OAIB MOMENT EXPO-S19 by Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Ayl›k Makine ‹hracat› ve Ticareti Dergisi

Aral›k 2009 >> SAYI: 19

Aral›k 2009 >> SAYI:

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹

KÜNYE

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹

YAYIN KURULU BAﬁKANI Adnan DALGAKIRAN YAYIN KURULU Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N Mustafa BOZKURT, Kutlu KARAVEL‹O⁄LU Sevda Kayhan YILMAZ, Mahmut AKILLI, Serol ACARKAN, Nam›k Kemal MEM‹ﬁ, Ali R›za OKTAY, Dr. ‹smet YALÇIN S. Tansel KÜNB‹, Mehtap ÖNAL, Ebru ATAMER

Sürekli de¤iﬂen tekstil ve konfeksiyon talepleri, makine imalat›na yön veriyor. Türkiye’de de tekstil ve konfeksiyon makine imalat›nda, global trendler takip edilirken, bunun neticesinde ise son teknolojili, daha verimli ve sofistike makinelerin imalat› yap›l›yor.

YAYINA HAZIRLAYANLAR Free Birds Yay›n Çözümleri YAYIN D‹REKTÖRÜ

SORUMLU YAZI ‹ﬁLER‹ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugay@freebirdsyayin.com)

MUHAB‹R Handan Kazanc› (handan@freebirdsyayin.com)

KATKIDA BULUNANLAR Selçuk OKTAY Kemal Cenk SARIO⁄LU SANAT YÖNETMEN‹ Ersin KARATA⁄ (ersin@freebirdsyayin.com) FOTO⁄RAF Candan YAﬁARTAﬁ YAYIN ADRES‹ Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1 Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 YAYIN TÜRÜ Süreli Yerel Dergi REKLAM VE PAZARLAMA OA‹B Genel Sekreterli¤i ADRES Sanayi Mahallesi Turan Caddesi No: 14 Kat.1 Daire.1 4.Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 BASKI VE C‹LT D‹ASAN Tel: 0212 858 21 41 (pbx) www.diasan.com.tr OA‹B GENEL SEKRETERL‹⁄‹ Mahatma Gandhi Cad. No:103 G.O.P 06700 Çankaya Ankara Tel: 0312 447 27 40 Faks: 0312 446 96 05 OA‹B MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›n Çözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygun olarak yay›nlanmaktad›r. “Moment Expo Dergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas› izne ba¤l›d›r. OA‹B Moment Expo Dergisi Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin 7.500 adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.

Tugay SOYKAN

Can ERÇAKICA

Tekstil sanayiinin birçok alt dal›nda her çeflit iplik, kumafl, giyim eflyas›, ev tekstili, haz›r giyim tekstil ürünlerini üretebilen Türkiye’nin son y›llar itibariyle geliflmifl ve büyük bir tekstil ve konfeksiyon makine park› bulunuyor. 1980’li y›llar›n bafl›na kadar tekstil ve konfeksiyon sektörü ihtiyaç duydu¤u makineleri ithal yoluyla temin ediyordu. Tekstil ve konfeksiyon makineleri imalatç›lar›n›n büyük ço¤unlu¤u, makine üretimlerine atölye tipi yerlerde küçük kapasiteler ile revizyon veya tamirat çal›flmalar› yaparak bafllam›fllard›. Ancak günümüzde modern fabrikalarda, ileri teknoloji tezgahlar ve uzmanlaflm›fl personel ile birço¤u karmafl›k elektronik kontrol sistemleri içeren tekstil makineleri üretilebiliyor. Atmosferik jet veya püskürtmeli boya makineleri gibi makine kategorisinde, yerel düzeydeki üreticiler, uluslararas› piyasalarda rekabet yaratabiliyor. Türkiye’de tekstil ve konfeksiyon makineleri imalatç›lar›, genellikle küçük ve orta ölçekli olup, ‹stanbul ve ‹zmir’de yo¤unlaflm›fl durumdalar. Sürekli de¤iflen tekstil ve konfeksiyon talepleri, makine imalat›na yön veriyor. Türkiye’de de tekstil ve konfeksiyon makine imalat›nda, global trendler takip edilirken, bunun neticesinde ise son teknolojili, daha verimli ve sofistike makinelerin imalat› yap›l›yor. Dünyan›n önemli pamuk üreticilerinden biri olan Türkiye’nin güçlü tekstil sanayisi, tekstil makineleri ekipman› üretimindeki geliflmeyi do¤uruyor. Yeni teknolojileri uygulayan ve tasar›m gelifltirmeye önem veren sektör, 1990’l› y›llara kadar iç piyasaya yönelik üretim yaparken, 1990’l› y›llardan itibaren d›fl pazarlara yönelmeye bafllad›. 2007 y›l›nda 238,6 milyon dolar ihracat gerçeklefltiren sektör, 2008 y›l›nda genel makine ve aksamlar› ihracat art›fl oran›n›n (yüzde 18,2) alt›nda bir performans sergileyerek ihracat›n› yüzde 13,6 oran›nda art›rm›fl ve 270,9 milyon dolar seviyesine yükseltmifltir. 2007-2008 y›llar› Ocak-Aral›k döneminde ihracat art›fl oran› aç›s›ndan, ilk s›rada yüzde 1.251,4 ile “Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam, parçalar›” kalemi yer alm›fl, bu kalemi yüzde 105,5 ile “Lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” ve yüzde 67,3 art›fl oran› ile “Dokuma tezgahlar›” takip etmifltir. 2009 y›l› ilk üç çeyre¤inde ise ihracat›m›z, 2008 y›l› ayn› dönemine göre yüzde 16,1 oran›nda azald›. Söz konusu dönemde, 8447 pozisyonunda tan›ml› “örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dantelâ, file imali makine, cihazlar›” haricinde tüm pozisyonlar›n ihracat›nda düflüfl kaydedildi.

“ Türkiye’nin 2008 y›l›ndaki sektör

ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 127,2 milyon dolar ile birinci s›rada “Dokuma maddelerini y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›” kaleminin yer ald›¤›, bu ürünü 55,7 milyon dolar ile “Lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” ve 24,6 milyon dolar ile “Dokuma tezgahlar›” grubunun izledi¤i görülüyor.”

‹Ç‹NDEK‹LER

32 Baﬂkandan

K›sa k›sa ‹hracat Kas›m ay›nda da yükseliﬂini sürdürdü

‹ﬂ dünyas›: Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›ﬂ›yor

Y›kama teknolojileri için bir devrim

Markalaﬂmaya yeterli de¤er verilmiyor

Avrupal› rakip de¤il partner olmak istiyor

Kapak: Tekstil ve konfeksiyon makineleri

“Hastaneler kalitesiz malzeme deposu”

“Finans sektörünün davran›fllar› makine sektörünün geliflimini yavafllat›yor”

Suriye kap›lar› aç›ld›

Teklif faturas›: proforma fatura

2010 için enerji öngörüleri

Makine sektörünün dörtnala koﬂtu¤u ﬂehir; Konya

“Tersine mühendislikle ihracat yap›yoruz”

Göstergeler

expo

moment

“ Tekstil ve konfeksiyon makineleri”

‹hracat Rakamlar›

Ürünler

Bilgi hatt›

‹lk yerli traktör HSG’nin do¤uﬂu

‹stanbul’da endüstriyel nostalji turu

Fuarlar

‹letiﬂim

expo

“ ‹ﬂ dünyas›: Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›ﬂ›yor”

3 moment

“ Suriye kap›lar› aç›ld›”

BAﬁKANDAN

>>ADNAN DALGAKIRAN Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Yönetim Kurulu Baﬂkan›

expo

Tan›t›m kampanyam›z›n ikinci aya¤› bafllad› NASIL BAfiLAMIfiTIK KAMPANYAMIZA? “TÜRK MAK‹NELER‹ TÜM DÜNYADA TIKIR TIKIR ÇALIfiIYOR” fi‹MD‹ ‹SE BU SÖYLEM‹N TAMAMLAYICISI OLARAK DA; “TÜRK‹YE’DE DE SANAY‹N‹N H‹ZMET‹NDE TIKIR TIKIR” D‹YECE⁄‹Z.

moment

4 Hat›rlars›n›z; 11 Haziran’da yapm›fl oldu¤umuz ilk lansman toplant›s›yla yola ç›karken, Türk Makine Sektörü’nün dünyaya yön vermesine ra¤men ülkemizde henüz tam ve do¤ru olarak alg›lanmad›¤›n› ve bu gerekçe ile de bir tan›t›m kampanyas› bafllatt›¤›m›z› ifade etmifltik. Yaklafl›k 6 ayda bu konuda önemli bir mesafe kaydettik. Türk makinelerinin dünyan›n birçok ülkesinde “T›k›r T›k›r” çal›flt›¤›n› her gitti¤imiz toplant›da her bas›n mülakat›nda tek bir a¤›zdan söyledik. Cesurca ifade ettik ki; ithal edilen makinelerin yüzde 70’i ülkemizde de üretilebiliyor. Dünyan›n 200 ülkesinde kendi markas› ile kullan›lan Türk makinesini, kendi vatan›nda da tercih edilebilir k›l›nmas›n› önceledik. Bu sebeple 2009 sonuna kadar sürecek kampanyan›n ilk aflamas›nda yerli yat›r›mc›lar›n Türk makinelerini de tercih etmelerini sa¤lamak için etkili bir iletiflim kampanyas› yürütmeye devam ediyoruz. 2010 y›l›ndaki hedefimiz ise yurtd›fl›ndaki mecralarda kendimizi anlatmaya bafllamak… 2009 y›l› içindeki kampanyam›z›n ikinci aya¤›n› y›lsonunda yaparak, bu rüzgârla 2010 y›l›na girmeyi hedefliyoruz. Alt› ay boyunca siyasi karar vericilerden, devletin her kademesinden, kendi sektörümüzün sivil toplum kurulufllar›ndan, ifl dünyas›ndan, medyadan, üyelerimizden inan›lmaz destek gördük. Görmeye devam edece¤imize de inanc›m›z tam. Nas›l bafllam›flt›k kampanyam›za? “Türk makineleri tüm dünyada t›k›r t›k›r çal›fl›yor” fiimdi ise bu söylemin tamamlay›c›s› olarak da; “Türkiye’de de sanayinin hizmetinde t›k›r t›k›r” diyece¤iz. Bu vesile ile Türkiye içinde yürüttü¤ümüz kampanyam›z›n bu

ad›m›nda da ülkemizin önde gelen ifladamlar› Türk makine sektörüne destek vererek, makine sektörünün bu büyüme ve geliflim ata¤›na bizimle birlikte omuz verdiler. Türk sanayisinin kanaat önderlerinden Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Abdülkadir Konuko¤lu, Erdo¤an Demirören, ‹dil Yi¤itbafl›, Cem Boyner ve Bülent Eczac›bafl› hem zamanlar›n›, hem yüreklerini bu kampanyaya ay›rarak, tan›t›m filmimizdeki katk›lar› ile hedefledi¤imiz mesaj›n iletilmesinde önemli rol oynad›lar. Bu da bize daha da büyük övünç ve cesaret veriyor. Ülkemizde üretilen teknoloji ve Ar-Ge, ülkemizin tüm kesimlerinin deste¤i ile hem Türkiye’de hem de dünyada daha fazla bilinir hale geliyor. Türk ifl dünyas›n›n bu lider isimlerinin bizden desteklerini esirgememesi ve her biri kendi alan›nda birer kanaat önderi olan de¤erli ifl adamlar›m›z›n da ç›kt›¤›m›z zorlu yolda tafl›n alt›na ellerini koyuyor olmalar›, ülkemiz için ne kadar do¤ru ve hay›rl› bir ifl yapt›¤›m›z› ortaya koyuyor. Ancak bizim sorunumuz sadece kendimizi anlatmak de¤il. O yüzden de hedefledi¤imiz çal›flmalar bu kadarla s›n›rl› de¤il. Hedefimize ulaflmak için entegre bir strateji dâhilinde hareket edilmesi gerekti¤inin bilinciyle markalaflma, Ar-Ge ve tan›t›m çal›flmalar›n›n organize edilmesi noktas›nda gerekli finansman›n sa¤lanmas› da yine MTG taraf›ndan gerçeklefltiriliyor. Orta Anadolu ‹hracatç›lar Birli¤i ve Makine Tan›t›m Grubu her alanda çal›flmalar›n› sürdürürken, Türk makine sanayi için de gelecek vizyonunu tasarl›yor. Türk makine sektörü, imalat›n›n yüzde 80’ini ihraç ediyor. Türk makineleri, dünyadaki gerçeklefltirece¤imiz kampanya ile Türk sanayicisinin dikkatini Türk makine sanayi’ne çekmeyi hedefliyoruz.

Makine Sanayii Sektör Platformu Mahatma Gandhi Cad. No:103 G.O.P. Çankaya /ANKARA Telefon: 0312-447 27 40 Faks: 0312-446 96 05 Web: www.makinesektorplatformu.org

VIZYONUMUZ: "Toplumumuzun yaflam kalitesinin artmas›na ve ülkemizin sürdürülebilir geliflmesine hizmet eden makina imalat sektörünün, kalite, teknoloji gelifltirme ve yenilikçilikte uluslararas› düzeyde rekabetçi bir yap›ya ulaflmas›na katk› sa¤layan, yönlendirici, kat›l›mc› ve paylafl›mc› bir üst organizasyon olmak”t›r.

MISYONUMUZ: “Ulusal sanayimizin rekabet gücünü art›rmak ve sürekli k›lmak için makina imalat sektörünün her kesimi ve ilgili kurumlarla iflbirli¤i içinde, sektörümüzün öncelikleri do¤rultusunda politikalar gelifltirmek, bunlar› gerçeklefltirecek altyap› ve araçlar› oluflturmaya katk› sa¤lamak, sektörel örgütlerin faaliyetlerini destekleyerek, dayan›flma ve iflbirli¤i kültürü oluflturmakta öncü rol oynamak"t›r.

AKIﬁKAN GÜCÜ DERNE⁄‹ (AKDER) www.akder.org

AMBALAJ MAK‹NEC‹LER‹ DERNE⁄‹ www.ambalaj.org.tr

‹MDER-TÜRK‹YE ‹ﬁ MAK‹NALARI D‹STRÜBÜTÖRLER‹ VE ‹MALATÇILARI B‹RL‹⁄‹ www.imder.org.tr

ANADOLU UN SANAY‹C‹LER‹ DERNE⁄‹ www.ausd.org.tr

‹SDER-‹ST‹F MAK‹NALARI D‹STR‹BÜTÖRLER‹ VE ‹MALATÇILARI DERNE⁄‹ www.isder.org.tr

ANASDER-ANADOLU ASANSÖRCÜLER DERNE⁄‹ www.anasder.org.tr

ARÜS-DER -ARAÇ ÜSTÜ EK‹PMAN ‹MALATÇILARI DERNE⁄‹ www.arusder.org

‹SK‹D-‹KL‹MLEND‹RME, SO⁄UTMA, KL‹MA ‹MALATÇILARI DERNE⁄‹ www.iskid.org.tr

‹ﬁ MAK‹NALARI MÜHEND‹SLER‹ B‹RL‹⁄‹ www.ismakinalari.org

OST‹M ORGAN‹ZE SANAY‹ BÖLGES‹ ÖNCÜ SANAY‹C‹ VE ‹ﬁADAMLARI DERNE⁄‹ PAGDER-PLAST‹K SANAY‹C‹LER‹ DERNE⁄‹ SADER (SA⁄LIK GEREÇLER‹ ÜRET‹C‹LER‹ www.ostim.org.tr www.kilavuz.biz www.pagev.org.tr/pagder/main.asp VE TEMS‹LC‹LER‹ DERNE⁄‹) www.sader.org.tr

-TMMOB-MAK‹NA MÜHEND‹SLER‹ ODASI www.mmo.org.tr

TOBB MAK‹NE SEKTÖR MECL‹S‹ BAﬁKANLI⁄I www.tobb.org.tr

TÜMDEF - TÜM TIBB‹ C‹HAZ ÜRET‹C‹ VE TEDAR‹KÇ‹ DERNEKLER‹ FEDERASYONU www.tumdef.org

BES‹AD-BA⁄LANTI ELEMANLARI SANAY‹C‹ VE ‹ﬁADAMLARI DERNE⁄‹ www.besiadturkey.com

KBSB-KAZAN VE BASINÇLI KAP SANAY‹C‹LER‹ B‹RL‹⁄‹ www.kbsb.org

TARMAKB‹R-TÜRK TARIM ALET VE MAK‹NELER‹ ‹MALATÇILARI B‹RL‹⁄‹ www.tarmakbir.org

TÜMMER-TÜRK‹YE MERMER DO⁄ALTAﬁ VE MAK‹NALARI ÜRET‹C‹LER‹ B‹RL‹⁄‹ www.tummer.org.tr

ENOSAD-ENDÜSTR‹YEL OTOMASYON SANAY‹C‹LER‹ DERNE⁄‹ www.enosad.org.tr

‹MES SANAY‹ S‹TES‹ www.imes.org

M‹B (MAK‹NA ‹MALATÇILARI B‹RL‹⁄‹) www.mib.org.tr

TAS‹AD-TÜM ASANSÖR SANAY‹C‹ TEMSAD-TEKST‹L MAK‹NE VE VE ‹ﬁADAMLARI DERNE⁄‹ AKSESUARLARI SANAY‹C‹LER‹ DERNE⁄‹ www.tasiad.org.tr www.temsad.com

TÜRK POMPA VE VANA SANAY‹C‹LER‹ DERNE⁄‹ www.pomsad.org.tr

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ www.makinebirlik.com

KISA KISA

SANAY‹ ÜRET‹M‹ KÜRESEL KR‹ZDEN BU YANA ‹LK KEZ ARTIﬁ GÖSTERD‹. SANAY‹ ÜRET‹M ENDEKS‹ EK‹M AYINDA YÜZDE 6.5 ARTIﬁ ‹LE BEKLENT‹LER‹N OLDUKÇA ÜZER‹NDE GELD‹.

expo

Konya Sanayi Odas› ve Selçuk Üniversitesi iﬂbirli¤i ile teknik e¤itim programlar› baﬂlad›

Sanayi üretiminde s›çrama

moment

‹SOMER (‹malat Sistemleri Otomasyon Merkezi) / KAMPÜS’te 12 Aral›k 2009 ve 24 Ocak 2010 tarihleri aras›ndaCAD/CAM (CATIA V5R18) e¤itimi, 12 Aral›k 2009 ve 24 Ocak 2010 tarihlerinde endüstriyel otomasyon eleman› yetifltirme e¤itimi, 20 fiubat ve 28 Mart 2010 tarihlerinde CNC programlama ve operatörlü¤ü e¤itimi, 20 fiubat ve 14 Mart 2010 tarihleri aras›nda PLC e¤itimi, 03 Nisan ve 25 Nisan 2010 tarihleri aras›nda ise hidrolik / pnomatik e¤itimi verilecek. Tüm bu e¤itim programlar› 60 saat olup, ücreti ise 150 TL olacak. Konya Sanayi Odas› ve Selçuk Üniversitesi’nin müfltereken düzenleyecekleri e¤itim programlar›na kat›lmak için kat›l›m formunu doldurarak e¤itim ücreti dekontu ile birlikte Konya Sanayi Odas›’na faks veya e-posta ile ulaflt›r›lmas› gerekiyor. E¤itimler, yeterli kat›l›mc› say›s›na ulafl›l›nca yap›lacak. Ayn› zamanda Cumartesi ve Pazar günleri saat 12.30 – 17.30 aras›nda gerçeklefltirilecektir. E¤itim sonunda kat›l›mc›lara kat›l›m belgesi verilecektir. Kesin kay›t, ücret yat›r›ld›ktan sonra yap›lacakt›r. E¤itim ücreti, KSO veznesi (nakit/kredi kart›) veya ‹fl Bankas› Büsan fib. (4505) 91033’ne yat›r›labilir.

En son 2008 Temmuz ay›nda yüzde 3.8 art›fl gösteren sanayi üretimi, fiubat 2009'da yüzde 23.7 düflüflle dip yapm›flt›. Bu arada sanayi üretimindeki art›fl›n baz etkisinden kaynakland›¤›n› belirten TÜ‹K, mevsimsellikten ar›nd›r›lm›fl rakamlarda üretim eksiye geçebilece¤ini bildirdi. TÜ‹K verilerine göre, NACE Rev.1.1’e göre hesaplanan 2005=100 temel y›ll› Ayl›k Sanayi Üretim Endeksi, 2009 y›l› Ekim ay›nda bir önceki y›l›n ayn› ay›na göre yüzde 6,5 artarak 117,9 oldu. Sanayinin alt sektörleri incelendi¤inde, 2009 y›l› Ekim ay›nda, bir önceki y›l›n ayn› ay›na göre Madencilik ve Taflocakç›l›¤› sektörü endeksi yüzde 5,2 artarak 139,1’den 146,3’e; ‹malat Sanayi sektörü endeksi yüzde 6,6 artarak 109,5’den 116,7’ye; Elektrik, Gaz ve Su sektörü endeksi ise yüzde 6,4 artarak 111,1’den 118,1’e yükseldi. Ana Sanayi Gruplar› (MIGs) S›n›flamas›na göre, 2009 y›l› Ekim ay›nda bir önceki y›l›n ayn› ay›na göre en yüksek art›fl yüzde 11,0 ile Ara Mal› ‹malat›nda görüldü. Ana Sanayi Gruplar› (MIGs) S›n›flamas›na göre di¤er gruplar incelendi¤inde, Dayan›ks›z Tüketim Mal› ‹malat›n›n yüzde 8,1, Dayan›kl› Tüketim Mal› ‹malat›n›n yüzde 7,0, Enerjinin yüzde 1,9 oran›nda artt›¤›, Sermaye Mal› ‹malat›n›n ise yüzde 3,0 oran›nda düfltü ‹malat Sanayi Alt Gruplar› incelendi¤inde, en yüksek art›fl oran› T›bb› Hassas ve Optik Aletler ile, Saat ‹malat›nda gerçekleflti. ‹malat Sanayi Üretim Endeksi alt gruplar›n›n 2009 y›l› Ekim ay›nda 2008 y›l› ayn› ay›na göre yüzde de¤iflim oranlar› incelendi¤inde, en yüksek art›fl oran›n›n yüzde 38,3 ile T›bbi Hassas ve Optik Aletler ile, Saat ‹malat›nda gerçekleflti. Bunu, yüzde 19,1’lik art›fl ile A¤aç ve A¤aç Mantar› Ürünleri ‹malat› (mob.hariç) takip etmektedir. Bununla birlikte, en yüksek düflüfl ise yüzde 31,5 ile Büro Makineleri ve Bilgisayar ‹malat›nda gerçekleflti.

Metal fiyatlar› parl›yor

‹ﬂletme sahipleri dikkat!

Emtia borsalar›n›n metaller kategorisinde yer alan ürünlerde yüksek art›fl e¤ilimi h›z kesmeden sürüyor. Bak›r, alt›n, gümüfl, platin ve palladiumun yer ald›¤› bu bölümde fiyat art›fllar› geçen seneye göre iki kat seviyesini zorluyor. Fiyat art›fllar›nda bu ürünlerden alt›n ve gümüflün alternatif yat›r›m arac› olarak görülmesi ektili olurken bak›r ve platinde fiyat yükseliflinin kontrat al›mlar›n›n yan› s›ra elektronik, otomotiv gibi sektörlerdeki k›p›rdanmalar›n etkili oldu¤una dikkat çekiliyor. Özellikle ABD ve AB ülkelerindeki otomotive getirilen hurda indirimlerinin ve teflviklerin bu ürünlerdeki fiyat art›fllar›nda etkili oldu¤u düflünülüyor. Bak›rda y›ll›k art›fl, yüzde 95,5; gümüflte yüzde yüzde 95, platinde yüzde 70, alt›nda ise yüzde 55'e vard›. Bak›r fiyatlar› emtia borsalar›n›n bu kategorisinin a¤›r metallerinden. Y›ll›k art›fl› yüzde 95,51'e varan bak›r fiyatlar› bu yükseliflini hem endüstriyel talebin krizden nispi olarak silkelenmesine hem de alternatif yat›r›m arac› olarak ününün giderek artmas›na borçlu. Bu durumun da son dört y›ld›r öne ç›kt›¤› rakamlara bak›larak tespit edilebilir. Bak›r fiyatlar›n›n son 10 y›ll›k grafi¤inde 1999-2005 aras› dönemde yatay seyir gösteren fiyat› sadece iki kat artan bak›r fiyatlar› bu haliyle yat›r›c›lar›n ilgisinden uzak bir konumdayd›. 2005 y›l›ndan sonra bafllayan yukar› yönlü talep art›fl› bak›r fiyatlar›n› küresel ekonomik krize kadar yukar› yönlü tafl›may› sürdürdü. 2008 Haziran ay›nda 3.9490 seviyelerine kadar ç›kan fiyatlar krizin yo¤unlaflt›¤› aylara direnemeyerek 22 Aral›k 2008 tarihinde 2005 öncesi dönemdeki fiyatlar›na, 1.3035'e kadar düfltü.

9 moment

OTOMOT‹V VE ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K SANAY‹‹NDEK‹ HAREKETLENME, D‹⁄ER YANDAN ALTERNAT‹F YATIRIM ARAÇLARI OLARAK YILDIZLARININ PARLAMASIYLA EMT‹A BORSALARININ METALLER KATEGOR‹S‹NDE F‹YATLAR HEMEN HER ÜRÜNDE Z‹RVEYE OYNUYOR.

Henüz taslak halinde olan modele göre, denetim elemanlar›n›n haz›rlad›¤› raporlar do¤rultusunda, bu raporlar› haz›rlayan denetim elamanlar›na belirli oranda prim verilecek. Teflvik priminin, hangi kriterlere göre verilece¤i ise henüz netleflmedi. Maliye Bakanl›¤›, tüm çal›flmalar›n› vergi tahsilat›n› artt›rmak ve kay›t d›fl› ekonomi ile mücadeleyi etkinlefltirmeye yo¤unlaflt›rd›. Bu amaçla vergi kaçakç›lar›na verilen cezalar›n artt›r›lmas›na iliflkin yasal düzenlemelerin yan› s›ra vergi denetimini etkinlefltirmek amac›yla da baz› düzenlemeler üzerinde çal›fl›l›yor. Bu çal›flmalar kapsam›nda, vergi denetim elamanlar›n›n özlük haklar›n›n iyilefltirilmesi ve vergi ihbar sisteminin güçlendirilmesi de yer al›yor. Buna göre, vergi kaçar›na mükelleflerle ilgili olarak uygulanan ihbar sistemi daha basit hale getirilecek. Vergi ihbarlar›nda tahsil edilen cezan›n yüzde 10’u ihbarc›ya veriliyor. Bu oran›n artt›r›lmas› ve ihbarc›lara yap›lacak ödemenin h›zland›r›lmas› öngörülüyor. ‹hbarc›lara yap›lacak ödemenin art›r›lmas›na iliflkin çal›flmalar çerçevesinde, Maliye Bakanl›¤› bünyesinde görev yapan denetim elemanlar›na da teflvik amac›yla prim verilmesi planlan›yor.

expo

KÜRESEL KR‹Z NEDEN‹YLE DÜﬁEN VERG‹ TAHS‹LATLARINI ARTIRMAK ‹Ç‹N YEN‹ FORMÜLLER ARAYAN MAL‹YE BAKANLI⁄I, DENET‹M S‹STEM‹N‹ DAHA DA ETK‹N HALE GET‹RMEK ‹Ç‹N, VERG‹ DENET‹M ELEMANLARINA ‘PR‹M VERME’ MODEL‹ GEL‹ﬁT‹RD‹.

KISA KISA

Kombi kullan›m› s›n›rlan›yor

expo

BAYINDIRLIK BAKANLI⁄I TARAFINDAN GEÇEN YIL YAYIMLANAN, ''B‹NALARDA ENERJ‹ PERFORMANSI YÖNETMEL‹⁄‹'' 6 ARALIK 2009 ‹T‹BARIYLA YÜRÜRLÜ⁄E G‹RD‹

‹ﬂ ve istif makineleri kiralamas›nda yat›r›mlar art›yor

10 moment

DÜNYADA ‹fi MAK‹NELER‹ SEKTÖRÜNDE ÖNEML‹ PAYA SAH‹P ‘K‹RALAMA’ SEKTÖRÜNE BÜYÜK HOLD‹NGLER YATIRIM YAPMAYA HAZIRLANIYOR. YURTDIfiINDAN F‹RMALAR TÜRK F‹RMALARIYLA ORTAKLIK GÖRÜfiMELER‹ YAPIYOR.

Yeni yönetmeli¤e göre, toplam kullan›m alan› bin metrekareyi geçen binalarda kombi kullan›m› yasakland›. Zaman gazetesinin haberine göre, bu binalarda ›s›nma, merkezi sistem ile yap›lacak. Yönetmelik sadece yeni binalar› kaps›yor, eski binalar uygulamadan etkilenmeyecek. Merkezi ›s›tmada kat› yak›t verimi en az yüzde 75, s›v› ve gaz yak›tlarda ise Sanayi Bakanl›¤›'n›n yay›mlad›¤› yönetmelikte yer alan iki y›ld›z verim s›n›f›ndan daha düflük olamayacak. Ayr›ca merkezi ›s›tma sistemlerinde, kazana geri dönüfl su s›cakl›¤› ile d›fl hava s›cakl›k kontrolünü sa¤layan ekonomik sistemler kullan›lacak. Yönetmelik ayr›ca, 2 bin metrekare üzeri iflyerleri ve hizmet binalar›nda merkezi so¤utma sistemini zorunlu hale getirdi. Enerji verimlili¤ini ve ekonomik ›s›nmay› amaçlayan yönetmeli¤e göre, isteyen herkes yaflad›¤› ortam› kombi veya klima kurarak istedi¤i gibi ›s›t›p so¤utamayacak. Toplam alan› bin metrekareyi geçen toplu konut veya sitelerle, kullan›m alan› 2 bin metrekareyi aflan ticaret ve hizmet binalar›nda merkezi so¤utma zorunlu hale getirildi. Binalarda ›s›tma ve so¤utmay› merkezi hale getiren yönetmelik, ›s› ve so¤utma sistemlerinin faaliyeti için de kaliteli malzeme kullanmay› zorunlu tutuyor.

Dünyada ifl makineleri sektörünün içinde yer alan etkin alanlardan biri de ifl makineleri kiralama sektörü. Türkiye’de de kiralama sektörünün önemi kriz döneminde çok daha ön plana ç›kt›. Geliflmifl ülkelerde ifl makineleri kiralama firmalar›n›n çok yayg›n hale geldi¤ini ifade eden ‹MDER Genel Sekreteri Faruk Aksoy, Türkiye’de bu sektördeki büyük firmalar›n kendi makinelerini kiralamaya vererek sektöre girmeye haz›rland›klar›na, kiralama ifli yapan firmalar kurmak için yat›r›m yapt›klar›na ifade ediyor. Dünyada sat›fllar›n yüzde 30’u Avrupa’da ise yüzde 45’i kiralama firmalar›na yap›l›yor. Kiralaman›n Avrupa’da 33 milyar, dünyada ise 90 milyar dolarl›k bir sektör oldu¤una dikkat çeken Aksoy, Türkiye’de sektörün en az 2 milyar dolar› bulabilece¤ine belirtiyor. Yurtd›fl›ndan firmalar da ifl makinesi kiralama konusunda Türkiye’deki firmalarla ortakl›klar kurmak için görüflmeler yap›yorlar. Türkiye’de ilk 500’e giren büyük holdinglerin ço¤unlu¤unun ifl ve istif makinelerini kiralamay› tercih etti¤ini anlatan Aksoy kiralama yapan firmalar›n maliyet analizini daha iyi yapabildiklerini belirtti. ‹SDER bünyesinde kurulan fakat ihtiyaçlar do¤rultusunda geniflleyerek ‹MDER ile beraber oluflturulan “kiralama komitesi” sektörün büyük ilgisini çekiyor. Bu komite için ‹MDER ve ‹SDER üyeleri d›fl›nda firmalarda üye olmak için ciddi talepte bulunuyor. Geliflmeler do¤rultusunda ‹MDER ve ‹SDER’in, ERA-Avrupa Kiralama Federasyonu ile irtibata geçerek Ocak 2010’da toplant› yap›lmas› planlan›yor.

Mersin ve Hatay ekonomisi son y›llarda yakalad›¤› yükselifl trendini krizde de sürdürdü. Anadolu'nun geleneksel sanayi kenti Gaziantep ise yeni ihracat pazarlar› sayesinde krizden bölgenin yine en güçlü ekonomisi olarak ç›kmaya aday. Manisa ise Ege'de ‹zmir'in taht›n› sars›yor. Türkiye ekonomisindeki genel görünüm iller baz›nda incelendi¤inde dikkat çekici bir de¤iflim göze çarp›yor. Toplam d›fl ticaretin üçte ikisini karfl›layan, 500 büyük sanayi kuruluflunun yar›s›ndan fazlas›n› ve istihdam›n a¤›rl›kl› k›sm›n› bar›nd›ran 16 sanayi kentinin krizin ilk y›l›ndaki görünümü tam bir bölgesel farkl›laflmaya iflaret ediyor. Tüm olanaklar›na ve geleneksel sanayi altyap›lar›na ra¤men Bat› illeri her alanda büyük darbe al›rken, Anadolu'nun sürpriz kentleri krize ra¤men dinamizm kazanm›fl görünüyor. Türkiye'nin geleneksel sanayi merkezlerinden Bursa, Denizli, Kocaeli, Sakarya, ‹stanbul ve ‹zmir gibi Bat› illerinde d›fl ticaret, teflvikli yat›r›mlar, istihdam potansiyeli ortalaman›n üzerinde kay›plar yaflad›. Örne¤in; tekstil merkezi Denizli, en büyük ekonomiye sahip ‹stanbul ve imalat sanayinin kalbi Sakarya, ihracat› en fazla daralan iller s›ralamas›nda ilk üç s›ray› paylafl›yor. Bursa, Kocaeli ve ‹zmir ise yine d›fl ticareti yüksek oranda düflen iller aras›nda. Buna karfl›n Gaziantep, Mersin, Kahramanmarafl ve Mersin son aylarda ihracat›n› en fazla düzelten illerin bafl›nda geliyor. 16 sanayi kenti içinde d›fl ticarette daralmay› afl›p büyümeye geçen iller ise sadece Kahramanmarafl ve Mersin. Kahramanmarafl son

expo

KR‹Z TÜRK‹YE SANAY‹S‹NDE DE B‹R EKSEN KAYMASINA YOL AÇTI. SANAY‹N‹N YO⁄UNLAﬁTI⁄I BATI ‹LLER‹N‹N EKONOM‹K GÖSTERGELER‹, KR‹Z‹N B‹R‹NC‹ YILI DOLARKEN PEK ‹Ç AÇICI DE⁄‹L. BUNA KARﬁIN ANADOLU'DA HATAY, MAN‹SA, MERS‹N VE GAZ‹ANTEP KR‹ZDEK‹ PERFORMANSIYLA D‹KKAT ÇEK‹YOR.

11 moment

Anadolu krizde fark yaratt›

10 ayda ihracat›n› geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 10 art›rarak sanayi illeri içinde ihracat›n› en fazla art›ran il oldu. Kahramanmarafl'›n Avrupa ülkeleri d›fl›nda ihracat yapt›¤› pazarlar aras›nda Brezilya dikkat çekiyor. Nitekim Kahramanmarafl 10 ayda bu ülkeye toplam 32 milyon dolar›n üzerinde ihracat yapm›fl ve Brezilya ilin ihracat pazarlar› aras›nda ikinci s›raya ç›km›fl. Ayn› flekilde Suriye de 18 milyon dolarl›k ihracatla bu ilin önemli pazarlar›ndan. Irak ise bir di¤er yükselen pazar. Bu da Kahramanmarafl'›n krizde yeni pazarlara aç›larak ihracattaki daralmay› aflmay› baflard›¤›n› gösteriyor. ‹hracat›n› yüzde 7 art›ran Mersin'in pazar portföyü ise daha da ilginç. Mersin'in ihracat›nda 250 milyon dolarla Irak ilk s›rada bulunuyor. Rusya ise bu ilin ikinci en büyük ihracat pazar› konumunda. Ukrayna da 38 milyon dolarl›k ihracatla ön plana ç›k›yor. Yine Mersin'in ‹srail'e yapt›¤› toplam 28 milyon dolar› bulan ihracatta dikkat çekici. Suriye de t›pk› Kahramanmarafl gibi Mersin'in en fazla ürün satt›¤› ülkelerden birisi. Bat› illerinin ise krizde Avrupa ve ABD pazar› d›fl›na pek ç›kamad›¤› görülüyor. Bu iki pazar›n da küresel krizden en fazla etkilenen yerler olmas›, Bat› illerindeki ihracat daralmas›n›n en önemli nedeni. Örne¤in; ihracat› en fazla düflen il olan Sakarya'n›n en büyük 10 ihracat pazar›n›n 9 tanesi Avrupa ülkeleri. Sadece Rusya 50 milyon dolarl›k ihracatla bu liste içine girebildi ancak Anadolu illeri ile k›yasland›¤›nda Sakarya gibi sanayisi hayli geliflmifl bir ilin bu verimli pazara yönelmesi hala zay›f düzeyde. Dolay›s›yla ihracatta krizden fazla etkilenen geleneksel pazarlar d›fl›nda yeni ülkelere aç›lan iller ekonomide toparlanman›n beklendi¤i 2010 y›l›na daha avantajl› giriyor. Sanayi kentlerinin Türkiye ekonomisinin büyümesinde ana dinamik olan ihracattaki performanslar› istihdam durumunu da do¤rudan etkiledi. Nitekim Bat› illerinin neredeyse tamam›nda kay›tl› iflçi say›s› ortalaman›n üzerinde azald›. Öyle ki, Bursa, Denizli ve Kocaeli'de iflini kaybeden iflçi say›s› Türkiye ortalamas›n›n tam dört kat›n› buluyor. Buna karfl›n Ankara d›fl›ndaki Anadolu kentlerinde kay›tl› iflçi say›s›nda art›fl yafland›. Konya yüzde 10 art›fl ile bu alan›n lideriyken, Hatay yüzde 2 art›flla dikkat çekiyor. Gaziantep'te de yüzde 1'lik büyüme oldu. Mersin ve Manisa da ise kay›tl› iflçi say›s›ndaki azal›fl son aylarda bir hayli düfltü ve yüzde 1'ler düzeyinde kald›.

GÜNDEM

‹hracat Kas›m ay›nda da

expo

yükseliﬂini sürdürdü

moment

TÜRK‹YE’N‹N IRAK’A AÇILAN KAPISI HABUR’DA AÇIKLANAN KASIM AYI ‹HRACAT RAKAMLARI, TOPARLANMA SÜREC‹N‹ TEY‹T ETT‹. YILSONUNDA TÜRK‹YE’N‹N 100’LER KULÜBÜNDE OLMAYA DEVAM EDECE⁄‹ BEL‹RT‹LD‹.

“ Geçen ay ihracat, geçen y›l›n ayn› dönemine göre

yüzde 1,54 oran›nda artarak 8 milyar 825 milyon 235 bin dolar olarak gerçekleflti. Böylece Türkiye ihracat› uzun bir aradan sonra son iki ayd›r art› görmüfl oldu.” milyar 608 milyon 547 bin dolar olarak gerçekleflti. Geçen seneden farkl› olarak bu sene Kurban Bayram› Kas›m ay›na denk geldi¤inden, geçen seneye göre ifl günü kay›plar› oldu¤unu da belirtmek gerek. Kas›m’da toplam ihracat›n›n yüzde 82,6’s›n› gerçeklefltiren sanayi grubunda, yüzde 1,48’lik art›fl ile 7 milyar 288 milyon 526 bin dolarl›k ihracat yap›ld›. ‹hracat›n yüzde 14,66’s›n› oluflturan tar›m alan›nda yüzde 0,19’luk düflüflle 1 milyar 293 milyon 993 bin dolarl›k, yüzde 2,75’ini oluflturan madencilikte ise yüzde 14,42 art›flla 242 milyon 717 bin dolarl›k ihracat rakam› elde edildi. Sanayi sektöründe ne büyük pay› yüzde

rak s›raland›. Kas›m ay›nda gerçeklefltirdikleri ihracata göre en fazla ihracat yapan iller s›ras›yla ‹stanbul, Bursa, Kocaeli, ‹zmir, Ankara, Manisa, Gaziantep, Denizli, Sakarya ve Hatay olarak s›raland›. ‹stanbul, toplam ihracat›n yüzde 45,78’ini gerçeklefltirirken, ‹stanbul’a en yak›n il yüzde 9,46 payla Bursa oldu. Kas›m ay›nda en çok ihracat yapan firmalar ise Oyak-Renault, Vestel, Ford, TOFAfi, Türkiye Petrol Rafineleri, Toyota, Arçelik, Habafl, ‹ÇDAfi Çelik ve Diler D›fl Ticaret olarak s›raland›.

KOMfiULARLA YAPILAN T‹CARET ‹HRACATI TET‹KLED‹ Türkiye’nin komflu ülkelere gerçeklefl-

tirdi¤i ekonomik aç›l›mlarda ihracat›n yükselmesinden önemli bir etken oldu. Türkiye’nin komflular›yla yapt›¤› d›fl ticaretin artmas›ndan en fazla fayday› bölgede yer alan iler sa¤lad›. Örne¤in Gaziantep, Irak’a en fazla ihracat yapan il oldu. Tüm Irak ihracat›n›n yüzde 25’i Gaziantep’ten gerçekleflti. 2007 y›l›nda Gaziantep Irak’a 721 milyon dolar ihracat yaparken bu rakam 2008’de 1,2 milyar dolara yükseldi. 2009’un ilk on ay›nda bu rakam 1,1 milyar dolara yaklaflt›, y›lsonunda 1,3 milyar dolar› aflacak. fi›rnak’tan Irak’a yap›lan ihracat 2007 y›l›nda 193 milyon dolarken, bu rakam 2008 y›l›nda 277 milyon dolara yükseldi. 2009’un ilk 10 ay›nda 400 milyon dolara ç›kt›, y›lsonunda 500 milyon dolara yaklaflmas› beklen,yor. Bir baflka örnek Mardin. Mardin’in 2007 y›l›nda Irak’a yapt›¤› ihracat 166 milyon dolard›, 2008 y›l›nda 263 milyon dolara yükseldi. Mardin, 2009’un ilk 10 ay›nda, 2008’in tamam›n› geçerek 288 milyon dolarl›k ihracat hacmi yakalad›, y›lsonunda bu rakam 350 milyon dolar› bulacak.

