Çiçek Vizyon Dergisi Mart-Nisan 2013 63. Sayı

Sayı: 63 Yıl: 7 Temmuz-Ağustos 2013 www.susbitkileri.org.tr

63

BASKANDAN

Expo 2016 Antalya Türkiye’nin referansı olacak Expo 2016 Antalya will be the referance for Turkey AIPH (Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği) Yıllık Kongresi Kanada’da düzenlendi. Bahçe bitkileri üreticilerinin temsil edildiği ilk ve tek uluslararası birlik ve aynı zamanda da botanik expolarının onay mercii olan AIPH’nin yıllık kongresine yönetim kurulu üyelerimizle katıldık. Türkiye’nin tarihinde ilk kez düzenleyeceği Expo organizasyonu ile ilgili bir sunum yaptık. Çeşitli ülkelerden gelen katılımcılara organizasyon çalışmalarıyla ilgili bilgi verdik.

100 ülkeden 8 milyon ziyaretçinin katılımının beklendiği organizasyon için Antalya’da birçok altyapı çalışması başladı. Expo hazırlıkları çerçevesinde gerek yerel, gerek ulusal, gerekse de uluslararası kuruluşlarla oluşturulan diyalog ve işbirliği ortamının; Türkiye ve Antalya adına gelecekte yapılması planlanan başka organizasyonlar için de önemli bir referans olacağını düşünüyorum.

Sektörümüzün ihracatını artırmaya yönelik çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Türkiye Süs Bitkileri Sektörünün Orta Avrupa Pazarına Girişi Projesi kapsamında, 30 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında, süs bitkileri üretim ve ticaretinde dünyanın önemli ülkeleri arasında bulunan Kolombiya’ya yurt dışı pazar araştırma ziyareti düzenliyoruz. Ayrıca yurt dışı pazarlama programlarının beşincisi, 2013 yılının Kasım ayında, süs bitkileri ticaretinde dünyanın en büyük pazarı olan Hollanda’ya gerçekleştirilecek.

Ekonomi Bakanlığı koordinasyonuyla yürütülen, 2023 İhracat Strateji ve Eylem Planı sektörel değerlendirme toplantıları devam ediyor. Toplantılarda her birinin ayrı ayrı stratejik hedefleri belirlenen ihracatçı sektörlerin ölçütleri ve eylem planları detaylı şekilde masaya yatırılarak mevcut durum ve önümüzdeki döneme ilişkin olası riskler ele alındı. Etkinlikte, Birliğimiz adına Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Lütfi Göbüş hazır bulundu.

AIPH (International Association of Horticultural Producers) Annual Congress was held in Canada. We attended with board members to the annual meeting of AIPH which is the first and only international association where horticultural producers are represented and that also serves as a certifying authority for botanical expo. We made a presentation about Expo organization Turkey will arrange for the first time in her history. We gave a briefing to the attendees from the various countries about the operations of the organization.

For the organization which is expected to be attended by 8 million visitors from 100 countries, a great deal of infrastructure works have been launched out in Antalya. I think such a dialogue and collaboration platform with both local, national and international foundations within Expo preparations is going to be an important reference for any other organizations that are going to be held on behalf of Turkey and Antalya in the future.

Our efforts to boost exports of our sector proceed without slowing down.

Between 30 September – 5 October 2013, within the Project of the Penetration of Turkey Ornamental Plants Sector in Middle Europe Market, we are going to conduct a foreign market survey to Colombia which is one of the most important countries in the world in ornamental plants production and business. Furthermore, in November 2013, the fifth of foreign marketing programmes will be carried out in the Netherlands, the biggest market in the world in the trade of ornamental plants.

2023 Exports Strategy and Action Plan sectoral evaluation meetings that are carried out within the coordination of Ministry of Economy are in progress. Current situation and the possible risks regarding the upcoming period were handled in the meetings where the standards and action plans of the exporters unions, each of whose strategic target was set separately, were discussed in detail. On behalf of our union, Lütfi Göbüş, Vice Chairman, attended the event.

Osman BAĞDATLIOĞLU Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı / Tanıtım Grubu Başkanı President of the Ornamental Plants and Products Exporters Union / President of Promotion Group

1

ÇIÇEKIÇINDEKILER 6

8

3

2023 hedefine yönelik sektörel değerlendirme toplantıları devam ediyor AIPH Genel Kurulu Yıllık Kongresi Kanada’da düzenlendi

4

6

8

Expo 2016 Antalya için altyapı çalışmaları hızlandı

14

Dünyada yılın üreticisi seçildi

14

16

Fleurantalya

Gaye Süs Bitkileri

20

22

22

Kesme çiçek sektöründe Afrika’dan yükselen bir dev: Kenya İhracatta örnek ülke: Kolombya

28

Rakamlar

SÜS BİTKİLERİ TANITIM GRUBU ADINA, ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ’NİN YAYIN ORGANIDIR. OAİB ADINA SAHİBİ Özkan AYDIN

YAYINA HAZIRLAYANLAR Origami Medya (info@origamimedya.com)

YAYIN TÜRÜ İki ayda bir yayınlanan sektörel dergidir.

YAYIN KURULU BAŞKANI İSMAİL YILMAZ

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugaysoykan@origamimedya.com)

YAYIN ADRESİ Mecidiyeköy Mah. Atakan Sok. Savaş Apt. No:6 Kat:2 D:7 Mecidiyeköy / Şişli / İST T: +90 212 252 87 76 - 77 F: +90 212 211 40 70

YAYIN KURULU OSMAN BAĞDATLIOĞLU, İSMAİL YILMAZ, LÜTFİ GÖBÜŞ, HARUN YETER, ÖZKAN AYDIN, ESRA ARPINAR, SEVGİN UTLULIĞ, GÜLŞEN BAY

2

YÖNETİM YERİ Ceyhun Atuf Kansu Cad. No: 120 Balgat - Çankaya Tel: 0312 447 27 40 Faks: 0312 446 96 05

EDİTÖR Uğur DÜNDAR (ugur@origamimedya.com) MUHABİR Volkan ÜKÜNÇ (volkan@origamimedya.com) GÖRSEL YÖNETMEN Murat CERİT (murat@origamimedya.com) Merve ÖZSERBES (merve@origamimedya.com) REKLAM REZERVASYON info@origamimedya.com

BASKI VE CİLT APA Uniprint Uniprint Basım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ömerli Köyü, Hadımköy - İstanbul Caddesi, No: 159 34555 - İstanbul - Türkiye Telefon: 0 212 798 28 40 pbx www.apa.com.tr

ÇİÇEK VİZYON dergisi, Origami Medya tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayınlanmaktadır. “ÇİÇEK VİZYON” ibaresi kullanılarak alıntı yapılması izne bağlıdır.

63

ÇIÇEKGÜNDEM

2023 hedefine yönelik sektörel degerlendirme toplantıları devam ediyor Cumhuriyetimizin 100. yılında 500 milyar dolar ihracat hedefi doğrultusunda Ekonomi Bakanlığı koordinasyonuyla yürütülen, 2023 İhracat Strateji ve Eylem Planı sektörel değerlendirme toplantıları devam ediyor. Birçok sektör temsilcisinin hazır bulunduğu toplantıların 15 Ağustos tarihli oturumuna, Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Lütfi Göbüş katıldı.

T

oplantılarda her birinin ayrı ayrı stratejik hedefleri belirlenen ihracatçı sektörlerin ölçütleri ve eylem planları detaylı şekilde masaya yatırılarak mevcut durum ve önümüzdeki döneme ilişkin olası riskler ele alındı. Stratejinin takip planı çerçevesinde yapılan toplantılarda, sektör liderleri tarafından mevcut döneme kadar olan gerçekleşmelere ve 2023 yılı

için uzun vadeli başarı seviyelerine ilişkin sunumlar gerçekleştirildi. İlki 9 Mayıs 2013 tarihinde Türkiye İhracatçılar Meclisi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıda 2012 yılı gerçekleşmeleri 2023 hedefine yönelik durum tespiti yapıldı. 2 Ağustos 2013 tarihinde düzenlenen ikinci toplantıda ise sektör uzmanları ve TİM Strateji Ofisi ekibi bir araya geldi. 2013 ilk altı ay sonuçlarının değerlendirildiği 13

Ağustos tarihli toplantıda sektör liderleri bir araya geldi. Sanayi sektörleri ve tarım sektörlerinin iki ayrı günde değerlendirildiği takip toplantıları, sanayi sektörleri için 13 Ağustos 2013 tarihinde yapılan değerlendirme ile devam etti. Tarım Sektör Liderleri toplantısı ise 15 Ağustos 2013 tarihinde yine Türkiye İhracatçılar Meclisi Dış Ticaret Kompleksi Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.

3

ÇIÇEKGÜNDEM

AIPH Genel Kurulu Yıllık Kongresi Kanada’da düzenlendi AIPH (Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği) Yıllık Kongresi, 7-12 Eylül tarihleri arasında Kanada’da düzenlendi.

Annual Congress of AIPH General Meeting was held in Canada

AIPH (International Association of Horticultural Producers) Annual Congress was held in Canada between 7-12 September.

4

T

ÇIÇEKGÜNDEM

he annual meeting of AIPH which is the first and only international association where horticultural producers are represented and that also serves as a certifying authority for botanical expo was attended by Osman Bağdatlıoğlu, President of the Ornamental Plants and Products Exporters Union; Lütfi Göbüş, Vice Chairman of the Ornamental Plants and Products Exporters Union; Sevgin Utlulığ, Department Manager of General Secretariat of Central Anatolian Exporters Union.

B

ahçe bitkileri üreticilerinin temsil edildiği ilk ve tek uluslararası birlik ve aynı zamanda da botanik expolarının onay mercii olan AIPH Yıllık Kongre Toplantısı’na; Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Lütfi Göbüş ve Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Şube Müdürü Sevgin Utlulığ katıldı.

EXPO 2016 ANTALYA WAS SHARED In the congress, a briefing about Expo 2016 Antalya was given to the attendees from the various countries. It is expected that this expo organization which is going to be held for the first time in the history of Turkey will make positive contributions to the cultural tourism of Turkey. In the organization where the investments made in themed gardens by over 100 countries and foundations that will attend Expo, and that are thought to contribute to the nation’s economy, there will be 20 thousand events. 1110 acres of area on Antalya-Serik way which was the property of Ministry of Food, Agriculture and Livestock was assigned within Expo 2016 Antalya. For the organization which is expected to be attended by 8 million visitors from 100 countries, a great deal of infrastructure works have been launched out as well. The dialogue and collaboration platform with both local, national and international foundations within Expo preparations is considered to be an important reference for any other organizations that are going to be held on behalf of Turkey and Antalya in the future. Thanks to the expo organization which will provide lasting contributions to Antalya, it is estimated that big infrastructure investments will be made all over the city, such as carrying out high-speed rail line between Konya and Antalya, and putting high-speed rail line between Kapadokya and Antalya into operation in order to boost the number of tourists.

EXPO 2016 ANTALYA ANLATILDI Kongrede çeşitli ülkelerden gelen katılımcılara Expo 2016 Antalya ile ilgili bir sunum yapıldı. Türkiye’nin tarihinde ilk kez düzenleyeceği expo organizasyonunun, Antalya ve Türkiye’nin kültür turizmine olumlu katkılar yapması bekleniyor. Expo’ya katılacak 100’den fazla ülke ve kuruluşun oluşturacağı temalı bahçeler için yapılan yatırımların da ülke ekonomisine olumlu katkılar sağlayacağı düşünülen organizasyonda 20 bin etkinlik gerçekleştirilecek. Expo 2016 Antalya kapsamında, Antalya-Serik yolu üzerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na ait 1110 hektar arazi tahsis edildi. 100 ülkeden 8 milyon ziyaretçinin katılımının beklendiği organizasyon için Antalya’da birçok altyapı düzenlemesine de başlandı. Expo hazırlıkları çerçevesinde gerek yerel, gerek ulusal gerekse de uluslararası kuruluşlarla oluşturulan diyalog ve işbirliği ortamının; Türkiye ve Antalya adına gelecekte yapılması planlanan başka organizasyonlar için de önemli bir referans olacağı düşünülüyor.

Antalya’ya kalıcı katkılar sağlayacak expo organizasyonu sayesinde; Konya-Antalya hızlı tren projesinin hayata geçmesi, turist sayısını artırmak için Kapadokya-Antalya hızlı tren hattının devreye sokulması ve expo alanının da kapsayacak şekilde tüm Antalya genelinde büyük altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi öngörülüyor.

5

ÇIÇEKGÜNDEM

Expo 2016 Antalya için altyapı çalısmaları hızlandı “Çiçek ve Çocuk” temalı Expo 2016 Antalya organizasyonu kapsamında yapılacak sedde, sedde üstü yol, drenaj ve Expo gölünün temel atma töreni 24 Ağustos tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ve Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu’nun katılımıyla gerçekleştirildi.

Infrastructure works for Expo 2016 Antalya speeded up Groundbreaking ceremony for bank, causeway, drainage and Expo lake which are going to be constructed within Expo 2016 Antalya organization, themed ‘Flower and Child’, was conducted with the participation of Mehdi Eker, Minister of Food, Agriculture and Livestock, and Osman Bağdatlıoğlu, President of the Ornamental Plants and Products Exporters Union on 24 August.

6

G E

xpo 2016 Antalya çerçevesinde yapılacak sedde, sedde üstü yol, drenaj ve Expo gölünün temeli düzenlenen törenle atıldı. Alanı taşkın riskinden korumak amacıyla yapılan yatırımın, yılsonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Söz konusu çalışma kapsamında, 1121 dönümlük Evrensel Botanik Sergi Alanı’nın etrafı, üzeri 12 metre yol olacak şekilde sedde ile çevrilecek. Alana yaklaşık 40 kilometre uzunluğunda drenaj yapılacak ve 80 dönümlük EXPO gölü kazılacak. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı ve Expo 2016 Antalya Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı Mehdi Eker’in gerçekleştirdiği temel atma törenine; Antalya Valisi ve Expo 2016 Antalya Ajansı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sebahattin Öztürk, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın, AIPH Yönetim Kurulu Üyesi ve Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, kamu kurum ve kuruluşlarının müdürleri, STK temsilcileri ile çok sayıda vatandaş katıldı.

“ANTALYA BİTKİ ZENGİNLİĞİNİ DÜNYAYA GÖSTERECEK” Törende Antalyalılara hitap eden Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, dünyada 160 yıldır yapılan expo organizasyonuna Türkiye’nin ilk kez ev sahipliği yapacağını belirtti.

Expo 2016’nın Türkiye’de yapılmasını, ülkemizin zengin bitki türlerine sahip olmasına bağlayan Eker, söz konusu etkinlikle Antalya’nın sahip olduğu bitkisel zenginliği sadece Türkiye’ye değil, dünyaya da göstereceğini ifade etti. Expo 2016 Antalya’nın “Çiçek ve Çocuk” temasıyla düzenleneceğini anımsatan Eker, çiçeğin sadece insanlığın estetik ihtiyaçlarını karşılayan bir unsur olmadığını, biyolojik zenginliğin de sembolü olduğunu dile getirdi. Dünyanın sahip olmadığı ve sadece Anadolu’da yetişen 4 binin üzerinde endemik bitki bulunduğuna işaret eden Eker, Türkiye’nin bitki türleri açısından dünyada çok önemli bir ülke olduğunu kaydetti. Diğer bir unsurun da çocuk olduğunu ve çocukların insanlığın geleceğini, umudunu temsil ettiğini dile getiren Eker, Expo 2016 Antalya’nın insanlık açısından iki önemli temayı vurguladığını söyledi. Expo’ya 100 ülkenin katılmasını hedeflediklerini belirten Eker, “Alanda yapılacak göl, kule, sergi salonları, kültürel alanlar, kentin güzelliğine güzellik katacak.

Antalya’ya kalıcı eserler bırakacak. Birkaç ay içinde ağaç dikme faaliyetleri başlayacak. Expo ile dünyanın ekolojisinin korunması konusunda küresel mesajlar verilecek” diye konuştu. Konuşmasının sonunda Expo 2016 Antalya’nın ülkemize kazandırılmasında birçok kişi ve kuruluşun emeği olduğunu ifade eden Bakan Eker, emeği geçen herkese teşekkür etti.

ÇIÇEKGÜNDEM

roundbreaking ceremony for bank, causeway, drainage and Expo lake which are going to be constructed within Expo 2016 Antalya was conducted. The investment which was made in order to protect the area from the risk of flood is expected to be completed by the end of the year. As part of the operation in question, surroundings of the Universal Botanic Exhibition Area of 1121 acres will be encompassed by bank with a-12-meter-highway on it. A-40km-long drainage will be constructed and an Expo lake of 80 acres will be digged in the area. Groundbreaking ceremony performed

by Mehdi Eker, Minister of Food, Agriculture and Livestock and Board Chairman of Expo 2016 Antalya Agency was attended by Sebahattin Öztürk, Governor of Antalya and Vice President of Expo 2016 Antalya Agency; Mustafa Akaydın, Antalya Metropolitan Municipality Mayor; Osman Bağdatlıoğlu, Board Member of AIPH and President of the Ornamental Plants and Products Exporters Union; members of parliament, district municipality mayors, directors of public institutions and organizations, representatives of non-governmental organizations, and a great number of citizens.

“ANTALYA WILL SHOW ITS PLANT RICHNESS TO THE WORLD” Addressing to the residents of Antalya, Mehdi Eker, Minister of Food, Agriculture and Livestock stated that Turkey would host the expo organization which had been held for 160 years in the world for the first time. Attributing Turkey’s hosting Expo 2016 to its having rich plants species, Eker indicated that Antalya would show its plant richness not only to Turkey but also to the world thanks to this event. Eker reminded of the ‘Flower and Child’ theme of Expo 2016 Antalya and told that the flowers were not just the elements meeting the aesthetic needs of humanity, and that they were the symbols of the biological richness as well.

Pointing out that there were over 4 thousand endemic plants not growing in any other parts of the world but Anatolia, Eker noted Turkey was a very important country in terms of plant species. Eker, regarding the children as another important elements, and that they stood for the future and the hope of humanity, told Expo 2016 Antalya highlighted two significant themes in the sense of humanity. Remarking they aim to host 100 countries for Expo, Eker said, “The lake, the tower, the showrooms, the cultural spaces which are going to be constructed in the area will add an extra beauty to the charms of the town. They will leave lasting pieces to Antalya. In a couple of months tree planting facilities will get started. Global messages regarding the protection of world ecology will be given via Expo.” At the end of his speech, Minister Eker, stating that lots of people and foundations had contributions to bringing in Expo 2016 Antalya to our country, thanked everybody making efforts for this aim.

7

ÇIÇEKGÜNDEM

Sektör temsilcileri Kolombiya yolcusu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği tarafından yürütülen “Türkiye Süs Bitkileri Sektörünün Orta Avrupa Pazarına Girişi Projesi” kapsamında, 30 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında, süs bitkileri üretim ve ticaretinde dünya üzerinde en önemli ülke olan Kolombiya’ya yurt dışı pazar araştırma ziyareti düzenlenecek.

D

ünyada çiçek üretimi yapılan toplam alanın yüzde 2’sine sahip olmasına rağmen; çiçek ihracatında dünyanın ikinci büyük ülkesi olan Kolombiya’ya düzenlenecek çalışma ziyareti çerçevesinde, ülkenin önemli ve büyük süs bitkileri fuarlarından biri olan Proflora Fuarı ziyaret edilerek, fuar katılımcısı firmalarla ikili görüşmeler yapılacak. Kolombiya Çiçek İhracatçıları Birliği (Asocolflores) ile ortak yürütülecek organizasyon kapsamında ayrıca fuara katılan söz konusu firmaların üretim alanları da ziyaret edilecek. Kolombiya pazar araştırması programı, sektörde Türkiye’nin en önemli rakiplerinden biri olan Kolombiya pazarındaki iyi uygulama örneklerini görmek ve değerlendirmek açısından büyük önem taşıyor.

PROFLORA FUARI’NIN 12.’Sİ DÜZENLENİYOR Kolombiya’nın başkenti Bogota’da 2-4 Ekim 2013 tarihleri arasında düzenlenecek Proflora 2013 Fuarı toplam 15 bin metrekarelik bir alanda yapılacak. 1991 yılından itibaren iki yılda bir düzenlenen fuarın bu yıl 12.’si düzenleniyor. 2011 yılında toplam 15 ülkeden 308 katılımcının yer aldığı fuarda bu yıl da, başta Kolombiya olmak üzere, Hollanda, ABD, İtalya, İspanya, Ekvador

gibi ülkelerden 300’den fazla katılımcının boy göstermesi bekleniyor.

PROFLORA FUAR BİLGİLERİ • Fuarın Adı: Proflora 2013 • Tarihi: 2-4 Ekim 2013 • Yer:

Bogota - Kolombiya

• Web sitesi: www.proflora.org.com

Dünyada yılın üreticisi seçildi Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu’nun da aralarında bulunduğu AIPH Değerlendirme Jürisi, Kanadalı Sheridan Nurseries firmasını yılın üreticisi seçti.

U

luslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği’nin (AIPH) Kanada’da gerçekleştirilen toplantısında “Grower Of the Year (Yılın Üreticisi)” yarışması düzenlendi. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı ve AIPH Yönetim Kurulu Üyesi Osman Bağdatlıoğlu dört kişilik Değerlendirme Jürisi’nde yer aldı.

Yapılan değerlendirme sonucunda, Yılın Üreticisi Ödülü’ne Kanadalı Sheridan Nurseries firması layık görüldü.

8

ÇIÇEKGÜNDEM

Yurt dısı pazarlama programlarının besincisi Hollanda’ya gerçeklestirilecek Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği tarafından yürütülen “Türkiye Süs Bitkileri Sektörünün Orta Avrupa Pazarına Girişi Projesi” kapsamında, yurt dışı pazarlama programlarının beşincisi 2013 yılının Kasım ayında, süs bitkileri ticaretinde dünyanın en büyük pazarı olan Hollanda’ya gerçekleştirilecek.

H

ollanda Pazar Araştırması Programı” kapsamında 5-9 Kasım 2013 tarihleri arasında Amsterdam’da gerçekleştirilecek program dahilinde; 6-8 Kasım tarihlerinde VijfhuizenAmsterdam’da düzenlenecek Hollanda’nın en büyük süs bitkileri fuarı IFTF Fuarı’nda Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği bir stantla temsil edilecek. Fuar süresince ikili görüşmelerde ve Türkiye’nin hedef pazar olarak belirlediği Hollanda pazarına yönelik tanıtım faaliyetlerinde bulunulması planlanıyor. Ayrıca Hollanda’nın ve dünyanın en büyük çiçek mezatı olan Aalsmeer Mezatı ile Hollanda’daki bazı büyük üretici firmaların da program çerçevesinde ziyaret edilmesi planlanıyor. 2011 yılı verilerine göre Hollanda’nın kesme çiçek ve saksılı süs bitkileri üretim değeri 4 milyar eurodur. Üretim alanları Amsterdam ve Lahey’in batısında yoğunlaşan Hollanda sadece kesme çiçek üreticisi değil, aynı zamanda dünyada en fazla kesme çiçek ihraç eden ülkedir. Hollanda mezatlarında (FloraHolland, Landgard ve Plantion) 2011 yılında kesme çiçek ve saksılı süs bitkileri satışlarından toplam 5.61 milyar euro ciro elde edildi. Ülkenin en büyük çiçek mezatı, kapladığı 950 dekar alanla Aalsmeer Çiçek Mezatı’dır.

Programı” ve bu yıl dördüncüsü düzenlenecek olan IFTF Süs Bitkileri Fuarı’na katılımının; dünya çiçek ticaretini yönlendiren ve ülkemizin sektörde en önemli hedef pazarı olan Hollanda’da tanıtım yapmak için etkin olacağı ve ihracatımızı olumlu yönde etkileyeceği öngörülüyor. Toplam 48 bin metrekare

alanda düzenlenecek IFTF Süs Bitkileri Fuarı’na üreticiler, ıslahçılar, tedarikçiler, ithalatçılar ve ihracatçılar ve süs bitkileri sektör temsilcileri katılıyor.

Kesme çiçek ihracatında Türkiye’nin en önemli pazarı olan Hollanda’ya 2012 yılında 11 milyon 918 bin dolar değerinde ürün ihraç edildi.

IFTF FUARI’NIN DÖRDÜNCÜSÜ DÜZENLENİYOR Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin “Hollanda Pazar Araştırması 9

ÇIÇEKSEKTÖR

Hangi ülkeye hangi hediyeyle gitmek lazım?

Bu haberi̇mi̇zde ti̇cari̇ görüşemeler i̇çi̇n bi̇r ülkeye gi̇derken nasil bi̇r hedi̇ye götürmeni̇z gerekti̇ği̇ konusunda öneri̇lerde bulunacağiz. i̇şte ülkelere göre hedi̇ye seçenekleri̇ ve bi̇r ülkeye asla götürmemi̇z gereken hedi̇yeler.

10

H

ediye verme sosyal bir davranış biçimi olup, bazı ülkelerde çok fazla önem verilirken, bazı ülkelerde ise

yanlış anlaşılmalara neden olabiliyor ve rüşvet olarak algılanabiliyor. Dünyada birkaç istisna dışında hediye değişiminin iş ilişkileri üzerinde çok olumlu

etkilerinin olduğu çok açık. Bu faydalı iletişim yöntemini sizler için araştırdık. Ülkelerin hediye kültürleri hakkındaki bilgilere bu haber çalışmasında...

HOLLANDA • Hediyeniz kaliteli, çok pahalı olmayan herhangi bir hediye olmalıdır.

• Alçakgönüllü ve sade hediyeler uygun seçimlerdir.

• Bir Dutch evine akşam yemeğine davet edildiyseniz, bir buket ambalajlanmamış çiçek veya ev sahibesi için bir saksı çiçeği götürmeniz tavsiye edilmektedir.

• Şarap iyi bir hediye olarak algılanmayabilir. Hatta Dutch ev sahibi bu tarzınızı şarap stoklarının yeterli olmadığı imajıyla verildiğini de düşünebilir.

• Daha önce de belirtildiği üzere, bir Dutch evine davet edildiyseniz ve evde de çocuk olduğunu biliyorsanız, çikolata veya şekerleme türü hediyeler götürmek takdir görecektir.

• Ülkeniz ve şehriniz ile ilgili bir kitap, ithal bir içki, masa aksesuarları, kaliteli kalemler, cep hesap makinesi, elektronik aletler uygun hediye seçenekleridir.

yorumlamalara neden olmamalıdır.

• İyi ve kaliteli ürünler takdir görmesine rağmen, götüreceğiniz hediyeler çok fazla pahalı olmamalıdır.

• Uygun hediyeler içerisinde kalem seti, hesap makinesi veya ithal içkiler bulunabilir.

• Bir Alman evine davet aldıysanız, ambalajlanmamış bir buket çiçek götürebilirsiniz.

• Hediye olarak kabul edilebilecek en önemli giyim eşyası eşarp olabilir.

AVUSTURYA • Hediyeler sade ve gösterişsiz olmalıdır. Ülkenizi veya memleketinizi tanıtıcı bir kitap, yerel bir ürün veya

(porselen veya gümüş) gibi bir sanat ürünü de iyi seçenekler arasında sayılabilir.

• Yabancı birinin Avusturyalı bir eve davet edilmesi pek yaygın bir olay değildir. Eğer böyle bir davet alırsanız ev sahibi, sahibesi ve çocukları için hediye seçmeniz gerekecektir.

• İyi mevsimde üretilmiş kaliteli bir şarap, şampanya (Alman değil) veya brendi gibi içecekler, çok kaliteli çikolata ve çiçek spreyi (kasımpatı, leylak veya kırmızı çiçek) hediye olarak düşünülebilir.

• Çocuklar için de şekerleme, elektronik aletler veya yaşına uygun olabilecek değişik hediyeler götürülebilir.

• Doğu etkilerinin kalıntısı olarak bir işin bitiminde veya tatil zamanlarını

İNGİLTERE • Bir hediye vermektense iş ortağınızı güzel bir yemeğe davet etmek veya bir gösteriye bilet almak daha uygun bir hediye olarak kabul görmektedir.

• Çiçek, (beyaz leylak dışında) kaliteli alkollü içecek veya çikolata götürebilirsiniz. Çiçek götürecekseniz, çiçekçi ile konuşup en uygun çiçeklerin hangisi olduğunu öğrenebilirsiniz.

• Bir İngiliz evine davet aldıysanız, daha sonra bir teşekkür notu göndermeniz gerekmektedir.

ROMANYA • Kalem setleri veya çakmak gibi pahalı olmayan hediyeler şirket logosu üzerinde olsa dahi uygun olabilir.

• Eğer bir eve davetliyseniz, şarap, alkollü içki veya ambalajlı bir buket çiçek götürülebilir.

• Kırmızı dışındaki renklerden oluşan gül veya karanfil tek sayıda olmak üzere uygundur.

ALMANYA • İlk siz hediye alıncaya kadar hediye vermemeye özen gösteriniz.

Hediye verme Alman iş kültürünün bir parçası değildir. Hediye sadece gerektiği zaman verilmeli ve yanlış 11

ÇIÇEKSEKTÖR kutlamak amacı ile hediye verilmektedir. Bu hediyeler içerisinde de brendi, alkollü içecekler veya çok kaliteli bir ürün ve Avusturya’da bulunamayacak olan ürünler seçilebilir.

BELÇİKA • Hediye alışverişi özellikle Belçika kültürünün bir parçası değildir. Size yakın bir topluluğa hediye vermek istiyorsanız, içine kartvizitinizi koymayınız ve firmanızın logosunun görünmemesine özen gösteriniz.

• Eğer Belçikalının evine davetliyseniz, ev sahibesi için çiçek veya çikolata gönderebilirsiniz. Çiçeğin kasımpatı olmamasına ve çiçek sayısının 13 adet olmamasına dikkat edilmesinde fayda vardır.

• Bir hediye aldıysanız, hediyeyi veren kişinin yanında açıp iyi dileklerinizi ifade ediniz. Siz de verdiğiniz hediyenizin önünüzde açılmasını bekleyebilirsiniz.

DANİMARKA • Çiçek seçenekleri içerisinde en iyisi karışık doğa çiçekleridir. Diğer ülkelerin aksine, gül kabul edilebilir bir çiçek olup, renginin beyaz olmamasına özen gösterilmelidir.

• Kırmızı renkli ambalaj malzemelerini tercih edebilirsiniz.

• Ülkeniz veya şehriniz ile ilgili açıklamalı bir kitap uygun bir hediye

olarak kabul edilebilir.

• Danimarka iş kültürüne göre ilk toplantı sırasında bir hediye sunulması

hiç hoş karşılanmamaktadır. Ancak işleriniz çok iyi gidiyorsa, anlaşmanın sonunda karşı tarafa küçük bir hediye sunabilirsiniz.

• Danimarkalılar alkollü içecekleri sevdikleri için, şarap, viski ve benzer içkiler hediye olarak kabul görmektedir.

• Diğer seçenekler içerisinde bir kutu çikolata, iyi bir kalem seti, kâğıt ağırlıkları, ofis için dekoratif objeler veya şirketinizin logosunu içeren diğer masa üstü malzemeleri düşünülebilir.

İSPANYA • Size bir hediye verildiğinde hemen açınız.

• Hediyeler çok iyi markalı ve güzel bir biçimde ambalajlanmalıdır.

• Bir eve davet edildiğinizde çikolata, pasta veya çiçek götürebilirsiniz.

• İş ile ilgili hediyeleri ilk toplantıda vermeyiniz.

• Şirket logolu hediyeleri götürmeyiniz.

• Eğer gittiğiniz evde çocuk varsa, üniversite veya spor takımlarının forması veya şapkası iyi bir seçenek olabilir.

12

• Votka dışındaki alkollü içecekler götürülebilir.

• Eğer akşam yemeğine davet edilirseniz bir şişe şarap, bir buket çiçek gibi ufak hediyeler götürebilirsiniz.

Ayrıca ev sahibine veya sahibesine daha sonra davetleri için teşekkür notu göndermeyi ihmal etmeyiniz.

• En iyi hediye seçenekleri arasında kültürünüzü yansıtan ve özelliği olan hediyeler yer almaktadır.

PORTEKİZ • Hediyeler ne çok müsrif ne de sade olmalıdır.

• Hediyelerin içerisine el yazısı ile yazılı bir not ilave ediniz, kartvizit koymayınız.

• Bir eve davet aldıysanız, çikolata veya diğer şekerlemelerden götürebilirsiniz. Ayrıca çocuklar için oyuncakta almak iyi bir fikir olacaktır.

• İlk toplantıda hediye verilmemelidir.

• Şirket logosu içeren hediyeleri götürmeyiniz.

• Kasımpatı veya gül göndermeyiniz.

• Çiçek gönderildiğinde 13 sayısına dikkat ediniz.

YUNANİSTAN

NORVEÇ

• Sıkıntı çekilen kahve, parfüm veya sigara en popüler hediyelerdir.

• İlk toplantıda hediye vermeyiniz.

• Bir eve davet aldığınızda çiçek veya pasta götürülebilir.

• Çok fazla müsrif veya sade hediye götürmekten kaçınınız.

• Şirket logosu içeren hediyeler götürülmemelidir.

• Ev sahibine ait objeleri çok fazla beğendiğinizi ifade etmeyin, ev sahibini size hediye etmek zorunda bırakmayınız.

• En pahalı olanından alkollü içecekler takdirle karşılanacaktır.

• Bir eve davet aldığınızda çiçek, alkollü içecek, şarap veya çikolata götürülebilir.

• Hediyeleri çok pahalı ambalaj malzemeleri ve kağıtları ile ambalajlatın • İlk toplantıda hediye vermeyiniz.

• Leylak, karanfil, beyaz çiçek veya çelenk gibi çiçek götürmekten kaçınınız.

POLONYA • Hediyeler daha ilk toplantıda verilebilir.

• Aşırı derecede pahalı olabilecek hediyeler götürmemeye çalışınız. Örneğin hediye tutarı 250 doları geçmemelidir.

13

ÇIÇEKSEKTÖR

“Ihracat agımız her geçen yıl büyüyor” Antalya’nın Pınarlı bölgesinde yaklaşık 53 dönüm arazi üzerine kurulu üretim tesislerinde faaliyet gösteren Fleurantalya, ürünlerini Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra ABD’ye de ihraç ediyor.

A

ntalya Pınarlı’da süs bitkileri ıslahı, üretimi ve pazarlaması alanında faaliyet göstermek amacıyla, Alman Fleuronova GmBH firması ile gerçekleştirilen ortaklıkla 2003 yılında kurulan Fleurantalya; Türk tarımında 32 yıllık tecrübeye sahip Titiz Agro Grup bünyesinde çalışmalarını sürdürüyor. Yıllık üretimi planlayan ve yürüten 12 teknik personelin dışında yoğun sezonda yaklaşık 300 kişiyi bulan daimi ve sezonluk işçi kadrosuna sahip olduklarını ifade eden Titiz Agro Grup Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Titiz, “Üretimimizi, Antalya’nın Pınarlı bölgesinde yaklaşık 53 dönüm arazi üzerine kurulu olan bilgisayar kontrollü, yüksek teknolojiyle donatılmış otomasyon sistemiyle yöneti-

14

len sulama, yağmurlama, sisleme, ilaçlama, ısıtma, soğutma, havalandırma, gölgelendirme ve ışıklandırma sistemleri bulunan, zararlılardan arındırılmış, yüksek seviyede hijyenik seralarda gerçekleştiriyoruz. Hasat sonrasında çelikler, özel soğuk hava depolarında saklanıyor. Ön soğuklaması yapıldıktan sonra özel kutulara konularak uçakla sevk ediliyor. Fideler ise üretildiği viyollerde, özel katlı kutularda uçak ve soğutuculu tırlarla ihraç ediliyor.” dedi.

“ÜRÜNLERİMİZİ ABD VE AVRUPA ÜLKELERİNE İHRAÇ EDİYORUZ”

Üretimini gerçekleştirdikleri çeşitleri; biyolojik mücadeleyle üretilen 40 çeşit tıbbi ve aromatik bitki; 90 çeşit çok yıllık

ve yer örtücü bitki; 35 çeşit sakız, top ve balkon tipi sardunya; 20 çeşide yakın ortanca; 40 çeşit petunia ve calibrochoa ile 100 çeşide yakın mevsimlik bitki olarak gruplandırabileceklerini ifade eden Titiz, “Ürünlerimizi ABD ve başta Almanya, Avusturya, Fransa, İspanya, Macaristan ve Polonya gibi Avrupa ülkeleri olmak üzere, ülkemizdeki peyzaj uygulamalarına renk katacağına inanarak yurt içinde de satışa sunuyoruz.” dedi.

“KENYA’DA ÜRETİM YAPIYORUZ”

Avrupa Birliği standartları ve hijyen protokolü dahilinde üretim gerçekleştirdikleri için ihracatta bir sıkıntı yaşamadıklarının altını çizen Titiz; ancak anaç materyalleri oluşturan ve sipariş üzerine özel olarak üretilen ve elit bitki olarak ta-

Savaş Titiz

Titiz Agro Grup Yönetim Kurulu Başkanı

mekan süs bitkileri üretimi yapılan bir bölge. Bu bölgede üretimin ihracata yönelik konumlandırıldığı 500 hektara yakın üretim alanı bulunuyor. Özellikle Sakarya merkez olmak üzere Arifiye, Sapanca, Pamukova ilçelerinde yoğun üretim alanları mevcut.” dedi.

“50 MİLYON ADET SÜS BİTKİSİ ÇELİĞİ VE FİDESİ İHRAÇ ETTİK”

bir edilen çeşitlerin bazılarını ithalat sonrası, analiz sonuçlarının çıkma sürecinde kaybedebildiklerini ifade etti. Konuya halen kesin bir çözüm bulunamadığından Antalya Tarım İl Müdürlüğü ile çalışma içinde olduklarını da sözlerine ekleyen Titiz şöyle devam etti, “Ülkemizde enerji, işçi maliyetleri ve vergilerin çok yüksek olması, Türkiye şartlarında yabancı firmalarla rekabet etme şansı fazla olmadığı için 2008 yılında Fleurantalya’nın bünyesinde Kenya’da “Kentalya” firmasını kurduk. Kenya’da Nevaşa Gölü kenarından 400 dönüm arazi satın alarak 2 milyon dolarlık yatırımla 60 dönüm arazi üzerinde modern seralarda üretimimizi sürdürüyoruz.” dedi.

“ÜLKEMİZ SÜS BİTKİLERİNİN GEN KAYNAĞI”

Sektörde sezonun haziran ayında başladığını ve takip eden yılın mayıs ayı itibariyle sona erdiği belirten Titiz, “Dolayısıyla, 2012-2013 sezonunu değerlendirecek olursak, yıllık yaklaşık 50 milyon adet süs bitkisi çeliği ve fidesi ihraç etmiş durumdayız. Hedefimiz, üretimimizi her yıl yüzde 10 oranında artırmak. Ayrıca ‘exclusive üretim’ olarak tabir edilen, firmalara özel ve ayrıcalıklı üretim kapasitemizi ve üretim yaptığımız firma sayısını da her geçen yıl yükseltmeyi planlıyoruz.” dedi.

“ROYALİTE EN BÜYÜK PROBLEM”

Süs bitkileri sektörüne bakıldığında en büyük sorunların başında, üreticilerin; “Royalite” diye bilinen fikri eserlere ödenecek meblağdan kaçması olduğunu vurgulayan Savaş Titiz, sözlerine şöyle devam etti, “Bunun sonucunda, yeni ve popüler çeşitlerin ülkemize gelmesi zorlaşıyor. Ayrıca sektörde kalifiye eleman ve bilgi eksikliği de diğer önemli bir problem olarak öne çıkıyor.”

“SEKTÖRÜN ÖNEMİ HER YIL ARTIYOR”

Türkiye’de süs bitkileri ihracatının 20 yıl önce başladığına ve her yıl düzenli

“2008 yılında Fleurantalya’nın bünyesinde Kenya’da “Kentalya” firmasını kurduk. 60 dönüm arazi üzerinde modern seralarda üretimimizi sürdürüyoruz.” gelişim gösterdiğine dikkat çeken Titiz Agro Grup Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Titiz, “İhracatçılarımız Türkiye’nin coğrafi konumunun ve büyük tüketim merkezlerine yakınlığının avantajını kullanıyor. Türk çiçekleri dünya üzerinde 55’ten fazla ülkeye ihraç ediliyor.

Son yıllarda canlı bitkiler grubunda yer alan süs bitkileri, çelik ve köklü fideleri, dış mekan ve peyzaj bitkileri ihracatı da; yurt dışı müteahhitlik hizmetlerindeki gelişmelere paralel olarak artmaya devam ediyor. Türkiye’de süs bitkileri sektörü yüzde 95 oranında yüksek katma değer ve yüksek istihdam yaratan bir sektör. Sektörün sadece ihracat kısmında 25 bin kişi istihdam edilmekte olup, sektördeki dolaylı istihdam ise yaklaşık 300 bin kişi. Sektör, ülkedeki sosyal yapıya da yeni iş alanlarının yaratılması ve istihdam edilen kesimlere barınma ve eğitim imkanları sağlanması yönünden de katkı sağlıyor.

Bu çerçevede sektörün önemi, ülke ekonomimize sağladığı değer açısından her yıl hızlı bir şekilde artıyor.” dedi.

Türkiye’nin çok çeşitli ekolojik bölgelere sahip, iklim ve toprak özellikleri bakımından süs bitkileri yetiştiriciliğine son derece uygun ve aynı zamanda bir çok süs bitkisinin gen kaynağı bir ülke niteliğinde olduğunu ifade eden Titiz, “Türkiye’de 28 ilde süs bitkileri üretimi yapılıyor. Üretimin en fazla yapıldığı iller sırasıyla İzmir, Sakarya, Antalya, Yalova, Bursa ve Isparta’dır. Antalya ve İzmir kesme çiçek üretiminde en önemli il konumunda. Marmara ve Ege Bölgesi’nde (İstanbul, Yalova, İzmir, Aydın) yapılan kesme çiçek üretimi genellikle iç pazara yönelik. Antalya bölgesinde ise çoğunluğu seralarda olmak üzere yüksek kaliteli ve ihracata yönelik üretim yapılıyor. Sakarya, Yalova, İstanbul, Adana, Osmaniye iç ve dış mekan bitkileri üretiminde oldukça önemli bir yere sahip. Sakarya Bölgesi de istatistiklerde görülmeyen ama son beş yıldır çok önemli dış 15

ÇIÇEKSEKTÖR

“Üretime ve yatırıma devam edecegiz” Aile şirketi olarak 2004 yılında Yalova Altınova’da kurulan Gaye Süs Bitkileri; 2013 yılında gerçekleştirdiği yeni yatırımlarla, üretim ve ihracat odaklı çalışmalarına hız kesmeden devam etmeyi amaçlıyor.

Y

alova Altınova’da 2004 yılında Ekrem, Abdullah ve Hüseyin Okul kardeşler tarafından kurulan Gaye Süs Bitkileri; saksılı mevsimlik süs bitkileri üretimi gerçekleştiriyor. Firmalarının yurt içi satış ve yurt dışı ihracat yolu ile faaliyetine devam ettiğini söyleyen Gaye Süs Bitkileri Firma Sahibi Abdullah Okul, “Üretim odaklı yapımızla sektörde saygın bir yerde bulunuyoruz” dedi.

16

“55 BİN METREKARE ALANDA ÜRETİM YAPIYORUZ”

Üretim çalışmalarını, konusunda uzman işçiler ve ziraat mühendisleriyle beraber seralarda sürdürdüklerine değinen Okul sözlerine şöyle devam etti, “17 Nisan 2004’te Yalova tesislerimizin inşasına başladık. 2005 yılının Ocak ayında inşaatın 5 bin metrekarelik ilk kısım tamamlandı. 2006 senesinde ise 2 bin metrekarelik satış seramız tamamlandı.

2006 yılının Ağustos ayında inşasına başlanan ikinci üretim seramız da 2007 yılı Ocak ayında tamamlandı. 2007 yılı itibarı ile toplam 24 bin metrekarelik arazide 12 bin metrekare kapalı alan, 3 bin metrekare gölgelik ve 9 bin metrekare yükleme alanı, depolama alanı ve idari alanı kapsayan bir kapasiteye ulaştık. Yıldan yıla kapalı alan ve üretim miktarımızı artırarak 2012 yılında; 55 bin metrekare arazi üzerinde 43 bin metrekare kapalı alanda

daha çok Azerbaycan, Türkmenistan ve Irak’a ihraç ediyoruz” şeklinde konuştu.

“TÜRKİYE OLDUKÇA ÖNEMLİ MESAFE KAT ETTİ”

Ülkemizin süs bitkisi ve peyzaj çalışmaları bakımından oldukça önemli mesafeler kat ettiğini vurgulayan Okul, “Türkiye’nin sahip olduğu iklimsel özellikler sayesinde hemen hemen tüm süs bitkisi çeşitleri üretimi ve uygulaması yapabiliyor. Son kullanıcı olan müşterinin de zamanla kalite ve mimari algısı da gelişiyor. Bu sayede ortaya oldukça güzel ve özenli eserler çıkıyor” dedi.

“DÜNYADAKİ EKONOMİK DURUM SEKTÖRÜ DE ETKİLEDİ” Abdullah Okul

Gaye Süs Bitkileri Firma Sahibi

yıllık 1,5 milyon adet saksı kapasitesi ile üretimimize başarıyla devam ediyoruz.”

“FAALİYET ALANIMIZ SAKSILI MEVSİMLİK SÜS BİTKİLERİ”

Gaye Süs Bitkileri’nin faaliyet alanının saksılı mevsimlik süs bitkileri üretimi ve ihracatı olduğunu belirten Okul, üretimini gerçekleştirdikleri bitkilerin: Cyclamen-Sıklamen, Primula AcaulisÇuha, Pelargonium-Sardunya türleri, Dahlia-Yıldız Çiçeği, Impatiens -Camgüzeli, Begonia Elatior, Gerbera, Dianthus-Karanfil, Ostespermum-Bodrum Papatyası, Petunia olduğunu vurguladı.

Tüm dünyayı etkisine alan ekonomik sıkıntıların sektörü de olumsuz etkilediğini dile getiren Abdullah Okul, 2012 yılının çok kötü olmamakla birlikte ihtiyatlı davrandıkları bir yıl olduğunu fakat 2013 yılı için de karamsar olmadıklarını söyledi. Okul; “Üretime ve yatırıma devam edeceğiz” dedi.

“KAYIT DIŞI ÜRETİM SEKTÖRÜN TEMEL SORUNU”

Süs bitkileri ve mamulleri sektörünün temel sorununun kayıt altına alınamaması olduğunu ifade eden Okul, “Özellikle küçük işletmeler (aile işletmeleri)

“Türkiye’nin sahip olduğu iklimsel özellikler sayesinde hemen hemen tüm süs bitkisi çeşitleri üretimi ve uygulaması yapabiliyor” için uygun bir yol bulunarak, kimse mağdur edilmeden bu kayıt altına alma sorunu çözülmelidir. Kayıt dışı üretim ve ticaretin, hemen her şey üzerinde çok büyük olumsuz etkileri mevcut. Bu durum hem üretim kalitesinin düşmesine, hem de ekonomik olarak organize olunamamasına sebebiyet veriyor” diye sözlerini tamamladı.

“TÜM TÜRKİYE’DE TANINAN BİR MARKA OLMAK İSTİYORUZ”

Firmalarının mevcut verimliliğini ve kapasitesini, yüksek kalite hedefi ile artırmak ve hali hazırda başlamış bir takım projeleri (Yalova Garden A.Ş ve Çiçekçilik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi) hızlı bir şekilde sonuçlandırmak istediklerini ifade eden Okul, “Sektörün güçlü ve lokomotif firmaları arasında yer alarak süs bitkisi sektörünün ve firmamızın adının tüm yurtta tanınan bir marka haline gelmesini sağlamak istiyoruz” dedi.

“HEDEF ÜLKELER SEKTÖRÜ HENÜZ YENİ TANIYOR”

İhracatla ilgili ciddi sıkıntılar yaşamadıklarını söyleyen Abdullah Okul, müşterilerinin henüz sektörü ve bitkileri yeni tanımasının bazı sorunlara yol açtığına dikkat çekti. Hedef ülkelerin zaman içerisinde konu hakkında bilinçlenmesiyle yaşanan bu bir takım sorunların da ortadan kalkacağını kaydeden Okul, “Bu kapsamda ihracat ağımızı da genişletmek başlıca projelerimiz arasında yer alıyor. Bugün itibarıyla ürünlerimizi

“Sektörün güçlü ve lokomotif firmaları arasında yer alarak süs bitkisi sektörünün ve firmamızın adının tüm yurtta tanınan bir marka haline gelmesini sağlamak istiyoruz” 17

ÇIÇEKTANITIM

Her renkte açan papatya: Gerbera Dünya genelinde çiçekçilik sektöründe kesme çiçek olarak en çok üretilip ticareti yapılan ilk altı ürün arasında bulunan gerbera; yalın kat ve katmerli formda, beyaz, sarı, pembe, turuncu, kırmızı tonlarında, iri papatya benzeri çiçekleri olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Türkiye’nin süs bitkileri ihracatında da önemli kalemler arasında yer alan gerbera çiçeğinin 50’ye yakın türü bulunuyor.

G

üney Afrika ve Asya orijinli olan gerberanın esas bilinen türü “Transvaal Papatyası” ya da “Barbetan Papatyası” adı verilen “Gerbera jamesonii” türüdür.

Alt tarafı tüylü yaprakları pancar gibi iri parçalı veya düz olan çiçeğin, kalın ve etli kökleri su durumuna bağlı olarak bir metre derine kadar inebilir.

Gerbera, toprak kökenli hastalıklara ve toprak tuzluluğuna oldukça hassas bir bitkidir. Kumlu-tınlı, gevşek ve geçirgen topraklarda yetiştirilmeli, yetiştirme derinliğinde sert bir tabaka bulunmamalıdır. Böyle bir tabakanın bulunması hem köklerin ilerlemesinde zorluk çıkarır hem de geçirgenliği önlediği için kök çürümelerine neden olur.

Bu nedenle dikim yapılacak toprağın en az 40-50 cm derinliğinde işlenip gevşetilmesi gerekir. Gerbera yetiştiriciliğinde topraktaki su düzeyi çok önemlidir.

Su seviyesinin toprak yüzeyinden birkaç metre aşağıda olması gerbera yetiştiriciliği için zararlı değildir. Ancak su düzeyinin sabit olmayıp değişmesi, kök çürüklüğü ve mantar hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Böyle durumlarda toprak yüzeyinden 70100 cm derinliğinde bir drenaj sistemi kurulması gerekir. Yetiştiricilikteki en önemli noktalardan birisi de toprak sterilizasyonudur. Gerberada mantari ve fungal hastalıklar yetiştiriciliği sınırlayan sorunların başında gelir. Bu nedenle yetiştiriciliğe başlamadan önce mutlaka toprak sterilizasyonu yapılmalıdır. Toprak sterilizasyonu buharla ya da kimyasal maddeler kullanılarak yapılabilir. Buharla sterilizasyon en ideal sistem olup insan sağlığına zararlı değildir. Ancak özel ekipman

18

gerektirir ve oldukça pahalı bir yöntemdir. Sterilizasyondan sonra toprak 10-15 gün havalandırılmalı ve dikimden önce de bolca sulanmalıdır.

SICAKLIK, IŞIK VE NEMİN ÖNEMİ

Gerbera yetiştiriliciliğinde toprak ısıtması dış ortam ısıtmasından daha önemlidir.

Kış aylarında verim ve kaliteyi artırır.

Sıcaklık gerbera için önemli koşullardan birisidir. Bitkinin sıcaklık isteği genellikle büyüme devresinde çiçek devresinden daha fazladır. Gerberanın sıcaklık isteği ışık koşullarına göre farklılık gösterdiği gibi aynı zamanda çeşitlere göre de değişir. Yeni dikim yapılan seralarda ilk dört hafta gece sıcaklığı 20-25 oC ve nem oranı yüzde 80-90 olmalıdır. Bitkiler gelişmeye başlayınca sıcaklık yavaş yavaş düşürülerek gece sıcaklığı 12-16 oC civarına getirilmelidir. Gündüz sıcaklığı bundan 4oC yüksek olmalıdır. Çiçek döneminde gece sıcaklığı minimum 10-14 o C, gündüz sıcaklığı ise 16-18 oC olması gerekir. Parlak ve güneşli havalarda bu sıcaklık 24oC olmalıdır. Optimum nem oranı ise yüzde 80-85’dir. Yaz aylarında bol ışıklı koşullarda sıcaklık 24oC aştığı zaman gölgeleme yapılarak ışık azaltılır ve sıcaklık düşürülür. Hafif bir gölgeleme yaz aylarında çiçek kalitesini arttırır.

Bu şekilde bazı çeşitlerde çiçek renkleri daha iyi oluşur. Sonbaharda ışık azaldığı zaman gölgeyi hemen kaldırmak gerekir. Kış aylarında en düşük sıcaklık 10 oC olmalıdır. Bunun altındaki sıcaklıklar da bitki zarar görür. Sıcaklık ve ışık arasında dengesizlik olursa zayıf ve ince saplı çiçekler oluşur. Yaz aylarında bol güneşli iyi bir havalandırma ve bol sulama ile atmosferdeki nem oranını yükseltmek gerekir. Aksi halde kuru

ve sıcak bir ortamda kırmızı örümcek popülasyonu artış gösterebilir. Sıcaklık ve nem oranlarındaki ani değişimler gerberada kalitenin düşmesine neden olur. Bulutlu havalardan sonra aniden parlak güneşli günler olursa çiçek anomalilerine rastlanır.

ÜRETİM YÖNTEMLERİ NELERDİR

Gerberada yeni çeşitler elde edilmesi söz konusu olduğu durumlarda, ıslah ve melezleme çalışmalarında tohumla üretim yöntemi kullanılır. Bu amaçların dışında yüksek verimli, iyi gelişen vazoda dayanıklılığı fazla olan istenilen renk ve kalitede çeşitlerin üretiminde vejetatif üretim yöntemleri kullanılır. Vegetatif üretim için üç farklı yöntem mevcuttur.

Bu yöntemler, ayırma, klon ve doku kültürüdür. Çok fazla üretimin söz konusu olmadığı durumlarda, bir-iki yıllık anaç bitkilerin yanlarında oluşan dip sürgünlerinin ayrılması şeklinde yapılır. Çiçek üretiminde kullanılan bitkiler yerlerinden sökülür, yavruları ayrılır, kökler kısaltılıp yapraklar seyreltildikten sonra uygun ortamlara dikilir. Bu yöntemle bir bitkiden üç ila 10 yavru bitki elde edilebilir.

Yüksek kaliteli ve iyi gelişme gösteren bitkiler seçilir. Bu yöntem, bitkiler sökülerek veya yerlerinde uygulanabilir.

Sökülen bitkilerin kökleri ve yaprakları bir veya iki küçük yaprakçık kalıncaya kadar temiz bir bıçak yardımı ile temizlenir. Hazırlanan bu bitkiler köklendirme yataklarına dikilirler. Bu şekilde bitkilerde yeni yaprak ve sürgün oluşumu teşvik edilir. Yapraksız kalan bitkiler iki-üç hafta içinde yeni yaprak ve sürgünler verir. Sürgünler beş-altı cm boyuna ulaşınca sıcaklık 18-20 oC ‘ye düşürülerek filizlerin pişkinleşmesi ve sertleşmesi

sağlanır. Bu filizler bir hafta sonra keskin bir bıçak yardımı ile ana bitkiden ayrılıp dip kısımları köklendirme hormonuna batırılarak sisleme yastıklarına dikilirler. Çelikler iki-üç hafta içinde köklenerek yeni bitki oluşturur. Günümüzde gerbera için en uygun çoğaltma yöntemi doku kültürü ile çoğaltmadır. Bu yöntemle çoğaltılan bitkilerde hastalık sorunu olmadığı gibi homojen bitkiler elde edilir ve hızlı çoğaltma olanağı bulunur. Bu yöntemle yapılacak üretim için sürgün uçları veya küçük çiçek tomurcukları kullanılır.

Elde edilen fidecikler çevre koşullarına alıştırılarak büyütülür.

TOPRAK DAİMA NEMLİ OLMALI

Gerbera’nın iyi bir şekilde gelişmesi için toprak devamlı nemli tutulmalı, ancak fazla ıslak olmamalıdır. Bu nedenle drenaj çok önemlidir. Yaz aylarında toprağın kurumamasına dikkat edilmeli, kışın daha az su verilmelidir. Sulama bitkiler arasına yerleştirilecek damla sulama sistemi ile yapılmalıdır. Bitkilerin sulanmasında, gerekli olan su miktarı toprak tipine, sera içindeki buharlaşmaya, bitkilerin yaş durumlarına ve ışık şiddetine bağlıdır. Genel olarak toprak 10 cm derinliğe kadar nemli tutulmalıdır.

gelişme döneminde de potasyumca zengin kompoze gübreler verilmelidir.

Gerbera yetiştiriciliğinde başta demir olmak üzere mikro besin elementi eksikliği görülebilir. Bu eksiklikleri belirlemek amacıyla ayda bir yaprak ve toprak analizleri yapılmalıdır. Toprağa çiftlik gübresi ilave edilecekse gübre toprağa karıştırıldıktan sonra mutlaka sterilizasyon yapılmalıdır. Gerbera çiçeklerinin hasat zamanı, ortada iki-üç erkek organın olgunlaştığı devredir. Daha erken kesimlerde çiçeğin vazo ömrü kısalır. Hasat olgunluğuna gelen çiçekler, çiçek sapının bitkiye bağlı olduğu noktadan hafifçe yana doğru çevrilerek koparılır. Gerbera hasadında makas kullanılmaz. Toplanan çiçekler boylanır, renklerine göre ayrılır ve delikli özel kutulara dizilerek serin bir yerde sapları beş-altı cm kadar su içine gelecek şekilde, asılarak iki saat su çektirilir. Gerbera çiçekleri kalitelerine göre üç kısımda toplanabilir. Birinci kalite: Sap uzunluğu 50 cm, düz kuvvetli sap, çiçek çapı büyük (12 cm), çiçekler hatasız. İkinci kalite: Sap uzunluğu 35 cm veya daha uzun. Üçüncü kalite: Sap uzunluğu 20 cm veya daha uzun.

“Ülkemizin hem iç pazar tüketiminde, hem de ihracatında önemli bir yere sahip olan gerbera, dünya genelinde de en fazla ihraç edilen ilk altı kesme çiçek arasında yer alıyor.”

TÜRKİYE’NİN EN FAZLA İHRAÇ ETTİĞİ ÜRÜNLER ARASINDA

Ülkemizin hem iç pazar tüketiminde, hem de ihracatında önemli bir yere sahip olan gerbera, dünya genelinde de en fazla ihraç edilen ilk altı kesme çiçek arasında yer alıyor. Hollanda, Almanya ve İngiltere başta olmak üzere Avrupa’daki 36 ülkeye en fazla ihraç ettiğimiz ürünler arasında karanfil, gerbera, krizantem, gül gibi kesme çiçekler ön sırada bulunuyor.

AŞIRI GÜBREDEN KAÇINMALI

Gerbera tuza karşı duyarlı olduğundan aşırı gübrelemeden kaçınmalıdır. Toprak hazırlığı sırasında fosforun toprağa verilmesi kök gelişimini teşvik eder. Vejetatif

19

ÇIÇEKMAKALE

Kesme çiçek sektöründe Afrika’dan yükselen bir dev: Kenya Doğu Afrika’da yer alan ve 44 milyon nüfusa sahip olan Kenya sadece doğal güzellik ve vahşi yaşam zenginliği ile değil aynı zamanda kesme çiçek sektöründe de yükselen bir değer.

D

oğu Afrika’da yer alan ve 44 milyon nüfusa sahip olan Kenya sadece doğal güzellik ve vahşi yaşam zenginliği ile değil aynı zamanda kesme çiçek sektöründe de yükselen bir değer.

2012 yılında 765 milyon dolar (123.511 ton) kesme çiçek ihraç eden ve bu sektörde 500.000 kişiye istihdam olanağı sağlayan önemli bir ülke Kenya. Kesme çiçek ihracatının yüzde 87.7’sini kesme gül, yüzde 7.4’ünü karanfil, yüzde 1.8’ini Alstromerya ve yüzde 3.1’ini diğer kesme çiçek türleri

20

(Statice, Lilium, Gypsophila, Solidago, Hipericum, Veronica, Eriginum vb.) oluşturmaktadır. Kenya 2011 yılında, AB ülkelerine 290.75 milyon euro değerinde (2 milyar 733 milyon adet dal) kesme gül ihraç ederek bu ülkelerdeki pazar payını yüzde 38’e çıkarmıştır.

Kenya’nın AB ülkelerindeki en önemli kesme çiçek pazarları Hollanda, İngiltere, Almanya, Fransa ve İsviçre, AB ülkeleri dışındaki önemli pazarları ise Rusya, Japonya ve ABD’dir.

Kenya’daki kesme çiçek ihracatının yaklaşık yüzde 50-60’ı Kenya Flower

Council (Kenya Çiçek Konseyi) tarafından yapılmaktadır.

Kenya’yı dünya kesme çiçek sektöründe öne çıkaran avantajlarının başında kesme çiçek yetiştirmeye oldukça elverişli olan iklim koşulları gelmektedir. Ülkenin en alçak noktası 0 m ile Hint Okyanusu iken, en yüksek noktası 5199 m ile Kenya Dağı’dır. Ülkede 0-5199 m arasındaki rakımlar ülke genelinde çok farklı iklim koşullarını da beraberinde getirmiştir.

Kıyı kesimlerinde (sahil şeridi; 536 km) tropikal iklim koşulları hakim

Doç.Dr. Soner KAZAZ

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi

olurken, iç kesimlerde çöl iklimi hakimdir. Kenya’da kesme güller ağırlıklı olarak 1500-2600 m yükseklikteki bölgelerde yetiştirilmektedir.

Ilıman iklime sahip bu bölgelerde güller daha yavaş büyümekte, daha iri goncalı ve daha uzun vazo ömrüne sahip olmaktadır. Kısaca bu bölgelerde yıl boyunca yüksek kalitede kesme güller yetiştirilmektedir. 1500 m’nin üzerindeki bölgelerde gündüz sıcaklıkları 22-30oC, gece sıcaklıkları ise 6-12oC arasında değişmektedir. 1661 m rakıma sahip başkent Nairobi’de ise yıllık en yüksek sıcaklık 25.2oC, en düşük sıcaklık 13.6oC’dir.

Kenya’nın kesme çiçek sektöründe önemli avantajlarından biri de ucuz işgücüdür. Kesme çiçek sektöründe işçi ücretleri günlük 3-4 dolar, aylık 90-

120 dolar arasında değişmektedir.

Kenya’da kesme çiçek+saksılı süs bitkileri üretim alanı toplam 21800 dekar olup üretim alanlarının yaklaşık yüzde 92’sini kesme gül oluşturmaktadır. Ülkede kesme çiçek üretimi ağırlıklı olarak 500 ile 2600 m arasında yüksekliğe sahip; Nairobi, Naivasha, Nakuru, Athi River, Nyandarua, Kitale, Kiambu, Mt. Kenya, Limuru, Muranga, Maragua, Thika, Nanyuki, Nyahururu, Machakos, Meru Central, Trans Nzoia, Nandi, Embu, Kericho, Uasin Gishu ve Kajiado bölgelerinde yapılmaktadır. Kesme gül üretimi yapan işletmelerde sera büyüklükleri 100 dekar ile 2000 dekar arasında değişmektedir.

Kenya dünya kesme çiçek sektöründe hızla büyümeye devam etmektedir.

Bunda en etken faktörleri; yıl boyunca uygun iklim koşulları, sera sektörünün önemli girdilerinde (sera ve ekipmanları, soğuk hava deposu ve ekipmanları vb. ithal edilen malzemeler) devletin gümrük vergisi ve diğer vergilerde kolaylık sağlaması, devletözel sektör işbirliği, ucuz ve yeterli işgücü potansiyeli, yabancı yatırımcıların (özellikle Hollanda, Fransa ve Hindistan) ülkede teknolojik sera yatırımları ve havayolu taşımacılığı şeklinde sıralayabiliriz.

21

ÇIÇEKÜLKELERDEN

IHRACATTA ÖRNEK ÜLKE: KOLOMBIYA

Dünyada çiçek üretimi yapılan toplam alanın ancak yüzde 2’sine sahip olmasına rağmen; çiçek ihracatında dünyanın ikinci büyük ülkesi olan Kolombiya, karanfil ihracatında ise dünyanın en büyük tedarikçisi.

22

G

üney Amerika’nın kuzeybatı bölümünde bulunan Kolombiya’nın; kuzeybatısında Panama, kuzeyinde Karayip Denizi, doğusunda Venezuela ve Brezilya, güneyinde Ekvador ve Peru, batısında Büyük Okyanus yer alır. Ülke, yüzölçümüne göre Güney Amerika’nın en büyük dördüncü dünyanın ise en büyük 26. ülkesidir.

Nüfusa göre ise, 46 milyondan fazla nüfusu ile dünyanın en büyük 27. ülkesidir. Aynı zamanda İspanyolca konuşan ülkeler arasında, Meksika’dan sonra nüfusa göre en büyük ikinci ülkedir. Kahve, çiçek, zümrüt, kömür ve petrol endüstrileri Kolombiya ekonomisinin başlıca sektörleridir.

2050 yılında Kolombiya’nın özellikle Amerika kıtasında olmak üzere dünya ekonomisinde karar verici bir rol oynayacağı GSYİH bakımından da dünyanın en büyük 25. ekonomisi olacağını öngörülüyor. Hali hazırda ülke Güney Amerika’nın en büyük üçüncü, Latin Amerika’nın ise en büyük dördüncü ekonomisine sahiptir. Ekvatora yakın konumu, toprak çeşitliliği ve Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya ülkelerine kıyasla su kaynaklarının bolluğu, Kolombiya’da çok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak verir.

Tarım üretiminin temelini kahve, kesme çiçek, muz, pirinç, tütün, mısır, şeker kamışı, kakao, yağlı tohumlar ve sebze oluşturur. Ülkede ormancılık, balıkçılık ve hayvancılık da yaygın ekonomik faaliyetler arasındadır.

GENEL EKONOMİK DURUM

Kolombiya’da sanayi sektörü, GSYİH’nin yüzde 38’ini oluşturur ve

işgücünün de yüzde13’ünü istihdam eder. Üretim faaliyetleri daha çok Medellin, Bogota, Cali ve Baranquilla çevresinde toplanmış durumdadır.

Sanayi üretimi tekstil (ülkede üretilen pamuk ve yünün kullanıldığı); konfeksiyon ve ayakkabı; gıda işleme; içecek, tütün, demir-çelik (kısmen ülkede çıkarılan cevher kullanılarak); madencilik, otomotiv; kimya, petrolden oluşur. Kömür ve petrol, Kolombiya’nın en önemli ihraç kalemleridir. Dünyanın beşinci büyük kömür ihracatçısı olan Kolombiya, petrol rezervleri açısından da Güney Amerika’da beşinci sırada yer alır.

Kolombiya, Güney Amerika´nın en önemli üretici ülkelerinden biridir.

Karanfil üretiminde dünyada birinci sırada yer alan Kolombiya, kahve üretiminde de Brezilya’dan dünyada ikinci sıradadır. Ulaşımın ülkede gelişmesiyle birlikte sanayi de hızlı bir büyüme gösterirken tarımdan elde edilen ürünlerin satışı sayesinde de ekonomi gelişimini sürdürür. Ülkede limon, portakal, muz, mango ve guava gibi meyveler yetiştirilir. Sık ormanlarından kereste, kağıt ve kontrplak gibi ürünler elde edilir. Dünyanın en 23

ÇIÇEKÜLKELERDEN KOLOMBİYA’DA ÜRETİM ALANI VERİLERİ ÜRETİM ALANLARI

% ALAN

RAKIM (METRE)

ORTALAMA DERECE

Savannah Bogota (Gül, Karanfil, lstromeria)

76

2.600

13 C/ 55 F

Antioquia (Pompom, Krizantem, Hydrangea)

19

2.000

17 C/ 63 F

Diğer (Anthurium, Heliconia, Yeşllikler)

5

1600

21 C/ 70 F

değerli zümrütleri Kolombiya’dan çıkarılır. Zengin platin, altın, gümüş, bakır, kömür, demir, tuz, nikel, fosfat, manganez, mika ve kuvars yatakları mevcuttur. Venezuela ve Ekvador sınırları yakınlarında çıkarılan petrolün bir bölümü dış ülkelere satılır.

Modern dokuma ve giyim sanayisinin yanı sıra kimyasal madde, ilaç hammaddeleri, madeni eşya, çimento ve motorlu araç sanayileri de gelişmeye devam eder.

ÇİÇEK ÜRETİMİ

Kolombiya’da ticari anlamda çiçek üretimi 1960’lı yılların sonunda başlar ve ilk ticari sevkiyat 1968 yılında

24

ABD’ye yapılır. Ülkede süs bitkileri sektörü son 40 yılda çok büyük gelişim göstermiştir. Kolombiya, dünyada çiçek üretimi yapılan toplam alanın ancak yüzde 2’sine sahip olmasına rağmen; çiçek ihracatında dünyanın ikinci en büyük ülkesi, karanfil ihracatında ise dünyanın en büyük ihracatçısıdır. Ucuz arazi ve işgücü, uygun iklim koşulları ve ABD pazarına yakınlık; Kolombiya’nın rekabette öne çıkmasını sağlayan faktörler arasındadır. Kolombiya genelinde toplam 7 bin 200 hektar alanda üretim yapılır. Önemli üretim alanları; Bogota Savannah, Antioquia, Valle, Cauca, Coffee Belt’tir. Gül, yüzde 32 oranıyla

en önemli üretim kalemini oluşturur. Gülün ardından karanfil yüzde 22, krizantem yüzde 13 ve buketler de dahil olmak üzere diğer ürünler yüzde 32 paya sahiptir. Kolombiya’da çiçek endüstrisi ihracata yönelik bir işkolu olarak geliştiği için üretimin yüzde 95’i ihraç edilir. Çiçek ihracatı Kolombiya’nın ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Sektör, ülkenin milli hasılasının yüzde 4,6’sını oluşturur.

