Greenkeeper 6 2019

Jaargang 30 6 - 2019

Greenkeeper HET VAKBLAD VOOR GREENKEEPING

GREENKEEPER OF THE YEAR 2020 Tom Maddison bekroont succesvol jaar met eretitel Groene voornemens 2020

Team in beeld: DGC De Gelpenberg

Greenkeeper of the Year 2020

NI EU W De nieuwe Greensmaster eTriFlex-serie, vlaggenschip onder elektrische greenmaaiers.

OngeĂŤvenaarde, uitstekende snijkwaliteit, stil werken, en geen hydraulische vloeistoffen aan boord.

Greensmaster eTriFlex Lithium-Ion

Greensmaster eTriFlex Benzinemotor

Regelmatig complimenten van leden en verbeteringen aan uw resultaten!

Wat voor jou belangrijk is, is voor ons belangrijk.

De volledig nieuwe Greensmaster eTriFlex-greenmaaiers bieden alle innovatieve functies van de originele TriFlex ĂŠn meer. De eTriFlex-serie bevat een Lithium-Ion aangedreven model en een model met benzinemotor, zonder hydrauliek aan boord. De individuele snelheidsregeling van de maaiunits en de wielen zorgen voor een sterke vermindering van het Triplex-Ring effect. De maaikwaliteit en de bespeelbaarheid van de green worden hiermee verbeterd en de operationele productiviteit verhoogd.

LEES MEER OP JEANHEYBROEK.COM

U werkt elke dag opnieuw hard aan het onderhoud van uw golfterrein. als toegeweide greenkeeper bent u bereid om net dat beetje extra moeite te doen. Voelt u zich aangesproken? Dan bent u bij John Deere in goed gezelschap. Wij zijn net zo trots op de kwaliteit van onze machines, als de mensen die er wereldwijd op vertrouwen.

024

Geduld loont bij GC De Haar Zestien jaar geleden tekende de Belgische golfbaanarchitect Bruno Steensels het ontwerp voor de uitbreiding en vernieuwing van Golfclub De Haar. Na jaren van overleg met instanties is de realisatie dan eindelijk begonnen. Fase 1 is inmiddels opgeleverd, fase 2 en 3 volgen in 2020. We spraken Steensels op de golfbaan en vroegen hem naar zijn kijk op dit bijzondere project.

www.greenkeeper.nl

5

INHOUDELIJK

greenkeeper bladgreenkeeper

018 Groene Sector Vakbeurs 2020 Alle beschikbare exposantenstands op de Groene Sector Vakbeurs 2020 zijn volgeboekt.

Er nemen dus meer dan 300 exposanten deel aan de beurs, verdeeld over zeven beurshallen.

De 21ste editie van de Groene Sector Vakbeurs wordt gehouden op 14, 15 en 16 januari 2020 in Evenementenhal Hardenberg.

012 038

047

‘St. Andrews ademt golf!’

Winter: ideaal moment om kennis op te doen

Voor veel greenkeepers is het een droom: werken op de prestigieuze golfbaan St. Andrews in Schotland. Wilco Oskam kreeg die kans in het najaar van 2019.

Als Toro Student Greenkeeper of the Year won hij een betaalde stage van vier weken op de Schotse golfbaan. Een terugblik.

Wat betreft het onderhoud zijn de maanden november tot maart de rustigste periode op de golfbaan.

Vaak worden overuren of resterende vakantiedagen opgenomen. Nicolas de Schutter probeert zich in die maanden bij te scholen, door met behulp van webinars, seminars en beurzen zijn kennis van golfcoursemanagement te verrijken.

020 Rhizo’s revolutie komt naar Nederland Vanaf voorjaar 2020 krijgt de Nederlandse markt voor wetting agents en waterverdelers er een speler bij.

6

6/2019

046 Vragen of opmerkingen?

Nino Stuivenberg Vakredacteur E: nino@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-33429078

Alberto Palsgraaf Uitgever E: alberto@nwst.nl T: 024-360 2454 M: 06-20436728

De beste van het noorden wil nog beter worden Het wordt regelmatig de beste golfbaan van het noorden genoemd: DGC De Gelpenberg in Aalden, Drenthe. Dit jaar zette de golfclub een grote stap om die reputatie te behouden: er werd geïnvesteerd in vernieuwing van de beregeningsinstallatie op het oude deel van de baan.

Vakblad Greenkeeper ging daarom op baanbezoek voor een reportage. Wie zorgen er op De Gelpenberg voor het baanonderhoud, wat doen ze anders dan anderen en op welke problemen stuit het team?

Piet Oosthoek, Oosthoek-groep

Niet zeuren over meerwerk De Oosthoek-groep onderhoudt vier golfbanen en werd onlangs betrokken bij de ombouw van de Nieuwegeinse Golfclub tot The Mondial international golf & short game center. ‘Ik hoop dat we hiervan in 2020 een succes kunnen maken’, zegt Piet Oosthoek. Maar ook voor de aannemerij heeft hij zo zijn eigen wensen. ‘Ik zie de grote jongens scherpe prijzen hanteren, maar ik vind het ergerniswekkend dat golfbaanaannemers bij de kleinste dingen over meerwerk beginnen. Oorzaak? Ze hebben geen enkele financiële ruimte. Ik hoop dat we in 2020 niet meer zo moeilijk doen over een keer extra de fairways prikken omdat er meer golfers zijn geweest dan verwacht. Elk metertje meerwerk beprijzen, dat staat mij niet aan.’

Scherpe prijzen kunnen volgens hem ook sjoemelen in de hand werken. ‘En dat is niet goed voor de aannemerijsector. Bij ons is 600 kilo ook 600 kilo en geen 300 kilo. Stop met die uitgemolken tarieven in 2020. Offreer voortaan een fatsoenlijke prijs en discussieer niet over elke korrel zand.’

Trotse Verbeet is klaar voor St. Andrews Assistent-hoofdgreenkeeper Nick Verbeet had 2019 niet beter kunnen afsluiten. De Groesbeker werd eind oktober voor het eerst vader en haalde in december de titel Toro greenkeeper student of the year binnen. Zijn prijs: vier weken stage op St. Andrews. Verbeet: ‘Het is een unieke kans om daar te mogen zijn en werken.’

VERDER 008 028 032 040 049 054

Kort nieuws NGA nieuws Maddison bekroont succesvol jaar met eretitel ‘Scherpe prijzen kunnen ook sjoemelen in de hand werken’ Betere banen Hoofdredactioneel

Lees verder op pagina 44

COLOFON Greenkeeper -een uitgave van NWST NeWSTories bv- wordt zes keer per jaar in een oplage van 1.750 exemplaren verspreid onder (hoofd)greenkeepers, baancommissarissen, managers en bestuurders van golfaccommodaties, toeleveringsbedrijven, overheden en individuele abonnees. REDACTIE & COMMERCIE NWST NeWSTories bv, Fransestraat 41, 6524 HT Nijmegen, T 024-3602454, F 024-3602464, www.vakbladdehovenier.nl HOOFDREDACTEUR Hein van Iersel (hein@nwst.nl) OPERATIONEELMANAGER Peter Jansen (peter@nwst.nl) REDACTEURS Linde Kruese (linde@nwst.nl) Willemijn van Iersel (willemijn@nwst.nl) Nino Stuivenberg (nino@nwst.nl) Karlijn Klei (karlijn@nwst.nl) Sjoerd Rispens (sjoerd@nwst.nl) VORMGEVING StudioBont Nijmegen ADVERTENTIES Alberto Palsgraaf (alberto@nwst.nl) Rik Groenewegen (rik@nwst.nl) SALES SUPPORT Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) ABONNEMENTEN € 84,- per jaar. De abonnementsperiode loopt tot en met 31 december van ieder jaar en uw abonnement zal jaarlijks automatisch worden verlengd, tenzij uw schriftelijke weder­ opzegging uiterlijk 31 oktober voorafgaand aan de nieuwe abonnementsperiode in ons bezit is. Voor opgave van een nieuw abonnement belt u met (024) 360 24 54. Op alle abonnementen zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing.

Deze vindt u op www.greenkeeper.nl/pages/11/abonneren ISSN: 2212-4314 Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Greenkeeper c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveel­voudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, foto-kopie, elektronisch of op welke wijze dan ook.

Greenkeeper wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekst­bijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeld­materiaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

www.greenkeeper.nl

7

Japanse kever De Japanse kever (Popillia japonica) is in de jaren dertig van de vorige eeuw per ongeluk ingevoerd vanuit Japan in Noord-Amerika. Daar heeft de soort zich razendsnel verspreid. Een aantal jaren geleden kwamen ze (ook weer per ongeluk) vanuit de VS binnen in Noord-Italië. Een paar jaar later waren ze al aanwezig in Zwitserland en twee jaar geleden doken ze op in Paderborn (Duitsland). De verwachting is dat ze binnenkort ook in Nederland te vinden zijn, of dat dit mogelijk al het geval is, door meeliften met planten, goederenvervoer of toeristen. De engerlingen veroorzaken ernstige schade in grasvelden. De kevers zijn ook zeer vraatzuchtig en kunnen schade aanrichten aan allerlei tuinplanten. De kever lijkt enigszins op de rozenkever, maar heeft aan weerszijden witte plekken (uitstekende haarbosjes). De engerlingen kunnen met

een goede loep worden onderscheiden van andere soorten engerlingen.

Ook hier zitten de kenmerken op de onderzijde van het laatste achterlijfssegment.

Meer informatie over de Japanse kever kunt u vinden in het boek: ‘Handboek grasveldinsecten. Ecologie en beheersing’ (auteur: Henk J. Vlug, ISNB: 978-90-8686-250-4, een uitgave van Wageningen Academic Publishers). Dit is het enige boek over kortgrasinsecten dat in Europa is uitgegeven; alle aspecten van de voorkomende soorten worden erin besproken.

Jan Gijzen nieuwe hoofdgreenkeeper Golfclub Amelisweerd De Utrechtse Golfclub Amelisweerd heeft een nieuwe hoofdgreenkeeper aangesteld: Jan Gijzen. Gijzen (36) is afkomstig van FC Utrecht.

Jan Gijzen heeft bijna twintig jaar ervaring in de aanleg en het onderhoud van golfbanen en sportvelden. Hij werkte in het verleden onder meer als hoofdgreenkeeper bij Golfclub 't Zelle en recentelijk als hoofdgroundsman voor alle sportvelden van FC Utrecht. In zijn functie bij FC Utrecht werd Gijzen in 2018 uitgeroepen tot 'Fieldmanager High Potential' bij de Fieldmanager of the Year-verkiezing.

Vanaf 1 januari 2020 zal Gijzen de dagelijkse aansturing van het bestaande greenkeepersteam op zich nemen en in nauw overleg met de baancommissie verantwoordelijk worden

voor het uitvoeren van de langetermijnvisie voor baanontwikkeling en -onderhoud. Vanaf 2020 staat onder meer een meerjarige bunkeren baanrenovatie op het programma. Tijdens zijn inwerkperiode zal Gijzen mede worden begeleid door Wim Oskam van Gras Totaal Beheer, het bedrijf dat afgelopen jaar op zeer betrokken wijze verantwoordelijk was voor het dagelijks onderhoud van de golfbaan.

Engelenburg verlengt contract met De Enk Kasteel Engelenburg in Brummen gaat opnieuw in zee met De Enk Groen & Golf.

Eind november zetten beide partijen hun handtekening onder de verlenging van het lopende onderhoudscontract. De 9 holesgolfbaan met oefenfaciliteiten bij Kasteel Engelenburg is eind jaren 80 door De Enk aangelegd, die sindsdien ook het onderhoud doet. Nu de exploitant van de golfbaan ermee gestopt is, neemt de eigenaar van

8

6/2019

het kasteel en het landgoed het over. Ook hij kiest nu voor De Enk voor het onderhoud. De Enk is blij met deze keuze en wil graag meedenken met de opdrachtgever om de golfbaan en de prachtige tuin met kruidentuin in de toekomst nog meer allure te geven.

Golfbaanaannemer Vos gaat energie verkopen Het is een bijzondere bijverdienste.

Golfbaanaannemer Vos Golf & Sport gaat vanaf volgend jaar energie verkopen die het bedrijf zelf opgewekt heeft, meldt De Wolden Nieuws. Vos had nog drie grote schuren staan met asbestdaken. Het bedrijf heeft deze laten vervangen door stalen dakplaten – een kostbare vervanging – en wilde daar een verdienmodel van maken door er meteen zonnepanelen op te installeren. Met SDE-subsidie lukte het om de financiën rond te krijgen.

De installatie van de zonnepanelen is in volle gang. Als de installatie volgend jaar voltooid is, heeft Vos de grootste zonnecentrale van de regio Ruinerwold. Met 3.500 panelen kan het bedrijf dan 1,2 miljoen kWh stroom opwekken. Die energie gaat Vos zelf verkopen. Komend jaar al gaat Vos stroom leveren aan Vattenfall.

Het hele project betekent een forse investering voor Vos. De terugverdientijd schat het bedrijf op tien tot elf jaar, inclusief vervanging van de daken. Een voordeel is natuurlijk dat de zonnecentrale meetelt in de CO2beoordeling van het bedrijf, wat mogelijk een pluspunt is bij aanbestedingen.

NIEUWS

#TRENDING

NiB ScanPro voor onafhankelijke periodieke golfbaan inspecties inclusief onderhoudsadvies chemievrij beheer

CONFORM HANDBOEK KWALITEIT GOLFBANEN

Meest gelezen op greenkeeper.nl

Nieuwe naam en eigenaren Nieuwegeinse Golfclub De Nieuwegeinse Golfclub in Houten krijgt nieuwe eigenaren: Gustavo Barrios Rivas, Hans Wognum en een stille vennoot hebben de golfbaan overgenomen.

vraag een Demo-versie aan Casper Paulussen +31 (0)6 579 46 413

Lees hier verder: www.greenkeeper.nl/article/31524/nieuwe-eigenaren-en-naamsverandering-nieuwegeinse-golfclub

www.nibscanpro.com nibscanpro@gmail.com

Tom Maddison stapt over naar De Hoge Kleij Tom Maddison maakt een transfer. Vanaf het nieuwe jaar gaat hij als hoofdgreenkeeper aan de slag bij Golfclub De Hoge Kleij in Leusden, zo laat hij de redactie weten.

Lees hier verder: www.greenkeeper.nl/article/31590/tom-maddison-stapt-over-naar-de-hoge-kleij

NGA publiceert informatieposter over grasschimmels De NGA heeft een informatieposter opgesteld met de tien meest voorkomende grasschimmels op golfbanen. Na afloop van de algemene ledenvergadering op 22 november is deze gepresenteerd.

Lees hier verder: L E A D I N G WAT E R S O LU T I O N S

www.smitsveldhoven.nl

www.greenkeeper.nl/article/31569/nga-publiceert-informatieposter-overgrasschimmels

www.greenkeeper.nl

9

Maaien op het hoogste niveau

The Mowing Company since 1951 De Roberine F5 klepelmaaier is een alleskunner. De klepelmaaier heeft een robuuste klepel met optimaal design voor een perfect maaibeeld. De Roberine F5 is breed inzetbaar van park tot sportpark, van berm tot waterkant. Daardoor heeft de machine een korte terugverdientijd. Meer weten? Stuur een mail naar sales@roberine.com of bel +31 (0)53 483 83 83.

Goolkatenweg 65, Postbus 818, 7500 AV Enschede Tel.: +31 (0)53 483 83 83 | E-mail: sales@roberine.com

De Goyer Golf & Country Club zoekt ter versterking van het greenkeeper team:

Greenkeepers m/v

De Goyer is door haar natuurlijke ligging een bos- en parkbaan met mooie vijvers en zandverstuivingen. De struisgras-greens zijn opgebouwd volgens USGA-specificaties.

Het greenkeeperteam is niet alleen verantwoordelijk voor het onderhoud van gras- en speloppervlakten, maar ook voor tuinen, plantsoenen, bospercelen (half-)verhardingen, opstallen, baanmeubilair etc..

Kijk voor meer informatie op onze website: www.goyer.nl.

De fulltime greenkeepers die wij zoeken: • zijn in het bezit van diploma greenkeeper • zijn in het bezit van licenties bosmaaier, motorzaag en gewasbescherming • hebben al enkele jaren ervaring • zijn “teamplayers”, en weten van aanpakken • kunnen zichzelf en collegae motiveren en stimuleren • bezit goede contactuele en communicatieve eigenschappen

Wij bieden: • goede salariëring afhankelijk van kennis en kunde • secundaire arbeidsvoorwaarden conform CAO golf • enthousiast team om mee samen te werken • mogelijkheid tot specialisatie en kennisontwikkeling Gaarne uw reactie schriftelijk, bij voorkeur per e-mail richten aan: Goyer Golf & Country Club B.V. Beukenlaan 1-2 3755 MP Eemnes T: 035-5393111 T.a.v. R. van Haare Heijmeijer E: rh@goyer.nl

WWW.GOYER.NL

NIEUWS Renovatie tien tees op golfcentrum De Hoge Dijk Begin november kreeg Aha de Man opdracht voor de renovatie van tien tees op golfcentrum De Hoge Dijk in Amsterdam. Op dit moment zijn de werkzaamheden in volle gang. Aha de Man is al jaren de vaste onderhoudsaannemer op De Hoge Dijk. Tijdens de renovatie worden de tees in de juiste speellijn gedraaid, wordt er nieuwe beregening aangebracht en wordt de tee afgewerkt met graszoden. Tevens worden alle tees vergroot; dit in verband met de speelintensiteit van de golfbaan. Naar verwachting zijn de werkzaamheden nog voor de kerst afgerond. Volgens De Hoge Dijk past deze renovatie in de visie van de golfbaan om continu te willen verbeteren. Tijdens de renovatie worden tijdelijke teeboxen geplaatst.