220 ÜLKEYE 12 B‹N 885 KALEM ‹HRACAT 1980’li y›llarda ihracat hamlesi bafllad›¤›nda Türkiye ihracat›n›n tar›m a¤›rl›kl› iken, bugün ise Türkiye ihracat›n›n yüzde 90’a yak›n›n› sanayi ürünleri oluflturuyor. Türkiye’nin ihracat› 1980 y›l›nda 3 milyar dolarken, bu rakam›n 2008 y›l›nda 132 milyar dolara yükselmifl durumda. 1996 y›l›nda Gümrük Birli¤i yürürlü¤e girdi¤inde “yerli sanayi bitecek” yorumlar› yap›l›rken, bugün gelinen noktada ihracat›n yar›ya yak›n›n›n AB ülkelerine yap›l›yor. Ayn› zamanda AB ülkelerine sat›lan ürünler son moda teknoloji ile üretilmifl sanayi ürünleri. 2008 y›l›nda 46 bin Türk ihracatç› firmas›, 220 ülkeye 12 bin 885 farkl› kalem mal ihraç etti ve ihracatç›lar yeni pazarlar› kaliteli ürünleri ile fethetmeye devam ediyorlar.

expo

16,34 ile krizden ç›k›fl›m sembollerinden biri olan otomotiv al›rken haz›r giyim ve konfeksiyon ürünleri yüzde 13,72 ile ikinci, demir çelik de yüzde 10,35 ile üçüncü olarak s›raland›. Kas›m ay›nda otomotiv ihracat› yüzde 0,18 düflerken, haz›r giyimde yüzde 2,58 art›fl oldu. Ayn› dönemde ihracat art›fl› yaflanan sektörlerin ilk s›ralar›nda ise yüzde 61,48 ile di¤er sanayi ürünleri, yüzde 27,12 ile zeytin ve zeytinya¤›, yüzde 26,32 ile f›nd›k dikkat çekti. Kas›m ay›nda ihracat›nda gerileme yaflanan ürünler aras›nda ise ilk s›ray›, yüzde 32,39 ile de¤erli maden al›rken, onu yüzde 16 ile kuru meyve, yüzde 15,01 ile hayvanc›l›k, yüzde 13,48 ile hububat, yüzde 11,75 ile de tütün ald›. 1 milyar dolar ve üzerinde ayl›k ihracat gerçeklefltiren iki alt sektör, 1, 44 milyar dolar ile otomotiv, 1,21 milyar dolar ile de haz›r giyim ve konfeksiyon oldu. Geçen ay Türkiye ihracat›nda ilk 10 ülke ise Almanya, ‹ngiltere, Fransa, ‹talya, Irak, Rusya, ‹spanya, ABD, Romanya ve ‹ran ola-

13 moment

luslararas› ekonomi otoriteleri Türkiye’nin ekonomik durumuna dair olumlu aç›klamalar yap›yor arka arkaya. En son Fitch, Türkiye’nin uzun vadeli döviz cinsi kredi notunu 2 kademe art›rarak BB+’ya yükseltti¤ini aç›klad›. Birleflmifl Milletler ve OECD raporlar› da önümüzdeki dönemde Türkiye için büyüme öngören tahminlerde bulunuyor. Nitekim Kas›m ay› ihracat rakamlar› da benzer bir duruma iflaret ediyor. Geçen ay ihracat, geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 1,54 oran›nda artarak 8 milyar 825 milyon 235 bin dolar olarak gerçekleflti. Böylece Türkiye ihracat› uzun bir aradan sonra son iki ayd›r art› görmüfl oldu. Y›ll›k ihracat rakam› ise 94 milyar 798 milyon 125 bin dolar seviyesine geldi. Bu da y›lsonunda yakalanmas› gereken 100 milyar dolarl›k ihracata dair umutlar› güçlendirdi. Ocak-Kas›m dönemindeki ihracat rakam› ise yüzde 27,31 düflüflle 87

expo

GÜNDEM

moment

Mustafa KOÇ

Güler SABANCI

Bülent ECZACIBAﬁI

Abdulkadir KONUKO⁄LU

‹ﬂ dünyas›: Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›ﬂ›yor

expo moment

‹dil Y‹G‹TBAﬁI

Cem BOYNER

Erdo¤an DEM‹RÖREN

MUSTAFA KOÇ, GÜLER SABANCI, BÜLENT ECZACIBAfiI, ERDO⁄AN DEM‹RÖREN, ABDÜLKAD‹R KONUKO⁄LU, ‹D‹L Y‹⁄‹TBAfiI VE CEM BOYNER TÜRK MAK‹NE SANAY‹’NE DESTEK VEREREK, MAK‹NE TANITIM GRUBU’NUN ‹Ç PAZARA YÖNEL‹K KAMPANYASI ‹Ç‹N KAMERA KARfiINA GEÇT‹LER. ‹fi DÜNYASININ TEMS‹LC‹LER‹ MTG’N‹N REKLAM F‹LM‹NDE AYNI ORTAK MESAJLARI VERD‹: “TÜRK MAK‹NELER‹ KAL‹TEL‹D‹R” VE “TÜRK MAK‹NELER‹ TIKIR TIKIR ÇALIfiIYOR.”

expo

GÜNDEM

moment

akine Tan›t›m Grubu (MTG), Türk makinesi ile ilgili alg›lamay› güçlendirmek ve sektörün pazar pay›n› yükseltmek amac›yla bafllatt›¤› tan›t›m ata¤›n› sürdürüyor. Aralar›nda Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Bülent Eczac›bafl›, Erdo¤an Demirören, Abdülkadir Konuko¤lu, ‹dil Yi¤itbafl› ve Cem Boyner’in de bulundu¤u ifl dünyas›n›n öncü isimleri Türk Makine Sanayi’ne destek vererek Makine Tan›t›m Grubu’nun iç pazara yönelik kampanyas› için kamera karfl›na geçtiler. ‹fl dünyas›n›n temsilcileri ayn› ortak mesajlar› verdi: “Türk makineleri kalitelidir” ve “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”.

‹fi DÜNYASININ L‹DERLER‹NDEN MTG’YE DESTEK MTG’nin yeni kampanyas› için kamera karfl›s›na geçen Türk ifl dünyas›n›n öncü isimleri flu ortak mesaj› verdi: “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”. Makine Tan›t›m Grubu’nun (MTG), Türk makinesi ile ilgili alg›lamay› güçlendirmek ve sektörün pazar pay›n› yükseltmek amac›yla bafllatt›¤› tan›t›m ve iletiflim ata¤› sürüyor. Aralar›nda Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Bülent Eczac›bafl›, Erdo¤an Demirören, Abdülkadir Konuko¤lu ve Cem Boyner’in de bulundu¤u ifl dünyas›n›n öncü isimlerinden Türk

Makine Sanayi’ne destek geldi. Türk makine sektörünün iç pazara yönelik kampanyas›nda görev alan ifl dünyas› temsilcileri kamera karfl›s›na geçerek ayn› ortak mesajlar› verdi. “Türk makineleri kalitelidir” ve “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”. Türk makinecilerinin ses getiren yeni kampanyas›, Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri (OA‹B) ve MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran’›n ev sahipli¤inde, T‹M Baflkan› Mehmet Büyükekfli, T‹M bünyesindeki ihracatç› birliklerinin baflkanlar› ve ifl dünyas›n›n temsilcilerinin de haz›r bulundu¤u bir törenle kamuoyuna tan›t›ld›.

“‹THAL MAK‹NELER‹N YÜZDE 70’‹ ÜLKEM‹ZDE DE ÜRET‹LEB‹L‹YOR” Adnan Dalgak›ran, “Dünyan›n 200 ülkesinde kendi markas› ile kullan›lan Türk makinesini, kendi vatan›nda da tercih edilebilir k›l›nmas›n› önceledik. Bu sebeple 2009 sonuna kadar sürecek kampanyan›n ilk aflamas›nda yerli yat›r›mc›lar›n Türk makinelerini de tercih etmelerini sa¤lamak için etkili bir iletiflim kampanyas› yürütmeye devam ediyoruz. 2010 y›l›ndaki hedefimiz ise yurtd›fl›ndaki mecralarda kendimizi anlatmaya bafllamak. 2009 y›l› içindeki kampanyam›z›n ikinci aya¤›n› y›lsonunda yaparak, bu rüzgârla 2010

sektörüne destek vererek, makine sektörünün bu büyüme ve geliflim ata¤›na bizimle birlikte omuz verdiler” diyen Adnan Dalgak›ran, “Türk sanayisinin kanaat önderlerinden Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Abdülkadir Konuko¤lu, Erdo¤an Demirören, ‹dil Yi¤itbafl›, Cem Boyner ve Bülent Eczac›bafl› hem zamanlar›n›, hem yüreklerini bu kampanyaya ay›rarak, tan›t›m filmimizdeki katk›lar› ile hedefledi¤imiz mesaj›n iletilmesinde önemli rol oynad›lar. Bu da bize daha da büyük övünç ve cesaret veriyor. Ülkemizde üretilen teknoloji ve AR-GE, ülkemizin tüm kesimlerinin deste¤i ile hem Türkiye’de hem

y›l›na girmeyi hedefliyoruz” diye konuﬂtu.

TÜRK MAK‹NELER‹ 200 ÜLKEYE ‹HRAÇ ED‹L‹YOR Toplant›da söz alan MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran, “Hat›rlars›n›z; 10 Haziran’da yapm›fl oldu¤umuz ilk lansman toplant›s›yla yola ç›karken, Türk Makine Sektörü’nün dünyaya yön vermesine ra¤men ülkemizde henüz tam ve do¤ru olarak alg›lanmad›¤›n› ve bu gerekçe ile de bir tan›t›m kampanyas› bafllatt›¤›m›z› ifade etmifltik. Yaklafl›k 6 ayda bu konuda önemli bir mesafe kaydettik. Türk makinelerinin dünyan›n birçok ülkesinde “TIKIR TIKIR” çal›flt›¤›n› her ortamda tek bir a¤›zdan söyledik” dedi.

“BÜYÜK DESTEK GÖRDÜK” MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran, “Alt› ay boyunca siyasi karar vericilerden, devletin her kademesinden, kendi sektörümüzün sivil toplum kurulufllar›ndan, ifl dünyas›ndan, medyadan, üyelerimizden inan›lmaz destek gördük. Görmeye devam edece¤imize de inanc›m›z tam. Nas›l bafllam›flt›k kampanyam›za? ‘Türk makineleri tüm dünyada t›k›r t›k›r çal›fl›yor’. fiimdi ise bu söylemin tamamlay›c›s› olarak da; ‘Türkiye’de de sanayinin hizmetinde t›k›r t›k›r’ diyece¤iz” dedi. “Türkiye içinde yürüttü¤ümüz kampanyam›z›n bu ad›m›nda da ülkemizin önde gelen ifladamlar› Türk makine

de dünyada daha fazla bilinir hale geliyor” diye konufltu. Türk Makine Sektörü’nün bu baflar›lar›, özgün teknoloji ve Ar-Ge çal›flmalar› ile elde etti¤ini kaydeden Dalgak›ran, “Geldi¤imiz bu noktada bunu gö¤sümüzü gererek söyleyebiliyoruz. Türk ifl dünyas›n›n bu lider isimlerinin bizden desteklerini esirgememesi ve her biri kendi alan›nda birer kanaat önderi olan de¤erli ifl adamlar›m›z›n da ç›kt›¤›m›z zorlu yolda tafl›n alt›na ellerini koyuyor olmalar›, ülkemiz için ne kadar do¤ru ve hay›rl› bir ifl yapt›¤›m›z› ortaya koyuyor. Kendilerine flükranlar›m›z› sunuyoruz. Yo¤un ajandalar› içinde Türk Makine sanayinin bu çabas›na destek oldular. Sa¤ olsunlar, var olsunlar. Onlara müteflekkiriz. Çünkü bugün kamuoyu ile

17 moment

dâhilinde hareket edilmesi gerekti¤inin bilinciyle markalaflma, Ar-Ge ve tan›t›m çal›flmalar›n›n organize edilmesi noktas›nda gerekli finansman›n sa¤lanmas› da yine MTG taraf›ndan gerçeklefltiriliyor. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri ve Makine Tan›t›m Grubu her alanda çal›flmalar›n› sürdürürken, Türk makine sanayi için de gelecek vizyonunu tasarl›yor.”

expo

“ Hedefimize ulaﬂmak için entegre bir strateji

GÜNDEM paylaﬂaca¤›m›z tan›t›m kampanyas›nda onlar›n da büyük emekleri var” dedi.

expo

TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜ’NÜN GELECEK V‹ZYONU

moment

Türk Makine Sektörü’nün sorununun sadece kendilerini anlatmak olmad›¤›n› ifade eden MTG Baflkan›, “O yüzden de hedefledi¤imiz çal›flmalar bu kadarla s›n›rl› de¤il. Hedefimize ulaflmak için entegre bir strateji dâhilinde hareket edilmesi gerekti¤inin bilinciyle markalaflma, Ar-Ge ve tan›t›m çal›flmalar›n›n organize edilmesi noktas›nda gerekli finansman›n sa¤lanmas› da yine MTG taraf›ndan gerçeklefltiriliyor. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri ve Makine Tan›t›m Grubu her alanda çal›flmalar›n› sürdürürken, Türk makine sanayi için de gelecek vizyonunu tasarl›yor” diye konufltu. Türk Makine Sektörü’nün, imalat›n›n yüzde 80’ini ihraç etti¤ini belirten Adnan Dalgak›ran, “Türk makineleri, dünyadaki rekabetçileri ile k›yasland›¤›nda hem dünyada, hem de ülkemizde ayn› kalite, ayn› fayda ve maliyet dengesi, daha uygun servis ve lojistik hizmetiyle sat›n al›nabiliyor. Bir ülkenin makine sanayisi o ülkenin stratejik öneme sahip öncelikli sanayilerinin en bafl›nda gelenlerindendir. Çünkü makine sanayi tüm sektörlerin lokomotifidir. Türkiye’ye de bakt›¤›n›zda, katma de¤erli, teknoloji yo¤un ve dünya standartlar›nda üretilen her makine, çarpan etkisi ile Türkiye’nin daha kuvvetli ve daha refah bir ülke olmas›na katk› koyacakt›r” dedi.

MAK‹NE ‹MALATINDA AVRUPA 6’NCISIYIZ Toplam makine imalat de¤eri bak›m›ndan Türkiye’nin Avrupa’da 6’nc› s›radayken Avrupa ülkelerindeki toplam imalat›n yüzde 5’ini gerçeklefltirdi¤ini söyleyen Adnan Dalgak›ran, “Önümüzdeki 5 y›l içerisinde makine imalat›ndaki y›ll›k art›fl›m›z›n ortalama yüzde 12-15 düzeyinde olmas› beklenmektedir. D›fl pazarda son derece tutarl› ve güvenilir olan Türk makinesi, Türkiye’de ayn› itibara sahip olmak için var gücü ile çal›fl›yor. MTG tan›t›m çal›flmalar›n›n yan› s›ra flu anda

expo moment

bafllanacak. Sektör üyeleri için yönlendirici ve gelifltirici çal›flmalar›m›z web sitemiz üzerinde bafllad›” diye konufltu. Sektörde TURQUM ad› alt›nda bir standardizasyon alt yap›s›n›n da kuruldu¤unu söyleyen OA‹B ve MTG Baflkan› Dalgak›ran, “Firmalar›m›z›n baflvurular›n› alarak, kaliteyi sürekli hale getirebilmek için bir sistem oluflturaca¤›z. Gelecek y›ldan itibaren bu konuyu da kamuoyu ile paylaflaca¤›z” dedi.

MAK‹NEC‹LER ANADOLU YOLLARINA ÇIKIYOR

akademik camia ile iﬂbirli¤i için altyap›y› oluﬂturdu. Çok k›sa süre içerisinde akademisyenlerin katk›lar› da süre-

ce dâhil edilecek. Makine güven endeksi içerikleri oluﬂturuldu. Yeni y›ldan itibaren kamuoyu ile paylaﬂ›lmaya

expo

GÜNDEM

moment

“ Tüm bu çal›flmalar ile paydafllar›m›za ulaflmay›

hedefliyoruz. Y›lbafl›ndan sonra bafllayacak aflamada ise yurt d›fl›nda Türk makineleri ile ilgili alg›lamay› güçlendirmeye yönelik çal›flmalar devreye girecek.” Sanayi Odas› ile birlikte bu yöndeki ilk etkinli¤imizi gerçeklefltirece¤iz. Hedefimiz, Türkiye’nin on üç ilinde bu toplant›lar› yapmak ve hedefledi¤imiz bilincin yerleflmesine katk› sa¤lamak” diye konufltu. “Gelece¤in sektör çal›flanlar›n› keflfetmek amac› ile de üniversitelerin makine ve endüstriyel tasar›m bölümü ö¤rencilerinin kat›l›m› ile makine tasar›m yar›flmalar› da gerçekleflecek” diyen OA‹B ve MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran, “Tüm bu çal›flmalar ile paydafllar›m›za ulaflmay› hedefliyoruz. Y›lbafl›ndan sonra bafllayacak aflama-

da ise yurt d›fl›nda Türk makineleri ile ilgili alg›lamay› güçlendirmeye yönelik çal›flmalar devreye girecek. ‹flte bu nedenle kurulan Makine Tan›t›m Grubu, birli¤imiz üyelerinin de katk›lar›yla bugün önemli bir ad›m atmaktad›r. Gerçeklefltirece¤imiz kampanya ile Türk sanayicisinin dikkatini Türk Makine Sanayi’ne çekmeyi hedefliyoruz” dedi.

MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN MESELES‹ TÜM TÜRK‹YE’N‹N MESELES‹D‹R Toplant›ya kat›lan T‹M Baﬂkan› Meh-

met Büyükekfli ise Türkiye’nin lokomotif sektörü olan makine sektörüne büyük önem verdiklerini söyleyerek, “Bu toplant› makine sektörüne verilen de¤eri gösteriyor. Biz birlik beraberlik içindeyiz. OA‹B taraf›ndan makine sektörünün daha iyi tan›t›lmas› için makineleflme ve inovasyon konular›nda MTG’nin son 6 ayd›r örnek çal›flmalar› devam ediyor. Makineye yap›lan yat›r›m ülkenin katma de¤erine yap›lan yat›r›md›r. Makine sektörünün meselesi tüm Türkiye’nin meselesidir. Biz Çin’le de¤il, katma de¤er üreten ülkelerle rekabet edece¤iz. Yeni çocuk oldu¤unda nas›l seviniyorsak makinemiz çal›flt›¤›nda da öyle seviniyoruz. Toplant›ya T‹M Baflkan› Mehmet Büyükekfli’nin yan›s›ra, birçok ihracatç› birli¤i baflkan›, oda baflkanlar› ve 27 farkl› sivil toplum örgütünün oluflturdu¤u Makine Sanayii Sektör Platformu üyeleri de kat›l›m gösterdi.

expo

GÜNDEM

moment

‹fl dünyas›: Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor MUSTAFA KOÇ, GÜLER SABANCI, BÜLENT ECZACIBAfiI, ERDO⁄AN DEM‹RÖREN, ABDÜLKAD‹R KONUKO⁄LU, ‹D‹L Y‹⁄‹TBAfiI VE CEM BOYNER TÜRK MAK‹NE SANAY‹’NE DESTEK VEREREK, MAK‹NE TANITIM GRUBU’NUN ‹Ç PAZARA YÖNEL‹K KAMPANYASI ‹Ç‹N KAMERA KARfiINA GEÇT‹LER. ‹fi DÜNYASININ TEMS‹LC‹LER‹ MTG’N‹N REKLAM F‹LM‹NDE AYNI ORTAK MESAJLARI VERD‹: “TÜRK MAK‹NELER‹ KAL‹TEL‹D‹R” VE “TÜRK MAK‹NELER‹ TIKIR TIKIR ÇALIfiIYOR.”

expo moment

n›t›m Grubu’nun iç pazara yönelik kampanyas› için kamera karfl›na geçtiler. ‹fl dünyas›n›n temsilcileri ayn› ortak mesajlar› verdi: “Türk makineleri kalitelidir” ve “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”.

‹fi DÜNYASININ L‹DERLER‹NDEN MTG’YE DESTEK MTG’nin yeni kampanyas› için kamera karfl›s›na geçen Türk ifl dünyas›n›n ön-

cü isimleri flu ortak mesaj› verdi: “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”. Makine Tan›t›m Grubu’nun (MTG), Türk makinesi ile ilgili alg›lamay› güçlendirmek ve sektörün pazar pay›n› yükseltmek amac›yla bafllatt›¤› tan›t›m ve iletiflim ata¤› sürüyor. Aralar›nda Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Bülent Eczac›bafl›, Erdo¤an Demirören, Abdülkadir Konuko¤lu ve Cem Boyner’in de bulundu¤u ifl dünyas›n›n öncü isimlerinden Türk Makine Sanayi’ne

expo

GÜNDEM

Mustafa KOÇ

Güler SABANCI

Bülent ECZACIBAﬁI

moment

“ Hedefimize ulaﬂmak için entegre bir strateji

Erdo¤an DEM‹RÖREN destek geldi. Türk makine sektörünün iç pazara yönelik kampanyas›nda görev alan iﬂ dünyas› temsilcileri kamera

karfl›s›na geçerek ayn› ortak mesajlar› verdi. “Türk makineleri kalitelidir” ve “Türk makineleri TIKIR TIKIR çal›fl›yor”. Türk makinecilerinin ses getiren yeni kampanyas›, Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri (OA‹B) ve MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran’›n ev sahipli¤inde, T‹M Baflkan› Mehmet Büyükekfli, T‹M bünyesindeki ihracatç› birliklerinin baflkanlar› ve ifl dünyas›n›n temsilcilerinin

de haz›r bulundu¤u bir törenle kamuoyuna tan›t›ld›.

‹dil Y‹G‹TBAﬁI

Cem BOYNER

expo

Abdulkadir KONUKO⁄LU

moment

henüz tam ve do¤ru olarak alg›lanmad›¤›n› ve bu gerekçe ile de bir tan›t›m kampanyas› baﬂlatt›¤›m›z› ifade etmiﬂ-

tik. Yaklaﬂ›k 6 ayda bu konuda önemli bir mesafe kaydettik. Türk makinelerinin dünyan›n birçok

ülkesinde “TIKIR TIKIR” çal›ﬂt›¤›n› her ortamda tek bir a¤›zdan söyledik” dedi.

GÜNDEM y›lsonunda yaparak, bu rüzgârla 2010 y›l›na girmeyi hedefliyoruz” diye konuﬂtu.

expo

“BÜYÜK DESTEK GÖRDÜK”

moment

cek kampanyan›n ilk aflamas›nda yerli yat›r›mc›lar›n Türk makinelerini de tercih etmelerini sa¤lamak için etkili bir iletiflim kampanyas› yürütmeye devam ediyoruz. 2010 y›l›ndaki hedefimiz ise yurtd›fl›ndaki mecralarda kendimizi anlatmaya bafllamak. 2009 y›l› içindeki kampanyam›z›n ikinci aya¤›n›

MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran, “Alt› ay boyunca siyasi karar vericilerden, devletin her kademesinden, kendi sektörümüzün sivil toplum kurulufllar›ndan, ifl dünyas›ndan, medyadan, üyelerimizden inan›lmaz destek gördük. Görmeye devam edece¤imize de inanc›m›z tam. Nas›l bafllam›flt›k kampanyam›za? ‘Türk makineleri tüm dünyada t›k›r t›k›r çal›fl›yor’. fiimdi ise bu söylemin tamamlay›c›s› olarak da; ‘Türkiye’de de sanayinin hizmetinde t›k›r t›k›r’ diyece¤iz” dedi. “Türkiye içinde yürüttü¤ümüz kampanyam›z›n bu ad›m›nda da ülkemizin önde gelen ifladamlar› Türk makine sektörüne destek vererek, makine sektörünün bu büyüme ve geliflim ata¤›na bizimle birlikte omuz verdiler” diyen Adnan Dalgak›ran, “Türk sanayisinin kanaat önderlerinden Mustafa Koç, Güler Sabanc›, Abdülkadir Konuko¤lu, Erdo¤an Demirören, ‹dil Yi¤itbafl›, Cem Boyner ve Bülent Eczac›bafl› hem zamanlar›n›, hem yüreklerini bu kampanyaya ay›rarak, tan›t›m filmimizdeki katk›lar› ile hedefledi¤imiz mesaj›n iletilmesinde önemli rol oynad›lar. Bu da bize daha da büyük övünç ve cesaret veriyor. Ülkemizde üretilen teknoloji ve AR-GE, ülkemizin tüm kesimlerinin deste¤i ile hem Türkiye’de hem de dünyada daha fazla bilinir hale geliyor” diye konufltu. Türk Makine Sektörü’nün bu baflar›lar›, özgün teknoloji ve Ar-Ge çal›flmalar› ile elde etti¤ini kaydeden Dalgak›ran, “Geldi¤imiz bu noktada bunu gö¤sümüzü gererek söyleyebiliyoruz. Türk ifl dünyas›n›n bu lider isimlerinin bizden desteklerini esirgememesi ve her biri kendi alan›nda birer kanaat önderi olan de¤erli ifl adamlar›m›z›n da ç›kt›¤›m›z zorlu yolda tafl›n alt›na ellerini koyuyor olmalar›, ülkemiz için ne kadar do¤ru ve hay›rl› bir ifl yapt›¤›m›z› ortaya koyuyor. Kendilerine flükranlar›m›z› sunuyoruz. Yo¤un ajandalar› içinde Türk Makine sanayinin bu çabas›na destek oldular. Sa¤ olsunlar, var olsunlar. Onlara müteflekkiriz. Çünkü

expo moment

bugün kamuoyu ile paylaﬂaca¤›m›z tan›t›m kampanyas›nda onlar›n da büyük emekleri var” dedi.

TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜ’NÜN GELECEK V‹ZYONU Türk Makine Sektörü’nün sorununun

sadece kendilerini anlatmak olmad›¤›n› ifade eden MTG Baflkan›, “O yüzden de hedefledi¤imiz çal›flmalar bu kadarla s›n›rl› de¤il. Hedefimize ulaflmak için entegre bir strateji dâhilinde hareket edilmesi gerekti¤inin bilinciyle markalaflma, Ar-Ge ve tan›t›m çal›flmalar›n›n organize edilmesi noktas›nda gerekli finansman›n sa¤lanmas› da yine MTG taraf›ndan gerçeklefltiriliyor. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri ve Makine Tan›t›m Grubu her alanda çal›flmalar›n› sürdürürken, Türk makine sanayi için de gelecek vizyonunu tasarl›yor” diye konufltu. Türk Makine Sektörü’nün, imalat›n›n yüzde 80’ini ihraç etti¤ini belirten Adnan Dalgak›ran, “Türk makineleri, dünyadaki rekabetçileri ile k›yasland›¤›nda hem dünyada, hem de ülkemizde ayn› kalite, ayn› fayda ve maliyet dengesi, daha uygun servis ve lojistik hizmetiyle sat›n al›nabiliyor. Bir ülkenin makine sanayisi o ülkenin stratejik öneme sahip öncelikli sanayilerinin en bafl›nda gelenlerindendir.

expo

GÜNDEM

moment

“ Tüm bu çal›flmalar ile paydafllar›m›za ulaflmay›

hedefliyoruz. Y›lbafl›ndan sonra bafllayacak aflamada ise yurt d›fl›nda Türk makineleri ile ilgili alg›lamay› güçlendirmeye yönelik çal›flmalar devreye girecek.” Çünkü makine sanayi tüm sektörlerin lokomotifidir. Türkiye’ye de bakt›¤›n›zda, katma de¤erli, teknoloji yo¤un ve dünya stan-

dartlar›nda üretilen her makine, çarpan etkisi ile Türkiye’nin daha kuvvetli ve daha refah bir ülke olmas›na katk› koyacakt›r” dedi.

MAK‹NEC‹LER ANADOLU YOLLARINA ÇIKIYOR

t›m çal›flmalar›n›n yan› s›ra flu anda akademik camia ile iflbirli¤i için altyap›y› oluflturdu. Çok k›sa süre içerisinde akademisyenlerin katk›lar› da sürece dâhil edilecek. Makine güven endeksi içerikleri oluflturuldu. Yeni y›ldan itibaren kamuoyu ile paylafl›lmaya bafllanacak. Sektör üyeleri için yönlendirici ve gelifltirici çal›flmalar›m›z web sitemiz üzerinde bafllad›” diye konufltu. Sektörde TURQUM ad› alt›nda bir standardizasyon alt yap›s›n›n da kuruldu¤unu söyleyen OA‹B ve MTG

“MTG, Türkiye’nin dört bir yan›na bir ç›karma yaparak yerli üretici ile yat›r›mc›lar› bilgilendirecek” diyen Adnan Dalgak›ran, “Yerel yat›r›mc›lar ile makine üreticilerini ve ihracatç›lar›n› bir araya getirecek seminerler gerçeklefltirip, üreticilerin ürünlerinin pazarlanmas› konusunda da destekler verecek. Bu konuda da ilk ad›m olarak Konya’dan bafll›yoruz. 24 Aral›k’ta Konya Sanayi Odas› ile birlikte bu yöndeki ilk etkinli¤imizi gerçeklefltirece¤iz. Hedefimiz, Türkiye’nin on üç ilinde bu toplant›lar› yapmak ve hedefledi¤imiz bilincin yerleflmesine katk› sa¤lamak” diye konufltu. “Gelece¤in sektör çal›flanlar›n› keflfetmek amac› ile de üniversitelerin makine ve endüstriyel tasar›m bölümü ö¤rencilerinin kat›l›m› ile makine tasar›m yar›flmalar› da gerçekleflecek” diyen OA‹B ve MTG Baflkan› Adnan Dalgak›ran, “Tüm bu çal›flmalar ile paydafllar›m›za ulaflmay› hedefliyoruz. Y›lbafl›ndan sonra bafllayacak aflamada ise yurt d›fl›nda Türk makineleri ile ilgili alg›lamay› güçlendirmeye yöne-

MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN MESELES‹ TÜM TÜRK‹YE’N‹N MESELES‹D‹R Toplant›ya kat›lan T‹M Baflkan› Mehmet Büyükekfli ise Türkiye’nin lokomotif sektörü olan makine sektörüne büyük önem verdiklerini söyleyerek, “Bu toplant› makine sektörüne verilen de¤eri gösteriyor. Biz birlik beraberlik içindeyiz. OA‹B taraf›ndan makine sektörünün daha iyi tan›t›lmas› için makineleflme ve inovasyon konular›nda MTG’nin son 6 ayd›r örnek çal›flmalar› devam ediyor. Makineye yap›lan yat›r›m ülkenin katma de¤erine yap›lan yat›r›md›r. Makine sektörünün meselesi tüm Türkiye’nin meselesidir. Biz Çin’le de¤il, katma de¤er üreten ülkelerle rekabet edece¤iz. Yeni çocuk oldu¤unda nas›l seviniyorsak makinemiz çal›flt›¤›nda da öyle seviniyoruz. Toplant›ya T‹M Baflkan› Mehmet Büyükekfli’nin yan›s›ra, birçok ihracatç› birli¤i baflkan›, oda baflkanlar› ve 27 farkl› sivil toplum örgütünün oluflturdu¤u Makine Sanayii Sektör Platformu üyeleri de kat›l›m gösterdi.

expo

lik çal›flmalar devreye girecek. ‹flte bu nedenle kurulan Makine Tan›t›m Grubu, birli¤imiz üyelerinin de katk›lar›yla bugün önemli bir ad›m atmaktad›r. Gerçeklefltirece¤imiz kampanya ile Türk sanayicisinin dikkatini Türk Makine Sanayi’ne çekmeyi hedefliyoruz” dedi.

21 moment

Baflkan› Dalgak›ran, “Firmalar›m›z›n baflvurular›n› alarak, kaliteyi sürekli hale getirebilmek için bir sistem oluflturaca¤›z. Gelecek y›ldan itibaren bu konuyu da kamuoyu ile paylaflaca¤›z” dedi.

TEKNOLOJ‹

Y›kama teknolojileri için

bir devrim

expo

TOLKAR F‹RMASININ ÜRET‹M‹ OLAN MIRACLE MARKA ENDÜSTR‹YEL ÇAMAfiIR MAK‹NELER‹ 2009 TUSID ENDÜSTR‹ ÜRÜNLER‹ YARIfiMASINDA B‹R‹NC‹ OLDU. POLYR‹B ECO DRUM TEKNOLOJ‹S‹ ‹LE SU TÜKET‹M‹ 7 L‹TREYE DÜfiÜREN BU MAK‹NE ‹LE F‹RMA BÜTÜN DÜNYADA ER‹fi‹LMES‹ GÜÇ B‹R BAfiARIYA ‹MZA ATTI.

moment

nsano¤lunun var oluflundan bu yana süregelen k›s›tl› dünya kaynaklar›na karfl›l›k s›n›rs›z insan istekleri dengesini oluflturabilmek için y›llard›r araflt›rma yapan bilim adamlar›, minimum maliyet ile maksimum kazanc›n yollar›n› arad›lar. Çamafl›rhane sektörü de, gerek afl›r› su kullan›m›ndan, gerekse de deterjanl› at›k sular›n çevreye verilmesinden ötürü hem maliyetleri, hem kaynak tüketimleri, hem de çevreye verdi¤i zararlar aç›s›ndan minimize edilmesi gereken sektörlerin bafl›nda geliyor. Günümüzde su kaynaklar›n›n önemli ölçüde azalmas› gerçe¤i her aç›dan gelecek kuflaklar› tehdit ediyor. Keza at›k sular›n da çevre kirlili¤i ve buna ba¤l› olarak kaynaklar› tehdit etti¤i bilinen bir gerçek. Bu bak›mdan tüm dünya çevresel bir sorunla karfl› karfl›ya. Tüm üreticilerin bu konuda yo¤un olarak araflt›rma yapt›¤› ve daha ekonomik kullan›m yollar›n› arama sürecinde, kendi alan›nda ilk devrim bir ‹zmir firmas› olan Tolkar’dan geldi.

expo

‹

moment

2009 TUSID ENDÜSTR‹ ÜRÜNLER‹ YARIfiMASI B‹R‹NC‹S‹ Bilinen teknolojiler ile çamafl›r y›kamak için tüm dünyada tüketilen su miktar› ayn› orandad›r. Yani her 1 kilograml›k çamafl›ra karfl›l›k ortalama 14 litre su tüketimi olarak düflünülebilir. Y›kama reçetelerinde kullan›lan deterjan, yumuflat›c› vb. gibi kimyasallar ise do¤rudan kullan›lan su miktar› ile alakal›d›r ve kullan›lan su miktar› artt›kça, eklenmesi gereken deterjan miktar› da artmaktad›r. Makineye al›nan suyun y›kama s›cakl›¤› olan 75 santigrat derecelere gelmesi için yine buhar, elektrik, gaz gibi enerjilerden yararlan›lmaktad›r. Do¤al olarak su miktar› art›fl› demek, onu ›s›tmak için kullan›lacak enerji miktar›n›n da artmas› demektir. Tolkar, 2007 y›l›nda TUSID Endüstri Ürünleri yar›flmas›nda birincilik kazanan Powerspray teknolojisi ile bu tüketim de¤erini 12 litrelere düflürmeyi baflarm›flt›. fiimdi ise 2009 TUSID Endüstri Ürünleri Yar›flmas›nda yine birinci olarak MIRACLE PolyRib ECO Drum teknolojisi ile su tüketimi 7 litreye düflürerek bütün dünyada eriflilmesi güç bir baflar›ya imza att›.

MIRACLE POLYR‹B ECO DRUM TEKNOLOJ‹S‹ Su tüketiminin yar› yar›ya düflmesi, do¤rudan kimyasal/deterjan tüketimini, ›s›tma enerjisi tüketimini ve at›k su miktar›n› yar› yar›ya düflürmektedir. Ayr›ca tamburu çevirmek için gereken motor gücü azald›¤› için, makinenin motorlar›n›n ihtiyaç duydu¤u elektrik enerjisi de yar› yar›ya oran›nda azalmaktad›r. Tüm maliyetleri yüzde 50 oran›nda afla¤›ya çekerek kullan›c›lar›na büyük avantajlar sa¤layan MIRACLE, çevreye at›lan at›k su, at›k deterjan ve kimyasal miktarlar›n› da ayn› oranda düflürerek çevre kirlili¤ine karfl› da büyük katk›lar sa¤lamaktad›r. Çoklu dalgak›ran teknolojisi ile donat›lm›fl MIRACLE' ›n iç tamburlar›, en narin ve en hassas çamafl›rlar› dahi (saten,

tül, vs.) zarar vermeden çok iyi bir flekilde y›kayabilmektedir. Büyük dalgak›ranlar yerine küçük kanatlar kullan›larak imal edilen iç tamburlar, çamafl›rlar› hem daha iyi çitileme efekti ile daha k›sa sürede y›kayabilmekte; hem de 400 G ye kadar ayarlanabilen s›kma kuvveti ile istenilen kuvvet ile s›kabilmektedir. SMART BALANS S‹STEM‹ ile donat›lm›fl MIRACLE makineler, tamamen titreflimden ar›nd›r›lm›fl (yay, amortisör ve ölü a¤›rl›klardan ba¤›ms›z) bir s›kma sayesinde uzun y›llar servis gerektirmeden kullan›c›lar›na hizmet vermektedir. MIRACLE' › tercih eden iflletmeciler, yapacaklar› tasarruflar ile 1 y›l gibi süre zarf›nda yat›r›mlar›n› amorti edebileceklerdir. TOLKAR, MIRACLE PolyR‹B ECO Drum ile 21. yüzy›l teknolojilerini sunmaktan gurur duyar.

expo

SEKTÖRDEN

moment

Markalaflmaya yeterli de¤er verilmiyor STANDART POMPA KURUMSAL ‹LET‹fi‹M TEMS‹LC‹S‹ EMEL TERZ‹ ÜNAL DÜNYA PAZARINDAK‹ MALZEME F‹YATLARININ DENGES‹Z SEYRETMES‹ VE ENERJ‹ MAL‹YETLER‹N‹N YÜKSEK OLMASI G‹B‹ NEDENLERLE ÜRET‹C‹N‹N ÜZER‹NDE YÜK OLUfiTU⁄UNU SÖYLÜYOR VE EKL‹YOR: “TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN EN BÜYÜK DEZAVANTAJI MARKALAfiMAYA YETER‹ KADAR DE⁄ER VE ZAMAN VEREMEMES‹.”

yap›lmaktad›r. Döküm kalitesi, parça isleme kalitesi, isçilik kalitesi, ürün performans›; Kalite kontrol sistemlerimiz ve alan›nda uzman personelimiz taraf›ndan pompan›n da¤›t›ma girifline kadar devam etmektedir. Üretim tesisimiz, TS EN ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi sertifikas›na haizdir.” “Bunun yan› s›ra ithal mallar›n iyi bir denetleme sistemine tabi tutulmamas›, kalitesiz ve standartlara uygun üretilmeyen malzemelerin ülkemize kolayca girifli her üreticiyi oldu¤u gibi bizleri de s›k›nt›ya sokmaktad›r. Bu yüzden her sektörde oldu¤u üzere pompa sektöründe de geçerli olan müflteri sat›n alma al›flkanl›¤› ve bunlar› çeflitlili¤ine göre üretmek, pazarlama stratejileri gelifltirmek, üründe yenilik yapmak yine bizlere kal›yor.”

TORNA ATÖLYES‹NDEN FABR‹KAYA 1957’de küçük bir torna atölyesi olarak kurulan Standart Pompa, kendisini ve ürünlerini yenileyerek bugünkü konu-

muna ulaflt›. Standart Pompa Kurumsal ‹letiflim Temsilcisi Emel Terzi Ünal, firman›n bugünkü varl›¤›n› kalite ve müflteri memnuniyeti ilkesinden ödün vermeden sürdürülebilir geliflme ilkesi ve ça¤›n ihtiyaçlar›n› takip etmeye borçlu oldu¤unu söylüyor. Kurulusundan bu yana yüzde 100 yerli sermaye ile üretimini sürdüren Standart Pompa bugün 22 bin metrekare kapal› üretim alan› ve 220 çal›flan› ile Türk pompa ve makine sektörünün her gün daha iyisini üretmek ve ürünlerin sat›fl sonras› hizmetlerini en k›sa sürede sa¤lamak prensibi ile her geçen y›l pazar pay›n› art›rarak yoluna devam ediyor. Ünal, Standart Pompa taraf›ndan üretilen pompalar›n

TÜRK‹YE GENEL‹NDE 320 BAY‹‹ Standart Pompa Kurumsal ‹letiflim Müdürü Ünal yurt içinde genifl sat›fl -servis-hizmet a¤lar› da bulundu¤unu belirterek, “320 bayii, 100 servis, 2 Bölge ofisi ve genel merkez sat›fl ofisimiz mevcuttur” diyor. Ünal ürettikleri pompalar› ise flöyle s›ral›yor: “Yatay Tek Kademeli Santrifüj Pompalar, Yatay Çok Kademeli Santrifuj Pompalar, In-line Pompalar, Monoblok Pompalar, Dalg›ç Pis Su Pompalar, Endüstriyel Uygulama Pompalar›, Yatay At›k Su & Proses Pompalar›, K›zg›n Ya¤ Pompalar›, Çift Emisli Pompalar, Hidrofor ve Yang›n Söndürme Pompalar›’d›r.” Firman›n ihracat yapt›¤› ülkeler ise Ortado¤u'da; Irak, Birleflik Arap Emirlikleri, Suriye, Lübnan, Ürdün, M›s›r. Avrupa'da; Almanya, Hollanda, ‹sveç, ‹sviçre, ‹spanya, Danimarka, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, ‹talya. Uzakdo¤u'da; Hong Kong, Tay-

25 moment

“ Üretimimiz nümerik kontrollü CNC tezgâhlar›nda

kullan›m alanlar›n› ise flöyle s›ral›yor: “Konutlar ve Sosyal Tesislerde su temini, Hidrofor sistemleri, LPG servis istasyonlar›, Is› ve enerji Santralleri, Sanayi Tesisleri, Tar›msal Sulama, ‹nflaat ‹flleri, fiehir suyu flebekeleri, Kanalizasyon flebekeleri, Ar›tma Tesisleri, Yang›n söndürme Faaliyetleri, Genel su ihtiyac›n›n karfl›lanmas› olarak belirtilebilir.”

expo

ektörde yüzde yüz yerli üretici kimli¤iyle yar›m asr› deviren Standart Pompa'n›n temelleri 1957 y›l›nda küçük bir torna atölyesinde at›l›r. 1976 y›l›na gelindi¤inde üretimini Ümraniye'ye tafl›yan Standart Pompa, günümüzde 22 bin metrekarelik kapal› alan üretim tesisi, 4 bin 500 metrekarelik yönetim binas›, 2 Bölge Müdürlü¤ü, 1 ma¤aza ofisi, yurt çap›nda 320 bayii ve 120 teknik servisiyle Türk sanayisine katk›lar›n› sürdürüyor. Standart Pompa Kurumsal ‹letiflim Temsilcisi Emel Terzi Ünal dünya pazar›ndaki malzeme fiyatlar›n›n dengesiz seyretmesinin, enerji maliyetlerinin yüksek olmas›n›n, üretici üzerinde tafl›t›lan yük ve kur dengesizliklerinin Türk makine sektörünün en büyük dezavantaj› markalaflmaya yeteri kadar de¤er ve zaman verememesine yol açt›¤›n› da söylüyor. Ünal flöyle devam ediyor:

expo

SEKTÖRDEN

moment

land, Sri Lanka, Filipinler, Nijerya, Singapur.

NÜMER‹K KONTROLLÜ ÜRET‹M Standart Pompa’n›n teknolojik yat›r›mlar›n›n birebir yans›mas›n›n ürünlerin kendisinde de bulundu¤unun alt›n› çizen Ünal flöyle devam ediyor: “Üretimimiz nümerik kontrollü CNC tezgâhlar›nda yap›lmaktad›r. Döküm kalitesi, parça isleme kalitesi, isçilik kalitesi, ürün performans›; Kalite kontrol sistemlerimiz ve alan›nda uzman personelimiz taraf›ndan pompan›n da¤›t›ma girifline kadar devam etmektedir. Üretim tesisimiz, TS EN ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi sertifikas›na haizdir.” Ünal, “Ürünlerimiz üzerinde yap›lan di¤er çal›flmalardan biri; enerji verimlili¤ini art›rmaya yönelik pompa ve hidrofor sistemleridir” diyor ve ekliyor: “Di¤er bir deyiflle ‘sat›n al›rken de¤il kullan›rken müflteriyi memnun eden’ ürünler sunuyoruz.”

ÜN‹VERS‹TELERLE ‹fiB‹RL‹⁄‹ YAPIYORUZ Santrifüj pompa grubu ürünlerinin ATEX Sertifikal› oldu¤una da de¤inen Ünal, “Bütün bu çal›flmalar›n kayna¤› toplam ciromuzun yüzde 1,5 -2’si kadard›r. Ar-Ge yat›r›mlar›n› sadece makine ve ürün gelifltirmeye aç›k bir alan olarak de¤il; sektöre katma de¤eri olacak olan gelece¤in mühendislerinin de çal›flma ve bilgi edinme alan› olarak görmekteyiz. Bu nedenle üniversitelerle de iflbirli¤i içerisinde çal›flmakta seminer /e¤itim deste¤i, uygulama deste¤i, ekipman ve burs deste¤i gibi ortak çal›flmalar sürdürmekteyiz” diyor.

