"GartenKulturPfad" Szlak parków i ogrodów po obu stronach Nysy (PL)

EurorEgion nysa

Szlak park贸w i ogrod贸w po obu stronach Nysy

ZaprasZamy do odkrycia fascynujących krajobraZów na sZlaku parków i ogrodów po obu stronach nysy! oddajemy w państwa ręce broszurę, która ma stanowić zachętę do poznania wyjątkowych pałaców, parków i ogrodów ponadgranicznej przestrzeni kulturowej. górne Łużyce we wschodniej części niemiec oraz dolny Śląsk na zachodzie polski, położone po obu stronach nysy, przez wieki rozwijały się w ścisłym sąsiedztwie kultur. regiony te kształtowała bogata historia, władający nimi monarchowie oraz ich morawskie, saksońskie, serbołużyckie i śląskie korzenie. górne Łużyce oraz dolny Śląsk należą do najpopularniejszych celów turystycznych w saksonii i w polsce. obok miast mogących się poszczycić fascynującą historią, takich jak polsko-niemieckie miasto Europejskie görlitz/Zgorzelec, budziszyn (bautzen), (Żytawa) Zittau, kamenz, löbau i lubań, w przeszłości tworzących górnołużycki Związek sześciu miast, jeleniej góry, unikalnych miejsc kultu sakralnego znajdujących się przy Via sacra czy powszechnie znanego jako jedyny saksoński obiekt wpisany na listę Światowego dziedzictwa kulturowego unEsco parku księcia pücklera w mużakowie (bad muskau), na szlaku czekają na państwa dzieła wyśmienitych twórców sztuki ogrodowej: petera josepha lenné, księcia herrmanna pückler-muskau, Eduarda petzolda, johanna christopha knöffela i maxa bertrama. już w latach 1697–1763, określanych w historii polski jako „czasy saskie“, na terenie górnych Łużyc i dolnego Śląska powstały pierwsze dzieła sztuki ogrodowej. u schyłku XViii w. kotlina jeleniogórska, zwana „Śląskim Elizjum”, zyskała na atrakcyjności wśród niemieckiej i polskiej arystokracji. Znamienite rody szlacheckie stworzyły tutaj unikalne w skali europejskiej bogactwo założeń pałacowo-parkowych, które niebawem zaczęło przyciągać artystów i podróżnych zainteresowanych kulturą. takie osobistości jak caspar david friedrich, ludwig richter, johann wolfgang von goethe, theodor körner czy alexander von humboldt uległy urokowi tego regionu. od rozszerzenia uE o kraje Europy Środkowo-wschodniej, czyli od 1 maja 2004 r., nasz region, położony u zbiegu granic trzech państwa, znów można odkrywać jako wspólną przestrzeń kulturalną o tysiącletniej historii. w tym kontekście gorąco zachęcam państwa do poznania, zrozumienia oraz doświadczenia środkowoeuropejskiego dziedzictwa kultury ogrodowej. to, że dzisiaj te klejnoty architektury krajobrazu poddawane są starannej restauracji i udostępniane zwiedzającym, zawdzięczamy zaangażowaniu wielu osób, stowarzyszeń i instytucji. wiele z tych miejsc epatuje spokojem, dając wytchnienie od codzienności. wiele warto zwiedzić z przewodnikiem, w innych wybrać się na koncert, wystawę lub jedną z imprez kulturalnych.

Do zobaczenia na szlaku parków i ogrodów!

prof. dr. holm große marketing-gesellschaft oberlausitz-niederschlesien mbh (mgo)

3

1 park rododEndronów w kromlau wolno dostępne, 200-hektarowe założenie pałacowe w kromlau warto odwiedzić o każdej porze roku, choć najokazalej prezentuje się w Zielone Świątki, kiedy tradycyjnie odbywa się tutaj święto parku i kwiatów. obok kwitnących krzewów w tym jednym z największych parków rododendronów w niemczech spacerowiczów zachwycają przede wszystkim dzieła sztuki wykonane z bazaltu, np. kamienny most nad jeziorem rakotz. szczególnie godny polecenia jest przyjazd do kromlau historyczną kolejką parkową z weißwasser. halbendorfer straße 6, 02953 gablenz/ot kromlau, niemcy www.kromlau-online.de

