Αγκαθολόγιο

Κωστόπουλος Διονύσης

Αγκαθολόγιο

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ

ο σ ε λ ότ ο ς

ΑΓΚΑΘΟΛΟΓΙΟ Διονύσης Κωστόπουλος Αποφθέγματα – Ρητά [1064]0212/01 Annais Ferreira annaisfotografia@gmail.com Copyright© 2012 Διονύσης Κωστόπουλος

Τιτλος Συγγραφέας Σειρα Φωτο εξωφυλλου

Πρώτη Εκδοση Αθήνα, Φεβρουάριος 2012 ISBN 978-960-9407-43-8 Η επιμέλεια της έκδοσης έγινε από τις εκδόσεις οσελότος

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν.

2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η κατ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ.: 210 6431108 ekdoseis.ocelotos@gmail.com, ocelotos@otenet.gr www. ocelotos. gr

e-mail:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το πιο δύσκολο κατόρθωμα του ανθρώπου είναι να γνωρίσει τον εαυτό του. ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ 7ος π.Χ. αιώνας

Ο

άνθρωπος από το πρώτο κιόλας βήμα του να γνωρίσει τον εαυτό του, κατάλαβε ότι αυτό μπορούσε να γίνει μόνο αν άρχιζε να συγκρίνει το μοναδικό του όπλο υπεροχής, το μυαλό, με τα μυαλά των υπόλοιπων ανθρώπων και τα μυαλά των ζώων. Είδε ότι το ανθρώπινο μυαλό ξεχωρίζει από το μυαλό των ζώων γιατί έχει αναπτύξει περισσότερο τη διπολικότητά του, δηλαδή την ικανότητα να μπορεί να ξεχωρίζει και να διαλέγει τη θετική ή την αρνητική πλευρά των καταστάσεων πριν δράσει. Όσο πιο δυνατό είναι ένα μυαλό, τόσο πιο εύκολα μπορεί να μετατρέπει τις αρνητικές σκέψεις σε θετικές, πριν αυτές προλάβουν από αρνητικές σκέψεις να γίνουν αρνητικές πράξεις και αρνητικά συναισθήματα. Για παράδειγμα, κάποιος που δέχεται μία ύβρη μπορεί να τη δεχθεί αρνητικά και να απαντήσει με ύβρη μετατρέποντάς τη σε μίσος ή μπορεί να τη δεχθεί θετικά και να απαντήσει με χιούμορ ή με λόγια αρετής και να τη μετατρέψει σε αγάπη για να είναι νικητής. Κάποιος άλλος, για παράδειγμα, ενώ μπορεί να κρυφτεί πίσω από ένα ψέμα, αυτός να βρίσκει τη δύναμη να πει την αλήθεια, ή κάποιος άλλος ακόμα ενώ μπορεί να ωφεληθεί αδικώντας, να αντιστέκεται και να ΠΡΟΛΟΓΟΣ

™3

πράττει το δίκαιο κερδίζοντας τον θαυμασμό. Όμως για να επιτευχθούν όλα αυτά δεν χρειάζεται μόνο η δύναμη του μυαλού, γιατί όπως έχει γράψει η ιστορία, πολύ μεγάλα μυαλά έχουν σκεφθεί, οργανώσει και διαπράξει τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Άρα ταυτόχρονα με την ανάπτυξη του μυαλού απαιτείται και η καλλιέργεια της ψυχής. Όπως είπε και ο Όμηρος τον 8ο π.Χ. αιώνα, κανένας άνθρωπος κακός δεν έγινε ποτέ σοφός και λίγο αργότερα στην άλλη πλευρά του πλανήτη είπε ο Κομφούκιος, οι πραγματικά σοφοί πηγαίνουν μακρύτερα από τη γνώση. Σοφοί άνθρωποι υπήρχαν πάντα μέσα στα βάθη των αιώνων, κι αυτοί οι σοφοί μπορεί να βρίσκονταν μέσα στο πρώτο ζευγάρι, στην πρώτη οικογένεια ή στην πρώτη ανθρώπινη ομάδα. Η σοφία όμως που μας κληροδοτήθηκε έχει αρχή της ιστορίας της, από τότε που και οι άνθρωποι ανακάλυψαν το πρώτο αποθηκευτικό μέσο του λόγου, από όπου μπόρεσαν να μας μεταφέρουν τη σοφία των παραδόσεων. Επειδή όμως οι σοφοί δεν επεδείκνυαν την ομορφιά της σκέψης τους χωρίς να τους ζητηθεί, η θέληση για καταγραφή και μεταφορά της σοφίας ξεκίνησε ν’ ανθίζει ταυτόχρονα με την αγάπη για τη γνώση και για την ανθρωπότητα. Όπως είπε ο Κλεόβουλος τον 6ο π.Χ. αιώνα, η αρχή της σοφίας είναι η γνώση της άγνοιας. Πράγματι, όσο ο άνθρωπος ρωτάει, μαθαίνει, ανακαλύπτει και γνωρίζει όλο και πιο πολλά πράγματα, τόσο πιο πολύ γνωρίζει το βάθος της άγνοιάς του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η σοφία είναι μια ουτοπία και δεν μπορούμε να πούμε ότι κάποτε θα ανακαλύψουμε τον τέλειο σοφό. Ο κατά γενική ομολογία πιο βαθυστόχαστος σοφός, ο Σωκράτης, είπε: «Ένα γνωρίζω, ότι δεν γνωρίζω τίποτα». Μας έδωσε να καταλάβουμε ότι σοφία δεν υπάρχει, αλλά υπάρχει η γνώση και κάποιος αποκαλείται από τους άλλους σοφός όταν συσσωρεύει πάρα πολλές γνώσεις προς διερεύνηση. Εκείνη την εποχή που οι γνώσεις ήταν περιορισμένες θα μπορούσε να εδραιωθεί η θέση αυτή, γιατί αν συγκρίνουμε τις γνώσεις προς διερεύνηση και μελέτη ενός 4™ ΠΡΟΛΟΓΟΣ