MALZEME F‹YATLARI DENGES‹Z Ünal ayr›ca, “Bütün yat›r›mlar›n yan› s›ra sektörel kaynakl› sorunlar ve ekonomik kaynakl› sorunlar her alanda oldu¤u gibi bizi ve bizim gibi de¤erli di¤er üreticileri de etkiliyor” diye konuﬂuyor. Dünya pazar›ndaki malzeme fiyatlar›n›n dengesiz seyretmesinin, enerji maliyet-

lerinin yüksek olmas›n›n, üretici üzerinde tafl›t›lan yük ve kur dengesizliklerinin Türk makine sektörünün en büyük dezavantaj› markalaflmaya yeteri kadar de¤er ve zaman verememesine yol açt›¤›n› da sözlerine ekleyen Ünal flöyle devam ediyor: “Bunun yan› s›ra ithal mallar›n iyi bir denetleme sistemine tabi tutulmamas›, kalitesiz ve standartlara uygun üretilmeyen malzemelerin ülkemize kolayca girifli her üreticiyi oldu¤u gibi bizleri de s›k›nt›ya sokmaktad›r. Bu yüzden her sektörde oldu¤u üzere pompa sektöründe de geçerli olan müflteri sa-

MARKA-UYGUN F‹YAT ‹K‹LEM‹ VAR Müflterilerin karar alma an›nda marka /mense ve uygun fiyatl› olan› arama konusunda ikilem yaflad›klar›na da de¤inen Ünal, “Bu anlamda bayi a¤›n›z, sat›fl ekibiniz hatta sat›fl sonras› hizmetleri nas›l sundu¤unuz ve ne kadar iyi yapabildi¤iniz önem kazan›yor. Standart Pompa, bugünkü gücü ve üretim yelpazesindeki ürünlerin genifl alanlar› kaps›-

YÜZDE 100 YERL‹ ÜRET‹M Türkiye'nin önemli pompa üreticilerinden biri olan Standart Pompa ve Hidrofor Sistemleri, son dönemde özellikle üretim gam›ndaki gelifltirme çal›flmalar›yla dikkat çekiyor. Standart Pompa, gelifltirilen ve yeni nesil ürünleriyle gemi sanayi, petro-kimya sanayi ve ak›ll› bina sistemleri gibi farkl› sektörlere de aç›l›yor. Hidrofor gruplar›nda SB Serisi Yeni Nesil Hidroforlara geçen firma, NFPA 20 Uyumlu Yang›n Gruplar›, In-line Tipi SNLV-H, In-line Tipi GHN ›slak rotorlu sirkülasyon pompalar› ve a¤›r sanayide kullanmak üzere TÜB‹TAK deste¤iyle hayata geçirdi¤i SCP pompalar›yla da

sektöre alternatif ürünler sunmaya devam ediyor. Sektörde yüzde yüz yerli üretici kimli¤iyle yar›m asr› deviren Standar Pompa’n›n temelleri 1957 y›l›nda at›ld›. Firma 1976 y›l›na gelindi¤inde üretimini Ümraniye'ye taﬂ›d›.

ULUSLARARASI PROJELERDE DE ‹MZASI VAR Bugün sadece Türkiye'de de¤il dünyada kurulan endüstriyel proseslerde ve petro-kimya sanayinde, tar›msal sulamadan genel amaçl› su temini, at›k su transferi ve ar›tma tesislerine var›ncaya kadar s›v›lar›n bas›nçland›r›lmas›na gereksinim duyulan pek çok alanda Standart Pompa ürünleri kullan›l›yor. Üretim ve servis kalitesini her geçen gün art›rmay› hedef alan Standart Pompa, FAO, UNICEF ve CPA gibi, uluslararas› kurulufllar›n da güvenini alarak uluslararas› projelere imza at›yor. Firma, her biri alan›nda uzman ve profesyonellerin görev ald›¤› Ar-Ge bölümü, kusursuz kalitedeki ürünlere ulaflma çal›flmalar›na aral›ks›z devam ediyor. 50 tane nümerik kontrollü CNC tezgâh›, bu tezgâhlarda çal›flan tekniker ve 20 mühendis kadrosuyla üretilen her parça kalite kontrole tabi tutularak, her ürün hidrostatik testten ve performans testinden geçirilmesi sa¤lan›r.

expo

yor olmas›n› buna borçludur” diyor. Standart Pompa olarak, Türk makine sektörünün geliflmesi için çaba harcad›klar›n› söyleyen Ünal, “ Türk makine mühendisli¤inin ve isçili¤inin kalite ve özenini ulaflt›¤›m›z her ülke ve mertebeye tafl›maya çal›fl›yoruz, uluslararas› projelerde, uluslararas› firmalar›n içinde yer ald›¤› projelerde tercih edilen ürünleri üretmeye çal›fl›yoruz. Dileriz ki önümüzdeki y›l global pazar›n olumsuz etkilerini en az hissedece¤imiz karl› ve hay›rl› bir dönem olur” diye konufluyor.

27 moment

t›n alma al›flkanl›¤› ve bunlar› çeflitlili¤ine göre üretmek, pazarlama stratejileri gelifltirmek, üründe yenilik yapmak yine bizlere kal›yor.”

expo

SEKTÖRDEN

moment

Avrupal› rakip de¤il partner olmak istiyor GÜRMAS GÜREL MAK‹NE GENEL MÜDÜRÜ CELALETD‹N GÜREL, MAK‹NE ÜRET‹M‹NDE L‹DER KONUMDA OLAN AVRUPALI MAK‹NEC‹LER‹N KAL‹TE VE F‹YAT REKABET‹NDE ARTIK TÜRK‹YE ‹LE BAfiA ÇIKAMAZ HALE GELD‹⁄‹N‹ SÖYLÜYOR VE EKL‹YOR: “YAKLAfiIK ON SENED‹R ÜZER‹NDE DURDU⁄UMUZ, KONUfiTU⁄UMUZ ANCAK KABULLENEMED‹KLER‹ B‹R KONUDA ARTIK B‹ZLERE HAK VEREREK B‹ZLERE RAK‹P KONUMUNDAN PARTNER KONUMUNA GELMEYE ÇALIfiMAKTADIRLAR.”

ürmas Gürel Makine San. A.fi. 1986 y›l›nda mermer, do¤altafl makineleri imalat› için kurulmufl bir makine fabrikas›. fiu ana kadar bin 500’ün üzerinde makine imal eden firma üretimiyle hem istihdam sa¤l›yor hem de yurtd›fl›ndan ithal edilen makinelerin ithalat›n› durduruyor. Moment

Expo’ya konuflan Gürmas Gürel Makine Genel Müdürü Makine Yüksek Mühendisi Celaletdin Gürel, makine üretiminde söz sahibi ülkelerden biri olan ‹talya’n›n kalite ve fiyat rekabetinde Türkiye ile bafla ç›kamaz hale geldi¤ini söylüyor ve ekliyor: “Bunun yan›nda da yavaflta olsa yaklafl›k on senedir üzerinde durdu¤umuz, konufltu¤umuz ancak ka-

bullenemedikleri bir konuda da bizlere hak vererek bizlerle rakip konumundan partner konumuna gelmeye çal›ﬂmaktad›rlar.”

1986’DA KURULDU Gürmas Gürel Makine San.A.ﬁ. Genel Müdürü Makine Yüksek Mühendisi Celaletdin Gürel, Gürmas Gürel Maki-

Mak. Yük. Müh. Celaletdin Gürel Gürmas Gürel Makine San. A.fi. Genel Müdürü Hiçbir sanayi sektörü makineleflme olmadan geliflme imkân›na sahip de¤ildir.

n›nda da yavaflta olsa yaklafl›k on senedir üzerinde durdu¤umuz, konufltu¤umuz ancak kabullenemedikleri bir konuda da bizlere hak vererek bizlerle rakip konumundan partner konumuna gelmeye çal›flmaktad›rlar.”

Gürmas Makine olarak son dönemde ürettikleri makinelerde otomasyona a¤›rl›k vermeye bafllad›klar›na da de¤inen Gürel, flöyle devam ediyor: “Hem makinelerde ayarlama konusunda elemana fazla bilgi beceri ihtiyac› duymayacak flekilde otomasyona gidilmifltir. Hem de insani gücü en aza indirgeyecek flekilde aparatlar imal ederek personelin yorulmas›n›, a¤›r tafl›maktan dolay› ifl hastal›klar›n›n ve ifl kazalar›n›n önüne geçmeyi amaçlad›k. Bu konuda örnek verecek olursak; Ürünlerimizden olan Bantsilme makinelerimiz tamam›yla ilk veriler girildikten sonra makinenin çal›flmas› otomatik olmaktad›r. Malzemenin ak›fl›nda oluflabilecek tüm çal›flma safhalar› otomatik olarak yürütülmektedir. Bu Kenariflleme Makinemizde de ayn› flekilde olup malzeme ne türde ifllenecekse kodlanmak suretiyle geri kalan tüm ifllemler otomatik olarak yürütülmektedir. Bunun yan›nda elleçleme makinesi vas›tas›yla malzeme el de¤meden ifllenip paletten al›n›p, palete konulacak flekilde ayarlanm›flt›r.”

expo

OTOMASYONA A⁄IRLIK VER‹YOR

29 moment

ne’nin 1986 y›l›nda mermer, do¤altafl makineleri imalat› için kurulmufl bir makine fabrikas› oldu¤unu söylüyor. fiu ana kadar bin 500’ün üzerinde makine imal ederek, hem istihdam sa¤lam›fl hem de yurtd›fl›ndan ithal edilen bu makinelerin ithalat›n› durdurmufl olduklar›na da de¤inen Gürel, “Üstelik yaklafl›k yüzde 30’luk k›sm›n› d›flar›ya ihraç ederek döviz kazand›rm›flt›r” diye konufluyor. Do¤altafl sektörüne bu tür hizmet veren yüze yak›n büyüklü küçüklü makine imalatç›s› bulundu¤unu aktaran Gürel, “Üretti¤imiz makinelerin kalite yönünden ithal edilen makinelerden hiçbir fark› olmad›¤› gibi özgün projelerimiz ve patentli ürünlerin ortaya ç›kmas›yla uluslararas› alanda da hakl› yerimizi ald›k” diyor. Türkiye’de üretilen makinelerin yurtd›fl›nda da aran›r duruma geldi¤ine vurgu yapan Gurmas Gurel Mak.San.A.fi. Genel Müdürü Gürel, flöyle devam ediyor: “Özellikle lider konumda olan ‹talyan makinecileri kalite ve fiyat rekabetinde bizlerle bafla ç›kamaz hale gelmifllerdir. Bunun ya-

expo

SEKTÖRDEN

moment

“ Özellikle lider konumda olan ‹talyan makinecileri

kalite ve fiyat rekabetinde bizlerle bafla ç›kamaz hale gelmifllerdir. Bunun yan›nda da yavaflta olsa yaklafl›k on senedir üzerinde durdu¤umuz, konufltu¤umuz ancak kabullenemedikleri bir konuda da bizlere hak vererek bizlerle rakip konumundan partner konumuna gelmeye çal›flmaktad›rlar.” KOB‹’LERE DAHA FAZLA ‹MKÂN VER‹LMEL‹ Ar-Ge konusunda özellikle KOB‹’lerin çok fazla imkan bulamad›¤›n› sözlerine ekleyen Gürel, kendi çabalar›yla fuarlarda gördükleri yenilikleri takip ederek arkadan takip etmeye çal›flt›klar›n› söylüyor. Son dönemlerde düflüfl kaydetmesine ra¤men ihracatlar›n›n genel üretimin yüzde 30’u civar›nda oldu¤unu belirten Gürel, “Genellikle Ortado-

¤u ülkelerine ve Türki cumhuriyetlere a¤›rl›kl› olarak ihracat yapmaktay›z. Üretti¤imiz makineler bu konuda lider durumunda bulunan ‹talyan markalar›yla boy ölçüflecek konumda olmakla beraber, sat›fl flartlar›m›z›n ‹talyanlara göre kredilendirmeden dolay› s›k›nt› ç›kartmaktad›r. fiöyle ki; ‹talyan hükümeti al›nan siparifllerin kredilendirmesini uzun vadeli yap›lmas› durumunda çok küçük vade fark› ile makine paras›-

n› peflin olarak ödemekte, bu müflteriye de yans›t›lmayacak ölçülerde olmaktad›r. Ancak bizim iç piyasa olsun d›fl piyasa olsun sat›fllar›m›zda uzun vadeye girme flans›m›z olmamakta dolay›s›yla da befl seneye kadar uzun vadeyle d›flar›dan makine getirme imkân› olmaktad›r müflterilerimizin.”

Ç‹N HAKSIZ REKABETE YOL AÇIYOR Gürmas Gürel Makine Genel Müdürü Gürel, son dönemde özellikle Çinli makinecilerin sektöre girmesiyle haks›z rekabetin bafllad›¤›n› vurgulayarak, “Özellikle CE Markalamas› konusunda bizleri zor durumda b›rakmaktad›rlar” diyor. Ürünlerinin standartlara uygun ve CE iflaretli oldu¤unu aktaran Gürel, “Buna karfl› Garanti de verilmektedir. D›flar›dan gelen makinelerin servis garantisi olmamakta ve yak›n bir zamanda bak›m ve tamirlerinin yap›lamamas›ndan dolay› makineler hurdaya ayr›lmaktad›r” diye konufluyor. Gürel flöyle devam ediyor: “Ürünlerimiz bahsetti¤im

rekir. Yine D›fliflleri Bakanl›¤› bünyesindeki ticaret atafleliklerimizin daha aktif çal›flarak, bizlere destek olmas› gerekir.”

MAK‹NELEﬁME OLMADAN GEL‹ﬁME OLMAZ

gibi iflçi sa¤l›¤› ve makine güvenli¤i yönünden standartlara uygun olup, CE iflaretlidir. Bunun yan›nda verimlilik esaslar›nda kullan›lan malzemeler, en az enerji harcayacak ve çevreye en az zarar verecek flekilde tasarlanmaktad›r. Üretilen malzemelerinde ifllemesinin hassasiyetinden dolay› ç›kacak talafl miktar› en aza indirgenmifl durumdad›r. Dolay›s›yla çevre kirlili¤ine yol açacak art›k miktar› azalacakt›r.”

‹HRACAT YETERL‹ DE⁄‹L Do¤altafl iflleme makinelerinin ihracat›n›n flu anda yeterli olmad›¤›na da vurgu yapan Gürel, “Çünkü makinelerimizin imalat› mermer sektörünün ihraca-

t›na paralel olarak üretimi artm›fl ve ihtiyaç duyulan makineler 1980 y›llar›n ortalar›ndan itibaren Türkiye’de üretilmeye bafllanm›flt›r. Dolay›s›yla daha birinci nesil üretici iflbafl›ndad›r. Ne zamanki ikinci nesil iflbafl›na geçer o zaman ihracatla ilgili geliflme kendisini yeniler” diyor. Gürel flöyle devam ediyor: “Bu konuda birinci flart ikinci neslin iflbafl›na geçmesi ve özellikle devlet deste¤inin olmas›d›r. Devlet deste¤i derken; yap›lanmam›z›n gelifltirilmesi yan›nda özellikle D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›’n›n, dolay›s›yla ihracatç› birliklerimizin yurt d›fl› temsilcikleri kurmak suretiyle bölgesel araflt›rmalar yaparak, sanayicilere yeni pazarlar açmalar› ge-

Gürmas Gürel Makine Türkiye ve Dünya'da en yüksek müflteri memnuniyetini yaratan ve do¤al tafl makineleri üreticileri aras›nda lider olmay› amaçl›yor. Firma, güçlü altyap›s›, dinamik ve konular›nda uzman çal›flan ve yönetim kadrosuyla, ‘araflt›rma ve gelifltirme'de öncü olarak, ürün ömrü süresince makinelerinin arkas›nda duruyor. Gürmas Gürel Makine, Türkiye'deki ilk 1995'den itibaren CE belgesine uygun imalat yapan mermer makinas› üreticisi. Türkiye'deki ilk TSE belgeli tafl iflleme makinesi üreticisi. Türkiye'deki ilk ve tek tam profil kenar iflleme ve cilalama makinesi üreticisi. Türkiye'deki ilk ve tek köprü cila makinesi üreticisi. Gürmas Gürel Makine Genel Müdürü Gürel önlerinde kendilerini bekleyen birçok proje, hedef ve fikir oldu¤unu söyleyerek, “K›sa vadede, Gürmas olarak kalite, teknik altyap›, güvenilirlik, h›z, sorun çözebilme, çözüm üretebilme, müflteri odakl›l›k aç›s›ndan kendimize rakip görmüyoruz. Bizim için ön planda olan eski, yeni, potansiyel tüm müflterilerimize daha iyi kendimizi ve hizmetlerimizi tan›tabilmek, tan›flt›rabilmek ve güzel iliflkilerimizi sürdürebilmek” diyor.

31 moment

KISACA GÜRMAS GÜREL MAK‹NE

expo

Gürmas Gürel Makine Genel Müdürü Gürel, “Sektörümüz her ülkenin sanayileflme yönünde lider konumdaki üreticileridir” diyor ve ekliyor: “Hiçbir sanayi sektörü makineleflme olmadan geliflme imkan›na sahip de¤ildir. D›flar›ya ba¤l› bir makine sanayii, o sektörün geliflmesini gerçeklefltiremez. Dolay›s›yla her makine sektörü gibi Do¤altafl iflleme Makineleri üretiminin desteklenmesi gerekir.” Gürel, sektör sorunlar›n›n bafl›nda e¤itim geldi¤ini söyleyerek, “Özellikle Meslek Liselerinin önünün aç›larak kalifiye eleman yetifltirilmesi sa¤lanmal›d›r” diyor.

moment

expo

KAPAK

Tekstil ve konfeksiyon

33 moment

TÜRK F‹RMALARININ YÜKSEK MÜHEND‹SL‹K BECER‹LER‹, ÜRET‹M ESNEKL‹⁄‹, ÜRÜN GEL‹fiT‹RME VE ADAPTASYON YETENEKLER‹ ‹LE SATIfi SONRASI H‹ZMETLER G‹B‹ FAKTÖRLERE VERD‹KLER‹ ÖNEM, TÜRK YAPIMI TEKST‹L MAK‹NELER‹ VE EK‹PMANI ‹HRACATININ ARTAN ORANDA DEVAMINI VE YEN‹ PAZARLARA G‹R‹fiLER‹N‹ SA⁄LIYOR. TÜRK‹YE’DE TEKST‹L MAK‹NELER‹ VE AKSAMI ÜRET‹M‹ YAPAN YAKLAfiIK B‹N ÜRET‹C‹ VE SEKTÖRDE ÇALIfiAN YAKLAfiIK 8 B‹N K‹fi‹ VAR.

expo

makineleri

KAPAK

expo

moment

ürkiye’de tekstil makineleri ve aksam› üretimi yapan yaklafl›k 1000 adet üretici ve bu sektörde çal›flan yaklafl›k 8 bin kifli var. Türk firmalar›n›n yüksek mühendislik becerileri, üretim esnekli¤i, ürün gelifltirme ve adaptasyon yetenekleri ile sat›fl sonras› hizmetler gibi faktörlere verdikleri önem, Türk yap›m› tekstil makineleri ve ekipman› ihracat›n›n artan oranda devam›n› ve yeni pazarlara girifllerini sa¤l›yor. Tüm dünyay› etkisi alt›na alan finansal krizin Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon makineleri ithalat›n› geriletti¤i ve konfeksiyon sektöründe yat›r›mlar›n durma noktas›na geldi¤i görülüyor. Ayr›ca d›fl ticaret yap›s› incelendi¤inde, tekstil ve konfeksiyon sektörünün ihtiyaç duydu¤u makineler bak›m›ndan d›fla ba¤›ml› oldu¤u ve son döneme kadar çok büyük miktarda d›fl ticaret aç›¤› verildi¤i gözleniyor. Ancak bu sonuç, Türkiye’nin ihtiyac› karfl›layacak düzeyde makine üretemedi¤i anlam›na gelmiyor. Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlayan Temsad (Tekstil Makine ve Aksesuar ‹malatç›lar› Derne¤i) Baflkan› Adil Nalbant da küresel krize de¤inerek, ciddi bir pazar daralmas› ile karfl› karfl›ya kal›nd›¤›n› söylüyor. Nalbant flöyle devam ediyor: “Yaln›zca tekstil sektörüne üretim yapan tekstil makine sektörü zaten var olan yüksek vergi, pahal› enerji ve yüksek girdi maliyetleri nedeni ile zorda olan sektörümüzü daha da zora sokmaktad›r.”

TAM‹RAT ‹LE BAfiLADIK Tekstil sanayiinin birçok alt dal›nda her çeflit iplik, kumafl, giyim eflyas›, ev tekstili, haz›r giyim tekstil ürünlerini üretebilen Türkiye’nin son y›llar itibariyle geliflmifl ve büyük bir tekstil ve konfeksiyon makine park› bulunuyor. 1980’li y›llar›n bafl›na kadar tekstil ve konfeksiyon sektörü ihtiyaç duydu¤u makineleri ithal yoluyla temin ediyordu. Tekstil ve konfeksiyon makineleri imalatç›lar›n›n büyük ço¤unlu¤u, makine üretimlerine atölye tipi yerlerde küçük kapasiteler ile revizyon veya tamirat çal›flmalar› yaparak bafllam›fllard›. Ancak günümüzde modern fabrikalarda, ileri teknoloji tezgahlar ve uz-

manlaflm›fl personel ile birço¤u karmafl›k elektronik kontrol sistemleri içeren tekstil makineleri üretilebiliyor. Atmosferik jet veya püskürtmeli boya makineleri gibi makine kategorisinde, yerel düzeydeki üreticiler, uluslararas› piyasalarda rekabet yaratabiliyor. Türkiye’de tekstil ve konfeksiyon makineleri imalatç›lar›, genellikle küçük ve orta ölçekli olup, ‹stan-

bul ve ‹zmir’de yo¤unlaflm›fllard›r. Sürekli de¤iflen tekstil ve konfeksiyon talepleri, makine imalat›na yön veriyor. Türkiye’de de tekstil ve konfeksiyon makine imalat›nda, global trendler takip edilirken, bunun neticesinde ise son teknolojili, daha verimli ve sofistike makinelerin imalat› yap›l›yor. Dünyan›n önemli pamuk üreticilerinden biri olan Türkiye’nin güçlü tekstil sanayi-

DÜNYA ‹HRACATINDAN PAYIMIZ YÜZDE 1,1

2008’DE ‹THALAT 25,7 M‹LYAR DOLAR

si, tekstil makineleri ekipman› üretimindeki geliflmeyi do¤uruyor. Yeni teknolojileri uygulayan ve tasar›m gelifltirmeye önem veren sektör, 1990’l› y›llara kadar iç piyasaya yönelik üretim yaparken, 1990’l› y›llardan itibaren d›fl pazarlara yönelmeye bafllad›.

2007 ‹HRACATI 28,2 M‹LYAR DOLAR

Birleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölümü verilerine göre, 2007 y›l›nda 28,2 milyar dolar olan sektör ihracat› yüzde 12 oran›nda azalarak 2008 y›l›nda 24,8 milyar dolar de¤erine geriledi. Tekstil ve konfeksiyon makineleri, toplam dünya ihracat› içinde yüzde 0,16 pay al›yor. 2006 ve 2007 y›llar›nda tüm ülkelere yap›lan ihracat de¤eri baz›nda yap›lan s›ralamada listenin bafl›nda yer

2007 y›l›nda 28,6 milyar dolar olan toplam sektör ithalat› yüzde 10,3 oran›nda azalarak 2008 y›l›nda 25,7 milyar dolar de¤erine geriledi. 2008 y›l›nda sektör ithalat› yüzde 22,6 azalarak 4.079 milyon dolara gerileyen Çin, dünya s›ralamas›nda lider konumunu korudu. Söz konusu ülkeden sonra dünya ithalat›ndan en çok pay alan ülkeler ise s›ras›yla 2.102 milyon dolar ile A.B.D. ve 1.805 milyon dolar ile Hindistan oldu. ‹thalat› 1 milyar dolar de¤erinin üzerinde olan ilk 5 ülkenin toplam dünya ithalat›n›n yüzde 40’›n› gerçeklefltirdi¤i görülüyor. Ayn› y›lda, dünya ithalat›nda önemli ülkelerde yaflanan de¤iflimler incelendi¤inde; yüzde 56,3 oran ile Endonez-

35 moment

alan Almanya’n›n ihracat› 2008 y›l›nda yüzde 14,8 oran›nda azalarak 5.350 milyon dolara gerilemifl ancak ilk s›radaki konumu de¤iflmemifltir. Bu ülkeyi 2.831 milyon dolar ile Japonya ve 2.710 milyon dolar ile Çin takip ediyor. Tekstil ve konfeksiyon makineleri ihraç eden ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl›n› yüzde 16,6 ile Polonya göstermifl, bu ülkeyi yüzde 13,6 art›fl oran› ile Türkiye ve yüzde 4,1 ile Belçika izlemifltir. 2008 y›l›nda ihracat› 1 milyar dolar de¤erinin üzerinde olan ilk 6 ülke dünya ihracat›n›n yaklafl›k yüzde 65’ini gerçeklefltirmifltir. Ekonomik kriz nedeniyle söz konusu ülkelerin ihracat› ortalama olarak yüzde 12 düflüfl kaydetmifl ancak, yine bu ülkeler aras›nda yer alan Çin’in ihracat› sadece yüzde 0,6 azalm›flt›r.

expo

Türkiye, 2008 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i 270,9 milyon dolar ihracat ile sektörün dünya ihracat›ndan yüzde 1,1 pay alm›fl ve s›ralamada 17. konuma yerleflmifltir. 2006, 2007 ve 2008 y›llar›nda, G.T.‹.P baz›nda dünya ihracat›nda, 8451 pozisyonunda tan›ml› “Dokuma maddelerini y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›” grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. 2008 y›l›nda ihracat› en çok artan fas›l “8449-Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam, parçalar› (yüzde 20,7)”, en çok azalan fas›l ise “8446-Dokuma tezgahlar› (yüzde 27,2) olmufltur.

KAPAK

“ Tekstil, tar›m ve turizm gibi vazgeçilmez bir sek-

expo

tördür ve bu sektörü ayakta tutabilmenin en önemli flartlar›ndan biri d›flar› ba¤l› olmayan, kendi kendine yetebilen güçlü bir yerli tekstil makine sektörü oluflturmakt›r. Son 30 y›l›m›zda özel sektör kendi imkânlar›yla belli bir yere gelmifl ve bu konuda belli bir alt yap› oluflturmufltur.”

moment

ya’n›n en fazla art›fl kaydeden ülkeler aras›nda ilk s›rada yer ald›¤› ve bu ülkeyi Brezilya (yüzde 47,4) ile Rusya’n›n (yüzde 17,3) takip etti¤i görülüyor. 2008 y›l› sektör ithalat›nda önemli ülkeler s›ralamas›nda 5. konumda bulunan Türkiye, 1.052 milyon dolar de¤erinde ithalat gerçeklefltirerek, dünya geneli tekstil ve konfeksiyon makineleri ithalat›ndan yüzde 4,1 pay ald›. Türkiye’nin, yüzde 41,4 oran ile ithalat› en çok azalan ülke olmas› dikkat çekiyor. 2006, 2007 ve 2008 y›llar›nda G.T.‹.P baz›nda dünya ithalat›nda 8451 pozisyonunda tan›ml› “Dokuma maddelerini y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›” grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. 2008 y›l›nda, ithalat de¤eri yüzde 21,3 artarak 644 milyon dolara ulaflan 8449 pozisyonunda tan›ml› “Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam, parçalar›” grubunun, dünya geneli ithalat›nda art›fl gösteren tek pozisyon oldu¤u görülmektedir. ‹thalat›nda en büyük düflüfl görülen pozisyon ise yüzde 23,3 ile “dokuma tezgahlar›” oldu.

SEKTÖRÜN TÜRK‹YE’DEK‹ DURUMU 2007 y›l›nda 238,6 milyon dolar ihracat gerçeklefltiren sektör, 2008 y›l›nda genel makine ve aksamlar› ihracat art›fl oran›n›n (yüzde 18,2) alt›nda bir performans sergileyerek ihracat›n› yüzde 13,6 oran›nda art›rm›fl ve 270,9 milyon dolar seviyesine yükseltmifltir. Türkiye’nin 2008 y›l›ndaki sektör ihracat› ürün baz›nda incelendi¤inde, 127,2 milyon dolar ile birinci s›rada “Dokuma maddelerini y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›” kaleminin

yer ald›¤›, bu ürünü 55,7 milyon dolar ile “Lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” ve 24,6 milyon dolar ile “Dokuma tezgahlar›” grubunun izledi¤i görülüyor. 2007-2008 y›llar› Ocak-Aral›k döneminde ihracat art›ﬂ oran› aç›s›ndan, ilk s›rada yüzde 1.251,4 ile “Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam, parçalar›”

kalemi yer alm›fl, bu kalemi yüzde 105,5 ile “Lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” ve yüzde 67,3 art›fl oran› ile “Dokuma tezgahlar›” takip etmifltir. 2009 y›l› ilk üç çeyre¤inde ise ihracat›m›z, 2008 y›l› ayn› dönemine göre yüzde 16,1 oran›nda azald›. Söz konusu dönemde, 8447 pozisyonunda tan›ml› “örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dantelâ, file imali makine, cihazlar›” haricinde tüm pozisyonlar›n ihracat›nda düflüfl kaydedildi. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri sektörü 2008 y›l› ihracat›m›zda M›s›r’›n 23,6 milyon dolar ile birinci konumda yer ald›¤›, bu ülkeyi 21,1 milyon dolar ile Bangladefl ve Almanya’n›n takip etti¤i görülüyor. Sektörde en büyük ithalatç› konumunda olan Çin ise Türkiye’nin sektör ihracat›nda 9. s›rada yer al›yor. Sektör, 2008 y›l›nda (serbest bölgeler

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹HRACATINDA BAﬁLICA ÜLKELER (1.000 $) SIRA

ÜLKE

2006

2007

ALMANYA

5.505.485

6.282.680

5.350.068

De¤iﬂim 07-08 -14,8

JAPONYA

3.107.781

3.413.569

2.830.991

-17,1

Ç.H.C.

2.297.309

2.725.699

2.710.192

-0,6

‹TALYA

2.658.812

2.773.233

2.400.357

-13,4

‹SV‹ÇRE

1.729.720

1.892.657

1.563.337

-17,4

A.B.D.

1.309.066

1.393.126

1.276.878

-8,3

HONG KONG

902.743

863.418

876.285

1,5

FRANSA

1.070.639

1.117.020

874.430

-21,7

TAYVAN

1.072.506

1.044.321

838.862

-19,7

G.KORE

1.007.334

1.068.602

817.787

-23,5

POLONYA

423.690

505.853

589.809

16,6

ÇEK CUMHUR‹YET‹

521.639

704.870

586.945

-16,7

S‹NGAPUR

503.200

568.494

478.747

-15,8

‹NG‹LTERE

400.749

422.198

338.221

-19,9

BELÇ‹KA

318.619

323.726

337.001

4,1

KANADA

324.323

319.596

271.789

-15,0

TÜRK‹YE

224.667

238.567

270.952

13,6

‹SVEÇ

225.391

283.199

252.023

-11,0

AVUSTURYA

211.921

237.963

219.210

-7,9

TAYLAND D‹⁄ER TOPLAM

Kaynak: BM ‹statistik Bölümü

2008

168.935

192.015

218.018

13,5

1.559.774

1.786.528

1.663.936

-6,9

25.544.303

28.157.334

24.765.838

-12,0

expo moment

dâhil olmak üzere) 131 ülkeye ürün ihraç etti.

EN FAZLA ‹THALAT ALMANYA’DAN 2007 y›l›nda 1 milyar 795 milyon dolar de¤erinde sektör ürünü ithal eden ülkemizin, 2008 y›l›nda genel makine ve aksamlar› ithalat› çok az da olsa (yüzde 0,2) artmas›na ra¤men, tekstil ve konfeksiyon makineleri ithalat› yüzde 41,4 oran›nda azalm›ﬂ ve 1 milyar 51 milyon dolar seviyesine gerilemiﬂtir. Türkiye’nin 2008 y›l›nda ithal etti¤i tekstil ve konfeksiyon makineleri, G.T.‹.P. baz›nda incelendi¤inde; 211,7 milyon dolar ile birinci s›rada “lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” kaleminin yer ald›¤›, bu ürünü 195,2 milyon dolar ile “örgü tezgahlar›, gipür, tül, dantela, file imali makine, cihazlar›” ve 161,7 milyon dolar ile “dokuma tezgahlar›” grubunun izledi¤i görülmektedir. 2008 y›l› Ocak-Aral›k dönemi sektör

ithalat›nda yüzde 481,1 ile sadece “Keçe, mensucat imal makinelerinin aksam, parçalar›” kaleminde art›fl kaydedilmifltir. En çok azal›fl görülen kalemler ise s›ras›yla; “lifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makineler” (yüzde 68,7), “örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dantelâ, file imali makine, cihazlar›”(yüzde 33,2) ve “yard›mc› tekstil makine, cihazlar› ve aksam-parçalar”(yüzde 26,9) olmufltur. 2009 y›l›n›n ilk üç çeyre¤inde ithalat›m›zda önemli ölçüde (yüzde 68,7) azal›fl kaydedilmifltir. Söz konusu dönemde art›fl görülen bir pozisyon ise bulunmuyor. 2008 y›l›nda sektör ürünleri ithalat›m›zda önemli yer tutan ülkeler aras›nda ilk üç s›ray› Almanya (286 milyon dolar), ‹talya (141,9 milyon dolar) ve ‹sviçre (126 milyon dolar) alm›flt›r.

2008’DE SEKTÖR ‹HRACATI YÜZDE 13,6 ARTTI 2008 y›l›nda Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon makineleri sektör ihracat› yüz-

‹HRACATTA ‹LK SIRADA ET‹YOPYA 2008 y›l›nda sektör ihracat›m›zda en büyük pay› alan ilk 20 ülke aras›nda ihracat art›fl› esas al›nd›¤›nda; yaklafl›k 25 kat art›fl ile Etiyopya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Bu ülkeyi yüzde 209,2 art›fl oran› ile Çin ve yüzde 118,3 art›fl oran› ile Irak takip ediyor. Söz konusu dönemde ihracat›m›zda en büyük düflüfl ise Hindistan’da (yüzde 36,0) gerçekleflti. 2008 y›l› Ocak-Aral›k döneminde ihracat›m›zda ilk 20 s›ray› alan ülkeler, 2008-2009 y›llar› Ocak-Eylül döneminde incelendi¤inde; ihracat›m›zda art›fl kaydedilenlerin s›ras›yla Rusya, Hindistan, Özbekistan, Etiyopya ve ‹ran oldu¤u, di¤erlerine yap›lan ihracat›m›z›n ise düfltü¤ü gözlemleniyor. de 13,6 oran›nda artarken, ithalat› yüzde 41,4 oran›nda azalm›flt›r. Ayn› y›l ülkemizin makine ve aksamlar› sektörünün tamam›n›n gerçeklefltirdi¤i ihracat içinde yaklafl›k olarak yüzde 2,5, ithalat içinde ise yüzde 4,5 pay alan sektörün söz konusu dönemde d›fl ticaret aç›¤› yüzde 49,9 azalm›fl ve 780,7 milyon dolar olarak gerçekleflmifltir.

KAPAK 2009 y›l› Ocak-Eylül dönemi ihracat›m›zda, önceki y›llardan süregelen art›fl yerini yüzde 16,1 oran›nda azalmaya b›rakm›fl, ithalat›m›zdaki azal›fl ise h›z kazanarak yüzde 68,7 oran›na yükselmifltir. Söz konusu dönemde, d›fl ticaret aç›¤› yüzde 85,8 azalarak 94,5 milyon dolara, d›fl ticaret hacmi de yüzde 58,4 azalarak 457,1 milyon dolara gerilemifltir.

expo

KR‹Z SEKTÖRÜ ETK‹LED‹

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹THALATINDA BAﬁLICA ÜLKELER (1.000 $)

moment

38 SIRA

ÜLKE

2006

2007

Ç.H.C.

4.471.417

5.272.614

4.079.172

A.B.D.

1.909.834

2.064.647

2.102.024

1,8

H‹ND‹STAN

2.239.823

1.963.136

1.805.340

-8,0

ALMANYA

1.252.727

1.449.918

1.316.812

-9,2

TÜRK‹YE

1.324.220

1.795.848

1.051.655

-41,4

HONK KONG

1.081.702

978.896

914.061

-6,6

‹TALYA

764.059

934.639

764.197

-18,2

BANGLADEﬁ

744.894

741.772

732.480

-1,3

BREZ‹LYA

450.380

486.415

716.863

47,4

JAPONYA

569.630

628.533

539.123

-14,2

ENDONEZYA

265.981

343.903

537.547

56,3

V‹ETNAM

481.797

641.677

536.848

-16,3

FRANSA

460.240

580.518

532.033

-8,4

KANADA

367.454

419.217

440.547

5,1

S‹NGAPUR

376.966

494.194

434.544

-12,1

BELÇ‹KA

412.403

493.701

429.656

-13,0

MEKS‹KA

417.570

391.092

423.833

8,4

‹SV‹ÇRE

357.991

447.542

400.106

-10,6

PAK‹STAN

729.594

463.958

379.333

-18,2

RUSYA

184.146

312.987

366.992

17,3

D‹⁄ER

6.758.334

7.733.258

7.189.495

-7,0

25.621.162

28.638.465

25.692.661

-10,3

TOPLAM Kaynak: BM ‹statistik Bölümü

2008

De¤iﬂim 07-08 -22,6

Tekstil ve konfeksiyon makineleri ithalat›m›z›n finansal kriz nedeniyle çok büyük oranda geriledi¤i, tekstil ve konfeksiyon sektöründe yat›r›mlar›n durma noktas›na geldi¤i görülüyor. D›fl ticaret yap›s› incelendi¤inde, tekstil ve konfeksiyon sektörünün ihtiyaç duydu¤u makineler bak›m›ndan d›fla ba¤›ml› oldu¤u ve son döneme kadar çok büyük miktarda d›fl ticaret aç›¤› verildi¤i gözleniyor. Ancak bu sonuç, ülkemizin ihtiyac› karfl›layacak düzeyde makine üretemedi¤i anlam›na gelmemektedir. Al›c›lar›n rakip ülkeler taraf›ndan uzun vadeli kredi ile finanse edilmeleri, ancak bu imkân›n ülkemizde olmamas› hem yurt içi sat›fl hem de ihracat›n art›r›lmas›nda büyük engel teflkil ediyor. Yeni pazarlarda bankac›l›k ve nakliye alanlar›nda yaflanan sorunlara çözüm bulunmas› uluslararas› piyasalarda rekabet gücünün art›r›lmas› bak›m›ndan önem tafl›yor. Global markalar için fason imalat yaparak büyük tecrübe kazanan tekstil ve konfeksiyon sektörümüz markalaflma yolunda önemli mesafe kat etmifl olup üretti¤i yüksek katma de¤erli ürünlere yurt içi ve yurt d›fl› talep devam etmektedir. Ancak, yükselen üretim maliyetleri nedeniyle sektörün emek yo¤un yap›s› üreticilerimizin rekabet gücünü azaltmakta ve sonuç olarak makine sektörü de olumsuz etkilenmektedir. Türkiye’de tekstil makineleri ve aksam› üretimi yapan yaklafl›k 1000 adet üretici ve bu sektörde çal›flan yaklafl›k 8 bin kifli var. Türk firmalar›n›n yüksek mühendislik becerileri, üretim esnekli¤i, ürün gelifltirme ve adaptasyon yetenekleri ile sat›fl sonras› hizmetler gibi faktörlere verdikleri önem, Türk yap›m› tekstil makineleri ve ekipman› ihracat›n›n artan oranda devam›n› ve yeni pazarlara girifllerini sa¤layacakt›r.

expo moment

“PAZAR DARALMASI YAfiIYORUZ” Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlayan Temsad (Tekstil Makine ve Aksesuar ‹malatç›lar› Derne¤i) Baflkan› Adil Nalbant sektörün öne ç›kan sorunlar›n› flöyle s›ral›yor: “Küresel krizin etkilerinden dolay› pazar daralmas› ve yat›r›mlar›n durmas›. Enerji ve girdi maliyetlerinin artmas› sonucu rekabet zorlu¤u. Öz sermaye yetersizli¤i. Teflviklerden yeteri kadar faydalanamamak. Tekstil Bakanl›¤› veya Müsteflarl›¤›n›n olmamas›. E¤itim sisteminin sektörün taleplerini karfl›layamamas›.” Bütün dünyay› saran küresel kriz sonucu yat›r›mlar›n durmas›yla ciddi bir pazar daralmas› ile karfl› karfl›ya kal›nd›¤›na vurgu yapan Nalbant, “Yaln›zca tekstil sektörüne üretim yapan tekstil makine sektörü zaten var olan yüksek vergi, pahal›

enerji ve yüksek girdi maliyetleri nedeni ile zorda olan sektörümüzü daha da zora sokmaktad›r” diyor. Nalbant flöyle devam ediyor: “Tekstil sektörünün oluflumunda verilen teflvik uygulamalar›ndan tekstil makine sektörü hiç yararlanamam›flt›r. Maalesef flu anda Türkiye’de sektörümüzün ihtiyaçlar›n› karfl›layacak ve teknolojik geliflmeleri takip edecek insan kayna¤› yetifltirilmemektedir. Tekstil Makinalar› ‹malat› için önlisans ve lisans programlar› bulunmamaktad›r. En önemli sorunlar›m›zdan biri de sektörde herkesin sorunlar›yla yaln›z kalmas›d›r. Türkiye’nin uzun vadeli bir tekstil politikas› ve bir master plan› yoktur. Sektörle ilgili ifller farkl› Bakanl›klarda Daire Baflkanl›klar› düzeyinde ele al›nmakta ve tekstilin alt sektörleri aras›nda bir koordinasyon bulunmamaktad›r. Bütün bu olumsuzluklara

‹THALATTA EN FAZLA ARTIfi POLONYA’DAN 2008 y›l› ithalat›m›zda art›fl oranlar› esas al›nd›¤›nda; yüzde 186 ile Polonya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Polonya’y› yüzde 55,4 art›fl oran› ile Kanada, yüzde 39,2 ile Belçika ve yüzde 11,7 ile Danimarka takip ediyor. Di¤er önemli ülkelerin tamam›nda düflüfl ise kaydedilmifltir. ‹thalat›m›zda en büyük düflüfl görülen ülke ise yüzde 57,6 ile Almanya oldu. 2009 y›l› ilk üç çeyre¤inde sadece Polonya, ‹spanya ve Kanada’dan yapt›¤›m›z ithalat artt›. ra¤men tekstil makine sektörü rakiplerinin kalitesini yakalam›fl ve ciddi boyutta ihracat›n› artt›rarak dünya piyasalar›nda rekabet etme olana¤› bulmufltur. Gerek iç piyasada gerek d›fl piyasada vadeli sat›fl imkanlar› sa¤lansa ithalat›n azalmas›n› ve ihracat›n artmas› daha da belirgin hale gelecektir.”

expo

KAPAK

moment

“KOB‹’LERE UZUN VADEL‹ DÜfiÜK KRED‹LER VER‹LMEL‹” Nalbant’›n tekstil makineleri sektöründe yaflanan sorunlarla ilgili k›sa vadeli çözüm önerileri ise flöyle: “‹flletme Kredileri: Acilen KOB‹’lere uzun vadeli düflük faizli krediler verilmelidir. Mevcut krediler ve ‘can suyu’ tarz› kredilerin kapsam›, vadesi, flartlar›, faizleri ve uygulanabilirli¤inin kolaylaflmas› sektöre oldukça faydal› olabilir. Makine imalat sektöründe imalat sürecinin teslimat›n ve tahsilat›n uzun olmas› nedeniyle halen verilmekte olan krediler yetersiz ve k›sa vadelidir. Bu nedenle verilecek düflük faizli kredinin miktar›n›n artt›r›larak vadesinin de uzat›lmas› halinde istenilen yarar› sa¤layaca¤› düflüncesindeyiz. Yurtiçi ve yurtd›fl› uluslararas› mevcut fuar teflvikleri art›r›lmal›, dernek ve birlikler kanal›yla workshop’lar yap›lmal› ve al›m heyetleri oluflturulmal›d›r. Sektörümüzün potansiyel pazar› konumunda olan ülkelerde ticaret

müflavirlikleri yoksa yeniden oluflturulmal› ve d›fl ticaret müflavirliklerinin ifllevselliklerinin art›r›larak daha etkin hale getirilmelidir. Makine al›m ve sat›mlar›nda KDV oran› baz› makine çeflitlerinde yüzde 8 olarak uygulanmaktad›r. Bu oran bütün yerli makinelerde uygulanmal› yerli makine al›m› teflvik edilmelidir. Leasing’li makine al›mlar›nda yerli makinelerin KDV oran› eskiden oldu¤u gibi yüzde 1 olarak uygulanmal›d›r. Yerli makine üreticisi acilen desteklenmelidir. Sektörümüzün rakipleri olan Avrupal› makine imalatç›s› ülkelerden ‹spanya ve ‹talya yerli makine alan üreticiye ‹spanya yüzde 30 hibe teflvik ‹talya ise her y›l yüzde 10 oran›nda vergi iadesi olarak ödemek suretiyle toplam yüzde 50 hibe teflvik uygulamaktad›r. Bu tür uygulaman›n bizim makine üreticilerine de verilmesi elzemdir. Avrupa Birli¤i 7. Çerçeve Program›yla oluflturulan ve Ar-Ge teflvikleriyle ilgili havuza

ülkemiz de 450 milyon Euro katk›da bulunmaktad›r. Ülkemizde uygulanan ArGe prosedürleri nedeniyle bu havuzdan yerli üreticiler tam anlam›yla yararlanamamaktad›r. Bu nedenle halen uygulanmakta olan Ar-Ge prosedürlerinin KOB‹’lerin yararlanaca¤› ﬂekilde düzenlenmelidir.”