2 park prZypaŁacowy w uhyst wokół pałacu w uhyst rozciąga się bez mała siedmiohektarowy park dostępny dla zwiedzających przez cały rok. pierwotny barokowy układ ogrodu z przecinającym go poprzecznym kanałem, jak również architektura pałacu nawiązują do wzorców niderlandzkich. na szczególną uwagę zasługują akrylowe epity autorstwa juliany krüger. pnące się po konarach potężnych drzew napisy w kolorystyce intensywnej czerwieni skłaniają do zadumy. schloßstraße, 02943 boxberg/oberlausitz ot uhyst, niemcy www.boxberg-ol.de www.schloss-uhyst.de

3 ŁuŻycki

w

park gŁaZów narZutowych nochtEn

nieopodal miejscowości boxberg, na obszarze 20 ha zgromadzono około 6000 głazów narzutowych i stworzono unikalny w skali europejskiej, malowniczy, naturalny ogród. fragmenty skalne, nierzadko o osobliwych kształtach, zawdzięczamy epoce lodowcowej. fantazyjnie uformowane, podzielone tematycznie krajobrazy górskie, doliny, cieki wodne oraz jeziora cieszą oko bogactwem barw przeróżnych gatunków roślin. parkstraße 7, 02943 boxberg/oberlausitz, niemcy www.lausitzer-ndlingspark-nochten.com

4

4 park krajobraZowy w rothEnburgu to wymarzone miejsce dla każdego, kto potra docenić czar wyniosłych, szacownych drzew. fascynujące bogactwo dendrologiczne parku przypałacowego w rothenburgu prezentuje się okazale przez cały rok, niemniej jednak jesienią objawia się w niezwykłym przepychu barw. rzadkie, wielowiekowe dęby, majestatyczne buki czerwone, mieniące się kolorami srebrne klony oraz liczne krzewy o wyrazistych kolorach liści to prawdziwa uczta dla oczu. schloßplatz, 02929 rothenburg, niemcy www.rothenburg-ol.de

5 park miEjski w prZEwoZiE w przewozie z konieczności uczyniono cnotę. w połowie XiX w. na obszarze popadającego w ruinę średniowiecznego założenia zamkowego i grodziska obronnego powstały tereny zielone dla mieszkańców miasta. dzisiaj o przeszłości tego miejsca przypomina potężna wieża nazwana głodową. nadto zachowały się amteatr, pawilony oraz nakryty dachem krąg taneczny, które świadczą o kulturalnym charakterze tej przestrzeni miejskiej. ul. okrężna, 68-132 przewóz, polska www.przewoz.com.pl

6 park prZypaŁacowy w chichach będący w prywatnym posiadaniu park przypałacowy jest wolno dostępny dla zwiedzających. Z jednej strony teren parku ogranicza staw rybny, z drugiej niewielki ciek wodny. dowodem zmiennych kolei losu posiadłości są przypisywane tej rzeczce aż trzy nazwy: młynówka, iławka i bobrzanka. wielowiekowe dęby, lipy, graby oraz dwie okazałe osiki nadają parkowi majestatyczny charakter. chichy 37, 67-320 małomice, polska www.tbdwitryna.w.interii.pl/palacchichy.htm

5

dolina sEifErsdorfEr tal oraZ park prZypaŁacowy

7

w odległości zaledwie 15 minut spacerem od pałacowego parku znajduje się prawdziwy klejnot sentymentalno-romantycznej architektury krajobrazu schyłku XViii wieku. w malowniczej dolinie rzeki große röder rodzina hrabiego brühla, zainspirowana m. in. weimarskim kręgiem kulturowym, założyła niezwykły park poprzecinany wijącymi się alejkami, grupami rzadkiej urody krzewów oraz licznymi rzeźbami i pomnikami o dużej wartości kulturalno-historycznej. obecnie park znajduje się pod troskliwą opieką stowarzyszenia. schönborner weg 3, 01454 wachau/seifersdorf, niemcy www.tinathal.de, www.schloss-seifersdorf.de