μέσου ανθρώπου του σήμερα, που είναι πολλαπλάσιες, από του πιο σοφού της εποχής εκείνης, τότε θα βγάζαμε το συμπέρασμα ότι, οι σημερινοί άνθρωποι με γνώσεις πάνω του μετρίου είναι σοφότεροι του σοφού της εποχής εκείνης. Όμως αυτό δεν ισχύει για δύο λόγους. Πρώτον, όπως είπε ο Αισχύλος, σοφός είναι όποιος ξέρει πράγματα χρήσιμα και όχι όποιος ξέρει πολλά. Ο δεύτερος λόγος είναι, όπως είπε ο Πλάτων, τη γνώση που μας επιβάλλεται με το ζόρι, την αποβάλλει η μνήμη. Έτσι φτάσαμε σε μια εποχή που οι κοινωνίες των ανθρώπων, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο, σε έναν συνεχή ανταγωνισμό φορτώνουν από πολύ νωρίς τους νέους με υποχρεωτικές γνώσεις, οι οποίες είτε είναι άχρηστες για την περαιτέρω πορεία τους στη ζωή, είτε αν τις είχαν ανάγκη, θα μπορούσαν να έχουν πιο αναλυτική πρόσβαση στις γνώσεις αυτές με τα μέσα της εποχής. Αυτό το άγχος του ανταγωνισμού έφερε την ανθρωπότητα μπροστά σε διλήμματα, σε αδιέξοδα και πολλές φορές στην αυτοκτονία. Ξεφύγαμε δηλαδή από τον ορισμό του Πλάτωνα που είπε ότι σκοπός της ζωής μας είναι η ευτυχία και πρέπει να προσπαθούμε να μας ενδιαφέρει μόνο η ποιότητα της ζωής μας. Δεν θυμόμαστε τον Λάο Τσε που είπε ότι το βαρύτερο φορτίο είναι να κουβαλάς πολλές επιθυμίες, και συνεχίζουμε να βγάζουμε από τη ζωή μας τις μικρές αλλά αγνές απολαύσεις, για να στριμωχτούν οι μεγάλες, και πολλές φορές άπιαστες, επιθυμίες, γιατί απλώς υποκύπτουμε στα πάθη μας, και όπως είπε ο Βούδας, αυτοί που υποκύπτουν στα πάθη τους, βιώνουν μεγαλύτερη δυστυχία για λίγη χαρά, όπως η αγελάδα που αρπάζει λίγο χορταράκι καθώς είναι ζεμένη με το βαρύ φορτίο της. Φορτωνόμαστε με όλο και μεγαλύτερο βάρος για υλικά αγαθά και τρέχουμε με μεγαλύτερες ταχύτητες για να τα αποκτήσουμε, σαν να τρέχουμε με ένα βαρύ όχημα σε μια λεωφόρο και όταν ξαφνικά φανερωθούν μπροστά μας αυτά που επιθυμούμε εμείς από κεκτημένη ταχύτητα τα πατάμε και τα διαλύουμε. Άλλες φορές η σύγκρουση αυτή είναι μοιραία και ίσως η τελευταία μας ευκαιρία. Ευτυχώς όμως τις περισσότερες φορές, εκεί ακριβώς στο σημείο που σταματήσαμε, διασταυρωνόμαστε ΠΡΟΛΟΓΟΣ

™5

με ένα μονοπάτι που μας παρασέρνει, και ελεύθερους πλέον, χωρίς το βαρύ φορτίο, μας οδηγεί προς την ευτυχία, γιατί όπως είπε πριν από εικοσιενιά αιώνες ο Ησίοδος: «τα πιο πολλά απ’ όσα γνωρίσαμε τα οφείλουμε στα λάθη μας», κι ακόμα, γιατί όπως είπε ο δάσκαλος Λάου: «πλούσιος στ’ αλήθεια είναι ο ικανοποιημένος», και συμπεραίνουμε τελικά ότι ευτυχία είναι να γνωρίζουμε όλο και πιο πολλά και να θέλουμε όλο και πιο λίγα. Σκοπός αυτού του έργου είναι να μας μεταφέρει απευθείας σε εκείνα τα μικρά μονοπάτια που οδηγούν στη γνώση της σοφίας και της αγάπης, χωρίς να χρειαστεί να διανύσουμε τις μεγάλες λεωφόρους με τις σωστές ή λανθασμένες γνώσεις του παρελθόντος, γιατί όπως είπαμε σοφός είναι αυτός που ξέρει πράγματα χρήσιμα και όχι εκείνος που ξέρει πολλά. Ωστόσο, στη σημερινή εποχή, τα πράγματα που πρέπει να γνωρίζει κάποιος ως χρήσιμα έχουν γίνει πάρα πολλά και όπως είπε στις αρχές της πρώτης χιλιετίας μετά Χριστόν ο Πλούταρχος: «ο μόνος και πιο γρήγορος δρόμος για περισσότερη γνώση είναι τα αποφθέγματα». Τα αποφθέγματα σε μια συλλογή είναι σαν έναν περιποιημένο κήπο με τριαντάφυλλα. Σε έναν κήπο όμως με τριαντάφυλλα και το πιο μικρό και το πιο μαραμένο δεν παύει να είναι όμορφο, γιατί όλα τα τριαντάφυλλα είναι όμορφα. Από αυτά όμως που διαλέγεις, κι από αυτά που διαλέγεις εκείνο που ξεχωρίζεις είναι αυτό στο οποίο αφήνεις το αίμα σου, είναι αυτό που σε τρυπάει με το αιχμηρό του αγκάθι. Αυτό λοιπόν το αγκάθι ήταν το κριτήριο που έπρεπε να περιέχει το κάθε απόφθεγμα για να επιλεχθεί για την παρούσα τη συλλογή. Έπρεπε, δηλαδή, μέσα στο ίδιο θέμα να υπάρχει μια διαφορετική άποψη ώστε να τονισθεί περισσότερο το νόημα της πρότασης. Για παράδειγμα, είχε πει ο Σωκράτης: «Οι κυνηγοί τους λαγούς τους κυνηγάνε με σκύλους και οι κόλακες τους ηλίθιους τους κυνηγάνε με επαίνους». Συνέδεσε δηλαδή μια εικόνα από τον πραγματικό κόσμο, με μια εικόνα από τον κόσμο των ιδεών και μετά από αυτό το πάντρεμα την ανέλυσε ξανά σε κάτι νέο και διαφορετικό. Με αυτόν τον τρόπο φωτογράφισε για πάντα έναν τρόπο σκέψης, που ονομάστηκε φιλοσοφία. Έτσι, 6™ ΠΡΟΛΟΓΟΣ

μέσα στο μυαλό μας, συνθέσαμε τη νοητή λέξη κολακεία με το γνωστό μας κυνήγι, την ηλιθιότητα με τον πανικό των λαγών και τον έπαινο με τον πιστό μας σκύλο. Μας άλλαξε δηλαδή την εικόνα των ιδεών με αυτοκόλλητα από τα πράγματα της φύσης γιατί, όπως είπε ο μαθητής του ο Πλάτων: «οι ιδέες υπάρχουν στη φύση ως πρότυπα και όλα τα άλλα, παρομοιάζουν με αυτές και είναι ομοιώματά τους». Σε αυτό το συλλογικό έργο έγινε μια προσπάθεια όλες οι έννοιες που ανήκουν στον κόσμο των ιδεών να χωριστούν μόνο σε είκοσι βασικές ενότητες. Η κάθε ενότητα περιέχει μία έννοια και την ακριβώς αντίθετή της ως πρότυπα, και όλες τις άλλες έννοιες που συνδέονται με αυτές, γιατί όπως είπε ο Ηράκλειτος: «όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις, όπως ένα νόμισμα». Χωρίς την αντίθετη γνώμη δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Για παράδειγμα σε μια ενότητα με πρότυπα την (αγάπη) και το (μίσος) είναι και το καλό με το κακό, η συμπάθεια με την οργή και η καλοσύνη με το θυμό και την εκδίκηση, έννοιες οι οποίες ανήκουν στα αρχικά πρότυπα. Στην αρχή της κάθε ενότητας γίνεται μια μικρή σύγκρουση, όσο το δυνατόν περισσότερων από τις έννοιες αυτές, μέσα σε μια ομάδα λυρικών στίχων και στη συνέχεια αναπτύσσονται αναλυτικά με αποφθέγματα. Επειδή με τα λόγια του Σοφοκλή: κανείς δεν μπορεί να ορκιστεί για ο,τιδήποτε, γιατί μια δεύτερη γνώμη διαψεύδει την πρώτη ιδέα, σε αυτή τη συλλογή όλες οι ρήσεις, οι ιδέες και τα αποφθέγματα, έχουν ταξινομηθεί κατά χρονολογική σειρά. Επίσης επειδή δεν υπάρχουν ακριβείς ημερομηνίες, χρονολογήθηκαν ανά εκατό χρόνια και επιλέχθηκε ο αιώνας με το πιο ενεργό κομμάτι από τη ζωή των δημιουργών τους και γι’ αυτόν τον λόγο η συλλογή περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο γνωμικά άγνωστης προέλευσης. Τα αποφθέγματα είναι σαν τα αρώματα. Απολαμβάνεις τις ευωδιές τους ενώ κάποιος άλλος έχει ξεφυλλίσει και ξεζουμίσει τα χιλιάδες πέταλα των λουλουδιών τους. Επειδή η νέα Άνοιξη θ’ ανθίσει νέα λουλούδια και οι νέες κοινωνίες θα ανανεώνονται συνεχώς με νέους νόμους, από νέες ιδέες, από νέους ανθρώπους, ΠΡΟΛΟΓΟΣ

™7

τελικά ο μοναδικός μη νέος σοφός που θα είναι σωστός παραμένει ο Θαλής. Το πιο δύσκολο κατόρθωμα του ανθρώπου είναι να γνωρίσει τον εαυτό του.

8™ ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Παρομοιώσεις και μεταφορικές έννοιες του συγγραφέως Αγάπη είναι μια επιθυμία που έχει βγάλει ρίζες μέσα σου. Η αγάπη είναι σαν τη γη που όλα σου τα δίνει. Η αγάπη είναι σαν το φως που όλα τ’ αγκαλιάζει. Η αγάπη είναι σαν την αόρατη δύναμη των μαγνητών. Η αγάπη είναι σαν τον προβολέα. Η αγάπη λειτουργεί σαν τον γερανό. Η αγάπη που δεχόμαστε είναι ένα γλυκό δηλητήριο σαν την αλκοόλη. Η αγάπη είναι η ζυγαριά της ψυχής μας. Η αγάπη είναι σαν τη θύελλα. Η αγάπη είναι σαν το ψωμί και το κρασί του Χριστού. Το μίσος είναι ένα βαρύ και ασήκωτο σπαθί που κλέψαμε. Η καλοσύνη στον κόσμο είναι σαν μια αντανάκλαση στον καθρέφτη Η αλήθεια ενός γεγονότος είναι σαν το μήλο. Η αλήθεια είναι σαν το σύμπαν. Η απόλυτη αλήθεια είναι σαν το ταψί με την πίτα. Η νεοεμφανιζόμενη αλήθεια περνάει τρία στάδια σαν τη μόδα. Πραγματικότητα είναι το κατακάθι των συναισθημάτων. Το ψέμα σου τρέχει να κρυφτεί σαν μικρό παιδί. Το ψέμα σου άκακο και μικρό σαν σύννεφο παίζει το κρυφτό. Το ψέμα είναι παιχνίδι του μυαλού και μόνο εκεί γυρίζει. Το ψέμα είναι σαν τη φωτιά. Το ψέμα είναι σαν το δόλωμα. Το ψέμα σε μια συζήτηση είναι σαν μια λακκούβα σε μια διαδρομή. Τα ψέματα και οι συκοφαντίες είναι σαν τα στίγματα από πίσσα. Φαντασία είναι η κοπέλα που έρχεται. Η συκοφαντία είναι σαν τη βροντή ενός όπλου. Τα χέρια του ανθρώπου είναι σαν δίοδοι. Ο άνθρωπος μοιάζει με τη στρουθοκάμηλο. Έναν άνθρωπο που αντιστέκεται σαν το στρείδι μπορεί να τον σπάσεις. Ο Θεός είναι το κενό. ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

™9

Ο Θεός είναι συντηρητικός κι ο διάβολος ριζοσπάστης. Η τιμωρία του άθεου είναι τις στιγμές της ζωής του να τις περνά γεμάτος απορία. Η μοναξιά είναι μια άδεια βίλα. Οι θρησκείες είναι σαν τις μητέρες. Οι άνθρωποι που δεν έχουν πίστη ζουν σαν τα αδέσποτα σκυλιά. Ένα παιδί γεννήθηκε σαν το νερό που βγαίνει απ’ την πηγή. Ένα παιδί πληγώθηκε σαν τη σταγόνα που έπεσε στη γη. Ένα παιδί ξεχείλισε σαν το ποτάμι που χόρτασε βροχή. Ένα παιδί σε γνώρισε απόψε σαν το ποτάμι που βγήκε στην ακτή. Η ζωή είναι ένα άλογο που περνάει για να μας πάει απέναντι. Ζωή είναι ένα σακί με δώρα. Ζωή είναι η συνεχής προσπάθεια να σπάσουμε ένα φράγμα. Ζωή είναι μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία που κάποτε θα τελειώσει. Η ζωή είναι ένα μικρό ταξίδι με το λεωφορείο της αιωνιότητας. Το νόημα της ζωής είναι η απάντηση αν τη ζούμε σαν χιονάνθρωποι. Το κομμάτι της ζωής μας είναι σαν το λουλούδι στην άνοιξή του. Το κομμάτι της ζωής μας που αξίζει γίνεται δικό μας όταν το χαρίζουμε. Η ψυχή είναι σαν τον κήπο μας. Η ψυχή στο σώμα είναι σαν τη φλόγα στο κερί. Η συνείδηση είναι σαν τη σειρήνα της αστυνομίας. Η Τύχη και η Ατυχία είναι οι δύο ανιψιές του Θεού. Η επιτυχία και η αποτυχία είναι σαν δύο διαφορετικά χρώματα. Η ειρωνεία μέσα στο χιούμορ είναι σαν το παγάκι στην πορτοκαλάδα. Η ευτυχία είναι σαν τη λιακάδα. Η ευτυχία ξεκινάει μαζί μας αλλά ταξιδεύει αργά σαν τη χελώνα. Η δυστυχία είναι σαν τη συννεφιά. Η δυστυχία είναι μία κωμωδός. Το γέλιο είναι η δεύτερη δύναμη μετά την αγάπη που χαρίζει ζωή. Η τύχη μαζί με κάθε δώρο που μας χαρίζει, μας στέλνει και ένα έξτρα. Αυτή η ιδέα σαν βροχή, απέξω κάνει ταραχή. Έγινε η κεφαλή σαν βελονότρυπα στενή. Σαν γρίλιες σφαλιστές τα σταυροδρόμια του μυαλού.

