OAİB MOMENT EXPO - S26

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi

Temmuz 2010 >> SAYI: 26

Temmuz 2010 >> SAYI:

26

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi

“ETK‹LEY‹C‹ MAK‹NELER ÜRET‹YORUZ” UN FABR‹KASI MAK‹NELER‹N‹N ÜRET‹M ÜSSÜ: ÇORUM

H‹DROL‹K PRESLER

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi

Temmuz 2010 >> SAYI: 26

Temmuz 2010 >> SAYI:

26

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi

“ETK‹LEY‹C‹ MAK‹NELER ÜRET‹YORUZ” UN FABR‹KASI MAK‹NELER‹N‹N ÜRET‹M ÜSSÜ: ÇORUM

H‹DROL‹K PRESLER

KÜNYE ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ADINA SAH‹B‹ Özkan AYDIN

Çorum makine sektörü

YAYIN KURULU BAfiKANI Adnan DALGAKIRAN YAYIN KURULU Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N, Kutlu KARAVEL‹O⁄LU Sevda Kayhan YILMAZ, Serol ACARKAN, Hasan BÜYÜKDEDE, Hüseyin DURMAZ, Ali EREN, Tamer GÜVEN, Ferdi Murat GÜL Ali R›za OKTAY, Özkan AYDIN, Dr. ‹smet YALÇIN S. Tansel KÜNB‹, Esra ARPINAR, Sevgin UTLUG‹L

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ÇORUM, MAK‹NE ‹HRACATINDA ÖNEML‹ ‹LLER SIRALAMASINDA 14. SIRADA YER ALIYOR. MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ; 42 M‹LYON DOLARA YAKIN B‹R DE⁄ERE SAH‹P OLMASI ‹LE ÇORUM EKONOM‹S‹N‹N EN ÖNEML‹ SEKTÖRÜ SAYILIYOR.

YAYINA HAZIRLAYANLAR Free Birds Yay›n Çözümleri YAYIN D‹REKTÖRÜ

SORUMLU YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugay@freebirdsyayin.com)

MUHAB‹R Handan KAZANCI (handan@freebirdsyayin.com) Emel ALTAY (emel@freebirdsyayin.com)

KATKIDA BULUNANLAR Selçuk OKTAY Yasemin DAfiAR SANAT YÖNETMEN‹ Ersin KARATA⁄ (ersin@freebirdsyayin.com) FOTO⁄RAF Candan YAfiARTAfi YAYIN ADRES‹ Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1 Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 YAYIN TÜRÜ Süreli Yerel Dergi REKLAM VE PAZARLAMA OA‹B Genel Sekreterli¤i ADRES Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1 Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 BASKI VE C‹LT D‹ASAN Tel: 0212 858 21 41 (pbx) www.diasan.com.tr OA‹B GENEL SEKRETERL‹⁄‹ Mahatma Gandhi Cad. No:103 G.O.P 06700 Çankaya Ankara Tel: 0312 447 27 40 Faks: 0312 446 96 05 OA‹B MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›n Çözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygun olarak yay›nlanmaktad›r. “Moment Expo Dergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas› izne ba¤l›d›r.

OA‹B Moment Expo Dergisi Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin 7.500 adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.

Tugay SOYKAN

Can ERÇAKICA

‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulafl›rken 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde 6 gerileyerek 102 milyon dolar oldu. 2009 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n yüzde 0,1’ini gerçeklefltiren Çorum ili ülkemiz sanayi ve ihracat› aç›s›ndan az geliflen illerimiz aras›nda yer al›yor. ‹lin ihracat›nda 2009 y›l›nda Irak yüzde 15 pay ile ilk s›rada yer ald›. AzerbaycanNahc›van, ABD, Almanya, ‹ran, ‹spanya ise ihracatta önde gelen di¤er ülkeler aras›nda say›l›yor. Çorum’un sektörel ihracat rakamlar›na bak›ld›¤›nda, 2009 y›l›nda “Sanayi” ihracat›n›n 79,7 milyon dolar ve yüzde 78’lik oran ile en büyük paya sahip oldu¤u görülüyor. “Sanayi Mamulleri” ihracat›ndan ald›¤› yüzde 53 pay ile “Makine ve Aksamlar› Sektörü” en önemli kalemi olufltururken, “Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi” ile “Elektrik-Elektronik, Makine ve Biliflim” onu takip ediyor. ‹lin ihracat›nda en önemli sektör konumundaki makine ve aksamlar› sektörü 42 milyon dolara yak›n bir de¤ere sahip.

TÜ‹K verilerine göre 84. fas›l olarak tan›mlanan makine ve aksamlar› sektöründe Çorum’un ihracat› 2008 y›l›nda bir önceki y›la göre yüzde 17,8 art›fl gösterirken, 2009 y›l›nda ise yüzde 4 oran›nda azalma kaydedildi. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›nda yer alan GT‹P’ler baz›nda ise ilin 2009 y›l› makine ihracat› yüzde 3,9 oran›nda geriledi. “Tak›m Tezgahlar›” ile “Pompalar ve Kompresör” ihracat›nda ise büyük düflüfller meydana geldi. “Hadde, Döküm Makineleri ve Kal›plar›” ihracat› büyük art›fl göstererek 277 bin dolardan 7,5 milyon dolara yükseldi. Art›fl gösteren bir di¤er kalem olan “Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri” 1,1 milyon dolardan 2,9 milyon dolara ulaflt›. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle Çorum makine ihracat›nda önemli iller s›ralamas›nda 14. s›rada yer al›yor. Bu sektörde Çorum’dan ihracat yapan firma say›s› 47’dir.

“ ‹hracatç› Birlikleri kay›t

rakamlar›na göre Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulafl›rken 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde 6 gerileyerek 102 milyon dolar oldu.”

‹Ç‹NDEK‹LER

18 Baflkandan

8

K›sa k›sa Ar-San Makina

14

“Teknoloji art›k s›r de¤il”

18

Kapak: Hidrolik presler

28

Güney Kore

36

‹hracatta Hangi Belge Nereden Al›n›r?

2

40

Türkiye’nin ilk özel borsas›: VOB

44

“OSB’lerdeki büyümenin göstergesi üretimdeki art›fl”

48

Türkiye’deki ilk özel serbest bölge: Ege Serbest Bölgesi

52

Mesleki e¤itimde yeni vizyon: OSEP

56

Un fabrikas› makinelerinin üretim üssü: Çorum

60

Çorum ilinde makine sanayi

64

“Etkileyici makineler de üretiyoruz “

71

Göstergeler

82

‹hracat rakamlar›

expo

10

moment

4

“ Hidrolik presler”

28

44

Ürünler

86

S›k kullan›lanlar

87

Bilgi hatt›

88

Yaflam› de¤ifltiren icatlar 2

92

Fuarlar

94

‹letiflim

96

expo

“ OSB’lerde üretim art›yor”

3 moment

“ Güney Kore”

BAfiKANDAN

>>ADNAN DALGAKIRAN Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›

expo

‹hracat yeniden canlan›yor moment

4

KR‹Z‹N ETK‹LER‹ B‹TT‹ B‹TECEK D‹YE BEKLERKEN 2010 YILININ ‹LK ALTI AYINI GER‹DE BIRAKTIK. GENEL ‹HRACATIMIZ GEÇEN YIL AYNI DÖNEM‹NE GÖRE YÜZDE 21,5 ORANINDA ARTARAK 53 M‹LYAR DOLARA ULAfiTI. BU DÖNEMDEK‹ ‹STAT‹ST‹KÎ VER‹LER ‹HRACATIMIZIN YEN‹DEN CANLANDI⁄ININ UMUT VER‹C‹ GÖSTERGELER‹.

Dünya piyasalar›n› derinden etkileyen global krizin etkileri bitti bitecek diye beklerken 2010 y›l›n›n ilk alt› ay›n› geride b›rakt›k. Genel ihracat›m›z geçen y›l ayn› dönemine göre yüzde 21,5 oran›nda artarak 53 milyar dolara ulaflt›. Bu dönemdeki istatistikî veriler ihracat›m›z›n yeniden canland›¤›n›n umut verici göstergeleri. Makine sektörü, dinamikleri itibariyle krizden en geç etkilenen ama ayn› zamanda bu yaray› en zor saran sektörlerden biri. Bununla birlikte haziran ay›nda yüzde 12,8 oran›ndaki ihracat art›fl› önümüzdeki süreçte sektör ihracat art›fl›n›n daha da ivme kazanaca¤›n› adeta ispatl›yor.

TÜ‹K taraf›ndan yap›lan aç›klamaya göre, Türkiye ekonomisi 2010 y›l›n›n ilk çeyre¤inde gerçeklefltirdi¤i yüzde 11,7'lik büyüme ile G-20 ülkeleri aras›nda Çin’den sonra en h›zl› büyüyen ikinci ekonomisi oldu. Ayn› dönemde Çin yüzde 11,9, AB ekonomisi yüzde 0,3, Euro bölgesi ekonomisi yüzde 0,5 büyüme gerçeklefltirdi.

Kuflkusuz Türkiye ihracat› kriz sonras› dönemde tekrar büyümenin motor gücü oldu. Türkiye sanayisi bu krizde istihdam kayb›na u¤rad› ama temel dinamiklerini yitirmedi. AB pazar›na alternatif yeni pazarlar yaratt›. Bugün Türk makine sanayicisi bir zamanlar yaln›zca Avrupa’da belli bafll› ülkeler taraf›ndan üretilen makineleri baflar›yla imal ediyor. Yüksek katma de¤er üreten, çok say›da sektöre girdi sa¤layan genifl bir

yan sanayi ile çal›flan sektörümüzün performans› kalk›nma maratonunda çok önemlidir. ‹flte bu nedenle, baz› yap›sal tedbirler al›nmas› kaç›n›lmaz görünmektedir. Eximbank kredilerinin ifllevlerinin çeflitlendirilmesi ve sektörün ihtiyaçlar›n› gözetecek flekilde formüle edilmesi için çal›flmalar›m›z devam etmektedir. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i olarak Nisan ay›nda bafllayan 4 y›ll›k yeni görev döneminde daha önce bafllatt›¤›m›z projelerin süreklili¤inin sa¤lanmas› temel misyonumuz olmakla birlikte yeni dönemde Türk makinelerini global ölçekte yerel de¤erler ile tan›tmak planlar›m›z aras›nda yer almaktad›r. Bir önceki kampanya döneminde ülkemiz içinde bafllatt›¤›m›z ‘Türkiye’de kaliteli makine üretiliyor’un fark›nda l›¤›n› yaratma çabalar›m›z yeni dönemde küresel bir marka olma yolunda devam edecek.

Ancak bunun için, makine sanayimiz için öncelikli gördü¤ümüz özgün tasar›m ve ileri teknoloji faktörlerini bir araya getirmek üzere gerekli mekanizmalar› harekete geçirmek ve topyekun bir kalk›nma hamlesi bafllatmak zorunday›z. Kriz sonras› dönem pek çok sanayi sektörü için oldu¤u gibi makine sektörümüz için de önemli f›rsatlar sunmaktad›r. Hedefimiz 2023 y›l›nda 500 milyar dolarl›k ihracattan en az 100 milyar dolar pay alabilmektir.

KISA KISA

KOSGEB'den KOB‹’lere hibe deste¤i Dev projeler ifl makineleri sektörüne yarayacak

expo

‹ZM‹T KÖRFEZ GEÇ‹fi‹, 3. BO⁄AZ VE ÇANAKKALE BO⁄AZI KÖPRÜLER‹ ‹LE SAMSUN-CEYHAN VE NABUCCO BORU HATLARININ ‹fi MAK‹NELER‹ SEKTÖRÜNE ÖNEML‹ HAREKET GET‹RMES‹ BEKLEN‹YOR.

moment

8

Krizden en fazla etkilenen sektörlerin bafl›nda yer alan ifl makineleri sektörü yeniden büyüme dönemine girdi. Sektör, bu y›l›n ilk befl ay›nda yüzde 100 büyüyerek 2 bin 200 makine sat›flt› gerçeklefltirdi. Türkiye ‹fl Makinalar› Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i (‹MDER) Baflkan› Cüneyt Divrifl, “2009'un son çeyre¤inden itibaren yukar› ç›k›fl› gördük. Son çeyrekte çift haneli büyüdük. Bu y›l›n ilk 5 ay›nda ise önceki döneme göre yüzde 100 büyüyerek 1100 olan sat›fl adedini 2 bin 200'e ç›kard›k” dedi. 2009'un toplam›nda 4 bin makine sat›ld›¤›n› ifade eden Divrifl, “Bu sene 5 bin 500 ile 6 bin aras›nda makine sat›lmas›n› bekliyoruz. Daha yukar› olabilir ama bu sefer de kapasiteler yetiflmeyecek. Çünkü kriz nedeni ile firmalar küçülmüfltü” diye konufltu.

Divrifl, sat›fllar›n yüzde 85'ni hafriyat grubu dedikleri bekoloder (kaz›c› yükleyici), paletli ekskavatörler, lastik tekerlekli yükleyicilerin oluflturdu¤unu kaydetti. Divrifl sektördeki esas hareketlili¤in ise önümüzdeki birkaç y›l içerisinde bafllayaca¤›n› söyledi. “Çünkü ‹stanbul-‹zmit Otoyolu, ‹zmit Körfez Köprüsü, Çanakkale Bo¤az›'ndaki projeler, üçüncü köprü ve ba¤lant› yollar›, Samsun Ceyhan Boru Hatt›, Nabucco gibi çok ciddi projeler var” diyen Cüneyt Divrifl, “2007 y›l›nda 11 bin 500 gibi bir sat›fl rakam› yakalam›flt›k. Bu rakam› önümüzdeki 3-4 y›l içinde çok rahatl›kla geçece¤imizi ve 15 bin rakam›na gelece¤imizi düflünüyorum” de¤erlendirmesini yapt›. Öte taraftan Türkiye'de makineleflmeyi yeni fark eden sektörler yer ald›¤›n› kaydeden Divrifl, “Tar›m ve hayvanc›l›k bunlar aras›nda. Bu sektörler Avrupa'da çok fazla ifl makinas› kullan›yor” dedi. ‹fl makineleri sektörünü 2009'da yurtd›fl› müteahhitleri ve kamu al›mlar›n›n ayakta tuttu¤unu dile getiren Cüneyt Divrifl, "Çünkü Türkiye'ye ikinci el makine ithalat› yasak. Böyle olunca yurtd›fl›nda ald›klar› bir makineyi daha sonra Türkiye'ye getiremiyorlar.

Ayr›ca bu makineleri sadece gittikleri ülkelerde alm›yorlar. Baflka ülkeler için de kullan›yorlar. Ancak Türkiye'den ald›klar› zaman bunu geri getirme olanaklar› var. Bu yüzden Türkiye'den almay› tercih ediyorlar" diye konufltu.

KOSGEB ile Manisa Ticaret ve Sanayi Odas› ifl birli¤iyle düzenlenen KOSGEB Destek Programlar› Bilgilendirme Toplant›s› Anemon Oteli'nde gerçeklefltirildi. KOSGEB Baflkan› Mustafa Kaplan, burada yapt›¤› konuflmada, KOSGEB olarak 20 y›ld›r belli bir plan çerçevesinde KOB‹'lere destek olmaya çal›flt›klar›n› söyledi.

KOB‹’lerin kal›c› flekilde desteklenmesi gerekti¤ini belirten Kaplan, bu anlamda KOSGEB’in 1 seneden beri destekleri revize etmeye çal›flt›¤›n› kaydetti. Kaplan, “Art›k KOSGEB standart bir destekleme modelinden ç›kt›. Mevzuat dahilinde belli destekleri sunmaktan öte KOB‹’lere rehberlik etme misyonunu kazand›rma modelini gelifltirmeye çal›flt›k. Bunun da ancak esnek bir modelle yap›labilece¤ini kurgulad›k” diye konufltu. Kaplan, KOB‹'lerin de¤iflken ihtiyaçlar›n› göz önüne alarak KOSGEB Destek Programlar› Yönetmeli¤i ad› alt›nda çerçeve bir yönetmelik haz›rlad›klar›n› belirterek, bu yönetmelik ile KOSGEB'in günün flartlar›na ve ihtiyaçlar›na göre esnek bir modelle istedi¤i kadar destek program› gelifltirebilece¤ini anlatt›. KOB‹'lere proje bazl› destekleme modeli getirdiklerini dile getiren Kaplan, “KOB‹ Proje Destek Program› ad› alt›nda KOB‹'lere ihtiyaç ve giriflim programlar›na göre destek verece¤iz” dedi.

Proje bazl› destekleme program›n›n bir ilk oldu¤unu vurgulayan Kaplan, KOB‹’lere ihtiyaçlar›na göre 150 bin liraya kadar hibe niteli¤inde destek vereceklerini bildirdi. Ar-Ge-innovasyon yapan iflletmelere ayr›cal›kl› bir destekleme paketi sunacaklar›n› ifade eden Kaplan, bu iflletmeleri 250-300 bin lira hibeyle destekleyeceklerini dile getirdi. Kaplan, ifl birli¤i, güç birli¤i, destek program›yla bir araya gelen 5 iflletmeye 250 bin liras› hibe, 500 bin liras› 0 faizli geri ödemeli destek vereceklerini de aç›klad›. Kaplan, “Bu paketle KOB‹'lerin pasta büyüten bir rekabet anlay›fl›na geçmelerini, ortak ifl yapma kültürünü afl›lamay› amaçl›yoruz” dedi.

SEKTĂ–RDEN

Ar-San

expo

Makina moment

10

expo

1973 YILINDA KURULAN AR-SAN MAK‹NA, 15 B‹N METREKARE KAPALI ALANDA TU⁄LA VE K‹REM‹T FABR‹KALARINDA KULLANILAN YEDEK PARÇALARI ÜRET‹YOR. TAM OTOMAT‹K VE YARI OTOMAT‹K ANAHTAR TESL‹M TES‹SLER KURAN F‹RMA, ÜRET‹M‹N‹N YÜZDE 80’‹N‹ ‹HRAÇ ED‹YOR.

moment

11

A

r-San Makina ‹malat Ticaret A.fi. 1973 y›l›nda tu¤la ve kiremit fabrikalar›nda kullan›lan yedek parçalar› üretmek amac›yla kuruldu. Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer Kay›l›, firmalar›n›n üretim faaliyetleri hakk›nda bilgi verdi. Kay›l›: “Ar-San Makina 15 bin metrekare kapal› alanda tu¤la ve kiremit sektörüne hitap eden makine ve ekipmanlar› üretiyor. Firmam›z sadece makine de¤il, proje bazl› anahtar teslim tam ve yar› otomatik tesisleri de kuruyor. Bunun yan› s›ra maden sektörüne yönelik, bentonit tesisi, tuz k›rma-eleme tesisi, kömür k›rmaeleme tesisi ile çimento fabrikalar› için baz› ekipmanlar gibi üretimlerimiz de bulunuyor.”

Ar-San Makina’n›n faaliyet gösterdi¤i Çorum ilini makine sektörü aç›s›ndan de¤erlendiren Zafer Kay›l›; iç pazarla s›k›fl›p kalmayarak d›fla yönelen üretim sayesinde ilin makine sektöründe ad›n› duyurur hale geldi¤ini söyledi. Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer

expo

SEKTÖRDEN

moment

12

Kay›l›: “20. yüzy›l›n son çeyre¤inde Çorum’da tu¤la ve kiremit sektöründe bir ç›k›fl yaflanmas›, bu sektöre yönelik makine üretimini de beraberinde getirmifltir. Buna paralel olarak Çorum çimento fabrikas› da makine üretiminin geliflmesini desteklemifltir. Ard›ndan de¤irmen makineleri üzerine üretim yapan firmalar›n artmas› ve güçlenmesiyle, bu sektöre yönelik yan sanayi de geliflmifltir.”

Ar-San Makina olarak d›fl pazara oldukça önem verdiklerini söyleyen Zafer Kay›l›, Avrupa ülkelerinin yan› s›ra Arap

ülkelerine de ihracat yapt›klar›n› söyledi. Kay›l›: “A¤›rl›kl› olarak Kuzey Afrika ve Orta Do¤u ülkeleri ile Türki Cumhuriyetlerle ihracat iliflkisi içindeyiz. Ayr›ca Avrupa ve Arap ülkelerine de ihracat yapmaktay›z.”

ÜRET‹M‹N YÜZDE 80’‹ DIfi PAZARA ‹ç pazardaki makine sat›fllar›na de¤inen Zafer Kay›l›, üretimlerinin en çok yüzde 20’lik oran›n› iç pazara sunduklar›n› söyledi. Kay›l›: “Firmam›z üretiminin

Zafer Kay›l› Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan› “2011 y›l›nda Türkiye çap›nda tüm tu¤la ve kiremit üreticilerinin güçlendirilmesi için devletin gerekli e¤itim, kredi, hibe gibi destekleri sa¤lamas›n› diliyoruz. Bu konu dolayl› gibi görünse de tu¤la ve kiremit makinecilerini direk olarak ilgilendirmektedir.”

yüzde 10 ila 20’si iç pazara sürülmektedir. 2011 y›l›nda Türkiye çap›nda tüm tu¤la ve kiremit üreticilerinin güçlendirilmesi için devletin gerekli e¤itim, kredi, hibe gibi destekleri sa¤lamas›n› dili-

“DAHA GERÇEKÇ‹ TEfiV‹KLER OLMALI”

yoruz. Bu konu dolayl› gibi görünse de tu¤la ve kiremit makinecilerini direk olarak ilgilendirmektedir.”

Kay›l› firma olarak gelecek hedeflerini saptarken kendi firmalar›n›n ve ülkenin ekonomik dinamiklerinin yan› s›ra globalleflen dünyan›n geneline bakmak gerekti¤inin alt›n› çiziyor. Kay›l›: “‹hracat yönünden bakacak olursak, bizim d›fl›m›zda geliflen ve kontrol edemedi¤imiz global parametrelerin

pozitif yönde geliflmesini ve küresel krizin olumsuz etkilerinin azalmas›n› umuyoruz. Yat›r›mc›s›na kriz nedeniyle kredi sa¤layamayan ülkelere yapt›¤›m›z ihracat oran›m›z›n duraklama döneminden tekrar yükselifle geçmesi en büyük beklentimiz.”

Zafer Kay›l›; Çorum ilinin lojistik sorununun firmalar› önünde büyük engel oluflturdu¤unun alt›n› çiziyor ve yetkilileri bu soruna bir çözüm getirmeye da-

Ar-San Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Zafer Kay›l›, altyap› ve Ar-Ge çal›flmalar›n›n yan› s›ra pazarlama faaliyetlerinin önemine de¤indi ve firmalara sunulan teflvi¤in bilgilendirilme eksi¤i sebebiyle tam rand›manl› kullan›lmad›¤›n›n üzerinde durdu. Kay›l›: “Altyap›n›n yan› s›ra pazarlama faaliyetlerinin sürekli iyilefltirilerek devam ettirilmesi gerekir. Bu noktada devlet tabanl› kurum ve kurulufllar›n firmalara verdi¤i pazarlama desteklerinin içeri¤i gelifltirilebilir ve firmalar›n bu destekleri kullanmas› için daha gerçekçi teflvikler ortaya konulabilir. Firmalar›n kendisini gelifltirmesi ve ilerlemesi için sunulan olanaklar› yeterince kullan›lmad›¤›n›, bunun sebebinin de bilgilendirme eksikli¤i ve uygulama zorlu¤u oldu¤unu düflünüyoruz.”

expo 13 moment

vet ediyor. Kay›l›: “Co¤rafi konumumuz de¤ifltirilemeyece¤ine göre Çorum’da üretim yapmakta olan tüm firmalar›n bu lojistik sorununun çözülebilmesi için, yetkili mercilerin bu konuya bir çözüm getirmelerini tüm Çorum halk› istemektedir. Burada büyümekte olan üretim a¤›n›n önündeki bu engelin kald›r›lmas› en büyük temennimiz.”

SEKTÖRDEN

“Teknoloji art›k s›r de¤il”

expo

ANKARA MERKEZL‹ H‹DROL‹K S‹L‹ND‹R F‹RMASI H‹DROL‹FT’‹N GENEL MÜDÜRÜ VOLKAN ARSLAN TEKNOLOJ‹N‹N ARTIK SIR OLMADI⁄INI BEL‹RTEREK, ÜRET‹MDE KULLANILAN TEZGÂHLARIN PEK ÇOK ÜLKEDEN SATIN ALINAB‹LECE⁄‹N‹ SÖYLÜYOR VE EKL‹YOR: “H‹DROL‹FT OLARAK KAZANCIMIZI ÜRET‹M ARAÇLARINA YATIRDIK. BU YÜZDEN DE ÜRET‹M YAPAB‹LME NOKTASINDA SIKINTIMIZ YOK, DÜNYA DEVLER‹ ‹LE REKABET EDEB‹LECEK DURUMDAYIZ.”

moment

14

“‹Y‹ H‹ZMET VER‹YORUZ” Arslan üretmifl olduklar› ürünlerdeki teknolojik yenilikleri ise flöyle anlat›yor: “Asl›na bakarsan›z, teknolojik yenilik olarak adland›racak ilave çok fleyler de sundu¤umuz da yok. Sadece daha iyi hizmet vermeye çal›fl›yoruz. Müflteriden hiçbir bilgiyi saklam›yoruz. Yapt›¤›m›z,

silindir tasar›mlar›n› müflterimize silindirle beraber teslim ediyoruz. ‹leride bu silindire ya da parçalar›na ihtiyac›n olursa; bunlar parça resimleridir, bunlara göre yapt›rabilirsin diyoruz. Bu yapt›¤›m›z hizmet de asl›nda bir meydan okuma ya da benden daha iyisini bulursan ona yapt›r anlam›na da gelmiyor.

Bunu yapt›¤›m›z çal›flman›n bir parças› olarak kabul ediyoruz. Sektörde bulunan baz› dostlar›m›z bunu yaparak kendi kendinize rakip yarat›yorsunuz dese de, bu hizmetimizin bize avantaj sa¤lad›¤›n› düflünüyoruz. Bunun yan›nda, herhangi bir teklife cevap verme, flikayete ya da probleme müdahale etmek

expo

m›z net bir karar var. Bu da 'Herkes bildi¤i ifli yaps›n'. fiu ana kadar da, bu karar›m›zdan hiç piflman olmad›k. Müflterilerimizin hidrolik silindir harici talepleri söz konusu oldu¤unda da aç›kça söylüyoruz. Biz sadece hidrolik silindir yapar›z diyoruz.”

15 moment

1

988 y›l›nda, Mehmet Arslan taraf›ndan kurulan Hidrolif, hidrolik silindir üreten bir flirket.

Volkan Arslan ise 2001 y›l›ndan beri flirketin Genel Müdürlü¤ünü yürütüyor. Hidrolift’in kelimenin tam anlam›yla bir aile flirketi oldu¤unu söyleyen Genel Müdür Volkan Arslan, “Gerek yönetici gerekse çal›flanlar olarak tam bir aile gibi çal›flmaktay›z” diyor. Arslan faaliyet alanlar›n› ise flöyle aç›kl›yor: “Yaln›zca Hidrolik Silindir üretmek ile s›n›rl›. Bu s›n›r› koyarak hata etti¤imizi düflünebilirsiniz, fakat gerek dikkatlerin da¤›lmas›, gerekse tecrübemizin kullan›lmas› aç›s›ndan ald›¤›-

SEKTÖRDEN

“ ‹hracat hedefimiz Avrupa, art›k s›n›rlar kalmad›¤›

için de, AB içerisinde yer alan hemen her ülkeye ihracat›m›z var. A¤›rl›¤› ise genelde, Belçika, Hollanda, Luxemburg bölgeleri oluflturmakta. Yaln›zca 2009 y›l›ndaki kriz s›ras›nda Amerika Birleflik Devletleri’nde bulunan müflterilerimize a¤›rl›k verdik. Halen 3 önemli müflterimiz var, özellikle bir tanesi de hidrolik silindir konusunda dünya devleri aras›nda yer al›yor.” konusunda h›zdan öte bir agresifli¤imiz söz konusu.”

expo

“TEMELDE ÜRET‹M MANTI⁄I AYNI”

moment

16

Temelde hidrolik silindir üretim mant›¤›n›n ayn› oldu¤unu söyleyen Arslan sadece tiplerin, çal›flma flekillerinin ve ölçülerin de¤iflmekte oldu¤unu söylüyor. En son ürünleri hakk›nda somut olmas›ndan öte, kendilerini çok sevindiren bir bilgi vermek istedi¤ini aktaran Arslan flöyle devam ediyor: “Yaklafl›k 2 y›ldan beri bir Amerikal› müflteri ile çal›flmaktay›z. Çal›flmaya bafllad›¤›m›zda, tasar›mlar›n› onlar gönderirlerdi. Onlar›n tasar›mlar›na göre üretirken, sürekli Amerika'y› aray›p, flu çizim hatal›, flöyle olmal›d›r, de¤ifltirebilir miyiz? fleklinde

onay istiyorduk, bu zamana kadar tüm de¤ifliklik tekliflerimize de onay da verdiler.

Bu y›l gelen siparifllerinde ise; ‘Tasar›m çal›flmas› Hidrolift taraf›ndan yap›lmal›d›r’ ibaresini yazm›fllard›, bu bize çok büyük bir gurur verdi.”

Toplam bütçelerinin içinde yüzde 3’lere karfl›l›k gelen bir oran› Ar-Ge çal›flmalar› için ay›rd›klar›na da de¤inen Arslan, bu oran› art›rmaya çal›flt›klar›n› ancak kriz koflullar›n›n pek çok konuda oldu¤u gibi Ar-Ge bütçelerinde bile temkinli ad›mlar at›lmas›n› gerektirdi¤ini belirtiyor.

“‹HRACAT HEDEF‹M‹Z AVRUPA” Uzun y›llardan beri, ihracat hedeflerinin Avrupa oldu¤unun alt›n› çizen Hidrolift

Volkan Arslan Hidrolift Genel Müdürü Faaliyet alan›m›z yaln›zca hidrolik silindir üretmek ile s›n›rl›. Biz sadece Hidrolik silindir yapar›z.

Genel Müdürü Volkan Arslan, art›k s›n›rlar kalmad›¤› için de, birlik içerisinde yer alan hemen her ülkeye ihracat gerçeklefltirdiklerini söylüyor. “A¤›rl›¤› ise genelde, Belçika, Hollanda, Luxemburg bölgeleri oluflturmakta. Yaln›zca 2009 y›l›ndaki kriz s›ras›nda Amerika Birleflik Devletleri’nde bulunan müflterilerimize a¤›rl›k verdik. Halen 3 önemli müflterimiz var, özellikle bir tanesi de hidrolik silindir konusunda dünya devleri aras›nda yer al›yor.”

Teknolojinin art›k s›r olmad›¤›n› söyleyen Arslan, üretimde kullan›lan tezgahlar›n pek çok ülkeden sat›n al›nabilece-

tim, baflka sektörlerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda üretim ifllemleri sonras›nda insan sa¤l›¤›na zararl› olarak ortaya ç›kan madde say›s› çok fazla de¤il. Buna karfl›l›k çevre konusu gelece¤in önemli konular›ndan birisi oldu¤u da aç›k. Bu nedenle konu ile bizzat ilgilenmesi aç›s›ndan 2 mühendisimizi görevlendirdik.

Burada Ankara Sanayi Odas›’n›n hakk›n› teslim etmek gerekir ki bize e¤itim konusunda çok yard›mc› oldular. E¤itime gönderdi¤imiz arkadafllar tüm fabrikaya e¤itim verdiler. Belki 3-5 y›l önce zordu fakat flimdi bu at›k yönetimi konusu art›k normal izlenmesi gereken konular aras›na girdi.”

“KAL‹TE B‹R YAfiAM B‹Ç‹M‹” Arslan ürün satt›klar› ve ortakl›k yürüttükleri dünya pazar›nda tan›nan firmalar› ise flöyle s›ral›yor: “Belli baz› firmalar var, bunlar içerisinde en önemlisi EATON Corporation USA. Bu firma ile iliflkimiz sadece ürün satma yönünde. Amerika’da Teksas eyaletinde demir çelik fabrikas› sistemleri

üreten bir firma ile de yeni kurulacak bir flirkette ortakl›k yap›lmas› için görüflme halindeyiz. Tabii bu ortakl›k görüflmeleri zaman al›yor. Bu firma için de üretim yapmaktay›z, fabrikam›za yapt›klar› üçüncü ziyaretten sonra, bu isteklerini dile getirdiler. Prensip olarak da anlaflmaya vard›k.”

Kalitenin bir yaflam biçimi oldu¤una da de¤inen Arslan, “Kalite üretilecek bir konu, bunu hem mavi yakal› hem de beyaz yakal› personelimizin gayretleri ile baflard›k, fakat inan›n baz› konulara kendimizi bile adapte etmekte zorland›k” diye konufluyor.

Hidrolift Genel Müdürü Arslan çevre ve insan sa¤l›¤› hakk›ndaki hassasiyetleri hakk›nda ise flöyle konufluyor: “Hidrolik silindir üretimi, nihayetinde talafl› üre-

Henüz krizden ç›k›ld›¤› için Türkiye makine sektörünün ihracat rakamlar›n›n yeterli olup olmad›¤›n› tart›flman›n çok do¤ru olmad›¤›na da de¤inen Arslan flöyle devam ediyor: “Sevincimiz, göstergelerin krizden ç›kt›¤›m›z›n iflaretini veriyor olmas›. Geçen y›l ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda; otomotivin yüzde 53’lük art›fl, makine ve teçhizat sektörünün yüzde 30’luk büyümesi karfl›dan bir ›fl›k geldi¤inin göstergesi, fakat, san›r›m, kriz etkisiyle, halen gelenin lokomotif olma ihtimali de olabilir diyerek temkinli davran›yoruz. Ad›mlar›m›z› dikkatli at›yoruz.”

Sektörün pek çok önemli sorunu oldu¤unu belirten Arslan, “Bunlar›n yerleri de¤ifliyor.

Bazen finansman en önemli sorun olurken, zaman içinde yerini yetiflmifl personel problemine, bazen malzeme temini problemine b›rak›yor, sonras›nda geçmiflte problem olmayan bir problem aniden birinci derecede önemli oluyor.

Adeta bir sarmal fleklinde” diye konufluyor. Arslan flöyle devam ediyor: “Çözüm için ise umutluyuz. Tüm ülke olarak çal›flaca¤›z.

Bu problemler bu günden yar›na çözülecek problemler de¤il. Hidrolift olarak inan›yoruz ki, Türkiye büyük bir ülke ve biz bu problemlerin üstesinden geliriz.

Biz, Hidrolift olarak çal›flmakla Türkiye’nin önemli yerlere gelece¤ine inan›yoruz. Hep beraber çal›flaca¤›z, kazanc›m›z› yat›r›m ve Ar-Ge’ye yapaca¤›z. Bulundu¤umuz co¤rafya bizi zaten ileriye tafl›yacakt›r.”

17 moment

¤ini belirtiyor ve flöyle devam ediyor: “Hidrolift olarak da kazanc›m›z› üretim araçlar›na yat›rd›k. Bu yüzden de üretim yapabilme noktas›nda s›k›nt›m›z yok, dünya devleri ile rekabet edebilecek durumday›z. Onlar›n bize göre avantajlar› malzeme kaynaklar›na yak›n olmalar›, gerçekte de bu önemli bir avantaj.”

expo

“GÖSTERGELER KR‹ZDEN ÇIKIfi S‹NYAL‹ VER‹YOR”

moment

expo

KAPAK

18

expo moment

19

Hidrolik presler 2008 YILINDA TÜRK‹YE’N‹N H‹DROL‹K PRES ‹HRACATI YÜZDE 21,6 ORANINDA ARTARAK 391 M‹LYON DOLARA, ‹THALATI ‹SE YÜZDE 39,9 ORANINDA ARTARAK 283 M‹LYON DOLARA YÜKSELD‹. 2009 YILINDA ‹SE TÜRK‹YE’N‹N H‹DROL‹K PRES ‹HRACATI YÜZDE 44,9, ‹THALATI ‹SE YÜZDE 43,9 ORANINDA DÜfiÜfi GÖSTERD‹. GENEL OLARAK SEKTÖR DIfi T‹CARET HACM‹ ELE ALINDI⁄INDA ‹HRACATIMIZIN ‹THALATIMIZDAN FAZLA OLDU⁄U D‹KKAT ÇEK‹YOR.

KAPAK

expo

S

moment

20

ac iflleme teknolojileri ve hidrolik presler tüm üretim sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim sanayimizin d›fla ba¤›ml›l›¤›n› mümkün oldu¤unca azaltarak daha güçlü bir Türkiye hedefine ulaflma yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir plan çerçevesinde gerekli deste¤i sa¤lamas› gerekmektedir. Uzun vadeli büyük yat›r›mlar ve ileri imalat tecrübesi gerektiren tak›m tezgahlar› sektörümüz için Gümrük Birli¤i’nin pazarda sa¤lad›¤› kolayl›klar ve AB kat›l›m süreci geliflmifl ülkelerin Türkiye’de yat›r›m yapma olanaklar›n› art›rmaktad›r. Ayr›ca, metal flekillendirmede uzmanlaflma ve genç nüfus sektör için önemli avantajlar olarak de¤erlendirilmektedir. Önümüzdeki dönemde, AB’nin tak›m tezgâh› üretimini b›rakmas› ve Türkiye’nin üretim üssü olmas› en büyük f›rsat iken ucuz tezgâh ithali ile yurt içi ve yurt d›fl› tak›m tezgâh› pazarlar›nda Çin’in hâkim olmas› ise büyük tehdit olarak görülmektedir. Hidrolik pres sektörü ile ilgili olarak Moment Expo’nun sorular›n› Birim Makina sahibi ve ayn› zamanda ‹malat müdürü olan Aykut Karahan, Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama Müdürü ‹brahim Mart ve Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat Müdürü Ahmet Y›lmaz yan›tlad›.

MODERN YAfiAM MAK‹NELERE BA⁄LI Modern yaflam›n gerekleri olarak ihtiyaç duydu¤umuz birçok ürünün üretimini yapan tekstil, g›da, kimya, otomotiv sanayilerinin yan›nda elektronik ve haberleflme, savunma, havac›l›k sanayileri gibi kritik öneme sahip tüm ana sanayi dallar›n›n faaliyetlerine devam edebilmesi makine imalat sanayisinin tasar›m ve üretimini gerçeklefltirdi¤i makinelere ba¤l›d›r. Tüm sanayi mallar›n›n üretimi için gerekli olan makinelerin imalat›nda en temel unsur ise tak›m tezgâhlar›d›r. Kendi kendini üretebilen tek makine grubu olan tak›m tezgâhlar›n› üreten iflletmelerin, fabrika kuran fabrikalar olmas› bu sektörü genel makine imalat sektörü içinde ayr› bir noktaya yerlefltirmektedir.

Genel makine imalat sektöründe yaflanan küçük bir yenilik sanayi dallar›nda

nas›l bir geliflmeye yol aç›yor ise, tak›m tezgâhlar› sektöründe yaflanan bir geliflme de benzer biçimde makine imalat sektörünü güçlendirmektedir.

Malzeme biliminden, ileri elektronik uygulamalar›na kadar, mühendislik alan›nda birçok bilim dal› ile ilgili olan tak›m tezgâhlar› sektörü yüksek katma de¤erli ürün imalat› ve sahip oldu¤u

know-how ile bir ülkenin üretim kabiliyetleri ve teknoloji seviyesinin en temel göstergelerinden biridir. Almanya, Japonya, ABD ve ‹talya gibi endüstri alan›nda dünyan›n en geliflmifl ülkelerinin bafl›nda gelen devletlerin tamam› makine sektörünü özel bir kategoride de¤erlendirmekte ve makine sektörü içinde de tak›m tezgâhlar›na ayr› bir önem

EN FAZLA ‹HRACAT ALMANYA’DAN

SEKTÖRÜN DÜNYADAK‹ DURUMU vermektedir. Almanya ve Japonya otomobil devi olmalar›n›, ABD ise savunma sanayisinde bu denli ilerlemesini, makine sektörünün temeli niteli¤indeki tak›m tezgâhlar› imalat yap›s›n›n çok sa¤lam olmas›na borçludur.

GEL‹fiM‹fi ÜLKELER‹N OMURGASI TAKIM TEZGAHLARI

Geliflmifl ülkelerin sanayilerinin omurgas›n› teflkil eden Tak›m Tezgâhlar› sektörü, teknoloji üretimindeki etkinli¤i nedeniyle pek çok sektörün geliflmesini direkt veya dolayl› olarak etkilemektedir. Tak›m Tezgâhlar› sektörü ifllevleri bak›m›ndan ele al›nd›¤›nda en temel olarak iki ana bölümde incelenebilir; talafll› imalat ve sac iflleme teknolojileri.

Birleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölümü verilerine göre, 2007 y›l›nda yaklafl›k 9,5 milyar Dolar olan sektör ihracat› yüzde 10 oran›nda art›fl göstererek 2008 y›l›nda 10,5 milyar Dolar de¤erine ulaflm›flt›r.

2007 y›l›nda tüm ülkelere yap›lan ihracat de¤eri baz›nda, Almanya’n›n 2008 y›l› ihracat› yüzde 7,6 artarak 1,9 milyar

21 moment

Bu bölümleri de kendi içlerinde incelendi¤inde talafll› imalat içinde tornalar, delik iflleme makinalar›, vargel tezgâhlar›, planya, brofllama, matkap, tafllama, frezeler yer almaktad›r. Sac iflleme teknolojileri dikkate al›nd›¤›nda presler, profil iflleme makineleri ve dövme makinelerini kapsamaktad›r.

Hidrolik presler ise geliflen üretim sanayinde tak›m tezgâhlar› aras›nda en büyük paya sahiptir.

Gün geçtikçe tak›m tezgâh› içindeki pay›n› art›rmaktad›r. Ülkemizdeki tak›m tezgâhlar› sektörü incelendi¤inde yüzde 30’dan fazla bir k›sm›n›n sac iflleme teknolojileri aras›nda yer alan hidrolik presler grubunun oluflturdu¤u gözlenmektedir. Bununla birlikte, otomotiv ve beyaz eflya sektörlerinin de etkisiyle geliflen sac iflleme tezgahlar› üreticilerimizin Ar-Ge ve inovasyon a¤›rl›kl› çal›flmalar› neticesinde ülkemiz metal hidrolik pres ihtiyac›n› karfl›laman›n ötesinde bir üretim üssü haline gelmifltir. Bu çal›flmada hidrolik pres sektörü olarak tak›m tezgahlar› sektörünün bir alt kolu olarak 8462 GTIP ile tan›mlanm›fl ve GTIP tan›mlar› afla¤›da belirtilmifltir.

expo

2007 y›l›nda tüm ülkelere yap›lan ihracat de¤eri baz›nda, Almanya’n›n 2008 y›l› ihracat› yüzde 7,6 artarak 1,9 milyar Dolar seviyesine ulaflt›. Bu ülkeyi 1,8 milyar Dolar ile ‹talya ve 1,4 milyar Dolar ile Japonya takip etti. Hidrolik presler sektörün ihracat›nda ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl›n› yüzde 50 ile Çin gösterdi. Türkiye ise dünya ihracat›nda bir önceki y›la göre yüzde 21,6 art›fl ile 2008 y›l›nda 390 milyon Dolar ihracat ile 8. s›rada yer ald›. 2008 y›l›nda sektörün ihracatç›s› ilk 20 firma aras›nda genel olarak art›fl ivmesi görülse de, Malezya (yüzde 39) ve ‹ngiltere’nin ihracat›nda (yüzde 18,5) azalma dikkat çekmektedir.

KAPAK yon Dolar seviyelerine ulaflm›flt›r. Dünya geneli ithalattan yüzde 2,4 pay alm›flt›r. 2008 y›ll›nda G.T.‹.P baz›nda dünya ithalat›nda 8462.21 pozisyonunda tan›ml› ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yass›lafl.Tezgah’ grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülmektedir. 2007 y›l›nda ilk s›rada yer alan ‘Dövme/Kalipta Dö¤me Tezgahlari-Çekiçleri’ ürün grubu çok düflük bir oranda art›fl göstermifl (yüzde 0,8) ve 2008 y›l›nda ikinci s›raya gerilemifltir.

“ Makine sanayi için büyük önem tafl›yan sac

expo

iflleme teknolojileri ve hidrolik presler tüm üretim sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim sanayimizin d›fla ba¤›ml›l›¤›n› mümkün oldu¤unca azaltarak daha güçlü bir Türkiye hedefine ulaflma yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir plan çerçevesinde gerekli deste¤i sa¤lamas› gerekmektedir.”

moment

22

Dolar seviyesine ulaflt›. Bu ülkeyi 1,8 milyar Dolar ile ‹talya ve 1,4 milyar Dolar ile Japonya takip etti. Hidrolik presler sektörün ihracat›nda ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl›n› yüzde 50 ile Çin gösterdi. Türkiye ise dünya ihracat›nda bir önceki y›la göre yüzde 21,6 art›fl ile 2008 y›l›nda 390 milyon Dolar ihracat ile 8. s›rada yer ald›. 2008 y›l›nda sektörün ihracatç›s› ilk 20 firma aras›nda genel olarak art›fl ivmesi görülse de, Malezya (yüzde 39) ve ‹ngiltere’nin ihracat›nda (yüzde 18,5) azalma dikkat çekmektedir. 2007 ve 2008 y›llar›nda, G.T.‹.P baz›nda dünya ihracat›nda, 8462.21 pozisyonunda tan›ml› ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yassilafl.Tezgah.’ grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülür.