8 park prZypaŁacowy w grossharthau miłośnicy barokowej sztuki ogrodowej z pewnością nie odmówią sobie przyjemności odwiedzenia tego założonego na trzech tarasach parku. idąc od strony pałacu, odwiedzający przechodzi przez most, który zaprowadzi go do rozległego parteru ogrodowego z obu stron otoczonego boskietami. centrum założenia stanowi fontanna wraz z otaczającymi ją rzeźbami z piaskowca przypisywanymi baltasarowi permoserowi. w południowozachodniej części parku szczególnie imponująco prezentuje się niemalże 500-letni dąb stanowiący pomnik przyrody. dresdener straße 3, 01909 großharthau, niemcy www.großharthau.de

9 ogród klasZtoru s t. w panschwitZ-kuckau

mariEnstErn

poza murami klasztornymi uważny zwiedzający natra na wyjątkowy ogród – centrum ziół i zdrowego żywienia. ponad 500 gatunków różnorodnych roślin rosnących w specjalnych biotopach dostarcza wrażeń dla wszystkich zmysłów. historyczne ogródki ziołowe oraz fantazyjne ogrody skalne mogą stanowić cenną inspirację w tworzeniu własnych ogródków przydomowych, a tradycyjny ogródek wiejski będzie źródłem wiedzy o zdrowych warzywach. cisinskistraße 35, 01920 panschwitz-kuckau, niemcy www.csb-miltitz.de www.ekz-marienstern.de

6

10 park prZypaŁacowy w nEschwitZ jedno z najpiękniejszych założeń parkowych górnych Łużyc zachwyca dzięki udanemu połączeniu geometrycznego barokowego układu parkowego i romantycznego ogrodu krajobrazowego. idąc regularnie poprowadzonymi, wysypanymi żwirem dróżkami w kierunku czterech pięknie odrestaurowanych pawilonów, odwiedzający odkryje liczne rzeźby wykonane z piaskowca, egzotyczne drzewa, zachwyci się imponującymi osiami widokowymi oraz malowniczymi odbiciami w tai wodnej. ciekawych spostrzeżeń dostarczy wizyta w stacji ochrony przyrody, gdzie mieści się również stacja ornitologiczna. park 4, 02699 neschwitz, niemcy www.neschwitz.de

11 park prZy

domu Św. bEnona, biskupa miŚniEńskiEgo w schmochtitZ do przepięknie odremontowanego katolickiego domu konferencyjnego przylega nie jeden, lecz trzy starannie utrzymane tereny parkowe. są to barokowy ogród kwiatowy z fontanną z delnami, część rokokowa z kamiennym snksem, a także park krajobrazowy w stylu angielskim z romantycznymi ciekami wodnymi, mostkami oraz palmą wykonaną z piaskowca. Ławki parkowe umilają długie spacery, pozwalają odpocząć i kontemplować efektownie zaaranżowaną zieleń. schmochtitz 1, 02625 bautzen, niemcy www.benno-haus.de

12 park prZypaŁacowy w cunEwaldE ten park w stylu ogrodu krajobrazowego, którego nazwa wywodzi się od szlacheckiego rodu von polenz, położony jest w górnołużyckiej wsi o kształcie ulicówki, zabudowanej malowniczymi domami przysłupowymi, a założył go sam naczelny dyrektor wielkiego ogrodu w dreźnie – friedrich bouché. Zadbane alejki wiją się pośród skupisk drzew i polan. w parku warto przystanąć przy pomniku urodzonego tutaj pisarza wilhelma polenza. schanzenweg, 02733 cunewalde, niemcy www.cunewalde.de

7

13 park prZypaŁacowy w königshain to jedno z najznamienitszych założeń parkowych na obszarze górnych Łużyc nieustannie budzi zachwyt wśród zwiedzających. w jego skład wchodzą aż trzy pałace pochodzące z różnych epok. pergola, ogród rododendronów czy ziołowy ogródek zachęcają do zatrzymania się na chwilę w tej jakże różnorodnie ukształtowanej przestrzeni parku. w ogrodzie pokazowym można się zapoznać z uprawą historycznych odmian ziół kuchennych, leczniczych oraz warzyw. rozłożyste drzewa dają cień w upalne dni. dorfstraße, 02829 königshain, niemcy www.koenigshain.com

14 Święty

w

grób i ogród na górZE oliwnEj

görlitZ

ten alegoryczny ogród krajobrazowy jest najstarszą tego typu formą zachowaną w niemczech oraz stanowi najwierniejsze odzwierciedlenie oryginalnych świętych miejsc jerozolimy. ogród różany otaczają dzisiaj żywotniki zachodnie. schody zewnętrzne prowadzą do „Łąki apostolskiej” oraz ściśle symetrycznie ukształtowanych dzikich sadów. dalej w kierunku południowym znajduje się zasilany przez potok cedron staw, który przyozdabiają rododendrony oraz wierzba płacząca. heilig-grab-straße 79, 02828 görlitz, niemcy www.kulturstiftung/kkvsol.net

15 ogrody w hErrnhut na terenie historycznej siedziby bractwa herrnhuckiego zwiedzających przyciągają różnorakie założenia parkowe. do prostego w formie cmentarza – tradycyjnego miejsca pochówku braci morawskich, prowadzi aleja lipowa w stylu barokowym. chcąc ogarnąć wzrokiem całe założenie cmentarne najlepiej udać się do altany stojącej na pobliskim wzniesieniu hutberg. ogród pański oczarowuje wspaniałymi osiami widokowymi i rzeźbami, a niewielki historyzujący ogród zlokalizowany przy muzeum małej ojczyzny ugości zwiedzających w jednym z urokliwych domków ogrodowych. informacja turystyczna w herrnhut, comeniusstraße 6, 02747 herrnhut, niemcy www.herrnhut.de

8

16 ogrody prZy klasZtorZE

w

st. mariEnthal

ostritZ

wrota klasztorne stoją otworem dla każdego. nawet ci, którzy nie szukają tutaj doznań religijnych, łatwo ulegają czarowi architektonicznych i orystycznych kosztowności. monumentalne rzeźby sakralne stojące pośród malowniczych jesionów wyniosłych, ogród probostwa, w którym zadomowiły się egzotyczne iglaki, oraz pergole zapraszają do przechadzek. dużej wartości poznawczej, ale i wytchnienia, dostarczy ogród roślin biblijnych. marienthal 10, 02899 ostritz, niemcy www.ibz-marienthal.de

17 park prZypaŁacowy w hainEwaldE nieopodal Żytawy (Zittau) w miejscu zetknięcia się granic trzech państwa: polski, czech i niemiec ukryty jest klejnot architektury pałacowej, często nazywany „sanssouci górnych Łużyc”. od strony niegdyś pełnego przepychu pałacu rodziny von kyaw, o którego zachowanie zabiega dziś stowarzyszenie, majestatyczne tarasy wskazują drogę w dolinę rzeki mandau. dawny geometryczny ogród został poszerzony do rozmiarów ogrodu krajobrazowego, który porastają urocze zagajniki tworzone przez rodzime gatunki drzew. kleine seite 31, 02779 hainewalde, niemcy www.schloss-hainewalde.de

18 skaŁa i park prZypaŁacowy w gröditZ niemiecka nazwa tego parku krajobrazowego nie nawiązuje do słynnego teatru operowego, lecz wywodzi się od serbołużyckiego słowa „skala“, które oznacza skałę. strome zbocza wzdłuż löbauer wasser, dopływu szprewy, tworzą romantyczną dziką dolinę, która jako pierwszy obszar krajobrazowy w powiecie budziszyńskim została objęta ochroną już w 1938 roku. dziś park krajobrazowy porasta cenna roślinność, teren ten daje schronienie rzadkim gatunkom zwierząt. stromymi schodami można wspiąć się do parku, a roztaczające się stąd niezapomniane widoki wynagrodzą wszelkie wysiłki. pałac i dom pielgrzyma przyjmą utrudzonych gości. gröditz-Vorwerk nr. 5, 02627 weißenberg, niemcy www.pro-groeditz.de

9

19 park prZypaŁacowy w bukowcu najstarsze i największe (286 ha) założenie pałacowo-parkowe w kotlinie jeleniogórskiej już w XiX wieku dla wielu mistrzów pędzla stanowiło inspirację do przeniesienia na płótno całego bogactwa kwiecia w parku. dziś zwiedzających z daleka i bliska przyciągają głównie wzgórze parkowe z herbaciarnią (koniecznie trzeba skosztować jabłecznik!) oraz kunsztownie odrestaurowana wieża widokowa, z której można podziwiać szczyty karkonoszy. ul. robotnicza 6, 58-533 mysłakowice, polska www.dolinapalacow.pl/paz%82ac-w-bukowcu.html

20 park Zdrojowy w ciEplicach wokół pałacu, na obszarze ponad 16 ha, rozciąga się zadbany park, który w latach 2010-2012 został poddany starannej restauracji. współczesnych odwiedzających ucieszy przepych ogrodu krajobrazowego, który zachęca do spacerów w cieniu wiekowych drzew. klasycystyczny pawilon Zdrojowy mieści dziś galerię oraz teatr, wyjątkową atrakcją dla miłośników muzyki są organizowane tutaj koncerty. ul. cervi 11, 58-560 jelenia góra – cieplice, polska www.cieplice.pl

21 park prZypaŁacowy paulinum pałac paulinum, położony w południowowschodniej części jeleniej góry, niczym naturalny mur otocza znajdujący się pod ochroną park, tworzący oazę spokoju pośród miejskiego zgiełku. wyjątkowego uroku założeniu nadaje naturalne ukształtowanie terenu – góra krzyżowa z kamienną grotą, półkami skalnymi, naturalnymi platformami widokowymi, z których rozciąga się przepiękny widok na całą okolicę. ul. nowowiejska 62, 58-500 jelenia góra, polska www.paulinum.pl

10

22 park prZypaŁacowy w s tanisZowiE pierwotny układ rozległego parku krajobrazowego urządzonego w stylu angielskim, charakteryzujący się stawami połączonymi kaskadowo, tarasami oraz skałami, do dzisiaj stanowi raj dla ptaków wodnych. ich śpiew przeplatający się z pluskiem wody nadaje parkowi szczególną atmosferę. w wyniku prac restauratorskich stworzono atrakcyjne osie widokowe, dzięki którym obecnie patrząc na posąg kleopatry równocześnie można podziwiać szczyt Śnieżki. staniszów 100, 58-500 jelenia góra, polska www.palacstaniszow.pl

23 park prZypaŁacowy w mysŁakowicach objętemu ochroną konserwatora zabytków parkowi krajobrazowemu umiejscowionemu pomiędzy kościołem a pałacem, a zaprojektowanemu przez królewskiego ogrodnika nadwornego petera josepha lenné, aktualnie nadawany jest nowy kształt. Z dbałością o szczegóły oraz zgodnie z historycznymi założeniami wytyczane są alejki, zakładane stawy, zbiorniki wodne i tworzone kaskady. już dziś znów można podziwiać słynną bramę ze szczęk wieloryba. na malowniczo usytuowanej scenie odbywają się koncerty i imprezy plenerowe. ul. sułkowskiego 1, 58-533 mysłakowice, polska www.myslakowice.pl

24 park prZypaŁacowy w Łomnicy park Łomnicki o powierzchni 9 ha ciągnie się wzdłuż cicho szemrzącego bobru i wraz z położonym na drugim brzegu parkiem pałacu wojanów tworzy imponującą kompozycję.

Założenie parkowe, stanowiąc idealny przykład symbiozy natury i kultury, zachęca do spacerów. barwne rabaty kwiatowe przywodzą na myśl epokę biedermeier, a nowo utworzony ogród kuchenny pozwoli zapoznać się z tradycyjną uprawą ziół i warzyw. ul. karpnicka 3, Łomnica, 58-508 jelenia góra, polska www.palac-lomnica.pl

11

25 park prZypaŁacowy w karpnikach ten założony przez petera josepha lenné w XiX w. park krajobrazowy przez długi czas trwał w letargu, z którego obudziła go dopiero prywatna inicjatywa. Z zachowaniem ograniczeń nałożonych przez konserwatora zabytków odnawiane są stawy oraz fosy, nasadzane nowe rośliny, starannie dobierana sceneria dla rosnących tu olbrzymów, z których niejeden jest starszy niż 300 lat. ul. Łąkowa 1, karpniki, 58-533 mysłakowice, polska www.dolinapalacow.pl

26 park prZypaŁacowy w wojanowiE Zajmujące powierzchnię 16 ha, wolno dostępne, romantyczne założenie parkowe wokół pałacu w wojanowie cechuje wyraźnie rozpoznawalny styl petera josepha lenné. Zarówno budynek pałacu, jak i porośnięty niezliczonymi krzewami róż, urozmaicony imponującymi fontannami park, zostały w ostatnichlatach pieczołowicie odrestaurowane. rozległe polany w parku stanowią doskonałe miejsce do organizacji dużych imprez na wolnym powietrzu. wojanów 9, 58-508 jelenia góra, polska www.palac-wojanow.pl

27 park prZypaŁacowy w klicZkowiE rozległy park zaprojektowany przez Eduarda petzolda w naturalny sposób łączy się z otaczającymi lasami, do których prowadzą aleje spacerowe, leśniczówki zachęcają do postoju. unikatem w skali europejskiej są wpisane w kompozycję parku tor do wyścigów konnych, plac maneżowy oraz najstarszy znany cmentarz konny. Zabytkowe założenie pozwala na poznanie wybitnych widokowych i przyrodniczych walorów dolnego Śląska. kliczków 8, 59-724 osiecznica, pl www.kliczkow.com.pl

12

1

28

Bad Muskau

6 5

3

2

27

4

10

9

11

Bischofswerda

14

18 13

Radeberg

29

7

12 8 16

15

17 21 20 23

26 22

24 25 19

Pałac w Königswartha Saksoński Krajowy Urząd ds. Środowiska, Rolnictwa i Geologii, referat ds. Rybołówstwa gutsstraße 1, 02699 königswartha, niemcy www.koenigswartha.de poza kompleksami przedstawionymi powyżej region po obu stronach nysy ma do zaoferowania wiele innych wartych zobaczenia parków i ogrodów:

Pałac i Park Krajobrazowy w Krobnitz am friedenstal 5, 02894 reichenbach/ot krobnitz, niemcy www.oberlausitz-museum.de

Pałac i Park w Althörnitz Zittauer straße 9, 02763 bertsdorf-hörnitz, niemcy www.schlosshotel-althoernitz.de

Majątek ziemski oraz Park w Kuppritz gemeinde hochkirch, karl-marx-straße 16-17, 02627 hochkirch, niemcy www.hochkirch.de

Założenie parkowe w Bischheim hauptstraße, 01920 haselbachtal/ot bischheim, niemcy www.haselbachtal.de Ogród artystyczny Paradisino tannenweg 5, 02681 crostau/ot carlsberg, niemcy www.paradisino.de Wschodnioniemiecki Ogród Różany w Forst (Łużyce) wehrinselstraße 42, 01349 forst (lausitz), niemcy www.rosengarten-forst.de Park krajobrazowy oraz Pałac w Gaußig an der kirche 2, 02633 gaußig o.l., niemcy www.schloss-gaussig.de Góra Oliwna, Przedmurze Mikołaja i Przedmurze Wołowe w Görlitz friedhofstraße/nikolaigraben/uferstraße, 02826 görlitz, niemcy www.goerlitz.de Park Miejski w Görlitz am stadtpark/dr.-kahlbaum-straße, 02826 görlitz, niemcy www.goerlitz.de Park przypałacowy w Hermsdorf Else-sommer-staße 3, 01458 ottendorf-okrilla, niemcy Wzgórze Hutberg w Kamenz, Ogród Wilhelma Weiße i Park Ludowy w Kamenz Informacja turystyczna w Kamenz pulsnitzer straße 11, 01917 kamenz, niemcy www.kamenz.de/tourismus

14

Miasto Ogrodów i Park Miejski w Lauta karl-liebknecht-straße 1, 02991 lauta, niemcy www.lauta.de Pałac i Park Krajobrazowy w Milkel milkel 1, 02627 radibor, niemcy www.schloss-milkel.de Park Księcia Pücklera w Mużakowie 28 neues schloss, 02953 bad muskau, niemcy www.muskauer-park.de Ogród Biblijny w Oberlichtenau am schlosspark 2, 01896 pulsnitz/ot oberlichtenau, niemcy www.bibelgarten.de

Park przypałacowy w Miłkowie ul. wiejska 218, 58-535 miłków, polska www.palac.spiz.pl Park przypałacowy w Brunowie brunów 27, 59-600 lwówek Śląski, polska www.brunow.pl Parki Bolesławca ul. sądowa 1 i aleja piastów 14, 59-700 bolesławiec, polska www.um.boleslawiec.pl Park Dworski w Iłowej ul. pałacowa 1, 68-120 lłowa, polska www.park.ilowa.pl Park przypałacowy w Czernicy czernica 102, 58-521 jeżów sudecki, polska www.dolinapalacow.pl Ogrody przy pałacu Lenno we Wleniu Łupki 53a, 59-610 wleń, polska www.palaclenno.pl Park Miejski w Pieńsku ul. bolesławiecka 49, 59-930 pieńsk, polska www.piensk.com.pl Założenie przy pałacu Pakoszów ul. Zamkowa 3, 58-573 piechowice, polska www.palac-pakoszow.pl

Park przypałacowy w Oberlichtenau großnaundorfer straße 5, 01896 pulsnitz/ot oberlichtenau, niemcy www.schloss-oberlichtenau.com

Park w Ruszowie ul. Żagańska, 59-950 ruszów, polska www.ruszow.pl

Park przypałacowy w Pulsnitz wittgensteiner straße 1, 01896 pulsnitz, niemcy www.pulsnitz.de

Park przypałacowy w Ciszycy-Kowarach ul. jeleniogórska 39, 58-530 ciszyca-kowary, polska www.kowary.pl

Barokowy pałac w Rammenau 29 am schloss 4, 01877 rammenau, niemcy www.barockschloss-rammenau.com

Park przypałacowy w Żaganiu ul. szprotawska 4, 68-100 Żagań, polska www.palac.zagan.pl

Zielony Pierścień w Żytawie informacja turystyczna w Żytawie: markt 1, 02763 Zittau, niemcy www.zittau.eu

Park przypałacowy w Żarach ul. jana pawła, 68-200 Żary, polska www.zary.pl

Szczegółowe informacje na temat „Szlaku parków i ogrodów po obu stronach Nysy”oraz dane osób do kontaktu:

Stopka redakcyjna:

Stowarzyszenie Gartenkulturpfad beiderseits der Neiße e.V. heideweg 2, 02953 bad muskau, niemcy telefon: + 49 35771 659820 www.gartenkulturpfad-neisse.org

Wydawca: marketing-gesellschaft oberlausitz-niederschlesien mbh tzschirnerstraße 14a, 02625 bautzen, niemcy telefon: + 49 3591 487715 www.oberlausitz.com

DSA-Dienstleistungen für Strukturund Arbeitsmarktentwicklung GmbH heidenauer straße 49, 01259 dresden, niemcy telefon: + 49 351 207750 www.dsa-dd.de

Fotograe: r. E. pech, m.daniel-rublack, miasto herrnhut, archiwum mgo, ursula schulz, b. wend, fundacja doliny pałaców i ogrodów kotliny jeleniogórskiej, fundacja bory dolnosląskie

Marketing-Gesellschaft Oberlausitz-Niederschlesien mbH tzschirnerstraße 14a, 02625 bautzen, niemcy telefon: + 49 3591 487715 www.oberlausitz.com

Tekst: dr. phil. berit haritonow (bdÜ) text - redaktion - Übersetzung hohendölzschener straße 12, 01187 dresden, niemcy telefon: + 49 351 4117846 text@haritonow.de

Fundacja Bory Dolnośląskie ul. Żagańska 80, 68-120 ilowa telefon: + 48 68 3774717 www.borydolnoslaskie.org www.park.borydolnoslaskie.org Fundacja Doliny Palaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej ul. Świdnicka 31, 50-066 wrocław telefon: + 48 75 7428501 www.dolinapalacow.pl

Tłumaczenie na język polski: agnieszka gryz-männig www.vialingua.eu Skład: egmontmedien, r. E. pech alte muskauer straße 33, d 02956 rietschen/ot daubitz, niemcy telefon: + 49 35772 44644 info@egmontmedien.eu Druk: graphische werkstätten Zittau gmbh an der sporthalle 2, d 02763 Zittau, niemcy telefon: + 49 3583 512635 info@gwz.io

Publikacja została wsparta ze środków :

Mapa bazowa: gartenkulturpfad beiderseits der neiße e.V.

Zdjęcie na stronie tytułowej: widok na park przypałacowy w neschwitz

15