“TEKNOLOJ‹K DESTEK EKS‹K” Temsad Baflkan› Nalbant orta vadeli çözümlerini ise flöyle s›ral›yor: “Teknolojik destek eksikli¤i: Devlet taraf›ndan verilen TUB‹TAK, KOSGEB, TTGV ArGe ve Ür-Ge teflviklerinin prosedürlerinin kolaylaflt›r›lmas› gerekmektedir. Sektörümüzdeki firmalar›n büyük bir bölümü bu tür teflviklerin al›m›nda karfl›lafl›lan prosedür fazlal›¤› nedeniyle yararlanamamaktad›r. Kullan›m kolayl›¤› getirildi¤i takdirde sürekli teknolojimizi yeniledi¤imiz gibi rekabet gücümüzün de artt›r›lmas›n› sa¤layacakt›r. Avrupa’da kriz nedeniyle birçok

Nalbant’›n uzun vadeli çözüm önerileri ise flöyle: “Tekstil makine sektörünü de kapsayan tekstil sektörü için Tekstil Bakanl›¤› veya Müsteflarl›¤› kurulmal›d›r. Gerekli koordinasyon oluflturulmal› ve uzun vadeli bir ulusal tekstil politikas› çerçevesinde tekstil makine sektörünün öncelikleri tespit edilmeli ve ge-

ÜLKELERE GÖRE SEKTÖR ‹HRACATI $ (2008 YILINA GÖRE DE⁄ER SIRALI) SIRA 1

ÜLKE MISIR

(OCAK - ARALIK) 2007 2008 20.213.550 23.593.877

BANGLADEﬁ

14.831.812

21.119.092

42,4

ALMANYA

23.131.461

21.101.175

-8,8

ET‹YOPYA

660.080

16.284.391

ÖZBEK‹STAN

14.953.721

16.061.675

H‹ND‹STAN

20.407.775

‹RAN

11.334.747

‹NG‹LTERE

8.792.471

12.544.329

Ç.H.C.

4.040.896

12.495.733

FRANSA

8.881.053

10.058.987

SUR‹YE

7.314.306

8.692.897

RUSYA

5.497.203

BELÇ‹KA

7.041.527

‹TALYA

15 16

‹SPANYA

5.937.260

IRAK

1.587.498

‹SRA‹L

A.B.D.

AZERBAYCAN

Kaynak: TÜ‹K

(OCAK - EYLÜL) 2009 13.562.808

De¤iﬂim -34,9

16.608.890

11.167.923

-32,8

14.643.224

6.705.787

-54,2

2.367,0

16.279.295

18.830.958

15,7

7,4

10.398.361

13.568.144

30,5

13.060.513

-36,0

10.898.033

14.350.805

31,7

12.642.844

11,5

10.965.266

11.457.378

4,5

42,7

9.172.730

8.123.375

-11,4

209,2

10.836.044

2.203.482

-79,7

13,3

6.548.398

4.166.609

-36,4

18,8

7.752.646

7.440.878

-4,0

8.073.697

46,9

6.858.448

10.748.495

56,7

6.619.967

-6,0

5.545.327

3.492.009

-37,0

4.382.492

5.911.955

34,9

4.833.125

2.067.630

-57,2

TÜRKMEN‹STAN 3.654.424

5.880.978

60,9

3.905.397

2.524.199

-35,4

5.154.803

-13,2

3.572.294

2.252.704

-36,9

3.465.069

118,3

3.171.618

1.130.995

-64,3

1.510.632

3.242.468

114,6

2.344.615

452.859

-80,7

3.888.997

3.089.120

-20,6

2.451.721

2.102.511

-14,2

De¤iﬂim 2008 16,7 20.828.860

3.223.604

3.071.979

-4,7

2.552.901

1.306.250

-48,8

D‹⁄ER

67.281.803

58.786.731

-12,6

45.844.944

43.660.945

-4,8

TOPLAM

238.567.31

270.952.280

13,6 216.012.137

181.316.744

-16,1

“TEKST‹L VAZGEÇ‹LMEZ B‹R SEKTÖRDÜR” Ülke olarak, tekstilin istihdam etti¤i insan say›m›z› baflka bir sektöre kayd›rma imkân› olmad›¤›na da de¤inen Nalbant, flöyle devam ediyor: “Bu yüzden tekstil, tar›m ve turizm gibi vazgeçilmez bir sektördür ve bu sektörü ayakta tutabilmenin en önemli flartlar›ndan biri d›flar› ba¤l› olmayan, kendi kendine yetebilen güçlü bir yerli tekstil makina sektörü oluflturmakt›r. Son 30 y›l›m›zda özel sektör kendi imkanlar›yla belli bir yere gelmifl ve bu konuda belli bir alt yap› oluflturmufltur. Boya-Apre makinas› imal eden üyelerimizin dünya kalitesindeki makineleri dünyan›n her yerine en uygun koflullarda satabilmekte iplik dokuma ve örme bölümlerinde ise haz›rlama makineleri yedek malzemeler ve küçük çapta imalatlarla iç pazar›m›zdaki makinelerin çal›flmas› ve ihracat ile ekonomiye katk›m›z sürmektedir. 1996’dan beri 14 milyon dolardan bafllayan ihracat serüveni her türlü iç ve d›fl krize ra¤men 250-300 milyon dolara kadar istikrarla ç›km›flt›r. Makine ithalat›m›z ise krizlerde çok bariz bir flekilde önemli inifl ç›k›fllar yapm›flt›r. 3 milyar dolar seviyesinden 300 milyon dolar seviyelerine düflmüfltür. Bu durum sektörümüzün gelece¤ini flekillendirebilece¤imiz bir f›rsata dönüfltürmüfltür. Do¤ru ad›mlar at›ld›¤› takdirde sektörümüzün ideal düzeylere ç›kmas› kaç›n›lmazd›r.”

Kaynaklar: -Türkiye ‹statistik Kurumu -‹GEME -International Trade Center(ITC) www.trademap.org

expo

“TEKST‹L BAKANLI⁄I KURULMALI”

reken ad›mlar at›lmal›d›r. Organize sanayi bölgeleri: Mevcut üretim alanlar›n›n yetersizli¤i üretimin kalitesini etkilemektedir. Bu nedenle konut yap›m›nda uygulanan TOK‹ modeliyle organize sanayi bölgeleri kurulmal› bu bölgelerde yap›lacak fabrika binalar› konutta oldu¤u gibi uzun vadeli olarak makina üreticilerine verilmelidir.” Her ne kadar Avrupal›; tekstili b›rakt› gibi görünse de tekstilin teknolojilerini, moda marka kavram›n› ve teknik tekstilleri hala elinde bulundurdu¤unu sözlerine ekleyen Temsad Baﬂkan› Nalbant, “Bütün dünyadaki geliﬂmeleri ve pazar› kontrol etmektedir. Bizlerin de mevcut kapasitemizi, bilgi birikimlerimizi ve mevcut alt yap›m›z› teknik tekstillere, katma de¤eri yüksek ürünlere ve tekstil makine sektörüne kayd›rmak zorunday›z” diyor.

41 moment

makine üreticisi firma kapanma noktas›na gelmifltir. Uygulanacak bir stratejiyle teknolojik transfer sa¤lanmal› ortakl›klar kurularak üretimlerini Türkiye’de yap›lmas› için devletimizin arac›l›k etmesi sa¤lanmal›d›r. Exim Bank kredileri: Exim Bank kredi faizleri düflürülerek üreticilere iç ve d›fl pazarlarda vadeli sat›fl imkanlar›n›n yarat›lmas› için Exim Bank’›n mevcut yap›s›n›n de¤ifltirilmesi gerekmektedir.”

expo

PLATFORMDAN

moment

“Hastaneler kalitesiz

malzeme deposu”

TIBB‹ C‹HAZDA YÜZDE 80 DIfiA BA⁄IMLIYIZ Özkan, Tümdef'in Türk t›bbi cihaz üretimi aç›s›ndan önemini ise flöyle özetliyor: “Tümdef t›bbi cihaz tüketiminin yüzde 80 d›fla ba¤›ml› oldu¤u ülkemizde yerli üretimin milli bir politika ile ele al›nmas›n› önermektedir. Bu konuda hükümet nezdinde giriflimlerde bulunmufltur. Türkiye’nin jeopolitik durumu

Mehmet Ali Özkan Tümdef Genel Baﬂkan› T›bbi cihaz sektörünün kamudan alacaklar›n› zaman›nda ödenmesi için kurumlarda gereken çal›ﬂmalar› yapmaktay›z.

ve t›bbi malzemenin stratejik önemi itibariyle t›bbi cihaz üretiminde planlama yapmas›, bu konudaki Ar-Ge çal›ﬂmalar›na önem verilmesi gerekir. Bu konuda plan dâhilinde sektörel teﬂvik sistemi uygulanmal›d›r. Aksi taktirde çevre ülkeler üretimde bizim yerimi alacaklard›r.” Tümdef, t›bbi cihaz sektörünün yüzde 35’ini temsil ediyor. Özkan bu temsil oran›n›n gün ve gün artt›¤›n› aktararak, “Sektör sivil toplum birli¤inde nicelik

yerine niteli¤in aranmas› prensibini benimsemifl, sektörel birlikte nitelikli firmalar›n Tümdef çat›s› alt›nda olmas›n› istemektedir. Bu anlay›flla üye derneklerin tüzükleri ortak tüzük haline getirilmifltir” diyor. Önümüzdeki aylarda flehirsel dernekler yerine bölgesel güçlü, kurumsal derneklerin oluflmas›na önem verilece¤ine de vurgu yapan Özkan, “Kurulmufl birbirine yak›n dernekler birlefltirilecektir. Güçlü dernekler, güçlü federasyon felsefesi hayata geçirilecektir” diyor. Tümdef’in sektörün en tepe sivil toplum kuruluflu oldu¤unu kamu ve özel sektöre kan›tlad›¤›na da de¤inen Özkan, “Tümdef aç›s›ndan temsil bak›m›ndan hiçbir eksik yoktur. Tümdef yap›c›, yat›flt›r›c› ve sorumluluk alma bilinciyle sektörü kamu nezdinde baflar› ile temsil etmektedir” diye konufluyor.

“MESLEK STANDARTLARINI HAZIRLIYORUZ” Sektörün en önemli sorunu olan meslek standartlar›n›n haz›rlanmas› konusunda mesleki yeterlilik kurumu ile protokol yaparak meslek standartlar›n›n haz›rl›¤›na baflland›¤›na da de¤inen Özkan flöyle devam ediyor: “T›bbi cihaz sektörünün kamudan alacaklar›n› zaman›nda ödenmesi için kurumlarda gereken çal›flmalar› yapmaktay›z. Sektörün kamu ile olan sorunlar›n›n takibini yaparak, il-

43 moment

ümdef (T›bbi Cihaz Üretici, ‹thalatç› ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu) medikal sektörün sivil toplum bilincinin oluflturulmas› ve üyelerinin sektörel sorunlar›n› kurumsal anlamda çözüme kavuflturmak için Türkiye genelinde sekiz sektörel derne¤in ortak karar› ile 2004 y›l›nda ‹stanbul’da kuruldu. Daha sonra genel kurul karar› ile 2005 y›l›nda Ankara’daki flu anda da faaliyet gösterdi¤i adresine tafl›nd›. Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlayan Tümdef (T›bbi Cihaz Üretici, ‹thalatç› ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu) Genel Baflkan› Mehmet Ali Özkan, Türkiye’de sivil toplum bilincini oluflturman›n hiç de kolay bir durum olmad›¤›n› söylüyor ve ekliyor: “Tümdef kurulum aflamas›na bu zorluklar› fazlas› ile yaflam›flt›r. Bu zorlu¤un baflar›lmas›nda eme¤i geçen duyarl› meslektafllar›m›za ne kadar teflekkür etsek azd›r.”

expo

TIBB‹ C‹HAZ TÜKET‹M‹N‹N YÜZDE 80 DIﬁA BA⁄IMLI OLDU⁄U TÜRK‹YE’DE YERL‹ ÜRET‹M‹N M‹LL‹ B‹R POL‹T‹KA ‹LE ELE ALINMASINI ÖNEREN TÜMDEF GENEL BAﬁKANI MEHMET AL‹ ÖZKAN ‹HALELERDE KAL‹TEDEN ÇOK F‹YAT UNSURUNUN ÖN PLANA ÇIKMASIYLA KAL‹TES‹Z C‹HAZLARIN VE MALZEMELER‹N ÜLKE PAZARINA RAHATLIKLA G‹REB‹LD‹⁄‹N‹ VE HASTANELER‹N KAL‹TES‹Z MALZEME DEPOSUNA DÖNDÜ⁄ÜNÜ SÖYLÜYOR.

PLATFORMDAN

expo

“KAMU YERL‹ ÜRÜN KULLANMALI”

moment

“ Hastaneler taraf›ndan haz›rlanan ﬂartnamelerde,

fiyat d›fl› unsurlar›n ortaya konmas› ile ‘en ucuz cihaz, en iyi cihaz’ mant›¤›n›n terk edilerek CE sertifikalar› d›fl›nda ürün performans kriterlerine bak›lmal›d›r. Özellikle uzak do¤u menfleli cihazlar al›n›rken iyi de¤erlendirmeler ve testler yap›lmal›d›r. Teknik flartnameler ihtiyac› belirleyen ve ihtiyaca göre teknolojiyi tan›mlayacak flekilde olmal›d›r. Teknik flartnameler için sa¤l›k bakanl›¤› mutlaka flartname k›lavuzu haz›rlamal›d›r.” gili tüm bakanl›klar ve di¤er kurumlarla sektörün bugünü ve gelece¤i hakk›nda yap›lan çal›flmalarda yer al›yoruz. Sektörel e¤itimler, sektörel kongre ve fuarlar›n organizasyonunda söz sahibi ve düzenleyici pozisyonday›z” Özkan, Tümdef’in yurt d›fl›nda t›bbi ci-

haz sektörlerindeki muhatap kurulufllarla ticari ve kültürel ifl birli¤i anlaflmalar› yaparak, ülkeler ve sektörler aras›ndaki diyaloga önem verdi¤ini söylüyor ve ekliyor: “Bu çal›flmalar içinde mesleki etik de¤erler en önde gelen ortak çal›flmalard›r.”

Tümdef Genel Baflkan› Özkan, sektörün yaflad›¤› sorunlar› ise flöyle s›ral›yor: “Kamunun t›bbi cihaz al›m bedellerini geciktirmesi. Kamuda yerli ürünlerin kullan›m›n› engelleyici tutum ve davran›fllar›n ço¤unlukta olmas›. Kamu ihalelerinin kaliteye de¤il, fiyata endeksli olmas›, SGK’n›n düflük fiyat politikas› yürütmesi. Sektörün uzak do¤udan gelen kalitesiz mallara aç›k olmas›. T›bbi cihaz üretiminde milli bir politika ve planlaman›n yap›lamamas›. Üretimde üniversite sanayici ifl birli¤inin oluflmamas›. Sektörel birli¤in tam olarak oluflmas› için yasal zorunlulu¤un bulunmamas›.” Sa¤l›k Bakanl›¤›’n›n sa¤l›kta dönüflüm ad› ile yürürlü¤e koydu¤u de¤iflikliklerin son 5 y›lda sa¤l›k sistemini temelden de¤ifltirdi¤ini söyleyen Özkan, “Bu süreç içinde t›bbi cihaz sektörünü temelden sarsan sorunlar birbirini izlemifltir. Tümdef bu sorunlar›n çözümünde imkânlar› dâhilinde üstün performans sergilemifltir” diyor. Özkan ayr›ca sektörün en k›sa zamanda Tümdef çat›s› alt›nda yüzde 90 oran›nda bir temsil gücüne sahip olabilirse sektörel sorunlar›n çözümünün bir o kadar daha kolay olaca¤›n› aktar›yor ve ekliyor: “Zor baflar›lm›flt›r. Önümüz ayd›nl›¤a do¤ru gitmektedir.”

“KAL‹TES‹Z C‹HAZLAR ÜLKE PAZARINA G‹R‹YOR” Özkan di¤er bir sorunun da ihalelerde kaliteden çok fiyat unsurunun ön plana ç›kmas› ile kalitesiz cihazlar›n ve malzemelerin ülke pazar›na rahatl›kla girebilmesi sonucunda hastanelerin kalitesiz malzeme deposuna dönmesi oldu¤unu söylüyor. Özkan flöyle devam ediyor: “Hastaneler taraf›ndan haz›rlanan flartnamelerde, fiyat d›fl› unsurlar›n ortaya konmas› ile ‘en ucuz cihaz, en iyi cihaz’

sada tekelleflme endiflelerini ortaya ç›kard›¤›na da de¤inen Özkan, “Bu endifleleri giderecek düzenlemeler yap›lmaz ise tekelleflmeden dolay› sa¤l›kta t›bbi cihaz ve malzeme harcamalar› artacakt›r” diyor. Özkan’a göre, çerçeve ihale sistemi yerli sermayeli flirketleri sistem d›fl›na ataca¤›ndan t›bbi cihaz sektörünü tamamen yabanc› sermayeli flirketler ele geçireceklerdir. Bu durum sosyal ve ekonomik yönden ülke menfaatleriyle çeliflmektedir. Özkan çözüm önerilerini ise flöyle s›ral›yor: “Toplu al›m ihalelerinde yerli üretici, distribütör ve bayilerin d›fllanmamas› ve piyasada bir tekelleflme oluflmamas› için gerekli düzenlemelerin yap›lmas›; Özellikle Sa¤l›k Kentleri Projesi kapsam›nda kamu-özel ortakl›¤› modeliyle infla edilecek olan hastanelerin mal ve hizmet al›mlar›nda

expo

Özkan, sa¤l›k kurulufllar›n›n teflhis ve tedavi hizmetlerini aksatmadan sunmalar›nda t›bbi cihaz tedarik sisteminin süreklili¤inin önem arz etti¤ini söylüyor. Son y›llarda hastanelerin t›bbi cihaz bedellerinin ödenmesinde sektöre yaflatt›klar› s›k›nt›lar›n t›bbi cihaz tedarik zincirini kopma noktas›na getirdi¤ine de de¤inen Özkan, “Sa¤l›k hizmetlerinin aksat›lmadan sürdürülmesi ve sektörde sosyal bir yaran›n oluflmamas› için t›bbi cihaz sektörünün sorunlar›na çözüm üretilmesi yaflamsal anlamda önem arz etmektedir” diye konufluyor. Özkan flöyle devam ediyor: “Özellikle Üniversite Hastanelerine verilen hizmet ya da sat›lan malzemelerin bedellerinin ödenmesinde 12 ile 24 aya varan gecikmeler yaflanmaktad›r. Devlet hastanelerin ise ödeme süreci 4 ila 8 ay aras›ndad›r. Muhasebat Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan yay›mlanan “Nakit S›k›nt›s› Bulunan Döner Sermaye Saymanl›klar›nda Ödemelerde Öncelik S›ras›” konulu Genelge t›bbi cihaz ve malzeme bedellerinin öncelikli konu say›lmamas› yorumu yap›larak kurumlarca ödemeler konusu keyfi uygulamaya tabi tutulmaktad›r. Hastanelerin birço¤u ihale sonucunda tanzim edilen faturalar› (tahakkuklar›) saymanl›klara zaman›nda göndermeyip zaman kazanmak ad›na bekletmektedir.” Özkan çözüm önerilerini ise flöyle s›ral›yor: “Ulusal mevzuat›n Avrupa Birli¤i “Geç Ödemeler Direktifi” çerçevesinde yeniden düzenlemesi ile gecikme faizi oranlar›n›n belirlenmesi ve bu mevzuat›n uygulama aflamas›n›n s›k› bir biçimde denetlenmesi, Muhasebat Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan yay›mlanan “Nakit S›k›nt›s› Bulunan Döner Sermaye Saymanl›klar›nda Ödemelerde Öncelik S›ras›” konulu Genelge ile baz› müteahhitlere ve döner sermaye ödemelerine öncelik verilmesi gibi haks›z bir içtihat ortaya ç›km›flt›r. Söz konusu genelgenin yeniden düzenlenerek, ödemeler konusunda di¤er tüm müteahhitler ve hastane personeli ile t›bbi cihaz firmalar›n›n ödemeler noktas›nda eflit konuma getirilmesi gerekmektedir. T›bbi cihaz firmalar›n›n devlet hastanelerinden üç ay› geçmifl alacaklar›n›n defaten ödenmesi, sa¤l›k sektöründe ilaçlar›n, hastane ala-

caklar› ve di¤er hizmetlerin ödemeleri 30 ila 60 günde ödenece¤i taraflarca mutabakat anlaflmas›na ba¤lanm›flt›r. Teflhis ve tedavide en önemli yere sahip olan t›bbi cihaz ve malzeme bedellerinin ödenmesinde süreç belirsizdir. Bu süreç mutlaka bir sözleflme ile belirlenmelidir.

45 moment

TIBB‹ C‹HAZ TEDAR‹⁄‹N‹N SÜREKL‹L‹⁄‹ ÖNEML‹

mant›¤›n›n terk edilerek CE sertifikalar› d›fl›nda ürün performans kriterlerine bak›lmal›d›r. Özellikle uzak do¤u menfleli cihazlar al›n›rken iyi de¤erlendirmeler ve testler yap›lmal›d›r. Teknik flartnameler ihtiyac› belirleyen ve ihtiyaca göre teknolojiyi tan›mlayacak flekilde olmal›d›r. Teknik flartnameler için sa¤l›k bakanl›¤› mutlaka flartname k›lavuzu haz›rlamal›d›r.” Çerçeve sözleflmeler düzenlemesi, Sa¤l›k Kentleri ve Hastane Birlikleri’nin oluflmas› ile t›bbi cihaz temininde toplu al›mlar›n gündeme gelmesinin uluslararas› dev flirketlerin bulundu¤u bir piya-

proje orta¤› özel flirketin tüm t›bbi cihaz ihtiyac›n› kendi firmas› ve/veya uluslararas› piyasadan sa¤lamas›n› engelleyecek hususlar›n kamu ile imzalanan sözleflmede yer almas›; ayr›ca talep edilen t›bbi cihaz›n yerli üretimi yap›l›yorsa sözleflmeye ilgili t›bbi cihaz ihtiyac›n›n ‘en az yüzde 50’si yerli t›bbi cihaz üreticilerinden karfl›lan›r’ ibaresinin eklenmesi. Çerçeve ihalelerde rekabetin artt›r›lmas› ve sistemin kal›c› flekilde yürüyebilmesi için firmalar›n önünü açacak düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerekir. Örne¤in mal teslim sürelerinin makul seviyelerde olmas› gibi.

expo

RÖPORTAJ

moment

“Finans sektörünün davran›ﬂlar› makine

sektörünün geliflimini yavafllat›yor” MAK‹NA ‹MALATÇILARI B‹RL‹⁄‹ KOORD‹NATÖRÜ ARSLAN SANIR, MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN GEL‹fi‹M‹N‹ YAVAfiLATAN EN ÖNEML‹ FAKTÖRLERDEN B‹R‹S‹N‹N F‹NANS KES‹M‹N‹N DAVRANIfiLARI OLDU⁄UNU SÖYLÜYOR. B‹R F‹RMA ‹HT‹YACINI ‹THAL EDEREK KARfiILAMAK ‹STERSE HEMEN TÜM ÜLKELER‹N EXIMBANK’LARI 2 SENE ÖDEMES‹Z 7 YILA, HATTA BÜYÜKÇE PROJELERDE 10-12 YILA KADAR VADEL‹, ÇOK UYGUN KOfiULLU KRED‹LER VER‹YOR D‹YEN SANIR, BUNA KARfiIN YATIRIMCININ AYNI MAK‹NEY‹ YURT ‹Ç‹NDEN ALMASI DURUMUNDA, EN ÇOK 4 YIL VADEL‹, DAHA YÜKSEK FA‹Z ORANLI KRED‹ KULLANAB‹LD‹⁄‹N‹N ALTINI Ç‹Z‹YOR.

Birli¤inizin amaçlar›ndan ve günümüzdeki faaliyetlerinden söz edebilir misiniz? M‹B, makine imalat› sektörünün tümünü kapsayan tek sektör kurulufludur. Çal›flmalar›nda; üyeler aras›nda iflbirli¤i, dayan›flma ve bilgi al›flveriflini sa¤lamaya, bir araya gelerek sektörün sorunlar›na çözüm aramaya ve karar alma konumundaki bürokrasi kademeleri ile yak›n iliflki içinde olmaya öncelik vermektedir. Öncelik verdi¤i bir konu da sektörün ve üyelerinin yurt d›fl›nda tan›n›rl›¤›n› art›rmakt›r. M‹B, 1995 y›l›ndan beri düzenlenen tüm EMO ve IMTS Chicago Fuarlar›na kat›lmakta ayr›ca her y›l de¤iflik ülkelerde düzen-

Arslan San›r Makina ‹malatç›lar› Birli¤i Koordinatörü lenen en az 5 fuara kendi stand› ile kat›larak, sektörün ve üyelerinin tan›t›mlar›n› yapmaktad›r. 1991 y›l›ndan beri DPT taraf›ndan kurulan Makina ve Madeni Eflya Özel ‹htisas Komisyonunun Baflkanl›¤›n› yürütmektedir. Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›nca kurulan MAKTEK Tak›m Tezgahlar› Çal›flma Gurubunun

Birli¤iniz sektörün ne kadarl›k bir k›sm›n› temsil etmektedir? 23 üye ile kurulan Birlik günümüzde sektörün önde gelen 200 firmas›n›n üye oldu¤u bir yap›ya dönüﬂmüﬂtür. M‹B üyesi firmalar, ülkemizin makine imala-

“ “Günümüzde de¤iﬂik ülkeler, sektörün geliﬂmesine

ba¤l› olarak baz› tür makinelerin imalat›nda daha baflar›l› ve rekabetçi olmakta, di¤er makineleri ise ithal etmektedirler. Türkiye’de de durum buna paraleldir. Bu nedenledir ki sektörün öncüsü ülkelerdeki ithalat da ihmal edilemeyecek boyuttad›r.”” baflkanl›k görevini yürütmektedir. Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›n›n iste¤i üzerine Ocak 2008’de Makina Sanayii Sektör Stratejisi Raporunu haz›rlam›flt›r. M‹B, birçok uluslararas› kurulufl taraf›ndan en güvenilir bilgi kayna¤› olarak kabul edilmektedir. Sadece mevcut durumla ilgili bilgiler de¤il, yak›n gelece¤e ait tahminler de M‹B’den istenmekte ve çeflitli raporlarda yer almaktad›r.

t›n›n yaklafl›k yüzde 65’ini, ihracat›n›n yüzde 70’ini gerçeklefltirmektedirler. Tak›m tezgâh› ihracat›n›n yüzde 90’› ise M‹B üyeleri taraf›ndan yap›lmaktad›r. Birli¤inizin yabanc› partnerleri var m›? Varsa bu yabanc› kurulufllarla yürüttü¤ünüz ortak çal›flmalar hakk›nda bilgi verebilir misiniz? 1995 y›l›nda UCIMU’nun daveti ile ilk

expo

Makina ‹malatç›lar› Birli¤i, Devlet Planlama Teflkilat›n›n önerisi do¤rultusunda, Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n öncülü¤ünde, 1990 y›l›nda kurulmufl bir sektör derne¤idir. O tarihlerde ço¤u küçük ölçekli olan makine imalatç›lar› bir araya gelmek, sorunlar›na birlikte çözüm aramak ve dayan›flma gerçeklefltirmek konusunda arzular›n› dile getirmifller ise de bu birlikteli¤i gerçeklefltirememifllerdir. DPT, sektörün ekonominin gelece¤i bak›m›ndan önemini dikkate alarak bu çal›flmalara bir ivme vermek istemifl ve 1989 Y›l› ‹cra Plan›na koydu¤u bir tedbir ile Makina ‹malatç›lar› Birli¤i kurulmas›n› önermifl ve bu kuruluflun gerçeklefltirilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›n› görevlendirmifltir. Bakanl›k, 25 May›s 1989 tarihinde aralar›nda benim de bulundu¤um 23 firma temsilcisini bir araya getirerek kurulufl çal›flmalar›n› bafllatm›flt›r. Bu çal›flmalar 1990 y›l› sonuna kadar devam etmifl ve 28 Kas›m 1990 tarihinde ilk genel kurulu yap›lm›fl, Yönetim Kurulu; fiükrü Er (Baflkan), ‹lter Serim, Ömer Nuri Beflikçio¤lu, Arslan San›r, ‹dris Yamantürk, Vedat Vural ve Ali Hikmet Yurt’dan oluflmufltur. M‹B, 01 Nisan 1991 tarihinde ilk çal›flma ofisini kiralanm›fl ve Arslan San›r Genel sekreter olarak atanarak faaliyetlere bafllanm›flt›r.

Her y›l Amerika’da Gardner Publication taraf›ndan yay›nlanan ve dünya tak›m tezgâhlar› imalat› hakk›nda bilgileri kapsayan World Machine-Tool Output & Consumption Survey, Amerikan Tak›m Tezgâhlar› ‹malatç›lar› Birli¤i AMT ile CECIMO’nun y›ll›k raporlar›nda ve dünyada sadece M‹B’den al›nan istatistikî veriler ve bir y›l sonras›na ait tahminler yer almaktad›r. 2006 y›l›nda Sanayi Odas›n›n daveti ile Tiryeste’de ve ayn› y›l ‹talyan Sanayiciler Birli¤i CONFINDUSTRIA’n›n daveti ile de Milano’da, sanayicilere Türk makine sanayii hakk›nda bilgiler veren sunufllar yapm›flt›r. Belçika ve Danimarka’da da benzer sunumlar yap›lm›flt›r. Uluslararas› kurulufllar yan›nda baz› sanayiciler sektörle ilgili bilgileri M‹B’den almaktad›r. Ülkemizdeki makine imalatç›lar› ile iflbirli¤i yapacak olan yurt d›fl›ndaki çeflitli kurulufllar, iflbirli¤i yapaca¤› firman›n M‹B üyesi olup olmad›¤›n› sormakta ve M‹B üyeli¤ini bir referans olarak de¤erlendirmektedirler.

47 moment

ncelikle M‹B’in kuruluﬂ hikâyesi ve Birli¤inizin geliﬂimi hakk›nda bilgi verebilir misiniz?

RÖPORTAJ

expo

kez EMO fuar›na kat›l›nm›fl ve ilk uluslararas› temaslar›n› gerçeklefltirilmifltir. Bu fuar s›ras›nda Avrupa’n›n 14 ülkesindeki benzer sektör dernekleri ve bunlar›n üst kuruluflu CECIMO ile iliflkiler bafllam›flt›r. CECIMO ve ba¤l› birlikler üzerinde b›rakt›¤› olumlu izlenim sonucu CECIMO (Avrupa Tak›m Tezgâh› ‹malatç›lar› Birli¤i) 1999 y›l›nda M‹B’i asli üye olmak üzere davet etmifltir. M‹B, üyelik için baflvurmam›fl, davet alarak bu kurulufla kat›lm›flt›r. Benzer olarak, 2005 y›l›nda da Avrupa Kompresör ve Pnömatik Aletler ‹malatç›lar› Birli¤ine asli üye olarak kabul edilmifltir.

moment

Sizin bulundu¤unuz konumdan Türk makine sektörünü nas›l görünmektedir? Bize bir de¤erlendirme yapabilir misiniz? Bilindi¤i gibi Türkiye’de yat›r›m mal› makinelerin imalat› Avrupa ülkelerine göre yar›m as›rdan fazla bir süre sonra, 1950’li y›llar›n sonlar›nda bafllam›flt›r. 1994 y›l›na kadar nispeten basit makinalar› yurt içinde satarak oldukça yavafl bir geliflme göstermifltir. Bu dönemde bir iki firman›n ihracatlar› olmufl ise de bunlar küçük ölçekli denemeler niteli¤indedir. 1994 ekonomik krizi sonucu daralan iç pazar yeni aray›fllara yöneltmifl, d›fla aç›l›fl çal›flmalar› bafllam›flt›r. 1993 y›l›nda sadece 3 firman›n kat›ld›¤› EMO fuar›na 1995 y›l›nda 7 firma, 1997’de 12 firma kat›l›fl, bu rakam zamanla 40’a kadar yükselmifltir. 1995 sonras› daha kaliteli, güncel teknolojilerin uyguland›¤› makine imalat›na öncelik verilmifl ve 1995 y›l›nda 311 milyon dolar olan ihracat 2000 y›l›nda 1,3 milyar dolara ve 2008 y›l›nda da 9,4 milyar dolara ç›km›flt›r. Gene 1995 y›l›nda 3 milyar dolara düzeyindeki imalat 2000 y›l›nda 11 milyar dolar ve 2008 y›l›nda da 20 milyar dolara ulaflm›flt›r. Belirtildi¤i gibi makine sektörü gerçek geliflimini 1995 y›l›ndan sonra gerçeklefltirmifltir. Türkiye, Avrupa’n›n 6. en büyük makine imalatç›s› konumundad›r. Tak›m tezgâhlar› konusunda dünyan›n 15. s›radaki ihracatç› ve imalatç› ülkesidir. ‹hracat›m›z›n yüzde 60’›n›n yap›ld›¤› en önemli pazarlar›m›z: Avrupa Ülkeleri, ABD, Rusya, Brezilya gibi,

expo

buna paraleldir. Bu nedenledir ki sektörün öncüsü ülkelerdeki ithalat da ihmal edilemeyecek boyuttad›r. Avrupa Birli¤i Komisyonunca haz›rlat›lan bir raporda flu görüfller yer almaktad›r: Makine sanayii; g›da sanayii, tekstil, mobilya, otomotiv, gemi infla, malzeme tafl›ma, tar›m, inflaat, nakliye, kimya, t›bbi ekipmanlar, elektronik, uzay-havac›l›k, savunma sanayi gibi bütün önemli sektörlerin prodüktivitesini etkilemektedir. Bütün sanayi kollar›n›n performans› son derece etkin çal›flan Avrupa makine sektörüne ba¤›ml› durumdad›r. Güçlü ve geliflen yap›daki sektör, ekonominin geliflmesi, yeni istihdam olanaklar› sa¤lamas›, katma de¤eri yüksek makine ihracat› ile de önemli bir konumdad›r. Sizce sektörün yaflad›¤› en önemli sorunlar neler? Bu sorunlar için çözüm önerileriniz var m›? Makine sektörümüz, son 15 y›lda gerçeklefltirdi¤i at›l›m ile ülkemizde de ekonominin kilit sektörlerinden birisi olma yönünde ciddi at›l›m yapm›flt›r. Ancak daha h›zl› geliflimini engelleyen baz› etkenler vard›r. Geliflmeyi yavafllatan en önemli faktörlerden birisi finans kesiminin davran›fllar›d›r. Yat›r›m yapan ve bu maksatla makine almak isteyen bir firma ihtiyac›n› ithal ederek karfl›lamak isterse hemen tüm ülkelerin Exim-Bank’lar› 2 sene ödemesiz 7 y›la, hatta büyükçe projelerde 10-12 y›la kadar vadeli, çok uygun koflullu

49 moment

dev firmalar›n, fiyatla de¤il kalite ve teknolojileri ile yar›flt›klar› pazarlard›r. Sektör, ihracat›n› 2006 y›l›nda yüzde 26,4 2007 y›l›nda yüzde 39,8 ve krizin bafllamas›na ra¤men 2008 y›l›nda yüzde 18,9 art›rma baflar›s›n› göstermifltir. Firmalar›m›z kendi markalar› ile ihracat yapmakta ve tan›nmaktad›rlar. Sektörün gösterdi¤i bu performansa ra¤men iç pazarda ithal makinelerin pay› yüzde 65 düzeyindedir. Sektörü fazla tan›mayan baz› kifliler, ithalat›n fazlal›¤›n›, sektörün rekabet gücünün zay›fl›¤›na ve baflar›s›zl›¤›na ba¤lamaktad›rlar. Ancak, makine sektörünün en eski ve geliflmifl firmalar›n›n yer ald›¤›, Avrupa’daki makine imalat›n›n yüzde 40’›n› gerçeklefltiren ve sektörün lideri konumundaki Almanya’da VDMA’n›n (Alman Makina ‹malatç›lar› Birli¤i) raporuna göre 2008 y›l›nda ithal makinelerin pazardan yüzde 51,7 pay ald›¤›, Avrupa Birli¤inde ise bu de¤erin, ülkeden ülkeye de¤iflmekle birlikte ortalama 4555 aras›nda oldu¤u, gene ülkemizden çok y›llar önce dünyan›n önemli makine imalatç›lar›n›n faaliyete bafllad›¤› ABD’de yüzde 72 oldu¤u dikkate al›nd›¤›nda ülkemizde ithal makinelerin pazar pay›n›n yüzde 65 olmas› kötümserlikle yorumlanmamal›d›r. Tüm belirtilen ülkeler, makine sanayine ülkemizden yar›m as›rdan fazla bir süre önce bafllam›fllard›r. Günümüzde de¤iflik ülkeler, sektörün geliflmesine ba¤l› olarak baz› tür makinelerin imalat›nda daha baflar›l› ve rekabetçi olmakta, di¤er makineleri ise ithal etmektedirler. Türkiye’de de durum

krediler vermektedir. Buna karfl›n yat›r›mc› ayn› makineyi yurt içinden al›rsa, en çok 4 y›l vadeli, daha yüksek faiz oranl› kredi kullanabilmektedir. Kald› ki bu tür krediyi de kolayca sa¤layamamaktad›r. Bu durumda yat›r›mc› ithal makine al›rsa, kredinin taksitlerini kazand›¤› para ile ve uzun süreye yay›lm›fl flekilde ödemektedir. Sonuçta biraz daha pahal› da olsa ithal makineyi tercih etmektedir. Kamu yat›r›mlar› d›fl kredi ile yap›lmakta, krediyi veren ülke ihtiyaç olan makinelerin kendi ülkesinden al›nmas›n› flart koflmaktad›r. Bütçeden bu yat›r›mlara para ayr›lamamas› kamu kurumlar›n› ithal yat›r›m mal› almaya yönlendirmektedir. Makine sektörü, tüm geliflmifl ülkelerde de emek yo¤un yap›dad›r. Yat›r›mc› genel maksat için yap›lm›fl bir makineyi de¤il, kendi özel beklentilerine uygun makineyi almak istemektedir. Bu durum seri imalat imkân›n› s›n›rlamaktad›r. Emek yo¤un yap›daki bu imalatta birçok makine türünde iflçili¤in pay› oldukça yüksektir. Ülkemizde ücretler üzerindeki vergi ve SSK primleri iflçili¤i pahal› hale getirmektedir. Katma de¤er içinde önemli pay› olan ücretler, döviz kurlar›n›n düflük oldu¤u dönemde maliyetleri döviz baz›nda art›rmakta, iflçili¤i ucuz ülkelerle rekabeti zorlaflt›rmaktad›r. Ülkemizde küçüklü büyüklü çok say›da firman›n bulunmas› baz› konularda ekonomik imalat adetlerine eriflilmesini engellemekte, baz› küçük firmalar›n kaliteye fazla önem vermemesi sektörün imaj›n› olumsuz etkilemekte, döviz kuralar›n›n olmas› gereken düzeyde olmamas› da ithalat› teflvik etmektedir.

expo

ÜLKELERDEN

moment

Suriye

kap›lar› aç›ld›

expo moment

SUR‹YE GIDA ‹fiLEME SANAY‹NDE MAK‹NE-EK‹PMAN VE ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹N‹ GENEL OLARAK YEN‹LEMEYE VE YÜKSEK TEKNOLOJ‹YE ‹HT‹YAÇ DUYUYOR. SUR‹YE’N‹N GÜÇLÜ TARIM POTANS‹YEL‹, KONSERVES‹ YAPILAB‹LECEK GEN‹fi SEBZE VE MEYVE TARIMINI DA BERABER‹NDE GET‹RECEK. TÜM BU GEL‹fiMELERE PARALEL OLARAK GIDA ‹fiLEME VE PAKETLEME SANAY‹S‹N‹N DE GEL‹fiMES‹ BEKLEN‹YOR.

ÜLKELERDEN

expo

moment

0 milyona yak›n nüfusa ve 185 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip olan Suriye’de 2007 y›l›nda bölgesel talebin güçlü olmas› ve dünya petrol fiyatlar›ndaki art›fl sayesinde bir önceki y›l yüzde 5,1 olan büyüme oran› yüzde 6,2'ye ç›km›fl ve an›lan y›lda GSMH 37,1 milyar dolara ulaflm›flt›r. Suriye’nin 2008 y›l› tahmini verilerine göre ise, GSY‹H’s› 96 milyar dolar, GSY‹H büyüme oran› ise yüzde 2,4 civar›ndad›r. 2000 y›l›ndan itibaren serbest piyasa ekonomisine geçifl sürecinde olan ülkede, son y›llarda kamu sektörünün ekonomideki a¤›rl›¤›n› azaltmak ve rekabeti teflvik etmek amac›yla ekonomik reformlar gerçeklefltirilmeye bafllanm›flt›r. Suriye’nin temel gelir kaynaklar›; petrol, d›fl yard›mlar, yurt d›fl›nda çal›flan Suriyeli iflçilerin döviz gelirleri ve tar›msal üretimdir. Suriye’de madencilik ve imalat sektörlerinin geliflmifl olmas›ndan dolay›; petrol, do¤algaz ve fosfat ülke için oldukça önemlidir. Tar›msal üretimin ise büyük k›sm› iç piyasada tüketilmektedir.Tar›m sektörünün merkezi Baflkent fiam’›n kuzeyindeki bölgedir. Bafll›ca ticaret merkezleri ise fiam, Halep, Lazkiye, Tartus, Deir al-Zour ve Homs olarak s›ralanabilir. Petrol sanayinin merkezi ise Deir alZour çevresi ile Halep ve Banyas’daki rafinerilerin oldu¤u bölgelerdir. fiam ve Halep ayn› zamanda tekstil ve seramik merkezidir.

SUR‹YE’N‹N ‹THALATINDA MAK‹NE SEKTÖRÜ DÖRDÜNCÜ SIRADA 2007 BM verilerine göre; bir önceki y›la k›yasla Suriye’nin ihracat› yüzde 5,7 artarak 11,5 milyar dolara, yine ayn› y›l ithalat› yüzde 27,6 art›flla 14,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleflmifl ve ülke d›fl ticaret aç›¤› vermifltir. Ülkenin genel ihracat›nda ilk üç ülke ‹talya, Fransa ve Suudi Arabistan olup toplam ihracat›n yaklafl›k yar›s› bu ülkelere kaydedilmifltir. Rusya, Çin ve ‹talya ise ithalat yapt›¤› ilk üç ülke olmufltur. Suriye’nin temel ithal maddeleri ham olmayan petrol ya¤lar› (yak›tlar), madenler ve maden ürünleri, motorlu kara tafl›tlar›, makine ve aksamlar›, elektrikli makine ve cihazlar, plastik ve plastikten eflya, de-

mir-çelik, demir-çelikten eflya, hububatt›r. Temel ihracat maddeleri aras›nda ise; ham petrol ve ya¤lar›, canl› hayvanlar, hububat, meyve-sebzeler, tekstil, örme giyim eflyas›, pamuk s›ralanabilir. ‹kili fas›l baz›nda incelendi¤inde ise; 2007 y›l›nda Suriye’nin bafll›ca befl ihraç ürün grubu; mineral yak›tlar ve ya¤lar (27. fas›l), örme giyim eflyas› ve aksesuarlar› (61. fas›l), yenilen sebzeler ve baz› kök ve yumrular (07. fas›l), dokumaya elveriflli suni ve sentetik lifler (54. fas›l) ve örülmemifl giyim eflyas› ve aksesuarlar› (62. fas›l)’d›r. 2007 y›l›nda Suriye’nin bafll›ca befl ithal fas›l› ise s›ras›yla; mineral yak›tlar ve ya¤lar (27. fas›l), demir ve çelik (72. fas›l), motorlu kara tafl›tlar›, traktör vs. (87. fas›l), makine ve aksamlar› (84. fas›l) ve plastik ve plastikten mamul eflya (39. fas›l)’d›r. Makine ve aksamlar› ürün grubu Suriye’nin toplam ihracat›ndan yüzde 2,5 pay al›rken, ithalat›ndan yüzde 6,1 pay almaktad›r.

STA ‹K‹L‹ T‹CARET‹ GEL‹fiT‹R‹YOR Türkiye-Suriye aras›ndaki hukuki altyap›n›n en önemli unsuru olan Serbest Ticaret Anlaflmas›, T.C. Baflbakan› Say›n Recep Tayyip Erdo¤an’›n Suriye’ye 22-23 Aral›k 2004 tarihlerinde gerçeklefltirdi¤i ziyaret s›ras›nda imzalanm›fl olup, 6 Kas›m 2006 tarihinde Resmi Gazete’de yay›nlanm›flt›r. Anlaflma 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle yürürlü¤e girmifltir. Bu Anlaflma çerçevesinde Türkiye’den Suriye’ye

ihraç edilen sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergilerinin 12 y›ll›k bir süreç içinde aflamal› olarak s›f›rlanmas› öngörülürken, miktar k›s›tlamalar› ve baz› mallara getirilen ithal yasaklar› ile gümrük d›fl› harç gibi tarife d›fl› engeller tamamen kald›r›lm›flt›r. Suriye’den Türkiye’ye giren sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergi oranlar› Anlaflma’n›n yürürlü¤e girdi¤i tarihte s›f›rlanm›flt›r.

‹K‹ ÜLKE ARASINDA V‹ZELER KALKIYOR Suriye ile Türkiye aras›ndaki iflbirli¤i, her iki ülkenin sahip olduklar› stratejik co¤rafi konum aç›s›ndan önem arz etmektedir. Suriye, Asya k›tas›na, Türkiye de Avrupa'ya aç›lan birer kap› niteli¤inde olmalar› nedeniyle söz konusu iflbirli¤inin önemi daha çok artmaktad›r. ‹ki ülkenin yarar› do¤rultusunda sa¤lam temellere dayanan iflbirli¤i ayn› zamanda tüm bölge ülkeleriyle iliflkilere olumlu yans›malarda bulunmaktad›r. Baflta iki ülkenin Cumhurbaflkanlar› Beflflar el-Esad ve Abdullah Gül olmak üzere, üst düzey devlet yetkililerinin iki ülke aras›nda karfl›l›kl› ziyaretleri sonucunda son y›llarda Suriye ve Türkiye iliflkilerinde önemli geliflmeler meydana gelmifltir. Bu ziyaretler sonunda son olarak iki ülke aras›ndaki girifl vizeleri kald›r›lm›fl ve Yüksek Düzeyli Stratejik ‹flbirli¤i

Konseyinin kurulmas› gibi bir dizi önemli anlaﬂmalar imzalanm›ﬂt›r.

Rusya

130.249

343.437

297.632

1.175.454

1.442.756

2006/2007 %De¤iﬂim 22,7

Çin

300.805

495.337

635.998

747.410

1.175.201

57,2

‹talya

215.745

276.518

299.903

561.557

1.010.992

80,0

Ukrayna

295.992

557.022

822.702

605.526

852.204

40,7

S. Arabistan

203.168

330.304

343.876

588.512

830.112

41,1

Malta

107

225.933

733.685

224,7

G. Kore

224.044

296.187

359.863

477.695

670.667

40,4

M›s›r

100.108

200.751

280.298

595.124

642.678

8,0

Türkiye

291.912

301.015

336.544

461.034

571.145

23,9

10 Hindistan

201.684

142.771

187.910

360.851

375.190

4,0

11 Almanya

184.269

209.435

235.019

333.530

370.086

11,0

12 BAE

72.037

162.324

183.654

220.953

334.962

51,6

13 ABD

255.681

299.821

255.619

262.042

321.455

22,7

14 Fransa

132.607

140.218

183.732

404.356

320.769

-20,7

80.786

67.268

74.098

103.982

274.285

163,8

D‹⁄ER

2.421.523

3.226.429

3.400.975

4.364.320

4.728.943

8,4

TOPLAM

5.110.634

7.048.837

7.897.930

11.488.279

14.655.130

27,6

15 Hollanda

2003

2004

2005

2006

2007

Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri) Not: BM verileri ile TÜ‹K verileri aras›nda farkl›l›klar söz konusu olup, bu tabloda Türkiye verileri BM verileridir.

ihracat›m›z›n geliflme kaydetti¤i potansiyel bir pazar niteli¤i tafl›maktad›r. 2008 y›l›nda Türkiye’nin Suriye’den yapt›¤› toplam ithalat içinde ise en büyük paya sahip olan ürün grubu yaklafl›k yüzde 74 ile “mineral yak›tlar, mineral ya¤lar ve müstahsallar›, mumlar” d›r. Bu ürün grubunu “tuz, kükürt, toprak ve tafllar, alç›lar, çimentolar” izlemektedir.

84. fas›lda bulunan “makine ve aksamlar›” ise Suriye’den ithalat›m›zda 8. s›rada bulunmaktad›r.

SUR‹YE’N‹N MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ DIﬁ T‹CARET‹ Suriye’nin 2007 y›l› itibar›yla makine ihracat› yüzde 4,3 art›ﬂla 289 milyon dolar

SUR‹YE’N‹N BAﬁLICA FASILLAR BAZINDA ‹THALATI (B‹N $) FASIL MADDE ADI

2006

2007

3.116.811

4.785.772

2006/2008 % DE⁄‹ﬁ‹M 53,5

865.690

1.420.951

64,1

1.018.595

984.552

-3,3

M‹NERAL YAKITLAR, M‹NERAL YA⁄LAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR

DEM‹R VE ÇEL‹K

MOTORLU KARA TAﬁITLARI, TRAKTÖR, B‹S‹KLET, MOTOS‹KLET VE D‹⁄ER

MAK‹NE VE AKSAMLARI

859.533

899.421

4,6

PLAST‹K VE PLAST‹KTEN MAMUL EﬁYA

658.732

892.139

35,4

ELEKTR‹KL‹ MAK‹NE VE C‹HAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI

509.407

465.371

-8,6

HUBUBAT

374.286

391.099

4,5

ﬁEKER VE ﬁEKER MAMULLER‹

268.924

359.611

33,7

TUZ,KÜKÜRT, TOPRAK VE TAﬁLAR, ALÇILAR VE Ç‹MENTO

261.497

287.292

9,9

ALUM‹NYUM VE ALUM‹NYUM EﬁYA

162.142

237.992

46,8

3.392.662

3.930.930

15,9

11.488.279

14.655.130

27,6

D‹⁄ER TOPLAM Kaynak: www.trademap.org (BM istatistik bölümü verileri)

expo

Suriye ile 2003 y›l›nda 824 milyon dolar olan toplam d›fl ticaret hacmi 2 kat›ndan fazlas›na ç›karak 2008 y›l›nda 1.754 milyon dolar› aflm›flt›r. 2008 y›l›nda 1.115 milyon dolar ihracat›m›za karfl›l›k, söz konusu ülkeden 639 milyon dolar ithalat›m›z bulunmaktad›r. Suriye ile d›fl ticaretimiz ülkemiz lehine fazla vermekte olup, bu d›fl ticaret fazlas› 2008 y›l›nda 475 milyon dolard›r. Di¤er taraftan, 2008 y›l›nda Suriye’ye olan ihracat›m›z yüzde 39,8 artarken, Suriye’den ithalat›m›z yüzde 69,6 oran›nda art›fl sergilemifltir. 2009 y›l› Ocak-Eylül döneminde ise; bir önceki y›l ayn› dönemine göre ihracat›m›z yüzde 23,8 artm›fl, ithalat›m›z ise yüzde 55,7 gerilemifltir. ‹ki ülke aras›nda d›fl ticaretin daha yak›ndan incelenmesi amac›yla fas›l baz›nda verilere bak›ld›¤›nda; 2008 y›l›nda Türkiye’nin Suriye’ye yapt›¤› toplam ihracat içinde en büyük paya sahip olan ürün grubunun 137 milyon dolar ile “tuz, kükürt, toprak ve tafllar, alç›lar, çimentolar” oldu¤u görülmektedir. Bu ürün grubunu, “hayvansal ve bitkisel ya¤lar ve bunlar›n müstahsallar›” ile “demir ve çelik” izlemifltir. 2008 y›l›nda Suriye’ye ihracat›m›zda 84. fas›lda bulunan “makine ve aksamlar›” 4. s›rada yer alm›flt›r. Söz konusu ülke, makine ve aksamlar› aç›s›ndan

ÜLKE

moment

SUR‹YE ‹LE DIﬁ T‹CARET‹M‹Z ÜLKEM‹Z LEH‹NE FAZLA VER‹YOR.

SUR‹YE’N‹N ÜLKELER BAZINDA ‹THALATI (B‹N $)

ÜLKELERDEN 8413 nolu GT‹P’de bulunan “S›v›lar ‹çin Pompalar, S›v› Elevatörleri” almaktad›r. Ülkenin di¤er önemli makine sektörü ithal kalemleri aras›nda ise; “Is› de¤iflikli¤i yöntemi ile maddeleri ifllemek için cihazlar”, “kompresörler” gibi alt ürün gruplar› yer almaktad›r. Dörtlü GT‹P baz›nda makine ithalat›ndaki ilk befl kalem Suriye’nin toplam makine ithalat›n›n dörtte birini oluflturmaktad›r.

expo

TÜRK‹YE ‹LE SUR‹YE’N‹N MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ DIﬁ T‹CARET‹

moment

54 seviyesinde gerçekleflmifltir. Suriye’nin makine ihracat›nda en önemli al›c› Irak’d›r. Irak’› Ürdün, Suudi Arabistan, M›s›r ve BAE izlemektedir. BM verilerine göre; Türkiye ise 2007 y›l›nda Suriye’nin makine ihraç etti¤i ülkeler aras›nda 14. s›rada yer alm›flt›r. Suriye’nin makine ve aksamlar› ihracat›nda ilk s›ray› yüzde 75 pay ve 216 milyon dolar ile “buzdolaplar›, dondurucular, so¤utucular, ›s› pompalar›” almaktad›r. Dörtlü GT‹P baz›nda ilk befl kalem Suriye’nin makine ihracat›n›n yaklafl›k

yüzde 87’sini oluflturmaktad›r. Suriye’nin 84. fas›l baz›nda makine ithalat› 2007 y›l›nda bir önceki seneye göre yüzde 4,6 oran›nda art›fl göstererek 899 milyon dolara olmufltur. Çin, ‹talya, Almanya, Türkiye ve Japonya Suriye’nin makine ithal etti¤i bafll›ca ülkelerdir. BM verilerine göre ülkenin makine ithalat›nda 4. s›rada bulunan Türkiye makine sektöründe Suriye’nin önemli tedarikçileri aras›ndad›r. Suriye’nin makine ve aksamlar› ithalat›ndaki bafll›ca kalemler aras›nda ilk s›ray›

Suriye, 2008 y›l›nda ülkemizin 84. fas›l itibariyle makine ve aksamlar› sektörü ihracat›nda 28. s›rada bulunmaktad›r. An›lan y›lda Suriye’ye sektör ihracat›m›z yüzde 26,6; ithalat›m›z ise yüzde 484,8 artm›flt›r. 2003-2008 y›llar› aras›nda ise; Suriye ile Türkiye aras›ndaki makine ve aksamlar› d›fl ticaret hacmi yaklafl›k 3,5 kat art›fl sergilerken, bu dönemde iki ülke aras›ndaki d›fl ticaret ülkemiz lehine fazla vermifltir. 2003-2008 döneminde, Suriye’ye yönelik makine ihracat›m›z yaklafl›k 3,4 kat›na ç›karken, Suriye’den makine ithalat›m›z 53 kat art›fl göstermifltir. Yine bu dönemde, Suriye’ye en fazla makine ihracat art›fl›m›z 2007 y›l›nda (%65,9), bu ülkeden en fazla makine ithalat art›fl›m›z da 2004 y›l›nda (%886,2) kaydedilmifltir. Her ne kadar iki ülke aras›ndaki makine ve aksamlar› ticareti, ülkemiz lehine fazla veriyorsa da, bu ülkeden makine ithalat›m›z son alt› y›lda çok h›zl› bir geliflim sergilemifltir. Nitekim 2003 y›l›nda Suriye’den makine ithalat›m›z, bu ülkeye makine ihracat›m›z›n de¤er baz›nda yüzde 0,22’si kadar iken, 2008 y›l›-

YILLARA GÖRE TÜRK‹YE-SUR‹YE DIﬁ T‹CARET‹ ($) ‹hracat›m›z

‹hracat›m›z% De¤iﬂim

‹thalat›m›z

‹thalat›m›z % De¤iﬂim

Toplam Ticaret Hacmi

D›ﬂ Ticaret Dengesi

824.104.303

-2.594.421

2003

410.754.941

2004

394.782.934

-3,9

357.656.434

-13,5

752.439.368

37.126.500

2005

551.627.266

39,7

272.179.750

-23,9

823.807.016

279.447.516

2006

609.417.000

10,5

187.249.765

-31,2

796.666.765

422.167.235

2007

797.765.944

30,9

376.959.229

101,3

1.174.725.173

420.806.715

2008

1.115.012.521

39,8

639.212.676

69,6

1.754.225.197

475.799.845

1.323.548.362

266.868.742

1.218.335.498

750.096.452

2008 Ocak-Eylül

795.208.552

2009 Ocak-Eylül

984.215.975

Kaynak: TU‹K verileri

413.349.362

528.339.810 23,8

234.119.523

-55,7

TÜRK‹YE'N‹N SUR‹YE'YE ‹HRAÇ ETT‹⁄‹ BAﬁLICA MALLAR ($) FASIL FASIL TANIMI

2007

2008

127.515.224

% De¤iﬂim 2007/2008 51,1

116.655.227

46.051.264

263,6

110.493.964

109.920.372

109,6

81.761.858

103.544.208

89.690.276

26,6

DEM‹R VEYA ÇEL‹KTEN EﬁYA

42.647.843

64.927.891

59.187.734

52,2

ELEKTR‹KL‹ MAK‹NA VE C‹HAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI

87.720.677

64.755.933

33.927.270

-26,2

PLAST‹K VE PLAST‹KTEN MAMUL EﬁYA

45.315.593

64.122.237

48.791.506

41,5

SENTET‹K VE SUN‹ DEVAMSIZ L‹FLER

43.905.743

54.373.194

36.913.328

23,8

M‹NERAL YAKITLAR, M‹NERAL YA⁄LAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR

99.385.571

49.337.137

96.979.840

-50,4

MOTORLU KARA TAﬁITLARI, TRAKTÖR, B‹S‹KLET, MOTOS‹KLET VE D‹⁄ER

37.372.365

36.264.914

42.232.759

-3,0

D‹⁄ER

183.838.640

313.032.855

293.006.402

70,3

TOPLAM

797.765.944

1.115.012.521

984.215.975

39,8

TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAﬁLAR, ALÇILAR VE Ç‹MENTO

91.014.574

137.504.961

HAYVANSAL VE B‹TK‹SEL YA⁄LAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI

32.087.472

DEM‹R VE ÇEL‹K

52.715.608

MAK‹NE VE AKSAMLARI

2009 Ocak-Eylül

84. FASIL ‹T‹BAR‹YLE SUR‹YE’YE MAK‹NE ‹HRACATIMIZ YÜZDE 27 ARTTI TÜ‹K verilerine göre Suriye’ye yönelik olarak OA‹B ifltigal alan›na; 84. fas›lda olup, OA‹B ifltigal alan›nda bulunmayan GT‹P’lerin eklenmesiyle oluflturulan makine sektörü toplam› ihracat›, 2008 y›l›nda bir önceki y›la göre yaklafl›k yüzde 28,2 artarak 108 milyon dolara ulaflm›flt›r. 2008 y›l›nda Suriye’ye yönelik makine sektör toplam› ihracat›nda, yaklafl›k 19,7 milyon dolarl›k ihracat› ile “g›da sanayi makineleri” mal grubunun ilk s›rada, 13 milyon dolar ile de inflaat ve madencilikte kullan›lan makinelerin ikinci s›rada yer ald›¤› görülmektedir. 84. fas›l itibariyle sektör ihracat›nda önemli yer tutan kalemler ise dörtlü GT‹P baz›nda incelendi¤inde 2008 y›l›nda; ilk s›rada 8437 nolu GT‹P alt›nda tan›mlanan “tohumlar› temizleme, ay›rma, ö¤ütme, iflleme makine ve cihazlar›”, ikinci s›rada 8481 nolu GT‹P alt›nda tan›mlanan “muslukçu, borucu eflyas›-vanalar”, üçüncü s›rada ise 8474 nolu GT‹P alt›nda tan›mlanan “toprak, tafl metal cevheri vb. ay›klama, eleme vb. için ma-

kineler”in yer ald›¤› görülmektedir. 84. fas›lda olup, OA‹B ifltigal alan›nda bulunmayan GT‹P’lerin eklenmesiyle oluflturulan makine sektörü toplam› itibariyle Türkiye’nin Suriye’den ithalat›, 2008 y›l›nda bir önceki y›la göre yüzde 487 art›flla 3,6 milyon dolar olarak gerçekleflmifltir. Suriye’den en fazla ithal edilen mal grubu, 1,7 milyon dolar ile “inflaat ve madencilik makineleri” olmufltur. 2008 y›l›nda dörtlü GT‹P baz›nda Türkiye’nin Suriye’den 84. fas›l itibariyle en fazla ithal etti¤i ürün grubu ise, yüzde 44,5 pay ile 8430 nolu GT‹P’de yer alan “toprak, maden cevheri tafl›ma, ay›rma, seçme vb. ifl makineleri”dir.

GIDA ‹fiLEME VE PAKETLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI ‹Ç‹N SUR‹YE BÜYÜK FIRSATLAR SUNUYOR Türkiye ile Suriye aras›nda 1 Ocak 2007’de yürürlü¤e giren Serbest Ticaret Alan› Ortakl›k Anlaflmas› ile birlikte, iki ülke aras›ndaki ticaretin ilerleyen y›llarda daha da artmas› beklenmektedir. Böylece, Türk firmalar›n›n Suriye’de özellikle makine sanayi ve g›da sanayi sektöründe yapaca¤› ortak yat›r›mlarla, Orta Do¤u pazar›nda kal›c› bir yer edinebilmeleri ve bu sektörlere teknoloji transferini gerçeklefltirebilmeleri mümkün görülmektedir. Suriye özel sektörünün küçük ölçekli yat›r›mlara yönelmesi ülkemizde üretilen makine, ekipman ve elektrikli cihazlar gibi yat›r›m mallar›na olan talepleri art›r-

m›flt›r. Suriye, 2004 y›l› bafl› itibariyle ikinci el makine ithalat›na izin vermifltir. Suriye makine ithalat›n›n yüzde 50’si ülkemiz aç›s›ndan ihracat potansiyelleri yüksek ve söz konusu ülkede büyük talep gören tar›m makineleri, g›da iflleme ve paketleme makineleri, tekstil makineleri, pompa ve kompresörler, ifl makineleri ve tak›m tezgâhlar›ndan oluflmaktad›r. Suriye g›da iflleme sanayinde makine-ekipman ve üretim teknolojilerini genel olarak yenilemeye ve yüksek teknolojiye ihtiyaç duyulmaktad›r. Suriye’nin güçlü tar›m potansiyeli, konservesi yap›labilecek genifl sebze ve meyve tar›m›n› da beraberinde getirecektir. Tüm bu geliflmelere paralel olarak g›da iflleme ve paketleme sanayisinin de geliflmesi beklenmektedir. Suriye’de y›lda ortalama 1 milyon ton pamuk üretildi¤i ve tekstil ürünleri ihracat›n›n y›ldan y›la artt›¤› göz önüne al›nd›¤›nda tekstil makinelerine olan ihtiyac› da artmaktad›r. Di¤er yandan, endüstriyel büyüme, arazi ›slah›na yönelik çal›flmalar, su ve at›k su projeleri ve inflaat sektöründeki büyümeden dolay› pompa ve kompresör pazar›nda önemli bir potansiyel görülmektedir. KAYNAKLAR: • Birleflmifl Milletler ‹statistik Bölümü Verileri, www.trademap.org • TÜ‹K Verileri • DTM Anlaflmalar Genel Müdürlü¤ü Raporu • Suriye Müflavirlik Y›ll›k ve Ayl›k Raporlar› (www.musavirlikler.gov.tr) • Syrian-Arab News Agency

55 moment

na gelindi¤inde bu oran yaklaﬂ›k yüzde 3,4’e yükselmiﬂtir. 84. fas›l itibariyle Türkiye’nin makine sektörü ihracat›ndan 2008 y›l›nda yüzde 1 pay alan Suriye, Türkiye’nin sektör ihracat› yapt›¤› 200 ülke aras›nda 28. ülke konumunda olmakla birlikte potansiyel arz eden bir pazard›r.

expo

Kaynak: TU‹K verileri

BELGELER

TEKL‹F FATURASI: PROFORMA FATURA

expo

PROFORMA FATURASI NED‹R?

moment

Proforma fatura bir teklif faturas›d›r. Hiç bir mali yükümlülük yaratmamaktad›r. Bu fatura karfl›l›¤› mal sevkiyat› yap›lmaz ve para ödenmez. En önemli amac›, ihracatç›n›n ürününün bu fatura ile ithalatç›ya teklif edilmesidir. Proforma fatura, al›c› ile sat›c› aras›nda gerçekleflen anlaflman›n en pratik kan›t›d›r. Bu fatura, sat›c› taraf›ndan al›c› ad›na düzenlenen ve yap›lan anlaflma ile ilgili her türlü detay› gösteren ön faturad›r. Mal›n cinsi, miktar›, birim fiyat›, toplam tutar›, döviz cinsi, son yükleme tarihi, teslim flekli, ödeme flekli gibi her türlü detay gösterebilir. Al›c›n›n ön haz›rl›k yapabilmesi için önemli olan bu faturalar, kesin fatura niteli¤i tafl›maz. Sat›fl akreditifli yap›lacaksa, ihracatç› proforma fatura düzenlemek zorundad›r. Ayr›ca yurt d›fl›nda düzenlenen sergi ve fuarlarda sergilenmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ç›kar›lacak eflyaya iliflkin kesin sat›fl faturas› aranmayarak, proforma fatura ile ç›k›fl ifllemi yap›labilmektedir. Proforma fatura, ifl sonunda kesilecek kesin sat›fl faturas›n›n (Ticari Fatura) bir ön tasla¤›d›r. Teklif yapmak isteyen firma kendi bafll›kl› kâ¤›d›na haz›rlayaca¤› proforma fatura üzerinde en az›ndan; al›c›n›n ad›, adresi, proforma fatura tarih ve numaras›, “Proforma Fatura” ibaresi, takribi mal miktar›, detayl› aç›klamas›, paketleme özellikleri, nakliye özellikleri, sevkiyat periyodu, tahmini yükleme ve boflaltma limanlar›, mal›n menflei, birim ve toplam fiyat ile ilgili bilgileri mutlaka belirtmelidir. Proforma faturada belirtilen sat›fl koflullar›n›n al›c› taraf›ndan uygun bulunmas› durumunda, al›c›n›n verdi¤i siparifl üzerine proforma fatura kesin sat›fl faturas›na dönüfltürülür. Proforma faturan›n bir di¤er kullan›ld›¤› yer ise, ithalatç› taraf›ndan akreditif aç›lmas› aflamas›d›r. ‹thalatç›, ihra-

catç›n›n kendisine göndermiﬂ oldu¤u proforma faturay› akreditifi açacak olan Amir Bankaya ibraz ederek küﬂat mektubunun haz›rlanmas›n› sa¤lar.

PROFORMA FATURADA BULUNMASI GEREKEN fiARTLAR NELERD‹R? 1- Faturan›n tarihi, 2- Mal / hizmet cinsi, 3- Sat›c›n›n ve al›c›n›n isim/unvan, adresleri, 4- Ödeme flekli, 5- Mallar›n menflei, 6- Teslim flekli, 7- Mal veya hizmetin birim fiyat›/miktar›/tutar›, 8- Mallar›n a¤›rl›¤›, ebatlar›, miktar›, 9- Sevkiyat›n flekli, 10- Mallara iliflkin ambalaj özellikleri, numara v.b. detay aç›klamalar, 11- Navlun ve sigorta prim tutarlar›, 12- Düzenleyenin imzas› bulunmas› gerekir. UCP 600'ün (Akreditiflere ‹liflkin Yeknesak Usuller ve Uygulama) 18. maddesi gere¤ince faturalar›n imza zorunlulu¤u olmamakla birlikte, ülkemiz yasalar› gere¤i söz konusu belgelerin orijinal imzal› (Elle at›lm›fl/Islak imzal›) olmas› zorunludur.

PROFORMA FATURANIN ÖZELL‹KLER‹ NELERD‹R? Ticari hayat›n oldukça çeflitlendi¤i günümüz piyasalar›nda birçok sat›fl yöntemleriyle karfl›lafl›labilmektedir. Müflteriler için iyi bir hizmet sunmak yan›nda onlar›n anlayabilece¤i flekillerde ve flartlarda anlaflma yap›labilmesi için bir tak›m belgeler düzenlenebilmektedir. Bu belgeler; fatura, teklifname, sözleflme ve fatura benzeri belgeler fleklinde karfl›m›za ç›kmaktad›r. Ço¤u zaman piyasada fatura benzeri belgeler düzenlenip al›nabilmektedir. ‹flte bu belgeler-

den bir tanesi de proforma faturalard›r. Bir mal veya hizmetin hangi fiyat, bedel ve flartlarla sat›labilece¤ini gösteren teklifname niteli¤indeki ticari mektup Proforma Fatura olarak tan›mlanmaktad›r. Proforma faturalar bu flekilde tarif edilmifl olmalar›na ra¤men vergi kanunlar› yönünden düzenlenmesi gereken bir belge olup olmad›¤›, damga vergisine tabi olup olmad›¤› yönlerinden özellik arz etmektedir. Vergi kanunlar›m›zda, proforma faturalara iliflkin bir hükme yer verilmemifltir. Ayr›ca proforma faturalar damga vergisine tabi olmamaktad›r. Yukar›daki aç›klamalardan da anlafl›laca¤› üzere, fatura; sat›lan emtia veya yap›lan ifl karfl›l›¤›nda müflterinin borçland›¤› mebla¤› göstermek üzere, emtiay› satan veya ifli yapan tüccar taraf›ndan müflteriye verilen bir belgedir. Anlafl›l›yor ki, fatura sat›lan bir mal veya yap›lan bir hizmeti temsil etmek üzere düzenlenmektedir. Bu özellikleriyle proforma faturadan ayr›labilmektedir. Çünkü fatura düzenlendi¤i anda bir mal sat›lm›fl veya hizmet yap›lm›fl olmaktad›r. Oysa yukar›da da belirtildi¤i üzere proforma fatura, bir mal veya hizmetin hangi fiyat, bedel veya flartlarla sat›labilece¤ini gösteren teklifname niteli¤indeki bir mektuptur. Yani proforma fatura bir nevi mektuptur. Proforma fatura, bafll›kl› kâ¤›da yaz›l› fatura görünümünde ve “Proforma Fatura” ibaresini tafl›yan bir metinden ibaret iken Ticari Fatura bir mal veya hizmetin kaça sat›ld›¤›n›, vergisinin ne oldu¤unu ve ödemenin nas›l gerçekleflti¤ini gösteren ispat edici bir belgedir. Proforma faturaya dayal› muhasebe kayd› ve hâs›lat teflekkülü söz

expo 57 moment

konusu olmaz iken, ticari faturaya dayal› muhasebe kayd› ve hâs›lat teflekkülü her durumda olmaktad›r. Sonuç olarak, proforma fatura Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan düzenlenen, belge bas›m› ile ilgili usullere tabi de¤ildir. Proforma fatura; sat›lacak mal›n fiyat›, mal›n özellikleri ve sat›fl flartlar› hakk›nda al›c›ya bilgi vermek için tanzim edilen faturad›r. Fatura üzerine, fiyatlar›n ne zamana kadar geçerli oldu¤u, mal›n teslimi gibi sat›fl ile ilgili flartlar yaz›l›r. Proforma faturay› bir ön anlaflma belgesi olarak düflünebiliriz. Proforma fatura, flekil itibari ile ticari faturaya benzer. Fakat üzerinde mutlaka “Proforma Fatura” ibaresi bulunmal›d›r. Firma, matbu bir proforma fatura bast›rabilece¤i gibi kendi bafll›kl› kâ¤›d›yla da faturay› düzenleyebilir. Proforma fatura genellikle d›fl ticaret ifllemlerinde düzenlenmektedir. Proforma faturalar, ticari faturalar gibi "olmazsa olmaz" faturalar de¤ildir. Kullan›lmalar› talebe ba¤l›d›r.

ARAﬁTIRMA

expo

KAYNAK: Deloitte Türkiye *

moment

2010 için

enerji öngörüleri DELOITTE’UN EN SON YAYINLADI⁄I “ENERJ‹ ÖNGÖRÜLER‹ 2010” RAPORUNA GÖRE KÜÇÜK ENERJ‹ fi‹RKETLER‹ BÜYÜKLERDEN, BÜYÜK fi‹RKETLER ‹SE DEVLET fi‹RKETLER‹NDEN KAYNAKLANAN REKABETLE BAfi ETMEK ZORUNDA. BU NEDENLE B‹RLEfiME VE SATIN ALMALARDA ARTIfi YAfiANIRKEN 2011’DE BU E⁄‹L‹M KR‹Z ÖNCES‹NDEK‹ YÜKSEK DÜZEY‹NE ER‹fiECEK. eloitte, küresel sektörlere yönelik analizlerini kamuoyuyla paylaflmaya devam ediyor. Deloitte’un en son yay›nlad›¤› “Enerji Öngörüleri 2010” raporuna göre küçük enerji flirketleri büyük-

lerden, büyük flirketler ise devlet flirketlerinden kaynaklanan rekabetle bafl etmek zorunda. Bu nedenle birleflme ve sat›n almalarda art›fl yaflan›rken 2011’de bu e¤ilim kriz öncesindeki yüksek düzeyine eriflecek. Yenilenebilir enerji kay-

naklar›, ak›ll› flebekeler ve yeniden yap›lanan enerji flirketleriyle enerji piyasas› önümüzdeki dönem de¤iflen yeni bir kimli¤e kavufluyor. Deloitte, dünya için kritik bir öneme sahip olan enerjinin gelece¤i konusundaki

flimlere ve vergi rejimlerindeki de¤iflikliklere karfl› duyarl› olmaya devam ederken bu sektörde büyümenin yolu sat›n almalar veya birleflmelerden geçiyor. Madencilik sektöründe ise flirketlerin rakipleri sadece büyük flirketler de¤il. Çin gibi ülkelerin dev kurulufllar› da sadece orta ölçekli flirketleri de¤il büyükleri de s›k›flt›rarak bu pazardaki rekabeti k›z›flt›r›yor. Bu nedenle sektörde “Sat›n al veya sat›n als›nlar” slogan› hakim bir yaklafl›m› ifade ediyor. 2010’da bir baflka geliflme de devletler aras›ndaki petrol transferlerinin artmas› olacak. Cazip anlaflmalarla gerçeklefltirilen bu aktar›m projeleri, önümüzdeki birkaç y›l içinde uluslararas› petrol flirketlerinin yüzleflmesi gereken önemli sorunlardan biri haline gelebilir. Ancak uzun vadede petrol talebi

geliflme ise ak›ll› flebeke yat›r›mlar› olarak kendisini gösterecek. Bilgisayar sistemleri ve ak›ll› sayaçlarla enerji üretim, da¤›t›m ve tüketiminin çok daha verimli düzeylere yükseltilmesini sa¤layan Ak›ll› fiebeke yat›r›mlar› ile enerji tüketiminden yüzde 60’lara varan bir verimlilik elde edildi¤ine dikkat çekiliyor.” ne de gönderme yap›yor. Deloitte, bütün yöneticilerimizin yararlanabilece¤i bu de¤erli raporun yan› s›ra dünya enerji sektöründeki dan›flmanl›k deneyimi ile bu sektörde faaliyet gösteren kurulufllar›m›za destek olmaya haz›rd›r”.

B‹RLEfiME VE SATIN ALMALAR ARTIfi GÖSTERECEK Uluslararas› petrol ve do¤al gaz firmalar›n›n önümüzdeki y›llarda çeflitli sorunlarla bafl etmek zorunda kalaca¤› ifade edilen rapora göre sektördeki birleflme ve sat›n alma giriflimlerinin 2010 y›l›nda h›z kazanaca¤›, 2011 y›l›nda ise bu tür giriflimlerin kriz öncesi seviyesine eriflece¤i tahmin ediliyor. Ba¤›ms›z ve küçük petrol ve do¤al gaz firmalar›, petrol fiyatlar›ndaki ani de¤i-

arz›n çok üzerinde gerçekleflece¤inden her tür flirket bu ihtiyac› karfl›lama çabas› içinde olacak.

AKILLI fiEBEKELER Bu sektörde beklenen bir di¤er geliflme ise ak›ll› flebeke yat›r›mlar› olarak kendisini gösterecek. Bilgisayar sistemleri ve ak›ll› sayaçlarla enerji üretim, da¤›t›m ve tüketiminin çok daha verimli düzeylere yükseltilmesini sa¤layan Ak›ll› fiebeke yat›r›mlar› ile enerji tüketiminden yüzde 60’lara varan bir verimlilik elde edildi¤ine dikkat çekiliyor. Mevcut konvansiyonel elektrik flebekelerindeki verimlili¤in %33 gibi düflük bir seviyede oldu¤u vurgulanan raporda ak›ll› flebeke yönetimin büyük bir pazar potansiyeli tafl›d›¤› ifade ediliyor.

expo

“ Enerji sektöründe 2010’da beklenen önemli

2007 y›l›nda 49 milyon olan ak›ll› sayaç say›s› 2009 y›l›nda 73 milyona eriﬂirken, Ak›ll› ﬁebeke yat›r›mlar›n›n 2008 y›l›ndaki 12 milyar dolar seviyesinden 2014 y›l›nda 33 milyar dolara t›rmanmas› bekleniyor.

GÜNEfi VE RÜZGÂRIN CO⁄RAFYASI Yenilenebilir enerji üretiminde ayn› zamanda fosil yak›tlar›n da kayna¤› olan iki bölgede art›fl olaca¤› öngörülmektedir. Deloitte’a göre Orta Do¤u ve Kuzey Afrika, hem co¤rafyan›n sa¤lad›¤› olanaklar, hem de demografik da¤›l›mlar› aç›s›ndan yenilenebilir enerji sektöründe lider pazarlar olmaya aday görünüyor. Deloitte raporunda enerji sektörüne yönelik çok say›da bulgu yer al›yor. Bunlardan biri de petrol ve do¤al gaz firmalar›n›n karar verme mekanizmalar›yla ilgili görünüyor. Bu sektörde karar verme süreçlerine merkeziyetçi bir yap› kazand›rmak, keflif ve üretim çal›flmalar›n›n verimlili¤ini art›r›rken bu ifl süreçlerindeki da¤›n›kl›¤›, karmaflay› ve yüksek maliyetleri de azalt›yor. Bu nedenle belli bir vadede karl›l›klar›n› art›rmak isteyen bu tür flirketler karar alma süreçlerini de merkezilefltirme yoluna gidecekler.

59 moment

tahminlerini bir rapor kapsam›nda bir araya getirdi. “Enerji Öngörüleri 2010” adl› raporunda enerji sektöründeki geliflmeleri de¤erlendiren Deloitte uzmanlar›, çeflitli sektör yöneticileriyle yapt›klar› görüflmeler sonucunda ilginç bulgulara ulaflt›lar. Deloitte Türkiye Enerji ve Do¤al Kaynaklar Endüstri Lideri ve Dan›flmanl›k Orta¤› Sibel Çetinkaya rapor hakk›nda flunlar› söyledi: “Enerji konusunda dünya yeni yönelimler peflinde ancak giderek artan nüfus ve artan ihtiyaçlar nedeniyle konvansiyonel enerji kaynaklar› hala önemini koruyor. Deloitte’un enerji piyasas› öngörülerini yans›tan bu rapor, enerji sektörü için bir gelecek resmi çizerken, yenilenebilir enerji baflta olmak üzere Ak›ll› fiebekeler gibi konular›n daha rasyonel kaynak tüketimindeki rolü-

expo

SANAY‹ ﬁEH‹RLER‹

moment

Makine sektörünün dörtnala koﬂtu¤u ﬂehir;

Konya KONYA’NIN SEKTÖREL ‹HRACAT RAKAMLARINA BAKILDI⁄INDA, 2008 YILINDA “SANAY‹” ‹HRACATININ 715 M‹LYON DOLAR VE YÜZDE 81’L‹K ORAN ‹LE EN BÜYÜK PAYA SAH‹P OLDU⁄U GÖRÜLÜYOR. KONYA’NIN SANAY‹ ‹HRACATI ‹ÇER‹S‹NDE YÜZDE 29 PAY ‹LE MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ ‹LK SIRADA YER ALIRKEN, ONU YÜZDE 26 PAY ‹LE TAﬁIT ARAÇLARI VE YAN SANAY‹ ÜRÜN GRUBU TAK‹P ED‹YOR. DEM‹R VE DEM‹R DIﬁI METALLER ‹SE YÜZDE 21 PAY ‹LE ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALIYOR.

expo moment

ürkiye’nin geliflmifl sanayii merkezi olan Konya ilinde faaliyet gösteren üretici/ihracatç›lar›m›z, dünya ülkelerine giderek artan bir flekilde ihracat gerçeklefltiriyorlar. Son y›llarda ülkemiz ihracat›ndaki yerini sa¤lamlaflt›ran Konya ilimizin ‹hracatç› Birlikleri kay›t rakamlar›na göre ihracat›, 2008 y›l›nda 2007 y›l›na k›yasla yüzde 27 oran›nda artarak 887 milyon dolara ulaflt›. 2008 y›l›nda Türkiye geneli makine ihracat› yüzde 25 artarken Konya ili makine ihracat art›fl› bu oran›n üzerinde geçekleflerek yüzde 27’ye ulaflt›. Yine ‹hracatç› Birlikleri kay›tlar›na göre, 2009 y›l› Ocak-Ekim döneminde ise Konya’n›n makine ve aksamlar› ihracat› yüzde 9 oran›nda artarak 182,6 milyon dolar olarak gerçekleflti.

SANAY‹ KONYA’NIN EN BÜYÜK SEKTÖRÜ Konya’n›n sektörel ihracat rakamlar›na bak›ld›¤›nda, 2008 y›l›nda “Sanayi” ih-

racat›n›n 715 milyon dolar ve yüzde 81’lik oran ile en büyük paya sahip oldu¤u görülüyor. Konya’n›n sanayi ihracat› içerisinde yüzde 29 pay ile makine ve aksamlar›n›n ilk s›rada yer ald›¤›, onu yüzde 26 pay ile taﬂ›t araçlar› ve yan sanayi ürün grubunun izledi¤i, demir ve demir d›ﬂ› metallerin ise yüzde 21 pay ile üçüncü s›rada yer ald›¤› dikkat çekiyor. 2008 y›l› itibar›yla mal gruplar› baz›nda

incelendi¤i takdirde Konya ilimizden en fazla ihracat› yap›lan ürün grubunun 81 milyon dolarla g›da sanayi makineleri oldu¤u görülüyor. G›da sanayi makinelerini hidrolik silindirler, tar›m makineleri ile tak›m tezgâhlar› takip ediyor. G›da sanayi makineleri Konya’dan gerçekleﬂtirilen makine ihracat› içerisinde yüzde 40’l›k bir paya sahip. Tüm bu istatistikî de¤erler de göster-

expo

SANAY‹ ﬁEH‹RLER‹

moment

Tahir Büyükhelvac›gil Konya Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Konya sanayicisi kendine has gelifltirdi¤i giriflimcilik kültürü ve ruhu ile bugün birçok Anadolu kentine iyi bir örnek oluflturmaktad›r.

mektedir ki; Konya ilimiz geliflen üretimi ve ihracat› ile di¤er illerimize örnek teflkil etmekte, sanayi alan›nda faaliyet gösteren ve giriflimcilik ruhuna sahip olan Konyal› firmalar›m›z, yurt içi ve yurt d›fl› piyasalarda giderek daha fazla söz sahibi olmaktalar. Konya Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Tahir Büyükhelvac›gil, Konya Ticaret Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› ve TOBB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Hüseyin Üzülmez, Kayahan Hidrolik Makine Endüstrisi’nin Siparifl ve Proje Yöneticisi Aysen Kayhan Babacan ve Genç De¤irmen Makine Tasar›m Müdürü Selim Küçükkolbafl› Moment Expo’nun sorular›n› yan›tlad›.

“KONYA TÜRK‹YE’N‹N KATMA DE⁄ER‹D‹R” Konya’n›n Türkiye’nin üretimine, istihdam›na ve katma de¤erine destek ve-

ren önemli iller aras›nda yer ald›¤›n› söyleyen Konya Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Tahir Büyükhelvac›gil, Konya’n›n sahip oldu¤u ekonomik, kültürel ve sosyal potansiyel ile Türkiye’nin y›ld›z› parlayan illerinden birisi oldu¤unu vurguluyor. Bu nedenle Konya gittikçe Türkiye’nin ve Dünyan›n gündemine daha çok geliyor. Konya sanayicisi kendine has gelifltirdi¤i giriflimcilik kültürü ve ruhu ile bugün birçok Anadolu kentine iyi bir örnek oluflturmaktad›r diyen Büyükhelvac›gil, bu giriflimcilik ruhunu flu sözlerle özetliyor: “Konya sanayisini baz› flehirlerde oldu¤u gibi sadece birkaç sanayi dal›nda geliflmekle s›n›rl› b›rakmam›fl, birçok sanayi dal›nda önemli geliflmeler yaflanmas›n› mümkün k›lm›flt›r. Nitekim Konya Sanayi Odas› olarak yapt›¤›m›z bir araflt›rmada flu anda Konya’da 80 de¤iflik sektörde

KONYA'DAN GERÇEKLEﬁT‹R‹LEN MAK‹NE ‹HRACATI ($) 2007

REAKTÖRLER VE KAZANLAR TÜRB‹NLER VE

2008

119,633 24,809,784

DE⁄‹ﬁ‹M 2008 2007-2008 (Ocak-Ekim)

2009 (Ocak-Ekim)

DE⁄‹ﬁ‹M

228,989

464,271

102.75

28,459,382 14.71 24,059,296

21,879,399

-9.06 0.07

290,864 143.13

H‹DROL‹KLER POMPALAR VE KOMPRESÖRLER

7,995,975

11,873,327 48.49

9,974,231

9,981,137

VANALAR

2,459,190

4,429,186 80.11

3,813,326

3,560,295

-6.64

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA

2,368,121

1,224,014 -48.31

1,165,631

551,250

-52.71

ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR

2,294,437

3,295,537 43.63

2,595,854

2,152,171

-17.09

193,269

1,098,655 468.46

636,653

2,068,556

224.91

53,774,450

81,168,646 50.94 62,320,059

72,790,138

16.80

19,407,189

19,343,762 -0.33 17,497,172

20,053,891

14.61

HADDE VE DÖKÜM MAK‹NELER‹,

Hüseyin Üzülmez

KALIPLAR,

Konya Ticaret Odas› Yönetim Kurulu Baﬂkan› ve TOBB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS.

Konya Ticaret Odas› olarak makine imalat sanayimizin katma de¤eri daha da yüksek ve ihracatta ilk s›ralarda yer alan bir sektör olmas› için üniversitesanayi iﬂbirli¤ini sa¤layacak, mesleki teknik e¤itime a¤›rl›k verecek çal›ﬂmalar yürütüyoruz.

TARIM VE ORMANCILIKTA

VE PARÇ. KULLANILAN MAK. YÜK KALDIRMA, TAﬁIMA VE

Makine ‹malat Sanayi Konya’da öne ç›kan sektör aras›nda en baflta yer al›yor. Özellikle Makine ‹malat Sanayinde genifl bir yelpazeye hitap etmesi Konya’y› sektörde ön plana ç›karm›fl. Metal iflleme makineleri; Türkiye’deki metal iflleme makineleri sektörünün lokomotifi konumunda. Bu sektörde Konya’n›n Türkiye pazar›ndaki pay› yaklafl›k olarak yüzde 70 düzeyinde. Makine imalat sanayisinin di¤er bir kolu olan Araç Üstü Ekipman sanayinde ise Konya’da çok önemli bir aflama kaydetmifl. Birçok ülkeye ihracat›n›n yan› s›ra, Araç Üstü Ekipman Sanayinde ise yaklafl›k olarak Türkiye pazar›n›n yüzde 75’ine sahip. Konya’da sektörde tüm dünyaya anahtar teslimi un, irmik ve makarna fabrikas› yapan tesisler bulunuyor. Bu ba¤lamda De¤irmen Makineleri sektö-

3,502,127

6,155,347

75.76

3,547,833

4,291,212 20.95

3,385,077

8,343,521

146.48

199,154

338,233 69.84

306,769

35,420

-88.45

MAHSUS MAK‹NLER D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA VE

16,231

19,500 20.14

19,500

35,521

82.16

178,206

132,059 -25.90

126,021

177,726

41.03

447,769

718,030 60.36

675,294

588,905

-12.79

KURUTMA MAK‹NELER‹ TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ AKS. MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI

14,147,483

17,822,731 25.98 14,970,143

12,219,392

-18.37

D‹⁄ER MAK‹NELER , AKSAM VE

10,124,227

15,190,283 50.04 12,823,198

11,605,589

-9.50

PARÇALAR MOTORLAR, AKSAM VE PARÇALARI BÜRO MAK‹NELER‹ RULMANLAR SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE

0 34,688

3,688

3,534 -89.81

3,534

249

-92.97

535,766

639,232 19.31

548,754

377,461

-31.21

10,118,337

9,905,062 -2.11

8,471,589

7,908,139

-6.65

993,425

1,644,160 65.50

1,178,390

1,656,190

40.55

157,328,862 205,995,741 30.93 168,301,607 182,608,254

8.50

MÜH‹MMAT AMBALAJ MAK‹NELER‹ AKSAM VE PARÇALARI TOPLAM ‹hracatç› Birlikleri kay›tlar›

ründe Konya pazar lideri. Tar›m Makineleri sektöründe ise, yerli bileﬂen oran› yüzde 100’e yak›n. Ayr›ca Konya’n›n Makine ‹malat Sanayinde önemli üretim kalemleri ﬂunlard›r; G›da Makineleri, Ambalaj Makineleri, Kaynak Makineleri, Kompresör, Otomatik Giyotin Makas, Muhtelif

Presler, Hidrolik Silindir ve Pompalar, Motor Yenileme Makineleri, Muhtelif Matkaplar sektörün önemli üretim kalemleri aras›ndad›r.

KONYA DÖKÜM SEKTÖRÜ ‹Ç‹N DE B‹R MERKEZ Konya, Makine ‹malat Sanayi ile ba¤-

moment

KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A

expo

KULLANILAN MAK‹NELER

KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹ﬁLEME

MAK‹NE ÜRET‹C‹LER‹ SANAY‹ ÜRET‹M‹ ‹ÇER‹S‹NDE ÖNE ÇIKIYOR

4,108,332 15.29

‹ST‹FLEME MAK‹NELER‹ ‹NﬁAAT VE MADENC‹L‹KTE

üretim yap›ld›¤› tespit edilmifltir. De¤iflik sektörlerde üretim yap›lmas› olas› herhangi bir sektördeki meydana gelebilecek krizde di¤er sektörlerin devrede olmas› sebebi ile yaflanacak ekonomik krizin il düzeyine yay›lmas›n› engelleyecektir. Pazarda sektör lideri oldu¤umuz birçok alan bulunmaktad›r.”

3,563,458

SANAY‹ ﬁEH‹RLER‹

expo

Konya Organize Sanayii Bölgesi

moment

lant›l› olarak bugün Döküm Sektöründe de en önemli üretim merkezi haline gelmiﬂtir diyen Büyükhelvac›gil, yakla-

ﬂ›k olarak sektörde faaliyet gösteren 450 firman›n 180 bin ton üretim kapasitesi ile ülkemiz döküm üretiminin yüz-

de 18’ini karﬂ›lad›¤›n› söylüyor. Büyükhelvac›gil, ayr›ca son dönemlerde aksam ve parça üretimlerinin de önem

expo moment

kazand›¤›n› ve Konya’n›n bu konuda da önemli bir üretim merkezi olma yolunda ilerledi¤ini belirtiyor.

KONYA T‹CARET ODASI ÜN‹VERS‹TE SANAY‹ ‹fiB‹RL‹⁄‹ PROJELER‹ YÜRÜTÜYOR Konya Ticaret Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› ve TOBB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Hüseyin Üzülmez, Konya Ticaret Odas› olarak makine imalat sanayimizin katma de¤eri daha da yüksek ve ihracatta ilk s›ralarda yer alan bir sektör olmas› için üniversite-sanayi iflbirli¤ini sa¤layacak, mesleki teknik e¤itime a¤›rl›k verecek çal›flmalar yürüttüklerini söylüyor. Üzülmez Konya Ticaret Odas› olarak Üniversite Sanayi ‹flbirli¤i Projelerinin neler oldu¤unu flu flekilde belirtiyor: KTO - Karatay Üniversitesi; üniversite-sanayi iflbirli¤ini üst seviyeye ç›karmak, makine sanayimizin teknoloji alan›nda nitelikli eleman ihtiyac›n› kapatacak önemli bir proje. Ayn› zamanda Konya’da 2004 y›l›nda faaliyete geçirdi¤imiz Konya Teknokent, teknoloji alan›nda Ar-Ge faali-

yeti yürütmek isteyen kuruluﬂlar›m›za destek vermektedir. Konyal› firmalar›m›z Konya Teknokent ile birlikte yapaca¤› çal›ﬂmalarla gelecekte kendi özgün tasar›mlar›n› üreteceklerdir.

DE⁄‹RMEN MAK‹NES‹ ÜRET‹C‹LER‹N‹N fiEHR‹, KONYA Makine üretimi içerisinde en fazla g›da makineleri imal eden Konya’n›n önemli makine firmalar›ndan bir olan Genç De¤irmen baflta vals ve elek olmak üzere tüm de¤irmen makine ve aksamlar›n› üretimini gerçeklefltiriyor. Firman›n Makine Tasar›m Müdürü Selim Kü-

çükkolbafl›, flirketlerinin 34 ülkeye ihracat yapt›¤›n›, baflta Türki Cumhuriyetleri olmak üzere Rusya, Do¤u Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortado¤u ülkelerine ihracatlar›n›n yo¤unlaflt›¤›n› söylüyor. Makine üretim yapan firmalar için Konya’n›n en büyük art›s› Türkiye genelinde çok iyi bir alt yap›ya sahip olmas›d›r diyen Küçükkolbafl›, Organize Sanayi bölgelerinin sanayi üretimine büyük katk›lar› oldu¤unu ancak limanlara uzakl›k ve kaliteli teknik personel yetersizli¤i, büyük ölçekli sanayi kurulufllar›n›n flirket ve fabrikalar›n azl›¤›n›n ifl hacmini olumsuz etkiledi¤ini söylüyor.

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

Prof. Dr. Faruk Elald›:

“Tersine mühendislikle

ihracat yap›yoruz” expo

PROF. DR. ELALDI, SON 30 YIL ‹Ç‹NDE N‹SPETEN DE⁄‹fi‹ME U⁄RAYAN MAK‹NE SANAY‹N‹N ‘TERS‹NE MÜHEND‹SL‹K’ YOLU ‹LE VEYA ÖZGÜN TASARIMLAR ‹LE ‹MALATINI YAPTI⁄I MAK‹NE VE TEÇH‹ZATI ‹HRAÇ EDER HALE GELD‹⁄‹N‹ SÖYLEYEREK, “BU YETERL‹ M‹D‹R?” D‹YE SORUYOR VE fiÖYLE DEVAM ED‹YOR: “HAYIR. ÇÜNKÜ BÜYÜK ÖLÇEKL‹ SANAY‹ TES‹SLER‹N‹N KURULMASI VE ‹fiLET‹LMES‹NDE HALEN YURTDIfiINDAN ‹THAL ED‹LEN MAK‹NE VE TEÇH‹ZATIN PAYI YÜKSEK KALMAKTADIR. B‹R AN ÖNCE BU CESARET‹ GÖSTEREREK TEKNOLOJ‹S‹N‹ KEND‹ ÜRETEN B‹R MAK‹NE SANAY‹NE DÖNÜfiMEK ZORUNDAYIZ” D‹YOR. aflkent Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü Türkiye’deki ihtiyaca yönelik mühendis yetifltirmeyi hedefleyen bir program uyguluyor. Ö¤rencilerini oldukça yo¤un bir biçimde tasar›ma dayal› imalat projelerinde e¤ittiklerini söyleyen Baflkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Faruk Elald›, bitirme projeleri ve yüksek lisans tezleri ile makine sektöründen kendilerine intikal etmifl sorunlar› veya ortaya ç›kan yeni ihtiyaçlara çözüm bulma konusundaki dan›flmanl›k ve/veya proje yönetim katk›lar›n› sürdürdüklerini söylüyor. Prof. Dr. Elald› ayr›ca son 30 y›l içinde nispeten de¤iflime u¤rayan makine sanayinin ‘tersine mühendislik’ yolu ile veya özgün tasar›mlar ile imalat›n› yapt›¤› makina ve teçhizat› ihraç eder hale geldi¤ini söyleyerek, “Bu yeterli midir? Hay›r. Çünkü büyük ölçekli sanayi tesislerinin kurulmas› ve iflletilmesinde halen yurtd›fl›ndan ithal edilen makina ve teçhizat›n pay› yüksek kalmaktad›r. Bir an önce bu cesareti göstererek teknolojisini kendi üreten bir makine sanayine dönüflmek zorunday›z” diyor.

67 moment

Prof. Dr. Faruk Elald› Baflkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Baflkent Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü olarak baflkas›n›n tasarlad›¤›n› üreten de¤il kendi tasarlad›¤›n› üretebilen, yarat›c› mühendisler yetifltirmeyi hedeflemifl bulunuyoruz.

MAK‹NE SANAY‹ ‹HMAL ED‹LD‹ Türkiye’nin endüstriyel geliflim perspektifine bak›ld›¤›nda Atatürk dönemi ve sonras› olarak ikiye ay›rman›n mümkün oldu¤unu söyleyen Baflkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Faruk Elald›, “Milli sanayi yaratma ko-

expo

ÜN‹VERS‹TELERDEN

moment

“ Bir makine mühendisinin yetiﬂtirilmesinde olmazsa

olmazlar›m›z aras›nda yer alan laboratuar ve atölyelerimiz (Mekanik ve Mukavemet Laboratuar›, Malzeme ve Metalografi Laboratuar›, Is› ve termodinamik Laboratuar›m›z, Ak›ﬂkanlar mekani¤i Laboratuar›m›z, Mekatroniks Laboratuar›m›z gibi) ve makine sektörünü iyi tan›yan akademik kadromuz ile iyi makine mühendisleri yetiﬂtirdi¤imizi söyleyebilirim.”

nusundaki izlenen ilkeler maalesef 1950’li y›llardan itibaren terk edilerek sanayileflme hamlesi sadece üretim art›fl› olarak görülmüfl ve sanayileflmenin vazgeçilmez ö¤elerinden biri olan makine sanayi ihmal edilerek tedarik politikalar› ile haz›r al›m yoluna gidilmifltir” diyor. Prof. Dr. Elald›, “Bu yöntem ile gerçekten üretim art›fllar› elde edilmifl

olmakla beraber üretim tesislerinin kurulmas›nda maliyet aç›s›ndan en büyük oran› teflkil eden makine tasar›m ve imalat sanayi gün geçtikçe güdük hale getirilmifltir. Tar›mda, imalat sanayinde ihtiyaç duyulan malzeme ve teçhizat›n hemen hemen tamam› yurtd›fl›ndan ithal edilerek bak›m ve yedek parça sorunlar› ile birlikte orta ve uzun vadede

rekabete ve geliflmeye imkân tan›nmam›flt›r” diye konufluyor. 1950-1970 y›llar› aras›nda bir tar›m ülkesi olarak görülen Türkiye’nin tar›m makinalar›nda dahi üretimin lisans alt›nda ve k›smi yerli imalat› öngören durumda kalmaya mahkûm edildi¤ine de de¤inen Prof. Dr. Elald›, “Hâlbuki o y›llarda tüm sektörlerin ihtiyac› olan makine ve teçhizat›n yurt içinde tasarlanarak imalatlar›n›n gerçeklefltirilmesi desteklenmifl olsa ve buna yönelik e¤itim olanaklar› yarat›lm›fl olsayd› bu gün bu tür makinalar›n hala büyük bir k›sm›n› ithal eden de¤il ihraç eden bir ülke konumunda olurduk” diyor. Prof. Dr. Elald› sözlerine flöyle devam ediyor: “Son 30 y›l içinde nispeten de¤iflime u¤rayan makine sanayinin ‘tersine mühendislik’ yolu ile veya özgün tasar›mlar ile imalat›n› yapt›¤› makina ve teçhizat› ihraç eder hale gelmifltir. Bu yeterlimidir? Hay›r. Çünkü büyük ölçekli sanayi tesislerinin kurulmas› ve iflletilmesinde halen yurtd›fl›ndan ithal edilen makina ve teçhizat›n pay› yüksek

kalmaktad›r. Bir an önce bu cesareti göstererek teknolojisini kendi üreten bir makine sanayine dönüﬂmek zorunday›z.”

‹MALAT SEKTÖRÜ L‹SANS ALTINDA ÜRET‹M YAPIYOR

expo

1970’li y›llar›n bafl›ndan itibaren imalat sektörünün lisans alt›nda ürün imalat› yapmaya bafllam›fl konsorsiyumlar ve/veya joint venture’lar ile teknolojisi d›flar›dan gelen ve kendini yenileyemeyen bir imalat sektörü oluflmaya bafllad›¤›n›n da alt›n› çizen Prof. Dr. Elald›, “Bu durumu anlamak için y›llarca ayn› teknoloji ile imalat›n› sürdüren lisans alt›nda üretim yapan otomotiv endüstrisine bakmak yeterli olacakt›r” diyor. Prof. Dr. Elald› flöyle devam ediyor: “Türkiye’nin süratle, beklemeden mühendislik fakültelerinin programlar›ndaki de¤ifliklikler ile küçük ve orta ölçekli sanayi kurulufllar›n›n Ar-Ge’ ye yönlendirilmeleri için verilecek teflvikler ile tasarlayan, modelleyen, analiz edebilen ve bütün bunlar için ça¤dafl tasar›m tekniklerini kullanabilen mühendisleri yetifltirmeye ve istihdam etmeye yönelmesi gerekmektedir.”

moment

‹MALATA YÖNEL‹K E⁄‹T‹ME A⁄IRLIK VER‹LD‹ Y›llarca üniversitelerin imalata yönelik mühendislik e¤itimine a¤›rl›k vererek imalat sektörüne katk›da bulundu¤unu belirten Prof. Dr. Elald›, “Fabrikalarda art›k yabanc›n›n tasarlad›¤›n› imal eden mühendisler de¤il fabrika içi veya d›fl›ndaki Ar-Ge birimlerinde milli olarak özgün ve ihtiyaca yönelik yarat›c› düflünceyi öne ç›karan tasar›mlar› ve prototipleri yapan mühendisler görmek istiyoruz” diyor ve flöyle devam ediyor: “Bu nedenle makine mühendisli¤i e¤itimi veren tüm fakültelerimizin ça¤dafl tasar›m teknolojilerine önem veren ve bu yönde yetkin mühendisler yetifltiren program de¤iflikliklerine gitmesi gerekmektedir. Makine sektörü ise bu tür yetenek be bilgilerle donat›lm›fl genç mühendislere gerekli istihdam olanaklar›n› vermekte öncelik tan›mal›d›r.”

TASARIMA DAYALI E⁄‹T‹M VER‹YORUZ Baﬂkent Üniversitesi Makine Mühendis-

li¤i Bölümü olarak Türkiye’deki ihtiyaca yönelik mühendis yetifltirmeyi hedefleyen bir program uygulad›klar›n›n da alt›n› çizen Prof. Dr. Elald›, “Ö¤rencilerimizi oldukça yo¤un bir biçimde tasar›ma dayal› imalat projelerinde e¤itiyoruz. Bitirme projeleri ve yüksek lisans tezleri ile makine sektöründen bize intikal etmifl sorunlar› veya ortaya ç›kan yeni ihtiyaçlara çözüm bulma konusundaki dan›flmanl›k ve/veya proje yönetim katk›lar›m›z› sürdürüyoruz” diye konufluyor.

TASARIM VE ‹MALATI ÖZÜMSEM‹fi MEZUNLAR VER‹YORUZ Prof. Dr. Elald›, Baflken Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nin altyap› olanaklar›n› ise flöyle aç›kl›yor: “Bir makine mühendisinin yetifltirilmesinde olmazsa olmazlar›m›z aras›nda yer alan laboratuar ve atölyelerimiz (Mekanik ve Mukavemet Laboratuar›, Malzeme ve Metalografi Laboratuar›, Is› ve termodinamik Laboratuar›m›z, Ak›flkanlar mekani¤i

ÜN‹VERS‹TELERDEN rumun son y›llarda TÜB‹TAK taraf›ndan finanse edilen de¤iflik platformlardaki proje destekleri ile bir nebze rahatlat›ld›¤›n› söyleyerek, “Ancak araflt›rmac›lar›n endüstriyel odakl› sorunlara çare olabilmesi ancak sanayi kesiminin sorunlar›n› ve bir miktarda Ar-Ge bütçesini ortaya koyabilmesi ile mümkün olabilecektir” diye konufluyor.

expo

KEND‹ TASARLADI⁄INI ÜRETECEK MÜHEND‹S HEDEFL‹YORUZ

moment

Laboratuar›m›z, Mekatroniks Laboratuar›m›z gibi) ve makine sektörünü iyi tan›yan akademik kadromuz ile iyi makine mühendisleri yetifltirdi¤imizi söyleyebilirim. Tasar›m ve imalat› birlikte özümsemifl ve bunlara yönelik ça¤dafl teknolojilerini bilen ve kullanan mezun ö¤rencilerimizin sayg›n birçok kurulufl taraf›ndan (TAI, FNSS, Roketsan, Orta Do¤u Rulman San. gibi) tercih edilmifl olmas› bu baflar›m›z›n bir kan›t› olarak görülebilir.” Prof. Dr. Elald› ayr›ca “Makine sektöründe çal›flan kurumsal nitelikli firmalar›n Makine Mühendisli¤i e¤itimi yapan mühendislik fakülteleri ile sürekli temasta bulunarak mezun olacak ö¤rencilerin bitirme projelerine konu baz›nda, malzeme ve donan›m baz›nda destek verebilmeli ve kap›lar›n› aç›k tutabilmelidirler” diyor.

Sanayinin üniversiteden çok k›sa sürede kara dönüﬂecek çözümler bekledi¤ini de ifade eden Prof. Dr. Elald›, “Sonunu

Prof. Dr. Elald›, Baflkent Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölümü olarak hâlihaz›rda gerçeklefltirdikleri projeleri ise flöyle özetliyor: “Baflkent Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü olarak baflkas›n›n tasarlad›¤›n› üreten de¤il kendi tasarlad›¤›n› üretebilen, yarat›c› mühendisler yetifltirmeyi hedeflemifl bulunuyoruz. Bunun içinde ö¤rencilerimizi son s›n›fta teknik seçimlik dersler ve projeler ile adeta bombard›mana tabi tutarak onlar› sanayinin ihtiyaçlar›na göre haz›rlamaya çal›fl›yoruz. Örne¤in bu amaca hizmet edecek Enerji alan›nda Sürdürülebilir Enerji Araflt›rma ve Uygulama merkezi/SESAM kurulufl çal›flmalar›m›z devam etmektedir. Bu merkezde rüzgâr enerjisi için kullan›lan pal üretiminden jeneratöre, elektrik enerjisi üretmek için gü-

göremedi¤i konularda tasar›ma dayal› çal›ﬂmalar için ortaya kapital koymamaktad›r” diyor. Prof. Dr. Elald›, bu du-

neﬂ pillerine kadar birçok alanda malzeme ve sistem üretecek alt yap›y› kurmay› hedefledik.”

la ö¤rencilerin temel makine konular›n›n 4 s›n›fa kadar tamamlayarak 4 s›n›fta çok say›da seçenekli olarak sunulacak teknik seçimlik dersler ve projelere yönlendirilmesi gerekmektedir.”

SANAY‹ KISA SÜREDE KÂR ‹ST‹YOR

TEKN‹K SEÇ‹ML‹K DERSLER VER‹YORUZ Mühendislik fakültelerinin makine mühendisli¤i bölümleri genelde ‘genel makina’ alan›nda eleman yetifltirildi¤ini söyleyen Prof. Dr. Elald›, “Hâlbuki sanayi genel makinadan yetiflmifl bir makine mühendisinden ziyade tasar›m, imalat, proje yönetimi, kontrol gibi ihtisaslaflm›fl alanlarda eleman aramaktad›r” diyor ve ekliyor: “Bu nedenle sanayinin böylesi çok özel alanlarda ihtiyac›n› karfl›layacak elemanlar yetifltirmek amac›y-

gรถstergeler gรถstergeler

GÖSTERGELER

expo

Türk makineleri art›k 210 ülkede t›k›r t›k›r çal›ﬂ›yor

moment

2009 YILI OCAK-KASIM DÖNEM‹NDE TÜRK MAK‹NEC‹LER‹ 210 ÜLKEYE MAK‹NE ‹HRACATI GERÇEKLEfiT‹RD‹. GEÇT‹⁄‹M‹Z YILININ AYNI DÖNEM‹NDE 200 ÜLKEYE MAK‹NE ‹HRACATI YAPILIRKEN BU YIL ARTIK 210 ÜLKEDE TÜRK MAK‹NELER‹ TIKIR TIKIR ÇALIfiIYOR. 008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 200’e yak›n ülkeye makine ihracat› yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n ayn› döneminde 210 ülkeye makine ihracat› gerçeklefltirdiler. Ülkemizden makine ithal eden yeni ülkeler, Belize, Burundi, Cebeli Tar›k, Ceuta, Do¤u Timor, Dominika, Eritre, Esendere Stm, Frans›z Güney Toprak, Frans›z Polinezyas›, Orta Afrika Cumhuriyeti, Somali, St.Lucia ve Svaziland oldu. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›na giren GT‹P’ler kapsam›nda belirlenen Türkiye geneli ihracat kay›tlar›na göre; 2008 y›l› OcakKas›m dönemi ihracat kay›t rakam› 6 milyar 466 milyon dolar iken, bu rakam 2009 y›l›n›n efl zaman diliminde yüzde 21,6 oran›nda azalarak 5 milyar 67 milyon dolar olarak gerçekleflti. Makine sektörü toplam›, 84. fasl›n tamam› ve 84. fas›l d›fl› Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle 2009 y›l›n›n ilk 11 ay›nda önceki y›l›n ayn› dönemine k›yasla yüzde 20,6 azalarak 7 milyar 969 milyon dolar olarak kaydedildi. Mal gruplar› baz›nda incelendi¤inde ise; 2009 y›l› Ocak-Kas›m döneminde, ihracat›nda en yüksek art›fl gerçekleflen

kalemler ise yüzde 4,4 ile Savunma Sanayi için Silah ve Mühimmat, yüzde 2,1 ile Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar ve yüzde 0,8 ile reaktör ve kazanlar olmufl. 2009 y›l› Ocak-Kas›m dönemi ihracat›nda en fazla gerileme görülen ilk befl mal grubu ise; yüzde 43,2 ile “Di¤er Endüstriyel Y›kama ve Kurutma Makineleri”, yüzde 41,7 ile “‹nflaat ve Madencilik Makineleri”, yüzde 40,9 ile “Tak›m Tezgahlar›” ve yüzde 33,2 ile “Kauçuk, Plastik ve Lastik ‹flleme Makineleri” ve yüzde 29,1 ile “Rulmanlar”olmufl.

OA‹B iﬂtigal alan›na giren ürünler itibariyle, mal gruplar›n›n sektör ihracat›ndan ald›klar› paylar incelendi¤inde ise; 2009 y›l› Ocak-Kas›m döneminde; yüzde 12,8 pay ile Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri birinci, yüzde 10,9 pay

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT GERÇEKLEﬁT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2008-2009 YILLARI OCAK-KASIM DÖNEM‹) ÜLKE ALMANYA A.B.D. ‹RAN ‹NG‹LTERE IRAK RUSYA FED. ‹TALYA FRANSA SUUDI ARABISTAN GÜRC‹STAN D‹⁄ER TOPLAM Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

2008 YILI Miktar 91,752,421 36,213,387 37,726,828 73,265,134 31,175,616 55,298,615 54,354,481 38,702,337 19,219,358 12,295,119 557,799,190 1,007,802,487

De¤er 617,624,469 379,093,685 216,937,972 307,948,152 160,502,378 406,492,809 272,653,131 247,520,002 124,914,670 89,226,202 3,643,378,735 6,466,292,204

2009 YILI Miktar 59,986,227 22,589,405 39,173,836 53,256,869 46,985,955 27,531,092 30,773,357 28,311,814 21,293,931 10,277,808 453,947,585 794,127,881

De¤er 418,876,981 295,117,342 252,932,411 241,224,456 231,986,924 187,678,597 177,215,965 166,162,804 137,446,765 136,628,965 2,822,180,185 5,067,451,394

(%) DE⁄‹ﬁ‹M Miktar -35 -38 4 -27 51 -50 -43 -27 11 -16 -19 -21.2

De¤er -32 -22 17 -22 45 -54 -35 -33 10 53 -23 -21.6

MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹ﬁK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

ile ‹nﬂaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler ikinci ve 8,4 pay ile Pompa ve Kompresörler üçüncü s›rada yer al›yor.

GÜRC‹STAN TAHTINI K‹MSEYE BIRAKMIYOR Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde; 2009 y›l› OcakKas›m döneminde en fazla ihracat yap›lan ilk üç ülke Almanya, ABD ve ‹ran olarak s›ralan›yor. Söz konusu dönemde ilk on ülke aras›nda en büyük ihracat art›fl›n›n yüzde 53 ile Gürcistan’a yönelik oldu¤u görülüyor. An›lan ülkeye makine ihracat›m›z 136 milyon 628 bin dolar olarak gerçekleflmifl. Gürcistan’›n ard›ndan makine ihracat›m›z›n yükselifl kaydetti¤i önemli pazarlardan biri olan Irak’a yönelik olarak 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 160 milyon 502 bin dolarl›k ihracat söz konusu iken 2009 y›l›n›n

OCAK-KASIM 2009

(%) De¤iﬂim

De¤er ($) 250,701,774 207,949,610

Miktar Kg 38,096,616 10,548,162

De¤er ($) 252,666,076 192,819,948

Miktar kg 4.9 21.6

De¤er ($) 0.8 -7.3

564,692,547 1,425,904,122 302,687,254 1,783,286,227

52,664,619 51,894,638 27,570,109 322,605,894

425,883,772 983,001,913 237,385,784 1,481,121,069

-22.3 -28.9 -21.0 -6.7

-24.6 -31.1 -21.6 -16.9

238,766,210 252,355,270

24,362,529 35,094,586

196,765,757 257,674,744

-18.5 3.9

-17.6 2.1

360,489,143

49,766,470

344,478,023

-6.2

-4.4

359,356,187

60,664,929

272,199,877

-16.9

-24.3

159,273,217

27,147,242

149,610,030

-11.5

-6.1

945,769,146

137,401,598

550,982,223

-42.1

-41.7

50,927,406

4,730,707

39,708,346

-4.9

-22.0

942,973,381

273,045,714

926,718,835

6.2

-1.7

76,278,272 246,790,131

2,836,178 47,236,400

60,996,946 235,190,416

-15.7 26.4

-20.0 -4.7

6,023,231

1,209,736

5,164,659

-8.8

-14.3

85,874,964

6,007,453

57,333,610

-26.3

-33.2

696,544,132 115,535,676 85,983,504 278,880,596

64,570,505 2,646,413 6,037,016 11,579,620

411,486,104 81,199,815 60,969,784 291,237,794

-39.0 -18.9 -31.8 -5.2

-40.9 -29.7 -29.1 4.4

604,837,142

62,312,930

453,956,940

-27.5

-24.9

10,041,879,140

1,320,030,062

7,968,552,461

-15.0

-20.6

expo

OCAK-KASIM 2008

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaﬂabilirsiniz.

ayn› zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 45 oran›nda yükselifl kaydederek 231 milyon 986 bin dolar olmufl. ‹ran pazar› da geçti¤imiz aylarda oldu¤u gibi makine ihracat›m›z›n yükseldi¤i ülkelerden biri olmufl. ‹ran’a yönelik makine ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 216 milyon 937 bin dolar iken

2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 17 art›ﬂla 252 milyon 932 bin dolarl›k ihracat yap›lm›ﬂ.

BATI ÜLKELER‹NDEK‹ GER‹LEME SÜRÜYOR Türkiye makine ihracat›n›n en fazla gerileme kaydetti¤i pazar›n Rusya Federasyo-

moment

Miktar Kg REAKTÖRLER VE KAZANLAR 36,328,726 TÜRB‹N-TURBOJET, 8,673,467 TURBOPROPELLERLER.AKS., PARÇ. POMPA VE KOMPRESÖRLER 67,796,642 MOTORLAR 72,944,440 VANALAR 34,896,918 KL‹MALAR, SO⁄UTUCU 345,719,806 VE DONDURUCULAR ISITICILAR VE FIRINLAR 29,876,160 HADDE VE DÖKÜM MAK., 33,775,543 KALIPLAR, AKS. VE PARÇ. GIDA SAN. MAK‹NELER‹, AKS. 53,080,712 VE PARÇ. TARIM VE ORMANCILIKTA 72,985,020 KULLANILAN MAK., AKS., PARÇ. YÜK KALDIRMA,TAfiIMA VE 30,668,924 ‹ST‹FLEME MAK., AKS., PARÇ. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K 237,212,856 MAK. AKS. PARÇ. KA⁄IT ‹MAL‹ VE 4,974,220 MATBAACILIK MAK. D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 257,000,516 MAK., AKS. PARÇ. AMBALAJ MAK‹NELER‹ 3,365,542 TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 37,359,697 MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT 1,326,661 MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K 8,154,173 ‹fiL. VE ‹MAL‹ MAK. TAKIM TEZGAHLARI 105,889,556 BÜRO MAK‹NELER‹ 3,261,724 RULMANLAR 8,852,028 SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH 12,217,661 VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM 85,889,832 VE PARÇALAR TOPLAM 1,552,250,823

GÖSTERGELER ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

expo

OCAK-KASIM 2008

moment

OCAK-KASIM 2009

MAL GRUBU ADI

Miktar (Kg)

De¤er ($)

$/KG

Miktar (Kg)

De¤er ($)

REAKTÖRLER VE KAZANLAR TÜRB‹NLER, TURBOJETLER, AKS. VE PRÇ. POMPALAR VE KOMPRESÖRLER VANALAR ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK. ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ. GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS. VE PARÇ. TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK. D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA, KURUTMA MAK. AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE PARÇALARI TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI MOTORLAR BÜRO MAK‹NELER‹ RULMANLAR SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM VE PARÇALAR TOPLAM

36,328,726 8,673,467

250,701,774 207,949,610

6.9 24.0

38,096,616 10,548,162

252,666,076 192,819,948

67,796,642 34,896,918 147,918,090

564,692,547 302,687,254 780,482,679

8.3 8.7 5.3

52,664,619 27,570,109 136,390,316

24,890,544 33,775,543

206,409,113 252,355,270

8.3 7.5

53,080,712

360,489,143

72,985,020 30,668,924

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

(%) De¤iﬂim $/KG Miktar

De¤er

6.6 18.3

4.9 21.6

0.8 -7.3

425,883,772 237,385,784 649,556,128

8.1 -22.3 8.6 -21.0 4.8 -7.8

-24.6 -21.6 -16.8

20,227,415 35,094,586

173,876,534 257,674,744

8.6 -18.7 7.3 3.9

-15.8 2.1

6.8

49,766,470

344,478,023

6.9

-6.2

-4.4

359,356,187 159,273,217

4.9 5.2

60,664,929 27,147,242

272,199,877 149,610,030

4.5 -16.9 5.5 -11.5

-24.3 -6.1

237,212,856 4,974,220

945,769,146 50,927,406

4.0 10.2

137,401,598 4,730,707

550,982,223 39,708,346

4.0 -42.1 8.4 -4.9

-41.7 -22.0

971,418

12,988,041

13.4

534,534

7,377,907

13.8 -45.0

-43.2

3,365,542

76,278,272

22.7

2,836,178

60,996,946

21.5 -15.7

-20.0

37,359,697 1,326,661 8,154,173

246,790,131 6,023,231 85,874,964

6.6 4.5 10.5

47,236,400 1,209,736 6,007,453

235,190,416 5,164,659 57,333,610

5.0 26.4 4.3 -8.8 9.5 -26.3

-4.7 -14.3 -33.2

105,889,556 53,116 520,615 8,852,028 12,217,661

696,544,132 667,596 5,330,101 85,983,504 278,880,596

6.6 12.6 10.2 9.7 22.8

64,570,505 286,492 364,497 6,037,016 11,579,620

411,486,104 548,713 5,068,021 60,969,784 291,237,794

75,890,358

529,838,292

7.0

53,162,683

1,007,802,487

6,466,292,204

6.4

794,127,881

6.4 1.9 13.9 10.1 25.2

-39.0 439.4 -30.0 -31.8 -5.2

-40.9 -17.8 -4.9 -29.1 4.4

385,235,959

7.2 -29.9

-27.3

5,067,451,394

6.4 -21.2

-21.6

nu oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak- Kas›m döneminde 406 milyon 492 bin dolarl›k makine ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 54 oran›nda azalarak 187 milyon 678 bin dolar olmufl. Makine ihracat›m›z›n gerileme gösterdi¤i bir di¤er ülke ise ‹ngiltere. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n ilk 11 ay›nda 307 milyon 948 bin dolar makine ihracat›m›z varken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 22 oran›nda gerileme ile ihracat rakam› 241 milyon 224 bin dolara düflmüfl. ‹talya’da Avrupa pazar›nda ihracat›m›z›n geriledi¤i ülkeler aras›nda yer al›yor. ‹talya’ya yönelik makine ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 272 milyon 653 bin dolar iken 2009 y›l›na gelindi¤inde yüzde 35 de¤er düflüflü yaflanarak ihracat›m›z 177 milyon 215 bin dolara inmifl. Fransa’da ‹talya gibi de¤er düflüflü yaflanan ülkeler aras›nda yer al›yor. Fransa’ya 2008 y›l›n›n ilk 11 ay›nda 247 milyon 520 bin dolarl›k makine ihracat›m›z söz konusu iken 2009 y›l›n›n ilk 11 ay›na gelindi¤inde ise yüzde 33 oran›nda gerileme ile 166 milyon 162 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl.

MAL GRUPLARINA GÖRE EN FAZLA ‹HRACAT YAPILAN ÜLKELER 2009 y›l› Ocak-Eylül döneminde mal gruplar› baz›nda en fazla ihracat yap›lan ülkeler ise, ‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde; Almanya, Cezayir ve Libya; Endüstriyel Klimalar ve So¤utucularda; ‹ngiltere, Irak ve Fransa, Tak›m Tezgâhlar›nda; ‹ran, Irak ve Almanya, Pompa ve Kompresörlerde; Almanya, Romanya ve ‹talya, Tar›m ve Ormanc›l›k Makinelerinde; ABD, Fas ve Irak, G›da ‹flleme Makinelerinde; Kazakistan, Suriye ve Almanya, Vanalarda; Almanya, Libya ve Irak, Tekstil ve Konfeksiyon Makinelerinde; M›s›r, Etiyopya ve Hindistan, Hadde ve Döküm Makinelerinde; ‹ran, Almanya ve ‹talya, Reaktör ve Kazanlarda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi, ‹ngiltere ve Almanya, Türbin, Turbojet ve Hidrolik Silindirlerde; ABD, Avusturya ve Fransa, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makinelerinde; Rusya, Suudi Arabistan ve Çin, Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, ‹ran ve Romanya, Rulmanlarda; Almanya, Fransa ve ‹talya, Ambalaj Makinelerinde ise; ‹talya, Irak ve Suriye olmufl.

75 moment

Ülkemiz g›da sanayii makineleri ihracat› 2009 y›l› Ocak-Kas›m döneminde geçti¤imiz y›l›n ayn› zaman dilimine göre yüzde 4,4 oran›nda gerileme göstererek 360 milyon 489 bin dolardan 344 milyon 478 bin dolar seviyesine düfltü. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Kazakistan’›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n OcakKas›m döneminde 19 milyon 666 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› söz konusu iken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde ise yüzde 29,7 oran›nda art›flla 25 milyon 514 bin dolarl›k ihracat rakam› yakalanm›fl. Kazakistan’›n ard›ndan g›da sanayii makinelerinde en fazla ihracat yapt›¤›m›z ikinci ülke ise Suriye olmufl. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 19 milyon 44 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 32 oran›nda art›flla 25 milyon 138 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirilmifl. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u üçüncü ülkenin ise

expo

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹

Almanya oldu¤u görülüyor. Almanya’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 23 milyon 107 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› varken 2009 y›l›-

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI

Miktar (Kg) KAZAK‹STAN 3.334.998 SURIYE 3.322.515 ALMANYA 1.383.397 IRAK 4.598.666 MISIR 2.719.021

De¤er ($) 19.666.270 19.044.698 23.107.982 21.921.317 12.445.248

2009 YILI $/kg 5,9 5,7 16,7 4,8 4,6

Miktar (Kg) 5.259.495 2.990.744 1.276.213 4.284.657 2.787.327

De¤er ($) 25.514.195 25.138.307 22.998.706 19.872.996 18.725.105

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 4,9 8,4 18,0 4,6 6,7

Miktar De¤er 57,7 29,7 -10,0 32,0 -7,7 -0,5 -6,8 -9,3 2,5 50,5

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 53.080.712

DE⁄ER (dolar) 360.489.143

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 49.766.470

DE⁄ER (dolar) 344.478.023

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -6,2

DE⁄ER (dolar) -4,4

n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 0.5 oran›nda de¤er düflüflü ile ihracat rakam› 22 milyon 998 bin dolar olmufl. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülkenin ise Irak oldu¤u görülüyor. Irak’a 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 21 milyon 921 bin dolarl›k ihracat yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inden yüzde 9,3 oran›nda de¤er düflüflü ile 19 milyon 872 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› gerçeklefltirmifller. M›s›r ise g›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci pazar. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 12 milyon 445

bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 50,5 de¤er art›fl› ile 18 milyon 725 bin dolarl›k ihracat rakam›na ulafl›lm›fl. G›da sanayii makineleri ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise M›s›r ve Suriye’nin ard›ndan Romanya’n›n geldi¤i görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 12 milyon 429 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 31,9 oran›nda artarak 16 milyon 393 bin dolar olmufl.

GÖSTERGELER

expo

POMPA VE KOMPRESÖR

moment

Ülkemiz pompa ve kompresörler ihracat› 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 564 milyon 692 bin dolar iken 2009 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 24.6 oran›nda gerileyerek 425 milyon 883 bin dolar oldu. Pompa ve kompresörler ihracat›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 119 milyon 488 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde yüzde 36,7 oran›nda gerileme görülerek 75 milyon 664 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl. Almanya’n›n ard›ndan en fazla pompa ve kompresörler ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz ikinci ülke ise Romanya olmufl. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 37 milyon 808 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde ise yüzde 32 oran›nda de¤er

düflüflü yaflanarak 25 milyon 699 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› yap›lm›fl. Pompa ve kompresörler ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u üçüncü ülke ise ‹talya olmufl. ‹talya’ya 2008 y›l›n›n 11 ayl›k dö-

POMPA VE KOMPRESÖR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE ALMANYA ROMANYA ‹TALYA A.B.D. IRAK

2008 YILI Miktar (Kg) De¤er ($) 13.608.018 119.488.774 5.629.859 37.808.276 4.209.741 33.831.419 4.002.263 29.430.496 1.095.426 14.881.684

2009 YILI $/kg 8,8 6,7 8,0 7,4 13,6

Miktar (Kg) 7.676.077 4.572.960 3.598.697 2.764.988 3.346.505

De¤er ($) 75.664.050 25.699.040 24.544.798 24.107.868 18.415.393

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 9,9 5,6 6,8 8,7 5,5

Miktar -43,6 -18,8 -14,5 -30,9 205,5

De¤er -36,7 -32,0 -27,4 -18,1 23,7

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE POMPA VE KOMPRESÖR ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 67.796.642

DE⁄ER (dolar) 564.692.547

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 52.664.619

DE⁄ER (dolar) 425.883.772

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -22,3

DE⁄ER (dolar) -24,6

neminde 33 milyon 831 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› kaydedilmiflken bu de¤er 2009 y›l›n›n OcakKas›m döneminde yüzde 27,4 oran›nda gerileyerek 24 milyon 544 bin dolar olmufl. ‹talya’n›n ard›ndan en fazla pompa ve kompresörler ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz dördüncü ülke ise ABD. ABD’ye 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde ihracat 29 milyon 430 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› zaman dilime gelindi¤inde yüzde 18,1 gerileme ile 24 milyon 107 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirilmifl. Pompa ve kompresörler ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci ülkenin ise Irak oldu¤unu görülüyor. Irak’a 2008 y›l›n›n Ocak-

Kas›m döneminde 14 milyon 881 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat›m›z söz konusu iken 2009 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 23,7 oran›nda art›fl ile 18 milyon 415 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirilmifl. Pompa ve kompresörler ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Cezayir’in ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Cezayir’e 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 2 milyon 968 bin dolarl›k pompa ve kompresör ihracat› yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤eri yüzde 395,7 oran›nda yükselterek 14 milyon 714 bin dolarl›k pompa ve kompresörler ihracat› gerçeklefltirmifller.

77 moment

Türkiye’nin rulmanlar ihracat› 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 85 milyon 983 bin dolar olurken 2009 y›l›n›n efl zaman diliminde yüzde 29,1 düflüfl kaybederek 60 milyon 969 bin dolar oldu. Rulmanlar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 16 milyon 560 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n OcakKas›m döneminde yüzde 30,6 oran›nda gerileme yaflanarak 11 milyon 487 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› gerçeklefltirilmifl. Almanya’n›n ard›ndan en fazla Rulmanlar ihracat› yapt›¤›m›z ikinci ülke ise Fransa olmufl. Fransa’ya 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 13 milyon 606 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› kaydedilmiflken 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 46,2 oran›nda gerileyerek 7 milyon 321 bin dolar olmufl. ‹talya ise rulmanlar ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u üçün-

expo

RULMANLAR

cü pazar konumunda. ‹talya’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 8 milyon 536 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n

RULMANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI

Miktar (Kg) De¤er ($) ALMANYA 1.327.059,84 16.560.108,93 FRANSA 958.807,27 13.606.160,24 ‹TALYA 719.696,82 8.536.865,88 ‹NG‹LTERE 1.577.182,98 8.931.014,99 ‹RAN 337.539,57 2.928.551,22

2009 YILI $/kg 12,5 14,2 11,9 5,7 8,7

Miktar (Kg) De¤er ($) 968.486,88 11.487.019,20 523.027,98 7.321.149,41 587.098,49 6.431.257,89 849.343,32 5.030.602,48 214.246,22 4.989.728,53

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 11,9 14,0 11,0 5,9 23,3

Miktar -27,0 -45,5 -18,4 -46,1 -36,5

De¤er -30,6 -46,2 -24,7 -43,7 70,4

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE RULMANLAR ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 8.852.028

DE⁄ER (dolar) 85.983.504

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 6.037.016

DE⁄ER (dolar) 60.969.784

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -31,8

DE⁄ER (dolar) -29,1

Ocak-Kas›m döneminde ise yüzde 24,7 oran›nda gerileme göstererek 6 milyon 431 bin dolar de¤erinde ihracat gerçeklefltirmifller. ‹ngiltere ise rulmanlar ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülke olmufl. ‹ngiltere’ye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 8 milyon 931 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› gerçeklefltirilirken 2009 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 43,7 oran›nda gerileyerek 5 milyon 30 bin dolar olmufl. Rulmanlar ihracat›m›z ülkeler baz›nda ihracat art›fl h›z› oranlar›na göre incelendi¤inde ise Ocak-Kas›m 2009 döneminde ‹ran’›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye

2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 2 milyon 928 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› yap›lm›flken bu de¤er yüzde 70,4 oran›nda art›flla 2009 y›l›n›n ayn› döneminde 4 milyon 989 bin dolar olmufl. Ayn› zaman dilimi içerisinde ‹ran’›n ard›ndan rulmanlar ihracat›m›z›n en h›zl› flekilde artt›¤› ülke ise Belçika olarak kaydedilmifl. Belçika’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 1 milyon 104 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤eri yüzde 30,6 oran›nda yükselterek 1 milyon 441 bin dolarl›k rulmanlar ihracat› yapm›fllar.

GÖSTERGELER

expo

TAKIM TEZGÂHLARI

moment

Türkiye’nin tak›m tezgâhlar› ihracat› 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 696 milyon 544 bin dolar olarak kaydedilmiflken 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 40,9 oran›nda gerileyerek 411 milyon 486 bin dolar olmufl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise ‹ran’›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. ‹ran’a 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 27 milyon 727 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 14,7 oran›nda de¤er art›fl› ile 31 milyon 796 bin dolarl›k ihracat rakam› yakalanm›fl. Ayn› dönem içerisinde ‹ran’›n ard›ndan en fazla tak›m tezgâhlar› ihracat› yapt›¤›m›z ikinci ülke ise Irak olmufl. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 9 milyon 752 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde ise yüzde 225’lik rekor bir art›flla 31 milyon 693 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›fl. Alman-

ya ise tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en büyük üçüncü pazar› konumunda. Almanya’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 56 milyon 617 bin dolar-

TAKIM TEZGAHLARI TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI

Miktar (Kg) ‹RAN 3.503.676 IRAK 1.378.729 ALMANYA 8.111.160 RUSYA FED. 5.347.663 SUUDI ARAB, 2.317.955

De¤er ($) 27.727.027 9.752.988 56.617.493 52.005.799 12.573.679

2009 YILI $/kg 7,9 7,1 7,0 9,7 5,4

Miktar (Kg) 3.945.212 3.544.986 4.310.579 2.481.435 3.079.184

De¤er ($) 31.796.615 31.693.780 30.677.497 18.733.525 13.755.687

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 8,1 8,9 7,1 7,5 4,5

Miktar 12,6 157,1 -46,9 -53,6 32,8

De¤er 14,7 225,0 -45,8 -64,0 9,4

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TAKIM TEZGÂHLARI ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 105.889.556

DE⁄ER (dolar) 696.544.132

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 64.570.505

DE⁄ER (dolar) 411.486.104

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -39,0

DE⁄ER (dolar) -40,9

l›k tak›m tezgâhlar› ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤in bu ihracat de¤eri yüzde 45,8 oran›nda azalarak 30 milyon 677 bin dolar olmufl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülke olan Rusya Federasyonu’na ise 2008 y›l›n›n ilk 11 ayl›k döneminde 52 milyon 5 bin dolarl›k tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z varken 2009 y›l›n›n ilk 11 ay›na gelindi¤inde ise yüzde 64 oran›nda de¤er düflüflü ile 18 milyon 733 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci ülke olan Suudi Arabistan’a ise 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m ayla-

r› içerisinde 12 milyon 573 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 9,4 oran›nda art›fl göstererek 13 milyon 755 bin dolar olmufl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Irak’›n ard›ndan Libya’ya en fazla ihracat art›fl› sa¤lad›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 8 milyon 61 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 24,9 oran›nda artarak 10 milyon 67 bin dolar olmufl.

79 moment

Türkiye tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 395 milyon 356 bin dolar olarak gerçekleflmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde yüzde 24,3 oran›nda gerileme yaflanarak tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z 272 milyon 199 bin dolar olmufl. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise ABD’nin ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. ABD’ye 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 103 milyon 232 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde ise yüzde 40,1 oran›nda gerileme ile 61 milyon 822 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› kaydedilmifl. ABD’nin ard›ndan en fazla tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yapt›¤›m›z ikinci ülke ise Fas olmufl. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 21 milyon 796 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l› OcakKas›m dönemi içersinde ise

expo

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹

yüzde 42,7 oran›nda art›flla 31 milyon 97 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›fl. En fazla tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› gerçeklefltirdi¤imiz üçüncü ülke olan Irak ayn› zamanda tar›m ve ormanc›l›k makineleri

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI Miktar (Kg) De¤er ($) 17.688.145 103.232.948 5.178.456 21.796.564 1.599.602 7.291.508 4.056.814 15.537.157 2.056.625 8.752.651

A.B.D. FAS IRAK ‹TALYA MEKS‹KA

2009 YILI $/kg 5,8 4,2 4,6 3,8 4,3

Miktar (Kg) 11.161.151 8.774.737 5.034.611 2.538.096 1.812.334

De¤er ($) 61.822.480 31.097.390 20.240.778 9.734.439 7.756.659

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 5,5 3,5 4,0 3,8 4,3

Miktar -36,9 69,4 214,7 -37,4 -11,9

De¤er -40,1 42,7 177,6 -37,3 -11,4

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 72.985.020

DE⁄ER (dolar) 359.356.187

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 60.664.929

DE⁄ER (dolar) 272.199.877

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -16,9

DE⁄ER (dolar) -24,3

ihracat›m›z›n en h›zl› flekilde art›fl gösterdi¤i ülke olmufl. Irak’a 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 7 milyon 291 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z varken 2009 y›l›n›n ayn› zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 177,6 oran›nda de¤er art›fl› ile 20 milyon 240 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Irak’›n ard›ndan tar›m ve ormanc›l›k makinelerinde en fazla ihracat yapt›¤›m›z dördüncü pazar ‹talya olmufl. ‹talya’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 15 milyon 537 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› söz konusu iken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise yüzde 37,3 de¤er düflüflü ile 9 milyon 734 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›fl. Tar›m ve ormanc›l›k

makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci ülkenin ise Meksika oldu¤u görülüyor. Meksika’ya 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 8 milyon 752 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n efl zaman diliminde bu de¤er yüzde 11,4 gerileyerek 7 milyon 756 bin dolar olmufl. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Irak ve Fas’›n ard›ndan ‹ran’›n geldi¤i görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 5 milyon 780 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 18,7 oran›nda artarak 6 milyon 861 bin dolar olmufl.

GÖSTERGELER

expo

VANALAR

moment

Ülkemiz vanalar ihracat› 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 302 milyon 687 bin dolar olarak kaydedilmiflken 2009 y›l›n›n ilk 11 ayl›k dönemine gelinde ise yüzde 21,6 oran›nda de¤er düflüflü ile 237 milyon 385 bin dolar olmufl. Vanalar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Almanya’ya 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 43 milyon 762 bin dolarl›k vanalar ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 37,2 oran›nda gerileyerek 27 milyon 486 bin dolar olmufl. Almanya’n›n ard›ndan en fazla vanalar ihracat› yapt›¤›m›z ikinci ülke ise Libya olmufl. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 13 milyon 474 bin dolarl›k vanalar ihracat› yapan firmalar›m›z 2009 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤eri yüzde 17,7 oran›nda yükselterek 15 milyon 863 bin dolar seviyesine yükseltmifller. Irak ise en fazla vanalar ihracat› yapt›¤›m›z üçüncü ülke olmufl. Irak’a 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 8 milyon 908 bin do-

larl›k vanalar ihracat›m›z söz konusu iken 2009 y›l›n›n eﬂ zaman dilimine gelindi¤inde bu de¤er yüzde 75,1 oran›nda yükselerek 15 milyon 599 bin dolar

VANA TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI

ALMANYA L‹BYA IRAK RUSYA FED. ‹RAN

Miktar (Kg) 4.925.281 2.246.595 1.156.060 1.286.943 794.785

De¤er ($) 43.762.551 13.474.199 8.908.219 18.385.112 5.970.953

2009 YILI $/kg 8,9 6,0 7,7 14,3 7,5

Miktar (Kg) 3.093.954 1.146.595 1.704.811 1.293.857 1.454.465

De¤er ($) 27.486.668 15.863.242 15.599.302 13.717.045 11.488.555

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 8,9 13,8 9,2 10,6 7,9

Miktar De¤er -37,2 -37,2 -49,0 17,7 47,5 75,1 0,5 -25,4 83,0 92,4

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE VANA ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 34.896.918

DE⁄ER (dolar) 302.687.254

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 27.570.109

DE⁄ER (dolar) 237.385.784

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -21,0

DE⁄ER (dolar) -21,6

olmufl. 2009 y›l› Ocak-Kas›m döneminde vanalar ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülke ise Rusya Federasyonu. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 18 milyon 385 bin dolarl›k vanalar ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 25,4 de¤er düflüflü ile 13 milyon 717 bin dolarl›k vanalar ihracat› gerçeklefltirilmifl. Vanalar ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u beflinci ülke olan ‹ran’a ise 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 5 milyon 970 bin dolarl›k vana ihracat› söz konusu iken 2009 y›l›n›n efl zaman diliminde bu de¤er yüzde 92,4 yükselerek 11 milyon

488 bin dolar olmufl. Vana ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Türkmenistan’›n birinci s›rada oldu¤u görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 3 milyon 761 bin dolarl›k vana ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n OcakKas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 128,2 oran›nda artarak 8 milyon 582 bin dolara yükselmifl. Türkmenistan’›n ard›ndan yüzde 92,4 de¤er art›fl› ile ‹ran ve yüzde 75,1 ile Irak gelirken vana ihracat›m›z›n en h›zl› flekilde art›fl gösterdi¤i bir di¤er pazar ise yüzde 17,7 ile Libya olmufl.

952 bin dolarl›k yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat› söz konusu iken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise yüzde 52,8 yükselifl ile 9 milyon 95 bin dolar ihracat yap›lm›fl. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n en büyük üçüncü pazar› ise Çin olmufl. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n

YÜK KALDIRMA, TAﬁIMA VE ‹ST‹FLEME MAK.TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak-Kas›m Dönemi) ÜLKE

2008 YILI

Miktar (Kg) RUSYA FED. 3.024.942 SUUDI ARAB. 913.988 Ç‹N 592.747 ALMANYA 828.827 CEZAY‹R 951.888

De¤er ($) 17.811.643 5.952.687 7.256.226 3.943.372 4.730.259

2009 YILI $/kg 5,9 6,5 12,2 4,8 5,0

Miktar (Kg) 1.516.538 1.661.160 1.103.732 1.209.757 1.311.521

De¤er ($) 9.245.821 9.095.584 8.661.793 7.347.421 7.317.192

(%) DE⁄‹ﬁ‹M $/kg 6,1 5,5 7,8 6,1 5,6

Miktar De¤er -49,9 -48,1 81,7 52,8 86,2 19,4 46,0 86,3 37,8 54,7

OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE YÜK KALDIRMA, TAﬁIMA VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹HRACATI (2008 ve 2009 Y›llar› Ocak- Kas›m Dönemi) OCAK-KASIM 2008 M‹KTAR (kg) 30.668.924

DE⁄ER (dolar) 159.273.217

OCAK-KASIM 2009 M‹KTAR (kg) 27.147.242

DE⁄ER (dolar) 149.610.030

DE⁄‹ﬁ‹M (%) M‹KTAR (kg) -11,5

DE⁄ER (dolar) -6,1

Ocak-Kas›m döneminde 7 milyon 256 bin dolarl›k yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 19,4 de¤er art›fl›yla 8 milyon 661 bin dolar rakam› yakalanm›fl. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u dördüncü ülke olan Almanya’ya ise 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 3 milyon 943 bin dolarl›k ihracat gerçeklefltiren firmalar›m›z 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤eri yüzde 86,3 oran›nda yükselterek 7 milyon 347 bin dolarl›k yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat› yapm›fllar. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n beflinci en büyük pazar› olan Cezayir’e ise 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m aylar› aras›nda 4 milyon 730 bin dolarl›k ihracat yap›l›rken 2009 y›l›n›n

efl zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 54,7 art›fl ile 7 milyon 317 bin dolarl›k ihracat kaydedilmifl. Yük kald›rma, tafl›ma ve istif makineleri ihracat›m›z›n art›fl h›z› oranlar› ülkeler baz›nda incelendi¤inde Fas’›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 1 milyon 890 bin dolarl›k yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2009 y›l›n›n OcakKas›m dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 251,7 oran›nda artarak 6 milyon 648 bin dolar olmufl. Fas’›n ard›ndan ise ‹ran’a yönelik olarak gerçeklefltirdi¤imiz yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n 2009 y›l› Ocak-Kas›m döneminde bir önceki y›l›n ayn› dönemi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 150,6 oran›nda yükseldi¤i görülüyor.

moment

Türkiye geneli makine ve aksamlar› ihracat› kay›t rakamlar› incelendi¤inde yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z›n 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 159 milyon 273 bin dolar iken 2009 y›l›n›n OcakKas›m dönemine gelindi¤inde yüzde 6,1 oran›nda gerileme göstererek 149 milyon 610 bin dolar oldu. Yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Rusya Federasyonu’nun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde 17 milyon 811 bin dolarl›k yük kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri ihracat› yap›lm›flken 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde yüzde 48,1 gerilemeyle 9 milyon 245 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Rusya Federasyonu’nun ard›ndan, bu mal grubu için en fazla ihracat gerçeklefltirilen ikinci ülkenin ise Suudi Arabistan oldu¤u görülüyor. Suudi Arabistan’a 2008 y›l›n›n 11 ayl›k döneminde 5 milyon

expo

YÜK KALDIRMA, TAﬁIMA VE ‹ST‹FLEME MAK‹NELER‹

‹HRACAT RAKAMLARI OA‹B ‹ﬁT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI

expo

ÜLKE ADI

moment

ALMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) ‹RAN (‹SLAM CUM.) BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE IRAK RUSYA FEDERASYONU ‹TALYA FRANSA SUUDI ARABISTAN MISIR L‹BYA GÜRC‹STAN AZERBAYCAN-NAHCIVAN CEZAY‹R ROMANYA ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE SURIYE ARAP CUM.(SUR TÜRKMEN‹STAN ‹SPANYA BULGAR‹STAN FAS KAZAK‹STAN HOLLANDA YUNAN‹STAN BELÇ‹KA POLONYA BIRLESIK ARAP EMIRLI ÖZBEK‹STAN UKRAYNA AVUSTURYA HINDISTAN ISRAIL EGE SERBEST BÖLGE SUDAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ TUNUS ET‹YOPYA K.KIBRIS TÜRK CUMH. URDUN MALEZYA MACAR‹STAN MEKS‹KA NIJERYA BREZILYA ‹SVEÇ AVUSTRALYA DAN‹MARKA PAKISTAN BANGLADEﬁ PORTEK‹Z AFGAN‹STAN ÇEK CUMHUR‹YET‹

01 OCAK - 31 ARALIK 2008 De¤er ($) 658,864,271.63 408,183,928.42 237,591,605.60 326,703,521.09 175,274,035.46 423,935,119.81 284,087,068.12 261,921,713.48 151,047,236.46 136,231,074.09 119,105,637.24 92,865,509.35 193,789,323.23 94,814,949.41 216,897,250.62 122,516,807.43 93,756,468.18 61,862,106.55 128,246,309.95 154,979,245.87 95,283,729.44 104,348,885.51 116,020,815.94 108,919,147.36 104,649,977.76 87,206,064.02 93,576,311.55 65,631,628.76 136,434,509.64 80,636,131.42 41,064,952.53 66,926,259.27 84,426,806.14 32,871,805.39 45,069,381.16 42,514,548.12 23,040,255.44 43,909,731.34 34,493,625.66 11,927,254.50 35,890,595.29 27,728,623.54 55,026,072.22 44,872,805.69 30,456,378.74 27,261,071.86 27,575,863.33 20,638,329.41 26,028,187.43 20,682,024.24 11,841,300.40 41,940,411.53

01 OCAK - 14 ARALIK 2009 De¤er ($) 436,723,497.95 305,164,442.89 264,578,710.68 248,365,077.90 240,419,923.61 195,286,788.83 184,076,713.78 174,225,772.46 140,824,831.60 139,279,458.88 139,056,466.05 138,731,333.37 134,796,105.63 127,439,653.29 115,215,989.93 114,227,595.05 103,224,805.38 96,126,231.09 92,829,512.63 79,193,350.03 79,041,784.03 74,821,126.82 66,900,726.02 66,181,100.61 64,968,513.56 58,093,950.65 55,018,605.99 53,274,435.93 51,291,071.06 49,705,780.98 46,929,691.85 45,077,212.04 42,760,384.80 41,784,192.02 41,557,024.88 34,493,640.78 31,553,596.95 29,991,272.36 29,506,917.71 28,526,923.24 27,844,675.19 26,636,203.52 24,377,265.16 23,709,646.78 23,558,437.93 23,371,057.28 22,197,964.26 21,821,831.83 21,600,851.42 21,425,678.83 21,071,845.10 20,851,336.64

De¤iﬂim % -33.72 -25.24 11.36 -23.98 37.17 -53.93 -35.20 -33.48 -6.77 2.24 16.75 49.39 -30.44 34.41 -46.88 -6.77 10.10 55.39 -27.62 -48.90 -17.05 -28.30 -42.34 -39.24 -37.92 -33.38 -41.20 -18.83 -62.41 -38.36 14.28 -32.65 -49.35 27.11 -7.79 -18.87 36.95 -31.70 -14.46 139.17 -22.42 -3.94 -55.70 -47.16 -22.65 -14.27 -19.50 5.73 -17.01 3.60 77.95 -50.28

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK - 31 ARALIK 2008 12,844,508,552.13 4,123,036,261.42 2,040,620,947.91 7,918,154,644.07 3,926,593,324.34 6,650,660,581.78 7,819,472,059.50 6,626,515,063.04 2,239,713,426.17 1,335,951,591.47 1,107,904,329.91 1,020,337,415.21 1,686,670,395.88 1,686,447,264.98 4,027,677,048.78 379,351,402.19 1,134,152,354.89 675,797,948.20 4,168,971,749.13 2,172,765,142.00 984,428,542.89 949,584,772.63 3,122,237,768.44 2,474,951,501.79 2,118,068,247.57 1,606,934,730.48 7,398,899,352.09 340,509,691.86 2,206,041,768.47 977,130,915.12 532,297,906.43 1,965,468,689.43 425,165,691.22 240,679,012.26 1,428,643,944.30 774,126,860.27 165,806,137.34 1,053,246,774.41 462,123,309.82 99,530,491.12 680,484,719.67 152,842,642.09 282,888,286.81 319,894,710.27 907,999,001.99 352,502,703.68 955,876,385.39 147,249,491.21 73,075,227.53 551,215,732.03 134,660,217.07 718,035,326.51

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK - 14 ARALIK 2009 9,208,982,858.57 2,918,422,109.70 1,910,091,565.92 5,431,674,715.61 4,847,001,729.93 3,150,246,017.88 5,557,422,106.03 5,893,801,814.54 1,707,440,551.09 2,551,790,138.90 1,726,767,970.85 724,181,533.07 1,333,990,585.87 1,753,481,811.90 2,126,552,694.83 264,956,420.40 1,326,804,480.34 910,326,379.77 2,714,183,823.61 1,353,606,498.99 577,286,402.61 660,893,062.51 2,000,435,948.23 1,591,492,653.85 1,668,401,219.82 1,272,646,491.26 2,040,776,380.37 271,663,468.94 985,012,722.76 759,007,402.50 391,818,816.34 1,402,492,089.67 284,916,287.05 245,458,040.76 1,441,872,001.19 610,459,424.88 228,178,228.20 714,948,371.82 419,639,710.26 120,656,473.19 421,302,736.39 87,809,136.64 248,384,362.42 358,506,052.76 706,969,405.84 280,210,191.54 635,693,563.35 150,464,298.91 127,457,593.21 382,455,233.09 217,513,266.12 478,641,406.54

TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. 01 OCAK - 31 ARALIK 2008 01 OCAK - 14 ARALIK 2009 658,864,271.63 408,183,928.42 237,591,605.60 326,703,521.09 175,274,035.46 423,935,119.81 284,087,068.12 261,921,713.48 151,047,236.46 136,231,074.09 119,105,637.24 92,865,509.35 193,789,323.23 94,814,949.41 216,897,250.62 122,516,807.43 93,756,468.18 61,862,106.55 128,246,309.95 154,979,245.87 95,283,729.44 104,348,885.51 116,020,815.94 108,919,147.36 104,649,977.76 87,206,064.02 93,576,311.55 65,631,628.76 136,434,509.64 80,636,131.42 41,064,952.53 66,926,259.27 84,426,806.14 32,871,805.39 45,069,381.16 42,514,548.12 23,040,255.44 43,909,731.34 34,493,625.66 11,927,254.50 35,890,595.29 27,728,623.54 55,026,072.22 44,872,805.69 30,456,378.74 27,261,071.86 27,575,863.33 20,638,329.41 26,028,187.43 20,682,024.24 11,841,300.40 41,940,411.53

436,723,497.95 305,164,442.89 264,578,710.68 248,365,077.90 240,419,923.61 195,286,788.83 184,076,713.78 174,225,772.46 140,824,831.60 139,279,458.88 139,056,466.05 138,731,333.37 134,796,105.63 127,439,653.29 115,215,989.93 114,227,595.05 103,224,805.38 96,126,231.09 92,829,512.63 79,193,350.03 79,041,784.03 74,821,126.82 66,900,726.02 66,181,100.61 64,968,513.56 58,093,950.65 55,018,605.99 53,274,435.93 51,291,071.06 49,705,780.98 46,929,691.85 45,077,212.04 42,760,384.80 41,784,192.02 41,557,024.88 34,493,640.78 31,553,596.95 29,991,272.36 29,506,917.71 28,526,923.24 27,844,675.19 26,636,203.52 24,377,265.16 23,709,646.78 23,558,437.93 23,371,057.28 22,197,964.26 21,821,831.83 21,600,851.42 21,425,678.83 21,071,845.10 20,851,336.64

TÜRK‹YE DE⁄.%

MAK‹NE DE⁄. %

-28.30 -29.22 -6.40 -31.40 23.44 -52.63 -28.93 -11.06 -23.77 91.01 55.86 -29.03 -20.91 3.97 -47.20 -30.16 16.99 34.70 -34.90 -37.70 -41.36 -30.40 -35.93 -35.70 -21.23 -20.80 -72.42 -20.22 -55.35 -22.32 -26.39 -28.64 -32.99 1.99 0.93 -21.14 37.62 -32.12 -9.19 21.23 -38.09 -42.55 -12.20 12.07 -22.14 -20.51 -33.50 2.18 74.42 -30.62 61.53 -33.34

-33.72 -25.24 11.36 -23.98 37.17 -53.93 -35.20 -33.48 -6.77 2.24 16.75 49.39 -30.44 34.41 -46.88 -6.77 10.10 55.39 -27.62 -48.90 -17.05 -28.30 -42.34 -39.24 -37.92 -33.38 -41.20 -18.83 -62.41 -38.36 14.28 -32.65 -49.35 27.11 -7.79 -18.87 36.95 -31.70 -14.46 139.17 -22.42 -3.94 -55.70 -47.16 -22.65 -14.27 -19.50 5.73 -17.01 3.60 77.95 -50.28

83 moment

ÜLKE ADI

expo

TÜRK‹YE GENEL‹ KARﬁILAﬁTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 31 ARALIK 2008 / 01 OCAK - 14 ARALIK 2009)

‹HRACAT RAKAMLARI SEKTÖREL BAZDA ‹HRACAT RAKAMLARI -1000 $

expo

SEKTÖRLER

moment

I. TARIM A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri Yafl Meyve ve Sebze Meyve Sebze Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri F›nd›k ve Mamulleri Zeytin ve Zeytinya¤› Tütün Kesme Çiçek B. HAYVANSAL ÜRÜNLER Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹ A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri II. SANAY‹ A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve Deri Mamulleri Hal› B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹ Kimyevi maddeler ve Mamulleri C. SANAY‹ MAMULLER‹ Haz›rgiyim ve Konfeksiyon Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi Elektrik-Elektronik Makine ve Aksamlar› Demir ve Demir D›fl› Metaller Demir Çelik Ürünleri Çimento ve Toprak Ürünleri De¤erli Maden ve Mücevherat Di¤er Sanayi Ürünleri III. MADENC‹L‹K Madencilik Ürünleri TOPLAM

2008 1,296,485 998,768 356,024 192,200 96,704 135,242 125,144 15,570 74,341 3,544 83,159 83,159 214,558 214,558 7,182,411 741,550 515,854 105,314 120,382 893,626 893,626 5,547,235 1,180,268 1,444,955 815,569 488,984 406,175 840,562 220,646 147,258 2,819 212,132 212,132 8,691,029

KASIM 2009 De¤iﬂim (09/08) 1,293,993 983,664 308,034 216,973 98,095 113,475 158,081 19,792 65,607 3,607 70,680 70,680 239,648 239,648 7,288,526 736,945 514,376 105,213 117,356 861,773 861,773 5,689,809 1,210,675 1,442,394 849,242 477,346 441,454 912,987 251,594 99,563 4,552 242,717 242,717 8,825,235

-0.19 -1.51 -13.48 12.89 1.44 -16.09 26.32 27.12 -11.75 1.78 -15.01 -15.01 11.69 11.69 1.48 -0.62 -0.29 -0.10 -2.51 -3.56 -3.56 2.57 2.58 -0.18 4.13 -2.38 8.69 8.62 14.03 -32.39 61.48 14.42 14.42 1.54

Pay(09) (%) 14.66 11.15 3.49 2.46 1.11 1.29 1.79 0.22 0.74 0.04 0.80 0.80 2.72 2.72 82.59 8.35 5.83 1.19 1.33 9.76 9.76 64.47 13.72 16.34 9.62 5.41 5.00 10.35 2.85 1.13 0.05 2.75 2.75 100

2008 12,406,196 9,232,546 3,498,264 1,523,079 1,007,894 1,008,706 1,341,653 165,796 646,373 40,785 759,429 759,429 2,414,221 2,414,221 105,007,846 8,757,803 6,438,433 1,230,270 1,089,099 13,043,020 13,043,020 83,207,024 14,740,880 23,666,216 9,188,589 6,466,292 5,868,816 18,600,447 3,200,040 1,412,366 63,379 3,105,978 3,105,978 120,520,022

OCAK - KASIM 2009 De¤iﬂim (09/08) 11,799,754 8,813,445 3,267,265 1,643,288 932,956 1,014,518 1,055,823 182,323 673,511 43,761 747,762 747,762 2,238,547 2,238,547 73,606,464 6,941,743 5,006,771 949,792 985,180 8,743,946 8,743,946 57,920,775 12,078,337 15,128,912 7,656,220 5,067,451 4,050,229 10,185,412 2,813,222 900,334 40,656 2,202,329 2,202,329 87,608,547

-4.89 -4.54 -6.60 7.89 -7.44 0.58 -21.30 9.97 4.20 7.30 -1.54 -1.54 -7.28 -7.28 -29.90 -20.74 -22.24 -22.80 -9.54 -32.96 -32.96 -30.39 -18.06 -36.07 -16.68 -21.63 -30.99 -45.24 -12.09 -36.25 -35.85 -29.09 -29.09 -27.31

Pay(09) (%) 13.47 10.06 3.73 1.88 1.06 1.16 1.21 0.21 0.77 0.05 0.85 0.85 2.56 2.56 84.02 7.92 5.71 1.08 1.12 9.98 9.98 66.11 13.79 17.27 8.74 5.78 4.62 11.63 3.21 1.03 0.05 2.51 2.51 100

ALMANYA FRANSA ‹TALYA BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE IRAK RUSYA FEDERASYONU B‹R.DEVLETLER(ABD) ‹SPANYA MISIR ROMANYA BIRLESIK ARAP EMIRLI HOLLANDA ‹RAN (‹SLAM CUM.) CEZAY‹R L‹BYA SUUDI ARABISTAN BELÇ‹KA YUNAN‹STAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ ISRAIL BULGAR‹STAN AZERBAYCAN-NAHCIVAN SURIYE ARAP CUM.(SUR POLONYA UKRAYNA TÜRKMEN‹STAN AVUSTURYA GÜRC‹STAN K.KIBRIS TÜRK CUMH. ‹SVEÇ KAZAK‹STAN LÜBNAN DAN‹MARKA TUNUS MALTA SLOVENYA FAS ‹SV‹ÇRE ÇEK CUMHUR‹YET‹ MACAR‹STAN URDUN HINDISTAN PORTEK‹Z BREZILYA YEMEN NORVEÇ KANADA SINGAPUR SIRB‹STAN EGE SERBEST BÖLGE KATAR AVUSTRALYA

01 OCAK - 31 ARALIK 2008 De¤er ($) 12,844,508,552.13 6,626,515,063.04 7,819,472,059.50 7,918,154,644.07 3,926,593,324.34 6,650,660,581.78 4,123,036,261.42 4,168,971,749.13 1,335,951,591.47 4,027,677,048.78 7,398,899,352.09 3,122,237,768.44 2,040,620,947.91 1,686,447,264.98 1,107,904,329.91 2,239,713,426.17 2,118,068,247.57 2,474,951,501.79 1,428,643,944.30 1,965,468,689.43 2,172,765,142.00 1,686,670,395.88 1,134,152,354.89 1,606,934,730.48 2,206,041,768.47 675,797,948.20 977,130,915.12 1,020,337,415.21 1,053,246,774.41 907,999,001.99 949,584,772.63 672,951,360.32 955,876,385.39 774,126,860.27 906,972,329.41 650,937,104.15 984,428,542.89 648,157,122.54 718,035,326.51 680,484,719.67 462,123,309.82 532,297,906.43 551,215,732.03 319,894,710.27 362,254,411.98 389,225,557.40 504,695,178.09 771,779,721.95 463,160,779.95 425,165,691.22 1,079,074,965.24 352,502,703.68

01 OCAK - 14 ARALIK 2009 De¤er ($)

De¤iﬂim %

9,208,982,858.57 5,893,801,814.54 5,557,422,106.03 5,431,674,715.61 4,847,001,729.93 3,150,246,017.88 2,918,422,109.70 2,714,183,823.61 2,551,790,138.90 2,126,552,694.83 2,040,776,380.37 2,000,435,948.23 1,910,091,565.92 1,753,481,811.90 1,726,767,970.85 1,707,440,551.09 1,668,401,219.82 1,591,492,653.85 1,441,872,001.19 1,402,492,089.67 1,353,606,498.99 1,333,990,585.87 1,326,804,480.34 1,272,646,491.26 985,012,722.76 910,326,379.77 759,007,402.50 724,181,533.07 714,948,371.82 706,969,405.84 660,893,062.51 640,796,606.51 635,693,563.35 610,459,424.88 597,134,500.97 580,695,540.61 577,286,402.61 496,949,719.93 478,641,406.54 421,302,736.39 419,639,710.26 391,818,816.34 382,455,233.09 358,506,052.76 348,389,846.52 345,244,447.31 322,205,294.47 317,285,127.46 286,391,709.36 284,916,287.05 282,216,125.07 280,210,191.54

-28.30 -11.06 -28.93 -31.40 23.44 -52.63 -29.22 -34.90 91.01 -47.20 -72.42 -35.93 -6.40 3.97 55.86 -23.77 -21.23 -35.70 0.93 -28.64 -37.70 -20.91 16.99 -20.80 -55.35 34.70 -22.32 -29.03 -32.12 -22.14 -30.40 -4.78 -33.50 -21.14 -34.16 -10.79 -41.36 -23.33 -33.34 -38.09 -9.19 -26.39 -30.62 12.07 -3.83 -11.30 -36.16 -58.89 -38.17 -32.99 -73.85 -20.51

85 moment

ÜLKE ADI

expo

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU

ÜRÜNLER

Kompakt Sürme Hatt› CFL 02 Serisi

expo

EAE Makine taraf›ndan üretilen bu yeni seri preshanelerde verimlilik ve üretkenlik için tasarlanm›flt›r. CFL 02 modeli standart kompakt tasar›ma ilaveten güçlendirilmifl merdane ve gövde tasar›m› ile daha kal›n ve yüksek mukavemetli saclar› besleyebilmektedir. 4,5 mm kal›nl›kta 800 mm geniflli¤e kadar sürme yetene¤ine sahiptir. EAE

moment

Faf1270 kaynakl› küresel vana Faf Vana taraf›ndan üretilen faf1270 kaynakl› küresel vanan›n özellikleri flöyle: Yekpare, kaynakl› boru gövdeli olup çelikten imal edilmifltir. Redüksiyon (daralan) geçifllidir. Paslanmaz çelik küre ve kumanda pimlidir. Teflon conta, silikon ve paslanmaz çelikten oluflan s›zd›rmazl›k paketi güvenli ve uzun ömürlüdür. Bas›nç gördü¤ü durumlarda d›flar› ç›kamayacak biçimde tasarlanm›fl olan paslanmaz çelik kumanda piminin s›zd›rmazl›¤›n› iki adet O-Ring sa¤lamaktad›r. Ürünün uygulama alanlar› ise flöyle s›ralanabilir: Buhar, so¤uk ve s›cak su, bas›nçl› s›cak su tesisatlar›, kimyasal ak›flkanlar, s›k›flt›r›lm›fl hava vb. S›cakl›k: Max. +200°C. Çal›flma Bas›nc›: 25 bar.

Makina 1996 y›l›ndan itibaren, elektronik rulo sürücü, aç›c›, rulo do¤rultucu üretimine bafllad›. EAE Grubu, 20 y›ll›k deneyimiyle sundu¤u çözümlerde hizmet veriyor. EAE, yo¤un Ar-Ge çal›flmalar›yla birlikte, ürün yelpazesini de geniflleterek, sac iflleme makineleri ve onlar›n otomasyonu konusunda sistem çözümlerinde yetkin çözüm orta¤›.

Tasarruflu traktör Erkunt K›smet

expo

5 y›l gibi k›sa bir sürede dünyan›n say›l› traktör üreticileri aras›nda yer almay› baflaran Erkunt Traktör Sanayii A.fi. yeni bir segmente girerek çiftçileri yeni traktör K›smet 55 ile tan›flt›rd›. 1 dönüm araziyi 0,89 lt. yak›t ile 9 dakikada sürdü¤ü noter huzurunda belgelenen Erkunt K›smet 55, Türkiye tan›t›m› için 19-22 Kas›m 2009 tarihleri aras›nda ‹zmir Kültürpark’ta gerçekleflen 5. Uluslar aras› Tar›m, Sera ve Hayvanc›l›k Fuar›’nda, ilk kez bulufltu¤u Ege’li çiftçilerden tam not ald›. Erkunt Traktör Sanayii A.fi. Genel Müdürü Zeynep Erkunt Arma¤an, düflük beygir gücünde olmas›na ra¤men hem yüksek performans›, hem rakiplerine göre yüzde 50’ye varan yak›t tasarrufu, hem de uygun fiyat› ile çiftçilerle tan›flan K›smet 55 ile ilgili olarak: “Üretime bafllad›¤›m›zda 60 ve 80 beygir gücü aras›nda traktör üretme karar› alm›flt›k. Biz rüfltümüzü önce 60 -80 beygir aras› traktörlerde ispat ettik. Çiftçimizin güvenini, sektörde bilinmeyen bir isim olarak kazanmak kolay de¤ildi, biz bu güveni 2 y›l gibi k›sa bir sürede kazand›k” diye konufltu.

KKM 725 Köprülü Kesme Makinesi 28 y›l› aflk›n süredir faaliyet gösteren MKS Makine 7 bin 500 metrekare kapal› olmak üzere 23 bin metrekare alan üzerinde faaliyet gösteriyor. MKS tecrübeli kadrosu ile yeni teknolojileri sürekli takip edip uygulayan bir yap›ya sahip olmakla birlikte teknik destek grubu ile sat›fl sonras›nda da müflterilerinin yan›nda. MKS’nin önemli ürünlerinden biri olan KKM 725 Köprü Kesme Makinesi’nin teknik özellikleri flöyle: Döner Tabla Boy 3300 mm, Döner Tabla En 2000 mm, X-Ekseni Hareket Mesafesi 3750 mm, Y-Ekseni Hareket Mesafesi 3500 mm, Z-Ekseni Hareket Mesafesi 350 mm, A-Ekseni Dönme Aç›s› (Döner Tabla) 360°, Tak›labilen Min.-Max. Testere Çap› 400-725 mm, Max. Çapl› Testere ile Max. Kesme Derinli¤i 200 mm, Testere Motor Gücü 22 kw,Testere Mil Çap› 50 mm, Testere Motor Devri 1435 (50 Hz) rpm, Testere Sabitleyici Flans Çap› 210 mm, Çal›sma Voltaj› / Frekans› 380/50 Volt/hz, X-Ekseni Hareket H›z› 012816 mm/dak, Y-Ekseni Hareket H›z› (Otomatik te – Manuel de) 1992-2988 mm/dak. Z-Ekseni Hareket H›z› 84 mm/dak. Yatar Kalkar Tabla Hidrolik Motor Gücü 2,2 kw, Döner Tabla Motor Gücü 0,75 kw, Toplam Makina Su ‹htiyac› 50 lit/dak. Makine A¤›rl›¤› 5.000 kg.

moment

B‹LG‹ HATTI

ÖZETLE ‹HRACATIN TEMEL NOKTALARI 1. ‹HRACATA HAZIRLIK A- ‹hracata bafllamadan önce “ihracat ifl plan›’’ gelifltirilmelidir. B- ‹hracat ifl plan› kapsam›nda; ihracat potansiyeline sahip ürünler, firman›n yerli ve yabanc› rakiplerine göre hedef pazardaki avantajl› yönleri, hedef müflteriler, sat›fl taktikleri, d›fl pazarlara girifl yollar›, da¤›t›m kanallar› belirlenmeli, pazarlama stratejisi, uluslararas› fiyatland›rma stratejisi oluflturulmal›d›r.

2. HEDEF PAZAR SEÇ‹M‹ Hedef pazar seçerken, sektör baz›nda pazar araflt›rmas› yap›lmal›d›r. Pazar araflt›rmas› yaparken afla¤›da yer alan hususlara dikkat edilmelidir. Hedef pazarlar›n demografik, sosyal, ekonomik ve politik yap›lar› araflt›r›lmal›d›r. Hedef pazar belirlenirken co¤rafi konumla ilgili bilgiler göz önünde bulundurulmal›d›r. Hedef pazarda sektörün endüstriyel yap›s› (ihraç ürününün hedef pazardaki üretim ve tüketim miktarlar›, iflletmelerin say›lar› vb.) araflt›r›lmal›d›r. Hedef pazardaki teknolojik geliflme düzeyi, bu teknoloji ile üretilen mallar›n sektörlerdeki kullan›m durumlar› incelenmelidir. Hedef tüketicinin kültürel yap›s›, yaflam tarz›, tercih ve davran›fllar›, tutum ve al›flkanl›klar›, gelir durumu tespit edilmeli, ihtiyaç ve beklentileri do¤ru saptanmal›d›r. Pazarla ilgili bilgi toplamak için elektronik ortamda internetteki web sayfalar›ndan faydalan›labilir. Hedef ülkenin istatistik kurumu, ihracat› gelifltirme kurulufllar›, ticaret ve sanayi odalar›, ticaret müflavirlikleri ve di¤er kaynaklardan sa¤lanm›fl bilgilerden yararlan›labilir. Yurtd›fl›ndaki araflt›rma kurumlar›ndan, ulusal ve uluslararas› örgütlerden ücretli veya ücretsiz olarak sa¤lanabilen rapor, etüt ve araflt›rmalar gibi haz›r veriler temin edilebilir. Hedef pazarda ayn› sektörde çal›flan rakip firmalar iyi tan›nmal›, zay›f ve güçlü yanlar› tespit edilmelidir. Hedef pazardaki lisans, standartlar ve sertifikalar hakk›nda bilgi al›nmal›d›r. Patent, ticari marka ve telif haklar› hakk›nda bilgi toplanmal›d›r. Hedef ülkeyle Türkiye aras›nda yap›lm›fl anlaflmalar ve protokoller incelenmelidir.

AB-

expo

C-

moment

DEF-

GH‹J-

K- Pazar›n ulafl›m ve haberleflme altyap›lar›n›n durumu araflt›r›lmal›d›r. L- Hedef ülkedeki vergiler, harçlar, ihraç edilecek ürüne uygulanacak kota ve tarife d›fl› engeller belirlenmelidir.

3. HEDEF ÜRÜNÜN BEL‹RLENMES‹ A- ‹hracatç›ya talep ithalatç›dan gelebilir veya ihracatç› kazançl› olaca¤›n› düﬂündü¤ü ürünü/ürünleri tespit edebilir. Ürün tespiti yap›l›rken firma; kurumsal yap›, mali durum, pazarlama ve kapasite gibi aç›lardan performans›n› analiz etmelidir. ‹hraç edilen ürün sat›ﬂ sonras› hizmet gerektirdi¤i taktirde, ihracatç› o ülkede bir servis açmal› veya bu hizmetleri sa¤layabilecek bir da¤›t›mc›/acente bulmal›d›r. ‹hracatç› bu hizmeti sa¤lamak için gerekli mali veya teknik olanaklara sahip de¤ilse, ürün ihracat için uygun olmayabilir.

B-

4. MÜfiTER‹ BULMAK VE TANITIM A- Müflteri bulmak ve ürünlerini yurt d›fl›na tan›tmak isteyen firmalar, üretim kapasiteleri, kalite kontrol sistemleri, çal›fl›lan firma referanslar› gibi konular›n da yer alaca¤› iyi bir web sayfas› oluflturabilir. Web sayfas› haz›rland›ktan sonra varl›¤› duyurulmal›d›r. ‹nternetten veya ticari katalog gibi yay›nlar arac›l›¤›yla reklam yap›labilir. Fuar ve sergi organizasyonlar›na kat›labilinir. Yurtd›fl›ndan gelen ürün taleplerine; D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›, ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterlikleri, ‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi arac›l›¤›yla ulafl›labilmektedir. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Bilgi Dan›flma Servisinden detayl› bilgi al›nabilir (oaibbilgidanisma@dtm.gov.tr Direkt Tel: 312 436 11 96). Ürün tan›t›m›n› yaparken, hedef pazarlar›n etiketleme ve paketleme kurallar›na dikkat edilmelidir. Ürünün kendisi kadar sunufl biçimi ve ambalaj› da çok önemlidir. Ürün tasarlan›rken ve üretilirken, o ülkedeki hedef tüketici grubunun al›flkanl›klar›, zevkleri göz önünde bulundurulmal›d›r.

B-

CD-

EF-

5. DIfi PAZARA G‹R‹fi YÖNTEM‹N‹N BEL‹RLENMES‹ A- D›fl pazara do¤rudan ihracat yap›labilir. Do¤rudan ihracat, ihracatç›n›n hiçbir arac› kullanmadan, tüm ihracat ifllemlerini kendisinin yapmas›d›r. Do¤rudan ihracat yapmak için, ihracatç› firma bünyesinde bir ihracat departman› oluflturmal›d›r. ‹hracat yapmak isteyen ancak gerekli personel ve kayna¤› olmayan flirketler, d›fl pazara; komisyoncular, acenteler, Sektörel D›fl Ticaret fiirketleri, D›fl Ticaret fiirketleri, yerel al›m ofisleri vas›tas›yla ihracat yapabilirler.

B-

6. DA⁄ITIM KANALLARININ SEÇ‹M‹ A- Da¤›t›m kanallar›, ülkelere ve bölgelere göre farkl›l›k göstermekte ve ülkelerin geliflmifllik düzeyini ve kiflilerin yaflam standard› düzeyini yans›tmaktad›r. Bu sebeple, ihracatç›lar da¤›t›m kanallar›n› belirlerken, pazarlar›n kendine has yap›lar›n› ve ürünün özelliklerini göz önünde bulundurmal›d›r. Da¤›t›m kanal›n› seçerken, kanal›n yapabilece¤i düflünülen sat›fllar ve bunlar›n maliyetleri karfl›laflt›r›lmal›, nitelikli ve donan›ma sahip arac›lar seçilmelidir.

BC-

D›fl pazarlara do¤rudan ihracat yapan bir firma bafll›ca; acenteler, da¤›t›c›lar, marketlerin pazarlama kanallar›, katalogla sat›fl yerleri, do¤rudan son kullan›c›ya sat›fl, sat›fl temsilcileri arac›l›¤›yla ihracat yapabilir. Acente, da¤›t›c›, temsilciler firmay› yaln›z müflterilerine karfl› temsil etmekle kalmaz ayn› zamanda ülkeyi ve ifladamlar›n› temsil ederler. Bu nedenle, ticari ortaklar çok dikkatli seçilmeli ve takip edilmelidir. Bir ihracatç›n›n hangi tür arac› ile çal›flaca¤›, ihraç edece¤i ürüne, pazar yap›s›na ve firman›n amaçlar›na ba¤l›d›r. Tüketim mallar› için acenteler daha uygun olabilmektedir. Bunun sebebi, acenteler tüketicilerle olan yak›n iliflkileri sayesinde, de¤iflen tüketici istek ve seçimlerinin ihracatç›ya hemen yans›t›lmas›n› sa¤layabilir. Da¤›t›c›lar ise dayan›kl› tüketim mallar› ve sat›fl

D-

7. F‹YATLANDIRMA A- ‹hracatta fiyat oluflturulmas›nda çok fazla faktör vard›r. Bu faktörlerin baz›lar› kontrol edilebilirken (üretim maliyetleri, sat›fl ve da¤›t›m maliyetleri, pazarlama maliyetleri, reklam maliyetleri) baz›lar›n› kontrol etmenin zor olmas› (hedef pazardaki fiyat düzeyi, arz ve talep durumu, rekabet düzeyi, pazar koflullar›) fiyatland›rmay› güçlefltirmektedir. Bu nedenle fiyat kararlar›n›n sürekli olarak gözden geçirilmesi ve denetlenmesi gereklidir. ‹hracatta fiyatland›rman›n en önemli unsuru esnekliktir. ‹hracat yaparken maliyet artt›r›c› faktörler aras›nda; sat›fl komisyonlar›, akreditif masraflar›, ambalajlama masraflar›, etiketleme masraflar›, ülke içinde tafl›ma masraflar›, sigorta masraflar›, ürüne ait belgeler için çeviri masraflar›, depolama için masraflar yer alabilecek olup, fiyat belirlenirken bu masraflar göz önünde bulundurulmal›d›r. Üretim, ulaflt›rma, pazarlama, reklam maliyetleri gibi konular göz önünde bulundurularak maliyet hesaplanmal›d›r. Rakip firma analizleri yap›lmal›, ayn› mamulleri ihraç eden firmalar›n fiyatlar› hakk›nda bilgi edinilmeli, rakiplerin müflteriler için hangi pazarlama tekniklerini uygulad›klar› saptanmal›d›r.

B-

C-

D-

8. ‹HRAÇ EfiYASINA ‹L‹fiK‹N YASAKLAR, KONTROLLER VE ‹Z‹NLER ‹hracatç›, yurt d›fl›ndaki ithalatç›ya teklif göndermeden önce, sat›fl›n› düflündü¤ü ürünün mevzuat aç›s›ndan özelliklerini çok iyi bilmelidir. Ürünün; ihrac› yasak ve ön izne ba¤l› mallar listesine, standard› ihracatta zorunlu uygulamada bulunan ürünler listesine, ihrac› kayda ba¤l› mallar listesine tabi olup olmad›¤›na bak›lmal›d›r. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Bilgi Dan›flma Servisinden detayl› bilgi al›nabilir (oaibbilgidanisma@dtm.gov.tr Direkt Tel: 312 436 11 96).

9. ‹HRACATTA YAPILACAK ‹LK ‹fiLEMLER A- ‹hraç edece¤i mala göre ilgili ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤ine üye olan, vergi numaras›na sahip gerçek veya tüzel kifliler ile tüzel kiflilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tan›nan ortakl›klar ihracat yapabilirler.

B- ‹hraç edilecek ürüne karar verildikten sonra ürünün “Gümrük Tarife ‹statistik Pozisyonu (GT‹P – Eflya Kodu)’’ do¤ru belirlenmelidir. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Bilgi Dan›flma Servisinden detayl› bilgi al›nabilir (oaibbilgidanisma@dtm.gov.tr Direkt Tel: 312 436 11 96). ‹hracat bir ekip iflidir. Ekip bafll›ca; gümrük müflaviri, nakliyeci, sigortac› ve bankac›dan oluflmaktad›r. Ekibin organizasyonunu deneyimli bir kadronun yapmas›na özen gösterilmelidir.

C-

10. TEKL‹F HAZIRLANMASI ‹hracat›n en önemli aﬂamalar›ndan biri sat›c›n›n al›c›ya gönderece-

ABC-

DE-

11. SATIfi SÖZLEfiMES‹ HAZIRLANMASI A- ‹hracat yaparken, yaz›l› sözleflme haz›rlanmas›n›n taraflar aras›nda ç›kabilecek olan anlaflmazl›klar›n çözümlenmesi ve taraflar için geçerli olan hak ve yükümlülüklerin net bir flekilde ortaya konmas›nda önemli bir yeri vard›r. Bu sebeple, ihracat yaparken yaz›l› bir sat›fl sözleflmesi haz›rlanmal›d›r. Sat›fl sözleflmesi, ticari ifllemin tüm yönlerini içerecek flekilde detayland›r›lmal›d›r. Sözleflme taraflar›n›n isimleri ve adresleri sözleflmede belirtilmelidir. Sözleflmede ürünün ad›, teknik ismi, boyutlar›, standartlar›, al›c› taraf›ndan talep edilen koflullar, varsa numunelere iliflkin düzenlemeler yer almal›d›r. Mal›n miktar› rakam ve yaz›yla belirtilmeli, birim ölçüsü de net bir flekilde yaz›lmal›d›r. Al›c› ve sat›c›, sevk öncesinde gözetim flirketleri taraf›ndan ürünün denetlenmesi konusunda anlaflm›fl ise bu durum sat›fl sözleflmesinde hangi flirket taraf›ndan yap›laca¤›, hangi hususlar›n yer alaca¤› da bildirilerek aç›kça belirtilmelidir. Toplam de¤er, rakamla, yaz›yla ve para birimi ile belirtilmelidir. Teslim flartlar› belirlenmeli, D›fl Ticarette Teslim fiekillerine (Incoterms) göre bir teslim flekli verilmelidir. Sat›fl fiyat›, ödenecek gümrük vergisi ve harç gibi masraflar› içeriyorsa sözleflmede mutlaka belirtilmelidir. Vergilerin kim taraf›ndan ödenece¤i net bir flekilde sözleflmeye yaz›lmal›d›r. Mal›n sevk ve teslim yeri sözleflmede aç›kça belirtilmeli, teslimat döneminin hangi tarih temel al›narak bafllayaca¤› aç›kça yaz›lmal›d›r. Nakliyenin ne flekilde olaca¤› belirtilmelidir. Ambalaj, etiket ve ürün üzerinde yer almas› gereken iflaretlere iliflkin aç›klamalar sözleflmede yer almal›d›r.

BC-

DEF-

GH‹-

J-

KL-

M- Ödemenin hangi yöntemle yap›laca¤›, miktar› ve para birimi belirtilmelidir. Varsa ›skonto ve komisyonlar›n miktar› ve kimin taraf›ndan ödenece¤i, komisyon hesab›n›n nas›l ve hangi oran üzerinden yap›laca¤› belirtilmelidir. Nakliye sigorta bilgisi yer almal›d›r. Ürün garantisinin geçerlilik süresi ifade edilmelidir. Sözleflmenin yerine getirilememesinin hangi flartlar alt›nda sorumluluk oluflturmayaca¤›na dair koflullar belirtilmelidir. Sözleflme yükümlülükleri yerine getirilmedi¤i durumda kullan›lacak hukuki yollar, sözleflmenin hangi ülke hukukuna göre idare edilece¤i veya uygulanmas› düflünülüyorsa tahkim (hakemlik) maddesi yer almal›d›r. Sözleflme taraflarca imzalanm›fl olmal›d›r.

NOPRS-

ﬁ-

expo

F-

¤i teklifin haz›rlanmas›d›r. Teklifin gönderilmesinde bafll›ca iki yol vard›r; bunlar proforma fatura ve teklif mektubu. Proforma faturada kesinlikle ‘’Proforma Fatura’’ ibaresi bulunmal›d›r. Proforma faturada ürünün miktar› ve özellikleri, birim ve toplam fiyat›, ambalajlama, ödeme flekli, hesap numaras›, yükleme flekli, menflei bulunmal›d›r. Teklif mektubunda proforma faturada bulunan bilgiler yer almal›d›r. Numune gönderilecekse teklif mektubunda belirtilmelidir. ‹thalatç›n›n talebine mümkün oldu¤unca h›zl› cevap verilmelidir. Fiyat teklifinin geçerlilik süresi yaz›lmal›d›r.

89 moment

sonras› servisi gerektiren mallar›n pazarlanmas› için daha uygun olabilir. Hedefiniz bir kez sat›fl yapmak de¤ilse sat›fl sonras› memnuniyetini de göz önünde bulundurman›z gerekmektedir. Gerek servisyedek parça a¤›n›zla gerekse müflteri takibinizle müflteriye verdi¤iniz önem gösterilmelidir.

NOSTALJ‹

expo

‹lk yerli traktör HSG’nin do¤uflu ÜLKEM‹ZDE ‹LK YERL‹ TRAKTÖR ‹MALATINA YÖNEL‹K ÇALIfiMA 1960’LI YILLARDA ANKARA ÜN‹VERS‹TES‹ Z‹RAAT FAKÜLTES‹ TARIM MAK‹NELER‹ BÖLÜMÜ’NDE (O ZAMANK‹ ADIYLA Z‹RA‹ KUVVET MAK‹NELER‹ KÜRSÜSÜ) GERÇEKLEfiT‹R‹L‹R. TARIM MAK‹NELER‹ MESLE⁄‹N‹N DUAYENLER‹NDEN PROF. DR. HAM‹T DEM‹RTAfi ÖNDERL‹⁄‹NDE DOÇ. DR. SÜLEYMAN KADAYIFÇILAR VE AS‹STAN DR. GAZANFER HAZARDIN ‹LK YERL‹ TRAKTÖR ‹MALATINA BAfiLANMASINA AMACIYLA KEND‹ ‹S‹MLER‹N‹N BAfi HARFLER‹NDEN OLfiAN HSG PROTOT‹P TRAKTÖRÜ ÜRET‹RLER.

moment

90 raktörlerin varl›¤› bir yüzy›ldan daha fazla olmas›na ra¤men as›l geliflimlerini I. ve II. Dünya Savafllar› esnas›nda iflgücünün azl›¤›, yiyecek ve liftli materyale olan ola¤anüstü talep nedeniyle gerçeklefltirmifllerdir. 1960’a kadar traktör say› ve çeflitlerindeki h›zl› art›fl Amerikan çiftliklerindeki at ve kat›r say›s›n›n h›zla azalmas› sonucunu do¤urmufltur. Tüm dünyada bölgesel ve yerel flartlara ba¤l› olarak de¤iflik tip ve ölçüde traktörler gelifltirilmifl ve kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Traktörün evrimi, tar›m teknolojisi ve çiftlik (isletme) büyüklüklerindeki de¤iflimi de beraberinde getirmifltir. Çeki, kay›fl-kasnak gücü, kuyruk mili ç›k›fllar›, ask› tertibat› ve hidrolik kumanda üniteleri, klima kontrolü kabin, hidrolik dümenleme vb. pek çok ünite günümüz modern traktörlerinin fayda ve etkinli¤ini art›ran unsurlard›r.

HAM‹T-SÜLEYMAN-GAZANFER Ülkemizde ise yerli traktör imalat›na yönelik ilk çal›ﬂma 1960’l› y›llarda Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tar›m Makineleri Bölümü’nde (o zamanki ad›yla Zi-

rai Kuvvet Makineleri Kürsüsü) gerçeklefltirilir. Befl y›ll›k kalk›nma dönemine girildi¤i y›llarda tar›m sektöründe makineleflme ve motorlaflma konusunun bir kat daha önem kazan›r. O zamanki koflullarda bir k›s›m hayvanla çekilen ekipman ile çok az say›da traktör ekipman›n›n yerli olarak yap›l›r. O y›llarda bafllam›fl olan

montaj faaliyetleri d›fl›nda ülkede traktör temininin ithalat yoluyla karfl›lan›r. Küçük ölçeklerdeki tar›m iflletme sahiplerinin sat›n alabilecekleri fiyatta traktör ve ekipmanlar›n piyasada mevcut olmas›n›n gereklili¤i ve ayr›ca sanayi tesislerinin bofl olan kapasitelerinin de¤erlendirilebilmesi gibi amaçlar o dönemde kürsüde

expo 91 moment

çal›flan hocalar›n ç›k›fl noktalar›n› oluflturur. Bu amaçla bir araya gelen kürsüde çal›flan hocalardan Tar›m Makineleri mesle¤inin duayenlerinden Prof. Dr. Hamit Demirtafl önderli¤inde Doç. Dr. Süleyman Kaday›fç›lar ve Asistan Dr. Gazanfer Hazard›n ilk yerli traktör imalat›na bafllanmas›na yard›mc› olmas› ve ›fl›k tutmas› amac›yla Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tar›m Makineleri Bölümü’nde bir prototip traktör imalat› üzerinde dururlar ve sonuçta bir traktör yaparlar. Sonuçta imal ettikleri traktöre adlar›n›n bafl harflerinden oluflan HSG (Hamit-Süleyman-Gazanfer) ad›n› verirler. Traktörün tasar›m çal›flmalar›, günümüzde hala geçerli olan yöntemlere uygun olarak gerçeklefltirilir. Traktör, bir gövdeli pulluk çekebilecek flekilde tasarlan›r. Bu amaçla güç gereksinimi, traktörün a¤›rl›¤›, a¤›rl›k merkezinin yeri, traktörün ön ve arka akslar› aras›ndaki mesafe, traktörün iz geniflli¤i, traktör h›z›, çeki kuvveti, lastik tekerlekleri, kuyruk mili ve kald›rma tertibat› ayr› ayr› hesaplamalar ve gözlemlemeler sonucunda belirlenir ve bu ilk yerli prototip traktörü imal edilir.

‹LK YERL‹ OTOMOB‹L ÜRET‹M‹ HSG’YE ÖRNEK OLDU ‹mal edilen traktörün tarla denemeleri de gerçeklefltirilir. Hatta bu çal›flmalardan birine dönemin cumhurbaflkan› Cemal Gürsel de kat›l›r. Cemal Gürsel’in o dönemde yerli otomobil ile ilgili direktifleri ile birlikte bak›ld›¤›nda, ilk yerli traktör ile ilgili çal›flman›n muhtemelen bundan etkilendi¤i de söylenebilir. Tabii o y›llarda kitap benzeri kaynak bulunmas›n›n zorlu¤u, özellikle Türkçe kaynak bulman›n imkâns›zl›¤› göz

önüne al›n›rsa yap›lan iflin ne denli büyük ve önemli oldu¤u ortaya ç›kmaktad›r. Bu ilk yerli prototip traktör Tar›m Makineleri Bölümü’nün sembolü olmufl ve bugüne kadar mezun olan yaklafl›k 1500 ö¤renci Bölüm’de hocalar›n›n yapm›fl oldu¤u traktörle gurur duymaya devam diyorlar. ‹lerleyen y›llarda ayn› bölümdeki di¤er hocalar da bu ilk prototip traktör imalat›ndan etkilenirler ve ülkemiz tar›m›na hizmet eden birçok ilk yerli tar›m alet ve makineleri tasarlar ve gelifltirirler.

expo

GEZ‹

moment

‹stanbul’da endüstriyel nostalji turu RAHM‹ M. KOÇ MÜZES‹, ESK‹ ‹STANBUL'UN MERKEZ‹NDE HAL‹Ç KIYILARINDA, ‹K‹ TAR‹H‹ B‹NAYA SAH‹P. ENDÜSTR‹YEL ARKEOLOJ‹N‹N ÖRNE⁄‹ OLAN BU B‹NALAR BELK‹ DE ‹ÇER‹S‹NDE SERG‹LENEN ENDÜSTR‹YEL OBJELERE EV SAH‹B‹ OLAB‹LECEK EN UYGUN MEKÂNLAR. enç James Watt kaynayan çaydanl›¤›n kapa¤›n› kapal› tutmaya çal›fl›rken bafllatt›¤› devrimin boyutlar›n›n fark›nda de¤ildi. Buhardan önce dünya insan, hayvan, rüzgâr veya suyun gücünden yararlan›yordu. ‹lk buhar makineleri sabit ve çok büyük idi. Kay›fllar

yard›m›yla pompa istasyonlar›n›n ve fabrikalar›n güç kayna¤› olarak çal›fl›yorlard›. Sonra hareketli hale geldiler ve zamanla gaz, benzin veya dizelle çal›flan daha ekonomik güç istasyonlar› bunlar›n yerine geçti. Müzede çal›flan modellerden 20 metre yüksekli¤inde üç pistonlu dev gemi buhar makinesine kadar

geniﬂ çapta mühendislik örnekleri de bulunuyor.

"SS KALENDER" GEM‹S‹ BUHAR MAK‹NASI Rahmi M. Koç Müzesi Mühendislik bölümünde sergilenen bo¤aziçi vapuru Kalender'e ait üç pistonlu buhar maki-

ZEYT‹NYA⁄I FABR‹KASI Ege sahillerinde yer alan Bademli'de ki gerçek bir zeytinya¤› fabrikas›n›n parçalar›ndan oluflturulmufl otantik bir fabrika görüntüsündeki bölümde gerçek bir buharl› makinenin tafl›y›c› bantlarla çevirdi¤i de¤irmen tafllar›n›, ezilmifl zeytin küspesini ve s›cak su kazan› gibi detaylar› da görmeniz mümkün.

BUHARLI ÇEKME TRAKTÖRÜ 1872'de Gainsborough, Lincolnshire,

expo

‹ngiltere'deki Britannia Iron Works'de William Marshall & Co. taraf›ndan imal edilen buharl› çekme traktörü müzede sergilenen bir baflka endüstriyel ürün. Marshall zirai traktör ifline girmeden önce baz› özel çekme modellerini de kapsayan 2-12 hp kapasiteli buna benzeyen buhar makineleri üretmifl. fiirket 1848 ve 1992 y›llar› aras›nda ifllevini sürdürmüfl.

93 moment

nesi 1911'de ‹ngiltere'de Newcastleupon-Tyne'da Wallsend Slipway and Engineering Company taraf›ndan imal edilmiﬂ. Kalender'in iki tane olan ana makinesinden sancak taraf›nda olan›. 1911 ile 1980 aras›nda kullan›lm›ﬂ.

CROSSLEY MOTOR Genelde herhangi bir güçten ba¤›ms›z olan, elektrik jeneratörlerine güç vermede kullan›lan ve gazla çal›flan sabit motorlar 19. Yüzy›l endüstrisinin önemli bir bölümüydü. Manchester'da 1867'de Frank ve William Crosley kardefller taraf›ndan kurulan Crossley flirketi, ürettikleri ufak motorlarla tan›nm›flt›r. fiirket, sonralar› otobüs ve otomobil üretimine de geçmifltir. Bu motorlarda Rahmi M. Koç Müzesi Mühendislik bölümünde sergileniyor.

HIZAR Orijinal fiirket-i Hayriye Tersanesi'nden arda kalan birkaç parçadan biri olan bu önemli ve tarihi h›zar Glasgow, ‹skoçya'daki bir çelik mühendisli¤i flirketi olan P&W Mac Lellan (1822-1979) taraf›ndan üretilmifl. Yaklafl›k 150 y›l sonra hala tamam›yla kullan›l›r durumda h›zar konuklar›n› endüstriyel tarihlerin derinliklerine götürüyor.

B‹LEﬁ‹K BUHAR MAK‹NASI

‹ngiltere’de 1900 y›llar›nda üretilmifl olan bu makine denizcilikte kullan›lan bileflik buhar makinesi. Buhar bir silindirden di¤erine geçerken düflük bas›nçl› silindirden maximum enerji sa¤lan›r. 1950 y›l›nda Tekirda¤ isimli römorkörde bulunmufl olan bu makinede müzenin endüstriyel bölümünün önemli parçalar›ndan. Türkiye’nin ilk ve tek sanayi müzesi olan Rahmi M. Koç Müzesi’nde mühendislik bölümü d›fl›nda Yalvaç Ural Teneke Oyuncaklar Sergisi, “Hayallere S›¤mayan Minyatür Odalar” Sergisi, Keflif Küresi, 700 metrelik demiryolu hatt› üzerine kurulu Nostaljik Tren, atl›kar›nca ve keyifli zaman geçirmeyi sa¤layacak birçok sergi, etkinlik ve sanayii tarihinin derinliklerine yolculuk etmenizi sa¤layacak makineler yer al›yor.

FUARLARDAN MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR (2009 ARALIK 2010 YILI OCAK VE ﬁUBAT DÖNEM‹) AYLAR

ARALIK

FUAR ADI

TAR‹H‹

expo moment ﬁUBAT

WEB

ORGAN‹ZATÖR

1-4 Aral›k 2009

ﬁangay, Çin

KA⁄IT, ET‹KETLEME VE ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹

sales@labelexpo.com

Tarsus Exhibitions & Publishing Ltd.

Bursa Tekstil Makineleri Fuar›

2-6 Aral›k 2009

Bursa, Türkiye

TEKST‹L MAK‹NELER‹ VE AKSAMLARI

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.ﬁ.

EuroMold World Fair for Moldmaking and Tooling, Design and Application Development

2-5 Aral›k 2009

Frankfurt/Main, Almanya

KALIP, KALIP TEKNOLOJ‹LER‹, TAKIM TEZGAHLARI

euromold@demat.com

Demat GmbH

17-20 Aral›k 2009

‹stanbul, Türk

‹ÇECEK DOLUM VE SIVI GIDA TEKN., SÜT VE www.tuyap.com.tr SÜT ÜRÜNLER‹ TEKN., ET VE ET ÜRÜNLER‹ TEKN.,EKMEK, PASTA, UNLU ﬁEKERL‹ VE Ç‹KOLATALI ÜRÜN TEKN., GIDA GÜVENL‹⁄‹, H‹JYEN VE KAL‹TE KONT. TEKN.

Frankfurt/Main, Almanya

EKST‹L, HALI VB. VE MAK‹NELER‹

www.heimtextil.de www.expotim.com

Messe Frankfurt Exhibition GmbH Expotim

HEIMTEXTIL International Trade Fair for Home Textiles and 13-16 Ocak 2010 Commercially Used Textiles

KONUSU

LABELEXPO ASIA Labelling and Supplies Equipment Exhibition

‹STANBUL GIDA-TEK, G›da Teknolojileri Fuar› ve G›da Güvenli¤i

OCAK

YER‹

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.ﬁ.

MACHITECH Machinery and Equipment

Jan-10

ﬁam, Suriye

MAK‹NE VE MAK‹NE EK‹PMANLARI

www.expotim.com

EXPOT‹M

LAMMA-Agricultural Machinery Exhibition

20-21 Ocak 2010

Nework, ‹ngiltere

TARIM MAK‹NELER‹

www.lammashow.co.uk

Lincolnshire Agricultural Machinery Manufacturing Association Ltd.

EF Endüstri Fuar›

21-24 Ocak 2010

‹stanbul, Türkiye

MAK‹NE, OTOMASYON, ENDÜSTR‹ FUARI

www.endustrifuari.com

Sine Fuarc›l›k A.ﬁ.

AHR EXPO

25-27 Ocak 2010

Orlando, ABD

ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA, TES‹SAT

www.ahrexpo.com

International Exposition Co.

INTERPLASTICA International Trade Fair Plastics and Rubber

26-29 Ocak 2010

Moskova, Rusya Fed.

KAUÇUK, PLAST‹K VE MAK‹NEEK‹PMANLARI

www.interplastica.de

Messe Düsseldorf GmbH

STROYTECH Exhibition for Construction Technologies, Equipment, Road-Building Machinery and Materials

2-5 ﬁubat 2010

Moskova, Rusya

‹NﬁAAT MAK‹NELER‹, TEKNOLOJ‹LER‹, EK‹PMANLARI

www.stroytekh.ru

MVK International Exhibition Company

FIERAGRICOLA International Exhibition of Machinery, Services and Products for Agriculture and Animal Farming

4-7 ﬁubat 2010

Verona, ‹talya

TARIM MAK‹NELER‹

www.veronafiere.it

E.A. Fiere di Verona

INTERCLIMA + ELEC HOME & BUILDING - HVAC-R International Exhibition

9-12 ﬁubat 2010

Paris, Fransa

‹NﬁAAT VE M‹MAR‹, ELEKTR‹K VE ELEKTRON‹K

www.interclima.com

Reed Expositions France, Reed Exibition Companies

EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition

9-12 ﬁubat 2010

Paris, Fransa

TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹

www.expofil.com

PVE S.A. / EXPOFIL

FIMA Agricola-International Agricultural Machinery Fair

9-13 ﬁubat 2010

Zaragoza, ‹spanya

TARIM MAK‹NELER‹

www.fima-agricola.com

FERIA DE ZARAGOZA

MEDEX International Exhibition Machinery and Accessories for Furniture Production and Interior Design

16-19 ﬁubat 2010

Tahran, ‹ran

MAK‹NE, TAKIM TEZGAHLARI, MOB‹LYA ÜRET‹M MAK‹NELER‹ VS.

info@irfurnitureunion.ir

Iran Home & Office Furniture Exporters Union

BAUTEC International Trade Fair for Building and Construction Technology

16-20 ﬁubat 2010

Berlin, Almanya

‹NﬁAAT MAK‹NELER‹, ISITMA VE HAVALANDIRMA S‹STEMLER‹, KL‹MALALAR

www.bautec.com

Messe Berlin GmbH

Kahire, M›s›r

TEKST‹L, HAZIR G‹Y‹M MAK‹NE VE AKSESUARLARI

www.acg-itefairs.com www.masterfuar.com.tr

ACG & ITE Trade Fairs S.A.E. MASTER FUARCILIK

ITCE - International African Arabian Exhibition for Textile, 17-20 ﬁubat 2010 Embroidery and Sewing Machinery and Accessories BI-MU Mediterranea Machine Tools, Robots, Automation

18-21 ﬁubat 2010

Bari, ‹talya

TAKIM TEZGAHLARI, TAKIM TEZGAHLARI ‹Ç‹N ELEKTR‹KL‹ VE ELEKTRON‹K YEDEK PARÇALAR

www.fieradellevante.it www.ucimu.it

Fiera del Levante, CEU - Centro Esposizioni UCIMU S.p.A.

METAV International Fair for Manufacturing Technology and Automation

23-27 ﬁubat 2010

Dusseldorf, Almanya

ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹, OTOMASYON

www.metav.messe-duesseldorf.de

Verein Deutscher

WIN - World of Industry International Trade Fair for the Manufacturing Industry Machinery, Welding, Surface Treatment, Materials Handling

25-28 ﬁubat 2010

‹stanbul, Türkiye

METAL ‹fiLEME,KAYNAK, ÜRET‹M TEKN., METALÜRJ‹, DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, YAN SANAY‹, YÜZEY ‹fiLEME

www.tuyap.com.tr

Werkzeugmaschinenfabriken e.V. (VDW) Hannover Messe Bileﬂim Fuarc›l›k Aﬁ

ANPIC International Fair of Suppliers, Machinery and Fashion Preview for the Leather and Footwear Industries

ﬁubat, 2010

Leon, Meksika

DER‹, DER‹ ‹ﬁLEME MAK‹NELER‹

www.anpic.com.mx

ANPIC A.C.

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI FUARLAR (2010 YILI MART - N‹SAN - MAYIS VE HAZ‹RAN AYLARI)

N‹SAN

MAYIS

HAZ‹RAN

TAR‹H‹

YER‹

KONUSU

WEB

ORGAN‹ZATÖR

WETEX Water, Energy Technology and Environment Exhibition

9-11 Mart 2010

Dubai, BAE

SU, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹S‹ VS.

http://www.wetex.ae

Dubai Electricity & Water Authority

DOMOTECHNIKA

22-25 Mart 2010

Köln, Almanya

EV EK‹PMANLARI-MAK‹NELER‹

www.domotechnica.de

Koelnmesse GmbH

Mostra Convegno Expocomfort - International Exhibition of 23-27 Mart 2010 Heating, Air-Conditioning, Refrigeration, Plumbing Technology, Water Treatment, Bathroom Fittings with SERVITIS, Expo Bagno and Next Energy

Milano, ‹talya

ISITMA S‹STEMLER‹, KL‹MALAR,SU ARITMA www.fmi.it S‹STEMLER‹, BANYO AKSESUARLARI, VS

Fiera Milano International SpA

RACIOENERGIA/CLIMATHERM International Trade Fair for Heating, Air-Conditioning and Energy Saving

23-27 Mart 2010

Bratislava, Slovak Cum.

ISITMA, HAVALANDIRMA VS.

www.incheba.sk

INCHEBA a.s. Bratislava

MM&T Materials, Manufacturing and Technology-Asia Pacific Leather Fair

29-31 Mart 2010

Hong Kong, Hong Kong

DER‹, DER‹ ‹ﬁLEME MAK‹NELER‹

www.aplf.com

Asia Pacific Leather Fair Ltd.

KIIF-Kiev International Industrial Fair

14-17 Nisan 2010

Kiev, Ukrayna

MAK‹NE, METAL ‹ﬁLEME, TAKIM TEZGAHLARI www.primus-exhibitions.com

CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç Ürünleri Fuar›

15 Nisan-7 May›s 2010

Guangzhou, Çin

GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI

www.forumfuar.com www.icecf.com

FORUM Fuarc›l›k Geliﬂtirme A.ﬁ.

HANNOVER MESSE

19-23 Nisan 2010

Hannover, Almanya

TEKNOLOJ‹, ‹NNOVASYON VE OTOMASYON

www.hannovermesse.de

Deutsche Messe AG

Bauma - International Trade Fair for Construction Machinery, Building Material Machines, Construction Vehicles and Equipment

19-25 Nisan 2010

Münih, Almanya

‹NﬁAAT MAK‹NELER‹, ‹NﬁAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de VE EK‹PMANLARI

Messe München GmbH,

KONFEKS‹YON MAK‹NES‹ 2010 Uluslararas› Konfeksiyon Makineleri, Nak›ﬂ Makineleri Konfeksiyon Yan Sanayileri ve Aksesuarlar› Fuar›

22-25 Nisan 2010

‹stanbul, Türkiye

www.tuyap.com.tr KONFEKS‹YON, NAKIﬁ MAK‹NELER‹, KONFEKS‹YON YAN SANAY‹LER‹ VE AKSESUARLARI

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.ﬁ.

MACHINE BUILDING/Drives&Automation-Design-Build Technologies and Systems Integrators Exhibition

27-28 Nisan 2010

Birmingham, ‹ngiltere

www.devicelink.com MAK‹NE ‹MALATI ‹Ç‹N PNÖMAT‹K TEKNOLOJ‹LER‹, GÜÇ AKTARIMI, OTOMASYON feedback@cancom.com

Cannon Communications LLC

ISK-SODEX International Trade Fair for Sanitary, Heating, Ventilation and Air Conditioning

5-8 May›s 2010

‹stanbul, Türkiye

ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA

KALIP AVRASYA (MOULD EURASIA) Bursa 4. Kal›p Teknolojileri ve Yan Sanayi Fuar›

6-9 May›s 2010

Bursa, Türkiye

15-18 May›s 2010 TEXPO EURASIA 2010 27. Tekstil, Dokuma, ‹plik, Terbiye, Örgü, Çorap Makineleri, Yan Sanayileri Ve Kimyasallar› Fuar›

PRIMUS EXHIBITIONS

Hannover-Messe Sodeks Fuarc›l›k A.ﬁ.

expo

MART

FUAR ADI

KALIP TEKNOLOJ‹LER‹, YAN SANAY‹ VE ‹LG‹L‹ www.mouldeurasia.com/ MAK‹NE

TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.ﬁ.

‹stanbul, Türkiye

TEKST‹L VE G‹Y‹M MAK., TEKST‹L, KUMAﬁ, EV www.tuyap.com.tr TEKS. VS.

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.ﬁ.

info@hmsf.com www.hmsf.com

BUILDING AND RECONSTRUCTION (GRADNJA I OBNOVA) International Building and Building Industry Fair

18-21 May›s 2010

Sarajevo, Bosna Hersek

KL‹MALAR,ISITMA, SO⁄UTMA VE SA⁄LIK EK‹PMANLARI VB.

www.skenderija.ba

Centar 'Skenderija' - Sarajevski Sajam

SIMA Uluslararas› Endüstri Fuar›

27-31 May›s 2010

ﬁam, Suriye

HER TÜRLÜ MAK‹NE, EK‹PMAN, TEÇH‹ZAT

www.simafairs.com

SIMA - Syrian International Marketing Association

BIEMH International Machine Tools Exhibition

31 May›s-5 Haziran 2010

Bilbao, ‹spanya

TAKIM TEZGAHLARI

biemh@bec.eu

Bilbao Exhibition Centre (BEC)

Aquatech China - International Trade Fair for Process, Drinking and Waste Water

2-4 Haziran 2010

Shanghai, Çin

‹ÇME SUYU-ATIK SU

mail@rai.nl

Amsterdam Rai

JIMEX Uluslararas› Endüstri Makineleri, Elektrik ve Otomasyon Fuar›

6-9 Haziran 2010

Amman, Ürdün

ENDÜSTR‹YEL MAK‹NELER, ELEKTR‹K, OTOMASYON

www.tuyap.com.tr

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.ﬁ.

InterPart-Exhibition for Design Systems, Rapid Prototyping 8-9 Haziran 2010 and Parts Suppliers for the Automotive and Machine Construction Industries

Karlsruhe, Almanya

METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE LAST‹K ‹fiLEME, www.cancom.com KAYNAK, VS. OTOMOTIV, ELEKTRON‹K, MAK‹NE VE ‹NfiAAT MÜHEND‹SL‹⁄‹ ENDÜSTR‹LER‹

FOOD INDUSTRY / MICROCLIMATE AND COLD / PACKAGING 8-11 Haziran 2010 AND LABEL International Exhibition for Food Processing, Packaging, Cooling, Refrigeration

Minsk, Belarus

GIDA ‹ﬁLEME TEKNOLOJ‹S‹, AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUÇUK TEKNOLOJ‹S‹

www.minskexpo.com

IFWexpo Heidelberg GmbH MinskExpo, JSC

Canon Communications Deutschland GmbH, Canon Communications LLC

ANKOMAK International Construction Machinery and Building Technology Exhibition

9-13 Haziran 2010

‹stanbul, Türkiye

YAPI MALZ.,TEKNOLOJ‹, ‹ﬁ MAK‹NELER‹

info@ite-turkey.com

ITE GROUP PLC. E ULUS. FUAR TAN H‹ZM A.ﬁ.

REW ‹STANBUL-Uluslar aras› Geri Dönüﬂüm, Çevre Teknolojileri ve At›k Yönetimi Fuar›

10-13 Haziran 2010

‹stanbul, Türkiye

ÇEVRE KORUMA TEKN., YEN‹LENEB‹L‹R ENERJ‹, SU TEKN.

www.tuyap.com.tr

IFO ‹STANBUL FUAR H‹ZM. SAN. T‹C. A.ﬁ.

ASME TURBO EXPO - Land, Sea & Air International Gas Turbine and Aeroengine Congress and Exhibition

14-18 Haziran 2010

Glasgow, ‹ngiltere

GAZ TÜRB‹NLER‹, EK‹PMANLARI VS.

www.asme.org/igti

ASME International Gas Turbine Institute

CIMES- China International Machine Tool & Tools Exhibition

14-18 Haziran 2010

Pekin, Çin

TAKIM TEZGAHLARI, METAL KESME VE ‹ﬁLEME TEKNOLOJ‹LER‹, DÖKÜM TEKNOLOJ‹LER‹

www.reedces.com.cn

CES- Capital Exhibition Services / Reed Huayin Exhibitions Beijing

ITM POLAND Innovations-Technologies-Machines Poland - Exhibition

15-18 Haziran 2010

Poznan, Polonya

TAKIM TEZGAHLARI, METAL SANAY‹, KAYNAK, H‹DROL‹K VE PNÖMAT‹K, DÖKÜM, OTOMASYON SANAY‹‹

www.mtp.pl www.itm-polska.pl www.oaib.gov.tr

Poznan International Fair Ltd. Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i Milli Kat›l›m› ??

Bangkok, TAYLAND

GIDA ÜRÜNLER‹ ‹ﬁLEME, PAKETLEME TEKNOLOJ‹LER‹

www.propakasia.com

Bangkok Exhibition Services Ltd.

ﬁangay, Çin

TEKST‹L MAK‹NELER‹

www.itmaasia.com

Beijing Textile Machinery International Exhibition Co. Ltd.

16-19 Haziran 2010 ProPak Asia International Processing, Filling and Packaging Technology Exhibition and Conference for the Asian Region ITMA ASIA+CITME - International Exhibition of Textile Machinery

22-26 Haziran 2010

Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.

moment

AYLAR

‹LET‹ﬁ‹M

expo

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i 0312 447 27 40 www.makinebirlik.com

moment

Türkiye ‹statistik Kurumu 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr

Makine ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 468 37 49 www.mib.org.tr

Makine Sanayii Sektör Platformu www.makinesektorplatformu.org

Hazine Müsteﬂarl›¤› 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr

Ostim Organize Sanayi Bölgesi 0312 385 50 90 www.ostim.org.tr

TURQUM 312 447 27 40 www.turqum.com

TÜB‹TAK 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr

Öncü Sanayici ve ‹ﬂadamlar› Derne¤i 0312 395 73 90 www.kilavuz.biz

RESM‹ KURUMLAR

DERNEKLER

Maliye Bakanl›¤› 0312 425 78 16 www.maliye.gov.tr

Ak›ﬂkan Gücü Derne¤i 0212 222 19 71 www.akder.org.tr

Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› 0312 231 95 46 www.sanayi.gov.tr

Ambalaj Makinecileri Derne¤i 0216 545 49 48 www.amd.org.tr

D›ﬂ Ticaret Müsteﬂarl›¤› 0312 204 75 00 www.dtm.gov.tr

Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i 0312 281 04 68-69 www.ausd.org.tr Anadolu Asansörcüler Derne¤i 0312 232 06 40 www.anasder.org.tr

Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤› 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr Devlet Planlama Teflkilat› Müsteflarl›¤› 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr

Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar› Derne¤i 0212-771 44 88 www.arusder.org.tr

‹hracat› Geliﬂtirme Etüd Merkezi 0312 417 22 23 www.igeme.org.tr

Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve ‹ﬂadamlar› Derne¤i 0212 613 79 00 www.besiadturkey.com

Makina Mühendisleri Odas› (TMMOB) 0312 231 31 59 www.mmo.org.tr

Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derne¤i 0216 469 46 96 www.enosad.org.tr

Makine Sektör Meclisi Baﬂkanl›¤› (TOBB) 0312 413 83 81 www.tobb.org.tr

‹klimlendirme, So¤utma, Klima ‹malatç›lar› Derne¤i 0216 469 44 96 www.iskid.org.tr

D›ﬂ Ekonomik ‹liﬂkiler Kurulu 0212 339 50 00 www.deik.org.tr

‹ﬂ Makineleri Mühendisleri Birli¤i 0312 385 78 94 www.ismakinalari.org

Türk ‹ﬂbirli¤i ve Kalk›nma Dairesi Baﬂkanl›¤› 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr

Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i 0212 222 81 93 www.kbsb.org

Plastik Sanayicileri Derne¤i 0212 425 13 13 www.pagev.org.tr/pagder/main.asp Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derne¤i 0 312 433 77 88 www.sader.org.tr Tekstil Makine ve Aksesuarlar› Sanayicileri Derne¤i 0212 552 76 60 www.temsad.com Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0216 383 09 22 www.tasiad.org.tr Türk Tar›m Alet ve Makineleri ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 419 37 94 www.tarmakbir.org Türkiye Mermer Do¤altafl ve Makinalar› Üreticileri Birli¤i 0312 440 83 63 www.tummer.org.tr Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i 0216 477 70 77 www.imder.org.tr Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i 0312 255 10 73 www.pomsad.org.tr Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu 0312 468 69 84 www.tumdef.org