KOLOMBİYA’NIN EN BÜYÜK MÜŞTERİSİ ABD

ABD, Kolombiya çiçek sektörü açısından en önemli pazardır. Kolombiya’da üretilen çiçeklerin yüzde 60’ı ABD’li

“Kolombiya’da çiçek endüstrisi, ihracata yönelik bir işkolu olarak geliştiği için üretimin yüzde 95’i ihraç edilir.” İHRACAT RAKAMLARI

2012 yılında en fazla süs bitkisi ihraç eden ülke 10 milyar 419 milyon dolarla Hollanda olurken ikinci sırada ise Kolombiya bulunuyor. Kolombiya’nın 2012 yılı süs bitkileri ihracatı toplam 1 milyar 278 milyon dolar olarak kaydedildi. Ülkenin önemli ihraç pazarları ise sırasıyla; yüzde 77 ile ABD, yüzde 5,4 ile Rusya, yüzde 3,7 ile Japonya, yüzde 3,4 ile İngiltere ve 2,8 oranı ile Kanada olarak sayılabilir. Dünya kesme çiçek ihracatında 4 milyar 602 milyon dolarla ilk sırada bulunan Hollanda’dan sonra gelen Kolombiya; 2012 yılında toplam 1 milyar 270 milyon dolarlık kesme çiçek ihraç etti. Dünyanın en önemli ikinci, Avrupa dışındaki ülkeler içinde ise birinci en önemli çiçek ihracatçısı olan ülkenin yıllık ihracat artış oranı ortalama yüzde 5’tir. Dünya kesme çiçek ihracatında Kolombiya, pazar payının yüzde 13,8’ine sahiptir. Birçok ihracatçı ülkeye göre dev bir pazar olarak öne çıkan Kolombiya, toplam 88 ülkeye 1600’ün üstünde çiçek çeşidi ihraç ediyor. tüketiciler tarafından satın alınır.

ABD’de üretim maliyetlerinin yüksek olması, ayrıca ABD’de yılboyu ürün temin edilemezken Kolombiya’da yılda 365 gün iyi kalitede çiçek temin edilebilmesi nedeniyle, Kolombiya’da çiçek sektörünün gelişimi ve ticareti ABD tarafından desteklenir. ABD ve Kolombiya arasındaki çiçek üretim/ tüketim ilişkisi yalnızca ülkedeki ekonomiye değil, aynı zamanda güvenliğe de bağlıdır. Kolombiya’da uyuşturucu ticaretini azaltmak ve ülkede Marksist gerillalardan kaynaklanan güvenlik sorunlarına bir çözüm geliştirmek amacıyla ABD, ülkede sağlıklı bir çiçek endüstrisi yaratmak için çiçek üretimini destekler. Çiçek endüstrisinin ülkede sağladığı istihdam, gerilla faaliyeti veya uyuşturucu ticaretine yönelen insanları engeller. Bu nedenle güvenlik açısından çiçek sektörünün etkileri çok büyüktür. Kolombiya’da yaklaşık 1 milyon kişi hayatını çiçek sektörü ve bu sektöre bağlı diğer yan sektör-

lerden kazanır. Çiçek sektöründeki işçilerin yüzde 13’ü üretici birliklerine üyedir. Kolombiya’da işçilik ücretleri en önemli maliyet kalemini oluşturur.

ÜRETİME YÖNELİK SOSYAL GELİŞİM PROGRAMLARI

Kolombiya’da çiçek sektöründe çalışan işçilere yönelik sosyal program-

DÜNYA SÜS BİTKİLERİ İHRACATI İHRACATÇI ÜLKELER Hollanda

2012 İHRACAT DEĞERİ (1.000 USD)

DÜNYA İHRACATINDA PAYI (%)

10.419.580

49

Kolombiya

1.278.532

6

Almanya

1.003.942

5

İtalya

878.746

4

Belçika

875.495

4

Ekvador

723.736

3

Kenya

646.753

3

Danimarka

640.371

3

Etiyopya

604.487

3

ABD

399.381

2

İspanya

323.840

2

Kanada

295.979

1

Çin

256.216

1

Tayvan

196.479

1

İsrail

189.369

TOPLAM

21.125.578

1 100 25

ÇIÇEKÜLKELERDEN DÜNYA KESME ÇİÇEK İHRACATI İHRACATÇI ÜLKELER

2012 İHRACAT DEĞERİ (1.000 USD)

2012 İHRACAT MİKTAR (TON)

ORTALAMA YILLIK BÜYÜME (USD) 2008-2012 (%)

PAY (%)

1

HOLLANDA

4.602.077

705.730

5

50,0

2

KOLOMBİYA

1.270.007

201.949

5

13,8

3

EKVADOR

718.961

117.408

8

7,8

4

KENYA

589.826

103.765

1

6,4

5

ETİYOPYA

526.338

125.839

42

5,7

6

BELÇİKA

251.314

25

2,7

7

MALEZYA

121.019

77.741

18

1,3

8

ÇİN

90.146

28.700

19

1,0

9

İTALYA

83.764

11.127

-4

0,9

10

İSRAİL

78.667

3

0,9

11

TAYLAND

75.962

24.170

0

0,8

12

ALMANYA

75.950

12.005

11

0,8

13

KORE

70.167

6.608

14

0,8

14

KANADA

44.136

23

0,5

15

GÜNEY AFRİKA

41.744

6.558

9

0,5

16

TAYVAN

40.710

4.164

31

0,4

17

KOSTA RIKA

35.288

7.862

1

0,4

18

ABD

35.119

-18

0,4

19

HİNDİSTAN

31.176

9.959

9

0,3

20

TÜRKİYE

30.150

11.150

6

0,3

21

İSPANYA

29.130

18.257

-10

0,3

TOPLAM

9.200.616

lar geliştirilip yürürlüğe konmuştur.

Kolombiya Çiçek Üreticileri Birliği

(Asocolflores) tarafından sosyal gelişim programı kapsamında ku-

100,0

rulan “Çiçekçilik Okulu”nda; şiddet gören veya şiddete açık insanlar çiçek üretimi konusunda eğitim görür. Bu eğitimin ardından programa katılan kişilere Asocolflores üyesi işyerlerinde çalışma imkanı sağlanır. Bu programla bugüne kadar binlerce aileye çiçek üretimi ve ihracatı konusunda eğitim verilerek iş imkanı sağlanmıştır. Halen devam edegelen eğitimler kapsamında çok sayıda ailenin daha çiçek üretimi kapsamında, işgücüne kazandırılması hedefleniyor. Söz konusu sosyal program çerçevesinde ayrıca sektörde çalışan işçiler ve ailelerine; sağlık, eğitim, konut temini gibi konularda birçok sosyal imkan da sağlanıyor.

FLORVERDE ETİKETLERİ

Kolombiya çiçek endüstrisinin sosyal ve çevresel bir programı olan Florverde; Asocolflores tarafından 1996 yılında Kolombiya çiçek endüstrisinde daha iyi sosyal ve çevresel koşullar oluşturarak daha rekabetçi ve sürdü-

“Kolombiya; 2012 yılında toplam 1 milyar 270 milyon dolarlık kesme çiçek ihraç etti.”

26

“Birçok ihracatçı ülkeye göre dev bir pazar olarak öne çıkan Kolombiya, toplam 88 ülkeye 1600’ün üstünde çiçek çeşidi ihraç ediyor.” rülebilir bir sektör yaratmak amacıyla oluşturuldu. 2003 yılında sertifikasyon haline gelen Florverde etiketleri, üretimde yüksek standartlara ulaşmak için sürekli bir gelişimi desteklemek amacıyla kullanılır. Florverde’nin sosyal içeriği; üretim yerlerinin karlılığına, insan kaynakları ve doğal kaynakların optimal yönetimini sağlayarak katkıda bulunmaktır. Bu kapsamda çalışanların kişisel gelişimlerini sürdürmeleri için sürekli eğitim programları düzenlenirken işçilere eşit imkanlar sağlanan bir personel yönetimi oluşturulur. Bunların yanı sıra, iş sağlığı ve refahının artırılması ve çocuk işgücünün azaltılması için çalışmalar yapılır. Florverde’nin çevresel yönü de: üretimde kimyasal kul-

ASOCOLFLORES ÜYESİ FİRMALARDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN SOSYAL PROFİLLERİ • İşçilerin yüzde 86’sı doğrudan sözleşmeli olarak, yüzde 13,7’si ise geçici ve dönemlik sürelerle çalışır.

• İşçilerle toplu pazarlıklar sonucu toplu sözleşme imzalanır.

• Firmaların yüzde 45’inin işçi fonu bulunur.

• Sosyal güvenlikleri sağlanır.

• Hektar başına yaklaşık 16 işçi çalışır.

• Üye firmaların yüzde 75’i çalışanlarına, Kolombiya’daki yasal asgari ücretten yüksek ödeme yapar.

• İşçilerin yüzde 58’i evlere sahiptir.

• Sektörde çalışan işçilerin yüzde 65’i kadındır.

• İşçilerin yüzde 67’si 20-39 yaş aralığındadır.

• İşçilerin yüzde 45’i ilköğretim mezunu, yüzde 45’i ortaöğrenim mezunu, yüzde 1’i okuma yazma olmayan ve yüzde 9’u da diğer okullardan mezun kişilerden oluşur.

• İşçilerin yüzde 20’si beş yaşından küçük çocuk sahibidir.

• Üye firmaların tümü çalışanlara yönelik sürekli eğitim, sağlık ve refah programları uygular.

lanımının azaltılması ve IPM (Entegre Zararlı Yönetimi) uygulamalarının yerleştirilmesi, optimal sulama teknikleri ile su tüketiminin azaltılması, çevreye duyarlı atık alternatifleri ile atık yönetimi, organik gübreleme ve kimyasalların azaltılması ile toprağın

iyileştirilmesi ve biyolojik çeşitliliğin korunması gibi konuları içerir. Çevresel ve sosyal sorumluluğu sertifikalayan kalite etiketleri, Florverde’nin Avrupa ve Amerika’daki süpermarketlerin de ilgisini artıran önemli bir faktördür.

27

ÇIÇEKRAKAMLAR

Agustos ayında ihracatımız yüzde 11 arttı Süs bitkileri ve mamulleri ihracatımız 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında artış gösterdi. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği rakamlarına göre 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 48,5 milyon dolar değerinde ürün ihraç edildi.

S

üs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği verilerine göre 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 43 milyon 727 bin dolar değerinde süs bitkisi ve mamulü ihraç edilirken bu rakam 2013 yılının aynı döneminde 48 milyon 580 bin dolar seviyesine yükseldi. 2013 yılının söz konusu döneminde ihracat artış oranı yüzde 11 olarak kayda geçti. 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde ihraç edilen ürünlerin adedi de 279 milyon 482 binden, 320 milyon 954 bin adede yükseldi.

ALMANYA’DAN TALEP YOĞUN 2013 yılı 1 Ocak-31 Ağustos döneminde en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülke Almanya oldu.

