werd gemaakt van de Carpetbeater van Carl Rennen. Om mogelijke onduidelijkheden te voorkomen, moet worden vermeld dat de Carpetbeater van het bedrijf Carpetbeater is. Voorts suggereert het artikel dat met de Carpetbeater alleen de uitkomende infill gescheiden kan worden uitgeklopt. Standaard verwijdert de Carpetbeater de infill niet gescheiden, maar het scheiden van de infill in zand en rubbergranulaat wordt als extra optie aangeboden.
IJZERSTERK zelf herstellend Engels raaigras
Langwerkende meststof
• Speciaal voor sportvelden, tees en fairways • Uniek en innovatief • NPK • Wateroplosbare calcium en magnesium • Mini-korrel
NIEUW! Revolutionair: uitlopervormend Engels raaigras. • Extreem sterk. • Snelle vestiging.
Everris Benelux
Groot in Gras 12
Dé ware grasrevolutie nu op beeld... www.fieldmanager.nl Bekijk de IJZERSTERKE video! Ga naar www.barenbrug.nl/rpr
T +31 (0)418 65 57 80 E info.benelux@everris.com
www.everris.nl
Grasgids 2015: dé leidraad voor elke fieldmanager
Guide
Turfgrass
2015
GRAS GIDS
Sport • Gazon • Recreatie • Sport • Law Berm en ns • Landsc dijk • Golf aping • Roa green d verges and dikes • Golf green
Wat is voetballen zonder echt gras? Steeds vaker duiken er berichten in de pers op dat voetballers het liefst kiezen voor een echt natuurgrasveld. En dat is begrijpelijk. Gras geeft het echte voetbalgevoel weer. Voetballen is modder aan je benen en de geur van het gras in je neusgaten. Auteur: Namens Plantum Hendrik Nagelhoud Rassenonderzoek In Nederland kennen we de Grasgids, waarin de resultaten van het Nederlandse rassenonderzoek zijn opgenomen. Deze gids wordt ook in België als leidraad gebruikt. De grondslag van de Grasgids is het zogenaamde CGO (cultuur- en gebruikswaardeonderzoek) voor grasrassen. Dit onderzoek naar de kwaliteit van grasrassen valt onder de verantwoordelijkheid van Plantum. In dit onderzoek worden de nieuw ontwikkelde grasrassen van de kwekers vergeleken met de rassen in de huidige Grasgids. Een nieuw grasras wordt pas opgenomen, als aangetoond is dat de kwaliteit van dit ras beter is dan de gemiddelde kwaliteit van het bestaande assortiment. Om de objectiviteit te waarborgen, worden de beoordelingen door het PPO (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving) uitgevoerd. De te onderzoeken rassen worden op meerdere locaties uitgezaaid. Hiermee wordt de wetenschappelijke betrouwbaarheid fors vergroot. Doel van het onderzoek is de gebruikers een goede basis te geven bij de keuze van het juiste ras binnen de
aangeboden mengsels, zowel in openbaar groen, golf als in sport. Tevens heeft de Grasgids als doel om de markt af te schermen voor kwalitatief mindere rassen; een extra zekerheid voor de hoge eisen die wij in ons land stellen. Wat bepaalt de kwaliteit van een mengsel? Voor een groot deel wordt de mengselkwaliteit bepaald door de kwaliteit van de gebruikte rassen. Een gerichte rassenkeuze kan de betredingstolerantie, de dichtheid van de zode, de kans op ziektes en de kleur van de grasmat sterk beïnvloeden. Voor wedstrijdvelden gaat de voorkeur uit naar een zaadmengsel van 75% Engels raaigras en 25% veldbeemdgras (SV7-mengsel) of een SV100-zaadmengsel (een blend van 100% Engels raaigras-rassen). Het SV7-mengsel wordt ook aanbevolen voor trainingsvelden, wanneer deze tijdig (medio april) kunnen worden doorgezaaid. Als de trainingsvelden pas eind mei worden doorgezaaid, gaat de voorkeur uit naar een SV100.
Nieuw in Grasgids 2015 In de nieuwe Grasgids zijn de meest actuele cijfers per ras weergegeven. Er zijn nieuwe rassen toegelaten bij Engels raaigras, bij roodzwenk gewoon en bij roodzwenk met forse uitlopers. Ieder nieuw ras geeft weer een mooie aanvulling van het assortiment. De rassen die voor het eerst vermeld worden, zijn: • Engels raaigras sport: Eurosport van DSV Nederland • Roodzwenkgras gewoon: Bogart en Highnoth, beide van DLF/Innoseeds • Roodzwenkgras grof: Hastings van DLF/ Innoseeds en Barsylia van Barenbrug
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4991
www.fieldmanager.nl
13
Kunstgras heeft een imagoprobleem Kunstgras? 83 procent van de West-Brabantse aanvoerders vindt het helemaal niets Dagblad DeStem vroeg de aanvoerders waarom ze een voorkeur hebben voor natuurgras of kunstgras. Opvallend vaak kwamen dezelfde antwoorden terug: kunstgras is stug, moeilijk te bespelen en de kans op blessures is groot. Auteur: Frank Timmers Dan hebben de aanvoerders het niet alleen over de schaafwonden die ze oplopen na het inzetten van een sliding. Ze klagen ook over het stroever afremmen en klachten van knieĂŤn en rug. Bij een ander deel van de aanvoerders is de voorkeur voor natuurgras minder rationeel van aard. Kort samengevat luidt die mening: 'We hebben altijd op gewoon gras gespeeld, zo hoort voetbal te zijn, waarom zou dat anders moeten?' Deze spelers houden van de geur van gras, de zwarte vegen van modder op hun voetbalbroek. Zij gruwen van de bolletjes rubber die weken later nog uit de sokken en schoenen komen, als aandenken aan een wedstrijd op kunstgras. West-Brabant Dan is er een groep die genuanceerd denkt over
14
www.fieldmanager.nl
kunstgras. In veel gevallen zijn dit de aanvoerders die thuis op kunstgras spelen. Van de 124 elftallen in West-Brabant zijn dat er 22. Die spelers hebben het voordeel van kunstgras leren kennen en ze zien ook dat zij bij slecht weer gewoon kunnen doortrainen, dat hun wedstrijden niet (snel) worden afgelast. Voor de gulden middenweg is er ook applaus: trainen op kunstgras en voetballen op natuurgras. De besturen van de voetbalclubs houden niet altijd rekening met deze wensen en gevoelens van hun spelers. Op een kunstgrasveld kan per jaar 1500 uur getraind en gespeeld worden, terwijl een trainingsveld van natuurgras na 600 uur nagenoeg op is. Een wedstrijdveld zelfs al na 250 uur. Tel uit je winst. Voor een club met een
wachtlijst is de keuze niet moeilijk. Een groot voordeel van kunstgras is dus ook dat de wedstrijden niet snel worden afgelast. Dat is ook in het belang van de KNVB. Die bemoeit zich echter niet met de keuze voor kunstgras of natuurgras. "Als zo'n veld maar aan de nodige voorwaarden voldoet", zegt woordvoerder Hans van Kastel. Volgens hem zijn er in Nederland 8.000 natuurgrasvelden en ongeveer 1.500 kunstgrasvelden. Daarvan liggen er 188 in het district Zuid 1, waar de clubs in West-Brabant onder vallen. Bij een deel daarvan zijn Silvain van de Wiel en Wim Glaap van Copier Advies Zuid betrokken. Copier is een toonaangevend adviesbureau op het gebied van sportaccommodaties.
Silvian van der Wielen
Aannemers denken aan de prijs waarvoor een kunstgrasveld kan worden aangelegd Imagoprobleem Het imagoprobleem van kunstgras is hen bekend. Volgens Van de Wiel liggen de fysieke problemen vooral wat verder van de grond, bij de knie en onderrug. "Als een speler draait, komen de problemen omdat zijn voet vast staat in de grond." Het verhaal van de schaafwonden bij slidings is ook bekend bij de adviseurs. Dat heeft alles te maken met de stugheid van het veld, meer bepaald: in hoeverre de kunststof sprieten nog overeind staan. Zijn er dat veel, dan is het veld
Wim Glaap
stugger. Liggen veel sprieten plat op de grond, dan is het veld glad en glijdt de bal veel sneller over de mat. Dat is niet wat een voetballer moet willen, want een mat met veel staande sprieten benadert het natuurgras het meest.
Verbetering Om de nadelen weg te nemen en de levensduur van een goede mat te verlengen, is onderzoek en ontwikkeling nodig. Dat is waar het volgens de adviseurs van Copier aan ontbreekt. "De aannemers hebben daar geen belang bij. In
www.fieldmanager.nl
15
Krinkels is de partner voor uw sportaccommodatie, wij verzorgen voor u: - Onderzoek & conceptontwikkeling - Ontwerp & voorbereiding - Aanleg & renovaties - Onderhoud & beheer
Meer informatie? Ga naar onze website of scan de QR-code voor op je smartphone! www.krinkels.nl info@krinkels.nl
Minimaal
€250,-
inruilkorting
voor uw oude markeerwagen, ongeacht merk/model. Stap nu over!
t contac Neem n r ee op voo jvende b vrij li gratis nstratie demo Bel: 0 37820 0481-
• www.sportveldbelijningen.nl •
Nederland worden de meeste velden verkocht op basis van de laagste prijs waarvoor een kunstgrasveld kan worden aangelegd. De normen van de KNVB worden gehaald en dan is men tevreden, als de bal maar rolt. Naar de verbetering van kwaliteit wordt niet echt gekeken", zegt Van de Wiel. Hij neemt de ondergrond als voorbeeld. De velden liggen op lava, zand of het ketelzand uit de centrale in Geertruidenberg. "Over een andere ondergrond wordt weinig nagedacht." Het draait bij kunstgras dus om de spriet en hoe lang die overeind blijft staan. In de meeste gevallen is dat vier of vijf jaar. "Terwijl volgens de gebruiksnormen van de KNVB het veld wel acht tot tien jaar meegaat. Maar als de spriet eenmaal ligt, blijft die liggen. Het veld wordt dan veel sneller", aldus Glaap. De aanvoerders hebben het idee dat de kwaliteit van de kunstgrasvelden verbetert, zo laten ze weten in de enquête. De velden die de afgelopen jaren zijn aangelegd, bevallen hun vele malen beter. Bij de enquête hoorden we de spelers op zo'n nieuw veld niet klagen over stugheid en schaafwonden na een sliding. Glaap moet bijna lachen. "Er is niks verbeterd. Die velden zijn nieuw, de sprieten staan nog overeind en dan houdt het zijn eigenschappen." Zachte of harde vezel Bij de aanschaf van een kunstgrasveld is er grofweg de keuze tussen de zachte spriet die meer comfort geeft, maar sneller gaat liggen of de hardere vezel die het langer volhoudt. Glaap: "Op dit laatste veld wil je geen sliding maken,
verder benadert de harde vezel het natuurgras het meest." Dat iedere producent van kunstgras zijn keukengeheim voor zichzelf houdt, is niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van kunstgras. Volgens Glaap liggen er in West-Brabant alleen al twaalf verschillende types kunstgras van acht verschillende leveranciers. Het is de vraag of kunstgras ooit optimaal zal zijn. In voetballanden als Engeland, Spanje, Duitsland en Italië wordt niet aan kunstgras gedacht, EK's en WK's worden op gewoon natuurgras gespeeld en het ziet er niet naar uit dat daar verandering in komt. Van de Wiel: "Bij hockey is dat precies andersom gegaan. Het begon bij de top en sijpelde door naar de lagere klassen. In de amateurwereld is de behoefte aan kunstgras uit ruimtegebrek ontstaan en het krabbelt langzaam op naar het betaald voetbal." Glaap denkt dat het aantal nieuwe kunstgrasvelden eerder zal dalen dan stijgen. "Dat heeft te maken met de krimp van de bevolking. Nu is er ruimtegebrek op de sportcomplexen. Straks niet meer omdat er minder leden zijn. Een gemeente beslist straks eerder om een gewoon grasveld aan te leggen. De discussie verstomt dan vanzelf."
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4992
Bronvermelding Bron: BNDeStem, 6 september 2014.
www.fieldmanager.nl
17
Waar ligt de oorzaak van lage kwaliteit gravelbanen? Waarom krijgen groundsmen hun gravelbaan soms niet in conditie? Jos Nellisse (Ace Tennisservice).
Om een graveltennisbaan in goede conditie te houden is regelmatig en kundig onderhoud noodzakelijk. Toch toont een discussie op het forum van Fieldmanager aan dat dat alleen niet voldoende is. Gezien de reacties werpt de vraag zich daarom op: wordt het niet eens tijd om de norm tegen het licht te houden? Auteur: Guy Oldenkotte Het forum van de website FIELDMANAGER is een populaire plek waar groundsmen van vele verenigingen in ons land regelmatig van gedachten wisselen over verschillende onderwerpen. Zo ook groundsman ‘Bees’ die deze zomer het forum aangreep om advies te vragen voor een oplossing voor gravelbanen die zacht bleven. Ondanks regelmatig walsen bleef de gravellaag zacht en onstabiel. Bees was ten einde raad. Zijn gravel was volgens certificaat geleverd en gekeurd, hoewel hij wel erkende dat het een grote hoeveelheid grove delen bevat.