10™ ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

Η σοφία και η βλακεία μοιάζουν με δύο αδελφές έτοιμες να βγουν έξω. Η γνώση είναι σαν την αποταμίευση και η φαντασία είναι σαν το λαχείο. Οι γνώσεις ενός σοφού είναι σαν τους καρπούς ενός δένδρου. Οι ιδέες είναι σαν τα σύκα. Οι καινούργιες ιδέες είναι σαν τα καινούργια παπούτσια. Οι καλές ιδέες είναι απλά ο σταθμός. Οι λαμπρές σκέψεις είναι σαν τις πετρούλες χρυσού. Ένας αθλητής κινδυνεύει όπως ένας έξυπνος . Το μυαλό είναι σαν το ξυράφι. Φωτισμένος άνθρωπος είναι αυτός με το φως από το δικό του κερί. Οι ιδέες είναι σαν τις σταγόνες που κάνουν ένα κύκλο ζωής. Οι ηλίθιοι είναι πιο εφευρετικοί από τους έξυπνους. Η κοινή λογική είναι μία υπερβολή. Φιλοσοφία είναι όπως ένα βιβλίο με φωτογραφίες. Η συνείδηση πρέπει να είναι καθαρή όπως τα παπούτσια. Ο πιο έξυπνος άνθρωπος είναι σαν τον πρωταθλητή κολύμβησης. Αυτοί που προοδεύουν μαθαίνουν και για σκυλιά. Το βάρος που χάνουμε με δίαιτα είναι σαν το λεωφορείο. Οι καλύτερες συμβουλές είναι άχρηστες όπως οι καλύτεροι αέρηδες. Το αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς είναι σαν το δώρο του Άι Βασίλη Μια μικρή αμφιβολία είναι όπως μια σταγόνα μπογιάς. Ένα καλό έργο τέχνης χάνει σαν το καλομαγειρεμένο κομμάτι κρέατος. Η γυναίκα σε κάνει φτωχό και η τέχνη φτωχό και κερατά. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο είναι σαν την αναζήτηση σε ένα βουνό. Η τέχνη είναι ένας αγώνας δρόμου. Η μουσική είναι ο καρδιοθραύστης και της πιο σκληρής καρδιάς. Οι συνήθειες είναι δυο αδελφές γλύπτριες. Του μαρμάρου κοψιά, σαν άγαλμα γελά. Ο πλούτος είναι σαν τον ψυχίατρο. Τα χρήματα είναι σαν τα πορτοκάλια. Τα πλούτη είναι σαν τα νύχια. Η ειρήνη στην ανθρωπότητα είναι σαν την ήρεμη λίμνη. Η δημοκρατία είναι σαν τη ψυχραιμία. ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