SEKTÖRÜN TÜRK‹YE’DEK‹ DURUMU

2008 y›l› sektör ithalat›nda 11. s›rada bulunan Türkiye, 2007 y›l›nda 202 milyon Dolar de¤erinde ithalat› yüzde 39,9 oran›nda artarak 2008 y›l›nda 283 mil-

Hidrolik pres sektörü tüm di¤er ana sektörlerin içinde yer alan ve üretimin bafllang›c› olarak belirtebilece¤imiz bir sektördür.

Demir Çelik, otomotiv, beyaz eflya ve makine gibi sektörlerde hidrolik presler daha yo¤un olarak kullan›lmakla birlikte tüm di¤er sektörlerde de yer

H‹DROL‹K PRES SEKTÖRÜ ‹HRACATINDA BAfiLICA ÜLKELER SIRA

ÜLKE

2007

2008

Almanya

1.784.202.000

1.920.611.000

De¤iflim 07-08 7,6

1 2

‹talya

1.601.500.302

1.763.135.993

10,1

3

Japonya

1.183.920.663

1.374.952.994

16,1

4

A.B.D

578.868.624

681.926.560

17,8

5

Çin

368.963.478

553.707.087

50,1

6

Güney Kore

402.537.905

446.830.986

11,0

7

Avusturya

330.524.377

405.005.719

22,5

8

Türkiye

321.338.650

390.787.704

21,6

9

Fransa

341.180.815

333.115.175

-2,4

Ç‹N’‹N SEKTÖR ‹THALATI 1,7 M‹LYAR

10

‹sviçre

334.835.145

328.702.012

-1,8

11

Belçika

243.742.916

299.359.094

22,8

2008 y›l›nda sektör ithalat› yüzde 10,4 artarak 11,4 milyar Dolara yükseldi. Çin 1,7 milyar Dolara yaklaflarak dünya s›ralamas›nda lider konumunu korudu. Çin’i 905 milyon Dolarla ABD, 623 milyon Dolar ile Hindistan ve 618 milyon Dolar ile Rusya izledi.

2008 y›l›nda, hidrolik pres ithalat›nda ilk 20 ülkenin verileri incelendi¤inde; yüzde 85,4 art›fl ile Brezilya en fazla art›fl kaydeden ülkeler aras›nda ilk s›rada yer alm›fl ve bu ülkeyi Vietnam (yüzde 60) ile Hindistan (yüzde 53,9) takip etmifltir. Bu ülkeler aras›nda ithalat›nda düflüfl kaydedilen olmad›.

12

‹spanya

294.069.246

269.251.721

-8,4

13

‹ngiltere

224.359.880

182.851.914

-18,5

14

Finladiya

188.247.702

178.487.132

-5,2

15

Kanada

139.858.620

166.356.639

18,9

16

Hong Kong

118.264.370

133.310.016

12,7

17

Hollanda

125.691.741

126.185.600

0,4

18

‹sveç

95.213.891

97.933.887

2,9

19

Malezya

122.332.098

74.675.745

-39,0

20

Çek Cumhuriyeti Di¤er TOPLAM

55.890.953

68.603.755

22,7

707.927.552

725.817.459

2,5

9.563.470.928

10.521.608.192

10,0

Kaynak: BM ‹statistik Bölümü *2009 y›l› için tüm ülkelerin verileri yer almamaktad›r.(Ülkelerin %74 ü veri girifli yapm›flt›r.)

expo moment

23

almaktad›r. 2008 y›l›nda 390 milyon Dolar ihracat gerçeklefltiren sektör ihracat›, 2009 y›l›nda yüzde 44,9 oran›nda geriledi ve 215 milyon Dolar seviyesine indi. Türkiye’nin 2009 y›l›ndaki sektör ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 66,2 milyon Dolar ile birinci s›rada ‘Di¤er Rulo Haline Getirme, Kavislendirme, Katlama, Makineleri’ kaleminin yer ald›¤› görülür.

2008-2009 y›llar›nda ihracat art›fl oran› aç›s›ndan incelendi¤inde genel makine sektörü ve hidrolik presler sektörü ihracat›nda gerileme yaflanmas›na ra¤men Metal Karbürleri, Metalleri ‹fllemeye Mahsus Di¤er Pres, Makine

(yüzde 5,7) Ve Dövme/Kalipta Dö¤me Tezgahlari-Çekiçleri (yüzde 112) ürün gruplar›nda art›fllar göze çarpmaktad›r. Ayn› dönemde ihracat›nda en çok düflüfl kaydedilen kalem ise “Nümerik Kontrollü Makasla Kesme Tezgâh Ve Presler” (yüzde 54,8) olmufltur. Hidrolik Pres sektörü 2009 y›l› ihracat›m›zda Almanya’n›n 16 milyon Dolar ile birinci konumda yer ald›¤›, bu ülkeyi 11,6 milyon Dolar ile Irak ve 10,5 milyon Dolar ile ‹ran’›n takip etti¤i görülmektedir. 2009’da ihracatta düflüfl yaflayan sektör, 2009 y›l›nda (serbest bölgeler dahil olmak üzere) 147 ülkeye ihracat gerçeklefltirmifltir.

2008 SEKTÖR ‹THALATI 283 M‹LYON DOLAR 2008 y›l›nda 283 milyon Dolar seviyelerinde olan hidrolik pres sektörü ithalat›, 2009 y›l›nda genel makine ve aksamlar› ithalat›nda kaydedilen yüzde 24,3 oran›ndaki daralmadan daha büyük bir oranda azalarak (yüzde 43,2) 159 milyon Dolar olarak gerçekleflmifltir. Türkiye’nin 2009 y›l›nda ithal etti¤i hidrolik pres sektörü, G.T.‹.P. baz›nda incelendi¤inde; 33 milyon Dolar ile birinci s›rada ‘Dövme/Kal›pta Dö¤me Tezgahlar›-Çekiçleri’ kaleminin yer ald›¤›, bu ürünü 31 milyon Dolar ile ‘Di¤er Rulo Haline Getirme, Kavislendirme, Katla-

expo

KAPAK

moment

24

ma, Makineleri’ ve 18 milyon Dolar ile ‘Metal Karbürleri, Metalleri ‹fllemeye Mahsus Di¤er Pres’ grubunun izledi¤i görülmektedir.

2009 y›l›nda sektör ithalat›nda 6’l› G.T.‹.P. baz›nda ço¤u kalemlerde gerileme kaydedilmifltir. En büyük düflüfller s›ras›yla yüzde 78 ile ‘Say›sal Kontrollü Kavisleme, Katlama, Düzeltme/Yass›lafl.Tezgah.’ kaleminde, yüzde 55,6 ile ‘Makas Tipi Kesme Makineleri (Presler Dahil)-Di¤er’ kaydedilmifltir. Bunun yan› s›ra ‘Di¤er Rulo Haline Getirme, Kavislendirme, Katlama, Makineleri’ G.T.‹.P.’inde yüzde 10 ve ‘Nümerik Kontrollü Makasla Kesme Tezgah Ve Presler’ G.T.‹.P.’inde yüzde 19,6 oran›nda bir art›fl kaydedilmifltir.

2009 y›l›nda hidrolik pres sektörü ithalat›m›zda önemli yer tutan ülkeler aras›nda ilk üç s›ray› Almanya (34,4 milyon Dolar), ‹talya (28,5 milyon Dolar) ve Fransa (19,5 milyon Dolar) alm›flt›r. 2009 y›l› ithalat›m›zda ilk 20 ülkenin de¤iflim oranlar› esas al›nd›¤›nda; genel olarak ithalat oranlar›nda azal›fl yafland›¤› kaydedilmesine ra¤men yüzde 540,9 ile Kanada ve yüzde 412,3 ile Hindistan’dan ithalat art›fl› dikkat çekmektedir. En büyük düflüfl ise yüzde 95,8 ile Japonya’dan ithalat›m›zda kaydedilmifltir. Japonya’dan son 3 y›l içinde ithalat›m›z incelendi¤inde 2008 y›l›nda 22 milyon Dolar seviyesine ulaflan ithalat›m›z 2009 y›l›nda 1 milyon Dolar alt›nda gerçekleflmifltir.

‹HRACATIMIZ ‹THALATIMIZDAN FAZLA 2008 y›l›nda Türkiye’nin hidrolik pres sektör ihracat› yüzde 21,6 oran›nda artarak 391 milyon Dolara, ithalat› ise yüzde 39,9 oran›nda artarak 283 milyon dolara yükselmifltir. 2009 y›l›nda Türkiye’nin hidrolik pres sektörü ihracat› yüzde 44,9, ithalat› ise yüzde 43,9 oran›nda düflüfl göstermifltir. Genel olarak sektör d›fl ticaret hacmi ele al›nd›¤›nda ihracat›m›z›n ithalat›m›zdan fazla oldu¤u dikkat çekmektedir. Ülkemizde tak›m tezgâhlar› sektörünün genel durumuna bakt›¤›m›zda, 2008 y›l›nda 1,2 milyar Dolarl›k, 2009 y›l›nda ise küresel kriz neticesinde 645

H‹DROL‹K PRES ‹THALATINDA BAfiLICA ÜLKELER SIRA

ÜLKE

2007

1

Çin

1.635.443.167

1.688.421.978

De¤iflim 07-08 3,2

2

A.B.D

810.220.935

905.582.333

11,8

3

Hindistan

404.969.082

623.193.898

53,9

4

Rusya

447.449.328

618.220.735

38,2

5

Almanya

543.644.000

578.866.000

6,5

6

Meksika

545.826.967

454.611.325

-16,7

7

Tayland

321.126.139

354.112.639

10,3

8

Brezilya

190.869.056

353.919.252

85,4

9

Fransa

282.683.920

301.095.914

6,5

10

‹talya

305.727.170

291.686.680

-4,6

11

Türkiye

202.581.967

283.488.198

39,9

12

Vietnam

167.013.682

267.147.283

60,0

13

‹spanya

291.795.687

261.043.879

-10,5

14

Polonya

207.167.802

253.008.801

22,1

15

Kanada

248.657.715

223.565.322

-10,1

16

‹ngiltere

368.079.831

218.823.713

-40,5

17

Güney Kore

261.375.174

205.059.819

-21,5

18

Çek Cumhuriyeti

175.833.331

190.610.247

8,4

19

Belçika

139.358.427

187.394.118

34,5

20

Malezya

144.300.532

169.383.813

17,4

2.672.613.949

3.019.515.634

13,0

10.366.737.861

11.448.751.581

10,4

Di¤er TOPLAM

2008

Kaynak: BM ‹statistik Bölümü

milyon’luk bir iç tüketim / kullan›m söz konusudur. Bu rakam ülkemizin sanayileflmesi ad›na önemli bir göstergedir. Çünkü tak›m tezgâhlar› tamam›yla üretime yönelik en önemli girdiyi teflkil etmektedir. Ülkemizde ithalat›n tüketimi karfl›lama oran› yüzde 75’lerden yüzde 85 seviyesine ç›km›fl bulunmaktad›r. Önümüzdeki dönemlerde bu oran›n h›zl› bir flekilde düflürülmesi gerekmektedir. Ülkemizin üretim, ihracat ve istihdam kapasitesine sa¤lad›¤› önemli katk›lardan dolay› gündemde yeterince yer alan otomotiv ve tekstil sanayimizin ba¤›ms›z bir flekilde geliflmesinin temeli olan makine sanayi için büyük önem tafl›yan sac iflleme teknolojileri ve hidrolik presler tüm üretim sektörlerinde etkin rol oynamaktad›r. Üretim sanayimizin d›fla ba¤›ml›l›¤›n› mümkün oldu¤unca azaltarak daha

güçlü bir Türkiye hedefine ulaflma yolunda stratejik öneme sahip olan hidrolik pres sektörünün geliflmesi için ilgili kesimlerin bir plan çerçevesinde gerekli deste¤i sa¤lamas› gerekmektedir.

Uzun vadeli büyük yat›r›mlar ve ileri imalat tecrübesi gerektiren tak›m tezgahlar› sektörümüz için Gümrük Birli¤i’nin pazarda sa¤lad›¤› kolayl›klar ve AB kat›l›m süreci geliflmifl ülkelerin Türkiye’de yat›r›m yapma olanaklar›n› art›rmaktad›r. Ayr›ca, metal flekillendirmede uzmanlaflma ve genç nüfus sektör için önemli avantajlar olarak de¤erlendirilmektedir. Önümüzdeki dönemde, AB’nin tak›m tezgâh› üretimini b›rakmas› ve Türkiye’nin üretim üssü olmas› en büyük f›rsat iken ucuz tezgâh ithali ile yurt içi ve yurt d›fl› tak›m tezgâh› pazarlar›nda Çin’in hâkim olmas› ise büyük tehdit olarak görülmektedir.

Sektörün klasik olarak normlar›n d›fl›ndaki üretim, kalifiye personel yetersizli¤i, rakip ülkelerin finansal araçlar›na sahip olmama gibi s›k›nt›larla karfl› karfl›ya oldu¤una da de¤inen Karahan flöyle devam ediyor: “Katma de¤er üreten ve stratejik bir sektör olan makine imalat›n›n tamamen devlet taraf›ndan desteklenmesi gereklidir. Fakat malumunuz ülkemizde böyle bir uygulama olmad›¤› ve olmas› da çok zor olaca¤› için her firma kendi yarat›c› fikirlerini uygulamaya koyarak ve Ar-Ge’ye azami önem vererek ilerleyebilir.”

“TERC‹H‹M‹Z YÜKSEK TONAJLI OTOMASYON S‹STEMLER‹” Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama Müdürü ‹brahim Mart ise sektörün durumunu flöyle de¤erlendiriyor: “Hidrolik pres sektörü çok hareketli bir sektör de¤il. Otomotivde kullan›m› zamanla

EN FAZLA ‹THALAT ARTIfiI BREZ‹LYA’DAN 2008 y›l›nda, hidrolik pres ithalat›nda ilk 20 ülkenin verileri incelendi¤inde; yüzde 85,4 art›fl ile Brezilya en fazla art›fl kaydeden ülkeler aras›nda ilk s›rada yer alm›fl ve bu ülkeyi Vietnam (yüzde 60) ile Hindistan (yüzde 53,9) takip etmifltir. Bu ülkeler aras›nda ithalat›nda düflüfl kaydedilen olmad›.

2008 y›l› sektör ithalat›nda 11. s›rada bulunan Türkiye, 2007 y›l›nda 202 milyon Dolar de¤erinde ithalat› yüzde 39,9 oran›nda artarak 2008 y›l›nda 283 milyon Dolar seviyelerine ulaflm›flt›r. Dünya geneli ithalattan yüzde 2,4 pay alm›flt›r.

azald›. Daha çok beyaz eflya sektöründe kullan›m› oldu¤unu söyleyebilirim.

Otomotivde de presler daha çok egzantrik preslere kayd›. Genel olarak sektörde bir daralma söz konusu.

Onun d›fl›nda kriz nedeniyle de yat›r›mlar durgun geçiyor. ‹ç pazar anlaexpo

Birim Makina sahibi ve ayn› zamanda ‹malat Müdürü olan Aykut Karahan ise hidrolik pres sektörünün durumunu flöyle de¤erlendiriyor: “Hidrolik pres sektörü ülkemizde hayli geliflmifltir ve geliflmeye de devam etmektedir. Bugün sanayileflmifl ülkelerin ürünleriyle Türk ürünleri aras›ndaki kalite fark› çok azalm›flt›r. Fiyat olarak ise Türk ürünlerinin çok ciddi bir rekabet avantaj› vard›r. Dolay›s›yla sektörümüzün önü çok aç›kt›r. ‹hracat olarak daha parlak olan sektörün iç pazardaki durumu ise di¤er makine sektörlerinde oldu¤u gibi orta flekerli gitmeye devam etmektedir. Zaten y›lard›r ihracatla ayakta al›flmaya durdu¤umuz için bu durum da bizi Avrupa ve Ortado¤u pazar›nda önemli yerlere getirmifltir. ‹nan›yorum ki sektör ihracatla hacmini daha da artt›racak ve geliflecektir.”

25 moment

“SEKTÖRÜMÜZÜN ÖNÜ AÇIK”

expo

KAPAK

moment

26

m›nda bakt›¤›m›zda da talep daralmas› var. Orta Do¤u, Kuzey Afrika ve özellikle M›s›r gibi ülkelerden talepler geliyor. Ancak bu ülkelerde de bizimle çal›flma anlam›nda s›k›nt›lar var. Bize çok

s›cak bakt›klar›n› söyleyemem. Bize pek talepleri oldu¤unu söyleyemem.

Geçti¤imiz dönemde bu ülkelerden birinin hidrolik pres talepleri oldu¤unu ö¤rendim. Konuyla ilgili firmaya bir

“ Hidrolik pres sektörü ülkemizde hayli geliflmifltir ve

geliflmeye de devam etmektedir. Bugün sanayileflmifl ülkelerin ürünleriyle Türk ürünleri aras›ndaki kalite fark› çok azalm›flt›r. Fiyat olarak ise Türk ürünlerinin çok ciddi bir rekabet avantaj› vard›r. Dolay›s›yla sektörümüzün önü çok aç›kt›r. ‹hracat olarak daha parlak olan sektörün iç pazardaki durumu ise di¤er makine sektörlerinde oldu¤u gibi orta flekerli gitmeye devam etmektedir.”

yaz› yazd›m ancak olumlu bir cevap alamad›m. fiu anda orada bulunan bir sat›fl firmas›ndan nedenini ö¤renmek için çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz.”

Hidrolik pres sektöründe en önemli girdinin hidrolik ünite oldu¤unun alt›n› çizen Coflkunöz Makine Üretim ve Pazarlama Müdürü ‹brahim Mart flöyle devam ediyor: “Hidrolik üniteler yurt d›fl›ndan sa¤lan›yor. Bu üniteler yabanc› menfleli olunca da en önemli girdi buradan oluyor. Hem teminde hem de fiyatta s›k›nt›lar yafl›yoruz. Enerji Türkiye’de pahal›, vergiler yüksek. Teknolojik olarak ise Türkiye önemli bir aflama kaydetti. Hidrolik pres daralan bir sektör bu nedenle yüksek tonajl› otomasyon sistemleri üretilmesi bizim tercihimiz.”

“SEKTÖRÜN GELECE⁄‹ PARLAK” 1992 y›l›ndan itibaren hidrolik makina sektöründe hizmet veren Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat Müdürü Ahmet Y›l-

ÜLKELERE GÖRE SEKTÖR ‹HRACATI $ (2009 YILINA GÖRE DE⁄ER SIRALI) SIRA

ÜLKE

2007

2008

2009

19.660.725

31.003.916

16.383.039

De¤iflim % De¤iflim % 07-08 08-09 -47,2 57,7

1

ALMANYA

2

IRAK

1.254.809

3.098.459

11.597.652

146,9

274,3

3

‹RAN

7.477.764

5.618.458

10.537.929

-24,9

87,6

4

SUUD‹ ARAB‹STAN

6.283.752

8.880.530

10.495.902

41,3

18,2

5

A.B.D.

10.496.178

11.281.829

9.045.152

7,5

-19,8

6

POLONYA

10.492.390

17.791.304

8.097.524

69,6

-54,5

7

BREZ‹LYA

9.712.982

21.557.946

8.035.029

121,9

-62,7

8

‹TALYA

8.202.011

12.272.802

7.623.342

49,6

-37,9

9

RUSYA FEDER.

14.297.008

14.310.917

7.576.246

0,1

-47,1

10

FRANSA

11

BURSA SER. BÖL.

12 13

4.404.783

5.734.526

6.381.987

30,2

11,3

57.789.860

46.514.573

5.991.246

-19,5

-87,1

AZERBAYCAN-NAHÇ.

1.016.212

6.886.576

4.952.895

577,7

-28,1

AVUSTRALYA

5.425.101

4.809.202

4.846.759

-11,4

0,8

14

MISIR

3.369.925

5.537.084

4.793.697

64,3

-13,4

15

B‹R.ARAP EM‹RL‹K.

6.518.204

6.532.054

4.686.678

0,2

-28,3

16

‹SPANYA

19.369.139

17.321.831

4.271.642

-10,6

-75,3

17

HOLLANDA

4.265.718

7.985.818

3.999.604

87,2

-49,9

18

SUR‹YE

2.883.992

2.708.158

3.679.673

-6,1

35,9

19

BULGAR‹STAN

8.235.305

10.589.586

3.661.356

28,6

-65,4

20

KANADA

3.654.494

4.624.633

3.215.212

26,5

-30,5

D‹⁄ER

116.528.298

145.727.502

75.411.137

25,1

-48,3

TOPLAM

321.338.650

390.787.704

215.283.701

21,6

-44,9

Kaynak: TÜ‹K

TÜRK‹YE’N‹N SEKTÖR ‹HRACATI Türkiye’nin 2009 y›l›ndaki sektör ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 66,2 milyon Dolar ile birinci s›rada ‘Di¤er Rulo Haline Getirme, Kavislendirme, Katlama, Makineleri’ kaleminin yer ald›¤› görülür. 2008-2009 y›llar›nda ihracat art›fl oran› aç›s›ndan incelendi¤inde genel makine sektörü ve hidrolik presler sektörü ihracat›nda gerileme yaflanmas›na ra¤men Metal Karbürleri, Metalleri ‹fllemeye Mahsus Di¤er Pres, Makine (yüzde 5,7) Ve Dövme/Kalipta Dö¤me Tezgahlari-Çekiçleri (yüzde 112) ürün gruplar›nda art›fllar göze çarpmaktad›r.

Ayn› dönemde ihracat›nda en çok düflüfl kaydedilen kalem ise “Nümerik Kontrollü Makasla Kesme Tezgâh Ve Presler” (yüzde 54,8) olmufltur. ürünler üretmektir. Bu yöndeki çal›flmalar›m›z› sadece bugün de¤il gelecekte de devam ettirmenin görevimiz oldu¤una inan›yoruz. Dönüflüm teknolojisinin geliflmelerine paralel olarak ürünlerimizin yenilenmesiyle birlikte daha temiz bir do¤a için çevre kirlili¤inin önlenmesine yönelik katk›da bulunmaktan onur duyuyoruz.”

Disan Hidrolik ‹thalat ‹hracat Müdürü Ahmet Y›lmaz sektörün durumunu ise flöyle de¤erlendiriyor: “Geri dönüflüm sektöründe özellikle ka¤›t dönüflümünde Türkiye’nin lider firmalar›ndan biriyiz. Kalitemiz Avrupa Birli¤i (AB) standartlar›nda ancak fiyatlar›m›z çok da düflük. Geri dönüflüm sektörü Türkiye’de yeni yeni oluflmakta olan bir sektör. Biz hem ka¤›t balyalama hem de ayr›flt›rmada komple üniteler yap›yoruz. Türkiye’de hem metal geri dönüflümünde hem de ka¤›t geri dönüflümde çal›flan önemli birkaç firma var. Kriz di¤er sektörleri oldu¤u gibi biz de etkiledi. Herkes ucuz imalata yöneliyor.

Türkiye hidrolik pres sektörünün gelece¤i için firmalar›n kendilerini iyi tan›tmalar› gerekiyor. Biz daha çok Avrupa ülkeleri dahil, Orta Do¤u’ya Cezayir, Fas ve Libya, Suriye, Dubai gibi ülkelere ihracat gerçeklefltiriyoruz. Türkiye’de geri dönüflüm sektörüne yavafl yavafl büyük yat›r›mlar yap›lmaya baflland›. Sektörün gelece¤inin parlak oldu¤unu düflünüyorum.”

Kaynaklar: - Türkiye ‹statistik Kurumu - Birleflmifl Milletler ‹stastik Veri Taban› (COMTRADE)

expo

rak daha modüler, kurulumu, bak›m› kolay ifllevse konveyörler gelifltirerek, tesis maliyetlerini düflürmek için önemli çal›flmalar yapm›fl bulunmaktay›z ve nihayet bu çal›flmalar›m›z›n sonuçlar›n› imalatlar›m›zda görmekteyiz.”

Uzman kadrosu ve teknik ekibiyle birlikte yap›lan verimlilik analizleriyle yüksek kalitede düflük maliyetli balyalama presleri üretilerek dünya pazar›na girme f›rsat› yakalad›klar›n›n da alt›n› çizen Y›lmaz, “Bu ba¤lamda Do¤u Avrupa (Bulgaristan, Yunanistan, Romanya vs...) ve Ortado¤u ülkelerine ihracat yapmaya bafllanm›fl ve di¤er ülkelere yönelik çal›flmalar da h›zla yap›lmaktad›r” diyor. Ürünlerin sat›fl sonras› hizmetlerinin müflterilerin istekleri do¤rultusunda gelifltirilmifl ve her türlü teknik deste¤in ürün sat›fl garantisi kapsam›nda sunuldu¤unun alt›n› çizen Y›lmaz flöyle devam ediyor: “Bizce bu sektördeki en önemli unsur güvenli, kaliteli, dayan›kl› ve kolay kullan›labilir

27 moment

maz ise flöyle konufluyor: “‹lk çal›flmalar›n› vinç imalat›nda yo¤unlaflt›ran kuruluflumuz balyalama presleri ve di¤er hidrolik makinalar›n da üretimiyle ürün yelpazesini geniflletmifltir. Ürün yelpazemiz ka¤›t balya presi, metal balya presi, hurda demir kesme makas› ve presi, shredder, evrak imha, statik kompaktör, konveyör, çöp ayr›flt›rma tesisleri, kanca vinci, mobil hurda vinci, sabit hurda vinci, süpürgelik sistemi, tromel, üçlü elek gibi geri dönüflüm sektöründe çöpün ay›klanmas›, balyalanmas› ve nakliyesinde ihtiyaç duyulan hemen her makinay› içermektedir. Üretti¤imiz makinelerde yüksek kalite ve güvenli¤e verdi¤imiz önem bize müflteri memnuniyeti ve sektörde ‘marka’ olmam›z› sa¤lam›flt›r. Özellikle balyalama presleri üzerinde yap›lan uzun Ar-Ge çal›flmalar› neticesinde hem var olan pazar pay›m›z sa¤lamlaflm›fl hem de artm›flt›r. Son y›llarda çöp ayr›flt›rma tesisleri üzerine yo¤unlafla-

expo

ÜLKELERDEN

moment

28

Güney Kore GÜNEY KORE’N‹N ‹THALATI YÜZDE 22 ARTARAK 2008 YILINDA 435 M‹LYAR DOLARA ULAfiTI. AYNI YILDA ÜLKEN‹N GENEL ‹THALATINDA EN ÇOK PAYI ALAN ‹LK ÜÇ ÜLKE SIRASIYLA Ç‹N, JAPONYA VE ABD OLDU. TÜRK‹YE 2008 YILI VER‹LER‹NE GÖRE GÜNEY KORE’N‹N ‹THALATINDA B‹R ÖNCEK‹ YILA GÖRE YÜZDE 28,5 ARTIfiLA 54. SIRADA YER ALDI.

moment

29

expo

ÜLKELERDEN

expo

G

moment

30

üney Kore; ekonomisini, 1950’lerde k›s›tl› bir alanda sürdürebilen tar›ma ve bal›kç›l›¤a dayal› geleneksel bir yap›dan, sanayi ve hizmetler sektörünün egemen oldu¤u bir yap›ya kavuflturmay› baflard›. Bu haliyle ülke; bölgenin en önemli ekonomik aktörleri aras›nda say›l›yor. Son 30 y›lda dünyan›n en h›zl› büyüyen ekonomilerinden birine sahip olan Güney Kore; 1962 y›l›nda endüstrileflmede bafllatt›¤› ilerleme ile ihracata dayal› bir büyüme politikas› izledi.

1997-2001 y›llar› imalat sanayi büyüme oranlar› aç›s›ndan geçmiflin büyük art›fllar›na ulaflamamas›na karfl›n, ekonomi y›lda ortalama yüzde 4,1 oran›nda büyüme gösterdi. Kriz sonras›nda en h›zl› kendini toparlayan sektör ise imalat sanayi olarak kay›tlara geçti. Bu art›fl özellikle artan d›fl talep, iç tüketim talebinde meydana gelen canlanma ve yerel yat›r›mlardaki art›fltan kaynaklan›yor. ‹malat sanayinin geliflmesinde en etkili sektörler ise “bilgi teknolojileri” ve “ileri teknoloji” oldu.

Günümüze Güney Kore, gemi yap›m›nda dünyada birinci, yar› iletkenlerde üçüncü, otomobil ve Petro kimyada beflinci ve demir çelikte 6. büyük kapasiteye sahiptir.

Güney Kore’ye mal ithalat› serbestken, liberalize edilecek olan 8 kalem et ve et mamulü d›fl›nda ithali izne tabi madde bulunmuyor. 1999 y›l› itibariyle ithalatta liberalizasyon oran› yüzde 99’a ulaflt›. Çevre, sa¤l›k ve teknoloji gibi nedenlerle birçok madde ithalden önce ve sonra kontrole tabi tutuluyor.

Yüzde 70’i da¤larla kapl› olan Kore, dünyan›n co¤rafi olarak en da¤l›k bölgeleri aras›nda yer al›yor. Yar›madan›n yüzölçümü 222.154 kilometrekare iken Güney Kore’nin yüzölçümü ise 99.154 kilometrekaredir. Mo¤ol ›rk›ndan geldikleri iddia edilen Koreliler, homojen etnik yap›lar› ile özgün dil, kültür ve geleneklere sahiptir. 1995 y›l› itibar›yla 44,6 milyon nüfusa sahip olup, nüfus art›fl h›z› yüzde 0,9, nüfus yo¤unlu¤u kilometrekare bafl›na 451,3 kifli ve ortalama aile büyüklü¤ü 3,8 kiflidir.

Nüfus art›fl oran› da 1950'lerde yüzde 3'den daha fazla iken bu oran 2005 y›l›nda yüzde 0.38'lere kadar geriledi.

1

Çin

38.648.136

48.556.596

63.025.152

2007/08 De¤iflim % 76.926.968 22,1

2

Japonya

48.403.128

51.926.276

56.250.096

60.956.292

8,4

3

Amerika Birleflik Devletleri

30.787.576

33.796.576

37.392.948

38.555.952

3,1

4

Suudi Arabistan

16.105.792

20.552.110

21.163.160

33.781.940

59,6

5

B. A. E.

10.018.317

12.930.857

12.655.906

19.248.520

52,1

6

Avustralya

9.858.938

11.309.104

13.232.242

18.000.176

36,0

7

Almanya

9.772.493

11.362.539

13.534.214

14.769.087

9,1

8

Katar

5.599.252

6.985.170

8.453.894

14.374.568

70,0

9

Kuveyt

5.976.995

8.133.477

8.746.780

12.129.175

38,7

10 Endonezya

8.184.433

8.848.554

9.113.843

11.320.291

24,2

11 Tayvan

8.049.551

9.287.534

9.966.531

10.642.868

6,8

12 Malezya

6.011.639

7.242.466

8.442.221

9.909.105

17,4

13 Singapur

5.317.585

5.886.659

6.859.610

8.361.728

21,9

GÜNEY KORE SERMAYEL‹ fi‹RKETLER TÜRK‹YE’DE YATIRIM YAPIYOR

14 Rusya

3.936.616

4.572.967

6.977.473

8.340.055

19,5

15 ‹ran

3.534.857

5.049.156

6.481.826

8.223.057

26,9

16 Hindistan

2.112.076

3.640.789

4.624.421

6.581.241

42,3

‹ki ülke aras›ndaki ticari ve ekonomik iliflkilerin en önemli aya¤›n› Türkiye’de yat›r›m yapan Güney Kore sermayeli flirketler oluflturuyor. Bu ülke merkezli 51 firman›n 88 yerli orta¤›yla Türkiye`deki yat›r›m tutar› toplamda 105 milyon TL`yi buluyor. fiirketler, a¤›rl›kl› olarak otomotiv, biliflim ve elektronik, madencilik, turizm ve imalat alanlar›nda faaliyet gösteriyor. Güney Kore'nin ekonomisini gelifltirmesi ve politik istikrara ulaflmas› ise 1990 y›llar›n›n ortalar›n› buldu.

Güney Kore'de yaklafl›k olarak 378 bin yabanc› iflçi bulundu¤u ve bunun yüzde 52'sinin yasal olmayan yollardan çal›flmakta oldu¤u ifade ediliyor. Güney

17 Umman

3.705.112

5.128.708

3.813.862

5.694.692

49,3

18 Fransa

2.767.558

3.244.608

4.051.488

4.885.112

20,6

expo

GÜNEY KORE’N‹N ÜLKELER BAZINDA ‹THALATI (B‹N $)

19 Kanada

2.603.685

3.091.214

3.254.302

4.403.413

35,3

31

20 Brezilya

2.500.785

2.706.904

2.793.711

4.380.460

56,8

54 Türkiye

127.401

194.333

281.570

361.913

28,5

moment

Bunun sebebi de insanlar›n daha az çocuk sahibi olma isteklerinden kaynaklan›yor.1960 y›l›ndan itibaren h›zl› bir kentleflme ve k›rsal alanlardan flehirlere do¤ru bir göç dalgas› bafllad›.

Nüfus 2006 y›l› rakamlar›na göre 49.024.737’dur. Nüfus yo¤unlu¤u kilometre bafl›na 480 kiflidir. H›zl› nüfus art›fl› bir zamanlar ciddi bir sosyal problem olmas›na ra¤men, baflar›l› aile planlamas› kampanyalar› ile do¤um oran› düflürüldü. fiu anda nüfusun yüzde 85'i flehirlerde yafl›yor. II. Dünya Savafl›’ndan sonra 4 milyondan fazla bir nüfus Kuzey taraftan güneye geçifl yapt›. Bu aniden meydana gelen nüfus art›fl› Güney Kore'den gerçekleflen göçlerle birlikte dengeledi.

SIRA ÜLKE

Di¤er Toplam

2005

2006

2007

2008

37.213.659

44.932.891

55.725.774

63.424.779

13,8

261.235.584

309.379.488

356.841.024

435.271.392

22,0

Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri)

Kore’nin mali sisteminde Merkez Bankas› bankac›l›k sisteminde baflat rol oynayarak para politikas›n› yürütüyor ve di¤er banka ve finans kurumlar› aras›nda gözetim görevi yap›yor. Güney Kore’de bankalar; mevduat bankalar›

Güney Kore’nin 84. fas›l baz›nda makine ithalat› 2008 y›l›nda bir önceki seneye göre yüzde 4,2 oran›nda art›fl göstererek 40,5 milyar dolara ulaflt›.

BM verilerine göre 2008 y›l›nda Güney Kore’nin makine ihraç etti¤i ülkeler aras›nda 21. s›rada yer alan Türkiye, Güney Kore’nin makine ithal etti¤i ülkeler aras›nda ise 36. s›rada bulunuyor.

ve uzman bankalar olarak s›n›fland›r›l›yor. Uzman bankalar ekonomik politikaya destek sa¤lamak ve baz› sektörlerin ihtiyaçlar›n› gidermek üzere kurulmufl bir yap›ya sahipler. Bu bankalar aras›nda Kore Sanayi Bankas›, ‹thalat ‹hracat Bankas›, Konut Bankas› say›labilir. Güney Kore’de di¤er bir banka türü olan yat›r›m bankalar›, aktiflerinden daha fazla borçlanmalar› nedeni ile krizin sorumlular› aras›nda görülmüfl ve 14 adedi kapat›lm›flt›r. Kriz nedeniyle baz› bankalar›n birlefltirilmeleri baz›lar›n›n da yabanc›lara sat›fl› ile sermaye yap›lar›n›n güçlendirilmesine çal›fl›l›yor.

DÜNYANIN EN GÜÇLÜ ‹LK Y‹RM‹ EKONOM‹S‹ ARASINDA 1960 bafllar›nda savafltan ç›km›fl bir tar›m ülkesi olan Güney Kore, 1962’de bafllat›lan ihracat amaçl› kalk›nma pla-

expo

ÜLKELERDEN

moment

32

n› çerçevesinde bugün dünyada ve Uzak Do¤u’da sosyal ve ekonomik aç›dan sa¤lad›¤› geliflme ile örnek gösterilecek bir ülkedir. Güney Kore; çeflitli dalgalanmalar yaflamakla birlikte GSY‹H 1963–1990 y›llar› aral›¤›nda ortalama y›ll›k yüzde 9 büyüme kaydetti. ‹hracat alan›nda eriflti¤i büyük baflar›, Güney Kore’nin gelifliminin en önemli göstergesi olarak say›l›yor. 1998 y›l›nda Uzak Do¤u’da yaflanan krizden sonra ekonomisini genel olarak toparlam›fl ve kriz öncesinden daha yüksek bir büyüme h›z› yakalanm›flt›r. Güney Kore’nin reel GSY‹H; 1999 y›l›nda yüzde 9,4 ve 2000 y›l›nda da yüzde 8,5 oran›nda büyüyerek, uygulanan mali ve para politikalar›n›n da deste¤iyle 1988 y›l›ndan sonra görülen en yüksek de¤ere ulaflt›.

1960’lardan bu yana düzenli bir büyüme gösteren Güney Kore, bugün dünyan›n önemli sanayileflmifl ülkeleri aras›nda yer al›yor. 40 y›l önce GSY‹H’si oldukça düflük olan G. Kore, bugün dünyan›n en güçlü ilk yirmi ekonomisine sahip ülkeleri aras›nda say›l›yor.

Ekonomisinin yüzde 52’si ihracata dayal› Kore Cumhuriyeti küresel ekonomik krizin yaralar›n› 2009 y›l›n›n ortalar›ndan itibaren sarmaya bafllad›. Bunda, hükümetin ald›¤› faiz indirimi, piyasaya likidite arz›, vergi indirimleri gibi tedbirlerin pay› büyüktür. G. Kore hükümeti; artan bütçe harcamalar› ve d›fl borçlanmaya ra¤men tedbirleri uygulamak ve yeni önlemler almak konusundaki kararl›l›¤›n› 2009 y›l› içerisinde birçok kere ortaya koydu. Sanayi üreti-

mi, ihracat, ithalat, sermaye yat›r›mlar› ve iç talepte h›z kesen düflüfl oranlar› ve piyasalarda esen olumlu hava sonras›nda 2009 y›l› hedefleri hükümet taraf›ndan y›l içerisinde birkaç kez revize edildi. Güney Kore “Küreselleflme” politikas› çerçevesinde tüm uluslararas› örgütlerde ve forumlarda etkin rol al›yor. WTO, OECD, APEC, ASEAN ve ASEM üyesi olan ülke, AG‹T’te de kat›l›mc› ülke konumunda bulunuyor. 1996 y›l›nda OECD’ye üye olan Güney Kore’nin bu konumu, geliflmifl ülkeler aras›nda yer almas›n›n do¤al sonucu olarak de¤erlendirilebilir.

MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATININ PAYI YÜZDE 10 Birleflmifl Milletler verilerine göre; bir

GÜNEY KORE’N‹N BAfiLICA FASILLAR BAZINDA ‹THALATI (B‹N $) G.T.‹.P.

G.T.‹.P. TANIMI

2005

2006

2007

2008

1

27 M‹NERAL YAKITLAR,M‹NERAL YA⁄LAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR

67.556.472

86.716.568

96.503.368

142.516.528

2

85 ELEKTR‹KL‹ MAK‹NA VE C‹HAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI

48.733.960

52.622.496

58.791.180

62.848.196

3

84 NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAK‹NA VE C‹HAZLAR,ALETLER,PARÇALARI

27.978.412

32.259.168

38.958.936

40.591.036

4

72 DEM‹R VE ÇEL‹K

16.360.502

16.892.400

23.132.496

35.785.016

5

90 OPT‹K,FOTO⁄RAF,S‹NEMA,ÖLÇÜ,KONTROL,AYAR C‹HAZLARI,TIBB‹ ALET.

12.878.695

13.990.991

11.959.112

12.582.948

6

26 METAL CEVHERLER‹,CÜRUF VE KÜL

5.193.683

8.168.079

9.295.496

11.164.230

7

29 ORGAN‹K K‹MYASAL MÜSTAHSALLAR

8.477.068

8.809.760

9.868.081

11.031.561

8

39 PLAST‹K VE PLAST‹KTEN MAMUL EfiYA

5.400.582

6.088.854

6.935.319

7.469.419

9

87 MOTORLU KARA TAfiITLARI,TRAKTÖR,B‹S‹KLET,MOTOS‹KLET VE D‹⁄ER

4.193.174

5.242.003

6.658.601

7.180.813

10

73 DEM‹R VEYA ÇEL‹KTEN EfiYA Di¤er TOPLAM

2.553.221

3.290.423

4.873.724

6.324.883

61.909.819

75.298.738

89.864.722

97.776.747

261.235.584

309.379.488

356.841.024

435.271.392

re’nin toplam ihracat›ndan yüzde 10,7 pay al›yor.

MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹THALATI G.KORE’N‹N GENEL ‹THALATINDAN YÜZDE 9,3 PAY ALIYOR Güney Kore’nin ithalat› yüzde 22 artarak 2008 y›l›nda 435 milyar dolara ulaflt›. Ayn› y›lda ülkenin genel ithalat›nda en çok pay› alan ilk üç ülke s›ras›yla Çin, Japonya ve ABD oldu.

Güney Kore’nin ithalat›nda en büyük pay› alan ilk 20 ülke aras›nda en çok art›fl kaydedilen ülkeler ise s›ras›yla; Katar, Suudi Arabistan ve Brezilya’d›r.

Türkiye 2008 y›l› verilerine göre ithalat›nda bir önceki y›la göre yüzde 28,5 art›flla 54. s›rada yer ald›.

Önemli ithal kalemleri ise “mineral yak›tlar ve ya¤lar” ,“elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçalar›”, “makine ve aksamlar›” d›r. 2008 y›l›nda 40,5 milyar dolar olan makine ve aksamlar› ithalat› G.Kore’nin genel ithalat›ndan yüzde 9,3 pay ald›.

Güney Kore’nin ithalat›nda en büyük pay yüzde 32 pay “mineral yak›tlar ve ya¤lar” olarak kay›tlara geçti.

2009 y›l› verileri bir önceki y›l ile k›yasland›¤›nda Güney Kore’ye ihracat›m›zda yüzde 13,4 oran›nda, ithalat›m›zda ise yüzde 23,8 seviyesinde bir azal›fl gerçekleflti¤i görülüyor. Ülkemiz ile G. Kore aras›ndaki ticaret hacmi 2009 y›l›nda yüzde 23,1 gerileyerek 3,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleflti.

TÜRK‹YE – GÜNEY KORE MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹ ($ - 84. FASIL)

‹hracat ‹thalat Hacim Fark

De¤er

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (Ocak-Nisan)

17.688.404

24.281.290

27.290.596

24.675.959

16.951.714

5.226.325

37,3

12,4

-9,6

-31,3

824.570.349

774.697.600

677.201.447

520.955.049

13,2

-6,0

-12,6

-23,1

848.851.639

801.988.196

701.877.406

537.906.763

13,7

-5,5

-12,5

-23,4

800.289.059

747.407.004

652.525.488

504.003.335

12,6

-6,6

-12,7

-22,8

De¤iflim % De¤er

728.563.441

De¤iflim % De¤er

746.251.845

De¤iflim % De¤er De¤iflim %

Kaynak: TÜ‹K verileri

710.875.037

241.127.048 246.353.373 235.900.723

33 moment

önceki y›la k›yasla Güney Kore’nin ihracat› yüzde 13,6 artarak 2008 y›l›nda 422 milyar dolara yükseldi. Ülkenin genel ihracat›nda en çok pay› alan ilk üç ülke s›ras›yla Çin, A.B.D. ve Japonya oldu.

Güney Kore’nin ihracat›nda en büyük pay› alan ilk 20 ülke aras›nda en çok art›fl kaydedilen ülkeler ise s›ras›yla; Panama, Brezilya ve B.A.E’dir. Türkiye ise Güney Kore’nin ihracat›nda 3,7 milyar dolar ile 27. s›rada yer al›yor.

2008 y›l›nda G.Kore’nin önemli ihraç ürünleri incelendi¤inde ilk üç s›ray› “elektrikli makine ve cihazlar”, “motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤er” ve “makine ve aksamlar›” kalemlerinin ald›¤› görülüyor. Makine ve aksamlar› ihracat› Güney Ko-

expo

Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri)

expo

ÜLKELERDEN

moment

34

Güney Kore’ye yönelik ihracat›m›z 2009 y›l›nda yüzde 13,4 azalarak 234 milyon dolar olarak belirlendi. En çok art›fl gösteren sektörlerimiz s›ras›yla yüzde 21.413 ile “demir ve çelik” sektörü, yüzde 1.000 ile “motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤er” ve yüzde 322,3 ile “de¤irmencilik ürünleri, malt, niflasta, inülin, bu¤day gluteni” olarak say›labilir.

Güney Kore ithalat›m›z 2009 y›l›nda yüzde 23,8 y›l›nda gerileyerek 3,1 milyar dolar seviyesinde kay›tlara geçti.

En büyük ithal kalemlerimiz incelendi¤inizde “elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçalar›” ve “makine ve ak-

samlar›” sektörleri göze çarp›yor. Güney Kore ithalat›m›z incelendi¤inde “gemiler, suda yüzen tafl›t ve araçlar” yüzde 1639,2 art›fl oran› ile dikkat çekiyor.

GÜNEY KORE TEKNOLOJ‹ ‹HRAÇ ED‹YOR “2008 y›l›nda “makine ve aksamlar›” ürün grubunun Güney Kore’nin toplam ihracat›ndan yüzde 10,8 pay ald›¤› görülüyor.

Güney Kore’nin 2008 y›l›nda makine ihracat› yüzde 4,8 artarak 45,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleflti. Güney Kore’nin makine ihracat›nda ilk s›rada

yer alan ülkeler Çin, ABD, Japonya ve Almanya’d›r.

De¤er baz›nda ilk 20 içinde yer alan ülkeler aras›nda ihracat art›fl›na göre s›ralama yap›ld›¤›nda, Brezilya, Rusya ve Birleflik Arap Emirlikleri’nin ilk üçte yer ald›¤› görülüyor.

2008 y›l›nda Güney Kore’nin makine ve aksamlar› ihracat›nda ilk s›ray› 6,1 milyar dolar ile “yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam›” ald›. Bu kalemi 3,4 milyar dolar ile “kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar” takip ediyor.

3,1 milyar dolar ile “dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyi-

GÜNEY KORE’YE MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATIMIZDA BAfiLICA KALEMLER (84.FASIL-$) GT‹P

GTIP ADI

1

8409

‹ÇTEN YANMALI, P‹STONLU MOTORLARIN AKSAM-PARÇALARI

2

8450

ÇAMAfiIR YIKAMA MAK‹NELER‹

3

8411

TURBOJETLER, TURBO-PROPELLER, D‹⁄ER GAZ TÜRB‹NLER‹

4

8471

OTOMAT‹K B‹LG‹ ‹fiLEM MAK‹NELER‹, ÜN‹TELER‹

5

8448

YARDIMCI TEKST‹L MAK‹NE, C‹HAZLARI VE AKSAM-PARÇALAR

6

8481

MUSLUKÇU, BORUCU EfiYASI-BASINÇ DÜfiÜRÜCÜ, TERMOSTAT‹K VALF DAH‹L

7

8474

TOPRAK, TAfi, METAL CEVHER‹ VB. AYIKLAMA, ELEME VB. ‹Ç‹N MAK‹NELER

8

8417

SANAY‹ VE LABORATUVAR ‹Ç‹N FIRINLAR; ELEKTR‹KS‹Z

9

8421

SANTR‹FÜJLE ÇALIfiAN KURUTMA, F‹LTRE, ARITMA C‹HAZLARI

10 8418

BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR, SO⁄UTUCULAR, ISI POMPALARI D‹⁄ER TOPLAM

2007

2008

2009

08/09 De¤iflim % -41,4

13.648.975

10.746.040

6.293.433

3.137.596

3.121.460

4.371.841

40,1

816.114

958.149

899.513

-6,1

2.639.738

2.869.385

729.862

-74,6

826

28.399

654.384

2.204,3

1.372.596

2.799.449

485.649

-82,7

0

0

467.578

-

0

2.568

440.000

17.034,0

126.700

118.306

393.140

232,3

216.083

250.229

334.742

33,8

5.331.968

3.781.974

1.881.572

-50,2

27.290.596

24.675.959

16.951.714

-31,3

yonlu makine ve cihazlar” takip ediyor.

Güney Kore’nin 2008 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ithalat›nda en çok pay alan ilk 10 pozisyon aras›nda; ithalat› en çok artan alt gruplara bak›ld›¤›nda birinci s›rada yüzde 253 ile matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri ve yard›mc› makineler yer al›yor.

Yar› iletken disk, elektronik entegre devresi, düz panel göstergesinin imalat› ikinci s›rada bulunurken s›v›lar için pompalar, s›v› elevatörleri yüzde 34,1 ile üçüncü s›rada kay›tlara geçiyor. ithalat›nda en çok düflüfl görülenler ise s›ras›yla; yüzde eksi 55,1 ile kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar, yüzde eksi 22,1 ile otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri olarak kay›tlara geçti.

TÜRK‹YE, GÜNEY KORE’N‹N MAK‹NE ‹THAL ETT‹⁄‹ ÜLKELER ARASINDA 36. SIRADA BM verilerine göre 2008 y›l›nda Güney Kore’nin makine ihraç etti¤i ülkeler aras›nda 21. s›rada yer alan Türkiye, Güney Kore’nin makine ithal etti¤i ülkeler aras›nda ise 36. s›rada bulunuyor.

TÜ‹K verilerine göre; 2009 y›l›nda ülkemizin 84. fas›l itibariyle makine ve aksamlar› sektörü ihracat›nda 68. s›rada bulunan Güney Kore, sektör ihracat›m›zdan yüzde 0,2 oran›nda pay ald›.

An›lan y›lda Güney Kore makine ve aksamlar› ihracat›m›z yüzde 31,3 azalarak

17 milyon dolara gerilerken Güney Kore’den ithalat›m›z da yüzde 23,1 oran›nda azalarak 520 milyon dolara düfltü.

Güney Kore ile Türkiye aras›ndaki makine ve aksamlar› d›fl ticaret hacmi 2009 y›l›nda yüzde 23,4 gerilerken d›fl ticaret fark› da ise 22,8 azalma gösterdi. 84. fas›l itibariyle sektör ihracat›nda önemli yer tutan kalemler pozisyon baz›nda incelendi¤inde 2009 y›l›nda; ilk s›rada “içten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam ve parçalar›”, ikinci s›rada “çamafl›r y›kama makineleri”, üçüncü s›rada ise “turbojetler, turbo-propeller, di¤er gaz türbinleri”nin yer ald›¤› görülüyor.

2009 y›l›nda pozisyon baz›nda Türkiye’nin Güney Kore’den 84. fas›l itibariyle en fazla ithal etti¤i ürün gruplar› s›ras›yla, “buhar jeneratörleri, k›zg›n su üreten kazanlar”, “hava bas›nc› ile atefllenen, pistonlu dizel, yar› dizel motorlar”, “dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.” ve “metal dökümü için kasalar, plakalar, kal›p modelleri” olarak kay›tlara geçti.

KAYNAKLAR: • BM ‹statistik Bölümü Verileri • TÜ‹K Verileri • DTM Verileri • Müflavirlik Raporlar› • EIU Economist Intelligence Unit South Korea Country Report February 2010

35 moment

ci vb” ise Güney Kore’nin ihracat›nda 3. s›rada yer al›yor.

Güney Kore’nin 2008 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ihracat›nda en çok pay alan ilk 10 pozisyon aras›nda; ihracat› en çok artan alt gruplar›n bafl›nda yüzde 94 oran›yla hava bas›nc› ile atefllenen, pistonlu dizel, yar› dizel motorlar geliyor. A¤›r ifl makine ve cihazlar›n›n aksam› ve parçalar›; yüzde 26,7 ile 2. s›rada yer al›yor.

Is› de¤iflikli¤i yöntemi ile maddeleri ifllemek için cihazlar ise yüzde 21,1’lik payla 3. s›rada kay›tlara geçti.

2008 y›l›nda Güney Kore’nin genel ithalat›nda makine ve aksamlar›n›n pay› yüzde 9,3 seviyesinde kaydedildi.

Güney Kore’nin 84. fas›l baz›nda makine ithalat› 2008 y›l›nda bir önceki seneye göre yüzde 4,2 oran›nda art›fl göstererek 40,5 milyar dolara ulaflt›. Japonya, Çin, ABD, Almanya ve Hollanda, Güney Kore’nin makine ithal etti¤i bafll›ca ülkeler aras›nda say›l›yor.

Güney Kore’nin makine ithal etti¤i bafll›ca ülkeler aras›nda de¤er baz›nda art›fla göre yap›lan s›ralamada Japonya, Çin ve ABD ilk üçte yer al›yor.

2008 y›l›nda, Güney Kore’nin makine ve aksamlar› ithalat›ndaki bafll›ca kalemler aras›nda ilk s›ray› “yar› iletken disk, elektronik entegre devresi, düz panel göstergesinin imalat›” al›yor. Bu kalemi; “otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri” ile “kendine özgü fonksi-

expo

Kaynak: TÜ‹K Verileri

BELGELER

‹HRACATTA HANG‹ BELGE NEREDEN ALINIR? Uluslararas› Ticaret; Dünya Ticaret Örgütünün belirledi¤i kurallar, ikili ve çok tarafl› anlaflmalar, ülkelerin kendi ulusal mevzuat›, uluslararas› ticari teamüller ve geleneklere göre yap›lmaktad›r. Yap›lan ticari ifllemlerle ilgili belgelerin düzenli, birbiri ile irtibatl› ve kurallara uygun olarak düzenlenmesi gereklidir.

Yabanc›lara (veya yabanc› ülkede ikamet etti¤ini belgeleyen T.C. uyruklu vatandafllara) yap›lan sat›fllarda KDV istisnas›n›n uygulanabilmesi için düzenlenen belgedir. Sat›c›, ba¤l› bulundu¤u vergi dairesine baflvurarak “Türkiye’de ‹kamet Etmeyenlere Döviz Karfl›l›¤› Sat›fllarda KDV ‹hracat ‹stisnas› ‹zin Belgesi” almaktad›r.

‹MALATÇININ ANAL‹Z BELGES‹ (MANUFACTURER’S ANALYSIS CERTIFICATE)

KOM‹SYONCU ALIfi VE SATIfi FATURALARI

GÖZET‹M BELGES‹ (INSPECTION CERTIFICATE)

Komisyoncu arac›l›¤› ile yap›lan mal al›m ve sat›mlar›nda; komisyoncu taraf›ndan düzenlenen faturalard›r.

Gönderilen mal›n ithalatç›n›n siparifline uygun olup olmad›¤›n› (miktar, kalite, ambalajlama, etiketleme, yükleme, tafl›ma, teslim zaman› vb.) araflt›ran bir gözetim flirketinin haz›rlam›fl oldu¤u bir belgedir.

expo

FATURALAR

moment

36

Resmi (yerli) Fatura (Domestic Invoice, Internal Invoice), Proforma Fatura (Proforma Invoice) ve Orijinal (Ticari) Fatura (Original Invoice, Commercial Invoice, Sales Invoice) ihracatç› taraf›ndan, Navlun Faturas› ise nakliyeci firma taraf›ndan düzenlenen faturalard›r.

KONSOLOSLUK FATURASI (CONSULAR INVOICE) Baz› ülkelerin d›fl ticaret rejimleri uyar›nca düzenlenen bu faturalar, mal›n gidece¤i ülkenin konsoloslu¤undan al›n›r. Konsolosluk taraf›ndan mal menflei, birim fiyat› ve mal de¤eri onaylanmaktad›r.

TASD‹KL‹ FATURA (LEGALIZED/CERTIFIED INVOICE) ‹hracatç› firma taraf›ndan yabanc› al›c›ya kesilmifl olan ticari faturan›n ithalatç› ülkelerin konsoloslu¤una onaylat›lmas› neticesinde tasdikli fatura elde edilmifl olur.

ÖZEL FATURA (‹ST‹SNA BELGES‹)

ÇEK‹ L‹STES‹ (WEIGHT NOTE) ‹hracatç›n›n düzenledi¤i, ihraç mallar›n›n net ve brüt a¤›rl›klar› ile hacimlerine iliflkin bilgileri gösteren belgedir.

Kimyevi maddeler gibi analiz gerektiren mallar›n formüllerindeki bileflenlerin isim ve oranlar›n› gösteren listelerdir. ‹malatç› firma taraf›ndan bir beyan fleklinde ya da ba¤›ms›z laboratuarlar taraf›ndan düzenlenebilmektedir.

EKSPERT‹Z RAPORU (EXPERTISE REPORT)

Paketler içindeki mallar›n cinsini ve adedini belirtmek için sat›c› taraf›ndan düzenlenmektedir. Di¤er bir ifade ile kolinin içinde bulunan ambalaj ve mal muhteviyat›n› belirten listelerdir.

‹hraç veya ithal mallar›n›n fiyat, miktar, kalite, bileflim katk› oran›, ticari teamül gibi hususlar›nda gümrük idarelerince tereddüde düflülen durumlarda, analiz belgesi haz›rlanmas› gerekmektedir. Ekspertiz raporlar›; ticaret ve sanayi odalar›, üniversiteler ve ilgili kamu kurumlar› taraf›ndan verilmektedir.

SPES‹F‹KASYON BELGES‹ (CERTIFICATE OF SPECIFICATION)

GÜMRÜK BEYANNAMES‹ (CUSTOMS DECLARATION FORM)

Mallar›n uluslararas› standartlar›n›n ay›r›m›n› yapan ve imalatç› firman›n TS veya ISO Belgesine ba¤l› olarak düzenledi¤i belgedir.

‹hracatta gümrük mevzuat› uyar›nca doldurularak ilgili ihracatç› birli¤i taraf›ndan onaylanmas›ndan sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.

Tek Tip Gümrük Beyannamesi form-

KOL‹ L‹STES‹ (PACKING LIST)

ren Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›, Tar›m ‹l Müdürlükleri Bitki Koruma fiubeleri’nden temin edilen belgedir.

TEDAR‹KÇ‹ BEYANI (SUPPLIER’S DECLARATION)

HAYVAN ‹HRACINA ‹L‹fiK‹N SA⁄LIK RAPORU (HEALTH CERTIFICATE FOR ANIMAL EXPORT)

ATA KARNES‹ (ATA CARNET) ATA karneleri uluslararas› ATA Sözleflmesi ve eflyan›n yurtd›fl›na ç›kar›lma amac›na göre farkl›l›k gösteren Ek Sözleflmeler kapsam›nda, taraf ülkeler aras›nda, baflka herhangi bir belgeye gerek duyulmaks›z›n, eflyan›n geçici olarak ithalat ve ihracat›n› sa¤layan gümrük belgeleridir. Yetkili Ticaret ve Sanayi odalar›nca düzenlenmektedir.

MENfiE fiAHADETNAMES‹ (CERTIFICATE OF ORIGIN) ‹hracata konu olan mallar›n üretim yerini gösteren belgedir. ‹hracatç› veya onun temsilcisi taraf›ndan, ba¤l› bulunulan ticaret ve/veya sanayi odas›ndan bofl formu al›narak doldurulduktan sonra yine bu oda taraf›ndan onaylanmas› gerekmektedir. Baz› ülkeler, menfle flahadetnamelerinin, kendi mahalli konsolosluklar› taraf›ndan tasdik edilmesini isteyebilmektedir.

DOLAfiIM BELGELER‹ (MOVEMENT CERTIFICATES A.TR, EUR.1, EUR-MED) VE FORM A (ÖZEL MENfiE fiAHADETNAMES‹) Ürünün gidece¤i ülkeye göre al›c›n›n gümrük muafiyetinden yararlanmas› için düzenlenen belgelerdir. ‹hracatç› veya onun temsilcisi taraf›ndan, ba¤l› bulunulan ticaret ve/veya sanayi odas›n-

A.TR dolafl›m belgesi ile birlikte kullan›lan ve Türkiye ile Avrupa Birli¤i aras›nda ticarete konu Pan-Avrupa Menfle Kümülâsyonu kapsam› eflyan›n menfleini gösteren belgedir. ‹hracatç› taraf›ndan düzenlenerek al›c›ya gönderilmektedir.

KONTROL BELGES‹ (CONFORMITY CERTIFICATE) D›fl Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeli¤i ekinde yer alan tar›m ürünlerinin ihracat›nda, D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlüklerine ba¤l› D›fl Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Baflkanl›¤›ndan al›n›r.

T‹CAR‹ KAL‹TE DENET‹M YETERL‹K BELGES‹ Firman›n üretim tesisinin bulundu¤u ilin ba¤l› oldu¤u D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlü¤ünden al›nmaktad›r.

Bu belgeye sahip imalatç›-ihracatç›lar›n veya bu imalatç›-ihracatç›lardan ihraç kayd›yla mal temin eden ihracatç›lar›n yapacaklar› ihracatta Kontrol Belgesi aranmamaktad›r.

ULUSLARARASI OR‹J‹N VE B‹TK‹ SA⁄LIK SERT‹F‹KASI (PHYTOSANITARY CERTIFICATE) Bitki ve bitkisel ürün ihracatç›s›n›n ihraç edece¤i ürünlerin, hastal›k ve zararl› maddelerden ar›nm›fl oldu¤unu göste-

Canl› hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracat›nda, bu ürünlerin insan ve hayvanlara geçebilen hastal›klardan temiz oldu¤unu gösteren, Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› Tar›m ‹l Müdürlüklerinden al›nan belgedir.

SÜT VE ET ÜRÜNLER‹ ‹Ç‹N SA⁄LIK SERT‹F‹KALARI DÜZENLENMES‹ (AB HAR‹C‹ ÜLKELER) Sa¤l›k sertifikas› onay ifllemleri; Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü¤ü, Tar›m ‹l Müdürlükleri ile yetkilendirilmifl ‹lçe Tar›m Müdürlükleri taraf›ndan yap›lmaktad›r.

AB KOM‹SYONUNUN 2002/80/EC SAYILI KARARI ‹LE ÜLKEM‹Z ÇIKIfiLI ‹NC‹R, YERFISTI⁄I, FINDIK, ANTEPFISTI⁄I G‹B‹ ÜRÜNLERE HAZIRLANAN SA⁄LIK SERT‹F‹KASI Yetkilendirilmifl Tar›m ‹l Müdürlüklerince düzenlenmektedir.

ET SÜT VE KURU MEYVELER DIfiINDA GIDA VE GIDA AMBALAJ MADDELER‹N‹N ‹HRACATINDA GIDA

expo

dan bofl formu al›narak doldurulduktan sonra yine bu oda taraf›ndan tasdik edilmesi gerekmektedir.

37 moment

lar› Gümrük Vakf›ndan al›nabilmektedir.

Gümrük Vakf› Adres: Sa¤l›k Mahallesi Aksu Sokak No:9/13 S›hh›ye/ANKARA Tel: 312 433 83 01 - 02 www.gumvak.org.tr

BELGELER GÜVENL‹⁄‹/ SA⁄LIK SERT‹F‹KASI (FOOD SAFETY/HEALTH CERTIFICATE)

FSC (FOREST STEWARDSHIP COUNCIL - ORMAN KORUMA KONSEY‹) SERT‹F‹KASI

Tar›m ‹l Müdürlükleri taraf›ndan düzenlenmektedir.

Yok olmaya yüz tutmufl orman alanlar›n›n korunmas›na yönelik olarak, “Forest Stewardship Council (FSC)” taraf›ndan düzenlenen sertifikad›r.

expo

DO⁄A MANTARI ‹HRACATINDA HAZIRLANAN ANNEX II SERT‹F‹KASI

moment

38

CITES BELGES‹

Avrupa Birli¤i ülkelerince, ihracatç› firmalar›m›zdan özellikle yafl do¤a mantar› için radyasyon belgesi istenmektedir. Söz konusu belgenin ithalatç› ülkelerce talep edilmesi halinde, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun, Ankara Nükleer Araflt›rma ve E¤itim Merkezi veya Çekmece Nükleer Araflt›rma ve E¤itim Merkezi’nden temin edilmektedir.

Nesli tehlike alt›nda olan Yabani hayvan ve Bitki türlerinin ihracat›nda CITES belgesinin gümrük beyannamelerinin tescili aflamas›nda beyannamelere eklenmesi gerekir. Bu belge Çevre ve Orman Bakanl›¤› (‹l Çevre ve Orman Müdürlükleri) ile Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan verilir.

DO⁄AL ARI BALI ANAL‹Z BELGES‹

BORSA TESC‹L BEYANNAMES‹

Do¤al Ar› Bal› Analiz Belgesi, bal ihracat ve ithalat aflamalar›nda gümrüklerde aran›lan zorunlu belgeler aras›ndad›r. Numune al›nmas› ifllemleri D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlüklerine ba¤l› D›fl Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Baflkanl›klar›nca yap›lmaktad›r.

Tar›m ürünleri ihracat›nda gümrü¤e sunulmas› gereken belgelerden biri de Borsa Tescil Beyannamesi’dir. Ticaret Borsalar›ndan al›n›r.

ÇEK‹RDEKS‹Z KURU ÜZÜM ANAL‹Z BELGES‹ Kanada, ABD ve Avustralya’ya çekirdeksiz kuru üzüm ihraç edecek firmalar›n ‹zmir H›fz›ss›hha Enstitüsü, ‹zmir Tar›m ‹l Müdürlü¤ü ya da Ege Üniversitesi ‹laç Gelifltirme ve Farmakokinetik Araflt›rma ve Uygulama Merkezi Laboratuar›’ndan (ARGEFAR) birinden kurflun kal›nt›s› ve pestisite yönelik analiz raporu alma zorunlulu¤u bulunmaktad›r. Numune al›nmas› ifllemleri D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Bölge Müdürlüklerine ba¤l› D›fl Ticarette Standardizasyon Grup Baflkanl›klar›nca yap›lmaktad›r.

ORMAN NAKL‹YE TEZKERES‹ Orman ürünlerinin ihrac› için Orman ‹flletme Müdürlükleri taraf›ndan tanzim olunarak verilen belgelerdir.

RADYASYON ANAL‹Z BELGES‹ / SARI BELGES‹ (RADIATION CERTIFICATE) ‹hracat yap›lan ülkenin mevzuat› nedeniyle (talep etmesi halinde) Radyasyondan Ari Belgesi (Sar› Belgesi) ve/veya Radyasyon Analiz Belgesi ihracatç› firmalar›m›zca Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun ilgili birimlerinden ithalatç› ülke makamlar›na sunulmak üzere temin edilmektedir.

HELAL BELGES‹ (HELAL CERTIFICATE) ‹slam ülkelerinin et ithalat›nda talep ettikleri, hayvan kesimlerin ‹slami kurallara uygun oldu¤unu ispatlayan belgedir. G›da ve ‹htiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikaland›rma Araflt›rmalar› Derne¤i (G‹MDES) taraf›ndan düzenlenmektedir.

KOfiER SERT‹F‹KASI (KOSHER CERTIFICATE) Ürünlerinin Musevi kurallar›na göre haz›rland›¤›n› gösteren, ‹srail’e ihraç edilecek g›da ürünlerinde aranan belgedir.

Türkiye Hahambafl›l›¤› taraf›ndan düzenlenmektedir.

NÜKLEER VE NÜKLEER Ç‹FT KULLANIMLI EfiYALARIN ‹HRACATINDA ‹ZNE ESAS OLACAK BELGE Türkiye Atom Enerjisi Kurumu taraf›ndan verilir.

BOYKOT/KARA L‹STE SERT‹F‹KASI (BOYCOT/BLACK LIST CERTIFICATE) Bu belgeler, mal›n belirli bir ülke menfleli olmad›¤›n›, ticari taraflar›n kara liste/boykot kapsam›nda olmad›klar›n›, ihracatç›n›n boykot kapsam› bir ülke ile ticari iliflkisi bulunmad›¤›n› ispat etmektedir. Sanayi ve Ticaret Odalar› taraf›ndan Menfle fiahadetnamesi ve fatura üzerine onay yap›lmakta ya da ayr› bir belge olarak düzenlenmektedir.

HALI EKSPERT‹Z RAPORU Eski Eserler Mevzuat› uyar›nca, eski eser niteli¤i tafl›yan mallar›n ihrac› yasakt›r. Ülkemizden ihraç edilen el hal›lar›n›n eski eser niteli¤inde olup olmad›¤›n› belirlemek için ilgili mal, ihracatç›n›n ba¤l› bulundu¤u oda taraf›ndan ekspertiz ifllemine tabi tutulmaktad›r. Oda taraf›ndan ekspertize tabi tutulan hal›lar›n eski oldu¤unun saptanmas› halinde, Türk ‹slam Eserleri Müzesi'nce ikinci bir ekspertiz iflleminden geçirilir.

HED‹YEL‹K EfiYA ‹HRACATINDA EKSPERT‹Z RAPORU Bak›rdan ve pirinçten mamul hediyelik

Ham lületafl›n›n yurtd›fl›na gönderilmesini önlemek amac›yla, ihraç edilecek lületafl› mamulleri ekspertize tabi tutulmaktad›r. Ekspertiz ifllemi için ihracatç›, ba¤l› bulundu¤u odaya baflvurmaktad›r.

SON KULLANICI BELGES‹ (N‹HA‹ KULLANIM SERT‹F‹KASI) Mevzuata göre, denetime tabi mal ve fikrî ürünlerin ihracat›nda sat›c›n›n onay› al›nmadan üçüncü kiflilere veya ülkelere verilmeyece¤inin al›c› taraf›ndan taahhüt edildi¤ini gösteren, ürünle ilgili resmî kurum (Milli Savunma Bakanl›¤›, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Sa¤l›k Bakanl›¤› vd.) taraf›ndan onaylanan belgedir.

KONfi‹MENTO, TAfiIMA BELGELER‹ (BILL OF LADING, TRANSPORT DOCUMENTS) Konflimento, emtiay› temsil eden k›ymetli evrakt›r. Mallar›n sevkini yapan nakliyat firmas› taraf›ndan düzenlenir.

TAfiIMA BELGELER‹ 1. Deniz Konflimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading) 2. Havayolu Konflimentosu (Airwaybill) 3. Demiryolu Hamule Senedi (Railway Consignment Note) 4. Karayolu Tafl›ma Belgesi (Road Waybill/CMR Consignment Note) 5. Nakliyeci Makbuzu (Forwarder's Receipt) 6. F‹ATA Tesellüm Belgeleri (FCR/FCT/FBL) 7. Paket Postas› Makbuzu (Parcel Post Receipt) 8. TIR Karnesi

POL‹ÇE S‹GORTA BELGELER‹ (INSURANCE DOCUMENTS) Sigortay› yapan sigorta flirketi veya sigorta komisyoncusu taraf›ndan düzenlenip sigortay› yapt›ran kifliye (ihracatç›ya veya ithalatç›ya) verilen belgelerdir.

S‹GORTA POL‹ÇES‹ (INSURANCE POLICY) Sigorta poliçesi, sigorta akdinin belgesidir ve sigortac› taraf›ndan imzalan›p, sigorta ettirene verilen ve her iki taraf›n hak ve borçlar›n› gösteren bir vesikad›r.

S‹GORTA SERT‹F‹KASI (INSURANCE CERTIFICATE) Bir defadan fazla yüklemesi olan ihra-

Sat›c› taraf›ndan düzenlenen al›c›n›n veya bir bankan›n kabulünü, bazen de al›c›n›n bankas›n›n avalini içeren ve al›c›ya verilen ödeme emrine iliflkin belgedir.

DÖV‹Z ALIM BELGES‹ Kambiyo mevzuat›na göre ihracat bedelleri üzerinde ihracatç›n›n tasarrufu, 8 fiubat 2008 tarihinden itibaren serbest b›rak›lm›flt›r. Ancak vergi ve muhasebe mevzuat›na göre, ihracat bedellerinin getirilmesi ve getirilen dövizlerin Döviz Al›m Belgesine (DAB) ba¤lanmas› gerekebilmektedir. Ayr›ca ihracat kredi hesaplar›n›n ve Dahilde ‹flleme ‹zin Belgesi Taahhüt Hesab›n›n kapat›lmas› s›ras›nda DAB aranabilmektedir. Bu belge, döviz transferinin yap›ld›¤› banka flubesinden ya da özel finans kurumlar›ndan al›nmaktad›r.

DAH‹LDE ‹fiLEME ‹Z‹N BELGES‹ ‹hraç ürünleri üretmek için gerekli olan ve ithal edilen, ithali gümrük vergisine tabi ara mallara ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren Dahilde ‹flleme Rejiminden yararlanmak üzere kullan›lan belgedir. ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterlikleri ve D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›na baflvurularak al›n›r.

HAR‹ÇTE ‹fiLEME ‹Z‹N BELGES‹ Serbest dolafl›mdaki eflyan›n, ifllenmek veya yenilenmek üzere, Türkiye Gümrük Bölgesi d›fl›na veya serbest bölgelere geçici olarak ihraç edilmesi ve ifllem görmüfl ürünün tam veya k›smi muafiyetten yararlanarak serbest dolafl›ma girmesi imkân› sa¤layan belgedir. ‹flleme faaliyetine göre D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› veya Maden ‹hracatç› Birliklerinin ba¤l› oldu¤u ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterliklerine baflvurularak al›n›r.

ONAYLANMIfi K‹fi‹ STATÜ BELGES‹ Gümrük ifllemlerinde ihracatç›ya; eksik beyan, ertelenmifl kontrol, k›smi teminat, götürü teminat uygulamalar› gibi avantaj ve kolayl›klar sa¤layan belgedir. ‹lgili Gümrük ve Muhafaza Baflmüdürlü¤ünden al›n›r.

PERFORMANS VE GÜVEN‹L‹RL‹K FORMU Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi baflvurusunda aranan belgelerden biri olan, baflvuru sahibi firman›n performans ve güvenilirli¤inin onayland›¤›n› gösterir belgedir. Üyesi olunan ‹hracatç› Birli¤i Genel Sekreterli¤ince düzenlenir.

- Konuyla ilgili ayr›nt›l› bilgi için Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Genel Mevzuat ve Bilgi Dan›flma Servisi ile irtibata geçebilirsiniz. www.oaib.gov.tr

expo

LÜLETAfiI ‹HRACATINDA EKSPERT‹Z RAPORU

catç› veya ithalatç›lar›n kesin sigorta öncesi haz›rlad›klar› belgedir.

39 moment

eflyalar›n ihrac›, ilgili müze eksperlerince ekspertize tabi tutulmakta ve bunun sonucuna göre düzenlenen rapora göre gümrük idarelerince ihrac›na izin verilmektedir.

40 expo

Türkiye’nin ilk özel borsas›:

moment

RÖPORTAJ

VOB

2001 YILINDA ‹ZM‹R’DE KURULAN VADEL‹ ‹fiLEMLER VE OBS‹YON BORSASI; TÜRK‹YE’N‹N ‹LK ÖZEL BORSASI OLMASININ YANI SIRA ‹LK VE TEK TÜREV BORSASI OLMA ÖZELL‹⁄‹N‹ KORUYOR. ‹LK 5 YILDA VOB’UN ‹fiLEM HACM‹, 3 M‹LYAR TL’DEN 334 M‹LYAR TL’YE ÇIKTI. BUGÜN VOB’DA 92 ARACI KURUM VE BANKA ‹fiLEM YAPIYOR. HESAP AÇTIRANLARIN SAYISI ‹SE 80 B‹N‹ BULDU.

V

adeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› Afi; ülkemizde kurulan ilk özel borsa kuruluflu olarak 2001 y›l›nda ‹zmir’de faaliyete bafllad›.

Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas›’n›n ortaklar› aras›nda; bir milyon üyesi, 350’nin üzerinde oda ve borsan›n ba¤l› oldu¤u yap›s›yla ifl dünyas›n›n en büyük temsilcisi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i, yüzy›l› aflan bilgi ve tecrübesi ile ‹zmir Ticaret Borsas›, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›, finans kurumlar› aras›nda seçkin yere sahip bu-

‹fiLEM HACM‹ 5 YILDA 3 M‹LYARDAN 334 M‹LYARA ÇIKTI K›saca VOB olarak bilinen Vadeli ‹fllem ve Obsiyon Borsas›’n›n yönetim ve denetim kurulu üyeleri gerek finansal piyasalarda gerekse reel sektörde tecrübeli ve kendi konular›nda uzman kiflilerden olufluyor.

VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu Kestelli; Vadeli ‹fllem ve Obsiyon Borsas›’n›n kurulufl amac› ve iflleyifli hakk›nda bilgi verdi. Küreselleflmeyle birlikte ekonomide de yeni bir sürece girildi¤ini ve her ülkenin birbiriyle do¤rudan ilintili oldu¤unu söyleyen Kestelli; VOB’un, bu yeni dünya düzeni için gereken iflleyifle hizmet verdi¤ini ifade etti. Kestelli: “Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas›; 2001 y›l›nda kuruldu.

Borsam›zda haz›rl›k aflamalar›ndan sonra ilk gong, 4 fiubat 2005 tarihinde Baflbakan Erdo¤an taraf›ndan çal›nd›.

1990’lar, duvarlar›n y›k›ld›¤›, dünya ekonomisinin tek bir vücut gibi çal›flmaya bafllad›¤› bir sürecin bafllang›c› oldu. Bugün art›k herkesin kan›ksad›¤› küreselleflme, herkese yeni bir rol tan›m› yapt›. Art›k ifllerimizi yürütürken dünyada ne olup bitti¤ini çok s›k› takip etmek zorunday›z. Dünya para birimlerindeki dalgalanmalar, ülkelerin açt›¤›

expo

Söz konusu risk yönetim ihtiyac›n› daha etkin bir flekilde karfl›lamak amac›yla Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› gerek borsan›n tasar›m› gerekse yeni ürünlerin gelifltirilmesi konusundaki çal›flmalar›n› sürdürüyor.

41 moment

lunan ‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi, Yap› ve Kredi Bankas› A.fi., Vak›f Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi., Türkiye Garanti Bankas› A.fi, Akbank T.A.fi, Türkiye S›nai ve Kalk›nma Bankas› A.fi, takas ifllemlerinde uzmanlaflm›fl olan ‹MKB Takasbank A.fi ve Türkiye Sermaye Piyasas› Arac› Kurulufllar Birli¤i yer al›yor.

Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsalar›; liberal ekonomik sistemlerin vazgeçilmez kurumlar› aras›nda say›l›yor. 2007 y›l› rakamlar›na göre dünya genelinde vadeli ifllem borsalar›n›n ifllem hacmi 2,2 katrilyon dolar›n üzerinde olurken, ifllem gören sözleflme adedi 15 milyar civar›nda bir rakama ulaflt›.

Serbest pazar ekonomisine sahip ülkelerde fiyatlar piyasada gerçekleflen arz ve talebe göre belirleniyor. Türkiye'de özellefltirme giderek h›z kazan›rken hükümetler de serbest pazar ekonomisinin koflullar›n› sa¤lamaya yönelik politikalar uygulama yoluna gidiyor. Bu olgunun paralelinde ülkeler aras›nda sermayenin serbest dolafl›m› teflvik edilerek bu alandaki k›s›tlamalar uygulamaya konulan yeni düzenlemelerle bu alandaki k›s›tlamalar kald›r›l›yor.

Serbest pazar ekonomisi ba¤lam›nda oluflan bu geliflmeler sonucunda Türkiye'de faaliyet gösteren tüm firmalar global ekonomik dalgalanmalara karfl› daha hassas hale geliyor. Bu nedenle risk yönetimi araçlar›na duyulacak ihtiyaç belirginlefliyor. Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› bu riskleri yönetmek isteyenlere önemli f›rsatlar ve enstrümanlar sunuyor.

RÖPORTAJ

expo

ekonomik önlem paketleri, borsalardaki inifl-ç›k›fllar, hepimizi do¤rudan ilgilendirir durumda.”

Ifl›nsu Kestelli, VOB’un amac›n›n Türk ifl dünyas›n› ekonomik dalgalanmalara karfl› korumak oldu¤unu söyledi. Kestelli: “VOB’un ekonomide iç ya da d›fl kaynakl› dalgalanmalara karfl› Türk ifl dünyas›na, tar›m kesimine koruma sa¤lamak, yat›r›mc›lara yeni enstrümanlar sunarak finans piyasalar›n›n derinleflmesine katk› yapmak için kuruldu. TOBB, ‹TB ve ‹MKB büyük ortaklar›m›z. Ayr›ca Yap› Kredi Bankas›, Akbank, Vak›f Yat›r›m, Garanti Bankas›, ‹fl Yat›r›m, TSKB, Takasbank ve TSPAKB de ortaklar›m›z aras›nda. ‹lk 5 y›lda VOB’un ifllem hacmi, 3 milyar TL’den 334 milyar TL’ye ç›kt›. Bugün VOB’da 92 arac› kurum ve banka ifllem yap›yor. Hesap açt›ranlar›n say›s› 80 bini buldu. H›zl› büyümemiz 2010’da da devam ediyor.”

moment

42

TÜRK‹YE’N‹N ‹LK VE TEK TÜREV BORSASI VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu Kestelli; VOB’un iflleyifli ile ilgili flunlar› söyledi: “fiu anda borsam›zda toplam 10 kontrat iflleme aç›k. Bunlar ‹MKB 30, ‹MKB 100 endeks vadeli kontratlar›, dolar, euro döviz vadeli kontratlar›, fiziki teslimatl› euro ve dolar vadeli kontratlar›, alt›n, faiz, pamuk ve bu¤day vadeli ifllem kontratlar›. Bu kontratlar› kullanarak d›fl ticaretle u¤raflan giriflimcilerimin döviz piyasalar›ndaki dalgalanmalardan, yat›r›mc›lar›n ‹MKB, alt›n ve faizdeki dalgalanmalardan korunmas› mümkün. Kurulufl aflamas›nda olan lisansl› depoculuk flirketinden sonra VOB Türk tar›m› için de güvenli bir liman haline gelecek.”

VOB’un Türkiye’ye getirdi¤i yeniliklere

Ifl›nsu Kestelli VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Türk ifl dünyas› art›k sadece Türkiye flartlar›n› de¤il, küresel flartlar› da de¤erlendirmek zorunda. VOB bu anlamda y›llarca krizlerle bo¤uflmufl, kur ve faiz riski nedeniyle çok say›da flirketini kaybetmifl Türkiye için gerçek bir ihtiyaç.

de¤inen Ifl›nsu Kestelli; kurulufl olarak müflterilerine sa¤lad›klar› faydalardan bahsetti. Kestelli: “VOB; Türkiye’nin ilk ve tek türev borsas›. Ayn› zamanda ilk özel borsas›. VOB, elektronik sistemle çal›flan bir borsa. Bu borsada spot de¤il, vadeli ifllemler yap›l›yor. Örne¤in dolar›n ya da alt›n›n birkaç ay sonraki fiyat›n› bugünden belirleyip al›m sat›m yapmak mümkün. Bu anlamda TOBB çat›s› alt›ndaki emtia borsalar› ile bir benzerli¤imiz yok. Keza ‹MKB ve Alt›n Borsas› da spot borsalar. Bu yönümüzle farkl› ve tekiz. Bizi çok farkl› k›lan bir baflka özelli¤imiz, kald›raçl› ifllem yapabilme imkan›. VOB’da 1 birim teminat-

“ Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsalar›; liberal

ekonomik sistemlerin vazgeçilmez kurumlar› aras›nda say›l›yor. 2007 y›l› rakamlar›na göre dünya genelinde vadeli ifllem borsalar›n›n ifllem hacmi 2,2 katrilyon dolar›n üzerinde olurken, ifllem gören sözleflme adedi 15 milyar civar›nda bir rakama ulaflt›.”

la 10 birimlik ifllem yapabilme imkan› var. Bu da VOB’u, dikkatli ifllem yap›lmas› gereken heyecanl› bir piyasa haline getiriyor.”

“MAK‹NE SEKTÖRÜNDE R‹SKLER M‹N‹M‹ZE ED‹LMEL‹” Yönetim Kurulu Baflkan› Kestelli; VOB’un sundu¤u hizmetlerin en çok ihracatç›lara fayda sa¤layaca¤›n› söylüyor. Kestelli: “VOB’dan belki de en çok fayda sa¤lamas› gereken kesim, ihracatç›lar. Bugün, d›fl ticaretimizin yar›s›na yak›n›n› gerçeklefltirdi¤imiz Euro bölgesinde çok ciddi dalgalanmalar yaflan›yor. Euro’nun de¤er kayb›, TL ya da dolar harcay›p Euro kazanan kesimleri ciddi kar kayb›na u¤rat›yor. ‹flte VOB, tam da bunun için var. Ne demek istedi¤imi bir örnekle açay›m. Diyelim ki AB ülkelerinin birinden mal› 3 ayda teslim edip paras›n› almak üzere 1 milyon Euro’luk bir siparifl geldi. O günkü kura bakt›n›z, Euro=2.21 TL. Yani kur ayn› kal›rsa 3 ay sonra elinize 2.21 milyon TL geçecek. Yapaca¤›n›z harcamalar›n›z› toplad›n›z ve rakam 1.99 milyon TL ç›kt›. Bu iflten yüzde 10 kar edece¤inizi hesaplad›n›z ve ifli ald›n›z. Ama mal› teslim edip paray› tahsil etti¤inizde Euro-TL kurunun 1.90’a düfltü¤ünü gördünüz. Yüzde 10 kar edece¤inize yüzde 5’e yak›n zarar yazd›n›z. ‹flte siparifli ald›¤›n›z gün, 3 ay sonras› için VOB’da pozisyon alsayd›n›z, yüzde 10 kar›n›z› garantilemifl olur-

expo dunuz. Bu tür örnekleri ço¤altmak mümkün.”

Ifl›nsu Kestelli; VOB’u, sektör ayr›m› gözetmeksizin herkesin kullanabilece¤ini ancak kur riski tafl›yan flirketlerin borsaya daha çok dikkat etmesi gerekti¤ini söyledi.

Makine sektörüne de de¤inen Kestelli, böylesi büyük ihracat rakamlar›na ulafl›lan bir sektörde al›nacak riskleri en minimal seviyede tutman›n gereklili¤i vurgulad›: “Türkiye’nin ihracat›n›n yüzde 8’ini makine sektörü yap›yor. Makine sektörü ihracat› 10 milyar dolar›, ithalat› ise 23 milyar dolar› buluyor. Bu kadar büyük rakamlar›, riskleri minimize etmeden gerçeklefltirmek gerçekten ak›ll›ca de¤il.

EN BÜYÜK 24’ÜNCÜ VADEL‹ ‹fiLEM BORSASI Ifl›nsu Kestelli; Türkiye’nin ekonomik flartlar› göz önüne al›nd›¤›nda, VOB’un çal›flma sisteminin ülkedeki firmalara uyumu hakk›nda flunlar› söyledi: “Türk ifl dünyas› art›k sadece Türkiye flartlar›n› de¤il, küresel flartlar› da de¤erlendirmek zorunda. Sa¤lam bir finansal yap›m›z, nispeten güçlü bir kamu mali-

yemiz oldu¤u halde küresel krizde en çok küçülen ekonomilerden biri Türkiye oldu. Çünkü dünyaya a盤›z ve New York, Berlin ya da Pekin’de olup bitenler, bizi birinci derecede etkiliyor. VOB bu anlamda y›llarca krizlerle bo¤uflmufl, kur ve faiz riski nedeniyle çok say›da flirketini kaybetmifl Türkiye için gerçek bir ihtiyaç. Biz, Türk ifl dünyas› VOB’u tan›d›kça ve VOB da enstrüman say›s›n› art›rd›kça bu piyasan›n daha h›zl› büyüyece¤ini düflünüyoruz.

Kestelli; VOB’un iflleyifl ve talep yönünden dünyadaki di¤er türev borsalar›yla k›yasland›¤›nda dünyadaki yerini h›zl› bir flekilde ald›¤›n› ifade etti. Kestelli: “Dünya türev piyasalar›, dev bir piyasa. Dünya türev borsalar›nda günlük ifllem hacmi 11 trilyon dolar› buluyor. Dünya ekonomisi her y›l ortalama yüzde 3 büyürken türev piyasalar yüzde 20 büyüyor. Dünyan›n tüm geliflmifl ülkelerinde türev borsalar› önemli bir ekonomik aktör olarak sahnede. VOB da dünyadaki yerini h›zl› bir flekilde al›yor. FIA verilerine göre 2009 y›l›nda dünyan›n en büyük 24’üncü vadeli ifllem borsas› olduk. Dünyada Turkdex olarak biliniyor ve ilgiyle izleniyoruz.”

E⁄‹T‹MLERE 1675 K‹fi‹ KATILDI Vadeli ‹fllemler ve Obsiyon Borsas›; Türkiye için yeni say›lacak ve ço¤u kimsenin yeterince bilgi sahibi olmad›¤› bir alanda faaliyet gösterdi¤i için e¤itim çal›flmalar›na büyük önem veriyor. Kurulufl; bu çal›flmalar kapsam›nda ‹zmir ve ‹stanbul'da TSPAKB iflbirli¤iyle sürekli e¤itim programlar› düzenliyor. 2004 y›l›n›n Haziran ay›ndan bu yana devam edilen e¤itimlere 1.675 kiflilik kat›l›m sa¤land›.

VOB Yönetim Kurulu Baflkan› Ifl›nsu Kestelli; e¤itim program› hakk›nda bilgi verdi: “VOB’un daha çok kesim taraf›ndan tan›nmas› ve kullan›lmas› için sistematik bir program yürütüyoruz. ‹hracatç› birlikleri, oda-borsalar, üniversiteler ve çeflitli STK’lar arac›l›¤›yla toplant›lar yap›p VOB’u daha genifl kesimlere anlat›yoruz.

Profesyonel kadromuz yurt içi ve yurt d›fl› organizasyonlarda VOB’daki f›rsatlar› anlat›yor.

Yeni projelerle birlikte çok yak›nda daha büyük bir kesimin VOB’da pozisyon alaca¤›na inan›yoruz.”

moment

43

ARAfiTIRMA

“OSB’lerde üretim

expo

art›yor moment

44

TÜRK‹YE GENEL‹NDE 262 OSB (ORGAN‹ZE SANAY‹ BÖLGES‹) FAAL‹YET GÖSTER‹YOR. SANAY‹ VE T‹CARET BAKANLI⁄I KÜÇÜK SANATLAR VE SANAY‹ BÖLGELER‹ VE S‹TELER‹ GENEL MÜDÜRÜ RAMAZAN YILDIRIM, BU OSB’LERDEN 131’‹N‹N SANAY‹ VE T‹CARET BAKANLI⁄I’NIN KRED‹ DESTE⁄‹ ‹LE TAMAMLANDI⁄INI BEL‹RTEREK, YAKLAfiIK 998 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM ‹MKÂNI SA⁄LANDI⁄INI SÖYLÜYOR.

expo

T

45 moment

ürkiye’nin kalk›nmas›nda ve ekonomik geliflmesinde öncü rol üstlenen OSB’lerde (Organize Sanayi Bölgesi) üretimde olan tesis say›s› 2010 Nisan ay› itibariyle 40 bin 400’e, istihdam ise 998 bin kifliye ulaflt›. Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlayan Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, “Bu verilerden de anlafl›laca¤› üzere ekonomideki bu iyi gidifl, OSB’lerde de üretim ve istihdama yans›maktad›r” diyor.

Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, ekonomik geliflmenin en önemli faktörlerinden yat›r›m, üretim ve istihdam›n en uygun ortamda sa¤land›¤› Organize Sanayi Bölegeleri’nin (OSB), flehrin planl› geliflmesine katk›da bulundu¤unu söyleyerek OSB’lerin kurulum amaçlar›n› flöyle s›ral›yor: “Birbirini tamamlay›c› ve birbirinin yan ürününü teflvik eden sanayicilerin bir arada ve bir program dahilinde üretim yapmalar›yla, üretimde verimlili¤in ve kar art›fl›n›n sa¤lanmas›n› sa¤lar. Sanayinin az geliflmifl bölgelerde yayg›nlaflt›r›lmas›, tar›m alanlar›n›n sanayide kullan›lmas›n›n önlenmesi, müflterek ar›tma tesisleri ile çevre kirlili¤inin önlenmesi, bölgelerin devlet gözetiminde, kendi organlar›nca yönetiminin sa¤lanmas›, istihdama ve ülke ekonomisine katk› sa¤lanmas›.”

Bu çerçevede; birbirini tamamlayan, birbirinin yan ürününü teflvik eden sanayicilerin bir arada üretim yapmalar›yla üretimde verimlilik ve kar art›fl›n›n sa¤land›¤›n› belirten Y›ld›r›m, “OSB’ler ülkemizin kalk›nmas›nda ve ekonomik geliflmesinde öncü rol üstlenmekte, yat›r›mc›lara sa¤lanan uluslararas› standartlarda altyap› olanaklar› ile teflvik ve desteklerle de planl› sanayinin Anadolu’ya yay›lmas›n› gerçeklefltirmektedir” diye konufluyor. Ülke genelinde OSB’lerin say›s›n›n bugün itibar› ile 262’ye ulaflt›¤›n›n da alt›n› çizen Y›ld›r›m, bu OSB’lerden, 131 adedinin ise Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n (yol, içme suyu, kanalizasyon, ya¤mur suyu, elektrik vs iflleri) kredi

ARAfiTIRMA deste¤i ile tamamland›¤›n› ve yaklafl›k 822 bin kifliye istihdam imkân› sa¤lad›¤›n› söylüyor. Bu OSB’lerde tam kapasiteye ulafl›lmas› halinde istihdam›n 328 bin kifli daha artarak yaklafl›k 1 milyon 150 bin kifliye ulafl›lmas›n›n hedeflendi¤ini de sözlerine ekleyen Y›ld›r›m, “2010 Y›l› Yat›r›m Program›’nda ise 83 adet OSB projesinden, y›l içerisinde 14 adedinin tamamlanarak sanayicinin hizmetine sunulmas› planlanmaktad›r” diyor.

expo

UKRAYNA VE MISIR TÜRK OSB’LER‹N‹ ÖRNEK ALIYOR

moment

46

OSB’lerle ilgili dünyadaki di¤er uygulamalar incelendi¤inde, her ülkenin ekonomik ve siyasi politikalar› ve co¤rafik yap›s›na paralel olarak farkl› yap›laflmalar ve teflvik uygulamalar›n›n oldu¤unun gözlendi¤ini aktaran Y›ld›r›m flöyle devam ediyor: “Bakanl›¤›m›zca yaklafl›k 50 y›ld›r baflar› ile yürütülen, özellikle sanayileflme ve istihdam sa¤lama gibi nitelikleriyle ülkemiz kalk›nmas›na büyük katk› sa¤layan ve kendine ait mevzuat› ile kurumsal bir nitelik kazanm›fl olan OSB’ler bir model olarak ortaya konulabilecek unsurlar› bar›nd›rmaktad›r.

Bu çerçevede; baz› ülkeler ( Mo¤olistan, Kazakistan, Ukrayna, Filistin, M›s›r, Azerbaycan ) taraf›ndan OSB uygulamalar› izlenmekte ve örnek al›nmaktad›r. Özellikle son dönemlerde Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’na bilgi ve

tecrübe paylafl›m› ya da e¤itim anlam›nda gelen taleplerde art›fl gözlenmektedir.”

Sanayi sektörleri içinde makine imalat sanayinin, yat›r›m mal› üreten temel sektör oldu¤unu vurgulayan Y›ld›r›m, makinenin imalat sanayi içinde önemli bir yere sahip oldu¤unu belirtiyor.

“Tüm geliflmifl ülkelerde büyük önem verilen ve öncelikli sektör olarak tan›mlanan bu sektör grubu, imalat sanayinin hemen bütün sektörlerine girdi sa¤lamas›, sektörlerin itici gücü olmas› nedeni ile de lider sektör grubu say›labilir. Sosyal donat› alanlar›n› içeren OSB uygulamalar› içerisinde yer alan sanayicilerimize sunulan altyap› ve sanayi destek hizmetleri ile üretim girdi maliyetlerinin önemli ölçüde düflmesi sa¤lanm›flt›r. Ayn› zamanda rekabet avantajlar›n› ve ekonomik yap›lar›n› daha verimli ve güçlü k›lacak ortam sa¤lanmaktad›r. Ayn› ifl kolunda faaliyette bulunan firmalar›n yer alan Kocaeli Gebze IV ‹stanbul Makine ve ‹malat Sanayicileri OSB bunun bir örne¤idir.”

SANAY‹N‹N LOKOMOT‹F‹ OSB’LER Türkiye sanayinin lokomotifi olan OSB’lerin, 2008’de yürürlü¤e giren kanun de¤iflikli¤i ile sanayimizin dünya ile entegrasyonuna ve rekabet gücüne katk› sa¤layacak yeni bir vizyona kavufltu¤unu vurgulayan Y›ld›r›m flöyle

Ramazan Y›ld›r›m Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü Türk sanayinin lokomotifi olan OSB’ler, 2008’de yürürlü¤e giren kanun de¤iflikli¤i ile sanayimizin dünya ile entegrasyonuna ve rekabet gücüne katk› sa¤layacak yeni bir vizyona kavufltu.

devam ediyor: “Ayr›ca, Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’nca OSB’lerin her türlü sorunlar› de¤erlendirilmekte ve bu bölgelerin tam kapasiteyle faaliyete geçebilmeleri için sürdürülebilir tedbirler al›nmas› yolunda çaba sarf edilmektedir. Bu çerçevede; OSB’lerin yat›r›mc›lar için cazibe merkezi haline getirilmesi karfl›laflt›klar› sorunlar›n çözümünün bir platformda tart›fl›lmas› ve kal›c› çözümler getirilmesi amac›yla OSB stratejik plan çal›fltay› yap›lm›flt›r. Bu çal›fltay öncesi; tüm ‘OSB’lerde kat›l›mc› memnuniyetini art›rarak, yeni ve OSB'ler d›fl›ndaki sanayi tesislerinin OSB'lerde yer almalar›n›n sa¤lanmas›.’ genel amaç olarak belirlenmifltir.”

Genel amaç belirlendikten sonra bu amaca ulafl›lmas›n›n önündeki engellerin neler oldu¤u ve neler yap›lmas› gerekti¤i hususunda haz›rlanan anket formlar›n›n; kamu kurum ve kurulufllar›, üniversiteler, belediyeler, STK’lar, OSB’ler ve müteflebbislerden oluflan toplam 684 adet kurum ve kurulufla gönderildi¤ini söyleyen Y›ld›r›m, “330

OSB’LER‹N SA⁄LADI⁄I MUAF‹YETLER Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürü Ramazan Y›ld›r›m, OSB’lerin arazi kullan›m›, vergi muafiyeti gibi konulardaki avantajlar›n› ise flöyle s›ral›yor: “OSB’ler, gerekli alt yap› hizmetleriyle ve ihtiyaca göre tayin edilecek sosyal tesisler ve teknoparklar ile donat›l›p planl› bir flekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmektedir. Bu anlam›yla OSB’ler bir yandan kendi içindeki arazi

“ Küresel krizin etkisinin hissedildi¤i dönemlerde

do¤al olarak, üretimde ve istihdamda da azal›fl kendini göstermifltir. Son dönemlerde görülen sanayi üretimindeki art›fl OSB’lerde istihdam ve üretimdeki tesis say›lar›na da yans›m›flt›r.”

998 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM SA⁄LIYOR Y›ld›r›m OSB’lerdeki büyümenin öncü göstergesinin, sanayi üretimindeki art›fl oldu¤unu söylüyor. “Küresel krizin etkisinin hissedildi¤i dönemlerde do¤al olarak, üretimde ve istihdamda da azal›fl kendini göstermifltir. Son dönemlerde görülen sanayi üretimindeki art›fl OSB’lerde istihdam ve üretimdeki tesis say›lar›na da yans›m›flt›r. Bu kapsamda OSB’lerde; 2009 y›l› sonu verilerine göre, 39 bin 930 adet tesiste üretim faaliyetleri mevcut olup, bu tesislerde istihdam ise 954 bin kiflidir. 2010 y›l› Nisan ay› itibariyle üretimde 40 bin 400 adet tesis olup, istihdam ise 998 bin kifliye ulaflm›flt›r. Bu verilerden de anlafl›laca¤› üzere ekonomideki bu iyi gidifl, OSB’lerde de üretim ve istihdama yans›maktad›r.”

expo

kullan›m›n› yat›r›mc›lar için rantabl hale getirirken di¤er yandan da kentleflmeyi yönlendirmek ve çevre sorunlar›n› önlemek gibi üst ölçek plan bütünlü¤ünde yararlar sa¤lamaktad›r.”

OSB’lere uygulanan teflvik ve muafiyetleri ise flöyle s›ral›yor Y›ld›r›m: “OSB Tüzel Kiflili¤i’ne, A-4562 Say›l› Kanun kapsam›nda, 4562 Say›l› Kanunun OSB Kanununun 4. maddesinin 6 f›kras›na göre; “Yer seçiminin Hazine veya kamu kurum ve kurulufllar›na ait arazilerden yap›lmas› halinde, bu araziler, talep edilmesi ve baflkaca bir sak›ncas› bulunmamas› durumunda, 29 Ocak 2004 tarihli ve 5084 say›l› Kanunun 2’nci maddesinin (b) bendi kapsam›ndaki illerde bedelsiz devredilebilir.

Vergi Muafiyetleri ise; ‹nflaat bitim tarihini takip eden Bütçe y›l›ndan itibaren 5 y›l süre ile emlak vergisinden, tüketece¤i elektrik için elektrik ve havagaz› tüketim vergisinden, arsa ve iflyeri teslimlerinde KDV'den, bina inflaat ve yap› kullanma izni harc›ndan, kurumlar

47 moment

kurumdan al›nan 550 adet anket de¤erlendirilmifl ve netice olarak, OSB’lerin zay›f yönleri ile bu konulardaki çözüm önerileri mevzuat, teflvik-muafiyet, yer seçimi-planlama, enerji-ulafl›m-altyap›, yönetim olmak üzere 5 ana bafll›k alt›nda toplanm›flt›r. Çal›fltay s›ras›nda bu 5 ana bafll›k alt›nda oluflturulan gruplar taraf›ndan hedef ve faaliyetler belirlenmifl olup, çal›flmalar devam etmektedir” diyor.

vergisinden, tevhid ve ifraz ifllem harc›ndan, merkezi at›k su artma tesisi iflleten OSB tüzel kiflilikleri ilgili idarelere ödenecek at›k su bedelinden muaft›r.” Y›ld›r›m OSB'lerde yer alan iflletmelere uygulanan muafiyetleri ise flöyle s›ral›yor: “A- 5084 say›l› Kanun Kapsam›nda, 06 fiubat 2004 tarih ve 25365 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan 5084 Say›l› Kanun 2’nci maddesinin (a) bendi kapsam›nda bulunan illerdeki (49 ‹l) Organize Sanayi Bölgelerinde yat›r›m yapan iflletmelerle ilgili olarak; 31 Aral›k 2009 tarihi ve öncesinde bu Kanun kapsam›nda tamamlanan yat›r›mlar için en fazla 5 y›l olmak üzere 31 Aral›k 2012 tarihine kadar, çal›flt›r›lan iflçilere ödenen ücretler üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinin tamam› terkin edilir. 31 Aral›k 2012 tarihine kadar, çal›flt›r›lan iflçilere ödenen ücretler üzerinden hesaplanan SSK primi iflveren hissesinin tamam› Hazinece karfl›lan›r.

31 Aral›k 2009 tarihi ve öncesinde bu Kanun kapsam›nda tamamlanan yat›r›mlar için en fazla 5 y›l olmak üzere 31 Aral›k 2012 tarihine kadar, enerji giderlerinin en fazla yüzde 50’lik k›sm› Hazinece karfl›lan›r. Ayr›ca OSB Stratejik Plan Çal›fltay›’nda 5 ana bafll›ktan biri olarak gündeme al›nan OSB’lere uygulanan teflvik ve muafiyetleri konusundaki öneriler de de¤erlendirilmeye al›nacakt›r.”

expo

ARAfiTIRMA

moment

48

Türkiye’deki ilk özel serbest bölge

Ege Serbest Bölgesi EGE SERBEST BÖLGES‹; 1990 YILINDAN ‹T‹BAREN "YAP-‹fiLET-DEVRET" MODEL‹YLE B‹R ÖZEL SEKTÖR KURULUfiU OLAN ESBAfi TARAFINDAN ‹fiLET‹L‹YOR. BÖLGEDE 71'‹ YABANCI OLMAK ÜZERE TOPLAM 248 F‹RMA FAAL‹YET GÖSTER‹YOR. 2009 YILINDA GERÇEKLEfiEN T‹CARET HACM‹ 2,65 M‹LYAR DOLAR OLARAK KAYITLARA GEÇERKEN BÖLGEN‹N H‹ZMETE G‹R‹fi‹NDEN BUGÜNE KADAR GERÇEKLEfiEN TOPLAM T‹CARET HACM‹ ‹SE 36 M‹LYAR DOLARA ULAfiMIfi BULUNUYOR.

‹

ESBAfi; 4 KAL‹TE BELGES‹NE SAH‹P ‹LK TÜRK SERBEST BÖLGE KURUCU VE ‹fiLET‹C‹S‹ 350 kiflilik uzman kadrosuyla 240 firma ve 14500 çal›flana ev sahipli¤i yapan Ege Serbest Bölgesi’nin kurulup iflletilmesinden sorumlu olan ESBAfi’›n temel çal›flma misyonunu, Ege Serbest Bölgesi'ndeki firmalarla iflbirli¤i yapmak, firmalar›n temel ihtiyaçlar›n› verimli bir flekilde karfl›lamak ve bütün bölge firmalar›n›n kendi ifl hedeflerini baflar›yla sürdürebildikleri uygun maliyetli, sorunsuz bir ifl ortam› sa¤lamak olarak özetleyebiliriz.

Tuncer, 2004 y›l›nda baflkan› oldu¤u "Uzay Bilimleri Arac›l›¤›yla Küresel Dostluk Vakf›" ile dünya bar›fl›na yapt›¤› katk›lardan dolay› Ellis Adas› Onur Madalyas›n› ald›. Daha sonra ‹ngiliz Financial Times Grubu dergilerinden FDI-Foreign Direct Investment, Kaya Tuncer’i, do¤rudan yabanc› sermaye yat›r›mlar›n› ülkemize çekmek için yapt›¤› çal›flmalardan ötürü 2005 Y›l› Bölgesel Onur Ödülü'ne lay›k gördü. Kaya Tuncer 2009 y›l›nda Amerikan Türk Cemiyetinin (ATS-The American Turkish Society) Yönetim Kurulu üyeli¤ine seçildi.

Kaya Tuncer ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› “ESBAfi ve Ege Serbest Bölgesi; geliflmekte olan ülkelerce örnek ifl modelleri olarak kabul edilmektedir. Tarihindeki 20 baflar›l› y›l ve devletin, çal›flanlar›n ve yat›r›mc›lar›n eflit olarak yararlar›n› gördü¤ü çok büyük bir potansiyele sahip olarak Ege Serbest Bölgesi, ilham verici bir iflletmedir.”

ESBAfi, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ve HACCP G›da Güvenli¤i Yönetim Sistemi- ile 4 kalite belgesine sahip ilk Türk serbest bölge kurucu ve iflleticisi olmas› ile de önem tafl›yor.

ESBAfi; California' da Berkeley ve USC' de e¤itim görmüfl, büyük uluslararas› projelere imza atan bir giriflimci olan Kaya Tuncer taraf›ndan 1990 y›l›nda kuruldu. 2001 y›l›nda Türkiye’deki en iyi 10 ifladam›ndan biri seçilen Kaya

ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya Tuncer; ESBAfi ve Ege Serbest Bölgesi’nin bölge ve Türkiye ekonomisi için önemini flu sözlerle ifade etti: “ ESBAfi ve Ege Serbest Bölgesi; geliflmekte olan ülkelerce örnek ifl modelleri olarak kabul edilmektedir. Tarihindeki 20 baflar›l› y›l ve devletin, çal›flanlar›n ve yat›r›mc›lar›n eflit olarak yararlar›n› gördü¤ü çok büyük bir potansiyele sahip olarak Ege Serbest Bölgesi, ilham verici bir iflletmedir.

ESB’nin s›n›rlar› içinde bulundu¤u ‹zmir’in Gaziemir Belediyesi, ESBAfi’›n geliflimine paralel büyük bir geliflme süreci yaflam›flt›r. Burada flu anda üç büyük al›flverifl merkezi ve çok say›da araba galerisi bulunmaktad›r. Tek katl› evler, yerlerini 8 katl› apartmanlara b›rakm›flt›r. Yeni okullar, sa¤l›k tesisleri, parklar kurulmufltur. Gaziemir, Ege Serbest Bölgesi’nin yaratt›¤› ekonomik geliflim sayesinde Türkiye’nin en h›zl›

“ Bir üretim bölgesi olan Ege Serbest Bölgesi’nde

a¤›rl›kl› olarak elektronik, otomotiv yan sanayi, makine imalat ve montaj›, savunma sanayi, hassas ölçü aletleri, metal ba¤lant› elemanlar› ve mutfak möbleleri üretimi, tekstil ve g›da iflleme ve paketleme gibi sektörler yer al›yor. ”

expo

“GAZ‹EM‹R, EGE SERBEST BÖLGES‹’N‹N YARATTI⁄I EKONOM‹K GEL‹fi‹M SAYES‹NDE TÜRK‹YE’N‹N EN HIZLI BÜYÜYEN ‹LÇES‹ HAL‹NE GELD‹”

49 moment

zmir'in Gaziemir ilçesinde 2.2 milyon metrekarelik bir alan üzerinde kurulu olan Ege Serbest Bölgesi, Uluslararas› Adnan Menderes Havaliman›na 4, ‹zmir Liman›na 12, otoyol a¤lar›na ise 1 km. mesafede yer al›yor. Bölgenin altyap› çal›flmalar› tamamlanan 1.500.000 metrekarelik bölümünde 71'i yabanc› olmak üzere toplam 248 firma faaliyet gösteriyor. 2009 y›l›nda gerçekleflen ticaret hacmi 2,65 milyar dolar olarak kay›tlara geçerken bölgenin hizmete giriflinden bugüne kadar gerçekleflen toplam ticaret hacmi ise 36 milyar dolara ulaflm›fl bulunuyor. Ege Serbest Bölgesi’nde yarat›lan istihdam ise 14 bin kifliye ulaflt›. Türkiye' deki 20 serbest bölgede yarat›lan toplam istihdam›n ve yat›r›m›n 3’te 1’i Ege Serbest Bölgesi’nde bulunuyor.

Bir üretim bölgesi olan Ege Serbest Bölgesi’nde a¤›rl›kl› olarak elektronik, otomotiv yan sanayi, makine imalat ve montaj›, savunma sanayi, hassas ölçü aletleri, metal ba¤lant› elemanlar› ve mutfak möbleleri üretimi, tekstil ve g›da iflleme ve paketleme gibi sektörler yer al›yor. En fazla ticareti yap›lan mallar ise, tekstil ürünleri, konfeksiyon, a¤›r ifl makineleri, kimyasal ürünler ve dayan›kl› tüketim mallar›d›r.

Ege Serbest Bölgesi’nin üyesi oldu¤u kurulufllar aras›nda HUKD (Havac›l›k ve Uzay Kümelenmesi Derne¤i) , DE‹K (D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu) , EBSO (Ege Bölgesi Sanayi Odas›) , ‹ZTO (‹zmir Ticaret Odas›), ES‹AD (Ege Sanayici ve ‹fl Adamlar› Derne¤i) gibi dernek ve kurullar say›labilir.

expo

ARAfiTIRMA

moment

50

büyüyen ilçesi haline gelmifltir.” Ege Serbest Bölgesi’nin çal›flanlar›n›n yar›s›na yak›n›n›n Gaziemir’de yaflad›¤›n› söyleyen Kaya Tuncer, bunun bölgeye katk›s›n›n oldukça büyük oldu¤unu söyledi. Kaya Tuncer: “Bugünkü flartlarda çal›flanlar›n y›lda 75 milyon ABD dolar› kazand›¤› düflünülürse, bu gelirin çevre bölgeye etkisi çok önemlidir.

Serbest Bölge’nin ihtiyac› olan mal ve hizmetlerin de çevre bölgeden karfl›land›¤› göz önünde bulundurursan›z, Ege Serbest Bölgesi’nin, yer ald›¤› bölgeni ve Türkiye’nin ekonomik geliflimindeki önemini görebilirsiniz.”

Kaya Tuncer; serbest bölgelerin ülkelerin gelifliminde kilit bir rol oynad›¤›n›n alt›n› çiziyor. Tuncer: “Çeflitli ileri teknoloji flirketlerinin getirdi¤i deneyim, bir ülkenin geliflimine çok önemli bir girdi sa¤lamaktad›r. Umuyoruz ki, 3035 bin kiflilik istihdama, yak›n zamanda ulaflaca¤›z. Böylece, çal›flan gelirleri, mal ve hizmet al›mlar› ile yarat›lan etki yüz milyonlarca dolar› bulacak ve böl-

gede yaflayan nüfus için önemli bir rol oynayacak.

Ege Serbest Bölgesi ve ESBAfi göstermifltir ki, özel sektör, endüstriyel bölgelerin kurulmas›nda ve iflletmesinde çok etkin olabilmektedir. Türkiye, serbest bölgelerin ve endüstriyel gayrimenkullerin özel sektör taraf›ndan kurulmas›na ve gelifltirilmesine olanak veren yasalar› yürürlü¤e sokmufltur.”

“EGE SERBEST BÖLGES‹; ORTA DO⁄U, ORTA ASYA VE AVRUPA’YA AÇILAN B‹R GEÇ‹fi KAPISIDIR” ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya Tuncer, Ege Serbest Bölgesi’nin ana sektörlerini flöyle s›ral›yor: “Elektronik, havac›l›k, sa¤l›k, otomotiv aksam›, makine endüstrisi, tekstil/giyim, g›da ambalajlama, Biliflim Teknolojileri ana hedef sektörlerimizdir. fiu ana de¤in uluslararas› alanda tan›nan birçok flirketi cezbedebildik. Bunlardan baz›lar›: Eldor Electronics (‹talya) , Delphi Pac-

kard, Delphi Diesel, Gates (ABD) , McCormick (‹ngiltere) , Stork Fokker Elmo (Hollanda) , Mahle, Hugo Boss, Aero, PFW (Almanya) olarak say›labilir.”

Tuncer, Ege Serbest Bölgesinin Ege Serbest Bölgesi’nin, Orta Do¤u, Orta Asya ve Avrupa’ya aç›lan bir geçifl kap›s› oldu¤unu söylüyor ve flöyle devam ediyor: “Bu yüzden dünyadaki flirketler, Amerikal› flirketler dahil bu bölgelerde ifl yapmay› planlayan flirketler için, Ege Serbest Bölgesi ideal bir üretim ve ticaret merkezidir.

“TÜRK‹YE’DE SERBEST BÖLGELER‹N SAH‹P OLDU⁄U VERG‹ AVANTAJLARI KISITLANDI” Türkiye’deki yat›r›mla ilgili kanunlar›n de¤iflmesinin, serbest bölgeleri olumsuz etkiledi¤ini ifade eden Kaya Tuncer; bu durumun düzeltilmesi için çabalar›n›n sürdü¤ünü söylüyor. Tuncer: “Yasalarda s›kça yap›lan de¤ifliklikler

expo 51

ESBAfi ‹LE 240 fi‹RKET, 15 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM Kaya Tuncer ESBAfi’›n Ege Serbest Bölgesi için sundu¤u olanaklar› anlatt›: “Öncelikle Ege Serbest Bölgesi, bizim yüksek kalitede altyap› sa¤lad›¤›m›z modern bir endüstriyel parkt›r.

Buna ek olarak, flirketlere di¤er baz› hizmetler de sunuyoruz, günde 17 bin kifliye yetecek yemek ve catering hizmeti gibi. Ço¤u büyük firmam›z günde 3 vardiya çal›flt›¤› için, bu hizmetler 24 saat boyunca sa¤lanmaktad›r.

150 çocuk kapasiteli, bölge çal›flanlar›n›n çocuklar›n› sabah b›rak›p mesai sonunda alabildikleri bir çocuk bak›m merkezimiz de var. Yine bölge çal›flanlar›na, kapal› ve aç›k alanlarda spor yapmalar›na imkan sa¤layan tesisler kurduk. Ve dört doktor, bir intern, bir acil müdahale uzman› doktor ile 4 hemflirenin bulundu¤u sa¤l›k merkezi hizmet vermektedir.”

ESBAfi Yönetim Kurulu Baflkan› Kaya Tuncer; rakipleriyle k›yasland›¤›nda, yat›r›mlar› cezbetmek için ESBAfi’›n sahip oldu¤u avantajlar hakk›nda

flunlar› söylüyor: “Daha önce bahsedildi¤i üzere Ege Serbest Bölgesi, ABD ve Avrupa’dakilere benzeyen modern bir endüstriyel parkt›r. Bu yüzden Ege Serbest Bölgesi, Avrupal› ve Amerikan standartlar›nda altyap›ya sahip bir endüstri park› oldu¤undan firmalar›n rahatl›kla ticaret ve üretim yapabilecekleri bir cazibe merkezidir. Ege Serbest Bölgesi, kurulmaya baflland›¤› 1990 y›l›ndan bu yana ihracata dayal› üretim yapmak üzere Türkiye’ye gelen yabanc› sermaye yat›r›mlar›n›n yüzde 50’ye yak›n›n› cezb etmeyi baflarm›flt›r.

ESBAfi’ta flu an 240 flirketin faaliyet gösterdi¤ini söyleyen Tuncer; 15 bin kifliye de istihdam sa¤land›¤›n›n alt›n› çiziyor. Tuncer: “fiu anda, 240 firma bölgede faaliyet göstermektedir ve 15 bin kiflilik istihdam sa¤lanm›flt›r. Hedefimiz bölge tamamen doldu¤unda, 30 bin çal›flan ve y›ll›k 5 milyar dolarl›k ticaret hacmine ulaflmakt›r. Ege Serbest Bölgesi’nde toplam ticaret hacmi kuruldu¤u günden bugüne 36 milyar dolar› aflm›fl bulunmaktad›r.”

moment

nedeniyle Türkiye’de serbest bölgelerin sahip oldu¤u vergi avantajlar› k›s›tland›. Bu, serbest bölgelerdeki ve ülkenin geri kalan›ndaki do¤rudan yabanc› yat›r›mlarda hat›r› say›l›r bir düflüfl yaratarak, ters tepkiye neden oldu ve yabanc› yat›r›mc›lar›n Türkiye’ye olan güvenini zedeledi. Türkiye’nin, bu giriflimi düzelterek, yükümlülüklerine sad›k bir devlete sahip olan ve yat›r›m için istikrarl› bir ülke oldu¤unu gösterebilmesi için, hükümetle birlikte her türlü çabay› gösteriyoruz.”

Tuncer; ESBAfi’›n önümüzdeki y›llarda çok daha iyi bir noktaya ulaflaca¤›n› söylüyor: “5-10 y›l içinde Avrupa Birli¤i’ne kat›lacak, geliflmekte olan bir ülke olarak Türkiye’nin, do¤rudan yabanc› yat›r›m› birçok farkl› sebepten ötürü cezbetmeye ihtiyac› vard›r. Bunlardan en baflta geleni istihdam yaratmakt›r. Bundan dolay› serbest bölgeler teflvik edilmeli, serbest bölgelere yabanc› sermaye yat›r›mlar› özendirilmelidir. AB ülkelerinin ekonomik geliflmelerinde, örne¤in Portekiz’de, ‹spanya’n›n Madera Adalar›’nda, Malta’da, ve yine Polonya’da, Macaristan’da ve Romanya’da benzer teflviklerin uyguland›¤›n› gözlemledik.

Dahas›, ilginçtir ki iflsizlik oranlar›n›n yükseldi¤i Fransa gibi ülkeler son y›llarda, “rekabet alanlar›” ad› alt›nda baz› bölgeler kurmaktad›rlar. Bu bölgeler yat›r›m› cezbetmek ve muhafaza etmek için, vergi avantaj›na ve/veya belirli sübvansiyonlara sahip olmaktad›r. Bu yüzden, Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için, yat›r›m teflviklerine devam etmesi ve do¤rudan yabanc› yat›r›mlara karfl› taahhütlerine uymas› gerekmektedir.

Netice olarak Türkiye’nin ve ESBAfi’›n, geliflmekte olan ve geliflmifl ülkelerde birçok rakibi oldu¤u görülmektedir.

Almanya’da, Alman firmalar›n›n Türkiye’ye gelmeleri ve yat›r›m yapmalar› için roadshow’lar düzenliyoruz; Almanlar da Türk yat›r›mc›lar› cezbetmek için, ayn› fleyi Türkiye’de yap›yor. Görüyoruz ki dünya h›zla de¤ifliyor. Ayr›ca, do¤rudan yabanc› yat›r›m için düflük iflçilik ve di¤er teflvikler sa¤layan Çin faktörü de var. Bildi¤iniz gibi Çin, do¤rudan yabanc› yat›r›m› en çok cezbeden ülke.”

expo

ARAfiTIRMA

moment

52

Mesleki e¤itimde yeni vizyon:

OSEP

2006 YILINDA ANKARA SANAY‹ ODASI VE M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I ARASINDA ‹MZALANAN PROTOKOL ‹LE HAYATA GEÇ‹R‹LEN OKUL SANAY‹ E⁄‹T‹M PROGRAMLARI (OSEP) ‹K‹L‹ E⁄‹T‹M S‹STEM‹’N‹N UYGULANDI⁄I ERKUNT E⁄‹T‹M MERKEZ‹’NDE, 170 OSEP Ö⁄RENC‹S‹ E⁄‹T‹M GÖRÜYOR. KURS PROGRAMLARI, ANKARA SANAY‹ ODASI, ‹fiLETME TEMS‹LC‹LER‹ VE M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I YETK‹L‹LER‹NCE HAZIRLANIP UYGULAMAYA KOYULUYOR.

E

“OSEP; TÜRK‹YE’DE MESLEK‹ E⁄‹T‹M PROGRAMLARINA YEN‹ B‹R V‹ZYON GET‹RD‹.”

OSEP’in alanlar›nda en üst düzeyde nitelik kazanm›fl bireyler yetifltirmeyi hedefleyen e¤itim sistemine dikkat çeken Ayd›n Türko¤lu, Erkunt E¤itim Merkezi ve OSEP iflbirli¤i hakk›nda flunlar› söyledi: “K›saca OSEP olarak bilinen Okul Sanayi E¤itim Programlar›, ülkemizde uygulanmakta olan ikili mesleki e¤itim yönergelerine göre sürdürülmektedir. Mevcut sistemin iflleyifli; Milli E¤itim Bakanl›¤› ile Ankara Sanayi Odas› aras›nda 2006 y›l›nda imzalanan bir protokol gere¤i mevcut müfredatlar›n yan›nda iflletmelerin ihtiyaçlar› da göz önüne al›n›p farkl› kurs programlar› ile zenginlefltirilerek, daha aktif e¤itim programlar ve kiflisel geliflim dersleri ile desteklenmektedir. Befl y›l içerisinde kurumsal bir yap›ya kavuflturulan OSEP’de e¤itime al›nan ö¤renciler Almanya’da benzer uygulamalar›n yap›ld›¤› flekilde mesleki beceri testlerine tabi olarak seçilmekte ve kaynaklar, do¤ru kiflilere do¤ru mesleklerde en verimli biçimde sunulmaktad›r. OSEP; Türkiye’de mesleki e¤itim

olmayan kiflilere meslek edindirme kurs programlar› yürütülmektedir. Ayr›ca iflletmelerde çal›flanlar›n mesleki geliflimlerine yönelik e¤itimler ile belge ve sertifika programlar› uygulanmaktad›r. Bunu yan› s›ra ifl makineleri operatör e¤itimleri de verilmekte olup Ankara’n›n önde gelen inflaat firmalar›n›n bu konudaki talepleri karfl›lanmaktad›r. “

Ayd›n Türko¤lu Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü E¤itimli ifl gücü; üründe kalite, üretimde h›z, rekabette üstünlük demektir.

programlar›na yeni bir vizyon getirmifltir. Ankara Sanayi Odas›'n›n giriflim ve destekleriyle sürdürülmekte olan programa dahil olan orta ö¤retim ça¤›ndaki gençlerimiz; e¤itimlerini tamamlad›klar›nda, kiflisel geliflimlerini tamamlam›fl, sosyal yönden güçlü, kendine güvenen, ülkesini ve mesle¤ini seven, alanlar›nda en üst düzeyde nitelik kazanm›fl bireyler olarak hayatlar›na devam edecekler.”

PROJE KAPSAMINDA 170 OSEP Ö⁄RENC‹S‹ E⁄‹T‹M GÖRÜYOR Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü Ayd›n Türko¤lu, 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile Ankara Sanayi Odas› ile uygulamakta oldu¤umuz proje kapsam›nda 170 OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri e¤itimlerinin devam etti¤ini söyledi. Türko¤lu: “3308 say›l› kanunla öngörülen ve iflletmelerde çal›flmakta olan 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile Ankara Sanayi Odas› ile uygulamakta oldu¤umuz proje kapsam›nda 170 OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri e¤itimleri devam etmektedir. Proje kapsam›nda Ankara Sanayi Odas›’n›n üye iflletmelerinde ihtiyaç duyulan nitelikli elemanlar›n yetifltirilmesi konusunda farkl› kaynak aray›fllar› ile iflsiz ve istihdam için yeterli niteli¤e sahip

Ayd›n Türko¤lu; OSEP e¤itiminin mevcut ikili e¤itime göre en büyük fark›n›n ö¤rencilerin okul müfredat›n›n d›fl›nda kalan alanlarda da e¤itime tabi tutulmalar› oldu¤unu söylüyor. Türko¤lu: “OSEP e¤itiminin mevcut ikili mesleki e¤itim program›na göre en önemli farkl›l›klar› okulda yap›lan e¤itimler kadar beceri e¤itimlerinin de en yüksek kalitede kurs programlar› ile desteklenmesidir. Bu kurs programlar› Ankara Sanayi Odas›, iflletme temsilcileri ve Milli E¤itim Bakanl›¤›ndan yetkililerin birlikte haz›rlad›¤› müfredatlar›n ihtiyaca göre belirlenerek haz›rlan›p uygulamaya koyuluyor. Programlar›m›z, ifl ve yaflam bilgisi e¤itimleri, yabanc› dil e¤itimi, seminerler, tiyatro, sinema gösterileri, izcilik kulübü faaliyetleri, satranç kulübü, halk danslar› kulübü ve futbol, voleybol, bilardo, tekvando, boks gibi spor müsabakalar›na ö¤rencilerin resmi kat›l›m› sa¤lan›yor. Güçlü sosyal aktivitelerle desteklenen bu faaliyetlerin finansman›n› Ankara Sanayi Odas› do¤rudan üstleniyor. Bu anlamda, program›m›z›n sosyal yönü en iyi mesleki e¤itim program› oldu¤unu söyleyebiliriz.”

“ASIL OLAN; DO⁄RU ‹NSANIN DO⁄RU ALANDA YET‹fiT‹R‹LMES‹D‹R” OSEP’in sektörlere kataca¤› art›lara da de¤inen Türko¤lu, bu e¤itim sisteminin kaliteli ve sosyal yönden de geliflmifl iflgücü oluflturmadaki katk›lar›ndan bahsetti.

Türko¤lu: “OSEP Mesleki E¤itim Sisteminin amac› kurulufllar›n ihtiyac› olan nitelikli ifl gücünü e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤inde ve kendi kurumsal yap›s›nda kendi ihtiyaçlar›na uygun olarak ye-

expo

SOSYAL AKT‹V‹TELER‹N F‹NANSÖRÜ ANKARA SANAY‹ ODASI

53 moment

rkunt Anonim fiirketi taraf›ndan kurulan Erkunt E¤itim Merkezi, 1996 y›l›nda Milli E¤itim Bakanl›¤› Ç›rakl›k ve Yayg›n E¤itim Genel Müdürlü¤ü’ne ba¤l› olarak faaliyetlerine bafllad›. Merkez; Ankara Sanayi Odas›’n›n 1.

Organize Sanayi Bölgesi’nde tahsis etmifl oldu¤u arsa üzerine yapt›r›lan yap›da hizmet veriyor. Erkunt E¤itim Merkezi’nin modern makine ve teçhizatlara sahip otomasyon laboratuarlar›nda 690 devaml› ö¤renci ve y›lda ortalama 6000 kursiyere makine teknolojisi, metal teknolojisi, elektrik-elektronik teknolojisi, ahflap teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi alanlar›nda mesleki e¤itim kursu ve seminerler veriliyor. 2006 y›l›nda bafllanan OSEP ‹kili E¤itim Sisteminin uyguland›¤› Erkunt E¤itim Merkezi’nde 520 ç›rak ö¤rencinin e¤itimleri ile Ankara Sanayi Odas› ile uygulamakta oldu¤u proje kapsam›nda 170 OSEP ö¤rencisinin sene boyu beceri e¤itimleri devam ediyor.

expo

ARAfiTIRMA

moment

54

tifltirilmesi sa¤lamas›d›r. Burada as›l olan do¤ru insan›n do¤ru alanda yetifltirilmesidir.

OSEP’in amac›; genç iflgücümüzün, verilen e¤itim sisteminin sonunda, yeteneklerine en uygun alanlarda ve teknolojinin istedi¤i verimlilikte, dahas› sosyal yönden de yetiflmifl bir birey olarak iflletmelerimizin hizmetine sunulmas›d›r.”

Türko¤lu; Erkunt E¤itim Merkezi olarak Avrupa ülkelerindeki e¤itim yap›s›n› yerinde incelediklerini söylüyor.

“Merkezimiz; AB proje ve ASO’nun finansman destekleri ile baflta güçlü bir mesleki e¤itim yap›s›na sahip Almanya olmak üzere tüm Avrupa ülkelerindeki uygulamalar› yerinde inceliyor. Yerinde görülen uygulamalar ve sistemlerin merkezimize uyarlanmas› konusunda bu ülkelerin sektörel kurulufllar› ve e¤itim uzmanlar› ile karfl›l›kl› inceleme ziyaretleri yap›larak bilgi al›flveriflinde bulunulmakta ve geliflim sa¤lanmaktad›r.”

fedakârl›ktan kaç›nm›yoruz. Sektörel kurulufllar›m›za özellikle iflletmeler bünyesinde kendi e¤itim birimlerini kurmalar› konusunda her türlü destek veriliyor. Özellikle a¤›r ifl kollar›nda çal›flanlara, iflletmelerin kendi bünyelerindeki e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤ine girilip sertifika programlar›n›n uygu-

TANITIM ÇALIfiMALARI ÜLKE GENEL‹NDE SÜRDÜRÜLÜYOR

UAGEM ULUSAL AKIfiKAN GÜCÜ E⁄‹T‹M LABORATUARI’NDA 160 SANAY‹ KURULUfiU E⁄‹T‹M GÖRDÜ

Ayd›n Türko¤lu, e¤itim merkezinde yap›lan her türlü faaliyetler ile ilgili olarak Türkiye’nin di¤er bölgelerinde de tan›t›m çal›flmalar› yapt›klar›ndan bahsetti. Türko¤lu: “ Gerek ASO, gerekse iflbirli¤i yapmakta oldu¤umuz AKDER, ‹MMB ve benzeri dernekler ile yap›lan çal›flmalar ile faaliyetlerimiz farkl› bölgelerde de uygulan›yor. Bu çal›flmalar›m›z› uygulamak isteyen her türlü kurum ve kurulufla desteklerimizde hiçbir

sanayimizin önde gelen kurum ve kurulufllar›nda çal›flan 2500 mühendis ve teknisyenlere e¤itimler verildi. Ekipmanlar ve e¤itim programlar› baflta ASO ve Hidromek olmak üzere Akder üyeleri taraf›ndan da sürekli günümüz teknolojisine göre yenileniyor. Temel ve ileri seviyede Hidrolik, Pinomatik e¤itimleri ile PLC (Siemens S7 200 – 300) PIC (Mikrodenetleyiciler) e¤itimleri veriliyor. Bu e¤itimlere bu güne kadar Ankara içi ve d›fl›ndan ülkemizin önde gelen 160 de¤iflik sanayi kurumu ve kuruluflu kat›ld›. Bu kurum ve kurulufllara örnek olarak Hidromek, Erkunt, Coca Cola, Çesan, Ere¤li Demirçelik, MKE, Aselsan TAI, BOTAfi, EÜAfi, Gürifl, L‹MAK gibi firmalar› sayabiliriz”

ÖNCEL‹KL‹ E⁄‹T‹M TALEPLER‹ N‹TEL‹KL‹ ‹fi GÜCÜ VE ORYANTASYONA YÖNEL‹K Erkunt E¤itim Merkezi’ndeki makine sektörüne yönelik e¤itime talebin daha çok kurumsallaflm›fl firmalardan geldi-

“ OSEP Mesleki E¤itim Sisteminin amac›

kurulufllar›n ihtiyac› olan nitelikli ifl gücünü e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤inde ve kendi kurumsal yap›s›nda kendi ihtiyaçlar›na uygun olarak yetifltirilmesinin sa¤lanmas›d›r. Burada as›l olan do¤ru insan›n do¤ru alanda yetifltirilmesidir.” lanmas› konusunda her türlü bilgilendirme yap›l›yor. ASO üyesi iflletmeler ile yürütülen bu çal›flmalar yo¤un bir flekilde devam ediyor.”

Erkunt E¤itim Merkezi Müdürü Ayd›n Türko¤lu; ASO’nun deste¤i ve Hidromek A.fi.’nin giriflimleri ile kurulan UAGEM Ulusal Ak›flkan Gücü E¤itim Laboratuar› hakk›nda bilgi verdi. Türko¤lu: “Bu laboratuar, ülkemizin en modern ve kapsaml› e¤itim materyallerine sahiptir. 2002 y›l›nda kurulmufl olan laboratuar›m›zda bu güne kadar

¤ini söyleyen Türko¤lu sektörel kurulufllar›n›n misyonunun önemine de¤iniyor. Türko¤lu: “Sektörde e¤itim talepleri daha çok kurumsallaflm›fl firmalardan geliyor. Bu konuda sektörel kurulufllara büyük görevler düflmekte ve bu tür e¤itimlerin öneminin kurulufllara iyi aktar›lmas› gerekmektedir. Özellikle ihtiyaçlar› olan nitelikli iflgücünün yetifltirilmesi ve istihdam edilecek kiflilerin iflletme uyumlar›na yönelik oryantasyon konular›nda e¤itimlere talepler bulunmaktad›r. Mesleki e¤itimler baz›nda da kaynak teknolojileri, otomasyon sistemleri, PLC, CNC, CAD-CAM e¤itimleri ile imalat ve montaj mekani¤i konusunda yo¤un talep görülüyor. Bu taleplerin karfl›lan-

mas› konusunda kendi e¤itim personelimiz, üniversitelerden ö¤retim görevlileri ile Hidromek, Nurifl Kaynak Makineleri ve ‹MMB gibi farkl› kurulufllar›n mühendis ve uzmanlar›ndan faydalan›yoruz.

“SEKTÖRLER MESLEK L‹SELER‹ VE MESLEK E⁄‹T‹M MERKEZLER‹YLE ‹fiB‹RL‹⁄‹ ‹Ç‹NDE OLMALI” Sektörel kurulufllar›n ve iflletmelerin, çevrelerinde bulunan Endüstri Meslek Liseleri ve Mesleki E¤itim Merkezleri ile iflbirli¤i yaparak buralardaki e¤itimci ve yöneticilerle güçlü diyaloglar kur-

mas› gerekiyor. ‹flletme sahiplerinin çal›flt›rd›klar› elemanlar›n bu e¤itim yuvalar›nda yetiflti¤ini unutmamalar› gerekiyor. Firmalar ihtiyaçlar›n› ne kadar iyi anlatabilirse e¤itim kurumlar›n›n yetifltirecekleri ö¤renciler de ihtiyaçlar› o kadar karfl›layacakt›r. Unutulmamal›d›r ki bu gün iflletmelere gelen stajyer ve ç›rak ö¤renciler yar›n sektörlerin ihtiyaç duydu¤u nitelikli ifl gücünü oluflturacakt›r. Onlar›n en iyi flekilde yetifltirilmesi okul kadar iflletme sahiplerinin de deste¤iyle belirlenecektir. Bunun yan› s›ra makine sa-

nayinde faaliyette bulunan ço¤u firma kobi niteli¤inde olmakla birlikte, kendi e¤itim birimlerini oluflturmakta birtak›m güçlükler çekiyor. Bölgesel olarak e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤ine gidilerek ortak beceri e¤itim kurumlar› oluflturulma projeleri gerçeklefltirilmelidir.

Bu faaliyetler ayn› zamanda Ar-Ge çal›flmalar›n› da arkas›ndan getirecektir.

Bu çal›flmalar makine imalatç›lar›n›n uluslararas› pazarlarda rekabet flans›n› artt›ran unsurlar› oluflturacakt›r. E¤itimli ifl gücü; üründe kalite, üretimde h›z, rekabette üstünlüktür.

55 moment

Makine sektörünün bu günü ve gelece¤i hakk›nda yorumlarda bulunan Türko¤lu, özellikle mevcut genç nüfusun nitelikli ifl gücüne dönüfltürülmesinin önemi üzerinde durdu. Türko¤lu: “Sahip oldu¤umuz genç nüfusumuz ile bulundu¤umuz co¤rafi konum ve kaynaklarla tüm dünyan›n ilgi oda¤› durumunday›z. Bu genç nüfusun nitelikli ifl gücüne dönüfltürülmesi ile daha nitelikli ürünlerin üretilebilece¤i kaç›n›lmaz bir gerçektir. Bu haliyle bile ekonomiye çok büyük katk›s› bulanan makine sektörüne sa¤lanacak daha nitelikli ifl gücü ile inan›yorum ki kalite ve teknoloji olarak da makine sektöründe ilgi oda¤› olabilece¤iz. Sektördeki her iflletmenin kendi boyutunda sürdürebilece¤i e¤itim faaliyetleri ile iflgücü niteli¤ini yükseltilebilir. Her firma bulundu¤u bölgedeki e¤itim kurumlar› ile iflbirli¤inde çal›flmalar sürdürebilir. ASO’nun Ankara’da Erkunt Döküm, Hidromek gibi iflletmeler ile sa¤lad›¤› e¤itime destek projeleri farkl› illerde, farkl› sektörel kurulufllarla da sa¤lanabilirse san›r›m daha çok Erkunt benzeri mesleki e¤itim merkezleri oluflturulabilir. Bu tür projeler tamamland›¤›nda nitelikli istihdam, kaliteli üretim gibi faktörler artacak, dünya üzerinde kullan›lan makinelerde daha fazla “Made in Turkey” ürünlerini görebilece¤iz. Bu tür beklentilerin ancak nitelikli e¤itim ve nitelikli ifl gücü ile gerçe¤e dönüflebilir.”

expo

“E⁄‹T‹ME DESTEK PROJELER‹ FARKLI ‹LLERDE, FARKLI SEKTÖREL KURULUfiLARLA DA SA⁄LANMALI”

SANAY‹ fiEH‹RLER‹

Un fabrikas› makinelerinin üretim üssü:

expo

Çorum moment

56

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ÇORUM, MAK‹NE ‹HRACATINDA ÖNEML‹ ‹LLER SIRALAMASINDA 14.

SIRADA YER ALIYOR. MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ; 42 M‹LYON DOLARA YAKIN B‹R DE⁄ERE SAH‹P OLMASI ‹LE ÇORUM EKONOM‹S‹N‹N EN ÖNEML‹ SEKTÖRÜ SAYILIYOR.

samlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle Çorum makine ihracat›nda önemli iller s›ralamas›nda 14. s›rada yer al›yor. Bu sektörde Çorum’dan ihracat yapan firma say›s› 47’dir.

319 ÜRET‹M TES‹S‹NDE 11 B‹N K‹fi‹YE ‹ST‹HDAM Kiremit ve tu¤la sektörü; Çorum sanayisinin belkemi¤ini oluflturuyor. Sektörün bafllang›ç y›llar› 1950 y›llar›na dayan›yor. Çorum’un toprak yap›s› ve iklimsel flartlar›n›n olumlu etkisiyle geliflen kiremit ve tu¤la sektörü, tamamen yerel kaynaklarla geliflimini sürdürüyor. 1980’li y›llar›n ortalar›nda Toplu Konut ‹daresi taraf›ndan bafllat›lan konut yap›mlar› sektörün h›zla büyümesine, yeni yat›r›mlar›n yap›lmas›na ve ka-

alanlar›n› oluflturdular. Kaynaklar›n kullan›m› amac› ile bafllayan sanayileflme süreci, makine üretimi ve yeni sektörlerin geliflimi ile bir tepe noktas› yakalad›. Bu geliflme sürecinde artan say›da birçok müteflebbis sermayelerini ve deneyimlerini kullanarak önceki y›llar›n üretim aflamalar›nda kazand›klar› deneyimlerle ikinci, üçüncü fabrikalar› kurabildiler.

Yaflanan içsel ve d›flsal ekonomik olumsuzluklar yeni yat›r›mlar›n yap›lmas›na ve sanayinin geliflmesinde negatif bir rol oynamakla birlikte, 1998 y›l›nda yürürlü¤e giren OHAL yasas› olarak da bilinen 4325 say›l› Yat›rmlar› ve ‹stihdam› Teflvik Yasas› sanayinin ve yap›lacak yat›r›mlar›n önünde uzun bir süre engel oluflturdu. Bu yasa

Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulaflt›. 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde 6 gerileyerek 102 milyon dolar oldu.” pasitelerin en üst düzeyde kullan›lmas›na yol açt›. Bu iki üretim dal›n›n yerel kaynak temeline dayanan geliflimine müteakip, yeni bir sektörün geliflmesine neden oldu. 1980’li y›llarda un ve kiremit-tu¤la sektörü baflta olmak üzere, makine ve ekipmanlar›n›n karfl›lanmas› için yerel taleplerin ön plana ç›kmas› Çorum’da makine sektörünün geliflmesine yol açt›. Bugün Çorum’da makine üreticileri, birçok ülkeye ihracat yap›yor.

Bu üretim alanlar›n›n yan›nda, Çorum ilinin özellikle Çorumlu müteflebbislerce üretim merkezi olarak seçilmesi, di¤er müteflebbisler üzerinde olumlu etki oluflturdu. Yeni üretim alanlar›nda yat›r›m yapmak isteyen yerel sermaye sahipleri Çorum’da kalmay› tercih ettiler.

Ka¤›t, ambalaj, t›bbi malzeme, tekstil, radyatör, viyol, yumurta üretimi yapan kümes hayvanc›l›¤› gibi yeni üretim

ile devlet, baz› sektörlerde muayyen bir kapasite gözetmeyerek, teflvik karar› ile desteklenen baz› sektörler ile bölgeler aras› haks›z rekabetin oluflmas›na sebep oldu. 1998 y›l›nda ç›kart›lan 4325 say›l› OHAL yasas› ile ortaya ç›kan teflvik adaletsizli¤i 2005 Y›l› itibari ile teflvik kapsam›na giren il say›s› art›r›larak Çorum aç›s›ndan giderilmifltir Kendisine sunulan olanaklar› rasyonel flekilde de¤erlendiren ve kendi ölçe¤inde KOB‹ kenti olan Çorum ilinin sanayileflme sürecinde bu gün geldi¤i noktada, Ticaret ve Sanayi Odas›na kay›tl› 319 üretim tesisi ile 11320 kifliyi istidam sa¤l›yor.

“KALKINMADA ÇORUM MODEL‹” Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Çetin Baflaranh›ncal; bir as›ra dayanan tarihi ve 4 bine

expo

“ ‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre

57 moment

3

50 bin kiflilik ile nüfusu ile Çorum ilimiz, ülkemiz nüfusunun yaklafl›k yüzde 0,5’ini bar›nd›r›yor. Çorum’un GSY‹H’ya olan katk›s› TÜ‹K taraf›ndan en son aç›klanan verilere göre 2001 y›l›nda yüzde 0,7 olarak kay›tlara geçti. ‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre Çorum’un genel ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre yüzde 22,3 büyüyerek 108 milyon dolara ulafl›rken 2009 y›l›nda ise küresel kriz nedeniyle genel ihracattaki düflüfle paralel olarak yüzde 6 gerileyerek 102 milyon dolar oldu.

2009 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n yüzde 0,1’ini gerçeklefltiren Çorum ili ihracat›nda 2009 y›l›nda Irak yüzde 15 pay ile ilk s›rada yer ald›. Azerbaycan-Nahc›van, ABD, Almanya, ‹ran, ‹spanya ise ihracatta önde gelen di¤er ülkeler aras›nda say›l›yor. Çorum’un sektörel ihracat rakamlar›na bak›ld›¤›nda, 2009 y›l›nda “Sanayi” ihracat›n›n 79,7 milyon dolar ve yüzde 78’lik oran ile en büyük paya sahip oldu¤u görülüyor. “Sanayi Mamulleri” ihracat›ndan ald›¤› yüzde 53 pay ile “Makine ve Aksamlar› Sektörü” en önemli kalemi olufltururken, “Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi” ile “ElektrikElektronik, ve Biliflim” onu takip ediyor. ‹lin ihracat›nda en önemli sektör konumundaki makine ve aksamlar› sektörü 42 milyon dolara yak›n bir de¤ere sahip.

TÜ‹K verilerine göre 84. fas›l olarak tan›mlanan makine ve aksamlar› sektöründe Çorum’un ihracat› 2008 y›l›nda bir önceki y›la göre yüzde 17,8 art›fl gösterirken, 2009 y›l›nda ise yüzde 4 oran›nda azalma kaydedildi. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›nda yer alan GT‹P’ler baz›nda ise ilin 2009 y›l› makine ihracat› yüzde 3,9 oran›nda geriledi.

“Tak›m Tezgahlar›” ile “Pompa ve Kompresör” ihracat›nda ise küçük düflüfller meydana geldi. “Hadde, Döküm Makineleri ve Kal›plar›” ihracat› büyük art›fl göstererek 277 bin dolardan 7,5 milyon dolara yükseldi. Art›fl gösteren bir di¤er kalem olan “Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri” 1,1 milyon dolardan 2,9 milyon dolara ulaflt›. Orta Anadolu Makine ve Ak-

SANAY‹ fiEH‹RLER‹ yak›n üyesiyle, odalar›n›n; Çorum ili için tafl›d›¤› önemden bahsetti. “Bundan tam bir as›r önce, 1910 y›l›nda kurulan Çorum Ticaret ve Sanayi Odas›, 100 y›ll›k tarihi ile Çorum ekonomisinin geliflmesi ve kalk›nmas›na 4000’e yak›n üyesi ile katk›da bulunmufltur. Çal›flkan ve kazand›¤›n› Çorum’a yat›ran üyelerimizin gayretleri flehrimizi Anadolu’nun cazibe merkezlerinden biri haline getirmifltir. Anadolu’da sanayi denilince genellikle büyük sanayi firmalar›na ara mallar üreten firmalar akla gelirdi. Ama bugün Çorum Anadolu’da bunun d›fl›na ç›kabilmifl ve farkl› sektörlerde üretim yapabilen kabiliyete ulaflm›flt›r. Çorumlular, her fleyi devletten beklemeyen giriflimci yap›s› ile “Kalk›nmada Çorum Modeli” diye nitelendirilen bir kalk›nma modeli oluflturmufl ve Türkiye’ye örnek olmufltur.”

Bir ilin ekonomisinin; kendi üretimi ne kadar güçlüyse o kadar geliflebilece¤ine de¤inen Baflkan Çetin Baflaranh›ncal, il genelinde yer alan 380 adet üretim tesisinin Çorum ekonomisinin yap›tafllar›n› oluflturdu¤unu söyledi. Baflkan Baflaranh›ncal: “Kiremit-tu¤la ile bafllay›p, un ve bunun da ötesinde makine sanayi, demir-çelik döküm, bak›rçinko ve magnezyum al›fl›mlar›, otomotiv yan sanayi, oto-radyatör ve oto kaloriferi, vitrifiye ve seramik ürünleri, iplik, tekstil, ayakkab›, dokuma, fl›r›nga, cerrahi eldiven, medikal cihaz ve ekipmanlar, k⤛t, ambalaj, mukavva karton kutu ve viol, yem, kümes hayvanc›l›¤› ve yumurtac›l›k, makarna, fleker, süt ve süt ürünleri, lavafl ekme¤i, g›da paketleme ve ambalaj, kereste-mobilya, palet, kilitli parke tafl›, bordür ve büz, blok mermer, haz›r beton tesisleri,

Çetin Baflaranh›ncal

expo

Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan›

moment

58

“Çorum ilinden yap›lan toplam 100 milyon dolarl›k ihracat›n yüzde 42’sini makine sanayi gerçeklefltirmifltir.

Günümüzde un, yem ve tu¤la kiremit fabrikalar›n› anahtar teslimi kuran firmalar›m›z bu konuda bütün dünya da söz sahibi olmufllard›r.”

derz dolgu (beyaz kalsit) seramik ve fayans yap›flt›r›c›, kireç, çimento, paketleme tesisleri, kimyasal cam dübel, temperli (flekilli) cam gibi çok de¤iflik sektörlerde güçlü bir üretim flehri olmufltur. ‹l genelinde kurulu bulunan 380 adet üretim tesisi Çorum ekonomisinin yap›tafllar›d›r.”

‹HRACATIN YÜZDE 42’S‹ MAK‹NE SEKTÖRÜNDEN Baflkan Baflaranh›ncal; makine sektörünün Çorum ili ekonomisine sa¤lad›¤› katk›lar› flu sözlerle ifade etti.“Makine sektörünün Çorum ili ekonomisinde ayr› bir yeri var. Çeflitli makine imalat sektöründe faal olarak üretimlerini devam ettiren yaklafl›k 80 adet firma 70’e aflk›n ülkeye makine ihracat› yaparak ön s›ralarda yer al›yor. Genellikle komple un ve yem fabrika makineleri imalat›n› içermekte olup, imalat› yap›lan ürünlerin yüzde 60’› ihraç edilmektedir. Sektör 1500 kifliye istihdam sa¤lamakla birlikte 2009 y›l› verilerine göre ihracat rakam› 42 milyon dolard›r. Çorum ilinden yap›lan toplam 100 mil-

expo moment

59

yon dolarl›k ihracat›n yüzde 42’sini makine sanayi gerçeklefltirmifltir. Un, tu¤la, kiremit fabrika makinelerinin bak›m ve onar›m› ile u¤raflan firmalar zamanla imalata yönelmifltir. Günümüzde un, yem ve tu¤la kiremit fabrikalar›n› anahtar teslimi kuran firmalar›m›z bu konuda bütün dünya da söz sahibi olmufllard›r.”

Baflaranh›ncal; Çorum’da a¤›rl›kta olan un ve yem fabrikalar›n›n yan›nda çimento sanayi, çelik dökümhaneleri gibi çeflitli tesislerinde ekonomiye katk› sa¤lad›¤›n› söyledi. Baflkan Baflaranh›ncal: “Bununla beraber ayn› sektörde faaliyet gösteren çelik ve pik dökümhaneleri, toprak sanayi makineleri, çimento sanayine yönelik makineler, zirai aletler, çelik konstrüksiyon bina imalat›, su buhar, k›zg›n su, çelik ve bas›nçl› kap imalat›, vitrifiye makineleri, hidrolik pompa, diflli imalat›, g›da

makineleri yine ihracat potansiyeli yüksek olan ve ayn› zamanda da iç ve d›fl piyasa taleplerini karfl›layabilecek yol süpürme makineleri imalat› yapan tesis bulunmaktad›r.”

“SANAY‹M‹Z‹N EN BÜYÜK EKS‹⁄‹, DEM‹RYOLU” Makine sanayi sektörünün Çorum ekonomisi için hayati bir öneme sahip oldu¤unun alt›n› çizen Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Çetin Baflaranh›ncal; makine sektörünün geliflmesinin, Çorum’un kalk›nmas› demek oldu¤unu söyledi.

Baflaranh›ncal: “Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› olarak makine sanayi sektörünün önemini bilmekte ve bu sektörün daha da geliflmesi için çeflitli çal›flmalar yapmaktay›z. Belirli periyotlarda yerli ve yabanc› yat›r›mc›lar› flehrimize davet edip, yeni yat›r›m ve iflbirlikleri

yap›lmas› amac›yla sanayi bölgelerimizdeki üretim tesislerimizi gezdirmekteyiz.

Bu sektörün daha da geliflmesi, flüphesiz ki firmalar›m›z›n geliflmesine ba¤l›d›r. Sürekli kendini yenileyen, teknolojiyi yak›ndan takip eden firmalar›m›z›n karfl›laflt›¤› sorunlar›n çözülmesi için ilgili makamlarla sürekli diyalog halinde oldu¤umuz belirtmek istiyorum.” Çorum’da makine sektörünün geliflmesi için neler yap›lmas› gerekti¤i hakk›nda görüfllerini belirten Baflkan Baflaranh›ncal; sanayilerinin en büyük eksi¤inin flu an varolan demiryolu ulafl›m›n yetersizli¤i oldu¤unu söyledi. Baflaranh›ncal: “Dünyan›n dört bir yan›na ürün gönderen firmalar›m›z›n daha rahat üretim yapabilmeleri ve ürettiklerini daha kolay bir flekilde müflterilerine gönderebilmeleri büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle ilimizin teflvik

expo

SANAY‹ fiEH‹RLER‹

moment

60

teslimi fabrikalar kuran firmalar›m›z›n ürünlerini demiryolu ile limanlara ulaflt›rabilmeleri çok büyük bir avantaj olacakt›r. Ticaret ve Sanayi Odas› olarak Çorum’a demiryolunun getirilmesi için Cumhurbaflkan› ve Baflbakan ve ilgili bakanl›klar baflta olmak üzere birçok giriflimde bulunarak, demiryolunun Çorum için ne kadar önemli oldu¤unu dile getirdik. Demiryolu, flu an Çorum’un en s›cak gündem maddelerinin bafl›nda yer almaktad›r. Çorum’un demiryoluna kavuflmas› Baflkent’in Samsun Liman›na ba¤lanmas› aç›s›ndan çok önemlidir.”

45 YILLIK TECRÜBE: U⁄UR MAK‹NA

desteklerinden yararlanmas› kadar demiryolu konusu da bir o kadar önemlidir. fiu an sanayimizin en önemli eksi-

¤i, demiryoludur. Karayolu ulafl›m maliyetlerinin her geçen gün artt›¤› günümüz koflullar›nda, yurt d›fl›na anahtar

Sektöründe 45 y›ll›k tecrübeye sahip olan U¤ur Makina Sanayi, un, irmik, yem, m›s›r, çeltik, pirinç, makarna, fleker, bisküvi ve çikolata fabrikalar› için makine yap›yor. U¤ur Makina Genel Müdürü Uygun Barl›k, makine sektörünün Çorum’daki geliflimi hakk›nda

Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan› “Sanayicilerimiz devletten hiçbir katk› beklemeden kendi sermayesiyle kurduklar› flirketlerden kazand›klar›n› tekrar flirketlerine harcayarak flirketlerini büyütmelidir. Biz Erkan Makina olarak kendi üzerimize düflen sorumluluklar› yerine getiriyoruz.”

“PAZARDA HAREKETL‹L‹K SÜRÜYOR” U¤ur Makina Genel Müdürü Uygun Barl›k, üretimlerinin yüzde 90’›n› ihraç ettiklerini söyledi. Barl›k: “Üretimimi-

ERKAN MAK‹NA TANZANYA’YA MAK‹NE SATIYOR 1996 y›l›nda kare elek ve kare elek ahflap k›s›mlar›n›n üretilmesi amac›yla 150 metrekarelik bir alanda kurulan Erkan Makina bugün 4 bin metrekaresi

expo

Halil Erkan

zin yüzde 90’›n› ihraç ediyoruz. ‹ç pazarda da sat›fllar›m›z iyi. Devletin uygulad›¤› teflvik, AB proje hibe destekleri ve tar›msal kalk›nma projeleri ile çok say›da firma revizyona gitmifl veya yeni fabrikalar kurmaya bafllam›flt›r. Bu nedenle pazarda hareketlilik devam etmektedir. “ Genel Müdür Barl›k, Çorum’un makine üretim yapan firmalar›n art› ve eksilerini de¤erlendirdi. Barl›k Çorum’da üretim yapan firmalar için en büyük sorunun yetiflmifl personel bulamama ve ulafl›m imkanlar›n›n yetersizli¤i oldu¤unun alt›n› çizdi. Barl›k: “Limanlara ve tren yoluna uzakl›k ve hammadde imkanlar›na uzakl›k say›labilir. Çorum’un art›lar› olarak bilgi birikimi, giriflimcilik ve Çorumluluk ruhu say›labilir.” Üretim ve ihracat› art›rmak için proje sonras› verilen hizmete azami özen gösterilmesi gerekti¤ini ifade eden Barl›k, tan›t›m faaliyetleri ve ArGe’nin de önem verilmesi gerekti¤ini söyledi. Barl›k: “Üretimimizle ilgili dünyada say›l› birkaç firmadan bir tanesi biziz. Sürekli kendimizi gelifltiriyoruz. Kalitemizi, standartlar›m›z› yükseltiyoruz. Üretimimizin kalitesinin yan›nda, sat›fl sonras› hizmetlerimizle, proje sonras› verdi¤imiz teknik hizmetle müflteri memnuniyeti bizim için ilk planda yer al›yor. ‹hracat›n art›r›lmas› için öncelikle kaliteden ödün vermeden, farkl› pazarlara aç›lmal›y›z, fuarlara kat›lmal›y›z, d›fl bas›nda tan›t›m faaliyetlerinde bulunmal›y›z. En önemlisi Ar-Ge’ye önem vermeliyiz.”

2010 y›l›n›n geçen y›lla ayn› olmas›n› beklediklerini söyleyen Barl›k, 2011 y›l›nda çal›flmalar›n›n neticelerini alacaklar›na inand›klar›n› belirtti. Barl›k: “Çal›flmalar›m›z ve giriflimlerimiz göstermektedir ki 2010 y›l› yaklafl›k 2009 y›l›yla ayn› olacak gibi görünmektedir. Ancak 2010 y›l›ndaki giriflim ve görüflmelerimizin netice vermesi durumunda 2011 y›l›nda çok fley beklemekteyiz.“

61 moment

bilgi verdi. Barl›k, Çorum’un kendi yat›r›mc›lar›yla, ortaklafla giriflimler ve yard›mlaflmayla bu noktaya geldi¤ini söyledi. Genel Müdür Barl›k: “Bu geliflimin hikayesi Çorumlunun giriflimcilik ruhunda yatmaktad›r.

Devletimizin imkanlar›n›n s›n›rl› olmas›ndan dolay› bir çok bölgemize oldu¤u gibi Çorum’umuza da gereken yat›r›m imkanlar› sa¤lanamam›flt›r. Buna ra¤men bizler s›zlanmak yerine gücümüz varsa tek bafl›m›za gücümüz yetmiyorsa ortaklafla giriflimler yaparak elimizden geldi¤ince yat›r›mlar yapt›k ve halende yapmaktay›z. Allaha flükür baflar›l› da olduk.

Biz Çorumlular olarak gözümüzü komflunun kümesine dikmeyip nas›l yard›mlaflabiliriz, nas›l el ele verip imkanlar yaratabiliriz düflüncesiyle ifllerimize sar›ld›¤›m›z için Çorum bu noktalara gelmifltir ve iyi yerlere lay›kt›r ve muhakkak lay›k oldu¤u noktaya ulaflacakt›r.”

U¤ur Makina, üretti¤i makineleri dünyan›n dört bir yan›na ihraç ediyor. Firman›n ihracat iliflkisi içerisinde oldu¤u ülkeler aras›nda, ‹talya, Fransa, Portekiz, ‹ngiltere, Almanya ve Yunanistan gibi Avrupa ülkelerinin yan› s›ra ‹ran, Irak, Suriye, ‹srail, Endonezya, Malezya, Pakistan, Hindistan, Dominik Cumhuriyeti gibi ülkelerde bulunuyor.

expo

SANAY‹ fiEH‹RLER‹

moment

62

kapal› olmak üzere 7 bin metrekarelik bir alanda faaliyet gösteriyor. Erkan Makine; imal etti¤i un, irmik ve yem fabrikalar›nda kullan›lan muhtelif makineleri yurt içi ve yurt d›fl›na sat›fl›n› yap›yor. Erkan Makina Yönetim Kurulu Baflkan› Halil Erkan, firmalar› hakk›nda bilgi verdi. Baflkan Erkan: “Makine sektöründe üretti¤imiz makineler; un, irmik, yem tesislerinde kullan›lan makinelerdir. Erkan Makina olarak yurt içi ve yurt d›fl›nda günlük 30 tondan 500 tona kadar anahtar teslimi olmak üzere un fabrikalar›, irmik tesisleri ve yem tesisleri yapmaktad›r.”

Halil Erkan; firmalar›n›n ihracat› hakk›nda flunlar› söyledi: “Sanayicilerimiz devletten hiçbir katk› beklemeden kendi sermayesiyle kurduklar› flirketlerden kazand›klar›n› tekrar flirketlerine harcayarak flirketlerini büyütmektedirler.

Biz Erkan Makina olarak kendi üzerimize düflen sorumluluklar› yerine getiriyoruz. Üretmifl oldu¤umuz makineleri yurt d›fl›na pazarl›yoruz. ‹liflki içinde

oldu¤umuz ülkelerin bafl›nda Kazakistan, ‹ran, Gürcistan, Tacikistan, Özbekistan, Makedonya, Cezayir, K›rg›siztan, Rusya, Endonezya ve Tanzanya geliyor.”

“SATIfiLARIMIZIN YÜZDE 85’‹ ‹HRACATA YÖNEL‹K” Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan› Halil Erkan; sat›fllar›n›n daha çok d›fl pazara yönelik oldu¤unu söyledi. Erkan: “‹ç pazardaki makine sat›fllar›m›z toplam sat›fllar›m›z›n yüzde 15’i kadard›r. Sat›fllar›m›z›n yüzde 85’i ihracata dayal›d›r. Önümüzdeki y›l sektördeki beklentimizi iç pazarda yüzde 10 olarak belirledik. Pazar pay›m›z› daha da art›rmay› hedeflemekteyiz.” Çorum’da makine üretimi yapan firmalar›n art›lar›na de¤inen Halil Erkan; gümrük müdürlü¤ünün Çorum’da yer almas›n›n ilin ihracat›na önemli katk›lar sa¤lad›¤›n› söyledi. Erkan: “‹hracat aç›s›ndan gümrük müdürlü¤ünün Çorum’da olmas› üreticilerimiz için

önemli bir avantajd›r. Makine sektörümüzün en büyük dezavantaj› ise kalifiye eleman bulmakta yaflad›¤› s›k›nt›d›r.

Kalifiye ve alt eleman Çorum makine sektörünün yaflad›¤› en büyük sorundur. Maalesef sanayicimiz her gün gazete ilanlar› ile eleman aramaktad›r. Ne yaz›k ki baflvurular›n çok az› bu sorunu çözebilecek donan›ma sahip oluyor.”

Halil Erkan; makine üretiminin ve ihracat›n artt›r›lmas› için neler yap›lmas› gerekti¤ini ve firma olarak bu y›ldan beklentilerini flu sözlerle ifade etti: “Üretim ve ihracat› artt›rmak için vergi ve SSK primlerinin afla¤› düzeylere çekilmesi gerekmektedir.

2010 y›l›nda flirket olarak geçen y›lki hedefim olan ihracat rakam›na ulaflmakt›r. Döviz kurlar›n›n çok düflük seviyelerde seyretmemesi bir ihracatç› olarak beklentimizdir.”

MAK‹NE VE ENERJ‹ A.fi. UN VE YEM FABR‹KALARI KURUYOR Makine ve Enerji A.fi.; un, irmik ve

¤›m›z ülkelere bakt›¤›m›zda ise s›ras›yla Almanya, Rusya, Ukrayna, Özbekistan, ‹srail, Gürcistan ve Kazakistan’› sayabiliriz.

Bu alanda Makina ve Enerji A.fi., iç ve d›fl pazarlarda yönlendirici firma olma çabas›n› devam ettiriyor. Kalite ve teknolojide geliflen her yeni standard›n takibi ürünlere ve ürün anlay›fl›na ilave edilmektedir. ISO 9001:2000 kalite sistemine sahip olan bir flirket olarak; standart uygulamalar›n› ve müflteri memnuniyetini düzenli bir flekilde muhafaza etmektedir.”

Uygun Barl›k Erkan Makine Yönetim Kurulu Baflkan› “Devletin uygulad›¤› teflvikler, AB proje hibe destekleri ve tar›msal kalk›nma projeleri ile çok say›da firma revizyona gitti veya yeni fabrikalar kurmaya bafllad›. Bu nedenle pazarda hareketlilik devam ediyor.”

çok ülkede temsilcileri vard›r. Azerbaycan, Özbekistan, Rusya, Ukrayna, Almanya, Gürcistan, ‹ran, M›s›r, ‹srail, Cezayir bu ülkelerdendir. ‹hracat yapt›-

Makine sektörü aç›s›ndan Çorum’un önemine de¤inen Ali Dost; ilin un fabrikas› makinelerinde bir üretim üssü olma yolunda ilerledi¤ini söyledi. Dost: “Çorum, Türkiye’de un fabrikas› makinelerinde üretim üssü olma yolunda ilerliyor. ‹ç Anadolu’da yo¤un olarak üretilen bu¤day, un fabrikalar›n›n Çorum’da kurulmas›na yol açt›. Daha sonra un fabrikalar›n›n kurulum ve yedek parça ihtiyaçlar› makine sektörünün geliflmesine yard›mc› oldu.”

Makine ve Enerji A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› Ali Dost; firmalar›n›n daha çok d›fl pazara yönelik sat›fl yapt›¤›n› söyledi. Dost: “Sat›fllar›m›z›n yüzde 75’i yurt d›fl›na yüzde 25’de iç pazara yap›lmaktad›r. Bu dönem k›rsal kalk›nma destekleri ile iç pazar sat›fllar›m›z artm›flt›r.” Çorum ili sanayisinin önündeki en büyük engelin ulafl›m sorunu oldu¤unu söyleyen Dost; demiryolu a¤›n›n istenen seviyeye getirilmesinin çok büyük faydalar sa¤layaca¤›n›n alt›n› çizdi.

Dost: Çorum ili ekonomisi için ulafl›m eksi yönde etkendir. Özellikle demiryolu a¤›n›n yeterli seviyede olmamas› sanayiyi olumsuz etkileyen faktörlerin bafl›nda geliyor.

Bu sorun halledilirse üretim ve ihracat artar. Bunun yan› s›ra uluslar aras› fuarlara kat›l›m yeni pazarlar bulma aç›s›ndan önemli bir etkendir. Yeni pazarlar da üretim ve ihracat› artt›r›r. Biz Makine ve Enerji A.fi. olarak 2010 y›l›ndan umutluyuz. Bu y›l beklentimiz ciromuzun yüzde 40 oran›nda artaca¤› yönündedir.”

expo

“SATIfiLARIMIZIN YÜZDE 75’‹ DIfi PAZARA”

63 moment

yem sanayinde silolama silo doldurma paketleme tesislerinde faaliyet gösteriyor. Un ve yem fabrikalar› makineleri ve anahtar teslim fabrika kurulumu yapan firma 2000 y›l›nda Karadeniz Bölgesi’nin iç k›sm›nda yer alan Hitit imparatorlu¤unun baflkenti Hattufla topraklar›ndaki Çorum’da kuruldu.

Firma, faaliyetlerini Makina ve Enerji A.fi. ismi ile ve ayn› zamanda patentli marka olan “makenas” ad› alt›nda da yürütüyor.

Makine ve Enerji A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› Ali Dost; Makine ve Enerji A.fi. hakk›nda bilgi verdi: “ Firmam›z 2000 y›l›ndan bu yana un ve yem fabrikalar› makineleri ve anahtar teslim fabrika kurulumu konusunda hizmet veriyor. Yeni say›labilecek bir firma olmam›za ra¤men kadromuz 1985 y›l›ndan beri bu sektörde çal›flan tecrübeli kiflilerden olufluyor. Makine ve Enerji A.fi. ; makineleri, yedek parçalar› ve tüketim malzemelerini zaman›nda teslim etmesiyle ve buna ilaveten kalite ve fiyat prensipleriyle hakl› olarak müflterilerinin güvenini kazand›.”

Ali Dost; firmalar›n›n yurt d›fl›nda da tesis kurma hizmeti verdi¤ini söyledi.

Dost: “Dünyan›n bir çok ülkesinde komple tesisler kuran firmam›z›n bir

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

64

Prof. Dr. Mehmet A. Akgün:

“Etkileyici makineler üretiyoruz.”

YED‹TEPE ÜN‹VERS‹TES‹ MÜHEND‹SL‹K VE M‹MARLIK FAKÜLTES‹ MAK‹NE MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜM BAfiKANI PROF. DR. MEHMET A. AKGÜN, TÜRK‹YE’N‹N ETK‹LEY‹C‹ MAK‹NELER ‹MAL ETT‹⁄‹N‹ ANCAK OLMASI GEREKEN YERDE OLMADI⁄INI SÖYLÜYOR. PROF. DR. AKGÜN “BULUNDU⁄UMUZ YER‹ ANLAMAK ‹Ç‹N KEND‹M‹Z‹ D‹⁄ER ÜLKELERLE KIYASLAMAMIZ GEREK” D‹YOR VE ABD, AB, Ç‹N VE GÜNEY KORE MAK‹NE SEKTÖRLER‹NDEK‹ UYGULAMALARI AKTARIYOR.

Prof. Dr. Mehmet A. Akgün Yeditepe Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl›k Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Sektördeki iflletmeler yenilikçi ürün gelifltirme kültürünü benimsemeli.

Bu arada makine sektörü ithalat›na da bak›lmas› gerekti¤ine de¤inen Prof. Dr. Akgün, flöyle devam ediyor: “2008 y›l› d›flal›m›m›z 15.3 milyar Dolar, dolay›s›yla d›flsat›m›n d›flal›m› karfl›lama oran› yüzde 42’yidi. En çok al›m yapt›¤›m›z 10 ülkeye bakarsak, toplam›n yar›ya yak›n› (yüzde 7.4 milyar), ço¤unlu¤u Almanya ve ‹talya’dan olmak üzere alt› AB ülkesinden, dokuzda biri (1.7 milyar Dolar) ÇHC’den, ondörtte biri (1.1 milyar Dolar) Japonya’dan, yaklafl›k yirmide biri (800 milyon Dolar) ABD’den ve otuzüçte biri (460 milyon Dolar) Güney Kore’den yap›lan al›mlardan oluflmaktayd›. Dikkat çeken husus 2008 y›l›nda en çok d›flsat›m yapt›¤›m›z ilk 10 ülke aras›nda ÇHC,

“ Genel ve özel amaçlara yönelik makine tasar›m ve

imalinde baflar›l› ABD ve AB ülkelerinin makine sektörü, ürünlerinin özelli¤inin bilgi-yo¤un ve yenili¤e (inovasyona) dayal› olmalar› ve yüksek katma de¤er içermeleridir. Dünyada en çok ürün kopyalayan ülke oldu¤u kabul edilen Çin, bu yolla ancak belirtti¤im noktaya gelebilmifltir. Yenili¤e dayal› ürün/süreç gelifltirme konusunda devlete ve sektöre düflen ad›mlar farkl› ama birbirini tamamlay›c›d›r”

‹HRACAT YILLAR ‹Ç‹NDE ARTIYOR Prof. Dr. Akgün bütün bu say›lar›n ortaya koydu¤u belirgin hususlar› ise flöyle s›ral›yor: “Türkiye’nin dünya çap›nda toplam makine sektörü d›flsat›m›ndan ald›¤› pay küçük de olsa y›llar içinde art›fl göstermifltir. Ancak ne yaz›k ki dünya nüfusunun yüzde 1’ini bar›nd›ran Türkiye’nin bu ticaretten ald›¤› pay ayn› orana henüz ulaflamam›flt›r. 2005 y›l› toplam d›fl ticaret fazlas› gayr› safi milli has›las›n›n yüzde 7,2’sine ulaflm›fl olan, ancak makine sektöründe aç›k veren ÇHC’ye (ayr›ca Japonya ve G. Kore’ye) kayda de¤er makine ürünü satamayan bir Türkiye resmi görüyoruz. Üstelik 2008 krizinden sonra 2009 y›l›n›n ilk dört ay›nda d›flsat›m›m›z önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 30, d›flal›m›m›z ise yüzde 34 gerilemiflken, ÇHC’nin bize sat›fl› yaln›zca yüzde 2,3 gerilemifltir. Türkiye AB ülkeleriyle ticarette, yapt›¤› sat›fl›n (2008’de d›flsat›m listesinde ilk ona giren dört ülkeye 1,5 milyar Dolar) befl kat› kadar makine sektörü ürünü almaktad›r.”

Prof. Dr. Akgün, “AB’nin makine sektörü ürünlerinin daha pahal› olmas›na karfl›n ÇHC’ye karfl› ticaret fazlas›na sahip olmas›n›n nedenleri, ürünlerin yüksek teknoloji içermesi, kalitesi, marka de¤eri, enerji verimlili¤i, çevre dostu olmas› ve sat›fl sonras› hizmetin geliflmiflli¤idir” diyor. “Türkiye makine sektörünün bu hususlar›n bir k›sm›nda ya eksi¤i vard›r ya da alg› o yöndedir. Gerçek olan, ma-

expo

Y

Japonya ve Güney Kore’nin bulunmamas›d›r. Listede 10. s›rada bulunan M›s›r’a 119 milyon Dolar de¤erinde makine ve aksam› satt›¤›m›z› gözönüne al›rsak sözkonusu üç ülkeyle ticaretimizde ciddi aç›k verdi¤imiz anlafl›l›r. Bir kaç say›sal de¤er daha vermek gerekirse: 2005 y›l›nda ÇHC’nin AB’ye toplam d›flsat›m› d›flal›m›n›n üç kat› iken, bu oran ÇHC ve AB aras›ndaki makine sektörü ticaretinde tam tersiydi. 2004 y›l›nda AB’ye 7 milyar Dolar de¤erinde makine ve aksam› satan ÇHC, AB’den 23 milyar Dolarl›k benzer mal alm›flt›. AB’ye karfl› 16 milyar Dolar aç›k veren ÇHC’nin tüm dünyayla makine sektörü ticaretindeki toplam a盤› 2004 y›l› için 38 milyar Dolard›.”

65 moment

editepe Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl›k Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Mehmet A. Akgün Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlad›. Türkiye’nin sanayileflmekte çeflitli nedenlerle geç kald›¤›n› söyleyen Prof. Dr. Akgün, havac›l›k sanayii gibi kimi sektörlerde at›lm›fl ad›mlar›n durdurulup gecikmeli olarak tekrar baflland›¤›n› aktar›yor. “Oysa bugün ülke olarak baflka bir sanayi liginde olabilirdik. Ülkemizde makine sektörü son y›llarda ciddi at›l›mlar yapt›. 2004 y›l›nda 2,1 milyar dolar olan makine ve aksamlar› ihracat›m›z, dört y›lda üç kat›na ç›karak 2008 y›l›nda 6,4 milyar Dolara ulaflt›.

Bu kendi içinde etkileyici bir baflar›m. Çok etkileyici makineler de imal ediyoruz ama olmam›z gereken yerde de¤iliz.

Bulundu¤umuz yeri anlamak için kendimizi di¤er ülkelerle k›yaslamam›z gerek.

2005 y›l›na iliflkin tahmini say›lara göre AB-15 ülkelerinin (2004 öncesindeki AB üyesi 15 ülke) makine mühendisli¤i ile ilgili dünya ticaretindeki pay›, birbirlerine yapt›klar› sat›fllar›n d›fl›nda yüzde 37, Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) pay› ise yüzde 6,6 idi. Bunlar ihracat rakamlar›d›r. 2005 y›l› için makine sektörünün toplam pazar hacmi 750 milyar dolar kadard›, dolay›s›yla ÇHC’ye düflen pay 50 milyar Dolar olarak tahmin edilmiflti.

Ayn› y›lda Türkiye’nin makine d›flsat›m› 2,8 milyar dolard›; bu mebla¤ dünya toplam›n›n binde dördüne karfl›l›k gelmekteydi.”

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

66

kine sektörünün haketti¤i yerin daha yukar›da oldu¤udur.”

Genel ve özel amaçlara yönelik makine tasar›m ve imalinde baflar›l› ABD ve AB ülkelerinin makine sektörü ürünlerinin

özelli¤inin bilgi-yo¤un ve yenili¤e (inovasyona) dayal› olmalar› ve yüksek katma de¤er içermeleri oldu¤unu söyleyen Prof. Dr. Akgün, “Dünyada en çok ürün kopyalayan ülke oldu¤u kabul edilen

ÇHC, bu yolla ancak belirtti¤im noktaya gelebilmifltir. Yenili¤e dayal› ürün/süreç gelifltirme konusunda devlete ve sektöre düflen ad›mlar farkl› ama birbirini tamamlay›c›d›r” diyor.

ABD’N‹N AR-GE DESTEK UYGULAMALARI Prof. Dr. Akgün, 1980’lerde Almanya ve Japonya’n›n ticari baflar›s› karfl›s›nda zay›f kald›¤›n› düflünen ABD’nin, 1982 y›l›nda bir yasayla Küçük ‹flletmeler Yenilik Araflt›rma (Small Business Innovation Research) program›n› kurdu¤unu söylüyor. “Yasayla Savunma Bakanl›¤›, Ulusal Sa¤l›k Enstitüleri (NIH), NASA, Enerji Bakanl›¤›, Ulusal Bilim Vakf› (NSF), Ticaret Bakanl›¤› gibi federal devlet ve hükümet birimlerinin her y›l kendileri d›fl›ndaki kurulufllara parayla yapt›rd›klar› Ar-Ge’nin yüzde 0,2’sini, çal›flan say›s›(n) 500’ün alt›nda olan iflletmelere ay›rmalar› zorunlu k›l›nd›. Oran 10 y›l içinde yüzde 2,5’e yükseltildi. Üniversitelerle iflbirli¤i yapan iflletmelere

expo moment

67

ayr›ca ek parasal destek verilmesi öngörüldü. Yasay› savunanlar›n gerekçesi, her y›l yeni istihdam›n yar›s›n› küçük iflletmelerin yaratt›¤› ancak federal Ar-Ge fonlar›n›n yaln›zca yüzde 3’ünü ald›klar›yd›. Yasa gere¤i federal iflletmelerin düzenli olarak ilan etti¤i Ar-Ge istenen konularda, yenili¤e ve bilgiye dayal› önerilerini sunan iflletmeler rekabetçi ve fleffaf bir süreç sonunda destek alabilmekteydi. Yeniliklerin önemli k›sm›n› üreten küçük ve orta boylu iflletmeler böylece önemli deste¤e kavufltu. Örne¤in Savunma Bakanl›¤›’ndan destek alan firmalar›n yüzde 70’i 25’in alt›nda çal›flana sahipti. Desteklerin önemli bir özelli¤i ortaya ç›kan patent haklar›n›n iflletmede kalmas›, devletin ürünün kullan›m› için k›s›tl› bir hakka sahip olmas›yd›. Toplam destek miktar› y›ll›k 2 milyar Dolar dolay›ndayd›. Destek, yerine göre risk sermayesi ifllevi görüyordu. Bu programla baflar›l› olup daha sonra baflka Ar-Ge fonlar›na baflvurarak ve/veya

gelifltirdi¤i ürünü/süreci pazarlayarak büyüyen en baflar›l› üç flirketin 2006 y›l› itibariyle piyasa de¤eri s›ras›yla 93, 78 ve 18 milyar dolar, çal›flan say›lar› ise 14 Bin, 9 Bin ve 8 Bin’di. 1992 y›l›na kadar Ulusal Bilim Vakf› taraf›ndan SBIR program› kapsam›nda desteklenen ve daha sonra sat›fllar›nda SBIR deste¤i nedeniyle her biri en az 2 milyon Dolarl›k art›fl sa¤layan 50 firma üzerine yap›lan bir incelemede, bu firmalar›n SBIR projelerinde gelifltirilen teknolojilerin do¤rudan etkisiyle toplam 2 milyar dolarl›k ek sat›fl elde ettikleri, istihdam kapasitelerinin 527’den 11 bin 500’e ç›kt›¤›, gelirlerinin yüzde 34’ünü ihracattan kazand›klar› ve 377 ABD ve732 yabanc› patent sahibi olduklar› anlafl›ld›. Bu 50 firma aç›s›ndan en önemli husus, baflka türlü mali destek bulamad›klar› yeni bir fikrin desteklenmifl olmas›yd›. Program üniversite-sanayi iflbirli¤ini art›rd›, hatta bizzat üniversite ö¤retim elemanlar›n›n sahip olduklar› fikirleri ürüne dönüfltür-

mek üzere flirket kurmalar› yolunu açt›.

SBIR yasas› iki kez uzat›ld› ve 2008 y›l›nda geçerlili¤i sona erdi. 2009 sonu itibariyle yerine ne getirilece¤i tart›fl›lmaktayd›. Küçük ve orta ölçekli iflletmelere baflka desteklerin de verildi¤i ABD’de özel sektör istihdam kapasitesinin yar›s› bu iflletmelerin bünyesinde olup, tar›m d›fl› özel sektör gayr› safi milli has›las›n›n yar›dan fazlas›n› yaratmaktad›rlar.

ABD’nin Ar-Ge ve yenilikçi fikirlere verdi¤i baflka kamusal destekler de var; çarp›c› niteli¤inden ötürü SBIR program›n› örnek verdim.”

ABD’de 2004-2006 y›llar› aras›nda yürütülen bir çal›flmada 500’ün alt›nda çal›flan› olan 637 firman›n incelendi¤ini söyleyen Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Çeflitli sektörlerde Ar-Ge harcamalar›n›n toplam net sat›fla oran›ndaki yüzde 1’lik bir art›fl›n firman›n piyasa de¤erini ne kadar art›rd›¤›na bak›lm›flt›r. Çal›flmada makine sektörünün bu aç›dan en yüksek de¤ere (yüzde 0,3) sahip oldu-

ÜN‹VERS‹TELERDEN ¤u görülmüfltür. Burada sözkonusu olan Ar-Ge harcamalar› firma özkaynaklar›na veya d›fl desteklere ba¤l› olabilmektedir.

ABD’de özel flirketler sahip olduklar› yenilikçilik kültürü nedeniyle özkaynaklar›ndan da bu harcamalara bütçe ay›rmaktad›rlar.”

expo

“YEN‹ F‹K‹R VE TEKNOLOJ‹LER ÖNCEL‹KL‹”

moment

68

AB ülkelerinin de yeni fikir ve teknolojilere öncelikli olarak destek verdiklerinin alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün, “Destek yaklafl›m› her ülkenin kültürü, koflullar› ve politik tercihlerine göre farkl›laflmaktad›r. Dünyan›n en büyük Ar-Ge bütçesine sahip ülkelerinden Almanya’da ArGe faaliyetlerinin yüzde 80’i 10 Bin’den fazla çal›flana sahip flirketler taraf›ndan yürütülmektedir” diye konufluyor. “Federal devlet küçük ve orta iflletmelerin yenilikçi ürün gelifltirebilmek için gereken fonlara eriflim s›k›nt›s›n› gidermek üzere 1000’in alt›nda çal›flan› olan flirketlere yenilikçi ürün deste¤i için 2009 ve 2010 y›llar›n›n her birinde 550 milyon Dolarl›k kaynak ay›rd›. Bir di¤er programla, sanayi ve kamusal Ar-Ge birimleri aras›nda kilit teknolojilerde stratejik iflbirli¤ini sa¤lamak üzere ‹novasyon ‹ttifaklar› kurulmas›na öncülük etti. fiu ana kadar toplam bütçesi 3,7 milyar dolar olan 9 ittifak kurulmufl durumda.” Çerçeve programlar›n›n da AB’nin bir bütün olarak Ar-Ge faaliyetlerine kaynak sa¤lad›¤› programlar oldu¤unun alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün, “Ciddi bir seçim sürecinden geçilen bu programlarda küçük ve orta ölçekli iflletmeler özellikle kollan›yor” diyor.

Prof. Dr. Akgün, devlet teflvikine iliflkin baflka bir örnek olarak da Güney Kore’deki bir uygulamadan bahsediyor: “Kore Tasar›m Teflvik Enstitüsü, Bilgi Ekonomisi Bakanl›¤›’n›n finansman›yla 1985 y›l›ndan beri periyodik olarak ‘‹yi Tasar›m Seçimi’ ad›yla bir yar›flma düzenliyor. ‹malatç›lar, tasar›mc›lar, perakendeciler, vb, ürün, çevre, paketleme, iletiflim, malzeme ifllenmesi, mimarl›k ve moda gibi kategorilerde tasar›mlar›yla yar›flmaya kat›labilmekte. Yar›flman›n amac›, genel olarak tasar›m olgusunu daha üst düzeye tafl›yarak yaflam kalitesini art›rmak ve halk›n bu alana ilgisini çekerek tasar›m anlay›fl›n› gelifltirmek

olarak ifade edilmekteyse de, yar›flma 25 y›l içinde geldi¤i noktada devletin yenilikçili¤i teflvik stratejisinin ötesine geçerek kamu ihalelerinde sat›n alma politikas›n›n bir parças› haline geldi. Her yar›flmaya Bin 200 dolay›nda tasar›m kat›lmakta, ödül alan 60 kadar› ürünün ve

ambalaj›n›n üstüne ‘‹yi Tasar›m’ iflareti koyma hakk›n› elde ediyor. Bu iflaret kalite tescili olarak kabul edilmifl olup, hükümet ihalelerinde öncelik almakta.”

TÜRK‹YE’N‹N ‹ZLEMES‹ GEREKEN YOL HAR‹TASI

bulunmak, vb olabilir.” “Sektör temsilci kurulufllar›n›n üstlenebilece¤i bir kaç ifllev daha akl›ma geliyor” diyen Prof. Dr. Akgün, “Üyesi olan iflletmelerin rekabet öncesi iflbirli¤i yapmalar›na ve Ar-Ge ittifaklar› kurmalar›na önayak olmak, giderek CNC mezarl›¤›na dönüflme riski tafl›d›¤›n› düflündü¤üm ülkemizde, bir anlamda kooperatif gibi çal›flacak, ileri tezgâhlara sahip merkezi atölyeler kurmak ve kriz zamanlar›nda iflletmelere destek verecek yard›m sand›¤› benzeri bir fon oluflturmak gibi. Bu son öneri bir yasa gerektirebilir.”

Sektördeki iflletmelerin yenilikçi ürün gelifltirme kültürünü benimsemeleri gerekti¤inin alt›n› çizen Prof. Dr. Akgün, ‘Yurtd›fl›ndan bir fleyler getirip satmak, bir kaç markan›n temsilcisi olmak’ bu kültürün d›fl›ndad›r diyor. “Yenilikçilik nitelikli mühendis(ler) istihdam edilmesini, iflbirlikleri yap›lmas›n› gerektirir.

KOB‹’lerin ürün gelifltirmesinin önündeexpo

d›yla KOB‹’lere ihalelerde art› puan verilmesi sistemine geçilebilir. Bu aflamadan önce KOB‹’lerin bilgi temelli yenilikçi ürünlere kaymas› teflvik edilmeli, büyük flirketler Ar-Ge’ye daha fazla özkaynak ay›rmal› ve daha fazla kaynak proje temelinde KOB‹’lere yönlendirilmelidir.”

KOB‹’lere yenilikçilik konusunda yol açmada sektör firmalar›n› bir araya getiren dernek ve örgütlere de görev düfltü¤ünü aktaran Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Bu kurulufllar merkezi bir ‘Ar-Ge ve yenilikçilik için yol gösterme bürosu’ kurabilirler. (Hali haz›rda böyle bir bürolar› varsa, bilmedi¤im için kusur bendedir.) Bu bürolar›n amac› KOB‹’lere bilgiye dayal› yenilikçilik kültürü afl›lama çal›flmalar› yapmak, yurtiçi ve yurtd›fl› teflvik ve mali destek programlar›n› izlemek ve bunlarla ilgili dan›flmanl›k hizmeti vermek, üniversitelerle ve ilgili hükümet kurulufllar› ile temas halinde

69 moment

Bütün bu örneklerin Türkiye’de izlenmesi yararl› olacak yol haritas›na iliflkin ipuçlar› içerdi¤ini aktaran Prof. Dr. Akgün, Türkiye’de de 10 y›l› aflk›n bir süredir, yeni bir bak›fl aç›s›yla Ar-Ge teflvikleri verildi¤ini belirtiyor. Teknokent yasas›, TÜB‹TAK, TEYDEP ve Sanayi Bakanl›¤› (SAN-TEZ) desteklerinin bu alanda önemli ad›mlar oldu¤unu vurgulayan Prof. Dr. Akgün, flöyle devam ediyor: “Ancak baflka ad›mlar da gereklidir. Kamu al›mlar›nda ÇHC’nin kendi firmalar›n› kay›rd›¤› gibi, keza Güney Kore’nin ki gibi yaklafl›mlar benimsenmelidir. ‹halelerde yenilikçi KOB‹’lere art› puan verilebilmelidir. Bizde KOB‹’lerin kat›lma f›rsat› buldu¤u çeflitli ihalelerde yabanc› kaynakl› ürünlerin tercih edilmesi spekülatif ifadelerle elefltirilebilmektedir.

Siyasi bir tercihle, ama koflullar›n çok net biçimde ortaya konmas› ve uygulamada öznel (sübjektif) yaklafl›mlara yer verilmemesi, nüfuz kullan›lmamas› kay-

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

70

ki en önemli engel nitelikli personeldir; finansman ancak ikinci s›radad›r. Fuarlarda gördü¤ü bir makineyi hemen taklit edebilen becerikli alayl› ustalar elbette vard›r ama ülke çap›nda geliflme onlardan beklenemez. Di¤er taraftan bir kaç nitelikli mühendisle yeni bir ürün gelifltirmek de ço¤u zaman mümkün olmaz. KOB‹’lerin üniversitelerle iflbirli¤i yap›p proje temelinde destek alabilece¤i TEYDEP, SAN-TEZ gibi olanaklar bulunmaktaysa da kimi flirketlerimiz, bütçenin belli bir yüzdesini özkaynaklar›ndan karfl›lama koflulundan hazzetmemektedir. San›r›m bunun bir nedeni, yenilikçi bir ürün gelifltirip pazarlam›fl olman›n meyvelerini toplamam›fl olmakt›r ama baflka nedenler de olabilir. fiunu içimize sindirmemiz gerekiyor: yenilikçi ürün gelifltirme ilk bak›flta verimli bir süreç olmayabilir ama sabredildi¤i takdirde ikinci veya üçüncü denemede bütün çabalar›m›z› fazlas›yla geriye ödeyebilecek bir ürün ç›kabilir; Ar-Ge’nin geri dönüflü zaman alabilir. Yat›r›m›n›n karfl›l›¤›n› hemen almay› tercih eden ya da dar bir bütçeye sahip firmalar›n itirazlar›n› duyar gibiyim. Ancak flöyle de bir gerçek var: Hayat›n herhangi bir alan›nda, bir fleye karfl› ç›kmak için gerekçe buldu¤umuzda, sonras›ndaki benzer gibi görünen durumlarda yerli yersiz, hiç düflünmeden kolaya kaçarak ayn› haz›r gerekçemizle reddetme e¤ilimine sahibiz. Oysa kafam›zdaki önyarg›lar› at›p “Acaba bu kez farkl› davransam daha m› iyi olur” sorusunu sorabilmeliyiz. Sektör bu zihinsel dönüflümü yapabilmelidir; sektör temsilcisi derneklere bu hususta görev düflmektedir.”

bu süreç içinde AR-GE ve yenilikçilik kültürünün firmalarda yerleflik hale gelmesine katk› yapmakt›r.”

Prof. Dr. Akgün somut olarak Türk makine sektörü firmalar›na sunduklar› hizmetlerden de bahsediyor: “Ö¤retim üyelerimizin baz›lar› dan›flmanl›k yap›yorlar, firmalarla birlikte Sanayi Bakanl›¤› destekli SAN-TEZ projeleri yürütüyoruz, bir ö¤retim üyemiz sanayi temsilcisi bir kurulufla destek veriyor. Bu faaliyetlerimizi art›rmaya haz›r›z.” Üç adet e¤itim/araflt›rma laboratuarlar› oldu¤unu söyleyen Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Bir mekanik atölyemiz var, yak›nda iki yeni araflt›rma laboratuvar›m›z daha olacak. Sektörden beklentimiz, lisans ö¤rencilerimizin uygulamal› e¤itimine katk›da bulunmas›. Lisans ö¤rencilerimizin bitirme projelerinde sanayiden daha fazla konu seçmelerini teflvik

‘‹yi yetiflmifl üniversite mezunu eleman’ s›k›nt›s›na da de¤inen Prof. Dr. Akgün, “iyi mühendise talebin fazla olmas›, firmalar›n yeni mezunlardan gerçekçi olmayan bilgi ve beceri beklemesi (oysa üniversitelerin genel makine mühendisi yetifltirme ve fazla alt uzmanlaflmaya gitmeme zorunlulu¤u içinde olmalar›), firmalar›n yeterli maafl vermemesi. Bu son hususu biraz açay›m. Ülkede az›msanmayacak say›da iflyerinde asgari ücretin neredeyse ancak iki kat› düzeyinde ücret verilen bir mesle¤e nitelikli gençleri çekmek kolay olmayabilir. Nedenler içinde kendimize de i¤neyi bat›rmam gerek. Üniversitelerin, sektörün gereklerine k›smen uzak kalmalar› da iyi yetiflmifl eleman a盤›nda bir etken olabilir. Ancak bilinmesi gereken fludur ki üniversite e¤itimi meslek yüksek okulu e¤itiminden çok farkl›d›r.”

edip, firmalar›n destek vermesini bekliyoruz. Ayr›ca lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) program›m›zda da makine sektörüyle iflbirli¤imiz var ve gelifltirmek istiyoruz. Firmalar›n mevcut mühendislerinin ya da yeni alacaklar› mühendislerin bir taraftan Bölümümüzde lisansüstü çal›flma yaparken ve tezinde flirketin bir teknik problemini çözerken bir taraftan da firman›n çal›flan› olmas›na dayal› bir model bu.”

Prof. Dr. Akgün üniversite-sanayi iflbirli¤inde do¤ru iflleyen ve eksik olan noktalar› ise flöyle aç›kl›yor: “Do¤ru iflleyen husus daha çok sanayicinin ‘inovasyon’ sözcü¤ünü telaffuz etmesi ve üniversitelere yönelmesidir. Ancak bu yeterli say›da de¤il. Eksik olan husus, karfl›l›kl› birbirimizi tam anlamamam›z ve beklentilerimizin farkl› olmas› gibi görünüyor.

Bunlar› gidermek için daha çok bir araya gelinmesi gerekiyor.”

“ÜN‹VERS‹TELER‹ 3 ANA GÖREV‹ VAR” “Üniversitelere gelince: Üniversitelerin e¤itim/ö¤retim, bilimsel araflt›rma ve topluma hizmet olarak üç görevi oldu¤u kabul edilir” diyen Prof. Dr. Akgün flöyle devam ediyor: “Özel olarak sordu¤unuz alanda üniversitelere düflen, sektör firmalar›na belirli bir ürün gelifltirebilmek için gerek duyduklar› alanda e¤itim vermek, onlarla iflbirli¤i halinde AR-GE projeleri yürütmek, yenilikçi ürün gelifltirmek için temel olan bilimsel bilgiyi proje temelinde sa¤lamak ve

gรถstergeler gรถstergeler

gรถstergeler gรถstergeler

GÖSTERGELER

expo

Y›l›n ilk yar›s›nda 5 milyar dolar makine ihracat› MAK‹NE SEKTÖRÜ TOPLAMI 84. FASLIN TAMAMI VE 84. FASIL DIfiI ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI TOPLAMINDAN OLUfiAN MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN TAMAMININ ‹HRACATI 2009 YILI OCAK-HAZ‹RAN DÖNEM‹NDE 4 M‹LYAR 190 M‹LYON DOLAR ‹KEN, BU RAKAM 2010 YILI AYNI DÖNEM‹NDE YÜZDE 17,3 ORANINDA ARTARAK 4 M‹LYAR 822 M‹LYON DOLARA YÜKSELD‹.

moment

72 rta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›na giren GT‹P’ler kapsam›nda belirlenen Türkiye geneli ihracat kay›tlar›na göre; 2009 y›l› OcakHaziran dönemi ihracat kay›t rakam› 2 milyar 701 milyon dolar iken, bu rakam 2010 y›l›n›n efl zaman diliminde yüzde 12,2 oran›nda artarak 3 milyar 31 milyon dolar olarak gerçekleflti.

Makine sektörü toplam›, 84. fasl›n tamam› ve 84. fas›l d›fl› Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle 2010 y›l›n›n ilk 6 ay›nda önceki y›l›n ayn› dönemine k›yasla yüzde 17,3 artarak 4 milyar 822 milyon dolar olarak kaydedildi.

Mal gruplar› baz›nda incelendi¤inde ise; 2009 y›l› Ocak-Haziran döneminde, ihracat›nda en yüksek art›fl gerçekleflen kalemler ise yüzde 145 ile Motorlar, Aksam ve Parçalar›, yüzde 99,9 ile Di¤er Endüstriyel Y›kama ve Kurutma Makineleri ve yüzde 81,6 ile Deri ‹flleme ve ‹malat Makineleri olmufl. 2009 y›l› Ocak-Haziran dönemi ihracat›nda en fazla gerileme görülen

O

mal gruplar› ise; Hadde ve Döküm Makineleri ve Kal›plar, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme ile Savunma Sanayi için Silah ve Mühimmat olarak s›ralan›yor.

‹RAN PAZARI BÜYÜMEYE DEVAM ED‹YOR Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde; 2010 y›l› Ocak-

Haziran döneminde en fazla ihracat yap›lan ilk üç ülke Almanya, ABD ve ‹ran olarak s›ralan›yor. Söz konusu dönemde ilk on ülke aras›nda en büyük ihracat art›fl›n›n yüzde 36,1 ile ‹ran’a yönelik oldu¤u görülüyor. An›lan ülkeye ihracat›m›z 184 milyon 13 bin dolar olarak gerçekleflmifl. Ülkeler baz›nda makine ihracat›m›zda Rusya ile gerileme yaflan›rken genel ola-

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2009-2010 YILLARI OCAK-HAZ‹RAN DÖNEM‹) ÜLKE ALMANYA ABD ‹RAN IRAK ‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA RUSYA FED. AZERBAYCAN L‹BYA D‹⁄ER TOPLAM Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

2009 YILI Miktar 34,660,447 14,736,509 21,128,043 27,213,036 24,486,142 18,173,577 15,392,062 13,893,885 10,923,286 13,151,413 196,421,144 435,960,507

De¤er 229,420,101 174,092,753 135,249,140 130,246,543 104,866,076 97,858,760 87,741,874 98,527,323 66,090,387 68,482,383 1,233,937,298 2,701,166,917

2010 YILI Miktar 37,606,983 17,726,081 33,693,298 31,598,915 30,908,452 20,481,259 17,676,482 14,521,497 12,625,430 15,552,288 217,110,285 502,744,248

De¤er 251,161,122 186,056,265 184,013,822 174,349,982 131,041,978 111,527,185 100,517,599 97,544,139 86,686,240 83,806,128 1,331,056,712 3,031,382,408

(%) DE⁄‹fi‹M Miktar 8.5 20.3 59.5 16.1 26.2 12.7 14.8 4.5 15.6 18.3 10.5 15.3

De¤er 9.5 6.9 36.1 33.9 25.0 14.0 14.6 -1.0 31.2 22.4 7.9 12.2

MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹fiK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

‹HRACAT ARTIfiI DEVAM ED‹YOR Türkiye makine ihracat›n›n ilk on ülke

(%) De¤iflim

Miktar Kg 16,696,532 6,839,872

De¤er ($) 116,384,243 115,378,757

Miktar kg -12.1 11.5

De¤er ($) 4.1 5.8

208,707,324

35,133,963

282,504,469

28.4

35.4

117,226,059 784,897,550

17,201,151 200,200,025

148,433,540 920,431,708

19.4 16.5

26.6 17.3

107,323,911

15,436,375

116,193,146

9.4

8.3

149,227,309 173,358,710

18,232,374 26,873,695

117,182,282 169,056,948

-13.4 1.3

-21.5 -2.5

155,966,572

44,791,995

200,333,359

21.7

28.4

90,270,271

14,085,023

73,126,486

-12.7

-19.0

303,166,940

93,207,125

343,974,685

19.5

13.5

21,212,067

4,116,656

27,198,463

65.7

28.2

400,418,739

145,070,631

472,986,668

18.4

18.1

73

107,972,179

25,875,600

123,658,969

17.6

14.5

2,436,128

879,567

4,424,336

42.0

81.6

33,386,798

3,526,155

35,105,042

0.4

5.1

230,084,850 239,754,071

39,651,613 44,780,041

246,687,979 278,260,110

7.7 32.4

7.2 16.1

480,971,878

40,660,114

715,233,884

49.7

48.7

41,395,729 26,565,909 182,474,064

1,455,924 4,042,081 6,379,842

62,834,662 41,418,316 156,530,366

-7.0 30.5 -8.9

51.8 55.9 -14.2

31,896,399

2,077,237

54,718,665

31.5

71.6

4,109,576,173

807,213,590

4,822,057,084

16.4

17.3

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaflabilirsiniz.

aras›nda gerileme kaydetti¤i tek Pazar ise Rusya Federasyonu. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 98 milyon 527 bin dolarl›k makine ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 1 oran›nda azalarak 97 milyon 554 bin do-

lar olmufl. ‹talya’da Avrupa pazar›nda ihracat›m›z›n yükseldi¤i ülkeler aras›nda yer al›yor. ‹talya’ya yönelik makine ihracat›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 97 milyon 858 bin dolar iken 2010 y›l›na gelindi¤inde yüzde 14 de¤er art›fl› yaflanarak ihracat›m›z 111 milyon 527 bin

moment

rak ihracat›m›z yükselifller göstermifl. Örne¤in ‹ran’a yönelik olan makine ihracat›m›z geçti¤imiz y›l›n ilk alt› ayl›k döneminde 135 milyon 249 bin dolar iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 36,1 art›fl göstererek 184 milyon 13 bin dolar olmufl. Makine ihracat›m›z›n art›fl gösterdi¤i bir di¤er ülke ise Irak olmufl. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 130 milyon 246 bin dolarl›k makine ihracat› gerçeklefltiren firmalar›m›z 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran aylar›nda ise bu de¤eri yüzde 33,9 oran›nda yükselterek 174 milyon 349 bin dolar seviyesine ç›karm›fllar. ‹ngiltere pazar› da makine ihracat›m›z›n yükseldi¤i ülkelerden biri olmufl. ‹ngiltere’ye yönelik makine ihracat›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 104 milyon 866 bin dolar iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 25 art›flla 131 milyon 41 bin dolar olmufl.

OCAK-HAZ‹RAN 2010

De¤er ($) 111,842,314 109,020,403

expo

OCAK-HAZ‹RAN 2009 Miktar Kg REAKTÖRLER VE KAZANLAR 18,995,779 TÜRB‹N, TURBOJET, 6,133,854 H‹DR.S‹L‹ND‹R AKS. PRÇ.

POMPALAR VE 27,361,233 KOMPRESÖRLER VANALAR 14,404,389 KL‹MALAR, SO⁄UTUCU 171,821,830 VE DONDURUCULAR ISITICILAR VE FIRINLAR 14,115,192 HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.

21,045,238 GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, 26,536,313 AKS. VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIK 36,792,777 MAK‹NELER‹ YÜK KALDIRMA, TAfiIMA 16,125,971 VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K 78,025,335 MAK‹NELER‹ KA⁄IT ‹MAL‹NE VE 2,483,897 MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK. D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 122,544,908 MAK‹NELER‹ TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 22,003,344 MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT 619,446 MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K 3,511,880 ‹fiLEME MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI 36,810,570 D‹⁄ER MAK‹NELER , AKSAM 33,816,519 VE PARÇALAR MOTORLAR, AKSAM VE 27,160,900 PARÇALARI BÜRO MAK‹NELER‹ 1,565,117 RULMANLAR 3,098,378 SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH 7,003,480 VE MÜH‹MMAT AMBALAJ MAK‹NELER‹, 1,579,880 AKSAM VE PARÇALARI TOPLAM 693,556,230

GÖSTERGELER ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

expo

OCAK - HAZ‹RAN 2009

moment

74

OCAK - HAZ‹RAN 2010

(%) De¤iflim

MAL GRUBU ADI

Miktar (Kg)

De¤er ($)

$/KG

Miktar (Kg)

De¤er ($)

REAKTÖRLER VE KAZANLAR TÜRB‹N, TURBOJET, H‹DR.S‹L‹ND‹R AKS. PRÇ.

POMPALAR VE KOMPRESÖRLER VANALAR ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK. ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS. VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK. D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA, KURUTMA MAK. TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI D‹⁄ER MAK‹NELER , AKSAM VE PARÇALAR MOTORLAR, AKSAM VE PARÇALARI BÜRO MAK‹NELER‹ RULMANLAR SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE MÜH‹MMAT AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE PARÇALARI TOPLAM

18,995,779 6,133,854

111,842,314 109,020,403

5.9 17.8

16,696,532 6,839,872

116,384,243 115,378,757

7.0 16.9

-12.1 11.5

4.1 5.8

27,361,233 14,404,389 71,796,620

208,707,324 117,226,059 339,677,940

7.6 8.1 4.7

35,133,963 17,201,151 91,524,473

282,504,469 148,433,540 429,828,533

8.0 8.6 4.7

28.4 19.4 27.5

35.4 26.6 26.5

11,757,858 21,045,238

94,491,625 149,227,309

8.0 7.1

12,740,380 18,232,374

102,542,417 117,182,282

8.0 6.4

8.4 8.5 -13.4 -21.5

26,536,313

173,358,710

6.5

26,873,695

169,056,948

6.3

36,792,777 16,125,971

155,966,572 90,270,271

4.2 5.6

44,791,995 14,085,023

200,333,359 73,126,486

4.5 5.2

21.7 28.4 -12.7 -19.0

78,025,335 2,483,897

303,166,940 21,212,067

3.9 8.5

93,207,125 4,116,656

343,974,685 27,198,463

3.7 6.6

19.5 65.7

13.5 28.2

324,525

4,301,090

13.3

337,569

8,598,972

25.5

4.0

99.9

22,003,344

107,972,179

4.9

25,875,600

123,658,969

4.8

17.6

14.5

619,446 3,511,880 36,810,570 29,287,993

2,436,128 33,386,798 230,084,850 205,666,791

3.9 9.5 6.3 7.0

879,567 3,526,155 39,651,613 38,211,330

4,424,336 35,105,042 246,687,979 231,917,357

5.0 10.0 6.2 6.1

42.0 0.4 7.7 30.5

81.6 5.1 7.2 12.8

90,781 170,966 3,098,378 7,003,480

203,938 2,011,239 26,565,909 182,474,064

2.2 11.8 8.6 26.1

150,559 169,457 4,042,081 6,379,842

500,281 1,877,942 41,418,316 156,530,366

3.3 11.1 10.2 24.5

65.8 145.3 -0.9 -6.6 30.5 55.9 -8.9 -14.2

1,579,880

31,896,399

20.2

2,077,237

54,718,665

26.3

31.5

71.6

435,960,507

2,701,166,917

6.2

502,744,248

3,031,382,408

6.0

15.3

12.2

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

$/KG Miktar

1.3

De¤er

-2.5

dolara ç›km›fl. Fransa’da ‹talya gibi de¤er art›fl› yaflanan ülkeler aras›nda yer al›yor. Fransa’ya 2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 87 milyon 741 bin dolarl›k makine ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ilk 6 ay›na gelindi¤inde ise yüzde 14.6 oran›nda art›fl ile 100 milyon 517 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl. ‹hracat›m›zda önemli de¤er art›fl› yaflanan ülkelerden biri de Azerbaycan. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 66 milyon 90 bin dolar makine ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n OcakHaziran dönemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 31,2 oran›nda art›fl ile ihracat rakam› 86 milyon 686 bin dolara yükselmifl. Libya da ihracat art›fl› yaflanan ülkelerden biri. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 68 milyon 482 bin dolar makine ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran dönemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 22,4 oran›nda art›fl ile ihracat rakam› 83 milyon 806 bin dolara yükselmifl.

MAL GRUPLARINA GÖRE EN FAZLA ‹HRACAT YAPILAN ÜLKELER 2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde mal gruplar› baz›nda en fazla ihracat yap›lan ülkeler ise, ‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde; Almanya, Libya ve Ege Serbest Bölgesi; Endüstriyel Klimalar ve So¤utucularda; ‹ngiltere, Irak ve Fransa, Tak›m Tezgâhlar›nda; Irak, ‹ran ve Almanya, Pompa ve Kompresörlerde; Almanya, ABD ve ‹talya, G›da ‹flleme Makinelerinde; Almanya, ‹ran ve Kazakistan, Tekstil ve Konfeksiyon Makinelerinde; ‹ran, Hindistan ve Özbekistan, Ambalaj Makinelerinde ise; Irak, ‹talya ve M›s›r, Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinelerinde; Rusya Fed., ‹ran ve Almanya, Hadde ve Döküm Makinelerinde; ‹ran, ‹talya ve Rusya Fed., Tar›m ve Ormanc›l›k Makinelerinde; ABD, Fas ve Irak, Vanalarda; Almanya, Irak ve ‹ran, Reaktör ve Kazanlarda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi, ‹ngiltere ve ‹spanya, Türbin, Turbojet ve Hidrolik Silindirlerde; ABD, Japonya ve Belçika, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makinelerinde; Türkmenistan, Irak ve Azerbaycan, Rulmanlarda; Almanya, Fransa ve ‹talya olmufl.

75

cat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 1,1 oran›nda art›fl kaydederek 35 milyon 110 bin dolar ihracat düzeyi yakaland›. Endüstriyel

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ‹NG‹LTERE 11.895.385 IRAK 8.766.585 FRANSA 5.915.453 ‹RAN 2.501.826 ALMANYA 2.200.250 RUSYA FED. 1.732.670 ROMANYA 2.881.756 L‹BYA 2.889.499 ‹TALYA 1.509.511 YUNAN‹STAN 1.956.608

De¤er ($) 45.866.404 34.725.338 25.612.345 12.681.913 14.540.627 8.616.796 13.438.724 10.514.615 7.856.658 9.157.970

2010 YILI $/kg 3,9 4,0 4,3 5,1 6,6 5,0 4,7 3,6 5,2 4,7

Miktar (Kg) 12.293.523 8.328.958 7.241.121 4.834.876 3.192.409 3.079.734 2.939.054 3.476.276 2.390.811 2.017.624

De¤er ($) 49.679.124 35.110.281 29.864.389 23.385.512 20.082.982 14.909.226 12.697.447 12.647.282 10.898.861 9.835.267

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 4,0 4,2 4,1 4,8 6,3 4,8 4,3 3,6 4,6 4,9

Miktar De¤er 3,3 8,3 -5,0 1,1 22,4 16,6 93,3 84,4 45,1 38,1 77,7 73,0 2,0 -5,5 20,3 20,3 58,4 38,7 3,1 7,4

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA ‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-MAYIS 2009 YILI M‹KTAR (kg) 71.796.620

DE⁄ER (dolar) 339.677.940

OCAK-MAYIS 2010 YILI M‹KTAR (kg) 91.524.473

DE⁄ER (dolar) 429.828.533

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 27,5

DE⁄ER (dolar) 26,5

klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n üçüncü en büyük ihracat pazar› ise Fransa oldu. Fransa’ya 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 29 milyon 864 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat› yap›ld›.

Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda Fransa’y› 84,4’lük önemli bir art›flla ‹ran takip ediyor. ‹ran’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 12 milyon 681 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 84,4 oran›nda art›fl kaydederek 23 milyon 385 bin dolar ihracat düzeyi yakaland›. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda bir di¤er önemli de¤er art›fl› da Rusya Federasyonu ile yafland›. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 8

milyon 616 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 73 oran›nda art›fl kaydederek 14 milyon 909 bin dolar ihracat düzeyi yakaland›.

Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n 2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde en fazla art›fl gösterdi¤i ülkenin ise ‹ran oldu¤u görülüyor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda ilk on ülke aras›nda tek düflüfl yaflanan ülke ise Romanya oldu. Romanya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 13 milyon 438 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 5,5 oran›nda düflüfl kaydederek 12 milyon 687 bin dolar ihracat düzeyine geriledi.

moment

Makine ve aksamlar› ihracat›m›z›n en önemli kalemlerinden biri olan endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde geçti¤imiz y›l›n ayn› zaman dilimine göre yüzde 26,5 oran›nda yükselerek 339 milyon 677 bin dolardan 429 milyon 828 bin dolara ulaflt›.

Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z, miktar baz›nda ise yüzde 27,5 oran›nda yükselme gösterdi.

Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ülke ise ‹ngiltere.

Söz konusu ülkeye 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 49 milyon 679 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat› gerçeklefltirildi.

Bu mal grubu içerisindeki en büyük ikinci ihracat pazar›m›z›n ise Irak oldu¤u görülüyor.

Irak’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 34 milyon 725 bin dolarl›k endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihra-

expo

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹

GÖSTERGELER

expo

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹

moment

76

G›da sanayii makineleri ihracat› Ocak-Haziran 2010 ihracat döneminde bir önceki y›la göre de¤er baz›nda yüzde 2,5 oran›nda gerileme göstererek 173 milyon 358 bin dolar seviyesinden 169 milyon 56 bin dolar düzeyine geriledi.

G›da Sanayii makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 10 milyon 341 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 57,1 oran›nda yükselifl kaydederek 16 milyon 250 bin dolar düzeyini yakalad›. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ikinci ülke ise ‹ran. Bu ülkeye 2009’un Ocak-Haziran döneminde yap›lan g›da sanayii makine-

leri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 79,8 oran›nda art›fl göstererek 7 milyon 881 bin do-

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ALMANYA 710.275 ‹RAN 1.581.701 KAZAK‹STAN 2.446.075 IRAK 2.595.275 AZERBAYCAN 608.518 SURIYE 1.523.566 L‹BYA 848.481 MISIR 1.367.221 ROMANYA 443.440 CEZAY‹R 1.119.099

De¤er ($) 10.341.823 7.881.576 11.635.720 11.502.251 6.237.479 11.757.510 4.500.872 8.875.512 3.438.131 6.252.576

2010 YILI $/kg 14,6 5,0 4,8 4,4 10,3 7,7 5,3 6,5 7,8 5,6

Miktar (Kg) 1.075.811 3.271.176 2.187.632 2.052.252 1.519.403 1.285.045 1.513.625 1.556.647 539.756 499.157

De¤er ($) 16.250.332 14.174.066 12.176.884 11.603.080 11.071.625 9.403.346 8.315.281 5.712.525 3.937.755 3.722.665

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 15,1 4,3 5,6 5,7 7,3 7,3 5,5 3,7 7,3 7,5

Miktar 51,5 106,8 -10,6 -20,9 149,7 -15,7 78,4 13,9 21,7 -55,4

De¤er 57,1 79,8 4,7 0,9 77,5 -20,0 84,7 -35,6 14,5 -40,5

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 M‹KTAR (kg) 26.536.313

DE⁄ER (dolar) 173.358.710

OCAK-HAZ‹RAN 2010 M‹KTAR (kg) 26.873.695

DE⁄ER (dolar) 169.056.948

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 1,3

DE⁄ER (dolar) -2,5

lardan 14 milyon 174 bin dolar seviyesine ulaflt›. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n üçüncü en büyük pazar›n›n ise Kazakistan oldu¤u görülüyor. Kazakistan’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 11 milyon 635 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2010’un Ocak-Haziran döneminde ise yüzde 4,7 oran›nda art›flla 12 milyon 176 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirildi.

G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla art›fl gösterdi¤i ülke ise Libya. Bu ülkeye ihracat›m›z yüzde 84.7 oran›nda art›fl gösterdi. Libya’ya 2009’un Ocak-Haziran döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre 4 milyon 500 bin dolarken 2010’un Ocak-

Haziran döneminde ise bu rakam 8 milyon 315 bin dolarl›k ihracat de¤erine ulaflt›. Cezayir ise en fazla ihracat düflüflü yaflanan ülke oldu. Söz konusu ülkeye 2009’un Ocak-Haziran döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 40,5 oran›nda düflüfl göstererek 6 milyon 252 bin dolardan 3 milyon 722 bin dolar seviyesine ulaflt›. Cezayir’den sonra di¤er önemli ihracat düflüflü yaflanan ülke ise M›s›r oldu.

Söz konusu ülkeye 2009’un Ocak-Haziran döneminde yap›lan g›da sanayii makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n OcakHaziran dönemine göre yüzde 35,6 oran›nda düflüfl göstererek 8 milyon 875 bin dolardan 5 milyon 712 bin dolar seviyesine ulaflt›.

22 milyon 613 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 12,4 oran›nda de¤er art›fl› yakalanarak 25 milyon 423 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Ege Serbest Bölgesi ise inflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u üçüncü pazar konu-

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹KTE KULLANILAN MAK‹NELER‹TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ALMANYA 10.253.179 L‹BYA 5.288.046 EGE SER. BÖL. 838.575 ‹RAN 3.248.795 CEZAY‹R 6.643.861 ‹NG‹LTERE 4.587.384 IRAK 3.922.861 ‹TALYA 4.099.114 AZERBAYCAN 2.412.920 RUSYA FED. 2.337.361

De¤er ($) 41.977.720 22.613.382 2.981.249 13.063.086 31.834.945 8.436.960 11.480.842 12.199.691 10.717.925 10.389.895

2010 YILI $/kg 4,1 4,3 3,6 4,0 4,8 1,8 2,9 3,0 4,4 4,4

Miktar (Kg) 10.012.765 5.714.615 5.304.095 4.730.752 4.150.006 9.379.323 4.378.060 4.697.148 2.019.201 2.880.753

De¤er ($) 37.979.441 25.423.203 21.199.901 21.187.197 18.970.191 16.029.668 14.107.746 12.414.036 12.256.649 12.070.881

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 3,8 4,4 4,0 4,5 4,6 1,7 3,2 2,6 6,1 4,2

Miktar De¤er -2,3 -9,5 8,1 12,4 532,5 611,1 45,6 62,2 -37,5 -40,4 104,5 90,0 11,6 22,9 14,6 1,8 -16,3 14,4 23,2 16,2

Erdal Bucak

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 M‹KTAR (kg) 78.025.335

DE⁄ER (dolar) 303.166.940

OCAK-HAZ‹RAN 2010 M‹KTAR (kg) 93.207.125

DE⁄ER (dolar) 343.974.685

Gürmak Makine Firma Sahibi

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 19,5

munda. Ege Serbest Bölgesi’ne geçti¤imiz y›l›n ilk 6 ayl›k döneminde 2 milyon 291 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 611,1 oran›nda de¤er art›fl› ile 21 milyon 199 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl. ‹nflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z, ülkeler baz›nda, ihracat art›fl h›z› oranlar›na göre de¤erlendirildi¤inde ise Ege Serbest Bölgesi’nin yüzde 611,1 oran›nda art›fl ile ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.

Di¤er önemli art›fl›n ise ‹ngiltere ile yafland›¤› görülüyor.

Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 8 milyon 436 bin dolar olan ihracat, 2010’un ayn› döneminde ise yüzde 90 oran›nda art›fl göstererek 16 milyon 29 bin dolar ihracat rakam›na ulaflt›.

DE⁄ER (dolar) 13,5

“En büyük sorun kalifiye eleman”

Aç›kças› firma olarak çok fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imizi söyleyemem.

Y›lda en fazla bir veya iki ihracat gerçeklefltiriyoruz. Sektörün en önemli sorunlar›n›n bafl›nda kalifiye eleman s›k›nt›s› geliyor.

Firma olarak büyümek isteyen iflletmelerin en büyük s›k›nt›lar›ndan bir di¤eri ise arazi problemi.

Yat›r›m ve sermaye de di¤er problemler aras›nda. Sektörde gerçekten büyük çapl› ifller yapan çok az firma var. Daha çok küçük küçük iflletmelerden olufluyor.

Bu firmalar kendi ya¤›yla kavruluyorlar. Haliyle de herhangi bir Ar-Ge çal›flmas›na bütçe ay›ram›yorlar.

Genel olarak sektörümüze bak›ld›¤›nda ise Ocak- Haziran döneminde 343 milyon 974 bin dolar civar›nda bir ihracat gerçeklefltirilmifl.

Geçti¤imiz y›l›nda ayn› döneminde ise bu rakam 303 milyon 116 bin dolar dolaylar›ndaym›fl.

Bu da sektörün yaklafl›k yüzde 13,5’lik bir yükselifl yaflad›¤›n› gösteriyor.

77 moment

Türkiye inflaat ve madencilik makineleri ihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Haziran dönemine göre 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimi ile k›yasland›¤›nda yüzde 13,5 oran›nda de¤er kazanm›fl durumda.

2009 y›l›n›n ilk 6 ay›nda 303 milyon 166 bin dolar olan inflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z 2010 y›l›n›n ilk 6 ay›nda ise 343 milyon 974 bin dolar olmufl. ‹nflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülke oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-haziran aylar› aras›nda 37 milyon 979 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› yap›lm›fl. Almanya’n›n ard›ndan en fazla inflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z olan ikinci ülke ise Libya. Bu ülkeye geçti¤imiz y›l›n ilk alt› ayl›k döneminde

expo

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹

GÖSTERGELER

expo

REAKTÖR VE KAZANLAR

moment

78

Ülkemiz türbinler, reaktör ve kazanlar ihracat› 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde geçti¤imiz y›l›n efl zaman›na göre yüzde 5,8 oran›nda art›fl göstermifl durumda. Bu art›fl neticesinde 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 109 milyon 20 bin dolar olan reaktör ve kazanlar ihracat›m›z 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 5,8 art›fl ile 115 milyon 378 bin dolar olarak gerçekleflti.

Türkiye’nin en fazla reaktör ve kazanlar ihracat› yapt›¤› ülkenin ise ABD oldu¤u görülüyor. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 65 milyon 433 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 12,2 oran›nda gerileyerek 57 milyon 434 bin dolar oldu. reaktör ve kazanlar mal grubu ihracat›m›zdaki ikinci en büyük pazar ise Japonya oldu. Japon-

ya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 1 milyon 690 bin dolar reaktör ve kazanlar ihracat›m›z varken 2010 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde 12 milyon 864 bin dolarl›k ihracat gerçekleflti.

Japonya’n›n ard›ndan en fazla türbinler, reaktör ve

REAKTÖR VE KAZANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ABD 90.516 JAPONYA 116.712 BELÇ‹KA 13.590 ‹RAN 1.105.379 FRANSA 71.767 AVUSTURYA 1.229.584 EGE SER. BÖL. 4.546 BAE 50.184 IRAK 243.226 SLOVAKYA 54.005

De¤er ($) $/kg 65.433.567 722,9 1.690.108 14,5 920.450 67,7 4.021.878 3,6 4.893.452 68,2 6.675.712 5,4 2.898.679 637,7 346.454 6,9 795.777 3,3 310.542 5,8

Miktar (Kg) 91.930 182.196 1.208.171 1.221.135 65.157 962.572 2.311 42.605 606.408 283.718

2010 YILI

(%) DE⁄‹fi‹M

De¤er ($) $/kg 57.434.166 624,8 12.864.725 70,6 6.616.667 5,5 5.065.544 4,1 4.522.044 69,4 4.016.853 4,2 3.899.091 1.687,3 2.963.621 69,6 1.881.054 3,1 1.628.184 5,7

Miktar 1,6 56,1 10,5 -9,2 -21,7 -49,2 -15,1 149,3 425,4

De¤er -12,2 25,9 -7,6 -39,8 34,5 136,4 424,3

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE REAKTÖR VE KAZANLAR (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 YILI M‹KTAR (kg) 6.133.854

DE⁄ER (dolar) 109.020.403

OCAK-HAZ‹RAN 2010 YILI M‹KTAR (kg) 6.839.872

DE⁄ER (dolar) 115.378.757

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 11,5

DE⁄ER (dolar) 5,8

kazanlar ihracat› yapt›¤›m›z üçüncü ülke ise Belçika oldu.

Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 920 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran efl zaman›na gelindi¤inde ise önemli bir art›fl ile 6 milyon 616 bin dolar ihracat gerçeklefltirildi.

Reaktör ve kazanlar ihracat›m›zda en fazla yükselifl ise Slovakya’da yaflanm›fl. Slovakya’dan 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 310 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde 1 milyon 328 bin dolarl›k ihracat de¤erine ulafl›larak yüzde 424,3’lük yükselifl yaflanm›fl.

Reaktör ve kazanlar ihracat›ndaki en fazla ihracat art›fl›n›n yafland›¤› di¤er ülkeler ise, Irak ve ‹ran olarak s›ralan›yor.

Selim Perek Sanica Is› D›fl Ticaret Müdürü

“‹hracat›m›z 3 kat artt›” Geçti¤imiz y›l›n ayn› dönemiyle k›yasland›¤›nda yaklafl›k 3 kat› büyüklü¤ünde bir ihracat gerçeklefltirdi¤imizi söyleyebilirim. Toplamda ise 2 kat›n›n üzerinde. Haziran ay› 2010 y›l›n›n en iyi ikinci ay› olarak geçti ihracatta. Göstergelerin bu kadar iyi olmas›n›n en önemli sebeplerinden biri yeni ürün girifllerimizin olmas›. 57 ülkeye ihracat gerçeklefltiriyoruz. Sektör olarak yaflad›¤›m›z sorunlara gelince ise en büyük sorunu hammadde fiyatlar›nda yafl›yoruz. Aç›kças› onun d›fl›nda da baflka bir s›k›nt›m›z olmad›¤›n› söyleyebilirim.

Ana üretici firma olan Ere¤li Demir Çelik, dünyadaki oynakl›¤a göre fiyat de¤ifltiriyor. Tüm dünyada hareket çok fazla oldu¤u için bize de bunun yans›malar› oluyor elbette. Genel olarak sektörümüze bak›ld›¤›nda ise Ocak- Haziran döneminde 116 milyon 384 bin dolar civar›nda bir ihracat gerçeklefltirilmifl. Geçti¤imiz y›l›nda ayn› döneminde ise bu rakam 111 milyon 842 bin dolar dolaylar›ndaym›fl. Bu da sektörün yaklafl›k yüzde 4,1’lik bir yükselifl yaflad›¤›n› gösteriyor.

79 milyon 937 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2010 y›l›n›n OcakHaziran döneminde ise bu de¤er yüzde 19,6 oran›nda artarak 19 milyon 54 bin dolara ulaflt›. Almanya ise tak›m tez-

TAKIM TEZGAHLARI TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) De¤er ($) IRAK 1.945.505 19.873.880 ‹RAN 1.920.948 15.937.252 ALMANYA 2.755.439 19.651.185 RUSYA FED. 1.171.145 7.411.750 AZERBAYCAN 1.018.077 6.940.754 BREZILYA 918.940 3.918.258 POLONYA 998.262 4.886.215 L‹BYA 744.041 5.799.676 SUUDI ARABISTAN1.981.171 8.296.694 MEKS‹KA 146.211 795.312

2010 YILI $/kg 10,2 8,3 7,1 6,3 6,8 4,3 4,9 7,8 4,2 5,4

Miktar (Kg) 2.453.569 2.447.306 1.958.365 1.874.783 1.804.883 1.961.396 1.419.044 963.746 1.201.315 1.657.289

De¤er ($) 20.018.020 19.054.822 14.324.864 12.600.682 12.297.083 8.005.069 7.740.893 7.177.064 7.083.079 7.064.957

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 8,2 7,8 7,3 6,7 6,8 4,1 5,5 7,4 5,9 4,3

Miktar 26,1 27,4 -28,9 60,1 77,3 113,4 42,2 29,5 -39,4 -

De¤er 0,7 19,6 -27,1 70,0 77,2 104,3 58,4 23,7 -14,6 -

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TAKIM TEZGÂHLARI ‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 M‹KTAR (kg) 36.810.570

DE⁄ER (dolar) 230.084.850

OCAK-HAZ‹RAN 2010 M‹KTAR (kg) 39.651.613

DE⁄ER (dolar) 246.687.979

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 7,7

DE⁄ER (dolar) 7,2

gâhlar› ihracat›m›z›n en büyük üçüncü pazar› konumunda. Almanya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 19 milyon 651 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n OcakHaziran döneminde ise bu de¤er yüzde 27,1 oran›nda gerileyerek 14 milyon 324 bin dolar oldu. Almanya’n›n ard›ndan tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla yap›ld›¤› dördüncü pazar›n ise Rusya Federasyonu oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 7 milyon 441 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde ise bu de¤er yüzde 70 oran›nda art›fl göstererek 12 milyon 600 bin dolar oldu. Azerbaycan ise tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en büyük beflinci pazar› konumunda. Azerbaycan’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 6 milyon 940

bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltiren 2010 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 77,2 oran›nda artarak 12 milyon 297 bin dolar oldu. Azerbaycan’› ise yüzde 104,3 oran›ndaki art›flla Brezilya takip ediyor.

Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 3 milyon 918 bin dolar tak›m tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilirken, 2010 y›l›n›n ayn› döneminde bu rakam 8 milyon 5 bin dolar seviyesine ç›kt›. Brezilya ilk on ülke aras›nda, yüzde 104,3’lük oranla ülke baz›nda en fazla ihracat art›fl›n›n yafland›¤› ülke oldu. En fazla ihracat›n yafland›¤› ülkeler s›ralamas›nda Brezilya’y› takip eden ülke ise Polonya. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 4 milyon 886 bin dolar tak›m tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilirken, 2010 y›l›n›n ayn› döneminde bu rakam 7 milyon 740 bin dolar seviyesine ç›kt›.

moment

Makine üreten makineler olarak da bilinen tak›m tezgâhlar› sektörü 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde de¤er baz›nda yüzde 7,2 oran›nda art›fl göstererek bir önceki y›l›n ayn› döneminde 230 milyon 84 bin dolar olan sektör ihracat›m›z 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 246 milyon 687 bin dolar seviyesine yükseldi.

Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ülkeler incelendi¤inde ise Irak’›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 19 milyon 873 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran zaman diliminde ise yüzde 0,7 art›fl ile 20 milyon 18 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en büyük ikinci pazar› ise ‹ran olmufl. ‹ran’a 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 15

expo

TAKIM TEZGÂHLARI

GÖSTERGELER

expo

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹

moment

80

28,4 oran›nda yükselme göstererek, bu mal grubunda geçti¤imiz y›l 155 milyon 966 bin dolar olan ihracat düzeyi 200 milyon 333 bin dolara ç›kt›.

Tar›m ve ormanc›l›k makinelerinde en çok ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülkenin ise ABD oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 46 milyon 624 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 16,6 oran›nda art›fl kaydederek 54 milyon 363 bin dolar olmufl.

2010 Ocak-Haziran döneminde tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zda ikinci en büyük pazar›n›n ise Fas oldu¤u görülüyor. Fas’a gerçeklefltirdi¤imiz tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 17 milyon 733 bin dolar iken yüzde 17 oran›nda

art›flla bu de¤er 20 milyon 740 bin dolara yükseldi. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zdaki üçüncü en büyük pazar›n›n ise Irak oldu¤u gö-

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ABD 8.706.268 FAS 5.741.407 IRAK 2.359.251 ‹TALYA 1.169.384 ‹RAN 973.745 AVUSTRALYA 538.899 FRANSA 1.097.683 SUDAN 1.142.115 K.KIBRIS TÜRK CUM.335.005 POLONYA 352.177

De¤er ($) 46.624.774 17.733.496 9.495.946 3.557.861 4.628.497 2.515.336 3.685.959 3.803.117 1.434.416 1.943.692

2010 YILI $/kg 5,4 3,1 4,0 3,0 4,8 4,7 3,4 3,3 4,3 5,5

Miktar (Kg) 9.612.751 6.617.809 3.508.880 2.555.269 2.303.479 1.180.320 1.183.345 1.194.852 695.512 586.484

De¤er ($) 54.363.279 20.740.941 16.044.493 10.024.660 8.324.613 5.803.073 4.144.508 4.055.328 3.948.005 3.751.660

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 5,7 3,1 4,6 3,9 3,6 4,9 3,5 3,4 5,7 6,4

Miktar 10,4 15,3 48,7 118,5 136,6 119,0 7,8 4,6 107,6 66,5

De¤er 16,6 17,0 69,0 181,8 79,9 130,7 12,4 6,6 175,2 93,0

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 M‹KTAR (kg) 36.792.777

DE⁄ER (dolar) 155.966.572

OCAK-HAZ‹RAN 2010 M‹KTAR (kg) 44.791.995

DE⁄ER (dolar) 200.333.359

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 21,7

DE⁄ER (dolar) 28,4

rülüyor. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 9 milyon 495 bin dolar tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› döneminde yüzde 69’luk yükseliflle 16 milyon 44 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›ld›. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›zda gerileme gösteren ülke olmad›. ‹talya ise tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülke konumunda. ‹talya’ya 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 3 milyon 557 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapan firmalar›m›z 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde 10 milyon 24 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapmay› baflard›lar. ‹ran ise ta-

r›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci ülke konumunda. ‹ran’a 2009 y›l›n›n OcakHaziran döneminde 4 milyon 628 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapan firmalar›m›z 2010 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde 8 milyon 324 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapmay› baflard›lar. Yüzde 175,2’lük art›flla Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti en fazla ihracat art›fl› yaflanan ülke oldu. Söz konusu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 1 milyon 434 bin dolar tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n ayn› döneminde yüzde 175,2’lik yükseliflle 3 milyon 948 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›ld›.

VANALAR

expo

Ülkemiz vana ihracat› 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 26,6 oran›nda yükselifl göstermifl durumda. Söz konusu mal grubunda 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran dönemindeki ihracat›m›z 117 milyon 226 bin dolar iken yüzde 26,6 oran›nda art›fl yaflanarak 143 milyon 433 bin dolar seviyesine ç›kt›.

2010 y›l› Ocak-Haziran döneminde en fazla vana ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz ülke ise Almanya oldu. Almanya’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 13 milyon 655 bin dolarl›k vana ihracat›m›z söz konusu iken 2010 y›l›n›n ayn› döneminde ise yüzde 23,3 yükselme ile söz konusu mal grubundaki ihracat›m›z 16 milyon 832 bin dolar olarak gerçekleflti. Vana ihracat›m›z›n en büyük ikinci pazar›n›n ise Irak oldu¤u görülüyor. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 7 milyon 478 bin

dolarl›k vana ihracat› yap›lm›flken 2010 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde ise yüzde 28,5 oran›nda ilerleme kaydedilerek 9 milyon 612 bin dolar seviyesine ulafl›ld›. Irak’›n ard›ndan bu mal grubu içerisinde en fazla ihracat gerçeklefl-

VANALAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak - Haziran Dönemi) ÜLKE

2009 YILI

Miktar (Kg) ALMANYA 1.804.080 IRAK 813.902 ‹RAN 747.307 L‹BYA 472.391 RUSYA FED. 586.885 MISIR 645.543 ‹TALYA 784.992 FRANSA 379.346 AZERBAYCAN 401.316 TÜRKMEN‹STAN 463.043

De¤er ($) 13.655.846 7.478.016 5.713.836 6.370.653 5.843.152 5.539.274 4.820.073 2.781.883 3.395.502 3.482.137

2010 YILI $/kg 7,6 9,2 7,6 13,5 10,0 8,6 6,1 7,3 8,5 7,5

Miktar (Kg) 1.802.544 1.022.726 1.163.951 826.075 681.996 614.867 988.369 669.042 567.349 691.537

De¤er ($) 16.832.241 9.612.551 9.382.624 9.073.356 7.118.326 6.795.770 6.082.099 5.466.497 5.319.480 4.787.075

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 9,3 9,4 8,1 11,0 10,4 11,1 6,2 8,2 9,4 6,9

Miktar De¤er -0,1 23,3 25,7 28,5 55,8 64,2 74,9 42,4 16,2 21,8 -4,8 22,7 25,9 26,2 76,4 96,5 41,4 56,7 49,3 37,5

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE VANALAR‹HRACATI (2009 ve 2010 Y›llar› Ocak-Haziran Dönemi) OCAK-HAZ‹RAN 2009 M‹KTAR (kg) 14.404.389

DE⁄ER (dolar) 117.226.059

OCAK-HAZ‹RAN 2010 M‹KTAR (kg) 17.201.151

DE⁄ER (dolar) 148.433.540

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 19,4

DE⁄ER (dolar) 26,6

tirdi¤imiz üçüncü pazar ‹ran oldu. Bu ülkeye 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 5 milyon 713 bin dolarl›k vana ihracat› gerçeklefltirilmiflken yüzde 64,2 art›flla 9 milyon 382 bin dolar düzeyine ulafl›ld›.

Vana ihracat›m›z›n en h›zl› flekilde art›fl gösterdi¤i ülke Fransa olmufl. Fransa’ya 2009 y›l›n›n Ocak-Haziran döneminde 2 milyon 781 bin dolarl›k vana ihracat› yap›lm›flken, 2010 y›l›n›n ayn› döneminde bu de¤er yüzde 96,5 oran›nda artarak 5 milyon 466 bin dolar oldu.

Nuri Aytepe FAF Vana ‹hracat Bölge Sorumlusu

“En önemli sorun finansal dalgalanma” 2010 y›l› Haziran ay› ihracat›m›z beklentilerimizin alt›nda gerçekleflti. 2009 y›l› Haziran ay› ihracat›m›za göre yüzde 2,5’lik bir art›fl var. Çok ufak bir fark. Haziran

ay› için 2009 ve 2010 y›l› ihracat rakamlar›m›z ayn› diyebiliriz. Sektörün en önemli sorunlar›ndan birisi global finansal piyasalardaki dalgalanmadan kaynakland›. Bizim gibi maliyetinin büyük bir bölümü USD olan ihracatç›lar, USD’nin Euro karfl›s›ndan fazlaca de¤erlenmesinden dolay› fiyat avantaj›n› kaybetti. Bu durumda Avrupal› yerel üreticiler fiyat konusunda avantajl› bir noktaya geldiler ve talep Avrupa’ya kayd›. Bu da bizim ihracat›m›z› negatif yönde etkiledi.

Sektörün di¤er bir sorunu da yerel yar› mamul üreticilerinin yüksek kar odakl› çal›flmas› neticesinde bitmifl mamule yans›yan yüksek fiyat. Baflkaca iflçili¤in genel maliyette yüksek bir oran teflkil etmesi ve iflçi çal›flt›rman›n a¤›rl›¤› dünya piyasas›nda rekabetçi olmam›z›n önünde bir engel.

Bunlar›n haricinde elektrik, petrol vb. kalemlerdeki vergi yükünün fazlaca olmas› da dolayl› olarak ihracat›n artmas›nda engel teflkil ediyor.

moment

81

‹HRACAT RAKAMLARI OA‹B ‹fiT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI

expo

ÜLKE ADI

moment

82

ALMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) ‹RAN (‹SLAM CUM.) IRAK BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA RUSYA FEDERASYONU AZERBAYCAN-NAHCIVAN L‹BYA MISIR SUUDI ARABISTAN ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE TÜRKMEN‹STAN CEZAY‹R ROMANYA BIRLESIK ARAP EMIRLI SURIYE ARAP CUM.(SUR ‹SPANYA BELÇ‹KA KAZAK‹STAN K.KIBRIS TÜRK CUMH. BULGAR‹STAN POLONYA EGE SERBEST BÖLGE FAS HOLLANDA UKRAYNA GÜRC‹STAN YUNAN‹STAN ÖZBEK‹STAN MALEZYA HINDISTAN ISRAIL PAKISTAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ TUNUS URDUN AVUSTURYA BREZILYA SUDAN LÜBNAN MEKS‹KA ‹SVEÇ AFGAN‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ JAPONYA MACAR‹STAN AVUSTRALYA ET‹YOPYA D‹⁄ER TOPLAM

01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 De¤er ($)

01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010 De¤er ($)

De¤iflim %

229,420,100.93 174,092,753.25 135,249,140.26 130,246,543.24 104,866,076.41 97,858,759.57 87,741,873.66 98,527,322.61 66,090,387.38 68,482,383.20 73,497,118.56 78,778,666.95 46,502,349.62 39,399,044.37 72,340,076.82 54,807,545.39 29,393,680.32 55,546,867.30 40,680,172.44 33,550,559.53 35,915,363.11 15,181,144.59 42,597,097.21 25,587,122.94 20,258,848.29 43,467,187.27 35,117,468.85 21,718,255.14 102,639,034.94 30,427,918.03 27,567,182.60 15,592,824.48 24,439,532.21 20,560,495.73 12,224,136.31 13,493,049.03 15,324,197.30 17,227,235.51 26,989,482.26 11,609,305.36 24,422,107.65 10,538,509.55 10,473,485.71 12,532,763.30 8,858,701.90 10,387,028.21 3,143,005.20 14,727,627.75 10,519,651.32 12,915,186.50 307,640,547.07 2,701,166,917.12

251,161,122.36 186,056,265.15 184,013,821.85 174,349,981.91 131,041,977.52 111,527,185.44 100,517,599.18 97,544,138.53 86,686,239.79 83,806,128.04 75,960,687.55 65,220,918.54 60,231,444.04 55,389,896.62 55,040,472.09 53,297,369.29 52,848,850.12 49,550,802.81 46,836,476.75 46,483,378.77 43,652,283.52 40,727,073.95 39,848,758.43 38,180,662.35 37,469,372.69 36,859,369.32 31,654,131.49 30,750,416.25 29,857,345.40 29,543,390.64 28,512,014.48 28,209,574.12 25,634,481.63 24,918,815.54 24,627,574.11 24,476,728.31 21,086,631.49 20,193,495.39 20,186,691.79 19,855,926.38 18,728,621.40 18,496,401.04 17,590,482.89 14,376,817.78 14,219,387.86 14,208,136.70 14,097,147.83 14,050,492.83 13,965,723.61 13,455,837.11 314,383,864.88 3,031,382,407.56

9.48 6.87 36.06 33.86 24.96 13.97 14.56 -1.00 31.16 22.38 3.35 -17.21 29.52 40.59 -23.91 -2.76 79.80 -10.79 15.13 38.55 21.54 168.27 -6.45 49.22 84.95 -15.20 -9.86 41.59 -70.91 -2.91 3.43 80.91 4.89 21.20 101.47 81.40 37.60 17.22 -25.21 71.03 -23.31 75.51 67.95 14.71 60.51 36.79 348.52 -4.60 32.76 4.19 2.19 12.22

ALMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) ‹RAN (‹SLAM CUM.) IRAK BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA RUSYA FEDERASYONU AZERBAYCAN-NAHCIVAN L‹BYA MISIR SUUDI ARABISTAN ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE TÜRKMEN‹STAN CEZAY‹R ROMANYA BIRLESIK ARAP EMIRLI SURIYE ARAP CUM.(SUR ‹SPANYA BELÇ‹KA KAZAK‹STAN K.KIBRIS TÜRK CUMH. BULGAR‹STAN POLONYA EGE SERBEST BÖLGE FAS HOLLANDA UKRAYNA GÜRC‹STAN YUNAN‹STAN ÖZBEK‹STAN MALEZYA HINDISTAN ISRAIL PAKISTAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ TUNUS URDUN AVUSTURYA BREZILYA SUDAN LÜBNAN MEKS‹KA ‹SVEÇ AFGAN‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ JAPONYA MACAR‹STAN AVUSTRALYA ET‹YOPYA PORTEK‹Z ÇEK CUMHUR‹YET‹

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 4,450,985,342.16 1,409,286,965.43 959,631,572.01 2,538,253,249.00 2,379,831,390.52 2,644,400,498.93 2,789,786,917.92 1,486,806,302.58 628,631,053.99 830,752,497.22 1,569,022,825.47 845,371,077.29 117,978,063.22 399,211,552.78 999,528,380.24 1,003,335,409.04 1,023,190,153.74 599,066,325.56 1,200,216,655.73 827,558,624.88 307,007,130.39 335,482,732.74 656,065,961.14 558,285,486.61 129,611,758.24 284,079,084.74 979,483,776.54 410,475,973.28 369,449,738.38 803,573,632.81 119,110,424.77 39,835,702.56 191,131,341.92 696,066,254.88 71,405,680.65 538,800,099.90 237,500,817.62 179,330,769.52 360,475,406.82 138,055,417.84 138,884,107.71 329,734,821.29 36,166,601.74 313,319,452.56 116,847,176.79 103,215,816.02 100,817,966.09 188,840,094.13 134,824,621.10 105,214,173.82 158,753,030.70 208,135,694.91

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010 5,190,179,045.68 1,724,749,319.66 1,306,324,244.63 2,670,029,981.95 3,123,209,046.86 3,328,139,942.07 3,175,538,768.40 2,046,653,880.21 729,066,837.15 1,057,197,542.43 1,316,701,431.72 1,233,199,234.82 128,254,094.80 570,330,120.34 817,876,789.52 1,253,603,746.64 1,207,840,726.97 837,452,610.35 1,769,416,469.39 983,699,453.14 372,081,972.23 475,351,603.64 716,463,895.83 707,054,568.85 231,773,451.71 347,595,561.69 1,188,005,669.92 530,299,368.94 334,547,641.74 742,015,520.68 120,189,411.72 105,808,118.57 243,495,894.27 989,972,976.62 120,007,592.22 1,086,929,828.22 394,727,723.26 277,119,441.85 385,425,767.83 290,546,896.94 116,103,508.63 301,701,925.91 60,652,359.61 426,573,395.91 140,771,392.23 123,959,469.38 135,036,407.06 216,668,030.16 157,469,258.80 85,586,330.57 254,781,374.68 313,489,213.65

TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010 229,420,100.93 174,092,753.25 135,249,140.26 130,246,543.24 104,866,076.41 97,858,759.57 87,741,873.66 98,527,322.61 66,090,387.38 68,482,383.20 73,497,118.56 78,778,666.95 46,502,349.62 39,399,044.37 72,340,076.82 54,807,545.39 29,393,680.32 55,546,867.30 40,680,172.44 33,550,559.53 35,915,363.11 15,181,144.59 42,597,097.21 25,587,122.94 20,258,848.29 43,467,187.27 35,117,468.85 21,718,255.14 102,639,034.94 30,427,918.03 27,567,182.60 15,592,824.48 24,439,532.21 20,560,495.73 12,224,136.31 13,493,049.03 15,324,197.30 17,227,235.51 26,989,482.26 11,609,305.36 24,422,107.65 10,538,509.55 10,473,485.71 12,532,763.30 8,858,701.90 10,387,028.21 3,143,005.20 14,727,627.75 10,519,651.32 12,915,186.50 8,339,630.67 9,550,988.77

251,161,122.36 186,056,265.15 184,013,821.85 174,349,981.91 131,041,977.52 111,527,185.44 100,517,599.18 97,544,138.53 86,686,239.79 83,806,128.04 75,960,687.55 65,220,918.54 60,231,444.04 55,389,896.62 55,040,472.09 53,297,369.29 52,848,850.12 49,550,802.81 46,836,476.75 46,483,378.77 43,652,283.52 40,727,073.95 39,848,758.43 38,180,662.35 37,469,372.69 36,859,369.32 31,654,131.49 30,750,416.25 29,857,345.40 29,543,390.64 28,512,014.48 28,209,574.12 25,634,481.63 24,918,815.54 24,627,574.11 24,476,728.31 21,086,631.49 20,193,495.39 20,186,691.79 19,855,926.38 18,728,621.40 18,496,401.04 17,590,482.89 14,376,817.78 14,219,387.86 14,208,136.70 14,097,147.83 14,050,492.83 13,965,723.61 13,455,837.11 13,102,299.88 12,535,538.28

TÜRK‹YE DE⁄.%

MAK‹NE DE⁄. %

16.61 22.38 36.13 5.19 31.24 25.86 13.83 37.65 15.98 27.26 -16.08 45.88 8.71 42.86 -18.17 24.94 18.05 39.79 47.42 18.87 21.20 41.69 9.21 26.65 78.82 22.36 21.29 29.19 -9.45 -7.66 0.91 165.61 27.40 42.22 68.06 101.73 66.20 54.53 6.92 110.46 -16.40 -8.50 67.70 36.15 20.47 20.10 33.94 14.74 16.80 -18.66 60.49 50.62

9.48 6.87 36.06 33.86 24.96 13.97 14.56 -1.00 31.16 22.38 3.35 -17.21 29.52 40.59 -23.91 -2.76 79.80 -10.79 15.13 38.55 21.54 168.27 -6.45 49.22 84.95 -15.20 -9.86 41.59 -70.91 -2.91 3.43 80.91 4.89 21.20 101.47 81.40 37.60 17.22 -25.21 71.03 -23.31 75.51 67.95 14.71 60.51 36.79 348.52 -4.60 32.76 4.19 57.11 31.25

83 moment

ÜLKE ADI

expo

TÜRK‹YE GENEL‹ KARfiILAfiTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 / 01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010)

‹HRACAT RAKAMLARI SEKTÖREL BAZDA ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI - 1000 $ HAZ‹RAN

expo

SEKTÖRLER

moment

84

I. TARIM A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri Yafl Meyve ve Sebze Meyve Sebze Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri F›nd›k ve Mamulleri Zeytin ve Zeytinya¤› Tütün Kesme Çiçek B. HAYVANSAL ÜRÜNLER Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹ A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri II. SANAY‹ A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve Deri Mamulleri Hal› B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹ Kimyevi maddeler ve Mamulleri C. SANAY‹ MAMULLER‹ Haz›r giyim ve Konfeksiyon Otomotiv Endüstrisi Gemi ve Yat Elektrik-Elektronik Makine ve Aksamlar› Demir ve Demir D›fl› Metaller Demir Çelik Ürünleri Çimento ve Toprak Ürünleri De¤erli Maden ve Mücevherat Di¤er Sanayi Ürünleri III. MADENC‹L‹K Madencilik Ürünleri TOPLAM

2009 935,035 675,741 263,426 137,198 82,949 74,787 70,710 12,436 31,875 2,360 64,369 64,369 194,926 194,926 6,949,247 619,705 446,706 85,852 87,147 855,709 855,709 5,473,833 1,105,653 1,375,663 186,945 684,800 484,713 379,129 888,699 292,127 72,763 3,340 223,576 223,576 8,107,859

2010 De¤iflim ('10/'09) 1,074,932 772,333 320,806 165,440 81,546 74,559 84,563 12,510 30,359 2,550 63,445 63,445 239,154 239,154 7,754,200 728,802 531,574 100,174 97,053 1,052,705 1,052,705 5,972,693 1,174,890 1,369,153 187,045 796,644 546,978 474,910 1,065,172 266,187 86,147 5,566 344,569 344,569 9,173,700

14.96 14.29 21.78 20.58 -1.69 -0.30 19.59 0.60 -4.76 8.05 -1.44 -1.44 22.69 22.69 11.58 17.60 19.00 16.68 11.37 23.02 23.02 9.11 6.26 -0.47 0.05 16.33 12.85 25.26 19.86 -8.88 18.39 66.65 54.12 54.12 13.15

Pay(10) (%) 11.72 8.42 3.50 1.80 0.89 0.81 0.92 0.14 0.33 0.03 0.69 0.69 2.61 2.61 84.53 7.94 5.79 1.09 1.06 11.48 11.48 65.11 12.81 14.92 2.04 8.68 5.96 5.18 11.61 2.90 0.94 0.06 3.76 3.76 100

2009 5,931,014 4,424,555 1,723,324 949,826 452,050 468,699 391,134 99,327 312,704 27,493 401,952 401,952 1,104,508 1,104,508 36,956,451 3,422,190 2,510,048 449,862 462,279 4,098,063 4,098,063 29,436,197 6,160,996 6,629,845 862,096 3,609,887 2,701,168 1,963,862 5,580,152 1,449,730 455,303 23,156 996,253 996,253 43,883,717

OCAK-HAZ‹RAN 2010 De¤iflim ('10/'09) 6,867,754 5,063,324 1,989,685 1,104,570 490,876 470,817 585,966 108,914 279,465 33,031 439,484 439,484 1,364,946 1,364,946 44,738,013 4,196,789 3,111,076 532,182 553,531 5,868,217 5,868,217 34,673,007 6,980,593 8,710,542 650,137 4,529,775 3,031,382 2,730,760 5,852,310 1,601,443 551,560 34,505 1,739,944 1,739,944 53,345,711

(*) ‹hracatç› Birliklerince 1.1.2009 - 31.12.2009 tarihleri aras›nda kayda al›nan ihracat toplam›n› gösterir. (**) ‹hracatç› Birliklerince kayda al›nmas› zorunlu olmayan, ancak ihracat say›lan ifllenmemifl de¤erli maden, uçak ve gemilere teslim edilen akaryak›t ve kumanya ile di¤er kalemlerin geçici toplam ihracat tutarlar›d›r.

15.79 14.44 15.46 16.29 8.59 0.45 49.81 9.65 -10.63 20.14 9.34 9.34 23.58 23.58 21.06 22.63 23.94 18.30 19.74 43.19 43.19 17.79 13.30 31.38 -24.59 25.48 12.22 39.05 4.88 10.46 21.14 49.01 74.65 74.65 21.56

Pay(09) (%) 12.87 9.49 3.73 2.07 0.92 0.88 1.10 0.20 0.52 0.06 0.82 0.82 2.56 2.56 83.86 7.87 5.83 1.00 1.04 11.00 11.00 65.00 13.09 16.33 1.22 8.49 5.68 5.12 10.97 3.00 1.03 0.06 3.26 3.26 100

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU

4,450,985,342.16 1,409,286,965.43 959,631,572.01 2,538,253,249.00 2,379,831,390.52 2,644,400,498.93 2,789,786,917.92 1,486,806,302.58 628,631,053.99 830,752,497.22 1,569,022,825.47 845,371,077.29 117,978,063.22 399,211,552.78 999,528,380.24 1,003,335,409.04 1,023,190,153.74 599,066,325.56 1,200,216,655.73 827,558,624.88 307,007,130.39 335,482,732.74 656,065,961.14 558,285,486.61 129,611,758.24 284,079,084.74 979,483,776.54 410,475,973.28 369,449,738.38 803,573,632.81 119,110,424.77 39,835,702.56 191,131,341.92 696,066,254.88 71,405,680.65 538,800,099.90 237,500,817.62 179,330,769.52 360,475,406.82 138,055,417.84 138,884,107.71 329,734,821.29 36,166,601.74 313,319,452.56 116,847,176.79 103,215,816.02 100,817,966.09 188,840,094.13 134,824,621.10 105,214,173.82 6,207,780,369.52 43,883,717,249.83

01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2010 2010 DE⁄ER (USD 5,190,179,045.68 1,724,749,319.66 1,306,324,244.63 2,670,029,981.95 3,123,209,046.86 3,328,139,942.07 3,175,538,768.40 2,046,653,880.21 729,066,837.15 1,057,197,542.43 1,316,701,431.72 1,233,199,234.82 128,254,094.80 570,330,120.34 817,876,789.52 1,253,603,746.64 1,207,840,726.97 837,452,610.35 1,769,416,469.39 983,699,453.14 372,081,972.23 475,351,603.64 716,463,895.83 707,054,568.85 231,773,451.71 347,595,561.69 1,188,005,669.92 530,299,368.94 334,547,641.74 742,015,520.68 120,189,411.72 105,808,118.57 243,495,894.27 989,972,976.62 120,007,592.22 1,086,929,828.22 394,727,723.26 277,119,441.85 385,425,767.83 290,546,896.94 116,103,508.63 301,701,925.91 60,652,359.61 426,573,395.91 140,771,392.23 123,959,469.38 135,036,407.06 216,668,030.16 157,469,258.80 85,586,330.57 7,452,312,921.90 53,345,711,193.59

De¤iflim % 16.61 22.38 36.13 5.19 31.24 25.86 13.83 37.65 15.98 27.26 -16.08 45.88 8.71 42.86 -18.17 24.94 18.05 39.79 47.42 18.87 21.20 41.69 9.21 26.65 78.82 22.36 21.29 29.19 -9.45 -7.66 0.91 165.61 27.40 42.22 68.06 101.73 66.20 54.53 6.92 110.46 -16.40 -8.50 67.70 36.15 20.47 20.10 33.94 14.74 16.80 -18.66 20.05 21.56

expo

ALMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) ‹RAN (‹SLAM CUM.) IRAK BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA RUSYA FEDERASYONU AZERBAYCAN-NAHCIVAN L‹BYA MISIR SUUDI ARABISTAN ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE TÜRKMEN‹STAN CEZAY‹R ROMANYA BIRLESIK ARAP EMIRLI SURIYE ARAP CUM.(SUR ‹SPANYA BELÇ‹KA KAZAK‹STAN K.KIBRIS TÜRK CUMH. BULGAR‹STAN POLONYA EGE SERBEST BÖLGE FAS HOLLANDA UKRAYNA GÜRC‹STAN YUNAN‹STAN ÖZBEK‹STAN MALEZYA HINDISTAN ISRAIL PAKISTAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ TUNUS URDUN AVUSTURYA BREZILYA SUDAN LÜBNAN MEKS‹KA ‹SVEÇ AFGAN‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ JAPONYA MACAR‹STAN AVUSTRALYA ET‹YOPYA D‹⁄ER TOPLAM

01 OCAK - 30 HAZ‹RAN 2009 2009 DE⁄ER (USD)

85 moment

ÜLKE ADI

ÜRÜNLER

expo

Özarar Bayrak Vinç Özarar Bayrak Vinçleri, yap›s› sayesinde minimum alanda en üst performansa ulaflan, kendi hakimiyet alan›nda isteklerinize en hassas biçimde cevap verebilme yetene¤ine sahip ifller için tasarlanm›fl vinçlerdir. Genellikle dar alanlarda veya bir makinenin etraf›nda kullan›lan özel görev vinçleridir. Özarar Duvar Tipi Bayrak vinçleri duvara monte ya da duvar boyu hareket edebilecek flekilde üretilmektedir. Üründe, zincirli ya da halatl› araba seçme olana¤›, duvara monte ya da ayakl› tip seçme olana¤›n›n yan› s›ra tüm hareketlerde motor ya da el tahri¤i seçme olana¤› mevcut.

moment

86

CNC Aç›l› Kesme Plazma Makinesi Kesintisiz güç kaynaklar› ve elektro-erozyon, freze ve torna makinalar› üreterek, yurtiçi ve yurtd›fl›nda 24 ülkeye ihracat gerçeklefltiren Ajan CNC, sektörde kendi teknolojisiyle ihracat yapabilen ve dünyada söz sahibi bir firma olma yolunda ilerliyor. Ajan CNC’nin ürünlerinden biri olan CNC Aç›l› Kesme Plazma Makinesi’nin özellikleri ise flöyle: Yayg›n ve H›zl› Servis A¤›, Kolay kulan›m, Türkçe yaz›l›m. Kompak dizayn aç›l› kesme sistemi. 0 - 45 derece Pah k›rma özelli¤i.

0 - 540 derece Rotasyonel dönme kabiliyeti. V Kaynak, Y Kaynak, X Kaynak a¤za açabilme özelli¤i. 2 Boyutlu her türlü geometriyi tek tuflla otomatik Pah k›rabilme. DXF ve NC tak›m yolu ç›kt› dosyalar› ile çal›flabilme imkan›. Çok bafll›kl› oxy fuel kesme imkân› Otomatik oxy fuel ateflleme. Oxy - Plazma geçiflleri klavyeden kolayca yapabilme. Kald›¤› yerden devam etme özelli¤i.Tüm program parametrelerini ifllem s›ras›nda de¤ifltirme olana¤›. 15 m/dk. kesme h›z›.

Keskin köfleleri aramak için ilerideki program sat›rlar›na bakar. Hassas plazma 130/260 Amper Jeneratörü. Markalama. Otomatik Mikrojoint verebilme. Otomatik Torch Yükseklik Kontrolü. Otomatik Gaz Kontrolü. Çevre dostu AJAN Jet Filtre.

SIK KULLANILANLAR

CBI Market Information Database

www.investmentmap.org

www.cbi.eu

ÜLKE/SEKTÖR BAZLI YATIRIM B‹LG‹ KAYNA⁄I

SEKTÖR BAZLI PAZAR B‹LG‹LER‹ VE T‹CAR‹ DÜZENLEMELER HAKKINDA T‹CAR‹ B‹LG‹ KAYNA⁄I

expo

ITC Market Analysis Tools Investment Map

•

Yat›r›m Destek Ajanslar›n›n (IPA-Investment Promotion Agencies) yabanc› yat›r›m için öncelikli sektörleri, rakip ülkeleri ve yat›r›m yapma potansiyeli olan yabanc› ülkeleri belirlemesine yard›mc› olmaktad›r.

•

Do¤rudan yabanc› yat›r›m, uluslar aras› ticaret, gümrük tarife bilgileri ve çok uluslu firmalar›n etkinlikleri hakk›ndaki istatistikleri bir araya getirmektedir.

•

Gümrük tarife bilgileri içinde çokuluslu, bölgesel ve karfl›l›kl› tercihler, belirli tarifelerin advolorem eflde¤erleri, tarife kotalar› ve anti damping vergileri yer almaktad›r.

•

Geliflmekte olan ülkelerde bulunan yaklafl›k 60 bin yabanc› ortakl› flirketin yeri, sat›fllar›, istihdam› ve ana flirketi hakk›nda bilgi vermektedir.

•

Investment Map’in en güçlü yönü, çeflitli verileri (uluslar aras› ticaret, do¤rudan yabanc› yat›r›m, tarifeler ve yabanc› ba¤l› firmalar hakk›nda) toplayan interaktif ve kullan›m› kolay bir internet arac› olmas›d›r. Bu araç, ülke, ticari partner ve sektör baz›nda analiz yapmaya da imkan verir.

•

Hizmet sunulan diller: ‹ngilizce, Frans›zca ve ‹spanyolcad›r.

•

Siteye eriflim ücretsizdir.

moment

87

•

Sektör bazl› Pazar bilgileri için tüketici e¤ilimleri, ticaret yap›s›, paketleme. Fiyatland›rma, ticaret koflullar› ve mevzuat› konular›n› içeren, 35 sektör için haz›rlanm›fl pratik ihracat bilgilerine eriflim imkan› sa¤lanmaktad›r.

•

Sundu¤u çeflitli modüllerden biri olan Market ‹nformation Database, geliflmekte olan ülkelerde bulunan ihracatç›lar› ve ‹fl Gelifltirme Örgütlerini AB pazar›ndaki son geliflmelerle efl zamanl› bilgilendirmeyi amaçlam›flt›rç

•

35 sektör alt›nda 3 bin doküman ve 5 bin ba¤lant› bulunmaktad›r.

•

Hizmet sunulan dil; ‹ngilizcedir.

•

Siteye eriflim ücretsizdir.

B‹LG‹ HATTI

‹HRACATLA ‹LG‹L‹ KURUM VE KURULUfiLAR DIfi T‹CARET MÜSTEfiARLI⁄I 4059 Say›l› Hazine Müsteflarl›¤› ile D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun’la kurulan D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›; d›fl ticaret politikalar›n›n tespitine yard›mc› olmak, tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracat› teflvik (ihracatta yönelik devlet yard›mlar› ve Dahilde ve Hariçte ‹flleme Belgeleri), Serbest Bölgeler, S›n›r Ticaret Merkezleri, ithalat, yurtd›fl› müteahhitlik hizmetleri ile ikili ve çok tarafl› ticari ve ekonomik iliflkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamalar› izlemek ve gelifltirmek görevlerini üstlenmifltir. ‹hracatta standart kontrollerin yap›lmas›, yurtd›fl› teflkilat arac›l›¤› ile ifl çevrelerine hizmet verilmesi de DTM taraf›ndan yerine getirilmektedir.

4059 Say›l› Kanun’a göre ‹hracatç› Birlikleri, Birliklerin üst kuruluflu (Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi) ile ‹hracat› Gelifltirme ve Etüd Merkezi D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›n›n ba¤l› kurulufllar›d›r.

expo

DIfi T‹CARET MÜSTEfiARLI⁄I YURT DIfiI TEMS‹LC‹L‹KLER‹

moment

88

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› Yurtd›fl› Temsilciliklerinden, temsilcili¤in bulundu¤u ülkenin d›fl ticaret mevzuat›, pazar bilgileri, ithalatç› adresleri, ülke ve firma baz›nda yaflanan problemlerin çözümü, firma güvenilirli¤inin tetkiki, ülke ve sektör raporlar›, d›fl talepler, firma efllefltirmeleri gibi konularda destek al›nabilir.

yodik olarak ulaflt›r›lan bilgiler ve topluca al›nan ithalatç› adresleri düzenli olarak ihracatç› birliklerinin üyelerine ve ilgili kurulufllara ulaflt›r›lmaktad›r.

- Ülkemize yap›lacak ticari geziler ‹hracatç› Birlikleri yabanc› heyetlerin Türk firmalar›n› ziyaret etmelerini sa¤lamakta ve potansiyel al›c› ülke temsilcileri ülkemize davet edilmektedir.

- Yurt D›fl›nda Yap›lan Araflt›rmalar Türk ürünlerinin hedef pazarlardaki ihracat potansiyellerinin de¤erlendirilebilmesi için sözkonusu ülkelerde pazar araflt›rmas› incelemeleri yap›lmakta ve sonuçlar› üyelerine duyurulmaktad›r.

- E¤itim ve Bilgi Al›flverifli Birliklerin ifltigal konular›na giren maddelerle ilgili olarak kongre sempozyum ve toplant› gibi etkinlikler düzenlenerek sektörün bir araya gelmesi sa¤lanmaktad›r.

- Karfl›lafl›lan Sorunlar›n›n Yetkililere Ulaflt›r›lmas› Birlikler, ihracat mevzuat›n›n haz›rlanmas› ve ülkemizin uluslararas› düzeydeki iliflkilerinin düzenlenmesi hakk›ndaki çal›flmalara kat›lmakta ve bu konudaki sektör görüfl ve önerilerini Tim ile D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›’na ve gerekiyorsa ilgili di¤er kurum ve kurulufllara arz etmektedir.

- Fuar Organizasyonlar› ‹hracatç› Birlikleri, ihracatç›lar›n yurt d›fl› pazar paylar›n›n artt›r›lmas›, yeni pazarlar›n bulunmas› ve ihracat olanaklar› yarat›lmas› için hedef ülkelerde düzenlenen fuarlara do¤rudan ulusal kat›l›m organizasyonu gerçeklefltirmektedir.

- Performans ve Güvenilirlik Formu

TÜRK‹YE ‹HRACATÇILAR MECL‹S‹ Türkiye ihracat›n›n özel sektör cephesinin en üst örgütü olan T‹M; özel sektör ad›na bütün ihracatç›lar›, bugün faaliyette bulunan 61 ‹hracatç› Birli¤ini, ‹hracatç› Birliklerine hizmet veren 13 Genel Sekreterli¤i, ‹cra Komitesi, madde baz›nda dengeli bir a¤›rl›¤a sahip oldu¤undan bütün ihracat kalemlerini, temsil etmektedir.

Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi; ihracatç›lar›n ortak sorunlar›na çözüm aramay›, ihracatç›lar›n sorunlar›n›n tart›fl›ld›¤› bir platform olmay›, kamu ve kurulufllar› ile ihracatç›lar aras›nda koordinasyonu sa¤lamay›, ihracat›n gelifltirilmesi ve sorunlar›n›n çözülmesi yolunda politikalar oluflturmay›, ihracatç›lar› yurtiçinde ve yurtd›fl›nda üst düzeyde temsil etmeyi görev edinmifltir.

‹HRACATÇI B‹RL‹KLER‹ VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER - Bilgi temini Birliklerin ifltigal alan›na giren konular çerçevesinde üretim, ihracat, ithalat, fiyat durumu, d›fl piyasadaki rakiplerimiz ve mevzuat çerçevesinde oluflturulan bilgiler güncel olarak izlenmekte olup, talep edenlere verilmektedir. Hedef ülkelerle ilgili olarak ihracatç›lar›m›z›n gereksinim duyaca¤› her türlü bilgi, ithalatç›, distributor adresleri derlenmekte, ürün, ülke raporlar› ve ürün-ülke Pazar araflt›rmalar› ihracatç›lar›m›z›n kullan›m›na sunulmaktad›r.

- Ekonomi ve Ticaret Müflavirliklerinden al›nan bilgiler Yurt d›fl›ndaki Ekonomi ve Ticaret Müflavirliklerimiz taraf›ndan peri-

Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi baflvurusunda aranan belgelerden biri olan, baflvuru sahibi firman›n performans ve güvenilirli¤inin onayland›¤›n› gösterir belgedir. Üyesi olunan ‹hracatç› Birli¤i Genel Sekreterli¤ince düzenlenir.

‹GEME – ‹HRACATI GEL‹fiT‹RME ETÜD MERKEZ‹ VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER - Araflt›rma - Gelifltirme ‹GEME, ihracatç› firmalar›m›z›n d›fl pazar paylar›n›n art›r›lmas›, yeni pazarlar›n bulunmas›, ihraç ürünlerinin çeflitlendirilmesi, ülkemizdeki ve dünyadaki ekonomik geliflmeler ve ticari prosedürler konusunda ihracatç›lar›m›z›n bilgilendirilmesi, ihracata yeni bafllayacak firmalara gerekli bilgilerin sa¤lanmas›na yönelik araflt›rma ve gelifltirme çal›flmalar› yapmakta ve ihracat›n gelifltirilmesine yönelik yeni projeler uygulamaktad›r.

Ar-Ge çal›flmalar›n›n sonuçlar›n›n yer ald›¤› ülke/sektör/ürün "Araflt›rma Raporlar›", ihracatç›lara yönelik pratik bilgilerin yer ald›¤› "Pratik Bilgiler Serisi" ve mevzuata iliflkin yay›nlar bas›l› ve web tabanl› olarak kullan›c›lar›n hizmetine sunulmaktad›r.

- E¤itim D›fl ticaret ile ilgili firma ve kurulufl çal›flanlar›n›n elemanlar›n bu alandaki bilgi ve becerilerini gelifltirmek, d›fl ticaretin hedeflenen düzeye ulaflt›r›lmas›nda ve sa¤l›kl› bir yap›ya kavuflturul-

‹GEME’DEN NASIL YARARLANAB‹L‹RS‹N‹Z? - Ürün/Sektör Hedef Pazar Araflt›rmalar›, Yerinde Pazar Araflt›rmalar›, ihracat uygulamalar›na yönelik ‹hracatta Pratik Bilgiler, D›fl Ticaret Mevzuat› gibi çeflitli yay›nlar kanal›yla bilgiye ulaflabilirsiniz.

- ‹GEME’nin yürütmekte oldu¤u “‹hracata Yönelik Devlet Yard›mlar”›ndan “Pazar Araflt›rmas› ve Pazarlama Deste¤i” ile Koordinator Kurum oldu¤u “E¤itim ve Dan›flmanl›k” desteklerinden yararlanabilir ve ürünlerinizin yurtd›fl›nda pazarlanmas›na yönelik olarak yerinde pazar araflt›rmas› yapabilir, haz›r pazar araflt›rmas› raporu ve istatistik sat›n alabilir ve ürünlerinizin elektronik ortamda pazarlanabilmesine imkan tan›yan e-ticaret sitelerine üyelik için destek alabilirsiniz.

- ‹hracat sürecinde karfl›laflaca¤›n›z birçok konuda ayr›nt›l› bilgi sahibi olmak için ülke çap›nda yayg›n olarak gerçeklefltirilen E¤itim Programlar›na kat›labilirsiniz.

- Ürünlerinizi tan›tmak için ‹GEME’nin milli kat›l›m organizasyonlar› düzenledi¤i yurtd›fl› fuarlara devlet destekleri kapsam›nda kat›labilirsiniz.

- ‹GEME’nin yurtd›fl›na yönelik olarak ücretsiz haz›rlad›¤› Ürün/Sektör ve Firma Tan›t›m Broflürlerinde yer alabilir ve ayr›ca “Trading Highlights From Turkey” adl› dergide çok uygun fiyatlarla tan›t›m›n›z› yapabilirsiniz.

- ‹GEME’nin öncülü¤ünde BCTP (Balkan Bölgesel Ticareti Gelifltirme Merkezi) ad› alt›nda 1999 y›l›nda faaliyete geçen ve sekiz Balkan ülkesinin (Türkiye, Arnavutluk, Bulgaristan,Yunanistan, Makedonya, Romanya, S›rbistan ve Karada¤) üyesi oldu¤u Merkez vas›tas›yla bu ülkeler ile iflbirli¤i imkanlar›n› araflt›rabilirsiniz.

- Hollanda / Rotterdam ve KKTC/ Lefkofle Ofisleri ile do¤rudan temasa geçerek Bat› Avrupa ve KKTC’ye ihracat hakk›nda güncel bilgileri ve ithalatç› adreslerini temin edebilirsiniz.

- Ankara Merkez ve Marmara - Ege Bölge Müdürlüklerindeki kütüphaneleri kanal›yla gerek tüm ‹GEME yay›nlar›na gerekse referans kitap, rehber, süreli yay›n gibi bas›l› ve elektronik kaynaklara ulaflabilirsiniz.

- KOB‹ Dan›flma Hatt› (312 418 09 17) kanal›yla ihracat mevzuat› konusunda do¤rudan konunun uzman›ndan bilgi alabilirsiniz.

D›fl ticaret mevzuat› hükümleri uyar›nca, ç›k›fl ve girifl ifllemlerini düzenleyen gümrük mevzuat›n›n uygulanmas›n› sa¤lamaktad›r. Gümrük ifllemlerinde ihracatç›ya; eksik beyan, ertelenmifl kontrol, k›smi teminat, götürü teminat uygulamalar› gibi avantaj ve kolayl›klar sa¤layan Onaylanm›fl Kifli Statü Belgesi Gümrük Müsteflarl›¤›na ba¤l› ilgili Gümrük ve Muhafaza Baflmüdürlü¤ünden al›n›r.

KOSGEB VE VERD‹⁄‹ H‹ZMETLER KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeleri Gelifltirme ve Destekleme ‹daresi Baflkanl›¤›); küçük ve orta ölçekli sanayi iflletmelerinin teknolojik yeniliklere süratle uyumlar›n› sa¤lamak, rekabet güçlerini yükseltmek ve ekonomiye katk›lar›n› ve etkinliklerini art›rmak amac›yla 3624 say›l› Kanunla 20 Nisan 1990 tarihinde kurulmufltur.KOSGEB, Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› ile ilgili bir Kamu Kuruluflu olup, tüzel kiflili¤e haiz ve bütün ifllemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir.

KOSGEB taraf›ndan verilen destekler ise flunlard›r: Banka kredi faiz destekleri, biliflim destekleri, bölgesel kalk›nma destekleri, dan›flmanl›k ve e¤itim destekleri, giriflimcili¤i gelifltirme destekleri, kalite gelifltirme destekleri, pazar araflt›rma ve ihracat› gelifltirme destekleri, teknoloji gelifltirme ve yenilik destekleri, uluslararas› iflbirli¤i gelifltirme destekleri

TÜRK EX‹MBANK (TÜRK‹YE ‹HRACAT KRED‹ BANKASI) Türkiye ‹hracat Kredi Bankas› A.fi./Türk Eximbank, 31 Mart 1987 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanan 3332 say›l› Kanun’un verdi¤i yetkiye istinaden 21 A¤ustos 1987 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanan 87/11914 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile kurulmufltur.

Türk Eximbank'›n temel amac›; ihracat›n gelifltirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeflitlendirilmesi, ihraç mallar›na yeni pazarlar kazand›r›lmas›, ihracatç›lar›n uluslararas› ticarette paylar›n›n art›r›lmas› ve giriflimlerinde gerekli deste¤in sa¤lanmas›, ihracatç›lar ile yurt d›fl›nda faaliyet gösteren müteahhitler ve yat›r›mc›lara uluslararas› piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazand›r›lmas›, yurt d›fl›nda yap›lacak yat›r›mlar

expo

GÜMRÜK MÜSTEfiARLI⁄I

89 moment

mas›nda gereksinim duyulan nitelikli ifl gücünün yetifltirilmesine katk›da bulunmak amac› ile kurs, seminer ve birçok e¤itim program› düzenlenmektedir.Ayr›ca ihracat›m›z için önem arz eden belirli ürünler/pazarlar hakk›nda ayr›nt›l› bilgilerin aktar›ld›¤› güncel konu ve geliflmelere a¤›rl›k veren seminerler/paneller de düzenlemektedir. E¤itimde kazan›lm›fl olan bu tecrübe yurtd›fl›ndaki benzer kurulufllar›n personelinin e¤itiminde de kullan›lmaktad›r.

- Tan›t›m Türk ihraç ürünleri ve firmalar›m›z›n yurtd›fl›nda tan›t›m›n›n yap›lmas› konusunda önemli hizmetler vermekte olup; bugüne kadar birçok uluslararas› ticaret fuar›na milli kat›l›m organizasyonlar›n›n yan› s›ra özellikle yurtd›fl› tan›t›ma yönelik genel veya sektörel bazda broflür, katalog ve rehberler ile tan›t›m CD’leri gibi farkl› bas›l› ve görsel tan›t›m materyali haz›rlamakta ve yurtd›fl›nda etkin bir flekilde da¤›tmaktad›r.

- Ticari Bilgi Biliflim teknolojilerinin uluslararas› rekabette avantaj sa¤lay›c› bir unsur haline geldi¤i günümüzde, d›fl ticareti gelifltirme kuruluflu olarak ‹GEME'ye düflen görevlerden biri de Türk ihracatç›s›n›n ihtiyaç duydu¤u güvenilir ve güncel ticari bilginin en k›sa zamanda sa¤lanmas›d›r. Bu kapsamda ‹GEME, ticari bilgi hizmetlerini mümkün oldu¤unca elektronik ortama tafl›maya çal›flmakta, abone oldu¤u yurtd›fl› elektronik veri tabanlar›ndan temin edilen bilgileri ücretsiz olarak Türk ihracatç›s›n›n hizmetine sunmakta ve özellikle ihracat konusunda zengin ticari koleksiyona sahip kütüphane dökümantasyonunu web sitesi üzerinden de eriflilebilir k›lmaktad›r.

Tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan eriflimi amaçlayan ve www.türkiye.gov.tr adresinde hizmet veren e-devlet ana kap›s›n›n “‹fl” bafll›¤› alt›nda yer alan D›fl Ticaret, Elektronik Ticaret ve Sektörler bölümlerinde de Merkezimiz faaliyetlerine ulaflabilirsiniz.

B‹LG‹ HATTI ile ihracat maksad›na yönelik yat›r›m mallar› üretim ve sat›fl›n›n desteklenerek teflvik edilmesidir.

Türk Eximbank, ihracatç›lar›, ihracata yönelik üretim yapan imalatç›lar› ve yurt d›fl›nda faaliyet gösteren müteahhit ve giriflimcileri k›sa, orta ve uzun vadeli nakdi ve gayrinakdi kredi, sigorta ve garanti programlar› ile desteklemektir. Türk Eximbank’›n, geliflmifl birçok ülkenin resmi destekli ihracat kredi kurulufllar›ndan farkl› olarak kredi, garanti ve sigorta ifllemlerini ayn› çat› alt›nda toplam›fl olmas›, ihracatç› firmalara verilen hizmetlerde bir bütünlük oluflturulmas›na imkan tan›maktad›r.

Türk Eximbank 2008 y›l›nda 4,3 milyar ABD Dolar› tutar›nda nakdi kredi deste¤i ve 5,1 milyar ABD Dolar› tutar›nda sigorta/garanti imkan› sa¤layarak ihracata toplam 9,4 milyar ABD Dolar› seviyesinde bir destek vermifltir. Böylece, Banka nakdi ve gayrinakdi destekleri ile ihracat›n yaklafl›k yüzde 7’sine finansman deste¤i sa¤lam›flt›r.

Türk Eximbank’›n ‹stanbul ve ‹zmir’de birer flubesi, Denizli, Kayseri, Gaziantep, Bursa, Adana ve Trabzon'da ise irtibat bürosu bulunmaktad›r.

expo

TOBB VE T‹CARET VE/VEYA SANAY‹ ODALARI VE VERD‹KLER‹ H‹ZMETLER

moment

90

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i temel görev hizmetlerinin yan› s›ra özel sektör üyelerine yönelik afla¤›da belirtilen faaliyetleri yürütmektedir.

TOBB; TIR Karnesi ile geçifl belgesi taleplerini karfl›lamakta; ATA Karnesi düzenlenmekte; EAN barkod sistemini yürütmektedir. Ayr›ca Menfle fiahadetnamesi ile Dolafl›m Belgesinin bas›m›n› gerçeklefltirmekte, Kapasite Raporu düzenlemekte, Ticaret Sicili Gazetesi’ni yay›nlamakta, Türk ve yabanc› firmalar aras›nda ç›kan ihtilaflarda yard›mc› olmakta, ekspertiz raporlar› düzenlenmekte, Boykot/Kara Liste Sertifikas› düzenlenmekte, TOBB Tahkimi çal›flmalar›n› yürütmektedir.

- Bilgi Hizmetleri ‹flletmelerin uluslararas› rekabet ortam›nda daha bilinçli ve bilgili olarak yat›r›m, üretim, ticaret ve/veya iflbirli¤i yapabilme olanaklar›na kavuflabilmeleri, bunun yan›nda Türkiye’nin yurt d›fl›nda daha etkin tan›t›m›na katk›da bulunmak ve yabanc› yat›r›mc›lar› da ülkemize çekmek amac›yla internet servisleri kurulmufltur.

- ‹fl ‹mkanlar› ve ‹flbirli¤i Bilgi A¤lar› TOBB; KOB‹’lerin dünya ekonomisi ile entegrasyonunu sa¤lamak amac›yla, Avrupa Birli¤i Komisyonu XXIII. Genel Müdürlü¤ü’nün KOB‹’lerin ticari, teknik ve mali konularda s›n›rötesi iflbirli¤i yapmalar›na yard›mc› olmak için kurdu¤u iflbirli¤i a¤lar›ndan BC-NET(AB ‹flletmeleraras› ‹flbirli¤i A¤›) ve BRE (AB ‹flletmeleraras› ‹flbirli¤i Merkezi) adl› iflbirli¤i a¤lar›na üyedir. Sözkonusu müdürlük, bu iflbirli¤i a¤lar› ile s›n›rötesi iflbirli¤i yapmak isteyen iflletmelerin iflbirli¤i tekliflerini bu iflbirli¤i a¤lar›na iletmektedir. Ayr›ca, her ay ç›kar›lan “Ekonomik Forum” adl› derginin ekinde “‹flbirli¤i Teklifleri ve D›fl Ticaret Talepleri Bültenlerini” haz›rlamaktad›r. Ayr›ca BC-NET’in öngördü¤ü tarzda bir yerel dan›flmanlar a¤› oluflturulmufltur. ICC/IBCC-NET (Mil-

letleraras› Ticaret Odas› / Odalar Aras› Bilgi De¤iflim Sistemi) ve ABCINFOS (Balkan Odalar› Birli¤i Bilgi De¤iflim A¤›) alt›nda çeflitli iflbirli¤i olanaklar› oluflturulmufltur.

- Veritabanlar› ve Bilgi Eriflim Talep üzerine; imalatç› firmalar, Türkiye’deki yabanc› sermayeli flirketler, Türkiye’deki Ihracatç› firmalar ile ilgili bilgiler verilmektedir.

- Kütüphane ve Belge Avrupa Birli¤i ile ilgili yay›nlara a¤›rl›k vererek, kamu ve özel sektörden gelen araflt›rmac›lar›n ve ifladamlar›n›n bilgi ve kaynak ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r.

- Uluslararas› ‹liflkilerle ‹lgili Faaliyetleri Türk özel sektörünün, uluslararas› düzeyde iliflkilerini gelifltirmek ve yeni iliflkiler tesis edilmesini sa¤lamak amac›yla; yurtd›fl›ndan heyet ziyaretlerini düzenlemekte ve yabanc› ifl adamlar›n›n ilgili Türk ifladamlar› ve kurulufllarla temaslar›n› temin etmekte, ayr›ca yurtd›fl›na heyet ziyaretleri düzenlemekte ve yabanc› ülkelerde ilgi sektör temsilcileri ile temaslar› düzenlemekte, yabanc› ülkelerde muadil kurulufllarla müflterek Odalar ve Ekonomik ‹flbirli¤i Komitelerini kurmakta ve yürütmekte, Türk özel sektörünü temsilen, uluslararas› Ticaret Odas› ICC, Avrupa Odalar Birli¤i ASCAME, ECO ve ‹slam Ticaret ve Sanayi Odalar›, Balkan Odalar› Birli¤i ABC, Karadeniz Odalar Birli¤i, OECD ‹fl ve Sanayi Dan›flma Komitesi B‹AC gibi kurulufllar›n çal›flma ve faaliyetlerine aktif olarak ifltirak etmektedir.

DE‹K (DIfi EKONOM‹K ‹L‹fiK‹LER KURULU-‹fi KONSEYLER‹) Türk ekonomisinin dünya ekonomisine entegrasyonuna katk›da bulunabilmek için, sanayi iflbirli¤i baflta olmak üzere, d›fl ticaretin ve ekonomik iliflkiler a¤›n›n geniflletilmesi, hizmet sektörlerinin yurtd›fl›na aç›lmas› konular›nda yeni pazar olanaklar›n› de¤erlendirmektedir. DE‹K iki tarafl› ‹fl Konseyleri arac›l›¤› ile faaliyet göstermektedir. ‹fl Konseyleri’nin görevi, Konsey kurulan ülke ile ekonomik ve ticari iliflkileri gelifltirmektir. Bu amaçla DE‹K, söz konusu ülkede ifl dünyas›n› temsil niteli¤ini haiz bir muhatap kurulufl ile iflbirli¤i yapmaktad›r. DE‹K taraf›ndan periyodik olarak yay›mlanan Türkçe ve ‹ngilizce bültenlerle Türk ve yabanc› ifl çevrelerine bilgi sa¤lanmaktad›r.

T‹KA (BAfiBAKANLIK -TÜRK ‹fiB‹RL‹⁄‹ VE KALKINMA AJANSI) VE VER‹LEN H‹ZMETLER - Yay›nlar Ülkelerin ekonomik yap›lar›n›n incelenmesi ve sektörel önceliklerin belirlenmesi amac›yla her ülkenin profilleri haz›rlanmakta ve sektör araflt›rmalar› yap›lmaktad›r.

- E¤itim Kültür ve Sosyal ‹flbirli¤i Türk dilinin konufluldu¤u Cumhuriyetler ve Türkiye’ye komflu ülkeler olmak üzere geliflme yolundaki ülkelerle e¤itim, kültür ve di¤er sosyal konulardaki alanlarda iflbirli¤i kurulmas› ve gelifltirilmesi çal›flmalar›nda faaliyetleri bulunmaktad›r.

- Ekonomik Ticari ve Teknik ‹flbirli¤i Geliflme yolundaki ülkelerin serbest piyasa ekonomisine geçifl

Türk D›fl Ticaret Vakf›'n›n amaç ve görevleri flunlard›r: 1- D›fl ticarete hizmet veren meslek kurulufllar› ile kamu kurum ve kurulufllar› ve özel sektörün faaliyetlerini desteklemek ve onlara her türlü yard›mda bulunmak.

2- ‹hraç mallar›m›z›n, baflta Avrupa Birli¤i olmak üzere uluslararas› standartlara uyumu yönünde çal›flmalar yapmak, kaliteyi sa¤lamak üzere kalite sembolü verilmesi yönünde çal›flma yaparak ihraç mallar›m›z›n rekabet flans›n›n art›r›lmas› için faaliyet göstermek.

3- ‹thalat›n en uygun flartlarda gerçekleflmesini sa¤layacak her türlü araflt›rmay› yapmak ve bu konudaki çal›flmalara destek olmak.

4- Amaçlar›yla ilgili olarak yurtiçi ve yurtd›fl› bilimsel seminerler, toplant›lar ve konferanslar düzenlemek, yay›n faaliyetlerinde bulunmak, d›fl pazarlamay› gelifltirecek çal›flmalara destek sa¤lamak, yurtiçi ve yurtd›fl› kurulufllar ile temsilcilik iliflkilerini de içerecek münasebetler kurmak.

5- Gümrük Birli¤i konusunda yap›lacak çal›flmalara iliflkin olarak d›fl ticaret sektörüne uygulama ve mevzuatla ilgili olarak her türlü deste¤i vermek.

6- D›fl ticaret ve özellikle ihracat sektöründe dinamik geliflmeler gösteren kurum ve kurulufllar ile baflar›l› ihracatç›lar› özendirmek maksad›yla takdirname ve ödüller vermek.

7- ‹hracat ve ithalatla ifltigal eden yurtiçi ve baflta Orta Asya Türk Cumhuriyetleri olmak üzere yurtd›fl› kamu ve özel sektör kurum ve kurulufllar›n›n personelini yetifltirmek amac› ile konusu ile ilgili ö¤retim ve e¤itim faaliyetlerinde bulunmak, kurs, seminer ve toplant›lar düzenlemek, burs vermek, bu amaçla ilgili ülkelerden burs imkanlar› araflt›rmak.

8- Araflt›rma, gelifltirme, pazarlama ve e¤itime yönelik enstitü, merkezler, bilgi bankas› ve laboratuarlar açmak, bunlar› iflletmek veya ifllettirmek.

TÜRK‹YE B‹L‹MSEL VE TEKNOLOJ‹K ARAfiTIRMA KURUMU (TÜB‹TAK) Araflt›rma-Gelifltirme (Ar-Ge) Yard›m›na ‹liflkin Tebli¤ (Tebli¤ No: 98/10) kapsam›nda ilgili kurulufl olan TÜB‹TAK, bu yard›m›n uygulanmas›nda ve ihracatç›lar›m›za teknojik geliflim aç›s›ndan di¤er devlet yard›mlar› ve her türlü di¤er teknik destekler baz›nda destek olmakatd›r.

‹HRAÇ KONUSU ÜRÜNE GÖRE ‹LG‹L‹ KURUM VE KURULUfiLAR ‹hraç konusu ürüne göre ifllemler farkl›l›k göstermekte olup, baz› ürünlerin ihracat›nda izlenilmesi gereken prosedür özet olarak afla¤›da yer almaktad›r. Bu prosedürün temelinde ‹hrac› Yasak ve Ön

DIfi‹fiLER‹ BAKANLI⁄I D›fliflleri Bakanl›¤›, yurt d›fl› vize ifllemleri, ticaret müflavirlikleriyle koordineli olarak veya ticaret müflavirlerimizin bulunmad›¤› ihraç ülkelerinde ihracatç›lar›m›z›n karfl›laflt›¤› sorunlar›n çözümü konular›nda ihracatç›lar›m›za yard›mc› olmaktad›r.

HAZ‹NE MÜSTEfiARLI⁄I ‹hracat›m›z›n art›fl›na katk› sa¤layacak ve gümrük muafiyetli ithalata olanak sa¤layan yat›r›m teflvik belgesi uygulamalar›, kambiyo düzenlemeleri Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan gerçeklefltirilmektedir.

TÜRK‹YE CUMHUR‹YET MERKEZ BANKASI Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas›, para ve döviz politikalar› çerçevesinde kambiyo, ihracat, transit ticaret uygulamalar›yla ilgili genelgeler düzenleyerek ihracatç›lar›m›za yard›mc› olmaktad›r.

TÜRK‹YE ‹STAT‹ST‹K KURUMU (TÜ‹K) D›fl Ticaret verilerinin derlenmesi ve yay›mlanmas› çal›flmalar›n› yapar.

expo

TÜRK DIfi T‹CARET VAKFI

‹zne Ba¤l› Mallara ‹liflkin Tebli¤ (‹hracat 96/31) en önemli unsurdur. Konuyla ilgili kurulufllar genelde kamu kurulufludur. ‹hraç konusu mallar›n, yürürlükte olan denetim tüzükleri ile uygulamada bulunan zorunlu standartlara uygun bulundu¤unu ve ihraç edilebilecek nitelikte olduklar›n› göstermek bak›m›ndan D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› D›fl Ticarette Standardizasyon Denetmenliklerinden “Kontrol Belgesi”nin temini gerekmektedir.

“Uluslararas› Orijin ve Bitki sa¤l›k Sertifikas›” ile hayvan ihracat›na iliflkin sa¤l›k raporu adl› belgeleri bitki, bitkisel ürün canl› hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracatç›s›n›n Zirai Karantina Teflkilat› / Veteriner Müdürlükleri veya Tar›m ‹l Müdürlükleri’nden temin etmesi gerekmektedir. Bitki, bitkisel ürün, canl› hayvan, hayvansal maddeler, ve deniz ürünleri ihracat›nda hastal›k zararl› maddeler, ilaç kal›nt›lar› veya insan ve hayvanlara geçebilen hastal›klardan temiz oldu¤unu söz konusu belge göstermektedir.

El hal›lar› ihracat›nda, hediyelik eflya ihracat›nda (bak›rdan ve piriçten), lületafl›, pipo ihracat›nda ba¤l› bulunan odalardan veya ilgili müze eksperlerinden Ekspertiz Raporu al›nmas› zorunludur. “‹hrac› Ön ‹zne Ba¤l› Mallar Listesi”nde yer alan mallar›n ihracat›nda Milli Savunma Bakanl›¤›, Sa¤l›k Bakanl›¤›, Çevre Bakanl›¤›, Orman Bakanl›¤› veya Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›’ndan izin al›nmas› gerekmektedir.

Ayr›ca ihracat ifllemleri ihracat flekline (konsinye ihracat, ticari kiralama yoluyla ihracat, transit ticaret, bedelsiz ihracat ve benzeri) göre ve ihracat yap›lacak ülkeye (Amerika Birleflik Devletleri, Avrupa Birli¤i ülkeleri, Birleflmifl Milletler Güvenlik Konseyi kararlar›nca Ambargo uygulanan ülkeler ve benzeri) göre farkl›laflmaktad›r.

91 moment

süreci içinde ihtiyaç duyacaklar› programlar›n haz›rlanmas› bankac›l›k, finansman faaliyetleri, sigorta, d›fl ticaret, istatistik, bütçe ve vergi sistemi konular›nda yard›mc› olunmas›, ekonomik, ticari ve teknik alanlarda bu ülkelerin kalk›nma hedef ve ihtiyaçlar›na uygun iflbirli¤i program ve projelerinin haz›rlanmas› veya uygulamas›n›n koordinasyonunun sa¤lanmas›d›r.

NOSTALJ‹

Yaflam› de¤ifltiren

icatlar 2

EKONOM‹K VE SOSYAL YAfiAMDA EN KÖKLÜ DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ YAPAN ‹CATLARIN BAfiINDA fiÜPHES‹Z K‹ BUHAR MAK‹NES‹ GEL‹YOR. SANAY‹ DEVR‹M‹N‹N BAfiLANGICI KABUL ED‹LEN BUHAR MAK‹NES‹ MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN GEL‹fi‹M‹ AÇISINDAN DA EN ÖNEML‹ K‹LOMETRE TAfiI OLDU.

expo

BUHAR MAK‹NES‹

moment

92

Bilinen ilk buhar makinesi diyebilece¤imiz örnek M›s›rl› mühendis Heron’nun birinci yüzy›lda 50 y›llar›na do¤ru M›s›r ‹skenderiye'de uçlar› birbirlerine göre z›t yönleri gösteren iki e¤ik tüpün yerlefltirildi¤i oyuk bir küreden yapt›¤› türbin’dir. Kürede su kaynat›ld›¤›nda buhar borulardan d›flar› ç›kmakta günümüzde etki tepki kanunu dedi¤imiz fleyin sonucunda kürenin dönmesine yol açmakta idi. Hero buharl› bir türbin ya da motor icat etmesine ra¤men toplumda bir etki yaratmad›¤›ndan bunu motor ayg›t›n›n icad› olarak görülmemektedir 1698 y›l›nda, ‹ngiliz mühendis Thomas Savery (1650-1715), ilk ticari olarak sat›lan buhar makinesini yapm›flt›r. Bu makine maden oca¤›ndan suyu d›flar› atmak amac›yla kullan›lm›flt›r. 1712 ‘de ‹ngiliz mühendis Thomas Newcomen (1663-1729) yeni bir tür buhar makinesi gelifltirdi. Bu makinenin Savery Makinesinden en büyük avantaj› pistonun bir zincir yard›m›yla tahterevalli benzeri bir tür kald›raca tutturulmufl olmas›yd›.

1764 y›l›nda bozulan Newcomen makinalar›ndan biri onar›lmas› için ‹skoçyal› mühendis James Watt'a verildi. [3] Makinay› onaran Watt ayn› zamanda rand›man› düflük bu makineyi gelifltirmek de istedi. Arkadafl› ‹skoç kimyac› Joseph Black'tan gizli ›s›y› [4] ö¤renmifl

olan Watt ayn› oday› sürekli ›s›t›p so¤utman›n ne kadar israfl› bir fley oldu¤unu anlad› ve akl›na iki oda yapmak fikri geldi. Biri sürekli s›cak, di¤eri de sürekli so¤uk tutulacakt›. Buhar iflini yaparken s›cak odada bulunacakt› ve su haline getirilmesi gerekti¤inde supaplar sistemiyle so¤uk odaya al›nacakt›.

Watt 1781 y›l›na gelindi¤inde makinesi-

ni iyice gelifltirmifl ve pistonun ileri geri hareketini ustal›kla bir tekerle¤in dönme hareketine çeviren mekanik aletleri de icat etmiflti. Watt'›n makine tarihi ve makine mühendisli¤ine katk›lar› çok büyük önem tafl›r.

1884 y›l›nda ‹ngiliz mühendis Charles Algernon Parsons (1854-1931) ilk baflar›l› buhar türbinini yapm›flt›r. Bu saye-

de yüksek h›zl› gemi yap›m› kolaylaflm›fl. Jeneratörlerin de kullan›lmas› kolaylaflm›flt›r.

DOKUMA MAK‹NELER‹ ‹lk dokuma makineleri, özelikle ‹ngiltere gibi bir tar›m ülkesini h›zla sanayi toplumu yap›verdi. Köylerde oturan yüz binlerce insan, kentlere koflmufltu.

Yeni fabrikalar güvenli bir gündelik ve yeni yeni yaflam koflullar› sa¤l›yordu.

Kuzeyin so¤uk ‹klimi için pek önemli say›lan yün bükmek ve dokumac›l›k dal›nda o y›llara kadar köylerde ç›kr›klar ve el dokuma tezgâhlar› kullan›l›yordu.

Bu yoldan elde edilen kumafllar gerçi pahal› sat›l›yordu ama çal›flan kad›n ve erkeklerin kazanc› yine de pek az olu-

yordu. Yaflamlar› sonuna dek büyük bir yoksulluk içinde geçiyordu. Üretimin önemli art›fl›yla bu gibilerin yaflam ko-

expo 93 moment

flullar›nda bir düzelme olabilirdi.

Yeni kullan›lmaya bafllanan dokuma makineleriyle bütün bu s›n›rland›rmalar ve engeller ortadan kalkacak ve eski tür “eve ifl alma”, yerini y›¤›nla yap›ma dayanan modern sanayi alacakt›. Lancashire’li yoksul bir saatçi John Kay, 1733’te buldu¤u “savak kutular›ndaki mekikler, o güne dek elle çal›flt›r›lan mekiklerin yerini al›yordu. Bu mekikler mekanik olarak bir o yana, bir bu yana gidip gelmekle el gücünden çok daha h›zl› çal›fl›yordu. Dokumac›lar bu yeni ayg›t sayesinde daha h›zl› ifl ç›karmakla kalm›yor, flimdiye kadar dokuduklar›n›n bir kat› daha genifllikte kumafl dokuyabiliyorlard›.

XIX. yüzy›lda genç bir Amerikal›n›n Yale Üniversitesini bitirir bitirmez buldu¤u makine ise Amerikan pamuklu dokumac›l›¤›nda ve pamuk iflletmekle bir dönüm noktas› oldu. Whitney adl› genç Amerikal›n›n pamuk iflleme makinesi liflerin çekirde¤ini ay›kl›yordu. O günlerde bu ifl Amerika’n›n güneyinde zenci kölelerce ve elle yap›l›yordu. Bu makine o tarihlerde Amerikan ekonomisine büyük olanaklar getirdi ve pamuk ürünü, ülke zenginli¤ini sa¤lad›.

FUARLARDAN MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR (2010 YILI TEMMUZ - EYLÜL VE EK‹M AYLARI) AYLAR TEMMUZ

expo

EYLÜL

moment

94

EK‹M

FUAR ADI

TAR‹H‹

YER‹

KONUSU

WEB

ORGAN‹ZATÖR

AGRICULTURAL MACHINERY EXHIBITION

9-12 Temmuz 2010

Tarmstedt, Almanya

TARIM MAK‹NELER‹ VE EK‹PMANLARI

www.tarmstedterausstellung.de

Ausstellungs-GmbH Tarmstedt

PROCESS EXPO International Exposition for Food Processors

18-20 Temmuz 2010

fiikago, ABD

GIDA ‹fiLEME VE PAKETLEME MAK‹NELER‹

www.fpsa.org

FPSA - Food Processing Suppliers Association

IMTS - International Manufacturing Technology Show

13-18 Eylül 2010

fiikago, ABD

TAKIM TEZGAHLARI VE AKSAMLARI, CAM S‹STEMLER‹, B‹LG‹SAYARLI ‹fiLET‹M S‹STEMLER‹, YAZILIM, VS

www.imtsnet.org

AMT - The Association for Manufacturing Technology

LABELEXPO AMERICAS International Exhibition for Labels, 14-16 Eylül 2010 Labels Printing and Production Technology

fiikago, ABD

KA⁄IT, ET‹KETLEME VE ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹

www.labelexpo-usa.com

Tarsus USA Inc.

WATERTECH CENTRAL ASIA- Central Asian International Water Technology Exhibition and Conference

15-17 Eylül 2010

Almat›, Kazakistan

SU S‹STEMLER‹

www.iteca.kz

ITECA LLP

EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition

14-17 Eylül 2010

Paris, Fransa

TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹

www.expofil.com

PVE S.A. / EXPOFIL

World Food Moscow

14-17 Eylül 2010

Moskova, Rusya

GIDA SANAY‹‹

www.world-food.ru/eng

GiMA International Exhibition Group GmbH & Co. KG ITE Moscow

‹STANBUL AMBALAJ FUARI-Uluslar aras› Ambalaj Endüstrisi Fuar›

16-19 Eylül 2010

‹stanbul, Türkiye

GIDA ‹fiLEME TEKN., AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN.

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

IPACK Uluslar aras› Ambalaj, Paketleme ve G›da ‹flleme Sistemleri Fuar›

23-26 Eylül 2010

‹stanbul, Türkiye

GIDA ‹fiLEME TEKN., GIDA, Y‹YECEK ‹ÇECEK, AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN

www.itf-ipack.com www.itf-gida.com

ITF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

SAHARA International Agricultural Exhibition for Africa and 25-28 Eylül 2010 Middle East

Kahire, M›s›r

TARIM, TARIM MAK‹NELER‹ VS.

www.saharaexpo.com

ANCOM GROUP / EXPO

AQUATECH International Exhibition for Water Management 27 Eylül-02 Ekim 2010 and Technologies

Plovdiv, Bulgaristan

SU TEKNOLOJ‹S‹ VE SU YÖNET‹M‹

www.fair.bg

International Fair Plovdiv

ITM INTERNATIONAL TECHNICAL FAIR

27 Eylül-02 Ekim 2010

Plovdiv, Bulgaristan

MAK‹NE VE AKSAMLARI

www.fair.bg

International Fair Plovdiv

W10 International Woodworking, Machinery and Component Exhibition

3-6 Ekim 2010

Birmingham, ‹ngiltere

A⁄AÇ KESME VE ‹fiLEME MAK‹NELER‹

info@w10exhibition.com

W10 LTD.

BI-MU Machine Tools, Robots, Automation

05-09 Ekim 2010

Milano, ‹talya

TAKIM TEZGAHLARI, TAKIM TEZGAHLARI ‹Ç‹N www.bimu-sfortec.com fieramilano@fieramilano.it ELEKTR‹KL‹ VE ELEKTRON‹K YEDEK PARÇALAR, OTOMASYON

T.I.I.E. Tehran International Industry Exhibition

6-9 Ekim 2010

Tahran, ‹ran

SANAY‹ ÜRÜNLER‹ VE MAK‹NE

www.forumfuar.com

Iran International Exhibitions Co. (I.I.E.C.), Orient Exhibitions, IDRO International Trading Co. FORUM FUARCILIK

IRAN HVAC

6-9 Ekim 2010

Tahran, ‹ran

ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA

info@nni.ir www.forumfuar.com

Nama Negar Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

VIENNA-TEC The International Industrial Trade Fair

12-15 Ekim 2010

Viyana, Avusturya

0TOMASYON, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹LER‹, H‹DROL‹K & PNÖMAT‹K

www.messe.at

Reed Exhibitions Messe Wien

TATEF International Metalworking Technologies Fair

12-17 Ekim 2010

‹stanbul, Türkiye

METAL ‹fiLEME VE TEKNOLOJ‹LER‹ (TAKIM TEZGAHLARI, SAÇ ‹fiLEME MAK, PRESLER, YÜZEY ‹fiLEME MAK., KES‹C‹ VE TUTUCU TAKIM VS.)

www.itf-exhibitions.com info@itf-exhibitions.com

‹TF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç Ürünleri Fuar›

Oct-10

Guangzhou, Çin

GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI

www.forumfuar.com www.icecf.com

FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NES‹ FUARI-Uluslararas› A¤aç iflleme Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Aletleri Fuar›

16-20 Ekim 2010

‹stanbul, Türkiye

A⁄AÇ ‹fiLEME TEKN., ORMAN ÜRÜNLER‹

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

SAIE International Building Exhibition

21-24 Ekim 2010

Bologna, ‹talya

YAPI ELEMANLARI ÜRETEN MAK‹NE VE EK‹PMANLAR, ÖZEL ‹NfiAAT MAK‹NELER‹, KONTROL VE ÖLÇÜM C‹HAZLARI, KL‹MALAR, ISITMA S‹STEMLER‹, SO⁄UTUCLAR, SU ARTITMA EK‹PMANLARI

www.bolognafiere.it

BolognaFiere

EURO-BLECH International Sheet Metal Working Technology Exhibition

26-30 Ekim 2010

Hannover, Almanya

TAKIM TEZGAHLARI

www.euroblech.de/

Mack Brooks Exhibitions Ltd.

IGATEX Pakistan International Garment and Textile Machinery and Accessories Exhibition

20-23 Ekim 2010

Karaçi, Pakistan

TEKST‹L MAK‹NELER‹

www.cems.com.sg

CEMS Conference & Exhibition Management Services Pte. Ltd.,

MACTECH International Exhibition for Machine Tools, Industrial Tools, Welding and Cutting Equipment

25-28 EK‹M 2010

Kahire, M›s›r

MONTAJ,OTOMOT‹V,YAPI, TES‹SAT CAD/CAM, CIM VS.

ifg@access.com.eg www.forumfuar.com

International Fairs Group Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

BIG 4 SHOW

28-31 Ekim 2010

fiam, SUR‹YE

ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹, PLAST‹K, KAUÇUK, ENERJ‹ VE MATBAA TEKNOLOJ‹LER‹

arabiangroup@net.sy www.forumfuar.com

Arabian Group for Exhibitions & Conferences FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

K International Trade Fair Plastics + Rubber

27 Ekim-3 Kas›m 2010

Dusseldorf, Almanya

PLAST‹K VE KAUÇUK TEKN. ‹fiLEME

www.mdna.com/shows/k.html

MESSE DUSSELDORF G m b H

PACK EXPO International The World of Packaging Technology

31 Ekim-3 Kas›m 2010

fiikago, ABD

PAKETLEME MAK‹NELER‹, MALZEMELER‹ VS. www.pmmi.org

CEU - CENTRO ESPOSIZIONI UCIMU S.p.A.

Packaging Machinery Manufacturers Institute (PMMI)

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR (2010 YILI KASIM - ARALIK - OCAK VE fiUBAT AYLARI)

ARALIK

fiUBAT

YER‹

KONUSU

WEB www.midest.com

ORGAN‹ZATÖR Reed Expositions France

MIDEST International Industrial Subcontracting Exhibition

2-5 Kas›m 2010

Paris, Fransa

METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE KAUÇUK, ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K

Bursa Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›

3-7 Kas›m 2010

Bursa, Türkiye

FABR‹K AOTOM., KAL‹TE KONT. VE TEST ENS., www.tuyap.com.tr YÜZEY ‹fiLEME, METALÜRJ‹, DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, METAL ‹fiLEME, KAYNAK, ÜRET‹M TEKN.,

EIMA & EIMA GARDEN International Agricultural Machinery Exhibition

10-14 Kas›m 2010

Bologna, ‹talya

TARIM VE BAHÇE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

www.eima.it

UNACOMA Service s.r.l.

EXPO CENTRAL ASIA MACHINERY

17-19 Kas›m 2010

Almat›, Kazakistan

METAL ‹fiL., KAYNAK, ÜRET‹M TEKNOLOJ‹S‹, TAKIM TEZGAHLARI

www.expocentralasia.com www.ipekyolu.info

CENTRAL ASIA INTERN. EXB. LTD.-‹PEKYOLU ULUSLAR ARASI FUARCILIK A.fi.

AGRO+FOOD+DRINK+TECH Uluslararas› Ambalaj, G›da, ‹çecek, G›da ‹flleme Fuar›

18-21 Kas›m 2010

Tiflis, Gürcistan

AMBALAJ, GIDA, ‹ÇECEK, GIDA ‹fiLEME VE EK‹PMANLARI

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k A.fi.

The BIG "5" Show-Trade Fair for the Construction Industry 21-24 Kas›m 2010 in the Middle East

Dubai, BAE

‹NfiAAT SANAY‹ VE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

www.dmgdubai.com

dmg world media Dubai Ltd.

Bauma CHINA -International Trade Fair for Construction Machinery, Building Material Machines, Construction Vehicles and Equipment

23-26 Kas›m 2010

fiangay, Çin

‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de VE EK‹PMANLARI

WOODTECH ULUSLARARASI MOB‹LYA YAN SANAY‹, AKSESUARLARI VE MAK‹NELER‹ FUARI

2-5 Aral›k 2010

fiam, Suriye

MOB‹LYA YAN SANAY‹, AKSESUARLARI VE MAK‹NELER‹

Bursa 9.Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›

2-5 Aral›k 2010

Bursa, Türkiye

www.tuyap.com.tr METAL ‹fiLEME MAK‹NELER‹, KAYNAK, KESME, DELME TEKNOLOJ‹LER‹, EL ALETLER‹, PNÖMAT‹K, H‹DROL‹K

Tüyap Bursa Fuarc›l›k A.fi.

Mechanical Engineering, Metal Working, Kazan

8-10 Aral›k 2010

Kazan, Rusya

MAK‹NE MÜHEND‹SL‹⁄‹ VE METAL ‹fiLEME ALANINDA TEKNOLOJ‹, ARAÇ VE GEREÇLER, METAL ‹MAL‹, TAM‹R, TEfiH‹S VE YEN‹LEME EK‹PMANLARI

www.expokazan.ru

OAO Kazanskaya Yarmarka

95

INT. FURNITURE EXHIBITION- 2. ULUS. MOB‹LYA, YAN SANAY‹ VE EV TEKST‹L‹ FUARI

8-11 Aral›k 2010

Tiflis, Gürcistan

www.tuyap.com.tr MOB‹LYA, MOB‹LYA YAN SANAY‹, AKSESUARLARI, ORMAN ÜRÜNLER‹, AHfiAP TEKNOLOJ‹S‹, A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NELER‹, EV TEKST‹L‹

TÜYAP

Vending Expo 2010 (4.)

9-12 Aral›k 2010

‹stanbul, Türkiye

OTOMAT MAK‹NELER‹ VE OTOMAT ÜRÜNLER‹ www.medyafors.com/ TEDAR‹KÇ‹LER‹ BAY‹L‹K GEL‹fiT‹RME

Medya Fors Fuarc›l›k Ltd.fiti

AfiKABAT AUTOSALON

17-19 Aral›k 2010

Aflkabat, Türkmenistan

OTOMOT‹V&OTOMOT‹V YAN SANAY‹, YEDEK PARÇA, PETROL,DO⁄ALGAZ, ARAÇ ÜSTÜ EK‹PMANLAR, ‹fi MAK‹NELER‹ VE YEDEK PARÇALARI

8-11 Ocak 2011 Tekno/Tube Arabia International Trade for Industrial Machines, Metalworking, Machine Tools, Tubes and Pipes

Dubai, BAE

www.messe-duesseldorf.de METAL ‹fiLEME MAK‹NELER‹, KAYNAK www.alfajer.net MAK‹NELER‹, A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NELER‹, DÖKÜM MAK‹NES‹, PAKETLEME MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT VE YAPI MALZEMELER‹

Messe Düsseldorf GmbH Al Fajer Information & Services

8-11 Ocak 2011

Dubai, BAE

PLAST‹K, KAUÇUK HAMMADDELER‹ VE MAK‹NELER‹

www.messe-duesseldorf.de www.alfajer.net

Messe Düsseldorf GmbH Al Fajer Information & Services

Frankfurt/Main, Almanya

TEKST‹L, HALI VB. VE MAK‹NELER‹

www.heimtextil.de www.expotim.com

Messe Frankfurt Exhibition GmbH Expotim

ARABPLAST, Arab International Plastics and Rubber Trade Show

OCAK

TAR‹H‹

expo

KASIM

FUAR ADI

HEIMTEXTIL International Trade Fair for Home Textiles and 12-15 Ocak 2011 Commercially Used Textiles

www.expotim.com

www.meridyenfair.com

TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.fi.

Messe München GmbH, Munich Trade Fairs (Shanghai) Co. Ltd.

EXPOT‹M

MER‹DYEN

Ima 2011

18-21 Ocak 2011

Nuremberg, Almanya

ULUSLARARASI E⁄LENCE VE MAK‹NELER

www.reedexpo.de/

Reed Exhibitions Deutschland GmbH

IMTEX Indian Metal-Cutting Machine Tool Exhibition with International Participation

20 - 26 Ocak 2011

Bengaluru, Hindistan

TAKIM TEZGAHLARI, METAL ‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹

imtma@imtma.in

IMTMA

Enertec

25 - 27 Ocak 2011

Leipzig, Almanya

ENERJ‹ VE GÜÇ S‹STEMLER‹

www.feustelfairs.com.tr

Feustel Fairs & Travel

INTERPLASTICA International Trade Fair Plastics and Rubber

25 - 28 Ocak 2011

Moskova, Rusya

KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME

www.interplastica.de

Messe Düsseldorf GmbH

PRODEXPO-Int. Exh. Of Food Beverages & Food Raw Materials (her y›l)

7-11 fiubat 2011

Moskova, Rusya

GIDA VE AMBALAJ MAK‹NELER‹

www.prod-expo.ru

Expocentre

STROYTECH Exhibition for Construction Technologies, Equipment, Road-Building Machinery and Materials (her y›l)

14-17 fiubat 2011

Moskova, Rusya

TAfiIMA, ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹N.

www.stroytekh.ru

Mvk International Exhibition Company

SIMA/Simagena/Simavip Int. Agribusiness Show

20-24 fiubat, 2011 (‹ki y›lda bir)

Paris, Fransa

TARIM MAK‹NELER‹ VS.

www.simaonline.com

EXPOSIMA S.A.

Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.

moment

AYLAR

‹LET‹fi‹M

expo

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i 0312 447 27 40 www.makinebirlik.com

moment

96

Türkiye ‹statistik Kurumu 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr

Makine ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 468 37 49 www.mib.org.tr

Makine Sanayii Sektör Platformu www.makinesektorplatformu.org

Hazine Müsteflarl›¤› 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr

Ostim Organize Sanayi Bölgesi 0312 385 50 90 www.ostim.org.tr

TURQUM 312 447 27 40 www.turqum.com

TÜB‹TAK 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr

Öncü Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0312 395 73 90 www.kilavuz.biz

RESM‹ KURUMLAR

DERNEKLER

Maliye Bakanl›¤› 0312 425 78 16 www.maliye.gov.tr

Ak›flkan Gücü Derne¤i 0212 222 19 71 www.akder.org.tr

Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› 0312 231 95 46 www.sanayi.gov.tr

Ambalaj Makinecileri Derne¤i 0216 545 49 48 www.amd.org.tr

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› 0312 204 75 00 www.dtm.gov.tr

Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i 0312 281 04 68-69 www.ausd.org.tr Anadolu Asansörcüler Derne¤i 0312 232 06 40 www.anasder.org.tr

Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤› 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr Devlet Planlama Teflkilat› Müsteflarl›¤› 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr

Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar› Derne¤i 0212-771 44 88 www.arusder.org.tr

‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi 0312 417 22 23 www.igeme.org.tr

Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0212 613 79 00 www.besiadturkey.com

Makina Mühendisleri Odas› (TMMOB) 0312 231 31 59 www.mmo.org.tr

Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derne¤i 0216 469 46 96 www.enosad.org.tr

Makine Sektör Meclisi Baflkanl›¤› (TOBB) 0312 413 83 81 www.tobb.org.tr

‹klimlendirme, So¤utma, Klima ‹malatç›lar› Derne¤i 0216 469 44 96 www.iskid.org.tr

D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu 0212 339 50 00 www.deik.org.tr

‹fl Makineleri Mühendisleri Birli¤i 0312 385 78 94 www.ismakinalari.org

Türk ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Dairesi Baflkanl›¤› 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr

Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i 0212 222 81 93 www.kbsb.org

Plastik Sanayicileri Derne¤i 0212 425 13 13 www.pagev.org.tr/pagder/main.asp Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derne¤i 0 312 433 77 88 www.sader.org.tr Tekstil Makine ve Aksesuarlar› Sanayicileri Derne¤i 0212 552 76 60 www.temsad.com Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0216 383 09 22 www.tasiad.org.tr Türk Tar›m Alet ve Makineleri ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 419 37 94 www.tarmakbir.org Türkiye Mermer Do¤altafl ve Makinalar› Üreticileri Birli¤i 0312 440 83 63 www.tummer.org.tr Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i 0216 477 70 77 www.imder.org.tr Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i 0312 255 10 73 www.pomsad.org.tr Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu 0312 468 69 84 www.tumdef.org