Çiçek Vizyon Dergisi Mart-Nisan 2014 67. Sayı

Page 1

Say覺: 67 Y覺l: 7 Mart-Nisan 2014 www.susbitkileri.org.tr

67



BASKANDAN

Emekleyerek yürümeyi ögrendik By crawling, we learned how to walk Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimizin de aralarında bulunduğu çok sayıda kurumun ortak organizasyonuyla gerçekleştirilecek olan 10’uncu Antalya Çiçek Festivalinin, gelenekselleşmesinin mutluluğunu yaşıyoruz. Festivalin heyecanlı bir şekilde devam etmesinde halkın katılımı son derece önemlidir. Festivalde araç süslemeleriyle birlikte toplam 2 milyon dalın üzerinde çiçek kullanılacak. Yerli ve yabancı misafirlerin ağırlanacağı festivale, turistler de yoğun ilgisi gösteriyor. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak yıllar önce belirlediğimiz hedeflere yavaş yavaş ulaşıyoruz. Tanıtım noktasında hızlı adımlar attığımızı söyleyemem ama emekleyerek amacımıza ulaşıyoruz. Beklentilerimizi küçük tutarak büyütmeye başladık. Çiçek Festivali Türk süs bitkileri sektörünün ulusal ve uluslararası alanda tanıtılması ve bu alana yönelik ilginin artırılmasına katkıda bulunuyor. AIPH’nin (Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği) Bahar Kongresine Türkiye’yi temsilen Birliğimiz katıldı. Londra’da gerçekleştirilen etkinlikte gerçekleştirdiğimiz sunumda sektörümüzle ilgili Türkiye’deki son gelişmeleri davetlilerle paylaştık. Katılımcıları Pazarlama Komitesi Toplantısı’nda Antalya’da düzenlenecek Expo’ya ilişkin bilgilendirdik. Ayrıca AIPH Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Bölge Temsilcisi olarak Çin’in Qingdao şehrinde açılışı gerçekleştirilen “International Expo 2014 Qingdao” etkinliğinin uluslararası değerlendirme jürisine seçildim. Yeni üyelikler, bütçe ve yıllık faaliyet raporlarının görüşüldüğü Union Fleurs Genel Kurul Toplantısı da bu ay içinde İspanya’da gerçekleştirildi. Toplantıda Union Fleurs’un 2014-2016 döneminde görev alacak yönetim kurulu üyeleri de belirlendi. Organizasyonun Dış İlişkiler Başkanlığını yeni dönemde Birliğimizden Gülşen Bay üstlenecek. Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmalar çerçevesinde ise Expo 2016 Antalya’ya yönelik çalışmaların, tanıtım faaliyetlerinin ve etkinlik bütçesi hakkında bilgilerin üyelerle paylaşıldığı 6. Olağan Konsey Toplantısına katıldık. Toplantıda, Expo 2016 Antalya Konseyi’nin alt çalışma gurupları, hazırladıkları projelerle ilgili Konsey üyelerine bilgi verdi. Uluslararası İlişkiler Çalışma Gurubu olarak Kelebek Serası, Antalya Çiçek Festivali, Yeşil Şehir Konferansı, Çiçek Açan Şehirler olmak üzere dört farklı proje sunduk. Yapılan oylamada, dört projenin hayata geçirilmesi için yönetim kuruluna götürülmesine karar verildi. Birliğimiz yurt içi ve yurt dışında sektörümüzü başarı ile temsil etmeyi sürdürüyor. Gösterdiğimiz çabanın olumlu sonuçlarını almaya başlayacağımıza inanıyorum.

It makes us very happy to witness that the Antalya Flower Festival, of which the 10th edition will be jointly held by many organizations including the Central Anatolian Ornamental Plants and Products Exporters Union, has become a traditional event. For the festival to maintain its excitement, the attendance of the public is really important. Over 2 million branches of flowers will be used at the festival, including those used for vehicle decoration. Tourists also take a great interest in the festival, which will host local and international guests. As the Ornamental Plants and Products Exporters Union, we are gradually reaching the targets we set years ago. I cannot say we have taken fast steps in terms of promotion, however we are crawling to our target. In the beginning, our expectations were not high, but later we started to take them higher. The Flower Festival contributes to the domestic and international promotion of the Turkish ornamental plants sector and to the increase in the interest attracted by this field. Our Union represented Turkey at the Spring Congress of the AIPH (International Association of Horticultural Producers). In the presentation we made at the event in London, we shared with the guests the latest developments related to our sector in Turkey. At the Meeting of the Marketing Committee, we informed the attendants about the Expo, which will be organized in Antalya. Moreover, as AIPH Board Member and Turkey Regional Representative, I was elected for the international assessment jury of the event “International Expo 2014 Qingdao” which was inaugurated in Qingdao, China. The Union Fleurs General Assembly Meeting, where new memberships, budget and annual reports are discussed, was held in Spain this month. At the meeting, the members of the board of directors who will serve in the period 2014-2016 of the Union Fleurs were assigned. Gülşen Bay of our Union will serve as the organization’s Foreign Relations Manager in the new period. As for the efforts in Turkey, we attended the 6th Ordinary Council Meeting where information was shared with the members about the efforts made for the Expo 2016 Antalya, promotional activities and the budget of the event. At the meeting, study groups of the Expo 2016 Antalya gave information to the Council members about the projects they have prepared. As the Study Group for International Relations, we presented four projects: Butterfly Greenhouse, Antalya Flower Festival, Green City Conference and Blooming Cities. At the voting, it was decided that these four projects be referred to the board of directors so that they can be realized. Our Union continues to successfully represent our sector both domestically and internationally. I believe that we will start getting the positive results of the efforts we made.

Osman BAĞDATLIOĞLU Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı / Tanıtım Grubu Başkanı President of the Ornamental Plants and Products Exporters Union / President of Promotion Group 1


ÇIÇEKIÇINDEKILER

4

3

4

Antalya 10’uncu Çiçek Festivali için gün sayıyor Birlik yeni yönetimini seçti

7

11

Expo 2016 Antalya Konsey Toplantısı gerçekleştirildi Union Fleurs Genel Kurul Toplantısı İspanya’da yapıldı

8

9

AIPH Bahar Kongresine Londra ev sahipliği yaptı 12

11

Anneler günü üreticinin yüzünü güldürecek

20

Düğün Çiçeği: Ranunculus Çiçekçilik Pazarının Dinamikleri, Trendler ve Önemli Rakamlar

22

28

Rakamlar

20

SÜS BİTKİLERİ TANITIM GRUBU ADINA, ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ’NİN YAYIN ORGANIDIR. OAİB ADINA SAHİBİ Özkan AYDIN

YAYINA HAZIRLAYANLAR Origami Medya (info@origamimedya.com)

YAYIN TÜRÜ İki ayda bir yayınlanan sektörel dergidir.

YAYIN KURULU BAŞKANI İSMAİL YILMAZ

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugaysoykan@origamimedya.com)

YAYIN ADRESİ Mecidiyeköy Mah. Atakan Sok. Savaş Apt. No:6 Kat:2 D:7 Mecidiyeköy / Şişli / İST T: +90 212 252 87 76 - 77 F: +90 212 211 40 70

YAYIN KURULU OSMAN BAĞDATLIOĞLU, İSMAİL YILMAZ, LÜTFİ GÖBÜŞ, HARUN YETER, ÖZKAN AYDIN, ESRA ARPINAR, SEVGİN UTLULIĞ, GÜLŞEN BAY

2

YÖNETİM YERİ Ceyhun Atuf Kansu Cad. No: 120 Balgat - Çankaya Tel: 0312 447 27 40 Faks: 0312 446 96 05

EDİTÖR Volkan ÜKÜNÇ (volkan@origamimedya.com) Uğur DÜNDAR (ugur@origamimedya.com) GÖRSEL YÖNETMEN Murat CERİT (murat@origamimedya.com) Merve ÖZSERBES (merve@origamimedya.com) REKLAM REZERVASYON info@origamimedya.com

BASKI VE CİLT APA Uniprint Uniprint Basım Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ömerli Köyü, Hadımköy - İstanbul Caddesi, No: 159 34555 - İstanbul - Türkiye Telefon: 0 212 798 28 40 pbx www.apa.com.tr

ÇİÇEK VİZYON dergisi, Origami Medya tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayınlanmaktadır. “ÇİÇEK VİZYON” ibaresi kullanılarak alıntı yapılması izne bağlıdır.

67


ÇIÇEKGÜNDEM

Antalya 10’uncu Çiçek Festivali için gün sayıyor

Her yıl geleneksel olarak düzenlenen 10’uncu Expo Çiçek Festivali, 23-24 Mayıs’ta gerçekleştirilecek. Expo 2016 Antalya’nın provası olarak nitelendirilen festivalde, Japon çiçek düzenleme sanatı ‘İkebana’ alanında dünya çapında tanınmış Kaoruko, beş kişilik ekibiyle birlikte gösteri yapacak.

T

ürkiye’de kesme çiçek üretiminin yüzde 65’ini, ihracatın yüzde 85’ini gerçekleştiren Antalya, Türkiye’nin en renkli etkinliklerinden biri olan çiçek festivaline hazırlanıyor. Bu yıl 10’uncusu düzenlenecek olan Antalya Çiçek Festivali; Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, Süs Bitkileri Tanıtım Grubu, Antalya Ticaret Borsası, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Expo 2016 Antalya Ajansı, Antalya Büyükşehir Belediyesi, Akdeniz Üniversitesi, Interflora Çiçekçileri Derneği, Süs Bitkileri İhracatçıları Derneği, Akdeniz Süs Bitkileri Üreticileri Derneği, Peyzaj Mimarları Odası ve Antalya Çiçekçiler Odası’ndan oluşan çok sayıda kurumun ortak organizasyonuyla gerçekleştiriliyor.

tılımının da önemli olduğunu vurguladı. Çiçek Festivali’nde geleneksel hale gelen kortejde, protokol ve çocuklar çiçekler eşliğinde Cender Otel önünden tramvay yolunu takiben Işıklar-Cumhuriyet Meydanı arasında yürüyecek. Antalya’daki kesme çiçek üreticilerinin ve ihracatçılarının araç süslemeleri ve en güzel kortej aracı yarışmasıyla renklenecek festivalde, araçların süslemesi için 1 milyon dal çiçek kullanılacak. Çiçek ve çocuk temalı fotoğraf ve resim sergisinin açılacağı festivalde, çocuklar çiçekle tanışacak. Çiçek ekimi yapacak çocuklar çiçek süslemelerine de katılacak. Festivalde 2 milyon dalın üzerinde çiçek kullanılacak. Yerli ve yabancı misafirlerin ağırlanacağı Festivale, halkın ve turistlerin yoğun ilgisi bekleniyor.

FESTİVAL GELENEKSELLEŞTİ

“YAVAŞ VE EMİN ADIMLARLA İLERLİYORUZ”

Festival Düzenleme Komitesi adına konuşan Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, süs bitkileri sektörünün ulusal ve uluslararası alanda tanıtılması amacıyla çeşitli sivil toplum örgütlerinin katılımıyla gerçekleştirilen festivalde çiçek üzerine aktiviteler düzenleneceğini, araçların çiçeklerle süsleneceğini, yarışmaların yapılacağını kaydetti. Etkinliği 10 yıldır bu sürdürmekten mutluluk duyduklarını ifade eden Osman Bağdatlıoğlu, festivalin heyecanlı bir şekilde devam etmesinde halkın ka-

Yıllar önce yola çıkarken belirledikleri amaca yavaş yavaş ulaştıklarını dile getiren Osman Bağdatlıoğlu, “Tanıtım noktasında hızlı adımlar attığımızı söyleyemem ama emekleyerek amacımıza ulaşıyoruz. Beklentilerimizi küçük tutarak büyütmeye başladık” dedi.

ULUSLARARASI KATILIM BEKLENİYOR Festivale; Japonya, İngiltere ve Çin’den birçok katılımcının geleceğini ve gösteriler yapacağını anlatan Osman Bağdatlıoğlu, Japon çiçek

düzenleme sanatı olarak bilinen İkebana sanatında dünya çapında tanınmış Japonya’nın kraliyet sanatçısı Kaoruko’nun beş kişilik ekibiyle birlikte Terracity, Özdilek, MarkAntalya, Cumhuriyet Meydanı’nda İkebana gösterisi gerçekleştireceğini belirtti. Birlik olarak Japonya’da düzenlenen fuarda Türkiye’nin tanıtımı için Türkiye’nin Japonya Büyükelçilği ile faaliyetlerde bulunduklarını, fuara bin buket gönderdiklerini belirten Osman Bağdatlıoğlu, bu işbirliğinin neticesinde Japon heyetinin festivale katılacağını ifade etti. Çiçek Festivali’nin amaçları arasında çiçek sektörünün ulusal ve uluslararası alanda tanıtılması ve bu alana yönelik ilginin artırılması yer alıyor. Festival bünyesinde gerçekleştirilecek etkinliklerle bu yıl Türk çiçeğinin daha etkili bir şekilde tanıtımının sağlanması hedefleniyor. Özellikle 24 Mayıs’ta ihracatçı firmaların özel dizayn edilmiş araçlarıyla oluşturacağı Festival Korteji’nin etkinliğe renk katması bekleniyor. 3


ÇIÇEKGÜNDEM

Birlik yeni yönetimini seçti Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Olağan Seçimli Genel Kurul Toplantısı 18 Nisan’da Orta Anadolu İhracatçı Birliklerinin (OAİB) Genel Sekreterlik Hizmet Binasında gerçekleştirildi. Yönetim kurulunun dört yıllık çalışmalarının ibra edildiği toplantıda, önümüzdeki dönemde yönetimde yer alacak isimler de belirlendi.

The Union elected its new board of directors

The Ordinary General Meeting with Elections of the Ornamental Plants and Products Exporters Union was held at the Central Anatolian Exporters Union (OAİB) General Secretariat Service Building on 18 April. At the meeting, where the board of directors was discharged from its duties in its four-year period, new board members were elected for the forthcoming period as well.

4


T

ürkiye’de süs bitkileri ihracatı yapan firmaların temsil edildiği tek birlik olan Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliğinin Seçimli Olağan Genel Kurul Toplantısı 18 Nisan’da OAİB Genel Sekreterlik Hizmet Binasında gerçekleştirildi. Toplantıya, Birliğe üye firmaların yöneticilerinin yanı sıra süs bitkileri üretimi ve ihracatı yapan firmaların üst düzey yöneticileri katıldı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan toplantının kapsamı ve programıyla ilgili OİAB Genel Sekreteri Özkan Aydın genel kurul üyelerine bilgi verdi. Ardından divan kurulu başkanı ve katip üyeler seçildi. Divan heyetinin belirlenmesinden sonra söz alan Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, Birliğin faaliyetleri ile 2014 yılı çalışma raporunu genel kurul üyelerinin bilgisine sundu. Yönetim kurulunun dört yıllık çalışmalarını özetleyen Osman Bağdatlıoğlu, Birliğin yurt içi ve yurt dışı tanıtım faaliyetleri ile hedeflerinden bahsetti. Birliğin ve Süs Bitkileri Tanıtım Grubunun çok sayıda organizasyona dahil olduğunu belirten Osman Bağdatlıoğlu, sektörün imajını ve sektörün ihracat potansiyelini yükseltmeye yönelik çalışmaların yurt içi ve yurt dışında başarıyla sürdürüldüğünü, çalışmalara 2014 yılında da aynı hızla devam edileceğini söyledi. Osman Bağdatlıoğlu, mevcut yönetim kurulu üyelerine ve birlik çalışanlarına teşekkür etti. Programın devamında gelir-gider hesaplarıyla ilgili genel kurul üyelerine bilgiler verildi ve sorular yanıtlandı.

“ÇİÇEĞİN DEĞERİNİ HİSSETTİRMELİYİZ” Toplantıda 2013 yılı mali tabloları ve 2014 yılı bütçesi de üyelere sunuldu. Denetim raporlarının okunmasından sonra yapılan oylamada mali tablolar, denetim raporları ve 2014 yılı tahmini

T

he Ordinary General Meeting with Elections of the Ornamental Plants and Products Exporters Union, which is the only union in Turkey where the companies engaged in ornamental plants export are represented, was held at the OAİB General Secretariat Service Building on 18 April. Besides the managers of union member companies, senior managers of companies engaged in ornamental plants production and export attended the meeting. The meeting was opened with a moment of silence and the Turkish national anthem. Afterwards, Özkan Aydın, General Secretary of the Central Anatolian Exporters Union, gave information to the general assembly members about the scope and schedule of the meeting. Subsequently, the council board chairman and the clerks were elected. Following the determination of the council members, Osman Bağdatlıoğlu, Vice Chairman of the Board of Directors, submitted for the information of the general assembly members the activities and 2014 annual report of the Union. Summarizing the efforts made by the board of directors in its four-year period, Osman Bağdatlıoğlu mentioned the Union’s domestic and international promotional activities and targets. Stating that the Union and the Ornamental Plants Promotion Group have been involved in many events, Osman Bağdatlıoğlu pointed out that the efforts to strengthen the sector’s image and export potential were successfully maintained domestically and abroad, and would be continued at the same pace in 2014 as well. Osman Bağdatlıoğlu thanked the present board members and union employees. Afterwards, general assembly members were informed about the profit and loss account statements, and questions were answered. 5


ÇIÇEKGÜNDEM

bütçesi oybirliği ile ibra edildi. Yönetimin ibrasının ardından söz alan Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, süs bitkileri sektörünün katma değerli bir üretim yaptığını vurguladı ve çiçeğin değerini her platformda hissettirmek gerektiğinin altını çizdi. Osman Bağdatlıoğlı sözlerini şöyle sürdürdü: “Birliğimiz geçmiş dönemlerde kesme çiçek üzerine yoğunlaşıyordu. Artık tüm Türkiye’yi kapsayacak çalışmalara imza atacağız. 20142018 yönetim kurulumuzu da bu doğrultuda oluşturduk. Şimdi icraat zamanıdır. Birliğimizi daha efektif kullanacağız. Sesimizi çok daha geniş kitlelere duyuracağız. Sadece ihracat odaklı değil iç pazarın sorunlarına yönelik çalışmalar da yapacağız. Sorunlarımızı nokta atışı faaliyetlerle çözüme kavuşturacağız. Süs bitkileri sektörü olarak üretici ve ihracatçı firmalardan oluşuyoruz. Bu durum da elini taşın altına koyan bir sektör olduğumuzun gösteriyor. Bu cesur sektörün sorunlarına çözüm üretmek için Birliğimizi en verimli şekilde kullanacağız.” Osman Bağdatlıoğlu konuşmasının ardından, yönetim kurulu üyelerine ve Birlik personeline teşekkürlerini sunarak yeni yönetim döneminde tüm üyelere başarılar diledi.

2014-2018 Yönetim Kurulu

6

“WE MUST HAVE THE VALUE OF FLOWERS APPRECIATED” At the meeting, financial statements of 2013 and the budget for 2014 were presented to members. In the voting held after the audit reports were read, the financial reports, audit reports and estimated 2014 budget were unanimously discharged. Osman Bağdatlıoğlu, Chairman of the Board of Directors, who took the word after the discharge of the board of directors, emphasized that the ornamental plants sector created added value with its production and pointed out that they needed to have the value of flowers appreciated on every platform. Osman Bağdatlıoğlu added: “In previous periods, our union focused on cut flowers. Now we will make efforts that will cover Turkey as a whole. We formed our 2014-2018 board of directors accordingly. Now is the time for performance. We will use our union more effectively. We will make ourselves heard by much larger masses. We will make not only export-oriented efforts but also work to solve the problems of the domestic market. We will solve our problems with spot-on activities. As the ornamental plants sector, we consist of producing and exporting companies. This shows that we are a sector which shoulders responsibilities.

2014-2018 Board of Dırectors

Yönetim Kurulu Başkanı

Chairman

Osman Bağdatlıoğlu - Flash Tarım

Osman Bağdatlıoğlu - Flash Tarım

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları

Vice Chairmen

Lütfi Göbüş - Springfield

Lütfi Göbüş - Springfield

Ömer Gündeşlioğlu – Gündeş Tarım

Ömer Gündeşlioğlu – Gündeş Tarım

Yönetim Kurulu Üyeleri

Members

İsmail Yılmaz - A.B.A.N.N.E. Fide

İsmail Yılmaz - A.B.A.N.N.E. Fide

Erol Kaya – Arifiye Çiçekçilik

Erol Kaya – Arifiye Çiçekçilik

Erkut Işık – Erkut Tarım

Erkut Işık – Erkut Tarım

Osman Yanık – Garden ve Koala Peyzaj

Osman Yanık – Garden ve Koala Peyzaj

Gurcan Ata - İzmir Çiçek

Gurcan Ata - İzmir Çiçek

Şaban Okur – Tan Tarım

Şaban Okur – Tan Tarım

Turhan Tuğtekin – Tuğtekin Çiçekçilik

Turhan Tuğtekin – Tuğtekin Çiçekçilik

Harun Yeter – Vizyon Tarım

Harun Yeter – Vizyon Tarım


ÇIÇEKGÜNDEM

Expo 2016 Antalya Konsey Toplantısı gerçeklestirildi Expo 2016 Antalya’ya yönelik çalışmaların, tanıtım faaliyetlerinin ve etkinlik bütçesi hakkında bilgilerin üyelerle paylaşıldığı 6. Olağan Konsey Toplantısı yapıldı.

E

xpo 2016 Antalya 6. Olağan Konsey Toplantısı Antalya Valisi ve Konsey Başkanı Sebahattin Öztürk başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantıya, konsey üyesi belediye başkanları, kamu kurum müdürleri ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldı. Toplantıda ilk olarak Expo 2016 Antalya alanında yapılan çalışmalar, tanıtım faaliyetleri ve bütçesi hakkında bilgi verildi.

4 PROJE HAYATA GEÇİRİLECEK Toplantıda, Expo 2016 Antalya Konseyi’nin alt çalışma gurupları, hazırladıkları projelerle ilgili Konsey üyelerine bilgi verdi. Uluslararası İlişkiler Çalışma Gurubu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, Kelebek Serası, Antalya Çiçek Festivali, Yeşil Şehir Konferansı, Çiçek Açan Şehirler olmak üzere dört farklı proje sundu. Yapılan oylamada, dört projenin hayata geçirilmesi için Yönetim Kurulu’na götürülmesine karar verildi. Kreatif Çalışma Gurubu Başkanı Akdeniz Üniversitesi Genel Sekreteri Bahadır Kerimoğlu yaptığı sunumda, Çocuk Gözüyle Expo 2016 Antalya Tema Yazılımı çalışması yapıldığını, burada elde edilen resimlerin, Expo 2016 Antalya alanının şekillenmesinde ve çeşitli oyuncak ve hediyelik eşyaya dönüştürüleceğini söyledi.

EXPO 2016 İLE ÖNEMLİ YATIRIMLAR YAPILDI Toplantının sonunda bir açıklama yapan Antalya Valisi Sebahattin Öztürk, “Bu projeleri yaparken, özellikle alt kademe belediyelerin büyük

desteğini bekliyoruz. Burada alınan kararlar, Yönetim Kurulu’na iletiliyor. Yönetim tarafından uygun görülen projeler hayata geçirilecek. Şehirle ilgili projelerin belediyeler marifetiyle yapılması daha uygun olacağı kanısındayız. Ancak Expo 2016 Antalya Ajansı da bu çalışmaların içinde olacaktır” dedi. Expo sayesinde küçümsenmeyecek yatırımların hayata geçirildiğini belirten Vali Öztürk, “2013 yılında yapılan yatırım 54 milyon TL, 2014 yılı

yatırımı ise 400 milyon TL dolayındaydı. 2015 ve 2016 yılları da düşünüldüğü zaman 1 milyar TL düzeyinde bir yatırım yapılacak. Buna kamu kurumlarının yaptığı yatırımlar dahil değil. Sunulan bu projelerin tamamını Expo’nun karşılaması pek mümkün görünmüyor. Bugüne kadar yüzde 95 oranında merkezi hükümet bütçesi ile yola devam edildi. Biraz daha yerel yönetimlerin katkı koyması gerektiği kanısındayım” diye konuştu. 7


ÇIÇEKGÜNDEM

Türkiye, Qingdao Expo 2014 Uluslararası Jürisi’nde

AIPH Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Bölge Temsilcisi Osman Bağdatlıoğlu, 25 Nisan’da Çin’in Qingdao şehrinde açılışı gerçekleştirilen “International Expo 2014 Qingdao” etkinliğinin uluslararası değerlendirme jürisine seçildi.

Ç

in’in Qingdao şehrinde “Topraktan, toprak için” temasıyla gerçekleştirilen Expo, Baiguo Dağı Ormanlık alanında toplam 241 hektar alanda kuruldu. 100’ün üzerinde bahçe katılımı olan Expo’da, 37 ülkeden uluslararası katılımcılar yer alıyor.

ilk notunu verdi. İkinci değerlendirme Expo kapanışından önce Eylül ayında

gerçekleştirilerek ve ödüller sahiplerini bulacak.

ULUSLARARASI JÜRİ İLK NOTLARINI VERDİ AIPH kurallarına göre 7 kişilik uluslararası jüri, AIPH’in önerdiği 4 uluslararası üye ile Çin Çiçekçiler Birliği (China Flower Association) tarafından seçilen 3 üyeden oluşuyor. Uluslararası jüri 24 Nisan tarihinde gerçekleştirdiği ziyarette ülke bahçelerini değerlendirerek

Union Fleurs Genel Kurul Toplantısı Ispanya’da yapıldı Union Fleurs (Uluslararası Çiçek Ticareti Birliği) Genel Kurul Toplantısı 2-6 Nisan tarihleri arasında İspanya’da gerçekleştirildi.

U

nion Fleurs Genel Kurul Toplantısına aralarında Hollanda, Almanya, Belçika, İspanya, Kenya, Kolombiya, Japonya, Danimarka, Fransa, Fas ve Türkiye’nin de bulunduğu toplam 21 üye ülke-

den 35 delege katıldı. Toplantıya Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği adına Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu ve Ar-Ge Uzmanı Gülşen Bay katıldı.

UNION FLEURS DIŞ İLİŞKİLER BAŞKANLIĞINI GÜLŞEN BAY ÜSTLENECEK Union Fleurs Genel Kurul Toplantısında, yeni üyelikler, bütçe ve yıllık faaliyet raporu görüşüldü. Toplantıda ayrıca Birliğin 2014-2016 döneminde yönetim kurulunda görev alacak isimler belirlendi. Yeni dönemde; Union Fleurs Yönetim Kurulu Başkanlığını Herman de Boon (Hollanda), Başkan Yardımcılığını Richard Fox (Kenya), AB Komitesi Başkanlığını Frank Zeiler (Almanya), Amerika Komitesi Başkanlığını Augusto Solano (Kolombiya), Dış İlişkiler Başkanlığını Gülşen Bay (Türkiye) ve Saksı Bitkileri Komitesi Başkanlığını Martin Estad (Danimarka) üstenecek.

8


ÇIÇEKGÜNDEM

AIPH Bahar Kongresine Londra ev sahipligi yaptı

AIPH (Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği) Bahar Kongresi 1-2 Nisan tarihleri arasında İngiltere’nin başkenti Londra’da gerçekleştirildi. Kongreyle eş zamanlı olarak Uluslararası Yeşil Şehirler Konferansı da düzenlendi.

T

ürkiye’yi temsilen kongreye, Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu ve Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Şube Müdürü Sevgin Utlulığ katıldı. Kongreye davet edilen üyeler, toplantı ile eşzamanlı olarak organize edilen Uluslararası Yeşil Şehirler Konferansı’nı takip etti. Konferans öncesinde yeşil şehirler Londra turuna katılan üyeler, 1 Nisan’da gerçekleştirilen etkinliğin tamamlanmasından sonra Green City ev sahipliğinde düzenlenen akşam yemeği organizasyonunda bir araya geldi.

larında Türkiye’ye ilişkin gelişmeleri davetlilerle paylaştı. Kongre kapsamında; Yeşil Şehir Komitesi, Bilim ve Eğitim Komitesi, Çevre Komitesi ve Bitki Sağlığı, Pazarlama ve Sergiler Komitesi, Yenilikler Komitesi toplantıları da gerçekleştirildi. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları

Birliği yetkilileri Pazarlama Komitesi Toplantısı’nda Antalya’da düzenlenecek Expo’ya ilişkin davetlileri bilgilendirdi. Kongrede ayrıca, AIPH 2014 Sonbahar Toplantısı’nın 15-20 Eylül tarihleri arasında Çin’in Qingdao şehrinde düzenlenmesi de kararlaştırıldı.

DAVETLİLER TÜRK SÜS BİTKİLERİ SEKTÖRÜ HAKKINDA BİLGİLENDİRİLDİ Londra Gouman Tower Hotel’de 2 Nisan’da gerçekleştirilen bahar toplantısında her üye ülke; mevcut durum, pazara ilişkin gelişmeler ve üreticilerin karşılaştıkları sorunları anlatan birer sunum yaptı. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği yetkilileri de sunum9


ÇIÇEKGÜNDEM

Sektörün sorunları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıgında masaya yatırıldı Süs bitkileri sektörünün sorunları ve çözüm önerileri 29-30 Nisan tarihleri arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında gerçekleştirilen ortak akıl toplantısında tartışıldı.

S

üs bitkileri sektörünün sorunlarının ve çözüm önerilerinin gözden geçirilmesi, konuyla ilgili değerlendirmelerin yapılması ve sektöre ilişkin mevzuat çalışmalarının başlatılması amacıyla 29-30 Nisan tarihleri arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında toplantı düzenlendi. Toplantıya, Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliğini temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Gündeşlioğlu katıldı.

SEKTÖRÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ BAŞLIKLAR HALİNDE ELE ALINDI Organize tarım bölgelerinin oluşturulması, enerji maliyetleri, vergilendirme, Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarındaki sorunların giderilmesi, ithalata yönelik düzenlemeler, finansman, kalifiye eleman sorunu ve sektörde ArGe çalışmalarının yetersizliği gibi temel konu başlıklarının ele alındığı toplantıda çözüm önerileri tartışıldı. Yeraltı sularının kullanılması, ihracatta karantina ve gümrüklerde ödenen maliyetlerin yüksekliği, zirai karantina mevzuatlarının sektör gerçeklerine uygun hale getirilmesi ile tarım sigortalarının sektöre uyarlanması iyileştirilme yapılması gibi üreticiye özel sorunların masaya yatırıldığı toplantıda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından yetkililerle fikir alışverişinde bulunuldu. Toplantının sonuç metninde başlıca sorunlar ve çözüm önerileri şu şekilde sıralandı:

ORGANİZE TARIM BÖLGELERİ OLUŞTURULMALI “Süs bitkileri sektöründe üretim 10

alanları 2-3 dekarlık küçük seralardan oluşmaktadır. Mevcut seralarımız rantabl ısıtma yapılmayacak düzeyde, yalıtım ve planlamadan yoksundur. Bu tarz seralarda üretimden yeterli verimlilik sağlanamamaktadır. Bu nedenle büyük ölçekli modern sera yatırımlarının desteklenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede, üretici ile ihracatçıları bir araya getirecek bir ‘Organize Tarım Bölgesi’ kurulması gereklidir. Organize tarım bölgeleri ile üretim maliyetlerinin azaltılması, pazarlamanın geliştirilmesi, verimlilik ve kalitenin artması mümkün olacaktır.

ENERJİ MALİYETLERİ DESTEKLENMELİ Üretimde ısıtma ve soğutma için kullanılan enerji maliyetleri çok yüksektir. İhracata yönelik kesme çiçek üretiminde, henüz diğer enerji kaynaklarına göre daha uygun maliyetli doğalgaz kullanımı olmadığı için, ısıtma ve soğutma için ağırlıklı olarak elektrik, kömür ve mazot kullanılmaktadır. Yenilenebilir enerji üretiminin hibe ve uzun vadeli kredilerle desteklenmesi gereklidir. Üretimde enerji maliyetlerinin desteklenmesi (turizmde olduğu gibi ucuz elektrik, LPG desteği) şarttır. Süs bitkileri sektöründe üretimin her aşamasında tarımsal elektrik kullanılması sağlanmalıdır.

KDV ORANLARI DÜŞÜRÜLMELİ Süs bitkileri sektör ürünlerine yönelik KDV oranlarının rakip ülkelerle rekabet edebilir seviyeye indirilmesi gereklidir. Türkiye’de süs bitkilerine uygulanan KDV oranı yüzde 18’dir. Oysaki sektörde söz

sahibi olan pek çok ülkede süs bitkileri sektörüne yönelik özel KDV oranları mevcuttur. Bu çerçevede Hollanda, İspanya ve İtalya gibi ülkeler sektörün etkili oyuncuları olarak önemli birer örnektir.

FİNANSMAN DESTEĞİ SAĞLANMALI Sera, tesis yapım ve modernizasyonunda uzun vadeli yatırım kredisi sağlanmalıdır. Yatırımcılara T.C. Ziraat Bankası ve diğer finansman kuruluşları tarafından düşük faizli ve uzun süreli yatırım kredisi (2 yıl ödemesiz ve en az 5 -7 yıllık ödeme süresi olan yatırım kredisi gibi) verilmelidir. Kredi ve dosya masrafının azaltılması, kredilerde komisyon alınmaması, hayat sigortasının üreticiden istenmemesi ve diğer formalitelerin azaltılması sağlanmalıdır. Rekabetçi ortam oluşması için sübvansiyonla krediler diğer bankalar tarafından da kullandırılmalıdır. Tarım sigortalarının sektöre uyarlanmasında iyileştirilme yapılmalıdır.

KALİFİYE ELEMAN İHTİYACI GİDERİLMELİ Sektörde kalifiye ve vasıfsız işçi ihtiyacı bulunmaktadır. Bunu temin etmek için, meslek okulları kurulması, meslek kuruluşları tarafından kurslar düzenlenmesi gerekiyor. Orman ziraat fakültelerinde, meslek yüksek okulunda ve meslek liselerinde süs bitkileri derslerinin konulması ve son sınıf öğrencilerinin işletmelerde pratik eğitim yapmalarının sağlanması olumlu olacaktır. Vasıfsız işçilerin organize edilerek üretim bölgelerine kanalize edilmeleri sağlanmalıdır. Üretim işletmelerinde işçi evleri yapımına müsaade edilmesi ve bu konudaki bürokrasinin en aza indirilmesi gereklidir.”


ÇIÇEKGÜNDEM

Anneler günü üreticinin yüzünü güldürecek Türk çiçek sektörü, Anneler Günü dolayısıyla bu yıl 36 ülkeye 30 milyon dallık çiçek ihraç etmeyi planlıyor.

S

üs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, yaptığı açıklamada, geçen yıl Anneler Günü döneminde soğuk hava nedeniyle çiçek veriminde düşüş yaşandığını ancak bu yıl iklimin sektör temsilcilerinin yüzünü güldürdüğünü söyledi. Sektörün geçen yıl 25 milyon dal çiçek ihracından yaklaşık 10 milyon dolar gelir elde ettiğini hatırlatan Osman Bağdatlıoğlu, “Geçen yıl Anneler Günü döneminde 32 ülkeye ihracat yapmıştık, bu yıl 36 ülkeye 30 milyon dallık bir ihracat söz konusu. Karşılığında da 12 milyon dolar gelir beklentisi var” dedi.

AFRİKA VE ARAP ÜLKELERİNE İHRACAT Afrika ve Arap ülkelerine de çiçek ihraç ettiklerini belirten Osman Bağdatlıoğlu, Türkiye’den uçak ve tırla pek çok ülkeye çiçek gönderebildiklerini kaydetti. Osman

Bağdatlıoğlu, ihracatın yayılmasından da mutluluk duyduklarını dile getirerek, “Anneler Günü sonrası ilk hedefimiz Amerika kıtasına girmek. Gelecek yıldan itibaren Amerikalı anneleri de Türk çiçekleriyle sevindirmek istiyoruz. Umut ederim ki Antalya’dan, İzmir’den üreticilerin çiçekleri, dünyadaki annelerle buluşur” diye konuştu. Osman Bağdatlıoğlu, çiçek ihracatı için bir heyetin ABD’ye gideceğini ifade ederek, şunları kaydetti: “Sektör olarak pazarı büyütmek için uğraşıyoruz. Amerika’nın çiçek ihtiyacının yüzde 80’ini Kolombiya karşılıyor. Amerika, yaklaşık 700 milyon dolarlık çiçek ithal ediyor ve en büyük tüketiciler arasında. Dolayısıyla buradan ne kadar pay alabilirsek sektörümüzün de yüzü o kadar gülecektir. Nasıl ki farklı ülkeler Avrupa pazarından pay alıyorsa bizim de o pazarlara açılmamız gerekiyor.” Sektör olarak Amerika kıtasına girdiklerinde dünyanın merkezine inmiş olacaklarını belirten Osman Bağdatlı-

oğlu, sektörün kapasitesinin artarak, vizyonunun değişeceğini vurguladı. İç pazar için de çiçeklerin satışa sunulduğuna işaret eden Osman Bağdatlıoğlu, son yıllarda Türkiye’de de çiçek kullanımının arttığını söyledi.

EN FAZLA KARANFİL TERCİH EDİLİYOR Osman Bağdatlıoğlu, Anneler Günü’nde pembe renkli çiçeklerin tutulduğunu, bunların da pastel renkli buketlerle süslendiğini ifade ederek, en fazla karanfilin tercih edildiğini söyledi. Annelere verilen en anlamlı hediyenin çiçek olduğuna dikkati çeken Osman Bağdatlıoğlu, “Karşılık beklemeden bizleri geleceğe hazırlayan annelerimize duygularımızı yansıtabileceğimiz en güzel hediye, çiçektir. Çiçek hediye ettiğiniz kişinin yüzünde gördüğünüz tebessüm, sevginin gücünü anlatıyor. Bu nedenle annelerimize çiçek hediye edelim” dedi. 11


ÇIÇEKMAKALE

Iç mekan süs bitkileri üretim teknikleri

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesinden Yrd. Doç. Dr. Şevket Alp, Ziraat Mühendisi İrfan Onat ve Peyzaj Yüksek Mimarı ve Kentsel Tasarım Uzmanı Mustafa Kupık iç mekan süs bitkileri üretim tekniklerini hazırladıkları “Üretim Teknikleri ve Bakım İstekleri” adlı çalışmalarında kapsamlı şekilde ele alıyor. Süs bitkileri üretim teknikleriyle ilgili faydalı bilgilerin yer aldığı çalışmayı özetleyerek paylaşıyoruz.

A. GENERATİF ÜRETİM (EŞEYLİ ÜRETİM) Tohumla Üretim Tohum ile üretim iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde çok kullanılan bir yöntemdir. Çimlenme yeteneğine sahip nitelikli tohum sağlamanın kolay olduğu, vegetatif üretim için yeterince anaç bitki bulunmadığı, fazla miktarda bitki 12

üretilmek istendiği ve sonuç olarak yeni çeşitler elde etmenin söz konusu olduğu durumlarda tohumla üretim yöntemine başvurulur. Tohumla üretimde iyi bir çimlendirme ortamı, tohumun çimlenmesini sağlayacak kadar nemli ve tohuma sürekli su temin edecek fiziksel özelliklere sahip olmalı, ayrıca iyi bir havalandırmaya olanak vermeli-

dir. Çimlendirme ortamı olarak toprak, kum, yaprak çürüntüsü, turba yosunu, sphagnum yosunu, perlit vermikülit veya bunların değişik kombinasyonlarından oluşan karışımlar kullanılmaktadır. Toprak içeren çimlendirme ortamlarından en fazla kullanılan İngiltere’de John İnnes Bahçe Bitkileri Enstitüsü tarafından geliştirilmiş olan karışımdır:


İÇ MEKAN SÜS BİTKİLERİ TOHUMLARININ ÇİMLENMELERİ İÇİN GEREKLİ SICAKLIKLAR 10-13

13-16

16-18

18-21

21-24

24-27

Araucaria

Citrus

Asparagus

Begonia xTuber

Agave

Chamaedorea

Fatsia

Cyclamen

Begonia Semp.

Calceolaria

Aloe

Hoela

Fuchsia

Caleus

Anthurium

Microcoleum

Heppeastrum

Cyprus

Schefflera

İmpatiens

Dizygotheca

Senecio

Pelargonium

Kalanchoe

Sinningia

Punica

Phoenix

Sedum

Primula Saintpaulia

•2 kısım tınlı toprak •2 kısım turba yosunu •1 kısım kum hacim olarak karıştırılmalı ve karışımın her metreküpüne 1 kg süperfosfat ve 600 g öğütülmüş kireç taşı katılır. Kireç sevmeyen bitkiler kireç taşı konmaz.

ÇİMLENME ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN ÇEVRE ŞARTLARI Su: Tohum tarafından suyun emilmesi çimlenme olayının ilk basamağını oluşturur. Bazı tohumlarda kabuklar suyu hemen hemen hiç geçirmezler. Bu kabuklar herhangi bir şekilde yumuşatılıp parçalanmadıkça çimlenme olmaz. Sulamalar genellikle sabah yapılmalıdır. Öte yandan kötü bir drenaj ile birlikte aşırı bir sulama da çok zararlıdır. Çünkü bu durum çimlenme ortamındaki havalandırmayı azaltır ve çürümelere neden olur. Sıcaklık: Tohumların çimlenebilmesi için uygun bir sıcaklık gerekir. Çimlenme için tohumların sıcaklık istekleri en düşük, en yüksek ve en uygun olmak üzere genellikle üç esas üzerinden düşünülür. En düşük sıcaklık bunun altında çimlenmenin olmadığı, en yüksek sıcaklık ise çimlenmenin oluştuğu yüksek sıcaklıklardır. Bu sıcaklığın üstünde birçok türlerin tohumları zarar görür. Optimum sıcaklık çimlenme için en uygun olanıdır. Bu sıcaklıklar yüzde olarak en çok fidenin en yüksek çimlenme hızıyla oluştuğu sıcaklıklardır. Oksijen: Tohumlar canlılığını koruduğu sürece solunum devam eder. Bu nedenle oksijen şarttır. Eğer oksijen çok az miktarda olursa, tohumun çimlenmesi tümüyle durmasa bile gecikebilir.

Işık: Işığın etki gücü ancak tohumlar su alıp şiştikten sonra başlar. Işık fidelerde büyüme olayını etkiler, dayanıklı ve güçlü bitkilerin oluşumu için gereken şiddette ışık zorunludur. Işığın gerekenden az olduğu durumlarda sarı renkli, ince uzun ve zayıf fideler oluşur. Aşırı derecede düşük veya yüksek ışık şiddetinden sakınılmalıdır. Tohum Ekimi: İç mekan süs bitkilerinin tohumları seralarda hazırlanmış yastıklara, kasalara, saksılara veya polietilen torbalara ekilebilir. Ekim yöntemi tohumun irilik ve ufaklığına göre değişir.

Çok küçük tohumlar toprağın yüzüne serpilerek, orta irilikte tohumlar 2,5 cm aralıkla açılacak yüzlek çukurlara ekilirler. Çok sık bir ekim yapmaktan kaçınmak için, küçük ve orta irilikte tohumların, ekimden önce ince kum, kül vb. materyalle karıştırılması gerekir. Tohumlar ekildikten sonra üzeri tohumun iriliğine göre bir harç tabakasıyla kaplanır ve tohumun toprakla iyice teması için tahta tokmaklarla bastırılır. Genel olarak tohumların ekim derinliklerini kendi büyüklükleri kadar hesaplamak gerekir. Ekilen tohumun üzeri, en fazla kendi çapının 2-4 katı kadar bir harç tabakası kadar örtülür. Tohumların üzerleri harç ile kapatıldıktan sonra tohumların toprak yüzeyine çıkmamaları için süzgeçli kovalarla hafifçe sulama yapılır. Çimlenmenin başlangıç evresinde su kaybını azaltmak amacıyla tohum yastığının üzeri bir cam veya polietilen örtü ile kapatılır ve üzeri çuval parçası, gazete kağıdı vb. materyalle gölgelenir. Ara sıra su gereksinimini karşılamak üzere kontroller yapılır. Genellikle 7-20 gün içerisinde tohumlar çimlenir ve toprak yüzeyine çıkarlar.

B. VEGETATİF ÜRETİM (EŞEYSİZ ÜRETİM) Vegetatif üretim, bitkilerin kök ve sürgün oluşturabilen veya başka bir bitkiyle kaynaşıp gelişebilen beden

13


ÇIÇEKMAKALE İÇ MEKAN SÜS BİTKİLERİNİN ÇELİK ALMA ZAMANLARI

14

Bitki Türü

Çelik Alma Zamanı

Aglaonema

Nisan

Aphelandra

Mart

Araucaria

Kasım-Mart

Begonia rex

Haziran-Ağustos

Begonia semp.

Nisan-Mayıs

Beloperone

Nisan-Mayıs

Bougainvillea

Aralık

Camellia

Mayıs-Haziran

Campanula

Mayıs-Ağustos

Cholorophytum

Mart-Nisan

Citrus

Şubat

Codiaeum

Haziran-Ağustos

Coleus

Nisan-Mayıs

Cordyline

Nisan

Crassula

Temmuz-Ağustos

Cyperus

Mart-Haziran

Dieffenbachia

Mart veya Ağustos

Dracaena

Mayıs-Haziran

Echeveria

Nisan-Temmuz

Euphorbia milli

Nisan

Euphorbia pul.

Nisan-Haziran

Fatshedera

Mart-Nisan

Ficus

Mart-Nisan

Fittonia

Temmuz

Fuchsia

Ağustos

Gardenia

Temmuz-Ağustos

Gasteria

Nisan-Haziran

Hedera

Temmuz-Ağustos veya Eylül-Ekim

Hibiscus

Nisan-Ağustos

Hoya

Haziran-Temmuz

İmpatiens

Nisan-Eylül

Kalanchoe

Mayıs-Ağustos

Monstera

Haziran-Ağustos

Pachystachys

Mart-Nisan

Pelargonium

Temmuz-Eylül veya Ocak-Şubat

Peperomia

Nisan-Ağustos

Philodendron

Mayıs-Haziran

Pilea

Mayıs

Punica

Haziran

Rhaphidohora

Mayıs-Haziran

Rhododendron

Haziran-Ağustos

Saintpaula

Haziran-Eylül

Sansevieria

Mayıs-Ağustos

Sedum

Nisan-Eylül

Sinningia

Haziran-Temmuz

Stephanotis

Nisan-Haziran

Tradescantia

Nisan-Eylül

Zebrina

Mayıs-Ağustos

parçaları veya kol, soğan ve yumrular gibi organlarla yapılan üretim şeklidir. Vegetatif üretim tohumla üretime oranla daha kolaydır. Bu yöntemin tercih edilme nedenlerinden biri de eşeysiz üretimin yeni bitkilerin genetik yapısında herhangi 250 bir değişiklik oluşturmaması ve ana bitkinin tohum özelliklerinin yavru bitkilerde ortaya çıkmasıdır. Çelikle Üretim Bir bitkinin gövde, değişikliğe uğramış gövde, yapraklar veya kökler gibi vegetatif organlarının ana bitkiden kesilip ayrılarak uygun çevre koşulları altında başka bir yerde köklendirilmesine “çelikleme” veya çelikle üretim adı verilir. Köklü yeni bir birey elde etmek amacıyla bitkilerden kesilen beden parçalarına ise çelik denir. Bu üretim yöntemi, ucuz, çabuk ve basit olup, pahalı ve güç bir uygulama olan anaç ve aşı sorununu ortadan kaldırır. Çelik Alma Zamanları Çelikle üretimde, çelik alma zamanının köklenmenin başarısı üzerine etkisi büyüktür. Kuşkusuz bazı bitkilerden tüm yıl boyunca çelik almak olanaklıdır. Fakat odun çelikleri kış dinlenme döneminde, yapraklı, yeşil veya yarı odunlaşmış çelikler ise büyüme döneminde, henüz sertleşmemiş veya kısmen odunlaşmış dalların kullanılmasıyla alınırlar. Yeşil çelikler geç ilkbahar ve yaz

ayları içinde alınır ve kışın alınan odun çeliklerine göre daha çabuk köklenirler. Bu nedenle, çeliklerinin köklenmesi güç olan bitkiler çoğu kez zorunlu olarak yeşil çeliklerle üretilirler. Aşı ile Üretim Aşı, iki bitki parçasını birleştirmek, kaynaştırmak ve tek bir bitkiymiş gibi birlikte büyüme ve gelişmelerini sağlamaktır. Aşılı bir bitkiyi oluşturan bu iki bitki parçasından, üzerine aşı yapılan ve kökü oluşturan alttaki kısmına “anaç”, aşı yerinin üstünde kalan ve bitkinin tacını oluşturan kısmına da “kalem” adı verilir. Aşı ile diğer vegetatif üretim yöntemleri ile üretilemeyen çeşitler çoğaltılabilir. Değersiz çeşitler istenilen çeşitlere dönüştürülebilir. Aşılar göz ve kalem aşıları olarak ikiye ayrılır. Aşıyla üretim iç mekan süs bitkilerinden çok, süs ağaç ve çalıların çoğaltılmasında yaygın olarak kullanılan bir metoddur. İç mekan süs bitkilerinin bazılarında uygulanmakta olan aşı çeşitleri bulunmaktadır. Özellikle kaktüsler birbirleri üzerine çok iyi bir şekilde aşılanabilir. Daldırma ile Üretim Bu vegetatif üretim yöntemi, ana bitkiye bağlı bir şekilde gövdenin veya sürgünün köklendirilmeye alınmasıdır. Köklenen gövde daha sonra kendi kökleri üzerinde büyüyen yeni bir bitki elde etmek amacıyla ana bitkiden ayrılır. Daldırılan gövdeye “daldırma


materyali” adı verilir. Daldırma yapılacak bitkinin dalları esnek ve kıvrılır nitelikte olmalıdır. Daldırma işlemi sırasında köklendirme hormonlarının uygulanması, çeliklerde olduğu gibi bazen yararlıdır, ancak uygulama yöntemleri biraz değişiktir. Köklendirme hormonlarının toz halinde, lanolin içinde veya yüzde 50’lik alkol çözeltisi halinde uygulanması etkin olarak kullanılabilecek yöntemlerdir. Daldırma ile üretimde kök oluşumu sürekli neme, iyi havalandırmaya ve köklenme bölgesinde orta bir sıcaklığa bağlıdır. Daldırmanın önemi çelikle kolayca üretilemeyen kimi klonlar, bitkilerin kendi kökleri üzerinde büyümesine olanak sağlamasıdır. Uygulama biçimlerine göre başlıca daldırma yöntemleri:

İÇ MEKAN SÜS BİTKİLERİ TOHUMLARININ EN UYGUN EKİM ZAMANLARI Bitki Türü

Ekim Zamanı

Agave

Nisan

Aloe

Mart

Anthurium

Şubat

Araucaria

Mart

Asparagus

Nisan

Begonia semp.

Şubat-Mart

Begonia x tuber.

Ocak-Şubat

Calceolaria

Haziran

Citrus

Mart

Clivia

Ocak-Şubat

Coleus

Ocak

Cordyline

Nisan

Crassula

Nisan-Mayıs

Cyclamen

Eylül veya Ocak-Şubat

Cyprus

Mart-Mayıs

Dizygotheca

Şubat-Nisan

Fatsia

Nisan

Fuchsia

Mart-Nisan

Hippeastrum

Mart

Hoeia (Kentia)

Şubat

İmpatiens

Mart

Kalanchoe

Mart

Microcoelum

Şubat-Mart

Pelargonium

Şubat

Phonix

Şubat-Mart

Primula

Temmuz-Ağustos

Punica

Mart

Schefflera

Şubat-Mart

Sedum

Mart-Nisan

Senecio

Nisan-Ağustos

Sinningia

Şubat-Mart

•Adi daldırma •Yılankavi daldırma •Hava daldırması •Tepe daldırması •Hendek daldırması Ayırma ve Bölmeyle Üretim Özelleşmiş vegetatif organlardan soğanlar ve soğanımsı gövdeler gibi doğal olarak ayrılabilen kısımlardan yararlanan çoğaltma işlemine “ayırma”, bitkinin rizomlar, gövde ve kök yumrularında olduğu gibi, kesilerek parçalara ayrıldığı durumlardaki çoğaltmaya ise “bölme” adı verilir. Yavru Soğan ve Yumru ile Üretim Birçok soğanlı bitkinin çoğaltılmasında basit ve güvenli bir yöntemdir. Bu yöntem lale, nergis, soğanlı süsen, üzüm sümbül soğanlarının ticari üretiminde yaygın olarak kullanılır. Yavrular ana soğandan özenle, bir kısım kök çevresi içerecek şekilde ayrılır ve esas yerlerine dikilir. Soğanın cinsine ve yavruların iriliğine bağlı olarak, yavruların çiçeklenme iriliğine erişmesi birkaç büyüme mevsimine ihtiyaç duyabilir. Soğan, Yumru, Rizom ve Soğanımsı Yumruların Bölünmesi ile Üretim Toprak altında çoğunlukla yatay olarak gelişen ve üzerinde pulsu yapraklar ve çoğu kez kökler taşıyan gövdeler rizom adını alır. Yumru ise yedek besin maddelerinin toplanmasıyla irileşmiş olan toprak altı gövdesinin kısa uç kısmıdır. Bölünme sırasında yumru ve rizomlardan alınan her parça sürgün gözü, soğanımsı yumrulardan alınan her bir parça ise kök tabanı içermelidir. Dikim nemli torf içerisinde yapılır. Uygun koşullarda sürgün ve kök meydana getirir. Kralen ile Üretim Kralen; ana yumru ile yeni oluşan yavru yumru arasındaki stolonlardan oluşur. Glayöller bu yöntemle çoğaltılırlar. Kralenlerden ancak 2 yılda ticari boyda yumrular elde edilebilir. Kralenler hasat edildikten sonra iyice kurutulurlar ve 20-25 ºC de depolanırlar. Soğan Pulları ile Üretim Bunlarda tüm soğanı kaplayan kabuk yerine ayrı ayrı soğanı balık pulu gibi görünüş verecek biçimde kaplar, kolay zararlanabilir ve kuruyabilir. Pullama olarak ta bilinen bu yöntem zambak soğanlarının üretiminde etkin olarak

AŞI İLE ÜRETİLEBİLEN BAZI İÇ MEKAN SÜS BİTKİLERİ Kalem

Anaç

Camellia japonica

Camelia japonica

Dizygotheca elegantissima

Meryta denhamii

Epiphyllum sp.

Hoya cornosa veya Trichocereus spachianus

Hibiscus rosa-sinensis Hibiscus rosa-sinensis Opunthia sp.

Opuntia ficus indica

Rhododendron sp.

Rhododendron luteum

kullanılmaktadır. Bu teknikte her bir soğan pulu gelişme bölgesine en yakın olan soğan tabanından kök bölgesi içerecek şekilde ayrılır. Pullama genellikle çiçeklenmeden sonra yaz ortasında yapılır. Bununla birlikte sonbahar sonrasında hatta kış ortasında yapılabilmektedir. Koltuk Altı Yavru Soğanlar ile Üretim Bu yöntemde yaprak koltuklarında gövde köklerde oluşan soğan karakterli sürgünlerle yapılan üretim şeklidir. Bu sürgünlerden yaprak koltuklarında oluşanlar tam olgunlaştıklarında, kökte oluşanlar ise sonbaharda özenle toplanır. Yalancı Soğanlar Bazı orkide türlerinde görülen birkaç boğumdan meydana gelmiş iri ve etli gövde parçasından oluşan yalancı soğan, özelleşmiş bir depo organıdır. Yalancı soğanlar büyüme mevsiminde yatay duran rizomun yanlarından ya da tepesinden çıkıp dikine büyüyen kısımlardır. Yalancı soğanların türlere bağlı olarak, tepe ya da dip kısmında yaprak ve çiçekler oluşur. İhraç Edilen Bazı Doğal Çiçek Soğanları •Leucojum aestivum (Göl soğanı) •Galanthus elwesii (Toros kardeleni) •Sternbergia lutea (Karaçiğdem) •Arum italicum (Yılan fıstığı) •Geranium tuberosum (Deve tabanı) •Anemone bland (Yoğurt çiçeği) •Cyclamen hederifolrum •Cyclamen coum •Cyclamen cilicium •Fritillaria persica (Adıyaman lalesi) •Fritillaria imperialis (Ağlayan gelin) •Eranthis hyemalis (Sarı kar çiçeği) •Lilium candidum (Mis zambağı) •Dracunculus vulgaris (Yılan bıçağı) 15


ÇIÇEKBAHÇE VE MEKAN

Beylerbeyi Sarayı ve saray bahçeleri İstanbul Boğazı’nın bu bölümüne, Beylerbeyi’nden daha önce “İstavroz Bahçesi” adı verilmişti. O nedenle bu alan, sarayın inşaatından sonra bile tanınmış olduğu adla anılmaya devam etti. Osmanlı padişahlarının özel ilgi gösterdiği Beylerbeyi Sarayı, Rönesans Devri’nin yenilikçi anlayışı içinde gelişmiş setli bahçeleri ile ülkemizde tek olma özelliğini elinde tutan bir yapıdır.

I

stavroz ve Kuzguncuk arasında bugün “Beylerbeyi” adı verilen yer, 17. yüzyılda henüz bu adı taşımıyor, İstavroz’un bir kısmını oluşturuyordu. Tarihçiler, bu alanda IV. Murad’ın bir sarayının bulunduğunu,

16

fakat III. Mustafa’nın onu yıktırıp arsayı halka sattırdığı; Beylerbeyi’nde “Arslanağzı” denilen suların aktığı ve meşe ağaçlarının gölgelediği eski sarayın yerinin de güzel bir mesire alanı olduğunu aktarıyorlar. Özellikle I. Mahmud

döneminden itibaren Beylerbeyi’nin adı daha fazla duyulmaya başlanmıştır. Bu ilgi, Beylerbeyi Sarayı’nın düzenli bir şekilde elden geçirilmesini sağlamıştır. Nitekim, 1734’te Beylerbeyi Sarayı bahçesi, esaslı bir biçimde düzene sokul-


beğeniye göre düzenlendiği, denize bakan tarafında altın yaldızlı kapı ve kafesli bir duvar olduğu anlaşılmaktadır. Eski Beylerbeyi Sarayı, İstanbul’daki padişahlık sarayları içinde Avrupalı gezginlerin en fazla ilgi hayranlığını toplayan saray yapısı olmuştur. Bugün Boğaziçi Köprüsü üzerinden bakış, Beylerbeyi Sarayı bahçesinin Selamlık ve Harem olmak üzere aralarında bir duvarla nasıl ayrıldığını göstermektedir. Burası, her birinden ayrı güzellikte Boğaz manzarasının görülebildiği setli bahçeler, çiçek tarhları ve hayvan heykelleriyle süslenmiştir.

BEYLERBEYİ SARAYI BAHÇELERİ

muş ve 1735’te burada bir köşk yaptırılmıştır. 18. yüzyılın sonlarına doğru I. Abdülhamid zamanında İstavroz Bahçeleri’nin büyük arazisi, bir istimlak problemi yüzünden parçalanarak halka satılmış, burası Osmanlı padişahlarının yazlığı olmaktan çıkmış ve İstavroz Bahçeleri önemini yitirmiştir. Babası III. Selim’in 1807 yılında öldürülmesi üzerine Topkapı Sarayı’ndan uzaklaşmak isteyen ve Batılılaşma girişimlerini yasalaştıran II. Mahmud, kendine devleti yönetecek bir saray gereği duyduğu ve Boğaziçi’nde büyük bir saray yaptırmayı düşündüğü zaman ilk aklına gelen yer eski İstavroz Kasrı’nın bulunduğu Beylerbeyi olur. Eski İstavroz Bahçesi’nin I. Abdülhamid döneminde çeşitli ellere geçmiş olan arazisi, sahiplerinin rızası ile halktan parası ödenerek geri alınmış ve bugünkü Beylerbeyi Sarayı’nın işgal ettiği alan üzerinde çeşitli daireleri kapsayan iki katlı, ahşap ve sarı boyalı

büyük bir sahil sarayı yapılmıştır. Miss Pardoe, “Harikulade bahçeleri ve köşkleriyle Beylerbeyi Sarayı, imparatorluk konutlar içinde en hoş ve zarif olanıdır, Sultanın Asya kıyısındaki yazlık sarayı Boğaziçi’ndeki en zarif objedir”, Alphonse de Lamartine, ”Avrupa kral sarayları arasında bu kadar debdebeli, pırıltılı, bu kadar göz kamaştırıcı bir yapı bilmiyorum” ve Gerard de Nerval, “Dünyanın en güzel ve zarif ikametgahlarından biri olan saray ve bahçesi” şeklindeki ifadeleriyle bu saraya olan hayranlıklarını dile getirmiştir. Eski Beylerbeyi Sarayı’nın bahçeleri son derece güzel ve özenle düzenlenmiştir. Miss Pardoe’nin anlatımından, saraya kara tarafından büyük mermer bir kapıdan girildiği, arkasında üst üste taraçalar halinde düzenlenmiş geniş bahçelerin olduğu ve her biri yabancı bir bahçıvan yönetimindeki bu bahçelerin, bahçıvanların kendi ülkelerindeki

Yeni Sarayın bahçeleri, gerek genel konumca, gerekse de ayrıntıları bakımından ileri İtalyan Rönesans’ına en çok yaklaşan “Osmanlı Bahçesi” olma özelliğini taşıyarak, bu konuda ülkemizdeki tek temsilci olması bakımından kültürel mirasımızın önemli bir parçası olmuştur. Bugünkü Beylerbeyi Sarayı’na ilk girildiğinde karşılaşılan bahçe Harem Bahçesi’dir. Buradan rıhtım boyunca deniz köşklerini görerek Selamlık Bahçesi’ne geçiliyor. Bu alanda boylu Maglonia grandiflora (manolya) ve Platanus acerifolia (akçaağaç yapraklı çınar) ağaçların ver bambuların arasına yerleştirilmiş bronzdan hayvan heykelleri ortadaki havuzun çevresini süslüyor. Bu bahçeden sonra saraya giriş Harem, Selamlık ve Koltuk kapılarından sağlanıyor. Batıda yer alan Selamlık Kapısının önünde yarım daireler biçiminde mermerden iki aslan heykeli bulunuyor ve buradan dört basamakla Selamlık’ın giriş salonuna çıkılıyor. Yazlık bir sahil saray olarak yapılan Beylerbeyi Sarayı’nın arkasındaki setler halinde uzanan bahçelerin bir bölümü “Geyiklik” adı ile anılmaktadır. Abdülaziz döneminde kuşluk, güvercinlik ve aslanhane olarak ayrılan bu mekanlarda, geyikten aslana kadar birçok hayvanın barındığı bilinmektedir. Sultan Abdülaziz’in kendisine alıştırdığı aslanın kafesi de burada yer almış ve padişah Beylerbeyi Sarayı’na geldikçe bununla oynamıştır.

HAREM VE SELAMLIK BAHÇESİ

Neo-Rönesans ve Barok stillerinin karmasından oluşan Beylerbeyi Sarayı incelendiğinde sarayın önünde, ortadaki havuza göre simetrik olarak düzenlenmiş geniş ve düz bir bahçe yer almaktadır. Bahçenin tasarımında İtalyan ve Fransız bahçe stillerinden etkilenilmiştir. Saray yapıtı önündeki alt düzlem bahçe, ortadaki havuza göre aksiyal 17


ÇIÇEKBAHÇE VE MEKAN ve bakışımlı düzeni ile tipik bir formel stilde düzenlenmiş Batı Bahçesi’dir. Bahçede yer alan heykelleri ve diğer kent mobilyaları da yine aynı etkiyi belirgin bir şekilde yansıtmaktadır. Ancak tarhlar içinde yer alan bazı ağaçların varlığı bahçeyi tamamen formel stilde düzenlenmiş Batı bahçesinden ayırıp Dolmabahçe Sarayı’nda olduğu gibi Osmanlı bahçesindeki gölgeli alanlar yaratma kavramına yaklaştırmaktadır. Alt düzlemden, ileri Rönesans-Barok stili iki yönlü merdivenlerle sarmaşıklarla kaplı setler şeklinde düzenlenmiş üst bahçeye ulaşmaktadır. O dönemde bu setlerin üzerinde, göller, çağlayanlar, çiçek bahçeleri, nadide kuşların yetiştirildiği kuşluklar, içinde aslan kaplan ve başka vahşi hayvanların gezindiği geniş kafesler yer almıştır. Saray yapısının yanı başındaki formel stilde düzenlenmiş bahçe, hareket anlatan merdivenler dizisi, setlerin yükselişi, heykeller veya havuz gibi bir simge öğesi ve koruluk sıralanması tipik bir ileri Rönesans-Barok bahçe gelişimi olarak gözükmektedir. Başka bir deyişle yapıt yanındaki formel bahçe düzeni, giderek yumuşamakta ve sonunda koruluğun doğal düzenine dönüşmektedir. Kendi içinde aksiyal olan bu gelişim, saray yapıtına

18

göre aksiyal değildir; aksine saraya dik bir açı üzerinde uzanmaktadır. Ancak aksiyal gelişimin alt düzlem formel stildeki bahçe ucunda denize bitişi, bu yönde gelişime anlam vermektedir. Beylerbeyi Sarayı bahçelerinde kullanılan farklı form ve stilde planlanmış su öğeleri ve havuzların kullanım amaçları farklılık göstermektedir. Selamlık ve Harem Bahçelerinde yer alan informel stilde planlanmış grotto süs havuzları, özellikle önceleri yalnızca yazlık saray olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı bahçelerinde serinletici etkileriyle sultanların daha çok tercih edecekleri mekanlar oluşturmak, bunun yanı sıra her iki bahçedeki sirkülasyonu yönlendirmek amacıyla kullanılmışlardır. Selamlık ve Harem Bahçelerindeki boylu ve geniş tepe tacını sahip ağaçlar da, tıpkı Dolmabahçe Sarayı Kuşluk Bahçesi’nde olduğu gibi tavan etkisi yaratarak bu mekanların gölgeli ve serin alanlar olarak algılanmalarına katkıda bulunmuşlardır. Bunun yanı sıra Set Bahçeleri’nde yer alan durağan, büyük dikdörtgen havuz ise daha çok içinde balık, tekneyle gezmek ya da su oyunları yaratmak gibi farklı rekreasyonel amaçları için saray halkının kullanımına sunulmuştur.

SET BAHÇESİ

Sarayın iki yanında yer alan Selamlık ve Harem Bahçeleri’nde aksa bağlı simetri görülmekte ve mermer kapılardan kokulu ve renkli çiçeklerin bulunduğu, aralarında türlü kuşların dolaştığı, fıskiyeli havuzların bulunduğu setli bahçeye girilmektedir. Daha çok II. Mahmut döneminde, ileri Rönesans ve Barok stilleri karışımında düzenlenen bahçe, arazinin çok eğimli olması nedeniyle yedi kat teras üzerinde yer almaktadır. Her terasta farklı form ve boyutta yer verilen su öğesi, dördüncü terasta bahçenin en güzel yeri olan grottodan beslenen dikdörtgen kuğu gölü ve alt terastaki Barok stilinde planlanmış havuzlar ile çeşmeler birbirinden kopuk bir şekilde bahçede yer almaktadır. Kurulması oldukça zor ve masraflı olan setli bahçelerin en büyük ve en güzel örneklerinden birisi Beylerbeyi Sarayı’nda görülmektedir. Bu bahçede yedi kat ve bazıları 125 m.’ye kadar uzanan setler bulunmaktadır. Burada yedi kat set ile yetinilmeyip, arada bulunan yolun üzeri tonoz ile örtülerek bahçeye verilmiş ve bu şekilde bahçenin Boğaziçi sahiline kadar kesintisiz devamı sağlanmıştır. Setler, ayrı ayrı bahçeler şeklinde işlenmiş ve birbirine


merdivenler ve rampalarla bağlanmıştır. Ancak set düzeninin, Abdülaziz döneminde önemli bir revizyondan geçirilmiş olduğu da görünmektedir. Özellikle yeni Beylerbeyi Sarayı’nın konseptine uygun bahçe düzenlemeleri, oval çiçekler, havuzlar ile üçüncü ve dördüncü seti bağlayan merdivenler grubu, Abdülaziz dönemi üslubuna bağlı bir düzenlemeye işaret etmektedir. Abdülaziz zamanında merdivenler ve parmaklıklar yeniden yapılmış, orijinal stili değiştirilmiştir. Genel olarak bakıldığında set bahçelerinde gerek setleme şekilleri, gerek merdivenlerinin konum ve biçimlerinin Avrupa stili bahçe etkisini taşıdığı görülmektedir. Setler nitelikçe İtalyan Toskan bahçelerinde yer alan setlere benzemekte, ama sayılarının çokluğu ve her birinin genişliği ve uzantısı Toskan ölçülerini aşmakta ayrıca en gerideki sette yer alan gayet geniş bir havuz gelişimi tamamlayıp, koruluğunun başlangıcını simgelemektedir. Bu nedenle ölçek olarak daha çok Fransız Barok bahçe stiline yakın ama onlar gibi eğim üzerine yayılmış değil, setlerle ayrılmış bir durumda gözükmektedir. Sultan Abdülaziz zamanında, setler esaslı değişikliklere maruz kalmış, merdiven ve parmaklıkların yeniden yapılması ile yetinilmeyerek bütün tarhlar Natüralistlik üslubuna ve gönül zevkine göre değiştirilmiştir. Bu nedenle istinat duvarları ile büyük havuzdan başka hiçbir yerde, eski düzeni hissetme olanağı bulunmamaktadır.

BÜYÜK HAVUZ, SARI VE MERMER (SERDAB) KÖŞK BAHÇESİ

Mevcut bahçenin esaslarını II. Mahmud 1828-1830 yılları arasında kurdurmuştur. Setler, büyük havuz, ve mermer köşkü onun eseridir. Mermer Köşkü’nün konumuna bakılarak, en geç II. Mahmud döneminde, arazinin topografik verilerine uygun bir setleme sisteminin düzenlenmiş olduğu söylenebilmektedir. Büyük mermer levhalarlar katlanmış cepheleri nedeniyle bu adı alan mermer köşk (Serdab Köşkü), II. Mahmud’un yaptırdığı eski Beylerbeyi Sarayı’ndan kalan tek yapıdır. Bu köşkün karşılıklı sel- sebilleri, bunların altındaki tekneler ve bu teknelerden taşan suları orta havuza akıtan, mermer içine oyulmuş su kanalları dikkat çekicidir. Bu su kanalları, kıyı kotundan sonraki üçüncü set üzerinde, büyük havuzun gerisinde, kısmen arazi içine, dördüncü sete gömülü olarak yapılmıştır. Dördüncü sette yer alan geniş su öğesinin kullanımının durağan olması Floransa Villaları devrinin özelliklerini

yansıtmaktadır. Bahçelerde yer alan heykeller ve bahçe mobilyalarının özellikle havuzların etrafında konumlandırılmış olmaları da ileri Rönesans karakterlerini yansıtmaktadır. Arka bahçe bölümünde Sarı Köşk ve Serdab Köşkü vardır. Bu üçünün arasında ise kayıkla gezilebilecek büyüklükte bir havuz yer almaktadır. Havuzlar ve göletler; içinde balık tutmak, tekneyle gezmek ya da su oyunları yaratmak için özellikle rekreasyonel amaçlarla tasarlanmışlardır.

SAHİL ÖN BAHÇESİ

Sarayın denize bakan tarafı, Dolmabahçe Sarayı örneğindeki gibi mermer bir rıhtım ve yerine göre kafeslik, parmaklık ve duvar ile kapanmış durumdadır. Duvarların üstünde tek tipte ve belli aralıklarla konumlandırılmış aydınlatma direkleri ve fenerli babalar bulunmaktadır. Yeni Beylerbeyi Sarayı, geniş bir rıhtımın gerisinde kalmaktadır. Rıhtım ile saray arasında, saray kitlesinin yatay etkisini güçlendiren ve gerisindeki yeşillikle birlikte çevreye uyumunu sağlayan ve boydan boya kesintisiz uzanan bir duvar vardır. Beylerbeyi Sarayı’nın iki tarafındaki duvarların içine göz gibi köşkler ilave edilerek duvarların yeknesaklığı giderilmeye çalışılmıştır.

BİTKİSEL ELEMANLAR

Beylerbeyi Sarayı bahçesi bitkisel peyzaj düzenlemesinde kullanılmış olan egzotik ağaç ve çalıların başlıcaları;

Magnolia grandiflora (büyük çiçekli manolya), Fagus sylvatica Atropuspurea (kırmızı yapraklı kayın), İstanbul’da tek örneği olarak saptanan Aesculus glabra (at kestanesi), saraya tünelden girişte yer alan Ulmus glabra Pendula (sarkık dallı karaağaç), girişe yakın, geniş bir alanda yayılmış olan Philostachys bambusodes (bambu)’dir. Saray bahçesinin genel tasarımında ileri Rönesans-Barok bahçe stillerinin etkili olduğu anlaşılıyor. Moltke, setler halindeki bahçelerde yer alan fıskiyeli havuzların etrafını servi ve portakal ağaçlarından piramitlerin çevrelediğini ve yine bu teraslarda güzel limonluklar ve köşkler bulunduğunu göstermektedir. 19. yüzyıldan kalma tarihi bir belgede Beylerbeyi Sarayı ve Topkapı Sarayı bahçelerinde yetişen meyve ve sebzeler; taze sakız kabağı, taze fasulye, taze patlıcan, semizotu, taze asma yaprağı, kuşkonmaz, çilek, limon, nane, taze üzüm, kereviz, şalgam, taze bakla, taze erik şeklinde sıralanır. Beylerbeyi Sarayı ve Set Bahçeleri de 15-17 Kasım 1984 Milli Saraylar Sempozyumuyla birlikte, Dolmabahçe, Yıldız ve Çırağan Sarayları gibi ‘Milli Saraylar’ kapsamına alınmış, saray ve bahçelerimizin dünya kültürüne özellik ve önerilerine uygun olarak tanıtmak amacıyla Prof. Dr. Metin Sözen yöneticiliğinde, onarım ve restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmalar saraylara bağlı yapıların ve bahçelerin özgün kimliklerine uygun olarak yeniden düzenlenmelerini de kapsamaktadır. 19


ÇIÇEKTANITIM

Dügün Çiçegi: Ranunculus Ranunculus (düğün çiçeği), ranunculaceae familyasından yaklaşık 400 kadar türü bulunan otsu bitki türlerinin ortak adıdır. Genellikle mart, nisan ve mayıs aylarında çiçeklenen ranunculus çiçekleri, yaz boyunca geniş koloniler oluşturarak bulundukları bölgeye yayılır.

Y

umrulu köklü çok yıllık, otsu bir bitki olan ranunculus, ince uzun narin gövdeli ve çok dallıdır. 25-75 santimetreye kadar uzayabilen talkımlarda 2 ila 50 kadar çiçek ya da tekli çiçek görülür. Derin dilimli olan yaprakları genellikle bitkinin tabanındaki uzun gövdeler üzerindedir. Çiçekler parlak ve mumsudur. Birbirlerine sıkıca geçmiş olan taç yaprakları ile altın bir fincan tabağı görünümündedir. Hibrit çeşitlerin çiçekleri katlı veya yarı katlı, renkleri sarı, turuncu, kırmızı, pembe ve beyazdır. Ranunculus ismi latincede “rana” kelimesinin (kurbağa) culus küçültme eki almasıyla oluşturulmuştur ve “küçük kurbağa” anlamına gelir. Büyük olasılıkla çok sayıda türün kurbağa gibi

20

su kenarlarında bulunmasından yola çıkarak bu isim tercih edilmiştir.

RANUNCULUS ÜRETİMİ

Ayırma ve hibrit çeşitler tohum ile üretilir. Ayrıca kasım-nisan aylarında kök ayrımı suretiyle de üretim yapılabilir. Bitkiler dört yıl yerlerinde kalır. Yumrularda yumru pençeleri aşağı gelecek şekilde, 5-7,5 santimetre derinliğinde ve 10-15 santimetre ara ile şubat-mart aylarında kum ve odun kömürü ile doldurularak dikilir. Çiçeklenmeden sonra yumrular sökülür.

EKOLOJİK İSTEKLERİ

Ranunculus hafif, iyi drenajlı topraklarda ve tümüyle güneş alan sınırlı küçük yerlerde çok iyi gelişir.

Bitkinin iyi gelişmesi için toprağın nemli tutulmasında fayda vardır. Bitki dikimi ilkbaharda vegetatif gelişmenin başladığı dönemde yapılmalıdır. Dikim 20-40 santimetre ara ile yapılır. Toprağı nemli tutmak için organik maddelerle dikimden sonra malçlama yapılmalıdır.

PEYZAJDA KULLANIMI VE ÖNEMLİ TÜRLERİ

Soğuk ve nemli bölgelerde; otsu alanlarda, su veya kaynak kenarlarında; küçük yığınları düzenlemek için kullanılan ranunculus çiçeğinin horozayağı (batrachium) adı verilen bazı türleri su içinde yetişir ve bu yüzden bazı botanikçiler tarafından batrachium cinsi altında toplanır.


Ranunculus Asiatucus “Victoria Scarlet” (Düğün Çiçeği): Çok yıllık kümeler halinde gelişen, 60 santimetre uzunluğa ulaşabilen yumru köklü otsu bir bitkidir. Yapraklar derinde üç loplu veya üç yaprakçıklı derin dişli veya tüysü derin parçalıdır. Çiçekler uzun bir sap üzerinde terminal, katmerli ve kırmızı renklidir. Çiçekler geç kış, ilkbahar aylarında açar ve kesme çiçek içinde uygundur. Tohum ve yumru ile üretilir. Tohumlar sonbaharda 10–15 °C’ de çimlendirilir. Yumru köklerle üretim dinlenme döneminde yapılmalıdır. Güneşli yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Organik ve besin maddelerince zengin, drenajı iyi, nemli toprakları tercih eder. Çiçeklenme döneminde düzenli olarak orta derece de sulanmalıdır. Soğuğa dayanıklı olan düğün çiçeği, çiçek parterlerinde, karışık düzenlenmiş çiçek tarhlarında, teras ve balkonlarda kullanılabilir. Ranunculus Aquatilis (Su Düğün Çiçeği): Bir yıllık veya çok yıllık zengin dallı, uzun ve zayıf gövdeli su içinde yetişen otsu bir bitkidir. Yapraklar su altında kılcal, yayılmış, sert-yarı sert genelde sapsız grimsi-yeşil renklidir. Çiçekler su yüzeyinde uzun bir sap üzerinde tek, yaprak ise ters yumurta şeklindedir. Çiçekler birbirinden ayrık ve orta kısmı sarı, beyaz renklidir. Tohum ve gövde parçaları ile üretilir. Gövdeden koparılan kısım ayrılarak kolayca yeni bir bitki elde edilebilir. Güneşli-yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Durgun veya yavaş akan, sığ, organik maddece zengin suları tercih eder. Havuz ve göletlerin sığ kenarlarında, yavaş akan su kenarlarında ve su yüzeylerinin bitkilendirilmesinde kullanılan ranunculus çiçeğinin bu türü de soğuğa karşı dayanıklıdır. Ranunculus Dissectus: Tüysüz, kısa veya uzun tüylerle örtülü çok yıllık bitkilerdir. Toprak altındaki yumru eğik, kökle sapın birleştiği bölge fibrillidir. Gövde dik, ince ve 1–2 çiçeklidir. Köke ait yapraklar üç parçalı, sapsız veya uzun saplı, yaprak ayası dairemsi ile geniş yumurtamsı şeklindedir. Üst yapraklar şeritsi saçak loplar şeklinde ve 1–3 derin parçalıdır. Meyve aken durumundadır. Tür, 1600 metrenin üzerindeki rakımlarda kireçtaşı üzerindeki çayırlar arasında gelişir. Çiçeklenme zamanı haziran-temmuz aylarıdır.

Ranunculus Repens (Sürünücü Düğün Çiçeği): Yerde sürünücü çok yıllık bir bitkidir. Hasır gibi kaplayıcı bir forma sahiptir. Geniş üç parçalı yaprakları parlak ve koyu yeşil renklidir. Sarı renkli düğme benzeri mumlu ve katmerli çiçekleri, geç ilkbahar ve yaz aylarında açar. Yoğun gölge olan yerlere dikilirse küf görülür. En iyi biçimde, hafif gölge alanlarda yetişir. Dikimi 30 santimetre aralıklarla gerçekleştirilir. Bütün bölgelere adapte olabilir. Ranunculus Amplexicaulis: Pirene kökenli yüksek dağ bitkisidir. 25 santimetre boya ulaşabilen çok yıllık bitkidir. İlkbahar sonu-yaz başında açan çiçekleri beyaz renkli, ortası sarı, 2-4’ü bir arada uzun bir sap üzerinde yer alır. Yaprakları oval kılıcımsı, alt taraftan çevrilir. Kaya bahçelerinde ve güneşli yerlerde kolaylıkla yetişir. Ranunculus Gramineus: Avrupa kökenlidir. Yazın açan çiçekleri canlı sarı renkli olup adi düğün çiçeğini andırır. Yapraklar, dar şeridimsi, mavi yeşil renklidir. Bitki 10–20 uzunluğa erişebilir. Kaya bahçelerinin güneşli kesimlerinde yetişir ve büyük kümeler oluşturur.

Ranunculus Glacialis: İlkbahar sonu ve yaz başında açan çiçekleri beyaz renkli, ortası büyük sarı renkli ve dış yüzü pembe ya da koyu kırmızıdır. Yaprakları etli ve ince parçalıdır. Bitki 7-15 santimetre boya ulaşabilir. Nemli taşlar arasında iyi gelişir.

KARŞILAŞILAN ÖNEMLİ HASTALIK VE ZARARLILAR

Nematodlar, beyazsinek, tel kurdu, yeşil kurt zararlıları ve kurşuni küf, fide çökerten ve fide döneminde fungal hastalıkları görülür.

BAĞDATLIOĞLU, “ÜRETİMİNİ ARTIRMAYA ÇALIŞIYORUZ”

Süs Bitkileri ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, ranunculus çiçeği üretiminin Antalya’da yıllık 10-15 milyon dal arasında olduğunu, bunun 5 milyon dala yakınının ihraç edildiğini belirtti. Ranunculus’un şakayık çiçeğine çok benzediğini, ancak tür olarak hiçbir ilgisi olmadığını belirten Osman Bağdatlıoğlu, “Ranunculus üretimini son beş yıldır artırmaya çalışıyoruz. Ancak kış döneminde üretilebiliyor. İhracatta en önemli alternatiflerimizden biri” dedi. 21


ÇIÇEKÜLKELERDEN

Çiçekçilik Pazarının Dinamikleri, Trendler ve Önemli Rakamlar Sabine Hübner tarafından Union Fleurs 2014 Genel Kurul Toplantısı çerçevesinde 3-6 Nisan 2014’te Gran Canaria’da gerçekleştirilen sunumu okuyucularımızla paylaşıyoruz. SEKTÖRLER Kesme Çiçek Küresel tedarik zinciri ayrıntıları Kolaylıkla zarar görebilecek ürünlerde uzun mesafeli taşıma yöntemi olarak hava yolu tercih ediliyor 140’tan fazla imalatçı ülke mevcut İklim sebebiyle bazı ülkelerde daha elverişli üretim merkezleri mevcut

Saksı Bitkileri Küresel tedarik zinciri ayrıntıları Ağırlık/değer oranı bakımından uzun mesafe taşınmaya pek uygun değil Yeni bir yöntem olarak, gemiyle uzun mesafeli taşıma öne çıkıyor (Latin Amerika’dan süs bitkilerinin taşınması)

Genç Bitkiler Küresel tedarik zinciri ayrıntıları Gelişmekte olan ülkelerde (Afrika, Orta Amerika, Etiyopya, Uganda, Kosta Rika, Guatemala) tomurcuk üretimi yapılıyor Genel olarak ihracat amaçlı üretim yapılıyor 22

GÜNDEM MADDELERİ Sektörler - Kesme Çiçek, Saksı Bitkileri, Tomurcuklar İmalatçı Ülkeler - Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkeler Üretim Bölgeleri Ve Ticaret - Küresel Oyuncular Kesme Çiçekler Canlı Bitkiler Tomurcuklar Avrupa’daki Çiçek Piyasaları Afrika’daki Çiçek Piyasaları Asya’daki Çiçek Piyasaları Amerika’daki Çiçek Piyasaları Beklentiler

İMALATÇI ÜLKELER Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Üretimin Ayrıntıları Küçük çiftliklerde küçük ölçekli üretim yapılıyor Küresel faaliyet gösteren şirketlerde veya Avrupa, ABD, Hindistan, vs. merkezli ihracat odaklı çiçek şirketleriyle oluşturulan ortak teşebbüslerde büyük ölçekli üretim yapılıyor

AVANTAJLAR Mükemmel iklim koşulları Düşük iş gücü maliyetleri Düşük enerji maliyetleri Devlet yardımları

DEZAVANTAJLAR Ekonomik,siyasi istikrarsızlık Kur dalgalanmalar Altyapı ve lojistik Çok az araştırma yapılması

*Ekonomik sürdürülebilirliğin belirleyicisi rekabet avantajı ve siyasi istikrardır.

Gelişmiş Ülkelerdeki Üretimin Ayrıntıları Küçük ve orta ölçekli olmak üzere çoğunlukla aile şirketleri faaliyet gösteriyor

AVANTAJLAR Sermaye kullanılabilirliği Altyapı ve lojistik Destekleyici endüstrilerin ve örneği bulunmayan bitki çeşitleri yetiştiricilerinin varlığı Büyük bir iç pazar Bayilere erişim Ekonomik ve siyasi istikrar Devlet yardımları ve araştırma desteği

DEZAVANTAJLAR Üretim maliyetlerinin yüksekliği • İşçilik maliyetinin yüksekliği • İş gücünün sınırlı olması • Enerji maliyetinin yüksekliği Yatırım maliyetlerinin yüksekliği • Yüksek teknoloji ürünü ekipmanların • Bulunduğu cam seralarda korumalı üretim


ÜRETİM BÖLGELERİ VE TİCARET - KÜRESEL OYUNCULAR Çiçek ve Saksı Bitkisi Üretimi

2012 Yılı Süs Bitkileri Ticaret Rakamları

HİNDİSTAN

233 000

İhracat 16,6 Milyon Euro 1,4

ÇİN

160 000

ABD

6,8 7,2

19 000 1,0

JAPONYA

16 800

BREZİLYA

14 000

İTALYA

12 800

Soğan Ve Yumru Canlı Bitki Kesme Çiçek Kesme Süs Bitkisi

İthalat 14,7 Milyon Euro 1,3 5,8 6,1

HOLLANDA

7 500

0,9

KESME ÇİÇEKLER Kesme Çiçek Pazarıyla İlgili Önemli Rakamlar 2012 Değerleri İhracat: 7,2 milyar euro İthalat : 6,1 milyar euro

Kesme Çiçek İhracat ve İthalatında İlk 5 Ülke 2012 – İhracat (Milyon Euro) HOLLANDA HOLLANDA 995 995

KOLOMBİYA KOLOMBİYA

Yıllık Büyüme Oranı (2008-2012) İthalat : % 5,5 İhracat : % 8,7

EKVADOR EKVADOR

596 596

KENYA KENYA

595 595

ETİYOPYA ETİYOPYA

Tüm Çiçekçilik Ürünlerinin Payı İhracat : % 44 İthalat : % 41

409 409

2012 – İthalat (Milyon Euro)

*En Önemli Ürünler: Gül, Karanfil, Kasımpatı *Hollanda ve Rusya gibi bazı önemli ülkelerin 2013 yılında ithalat değerlerinde durgunluk ve düşüş yaşandı.

Kesme Çiçek İhracatında İlk 6 Ülke

878 878

ALMANYA ALMANYA BİRLEŞİK BİRLEŞİK KRALLIK KRALLIK ABD ABD

779 779 756 756 627 627

HOLLANDA HOLLANDA 580 580

RUSYA RUSYA

Kesme Çiçek İthalatında İlk 7 Ülke

2012 Yılı Ticaret Hacmi ve 2008-2012 Arası Yıllık Büyüme Oranı (Milyon Euro) %60

2012 Yılı Ticaret Hacmi ve 2008-2012 Arası Yıllık Büyüme Oranı (Milyon Euro) %25

ETYOPYA 409 m

%50

%20

%40

%15

%30

%10

%20

2.941 2.941

HOLLANDA 2941 m

KOLOMBİYA 995 m

EKVATOR 596 m

KENYA 595 m ÇİN 190 m

JAPONYA 344 m

RUSYA 580 m ABD 756 m ALMANYA 878 m

BİRLEŞİK KRALLIK 779 m

%5

%10

%0

%0

%-5

%-10

%-10

HOLLANDA 627 m

FRANSA 300 m

23


ÇIÇEKÜLKELERDEN

CANLI BİTKİLER Canlı Bitkiler Pazarında Küresel Oyuncular: Hollanda ve Almanya Diğer Ülkelerin Payı

Canlı Bitkiler Pazarıyla İlgili Önemli Rakamlar 2012 Değerleri Dünyadaki Hacim: İhracat : 5,8 Milyar Euro İthalat : 4,9 Milyar Euro

2012 İhracatı: 5,8 Milyar Euro-İhracatın Lideri Hollanda ABD %2 KANADA %2 İSPANYA %3 DANİMARKA %5 BELÇİKA %6

TAYVAN %2 DİĞER %12

HOLLANDA %52

İTALYA %7

Yıllık Büyüme Oranı (2008-2012): İhracat : % 8,7 İthalat : % 5,5

ALMANYA %9

2012 İthalatı: 4,9 Milyar Euro- İthalatın Lideri Almanya Tüm Çiçekçilik Ürünlerinin Payı: İhracat : % 35 İthalat : % 33

ALMANYA %24 DİĞER %25

FRANSA %11 HOLLANDA %8

İSVEÇ %3 İSVİÇRE %4 BELÇİKA %4

İTALYA %4

AVUSTURYA %4

BİRLEŞİK KRALLIK %8

ABD %5

Tomurcuk, Meyve Ağacı, Ormangülü ve Gül Hariç Diğer Canlı Bitkilere İlişkin AB Eurostat Verileri 2012 İthalatı : 3,6 Milyar Euro Yıllık Büyüme Oranı: % 3,4 (2008-2012) 1,3 Milyar Çiçekli Bitki 820 Milyon Süs Bitkisi 2012 İhracatı : 3,6 Milyar Euro Yıllık Büyüme Oranı: % 3,1 (2008-2012) 1,5 Milyar Çiçekli Bitki 810 Milyon Süs Bitkisi

AB Dışı İthalat

%

Gönderen Ülke

Çiçekli saksı bitkileri

5

Tayvan, Çin

Süs bitkileri

5

Çin, Honduras, Kosta Rika

AB Dışı İhracat

%

Alıcı Ülke

Çiçekli saksı bitkileri

13

Rusya, İsviçre, Norveç

Süs bitkileri

22

İsviçre, Norveç, Rusya

TOMURCUKLAR Tomurcuk İhracatçısı Ülke Pazarlarıyla İlgili Önemli Rakamlar 2012 Değerleri: İthalat : 366 Milyon Euro İhracat : 310 Milyon Euro Yıllık Büyüme Oranı (2008-2012) İthalat : % 5,4 İhracat : % 2,3 *Daha düşük üretim maliyetleri ve yıl boyu üretim avantajı sebebiyle tomurcuk üretimi yeniden iklimi daha iyi olan tropikal ülkelere taşındı *İthalatçı ülkelerin büyük çoğunluğu, genç (tarha elverişli bitkiler, diğer saksı bitkileri) bitki sektöründe faaliyet gösteren büyük şirketleri olan ülkeler olarak öne çıkıyor

Tomurcuk Ticareti Rakamları İhracat (Milyon Euro) 56.492

HOLLANDA 34.324

KENYA 28.878

TANZANYA GUATEMALA KOSTA RİKA UGANDA İSRAİL

20.585

2012 2011 2010

20.236 19.879 19.439

İthalat (Milyon Euro) KANADA ALMANYA USA HOLLANDA

24

60.616

ETİYOPYA

24 35

2012 2011 2010 65 87


AVRUPADAKİ ÇİÇEK PİYASALARININ DURUMU Rakamlarla Hollanda

Rakamlarla Almanya

Nüfus: 17 Milyon, Küçük İç Pazar

Nüfus: 81 Milyon, gayrisafi milli gelir yüksek (2012: 44.260 Euro)

Üretilen Çiçekler ve Süs Bitkileri (Hektar) Koruma Altında: 4550 Hektar Açık: 2900 Hektar İhracat Çiçek ve Bitki (2013):5,3 Milyar Euro (%-2) Kesme Çiçekler:3,2 Milyar Euro (%-2,7) Süs Bitkileri:2,0 Milyar Euro (%-1,7) İthalat Kesme Çiçekler:650 Milyon (+ % 13) Canlı Bitkiler:346 Milyon (%-21)

2012 Yılında Üretim Alanı Kesme Çiçek 3.000 Hektar Saksı Bitkileri/Tarha Elverişli Bitkiler 3.150 Hektar Ticaret: Süs bitkileri alanında dünyanın en büyük ithalat pazarı *Kesme çiçek sektörü büyük ölçüde ithalata dayalı *Saksı bitkileri ve özellikle tarha elverişli bitkilerin iç pazarda üretimi (önemli bir pazar segmenti) *Adil ticaret kapsamında gülün pazar payı % 20 (2012: 260 m kök, + % 200, önceki yıl) *İthalatın % 90’ı Kenya’dan gerçekleştiriliyor

Rakamlarla Birleşik Krallık

Rakamlarla Rusya

Nüfus: 62 Milyon

Nüfus: 144 Milyon, kişi başına düşen gayrisafi milli gelir: 12.700 euro

Üretim Alanı Çiçek ve Tomurcuk (Açık): 5.300 Hektar Çiçek, Süs Bitkisi (Korumalı Alan): 550 Hektar

Yerli Üretim: Düşük, veri yok Kesme Çiçek Pazar Payı: % 90 İthalat, % 10 Yerli Üretim

*Yüksek ithalat oranlarıyla dünyanın en büyük ikinci ithalat pazarı Kesme Çiçek: 750 M Euro (2012), Yıllık Büyüme Oranı: Son 5 Yılda + % 3,5 Süs Bitkileri: 290 M Euro (2012) Bitki satın aldığı başlıca ülkeler *Kesme çiçek: Hollanda, Kenya, Kolombiya *Süs bitkileri: Hollanda, Belçika, Almanya, Danimarka *Kur dalgalanmaları ve devalüasyon ithalatı daha pahalı hale getiriyor *Ana tedarikçilerden (süpermarketler) gelen talepte azalma yaşanıyor

2013 Yılı Ticaret Verileri: *528 milyon euro ithalat (kesme çiçek) *32 milyon euro (kesme süs bitkisi), yıllık büyüme oranı % 16 *Bitki gönderen başlıca ülkeler: Hollanda, Ekvador, Kolombiya *Başlıca ürün: büyük tomurcuklu gül *Ülkenin 2012’de WTO’ya katılmasıyla birlikte *Vergilerde azalma *Fiyatlarda düşüş ve tüketici talebinde artış *2012’de ithalatta artış, ancak 2013’te ithalatta azalma *Gelişim yüksek risk taşıyor

AFRİKA’DAKİ ÇİÇEK PİYASALARININ DURUMU Afrika’daki Çiçek Piyasası Başlıca ürünler:Kesme çiçek Tomurcuk

2012 Yılı Ticaret Hacmi ve 2008-2012 Yılları Arası Büyüme Oranı (İhracatçı Ülkeler) %60

ETİYOPYA 409 m

%50

Önemli üretici ülkeler:Kenya Etiyopya Güney Afrika Tanzanya Uganda Başlıca pazarlar: Avrupa ve Asya *İç pazarda neredeyse hiç talep yok, üretim tamamen ihracata yönelik

%40 %30

%20

KENYA 595 m GÜNEY AFRİKA 32 m

TANZANYA 13 m

UGANDA 41 m

%10

%0

25


ÇIÇEKÜLKELERDEN Rakamlarla Etiyopya

Rakamlarla Kenya

Üretim: Hazır veri bulunmuyor İhracatta son yıllarda çok yüksek büyüme oranları gerçekleşiyor

Üretim: Yaklaşık 4.000 hektar alanda kesme çiçek Önümüzdeki yıllarda üretim alanı genişler mi bilinmiyor

*Son beş yıldaki ortalama yıllık büyüme oranı % 44 Bitki Gönderdiği Başlıca Ülkeler: Hollanda (% 80’den yüksek) Suudi Arabistan *“En az gelişmiş ülke” statüsü gibi ticaret kolaylıklar sayesinde AB pazarına daha kolay erişim sağlayabiliyor

Ticaret: Yıllık büyüme oranı % 15, 2012 yılı ihracat değeri 595 m kesme çiçek Bitki gönderdiği başlıca ülkeler Hollanda, Birleşik Krallık, Almanya, Rusya, Japonya Avrupa pazarına erişim *Etiyopya’dan farklı bir statüye sahip ve ticaret anlaşmalarına bağlı *(AB ile Doğu Afrika Ülkeleri (EAC) arasında ekonomik ortaklık anlaşması (EPA) müzakere ediliyor) *Avrupa pazarına olan ihtiyacı daha düşük düzeyde Başta Japonya olmak üzere Asya ülke pazarları gibi çeşitli ihraç pazarlarına sahip

ASYA’DAKİ ÇİÇEK PİYASALARININ DURUMU Asya’daki Çiçek Piyasaları Başlıca Ürünler: Kesme Çiçek Saksı Bitkileri (Orkide) Başlıca Üreticiler: Hindistan Çin Japonya Daha Küçük Üreticiler: Malezya, Tayvan, Vietnam Başlıca Tüketici Pazarları: Japonya, Çin, Hindistan Başlıca İhracatçılar: Çin, Malezya, Tayland, Tayvan

İhracatçı ve İthalatçı Ülkeler (Milyon Euro) TAYVAN 32 m

%30

MALEZYA 94 m

%25

%20

ÇİN 190 m

JAPONYA 344 m

GÜNEY KORE 55 m

%15

SİNGAPUR 21 m

%10 %5 YENİ ZELLANDA 20 m

TAYLAND 59 m

%0

Rakamlarla Japonya

Rakamlarla Hindistan

Nüfus:128 milyon, gayrisafi milli hasıla 47,880 euro 2008 yılı rakamlarına göre üretim alanı 16.840 hektar

Nüfus: 1 milyar 237 milyon, kişi başına düşen gayrisafi milli gelir düşük ve dağılımı eşitsiz *İç pazarda yüksek miktarda çiçek üretimi, yüksek büyüme oranlarında başlıca etken

Ticaret:Almanya, Birleşik Krallık ve ABD’nin ardından dünyadaki en büyük pazarlardan biri *İç pazardaki üretimin azalması sebebiyle ithalat sürekli artıyor Son beş yıldaki ortalama yıllık büyüme oranı: % 14 Başlıca İthalatçı Ülkeler: Malezya, Çin ve Kolombiya Hacim ve değer bakımından kasımpatı ilk sırada Trendler: Saksı bitkileri ve muhafaza edilen çiçekler tercih ediliyor (kuru gül gibi)

26

Üretim alanı: 2012-2013 yılları itibariyle 233.000 hektar (yıllık büyüme oranı son 5 yılda % 10 artış gösterdi) Ticaret: Taze ve kurutulmuş olarak 24 milyon euroluk kesme çiçek, kesme süs bitkisi 27 milyon euro İhraç ürünleri: kuru çiçekler ve süs bitkisi, çiçek özü, eteri yağlar İhracat yaptığı başlıca ülkeler: ABD, Hollanda, Almanya, Birleşik Krallık, Japonya *Devlet çiçekçiliği önemli bir ihracat sektörü haline getirmeyi hedefliyor


AMERİKA’DAKİ ÇİÇEK PİYASALARININ DURUMU Amerika’daki Çiçek Piyasaları

2012 Yılı Ticaret Hacmi ve Yıllık Büyüme Oranları (Milyon Euro) (İhracatçı ve İthalatçı Ülkeler)

Kıtadaki İki Önemli Pazar: ABD Kanada

%30

Kıtadaki İki Önemli Kesme Çiçek İmalatçısı Ülke: Kolombiya Ekvador

%20 %15

Kesme Çiçek, Tomurcuk ve Süs Bitkileri Alanındaki Diğer İmalatçı Ülkeler: Meksika Kosta Rika Guatemala ► Honduras

İhracat İthalat

KANADA 34 m

%25

EKVATOR 596 m ABD 754 m

KOLOMBİYA 988 m

%10 %5

MEKSİKA 21 m

KOSTARİKA 27 m

KANADA 110 m

%0

%-5

ABD 20 m

%-10

Büyük İhracatçılar: Kolombiya

Büyük İhracatçılar: Ekvador

*2012 yılı verilerine göre 6.800 hektar üretim alanına sahip

*2011 verilerine göre 6600 hektar üretim alanına sahip

Kesme Çiçek Üretimi Başlıca Ürünler: Gül (2500 hektar) Karanfil (780 hektar) Ortanca (640 hektar)

Kesme Çiçekte Başlıca Ürünler: Gül (4270 hektar) ► Bahar yıldızı (950 hektar)

*2012 ihracatı 988 milyon euro ve son 5 yılda ortalama büyüme oranı % 6 Başlıca Pazarlar: ABD-748 milyon euro (pazar payı % 77) ► Rusya-53 milyon euro (% 5) ► Japonya-43 milyon euro (%4)

*2012 ihracatı 596 milyon euro ve son 5 yılda ortalama büyüme oranı % 11 Başlıca Pazarlar: ABD-210 milyon euro (% 37 pazar payı) ► Rusya-(% 24) ► Hollanda-(% 9)

BEKLENTİLER Trendler ve Önem Kazanan Konular Avrupa en önemli pazar ancak talep daha düşük, “yerli üretim canlandırılabilir mi?” sorusu önem kazanıyor Hollanda ticaretin merkezi konumunu koruyor, ancak sanal ticaret de artıyor Brezilya, Hindistan, Çin, Japonya, Rusya ve Endonezya yeni önemli pazarlar olarak öne çıkıyor Etiyopya, Malezya, Ekvador çiçek ticaretine yeni küresel oyuncular haline geliyor “Gemiyle ulaştırma yeni bir taşımacılık yolu olabilir mi?” sorusu önem kazanıyor Adil ticarete uygun üretim ve sürdürülebilir üretim bayiler ve tüketiciler için önem kazanıyor Ticaretin önündeki engellerin ticaret sözleşmeleriyle azaltılması gerekiyor Tarife dışı önlemlerin bilişim sistemleriyle (internet) ve devletlerin istekli politikalarıyla alınması gerekiyor

Gelişimin Önündeki Engeller ve Gelişimi Sağlamak İçin İhtiyaç Duyulan Önlemler Engeller Engeller: Sermayeye erişim zorluğu Teknik uzmanlık eksikliği Soğutma, taşımacılık ve kargo alanlarında altyapı eksikliği İhracat pazarlarına erişimi kısıtlayan tarife engelleri ve tarife dışı önlemler İhtiyaçlar: Devlet yardımları da dahil olmak üzere üretici ülkelerde araştırma ve yetiştiricilik faaliyetlerinin artırılması Üretim teknik ilerleme ve (ihracatla ilgili standartların karşılanması, birinci sınıf kalite düzeyinin sağlanması) üretkenliğin artırılması Sorunsuz bir şekilde bilgi ve ürün alışverişi sağlanması Uluslararası uyumlulaştırılmış bitki koruma sisteminin (UPOV) uygulanması Kredilerin sağlanması ve yabancı yatırımlar yoluyla sermayeye erişilebilirliğin sağlanması Siyasi ve hukuki istikrarın sağlanması 27


ÇIÇEKRAKAMLAR

Ihracat artısı nisan ayında yüzde 18 seviyesine yükseldi Türkiye’nin süs bitkileri ve mamulleri ihracatı 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde, 2013 yılının aynı dönemine göre yüzde 18,06 oranında artış gösterdi. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçı Birliği kayıtlarına göre 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 40 milyon 14 bin dolar değerinde süs bitkisi ve mamulü ihraç edildi.

S

üs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği verilerine göre, 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 33 milyon 894 bin dolar değerinde süs bitkisi ve mamulü

28

ihraç edilirken bu rakam, 2014 yılının aynı döneminde 40 milyon 14 bin dolar seviyesine yükseldi. 2014 yılının söz konusu döneminde süs bitkileri ve mamulleri ihracatındaki artış oranı yüzde

18,06 olarak kaydedildi. 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde ihraç edilen ürünlerin adedi 221 milyon 723 binden, 2014 yılının aynı döneminde 272 milyon 214 bin adede yükseldi.


TÜRKİYE GENELİ SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ İHRACAT KAYITLARININ ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI

ÜLKE

01 OCAK-30 NİSAN 2013

01 OCAK-30 NİSAN 2014

MİKTAR (ADET)

MİKTAR (ADET)

DEĞER (USD)

DEĞER (USD)

DEĞİŞİM (DEĞER %)

HOLLANDA

29.573.882

3.773.541

53.624.304

6.064.571

60,71

ALMANYA

40.935.872

5.259.686

39.653.443

5.244.941

-0,28

İNGİLTERE

36.893.177

4.594.299

36.749.350

4.824.311

5,01

955.599

3.873.660

715.818

4.401.644

13,63

TÜRKMENİSTAN IRAK AZERBAYCAN

1.338.205

3.254.226

1.748.663

3.559.872

9,39

11.727.860

2.369.520

12.687.617

2.588.006

9,22

UKRAYNA

24.377.749

2.250.583

30.004.160

2.554.380

13,50

RUSYA

22.118.860

1.607.108

27.505.542

2.435.191

51,53

ÖZBEKİSTAN ROMANYA TOPLAM

1.680.345

2.317.325

1.685.325

1.827.876

-21,12

24.078.916

1.575.940

21.825.853

1.382.247

-12,29

221.723.631

33.894.805

272.214.579

40.014.574

18,06

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

HOLLANDA İHRACAT LİDERİ 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülke Hollanda oldu. Hollanda’ya 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 29 milyon 573 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edilirken bu ürünlerin değeri 3 milyon 773 bin dolar olarak kaydedildi. 2014 yılının aynı döneminde Hollanda’ya yönelik ihracatımız hem miktar hem de adet bazında artış gösterdi. 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde, 2013 yılının aynı dönemine göre ihracatımız yüzde 60,71 oranında artarken 53 milyon 624 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edildi. Hollanda’ya gönderilen ürünlerin ihracat değeri de 6 milyon 64 bin dolar seviyesine ulaştı. Listenin ikinci sırasında yer alan Almanya’ya 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 39 milyon 653 bin adet süs bitkisi ve mamulü ihraç edilirken söz konusu ürünlerin ihracat değeri de 5 milyon 244 bin dolar olarak belirlendi. 2013 yılının aynı döneminde Almanya’ya ihraç edilen ürünlerin değeri 5 milyon 259 bin dolarken söz konusu dönemde 40 milyon 935 bin adet ürün ihraç edilmişti. 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde Almanya’ya yönelik ihracat yüzde 0,28 oranında azaldı. 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde en fazla ihracat gerçekleştirilen üçüncü ülke ise İngiltere oldu. 2014 yılında, 2013 yılına göre İngiltere’ye yönelik süs bitkileri ve mamulleri ihracatımız yüzde 5,01 oranında arttı. İngiltere’ye 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 4 milyon

594 bin dolar değerinde, 36 milyon 893 bin adet ürün ihraç edilirken bu rakam 2014 yılının aynı döneminde 4

milyon 824 bin dolar olarak gerçekleşti. İngiltere’ye, söz konusu dönemde ihraç edilen ürünlerin adedi ise 36

29


ÇIÇEKRAKAMLAR milyon 749 bin olarak kaydedildi. 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 10 ülke listesinin dördüncü ve beşinci sırasında ise Türkmenistan ve Irak bulunuyor. Listenin dördüncü sırasındaki Türkmenistan’a 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,63 artışla 4 milyon 401 bin dolar değerinde süs bitkisi ve mamulü gönderildi. Adet bazında ise ihraç edilen ürünler 715 bin 818 olarak kayda geçti. 2013 yılının aynı döneminde Türkmenistan’a 955 bin 599 adet ürün ihraç edilirken bu ürünlerin değeri 3 milyon 873 bin dolar olarak kaydedilmişti. 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ilk 10 ülke listesinin beşinci sırasında bulunan Irak’a, 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 1 milyon 338 bin adet ile 3 milyon 254 bin dolarlık süs bitkisi ve mamulü ihraç edilirken 2014 yılı ihracatımızda, hem adet hem de değeri bazında yüzde 9,39 oranında artış gerçekleşti. Söz konusu dönemde Irak’a 1 milyon 748 bin adet ile 3 milyon 559 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Süs bitkileri ve mamulleri sektöründe 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde, en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 10 ülke ise şu şekilde sıralandı: Azerbaycan (12 milyon 687 bin adet, 2 milyon 588 bin dolar), Ukrayna (30 milyon, 2 milyon 554 bin dolar), Rusya (27 milyon 505 bin adet, 2 milyon 435 bin dolar), Özbekistan (1 milyon 685 bin adet, 1 milyon 827 bin dolar), Romanya (21 milyon 825 bin adet, 1 milyon 382 bin dolar).

İHRACAT ARTIŞININ İLK SIRASINDA HOLLANDA YER ALIYOR 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde süs bitkileri ve mamulleri ihracatında değer bazında en fazla artış yüzde 60,71 oranıyla Hollanda’da yaşandı. Bir önceki yılın aynı döneminde 29 milyon 573 bin adet ile 3 milyon 773 bin dolarlık süs bitkisi ve mamulü ihracatı gerçekleştirdiğimiz Hollanda’ya, 2014 yılının söz konusu döneminde 6 milyon 64 bin dolar değerinde 53 milyon 624 bin adet ürün ihraç edildi.

HOLLANDA MİKTAR BAZINDA DA LİDER Süs bitkileri ve mamulleri sektöründe, 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde adet bazında da en fazla ihracat artışının yaşandığı ülke Hollanda oldu. 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde 29 milyon 573 bin adet ürün gönderilen Hollanda’ya, 2014 yılının aynı döneminde ihraç edilen ürünlerin adedi 53 milyon 624 bin rakamına yükseldi. Hollanda’nın ardından adet bazında en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz ülke 2014 yılının 1 Ocak-30 Nisan dönemi itibariyle Almanya oldu. Almanya’ya söz konusu dönemde 39 milyon 653 bin adet ürün ihraç edilirken 2013 yılının aynı döneminde gönderilen ürünlerin adedi 40 milyon 935 bin olarak kaydedilmişti. Adet bazında en fazla süs bitkisi ve mamulü ihraç ettiğimiz üçüncü ülke ise İngiltere oldu. 2013 yılının 1 Ocak-30 Nisan döneminde İngiltere’ye 36 milyon 893 bin adet süs bitki ve mamulü ihraç edilirken bu rakam 2014 yılının aynı döneminde 36 milyon 749 bin adet olarak kaydedildi. 30


2014 ÖNEMLİ SEKTÖREL ETKİNLİKLER TARİH

ETKİNLİK

YER

WEB

28 ŞUBAT-2 MART 2014

GARDENIA BAHÇE FUARI

PONZAN/POLONYA

http://gardenia.mtp.pl

24-28 MART 2014

WORLD FLORAL EXPO 2014

NEW YORK/ABD

www.hppexhibitions.com

23-26 NİSAN 2014

HORTIFLOREXPO IPM SHANGHAI

ŞANGAY /ÇİN

www.hortiflorexpo-ipm.com

23-25 NİSAN 2014

ASTANA FLORA EXPO

ASTANA/ KAZAKİSTAN

http://www.flowers-expo.ru

4-6 HAZİRAN 2014

INTERNATIONAL FLORICULTURE TRADE EXPO (I.F.T.EX.) 2014

NAIROBI/ KENYA

www.hppexhibitions.com

AĞUSTOS 2014

FLOWERS IPM – INTERNATIONAL PLANTS EXPO RUSSIA

MOSKOVA/ RUSYA

http://www.flowers-ipm.com/

17-19 EYLÜL 2014

FLOWERS EXPO

MOSKOVA/ RUSYA

www.flowers-expo.ru

20-23 ŞUBAT 2014

FLORPLANT

ANTALYA/ TÜRKİYE

www.florplant.org

EYLÜL 2014

EXPO FLORA RUSSIA 2014

MOSKOVA/ RUSYA

www.hppexhibitions.com

20-22 MAYIS 2014

PROFLORA

BOGOTA/ KOLOMBİYA

www.hppexhibitions.com

15-17 EKİM 2014

IFEX INTERNATIONAL FLOWER EXPO TOKYO

CHIBA/ JAPONYA

www.ifex.jp

EKİM 2014

IBERFLORA

VALENCIA/ İSPANYA

http://iberflora.feriavalencia.com

31


ÇIÇEKADRESLER SEKTÖREL KURUMLAR AKDENİZ SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ Adres: Göksu Mah. Gazi Bulvarı No:493 ANTALYA Tel: 0242 339 55 99 Faks: 0242 338 37 77 eksperpeyzaj@hotmail.com ANTALYA ÇİÇEKÇİLER ODASI Adres: Balbey mah. İsmetpaşa Cad. Balbey İşhanı kat:3 No:35 ANTALYA Tel: 0242 242 11 73 Faks: 0242 241 11 58

S.S. ÇİÇEK ÜRETİMİ VE PAZARLAMA KOOP. Adres: Çırçır Mahallesi Ataturk Caddesi No:174 Alibeyköy Eyüp / İSTANBUL Tel: 0212 625 79 79 - 0212 625 85 86 Faks: 0212 – 6251712 info@cicekuretim.com.tr www.cicekuretim.com.tr

ANTALYA TİCARET BORSASI Adres: Cumhuriyet Cad. Borsa İşhanı Kat:2 ANTALYA Tel: 0242 244 26 70 Faks: 0242 241 11 58 info@antalyaborsa.org.tr www.antalyaborsa.org.tr

S.S. FLORA ÇİÇEK ÜRETİMİ VE PAZARLAMA KOOP. Adres: Kemerburgaz Yolu No: 59 Ayazağa / İSTANBUL Tel: 0212 289 50 99 Faks: 0212 289 63 17 info@ssflora.com www.ssflora.com

ANTALYA TİCARET ve SANAYİ ODASI Adres: Çevreyolu Üzeri Göksu Mahallesi Gazi Bulvarı No:531 07310 ANTALYA Tel: 0242 314 37 37 Faks: 0242 314 37 38 - 39 – 40 info@atso.org.tr www.atso.org.tr

SAKSILI SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ (SASBÜD) Adres: Gazipaşa Caddesi Aydın İş Merkezi No: 61 / YALOVA Tel: 0226 811 36 44 Faks: 0226 811 37 17 info@sasbud.org.tr www.sasbud.org.tr

DOĞAL ÇİÇEK SOĞANCILAR DERNEĞİ Adres: V.S.B. Tesisleri-İzmit Karayolu 19. km. Altınova/ YALOVA Tel: 0226 461 22 50-51 Faks: 0226 461 22 52 vsb@vsb.com.tr www.vsb.gov.tr

SÜS BİTKİLERİ ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ (SÜSBİR) Adres: Bağdat Caddesi Haldun Taner Sokak No: 1 Kat: 2 Daire: 7 Caddebostan Kadıköy / İstanbul Telefon: 0216 422 34 70 -71-72 Faks: 0216 422 3473 susbir@susbir.org.tr www.susbir.org.tr

INTERFLORA ÇİÇEKÇİLER DERNEĞİ Adres: Emirgazi Cad. No:5 Köroğlu İş Merkezi PK: 34400 Okmeydanı / İstanbul - TÜRKİYE Tel: 0212 210 20 23 (3Hat) Faks: 0212 210 20 22 info@interflora.org.tr SÜS BİTKİLERİ İHRACATÇILARI DERNEĞİ Adres: Aspendos Bulvarı No:221 ANTALYA Tel: 0242 311 80 00 Faks: 0242 311 79 00 info@antalya-tarim.com.tr 32

KESME ÇİÇEK ÜRETİCİ BİRLİĞİ Adres: Altınova Düden Mah. PTT Caddesi No:60 Altınova / ANTALYA Tel: 0242 340 00 76

UNION FLEURS Adres: Square Ambiorix 32/24 B-1000 BRUSSELS Tel: 0032 2 231 06 38 Faks: 0032 2 732 67 66 info@ unionfleurs.org www.unionfleurs.org RESMİ KURUMLAR EKONOMİ BAKANLIĞI Tel: 0312 204 75 00 www.ekonomi.gov.tr HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Tel: 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Tel: 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Tel: 0312 201 50 00 www.sanayi.gov.tr

DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU Tel: 0212 339 50 00 www.deik.org.tr

KALKINMA BAKANLIĞI Tel: 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr

MALİYE BAKANLIĞI Tel: 0312 415 29 00 www.maliye.gov.tr

TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI Tel: 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr ULUSLARARASI KURULUŞLAR AIPH - INTERNATIONAL ASSOCIATION of HORTICULTURAL PRODUCERS Adres: AIPH Oude Herenweg 10 2215 RZ Voorhout the NETHERLANDS Tel: 0031 252536950 Faks: 0031 – 252536951 sg@aiph.org www.aiph.org

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Tel: 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr

TÜBİTAK Tel: 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.