™11

Οι καθηγητές της πολιτικής είναι σαν τους καθηγητές της οδήγησης. Ο Χριστός είπε ίσα, ο Μαρξ είπε αριστερά και το διαδίκτυο είπε μέσα. Οι καλύτεροι διαφημιστές σε κάνουν να τρέχεις να σκοτωθείς. Τα αστέρια που έχουν πεθάνει είναι σαν τα ζωντανά αστέρια στη σκηνή. Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται στον πλανήτη όπως τα έντομα σε μας. Τη φύση την αισθανόμαστε σαν τη μάνα. Όταν συμβιβαζόμαστε είναι σαν να ανακαλύπτουμε το χώρο για έπιπλο. Τα λόγια είναι σαν τα χρώματα σε σπρέι. Τα λόγια μιας γυναίκας είναι σαν τα ρούχα της. Η πιο έξυπνη λέξη είναι «ανοησίες » Μεγάλοι άνθρωποι των γραμμάτων είναι αυτοί που δεν έγραψαν τίποτα. Ο καλός ρήτορας χρησιμοποιεί τη σιωπή. Το περιεχόμενο ενός βιβλίου είναι σαν το περιεχόμενο ενός μπουκαλιού. Δημοσιογράφοι είναι συγγραφείς με έγχρωμα γυαλιά. Η γλώσσα είναι σαν την λεωφόρο που γνωρίζουμε. Οι λέξεις είναι σαν τα αυτοκίνητα και η σιωπή είναι το φρένο. Ο γάμος είναι σαν τον κήπο. Ο γάμος είναι σαν ένα πλυντήριο. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν τον εαυτόν τους απέκτησαν πεθερά. Το χρυσό αυγό μεταμορφώνει μια κότα. Οι άντρες που δεν έχουν πολλά βρίζουν τις γυναίκες τους κλεπτομανείς. Οι γυναίκες ερωτεύονται με τα αυτιά κι οι άνδρες με τα μάτια. Η ομορφιά σε ένα κορμί είναι σαν τη ζωγραφιά σε ένα βάζο. Η ομορφιά της ψυχής είναι σαν τη σταχτοπούτα. Η γυναίκα είναι σαν τη μοτοσικλέτα. Το φιλί της πεπειραμένης μοιάζει με το φιλί της παρθένας. Ο άνδρας είναι σαν το κρασί. Ο άνδρας είναι το κόκκινο πανί και η γυναίκα είναι η λευκή σημαία. Το ισχυρό φύλο κερδίζει το αδύνατο στις ουδέτερες θέσεις. Το ΣΕΞ είναι σαν το μαγείρεμα.

12™ ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

Ο έρωτας είναι σαν το αεροπορικό ταξίδι. Η ανδρική υπεροπλία είναι όπως η μεγάλη λιμουζίνα. Το μυαλό σαν το παιδί από τη μάνα, τρέχει πιο γρήγορα από την καρδιά. Ο χρόνος είναι σαν το λεωφορείο. Ο χρόνος γέρασε. Έγινε ένα παλιοεργοστάσιο με ελαττωματικές μηχανές. Ο χρόνος βαδίζει πάντα κουβαλώντας την αιωνιότητα στην πλάτη του. Ο χρόνος έχει για τους πλούσιους χλωμή μορφή σαν το εκατομμύριο. Το παρελθόν είναι σαν τον υπάλληλο της εφορίας. Το παρελθόν είναι ένα τεστ που γράψαμε και το έχει ο καθηγητής. Η Ιστορία είναι δασκάλα που διδάσκει σωστά μόνο τους χειρότερους. Αυτοί που μιλάνε με σιγουριά είναι σαν να ταξιδεύουν για τον Άρη. Οι κοινωνικοί και οι ηθικοί νόμοι είναι σαν τα άγρια ζώα. Η εμπειρία είναι σαν την κόρη σου στο γάμο της. Το δίκιο πρέπει να το σερβίρουμε στην ώρα του σαν το φρούτο. Τη φύση την αισθανόμαστε σαν τη μάνα. Τα προβλήματα είναι σαν τα κοχύλια. Οι φίλοι είναι σαν τα χελιδόνια. Οι φίλοι είναι σαν τα φιστίκια. Η συγγνώμη είναι σαν το οινόπνευμα. Συγχώρεση είναι να ανοίγεις το κλουβί σε ένα άγριο θηρίο. Ο σεβασμός και η εκτίμηση είναι σαν τα ρέστα. Η ελευθερία είναι μια κρυφή τάση, μια εσωτερική δύναμη σαν τη ραδιενέργεια. Η ελευθερία είναι σαν την πηγή του ποταμού. Η ελευθερία είναι σαν την ταυτότητά μας. Ο μεγαλύτερος εχθρός της ελευθερίας είναι η τύχη. Οι εχθροί της ελευθερίας σε όλα είναι σαν τους εχθρούς της αφθονίας. Η φυλακή σε ένα πνεύμα είναι σαν το σωληνάριο της οδοντόκρεμας. Οι ελπίδες είναι τα μικρά αγγελάκια που γεννάει η ψευτιά. Ο φόβος όταν γίνεται εφιάλτης ζει συνεχώς με το φόβο.

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

™13

ΑΓΑΠΗ ΑΡΕΤΗ ΣΥΜΠΑΘΕΙA ΚΑΛΟΣΥΝΗ ΚΑΛΟ

ΜΙΣΟΣ ΚΑΚΙΑ ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΟΡΓΗ ΘΥΜΟΣ ΚΑΚΟ

ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΟΝΑΣ Μάνα που με μεγάλωσες με όλη τη φροντίδα Και στη ζωή μου σήκωνες του πόνου την ασπίδα Για την αγάπη μίλα μου πριν μ΄ έβρει καταιγίδα - Αγάπη είναι να ζητάς μόνο καλό να κάνεις Τα λάθη της δεν τα μετράς και στο θυμό δεν φθάνεις Όσοι αλήθεια αγαπάνε, όσα χρόνια κι αν περνάνε Βάζουν λίθους στην αγάπη και την κάνουνε παλάτι Φίλε εκεί απέναντι που πίνεις στη σανίδα Βλέποντας με παράπονο του μπράτσου τη σφραγίδα Για την αγάπη μίλα μου μην πέσω σε παγίδα - Αγάπη είναι να πονάς κι όσα καλά κι αν κάνεις Σαν λάθη μόνο τα μετράς και το μυαλό σου χάνεις Όσοι αλήθεια αγαπάνε, με τα χρόνια που περνάνε Κάνουν τρύπες στην αγάπη και την κάνουνε παλάτι Που γκρεμίστηκε με μιας, γιατί μπήκε ο χιονιάς Δάσκαλε όσα διάβασες στα τόσα σου βιβλία Και στη ζωή σου γνώρισες χωρίς αμφιβολία Πες μου αν βγάζουν νόημα τι είναι η Αγάπη - Η Αγάπη είναι σαν τη γη που όλα σου τα δίνει Κι είσαι κομμάτι απ’ αυτή σαν το νερό στη λίμνη Η Αγάπη είναι σαν το φως που όλα τ’ αγκαλιάζει Κι ό,τι αγγίζει χρώματα και όψη τους αλλάζει

14™ ΑΓΑΠΗ - ΜΙΣΟΣ

Αν πεις κάτι κακό, σύντομα θ’ ακούσεις κάτι χειρότερο. ΗΣΙΟΔΟΣ 8ος π.Χ. αιώνας

Η εκδίκηση για πολλούς ανθρώπους είναι πιο γλυκιά και από το μέλι. ΟΜΗΡΟΣ 8ος π.Χ. αιώνας

Ο ύπνος όλους τους κάνει καλύτερους. Στους μεν καλούς κάνει καλό για τον εαυτόν τους, στους δε κακούς κάνει καλό για τους άλλους. ΟΜΗΡΟΣ 8ος π.Χ. αιώνας

Προσπάθησε να θυμάσαι μόνο κάθε αρετή. ΟΜΗΡΟΣ 8ος π.Χ. αιώνας

Υπάρχουν καλά και κακά πράγματα, όμως την τσουκνίδα αν δεν την αγγίξεις δεν μπορεί να σε τσιμπήσει. ΑΙΣΩΠΟΣ 6ος π.Χ. αιώνας

Μπορεί να είμαστε γεμάτοι με αγάπη μέχρι πάνω, μα η καρδιά μας κι άλλα να χωρεί. Μπορεί να είμαστε παθιασμένοι για προσφορά, μα γαλήνιοι. Μπορεί να είναι η ζωή μας τεντωμένη σαν χορδή κιθάρας, μα τέλεια κουρδισμένη. ΒΟΥΔΑΣ (ΣΙΝΤΑΡΤΑ ΓΚΑΟΥΤΑΜΑ) 6ος π.Χ. αιώνας

Όπως η βροχή πέφτει εξίσου πάνω σε δίκαιους και άδικους, μη βαραίνεις την καρδιά σου με κρίσεις, μα δρόσισέ τους όλους με την καλοσύνη σου. ΒΟΥΔΑΣ (ΣΙΝΤΑΡΤΑ ΓΚΑΟΥΤΑΜΑ) 6ος π.Χ. αιώνας

Μην καταδικάζεις σκληρά τον εαυτό σου. Αν δεν αγαπήσεις τον εαυτό σου, πώς θ’ αγαπήσεις τον κόσμο; ΒΟΥΔΑΣ (ΣΙΝΤΑΡΤΑ ΓΚΑΟΥΤΑΜΑ) 6ος π.Χ. αιώνας

Σ’ εκείνον που από ανοησία μου προκαλεί κακό, θα του ανταποδώσω την πιο αγνή αγάπη κι όσο περισσότερο κακό εκτοξεύεται απ’ αυτόν, τόσο περισσότερο καλό θα εκπέμπεται από μένα. ΒΟΥΔΑΣ (ΣΙΝΤΑΡΤΑ ΓΚΑΟΥΤΑΜΑ) 6ος π.Χ. αιώνας

ΑΓΑΠΗ - ΜΙΣΟΣ

™15

Το μίσος δεν παραμερίζεται από μεγαλύτερο μίσος, αλλά από την αγάπη.

Τ

ΒΟΥΔΑΣ (ΣΙΝΤΑΡΤΑ 6ος π.Χ. αιώνας ο αγκαθολόγιο είναιΓΚΑΟΥΤΑΜΑ) μια συλλογή αποφθεγμάτων και ιδεών μεγάλων ανθρώπων Η συγχώρεση είναι πολύ ανώτερη από την τιμωρία. των γραμμάτων, ταξινομημένων σε μια ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ 6ος π.Χ. αιώνας ιστορική αναδρομή από τον 10ο π.Χ. αιώνα μέχρι σήπου προσπαθούν δώσουνείναι μια το απάντηση Το πιομερα, ξεχωριστό γνώρισμα της να καλοσύνης μίσος της στα για την μεγάλα πνευματικά ζητήματα, τα οποία παραδόξως μέαδικία. νουν αναπάντητα και συνεχίζουν ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ να απασχολούν τους 6ος π.Χ. αιώνας ανθρώπους μέχρι σήμερα. Είναι η πρώτη προσπάθεια Όταν κατά κάποιος αγαπάει αληθινά, σε κάνει δυνατό. τηνσεοποία έννοιες όπως αγάπη, χρόνος, ελευθεΌταν ρία, εσύ αγαπάς αληθινά κάποιον, αυτό σε κάνει χρήμα, έρωτας και άλλες, αναλύονταιισχυρό. μέχρι και τις ΤΣΕ (LAO TZU) 6ος π.Χ. αιώνας αντίθετές τους και οι ιδέες γιαΛΑΟ αυτές τις έννοιες, μπαίνουν σε μία σειρά έτσι ώστε οι φρέσκες και δεύτερες Φέρομαι στον καλό αντάξια σε καλό και στους κακούς σαν να ήσαν συμπληρώνουν τιςαβγαταίνει. πρώτες. Επίσης εδόθη ιδικαλοίιδέες κι έτσινα η δικιά μου καλοσύνη αίτερη προσοχή ώστε να επιλεχθούν αποφθέγματα τα ΛΑΟ ΤΣΕ (LAO TZU) 6ος π.Χ. αιώνας οποία να περιέχουν σοφές συμβουλές σε συνδυασμό με Ο θεϊκός νόμος της ζωής είναι ο εξής: το ανάλαφρο χιούμορ.

Μόνο η αρετή παραμένει σταθερή, όλα τα υπόλοιπα είναι ένα τίποτα.

Σ

τη σημερινή εποχή, τα πράγματα που πρέπει να ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ 6ος π.Χ. αιώνας γνωρίζει κάποιος ως χρήσιμα έχουν γίνει πάρα Όπως το σίδεροπολλά φθείρεται τη είπε σκουριά έτσιτης και οπρώτης κακός άνκαι από όπως στιςτου, αρχές θρωπος καταστρέφεται από τον κακό του χαρακτήρα. χιλιετίας μετά Χριστόν ο Πλούταρχος: «Ο μόνος και ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας πιο γρήγορος δρόμος για περισσότερη γνώση είναι τα αποφθέγματα». Τα αποφθέγματα σε μια συλλογή είναι Την κακία όταν κάποιος την ξεχνάει είναι σαν να αποκτά την καλύσαν έναν περιποιημένο κήπο με τριαντάφυλλα. τερη μόρφωση. ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Καλό δεν είναι να μην κάνεις το κακό, αλλά να μην θέλεις να το κάνεις. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 5ος π.Χ. αιώνας

ISBN 978-960-9607-43-8

Η οργή του λαού είναι σαν μια μεγάλη φωτιά που αν ξεσπάσει είναι Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ μάταιο κανείς να προσπαθήσει να τη σβήσει. ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com ΑΓΑΠΗ - ΜΙΣΟΣ www. ocelotos. gr

16™

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Καλύτερα να σε μισούν, παρά να σε λυπούνται. ΗΡΟΔΟΤΟΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Η αγάπη και η ελπίδα είναι τα δύο κίνητρα στα οποία πρέπει ο άνθρωπος να βασίζεται για να πετύχει το σκοπό του. Η αγάπη μας βοηθά γιατί ανοίγει ένα δρόμο στη σκέψη μας και η ελπίδα ακολουθεί αυτόν το δρόμο γιατί αναζητάει την τύχη. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Η αγάπη δεν υπάρχει σε άλλη μορφή εκτός από συμπαντική. Η αγάπη δεν κάνει διακρίσεις σε φίλους και εχθρούς, ή σε ατομικό και ξένο. Αν κάποιος αγαπάει μόνο την οικογένειά του, θα μπορούσε να γίνει ένας κλέφτης, ή αν κάποιος ηγέτης αγαπάει μόνο τον λαό του, θα μπορούσε να σκορπίσει παντού το μίσος. ΜΟ ΤΣΕ (MO TSU) 5ος π.Χ. αιώνας

Κανένας άνθρωπος δεν έγινε κακός με τη θέλησή του. ΣΩΚΡΑΤΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Όταν οι νέοι άνθρωποι είναι αγαθοί και αγνοί αυτό είναι κάτι αγγελικό, όταν όμως αυτό συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους τότε είναι θεϊκό. ΣΩΚΡΑΤΗΣ 5ος π.Χ. αιώνας

Η αρετή μένει αναλλοίωτη και μετά το θάνατο ενός ανθρώπου. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 4ος π.Χ. αιώνας

Οι άνθρωποι που δεν δείχνουν καλοσύνη σε κανέναν είναι αδύνατο και να νιώσουν ευτυχισμένοι από την καλοσύνη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 4ος π.Χ. αιώνας

Το μίσος δεν μπορούμε να το κρατάμε αθάνατο, γιατί είμαστε θνητοί. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 4ος π.Χ. αιώνας

Όταν αποδέχεσαι ότι μισείς κάποιον, είναι σαν να παραδέχεσαι ότι είσαι κατώτερος από αυτόν. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 4ος π.Χ. αιώνας

Καλό δεν είναι πάντα το μεγάλο. Το καλό όμως είναι πάντα μεγάλο. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ 4ος π.Χ. αιώνας

ΑΓΑΠΗ - ΜΙΣΟΣ

™17