Vos Ruinerwold wordt Vos Golf & Sport Vos Ruinerwold ondergaat een koerswijziging. Per 15 november is de naam van het bedrijf veranderd in Vos Golf & Sport BV en heeft Vos een nieuwe locatie in Zuidwolde (Drenthe).

Volgens eigenaar Albert Timmerman is er gekozen voor verdere specialisatie vanwege groei en toenemende opdrachten op het gebied van onderhoud van natuurgrasvelden in Noord-, Oost en Midden-Nederland. 'Hierdoor kunnen wij natuurgras blijven aanbieden van hoge kwaliteit en met goede service.' Ook intern zijn er verschuivingen. Sinds 15 november neemt Remko Liezen de positie in van Erik van Wijhe, die per 1 december vertrokken is naar ICL Specialty Fertilizers. Liezen was de afgelopen jaren hoofdgreenkeeper op DGC De Gelpenberg. Zijn taak op De Gelpenberg wordt overgenomen door Stefan Ottens, die doorschuift vanuit zijn huidige functie van assistenthoofdgreenkeeper naar die van hoofdgreenkeeper.

NL Adviseurs denkt met De Gelpenberg na over beheervisie NL Adviseurs is twee dagen op de Drentse golfclub De Gelpenberg geweest om de beheervisie in beeld te brengen. De Gelpenberg ligt tussen Westerbork en Emmen. Op het terrein staan bomen, zoals oude eiken, maar ook historische houtwallen en geplagde heide. NL Adviseurs is langs geweest om de kortetermijnacties – de boomveiligheid – in beeld te brengen. Maar ook de langetermijnvisie kwam aan bod.

De Gelpenberg zelf is tevreden met de huidige kwaliteit van de natuuronderdelen op de baan en wil deze de komende vijftig jaar versterken.

Met NL Adviseurs is gekeken wat daarvoor allemaal moet gebeuren. De bevindingen zullen de komende periode verder worden uitgewerkt.

Megens Oirschot is Jean Heybroek-servicedealer van het jaar Megens Oirschot is door importeur Jean Heybroek verkozen tot servicedealer van het jaar 2019. Dat werd vrijdag 15 november bekendgemaakt tijdens de dealerjaarvergadering op golfbaan de Kroonprins in Vianen. Bart Megens, directeur van Megens Oirschot, nam de prijs in ontvangst als erkenning voor de goede samenwerking, omzet en serviceverlening in zijn dealergebied, Noord-Brabant. Megens Oirschot gebruikte deze gelegenheid om Jean Heybroek te bedanken voor de fijne samenwerking van het afgelopen jaar. Het is inmiddels traditie dat Jean Heybroek jaarlijks een servicedealer van het jaar kiest. Vorig jaar ging deze prijs naar Gebr. Bonenkamp. Megens Oirschot won de prijs eerder al in 2016 en 2012.

www.greenkeeper.nl

11

De greenkeepers op DGC De Gelpenberg: Sybrand Remmelts, Gerrit Oonk, Ronnie Edens en Remko Liezen. Op de foto ontbreekt: Stefan Otten.

De beste van het noorden wil nog beter worden DGC De Gelpenberg investeert in nieuwe beregening Het wordt regelmatig de beste golfbaan van het noorden genoemd: DGC De Gelpenberg in Aalden, Drenthe. Dit jaar zette de golfclub een grote stap om die reputatie te behouden: er werd geĂŻnvesteerd in vernieuwing van de beregeningsinstallatie op het oude deel van de baan. Vakblad Greenkeeper ging daarom op baanbezoek voor een reportage. Wie zorgen er op De Gelpenberg voor het baanonderhoud, wat doen ze anders dan anderen en op welke problemen stuit het team?

Auteur: Nino Stuivenberg

12

6/2019

We bezoeken DGC De Gelpenberg in november 2019, aan de vooravond van het vijftigjarig bestaan van de club in 2020. De oudste golfbaan van Drenthe is grofweg in drie fases aangelegd. In 1971, een jaar na de oprichting van de golfclub, werden de eerste negen holes geopend naar een ontwerp van Frank Pennink.

Twintig jaar later, in 1991, werd met een ontwerp van Donald Steel de uitbreiding naar achttien holes voltooid. De oude en nieuwe negen holes verschilden echter nog altijd in hun karakteristieken. Daarom ging de baan in 2007 op de schop voor een vier jaar durende renovatie, waarbij meer eenheid werd gecreĂŤerd en extra ondulaties werden aangebracht.

Onder leiding van Frank Pont werd die renovatie in 2011 opgeleverd. Sindsdien heeft de baan zijn huidige routing. De Gelpenberg beslaat

ruim 56 hectare en is par 72. Daarnaast heeft de baan een drivingrange en een par 3-oefenbaan (qualifying, negen holes vanaf 2015).

Over een andere boeg Het baanonderhoud op DGC De Gelpenberg heeft in de laatste vier jaar een grote verandering doorgemaakt. Vanaf 1995 werd het onderhoud altijd uitgevoerd door mensen uit de sociale werkvoorziening, in samenwerking met de Emco Groep. In die tijd kwam het regelmatig voor dat er vijftien greenkeepers op de baan werkten, onder de bevlogen leiding van hoofdgreenkeeper Roelof Lanting. Toen het contract met Emco in 2015 op zijn einde liep, besloot het baanbestuur het onderhoud over een andere boeg te gooien. Met het oog op de kosten en de kwaliteit van de golfbaan ging het bestuur

team in beeld 8 min. leestijd

Liezen (33), die sinds de overname door Vos in 2016 op de golfbaan werkt. Liezen heeft een achtergrond die je wellicht niet direct zou verwachten: hij werkte jarenlang in de wegenbouw voordat hij als greenkeeper aan de slag ging. Dat hij de overstap toch gemaakt heeft, is te danken aan zijn schoonvader Albert Timmerman, de eigenaar van Vos Golf & Sport.

Liezen heeft zich het greenkeepersvak in korte tijd eigen gemaakt. Nadat hij in 2016 als greenkeeper begon, haalde hij de diploma’s assistent-hoofdgreenkeeper (2016/2017) en hoofdgreenkeeper (bij de Has in 2017/2018).

Na twee jaar ervaring te hebben opgedaan als greenkeeper, werkt Liezen sinds 1 januari 2018 als hoofdgreenkeeper op De Gelpenberg, en dat bevalt hem uitstekend: ‘Je werkt hier in een mooie omgeving vol natuur. Het is heerlijk om buiten te werken.’

op zoek naar een aannemer die het onderhoud kon overnemen. Die partij werd gevonden in Vos Golf & Sport BV (voormalig Vos Ruinerwold Golf ), een aannemer in de regio die al diverse golfbanen in beheer had. Sinds 1 januari 2016 is Vos Golf & Sport dan ook officieel onderhoudsaannemer op DGC De Gelpenberg.

Vos Golf & Sport heeft De Gelpenberg inmiddels dus zo’n vier jaar in onderhoud. De huidige hoofdgreenkeeper op De Gelpenberg is Remko

Het greenkeepersteam van de Drentse baan bestaat inclusief Liezen uit vijf man. Hij krijgt ondersteuning van collega-greenkeepers Sybrand Remmelts, Gerrit Oonk, Ronnie Edens en Stefan Otten. De golfclub is positief over de samenwerking met het team van Vos Golf & Sport. ‘De greenkeepers voeren het onderhoud naar onze tevredenheid uit. We horen ook van onze leden dat de baan er goed bij ligt, dus dat gaat hartstikke goed’, vertelt Tom Gerretsen, voorzitter van de baancommissie op De Gelpenberg. Gerretsen is sinds 2010 bij de golfclub betrokken en inmiddels anderhalf jaar voorzitter van de baancommissie. Overigens beoordelen niet alleen de leden De Gelpenberg positief, ook spelers van buitenaf waarderen deze baan. Een blik op beoordelingsplatform Leading Courses leert ons dat De Gelpenberg gemiddeld een 8,4 krijgt, waarmee het de veertiende golfbaan van Nederland is en de nummer één van Drenthe.

Leerjaar Maar zo’n hoog gemiddelde haal je niet zomaar; het team van Liezen moet er hard voor werken. Met name de afgelopen twee zomers

‘“Geel is het nieuwe groen” was vorig jaar ons motto, maar dat liep uit de hand’

MACHINELIJST Toro 3250 greenmaaier Toro 3250 foregreenmaaier Toro 3250 teemaaier Toro 5010H fairwaymaaier Toro 5510 fairwaymaaier Toro 3500 semi-rough-maaier Toro 4500 semi-rough-maaier Toro flymow John Deere 220B hand-greenmaaier 2x Sabo gazonmaaier Kubota trekker Kioti trekker Tym trekker Amazone klepelmaaier Vertidrain Planet-air Rink bezander Hardi veldspuit Trilo B7 bladblazer Toro Workman transportkar ClubCar carryall 500 Jacobsen Cushman Ezgo transportkar Bosmaaiers van Stihl Kettingzagen van Stihl Rugblazers van Stihl waren zwaar, vertelt de hoofdgreenkeeper.

‘2018 en 2019 waren natuurlijk extreem droge jaren. In 2018 hanteerden wij het motto “geel is het nieuwe groen”, maar dat liep toch wel uit de hand. De Gelpenberg ligt op zandgrond met een goede waterdoorlatendheid. Als het dan langdurig droog is, heeft de grasplant helemaal geen water tot zijn beschikking. We hebben minimaal beregend, maar dat pakte slecht uit.’

Geel werd uiteindelijk zelfs bruin en er moest veel doorgezaaid worden om de baan voor 2019 weer groen te krijgen.

Liezen ziet die eerste droge zomer echt als een leerjaar. In 2019, toen het wéér extreem droog was, pakte het team het onderhoud anders aan. ‘We hebben er zeker lering uit getrokken’, zegt Liezen. ‘De fairways hebben we meer beregend en we zijn een proef gestart met wetting agents.’ Gerretsen vult aan: ‘Die proef heeft positief uitgepakt. Uiteindelijk moet je de plant gewoon in leven zien te houden tijdens de lange periode van droogte.’

Wat de droge periode extra uitdagend maakte, was de beregening op De Gelpenberg. Op het oude deel van de baan is deze in de jaren zeventig aangelegd en inmiddels dus meer dan veertig jaar oud. Steeds vaker ontstonden

Het team van Smits

De oude beregening lag er al meer dan veertig jaar scheuren of breuken in de oude pvc-buizen, die de baancommissie telkens zelf herstelde.

Andere keren gingen de kleppen niet meer open. Kortom, de beregening werkte verre van optimaal. ‘Het systeem is nog volgens de oude filosofie aangelegd en was simpelweg niet robuust genoeg meer. De beregening was heel hard aan vernieuwing toe.’ Gerretsen heeft heel wat keren in een kuil gestaan om een gesprongen leiding te repareren. Achteraf was dat misschien wel goed, geeft hij lachend toe; zo konden de leden zien dat het systeem écht aan vervanging toe was. Uiteindelijk besloten het bestuur en de leden gezamenlijk om te investeren in nieuwe beregening. Er werd een bestek uitgeschreven met als doel om beter en gerichter water te kunnen geven. Smits

14

6/2019

Veldhoven kwam als winnaar uit de bus; in mei tekenden Smits en de golfbaan het contract voor de opdracht.

Grote stap voorwaarts Smits Veldhoven begon op 30 september met de werkzaamheden op De Gelpenberg. De opdracht omvat het vervangen van de beregening op negen holes, het oude deel van de

De schade na de renovatie is minimaal.

baan. Voorman Erwin de Wert van Smits is op hole 9 aan het werk als we langskomen. Hij legt uit: ‘We leggen hier een volledig automatische beregening aan. Ten eerste krijgen alle greens compleet nieuwe kleppen en sproeiers. In de huidige situatie is het nog zo dat de sproeiers op de greens allemaal tegelijk aan of uit staan; een andere optie is er niet. Bij ons nieuwe Rain Bird-systeem is elke sproeier afzonderlijk in te

team in beeld

stellen met individuele sproeitijden. De golfbaan kan straks dus veel gerichter beregenen dan voorheen.’ Daarnaast legt Smits een nieuwe PE-hoofdleiding aan en komen er nieuwe elektrische kleppen op de fairways en de tees.

De renovatie van de beregening verloopt voorspoedig; Smits ligt voor op schema en levert het werk naar verwachting een week eerder op dan gepland. Dat komt door de goede weersomstandigheden en de zandgrond waarop de baan ligt: er kan snel en makkelijk gegraven worden.

Een ander voordeel van deze grond is dat de schade door het graven relatief snel herstelt. ‘Na een week zie je al niet meer waar wij de leidingen gelegd hebben’, zegt De Wert. Om de veiligheid van het personeel te garanderen – Smits is continu met vier man aan het werk – bepaalt De Wert zelf of een hole gesloten moet worden.

‘We proberen altijd maximaal één hole gesloten te hebben en niet meer. Dat gaat allemaal in goed overleg, zodat spelers weinig last van ons hebben en onze veiligheid gewaarborgd is.

Voor ons is dit een mooie opdracht: we werken met fijne mensen en het werk verloopt vlot.’

Volgend jaar weer De leden merken vrijwel niets van de renovatie, constateert de golfclub. Natuurlijk kunnen golfers niet altijd alle holes spelen: van maandag tot en met donderdag is er tijdens de werkzaamheden meestal één hole gesloten.

Het begrip hiervoor van de golfers is mede te danken aan de baancommissie, die via de website en met geprinte mededelingen in het clubhuis communiceert over de werkzaamheden.

Wekelijks wordt een update van de voortgang geplaatst. ‘We proberen de leden zoveel moge-

De Gelpenberg is een echte bosheidebaan.

Het clubhuis van DGC De Gelpenberg.

lijk op de hoogte te houden van het werk. Dat vinden we belangrijk, want zo zorg je ervoor dat de mensen erbij betrokken blijven. En het lijkt te werken, want we hebben nog geen klacht gehad’, zegt Gerretsen. De renovatie van de beregening verloopt dus voorspoedig. In december wordt de nieuwe beregening opgeleverd; het systeem is dan via computer of tablet aan te sturen.

Gerretsen is zeer te spreken over de werkwijze van Smits. ‘Ze leveren heel net werk met minimale schade. In het voorjaar zien we er niets meer van; dat weet ik zeker.’ Bij de huidige opdracht wordt alleen de beregening op de oude negen holes vernieuwd, omdat deze het

hardst aan vervanging toe is. De beregening op de nieuwe negen holes dateert van de jaren negentig en is dus veel nieuwer. Maar als het aan de voorzitter van de baancommissie ligt, wordt die beregening volgend jaar ook vernieuwd, zodat alle systemen weer modern zijn.

‘Het bestuur staat daar in ieder geval achter, dus er is zeker kans dat die renovatie volgend jaar prioriteit krijgt.’

Meer licht en lucht En zo heeft De Gelpenberg nog wel meer ambities. Als we met Gerretsen een ronde over de baan maken, wijst hij een aantal verbeterpunten aan. Een daarvan is het aanbrengen

Tom Gerretsen

voorzitter van de baancommissie

www.greenkeeper.nl

15

//////////// Best-in-Class tegen Dollar Spot

Golfbanen Geschikt voor Sportvelden Geschikt voor Graszoden teelt Geschikt voor

// Uniek

Dubbele werking door de combinatie van 2 actieve stoffen

// Grasformulering Speciaal ontworpen voor gras

// Stressgard formulering Vitaler gras door de stressgard formulering

Voor meer informatie, neem contact op met uw distributeur of onze salesmanager Marcel Nijssen Bayer Environmental Science Business Development Manager marcel.nijssen@bayer.com +31 618 839 981 Schrijf je in op onze nieuwsbrief via onze website of via mail info@environmentalscience.bayer.nl

Bayer Cropscience SA NV Energieweg 1 NL-3641 RT Mijdrecht +31 297 280358 www.environmentalscience.bayer.nl

Exteris en Stressgard zijn geregistreerde handelsmerken van Bayer. Exteris Stressgard bevat Fluopyram en Trifloxystrobine (toelatingsnummer 15561 N). Gebruik gewasbeschermingsmiddelen op een veilige manier. Lees steeds het etiket en de productinformatie voor gebruik. Let op de risico-indicaties en volg de veiligheidsinstructies op het etiket. Kijk voor meer informatie op www.environmentalscience.bayer.nl of neem contact op met onze expert info@environmentalscience.nl Alle informatie in dit document werd correct geacht op het ogenblik dat het werd gedrukt. Versie 2019.12

team in beeld

voor de green namelijk een bunker over de volledige lengte van de fairway; bunkers met zo’n afmeting zie je in Nederland zelden.

Hoewel golfbanen in Drenthe dungezaaid zijn, heeft ook De Gelpenberg te maken met concurrentie in de regio. Een voordeel ten opzichte van andere banen is dat De Gelpenberg een bekende naam is, een begrip in de golfwereld.

Dat komt onder andere door de vele toernooien die de baan op bezoek krijgt. Dit jaar en ook de komende twee jaar is De Gelpenberg gastheer van het NK Strokeplay tot en met 18 jaar, terwijl ook de International Dutch Senior Open en de kruisfinales van de NGF hier recent plaatsvonden. Zo bouwt de baan ook buiten Drenthe een goede reputatie op. Het ledenaantal groeit dan ook weer na een aantal mindere jaren; de golfclub heeft momenteel ongeveer 650 leden.

De bunker bij hole 18 is een echte blikvanger.

De green van hole 6.

van meer heide op het nieuwe deel van de golfbaan, zodat dit nog beter aansluit op het oude deel. Zo wil de club het bosheidekarakter van de baan nog meer versterken. Wel is de kans groot dat er op termijn bomen gaan verdwijnen. De golfclub heeft volgens Gerretsen nog een boomveiligheidsanalyse in de planning staan en gaat kijken waar bomen gekapt kunnen worden. Nu is het namelijk nog zo dat sommige fairways volledig in de schaduw liggen.

Dat moet op termijn veranderen; de golfclub wil meer licht en lucht creëren.

De bosheidebaan wordt onderhouden door machines die eigendom zijn van Vos Golf & Sport. Toen Vos het onderhoud in beheer kreeg, namen zij ook de machines over. De loods bestaat nu vrijwel uitsluitend uit Toro-materiaal.

‘De ervaring met Toro is bij Vos Golf & Sport gewoon heel goed’, vertelt Liezen. ‘De machines zijn super en we hebben er weinig tot geen problemen mee.’ Verder gebruikt het team nog twee handgreenmaaiers van John Deere. Al het

gras op De Gelpenberg komt van Barenbrug: de greens zijn van gewoon struisgras, de fairways, tees en voorgreens een combinatie van Engels raaigras en roodzwenk. Meststoffen worden centraal ingekocht bij Vos Capelle.

Jeneverbessen Wat opvalt bij De Gelpenberg is de aandacht voor de natuur. Overal langs de baan zie je vogelhuisjes, waar mezen dankbaar gebruik van maken. Binnenkort komen daar zelfs nog veertig nestkasten bij om de overlast van de eikenprocessierups in bedwang te houden.

Verder zien we een paddenpoel, insectenhotel, eendenvijver en een ooievaarsnest. En dan is er nog een paddenstoelenwerkgroep, die onlangs bij een teldag ruim 130 soorten waarnam. Het mag geen verrassing zijn dat De Gelpenberg al sinds 2017 Geo-gecertificeerd is. Andere blikvangers op De Gelpenberg zijn onder meer de jeneverbessen, die er door de jaren heen altijd zijn blijven staan. Speltechnisch gezien springt hole 18 (par 4) in het oog. Bij deze hole ligt pal

Beleving Onze standaardvraag bij een baanbezoek is altijd of de hoofdgreenkeeper tevreden is met de baan op dat moment. Liezen is dat zeker, vertelt hij. ‘Natuurlijk kan het altijd beter, maar gezien de extreme droogteperiodes die we gehad hebben, ligt hij er echt wel mooi bij.’

Gerretsen voegt toe: ‘Ons streven is om de golfers een stukje beleving te bieden. Als iemand hier de baan verlaat, moet hij zich minstens één hole nog goed kunnen herinneren. En ze moeten natuurlijk plezier in het spelletje hebben.’

Met de nieuwe beregening is een mooie stap gezet om dat plezier ook de komende jaren te garanderen.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31623/de-bestevan-het-noorden-wil-nog-beter-worden

www.greenkeeper.nl

17

Groene Sector Vakbeurs 2020 volgeboekt met ruim 300 exposanten Alle beschikbare exposantenstands op de Groene Sector Vakbeurs 2020 zijn volgeboekt.

Er nemen dus meer dan 300 exposanten deel aan de beurs, verdeeld over zeven beurshallen.

De 21ste editie van de Groene Sector Vakbeurs wordt gehouden op 14, 15 en 16 januari 2020 in Evenementenhal Hardenberg.

‘De beurs is de laatste jaren steeds vaker vroegtijdig volgeboekt, maar dat we dat halverwege november al kunnen zeggen, hebben we nog niet eerder gehad. We zijn daar enorm blij mee, want hierdoor is de bezoekende groenprofessional verzekerd van een grootschalige en diverse beursvloer. Veel trouwe exposanten presenteren zich, zoals GVG Oliehandel uit Nijmegen. Ook mogen we een aantal nieuwkomers verwelkomen, waaronder Krinkels.

Omdat we nu volgeboekt zijn, werken we met een reservelijst voor geïnteresseerden voor een plaats. Er is nog wel een beperkt aantal plekken vrij in het Groene Inspiratiepark. Hiervoor kunnen belangstellenden contact opnemen met Ramon Schlepers’, zegt Mariëlle Schonewille namens Easyfairs.

Smartbadge-technologie De Groene Sector Vakbeurs introduceert tijdens de komende editie in januari de smartbadgetechnologie. Bij binnenkomst ontvangt iedere bezoeker een badge waarin een speciale chip is verwerkt: de smartbadge. Met deze badge kan de bezoeker de informatie in de stands van de

18

6/2019

exposanten scannen. Ook kan die zich hiermee inschrijven voor nieuwsbrieven of meedoen aan acties van exposanten. Na afloop van het beursbezoek ontvangt de bezoeker een e-mail met daarin een overzicht van alle exposanten die hij of zij gescand heeft.

Schonewille: ‘Deze technologie past ook perfect bij onze missie: “Visit the future”. Niet alleen maken we het verzamelen van informatie eenvoudiger, ook denken we aan het milieu. Juist met het oog op de toekomst werken wij aan een duurzame beursbeleving. De smartbadge zal veel drukwerk besparen en is daarom beter voor het milieu.’

Het Groene Inspiratiepark Schonewille: In 2017 lanceerden we het Groene Inspiratiepark, dat sindsdien één van de publiekstrekkers is op de beurs. Ook dit jaar kunnen bezoekers het Groene Inspiratiepark vinden in beurshal 4. Hier staat de beleving centraal en kan de bezoeker een kijkje nemen achter de schermen van de exposant. Daarnaast vinden verspreid door het park de tuinaanlegwedstrijden voor studenten plaats. We zoeken

3 min. leestijd

ACTUEEL nog een aantal partijen die aansluiten op de thema’s “het groene schoolplein”, “water” en “CO2-reductie”.’

Vmbo-ochtend keert terug Een ander nieuwtje dat beursorganisator Easyfairs bekendmaakt, is de terugkeer van de vmbo-ochtend op de Groene Sector Vakbeurs.

Vorig jaar maakten ruim 160 leerlingen van zes vmbo-scholen voorafgaand aan de beurs kennis met de toekomst van de groene sector.

Hiervoor stond het Groene Inspiratiepark een ochtend volledig in het teken van de enthousiaste jongeren. Schonewille: ‘Dit succesvolle initiatief gaan we herhalen in samenwerking met de stichting Tri groei in groen. Dit jaar gaan we zorgen voor nog meer beleving en activiteiten: denk aan klimmen met klimtuig, demonstraties van machines en wellicht een simulator. Voor de branche is dit initiatief zeer waardevol, want deze leerlingen vormen de toekomst. Bovendien willen wij met deze beurs een platform bieden om te laten zien hoe mooi de groensector is.’

Kennisprogramma Ook dit jaar is het de beursorganisatie Easyfairs weer gelukt om interessante lezingen te organiseren. Hierbij is goed gekeken naar de actuele thema’s in de groene sector. Bekijk het actuele kennisprogramma op de website www.groenesector.nl.

Innovatie Awards 2020 Verder konden alle exposanten zich weer aanmelden voor de Innovatie Award. Vorig jaar won de elektrisch aangedreven LM-Trac 286-werktuigdrager met brandstofcel van Jean Heybroek deze innovatieprijs. Dit jaar worden er twee prijzen uitgereikt, één in de categorie ‘tuin en park’ en één in de categorie ‘tuininrichting’. Exposanten kunnen hun innovatie(s) voor deze editie online aanmelden via de vernieuwde website van de Groene Sector Vakbeurs.

Nieuwsgierig? Neem dan vast een kijkje online.

De Groene Sector Vakbeurs 2020 De 21ste editie van de Groene Sector Vakbeurs in Evenementenhal Hardenberg wordt gehou-

den op 14, 15 en 16 januari 2020, te bezoeken van 13.00 tot 21.00 uur. Jaarlijks komen gemiddeld ruim 18.000 professionals uit de groene sector op de vakbeurs af, zoals hoveniers, grootgroenvoorzieners, boomkwekers, boomverzorgers, vertegenwoordigers van tuincentra, tuin- en landschapsarchitecten en beslissers bij gemeentelijke groenvoorzieningen. Daarnaast maken ook bezoekers die werkzaam zijn op het gebied van bestrating, sociale werkvoorzieningen en vijveraanleg hun opwachting. Voor meer informatie: www.groenesector.nl.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31663/groenesector-vakbeurs-2020-volgeboekt-met-ruim300-exposanten

www.greenkeeper.nl

19

Mark Timmerman (Prograss) en Stan Kostka (Rhizo Solutions) op de Rosendaelsche Golfclub

Rhizo’s revolutie komt naar Nederland Prograss start exclusieve samenwerking met Rhizo Solutions Vanaf voorjaar 2020 krijgt de Nederlandse markt voor wetting agents en waterverdelers er een speler bij. Prograss start dan namelijk met de levering van nieuwe producten uit de Verenigde Staten, afkomstig van het bedrijf Rhizo Solutions. Dr. Stan Kostka, directeur van Rhizo, kwam in november naar Nederland om het productportfolio te promoten. Vakblad Greenkeeper sprak met Kostka en Mark Timmerman (Prograss) op de Rosendaelsche Golfclub over hun plannen voor het nieuwe jaar.

Auteur: Nino Stuivenberg

20

6/2019

Iedere greenkeeper is wel bekend met Revolution: het watermanagementproduct dat al in de jaren negentig geïntroduceerd werd door Aquatrols. Wie de patenten erop naleest, komt erachter dat dr. Stan Kostka een van de grondleggers is van dit product. Kostka trad in 1992 in dienst bij Aquatrols en was er zo’n vijfentwintig jaar actief als leidinggevende op de technologie-afdeling. In die periode ontwikkelde Kostka tal van nieuwe producten. Typ zijn naam eens in bij een register en er komen ruim twintig patenten boven. Revolution is ongetwijfeld het bekendste, maar Kostka stond ook aan de wieg van producten als Primer, Dispatch en Aqueduct. Het mag duidelijk zijn dat hij een belangrijke bijdrage geleverd heeft aan het huidige productportfolio van Aquatrols.

Toch is Kostka tegenwoordig niet meer in dienst bij Aquatrols; ruim twee jaar geleden nam hij er afscheid. Aquatrols is sinds de oprichting in 1955 altijd een familiebedrijf geweest. Daar kwam een aantal jaar geleden verandering in toen het bedrijf overgenomen werd door investeerders. Kostka was een van de werknemers die zich niet konden vinden in de nieuwe koers, en dus vertrok hij in 2017.

Een aantal collega’s volgde zijn voorbeeld.

Samen besloten zij hun krachten te bundelen en werkten ze achter de schermen aan een eigen bedrijf. Het resultaat was Rhizo Solutions, opgericht in mei 2018. Sindsdien heeft Rhizo Solutions hard gewerkt aan een eigen productlijn met watermanagementproducten. Kortom, Kostka en zijn collega’s hebben hun eigen ideëen en ervaring meegenomen, verbeterd en doorontwikkeld, en gaan er nu zelf mee de markt op.

Uniek molecuul Stan Kostka is één van de vijf kopstukken bij Rhizo Solutions, maar ook zijn partners brengen veel ervaring mee: Nick Gadd en Tom Malehorn zijn ook afkomstig van Aquatrols en waren daar respectievelijk commercieel directeur en marketingmanager. De wetenschappelijke kennis binnen het bedrijf wordt gewaarborgd door dr.

Cale Bigelow (professor aan Purdue University) en dr. Mike Fidanza (professor aan Penn State University). Samen hebben zij door middel van onderzoek vastgesteld welke moleculen waterverdelers nog sterker kunnen maken. ‘De afgelopen twee à drie jaar hebben wij uitgebreid onderzoek gedaan naar producten voor de

3 min. leestijd

ACTUEEL Meer informatie Wil je meer informatie over waterverdeling, ziektes en de inzet van wetting agents? Dr. Stan Kostka gaf eerder dit jaar een webinar over dit onderwerp voor Turfnet.com. Bekijk het webinar via deze link: https://bit.ly/2rn5AUF. rhizosfeer’, zegt Kostka. ‘Na lang testen vonden we de sweet spot door gebruik te maken van een uniek molecuul. Welk molecuul dat precies is, houden we natuurlijk geheim.’ Wel vertelt hij dat alle producten op dit molecuul gebaseerd zijn.

Kostka laat ons wat resultaten zien van onderzoeken naar de nieuwe producten.

Het assortiment van Rhizo omvat producten voor watergebruik, bodem, plant en omgeving. Drie producten uit het aanbod komen naar Nederland: AquaPremium, AquaFlow en DewFree. AquaPremium is een oppervlakteactieve stof (surfactant) voor de bodem die verschillende functies heeft. Dit product is ontwikkeld voor maandelijkse toepassing op greens en tees. AquaPremium verlaagt stress in de grasmat, verbetert de kwaliteit van het gras en maakt de mat weerbaarder – allemaal wetenschappelijk onderbouwd. Een groot voordeel van dit product is de benodigde hoeveelheid. Waar Revolution 190 ml per 100 vierkante meter voorschrijft, is dat bij AquaPremium 125 ml op dezelfde oppervlakte. Daarnaast is de

waterinfiltratie significant beter en behoudt de mat veel langer de gewenste kwaliteit. Door de snelle infiltratie is het product ook geschikt om droogteschade te herstellen.

Ontmoeting in Engeland In veldproeven bewijzen de producten van Rhizo dus hun meerwaarde. De volgende stap is een commercieel netwerk op poten zetten. Rhizo heeft plannen om – naast de Verenigde Staten – te gaan leveren in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Duitsland en ook Nederland. Een partner in Nederland had Kostka snel gevonden: de keuze viel op Prograss. ‘Ik ken Mark al jaren, nog van de tijd dat ik voor Aquatrols werkte en dat Aquatrols samenwerkte met Prograss’, zegt Kostka. ‘Begin 2019 kwamen we elkaar weer tegen op de BTME in Harrogate, en toen is het balletje gaan rollen.’ Prograss is dan ook benoemd tot exclusief distributeur van de producten van Rhizo in Nederland.

Mark Timmerman van Prograss ziet de samenwerking met Rhizo als een mooie, nieuwe stap.

Hij vertelt: ‘Lang geleden introduceerden wij met Prograss de wetting agent in Nederland.

Met deze productlijn gaan we weer voor iets compleet nieuws. Wij zien er tal van voordelen in. De producten halen wij zelf in bulk naar Nederland en wij vermarkten deze. Rhizo doet dat niet zelf, om de prijs waar mogelijk te drukken. Daardoor kunnen we ze voor een lagere prijs aanbieden dan de concurrentie. Daarnaast

‘Na lang testen vonden we de sweet spot met een uniek molecuul’

zien we dat je van deze producten een kleinere hoeveelheid kunt toedienen. Dus kunnen wij een product aanbieden met een kwaliteit die gelijkwaardig is aan of zelfs beter is dan die van concurrerende producten, tegen een lagere prijs.’ De producten gaan de markt op onder het reeds bekende PTS-label (Professional Turf Solutions). ‘Maar dat label krijgt wel een nieuwe look; zie het als een upgrade.’

Marketingtermen Timmerman heeft zelf ook onderzoek gedaan naar de werking van AquaPremium op zijn thuisbaan, de Lochemse Golfclub. Hij laat foto’s zien van hoofdgreenkeeper Geert Olthuis van een onbehandelde en een behandelde green met dollarspot. ‘Zeker met het komende verbod op chemische middelen zijn deze producten heel belangrijk. Je creëert er een gezonde grasmat mee die de grasplant weerbaarder maakt tegen ziektes en plagen.’ Kostka valt hem bij: ‘Wij beweren natuurlijk niet dat je geen ziektes in de grasmat zult krijgen na het gebruiken van dit product. Maar de mate en snelheid waarmee die zich ontwikkelen, kun je er wel sterk mee terugdringen.’ Kostka is vaker zo genuanceerd tijdens ons gesprek. Het is direct duidelijk dat je met een wetenschapper praat die zijn woorden zorgvuldig afweegt. Als we het even later over penetranten hebben, grijpt hij weer in. ‘Voor de wetenschap bestaat een penetrant niet eens; dat is puur een marketingterm! We moeten spreken over infiltranten.’

Nederland: één grote droogteplek Voor Kostka is het overigens niet zijn eerste bezoek aan Nederland. Vanwege de vele onderzoeken die hij er in het verleden deed met de Universiteit Wageningen, ziet hij ons land als een soort tweede thuis. Kostka is zeer te spreken over het niveau van de greenkee-

Onbehandelde (links) en behandelde (rechts) green op de Lochemse. www.greenkeeper.nl

21

GRAS ELDERS GROENER?

START: FEBRUARI 2020

Elke greenkeeper wordt blij van fraaie fairways, aangeharkte bunkers en mos- en schimmelvrije greens. Maar vandaag de dag zijn er meer uitdagingen! IPC Groene Ruimte verzorgt de modulaire Greenkeeper-opleiding die hierin voorziet: bewust én duurzaam beheer in theorie én praktijk, toegespitst op nieuwe ontwikkelingen en innovaties.

NEEM VOOR MEER INFORMATIE CONTACT OP MET IPC GROENE RUIMTE T: 026 - 355 01 00 OF KIJK OP WWW.IPCGROEN.NL

De duurzame oplossing voor padmaterialen

GRANIET IMPORT B

E

N

E

L

U

X

B

V

ACTUEEL

‘Ik overdrijf niet als ik zeg dat Nederland één grote droogteplek is’ pers op Nederlandse golfbanen. Hij heeft daar een eigen theorie voor. ‘De meeste golfbanen in Nederland liggen op zandgrond, waar de bodem heel waterafstotend is. Ik overdrijf niet als ik zeg dat Nederland in feite gewoon één grote droogteplek is! Je ziet hier bij de Rosendaelsche ook karakteristieke bomen als de eik en beuk. In zulke omstandigheden is het echt een uitdaging om de golfbaan goed te onderhouden. De Nederlandse greenkeepers zijn daarin echt voorlopers, vind ik.’

Die situatie voor zandgrond geldt natuurlijk ook voor voetbalvelden. Timmerman ziet daar dan ook een belangrijke markt weggelegd voor deze producten. De wetting agent is volgens hem bekend in de golfwereld, maar wordt nauwelijks gebruikt op sportvelden. ‘We hebben nu twee zeer droge zomers achter de rug. Ik heb voetbalvelden gezien waar werd beregend en het water gewoon tussen het gras op de grond bleef liggen. De fieldmanagers realiseerden zich niet dat dit droogteplekken waren. Velen van hen hebben dus pas recent kennisgemaakt

met de problemen die greenkeepers al langer hebben. Voetbalclubs hebben vaak ook geen spuit. Met bemesting hebben zij wel veel ervaring, dus het zou slim zijn om die bewerking te combineren. Met onze producten bieden we die optie.’

Drukke week Voor Kostka is ons interview op de Rosendaelsche nog maar het begin van zijn drukke week op Nederlandse bodem. Samen met Prograss bezoekt hij diverse aannemers om een presentatie te geven over de producten van Rhizo. Ook organiseert Prograss voor relaties een bijeenkomst op Golfclub Amelisweerd, waar Kostka spreekt over zijn innovaties. Zo hopen beide partijen bekendheid in de markt te genereren. Begin 2020 kunnen de producten worden geleverd. Nu zijn er op de markt voor wetting agents natuurlijk al tal van producten verkrijgbaar. Kostka deed hier zelf onderzoek naar in de Verenigde Staten en constateerde dat er bijna tweehonderd (!) dergelijke producten op de markt zijn. De Nederlandse markt is

natuurlijk veel kleiner met minder aanbod, maar het zal een uitdaging worden voor Prograss om met deze producten marktaandeel te winnen.

Timmerman maakt zich daar geen zorgen over: ‘Ik ben ervan overtuigd dat greenkeepers de voordelen zien van deze producten voor hun eigen situatie.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31656/rhizosrevolutie-komt-naar-nederland

www.greenkeeper.nl

23

Geduld loont bij GC De Haar Bruno Steensels’ ontwerp komt eindelijk tot bloei Zestien jaar geleden tekende de Belgische golfbaanarchitect Bruno Steensels het ontwerp voor de uitbreiding en vernieuwing van Golfclub De Haar. Na jaren van overleg met instanties is de realisatie dan eindelijk begonnen. Fase 1 is inmiddels opgeleverd, fase 2 en 3 volgen in 2020. We spraken Steensels op de golfbaan en vroegen hem naar zijn kijk op dit bijzondere project.

Auteur: Nino Stuivenberg

24

6/2019

Het is eind oktober als we in Haarzuilens, nabij Utrecht, de parkeerplaats van golfclub De Haar op draaien. Deze baan ligt in de achtertuin van kasteel De Haar en wordt omgeven door tal van monumentale bomen. De huidige baan is in 1974 geopend en telt negen holes. Al sinds het begin van deze eeuw zijn er plannen om het aantal holes te verdubbelen van negen naar achttien. De golfclub schreef destijds een ontwerpwedstrijd uit, waarbij twee golfbaanarchitecten hun plan konden indienen voor deze uitbreiding. Een commissie van liefst 21 mensen moest haar fiat geven voor het definitieve ontwerp. Ze kozen uiteindelijk voor dat van Bruno Steensels van MasterGolf International.

Steensels is een bekende naam in de golfwereld. De Belg heeft inmiddels ruim dertig jaar ervaring als golfbaanarchitect en heeft in die

tijd een uitgebreid cv opgebouwd met meer dan tachtig projecten. In Nederland ontwierp Steensels onder meer The International in Badhoevedorp, de baan die dit jaar gastheer was van het honderdste KLM Dutch Open.

Ook ontwierp hij banen als de Edese Golf Club Papendal (negen holes uitbreiding) en Herkenbosch. Over twee jaar, als de volledige realisatie voltooid is, kan Golfclub De Haar aan dat lijstje referenties toegevoegd worden.

Terug in de tijd Wie denkt dat Steensels ieder project aanpakt, heeft het mis. Hij heeft meerdere voorwaarden, waarvan ruimte de belangrijkste is, zo legt hij uit. ‘Ik begin alleen aan een nieuw ontwerp als de golfbaan voldoende ruimte heeft om uit te breiden’, aldus Steensels. ‘Als het gebied te klein

6 min. leestijd

ACHTERGROND de realisatie tot 2018 op zich wachten.

Bij Steensels’ ontwerp van De Haar speelden verschillende factoren een rol. De Haar ligt in het Zuiderpark, ontworpen door de bekende tuinarchitect Hendrik Copijn. Het is een hele uitdaging om in een historisch park een golfbaan aan te leggen, weet Steensels inmiddels.

‘Je krijgt dan te maken met de monumentenzorg. Er is hier een specialist langs geweest die een verslag heeft opgesteld van de Copijn-stijl, zodat wij daar niet te ver van zouden afwijken.

Dat leverde wat restricties op. Uiteindelijk hebben we de aslijnen in de routing van de holes verwerkt en de hoogteverschillen van het park trekken we door. Buiten het park is het grondverzet minimaal gebleven. We konden dus niet alles doen, maar desalniettemin maken we er iets moois van.’

is, trek ik de rode kaart. Je hebt dan namelijk meer kans op gevaarlijke zones en als er uiteindelijk iets misgaat, is het altijd de fout van de architect.’ Bij De Haar was er ruimte voldoende, waardoor Steensels de opdracht graag aanging.

Daarvoor moeten we wel even terug in de tijd, want zijn eerste ontwerp voor de uitbreiding van GC De Haar is alweer zestien jaar geleden.

Door jaren van gesteggel om vergunningen liet

‘We mogen gezamenlijk fier zijn op dit project’

Bewogen project Toen het ontwerp eenmaal goedgekeurd was, kwam de volgende stap: bomenkap om ruimte vrij te maken. Bij elke boom moest met Natuurmonumenten gekeken worden of deze wel gekapt mocht worden. Een tijdrovend proces dat jaren geduurd heeft. Bij bomen met een vogelnest erin mag immers niet gewerkt worden. En dan waren er nog de dierenwerkgroepen: eerst moest gedacht worden aan vleermuizen, daarna aan de kamsalamander. De kamsalamander verhuist jaarlijks van de zomer op de winter; daarom moeten er maatregelen genomen worden in de vorm van een afscheiding. Omdat de golfclub deze afscheiding net te laat plaatste, moest er een jaar extra gewacht worden met enkele werkzaamheden. Telkens weer moest het ontwerp in de openingsfase herzien worden, vertelt Steensels. ‘We hebben veel moeten schuiven van links naar rechts om bijvoorbeeld extra bomen te kunnen sparen. Al met al is de routing hier wel vijftien keer veranderd. In een volgend leven wil ik een havik zijn’, grapt hij er zelf over.

Het mag duidelijk zijn: het was een lange weg om het ontwerp en de natuur met elkaar te combineren. In het huidige ontwerp is dat toch gelukt. Om Natuurmonumenten tegemoet te komen, zijn maatregelen genomen zoals het inzaaien van bloemrijk grasland en het plaatsen van extra vogelkasten. ‘We hebben heel veel geduld nodig gehad’, erkent Steensels. ‘Voor mij was het ook bijzonder. Het oorspronkelijke ontwerp dateerde van zestien jaar geleden.

Intussen veranderen ook je eigen visie en stijl.

Maar dat maakt het juist interessant; dit is een heel bewogen project.’ Des te mooier is het ook

dat de golfbaan bereid bleef om te investeren en dat het toch gelukt is om de uitbreiding te realiseren.

Rasechte parkbaan Een extra uitdaging is dat de realisatie van Golfclub De Haar plaatsvindt in verschillende fases. De fases 1 tot en met 3 betreffen de aanleg van de nieuwe golfbaan, terwijl fase 4 – waarvan de aanvang pas later plaatsvindt – de realisatie van een nieuwe toegangsweg en nieuw clubhuis omvat. Natuurlijk is het eenvoudiger om alles in één fase te realiseren, maar dat is bij dit project niet mogelijk. Steensels: ‘Je hebt hier natuurlijk te maken met de bestaande negen holes; deze worden volledig herbouwd.

Daarnaast leggen we negen extra holes aan.

In de tussentijd moeten er altijd negen holes bespeelbaar blijven, dus qua planning moet alles perfect in elkaar overlopen.’ Op het moment van schrijven is fase 1 afgerond; deze holes gaan medio december open. De aanleg van fase 2 is net van start gegaan.

Als ontwerper kan Steensels de nieuwe golfbaan De Haar natuurlijk als geen ander karakteriseren. Hij omschrijft de baan als ‘een rasechte parkbaan’. ‘Het is geen pure bosbaan meer, laat dat duidelijk zijn. In een bos heb je meer wilde natuur, terwijl hier alles strak onderhouden wordt. Wel is er verschil tussen de verschillende holes. Alle holes binnen de krakelingen kun je zien als parkbaan, die daarbuiten als bos, en de vier holes daar weer buiten als open landschap.’ Al met al omvat de golfbaan zo’n zestig hectare. De Haar ligt op zware grond en alle fairways worden opgebouwd met zand. Dat zand wordt in twee lagen aangebracht. De combinatie moet ervoor zorgen dat de nieuwe fairways straks van hoge kwaliteit zijn. ‘Hopelijk Goede samenwerking Ook aannemer HGM en de andere partijen laten zich tevreden uit over de onderlinge samenwerking. ‘Het spectaculaire ontwerp van Steensels is een aanwinst voor de golfbaan’, stelt Jan van Mondfrans. Hans Schaap van aannemer HGM is al even positief: ‘Het beeld van Golfclub De Haar, midden in het monumentale bos, is heel speciaal. Nu de realisatie op gang komt, wordt de baan met de dag mooier. Zeker met de huidige herfstkleuren levert dat prachtige plaatjes op.’ Verder is beregeningsbedrijf Smits bij het project betrokken; zij werken direct in opdracht van De Haar.

www.greenkeeper.nl

25

0346 351 880 info@deridder.nl www.deridder.nl

Golfbaan Old Course Loenen Golfbaan Old Course Loenen en De Ridder B.V. uit Soesterberg hebben de bestaande samenwerking voor het onderhoud van de golfbaan voor meerdere jaren verlengd.

Old Course Loenen is een prachtige 9-holesbaan op een steenworp afstand van het pittoreske dorp Loenen aan de Vecht. Deze ‘in-land-links course’ staat bekend als een uitdagende en aantrekkelijke golfbaan, door de smalle holes in combinatie met de wind, de waterpartijen en verraderlijke rough.

Aangezien het onderhoud al jaren naar tevredenheid van de leden en het bestuur van Old Course Loenen wordt uitgevoerd door een vast team van De Ridder, is besloten de samenwerking te verlengen.

Op de foto, v.l.n.r.: Arie-Jan de Ridder & Frank de Ridder (De Ridder b.v.) | Michael van den Berg & Igor de Koning (Old Course Loenen)

Vitalnova Stressbuster Een vloeibare meststoffenformulering speciaal ontwikkeld voor plantvitaliteit en sneller herstel na stress. Past binnen het VOSCA Gezonder Gras Concept.

De complete Vitalnova range:

www.icl-sf.nl

ACTUEEL zijn ze na de oplevering altijd bespeelbaar’, zegt Steensels. Voor de grassoort is de keuze gevallen op Barenbrug RPR, fijnbladig Engels raaigras voor de fairways en semi-rough. Ook alle greens zijn straks volledig nieuw; alle achttien worden ze opnieuw aangelegd en ingezaaid met een combinatie van roodzwenk en gewoon struisgras.

Drie kapiteins Een bijzonderheid aan de uitbreiding van golfbaan De Haar is dat Bruno Steensels niet de enige architect is. Ook Lambert Veenstra en Jan van Mondfrans zijn bij het project betrokken als adviseurs van De Haar. Elk hebben zij hun eigen specialisme. Waar Steensels zich puur focust op golftechnisch werk, kijken de andere

twee meer naar het cultuurtechnische aspect.

Een hiërarchie tussen de drie is er niet. Steensels omschrijft het zelf als ‘een schip dat bestuurd wordt door drie kapiteins’. Soms betekent dat concessies doen. Steensels werkt zelf bijvoorbeeld graag volgens USGA-specificaties, maar hier is in samenspraak besloten om dat niet te doen. Hij benadrukt daar ook geen moeite mee te hebben. Ook over de samenwerking met de aannemer, de Hollandsche Greenkeeping Maatschappij (HGM), is Steensels positief. ‘Ik ken Hans Schaap [de oprichter van HGM, red.] al lang; onze samenwerking gaat jaren terug. HGM doet het werk goed en zij zijn bovendien erg soepel om mee te werken. Voor hen is het ook geen makkelijke klus om een bestaande baan in fases te renoveren, maar dat gaat ze goed af.’

‘De Haar wordt een rasechte parkbaan’

Nu de realisatie van De Haar begonnen is, bezoekt Steensels de baan eenmaal per week.

Hij bekijkt dan met het team de vorderingen, de sloping, de greens en bunkers en de zaailijnen.

Voor een architect is het altijd interessant om een ontwerp tot leven te zien komen, vertelt Steensels. ‘Ik controleer het uitvoerende werk.

Natuurlijk weet je in theorie precies wat je tekent, maar in de praktijk kan dat soms net anders uitpakken, zeker als jouw ontwerp reeds enkele jaren oud is. Je hebt altijd wat speling.

Op locatie werk je dan aan de finishing touch, waarmee alles netjes afgerond wordt.’

Leerschool Het interview met Bruno Steensels nemen we af in het clubhuis, dat pal aan de drivingrange ligt. Over een paar jaar is het beeld hier compleet anders. De drivingrange wordt namelijk verplaatst van de noord- naar de oostzijde van de golfbaan. Als er voldoende budget is, komt er in fase 4 ook een volledig nieuw clubhuis en wordt het oude afgebroken. De baan wordt immers flink uitgebreid en op de nieuwe locatie blijft het clubhuis het hart van de golfbaan. Het duurt nog even voor het zover is: de oplevering van de golfbaan wordt eind 2020 – eindelijk – verwacht. Steensels kijkt ernaar uit. ‘Het is een hele klus om onze planning te handhaven, maar we komen eruit! Dit project is een prachtige leerschool voor alle betrokkenen en zeker ook voor mij als architect. We mogen er gezamenlijk fier op zijn’, besluit de Vlaming.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31622/geduldloont-bij-gc-de-haar

www.greenkeeper.nl

27

NGA-Nieuws

Woord voorzitter‌ Het gaat allemaal zo snel. We hebben nog maar net kunnen wennen aan 2019 en 2020 begint alweer bijna. Oktober gebruik ik meestal om te evalueren, vast te stellen wat er in het seizoen allemaal goed en fout ging. November is vol gas tijdens de herfst en plannen maken voor de winter. Zodra december is begonnen, ligt de focus alweer op het nieuwe seizoen. Natuurlijk is de aandacht de komende maanden bij het winterwerk. Dat is leuk, maar ik sta ook te popelen om de voorgenomen aanpassingen door te voeren. Ik heb inmiddels het bijgeschaafde bemestingsplan af en ben benieuwd naar de effecten. Ook ben ik erg benieuwd naar het nieuwe maairegime dat ik in gedachten heb (onder andere grotere voorgreens en bredere aprons).

Ik ben trots op mijn collega’s. Ik zie ze genieten van het mooie werk dat ze doen en van de onderlinge kameraadschap. We kunnen echt spreken van een team. Dit vergt natuurlijk wel inzet van mij als hoofdgreenkeeper. Een team ontstaat niet zomaar. Je kunt geen groep mensen bij elkaar zetten en ervan uitgaan dat ze een team gaan vormen. Dat is een mooi bruggetje naar de NGA, lijkt me.

Het afgelopen jaar stond in het teken van #Trots. Naast ons gewone NGA-beleid voeren we elk jaar een extra thema. Komend jaar is het thema #Sterkteam; dat is voortgekomen uit het vorige thema.

In mijn werkzame leven en bij de NGA heb ik veel goed en ook het nodige fout zien gaan. Zo zie ik regelmatig dat een groep greenkeepers niet optimaal presteert. Dit kan veel verschillende oorzaken hebben: te krappe budgetten, een goede vaktechnische hoofdgreenkeeper, maar zonder managementvaardigheden, stagnerend management enz. Ik heb me voorgenomen om het komende jaar te kijken of wij met de NGA hiervoor iets kunnen betekenen (wordt vervolgd).

Je merkt het misschien al, ook als het gaat om NGA-activiteiten sta ik te popelen. Op 2 december hadden we een diner met alle vrijwilligers van de NGA. Wat mij betreft, wordt dit een nieuwe traditie. We doen dit om het team van de NGA te bedanken voor de inzet. Ruim twintig bikkels waren er aanwezig. De functies en rollen waren heel divers, de een had het wat drukker dan de ander, maar allemaal zijn ze heel belangrijk en worden ze zeer gewaardeerd. Het diner vond plaats bij Golf & Country Club de Biltse Duinen. Om me heen kijkend met een biertje, zag ik Arnoud de Jager blij aan het werk en dat riep nostalgische gevoelens op. Ik moest denken aan mijn greenkeeperstijd op de Lage Vuursche onder dezelfde Arnoud. Ook moest ik denken aan zijn tijd als voorzitter van de NGA. Om me heen hoorde ik alle vrijwilligers die er nu actief zijn. De NGA is een eind gekomen en is nog lang niet klaar. Laat 2020 maar komen!

Een goede jaarafsluiting en een prettig nieuwjaar gewenst.

Jannes Landkroon Voorzitter NGA 2018-heden

Grasjan nieuwe sponsor De NGA heeft een nieuwe sponsor: Grasjan. Grasjan geeft advies en begeleidt projecten rondom grasgroei, onder andere voor sportvelden en gemeentegroen.

Agenda / save the date 9 januari: BVO-dag, JC ArenA 14, 15 en 16 januari: Groene Sector Vakbeurs, Hardenberg 13 t/m 16 januari: STMA Conference, West Palm Beach, Florida 15 januari: NVG Nationaal Golfcongres, sportcentrum Papendal 21, 22 en 23 januari: BTME Exhibition, Harrogate 22 januari: Nationale Grasdag, KNVB Campus 25 t/m 30 januari: Golf Industry Show 2020, Orlando 12 februari: NGA/GAB Regiodag 17 t/m 21 februari: FEGGA Conference, Ierland 5 maart: Vakbeurs Sportaccommodaties, Houten

NGA-lidmaatschapsvoordeel Als lid van de NGA ontvang je het blad Greenkeeper. Dit voordeel breiden wij uit. Wil je in plaats van Greenkeeper het blad Fieldmanager ontvangen? Geef het door via een e-mail naar info@ngagolf.nl.

28

6/2019

Eddie Colpaart: ruwe bolster, blanke pit – een aanwinst De NGA interviewt haar (nieuwe) leden, met als doel elkaar te leren kennen en te inspireren.

Auteur: Monique Madsen Eddie is tijdens de algemene ledenvergadering van 22 november 2019 aangetreden als bestuurslid. Eddie, een openhartig en passievol persoon, zal de functie van secretaris vervullen. Hij is een persoonlijkheid met veel levenservaring en energie. Het is een feest om met hem te praten.

Leer hem vooral kennen!

Vertel eens iets over jezelf. Wat zijn bijvoorbeeld je activiteiten naast je werk en hoe ben je in aanraking gekomen met het greenkeepersvak?

Ik heb de bakkersvakschool gedaan. Toen ik jong was, was dat een logische keuze, want ik wilde bakker worden, wilde leren, ondernemen. Uiteindelijk hadden we vijf bakkerswinkels, inclusief bakkerijen. Dat was een goede tijd.

De wereld werd grilliger. Na de zoveelste overval (waarbij mijn vrouw betrokken was) besloot ik de boel te verkopen. Ik wilde dit niet nog een keer meemaken.

In 1993 ben ik al eens lid geweest van Golfbaan Ookmeer. Na de verkoop van de winkels ging ik daar als vrijwilliger aan de slag, een beetje als dagbesteding. In 2008 was daar een vacature, via de gemeente Amsterdam. Ik werd aangenomen en ben gestart als greenkeeper. Ik heb mezelf verder geschoold als greenkeeper, hoofdgreenkeeper en met een cursus sportmanagement. Daardoor kon ik doorgroeien van greenkeeper via hoofdgreenkeeper en voorman tot mijn huidige functie van locatiecoördinator sportparken Amsterdam-West. Ik ben verantwoordelijk voor het onderhoud van drie golfbanen.

Tijdens mijn opleiding tot hoofdgreenkeeper aan de HAS leerde ik medestudent Jannes Landkroon kennen. Hij vroeg mij vorig jaar of ik het bestuur van de NGA wilde versterken. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Ik vind namelijk dat een grote sterke NGA belangrijk is als je wilt meepraten. Ik hoop daar mijn steentje aan bij te dragen en wil me daar zeker voor inzetten.

Naast mijn passie voor het werk ben ik erg trots op mijn twee kleinkinderen, mijn zoon en uiteraard mijn lieve vrouw.Vroeger voetbalde ik fanatiek (2e klasse) en heb ik als trainer veel jeugdvoetballertjes begeleid. Met mijn zoon (hcp 6) sla ik regelmatig een balletje. Het maakt me trots dit met hem te kunnen doen.

Waar vinden je vrienden je vooral goed in?

Organiseren en het bijeenbrengen van mensen. Het organiseren van reünies, een kerstlunch enzovoort, met als doel het samenbrengen van mensen. Dat vind ik mooi en doe ik graag; ik word er een rijker mens van.

Wie is je grote voorbeeld, op wie ben jij trots?

Daar hoef ik niet lang over na te denken. Ik heb een kennis, Dennis Gebbink. Dennis is de vader van een zoon, Myron, die een motorische handicap heeft. Zijn grootste passie was voetbal. Tijdens de zoektocht naar een mogelijkheid voor Myron om te sporten, bleek dat er bijna geen

voorzieningen voor hem waren op voetbalgebied.

Het bijzondere resultaat van deze zoektocht is de door Dennis opgezette sportclub Only Friends en het Friendship Sports Centre (www.onlyfriends.nl).

Ik bewonder hem om zijn inzet, gedrevenheid en passie. Tegenslag kan tot goede dingen leiden.

Heb je een lijfspreuk?

Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Toegelicht: doe de dingen die je afspreekt. Kun je je belofte om wat voor reden dan ook niet waarmaken, heb dan respect voor de ander en vertel waarom het anders is gelopen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik deze lijfspreuk van Jack de Goede heb, de hoofdgreenkeeper van de Zaanse.

Als je een brochure over greenkeeping zou mogen maken, wat zou er zeker in komen?

‘ROEP’ komt erin te staan. Ik ontvang sollicitanten op mijn kantoor. Hier hangt een whiteboard waar ik deze vier letters groot op heb geschreven.

Ik stel sollicitanten de vraag wat ROEP voor hen betekent. ‘Je stem laten horen, aanwezig zijn, luid praten’ zijn associaties die ik dan te horen krijg.

Voor mij staat ROEP voor: respect, openheid, eerlijkheid en positiviteit/ passie. Sollicitanten die zich niet in deze waarden herkennen, zijn bij mij aan het verkeerde adres.

Heb je een vraag aan een vakgenoot?

Zo ja, wat, en voor wie is de vraag bestemd?

De NGA heeft sinds korte tijd in haar statuten opgenomen dat ook fieldmanagers lid kunnen worden. Daarnaast is er al een aantal regiodagen geweest in voetbalstadions en zoekt de NGA contact met bijvoorbeeld de BSNC. Ik heb een vraag aan Jannes Landkroon: wat is de reden dat het zolang heeft geduurd voordat de NGA ging samenwerken met partijen die zich bezighouden met het onderhoud van sportvelden?

Wat moet de lezer bijblijven na het lezen van dit interview?

Als collega’s mij over een half jaar aanspreken over dit interview, dan hoop ik dat de passie voor mijn vak hen is bijgebleven. Passie is essentieel voor het uitvoeren van een vak, ook het greenkeepersvak.

Perfecting Play

TM

BLIJF IN ACTIE

Verbeter de beluchting en verwijder oppervlaktewater met de Imants Shockwave Revitaliseer zware slijtplekken door de verdichting te verminderen, de beluchting te verbeteren en oppervlaktewater te verwijderen. Bekend als ‘s werelds snelste, door PTO-aangedreven lineaire beluchter met roterende messen. De ShockWave is ontworpen voor gebruik op golfbanen en sportvelden.

Bel dealer Jean Heybroek op +31 (0)30 63 94 611 of kijk op www.jeanheybroek.com

www.jeanheybroek.com

NGA-Nieuws De 55e ALV en het vervolgprogramma van de Nederlandse Greenkeepers Associatie Voor de 55e ALV op 22 november 2019 hadden zich 55 leden aangemeld. De 55e editie, 55 aanmeldingen – een voorteken voor een gesmeerde middag of toeval? Het vervolgprogramma werd bijgewoond door 88 personen. Golfclub De Haar was gastheer en de locatie was uniek te noemen: een unieke baan, onderdeel van Landgoed De Haar.

Het park waarin de baan ligt, is een Rijksmonument en werd begin 1900 aangelegd naar een ontwerp van Hendrik Copijn.

Algemene Ledenvergadering (samenvatting) Het bestuur kondigde een bestuurswisseling aan. De leden stemden in met het aantreden van Eddie Colpaart als secretaris, het verlengen van de termijn van Martin Brummel (communicatie) en William Boogaarts (wisseling van secretaris naar algemeen) en het verlengen met een jaar van de termijn van Jan Buman (penningmeester). De uitkomst van het fte-onderzoek werd gepresenteerd, de begroting en de contributieverhoging werden goedgekeurd en de jaarlijkse decharge werd verleend.

Naast een korte terugblik op 2019 werden plannen gepresenteerd voor het nieuwe jaar. De slogan #Trots (2019) zal vervangen worden door #SterkTeam (2020).

Vervolgprogramma: pitches, presentatie en rondleiding De NGA wordt gesteund op velerlei manieren, onder meer door onze zilveren en gouden sponsoren. In 2019 heeft een vijftal nieuwe sponsoren zich aangesloten.Vier daarvan presenteerden zichzelf, hun bedrijf en/of product in een pitch van zevenenhalve minuut. De pitches waren van Husqvarna (Fabian Storm), Eurofins (Alie Hissink), PC Sport & Golf (Ernst Bos) en fa. Koers (Jakob Baar).

Na de pitches hield de Belgische architect Bruno Steensels een korte presentatie over de uitbreiding van de golfbaan van Golfclub de Haar.

De eerste fase van de uitbreiding van negen naar achttien holes in het dorp Haarzuilens is al vergevorderd en het werk wordt in 2021 voltooid. De uitleg van architect Steensels werd gevolgd door een excursie in de baan, waar de nieuwe holes werden bekeken en verschillende deskundigen de uitbreiding toelichtten.

Volgens architect Steensels wordt de 18-holesbaan van De Haar met name uitdagend door de fraaie bomen in het park: ‘De bomen zijn de

Het NGA-bestuur: Martin Brummel, William Boogaarts, Jan Buman, Jannes Landkroon, Eddie Colpaart

natuurlijke hazards; daarom zijn er weinig bunkers.’ Maar Steensels heeft ook enkele uitdagende holes ontworpen langs de bestaande vijver in het park. Golfclub De Haar legt niet alleen negen nieuwe holes aan; ook de oude holes worden aangepast. Waar het is toegestaan, worden de nieuwe holes licht glooiend met hoogteverschillen tot 4 meter, net als op de oude 9-holesbaan van De Haar.

Fijne feestdagen en een goed en gezond 2020 gewenst.

#SterkTeam

NGA-sponsorlijst De NGA kan niet zonder leden en ook niet zonder sponsors. Gelukkig hebben we bij de NGA vele sponsors uit verschillende branches, zoals: Golfbaantoebehoren en overall leveranciers: Dutch Golf-Supplies, Duchell, Eurofins, Xpert4Growth, Husqvarna, Vos Capelle, Oxland, ProGrass, Range King,Vitagro, Liber Greenkeeping, Fullriver Europe.

Meststoffen/gewasbescherming/bezandingsmateriaal: Bayer Environmental Service, Compo Expert, Culterra Holland BV, DGP Getros Handelsonderneming, Heicom, ICL Specialty Fertilizers, Koers, Melspring, GreenMix, Aqua-Aid. Beregening: Aquaco, Bas van Oosterhout, Smits Leading Water Solutions, Verhoeve Watertechniek.

Golfbaanaanleg en -onderhoud en consultancy: A.H.A. de Man, Buiting Advies, De Enk Groen&Golf, Has Kennis Transfer, I.P.C. Groene Ruimte, J. de Ridder, Jos Scholman, Mobarn, NGF, NLadviseurs, Praktijk Centrum Sport & Golf ,VGR Groep, Vos Golf en Sport BV, Oosthoek Groep.

Machines: Belrobotics, C. v.d. Pols & Zn, DBS Maaitechniek, Gebr. Bonenkamp, GKB Machines, Jean Heybroek, Milati Grass Machines, Kraakman Perfors B.V., Maredo, RDM Parts.

Graszaden: Barenbrug Holland, DLF, Grasjan, Heron4Green Synergy4Green

Kleding (PBM), gereedschap, mest en graszaad: Vitagro,Vos Capelle.

De genomineerden op een rij: Nicolas de Schutter, Allan Salmond en Jef Reynders

Maddison bekroont succesvol jaar met eretitel Tom Maddison uitgeroepen tot Greenkeeper of the Year 2020 Met vier internationale greenkeepers als genomineerden lag het niveau voor de Greenkeeper of the Year-verkiezing dit jaar erg hoog. Van de vier kanshebbers ging de titel naar Tom Maddison, hoofdgreenkeeper op The International namens HGM, zo werd 10 december bekendgemaakt na afloop van het Nationaal Golf & Groen-symposium. Maddison bekroonde daarmee een bijzonder jaar, waarin hij de leiding had over het baanonderhoud tijdens het KLM Open, en nu dus de titel Greenkeeper of the Year 2020 binnenhaalt.

Auteur: Nino Stuivenberg

32

6/2019

4 min. leestijd

Dat de Greenkeeper of the Year-verkiezing in het vakgebied erg leeft, blijkt wel uit de aanmeldingen die we dit jaar voor de award kregen. Diverse greenkeepers en hoofdgreenkeepers uit binnen- en buitenland werden voorgedragen als kanshebber voor de titel. De jury heeft al hun vragenlijsten beoordeeld en kwam tot een selectie van vier genomineer-

den: Tom Maddison (The International), Jef Reynders (Kempense Golfclub), Allan Salmond (Noord-Nederlandse G&CC) en Nicolas de Schutter (Drie Eycken). Als onderdeel van hun nominatie kregen zij een baanbezoek van de voltallige jury. De rol van juryvoorzitter was dit jaar weggelegd voor Jannes Landkroon, tevens voorzitter van de NGA. Bij de beoordeling werd

hij bijgestaan door William Boogaarts (oud-winnaar en superintendent voor De Enk), Philippe Mallaerts (hoofdgreenkeeper en voorzitter GAB), Bruno Steensels (golfbaanarchitect bij Mastergolf ) en Alexander de Vries (projectleider bij De Ridder).

www.greenkeeper.nl

33

zich vast te bijten in de goede uitvoering van zijn plan. Tom komt over als de rust zelve, maar onder de oppervlakte borrelt het overduidelijk van ambitie om zich verder te ontwikkelen. Als jonge hoofdgreenkeeper werkt hij volledig mee in zijn team, waarbij de valkuil om alles zelf te willen doen om de hoek ligt.’

‘Tom is iemand die weet hoe hij topkwaliteit moet leveren’ Bijzondere en gedreven kandidaten Wie wordt de opvolger van André van der Woude, Greenkeeper of the Year 2019? Dat was natuurlijk de vraag waar het dinsdagavond allemaal om ging. De jury was zeer te spreken over het niveau van de vier kandidaten, zo vertelde juryvoorzitter Jannes Landkroon voorafgaand aan de verkiezing. ‘Dit jaar heeft de jury vier bijzondere en gedreven kandidaten gezien’, vertelde Landkroon het aanwezige publiek – zo’n tweehonderd bezoekers – in hotel-restaurant Oud London te Zeist. ‘De intrinsieke motivatie van de genomineerden om met hun golfbaan op hoog niveau te presteren, was bij allemaal sterk aanwezig. Er is een duidelijke focus zichtbaar op het leveren van kwaliteit, waarbij de verschillende golfbanen verbeteringen aan golfbaan en clubhuis vooropstellen.’

Durven en doen Maar uiteindelijk kan er natuurlijk maar één de winnaar zijn, en dat werd Tom Maddison. Hij

34

6/2019

kon rekenen op lovende woorden van de jury.

Landkroon: ‘De winnaar is een persoon die al op jonge leeftijd veel buitenlandse ervaring en kennis opgedaan heeft. Een persoon waar de ambitie vanaf straalt, iemand die weet hoe hij topkwaliteit moet presenteren.’ In het juryrapport lezen we meer lovende woorden. Het oordeel: ‘Tom is een talent in greenkeeping die op zijn jeugdige leeftijd (27) al ver gekomen is. Tom is een man van “durven en doen”, iets wat in de branche niet dagelijks te zien is. Hij weet waar hij met zijn golfbaan naartoe wil groeien en wat er nodig is om dit te bereiken. Vervolgens heeft hij het lef om gewaagde keuzes te maken en

Verbinding met Australië De winst van Maddison leverde wel een klein praktisch probleem op: hij was namelijk niet aanwezig bij de uitreiking vanwege een verblijf in Australië. Een uitgebreide speech zat er deze keer daarom niet in. Voorafgaand aan de uitreiking had hij wel een video ingesproken, voor het geval hij zou winnen, waardoor de aanwezigen toch een dankwoord te horen kregen. Maddison blikte daarin terug op een bewogen jaar: ‘Dit is een superdruk jaar geweest voor mij, maar ook een van de succesvolste die ik meegemaakt heb. Dat zou niet mogelijk geweest zijn zonder iedereen die mij geholpen heeft. Daarom wil ik het hele team van The International bedanken, alle greenkeepers, en ook Hans Schaap van HGM voor de steun.’

Hij greep de mogelijkheid aan om nog wat verder terug te blikken. ‘Ik wil alle greenkeepers bedanken die me tijdens mijn carrière gesteund hebben, in het bijzonder Niall Richardson’, aldus Maddison. Want ook al is Maddison pas 27, ervaring heeft hij zeker. De uit Leicester afkomstige Engelsman – die overigens vloeiend Nederlands spreekt – begon zijn loopbaan bij The Belfry Golf Club in zijn thuisland. Daarna verkaste hij naar The Dutch in Spijk, waar Maddison werkte onder de hoede van superin-

greenkeeper of the year ‘Ik wil alle greenkeepers veel succes wensen voor 2020. Het gaat een moeilijk jaar worden met de overgang naar chemievrij beheer. Daar zal meer en diverser onderhoud voor nodig zijn, dus allemaal veel succes met de uitdaging die ons te wachten staat.’ En dan waren er ook nog lovende woorden voor collega-greenkeepers.

Maddison: ‘Een compliment aan alle genomineerden, en ik wil de jury natuurlijk bedanken voor haar beslissing.’

Juryvoorzitter Jannes Landkroon maakte de winnaar bekend.

Alleen maar winnaars Die complimenten aan het adres van de andere genomineerden waren natuurlijk volledig terecht. Tijdens het avondprogramma na de verkiezing – die dit jaar gesponsord werd door ICL, Toro, Imants en Wiedenmann – werd meermaals benadrukt dat de Greenkeeper of the Yearverkiezing geen verliezers kent. Met een schaal voor alle genomineerden werden ook zij in het zonnetje gezet. Nicolas de Schutter werd geprezen om zijn ambitie en kennis, Jef Reynders kreeg complimenten voor zijn gastheerschap en Allan Salmond voor de kwaliteit die hij levert.

Landkroon in het slotwoord: ‘Laat je niet uit het veld slaan als je het niet geworden bent, want jullie zijn stuk voor stuk keigoede greenkeepers.

Deze competitie kent geen verliezers, alleen maar winnaars!’ Na die positieve noot volgde nog het zeer geslaagde green tie-diner en keerden alle avondgasten tevreden huiswaarts. Tot volgend jaar!

Een wat andere prijsuitreiking dan gebruikelijk, want de winnaar Tom Maddison - zat tijdens het symposium in Australië.

‘Een compliment aan alle genomineerden, en ik wil de jury natuurlijk bedanken voor haar beslissing’

tendent Niall Richardson. Verder was hij betrokken bij de aanleg van PGA Sweden National in Zweden, Bernardus in Cromvoirt en een baan bij Brussel, waarna hij in 2018 als superintendent op The International ging werken. Daar geeft hij in de zomer leiding aan veertien man, en tijdens een groot toernooi als het KLM Open zelfs aan meer dan veertig man.

Uitdagend jaar voor de boeg Maddison keek ook alvast vooruit naar 2020.

Persoonlijk zal dat een uitdagend jaar voor hem worden. Maddison neemt namelijk afscheid van The International en gaat vanaf 2020 aan de slag als hoofdgreenkeeper op Golfclub De Hoge Kleij in Leusden, in dienst van De Ridder.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31708/maddisonbekroont-succesvol-jaar-met-eretitel

www.greenkeeper.nl

35

Trotse Verbeet is klaar voor St. Andrews Nick Verbeet verkozen tot Toro Greenkeeper student of the Year Assistent-hoofdgreenkeeper Nick Verbeet had 2019 niet beter kunnen afsluiten. De Groesbeker werd eind oktober voor het eerst vader en haalde in december de titel Toro Greenkeeper student of the Year binnen. Zijn prijs: vier weken stage op St. Andrews. Verbeet: ‘Het is een unieke kans om daar te mogen zijn en werken.’

Auteur: Nino Stuivenberg

De verkiezing van de Toro Greenkeeper student of the Year was in 2019 alweer toe aan zijn derde editie. Het initiatief, overgewaaid uit Engeland, wordt in de Benelux georganiseerd door de NGA, Toro-importeur Jean Heybroek en vakblad Greenkeeper. Met Davy Driesen (2018) en Wilco Oskam (2019) heeft de verkiezing al twee mooie winnaars voortgebracht die elk stage gelopen hebben op St. Andrews. Oskam blikt er uitgebreid op terug in een artikel elders in deze uitgave.

Wie Oskams opvolger wordt, is besloten door een driekoppige jury. De jury voor de Toro Greenkeeper student of the Year bestaat uit Koert Donkers (NGF), Liset van Pinxteren (IPC

36

6/2019

Groene Ruimte) en Jannes Landkroon (voorzitter NGA). Tijdens de bekendmaking op 10 december, na afloop van het Nationaal Golf & Groen-symposium, ging Landkroon kort in op de deelnemers van dit jaar. ‘We hebben weer aanmeldingen gehad van echte vakidioten!

Mooi om te zien; dat zijn de mensen die we nodig hebben.’ Een van die vakidioten, tevens verkozen tot winnaar van de verkiezing, is Nick Verbeet. Verbeet werd door de jury omschreven als een greenkeeper die volgens zijn collega’s weleens eigenwijs kan zijn, maar bovenal ambitie en passie heeft. Trots nam Verbeet zijn titel ‘Toro Greenkeeper student of the Year’ in ontvangst voor de volle zaal in hotel-restaurant Oud London.

Dankbaar De kersverse winnaar Verbeet (29) werkt als assistent-hoofdgreenkeeper op Het Rijk van Nijmegen voor De Enk Groen & Golf. Hij begon er in 2008, op zijn achttiende, en werkte negen jaar lang als greenkeeper in dienst van de golfbaan. Toen De Enk Groen & Golf in 2018 het baanonderhoud op Het Rijk van Nijmegen overnam, bleef Verbeet er werken. In oktober 2018 promoveerde hij tot assistent-hoofdgreenkeeper, een functie die hij inmiddels ruim een jaar vervult. Verbeet is dus al vanaf jonge leeftijd werkzaam als greenkeeper. Hij volgde de hoveniersopleiding bij Helicon in Nijmegen, waarna hij in 2014-2015 de cursus greenkeeper volgde bij IPC Groene Ruimte. In 2020 start hij met de opleiding assistent-hoofdgreenkeeper aan de Has Hogeschool, waardoor hij in aanmerking kwam om student van het jaar te worden. Verbeet werd door zijn werkgever, De Enk Groen & Golf, voorgedragen voor de competitie.

De Enk-bedrijfsleider Arthur Berends was na de bekendmaking van de winnaar een van de eersten die Verbeet feliciteerde en een bos

greenkeeper of the year

3 min. leestijd

‘Ik ben heel blij met deze winst en supertrots’

Jannes Landkroon reikt de prijs uit.

‘Ik hoop natuurlijk ooit ook die grote titel te pakken!’ bloemen overhandigde. ‘Ik ben heel blij met deze winst en supertrots’, zei Verbeet direct na de verkiezing. ‘Meedoen was al leuk, maar winnen is echt mooi. Ik ben golfbaan Het Rijk van Nijmegen en De Enk heel dankbaar, want zonder hen had ik hier niet gestaan. Ik heb altijd de mogelijkheid gehad om mezelf te ontwikkelen.

In het bijzonder wil ik de hoofdgreenkeepers bedanken, Gerhard Teunissen, John Bindels en Roel Smits, van wie ik veel geleerd heb. En de greenkeepers van Het Rijk; hen wil ik ook graag bedanken.’

unieke kans om daar te mogen zijn en werken.

Ik weet honderd procent zeker dat ik er wat van zal opsteken, dus ik ben iedereen erg dankbaar voor deze kans.’ Dat het een unieke kans is om op zo’n prestigieuze golfbaan te werken, beseffen ook de collega-greenkeepers maar al te goed. Met een knipoog krijgt Verbeet al snel te horen dat hij een lucky bastard is.

Ambitie Met de opleiding tot assistent-hoofdgreenkeeper en een stage op St. Andrews in het vooruitzicht belooft 2020 een mooi jaar te worden voor Verbeet. Een jaar waarin hij zich

verder kan ontwikkelen als greenkeeper. Aan ambitie ontbreekt het hem duidelijk niet. Want Toro Greenkeeper student of the Year worden is mooi, maar slechts een eerste stap in zijn loopbaan. ‘Het zou natuurlijk heel mooi zijn als ik in de toekomst ook de echte Greenkeeper of the Year-verkiezing kan winnen’, besluit Verbeet.

‘Ik hoop natuurlijk ooit ook nog die grote titel te pakken!’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31736/trotseverbeet-is-klaar-voor-st.-andrews

Veel leren Als winnaar weet Verbeet wat hem te wachten staat: hij gaat volgend jaar vier weken betaald op stage naar St. Andrews, een mogelijkheid die hem geboden wordt door Toro-importeur Jean Heybroek. ‘Ik laat het allemaal maar op me af komen’, zegt Verbeet over die stage. ‘Ik hoop er vooral veel te leren. Het is natuurlijk een Verbeet met de drie Greenkeeper of the Year-genomineerden: Nicolas de Schutter, Allan Salmond en Jef Reynders. www.greenkeeper.nl

37

‘St. Andrews ademt golf!’

Greenkeeper-student Wilco Oskam vier weken op stage in Schotland Voor veel greenkeepers is het een droom: werken op de prestigieuze golfbaan St. Andrews in Schotland. Wilco Oskam kreeg die kans in het najaar van 2019. Als Toro Student Greenkeeper of the Year won hij een betaalde stage van vier weken op de Schotse golfbaan. Een terugblik.

In het dagelijks leven werkt Wilco Oskam (25) als greenkeeper op Golfcentrum de Batouwe in Zoelen, nabij Tiel. Die vertrouwde omgeving ruilde hij in oktober in voor St. Andrews, een golfbaan die te boek staat als een van de beste ter wereld. Samen met de Deense Toro-student van het jaar begon Oskam op 28 oktober aan zijn avontuur op Schotse bodem. Vier weken lang mocht hij met diverse teams meelopen om zoveel mogelijk op te steken van de werkwijze daar.

Auteur: Nino Stuivenberg

Bij aankomst in Schotland werden Oskam en zijn Deense collega meteen hartelijk ontvangen, vertelt hij terug in Nederland. ‘Ik kwam eind oktober aan en dan loopt het golfseizoen op zijn eind; ik heb er nog net iets van meegekregen. Meteen kregen we informatie over starttijden om te golfen en hebben we de drivingrange bekeken. De sfeer was heel relaxed en we werden hartelijk ontvangen. De managers namen echt de tijd voor ons. In de eerste week mochten we ook meteen de handen uit de mouwen steken en heb ik meegeholpen om

38

6/2019

een tee te verleggen. Een leuke ervaring, want bij ons doe je dat niet zo vaak.’

Afzien In de dagen daarna ontdekte Oskam dat werken op St. Andrews niet alleen maar genieten is.

De greenkeepers werden namelijk geconfronteerd met typisch Schots weer: in tien dagen tijd viel er maar liefst 100 mm regen. Afzien dus, zeker tijdens de koude nachten in de stacaravan. Maar Oskam hoor je er niet over klagen. Hij bezocht die week onder meer de Old Course en liep daar met een team mee. En gelukkig voor hem werden de vooruitzichten al snel beter. In zijn derde week bezocht hij een nabijgelegen baan in aanleg, waar het team alle tijd nam om een rondleiding te geven. En in de laatste week mocht hij meewerken aan de voorbereidingen voor The Open, waarvan de 150ste editie in 2021 plaatsvindt op St. Andrews. Oskam: ‘Ik heb onder meer meegewerkt aan het verplaatsen van een tee en het vergroten van een puttinggreen, onder leiding van de assistent-hoofdgreenkeeper. Het is leuk om met zulke mensen

greenkeeper of the year

3 min. leestijd

te mogen samenwerken. Dat was voor mij een heel positieve afsluiter.’

Contrast Met vier weken praktijkervaring in Schotland op zak, ziet Oskam dat er duidelijke verschillen zijn tussen greenkeeping in Nederland en in Schotland. ‘Natuurlijk zijn de budgetten daar hoger en er is veel meer en beter materiaal.

Maar ook de cultuur is heel anders. St. Andrews ademt golf. Waar je in Nederland als kind gaat voetballen of hockeyen, groeien ze daar op de golfbaan op. Dat merk je ook aan de greenkeepers; dat is een zeer gerespecteerd vak. Het niveau van de vaste krachten is hoog, vooral als het om kennis gaat. De meeste greenkeepers daar kennen elke schimmel of ziekte en weten hoe je die kunt aanpakken. Maar ze gaan daar natuurlijk ook wat langer naar school dan bij ons.’ Verder is ook de structuur van het team anders, merkte Oskam. ‘Het is opmerkelijk om te zien dat de structuur daar nog ouderwets

is, met een pikorde van boven naar beneden.

Je hebt de #Lcourse manager$L, de #Ldeputy manager$L, een supervisor. Die structuur is echt anders dan bij ons; bij ons is het minder autoritair.’

Einde seizoen Het enige minpunt van de stage was voor Oskam de periode waarin hij meewerkte op de baan. Hij begon er eind oktober en dan loopt het seizoen al op zijn eind. ‘De groei is er dan al uit in de baan; je merkt dat het op naar de winter gaat en dan zijn de werkzaamheden ook anders. Ik heb twee keer meegemaakt dat de greens gemaaid werden, maar je hoort van de jongens veel verhalen over de drukte rond toernooien en tijdens het seizoen. Daar was ik wel benieuwd naar, maar dat heb ik nu niet echt meegemaakt.’

Dat neemt niet weg dat hij positief terugkijkt op zijn vier weken in Schotland. Oskam: ‘Ik zie

dit als een goede aanvulling op mijn werk; het was een mooie ervaring. Mijn horizon is weer een stuk breder geworden; deze ervaring neem je mee in je rugzak. Je loopt met iedereen mee en steekt toch overal weer wat op; dat is heel interessant. En het was natuurlijk bijzonder dat ik geen vrijwilliger was, maar echt betaald kreeg. Daarom ben ik Toro en importeur Jean Heybroek erg dankbaar dat ze mij deze kans geboden hebben.’

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31674/st.-andrewsademt-golf

www.greenkeeper.nl

39

‘Scherpe prijzen kunnen ook sjoemelen in de hand werken’ Groene voornemens voor 2020 en daarna Nog even, dan lopen de fitnesscentra weer vol.

Sigaretten worden symbolisch uitgedrukt, de agenda vrijgemaakt voor dierbaren, alcohol wordt afgezworen én de frituur gaat bij het grofvuil. Wie kent ze niet en heeft zich er nog nooit ‘schuldig’ aan gemaakt: de standaard goede voornemens?

Auteur: Broer de Boer

40

6/2019

Het jaar 2020 is een nieuw jaar én het begin van een nieuw decennium. Optimistisch, vol goede moed en goede voornemens gaan we januari 2020 in. Goede voornemens ontstaan als zaken anders lopen dan je zou willen. Hoe ligt dat in de groene sector? Zijn er hoofdpijndossiers? Gaan we ze nu écht oplossen en wat is de geschikte pijnstilling? Vanuit de redactie benaderden we enkele golfbaanaannemers.

Opvallend is dat ze zich vooral uitspreken over de manier waarop zij samenwerken met hun opdrachtgevers. Gevraagd naar de Green Deal

blijkt het gevoel te overheersen dat ze zich hier niet echt zorgen over maken, alsof dat zich vanzelf oplost. Maar misschien zijn ze het praten hierover ook wel moe.

6 min. leestijd

ACTUEEL

Piet Oosthoek

Oosthoek-groep

NIET ZEUREN OVER MEERWERK Piet Oosthoek gooit een paar leuke oneliners tussen zijn wensen voor het nieuwe jaar door, die ik u niet wil onthouden: ‘Je moet goed weten wat je niet weet’, ‘Volg je hart, dan komt de rest vanzelf’ en ‘Niet zeggen wat je gaat doen, maar gewoon doen wat je zegt.’ De Oosthoek-groep onderhoudt vier golfbanen en werd onlangs betrokken bij de ombouw

Marc Jansen

AHA de Man BV

SAMENSPRAAK EN LANGETERMIJNVISIE Marc Jansen, manager Golf Nederland bij AHA de Man BV, reageert als volgt op de vraag welke zaken in 2020 beter moeten lopen: ‘Ik zeg liever: het loopt best wel goed, maar het kan in 2020 natuurlijk altijd beter.’ AHA de Man profileert zich tegenwoordig duidelijk als onderhouds- en renovatie-aannemer. Een bedrijf dat optreedt als partner van de opdrachtgever en waarmee in goede samenspraak een langetermijnvisie wordt neergezet. Marc Jansen: ‘Zeg maar: afhankelijk van het beschikbare budget overleggen we samen welke verbeteringen of groot onderhoud de hoogste prioriteit hebben. Vaak

van de Nieuwegeinse Golfclub tot The Mondial international golf & short game center. ‘Ik hoop dat we hiervan in 2020 een succes kunnen maken’, zegt Piet. Maar ook voor de aannemerij heeft hij zo zijn eigen wensen. ‘Ik zie de grote jongens scherpe prijzen hanteren, maar ik vind het ergerniswekkend dat golfbaanaannemers bij de kleinste dingen over meerwerk beginnen.

Oorzaak? Ze hebben geen enkele financiële ruimte. Ik hoop dat we in 2020 niet meer zo moeilijk doen over een keer extra de fairways prikken omdat er meer golfers zijn geweest dan verwacht. Elk metertje meerwerk beprijzen, dat staat mij niet aan.’ Scherpe prijzen kunnen volgens hem ook sjoemelen in de hand werken.

‘En dat is niet goed voor de aannemerijsector.

Bij ons is 600 kilo ook 600 kilo en geen 300 kilo.

Stop met die uitgemolken tarieven in 2020.

Offreer voortaan een fatsoenlijke prijs en discussieer niet over elke korrel zand.’ Ook daarvoor heeft Piet een mooie oneliner, gericht op het golfbaanmanagement: ‘De vreugde van de lage prijs duurt altijd korter dan de ergernis over de slechte kwaliteit.’ Piet hoopt dan ook dat organisaties die golfbanen exploiteren in het nieuwe wordt ons dan gevraagd wat wij adviseren. Ons antwoord is dan: maak een keuze uit renovaties die direct leiden tot een betere speelbeleving.

Belangrijk is ook dat uitstel van sommige onderdelen van het groot onderhoud kan leiden tot veel hogere kosten op de lange termijn.

Vergeet dat laatste niet, ook al ziet de golfer dat niet meteen. Een combinatie van beide zaken leidt tot slimme keuzes, waarmee opdrachtgever en opdrachtnemer voordeel kunnen behalen.’ Marc verduidelijkt dat dit laatste ook voor hem als golfbaanaannemer geldt: ‘We willen het werk niet “kopen”. We zijn zeker geen prijsvechter op onderhoudscontracten, renovaties of groot onderhoud. Nee, de opdrachtgever moet samenwerken aan een langetermijnvisie, transparant handelen en een goede relatie net zo belangrijk vinden als wij. Dan passen we bij elkaar en gunnen we elkaar meer!’

De gouden tijden in de golfbranche zijn nog niet teruggekeerd, en als redacteur vraag ik me af of hier misschien de term quid pro quo (voor wat hoort wat) van toepassing is. ‘Min

‘Niet zo moeilijk doen over een keer extra de fairways prikken’ jaar samen gaan optrekken met de aannemers, en dat de laatsten ook eens genoegen nemen met een lager rendement: ‘Dit komt de kwaliteit van het geheel ten goede.’ Piet wenst zijn collega’s uiteraard een voorspoedig ondernemingsjaar en hoopt dat het economische gebeuren in Nederland in rustiger vaarwater komt, maar ook dat de politiek goede stappen neemt en niet aan paniekvoetbal doet, zoals nu: ‘Laten we allen vasthouden aan de grote lijnen en niet om elke futiliteit gaan muggenziften.’ of meer’, lacht Marc. ‘Ook in tijden waarin een opdrachtgever het even wat moeilijker heeft, kunnen we als partner in financiële zin een bijdrage leveren, om dat in andere tijden weer te compenseren. Maar als 100-jarig bedrijf doen we dat zonder de eis tot ongepaste tegenprestaties: wij willen ook niet afgezet worden!

Onze visie mag dus in 2020 nog beter uit de verf komen. Aanbestedingen puur op prijs? Die zijn aan ons niet besteed. Als dat het geval is, is er meestal geen gezamenlijke toekomstvisie.

Aanbestedingen waarin kwaliteit en oprechte samenwerking vooropstaan, liggen ons veel beter! De afgelopen jaren zijn nagenoeg al onze onderhoudscontracten verlengd. Daaruit blijkt dat we als bedrijf ruimschoots voldoen aan deze specifieke vraag uit de markt. We zullen niet altijd de voordeligste zijn, maar bieden qua samenspraak en het opstellen van een langetermijnvisie wel de beste opties voor huidige en toekomstige klanten. Daar zetten we ons ook het komende jaar sterk voor in!’

‘Aanbestedingen puur op prijs?

Die zijn aan ons niet besteed’ www.greenkeeper.nl

41

ACTUEEL

Hans Schaap

HGM

MINDER STIKSTOF, ANDERE GRASSOORTEN Gekscherend zegt Hans Schaap van de Hollandse Greenkeeping Maatschappij (HGM), als ik hem naar de door hem ervaren pijnpunten in 2019 vraag: ‘Het weer.’ Maar hij nuanceert dat meteen. ‘De extreem droge zomer en de natte herfst vormden hindernissen in het bestaan van een golfbaanaannemer. Maar we waren ook verwend met de mooie najaren van 2017 en 2018. Dit najaar, met na september veel regen, is vooral lastig op kleibanen. Je moet dan heel voorzichtig zijn als je daarop rijdt.’ Daar komt bij dat Hans niet alleen zijn HGM leidt, maar ook

nog eens Golfbaan Almkerk heeft overgenomen in de herfst van 2018. Hij kijkt ’s ochtends nu dus ook nog met een andere pet op naar het weer! Wat betreft de gewenste veranderingen voor 2020, denkt Hans kort na en zegt dan: ‘Golfen moet nog laagdrempeliger worden; mensen moeten nog gemakkelijker kunnen instappen. Dat is echt aan het veranderen.

Golfers willen kunnen kiezen en willen differentiatie in de lidmaatschappen. Ook willen de golfers meer informatie over wat er aan onderhoudswerkzaamheden gebeurt. Onze greenkeepers en hoofdgreenkeeper leveren daaraan ook hun bijdrage. Regelmatig schrijven zij over het onderhoud van de golfbaan in de accommodatiemedia.’ De Hollandse Greenkeeping Maatschappij onderhoudt nu in totaal dertig banen. Dat zijn 22 grote golfbanen en acht pitch-and-putt-banen. Al bijna vanaf de start in najaar 2010 werkt deze golfbaanaannemer aan vermindering van het chemiegebruik op de

baan. En volgens Hans kan dat prima: met andere producten, minder stikstof, natuurlijke middelen, mechanische grondbewerking en andere grassen. Hans Schaap: ‘Op de greens zijn we veel meer met roodzwenk gaan werken. Ik zie in de loop van de jaren dat het met een andere aanpak wel degelijk mogelijk is om zonder bestrijdingsmiddelen de bodem gezond te houden en de grasmat in goede conditie te brengen.’ Hans gaat positief gestemd het nieuwe jaar in met zijn ondernemingen. Wat dat laatste betreft, zegt hij nuchter: ‘We gaan gewoon door zoals we dat als HGM gedaan hebben.’ En ook hij voegt daar zijn beste wensen voor 2020 aan toe: ‘Met mooi weer, gezonde greens, gezelligheid en plezier in het werk en bij het golfen!’

Hans Schaap gaat positief gestemd het nieuwe jaar in met HGM en Golfbaan Almkerk ‘Méér bewerkingen en veel vaker gras bijzaaien bij bewerkingen’

Jan-Willem Kraaijeveld

GKB Machines

BETERE GRASBEZETTING IN 2020 Jan-Willem Kraaijeveld van GKB Machines klinkt telefonisch als een tevreden ondernemer. Zijn bedrijf kende de afgelopen jaren een stabiele groei. Het bedrijf kenmerkt zich ook door vele buitenlandse activiteiten. Voor de Nederlandse sportvelden- en golfbanensector ziet Jan-Willem de toenemende eisen op het gebied van milieuvriendelijkheid niet als een

42

6/2019

hoofpijndossier, maar als een uitdaging, die kansen bieden voor zijn bedrijf. En daar hoopt hij ook in 2020 zijn schouders onder te zetten.

Ook in het nieuwe jaar komt GKB weer met een aantal nieuwe machines op de markt: ‘Wij experimenteren samen met graszaadleveranciers, aannemers en adviseurs om het beste boven te krijgen. Het snijden van de bovenlaag van een grasmat gaat ontegenzeggelijk de invasie van breedbladige onkruiden tegen, maar is uit het oogpunt van (door)bespeling niet de favoriete oplossing. Gras moet als haren op een hond staan om onkruidgroei geen kans te geven. Dat betekent meer bewerkingen met de apparatuur die ik noemde en veel vaker gras bijzaaien bij bewerkingen.’ Onder het Green Deal-regiem, zowel een hoofdpijndossier als een uitdaging, bestaat de oplossing om een veld in topconditie

te krijgen volgens Jan-Willem uit een combinatie van werkzaamheden: ‘Een zorgpuntje is de meerkosten hiervan.’ Daarbij kijkt hij vooral naar het sportveldonderhoud bij gemeenten en sportverenigingen: ‘Daar zullen de budgetten na 2020 omhoog moeten. Ik schat 20 à 30 procent, maar aannemers hebben daar beter zicht op. Het is maar waar opdrachtgevers hun prioriteiten leggen, en dat geldt natuurlijk ook voor golfbaanonderhoud.’ Voor 2020 wil Jan-Willem, naast de traditionele goede wensen, iedereen een goed professioneel jaar met een goede grasbezetting toewensen. Aan GKB, met het motto ‘The worker is king’, zal het niet liggen.

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31659/scherpeprijzen-kunnen-ook-sjoemelen-in-de-handwerken

ADVERTORIAL ADVERTORIAL

Onkruid verwijderen met spastische bewegingen van pennetjes Nieuw van Redexim: de Talon Een gewone kriebeleg heeft als primaire functie om de viltlaag uit een grasmat te verwijderen, met als nadeel dat ook gezond gras frequent wordt losgetrokken en plukken gras worden losgeslagen.

De pennen slepen het materiaal vervolgens mee, waardoor het apparaat vol komt te zitten, wat moet worden ‘uitgekamd’ alvorens de operator verder kan.

De Talon is een veel minder agressieve uitvoering van de kriebeleg. De rechte pennen creëren een draaiende beweging, waardoor het onkruid tussen het gras wordt weggesneden en het blad van woekerende planten wordt weggeslagen.

De speciale verticale vorm van de pennetjes, waarin een ‘knik’ is aangebracht, maken deze zeer flexibel, waardoor ze alle kanten op kunnen bewegen. Er worden als het ware ‘spastische’ bewegingen gemaakt, en het resultaat is dat het onkruid wordt weggehaald, terwijl het gezonde gras blijft staan. Meerdere arbeidsgangen over hetzelfde traject zijn mogelijk. De pennen nemen geen materiaal mee, omdat ze zichzelf schoonmaken (‘schoondraaien’).

De Talon is op te hangen aan de driepuntshef achter de trekker en is er in verschillende werkbreedtes. De machine kan opgebouwd worden met drie terreinvolgende delen van 1,5 meter en met een maximale werkbreedte van 4,5 meter, ideaal voor fairways. Met de Talon wordt makkelijk 10 kilometer per uur gereden. Bij een hoge snelheid is het effect van de pennen het grootst.

www.redexim.nl

www.greenkeeper.nl

43

‘Samenwerking dankzij onderling vertrouwen, openheid en kennisuitwisseling al jaren een goede match’ Partners van Vos Capelle over de kracht van een effectief samenwerkingsverband Vos Capelle vierde het afgelopen jaar zijn 75-jarige bestaan. Een mooie prestatie, die het bedrijf samen met klanten, leveranciers en partners vierde. Vijf van die partners, Husqvarna, Aqua Aid

meer te vinden zijn op een tweetaktmachine.

Gelukkig zien we de medewerkers van Vos Capelle altijd op onze trainingen.’

Europe, ICL Specialty Fertilizers, Barenbrug en Melspring International, vertellen over de kracht van hun samenwerking met Vos Capelle.

Auteur: Linde Kruese

Anton de Jong, general manager voor de Benelux bij Husqvarna, omschrijft Vos Capelle als ‘een zeer stabiele businesspartner, die samen met ons de markt van zowel de particuliere als de professionele klant wil bewerken.’ In 2007 werd Vos Capelle dealer van Husqvarnatuinmachines, nadat een andere dealer wegviel.

De Jong waardeert vooral dat Vos Capelle op kundige wijze nieuwe trends en innovaties signaleert en daar snel op inspeelt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de verschuiving van benzineaangedreven producten naar accu-aangedreven producten en robots. ‘Er vond een ontwrichting plaats in de markt toen benzine-aangedreven producten zoals zitmaaiers steeds vaker ingeruild werden voor de Husqvarna Automower, een robotmaaier. Men zag het gemak van een robot in de tuin wel zitten en Vos Capelle

44

6/2019

heeft hier sinds de start van het dealerschap op ingespeeld. De passie en kennis waarmee bijvoorbeeld de Automower wordt verkocht, kenmerken Vos Capelle. Bij de introductie van Husqvarna-accuproducten weet Vos Capelle ook de weg te vinden naar zowel particuliere als professionele klanten.’

Monteur wordt programmeur ‘Nu er een verschuiving plaatsvindt van handgedragen producten op benzine naar accuhandgedragen producten, zie ik dat Vos Capelle dit omarmt. Dat is zowel in de showroom als in de werkplaats te merken.’ Nu de markt verandert naar computergestuurde apparatuur, moeten dealers meer gaan investeren in de kennis van werknemers, zegt De Jong. ‘De tweetaktmonteur wordt programmeur, nu er geen afstelschroeven

Groeien dankzij Vos Capelle Aqua Aid Europe is een jong bedrijf dat wereldwijd gedijt in de professionele sport-, golf- en tuinbouwsector. Het bedrijf levert producten die het bodemvocht regelen en de agronomie ondersteunen en diverse biostimulanten die als alternatief voor chemie ingezet kunnen worden. De producten worden gebruikt op tal van toonaangevende locaties in Europa, waaronder de Ryder Cup-baan 2018, Le Golf National, Bernardus, Real Madrid en vele andere. Voor eigenaar Hans de Kort is Vos Capelle de aangewezen partner voor deze sector: ‘De samenwerking met Vos Capelle bestaat sinds vijf jaar.

Dankzij de goede vertegenwoordiging waren wij in staat om te groeien. De toegevoegde waarde van Vos Capelle is voor mij de vertaling van concepten naar de markt. De samenwerking is gebaseerd op vertrouwen, inzet en gezamenlijk beleid. Dit plaatst Vos Capelle boven de concurrentie.’

Advies op maat ICL Specialty Fertilizers biedt kwalitatief hoog-

ADVERTORIAL waardige meststoffen en zaden die golfbanen sneller, sportvelden sterker en parken groener maken. Het partnerschap met Vos Capelle in de golf-, sport- en openbaargroenmarkt is ontstaan in 2017 en vanaf 2018 werkt ICL Specialty Fertilizers op exclusieve basis samen met Vos Capelle. De bedrijven zijn de samenwerking aangegaan om beide kwaliteitsproducten in de vorm van A-merken te kunnen aanbieden. De bedrijven versterken elkaar daarbij.

De toegevoegde waarde van Vos Capelle zit hem voornamelijk in het geven van advies op maat, zegt Monique van Slobbe, segmentsalesmanager Benelux bij ICL. ‘De markt gaat steeds meer over op duurzaam beheer; Vos Capelle anticipeert hierop met adviezen over dosering en producten. Zo is het ICLnajaarsprogramma op het gebied van chemievrij beheer op golfbanen opgenomen in het VOSCAgezondergrasconcept.’ Met dit concept adviseert Vos Capelle de beste producten op basis van vier pijlers: gebruik de juiste grassoort, stimuleer groei, verminder stress en bescherm de grasplant. ‘Vos Capelle staat midden in de markt naast greenkeepers, fieldmanagers, gemeenten en hoveniers. Door ICL te promoten bij deze doelgroepen, heeft Vos Capelle de afgelopen twee jaar bijgedragen aan een mooie groei.’

Voor ICL Specialty Fertilizers is het belangrijk om samen te werken met een partij die de toegevoegde waarde van de producten ziet en ervaart. Dat doet Vos Capelle, volgens Van Slobbe. ‘Kennis wordt vandaag de dag steeds belangrijker, zeker in een steeds transparanter wordende markt. Alle adviseurs van Vos Capelle zijn dan ook expert natuurgras, wat bewijst dat het kennisniveau meer dan voldoende is. Dat maakt van Vos Capelle een sterke partner om mee samen te werken.’

Anton de Jong

Hans de Kort

Puzzelstukjes Barenbrug werkt al meer dan vijftig jaar samen met Vos Capelle. Daardoor weten beide bedrijven goed wat ze aan elkaar hebben, zegt Jan van den Boom, sales lead turf bij Barenbrug. ‘Als graszaadonderneming en leverancier van Vos Capelle vinden wij een goede samenwerking essentieel. Betrokkenheid, professionaliteit, integerheid en innovatie zijn voor ons belangrijke pijlers. Ik weet niet of Barenbrug al die tijd geleden voor Vos Capelle heeft gekozen of andersom, maar Barenbrug is vooruitstrevend op het gebied van grassen en Vos Capelle is vooruitstrevend in zijn verkoop en advisering. Dat sluit goed op elkaar aan. Om innovaties in de markt te zetten, is overtuiging en geloof in het concept van essentieel belang. De medewerkers van Vos Capelle zien de meerwaarde van onze innovaties. Voor hen is het dan ook geen probleem om deze met goede advisering in de markt te zetten.

Het grasplantje is één van de puzzelstukjes voor een perfecte grasmat. Met hun expertise op het gebied van de andere puzzelstukjes slagen de medewerkers van Vos Capelle erin om de kwaliteit van veel grasmatten in Nederland naar een hoger niveau te tillen. Dit resultaat straalt ook af op het merk Barenbrug.’

ons merk als A-merk in de markt, waardoor wij ons product verder kunnen ontwikkelen. Onze samenwerking blijkt al jaren een goede match door onderling vertrouwen, openheid, kennisuitwisseling, uitwisseling van productervaring en drang naar vernieuwing. Met goede resultaten op het gebied van volumegroei en positionering tot gevolg. We hopen nog vele jaren vervolg te geven aan onze prettige samenwerking.’ Dat de samenwerking zo goed verloopt is niet in de laatste plaats te danken aan de werknemers van Vos Capelle, vindt Van Steen. ‘Hun kennis en kunde zie je terug in de omgang met eindgebruikers. Ze zijn experts in het vertalen van de werking van onze producten in de praktijk.

Samen met de klanten stellen ze de meest geschikte voedings- en bodemstructuurprogramma’s op, passend bij hun situatie.’

www.voscapelle.nl

Goede match Melspring International werkt sinds begin deze eeuw samen met Vos Capelle, toen Melspring voor het eerst haar Marathon producten op de Nederlandse markt bracht. Samen met Vos Capelle heeft Melspring het organisch buffercomplex van Marathon uitgelegd aan professionals werkzaam in sport en de openbare ruimte. Volgens Jop van Steen, marketing coördinator bij Melspring, heeft Vos Capelle Melspring op nog veel meer vlakken verder geholpen. Van Steen: ‘Vos Capelle positioneert

Monique van Slobbe

Jan van den Boom

Jop van Steen www.greenkeeper.nl

45

H O L L A N D S C H E

GREENKEEPING M A A T S C H A P P I J

HGM, de specialist voor golfaccommodaties. onderhoud | aanleg | renovatie | hydroseeding | beregening | groenprojecten Wij staan voor kwaliteit en een scherpe prijs.

Oudendijk 94 | 4285 WL Woudrichem | + (0) 613967207 | hans@hgmgolf.nl | www.hgmgolf.nl

ACTUEEL Wat betreft het onderhoud zijn de maanden november tot maart de rustigste periode op de golfbaan. Vaak worden overuren of resterende vakantiedagen opgenomen. Ik probeer me in die maanden bij te scholen, door met behulp van webinars, seminars en beurzen mijn kennis van golfcourse-management te verrijken.

Auteur: Nicolas de Schutter, hoofdgreenkeeper golfclub De Drie Eycken

Winter: ideaal moment om kennis op te doen Op bezoek bij de DGA-greenkeepersmeeting in Kopenhagen Tijdens mijn werk voor het 119e US Open, eerder dit jaar, heb ik mij onder andere ook toegelegd op netwerken. Ik heb veel interessante mensen ontmoet, die mij in de toekomst nog veel kunnen leren met de ervaring en kennis die zij hebben. Ik ontmoette daar onder meer een greenkeeper uit de Deense stad Kopenhagen en een wetenschapper, tevens oprichter van het Asian Turfgrass Center. Zo kwam ik op het idee om op 2 december 2019 naar Kopenhagen af te reizen.

Oudste golfbaan van Denemarken In Kopenhagen vond die dag namelijk een seminar plaats, dat georganiseerd werd door de Deense Greenkeeper Associatie (DGA) op de oudste golfbaan van Denemarken: de Royal Kopenhagen Golf Club. Deze golfclub ligt in een groot natuurgebied ten noorden van Kopenhagen en is opgericht in 1898. Geschat wordt dat er nog tweeduizend herten leven in dit gebied. Voor de hoofdgreenkeeper is het onderhoud van deze baan een enorme uitdaging. Snoeien is hier geen optie aangezien dit een natuurgebied is en elke ingreep moet wor-

den aangevraagd. Ook het IPM (integrated pest management) van de club is zeer streng en zelfs beperkt tot nul gewasbeschermingsmiddelen.

Expert Elk jaar nodigt de DGA een spreker uit die een interessant seminar geeft over een specifiek onderwerp. Dit jaar was dat Micah Woods, een wetenschapper die in de hele wereld ervaring heeft opgedaan op het gebied van turfgrassmanagement, zowel cold season als warm season grass. Het seminar ging over drie onderwerpen: 1) ‘Grammar of Greenkeeping’, een e-book dat online te bestellen is voor een zeer schappelijke prijs. Het boek gaat over turfgrass-management in de breedste zin van het woord.

2) ‘Getting Buckets’; dit e-book is gratis te downloaden op de website van Woods.

3) Waarom het belangrijk is om grass clippings (maaisel) te meten en wat dit jou als greenkeeper kan vertellen.

‘Meten is weten’ is hier de rode draad van het verhaal. Woods vertelde dat het bijhouden van

de juiste data zeer belangrijk is voor toekomstige bemesting, bezanding, beluchting, maaien etc. Gedurende het seminar kwamen veel cijfers naar voren, maar het was zeker goed te volgen.

Als laatste onderwerp besprak hij stimpmeting, met de focus op de belangrijke rol hiervan en de gevaren rond stimpmeting.

Alles is na te lezen op de website van Micah Woods: www.asianturfgrass.com. Op de website kun je je ook inschrijven voor de nieuwsbrief.

Daarnaast publiceert Woods zowel op Facebook (Micah Woods) als LinkedIn zeer geregeld belangrijke en interessante informatie.

Een aanrader!

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31675/winterideaal-moment-om-kennis-op-te-doen

www.greenkeeper.nl

47

In elk seizoen

Uw partner in meststoffen

EEn uit Ervaring gEborEn idEE! ChEmiEvrij wEgEnondErhoud Voor meer informatie kijk op www.care4green.de of stuur een email aan vertrieb@care4green.de

www.pure4green.com

of bel +49 175 52 333 90

De HK Golfhobel / Planierhobel is bedoeld voor het kosteneffectieve en slagvaardige onderhoud aan en de aanleg van watergebonden wegen, veldwegen, wandel- en fietspaden, wegen op golfbanen, strandpromenades en meer.

Betere banen Wat voor moois wordt er gebouwd en gemaakt in golfland?

De Projectenparade is een overzicht van de leukste, mooiste en meest bijzondere renovaties, nieuwbouwprojecten of verbeteringen aan nieuwe en bestaande banen. Uw project ook op

Vernieuwen greens op Royal Sart-Tilman Royal Sart-Tilman in Luik, één van de mooiste banen van België, is ontworpen door de bekende architect Tom Simpson. De baan ondergaat een meerjarenplan voor het vernieuwen van de meeste greens. De oude greens zijn veel te

steil en met snelle greens onspeelbaar. Green complexen 5 en 8 werden reeds onder handen genomen. Dit jaar is het de beurt aan green 11.

deze pagina´s in Greenkeeper? Stuur een e-mail naar Lieke van der Weijde (lieke@nwst.nl) en u krijgt alle juiste formulieren toegestuurd.

Aanneemsom: 50.000 euro / green Opdrachtgever: Royal Sart Tilman Contactpersoon opdrachtgever: Bernard Regout Architect: Diamond Golf Architects Contactpersoon architect: Dimitri van Hauwaert Aannemer: golfclub in samenwerking met Sjoerd van der Heide

Aanleg bloemenstroken: mooi en simpel Voor het tweede jaar hebben vrijwilligers van Groninger Golfclub Duurswold op tien verschillende locaties in de rough bloemenstroken (totaal ± 300 m2) aangelegd. De grond is in het voorjaar bewerkt met een overtopfrees. Vervolgens zijn de grootste kluiten weggeharkt en afgevoerd. De zaaibedden zijn daarna met de hand ingezaaid met een mengsel van eenjarige bloemzaden van verschillende firma’s. In de eerste week viel er een buitje, maar daarna volgde voor het tweede jaar een erg droge zomer. Desondanks kiemden de zaden voorspoedig en konden we vanaf juni tot ver in november genieten van een steeds wisselende kleurrijke bloemenpracht. Ook werden de bloemen door veel verschillende insecten bezocht. Het enige onderhoud dat we uitgevoerd hebben was het eenmalig met de hand uittrekken van distels en perzikkruid. Het resultaat was prachtig en de reacties van spelers en gasten zo positief dat we deze stroken elk jaar op een andere plek zullen realiseren. Helaas is het aanleggen van een echte wilde bloemenweide met zaad van inheemse planten voor onze club te kostbaar, maar is de realisatie van deze stroken haalbaar, mooi en simpel!

www.greenkeeper.nl

49

De Enk groen & golf... de Vernieuwers

G O L F O N D E R H O U D | 2.O De toekomst van golfonderhoud Golfbaanonderhoud van de toekomst_

een

drone

die

maait, meet en mest_ snel, stil

en

schoon_

idee

van

de Enk_ ver weg?_ dichterbij dan je denkt_ en als het zover

is_

is

de

Enk

de

eerste om ‘m te produceren en in te zetten_ intussen blijven nen

we

stevig

met op

onze de

be-

grond_

houden we die passie voor groen_ in

lopen

techniek_

we

voorop

blijven

we

gedreven in vakmanschap_ vandaag_ morgen _ altijd.

De vernieuwers van De Enk groen & golf Meer weten over de Vernieuwers?

T:

0317-72 70 00 (Gerar d van der Werf)

www.deenkgroenengolf.nl info@deenkgroenengolf.nl

WIJ WENSEN JULLIE EEN SPORTIEF EN ACTIEF 2020!

VOLG ONS ONLINE OP BEZOEK ONZE WEBSHOP OF MELD JE AAN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF VOOR ALLE TIPS, NIEUWS, AANBIEDINGEN EN EVENEMENTEN WAAR WIJ JULLIE GRAAG ONTMOETEN

PASSIE VOOR GRAS!

Milati Advertentie - 190x135mm - Sportief Actief 2020.indd 1

6-12-2019 11:37:08

Oog voor natuur op Stippelberg Op golfbaan Stippelberg zijn een ooievaarsnest, insectenhotel en nestkasten geplaatst. Het ooievaarsnest werd gerealiseerd door vrijwilligers van golfbaan Stippelberg in de veronderstelling dat het biotoop zich voor ooievaars leent. Daarbij geldt dat in een straal van 25 km ooievaars broeden en dat ooievaars regelmatig boven de golfbaan gezien worden.

Het insectenhotel werd eveneens gerealiseerd door vrijwilligers van golfbaan Stippelberg. Het voorwerk werd gedaan door vrijwilligers van Natuurmonumenten. Deze stichting heeft het project ook gefinancierd, in die zin dat bouwmateriaal belangeloos door Natuurmonumenten is geschonken. De nestkasten werden gesponsord door leden van de golfclub en door het IVN. Hiermee werd verleden jaar al een aanvang genomen met

het plaatsen van spreeuwenkasten. Dit vanwege de flinke emeltenschade elk jaar. Dit jaar heeft de golfclub naar eigen zeggen nog geen emeltenschade gezien. De mezenkasten werden opgehangen vanwege de eikenprocessierups. Het effect daarvan wordt hopelijk komend jaar zichtbaar.

Tevens worden in samenwerking met het IVN jaarlijks vogeltellingen gehouden. Resultaat in 2019: 63 broedvogelsoorten en meer dan 100 verschillende waarnemingen. Tevens voert het IVN monitoring van de plantenweelde uit, waarbij tientallen rode lijst soorten gevonden zijn. Hierbij moet wel worden aangetekend dat het monitoringsgebied groter is dan alleen het gebied van de golfbaan, de Bakelse plassen zijn ook onderdeel van dit project.

Ontwerp negen holes in Frankrijk Ten zuiden van de Franse stad Metz, langs een prachtige rivier op een zeer rustig gelegen perceel, heeft Diamond Golf Architects een project uitgetekend voor een 9 holes baan, met 6 compact holes, een chipping en putting green en een mooie driving range met target greens.

Greens en tees, alsook de bunker contours werden aangelegd door Greenshaping in samenwerking met South West Greens. Alle tees, bunker contours en greens zijn in kunstgras van South West Greens aangelegd.

Aanneemsom 1ste fase: (driving range, putting en chipping green en 6 compact holes) = 225.000 euro excl btw Opdrachtgever: Christophe Estermann

Architect: Diamond Golf Architects Contactpersoon architect: Dimitri van Hauwaert Aannemer: Greenshaping Contactpersoon aannemer: Alexandre Grosysellier

www.greenkeeper.nl

51

ProGrasS – PTS Professional Turf Solutions proudly present:

The next level in

WATERMANAGEMENT WATER AQUAPREMIUM PREMIUM Wetting Agent

DEWFREE

Dauwcontrole

!

NIEIEUKW E EN

UN TERDE E VERBMULES FOR

AQUAFLOW

Waterinfiltrant Voor verkoop en meer informatie: www.prograss.nl

Professional Turf Solutions

De Redexim Talon Onderhoud zonder gif Het onkruid wordt tussen het gras weggesneden door de draaiende bewegingen, die de verticale pennen van de Redexim Talon maken.

Tevens slaan de pennen het blad van woekerende planten stuk.

redexim@redexim.com 030 - 69332 27

PROJECTEN

Princenbosch

Schaerweijde

Tongelreep

Marine Golfclub

NIEUW OEFENGEBIED PRINCENBOSCH Golfclub Princenbosch gaat hun oude locatie van de driving range veranderen in een oefengebied met 9 holes par-3, chipping area, bunker-world en een nieuwe putting green. Deze renovatie wordt in 2020 uitgevoerd en de golfbaanarchitect is Alan Rijks.

MEER LICHT EN LUCHT OP HOLE 9 TONGELREEP Door de negende hole op Tongelreep veel meer ruimte te geven van licht en lucht, en met een renovatie van de laatste 100 meter voor de green, is een uitdagende hole ontstaan. De werkzaamheden zijn door De Enk uitgevoerd en vrijwilligers van de golfclub. Alan Rijks heeft de golfclub advies gegeven.

RENOVATIE GREENS SCHAERWEIJDE De negen greens van golfclub Schaerweijde worden in 2020 gerenoveerd: de greens krijgen meer uitdaging en een paar nieuwe tees om de holes anders aan te spelen. Hierdoor krijgt de par 3-baan een nog betere uitdaging in deze mooie locatie. De uitvoering wordt gedaan door De Ridder BV (Golf Sport Groen) uit Soesterberg en de golfbaanarchitect is Alan Rijks.

RENOVATIE GREEN 5 OP MARINE GOLFCLUB Door de renovatie van de green op hole 5 zal het aanspelen van de green een grotere uitdaging betekenen. Ook de doorlatendheid van de green zelf, door de opbouw van de juiste zandlagen en drainage, is verbeterd. AHA de Man doet de aanleg en de golfbaanarchitect is Alan Rijks.

www.greenkeeper.nl

53

HOOFDREDACTIONEEL

Het belangrijkste probleem van de golfer is waarschijnlijk gebrek aan tijd

Negen is het nieuwe achttien Volgens mij was het Einstein die zei: ‘If you always do what you always did, you will always get what you always got’. Volgens mij gaat dit ook op voorde golfsector. Misschien gaat het inmiddels wat beter in de Nederlandse golfpolder, maar wellicht het belangrijkste probleem van de klant van de golfsector, de golfer dus, is gebrek aan tijd. Mensen willen best golfen, maar het ontbreekt jonge mensen simpelweg aan de tijd om een rondje golf te plannen van vier uur of meer. Door de week lukt dat niet door werk- en filedruk. In het weekend wacht zo mogelijk nog meer druk en drukte: het gezin, een partner, vrienden en rotklussen rondom het huis. In de tijd dat dit vakblad voor het eerst verscheen, was de norm een negenholesgolfbaan. Nu, bijna dertig jaar later, is dat tijdsprobleem steeds groter geworden en hoe heeft golf daarop gereageerd? Juist, door de bouw van grotere golfbanen, 18, 27, 36 en nog groter.

Het is hoe dan ook jammer dat we geen vier winnaars mogen aanwijzen, maar dat is nu eenmaal het spel Puur uit het oogpunt van sport en zakelijk rendement is dat een begrijpelijke keuze. Maar met het oog op het tijdsprobleem moeten we waarschijnlijk naar andere zaken kijken. De NGF lijkt daar inmiddels ook wel van overtuigd. De focus op topsport is komen te vervallen en de hoge handicappers komen weer wat meer in de spotlights te staan. Mag ik daar

54

6/2019

nog een goede tip aan toevoegen? Gisteren heb ik voor de zevende keer de prijs voor de ‘Greenkeeper of the Year’ uitgereikt. Ik krijg daar altijd een goed humeur van. Het is mooi om jonge mensen te belonen voor hun passie om de mooiste en de beste golfbaan van de wereld aan te leggen en te verzorgen. Het enige wat je dan spijt, is dat je geen vier awards mag uitdelen. Dat probleem had de jury overigens ook, volgens mij. Ik heb de juryrapporten over de vier genomineerden zorgvuldig nagelezen en zou alleen daaruit niet kunnen opmaken wie als winnaar uit de bus zou komen. Natuurlijk, de uiteindelijke numero uno, Tom Maddison, heeft het meest uitdagende toernooi van 2019 achter de rug, maar dat bepaalt natuurlijk niet wie van de vier genomineerden als eerste over de finishlijn gaat. Hoe dan ook, het was jammer dat we niet vier winnaars konden aanwijzen, maar dat is nu eenmaal het spel.

Terug naar mijn tip: juist deze jonge mensen, die een passie voor golf en greenkeeping delen, moeten we meer aan het woord laten.

Het belangrijkste leermoment van zo’n avond zou moeten zijn dat de golfsector veel meer zou moeten leren luisteren naar deze jonge mensen. De golfsector is traditioneel. Daar is niks mis mee, maar de wereld verandert in een razend tempo en de golfsector kan dat tempo niet altijd bijhouden. Het gaat nog steeds niet zo geweldig met de golfsector en de oplossing ligt niet in meer van hetzelfde.

Met vriendelijk groet, Hein van Iersel (hein@nwst.nl) Hoofdredacteur

Be social Scan of ga naar: www.greenkeeper.nl/article/31268/order-order

De partners van

Greenkeeper

connecting green and infrastructure

AHA de Man uw golfbaan op zijn best

TRIPLE A LIGHTING

NL Gebieds label

HET De gloednieuwe Greensmaster® 1000 serie loopmaaiers met uitschuifbare duwboom.

ALLER Geef alongeacht uw greens elke dag precies dezelfde speelkenmerken, wie ze maait!

BELANGRIJKSTE Een regen van complimentjes van uw clubleden, en een grotere winst!

Wij vinden belangrijk wat u belangrijk vindt.

Een nieuwe legende is geboren. De gloednieuwe Greensmaster 1000 serie duwmaaiers zijn ontworpen om elke gebruiker en machine in perfecte harmonie met elkaar te brengen. De uitschuifbare duwboom is een primeur in de sector die zorgt dat de machine gebruikers van verschillende lichaamslengte en/of vaardigheidsniveaus past. Het resultaat is een consistente, ongeëvenaarde maaikwaliteit op elke green. En… het modulaire ontwerp maakt de maaier onderhoudsvriendelijk als geen andere. U bespaart heel wat tijd en geld – en dat komt de totale exploitatiekosten ten goede. ©2019 The Toro Company. Alle rechten voorbehouden.

MEER INFORMATIE OP TORO.COM/GR1000SERIES