18
www.fieldmanager.nl
Daarom wordt dit regelmatig met de hand weggeschraapt. En aan het begin van elk seizoen, wanneer de winter voorbij is, wordt de rommel verwijderd en wordt de bovenste 1 à 2 centimeter gravel afgeschraapt om door nieuw gravel te worden vervangen, zo zei Bees. Daarbij wordt de onderlaag opgeruwd, waarna de toplaag van oud en nieuw gravel gemixt wordt voordat alles weer wordt gewalst. Tegenwoordig krijgt Bees de banen niet meer hard, zelfs niet wanneer de gravel twee keer per week machinaal wordt gewalst. Bees vreesde een drainageprobleem, omdat
tijdens de laatste hoosbui luchtbellen zichtbaar waren op de baan. Bovendien waren de spanlijnen tijdens die bui gaan drijven en bleek de gravellaag na afloop sponzig en volledig onbespeelbaar te zijn. Omdat de club een beperkt budget heeft voor het onderhoud, wilde Bees eerst de mening van de lezers horen voordat eventueel besloten zou moeten worden om professionele hulp in te schakelen. Antwoord kreeg hij zeker! Hobbelige onderlaag Dat Bees veel verschillende adviezen kreeg, is
niet verwonderlijk. De goede lezer zal opgemerkt hebben dat, met het verwijderen van de bovenste 1 à 2 centimeter, Bees en z’n team wel erg veel gravel van de baan halen. De reacties die hij daarom ontving, waren zeker niet eensluidend. Zo dacht Coen Wijnhoven direct in oplossingen en opperde hij dat het probleem waarschijnlijk veroorzaakt werd door een slechte afwatering dat verholpen kon worden door het aanbrengen van kleine kratjes in de onderlaag, zo was zijn advies. De kratjes moeten helpen het water beter af te voeren en kunnen, indien nodig, op het riool worden aangesloten. ‘Dat zou een afwateringsprobleem binnen twee dagen kunnen oplossen,’ zegt Wijnhoven die vooral kennis heeft van afwateringstechniek. Het systeem is echter nog niet getest door Kiwa ISA Sport, waardoor het nog niet mag worden toegepast op graveltennisbanen die worden gebruikt voor competities. In een reactie liet Bees direct al weten dat de drainage niet het probleem zou kunnen zijn omdat de ‘waterafvoer bij normale buien’ normaal verloopt. Enkele weken later voegde hij daaraan toe dat de KNLTB een laagdiktemeting had uitgevoerd waaruit bleek dat de drainagelaag niet vlak, maar uiterst hobbelig was. Daardoor zou de gravellaag niet overal even dik zijn en zeker niet wanneer de bovenkant vlak is. Bees vermoedde dat schommelingen in de laagdikte de boosdoeners waren.
groot probleem is waar zowel groundsmen als leveranciers mee kunnen worstelen. ‘Om gelijk met een oplossing te komen is wel erg kort door de bocht,’ zegt Jarno Tiethoff van Kennis van Sport. ‘Problemen kunnen meerdere oorzaken hebben en dat is iets wat je ter plekke moet bekijken voordat je direct in oplossingen moet gaan denken. Anders doe je allerlei investeringen die uiteindelijk niet de oplossing blijken te bieden.’ Tiethoff werkte in het verleden bij de KNLTB als accommodatieadviseur en is goed bekend met de officiële KNLTB-werkmethode om gravelbanen te onderhouden. Tegenwoordig geeft hij advies over de aanschaf, aanleg en het onderhoud van tennisbanen. Jos Nellissen, die als directeur van Ace Tennisservice over ruim dertig jaar ervaring beschikt in tennisbouw en met gravel als specialisme, meent ook dat bij gravelbanen bij uitstek het probleem door degelijk onderzoek eerst moet worden vastgesteld. ‘Gravel is een natuurlijk product dat werkt en dat overal anders reageert. Bovendien zou het met de perceptie te maken kunnen hebben. Men was gewend aan keiharde banen voordat de gravelbaan werd aangepakt. Maar daarna zijn de banen zacht en dat is dan weer het andere uiterste.’ Aanhoudende walsbeurten zoals door Bees worden uitgevoerd, bieden bij voorbaat weinig soelaas. ‘Een wals
voor gravelbanen heeft een bepaald (maximaal) gewicht in verhouding tot zijn werkbreedte. Na een aantal walsbeurten is het effect van een wals bijna nihil, tenzij er sprake is geweest van (nacht) vorst.’ Een groter probleem Sinds de komst van alternatieve tennisondergronden op basis van kunstgras is het aantal gravelbanen afgenomen. Dat is met name de KNLTB een doorn in het oog. Verenigingen zouden zich te snel laten aanpraten dat gravelbanen te veel onderhoud vergen. Tegelijkertijd neemt het aantal groundsmen af. Sinds de jaren ’90 kunnen verenigingen en bouwers van sportondergronden terugvallen op de zogenaamde sportvloerenlijst. Daarin staat exact beschreven waar de ondergrond aan moet voldoen. ‘Voor gravel is er zowel een materiaaltechnische norm als een sporttechnische norm. Daar staat exact in beschreven waaraan een gravelbaan moet voldoen,’ merkt Tiethoff op. ‘De roep voor normen voor tennisgravelbanen was in de jaren ’90 groot vanwege stabiliteitsproblemen bij een groot aantal banen.’ Sinds de introductie van die normen zijn ze nauwelijks meer aangepast. Rob Wismans van Sport en Rekreatie Reuver, een toonaangevend leverancier van gravel, is van mening dat de tijd is aangebroken om de huidige
Wat de discussie duidelijk maakt, is dat het garanderen van goede graveltennisbanen een groot probleem is waar zowel groundsmen als leveranciers mee kunnen worstelen Ook deze toevoeging is opmerkelijk omdat noch de KNLTB, noch een keuringsinstantie laagdiktemetingen uitvoert. En het valt maar te bezien wat je kunt waarnemen wanneer men dat doet; voor een dergelijk onderzoek zou de onderbouw van de volledige baan in kaart moeten worden gebracht en zou er niet vertrouwd mogen worden op enkele steekproeven. Wat de discussie duidelijk maakt, is dat het garanderen van goede graveltennisbanen een
Zeer strenge winters die spelen op gravel onmogelijk maken zullen in de toekomst zeldzaam zijn.
www.fieldmanager.nl
19
Rob Wismans (Sport en Rekreatie Reuver).
norm eens tegen het licht te houden en opnieuw te toetsen. ‘Gravel bestaat voor een groot deel uit gemalen dakpan. En de kwaliteit van deze dakpannen is door de jaren heen veranderd,’ zo zegt Wismans. Vroeger hadden dakpanfabrikanten veelvuldig afgekeurde dakpannen die qua samenstelling van goede kwaliteit waren. Tegenwoordig is dat aantal aanzienlijk minder. Bovendien moeten grondstoffen van steeds grotere afstand worden aangevoerd. Het leveren van goede gravel is vooral het in balans houden van de hardheid, slijtvastheid, wateropname en de doorlatendheid van de gravel, licht Wismans toe. ‘Maar weersinvloeden en de omgeving van de baan zijn van grote invloed op het behouden van de kwaliteit.’ Jos Nellissen gaat in deze discussie zelfs een stap verder. ‘Van mij mag die hele norm worden afgeschaft. Het voegt niks toe, maar is een goed voorbeeld van Nederlandse bemoeizucht. Wanneer je als aannemer in staat bent om een baan goed aan te leggen volgens een andere methode en gedurende een langere periode bewezen hebt dat je dat kunt, dan zou dat toch niet mogen omdat je verplicht bent om je aan de norm te houden. Dat is de omgekeerde wereld. Ik ben van mening dat het probleem van zachte banen bij de tennisvereniging van Bees juist te wijten is aan die norm.’ Binnen deze norm wordt een, naar zijn mening, te hoog aandeel grove korrel voorge-
20
www.fieldmanager.nl
Jarno Tiethoff (Kennis van Sport).
schreven. ‘Daardoor bindt de gravel zich niet en kunnen zulke problemen met gravelbanen zich voordoen.’
Verenigingen zouden zich te snel laten aanpraten dat gravelbanen te veel onderhoud vergen Kiwa ISA Sport is in ons land onder meer verantwoordelijk voor het testen en waarborgen van de norm. Voor adviseur Christian van Genugten van Kiwa ISA Sport is deze discussie over de norm voor gravel echter nieuw. ‘Wij hebben tot op heden geen signalen ontvangen, of tijdens de keuringen geconstateerd, dat er structureel wat mis zou zijn met de normering, het gravelmateriaal en/of de aanleg hiervan. Maar mocht de industrie daar anders over denken, dan willen wij graag luisteren.’ Van Genugten merkt daarbij op dat het ter discussie stellen van een norm procedureel is geregeld via de werkgroepen en normeringscommissies. Aannemers en leveranciers kunnen daar terecht wanneer zou blijken dat iets niet zou werken binnen de normeringen. Volgens de inspecteur van Kiwa ISA Sport is het voorbarig problemen met gravelbanen onmiddellijk te wijten aan de norm. ‘Zowel nieuwe gravel-
banen als banen waarvan de volledige toplaag wordt gerenoveerd, dienen te worden gekeurd. Maar ik heb de indruk dat dat niet altijd gebeurt omdat een toplaagrenovatie ook weleens wordt gezien als groot onderhoud.’ Daardoor wordt de oorzaak van problemen niet altijd correct vastgesteld. Bovendien wordt bij een renovatie formeel alleen gekeken naar de gravellaag en de daaronder gelegen lavalaag. De zandonderbouw wordt indicatief beoordeeld. Die aanpak zou het probleem van de zachte gravelbanen op de tennisclub van Bees dus ook niet hebben geïdentificeerd wanneer die daadwerkelijk is gelegen in de onderbouw. Beter naar onderhoud kijken De perceptie dat graveltennisbanen onderhoudsintensief zijn, doet veel verenigingen besluiten over te stappen naar alternatieven met alle consequenties van dien. ‘Uiteindelijk is gravel nog steeds de goedkoopste en meest geliefde ondergrond voor tennissers in Nederland,’ merkt Jos Nellissen op. ‘Maar er zijn verhalen bekend van verenigingen, die besloten om hun gravelbanen in te ruilen voor een alternatief op basis van kunstgras, maar die vervolgens leden zien vertrekken vanwege de keuze. Zo’n vereniging zit vervolgens met een duur park en te weinig leden.’ Bij gravelbanen draait het erom dat je de gravelhuishouding corrigeert. Daar de grove korrel door spelen en slepen steeds naar de kanten
wordt verplaatst, dient deze tijdens het seizoen regelmatig te worden verdeeld over de gehele oppervlakte en tijdens de voorjaarsbeurt weer te worden ondergefreesd in de toplaag. ‘Daarbij is “water” het toverwoord tijdens het onderhoud van banen gedurende het seizoen. Een goed afgestelde beregeningsinstallatie is daarom een vereiste. Maar dan wel in combinatie met een goede waterafvoer.’ Met die kennis in het achterhoofd heeft Nellissen specifiek advies voor Bees. ‘Bij een hoosbui zoals door Bees beschreven, kan de toplaag zich ontmengen. Daarbij komt de grofste fractie bovenop te liggen. Omdat deze fractie niet bindt, kan de baan zacht aanvoelen en laten ook de lijnen los. Het zou wellicht verstandiger zijn om in de basis het aandeel grove fractie te verlagen en die naar behoefte bij voorjaarsbeurten aan te vullen.’
Versleten gravel is voor veel verenigingen niet duidelijk. Hierdoor wordt vaak te lang op een versleten gravelbaan doorgespeeld one-size-fits-all Jarno Tiethoff stipt aan dat verenigingen regelmatig op gravelbanen doorspelen die eigenlijk ‘versleten’ zijn. ‘Bij kunstgras is wel duidelijk te zien wanneer het vervangen moet worden. De vezel is versleten en dit is makkelijk meetbaar. Versleten gravel is voor veel verenigingen niet
duidelijk. Hierdoor wordt vaak te lang op een versleten gravelbaan doorgespeeld. Dit is op te lossen door de baan in kaart te brengen en te vertalen naar het meerjarenonderhoudsplan. Op deze wijze zijn de financiële pieken voor een gravelvereniging bekend. Hierdoor kan er gericht in de vereniging worden geïnvesteerd.’ Tiethoffs advies is daarom om graveltennisbanen met een ander oog te bekijken. ‘Groundsmen moeten leren anders naar gravel te kijken. Ze moeten weten wat ze doen. Gravel is bewerkelijk en kan zich in situaties verschillend gedragen. Je moet begrijpen waarom je een behaalde handeling op gravel uitvoert. Daarvoor is kennis van de constructie en het materiaal noodzakelijk. Vandaar dat dit het eerste is wat wij uitleggen tijdens de cursus gravelonderhoud. Maar wanneer ze een gravelbaan goed onderhouden, dan zou de baan zo’n 25 jaar mee moeten kunnen gaan.’ Rob Wismans van Sport en Rekreatie Reuver voegt daaraan toe: ‘Ook wij zien dat het onderhoud niet meer hetzelfde is als wat het ooit is geweest. Tegenwoordig mogen gravelbanen ook onder afschot worden aangelegd. Het is nog maar de vraag wat de kwaliteit van die banen uiteindelijk zal zijn omdat dat extra aandacht van de groundsman zal vergen. Aan de andere kant: in België en Duitsland liggen deze banen al jaren en hoor je er niemand over klagen.’ Daar moet dan wel bij worden opgemerkt dat gravelbanen in de betreffende landen anders worden opgebouwd. Gravelenthousiastelingen die lering willen trekken van de situaties aldaar moeten zich wel realiseren dat een dergelijke constructie niet per definitie in Nederland is toegestaan. Omdat gravel een natuurlijk product is, is
De belangstelling voor uitleg over goed onderhoud van gravelbanen blijft hoog.
Wismans van mening dat een ‘one-size-fits-all’oplossing niet de beste is voor graveltennisbanen. ‘Zaken zoals schaduw, zon, vocht, het weer en het onderhoud spelen uiteindelijk allemaal een rol in de kwaliteit van de banen. Die situatie verschilt van vereniging tot vereniging waardoor het lastig is alle banen dezelfde maat te nemen.’ Niet ter discussie Vooralsnog ziet Christian van Genugten van Kiwa ISA Sport geen aanleiding om de norm ter discussie te stellen. ‘Dat is iets wat de industrie zal moeten aanzwengelen.’ De regels voor gravelbanen zijn, voor wat betreft Van Genugten, duidelijk. ‘Die bestaan al lang en zijn helder.’ Daarmee kaatst hij de bal dus definitief terug naar de industrie. Of de problemen van Bees inmiddels zijn opgelost, is niet helemaal duidelijk. Ondanks herhaaldelijk verzoek, mochten we geen aanvullende informatie ontvangen. Misschien grijpt hij de komende winterperiode aan om zich, nogmaals, te verdiepen in het onderhoud van gravelbanen en wil hij wachten tot het komend voorjaar voordat hij daadwerkelijk kan oordelen of een genomen maatregel effect heeft gesorteerd.
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4993
www.fieldmanager.nl
21
Tegenprestatie leveren voor uitkering Doordat deze mensen geen plaatsvervangend werk mogen doen, moeten er extra werkzaamheden voor hen worden gezocht In het kader van de nieuwe Participatiewet kunnen gemeenten vanaf 1 januari 2015 inwoners met een bijstandsuitkering verplichten om ‘vrijwilligerswerk’ te verrichten op bijvoorbeeld sportvelden. Bij Het Wedde in Voorschoten worden deze mensen echter al sinds anderhalf jaar ingezet. ‘Als organisatie hebben wij hierin ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen,’ vindt Gerard van Hal, directeur van Het Wedde. Auteur: Sylvia de Witt Het Wedde bestaat niet alleen uit een golfbaan, maar heeft ook een zwembad, een sporthal en een cultureel centrum. Directeur Gerard van Hal had al zo’n anderhalf jaar geleden contact met de Sociale Dienst in Leidschendam. Was hij bereid om een aantal mensen aan te nemen die een tegenprestatie wilden leveren? Na overleg met het managementteam werd hierop positief gereageerd. Van Hal: ‘We hebben hier op de golfbaan iemand die wat klussen verricht, evenals mensen binnen in het zwembad, bij de technische dienst en in het cultureel centrum. In totaal zijn er vier
22
www.fieldmanager.nl
mensen die een tegenprestatie leveren. Uiteraard is er eerst een goed gesprek om te kijken wie we in huis halen. Het gaat hier tenslotte om een publieke functie. Je komt altijd mensen tegen op de golfbaan of in het zwembad. Als het mensen zijn van buitenlandse afkomst die de taal niet machtig zijn, moet je echt kijken wat je ze wél kunt laten doen. In ieder geval werk waarbij ze minder in contact komen met het publiek. Aan de andere kant zou je juist ook momenten moeten uitkiezen waarop ze juist meer in contact komen met het publiek, zodat ze de taal kunnen leren. Dat is af en toe een dilemma.’
Geen onzinnig werk Deze mensen mogen geen plaatsvervangend werk doen; daarom moeten er extra werkzaamheden voor hen worden gezocht. En natuurlijk moet dat geen onzinnig werk zijn. ‘Dus we zoeken naar passende werkzaamheden en dat valt niet altijd mee,’ vertelt Van Hal, ‘want als het nuttig werk is, kun je ook zeggen: “Waarom had je daar dan al niet iemand voor lopen?” Het is best lastig, maar we voldoen aan de eisen. We laten deze mensen dus geen onzinnig werk doen, doen extra dingen met hen en ze hebben overal plezier in. We beschouwen hen
voor die paar uur in de week dat ze hier werken als collega’s. De een werkt hier één keer per week vier uur, een ander twee keer per week vier uur. Ze werken dus een of twee dagdelen per week. Er zijn ook mensen bij die deze tegenprestatie helemaal niet hoeven te doen en elders ook al vrijwilligerswerk verrichten. Als dat zo is, komen ze óf in die kaartenbak van de Sociale Dienst niet voor, óf ze hebben zichzelf aangemeld omdat ze nog meer vrijwilligerswerk willen doen en komen vervolgens toch in die kaartenbak.’ In totaal werken er nu vijf mensen met een uitkering, van wie er één op de golfbaan werkt, één werkt deels in het zwembad en deels op de golfbaan, iemand met een Wajong-uitkering werkt ook geheel op de golfbaan en daarnaast zijn er nog vier die aan de slag zijn in de schoonmaak en in de techniek.
We moeten van hen geen honderd procent productie
de politiek heeft het eerst over burgerparticipatie, draait vervolgens de kraan dicht en dan moeten we het maar uitzoeken.’
toch wel het gevoel dat hij gewaardeerd wordt, niet dat hij er alleen maar bijloopt met een lang gezicht van: ik moet hier zijn van de gemeente.’
Structuur in zijn leven Golfbaan Het Wedde wordt echter niet gesubsidieerd. Het kost hoofd greenkeeper Barry Lotgerink Bruinenberg echter wél tijd om zijn ‘vrijwilliger’ te begeleiden. Lotgerink Bruinenberg: ‘Op dit moment werkt er een 37-jarige man met een alcoholprobleem bij mij. Hierdoor is hij zijn werk kwijtgeraakt en enigszins aan lager wal geraakt. Door hem hier iedere week een ochtend van acht tot twaalf uur mee te laten draaien, komt er weer wat structuur in zijn leven. Vaak lag hij toch de helft van de dag in zijn bed. Nu komt hij weer een beetje in z’n ritme. In principe is hij er altijd. Maar mensen met een alcoholverslaving hebben toch wel extra begeleiding nodig. Regelmatig heb ik eenop-eengesprekjes met hem, niet alleen over het werk, maar ook over hoe het thuis gaat. Door dit soort kleine gesprekken geef je zo’n persoon
Meer dagen werken is mogelijk Tegen de Sociale Dienst is duidelijk gezegd wat voor soort werkzaamheden Het Wedde kan aanbieden. Dat is werk op het technische vlak, op het gebied van schoonmaken, op het gebied van beheer in het cultureel centrum en werk op de golfbaan. De Sociale Dienst zoekt vervolgens een match en als die er is, kan er na een goed gesprek gestart worden, in principe voor een dagdeel in de week. Van Hal: ‘Maar als iemand er nog een dagdeel bij wil werken, dan is dat mogelijk. We hebben zo’n persoon hier; hij werkt hier inmiddels twee hele dagen. Hij verricht hand- en spandiensten in de techniek, zoals hier en daar een lampje indraaien, soms wat schilderwerk; gewoon wat er op een bepaald moment voor handen komt, daar kunnen wij hem inzetten. Het zijn een paar extra handen voor onze technische man die hier in
verwachten Melkertbanen zijn ook verdwenen Van Hal is tevreden, maar ook bang. ‘De angst is zelfs groot. Als je nu betaalde capaciteit hebt om werkzaamheden tweewekelijks te laten uitvoeren en je krijgt er op deze manier gratis iemand bij die je kwaliteit kan verhogen naar wekelijks drie keer, dan is dat fantastisch natuurlijk. Maar stel nu dat deze regeling ophoudt, dan gaan we qua betaalde capaciteit terug naar twee keer per week. Dan zouden we kunnen zeggen: “Het zag er allemaal beter uit toen die mensen hier nog waren. Nu werken ze hier niet meer en zie je een verminderde kwaliteit.” Het kan niet anders dan dat je ze gaat missen als ze er niet meer zijn.’ Zo’n vaart zal het toch niet lopen? Vanaf 1 januari 2015 wordt deze regeling alleen maar gestimuleerd. ‘Officieel is deze regeling pas in 2015 van kracht en zijn wij het dus al gewend,’ legt Van Hal uit. ‘Maar ik ben in Rotterdam ook Melkertbanen gewend geweest en die zijn ook verdwenen. Dit zijn gesubsidieerde instellingen; daardoor heb je wat ruimte om ook een maatschappelijke rol op te pakken. Maar iedere gemeente heeft tegenwoordig geldgebrek en op veel gebieden gaat de kraan dicht. Onze subsidie ging dit jaar al met 175.000 euro naar beneden en dat is pijnlijk. Dus
Barry Lotgerink Bruinenberg
www.fieldmanager.nl
23
Iedereen wint ® met Granulight !
Veelzijdige favoriet Inmiddels is Granulight® de grote favoriet bij de aanleg van sportvelden en paardenbakken, de fundering en omhulling van rioleringsbuizen en
EEN OPHOOGMATERIAAL OP DE MARKT BRENGEN DAT WEINIG WEEGT EN
andere nutsleidingen. Ook bewijst het lichtgewicht
TOCH IJZERSTERK IS, GEMAKKELIJK WATER DOORLAAT, STABIEL IS, NIET
materiaal zich bij tal van andere toepassingen
KLEEFT, GOED VERWERKBAAR IS EN OOK NOG EENS ONGEVOELIG IS VOOR
zoals aanvulling achter damwanden, kunstwerken
TEMPERATUURINVLOEDEN; DÁT WAS DE SPORT, VONDEN DE ONTWERPERS
en bij het dempen van sloten en vaarten om
VAN MARTENS EN VAN OORD. DAT GRANULIGHT® OOK NOG ALS ENIGE EEN GROEN LABEL ZOU VERDIENEN, KONDEN ZIJ TOEN NOG NIET BEDENKEN…
ongelijke zettingen op te vangen.
Mens en milieu Ook het milieu is blij met Granulight®. Het materiaal voldoet ruimschoots aan de gestelde normen en is dan ook probleemloos overal toe te passen. Bovendien is het materiaal duurzaam: zowel de winning, de logistiek als de toepassingen. Tot slot is onze lichtgewicht ook nog eens heel concurrerend geprijsd... Zo wint iedereen met Granulight®!
Meer weten over Granulight®? Meer en technische informatie vindt u op www.granulight.nl
Van Hal: ‘Dan vind ik dat wij als organisatie als tegenprestatie ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten nemen en hier ook een taak in hebben. Dat is ook de reden waarom ik hieraan begonnen ben, naast het goede gevoel dat ik hierbij heb. Deze mensen moeten ook een plek hebben en die willen wij hun graag geven. We moeten van hen ook niet honderd procent productie verwachten.’ ‘Er moet ook wel een beetje wil zijn vanuit de werkgever,’ voegt Lotgerink Bruinenberg eraan toe. ‘Als die er niet is, houdt het snel op.’ Helaas wilde niemand van de vrijwilligers geïnterviewd worden of op de foto.
Gerard van Hal
We proberen die jongens verder te brengen dan waar ze nu zijn vaste dienst is. Als zo’n knul laat blijken dat hij er zin in heeft, is hij voor mij duidelijk gemotiveerd. En als je hier van twee dagen naar drie dagen kunt werken en hij deze werkervaring uiteindelijk op zijn cv kan zetten, dan helpt het hem wellicht verder om uiteindelijk een vaste baan te krijgen. Ik juich het natuurlijk alleen maar toe dat mensen wat terugdoen voor de maatschappij, maar ze moeten wél gemotiveerd zijn.’ Vrijwillig is niet vrijblijvend De vrijwilliger die nu sinds een halfjaar een dagdeel op de golfbaan wordt ingezet, helpt met kleine, extra klusjes. Normaliter wordt een à twee keer per week het zwerfvuil opgeprikt, maar nu gebeurt dat dus vaker. Lotgerink Bruinenberg: ‘In plaats van tweewekelijks gebeurt het nu drie keer. Hierdoor gaat de
kwaliteit van ons werk alleen maar omhoog. Een halfvolle prullenbak is geen kwaliteit; die moet gewoon leeg. Je moet niet verwachten dat deze persoon gelijk op een maaimachine kan om te gaan maaien. Zoiets moet gewoon groeien. Ik werk hier ook met twee Wajong-medewerkers die hier respectievelijk vijf en acht jaar werken. Op nul begonnen, kunnen zij nu volledig een golfbaan onderhouden. Zij worden betaald; dit is niet op vrijwillige basis.’ De inzet van de vrijwilliger heeft volgens Lotgerink Bruinenberg wel z’n ups en downs gekend. Zo is er weleens het vermoeden geweest van overmatig alcoholgebruik de avond ervoor. Lotgerink Bruinenberg: ‘Maar goed, vrijwillig is niet vrijblijvend, zeg ik altijd maar. Wij maken afspraken met elkaar en iedereen heeft zich daaraan te houden. Maar we proberen die jongens toch verder te brengen dan waar ze nu zijn.’ Maatschappelijke verantwoordelijkheid Kijkend naar de totale exploitatie van de golfbaan, het zwembad, de sporthal en het cultureel centrum, is de golfbaan de enige faciliteit die geen gemeentelijke subsidie krijgt.
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4994
www.fieldmanager.nl
25
Nationaal Sportvelden Congres Willem II-stadion over verduurzamen, samenwerken en innoveren Sprekersprogramma in nieuw jasje met afwisseling door videofilms Op 20 november 2014 werd voor de achtste keer het Nationaal Sportvelden Congres gehouden in het Willem II-stadion in Tilburg. Er waren dit jaar drie thema’s, te weten verduurzamen, samenwerken en innoveren. Auteur: Santi Raats Verduurzamen Willem II-trainer Jurgen Streppel trapte het congres af. Hij prikkelde het publiek om een discussie te voeren over het actuele onderwerp ‘kunstgras in de eredivisie’. Zelf gaf hij in zijn praatje aan een fel tegenstander van kunstgras te zijn. ‘Voetbal hoort gewoon thuis op natuurgras’, stelde hij fel. Streppel heeft erg zijn best gedaan om het bestuur van Willem II ervan te overtuigen niét op kunstgras over te gaan, hoewel er calculaties waren gemaakt waaruit bleek dat kunstgras goedkoper was. ‘Veel clubs maken de overstap naar kunstgras uit armoede’, zei de trainer tegen de zaal, ‘maar zolang het financiële verschil acceptabel is, moeten we trouw blijven aan natuurgras in de eredivisie. Bij Willem II konden
26
www.fieldmanager.nl
we gelukkig toch op natuurgras blijven spelen doordat we een goede trainingslocatie hebben, direct achter ons stadion. De Nederlandse competitie moet uit het slop komen wat betreft internationaal aanzien en dat gaat met kunstgras zéker niet lukken. Dat kan ik niet duurzaam noemen.’ Hugo de Vries van Greenfields zag wel degelijk het duurzame in van kunstgras. In een videoboodschap bracht hij over dat hij stadions door kunstgras heeft zien veranderen van lege, naargeestige plekken naar levendige centra in de gemeenschap waar altijd iets te beleven is. Wanneer dagvoorzitter Gerard Korthout, die zelf in zijn jeugdjaren bij Willem II speelde, aan de zaal vraagt wie er voorstander is van natuurgras
in het betaalde voetbal, staat nagenoeg de hele zaal op. Dat duurzaamheid naast een milieu- en een sociale component ook nog een economische component heeft, wordt duidelijk in Jan Plooijs videofilmverhaal. Hij stelt dat duurzaam onderhoud begint bij duurzame machines. ‘Als ik zie welke innovaties met veel geweld op de markt worden gebracht als duurzaam, bijvoorbeeld elektrische maaiers, die dan na drie jaar al weer bij het grof vuil staan omdat ze toch niet voldoen of technisch onvoldoende zijn doorontwikkeld, dan heet dat voor mij niet duurzaam. Als bedrijf heb je een duurzame machine wanneer je die voldoende doorontwikkelt, zodat het product zo lang mogelijk op de markt kan blijven. Als je dat constant
FIELDMANAGER OF THE YEAR
2015
doet, werk je aan betrouwbaarheid. Daarnaast is cost of ownership onontbeerlijk. Hierdoor lever je machines die op de lange duur de beste prijskwaliteitverhouding hebben.’ Samenwerken Clubvoorzitter Jan Hoppen opende het themablok ‘samenwerken’. Als voormalig groot projectontwikkelaar in Brabant, nog steeds ondernemer en voorzitter van voetbalvereniging Beek Vooruit, timmert hij proactief aan de weg voor zijn ‘cluppie’. Gelukkig heeft hij daar meer verstand van dan van Powerpoints afdraaien, want de techniek van het Willem II-stadion moet hem meermalen uit de brand helpen. Beek Vooruit barst uit zijn voegen. Door alle talenten uit zijn ledenbestand
op te trommelen, heeft het clubbestuur een plan opgesteld met een voorstel aan de gemeente om te gaan uitbreiden. De club legt zelf een fors bedrag in door een vijfjarige contributieverhoging van elf euro en een lening bij de gemeente tegen een laag rentetarief. Daarnaast betaalt de gemeente de rest. De vraag rijst bij de dagvoorzitter of er voor commerciële bedrijven en adviesbureaus nog wel geld valt te verdienen in deze sector wanneer alles gebeurt door vrijwilligers en liefdewerk oud papier. Het antwoord van meerderen in de zaal klinkt eensluidend: voorlopig is er nog geen bedreiging voor de genoemde partijen. Wim Glaap van Copier Groep noemt wel de rol van de overheid, het gevaar dat zij zich ontdoet van haar verantwoordelijkheid, wanneer te snel geconcludeerd wordt dat ‘clubs het allemaal wel zelf kunnen’. Het is immers de taak van de overheid om sport te faciliteren, en de zelfredzaamheid van clubs is bij lange na nog niet genoeg om de eigen broek volledig op te houden. Participatiepercentages reiken nooit boven de 20 procent en blijven vaak steken op een bescheiden eigen bijdrage van 10 tot 15 procent. De sportsector kan nog lang niet zonder de overheid. Glaap zegt daarover: ‘Er wordt vandaag de dag op alle vlakken participatie gevraagd van de burger, zoals ook op het gebied van mantelzorg. Maar je kunt als burger niet alles! Er is altijd maar een héél klein percentage van je vereniging dat je in je kader of bestuur kunt inzetten. Want de groep die participatie mogelijk maak voor een sportverenging, moet heel zakelijk zijn. Door de bank genomen hebben voetbalverenigingen minder zakelijk ingestelde leden dan bijvoorbeeld hockeyverenigingen.’ Glaap wijst hier op de eerder getoonde videoboodschap van HC Leonidasvoorzitter Robbert Weever, die in een mum van tijd een exploitatiemodel voor een professionele ijsbaan op papier had en met het bestuur tot uitvoering bracht op de hockeyclubaccommodatie. ‘Maar met de vergrijzing moet de overheid ook niet verwachten dat er even veel leden inzetbaar blijven op de sportvereniging. Gepensioneerden hebben ook andere leuke dingen te doen! Daarnaast zijn we in Nederland behoorlijk verwend met onze accommodaties. De exploitatie ervan komt zelden onder de twee ton. De burger kan dat helemaal niet opbrengen. Daar ligt dus een taak en maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de gemeenten; anders breken zij in een mum van tijd talloze kleinere clubs af.’ Fieldmanager vraagt zich nog af hoe de ervaringen in de markt zijn, nu deze door participatie toch fundamenteel aan het veranderen is. Silvain
FIELDMANAGER OF THE YEAR
van der Wiel van Copier Groep, die door Jan Hoppen werd aangehaald als een enthousiast lid dat heeft meegedacht bij het opzetten van het plan voor de gemeente, vertelt hoe anders het is om met een club om tafel te zitten dan met de gemeente. Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar in zijn geval had de club minder voorgeschreven eisen en voorwaarden dan gemeenten doorgaans hebben. ‘Als medesamensteller van het plan had ik bij de voetbalvereniging behoorlijk wat vrijheid om mijn creativiteit in te zetten. Dat was heel leuk.’
‘Veranderen zit niet in anderen, maar in jezelf’ Innoveren De dagvoorzitter heft na een netwerkpauze een lied aan over innovatie: ‘Veranderen zit niet in anderen, maar in jezelf’. Welk bedrijf weet beter wat innoveren is dan het grote Philips? Designmanager Mark van Doorn van Philips vertelt hoe Philips te werk gaat als het gaat om het aan klantwensen laten voldoen van voetbalstadions: het ondervraagt bezoekers naar hun beleving op het gebied van veiligheid en sfeer. Vervolgens richt Philips werkgroepen op met betrokken partijen, zoals stadionmedewerkers, supporters en politie, om concreet te maken wat praktische innovaties kunnen zijn, zoals veiligheidsvestjes die tevens licht uitstralen om kaartjes goed te kunnen controleren, of stadionverlichting in dezelfde kleuren als die van de verschillende spelerstenues. Doorontwikkeling van ledverlichting is natuurlijk ook een hot item. Pas na een doorwrocht marketingonderzoek gaat een conceptontwikkeling van start. Dit is totaal anders dan hoe er tot nu toe is geïnnoveerd in de sportveldenbranche op cultuurtechnisch niveau. Dat laat de videofilm van Ko Rodenburg zien. Hij vertelt daarin hoe de Fieldtopmaker en de Redexim Vertidrain zijn ontstaan naar aanleiding van problemen waar men in de praktijk tegenaan liep. ‘Wij kampten voortdurend met een straatgrasprobleem. Daarom ging ik op zoek naar een machine die dat kon verhelpen. Inmiddels wordt de Fieldtopmaker over de hele wereld verkocht.’ Ook Joost Sweep van KSP Kunstgras zegt dat de praktijk zijn inspirator is. ‘Een werk is pas af als het écht af is. Dat betekent in het geval van kunstgrasvelden verwijderen: lange dagen maken. Want daardoor kan er zo snel mogelijk weer een nieuw veld aangelegd worden en is het veld ook weer snel bespeelbaar. De kunst-
www.fieldmanager.nl
27
grasafhaalmachine bestond al, maar we hebben geïnvesteerd in uitbreiding van ons machinepark en in manschappen, zodat we snel en slim kunnen werken.’ Uitreiking Green Innovation Award 2015 Voor de eerste keer werd tijdens het Nationaal Sportvelden Congres de Green Innovation Award uitgereikt in de categorie Sport. Het concept 'Geen garantie maar speelgarantie' van AH Vrij is de winnaar geworden van deze award. AH Vrij kreeg de prijs door middel van een stemming via de social media. De topvier van genomineerden bestond uit de volgende bedrijven: AH Vrij met zijn innovatie ‘Geen garantie, maar speelgarantie.’ Dit product is geen innovatie in technische zin, maar een nieuwe manier van werken. Hydrorock innoveert met infiltratieblokken die zeer natte periodes kunnen verwerken – een slimme anticipatie op het veranderende klimaat. Melspring is duurzaam in optima forma met Vitalphos, een meststof die gemaakt wordt uit aardappelschillen. CAV Agrotheek maakt sportvelden aaltjesvrij met stoom. De afgelopen maanden heeft de redactie van de vakbladen Fieldmanager en Greenkeeper druk gezocht naar de meest opzienbarende sportieve innovaties van 2014. Over al deze innovaties zijn artikelen geschreven in de vakbladen. De lezers van de bladen hebben door middel van een stemformulier op de websites een winnaar gekozen. Er werden meer dan 3000 stemmen uitgebracht. Geen garantie maar speelgarantie Het concept ‘Geen garantie maar speelgarantie’ van AH Vrij is een nieuwe manier van aanbesteden. Uitgangspunt hierbij is dat het gaat om de burger en gebruiker die lekker wil voetballen, en een gemeentelijke overheid die dat mogelijk moet maken. De gemeente Den Haag en AH Vrij hebben een overeenkomst gesloten voor de aanleg en het onderhoud van een kunstgrasveld bij voetbalvereniging TAC ’90. Het veld heeft een prestatiegarantie van twaalf jaar. Aannemer AH Vrij neemt daarmee alle verantwoordelijkheid uit handen van de gemeente en levert een kunstgrasmat die een besparing oplevert op de onderhoudskosten: dienstverlening die professionele gebruikers inzicht geeft in het gebruik van hun machines. Op de machine wordt een sensor gemonteerd. Deze sensor doet feitelijk niets meer dan het tellen en timen van het aantal vonken van de bougie. Alle gegevens worden volautomatisch doorgestuurd naar het web. Afhankelijk van
28
www.fieldmanager.nl
de configuratie kan met de urenregistratie ook de identiteit van de gebruiker worden meegestuurd. De dagvoorzitter zong een uitbundig overwinningslied voor Jan Vrij, waarna Vrij de prijs van hoofdredacteur Hein van Iersel in ontvangst nam. De dagbezoekers werden bedankt voor hun komst en het avondprogramma werd een verdieping hoger voortgezet. Uitreiking Fieldmanager of the Year Award Hein van Iersel dankte twee juryleden die door roulatie dit jaar afzwaaiden: Patrick Balemans van de KNVK en John Ariëns van Kiwa Isa Sport. De nieuwe juryvoorzitter – en eerste Fieldmanager of the Year 2010 – Bernard van den Bosch riep alle genomineerden naar voren: Martine Beisiegel van de gemeente Tiel, Wim Kerkhofs van KRC Genk, Jacco Meijerhof van Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek, Theo van Rossenberg van Jos Scholman Groen bv, Eddy de Boer van BTL Realisatie en Eduard Kruiper van de gemeente Hellendoorn. Juryrapport Van den Bosch gaf aan dat er dit jaar meer fieldmanagers waren opgegeven dan in voorgaande jaren: meer dan veertig. Het afgelopen jaar is de jury druk bezig geweest met het interviewen, bezoeken en evalueren van de kandidaten die meedongen naar de prijs. Deze kandidaten, afkomstig uit Nederland en België, zijn voor het overgrote deel aangemeld door hun collega’s. De jury werd naast Bernard van den Bosch gevormd door Gerrit de Koe, Ernst Bos, Co Vos, Aad van Wijk en Joost Schuijs. Het juryrapport over Martine Beisiegel luidde dat zij heel ambitieus haar werkervaring aan het opbouwen is, over Wim Kerkhofs werd aangestipt dat hij reeds een sterke eigen koers vaart en kennis deelt, Eddy de Boer werd geprezen om zijn planningstalent, Jacco Meijerhof om meerdere vaardigheden, waardoor de dagvoorzitter zich hardop afvroeg ‘Wat kan hij niet?’ en Eduard Kruiper om het opzetten van een volwaardige cultuurtechnische afdeling en het behoud daarvan gedurende meer dan 35 jaar. Theo van Rossenberg werd in het juryrapport omschreven als iemand die alles al heeft gezien in de sportveldenbranche en zowel theoretisch als praktisch uitstekend onderlegd is. Slapstickfilm genomineerden In korte videofilms die op het projectiescherm verschenen, stelden zij zich allemaal voor, waarna
zij in een slapstickfilm een ludieke wedstrijd met elkaar aangingen in de disciplines doelnet ophangen, belijnen en maaien. Nadat Jacco Meijerhof in de slapstick verstrikt raakte in het net, Theo van Rossenberg struikelde tijdens het belijnen en verf over zich heen kreeg en Wim Kerkhofs zijn vingers afsneed tijdens het maaien, werden ook Eduard Kruiper en Eddy de Boer ‘weggeschoten’ door een voorbijvliegende voetbal. Martine Beisiegel bleef als winnaar over. Winnaars Theo van Rossenberg en Wim Kerkhofs Snel daarna maakte Bernard van den Bosch de échte winnaars bekend: Wim Kerkhofs als Young Talent en Theo van Rossenberg als de nieuwe Fieldmanager of the Year. Fieldmanager feliciteert beiden met de overwinning! Ook felicitaties aan de andere fieldmanagers, die het zover schopten dat zij genomineerd werden en het wedstrijdtraject in zijn gegaan. Het juryrapport zegt verder over Theo van Rossenberg dat hij meer dan 35 jaar ervaring in diverse functies in de branche heeft en de ins en outs van alle soorten sportvloeren kent. Hij heeft op eigen initiatief en kosten diverse opleidingen gevolgd in binnen- en buitenland en is al jaren een betrouwbare steunpilaar van opleidingen voor greenkeeping en sportveldbeheer. Ook leidt Theo zelf jongeren op in veldonderhoud en bijkomende zaken en is hij mentor van de jonge directie van Jos Scholman BV. Hij is een echte vakman en organisator en communiceert op alle niveaus, tot en met vrijwilligers, trainers en spelers. Hij gaat al jaren mee, maar ziet nog steeds uitdagingen en mogelijkheden voor verbetering en vernieuwing en is een uitstekend uithangbord voor het vakgebied. Van Rossenberg en Kerkhofs werden overstelpt met felicitaties. Als gepaste afsluiting van de uitreiking kropen alle Fieldmanagers of the Year bij elkaar voor een groepsfoto: Bernard van den Bosch, Peter Mook, Ad van de Luijtgaarden, Bertus Carelse, Maarten van Heck, Theo van Rossenberg en Wim Kerkhofs.
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4995
FIELDMANAGER OF THE YEAR
2015
FIELDMANAGER OF THE YEAR
Het congres was voor de tweede keer in het Willem II stadion.
Willem II-trainer Jurgen Streppel trapte het congres af.
Clubvoorzitter Jan Hoppen over het uitbreidingsplan van Beek Vooruit.
www.fieldmanager.nl
29
Netwerken
Links Mark van Doorn rechts Thomas Leenders van Philips.
30
www.fieldmanager.nl
Uitreiking Green Innovation Award aan Jan vRij van AH Vrij.
FIELDMANAGER OF THE YEAR
2015
FIELDMANAGER OF THE YEAR
De FOTY-genomineerden op een rij.
Ad van den Luijtgaarden reikt Fieldmanager High Potential-award uit aan Wim Kerkhofs.
Ad van den Luijtgaarden reikt Fieldmanager of the year-award uit aan Theo van Rossenberg.
Fieldmanager High Potential Wim Kerkhofs en Fieldmanager of the Year Theo van Rossenberg.
Boven v.l.n.r. Wim Kerkhofs, Bernard van den Bosch, Jacco Meijerhof, Theo van Rossenberg en Maarten van Heck. Onder Bertus Carelse en Ad van de Luijtgaarden.
www.fieldmanager.nl
31
Theo van Rossenberg winnaar Fieldmanager of the Year 2015 De verkiezing werd voor de vijfde keer in de geschiedenis gehouden en Theo van Rossenberg volgt Ad van de Luijtgaarden op Op donderdag 20 november 2014 is Theo van Rossenberg van Jos Scholman BV Uitgeroepen tot Fieldmanager of the Year 2015. Dit gebeurde tijdens de achtste editie van het Nationaal Sportvelden Congres, dat werd gehouden in het Willem II-stadion in Tilburg. Theo van Rossenberg was een van de vier genomineerden. Collega-genomineerden waren Jacco Meijerhof van Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek, Eddy de Boer van BTL Realisatie en Eduard Kruiper van de gemeente Hellendoorn. Auteur: Santi Raats
32
www.fieldmanager.nl
FIELDMANAGER OF THE YEAR
2015
Het afgelopen jaar is een jury onder voorzitterschap van de eerste Fieldmanager of the Year, Bernard van den Bosch, druk bezig geweest met het interviewen, bezoeken en evalueren van de ongeveer veertig kandidaten die meedongen naar de prijs. Deze veertig kandidaten, afkomstig uit Nederland en België, zijn voor het overgrote deel aangemeld door hun collega’s. De jury werd naast Bernard van den Bosch gevormd door Gerrit de Koe, Ernst Bos, Co Vos, Aad van Wijk en Joost Schuijs.
Theo leidt zelf jongeren op voor veldonderhoud en bijkomende zaken en hij is mentor van de jonge directie van
FIELDMANAGER OF THE YEAR
'Ik begrijp die jongens en heb contact met ze. Ik wil mijn titel ook aan hen opdragen. Zij werken goed voor mij en dan ben je trots op ze’ je trots op ze.’ Verder klinkt hij redelijk nuchter. Hij stond een uurtje later op dan normaal, dus eenmalig om zes uur, voordat hij weer naar het werk reed. ‘Ik geniet nu even van de roem, maar morgen is het weer business as usual.’ Bij Jos Scholman zijn al zijn collega’s supertrots op hem. Vanavond trakteren zij hem op een uitgebreide borrel.
Jos Scholman BV Over winnaar Theo van Rossenberg was de jury duidelijk. Volgens het officiële juryrapport heeft Theo meer dan 35 jaar ervaring in diverse functies in de branche en kent hij de ins en outs van alle soorten sportvloeren. Hij heeft op eigen initiatief en kosten diverse opleidingen gevolgd in binnen- en buitenland en is al jaren een betrouwbare steunpilaar van opleidingen voor greenkeeping en sportveldbeheer. Ook leidt Theo zelf jongeren op voor veldonderhoud en bijkomende zaken en is hij mentor van de jonge directie van Jos Scholman BV. Hij is een echte vakman en organisator en communiceert op alle niveaus, tot en met vrijwilligers, trainers en spelers. Hij gaat al jaren mee, maar ziet nog steeds uitdagingen en mogelijkheden voor verbetering en vernieuwing en is een uitstekend uithangbord voor het vakgebied.
‘Nu kan ik mijn werk met extra elan voortzetten. Mijn passie ligt namelijk in het overdragen van vakkennis’ Theo van Rossenberg reageerde na afloop trots: ‘Nu kan ik mijn werk met extra elan voortzetten. Mijn passie ligt namelijk in het overdragen van vakkennis.’ Van Rossenberg, die ook Jos Scholman junior ‘onder zijn hoede’ heeft totdat deze over een paar jaar het roer zal overnemen, steekt veel tijd in het optimaliseren van groenonderwijs en het overbrengen van passie voor het vak. ‘Een goede fieldmanager moet de cultuurtechnische boodschap kunnen overbrengen en wéten waar hij of zij over praat’, aldus Van Rossenberg. ‘Met de branchevereniging zijn we momenteel bezig om cursussen voor studenten sportveldbeheer en -onderhoud te organiseren. Om jongeren zo enthousiast mogelijk te maken voor het vak, zullen promotiedagen in de stadions van BVO’s gehouden worden. Zeven BVO’s willen al meewerken. Met deze titel leg ik meer gewicht in de schaal bij de missie waar ik mij voor inzet.’ Van Rossenbergs telefoon staat the day after roodgloeiend door mensen die hem willen feliciteren. Als hij al veel vrienden had, dan heeft hij er nu nog meer bij. Maar echte vrienden zijn schaars, weet de oude rot. ‘Om kwart voor zes belde een sw’er die op de machine zit, om me te feliciteren. Dat is het allerleukste voor mij. Ik begrijp die jongens en heb contact met ze. Ik wil mijn titel ook aan hen opdragen. Zij werken goed voor mij en dan ben
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4996
ADVIES
GROEN RECREATIE SPORT
ONTWERPT, ADVISEERT, BEGELEIDT EN BEHEERT
UW BUITENRUIMTE
WIJ REGISSEREN UW ACCOMMODATIE IN TOP CONDITIE
• Inventarisatie en nulmeting • Project- en contractmanagement • Renovatie en ombouw • Directievoering en toezicht • Beheer en onderhoud GRAS ADVIES IS ONDERDEEL VAN
DAGNL.
de adviesgroep nederland
074 2020 258 www.grasadvies.nl
www.fieldmanager.nl
33
advertorial
Nieuw kunstgrasveld met kurk is schot in de roos
Op dit veld willen we elke week wel spelen’ Meer capaciteit, flexibiliteit en kwaliteit. Voetbalvereniging Steenbergen vatte in 2012 het idee op voor de aanleg van een kunstgrasveld. Dit voorjaar kwam er witte rook en kon de schop in de grond. Samen met de voetbalvereniging en de gemeente klaarde Antea Group de klus in nog geen anderhalve maand.
VV Steenbergen: ‘Een schot in de roos, voor de hele vereniging’ ‘Toen we van de gemeente groen licht kregen voor een kunstgrasveld, zijn we op zoek gegaan naar een systeem dat het beste bij onze club paste. We hadden onze keuze al zo’n beetje gemaakt toen we in Hilversum terecht kwamen, bij SC ‘t Gooi. Hier had Antea Group een nieuw systeem aangelegd. Daar waren we van onder de indruk. Het veld lag er schitterend bij, oogde als een natuurgrasveld. Anders dan bij andere velden was dit veld met een laagje kurk afgestrooid. Aan dit veld hing wel een prijskaartje. Omdat we ook als vereniging veel energie in de aan-
leg wilden stoppen, konden we deze investering binnen het gestelde budget dragen. Uiteindelijk zijn we in juni met de gemeente en Antea Group gestart. Dit deden we in bouwteamverband. Een samenwerking waarin we snel meters konden maken en waarbij wij als club bij elke keuze die is gemaakt betrokken waren. Op een haar na konden we al onze wensen invullen. Naast het veld hebben we nieuwe ballenvangers, dug-outs, bestrating, verlichting en hekwerk aan kunnen leggen. Het veld is een schot in de roos. Het biedt ons meer mogelijkheden en flexibiliteit. We organiseren voor het eerst een zomeravondcompetitie. Ook hebben we een 7 tegen 7 competitie opgezet. Als de trainingsvelden door regen niet bespeelbaar zijn, kunnen we onze leden een aangepast trainingsschema bieden. Een stukje extra kwaliteit dat ons zelfs meer aanmeldingen opleverde. Ook de kantine kan vaker open. De spelers? Die zweren erbij. Geen hobbels, geen gaten en het veld glijdt bij een sliding lekker door. Zelfs van tegenstanders ontvangen we complimenten. ‘Op dit veld willen we elke week wel spelen.’ - Wil Knop, hoofd accommodatie VV Steenbergen
advertorial
Antea Group: ‘Meters maken door slimme samenwerking’ ‘Het veld dat we voor de VV Steenbergen hebben aangelegd is een prachtig voorbeeld van een nieuwe generatie kunstgrasvelden. Van hoge kwaliteit, duurzaam karakter, uitstekende speleigenschappen en NOC/NSF en FIFA gecertificeerd. Kurk geeft het veld een natuurlijke look en voorkomt dat de zon de warmte in het veld trekt. Niet alleen het veld is bijzonder, ook de manier waarop we dat hebben gedaan. We moesten snelheid maken om voor het nieuwe seizoen klaar te zijn. Met de gemeente en de vereniging zijn we opgetrokken in bouwteamverband. Na een startoverleg zaten we geregeld met elkaar om tafel om werkzaamheden met elkaar af te stemmen en keuzes te maken. Door slim samen te werken konden we binnen het budget onder meer lichtmasten, hekwerk en bestrating realiseren Groot voordeel van het werken in bouwteamverband is dat de vereniging zelf zaken kon oppakken. Onder onze verantwoordelijkheid. Wij begeleidden de vereniging zodat de kwaliteit gewaarborgd bleef. Op deze manier kon er binnen hetzelfde budget meer gerealiseerd worden. Zo kreeg VV Steenbergen halverwege september niet alleen een nieuwe veld, maar is de hele accommodatie opgewaardeerd.’ - Peter van Hooydonk, projectleider Antea Group
De gemeente: ‘Een prachtig resultaat geboekt’ ‘De wens van VV Steenbergen om een kunstgrasveld aan te leggen lag er al langer. Begin dit jaar kwam alles in stroomversnelling. De raad gaf groen licht. Dat de vereniging zelf flink wilde investeren gaf hierbij de doorslag. We zaten al in het voorjaar en moesten snelheid maken om na de bouwvak alles in orde te hebben. Als gemeente kozen we ervoor om in plaats van een onderhandse aanbesteding te doen, in bouwteamverband te werken. We kregen een taakstellend budget van de raad mee. Aan ons de uitdaging om binnen dit bedrag zoveel mogelijk wensen van de vereniging te vervullen. We kenden Antea Group al van een eerdere aanleg van een kunstgrasveld in Welberg. Deze samenwerking voelde vertrouwd. Daarnaast hebben wij zelf de nodige expertise in huis als het gaat om de aanleg van kunstgrasvelden. Dit gecombineerd met de inbreng van de vereniging maakte dat we snel keuzes konden maken en hielden we er de vaart erin. Uiteindelijk hebben we met elkaar een prachtig resultaat geboekt. Voor de vereniging een enorme stap vooruit. Goed om te horen dat de komst van dit veld een positieve ‘boost’ geeft aan de vereniging.’ - Raymond Schenk, hoofd afdeling Eigendom & Beheer, gemeente Steenbergen
Antea Group Sport Goede sportvoorzieningen zijn waardevol voor mens én omgeving. De ontwikkeling van toekomstbestendige voorzieningen is een veelomvattende opgave. Of het nu gaat om nieuwe sportsystemen, sportcomplexen of complete leisure-accommodaties; Antea Group creëert concepten, adviseert, regisseert, realiseert en beheert. Een totaalaanpak waarmee we maatwerk, duurzame kwaliteit en optimale gebruiksmogelijkheden bieden. Op elk niveau. Voor nu en later. www.anteagroup.nl/sport
Wim Kerkhofs winnaar Fieldmanager High Potential 2015 Wim is de tweede winnaar van deze Award en volgt hiermee Maarten van Heck op Op donderdag 20 november 2014 is tijdens het Nationaal Sportvelden Congres in het Willem II Stadion in Tilburg voor de tweede keer de prijs Fieldmanager High Potential uitgereikt. Wim Kerkhofs van de Belgische betaaldvoetbalorganisatie KRC Genk is uitgeroepen tot Fieldmanager High Potential 2015. De andere genomineerde was Martine Beisiegel van de gemeente Tiel. Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: Auteur: Santi Raats www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4997
36
www.fieldmanager.nl
De award voor de Fieldmanager High Potential is voor de tweede keer uitgereikt. Wim Kerkhofs volgt hiermee Maarten van Heck op, die deze prijs de eerste keer in de wacht sleepte. De Vlaming viel volgens het juryrapport op omdat hij als jong talent al sterk een eigen koers vaart en tegelijkertijd regelmatig contact onderhoudt met fieldmanagers van andere, met name Nederlandse BVO’s over het vakgebied. Kerkhofs heeft geregeld contact met fieldmanagers Jan en Kees Jong, maar ook met Henk Schreuder, via Facebook. ‘Dan maak ik een foto van een situatie en vraag ze hoe zij dat probleem zouden oplossen.’ Toch past Kerkhofs op met de hoeveelheid advies hij vraagt. ‘Een of twee raadgevers zijn voldoende. Een leverancier kan ook een raadgever zijn. Maar daarna hak ik zelf snel de knoop door, naar eigen inzicht. Want mijn stadionveld is altijd net wat anders dan andere velden.’ Kerkhofs hoopt met de titel wat meer voor elkaar te krijgen bij zijn club. Het budget laat het namelijk niet altijd toe om datgene aan te schaffen waar hij van droomt; het veldonderhoud en het omgaan met de schaduwplekken in het stadion vormen geregeld fikse uitdagingen. Tot nu toe gebruikt hij een kleine SGL-unit om de donkere stukken veld te behandelen. ‘Ik zou graag meer units tot mijn beschikking willen hebben’, zegt hij, nadat hij heeft verteld over een bezoek aan de Amsterdam Arena, waar hij fieldmanagers Jan en Kees Jong na een wedstrijd meehielp om het veld te herstellen, onder meer om de talloze grote SGL-units het veld op te rijden. ‘Maar het is niet makkelijk om degenen die bij de club het geld beheren te overtuigen. Wellicht maakt deze titel verschil.’ In zijn directe omgeving maakt de titel in elk geval heel veel verschil: met name zijn vader, die samen met goede vrienden van Wim Kerkhofs bij de uitreiking aanwezig was, keek de rest van de avond apetrots.
www.fieldmanager.nl
37
AH Vrij wint Green Innovation Award 2014 Sport Geen garantie, maar speelgarantie Op donderdag 20 november 2014 is tijdens het Nationaal Sportvelden Congres in het Willem II-Stadion in Tilburg voor de eerste keer de Green Innovation Award uitgereikt in de categorie Sport. Het concept 'Geen garantie maar speelgarantie' van AH Vrij is de winnaar van deze award. Auteur: Santi Raats De afgelopen maanden heeft de redactie van de vakbladen Fieldmanager en Greenkeeper druk gezocht naar de meest opzienbarende sportieve innovaties van 2014. Over al deze innovaties zijn artikelen geschreven in de vakbladen. De lezers van de bladen hebben door middel van een stemformulier op de websites een winnaar gekozen. Er werden meer dan 3000 stemmen uitgebracht. Het concept ‘Geen garantie maar speelgarantie’ van AH Vrij is gekozen tot winnaar van de Green
38
www.fieldmanager.nl
Innovation Award 2014 in de categorie Sport. Het concept ‘Geen garantie maar speelgarantie’ van AH Vrij is een nieuwe manier van aanbesteden. Uitgangspunt hierbij is dat het gaat om de burger en gebruiker die lekker wil voetballen, en een gemeentelijke overheid die dat mogelijk moet maken. De gemeente Den Haag en AH Vrij hebben een overeenkomst gesloten voor de aanleg en het onderhoud van een kunstgrasveld
bij voetbalvereniging TAC ’90 in Den Haag. Het veld heeft een prestatiegarantie van twaalf jaar. Aannemer AH Vrij neemt daarmee alle verantwoordelijkheid uit handen van de gemeente en levert een kunstgrasmat die een besparing oplevert op de onderhoudskosten. Lin Jhinkoe-Rai, beleidsmedewerker OCW van de gemeente Den Haag, vertelt daarover: ‘Wij wilden graag meer verantwoordelijkheid bij de
Jan Vrij van AH Vrij krijgt de Green Innovation Award uitgereikt
helemaal vrij hoe hij dit in wilde vullen. Type veld, type infill: het maakte allemaal niet uit. Het ging alleen om het voldoen aan de gestelde speltechnische normen.’
V.l.n.r.: Jan Vrij (AH Vrij), Roy Roijakkers (gemeente Den Haag, OCW), Lin Jhinkoe-Rai (gemeente Den Haag, OCW).
markt neerleggen. Voor voetbalvereniging TAC ‘90 resulteerde dat in een meervoudig onderhandse aanbesteding voor een kunstgrasveld. De aannemer moest een veld leveren dat voldoet aan de Fifa One Star-kwaliteitsnormen voor de eerste zes jaar en daarna aan de gebruiksnorm voor de laatste zes jaar.’ Extra aanvullende eisen had de gemeente voor deze tender niet gesteld. De enige eis was een verbod op SBR-rubber. Collega Roy Roijakkers vult aan: ‘De aannemer was dus
Winnaar aanbesteding De dienst OCW legde de uitvraag neer bij vijf verschillende aannemers, allemaal partijen die het vertrouwen van de dienst hadden gewonnen door eerdere opdrachten. Uiteindelijk ging de order op basis van de laagste prijs naar AH Vrij in Wateringen. Deze partij schreef in voor een bedrag van € 525.000. Voor dat bedrag moet de aannemer gedurende een periode van twaalf jaar het veld op niveau houden, dus inclusief het onderhoud. Product Directeur Jan Vrij: ‘Wij hebben ingeschreven met een kunstgrasmat van Domo met een kurk infill. Inmiddels hebben wij nu een aantal jaar ervaring met kurk en we hebben het idee dat dit beter presteert dan TPE. Leg een kurk buiten in de zon en er gebeurt niets. Een paar TPE-korrels worden na verloop van tijd toch hard.’ Vrij legt verder uit: ‘Het gaat helemaal niet om garantie op het systeem, maar om speelgarantie. Wij hebben gemerkt dat de markt daar nog aan moet wennen. Je moet het probleem of de uitdaging op een andere manier insteken. Ook bij de kunstgrasfabrikanten bij wie wij navraag deden, liepen wij aanvankelijk tegen verbazing op. Niet
iedere leverancier durfde met ons het experiment aan. Domo durfde dat wel.’ Garantie Roijakkers en Jhinkoe-Rai leggen mij uit hoe zij als opdrachtgevers tegen het huidige garantiesysteem aankijken. Feitelijk is dat in hun ogen eigenlijk een systeem van gedwongen winkelnering, waar vooral de aannemer garen bij spint. Wanneer je als gemeente een beroep doet op de garantieregeling voor een veld dat tegen het eind van de garantieperiode loopt, krijg je misschien nog 10 procent uitgekeerd, maar je bent dan wel verplicht bij diezelfde leverancier te kopen en dat tegen de prijzen die je toen betaald hebt. Dus in een periode dat het prijsniveau veel hoger was. Gevolg daarvan kan zijn dat je inclusief de garantie meer betaalt voor een nieuw veld dan wanneer je de markt op gaat. Roy Roijakkers: ‘Als gemeente laat je dat wel uit je hoofd. Dat probeer je op een andere manier te regelen.’
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4998
www.fieldmanager.nl
39
Marc Vercammen, Desso Sports Systems: ‘Fifa Preferred Producer is eigenlijk overbodig voor Nederland’ Meerdere marktpartijen zijn van mening dat de eindklant verzekerd is van genoeg kwaliteit door bestaande normeringen en keuringen en spreken van ‘overbodige luxe’ Het Fifa Preferred Producer-programma, dat in 2011 door de Fifa werd geïntroduceerd, was erop gericht om eindgebruikers beter in staat te stellen het kaf van het koren te scheiden. Tegenwoordig staat bijna elke grote producent op de lijst, die bovendien twee niveaus heeft. Heeft het FPP nog waarde? Auteur: Guy Oldenkotte De introductie van de Fifa 1-Star- en Fifa 2-Starkwaliteitsstandaard was een eerste stap om de markt en de eindgebruiker te beschermen. Het Fifa Preferred Producer (FPP)-programma werd het logische vervolg. ‘Kunstgrasproducenten die zich Fifa Preferred Producer mogen noemen, zijn verantwoordelijk voor de totale installatie van een kunstgrasveld en hebben aangetoond te beschikken over bekwaam en vaardig personeel. Daarnaast stellen deze bedrijven zich garant voor de hoge kwaliteit van de installatie en dienstverlening aan de klant’, zo motiveerde een medewerker van Fifa de introductie destijds. Bij het
40
www.fieldmanager.nl
vaststellen of aspirant-FPP’ers aan die eisen zouden voldoen, bekeek Fifa onder meer de productie, de administratieve processen, het personeelsbeleid, de milieuvriendelijkheid en het streven van de aspirant-FPP om aan die hoogste kwaliteit te voldoen. ‘Andere kunstgrasveldenbouwers kunnen zich aan hun verantwoordelijkheid onttrekken, maar de Fifa Preferred Producers zijn direct aansprakelijk voor de kwaliteit van het kunstgrassysteem, de installatie en het onderhoud’, aldus de Fifa-medewerker. Een onderdeel van die garantstelling is dat behalve de installatie ook de levering van onderhoudsmateriaal en de training
van onderhoudspersoneel wordt verzorgd. Bewezen succes Het Fifa Preferred Producer-programma ging destijds van start met slechts vijf bedrijven. Een van die bedrijven was Edel Grass. De Nederlandse sportveldenbouwer is nog altijd een FPP. ‘Edel Grass is tevreden over het Fifa Preferred Producerprogramma,’ zegt Daan Goris, de marketingmanager bij Edel Grass. ‘Het behaalt zijn doelen absoluut. Er komen veel projecten uit voort voor Edel Grass, en daarnaast worden er door de inspanningen van de Fifa wereldwijd faciliteiten
gecreëerd die de voetbalsport ten goede komen. Met name in de minder ontwikkelde gebieden.’ Volgens Goris zit de grote winst dus vooral in de ‘minder ontwikkelde gebieden’, maar hij is van mening dat het FPP-programma ook nog steeds van nut is voor de Nederlandse markt. ‘De Fifa stelt richtlijnen en eisen vast en controleert deze wereldwijd. Deze richtlijnen gelden ook voor Nederland, dus de toegevoegde waarde gaat ook op binnen onze eigen landsgrenzen. De kwaliteit van de velden wordt gewaarborgd en het niveau van velden onderling is dus internationaal, maar ook nationaal goed en vergelijkbaar.’ Verwarring mogelijk Aanvankelijk werden Fifa Preferred Producers door de Fifa als ‘uniek’ en ‘bijzonder’ aangeprezen. Tegenwoordig zijn ook de Fifa-licensees, de sportveldenbouwers wier kunstgrassysteem door de Fifa goed genoeg is bevonden om het predicaat Fifa 1-Star of Fifa 2-Star te mogen voeren, op de Fifa-website te vinden. De lijst met bedrijven staat onder de lijst met Fifa Preferred Producers. Toch meent Goris dat dit niet verwarrend werkt. ‘Edel Grass ondervindt hier geen last van. Bij de verschillende Fifa-projecten wordt
Gosewin Bos: ‘De Fifa 2-Star-norm is met name bedoeld voor stadionvelden. Maar bij gebrek aan kennis verlangt iedereen nu een Fifa 2-Star-veld.’
de hoogste categorie FPP’ers benaderd, dus het heeft weinig invloed als de B-categorie op de site wordt vermeld. Als een andere partij zelfstandig een project wil opzetten en op onderzoek uitgaat op de website van de Fifa, dan zou dit verwarrend kunnen zijn, ware het niet dat het onderscheid tussen de twee categorieën duidelijk genoeg is aangegeven’, zo meent hij. Maar Heidi De Backer van Lano Sports is een andere mening toegedaan. ‘Lano heeft er bewust voor gekozen om Fifa-licensee te zijn. Het grootste verschil tussen een licensee en een Fifa Preferred Producer is de verantwoordelijkheid die de kunstgrasleverancier moet nemen. De geografische spreiding van onze projecten, de extra administratieve workload die erbij komt wanneer je Fifa Preferred Producer bent, en het feit dat er wat de kunstgrasmat betreft kwalitatief geen onderscheid wordt gemaakt tussen een FPP en een licensee, dat alles heeft Lano doen besluiten om voor een licenseeerkenning te gaan. Omdat Lano Sports al meer dan 25 jaar kunstgras produceert, is de bekendheid van het bedrijf groot genoeg en is de markt op de hoogte van de kwaliteit en service die Lano Sports kan leveren. We werken met ervaren en betrouwbare partners, en in al die jaren zijn we nog geen enkele verantwoordelijkheid uit de weg gegaan, niet wat de grasmat betreft en ook niet wat de onderbouw betreft. We vonden het dan ook niet nodig om FPP te worden omdat we er de meerwaarde niet van inzagen’, zo meent De Backer.
Prijs geen invloed De Backer stelt min of meer dat de secundaire kosten die verbonden zijn aan het FPP-schap een kunstgrasveld onnodig duur maken. Daan Goris meent echter dat de prijzen voor een kwalitatief hoogwaardig kunstgras voetbalveld niet zomaar mogen worden vergeleken. ‘De eisen waaraan FPP-velden moeten voldoen, zijn door de Fifa aan de hand van een duidelijke visie vastgesteld. Kwaliteit, levensduur en onderhoud zijn slechts een aantal belangrijke facetten binnen de ontwikkeling van kunstgrassystemen. De keuze voor componenten van goede kwaliteit, van onderbouw tot toplaag, brengt bepaalde kosten met zich mee. Uiteindelijk zal deze keuze zowel op speltechnisch niveau als op lange termijn zijn geld opbrengen in vergelijking met kwalitatief mindere velden. Als er wordt gekozen voor goedkopere materialen, zal dit namelijk ten koste gaan van het niveau en de levensduur van dergelijke systemen, en dit past niet binnen de visie van de Fifa en van Edel Grass.’ De aanvullende (administratieve) kosten zijn voor een organisatie als Edel Grass blijkbaar beter te dragen. Wisselend succes Of het Fifa Preferred Producer-programma ook de andere Nederlandse sportveldenbouwer, Greenfields, datgene heeft gebracht wat men er destijds van had verwacht, is niet duidelijk. Greenfields is tegenwoordig nadrukkelijk verbonden aan Koninklijke TenCate. Maar de woordvoerder van Greenfields laat weten dat de
Kunstgras voor voetbal ondergaat nu al uitvoerige tests voordat het op de markt wordt gebracht.
www.fieldmanager.nl
41
Verschoor Almkerk
Bodem als basis Equipment Groen en Recreatie Biocentrum Altena
Bodem alsBodem basis als basis EquipmentEquipment Groen en Recreatie Groen en Recreatie Biocentrum Altena Biocentrum Altena
SV7 Maxima
Kunstgrasveld beschadigd of aan vervanging toe?
MĂŠĂŠr speeluren, minder maaien + Hoogste score voor bespelingstolerantie + Hoogste score voor standvastigheid + Voor hoogwaardige sportvelden en stadions SV7 Maxima is de nummer 1 van Euro Grass met de beste rassen uit de Grasgids.
Specialist in: Repareren (brand)schade Vervangen doelgebieden Verwijderen kunstgras toplaag Scheiden kunstgras/infill
www.dsv-zaden.nl
verschillende medewerkers te druk zijn om antwoord te geven op een aantal prangende vragen. Hopelijk vloeit die drukte voort uit de verbondenheid aan het Fifa Preferred Producer-programma. Desso Sports Systems was destijds ook een van de eersten die het predicaat Fifa Preferred Producer mochten ontvangen. Maar tegenwoordig is Desso Sports Systems geen FPP meer. ‘Desso Sports heeft eind 2012 besloten zich op zijn businessmodel te heroriënteren, om tegemoet te komen aan de gewijzigde marktomstandigheden. Daarbij zijn de eigen installatieteams afgebouwd. Een FPP moet als hoofdaannemer kunnen ageren en alle activiteiten met betrekking tot de constructie van kunstgrasvelden in beheer kunnen nemen. Door onze beslissing kon dit niet meer’, motiveert Marc Vercammen namens Desso Sports. ‘Daarnaast was het doel van de Fifa bij het lanceren van het FPP-concept om de kwaliteit van kunstgrasvelden naar een hoger niveau te tillen, door de kunstgrasproducenten voor de hele bouw van de velden aansprakelijk te maken. We kunnen vaststellen dat die kwaliteitsverbetering er niet is gekomen, omdat de markt en de decisionmakers de meerwaarde van een FPP niet hoger evalueren dan andere aanbiedingen.’ Vercammen noemt de Fifa Goal-projecten als voorbeeld van de grootste meerwaarde die het FPP-schap voor Desso heeft gebracht. ‘Dat zijn projecten die 100 procent door Fifa worden gefinancierd in “voetbal-ontwikkelingslanden”. Het jaarlijkse aantal Fifa Goal-projecten en de daarvoor beschikbare budgetten zijn echter beperkt en er moesten steeds negen FPP’s tenderen.’ Alles is al genormeerd en elk veld wordt in alle lagen gekeurd door een keuringsinstituut. Dat biedt voor de eindklant voldoende waarborgen, zodat een FPP voor Nederland eigenlijk overbodig is, zo meent hij. Vercammen benadrukt dat er, hoewel Desso Sports niet langer een FPP is, aan de kwaliteit en garantie van hun producten niet is veranderd. ‘Aan de kwaliteit van onze producten is niets veranderd, aangezien wij onszelf voor, tijdens en na onze FPP-periode steeds strikte kwaliteitseisen en -controles hebben opgelegd. Het enige verschil is dat wij toen, door die status, voor klanten een extra waarborg vormden vanwege de aansprakelijkheid van de FPP-kunstgrasproducent voor het totale project (of dit nu in eigen beheer of door derden werd aangelegd). Dat gold vooral voor landen waar geen keuringen worden uitgevoerd. Die waarborg geven we nu door kunstgrasvelden te bouwen met geselecteerde aannemers, die kwaliteitswerk leveren én de nodige garanties op hun werk geven en naleven.’
Geen wijzigingen Bij de Fifa zelf zijn ze in ieder geval te spreken over hun programma. ‘Het Fifa Preferred Producer-programma stelt de eindgebruiker beter in staat om een keuze te maken uit de verschillende aanbieders van kunstgras voor voetbal. Ze kunnen nu direct zien welke bedrijven wel en welke niet voldoen aan de hoge eisen voor kwaliteit, service, ondersteuning en garantie die de Fifa stelt’, zegt de woordvoerder. In 2011 stelde Marc Vercammen dat ‘Fifa er beter aan zou doen om zich te richten op het omschrijven en vaststellen van “kwaliteit”, want voor de leek is het allemaal groen.’ Desso Sports Systems was in het verleden een Fifa Preferred Producer, maar was toen al niet helemaal overtuigd van het programma. ‘Er zijn helaas nog te veel kunstgrassystemen op de markt die net goed genoeg zijn om door de eerste test te komen, maar die daarna falen. En met openbare aanbestedingen loop je als sportveldenbouwer al snel het risico dat de prijs leidend is, waardoor de betere maar duurdere systemen buiten de boot vallen.’ In die situatie lijkt het Fifa Preferred Producer-programma nog altijd geen verandering te hebben gebracht. Onlangs merkte Gosewin Bos van Anthea Group hetzelfde op. ‘De basisgedachte achter de Fifa 1-Star- en Fifa 2-Star-norm wordt in ons land niet goed opgevolgd. De Fifa 2-Star-norm is met name bedoeld voor stadionvelden. Maar bij gebrek aan kennis verlangt iedereen nu een Fifa 2-Star-veld.’ Bos meent daarom dat gemeenten hun denkwijze moeten aanpassen in plaats van te wijzen naar de norm. ‘Het idee dat meer beter is, is fout. Op elke norm en methode valt wel wat aan te merken. Kopers moeten zich beter verdiepen in wat ze willen en wat ze kunnen krijgen.’ Het Fifa Preferred Producer-programma zou daarbij kunnen helpen. Maar Bos is het eens met de kritiek dat de Fifa-normen de zaken onnodig gecompliceerd hebben gemaakt. ‘De administratieve ballast voor door de Fifa gecertificeerde velden is enorm. Ik vraag me af of dat wel zo handig is, want het voegt niks toe aan de kwaliteit van een veld.’ De Fifa is in ieder geval niet van zins om veel aan het programma te veranderen. ‘Wij zijn tevreden met de wijze waarop het nu verloopt en zien daarom geen reden om het Fifa Preferred Producer-programma radicaal te veranderen’, laat de woordvoerder weten.
Fifa Preferred Producers in 2011 Act Global Desso Sports Systems Edel Grass Greenfields Limonta De huidige Fifa Preferred Producers Act Global Ltd. CoCreation Grass Corporation Edel Grass FieldTurf Greenfields Limonta Sport Polytan Saltex Oy Team Sports, Australia De huidige Fifa-licensees AstroTurf Commercial Carpet (Forbex) Desso Sports Eurl IRS Deriche Hatko Dokuma ve Tekstil Insaat ve Tic. Ltd. Hedef Sentetik Spor Italgreen Juta Lano Sports Leling Taishan Mondo Nurteks Pe-Ba Qingdao Bellinturf Industrial Radici Reform Spor Shaw Sportexe Sporsan Sports Equipments Sportlink Int. Sport & Leisure Group (Domo Sports) Suntex Sports TigerTurf
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4817
www.fieldmanager.nl
43
Jaarlijks onderhoud is het puntje op de ‘i’ De Peinder is niet meer weg te denken uit de wereld van de sportvelden in Nederland De heren met links de jongste generatie Patrick de Peinder die ook al in het bedrijf werkt.
Jarenlang legde De Peinder uit Hazerswoude-Dorp zich voornamelijk toe op grond-, weg- en waterbouw. Daarnaast werden ook sportvelden onderhouden. Maar was die verhouding in werkzaamheden er eerst een van tachtig tot twintig procent, nu is dat precies andersom. Sterker nog: ‘Onze prioriteit ligt nu voornamelijk in de sport en dat breidt zich nog steeds uit,’ vertelt André de Peinder, die samen met zijn neef Piet de Peinder aan het roer staat van dit bedrijf. Auteur: Sylvia de Witt Vijftig jaar geleden werd De Peinder & Co opgericht door de broers Piet, Jan en IJsbrand de Peinder en twee compagnons. Destijds was er vooral boerenwerk en beschoeiingswerk, maar al snel voerde het bedrijf werkzaamheden uit voor de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij en werden de eerste grondverzetmachines aangekocht. Daarna ging veel handwerk over in machinewerkzaamheden en werd De Peinder bij veel opdrachten onderaannemer. Ook werd het bedrijf zelf actief in de weg- en waterbouw en in de groenvoorziening. Maar langzaamaan ging het bedrijf zich steeds meer bezighouden met het onderhoud van sportvelden voor de Heidemij in de regio Zuid-Holland. De huidige eigenaren, André en Piet de Peinder, kregen de liefde voor het bedrijf met de paplepel binnen en kwamen als jonge jongens bij hun vaders te werken. ‘In die tijd onderhielden we al sportvelden voor de Heidemij,’ vertelt André de Peinder. ‘En in de jaren negentig assisteerden we de Heidemij met het egaliseren, spitten en frezen van de sportvelden met een machine van ons, een kilverbak. Maar sportveldenonderhoud was in die tijd toch
44
www.fieldmanager.nl
meer iets voor erbij, want al gauw werden we landelijk ingezet voor de materieeldienst Berkel en uiteindelijk werden er ook veel rioleringswerkzaamheden uitgevoerd voor de Heidemij.’ Aanlegploeg verkocht Als ware machineliefhebbers richtten André en Piet de Peinder zich in de loop der jaren steeds meer op de aanschaf van machines en ook kwamen de sportvelden steeds meer in hun aandachtsveld. In 1997 werd, na de overname van NS-ingenieursbureau Articon, de naam Heidemij gewijzigd in Arcadis en in 2011 wilde Arcadis de materieeldienst in Berkel afstoten, evenals de aanleg van kunstgrasvelden. Was dit niet iets voor De Peinder? ‘In eerste instantie waren we alleen geïnteresseerd in de materiële diensten,’ vertelt Piet de Peinder. ‘De aanleg van kunstgrasvelden was voor ons echt nog te groot. Dan praat je toch over tien tot twaalf man erbij, want Arcadis had toen nog allemaal eigen legploegen. Het is toch een risico om ineens zoveel mensen met een vast dienstverband over te nemen.’ Dus dat ging op een laag pitje totdat De Peinder
in 2012 opnieuw werd benaderd omdat de aanlegploeg inmiddels was verkocht aan een ander bedrijf. André de Peinder: ‘Toen kregen we het rond om de materieeldienst over te nemen met alle machines, inboedel en het personeel. Daarbij zaten ook machines voor het onderhoud van kunstgras. Dus deze machines verhuurden wij weer aan Arcadis. Maar Arcadis ging steeds minder activiteiten uitvoeren en vorig jaar werden we opnieuw benaderd om de mensen en de contracten van kunstgrasonderhoud over te nemen. Hierdoor kwamen er vijf man bij. Het is een risico om mensen met zoveel vaste dienstjaren aan te nemen, maar er zat ook een behoorlijke portefeuille bij en de knowhow die Arcadis mede met ons had opgebouwd, moest niet verloren gaan. Wij wilden deze activiteiten voortzetten, zowel op natuur- als op kunstgras.’ Projectleider Sport Er staat nog een belangrijke derde man aan het roer bij De Peinder en dat is Timo Laan, afkomstig uit de stal van Arcadis, waar hij 35 jaar werkte als projectleider Sport.
Timo Laan: ‘In mei 2013 kreeg ik van de toenmalige bedrijfsleider de vraag of ik mee wilde gaan, mocht er een verkoop van de sportafdeling plaatsvinden. Ik antwoordde toen: “Het hangt ervan af waarheen.”’
‘Wij wilden gewoon dat de knowhow die Arcadis mede met ons had opgebouwd, niet zomaar verloren ging’ In juli hoorde hij dat dit bedrijf De Peinder werd en dat sprak hem wel aan. Op 1 augustus werd hij hier samen met nog vier man gedetacheerd. Na een gewenningsperiode tot 1 maart 2014 trad het vijftal in loondienst bij De Peinder. Nu is Timo Laan hier ook projectleider Sport. Naar klanten toe was hij altijd al de contactpersoon voor het kunstgrasonderhoud, dus de lijnen zijn hetzelfde gebleven. Door de overname van de sporttak van Arcadis vormt sport nu tachtig procent van de werkzaamheden en bestaat twintig procent uit verhuur en civiel werk. De Peinder onderhoudt nu zowel natuurvelden als kunstgrasvelden. Groot onderhoud aan kunstgras vindt plaats door het reinigen van de infill, het bijstrooien van de infill en reparaties aan de mat. Ook het verwijderen van infill, bijvoorbeeld bij het vervangen van een gedeelte van de mat of bij slijtage, komt steeds vaker voor.
Piet de Peinder, André de Peinder en Timo Laan.
Natuurgras jarenlang stiefkindje Het ging al grotendeels om kunstgrasonderhoud, maar nu komt daar ook de aanleg van velden, exclusief de toplaag, bij. Timo Laan: ‘We leggen wel velden aan, maar de matten laten we nog leggen door derden. Wellicht gaan we dit in de toekomst ook zelf doen, maar dat is nog niet zo eenvoudig. Je moet aan veel eisen voldoen en kijken of je daar op dit moment ook je omzet in kunt halen. Zoals het nu gaat, gaat het hartstikke goed. Naast het kunstgras hebben we ook toplagen, zoals gravel, de arodatoplaag, de atletiekbanen, de natuurgrassportvelden: eigenlijk het totale pakket aan sport.’ Het bedrijf wil er ook graag natuurgras bij houden, want dat is volgens André de Peinder jarenlang toch een stiefkindje geweest in gemeenten. ‘Daar ligt, ook wat onze machines betreft, toch onze specialisatie. Dat willen we zelfs nog wel iets verder uitbreiden. Bij Arcadis was dat de afgelopen jaren eigenlijk qua kennis en ervaring steeds verder afgebouwd. Sportvelden waren voor Arcadis misschien kruimels, maar kruimels zijn ook een goede boterham. Kleine klussen zijn juist fijn. Deze opdrachtgevers blijven negen van de tien keer terugkomen omdat de lijnen kort zijn.’ Langetermijnvisie doorgeven Er wordt volgens André de Peinder gesignaleerd dat de kennis wat betreft kunstgras- en natuurgrasvelden bij veel gemeenten helaas toch echt
afneemt. Wat dat betreft kan hun bedrijf met zijn knowhow een goede richting aangeven. ‘Als je een auto goed onderhoudt, gaat die ook langer mee. Als een gemeente ervoor zorgt dat er wekelijks goed geborsteld wordt en gesleept, is dat een heel goede aanvulling op het groot onderhoud. Het wekelijkse onderhoud dat de klant zelf doet, is de “i” en het jaarlijkse onderhoud van ons is het puntje op de “i”. Dat betekent een langere levensduur van de mat. Dat vergeten veel verenigingen en clubs.’ Maar voor veel clubs is het toch lastig om vrijwilligers te vinden; de kennis die ze moeten hebben vervaagt en de frequentie waarmee het onderhoud wordt gedaan, wordt minder. ‘Dat zie je ook bij de aanbesteding. Gemeenten willen langdurig werklozen inzetten. Maar dat kan niet bij het onderhoud van sportvelden, want dat is specialistisch werk. Kijk, groenonderhoud zoals schoffelen en dergelijke is mogelijk, maar bij kunstgras moet je goed weten waar je mee bezig bent.’ De Peinder wil op het gebied van sportveldonderhoud nog veel meer naamsbekendheid opbouwen en zijn langetermijnvisie aan het land doorgeven. Piet de Peinder: ‘Of we de tachtig procent sportvelden naar de honderd procent willen krijgen? Ja, waarom niet? Dat is nu onze sterke kant geworden en we willen dit zo veel mogelijk uitbreiden; we kunnen zeker nog breder gaan werken.’ Daarbij dient ook de renovatiemarkt bij het voetbal zich al een tijdje aan. De levensduur van de velden kan best nog wel met drie tot vijf jaar verlengd worden door goed onderhoud, maar ook door het toepassen van kleinschalige renovaties. Dat biedt veel gemeenten weer financieel soelaas. Als we clubs op die manier kunnen helpen, door mee te denken met een stuk dienstverlening, een stuk techniek, dan is dat toch heel mooi.’
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-4999
www.fieldmanager.nl
45
Groundsmaster速 4000-D Hoge productiviteit Zuinig met brandstof Innovatief Lage onderhoudskosten
www.jeanheybroek.com
www.toro.com
Profiteer NU van de interessante EINDEJAARS ACTIES bij UW NEW HOLLAND dealer
Is uw KUNSTGRASVELD al in top conditie? Kijk voor meer informatie op my boomer.nl en bekijk al onze compact trekkers en werktuigen DE SPECIALIST VOOR UW SUCCES
Kunstgras versus natuurgras De afgelopen maanden gebeurde er iets bijzonders: een felle publicitaire strijd tussen de voor- en tegenstanders van kunstgras. Een strijd die zich met name richtte op het explosieve succes van kunstgras in het betaald voetbal. Zo’n discussie is boeiend, vooral ook omdat in het heetst van de strijd ook totaal onhaalbare zaken worden gesuggereerd, zoals een compleet verbod op kunstgras. Voor de vakwereld zal het daarnaast ook gaan om de kwaliteit van natuurlijk gras. Waarom richt de discussie zich daar niet veel meer op? Auteur: Hein van Iersel
www.fieldmanager.nl
47
‘De keuze voor kunstgras is geen keuze uit luxe. Hopelijk gaan we er niet in mee. Voetbal moet op gras gespeeld worden. Dit is echter op één voorwaarde: het moet wel om een kwalitatief goed veld gaan.’ Jurgen Streppel, trainer Willem II, Fieldmanager 7 2014
‘Wij blijven in Utrecht echter de voorkeur geven aan echt gras. Ook al scheelt ons dat misschien per jaar een half miljoen euro.’ Wilco van Schaik, directeur FC Utrecht, www.nos.nl, 19 november 2014
‘Ik word niet snel moe van discussies, maar dit is echt een achterhoedegevecht. Wij moeten ons veld jaarlijks laten keuren en krijgen een certificaat. Dat betekent dat het aan de regels voldoet en dat er Europese wedstrijden op gespeeld mogen worden.’ Jan Smit, voorzitter Heracles Almelo, Tubantia, 20 november 2014
‘In vergelijking met andere toplanden wordt er in Nederland veel op kunstgras gespeeld, dus daarmee zouden we dan in het voordeel zijn op een WK.’ Arno Vermeulen van de NOS op de site Elf Voetbal, 31 oktober 2014
‘Er is geen topspeler ter wereld die op kunstgras wil spelen. In alle topcompetities wordt op natuurgras gespeeld en uit elke enquête blijkt dat er onder voetballers totaal geen draagvlak is voor kunstgras.’ Tijs Tummers, internationale spelersvakbond FIFPro, Algemeen Dagblad, 31 oktober 2014
‘Kunstgras is voor koeien zonder tanden.’ Ernest Faber, PSV-assistent, Algemeen Dagblad, 10 november 2014
48
www.fieldmanager.nl
‘Kunstgras geeft in het onderhoud en gebruik dan wel voordelen, maar dit weegt niet op tegen het vasthouden aan onze identiteit en de signalen van onze supporters. We zijn met ons allen trotse Superboeren en die spelen op echt gras.’ Dick Chargois, algemeen directeur De Graafschap, www.degraafschap.nl, 20 november 2014
‘Kunstgras is niét gevaarlijker dan gewoon gras. Er wordt niet anders gevoetbald op kunstgras en de voordelen voor een club met kunstgras kloppen ook niet. De cijfers bewijzen dat, zeker in ons geval. Ik kom uit het grastijdperk, maar dat is verleden tijd. Wat heb je aan een grasveld dat niet vlak is, met kuilen en kale plekken? Een kunstgrasveld is het hele jaar hetzelfde.’ Gerard Nijkamp, technisch directeur van PEC Zwolle, www.nos.nl, 19 november 2014
‘Protest tegen kunstgras is kansloos. We hebben het straks maar te slikken. Men is ook druk bezig om kunstgras te perfectioneren tot een aanvaardbaar niveau. Het is de redding voor veel clubs. Daardoor kan de club zeven dagen per week open zijn. Het is onmogelijk overal een grasmat als in De Kuip aan te leggen.’ Kees Jansma, Studio Voetbal, 2 november 2014
‘De aannemers hebben daar geen belang bij. In Nederland worden de meeste velden verkocht op basis van de laagste prijs waarvoor een kunstgrasveld kan worden aangelegd. De normen van de KNVB worden gehaald en dan is men tevreden; als de bal maar rolt. Naar verbetering van kwaliteit wordt niet echt gekeken.’ Silvain van de Wiel, Copier Advies Zuid, BNDeStem, 6 september 2014
‘Er is niks verbeterd. Die velden zijn nieuw, de sprieten staan nog overeind en dan houdt het zijn eigenschappen.’ Wim Glaap, Copier Advies Zuid, BNDeStem, 6 september 2014
‘Ik heb liever een selectie van twintig spelers met natuurgras, dan 22 spelers en kunstgras.’ Foeke Booy, trainer Go Ahead Eagles, RTV Oost, 21 november 2014
‘Het zou heel goed kunnen dat het WK voor mannen in de toekomst, eerder vroeg dan laat, ook op kunstgras wordt gespeeld.’ Jerome Valcke, secretaris-generaal van de Fifa, www.fifa.com, 29 oktober 2014
‘Kunstgras is in strijd met de geest van het voetbal’ Johan Derksen, Voetbal International, 10 november 2014
‘Straks krijg je weer de discussie over slechte velden in de winter, maar in de topsport heb je doodeenvoudig de taak te zorgen voor bespeelbare velden op gewoon gras in elk jaargetijde.’ Marcel Brands, directeur PSV, Algemeen Dagblad, 12 november 2014
‘Wat in Nederland gebeurt zie je nergens anders. Het maakt het er ook niet aantrekkelijker op om eventueel mijn loopbaan in de eredivisie af te sluiten. Ik vind dat de KNVB richtlijnen moet opstellen.’ Klaas-Jan Huntelaar, Metro, 30 oktober 2014
Het echte gras, dat je ruikt en dat zacht onder je benen wegglijdt bij een sliding. Waar je linkervoet dicht bij de bal iets in wegzakt als je met rechts een vrije trap neemt. Chris van Nijnatten, chef Voetbal van AD Sportwereld, Algemeen Dagblad, 19 november 2014
‘We hebben gemerkt dat er steeds meer voorstanders zijn van het voetballen op natuurgras. Het zou mooi zijn als de Eredivisie ervoor kiest om niet meer op kunstgras te spelen.’ Martin van Geel, technisch directeur Feyenoord, Algemeen Dagblad, 19 november 2014
‘Voetbal hoort op echt gras gepeeld te worden. Kunstgras is volgens Joseph Blatter de toekomst van het voetbal, maar hoe kun je dat zeggen als iedere speler het liefst op gewoon gras speelt?’ Andrew Orsatti, directeur communicatie van de spelersvakbond FIFPro, Metro, 30 oktober 2014
‘Kunstgras draagt bij aan competitievervalsing. Het is een andersoortig voetbal, trainers houden spelers uit voorzorg (blessures) aan de kant en buitenlandse spelers zeggen “nee” tegen een transfer als ze horen dat zes clubs op kunstgras spelen.’ Valentijn Driessen, chef Voetbal De Telegraaf/ Telesport, De Telegraaf, 3 november 2014
‘Op kunstgras speel je omdat je geen geld hebt voor het onderhoud van gewoon gras. Daarom is een voorstel in de maak voor een solidariteitspot. De honger naar echt gras drijft de Eredivisie in elkaars armen.’ Chris van Nijnatten, chef Voetbal van AD Sportwereld, Algemeen Dagblad, 19 november 2014
‘Kunstgras heeft ons tot nu toe geen windeieren gelegd. Het ligt ons. Klaar, want laten we de discussie over gras en kunstgras niet nogmaals gaan voeren.’ John van den Brom, trainer AZ Alkmaar, www.vi.nl, 28 november 2014 Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-5000
www.fieldmanager.nl
49
Afmaaien
Deze hele hype is gebaseerd op oppervlakkige emoties en vage romantiek Deze maanden is er iets gebeurd wat eigenlijk niemand verwacht had: er vindt zowaar een soort publiek debat plaats over kunstgras. Oké, dit wordt gevoerd door een hele klocht BVO-haantjes, die waarschijnlijk het verschil tussen nepsprieten en echt gras niet eens zien en die doorgaans de laatste veertig jaar ook niet meer op een voetbalveld hebben gestaan. Maar toch: iets waar wij als Fieldmanager al jaren over schrijven en berichten, is nu onderdeel van een publiek debat. Ergens in deze uitgave van Fieldmanager heb ik daarom een aantal van de uitspraken van de gemelde BVO-bobo’s verzameld. En ik zal u proberen uit te leggen waarom dat volgens mij allemaal tot weinig zal leiden.
En misschien moeten we gewoon een keer naar Johan Cruyff luisteren: ‘Je moet schieten, anders kun je niet scoren’ Ik hoor u al denken: ‘Hé, Van Iersel, jij bent toch altijd zo kritisch? Nu is er eens iemand anders kritisch en dan is weer niet goed. Wat wil je nu?’ Mijn kritiek betreft niet die mensen zelf. Ik ga ervan uit dat de meeste van die opinies eerlijk zijn opgetekend. Maar de echte vraag is: waar zal dit toe leiden? Zal alles niet gewoon bij het oude blijven? Ik ben bang van wel. Deze hele hype – want dat is het – is nog veel te veel een antikunstgrasverhaal dat gebaseerd is op oppervlakkige emoties en vage romantiek. En het resultaat daarvan zal zijn, tenminste, dat is mijn visie: iedereen doet een plas en alles blijft zoals het was. Het echte verhaal is natuurlijk dat kunstgras niet meer zal verdwijnen en dat de kunstgrasmarkt zelfs nog wel even door zal groeien. Natuurlijk gras zal daarmee moeten leren dealen en de markt een nieuw verhaal
50
www.fieldmanager.nl
Er vindt zowaar een soort publiek debat plaats over kunstgras moeten gaan vertellen. Een verhaal dat enerzijds gebaseerd is op natuur en duurzaamheid, maar ook op de harde cijfers van een veel goedkoper beheer. En misschien moeten we gewoon een keer naar Johan Cruyff luisteren: ‘Je moet schieten, anders kun je niet scoren'. Laat jezelf niet in verdediging dringen en ga naar voren. Stel je beste spits op! Dat laatste is echter moeilijk in de Nederlandse polder. Iedereen – met name mensen uit het eigen kamp – die het lef heeft om de kop boven het maaiveld uit te steken, wordt vakkundig afgemaaid. Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofredacteur
Stuur of twitter dit artikel door! Scan of ga naar: www.Fieldmanager.nl/artikel.asp?id=17-5001
Wan de gra neer sm weer snel g at ro dient te zijn en !
! D R E E T I C I L E GEldFmanager of the Year 2015
Fie Scholman bv. s o J n a v rg e b n e Theo van Ross otential 2015 P h ig H r e g a n a Fieldm n KRC Genk Wim Kerkhofs va
HIGHTECH GRAS
De nieuwe standaard voor sport en recreatie!
4x beter • • • •
Betere ziektetolerantie Betere droogtetolerantie Beter resultaat bij doorzaaien Betere start voorjaar
Innoseeds • Postbus 1 - 4420 AA KAPELLE • Tel. 0113-347911 • Fax 0113-330110 • www.innoseeds.nl • info@innoseeds.nl H. van Veldekesingel 150 - bus 30 • 3500 Hasselt • Tel. +32 (0)11/32.13.65 • Fax +32 (0)11/33.12.14 • www.innoseeds.be • info@innoseeds.be