Almanya’ya 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 33 milyon 605 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edilirken bu ürünlerin değeri 7 milyon 876 bin dolar olarak kaydedildi. 2013 yılının aynı döneminde Almanya’ya yönelik ihracat hem miktar, hem de adet bazında artış gösterdi. 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde, 2012 yılının aynı dönemine göre ihracatımız yüzde 3 oranında artarken 51 milyon 516 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edildi. Almanya’ya gönderilen ürünlerin ihracat değeri 8 milyon 134 bin dolar oldu. Listenin ikinci sırasında yer alan Hollanda’ya 28

2013 yılı 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 81 milyon 904 bin adet süs

bitkisi ve mamulü ihraç edilirken bu ürünlerin ihracat değeri de 7 milyon

TÜRKİYE GENELİ SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ İHRACAT KAYITLARININ ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI 1 OCAK-31 AĞUSTOS 2013

01 OCAK-31 AĞUSTOS 2012 ÜLKE

MİKTAR (ADET)

MİKTAR (KG)

DEĞER (USD)

MİKTAR (ADET)

MİKTAR (KG)

DEĞER (USD)

DEĞİŞİM (%)

ALMANYA

1.447.890

33.605.487

7.876.231

1.441.982

51.516.936

8.134.596

3

HOLLANDA

2.202.774

75.361.912

7.964.760

1.952.014

81.904.983

7.965.872

0

İNGİLTERE

1.679.133

46.836.877

6.402.416

1.777.612

58.482.957

7.060.777

10

TÜRKMENİSTAN

4.606.855

913.733

3.481.983

6.297.780

1.770.371

6.721.484

93

IRAK

6.079.105

3.017.444

5.368.062

5.490.573

2.615.831

5.025.883

-6

AZERBAYCAN

3.862.713

12.957.463

4.555.284

4.675.499

22.012.189

4.375.403

-4

UKRAYNA

1.148.528

30.110.549

2.888.262

980.265

28.485.669

2.616.227

-9

44.820

340.840

527.652

273.834

1.680.345

2.317.325

339

RUSYA

1.022.939

25.319.704

2.151.113

1.030.220

37.885.295

2.280.081

6

ROMANYA

1.866.188

51.018.730

2.512.202

1.189.190

34.600.178

2.082.478

-17

23.960.945

279.482.740

43.727.965

25.108.968

320.954.753

48.580.126

11

ÖZBEKİSTAN

TOPLAM

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

“Süs bitkileri ve mamulleri ihracatımız 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında artış gösterdi.”

965 bin dolar olarak belirlendi. 2012 yılının aynı döneminde Hollanda’ya ihraç edilen ürünlerin değeri 7 milyon 964 bin dolardı. Söz konusu dönemde 75 milyon 361 adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edilmişti. 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde en fazla ihracat gerçekleştirilen üçüncü ülke İngiltere oldu. Bir önceki yılın aynı dönemine göre İngiltere’ye yönelik süs bitkileri ve mamulleri ihracatımızdaki artış oranı yüzde 10 olarak kayda geçti. İngiltere’ye 2012 yılının 1

Ocak-31 Ağustos döneminde 6 milyon 402 bin dolar değerinde 46 milyon 836 bin adet ürün ihraç edilirken bu rakam 2013 yılının aynı döneminde 7 milyon 60 bin dolar olarak gerçekleşti. İngiltere’ye söz konusu dönemde 58 milyon 482 bin adet ürün ihraç edildi. En fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 10 ülke listesinin dördüncü ve beşinci sırasında ise Türkmenistan ve Irak yer alıyor. Dördüncü sıradaki Türkmenistan’a 2013 yılının 1 Ocak31 Ağustos döneminde, bir önceki

29

ÇIÇEKRAKAMLAR

“2013 yılı 1 Ocak-31 Ağustos döneminde en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülke Almanya oldu.”

840 adet ile 527 bin 652 dolarlık ihracat gerçekleştirdiğimiz Özbekistan’a, 2013 yılının söz konusu döneminde 2 milyon 317 bin dolar değerinde 1 milyon 680 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihracatı gerçekleştirdik.

HOLLANDA MİKTAR BAZINDA LİDER

yıla göre yüzde 93 artışla 6 milyon 721 bin dolar değerinde ürün ihraç edildi. Adet bazında ihraç edilen ürünler 1 milyon 770 bin olarak kaydedildi. 2012 yılının aynı döneminde Türkmenistan’a 913 bin 733 adet ürün ihraç edilirken bu ürünlerin değeri 3 milyon 481 bin dolar olarak kayıtlarda yer aldı. En fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülkeler listesinde beşinci sırada bulunan Irak’a 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 3 milyon 17 bin adet ve 5 milyon 368 bin dolar değeriyle ürün gönderirken, ihracatımızda 2013 yılının aynı döneminde adet ve değer bazında azalma gerçekleşti. Söz konusu dönemde Irak’a 2 milyon 615 bin adetle 5 milyon 25 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Süs itkileri ve mamulleri sektöründe 2013 yılı 1 Ocak-31 Ağustos döneminde, en fazla ürün ihraç ettiğimiz ilk 10ülke listesi şu şekilde oluştu: Azerbaycan (22 milyon 12 bin adet, 4 milyon 375 bin dolar), Ukrayna (28 milyon 485 bin adet, 2 milyon 616 bin dolar), Özbekistan (1 milyon 680 bin adet, 2 milyon 317 bin dolar), Rusya (37 milyon 885 bin adet, 2 milyon 280 30

bin dolar) ve Romanya ( 34 milyon 600 bin adet, 2 milyon 82 bin dolar)

İHRACAT ARTIŞININ İLK SIRASINDA ÖZBEKİSTAN VAR 2013 yılı 1 Ocak-31 Ağustos döneminde süs bitkileri ve mamulleri ihracatında değer bazında en fazla artış yüzde 339 oranıyla Özbekistan’da yaşandı. Bir önceki yılın aynı döneminde 340 bin

Süs bitkileri ve mamulleri sektöründe, 2013 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde adet bazında en fazla ihracat yapılan ülke Hollanda oldu. 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 75 milyon 361 bin adet ürün gönderilen Hollanda’ya, 2013 yılının aynı döneminde ihraç edilen ürün adedi 81 milyon 904 bin adet olarak kayda geçti.

Hollanda’nın ardından adet bazında en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülke, 58 milyon 482 bin adet ile İngiltere oldu. 2012 yılının 1 Ocak31 Ağustos döneminde İngiltere’ye 46 milyon 836 bin ürün ihracatı gerçekleştirdik. Adet bazında en fazla ürün ihraç ettiğimiz üçüncü ülke ise Almanya olarak öne çıktı. Almanya’ya 2012 yılının 1 Ocak-31 Ağustos döneminde 33 milyon 605 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç ederken bu rakam 2012 yılının aynı döneminde 51 milyon 516 bin adet seviyesine yükseldi.

2013 ÖNEMLİ SEKTÖREL ETKİNLİKLER TARİH

ETKİNLİK

YER

WEB

9-11 EYLÜL 2013

FLOWERS EXPO

MOSKOVA / RUSYA

www.flowers-expo.ru

EYLÜL 2013

FLORPLANT

ANTALYA / TÜRKİYE

www.florplant.org

10-12 EYLÜL 2013

EXPO FLORA RUSSIA 2013

MOSKOVA / RUSYA

www.hppexhibitions.com

2-4 EKİM 2013

PROFLORA

BOGOTA / KOLOMBİYA

www.hppexhibitions.com

EKİM 2013

IFEX INTERNATIONAL FLOWER EXPO TOKYO

CHIBA / JAPONYA

www.ifex.jp

EKİM 2013

IBERFLORA

VALENCIA / İSPANYA

http://iberflora.feriavalencia.com

6-8 KASIM 2013

INTERNATIONAL FLORICULTURE TRADE FAIR (IFTF)

VIJFHUIZEN / HOLLANDA

www.iftf.nl

19-21 KASIM 2013

IPM DUBAI

DUBAI / BAE

www.ipm-dubai.com

ARALIK 2013

FLOWERSHOW

İSTANBUL / TÜRKİYE

www.flowershow.com.tr

31

ÇIÇEKADRESLER SEKTÖREL KURUMLAR AKDENİZ SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ Adres: Göksu Mah. Gazi Bulvarı No:493 ANTALYA Tel: 0242 339 55 99 Faks: 0242 338 37 77 eksperpeyzaj@hotmail.com ANTALYA ÇİÇEKÇİLER ODASI Adres: Balbey mah. İsmetpaşa Cad. Balbey İşhanı kat:3 No:35 ANTALYA Tel: 0242 242 11 73 Faks: 0242 241 11 58

S.S. ÇİÇEK ÜRETİMİ VE PAZARLAMA KOOP. Adres: Çırçır Mahallesi Ataturk Caddesi No:174 Alibeyköy Eyüp / İSTANBUL Tel: 0212 625 79 79 - 0212 625 85 86 Faks: 0212 – 6251712 info@cicekuretim.com.tr www.cicekuretim.com.tr

ANTALYA TİCARET BORSASI Adres: Cumhuriyet Cad. Borsa İşhanı Kat:2 ANTALYA Tel: 0242 244 26 70 Faks: 0242 241 11 58 info@antalyaborsa.org.tr www.antalyaborsa.org.tr

S.S. FLORA ÇİÇEK ÜRETİMİ VE PAZARLAMA KOOP. Adres: Kemerburgaz Yolu No: 59 Ayazağa / İSTANBUL Tel: 0212 289 50 99 Faks: 0212 289 63 17 info@ssflora.com www.ssflora.com

ANTALYA TİCARET ve SANAYİ ODASI Adres: Çevreyolu Üzeri Göksu Mahallesi Gazi Bulvarı No:531 07310 ANTALYA Tel: 0242 314 37 37 Faks: 0242 314 37 38 - 39 – 40 info@atso.org.tr www.atso.org.tr

SAKSILI SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ (SASBÜD) Adres: Gazipaşa Caddesi Aydın İş Merkezi No: 61 / YALOVA Tel: 0226 811 36 44 Faks: 0226 811 37 17 info@sasbud.org.tr www.sasbud.org.tr

DOĞAL ÇİÇEK SOĞANCILAR DERNEĞİ Adres: V.S.B. Tesisleri-İzmit Karayolu 19. km. Altınova/ YALOVA Tel: 0226 461 22 50-51 Faks: 0226 461 22 52 vsb@vsb.com.tr www.vsb.gov.tr

SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ (SÜSBİR) Adres: Bağdat Caddesi Haldun Taner Sokak No: 1 Kat: 2 Daire: 7 Caddebostan Kadıköy / İstanbul Telefon: 0216 422 34 70 -71-72 Faks: 0216 422 3473 susbir@susbir.org.tr www.susbir.org.tr

INTERFLORA ÇİÇEKÇİLER DERNEĞİ Adres: Emirgazi Cad. No:5 Köroğlu İş Merkezi PK: 34400 Okmeydanı / İstanbul - TÜRKİYE Tel: 0212 210 20 23 (3Hat) Faks: 0212 210 20 22 info@interflora.org.tr SÜS BİTKİLERİ İHRACATÇILARI DERNEĞİ Adres: Aspendos Bulvarı No:221 ANTALYA Tel: 0242 311 80 00 Faks: 0242 311 79 00 info@antalya-tarim.com.tr 32

KESME ÇİÇEK ÜRETİCİ BİRLİĞİ Adres: Altınova Düden Mah. PTT Caddesi No:60 Altınova / ANTALYA Tel: 0242 340 00 76

UNION FLEURS Adres: Square Ambiorix 32/24 B-1000 BRUSSELS Tel: 0032 2 231 06 38 Faks: 0032 2 732 67 66 info@ unionfleurs.org www.unionfleurs.org RESMİ KURUMLAR EKONOMİ BAKANLIĞI Tel: 0312 204 75 00 www.ekonomi.gov.tr HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Tel: 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Tel: 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Tel: 0312 201 50 00 www.sanayi.gov.tr

DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU Tel: 0212 339 50 00 www.deik.org.tr

KALKINMA BAKANLIĞI Tel: 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr

MALİYE BAKANLIĞI Tel: 0312 415 29 00 www.maliye.gov.tr

TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI Tel: 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr ULUSLARARASI KURULUŞLAR AIPH - INTERNATIONAL ASSOCIATION of HORTICULTURAL PRODUCERS Adres: AIPH Oude Herenweg 10 2215 RZ Voorhout the NETHERLANDS Tel: 0031 252536950 Faks: 0031 – 252536951 sg@aiph.org www.aiph.org

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Tel: 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr

TÜBİTAK Tel: 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr