OAİB MOMENT EXPO - S5

KÜNYE ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ADINA SAH‹B‹ Mahmut AKILLI YAYIN KURULU BAfiKANI Adnan DALGAKIRAN

MERHABA Ç‹N

YAYIN KURULU Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N Mustafa BOZKURT, Kutlu KARAVEL‹O⁄LU Sevda Kayhan YILMAZ, Mahmut AKILLI, Serol ACARKAN Ali R›za OKTAY, Dr. ‹smet YALÇIN S. Tansel KÜNB‹, Mehtap ÖNAL Ebru ATAMER

Makine ihracatç›lar›m›z Çin gibi herkesin korkulu rüyas› olan bir ülkeyi fethetmeye çal›fl›yorlar. Çünkü Türkiye’nin hedefi, Cumhuriyetin 100. y›l› olan 2023’de dünyan›n en büyük 10 ekonomi aras›na girmek. Bu hedefe ulaflman›n en önemli yollar›ndan biri ise makine sektörünün geliflimini h›zland›rmaktan geçiyor.

YAYINA HAZIRLAYANLAR Free Birds Yay›n Çözümleri YAYIN D‹REKTÖRÜ

SORUMLU YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugay@freebirdsyayin.com)

MUHAB‹R Umut Bar›fl UÇAN (umut@freebirdsyayin.com)

expo

KATKIDA BULUNANLAR Derya BOZKURT, Bahtiyar ORHAN, Kemal Cenk SARIO⁄LU

moment

2

SANAT YÖNETMEN Ersin KARATA⁄ FOTO⁄RAF Candan YAfiARTAfi YAYIN ADRES‹ Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 YAYIN TÜRÜ Süreli Yerel Dergi REKLAM VE PAZARLAMA Freebirds Yay›n Çözümleri REKLAM YÖNETMEN‹ Adem TAVUKCU (adem@freebirdsyayin.com) ADRES Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 BASKI VE C‹LT Gizben Matbaac›l›k Ltd. fiti.

Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 270 40 78 Faks: 0212 270 40 89 MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›n Çözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygun olarak yay›nlanmaktad›r. “Moment Expo Dergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas› izne ba¤l›d›r.

Moment Expo Dergisi Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin 7.500 adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.

Tugay SOYKAN

Can ERÇAKICA

Kuruldu¤u tarihten bu yana Türk makine ihracatç›lar›na uluslararas› sektörel fuarlara kat›l›m› teflvik eden, ticaret ve al›m heyetleri düzenleyen, Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i, yine ayn› hedef ile makine sektörünün en önemli ve büyük fuarlar›ndan biri olan Cimes 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’na (Cimes 2008 China International Machine Tool Exhibition) kat›l›yor.

Bu y›l ilk kez, Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i bünyesinde yer alan Makine Tan›t›m Grubu ve Makine Sanayi Sektör Platformuna üye derneklerin kat›l›mlar› ile 480 metrekarelik bir info stand ile Türk makine sektörünün etkin tan›t›m› için tan›t›m faaliyetleri gerçeklefltirilecek.

Dergimizin bu say›s›nda Türk makine sektörünü daha iyi tan›man›z için Cimes fuar›na özel haberler haz›rlad›k. Türk makine sektörünün günümüzdeki durumu, ilerleyen y›llardaki hedefleri ve tarihi geliflimi hakk›nda bilgiler bulabilece¤iniz gibi ayn› zamanda pratik anlamda yararlanabilece¤iniz birçok veriye ve iletiflim bilgisine de bu özel say› da ulaflabilirsiniz.

Moment Expo’nun bu ay ki kapak konusu ise pompa ve vana sektörü. Suya yön veren, bu önemli sektörün son y›llardaki geliflimi, ihracatta ve üretimde yakalad›¤› baflar›lar ve gelecek hedefleri dergimizin kapak konusunu oluflturuyor. Ayr›ca pompa ve vana sanayisinin Türkiye’de ciddi ölçünde tan›nmas›n› sa¤layan ve sektörü bir araya getiren Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i (POMSAD) hakk›nda kapsaml› bir haber çal›flmam›zda bulunuyor. Dergimizin di¤er bafll›klar› aras›nda, makine ihracatç›lar›n› yak›ndan ilgilendiren Eximbank kredileri, kalibrasyon laboratuarlar›n›n önemi ve faaliyetleri, Çin makine pazar› hakk›nda oldukça kapsaml› bilgiler veren bir ülke dosyas› gibi pratik yararlar sa¤layan haberler bulunuyor.

“ Kapak konumuz olan pompa ve

vana sanayisi son y›llarda üretimde ve ihracatta ciddi baflar›lara imza at›yor.

Türkiye’nin 2007 y›l› pompa ihracat› 271,1 milyon dolar olmufl ve 2006 y›l›na göre yüzde 74,3 oran›nda art›fl göstermifl. Bu yükseliflin ilerleyen y›llarda da devam edece¤inin göstergesi olan birçok haber dergimizin bu say›s›nda yer al›yor. ”

expo

‹Ç‹NDEK‹LER

moment

4

6

Baflkandan

7

Genel Sekreterden

8

K›sa k›sa

12

OA‹B’den

14

Çevre mevzuat›na uyan krediyi kapar

18

Kapak: Suya yön veriyoruz

26

ÇESAN ihracatta ç›tay› yükseltiyor

30

Makine sektörünün ç›k›fl› ihracatta

34

‹hracatç›lar›n merce¤indeki ülke: Çin

42

Pompa ve Vana Sanayisinin çat›s›: POMSAD

48

“Suyu tafl›mak, su kadar önemli”

52

Makale: Türkiye’de araflt›rma-gelifltirme teknoloji üretimi nas›l yayg›nlaflt›r›labilir?

56

Mühendisli¤in tad›na vard›ran firma: Layne Bowler

62

YAMASA ilk 3’ü hedefliyor

66

Kalibrasyona yönelik alg› de¤ifliyor

68

Canlar makinenin baflar› s›rr›

18

“ Suya yön veriyoruz”

34

14

“ Çevre mevzuat›na uyan krediyi kapar” 72

Göstergeler

77

Ayl›k ihracat rakamlar›

88

5

Türkiye’nin ilk lokomotifi: Karakurt

92

Fuarlar

94

‹letiflim

96

62

42

72

expo

Teknolojiye Anadolu’dan bir ses: Konya Selçuk Üniversitesi

moment

“ ‹hracatç›lar›n merce¤indeki ülke: Çin”

BAfiKANDAN

>>ADNAN DALGAKIRAN Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›

expo

Çin Pazar› ve Türk Makine Üreticisi moment

6

ULUSLARARASI B‹R FUAR OLAN C‹MES 2008 ULUSLARARASI MAK‹NE FUARI TÜRK MAK‹NE ÜRET‹C‹S‹ VE ‹HRACATÇISI ‹Ç‹N DE⁄ERLEND‹R‹LMES‹ GEREKEN ÖNEML‹ FIRSATLARDAN B‹R‹S‹D‹R.

Geriden gelen bir ülke olman›n avantaj›n› baflar›l› bir flekilde kullanan Çin, Ekim ay›nda fuar› “Cimes 2008 Uluslararas› Makine Fuar›”na ev sahipli¤i yapacakt›r. Çin gerçe¤i bütün Dünya’n›n kabullendi¤i bir olgudur. Bizim bu gerçe¤e karfl› Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤inde gelifltirdi¤imiz fikir ve stratejiler elbette ki vard›r ve bunlar› s›k s›k aç›kl›yoruz. Ancak bu stratejilerin hayata geçirilmesi siyasal bir irade, bürokratik bilinç ve kararl›l›k gerektirmektedir. E¤er bir sel ile karfl› karfl›yaysan›z sele karfl› durmak fayda sa¤lamaz. Sel ile hareket edebilme becerisini gösterebilmelisiniz. Çin’in makine ihracat rakamlar›na bakt›¤›m›z zaman, 91.564,400, 574 milyar dolarla Almanya ve A.B.D.’den sonra üçüncü s›rada oldu¤unu görüyoruz. Bu rakam, nerdeyse Türk ihracat›n›n toplam rakam›na denk gelmektedir. Türk ihracat›n›n kalk›nmas› için Çin makine sektörü aç›s›ndan

uygulanan geliflim modelleri incelenerek Türkiye’ye özel bir makine sektörü kalk›nma modeli yarat›lmal› ve desteklenmelidir.

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i olarak Ekim ay›nda ki fuara hem dergimiz hem de Türk Makine Tan›t›m Grubumuz ile kat›l›m gösterece¤iz. Uluslararas› bir fuar olan Cimes 2008 Uluslararas› Makine Fuar› Türk makine üreticisi ve ihracatç›s› için de¤erlendirilmesi gereken önemli f›rsatlardan birisidir.

Kat›l›mc› Türk firmalar›n›n ithalat-ihracat iflbirliklerinin gelifltirilmesi d›fl›nda, dergimiz ve Türk Makine Tan›t›m Grubumuz arac›l›¤›yla sesimizi Çin’den tüm Dünya’ya duyurma imkân›m›z olacakt›r.

Birlik olarak firmalar›m›z›n geliflim ve tan›t›mlar›n› desteklemek amac›yla kat›laca¤›m›z Cimes 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’na görüflmek üzere.

GENEL SEKRETERDEN

>> MAHMUT AKILLI Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreteri

Yak›n zaman içinde küresel ekonomide yaflanan finansal krizler dünya ekonomisini endifleye sürüklemifltir. ABD’de yaflanan ve Avrupa’ya ulaflan mali krizden kaynaklanan etkiler, mal fiyatlar›ndaki yükselifl, çeflitli ülkelerde t›rmanan k›s›tlamalara maruz kalm›fl para politikalar› ve borsadaki karars›zl›klar bu faktörler aras›nda yer almaktad›r.

Geliflmekte olan birçok ülke gittikçe artan oranda iç talebe yo¤unlaflm›fl; ABD’nin ithalat hacminde de ciddi bir düflüfl yaflanm›flt›r. Söz konusu ülkedeki bu daralma Türkiye’nin ABD’ye yönelik genel ihracat›na da yans›m›fl, ancak buna ra¤men Birli¤imiz ifltigal alan› itibariyle ABD’ye yönelik makine ihracat›m›z 2008 y›l› ilk sekiz ay›nda yüzde 30’a yak›n artm›flt›r.

Dünya ekonomisine yön veren ülkelerden biri olan Çin’in ise 2007 y›l›nda genel ithalat› yüzde 16 art›fl gösterirken, ihracat› yüzde 23 artm›flt›r. Türk makine sektörünün de hedef pazarlar›ndan biri olan Çin pazar›ndan yüzde 1 pay alabilmek, makine ihracat›m›zda yüzde 20’lik art›fl demektir.

Bu önemli pazara ihracat›m›z›n artmas› için faaliyetlerini yo-

¤unlaflt›ran Birli¤imiz, Eylül ay› bafl›nda Sincan Uygur Özerk Bölgesi`nin baflkenti Urumçi`de düzenlenen, Orta ve Bat› Asya bölgesindeki en genifl kat›l›ml› uluslararas› ticari etkinli¤i “17. Urumçi Ekonomik ‹flbirli¤i ve Ticaret Fuar›’na”, Makine Tan›t›m Grubu ad›na kat›lm›flt›r.

Ayr›ca, Ekim ay› bafl›nda Pekin’de düzenlenecek “CIMES 2008” fuar›na yine Makine Tan›t›m Grubu ad›na oldukça büyük bir standla ifltirak edilecek ve Çin pazar›nda makine sektörü tan›t›m›n›n kapsaml› ve etkili olabilmesi ve daha genifl kitlelere ulafl›lmas›n› teminen, Makine Sanayi Sektör Platformuna üye derneklerin de stand›m›zda yer alarak tan›t›m›na imkân sa¤lanacakt›r. Özgün tasar›m ve yenilikçilik yetene¤ini gelifltiren, kaliteli ve katma de¤eri yüksek yat›r›m mal› imal eden, kurumsallaflm›fl firmalar› ile makine imalat sektöründe dünyan›n ilk on befl ülkesi aras›nda olma hedefinde olan Türk makine sektörünün, Çin pazar›nda da bu vizyon ›fl›¤›nda daha çok yer edinmesini bekliyoruz.

7 moment

TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN DE HEDEF PAZARLARINDAN B‹R‹ OLAN Ç‹N PAZARINDAN YÜZDE 1 PAY ALAB‹LMEK, MAK‹NE ‹HRACATIMIZDA YÜZDE 20’L‹K ARTIfi DEMEKT‹R.

expo

Türk makineleri Çin yolcusu

KISA KISA

‹TÜ’den büyük baflar›

expo

‹TÜ GÜNEfi TEKNES‹ TAKIMI’NIN MUAVENET ADLI GÜNEfi TEKNES‹, ABD’N‹N ARKANSAS EYALET‹NDE ARKANSAS ÜN‹VERS‹TES‹’N‹N DÜZENLED‹⁄‹ “SOLAR SPLASH” GÜNEfi TEKNELER‹ YARIfiMASINDA ‹K‹NC‹L‹K KAZANDI. AYRICA, YARIfiMADA TOPLAM ON ÖDÜL KAZANAN MUAVENET TEKNES‹ ‹LE ‹TÜ GÜNEfi TEKNES‹ TAKIMI B‹R REKORA ‹MZA ATMIfi OLDU.

moment

8

‹stanbul Teknik Üniversitesi'nin (‹TÜ) Gemi ‹nflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi'ne ba¤l› olarak çal›flmalar›n› sürdüren ‹TÜ Günefl Teknesi Tak›m›, 18–22 Haziran 2008 tarihleri aras›nda ABD'nin Arkansas eyaletinde düzenlenen Solar Splash 2008 Dünya Günefl Tekneleri fiampiyonas›'nda Muavenet isimli tekneyle dünya ikincisi oldu ve toplamda on farkl› ödül kazanarak bir rekora imza att›.

Geçti¤imiz y›l Türkiye'nin günefl enerjisi ile çal›flan ilk teknesi "Nusrat" ile ayn› yar›flmada üçüncü olan ‹TÜ Günefl Teknesi Tak›m›, bu y›l hem derecesini gelifltirdi, hem de alt› olan ödül say›s›n› "Genel Toplamda Dünya ‹kincili¤i", "Manevra Etab› Birincili¤i", "Sürat Etab› ‹kincili¤i", "Ekonomik Sürat Etab› Üçüncülü¤ü", "Yeterlilik Etab› ‹kincili¤i", "Görsel Sunum ‹kincili¤i", "En ‹yi Sistem Tasar›m› Ödülü", "En Geliflmifl Tak›m Ödülü", "En ‹yi Tasar›m Ödülü", "Ticari Uygulamaya En Uyumlu Tekne Ödülü" dereceleri ile ona ç›karmay› baflard›.

ABD'de 15 y›ldan bu yana düzenlenen ve bu y›l ev sahipli¤ini University of Arkansas'›n yapt›¤› "Solar Splash" Günefl Tekneleri Yar›flmas›'nda birincili¤i Cedarville Üniversitesi, üçüncülü¤ü ise Arkansas Üniversitesi elde etti.

2 Ekim 1992 y›l›nda ABD'lilerce vurulan ve 5 askerin flehit oldu¤u Muavenet Gemisi'nden ad›n› alan ‹TÜ Günefl Teknesi'nin dan›flmanl›¤›n› Prof. Dr. Ömer Gören, Yard. Doç. Dr. Osman Kaan Erol, Doç. Dr. Ali Can Takinac› ve Doç. Dr. Vedat Temiz yap›yor.

Nano-teknoloji Maslak’a geliyor B‹L‹fi‹M VAD‹S‹ KURULMASINA YÖNEL‹K F‹Z‹B‹L‹TE ‹HALES‹NE AZ SAYIDA TEKL‹F GELMES‹ NEDEN‹YLE YEN‹LENMES‹NE KARAR VER‹LD‹. SANAY‹ BAKANLI⁄I, B‹L‹fi‹M VAD‹S‹ PROJES‹ ‹Ç‹N 450 B‹N YTL KAYNAK AYIRMAYI KARARLAfiTIRDI. Yat›r›m program›nda yer alan ve ``Biliflim Vadisi``nin kurulmas›yla görevlendirilen Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›, çal›flman›n ilk aya¤› olan fizibilite ihalesini, 14 A¤ustos 2008 tarihinde gerçeklefltirdi. Ancak ihaleye kat›l›m›n az oldu¤u gerekçesiyle ihale ertelendi.

Biliflim Vadisi projesi fizibilitesinin ihale flartnamesi 14 aflamadan meydana geliyor. fiartnamede; ‹fl program›, Dünyadaki benzer yap›lanmalar›n karfl›laflt›rmal› analizi (rekabet analizi), Türk biliflim teknolojileri sektörünün mevcut durumu, geliflme e¤ilimleri ve beklenti analizi, Biliflim teknolojileri sektörüne iliflkin küresel durum, geliflme e¤ilimleri ve beklenti analizi, Biliflim Vadisinin kurulaca¤› bölgenin seçimi, Seçilen bölgeler için sektörel analiz, Paydafl analizi, Biliflim Vadisinin kurumsal yap›s› ve yönetim modelinin belirlenmesi, Fiziksel altyap› özellikleri, detaylar› ve finansman›, Politika önlemleri, teflvik ve destekler, Biliflim Vadisi iletiflim stratejisi, Kritik baflar› faktörleri ve riskler, ‹zleme ve de¤erlendirme sistemi ve Yönetici özeti, de¤erlendirme, eylem plan› ve öneriler yer al›yor. ‹stanbul`da Taksim-Maslak hatt›nda kurulacak biliflim vadisi için, Toplu Konut ‹daresi (TOK‹) arac›l›¤›yla arazi tahsisi yap›lacak. Vadide 30 y›l süreli bir iflletmeci flirket kurulacak ve vadide bilgi ve iletiflim, telekomünikasyon, bio-teknoloji, nano-teknoloji, nöroteknoloji sektörlerine öncelik tan›nacak.

Borusan’dan önemli baflar›

BURSA ORGAN‹ZE SANAY‹ BÖLGES‹'N‹N (OSB) ENERJ‹ ‹HT‹YACINI KARfiILAYAN BOSEN ENERJ‹ ELEKTR‹K ÜRET‹M‹ Afi, YAKLAfiIK 200 M‹LYON EURO'YA MAL OLACA⁄I ‹FADE ED‹LEN ‹K‹NC‹ DO⁄ALGAZ SANTRAL‹ KURULMASI ‹Ç‹N KOLLARI SIVADI. Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nin enerji ihtiyac›n› karfl›layan Bosen Enerji Elektrik Üretimi Afi, bölgede ikinci do¤algaz santrali kurmak için çal›flmalara bafllad›. Yap›lmas› düflünülen yaklafl›k 400 megavatl›k yeni santralle birlikte bölgenin enerji üretim kapasitesinin flu andaki santralin yaklafl›k 3,5 kat› büyüklü¤üne ulaflaca¤› kaydediliyor. Bosen Enerji Elektrik Üretimi Afi Genel Müdürü Erdem Alada¤, "Bölgemizde olmak kayd›yla yap›lacak büyük bir yat›r›mla 400 megavatl›k bir santral düflünülmektedir. Bu çapta bir yat›r›m›n maliyeti ise 200 milyon Euro civar›nda. Türkiye'nin bugün enerji a盤› oldu¤u biliniyor. fiu anda yap›lan yat›r›mlar bile yetersiz. Dolay›s›yla bizim yapaca¤›m›z yat›r›m›n büyük olmas› Türkiye için bir kazanç. Sanayi bölgesinin tüketim ihtiyac›n›n fazlas› ulusal flebekeye kayd›r›labiliyor" dedi.

Bölgede bulunan 200'den fazla fabrikan›n enerji ihtiyac›n› karfl›layan Bosen Enerji'yle ilgili de bilgi veren Erdem Alada¤, "Enerji santrali giriflimi Bursa Ticaret ve Sanayi Odas›'n›n (TSO) öncülü¤ünde 1990'l› y›llarda bafllad›. Giriflimin somutlaflmas› 1997 y›l›nda Bosen Enerji'nin flirketleflmesiyle oldu. Akabinde yap›lan h›zl› bir çal›flmayla 1998'in bafl›nda 1 yükleniciyle sözleflme yap›lm›fl ve bu sözleflme çerçevesinde yap›lan montaj ve uygulamalar sonucunda tesis iflletmeye 1999'un may›s›nda bafllad›. Bursa TSO'n›n giriflimleriyle kurulmufl ve büyük orta¤› da Bursa TSO olmas›na ra¤men zaman içerisinde bölgenin kendi yönetimine devredilmifltir. Bosen, bugün OSB'ye ait bir enerji santralidir" fleklinde konufltu.

expo

Borusan Güç Sistemleri'nin 50'ye yak›n tesiste yaklafl›k 100 kojenerasyon sistemi bulunuyor. Borusan Güç Sistemleri dizayn› kojenerasyon paketleri son 3 y›ld›r Kazakistan'da da kuruluyor.

Yüksek verim, kaliteli enerji, tasarruf ve çevre aç›s›ndan önemli avantajlar sunan kojenerasyon sistemlerinin Türkiye'de de gerek iflletmeler gerekse ülke ekonomisinin kalk›nmas› aç›s›ndan yayg›nlaflmas› gerekiyor.

Borusan Güç Sistemleri Genel Müdürü Sinan Yükeb, "1997 y›l›ndan bu yana sürdürdü¤ümüz Caterpillar Türkiye temsilcili¤inde, kojenerasyon alan›nda bugüne kadar üstün bir performans sergiledik. 11 y›l içinde ulaflt›¤›m›z 2 milyon saatlik kojenerasyon çal›flma süresi 229 y›la, bir baflka deyiflle 28 bin 572 insan ömrüne denk düflüyor. Bu süre içinde kojenerasyon sistemlerinin sundu¤u tüm avantajlar› iflletmelere ve ülke ekonomisine kazand›rd›k.

Yüksek enerji çevrim verimi, ucuz ve kaliteli enerji üretimi bu avantajlar›n bafl›nda geliyor. Elde etti¤imiz baflar›, ülkemizde kojenerasyon sistemlerinin hak etti¤i önemi ve yayg›nl›¤› kazanmas› aç›s›ndan da büyük önem tafl›yor. Sadece sat›flta de¤il, sat›fl öncesi dan›flmanl›k ve sonras› destek hizmetlerimizde kaliteye önem vererek, ülkemizde bu alan›n geliflimine katk›da bulunmay› sürdürece¤iz" dedi.

Kojenerasyon sistemlerinde enerji, hem elektrik hem de ›s› formlar›nda ayn› sistem taraf›ndan üretiliyorken bu sistemleri, kesintisiz ›s› ve elektri¤e ihtiyaç duyan baflta tekstil, kimya ve otomotiv sektörleri ile otel ve hastaneler tercih ediyor.

Bosen durmak bilmiyor

9 moment

GÜÇ S‹STEMLER‹NDE DÜNYA L‹DER‹ CATERP‹LLAR'IN TÜRK‹YE TEMS‹LC‹L‹⁄‹N‹ YÜRÜTEN BORUSAN GÜÇ S‹STEMLER‹, 1997–2008 YILLARI ARASINDA KOJENERASYON TES‹SLER‹NDE TOPLAM 2 M‹LYON SAATL‹K ÇALIfiMA SÜRES‹NE ULAfiTI⁄INI AÇIKLADI.

KISA KISA

10 bin ifladam› iflbirli¤i için ‹zmir'de bulufluyor EGE VE BATI AKDEN‹Z SANAY‹C‹ VE ‹fi ADAMLARI FEDERASYONU, BALIKES‹R'DEN ANTALYA'YA 10 B‹N SANAY‹C‹ VE ‹fiADAMINI ‹K‹NC‹ DEFA ‹ZM‹R'DE BULUfiTURUYOR. ORGAN‹ZASYON SAYES‹NDE AYAKKABIDAN AMBALAJA, MAK‹NEDEN MERMERE, MOB‹LYADAN OTOMOT‹VE KADAR YAKLAfiIK 30 SEKTÖRÜN TEMS‹LC‹S‹ B‹R ARAYA GELECEK.

expo

Krize karfl› tedbirli olmak laz›m moment

10

ABD’DE BAfiLAYAN VE TÜM DÜNYAYI ETK‹LEYECE⁄‹ DÜfiÜNÜLEN F‹NANS KR‹Z‹ ‹fi ÇEVRELER‹N‹N CANINI SIKIYOR. TÜRK‹YE’DE DE ETK‹LER‹N‹N GÖRÜLMES‹ BEKLEN‹LEN KR‹ZE KARfiI BÜTÜN YETK‹L‹LER‹N TEDB‹RL‹ OLMASI GEREK‹YOR. Lehman Brothers'›n iflas›, Merrill Lynch ve Bear Stearns'ün sat›fl›, AIG'in içine düfltü¤ü ç›kmaz, Fannie ve Freddie'nin devletlefltirilmesi, ‹ngiltere'de HBOS'un krizin efli¤inde oldu¤u haberlerinin ard›ndan gelecek döneme dair ciddi endifleler var.

Bir dönemin önemli bankac›lar›ndan olan Ak›n Öngör, yat›r›m bankalar›n›n mevduat bankalar› gibi krizi önceden görüp, harekete geçemedi¤ini söyleyerek erken harekete geçememe sebebinin yönetim hatas› oldu¤unu belirtti. Öngör'e göre, yöneticiler beceriksizliklerinin bedelini ödeyecek.

ABD'de yaflanan geliflmelerin yeni bir trendin habercisi olabilece¤ini ifade eden Ak›n Öngör, "Yat›r›m bankalar›n›n bilançosu büyük mevduat bankalar› taraf›ndan al›nmas› sürecine girildi. Bu dünyada yeni bir trendin bafllang›c› olabilir" dedi. Mevduat bankalar›nda s›k›nt› yaflan›p yaflanmayaca¤› konusunda ise büyük bir tehdit görmedi¤ini belirten Ak›n Öngör, “Mevduat bankalar› krizi önceden gördü, önlemini ald›. Zararlar› bilânçolar›na yans›t›p, gerekli sermayeyi toplad›” dedi.

Türkiye'de 5 özel, 4 yabanc› yat›r›m bankas› bulunuyor. Öngör, Türkiye'de türev ürünlere gidilmedi¤ini belirtiyor. Yat›r›m bankalar›n›n küçük boyutta oldu¤unu, büyük bankalar›n izdüflümünde bulundu¤unu vurguluyor. Ak›n Öngör, “Türk bankalar›nda krizin etkisi yurtd›fl› borçlanmalar›nda ortaya ç›kacak.

Kredi marjlar› yükselecek. Yurtd›fl›nda yüksek maliyetle borçlanan bankalar, bu maliyetleri yurtiçine yans›tacak” diye konufltu. Ayr›ca Güngör, önümüzdeki süreçte kamudan bankalara kadar her kesimin tedbirli olmas› gerekti¤ini ifade etti.

Ege ve Bat› Akdeniz Sanayici ve ‹fl Adamlar› Federasyonu, Bal›kesir'den Antalya'ya 10 bin sanayici ve ifladam›n› ikinci defa ‹zmir'de buluflturuyor. ‹zmir Fuar Alan›'nda 18-19 Ekim 2008 tarihlerinde düzenlenecek ES‹DEF ‹fl Gelifltirme Platformu'yla söz konusu iki bölgede faaliyet gösteren firmalar aras›nda iflbirli¤inin gelifltirilmesi ve 20 bin ifl görüflmesi yap›lmas› hedefleniyor. Platform çerçevesinde 250 firma mal ve hizmetlerini de sergileyecek.

Organizasyon sayesinde ayakkab›dan ambalaja, makineden mermere, mobilyadan otomotive kadar yaklafl›k 30 sektörün temsilcisinin bir araya gelece¤ini aktaran Federasyon Baflkan› Ramazan Davulcuo¤lu, kat›l›mc›lar›n iki gün sürecek etkinlikteki panel ve konferanslarla da çeflitli konularda bilgilendirilece¤ini söyledi.

Ege ve Bat› Akdeniz bölgelerinin üretim gücündeki son geliflmelere flahit olunacak platformda, firma ve sektörler baz›nda yeni kap›lar›n aralanmas› bekleniyor. Türkiye'nin ekonomi d›fl› gündem yorgunu oldu¤una dikkat çeken ES‹DEF Baflkan› Davulcuo¤lu, ‹fl Gelifltirme Platformu'yla ilgili olarak flu bilgileri verdi: "Dünya ekonomilerindeki kriz, ülke içindeki ekonomisiz yo¤un gündemle birleflince Türk ifladam› ve sanayicileri olarak çok da iyi hat›rlamayaca¤›m›z bir dönem yaflatt› bize. Türk ekonomisindeki görece iyileflmenin ana ekseni bozulmam›fl olsa da istikrars›zl›kla beslenen performans kayb›, y›l sonu hedeflerimizi geçersiz k›ld›. Böyle bir atmosferde, ES‹DEF ‹fl Gelifltirme Platformu'nun daha özel bir anlam kazand›¤›n› düflünüyoruz. Geçen y›l ki aya¤›nda ulafl›lan ticari hareketlili¤in marjinal faydas›n›, bu y›l daha derinden hissedece¤iz. ‹nan›yoruz ki platformun ikincisi ve gelecek y›llarda takip edecek yeni halkalar›, baflta bölge olmak üzere Türk ekonomisinde yüksek performans efli¤i olarak an›lacak."

Anamas Yay ihracat yapman›n peflinde YAY ‹MALATI ALANINDA 30 YILLIK TECRÜBEYE SAH‹P OLAN ANAMAS YAY, BU YILSONUNDA ISO 9001-2000 BELGES‹ ALARAK 2009’DA ÜRÜNLER‹N‹N YÜZDE 30’UNU ‹HRAÇ ETMEY‹ HEDEFL‹YOR. TÜB‹TAK'›n günefl enerjisi kullanan araçlar›n yar›flt›¤› Formula-G Günefl Arabalar› Yar›fl› ile ayn› günde düzenledi¤i Hidromobil-2008, Hidrojen Enerjili Arabalar Yar›flmas›'nda ‹zmirli üniversite ö¤rencilerinin yapt›¤› Poseidon-2 adl› araç flampiyon oldu. MMO ö¤renci üye komisyonu bu yar›flmay› ‹zmir'den kazanan ilk ekip oldu. Ege, Dokuz Eylül, Celal Bayar üniversiteleri ile ‹zmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü makina ve endüstri mühendisli¤i bölümünde okuyan 24 ö¤rencinin oluflturdu¤u tak›m Hidrojen Enerjili Arabalar Yar›flmas›'nda en yak›n rakibine üç tur fark atarak birincili¤i kazand›. Bu dalda toplam 24 araç yar›flt›. Gelece¤in mühendisleri zafer coflkular›n› Alsancak'taki Cumhuriyet Meydan›'nda yaflad›. Ö¤renciler hidrojenle çal›flan Poseidon-2 adl› araçla meydanda vatandafllar›n flaflk›n bak›fllar› aras›nda zafer turu att›.

Meydanda arac› gören vatandafllar, günefl enerjisi, akü ile çal›flan araç tahminlerinde bulundu. Benzerini görmediklerini ifade eden ‹zmirliler, ekibi de yar›flmada ald›klar› dereceden dolay› tebrik etti ve arac› yak›ndan inceleyerek, ö¤rencilerden bilgi ald›.

DEÜ Makina Mühendisli¤i 3'üncü s›n›f ö¤rencisi fieyma Menekfle, arac›n tasar›m› için haftalarca çal›flt›klar›n›, üç ay kadar sanayi sitesinde atölyede yap›m› için u¤raflarak, uzun bir çal›flma süreci yaflad›klar›n› anlatt›. Menekfle, “Çal›flmam›z›n,

Anamas Yay firmas›n›n sahibi Mevlüt Terlemez, ilk olarak 1954 y›l›nda otomotiv yedek parçalar› üretimi üzerine kurulan firman›n 1978’da piyasada oluflan koflullar sonucu yay üretimine bafllad›¤›n› söyledi.

2000 y›l›ndan bu yana Ostim Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 2 bin metrekarelik fabrika alan›nda hizmet verdiklerini belirten Terlemez, “Yay sektöründe 30’uncu yafl›m›z› doldurman›n gururunu yafl›yoruz. 0.200 mm’den 13 mm’ye kadar istenilen ölçülerde her çeflit yay imalat›n› uzman kadromuz ve hassas CNC yay makineleri ile kaliteden taviz vermeden üretmekteyiz” dedi.

Bu y›l bafllad›klar› ISO 9001-2000 çal›flmalar›n› h›zla sürdürdüklerini belirten Terlemez, flunlar› söyledi: “Y›l sonunda kalitemizi ISO 9001-2000 belgesi ile tescillendirece¤iz. fiu anda ihracat için alt yap› çal›flmalar›n› tamamlamak üzereyiz. 2009 hedefimiz üretimimizin yüzde 30’unu ihraç ederek yurt d›fl› pazarlara etkili bir flekilde girmek ve uluslararas› firmalar düzeyine ç›kmak. 2009’u ihracata bafllama y›l› olarak kabul ediyoruz.

Bu nedenle ihracat hedeflerimize ba¤l› olarak Ar-Ge çal›flmalar›na da a¤›rl›k verece¤iz.”

expo

TÜB‹TAK'IN ‹ZM‹R'DE GERÇEKLEfiT‹RD‹⁄‹ H‹DROMOB‹L-2008, H‹DROJEN ENERJ‹L‹ ARABALAR YARIfiMASI'NDA, MAK‹NA MÜHEND‹SLER‹ ODASI (MMO) ‹ZM‹R fiUBES‹'N‹N Ö⁄RENC‹ KOM‹SYONU EK‹B‹N‹N YAPTI⁄I POSE‹DON-2 ADLI ARAÇ B‹R‹NC‹ OLDU. TAKIM ÜYELER‹ OLAN, ‹ZM‹R VE MAN‹SA'DAK‹ DÖRT ÜN‹VERS‹TEDEN 24 Ö⁄RENC‹, fiAMP‹YONLU⁄U CUMHUR‹YET MEYDANI'NDA ZAFER TURU ATARAK KUTLADI.

11 moment

Hidromobil Yar›fl›n› “Poseidon 2” kazand›

eme¤imizin karfl›l›¤›n› ald›k. Kupay› ald›¤›m›z için çok mutluyuz. Çok gurur verici” dedi. Poseidon-2'nin pilotu, tak›m›n ayn› zamanda sponsorluk ve halkla iliflkiler ifllerini yürüten Selin fiengün Zopcuk, arac› kullanman›n çok keyifli oldu¤unu söyledi. Yar›flmada 20 tur att›¤›n› belirten Zopcuk, “Poseidon, 6 tur sonra ciddi olarak öne ç›kt›. Arac› kullanmak harika bir duyguydu. Antrenmanlarda disiplinle çal›flt›k. Ekibimiz arac›m›z›n tüm teknik özelliklerine hakimdi. Hepimiz çok mutluyuz. Gençlere inanan, bu ortam› yaratan ve bize baflarma gücünü veren Makina Mühendisleri Odas›'na da teflekkür ediyoruz” diye konufltu.

OA‹B’DEN

TURQUM®, 13.

Uluslararas› Makina Tasar›m› ve ‹malat› Kongresi’nde tan›t›ld›

Makine Tan›t›m Grubu Urumçi Fuar›’ndayd›

expo

®

moment

12

MAK‹NE TASARIM VE ‹MALAT ARAfiTIRMA ENST‹TÜSÜ’N‹N ETK‹NL‹⁄‹ OLARAK 1984’DEN BER‹ DÜZENLENEN VE BU SENE 13. SÜ GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ULUSLARARASI MAK‹NA TASARIMI VE ‹MALATI KONGRES‹’NDE, OA‹B GENEL SEKRETER‹ MAHMUT AKILLI ‹LE MAK‹NE MARKALANDIRMA fiUBES‹ MÜDÜRÜ ESRA ARPINAR TARAFINDAN KAL‹TE MARKASI TURQUM®’UN TANITIMI YAPILDI. “Makine Tasar›m ve ‹malat Araflt›rma Enstitüsü (MAT‹MAREN)”nin etkinli¤i olarak 1984 y›l›ndan bu yana ulusal bir kongre olarak bafllat›l›p, sonra uluslararas› kongre halinde devam eden ve bu sene 3–5 Eylül 2008 tarihlerinde ‹stanbul’da Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi’nde MAT‹MAREN üyeleri ve ODTÜ- Makina Mühendisli¤i Bölümü ö¤retim üyelerinin oluflturdu¤u Düzenleme Kurulu taraf›ndan organize edilen 13. Uluslararas› Makina Tasar›m› ve ‹malat› Kongresi”nde, çeflitli ülkelerden tan›nm›fl seçkin akademisyenler ve profesyoneller bir araya gelerek, makine tasar›m ve imalat›n›n, imalat sistem ve teknolojilerindeki son geliflmelerin tart›fl›ld›¤› forumlar düzenlendi.

Tasar›m ve Üretim Yöntemleri, Makine Tasar›m› ve Uygulamalar›, Mühendislik Tasar›m Metodolojisi ve Tasar›m Modelleri, Makine Tasar›m ve ‹malat›nda Ak›ll› Sistemler bafll›klar› UMTIK 2008 Kongresinde yer alan ana konulardan sadece baz›lar›yd›. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i’nin davetli oldu¤u ve Genel Sekreter Mahmut Ak›ll› ile Makine Markaland›rma fiubesi Müdürü Esra Arp›nar’›n kat›ld›¤› kongrede, makine sektörüne yönelik bir marka çal›flmas› olan TURQUM®, (TURKISH QUALITY OF MACHINERY) hakk›nda bir sunum gerçeklefltirildi.

Söz konusu sunumda, bir makinenin önceden belirlenmifl teknik flartlara uygunlu¤unun üretim yerinde yap›lacak denetimlerle belirlenmesi sonucu ürüne ilifltirilen bir logo olan kalite markas› (TURQUM®)’un tan›t›m› yap›ld›.

‹leri teknoloji ve yüksek kalite ile üretimi ilke edinen Türk makine imalat sanayisinin d›fl pazarlarda etkili tan›t›m›n›n yap›larak ihracata dayal› h›zl› büyümesini sürdürmesi için faaliyetlerine devam eden Makine Tan›t›m Grubu, Sincan Uygur Özerk Bölgesi`nin baflkenti Urumçi’de 1-5 Eylül 2008 tarihleri aras›nda düzenlenen 17. Urumçi Ekonomik ‹flbirli¤i ve Ticaret Fuar›`na ilk defa kat›ld›.

Orta ve Bat› Asya bölgesindeki en genifl kat›l›ml› uluslararas› ticari etkinlik haline gelen fuara 36 metrekare büyüklü¤ünde bir info stand ile kat›l›m sa¤layarak Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i üyelerinin katalog, broflür, CD vb. tan›t›m materyallerini profesyonel ziyaretçilere ulaflt›ran Makine Tan›t›m Grubu, Devlet Bakan› Kürflad Tüzmen baflkanl›¤›nda, fuar ile efl zamanl› olarak gerçeklefltirilen ticaret heyetine de ifltirak ederek yabanc› firma temsilcilerine Türk Makine Sektörü hakk›nda bilgi verdi ve taleplerini de¤erlendirerek ülkemizde faaliyet gösteren ilgili firmalara yönlendirilmelerini sa¤lad›. Bas›n›n da büyük ilgi gösterdi¤i fuarda, güçlü tarihi ve kültürel ba¤lar›m›z›n ticari alanda güvenli bir iflbirli¤ine dönüfltürülebilece¤i yönünde yerel yay›n organlar›na demeçler verildi.

OA‹B stand›n› ziyaret ederek makine taleplerini ileten firma temsilcilerine ilgili üyelerden temin edilen kataloglar›n yan›nda ifltigal alan›na göre arama yap›larak tüm makine ihracatç›lar›n›n iletiflim bilgilerine kolayl›kla eriflim sa¤layabilmeleri için veritaban› CD`si de sunuldu. Makine sektörünün tan›t›m›na yönelik olarak haz›rlanan film ile birlikte, Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤inin faaliyetlerini ve iletiflim bilgilerini içeren kataloglar da¤›t›ld›.

Ayn› zaman da Türk makine sektörünün kalite güvence iflareti olan TURQUM® hakk›nda ziyaretçilere detayl› bilgi verilirken, ilgili kataloglar da¤›t›larak ürünlerde bu iflaretin aranmas›n›n önemi aç›kland›. Rusya, Kazakistan, Pakistan ve di¤er komflu ülkelerin de yo¤un ilgi gösterdi¤i fuar süresince ziyaretçilere Türk misafirperverli¤inin bir göstergesi olarak 203.Hall 9 ve 10 no`lu OA‹B stand›nda lokum ve f›st›k ikram› yap›ld›.

expo

GÜNDEM

moment

14

Çevre mevzuat›na uyan krediyi kapar DÜNYA BANKASI TARAFINDAN TÜRK EX‹MBANK’A TAHS‹S ED‹LEN ‹HRACAT F‹NANSMANI ARACILIK KRED‹S‹ KAPSAMINDA, GEM‹/YAT YAPIMI, MAK‹NE ‹MALAT SEKTÖRLER‹NDE FAAL‹YET GÖSTEREN VE TERSANE YATIRIMI YAPAN TÜRK‹YE’DE YERLEfi‹K F‹RMALARIN ‹HRACAT ‹fiLEMLER‹ VE ‹HRACAT AMAÇLI YATIRIMLARINA YÖNEL‹K KRED‹ ALAB‹LECEKLER. ANCAK ÖNCEL‹KLE PROJELERDE ÜLKEM‹Z ÇEVRE MEVZUATINA VE DÜNYA BANKASI ÇEVRE KURALLARINA UYGUN OLMASI fiARTI ARANACAK.

PEK‹, BU fiARTLAR NELER? Dördüncü ‹hracat Finansman› Arac›l›k Kredisi (EFIL IV) kapsam›nda finanse edilen tüm krediler Eximbank taraf›ndan aç›klanan ifllemleri içeren bir çevresel inceleme sürecine tabi tutuluyor.

Projelerin çevresel aç›dan sa¤l›kl› bir flekilde uygulanabilmesi amac›yla, Eximbank’›n bu ifllemleri projelerin incelenmesi ve de¤erlendirilmesi ile iflletmelerin çevresel yükümlülüklerinin de¤erlendirilmesi için kullanmas› gerekiyor. Bu ifllemler ve yükümlülükler ise, T.C. Çevre ve Orman Bakanl›¤›’n›n Çevresel Etki De¤erlendirme ile ilgili düzenlemeleri çerçevesinde yürütülecek.

Proje kapsam›nda iki tür kredi/proje de¤erlendirilecek. Bunlardan ilki “iflletme sermayesi kredisi”, ikincisi ise ?yat›r›m kredisi? Prosedürler ise temel olarak Çevresel Tarama, Çevresel Etki De¤erlendirme ve gerekti¤inde Çevresel Etki Azaltma bölümlerinden olufluyor. Çevresel Tarama, Eximbank taraf›ndan pro-

ÇEVRESEL TARAMA KATEGOR‹LER‹ Çevresel tarama, bir proje baflvurusunun incelenmesinde çevresel durum tespit sürecinin ilk ad›m› ve projenin çevresel risk kategorisini ve gerekli olacak çevre belgelerinin belirlenmesini amaçl›yor. Kredi kullanan iflletme taraf›ndan Eximbank’a sunulan her bir proje paketinde çevresel tarama formlar› yer alacak ve bunlardan birincisi iflletme taraf›ndan, ikincisi ise Eximbank taraf›ndan doldurulacakt›r. Çevresel tarama formunda iflletme/projenin yap›s› ve tarama kategorisi özetlenecek. Çevresel tarama kategorileri ise 4 flekilde tan›mlan›yor.

Düflük risk olarak nitelenen birinci kategorideki projeler, çevresel etkileri göz ard› edilebilecek düzeyde olan, dolay›s›yla ÇED gerekli olmayan projeler.

Bunlar genel olarak kategori II, III ve IV’e dahil olmayan iflletmeler olarak aç›klanabilir.

Orta risk olarak nitelenen ikinci kategorideki projeler, Bakanl›k taraf›ndan verilen bir rapor ile çevresel etkilerinin belirgin olmad›¤› hususu belgelenen projeler olarak s›n›fland›r›l›yor. ÇED Yönetmeli¤i uyar›nca ‘Proje Tan›t›m Dosyalar›’ (sadelefltirilmifl ÇED Raporu) haz›rlan›yor ve bu dosyalar Bakanl›k taraf›ndan inceleniyor. Daha sonra, projelerin

expo

je inceleme sürecinin ilk aflamalar›nda, iflletmeler için uygun çevresel risk kategorisinin belirlenmesi amac›yla gerçeklefltirilecek ve gerekti¤inde bu amaca uygun dan›flman deste¤ine ihtiyaç duyulabilecek. Tarama sürecinin ard›ndan, projenin çevresel s›n›fland›rmas›na ba¤l› olarak bir Çevresel Etki De¤erlendirmesi (ÇED) raporu haz›rlat›lmas› istenmesi de büyük bir olas›l›k. ‹flletmeler gerekli her türlü çevre analizlerini yapmakla, önerilen alt projelerin ulusal çevre düzenlemelerine uygun oldu¤unu tevsik etmekle ve ilgili makamlardan gerekli izinleri almakla yükümlü olacaklar. Bu analizler yap›ld›ktan ve tavsiyeler alt projeye dahil edildikten sonra, Eximbank gerekti¤inde bir çevresel etki azaltma plan›n› da içerecek olan projeyi de¤erlendirecek. Çevresel etki azaltma plan›n›n uygulanmas› da Eximbank taraf›ndan izlenecek.

15 moment

D

ünya Bankas› taraf›ndan Türk Eximbank’a tahsis edilen ‹hracat Finansman› Arac›l›k Kredisi kapsam›nda, gemi/yat yap›m›, makine imalat sektörlerinde faaliyet gösteren ve tersane yat›r›m› yapan Türkiye’de yerleflik firmalar›n ihracat ifllemleri ve ihracat amaçl› yat›r›mlar›na yönelik yerel piyasalardan sa¤lanacak ya da ithal edilecek mallar ile yap› harcamalar›n›n finansman›na yönelik olarak haz›rlanan “‹hracat Finansman› Arac›l›k Kredisi Uygulama Esaslar›” 08.08.2008 tarihinden itibaren yürürlü¤e girdi.

Program kapsam›nda uygun bulunan hammadde, aksam, teçhizat, tesis ve yap› harcamalar› iflletme sermayesi veya yat›r›m kredileri ile finanse edilecek.

Türk Eximbank taraf›ndan krediye uygun bulunan firmalara, orta/uzun vadeli olarak döviz cinsinden kulland›r›lacak krediye iliflkin koflullar ifllem baz›nda Türk Eximbank taraf›ndan belirlenecek.

Gemi-infla ve makine imalat sektörlerine yönelik olarak kulland›r›lacak kredi program› kapsam›nda desteklenecek ihracat ve yat›r›m projelerinde ülkemiz çevre mevzuat›na ve Dünya Bankas› çevre kurallar›na paralel olmas› flart› aranacak.

expo

GÜNDEM

moment

16

çevresel etkilerine göre bir karar veriliyor.

Orta risk olarak nitelenen ikinci kategorideki projeler ise, boyutlar›n›n proje tan›mlama aflamas›nda tespit edilmesi güç olan, önemli olumsuz ve/veya uzun vadeli çevresel etkileri olabilecek projeler olarak tan›mlan›yor. Projenin teknik ve ekonomik fizibilite çal›flmas›na paralel olarak iflletme taraf›ndan ÇED haz›rlan›yor. Çevresel etki azaltma önlemlerinin maliyetleri ÇED çal›flmas›nda yer al›yor ve fizibilite çal›flmas›na dahil ediliyor.

Son kategori olan dördüncü kategori ise Dünya Bankas› finansman›na uygun olmayan projeler olarak s›n›fland›r›l›yor.

Bu kategoride yer alan projeler, proje kapsam›nda finanse edilmeyecek unsurlar›n üretimini ve/veya kullan›m›n› içeren projeler olarak görülüyor.

ÇEVRESEL ETK‹ DE⁄ERLEND‹RMES‹ NASIL UYGULANIYOR? ÇED, iflletme taraf›ndan önerilen projeden kaynaklanabilecek çevresel etkilerin ve risklerin tan›mlanmas›, de¤erlendirilmesi ve azalt›lmas› amac›yla yürütülen bir süreç. ÇED’in amac›, proje tasar›m›na dahil edilebilmeleri amac›yla çevresel etkilerin/sonuçlar›n proje haz›rl›k sürecinin erken aflamalar›nda tespit edilmesi olarak özetlenebilir. ÇED, olumsuz etkilerin en aza indirilmesi, azalt›lmas› veya telafi edilmesi yoluyla projelerin çevresel aç›dan iyilefltirilmesinin yöntemlerini tespit ediyor. ÇED ayn› zamanda kamuoyunun bilgilendirilmesi

için at›lan ad›mlar› da aç›kl›yor.

Muhtemel olumsuz etkinin s›n›rl› oldu¤u, kolayl›kla tespit edilebildi¤i ve gerekli telafi yöntemlerinin bilindi¤i ve kolayl›kla aç›kland›¤› Kategori 2’de yer alan projeler için “Proje Tan›t›m Dosyas› (sadelefltirilmifl ÇED)” haz›rlan›yor.

Boyutlar› öngörülemeyen, potansiyel olarak uzun vadeli ve telafi edilmez etkileri olan Kategori 3 projeleri için detayl› bir ÇED raporu haz›rlanmas› isteniyor.

Bu raporlarda düzenli emisyonlar ve potansiyel riskler belirtiliyor. Her bir ÇED’in, ilgili proje Eximbank ve Dünya Bankas› onaylar› al›nd›ktan sonra, Dünya Bankas› Türkiye ofisinin web sitesinde yay›nlanmas› gerekiyor. Ayr›ca, Eximbank’›n internet sitesi ve yerel gazete ilanlar› yoluyla kamuoyuna aç›klama yap›lmas› da flart kofluluyor. ÇED’in kapsam› iflletmenin yap›s› ve yerine göre büyük farkl›l›klar gösteriyor.

Dolay›s›yla, bir ÇED’in haz›rlanmas› için gereken zaman ve ilgili maliyetler hakk›nda kesin bir bilgi verilemiyor. Kamuoyu kat›l›m›n›n rolü de dahil olmak üzere ÇED’in haz›rlanmas› ve maliyeti iflletmenin sorumlulu¤u alt›nda bulunuyor ve bu süreç kredilendirilmesi önerilen faaliyetlerin fizibilite çal›flmalar›n›n ayr›lmaz bir parças› olarak tan›mlan›yor.

KRED‹ ONAYI ÖNCES‹ VE SONRASI Çevre de¤erlendirmeleri ve inceleme süreçleri Eximbank ve Dünya Bankas› heyetlerinin incelemelerine tabi tutuluyor. Dünya Bankas›, Kategori 3’te yer alan tüm projelerin ön incelemelerini ve

onaylar›n› gerçeklefltiriyor ayr›ca sonradan inceleme ifllemlerini de yap›yor.

Bu incelemelerde, yap›lan çal›flmalar›n kalitesinin tatmin edici seviyede oldu¤unu, gerekli durumlarda kamuoyu kat›l›m›n›n gerçeklefltirildi¤ini, uygun tavsiyelerin yap›ld›¤›n›, tüm dokümanlar›n uygun flekilde dosyaland›¤›n› ve kaydedildi¤ini ve Bakanl›¤›n onay koflullar›n›n yerine getirildi¤i hususlar› kontrol ediliyor. Proje uygulamas› s›ras›nda, Dünya Bankas› heyetleri genel izleme sürecini ve ilgili iflletmenin çevre tavsiyelerini uygulamas›n› da denetleyecek.

Dünya Bankas› denetleme heyetinin çevreye iliflkin dokümanlar›n incelemesini de düzenli bir flekilde gerçeklefltirmesi için bu dokümanlar Eximbank taraf›ndan dosyada haz›r bulundurulmal›s› gerekiyor.

ADIM ADIM ÇEVRESEL ‹NCELEME SÜREC‹ ADIM 1: ‹flletme bir ön tan›t›m projesi haz›rlar. ‹flletme ile yap›lan, Eximbank’›n iflletmeye çevresel de¤erlendirme yükümlülüklerini bildirdi¤i ön görüflme sonras›nda iflletme, proje ile ilgili tüm çevresel yükümlülüklerini (sertifikalar, belgeler, vs.) Eximbank’a sunar. EFIL IV koflullar›na uyum için ulusal mevzuat kapsam›nda zorunlu k›l›nan izin ve ruhsatlar›n sunulmas› iflletmenin sorumlulu¤unda olacakt›r.

ADIM 2: ‹flletme, projenin içeri¤ine göre (Ek-C’de kategori II ve III’te listelenmifltir) ilgili Çevre Yönetmeliklerine uygun olarak Bakanl›ktan “ÇED - Olumlu” veya “ÇED –Gerekli De¤ildir” belgesi alacakt›r.

ADIM 3: Eximbank projeyi inceleyerek iflletmeye kredi kapsam›ndaki projenin çevresel kategorisini bildirir.

ADIM 4: ‹flletme, analizde sunulan tavsiyeleri, ilgili tahmini maliyetler ile birlikte proje tasar›m›na ve uygulama plan›na dahil eder.

ADIM 5: ‹flletme, ilgili çevre dokümanlar› da dahil olmak üzere, kredi baflvuru paketine son halini verir ve de¤erlendirilmek üzere Eximbank’a sunar.

ADIM 6: Kredi, gerekli olmas› halinde, Bakanl›k onay ve izinlerinin al›nmas›n› müteakip kulland›r›l›r.

ADIM 7: Eximbank, gerekli olmas› halinde ÇED çevresel etki azaltma plan›n›n uygulanmas›n› izler.

KAPAK

Suya expo

yön veriyoruz moment

18

KONUTLARIN, SANAY‹ TES‹SLER‹N‹N, ‹ÇME SUYU fiEBEKELER‹N‹N VE ‹NSANIN OLDU⁄U HER YERDE, SU BAfiTA OLMAK ÜZERE B‹RÇOK AKIfiKANA YÖN VEREN POMPA VE VANA SEKTÖRÜ KARfiILAfiTI⁄I SORUNLARA KARfiI ÇÖZÜM YOLLARI BULARAK DURMAKSIZIN GEL‹fi‹M‹ SÜRDÜRÜYOR. ANCAK SEKTÖRÜN DAHA EM‹N VE SA⁄LAM ADIMLARLA YOLUNA DEVAM EDEB‹LMES‹ ‹Ç‹N ‹THAL MALLARA KARfiI KORUNMASI VE TEKNOLOJ‹K GEL‹fiMELERE DUYARLILI⁄INI ARTIRMASI GEREK‹YOR.

SEKTÖRÜN ‹T‹C‹ GÜCÜ KONUT VE ALT YAPI YATIRIMLARI Ülkemiz ve uluslararas› sektör için de ayn› ölçüde geçerli olmak üzere, birbirinden ayr›lmas› güç pompa ve vana sektörlerinin sat›fl hacimlerini her alanda yap›lmakta olan yat›r›mlar ve revizyonlar belirleniyor. Bunlar içinde konut sektörü ve içme suyu temin ve at›k su projeleri önemli bir pazar segmenti olarak gösteriliyor. En yo¤un rekabetin yafland›¤›, en fazla üreticinin yer ald›¤› segment olmas› nedeniyle buradaki de¤iflimler pompa ve vana imalat sektörünü direkt olarak etkiliyor.

Türkiye’de 2007 iç pazar büyüklü¤ünün, POMSAD segmenti fleklinde tariflenen“santrifüj ve pozitif deplasmanl› pompalar (içten yanmal› motorlar ve hava tafl›tlar›n›n pompalar›, akaryak›t pompalar›, el ve beton pompalar› bu segmentin d›fl›ndad›r)” için 350-370 milyon dolar olarak, “endüstriyel ve domestik vanalar (hidrolik valfler, ›s› ayarlay›c› vanalar, buhar kapanlar› ve musluklar bu segmentin d›fl›ndad›r)” içinse 380-400 milyon dolar olarak tahmin

edebiliyor. ‹ç pazar›n pompada yüzde 40’›, vanada ise yüzde 45’i ithal ürünlere ait. ‹thalat›n yüzde 80’ni AB’den geliyor, ihracat›n da yüzde 65’i AB ve ABD’ye yap›l›yor. Ülkemizde pompa ve vana imalat› alt sektörleri, 2001 krizine ra¤men 20022004 döneminde y›ll›k yüzde 11,2 oran›nda, 2005 ve 2006 y›llar›nda ise yüzde 14-15 büyüme göstermifl durumda.

Standardize edilmifl belirli ürün gruplar›nda yo¤unlaflm›fl üretimin, artan ArGe çal›flmalar› paralelinde çeflitlenmeye bafllad›¤› gözlemleniyor. Bu yönelifl, katma de¤eri yüksek ürünlere kaymak çabas› olarak gösteriliyor.

Pompa ve vana sektöründe ürün kapasitelerinin de¤er ve miktar olarak saptanmas› oldukça zor olmakla birlikte, firma verilerinden ziyade, kapasite raporlar› üzerinden, profesyonel araflt›rma kurulufllar› ile Dernek iflbirli¤inde yürütülen analizler sonucunda, pompa alt sektöründe toplam üretim kapasitesinin, 2005 y›l› itibariyle 290 bin adet/y›l olarak saptanm›fl durumda. Vana alt sektöründe toplam üretim kapasitesi ise 2005 y›l› itibariyle 53.000 ton/y›l döküm malzeme (pik, çelik , sfero, pirinç vs..) olarak tespit edilmifl.

TÜRK‹YE’N‹N POMPA VE VANA ‹HRACATI Türkiye’de olumlu bir seyir izleyen pompa ve vana imalat›, 2001 y›l›nda ya-

expo

etkilemifl, yat›r›mlar modernizasyon, tevsi ve kapasite art›fl› ile s›n›rl› kalm›fl.

2007 y›l›na gelindi¤inde ise pompa ve vana sektörünün 20’ye yak›n asgari tekno-ekonomik kapasiteli, CNC, CAD/CAM, HAD teknolojili, kurumsallaflm›fl tesise sahip oldu¤u, ilaveten 210 kadar da küçük ölçekli, atölye tipi firmalar›n oluflturdu¤u bir yap›y› gerçeklefltirdi¤i ve üretimin vazgeçilemez bir boyuta ulaflt›¤› bir misyonu yüklendi¤i görülüyor.

19 moment

P

ompa ve vana alt sektörleri makine imalat sanayinin içinde yer alan ve imalat›n hemen her sektörüne girdi veren, ayr›ca tar›m sektöründen enerjiye kadar pek çok alanda kullan›lan ürünleri imal eden genifl bir kullan›m alan›na sahip. Ülkemizde pompa vana üretimi 1950’li y›llarda bafllam›fl, talep büyük çapta ithalatla karfl›lanm›fl. 1960’larda demir çelik ve döküm sektörünün geliflmesine paralel olarak pompa-vana imalat› da ilerleme sa¤lam›fl, 1970’ler, ithalat›n azald›¤›, üretim yelpazesinin geniflleyerek üretici firma say›s›n›n h›zla artt›¤› bir dönem olmufl. Özellikle konvansiyonel pompa ve vana imalat›nda, 70’e yak›n firma ile ülke ihtiyac›n›n önemli bir bölümünün bu dönemde karfl›lad›¤› görülüyor. 1980’li y›llara gelindi¤inde ise ihracat› teflvik eden sanayileflme politikalar› ile imalatç› firma say›s›nda ciddi art›fllar yaflan›yor. Ancak bu dönemde de özel tasar›m isteyen pompa ve vanalar ile baz› aksesuar ve komponentler hala ithal ediliyor. Ancak 1980’li y›llar›n yar›s›ndan bafllayarak tar›mda su kaynaklar›n›n de¤erlendirilmesi ve sulu tar›ma geçilmesi, sanayideki proses suyunun önem tafl›mas›, içme ve kullanma suyu flebekelerinin yayg›nlaflmas›, at›k su ar›tma tesislerinin çevre korunmas› amac›yla zorunlu hale getirilmesi pompa ve vana talebini h›zla artt›rmas›na neden oluyor. Bu dönemde pompa ve vana üretim tesislerinin 150’yi buldu¤u görülüyor.

1995 y›l›nda ise Gümrük Birli¤i’ne geçifl pompa ithalat›n› artt›rm›fl ve nispi olarak yat›r›mlar azalm›fl. Bu dönemde d›fl ticaret makas›n›n ihracat aleyhine aç›ld›¤› görülüyor. DS‹, YSE, Köy ‹flleri gibi kamu ihale ve sat›n al›mlar› teflvik edici olmufl. 2001 krizi sektörü önemli ölçüde

expo

KAPAK

moment

20

flanan krize ra¤men 2002-2004 döneminde önemli bir büyüme yakalad›. Üretim 2001’de yüzde 4-5 kadar azalm›flt›. Ancak izleyen dönemlerde imalattaki kay›plar› telafi eden ve ihracat› destekleyen önemli bir büyüme gözlemlendi ve üretimde senelik yüzde17’ye tekabül eden bir ortalama art›fl yakaland›.

Pompalar›n ve vanalar›n tamam› için son befl y›ll›k döneme bak›l›nca, pompa ithalat›n›n yüzde 122, vana ithalat›n›n yüzde 154 kadar artt›¤›, buna karfl›n ihracattaki büyümenin bunun çok üzerinde, pompalarda yüzde 280 ve vanalarda yüzde 170 civar›nda oldu¤u görülüyor.

Türkiye’nin 2007 y›l› pompa ihracat› 271,1 milyon dolar olmufl ve 2006 y›l›na göre yüzde 74,3 oran›nda art›fl göstermifl. Pompa ihracat› gerçeklefltirilen bafll›ca ülkeler s›ras›yla Almanya, Irak, ‹ngiltere, ABD, Rusya Federasyonu ve Fransa olmufl. En fazla ihracat art›fl› gerçekleflen ülkeler ise Almanya, Gürcistan, Romanya ve Libya olarak s›ralan›yor.

Almanya’ya gerçeklefltirilen 103,8 milyar dolar ihracat ile Almanya Türkiye’nin toplam pompa ihracat›ndan yüzde 38,3 oran›nda pay al›yor. Dünya pompa ihracat›nda ikinci s›rada yer alan ABD ise Türkiye’nin ihracat›nda 4. konumda bulunuyor.

Türkiye’nin 2007 y›l› vana ihracat› ise 251,5 milyon dolar olmufl ve 2006 y›l›na göre yüzde 35,6 oran›nda art›fl göstermifl. Vana ihracat› gerçeklefltirilen bafll›ca ülkeler s›ras›yla Almanya, Rusya Federasyonu, ‹ngiltere, ABD ve ‹talya. En fazla ihracat art›fl› gerçekleflen ülkeler ise Cezayir, Libya, ÇHC ve Fransa olarak kaydedilmifl durumda.

Almanya’ya gerçeklefltirilen 45,9 milyon

Kutlu Karavelio¤lu SMS Samsun Makina Sanayi A.fi. Baflkan Yard›mc›s› Teknoloji üreten, gelifltiren sektörlerin en büyük yat›r›m› insan kaynaklar›nad›r; tasar›m süreci maliyetler içinde önemli yer tutar. Fikri mülkiyet haklar›na tecavüz ve kopyac›l›kla ifl gören iflletmeler bu maliyetlerden aridirler ve sektöre büyük zararlar vermektedirler.

dolar ihracat ile Almanya Türkiye’nin toplam pompa ihracat›ndan yüzde 18,3 oran›nda pay al›yor.

Türkiye’nin son iki y›ldaki pompa ihracat›na bak›ld›¤› zaman toplam ihracat içerisinde “pompalar›n aksam ve parçalar›”n›n çok önemli bir pay› teflkil etti¤i görülüyor. 2007 y›l›nda toplam 271 milyon dolar pompa ihracat› gerçekleflmifl ve bunun 134,4 milyon dolar› “pompalar›n aksam ve parçalar›” ihracat› olmufl.

Ayr›ca, pompa imalat sanayinde de büyük ço¤unlu¤u “pompalar›n aksam ve

“ Türkiye’nin 2007 y›l› pompa ihracat› 271,1 milyon

dolar olmufl ve 2006 y›l›na göre yüzde 74,3 oran›nda art›fl göstermifl. Pompa ihracat› gerçeklefltirilen bafll›ca ülkeler s›ras›yla Almanya, Irak, ‹ngiltere, ABD, Rusya Federasyonu ve Fransa olmufl. En fazla ihracat art›fl› gerçekleflen ülkeler ise Almanya, Gürcistan, Romanya ve Libya olarak s›ralan›yor.”

parçalar›” teflkil ediyor. Türkiye’nin son iki y›ldaki vana ihracat›na bak›ld›¤› zaman ise toplam ihracat içerisinde “di¤er muslukçu eflyalar›” çok önemli bir pay› teflkil ediyor. 2007 y›l›nda toplam 251 milyon dolar vana ihracat› gerçekleflmifl ve bunun 153,6 milyon dolar› “di¤er muslukçu eflyalar›” ihracat› fleklinde gerçekleflmifl.

Dünya pompa ve vana ihracat›na bak›ld›¤›nda ise Birleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölümü’nden elde edilen verilere göre 2007 y›l› toplam dünya pompa ihracat›n›n 42,9 milyar dolar de¤erinde oldu¤u görülüyor. Almanya, ABD ve ‹talya dünya pompa ihracat›n›n yaklafl›k yar›s›n› gerçeklefltiriyor.

Dünya pompa ihracat›ndan yüzde 23,8 pay alan Almanya, 10,2 milyar dolar ile dünya pompa ihracat›nda ilk s›rada yer al›yor. Almanya’y› 5,5 milyar dolar ile ABD takip ediyor. Dünya pompa ihracat›nda Almanya ve ABD’yi, ‹talya, Japonya, Fransa ve Çin takip ediyor.

Türkiye ise 2007 y›l› pompa ihracat›nda 271 milyon dolar ile dünya s›ralamas›nda 21. s›rada yer al›yor. Dünya vana ihracat›ndan yüzde 17,3 pay alan Almanya, 9,5 milyar dolar ile dünya vana ihracat›nda ilk s›rada yer al›yor. Almanya’y› 8 milyar dolar ile Çin takip ediyor. Dünya vana ihracat›nda Almanya ve Çin’i, ‹talya, ABD ve Japonya takip ediyor.

Türkiye ise 2007 y›l› vana ihracat›nda 251 milyon dolar ile dünya s›ralamas›nda 25. s›rada yer al›yor.

expo moment

21

SORUNLARA KARfiIN DURMADAN BÜYÜMEK Türkiye pompa ve vana sektörünün en önemli isimlerinden olan, Samsun Makina Sanayi A.fi. Baflkan Yard›mc›s› Kutlu Karavelio¤lu, pompa ve vana sektöründe 2003’de dahil, 2008 y›l›n›n ortalar›na kadar yüzde 100’ün üzerinde üretim art›fl› sa¤lad›¤›n›n alt›n› çiziyor. Ancak, 2007 y›l›nda iç pazarda ithal ürünlerin lehine önemli geliflmeler oldu diyen Karavelio¤lu, bu süreci flu flekilde aç›kl›yor: “2007 y›l›nda ihracat art›fl›n› sürdürebilmek iç pazarda baz› segmentler ithal ürünlere terk edildi. Kurlar›n enflasyona ra¤men iki y›l önceki de¤erinin çok alt›nda seyretti¤i y›lda, ihracat›n nas›l rekor düzeyde artt›¤›n› iyi irdelemek laz›md›r. Durum, sektörün, küresel rekabete uyumlu bir dönüflüm gerçeklefltirmekte oldu¤unu ifade ediyor. Örne¤in pompa ihracat› bedel olarak yüzde 70’den fazla artarken, miktar olarak yüzde 30 civar›nda artt›. O halde, pompalar daha pahal›ya sat›labilmifl veya daha

de¤erli pompalar sat›labilmifltir. Fiyat inisiyatifi elde edilmekle kalmam›fl, orta üstü teknolojik ürünler gelifltirilmifltir.

Hammadde fiyatlar›ndaki muazzam art›fllar, senenin sonunda oldu¤undan, bunlar›n çarpan etkisi as›l 2008’de orta-

ya ç›kacakt›r. Kriz dönemi olmas›na ra¤men, katma de¤er art›fl›n› gözlemlemek mümkün olacak.”

D›fl ticaret rakamlar› h›zla artmakla birlikte, geçti¤imiz y›l iç pazar›n darald›¤›n› gözlemledik diyen Karavelio¤lu, al›p

DÜNYA POMPA ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE VE TÜRK‹YE (2007) SIRA

ÜLKE

DE⁄ER ($)

PAY (%)

1

ALMANYA

10.206.519.000

23,8

2 3

A.B.D

5.548.869.627

12,9

‹TALYA

4.070.448.989

9,5

4

JAPONYA

3.506.190.976

8,2

5

FRANSA

2.625.016.687

6,1

6

Ç‹N

2.488.364.196

5,8

7

‹NG‹LTERE

1.793.713.893

4,2

8

ÇEK CUMHUR‹YET‹

1.388.915.922

3,2

9

KANADA

1.229.755.183

2,9

10

DAN‹MARKA

1.187.003.269

2,8

21

TÜRK‹YE

271.122.746

0,6

KAPAK

Bülent Hac›raifo¤lu expo

Do¤ufl Vana Genel Müdürü, POMSAD Baflkan Yard›mc›s› ve Avrupa Vana Sanayicileri Derne¤i (CEIR-2) Baflkan Yard›mc›s› Türkiye’nin lojistik ve düflünce yap›s› olarak Çin ve Hindistan’a göre büyük avantajlar› bulunuyor. Türkiye taraf›ndan vana taleplerinin çok k›sa sürelerde karfl›lanabiliyor ve kalite de yüksek oluyor.

moment

22

satman›n, üretici firmalar›n önem verdi¤i faaliyetlerden oldu¤unu ve bu durum neticesinde baz› segmentlerde durgunlu¤un hakim oldu¤unu söylüyor. Konut sektörü için domestik pompalar ve vanalar segmentinde daralman›n h›zl› oldu¤unu ve tar›m sektöründeki daralman›n da sürdü¤ünü belirten Karavelio¤lu; “Sanayi yat›r›mlar›nda da beklenen ilerleme gerçekleflmedi; mühendislik pompalar› segmentinde d›fla aç›l›m›n tetikleyicisi bu oldu. Daralan pazar, yo¤un rekabet, düflük kur, artan enflasyon nedeniyle karl›l›k oranlar› fevkalade düflük gerçekleflmifltir. Oysa sektörün teknolojik ilerlemesi ve yat›r›mlar, yarat›labilen katma de¤ere ba¤l›” diyor.

Bunlara ek olarak; dökümhanelerimiz uluslararas› rakabette çok baflar›l›d›r, kapasite ve kalite bak›m›ndan sektörümüze önemli avantajlar sa¤lamaktad›rlar diyen Karavelio¤lu, gelecekte de döküm a¤›rl›kl› ürünler olan pompalar ve

komponentlerinin imalat›n›n, Avrupa’dan ülkemize kaymaya devam edece¤ini söylüyor. Türkiye’nin, kalite, lojistik ve iletiflim avantajlar› sayesinde,

çok geçmeden Avrupa KOB‹’lerinin üretim üssü olaca¤›ndan flüphe etmemek laz›md›r diyen Karavelio¤lu: “AB KOB‹’leri, “tasar›m ve üretim” kabiliyetlerimize ihtiyaç duyuyorlar. Bu ihtiyaçlar›, Uzakdo¤u rekabeti karfl›s›nda giderek derinleflmektedir. Bu durum, ya-

DÜNYA VANA ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE VE TÜRK‹YE (2007) SIRA

ÜLKE

DE⁄ER ($)

PAY (%)

1

Almanya

9.478.920.000

17,3

2

Çin

8.049.183.278

14,7

3

‹talya

7.869.122.787

14,3

4

ABD

6.281.800.661

11,4

5

Japonya

3.411.677.629

6,2

6

‹ngiltere

2.955.537.580

5,4

7

Fransa

2.945.363.405

5,4

8

Danimarka

1.578.607.300

2,9

9

Kanada

1.291.993.050

2,4

10

‹sviçre

1.283.571.230

2,3

25

TÜRK‹YE

251.546.921

0,4

banc› ortakl›klara zemin oluflturmaktad›r. Katma de¤eri yüksek pompalar›n üretimine yönelifl ve Ar-Ge faaliyetlerinde çeflitlilik, k›sa vadede gözlemleyece¤imiz geliflmeler olacakt›r.”

“KOPYACILIK ÖNLENMEL‹, PATENT HAKLARI KORUNMALI” Nitelikli ifl gücü, çok önemli problemdir; tasar›m sadece imalatç›lar›n ilgili departmanlar›nda ö¤renilebilir ve iyi bir mühendis iyi bir tasar›mc› haline en az 10 y›lda gelebilir diyen Karavelio¤lu; bu sebeple imalatç›lar›n büyük flehirlere s›k›flt›klar›n›; yöresel teflvikler insan kaynaklar›ndan uzak kald›klar›n› belirtiyor.

‹brahim Akdemir Asteknik Vana Yönetim Kurulu Baflkan› Sektörümüzün en önemli problemi döviz kurunun düflük olmas› ve ucuz fiyatlar›ndan dolay› Uzakdo¤u menflei ürünlerin yerel imalatç›lar› zorlamas›d›r.

“Geliflmifl ülkeler bu problemi Makina Havzalar› kurarak aflm›fllar; imalatç›lar, yan sanayiciler ve e¤itim kurumu sanayicilerin yönetiminde seçilmifl kentlerde, bölgelerde gelifltirilmifltir” diyen Karavelio¤lu, turizm sektörüne sa¤lanan arazi tahsisi olanaklar›n›n, çok daha düflük de¤erli arazilerde örgütlenebilecek makina sektöründen esirgenmemesi gerekti¤inin de alt›n› çiziyor.

“Katma de¤erin yüksek oluflu, Sektörü haks›z rekabetin göz bebe¤i yapm›flt›r”

diyen Karavelio¤lu, sektörün bir di¤er problemini de flu flekilde özetliyor: “Teknoloji üreten, gelifltiren sektörlerin en büyük yat›r›m› insan kaynaklar›nad›r; tasar›m süreci maliyetler içinde önemli yer tutar. Fikri mülkiyet haklar›na tecavüz ve kopyac›l›kla ifl gören iflletmeler bu maliyetlerden aridirler; sektöre büyük zarar verirler. Mahalli mikro iflletmeler de genellikle bu do¤rultuda çal›fl›rlar; servis bak›m hizmeti vermekle sektöre girer, yedek parçalar› kopya etmekle bafllar, ürünleri, kataloglar› hatta etiketleri ve markalar› kopya etmekle devam ederler. Bunun önüne geçebilecek fiili bir mekanizma maalesef dünyada da bulunamam›flt›r; sürekli mücadele edilmelidir. Patent kavram›n›n yerleflmesi bir ölçüde çözüm olabilmifltir; dü-

TÜRK‹YE’N‹N POMPA ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 10 ÜLKE ÜLKE ADI

2006

2007

2008 DE⁄‹fi‹M PAY(%) (Ocak-Haziran) (2007/ 2006) 2007

1

ALMANYA

31.680.890

103.884.413

46.769.459

227,9

38,3

2

IRAK

10.054.554

20.380.269

7.039.316

102,7

7,5

3

‹NG‹LTERE

11.483.652

15.281.400

9.830.752

33,1

5,6

4

A.B.D.

13.663.142

11.934.517

5.192.449

-12,5

4,4

5

RUSYA FEDERASYONU

6.190.988

9.169.802

6.529.741

48,1

3,4

6

FRANSA

4.388.411

7.231.784

6.545.165

64,8

2,7

7

EGE SERBEST BÖLGE

6.093.145

7.159.101

4.466.891

17,5

2,6

8

KAZAK‹STAN

2.921.410

6.320.724

2.732.010

116,4

2,3

9

AZERBAYCAN-NAHÇ.

3.234.275

6.133.670

3.435.921

89,6

2,3

10

H‹ND‹STAN

3.358.996

5.825.306

2.622.730

73,4

2,1

23 moment

Vurgulanmas› gereken bir di¤er önemli geliflmenin, yeni teknolojilerin üretime nüfuziyetinin giderek yayg›nlaflmas› oldu¤unu söyleyen Karavelio¤lu, “Hesaplamal› ak›flkanlar dinami¤i, HAD” uygulamalar› tasar›m ve üretimi çok h›zland›rmakta, pompa verimlerini yükseltmeye, vana kay›plar›n› azaltmaya imkan vermekte, deneme yan›lma metodlar›n›n yerini alarak muazzam tasarruflar ve ekonomi sa¤lamaktad›r” diyor. Model üretiminde “h›zl› prototipleme” tekniklerinin kullan›lmas›n›n da ayn› flekilde teslim sürelerini çok erkene çekebildi¤ini ve uluslararas› rekabette önemli avantalar sa¤lad›¤›n›n alt›n› çizen Karavelio¤lu, sektörün bu konular üzerine hassasiyetle e¤ilmesi gerekti¤ini belirtiyor.

Ayr›ca 2008 ve sonras›n›n en önemli konusunun enerji verimlili¤i oldu¤unu vurgulayan Karavelio¤lu, Avrupal› imalatç›lar›n gönüllü inisiyatifi olan ve Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i ‘nin de (POMSAD) üyesi oldu¤u “Ecopump” platformunda enerji verimlili¤i konusunda faaliyetler yürütüldü¤ünü belirtiyor. “Avrupa’da ve Amerika’da bugün, pompa verimlerinin Çin’de, Hindistan’da, Kore’de senelerdir oldu¤u gibi bir standardlar dizisine ba¤lanmas› amaçlan›yor” diyen Karavelio¤lu, esasen sistem verimlerinin pompa verimlerinden daha kritik oldu¤u konusu da dikkate al›narak, kullan›c› ve üreticilerin birlikte korunmas› gerekti¤ini söylüyor.

expo

“EN SON TEKNOLOJ‹Y‹ TAK‹P ETMEL‹Y‹Z”

expo

KAPAK

moment

24

flük maliyetli, h›zl› ve cayd›r›c› mali yapt›r›mlar› olan sistemler kurulmal›d›r.”

Bu nedenle piyasa gözetimine yönelik tedbirlerin uygulanmas›nda gecikilmemelidir diyen Karavelio¤lu; akredite denetim kurulufllar›n faaliyete geçmesinin h›zland›r›lmas› ve yetkili makamlar›n, AB uyum sürecine paralel olarak, ithal mallar›n haks›z rekabetinden gümrüklerde de¤il piyasada korunmas›n› sa¤lamalar› gerekti¤ini söylüyor.

KAYIT DIfiINA KARfiI MÜCADELE ED‹LMEL‹ Kay›t alt›nda faaliyetlerini sürdüren iflletmelerimiz, di¤erlerine karfl› savunmas›z olduklar›n›n alt›n› çizen Karavelio¤lu: “Belgesiz sat›fl yapan iflletmeler en az KDV ve Kurumlar vergisi oran›nda avantajl›d›rlar, yüzde 40’a yak›n avantajlar› vard›r. Pompa veya vanalar›n sadece bir k›sm› yat›r›m mal›d›rlar, onlar›n ço¤u ihale ile al›n›r; fakat as›l pazar kay›t d›fl› çal›flmaya son derecede müsaittir. Kara para yaratan iflletmeler bu kaynaklar›n› rekabet koflullar›n› daha da haks›z hale getirmekte harcar, istihdam› kay›ts›z yaparlar, baz› mekanizmalar› çürütürler. Sosyal zararlar› yüksek olur.

Bunun halli için tüketici veya çal›flan bilinçlenmesini beklemek safl›k olacakt›r; sektörel örgütlenmelerin inisiyatifleri ise s›n›rl›d›r” diyor.

“‹THAL MALI HAYRANLI⁄I B‹TMEL‹” Makinalar›n genelinde yafland›¤› üzere, gerek kamu gerekse özel sektör sat›n almalar›nda giderek azalsa da “‹thal mal›” hayranl›¤›n›n hala çok önemli bir vaka oldu¤unu vurgulayan Karavelio¤lu, bu durumun, arac›lar›n yönelimleri ile birleflince büyük bir handikap oluflturdu-

¤unu söylüyor. Efl performans sa¤layan ürünlerden, daha yüksek fiyatl› olan ithal ürünlerin empoze edilmeleri ve bunun güvenilirlik sav›yla yap›lmas›, yerli üreticileri zor duruma düflürmektedir diyen Karavelio¤lu: “Bu, kur bask›s›yla birleflince ithalat›n lay›¤›ndan fazla artmas›n›, yurtiçi üretiminin azalmas›n› pompalayan bir yaklafl›m olarak görülmektedir. AB’de oldu¤u gibi, kamuoyunu yönlendirmek, al›c›lar› yerli ürünlerin kullan›lmas›na kanalize etmek ve uzun vadede “ithal ürünlere” karfl› bilinçlenme kampanyalar› yapmak etkili olacakt›r. Ülkemizdekinin tersine bir durum olarak, baz› AB ülkeleri de dahil olmak üzere, dünyan›n bir çok yerindeki kamu al›mlar›nda yerli sanayiyi koruyan tedbirler mevcuttur. ‹halelerde, yerli mal› ve yerli üretici lehine koyulan yüzde 15’e kadar fiyat avantaj› bu tedbirlerden en yayg›n›d›r” diyor.

“TÜRK‹YE’N‹N AVANTAJLARI ÇOK BÜYÜK”

Ahmet Özden Ertöz Vansan Makina Sanayi Yönetim Kurulu Baflkan› Son 10 y›lda geliflen CFD teknolojisi tasarlanan pompa veya türbinlerin imalat›na bafllamadan, sanal ortamda denenmesini mümkün k›l›yor. Ancak bu teknolojiyi kullanabilecek deneyimli mühendisin yetifltirilmesindeki zorluklar firmalar› düflündürüyor.

Do¤ufl Vana Genel Müdürü, POMSAD Baflkan Yard›mc›s› ve Avrupa Vana Sanayicileri Derne¤i (CEIR-2) Baflkan Yard›mc›s› Bülent Hac›raifo¤lu, Vana sektörü ile ilgili Avrupa ya bakacak olursak; gerek çevre faktörleri, gerekse afl›r› yüksek iflgücü nedeni ile emek yo¤un diyebilece¤imiz sektörümüz ile ilgili firmalar ya kapanmakta, ya uluslararas› büyük flirketler taraf›ndan sat›n al›n-

TÜRK‹YE’N‹N VANA ‹HRACATINDA ‹LK 10 ÜLKE (2007) ÜLKE ADI

2006

2007

2008 DE⁄‹fi‹M PAY(%) (Ocak-Haziran) (2007/ 2006) 2007

1

ALMANYA

26.584.737

45.938.308

26.772.055

72,8

18,3

2

RUSYA FEDERASYONU

8.497.128

15.253.100

8.361.430

79,5

6,1

3

‹NG‹LTERE

17.002.709

14.629.854

6.196.094

-13,8

5,1

4

A.B.D.

22.799.189

12.603.406

4.985.245

-44,7

5,0

5

‹TALYA

11.267.445

12.517.199

8.817.216

11,1

5,0

6

FRANSA

4.577.464

10.552.687

6.746.015

130,5

4,2

7

HOLLANDA

6.950.833

8.415.161

6.368.711

21,1

3,3

8

CEZAY‹R

789.912

7.247.051

1.467.277

817,5

2,9

9

BULGAR‹STAN

5.397.094

6.157.773

4.883.695

14,1

2,4

10

KAZAK‹STAN

3.165.799

5.982.885

2.640.752

89,0

2,4

“SEKTÖR TAMAMEN KORUMASIZ” Son zamanlarda ithal ürünler üzerindeki kontrollerin nedenini bilemedi¤imiz

“ Daralan pazar, yo¤un ve haks›z rekabet, düflük kur,

sebeplerden dolay› azalt›lmas› sonucu sektörümüz tamamen korumas›z kalm›flt›r diyen Hac›arifo¤lu, etiket de¤erlerini tutmayan kalitesiz ürünlerin iç piyasay› doldurdu¤unu ve bu durumunda ülke vanac›lar› aç›s›ndan haks›z rekabete neden oluflturdu¤unu vurguluyor.

Bu konuda devlete büyük görevler düflmektedir diyen Hac›arifo¤lu, Dubai, Katar, Umman, Suudi Arabistan gibi ülkelere mal satabilmek için klasörler dolusu doküman haz›rlay›p bunlarla mal satma onay› almaya u¤rafl›rken, kalitesiz ürünler elini kolunu sallay›p ülkemize girebilmesinin çok üzücü oldu¤unu söylüyor.

“BU GENÇ SEKTÖRÜN DESTEKLENMES‹ fiART” Asteknik Vana Yönetim Kurulu Baflkan› ‹brahim Akdemir, döviz kurunun düflük olmas›n›n ve ucuz fiyatlar›ndan dolay› Uzakdo¤u menflei ürünlerin yerel imalatç›lar› zorlamas›n›n sektörün temel problemi oldu¤unu söylüyor. ‹hracat yapan bir firma olarak, YTL’nin afl›r› de¤erli olmas› fiyatland›rmalar›m›z› etkilemektedir diyen Akdemir: “Vana sektörü henüz çok yeni oldu¤u için yerli üreticilerin geliflebilmesi için önlerinin aç›lmas› gerekiyor. Teflvik uygulanan sektörlerde yerli imalatç›lar›n korunmas› ve bu üreticilerin ürünlerinin de kullan›lmas› teflvik edilmelidir. Vana sektörünün daha iyi yerlere gelmesini sa¤lamay›z. Bu kültür henüz çok yeni ve geliflebilmesi için bu sektördeki imalatç›lar›n desteklenmesi flart”

“TEKNOLOJ‹Y‹ LAYI⁄IYLA KULLANMALIYIZ” Vansan Makina Sanayi Yönetim Kurulu Baflkan› Ahmet Özden Ertöz, son 10 y›lda geliflen CFD teknolojisi tasarlanan pompa veya türbinlerin imalat›na bafllamadan, sanal ortamda denenmesini

mümkün k›ld›¤›n› ancak bu teknolojiyi lay›¤› ile kullanabilen kurulufl say›s›n›n çok az oldu¤unu ve bunun sebebinin ise teknolojiyi kullanabilecek deneyimli mühendisin yetifltirilmesindeki zorluk olarak aç›kl›yor. Ertöz, Türkiye’nin bu alanda yetiflmifl elemanlara mutlak flartla ihtiyaç duydu¤unun alt›n› çiziyor.

2000 y›l›ndan itibaren dünyada bilgisayar ve elektronik endüstrisindeki geliflim, mühendislik ö¤rencilerini bu konular›na yöneltmifltir diyen Ertöz, bunun sonucu olarak üniversitelerde hidrolik makineleri derslerinin seçimlik dersler haline getirildi¤ini ve bu dersi alan ö¤renci say›s›n›n yüzde 20’nin alt›na düfltü¤ünü söylüyor. Bu durum sadece ülkemizde de¤il tüm AB Ülkeleri’nde de endifleli bir durum yaratm›flt›r diyen Ertöz, AB ülkeleri, lider durumda olduklar› hidrolik makineleri sektöründe 10 y›l sonra pompa ve türbinleri dizayn edecek, hidrolik santralar› iflletecek mühendis bulamama endiflesi içindeler diyerek konuya kendi deneyimlerini aktarak aç›kl›k getiriyor: “Yaz bafl›nda Slovenyan›n Bled flehrinde kat›ld›¤›m “Hydro Energia 2008” konferans›nda AB destekli ESHA (European Small Hydro Association) genel sekreteri Christine Lins durumun vahameti karfl›s›nda AB’nin üniversitelerden birine destek vererek hidrolik makineleri konusunda yüksek lisans ve doktora yapacak ö¤rencileri o üniversiteye yönlendireceklerini söyledi.” Ülkemizde de durum farkl› de¤ildir diyen Ertöz, bizim de bir k›s›m mühendislik ö¤rencilerimizi zaman geçmeden hidrolik makinelerine yöneltmemiz gerekti¤ini, aksi takdirde tahsisi yap›lan yüzlerce hidrolik santral› iflletecek, yenileyecek, yenisini yapacak eleman bulmak zorluklar yaflanaca¤›n›n alt›n› çiziyor.

expo

artan enflasyon nedeniyle pompa ve vana sektöründe karl›l›k oranlar› fevkalade düflük gerçeklefliyor. Oysa sektörün teknolojik ilerlemesi ve yat›r›mlar›n artmas›, yarat›labilen katma de¤ere ba¤l›.”

25 moment

makta ya da mamullerini Çin, Hindistan ve Türkiye gibi ülkelerde ürettirip kendi markalar›n› koydurarak ayakta kalmaya çal›flmaktad›rlar diyor. Bu noktada Türkiye’nin lojistik ve düflünce yap›s› olarak Çin ve Hindistan’a göre büyük avantajlar› oldu¤unun alt›n› çizen Hac›arifo¤lu, Türkiye taraf›ndan vana taleplerinin çok k›sa sürelerde karfl›lanabildi¤ini ve kalite taleplerinin de daha kolay yerine getirilebildi¤ini söylüyor.

Ancak, ülkemizin tüm sektörlerinde yaflad›¤›, yüksek enerji maliyetleri, ifl gücü üzerine bindirilmifl afl›r› vergiler, kalifiye iflçi bulma zorluklar›, yüksek faizler ve en önemlisi faiz bask›s› sonucu oluflan düflük döviz kurlar› nedeni ile bahsetti¤im avantajlar ortadan kalkmaktad›r diyen Hac›arifo¤lu, özellikle Avrupa Ülkeleri’nin, yüksek adetteki standart ürünlerde Çin ve Hindistan üreticilerini tercih ettiklerini, daha az miktarl›, acil gereken ve standart olmayan vana ihtiyaçlar›n› ise ülkemizden karfl›lad›klar›n› söylüyor. Çevremizdeki Ortado¤u, Rusya, Afrika ve Asya ülkeleri için de ayn› fley söz konusudur diyen Hac›arifo¤lu, özellikle yüksek petrol ve gaz gelirleri sonucu Rusya ve Ortado¤u ülkelerinde büyük yat›r›mlar oldu¤unu ve bu durumunda ülkemiz vana sanayicileri için büyük f›rsatlar do¤urdu¤unu belirtiyor.

expo

SEKTÖRDEN

moment

26

ÇESAN ihracatta ç›tay› yükseltiyor F‹LTRASYON S‹STEMLER‹ VE SO⁄UTUCULAR ÜRETEREK SEKTÖRDEK‹ FAAL‹YETLER‹NE BAfiLAYAN ÇESAN, ARADAN GEÇEN SÜREDE ASFALT PLENT‹ ÜRET‹M‹NDE TÜRK‹YE’DE VE DÜNYADA L‹DER F‹RRMALARDAN B‹R‹ HAL‹NE GELM‹fi DURUMDA. ‹HRACATA BÜYÜK ÖNEM VEREN F‹RMA 2010 YILINA KADAR ÜRET‹M‹N‹N YÜZDE 75’‹N‹ ‹HRAÇ ETMEY‹ HEDEFL‹YOR.

1984 y›l›nda filtrasyon tesisleri ve so¤utucular imal ederek üretim faaliyetlerine bafllayan ÇESAN, yurtiçi-yurtd›fl› talep art›fllar›ndaki h›zl› büyümeyle birlikte üretim kapasitesini artt›rmak amac›yla 1990 y›l›nda, 1. Organize Sanayi Bölgesindeki 7 bin metrekare toplam, 3 bin metrekare kapal› alan üzerine kurulu üretim tesislerine tafl›n›r. 1995 y›l›nda ise, asfalt plent tesisleri üretimine bafllayarak ifl hacmini artt›r›r. Günümüzde dünya standartlar›na uygun flekilde dizayn edilmifl en üstün teknolojilerin kullan›ld›¤› afsal plent tesisleri, toz tutucular – filtreler ve kaset tipi so¤utucular üretir hale gelir. ‹fl hacmindeki büyüme ve yo¤un ürün talepleri nedeniyle 2006 y›l› Kas›m ay›nda 24 bin metrekare aç›k, 7 bin metrekare kapal› alan üzerine kurulu ve son teknoloji ile donat›lm›fl yeni fabrikas›na tafl›nan ÇESAN, üretim kapasitesini yüzde 100 artt›rm›fl durumda.

Fabrika kapasitesindeki bu art›fla paralel olarak ifl gücü kapasitesini de artt›ran ÇESAN, kaliteli üretimini her gün artan h›z›yla sürdürüyor.

“L‹DER KONUMUMUZU SÜRDÜRMEN‹N HAKLI GURURUNU YAfiIYORUZ” Y›llard›r kalite, dinamizm, güvenirlik ve üstün performansta üretim temel de¤erleri üzerine ilerleyen ÇESAN, bu baflar›s›n› sürdürebilmek ve artt›rmak ad›na 2006 y›l›nda att›¤› bu ciddi ad›mlar ve yat›r›mlarla, müflteri memnuniyetini en yüksek seviyede tutarak, müflteri beklentileri ve taleplerini mümkün olan

DÜNYA STANDARTLARINDA ÜRET‹M ÇESAN, mobil ve sabit olmak üzere 30–300 t/h kapasiteye sahip dünya standartlar›na asfalt üretebilen modern plentler gelifltirmifl bir noktada. Firma, müflteri isteklerine göre çok de¤iflik alternatif tasar›mlara ortaya koyabiliyor. Üretti¤i asfalt plentlerinin ses, toz, ›s›, gürültü aç›s›ndan güvenli, çevre ve kullan›c› dostu olmas›na özen gösteriyor. Ürünlerin ünite ölçüleri karayollar› gabarilerine uygun olarak tasarlan›yor. ÇESAN kolay h›zl› montaj-demontaj için modüler bir yap› ortaya koyuyor. Üniteler maksimum verimi alabilecek flekilde düflünülüyor ve birim asfalt maliyeti minimize ediliyor. Ürünlerinin en önemli özelli¤inin maliyet ve iflletme giderleri aç›s›ndan daha ekonomik olmalar› oldu¤unu dile getiren Tahir Aydo¤du, “1000 m3/h ile 1 milyon m3/h kirli gaz debisine sahip ortamlar› filtre edebilecek Kuru Tip Toz Tutucular ve 30–300 t/h kapasitede Asfalt Plentleri, flirketimiz taraf›ndan sistemin teknolojik gerekleri göz önüne al›narak üretiliyor ve tüm dünyada sat›fla sunuluyor” diyor. ÇESAN asfalt plentlerinde her türlü s›v› yak›t (fuel-oil, No 6 fuel-oil, kalyak, mazot vb.) do¤algaz ve LPG kullan›labiliyor.

Ar-Ge çal›flmalar›na da büyük önem veren ÇESAN 2008 y›l›nda, y›ll›k net kardan Ar-Ge’ye yüzde 1,65 pay ay›r›rken, 2009 y›l›nda ise yüzde 1,95 pay ay›rma karar› alm›fl durumda.

Tahir Aydo¤du ÇESAN Genel Müdürü Lider konumumuzu sürdürmenin gururunu yafl›yoruz

‹novasyon çal›flmalar›na bafllayan ÇESAN 2009 y›l›nda TÜB‹TAK ile 2 proje çal›flmas› hedeflemekte olup, TEYDEB veya TTGV ile 1 adet proje yürütülmesini hesapl›yor. Bu projeleri üniversitesanayi iflbirli¤i alt›nda yürütmeye bafllayan ÇESAN teknoloji transfer eden de¤il, know-how üreten ve satan bir konumda bulunuyor.

“TEKNOLOJ‹M‹Z TÜM STANDARTLARIN ÜZER‹NDE” ?Üretimlerimiz teknolojik yeterlilik ve çevre koruma aç›s›ndan dünyadaki tüm standartlar› karfl›lamakta hatta daha üstün özellikler gösteriyor” diyen Tahir Aydo¤du, ürünlerini öne ç›karan düflük enerji ihtiyac›, yak›t sarfiyat›n›n optimize edilmifl olmas›, 2 personel ile (plent operatörü ve yükleme operatörü) çal›flt›r›labilmesi, uzun ömürlü sistem ve donan›mlar, minimize edinmifl bak›m ihtiyaçlar› gibi özellikler sayesinde iflletme maliyetlerinin düflük oldu¤unu vurguluyor. Firman›n ürünlerinin modüler yap›s›, kolay montaj edilmesini ve yer de¤ifltirmelerinin çok k›sa sürelerde gerçeklefltirilmesini sa¤l›yor. Phoenix contact plc sistemleri ve scada sistemlerini kullanan ÇESAN Ar-Ge ekibi, üretilen asfalt plenti ürünlerinin kontrol ve kullan›m›n› kumanda odas›ndan yapabiliyor. ÇESAN bugün kendi brülörünü 3 milyon kcal/h- 25 milyon kcal/h kapasite aras›nda üretmekte olup servo motr ile yak›t /hava oran›n› ayarlayabiliyor. Bu sistem, de¤iflik asfalt üretimine (mastik asfalt, renkli asfalt, sökülmüfl (re-

expo

1984’TEN BU YANA SÜREKL‹ BÜYÜYOR

en k›sa süre ve en ekonomik seviyede karfl›lamak için çal›flmalar›na devam ediyor. Üretime oldu¤u kadar, üretim sonras› faaliyetlere de önem veren ÇESAN, mühendislik, know-how, montaj, teknik servis ve yedek parça hizmetlerini de titizlikle yerine getiriyor. ÇESAN, üstün teknolojisi ve kaliteden ödün vermeyen güvenilir imaj› ve yurtiçi ve yurtd›fl› pazarlarda, bu sektörün vazgeçilmezleri aras›nda yer almay› baflar›yor.

Firman›n sektördeki önemine de¤inen Tahir Aydo¤du, “H›zla büyüyen ifl kapasitesi ve pazar pay› ile bugün sektöründe lider konuma gelen ÇESAN, bu konumunu en iyi flekilde sürdürmenin hakl› gururunu yafl›yor” diyor.

27 moment

H

enüz dünya pazarlar›na hâkim olamamakla birlikte son y›llarda at›l›m halinde olan Türk makine sektörü uluslararas› aktörlerini yaratmay› baflarmaya devam ediyor. Kendi alan› olan asfalt plentleri, toz tutucular ve so¤utucular ürün gruplar›nda Türkiye’de lider, dünyada ise hat›r› say›l›r firmalardan biri olan ÇESAN da sektörün yüz aklar›ndan. Moment Expo ekibi olarak ÇESAN Genel Müdürü Tahir Aydo¤du ile üretimleri, hedefleri ve Türk makine sektörü hakk›nda doyurucu bir söylefli gerçeklefltirdik.

SEKTÖRDEN

expo

cycling) malzeme kullan›m› vb.) imkân sa¤l›yor. Ürünler, tamamen bilgisayar kontrollü olup manüel, yar› otomatik ve tam otomatik çal›flt›r›labiliyor. Müflteriler sat›n alm›fl olduklar› plentten istenilen düzeyde raporlama alabiliyorlar.

Ayr›ca rekabette tutunabilmek ve yol alabilmek için dünyadaki geliflmeleri yak›ndan takip etmek ve teknoloji yar›fl›nda geri kalmaman›n çok büyük önem tafl›d›¤›n› belirten Aydo¤du, “H›zla geliflen teknolojik geliflmeleri yak›ndan takip eden ÇESAN, müflteri beklentilerine “en uygun” olan› seçmekte, müflterilerinin oldu¤u kadar çal›flanlar›n›n da memnuniyetini her zaman ön planda tutmaktad›r.

Kalite politikalar› ve hedefleri do¤rultusunda, Ar-Ge ve proje çal›flmalar›na da ciddi yat›r›mlar yapmakta olan firmam›z

moment

28

filtre tesislerini 2007 y›l›na kadar a¤›rl›kl› olarak Ortado¤u Ülkeleri, Suudi Arabistan, Irak ve Cezayir’e ihraç ederken, 2008 tarihinden itibaren ise Arnavutluk, Bulgaristan, Norveç, Kazakistan, Sudan, Afganistan sat›fllar›n› hayata geçirmeyi baflarm›fl durumda. Firma, 2010 y›l›na kadar üretmifl oldu¤u makinelerin yüzde 75’ini ihraç etmeyi hedef olarak önüne koymufl durumda.

Türkiye’de kendi alan›nda lider konumdaki firmalardan biri olan ÇESAN, dünya pazar›ndaki rekabetinde kendine yat›r›mlar› ile mücadeleye önem veriyor.

Bu konu hakk›nda konuflan Tahir Aydo¤du, “ÇESAN’›n kendi teknolojik yat›r›mlar›, Ar-Ge çal›flmalar›na vermifl oldu¤u destek, nitelikli eleman ve son olarak da yaz›l›m›n› kendi bünyesinde yapmas› neticesinde d›fl pazardaki firmalar

“ Sanayicinin ülke yönetiminden beklentileri;

vergilerin düflürülmesi, sanayiciye s›f›r faiz’le kredi olanaklar› sunulmas›, kalk›nmada öncelikli illerin say›s› art›r›lmas›d›r. E¤itime yeterince önem verilmeli.

Sadece üniversite açarak mühendis yetifltirmek yerine ara eleman, teknik elemanlar›n yetifltirilmesinde de gerekli hassasiyeti göstermek laz›m” üstün nitelikli ekibi ile kalitede öncülü¤ü sürekli geliflim felsefesinden taviz vermeden yürütüyor” diyor.

ÇESAN’IN ‹HRACAT HEDEF‹ BÜYÜYOR Tahir Aydo¤du’dan ÇESAN’›n üretmekte oldu¤u en son ürünler hakk›nda da bilgiler al›yoruz. Bu bilgiler ›fl›¤›nda, ÇESAN’›n 30–300 t/h kapasiteli sabit asfalt plentleri, mobil asfalt plentleri 30200 t/h kapasiteli, drummix 60 ton/h 300 ton/h, 1000 m3/h ile 1 milyon m3/h kapasiteli ters ak›flkanl›, jet pulse, kaset tipi filtre üretimleri gerçeklefltirdi¤ini, ayr›ca bunkerler, bantlar, döner kurutucu, brülör, elevatörler, mikser, ürün stok silolar›, filler silosu, k›zg›n ya¤ jeneratörü, bitüm-mazot-fuel-oil tanklar› üretimi yapt›¤›n› ö¤reniyoruz. ÇESAN üretmifl oldu¤u asfalt plenti ve

ile rekabet edecek düzeydedir. Yapm›fl oldu¤umuz inovasyon çal›flmalar›, ArGe harcamalar› Çesan’›n büyümesinde en büyük etmenler oldu¤u için firmam›z teknolojik yat›r›mlar›n› bu konularda art›rmaktad›r” fleklinde konufluyor. ÇESAN bünyesinde çal›flt›r›lan makinelerin yüzde 70’i bilgisayar kontrollü olup, 2008 y›l›nda üretim hatt›nda olan makinelerin yüzde 30’u de¤ifltirilerek firman›n üretimini daha standart hale getirmifl durumda.

“MÜfiTER‹LER‹M‹Z ÜRÜN KAL‹TEM‹ZDEN FAZLASIYLA MEMNUN” Sektörde, baz› pazarlara girmek için yerli firmalarla ortakl›klar kurmak ço¤u zaman önemli rol oynuyor. ÇESAN’›n Hindistan ve Uzakdo¤u pazar›na girifli de bu flekilde gerçeklefliyor. fiu anda

ÇESAN’›n bu pazarlara girmesini sa¤layan ortakl›k yürüttü¤ü Hindistan firmas› TATA grubu TELCON ile know-how antlaflmas› mevcut olup bulunuyor ve kapasiteli plentlerin üretimine bafllanm›fl durumda.

Yurtd›fl›nda pek çok firma ile çal›flan ÇESAN, müflterilerinin be¤enisini kazanmay› baflarm›fl bir firma. Sadece ürün satmakla yetinmeyen firma ayn› zamanda müflterilerine sat›fl sonras› lojistik destek hizmeti de sunuyor. Konu hakk›nda konuflan Tahir Aydo¤du, “Asfalt plentlerimiz olsun, filtre tesislerimiz olsun müflterilerimiz ürün kalitemizden fazlas›yla memnun olup, ürünlerimizi almaya gelen flirketler öncelikle ürünlerimizi, imalat saham›z› ve tesislerimizi gezerek çal›flma performanslar›na bakarak ürünlerimize sahip oluyorlar. Tesislerimizde bir sorun oldu¤u takdirde lojistik bölümü en k›sa süre içerisinde soruna müdahale etmektedir” diyor.

ÇESAN’DAN ÇEVREYE DUYARLI ÜRET‹M Hepimizin bildi¤i gibi, büyük oranda insan eliyle geliflen küresel ›s›nma uzun süredir gündemde. Sürecin etkilerinin azalt›lmas› ve giderilmesi için pek çok önlem al›nmaya çal›fl›l›yor. Bu konuda sanayiye de önemli görevler düflüyor.

Zaten AB uyum sürecinde sanayiye dönük yeni çevre mevzuatlar› da gündemde. Böylesi bir durumda lider konumdaki firmalar›n bu konuda bir zorunluluk üzerinden de¤il de çevre duyarl›l›¤› temelinden hareket etmeleri sanayide ifltigal eden tüm kurulufllar için örnek teflkil edebilir. Ekosistemle uyumlu bir flekilde üretim yapan kurulufllar ayn› zamanda bu konuda geri noktadaki kurulufllara göre farklar›n› ortaya koyarak müflteri a¤lar›n› da geniflletebilirler. ÇESAN da çevre duyarl›l›¤› konusunda lider konumuna uygun duyarl›l›k gösteren firmalardan biri. fiirketlerinin ad›n-

Makine sektörü, geliflmifl bütün ülkelerde ekonomide önemli bir yer tutmakta.

Sektör bu ülkelerin hem milli ekonomilerinde önemli rol oynuyor, hem de ülkelerin altyap›lar›n› yenilemelerini sa¤layarak sanayilerinin sürekli modernize olmas›n› sa¤l›yor. Sektörün geliflmiflli¤inin en önemli göstergesini ise yap›lan ihracat ortaya koyuyor. Bu anlamda ele al›nd›¤›nda ülkemizin gerçeklefltirdi¤i 8,9 milyar dolarl›k makine ihracat›n›n toplam ihracat›n yaklafl›k yüzde 9‘uzuna tekabül etti¤i görülüyor. Bu de¤er geliflmifl olan ülkelerde yüzde 35–40’lara kadar ç›k›yor. Konuyu de¤erlendiren Tahir Aydo¤du, döviz kurunun düflük kalmas›n›n 2007 y›l›nda da ithal makinelerin avantaj›n› korumalar›na neden olmaya devam etti¤ini, bu nedenle ihracat yapabilen firmalar›n iç pazar sat›fllar›ndan çok yurt d›fl› pazarlara öncelik verdiklerini söylüyor. Aydo¤du ayn› zamanda Türk makine sektörünün son y›llarda kalite ve geliflen teknolojilerin uygulanmas›na da büyük önem verdi¤ini, yeni ve geliflmifl modelleri imalat program›na katt›¤›n› ve bunun sonucunu da ald›¤›n› belirtiyor.

Ancak bu yaflananlara ra¤men henüz yolun çok bafl›nda olan Türk makine sektörünün geliflmifl ülkeleri yakalayabilmesi için bir tak›m ad›mlar›n at›lmas› gerekiyor. Bu konuda yap›labilecekler hakk›nda görüfl bildiren Aydo¤du, “Sanayicinin ülke yönetiminden beklentileri; vergilerin düflürülmesi, sanayiciye s›f›r faiz’le kredi olanaklar› sunulmas›, kalk›nmada öncelikli illerin say›s› art›r›lmas›d›r. E¤itime yeterince önem veril-

“DIfi T‹CARET‹N ÖNEM‹ ANLATILMALI” Türk makine sektörünün ihracat rakamlar› d›fl›nda, dünya pazar›ndan binde 4 oran›nda pay al›yor olmas› da kat edilmesi gereken çok mesafe oldu¤unu gösteriyor. Ülkemizin sektördeki pazar pay›n› art›rmas› için at›lmas› gereken ad›mlar hakk›nda konuflan Tahir Aydo¤du, “Ülke yönetimi çat›s› alt›nda, ‹hracatc›lar Birli¤i, TÜB‹TAK, TTGV, TEYDEB, Sanayi Odalar›, Ticaret Odalar›, Sivil Toplum Kurulufllar› ve Üniversitelerin bu konuda ortak bir çal›flma yap›p öncelikle d›fl ticaret önemi hakk›nda sempozyum ve konferanslar düzenleyerek bu bilinci afl›lamas› gerekmektedir” diyor. Aydo¤du, bundan sonraki aflamada ise flirketleri tehdit eden yabanc› sermayenin ülkeye çekilememesi, teknoloji üretememe, girdi maliyetlerinin yüksekli¤i, Türk mal› imaj› ve markalar›m›z›n olmay›fl›, uluslararas› rekabetin artmas› gibi konularda devlet yönetiminin gerekli tedbirleri almas› gerekti¤ini söylüyor.

“AC‹L EYLEM PLANI GEREK‹YOR” Son olarak Türkiye’de sektörün yaflad›¤› en önemli sorunlara de¤inen Tahir Aydo¤du, teknolojinin h›zl› geliflmesine karfl›l›k yeni yat›r›mlar yap›lmas› için yeterli sermaye temin edilemedi¤ini, bu yetersizli¤in üretilen makine ve teçhizat›n teknolojik düzeyinin ve ürün kalitesinin düflük olmas›na yol açt›¤›n›, ürün maliyetini yükseltti¤ini ve uluslararas› pazara ç›kmay› engelledi¤ini söylüyor.

Aydo¤du ayr›ca, “Gerek teknolojik yetersizlik, gerekse de bilgi ve kalifiye eleman eksikli¤i, standartlara uygun ve projeye dayal› üretim yap›lmas›n› zorlaflt›rmaktad›r. Ürünlerin yurt içi ve yurt d›fl› fuarlarda sergilenmesi ve yurt içi, yurt d›fl› pazarlamas›nda zorluklar yaflanmaktad›r. Bu gibi s›k›nt›lar için acil eylem plan› oluflturmas› gerekmektedir.

Bu flekilde devam ederse teknoloji transfer etmeye devam ederiz” diyor.

expo

“VERG‹LER DÜfiÜRÜLMEL‹, SIFIR FA‹ZL‹ KRED‹ VER‹LMEL‹”

meli. Sadece üniversite açarak mühendis yetifltirmek yerine ara eleman, teknik elemanlar›n yetifltirilmesinde de gerekli hassasiyeti göstermek laz›m” diyor.

29 moment

dan da anlafl›laca¤› üzere çevre sa¤l›¤›na ve bununla beraber insan büyük önem verdi¤ini ifade eden Aydo¤du, “Uluslararas› standartlarda baca gaz› toz emisyon de¤eri 50 mg/Nm3 olurken, Plent ve filtrelerimizde toz emisyon de¤eri maksimum 25 mg/Nm3’dür. Üretmifl oldu¤umuz ürünlerde hastal›¤a sebep verecek hiçbir etken söz konusu olmay›p ayn› zamanda ürünlerimiz CE belgelidir. TATA grubuyla bu konuda yeterli çal›flma yap›lm›fl ve grup ÇESAN ile üretimine devam etmifltir” fleklinde konufluyor.

expo

SEKTÖRDEN

moment

30

Makine sektörünün ç›k›fl› ihracatta 1976 SENES‹NDE BELED‹YELER, ÖZEL ‹DARELER VE ÖZEL SEKTÖRE H‹ZMET VERMEK ‹Ç‹N KURULAN TARMAfi, BU GÜN ‹NfiAAT VE ALTYAPI MALZEMELER‹ ‹MAL EDEB‹LEN TES‹SLER‹ VE YARDIMCI MAK‹NELER‹ ÜRETEREK PEK ÇOK ÜLKEYE ‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹YOR.

1976 YILINDAN BER‹ FAAL‹YETTE TARMAfi Makina Sanayi, 1976 y›l›nda belediyeler, özel idareler ve özel sektöre beton boru, beton parke, briket imal makinesi ve ekipmanlar›n› üretmek üzere kurulmufl bir firma. TARMAfi bu gün inflaat ana konu olmakla beraber altyap› malzemeleri üretimi yapabilen tesisleri ve yard›mc› makineleri üretmek, sat›fl ve sat›fl sonras› müflteri hizmetleri konusunda çal›flmalar yürütüyor. Firman›n ürün gam›nda; beton parke tafl› makinesi ve kal›plar›, briket-yap› tafl› makinesi ve kal›plar›, Ø200 mm – Ø3200 mm /Boy:1500 mm – 2500 mm beton boru makineleri ve kal›plar›, beton santrali ve de¤iflik özelliklerde elektro-hidro-mekanik sistemler bulunuyor.

TARMAfi, mevcut üretimlerini arz-talep dengesini bozmayacak, sektördeki, referans olabilecek, nitelikli, marka olan fir-

TARMAfi’IN GEN‹fi B‹R ‹HRACAT YELPAZES‹ VAR Türk makine sektörünün geliflimi için ihracata a¤›rl›k vermek hayati önem tafl›yor. Firma olarak bu gerçe¤in bilincinde olan TARMAfi da d›fl pazarlara aç›labilen ve her geçen sene ihracat rakamlar›n› yukar› çekmeyi hedefleyen bir kurulufl. Bizlere ihracat yapt›klar› pazarlar hakk›nda bilgi veren Özlem Sevilmifl “Makine ihracat›m›z› a¤›rl›kl› olarak Irak, Sudan, Ürdün, M›s›r, Suriye, Cezayir, Libya, Suudi Arabistan, Gürcistan, Nahç›van ve Türkmenistan’a gerçeklefltiriyoruz” diyor. Gerek firmalar›n›n verili durumundan, gerekse ülkemizdeki makine sektörünün içinden geçti¤i flartlardan ötürü TARMAfi’›n d›fl rekabette s›n›rs›z gücü olmad›¤›n› belirten Özlem Sevilmifl, “Geliflmifl ülkelerdeki pek çok firma ile eflit koflulda rekabet edemiyoruz. Onlar›n yararland›klar› uzun vade düflük faiz gibi finans desteklerinden ve devletlerinin onlara sa¤lad›¤› vergi olanaklar›ndan yararlanam›yoruz. Ayn› zamanda iç pazar›m›zda daralma yafland›¤›ndan d›fl pazarlara yöneliyoruz ancak burada da ucuz Çin ve Uzakdo¤u ürünleriyle rekabet bizi zorluyor. Bu sebeplerden s›n›rs›z rekabet söz konusu de¤il. D›fl pazarda büyük firmalarla rekabetimiz orta düzeydedir” diye konufluyor.

H‹ZMETLER MAK‹NE SATIfiI ‹LE SINIRLI DE⁄‹L Sürecin bu flekilde ifllemesine ra¤men TARMAfi pek çok yabanc› müflteriye ürünlerini ulaflt›rmay› ve onlar›n güve-

Özlem Sevilmifl TARMAfi Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Marka olan firma ürünleri ile rekabet edebilecek üretim yap›yoruz.

nini kazanmay› baflarabilmifl durumda.

Firma olarak sadece sat›fl yapmakla yetinmeyen TARMAfi sat›fl sonras› hizmetleriyle de müflterilerinin be¤enisini kazan›yor. Müflteri memnuniyetinin s›rf bu sektörde de¤il her sektörde baflar›n›n alt›n anahtar› oldu¤unu söyleyen Özlem Sevilmifl, “Birlikte çal›flt›¤›m›z yabanc› firmalar ürün kalitemizden oldukça memnun. fiimdiye kadar bu konuda bir problem yaflamad›k. fiimdiye kadar izledi¤imiz ilkeli çizgiyi sürdürdü¤ümüz takdirde ileride de bir sorunla karfl›laflaca¤›m›z› tahmin etmiyorum. Sadece sat›fl yap›p bir kenara çekilmiyoruz, montaj ve sat›fl sonras› hizmetlerimiz müflteriyi oldukça tatmin edici durumda ve bu yönüyle sat›fl yapt›¤›m›z müflteriler taraf›ndan uzun vadede tercih edilmeyi bir anlamda garanti alt›na alm›fl durumday›z” diyor.

ÜRET‹M‹ ÇEVREYLE UYUMLU Günümüzde sanayi kurulufllar›n›n üretimlerinde kaliteye, dayan›kl›l›¤a, teknolojik yeniliklere önem verdikleri kadar ekosisteme de duyarl› olmak durumundalar. Küresel ›s›nmayla beraber hemen her gün felaket senaryolar› anlat›l›rken, art›k büyük ulusal kanallarda dahi çevre duyarl›l›¤› ile ilgili programlar yap›l›rken ülkesine ve dünyaya duyarl› sanayicilerin bu soruna kay›ts›z kalmalar› tabii ki mümkün de¤il. Bütün bu geliflmelere duyars›z kalamayacaklar›n› belirten Özlem Sevilmifl, “Son tahlilde dünya hepimizin evi say›l›r. Sanayi üretiminin de

expo

ma ürünleri ile rekabet edebilecek, yurt içi imkânlar içerisindeki mevcut teknolojiyi takip ederek, tüm uyarlamalar› tamamlanarak ve geliflime aç›k olarak üretim yap›yor. Üretimleri hakk›nda bizi bilgilendiren Özlem Sevilmifl, “Makinelerimizdeki üretilen ürün kalitesini art›racak, vibrasyon ve presleme özellikleri en iyi olacak flekilde tüm imkânlar› kullanmaktay›z. Endüstriyel otomasyon, makinelerimize uyarlanm›fl bulunmaktad›r. ‹flçi ve ifl güvenli¤i konusunda güvenirlilik sa¤lanmas›, makine üretimimizin temelini oluflturmaktad›r” fleklinde konufluyor.

31 moment

D

ünyadaki ekonomik geliflmeler ve küreselleflme süreci dikkate al›nd›¤›nda, önümüzdeki uzunca bir süreçte de ihracata dayal› geliflim modelinin muhafaza edilece¤ini söyleyebiliriz.

Bu anlamda Türkiye’nin de ekonomisinin temel geliflimi ihracattaki baflar›lar›na dayan›yor. Genel ekonomik gidiflata bakt›¤›m›zda ülkemizin 2007 y›l›nda bu temel do¤ruyu baflar›yla yerine getirdi¤ini söyleyebiliriz. 2007 y›l›nda Türkiye ihracatta rekor seviyeyi yakalad›. Tabii ki bu geliflmeden makine sektörü de pay ald›. Verilere bakt›¤›m›zda, son y›llarda Türk makine sektörünün ihracat art›fl rakamlar›n›n genel ihracat›n önünde seyretti¤ini görüyoruz. Sektörde ifltigal eden firmalar›m›z do¤unun ucuz üretimi ve bat›n›n kaliteli ve markalaflm›fl firmalar›yla mücadelelerinde önemli baflar›lar kazan›yor. TARMAfi da ülke ekonomimizin gelifliminin yolunun ihracattan geçti¤inin bilincinde olan ve pek çok ülkeye ihracat gerçeklefltirerek kendi alan›nda sektörde önde gelen kurulufllar aras›nda yer alan firmalar›m›zdan birisi. TARMAfi Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Özlem Sevilmifl ile merkezinde Türk makine sektörünün ihracat›n›n yer ald›¤› ve firman›n üretimini, hedeflerini konu alan bir haber çal›flmas› gerçeklefltirdik.

SEKTÖRDEN

“ Öncelikle Türkiye’deki iflletmeler genelde esnafl›k

expo

ve KOB‹ boyutunda. Ölçe¤i, kapasitesi, hacmi büyük firmalar zaten ihracat konusunda yeterli bilgiye sahip.

Fakat KOB‹’ler k›s›tl› imkânlarla ancak imalat faaliyetleriyle u¤raflabildikleri için ihracat hakk›nda vizyon gelifltirebilmifl de¤iller. Bu aç›dan büyük küçük her sektör ve firmaya ihracat›n varl›¤› ve önemi ›srarl› bir flekilde anlat›lmal›”

moment

32

bu küresel ›s›nma denilen süreçte önemli etkileri oldu¤u göz önüne al›nd›¤›nda üretim süreçlerimizi do¤al dengeye zarar vermeyecek flekilde organize etmeli ve ayn› flekilde ortaya ç›kard›¤›m›z ürünlerin de çevreyle uyumlu olmas›n› sa¤lamal›y›z. Pek tabii ki biz bu iflleri kar etmek ve ülke ekonomimize kazand›rmak için yap›yoruz ancak üretimimizi art› de¤er merkezli kurgulad›¤›m›z kadar do¤al dengeye de özen göstermezsek sonunda kazanabilece¤imiz bir dünya da kalmayabilir. TARMAfi da bunun bilincinde olan bir iflletmedir.

Sadece ç›kar›lan çevre mevzuatlar› de¤il bu bilinç sonucunda bütün üretim süre-

cimizde çevre ve insan sa¤l›¤›na duyarl› olmaya çal›fl›yoruz. Üretmifl oldu¤umuz makinelerimizin de çevreye en ufak bir zarar› yoktur” fleklinde konufluyor.

“‹HRACATIN VARLI⁄I VE ÖNEM‹ ANLATILMALI” Ülkemizin, pek çok ülkede büyük önem tafl›yan makine sektörü konusunda at›l›m içinde oldu¤u bir gerçek. Son y›llarda sektörün ihracat oranlar› sürekli olarak genel ihracat›n üzerinde seyrediyor.

Ancak bütün dünyada ihracata dayal› bir model üzerinden ekonomik büyümenin gerçeklefltirildi¤ini ve ülkemizde de hem genel olarak ekonomimizin

hem de özel olarak makine sektörünün gelifliminin as›l itici gücünün ihracat› art›rmak oldu¤unu düflündü¤ümüzde flu anda istenilen noktada olmad›¤›m›z› söyleyebiliriz. Ülkemizin makine sektöründe, 2007 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i yaklafl›k 9 milyar dolarl›k ihracat rakam›n› de¤erlendiren Özlem Sevilmifl, bu miktar›n yeterli olmad›¤›n› belirtiyor. Sevilmifl, “Öncelikle Türkiye’deki iflletmeler genelde esnafl›k ve KOB‹ boyutunda. Ölçe¤i, kapasitesi, hacmi büyük olan firmalar zaten ihracat konusunda yeterli bilgiye sahip. Fakat KOB‹’ler k›s›tl› imkânlarla ancak imalat faaliyetleriyle u¤raflabildikleri için ihracat hakk›nda vizyon gelifltirebilmifl de¤iller. Bu aç›dan büyük küçük her sektör ve firmaya ihracat›n varl›¤› ve önemi ›srarl› bir flekilde anlat›lmal›” diyor.

Sektördeki ihracat rakam›m›z›n yukar›lara tafl›nabilmesi için teflviklerin artt›r›lmas›, sadece ihracat teflviklerinin de¤il o aflamaya gelinene kadar teknoloji gelifltirme, finansal destek gibi konularda ad›mlar at›lmas›n› söyleyen Özlem Sevilmifl, “Fakat bu teflvikler konusunda flöyle bir sorun var. Teflvikler var fakat teflvikleri almak çok zor. Bu flartlar kolaylaflt›r›lmal›, zorluklar kald›r›lmal›, flartlar daha gerçekçi olmal›. Vergi, harç gibi bizleri zor durumda b›rakan ihracat masraflar› azalt›lmal› ve bu flekilde pazarlara ulaflma kolaylaflt›r›lmal›” fleklinde konufluyor. Sevilmifl ayr›ca, sektörel gruplaflmalar oluflturularak çal›flmalar›n sistematik bir boyuta getirilmesi ve bu gruplaflmalar›n dernek vs. isimler alt›nda toplanmas›n›n yararl› olabilece¤ini vurguluyor.

“YURT‹Ç‹ ÜRET‹M‹ VE ÇEfi‹TLER‹M‹Z‹ ARTIRMALIYIZ” Ülkemizin makine sektöründe dünya pazar›ndan ald›¤› pay üzerine de sohbet etti¤imiz Özlem Sevilmifl ürün çeflitlili¤inin art›r›lmas›n›n çok önemli oldu¤unu dile getiriyor. Dünya pazar›ndan ald›¤›m›z pay›n artmas›n›n öncelikle yurtiçi üretimimizin ve çeflitlili¤inin artmas›na ba¤l› oldu¤unu söyleyen Sevilmifl, bundan sonra hayata geçirilen ihracat› art›rma çareleri çözüme kavuflturuldu¤unda bir anlam› olaca¤›n› söylüyor.

Sevilmifl ayr›ca, ihraç edece¤imiz ürünlerin pahada a¤›r ama maliyette düflük

expo moment

33

art› de¤eri fazla ürünler olmas›n›n beraberinde ciddi bir avantaj getirece¤ini vurguluyor.

“HAMMADDE F‹YATLARINDAK‹ DENGES‹ZL‹K SEKTÖRÜN GEL‹fi‹M‹NE ENGEL” Son y›llarda h›zl› bir yükselifl içine giren ve her geçen gün geliflimi daha da ivme kazanan Türk makine sektörü kimi sorunlar da yaflam›yor de¤il. Gerek dünyadaki gerekse ülkemizdeki ekonomik geliflmelerden olumlu ya da olumsuz birebir etkilenen sektör ayn› zamanda pek çok sektör temsilcisinin de belirtti¤i gibi kimi yap›sal sorunlarla da karfl› karfl›ya.

Olumlu geliflmeleri ›srarla vurgulasalar da sektör temsilcileri baflar›lar›n›n artmas› ve ülke ekonomimizin geliflimi aç›s›ndan bu problemlere de iflaret ediyorlar. Bu konu üzerine konufltu¤umuz Özlem Sevilmifl bizlere kendi penceresinden sektörün yaflad›¤› ve aflmas› gere-

ken sorunlardan bahsetti. Sektörün en önemli problemleri aras›nda hammadde fiyatlar›n›n dengesizli¤inin öne ç›kt›¤›n› belirten Sevilmifl, ayn› ürünü satan firmalar aras›ndaki fiyatlar aras›nda farkl›l›klar bulundu¤unu ve bunun anlafl›labilir olmad›¤›n› söyledi. Özlem Sevilmifl, “Tabi bunda kalite, marka vs. çeflitli unsurlar etken olabilir. Fakat bu kesin de¤il. Yani markas› iyi diye veya kaliteli diye çok fiyat fark› olmamal›.

Bu konunun denetimi fiyatlar, yani üreticiye yans›yan yönü aç›s›ndan önemli.

Daha aç›k ifadeyle o emtia gerçekten kaliteli diye mi pahal› yoksa serbest piyasa etkisiyle mi bu flekilde üreticiye yans›yor. Bunu iflletme kendi içerisinde sat›n alma birimi yoluyla çözebilir. Fakat ne kadar destek olursa o kadar üretim artar diye düflünüyoruz” fleklinde konufltu. Sevilmifl ayr›ca, ihracat olsun olmas›n her türlü giriflim, yat›r›m›n desteklenmesi gerekti¤ini ve bu deste¤in

belirli kesime yönelik de¤il, genel bir flekilde uygulanmas› gerekti¤ine iflaret etti. Özlem Sevilmifl, hammadde ve malzeme maliyetlerinin d›fl›nda, iflgücü maliyetlerinin de SSK ve vergi yükünün a¤›rl›¤›n›n etkisiyle iflverene ve giriflimciye a¤›r yük getirmekte oldu¤unu, bu konuda da ciddi iyilefltirmeler, düzenlemeler yap›lmas› gerekti¤ini söylüyor.

TARMAfi’IN ‹HRACATI ARTIYOR Son olarak, bafl›ndan beri sohbetimizin temel gündemi olan ihracat konusunda Özlem Sevilmifl’ten TARMAfi’›n durumu hakk›nda bilgi al›yoruz. Firman›n 2007 y›l› ihracat›n›n 1 milyon dolar oldu¤unu ö¤reniyoruz. Özlem Sevilmifl bize 2008 Temmuz sonu ihracatlar›n›n 1 milyon 665 bin dolar olarak gerçekleflti¤ini ve y›lsonu itibar›yla da bu rakam› yukar›ya çekmeyi hedeflediklerini, bunu da baflarabileceklerini söylüyor.

ÜLKELERDEN

expo

‹hracatç›lar›n merce¤indeki ülke:

moment

34

Çin

expo

MAK‹NE ‹THALATINDA DÜNYADA 3. SIRADA YER ALAN Ç‹N ‹THALATINI 124,2 M‹LYAR DOLARA YÜKSELTM‹fi DURUMDA. MAK‹NE ‹THALATI HIZLA ARTAN Ç‹N, TÜRK MAK‹NE ‹HRACATÇILARI ‹Ç‹N ÇEK‹C‹ B‹R PAZAR OLMA ÖZELL‹⁄‹ TAfiIYOR.

moment

35

ÜLKELERDEN

expo

2

moment

36

007 y›l›nda küresel gayri safi yurtiçi hâs›laya olan katk›s› h›zla artan Çin’in dünya ekonomisinin güçlü motoru haline geldi¤i belirtiliyor. Dünya Ticaret Örgütü’ne kat›lmas›ndan bu yana geçen 6 y›l içinde Çin ekonomisi dünya ekonomisiyle gün geçtikçe daha çok entegre olmaya bafllam›fl durumda.

Veriler, 2007 y›l›nda Çin’in d›fl ticaretindeki büyüme e¤ilimi korunurken, ülkeye giren yabanc› sermayenin istikrarl› flekilde artt›¤›n›, kullan›lan yabanc› sermaye kalitesinin de yükselip, yeni ve yüksek teknolojiye dayal› sektörler, araflt›rma-gelifltirme alanlar›, üst düzey imalat ve çevre koruma sektörü alanlar›ndaki yabanc› sermaye oran›n›n daha da yükseldi¤ini gösteriyor.

Bugüne kadar 30 bini aflk›n Çin iflletmesinin çok uluslu ifllere kat›ld›¤› ve bu iflletmelerin dünyan›n 160’tan fazla ülke ve bölgesine yat›r›m yapt›¤› kaydediliyor. Dünya Bankas› taraf›ndan yap›lan tahminlere göre, 2008 y›l›nda Çin ekonomisinin dünyan›n gayri safi yurtiçi hâs›las›n›n büyümesine olan katk›s›n›n yüzde 16’ya ulaflaca¤› bekleniyor. Uluslararas› Para Fonu’nun “Dünya Ekono-

“ Çin’e gerçeklefltirilen makine ve aksamlar›

ihracat›m›z›n art›fl h›z›n›n son birkaç y›lda ithalat art›fl h›z›n› geçmesi olumlu bir geliflme olarak de¤erlendirilmekle birlikte, 2007 y›l› itibar›yla Türkiye’nin Çin’e gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ihracat›n›n de¤erinin ayn› y›l Çin’den gerçeklefltirilen makine ithalat›na oran›n›n sadece yüzde 2’ye tekabül etmesi kat edilmesi gereken önemli bir yol oldu¤unu aç›k bir flekilde ortaya koyuyor.” misine Bak›fl” adl› raporunda Çin’in dünya ekonomisinin en büyük itici gücü haline geldi¤i vurgulan›yor.

2007 y›l›nda Çin’in gayri safi yurtiçi hâs›las›n›n, yüzde 11,4 artt›¤›, böylece üst üste befl y›ld›r ekonomik büyüme h›z›n›n yüzde 10 ya da üzerinde seyretti¤i görülüyor. Çin ekonomisi, uluslararas› ekonomi ortam›ndaki bütün olumsuzluklara ve ülkede yaflanan ciddi do¤al afetlere ra¤men, istikrarl› ve h›zl› gelifl-

mesini bu y›l da sürdürüyor. Çin’in gayri safi yurtiçi hâs›las›n›n 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda da yüzde 10,4 artt›¤› kaydediliyor. Tar›mda bu y›l da bir kez daha bol mahsul al›n›rken, sanayinin yap›s›n›n daha sa¤l›kl› hale getirildi¤i; iç talebin, özellikle tüketim talebinin ekonomik büyümeyi h›zland›r›c› rolünün artt›¤›; büyümenin niteli¤i ve verimlili¤inin yükselmeye devam etti¤i görülüyor.

Ç‹N EKONOM‹S‹ HIZLA BÜYÜYOR 2008’in ilk çeyre¤inde yüzde 10,6, ikinci çeyre¤inde ise yüzde 10,1 büyüyen Çin ekonomisinin ilk alt› ayl›k dönem ortalamas›n›n, 2007 y›l›n›n ayn› dönemine göre 1,8 puan düflerek yüzde 10,4 seviyesinde gerçekleflti¤i görülürken, büyüme oran›n azalmas›na temel gerekçe olarak, ABD ve Avrupa ekonomilerindeki daralman›n imalat sektörünü olumsuz yönde etkilemesi gösteriliyor. Ülkeden ABD’ye ve Avrupa’ya yap›lan ihracat›n azalmas› sonucunda baz› ifl yerleri kapanmak zorunda kalm›fl, bununla birlikte, Çin’de iç tüketimin art›fl›n› sürdürmesi nedeniyle ekonomi h›zl› büyümesine devam etmifl durumda. Çin, halen Amerika Birleflik Devletleri, Japonya ve Almanya’n›n ard›ndan dünyan›n en büyük dördüncü ekonomisi durumunu koruyor. Bununla birlikte, Çin’in bu y›l Almanya’y› geride b›rakarak dünyan›n en büyük üçüncü ekonomisi haline gelece¤i öngörüleri yo¤unluk kazan›yor. Baz› uzmanlar, Çin ekonomisinin bu y›l da yüzde 10’un üzerin-

2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda Çin’in gerçeklefltirdi¤i ihracat›n yüzde 22 art›fl ile 666 milyar 600 milyon dolara ulaflt›¤›, ancak art›fl h›z›n›n geçen y›l›n ayn› dönemine göre 5,7 puan yavafllad›¤› görülüyor.

Ayn› dönemde Çin’in ithalat hacminin ise yüzde 30,6 artarak 560 milyar dolara yükselmesi dikkat çekiyor.

2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda Çin’in d›fl ticaret hacminin geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 25,7 oran›nda artarak 1 trilyon 225 milyar dolar› aflt›¤›, ticaret fazlas›n›n ise yüzde 11,8 oran›nda azalarak 99 milyar dolara geriledi¤i kaydediliyor.

Söz konusu dönemde, Çin’in Brezilya’ya yönelik ihracat›n›n yüzde 86, Hindistan’a ihracat›n›n yüzde 53, Rusya’ya ihracat›n›n yüzde 32 ve Güneydo¤u Asya

l›nda genel ithalat› yüzde 20,8 artarak 955,9 milyar dolara yükselmifl ve dünya s›ralamas›nda yeri de¤iflmemifltir. 2006 y›l›nda Çin’in en önemli ithalat partnerleri olan Japonya, G. Kore ve Di¤er Asya Ülkelerinin s›ralamas›n›n 2007 y›l›nda da ayn› kald›¤› görülüyor.

‹HRACATINDA DA ‹THALATINDA DA MAK‹NELER ÖNEML‹ YER TUTUYOR Çin’in 2007 y›l› ihracat›nda bafll›ca kalemler incelendi¤inde, ilk s›rada elektrikli makinelerin, ikinci s›rada ise yine genel makine ve aksamlar›n›n yer ald›¤› görülüyor. Bu iki fasl›n toplam ihracat içindeki pay›n›n 2007 y›l›nda yüzde 43’ü geçmifl olmas› dikkat çekiyor. Önemli mal gruplar› aras›nda, 2006 y›l›na göre ihracat› en çok yükselen kalem ise yüzde 59 art›fl oran› ile demir ve çelik oldu.

2007 y›l› ihracat›nda oldu¤u gibi Çin’in ithalat›nda da büyük paya sahip kalemlerin bafl›nda elektrikli makineler ile ge-

Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹'NE ‹HRACATIMIZDA BAfiLICA KALEMLER (84.FASIL ‹T‹BARIYLA, 2007 YILINA GÖRE SIRALI-$) GT‹P

GT‹P AÇIKLAMASI

8409 8479

37

2006

2007

De¤iflim %

IÇTEN YANMALI, PISTONLU MOTORLARIN AKSAM-PARÇALARI

4.934.748

18.009.107

264,94

KENDINE ÖZGÜ FONKSIYONLU MAKINE VE CIHAZLAR

2.168.703

6.400.482

195,13

8425

PALANGA, VINÇ (BASAMAKLI HARIÇ) BUCURGAT, IRGAT, KRIKOLAR

6.146.329

6.126.415

-0,32

8450

ÇAMASIR YIKAMA MAKINELERI

2.147.608

4.286.497

99,59

8481

MUSLUKÇU, BORUCU ESYASI-BASINÇ DÜSÜRÜCÜ, TERMOSTATIK VALF DAHIL

1.288.437

3.497.221

171,43

8403

BUHAR KAZANLARI DISINDA KALAN MERKEZI ISITMA KAZANLARI

1.441.606

2.588.924

79,59

8480

METAL DÖKÜMÜ IÇIN KASALAR, PLAKALAR, KALIP MODELLERI

4.841.577

2.166.826

-55,25

8412

DIGER MOTORLAR VE KUVVET ÜRETEN MAKINELER

772.606

1.743.550

125,67

8445

LIFLERI HAZIRLAYAN, IPLIK ÜRETEN-HAZIRLAYAN MAKINELER

79.187

1.672.811

2.012,48

8426

GEMI VINÇLERI, MAÇUNALAR, HALATLI VINÇLER, DÖNER KÖPRÜLER

831.728

1.608.468

93,39

8418

BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR, SOGUTUCULAR, ISI POMPALARI

141.205

1.372.298

871,85

8451

DOKUMA MADDELERINI YIKAMA, KURUTMA, ÜTÜLEME MAKINE VE CIHAZLARI

539.449

1.316.326

144,01

8414

HAVA-VAKUM POMPASI, HAVA/GAZ KOMPRESÖRÜ, VANTILATÖR, ASPIRATÖR

531.680

1.257.842

136,58

8413

SIVILAR IÇIN POMPALAR, SIVI ELEVATÖRLERI

467.095

1.027.034

119,88

8422

YIKAMA, TEMIZLEME, KURUTMA, DOLDURMA VB. ISLER IÇIN MAKINE, CIHAZ

109.757

848.893

673,43

8415

KLIMA CIHAZLARI-VANTILATÖRLÜ, ISI, NEM DEGISTIRME TERTIBATLI

245.964

818.607

232,82

8471

OTOMATIK BILGI ISLEM MAKINELERI, ÜNITELERI

900.189

790.652

-12,17

8447

ÖRGÜ TEZGAHLARI, GIPÜR, TÜL, DANTELA, FILE IMALI MAKINE, CIHAZLARI

1.888.683

538.560

-71,48

8462

METALLERI DÖVME, ISLEME, KESME, SATAFLAMA PRESLERI, MAKINELERI

101.791

499.901

391,11

8431

AGIR IS MAKINE VE CIHAZLARININ AKSAMI, PARÇALARI

389.376

366.865

-5,78

4.141.734

3.335.625

-19,46

34.109.452

60.272.904

76,70

D‹⁄ERLER‹ TOPLAM Kaynak: TÜ‹K Verileri

expo

‹HRACATI VE ‹THALATI SÜREKL‹ ARTIYOR

Ülkeler Birli¤i’ne (ASEAN) ihracat›n›n ise yüzde 30 artarak, geliflmifl ülkelere yönelik ihracat›ndaki art›fl h›z›n›n afl›ld›¤› gözleniyor.

Son 5 y›l içinde Çin d›fl ticaretinin geliflimi incelendi¤inde, özellikle 2004 y›l›ndan sonra ihracat›n azalan bir art›fl h›z› ile sürekli yükseldi¤i, ithalat›n ise yine 2004 y›l›ndan sonra artan bir oranla istikrarl› bir flekilde büyümeye devam etti¤i görülüyor.

2006 y›l›nda 968,9 milyar dolar ile Almanya ve A.B.D.’den sonra dünyan›n 3. büyük ihracatç›s› olan Çin, 2007 y›l›nda genel ihracat›n› yüzde 25,7 art›flla 1.217,8 milyar dolara yükseltmifl ve A.B.D.’yi geride b›rakarak 2. konuma yerleflmifl durumda. 2006 y›l›nda Çin’in en çok ihracat yapt›¤› ülkelerin bafl›nda gelen A.B.D., Hong Kong ve Japonya 2007 y›l›nda da konumlar›n› korudular.

2006 y›l›nda 791,5 milyar dolar ile A.B.D. ve Almanya’dan sonra dünyan›n 3. büyük ithalatç›s› olan Çin’in, 2007 y›-

moment

de büyüyece¤ini, 2009’da ise büyümenin yüzde 9,5’e düflece¤ini tahmin ediyorlar.

expo

ÜLKELERDEN

moment

38

nel makine ve aksamlar›n›n yer ald›¤› görülüyor. Bu iki fasl›n toplam ithalat içindeki pay› 2007 y›l›nda yüzde 40’a yaklaflm›fl durumda. Önemli mal gruplar› aras›nda, 2006 y›l›na göre ithalat› en çok yükselen kalem ise yüzde 68 art›fl oran› ile metal cevherleri, cüruf ve kül oldu. Bu verilerden anlafl›laca¤› üzere Çin’in, d›fl ticaretinin temelinde makine ve aksamlar› sektörü yer al›yor.

SEKTÖRDE DÜNYA ÇAPINDA ‹HRACATTA 2. ‹THALATTA 3. SIRADA 2006 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i 186,6 mil-

yar dolar ihracat ile makine ve aksamlar› ihraç eden ülkeler aras›nda Almanya’dan sonra 2. s›rada yer alan Çin, bu de¤eri 2007 y›l›nda yüzde 22,5 art›rarak 228,6 milyar dolara yükseltmifl ve dünya s›ralamas›ndaki yerini korumufl durumda.

2007 y›l›nda Almanya’n›n makine ve aksamlar› ihracat›nda yüzde 13,8, A.B.D.’nin makine ve aksamlar› ihracat›nda yüzde 9 art›fl görülürken, Çin’in sektör ihracat›nda yüzde 22,5 art›fl yaflanm›flt›r. Di¤er taraftan, Çin’in ihracat›n›n art›fl h›z›n›n her geçen y›l azald›¤› izleniyor.

2006 y›l›nda 1,52 trilyon dolar olan dünya makine ve aksamlar› toplam ihracat›n›n, 2007 y›l›nda 1,65 trilyon dolara yükseldi¤i kaydedilirken, 2006 y›l›nda dünya makine ve aksamlar› ihracat›ndan yüzde 12,3 pay alan Çin’in, 2007 y›l›nda pay›n› yüzde 13,8’e yükseltmesi dikkat çekiyor.

2006 y›l›nda 109,1 milyar dolar de¤erinde makine ve aksamlar› ithal eden Çin, bu de¤eri yüzde 13,8 oran›nda art›rarak 2007 y›l›nda 124,2 milyar dolara yükseltmifl durumda. 2006 ve 2007 y›llar›nda A.B.D. ve Almanya’dan sonra Çin dünyan›n 3.büyük makine ve aksamlar› itha-

TÜRK‹YE ‹LE Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹ (M‹LYON $ - 84. FASIL) ‹hracat

De¤er $ De¤iflim (%)

‹thalat

De¤er $ De¤iflim (%)

D›fl Ticaret Fark›

De¤er $ De¤iflim (%)

D›fl Ticaret Hacmi

De¤er $ De¤iflim (%)

Kaynak: TÜ‹K Verileri

2003

2004

2005

2006

2007

10.607.809

16.318.226

22.726.166

34.109.452

60.272.904

71,4

53,8

39,3

50,1

76,7

596.111.310

1.039.183.820

1.650.181.402

2.318.082.949

2.938.280.609

162,7

74,3

58,8

40,5

26,8

-585.503.501

-1.022.865.594

-1.627.455.236

-2.283.973.497

-2.878.007.705

165,3

74,7

59,1

40,3

26,0

606.719.119

1.055.502.046

1.672.907.568

2.352.192.401

2.998.553.513

160,3

74,0

58,5

40,6

27,5

Son 5 y›ll›k verilere göre makine ve aksamlar› göz önüne al›nd›¤›nda, 2003 y›l›ndan itibaren sürekli olarak d›fl ticaret fazlas› veren Çin’in d›fl ticaret hacmi yüzde 19,3 art›fl ile 2007 y›l›nda 352,7 milyar dolara ulafl›yor. Ancak, d›fl ticaret fark›n›n art›fl h›z›n›n azalma e¤iliminde oldu¤u gözleniyor.

84. fas›l itibar›yla 2007 y›l›nda, Çin’in makine ve aksamlar› ihracat›nda ilk s›rada 112 milyar 243 milyon dolarl›k ihracat de¤eriyle otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri ürün grubu yer al›yor. Bu ürün grubunu 32 milyar 738 milyon dolar tutar›nda ihracatla yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› ürün grubu ve 18 milyar 725 milyon dolar seviyesinde ihracatla matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri, yard›mc› makineler grubu takip ediyor.

84. fas›l itibar›yla 2007 y›l›nda, Çin’in makine ve aksamlar› ihracat›nda bir önceki seneye göre en çok art›fl yaflanan ürün grubu matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri, yard›mc› makineler ürün grubu. 2006 y›l›nda 403 milyon dolar de¤erinde ihracat gerçeklefltirilen bu ürün grubunda 2007 y›l›nda yakalanan 18 milyar 725 milyon dolarl›k ihracat rakam› büyük dikkat çekiyor. ‹hracat art›fl oran›nda bu ürün grubunu yüzde 82,4 oran›nda art›flla dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb. ürün grubu ve yüzde 78 oran›nda art›flla kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar takip ediyor. Çin’in 2007 y›l› makine ve aksamlar› ihracat›nda 84, fas›l itibar›yla ilk 20 s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda ihracat›nda bir önceki seneye göre düflüfl yaflanan tek grup ise yüzde 0,9 oran›nda gerilemeyle yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› grubu oluyor. 84. fas›l itibar›yla 2007 y›l›nda, Çin’in makine ve aksamlar› ithalat›n› de¤erlendirdi¤imizde ilk s›rada 21 milyar 229 milyon dolarl›k tutar-

vantilatör, aspiratör ürün grubu fleklinde s›ralan›yor.

Ç‹N’E TOPLAM 1 M‹LYAR 39 M‹LYON DOLAR ‹HRACAT 2006 y›l›nda Çin’e 693 milyon dolar de¤erinde ürün ihraç eden Türkiye’nin, bu de¤eri 2007 y›l›nda yüzde 50 oran›nda art›rarak 1 milyar 39 milyon dolara yükseltmifl oldu¤u görülüyor. Türkiye’nin Çin’den ithalat› ise 2007 y›l›nda yüzde 36,9 oran›nda artarak 13 milyar 234 milyon dolara ulaflm›fl durumda.

2006 y›l›nda 10 milyar 362 milyon dolar olan d›fl ticaret hacmimiz, 2007 y›l›nda yüzde 37,7 artarak 14 milyar 274 milyon dolar olarak kaydediliyor. Sürekli olarak Çin lehine d›fl ticaret a盤› veren Türkiye, 2007 y›l›nda da bu süreci devam ettiriyor ve fark 12 milyar 195 milyon dolar

“ Çin’in makine ve aksamlar› ithalat›n›

de¤erlendirdi¤imizde ilk s›rada 21 milyar 229 milyon 152 bin dolarl›k tutarla otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri ürün grubunun yer ald›¤›n› görüyoruz. Bu ürün grubunu 17 milyar 477 milyon 90 bin dolar tutar›nda ithalatla yaz›, hesap muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› ürün grubu ve 13 milyar 436 milyon 476 bin dolar tutar›nda ithalat ile kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar ürün grubu takip ediyor.” pistonlu) ve yüzde 49,5 art›fl oran› ile 84. fasl›n baflka pozisyonlar›nda yer almayan makinelerin aksam ve parçalar› grubu takip ediyor. Çin’in 2007 y›l› makine ve aksamlar› ithalat›nda 84, fas›l itibar›yla ilk 20 s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda ithalat›nda bir önceki seneye göre düflüfl yaflanan ürün gruplar›, yüzde 8,7 oran›nda düflüflle yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› grubu, yüzde 4,1 oran›nda düflüflle turbojetler, turbo-propeller, di¤er gaz türbinleri grubu ve yüzde 1,4 oran›nda düflüflle hava-vakum pompas›, hava/gaz kompresörü,

seviyesine ulafl›yor. Di¤er bir ifade ile Türkiye’nin d›fl ticaret a盤›n›n yaklafl›k yüzde 20’si Çin’den kaynaklan›yor. 2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’e ihracat›nda en büyük paya sahip ilk üç fas›l, 356 milyon 990 bin dolar tutar›nda ihracatla 26 G.T.‹.P. no’lu metal cevherleri,cüruf ve kül, 270 milyon 660 bin dolar tutar›nda ihracatla 25 G.T.‹.P. no’lu tuz, kükürt,toprak ve tafllar,alç›lar ve çimento ve 80 milyon 142 bin dolar tutar›nda ihracatla 28 G.T.‹.P. no’lu inorganik kimyasal müstahsallar, organik, inorganik bileflikler fleklinde s›ralan›yor. 84 G.T.‹.P no’lu nükleer reaktörler, kazan; makine ve cihazlar, aletler, parçalar› ise 60 mil-

expo

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE 352,7 M‹LYAR DOLAR DIfi T‹CARET HACM‹

la otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri ürün grubunun yer ald›¤›n› görüyoruz.

Bu ürün grubunu 17 milyar 477 milyon dolar tutar›nda ithalatla yaz›, hesap muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› ürün grubu ve 13 milyar 436 milyon dolar tutar›nda ithalat ile kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar ürün grubu takip ediyor. 84. fas›l itibar›yla 2007 y›l›nda, Çin’in makine ve aksamlar› ithalat›nda bir önceki seneye göre en çok art›fl yaflanan ürün grubu ihracatta da en çok art›fl yaflanan matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri, yard›mc› makineler ürün grubu oluyor. ‹thalat art›fl oran›nda bu ürün grubunu yüzde 63,3 art›fl oran›yla dizel, yar› dizel motorlar (hava bas›nc› ile atefllenen,

39 moment

latç›s› unvan›n› koruyarak ihracatç›lar›n dikkatini çekiyor.

ÜLKELERDEN aksamlar› toplam ihracat›m›z›n art›fl oran›n› 2 kat geçerek yüzde 76,7 art›fl ile 2007 y›l›nda ülkemizden 60,3 milyon dolar de¤erinde makine ve aksamlar› ithal etmifl ve 35. s›raya yükselmifl durumda.

2006 ve 2007 y›llar›nda Çin’e gerçeklefltirilen makine ve aksamlar› ihracat›m›z›n art›fl oranlar›n›n, ayn› ülkeye gerçeklefltirilen genel ihracat art›fl oran›m›z› aflt›¤› görülüyor.

Di¤er taraftan, dünya makine ithalat›ndan büyük pay alan di¤er ülkelere yapt›¤›m›z ihracat ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda, Çin’e gerçeklefltirilen makine ihracat›m›z›n de¤er baz›nda düflük seviyede olmas› dikkat çekiyor. 2007 y›l› makine ve aksamlar› ihracat›m›zdan Almanya yüzde 17,2, A.B.D. yüzde 4,2 pay al›rken, Çin ald›¤› pay›n sadece yüzde 0,69’da kald›¤› görülüyor.

expo

Ç‹N’DEN MAK‹NE ‹THALATIMIZIN ARTIfi ORANI AZALIYOR

moment

40

yon 272 bin dolar tutar›nda ihracatla dördüncü s›rada yer al›yor.

2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’e gerçeklefltirdi¤i toplam ihracat›n yüzde 95’ini oluflturan kalemler aras›nda en çok art›fl gözlenen fas›llar ise, yüzde 510.41 oran›nda art›flla 72 G.T.‹.P. no’lu demir ve çelik, yüzde 205,4 oran›nda art›fl ile 26 G.T.‹.P. no’lu metal cevherleri,cüruf ve kül, yüzde 120,08 oran›nda art›fl ile 51 G.T.‹.P. no’lu yün, k›l, at k›l›;bunlar›n iplik ve dokumalar› fleklinde s›ralan›yor. ‹thalat›m›z de¤erlendirildi¤inde ise, 2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’den ithalat›nda en büyük paya sahip ilk üç fasl›n 3 milyar 228 milyon dolarl›k ithalat ile 85 G.T.‹.P. no’lu elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçalar›, 2 milyar 938 milyon dolar ithalat ile 84 G.T.‹.P. no’lu nükleer reaktörler,kazan; makine ve ci-

hazlar, aletler, parçalar›, 487,6 milyon dolar ile 72 G.T.‹.P. no’lu demir ve çelik fleklinde s›raland›¤› görülüyor. 2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’den gerçeklefltirdi¤i toplam ithalat›n yüzde 95’ini oluflturan kalemler aras›nda en çok art›fl gözlenen ilk üç fas›l ise, yüzde 153 oran›nda art›fl ile 72 G.T.‹.P. no’lu demir ve çelik, yüzde 119 oran›nda art›fl ile 55 G.T.‹.P. no’lu sentetik ve suni devams›z lifler, yüzde 114 oran›nda art›fl ile 54 G.T.‹.P. no’lu dokumaya elveriflli suni ve sentetik lifler olarak s›ralan›yor.

Ç‹N’E MAK‹NE ‹HRACAT ARTIfi ORANIMIZ 2 KATIN ÜSTÜNDE 84. fas›l esas al›nd›¤›nda 2006 y›l›nda 34,1 milyon dolar ile Türkiye’nin ihracat›nda 38. s›rada yer alan Çin, makine ve

2006 y›l›nda 2 milyar 318 milyon dolar ile Türkiye’nin makine ve aksamlar› ithalat›nda 3. s›rada yer alan Çin, yüzde 26,8 oran›nda art›fl ile 2007 y›l›nda ülkemize 2 milyar 938 milyon dolar de¤erinde makine ve aksamlar› ihraç ederek s›ralamadaki konumunu korumufl durumda.

2006 y›l›na kadar, Çin’den makine ve aksamlar› ithalat›m›z›n art›fl oran›, ayn› ülke ile genel ithalat art›fl oran›m›z›n üzerinde seyrederken, bu durumun 2007 y›l›nda de¤iflti¤i kaydediliyor. Di¤er taraftan, Çin’den makine ve aksamlar› ithalat›m›z›n art›fl oran›n›n h›z›n›n sürekli olarak azald›¤› görülüyor.

2006 y›l›nda 2 milyar 352 milyon dolar olan makine ve aksamlar› d›fl ticaret hacmimizin 2007 y›l›nda yüzde 27,5 artarak 2 milyar 998 milyon dolar seviyesine ulaflt›¤› görülüyor. Sürekli olarak Çin lehine d›fl ticaret a盤› veren Türkiye, 2007 y›l›nda da bu süreci devam ettiriyor ve fark 2 milyar 878 milyon dolara ulafl›yor. Türkiye-Çin genel d›fl ticaret a盤›n›n yaklafl›k yüzde 24’lük k›sm› sadece 84. fas›lda yer alan makine ve aksamlar›ndan olufluyor.

ÇOK YOL ALMAMIZ GEREK‹YOR Çin’e gerçeklefltirilen makine ve aksam-

‹Ç PAZARI GER‹ ALIP ‹MALATÇIYI RAHATLATMAMIZ GEREK‹YOR Türk Makine Sanayi Sektörü’nün ge-

nel olarak Çin’le d›fl ticareti olumlu sonuçlar do¤urmamakta. Çin’den gelen ucuz ve yerli üretimle k›yasland›¤›nda daha kalitesiz olan ürünlerin Türkiye’de iç pazara hâkim olmas› sektördeki ticaretimizin Çin lehine art› vermesine sebep oluyor.

Bu anlamda, ülkemizde yarat›lan art› de¤erin d›flar› ç›kmas› ve yerli imalatç›n›n s›k›nt› yaflamas› sektörü zorluyor.

Ayn› zamanda ucuz Çin ürünleri sektör temsilcilerimizin bat›da da müflteri kaybetmesine sebep oluyor.

Son süreçte Çin’e gerçeklefltirdi¤imiz sektör ihracat›n›n art›fl h›z›n›n, ithalat art›fl h›z›n›n üzerinde seyretmesi olumlu sinyaller vermifl olsa da genel olarak ülkemizin çok yol almas› gereklili¤i de hala geçerlili¤ini koruyor. Çin’in halen sektörde en büyük ithalatç›lardan biri olmas› bu ülkeye dönük planlar›m›zda önemli bir veri olarak duruyor. Önümüzdeki süreçte Çin’in ihtiyaç duydu¤u yüksek kaliteli ve dayan›kl› makinelere yat›r›m yap›ld›¤› takdirde bizim de Çin’e ihracat›m›z› art›r›p d›fl ticaretimizi dengelememiz olanakl› görünüyor.

TÜRK‹YE’N‹N Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹’NE ‹HRACATINDA BAfiLICA FASILLAR (2007 YILINA GÖRE DE⁄ER BAZINDA SIRALI-$) SIRA GT‹P GT‹P AÇIKLAMASI

2006

2007

DE⁄‹fi‹M (%)

26

METAL CEVHERLER‹,CÜRUF VE KÜL

117.028.817

356.990.456

205,04

2

25

TUZ, KÜKÜRT,TOPRAK VE TAfiLAR,ALÇILAR VE Ç‹MENTO 187.833.309

270.660.234

44,10

3

28

‹NORGAN‹K K‹MYASAL MÜSTAHSALLAR, ORGAN‹K,

87.234.939

80.142.173

-8,13

34.109.452

60.272.904

76,70

48.539.522

28.922.064

-40,42

4.515.897

27.565.569

510,41

1

‹NORGAN‹K B‹LEfi‹KLER 4

84

NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAK‹NA VE C‹HAZLAR, ALETLER,PARÇALARI

74

BAKIR VE BAKIRDAN EfiYA

6

72

DEM‹R VE ÇEL‹K

7

55

SENTET‹K VE SUN‹ DEVAMSIZ L‹FLER

28.589.001

27.479.418

-3,88

87

MOTORLU KARA TAfiITLARI, TRAKTÖR, B‹S‹KLET,

45.551.043

23.326.949

-48,79

7.846.719

17.268.913

120,08

12.830.210

15.972.219

24,49

D‹⁄ERLER‹

118.958.605

130.922.183

10,06

TOPLAM

693.037.514 1.039.523.082

50,00

5

8

MOTOS‹KLET VE D‹⁄ER 9

51

YÜN,KIL,AT KILI;BUNLARIN ‹PL‹K VE DOKUMALARI

10

32

DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA,BOYA,MACUN,SAKIZLAR

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

expo

Çin’den makine ve aksamlar› ithalat›m›z de¤erlendirildi¤inde en büyük paya sahip ürün grubunun 1 milyar 43 milyon dolar ile otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri grubu oldu¤u görülüyor.

Bu ürün grubunu 219 milyon dolar tutar›nda ithalat de¤eri ile yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifllem, büro için makine ve cihazlar›n aksam› grubu ve 215 milyon dolar tutar›ndaki ithalat ile matbaac›l›¤a mahsus bask› makineleri, yard›mc› makineler ürün grubu takip ediyor.

2007 y›l›nda Çin’den gerçeklefltirilen toplam makine ve aksamlar› ithalat›n›n yüzde 95’ini oluflturan kalemler aras›nda en çok art›fl gözlenen ilk üç pozisyon ise, buhar jeneratörleri, k›zg›n su üreten kazanlar, gazojenler, su ile iflleyen gaz jeneratörleri ve aksam, parçalar› ve yaz›, hesap muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve cihazlar›n aksam› fleklinde s›ralan›yor.

41 moment

lar› ihracat›m›z›n art›fl h›z›n›n son birkaç y›lda ithalat art›fl h›z›n› geçmesi olumlu bir geliflme olarak de¤erlendirilmekle birlikte, 2007 y›l› itibar›yla Türkiye’nin Çin’e gerçeklefltirdi¤i makine ve aksamlar› ihracat›n›n de¤erinin ayn› y›l Çin’den gerçeklefltirilen makine ithalat›na oran›n›n sadece yüzde 2’ye tekabül etmesi kat edilmesi gereken önemli bir yol oldu¤unu aç›k bir flekilde ortaya koyuyor.

84. fas›l itibar›yla 2007 y›l›nda, Çin’e makine ve aksamlar› ihracat›m›zda ilk s›rada yer alan ürün grubu 18 milyon dolar tutar›nda ihracatla içten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam-parçalar› oluyor.

Bu ürün grubunu 6 milyon 400 bin dolar tutar›nda ihracatla kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar grubu ve 6 milyon dolar tutar›nda ihracatla palanga, vinç (basamakl› hariç), bucurgat, ›rgat, krikolar grubu takip ediyor.

2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’e gerçeklefltirdi¤i toplam makine ve aksamlar› ihracat›nda ilk 20 alt mal grupu aras›nda ihracat›nda bir önceki seneye göre en çok art›fl gözlenen ürün grubu lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler oluyor.

Yüzde 871,85 oran›nda art›flla buzdolaplar›, dondurucular, so¤utucular, ›s› pompalar› ürün grubu ikinci s›rada yer al›rken, yüzde 673,43 oran›nda art›flla y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb. ifller için makine, cihazlar üçüncü s›rada yer al›yor.

2007 y›l›nda Türkiye’nin Çin’e gerçeklefltirdi¤i toplam makine ve aksamlar› ihracat›n›n yüzde 95’ini oluflturan kalemler aras›nda ihracat›nda bir önceki seneye göre düflüfl gözlenen ürün gruplar› ise, yüzde 71,48 oran›nda düflüflle örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dantelâ, file imal› makine, cihazlar› ürün grubu, yüzde 55,25 oran›nda düflüflle metal dökümü için kasalar, plakalar, kal›p modelleri ürün grubu, yüzde 12,17 oran›nda düflüflle otomatik bilgi ifllem makineleri, üniteleri ürün grubu ve yüzde 0,32 oran›nda düflüflle palanga, vinç (basamakl› hariç), bocurgat, ›rgat, krikolar ürün grubu olarak s›ralan›yor.

2007 y›l›nda 84. fas›l itibar›yla

expo

PLATFORM

moment

42

Pompa ve vana sanayisinin çat›s›:

ürk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i (POMSAD), kuruluflundan bu yana sektörün geliflimi ad›na önemli kilometre tafllar› dizmifl bir dernek.

Türkiye Pompa ve Vana Sanayiinde faaliyet gösteren neredeyse tüm firmalar ve kurumlarla iflibirli¤i içinde olan, yurtd›fl›ndaki üst derneklerde yönetim görevleri sürdüren, sergiler ve konferanslar düzenleyerek üyelerini ve kamuoyunu bilgilendiren POMSAD ayr›ca kitap ve rehberler yay›nlayan az say›daki dernekten biri. Bu y›l 16-17-18 Ekim’de Ankara’da alt›nc›s›n› düzenleyece¤i Pompa ve Vana Kongresi ile de sektördeki etkili¤i sürdürmeye devam eden Derne¤in Önceki Baflkan› Kutlu Karavelio¤lu ile POMSAD’›n geliflimini, günümüzdeki faaliyetlerini ve gelecek projeksiyonunu konufltuk.

T

Öncelikle POMSAD’›n kurulufl hikâyesi ve Derne¤in geliflimini hakk›nda bilgi verir misiniz?

Pompa sanayicilerinin, sektörel problemlerin çözümünde güç birli¤ine ihtiyaç duyduklar›n› dile getiriflleri ve bunu sergilerde, konferanslarda birlikte ortaya koyufllar› ilk defa 1970’li y›llarda oldu. Bir örgütlenmenin kaç›n›lmaz hale geldi¤i, ihracat›n, d›fla aç›lman›n öneminin çok daha iyi kavrand›¤›, d›flar›ya odakl› üretim faaliyetlerinin öne ç›kt›¤› ve sektörün de olgunlaflmas›n› büyük ölçüde tamamlad›¤› 1990’l› y›llarda iyice anlafl›lm›flt›. Nihayet, bu do¤rultudaki çabalar›m›z, 1996 bahar›nda, ‹stanbul’da yap›lan “2. Pompa Kongresinde” bir neticeye yaklaflt›; bir araya gelen çeflitli kurulufllar›n ortak iradeleri ile bir dernek çat›s› alt›nda güç birli¤i yap›lmas› için somut ad›mlar at›ld›.

43 moment

TÜRK‹YE POMPA VE VANA SANAY‹‹S‹N‹N ÇATI DERNE⁄‹ OLAN POMSAD, ÜYELER‹NE SUNDU⁄U H‹ZMETLER VE DÜZENLED‹⁄‹ SERG‹LER, KONGRELERLE VE YAYINLADI⁄I K‹TAP VE REHBERLERLE SEKTÖRÜN T‹CAR‹ VE ENTELLEKTÜEL GEL‹fi‹M‹NDE ÖNEML‹ B‹R NOKTADA DURUYOR. DERNE⁄‹N ÖNCEK‹ BAfiKANI KUTLU KARAVEL‹O⁄LU ‹LE POMSAD’IN GEÇM‹fi DÖNEM ÇALIfiMALARINI, GÜNÜMÜZDEK‹ DURUMUNU VE GELECEK HEDEFLER‹N‹ KONUfiTUK.

expo

POMSAD

expo

PLATFORM

moment

44

Kurulufl karar›n›n al›nd›¤› bu Kongrede, ana hedefler, Türkiye’de Pompa Sanayiini temsil kabiliyetine sahip bir yap›lanma alt›nda sektöre emek verenleri bir araya getirmek, bilgi ve fikir al›flverifli yapacaklar› ortamlar haz›rlamak, e¤itim ve kaliteyi art›r›c› faaliyetler yürütmek, müflterek projeler için imkân yaratmak, ortak problemleri çeflitli platformlarda dile getirmek ve çözüm için çaba sarf etmek, sektörün tan›t›lmas›, rekabet kabiliyetinin art›r›lmas› ve uluslararas› organizasyonlarda söz sahibi olunmas› için gerekli giriflimlerde bulunmak olarak belirlendi. Yurtiçinde ve d›fl›nda tüzüklerini etüd etti¤imiz baflar›l› hemen bütün sektörel derneklerin amaçlar›ndand› bunlar; lobi gücüne ihtiyac›m›z vard›.

Bunu izleyen günlerde, sektörü temsilen 12 Kurucu Üye k›sa ad› “POMSAD” olarak belirlenen “Türk Pompa Sanayicileri Derne¤i”ni hayata geçirmek üzere Tüzük haz›rl›klar›n› tamamlad›k ve Eylül 1996’da baflvurular›m›z› yap›p, Derne¤e resmiyet kazand›rd›k. Önemli bir baflka tarih, bir büyük aç›l›m gerçeklefltirdi¤imiz, 20 Temmuz 2005 tarihidir; Genel Kurulumuz Derne¤i Vana imalatç›lar›na açm›flt›r. POMSAD’›n h›zl›ca ald›¤› mesafedeki kilometre tafllar› flöyle s›ralanabilir: 6 Mart 1997 mülki makamlar›n “Pompa SanayicileriDerne¤i”nin faaliyetlerini bafllatma izni, 11 May›s 2000 komponent imalatç›lar›n›n üye kayd› için tüzük de¤iflikli¤i, 8 Haziran 2001 Avrupa Pompa ‹malatç›lar› Derne¤ine

Kutlu Karavelio¤lu Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Baflkan Vekili - POMSAD Önceki Baflkan› Türk Pompa ve Vana Sanayiinin geliflmesi, üretimde kalite ve verimlili¤in artmas›, sektörün d›fl pazarlardaki rekabet ortam›na uyum sa¤lamas› için ortak giriflimlerde bulunan POMSAD, sektörde çal›flanlar aras›nda iletiflimi ve bilgi ak›m›n› art›rmak, teknik yeniliklerden üyelerini haberdar etmek, araflt›rma ve gelifltirmeyi teflvik ederek Türk Pompa ve Vana Sanayiinin kalk›nmas›na hizmet etmek için çal›flmalar›n› sürdürüyor.

Europump’a tam üyelik ve ‹cra Konseyi üyeli¤i, 7 fiubat 2003 ad›nda “Türk” ibaresini kulanma hakk›, Bakanlar Kurulu karar› ile “Türk Pompa Sanayicileri Derne¤i”ne dönüflüm, 16 Haziran 2003 Avrupa Vana Sanayicileri Derne¤i CEIR’e

“ POMSAD’› di¤er derneklerden ay›ran en önemli

özelliklerinden biri de kitaplar yay›nl›yor olmas›.

POMSAD'›n 15. yay›n› olan, "Sistem Verimi, Enerji Verimlili¤i Yüksek Santrifüj Pompa Sistemleri ‹çin Rehber"in, sektörde yeni bir referans noktas› yarataca¤›n› düflünülüyor. Ayr›ca “Pompalarda Ömür Boyu Maliyet, De¤iflken H›zl› Pompalama ve Pompa Performans Kriterleri Üzerine Üçleme” isimli eserde sektöre sunulmufl çok önemli bir hizmet olarak de¤erlendiriliyor. ”

tam üyelik, 24 May›s 2005 CEIR Yönetim Kurulu Üyeli¤i, 20 Temmuz 2005 dernek ad›n›n “Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i”ne dönüfltürülmesi karar›, 1 Eylül 2005 Derne¤in yeni ad› ve statüsünün mülki makamlarca onaylanmas›, 21 May›s 2007 CEIR 2. Baflkan Yard›mc›l›¤›, 20 Nisan 2007 Dernek Genel Merkezi’nin Ankara’ya tafl›nmas›.

Genç ve etkin Derne¤imiz, son dönüflümünden sonra, santrifüj ve deplasmanl› pompa ve komponentleri imalatç›lar› ile birlikte evsel ve endüstriyel vana ve komponentleri imalatç›lar›n› da temsil eder hale geldi. Tüzük ve yönetim yap›lanmas›nda gerekli de¤ifliklikleri Europump ve CEIR’e üye birçok ulusal dernekten önce gerçeklefltirerek çok daha güçlü kurulufl oldu. Günümüzde, makine imalat sektörü ile ilgili hemen bütün örgütlenmelerde, birlik, dernek, komite, meclis gibi sektöre yön veren, onu düzenleyen hemen tüm platformlarda temsilcileri bulunan POMSAD’›n 12 y›ll›k dönem içinde, mutad birçok faaliyeti yan›nda önemli organizasyonlar› da oldu. Bunlar› s›ralamak gerekirse, üçüncü, dördüncü ve beflinci Pompa Kongre ve Sergisinin düzenlenmesi ile bu sene 16-18 Ekim tarihlerinde Ankara DS‹ Kongre Merkezinde yap›lacak olan 6.

Pompa Vana Kongresi, 2003’de Europump Genel Kurulu ve Senelik Toplant›lar›n›n ‹stanbul’da düzenlenmesi ve 2006’da CEIR-Europump Ortak Senelik Toplant›lar›na Antalya’da ev sahipli¤i yap›lmas›.

F‹RMANIN ADI Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret A.fi.

Asteknik Vana Aflman Küresel Vana Eagle Burgmann Endüstriyel S›zd›rmazl›k San. Ve Tic. Ltd. fiti.

DAF Döküm Armatür ve Fenni Makinalar Sanayii ve Ticaret A.fi.

Demirkol S›zd›rmazl›k Elemanlar› San. Ve Tic. Ltd. fiti.

Dikkaya Teknik Malzeme San. Tic. Ltd. fiti.

Do¤ufl Vana Domak Pompa Ve Makine Sanayi A.fi.

Duyar Vana Elmaksan Dalg›ç Pompalar› F›rat Dalg›ç Pompa Elektrik San. Ltd. fiti.

Gedik Döküm Genel Makine Sanayi Ltd. fiti.

Göksan Pompa Sanayi Gücüm Pompa ve Makina Sanayi Ayvaz A.fi.

Hazar Makina Sanayi Ltd. fiti. ‹MPO Motor Pompa Sanayi ve Ticaret A.fi.

King Pompa Kurlar Dalg›ç Pompa Sanayi Layne Bowler MAS ÖZ-KAN Makina Elemanlar› Sanayi Özyak Is›tma So¤utma Sanayi SMS Samsun Makina Sanayi SMS - TORK Sanayi Mamulleri Üretim ve Sat›fl Ltd. fiti.

Standart Pompa ve Makina Sanayi Star Pompa Sanayi ve Ticaret Sumak Pompa fiahinler Dalg›ç Pompa Teknik Yay›nc›l›k Tempo Pompa Vana Sanayi Tersan Dalg›ç Pompa Makinalar› Türbosan A.fi. ÜKE Makina Üstünel Derinkuyu Su Pompalar› Vansan Makina Sanayi Vastafl Valf Armatür Sanayi Vimpi Viskoz Mayi Pompalar› Y›ld›z Pompa POMSAD’›n Türk pompa ve vana sanayisi aç›s›ndan önemi nedir?

Derne¤inizin amaçlar›ndan bahsedebilir misiniz?

POMSAD, Türk Pompa ve Vana Sanayiine hizmet eden, pompa ve vana konstrüksiyonu veya imalat›nda çal›flan

TELEFON

MA‹L

0 262 648 60 00 0 224 443 33 88 0 232 459 52 77 0 216 593 02 93 0 212 292 22 74 0 212 886 75 17 0 232 457 57 08 0 232 433 23 56 0 362 266 80 50 0 212 668 18 08 0 414 247 01 91 0 414 313 83 16 0 216 307 12 62 0 212 550 38 00 0 232 376 74 28 0 212 254 80 93 0 212 771 01 45 0 324 451 35 83 0 232 854 85 85 0 216 364 36 23 0 212 886 75 95 0 312 255 96 51 0 216 456 47 00 0 232 328 06 00 0 262 751 35 58 0 312 446 35 00 0 216 364 34 05 0 216 466 89 00 0 212 544 77 66 0 216 499 91 10 0 212 249 44 23 0 212 275 83 59 0 312 223 87 67 0 216 415 42 55 0 212 567 95 50 0 312 267 49 20 0 232 376 72 50 0 232 376 76 50 0 282 758 36 50 0 312 270 22 61 0 216 378 64 21

www.alarko-carrier.com.tr www.asteknikvana.com www.asmanvana.com www.burgmann.com www.türkmenmakina.com www.demirkol.gen.tr www.dikkaya.com www.do¤uflvana.com.tr www.domak.com.tr www.duyarvana.com.tr www.elmaksan.com.tr www.ferat.com.tr www.gedikdokum.com www.gms-pompa.com www.goksanpump.com.tr www.gucumpompa.com www.ayvaz.com.tr www.hazarpompa.com www.impoas.com www.kingpompa.com www.kurlarpompa.com.tr www.laynebowler.com.tr www.masgrup.com www.oz-kan-valve.com www.ozyakas.com www.samsunmakina.com www.sms-tork.com.tr www.standartpompa.com.tr www.starpompa.com.tr www.sumakpompa.com www.sahinlerpumps.com www.teknikyayincilik.com www.tempopompa.com www.tersan.com www.turbosan.com www.ukemakina.com.tr www.ustunel.com.tr www.vansan.com.tr www.vastas.com www.vimpi.com.tr www.yildizpompa.com.tr

gerçek flah›slar› ve ifl adamlar›n› bir araya getirerek, sektörün her alan›ndaki sorunlar›na ortak çözümler aramak ve bu yolda dayan›flmay› sa¤lamak amac›yla kuruldu. Türk Pompa ve Vana Sanayiinin geliflmesi, üretimde kalite ve verimlili¤in artmas›, sektörün d›fl pazar-

lardaki rekabet ortam›na uyum sa¤lamas› için ortak giriflimlerde bulunan POMSAD, sektörde çal›flanlar aras›nda iletiflimi ve bilgi ak›m›n› art›rmak, teknik yeniliklerden üyelerini haberdar etmek, araflt›rma ve gelifltirmeyi teflvik ederek Türk Pompa ve Vana Sanayiinin kalk›nmas›na hizmet etmek için çal›flmalar›n› sürdürüyor.

Ayr›ca Türk Pompa ve Vana Sanayiini temsil etmek, ulusal ve uluslararas› merciler önünde imkânlar›n› ve sorunlar›n› dile getirmek, amaçlar›na paralel aktivitelere yönelik üst organizasyonlarda yer almak, di¤er sektörleri temsil eden dernek ve benzeri kurulufllarla dayan›flma halinde Türk Sanayiinin ilerlemesinde pay sahibi olmakta POMSAD’›n öncelikleri aras›nda. Bu yönde de zaten birçok faaliyet yürütüyoruz.

Derne¤inizin geçmifl dönemde ve günümüzdeki faaliyetleri hakk›nda bilgi verebilir misiniz?

Derne¤imiz, yaln›zca üyelerinin de¤il, sektörün tamam›n› teflkil eden üretici, sat›c›, arac›, seçici, al›c›, kullan›c›, montajc›, bak›m-onar›m ve servis sa¤lay›c› firma, kurum ve kurulufllar ile bunlar›n çal›flanlar› nezdinde, bilimsel, teknik toplant›, konferans, seminer, panel ve benzerlerini düzenler, sektörün sorunlar›n›n tespit edilece¤i ve bu sorunlar›n giderilmesi için çözümlerin tart›fl›laca¤› zeminler oluflturur.

expo

www.pomsad.org.tr

45 moment

POMSAD ÜYELER‹

PLATFORM

“ Pompa sanayicilerinin, sektörel problemlerin

expo

çözümünde güç birli¤ine ihtiyaç duyduklar›n› dile getiriflleri ve bunu sergilerde, konferanslarda birlikte ortaya koyufllar› ilk defa 1970’li y›llarda oldu. Ancak sektörel bir örgütlenme için gereken olgunlaflma ve bu birlikteli¤in kaç›n›lmaz hale gelmesi ihracat›n, d›fla aç›lman›n öneminin çok daha iyi kavrand›¤›, d›flar›ya odakl› üretim faaliyetlerinin öne ç›kt›¤› 1990’l› y›llar› buldu.”

moment

46

Ayn› zamanda resmi kurulufllar ile temasa geçerek sektörü ilgilendiren konularda ç›kacak yasa, yönetmelik, tüzük, flartname ve standartlara yönelik öneriler getirir ve bu hususta görüfllerini savunarak katk›da bulunur ve yürürlükteki mevzuat hükümlerinde mevcut uyumsuzluklar›n düzeltilmesi için çaba gösterir.

Derne¤imiz tüm bu faaliyetlerinin yan›nda Türkiye’de Pompa ve Vana ‹malat Sanayiinin durumunu, faaliyetlerini, kapasiteyi, elde edilen aflamalar› izler ve istatistiksel çal›flmalar yapar. Bunlar›n sonuçlar›n› yay›n, sirküler ve benzeri yollardan üyelerine duyurur.

Pompa ve vana konstrüksiyon ve imalat›nda, pompa sistemlerinin iflletilmesin-

de ortaya ç›kan bilimsel ve teknik, genel ve özel problemlerin çözülmesi, yüksek verimli ve kaliteli pompa ve vana imalat›na yönelik araflt›rma ve gelifltirme çal›flmalar› yap›lmas› için üniversiteler ve kamu araflt›rma kurumlar› ile iflbirli¤i yapmak ve bu konuda yap›lan çal›flmalara destek vermekte POMSAD’›n üzerinde dikkatle durdu¤u konular aras›ndad›r.

Derne¤imiz ayr›ca üyelerini haks›z rekabetten korumak için çaba sarf eder. Kalite bilincinin yükseltilmesine çal›fl›r ve Dernek üyelerinden, Destekleyici Kurulufl çal›flanlar›ndan veya bunlar›n d›fl›ndaki uzmanlardan faydalanarak, Türk Standardlar›n›n, sektörün ve ülkenin yarar›na oluflmas› için çaba gösterir ve

giriflimlerde bulunur. Dernek olarak önem verdi¤imiz di¤er konular ise flöyle özetlenebilir: Üyeler aras›nda gerekli iletiflimi kurabilmek için çaba sarf etmek, geniflletilmifl toplant›larla, sosyal aktivitelerle onlar› bir araya getirmek, duyurular ve bültenlerle bilgilendirmek, yay›nlar› yoluyla bilimsel aç›dan desteklemek, mevzuat de¤iflikliklerinden haberdar etmek. Ayn› zamanda üyelerinin ve üye kurulufl mensuplar›n›n görgü, bilgi ve deneyimlerini geniflletecek her türlü etkinlikte bulunmak ve e¤itim programlar› düzenleyerek yetiflmifl eleman ihtiyac›n› gidermeye yönelik faaliyetler yürütmekte Derne¤imizin çal›flmalar› aras›ndad›r.

POMSAD’› di¤er derneklerden ay›ran en önemli özelliklerinden biri yay›n hizmeti vermek. Bizlere POMSAD taraf›ndan yay›nlanan kitaplar hakk›nda bilgi verir misiniz?

POMSAD’›n 15. yay›n› olan, “Sistem Verimi, Enerji Verimlili¤i Yüksek Pompa

6. POMPA VE VANA KONGRES‹ 6. Pompa-Vana Kongresi 16-17-18 Ekim'de Ankara'da gerçeklefltirilecek. POMSAD, ‹TÜ Makina Fakültesi, ODTÜ Makina Mühendisli¤i Bölümü ve Teknik Yay›nc›l›k taraf›ndan düzenlenen 6.POMPA-VANA KONGRES‹ 16-1718 EK‹M 2008 tarihlerinde DS‹ Kongre Salonu Ankara’da gerçeklefltirilecek. Pompalar, vanalar ve bunlara iliflkin tesisler üzerinde araflt›rma, tasar›m, imalat ve iflletme faaliyetlerinde bulunan kiflileri ve ayr›ca sektöre katk› yapan di¤er kurulufl temsilcilerini bir araya getirip sektör faaliyet alan›na giren konular›n tart›fl›laca¤› bir ortam haz›rlamak kongrenin amac›n› oluflturuyor.

verilerine kadar sektörü yak›ndan ilgilendiren çok önemli istatistikler içeriyor.

expo

Tesisler ‹çin Rehber”in, sektörde yeni bir referans noktas› yarataca¤›n› düflünüyorum. Kitap, pompaj sisteminin tan›m›, kavramlar, temel istasyon parametreleri, boru çaplar› ve ak›fl h›zlar›n›n optimizasyonu, sistem karakteristi¤ine uygun pompa seçimi, kontrol, bak›m, ömür boyu maliyet yaklafl›m›, tasar›m örnekleri gibi çok farkl› perspektiflerden konuya yaklaflarak, sistem tasar›mc›s› ve kullan›c›s›n›n enerji tasarrufuna katk›lar›n› art›rabilmeyi amaçl›yor. Kitapla birlikte verilecek CD’nin içerdi¤i yaz›l›m, alternatifler halinde kurgulanan pompaj sistemlerindeki enerji kay›plar›n› hesaplay›p, mukayese ederek tasar›mc›n›n en verimli sisteme ulaflmas›na yard›mc› olmay› amaçl›yor.

Bu önemli eserin yan› s›ra “Pompalarda Ömür Boyu Maliyet, De¤iflken H›zl› Pompalama ve Pompa Performans Kriterleri Üzerine Üçleme” isimli eserlerimiz, taraf›m›zdan çevirileri yap›larak sektörlerimizin hizmetlerine sunuldu.

Ayr›ca pompa ve vana d›fl ticaret verilerini tetkiki ve mukayesesi kolay formatlarla düzenleyerek 6’flar ayl›k peryotlarla üyelerinin hizmetine sunan POMSAD, çal›flmalar›n› sektörle de paylafl›yor. 112 sayfal›k 2007 y›l› Pompa Vana D›fl Ticaret Envanteri, 2001 y›l›ndan 2007 y›l›na kadar ithalat ve ihracat rakamlar›n› kullanarak, Pompa ve Vana 12’li Poz ‹hracat ve ‹thalat Tutarlar›n›, Pompa ve Vana 12’l‹ Poz D›fl Ticaret Verilerini, Belli Pozlar için Grafikleri, Eurpump ve CEIR ülkeleri ile yap›lan ticaret verilerinden Güney Do¤u Asya ülkeleri ile yap›lan pompa ve vana ticaret

47 moment

POMSAD aç›s›ndan di¤er kurumlarla yard›mlaflmakta çok önemlidir. Bu nedenle Derne¤imiz, amaçlar› do¤rultusundaki çal›flmalar›nda fayda görece¤i makam, kurulufl ve derneklerle yard›mlafl›r, iflbirli¤inde bulunur, yabanc› bilim ve teknolojiyi takip etmek, bilgi ve teknikleri üyelerine aktarmak ve Türk Pompa ve Vana Sanayiini tan›tmak için ilgili yabanc› kurulufllara üye olur ve bu kurulufllara temsilci gönderir.

Son olarak ise, yurt içinden veya d›fl›ndan gelen, üreticilere ulaflma veya sat›nalma taleplerini üyelerine aktarmak ile uluslararas› fuar ve sergi organizasyonlar›nda üyelerini tan›t›c› faaliyetler yürütmek ve elektronik veya bas›l› dokümanlarla, ilan, beyanat ve reklamlarla üyelerinin imalat kabiliyetlerini, ürün gamlar›n› tan›tmakta Derne¤imizin faaliyetleri aras›ndad›r.

expo

RÖPORTAJ

moment

48

GÜNÜMÜZ KOfiULLARINDA DE⁄‹fiEN VE YEN‹LENEN TEKNOLOJ‹ SUYUN ‹NSANO⁄LUNA ULAfiTIRILMASINDA POMPA KULLANIMINI ZORUNLU KILIYOR. TÜRK POMPA SANAY‹S‹N‹ KEND‹ ÇATISI ALTINDA TOPLAYAN POMSAD ‹SE ÜLKEM‹Z‹N BU ALANDA DÜNYA AKTÖRÜ OLMASINI HEDEFL‹YOR. POMSAD’IN KURUCU BAfiKANI PROF. DR. CAH‹T ÖZGÜR SEKTÖRÜN GELECE⁄‹ VE POMSAD HAKKINDA GÖRÜfiLER‹N‹ B‹ZLERLE PAYLAfiTI.

“Suyu tafl›mak, su kadar önemli”

P

Prof. Dr. Y. Mühendis Cahit Özgür ‹nsanl›k için su ne kadar büyük bir önem tafl›yorsa suyun insanl›¤a ulaflt›r›lmas› da o kadar büyük bir önem tafl›yor..

ten pompa sanayicileri Kutlu Bey’e teflekkür etmelidir. Çok büyük at›l›mlar yapt›. Bunlardan biri olarak Europomp üyeli¤i gösterilebilir. Böylelikle POMSAD Avrupa Pompa Sanayicileri Birili¤i’nin bir bilefleni oldu. Kutlu Bey yönetim kuruluna girdi ve standartlarla ilgili bilgilendirme yapt›. Bir kere Avrupa?da dernek tan›t›ld›. ‹ki büyük toplant› yap›ld›. Europomp toplant›s› 2003 y›l›nda ‹stanbul’da gerçeklefltirildi. Bu toplant›da Avrupa’da yap›lan genel kurul toplant›lar›na Türkiye’nin ev sahipli¤i önemli bir örnek oldu. Hatta bizden sonra ev sahipli¤ini ‹ngiliz’ler ald›. ‹ngiliz delegesi: “bizden böyle bir toplant› tertibi beklemeyin yapamay›z” dedi.

Bundan sonra flu kademeler geçti: “Bafllang›çta Türk ismi yoktu derne¤in bafl›nda. Dernek isminin bafl›na 2005 y›l›nda Türk ismi eklendi. Ayr›cada pompa ve vana sanayicileri birli¤i haline geldi.

Vanac›lar girmeden önce bize müracaatlar oluyordu. Mesela kompanentleri imal eden firmalar baflvurdu. Bu da düflünüldü. Önce vanac›lar girdi. Vana pompan›n bir kompanenti olarak düflünüldü ama sonra Avrupa’ya bak›nca vanalar›n da büyük bir sektör oldu¤u düflünülerek bu iki sektör birlefltirildi asl›nda. POMSAD, flu anda Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i haline gel-

di. Derne¤in merkezi önceleri ‹stanbul’dayd› daha sonra Ankara’ya nakledildi.”

Bütün bu süreçler benim ad›ma, bir bak›ma çocu¤unun mürüvvetini görmek gibi bir fley. Ben bu günleri gören bu önemli organizasyonun 1996-2000 y›llar›nda kurucu baflkanl›¤›n› yapm›fl olmaktan büyük mutluluk duyuyorum.

POMSAD’›n ilerleyen dönemde önüne koydu¤u en önemli faaliyet nedir?

Daha Pompa Sanayicileri Derne¤i kurulmadan bizim kürsümüzün öncülü¤ünde 1976 senesinde ilk defa Türk pompa kongresi gerçeklefltirildi. POMSAD kurulduktan sonra bu öncülü¤ü POMSAD üstlendi ve alt›nc›s›n› bu sene Ankara’da gerçeklefltirece¤iz. Kongrenin içeri¤inde a¤›rl›k pratik süreçlere verilmesine ra¤men kongre teorik bilgileri de içeriyor. Kat›l›mc› olarak akademisyenlerin de bulundu¤u kongreyi ‹stanbul Teknik Üniversitesi ile Orta Do¤u Teknik Üniversitesi de destekliyor.

Bu kurulufllar kongreye d›fl destekten ziyade kat›larak destek veriyor. Ayr›ca kongreyi birçok sivil toplum kurulufla da destekliyor. Bu bence önemli bir ad›md›r. fiimdi yap›lacak toplant›larda do¤rudan do¤ruya bilgisayarla ak›fl›n hesaplanmas›na iliflkin konular de¤erlendirilecek. Bu uygulamalar Türkiye’ye yeni geldi ama sanayide de uygulanmaya baflland›. Bu noktada sanayi ve üniver-

49 moment

Genel olarak ülkemizdeki pompa sanayisini de¤erlendirir misiniz?

Bu sektörü bir araya getirmifl olan POMSAD’›n kuruluflunu anlat›r m›s›n›z?

Türkiye teknolojide ne geri bir ülke ne de geliflmifl bir ülke. Ama geliflme potansiyeli olan bir ülke olarak beliriyor.

Pompa ise Türkiye’nin imal ve ihraç edebilece¤i bir ürün. Bu nedenle, pompa sektörü ülkemizde gittikçe ilerliyor ve ihracat› art›yor.

Daha önceki süreçlerde, ülkemizde pompa imalatç›lar›n› bir araya getirme fikri birkaç kez gündeme geldi. Ancak bizde daha o zaman dernek bilinci tam olarak yerleflmedi¤i için neredeyse bütün imalatç›lar birbirinden korkuyorlard›. Bu arada, gerçeklefltirilen birkaç teflebbüs de baflar›yla sonuçlanmad›. Bir süre sonra birkaç firmada çal›flan ö¤rencilerim bana geldiler. “Hocam bizi toplars›n, bir araya gelmemizi sa¤lars›n” dediler ve beraberce hiçbir karfl›l›k beklemeden bu ifle bafllad›k. Çal›flmalar›m›z›n sonucunda, 1996 y›l›nda POMSAD kuruldu. Bu dernek kuruldu¤u zaman h›zla geliflti ve bizler de mümkün oldu¤u kadar tan›t›m yapt›k. O süreçte baz› küçük imalatç›lar biz buradan ne kar ederiz dedikleri için bafllang›çta tereddütle yaklaflt›lar ama sonra bu dernek 盤 gibi büyüdü. 2000 y›l›na kadar benim baflkanl›¤›m devam etti ve üye say›s› 24, firma say›s› da 19’a ç›km›flt›.

Bundan sonra Kutlu Karavelio¤lu’nun baflkanl›¤› bafllad›. Zaten ben sanayici de¤il, sadece dernek kurucusuydum.

Kutlu Bey görevi ald› ve benden çok daha h›zl› bir flekilde hareket etti. Gerçek-

expo

ompalar su baflta olmak üzere, ak›flkanlar› istenilen noktaya getirmek ve insano¤luna ulaflt›rmak için ihtiyaç duyulan makineler. Türk Pompa Sanayisi de son y›llarda h›zl› bir geliflim ivmesi yakalayarak ihracat rakamlar›n› sürekli yukar›lara tafl›yor. Sektörün duayenlerinden olan ve 1996–2000 y›llar›nda POMSAD’›n kurucu baflkanl›¤›n› yapan Prof. Dr. Y. Mühendis Cahit Özgür bizlere pompa sanayinin durumu, POMSAD’›n kuruluflu ve çal›flmalar› ve üniversite sanayi iflbirli¤i hakk›nda çok de¤erli bilgiler verdi.

RÖPORTAJ

expo

site iflbirli¤i yo¤un olarak sürüyor. Asl›nda sanayi bu yöntemi kullanarak dizayn gerçeklefltiriyor diyebiliriz.

Bizde her toplant›n›n sonunda de¤erlendirme toplant›s› yap›l›r. Bu de¤erlendirme toplant›s› 18 Ekim’de yap›lacak.

Bu de¤erlendirme toplant›s›na gelenler kongreden ne kadar faydaland›, gibi konular üzerinde tart›flmalar yürütece¤iz.

Burada flöyle elefltiriler oluyor bazen.

Siz fazla teorik kal›yorsunuz diye. Daha pratik fleyler versenize deniyor. Bu onlar aç›s›nda do¤ru olabilir ama ilerleme aç›s›ndan durum böyle de¤il. Bu gibi kongreler sanayinin modernleflmesi ve daha bilimsel çal›flma ve teknolojinin ilerlemesi için büyük faydalar bar›nd›r›yor. Bu nedenle kongrenin seviyesini yüksek tutmaya gayret ediyoruz. Biz sanayiye ve teknolojiye katk›s› olan her fleyi ön palana ç›karmak üzerinden hareket ediyoruz.

moment

50

Türkiye pompa ihracat›nda sizce nas›l bir noktada duruyor? Sektörün geliflim potansiyellerini nas›l de¤erlendiriyorsunuz? ‹hracat›m›z h›zl› bir flekilde art›yor. Çok çeflitli memleketlere ihracat var. ‹hracat›m›z›n ithalat karfl›lama oranlar› düflük ama son tahlilde yine de gelifliyor. Sektör ihracat›m›z 2006 – 2007 aras›nda 155 milyon dolardan 271 milyon dolara yükselmifl. Mesela bunu çok büyük bir geliflme olarak de¤erlendirmek gerekiyor.

“ “Pompa insan hayat›nda gerçekten büyük önem

tafl›yor. Örne¤in; ‹stanbul’un suyunu karfl›l›yor. Genel olarak pompa suyu kontrol eden ve istenilen noktaya götüren bir sistem. Eskiden cazibe, yani yer çekimi vard›. Suyu yukar› koyuyorsun ve afla¤›ya iniyor. Art›k cazibeyle da¤›t›m devri nihayetlendi. K›sacas›, insanl›k için su ne kadar büyük bir önem tafl›yorsa suyun insanl›¤a ulaflt›r›lmas› da o kadar büyük bir önem tafl›yor.”” ‹hracat›m›z büyük ölçüde Almanya, ‹talya, Fransa, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Amerika Birleflik Devletleri, Japonya’ya gerçeklefliyor. Böylelikle genifl bir yelpazede ihracat yap›l›yor diyebiliriz.

Sektör olarak bölge içinde de iyi bir durumday›z. Makine sanayinin pek çok kolunda oldu¤u gibi bizim sektörümüzde de tabii ki Çin Halk Cumhuriyeti bütün Avrupa’n›n korkusu durumunda.

Ancak bu durum Türkiye’nin hiç avantaj› olmad›¤› anlam›na da gelmiyor.

Türkiye’deki imalat›n Avrupa’ya göre çok daha ucuz olmas› ve lojistik olarak bu pazara yak›n olmas› sebebiyle ülkemizin sektörde çok büyük potansiyeli vard›r diyebiliriz. Ayr›ca ülkemizde geliflmifl ülkelerle k›yasland›¤›nda mühen-

dislik hizmetlerinin de daha ucuz oldu¤unu görüyoruz. Bu durum da bizim için önemli bir avantaj daha oluflturuyor.

Türkiye’de sektör temsilcilerinin üretimlerinde özen göstermesi gereken noktalar nelerdir?

Patent sat›n almak Türkiye’de pek yayg›n de¤il. Bizim eskiden kalafat yeri dedi¤imiz bölgede ustalar makine kopya ederlerdi. Bu da sektörün do¤rudan do¤ruya kopyac›l›ktan geldi¤ini gösteriyor. Sektörün geliflimi böyledir. Ama flimdi böyle bir durum yok tabiî ki.

Pompa öyle bir fley ki e¤er verimini ölçmüyorsan›z suyu basmak çok kolay.

Ama enerji verimlili¤i çok önemli bir husus. Enerji ekonomisi, bugün pompa ve vana teknolojisini belirleyen bir durumda. Elektrik enerjisinin bir k›sm› ayd›nlatma ve ›s›tmada kullan›l›yor. Sanayide kullan›lan enerjinin büyük bir k›sm›, yani dünyada sanayide kullan›lan enerjinin yüzde 30’u pompalarda sarf edildi. Bu nedenle, dünya çap›nda pompalar›n çok büyük önemi var. Burada yapaca¤›n›z her türlü tasarrufun dünya ekonomisi üzerinde de önemli bir etkisi olacakt›r diye düflünüyorum. Mesela önümüzdeki toplant›n›n önemli bir temas›n› da enerji ekonomisi oluflturuyor.

Bu noktada, enerji verimli pompan›n üretimi çok büyük önem tafl›maktad›r.

Pompa üretimi teknolojisi de bu trende göre belirleniyor dersek san›r›m yanl›fl olmaz.

Tabii ki sadece enerji verimli pompan›n üretilmesi de bafll› bafl›na sorunu çöze-

Sektör üretiminde teknoloji gelifltirmede kilit rol oynayan üniversite sanayi iflbirli¤i sizce ne noktada?

Bu iflbirli¤ini kuvvetlendirmek için neler yap›lmal›d›r? Üniversite sanayi iflbirli¤inin önemi üzerine yap›lan konuflmalar› ben asistanl›¤›mdan beri duyuyorum ama geçen bunca zamana ra¤men arada bir kopukluk yafland›¤› da bir gerçek. Fakat

son y›llarda baflta TÜB‹TAK olmak üzere di¤er kurumlar›n sanayi iflbirli¤i projelerine destek vermeleri çal›flmalar› artt›rd› ve h›zland›rd›. TÜB‹TAK’ta son zamanlarda birçok sistem üzerine çal›flmalar yürütülüyor. Devletin buna destek vermesi çok güzel bir geliflme olarak de¤erlendirilmeli. Sanayi ve KOB‹’lerle ilgili çal›flmalarda var üniversitelerde. Üniversite çal›flmalar› illaki faydaya yönelik de¤ildir ve olmamal›d›r da. Tamam› ile genel faydas› düflünülmeyen bir fleye de senelerimizi verebiliriz ama sanayi bu noktada hemen fayda isteyerek aceleci davran›yor. Amerika Birleflik Devletleri’nde akademisyenler maafllar›n› bu projelerden al›rlar asl›nda. Genel olarak makine sektöründe oldu¤u gibi üniversite sanayi iflbirli¤inde de henüz yolun bafl›nday›z diyebilirim. Bu iflbirli¤inin geliflmesi için öncelikle zaman ve bir iflbirli¤i plan› gerekiyor. Bu noktada devlet teflviklerinin art›r›lmas›, sanayicilerimizin de biraz daha sab›rl› olmalar› durumunda üniversitelerimizde yarat›lan teorik birikimin sanayi üretimimize yans›yaca¤› kanaatindeyim.

expo

Pompa üretimi genel olarak ne gibi bir önem tafl›yor, bu ürünün insan hayat›ndaki yeri nedir?

Pompa insan hayat›nda gerçekten büyük önem tafl›yor. Örne¤in; ‹stanbul’un suyunu karfl›l›yor. Genel olarak pompa suyu kontrol eden ve istenilen noktaya götüren bir sistem. Eskiden cazibe, yani yer çekimi vard›. Suyu yukar› koyuyorsun ve afla¤›ya iniyor. Art›k cazibeyle da¤›t›m devri nihayetlendi. K›sacas›, insanl›k için su ne kadar büyük bir önem tafl›yorsa suyun insanl›¤a ulaflt›r›lmas› da o kadar büyük bir önem tafl›yor. Bizler de bu kadar büyük önem tafl›yan ve

her ülkede kullan›lmas› zorunlu olan bu sistemleri ülkemizde üretmeye, gelifltirmeye çal›flmal›y›z. Bu sayede hem kendi ihtiyaçlar›m›z› karfl›layarak ithalat› azaltacak ve böylelikle ülkemizde yarat›lan art› de¤erin yurtd›fl›na ç›kmas›n› engelleyebiliriz hem de dünyada ihtiyaç duyulan her bölgeye kendi ürünlerimizi pazarlayarak ülke ekonomimizin geliflimine katk› koyabiliriz. Önümüzdeki gerçeklefltirece¤imiz kongreyi de Süleyman Demirel açacak. Neden Süleyman Demirel diye düflünülebilir. Süleyman Demirel aç›l›flta olacak çünkü kendileri renkli bir isim ve oraya da cazibeyi çekeceklerini düflünüyoruz.

51 moment

mez. Sizin pompan›z çok verimli olabilir fakat kurdu¤unuz tesisatta bu pompan›z verimli çal›fl›yor mu çal›flm›yor mu bu da çok önemli bir nokta. Bu sistem verimi yüzünden kay›plar yaflanabiliyor. Bu nedenle imalat›n iyi olmas› tek bafl›na yeterli olmuyor. Projenin do¤ru de¤erlendirilmesi gerekiyor. Kongrede bu konular da de¤erlendirilecek. Toplant›larda enerji verimli¤ine ve do¤ru projelendirmeye genifl yer ayr›lacak.

MAKALE

Türkiye’de araflt›rmagelifltirme teknoloji üretimi nas›l yayg›nlaflt›r›labilir? ürkiye’de bu konuda pek çok fley yaz›ld› ve söylendi; ancak pratik hayata geçirilemedi.

Hatta bu konu “Üniversite ve Sanayi ‹flbirli¤i Nas›l Gerçeklefltirilebilir?” konusuna inhisar ettirilerek, “Araflt›rma, gelifltirme ve teknoloji üretimi nas›l yayg›nlaflt›r›labilir?” problemine çözüm olabilecek esas boyutlardan biri tespit edilmifl oldu. Bu boyutu tam olarak gerçeklefltirenlerden biri Almanya’d›r.

Bu incelemede bilhassa Almanya’daki “araflt›rma, gelifltirme ve teknoloji üretimi”nin tarihi geliflimine k›saca bak›fl verilerek, Türkiye flartlar›na uygun, benzer ne gibi organizasyonlar olabilir sorusuna cevap aranacakt›r.

expo

T

moment

52

ALMANYA’DA ARAfiTIRMA, GEL‹fiT‹RME VE TEKNOLOJ‹ ÜRET‹M‹NDE TAR‹H‹ GEL‹fiME ‹ngiltere’de 1900, Almanya’da 1920 y›l›ndan itibaren, mevcut ticari ve sanayi dernekleri kendi bünyelerinde araflt›rma ve gelifltirme faaliyetlerini yürütecek yan organizasyonlar› kurmaya bafllam›fllard›r.

Almanya’da bu günkü Teknoloji Araflt›rma Gelifltirme Enstitüleri’nin orijini, mesleki dayan›flmalar için kurulmufl bulunan özel ticari sanayi derneklerinin içindeki organizasyonlard›r. Bu dernekler zaman içinde daha büyük organizas-

PROF. NECAT‹ TAHRALI yonlara giderek, bu günkü modern araflt›rma enstitüleriyle bunlar›n ba¤l› oldu¤u “Araflt›rma Kurul”lar›n›n (Forschungkkuratorium) idari yap›lar›n›n temelini oluflturmufltur.

Tarihi geliflimi aç›klayabilmek için flu enteresan olay›n anlat›lmas› yeterlidir: Bavyera’da (Bayern/MÜNCHEN) “Bira ‹malatç›lar› Dernekleri” mesleki toplant›lar›nda bir üye “… Y›llardan beri Bavyera halk›na hepimiz az-çok benzer lezzette, ayn› kalitede bira içiriyoruz. Bundan sonra her fabrika farkl› lezzet ve kalitede bira üretse…” der.

Bunun üzerine her fabrika kendi tek-

nik elemanlar›na bu çal›flmalar› yapt›r›r; fakat muvaffak olamazlar. Hatta mevcut biran›n tad›n› da bozarlar. Müteakip toplant›larda üyelerden biri “… Fabrikalar›m›zda biran›n gelifltirilmesinde baflar›l› olamad›k, bu problemimizi Yüksek Okul’un Kimya fiubesi’ne götürelim…” der ve birkaç fabrika Münih Yüksek Teknik Okulu’na müracaat ederler.

Okul fabrikalar›n problemini belirli zamanda çözer.

Bir fabrikan›n teknik s›rr›n› ötekine kesinlikle vermez (veremez!). Patent haklar› mahfuz tutulur. Birac›lar›n, bu okul ile iflbirli¤inden elde ettikleri baflar›, di¤er g›da endüstrisi dallar›na hatta camc›lar ve benzeri derneklere de duyurulur. Pek çok dernek problemlerini Yüksek Okul’a getirerek çözüm ararlar.

Birac›lar›n müteakip toplant›lar›ndan birinde üyelerden biri “… Bizim bu derne¤imiz iki k›s›mda organizasyonunu yürütse, biri tamamen bizim mevcut organizasyonumuz, di¤eri de yaln›z ilmi ve teknik araflt›rmalar› yürüten araflt›rmac›lar›n, âlim müflavirlerin bulundu¤u k›s›m…”

Böylece özel sektör dernekleri kendi bünyelerinde “Teknolojik araflt›rma gelifltirme” organizasyonlar›n› kurarak üniversiteleri (o günkü ad›yla yüksek okullar›) sanayinin içine çekmeyi baflar›rlar.

1954 Almanya’s›nda A‹F (Arbeitgeme-

TÜRK‹YE’DE BUGÜN PROBLEMLER‹ ÇÖZMEK ‹Ç‹N DEVLET EL‹YLE KURULAN RESM‹ MÜESSESELER M‹LLET‹N BAfiINA PROBLEM OLMAKTADIR. ARAfiTIRMA GEL‹fiT‹RME VE TEKNOLOJ‹ ÜRET‹M‹ KONUSUNDA DEVLET BÜROKRAS‹S‹ YALNIZ KOORD‹NASYON ‹fiLER‹NDE VE GEREKT‹⁄‹ KADAR VAR OLMALIDIR.

Prof. Necati Tahral› kimdir?

1948 y›l›nda Konya’da do¤du. 1964 y›l›nda ‹.T.Ü. Makine Fakültesi’ne (Gümüflsuyu) girdi ve 1970 y›l›nda yüksek makine mühendisi olarak mezun oldu. Ayn› y›l ‹stanbul Devlet Mühendislik Mimarl›k Akademisi (bugünkü YTÜ) Makine Mühendisli¤i Bölümü Makine Elemanlar› Kürsüsü’ne asistan oldu. 1978 y›l›nda Makine Elemanlar› Bilim Dal›nda doçent, 1988’de Makine Dinami¤i Sistem Dinami¤i ve Kontrol Anabilim Dal›nda Profesör oldu.

1984-2007 (23 y›l) Makine Teorisi Sistem Dinami¤i ve Kontrol Anabilim Dal› Baflkanl›¤› yapt›.

1974, 1977, 1989 y›llar›nda Almanya Münih Teknik Üniversitesinde (Institut Für Maschienenelemente, Forschungsstelle für Zahnraeder und Getriebebau) FZG’de misafir araflt›rmac› olarak çal›flt›. Uzmanl›k alanlar› : Makine Elemanlar› (Diflliçarklar),Konstrüksiyonda Güvenirlik ve ömür,

organizasyonlar›yla dostluk ve aktif münasebetler hâs›l olmaktad›r. Bu ba¤lant›lar› daha da samimilefltirmek, bununla beraber henüz A‹F’in d›fl›nda bulunanlar›n dikkatini A‹F’e çekmek için bir müracaat vas›tas› olarak bu kitap takdim edilmektedir. Endüstri araflt›rmalar›n›n çeflitlili¤ine bir nazar edilebilir.

Bunun imkânlar›, gücü ve bunun için ifltirak etmeler küçük iktisadi iflletmeler de¤il, birlik ve toplu araflt›rma maksad›yla dost kazanmak içindir…”

1954 y›l›nda A‹F’e üye bulunan birkaç dernek ad›n› bu kitaptan aktaral›m.

- Alman, Hassas Mekanik ve Optik Endüstrisi, T›p Opti¤i Enstitüsü, Köln.

- Elektrik Is›s› Araflt›rma Enstitüsü, Essen.

- Matbaa Makineleri Araflt›rma Derne¤i, Würzburg.

- Madeni Levhalar ‹malat› ve Kullanma Araflt›rma Derne¤i, Duesseldorf.

- Birac›l›k Ö¤retim ve Araflt›rma Ensti-

tüsü, Berlin. A‹F’e üye olan ve 3 fiubat 1953’de Hannover’de kurulmufl bulunan G›da Endüstrisi Araflt›rma Dairesi görevlerini flu flekilde belirtmektedir: 1- G›da endüstrisinin sahalar›nda ortaya ç›kan teknik, ilmi problemlerin tanzimi ve tetkiki.

2- G›da endüstrilerindeki ilmi araflt›rmalar›n yap›lmas›nda, problemlerin çözülmesinde milli ekonominin maksada uygun olarak tayininde devlet ifltirakinin sa¤lanmas›.

3- Düflünce mübadelesini endüstriyel araflt›rmalar maksad›yla ilmi enstitüler ve araflt›rma daireleri aras›nda hukuki prosedüre uygun olarak gerçeklefltirmek.

4- ‹lmi tart›flma günlerinin organizasyonunu yapmak.

5- G›da Endüstrisi Araflt›rma Dairesi’nin görevi hizmettir ve her türlü kazanç faaliyetinin d›fl›ndad›r.

Finansman:

53 moment

inschaft Industrieller Forschungsvereinigungen, Köln) Baflkan›’n›n bu birli¤i tan›t›c› yaz›s›ndan uzun bir paragraf: “… Endüstriyel Araflt›rma Dernekleri Birli¤i’nin (A‹F) azalar› aras›nda tecrübeleri de¤ifltirmeyi, araflt›rmay› ve gelifltirmeyi teflvik etmeyi, araflt›rma problemlerini koordine etmeyi, endüstriyel araflt›rma derneklerinin müflterek ilgi alanlar›n› ve ifllerin tanziminden resmi yolsan temsil etmeyi ve her cihetten yard›m eden yol gösteren durumunda olmay› A‹F kendisine vazife edinmifltir.

Bugün (1954) A‹F’e Alman ekonomisinin çeflitli flubelerinden 38 aza (araflt›rma derne¤i) kaydolmufltur. Di¤er araflt›rma derneklerinin de ittifak› bulunmaktad›r.

A‹F’inorganlar› (baflkan, teknik müflavirler, ilmi araflt›rmac›lar, aza meclisi…) vas›tas›yla çok verimli mübadeleler ve birçok branfllarda hayati de¤erde münasebetler vücuda getirilmifltir.

D›fl memleketlerdeki benzer araflt›rma

expo

Makine Dinami¤i ve Titreflimler. Halen YTÜ Makine Fakültesi Dekan› olarak görev yapmaktad›r.

expo

MAKALE

moment

54

Araflt›rma Gelifltirme planlar›n›n finanse edilmesinde afla¤›daki birlikler, dernekler ifltirak etmifllerdir: Ekmek Endüstrisi Birli¤i.

Diyetliler G›da Endüstrisi Birli¤i.

Sirke Endüstrisi Birli¤i.

Bal›kunu ve Bal›kya¤› Endüstrisi Birli¤i.

Maya Endüstrisi Birli¤i

ARAfiTIRMA ENST‹TÜLER‹ Almanya’da tarihi geliflme içinde görülmektedir ki, araflt›rmalar›n çok daha metodik, sistematik ve prodüktiv hale getirilmesi gerekti¤inden, özel sektörün birçok alanda finans deste¤i ve yat›r›m›yla, sanayide ihtiyaç duyulan önemli

her konuda, üniversitelerin bünyesinde “Araflt›rma Enstitüleri” müesseseleflmifllerdir.

Ayr›ca özel sektör organizasyonlar› içinde araflt›rma enstitüleri mevcuttur. Özel sektör üniversitedeki enstitülere verdi¤i her finansal deste¤in karfl›l›¤›n› hukuki prosedür içine alm›flt›r (e¤er enstitüden karfl›l›¤›n› araflt›rma olarak alamad›ysa, para olarak tazminat›n› alm›flt›r). Üniversitelerdeki araflt›rma enstitüleri özel sektör anlay›fl› ile çal›flmaktad›r ve bürokrasi minimumdur. Üniversitelerdeki araflt›rma enstitülerine getirilen ilmi ve teknolojik problem-

ler k›sa zamanda çözülebilen küçük problemler ise, belirlenen zamanda “rapor”lar hemen verilmektedir. E¤er uzun süre içinde çözülebilecekse, enstitüde çal›flan araflt›rma görevlilerine “master tezi” veya “doktora tezi” olarak verilmekte, böylece hem akademik unvanl› elemanlar›n üniversitelerde yetifltirilmesi hem de sanayinin ihtiyac› olan araflt›rma gelifltirme ve teknoloji üretimi gerçeklefltirilmektedir.

TÜRK‹YE’DE ARAfiTIRMA GEL‹fiT‹RME VE TEKNOLOJ‹ ÜRET‹M‹ NASIL YAYGINLAfiTIRILIR

dal› olur. Fakat devlet bürokrasisi ve yetkisi kanunla mutlaka s›n›rland›r›lmal›d›r. Çünkü araflt›rma ve gelifltirmenin önünde en büyük engel bürokrasidir.

Türkiye’de bugün problemleri çözmek için devlet eliyle (tepeden inme) kurulacak olan resmi müesseseler milletin bafl›na problem olmaktad›r. Araflt›rma gelifltirme ve teknoloji üretimi konusunda devlet bürokrasisi yaln›z koordinasyon ifllerinde ve gerekti¤i kadar var olmal›d›r. Özel sektör birlikleri içinde (‹TO, ‹SO,TOBB,…) ihtiyaç duyulan her sanayi ve ticari konuda (lokomotif sektörlerde öncelik s›ras›na göre) “Teknoloji Üretimi Araflt›rma ve Gelifltirme Enstitüleri” kurulabilir.

4- Bugün üniversitelerimizin bünyelerinde halen birçok dallarda “Araflt›rma Uygulama Merkezleri” mevcuttur.

Ticaret ve Sanayi Odalar›’n›n organizasyonlar› içinde, bu araflt›rma ünitelerinin reorganizasyonu sa¤lanarak bunlar›n altyap›, tesis ve teçhizat eksiklikleri giderilerek çok daha aktif ve faydal› (üretken) hale getirilmeleri mümkündür. Üniversitelerimizde bir-

expo

çok sahada teknoloji üretme, araflt›rma gelifltirme potansiyeli vard›r. Ö¤retim üyelerinin yeni bir organizasyon çerçevesinde özel sektör anlay›fl›yla (minimum bürokrasi) kolektif çal›flmalar›na zemin haz›rlan›rsa, araflt›rma gelifltirme ve teknoloji üretimi yayg›nlaflt›r›labilir.

5- Teknoloji Üretimi, Araflt›rma ve Gelifltirme konusunda üniversiteler sanayi ile ticaret ile iç içe de¤ildirler.

Bir benzetme yap›l›rsa, t›p fakültelerinde hasta, doktor, tesis ve teçhizat (hastane, cihazlar, ilaçlar vs.) bir aradad›r. Bunlar bir arada dengeli olunca, t›p fakültelerimizde araflt›rma için gerekli ortam›n fiziki yap›s› oluflmaktad›r. Böylece sa¤l›k konusunda en az›ndan problemler bilinmekte, hedefler, çözümler belirlenebilmektedir.

Fakat teknolojik konularda, sanayide ne gibi küçük-büyük problemler var? Üniversitelerin bu problemleri yok, olan lokal çözümler de yeterli say›lamaz. (Teknolojik araflt›rmalarda da problem, araflt›rmac›, tesis-teçhizat; iç içe ortam› sa¤lanmal›d›r.)

Yeni bir organizasyon ve anlay›flla üniversitelerin potansiyeli özel sektör taraf›ndan harekete geçirilebilirse, zaman kazan›lacak ve arzu edilen birçok merhale kolayl›kla kat edilecektir.

Türkiye’de bugün problemleri çözmek için devlet eliyle kurulan resmi müesseseler milletin bafl›na problem olmaktad›r.

Araflt›rma gelifltirme ve teknoloji üretimi konusunda devlet bürokrasisi yaln›z koordinasyon ifllerinde ve gerekti¤i kadar var olmal›d›r.

55 moment

1- Yukar›daki bölümlerde k›saca aç›klanan tarihi geliflme içinde görüldü¤ü gibi Almanya’da devletten önce, özel sektör tercihini ortaya koymufltur. Pek çok araflt›rma ve teknoloji üretimini bizzat yapmakta, yapt›rmakta ve satmaktad›r. Devlet o gün de bu gün de koordinatör durumundad›r.

Türkiye’de özel sektör tercihini kolay yönde koymufltur. Araflt›rma gelifltirme yapmay›p, yapt›rmay›p, sat›n almay› tercih etmifltir ve halen buna devam etmektedir…

Hâlbuki Türkiye’nin endüstriyel ve ticari hayat›nda özel sektörün baflar›l› organizasyonu, sistematik ve prodüktiv çal›flmada “tarihi geliflimi” müspet olarak vard›r. Fakat araflt›rma gelifltirme ve teknoloji üretiminde özel sektör hiçbir tarihi geliflme göstermemifltir.

Bu durumu özel sektör kurulufllar› yeniden de¤erlendirerek, konuyla ilgili yurtd›fl›ndaki organizasyonlar›n benzerlerini gerçeklefltirebilirler.

2- “Araflt›rma Gelifltirme ve Teknoloji Üretimi” Türkiye için gerçekten önemli bir ihtiyaç m›d›r?

Bir örnek: G›da maddeleri her memleket için önemi büyük bir ihtiyaçt›r. ‹mkânlar› varken bunu üretebilir ve ya üretmek istemez (…).

E¤er paras› varsa, bunu d›flar›dan sat›n al›r. Fakat tercihi nedir? Bu çok önemlidir.

K‹T’lerdeki ve di¤er yetkili devlet adamlar›m›z, özel sektör ilgilileri (istisnalar hariç) bu ihtiyac›n ve tercihin öneminin ne kadar fark›ndalar? Önce bu hususta kesin karar verilmelidir ve tatbikata geçilmelidir.

3- “Türkiye’de Araflt›rma Gelifltirme ve Teknoloji Üretimi”nin yap›labilmesi ve yayg›nlaflt›r›lmas›n›n koordinasyonunda bir mesul müessesenin olmas› için “Üniversiteler ve Araflt›rmalar Bakanl›¤›” veya “Araflt›rmalar Bakanl›¤›” ad›yla (Almanya’da: Forschungsministerium, Araflt›rmalar Bakanl›¤› var) her türlü özel ve resmi araflt›rma enstitülerinin koordinasyonunu gerçeklefltirecek bir bakanl›¤›n kurulmas› fay-

expo

TEKNOLOJ‹

moment

56

Mühendisli¤in tad›na vard›ran firma:

Layne Bowler ÜLKEM‹Z‹N, POMPA SEKTÖRÜNDEK‹ ‹LK SANAY‹ ‹fiLETMELER‹NDEN B‹R‹ OLAN LAYNE BOWLER, GÜNÜMÜZDE MÜHEND‹SL‹K, TEKNOLOJ‹ VE TASARIM P‹RAM‹D‹N‹N EN ÜSTÜNDE YER ALAN POMPALARINI MÜfiTER‹ ‹HT‹YAÇLARI DO⁄RULTUSUNDA VE ÇEVRE DOSTU OLARAK ÜRET‹YOR.

Soldan sa¤a: Üretim Müdürü A.Hakk› Günel, D›fl Sat›fl Bölge Yetkilisi Burçin Tireli, ‹hracat Müdürü Wissam Minkara, Proje Müdürü Onur Konuralp, D›fl Sat›fl Bölge Yetkilisi Özge Bar›fleri

Bowler’›n sektöre kazand›rd›¤› yenilikler saymakla bitmiyor.

‹LKLER‹N F‹RMASI LAYNE BOWLER

B‹L‹M‹N VE TEKNOLOJ‹N‹N TAK‹PÇ‹S‹

Layne Bowler A.fi.’nin kuruluflundan bugüne kadar sürekli ilkler ve yenilikler mevcut. Örne¤in, Türkiye’de ilk jeotermal ›s›tma uygulamas› 1964 y›l›nda Gönen Park Otelinin ›s›t›lmas› ile yap›lm›fl.

Türkiye’de ilk Jeotermal pompa üretimini Layne Bowler, 1985 y›l›nda 90 derece s›cakl›kta ak›flkanla çal›flmak üzere Bal›kesir/Gönen için gerçeklefltirmifl.

Deneme üretimi için yap›lan bu ilk jeotermal pompa, daha sonralar› gelifltirilip çeflitlendirilmifl; hem ülkemizde hem de yurtd›fl›nda ak›flkan s›cakl›¤› 160 dereceye varan uygulamalarda baflar›yla hizmet vermifl. Asl›nda Layne

Ülkemizde yabanc› sermayenin ilk at›l›mlar›ndan biri olan firman›n Üretim Müdürü A. Hakk› Günel, Layne Bowler’›n faaliyete geçmifl oldu¤u 1965 y›l›ndan itibaren Türkiye’de bilimin ve teknolojinin takipçisi, yararland›¤› teknik olanaklarla sektöründe standartlar›n belirleyicisi ve gelifltiricisi oldu¤unun alt›n› çiziyor. Bu özelli¤i ile endüstriyel ve tar›msal çeflitli sektörler için pompa çözümleri üreten, kendi sektörü içindeyse öncü ve yol gösterici olan firmam›z, bu görev ve sorumluluk duygusuyla çal›flmalar›n› sürdürüyor diyen Günel, Layne Bowler’›n kendi dökümhane-

expo

L

57 moment

ayne Bowler’›n öyküsü, 1882’de “Mahlon Layne”nin açt›¤› derince kuyudaki suyu, yer üstüne ç›karabilmek için bir pompaya ihtiyaç duymas›yla bafllam›fl. Santrifüj pompalar belli bir derinlikten fazlas›ndan emifl yapamad›klar›ndan, suyu kuyudan çekebilmek amac›yla kullan›lacak pompan›n o zaman›n tüm pompalar›ndan farkl› olarak tasarlanmas› gerekiyormufl. Yeralt› sular›n› insanl›¤›n etkin kullan›m›na kazand›ran mucit M. Layne ile giriflimci “P.D. Bowler”in, birlikte,1903 y›l›nda, Mississippi’de bafllatt›klar› Layne/Bowler imalat›, günümüzde tüm dünyada genifl kullan›m ve üretime kavuflan düfley milli ve dalg›ç dik türbin pompalar›n öncüsü olmufl. Layne Bowler Pompa Sanayi A.fi, ülkemizin, pompa sektöründeki ilk sanayi iflletmelerinden biri olarak 1965 y›l›nda Hükümet karar› ile Ankara’da kurulmufl. Özel kanunla, bir devlet teflekkülü olarak ve büyük imkânlarla kurulan firman›n teknolojiyi getiren orta¤›, bu pompalar›n yarat›c›s› Layne-Bowler California olmufl. O y›llarda, sanayileflme sürecinin daha çok bafl›nda olan ülkemizin, pompa ithalat› için gerek duydu¤u kaynaklarda derhal bir tasarruf sa¤layan firma, araflt›rmac› ve yenilikçi yap›lanmas›yla, mühendislik çal›flmalar›n›n hiç durmayaca¤› bir pompa üretim merkezi haline süratle gelmifl.

1960’l› y›llar›n bafl›na kadar Amerikan ortakl›¤› ile çal›flan firma, Amerika’l›lar›n hisselerini devretmesinden özellefltirildi¤i 1994’e kadar tam bir devlet teflekkülü olarak faaliyetlerini sürdürmüfl.

1994 y›l›ndan sonra ise, tamam›na yak›n hissesi Ayd›ner Grubu flirketlerinden SMS’ye, Samsun Makina Sanayi A.fi.’ne geçmifl. Böylelikle Grup, su temin projeleri ve alt yap› yat›r›mlar› konusunda her türlü pompa ve vanay› yapar hale gelmifl ve 2004 y›l›nda da düktil boru imalat›n› bafllatm›fl.

expo

TEKNOLOJ‹

moment

58

si de olan ilk kurumsal pompa imalatç›s› ve CNC tezgâh yat›r›m› yapan ilk imalatç› ve ilk Türk CNC tezgah›n› imkanlar›na katan ilk iflletme olmas›n›n yan› s›ra bilgisayar destekli tasar›m ve üretim (CAD/CAM) teknikleri alan›nda da yürüttü¤ü Ar-Ge çal›flmalar› neticesinde, kendi özel yaz›l›mlar›n› üretip, tasarlay›p üretti¤i ve iflletmeye ald›¤› özel amaçl› CNC tezgâhlar›n› da 10 y›l öncesinden hayata geçirdi¤ini belirtiyor. Uzmanlaflmay› rekabetçilikte en önemli unsur gören Hakk› Günel, “Biz sadece pompa üretiyoruz ve sadece iyi bildi¤imiz, gelifltirebildi¤imiz pompalar› üretiyoruz. Hem ülkemizde hem dünyada yeterinden fazla yat›r›m ve rekabet var; kalacak olanlar markalard›r, onlar da en iyileri ürettikleri için marka olurlar” diyor.

LAYNE BOWLER POMPA ÜRET‹M‹ VE TASARIMDA SON TEKNOLOJ‹Y‹ KULLANIYOR Bilgisayar ortam›nda hidrolik tasar›m›

gerçeklefltirilmifl olan bir pompan›n 3 boyutlu projelendirilmesi ile bafllayan üretim süreci, üretilecek olan parçalar›n yine 3 boyutlu modelleme tekni¤i kullan›larak, döküm model ve maça sand›klar›n›n tasarlanmas› ile devam ediyor.

3D tasar›m› biten parçalar›n üretimi, CAM yaz›l›mlar›yla iflleme kodlar› üretildikten sonra, yine bilgisayar kontrollü tezgahlarda gerçeklefltiriliyor. Bu sayede, üretimde, el ustal›¤› faktörüne ba¤›ml›l›k kalmay›p, tekrarlanabilir kalite-

de, yüksek hassasiyette imalat yap›labiliyor. Tasar›mda hedeflenen ve performans üzerinde etkisi olacak tüm hassas toleranslar, öngörüldükleri flekilde, üretimde yakalanabiliyor.

LAYNE BOWLER’DAN YEN‹L‹KLER Layne Bowler Proje Müdürü Onur Konuralp, Ar-Ge ve Ür-Ge yöneticisi ola-

mini müflterileri ile sürekli bir biçimde paylafl›yor.

POMPALAR ÖNCE SANAL ORTAMDA TEST ED‹L‹YOR

www.laynebowler.com.tr dan itibaren, planl› projeli Ar-Ge faaliyeti yürütüyor. Firman›n ODTÜ ile de bir iflbirli¤i anlaflmas› mevcut. Tez ö¤rencilerine de yer verilen 10 kiflilik bir departman› bulunan firman›n Ar-Ge Ekibi; projelerin hayata geçirilmesi de aflamas›nda, 25-30 kifliye kadar ç›kabiliyor. Layne Bowler kaynaklar›n›n yüzde 3 ila 5’ini Ar-Ge çal›flmalar›m›za ay›r›yor.

Firma bugüne kadar kendi Ar-Ge çal›flmalar›n› yürüttü¤ü 3 projeyi tamamlam›fl durumda. Ayr›ca iki yeni projede hali haz›rda devam ediyor. Tamamlanan ilk proje at›k su dalg›çlar› üzerine ve 17 yeni pompan›n üretimi gerçeklefltirilmifl durumda. ‹kinci proje ise mevcut pompalar›n verimlerinin yüzde 2 ila 10 aras›nda art›r›lmas›n› sa¤lam›fl. Son olarak tamamlanm›fl olan üçüncü Ar-Ge projesi ile ise daha h›zl› üretimden çok, imalat kalitesini art›rmak ve tekrarlanabilir hale getirmek amac›yla özel amaçl› CNC boru iflleme tezgah› gelifltirilmesi üzerine yap›lm›fl.

Bu üç Ar-Ge projesi de baflar›ya ulafl›rken Layne Bowler’›n yeni projelerinden ilki ise mühendislik pompalar›na yeni bir aile katmak için; büyük kapasiteli düflük irtifal› pompalar üretmek olarak tan›mlan›yor. Bu ürünler Layne Bowler’›n eksenel tip olan ve halen üretti¤i kar›fl›k ak›fll› pompalardan farkl› bir aile.

Firman›n yürütmekte oldu¤u bir di¤er

expo

Firmam›z, daima, tasar›m imkânlar›n› en yüksek düzeyde tutmak anlay›fl›nda olmufltur diyen Konuralp, bu yüzden, özellikle yaz›l›m ve donan›m konusunda, yeni, en güncel teknolojileri kulland›klar›n› ayn› zamanda Ar-Ge Bölümü olarak, mevcut hidrolik veya mekanik tasar›m yaz›l›mlar› kullanmas›n›n yan›nda ve ötesinde, kendi programlar›n› da gelifltirdiklerini söylüyor. Hesaplamal› ak›flkanlar dinami¤i (HAD-CFD) bazl› bu çal›flmalar sonuca tasar›m sonras› elde edilecek performans›, önceden, en do¤ru flekilde kestirmeyi sa¤l›yor. Tasar›mda kat› modelleme, CFD analizi ile yap›lan say›sal deneyler ard›ndan, elde edilen sanal sonuçlar›n de¤erlendirilmesi ile bafllayan bu üretim süreci, prototip üretimi sonras›nda, gerçek testler ile tamamlan›yor. Yani Layne Bowler bir pompay›, sanal olarak üretip test ediyor ve sonra imalata al›yor.

Layne Bowler’›n Ar-Ge çal›flmalar›, TUB‹TAK deste¤i ve ODTÜ iflbirli¤i alt›nda günümüzde de devam ediyor. Layne Bowler Ar-Ge çal›flmalar›na büyük önem veren bir firma olarak 2002 y›l›n-

59 moment

rak, mevcut ürün ailelerini veya gruplar›n›, günün ihtiyaçlar› ve müflteri talepleri do¤rultusunda gelifltirdiklerini ve bunlara yenilerini ilave ettiklerini söylüyor.

Layne Bowler Ar-Ge ve Ür-Ge ekibi bu gelifltirmeyi, yeni tasar›mlar veya tasar›m de¤ifliklikleri yaparak üstün performansl› ürünlere ulaflmak veya ulafl›lm›fl üstünlü¤ü rekabete karfl›n muhafaza edebilmek olarak tan›mlan›yor. Bir yandan mevcut gam›m›z› daha büyük kapasiteli olanlarla geniflletiyoruz, öte yandan, dalg›ç ve düfley milli kar›fl›k ak›fll› pompalar›m›za, eksenel pompalar› ve at›k su dalg›çlar›n› ekliyoruz diyen Konuralp, bütün bunlar› yaparken ayn› zamanda özgün tasar›m kriterlerini de koruduklar›n›n alt›n› çiziyor. Özellikle enerji verimlili¤i konusunda; pompa verimlerinin artt›r›lmas› yan›nda, sistem pompa iliflkileri üzerindeki çal›flmalar›n› yo¤unlaflt›ran Layne Bowler araflt›rmalar›, pompal› sistemlerde ömür boyu maliyet yaklafl›m›na ayr› bir önem veriyor. Çok yüksek enerji tüketimi olan pompal› sistemlerde, sistemin tasar›mdaki optimizasyon, sistemi oluflturan unsurlar›n birbirine uyumu, enerjinin verimli ve etkin kullan›m› için çok önemli oldu¤undan, firma bu konudaki bilgi ve deneyi-

TEKNOLOJ‹

expo

Ar-Ge çal›flmas› ise dalg›ç elektrik motorlar›. Çünkü küresel rekabette firman›n buna ihtiyac› bulunuyor. Çünkü yer alt› sular›n›n önemi gittikçe art›yor ve dalg›ç pompalar h›zla yayg›nlafl›yor. Motor sat›n alarak rekabet etmek, dünyan›n baz› bölgelerinde imkâns›z oldu¤undan Layne Bowler bu alanda kendi motorlar›n› üretmek istiyor.

moment

60

“POMPA ‹HRACATINDA NE SINIR NE BÖLGE TANIRIZ” Layne Bowler ‹hracat Müdürü Wissam Minkara, mühendislik pompalar›m›z söz konusu oldu¤unda, ihracatta s›n›r tan›m›yoruz diyor. Dünyada, tailor-made denen bu terzi usulü pompalar› üreten imalatç›lar›n say›s› çok s›n›rl› oldu¤unun belirten Minkara sözlerine flöyle devam ediyor: “Mühendislik, özellikle geliflmifl ülkelerde bir hayli pahal› bir hizmettir; bu bizim için büyük bir f›rsat yaratt›. Baz› Avrupal› rakiplerimize dahi mühendislik hizmeti veriyoruz. Üretimlerinin bize do¤ru kaymas›ndaki en önemli etken de budur. Oysa bundan sadece 8-10 sene önce, baz› kritik projelerde mühendisli¤i biz sat›n al›yorduk” diyor.

Dünya haritas›na bak›ld›¤›nda, Layne Bowler ürünlerinin tüm k›talarda kullan›ld›¤›n› görmenin mümkün oldu¤unu ve müflteri portföyünün de h›zl› bir flekilde geniflledi¤inin alt›n› çizen Minkara: “50’nin üzerinde ülkede ürünlerimiz

var. Örne¤in, fabrikam›z sadece geçen bir hafta içinde, Fas, Ürdün, Kore, Avustralya, Fransa ve Romanya’ya sevkiyat gerçeklefltirmifltir. Kimine dalg›ç, kimine düfley milli, kimine mühendislik, kimine de yatay milli pompalar gönderdik. Bu da ihracat pazarlar›m›z›n ve ürünlerimizin çeflitlili¤i gösteren güzel bir kan›tt›r. En çok hangi bölgelerde pompam›z çal›fl›yor derseniz, Orta Do¤u ve Kuzey Afrika derim. 40 y›l› aflan ihracat sürecimiz, böyle bir birikim sa¤lam›fl ama flimdi bu bölgelerin yerini h›zla Uzak Do¤u al›yor. Avrupa pazar›m›z ise daha yavafl fakat stratejik gelifliyor; burada baz› ortakl›klar›m›z söz konusu. Hedefimiz ise, teknolojimizin do¤du¤u ABD’de gelecek y›l içinde önemli ad›mlar atmak” diyor.

ÇEVRE DOSTU ÜRET‹M Layne Bowler ECOPUMP inisiyatifine ilk imza atan firmalar aras›nda yer al›yor. Firma bu nedenle AB çevre koruma ve enerji politikalar›n›n genel amaçlar›n› destekliyor. Son kullan›c›n›n ve çevrenin faydas›na olacak flekilde enerji tasarrufunu teflvik etmek kararl›l›¤›nda olan Layne Bowler, bu bilinçte hareket ederek ürünlerini yeniliyor, verimliklerini artt›r›yor ve bir k›sm›n› da rafa kald›rmas› gerekiyorsa bunu hiç çekinmeden yap›yor. Çünkü firma öncelikle kamuya, yasal düzenlemelerden çok daha önce, gönüllü olarak bir taahhütte bulunmufl durumda.

Teknolojinin sürekli geliflimi, toplumsal gereksinimlerin ve çevreye yönelik tehditlerin mütemadiyen artmas› karfl›s›nda Layne Bowler, bir yandan yüksek performansl› ürünler tasarlay›p imal ederken di¤er taraftan da mümkün oldu¤unca çevre ile dost olacak teknolojiler gelifltiriyor.

Firma, son kullan›c›lar› desteklemek amac›yla, sadece ekipman›n montaj ve bak›m›ndan ibaret olmayan ve fakat enerji tüketiminin denetlenmesini, potansiyel tasarruf alanlar›n›n tespiti ve hesaplanmas›n›, farkl› uygulamalar için en uygun ürünün seçimine dair tavsiyeleri ve ömür boyu hizmette karfl›lafl›labilecek muhtemel uyarlamalar› ve bunlara dair önerileri de içeren bir dizi hizmeti ayr›nt›l› olarak veriyor.

TEKNOLOJ‹

YAMASA ilk 3’ü hedefliyor expo

EZEREK PARLATMA TAKIM VE MAK‹NELER‹ ÜRETEN YAMASA, BÜYÜME ODAKLI STRATEJ‹S‹ EKSEN‹NDE SÜREKL‹L‹K SA⁄LAYAN B‹R GEL‹fi‹M YAKALAMIfi DURUMDA. BU HAL‹YLE TÜRK TAKIM VE MAK‹NE SEKTÖRÜ AÇISINDAN BAfiARILI B‹R ÖRNEK OLAN F‹RMA, KEND‹ ALANINDA DÜNYADA ‹LK ÜÇ ARASINA G‹RMEY‹ HEDEFL‹YOR.

moment

62

torna makinelerinde tornalama sonras›nda ezerek parlat›yor. Bu sayede iflparçalar› ikinci bir ba¤lama ve tafllama iflçili¤ine gerek kalmadan üretim kesintisiz ve h›zl› biçimde devam ediyor. Bu tak›mlar ile kademeli-düz miller, radiuslar, d›fl konikler ve düz-al›n yüzeyler parlat›labiliyor. Tak›mlar, parlatma iflleminin yan› s›ra yüzey sertli¤i ve düflük oranda kalibrasyon (ölçü taml›¤›) sa¤l›yor. Tak›mlar›n kendisine has yüksek iflleme gücü ve h›z› sayesinde sa¤lad›¤› zaman tasarrufu seri üretimler için tercih sebebi oluyor.

ektördeki faaliyetlerine 1985 y›l›nda bafllayan YAMASA aradan geçen süre içerisinde dünyada hat›r› say›l›r bir konum elde etmifl durumda.

Ezerek parlatma tak›m ve makineleri üreten firma sürekli büyüme ve ilerleme stratejisi ile hareket ediyor ve dünya devleriyle rekabet ediyor. YAMASA Uluslararas› ‹liflkiler Uzman› Hande Gülmez, flirketinin büyüme stratejisini ve gelecek hedeflerini Moment Expo için de¤erlendirdi.

S

SÜREKL‹ GEL‹fi‹YOR

ÜRÜNLER‹ PARA, ZAMAN VE ENERJ‹ TASARRUFU SA⁄LIYOR Ezerek parlatma, plastik deformasyon yöntemi ile yüzeyleri pürüzsüz, düz hale getiren çok hassas bir ifl. Düzeltme ifllemi yüzeyden z›mpara gibi talafl kald›rarak de¤il, yüzeydeki pürüzün uç noktas›n›n afla¤› yönde yer de¤ifltirmesi ile oluyor. Ezerek parlatma, honlama ve tafllaman›n alternatifi olarak çok daha düflük maliyetli bir yöntem. Tercih edilmesinin en büyük sebebi olarak yat›r›m maliyetlerini düflürmesi ve çok iyi yüzey kalitesi sa¤lamas› öne ç›k›yor. Bizlere bu bilgileri verdikten sonra, bu yöntemin teknik aç›dan di¤er avantajlar›ndan bahseden Hande Gülmez, “Ezerek parlatma iflleminin avantajlar› flu flekilde özetlenebilir; Rz 1 mikrondan küçük de¤erlerde yüzey kalitesi elde edilir. Kalibre etme özelli¤i sayesinde istenilen hassas ölçü çabuk ve kolay elde edilir. ‹fl-

Hande Gülmez YAMASA Uluslararas› ‹liflkiler Uzman› Hedefimiz dünyada ilk üç aras›nda yer almak.

lem tek geçiflte tamamlan›r ve ifllem süresi çok k›sad›r. Ezerek parlatma ayn› zamanda yüzeyi sertlefltirir, yüzeyin daha mukavemetli, parlak ve kaygan olmas›n› sa¤lar” diyor. Gülmez ayr›ca, ezerek parlatman›n, iflparças›n›n ve iflparças› yüzeyinde çal›flan di¤er elemanlar›n afl›nmas›n› güçlefltirdi¤ini, bu metodun di¤er yöntemlere oranla çok büyük zaman, para ve enerji tasarrufu sa¤lad›¤›n› ve talafl ve art›k b›rakmad›¤›n› söylüyor. Ayn› zamanda bu yöntem sayesinde gürültü ç›km›yor ve ezerek parlatma çevreye zarar vermiyor.

YAMASA’n›n üretim alan›n›n tamam›n› ezerek parlatma tak›m ve makineleri oluflturuyor. Firman›n en yeni ürünü bilgisayar kontrollü tam otomatik ezerek parlatma makinesi. MXM modeli ezerek parlatma makinesi amortisör milleri, pnömatik silindir milleri, printer milleri, motor milleri, piston kollar›, rod vb. iflparçalar›n›n yüzeylerini h›zl› flekilde parlatma amac› ile kullan›l›yor. Makine, sertli¤i 42–45 HRC’ye kadar olan tüm metalleri parlatabiliyor ve seri üretimler için uygun.

YAMASA’n›n di¤er yeni ürünleri ise SX ve RX modeli Tek Bilyeli Ezerek Parlatma Tak›mlar›. Bu tak›mlar, iflparçalar›n›n d›fl yüzeylerini CNC veya universal

Her geçen gün rekabet giderek art›yor ve art›k hiper-rekabet ortam›nda flirketlerin ayakta kalabilmeleri için Ar-Ge yat›r›mlar›n› öncelikli planlar›na dâhil etmeleri büyük önem tafl›yor. Sürdürülebilir bir büyüme için Ar-Ge olmazsa olamazlar›n bafl›nda geliyor. Ar-Ge çal›flmalar›na verdikleri önemi belirten Hande Gülmez, “Ar-Ge’nin bizim için anlam› geliflmek, iyileflmek ve büyümektir. Firmam›z kuruldu¤u günden bu yana Ar-Ge çal›flmalar›na oldukça önem vermektedir. Bu sayede yapm›fl oldu¤umuz çal›flmalarla ürün çeflitlili¤imizi her geçen gün artt›rmaktay›z ve müflterilerimizin ihtiyaçlar› do¤rultusunda gelen talepleri de¤erlendirerek özel tak›m ve makineler de üretmekteyiz. Uzun y›llar izledi¤i kaliteli ürün ve hizmet anlay›fl›, firmam›z›n en önemli politikas›d›r” diyor. Bu bak›fl aç›s›n›n, YAMASA’n›n global pazarda her geçen gün etkinli¤inin artmas›n›, pazarda öncü ve yenilikçi olmas›n› sa¤lad›¤›n› ifade eden Gülmez, küresel pazarda büyümek isteyen firmalar›n Ar-Ge’yi maliyet olarak görmedi¤ini, aksine Ar-Ge çal›flmalar›na büyük yat›r›mlar yapt›klar›n› söylüyor.

“Ç‹N’DEN KORKMUYORUZ” YAMASA, 2008 y›l›nda 20’nin üzerinde ülkede ticaret yap›yor. Avrupa, Orta Do¤u ve Uzak Do¤u firman›n yo¤un olarak faaliyet gösterdi¤i pazarlar ve YAMASA’n›n bu bölgelerdeki pazar paylar› da gün geçtikçe art›yor. Faaliyette bulunduklar› pazarlar hakk›nda bize ayr›nt›l› bilgi veren Hande Gülmez, “S›ralama yapacak olursak a¤›rl›kl› pa-

expo

SÜRDÜRÜLEB‹L‹R BÜYÜME ‹Ç‹N AR-GE fiART

63 moment

1985 y›l›nda faaliyetlerine bafllayan YAMASA, kendi markas› alt›nda ezerek parlatma tak›m ve makineleri üretiyor ve bu ürünleri dünya genelinde pazarl›yor. Firma, y›llar içindeki çok yönlü geliflimini sürdürüyor. YAMASA, sürekli gelifltirdi¤i teknolojisi ve uzman kadrosu ile ürün yelpazesini artt›r›yor ve dinamik olarak her geçen gün daha da büyüyor. Sektöründe Türkiye’de lider, dünyada say›l› büyük kurulufllardan biri olan YAMASA, müflterilerine ideal çözümler sunuyor. Temel felsefelerini dile getiren Hande Gülmez, “Biz YAMASA ailesi olarak stratejimizi büyüme odakl› olarak kurduk. Hedeflerimizi gerçeklefltirmek için sürekli geliflim içerisindeyiz” diyor.

TEKNOLOJ‹ zarlar›m›z Avrupa ülkeleri, bunlar s›ra ile ‹talya, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Polonya, Macaristan, ‹ngiltere vs. hedef pazarlar›m›z aras›nda uzak do¤u ülkeleri de yer al›yor. En son firma temsilcisi olarak pazar araflt›rmas› için Malezya da temaslarda bulundum ve bu ülkeye de ihracat›m›z›n gün geçtikçe art›yor. Malezya’n›n Türk üreticileri için de¤erlendirilmesi gereken bir pazar oldu¤unu düflünüyorum. Çin ise bizim için muazzam bir pazar, biz Çin tehdidini f›rsata çevirip bu pazara girmeyi baflard›k. Çin’den korkmuyoruz!” diyor.

expo

“GLOBAL DÜfiÜNÜP YEREL HAREKET ED‹YORUZ”

moment

64

Yapt›¤› son teknolojik yat›r›mlarla YAMASA, d›fl pazarda rekabet gücünü daha da art›rm›fl durumda. Bu yat›r›mlar firman›n maliyetlerinin azalmas›n›, daha seri üretim yapmas›n›, dayan›m› daha yüksek ve kaliteli ürünler üretmesini sa¤l›yor. Tabii ki sadece kaliteli mal üretmek rekabet için yeterli olmuyor.

Firmalar›n›n rekabetçili¤i hakk›nda konuflan Hande Gülmez, “Pazarlama karmas›n› en etkin biçimde oluflturup yerel pazar›n ihtiyaçlar› do¤rultusunda planl›yoruz, k›sacas› global düflünüp yerel hareket ediyoruz. Rekabetin art›k sadece fiyatla yap›lamayaca¤›n› hepimiz biliyoruz. Biz hedef pazarlar›m›z› baz alarak SWOT analizi yap›yoruz ve o bölgedeki rekabet gücümüzü buluyoruz. Her pazara göre rekabet gücümüz farkl›l›k gösteriyor çünkü bu pazarlarda yerel üretici olan rakiplerimiz var ve de¤iflkenler farkl›” diyor. Bu de¤iflkenlere bir de farkl› müflteri profili eklendi¤inde y›k›c› rekabet ortam›nda pazardan pay

“ Ezerek parlatma, honlama ve tafllaman›n alternatifi

olarak çok daha düflük maliyetli bir yöntem. Tercih edilmesinin en büyük sebebi olarak yat›r›m maliyetlerini düflürmesi ve çok iyi yüzey kalitesi sa¤lamas› öne ç›k›yor.” alabilmek için en iyisi olman›n kendileri için zorunluluk oldu¤unu belirten Gülmez, farkl›l›klar›n› kaliteleriyle, fiyatlar›yla, tecrübeleriyle müflterilerine en iyi flekilde yans›tt›klar›n› ifade ediyor.

YAMASA’NIN ÜRET‹M‹ MÜfiTER‹ ODAKLI Müflteri odakl› üretim yapan YAMASA için müflteri kazanmak ve müflteri memnuniyeti öncelikli bafll›klar durumunda.

Bu yönden bak›ld›¤›nda firman›n müflterilerinin memnuniyeti için büyük çaba harcad›¤› görülüyor. Hammadde seçimi, ürün tasar›m›, kullan›m ömrü, teknik destek k›sacas› ürünün üretim süreci öncesi ve sonras›nda müflterilerin ihtiyaç ve beklentilerini göz önüne al›n›yor. Hande Gülmez, “Biz kalitemizle rekabet ediyoruz. Kaliteli üretimimizden dolay› müflterilerimizden sürekli olumlu geribildirim al›yoruz” diyor.

Bütün büyük ve önemli sanayi kurulufllar› gibi YAMASA da üretim sürecinde ve ürünlerinde ekosisteme özen gösteriyor. Firman›n ürünleri çevreye ve insan sa¤l›¤›na zarar vermiyor. Ürünler, talafl-

l› üretim sürecinde kullan›lmas›na ra¤men talafl ve gürültü ç›karm›yor, düflük miktarda so¤utmaya ihtiyaç duyuyor.

Ayn› zamanda YAMASA’n›n ürünleri çok büyük para, enerji ve zaman tasarrufu sa¤l›yor. Makinelerin tümü CE standartlar›na uygun olarak üretiliyor.

“‹HRACAT ÇOK DAHA YUKARILARA ÇEK‹LEB‹L‹R” Türk makine sektörünün 2007 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i yaklafl›k 9 milyar dolar tutar›ndaki ihracat rakam›n› de¤erlendiren Hande Gülmez, geliflmek ve büyümek isteniyorsa elde edilenlerin yeterli gelmemesi gerekti¤ini söylüyor ve bu rakam›n çok daha yukar›lara çekilebilece¤ini düflündü¤ünü belirtiyor. Türkiye’nin makine sektöründe çok büyük bir üretim merkezi haline geldi¤ini ifade eden Gülmez, “Birçok teknolojik imkân art›k ülkemizde mevcut. Çok iyi ifller baflarabiliriz, büyük projelere imza atabiliriz, tasarlayabiliriz, üretebiliriz, satabiliriz” diye konufluyor.

Türkiye’nin makine ihracat›n› art›rmas› ve dünya pazar›ndan daha fazla pay alabilmesi için ülke olarak ülke kalite imaj›m›z› artt›rmam›z gerekti¤ini söyleyen Hande Gülmez, global al›c›lar›n belleklerinde “Türk ürünü kalitelidir” imaj›n›n oluflturmas› gerekti¤ini vurguluyor.

Gülmez, bugün Alman ürünü pazarda nas›l itibar görüyorsa, yerli üreticilerinde özellikle ihracat yapan firmalar›n kaliteli ürünler üretmesi gerekti¤ini belirtiyor ve bu konuda Japonlar› da örnek alabilece¤imizi söylüyor. 6 sigma, Kaizen, Yal›n Yönetim gibi yönetim tekniklerini kendi kültürümüzle yo¤urup bir model oluflturabilece¤imizi, çünkü fiyatla rekabetin, kalite söz konusu olunca s›n›f› geçemedi¤ini belirten Gülmez, “Bugün Çin dev bir örnek olarak karfl›m›zda. ‹hracatç›lar›n süratle markalafl-

DESTEK KISITLI BÜROKRAS‹ YO⁄UN Bütün bu bafll›klarda, sektörün baflar›lar›n› art›rabilmesi için devletin de kimi ad›mlar atmas› gerekti¤ini vurgulayan Hande Gülmez, sosyal devlet ilkesinden

HEDEF: ‹HRACATTA YÜZDE 35 BÜYÜMEK 31 May›s 2008’de 23. kurulufl y›ldönü-

expo 65 moment

mas› gerekiyor, fason üretim yerine kendi markalar› ile üretim yapmalar› gerekli, marka stratejisi için profesyonel destek alabilirler ya da devletimiz bu konuda destek olabilir” diyor. Marka oluflturmak tabii ki yeterli de¤il, markan›z› tan›tman›z ve hedef kitle nezdinde kal›c›l›¤›n› da artt›rman›z gerekli ve yasal aç›dan markan›z› taklitlerinden koruman›z gerekiyor. Bu noktada kendi firmalar›ndan örnek veren Gülmez, ürettikleri ezerek parlatma tak›mlar›n›n sektörde tescilli markalar› olan M‹KROLER ad›yla bilindi¤ini ve bunun da kendileri için ayr›ca bir gurur kayna¤› oldu¤unu belirtiyor.

Ihracatç›lar›n Pazar paylar›n› büyütmek için hedef pazarlarda tan›t›m çal›flmalar› yapmalar› ve reklâm mecralar›n› etkili bir flekilde yönetmeleri gerekiyor. Reklâm›n talebi tetikledi¤i yads›namaz bir gerçek. Ürününüze talep yaratmal›s›n›z ki al›c› bulabilesiniz.

Gülmez tan›t›mla ilgili olarak da “Reklâm bütçeleri büyüdükçe pazar›n›z›n da büyüdü¤ünü göreceksiniz. Ancak reklâm bütçelerinin etkili ve do¤ru kullan›m› çok önemli” diyor.

yola ç›karak devletimizin de ihracatç›lar›m›za destek olmas› gerekti¤ini söylüyor. Gülmez, “Devletimizin ihracatç›ya güvenmesi, reklâm-tan›t›m hibe teflvikleri için çok daha fazla kaynak ay›rmas›, hibe oranlar›n› art›rmas› ve bu konudaki bürokrasiyi azaltmas› gerekiyor. Ayr›ca bu konudaki ço¤u k›s›tlaman›n da kald›r›lmas› gerekiyor” fleklinde konufluyor.

Türkiye’de KOB‹’ler yeterince kar elde edemiyorlar. Bunun en önemli nedenlerinden biri ise “marka” olamamak. Birçok KOB‹’nin üretti¤i Türk ürünü yurtd›fl›nda üretilenler kadar kaliteli. Türkiye’den makine al›p kendi markalar› alt›nda pazarlay›p satan Avrupal› firmalar çok daha fazla kar elde ediyorlar.

“Türkiye’de KOB‹’lere ve giriflimcilere yönelik finansman deste¤i oldukça s›n›rl› ve var olanlarda da bürokrasi ifllemleri çok fazla” diyen Hande Gülmez, desteklerin yeteri kadar tan›t›lmamas› ve bilgi eksikli¤inden dolay› da devlet desteklerinden yeteri ölçüde yararlan›lamad›¤›n›, sektörün ana sorunlar› olarak k›saca markalaflamaman›n ve kurumsallaflamaman›n, yeterli likiditeye sahip olamaman›n, ara eleman eksikli¤inin, yeterli ölçüde kredi deste¤inin olmamas›n›n, bilgilendirme eksikli¤inin ve vergi oranlar›n›n çok yüksek olmas›n›n say›labilece¤ini belirtiyor.

Gülmez, “Bize göre çözüm desteklerin art›r›l›p bürokrasinin azalt›lmas›, mesleki e¤itime önem verilmesi, kademeli olarak kurumlar vergisi ve KDV’nin düflürülmesidir ki bu da dürüst çal›flan sanayicinin önünü açacakt›r” diye konufluyor.

münü kutlayan YAMASA, kuruldu¤u ilk y›llardan beri büyümeyi kendisine temel strateji olarak benimsemifl durumda. Firma, tüm dünyay› hedef alarak üretim yap›yor. YAMASA önümüzdeki y›l ihracatta yüzde 35’lik bir büyüme öngörüyor. Global pazarda büyük rakiplerimiz bulunan YAMASA’n›n hedefi, dünyada ilk 3 aras›nda yer almak. Yak›n gelecekte Ukrayna ve Rusya pazarlar›n› mercek alt›na alacak olan firma, 3 y›ldan daha k›sa bir süre içerisinde bu pazarlarda mutlaka olmay› hedefliyor. YAMASA, yurtd›fl› pazarlama aktiviteleri kapsam›nda tak›m tezgâhlar› alan›nda dünyan›n önde gelen say›l› fuarlar› aras›nda gösterilen EMO Milano’ya kat›l›yor. 2009 sonunda ITOB Organize Sanayi Bölgesinde 2. fabrikas› ile faaliyete geçmeyi planlayan firma burada üretim kapasitesini daha da artt›r›p, yeni ürünler üretmek için teknolojik yat›r›mlar yapacak.

KAL‹TE

expo

D

moment

66

EVET

Kalibrasyona yönelik alg› de¤ifliyor MAK‹NE ÜRET‹M‹NDE, ÖLÇME ÇOK ÖNEML‹ B‹R KONUMDA BULUNUYOR. DE⁄‹fi‹K ‹fiYERLER‹NDE YAPILAN ÖLÇME SONUÇLARININ AYNI OLMASI ‹Ç‹N KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLER‹N‹N DO⁄RU OLMASI GEREK‹YOR BU DA ANCAK KAL‹BRASYON ‹LE MÜMKÜN OLAB‹L‹YOR. DE⁄‹fi‹K B‹R‹MLER ARASINDA ‹fiB‹RL‹⁄‹ ANCAK BU SAYEDE SA⁄LANAB‹L‹N‹R. BU AMAÇLA TÜRK‹YE’DE DE HALEN HAK ETT‹⁄‹ ‹LG‹Y‹ GÖRMESELER DE KAL‹BRASYON MERKEZLER‹ KONUSUNDA ‹LG‹N‹N CANLANMAYA BAfiLADI⁄INI GÖRÜYORUZ.

e¤iflen ve geliflen günümüz dünyas›nda, uluslararas› alanda teknolojik geliflmelere paralel olarak k›yas›ya bir rekabet yaflan›yor. Ürün ve hizmet üretiminde rekabet edebilir bir kalite seviyesini yakalamak, firmalar›n devaml›l›¤›n› sa¤lamas› ad›na hayati önem tafl›yor. Üretilen mal ve hizmetlerde yap›lan ölçümlerin firmalara maliyetleri bulunuyor. Ancak hatal› ölçümlerin maliyeti, ölçüm maliyetlerine oranlan›nca daha yüksek düzeyde bulundu¤u söylenebilinir. Bu nedenle ölçüm cihazlar›n›n do¤rulu¤undan emin olmak için mutlaka kalibrasyon unun yap›lmas› gerekiyor. Belirli koflullar alt›nda ölçülen büyüklü¤ün gerçek de¤eri ile onu ölçen aletin verdi¤i netice aras›nda ba¤lant› kurma ifllemine kalibrasyon deniyor.

Periyodik olarak yap›lan kalibrasyon ifllemi neticesinde hatal› ürün ç›kt›lar› minimize ediliyor. ‹flte bu konuda oluflan talep ve ihtiyaçlar› gidermek için Tse-Sojuztest Metroloji ve Kalibrasyon Ltd. fiti. Türk Standartlar› Enstitüsü ile Rostest Moskova Deney ve Sertifikasyon Merkezi’nin ortak çal›flmalar› ile 15 Ocak 1993 tarihinden beri hizmet sunuyor. Bu güne kadar hizmet verilen firma say›s› 6000’e ulaflt›ran Merkezin, kalibrasyon hizmetinin yan›nda e¤itim ve cihaz sat›fl hizmetlerini de aktif bir flekilde yürüttü¤ü görülüyor. Tse-Sojuztest Metroloji Ve Kalibrasyon Merkezinin faaliyetlerini Merkezin Müdürü Hasan Ersoy ile konufltuk.

MAK‹NE ÜRET‹C‹LER‹ ‹Ç‹N KAL‹BRASYON fiART Hasan Ersoy, kayseri merkez olmak üzere ‹stanbul, ‹zmir, Ankara, Konya, Gaziantep ve Trabzon flubeleri ile hem mobil hem de sabit laboratuarlar› arac›l›¤›yla sa¤l›k ve üretim sektörüne kalibrasyon konusunda hizmet verdiklerini ifade ediyor. Makine sektöründe ise üretim s›ras›nda kullan›lan tüm ölçüm cihazlar›n›n boyutsal, s›cakl›k, bas›nç, sertlik, kuvvet ve elektrik-elektronik konusunda kalibrasyonu yaparak hizmet verdiklerini ifade eden Ersoy, kalibrasyonu yap›lm›fl ölçüm cihazlar›n›n hata miktar›n› belirledikleri için hatal› ürün ç›kmas›na engel olarak üreticinin prestij

kaybetmesini, maliyetlerinin artmas›n› ve zaman kayb›n›n önüne geçerek hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyarak ülke ekonomisine katk›da bulunduklar›n› söylüyor. Hasan Ersoy, Tse-Sojuztest Metroloji Ve Kalibrasyon Merkezi olarak boyut, s›cakl›k, bas›nç, terazi, devir, sertlik, kuvvet, gaz ak›fl, elektrik- elektronik, hacim, fiziko-kimya, optik, oto servis, tekstil ve biyomedikal konular›nda ölçüm ve test yapan laboratuarlara sahip bulunduklar›n› söylüyor.

KAL‹BRASYONUN GEREKL‹L‹⁄‹ YETER‹ KADAR ALGILANMIYOR Makine sektöründe üreticilerin dünyada uygulanan standartlar› takip edip bu

standartlar›n ön gördü¤ü flartlarda üretim yapmas›, hem iç piyasada hem de d›fl piyasada rekabet etme flans›n› art›raca¤›n› söyleyen Ersoy, bu durumun üreticilerimizi güvenilir bir konuma tafl›yaca¤›n› ifade ediyor. Üreticilerin tamam›n›n olmamakla beraber birço¤unun kalibrasyonun gerekli¤ini tam olarak kavram›fl durumda bulunmad›¤›n› söyleyen Ersoy, sadece standard›n flart kofltu¤u bir madde gibi alg›land›¤›n› ifade ediyor. Hasan Ersoy, bundan dolay› kalibrasyon laboratuarlar›na gerekli ilgiyi üreticilerin göstermediklerini söylüyor.

LABORATUAR SAYISI YETERL‹ DÜZEYDE Geliflmifl ülkeler ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda Türkiye’de laboratuar say›s›n›n flu an için yeterli oldu¤unu söyleyen Ersoy, ancak firmalar›n kalibrasyonun önemini tam kavramalar› halinde laboratuar

“ Makine üreticilerin birço¤u kalibrasyonun

gerekli¤ini tam olarak kavram›fl durumda de¤iller. sadece standard›n flart kofltu¤u bir madde gibi alg›l›yorlar, bundan dolay› kalibrasyon laboratuarlar›na gerekli ilgiyi üreticiler göstermiyor.”

say›s›n› yeterli olmayaca¤›n› söylüyor.

Hasan Ersoy, Tse ve Tse-Sojuztest Metroloji ve Kalibrasyon Merkezi olarak laboratuarlar›n›n hem ekipman hem de nitelikli personel konusunda yeterli düzeyde oldu¤unu söylüyor.

Günümüzde kalibrasyonun öneminin giderek artmas›, firmalar›n kendi güvenirli¤ini sa¤lamak ve ölçüm cihazlar›n›n kalibrasyonunu yapt›rmak için kaliteli hizmet veren kalibrasyon laboratuarlar›na yeterli düzeyde olmasa yönelmeleri sonucunu do¤urmufl bulunuyor. Tse Sojuztest Metroloji ve Kalibrasyon Merkezi de müflteri odakl› ve hedefi sürekli iyilefltirme olan, kaliteli, zaman›nda, do¤ru, tarafs›z ve güvenli hizmet anlay›fl› ile “Toplam Kalite Yönetimi” sistemini uygulayarak mükemmellik modeli çal›flmalar›n› sürdüren öncü bir kurulufl olma özelli¤ini sürdürüyor.

Merkezin kalibrasyon laboratuarlar›nda TS EN ISO / IEC 17025 standard›na uygun olarak ölçme güvenirli¤ini en yüksek seviyede sa¤layarak endüstriyel üretime katk›da bulunuyor. Firma, uzun y›llard›r kazand›¤› bilgi ve deneyimi profesyonel ve hatas›z ölçüm ile hizmetinize sunuyor.

Merkezi; kalibrasyon hizmetlerini ve çal›flmalar›n›, uzman ve deneyimli kadrosuyla tak›m ruhunu kaybetmeden teknolojik geliflmeleri takip ederek sürdürüyor.

67 moment

Merkezleri taraf›ndan firmalara kalibrasyon yap›lm›fl oldu¤u cihazlar›n ölçüm de¤erlerini içeren kalibrasyon sertifikalar› verildi¤ini söyleyen Ersoy, bu sertifikalar›n her cihaz için ayr› ayr› haz›rland›¤›na dikkatleri çekiyor. Ayr›ca firman›n talepleri do¤rultusunda kalibrasyon metotlar›n› içeren e¤itimler düzenlediklerini belirten Ersoy, e¤itim sonras›nda s›nav da baflar›l› olan firma personeline e¤itim verdiklerini söylüyor. Hasan Ersoy, merkezlerinin akredite bir kurulufl olmas› ve referanslar›n›n izlenebilirli¤ini sa¤lad›¤› için vermifl olduklar› kalibrasyon ve e¤itim sertifikalar›n›n uluslararas› geçerlili¤e sahip bulundu¤unu belirtiyor. Tse-Sojuztest Metroloji Ve Kalibrasyon Merkezi olarak Türkiye ilk kalibrasyon laboratuar› olduklar›n›n alt›n› çizen Ersoy, 7 ayr› bölgede bulunan flubeleri ile 15 farkl› konuda mobil ve sabit laboratuarlar da firmalara h›zl› güvenli ve etkin hizmet verdiklerini söylüyor.

expo

KAL‹BRASYON SERT‹F‹KALARININ YANISIRA E⁄‹T‹M DE VER‹L‹YOR

expo

BAfiARI H‹KAYES‹

moment

68

Canlar makinenin baflar› s›rr› DÜNYA ÇAPINDA YAKLAfiIK 450’DEN FAZLA MÜfiTER‹YE H‹ZMET VEREN CANLAR MAK‹NA, BÜYÜMEY‹ VE DÜNYA PAZARINA AÇILMAYI ÖNÜNE HEDEF OLARAK KOYAN G‹R‹fi‹MC‹LER‹N D‹KKATLE ‹NCELEMES‹ GEREKEN B‹R ÖRNEK.

yata geçirmeyi hedefliyor. Canlar Group bünyesinde 1996 y›l›nda kurulan Canlar Makina ise dünya çap›nda faaliyet gösteren bir firma olarak öne ç›k›yor. Firman›n, dünya çap›nda yaklafl›k olarak 450’den fazla müflterisi bulunuyor. Canlar Group, üretimini toplam 20 bin metrekare alan üzerinde kurulu tesislerinde hayata geçiriyor.

T

eknolojik üretim tesislerinde kumafl boyama, elyaf boyama, bobin boyama, Egalizeli Kurutma ve Finisaj makinalar› imalat› yapan Canlar Makina kendi alan›nda dünya çap›nda yaklafl›k 450’nin üzerinde müflterisi ile hat›r› say›l›r bir kurulufl olarak kendini gösteriyor. Baflar›n›n yolunun disiplin, çok çal›flmak ve dürüstlükten geçti¤ini belirten Canlar Makina Yönetim Kurulu Üyesi Mümin Ayan’la firmalar›n›n konumu ve vizyonuna dair verimli bir haber çal›flmas› gerçeklefltirdik.

450’DEN FAZLA MÜfiTER‹ Canlar Group 1996 y›l›nda kurulmufl olup dünya çap›nda faaliyet gösteren bir firma olarak öne ç›k›yor. Firman›n,

dünya çap›nda yaklafl›k olarak 450’den fazla müflterisi bulunuyor. Canlar Group, üretimini toplam 20 bin metrekare alan üzerinde kurulu tesislerinde hayata geçiriyor. Yaklafl›k olarak 22 y›ldan bu yana aral›ks›z yap› sektöründeki faaliyetlerini yüzde 100 müflteri memnuniyeti ile kaliteli ürün ve hizmet sunarak gerçeklefltiren Canlar Group, konular›nda uzman ve deneyimli kadrosu ile ‹stanbul’da Güneflli, Üsküdar, Eyüp, Esenyurt ve Bursa’da Osmangazi üretim tesislerinde müflterilerine hizmetleri devam ediyor. Canlar Group, sektörde bu güne kadar yaratm›fl oldu¤u kalite ve teknoloji birikiminin üzerinden hareketle inflaat sektörünün di¤er alanlar›nda da yat›r›mlar›na devam etmeyi ve bütün birikimlerini bu alanlarda da ha-

69 moment

Canlar Makina’n›n üretmifl oldu¤u ürünleri yak›ndan inceledi¤imizde ça¤›n gereklerine uygun oldu¤unu görüyoruz. Günümüz boyama ve finisaj sektörünün gereksinimlerini baz al›narak gelifltirilmifl olan HT TECH soft-H yüksek performans kumafl boyama makinesi, hafif ve a¤›r gramajl› her türlü dokuma ve örgü kumafl›n gerek tüp gerek aç›kken formda düflük flote oranlar›nda ifllem görmesini sa¤l›yor. HT TECHsoftH’›n yap›sal özelliklerinden biri de çok düflük flote oranlar›nda çal›flabilme kabiliyetine sahip olmas› ve boyan›lan kumafl›n cinsine göre dörtte bir-sekizde bir flote oranlar› aras›nda çal›flabilmesi.

HT TECHsoft-H oldukça düflük proses süresi ve sa¤lam›fl oldu¤u enerji tasarrufu sayesinde iflletme maliyetlerinin düflürülmesi aç›s›ndan çok önemli avantajlara sahip bir makine olarak öne ç›k›yor. HT TECHsoft-H’›n tüm fonksiyonel ve endüstriyel bir PC vas›tas›yla kontrol edilebiliyor olmas› bu sayede tam otomatik bir kullan›m imkân› sa¤l›yor. HT TECHyarn makinesi ise, yüksek performans bobin boyama makinesi, bobin ya da elyaf formundaki pamuk, polyester, pamuklu polyester, akrilik, naylon, yün vb materyallerin kasar, boyama ve y›kama ifllemleri için dizayn edilmifl bir ürün. HT TECHyarn, dikey tip kazan konstrüksiyonuna sahip düflük floteli üniversal bir boyama makinesidir. Bobin, elyaf, tops vb tip materyallerinin kasar, boyama ve y›kama ifllemlerinin sorunsuz yap›lmas›na yönelik tüm teknolojik ekipmanlarla donat›lan makine, k›sa proses süresi ve sa¤lad›¤› enerji tasarrufu sayesinde iflletme aç›s›ndan oldukça önemli avantajlar sunan teknolojisiyle öne ç›k›yor.

HYDROCOM Balon S›kma Makinesi, pamuk sentetik ve kar›fl›m elyaftan ya-

expo

MODERN VE TEKNOLOJ‹K ÜRET‹M

BAfiARI H‹KAYES‹

“ Biz de dâhil, dünya çap›nda ifl yapabilen hiçbir

expo

kuruluflun bu günlere kolay gelmedi¤ini düflünüyorum.

Bence baflar›n›n alt›n anahtar› disiplin, dürüstlük ve çok çal›flmaktan geçiyor. Özellikle ülke imaj›m›z› güçlendirdi¤imiz takdirde ürün satamayaca¤›m›z hiçbir Pazar bulunmad›¤›n› düflünüyorum.”

moment

70

p›lm›fl ›slak tüp halindeki kumafllar› açmak ve s›kma silindirleri vas›tas›yla istenen efektte s›kmak için dizayn edilmifl bir cihaz. HYDROCOM çok çeflitli fonksiyonlar›n yerine getirilmesini sa¤l›yor.

Bu fonksiyonlar; halat açma ve çözme, bas›nçl› hava kullanarak balon fliflirerek gerdirme, yard›mc› kimyasal emdirme, manyetik kal›p sistemi ile boyca besleme vererek istenilen ende açma, pastallama fleklinde s›ralanabilir. Bahsetmifl oldu¤umuz ifllemler tek bir operasyonla kontinü prensiple gerçeklefltirilebiliyor.

Makara aç›c›lar vas›tas›yla istenilen ende kumafl girifl çekici silindirleri ile fular teknesi içerisinden otomatik balon fliflirme sistemi vas›tas›yla k›r›flmadan ön s›kma silindirlerinde s›k›l›yor. Ayr›ca makinede, s›kma öncesi sprey enzim y›kama sistemi mevcut durumda.

DIAMOND Egalize Kurutma Makinesi’ni inceledi¤imizde ise, üç veya daha fazla kurutma kabininden oluflan DIAMOND’›n standart versiyonunun, DIAMOND Egalize’nin temelini teflkil etti¤ini görüyoruz. Makine, tüp ve aç›k örme kumafllar›n çekmezlik, serbest ve tansiyonsuz kurutma ifllemleri için dinamik, yüksek verimli kurutma makinesi olarak ifllev görüyor. DIAMOND Egalize, örme

kumafllar›n serbest kurutma ifllemlerine haz›rlan›fl› s›ras›nda elde edilen tecrübeler esas al›narak gelifltirilmifl bir ürün. Ayn› zamanda aç›k-en kumaflta lif yap›s›n›n boyutsal ölçü düzenlemesini sa¤layan önemli ö¤eler makinede bulunuyor. Di¤er bir deyiflle, DIAMOND Egalize gerçek bir terbiye sistemi, yani çeflitli ifllem ad›mlar›n› tek bir defada kumafl üzerine uygulamaya imkân veren bir makine olarak kendi alan›nda dikkat çekiyor. Makinede tüp fleklindeki örme kumafllar da kurutulabiliyor. Bu esnada s›kma fular› ve zincir sistemi kullan›lm›yor. Örme kumafllar›n çok amaçl› var›fl uygulamalar› sayesinde DIAMOND pamuklu ve pamuk türevi tüp ve aç›k-en örme kumafllar›n ifllenmesinde ilerici ve kalite artt›r›c› çözümler sunuyor.

KAL‹TEDEN TAV‹Z YOK! Canlar Group, toplam kalite yönetimi anlay›fl›n› benimseyen ve bu anlay›fl› iflletmenin en alt kademesinden en üst kademesine kadar baflar›yla uygulayabilen güçlü bir firma olarak dikkat çekiyor. Ayr›ca, firman›n sanayiciler için büyük önem tafl›yan TUV AD 2000Merkblatt HP 0 ve DIN EN ISO

3834–2,ISO 9001–2000 gibi önemli sertifikalara da sahip oldu¤unu ö¤reniyoruz.

ÜRET‹MDEN SATIfiA UZANAN H‹ZMET “Canlar Group, müflteri memnuniyeti odakl› üretim sistemi ve kusursuz sat›fl sonras› hizmet anlay›fl›yla k›sa sürede kendi pazar›nda faaliyet gösteren di¤er firmalar aras›nda güvenilir ve güçlü bir firma oldu¤unu kan›tlayarak ön plana ç›kmay› baflarm›flt›r” diyen Mümin Ayan, firmalar› için bayilerinin en çok önem verdikleri konu oldu¤unu dile getiriyor. Bütün bayilerine sat›fl ekibi gibi davrand›klar›n› ve destek sa¤lad›klar›n›, hedeflerinin sadece ürün satmak olmad›¤›n›, bunun çok daha ötesinde oldu¤unu ifade eden Mümin Ayan, “Bayilerimizin üretim, yeni uygulamalar, fabrika plan› ve düzeni gibi konularda sunduklar› sat›fl önerileri, her iki taraf›n da birbirini tamamlad›¤› uzun dönem müflteri iliflkileri kurulmas›nda bizim aç›m›zdan çok önemli bir noktada duruyor” fleklinde konufluyor. Karfl›l›kl› destek Canlar Group’un faaliyetlerinin her alan›nda görülüyor. Firma bünyesinde çal›flan mimarlar pencere imalatç›lar› ve inflaat profil distribütörlerine teknik destek sa¤l›yorlar. Canlar Group, en modern CAD sistemlerinde, çok hassas hesaplamalar›n ve uygulama talimatlar›-

“EN UYGUN H‹ZMET‹ VE ÜRÜNÜ SUNMAK M‹SYONUMUZDUR” Canlar Group bünyesindeki Canlar Makina, toplam kalite yönetimi felsefesi ile Türk tekstil terbiye makineleri sektöründeki öncü konumunu devam ettirmek ve dünya tekstil terbiye makineleri sektöründe tercih edilen bir marka olmay› önüne hedef olarak koymufl durumda.

Tekstil terbiye sektöründeki müflteri ihtiyaç ve beklentilerine en uygun ürün ve hizmeti sunmay› kendine misyon edinen Canlar Makina’n›n kendi bünyesinde pek çok de¤er gelifltirdi¤ini ifade eden Mümin Ayan bu de¤erleri flöyle s›ral›yor: “Müflteri odakl› çal›flmak. Sürekli geliflmeyi ilke edinmek. E¤itilmifl, deneyimli ve kat›l›mc› iflgücüne önem vermek. Müflteriye en iyiyi sunmak için ürünü devaml› suretle gelifltirmek. Üretim ve ürün kalitesinden hiçbir zaman

ÇEVRE DUYARLILI⁄I OLMAZSA OLMAZ Canlar Makina, bütün bu hizmetleri verirken çevreyi korumaya da büyük önem veriyor. Sanayicilerin tümünün bu konuda hassas olmas› ve topluma çevre duyarl›l›¤› konusunda örnek olmas› gerekti¤ini söyleyen Mümin Ayan, “Biz sanayi sektöründe ifltigal ediyoruz. Yapt›¤›m›z ifl itibar›yla hem kendimiz kazan›yoruz hem de ülke ekonomimize katk› sa¤l›yoruz. Bunun yan› s›ra istihdam yaratarak insanlara geçim imkân› sa¤layarak, ekonominin diri kalmas›na hizmet ediyoruz. Yani k›sacas› biz ülkemiz için faydal› oluyoruz. Ancak, ülkemize faydal› olurken bu ülkenin do¤as›n› ve insan›n› korumay› ihmal etmek olmaz. Zaten böylesi bir durumda yapt›¤›m›z di¤er olumlu ifller de anlams›zlafl›rlar. Bu bilinçten hareketle, biz sanayicilerin bu ülkenin do¤al dokusuna, canl› türlerine ve ülke insan›m›z›n sa¤l›¤›na herkesten daha çok duyarl› olmas› gerekiyor. Canlar Makina ailesi olarak biz, yan›m›zda çal›flan arkadafllar›m›z›n ve ülkemizin de¤erlerinin üzerinde hiçbir de¤erin ola-

“ÜLKE ‹MAJIMIZ GÜÇLENMEL‹” Daha önce çal›flm›fl olduklar› hiçbir kifli ya da kuruluflla problem yaflamad›klar›n› ifade eden Ayan, problem yaflamamalar›n›n ve tercih edilen bir firma olmalar›n›n en önemli göstergesinin flu anda sahip olduklar› müflteri birikimi oldu¤unu vurguluyor. Sanayide ifl yapmak isteyen kurulufllar›n da dünya pazarlar›nda söz sahibi olabilmelerinin baz› hususlara özen gösterilmesinden geçti¤ini belirten Ayan, “Biz de dâhil, dünya çap›nda ifl yapabilen hiçbir kuruluflun bu günlere kolay gelmedi¤ini düflünüyorum. Bence baflar›n›n alt›n anahtar› disiplin, dürüstlük ve çok çal›flmaktan geçiyor. Özellikle ülke imaj›m›z› güçlendirdi¤imiz takdirde ürün satamayaca¤›m›z hiçbir Pazar bulunmad›¤›n› düflünüyorum. Planl› çal›flma, müflteri memnuniyeti ve dürüstlü¤e önem veren finans gücü üretiminin arkas›nda durabilecek güçte her giriflimcinin ülkemizi baflar›yla temsil edece¤ini düflünüyorum. Zaten ülkemiz de özellikle makine sektöründe ucuz iflgücü, ucuz mühendislik, pazarlara yak›nl›k ve genç nüfus gibi pek çok avantaj bar›nd›r›yor.

Bunlardan yararlanabilmemiz gerekiyor” fleklinde konufluyor.

expo

mayaca¤› inanc›yla tüm çal›flmalar›m›z›n ve üretti¤imiz ürünlerin çevreye en ufak bir zarar› olmamas›na ayr› bir önem veriyoruz”. Bu konuda zaten A.B. mevzuatlar› ç›kar›ld›¤›n› ve Türkiye’de genel bir dönüflümün yaflanaca¤›n› belirten Ayan, müflterilerin de bu konuda hassas olmalar›ndan ötürü genel sanayi üretiminde önümüzdeki sürecin ekosistemle daha uyumlu bir flekilde iflleyece¤ini söylüyor.

71 moment

n›n kullan›m› sayesinde bayilerine yap›lan ifllerle ilgili tüm bilgileri sa¤l›yor.

Konuyla ilgili aç›klamalarda bulunan Mümin Ayan, “Bayilerimiz ve ürün gelifltirme ekipleri aras›nda neredeyse kusursuz bir biçimde hayata geçirdi¤imiz sürekli bilgi ak›fl›, de¤iflkenlik gösteren pazar ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere her koflulda ve daima haz›r oldu¤umuzun bir göstergesi olarak alg›lanmal›d›r” fleklinde konufluyor.

taviz vermemek. Sadece ürün ve hizmet alanlar›nda de¤il, teknolojik üstünlük sa¤lamak amac›yla da yat›r›mlar yapmak. Müflteriye ürünü istenilen özelliklerde ve istenilen zamanda teslim edebilmek. Sistemli, planl› ve verimli çal›flmak. Tasarrufa önem vermek ve girilen pazar›n dinamiklerine göre esnek yönetim sergileyebilmek.” Firma, bütün bu hassasiyetlerinin yan› s›ra güçlü bir sat›fl a¤›na, güçlü ve etkin sat›fl sonras› hizmet anlay›fl›na sahip ve tüketicinin de¤iflen beklentilerini sürekli takip ediyor.

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

72

Teknolojiye Anadolu’dan bir ses:

Konya Selçuk Üniversitesi TEKNOLOJ‹ ÜRET‹M‹N‹N YAfiAMSAL ÖNEME SAH‹P OLDU⁄U MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BU TEKNOLOJ‹Y‹ ÜRETMEN‹N YOLU DA ÜN‹VERS‹TELER VE SANAY‹ ARASINDA GERÇEKLEfiEN ‹fiB‹RL‹⁄‹NDEN GEÇ‹YOR. ÜLKEM‹ZDE K‹fi‹SEL ÇABALAR DIfiINDA KURUMSAL OLARAK B‹R ÜN‹VERS‹TE SANAY‹ ‹fiB‹RL‹⁄‹NDEN BAHSETMEN‹N ZOR OLDU⁄UNU SÖYLEYEN SELÇUK ÜN‹VERS‹TES‹ MAK‹NE MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜM BAfiKANI PROF. DR. KEMAL ALTINIfiIK, ÜN‹VERS‹TE SANAY‹ ‹fiB‹RL‹⁄‹N‹N B‹R PLAN DÂH‹L‹NDE BAfiTAN TES‹S ED‹LMES‹ GEREKT‹⁄‹N‹ BEL‹RT‹YOR.

ürkiye Makine Sanayi Sektörü’nün son y›llarda istikrarl› bir flekilde büyüme gösterdi¤i son y›llardaki ihracat kay›t rakamlar›na bak›ld›¤›nda aç›k bir flekilde ortaya ç›k›yor. Ancak sektörde yaflanan bu geliflmelere ve yakalanan büyüme çizgisine ra¤men, ülkemizdeki makine sektörünün geliflmifl ülkelerdeki rakipleriyle k›yasland›¤›nda kimi eksiklikleri oldu¤u da görülüyor. Tabii ki sektörde her alanda istenilen seviyede olunamamas›n›n en temel sebebi henüz yolun bafllar›nda olunmas›. Ülkemizde özel sermayenin makine sektöründe a¤›rl›k kazanmas›yla beraber at›l›mlar yaflanmaya baflland›ysa da yar›fla baya¤› ge-

T

riden bafllam›fl oldu¤umuz da aç›k bir gerçek. Bu gecikme neticesinde ülke çap›nda hala sektörün yaflamsal önemi tam olarak anlafl›labilmifl de¤il. Bu sebepten ötürü de sektör temsilcileri pek çok alanda Amerika Birleflik Devletleri ve geliflmifl Avrupa Ülkeleri’ndeki rakiplerinin yararland›¤› finans destekleri, fuar kat›l›m destekleri, Ar-Ge destekleri gibi teflviklerden eflit oranda yararlanam›yor. Bütün bu eksikliklere ra¤men içinden geçti¤imiz süreçte Türk makinecilerinin dünyan›n hemen her noktas›nda faaliyet yürütüyor olmalar› ilerisi için umut veriyor ve sektörün gelifliminin potansiyellerini aç›kça ortaya koyuyor. Mevcut durumda, ülkemizde sanayinin amiral gemisi ko-

Selçuk Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü Baflkan› olarak Türk Makine Sanayi Sektörü’nün mevcut durumunu nas›l de¤erlendiriyorsunuz?

Türkiye’ de Makine sanayi bafllang›c› 1950’li y›llara dayanmaktad›r. Bafllang›ç dönemlerinde makine sanayi yat›r›mlar› yüzde 100 devlet eliyle gerçeklefltirilmifltir. Özel sermayeli makine sanayi sektörü ancak 1960’l› y›llardan itibaren oluflmaya bafllad›. Bu gün ka-

expo 73 moment

numunda olan makine sektörünün rekabet gücünü korumas› ve daha da art›rmas›, pazar pay›n› geniflletip dünya çap›nda bir aktör haline gelebilmesi için geliflmifl rakiplerini teknoloji alan›nda da yakalamas› ve hatta geçebilmesi gerekiyor. Bu noktada sektör temsilcilerinin de s›kl›kla dile getirdi¤i bir di¤er sorun kendini gösteriyor.

Teknoloji üretiminin olmazsa olmaz› diyebilece¤imiz üniversite sanayi iflbirli¤i henüz ülkemizde istenilen seviyeye gelebilmifl de¤il. Hem sanayi temsilcileri hem de üniversiteler bu eksikli¤e uzun süredir iflaret ediyorlar. Son y›llarda, bu alanda da pek çok olumlu ad›m at›lm›fl ve kimi teflvikler art›r›lm›fl olmas›na ra¤men, hem sanayi temsilcileri hem de üniversite temsilcileri aradaki iliflkinin gelifltirilmesi için mesafe daha fazla kat edilmesi gerekti¤i görüflünde ortaklafl›yorlar. Özel olarak Türk makine sektörünün, genel olarak ise ülke ekonomimizin ve toplumsal refah›m›z›n artmas›nda büyük önem tafl›yan üniversite sanayi iflbirli¤inin güçlendirilerek ülkemizin bir teknoloji üssü haline getirilmesi herkesin önünde bir görev olarak duruyor. Moment Expo ekibi olarak geçti¤imiz dört say› boyunca bu iflbirli¤ine üniversitelerin nas›l bakt›¤›n› yetkili a¤›zlardan ö¤renerek sektör temsilcileri ile paylaflt›k.

Bu say›m›zda da üniversite sanayi iflbirli¤i, ülkemizdeki makine sektörünün genel görünümü, üniversitelerin sektöre sundu¤u hizmetler ve e¤itim kalitesi bafll›klar›nda Konya Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarl›k Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Kemal Alt›n›fl›k ile verimli bir haber çal›flmas› gerçeklefltirdik.

ÜN‹VERS‹TELERDEN

“ “Selçuk Üniversitesi Mühendislik – Mimarl›k

expo

Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölümü’nün vizyonu, ça¤dafl, araflt›rmac›, ça¤›n flartlar›na kolay uyum sa¤layabilen, bulundu¤u konumda söz sahibi ve uluslararas› niteliklere sahip mühendisler yetifltirmektir.””

moment

74

mu yat›r›mlar›n›n yerini büyük ölçüde özel sektör yat›r›mlar› alm›fl durumda.

Türk makine sanayi sektörü di¤er imalat sektörlerine göre son 20 y›lda daha baflar›l› olarak h›zl› bir geliflim sürecine girdi. Dünyadaki küresel hareket, sanayii ve ekonomik faaliyetlerin örgütlenmesinde önemli de¤iflimler meydana gelmesine sebep oldu. Bu de¤iflimler, Küçük ve Orta Boy ‹flletmeleri (KOB‹) ön plana ç›kmas›na sebep oldu. Bu geliflmelere paralel olarak da esnek üretim teknolojileri ve firma ba¤lant›lar› yoluyla yeni yerel sanayi odaklar› olufltu. Sanayi da¤›n›k yap›dan ihtisaslaflmaya do¤ru h›zl› bir flekilde yöneldi. Bütün bu geliflmeler do¤al olarak makine sanayisini de etkiledi. Birçok iflletme, teknolojide dünya standartlar›n› yakalayan firmalarla ifl birli¤i içine girerek uluslararas› reka-

bet flanslar›n› art›rma gayreti içine girdiler. Makine sektörü hususunda son y›llarda müflteri istekleri do¤rultusunda makine imalat›na do¤ru bir e¤ilim a¤›rl›¤›n› hissettiriyor. Bu durum, spesifik bazda mühendislik hizmetleri gerektirdi¤inden, bat› ülkelerinde fiyatlar›n artmas›na neden oldu. Türkiye?de iflçilik ve mühendislik hizmetlerinin dünya flartlar›na göre düflük olmas›n›n, ivmeyi Türk makine sektörüne yönlendirmekte oldu¤unu söyleyebiliriz. Bu durum, rakipleri karfl›s›nda Türk makine imalat sektörünün rekabet gücünü art›rmaktad›r. Son y›llarda küresel etkileflim nedeniyle çeflitli sektörlerde ufak bir gerileme söz konusu ise de, Türk makine imalat sektörünün, mevcut potansiyeli, teknoloji alan›ndaki birikimi ve yakalad›¤› trend ile gelece¤e ümitle bakmas› gerekti¤i ve

mevcut gidiflat›n çok olumlu oldu¤u rahatl›kla söylenebilir.

Türk Makine Sanayi Sektörü’nün son y›llarda h›zl› bir geliflim yaflamas›na ra¤men geliflmifl ülkelerle k›yasland›¤›nda henüz yolun bafl›nda oldu¤u bir gerçek. Sektörün s›çramal› bir flekilde ilerlemesi için nas›l bir kalk›nma politikas› hayata geçirilmelidir?

Amerika Birleflik Devletleri’nde ve Avrupa Birli¤i içinde bulunan ve geliflmifllik kriterlerini sa¤layan ülkeler teknoloji üretimi için çok büyük paralar harcayarak Araflt›rma – Gelifltirme (Ar-Ge) çal›flmalar› yapmaktad›rlar. Bu çal›flmalar›n sonunda katma de¤eri yüksek yeni ve ileri teknoloji bar›nd›ran ürünleri piyasaya arz etmektedirler. Bu ülkeler, sanayi üretimlerini ya da özel olarak makine imalatlar›n› teknolojik yat›r›mlar› ön planda tutarak hayata geçiriyorlar. Bu noktada ülkemizin de sektörde söz sahibi olmas› için teknoloji üretebilmesi gerekti¤inin alt›n› çizmek gerekiyor. Teknolojinin kendili¤inden oluflmayaca¤›n› hepimiz biliyoruz. Teknoloji üretimi için iyi bir alt yap› ve finans deste¤i çok büyük önem tafl›yor. Teknoloji üretimi önemli bir politikad›r. Devletin, gelece¤in teknolojileri, yükselen teknolojiler, teknoloji transferi, teknolojik yenilik, milli yenilik sistemleri, Ar-Ge, bilim ve teknolojinin geliflmesi ve topluma yans›mas› konular›n› içeren bilim ve teknoloji politikalar›n› oluflturmas› ve hayata geçirmesi gerekiyor. Genel olarak Türk makine sektörünün geliflmesi için, bahsetmifl oldu¤um gibi teknoloji üretimini öncelikli olarak önümüze koymam›z gerekti¤ini düflünüyorum. Böylesi bir kalk›nma plan› çerçevesinde at›lacak ad›mla sektörde dünya pazarlar›nda a¤›rl›k sahibi olmam›z› sa¤layabilir. Ayn› zamanda, makine sektörünün art› de¤eri çok yo¤un ve kalk›nman›n kilit sektörlerinden biri oldu¤unu düflünecek olursak teknoloji eksenli geliflimi gerçeklefltirecek uygulamalara bir an önce bafllanmas›n›n da önemli bir zorunluluk oldu¤unu görüyoruz.

Her sektörde oldu¤u gibi makine sektöründe de teknoloji gelifltirmek büyük önem tafl›yor. Bu geliflimi

Türk Makine sanayi sektörüne sundu¤unuz hizmetler konusunda bilgi verir misiniz? Üniversitemiz içinde gayet iyi yap›lanm›fl bir teknokent kuruldu. Üniversite – sanayi ifl birli¤i baz›nda yap›labilecek konular›n üniversite içi envanteri

Makine mühendisi yetifltiren bir bölün olarak üniversitenizin altya-

expo

ç›kar›ld›. Sanayici hangi konuda ihtiyaç belirtirse, teknokent, ilgili birime veya kifliye olay› yönlendirerek sanayicinin problemini çözüme kavuflturuyor. Bu güne kadar özellikle makine imalat sektörü alan›nda TÜB‹TAK, DPT, Hazine Müsteflarl›¤›, Avrupa Birli¤i’ne dönük sanayiciler ile birlikte çok say›da proje gerçeklefltirilmifl durumday›z. Ayr›ca son iki y›lda ortaya konulan SANAY‹ TEZ (SAN-TEZ ) projeleri tamamen ArGe niteli¤inde olup, son derece önemli projeler üniversitemiz taraf›ndan yürütülüyor ve hayata geçiriliyor.

75 moment

gerçeklefltirmek için üniversiteler ve sanayi neler yapmal›d›r?

1980 y›l›ndan itibaren Avrupa Birli¤i Ülkeleri, teknoloji üretiminde üniversite sanayi ifl birli¤inin çok daha ön plana ç›kar›lmas› gerekti¤ini fark ettiler ve üniversite – sanayi, devlet ve yerel yönetimler bir araya gelerek teknoparklar kurdular. Teknoparklarda çok say›da araflt›rmac›n›n çal›flmas›, endüstrinin teknoparklarda temsil edilmesi, yo¤un Ar-Ge faaliyetlerinin yap›lmas› teknolojinin ve teknolojik ürünlerin yo¤un bir flekilde ortaya ç›kmas›na neden oldu.

Türkiye’de sanayinin ve üniversitelerin, maalesef istisnalar hariç tutulursa bir araya gelip proje üretmeleri oldukça zordur. Bu nedenle, üniversiteler içinde KOB‹ enstitüleri kurularak bu eksiklik giderilebilir. Enstitüsünün yönetiminde gözlemci s›fat›yla sanayi sektöründen temsilcileri bulunmal›d›r.

Sanayinin ihtiyaç duydu¤u ve üzerinde Ar-Ge yap›labilecek olan konular KOB‹ enstitüsü taraf›ndan üniversite içindeki tüm birimlere duyurulmal› ve karfl›l›kl› iletiflim sa¤lanarak çal›flmalar yürütülmelidir.

p›s›n› nas›l de¤erlendiriyorsunuz?

Bu konuda sanayicilerden talepleriniz nelerdir?

Selçuk Üniversitesi Anadolu’ da bulunan alt yap›s› ve donan›m› ile önde gelen üniversitelerimizden biri olarak öne ç›k›yor. Üniversitemiz, akademik kadrosu, laboratuarlar›, kullan›m mekânlar› ve huzur ortam› ile baflar›l› ö¤rencilerin tercih etti¤i bir üniversite durumunda bulunuyor. Sadece Makine Mühendisli¤i Bölümü’nün belli bafll› büyük kentlerin üniversiteleri içinde efl de¤er bölümleri ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda, akademik kadro, bilimsel çal›flmalar ve laboratuar alt yap› gibi temel nitelikler bak›m›ndan son derece iyi oldu¤unu aç›kça görebilmekteyiz. Baflkanl›¤›n› benim yapt›¤›m ve Konya’da büyük sanayicilerle bir araya gelerek kurdu¤umuz “Üniversite sanayi ifl birli¤i ve Teknoloji Gelifltirme Derne¤i” arac›l›¤›yla sanayi ile çok güzel bir koordinasyon yakalam›fl durumday›z. Sanayinin ihtiyaçlar› do¤rultusunda ö¤rencilerimizin yetiflmesini ön plana al›yoruz.

Sanayi ile ö¤rencilerimizin iletiflimini sa¤lamak için, sanayicileri s›n›flara davet edip konuflma imkân› sa¤l›yoruz. Bütün bunlar üniversiteyi sanayiye, sanayiyi ise üniversiteye yaklaflt›rmak için yürüttü¤ümüz çal›flmalar olup sanayi ile iliflkimizi sürekli gelifltirtmeye dönük hedeflerimiz de bulunmaktad›r.

ÜN‹VERS‹TELERDEN SELÇUK ÜN‹VERS‹TES‹ MAK‹NE MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜMÜ NE YAPIYOR?

expo

>> Bünyesindeki teknokent arac›l›¤›yla sanayinin problemlerine çözüm üretiyor >> “Üniversite sanayi ifl birli¤i ve Teknoloji Gelifltirme Derne¤i” arac›l›¤›yla sanayi ile iflbirli¤ini gelifltiriyor. >> Sanayi ile ö¤rencilerin iletiflimini sa¤lamak için, sanayicileri s›n›flara davet edip konuflma imkân› sa¤l›yor. >> TÜB‹TAK, DPT, Hazine Müsteflarl›¤›, Avrupa Birli¤i’ne dönük sanayiciler ile birlikte projeler gerçeklefltiriyor. >> Üretim, tasar›m, Ar-Ge, kalite gelifltirme yeni geliflmeler, yeni teknikler ve uygulamalar›, kurslar ve e¤itim alanlar›nda çal›flmalar yap›yor.

moment

76

Sanayiciler ülkemizde yetiflen mühendislerden düflük verim ald›klar›n› söylüyorlar. Sizce bunun sebebi nedir? Yetifltirdi¤iniz mühendisler sanayide hizmet vermeye yeterliler mi?

Yeni mezun bir mühendis bir iflletmeye gitti¤i zaman özellikle Anadolu firmalar›, ondan çok k›sa sürede çok fley bekliyorlar. Bu mümkün de¤il. Firmalar›n kendi ihtiyaçlar›na göre mühendis yetiflmesi için ona yat›r›m yapmalar› gerekir. Bilgi ve beceri bak›m›ndan gerekli donan›m› sa¤lad›ktan sonra mühendis kendine yap›lan yat›r›m› geri vermeye bafllar.

Bu noktada bir hususu ifade etmek isterim. Ö¤rencilerin stajlar› yeterli de¤il. Özellikle mühendislik e¤itiminden sonra en az iki y›l düflük ücretle fiili staj yapmal›d›rlar. Her ö¤renci staj›n›n bitiminde mühendislik haklar›n› kullanabilmelidir. Firmalar›n bu konuya özellikle destek vermeleri gerekiyor. Üzülerek ifade etmeliyim bu gün birçok firma, stajer ö¤renciyi kabul etmiyor, ya da naylon staj yap›lmas›na göz yumuyor.

Bu gerçekli¤in üzerinden hareketle firmalar›m›z›n bizden beklentilerini karfl›layabilmemiz için staj gibi konularda onlar›n da duyarl› davranmalar› gerekti¤ini söyleyebilirim. Bu anlamda bir ifl-

birli¤i hayata geçirilemez ise yani ö¤rencilerimizin stajlar› gerekti¤i gibi yap›lamazsa sanayinin istedi¤i kalitede mühendislik hizmetlerinin verilmesi zaten imkâns›z hale gelir. Tabii ki bu noktada sanayiye oldu¤u kadar bizlere de önemli görevler düflmekte. Bizler de sanayi ile aram›zdaki iflbirli¤ini gelifltirmek üzere çal›flmalar›m›z› h›zland›rmal›y›z. Bu iflbirli¤i ilerledi¤i takdirde, sanayinin de staj konusunda hassasiyetinin çok daha fazla geliflece¤i kanaatindeyim. Ülkemizde üniversite ve sanayi aras›ndaki iflbirli¤i sizce hangi noktada? Mevcut iflbirli¤inin gelifltirilmesi için nelerin yap›lmas› gerekiyor?

Aç›kça ifade etmek gerekirse, üniversite – sanayi iflbirli¤inin, kiflisel çabalar›n d›fl›nda ne do¤ru ne de eksik iflleyen taraf› var. Üniversite sanayi iflbirli¤inin oluflmas› için öncelikle 2547 say›l› Yasan›n içine katma de¤eri yüksek ArGe projelerinin üniversite – sanayi iflbirli¤i ile gerçeklefltirilmesi mutlak suretle teflvik edilmelidir. Teflvikler iki türlü düflünülmelidir. ‹stihdama ve teknoloji üretimine göre teflvikler de¤erlendirilmelidir. Üniversite içinde Bilimsel Araflt›rma Projeleri (BAP) ayn› za-

manda sanayiye aç›lmal›d›r. Sanayii talep etti¤i Ar-Ge projelerinin finans›n›n dörtte üçü BAP taraf›ndan dörtte biri ise sanayici taraf›ndan finans edilmelidir. Bu ve benzeri uygulamalar hayata geçirildi¤i takdirde sanayi ile üniversiteler aras›nda kurumsal bir iflbirli¤inin ilk kurumsal ad›mlar› at›lm›fl olur diye düflünüyorum.

Bölümünüzün flu anda yürüttü¤ü çal›flmalar ve vizyonu nedir?

Selçuk Üniversitesi Mühendislik – Mimarl›k Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölümü’nün vizyonu, ça¤dafl, araflt›rmac›, ça¤›n flartlar›na kolay uyum sa¤layabilen, bulundu¤u konumda söz sahibi ve uluslar aras› niteliklere sahip mühendisler yetifltirmektedir. Makine Mühendisli¤i Bölümü çeflitli bilimsel aktivitelerin yan›nda bölüm baflkan› ve Üniversite – Sanayi ‹fl Birli¤i ve Teknoloji Gelifltirme Derne¤i’nin baflkan› olarak üniversite – sanayi iflbirli¤ine son derece önem vermekteyim. Üniversitemizde yüksek lisans tez konular›n›, mümkün oldu¤unca sanayicinin çözüme ihtiyaç duydu¤u konulardan seçmeye özen gösterilmektedir. Özellikle üretim, tasar›m, Ar-Ge, kalite gelifltirme yeni geliflmeler, yeni teknikler ve uygulamalar›, kurslar ve e¤itim alanlar›nda çal›flmalar yap›lmaktad›r. Ayr›ca TÜB‹TAK, DPT ve Avrupa Birli¤i projelerinin haz›rlanmas›nda destek sa¤lanmaktad›r.

Makine Mühendisli¤i, Accreditasyon Board for Engineering Technology (ABET) almak üzere çal›flmalar›n› sürdürmektedir.

gรถstergeler gรถstergeler

gรถstergeler gรถstergeler

GÖSTERGELER

‹lk 8 ayda 8 milyar dolara do¤ru expo

TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATI 2008 YILI OCAK-A⁄USTOS DÖNEM‹NDE GEÇT‹⁄‹M‹Z YILIN AYNI DÖNEM‹NE GÖRE YÜZDE 31,8 ARTIfi GÖSTEREREK 7 M‹LYAR 633 M‹LYON DOLAR OLARAK GERÇEKLEfiT‹.

moment

78

4. fasl›n tamam› ve 84. fas›l d›fl› Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› Birli¤i ifltigal alan›ndan oluflan makine sektör toplam› 2008 y›l› ilk sekiz ayl›k dönem ihracat› bir önceki y›l efl dönemine k›yasla yüzde 31,8 artarak 7 milyar 633 milyon dolar seviyesinde kaydedilmifl.

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›na giren GT‹P’ler kapsam›nda belirlenen Türkiye geneli ihracat kay›tlar›na göre ise; 2007 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde ihracat kay›t rakam› 3 milyar 530 milyon 688 bin dolar iken, bu rakam 2008 y›l› ayn› döneminde yüzde 38,7 oran›nda art›fl göstererek 4 milyar 895 milyon 475 bin dolara ç›km›fl durumda.

Makine ve aksamlar› Türkiye geneli ihracat› mal gruplar› baz›nda incelendi¤inde ise; 2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde, ihracat›nda en yüksek art›fl gerçekleflen kalemler flu flekilde s›ralan›yor: Yüzde 123,7’lik art›fl ile Savunma Sanayi ‹çin Silah ve Mühimmat, yüzde 93,1 art›fl ile Ambalaj Makineleri ve yüzde 63,1 ile Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri.

2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde ihracat›nda gerileme görülen mal gruplar› ise; Büro Makineleri ve Deri ‹flleme Makineleri oldu.

8

OA‹B ifltigal alan›na giren ürünler itibariyle, mal gruplar›n›n sektör ihracat›ndan ald›klar› paylar incelendi¤inde; 2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde; yüzde 15 pay ile ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makinelerinin birinci, yüzde 12,8 pay ile Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makinelerinin ikinci, yüzde 10,9 pay ile Tak›m Tezgâhlar›n›n üçüncü s›rada yer ald›¤› görülüyor.

MAK‹NE ‹HRACATIN DA ‹LK 5 ÜLKE Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde ise; 2008 y›l› Ocak-A¤us-

tos döneminde en fazla ihracat yap›lan ilk üç ülke Almanya, Rusya Federasyonu ve ABD oldu. Söz konusu dönemde ilk on ülke aras›nda en büyük ihracat art›fl› yüzde 71 ile Azerbaycan’a yönelik gerçeklefltirildi. An›lan ülkeye ihracat›m›z 135 milyon dolar olarak gerçekleflmifl.

Türkiye’nin en fazla makine ve aksamlar› ihracat› gerçeklefltirdi¤i pazar olan Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 363 milyon 742 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› söz konusu iken, 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos efl dönemine gelindi¤inde ise bu de¤erin 459 mil-

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2007-2008 YILLARI OCAK-A⁄USTOS DÖNEM‹) ÜLKE ALMANYA RUSYA FED. ABD ‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ‹RAN ROMANYA AZERBAYCAN IRAK D‹⁄ER TOPLAM Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

2007 YILI Miktar 55,955,175 33,408,870 18,604,773 61,292,990 33,378,154 26,362,249 20,166,840 24,182,977 16,320,050 21,758,514 355,611,985 667,042,577

De¤er 363,742,703 216,127,359 199,185,016 227,921,800 137,267,992 135,000,589 96,686,207 134,163,038 78,851,106 105,015,224 1,836,727,396 3,530,688,430

2008 YILI Miktar 66,357,619 43,876,009 27,853,980 56,204,083 42,071,943 29,336,442 28,629,201 23,711,265 18,613,387 22,738,604 400,670,528 760,063,061

De¤er 459,572,350 319,764,453 283,663,619 238,183,980 212,255,618 192,153,907 164,109,133 160,575,688 134,828,800 115,000,592 2,615,367,426 4,895,475,565

(%) DE⁄‹fi‹M Miktar 19 31 50 -8 26 11 42 -2 14 5 13 13.9

De¤er 26 48 42 5 55 42 70 20 71 10 42 38.7

TÜRK‹YE MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹fiK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI (%) De¤iflim

Miktar Kg 24,976,859 6,387,904

De¤er ($) 180,460,373 151,663,916

Miktar kg 12.2 -25.6

De¤er ($) 52.6 29.5

345,918,603 911,743,249 159,846,393 1,218,398,066

49,584,248 55,173,631 25,985,664 268,590,305

422,134,329 1,126,154,524 225,396,221 1,411,171,460

9.1 3.7 29.1 -2.5

22.0 23.5 41.0 15.8

130,750,242 131,027,811

21,276,445 25,268,802

169,569,685 184,840,947

8.1 11.6

29.7 41.1

171,800,261

38,090,299

256,884,590

31.5

49.5

167,749,670

54,245,955

273,619,042

32.4

63.1

95,057,119

21,787,751

114,596,031

11.6

20.6

503,521,446

185,221,732

734,199,312

20.7

45.8

27,591,660

3,880,573

41,614,054

16.3

50.8

546,613,846

174,827,856

671,846,039

5.8

22.9

29,913,890 148,930,083

2,479,223 26,620,029

57,776,657 188,828,454

23.8 4.7

93.1 26.8

5,334,466

832,339

4,678,009

-42.6

-12.3

46,872,661

6,398,885

69,355,607

11.5

48.0

382,339,872 73,422,216 52,301,313 92,717,564

80,512,312 2,616,447 6,901,504 9,239,475

531,618,895 86,848,892 67,120,983 207,385,402

17.5 2.8 10.7 2.5

39.0 18.3 28.3 123.7

316,143,057

64,069,621

455,345,011

14.7

44.0

5,793,327,517

1,154,967,860

7,633,108,433

9.4

31.8

79

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaflabilirsiniz.

183 bin dolar ihracat kaydedilmifl. Ülkemiz makine ve aksamlar› ihracat› içersindeki beflinci en büyük pazar ise, 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemine göre ‹talya olmufl. ‹talya’ya 2007 y›l›n›n ilk 8 ayl›k döneminde 137 milyon 267 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döne-

minde ise bu de¤er yüzde 55 oran›nda art›flla 212 milyon 255 bin dolar olmufl.

‹HRACAT ARTIfi HIZI UMUT VER‹C‹ Makine ve aksamlar› ihracat›m›z art›fl h›z›na göre de¤erlendirildi¤inde ‹ran’›n Azerbaycan’dan sonra ikinci s›rada

moment

yon 572 bin dolara ulaflt›¤› görülüyor.

2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k dönemi makine ve aksamalar› ihracat›m›z geçti¤imiz y›l›n efl dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda Rusya Federasyonu’nun en fazla ihracat gerçeklefltirilen ikinci pazar oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 216 milyon 127 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde ise yüzde 48 oran›nda de¤er art›fl› ile 319 milyon 764 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl.

Makine ve aksamlar› ihracat›m›z›n 2008 y›l› ilk sekiz ayl›k döneminde üçüncü en büyük pazar›m›z›n ise ABD oldu¤u kaydedilmifl durumda.

ABD’ye 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde Türkiye’den 199 milyon 185 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde ise yüzde 42 oran›nda yükseliflle 283 milyon 663 bin dolar seviyesine ulafl›lm›fl. 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemi için makine ve aksamlar› ihracat›m›zdaki en büyük dördüncü pazar ise ‹ngiltere.

Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 227 milyon 921 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde yüzde 5’lik art›flla 238 milyon

OCAK-A⁄USTOS 2008

De¤er ($) 118,221,746 117,112,283

expo

OCAK-A⁄USTOS 2007 Miktar Kg REAKTÖRLER VE KAZANLAR 22,251,662 TÜRB‹N-TURBOJET, 8,589,253 TURBOPROPELLERLER.AKS., PARÇ.

POMPA VE KOMPRESÖRLER 45,465,915 MOTORLAR 53,225,587 VANALAR 20,125,557 KL‹MALAR, SO⁄UTUCU 275,372,612 VE DONDURUCULAR ISITICILAR VE FIRINLAR 19,689,465 HADDE VE DÖKÜM MAK., 22,640,231 KALIPLAR, AKS. VE PARÇ.

GIDA SAN. MAK‹NELER‹, AKS. 28,962,056 VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIKTA 40,983,372 KULLANILAN MAK., AKS., PARÇ.

YÜK KALDIRMA,TAfiIMA VE 19,530,996 ‹ST‹FLEME MAK., AKS., PARÇ. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K 153,497,140 MAK. AKS. PARÇ.

KA⁄IT ‹MAL‹ VE 3,335,413 MATBAACILIK MAK. D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 165,173,382 MAK., AKS. PARÇ.

AMBALAJ MAK‹NELER‹ 2,002,381 TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 25,432,031 MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT 1,450,300 MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K 5,737,229 ‹fiL. VE ‹MAL‹ MAK. TAKIM TEZGAHLARI 68,549,824 BÜRO MAK‹NELER‹ 2,546,381 RULMANLAR 6,232,233 SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH 9,010,558 VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM 55,862,110 VE PARÇALAR TOPLAM 1,055,665,689

GÖSTERGELER ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

expo

OCAK-TEMMUZ 2007

moment

80

OCAK-TEMMUZ 2008 (%)

De¤iflim

MAL GRUBU ADI

Miktar (Kg)

De¤er ($)

$/KG

Miktar (Kg)

De¤er ($)

$/KG Miktar

De¤er

REAKTÖRLER VE KAZANLAR TÜRB‹NLER, TURBOJETLER, AKS. VE PRÇ.

POMPALAR VE KOMPRESÖRLER VANALAR ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK. ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS. VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK. D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA, KURUTMA MAK. AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE PARÇALARI TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI MOTORLAR BÜRO MAK‹NELER‹ RULMANLAR SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM VE PARÇALAR TOPLAM

22,251,662 8,589,253

118,221,746 117,112,283

5.3 13.6

24,976,859 6,387,904

180,460,373 151,663,916

7.2 12.2 23.7 -25.6

52.6 29.5

45,465,915 20,125,557 118,146,032

345,918,603 159,846,393 534,563,386

7.6 7.9 4.5

49,584,248 25,985,664 116,495,925

422,134,329 225,396,221 624,965,330

8.5 8.7 5.4

9.1 29.1 -1.4

22.0 41.0 16.9

17,306,474 22,640,231

115,846,176 131,027,811

6.7 5.8

17,381,109 25,268,802

144,059,270 184,840,947

8.3 7.3

0.4 11.6

24.4 41.1

28,962,056

171,800,261

5.9

38,090,299

256,884,590

6.7

31.5

49.5

40,983,372 19,530,996

167,749,670 95,057,119

4.1 4.9

54,245,955 21,787,751

273,619,042 114,596,031

5.0 5.3

32.4 11.6

63.1 20.6

153,497,140 3,335,413

503,521,446 27,591,660

3.3 8.3

185,221,732 3,880,573

734,199,312 41,614,054

4.0 10.7

20.7 16.3

45.8 50.8

838,272

7,356,198

8.8

718,943

10,266,235

14.3 -14.2

39.6

2,002,381

29,913,890

14.9

2,479,223

57,776,657

23.3

23.8

93.1

25,432,031 1,450,300 5,737,229

148,930,083 5,334,466 46,872,661

5.9 3.7 8.2

26,620,029 832,339 6,398,885

188,828,454 4,678,009 69,355,607

7.1 4.7 5.6 -42.6 10.8 11.5

26.8 -12.3 48.0

68,549,824 36,044 772,721 6,232,233 9,010,558

382,339,872 347,278 7,893,684 52,301,313 92,717,564

5.6 9.6 10.2 8.4 10.3

80,512,312 32,332 432,413 6,901,504 9,239,475

531,618,895 450,650 4,343,694 67,120,983 207,385,402

6.6 17.5 39.0 13.9 -10.3 29.8 10.0 -44.0 -45.0 9.7 10.7 28.3 22.4 2.5 123.7

46,146,884

268,424,866

5.8

56,588,784

399,217,565

7.1

22.6

48.7

667,042,577

3,530,688,430

5.3

760,063,061

4,895,475,565

6.4

13.9

38.7

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

oldu¤u görülüyor. ‹ran’a 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 96 milyon 686 bin dolar de¤erinde makine ve aksamlar› ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemine gelindi¤inde yüzde 70 art›fl yafland›¤› ve 164 milyon 109 bin dolar seviyesinin yakaland›¤› görülüyor. ‹ran’›n ard›ndan ihracat›m›z›n en h›zl› olarak artt›¤› ikinci ülke ise ‹talya. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n OcakA¤ustos döneminde 137 milyon 267 bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n efl dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 55 art›flla

212 milyon 255 bin dolar de¤eri yakalanm›fl. ‹hracat›m›z›n en h›zl› art›¤› dördüncü pazar ise Rusya Federasyonu olmufl. Rusya Federasyonu’na yap›lan makine ve aksamlar› ihracat›m›z 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 216 milyon 127 bin dolar iken yüzde 48 oran›nda art›flla 319 milyon 764 bin dolar ihracat gerçeklefltirilmifl.

MAL GRUPLARINDA EN FAZLA ‹HRACAT YAPILAN ÜLKELER 2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde mal gruplar› baz›nda en fazla ihracat yap›-

lan ülkeler ise ‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde; Almanya, Rusya Federasyonu ve ‹talya, Endüstriyel Klimalar ve So¤utucularda; ‹ngiltere, Irak, Fransa, Tak›m Tezgâhlar›nda; Bursa Serbest Bölgesi, Almanya, Rusya Federasyonu, Pompa ve Kompresörlerde; Almanya, Rusya Federasyonu, ‹talya, Tar›m ve Ormanc›l›k Makinelerinde; ABD, Fas, Fransa, G›da ‹flleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, Almanya, ‹ran, Vanalarda; Almanya, Rusya Federasyonu, Libya, Tekstil ve Konfeksiyon Makinelerinde; M›s›r, Etiyopya, Bangladefl, Hadde ve Döküm Makinelerinde; ‹talya, Rusya, Almanya, Reaktör ve Kazanlarda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi, ‹ngiltere, ‹spanya, Savunma Sanayiine Yönelik Silah ve Mühimmatta; Nijerya, Hollanda, Gürcistan, Türbin ve Turbojetlerde; ABD, Fransa, ‹ran, Endüstriyel Is›t›c› ve F›r›nlarda; Almanya, Fransa, Rusya Federasyonu, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, ABD, Çin, Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, ‹ran, Romanya, Rulmanlarda; Almanya, Fransa, ‹ngiltere ve Ambalaj Makinelerinde; Polonya, ‹talya, Azerbaycan olarak s›ralan›yor.

Bizlere uzun vade ve düflük faizde finans enstrümanlar› sunulmal›. Ancak böylelikle fiyat avantaj›m›z› koruyarak rekabet flans›m›z› artt›rabiliriz.

AMBALAJ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

Miktar (Kg) POLONYA 11,191 ‹TALYA 183,942 AZERBEYCAN 109,369 SURIYE 42,541 PAKISTAN 6,214

De¤er ($) 256,296 1,377,473 1,789,806 688,401 172,177

2008 YILI $/kg 22.90 7.49 16.36 16.18 27.71

Miktar (Kg) 212,852 424,471 206,132 147,648 52,610

De¤er ($) 9,212,953 8,848,662 3,966,987 2,273,012 2,264,526

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 43.28 20.85 19.24 15.39 43.04

Miktar 130.8 88.5 247.1 746.6

De¤er 542.4 121.6 230.2 -

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE RULMANLAR ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-A⁄USTOS 2007 M‹KTAR (kg) 2,002,381

DE⁄ER (dolar) 29,913,890

OCAK-A⁄USTOS 2008 M‹KTAR (kg) 2,479,223

DE⁄ER (dolar) 57,776,657

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 23.8

DE⁄ER (dolar) 93.1

2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde sektörümüzün ihracat› yaklafl›k 58 milyon dolar olarak gerçekleflti ve bu rakam geçen senenin ayn› dönemine göre miktar baz›nda yaklafl›k yüzde 24 de¤er baz›nda ise yüzde 93 oran›nda bir büyümeye iflaret ediyor. ‹lk etapta bak›ld›¤›nda miktar baz›ndaki yüzde 24 oran›ndaki art›fl›n olumlu oldu¤unu ve de¤erde yaflanan yüzde 93 oran›nda art›fl›n çok önemli oldu¤unu söyleyebilirim. Miktar baz›ndaki art›fl ile de¤er baz›ndaki art›fl› karfl›laflt›rd›¤›m›zda, ambalaj makinelerinde art›k daha fazla katma de¤erli ürün-

expo

lere yöneldi¤imizi görüyoruz.

Teknolojiye yat›r›m yapt›¤›m›z ortaya ç›k›yor ve bu da bence güzel bir gösterge. Bence geçmifl döneme göre de¤er ve teknoloji baz›nda art›fl yakalamam›z çok önemli. Peki, yeterli mi? Yapt›¤›m›z ihracat ve büyüme rakamlar›m›z hoflumuza gidiyor ama Avrupal› ve Amerikal› rakiplerimizin ihracat›na bakt›¤›m›z zaman, daha çok yol kat etmemiz gerekiyor. Sözün özü, bu rakamlar yeterli de¤il. Zaten bir ülkenin makine ihracat› yeterli de¤ilse, bunun bir alt kalemi olan ambalaj makineleri ihracat› da yeterli olamaz.

Bizim yaklafl›k 9 milyar dolar makine ihracat›m›z var ama nüfusu 10 küsur milyon olan küçük bir ada devleti Tayvan’›n 100 milyar dolar makine ihracat› bulunuyor. Buradan yola ç›karsak genel olarak makine ihracat›n›n da özel olarak ambalaj makinelerinin de ihracat› çok yetersiz diyebiliriz. Sektörün geliflimi için Ar-Ge flart. Makinecili¤imiz kopya üzerine gelifliyor.

Tabii ki bütün dünyada bafllang›ç böyle olmufltur ama art›k bizim bu noktadan ç›kmam›z ve özgün tasar›ma geçmemiz gerekiyor.

Firmalar›m›z›n gördü¤ünü çizen mühendislik anlay›fl›ndan, zihninde hayal etti¤ini tasarlayan ve hayata geçiren bir mühendislik anlay›fl›na geçmeleri gerekiyor.

Devletten beklentimiz ise sektörel teflvikleri hayata geçirmesidir.

Vize problemleriyle u¤raflmak istemiyoruz. Vize kolayl›klar›n›n sanayiciye mutlaka sa¤lanmas› gerekiyor.

Bizlere uzun vade ve düflük faizde finans enstrümanlar› sunulmal›. Bu noktada bat›l› rakiplerimizle rekabet edemiyoruz.

Fiyat avantaj›m›z› da elimizden al›yorlar. Ayr›ca KDV oranlar›n›n indirilmesi gerekiyor ki iç pazara da rahat sat›fl yapabilmeli.

81 moment

Nail Umar

Son y›llarda önemi gittikçe artan ambalaj makineleri konusunda Türkiye imalat›n› ve ihracat›n› art›rmaya devam ediyor. Geçti¤imiz y›l›n ilk 8 ayl›k döneminde 29 milyon 913 bin dolar olan ambalaj makineleri ihracat›m›z›n 2008 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde yüzde 93,1 oran›nda art›fl göstererek 57 milyon 776 bin dolar oldu¤u görülüyor.

dolarl›k ambalaj makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 542,4 oran›nda art›flla 8 milyon 848 bin dolar de¤eri yakaland›¤› görülüyor. Ambalaj makineleri ihracat›m›z›n en önemli üçüncü pazar› konumunda ise Azerbaycan yer al›yor. Azerbaycan’a 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 1 milyon 789 bin dolarl›k ambalaj makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemine gelindi¤inde ise yüzde 121,6 oran›nda art›flla 3 milyon 966 bin dolar seviyesine ulafl›lm›fl.

Vatan Makina Yönetim Kurulu Üyesi

AMBALAJ MAK‹NELER‹

Ambalaj makineleri ihracat›m›z 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemine göre ülkeler baz›nda de¤erlendirildi¤inde ise Polonya’ya 9 milyon 212 bin dolar ihracat yapt›¤›m›z ve bu ülkenin ambalaj makineleri ihracat›m›zda bafl› çekti¤ini görüyoruz. 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemine göre ambalaj makineleri ihracat›m›z›n en önemli ikinci pazar›n›n ise ‹talya oldu¤u görülüyor. ‹talya ayn› zamanda bu mal grubunda ihracat›m›z›n en h›zl› artt›¤› ülke konumunda. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde 1 milyon 377 bin

GÖSTERGELER

flaat ve madencilik makineleri ihraç eden firmalar›n 2008 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 92,2 oran›nda art›fl gösterdikleri ve 72 milyon 157 bin dolar seviyesini yakalad›klar› görülüyor. ‹nflaat ve madencilik makineleri ihracat›m›z›n 2008 y›l› ilk sekiz ay›ndaki en büyük üçüncü pazar›n›n ise ‹talya oldu¤u görülüyor. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 29 milyon 483 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n OcakA¤ustos dönemine gelindi¤inde ise yüzde 62,6 art›flla 47 milyon 949 bin dolar ihracat de¤eri yakalanm›fl durumda. ‹nflaat ve madencilik makine-

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹KTE KULLANILAN MAK‹NELER AKS. VE PARÇ. TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

Miktar (Kg) ALMANYA 16.418.033 RUSYA FED. 7.149.580 ‹TALYA 15.104.830 ‹NG‹LTERE 26.312.873 AZERBEYCAN 4.374.689

De¤er ($) 60.590.449 37.536.453 29.483.539 38.147.146 20.610.482

2008 YILI $/kg 3,69 5,25 1,95 1,45 4,71

Miktar (Kg) 19.730.026 11.685.160 19.218.907 24.689.324 7.333.200

De¤er ($) 87.333.808 72.157.342 47.949.343 43.309.260 42.164.454

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 4,43 6,18 2,49 1,75 5,75

Miktar De¤er 20,2 44,1 63,4 92,2 27,2 62,6 -6,2 13,5 67,6 104,6

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹KTE KULLANILAN MAK‹NELER AKS. VE PARÇ. ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 153.497.140

DE⁄ER (dolar) 503.521.446

OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 185.221.732

DE⁄ER (dolar) 734.199.312

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 20,7

DE⁄ER (dolar) 45,8

leri ihracat›n›n ülkelere göre art›fl h›zlar› de¤erlendirildi¤inde ise Libya’n›n ön plana ç›kt›¤› görülüyor.

Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n ilk sekiz ay› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda 2008’in ayn› dönemin de yüzde 257,2 oran›nda yüksek bir art›fl kaydedilmifl ve ihracat 29 milyon 718 bin dolar seviyesine ulafl›lm›fl.

‹MDER Genel Sekreteri

moment

82

Ülkemiz inflaat ve madencilik makineleri, aksamlar› ve parçalar› ihracat› 2008 y›l› OcakA¤ustos döneminde de geliflimini sürdürüyor. Geçti¤imiz y›l›n Ocak-A¤ustos döneminde 503 milyon 521 bin dolar olan inflaat ve madencilikte kullan›lan makine ihracat›n›n 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 45,8 oran›nda art›fl göstererek 734 milyon 199 bin dolar seviyesine ulaflt›¤› görülüyor.

Bu mal grubundaki ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor.

Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde 60 milyon 590 bin dolarl›k inflaat ve madencilik makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemine gelindi¤inde ise bu de¤erin yüzde 44,1 oran›nda art›flla 87 milyon 333 bin dolara ulaflm›fl.

Almanya’n›n ard›ndan en fazla inflaat ve madencilik makineleri ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz ülke ise Rusya Federasyonu.

Rusya Federasyonu’na 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 37 milyon 536 bin dolar in-

Faruk Aksoy

expo

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹

2008 y›l› bafl›nda leasingde KDV'nin yüzde 1'den yüzde 18'e yükseltilmesi iç pazara dönük sat›fllar›m›z› yaklafl›k yüzde 40 daraltt›. ‹nflaat ve madencilik makineleri sektöründe 2008 y›l›n›n OcakA¤ustos döneminde 734 milyon dolar seviyesinde ihracat gerçeklefltirildi. Bu rakam bir önceki senenin ayn› dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda de¤er baz›nda yaklafl›k olarak yüzde 46 oran›nda bir büyümeye iflaret edi-

yor. Miktar baz›nda ise yüzde 20 oran›nda büyüme yaflanm›fl olmas›n› imalatç›lar›m›z›n daha yüksek teknolojide kaliteli ürünlere yöneldiklerini gösteren olumlu bir geliflme olarak yorumluyorum. Evet, ihracat›m›z art›yor ve bu iyi bir durum. Ancak sektöre biraz daha içeriden bakt›¤›m›zda yaflanan geliflmelerin sektörü geriletti¤i de aç›k bir gerçek. 2008 y›l› bafl›nda leasingde KDV'nin yüzde 1'den yüzde 18'e yükseltilmesi iç pazara dönük sat›fllar›m›z› yaklafl›k yüzde 40 daraltt›. Türkiye ekonomisinin yaklafl›k yüzde 2’sini oluflturan sektörümüz için 2008 çok zor bir y›l olarak geçiyor. 15 bin 500 civar›nda kifliye istihdam sa¤layan sektörün eski h›z›n› yakalamas› için yetkililerin h›zla ad›m atmas› gerekiyor.

KDV oran›nda yeni düzenlemeler getirilmesini talep ediyoruz.

Bütün bu zorluklar sebebiyle firmalar›m›z ihracat yoluyla kendilerini döndürüyorlar ve ülke ekonomisine katk›da bulunuyorlar. Y›lsonuna kadar da büyümemizin devam edece¤ini düflünüyorum. Küresel kriz bizi etkileyebilir ama ihracatta y›lsonunda yine de önemli bir rakama ulaflabilece¤imizi düflünüyorum ama firmalar›m›z›n gelece¤i aç›s›ndan iç pazar›n mutlaka canland›r›lmas› gerekiyor.

KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ AKS. VE PRÇ. TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

RUSYA FED. ‹RAN ROMANYA UKRAYNA FAS

Miktar (Kg) 852.186 219.406 291.342 233.850 193.334

2008 YILI

De¤er ($) $/kg 8.765.103 10,29 2.516.084 11,47 3.853.263 13,23 2.332.281 9,97 1.500.266 7,76

Miktar (Kg) 859.842 428.351 263.759 277.747 227.587

De¤er ($) 8.688.944 7.943.993 3.733.457 2.512.218 2.347.481

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 10,11 18,55 14,15 9,04 10,31

Miktar De¤er 0,9 -0,9 95,2 215,7 -9,5 -3,1 18,8 7,7 17,7 56,5

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ AKS. VE PRÇ. ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 15.737.229

OCAK-TEMMUZ 2008

DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) 46.872.661 6.398.885

DE⁄ER (dolar) 69.355.607

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 11,5

DE⁄ER (dolar) 48,0

Sektör ihracat›nda kaydedilen de¤er baz›ndaki yüzde 48 oran›ndaki art›fl›n farkl› bir aç›klamas› var bence.

Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makinelerinin üretiminde teknolojimiz yükseldikçe otomatik olarak fiyat›m›z da yükseliyor. Makinelerde kulland›¤›m›z komponentlerde tamamen Bat› standartlar›na birebir uyan ürünleri onlar›n standartlar›na uygun olarak üretiyoruz.

Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makinelerinde de¤er baz›nda yüzde 48 oran›nda büyüme yakalam›fl olmam›z olumlu ve teknolojisi yüksek makineler üretti¤imizi gösteriyor.

Ama de¤er baz›nda yüzde 48, miktar baz›nda yüzde 11 oran›nda büyüdü¤ümüzden bahse-

expo

diliyorsa bunun alt›nda baflka fleyler de aramak gerekiyor. Bu noktada, benim dikkatimi çeken bir husus var.

Sektör olarak Ortado¤u'ya ihracat yapt›¤›m›z dönemlerde o bölgeye ürün satan kimi firmalar›m›z ço¤u zaman yar› fiyat›na fatura kesiyorlard›. Günümüzde de eski Do¤u Blo¤u ülkelerine sektör ihracat›m›z yo¤unlafl›yor. fiu anda pek ço¤u AB'ye dahil olan bu do¤u blo¤u ülkelerindeki sanayiciler AB'nin pek çok teflvik fonundan yararlan›yorlar.

Yüzde 60'a varan bu fonlardan daha fazla yararlanmak isteyen bu sanayiciler makine al›mlar›nda faturalar›n daha fazla yaz›lmas›n› talep ediyorlar. Tabii ki, sektörde ifltigal eden Bütün firmalar›m›z bu flekilde çal›flm›yor ama böyle çal›flan firmalar da ne yaz›k ki mevcut.

Bu flekilde çal›flan kimi firmalar›n varl›¤›ndan ötürü sektörde gerçekçi ihracat kay›t rakamlar›na ulaflmam›z da ço¤u zaman mümkün olmuyor. Sektör ihracat›nda kaydedilen de¤er baz›ndaki yüzde 48 oran›ndaki art›fl›n bir aç›klamas› da bu olabilir. Genel olarak sektör ihracat›nda yakalam›fl oldu¤umuz yükselifl ivmesi y›lbafl›na kadar bu flekilde devam edebilir diye düflünüyorum.

Bu arada dünya çap›nda yaflanan ekonomik kriz bütün sektörleri olumsuz etkiliyor.

Ancak bu krizin ülke ekonomimizi çok fazla etkileyebilece¤ini düflünmüyorum. Çünkü biz ülke olarak geçmiflte pek çok kriz yaflam›fl oldu¤umuz için kriz yönetiminde önemli deneyimler kazand›k.

Ekonomimizin çok ciddi açmazlara girdi¤i dönemlerde bile imalat›m›z› ve ihracat›m›z› sürekli devam ettirmifl olmam›z itibar›yla bu krizden de fazla etkilenmeden ç›kaca¤›m›z kanaatindeyim.

83 moment

h›z› de¤erlendirildi¤inde ise ‹ran’›n 2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde en baflar›l› pazar geliflimi sergileyen ülke oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye bu dönem de yüzde 215,7 oran›nda de¤er baz›nda daha fazla kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat› yap›lm›fl. ‹ran’›n ard›ndan ise bu mal grubundaki en büyük art›fl oran› ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi’nde yaflanm›fl. Geçti¤imiz y›l›n Ocak-A¤ustos döneminde 908 bin dolar olan kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat› yüzde 113,1 oran›nda artarak 1 milyon 937 bin dolar olmufl.

Darka Makine Yönetim Kurulu Üyesi

Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde geçti¤imiz y›l›n ayn› dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yaklafl›k yüzde 50 oran›nda bir art›fl göstermifl durumda. 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde 46 milyon 872 bin dolar olan Kauçuk, plastik ve lastik

iflleme makineleri ihracat›m›z 2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k dönemine gelindi¤inde yüzde 48 oran›nda bir de¤er art›fl› göstererek 69 milyon 355 bin dolar seviyesini yakalam›fl.

Bu mal grubunda 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülke ise Rusya Federasyonu olmufl. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 8 milyon 688 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirilmifl durumda. Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat›m›z›n 2008 y›l›n›n OcakA¤ustos dönemi için en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤i ikinci ülke ise ‹ran olmufl. ‹ran’a 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde Türkiye’den 2 milyon 516 bin dolarl›k kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat› yap›l›rken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 215,7 oran›nda yükselifl yaflanarak 7 milyon 943 bin dolar de¤eri kaydedilmifl.

Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat›m›z›n üçüncü en büyük pazar› ise Romanya olmufl. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 3 milyon 733 bin dolar de¤erinde kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri ihracat› yap›lm›fl.

Bu mal grubunun ihracat art›fl

Merih Eskin

KAUÇUK, PLAST‹K VE LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹

GÖSTERGELER

expo

POMPA VE KOMPRESÖRLER

moment

84

Türkiye pompa ve kompresör ihracat› büyümeye devam ediyor. Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› üzerinden 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemi pompa ve kompresör ihracat›m›z incelendi¤inde, 2007 y›l›n›n ayn› dönemine göre ihracat›m›z›n de¤er baz›nda yüzde 22 oran›nda bir art›fl göstererek 422 milyon 134 bin dolar seviyesinde gerçekleflti¤i görülüyor.

2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde pompa ve kompresör ihracat›m›z›n bir önceki senenin ayn› dönemine göre miktar baz›nda da yüzde 9,1 oran›nda art›fl yaflad›¤› görülüyor. Rakamlar, firmalar›m›z›n düflük kalite ve teknolojide ürünlerden yüksek kalite ve teknoloji bar›nd›ran art› de¤eri yüksek ürünlerin imalat›na yöneldiklerini gösteriyor ki bu da Türk pompa ve kompresör sektörünün geliflmifl ülkelerde kalite alan›nda da rekabet edebilece¤ine iflaret eden olumlu bir geliflme olarak öne ç›k›yor.

Pompa ve kompresör ihracat›m›z› ülkeler üzerinden de¤erlendirdi¤imizde bu y›l›n ilk sekiz ayl›k diliminde en fazla ihracat› Almanya’ya gerçeklefltir-

di¤imiz görülüyor. Bu ülkeye ihracat›m›z y›l›n ilk sekiz ayl›k diliminde 88 milyon 82 bin dolar olarak gerçekleflmifl ve 86 milyon 922 bin dolar olan geçen y›l›n ayn› dönemindeki ihracat rakam›n› yüzde 1,3 oran›nda geride b›rakm›fl durumda. Sektör ihracat›nda Almanya’y› 33 milyon 76 bin dolarl›k rakam ve bir önceki senenin ayn› dönemine göre de¤er baz›nda yüzde 51,3 oran›nda büyüme ile son süreçte makineleflmeye ciddi yat›r›mlar yapan Rusya Federasyonu takip ediyor. ‹hracat›m›zda üçüncü s›rada ise yüzde 55,2 oran›nda büyüme ve 26 milyon 207 bin dolarl›k tutar ile ‹talya yer al›yor. ‹talya’y› s›ras›yla Romanya, Amerika Birleflik Devletleri, ‹ngiltere, Belçika, Fransa, Irak ve Azerbaycan takip ediyor. Pompa ve kompresör ihracat›m›z›n ilk on s›ras›nda yer alan bu ülkeler firmalar›m›z›n a¤›rl›kl› olarak Avrupa pazar›na yönelmifl oldu¤unu gösteriyor.

2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde pompa ve kompresör ihracat›m›zda ilk on s›rada yer alan ülkeler aras›nda ihracat›m›z›n bir önceki senenin ayn› dönemine göre de¤er baz›nda en çok art›fl gösterdi¤i ülke yüzde 62,6 oran›nda büyüme ile Fransa oluyor. Bu alanda Fransa’y› yüzde 55,8 oran›nda büyüme ile Azerbaycan, yüzde

POMPA VE KOMPRESÖR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE ALMANYA RUSYA FED. ‹TALYA ROMANYA ABD

2007 YILI Miktar (Kg) 8,611,997 2,815,474 2,370,871 4,260,509 3,325,747

2008 YILI

De¤er ($) $/kg 86,922,205 10.09 21,865,020 7.77 16,885,895 7.12 20,047,725 4.71 19,207,363 5.78

Miktar (Kg) 9,823,137 3,621,322 3,179,973 3,738,445 3,018,835

De¤er ($) 88,082,192 33,076,446 26,207,859 25,339,227 22,189,941

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 8.97 9.13 8.24 6.78 7.35

Miktar De¤er 14.1 1.3 28.6 51.3 34.1 55.2 -12.3 26.4 -9.2 15.5

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE POMPA VE KOMPRESÖR ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 45,465,915

DE⁄ER (dolar) 345,918,603

OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 49,584,248

DE⁄ER (dolar) 422,134,329

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 9.1

DE⁄ER (dolar) 22.0

55,2 oran›nda büyüme ile ‹talya ve yüzde 51,3 oran›nda büyüme ile Rusya Federasyonu takip ediyor.

Pompa ve kompresör ihracat›m›zda ilk on s›rada yer alan ülkeler aras›nda de¤er baz›nda düflüfl yaflanan tek ülke ise 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemine göre ihracat›m›z›n yüzde 20,4 oran›nda azald›¤› Irak oluyor. Bu düflüflün yaflanmas›nda Irak’ta yaflanan ekonomik ve siyasi belirsizliklerin ve Türkiye’den Irak’a karayolu geçifllerinde yaflanan aksakl›klar›n etkili oldu¤u düflünülüyor.

2008 y›l›n›n ilk sekiz ay›ndaki pompa ve kompresör ihracat›m›za bakt›¤›m›zda ilk on s›ra içinde yer alan ülkeler aras›nda bir önceki senenin ayn› dönemine göre, miktar baz›nda en büyük art›fl›n yüzde 51,9’luk oranla Fransa’ya yapt›¤›m›z ihracatta yafland›¤› görülüyor.

Bu ülkeyi, miktar baz›nda yüzde 34,1 oran›nda art›fl ile ‹talya, yüzde 28,6 oran›nda art›fl ile Rusya Federasyonu ve yüzde 19 oran›nda art›fl ile ‹ngiltere

takip ediyor. Pompa ve kompresör ihracat›m›zda ilk on s›ra içinde yer alan ülkeler aras›nda miktar baz›nda en fazla düflüfl yaflanan ülke yüzde 23,6 oran›nda düflüfl ile Azerbaycan oluyor. Miktar baz›ndaki düflüflte Azerbaycan’› yüzde 16 oran›nda düflüflle Irak, yüzde 12,3 oran›nda düflüflle Romanya, yüzde 9,2 oran›nda düflüflle Amerika Birleflik Devletleri ve yüzde 3,1 oran›nda düflüflle Belçika takip ediyor. 2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k diliminde gerçekleflen pompa ve kompresör ihracat›m›za genel olarak bakt›¤›m›zda ilk s›rada yer alan Almanya’ya ihracat art›fl oran›m›z›n yüzde 1,3 gibi düflük bir oranda kald›¤›n› ve Rusya Federasyonu, Azerbaycan gibi sanayi altyap›s›n› yenilemek için makine al›mlar›na yönelen ülkelere dönük ihracat art›fl oran›m›z›n çok ciddi boyutta oldu¤unu söyleyebiliriz. ‹hracatç›lar›m›z›n bu pazarlara yönelmeleri durumunda ihracat rakamlar›m›z›n daha da yukar›lara ç›kaca¤› görülüyor.

Erkan Küçükhelva Sembol Rulman Yönetim Kurulu Üyesi

Ülkemizdeki rulman pazar›ndaki ürünlerin yüzde 95’nin ithal ürünler oldu¤u göz önüne al›nd›¤›nda bir önceki seneye göre yaflanan ihracat art›fl› çok önemli.

2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k diliminde rulman ihracat›m›z 67 milyon dolar olarak gerçekleflti ve de¤er baz›nda bir önceki seneye göre yüzde 28 oran›nda bir büyüme gerçekleflti.

Rulman imalat›n›n ülkemizde

RULMANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

Miktar (Kg) ALMANYA 904.596 FRANSA 461.114 ‹NG‹LTERE 1.826.310 ‹TALYA 483.476 AVUSTURYA 295.637

De¤er ($) $/kg 8.608.345 9,52 6.247.956 13,55 8.536.860 4,67 5.342.151 11,05 4.022.858 13,61

2008 YILI Miktar (Kg) 1.018.466 683.805 1.339.437 548.961 317.635

De¤er ($) 13.225.950 10.173.116 7.701.782 6.557.977 4.788.533

(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 12,99 14,88 5,75 11,95 15,08

Miktar De¤er 12,6 53,6 48,3 62,8 -26,7 -9,8 13,5 22,8 7,4 19,0

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE RULMANLAR ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 6.232.233

DE⁄ER (dolar) 52.301.313

OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 6.901.504

DE⁄ER (dolar) 67.120.983

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 10,7

DE⁄ER (dolar) 28,3

li. Enerji tüketiminde uygun koflullar sa¤lanmal›. Bu bafll›klarda gerekli ad›mlar at›labildi¤i takdirde ülkemizde de rulman imalat› yayg›nlaflt›r›labilir. fiahsen kendi öz kaynaklar›yla bu sektörde imalat yapmaya çal›fl›p yeterli destek alamamas›ndan ötürü iflletmesini kapatmak durumunda kalan insanlar tan›d›m.

Bu giriflimci arkadafllar›m›z bu ülkede rulman imalat› yapmak ve istihdam yaratmak için kendi birikimlerinden oldular.

Bu anlamda ülke ekonomisine katk› koymak noktas›ndan harekete geçen giriflimciler adeta cezaland›r›l›yorlar diyebiliriz.

Bütün bu gerçeklik üzerinden sektörün içinde oldu¤u durumu toparlayacak olursak üretimi mevcut koflullarda neredeyse yap›lamayan bir sektörde ihracat rakamlar›n›n yükseliyor olmas› bence önemli bir geliflmedir. ‹lerleyen süreçte sanayicilerimizi imalata yönlendirebilecek teflvikler hayata geçirilirse rulman sektöründe ithal girdilerin afla¤› çekilmesi ve ihracatta yaratt›¤›m›z katma de¤erin ülke s›n›rlar› içinde kalmas› hayal de¤ildir.

expo

Ülkemiz rulmanlar ihracat›n›n 2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde geçti¤imiz y›l›n ayn› dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 28,3 oran›nda art›fl yakalad›¤› görülüyor. 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 52 milyon 301 bin dolar olan rulman ihracat›m›z 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde 67 milyon 120 bin dolar olmufl.

Rulmanlar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülkenin Almanya oldu¤u görülüyor. Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 8 milyon 608 bin dolar de¤erinde rulman ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤erin yüzde 53,6 oran›nda art›fl kaydederek 13 milyon 225 bin dolar oldu¤u görülüyor. 2008 y›l› Ocak-A¤ustos döneminde en fazla rulman ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz ikinci ülke ise Fransa. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde 6 milyon 247 bin dolarl›k rulman ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 62,8 oran›nda de¤er art›fl› yaflanarak 10 milyon 173

neredeyse hiç yap›lmad›¤› göz önüne al›n›rsa yakalanm›fl olan mevcut büyüme oran›ndan daha fazlas›n› beklememiz de aç›kças› gerçekçi olmazd›. Ülkemizdeki rulman pazar›ndaki ürünlerin yüzde 95'inin ithal ürünler oldu¤u göz önüne al›nd›¤›nda bir önceki seneye göre yaflanan bu ihracat art›fl›n›n çok önemli oldu¤unu düflünüyorum. Ülkemizde rulman imalat›n›n hayata geçirilememesinin en önemli sebebi yeterli deste¤in olmay›fl›.

Gördü¤üm kadar›yla yat›r›mc›lara ülke yönetimi taraf›ndan gerekli destek sa¤lanm›yor. Bir anlamda sanayicinin böylesi bir yat›r›m yap›p, bir ürünü ortaya ç›kar›p, kendi imkanlar› dahilinde pek çok insan› istihdam etmesi neredeyse devlet gözünde itibar görmüyor. Böylesi bir destekten yoksun kald›¤› içindir ki firmalar›m›z ithalata yönelmeyi tercih ediyorlar.

Tabii ki giriflimcilerimizin bu yönelimi de bir zorunlulu¤un ürünü. Takdir edersiniz ki rulman üretimi k›s›tl› bir finans gücüyle hayata geçirilemez. Bu üretimin hayata geçirilebilmesi için öncelikle sanayicilerimize vergi indirimleri sa¤lanmal› ve üretim yapabilecekleri mekân tesis edilme-

85 moment

RULMANLAR

bin dolar seviyesine ulafl›ld›¤› görülüyor. Rulman ihracat›m›zdaki 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemi için en büyük üçüncü pazar ise ‹ngiltere olmufl. Söz konusu ülkeye 2007 y›l› OcakA¤ustos döneminde 8 milyon 536 bin dolar rulman ihraç edilmiflken 2008 y›l› OcakA¤ustos döneminde ise 7 milyon 701 milyon dolarl›k ihracat yap›lm›fl.

Rulman ihracat art›fl›n›n en h›zl› oldu¤u ülkenin ise 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemi için Polonya’da oldu¤u görülüyor.

Polonya’ya 2007 y›l›n›n ilk sekiz ay›nda 1 milyon 50 bin dolarl›k rulman ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n efl döneminde yüzde 107,1 oran›nda art›flla 2 milyon 175 bin dolar kaydedilmifl.

GÖSTERGELER

miz ikinci ülke ise Etiyopya olmufl. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 625 bin dolarl›k tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemine gelindi¤inde ise rekor bir art›fl yaflanarak 16 milyon 256 bin dolar de¤eri yakalanm›fl. Tekstil ve konfeksiyon makinelerinin 2008’in ilk sekiz ayl›k dönemi için en büyük üçüncü pazar›n›n ise Bangladefl oldu¤u görülüyor. Bangladefl’e 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde 10 milyon 880 bin dolarl›k tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat› söz konusu iken 2008’in efl dönemine gelindi¤inde yüzde 27,3 art›flla 13 milyon 856 bin dolar de¤eri kaydedilmifl.

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

MISIR ET‹YOPYA BANGLADEfi HINDISTAN ‹RAN

Miktar (Kg) 2.093.094 26.261 1.389.585 3.865.894 1.451.005

De¤er ($) $/kg 12.485.800 5,97 625.132 23,80 10.880.714 7,83 13.721.187 3,55 8.317.344 5,73

Miktar (Kg) 3.248.227 1.119.932 1.990.814 1.607.314 1.371.646

2008 YILI

(%) DE⁄‹fi‹M

De¤er ($) $/kg 19.780.676 6,09 16.256.495 14,52 13.856.447 6,96 9.969.224 6,20 9.543.465 6,96

Miktar De¤er 55,2 58,4 43,3 27,3 -58,4 -27,3 -5,5 14,7

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 25.432.031

DE⁄ER (dolar) 148.930.083

OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 26.620.029

DE⁄ER (dolar) 188.828.454

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 4,7

DE⁄ER (dolar) 26,8

Tekstil ve konfeksiyon makineleri 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemi ihracat›m›zdaki en dikkat çekici geliflme ise Çin Halk Cumhuriyetine olan ihracat›m›z›n yüzde 290 oran›nda art›fl göstermesi. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n ilk 8 ayl›k sürecinde 2 milyon 328 bin dolarl›k tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n ilk 8 ay›na gelindi¤inde ise 9 milyon 92 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl.

TEMSAD Baflkan›

moment

86

Dünya makine ticaretinde önemli bir paya sahip olan tekstil ve konfeksiyon makinelerinde Türkiye’nin ihracat›nda 2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k döneminde geliflimin sürdü¤ü gözlemleniyor. Türkiye geneli ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde 2007 y›l›n›n OcakA¤ustos döneminde 148 milyon 930 bin dolar olan tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat›m›z›n 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 26,8 oran›nda art›fl göstererek 188 milyon 828 bin dolar seviyesinin yakaland›¤› görülüyor.

Tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise M›s›r en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülke konumunda. M›s›r’a 2007 y›l›n›n Ocak-A¤ustos döneminde Türkiye’den 12 milyon 485 bin dolarl›k tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracat› yap›lm›flken bu de¤erin 2008 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde yüzde 58,4 oran›nda art›flla 19 milyon 780 bin dolara ulaflt›¤› kaydedilmifl. Tekstil ve konfeksiyon makinelerinde 2008 y›l› Ocak-A¤ustos dönemi için en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤i-

Adil Nalbant

expo

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹

Çin, Pakistan ve Hindistan gibi hedef pazarlar›m›z ciddi ölçüde global krizden etkilendikleri için çal›flmalar›m›zda s›k›nt› yafl›yoruz.

Bu y›l›n ilk sekiz ayl›k diliminde yakalam›fl oldu¤umuz yaklafl›k 190 milyon dolar tutar›ndaki ihracat rakam› iyi bir rakam olarak gözüküyor. Ancak bu rakam› de¤erlendirirken geçen seneyi çok kötü geçirdi¤imizi de unut-

mamal›y›z. Bu seneki görece iyileflmeyi Münih Fuar›’n›n bir uzant›s› olarak de¤erlendirebiliriz. Global kriz bütün dünyay› etkileyen bir faktör olarak bizi zorluyor. ‹hracat yapt›¤›m›z ülkelerde de kriz yaflan›yor. Bu flartlar alt›nda sektörde yaflanan büyümeyi küçümsemek olanaks›z. Çin, Pakistan ve Hindistan gibi hedef pazarlar›m›z ciddi ölçüde krizden etkilendikleri için çal›flmalar›m›zda s›k›nt› yafl›yoruz. Bizim için Temmuz ve A¤ustos aylar› çok zor geçti. fiu anda yakalanan büyümeyi y›lsonuna kadar muhafaza edebilirsek sektör için çok olumlu olur diye düflünüyorum. Y›lsonuna kadar 300 milyon dolar› yakalarsak baflar›l› oluruz diye düflünüyorum.

Bizim sektörümüzdeki yerli tekstilciler de iç tart›flmalar›ndan ötürü baflar›l› olam›yorlar. Bu da biz makinecileri de tabii ki etkiliyor. ‹ç pazarda daha baflar›l› olmam›z ve daralmay› aflmam›z gerekiyor. Zaten ülkemizde tekstil sektörü de ciddi bir kriz yafl›yor. Pek çok boya ve tekstil atölyesi kapand›. Makinecilerimiz de en çok bu makineleri ürettiklerinden ayr›ca s›k›nt› yafl›yorlar. Sektörümüze finans destekleri de art›r›lmal›. Hermes tipi kredilerden yararlanmam›z gerekiyor. Böyle bir uygulaman›n hayata geçirilmesi gerekiyor.

yon 440 bin dolar tutar›nda ihracatla ve bir önceki senenin ayn› dönemine göre de¤er baz›nda yüzde 12,4 oran›nda art›flla Amerika Birleflik Devletleri takip ediyor. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›zda Amerika Birleflik Devletleri’nin ard›ndan 5 milyon 908 bin dolar tutar›nda ihracatla ve de¤er baz›nda yüzde 9,8 oran›nda büyüme ile Çin Halk Cumhuriyeti geliyor. Bu ürün grubunun ihracat›nda

YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-A¤ustos Dönemi) ÜLKE

2007 YILI

Miktar (Kg) RUSYA FED. 972,305 ABD 1,840,233 Ç‹N HALK CUM. 452,592 ROMANYA 795,619 AZERBEYCAN 761,283

De¤er ($) $/kg 5,988,524 6.16 8,397,302 4.56 5,378,774 11.88 3,594,606 4.52 2,915,083 3.83

Miktar (Kg) 1,899,241 2,024,546 417,793 1,006,470 906,503

2008 YILI

(%) DE⁄‹fi‹M

De¤er ($) $/kg 12,325,883 6.49 9,440,273 4.66 5,908,357 14.14 5,703,411 5.67 5,552,104 6.12

Miktar De¤er 95.3 105.8 10.0 12.4 -7.7 9.8 26.5 58.7 19.1 90.5

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 19,530,996

DE⁄ER (dolar) 95,057,119

OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 21,787,751

DE⁄ER (dolar) 114,596,031

DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 11.6

DE⁄ER (dolar) 20.6

Çin Halk Cumhuriyeti’ni s›ras›yla Romanya, Azerbaycan, M›s›r, Cezayir, Kazakistan Bulgaristan ve Suudi Arabistan takip ediyor. ‹hracat›m›z›n ilk on s›ras›ndaki ülkeler incelendi¤inde a¤›rl›kl› olarak sanayi altyap›s›n› yenileyen ve makine sektöründe ithalata yönelen ülkelere yöneldi¤imiz dikkat çekiyor. 2008 senesinin ilk sekiz ayl›k diliminde yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme ihracat›m›z› de¤er baz›nda de¤erlendirdi¤imiz zaman ilk on s›ra aras›ndaki ülkeler aras›nda bir önceki senenin ayn› dönemine göre ihracat›m›z›n büyüme oran›nda ilk s›rada yüzde 229,6 oran›nda büyüme ile M›s›r’›n yer ald›¤›n› görüyoruz. Bu alanda M›s›r’› de¤er baz›nda yüzde 123,4 oran›nda büyüme ile Bulgaristan takip ediyor. Üçüncü s›rada ise yüzde de¤er baz›nda 105,8 oran›nda büyüme ile Rusya Federasyonu yer al›yor. Bu sektörde, ihracat›m›zda gerileme yaflanan ilk on s›ra içindeki ülkeler ise, geçen y›l›n ayn› döne-

mine göre ihracat›m›z›n yüzde 1,3 oran›nda geriledi¤i Cezayir ve yüzde 39,7 oran›nda geriledi¤i Kazakistan olarak kaydediliyor. 2008 y›l›n›n ilk sekiz ay›ndaki yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme ihracat›m›za bakt›¤›m›zda ilk on s›ra içinde yer alan ülkeler aras›nda bir önceki senenin ayn› dönemine göre, miktar baz›nda en büyük art›fl›n yüzde 582’lik oranla komflumuz Bulgaristan’a yapt›¤›m›z ihracatta yafland›¤› görülüyor.

Bu ülkeyi, miktar baz›nda yüzde 95 oran›nda büyüme ile Rusya Federasyonu ve yüzde 68 oran›nda büyüme ile Cezayir takip ediyor.

Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›zda ilk on s›ra içinde yer alan ülkeler aras›nda miktar baz›nda en fazla düflüfl yaflanan ülke yüzde 52,4 oran›nda düflüflle Kazakistan olurken, bu ülkeyi yüzde 32,2 oran›nda düflüflle Suudi Arabistan ve yüzde 7,7 oran›nda düflüflle Çin Halk Cumhuriyeti takip ediyor.

87 moment

Ülkemiz yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri sektörü ihracatta baflar›l› bir y›l geçiriyor. Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› üzerinden 2008 y›l›n›n Ocak-A¤ustos dönemi yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z incelendi¤inde, ihracat›m›z›n 2007 y›l›n›n ayn› dönemine göre de¤er baz›nda yüzde 20,6 artarak 114 milyon 596 bin dolar olarak gerçekleflti¤i görülüyor.

Ayn› dönemde yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n miktar baz›nda da yüzde 11,6 oran›nda artt›¤› kaydediliyor. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z› ülkeler üzerinden de¤erlendirdi¤imiz zaman 2008 y›l›n›n ilk sekiz ayl›k diliminde Rusya Federasyonu’nun ihracat›m›z›n ilk s›ras›nda oldu¤unu görüyoruz. Rusya Federasyonu’na yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre de¤er baz›nda yüzde 105,8 oran›nda artarak 12 milyon 325 bin dolar olarak gerçekleflmifl durumda. Bu ürün grubunun ihracat›nda Rusya Federasyonu’nu 9 mil-

expo

YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK‹NELER‹

‹HRACAT RAKAMLARI OA‹B ‹fiT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI

expo

ÜLKE ADI

moment

88

ALMANYA RUSYA FEDERASYONU B‹R.DEVLETLER(ABD) BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ‹RAN (‹SLAM CUM.) ROMANYA AZERBAYCAN-NAHCIVAN IRAK BULGAR‹STAN UKRAYNA ‹SPANYA HOLLANDA MISIR L‹BYA ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE YUNAN‹STAN SUUDI ARABISTAN BELÇ‹KA GÜRC‹STAN KAZAK‹STAN FAS POLONYA CEZAY‹R SURIYE ARAP CUM.(SUR BIRLESIK ARAP EMIRLI AVUSTURYA EGE SERBEST BÖLGE BURSA SERBEST BÖLG. ÖZBEK‹STAN ISRAIL NIJERYA TÜRKMEN‹STAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ BREZILYA K.KIBRIS TÜRK CUMH. HINDISTAN TUNUS ÇEK CUMHUR‹YET‹ SIRB‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ MACAR‹STAN URDUN SUDAN ‹SVEÇ ET‹YOPYA KOLOMBIYA AVUSTRALYA DAN‹MARKA MEKS‹KA KOCAEL‹ SERBEST BLG.

01 OCAK - 31 A⁄USTOS 2007 De¤er ($)

01 OCAK - 30 A⁄USTOS 2008 De¤er ($)

De¤iflim %

363,742,702.93 216,127,358.73 199,185,016.21 227,921,800.41 137,267,991.78 135,000,589.04 96,686,207.17 134,163,037.87 78,851,105.51 105,015,224.41 85,807,618.02 65,662,951.46 88,366,137.10 41,536,303.43 51,063,031.51 30,484,403.16 25,968,099.61 57,670,279.39 54,413,762.22 53,129,553.55 40,360,327.83 107,158,370.03 47,570,858.39 33,916,306.16 40,325,387.66 50,339,930.07 41,091,801.48 36,754,269.28 55,215,421.01 47,761,839.03 26,097,317.66 37,952,571.10 5,085,311.74 30,530,365.31 23,993,219.33 10,700,667.08 30,443,076.79 21,382,609.56 19,235,686.49 16,614,283.65 21,711,105.68 22,269,084.08 19,167,243.39 26,196,747.05 25,345,279.29 16,759,544.29 3,382,321.25 4,274,485.76 14,156,676.79 16,206,382.93 11,823,488.10 19,823,731.48

459,572,349.80 319,764,452.69 283,663,619.01 238,183,980.00 212,255,618.16 192,153,907.02 164,109,132.73 160,575,688.39 134,828,799.56 115,000,591.85 114,277,460.06 104,859,353.02 91,884,383.32 88,775,183.08 87,788,091.05 84,441,175.48 82,408,564.48 81,470,843.09 80,753,393.73 76,628,744.74 75,782,185.67 72,189,442.50 69,137,368.71 67,017,201.56 65,313,062.24 63,085,929.58 60,401,642.39 59,572,416.85 59,071,123.37 50,040,285.47 48,590,691.69 44,181,112.88 39,863,295.06 38,468,686.03 35,978,609.21 32,934,030.84 32,810,049.78 30,044,161.90 28,119,304.52 27,013,333.14 26,540,512.47 25,965,220.08 25,330,428.11 25,173,604.20 23,840,397.34 21,132,532.41 20,885,679.67 20,617,358.03 19,843,487.97 17,883,703.34 17,137,590.40 16,944,947.46

26.35 47.95 42.41 4.50 54.63 42.34 69.73 19.69 70.99 9.51 33.18 59.69 3.98 113.73 71.92 177.00 217.35 41.27 48.41 44.23 87.76 -32.63 45.34 97.60 61.97 25.32 46.99 62.08 6.98 4.77 86.19 16.41 683.89 26.00 49.95 207.78 7.78 40.51 46.18 62.59 22.24 16.60 32.15 -3.91 -5.94 26.09 517.50 382.34 40.17 10.35 44.95 -14.52

ALMANYA RUSYA FEDERASYONU B‹R.DEVLETLER(ABD) BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ‹RAN (‹SLAM CUM.) ROMANYA AZERBAYCAN-NAHCIVAN IRAK BULGAR‹STAN UKRAYNA ‹SPANYA HOLLANDA MISIR L‹BYA ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE YUNAN‹STAN SUUDI ARABISTAN BELÇ‹KA GÜRC‹STAN KAZAK‹STAN FAS POLONYA CEZAY‹R SURIYE ARAP CUM.(SUR BIRLESIK ARAP EMIRLI AVUSTURYA EGE SERBEST BÖLGE BURSA SERBEST BÖLG. ÖZBEK‹STAN ISRAIL NIJERYA TÜRKMEN‹STAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ BREZILYA K.KIBRIS TÜRK CUMH. HINDISTAN TUNUS ÇEK CUMHUR‹YET‹ SIRB‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ MACAR‹STAN URDUN SUDAN ‹SVEÇ ET‹YOPYA KOLOMBIYA AVUSTRALYA DAN‹MARKA MEKS‹KA KOCAEL‹ SERBEST BLG.

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK-31 A⁄USTOS 2007 7,612,893,502.49 3,020,288,612.41 2,645,461,044.24 5,319,338,963.41 4,675,415,130.49 3,703,790,353.91 782,912,172.59 2,341,533,182.73 625,585,949.56 1,800,623,315.05 1,317,606,042.07 841,607,778.38 3,105,060,991.76 1,908,700,741.10 579,622,189.89 363,141,859.42 231,346,216.77 1,440,531,720.91 942,226,257.26 1,119,580,730.08 378,443,508.77 753,028,691.95 479,073,731.66 916,007,798.33 829,233,688.65 545,191,035.19 1,780,763,575.58 504,707,770.43 280,959,371.10 204,982,843.29 141,006,936.39 1,076,382,414.53 75,803,766.09 217,346,425.95 653,396,324.03 102,322,679.53 588,535,499.38 224,172,264.27 317,764,862.43 342,450,459.68 297,473,666.85 493,555,011.54 484,002,863.05 279,582,632.95 124,769,900.42 540,505,879.95 85,804,578.61 48,436,603.39 181,450,392.09 632,251,810.31 127,456,085.39 76,451,489.83

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK-31 A⁄USTOS 2008 9,143,926,961.91 4,693,729,895.36 2,656,612,856.27 5,656,983,155.22 5,764,098,630.14 4,813,685,338.11 1,328,186,993.53 2,966,624,190.56 1,110,199,656.16 2,289,413,474.70 1,537,591,552.94 1,560,197,887.05 3,081,074,566.94 2,293,003,039.09 889,920,531.22 735,651,344.65 267,323,443.54 1,768,483,390.83 1,604,590,077.68 1,452,372,810.01 641,841,172.18 632,610,128.28 768,716,329.61 1,170,311,625.83 1,025,242,858.88 730,852,939.02 5,706,301,188.16 697,486,730.56 299,380,871.35 233,657,403.80 230,371,861.60 1,394,274,491.57 164,536,515.42 402,119,806.14 1,045,179,486.76 218,270,109.78 782,100,333.11 354,559,424.40 526,905,539.60 500,876,857.65 328,259,481.69 554,372,257.92 495,131,186.38 317,999,608.46 168,071,689.63 638,490,291.79 133,050,709.74 56,531,531.98 247,149,701.38 698,631,718.92 111,168,009.70 75,297,510.50

TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. 01 OCAK-31 A⁄USTOS 2007 01 OCAK-31 A⁄USTOS 2008 363,742,702.93 216,127,358.73 199,185,016.21 227,921,800.41 137,267,991.78 135,000,589.04 96,686,207.17 134,163,037.87 78,851,105.51 105,015,224.41 85,807,618.02 65,662,951.46 88,366,137.10 41,536,303.43 51,063,031.51 30,484,403.16 25,968,099.61 57,670,279.39 54,413,762.22 53,129,553.55 40,360,327.83 107,158,370.03 47,570,858.39 33,916,306.16 40,325,387.66 50,339,930.07 41,091,801.48 36,754,269.28 55,215,421.01 47,761,839.03 26,097,317.66 37,952,571.10 5,085,311.74 30,530,365.31 23,993,219.33 10,700,667.08 30,443,076.79 21,382,609.56 19,235,686.49 16,614,283.65 21,711,105.68 22,269,084.08 19,167,243.39 26,196,747.05 25,345,279.29 16,759,544.29 3,382,321.25 4,274,485.76 14,156,676.79 16,206,382.93 11,823,488.10 19,823,731.48

459,572,349.80 319,764,452.69 283,663,619.01 238,183,980.00 212,255,618.16 192,153,907.02 164,109,132.73 160,575,688.39 134,828,799.56 115,000,591.85 114,277,460.06 104,859,353.02 91,884,383.32 88,775,183.08 87,788,091.05 84,441,175.48 82,408,564.48 81,470,843.09 80,753,393.73 76,628,744.74 75,782,185.67 72,189,442.50 69,137,368.71 67,017,201.56 65,313,062.24 63,085,929.58 60,401,642.39 59,572,416.85 59,071,123.37 50,040,285.47 48,590,691.69 44,181,112.88 39,863,295.06 38,468,686.03 35,978,609.21 32,934,030.84 32,810,049.78 30,044,161.90 28,119,304.52 27,013,333.14 26,540,512.47 25,965,220.08 25,330,428.11 25,173,604.20 23,840,397.34 21,132,532.41 20,885,679.67 20,617,358.03 19,843,487.97 17,883,703.34 17,137,590.40 16,944,947.46

TÜRK‹YE DE⁄.%

MAK‹NE DE⁄. %

20.11 55.41 0.42 6.35 23.29 29.97 69.65 26.70 77.47 27.15 16.70 85.38 -0.77 20.13 53.53 102.58 15.55 22.77 70.30 29.72 69.60 -15.99 60.46 27.76 23.64 34.05 220.44 38.20 6.56 13.99 63.38 29.53 117.06 85.01 59.96 113.32 32.89 58.16 65.82 46.26 10.35 12.32 2.30 13.74 34.71 18.13 55.06 16.71 36.21 10.50 -12.78 -1.51

26.35 47.95 42.41 4.50 54.63 42.34 69.73 19.69 70.99 9.51 33.18 59.69 3.98 113.73 71.92 177.00 217.35 41.27 48.41 44.23 87.76 -32.63 45.34 97.60 61.97 25.32 46.99 62.08 6.98 4.77 86.19 16.41 683.89 26.00 49.95 207.78 7.78 40.51 46.18 62.59 22.24 16.60 32.15 -3.91 -5.94 26.09 517.50 382.34 40.17 10.35 44.95 -14.52

89 moment

ÜLKE ADI

expo

TÜRK‹YE GENEL‹ KARfiILAfiTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 31 TEMMUZ 2007/01 OCAK - 31 TEMMUZ 2008)

‹HRACAT RAKAMLARI 31 / 07 / 2008 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE SEKTÖREL BAZDA AYLIK ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI(1000 ABD DOLARI)

expo

SEKTÖR

moment

90

I. TARIM A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri Yafl Meyve ve Sebze Meyve Sebze Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri F›nd›k ve Mamulleri Zeytin ve Zeytinya¤› Tütün Kesme Çiçek B. HAYVANSAL ÜRÜNLER Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹ A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri II. SANAY‹ A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve Deri Mamulleri Hal› B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹ Kimyevi maddeler ve Mamulleri C. SANAY‹ MAMULLER‹ Haz›rgiyim ve Konfeksiyon Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi Elektrik-Elektronik Makine ve Aksamlar› Demir ve Demir D›fl› Metaller Demir Çelik Ürünleri Çimento ve Toprak Ürünleri De¤erli Maden ve Mücevherat Di¤er Sanayi Ürünleri III. MADENC‹L‹K Madencilik Ürünleri TOPLAM

OCAK

fiUBAT

MART

N‹SAN

MAYIS

HAZ‹RAN

TEMMUZ

A⁄USTOS

TOPLAM

1,193,484 875,937 308,134 155,940 78,560 84,662 136,535 17,183 90,874 4,050 114,487 114,487 203,060 203,060 8,372,313 767,261 588,281 98,653 80,326 1,033,707 1,033,707 6,571,345 1,436,357 2,147,615 728,713 498,481 459,242 966,020 209,731 119,195 5,991 223,261 223,261 9,789,057

1,022,850 753,287 311,810 109,789 74,265 81,720 112,999 14,759 42,542 5,402 51,613 51,613 217,951 217,951 9,336,678 796,818 613,117 96,550 87,151 1,008,837 1,008,837 7,531,023 1,475,012 2,459,984 782,577 550,898 497,245 1,379,380 245,922 133,190 6,815 244,027 244,027 10,603,554

1,007,916 746,433 296,348 126,240 74,045 80,921 113,461 15,743 34,975 4,701 49,562 49,562 211,922 211,922 9,739,037 839,582 656,288 96,286 87,009 1,161,752 1,161,752 7,737,703 1,404,006 2,524,784 840,657 634,742 570,335 1,346,381 287,519 120,411 8,868 220,302 220,302 10,967,255

1,023,199 755,507 282,698 154,303 79,216 72,847 107,851 16,596 36,131 5,865 56,094 56,094 211,599 211,599 10,061,132 823,880 631,306 99,358 93,216 1,236,973 1,236,973 8,000,278 1,309,252 2,512,632 802,934 649,153 611,954 1,618,145 348,842 137,092 10,274 294,026 294,026 11,378,356

1,037,326 759,018 283,967 184,562 78,562 58,828 90,895 16,956 40,539 4,708 59,718 59,718 218,590 218,590 10,924,843 847,748 640,384 103,595 103,769 1,494,571 1,494,571 8,582,525 1,370,524 2,541,017 921,713 670,342 601,865 1,958,652 379,082 130,036 9,294 312,467 312,467 12,274,637

1,014,816 740,577 291,631 166,056 78,052 50,755 100,629 15,570 36,140 1,743 56,459 56,459 217,780 217,780 10,768,323 764,425 567,212 106,860 90,353 1,340,408 1,340,408 8,663,490 1,333,685 2,470,744 871,066 646,852 565,892 2,293,312 355,293 120,275 6,372 314,555 314,555 12,097,694

987,120 689,911 320,323 79,253 102,585 50,748 74,048 14,007 45,739 3,208 61,550 61,550 235,659 235,659 10,904,088 795,838 571,988 129,275 94,576 1,377,204 1,377,204 8,731,047 1,509,756 2,475,033 807,296 669,045 572,963 2,241,846 330,360 120,069 4,680 366,862 366,862 12,258,071

1,028,510 743,339 331,613 88,796 119,161 84,828 71,562 13,151 32,239 1,988 62,857 62,857 222,314 222,314 9,558,461 755,180 508,999 142,007 104,174 1,190,404 1,190,404 7,612,877 1,351,264 1,408,773 801,386 575,964 534,774 2,550,118 269,798 117,660 3,141 347,718 347,718 10,934,688

8,315,221 6,064,007 2,426,524 1,064,939 684,447 565,309 807,980 123,965 359,177 31,666 512,339 512,339 1,738,875 1,738,875 79,664,874 6,390,731 4,777,573 872,584 740,574 9,843,857 9,843,857 63,430,286 11,189,855 18,540,582 6,556,341 4,895,476 4,414,271 14,353,853 2,426,546 997,928 55,435 2,323,217 2,323,217 90,303,313

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU

7,612,893,502.49 4,675,415,130.49 1,780,763,575.58 5,319,338,963.41 3,703,790,353.91 3,020,288,612.41 3,105,060,991.76 2,341,533,182.73 2,645,461,044.24 1,908,700,741.10 1,800,623,315.05 1,440,531,720.91 942,226,257.26 841,607,778.38 1,317,606,042.07 1,119,580,730.08 1,076,382,414.53 782,912,172.59 916,007,798.33 625,585,949.56 653,396,324.03 829,233,688.65 579,622,189.89 323,296,818.22 588,535,499.38 479,073,731.66 363,141,859.42 545,191,035.19 632,251,810.31 504,707,770.43 256,387,686.76 378,443,508.77 540,505,879.95 278,756,706.13 753,028,691.95 493,555,011.54 317,764,862.43 403,029,142.80 342,450,459.68 484,002,863.05 264,669,890.13 306,275,552.93 212,975,402.33 383,909,015.99 217,346,425.95 411,569,880.98 224,172,264.27 132,237,655.49 297,473,666.85 279,582,632.95 280,959,371.10 305,479,452.80

01 OCAK - 31 A⁄USTOS 2008 De¤er ($) 9,143,926,961.91 5,764,098,630.14 5,706,301,188.16 5,656,983,155.22 4,813,685,338.11 4,693,729,895.36 3,081,074,566.94 2,966,624,190.56 2,656,612,856.27 2,293,003,039.09 2,289,413,474.70 1,768,483,390.83 1,604,590,077.68 1,560,197,887.05 1,537,591,552.94 1,452,372,810.01 1,394,274,491.57 1,328,186,993.53 1,170,311,625.83 1,110,199,656.16 1,045,179,486.76 1,025,242,858.88 889,920,531.22 866,499,761.52 782,100,333.11 768,716,329.61 735,651,344.65 730,852,939.02 698,631,718.92 697,486,730.56 656,780,217.29 641,841,172.18 638,490,291.79 633,703,379.77 632,610,128.28 554,372,257.92 526,905,539.60 505,726,469.19 500,876,857.65 495,131,186.38 474,630,511.56 474,137,691.22 454,149,418.96 434,278,384.16 402,119,806.14 393,263,937.66 354,559,424.40 348,780,852.55 328,259,481.69 317,999,608.46 299,380,871.35 281,569,221.66

De¤iflim % 20.11 23.29 220.44 6.35 29.97 55.41 -0.77 26.70 0.42 20.13 27.15 22.77 70.30 85.38 16.70 29.72 29.53 69.65 27.76 77.47 59.96 23.64 53.53 168.02 32.89 60.46 102.58 34.05 10.50 38.20 156.17 69.60 18.13 127.33 -15.99 12.32 65.82 25.48 46.26 2.30 79.33 54.81 113.24 13.12 85.01 -4.45 58.16 163.75 10.35 13.74 6.56 -7.83

expo

ALMANYA ‹TALYA BIRLESIK ARAP EMIRLI BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE FRANSA RUSYA FEDERASYONU ‹SPANYA ROMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) HOLLANDA IRAK YUNAN‹STAN SUUDI ARABISTAN UKRAYNA BULGAR‹STAN BELÇ‹KA ISRAIL ‹RAN (‹SLAM CUM.) POLONYA AZERBAYCAN-NAHCIVAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ CEZAY‹R MISIR KATAR K.KIBRIS TÜRK CUMH. FAS L‹BYA SURIYE ARAP CUM.(SUR DAN‹MARKA AVUSTURYA SINGAPUR GÜRC‹STAN ‹SVEÇ MALTA KAZAK‹STAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ TUNUS ‹RLANDA ÇEK CUMHUR‹YET‹ MACAR‹STAN BOSNA-HERSEK SLOVENYA LÜBNAN ‹SV‹ÇRE TÜRKMEN‹STAN PORTEK‹Z HINDISTAN KUVEYT SIRB‹STAN URDUN EGE SERBEST BÖLGE AHL SERBEST BÖLGE

01 OCAK - 31 A⁄USTOS 2007 De¤er ($)

91 moment

ÜLKE ADI

NOSTALJ‹

Türkiye’nin ilk lokomotifi: Karakurt

expo

1958 YILINDA, CER ATÖLYES‹, ESK‹fiEH‹R DEM‹RYOLU FABR‹KASI ADIYLA YEN‹ VE BÜYÜK HEDEFLER ‹Ç‹N ORGAN‹ZE ED‹LD‹. BU HEDEF ‹LK YERL‹ LOKOMOT‹F‹ ‹MAL ETMEKT‹. YAKLAfiIK 3 YIL SÜREN ÇALIfiMANIN ARDINDAN 1961 YILINDA, TASARIMINDAN ÜRET‹M‹NE TAMAMEN TÜRK ‹fiÇ‹ VE MÜHEND‹SLER‹N‹N EME⁄‹N‹N ESER‹ OLAN KARAKURT, YOLA ÇIKMAYA HAZIRDI.

moment

92

ünyada ilk kez 1825 y›l›nda ‹ngiltere’de bafllayan ve 25 y›l içinde tüm Avrupa’da yay›lan demiryolu ulafl›m›, Osmanl› ‹mparatorlu¤una birçok teknolojik yenili¤e göre oldukça erken girmifl olsa da yay›lmas› kolay olmad›. Demiryolu inflaat› ve o yolun üzerinde çal›flacak lokomotif ve vagonlar›n üretimi, dönemin en yüksek teknolojisini gerektiriyordu. Bu nedenle Anadolu topraklar›ndaki ilk demiryollar›, çeflitli devletlere verilen imtiyazlarla infla edilebildi. ‹ngilizlerin giriflimiyle infla edilen ve 1866 y›l›nda hizmete giren 130 kilometrelik ‹zmir-Ayd›n hatt› Anadolu’nun ilk demiryolu oldu. Bu hatt›n d›fl›nda Köstence-Tuna ile Varna-Rusçuk aras›nda iki ayr› hat daha aç›lm›flt›.

Birçok yenili¤e flüpheyle bakan Sultan Abdülhamit, demiryolu ulafl›m›n› özellikle destekliyordu. Hatta Osmanl› Hükümeti, ‹stanbul’u Ba¤dat’a ba¤lamak, dolay›s› ile Hindistan’› Avrupa ile birlefltirecek olan hatt›n ‹stanbul’dan geçirilmesini planl›yordu.

1871 y›l›nda Haydarpafla-‹zmit hatt›n›n devlet taraf›ndan yap›m›na baflland› ve 91 km’lik hat 1873 y›l›nda bitirildi. Ancak zaten borç içindeki Osmanl› Devleti’nin maddi imkânlar› böylesi bir projeyi hayata geçirmeye yeterli de¤ildi. Bu nedenle Alman sermayesi devreye girdi.

8 Ekim 1888 tarihli fermanla hatt›n ‹zmit-Ankara k›sm›n›n inflaat ve iflletme imtiyaz› Alman sermayesi ile Anadolu Osmanl› fiimendifer Kumpanyas›’na ve-

D

rildi. Ayn› kumpanya Eskiflehir-Konya, Alayunt-Kütahya k›s›mlar›n› da infla ederek iflletmeye ald›. Demiryolu hatt›, 29 Temmuz 1896 y›l›nda Konya’ya ulaflt›.

1894 Demiryolu inflaat› h›zla devam ederken, Almanlar hatta iflleyen buharl› lokomotif ve vagonlar›n tamiri için Eskiflehir’de Anadolu-Osmanl› Kumpanyas› ad› verilen küçük bir atölye kurdular.

Asl›nda bu atölyede küçük çapl› tamiratlar yap›l›yor, lokomotiflerin kazanlar›, onar›lmak için Almanya’ya gönderiliyordu.

1919’da Anadolu’nun iflgali s›ras›nda ‹ngilizlerin eline geçen Anadolu-Osmanl› Kumpanyas› 20 Mart 1920’de Kuvay›–Milliye taraf›ndan geri al›nd› ve ad› Eskiflehir Cer Atölyesi olarak de¤ifltiril-

di. Bu küçük atölye, ulusal güçlerin elinde iflgal ordular›na karfl› büyük bir koz haline gelmiflti. ‹smet Pafla an›lar›nda: “‹lk esasl› vazifem orduyu haz›rlamakt›.

Muhtelif depolarda kamalar› al›nm›fl, boru halinde buldu¤um toplar›n kamalar›n› Eskiflehir Demiryolu Atölyesinde yapt›rd›m ve Sakarya’da kulland›m” diye yazar.

20 Temmuz 1920’de Yunanl›lar›n eline geçen Atölye, 2 Eylül 1922’de bir daha el de¤ifltirmemek üzere geri al›n›r ve yeni Türkiye’de ça¤dafl teknolojiye giriflin bafllang›c› olarak, tar›ma dayal› ekonomiden teknolojiye dayal› ekonomiye do¤ru ilk ad›m›n at›lmas›n› sa¤lar.

SEFERBERL‹K YILLARI Ulusal Kurtulufl Savafl›n›n kazan›lmas›-

BÜYÜ⁄ÜNÜ DE YAPAB‹L‹R M‹S‹N‹Z? Halk›n demiryolu sevgisini art›rmak üzere Eskiflehir Cer Atölyesi’ne iki küçük buharl› lokomotif üretme talimat› verildi. Lokomotifler Ankara’daki Gençlik Park›’nda iflletilecekti. 4 Nisan 1957’de Eskiflehir’de Çukurhisar Çimento Fabrikas›n›n aç›l›fl törenine kat›lan Baflvekil Adnan Menderes, 5 Nisan’da da Cer Atölyesi’ni ziyaret etti. Fabrikalar›n bütün müfltemilat› ile bilhassa Ç›rak Okulunu inceleyen; sanatkârlarla, iflçi sendikalar› ve federasyon heyetleriyle görüflen Menderes, daha sonra Gençlik Park› için üretilen “Mehmetçik” ve “Efe” adl› minyatür trenlerin lokomotiflerinden birine bindi. Baflvekil küçük lokomotiften o kadar memnun kalm›flt› ki;

expo

kapasitesi ile Cer Atölyesi, ad› hâlâ atölye olsa da bir fabrika haline gelmiflti.

Yeni tesislerin eklenmesiyle büyüyen Cer Atölyesi’nde 1951 y›l›nda Türkiye’de ilk mekanik kantar imalat›, lisans veya know-how al›nmaks›z›n gerçeklefltirildi. Türkiye’nin gözde kurumlar›ndan biri haline gelen Atölye, art›k gerçek bir at›l›ma haz›rd›. Sonunda beklenen f›rsat geldi.

93 moment

n›n ard›ndan Atatürk, “As›l savafl iktisadi savaflt›r” diyerek mücadelenin endüstrinin çekirde¤inin bile bulunmad›¤› ülkede mücadelenin yeni bafllad›¤›n› bildiriyordu. Genç Türkiye Cumhuriyeti denize döktü¤ü düflmana hala ba¤›ml›yd›. Tarlalar› pazarlara, madenleri fabrikalara, fabrikalar› limanlara ba¤layan demiryollar›n›n tüm ihtiyaçlar›, baflta Almanya olmak üzere, Belçika, ‹sveç ve Çekoslavakya’dan karfl›lan›yordu.

1923 y›l›nda 800 metrekare kapal› alana ulaflan Eskiflehir Cer Atölyesi’nde 1928 sonuna kadar, köprü, demiryolu makas›, kantar ve yol emniyeti ile ilgili malzemeler üretecek birimler hizmete sokuldu ve d›fla ba¤›ml›l›k bir nebze de olsa azalt›lmaya çal›fl›ld›. Art›k, y›lda 3-4 lokomotif ve 30 yolcu ve yük vagonunun tamiri yap›labiliyordu.

II. Dünya Savafl› s›ras›nda, Cer Atölyesinde bir seferberlik bafllat›ld›. Önce askere al›nan iflçilerin yerine alt› ayl›k kurslarla yeni iflçiler e¤itildi. Gündüzlü ve yat›l› Ç›rak Sanat Okullar› aç›ld›.

Atölyede kalan bir avuç uzman iflçi bir yandan demiryollar›na ve orduya eksiksiz bir destek sa¤larken, bir yandan yeni iflçi ve ç›raklara ö¤retmenlik yapt›, di¤er yandan da henüz hiçbir sanayinin olmad›¤› ülkemizde seferberli¤in zor koflullar›n›n do¤urdu¤u güçlükleri aflabilmek için yeni projelerin peflinde kofltu. Bu insanüstü özverinin sonucunda daha önce yap›lmayan birçok makine parçalar›n›n, hatta tak›mlar›n imalat› gerçeklefltirildi. Yine bu dönemde, Cer Atölyesi bünyesinde kurulan Kaynak Evi ayn› zamanda Türkiye’de dünya standartlar›nda kaynakç› yetifltiren bir merkez oldu. 1946 y›l›nda II. Dünya Savafl› sona erip seferberlik kald›r›l›nca geri dönen iflçilerle birlikte artan üretim

“Bu lokomotifin büyü¤ünü sizden istesem yapabilir misiniz?” diye sordu. Cer Atölyesi zaten y›llard›r bu talimat› bekliyordu. 1958 y›l›nda, Atölye, Eskiflehir Demiryolu Fabrikas› ad›yla yeni ve büyük hedefler için organize edildi. Bu hedef ilk yerli lokomotifi imal etmekti.

Yaklafl›k 3 y›l süren çal›flman›n ard›ndan 1961 y›l›nda, tasar›m›ndan üretimine tamamen Türk iflçi ve mühendislerinin eme¤inin eseri olan Karakurt, yola ç›kmaya haz›rd›. 1915 beygir gücünde, 97 ton a¤›rl›¤›nda, 70 km/h h›z yapabilen ilk Türk buharl› lokomotifi Karakurt, 25 y›l olarak öngörülen hizmet süresinden 10 y›l erken, 1976 y›l›nda demiryollar›na veda etti. Halen Eskiflehir’de bugün TÜLOMSAfi ad›n› alan Eskiflehir Cer Atölyesi’nde Türkiye’nin yerli teknoloji gelifltirme çabalar›n›n bir an›t› olarak ayn› dönemin ürünü Devrim otomobiliyle birlikte sergileniyor. Bu arada, Karakurt’un ikizi olarak, yine 1961 y›l›nda Sivas Cer Atölyesi’nde imal edilen Bozkurt lokomotifi de 25 y›l dolu dolu hizmet ettikten sonra 1994 y›l›nda emekliye ayr›ld› Bozkurt da Karakurt gibi do¤du¤u yerde Türk sanayisinin geliflimini gösteren bir abide olarak sergileniyor.

TÜLOMSAfi, Karakurt’un ard›ndan projesi ve üretimi tamamen yerli olan bir lokotoif imalat›n› ancak kuruluflunun 100. y›l›nda gerçeklefltirebildi. 1994 y›l›nda yabanc› ülkelerden hiçbir lisans sat›n almadan, projesi ve üretimi tamamen yerli olan DH 7 bin ya da bilinen ad›yla “Yunus Emre” tipi manevra lokomotifinin üretimini gerçeklefltirdi. 1999 y›l›nda ise yine projesi ve üretimi tamamen yerli olan DH 9500 tipinde dizel hidrolik ana hat ve manevra lokomotifi, tesislerin 105’inci kurulufl y›ldönümünde hizmete girdi.

FUARLARDAN MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2008 YILI EYLÜL, EK‹M VE KASIM DÖNEM‹) AYLAR

FUAR ADI

TAR‹H‹

YER‹

expo moment

WEB

ORGAN‹ZATÖR

T.I.I.E. Tehran International Industry Exhibition

6-9 Ekim 2008

Tahran, ‹ran

SANAY‹ ÜRÜNLER‹ VE MAK‹NE

www.forumfuar.com

Iran International Exhibitions Co. (I.I.E.C.), Orient Exhibitions, IDRO International Trading Co. FORUM FUARCILIK

IRAN HVAC 2008

6-9 Ekim 2008

Tahran, ‹RAN

ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA

www.forumfuar.com

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

VIENNA-TEC The International Industrial Trade Fair

7-10 Ekim 2008

Viyana, Avusturya

0TOMASYON, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹LER‹, H‹DROL‹K & PNÖMAT‹K

www.messe.at

Reed Exhibitions Messe Wien

SUDAN ZIRAI 2008

8-12 Ekim 2008

Hartum, SUDAN

TARIM VE HAYVANCILIK

www.forumfuar.com.tr

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

WATERTECH CHINA- International Exhibition on Water and 9-11 Ekim 2008 Waste Water Treatment Systems and Technology in China

Guangzhou, China

SU S‹STEMLER‹

www.iirx.com.sg

IIR Exhibitions Pte. Ltd.

CIMES- China International Machine Tool & Tools Exhibition

9-13 Ekim 2008

Pekin, Çin

TAKIM TEZGAHLARI, METAL KESME VE ‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹, DÖKÜM TEKNOLOJ‹LER‹

www.reedces.com.cn

CES- Capital Exhibition Services / Reed Huayin Exhibitions Beijing

SAIE International Building Exhibition

15-19 Ekim 2008

Bolonya, ‹talya

www.bolognafiere.it YAPI ELEMANLARI ÜRETEN MAK‹NE VE EK‹PMANLAR, ÖZEL ‹NfiAAT MAK‹NELER‹, KONTROL VE ÖLÇÜM C‹HAZLARI, KL‹MALAR, ISITMA S‹STEMLER‹, SO⁄UTUCLAR, SU ARTITMA EK‹PMANLARI

CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç Ürünleri Fuar›

15-19 Ekim 2008

Guangzhou, Çin

GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI

www.forumfuar.com www.icecf.com

FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

EURO-BLECH International Sheet Metal Working Technology Exhibition

21-25 Ekim 2008

Hannover, Almanya

TAKIM TEZGAHLARI

www.euroblech.de/

Mack Brooks Exhibitions Ltd.

‹STANBUL AMBALAJ FUARI-Uluslar aras› Ambalaj Endüstrisi Fuar›

23-26 Ekim 2008

‹stanbul, Türkiye

GIDA ‹fiLEME TEKN., AMBALAJ, PLAST‹K VE www.tuyap.com.tr KAUCUK TEKN.

IGATEX Pakistan International Garment and Textile Machinery and Accessories Exhibition

22-25 Ekim 2008

Lahore, Pakistan

TEKST‹L MAK‹NELER‹

BIG 4 SHOW 2008

28-31 Ekim 2008

fiam, SUR‹YE

ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹, PLAST‹K, KAUÇUK, www.forumfuar.com ENERJ‹ VE MATBAA TEKNOLOJ‹LER‹

Sudan Build International Construction Technologies, Building Materials and machinery Fair

29 Ekim-2 Kas›m 2008

Hartum, Sudan

‹NfiAAT, ‹NfiAAT MAK‹NELER‹

www.forumfuar.com

IMAG - Internationaler Messe- und Ausstellungsdienst GmbH FORUM FUARCILIK

MIDEST International Industrial Subcontracting Exhibition 4-7 Kas›m 2008

Paris, Fransa

METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE KAUÇUK, ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K

www.midest.com

Reed Expositions France

IPACK Uluslar aras› Ambalaj, Paketleme ve G›da ‹flleme Sistemleri Fuar›

5-8 Kas›m 2008

‹stanbul, Türkiye

GIDA ‹fiLEME TEKN., GIDA, Y‹YECEK ‹ÇECEK, www.itf-ipack.com www.itf-gida.com AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN.

MACTECH International Exhibition for Machine Tools, Industrial

6-9 Kas›m 2008

Kahire, M›s›r

MONTAJ,OTOMOT‹V,YAPI, TES‹SAT CAD/CAM, CIM VS.

www.forumfuar.com

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

12-16 Kas›m 2008

Bologna, ‹talya

TARIM VE BAHÇE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

www.eima.it

UNACOMA Service s.r.l.

A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NES‹ FUARI-Uluslar aras› A¤aç iflleme 15-19 Kas›m 2008 Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Aletleri Fuar›

‹stanbul, Türkiye

A⁄AÇ ‹fiLEME TEKN., ORMAN ÜRÜNLER‹

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

MACHINERY CENTRAL ASIA International Machinery and Automation Exhibition

18-21 Kas›m 2008

Almat›, Kazakistan

METAL ‹fiL., KAYNAK, ÜRET‹M TEKNOLOJ‹S‹ www.expocentralasia.com www.ipekyolu.info

The BIG "5" Show-Trade Fair for the Construction Industry in the Middle East

23-27 Kas›m 2008

Dubai, BAE

‹NfiAAT SANAY‹ VE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

Bauma CHINA -International Trade Fair for Construction Machinery, Building Material Machines, Construction Vehicles and Equipment

25-28 Kas›m 2008

fiangay, Çin

‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de VE EK‹PMANLARI

W8 WORKING WITH WOOD-International Woodworking and Sawmil Machiney and Equipment Exhibition

26-29 Kas›m 2008

Birmingham, ‹ngiltere

A⁄AÇ KESME VE ‹fiLEME MAK‹NELER‹

EK‹M

94

KONUSU

www.cems.com.sg

BolognaFiere

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

CEMS Conference & Exhibition Management Services Pte. Ltd., Pegasus Consultancy (Pvt) Ltd. FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

ITF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

Tools, Welding and Cutting Equipment EIMA & EIMA GARDEN International Agricultural Machinery Exhibition

KASIM

www.dmgdubai.com

www.wmsa.org.uk

CENTRAL ASIA INTERN. EXB. LTD.‹PEKYOLU ULUSLAR ARASI FUARCILIK A.fi. dmg world media Dubai Ltd.

Messe München GmbH, Munich Trade Fairs (Shanghai) Co. Ltd.

WMSA Events Ltd.

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2008 YILI KASIM, ARALIK - 2009 YILI OCAK VE fiUBAT DÖNEM‹)

ARALIK

OCAK

fiUBAT

TAR‹H‹

KONUSU

WEB

ORGAN‹ZATÖR

Bursa Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›

30 Ekim - 2 Kas›m 2008

Bursa, Türkiye

FABR‹K AOTOM., KAL‹TE KONT. VE TEST ENS., YÜZEY ‹fiLEME, METALÜRJ‹, DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, METAL ‹fiLEME, KAYNAK, ÜRET‹M TEKN.,

www.tuyap.com.tr

TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.fi.

PLAST EURASIA ‹stanbul

27-30 Kas›m 2008

‹stanbul, Türkiye

AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN., K‹MYA, PETRO K‹MYA

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

STONEX’08

27-30 Kas›m 2008

Kahire, M›s›r

TAfi VE TAfi ‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹, MER- www.forumfuar.com MER VE MERMER MAK‹NELER‹

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

HOFEX & MEDEX International Exhibition of Home and Office Furniture, Decoration & Interior Design, Machineries, Equipment and Accessories

4-7 Aral›k 2008

Tahran, ‹ran

MAK‹NE, TAKIM TEZGAHLARI, AMBALAJ MAK‹NELER‹ VS.

www.expotim.com

Iran Home & Office Furniture Exporters Union EXPOT‹M

SAHARA International Agricultural Exhibition for Africa and 1-4 Ocak 2009 Middle East

Kahire, M›s›r

TARIM, TARIM MAK‹NELER‹ VS.

www.saharaexpo.com

ANCOM GROUP / EXPO

TEKNO-09

11-14 Ocak 2009

Dubai, BAE

Metal iflleme makineleri, kaynak makineleri, http://www.messe-duesseldorf.de a¤aç iflleme makineleri, döküm makinesi, www.oaib.gov.tr paketleme makineleri, inflaat ve yap› malzemeleri

Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i

ARABPLAST, Arab International Plastics and Rubber Trade Show

11-14 Ocak 2009

Dubai, BAE

PLAST‹K, KAUÇUK HAMMADDELER‹ VE MAK‹NELER‹

www.alfajer.net

Al Fajer Information & Services

MACHITECH Machinery and Equipment

20-24 Ocak 2009

fiam, Suriye

MAK‹NE VE MAK‹NE EK‹PMANLARI

www.expotim.com

EXPOT‹M

LAMMA-Agricultural Machinery Exhibition

21-22 Ocak 2009

Nework, ‹ngiltere

TARIM MAK‹NELER‹

www.lammashow.co.uk

Lincolnshire Agricultural Machinery Manufacturing Association Ltd.

‹STANBUL GIDA-TEK, G›da Teknolojileri Fuar› ve G›da Güvenli¤i

28-31 Ocak 2009

‹stanbul, Türkiye

‹ÇE. DOL. VE SIVI GIDA TEKN., SÜT VE SÜT www.tuyap.com.tr ÜRÜN. TEKN., ET VE ET ÜRÜN. TEKN.,EKMEK, PASTA, UNLU fiEK. VE Ç‹KO. ÜRÜN TEKN., GIDA GÜV., H‹JYEN VE KAL. KONT. TEKN.

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

95

WIN - World of Industry Interna. Trade Fair for the Manu. Industry - Machinery, Welding, Surface Treatment, Materials Handling

5-8 fiubat 2009

‹stanbul, Türkiye

METAL ‹fiLEME,KAYNAK, ÜRET‹M www.tuyap.com.tr TEKN,METALÜRJ‹,DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, YAN SANAY‹, YÜZEY ‹fiLEME

Hannover Messe Bileflim Fuarc›l›k Afi

EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition

10-13 fiubat 2009

Paris, Fransa

TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹

www.expofil.com

PVE S.A. / EXPOFIL

ITCE - International African Arabian Exhibition for Textile, Embroidery and Sewing Machinery and Accessories

19-21 fiubat 2009

Kahire, M›s›r

TEKST‹L, HAZIR G‹Y‹M MAK‹NE VE AKSESUARLARI

www.acg-itefairs.com www.masterfuar.com.tr

ACG & ITE Trade Fairs S.A.E. MASTER FUARCILIK

ANPIC International Fair of Suppliers, Machinery and Fashion Preview for the Leather and Footwear Industries

19-22 fiubat 2009

Leon, Meksika

DER‹, DER‹ ‹fiLEME MAK‹NELER‹

www.anpic.com.mx

ANPIC A.C.

SIMA/Simagena/Simavip Int. Agribusiness Show

22-26 fiubat 2009

Paris, Fransa

TARIM MAK‹NELER‹ VS.

www.simaonline.com

EXPOSIMA S.A.

WETEX Water, Energy Technology and Environment Exhibition

10-12 Mart 2009

Dubai, BAE

SU, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹S‹ VS.

http://www.wetex.ae

Dubai Electricity & Water Authority

ISH International Trade Fair Building and Energy Technology, The Bathroom Experience

10-14 Mart 2009

Frankfurt/Main, Almanya

Is›tma, So¤utma, Havaland›rma Fuar›

www.ish.messefrankfurt.com

Hannover Messe Bileflim Fuarc›l›k Afi

Milano, ‹talya

ISITMA S‹STEMLER‹, KL‹MALAR,SU ARITMA www.fmi.it S‹STEMLER‹, BANYO AKSESUARLARI, VS

Fiera Milano International SpA

Mostra Convegno Expocomfort - International Exhibition of 23-27 Mart 2010 Heating, Air-Conditioning, Refrigeration, Plumbing Technology, Water Treatment, Bathroom Fittings with SERVITIS, Expo Bagno and Next Energy

MART

YER‹

expo

KASIM

FUAR ADI

moment

AYLAR

METALWORKING International Metalworking Exhibition

17-20 Mart 2009

Minsk, Belarus

METAL ‹fiLEME, TAKIM TEZGAHLARI

www.minskexpo.com.by

MINSKEXPO Belarus

MACHINE BUILDING/Drives&Automation-Design-Build Technologies and Systems Integrators Exhibition

25-26 Mart 2009

Birmingham, ‹ngiltere

MAK‹NE ‹MALATI ‹Ç‹N PNÖMAT‹K TEKNOLOJ‹LER‹, GÜÇ AKTARIMI, OTOM.

www.devicelink.com/expo/ macbuild08

Cannon Communications LLC

MMT Materials, Manufacturing and Technology-Asia Pacific Leather Fair

31 Mart-2 Nisan 2009

Hong Kong, Hong Kong

DER‹, DER‹ ‹fiLEME MAK‹NELER‹

www.aplf.com

Asia Pacific Leather Fair Ltd.

RACIOENERGIA/CLIMATHERM International Trade Fair for Heating, Air-Conditioning and Energy Saving

31 Mart--04 Nisan 2009

Bratislava, Slovak Cum.

ISITMA, HAVALANDIRMA VS.

www.incheba.sk

INCHEBA a.s. Bratislava

TATEF International Metalworking Technologies Fair

31 Mart - 5 Nisan 2009

‹stanbul, Türkiye

METAL ‹fiLEME VE TEKN. (TAKIM TEZGAH., SAÇ ‹fiLEME MAK, PRES., YÜZEY ‹fiLEME MAK., KES‹C‹ VE TUTUCU TAKIM VS.)

www.itf-exhibitions.com info@itf-exhibitions.com

‹TF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.

‹LET‹fi‹M B‹RL‹KLER Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i 0312 447 27 40 www.makinebirlik.com Makine Sanayii Sektör Platformu www.makinesektorplatformu.org TURQUM 312 447 27 40 www.turqum.com Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i 0216 477 70 77 www.imder.org.tr

expo

‹fl Makineleri Mühendisleri Birli¤i 0312 385 78 94 www.ismakinalari.org

moment

96

Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i 0212 222 81 93 www.kbsb.org Makine ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 468 37 49 www.mib.org.tr Türk Tar›m Alet ve Makineleri ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 419 37 94 www.tarmakbir.org Türkiye Mermer Do¤altafl ve Makinalar› Üreticileri Birli¤i 0312 440 83 63 www.tummer.org.tr

DERNEKLER Ak›flkan Gücü Derne¤i 0212 222 19 71 www.akder.org.tr Ambalaj Makinecileri Derne¤i 0216 545 49 48 www.ambalaj.org.tr Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i 0312 281 04 68-69 www.ausd.org.tr

Anadolu Asansörcüler Derne¤i 0312 232 06 40 www.anasder.org.tr Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar› Derne¤i 0212-771 44 88 www.arusder.org.tr Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0212 613 79 00 www.besiadturkey.com

RESM‹ KURUMLAR Maliye Bakanl›¤› 0312 425 78 16 www.maliye.gov.tr Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› 0312 231 95 46 www.sanayi.gov.tr D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› 0312 204 75 00 www.dtm.gov.tr

Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derne¤i 0216 469 46 96 www.enosad.org.tr

Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤› 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr

‹klimlendirme, So¤utma, Klima ‹malatç›lar› Derne¤i 0216 469 44 96 www.iskid.org.tr

Devlet Planlama Teflkilat› Müsteflarl›¤› 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr

Ostim Organize Sanayi Bölgesi 0312 385 50 90 www.ostim.org.tr

‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi 0312 417 22 23 www.igeme.org.tr

Öncü Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0312 395 73 90 www.kilavuz.biz

Makina Mühendisleri Odas› (TMMOB) 0312 231 31 59 www.mmo.org.tr

Plastik Sanayicileri Derne¤i 0212 425 13 13 www.pagev.org.tr/pagder/main.asp Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derne¤i 0 312 433 77 88 www.sader.org.tr Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0216 383 09 22 www.tasiad.org.tr Tekstil Makine ve Aksesuarlar› Sanayicileri Derne¤i 0212 552 76 60 www.temsad.com Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i 0312 255 10 73 www.pomsad.org.tr Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu 0312 468 69 84 www.tumdef.org

Makine Sektör Meclisi Baflkanl›¤› (TOBB) 0312 413 83 81 www.tobb.org.tr D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu 0212 339 50 00 www.deik.org.tr Türk ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Dairesi Baflkanl›¤› 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr Türkiye ‹statistik Kurumu 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr Hazine Müsteflarl›¤› 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr TÜB‹TAK 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr